Διαλειτουργικότητα Συστημάτων

Transcript

1 Πανεπιστήμιο Πειραιά Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Διαλειτουργικότητα Συστημάτων 23/10/2018 Δρ. Ανδριάνα Πρέντζα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια

2 ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚOΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚH ΥΓΕIΑ

3 Ο χώρος της Υγείας Ο χώρος της Υγείας αποτελείται από μία σειρά από διαφορετικά συστήματα που πρέπει να συνεργαστούν σε πολύπλοκα σχήματα για να παρέχουν διαφορετικές υπηρεσίες.

4 Ο χώρος της Υγείας Ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος: διασφαλίζει συνέχεια στη φροντίδα θεμελιώδη προϋπόθεση για την ποιότητα και ασφάλεια κλινικών υπηρεσιών. συνεισφέρει στην εξοικονόμηση πόρων από την αποφυγή επαναλαμβανόμενων εξετάσεων και τη βελτιωμένη και υποστηριζόμενη από επαρκή πληροφορία κλινική διαδικασία. Η χρήση και η διαχείριση της πληροφορίας απαιτεί τη δυνατότητα παρακολούθησης σε όλο τον κύκλο ζωής της και σε όλο το σύστημα υγείας, είτε πρόκειται για δεδομένα ιατρικού φακέλου ή για δεδομένα χρήσης των πόρων του συστήματος. Όραμα: καταχώρηση μια φορά και πολλαπλή χρήση. ΟΜΩΣ σημαντικές προκλήσεις!

5 Διαλειτουργικότητα στο χώρο της Υγείας ΟΡΙΣΜΟΣ είναι η ικανότητα που έχουν δύο ή περισσότερα συστήματα να ανταλλάσουν πληροφορία και να χρησιμοποιούν την πληροφορία αυτή. «Ανταλλάσουν» συντακτική διαλειτουργικότητα «Χρησιμοποιούν» σημασιολογική διαλειτουργικότητα

6 Διαλειτουργικότητα στο χώρο της Υγείας Είναι ο κανόνας και ΟΧΙ η εξαίρεση! Πολυπλοκότητα και διαφορετικότητα στα συστήματα ΙΤ που βρίσκονται στους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας Πρέπει όμως να δουλέψουν όλα μαζί! Η ανάγκη γέννησε τα συστήματα διασύνδεσης και τα πρωτόκολλα επικοινωνίας Η ασφάλεια και η προστασία των προσωπικών δεδομένων είναι κρίσιμα ζητήματα στον τομέα της διαλειτουργικότητας στο χώρο της υγείας.

7 Το πρόβλημα της διαλειτουργικότητας

8 Διαλειτουργικότητα στα νοσοκομεία

9 Δημιουργία ιατρικής πληροφορίας από πολλές πηγές

10 Διαλειτουργικότητα στα πληροφοριακά συστήματα

11 Επίπεδα διαλειτουργικότητας Να υπάρχει το αναγκαίο Πολιτικό πλαίσιο Ωριμότητα πολιτικού πλαισίου για τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές. Να υφίστανται οι αναγκαίοι κανόνες, νόμοι και εγκύκλιοι, ιδίως όσον αφορά πληροφοριακά συστήματα δημοσίου χαρακτήρα (νομική διαλειτουργικότητα) Και σε αυτό το επίπεδο έχουν γίνει σημαντικές βελτιώσεις με τη ψήφιση σημαντικών νομοθετημάτων.

12 Επίπεδα διαλειτουργικότητας Να έχουν δημιουργηθεί οι κατάλληλες οργανωτικές δομές που θα υποστηρίξουν τα πληροφοριακά συστήματα και τις νέες διαδικασίες (οργανωτική διαλειτουργικότητα) Π.χ. ΗΔΙΚΑ Α.Ε. φορέας λειτουργίας της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης αλλά και πληθώρας αναγκαίων μητρώων δεδομένων (ΑΜΚΑ, Μητρώο επαγγελματιών υγείας, κλπ).

13 Επίπεδα διαλειτουργικότητας Να υπάρχουν τα αναγκαία πρότυπα και κωδικοποιήσεις που να οργανώνουν κατάλληλα την πληροφορία (σημασιολογική διαλειτουργικότητα) Εισαγωγή και χρήση συγκεκριμένων κωδικοποιήσεων και ονοματολογιών τόσο διεθνείς (ICD-10, ICPC-2, ATC-5, Κλπ) όσο και εθνικών (ΚΕΝ-DRG, κωδικοποίηση ιατρικών πράξεων, κλπ). με την προσθήκη τεχνολογικών σημασιολογικών εργαλείων όπως είναι τα CDA (Clinical Document Architecture)

14 Επίπεδα διαλειτουργικότητας Να υπάρχουν οι αναγκαίες συνθήκες και τα πρωτόκολλα ανταλλαγής και πιστοποίησης ποιότητας των δεδομένων (τεχνική διαλειτουργικότητα) HL7, συνεισφορά σε αναγκαίες σύγχρονες γέφυρες (REST, SOA Web Services κλπ).

15 Διαφορές Διαφορετικές γλώσσες Διαφορετικές διαδικασίες ηλεκτρονικής υγείας Διαφορετικός βαθμός ανάπτυξης Διαφορετική νομοθεσία Διαφορετικές έννοιες

16 Προκλήσεις Έννοιες Επίπεδο εξυπηρέτησης Το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο

17 Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας Ένα σύστημα ηλεκτρονικής υγείας δομείται σταδιακά μεν αλλά με βάση σταθερές που περιλαμβάνουν ένα σαφές νομικό πλαίσιο με καθορισμό ρόλων και αρμοδιοτήτων των φορέων καθώς και ένα σαφές πλαίσιο πολιτικών, προτεραιοτήτων, την ενορχήστρωση του έργου και του ρόλου των εμπλεκομένων φορέων και εν γένει την διακυβέρνηση στην ηλεκτρονική Υγεία Η σταδιακή ανάπτυξη απαιτεί τον καθορισμό προτεραιοτήτων του συστήματος Υγείας. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα η προτεραιότητα υπήρξε για την ηλεκτρονική συνταγογράφηση.

18 Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας Οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες ενσωματώνουν μια σειρά από βασικές συνιστώσες (building blocks), πολλές από αυτές πολλαπλής χρήσης. Για παράδειγμα, υπηρεσίες ταυτοποίησης του γιατρού, του ασθενή και της κλινικής μονάδας που παρέχει την φροντίδα, υπηρεσίες χρέωσης των ταμείων και ηλεκτρονικών πληρωμών κ.α.

19 Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας Προϋπόθεση για την παροχή τους είναι: Ο καθορισμός πολιτικών και η υλοποίηση πλαισίου ασφάλειας & προστασίας προσωπικών δεδομένων (GDPR) H εκπόνηση και/ή υιοθέτηση τεχνικών προδιαγραφών διαλειτουργικότητας. Μια ηλεκτρονική υπηρεσία υγείας δομείται πάνω σε προφίλ τεχνικών προτύπων καθώς και ενός κωδικοποιημένου συνόλου πληροφοριών που θα ανταλλάσσεται σε μορφή ενός «Πρότυπου Καταλόγου Δεδομένων». H ύπαρξη αξιόπιστων πηγών δεδομένων Mητρώα επαγγελματιών υγείας με δυνατότητα διασύνδεσης on line, Βάσεις δεδομένων με μονοσήμαντο προσδιορισμό φαρμάκων, ιατρικών μηχανημάτων κ.λ.π. Μητρώα έμπιστων φορέων που εμπλέκονται στο εθνικό πλαίσιο ηλεκτρονικής ταυτοποίησης και ηλεκτρονικών υπογραφών

20 Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας Επίσης! Κανονισμός 910/2014 eidas για την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά

21 Security, Governance Standards and Profiles, Certification Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας Legal and regulatory Compatible legislation and regulations Policy Collaboration agreements between organisations Care Process Alignment of care processes, shared Use Cases Information Data model, terminologies, interchange format Applications Integration in healthcare applications IT Infrastructure Communication, network, servers, databases Antilope, CIP-ICT-PSP Δραστηριότητες για διαλειτουργικότητα σε διαφορετικά επίπεδα

22 Security, Governance Standards and Profiles, Certification Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας Legal and regulatory Regulators and advisors Policy makers Lawyers Policy Care Process Information analysts Healthcare managers Healthcare professionals Information Information architects Applications IT Infrastructure System architects Software developers System engineers Antilope, CIP-ICT-PSP Stakeholders σε διαφορετικά επίπεδα

23 EU ehealth: Legal, strategic and operational level Legal& political Strategy e- Gov Interoperability e-health Integrated care Ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ηλεκτρονική υγεία στην Ευρώπη Cross Border EIP on ΕΛΟΤ Advisory TE 14-1eHealth (Multi stakeholder) eid Regulation DP Regulation Standardization Regulation advisory Directive Article 14 ehealth Network DG SANCO ehealth Stakeholder Group AHA Action Group on Integrated Care Multi stakeholder Platform ehgi Secretariat EC Secretariat DG CONNECT advisory esense Incl ehealth pilot Joint Action on chronic disease management Operational Studies funded by the EC Industry IHE SDOs WHO, IHTSDO, HL7, EDMA,...

24 Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ηλεκτρονική Υγεία Η Κοινοτική Οδηγία για τη διασυνοριακή φροντίδα αποσαφηνίζει τα δικαιώματα τα σθενών και τις υποχρεώσεις των κρατών μελών και προβλέπει αμοιβαία αναγνώριση ή/ και κοινά μέτρα για την υλοποίησή της Το Άρθρο 14 ehealth προβλέπει την δημιουργία Δικτύου σε υψηλό επίπεδο για την ηλεκτρονική Υγεία. Προτείνει σετ ελάχιστων δεδομένων για συνοπτικό ιατρικό ιστορικό και διαλειτουργικότητα ηλεκτρονικών συνταγών

25 Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ηλεκτρονική Υγεία Ο Κανονισμός για την ηλεκτρονική Ταυτοποίηση αφορά τις διασυνοριακές ηλεκτρονικές υπηρεσίες συμπεριλαμβανομένων αυτών της ηλ. Υγείας καθώς για να μπορεί μια χώρα να συμμετέχει θα πρέπει να έχει κοινοποιήσει συμβατό με τον Κανονισμό εθνικό σύστημα ταυτοποίησης. Αρμόδιο είναι το Υπουργείο Εσωτερικών. Ο Κανονισμός Τυποποίησης διευθετεί τον τρόπο και τις προϋποθέσεις με τον οποίο προδιαγραφές προφίλ που υλοποιούνται από φορείς πλην των εθνικών/ Ευρωπαϊκών φορέων τυποποίησης (π.χ. της IHE και Continua) θα μπορούν να αναγνωρίζονται από την ΕΕ ως Ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Αρμόδιος φορέας ΕΛΟΤ

26

27 Το έργο epsos Αφορά την επισκόπηση συνοπτικού ιατρικού ιστορικού την επισκόπηση ηλεκτρονικών συνταγών φαρμάκων και την εκτέλεσή τους

28 Το έργο epsos Σενάρια ασθενών Storyboard No. 1: A 44-year-old woman from Sweden develops a lower respiratory tract infection during her holidays in Greece. She reports about an allergy against an antibiotic, but cannot recall the name. Possible answer from PS: A specific antibiotic (Sulphonamide) may not be administered.

29 Το έργο epsos Σενάρια ασθενών Storyboard No. 2: A 66-year-old retiree from Germany is a known insulin-dependent diabetes mellitus patient. While on vacation in Italy, the patient loses his antidiabetic medication. He reports to a nearby hospital to request a new insulin prescription. Possible answer from PS: The emergency room doctor refers to the Patient Summary to receive information on the appropriate insulin type and dosage, and issues a prescription for the corresponding brand names available on the Italian market..

30 Το έργο epsos Σενάρια ασθενών Storyboard No. 1: A patient from Andalusia (Spain) is spending a one-month vacation in Denmark. He suffers from a chronic illness and receives long-term treatment. However, according to regulations in Andalusia, he cannot collect, with certain exceptions, more than one box of the same medicine at a time. After three weeks in Denmark, he runs out of the medicine and goes to a pharmacy to purchase a new box. The dispenser consults the information from Spain to find out whether a prescription for the medication is currently available. Answer from eprescription: The prescription is available - the patient receives the medicine. Information about the dispensed medicine is sent to Andalusia to update the related prescription (edispensation).

31 Το έργο epsos Σενάρια ασθενών Storyboard No. 1: A patient from Andalusia (Spain) is spending a one-month vacation in Denmark. He suffers from a chronic illness and receives long-term treatment. However, according to regulations in Andalusia, he cannot collect, with certain exceptions, more than one box of the same medicine at a time. After three weeks in Denmark, he runs out of the medicine and goes to a pharmacy to purchase a new box. The dispenser consults the information from Spain to find out whether a prescription for the medication is currently available. Answer from eprescription: The prescription is available - the patient receives the medicine. Information about the dispensed medicine is sent to Andalusia to update the related prescription (edispensation).

32 Video

33 Το έργο e-sens Πιλοτικό έργο μεγάλης κλίμακας e-sens με πιλοτικό στην ηλεκτρονική Υγεία με κύριο αντικείμενο τη διερεύνηση κοινών λύσεων κυρίως στα θέματα ταυτοποίησης

34 e-health primary use cases eprescription Patient Summary Access to the patient summary and any related medical record information from wherever it is located in the host country by healthcare professionals. Secure identification of patients using the electronic identification credentials they have in their host country. Possibility to have electronic prescriptions issued by their own doctors in their country of origin filled at the pharmacies of the destination country.

35 Overview of domain pilot using eprescription as an example 1. Patient identification and e-prescription request with patient consent e-id token 3. Send active e-prescription list 4. e-prescription choice 5. e-prescription translated 2. Retrieve active e-prescription list Citizen Pharmacist National Contact Point Medication 6. e-dispensation report e-prescription repository Greece Italy Luxembourg Portugal Spain

36 Οργανισμός Health Level Seven (HL7) Standards Development Organization (SDO) με παγκόσμια αποδοχή στο χώρο της ιατρικής πληροφόρησης και επικοινωνίας. Μη κερδοσκοπικός Διαχειρίζεται ευρέως διαδεδομένα πρότυπα, όπως: HL7 Messaging Version 2, HL7 Version 3, και Clinical Document Architecture (CDA). Ιδρύθυκε το 1987 από το 1994 ο ANSI ενέκρινε τον HL7 ως SDO. > 2200 μέλη, > 500 εταιρίες μέλη Παραρτήματα σε περισσότερες από 27 χώρες Στην Ελλάδα το τοπικό παράρτημα λειτουργεί από το 2003.

37 Πρότυπο Health Level Seven (HL7) Ευρέως χρησιμοποιημένο πρότυπο ανταλλαγής πληροφοριών μέσω ηλεκτρονικών μηνυμάτων στο χώρο της υγείας Πρότυπο για την ηλεκτρονική ανταλλαγή κλινικών, οικονομικών και διαχειριστικών δεδομένων μεταξύ ανεξάρτητων πληροφοριακών συστημάτων υγείας (π.χ. Νοσοκομειακών πληροφοριακών συστημάτων, συστημάτων συνταγογράφησης, κ.λπ.). Αναπτύχθηκε από τoν οργανισμό Health Level 7 (HL7, 2004) και σήμερα βρίσκεται στην έκδοση 2.8. Παράλληλα έχει υιοθετηθεί και η έκδοση HL7 v3.0, απόλυτα συμβατή με τη γλώσσα XML που χρησιμοποιείται ευρέως στα συστήματα βασισμένα στις τεχνολογίες Internet.

38 Πρότυπο Health Level Seven (HL7) Κύρια αποστολή: η παροχή προτύπων για την ανταλλαγή, τη διαχείριση και την ενοποίηση των στοιχείων που υποστηρίζουν την κλινική πρακτική και τη διαχείριση, την παράδοση και την αξιολόγηση των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης. διαλειτουργικότητα μεταξύ των πληροφοριακών συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης

39 Γιατί το Πρότυπο Health Level Seven (HL7)? Διεθνές πρότυπο Χρησιμοποιείται σε όλον τον κόσμο (> 27 HL7 affiliates) Χρησιμοποιείται στην EU (Γερμανία, Ολλανδία, Φιλανδία, κλπ) Είναι ήδη ANSI standard στις ΗΠΑ Χρησιμοποιείται παραγωγικά για πάνω από 20 χρόνια Open Standard Χρησιμοποιείται σήμερα από τις Ελληνικές εταιρίες πληροφορικής Υποστηρίζεται από τις μεγαλύτερες εταιρίες πληροφορικής στον κόσμο

40 HL7 facts Το HL7 δεν είναι μια εφαρμογή στον υπολογιστή Το HL7 είναι ένα βιβλίο με κανόνες Το HL7 δεν είναι «plug and play» Δεν αρκεί από μόνο του για να λύσεις τα προβλήματα ολοκλήρωσης των εφαρμογών στο χώρο της υγείας Υιοθετείται από εθνικές κυβερνήσεις σαν αναπόσπαστο κομμάτι της IT στρατηγικής στο χώρο της Υγείας

41 HL7 facts Το HL7 είναι ένα διεθνές σύνολο από ανοιχτά πρότυπα τα οποία επιτρέπουν την επικοινωνία αλλά και την ανεξάρτητη λειτουργία των διαφόρων συστημάτων πληροφοριών υγείας (health information systems) όπως τα ακόλουθα Hospital Information Systems (HIS) Laboratory Information Systems (US) Radiology Information Systems (RIS) In-patient Clinical Patient Repositories (CDR) Out-patient Electronic Medical Records (EMR) Το HL7 δεν κατασκευάζει λογισμικό, αλλά στην πραγματικότητα αναπτύσσει προδιαγραφές που επιτρέπει σε ανόμοιες εφαρμογές υγειονομικής περίθαλψης να ανταλλάσσουν κλινικά και διαχειριστικά δεδομένα.

42 HL7 v3 Υπόσχεση για plug and play λειτουργικότητα Σύγχρονη μεθοδολογία ανάπτυξης με χρήση αντικειμενοστρεφούς μεθοδολογίας MDF Σχεδιασμός ενός συνεκτικού, νοηματικού μοντέλου RIM (Reference Information Model) εκφράζεται σε UML με σαφή αναπαράσταση σχέσεων ανάμεσα στα δεδομένα που ανταλλάσουν τα μηνύματα Βασίζεται σε τεχνολογίες XML Υλοποίηση με τεχνολογίες SOA, Web Services Ήδη χρησιμοποιείται σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Ωκεανία

43 Πρότυπο Health Level Seven (HL7) Στην Ελλάδα η εθνική στρατηγική του ICT στην υγεία έχει επιλέξει το HL7 καθώς είναι το πιο κατάλληλο ανοιχτό πρότυπο για να επιτευχθεί διασυνδεσιμότητα και συνεργασία ετερογενών συστημάτων Ιδρύθηκε το 2003 το επίσημο HL7 παράρτημα στην Ελλάδα (International Affiliate) Μέλη Εταιρίες με IT συστήματα στο χώρο της υγείας Πανεπιστήμια Ερευνητικά Ιδρύματα Φυσικά πρόσωπα

44 Πρότυπο Health Level Seven (HL7) Σημαντικό στη διασυνδεσιμότητα πληροφοριακών συστημάτων υγείας Δίνει τη δυνατότητα μεταφοράς δεδομένων μεταξύ συστημάτων με τρόπο διαφανή. Τα δεδομένα περιλαμβάνουν τόσο δημογραφικά και διαχειριστικά στοιχεία ασθενούς (ονοματεπώνυμο, φύλο, ηλικία, ασφαλιστικό φορέα, κ.λπ.) όσο και στοιχεία που αφορούν σε παραγγελίες και αποτελέσματα εξετάσεων. ΑΡΑ εφικτή η ανταλλαγή και ενσωμάτωση δεδομένων στο ευρύτερο πλαίσιο των πληροφοριακών συστημάτων υγείας. Σημαντικά τα οφέλη από την υιοθέτηση του συγκεκριμένου προτύπου σε συστήματα τηλεματικής υγείας

45 Πρότυπο Health Level Seven (HL7) Σχεδόν όλα τα ιατρικά πληροφοριακά συστήματα υψηλού επιπέδου υποστηρίζουν το HL7 Είναι σε θέση να στείλουν και να λάβουν τα κατάλληλα HL7 μηνύματα, χρησιμοποιώντας τους κανόνες ανταλλαγής μηνυμάτων του πρωτοκόλλου του HL7. Το HL7 είναι ξεκάθαρα το πιο ώριμο πρότυπο ανταλλαγής πληροφοριών μέσω μηνυμάτων. Η έρευνα από την ακαδημαϊκή κοινότητα και τη βιομηχανία και τις εταιρίες συμβούλων οδήγησε σε αυτό το πρότυπο, την κυριότητα του οποίου την κατέχει ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Health Level Seven ο οποίος έχει τοπικά υποκαταστήματα σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρώπης, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, στην Αυστραλία / Νέα Ζηλανδία, την Ασία και στη ζώνη του Ειρηνικού.

46 Πρότυπο Health Level Seven (HL7) Τεράστια η συμβολή στη διατηρησιμότητα και διαλειτουργικότητα των πληροφορικών συστημάτων υγείας Το "Εθνικό Πρόγραμμα για την πληροφορική στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της Μ. Βρετανίας" έχει συμπεριλάβει το πρότυπο HL7 στην στρατηγική διασύνδεσης και διαλειτουργίας των υπαρχόντων συστημάτων προσδίδοντας του κυρίαρχο ρόλο και μάλιστα δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση έκδοση 3. Ανάλογες κινήσεις υπάρχουν σε Εθνικά Συστήματα Υγείας και άλλων Ευρωπαϊκών χωρών (Ολλανδία, Γερμανία & Φιλανδία) άλλα και των ΗΠΑ όπου πλέον ο ρόλος του είναι κυρίαρχος και επιβεβλημένος από το κράτος άλλα και την ίδια την αγορά.

47 Πρότυπο Health Level Seven (HL7) Σε εξέλιξη διάλογος μεταξύ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Προτύπων (CEN) και του HL7 για ενοποίηση ή "συνομιλία" προτύπων ηλεκτρονικού φακέλου TC251 και HL7. Το Health Level Seven (HL7) είναι ένα σύνολο από ανοιχτά πρότυπα, που επιτρέπει σε ετερογενή ιατρικά πληροφοριακά συστήματα να επικοινωνούν μεταξύ τους. Το HL7 προτυποποιεί τα πρωτόκολλα και τις δομές για ανταλλαγή μηνυμάτων ιατρικού ενδιαφέροντος στο επίπεδο της εφαρμογής, το 7ο Επίπεδο του μοντέλου ISO, δηλαδή είναι ανεξάρτητο από συγκεκριμένες πλατφόρμες και τεχνολογίες.

48 Story Boarding HL7v3

49 Διαδικασίες που υποστηρίζονται από το πρότυπο Διαχείριση ασθενή εισαγωγή, μεταφορά, έξοδος Παραγγελίες παραλαβή εργαστηριακών εξετάσεων αποτελεσμάτων, ιατρικών πράξεων πορισμάτων, φαρμάκων, υγειονομικών και άλλων υλικών, δίαιτας Οικονομική διαχείριση και χρέωση ασθενή Χρονοπρογραμματισμός προγραμματισμός υπηρεσιών σε ασθενείς (ραντεβού), προγραμματισμός πόρων Παραπομπές ασθενών π.χ. από μονάδες ΠΦΥ σε νοσοκομεία Παροχή υπηρεσιών υγείας σε ασθενείς Αυτοματοποίηση εργαστηρίου Διαχείριση προσωπικού

50 Μοντέλο Δοσοληψίας

51 Trigger Event στο HL7 Γεγονός ενεργοποίησης είναι ένα γεγονός πραγματικού κόσμου που ξεκινά μία ανταλλαγή μηνυμάτων Π.χ. η εισαγωγή ενός ασθενή προκαλεί την ανάγκη αποστολής δεδομένων γύρω από τον ασθενή σε ένα αριθμό άλλων συστημάτων. H μεταφορά των πληροφοριών αρχίζει από το σύστημα εφαρμογής που εξετάζει το γεγονός ενεργοποίησης, η συναλλαγή καλείται unsolicited update (αυτόκλητη ενημέρωση)

52 Queries στο HL7 Όταν ένα σύστημα στέλνει μήνυμα υπό μορφή ερώτησης (query) σε ένα άλλο. Π.χ. σε μια εφαρμογή καθετηριασμού καρδιάς, υπάρχει το γεγονός ενεργοποίησης και η εξέταση προγραμματίζεται για τον ασθενή, ο οποίος δεν βρίσκεται καταχωρημένος στην βάση δεδομένων του ιατρείου καρδιακού καθετηριασμού. Σε αυτή την περίπτωση η εφαρμογή στέλνει ένα μήνυμα αιτήματος του κωδικού του ασθενή στο σύστημα διαχείρισης των ασθενών και λαμβάνει μια απάντηση, η οποία περιέχει όλα τα απαραίτητα δεδομένα για τον προγραμματισμό της εξέτασης. Αυτή η διατύπωση του αιτήματος είναι ένα ερώτημα (query)

53 Σύνθεση μηνύματος Έχει ένα message type που καθορίζει το σκοπό του μηνύματος και ένα trigger type που καθορίζει το περιστατικό που το δημιούργησε. Ένα μήνυμα αποτελείται από μία ομάδα από τμήματα (segments) σε καθορισμένη ακολουθία. Segment ομαδοποίηση πεδίων δεδομένων Τμήματα υποχρεωτικά ή προαιρετικά Εμφανίζονται μόνο μία φορά σε ένα μήνυμα ή μπορεί να τους επιτρέπεται να επαναλαμβάνονται

54 Ιατρικό έγγραφο CDA Ένα τμήμα του HL7 είναι και το Clinical Document Architecture (CDA), που παρέχει ένα μοντέλο ανταλλαγής ιατρικών εγγράφων προσεγγίζοντας την πραγματοποίηση ενός ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου. Με τη χρήση της γλώσσας XML και του λογικού μοντέλου HL7, η αρχιτεκτονική CDA καθιστά τα ιατρικά έγγραφα κατανοητά από το ιατρικό προσωπικό, αλλά και άμεσα επεξεργάσιμα από υπολογιστές. Βασική επιδίωξη είναι η ανταλλαγή πιστοποιημένων ιατρικών εγγράφων και η παρουσίασή τους σε XML-aware browsers, PDAs, κινητά τηλέφωνα και άλλες συσκευές

55 Ιατρικό έγγραφο CDA Βασικό χαρακτηριστικό του είναι ο ορισμός λεξιλογικών πεδίων που είτε είναι υποχρεωτικά κωδικοποιημένα με τιμές που καθορίζονται στο πεδίο τιμών, είτε είναι κωδικοποιημένα με «επέκταση» δίνοντας τη δυνατότητα χρησιμοποίησης τιμών που είναι εκτός του καθορισμένου συνόλου. Κάθε λεξιλογικό πεδίο έχει ένα μοναδικό εκχωρημένο από το ΗL7 αναγνωριστικό, και κάθε έννοια μέσα σε ένα πεδίο λεξιλογίου έχει ένα μοναδικό κωδικό. Οι τιμές που μπορεί αυτά να λαμβάνουν μέσα στο έγγραφο μπορούν να περιλαμβάνουν τιμές-έννοιες ορισμένες από το HL7 ή μπορούν να προέρχονται από αναγνωρισμένα HL7 συστήματα κωδικοποίησης όπως το LOINC ή το SNOMED CT.

56 HL7 Clinical Document Architecture Το πεδίο εφαρμογής του CDA είναι η τυποποίηση των κλινικών εγγράφων για ανταλλαγή Ένα κλινικό έγγραφο είναι μια καταγραφή των παρατηρήσεων και των άλλων υπηρεσιών με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Επιμονή Επιστασία Δυνατότητα για έλεγχο ταυτότητας Ολότητα Ανθρώπινη αναγνωσιμότητα Ένα έγγραφο CDA είναι ένα καθορισμένο και πλήρες αντικείμενο πληροφοριών που μπορεί να υπάρχει έξω από ένα μήνυμα, και μπορεί να περιλαμβάνει κείμενο, εικόνες και άλλο πολυμεσικό περιεχόμενο Ένα CDA δεν είναι ένα μεμονωμένο εύρημα ή μέτρηση ή μια ομαδοποίηση εγγράφων

57 CDA Documents

58 Δομή εγγράφου Data elements HEADER DOCUMENT (eprescription, edispensation, Patient Summary) BODY

59 Clinical Document Architecture CDA : Three levels of structuration Level 1 : non structured Level 2 : structured for limited processing Level 3 : structured for advanced processing Heade r < ClinicalDocument> < ClinicalDocument> < ClinicalDocument> Body < nonxmlbody> [pdf, txt, jpeg, tiff ] < structuredbody> <section> <text> <section> <text> <section> <text> ASIP Cadre d Interopé rabilité des Systè mes d Information de Sant é Value sets can be: a whole code system part of a code system a locally created value set. < structuredbody> <section> <text> <section> <text> <section> <text> <entry> <entry> <entry> 1 Value Set #1 C1: Value 1 C2: Value 2 C3: Value 3 Value Set #2 V1: Value 1 V2: Value 2 V3: Value 3 V4: Value 4 Value Set #n Z1: Value 1 Z2: Value 2 Z3: Value 3 Zk: Value k epsos Value Set Catalogue on which the epsos Ontology is based.

60 Clinical Document Architecture

61 HL7 Clinical Document Architecture

62 European Commission ISA Work Programme ehealth European Interoperability Framework (ehealth EIF) Directive on patient rights in cross border healthcare (24/11/EEC) ehealth Action Plan : Innovative healthcare for the 21st century Benoit Abeloos (DG Connect) & Philip Van Langenhove (Deloitte)

63 European Commission ISA Work Programme ehealth European Interoperability Framework (ehealth EIF)

64 ehealth EIF Use Cases

65 Avoids the creation of national silos for each use case: Prevents a disjointed record Reduces implementations costs A High-level Architecture Need to outline the general distribution of responsibilities (technically and organizationally) A High-level Architecture eprescription edispensation Patient Summary A high-level Architecture Sharing of Imaging Infomration Sharing of laboratory Infomration

66 ΙΗΕ Το IHE (Integrating the Healthcare Enterprise) είναι μια πρωτοβουλία από επαγγελματίες του τομέα της υγείας και της βιομηχανίας που έχει σκοπό να βελτιώσει τον τρόπο που υπολογιστικά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης ανταλλάσουν πληροφορίες. Συστήματα που υποστηρίζουν τα IHE Integration Profiles συνεργάζονται καλύτερα, είναι ευκολότερο να εφαρμοσθούν και να βοηθήσουν τους παρόχους υπηρεσιών υγείας και να χρησιμοποιούν τις πληροφορίες πιο αποτελεσματικά. Ο στόχος είναι η αποτελεσματική παροχή της βέλτιστης ιατρικής φροντίδας.

67 ΙΗΕ Η λειτουργία του ΙΗΕ συνίσταται στα παρακάτω 4 συνεχόμενα και επαναλαμβανόμενα μέρη: Τεχνικοί και ομάδες χρηστών αποσαφηνίζουν τις ανάγκες σε θέματα διαλειτουτργικότητας (use cases) Οι τεχνικοί εμπειρογνώμονες ετοιμάζουν αναλυτικά τεχνικά κείμενα (integration profiles & technical frameworks) με σκοπό να απαντήσουν στις ανάγκες των χρηστών, επιλέγοντας και βελτιώνοντας ήδη υφιστάμενα πρωτόκολλα και πρότυπα. Η αγορά υλοποιεί τις προδιαγραφές αυτές ακολουθώντας τα integration profiles. Το ΙΗΕ δοκιμάζει με αυστηρούς κανόνες τις υλοποιήσεις των εταιριών σε πολύ προσεγμένες εκδηλώσεις που ονομάζονται Connectathons.

68 ΙΗΕ

69 ΙΗΕ Το ΙΗΕ έχει μέχρι στιγμής υλοποιήσει σενάρια χρήσης (use cases) και τεχνικά προφίλ ολοκλήρωσης (integration profiles) στους παρακάτω κλινικούς τομείς: Anatomic Pathology - Παθολογία Eye Care - Οφθαλμολογία IT Infrastructure Δομές ΤΠΕ Laboratory Εργαστήρια Patient Care Coordination Οργάνωση της φροντίδας των ασθενών Patient Care Devices Ιατρικές συσκευές (σε συνέργεια με τον φορέα Continua Health Alliance) Quality, Research and Public Health Δημόσια Υγεία Radiation Oncology - Ογκολογία Radiology Ραδιολογία Pharmacy Φαρμακεία

70 ΙΗΕ Σε κάθε τομέα δημιουργούνται τεχνικά κείμενα τα οποία ονομάζονται Integration Profiles. Μια σειρά ομαδοποιημένων profiles ονομάζεται Τεχνικό πλαίσιο διαλειτουργικότητας (technical framework). Όλα αυτά βασίζονται στην αξιοποίηση ήδη υφιστάμενης γνώσης και υφιστάμενων προτύπων και πρωτοκόλλων. Στο παρακάτω σχήμα παρουσιάζεται η οργάνωση ενός technical framework.

71 ΙΗΕ

72 IHE Profiles

73 Use Cases and Realisation Scenarios Radiology workflow Laboratory workflow Medication Referral and discharge reports Medical Board Review Patient Summaries Telehome monitoring Patient Data Entry Functionalities Workflow interoperability Αποτελείται από λειτουργικότητες Workflow descriptions Content HC provider Identification Document Access Control Terminology Patient Identification Cross-community Services Intra-community Communication Μπορεί να υλοποιηθεί από Profiles Profiles IHE (Data Transfer) Continua Health Alliance (Device Integration) Τα οποία βασίζονται σε standards Standards HL7 IHTSDO LOINC ISO DICOM CEN GS1

74 Διαλειτουργικότητα Block 1 περιγράφονται Περιπτώσεις Χρήσης και Σενάρια Υλοποίησης Block 2 - Οι Περιπτώσεις Χρήσης κάνουν χρήση ορισμένων λειτουργιών (όπως σύνδεση, ανακάλυψη ασθενούς, προγραμματισμός, κρυπτογράφηση δεδομένων, κ.λπ.). Block 3 - Μερικές από αυτές τις λειτουργίες μπορούν να πραγματοποιηθούν με τη χρήση προτύπων και προφίλ (ΙΗΕ και Continua Profiles). Block 4 Τα ΙΗΕ και Continua προφίλς δεν θέτουν τους δικούς τους κανόνες, αλλά περιγράφουν τη χρήση των διεθνών προτύπων στα λεγόμενα προφίλ, τα οποία μπορούν να θεωρηθούν ως οδηγοί υλοποίησης για την ανάπτυξή τους

75 Workflow interoperability XDW Document Workflow XBeR-WD Basic ereferral XTB-WD Medical Board Review Workflow descriptions LTW Laboratory Testing Workflow SWF Scheduled Workflow (Radiol.) CMPD Commun. Medic. PRE and DIS Content XPHR Exch. of Personal Health Record XD-LAB Sharing Laboratory Results Document DEN Document Encryption DSG Document Signature Terminology SVS Shared Value Sets RTM Rosetta Terminology Mapping DIS, PRE MS Medical Summaries DSUB Document Notification LCSD Laboratory Code Sets Distribution HCP Identification HPD Healthcare Provider Discovery Access Control XUA(++) Rights and Authorization BPPC Patient Consent Patient Identification PIX/PDQ Patient Discovery PAM Patient Administration Mgt XCPD Cross-Comm. Patient Discovery Cross-community XCA Cross-Community Access Intra-community XDS, XDR Document Sharing ATNA Audit Trailing & NA CT Consistent Time Communication HRN Health record Network WAN, LAN, PAN Network protocols DEC Device-Enterprise Communic.

76 Πλαίσιο πιστοποίησης εφαρμογών IHE Integrating the Healthcare Enterprise Βασικά πρότυπα Ανάπτυξη Προφίλ Έργα ehealth IETF IHTSDO Ειδικές επεκτάσεις Δημιουργία Προφίλ: Περιορισμός επιλογών

77 Πλαίσιο πιστοποίησης εφαρμογών IHE Πάνω από 250 πιστοποιημένες εταιρίες παγκοσμίως με διάφορα προϊόντα 11 Τεχνικά Πλαίσια Διαλειτουργικότητας 127 Εξειδικευμένα προφίλ ολοκλήρωσης Dental Endoscopy Pharmacy (5 profiles) QRPH (6 profiles) Pathology (2 profiles) Patient Care Devices (5 profiles) Patient Care Coord. (26 profiles) Radiation Oncology (3 profiles) Eye Care (6 profiles) Laboratory (8 profiles) Cardiology (9 profiles) IT Infrastructure for Healthcare (32 profiles) Radiology (26 profiles)

78 Χρήση profile IHE

79 Use of IHE Profiles in ehealth Projects Selecting Profiles for Interoperability Specification

80 Key IHE Profiles for Intracountry Summaries

81 IHE s contribution

82

83 UCUM (Unified Code for Units of Measure) UCUM: Copyright & Issuer: Regenstrief Institute, Indiana Languages & Localisation: English Fields of application: UCUM is a system of codes for unambiguously representing measurement units to both humans and machines. Number of entries: 556

84 ICD ICD-10 is the 10th revision of the International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD), a medical classification list by the World Health Organization (WHO). It contains codes for diseases, signs and symptoms, abnormal findings, complaints, social circumstances, and external causes of injury or diseases.

85 ICD-10 WHO International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems Copyright & Issuer: WHO Languages & Localization: ICD-10 is available in the six official languages of WHO (Arabic, Chinese, English, French, Russian and Spanish) as well as in 36 other languages. Localizations have been made mainly for reimbursement purposes Fields of application: The ICD is the international standard diagnostic classification of diseases (signs, symptoms, conditions) for all general epidemiological, health management and statistics (death) and clinical use (health records). These include monitoring of the incidence and prevalence of diseases and other health problems. Number of entries: digit codes

86 SNOMED Systematized Nomenclature of Medicine (SNOMED) is a systematic, computer-processable collection of medical terms, in human and veterinary medicine, to provide codes, terms, synonyms and definitions which cover anatomy, diseases, findings, procedures, microorganisms, substances, etc.

87 Snomed CT Systematized Nomenclature of Medicine-Clinical Terms Copyright & Issuer: IHTSDO International Health Terminology Standards Development Organization, a non-for-profit association based in Denmark. Languages & Localization: English (US, UK), Spanish, Danish. Translations to French and Swedish are currently taking place. Translation into Lithuanian are also taking place but only on a smallscale. Fields of application: SNOMED CT is a comprehensive terminology, created to cover the whole patient record and medical documentation. Number of entries: πάνω από ιατρικές έννοιες, οργανωμλενες σε ιεραρχίες με περίπου 1.46 εκατομμύρια σημασιολογικές σχέσεις μεταξύ τους και περισσότερους από όρους

88 LOINC Logical Observation Identifiers Names and Codes (LOINC) is a database and universal standard for identifying medical laboratory observations. It was developed and is maintained by the Regenstrief Institute, a US non-profit medical research organization, in LOINC was created in response to the demand for an electronic database for clinical care and management and is publicly available at no cost. Παραγγελία εργαστηριακών εξετάσεων

89 LOINC (Logical Observation Identifiers names and codes) Copyright & Issuer: Regenstrief Institute, Indiana Languages & Localization: English, Spanish, Chinese, German, Estonian,Italian Number of entries: 53,344 Scope: Laboratory test results, Clinical findings Structure: Component (analyte) - e.g., potassium, hemoglobin, hepatitis C antigen. Property measured - e.g., a mass concentration, enzyme activity (catalytic rate). Timing - i.e., whether the measurement is an observation at a moment of time, or an observation integrated over an extended duration of time - e.g., 24-hour urine. The type of sample - e.g., urine, blood. The type of scale - e.g., whether the measurement is quantitative (a true measurement) ordinal (a ranked set of options), nominal (e.g., E. coli; Staphylococcus aureus), or narrative (e.g., dictation results from x-rays). Where relevant, the method used to produce the result or other