ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 EL EL EL

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2010) 650 τελικό ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ για τη συνέχεια που δόθηκε στην απόφαση απαλλαγής για το οικονοµικό έτος 2008 (περίληψη) {SEC(2010) 1437} {SEC(2010) 1438} EL EL

3 ΠΡΟΟΙΜΙΟ H παρούσα έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) και το Συµβούλιο για τη συνέχεια που δόθηκε στην απόφαση απαλλαγής για το οικονοµικό έτος , σύµφωνα µε το άρθρο 319 παράγραφος 3 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το άρθρο 147 του δηµοσιονοµικού κανονισµού και το άρθρο 119 παράγραφος 5 του δηµοσιονοµικού κανονισµού του Ευρωπαϊκού Ταµείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ). Η παρούσα έκθεση δηµοσιεύεται σε όλες τις επίσηµες γλώσσες της ΕΕ µε την παρούσα συνοπτική µορφή. Οι απαντήσεις της Επιτροπής στα ειδικά αιτήµατα του Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου είναι διαθέσιµες σε δύο έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής 2. Τόσο η παρούσα συνοπτική έκθεση όσο και τα έγγραφα εργασίας ακολουθούν όσο το δυνατό πιο πιστά τη διάρθρωση των ψηφισµάτων που περιλαµβάνουν τα αιτήµατα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου. Τα έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής περιλαµβάνουν, για κάθε αίτηµα, αναφορά στις συναφείς παραγράφους των εγγράφων είτε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είτε από το Συµβούλιο. Στις αποφάσεις απαλλαγής για τον γενικό προϋπολογισµό, το ΕΤΑ και τους Οργανισµούς, η Επιτροπή εντόπισε συνολικά 238 αιτήµατα που διατυπώθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς την Επιτροπή. Για 108 από αυτές, η Επιτροπή συµφωνεί να αναλάβει τη δράση που ζήτησε το Κοινοβούλιο. Η Επιτροπή εκτιµά ότι, όσον αφορά 120 αιτήµατα, αναλήφθηκε ήδη ή υλοποιείται η απαιτούµενη δράση, παρόλο που σε ορισµένες περιπτώσεις πρέπει να εξεταστούν τα αποτελέσµατα των δράσεων. Τέλος, για λόγους που συνδέονται µε το υφιστάµενο νοµικό πλαίσιο ή τα θεσµικά προνόµιά της, η Επιτροπή δεν µπορεί να δεχθεί 10 αιτήµατα 3. H Επιτροπή εντόπισε επίσης 126 αιτήµατα που της έκανε το Συµβούλιο. Για 61 από αυτά, η Επιτροπή συµφωνεί να αναλάβει τη δράση που ζήτησε το Συµβούλιο. Η Επιτροπή εκτιµά ότι, όσον αφορά 62 άλλα αιτήµατα, αναλήφθηκε ήδη ή εκτελείται η απαιτούµενη δράση, παρόλο που σε ορισµένες περιπτώσεις πρέπει να εξεταστούν τα αποτελέσµατα των δράσεων. Τέλος, για λόγους που συνδέονται µε το υφιστάµενο νοµικό πλαίσιο ή τα θεσµικά προνόµιά της, η Επιτροπή δεν µπορεί να δεχθεί 2 αιτήµατα 4. Οι απαντήσεις της Επιτροπής στα αιτήµατα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου όσον αφορά σειρά ειδικών εκθέσεων που δηµοσίευσε το Ελεγκτικό Συνέδριο περιλαµβάνονται στα έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. Για τα αιτήµατα που περιλαµβάνονται στα ψηφίσµατα που αφορούν τους οργανισµούς, τα περισσότερα οριζόντια θέµατα που εγείρονται εξετάζονται από τη διοργανική οµάδα εργασίας για τους οργανισµούς. Αναµένεται ότι η οµάδα εργασίας θα εκδώσει τα συµπεράσµατά της µέχρι το τέλος του Οι απαντήσεις της Επιτροπής στα αιτήµατα που της υποβάλλονται σχετικά µε τους οργανισµούς περιλαµβάνονται στα έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής Απαλλαγή για τον γενικό προϋπολογισµό για το 2008, απαλλαγή για το ΕΤΑ για το 2008, απαλλαγή για τους Οργανισµούς για το Έγγραφο Εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, που συνοδεύει την έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο για τη συνέχεια που δόθηκε στην απόφαση απαλλαγής για το Βλ. τα αιτήµατα 12, 38, 39, 56, 66, 67, 85, 108, 109 και 198. Βλ. αιτήµατα 83 και 120. EL 2 EL

