Ασφαλές διαδίκτυο. Ασφαλές Διαδίκτυο. Νίκος Μπακόπουλος Καθηγητής Πληροφορικής ΠΕ19

Transcript

1 Ασφαλές Διαδίκτυο

2 Η δομή της παρουσίασης Βασικές έννοιες Βασικοί κανόνες Ασφαλής πλοήγηση Υπηρεσίες Ενέργειες Χρήστη Γονικός έλεγχος Κοινωνική Δικτύωση Γονείς και Εκπαιδευτικοί Παιδιά 5 11 ετών Μόλυνση προστασία Έφηβοι ετών Χρήσιμες διευθύνσεις Ιστοσελίδες Βίντεο Πηγές

3 Το Διαδίκτυο (αγγλ. Internet) Ασφαλές διαδίκτυο Τι είναι το διαδίκτυο είναι παγκόσμιο σύστημα διασυνδεδεμένων δικτύων υπολογιστών, οι οποίοι χρησιμοποιούν καθιερωμένη ομάδα πρωτοκόλλων, η οποία συχνά αποκαλείται "TCP/IP για να εξυπηρετεί εκατομμύρια χρηστών καθημερινά σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι διασυνδεδεμένοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ανά τον κόσμο, οι οποίοι βρίσκονται σε ένα κοινό δίκτυο επικοινωνίας, ανταλλάσσουν μηνύματα (πακέτα) με τη χρήση διαφόρων πρωτοκόλλων (τυποποιημένοι κανόνες επικοινωνίας), τα οποία υλοποιούνται σε επίπεδο υλικού και λογισμικού. Το κοινό αυτό δίκτυο καλείται Διαδίκτυο.

4 Τι είναι ασφάλεια Ασφαλές διαδίκτυο Η ασφάλεια είναι ο όρος της προστασίας από τον κίνδυνο ή την απώλεια. Ηλεκτρονικός εκφοβισμός : ενέργειες που διαπράττονται από παιδιά για να εκφοβίσουν συνομήλικους τους. Αποπλάνηση : διαδικασίες κατά τις οποίες ένας ενήλικας προσποιείται κάποιο άλλο μικρότερης ηλικίας για να προσελκύσει παιδιά και να έρθει σε επαφή μαζί τους στο φυσικό κόσμο με σκοπό την σεξουαλική εκμετάλλευση ή κακοποίηση Κλοπή και εκμετάλλευση προσωπικών δεδομένων των ανήλικων χρηστών από τρίτους.

5 Η ασφάλεια στο Διαδίκτυο: Η πρόσβαση σε ανάρμοστες ιστοσελίδες Κατάχρηση διαδικτύου, εκδηλώνεται ως διαδικτυακός εθισμός. Πρόσβαση σε ανάρμοστες ιστοσελίδες ΔΟΜΗ

6 Βασικοί κανόνες Ασφαλές διαδίκτυο Κατά την πλοήγηση στους χώρους του Διαδικτύου είναι καλό να έχουμε υπόψη μας τα παρακάτω: 1. Το Διαδίκτυο είναι κυρίως μια κοινωνία ανθρώπων και κρύβει τους ίδιους κινδύνους που κρύβει κάθε κοινωνία, ιδιαίτερα όταν διευκολύνεται στο έπακρο ο τρόπος επικοινωνίας των ανθρώπων μεταξύ τους. 2. Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στο Διαδίκτυο δεν είναι πάντα έγκυρες. 3. Η κοινοποίηση των προσωπικών στοιχείων του χρήστη (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο, φωτογραφία, κωδικοί πρόσβασης, αριθμός πιστωτικών καρτών, κ.λπ.) είναι καλό να αποφεύγεται. 4. Η τοποθέτηση του υπολογιστή (εάν είναι δυνατόν) σε κοινόχρηστο χώρο και όχι αποκλειστικά στο παιδικό δωμάτιο ενθαρρύνει τη χρήση του Διαδικτύου σε οικογενειακό περιβάλλον και βοηθά στην επίβλεψη των ιστοσελίδων τις οποίες επισκέπτονται τα παιδιά.

7 Βασικοί κανόνες Ασφαλές διαδίκτυο 5. Η καλή επικοινωνία με τα παιδιά είναι απαραίτητη ώστε να ενθαρρύνονται να μιλάνε για αυτούς με τους οποίους επικοινωνούν, ανταλλάσσουν μηνύματα και να ενημερώνουν εάν ποτέ γίνονται θύματα απειλών, εκφοβισμού ή παρενόχλησης οποιασδήποτε μορφής. 6. Η χρήση του υπολογιστή ως μέσου απασχόλησης του παιδιού χωρίς την παρουσία ενηλίκου είναι καλό να αποφεύγεται. Ο υπολογιστής δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως ηλεκτρονική babysitter!!! 7. Η δημιουργία ενός συνόλου από κανόνες χρήσης του Η/Υ αποδεκτών από όλους και η ανάρτηση τους σε εμφανές σημείο δίπλα στον υπολογιστή συντελεί στην προστασία όλων των χρηστών. 8. Στη διεύθυνση έχουμε ίσως τη μοναδική ελληνική ανοικτή γραμμή για καταγγελία παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο. Μη διστάσετε να τη χρησιμοποιήσετε. ΔΟΜΗ

8 Ασφαλής πλοήγηση Ο Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web) είναι μια από τις σημαντικότερες υπηρεσίες του Internet και προσφέρει στους χρήστες του τη δυνατότητα πρόσβασης στη μεγαλύτερη δεξαμενή πληροφοριών στον κόσμο. Πρόκειται για μια τεράστια συλλογή εγγράφων, τα οποία είναι αποθηκευμένα σε εκατομμύρια υπολογιστές στον κόσμο και η οποία εμπλουτίζεται συνεχώς από όλους τους χρήστες οι οποίοι αποφασίζουν να ανεβάσουν στο χώρο του τις σελίδες τους. Η πλοήγηση στις σελίδες του παγκοσμίου ιστού πραγματοποιείται μέσω ειδικών προγραμμάτων πλοήγησης -browsers- (π.χ. Internet Explorer, Mozilla Firefox κ.λπ.) και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από τον χρήστη, διότι εγκυμονεί πολλαπλούς κινδύνους, τόσο για την ασφάλεια του υπολογιστή του, όσο και για την ασφάλεια των προσωπικών του δεδομένων. Τα μέτρα τα οποία μπορεί να ληφθούν για να εξασφαλίσουν κατά το δυνατόν ασφαλή πλοήγηση στις σελίδες του παγκοσμίου ιστού εξαρτώνται: α) από τις υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει ο παροχέας σύνδεσης (internet provider) β) από τις ενέργειες που κάνει ο ίδιος ο χρήστης. ΔΟΜΗ

9 Υπηρεσίες παρόχου σύνδεσης φιλτράρισμα των ιστοσελίδων που επισκέπτεται ο χρήστης-πελάτης φιλτράρισμα των mails που δέχεται ο χρήστης-πελάτης Για παράδειγμα, η πρόσβαση που προσφέρει το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο εποπτεύεται από πρόγραμμα φιλτραρίσματος το οποίο δρα με δύο τρόπους: > ψάχνει στις ιστοσελίδες που ζητά να δει ο χρήστης και αναζητά συγκεκριμένες λέξεις που είναι ύποπτες για ακατάλληλο υλικό π.χ. sex > ψάχνει να δει αν η ιστοσελίδα έχει καταχωρηθεί στην μαύρη λίστα που διατηρεί στη βάση δεδομένων του. Σε κάθε μια από τις παραπάνω περιπτώσεις απαγορεύει την πρόσβαση στην ιστοσελίδα, εμφανίζοντας προειδοποιητικό μήνυμα. Στην περίπτωση των εισερχόμενων μηνυμάτων ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, ερευνά για την ύπαρξη ιών στα επισυναπτόμενα αρχεία, ενώ παρέχει και υπηρεσία προστασίας από τα spam-mails (ενοχλητική αλληλογραφία) με την ενεργοποίηση, από τον χρήστη, των κατάλληλων φίλτρων στο web mail του. ΔΟΜΗ

10 Ενέργειες του ίδιου του χρήστη Ο βασικότερος κανόνας είναι η προσεκτική ανάγνωση όλων των μηνυμάτων που εμφανίζονται στην οθόνη του υπολογιστή. Κατά την πλοήγηση ανοίγουν, χωρίς να το προκαλέσει ο χρήστης, παράθυρα (pop up windows) των οποίων το περιεχόμενο ποικίλει. Αυτό μπορεί να είναι: -->Διαφημίσεις -->Προειδοποιητικά μηνύματα που καλούν τον χρήστη να προβεί σε ενέργειες με άγνωστες ή επικίνδυνες για αυτόν συνέπειες. -->Κάλεσμα για παιγνίδια είτε κανονικά είτε τυχερά. -->Δωρεές -->Δεσμοί σε σελίδες πορνογραφικού περιεχομένου και γενικά ποικιλία δελεαστικών προτάσεων. Η ενδεδειγμένη ενέργεια είναι να κλείνουν άμεσα αυτά τα παράθυρα. Σε περίπτωση που αυτό δεν είναι δυνατόν από το Χ στο πάνω δεξιά μέρος του παραθύρου, εναλλακτικού τρόποι είναι --> Δεξί κλικ στην γραμμή κατάστασης, στο αντίστοιχο εικονίδιο και επιλογή «κλείσιμο», --> Πατώντας ταυτόχρονα Alt + F4 (επιλογή από το πληκτρολόγιο που κλείνει το ενεργό παράθυρο). ΔΟΜΗ Pop up

11 Γονικός έλεγχος στο internet Επικοινωνήστε με τα παιδιά σας, μιλήστε μαζί τους για τους λόγους που θέλουν να χρησιμοποιήσουν το internet. Ορίστε σαφείς κανόνες για τη χρήση του υπολογιστή στο διαδίκτυο. Κρατήστε τα προσωπικά σας δεδομένα απόρρητα, τα παιδιά πρέπει να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να δίνουν δικά τους ή δικά σας στοιχεία στο ίντερνετ. Εγκαταστήστε ένα πρόγραμμα γονικού ελέγχου. Τις ιστοσελίδες που μπορούν να προβάλλουν τα παιδιά σας Τις ώρες της ημέρας και το χρονικό διάστημα που μπορούν να παραμείνουν στο ίντερνετ. Τα παιχνίδια που μπορούν να παίξουν τα παιδιά σας Τα προγράμματα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν. Ενεργοποίηση γονικού ελέγχου Ακολουθήστε την πορεία : Έναρξη -> Πίνακας ελέγχου -> Λογαριασμοί χρηστών -> Ρύθμιση γονικού ελέγχου. Μπορεί να σας ζητηθεί ένας κωδικός πρόσβασης διαχειριστή ή επιβεβαίωση, πληκτρολογήστε τον κωδικό ή επιβεβαιώστε. Κάντε κλικ στον λογαριασμό για τον οποίο θέλετε να ρυθμίσετε το γονικό έλεγχο. Κάντε κλικ στο Ενεργός, εφαρμογή τρεχουσών ρυθμίσεων και ΟΚ.

12 Γονικός έλεγχος στο internet Δημιουργία τυπικού λογαριασμού χρήστη Ενεργοποίηση γονικού ελέγχου Ελέγξτε τα παιχνίδια που μπορεί να παίξει το παιδί σας Ρύθμιση περιορισμών Web Για να αποκλείσετε συγκεκριμένα παιχνίδια Ρύθμιση αναφορών δραστηριότητας Βιντεοπαιχνίδια σύστημα PEGI Ορισμός χρονικών ορίων Καταγγελία : Συνεργασία με την Ελληνική Αστυνομία Αν τώρα διαθέτετε Windows XP, κατεβάστε το K9 Web Protection" από δω : ΔΟΜΗ

13 Γονικός έλεγχος στο internet

14 Γονικός έλεγχος στο internet

15 Γονικός έλεγχος στο internet

16 Γονικός έλεγχος στο internet

17 Γονικός έλεγχος στο internet

18 Γονικός έλεγχος στο internet

19 Γονικός έλεγχος στο internet ΔΟΜΗ

20 Ασφαλές διαδίκτυο Γονικός έλεγχος στο internet Windows Family Safety Διατηρήστε την ασφάλεια των παιδιών σας. Όταν τα παιδιά είναι στο internet και εσείς είστε απασχολημένοι, το Family Safety είναι εκεί για να βοηθήσει. Χρησιμοποιήστε τις αναφορές δραστηριότητας για να παρακολουθήσετε τη δραστηριότητα των παιδιών σας στον υπολογιστή, επιλέξτε τοποθεσίες web, παιχνίδια κα. K9 Web Protection To πρόγραμμα K9 Web Protection είναι σχεδιασμένο για γονείς και οικογένειες. Είναι ένα πολύ ικανό πρόγραμμα γονικού ελέγχου που μας προστατεύει από ανεπιθύμητα ή επικίνδυνα sites. Μια δυνατή δωρεάν λύση για να προστατεύσετε τα παιδιά σας από τις ιστοσελίδες ακατάλληλου περιεχομένου. ParetoLogic PGsurfer Είναι ένα δωρεάν πρόγραμμα λογισμικού με σκοπό να βοηθήσει τους γονείς να κρατήσουν τα παιδιά τους σε ασφαλήσύνδεση. Παρέχει αρκετές προηγμένες και αποτελεσματικές δυνατότητες. Φιλτράρει το περιεχόμενο των ιστοσελίδων, τα chat rooms, τα instant messaging, τα s, τις p2p εφαρμογές και άλλα.

21 Γονικός έλεγχος στο internet Parental Control Bar Δωρεάν εργαλείο για την προστασία των μικρών φίλων του διαδικτύου από πιθανούς κινδύνους. Μέσω της toobar που εγκαθιστά και διαθέτει δύο modes, για γονείς και για παιδιά. Ο γονιός μεταφέρεται στο παιδικό mode ενώ με την χρήση του κωδικού προστασίας που έχει ορίσει επανέρχεται στο mode για τους γονεις. KidLogger Πολύ απλό, δωρεάν και ανοιχτού κώδικα logger πρόγραμμα. Μπορεί να καταγράψει όλες τις ιστοσελίδες που επισκέπτονται τα παιδιά σας, τα chat rooms συνομιλιών, τα προγράμματα που ανοίξανε, όλα τα έγγραφα και τα παράθυρα που φορτώθηκαν καθώς και τις φωτογραφίες και τις ταινίες που είδανε. Smart Parental Control Το Smart Parental Control είναι ένα ελεύθερο λογισμικό για να ελέγχετε σε ποιες σελίδες μπαίνουν τα παιδιά σας στο internet αποκλείοντας ιστοσελίδες με ακατάλληλο περιεχόμενο. Απαραίτητο λογισμικό γονικού ελέγχου που λειτουργεί ως ασπίδα ασφαλείας ανάμεσα στο παιδί σας και τις απειλές του internet.

22 Γονικός έλεγχος στο internet Visikid Είναι μία ιδιαίτερη εφαρμογή γονικού ελέγχου. Το μόνο που πρέπει να κάνετε είναι να εγκαταστήσετε ένα client στο pc που χρησιμοποιεί το παιδί σας. Από εκεί και μετά μπορείτε να παρακολουθείτε τα site που επισκέπτεται και τις εφαρμογές που χρησιμοποιεί κάνοντας login στο visikid.com από οποιοδήποτε pc που έχει internet Workrave Λειτουργεί υπολογίζοντας τον χρόνο που δουλεύετε με το pc. Μόλις ξεπεράσετε τον χρόνο που θεωρείτε ιδανικός εμφανίζει ένα διακριτικό μήνυμα που σας ζητάει να κάνετε ένα μικρό διάλειμμα, αν το αγνοήσεται επανέρχεται μετά από λίγο. Εάν το παρακάνετε γίνεται πιο επιθετικό, μπορεί και να κλειδώσει το pc σας. Kid-Key-Lock Είναι ένα απλό πρόγραμμα για το κλείδωμα συγκεκριμένων πλήκτρων του πληκτρολογίου και λειτουργιών του ποντικιού. Είναι ιδανικό για να χρησιμοποιηθεί, προκειμένου να αποφευχθεί η ζημία που μπορεί να προκληθεί απο τα μικρά παιδιά από ένα λάθος πάτημα κουμπιών του πληκτρολογίου ή του ποντικιού του υπολογιστή σας.

23 Γονικός έλεγχος στο internet KidLogger - Έκδοση: λήψεις Το KidLogger είναι ένα απλό και ανοικτού κώδικα πρόγραμμα καταγραφής πληκτρολόγησης.. TimesUpKidz - Έκδοση: λήψεις Προκαθορίστε τον χρόνο που θα περάσουν τα παιδιά σας μπροστά στον υπολογιστή.

24 Γονικός έλεγχος στο internet Ο Γονικός έλεγχος στα Windows 7 είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για να ελέγχετε τον χρόνο που τα παιδιά σας παιρνάνε μπροστά στον υπολογιστή αλλά και τα προγράμματα που χρησιμοποιούν. Σε αυτό τον οδηγό θα δείτε πως μπορείτε να παραμετροποιήσετε τον γονικό έλεγχο στα Windows 7. ΔΟΜΗ

25 Γονικός έλεγχος στο internet Step 1: Για να ανοίξετε την διαχείρηση του Γονικού Ελέγχου πληκτρολογείστε στο πεδίο αναζήτηση του μενού έναρξης "Γονικός Έλεγχος" και πατήστε enter.

26 Γονικός έλεγχος στο internet Step 2: Όταν ανοίξει το παράθυρο του γονικού ελέγχου κάντε κλίκ στον λογαριασμό που θέλετε να παραμετροποιήσετε.

27 Γονικός έλεγχος στο internet Step 3: Βεβαιωθείτε ότι ο λογαριασμός του Διαχειριστή προστατεύετε από κωδικό πρόσβασης, αλλιώς οποιοσδήποτε θα μπορεί να απενεργοποιεί τον γονικό έλεγχο. Εάν δεν έχετε κωδικό πρόσβασης, θα σας ζητηθεί να ορίσετε ένα αυτόματα, μόλις επιλέξετε κάποιο χρήστη για γονικό έλεγχο.

28 Γονικός έλεγχος στο internet

29 Γονικός έλεγχος στο internet Step 4: Αφού ορίσετε ένα κωδικό πρόσβασης, στο παράθυρο παραμετροποίησης του γονικού ελέγχου επιλέξτε "Ενεργός, εφαρμογή τρεχουσών ρυθμίσεων".

30 Γονικός έλεγχος στο internet Step 5 : Ρύθμιση χρονικών ορίων: Σε αυτή τη ρύθμιση μπορείτε να ελέγξετε πότε και για πόση ώρα θα μπορεί ο χρήστης να χρησιμοποεί τον υπολογιστή. Το μόνο που πρέπει να κάνετε, είναι ένα κλίκ σε κάποιο από το κουτάκια και να το σύρετε μέχρι αυτά να γίνουν μπλέ. Τα μπλέ κουτάκια είναι οι ώρες τις οποίες ο χρήστης δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή.

31 Γονικός έλεγχος στο internet Step 6 : Ρύθμιση παιχνιδιών: Εδώ μπορείτε να ελέγξετε ποια παιχνίδια μπορεί να παίζει ο χρήστης ανάλογα την ηλικία του ή άλλων περιορισμών. Κάντε κλίκ στην επιλογή "Ορισμός χαρακτηρισμών παιχνιδιών".

32 Γονικός έλεγχος στο internet Στο νέο παράθυρο μπορείτε να επιλέξετε τα παιχνίδια βάση της ηλικία του ή βάση των περιεχομένων των παιχνιδιών.

33 Γονικός έλεγχος στο internet

34 Γονικός έλεγχος στο internet Ο Γονικός έλεγχος στα Windows 7 είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για να ελέγχετε τον χρόνο που τα παιδιά σας παιρνάνε μπροστά στον υπολογιστή αλλά και τα προγράμματα που χρησιμοποιούν. Σε αυτό τον οδηγό θα δείτε πως μπορείτε να παραμετροποιήσετε τον γονικό έλεγχο στα Windows 7. Step 1: Για να ανοίξετε την διαχείρηση του Γονικού Ελέγχου πληκτρολογείστε στο πεδίο αναζήτηση του μενού έναρξης "Γονικός Έλεγχος" και πατήστε enter. Step 2: Όταν ανοίξει το παράθυρο του γονικού ελέγχου κάντε κλίκ στον λογαριασμό που θέλετε να παραμετροποιήσετε. Step 3: Βεβαιωθείτε ότι ο λογαριασμός του Διαχειριστή προστατεύετε από κωδικό πρόσβασης, αλλιώς οποιοσδήποτε θα μπορεί να απενεργοποιεί τον γονικό έλεγχο. Εάν δεν έχετε κωδικό πρόσβασης, θα σας ζητηθεί να ορίσετε ένα αυτόματα, μόλις επιλέξετε κάποιο χρήστη για γονικό έλεγχο. Step 4: Αφού ορίσετε ένα κωδικό πρόσβασης, στο παράθυρο παραμετροποίησης του γονικού ελέγχου επιλέξτε "Ενεργός, εφαρμογή τρεχουσών ρυθμίσεων".

35 Γονικός έλεγχος στο internet Step 7 : Ρύθμιση πρόσβασης σε προγράμματα. Σε αυτή τη ρύθμιση μπορείτε να επιλέξετε ποια προγράμματα μπορεί να χρησιμοποιεί ο χρήστης. Τσεκάρετε από τη λίστα τα επιθυμητά προγράμματα και πατήστε ΟΚ. Διαβάστε περισσότερα :

36 Γονικός έλεγχος στο internet K9 Web Protection Γονικός Έλεγχος του Διαδικτύου Το K9 Web Protection είναι ένα δωρεάν λογισμικό γονικού ελέγχου και φιλτραρίσματος του διαδικτύου και σας δίνει την δυνατότητα να προστατεύσετε το παιδί σας από τους περισσότερους κινδύνους. Είναι το καλύτερο δωρεάν πρόγραμμα γονικού ελέγχου που κυκλοφορεί και δεν είναι δύσκολο στην παραμετροποίηση του. Δείτε μερικά από τα χαρακτηριστικά του: Φραγή ιστοσελίδων ανά κατηγορία, όπως πορνογραφία, ναρκωτικά, σελίδες γνωριμιών, βία, ρατσισμός κ.α. Προρυθμισμένα επίπεδα σαφαλεία ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Λειτουργία SafeSearch για ασφαλή αναζήτηση σε όλες τις μηχανές αναζήτησης. Ρύθμιση των ωρών που θα επιτρέπεται η πρόσβαση στο internet. Μόμιμη φραγή ή μόνιμο άνοιγμα σε ιστοσελίδες της επιλογής σας. Δυνατότητα να παρακάμπψετε μία φραγή με την χρήση κωδικού. Αναφορές για την δραστηριότητα στις διάφορες κατηγορίες. Κατηγοριοποίηση των ιστοσελίδων σε πραγματικό χρόνο. Συμβατό με υπολογιστές Windows ή Mac.

37 Γονικός έλεγχος στο internet Η προηγμένη τεχνολογία του Qustodio εξασφαλίζει ότι κάθε κίνηση στον Η/Υ του παιδιού σας θα είναι υπό την επίβλεψή σας. Το Qustodio παρακολουθεί τη συμμετοχη του παιδιού σας στα Κοινωνικά Δίκτυα και σε chat όπως και το τι βλέπουν σερφάροντας στο internet. Mπορείτε να ορίσετε τα χρονικά όρια χρήσης του Η/Υ από το παιδί σας κια να παρακολουθείτε και να διαχειρίζεστε τις δραστηριότητές του από οποιαδήποτε συσκευή και τοποθεσία. Qustodio Free Parental Control Το Qustodio είναι αδιάβλητο και θα κάνει τη δουλειά του, όσο κι αν τα παιδιά σας προσπαθήσουν να παραβιάσουν τους περιορισμούς σας.

38 Γονικός έλεγχος στο internet Τι είναι το PEGI Online; Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, το Πανευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τα Ηλεκτρονικά Παιχνίδια (Pan European Game Information - PEGI) παρείχε στους γονείς στην Ευρώπη λεπτομερείς συστάσεις σχετικά με την καταλληλότητα του περιεχομένου των παιχνιδιών για νέα άτομα. Το σύστημα PEGI προσφέρει αξιόπιστες πληροφορίες οι οποίες είναι εύκολα κατανοητές, με τη μορφή χαρακτηρισμών ηλικιακής αποτίμησης και περιγραφών περιεχομένου στις συσκευασίες των παιχνιδιών, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα λήψης πληροφορημένων αγοραστικών αποφάσεων. Το PEGI Online είναι μια νέα προσθήκη στο σύστημα PEGI. Ο σκοπός του είναι να παράσχει στους νέους στην Ευρώπη καλύτερη προστασία έναντι ακατάλληλου περιεχομένου παιχνιδιών και να βοηθήσει τους γονείς στην κατανόηση των κινδύνων και της βλαπτικής πιθανότητας στα πλαίσια του εν λόγω περιβάλλοντος.

39 Γονικός έλεγχος στο internet Το PEGI Online στηρίζεται σε τέσσερις θεμέλιους λίθους: τον Κώδικα Ασφαλείας του PEGI Online και το Συμβατικό Πλαίσιο, το οποίο υπογράφεται από όλους τους συμμετέχοντες το διαδικτυακό λογότυπο του PEGI Online, το οποίο θα επιδεικνύεται από τους κατόχους αδείας ο αποκλειστικός δικτυακός τόπος μας για τους αιτούντες και το ευρύ κοινό μια ανεξάρτητη διαδικασία διοίκησης, συμβουλευτικής και διευθέτησης διαφορών. Τι είναι το παιχνίδι σε σύνδεση; Ως παιχνίδι σε σύνδεση νοείται ένα ψηφιακό παιχνίδι, το οποίο χρειάζεται μια ενεργή σύνδεση δικτύου για να μπορεί να παιχτεί. Αυτό δεν περιλαμβάνει μόνο τα παιχνίδια που παίζονται στο Διαδίκτυο, αλλά επίσης εκείνα που παίζονται σε σύνδεση μέσω κονσόλας, μέσω κινητών τηλεφώνων ή μέσω ομότιμων δικτύων. ΔΟΜΗ

40 ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης Μια σχετικά νέα μορφή επικοινωνίας που προσφέρει το Διαδίκτυο είναι η επικοινωνία μέσω ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, MySpace, twitter, Hi5, Zino). Προφίλ Φωτογραφίες βίντεο Πρόσκληση φίλων Παιχνίδια, άμεσα μηνύματα Ηλεκτρονικά μηνύματα Σχόλια στο χώρο του άλλου Είναι τόπος γνωριμιών Δημιουργίας φίλου Κακόβουλη μεταχείριση φωτογραφίας, από κάποιον που δεν του ανήκει.

41 ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης Facebook. Γνωρίζεις ότι Για να είσαι νόμιμος χρήστης του Facebook πρέπει να είσαι πάνω απο 13 χρονών O Bill Gates έκλεισε το προφίλ του στο Facebook, γιατί βαρέθηκε να του ζητούν χιλιάδες άνθρωποι να γίνει φίλος τους Οι χρήστες του Facebook ξεπερνούν τα 400 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο Eκατομμύρια νέοι σήμερα κινδυνεύουν να πέσουν θύματα απάτης δίνοντας χωρίς δεύτερη σκέψη προσωπικά τους δεδομένα στο Διαδίκτυο Πολλοί εργοδότες, έχουν παραδεχτεί ότι πριν προσλάβουν κάποιο άτομο ελέγχουν τα προσωπικά του δεδομένα από το Facebook...

42 ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης... Η ανάρτηση προσωπικών δεδομένων, φωτογραφιών, κλπ σε μια στιγμή της ζωής σας που είσαστε χαλαροί και δεν σκεφτόσαστε πως αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ή να αξιολογηθούν από τα μελλοντικά σας αφεντικά, ίσως σας στοιχήσουν Έχουν γίνει καταγγελίες για τα κοινωνικά δίκτυα σχετικά με την προστασία προσωπικών δεδομένων, αφού έχουν καταγραφεί περιστατικά κλοπής φωτογραφιών, δεδομένων αλλά και ολόκληρων profile από άλλους χρήστες (και όχι μόνο) Στο Facebook, όταν κάποιος αποφασίσει να απενεργοποιήσει τον λογαριασμό του, δεν μπορεί να διαγράψει πλήρως τα στοιχεία από το προφίλ του. Τους δίνετε η δυνατότητα απενεργοποίησης του λογαριασμού τους αλλά παρόλο που δεν είναι προσβάσιμα τα δεδομένα τους, παραμένουν στους servers του Facebook Οι χρήστες που επιθυμούν να διαγράψουν εντελώς τα δεδομένα τους πρέπει, σύμφωνα με την αυτοματοποιημένη απάντηση από την εξυπηρέτηση πελατών Facebook, «να συνδεθούν και να διαγράψουν όλο το περιεχόμενο του λογαριασμού τους»...

43 Κίνδυνοι στο Facebook 1 Τα στοιχεία σας μοιράζονται με ξένους. 2 Η προστασία προσωπικών δεδομένων και οι ρυθμίσεις επανέρχονται σε λιγότερο ασφαλή προεπιλεγμένη λειτουργία μετά από καθε σύνδεση. 3 Οι διαφημίσεις μπορεί να περιέχουν κακόβουλο λογισμικό. 4 Οι πραγματικοί φίλοι σας, εν αγνοία σας, σας κάνουν ευάλωτους. 5 Απατεώνες δημιουργούν ψευδή προφίλ. 6 Οι πολύωροι χρήστες του Facebook έχουν χαμηλή συμμετοχή σε δημιουργικές δραστηριότητες κατά τον ελεύθερο χρόνο τους. 7 Οι περισσότεροι κατηγορούν το Facebook ότι προάγει τις επιφανειακές αόριστες σχέσεις και ότι δεν μπορούν να βρουν πραγματική στήριξη μέσω αυτού. 8 Το γλωσσικό επίπεδο των χρηστών του Facebook πολλές φορές κατρακυλάει σε ύβρεις και χυδαιολογίες, ενώ η ελληνική ορθογραφία παραχαράσσεται. Η γλώσσα είναι ένα συνοθύλευμα αγγλικών, συντμήσεων και ελληνικών. Συχνή είναι η χρήση emoticons που όμως γίνονται δύσκολα στην αποκρυπτογράφησή τους και δυσχεραίνουν τη φόρτωση της σελίδας. 9 Σε χρήστες μικρότερης ηλικίας αναπτύσσεται ανταγωνισμός για το ποιος θα προσελκύσει περισσότερους φίλους, κυρίως του αντιθέτου φύλου. 10 Διακίνηση Ναρκωτικών. 11 Εγκλήματα στα Chat rooms (Έχουν καταγραφεί πολλά περιστατικά προτροπής σε ομαδική αυτοκτονία στο Facebook). 12Παιδική Πορνογραφία: (Παιδόφιλοι, άτομα υπεράνω κάθε υποψίας, δεν διστάζουν να εκμεταλλευτούν τη θέση τους αλλά και τη σχέση τους(συγγένεια), για να ικανοποιήσουν το αρρωστημένο πάθος τους). 13.Κατασκοπεία: (Απόρρητα έγγραφα σε προγράμματα ανταλλαγής αρχείων μουσικής!).

44 Τι πρέπει να προσέχω Δεν δίνω κανένα κωδικό πρόσβασης Οι πληροφορίες που δημοσιεύω κυκλοφορούν παντού στο διαδίκτυο. Προσοχή στο τι πληροφορία δίνω. Δεν ανεβάζω φωτογραφίες στο προφίλ μου όπου φαίνεται καθαρά η τοποθεσία στην οποία βρίσκομαι (σπίτι, σχολείο, πλατεία.). Έτσι δεν μπορούν να με εντοπίσουν στον φυσικό κόσμο. Αν δεχτώ προσβλητικό ή ανεπιθύμητο μήνυμα, χρησιμοποιώ την καταγγελία της ιστοσελίδας (report) Μην ξεχνά: Μενού ρυθμίσεων διαχείριση των προσωπικών δεδομένων αλλαγή προεπιλεγμένων ρυθμίσεων. ΔΟΜΗ Όταν κάνω αποδοχή σε κάποιον ως φίλο μου τότε αποκτά πρόσβαση στα προσωπικά μου δεδομένα. Όπως φωτογραφίες, στοιχεία επικοινωνίας.

45 παιδία 5-11 ετών Ακατάλληλο Περιεχόμενο Ο όρος ακατάλληλο περιεχόμενο είναι υποκειμενικός σε σχέση με την ηλικία ή και την ψυχική κατάσταση του κάθε ατόμου. Συνήθως με τον όρο ακατάλληλο περιεχόμενο, αναφερόμαστε σε περιεχόμενο το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει ρατσιστικό ή ξενοφοβικό περιεχόμενο, προώθηση επιβλαβών συμπεριφορών, προώθηση τυχερών παιχνιδιών, παρουσίαση πορνογραφικού υλικού, προώθηση βίας κ.τ.λ. Ανεπιθύμητα Μηνύματα (Spam) Ανεπιθύμητα Μηνύματα θεωρούνται τα μηνύματα εκείνα που υπό κανονικές συνθήκες οι χρήστες δεν θα επέλεγαν να δουν και τα οποία διανέμονται σε μεγάλο αριθμό παραληπτών. Αποξένωση Η αλόγιστη και πολύωρη χρήση του Διαδικτύου, δημιουργεί συναισθηματική απόσταση και αλλοιώνει την ποιότητα επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους, κάτι το οποίο πολλές φορές οδηγεί στην Αποξένωσή τους από τον Πραγματικό Κόσμο.

46 παιδία 5-11 ετών Ασφαλές διαδίκτυο Αποπλάνηση (Grooming) Αποπλάνηση συμβαίνει όταν άγνωστοι κακόβουλα εκμεταλλεύονται το στοιχείο της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο για να προσεγγίσουν ανήλικα παιδιά με στόχο τη σεξουαλική παρενόχληση. Βίαια Παιχνίδια Σύμφωνα με έρευνες, εκατομμύρια άτομα αφιερώνουν χρόνο σε καθημερινή βάση σε ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η κατηγορία βολών θεωρείται η πλέον βίαια κατηγορία παιχνιδιών και έχει κατακριθεί ιδιαίτερα για τα κακά πρότυπα και τις αρνητικές επιδράσεις που πιθανότατα να έχει, ειδικά σε νεαρά άτομα. Βία όμως που εκφράζουμε στα παιχνίδια μπορεί να την εμφανίσουμε και στην κανονική μας ζωή. Για το λόγο αυτό, συμβουλευόμαστε πάντα τη σήμανση του Πανευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για τα Ηλεκτρονικά Παιχνίδια (Pan European Game Information - PEGI). Εθισμός (Internet Addiction) Εθισμός στο Διαδίκτυο μπορεί να προκύψει με την πολύωρη ενασχόληση ατόμων σε διαδικτυακές δραστηριότητες όπως είναι τα παιχνίδια, δωμάτια συζητήσεων, ηλεκτρονικός τζόγος και άλλα.

47 παιδία 5-11 ετών Ασφαλές διαδίκτυο Εκφοβισμός (Cyberbullying) Εκφοβισμός είναι δυνατό να συμβεί μέσω του Διαδικτύου, κυρίως μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( ), των ιστολογίων (blogs) και δωματίων συναντήσεων (chat rooms), και περιλαμβάνει εσκεμμένη, επαναλαμβανόμενη και εχθρική συμπεριφορά απέναντι σε άτομο ή ομάδα ατόμων με σκοπό την πρόκληση συναισθηματικής και ψυχολογικής βλάβης. Επιβλαβείς Συμπεριφορές Το γεγονός ότι το Διαδίκτυο δεν είναι υπό τη δικαιοδοσία οποιουδήποτε καθιστά αδύνατο τον έλεγχο του περιεχομένου του. Ιστοσελίδες για βουλιμία, ανορεξία, αυτοκτονία, σατανισμό και τυχερά παιχνίδια υπάρχουν πολλές και παρακινούν σε επιβλαβείς συμπεριφορές. Ηλεκτρονικός Τζόγος Με τον όρο Ηλεκτρονικός Τζόγος εννοούμε τη δραστηριότητα κατά την οποία δύο ή περισσότερα άτομα συναντιόνται διαδικτυακά με σκοπό την ανταλλαγή στοιχημάτων. Μια τέτοια δραστηριότητα περιλαμβάνει το ρίσκο της πραγματικής οικονομικής απώλειας ή του κέρδους.

48 παιδία 5-11 ετών Ασφαλές διαδίκτυο Ιοί (Virus) Ιός είναι κακόβουλο πρόγραμμα το οποίο εγκαθίσταται στον υπολογιστή συνήθως εν αγνοία του χρήστη και ενεργοποιείται είτε κάποια προκαθορισμένη χρονική στιγμή είτε ύστερα από κάποια συγκεκριμένη ενέργεια. Παιδική Πορνογραφία Παιδική πορνογραφία ορίζεται ως οι αναπαραστάσεις ανηλίκων που συμμετέχουν σε σεξουαλικές πράξεις ή καταστάσεις που υποδηλώνουν σεξουαλικές δραστηριότητες. Μερικές φορές ο ορισμός περιλαμβάνει εικόνες που έχουν υποστεί επεξεργασία από ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η παιδική πορνογραφία θεωρείται έγκλημα και υπόκειται σε ποινικές κυρώσεις Παραβίαση Ιδιωτικότητας Σε κάθε βήμα της περιδιάβασής μας στο Διαδίκτυο προσφέρουμε προσωπικές πληροφορίες. Η περιήγηση μας στο Διαδίκτυο έχει πολλά κοινά με τη ζωή μας στο φυσικό κόσμο. Έτσι τίθενται κάποια πολύ σοβαρά ζητήματα: της προστασίας των προσωπικών μας δεδομένων, της ορθής και ηθικής επικοινωνίας με την βοήθεια της τεχνολογίας και το γεγονός πως ότι και αν κάνουμε στο Διαδίκτυο αφήνει ίχνη.

49 παιδία 5-11 ετών Ασφαλές διαδίκτυο Παραπληροφόρηση (Misinformation) Παραπληροφόρηση στο Διαδίκτυο είναι δυνατό να συμβεί με την παρουσίαση διαφόρων ψευδών ή αναληθών ή τροποποιημένων πληροφοριών σε ιστοσελίδες, με πιθανό σκοπό την παραπλάνηση μας. Παραπληροφόρηση συμβαίνει και όταν οι πληροφορίες είναι ελλιπείς με αποτέλεσμα να οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα. Παραποίηση Γλώσσας Η ανάγκη για γρήγορη και εύκολη επικοινωνία, μια συνήθεια που την αποκτήσαμε με την είσοδο της κινητής τηλεφωνίας και του Διαδικτύου στη ζωή μας, άρχισε να οδηγεί στην Παραποίηση της Γλώσσας μας. Αντί ελληνικά δηλαδή χρησιμοποιούνται τα greeklish, ελληνικά γραμμένα με λατινικούς χαρακτήρες, στα οποία ο τονισμός και η ορθογραφία δεν είναι σημαντικά. Για παράδειγμα η φράση «θα σε δω σε λίγο» θα γραφόταν «tha se do se ligo».

50 παιδία 5-11 ετών Υποκλοπή Προσωπικών στοιχείων(phishing) Είναι η πράξη της εξαπάτησης ενός χρήστη κάνοντας τον να δώσει προσωπικές πληροφορίες σε μια «πλαστή ιστοσελίδα» στο Διαδίκτυο (π.χ διεύθυνση, αριθμό ταυτότητας, αριθμό διαβατηρίου, αριθμούς τραπεζικών λογαριασμών, κωδικούς πρόσβασης κ.λπ). Μια τέτοιου είδους δραστηριότητα επιτρέπει σε έναν απατεώνα (cracker) να κλέψει ή να πλαστογραφήσει τα στοιχεία του θύματος ή/και να κερδίσει παράνομη πρόσβαση στα δεδομένα του/της, όπως προσωπικούς λογαριασμούς, συνδρομές, , κωδικούς PIN, κ.λπ. Φυσικές Παθήσεις Η πολύωρη χρήση του Διαδικτύου, εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία μας. Πέρα από τις διαταραχές στην όραση και τις υποψίες για ενδεχόμενα προβλήματα εξαιτίας της έκθεσης σε ακτινοβολία, κυρίως από τις οθόνες, εκείνοι που ασχολούνται για ώρες μπροστά στον υπολογιστή χωρίς διάλειμμα ή εναλλαγή δραστηριοτήτων κάνοντας μεγάλο αριθμό επαναλαμβανόμενων κινήσεων μπορεί να προσβληθούν από διάφορες μυοσκελετικές παθήσεις. Κακώσεις όπως ο ευθειασμός του αυχένα, ο πόνος του αγκώνα (tennis elbow), τενοντίτιδα, πηχαιοκαρπική άρθρωση και άλλες παθήσεις έχουν συνδέσει το όνομα τους με την υπερβολική χρήση του υπολογιστή. ΔΟΜΗ

51 έφηβοι Ασφαλές διαδίκτυο Ασφάλεια στο Διαδίκτυο Η μη συνειδητοποιημένη χρήση του διαδικτύου μπορεί να έχει δυσμενής επιπτώσεις όπως: o Βλάβες στον ηλεκτρονικό σας υπολογιστή o υποκλοπή προσωπικών πληροφοριών o εκφοβισμός (cyber bullying) o εκμετάλλευση από αγνώστους o ανεπιθύμητη αλληλογραφία (spam) κτλ. ΔΟΜΗ

52 Γονείς και εκπαιδευτικοί Κίνδυνοι στο Διαδίκτυο και Προτάσεις Αντιμετώπισής τους Το Διαδίκτυο είναι ένα δυνατό εργαλείο στα χέρια μας, που όμως αν δεν το χρησιμοποιούμε σωστά μπορεί να εμπερικλείει κινδύνους. Η πρόκληση στο Διαδίκτυο είναι να μπορούμε να αναγνωρίζουμε πιθανούς κινδύνους, να γνωρίζουμε τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης των κινδύνων και να έχουμε επιλογές για αποφυγή τους και τερματισμό τους. Στην ενότητα αυτή θα βρείτε πληροφορίες σχετικά με τους σημαντικότερους κινδύνους του Διαδικτύου. Οι κίνδυνοι αυτοί, καθορίστηκαν μέσα από την ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας και μέσα από τα αποτελέσματα συναντήσεων όπου χρησιμοποιήθηκε η τεχνική του δομημένου διαλόγου..

53 Γονείς και εκπαιδευτικοί Οι κυριότεροι κίνδυνοι που συνεπάγονται από τη χρήση του Διαδικτύου είναι: Ακατάλληλο Περιεχόμενο Ανεπιθύμητα Μηνύματα (Spam) Αποξένωση Αποπλάνηση (Grooming) Βίαια Παιχνίδια Εθισμός (Internet Addiction) Εκφοβισμός (Cyberbullying) Επιβλαβείς Συμπεριφορές Ηλεκτρονικός Τζόγος Ιοί (Virus) Παιδική Πορνογραφία Παραβίαση Ιδιωτικότητας Παραπληροφόρηση (Misinformation) Παραποίηση Γλώσσας Υποκλοπή Προσωπικών στοιχείων(phishing) Φυσικές Παθήσεις

54 Γονείς και εκπαιδευτικοί Θα πρέπει να είμαστε ανήσυχοι για τη χρήση του Διαδικτύου ως προς: την αναζήτηση πληροφοριών, τη χρήση των κοινωνικών δικτύων, την προστασία του ηλεκτρονικού υπολογιστή, την προστασία προσωπικών μας δεδομένων, το ηλεκτρονικό εμπόριο, τη χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τη χρήση Webcams, την υγιή απασχόληση των παιδιών στο Διαδίκτυο. Θα πρέπει να είμαστε ενήμεροι για: o Καλές πρακτικές για εκπαιδευτικούς, για γονείς για παιδιά και νέους. o Τρόπους προστασίας του ηλεκτρονικού σας υπολογιστή καθώς και τρόπους αναζήτησης βοήθειας. Θα πρέπει να συμφωνήσουμε για τους Οικογενειακούς Κανόνες Η Γονική Επίβλεψη και Καθοδήγηση είναι σημαντική και απαραίτητη ΔΟΜΗ

55 Μόλυνση - Προστασία Αν έχετε μολυνθεί από ιό και έχετε εγκατεστημένο αντιβιοτικό πρόγραμμα, βάλτε το να κάνει πλήρη έλεγχο όλου του σκληρού σας δίσκου (full system scan). Αν βρει τον ιό, θα προβεί αυτόματα στις κατάλληλες ενέργειες, είτε διαγράφοντάς τον, είτε απομονώνοντάς τον από το υπόλοιπο σύστημα. Σε περίπτωση που το αντιβιοτικό σας αδυνατεί να αποκαταστήσει τη ζημιά, μη διαγράψετε κανένα μολυσμένο αρχείο. Επανελέγξτε τα μολυσμένα αρχεία Προσπαθήστε να βρείτε από το Διαδίκτυο το πρόγραμμα απομάκρυνσης του ιού (virus removal tool) επισκεπτόμενοι τις κατάλληλες διευθύνσεις (εδώ πρέπει να γνωρίζετε την ακριβή ονομασία του ιού, προκειμένου να βρείτε το κατάλληλο για αυτόν πρόγραμμα Σε περίπτωση που ούτε το αντιβιοτικό σας, ούτε το ειδικό πρόγραμμα απομάκρυνσης μπορεί να «καθαρίσει» τον υπολογιστή σας, μπορεί να χρειαστεί να κάνετε format.

56 Ασφαλές διαδίκτυο Μόλυνση - Προστασία Επιλογή ενός καλού αντιβιοτικού προγράμματος Τακτική ανίχνευση όλου του δίσκου με το αντιβιοτικό σας πρόγραμμα Συνεχής ανανέωση (update) του αντιβιοτικού προγράμματος Έλεγχος κάθε αποθηκευτικού μέσου με το αντιβιοτικό σας πρόγραμμα πριν το ανοίξετε. Τήρηση αντιγράφων ασφαλείας (back up) όλων των αρχείων σας. Συχνές επισκέψεις στην τοποθεσία των κρίσιμων ενημερώσεων των Windows όπου προσφέρονται δωρεάν προγράμματα (patches) διόρθωσης/κάλυψης των πιθανών ελλείψεων του λειτουργικού σας. Προτείνεται να ενεργοποιήσετε στον υπολογιστή σας την αυτόματη ενημέρωση των Windows. Ανίχνευση μέσω του αντιβιοτικού κάθε νέου αρχείου που «κατεβάζετε» από το Internet. Αν χρησιμοποιείτε irc chat, απενεργοποιείστε την επιλογή αυτόματης αποδοχής αρχείων και αυτόματης εκτέλεσης των αρχείων που σας στέλνουν. Επιλέξτε την πλήρη εμφάνιση των τύπων αρχείων στον Η/Υ σας. Ίσως κάποιος να σας στείλει μια «φωτογραφία» ως photo.jpg.vbs. Αν δεν έχετε την παραπάνω επιλογή ενεργοποιημένη, θα εκτελέσετε το αρχείο το οποίο θα περιέχει κάθε άλλο παρά φωτογραφία. ΔΟΜΗ

57 χρήσιμες διευθύνσεις. Ελληνικός Κόμβος Ασφαλούς Διαδικτύου Ελληνικό Φόρουμ virus.gr Ελληνική ανοιχτή γραμμή για το παράνομο περιεχόμενο στο Ιντερνέτ GetNetWise Chatdanger-How to keep safe while chatting online Learn the Net Hoaxbusters HoaxBuster-première ressource francophone sur les hoax Vinz et Lou ΔΟΜΗ

58 ιστοσελίδες Ασφαλές διαδίκτυο

59 ιστοσελίδες Ασφαλές διαδίκτυο ΔΟΜΗ

60 Προστασία ασφάλεια ΔΟΜΗ

61 Οι πηγές μου.. Ασφαλές διαδίκτυο yliko.gr/htmls/safety/getsafe/index.htm aa &groupId=10131