ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Πολιτισµού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενηµέρωσης και Αθλητισµού 6 Φεβρουαρίου 2002 ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ X(COS) ΣΧΕ ΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά µε το Λευκό Βιβλίο της Επιτροπής Νέα Πνοή για την Ευρωπαϊκή Νεολαία (COM(2001) 681 C5-X X(COS)) Επιτροπή Πολιτισµού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενηµέρωσης και Αθλητισµού Εισηγήτρια: Lissy Gröner PR\ doc PE

2 PE /15 PR\ doc

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ... 4 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ... 5 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ... ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ... ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΙΣΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ... ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ ΚΑΙ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ, ΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ... PR\ doc 3/15 PE L

4 ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ Με την από 22ας Νοεµβρίου 2001 επιστολή της, η Επιτροπή διαβίβασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το Λευκό Βιβλίο της Νέα Πνοή για την Ευρωπαϊκή Νεολαία (COM(2001) 681 X(COS)). Κατά τη συνεδρίαση στις η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανακοίνωσε ότι παρέπεµψε το Λευκό Βιβλίο, για εξέταση επί της ουσίας στην Επιτροπή Πολιτισµού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενηµέρωσης και Αθλητισµού και για γνωµοδότηση στην Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, στην Επιτροπή για τα ικαιώµατα της Γυναίκας και τις Ίσες Ευκαιρίες και στην Επιτροπή Ελευθεριών και ικαιωµάτων των Πολιτών, ικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (C5-X). Κατά τη συνεδρίασή της στις η Επιτροπή Πολιτισµού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενηµέρωσης και Αθλητισµού όρισε εισηγήτρια την κ. Lissy Gröner. Κατά τις συνεδριάσεις της στις 22/23 Ιανουαρίου, 19/20 Φεβρουαρίου, η επιτροπή εξέτασε το Λευκό Βιβλίο της Επιτροπής, καθώς και το σχέδιο έκθεσης και Κατά την τελευταία από τις συνεδριάσεις αυτές, η Επιτροπή ενέκρινε την πρόταση ψηφίσµατος µε ψήφους υπέρ, ψήφους κατά και αποχή/ές/οµόφωνα. Ήταν παρόντες κατά την ψηφοφορία οι βουλευτές:, πρόεδρος/ασκών/ασκούσα την προεδρία και, αντιπρόεδρος, εισηγητής/ήτρια, (αναπλ. ), (αναπλ. σύµφωνα µε το άρθρο 153, παράγραφος 2, του Κανονισµού), και (Η αιτιολογική έκθεση θα παρουσιαστεί προφορικά στην ολοµέλεια.) Η γνωµοδότηση (Οι γνωµοδοτήσεις) της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (και της Επιτροπής ) επισυνάπτεται/ονται στην παρούσα έκθεση (η Επιτροπή αποφάσισε στις να µη γνωµοδοτήσει). Η έκθεση κατατέθηκε στις. Η προθεσµία για την κατάθεση τροπολογιών θα αναγράφεται στο σχέδιο ηµερήσιας διάταξης της περιόδου συνόδου κατά την οποία θα εξεταστεί η έκθεση. PE /15 PR\ doc

5 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε το Λευκό Βιβλίο της Επιτροπής Νέα Πνοή για την Ευρωπαϊκή Νεολαία (COM(2001) 681 C5-X X(COS)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη το Λευκό Βιβλίο της Επιτροπής (COM(2001) 681 C5-X) 1, έχοντας υπόψη το άρθρο 149 της Συνθήκης ΕΚ, έχοντας υπόψη την απόφαση αριθ. 1031/2000/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 13ης Απριλίου 2000 για την έγκριση του κοινοτικού προγράµµατος "Νεολαία" 2, έχοντας υπόψη το ψήφισµα του Συµβουλίου της 8ης Φεβρουαρίου 1989 σχετικά µε τη συµµετοχή των νέων 3, έχοντας υπόψη το ψήφισµά του της 9ης Μαρτίου 1999, σχετικά µε µία πολιτική για τη νεολαία στην Ευρώπη 4, έχοντας υπόψη το ψήφισµα του Συµβουλίου της 14ης εκεµβρίου 2000 σχετικά µε την κοινωνική ένταξη των νέων 5, έχοντας υπόψη τη δήλωση του Συµβουλίου της 28ης Ιουνίου 2001 σχετικά µε την καταπολέµηση του ρατσισµού και της ξενοφοβίας στο ιαδίκτυο µε εντατικοποίηση της εργασίας µαζί µε τους νέους 6, έχοντας υπόψη το ψήφισµα του Συµβουλίου της 28ης Ιουνίου 2001 σχετικά µε την προώθηση µεταξύ των νέων της έννοιας της πρωτοβουλίας, του επιχειρηµατικού πνεύµατος και της δηµιουργικότητας: από τον αποκλεισµό στη χαρά της ζωής 7, έχοντας υπόψη τη σύσταση αριθ. 613/2001/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για την ενδοκοινοτική κινητικότητα των σπουδαστών, των ατόµων που παρακολουθούν κύκλους επιµόρφωσης, των εθελοντών, των εκπαιδευτικών και των επιµορφωτών της 10ης Ιουλίου , έχοντας υπόψη το ψήφισµα του Συµβουλίου της 29ης Νοεµβρίου 2001 σχετικά µε την προστιθέµενη αξία, την οποία παρέχει η εθελοντική στράτευση νέων ανθρώπων στα 1 EE C... 2 EE L 117 της , σ. 1 3 EE C 42 της , σ. 1 4 EE C 175 της , σ EE C 374 της , σ. 5 6 EE C 196 της , σ. 1 7 EE C 196 της , σ. 2 8 EE L 215 της , σ. 30 PR\ doc 5/15 PE L

6 πλαίσια της ανάπτυξης της κοινοτικής δράσης προς όφελος των νέων 1, έχοντας υπόψη το έγγραφο στρατηγικής του Φόρουµ Νεολαίας "Στρατηγική και Στόχοι για µία Πολιτική για τη Νεολαία στην Ευρωπαϊκή Ένωση" 2, έχοντας υπόψη τα αποτελέσµατα της ακρόασης Νεολαία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 24ης Απριλίου , έχοντας υπόψη τη δηµοσκόπηση του Ευρωβαρόµετρου "Les jeunes européens en 2001" 4, έχοντας υπόψη το άρθρο 47, παράγραφος 1 του Κανονισµού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισµού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενηµέρωσης και Αθλητισµού, καθώς και τις γνωµοδοτήσεις της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και της Επιτροπής για τα ικαιώµατα της Γυναίκας και τις Ίσες Ευκαιρίες και της Επιτροπής Ελευθεριών και ικαιωµάτων των Πολιτών, ικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A5-0000/2001), A. λαµβάνοντας υπόψη ότι, στον τοµέα της νεολαίας η Συνθήκη ΕΚ στο άρθρο 149, παραχωρεί στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα ουσιαστική αρµοδιότητα µόνο για την προώθηση της ανάπτυξης των ανταλλαγών µεταξύ των νέων καθώς και µεταξύ των οργανωτών κοινωνικοµορφωτικών δραστηριοτήτων, B. λαµβάνοντας υπόψη ότι, κατά συνέπεια, σύµφωνα µε την αρχή της επικουρικότητας η πολιτική για τη νεολαία εµπίπτει πρωτίστως στην ευθύνη των κρατών µελών, έτσι ώστε η πλειοψηφία των προτεινόµενων µέτρων στο Λευκό Βιβλίο Νεολαία, να πρέπει να τεθεί σε εφαρµογή σε περιφερικό και τοπικό επίπεδο από τα κράτη µέλη, Γ. λαµβάνοντας υπόψη ωστόσο ότι, οι προκλήσεις τις οποίες αντιµετωπίζουν τα κράτη µέλη στην πολιτική για τη νεολαία, καθιστούν αναγκαίες κοινές απαντήσεις και έννοιες και κατά συνέπεια µία εντατικοποίηση της συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο,. λαµβάνοντας υπόψη ότι, της παρουσίασης του Λευκού Βιβλίου προηγήθηκε µία µέχρι σήµερα µοναδική διαδικασία ανταλλαγής απόψεων, στην οποία συµµετείχαν νέοι, οργανώσεις νεολαίας, ερευνητές για θέµατα νέων και οι πολιτικά υπεύθυνοι σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, E. λαµβάνοντας υπόψη ότι, αυτή η ευρεία ανταλλαγή απόψεων δηµιούργησε στους ίδιους τους νέους και στους πρωταγωνιστές της πολιτικής για τη νεολαία υψηλές προσδοκίες σχετικά µε το περιεχόµενο του Λευκού Βιβλίου, οι οποίες δεν εκπληρώνονται πλήρως µε τα προτεινόµενα µέτρα, ΣΤ.λαµβάνοντας υπόψη ότι, η Επιτροπή επιθυµεί µε το Λευκό Βιβλίο να δηµιουργήσει ένα νέο πλαίσιο για τη συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προτείνοντας την εφαρµογή της 1 Ανακοίνωση στον τύπο 14388/2001 του Συµβουλίου 2 εύτερη συνεισφορά του Ευρωπαϊκού Φόρουµ Νεολαίας για το Λευκό Βιβλίο "Πολιτική για τη Νεολαία" της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που αποφασίστηκε από το Συµβούλιο των Μελών, Βρυξέλλες, 6η - 7η Απριλίου Πρωτόκολλο της Γενικής ιεύθυνσης Έρευνας (Γ IV) 4 EB 55.1, 2001 PE /15 PR\ doc

7 µεθόδου του ανοιχτού συντονισµού στην πολιτική για τη νεολαία και τον ευρύτερο συνυπολογισµό των αναγκών των νέων κατά την επεξεργασία µέτρων σε άλλους τοµείς της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ζ. λαµβάνοντας υπόψη ότι, το Λευκό Βιβλίο προτείνει, η µέθοδος του ανοιχτού συντονισµού να εφαρµοστεί αρχικώς σε 4 πρωτεύοντα θέµατα (συµµετοχή, πληροφόρηση, εθελοντισµός των νέων και καλύτερη γνώση στον τοµέα της νεολαίας), H. λαµβάνοντας υπόψη ότι, διάφοροι τοµείς της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν ιδιαίτερη σηµασία για τη νεολαία, όπως η πολιτική υγείας, η πολιτική περί καταπολέµησης της τοξικοµανίας, τα µέτρα απαγόρευσης των διακρίσεων, η αγορά εργασίας, η δια βίου κατάρτιση και εκπαίδευση, η µετανάστευση και οι ίσες ευκαιρίες ανδρών και γυναικών, Θ. λαµβάνοντας υπόψη ότι, είναι εξαιρετικά σηµαντικό οι νέοι να συµµετέχουν στις αποφάσεις που τους αφορούν, ότι µία τέτοια συµµετοχή δεν επιτρέπεται να είναι καθαρά συµβολική αλλά να έχει για τους συµµετέχοντες ευδιάκριτα αποτελέσµατα, και ότι αυτή θα πρέπει να γίνεται από "κάτω προς τα πάνω" και όχι αντίθετα, και ότι επιπλέον µία τέτοιου είδους συµµετοχή νέων επί ίσοις όροις δεν είναι άνευ προϋποθέσεων, αλλά βασίζεται σε διαδικασίες µάθησης που απαιτούν υποστηρικτικές δοµές και µέτρα, Ι. λαµβάνοντας υπόψη ότι, οι νέοι ολοένα και λιγότερο στρατεύονται σε υφιστάµενες οργανώσεις όπως κόµµατα και συνδικάτα και ότι επίσης η συµµετοχή των νέων σε εκλογές τόσο σε τοπικό, όσο και σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο πρέπει να βελτιωθεί επειγόντως, Γενικά 1. χαιρετίζει το Λευκό Βιβλίο, µέσω του οποίου έρχεται νέα δυναµική στην πολιτική για τη νεολαία µε παράλληλη διασφάλιση της επικουρικότητας 2. θεωρεί ότι, οι προτεινόµενες στο Λευκό Βιβλίο πολιτικές θα πρέπει πλέον το συντοµότερο δυνατόν να µετατραπούν σε συγκεκριµένη δράση και να διατεθούν για αυτό οι κατάλληλες πιστώσεις, οι οποίες ωστόσο θα πρέπει να χορηγηθούν επιπρόσθετα και δεν επιτρέπεται σε καµία περίπτωση να καλυφθούν από το Πρόγραµµα ΝΕΟΛΑΙΑ Η µέθοδος του ανοιχτού συντονισµού στον τοµέα της πολιτικής για τη νεολαία 3. θεωρεί την προταθείσα από την Επιτροπή µέθοδο του ανοιχτού συντονισµού ως µία κατάλληλη δυνατότητα να επιτευχθεί µία καλύτερη συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον τοµέα της πολιτικής για τη νεολαία και υιοθετεί την άποψη της Επιτροπής, ότι θα πρέπει η µέθοδος ως πρώτο βήµα να εφαρµοστεί στα θέµατα συµµετοχή, πληροφόρηση, εθελοντισµός και καλύτερη γνώση στον τοµέα της νεολαίας 4. θεωρεί ωστόσο ως αναγκαίο, να καθορίσει επακριβώς στα ακόλουθα σηµεία τον προτεινόµενο από την Επιτροπή µηχανισµό για τη µέθοδο αυτή: α) θα δηµιουργηθεί µία συµβουλευτική επιτροπή µε ισοµερή συµµετοχή ανδρών και γυναικών, στην οποία θα πρέπει να συµπεριληφθούν µεταξύ άλλων υπεύθυνοι των PR\ doc 7/15 PE L

8 κρατών µελών, εκπρόσωποι των οργανώσεων νεολαίας, καθώς και µέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στην οποία θα ασκεί την προεδρεία η Επιτροπή κατά την επεξεργασία των προτάσεων της Επιτροπής σχετικά µε τα θέµατα προτεραιότητας, τους κοινούς προσανατολισµούς και τους στόχους, θα πρέπει να γίνεται ανταλλαγή απόψεων µε τη συµβουλευτική επιτροπή, στην οποία θα περιλαµβάνονται κατά το δυνατόν εκπρόσωποι των υπό προσχώρηση κρατών β) Οι προτάσεις της συµβουλευτικής επιτροπής σχετικά µε τα θέµατα προτεραιότητας εγκρίνονται από το Συµβούλιο Υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Συµβούλιο των Υπουργών Νεολαίας και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο γ) τα κράτη µέλη εκπονούν, µε βάση τους καθορισµένους από το Συµβούλιο των Υπουργών προσανατολισµούς και στόχους, εθνικά σχέδια δράσης 5. ζητεί τη σύναψη ενός διοργανικού µνηµονίου συµφωνίας, στο οποίο θα ρυθµίζεται η συµµετοχή των κοινοτικών οργανώσεων στη χρήση της µεθόδου του ανοιχτού συντονισµού και επισηµαίνει, ότι αυτό το διοργανικό µνηµόνιο συµφωνίας θα πρέπει να περιλαµβάνει ρυθµίσεις για την πρόσβαση σε έγγραφα, τη συµµετοχή σε συνεδριάσεις, καθώς και για τη διαδικασία εφαρµογής της µεθόδου του ανοιχτού συντονισµού στην κοινοτική µέθοδο Συµµετοχή 6. επισηµαίνει, ότι η συµµετοχή θα πρέπει να πραγµατωθεί αρχικά στο άµεσο περιβάλλον καθηµερινής ζωής των νέων, αυτό σηµαίνει ότι τα σηµαντικότερα πεδία είναι το τοπικό επίπεδο και κυρίως το σχολείο, όπου θα πρέπει να υπάρχει µέριµνα για την ενεργή συµµετοχή της νεολαίας 7. καλεί τα κράτη µέλη, κατά την εφαρµογή του Λευκού Βιβλίου να προσέξουν ώστε να διασφαλίζεται η συµµετοχή νέων και οργανώσεων νεολαίας σε εθνικό επίπεδο, π.χ. µε τη δηµιουργία συµβουλευτικών επιτροπών νεολαίας, που θα σχηµατιστούν από εκπροσώπους οργανώσεων νεολαίας και από µη οργανωµένους νέους 8. επισηµαίνει το σηµαντικό ρόλο των διεθνών, καθώς και των ευρωπαϊκών οργανώσεων νεολαίας, ιδιαίτερα του Ευρωπαϊκού Φόρουµ Νεολαίας, ως εταίροι της κοινωνίας των πολιτών για µία συνεχή συµµετοχή των νέων, καλεί όλους τους πρωταγωνιστές να αναζητήσουν πέραν αυτού µορφές της συµµετοχής µη οργανωµένων νέων, χωρίς να προδιαγράφουν την οργανωτική δοµή των υφιστάµενων οργανώσεων νεολαίας και παράλληλα θα πρέπει να υφίσταται η δυνατότητα να δοκιµαστούν νέες µορφές συµµετοχής στα πλαίσια των επιδοτούµενων από την ΕΕ πιλοτικών έργων 9. είναι της άποψης ότι, ακόµα και τα πολιτικά κόµµατα θα πρέπει να συνεισφέρουν για τη συµµετοχή των νέων ανθρώπων, ιδιαίτερα να ενθαρρύνουν και να υποστηρίξουν νέους ανθρώπους να θέσουν υποψηφιότητα για πολιτικά αξιώµατα σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο PE /15 PR\ doc

9 Πληροφόρηση 10. είναι της άποψης ότι, το Λευκό Βιβλίο προσεγγίζει το θέµα της πληροφόρησης µε ανεπαρκή ευρύτητα, περιορίζοντας τα µέτρα κατά κύριο λόγο προς της κατεύθυνση του ιαδικτύου µε τη δηµιουργία µίας ηλεκτρονικής πύλης και ενός ηλεκτρονικού φόρουµ, καθώς εξακολουθούν να υφίστανται έντονες γεωγραφικές διαφορές και διαφορές ως προς το φύλο κατά τη χρήση του ιαδικτύου, µε αποτέλεσµα να υφίσταται ο κίνδυνος πολλοί νέοι να αποκλείονται από την πληροφόρηση 11. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει µέτρα και υλικό που θα επιτρέπουν στους νέους επιτόπου και στην προσωπική επαφή να έχουν πληροφόρηση για θέµατα νεολαίας και για τον σκοπό αυτό να εκµεταλλευτεί τα ήδη υφιστάµενα δίκτυα πληροφόρησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης 12. είναι της άποψης ότι, όλοι οι οργανισµοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα πλαίσια των παρεχοµένων από αυτήν υπηρεσιών πληροφόρησης και επισκεπτών, θα πρέπει να λάβουν ιδιαίτερα υπόψη τις ανάγκες των νέων και να αναπτύξουν ειδικό υλικό πληροφόρησης για την οµάδα αυτή, καθώς και µορφές παρουσίασης που γίνονται αποδεκτές από νεαρούς επισκέπτες 13. καλεί την Επιτροπή, συµπεριλαµβάνοντας τους πρωταγωνιστές, να διοργανώνει µία ετήσια εβδοµάδα πληροφόρησης σχετικά µε τις δραστηριότητες για τους νέους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για να προσεγγίσει τη νεολαία και το ευρύ κοινό Εθελοντική στράτευση 14. υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη σαφή ανάπτυξη του εθελοντισµού των νέων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και καλεί τα κράτη µέλη και τα υπό προσχώρηση κράτη να συµµετάσχουν ενεργά σε αυτό και να άρουν τα υφιστάµενα εµπόδια, όπως είναι η µακρόχρονη χορήγηση θεώρησης, καθώς και οι κοινωνικονοµοθετικές διατάξεις που θέτουν εµπόδια 15. επισηµαίνει ότι, η εθελοντική υπηρεσία συνιστά µία σηµαντική µορφή µη τυπικής µάθησης και προσδοκά από την Επιτροπή συγκεκριµένες προτάσεις για τη δηµιουργία ενός κατάλληλου νοµικού και κοινωνικού καθεστώτος για εθελοντές 16. έχει την πεποίθηση ότι, παράλληλα µε την εθελοντική υπηρεσία, η εθελοντική στράτευση των πολιτών µε την ευρύτερη έννοια, έχει µεγάλη αξία και η προώθησή της θα έπρεπε να αποτελεί ένα σηµαντικό στοιχείο της πολιτικής για τη νεολαία, και σε αυτό θα πρέπει να αναλάβουν ένα σηµαντικό θετικό ρόλο οι ενώσεις νέων, ως ένα αυτοκαθοριζόµενο από τους νέους πεδίο, καθώς και οι άλλες µη κυβερνητικές οργανώσεις Ο συνυπολογισµός των αναγκών των νέων σε άλλους τοµείς της πολιτικής 17. υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής, να λαµβάνονται ευρύτερα υπόψη οι ανάγκες των νέων κατά την επεξεργασία των µέτρων σε διάφορους τοµείς της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεωρεί ωστόσο ως αναγκαίο η Επιτροπή να καθορίσει συγκεκριµένους µηχανισµούς, µε ποιον τρόπο µπορεί αυτό να διασφαλιστεί στο µέλλον PR\ doc 9/15 PE L

10 18. είναι της άποψης ότι, στα προτεινόµενα από την Επιτροπή θέµατα µε ιδιαίτερη σηµασία για τους νέους (εκπαίδευση, δια βίου µάθηση, κινητικότητα, απασχόληση, κοινωνική ένταξη, ρατσισµός και ξενοφοβία) θα πρέπει να προστεθούν οι τοµείς ισότητα ευκαιριών ανδρών και γυναικών, µετανάστευση και πολιτικής για την καταπολέµηση της τοξικοµανίας 19. καλεί την Επιτροπή, και στα πλαίσια επίσης των διαρθρωτικών ταµείων και άλλων σχετικών προγραµµάτων για τους νέους της Κοινότητας (π.χ. MEDA, Equal, Urban, e- Europe...) να διασφαλίσει ότι θα προωθηθούν επαρκή µέτρα που έχουν ως οµάδα στόχο τους νέους ή ότι τα µέτρα αυτά θα ανταποκριθούν στις ιδιαίτερες ανάγκες των νέων Περαιτέρω προοπτικές για την πολιτική για τη νεολαία 20. είναι της άποψης ότι, στην επικείµενη αναθεώρηση των συνθηκών, θα πρέπει να υιοθετηθεί ένα ξεχωριστό άρθρο για την πολιτική για τη νεολαία στη Συνθήκη ΕΚ, το οποίο θα προβλέπει τουλάχιστον ότι η Κοινότητα προωθεί τη συνεργασία των κρατών µελών στην πολιτική για τη νεολαία και εφόσον χρειάζεται συµπληρώνει τις δραστηριότητές τους και καλεί το Συµβούλιο Υπουργών Νεολαίας να υποστηρίξει την πρόταση αυτή µε ένα αντίστοιχο ψήφισµα 21. ζητεί, η συνέλευση για την εκπόνηση µίας συνταγµατικής συνθήκης να ασχοληθεί εκτεταµένα µε το ζήτηµα του καθεστώτος των νέων πολιτών της Ευρώπης και να αποστείλει ένα σαφές µήνυµα σε όλες τις κοινωνικές δυνάµεις, οι νέοι άνθρωποι να συµµετάσχουν ενεργά στη δηµοκρατική ανάπτυξη της Ευρώπης 22. συνιστά στην Επιτροπή, να κάνει πιο αυστηρό το προφίλ της πολιτικής για τα παιδιά και τη νεολαία, ιδρύοντας στα πλαίσια της γενικής διεύθυνσης 'Εκπαίδευση και Πολιτισµός' µία ξεχωριστή διεύθυνση 'Παιδιά και Νεολαία', κύρια καθήκοντα της οποίας θα πρέπει να είναι αρχικά η συγκεκριµενοποίηση και εφαρµογή των προτεινόµενων στο Λευκό Βιβλίο µέτρων, καθώς και η εφαρµογή του προγράµµατος 'Νεολαία' 23. καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει ετησίως µία έκθεση σχετικά µε την κατάσταση της νεολαίας στην Ευρώπη και να την προωθεί στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 24. καλεί την Επιτροπή και το Συµβούλιο να συµπεριλάβει τα υποψήφια κράτη όσο το δυνατόν νωρίτερα και ευρύτερα, όχι µόνο στην εφαρµογή του Λευκού Βιβλίου, αλλά και στη διατύπωση σκέψεων σχετικά µε τις περαιτέρω προοπτικές της πολιτικής για τη νεολαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 25. αναθέτει στον πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισµα στο Συµβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών µελών και των υπό προσχώρηση κρατών, καθώς και στο πρόεδρο της συνέλευσης. PE /15 PR\ doc

11 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. Η δηµιουργία του Λευκού Βιβλίου Την 23η Νοεµβρίου 1999 η Επίτροπος Viviane Reding ανακοίνωσε για πρώτη φορά ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιθυµεί να συντάξει ένα Λευκό Βιβλίο για το θέµα της πολιτικής για τη νεολαία. Την 21η Νοεµβρίου 2001 υποβλήθηκε το έτοιµο Λευκό Βιβλίο από την Επιτροπή. Στα 2 χρόνια που µεσολάβησαν έλαβε χώρα µία ευρεία διαδικασία ανταλλαγής απόψεων, στην οποία συµµετείχαν νέοι, οργανώσεις νεολαίας, ερευνητές για θέµατα νεολαίας, µη κυβερνητικές οργανώσεις, πολιτικά υπεύθυνοι στα κράτη µέλη, η Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή καθώς επίσης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στο πλαίσιο αυτό έγιναν εθνικές ακροάσεις στα κράτη µέλη, περιφερειακές συνδιασκέψεις και δύο σηµαντικές συνδιασκέψεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στο Παρίσι τον Οκτώβριο 2000 και στην Umea τον Μάρτιο Η Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή και η Επιτροπή Πολιτισµού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενηµέρωσης και Αθλητισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διοργάνωσαν επίσης από µία ξεχωριστή ακρόαση. Στην πορεία αυτών των ανταλλαγών απόψεων διατυπώθηκαν πολλαπλές προσδοκίες ως προς το περιεχόµενο του Λευκού Βιβλίου και για µία ευρωπαϊκή πολιτική για τη νεολαία, κατά κύριο λόγο από την ίδια τη νεολαία. 2. Το περιεχόµενο του Λευκού Βιβλίου Στο Λευκό Βιβλίο η Επιτροπή προτείνει κατά κύριο λόγο 2 νέες µορφές συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο: την εφαρµογή της ανοιχτής µεθόδου του συντονισµού στην πολιτική για τη νεολαία και τον ευρύτερο συνυπολογισµό των αναγκών των νέων κατά την επεξεργασία µέτρων σε άλλους τοµείς της πολιτικής ('Mainstreaming'). Μέσω ενός τέτοιου καινούργιου πλαισίου για τη συνεργασία, επιδιώκεται µια νέα πνοή στην πολιτική για τη νεολαία, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να διασφαλιστεί η αρχή της επικουρικότητας, καθώς η πολιτική για τη νεολαία εξακολουθεί να εµπίπτει κατά κύριο λόγο στο πεδίο αρµοδιότητας των κρατών µελών. Η µέθοδος του ανοιχτού συντονισµού Η Επιτροπή προτείνει, η µέθοδος του ανοιχτού συντονισµού να εφαρµοστεί αρχικά στα ακόλουθα, κατά την άποψή της πρωτεύοντα θέµατα: συµµετοχή, πληροφόρηση, εθελοντισµός και καλύτερη γνώση της νεολαίας. Η ίδια η µέθοδος θα πρέπει να συνίσταται στα ακόλουθα 5 βήµατα: 1. Το Συµβούλιο των Υπουργών καθορίζει µετά από πρόταση της Επιτροπής θέµατα προτεραιότητας. 2. Οι συντονιστές για ζητήµατα της νεολαίας, τους οποίους κατονοµάζουν τα κράτη µέλη, ενηµερώνουν την Επιτροπή σχετικά µε πολιτικές πρωτοβουλίες, παραδείγµατα ορθής πρακτικής, καθώς και στοιχεία για προβληµατισµό προοπτικής, στο πλαίσιο των θεµάτων προτεραιότητας. PR\ doc 11/15 PE L

12 3. Η Επιτροπή συντάσσει για το Συµβούλιο των Υπουργών µία σύνοψη και ανάλυση αυτών των πληροφοριών και προτάσεων για κοινό προσανατολισµό. 4. Το Συµβούλιο των Υπουργών καθορίζει κοινούς προσανατολισµούς και στόχους για τα θέµατα προτεραιότητας και επεξεργάζεται τις λεπτοµέρειες παρακολούθησης και ενδεχοµένως µονάδες αναφοράς. 5. Η Επιτροπή παρακολουθεί και αξιολογεί την εφαρµογή και υποβάλει έκθεση στο Συµβούλιο για θέµατα νεολαίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή και κυρίως οι ίδιοι οι νέοι, δεν έχουν σηµαντική παρουσία στο µηχανισµό αυτό, θα πρέπει όµως κατά την άποψη της Επιτροπής, να έχουν 'προσήκουσα' συµµετοχή. Ο συνυπολογισµός των αναγκών των νέων σε άλλους τοµείς της πολιτικής Με βάση τις ανταλλαγές απόψεων, η Επιτροπή έφθασε στο συµπέρασµα ότι οι ακόλουθοι τοµείς της πολιτικής της Κοινότητας έχουν ιδιαίτερη σηµασία για τους νέους: εκπαίδευση, δια βίου µάθηση, κινητικότητα, απασχόληση και κοινωνική ένταξη, ρατσισµός και ξενοφοβία. Η ίδια η Επιτροπή και το Συµβούλιο των Υπουργών θα πρέπει να φροντίσουν ώστε να ληφθούν ευρύτερα υπόψη τα αιτήµατα των νέων σε αυτούς τους τοµείς της πολιτικής. Εκτός αυτού, η Επιτροπή προτείνει τη συγκρότηση µίας υψηλόβαθµης οµάδας εργασίας για το θέµα 'Αυτονοµία της νεολαίας', καθώς κατά την ανταλλαγή απόψεων διαπιστώθηκε ότι το θέµα αυτό είναι πρωτεύουσας σηµασίας. 3. Αξιολόγηση του Λευκού Βιβλίου 3.1 Αντιδράσεις στο Λευκό Βιβλίο Πολλές οργανώσεις νεολαίας και εθνικά συµβούλια νεολαίας αντέδρασαν µε απογοήτευση στο περιεχόµενο του Λευκού Βιβλίου, το οποίο δεν τους φαίνεται αρκετά φιλόδοξο και δεν αντικατοπτρίζει επαρκώς τα αποτελέσµατα της ανταλλαγής απόψεων. Αυτό οφείλεται µε βεβαιότητα εν µέρει στο ότι η ευρεία διαδικασία ανταλλαγής απόψεων δηµιούργησε υψηλές και εν µέρει µη ρεαλιστικές προσδοκίες για την πολιτική για τη νεολαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Συνθήκη ΕΚ µέχρι σήµερα σχεδόν δεν περιέχει ουσιαστικές πολιτικές αρµοδιότητες ως προς την πολιτική για τη νεολαία, έτσι ώστε σύµφωνα µε την αρχή της επικουρικότητας τα κράτη µέλη εξακολουθούν να είναι αρµόδια. Οι δυνατότητες της Επιτροπής στον καθεαυτό τοµέα της πολιτικής για τη νεολαία κατά συνέπεια περιορίζονται φυσιολογικά σε µέτρα, τα οποία έχουν ως στόχο την αυξηµένη συνεργασία των κρατών µελών. Εντονότερη, ωστόσο, είναι η κριτική για τη διαδικασία ανταλλαγής απόψεων και τα αποτελέσµατά της. Πολλοί από τους συµµετέχοντες είναι προφανώς της άποψης, ότι η Επιτροπή προσήλθε στη διαδικασία συµµετοχής µε προκατασκευασµένες αντιλήψεις και διαµόρφωσε τη διαδικασία αυτή κατά τρόπο ώστε να µπορέσει να εξάγει αυτές τις ιδέες ως αποτέλεσµα. εδοµένου ότι η συµµετοχή των πρωταγωνιστών της πολιτικής για τη νεολαία και της ίδιας της νεολαίας παρουσιάζεται κατ' επανάληψη ως η κεντρική αντίληψη και στο Λευκό Βιβλίο, θα πρέπει αυτή να ληφθεί και στην πραγµατικότητα σοβαρά. Αυτό που πρέπει PE /15 PR\ doc

13 κατά συνέπεια να γίνει, είναι να υιοθετηθούν και από την πλευρά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου οι δικαιολογηµένες κριτικές και να γίνουν οι αντίστοιχες προσαρµογές στην εφαρµογή του Λευκού Βιβλίου Η µέθοδος του ανοιχτού συντονισµού Η µέθοδος του ανοιχτού συντονισµού φαίνεται κατά βάση να αποτελεί ένα ενδεδειγµένο εργαλείο για την επίτευξη προόδου στον τοµέα της πολιτικής για τη νεολαία. Η πρόταση της Επιτροπής, ωστόσο, παραµένει πολύ αόριστη για τον προγραµµατισµένο τρόπο εφαρµογής αυτής της µεθόδου, ενώ σε άλλους τοµείς 1 η Επιτροπή έχει ήδη περιγράψει το µηχανισµό αυτό ακριβέστερα. Σε ότι αφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα πρέπει φυσικά κατά κύριο λόγο να κατακρίνουµε ότι η διατύπωση στο Λευκό Βιβλίο: 'Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να συµπεριληφθεί κατά προσήκοντα τρόπο στη διαδικασία αυτή και στην παρακολούθησή του' είναι πραγµατικά υπερβολικά αόριστη. Αντ' αυτού, θα έπρεπε να αποσαφηνιστεί το ότι τα προτεινόµενα από την Επιτροπή θέµατα προτεραιότητας θα αποφασιζόταν µετά µόνο από την ακρόαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το Συµβούλιο των Υπουργών. Η υποβολή της έκθεσης της Επιτροπής, επίσης, δεν θα πρέπει να απευθύνεται αποκλειστικά προς το Συµβούλιο των Υπουργών, αλλά και προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η όλη µέθοδος του ανοιχτού συντονισµού δεν έχει πολύ νόηµα, εάν τα κράτη µέλη τελικώς δεν εφαρµόσουν τους συµφωνηθέντες προσανατολισµούς και στόχους. Για το λόγο αυτό φαίνεται αναγκαίο να καταγραφεί επίσης ότι τα κράτη µέλη εκδίδουν αντίστοιχα εθνικά σχέδια δράσης. Με τον τρόπο αυτό θα υφίσταται πλέον για όλους τους εµπλεκόµενους µία συγκεκριµένη βάση, πάνω στην οποία θα µπορεί να µετρηθεί η επιτυχία της συνεργασίας. Η επιλογή των θεµάτων προτεραιότητας (συµµετοχή, πληροφόρηση, εθελοντισµός και καλύτερη γνώση για τη νεολαία) µπορεί κατά βάση να υποστηριχθεί, και εδώ όµως απαιτείται ακριβέστερη διατύπωση ως προς τις λεπτοµέρειες. Στο θέµα συµµετοχή, για παράδειγµα, παρουσιάζεται το πρόβληµα ότι για µία διαρκή συµµετοχή των νέων, οι οργανώσεις νεολαίας αποτελούν τον καλύτερο φορέα συνδιαλλαγής, αυτές όµως εκπροσωπούν ένα µέρος µόνο της νεολαίας. Ωστόσο, δεν φαίνεται να είναι ακόµα απόλυτα ξεκάθαρο ποιος θα µπορούσε να είναι ο καλύτερος τρόπος για τη συµµετοχή της µη οργανωµένης νεολαίας. Η Επιτροπή προτείνει για το θέµα αυτό την κατάλληλη αναδιαµόρφωση του Ευρωπαϊκού Φόρουµ Νεολαίας, έτσι ώστε να εκπροσωπούνται και µη οργανωµένοι νέοι. Μία πρόταση, η οποία τόσο στο φόρουµ νεολαίας, όσο και σε πολλές οργανώσεις νεολαίας προκαλεί αγανάκτηση και βιώνεται ως µία ανάµειξη στο πρωτογενές πεδίο αποφάσεών τους. εδοµένου ότι οι από άνωθεν επιβληθείσες µορφές οργάνωσης έχουν ήδη πολλάκις αποδειχθεί ανεπιτυχείς, συστήνεται στην Επιτροπή να µην συνεχίσει να υποστηρίζει την πρόταση αυτή ενάντια στη θέληση των ενδιαφεροµένων. Αντ' αυτού θα πρέπει να προσπαθήσει επισταµένως να αναζητήσει διαφορετικές και καινοτόµες µορφές συµµετοχής µη οργανωµένων νέων και να τις προωθήσει στα πλαίσια πιλοτικών έργων. Και στο θέµα της πληροφόρησης η προσέγγιση του Λευκού Βιβλίου έχει ανεπαρκή ευρύτητα, 1 παραβλ. την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο "Μηχανισµός Ανοιχτού Συντονισµού για τη Μεταναστευτική Πολιτική της Κοινότητας", COM(2001)387 της PR\ doc 13/15 PE L

14 προσανατολιζόµενη κατά κύριο λόγο στο ιαδίκτυο. Η προτεινόµενη ηλεκτρονική πύλη και το φόρουµ θα πρέπει µεν οπωσδήποτε να συγκροτηθούν, καθώς µε βεβαιότητα µπορούν να απευθυνθούν σε µία συγκεκριµένη οµάδα στόχο µεταξύ της νεολαίας. Ωστόσο, εξακολουθούν να υφίστανται έντονες περιφερειακές αλλά ως προς το φύλο διαφορές κατά τη χρήση του ιαδικτύου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, µε αποτέλεσµα να είναι ανεπίτρεπτο να µη ληφθούν υπόψη και άλλες προσφορές. Ακόµα και από την ίδια τη νεολαία ζητείται κατά κύριο λόγο η δυνατότητα της προσωπικής επιτόπου πληροφόρησης. Θα ήταν προς όφελος της Επιτροπής να λάβει σοβαρά υπόψη την επιθυµία αυτή και να αξιοποιήσει για το σκοπό αυτό τα υφιστάµενα δίκτυα πληροφόρησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ο ευρύτερος συνυπολογισµός των αναγκών των νέων Παρόλο που η Κοινότητα δεν έχει και πολλές αρµοδιότητες στον καθεαυτό τοµέα της πολιτικής για τη νεολαία, διαµορφώνει ήδη σε πολλούς τοµείς πολιτική και θεσπίζει µέτρα και δράσεις, τα οποία είναι άµεσης σηµασίας για τη νεολαία. Η αναγνώριση των τοµέων αυτών και η φροντίδα ώστε στους τοµείς αυτούς οι ανάγκες και τα ενδιαφέροντα της νεολαίας να ληφθούν υπόψη ευρύτερα στο µέλλον, είναι µε βεβαιότητα σηµαντικό. Ωστόσο, στο Λευκό Βιβλίο η Επιτροπή εξακολουθεί να οφείλει µία συγκεκριµένη πρόταση, κάτι που θέλει να διασφαλίσει στην πράξη και πέρα από τις ήδη εφαρµοσθείσες ' ια-υπηρεσιακές- ιαβουλεύσεις'. Ο προταθείς από την Επιτροπή επίσης κατάλογος θεµάτων µε ιδιαίτερη σηµασία για τη νεολαία δεν φαίνεται πλήρης και αντικατοπτρίζει εν µέρει µόνο τα αποτελέσµατα της ανταλλαγής απόψεων. Κατά συνέπεια θα έπρεπε να προστεθούν τουλάχιστον τα θέµατα ισότητα ευκαιριών ανδρών και γυναικών, µετανάστευση και πολιτική καταπολέµησης της τοξικοµανίας. υστυχώς από το αντίστοιχο κεφάλαιο του Λευκού Βιβλίου απουσιάζει επίσης, η ουσιαστική αναφορά στα πολλαπλά προγράµµατα της κοινότητας από τα διαρθρωτικά ταµεία, και τα προγράµµατα όπως είναι τα URBAN ή EQUAL έως το πρόγραµµα MEDA, τα οποία έχουν από καιρό ήδη καταστεί σηµαντικά εργαλεία της πολιτικής της Κοινότητας. Κατά συνέπεια είναι ιδιαίτερα σηµαντικό να δοθεί προσοχή στην σε επαρκή βαθµό προώθηση των έργων που ωφελούν τη νεολαία. 4. Περαιτέρω προοπτικές για την πολιτική για τη νεολαία Εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει πραγµατικά να ανταποκριθεί στις προκλήσεις µπροστά από τις οποίες βρίσκονται τα κράτη µέλη στο θέµα της πολιτικής για τη νεολαία, καθώς και στις προσδοκίες που έχουν δηµιουργηθεί στη νεολαία, τότε το Λευκό Βιβλίο θα πρέπει να αποτελεί το πρώτο µόνο βήµα στην πορεία αυτή. Τώρα είναι αρχικά σηµαντικό, το Λευκό Βιβλίο να µετατραπεί χωρίς καθυστέρηση σε συγκεκριµένες δράσεις και να διατεθούν επίσης τα αντίστοιχα συµπληρωµατικά οικονοµικά µέσα για το σκοπό αυτό. Για να υπάρξει, ωστόσο, µία περαιτέρω ουσιαστική πρόοδος στην πολιτική για τη νεολαία, είναι αναγκαίο να θεµελιωθεί ο στόχος αυτός ουσιαστικά στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Για το σκοπό αυτό προσφέρεται µε την επόµενη κυβερνητική PE /15 PR\ doc

15 διάσκεψη η δυνατότητα να υιοθετηθεί ένα ξεχωριστό άρθρο σχετικά µε την πολιτική για τη νεολαία, το οποίο θα µπορούσε τουλάχιστον να προβλέπει ότι η Κοινότητα προωθεί τη συνεργασία των κρατών µελών και εν ανάγκη συµπληρώνει τις δραστηριότητές τους. Με βεβαιότητα θα βοηθούσε, επίσης, εάν το Συµβούλιο των Υπουργών Νεολαίας εκφραζόταν µε σαφήνεια υπέρ αυτού του στόχου. Η δηµιουργία, επίσης, µίας ξεχωριστής διεύθυνσης 'Παιδί και Νέοι' στην Κοινότητα, θα µπορούσε να συνεισφέρει στο να αναβαθµιστεί η σηµασία της πολιτικής για τη νεολαία και να γίνει πιο αυστηρό το πολιτικό προφίλ. Μία ετήσια έκθεση της Επιτροπής σχετικά µε την κατάσταση της νεολαίας στην Ευρώπη, µε βάση την οποία τόσο το Συµβούλιο όσο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα µπορούσε να διενεργήσει µία συζήτηση, θα συνεισέφερε επίσης στην έγκαιρη ανίχνευση των τρεχουσών εξελίξεων και στην εξασφάλιση της κατάλληλης πολιτικής αντίδρασης σε αυτές. PR\ doc 15/15 PE L