ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Η ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Κυτταρική αναπνοή 1

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Η ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Κυτταρική αναπνοή 1"

Transcript

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Η ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Κυτταρική αναπνοή 1

2 8.1 ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ 2 Οι οργανισµοί για να επιβιώσουν χρειάζονται ενέργεια. Η κυτταρική αναπνοή είναι η διαδικασία µέσα από την οποία οι οργανισµοί εξασφαλίζουν την ενέργειά τους από τις οργανικές ουσίες των τροφών, δεσµεύοντας µέρος από αυτή σε µόρια ATP. Οι ουσίες που διασπώνται για απελευθέρωση ενέργειας ονοµάζονται αναπνευστικά υποστρώµατα. Εικόνα 8.1. ηµιουργία και διάσπαση της τριφωσφορικής αδενοσίνης (ATP) Υπάρχουν δύο διαδικασίες απελευθέρωσης ενέργειας στο κύτταρο: Αερόβια αναπνοή (παρουσία οξυγόνου) Αναερόβια αναπνοή (απουσία οξυγόνου) Πρώτη ύλη και για τις δύο διαδικασίες είναι η γλυκόζη η οποία γι αυτό το λόγο ονοµάζεται βασικό αναπνευστικό υπόστρωµα. Και στις δύο διαδικασίες επιτυγχάνεται η σταδιακή απελευθέρωση ενέργειας που είναι εγκλωβισµένη στο µόριό της, µέσω µιας σειράς οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων. Οι αντιδράσεις αυτές συµβαίνουν όταν αφαιρούνται ηλεκτρόνια από ένα άτοµο (οξείδωση) και µεταφέρονται σε άλλο άτοµο (αναγωγή). Τα ηλεκτρόνια στις οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις συνήθως µεταφέρονται σε συνδυασµό µε πρωτόνια ως άτοµα υδρογόνου. Τα ηλεκτρόνια που διακινούνται σ αυτές τις αντιδράσεις είναι ενεργοποιηµένα (έχουν δεσµεύσει ενέργεια) και εξαναγκάζονται να ανέλθουν σε ανώτερες στιβάδες στα άτοµα που έχουν αναχθεί. Σε πολλές περιπτώσεις η µεταφορά ενέργειας στα κύτταρα γίνεται µέσω οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων.

3 8.2 ΑΕΡΟΒΙΑ ΑΝΑΠΝΟΗ 3 Η αερόβια αναπνοή παριστάνεται περιληπτικά µε τη γενική εξίσωση: ένζυµα C 6 H 12 O 6 + 6O 2 6CO 2 + 6H 2 O + ενέργεια (2870 kj/mol) Η αερόβια αναπνοή διακρίνεται σε δύο φάσεις: (i) την αναερόβια φάση (γλυκόλυση) (ii) την αερόβια φάση (i) Γλυκόλυση (αναερόβια φάση) Η γλυκόλυση είναι µια γενική βιοχηµική διαδικασία που γίνεται σ όλα τα κύτταρα όλων των οργανισµών, από τους προκαρυωτικούς µέχρι τους ευκαρυωτικούς. Γίνεται στο κυτταρόπλασµα χωρίς να απαιτείται ειδικό ή εξειδικευµένο οργανίδιο. Αφού, η διαδικασία αυτή γίνεται χωρίς τη χρησιµοποίηση οξυγόνου, ονοµάζεται αναερόβια φάση. Περιλαµβάνει µια σειρά αντιδράσεων, που οδηγούν στη διάσπαση ενός µορίου γλυκόζης σε δυο µόρια πυροσταφυλικού οξέος (σχ.2). Για να καταστεί δυνατή η σταδιακή διάσπαση της γλυκόζης πρέπει το µόριό της να ενεργοποιηθεί. Αυτό γίνεται µε τη φωσφορυλίωσή της µε τη βοήθεια του ενζύµου εξοκινάση. Συγκρίνοντας το σχ. 3 µε εκείνο της σκοτεινής φάσης της φωτοσύνθεσης συναντούµε πολλές όµοιες χηµικές ουσίες αλλά σε αντίθετη κατεύθυνση. Περιληπτικά, η γλυκόλυση φαίνεται στην εικ. 8.2 Εικόνα 8.2. Η γλυκόλυση περιληπτικά

4 Η εικόνα 8.3 περιγράφει τη γλυκόλυση αναλυτικά. 4 Η φωσφορυλίωση κάνει το µόριο της γλυκόζης πιο δραστικό Αφαίρεση ατόµων υδρογόνου που πηγαίνουν στο NAD + και πρόσληψη Φωσφορικής οµάδας Γλυκόλυση Γλυκόζη (6C) C 6 H 12 O 6 ATP ADP 6 φωσφορική γλυκόζη (6C) 6 φωσφορική φρουκτόζη (6C) ATP ADP 1,6 διφωσφορική φρουκτόζη (6C) 2 Χ 3-φωσφορογλυκεριναλδεΰδη (3C) 2NAD + 2Pi 2NADH + 2H + 2 Χ 1,3- διφωσφορογλυκερινικό οξύ (3C) 2ADP 2ATP 2 X 3 - φωσφορογλυκερινικό οξύ (3C) 2 Χ 2- φωσφορογλυκερινικό οξύ (3C) 2ADP 2H 2 O 2ATP 2 Χ πυροσταφυλικό οξύ (3C) 2 Χ CH 3 CO COOH Εικόνα 8.3 Γλυκόλυση Συνοπτικά Φωσφορυλίωση της γλυκόζης. Η φωσφορική οµάδα προσφέρεται από ΑΤΡ Ισοµερισµός και αλλαγή της 6-φωσφορικής γλυκόζης σε 6-φωσφορική φρουκτόζη Φωσφορυλίωση της 6-φωσφορικής φρουκτόζης ιάσπαση σε δύο µόρια φωσφορικής τριόζης Φωσφορυλίωση και αφυδρογόνωση της 3- φωσφορογλυκεριναλδεΰδης Αποφωσφορυλίωση του 1,3- διφωσφορογλυκερινικού οξέος και παραγωγή ATP Αλλαγή θέσης (ισοµερισµός) της φωσφορικής οµάδας που προετοιµάζει το µόριο για το επόµενο στάδιο Αφυδάτωση, αποφωσφορυλίωση και παραγωγή ΑΤΡ υο µόρια πυροσταφυλικού οξέος από ένα µόριο γλυκόζης

5 Τα αποτελέσµατα από τη γλυκόλυση ενός µορίου γλυκόζης είναι: Παραγωγή 4 µορίων ΑΤΡ Κατανάλωση 2 µορίων ΑΤΡ Σχηµατισµός 2 µορίων ΝΑDH Παραγωγή 2 µορίων Η 2 Ο Παραγωγή 2 µορίων πυροσταφυλικού οξέος (CH 3 CO COOH) Συµπέρασµα: Το συνολικό ενεργειακό κέρδος από τη γλυκόλυση ενός µορίου γλυκόζης είναι: 5 1. Άµεσο ενεργειακό κέρδος 2 µόρια ΑΤΡ από υποστρωµατική φωσφορυλίωση (η φωσφορυλίωση πραγµατοποιείται από ενδιάµεσα προϊόντα διαφόρων διαδικασιών, π.χ. στη Γλυκόλυση, στον Κύκλο του Krebs, καθώς αφαιρούνται φωσφορικές οµάδες των ενδιάµεσων προϊόντων, µε τη βοήθεια ενζύµων). 2. Έµµεσο ενεργειακό κέρδος 2 µόρια ΝΑDΗ, 2 µόρια CH 3 CO COOH Αφού από τη γλυκόλυση έχουµε καθαρό άµεσο ενεργειακό κέρδος 2 µόρια ΑΤΡ, θα µπορούσε να υποθέσει κανείς ότι οι αερόβιοι οργανισµοί είναι δυνατό να διατηρηθούν στη ζωή έστω και µε αυτό το µικρό ενεργειακό κέρδος, χωρίς να χρειάζονται οι άλλες διαδικασίες της αναπνοής. Αυτό όµως δε συµβαίνει, γιατί κατά τη γλυκόλυση δεσµεύεται το NAD +, που µετατρέπεται σε NADH και αν δεν οξειδωθεί και επιστρέψει στο κυτταρόπλασµα για να ξαναχρησιµοποιηθεί, θα σταµατήσει και αυτή η διαδικασία της γλυκόλυσης. Γενική εξίσωση της γλυκόλυσης: C 6 H 12 O 6 + 2ADP + 2Pi + 2NAD + 2CH 3 CO COOH + 2ATP + 2NADH + 2H 2 O Το κέρδος σε χηµική ενέργεια από τη γλυκόλυση ενός µορίου γλυκόζης είναι 2 µόρια ΑΤΡ (ή 2 mol ATP από 1 mol γλυκόζης). Κάθε mol ΑΤΡ δίνει ενέργεια περίπου 30 KJ, εποµένως το συνολικό κέρδος ανά mol γλυκόζης είναι 60 KJ περίπου, ποσοστό το οποίο αντιστοιχεί στο 2% περίπου, της ολικής ενέργειας που µπορεί να προέλθει από την αερόβια διάσπαση ενός µορίου γλυκόζης. Το ολικό περιεχόµενο ενέργειας (χηµικής και θερµικής) σε κάθε mol γλυκόζης είναι περίπου 2870 KJ. Επειδή η ενέργεια που αποδίδεται από τη γλυκόλυση είναι πολύ περιορισµένη, η διαδικασία παραγωγής ενέργειας στους ευκαρυωτικούς οργανισµούς µέσα από την εξέλιξη απόκτησε συνέχεια. (ii)αερόβια φάση της αναπνοής Η διαδικασία γίνεται σε εξειδικευµένα οργανίδια του κυτταροπλάσµατος, τα µιτοχόνδρια (σχ. 4) Η αερόβια φάση της αναπνοής περιλαµβάνει τα εξής στάδια: (α) Οξειδωτική αποκαρβοξυλίωση του πυροσταφυλικού οξέος (β) Κύκλος του κιτρικού οξέος (Κύκλος του Krebs) Τοµή µιτοχονδρίου (γ) Τελική οξείδωση - Αλυσίδα µεταφοράς ηλεκτρονίων - Χηµειώσµωση

