ΑΝΤΙΙΚΑ ΕΜΒΟΛΙΑ Προκλήσεις και Προοπτικές

Transcript

1 ΑΝΤΙΙΚΑ ΕΜΒΟΛΙΑ Προκλήσεις και Προοπτικές Χρήστος Παναγιωτίδης, Καθηγητής Κυτταρικής/Μοριακής Βιολογίας Διευθυντής Τοµέα Φαρµακογνωσίας/Φαρµακολογίας Τµήµα Φαρµακευτικής Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης

2 Ιοί: Οι σαµποτέρ των κυττάρων µας Η ιική εισβολή των κυττάρων µας και η καταστροφή τους από τον ιό µπορεί να συγκριθεί µε τις δραστηριότητες ενός σαµποτέρ Ο ιός καταλαµβάνει τα εργοστάσια παραγωγής βιοµορίων του κυττάρου και τα χρησιµοποιεί για να συνθέσει τα δικά του συστατικά µε σκοπό την αναπαραγωγή του

3 Ο ιοί Οι ιοί είναι βιολογικά ανενεργοί εκτός του κυττάρου και αναπαράγονται µόνο µέσα σε κύτταρα τα οποία µολύνουν. Είναι, εποµένως, υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα που χρησιµοποιούν τους µηχανισµούς του κυττάρου για την αναπαραγωγή τους. Ο ιοί µολύνουν τόσο ευκαρυώτες όσο και προκαρυώτες, όπως τα βακτήρια (βακτηριοφάγοι). Το γενετικό υλικό των ιών (DNA ή RNA) είναι συνήθως µικρό σε µέγεθος και περιβάλλεται από προστατευτικό πρωτεϊνικό κάλυµµα, το καψίδιο. Σε πολλούς ιούς το καψίδιο περιβάλλεται από ένα επιπλέον λιπιδικής φύσης φάκελο από τον οποίο προεκβάλλουν διάφορα συστατικά του ιού (π.χ. γλυκοπρωτεΐνες) που εµπλέκονται στην µοριακή αναγνώριση του κυττάρουστόχου (σύνδεση µε υποδοχείς επιφανείας). Το ιικό γονιδίωµα συνήθως περιέχει τις γενετικές πληροφορίες που απαιτούνται για τη σύνθεση των πρωτεϊνών του προστατευτικού καλύµµατος του ιού, αλλά και άλλων πρωτεϊνών που είναι απαραίτητες για την αναπαραγωγή του ιού και οι οποίες δεν περιέχονται στο κύτταρο-ξενιστή.

4 Η δοµή των ιοσωµατίων Φάκελλος Kαψίδιο Αντιγόνα Φάκελλος Kαψίδιο Νουκλεϊνικό οξύ Περικάλυµα

5 Ο κύκλος ζωής των ιών

6 Τα πρώτα εµβόλια που αναπτύχθηκαν ήταν ενάντια σε ιούς

7 Τα εµβόλια έχουν µεγάλη ιστορία Στην αρχαία Ελλάδα ήταν γνωστό (από το 500 π.χ.) ότι ασθενείς που επιβίωναν από ευλογιά δεν προσβάλονταν ξανά από ευλογιά) Εµβολιασµοί ελάµβανα χώρα στην Κίνα και στην Ινδία πριν το 200 π.χ. (κονιοποίηση ξερών φλυκταινών από ασθενείς µε ήπια συµπτώµατα ευλογιάς και χορήγηση από τη µύτη) Η εµβολιασµοί ήταν γνωστοί στην Οθωµανική αυτοκρατορία, όπως αναφέρεται από την λαίδη Mary Wortley Montague, σύζυγο του Βρετανού πρέσβη στην Κων/πολη, που επίσης εµβολίασε τα παιδιά της to Στη Δύση, ο εµβολιασµός εισήχθη το 1796 από τον Edward Jenner, Βρετανό αγροτικό γιατρό, ο οποίος παρατήρησε ότι η ευλογιά δεν προσέβαλε αγρότισσες που ασχολούντο µε το άρµεγµα των αγελάδων και είχαν µολυνθεί µε τον ιό της ευλογιάς της αγελάδας (cowpox). Ο Jenner παρέλαβε µολυσµατικό υγρό από το χέρι της αγρότισσας Sarah Nelmes και εµβολίασε µε αυτό τον οκτάχρονο James Phipps ο οποίος εµφάνισε συµπτώµατα ευλογιάς αγελάδας (σχετικά ήπια). 48 ηµέρες µετά τον αρχικό εµβολιασµό ο Jenner µόλυνε τον James Phipps µε ιό της ευλογιάς ανθρώπου, αλλά ο Phipps δεν εµφάνισε συµπτώµατα.