4 ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΙΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΑΠΑΛΛΑΓΗΣ ΓΙΑ ΤΟ 2008 Α) ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΘΕΜΑΤΑ Τα ποσοστά σφαλµάτων στη δήλωση αξιοπιστίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου έχουν µειωθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της συντονισµένης δράσης που ανέλαβε η Επιτροπή. Σε ορισµένους τοµείς (ιδίως την πολιτική συνοχής), το ποσοστό σφαλµάτων παραµένει ιδιαίτερα υψηλό. Για να µειωθούν περαιτέρω τα ποσοστά σφάλµατος, η Επιτροπή συµφωνεί να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλιστεί ότι ένα 20% επιπλέον του προϋπολογισµού µπορεί να λάβει το «πράσινο χρώµα» της κατάταξης του Ελεγκτικού Συνεδρίου έως το Πρέπει ωστόσο να σηµειωθεί ως προς αυτό ότι οποιαδήποτε εξέλιξη θα εξαρτηθεί από αριθµό παραγόντων, ιδίως την επίπτωση τρεχουσών δράσεων για να ενισχυθούν τα σχέδια συστηµάτων ελέγχου, την επίδραση της νοµοθεσίας και τη συγκέντρωση πολιτικών στην ετήσια έκθεση του Συνεδρίου. Τον Μάιο του 2010, ο Επίτροπος κ. Šemeta παρουσίασε το πρόγραµµα δράσης όσον αφορά την απαλλαγή και τον έλεγχο στην επιτροπή ελέγχου του προϋπολογισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το πρόγραµµα δράσης καθορίζει τα µέτρα προτεραιότητας για τη θητεία της Επιτροπής (µέχρι το 2014), και περιλαµβάνει ιδίως: δράσεις για την απλούστευση της νοµοθεσίας, τη δηµιουργία ευρωπαϊκών καταπιστευµατικών ταµείων, διαχειριστική δήλωση αξιοπιστίας από τα κράτη µέλη, συνεργασία µε τα ανώτατα ελεγκτικά ιδρύµατα και τα εθνικά κοινοβούλια και ισχυρή δράση σχετικά µε τις ανακτήσεις και τις δηµοσιονοµικές διορθώσεις. Η Επιτροπή έχει αναλάβει πλήρη δέσµευση να προτείνει, όταν είναι δυνατό, την περαιτέρω απλούστευση των συστηµάτων δαπανών για να µειωθεί ο κίνδυνος σφάλµατος. Γνωρίζει, ωστόσο, ότι η απλούστευση των όρων επιλεξιµότητας, η εστίαση των δαπανών σε συγκεκριµένους στόχους και ο περιορισµός του ποσοστού σφάλµατος εντός του ορίου 2% αποτελούν συχνά αντικρουόµενους στόχους που πρέπει να εξισορροπηθούν προσεκτικά. Η Επιτροπή έχει ήδη θέσει τις βάσεις στην πρότασή της για την τριετή αναθεώρηση του δηµοσιονοµικού κανονισµού, που θα επιτρέψει να προσαρµοστούν καλύτερα οι κανόνες στις ανάγκες των δικαιούχων, και τονίζει τη σηµασία των αποτελεσµάτων των προγραµµάτων, καθώς και των εισροών µε την ευρύτερη χρήση απλουστευµένων δαπανών. Μέχρι το τέλος του 2010, ως µέρος του προγράµµατος δράσης για την απαλλαγή και τον έλεγχο, η Επιτροπή θα εκδώσει ανακοίνωση όπου θα καθορίζονται ευρείες αρχές για την εκπόνηση της νοµοθεσίας µετά το 2013 και θα επιδιώκεται η ισορροπία µεταξύ των απαιτήσεων ελέγχου, των όρων επιλεξιµότητας και του κινδύνου για την παροχή των κατάλληλων διασφαλίσεων όσον αφορά τη νοµιµότητα, τη χρηστή δηµοσιονοµική διαχείριση και την εστίαση των δαπανών. Η έννοια του ανεκτού κινδύνου σφαλµάτων (ΑΚΣ) αποτελεί ζωτικό στοιχείο του προγράµµατος δράσης, δεδοµένου ότι λαµβάνει υπόψη τον κίνδυνο που απορρέει από τις νοµοθετικές απαιτήσεις, καθώς και από το κόστος του ελέγχου, και προτείνει επίπεδα κινδύνου που µπορούν να γίνουν ανεκτά µε γνώµονα επίπεδα ελέγχου αποδοτικά από πλευράς κόστους. Στις 26 Μαΐου 2010, η Επιτροπή εξέδωσε την ανακοίνωση «Περισσότεροι ή λιγότεροι έλεγχοι;: Επίτευξη της σωστής ισορροπίας µεταξύ διοικητικού κόστους των EL 3 EL

5 ελέγχων και κινδύνου σφαλµάτων» 5. Η ανακοίνωση αυτή πρότεινε ανεκτά επίπεδα ελέγχου που καθορίζονταν µεταξύ του 2% και 5% (η «κίτρινη» ζώνη) για την αγροτική ανάπτυξη και την έρευνα, την ενέργεια και τις µεταφορές. Ενώ είναι σηµαντική η απλούστευση, κάθε απλούστευση που αποφασίζεται απαιτεί κάποιο χρόνο έως ότου γίνει αισθητή στα ετήσια ποσοστά σφάλµατος στη δήλωση αξιοπιστίας και σε ορισµένους τοµείς, όπως η αγροτική ανάπτυξη, δεν είναι αρκετή για να µειωθεί το ποσοστό σφάλµατος κάτω του ορίου ουσιαστικότητας χωρίς τον κίνδυνο υπονόµευσης των στόχων πολιτικής. Για παράδειγµα, οι απλουστεύσεις που µπορούν να εγκριθούν για τη νοµοθεσία µετά το 2013 δεν θα εµφαίνονται στην ετήσια δήλωση αξιοπιστίας, για σηµαντικά πολυετή προγράµµατα, τουλάχιστον µέχρι τη δήλωση αξιοπιστίας 2015 (απαλλαγή το 2017). Γι αυτόν τον λόγο, πρέπει να θεσπιστούν επίπεδα ΑΚΣ που να αντανακλούν τους ισχύοντες κανονισµούς και να καθορίζουν κατάλληλο µέγεθος αναφοράς για αποτελεσµατικούς ελέγχους από πλευράς κόστους (τα επίπεδα που θα αποφασιστούν µπορούν να αναπροσαρµόζονται προκειµένου να λαµβάνονται υπόψη µελλοντικές απλουστεύσεις). Η Επιτροπή θα υποβάλει προτάσεις ΑΚΣ για τους άλλους σηµαντικούς τοµείς πολιτικής: για τις διοικητικές δαπάνες πριν από το τέλος του 2010 για την εξωτερική βοήθεια, την ανάπτυξη και τη διεύρυνση στην αρχή του 2011 και προοδευτικά για τους υπόλοιπους τοµείς, συµπεριλαµβανοµένης της συνοχής, αργότερα εντός του Υπενθυµίζει ότι ρόλος της νοµοθετικής αρχής είναι να αποφασίζει για τα πραγµατικά επίπεδα ανεκτού κινδύνου, δεδοµένου ότι η Επιτροπή, ως ελεγχόµενη, δεν µπορεί να λάβει τέτοια απόφαση. Αξιοπιστία των λογαριασµών Η Επιτροπή συνέχισε το σχέδιό της ποιότητας της λογιστικής το οποίο βελτίωσε τα λογιστικά στοιχεία που χρησιµοποιήθηκαν για την προετοιµασία των λογαριασµών του Οι υπάρχουσες τοπικές εφαρµογές δηµοσιονοµικής διαχείρισης υπόκεινται ήδη σε διαδικασία επικύρωσης προκειµένου να εξασφαλιστεί η συνοχή τους µε το κεντρικό λογιστικό σύστηµα. Επίσης, οι υπηρεσίες του Υπολόγου παρακολουθούν συνεχώς την εφαρµογή των αρχών για τον διαχωρισµό των οικονοµικών ετών σε όλες τις Γενικές ιευθύνσεις. Το συνταξιοδοτικό καθεστώς των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων καθορίζεται στον κανονισµό υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων. Όταν, το 2003, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για την τροποποίηση του κανονισµού υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων, εξετάστηκε δεόντως το ενδεχόµενο σύστασης συνταξιοδοτικού ταµείο (µε την παράλληλη υλοποίηση περίπλοκης ασφαλιστικής αποτίµησης). Εντούτοις, η εν λόγω ανάλυση δεν συµφωνούσε µε τέτοια αλλαγή. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούσαν το αρχικό κόστος σύστασης, καθώς και οι κίνδυνοι απωλειών που διέτρεχε το ταµείο λόγω του επενδυτικού κλίµατος και της πολιτικής. Η Επιτροπή θεωρεί ότι ισχύουν πάντα τα συµπεράσµατα αυτά, δεδοµένου ότι δεν έχουν αλλάξει οι υποθέσεις και οι συνθήκες της εν λόγω ανάλυσης. ιαχείριση του προϋπολογισµού Η Επιτροπή έλαβε πολλά µέτρα για να διασφαλίσει τη ρεαλιστική κατάρτιση του προϋπολογισµού από το στάδιο του σχεδίου του προϋπολογισµού που παρουσιάζει η ίδια. Τα µέτρα αυτά συνίστανται σε συνεχείς προσπάθειες για να βελτιωθούν οι προβλέψεις δαπανών των κρατών µελών στον τοµέα της συνοχής και η διαφάνεια στην αναφορά των ποσοστών 5 (COM(2010)261). EL 4 EL

6 εκτέλεσης που υπολογίζονται από τον αρχικό προϋπολογισµό και από τον τελικό προϋπολογισµό ανά κεφάλαιο του δηµοσιονοµικού πλαισίου. Οι κανονισµοί των διαρθρωτικών ταµείων περιορίζουν τις επιστροφές πριν από το κλείσιµο σε 95% της συνεισφοράς της ΕΕ και αφήνουν στα κράτη µέλη χρονικό περιθώριο 15 µηνών µετά το τέλος της περιόδου επιλεξιµότητας για να υποβάλουν τα αιτήµατά τους τελικών πληρωµών. Ως εκ τούτου, οι εκκρεµείς αναλήψεις υποχρεώσεων (υπόλοιπο προς εκκαθάριση - RAL) όσον αφορά την περίοδο περιορίζονται από τους κανονισµούς. Αναµένεται ότι οι πληρωµές κλεισίµατος γι αυτήν την περίοδο θα αρχίσουν το 2010 και θα συνεχιστούν το Όσον αφορά την περίοδο , η Επιτροπή αναµένει να περατωθούν, πριν από το τέλος του 2010, οι λίγες διαδικασίες αξιολόγησης της συµµόρφωσης για τα συστήµατα διαχείρισης και ελέγχου που δεν έχουν ολοκληρωθεί στα κράτη µέλη 6. Ανακτήσεις και αναστολή πληρωµών Η Επιτροπή συµπεριέλαβε πιο λεπτοµερή στοιχεία για την ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών στις σηµειώσεις των λογαριασµών του Στον τοµέα της συνοχής, τα στοιχεία για το 2009 όπως έχουν υποβληθεί στην Επιτροπή κατά το πρώτο εξάµηνο του 2010, βελτιώθηκαν σηµαντικά. Στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης του 2008 για την ενίσχυση του εποπτικού ρόλου της Επιτροπής σε σχέση µε την επιµερισµένη διαχείριση των διαρθρωτικών δράσεων, η Επιτροπή ήλεγξε εθνικά συστήµατα για αποσύρσεις και ανακτήσεις σε 19 κράτη µέλη. Τα εναποµείναντα θα ελεγχθούν το Για την περίοδο , υπάρχει τυποποιηµένη διαδικασία ΤΠ για την υποβολή δηλώσεων ανάκτησης που θα πρέπει να βελτιώσει την ποιότητα των πληροφοριών. Επίσης ζητείται από τα κράτη µέλη να κάνουν διάκριση µεταξύ των διορθώσεων που προκύπτουν από τους δικούς τους ελέγχους και από τους ελέγχους που διενεργούν υπηρεσίες της ΕΕ. Στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για την ενίσχυση του εποπτικού ρόλου της Επιτροπής σε σχέση µε την επιµερισµένη διαχείριση των διαρθρωτικών δράσεων, η Επιτροπή αναθεώρησε τους εσωτερικούς κανόνες και τις επιχειρησιακές διαδικασίες της και επιτάχυνε τις διαδικασίες αναστολής των πληρωµών και δηµοσιονοµικής διόρθωσης, όπου εντοπίστηκαν σοβαρές παρατυπίες και ελλείψεις του συστήµατος κατά την εφαρµογή των προγραµµάτων. Όπως εµφαίνεται στην έκθεση αντικτύπου που εγκρίθηκε στις 17 Φεβρουαρίου , η Επιτροπή εξέδωσε 10 αποφάσεις αναστολής το 2008 και 7 το Επιπλέον, η Επιτροπή δεν διστάζει να χρησιµοποιήσει, όταν απαιτείται, τη νέα δυνατότητα που της προσφέρει το κανονιστικό πλαίσιο για την περίοδο , το οποίο της επιτρέπει να διακόπτει αµέσως µεµονωµένες πληρωµές πριν κινήσει διαδικασία αναστολής όταν διαπιστώνονται ελλείψεις του συστήµατος. Η συνολική αξία των δηµοσιονοµικών διορθώσεων σ αυτούς τους τοµείς ανέρχεται σε 3,8 δισεκατ. ευρώ για το 2008 και το 2009 σε σύγκριση µε τα 3,6 δισεκατ. ευρώ περίπου κατά τα έτη Στον τοµέα της γεωργίας υπάρχουν ήδη πλήρη στοιχεία για ανακτήσεις από τελικούς δικαιούχους και τις δηµοσιονοµικές διορθώσεις που έχουν επιβληθεί στα κράτη µέλη. Ετήσιες περιλήψεις και εθνικές διαχειριστικές δηλώσεις 6 7 Την 1 η Οκτωβρίου 2010, δεν είχαν ακόµη ολοκληρωθεί 5 διαδικασίες αξιολόγησης της συµµόρφωσης για το ΕΤΠΑ και 1 για το ΕΚΤ. (COM(2010)52). EL 5 EL

7 Στην πρότασή της για την τριετή αναθεώρηση του δηµοσιονοµικού κανονισµού, η Επιτροπή ενίσχυσε τη νοµική βάση για τις ετήσιες περιλήψεις προτείνοντας, σε όλους τους τοµείς πολιτικής όπου εφαρµόζεται η επιµερισµένη διαχείριση των πόρων της ΕΕ, να λαµβάνει ετήσιες διαχειριστικές δηλώσεις αξιοπιστίας από διαπιστευµένους διαχειριστικούς φορείς στα κράτη µέλη, µε ανεξάρτητη γνωµοδότηση λογιστικού ελέγχου επ αυτών (όπως συµβαίνει ήδη για τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη). Η γνωµοδότηση λογιστικού ελέγχου αναµένεται να συµβάλει στη βελτίωση της ποιότητας των στοιχείων που υποβάλλονται. Παράλληλα, η Επιτροπή θα προβεί σε αξιολόγηση των ετήσιων περιλήψεων µετά την τριετή ύπαρξή τους µέχρι το τέλος του Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι διαχειριστικές δηλώσεις που προτείνονται για την αναθεώρηση του δηµοσιονοµικού κανονισµού είναι καταλληλότερος τρόπος για την απόκτηση δήλωσης αξιοπιστίας από τα κράτη µέλη από ό,τι οι εθνικές δηλώσεις που υπογράφονται σε πολιτικό επίπεδο. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει, ωστόσο, να ενθαρρύνει τα κράτη µέλη να προσκοµίζουν εθελοντικά πολιτικές δηλώσεις αξιοπιστίας που να καλύπτουν όλους τους πόρους της ΕΕ που λαµβάνουν, οι οποίες τεκµηριώνουν τους ελέγχους και αξιολογούν την αποτελεσµατικότητα των συστηµάτων τους διαχείρισης και ελέγχου. Θα εκδώσει επίσης ανάλυση στοιχείων µε προστιθέµενη αξία που χαρακτηρίζουν τις εθελοντικές εθνικές δηλώσεις µέχρι το τέλος του Το σύστηµα εσωτερικού ελέγχου της Επιτροπής Η Επιτροπή έλαβε µέτρα για να βελτιώσει περαιτέρω την ποιότητα των ετήσιων εκθέσεων δραστηριότητας (ΕΕ ) και ιδίως την αιτιολογία και τα αποδεικτικά στοιχεία και στα οποία βασίζεται η βεβαίωση αξιοπιστίας. Για την ετήσια έκθεση δραστηριότητας του 2009, οι εντολές έγιναν πιο λεπτοµερείς, συστάθηκε ειδική θυρίδα βοήθειας και χορηγήθηκαν περισσότερα µαθήµατα κατάρτισης. Η Επιτροπή βελτίωσε το σύστηµά της αξιολόγησης από οµοτίµους, το οποίο ενθαρρύνει τις υπηρεσίες της να αντιµετωπίζουν αποτελεσµατικά τις αδυναµίες που επισηµαίνονται. Οι ΕΕ που υποβλήθηκαν το 2009 βελτιώθηκαν αισθητά σε ολόκληρη την Επιτροπή, όσον αφορά τόσο την ποιότητα των αποδεικτικών στοιχείων που προσκοµίστηκαν για την υποστήριξη της αξιοπιστίας όσο και το ευανάγνωστο των εκθέσεων. Οι εκθέσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής περιλαµβάνουν ήδη σαφείς πληροφορίες για την αποτελεσµατικότητα των συστηµάτων εσωτερικού ελέγχου των υπηρεσιών της Επιτροπής και των εταίρων εφαρµογής, καθώς και για τις αδυναµίες που επισηµαίνονται και τα µέτρα αποκατάστασης που εφαρµόζονται. Οι υπηρεσίες έχουν λάβει εντολή να καταρτίσουν σχέδια δράσης προκειµένου να αντιµετωπιστούν οι αιτίες των επιφυλάξεων στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριότητας και να ελέγχουν τακτικά την πραγµατοποιούµενη πρόοδο. Η «συγκεφαλαιωτική έκθεση για τα επιτεύγµατα της διαχείρισης της Επιτροπής» εξετάζει βασικά θέµατα διαχείρισης που εντοπίστηκαν στην ΕΕ και προσδιορίζει τους άξονες δράσης. Περιγράφει επίσης την πρόοδο που έχει υλοποιηθεί στην αντιµετώπιση σηµαντικών διατοµεακών θεµάτων διαχείρισης και περιλαµβάνει µια επισκόπηση των επιφυλάξεων που διατυπώθηκαν κατά τα τελευταία 5 χρόνια. Η Επιτροπή θεωρεί ότι το σύστηµα που εφαρµόζεται έφτασε πλέον στο στάδιο ωριµότητας και ότι, γενικά, προσφέρει στην Επιτροπή και στα άλλα θεσµικά όργανα µια σαφή εικόνα της αποτελεσµατικότητας των συστηµάτων της εσωτερικού ελέγχου. ιοργανικός διάλογος για το τρέχον σύστηµα διαδικασίας απαλλαγής EL 6 EL

8 Η Επιτροπή συµφωνεί να οργανώσει ευρεία συζήτηση µεταξύ των ενδιαφεροµένων και ελπίζει ότι η αρµόδια για τον προϋπολογισµό αρχή θα χορηγήσει τους αναγκαίους πόρους το Η συνδιάσκεψη, που προβλέπεται να λάβει χώρα τον Απρίλιο του 2011, θα πρέπει να αποτελέσει την ευκαιρία για την επίτευξη συµφωνίας σχετικά µε νέα εταιρική σχέση και για τον καθορισµό του ρόλου και των καθηκόντων κάθε µέρους προκειµένου να δηµιουργηθούν οι συνθήκες για την εισαγωγή περαιτέρω βελτιώσεων στις δηλώσεις αξιοπιστίας. Πολιτική ευθύνη και διοικητική αρµοδιότητα στην Επιτροπή Ο Πρόεδρος της Επιτροπής ανήγγειλε την αναθεώρηση του κώδικα δεοντολογίας για τους Επιτρόπους στις πολιτικές κατευθυντήριες γραµµές του. Όσον αφορά την κοινοποίηση των δικαιούχων κονδυλίων της ΕΕ, οι διοικήσεις της Επιτροπής και των κρατών µελών παρέχουν ήδη σχετικές πληροφορίες στο κοινό. Το 2010, η Επιτροπή βελτίωσε περαιτέρω τον δικτυακό τόπο της για το «Σύστηµα ηµοσιονοµικής ιαφάνειας» 8 που παρέχει πληροφορίες σχετικά µε τους δικαιούχους κονδυλίων της ΕΕ υπό κεντρική διαχείριση, προκειµένου να συµπεριληφθεί η δηµοσίευση στοιχείων για τους ανάδοχους δηµοσίων συµβάσεων που χρηµατοδοτούνται από τον διοικητικό προϋπολογισµό. Η Επιτροπή δηµοσιεύει επίσης πληροφορίες για τα µέλη των οµάδων εµπειρογνωµόνων στο «Μητρώο Οµάδων Εµπειρογνωµόνων» (Register of Expert Groups) της Επιτροπής και εξασφαλίζει τη δηµοσίευση του καταλόγου ειδικών συµβούλων και των βιογραφικών σηµειωµάτων τους στον δικτυακό τόπο της «Europa». Όσον αφορά τις πληροφορίες για τις µη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), η Επιτροπή ξεκίνησε ένα σχέδιο που θα υλοποιηθεί σε διάφορα στάδια και αποσκοπεί στην καθιέρωση κατάταξης σε βάση «κερδοσκοπικού» έναντι «µη κερδοσκοπικού» χαρακτήρα στην κεντρική βάση δεδοµένων νοµικών οντοτήτων της Επιτροπής. Η πρώτη φάση επικεντρώνεται στις νοµικές οντότητες στα κράτη µέλη, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τις περισσότερες καταχωρισµένες οντότητες. Η Επιτροπή επιδιώκει την υλοποίηση αυτού του στόχου από το 2011 και µετά. Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέµησης της Απάτης (OLAF) Όσον αφορά τη µεταρρύθµιση της υπηρεσίας OLAF, η Επιτροπή ελπίζει ότι µε βάση τα αποτελέσµατα του διοργανικού διαλόγου, θα µπορέσει να παρουσιάσει τροποποιηµένη πρόταση µέχρι το τέλος του 2010 και ότι η νοµοθετική διαδικασία θα ολοκληρωθεί µέχρι το τέλος του Όσον αφορά τον διορισµό του νέου Γενικού ιευθυντή, µετά τη δηµοσίευση της ανακοίνωσης κενής θέσεως, η Επιτροπή ενέκρινε τον κατάλογο υποψηφίων που διαθέτουν τα απαιτούµενα προσόντα. Όπως προβλέπεται από τον κανονισµό 1073/1999, απαιτείται η ευνοϊκή γνώµη της επιτροπής εποπτείας σχετικά µε τον κατάλογο υποψηφίων που ενέκρινε η Επιτροπή. Εν συνεχεία, ο κατάλογος κατάλληλων υποψηφίων διαβιβάσθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο για διαβούλευση. Η Επιτροπή δεσµεύεται να τηρεί πλήρως τις διατάξεις του άρθρου 12 του κανονισµού 1073/1999 όσον αφορά τον διορισµό του Γενικού ιευθυντή και να επιδιώκει τη συµµετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου εγκαίρως. 8 Βλ.: EL 7 EL

9 Β) ΤΟΜΕΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ίδιοι πόροι Όσον αφορά τους παραδοσιακούς ιδίους πόρους, η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να επαληθεύει αν τα κράτη µέλη διατηρούν ορθά τους χωριστή λογιστική Β. Οι αδυναµίες που θα διαπιστωθούν ενδεχοµένως θα εξεταστούν από κοινού µε τα ενδιαφερόµενα κράτη µέλη και θα δοθούν οι αναγκαίες κατευθύνσεις. Εφόσον χρειαστεί θα ληφθούν µέτρα για να ανακτηθούν τα οφειλόµενα ποσά ιδίων πόρων ή τόκων. Όσον αφορά τους ιδίους πόρους «ΦΠΑ», η Επιτροπή καθιέρωσε διοικητικές συνεδριάσεις ως ένα αποτελεσµατικό µέσο για την εξέταση των επιφυλάξεων που αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής. Ο αριθµός των επιφυλάξεων που εκκρεµούν για µεγάλο χρονικό διάστηµα µειώθηκε από 35 σε 12. Παράλληλα, αναλήφθηκε δράση για να βελτιωθεί το γενικό χρονικό προφίλ των επιφυλάξεων, µε αποτέλεσµα το 63% όλων των σηµερινών επιφυλάξεων να µην είναι παλαιότερες του Όσον αφορά του ιδίους πόρους «ΑΕΕ», η Επιτροπή κατήρτισε και εφαρµόζει ένα πλήρες κοινό πλαίσιο επικύρωσης του ΑΕΕ µε βάση την επαλήθευση και τη βελτίωση των στατιστικών πηγών και µεθόδων που χρησιµοποιούν τα κράτη µέλη για να υπολογίσουν τα δεδοµένα του ΑΕΕ τους. Επιπλέον, η Επιτροπή άρχισε να χρησιµοποιεί την άµεση επαλήθευση από το 2007, κατήρτισε ειδικούς κανόνες που εγκρίθηκαν από την επιτροπή ΑΕΕ και έχει ήδη εφαρµόσει την άµεση επαλήθευση σε σχεδόν όλα τα κράτη µέλη. Η Επιτροπή συνεχίζει την εργασία της για το θέµα των εθνικών συστηµάτων εποπτείας και ελέγχου για τους εθνικούς λογαριασµούς σε συνεργασία µε την επιτροπή ΑΕΕ. Όσον αφορά την Ελλάδα, τα σηµερινά επίπεδα των δεδοµένων του ακαθάριστου εθνικού εισοδήµατος (ΑΕΕ) που χρησιµοποιήθηκαν για τους υπολογισµούς και τις συνεισφορές για τους ιδίους πόρους, συµπεριλαµβανοµένων των δεδοµένων που έγιναν διαθέσιµα το 2008 και 2009, είναι σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα ενδελεχούς επαλήθευσης που διενήργησε η Επιτροπή το Επιπλέον, η εµπεριστατωµένη ανάλυση του ενδεχόµενου αντικτύπου των ζητηµάτων που ανέκυψαν από την έκθεση COM (2010) 0001 για τις στατιστικές του ελλείµµατος και του χρέους δεν απέδειξε ότι υπάρχουν σηµαντικές επιπτώσεις στο επίπεδο του ΑΕΠ/ΑΕΕ. Γεωργία και φυσικοί πόροι Οι απαιτήσεις ελέγχου στα κράτη µέλη στον τοµέα των γεωργικών δαπανών που διενεργήθηκε υπό επιµερισµένη διαχείριση λαµβάνουν υπόψη τις θεµελιώδεις αρχές του δικαίου της ΕΕ για αποτελεσµατικότητα, ισοδυναµία, έντιµη συνεργασία και αναλογικότητα. Όσον αφορά την τελευταία αρχή, ως παράδειγµα µπορεί να αναφερθεί το ποσοστό αιτήσεων άµεσης ενίσχυσης που πρέπει να ελεγχθούν από τα κράτη µέλη, το οποίο αυξάνει εάν είναι υψηλό το επίπεδο παρατυπιών που διαπιστώνεται σε αρχικό δείγµα 5%. Στην περίπτωση που είχαν διαπιστωθεί στο παρελθόν σηµαντικές αδυναµίες, ζητήθηκε από τα εν λόγω κράτη µέλη να καταρτίσουν λεπτοµερή σχέδια δράσης σε στενή συνεργασία µε την Επιτροπή. Η Επιτροπή παρακολουθεί στενά την εφαρµογή αυτών των σχεδίων δράσης, καθώς και των σχεδίων δράσης που καταρτίστηκαν το 2009 από τη Βουλγαρία και τη Ρουµανία για να αντιµετωπιστούν οι ανεπάρκειες που είχαν διαπιστωθεί στο ολοκληρωµένο σύστηµα διαχείρισης και ελέγχου (ΟΣ Ε) σ αυτά τα κράτη µέλη. Η συνεχής βελτίωση του ΟΣ Ε επιβεβαιώνεται από τα αποτελέσµατα των ελέγχων συµµόρφωσης που διενήργησε η Επιτροπή κατά τα τελευταία χρόνια σε κράτη µέλη, καθώς EL 8 EL

10 και από το χαµηλό ποσοστό σφάλµατος που αναφέρεται στις στατιστικές ελέγχου που λαµβάνει από κράτη µέλη και που επαληθεύονται, σε µεγάλο βαθµό, και επικυρώνονται από τους φορείς πιστοποίησης. Όλες οι ανεπάρκειες που εντοπίζονται παρακολουθούνται µέσω των διαδικασιών εκκαθάρισης ως προς τη συµµόρφωση που εξασφαλίζουν την κατάλληλη κάλυψη του κινδύνου που απορρέει για τον προϋπολογισµό της ΕΕ. Όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη, και ιδίως τα αγροπεριβαλλοντικά µέτρα, η Επιτροπή έλαβε σειρά µέτρων για να απλουστεύσει τους ισχύοντες κανόνες και να εξασφαλίσει την πραγµατική εφαρµογή των κανόνων ελέγχου. Πιο πρόσφατα, η Επιτροπή αύξησε τις δραστηριότητές της ελέγχου σ αυτόν τον τοµέα και συνέστησε οµάδα εργασίας για να παρακολουθεί το υψηλό ποσοστό σφάλµατος που ανέφεραν ορισµένα κράτη µέλη το 2009 για τα µέτρα αγροτικής ανάπτυξης στο πλαίσιο του άξονα 2. Το 2010 θα γίνει αναδιατύπωση του κανονισµού (EΚ) 1975/2006 της Επιτροπής, ώστε να απλουστευθούν και να διευκρινισθούν περαιτέρω ορισµένοι κανόνες. Συνοχή, απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις Η ετήσια έκθεση 2008 του Ελεγκτικού Συνεδρίου βασίζεται µόνο σε δείγµα δαπανών της περιόδου Ως εκ τούτου, αναµένεται η κατάσταση να είναι σύµφωνη µε τις προηγούµενες ετήσιες εκθέσεις. Για την περίοδο η Επιτροπή θα διορθώσει τις ανεπάρκειες που εντοπίστηκαν κατά την εφαρµογή και θα εξασφαλίσει µια αυστηρή διαδικασία κλεισίµατος. Για τα προγράµµατα της περιόδου , η Επιτροπή θεωρεί ότι το ενισχυµένο νοµικό πλαίσιο έχει βελτιώσει τα συστήµατα διαχείρισης και ελέγχου. Τα µέτρα απλούστευσης που εγκρίθηκαν το θα πρέπει να οδηγήσουν σε χαµηλότερα ποσοστά σφάλµατος στις ενδιάµεσες πληρωµές. Οι πρώτες επιπτώσεις αυτού του ενισχυµένου πλαισίου ελέγχου αναµένεται να γίνουν αισθητές από το τέλος του 2010 και µετά, όταν θα φανούν τα αποτελέσµατα των κοινοτικών ελέγχων και παρουσιασθούν, τον εκέµβριο του 2010 (και εν συνεχεία τον εκέµβριο κάθε έτους), τα αποτελέσµατα των ελέγχων του 2009 που διενήργησαν οι ελεγκτικές αρχές των κρατών µελών στα ετήσια στατιστικά δείγµατα δαπανών οι οποίες δηλώθηκαν για τα προγράµµατα Μια ένδειξη για τα αποτελέσµατα του ενισχυµένου πλαισίου ελέγχου αποτελεί ο έλεγχος που διενήργησε η Επιτροπή σε δείγµα σχεδίων στο πλαίσιο της περιόδου , χρησιµοποιώντας µέθοδο παρόµοια µε εκείνη του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Όπως εµφαίνεται στην έκθεση αντικτύπου της Επιτροπής της 17 ης Φεβρουαρίου , τα πρώτα προκαταρκτικά αποτελέσµατα αυτής της έρευνας (µε βάση τις πληρωµές µέχρι τον Μάιο του 2009) δείχνουν σαφή µείωση του εκτιµώµενου ποσοστού σφάλµατος, γεγονός που υποδηλώνει την ορθότητα της δράσης που αναλήφθηκε. Εν πάση περιπτώσει, αυτό το αποτέλεσµα πρέπει να ληφθεί υπόψη µε σύνεση, δεδοµένου ότι στηρίζεται σε 15 και όχι σε όλα τα κράτη µέλη, συµπεριλαµβανοµένων ορισµένων χωρών στις οποίες συγκεντρώνονταν τα περισσότερα σφάλµατα κατά το παρελθόν, που δήλωσαν δαπάνες κατά τη στιγµή της µελέτης. Εσωτερικές πολιτικές, συµπεριλαµβανοµένης της έρευνας Οι έλεγχοι που διενεργήθηκαν στον τοµέα της έρευνας, καθώς και η στρατηγική λογιστικού ελέγχου, η προσεκτική εφαρµογή των αποτελεσµάτων της και η διόρθωση συστηµατικών 9 (COM(2010)52). EL 9 EL

11 πορισµάτων των λογιστικών ελέγχων για µη ελεγχθείσες συµβάσεις (προβολή), απαιτούν αυστηρότερο έλεγχο του κόστους, µε αποτέλεσµα να µειώνονται τα ποσοστά σφάλµατος µε την πάροδο του χρόνου. Επιπλέον, η Επιτροπή ανέλαβε τη δέσµευση να εξασφαλίζει την ενιαία ερµηνεία και εφαρµογή των κανόνων και διαδικασιών. Η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση µε αντικείµενο την απλούστευση της εφαρµογής των προγραµµάτων πλαίσιο έρευνας 10 µε σκοπό να αρχίσει διάλογος για την µείωση του βαθµού πολυπλοκότητας των κανόνων που αποτελεί σοβαρή πηγή σφάλµατος. Η Επιτροπή πιστεύει ότι ένας διάλογος µπορεί να καταλήξει σε συγκεκριµένες προτάσεις που εν συνεχεία θα µπορέσουν να εφαρµοστούν στο πρόγραµµα πλαίσιο 8. Στον τοµέα της εκπαίδευσης, η Επιτροπή έστειλε ενηµερωµένες κατευθυντήριες οδηγίες για την απόδοση των δευτεροβάθµιων ελέγχων στις εθνικές αρχές τον εκέµβριο του Ενίσχυσε επίσης τις επιτόπιες επισκέψεις παρακολούθησης που επικεντρώνονται στην ύπαρξη και την εφαρµογή διαδικασιών διαχείρισης και ελέγχου, όπως περιγράφονται από τα κράτη µέλη. Οι λεπτοµερείς απαντήσεις της Επιτροπής στα αιτήµατα σε άλλους ειδικούς τοµείς πολιτικής στο πλαίσιο των εσωτερικών πολιτικών περιλαµβάνονται στο έγγραφο εργασίας. Εξωτερικές δράσεις, Ευρωπαϊκά Ταµεία Ανάπτυξης (ΕΤΑ) και διεύρυνση Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να βελτιώνει τα συστήµατά της εποπτείας και ελέγχου, καθώς και τη στρατηγική της ελέγχου και προγραµµατισµού. Η EuropeAid εισήγαγε σηµαντικές βελτιώσεις στη µέθοδό της ελέγχου και στα εργαλεία ΤΠ (CRIS). Η Επιτροπή υποστηρίζει πλήρως τα αιτήµατα του Ελεγκτικού Συνεδρίου όσον αφορά την ανάγκη να λαµβάνει αποδεικτικά στοιχεία από οργανισµούς του ΟΗΕ, και αυτή η αρχή αναφέρεται ρητά στην Οικονοµική και ιοικητική Συµφωνία-Πλαίσιο (Ο ΣΠ). Η υιοθέτηση, τον Απρίλιο του 2009, τυποποιηµένων όρων εντολής για τις αποστολές ελέγχου βελτίωσε τη συνεργασία µεταξύ οργανισµών του ΟΗΕ και της ΕΕ και συνέβαλε στην αποτελεσµατικότερη συνεργασία του ΟΗΕ µε το Ελεγκτικό Συνέδριο. Η Επιτροπή εργάζεται συνεχώς για τη βελτίωση του συστήµατος και συµφώνησε µε τον ΟΗΕ τον Απρίλιο του 2010 ότι συµπληρωµατικές πληροφορίες, συµπεριλαµβανοµένων των αποσπασµάτων από εκθέσεις εσωτερικού και εξωτερικού ελέγχου, µπορούν να καταστούν διαθέσιµες κατόπιν αιτήσεως. Στο πλαίσιο της τριετούς αναθεώρησης του δηµοσιονοµικού κανονισµού, η Επιτροπή πρότεινε να συστήνει και να διαχειρίζεται η ίδια καταπιστευµατικά κεφάλαια για εξωτερικές δράσεις, που θα µπορούν να παρεµβαίνουν σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ή σε καταστάσεις κρίσης που έπονται καταστάσεων έκτακτης ανάγκης ή για θεµατικές ενέργειες. Η Επιτροπή αναθεωρεί τις κατευθυντήριες οδηγίες της για δηµοσιονοµική στήριξη οι οποίες πρόκειται να ολοκληρωθούν µέχρι το τέλος του Στο πλαίσιο αυτής της αναθεώρησης, δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στα συστήµατα εποπτείας και ελέγχου. Επιπλέον, θα ενισχυθούν επίσης η παρακολούθηση και η ετήσια υποβολή εκθέσεων για τη συµµόρφωση µε τα κριτήρια επιλεξιµότητας. Τα σχέδια ανάπτυξης ικανότητας στο πλαίσιο των δράσεων δηµοσιονοµικής στήριξης υπόκεινται στο ίδιο σύστηµα εποπτείας και ελέγχου όπως κάθε άλλο σχέδιο που περιλαµβάνει ελέγχους. Λεπτοµερέστερα στοιχεία γι αυτό και άλλα αιτήµατα που συνδέονται µε το ΕΤΑ περιλαµβάνονται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. 10 (COM(2010)0187). EL 10 EL

12 Τα µέτρα που λαµβάνονται για να βελτιωθούν οι διαθέσιµες πληροφορίες για τις ΜΚΟ εξηγούνται ανωτέρω στο κεφάλαιο που αφορά τα οριζόντια θέµατα. Ήδη εφαρµόζονται αρκετές βελτιώσεις στη διαχείριση της προενταξιακής βοήθειας για να αυξηθούν η αποτελεσµατικότητα και οι επιπτώσεις της χρηµατοδοτικής ενίσχυσης και για να συνδεθεί καλύτερα η χρηµατοδοτική ενίσχυση µε τις πολιτικές προτεραιότητες. Όσον αφορά τη Ρουµανία και τη Βουλγαρία 11, η Επιτροπή υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στο πλαίσιο του µηχανισµού συνεργασίας και ελέγχου για την πρόοδο που σηµειώνεται στη µεταρρύθµιση του δικαστικού τοµέα, στην καταπολέµηση της διαφθοράς και - για τη Βουλγαρία - στην καταπολέµηση του οργανωµένου εγκλήµατος. Η τελευταία σειρά των εκθέσεων εγκρίθηκε στις 20 Ιουλίου ιοικητικές δαπάνες Όσον αφορά το σύστηµα πληροφόρησης σχετικά µε τα ατοµικά δικαιώµατα (IRIS), το Γραφείο ιαχείρισης και Εκκαθάρισης Ατοµικών ικαιωµάτων (PMO) άρχισε ήδη τις δοκιµές των νέων ενοτήτων για τη διαχείριση των ατοµικών δικαιωµάτων. Το εκτεταµένο πρόγραµµα δοκιµών που εκπονήθηκε λαµβάνει υπόψη τα διδάγµατα που αντλήθηκαν από την πείρα του παρελθόντος. Το PMO ενίσχυσε επίσης τις διαδικασίες του εσωτερικού ελέγχου για να αντιµετωπίσει τις αδυναµίες που εντόπισε το Ελεγκτικό Συνέδριο όσον αφορά τη µεταφορά κεκτηµένων συνταξιοδοτικών δικαιωµάτων. * * * 11 Στο ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι παρατηρήσεις σχετικά µε τη Ρουµανία και τη Βουλγαρία βρίσκονται υπό τον τίτλο «Εξωτερικές δράσεις» (παράγραφοι ). EL 11 EL