Εκβολή Ποταμού Νέστου

Transcript

1 Εκβολή Ποταμού Νέστου Δρ. Μάνος Κουτράκης Πρόεδρος Δ.Σ. Φ.Δ. Δέλτα Νέστου-Βιστωνίδας-Ισμαρίδας Τακτικός Ερευνητής Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας (ΙΝΑΛΕ) Νέα Πέραμος, ΚΑΒΑΛΑ

2 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ 2 Φεβρουαρίου 1971 στην πόλη Ραμσάρ του Ιράν: υπογραφή, από 18 χώρες, ανάμεσά τους η Ελλάδα, της Σύμβασης για τους Υγροτόπους Διεθνούς Σημασίας. Σήμερα 168 χώρες έχουν υπογράψει τη Σύμβαση. Η Ημέρα Υγροτόπων φέτος έχει τίτλο: «Υγρότοποι και Γεωργία: Συνεργασία και Ανάπτυξη». Σε πολλές περιοχές του κόσμου έχει χαθεί περισσότερο από 50% των ελών, παρόχθιων ζωνών και παράκτιων λιμνών για διάφορες χρήσεις. Πριν από δύο γενεές η Ελλάδα είχε 3πλάσια έκταση υγροτόπων. * Εκδηλώσεις για τα σχολεία της περιοχής, στο Σέλινο Ξάνθης την Παρασκευή 31/1/2014 και στην Κεραμωτή Καβάλας Τρίτη 4/2/14.

3 Το Εθνικό Πάρκο Αν. Μακεδονίας & Θράκης περιλαμβάνει τις περιοχές των προστατευομένων υγροτόπων Δέλτα Νέστου, Λ. Βιστωνίδας, Λ. Ισμαρίδας, των λιμνοθαλασσών Θράκης και της ευρύτερης περιοχής τους. Συνολική χερσαία και υδάτινη έκταση στρέμματα. Είναι το μεγαλύτερο υγροτοπικό πάρκο στην Ελλάδα (22 λιμνοθάλασσες). Οι περιοχές αυτές (3 από τις 11 συνολικά της Ελλάδας) αρχικά εντάχθηκαν στη Σύμβαση Ραμσάρ (1974). Το 1992 εντάχθηκαν στο δίκτυο των περιοχών Natura. Το 1996 εκδόθηκε η πρώτη ΚΥΑ για την προστασία και διαχείριση των περιοχών και ιδρύθηκε το Εθνικό Πάρκο Αν. Μακεδονίας & Θράκης. Το 2008 εκδόθηκε νέα ΚΥΑ που ισχύει μέχρι σήμερα (Κ.Υ.Α 44549, Φ.Ε.Κ. 497/Δ/ ). Αναμένεται η έκδοση ΠΔ. ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ

4 Ο Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Νέστου Βιστωνίδας- Ισμαρίδας είναι Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και συστάθηκε τον Απρίλιο 2003, με ΚΥΑ των Υπουργείων ΠΕΧΩΔΕ, Γεωργίας και Ανάπτυξης, ως θεσμοθετημένο όργανο διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Α.ΜΑ.Θ. Οι κύριοι σκοποί του Φ.Δ. (Ν. 2742/99, άρθρο 15) είναι: Η διατήρηση των φυσικών πόρων και της βιοποικιλότητας. Η αποκατάσταση και η διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας. Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών της περιοχής. Η τοπική ανάπτυξη ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Η περιβαλλοντική εκπαίδευση και η ανάπτυξη του οικοτουρισμού. Η κοινωνική, οικονομική και η πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής.

5

6

7 Έχει συνολική έκταση περίπου στρ. καταλαμβάνοντας μία μεγάλη έκταση από την Νέα Καρβάλη μέχρι τα Άβδηρα με μήκος ακτογραμμής περίπου 50 χλμ. Έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα 20 είδη θηλαστικών, 11 είδη αμφιβίων, 22 είδη ερπετών, 30 είδη ψαριών γλυκού νερού καθώς και 277 είδη πτηνών. Ιδανικό ενδιαίτημα για το φώλιασμα, τη διαχείμαση, τη διατροφή, και την ανάπαυση πολλών μεταναστευτικών πουλιών. Χρησιμοποιείται ως σταθμός κατά τη μετανάστευση από περίπου 180 είδη πουλιών, αριθμό εντυπωσιακό που οφείλεται στην ποικιλότητα ενδιαιτημάτων. ΔΕΛΤΑ ΠΟΤΑΜΟΥ ΝΕΣΤΟΥ

8 Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρωπαϊκή ήπειρο όπου φωλιάζει ένα από τα πιο σπάνια πουλιά, η Αγκαθοκαλημάνα (Hoplopterus spinosus). Στο Δέλτα του Νέστου βρίσκεται το 80% του Ελληνικού πληθυσμού της. Φωτ. Αρχείο Φ.Δ. (Μαρία Παναγιωτοπούλου)

9 ΜΕΓΑΛΟ ΔΑΣΟΣ (ΚΟΤΖΑ ΟΡΜΑΝ) Το Μέγα Δάσος ήταν το μεγαλύτερο παραποτάμιο δάσος στα νότια Βαλκάνια και σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα στη χώρα (4.500 στρέμματα). Στην δεκαετία του '50 το παραποτάμιο δάσος είχε 3-7 χλμ. πλάτος και 27 χλμ. μήκος. Το 1946 υπήρχαν περισσότερα από στρέμματα δάσους. Αρκετά δένδρα είχαν ύψος 40 μέτρων. Το Δάσος είναι το δυτικότερο σημείο εξάπλωσης του Κολχικού Φασιανού (Phasianus colchicus), στην Ευρώπη.

10 ΛΙΜΝΗ ΒΙΣΤΩΝΙΔΑ- Λ/Θ ΠΟΡΤΟ ΛΑΓΟΥΣ & ΡΟΔΟΠΗΣ Αβαθής λίμνη με μέσο βάθος 2-2,5m και μέγιστο που δεν ξεπερνά τα 3,5m. Σημαντική ιδιαιτερότητα της η επικοινωνία με τη θάλασσα. Η διακύμανση της αλατότητας από το νότο προς το βορρά δημιουργεί πληθώρα βιοτόπων. Υπάρχουν περίπου 34 είδη ψαριών (2 ενδημικά: Alburnus vistonicus και Alosa vistonica), 20 θηλαστικών, 19 ερπετών, 11 αμφιβίων και 260 πουλιών (από αυτά 9 είδη είναι σπάνια ή απειλούμενα σε διεθνές επίπεδο). Βιστωνίδα ΠΗΓΗ: Φ.Δ.

11 Ένα από τα σπανιότερα είδη πουλιών στον κόσμο, με πληθυσμό που δεν ξεπερνάει τα άτομα παγκοσμίως, είναι το Κεφαλούδι (Oxyura leucocephala). Στην Ελλάδα το συναντάμε κατά κύριο λόγο στη Λίμνη Βιστωνίδα.

12 ΛΙΜΝΗ ΙΣΜΑΡΙΔΑ Στα δυτικά του νομού Ροδόπης, δεσπόζει η Λίμνη Ισμαρίδα ή αλλιώς Μητρικού. Είναι η μοναδική λίμνη γλυκού νερού στην Θράκη με έκταση στρέμματα και μέσο βάθος 1,5 μ., δέχεται νερά στα βόρεια από τον ποταμό Βοσβόζη. Στα ανατολικά περνάει ο ποταμός Λύσσος που χύνεται στο Θρακικό πέλαγος οριοθετώντας τα ανατολικά όρια του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης.

13 ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΕΣ ΡΟΔΟΠΗΣ Εκτείνονται νότια της Ισμαρίδας, στις ακτές του Βιστωνικού Όρμου: Ξηρολίμνη, Αρωγή Αλυκή Πτελέα & Έλος Ξηρολίμνη Έλος & Πτελέα Αρωγή Αλύκη ΕΟΕ - Life Νανόχηνας Συνεχίστηκε η συνεργασία του Φ.Δ. με την ΕΟΕ ΝΑΝΟΧΗΝΑ

14 Φωτ. Αρχείο Φ.Δ. ΦΟΙΝΙΚΟΠΤΕΡΑ ΧΟΥΛΙΑΡΟΜΥΤΑ Φωτ. Αρχείο Φ.Δ. ΒΟΥΒΟΚΥΚΝΟΙ

15 Δράσεις & Δραστηριότητες του Φορέα Διαχείρισης για την προστασία και ανάδειξη του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης (Ίδρυση και Αρμοδιότητες Φ.Δ.: Ν. 2742/99, άρθρο 15)

16 Ο Φ.Δ εφαρμόζει Σχέδιο Επόπτευσης Φύλαξης. Μέσα στο 2013 πραγματοποιήθηκαν συνολικά 97 περιπολίες (9.568χλμ) και έχουν καταγραφεί οι παρακάτω απειλές παράνομες δραστηριότητες: Καταγραφή απειλών παράνομων δραστηριοτήτων Αριθμός (Σύνολο) ΠΟΡΤΟ ΛΑΓΟΣ ΚΕΡΑΜΩΤΗ

17 Παράνομες υλοτομίες Παράνομες αμμοληψίες Σκουπίδια Παράνομες κατασκευές

18 Παροχή γνωμοδοτήσεων Το 2013 διαβιβάστηκαν στον ΦΔ 79 μελέτες προς γνωμοδότηση. Από το μελέτες. Σημαντική η συμβολή της Επιστημονικής Επιτροπής. Στη Βάση Δεδομένων GIS καταχωρήθηκαν οι μελέτες του Πολύτιμο εργαλείο για την αξιολόγηση νέων μελετών

19 Επιστημονική Παρακολούθηση Ειδών Τσακάλι Canis aureus (Στο Δ. Νέστου ο μεγαλύτερος πληθυσμός στην Ελλάδα)

20 Επιστημονική Παρακολούθηση Ειδών ΑΛΑΪΑ ή ΓΕΛΑΡΤΣΑ Alburnus vistonicus (ενδημικό είδος Βιστωνίδας-Φιλιούρη) ΛΙΠΑΡΙΑ ή ΘΡΙΤΣΑ Alosa vistonica (υπό εξαφάνιση ενδημικό είδος Βιστωνίδας)

21 Παρακολούθηση Λευκού Πελαργού (Ciconia ciconia) Καταγραφή πελαργοφωλιών στον ευρύτερη περιοχή του ΕΠ ΑΜΑΘ Καταγραφή των ενεργών φωλιών, του αριθμού των νεοσσών και των αναπαραγόμενων ζευγαριών Δακτυλιώσεις νεοσσών Σε συνεργασία με τη ΔΕΔΔΗΕ έγιναν επισκευές /τοποθετήσεις καλαθιών Για τις δακτυλιώσεις ευχαριστούμε την δακτυλιώτρια κα Eva Stets, το Δήμο Αβδήρων και τη ΔΕΔΔΗΕ

22 Παρακολούθηση μικτών αποικιών Σταχτοτσικνιά & Λευκοτσικνιά Εργασίες που πραγματοποιήθηκαν το 2013: Καταγραφή της εξέλιξης της αποικίας (μετακίνηση, αύξηση ή μείωση των φωλιών). Καταγραφή της κατάσταση των δέντρων στην ευρύτερη περιοχή των αποικιών (ύψος, διάμετρος, ηλικία δέντρου και η διατήρηση ή όχι φωλιάς). Απομάκρυνση πευκοβελόνων και σκουπιδιών στην αποικία του Π. Λάγος για αντιπυρική προστασία και βοήθεια της φυσικής αναγέννησης του άλσους.

23 Μεσοχειμωνιάτικες Καταμετρήσεις υδρόβιων πουλιών σε συνεργασία με την ΕΟΕ -2013

24 Παρακολούθηση αβιοτικών παραμέτρων

25 Εισαγωγές Τραυματισμένων Ζώων Το 2013 στάλθηκαν για περίθαλψη 52 τραυματισμένα πουλιά, 1 ερπετό και 2 θηλαστικά στο παράρτημα της Δράσης για την Άγρια Ζωή στην Θεσσαλονίκη.

26 25 επανεντάχθηκαν 10 πέθαναν 20 παραμένουν στο ΕΚΠΑΖ

27 Απελευθερώσεις Τραυματισμένων ειδών Πραγματοποιήθηκαν 7 απελευθερώσεις το 2013: 2 Ελληνικές Χελώνες (Testudo graeca) 1 Γερακίνα (Buteo buteo) 1 Κουκουβάγια (Athene noctua) 1 Τσιφτάς (Emberiza calandra) 1 Κοκκινοκεφαλάς (Lanius senator) 1 Σούλα (Morus bassanus)

28 Ενημέρωση - Ευαισθητοποίηση 1. Ενημέρωση μαθητών και ιδιωτών στα ΚΠ του Φορέα Διαχείρισης (Κέντρο Πληροφόρησης Δ. Νέστου και Κέντρο Πληροφόρησης λιμνών Βιστωνίδας- Ισμαρίδας) 2. Επισκέψεις του Φ.Δ. σε σχολεία με παρουσιάσεις με θέμα: «Αξίες των Υγροτόπων», «Ανακύκλωση» και «Μεταναστευτικά πουλιά» 3. Διάφορες εκδηλώσεις (δενδροφύτευση, καθαρισμός παραλίας, αλσυλλίου κ.α.)

29 Ενημέρωση για την περιοχή και τις αξίες της, στον εκθεσιακό χώρο των Κέντρων Πληροφόρησης.

30 Ξενάγηση στον υγρότοπο με τηλεσκόπια και κιάλια

31 Συνολικά το 2013 επισκέφθηκαν επισκέπτες στα 2 Κέντρα Πληροφόρησης (αύξηση 27,25%) ΚΠ Βιστ-Ισμ: (αύξηση 34%) & ΚΠ Νέστου: (αύξηση 18%) ΚΠ Βιστωνίδας ΚΠ Νέστου

32 Περιβαλλοντικά παιχνίδια Χειροτεχνία - Ζωγραφική ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ ΦΙΔΑΚΙ

33 Δενδροφυτεύσεις

34 Καθαρισμοί Προστατευομένων Περιοχών

35 ΠΡΟΒΟΛΗ Φ.Δ. ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ Φ.Δ. Social media: Facebook

36 Υλοποίηση Τεχνικού Δελτίου- Χρηματοδοτούμενα Έργα Ολοκληρώθηκαν & Παραλήφθηκαν 11 έργα: Ανάπτυξη τουρισμού, Δημιουργία Σήμανσης Ποιότητας, Τηλεπαρακολούθηση παροχής Ποταμού Νέστου, Κινητή έκθεση και περιβαλλοντική βαλίτσα, Προμήθεια οχημάτων 4Χ4, Μελέτη Αναβάθμισης Εκθέσεων στα 2 Κέντρα Πληροφόρησης, Κατασκευή χώρου περίθαλψης τραυματισμένων ειδών, Προμήθεια υλικού εθελοντών. Εκπονούνται 8 έργα: Επιστημονική Παρακολούθηση Θηλαστικών, Αμφίβιων-Ερπετών, Χερσαίων & Θαλάσσιων Τύπων Οικοτόπων, Ασπόνδυλων, Ιχθυοπανίδας & Ορνιθοπανίδας, Εκτίμηση των επιπτώσεων της αύξησης του πληθυσμού των Κορμοράνων (Παραδόθηκαν αποτελέσματα Α φάσης) Ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες ανάθεσης σε 5 έργα: Παραγωγή Τηλεοπτικού & Ενημερωτικού υλικού, Προβολή ΕΠ ΑΜΑΘ, Υπολογισμός φέρουσας ικανότητας, Προμήθεια οχήματος (4χ4 9θέσιο), Προμήθεια στολών ένδυσης προσωπικού. ΠΕΠ ΑΜΑΘ- Προκήρυξη Διεθνούς Διαγωνισμού ( ): Σύστημα Παρακολούθησης Δασικών Εκτάσεων για την Αντιμετώπιση της Λαθρουλοτομίας. Πράσινο Ταμείο (9 έργα): Αποτύπωση υφαλμύρωσης υπόγειων παράκτιων υδροφορέων, Σύστημα εντοπισμού θέσης 5 οχημάτων, Τηλεκατευθυνόμενο ομοίωμα χήνας, κ.ά.

37 Υλοποίηση Τεχνικού Δελτίου Προγραμματική Σύμβαση με την Περιφέρεια ΑΜΘ για την υλοποίηση 4 έργων: Μελέτη & Κατασκευή πιλοτικού έργου για τη δημιουργία τεχνητού υγροτόπου περιμετρικά της Λ/Θ Βάσσοβα (2 έργα). Μελέτη & Κατασκευή έργου ρύθμισης παροχής Νέστου (2 έργα) Προγραμματική Σύμβαση με τον Δήμο Αβδήρων για την υλοποίηση του έργου: Κατασκευή Παρατηρητηρίου στην Αποικία Ερωδιών στο Πόρτο Λάγος

38 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!