6 α) Οξειδωτική αποκαρβοξυλίωση του πυροσταφυλικού οξέος Το πυροσταφυλικό οξύ που σχηµατίζεται από τη γλυκόλυση εισέρχεται στο µιτοχόνδριο. Με την είσοδό του αποκαρβοξυλιώνεται, δηλαδή αφαιρείται άνθρακας που αποµακρύνεται ως CO 2. Τα υδρογόνα που αποβάλλονται από το πυροσταφυλικό οξύ δεσµεύονται από τον ειδικό µεταφορέα NAD +, ο οποίος ανάγεται και µετατρέπεται σε ΝΑDΗ. Συγχρόνως, η ακετυλοµάδα (CH 3 CO-) ενώνεται µε ένα µοριακό µεταφορέα, το συνένζυµο Α ή CoA, προς σχηµατισµό του ακετυλοσυνένζυµου Α (ακετυλο-coa) κατά την εξίσωση: 6 CH 3 CO COOH + NAD + + CoA Ακετυλο-CoA + NADH + CO 2 Συµπέρασµα Στο στάδιο αυτό δεν υπάρχει άµεσο ενεργειακό κέρδος ενώ το έµµεσο ενεργειακό κέρδος είναι ένα µόριο NADH και ένα µόριο ακετυλο-coa, από κάθε µόριο πυροσταφυλικού οξέος. β) Οξείδωση του Ακετυλο-CοΑ και ο κύκλος του Κιτρικού οξέος (Κύκλος του Krebs) Εικόνα 8.6 Κύκλος του κιτρικού οξέος (Κύκλος του Krebs) Σηµείωση: Από κάθε στροφή του κύκλου παράγονται 3 NADH, 1 ATP (υποστρωµατική φωσφορυλίωση) και 1 FADH 2, και ελευθερώνονται 2 µόρια CO 2

7 7 Από τη διάσπαση ενός µορίου γλυκόζης (µόριο µε 6C) παράγονται 2 µόρια πυροσταφυλικού οξέος (µόρια µε 3C) και από κάθε µόριο πυροσταφυλικού οξέος ένα µόριο ακετυλο CοΑ (µε 2C στην ακετυλική ρίζα). Η οξείδωση του ακετυλο CοΑ αρχίζει µε την ένωσή του µε ένα µόριο οξαλοξικού οξέος (4C). Έτσι προκύπτει το κιτρικό οξύ (6C). Ακολουθεί µια σειρά οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων και αποκαρβοξυλιώσεων που οδηγεί στο σχηµατισµό και πάλιν του οξαλοξικού οξέος, οπότε ξαναρχίζει ο κύκλος. Η διαδικασία του κύκλου του Krebs (Εικ.8.6) γίνεται στο εσωτερικό του µιτοχονδρίου (µήτρα) και περιλαµβάνει αποκαρβοξυλιώσεις, αφυδρογονώσεις, αποφωσφορυλιώσεις υποστρωµάτων κ.λ.π Σε µια από τις αντιδράσεις τα e - δεν έχουν αρκετή ενέργεια να ανάξουν το NAD +. Έτσι παραλαµβάνονται από διαφορετικό συνένζυµο, το FAD, που ανάγεται σε FADH 2. Το συνολικό ενεργειακό κέρδος από κάθε κύκλο του κιτρικού οξέος είναι: 1. Άµεσο ενεργειακό κέρδος 1 µόριο ΑΤΡ 2. Έµµεσο ενεργειακό κέρδος 3 µόρια NADH και 1 µόριο FADH 2 Για κάθε µόριο γλυκόζης χρειάζονται 2 κύκλοι του Krebs άρα το κέρδος είναι διπλάσιο. Τελικά τα e - τα οποία µεταφέρονται από τα NADH και FADH 2 θα απελευθερωθούν για να λάβουν µέρος στην τελική οξείδωση. γ)τελική οξείδωση (Αλυσίδα µεταφοράς ηλεκτρονίων χηµειώσµωση) Η διαδικασία αυτή γίνεται στην εσωτερική µεµβράνη των µιτοχονδρίων καθώς και στο χώρο µεταξύ της εσωτερικής και εξωτερικής µεµβράνης (µεσοµεµβρανικό χώρο) (Εικ. 8.7) Στην εσωτερική µεµβράνη των µιτοχονδρίων βρίσκονται µεταφορείς ηλεκτρονίων που µεταβιβάζουν ηλεκτρόνια από τα NADH και τα FADH 2 στο οξυγόνο. Οι µεταφορείς αποτελούνται από 3 βασικά ενζυµικά σύµπλοκα που βρίσκονται εµφυτευµένα στην εσωτερική µεµβράνη των µιτοχονδρίων. Το πρώτο σύµπλοκο ονοµάζεται NADH-αφυδρογονάση που περιέχει την προσθετική οµάδα FMN. Τα ηλεκτρόνια µεταβιβάζονται πρώτα στην FMN και µετά σε µια χηµική ένωση που ονοµάζεται ουµπικινόνη που είναι ένας κινητός µεταφορέας που τα µεταφέρει σε ένα δεύτερο σύµπλοκο το οποίο περιέχει το κυτταρόχρωµα b. Έπειτα, τα ηλεκτρόνια παραλαµβάνονται από το κυτταρόχρωµα c, που είναι ένας δεύτερος κινητός µεταφορέας, και τελικά µεταφέρονται στο ενζυµικό σύµπλοκο III της κυτταροχρωµικής οξειδάσης που µεταξύ άλλων περιέχει το κυτταρόχρωµα α. Αυτή η σειρά από µεταφορείς ηλεκτρονίων και ενζυµικά σύµπλοκα ονοµάζεται αναπνευστική αλυσίδα και επαναλαµβάνεται πολλές φορές κατά µήκος της εσωτερικής µεµβράνης. Το NADH που βρίσκεται στη µήτρα του µιτοχονδρίου οξειδώνεται και χάνει το υδρογόνο του. Το υδρογόνο, ως γνωστό, αποτελείται από ένα πρωτόνιο και ένα ηλεκτρόνιο. ύο ηλεκτρόνια (ένα από το υδρογόνο και το άλλο από το NAD) δεσµεύονται και µεταφέρονται από τους µεταφορείς στην κυτταροχρωµική οξειδάση. Όταν τα ηλεκτρόνια µεταφέρονται από το ένα ενζυµικό σύµπλοκο στο άλλο, χάνουν ενέργεια η οποία χρησιµοποιείται από τα σύµπλοκα που λειτουργούν και ως αντλίες πρωτονίων και εξάγουν πρωτόνια από τη µήτρα στο µεσοµεµβρανικό χώρο του µιτοχονδρίου. Τα πρωτόνια, λόγω της µεγάλης συγκέντρωσής τους στο µεσοµεµβρανικό χώρο σε σχέση µε το εσωτερικό του µιτοχονδρίου (µήτρα), επιστρέφουν παθητικά στο εσωτερικό του µιτοχονδρίου µέσω του καναλιού της ΑΤΡσυνθετάσης που είναι µια άλλη πρωτεΐνη-ένζυµο της εσωτερικής µεµβράνης. Καθώς τα πρωτόνια

8 8 διέρχονται από το κανάλι, σχηµατίζεται ΑΤΡ, δηλαδή, διερχόµενα τα πρωτόνια από περιοχή ψηλής συγκέντρωσης σε περιοχή χαµηλής συγκέντρωσης, δίνουν την απαιτούµενη ενέργεια που χρειάζεται ένα µόριο ADP για να ενωθεί µε φωσφορική οµάδα προς σχηµατισµό ΑΤΡ (οξειδωτική φωσφορυλίωση µε χηµειωσµωτικό µηχανισµό). Το FADH 2 µεταφέρει λιγότερη ενέργεια και έτσι µπαίνει αργότερα στην αναπνευστική αλυσίδα. Πρέπει να τονιστεί ότι τα ηλεκτρόνια που δίνονται από κάθε NADH του µιτοχονδρίου ενεργοποιούν τρεις αντλίες πρωτονίων, ενώ τα ηλεκτρόνια που δίνονται από κάθε FADH 2 ενεργοποιούν µόνο δύο αντλίες πρωτονίων. Έτσι από την οξειδωτική φωσφορυλίωση ενός NADH παράγονται 3ΑΤΡ, ενώ από την οξειδωτική φωσφορυλίωση ενός FADH 2 παράγονται 2 ATP. Εικόνα 8.7 Τελική οξείδωση Σύστηµα µεταφοράς e - χηµειώσµωση (Q=Ουµπικινόνη, C=Κυτταρόχρωµα c) Να σηµειωθεί ότι από τα 2NADH που λαµβάνονται από τη γλυκόλυση παράγονται µόνο 4 µόρια ΑΤΡ, γιατί µέρος της ενέργειάς τους χρησιµεύει για να εισέλθουν τα ηλεκτρόνια που µεταφέρονται από το NADH στο µιτοχόνδριο. Συγχρόνως τα ηλεκτρόνια, αφού καταλήξουν µέσω διάφορων µεταφορέων στην κυτταροχρωµική οξειδάση και αφού ήδη ενεργοποίησαν τις αντλίες πρωτονίων, επανέρχονται στην µήτρα του µιτοχονδρίου. Εκεί, αφού δεσµευτούν από το οξυγόνο που έτσι ενεργοποιείται και ενώνεται µε ελεύθερα ιόντα υδρογόνου, σχηµατίζεται νερό κατά την αντίδραση:

