ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΟΡΘΩΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΜΕΓΑΛΩΝ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Transcript

1 ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ & Περιφερειακό Τμήμα Ηπείρου του ΤΕΕ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΟΡΘΩΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΜΕΓΑΛΩΝ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Σ. ΡΩΤΗ Πολ. Μηχ. ΕΜΠ, MSc, DIC ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ Α.Ε. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ / ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

2 ΜΕΓΑΛΑ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΔΕΗ ΕΤΟΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗ ΙΣΧΥΣ ΑΓΡΑΣ ( MW) ΛΑΔΩΝΑΣ ( MW) Ν. ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ ( ,9 MW) ΚΡΕΜΑΣΤΑ ( ,2 MW) ΚΑΣΤΡΑΚΙ ( MW) ΕΔΕΣΣΑΙΟΣ ( MW) ΠΟΛΥΦΥΤΟ ( MW)

3 ΠΟΥΡΝΑΡΙ Ι ( MW) ΑΣΩΜΑΤΑ ( MW) ΣΦΗΚΙΑ ( MW) ΣΤΡΑΤΟΣ ( MW) ΠΗΓΕΣ ΑΩΟΥ ( MW) ΘΗΣΑΥΡΟΣ ( MW) ΠΟΥΡΝΑΡΙ ΙΙ ( ,63,6 MW) ΠΛΑΤΑΝΟΒΡΥΣΗ ( MW)

4 ΥΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΕΓΑΛΑ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΔΕΗ ΕΝΑΡΞΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΤΟΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗ ΙΣΧΥΣ ΙΛΑΡΙΩΝΑΣ ( MW) ΜΕΤΣΟΒΙΤΙΚΟΣ (1996( MW)

5 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΘΕΝΤΑ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΔΕΗ, ΠΟΥ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΤΕΘΕΙ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΝΑΡΞΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗ ΙΣΧΥΣ ΜΕΣΟΧΩΡΑ ( MW) Το ΥΗΕ Μεσοχώρας ουσιαστικά περατώθηκε τον Απρίλιο του 2001, όμως δεν έχει τεθεί ακόμα σε λειτουργία, λόγω προβλημάτων απαλλοτριώσεων στην περιοχή της Μεσοχώρας. Με την έκδοση του Νόμου 3734/ , αναμένεται η ολοκλήρωση των υπολειπομένων εργασιών και η έναρξη πλήρωσης του ταμιευτήρα το 2010

6 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΥΔΡΟΔΥΝΑΜΙΚΟ (GWh)( Ολικό Θεωρητικό Υδροδυναμικό Τεχνικά Εκμεταλλεύσιμο Οικονομικά Εκμεταλλεύσιμο Αξιοποίηση Υδροδυναμικού 32% Συνεισφορά μεγάλων ΥΗΕ στη συνολική μέση ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 10% Κάλυψη εγκατεστημένης ισχύος διασυνδεδεμένου συστήματος 30%

7 ΟΔΗΓΙΑ 2000/60/ΕΚ της 23ης Οκτωβρίου 2000 ΟΔΗΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΠΙΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Σημαντικό θεσμικό εργαλείο που αντικατοπτρίζει την τάση προς ολοκληρωμένο περιβαλλοντικό σχεδιασμό και διαχείριση υδάτων με σκοπό την εξασφάλιση επαρκούς παροχής επιφανειακού και υπογείου ύδατος καλής ποιότητας, όπως απαιτείται για τη βιώσιμη, ισόρροπη και δίκαιη χρήση ύδατος

8 Η Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά παρεμβαίνει με καθοριστικό τρόπο στο μοντέλο ανάπτυξης κάθε χώρας. Συνδυάζοντας περιβαλλοντικά κριτήρια με οικονομικά και κοινωνικά εργαλεία παρεμβαίνει στη διαδικασία αδειοδότησης και υλοποίησης κάθε έργου σχετιζόμενου με τους υδατικούς πόρους. Δεν αποτρέπει την κατασκευή νέων υδροηλεκτρικών έργων, υπό τον όρο όμως ότι αυτά θα τηρούν τις προϋποθέσεις της αειφορίας και του μετριασμού των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων

9 ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΥΗΕ ΕIΝΑΙ Ε ΕΡΓΑ ΠΟΛΛΑΠΛΟΥ ΣΚΟΠΟΥ ΜΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ: ΠΑΡΑΓΟΥΝ ΚΑΘΑΡΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΜΕ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΕΓΧΩΡΙΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΡΥΠΑΙΝΟΥΝ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΜΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΕΓΧΩΡΙΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

10 ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΕΜΠΟΜΕΝΩΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΡΥΠΩΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΡΥΘΜΙΖΟΥΝ ΤΗ ΔΙΑΙΤΑ ΤΩΝ ΠΟΤΑΜΩΝ ΣΕ ΥΠΕΡΕΤΗΣΙΑ ΒΑΣΗ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΑΡΔΕΥΣΗΣ, ΥΔΡΕΥΣΗΣ κλπ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

11 ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΥΗΕ ΩΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΕΡΓΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ (ΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ) ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΥΣΜΕΝΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ ΜΕ :

12 Συνολική εκτίμηση των επιπτώσεων Προσδιορισμό και ανάλυση των επιπτώσεων Αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων σε όσο το δυνατόν προγενέστερο στάδιο της μελέτης Επιλογή της βέλτιστης λύσης Πρόληψη και πρόβλεψη των αρνητικών επιπτώσεων και αποφυγή όσο το δυνατόν των εκ των υστέρων διορθωτικών παρεμβάσεων Εκτίμηση των προσδοκιών της τοπικής κοινωνίας

13 ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΥΗΕ Α) ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Μεταβάλλεται το τοπίο από ποτάμιο σε λιμναίο ίσης αισθητικής αξίας και έτσι παρέχεται η δυνατότητα ανάπτυξης ιχθυοκαλλιέργειας, αναψυχής, ναυταθλητισμού κλπ Με την πάροδο του χρόνου δημιουργούνται νέοι υγροβιότοποι, που διατηρούν και αυξάνουν τη βιοποικιλότητα στην περιοχή επίδρασης τους και νέα οικοσυστήματα, τα οποία ευνοούν την ανάπτυξη αρκετών υδρόβιων οργανισμών, που προσφέρουν τροφή και καταφύγιο σε μεγάλο αριθμό πουλιών

14 Διατηρείται μία ελάχιστη συνεχής παροχή στην κοίτη του ποταμού (οικολογική παροχή), ακόμα και σε περιόδους μεγάλης ξηρασίας, με ευεργετικά αποτελέσματα στη διατήρηση των οικοσυστημάτων Το μικροκλίμα της περιοχής μεταβάλλεται επί το ευνοϊκότερο με συνέπεια την άνοδο των ελαχίστων θερμοκρασιών κατά τη διάρκεια του χειμώνα και την πτώση των μεγίστων θερμοκρασιών κατά τη διάρκεια του θέρους

15 B) ) ΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Αναπτύσσονται οικονομικά και αναβαθμίζονται οι περιοχές, όπου κατασκευάζονται τα Έργα Δημιουργείται εκτεταμένο και υψηλής ποιότητας οδικό δίκτυο Ενισχύονται τα έργα υποδομής της ευρύτερης περιοχής του Έργου

16 Δημιουργούνται πρόσθετες αλυσιδωτές αναπτυξιακές επιδράσεις, όπως : Αυξάνεται το κατά κεφαλήν εισόδημα της περιοχής Αναπτύσσεται ο τουρισμός Εγκαθίστανται και άλλες οικονομικές δραστηριότητες Συγκρατούνται οι μεταναστευτικές τάσεις

17 Τεχνητή Λίμνη Πηγών Αώου ανάμεσα σε δύο προστατευόμενους εθνικούς δρυμούς (Βίκος-Αώος και Πίνδος) Φωτο : Αρχείο ΔΕΗ ΑΕ

18 Τεχνητή Λίμνη Θησαυρού ενταγμένη στο οικοσύστημα του Νέστου Φωτο : Θ. Παραπόντης Αρχείο ΔΕΗ ΑΕ

19 Τεχνητή Λίμνη Σφηκιάς στον ποταμό Αλιάκμονα Φωτο : Αρχείο ΔΕΗ ΑΕ

20 Τεχνητή Λίμνη Ν. Πλαστήρα στον ποταμό Ταυρωπό Φωτο : Αρχείο ΔΕΗ ΑΕ

21 ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΥΗΕ KAI ΕΠΑΝΟΡΘΩΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Διακόπτεται η συνέχεια του ποταμού και σταματά η φυσική ροή του νερού, με σκοπό την αποθήκευση του για μελλοντική χρήση Αφήνεται η απαιτούμενη από τους Περιβαλλοντικούς Όρους του Έργου συνεχής παροχή (οικολογική παροχή) στην κοίτη του ποταμού, ούτως ώστε να διατηρείται το οικοσύστημα

22 Διακόπτεται η τροφοδοσία των κατάντη εκτάσεων με φερτές ύλες Ενισχύονται οι θερινές παροχές για τη βελτίωση του Δελταϊκού Περιβάλλοντος Διακόπτεται η μετακίνηση των μεταναστευτικών ειδών της ιχθυοπανίδας Δημιουργούνται τεχνητές δίοδοι ιχθύων Εμπλουτίζονται οι ταμιευτήρες με διάφορα είδη ψαριών

23 Επιπτώσεις στο ανθρωπογενές περιβάλλον Αποκατάσταση και αποζημίωση των θιγομένων κατοίκων Καταργείται η ποτάμια ερασιτεχνική αλιεία Μετατρέπεται σε λιμναία ερασιτεχνική αλιεία με προοπτική ανάπτυξης της ιχθυοκαλλιέργειας

24 Πιθανές επιπτώσεις σε ανεξερεύνητες αρχαιολογικές θέσεις ή βυζαντινά μνημεία Χρηματοδοτούνται αρχαιολογικές έρευνες Λαμβάνεται μέριμνα για τη μεταφορά μνημείων σε ασφαλείς θέσεις, όπου και αναδεικνύονται Αποτυπώνονται και διασώζονται τοιχογραφίες και άλλα αρχιτεκτονικά στοιχεία

25 Φωτο : Αρχείο ΔΕΗ ΑΕ ΕΤΣΙ ΗΤΑΝ

26 ΕΤΣΙ EΓΙΝΕ Φωτο : Αρχείο ΔΕΗ ΑΕ ΠΟΥΡΝΑΡΙ Ι

27 Η ΔΕΗ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΘΕΣΕΙ ΣΑΝ ΚΥΡΙΟ ΣΤΟΧΟ ΓΙΑ ΤΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ, ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΥΗΕ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΤΑΙ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΑΝΑΓΚΑΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΓΕΝΕΩΝ ΜΕ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

28 ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΠΕΡΙΟΧΩΝ. ΑΠΟ ΤΟ 1976 ΚΑΙ ΜΕΤΑ Η ΔΕΗ ΕΚΠΟΝΕΙ ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ (ΜΠΕ) ΑΠΟ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΜΕΣΗΣ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΤΟΥΣ

29 Φωτο : Θ. Παραπόντης Αρχείο ΔΕΗ ΑΕ ΕΤΣΙ ΗΤΑΝ

30 ΕΤΣΙ EΓΙΝΕ Φωτο : Θ. Παραπόντης Αρχείο ΔΕΗ ΑΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑΣ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ

31 Αρχείο ΔΕΗ ΑΕ ΕΤΣΙ EΓΙΝΕ

32 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα μεγάλα Υδροηλεκτρικά Έργα χαρακτηρίζονται ως έργα πολλαπλής χρήσης και ωφελιμότητας και επηρεάζουν σημαντικά το Περιβάλλον Συμβάλλουν στην αύξηση της αγροτικής παραγωγής, τονώνουν την απασχόληση και διευκολύνουν τη διαβίωση στην ελληνική ύπαιθρο Οι ταμιευτήρες (τεχνητές λίμνες) αναδεικνύονται σε εξαιρετικού κάλλους υγροβιότοπους που εμφανίζουν μεγάλη βιοποικιλότητα χλωρίδας και πανίδας

33 Το περιβάλλον της λίμνης οδηγεί στην αύξηση των πληθυσμών των ψαριών και των αμφίβιων και στην εμφάνιση νέων ειδών ζώων και φυτών Οι υγροβιότοποι της ΔΕΗ, από περιβαλλοντική άποψη, μπορούν να χαρακτηριστούν ως η σημαντικότερη θετική παρέμβαση στο ευρύτερο οικοσύστημα της Ελλάδας, καθώς αναπληρώνουν τις όποιες αλλοιώσεις προκαλεί ο ανθρώπινος παράγοντας στην ελληνική φύση, συνεισφέροντας όσο κανείς άλλος στην οικολογική ισορροπία

34 Είναι πρακτικά αδύνατη η ορθολογική διαχείριση υδατικών πόρων χωρίς ταμιευτήρες Η Ελλάδα έχει ανάγκη από έργα πολλαπλού σκοπού για την ορθολογική διαχείριση των υδατικών της πόρων Πρέπει η εναρμόνιση της Εθνικής Νομοθεσίας με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ για το νερό να γίνει με προσοχή και ταχύτερους ρυθμούς

35 Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας