Ευφυής Θεσσαλονίκη. Νίκος Κομνηνός URENIO, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Transcript

1 Ευφυής Θεσσαλονίκη Νίκος Κομνηνός URENIO, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Συμπόσιο ΣΕΒ «Βιώσιμες Πόλεις» Θεσσαλονίκη 7 Δεκεμβρίου 2012

2 Δύο έρευνες για την ανάπτυξη οικοσυστημάτων καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη Journal of the Knowledge Economy, February 2012 N. Komninos, P. Tsarchopoulos, Toward Intelligent Thessaloniki: from an Agglomeration of Apps to Smart Districts Γεωργίου, Χ., Κομνηνός, Ν., Μαρτινίδης, Γ., Μαρτζοπούλου, Ν., Σεφερτζή, Ε., Τραμαντζάς, Κ. (2009) Υβριδική Καινοτομία και το Μέλλον της Βιομηχανίας στη Θεσσαλονίκη, Θεσσαλονίκη ΟΡΘΕ και εκδόσεις Γιαχούδη.

3 Περιεχόμενα 1. Ευφυείς πόλεις: νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης 2. Ευφυής Θεσσαλονίκη: Συνοικίες καινοτομίας πάνω σε ψηφιακούς χώρους 3. Σχεδιασμός - υλοποίηση μιας συνοικίας: Το έργο PEOPLE (CIP-ICT-PSP)

4 Ευφυείς πόλεις: Νέο μοντέλο σχεδιασμού και βιώσιμης ανάπτυξης των πόλεων

5 Ευφυείς πόλεις: Δύο κινητήριες δυνάμεις (1) Οικονομία της καινοτομίας, (2) ΤΠΕ, Ψηφιακός χώρος πόλεων (1) Η σύγχρονη οικονομία βασίζεται στην αξιοποίηση της γνώσης, καθοδηγείται από την καινοτομία Έρευνα, γνώση, δημιουργικότητα και καινοτομία στηρίζουν την ανάπτυξη και ευημερία των πόλεων Όλες οι πόλεις υιοθετούν πολιτικές για ανάπτυξη δραστηριοτήτων και πυρήνων γνώσεων / τεχνολογίας + (2) Μια νέα κατηγορία χώρου ο ψηφιακός χώρος έχει προστεθεί στον κοινωνικό και κατασκευασμένο χώρο των πόλεων Ομπρέλα επικοινωνίας / συνεργασίας Ευρυζωνικά δίκτυα Αισθητήρες, hotspots, συσκευές πρόσβασης Πλατφόρμες και online εφαρμογές e-υπηρεσίες Χωρικό Σύστημα Καινοτομίας

6 Βασικό μοντέλο ευφυών πόλεων: Πόλις + Καινοτομία + Ψηφιακός χώρος ΠΟΛΙΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΧΩΡΟΣ Κοινωνικός χώρος: Πληθυσμός και δραστηριότητες Φυσικός χώρος: Κτίσματα, δίκτυα και υποδομές Διακυβέρνηση, ρύθμιση, πολιτική Προκλήσεις, προβλήματα προς επίλυση Δίκτυα έρευνας, παραγωγής, αγοράς, χρηματοδότησης Clusters και πυρήνες, πόλοι καινοτομίας Αστικά / περιφερειακά συστήματα καινοτομίας Καινοτομία καθοδηγούμενη από χρήστες Επικοινωνία: xdsl, FTTH, WiFi, GSM, SENSOR networks Συσκευές πρόσβασης: PC, smart phones, ipads, Λογισμικό: εφαρμογές και πλατφόρμες Ηλεκτρονικές υπηρεσίες (e-services) ΕΥΦΥΙΑ ΛΟΓΩ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ Digital Cyber Intelligent Smart Έξυπνη εξειδίκευση

7 Τρεις γενιές ανάπτυξης ψηφιακών / ευφυών πόλεων: Δημιουργία ικανοτήτων ανάλογα με τεχνολογίες Web 1 Web 2 Web

8 1 (1997 +) Πόλεις «καθρέπτης» Ευφυΐα αναπαράστασης κατεύθυνσης Digital City Kyoto 3D αναπαράσταση Ψηφιακή Κέρκυρα Πανοραμικά Taipei Street View 3D scanning

9 New York Governance 2 (2003 +) Πόλεις Web 2.0 και Living Labs - Συλλογική ευφυΐα Mobility Singapore, Intelligent Nation 2015 Housing Helsinki Health Stockholm

10 3 (2009 +) Πόλεις δικτύων αισθητήρων Ευφυΐα δεδομένων???

11 Δίκτυα αισθητήρων / QR-codes / smartphones

12 Εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας Tagwhat Wikitude Tagwhat: Δημιουργία και διανομή location based πληροφορίας Layar Reality Browser: Ψηφιακή πληροφορία πάνω στα κτίσματα Layar

13 Amsterdam Smart City

14 PlanIT Valley: Αστικό λειτουργικό σύστημα

15 Ευφυείς πόλεις: 30+ τομείς / 200+ εφαρμογές Οικονομία και ανάπτυξη πόλεων Τομείς δραστηριότητας: μεταποίηση, εμπόριο, επιχειρηματικές υπηρεσίες, εκπαίδευση, υγεία, τουρισμός Συνοικίες: Κέντρο πόλης, τεχνολογικές συνοικίες, πανεπιστημιακά campus, κόμβοι μετακινήσεων Clusters: Δίκτυα συνεργαζόμενων οργανισμών Gigabit Cities Δίκτυα και υποδομές πόλεων Ευφυείς μεταφορές και parking Ευφυή δίκτυα ενέργειας εξοικονόμηση ενέργειας Διαχείριση και εξοικονόμηση νερού Δίκτυα αποκομιδής απορριμμάτων / ανακύκλωση Βελτίωση ποιότητας ζωής Παρακολούθηση περιβάλλοντος / alert Ασφάλεια στο δημόσιο χώρο της πόλης Κοινωνική πρόνοια και ανισότητες Υγεία και φροντίδα Διακυβέρνηση πόλεων Υπηρεσίες διοίκησης προς τους πολίτες Λήψη αποφάσεων / συμμετοχή / δημοκρατία Πολεοδομία, σχεδιασμός και ανάπτυξη πόλεων

16 2. Ευφυής Θεσσαλονίκη: Συνοικίες καινοτομίας πάνω σε ψηφιακούς χώρους

17 Υποδομή: Ευρυζωνικά δίκτυα

18 Ψηφιακές εφαρμογές: πολλές ασύνδετες πρωτοβουλίες

19 Ευφυής Θεσσαλονίκη: Σχέδιο οικοσυστημάτων καινοτομίας Συνοικίες καινοτομίας και επιχειρηματικότητας στις οποίες επικεντρώθηκε το σχέδιο: 1. Η περιοχή του λιμένα Θεσσαλονίκης 2. Το εμπορικό κέντρο 3. Το Campus ΑΠΘ 4. Η περιοχή Τεχνόπολη Θερμοκοιτίδες - Μουσείο ΝΟΗΣΙΣ 5. Η περιοχή του αεροδρομίου Σε κάθε συνοικία / οικοσύστημα καινοτομίας Ανάπτυξη τοπικών δικτύων Internet: ενσύρματων και ασύρματων (wi-fi, wi-max) Παροχή δωρεάν internet στους χρήστες και επιχειρήσεις Ανάπτυξη εφαρμογών ευφυούς περιβάλλοντος: εξοικονόμηση και βελτιστοποίηση Ανάπτυξη νέων υπηρεσιών: ψηφιακές αγορές, ευφυΐα αγοράς, απόκτηση τεχνολογίας, ανάπτυξη νέων προϊόντων, προβολή και προώθηση προϊόντων. Εκπαίδευση χρηστών και επιχειρήσεων στη χρήση και δημιουργία e-υπηρεσιών.

20 Θεσσαλονίκη σήμερα: Συνοικίες πάνω σε δίκτυα Βιομηχανικές συνοικίες Σταθμοί μετακινήσεων Συνοικίες κατοικίας Συνοικία Λιμένα CBD Θεσσαλονίκη ένα σύστημα συστημάτων (συνοικιών / clusters): Διακριτές χωρικές ενότητες - λειτουργίας, - προβλημάτων προς επίλυση, και - κυρίως διακυβέρνησης Πανεπιστημιούπολη Τεχνολογική Συνοικία

21 Ευφυής Θεσσαλονίκη: Συνοικίες καινοτομίας σε ψηφιακό χώρο Επίπεδο III: ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ + ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ FOR ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΔΙΑΔΟΣΗ Επίπεδο II: ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΥΝΟΙΚΙΩΝ Νέες υπηρεσίες + Καλύτερες διεργασίες Βιομηχανία Λιμάνι Επίπεδο Ι: ΣΥΝΟΙΚΊΕΣ ΠΟΛΗΣ Άνθρωποι, Δραστηριότητες, Υποδομές Σταθμοί μεταφορών Κεντρική Επιχειρηματική Περιοχή Πανεπιστημιούπο λη Τεχνολογική Συνοικία

22 Σε κάθε συνοικία / cluster της πόλης διασύνδεση ανθρώπινης κοινότητας οικοσυστήματος καινοτομίας - ψηφιακού χώρου Κοινότητα πληθυσμού Οικοσύστημα καινοτομίας Ψηφιακές εφαρμογές ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Κοινωνικός, κατασκευασμένος χώρος και υποδομές πόλης / συνοικίας Δραστηριότητες / παραγωγικό σύστημα Κοινωνικές ομάδες (cluster) αναφοράς Ανθρώπινα δίκτυα συνεργασίας Προβλήματα προς επίλυση - Στόχευση + ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ 1. Ευφυΐα πληροφόρησης: συγκέντρωση και διανομή πληροφορίας 2. Απόκτηση / αφομοίωση τεχνολογίας 3. Ανάπτυξη νέων υπηρεσιών / προϊόντων. Βελτιστοποίηση υφιστάμενων διεργασιών. 4. Διάδοση πληροφορίας, προβολή υπηρεσιών + Regional statistics Regional performance Sector performance Market watch R&D watch Foresight Authors Integrator Users Company audits Data integration model Software platform Operated by a regional back-office Feed back Target Groups Information portal, reporting, alert, newsletter

23 Συνοικία: Λιμάνι Κοινότητα Λ. Terminal Operating Systems: Λογισμικό που (1) παρακολουθεί και καταγράφει την κίνηση των πλοίων, των φορτίων, του εξοπλισμού, των σιδηροτροχιών και των φορτηγών, (2) διαχειρίζεται τις πύλες, τα αγκυροβόλια, τον κινητό και σταθερό εξοπλισμό., (3) παρέχει μια διεπαφή (Interface) με τα πληροφοριακά συστήματα συνεργαζόμενων οργανισμών. Port Community Systems: Τα συστήματα αυτά εξασφαλίζουν την επικοινωνία και συνεργασία όλων των εμπλεκομένων μελών που δραστηριοποιούνται στο λιμάνι. Vessel Tracking Systems. Τα συστήματα αυτά προσφέρουν πλήρη διαφάνεια στις κινήσεις των εμπορικών πλοίων επιτρέποντας την παρακολούθηση των θέσεων των σκαφών σε πραγματικό χρόνο. Intermodal Freight Transportation: Η συνδυασμένη μεταφορά φορτίου αφορά στην μεταφορά ενός φορτίου, με τη χρήση πολλαπλών μεταφορικών μέσων.

24 Συνοικία: Κέντρο πόλης Δημόσιο ανοικτό δίκτυο internet: Κεραίες wi-fi Εφαρμογή 1: Περιήγηση, μνημεία, εκκλησίες, αρχαιότητες Εφαρμογή 2: Μουσεία Θεσσαλονίκης Εικονική περιήγηση Εφαρμογή 3: Εμπορικό κέντρο, προβολή, προσφορές Εφαρμογή 4: Διασκέδασηστο κέντρο Εφαρμογή 5: Μετακίνηση και Parking στο κέντρο Εφαρμογή 6: Παρακολούθηση ρύπανσης Εφαρμογή 7: Ασφάλεια στο δημόσιο χώρο του κέντρου Εφαρμογή 8: Συλλογική augmented reality Εφαρμογή 9: Μέτρηση αποτελεσμάτων Ικανοποίηση χρηστών Guided tours Αρχαιολογικό Βυζαντινό Μακεδονικό Μουσείο Κινηματογράφου Μουσείο Φωτογραφίας Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