9 9 κυτταροχρωµική οξειδάση 2H + + 2e - + ½ O 2 H 2 O ηλαδή τελικός δέκτης των ηλεκτρονίων είναι το οξυγόνο. Έτσι κατά την τελική οξείδωση παράγεται ΑΤΡ και νερό, ενώ ελευθερώνονται τα συνένζυµα NAD + και FAD, για να ξαναχρησιµοποιηθούν στη γλυκόλυση, στην οξειδωτική αποκαρβοξυλίωση του πυροσταφυλικού οξέος και στον κύκλο του Krebs. Στην τελική οξείδωση παράγονται από οξειδωτική φωσφορυλίωση 32 ΑΤΡ (Πίν. 8.1, Εικ. 8.8) ΣΤΑ ΙΟ NADH ATP ΕΙ ΟΣ ΦΩΣΦΟΡΥΛΙΩΣΗΣ 1 Γλυκόλυση 2ATP Υποστρωµατική φωσφορυλίωση 2NADH 4ATP Οξειδωτική φωσφορυλίωση 2 Οξειδωτική αποκαρβοξυλίωση (δύο µορίων πυροσταφυλικού οξέος) 3 Κύκλος του Krebs (δύο κύκλοι για ένα µόριο γλυκόζης) 2NADH 6ATP Οξειδωτική φωσφορυλίωση 2ATP Υποστρωµατική φωσφορυλίωση 6NADH 18ATP Οξειδωτική φωσφορυλίωση 2FADH 2 4ATP Οξειδωτική φωσφορυλίωση ΣΥΝΟΛΟ 36ATP Πίν. 8.1 Παραγωγή ενέργειας (ATP) από την πλήρη διάσπαση ενός µορίου γλυκόζης κατά την αερόβια αναπνοή Όπως αναφέρθηκε και προηγουµένως από την πλήρη διάσπαση ενός mol γλυκόζης αποδίδεται συνολική ενέργεια περίπου 2870 KJ. Τα 36 mol ΑΤΡ εγκλείουν χηµική ενέργεια περίπου 1080 KJ ποσοστό περίπου 38% της συνολικής ενέργειας. Το υπόλοιπο 62% της ενέργειας, δηλαδή 1790 KJ, ελευθερώνεται ως θερµότητα. Εικόνα 8.8 παραγωγή ΑΤΡ κατά την αερόβια αναπνοή

10 10 Εκτός από τη γλυκόζη υπάρχουν και άλλες ουσίες που µπορούν να προµηθεύσουν τους οργανισµούς µε ενέργεια, όταν διασπαστούν, και να χρησιµοποιηθούν ως αναπνευστικά υποστρώµατα. Οι ουσίες αυτές (π.χ. λιπαρές ουσίες, άλλοι υδατάνθρακες, αµινοξέα κ.ά) για να χρησιµοποιηθούν από τον οργανισµό µετατρέπονται πρώτα σε κάποιο από τα ενδιάµεσα προϊόντα της γλυκόλυσης ή της αποκαρβοξυλίωσης του πυροσταφυλικού οξέος ή του κύκλου του Krebs. (Εικ. 8.9). Εικόνα 8.9 ιαφορετικές θρεπτικές ουσίες εισέρχονται στην αερόβια κυτταρική αναπνοή σε διαφορετικά σηµεία

11 11 Στον πίνακα 8.2 παρουσιάζεται περιληπτικά η κυτταρική αναπνοή Στάδιο 1. Γλυκόλυση στο κυτταρόπλασµα 2. Σχηµατισµός του ακετυλο-coa (στα µιτοχόνδρια 3. Κύκλος Krebs (στα µιτοχόνδρια) 4. Μεταφορά ηλεκτρονίων και χηµειώσµωση (στα µιτοχόνδρια) Περίληψη Σειρά από δέκα περίπου αντιδράσεις κατά την οποία η γλυκόζη διασπάται προς πυροσταφυλικό οξύ µε κέρδος δύο µορίων ΑΤΡ. Υδρογόνα παραλαµβάνονται από ειδικούς µεταφορείς. Γίνεται αναερόβια Το πυροσταφυλικό οξύ διασπάται και το συνένζυµο Α παίρνει την ακετυλική ρίζα για να σχηµατίσει ακετυλο-coa. Υδρογόνα παραλαµβάνονται από ειδικούς µεταφορείς. Ελευθερώνεται CO 2 Σειρά αντιδράσεων κατά την οποία η καρβοξυλοµάδα οξειδώνεται προς CO 2. Υδρογόνα παραλαµβάνονται από ειδικούς µεταφορείς. Αλυσίδα µορίων µεταφοράς ηλεκτρονίων διοχετεύουν τα ηλεκτρόνια από το ένα µόριο στο άλλο απελευθερώνοντας ενέργεια που χρησιµοποιείται για να δηµιουργηθεί συγκέντρωση πρωτονίων (Η + ). ΑΤΡ σχηµατίζεται καθώς τα Η + διαχέονται προς περιοχές µικρότερης συγκέντρωσης. Το οξυγόνο είναι ο τελικός αποδέκτης των ηλεκτρονίων. Απαραίτητα υλικά για να αρχίσει Γλυκόζη, ΑΤΡ, NAD +, Pi Πυροσταφυλικό οξύ, συνένζυµο Α, NAD + Ακετυλο-CoA, H 2 O, οξαλοξικό οξύ, NAD +, FAD NADH, FADH 2, οξυγόνο, Pi Προϊόντα Πυροσταφυλικό οξύ, ΑΤΡ, NADH, H 2 O Ακετυλο-CoΑ, CO 2, NADH CO 2, NADH, FADH 2, ATP ATP, H 2 O, NAD +, FAD Πίακας 8.2 Περιληπτικά η κυτταρική αναπνοή

12 Στον πίνακα 8.3 γίνεται σύγκριση φωτοσύνθεσης και αερόβιας αναπνοής. 12 Φωτοσύνθεση Αερόβια αναπνοή 1 Τύπος διεργασίας Αναβολική Καταβολική 2 Πρώτες ύλες CO 2 και H 2 O C 6 H 12 O 6 και O 2 3 Τελικά προϊόντα C 6 H 12 O 6, O 2 και Η 2 Ο CO 2 και H 2 O 4 Γίνεται σε... Κύτταρα που περιέχουν Κάθε ευκαρυωτικό οργανισµό χλωροφύλλη 5 Οργανίδια Χλωροπλάστες Μιτοχόνδρια 6 Παραγωγή ΑΤΡ Με φωτοφωσφορυλίωση (χηµειωσµωτική διαδικασία) Με υποστρωµατικού επιπέδου φωσφορυλίωση και µε οξειδωτική φωσφορυλίωση 7 Μεταφορείς ηλεκτρονίων 8 Θέση της αλυσίδας µεταφοράς ηλεκτρονίων 9 Πηγή ηλεκτρονίων των αλυσίδων µεταφοράς ηλεκτρονίων 10 Τελικός αποδέκτης ηλεκτρονίων στην αλυσίδα µεταφοράς ηλεκτρονίων NADP + που ανάγεται σε NADPH + Η + Μεµβράνες των θυλακοειδών στα κοκκία των χλωροπλαστών Στη µη κυκλική φωτοφωσφορυλίωση το νερό (µε φωτόλυση δίνει ηλεκτρόνια, πρωτόνια και οξυγόνο). Στην κυκλική φωτοφωσφορυλίωση ηλεκτρόνια που προέρχονται από τον ιονισµό της χλωροφύλλης Ρ700. Στη µη κυκλική φωτοφωσφορυλίωση το NADP + που ανάγεται σε NADPH + Η +. Στην κυκλική φωτοφωσφορυλίωση η χλωροφύλλη Ρ700. (χηµειωσµωτική διαδικασία) NAD + που ανάγεται σε NADH + Η + FAD + που ανάγεται σε FADH 2 Εσωτερική µεµβράνη (κροσσοί) µιτοχονδρίου Άµεση πηγή το NADH και FADH 2. Έµµεση πηγή η γλυκόζη ή άλλος υδατάνθρακας ή άλλη οργανική ουσία (πρωτεΐνες, λιπίδια) Το οξυγόνο (Ο 2 ) ανάγεται σε Η 2 Ο 11 Γίνεται... Μόνο στο φως Συνεχώς (ηµέρα και νύκτα) 12 Η µάζα... Αυξάνεται Μειώνεται Πίνακας Σύγκριση φωτοσύνθεσης και αερόβιας αναπνοής 8.3 ΑΝΑΕΡΟΒΙΑ ΑΝΑΠΝΟΗ - ΖΥΜΩΣΕΙΣ Ορισµένα βακτήρια, µύκητες και µερικά φύκη χρησιµοποιούν άλλη διαδικασία απελευθέρωσης ενέργειας στο κύτταρο, τη ζύµωση. Η διαδικασία αυτή δεν έχει ως τελικό δέκτη ηλεκτρονίων το οξυγόνο αλλά κάποια οργανική ουσία. Το οξυγόνο εποµένως, δεν είναι απαραίτητο και γι αυτό η διαδικασία γίνεται αναερόβια. Οι ζυµώσεις δηλαδή είναι αναερόβιες βιοχηµικές οδοί που δεν περιλαµβάνουν σύστηµα µεταφοράς ηλεκτρονίων. Η συνολική ποσότητα της ΑΤΡ που παράγεται κατά τις ζυµώσεις είναι αποτέλεσµα της φωσφορυλίωσης υποστρωµατικού επιπέδου κατά τη γλυκόλυση (συνολικό κέρδος 2 µόρια ΑΤΡ ανά µόριο γλυκόζης), τελικό προϊόν της οποίας είναι το πυροσταφυλικό οξύ. Αυτό όµως δεν µπορεί να συµβεί αν δεν υπάρχει στο κύτταρο ικανοποιητική ποσότητα NAD +. Αν ολόκληρη η διαθέσιµη ποσότητα NAD + αναχθεί σε NADH, τότε η γλυκόλυση σταµατά. Στις ζυµώσεις για να επιλυθεί το πρόβληµα, τα µόρια NADH δίνουν τα υδρογόνα τους σε οργανικά µόρια, αφού δεν υπάρχει οξυγόνο και έτσι ξαναδηµιουργείται το NAD + για να συνεχιστεί η γλυκόλυση. Οι ζυµώσεις διακρίνονται σε διάφορα είδη ανάλογα µε το τελικό προϊόν που παράγεται (συνήθως αιθανόλη και γαλακτικό οξύ). Τα τελικά αυτά προϊόντα είναι τοξικά για τα κύτταρα και αποβάλλονται ως απόβλητα ή µεταποιούνται.

13 13 Αλκοολική ζύµωση Ορισµένοι µύκητες διαθέτουν, ως ευκαρυωτικοί οργανισµοί, µιτοχόνδρια και µπορούν να κάνουν αερόβια αναπνοή. Αν όµως δεν υπάρχει διαθέσιµη ποσότητα οξυγόνου, τότε προχωρούν προς αλκοολική ζύµωση. ιαθέτουν το ένζυµο πυροσταφυλική καρβοξυλάση, που καταλύει την αντίδραση µεταξύ πυροσταφυλικού οξέος και Η +, αφαιρώντας CO 2 και δίνοντας ως προϊόν την ακεταλδεΰδη (αιθανάλη). Το NADH που παράχθηκε από τη γλυκόλυση δίνει το υδρογόνο του στην ακεταλδεΰδη ανάγοντάς την σε αιθανόλη. Γενική αντίδραση της αλκοολικής ζύµωσης: ένζυµα C 6 H 12 O 6 2C 2 H 5 OH + 2CO 2 + Ενέργεια (210kJ/mol: 2ΑΤΡ + 150kJ/mol) Εικόνα 8.10 Αλκοολική και γαλακτική ζύµωση Ο άνθρωπος χρησιµοποιεί την αλκοολική ζύµωση για να κατασκευάζει ψωµί, αλκοολούχα ποτά (µπίρα, κρασί κ.ά.)

14 14 Γαλακτική ζύµωση Άλλες οµάδες βακτηρίων και µυκήτων ακολουθούν άλλη βιοχηµική οδό, τη γαλακτική ζύµωση. Σ αυτήν το NADH που παράγεται από τη γλυκόλυση µεταφέρει το υδρογόνο του απευθείας στο πυροσταφυλικό οξύ και το ανάγει σε γαλακτικό οξύ. Γενική αντίδραση της γαλακτικής ζύµωσης: ένζυµα C 6 H 12 O 6 2CH 3 CHOH COOH + ενέργεια (150kJ/mol: 2ATP + 90kJ/mol) Ο άνθρωπος εκµεταλλεύεται τη γαλακτική ζύµωση για να κατασκευάζει διάφορα γαλακτοκοµικά προϊόντα (γιαούρτι, τυριά κ.ά). Πρέπει να σηµειωθεί ότι γαλακτική ζύµωση γίνεται και σε ζωικά κύτταρα, όταν το διαθέσιµο οξυγόνο είναι λιγότερο από τις ανάγκες τους, π.χ. κατά τη διάρκεια έντονης µυϊκής προσπάθειας. Έτσι, ποσότητα του πυροσταφυλικού οξέος, αφού δεν µπορεί να διασπαστεί αερόβια λόγω έλλειψης οξυγόνου, µετατρέπεται αναερόβια σε γαλακτικό οξύ, γιατί διαφορετικά θα είχαµε µεγάλη αύξηση CH 3 CO COOH και έλλειψη NAD + αφού δε θα µπορούσε να συνεχιστεί η αερόβια αναπνοή, µε αποτέλεσµα να σταµατούσε η γλυκόλυση. Επειδή στον οργανισµό παράγεται γαλακτικό οξύ, το οποίο είναι τοξικό (καµατογόνος ουσία) πρέπει να αποβληθεί. Τελικά το 80% περίπου του γαλακτικού οξέος µεταφέρεται µε το αίµα στο συκώτι, όπου µετατρέπεται σε γλυκόζη (γλυκονεογένεση) και τελικά σε γλυκογόνο, ενώ το 20% περίπου µετατρέπεται σε CO 2 και H 2 O, αφού µπει στον κύκλο του Krebs (ένα µικρό µέρος αποβάλλεται µε τα ούρα). Εικόνα 8.11 Οι τρεις πιο γνωστές πορείες της κυτταρικής αναπνοής από το πυροσταφυλικό οξύ

15 15 Επειδή το 20% περίπου του γαλακτικού οξέος µπαίνει στον κύκλο του Krebs, πέραν του οξυγόνου που απαιτείται για την οξείδωση της γλυκόζης, ο οργανισµός µας χρειάζεται περισσότερο οξυγόνο για τη διάσπαση του. Αυτός είναι ο λόγος που συνεχίζουµε να αναπνέουµε βαθιά µετά από έντονη µυϊκή προσπάθεια, ώστε να εξασφαλίσουµε την επιπλέον ποσότητα που χρειαζόµαστε. Τα ένζυµα που καταλύουν µια οµάδα αντιδράσεων βρίσκονται συγκεντρωµένα σε ορισµένα µέρη του κυττάρου, για να διευκολύνονται οι αντιδράσεις π.χ. τα ένζυµα της φωτοσύνθεσης βρίσκονται στους χλωροπλάστες. Το NADP + και το NAD + είναι παρόµοια συνένζυµα µεταφοράς ατόµων υδρογόνου (πρωτονίων και ηλεκτρονίων), τα οποία διαφέρουν µόνο κατά µια απλή φωσφορική οµάδα. Το NADP + συνήθως συνεργάζεται µε ένζυµα που σχετίζονται µε αναβολικές βιοχηµικές οδούς, όπως η φωτοσύνθεση και βρίσκεται στους χλωροπλάστες, ενώ το NAD + µε ένζυµα που σχετίζονται µε καταβολικές βιοχηµικές οδούς, όπως η κυτταρική αναπνοή, και βρίσκεται στα µιτοχόνδρια και στο κυτταρόπλασµα. Οι οργανισµοί που εξασφαλίζουν την ενέργεια τους µόνο µε τις ζυµώσεις δεν έχουν ενεργειακό πρόβληµα, γιατί στις ζυµώσεις δεκαπλασιάζεται ο ρυθµός µε τον οποίο γίνεται η γλυκόλυση συγκριτικά µε τα κύτταρα όπου γίνεται αερόβια αναπνοή. Στις ζυµώσεις τελικός δέκτης υδρογόνου είναι οργανικές ουσίες. Υπάρχουν όµως και περιπτώσεις αναερόβιας αναπνοής κατά τις οποίες δέκτης του υδρογόνου είναι ανόργανη ουσία εκτός του ελεύθερου οξυγόνου. Μερικά βακτήρια όπως τα απονιτρωτικά ή τα θειοβακτήρια, που ζουν σε αναερόβιες συνθήκες, έχουν την ικανότητα να απελευθερώνουν ενέργεια από οργανικές ουσίες, χρησιµοποιώντας ως δέκτη του υδρογόνου το οξυγόνο ανοργάνων ουσιών, π.χ. νιτρικών ή νιτρωδών αλάτων ή θειούχων ενώσεων. HNO 2 + 2H HNO + H 2 O + Ενέργεια H 2 SO 4 + 8H H 2 S + 4H 2 O + Ενέργεια Το υδρογόνο στις πιο πάνω αντιδράσεις προέρχεται από αφυδρογόνωση του NADH.. Στην επόµενη σελίδα, σχηµατική περίληψη της Γλυκόλυσης-Αποκαρβοξυλίωσης του πυροσταφυλικού οξέος-κύκλου Krebs. Εικόνα 8.12 Hans Adolf Krebs ( )

16 Εικόνα 8.13 Περίληψη τηςγλυκόλυσης-αποκαρβοξυλίωσης του Πυροσταφυλικού οξέος-κύκλου Krebs 16

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. π. Αναστάσιος Ισαάκ Λύκειο Παραλιμνίου Δεκέμβριος 2013 www.biomathia.webnode.gr

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. π. Αναστάσιος Ισαάκ Λύκειο Παραλιμνίου Δεκέμβριος 2013 www.biomathia.webnode.gr π. Αναστάσιος Ισαάκ Λύκειο Παραλιμνίου Δεκέμβριος 2013 www.biomathia.webnode.gr EΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ: ΕΝΟΤΗΤΑ 8: Η ελευθέρωση της ενέργειας, σελ. 155-168 ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ Η κυτταρική αναπνοή είναι η διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 8: Η ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 8.2 AΕΡΟΒΙΑ ΑΝΑΠNOH

ΕΝΟΤΗΤΑ 8: Η ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 8.2 AΕΡΟΒΙΑ ΑΝΑΠNOH 1 ΕΝΟΤΗΤΑ 8: Η ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 8.2 AΕΡΟΒΙΑ ΑΝΑΠNOH Οι οργανισμοί για να επιβιώσουν χρειάζονται ενέργεια η οποία παράγεται μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται κυτταρική αναπνοή. Οι ουσίες που

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. (i) Τι είδους αναερόβια αναπνοή κάνει ο αθλητής;

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. (i) Τι είδους αναερόβια αναπνοή κάνει ο αθλητής; ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ 1. (α) Για την παραγωγή 1 mol ATP από την ADP και Pi απαιτείται ενέργεια 30 KJ. Η πλήρης οξείδωση 1 mol γλυκόζης σε CO 2 και H 2 O αποδίδει 38 mol ATP. Γνωρίζοντας ότι η πλήρης οξείδωση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ Η τροφή αποτελείται και από ουσίες μεγάλου μοριακού βάρους (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, νουκλεϊνικά οξέα). Οι ουσίες αυτές διασπώνται (πέψη) σε απλούστερες (αμινοξέα, απλά σάκχαρα,

Διαβάστε περισσότερα

www.cyprusbiology.com ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ

www.cyprusbiology.com ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ www.cyprusbiology.com ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ 2011 ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ κύτταρο Το αυτοκίνητο καίει βενζίνη για να πάρει ενέργεια. Ποιο είναι το καύσιμο του κυττάρου;.. Με ποια αντίδραση

Διαβάστε περισσότερα

www.cyprusbiology.com ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ

www.cyprusbiology.com ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ www.cyprusbiology.com ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ 2014 ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ κύτταρο Το αυτοκίνητο καίει βενζίνη για να πάρει ενέργεια. Ποιο είναι το καύσιμο του κυττάρου;.. Με ποια αντίδραση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΑΝΟΜΟΙΩΣΗ

ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΑΝΟΜΟΙΩΣΗ ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΑΝΟΜΟΙΩΣΗ Θερινό εξάμηνο 2011 Καταβολισμός ή ανομοίωση Καταβολισμός ή ανομοίωση η σταδιακή και ελεγχόμενη διάσπαση των

Διαβάστε περισσότερα

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί με εξαίρεση τους φωτοσυνθετικούς εξασφαλίζουν την απαραίτητη ενέργεια διασπώντας θρεπτικές ουσίες που

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί με εξαίρεση τους φωτοσυνθετικούς εξασφαλίζουν την απαραίτητη ενέργεια διασπώντας θρεπτικές ουσίες που 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί με εξαίρεση τους φωτοσυνθετικούς εξασφαλίζουν την απαραίτητη ενέργεια διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Αντίθετα οι φωτοσυνθετικοί,

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί, εκτός από αυτούς από αυτούς που έχουν την ικανότητα να φωτοσυνθέτουν, εξασφαλίζουν ενέργεια διασπώντας τις θρεπτικές ουσιές που περιέχονται

Διαβάστε περισσότερα

Φ ΣΙ Σ Ο Ι Λ Ο Ο Λ Γ Ο Ι Γ Α

Φ ΣΙ Σ Ο Ι Λ Ο Ο Λ Γ Ο Ι Γ Α Δηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Τµήµα Αγροτικής Ανάπτυξης Οξείδωση της γλυκόζης ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ «Καταβολισµός ή ανοµοίωση» C 6 H 12 O+6O 2 +6H 2 O 12H 2 O+6CO 2 +686 Kcal/mol Πηγές ενέργειας κατά την

Διαβάστε περισσότερα

Hans Krebs ( ) Κύκλος του κιτρικού οξέος και οξειδωτική φωσφορυλίωση

Hans Krebs ( ) Κύκλος του κιτρικού οξέος και οξειδωτική φωσφορυλίωση Hans Krebs (1900-1981) Κύκλος του κιτρικού οξέος και οξειδωτική φωσφορυλίωση 10.1. Μ σημασία του κύκλου του κιτρικού οξέος Όπως είδαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο κατά τη γλυκολυτική πορεία η γλυκόζη μετατρέπεται

Διαβάστε περισσότερα

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Δημήτρης Η. Β 1 25.3.14 3 Ο Κεφάλαιο 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Η ενέργεια έχει κεντρική σημασία για έναν οργανισμό, γιατί ό,τι και να κάνουμε χρειαζόμαστε ενέργεια. Ο κλάδος της βιολογίας που ασχολείται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Οι οργανισμοί εξασφαλίζουν ενέργεια, για τις διάφορες λειτουργίες τους, διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Όμως οι φωτοσυνθετικοί

Διαβάστε περισσότερα

σελ 1 από 8 Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΤΕΙ Αθήνας Εαρινό Εξάμηνο a 2 η Εξέταση στην Βιοχημεία

σελ 1 από 8 Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΤΕΙ Αθήνας Εαρινό Εξάμηνο a 2 η Εξέταση στην Βιοχημεία Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΤΕΙ Αθήνας Εαρινό Εξάμηνο 2006 2007 a 2 η Εξέταση στην Βιοχημεία σελ 1 από 8 Ονοματεπώνυμο : Τυπικό εξάμηνο : Αριθμός Μητρώου : Σε κάθε ερώτηση αντιστοιχούν πέντε απαντήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ. 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ. 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Την ενέργεια και τα υλικά που οι οργανισμοί εξασφαλίζουν από το περιβάλλον τους συνήθως δεν μπορούν να τα αξιοποίησουν άμεσα. Η αξιοποίησή τους

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3 Το θέμα που απασχολεί το κεφάλαιο σε όλη του την έκταση είναι ο μεταβολισμός και χωρίζεται σε τέσσερις υποκατηγορίες: 3.1)Ενέργεια και οργανισμοί,

Διαβάστε περισσότερα

1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ)

1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ) Θάνος Α. Β1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται ενέργεια. Οι φυτικοί οργανισμοί μετατρέπουν

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ 12Η 2 S + 6CΟ 2 C 6 H 12 Ο S + 6H 2 Ο

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ 12Η 2 S + 6CΟ 2 C 6 H 12 Ο S + 6H 2 Ο ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ 1. (α). Ποια είναι τα τελικά προϊόντα της φωτεινής φάσης της φωτοσύνθεσης; (β). Τι είναι η φωτοσυνθετική φωσφορυλίωση και σε τι διακρίνεται; (γ) Εξηγήστε το ρόλο των ουσιών (α) καρβοξυδισμουτάση

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ» ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ. 1. Να ορίσετε την έννοια της Βιοενεργητικής.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ» ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ. 1. Να ορίσετε την έννοια της Βιοενεργητικής. ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ» Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Να ορίσετε την έννοια της Βιοενεργητικής. 2. Πώς οι αυτότροφοι οργανισμοί εξασφαλίζουν την τροφή

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Βιοενεργητική είναι ο κλάδος της Βιολογίας που μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί χρησιμοποιούν ενέργεια για να επιβιώσουν και να υλοποιήσουν τις

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Κυτταρική αναπνοή: Ο διαχειριστής της ενέργειας και των σκελετών άνθρακα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Κυτταρική αναπνοή: Ο διαχειριστής της ενέργειας και των σκελετών άνθρακα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Κυτταρική αναπνοή: Ο διαχειριστής της ενέργειας και των σκελετών άνθρακα Η πορεία σχηματισμού του αμύλου στους χλωροπλάστες και της σακχαρόζης στο κυτταρόπλασμα Η πορεία σχηματισμού του αμύλου

Διαβάστε περισσότερα

Κεφαλαίο 3 ο. Μεταβολισμός. Ενέργεια και οργανισμοί

Κεφαλαίο 3 ο. Μεταβολισμός. Ενέργεια και οργανισμοί Κεφαλαίο 3 ο Μεταβολισμός Ενέργεια και οργανισμοί Η ενέργεια είναι απαρέτητη σε όλους τους οργανισμούς και την εξασφαλίζουν από το περιβάλλον τους.παρόλα αυτά, συνήθως δεν μπορούν να την χρησιμοποιήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Στο 3 ο κεφάλαιο του βιβλίου η συγγραφική ομάδα πραγματεύεται την ενέργεια και την σχέση που έχει αυτή με τους οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

Η υδρόλυση της ATP (σε ADP και μία φωσφορική ομάδα) απελευθερώνει ενέργεια που χρησιμοποιείται στις αναβολικές αντιδράσεις

Η υδρόλυση της ATP (σε ADP και μία φωσφορική ομάδα) απελευθερώνει ενέργεια που χρησιμοποιείται στις αναβολικές αντιδράσεις Κεφάλαιο 6 ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Αποικοδόμηση (διάσπαση) πολύπλοκων μορίων σε απλούστερες ενώσεις πχ στην κυτταρική αναπνοή η διάσπαση της γλυκόζης σε CO 2 και Η 2 Ο Η ενέργεια που απελευθερώνεται χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ. Το κύριο ενεργειακό «νόμισμα» των κυττάρων ειναι το ΑΤΡ.

ΕΡΓΑΣΙΑ. Το κύριο ενεργειακό «νόμισμα» των κυττάρων ειναι το ΑΤΡ. ΕΡΓΑΣΙΑ Εξεταζόμενο Μάθημα : Bιολογία Κεφάλαιο 3 : Μεταβολισμός Mαθήτρια : Αγνή Τ. Υπεύθυνος Καθηγητής : Πιτσιλαδής Τμήμα : Β3 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Το σύνολο των χημικών αντριδράσεων που λαμβάνουν

Διαβάστε περισσότερα

3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Μεταβολισμός του κυττάρου

3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Μεταβολισμός του κυττάρου 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μεταβολισμός του κυττάρου ΤΥΠΟΙ ΧΗΜΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΝ Α. Εξώθερμη αντίδραση = απελευθέρωση ενέργειας Β. Ενδόθερμη αντίδραση = πρόσληψη ενέργειας 3ο λύκ. Ηλιούπολης επιμέλεια: Αργύρης Γιάννης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΡΟΦΗ Λίπη Πολυσακχαρίτες Γλυκόζη κι άλλα σάκχαρα Πρωτεΐνες Αμινοξέα Λιπαρά Οξέα Γλυκόλυση Πυροσταφυλικό Οξύ Ακέτυλο-oA Αλυσίδα μεταφοράς ηλεκτρονίων / Οξειδωτική φωσφορυλίωση

Διαβάστε περισσότερα

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική αναπνοή.

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική αναπνοή. 5ο ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ Μ. ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΑ 2/4/2014 Β 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Θερινό εξάμηνο ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Θερινό εξάμηνο ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Θερινό εξάμηνο 2015 Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων

Διαβάστε περισσότερα

3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται ενέργεια. Οι φυτικοί οργανισμοί μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια με τη διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Βιολογίας. Β. Γιώργος. Εισαγωγή 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ. Μεταφορά ενέργειας στα κύτταρα

Εργασία Βιολογίας. Β. Γιώργος. Εισαγωγή 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ. Μεταφορά ενέργειας στα κύτταρα Εργασία Βιολογίας Β. Γιώργος Εισαγωγή Η ενεργεια εχει πολυ μεγαλη σημασια για εναν οργανισμο, γιατι για να κανει οτιδηποτε ενας οργανισμος ειναι απαραιτητη. Ειναι απαραιτητη ακομη και οταν δεν κανουμε

Διαβάστε περισσότερα

Ο κύκλος του Krebs. Περιεχόµενα

Ο κύκλος του Krebs. Περιεχόµενα Ο κύκλος του Krebs Ο κύκλος του κιτρικού οξέος είναι µια κυκλική αλληλουχία αντιδράσεων, στην οποία το τελικό προϊόν είναι αντιδρόν του αρχικού σταδίου. Στον κύκλο αυτό συµµετέχουν πολλά ένζυµα τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο τρίτο. 3.1: Ενέργεια και οργανισμοί

Κεφάλαιο τρίτο. 3.1: Ενέργεια και οργανισμοί Κεφάλαιο τρίτο 3.1: Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί εξασφαλίζουν την ενέργεια που χρειάζονται με την διάσπαση των θρεπτικών ουσιών της τροφής τους. Οι οργανισμοί που έχουν την ικανότητα να φωτοσυνθέτουν

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαντώ Κυριακού 2015

ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαντώ Κυριακού 2015 ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ Μαντώ Κυριακού 2015 Ενεργειακό Στα βιολογικά συστήματα η διατήρηση της ενέργειας συμπεριλαμβάνει οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις παραγωγή ATP Οξείδωση: απομάκρυνση e από ένα υπόστρωμα

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Βιολογίας 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Εργασία Βιολογίας 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Εργασία Βιολογίας Καθηγητής: Πιτσιλαδής Β. Μαθητής: Μ. Νεκτάριος Τάξη: Β'2 Υλικό: Κεφάλαιο 3 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Την ενέργεια και τα υλικά που οι οργανισμοί εξασφαλίζουν από το περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη Βιολογίας Κεφάλαιο 3

Περίληψη Βιολογίας Κεφάλαιο 3 Περίληψη Βιολογίας Κεφάλαιο 3 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Η σημασία της ενέργειας στους οργανισμούς. Η ενέργεια είναι ένας παράγοντας σημαντικός για τους οργανισμούς γιατί όλες οι λειτουργίες τους απαιτούν

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Τ. ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΜΗΜΑ Β3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Ο όρος ενέργεια σημαίνει δυνατότητα παραγωγής έργου.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Τάξη Β1 Δ. Λουκία Μεταβολισμός ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ενέργεια είναι κάτι απαραίτητο για όλες της διαδικασίες της ζωής, από την πιο απλή και ασήμαντη έως τη πιο πολύπλοκη και σημαντική. Έτσι σ ' αυτή την περίληψη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΡΟΦΗ Λίπη Πολυσακχαρίτες Γλυκόζη κι άλλα σάκχαρα Πρωτεΐνες Αμινοξέα Λιπαρά Οξέα Γλυκόλυση Πυροσταφυλικό Οξύ Ακέτυλο-CoA Αναπνευστική Αλυσίδα μεταφοράς ηλεκτρονίων / Οξειδωτική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο 3.1-ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο 3.1-ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο 3.1-ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Ενέργεια υπάρχει παντού στο περιβάλλον και η παρουσία της γίνεται αισθητή με διαφόρους τρόπους.τα καιρικά φαινόμενα, οι κυτταρικές διεργασίες καθώς και όλες οι

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρική Βιολογία. Ενότητα 10 : Τα μιτοχόνδρια και οι χλωροπλάστες ως τα ενεργειακά κέντρα των ευκαρυωτικών κυττάρων

Κυτταρική Βιολογία. Ενότητα 10 : Τα μιτοχόνδρια και οι χλωροπλάστες ως τα ενεργειακά κέντρα των ευκαρυωτικών κυττάρων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Κυτταρική Βιολογία Ενότητα 10 : Τα μιτοχόνδρια και οι χλωροπλάστες ως τα ενεργειακά κέντρα των ευκαρυωτικών κυττάρων Παναγιωτίδης Χρήστος

Διαβάστε περισσότερα

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer)

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ 17.1 Η πυροσταφυλική αφυδρογονάση συνδέει τη γλυκόλυση με τον κύκλο του κιτρικού οξέος 17.2 O κύκλος του κιτρικού οξέος οξειδώνει μονάδες δύο ατόμων

Διαβάστε περισσότερα

Συνδυάζοντας το πρώτο και το δεύτερο θερμοδυναμικό αξίωμα προκύπτει ότι:

Συνδυάζοντας το πρώτο και το δεύτερο θερμοδυναμικό αξίωμα προκύπτει ότι: Συνδυάζοντας το πρώτο και το δεύτερο θερμοδυναμικό αξίωμα προκύπτει ότι: Για να είναι μια αντίδραση αυθόρμητη, πρέπει η μεταβολή της ελεύθερης ενέργειας της αντίδρασης να είναι αρνητική. Η μεταβολή της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΜΗΜΑ:Β 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Είναι γνωστό πως οποιοσδήποτε οργανισμός, για να λειτουργήσει χρειάζεται ενέργεια. Η ενέργεια αυτή βρίσκεται

Διαβάστε περισσότερα

Καθηγητής Δ. Μόσιαλος

Καθηγητής Δ. Μόσιαλος Μικροβιολογία-Ιολογία Επίκουρος Καθηγητής Καθηγητής Δ. Μόσιαλος Βιοενεργητική μικροβίων Βακτηριακή Γενετική Επισκόπηση Βακτηριοφάγων Προκαρυωτική ποικιλότητα (Βακτήρια) Προκαρυωτική ποικιλότητα (Αρχαία)

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΩΡΓΟΣ Μ. Β2 ΒΙΟΛΟΓΙΑ 3ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ Μ. Β2 ΒΙΟΛΟΓΙΑ 3ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Μ. Β2 ΒΙΟΛΟΓΙΑ 3ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Οι οργανισμοί εξασφαλίζουν την απαραίτητα ενέργεια που τους χρειάζεται διασπώντας θρεπτικές ουσίες οι οποίες εμπεριέχονται στην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ. της Νικολέτας Ε. 1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ)

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ. της Νικολέτας Ε. 1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ) ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ της Νικολέτας Ε. 3ο Κεφάλαιο Περιληπτική Απόδοση 3.1. Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός και Βιοενεργητική. [Τίτλος εγγράφου] ΣΠΥΡΟΣ Ξ. Β 2

Μεταβολισμός και Βιοενεργητική. [Τίτλος εγγράφου] ΣΠΥΡΟΣ Ξ. Β 2 Μεταβολισμός και Βιοενεργητική [Τίτλος εγγράφου] ΣΠΥΡΟΣ Ξ. Β 2 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 - Μεταβολισμός - Εισαγωγή Πολύ μεγάλο ρόλο στην λειτουργία ενός οργανισμού παίζει η ενέργεια και η κατάλληλη αξιοποίησή της.

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΤΕΙ Αθήνας Εαρινό Εξάμηνο 2006 2007 a 1 η Εξέταση στην Βιοχημεία. Ονοματεπώνυμο : Τυπικό εξάμηνο : Αριθμός Μητρώου :

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΤΕΙ Αθήνας Εαρινό Εξάμηνο 2006 2007 a 1 η Εξέταση στην Βιοχημεία. Ονοματεπώνυμο : Τυπικό εξάμηνο : Αριθμός Μητρώου : Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΤΕΙ Αθήνας Εαρινό Εξάμηνο 2006 2007 a 1 η Εξέταση στην Βιοχημεία Ονοματεπώνυμο : Τυπικό εξάμηνο : Αριθμός Μητρώου : 1. Στο παρακάτω διάγραμμα του κύκλου του Krebs να σημειωθούν

Διαβάστε περισσότερα

Kυτταρική Bιολογία. Μιτοχόνδρια & Χλωροπλάστες - Τα Ενεργειακά Κέντρα των Ευκαρυωτικών Κυττάρων ΔIAΛEΞΕΙΣ 24 & 25 (27 /5/2016)

Kυτταρική Bιολογία. Μιτοχόνδρια & Χλωροπλάστες - Τα Ενεργειακά Κέντρα των Ευκαρυωτικών Κυττάρων ΔIAΛEΞΕΙΣ 24 & 25 (27 /5/2016) Kυτταρική Bιολογία ΔIAΛEΞΕΙΣ 24 & 25 (27 /5/2016) Μιτοχόνδρια & Χλωροπλάστες - Τα Ενεργειακά Κέντρα των Ευκαρυωτικών Κυττάρων Τα κύρια σημεία των διαλέξεων 24 & 25 Αποικοδόμηση & οξείδωση μακρομορίων,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 3 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ (μεταβολισμός)

ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 3 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ (μεταβολισμός) ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 3 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ (μεταβολισμός) ΜΑΘΗΤΗΣ: Ν. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΜΗΜΑ: Β2 Ο όρος «ενέργεια» πρωτοχρησιμοποιήθηκε πριν από δύο περίπου αιώνες, με τη βιομηχανική επανάσταση, και έγινε οικείος στον

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός. Ενέργεια και οργανισμοί Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες Φωτοσύνθεση Κυτταρική αναπνοή

Μεταβολισμός. Ενέργεια και οργανισμοί Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες Φωτοσύνθεση Κυτταρική αναπνοή Άννα Ν. Εισαγωγή Μεταβολισμός Ενέργεια και οργανισμοί Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες Φωτοσύνθεση Κυτταρική αναπνοή Ενέργεια υπάρχει στο περιβάλλον μας και η παρουσία της γίνεται φανερή με διάφορους τρόπους

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη 3 ου κεφαλαίου. Όλγα Σ.

Περίληψη 3 ου κεφαλαίου. Όλγα Σ. Περίληψη 3 ου κεφαλαίου. Όλγα Σ. (3.1) Όλοι οι οργανισμοί, ζωικοί και φυτικοί, προκειμένου να επιβιώσουν και να διατελέσουν τις λειτουργίες τους, χρειάζονται ενέργεια. Με αφορμή τα ερωτήματα για ποιό λόγο

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά ενεργειακά συστήματα. Δρ. Μαρία Παπανδρέου 2018

Βασικά ενεργειακά συστήματα. Δρ. Μαρία Παπανδρέου 2018 Βασικά ενεργειακά συστήματα Δρ. Μαρία Παπανδρέου 2018 Χημική Ηλεκτρική Ηλεκτρομαγνητική Θερμική Μηχανική Πυρηνική Πηγές ενέργειας Ενέργεια από την κυτταρική δραστηριότητα Η ενέργεια-κυρίως- απελευθερώνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ. Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ. Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί Η ζωή στον πλανήτη μας στηρίζεται στην ενέργεια του ήλιου. Η ενέργεια αυτή εκπέμπεται με τη μορφή ακτινοβολίας. Ένα πολύ μικρό μέρος αυτής της ακτινοβολίας

Διαβάστε περισσότερα

Κων/νος Μ. Β 2 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Κων/νος Μ. Β 2 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Κων/νος Μ. Β 2 -ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ( Περίληψη 3 ου κεφαλαίου: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ) Η διαρκής αναζήτηση της ανθρωπότητας για το ερώτημα

Διαβάστε περισσότερα

Β α σ ι κ έ ς α ρ χ έ ς μ ε τ α β ο λ ι σ μ ο ύ

Β α σ ι κ έ ς α ρ χ έ ς μ ε τ α β ο λ ι σ μ ο ύ Β α σ ι κ έ ς α ρ χ έ ς μ ε τ α β ο λ ι σ μ ο ύ 7.1. Εισαγωγή Εάν παρατηρήσουμε τις δραστηριότητες των διάφορων ειδών του ζωικού βασιλείου, μπορούμε εύκολα να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι όλα τα είδη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ 1ο Ζωολογία Δ. Ματθόπουλος 1 ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ Από έδρας Δ. Ματθόπουλος Ζωολογία Δ. Ματθόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

KΕΦΑΛΑΙΟ 3ο Μεταβολισμός. Ενότητα 3.1: Ενέργεια και Οργανισμοί Ενότητα 3.2: Ένζυμα - Βιολογικοί Καταλύτες

KΕΦΑΛΑΙΟ 3ο Μεταβολισμός. Ενότητα 3.1: Ενέργεια και Οργανισμοί Ενότητα 3.2: Ένζυμα - Βιολογικοί Καταλύτες KΕΦΑΛΑΙΟ 3ο Μεταβολισμός Ενότητα 3.1: Ενέργεια και Οργανισμοί Ενότητα 3.2: Ένζυμα - Βιολογικοί Καταλύτες Να συμπληρώσετε με τους κατάλληλους όρους τα κενά στις παρακάτω προτάσεις: 1. Ο καταβολισμός περιλαμβάνει

Διαβάστε περισσότερα

Το κύτταρο και ο κυτταρικός μεταβολισμός

Το κύτταρο και ο κυτταρικός μεταβολισμός Department of Chemical Το κύτταρο και ο κυτταρικός μεταβολισμός Αναπλ. Καθηγητής Δημοσθένης Σαρηγιάννης 1 Department of Chemical Κυτταρική αναπνοή Λαμβάνει χώρα σε τρία στάδια Γλυκόλυση, ένα μόριο γλυκόζης

Διαβάστε περισσότερα

1. Στο παρακάτω διάγραμμα του κύκλου του Krebs να σημειωθούν τα ρυθμιστικά ένζυμα, οι ρυθμιστές και ο τρόπος με τον οποίο δρουν. ΜΟΝ.

1. Στο παρακάτω διάγραμμα του κύκλου του Krebs να σημειωθούν τα ρυθμιστικά ένζυμα, οι ρυθμιστές και ο τρόπος με τον οποίο δρουν. ΜΟΝ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΤΕΙ Αθήνας Χειμερινό Εξάμηνο 2007 2008 a 1 η Εξέταση στην Βιοχημεία Ονοματεπώνυμο : Τυπικό εξάμηνο : Αριθμός Μητρώου : 1. Στο παρακάτω διάγραμμα του κύκλου του Krebs να σημειωθούν

Διαβάστε περισσότερα

.CH 3 COOH + NH 4 α) CH 3 CN + 2H 2 O H + β) CH CH + H 2 O CH 3 CH=O γ) CH 3 NH 2 + H 2 O CH 3 NH OH -. α) Α: CH 3 CH=CH 2

.CH 3 COOH + NH 4 α) CH 3 CN + 2H 2 O H + β) CH CH + H 2 O CH 3 CH=O γ) CH 3 NH 2 + H 2 O CH 3 NH OH -. α) Α: CH 3 CH=CH 2 www.romvos.edu.gr ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΤΑΡΤΗ 04 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 XHMEIA ΒΙΟXHMEIA ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Η σωστή απάντηση είναι το γ. Α2. Η σωστή

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ. Ένζυμα: οι καταλύτες στο σώμα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ. Ένζυμα: οι καταλύτες στο σώμα ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ένζυμα: οι καταλύτες στο σώμα μας Βιοενεργητική Η Βιοενεργητική είναι ιδιαίτερος κλάδος της Bιολογίας της οποίας κύριο αντικείμενο έρευνας και μελέτης είναι οι τρόποι με τους οποίους οι οργανισμοί

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός των Υδατανθράκων

Μεταβολισμός των Υδατανθράκων Μεταβολισμός των Υδατανθράκων 1 Συνολική παρουσίαση πρωτεϊνες ADP + P i αμινοξέα ADP + P i πολυσακζαρίτης ADP + P i εξόζες πεντόζες λίπη ADP + P i Λιπαρά οξέα ουρία Κύκλος ουρίας C 2 ADP + P i ADP + P

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΨΗ & ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ (ΣΑΚΧΑΡΩΝ) ΓΛΥΚΟΛΥΣΗ Ι

ΠΕΨΗ & ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ (ΣΑΚΧΑΡΩΝ) ΓΛΥΚΟΛΥΣΗ Ι ΠΕΨΗ & ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ (ΣΑΚΧΑΡΩΝ) ΓΛΥΚΟΛΥΣΗ Ι Σύνοψη: Πέψη, αποικοδόμηση & μεταβολισμός υδατανθράκων Δομή & βιολογική σημασία της γλυκόζης Δομή υδατανθρακών τροφής Πέψη υδατανθρακών τροφής Αμυλάση

Διαβάστε περισσότερα

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) Βασικές Αρχές Βιοχημείας (Lehninger) Κεφ. 15

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) Βασικές Αρχές Βιοχημείας (Lehninger) Κεφ. 15 BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) Βασικές Αρχές Βιοχημείας (Lehninger) Κεφ. 15 ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ 15.1 O μεταβολισμός αποτελείται από πολλές συζευγμένες και διασυνδεδεμένες αντιδράσεις 15.2 Η ATP είναι

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός του γλυκογόνου. Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση. Από που προέρχεται το μυϊκό και ηπατικό γλυκογόνο;

Μεταβολισμός του γλυκογόνου. Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση. Από που προέρχεται το μυϊκό και ηπατικό γλυκογόνο; Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση Μεταβολισμός του γλυκογόνου Το γλυκογόνο είναι ο αφθονότερος υδατάνθρακας των ζώων Το γλυκογόνο αποθηκεύεται κυρίως στο ήπαρ (3-7% κατά βάρος) και στους μύες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙO 3 Κυτταρικός Μεταβολισμός

ΚΕΦΑΛΑΙO 3 Κυτταρικός Μεταβολισμός 7 η Έκδοση ΚΕΦΑΛΑΙO 3 Κυτταρικός Μεταβολισμός Μέρος A ΠΕΡΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α. Η λειτουργία απλών μηχανών εξαρτάται από ενέργεια: - κίνηση αυτοκινήτου= βενζίνη / πετρέλαιο - θέρμανση χειμώνα= πετρέλαιο - λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

Το κύτταρο και ο κυτταρικός μεταβολισμός

Το κύτταρο και ο κυτταρικός μεταβολισμός Το κύτταρο και ο κυτταρικός μεταβολισμός Αναπλ. Καθηγητής Δημοσθένης Σαρηγιάννης 1 Το κύτταρο 2 Ρόλος κυτταρικών οργανιδίων Πυρήνας περιέχει τα μόρια DNA μαζί με άλλες συνδεμένες πρωτεΐνες και περιβάλλονται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (1). Τι είναι η φωτοσυνθετική φωσφορυλίωση και σε τι διακρίνεται; Είναι η διαδικασία κατά την οποία παράγεται ATP (στο χλωροπλάστη), με δέσμευση φωτεινής

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Βιοτεχνολογίας Τροφίμων

Αρχές Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Αρχές Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Ενότητα 3: Εφαρμογές Βιομηχανικής Βιοτεχνολογίας: Στοιχεία Μικροβιακού Μεταβολισμού(2/3), 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Διδάσκων: Δρ. Σεραφείμ Παπανικολαου

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός των σακχάρων

Μεταβολισμός των σακχάρων Μεταβολισμός των σακχάρων 9.1. Γλυκόλυση Με τον όρο γλυκόλυση εννοούμε την αλληλουχία των αντιδράσεων η οποία μετατρέπει τη γλυκόζη σε πυροσταφυλικό με ταυτόχρονη παραγωγή ΑΤΡ. Η πορεία αυτή είναι όμοια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΘΕΜΑ Α Α.1. γ Α.2. δ ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Α.. α. Σωστό, β. Λάθος,

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΤΕΙ Αθήνας Εαρινό Εξάμηνο a Εξεταστική περίοδος Σεπτεμβρίου στην Βιοχημεία

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΤΕΙ Αθήνας Εαρινό Εξάμηνο a Εξεταστική περίοδος Σεπτεμβρίου στην Βιοχημεία Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων ΤΕΙ Αθήνας Εαρινό Εξάμηνο 2011 2012 a Εξεταστική περίοδος Σεπτεμβρίου στην Βιοχημεία Ονοματεπώνυμο : Τυπικό εξάμηνο : Αριθμός Μητρώου : Υπογραμμίστε το βιβλίο που χρησιμοποιείτε:

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΛΙΝΤΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ

ΟΛΛΙΝΤΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Κ Kάνιγγος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΟΛΛΙΝΤΖΑ 10, (5ος όροφ. Τηλ: 210-3300296-7. www.kollintzas.gr 1. Χημική σύσταση του κυττάρου. 2. Δομή και λειτουργία του κυττάρου. 3. Μεταβολισμός: βασικές αρχές,

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4. Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc Utopia Publishing, All rights reserved

Κεφάλαιο 4. Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc Utopia Publishing, All rights reserved Κεφάλαιο 4 Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc. Οι νόμοι της Θερμοδυναμικής 1 ος Νόμος της θερμοδυναμικής (αρχή διατήρησης της ενέργειας) Η ενέργεια δεν δημιουργείται ούτε καταστρέφεται Αλλάζει μορφή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (1). Τι είναι η φωτοσυνθετική φωσφορυλίωση και σε τι διακρίνεται; (2). Εξηγήστε το ρόλο των ουσιών (α) καρβοξυδισμουτάση (β) NADPH στη σκοτεινή φάση της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/06/2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ Α A1. γ A2. δ A3. α) Σ β) Λ

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός πρωτεϊνών και των αμινοξέων

Μεταβολισμός πρωτεϊνών και των αμινοξέων Μεταβολισμός πρωτεϊνών και των αμινοξέων Πρωτεΐνες Πολυσακχαρίτες Λίπη Γαλακτικό Γλυκόζη Αμινοξέα Πρωτεΐνες οργανισμού Δεξαμενή Αζώτου Πυροστα φυλικό Γλυκονεογένεση Γλυκόλυση Acetyl-CoA 6- φωσφορική Γλυκόζη

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΛΥΣΗΣ, ΓΛΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ & ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΛΥΣΗΣ, ΓΛΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ & ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΛΥΣΗΣ, ΓΛΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ & ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ Σύνοψη: Ρύθμιση Γλυκόλυσης Στάδια γλυκόλυσης 1 ο Στάδιο: Δέσμευση & ενεργοποίηση γλυκόζης Εξοκινάση 6-Φωσφορική Γλυκόζη (-ΑΤΡ), Iσομεράση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Μαρίνος Ιωάννου, Ιωάννα Καλλιώρα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Μαρίνος Ιωάννου, Ιωάννα Καλλιώρα ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 15 02 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Μαρίνος Ιωάννου, Ιωάννα Καλλιώρα ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ A Για τις ερωτήσεις Α1 έως Α4 να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Μεταβολισμός

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Μεταβολισμός ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Μεταβολισμός ονομάζεται η αξιοποίηση της ενέργειας και των στοιχείων του περιβάλλοντος για την εκτέλεση βιοχημικών διεργασιών που γίνονται στα κύτταρα ενός ζωικού ή

Διαβάστε περισσότερα

ÈÅÌÁÔÁ 2011 ÏÅÖÅ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1 ο. ΘΕΜΑ 2 ο δ δ α. Λ β. Λ γ. Σ δ. Λ ε.

ÈÅÌÁÔÁ 2011 ÏÅÖÅ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1 ο. ΘΕΜΑ 2 ο δ δ α. Λ β. Λ γ. Σ δ. Λ ε. 1 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ 1 ο 1.1. δ 1.. δ 1.. α. Λ β. Λ γ. Σ δ. Λ ε. Σ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1.. CH C CH CuCl NH CH C CCu NH Cl CH CH MgCl H O CH CH Mg(OH)Cl 1.5. A: CH OH B: CH Cl

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 Η. Ο κύκλος του Krebs

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 Η. Ο κύκλος του Krebs ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 Η Ο κύκλος του Krebs 1 Ο κύκλος του Krebs Κρεμπς, Χανς Άντολφ(1900 1981). Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιατρική, στη Γερμανία το 1925 και το 1932 μετανάστευσε

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗ 19-21 -10681 210 3824614 210 3847670 www.irakleitos.gr ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β') ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ. Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ (1ος Κύκλος) ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ. Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ (1ος Κύκλος) ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑ Α Α. δ Α2 Α3 Α4 Α5 α Σ Λ Σ Λ Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ (ος Κύκλος) ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ηµεροµηνία: Τετάρτη 5 Απριλίου 205 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες Α: CH3CH2COOCH2CH3 Β:

Διαβάστε περισσότερα

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer)

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ 18.1 H οξειδωτική φωσφορυλίωση στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς λαμβάνει χώρα στα μιτοχόνδρια. 18.2 H οξειδωτική φωσφορυλίωση εξαρτάται από τη μεταφορά

Διαβάστε περισσότερα

9/5/2015. Σάκχαρα. πηγή ενεργειακού δυναµικού για τα φυτικά κύτταρα. Πρωτεΐνες. Ποσό της ηλιακής ενέργειας που φθάνει στη γη 13 x 10 23 cal

9/5/2015. Σάκχαρα. πηγή ενεργειακού δυναµικού για τα φυτικά κύτταρα. Πρωτεΐνες. Ποσό της ηλιακής ενέργειας που φθάνει στη γη 13 x 10 23 cal Δηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Τµήµα Αγροτικής Ανάπτυξης ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ «Ροή της βιολογικής ενέργειας και ρόλος των ενζύµων» Ορεστιάδα 2015 Ροή της βιολογικής ενέργειας Ποσό της ηλιακής ενέργειας που

Διαβάστε περισσότερα

Φωτοσύνθεση. κυτταρική αναπνοή άμυλο. άλλες οργανικές ουσίες

Φωτοσύνθεση. κυτταρική αναπνοή άμυλο. άλλες οργανικές ουσίες Φωτοσύνθεση Φωτοσύνθεση Φωτοσύνθεση κυτταρική αναπνοή άμυλο άλλες οργανικές ουσίες Φωτοσύνθεση hv χημική ενέργεια 1. Φωτεινές αντιδράσεις Διέγερση χλωροφύλλης Αλυσίδα μεταφοράς e - (Σχήμα Ζ της φωτοσύνθεσης)

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα ιάλεξης ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Υ ΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ. Ρόλος των υδατανθράκων. Υδατάνθρακες. ιάσπαση υδατανθράκων

Θέµατα ιάλεξης ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Υ ΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ. Ρόλος των υδατανθράκων. Υδατάνθρακες. ιάσπαση υδατανθράκων Θέµατα ιάλεξης MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Υ ΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ οµή και ρόλος των υδατανθράκων στην άσκηση ιαδικασία διάσπασης της γλυκόζης

Διαβάστε περισσότερα

O Κύκλος του κιτρικού οξέος Ο κύκλος του Krebs O κύκλος των τρικαρβοξυλικών οξέων (TCA)

O Κύκλος του κιτρικού οξέος Ο κύκλος του Krebs O κύκλος των τρικαρβοξυλικών οξέων (TCA) O Κύκλος του κιτρικού οξέος Ο κύκλος του Krebs O κύκλος των τρικαρβοξυλικών οξέων (TCA) Ανασκόπηση μεταβολισμού υδατανθρακών ΗΠΑΡ Γλυκόζη ΤΡΟΦΗ Κυκλοφορία ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ Γλυκόζη ΗΠΑΡ Κυτταρόπλασμα ΗΠΑΡ (Οξέωση)

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΦΩΣΦΟΡΥΛΙΩΣΗ Ι Η ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ

ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΦΩΣΦΟΡΥΛΙΩΣΗ Ι Η ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΦΩΣΦΟΡΥΛΙΩΣΗ Ι Η ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ Σύνοψη: Οξειδωτική Φωσφορυλίωση Σύνοψη: Αναπνευστική αλυσίδα (μεταφοράς ηλεκτρονίων) Οξειδωτική φωσφορυλίωση Τι είναι; Οξειδωτική φωσφορυλίωση Τι είναι;

Διαβάστε περισσότερα

ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ: ΦΩΤΕΙΝΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ: ΦΩΤΕΙΝΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ: ΦΩΤΕΙΝΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Θερινό εξάμηνο 2015 Φωτοσύνθεση Η δέσμευση ηλιακής ενέργειας από τα φυτά, η μετατροπή

Διαβάστε περισσότερα

Φωτοσύνθεση. κυτταρική αναπνοή άμυλο. άλλες οργανικές ουσίες

Φωτοσύνθεση. κυτταρική αναπνοή άμυλο. άλλες οργανικές ουσίες Φωτοσύνθεση Φωτοσύνθεση Φωτοσύνθεση κυτταρική αναπνοή άμυλο άλλες οργανικές ουσίες γίνεται δυνατή μια αντίδραση που κάτω από άλλες συνθήκες δεν θα μπορούσε να συμβεί. Τι είναι και γιατί χρειάζεται το NADPH

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ. Η βάση της ζωής στα Πρώτιστα στα Φυτά και στα Κυανοβακτήρια. Γεώργιος Ν. Χώτος καθηγητής

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ. Η βάση της ζωής στα Πρώτιστα στα Φυτά και στα Κυανοβακτήρια. Γεώργιος Ν. Χώτος καθηγητής ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ Η βάση της ζωής στα Πρώτιστα στα Φυτά και στα Κυανοβακτήρια Γεώργιος Ν. Χώτος καθηγητής Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας Τµήµα Τεχνολογίας Αλιείας-Υδατοκαλλιεργειών Εργαστήριο Καλλιέργειας Πλαγκτού Η

Διαβάστε περισσότερα

Η οδός των φωσφορικών πεντοζών

Η οδός των φωσφορικών πεντοζών Η οδός των φωσφορικών πεντοζών Η οδός των φωσφορικών πεντοζών Ανασκόπηση μεταβολισμού υδατανθρακών ΗΠΑΡ Γλυκόζη ΤΡΟΦΗ Κυκλοφορία ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ Γλυκόζη ΗΠΑΡ Κυτταρόπλασμα ΗΠΑΡ (Οξέωση) NADH CO 2 ΟΞΕΙΔ. ΦΩΣΦ.

Διαβάστε περισσότερα

Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001

Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001 Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Ζήτηµα 1ο 1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: Η σταθερά Κ w στους 25 ο C έχει τιµή 10-14 : α.

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 24 Μεταβολισμός και Παραγωγή Ενέργειας

Κεφάλαιο 24 Μεταβολισμός και Παραγωγή Ενέργειας Κεφάλαιο 24 Μεταβολισμός και Παραγωγή Ενέργειας Σύνοψη Το σύνολο των χημικών αντιδράσεων που συμβαίνουν σε έναν οργανισμό αποτελεί τον μεταβολισμό. Διακρίνεται στον αναβολισμό και τον καταβολισμό. Ο καταβολισμός

Διαβάστε περισσότερα

Τα ζωντανά κύτταρα απαιτούν «µεταγγίσεις» ενέργειας. Κυτταρική αναπνοή: Αποκτώντας χηµική ενέργεια. Ζωή σηµαίνει µεταβολικό έργο

Τα ζωντανά κύτταρα απαιτούν «µεταγγίσεις» ενέργειας. Κυτταρική αναπνοή: Αποκτώντας χηµική ενέργεια. Ζωή σηµαίνει µεταβολικό έργο Κυτταρική αναπνοή: Αποκτώντας χηµική ενέργεια Εικόνα 9.1 Με ποιον τρόπο αξιοποιεί το γιγάντιο πάντα τη χημική ενέργεια των φύλλων ώστε να τροφοδοτήσει ενεργειακά τις 9λειτουργίες του; Β Α Σ Ι Κ Ε Σ Ε Ν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 22/05/2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: XHMEIA-BIOXHMEIA ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΘΕΜΑ Α A1. δ A2. β A3. Λάθος

Διαβάστε περισσότερα