8 Η εξέλιξη των σύγχρονων εµβολίων 18 ος αιώνας 1796 Εµβολιασµός ενάντια στον ιό της ευλογιάς ( Jenner) 19 ος αιώνας 1882 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον ιό της λύσσας (Pasteur) 20 ος αιώνας 1932 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον κίτρινο πυρετό 1945 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον ιό της γρίππης 1952 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον ιό της πολυοµυελίτιδας (Salk) 1954 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον ιό της Ιαπωνικής εγκεφαλίτιδας 1957 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στους αδενοϊούς -4 και Πρώτο εµβόλιο από του στόµατος ενάντια στον ιό της πολυοµυελίτιδας (Sabin) 1964 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον ιό της ιλαράς (Measles) 1967 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον ιό της παρωτίτιδας (Mumps) 1970 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον ιό της ερυθράς (rubella) 1974 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον ιό της ανεµοβλογιάς/ζωστήρα (VZV) 1977 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον πνευµονιόκοκκο 1978 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον µηνιγκιτιδόκοκκο 1981 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον ιό της ηπατίτιδας Β 1992 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον ιό της της ηπατίτιδας Α 1998 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον ροταϊό (γαστρεντερίτιδες) 21 ος αιώνας 2006 Πρώτο εµβόλιο ενάντια στον HPV (ιός ανθρωπίνων θηλωµάτων)

9 Αποτελεσµατικότητα των εµβολιασµών Ερυθρά Πολυοµυελίτιδα Κοκκκύτης Παρωτίτιδα Ιλαρά Διφθερίτιδα Αριθµός καταγεγραµµένων περιστατικών

10 Tα εµβόλια Η αρχή του εµβολιασµού είναι να «προετοιµάσει» τον εµβολιαζόµενο να αναπτύξει µία άµεση άνοση απόκκριση µόλις προσβληθεί από ένα παθογόνο, µε αποτέλεσµα την γρήγορη αποµάκρυνση του παθογόνου και την µη-ανάπτυξη κλινικών συµπτωµάτων. Η επιτυχία βασίζεται στην δηµιουργία Τ και Β κυττάρων µνήµης και στην παρουσία αντισωµάτων (και κυτταροτοξικών T λεµφοκυττάρων) στο αίµα. Χαρακτηριστικά ενός καλού εµβολίου Ικανότητα να προκαλεί ισχυρή άνοση απόκκριση ενάντια στο παθογόνοστόχο Να µην είναι παθογόνο το ίδιο Μακροχρόνια προστασία Ασφάλεια Σταθερότητα Χαµηλό κόστος

11 Είδη εµβολίων Ζώντα (συνήθως εξασθενηµένα) εµβόλια Αδρανοποιηµένα Τοξοειδή ή/και κυτταρικά κλάσµατα (πολυσακχαρίτες και πολυπεπτίδια) Εµβόλια υποµονάδας Ανασυνδυασµένοι ιοί DNA εµβόλια

12 Ζώντα εξασθενηµένα εµβόλια Ο παθογόνος ιός από ασθενή αναπτύσσεται σε καλλιέργειες ανθρώπινων κυττάρων Ο ιός χρησιµοποιείται για να µολύνει κύτταρα πιθήκου Ο ιός αποκτά µεταλλάξεις που του επιτρέπουν να αναπτύσσεται σε κύτταρα πιθήκου Ο ιός που αναπτύσσεται πλέον καλά σε κύτταρα ανθρώπου είναι υποψήφιος για εµβολιακή χρήση Πλεονεκτήµατα Καλή άνοση απόκκριση Χυµική και κυτταρική ανοσία Μακροχρόνια ανοσοποίηση Μικρό κόστος παραγωγής Μειονεκτήµατα Πιθανότητα να επανέλθει η παθογονικότητα Επικίνδυνα στους ανοσοκατεσταλµένους Ευαίσθητα (ειδικές συνθήκες αποθήκευσης) Συντήρηση σε κρύο περιβάλλον

13 Πολλά από τα παιδικά µας εµβόλια ανήκουν στα ζώντα εξασθενηµένα Αντιικά εµβόλια για: Ιλαρά, Παρωτίτιδα, Ερυθρά, Vaccinia, Πολυοµυελίτιδα, κίτρινο πυρετό, ροταϊό, γρίπη, ανεµοβλογιά/ζωστήρα Αντιβακτηριακά εµβόλια : BCG (φυµατίωση), τύφος (π.χ. Vivotif)

14 Ανάπτυξη εξασθενηµένων εµβολιακών στελεχών µε νέες µεθόδους Εισαγωγή πολλαπλών καθορισµένων µεταλλάξεων στο γενετικό υλικό του εµβολιακού στελέχους ελαττώνει σηµαντικότατα την πιθανότητα επαναπόκτησης της παθογονικότητας Παρασκευή ασφαλέστερων εµβολίων µε αποµάκρυνση ή τροποποίηση καθορισµένων γονιδίων του εµβολιακού στελέχους Εισαγωγή γονιδίων αντιγόνων σε ετερόλογα ιικά εµβόλια εγνωσµένης ασφαλείας

15 Αδρανοποιηµένα εµβόλια Όταν δεν είναι δυνατό (ή εύκολο) να παρασκευάσουµε σταθερά εξασθενηµένα εµβόλια, τότε παρασκευάζουµε εµβόλια µε αδρανοποίηση παθογόνων οργανισµών. Ο οργανισµός αναπτύσσεται σε µεγάλες ποσότητες και κατόπιν αδρανοποιείται µε προσθήκη καθορισµένων συγκεντρώσεων φορµαλδεϋδης ή β-προπιολακτόνης ή µε θερµική κατεργασία. Η µοναδική τους αντένδειξη είναι η ύπαρξη τοπικής ή γενικής αντίδρασης σε προηγούµενη χορήγηση τους Πλεονεκτήµατα Δεν είναι παθογόνα και εποµένως είναι ασφαλή. Εµφανίζουν µόνο τοπικές αντιδράσεις Αποτελεσµατικά, αλλά χρειάζονται 3-5 δόσεις (εµβολιασµοί) Αρκετά σταθερά κατά την αποθήκευσης Μειονεκτήµατα Δεν πολλαπλασιάζονται Όχι τόσο καλή άνοση απόκκριση. Χρειάζονται πολλαπλές δόσεις για αποτελεσµατική ανοσοποίηση Προάγουν κυρίως χυµική ανοσία Σχετικά µεγάλο κόστος παραγωγής

16 Τα αδρανοποιηµένα εµβόλια χρησιµοποιούνται ευρέως Αντιικά εµβόλια Πολυοµυελίτιδα (ShanIPV),, γρίπη (Fluzone, FluShield, Flulaval, Flublok, Flucelvax, Afluria, Agriflu, Fluvirin), ηπατίτιδα Α (Havrix,, VAQTA), λύσσα (HDCV, RVA, RabAvert) Αντιβακτηριακά εµβόλια Κοκκύτης (συστατικό του DTaP:Infanrix, Daptacel)), τύφος (Typhim VI), χολέρα, πανούκλα

17 Τοξοειδή και κυτταρικά κλάσµατα Τοξοειδή Τα τοξοειδή παρασκευάζονται µε «αποτοξίνωση» των βακτηριακών εξωτοξινών η οποία καταστρέφει την παθογονικότητα αλλά όχι και την αντιγονικότητα τους. Τα τοξοειδή είναι γενικώς ασφαλή εµβόλια (π.χ. τοξοειδή του τετάνου και της διφθερίτιδας αποτελούν µέρος του DTaP: Infanrix, Daptacel) Απαιτείται χρήση ανοσοενισχυτικού για την αύξηση της αποτελεσµατικότητας. Τα αντισώµατα που δηµιουργούνται αναγνωρίζουν και αδρανοποιούν την τοξίνη αλλά όχι και τον µικροοργανισµό που την παράγει. Κυτταρικά κλάσµατα (πολυσακχαρίτες και πολυπεπτίδια) Παρασκευάζονται από καθαρισµένα κυτταρικά κλάσµατα, π.χ. το εµβόλιο για την βακτηριακή µηνιγγίτιδα αποτελείται από καθαρισµένα πολυσακχαριτικό αντιγόνο του κυτταρικού τοιχώµατος, ενώ το εµβόλιο για τον πνευµονιόκοκκο περιέχει πολυσακχαρίτες της κάψας Είναι γενικά ασφαλή και αποτελεσµατικά

18 Εµβόλια υποµονάδας Η ανοσία µπορεί να δηµιουργηθεί µε χρήση µίας ή περισσοτέρων ιικών πρωτεϊνών - Το παραπάνω αποδείχθηκε αποτελεσµατικό στην ανάπτυξη εµβολίων ενάντια στις ηπατίτιδες Α και Β και στον ιό της γρίπης και πρόσφατα στα εµβόλια του HPV (επίσης στον άνθρακα, κοκκύτη, νόσος Lyme κλπ) Τα εµβόλια υποµονάδας συνήθως αποτελούνται από µία ή περισσότερες καθαρισµένες πρωτεΐνες Μπορούν όµως να εισαχθούν στον οργανισµό µε τη βοήθεια ενός «ασφαλούς», µη παθογόνου ιού ή βακτηρίου Πλεονεκτήµατα Γενικά ασφαλέστερα και από τα ζωντανά εξασθενηµένα και τα αδρανοποιηµένα εµβόλια Η παραγωγή τους είναι σχετικά απλή Αρκετά σταθερά κατά την αποθήκευση Μειονεκτήµατα Όχι τόσο καλή άνοση απόκκριση Χρειάζονται πολλαπλές δόσεις για αποτελεσµατική ανοσοποίηση Προάγουν κυρίως χυµική ανοσία Σχετικά µεγάλο κόστος παραγωγής

19 Τα ανοσοενισχυτικά έκδοχα Τα ανοσοενισχυτικά έκδοχα είναι ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ όταν χρησιµοποιούνται αδρανοποιηµένα εµβόλια και εµβόλια υποµονάδας αποτελούµενα από καθαρό αντιγόνο. Ο ρόλοι τους σχετίζονται µε απελευθέρωση του αντιγόνου, χηµειοταξία και φλεγµονή Συνήθως χρησιµοποιούνται άλατα αλουµινίου (εµβόλια ηπατίτιδας Α, ηπατίτιδας Β, πνευµονιόκοκκου, διφθερίτιδας-τετάνου κ.α.). Τα άλατα του αλουµινίου είναι ασφαλή και προάγουν καλή χυµική ανοσία, αλλά φτωχή κυτταρική ανοσία. Τα σύµπλοκα τους µε τα αντιγόνα αυξάνουν την ανοσογονικότητα. Λιποσωµάτια και ανοσοενισχυτικά σύµπλοκα (ISCOMS) Κυτοκίνες (IL-2, IL-12, ιντερφερόνη-γ)

20 Ηπατίτιδα Α Ιός Εµπορικό όνοµα Τύπος Οδός χορήγησης Havrix Αδρανοποιηµένο Ενδοµυικά VAQTA Αδρανοποιηµένο Ενδοµυικά Ηπατίτιδα Β Recombivax Υποµονάδας Ενδοµυικά Engerix-B Υποµονάδας Ενδοµυικά Γρίπης Fluzone Πλήρες-Αδρανοποιηµένο Ενδοµυικά FlueShield Αδρανοποιηµένα υπο-ιοσωµάτια Ενδοµυικά Fluvirin Υποµονάδας Ενδοµυικά Ιαπωνικής Εγκeφαλίτιδας JE-Vax Αδρανοποιηµένο Υποδορίως Ιλαράς Attenuvax Εξασθενηµένο Υποδορίως Παρωτίτιδας Mumpsvax Εξασθενηµένο Υποδορίως Πολυοµυελίτιδας ShanIPV Αδρανοποιηµένο Υποδορίως IPOL, Poliovax Εξασθενηµένο Sabin Από του στόµατος Λύσσας HDCV Αδρανοποιηµένο Ενδοµυικά RVA Αδρανοποιηµένο Ενδοµυικά RabAvert Αδρανοποιηµένο Ενδοµυικά Ροταϊός RotaShield Εξασθενηµένο Από του στόµατος Ερυθρά Meruvax II Εξασθενηµένο Υποδορίως Ανεµοβλογιάς-Ζωστήρα Varivax Εξασθενηµένο Ενδοµυικά Κίτρινου πυρετού YF-Vax Εξασθενηµένο Υποδορίως

21 Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΜΑΣ ΠΑΡΕΧΕΙ ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΟΥΜΕ ΝΕΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΕΜΒΟΛΙΩΝ

22 Δηµιουργία ανασυνδυασµένων ιικών εµβολίων Διαδικασία παρασκευής & Πλεονεκτήµατα Το γονίδιο του ιικού ή βακτηριακού αντιγόνου κλωνοποιείται σε πλασµίδιο Το πλασµίδιο χρησιµοποιείται για την δηµιουργία ανασυνδυασµένου ιού (π.χ. Vaccinia, αδενοϊός, ερπητοϊός κλπ) ο οποίος χρησιµοποιείται ως εµβόλιο Καλή παρουσίαση του αντιγόνου Κυτταρικη ανοσία Υποκινητής Ανασυνδυασµένο πλασµίδιο Διαµόλυνση γονίδιο του αντιγόνου Κυτταροκαλλιέργεια ιός Vaccinia Μόλυνση Μειονεκτήµατα Μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις Μπορεί να υπάρχουν προβλήµατα αν προϋπάρχει ανοσία στον ιικό φορέα Μπορεί να παρουσιάσει σχετικά περιορισµένο αριθµό αντιγόνων (1-2) Ανασυνδυασµένο ιικό εµβόλιο Οµόλογος ανασυνδυασµός Επιλογή

23 Γνώση της βιολογίας των ιών µας επιτρέπει την ανάπτυξη εµβολιακών στελεχών Το παράδειγµα του HSV-ORF61 Οι µηχανισµοί έµφυτης ανοσίας (innate immunity ) µπορεί να αναστέλλουν την έκφραση των γονιδίων του HSV-1και τον ιικό πολλαπλασιασµό. Ο ιός έχει αντίµετρα: Η ιική πρωτεΐνη ICP0 αναδιαµορφώνει το κυτταρικό περιβάλλον προς όφελος του ιού αλλά και περιορίζει την έµφυτη ανοσία (αναστέλλει την έκφραση των γονιδίων που επάγονται από ιντερφερόνη) ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ICP0 µε ένα ορθόλογο της γονίδιο (ORF61) του ιού του έρπητα ζωστήρα δηµιουργεί έναν ανασυνδυασµένο ιό (HSV-ORF61) µε εµβολιακά χαρακτηριστικά. Κατοχύρωση µε διπλώµατα ευρεσιτεχνίας

24 DNA εµβόλια Το 1990, στο πανεπιστήµιο του Wisconsin ο Jon Wolff ανακάλυψε ότι ένεση πλασµιδίων DNA µπορεί να οδηγήσει σε παραγωγή πρωτεϊνών σε ποντίκια Το 1993, στα ερευνητικά εργαστήρια της Merck η Dr. Margaret Liu ανακάλυψε ότι ενδοµυική ένεση DNA ιού της γρίπης σε ποντίκια προκαλούσε πλήρη ανοσία Το 1996 ξεκίνησαν οι πρώτες µελέτες για DNA ανοσοποίηση (ιοί γρίπης, έρπητα κλπ) Οι έρευνες συνεχίζονται µε ενθαρρυντικά αποτελέσµατα και έχουν προχωρήσει σε κλινικές δοκιµές.

25 Παρασκευή των DNA εµβολίων Ιικό γονίδιο Τεχνολογία ανασυνδυασµένου DNA Πλασµιδιακός φορέας έκφρασης Πλασµιδιακός φορέας που φέρει το «ξένο»γονίδιο Τα ανασυνδυασµένα πλασµίδια εισάγονται σε βακτήρια Μετά την ανάπτυξη τα πλασµίδια καθαρίζονται και είναι έτοιµα προς χρήση

26 Χορήγηση των DNA εµβολίων Με σύριγγα Ενδοµυικά Ενδοδερµικά Με γονιδιακό όπλο Το DNA προσροφάται σε σφαιρίδια χρυσού Τα σφαιρίδια εισέρχονται στο σώµα µετά από βαλλιστική επιτάχυνση µε γονιδιακό όπλο Άλλες τεχνικές In vivo ηλεκτροδιάτρηση (π.χ. κλινικές µελέτες NCT & NCT των θεραπευτικών εµβολίων VGX-3100 και ΙΝΟ-3112 της Innovio Pharmaceuticals σε ασθενείς µε νεοπλασίες τραχήλου µήτρας