25 Συνοικία: Πανεπιστημιούπολη Υπηρεσίες Πρόσβαση και χρήση του campus Διαχείριση, βελτιστοποίηση του Campus Διαχείριση κινδύνων και ασφάλεια στο campus Μετά την έρευνα: Αξιοποίηση έρευνας Δημιουργία spin-off Infrastructure: Δίκτυο οπτικών ινών Ασύρματα hot spots Δίκτυο αισθητήρων / Κάμερες Κεντρική μονάδα - Cloud data center Ψηφιακές Εφαρμογές 1. Ψηφιακή απεικόνιση και πληροφόρηση 2. Ευρετήρια μέσω κινητών συσκευών 3. Πρόσβαση σε χώρους και εξοπλισμό. Δικαιώματα χρήσης. Εφαρμογές NFC 4. Master plan, βιβλιοθήκη τεχνικής υποστήριξης και συντήρησης 5. Εφαρμογή υποβολής αιτημάτων από χρήστες 6. Online σχέδια διαχείρισης κινδύνων 7. Web-cam / Fire alert sensors 8. Αισθητήρες μέτρησης ρύπων 9. Οδηγοί διαχείρισης κρίσεων real time 10. Πλατφόρμα αξιοποίησης αποτελεσμάτων έρευνας 11. Θεματικές κοινότητες έρευνας και τεχνολογίας 12. Διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας 13. Προσφορά χώρων εγκατάστασης spin-off Ανοικτή αρχιτεκτονική Ανοικτά δεδομένα Συνδεδεμένα δεδομένα Εφαρμογές open source

26 Τεχνολογική συνοικία Ανατολικής Θεσσαλονίκης ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΧΠόλο συνοικίας 1. Στρατηγική ευφυΐα 2. Αφομοίωση τεχνολογίας 3. Καινοτομία σε συνεργασία 4. Προώθηση σε αγορές ΑΑποτελέσματα ΑΕΠ Απασχόληση Νέα προϊόντα Εξαγωγές Πωλήσεις

27 3. Σχεδιασμός - υλοποίηση μιας συνοικίας: Το έργο PEOPLE (CIP-ICT-PSP)

28 PEOPLE: Ένα έργο CIP ICT-PSP,

29 PEOPLE: 4 Πιλοτικές εφαρμογές σε συνοικίες πόλεων Vitry-sur-Seine, Paris, FR Abando District, Bilbao, ES Thermi City Technology Park University of Bremen, GE Θέρμη, Ανατολική Θεσσαλονίκη

30 Σε κάθε συνοικία 4 επίπεδα αλληλο-επίδρασης ΠΟΛΙΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΘΟΔΗΓΟΥΜΕΝΗ ΑΠΌ ΠΟΛΙΤΕΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ / ΜΕΤΡΗΣΗ

31 Οδηγός Πορείας Σχεδιασμού: 3 στάδια 7 βήματα Αναγνώριση Στρατηγική Εφαρμογή 1. Πόλη / Συνοικία: Περιγραφή, λειτουργία, προβλήματα και προκλήσεις 2. Οικοσύστημα καινοτομίας: Θεσμοί και μηχανισμοί διοίκησης και επίλυσης προβλημάτων 3. Ψηφιακός χώρος: Τεχνολογίες, εφαρμογές και συστήματα για ευφυή περιβάλλοντα 4. Χωρική ευφυΐα και διαδικασίες καινοτομίας Λειτουργίες γνώσεων και επίλυσης προβλημάτων σε φυσικό / θεσμικό / ψηφιακό χώρο Συλλογική ευφυΐα Δίκτυα μάθησης Καινοτομία μέσω συνεργασίας Διάδοση και προβολή 5. Λύσεις, εφαρμογές και ηλεκτρονικές υπηρεσίες για τη συνοικία / υποδομές / περιβάλλον / διοίκηση. 6. Επιχειρηματικό(α) μοντέλο για βιωσιμότητα των υπηρεσιών 7. Μέτρηση, αξιολόγηση Δείκτες, αποτελέσματα, συγκρίσεις, τεκμηρίωση χωρικής ευφυΐας Start of process Multiple input Subroutine Subroutine And /Or Junction Outcome / Export End of cycle

32 1. Η Θέρμη στην ανατολική Θεσσαλονίκη Eastern Thessaloniki km residents Activities of supra-local character Thermi City Center Growing city of Thermi A commercial district / Malls and entertainment An innovation district (CERTH, Technopolis, Incubators, Museum of Science, Universities

33 2. Κεντρικό πρόβλημα προς επίλυση NOESIS Suburban Leisure Facilities Hundreds of Thousands per year of Visitors 8 million visitors 200 me turnover City Center 33

34 3. Αξιολόγηση ψηφιακών εφαρμογών για εμπορικά κέντρα 1. Objectives: Problem to solve Create a platform for smart commercial / entertainment district Increase the commercial hinterland of Thermi s CBD Take advantage of the huge commercial activity of MED COSMOS 2. Survey for solutions Initial ideas in PEOPLE DoW OPEN SOURCE SOLUT. Literature review -20 solutions Meetings and proposals by stakeholders Data models for different solutions 3. Constraints Estimation about achievable Process and Results indicators Applications development costs Data and content creation costs Business models for sustainability 34

35 4. Στρατηγική Διαβούλευση Επιλογή εφαρμογών Διασύνδεση με κοινότητες 35

36 5. Εφαρμογές και ψηφιακές υπηρεσίες ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ CROWSOURCING Web and Smartphone Πέντε υποσυστήματα Επιχειρηματικός Οδηγός, περιγραφή και θέση στο χάρτη Εικονική αναπαράσταση της τοπικής αγοράς και των καταστημάτων Προβολή προώθηση προσφορών Μηχανή βελτιστοποίησης αγορών Καλύτερος συνδυασμός καταστημάτων για καλάθι αγοράς 36 Μηχανή αξιολόγησης καταστημάτων από τους χρήστες

37 Εφαρμογές και ψηφιακές υπηρεσίες ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΚΑΙ CROWSOURCING Εικονική περιήγηση σε σημεία ενδιαφέροντος, εσωτερικού και εξωτερικού χώρου. Upload περιεχομένου από χρήστες. PC και smartphones. Χάρτης 37 Πανοραμικά 360 ο

38 Εφαρμογές και ψηφιακές υπηρεσίες ΒΕΛΤΙΩΝΩ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΟΥ ΝΕΕΣ ΙΔΕΕΣ ΑΠΟ τους ΧΡΗΣΤΕΣ Προτάσεις βελτίωσης της πόλης και του εμπορικού κέντρου από τους πολίτες. Καταχώρηση σε 20 κατηγορίες. Ανταπόκριση του δήμου για την επίλυσή τους. Παρακολούθηση 38 προόδου αιτημάτων. PC και smartphones.

39 5. Εφαρμογές και ψηφιακές υπηρεσίες ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΘΕΣΕΩΝ ΠΑΡΚΙΝΓΚ Δίκτυο αισθητήρων που καταγράφουν τη διαθεσιμότητα θέσεων στα δημόσια parking της Θέρμης. Πληροφορία real-time σε PC, smartphones και σε πινακίδες επί των οδών στο κέντρο της πόλης. 39

40 Εφαρμογές και ψηφιακές υπηρεσίες ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Δίκτυο αισθητήρων που καταγράφει ρύπους (CO2, οξείδια αζώτου, μικροσωματίδια, γύρις, κ.α.) και στέλνει τις μετρήσεις σε ένα κεντρικό σταθμό. Πληροφόρηση των πολιτών με PC, smartphones και ψηφιακές οθόνες στο κέντρο της πόλης. 40

41 Εφαρμογές και ψηφιακές υπηρεσίες ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

42 Συμμετείχαν στις έρευνες Αγγελίδου Μ., Αρχιτέκτων Πολεοδόμος, Υποψήφια Δρ ΑΠΘ, URENIO Γεωργίου Χ., Δρ Μηχανολόγος Μηχανικός, ΣΒΒΕ Γεωργόπουλος Π., Οικονομολόγος, Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας Χ. Κακδέρη, Οικονομολόγος Υποψήφια Δρ. ΑΠΘ, URENIO Κολτσίδας Γ., Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Κομνηνός Ν., Καθηγητής ΑΠΘ, URENIO (επιστημονικώς υπεύθυνος) Λιοδάκη Κ., Οικονομολόγος Μακρής Λ., Δρ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Μαρτζοπούλου Ν., Μηχανολόγος Μηχανικός, Υποψήφια Δρ. ΑΠΘ, URENIO Μαρτινίδης Γ., MSc Ψυχολογίας, URENIO Παρασκευά Μ., URENIO Παυλίδου Ν., Καθηγήτρια ΑΠΘ, Τ. Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Σεφερτζή Ε., Δρ. Κοινωνιολογίας, URENIO Ταράνη Π., Αρχιτέκτων Μηχανικός, Υποψήφια Δρ. ΑΠΘ, URENIO Τραμαντζάς k., Μηχανολόγος Μηχανικός, AZΚΘ Τσαμπουλατίδης Ι., Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Τσαρχόπουλος Π., Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, Υποψήφιος Δρ. ΑΠΘ,URENIO Χιωτέρης Σ., Οικονομολόγος

43 Περισσότερα στο