27 Ο φόβος των εµβολίων Τα εµβόλια σώζουν ζωές αλλά. αυτό δεν είναι πάντα κατανοητό Το κίνηµα (;) εναντίον των εµβολίων: Εξαπλώνεται επικίνδυνα σε όλο τον κόσµο (και στην Ελλάδα) Έχει πολλούς και φανατικούς θιασώτες Παραπληροφορεί επικίνδυνα το κοινό, συχνά µε ψευδοεπιστηµονικοφανή επιχειρήµατα, κάνοντας πολύ αποτελεσµατική χρήση του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων, µε «σηµαντικοφανή» ονόµατα ιστοσελίδων (π.χ. Vaccination Information Network)

28 Ο φόβος των εµβολίων

29 Ο φόβος των εµβολίων Φοβούνται µόνο οι αµαθείς ή οι ηµιµαθείς; Πόσο πλήρης και αντικειµενική είναι η ενηµέρωση που λαµβάνουµε; Γιατί εµφανίζουν διείσδυση σε σηµαντικά τµήµατα του κοινού ακόµα και οι πιό παράλογες απόψεις των εχθρών του εµβολιασµών; Ποιος είναι ο ρόλος των επιστηµόνων υγείας; ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΟΥΜΕ ΠΟΙΟ ΘΑ ΗΤΑΝ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΝ ΣΤΑΜΑΤΟΥΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ;

30 Παρενέργειες εµβολίων Το παράδειγµα του MMR

31 Αποτελεσµατικότητα της ανοσοπροστασίας Πλήρης προστασία (100%): Εµβόλιο κίτρινου πυρετού Σχεδόν πλήρης προστασία (99%): εµβόλια ενάντια σε ευλογιά (variola), ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά, κα τοξοειδή ενάντια σε διφθερίτιδα, τέτανο Υψηλή προστασία (80-95%): εµβόλια για πολυοµυελίτιδα, φυµατίωση (BCG: Bacillus Calmette and Guérin), ηπατίτιδα Β, κοκκύτη Ενδιάµεση προστασία (40-60%): εµβόλιο χολέρας, αδρανοποιηµένο εµβόλιο γρίπης

32 ΟΙ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ ΕΙΝΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΕΧΟΥΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΕΙ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΠΟΛΛΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΤΑΛΑΙΠΩΡΟΥΣΑΝ ΤΕΡΑΣΤΙΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

33 Αποτελεσµατικότητα του εµβολιασµού ενάντια στον ιό της πολυοµυελίτιδας Αδρανοποιηµένο εµβόλιο Line 1 Πολυοµυελίτιδα Η.Π.Α., Cases Εξασθενηµένο εµβόλιο Τελευταίο γνωστό επεισόδιο

34 Αποτελεσµατικότητα του εµβολιασµού ενάντια στον ιό της ιλαράς Αριθµός περιστατικών (χιλιάδες) Περιστατικά ιλαράς στις Η.Π.Α ( ) Αδειοδότηση εµβολίου To Αριθµός περιστατικών (χιλιάδες) Αδειοδότηση 2 ου εµβολίου (MMR) Έτος

35 Αποτελεσµατικότητα του εµβολιασµού ενάντια στον ιό της ερυθράς

36 Αποτελεσµατικότητα του εµβολιασµού ενάντια στον ιό της ανεµοβλογιάς-ζωστήρα

37 Η υποχρέωση µας ως φαρµακοποιών και επιστηµόνων υγείας, προς το κοινωνικό σύνολο είναι τεράστια και πρέπει να αναλάβουµε τις ευθύνες µας στην συνεπή ενηµέρωση του γενικού κοινού ότι: Τα εµβόλια σώζουν ζωές Τα εµβόλια είναι γενικά ασφαλή Οι παρατηρούµενες παρενέργειες των εµβολίων (όταν υπάρχουν) καταγράφονται και αξιοποιούνται για στη βελτίωση των εµβολιασµών Το όποιο µικρό ρίσκο υπάρχει από τον εµβολιασµό είναι απειροελάχιστα µικρότερο από τα συνολικά ατοµικά και κοινωνικά οφέλη

38 ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΟΥΜΕ ΠΟΙΟ ΘΑ ΗΤΑΝ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΝ ΣΤΑΜΑΤΟΥΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ;

39 Η ενηµέρωση παραµένει υποχρέωση µας ακόµη και όταν αυτά που µας ζητούν είναι παράλογα ΑΥ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥΣ ΕΧΕΙ ΞΕΦΥΓΕΙ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΕΛΕΓΧΟ! ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΝΑ ΚΑΝΩ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΚΑΤΙ. ΘΕΛΩ ΝΑ ΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΩ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΥΔΡΑΡΓΥΡΟ

40 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας