Κρυολιπόλυση Ιστορική αναδρομή

Transcript

1 Κρυολιπόλυση Η Κρυολιπόλυση είναι μια καινοτόμος μη επεμβατική μέθοδος, που αντιμετωπίζει οριστικά σύμφωνα με τους υποστηρικτές της το επίμονο τοπικό πάχος, επιδεικνύοντας αποτελέσματα τα οποία προσομοιάζουν με αυτά της λιποαναρρόφησης. Αποτελεί μια επιστημονικά αποδεδειγμένη και κλινικά τεκμηριωμένη πρακτική χρήσης πολύ χαμηλών θερμοκρασιών, η οποία εξαφανίζει τα λιποκύτταρα μέσω μιας φυσιολογικής διαδικασίας απόπτωσης. Ιστορική αναδρομή Η Κρυοθεραπεία έχει ήδη μια μακρά πορεία στην Ιατρική και την Αισθητική. Στην Ιατρική χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση εγκαυμάτων και σε οξείς τραυματισμούς. Στη Δερματολογία χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια για αφαίρεση ακτινικών κερατώσεων, μυρμηκιών, επιφανειακών δερματικών όγκων κλπ. Από την πρώτη χρήση του διοξειδίου του άνθρακα («υγρός πάγος»), έως την πιο πρόσφατη χρήση του υγρού αζώτου, η ιατρική έχει χρησιμοποιήσει την ψύξη του δέρματος για επιλεκτική νέκρωση ιστού σε πολλές παθήσεις και δερματικές καταστάσεις γενικά. Η επίδραση των ψυχρών επιθεμάτων έχει επίσης ευρεία χρήση στη Φυσικοθεραπεία, για μείωση πόνων, μυοσκελετικών τραυματισμών και φλεγμονών, με ιστορία που πηγαίνει πίσω ατο παρελθόν πολλές εκατοντάδες χρόνια. Στην περίπτωση της Αισθητικής, υπάρχουν εδώ και αρκετά χρόνια θεραπείες μείωσης πόντων λίπους και βελτίωσης της κυτταρίτιδας και του δερματικού τόνου με τη χρήση γαζών εμποτισμένων με ειδικά υγρά τα οποία, με την επαφή τους με το νερό στο οποίο διαλύονται, ρίχνουν πολύ τη θερμοκρασία του μίγματος. Οι γάζες αυτές τυλίγονται γύρω από τις προβληματικές περιοχές και μένουν ατο σώμα για περίπου λεπτά, μειώνοντας πολύ τη θερμοκρασία του δέρματος. Η δευτερογενής αγγειοδιαστολή που προκαλείται μέσω αυτής της διαδικασίας είναι και αυτή που φέρνει και τα επιθυμητά αποτελέσματα στην εμφάνιση πρωτίστως της κυτταρίτιδας. Η πρώτη αναφορά της ευαισθησίας του ανθρώπινου σωματικού λιπώδους ιστού στην έντονη ψύξη έγινε το 1902 (!) από τον Hochsinger. Ο Hochsinger περιέγραψε την εμφάνιση σκληρών οζιδίων κάτων από το πηγούνι μικρών παιδιών, τα οποία τα απέδωσε

2 σε «οξεία αντίδραση στην ψύξη» («acute freezing reaction»). Το 1970, οι Epstein και Oren ανέφεραν την εμφάνιση ενός σκληρού κόκκινου οζιδίου στο μάγουλο ενός μικρού παιδιού, το οποίο έδωσε τη σειρά του σε μια παροδική τοπική νέκρωση του λιπώδους ιστού (το λεγόμενο «λακκάκι»). Το παιδάκι αυτό έτρωγε πολύ συχνά γρανίτα παγωτό σε ξυλάκι. Βασιζόμενοι σε παρόμοιες παρατηρήσεις προηγούμενων επιστημόνων σε παιδιά και εφήβους κυρίως από το 1940 και μετά, οι Epstein και Oren εισήγαγαν τον όρο «popsickle panniculitis» (popsickle είναι το παγωτό γρανίτα ξυλάκι και panniculitis η φλεγμονή του υποδέρματος ή υποδερματίτιδα), για να περιγράψουν παρόμοια φαινόμενα αντίδρασης του λιπώδους ιστού στο ψύχος. Η χρήση του ψύχους στην Κρυολιπόλυση Μέσα από την παρατήρηση της παραπάνω θεωρίας, καθώς και παρόμοιων φαινομένων αντίδρασης του λιπώδους ιστού στην ψύξη, οι επιστήμονες που ασχολούνται με την ολοένα και αυξανόμενη αναζήτηση καινούριων μεθόδων για τη μείωση του περιττού λίπους στο σώμα του σύγχρονου και συνήθως υπέρβαρου ανθρώπου, πήγαν τις θεωρίες αυτές ένα βήμα πιο πέρα. Έθεσαν έτσι τις θεωρίες αυτές στην υπηρεσία της Αισθητικής, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες του σήμερα, σε συνάρτηση με τον τρόπο ζωής μας και τις διατροφικές μας συνήθειες. Είναι δεδομένο ότι το λίπος είναι συνήθως επίμονο, προτιμά να συσσωρεύεται σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος και αντιστέκεται, τόσο στη συστηματική και στοχευμένη άσκηση, όσο και στην υγιεινή διατροφή. Έχει και αυτό όμως, όπως προαναφέραμε, το αδύνατο σημείο του: Δεν αντέχει το υπερβολικό ψύχος. Η αντίδραση μάλιστα στο ψύχος του πλούσιου σε λιπίδια ιστού του δέρματος είναι πολύ μεγαλύτερη (σε σημείο «τραυματισμού»), από αυτή του περιβάλλοντος ιστού, οποίος είναι πλούσιος σε νερό. Έτσι, τα λιποκύτταρα του υποδέρματος φαίνεται ότι στην έκθεσή τους στο ψύχος για συγκεκριμένο χρόνο και σε συγκεκριμένη θερμοκρασία τραυματίζονται αμετάκλητα και τελικά αποπίπτουν, ενώ ο περιβάλλων ιστός, οποίος περιέχει πολύ περισσότερο νερό και πολύ λιγότερα λιπίδια μένει σχετικά ανεπηρέαστος. Βασισμένοι σε αυτές και πολλές άλλες δικές τους παρατηρήσεις και θεωρίες και μετά από μια σειρά κλινικών μελετών, κυρίως σε γουρούνια, οι Manstein et al. από το πανεπιστήμιο του Harvard, εισήγαγαν μόλις το 2007 τον όρο «Κρυολιπόλυση» (Cryolipolysis),

3 για να περιγράψουν μια επαναστατική, μη επεμβατική μέθοδο μείωσης του τοπικού πάχους με τη χρήση της εφαρμογής ψύχους με συγκεκριμένο τρόπο στο δέρμα. Οι έρευνες και η θεωρία της Κρυολιπόλυσης των παραπάνω επιστημόνων οδήγησαν και στην κατασκευή της πρώτης συσκευής Κρυολιπόλυσης στις ΗΠΑ, από την εταιρία ZELTIQ Aesthetics Inc. Από τότε έχουν προκύψει πολλές άλλες συσκευές Κρυολιπόλυσης, από διάφορες εταιρίες. Το Σεπτέμβριο του 2010, ο FDA έδωσε έγκριση Αποτελεσματικότητας στην Κρυολιπόλυση, αλλά έως σήμερα, η μόνη συσκευή που έχει πάρει έγκριση Αποτελεσματικότητας και Ασφάλειας είναι η συσκευή CoolSculpting της ZELTIQ, ενώ αξίζει να σημειώσουμε ότι είναι η μόνη συσκευή έως τώρα που έχει στο «οπλοστάσιό» της κλινικές μελέτες. Η συσκευή Κρυολιπόλυσης CoolSculpting της εταιρίας ZELTIC Aesthetics Inc. Επιλογή Κατάλληλου Περιστατικού Η πρώτη και σημαντικότερη παράμετρος επιτυχίας (αλλά και ασφάλειας) της μεθόδου είναι η επιλογή του κατάλληλου περιστατικού. Λόγω της πολύ εντοπισμένης δράσης της κρυολιπόλυσης, ιδανικοί υποψήφιοι θεωρούνται άτομα τα οποία δεν

4 αποκλίνουν πάρα πολύ από το κανονικό τους βάρος και τα οποία ελέγχουν τη διατροφή τους. Ακόμα και σε αυτά τα άτομα, μπορεί τοπικά να υπάρχει επίμονη και αυξημένη εναπόθεση λίπους σε εντοπισμένα σημεία όπως η κοιλιά, το στομάχι, οι βραχίονες, το έσω ή και το έξω μέρος των μηρών, τους γλουτούς και τα πλαϊνά της μέσης (love handles). Πριν την εφαρμογή πρέπει να λαμβάνεται πλήρες ιατρικό ιστορικό του υποψηφίου και να ενημερώνεται το άτομο για τη διαδικασία, το αναμενόμενο αποτέλεσμα και τη χρονική έκταση στην οποία αυτό θα παγιωθεί. Επίσης πρέπει να επισημαίνεται στον υποψήφιο ότι η κρυολιπόλυση δεν είναι μέθοδος απώλειας κιλών, ούτε αντικαθιστά την άσκηση και την ισορροπημένη διατροφή. Έτσι, σε γενικές γραμμές, άτομα παχύσαρκα, με γενικευμένο συμπαγές λίπος θεωρούνται ακατάλληλα για την εφαρμογή αυτής της μεθόδου. Μεθοδολογία Κρυολιπόλυσης Η μέθοδος της κρυολιπόλυσης δεν απαιτεί χρήση αναισθησίας ή νοσηλεία. Παρ όλα αυτά, πολλοί χειριστές συνιστούν τη λήψη ενός παυσίπονου πριν την έναρξη της συνεδρίας ή ενός ελαφρού αγχολυτικού, στην περίπτωση ιδιαίτερα νευρικών ατόμων. Το τμήμα του δέρματος στου οποίου το λίπος θα εφαρμοστεί η Κρυολιπόλυση μαρκάρεται και καθαρίζεται. Πριν την εφαρμογή, εφαρμόζεται μια ειδική προστατευτική γάζα στην υπό θεραπεία περιοχή για προστασία του δέρματος από εκχυμώσεις. Κατά την έναρξη της θεραπείας, εφαρμόζεται στο δέρμα η ειδική κεφαλή, η οποία αναρροφά το δέρμα σαν βεντούζα και αρχίζει να το ψύχει. Η διάρκεια της συνεδρίας για κάθε ξεχωριστό σημείο είναι μία ώρα. Έτσι, εάν για παράδειγμα η θεραπεία θα γίνει στην εξωτερική επιφάνεια των μηρών, ο χρόνος που θα χρειαστεί να μείνει το άτομο στο χώρο θεραπείας θα είναι δύο ώρες (μία για κάθε πλευρά). Αρχικά το άτομο αισθάνεται μια έντονη ψύξη και τσιμπήματα στο σημείο εφαρμογής, η οποια υποχωρεί γρήγορα, καθώς το δέρμα μουδιάζει. Η επιθυμητή θερμοκρασία είναι 1 ο C έως 4 ο C (κάποιοι κατασκευαστές θεωρούν ότι η θερμοκρασία μπορεί να πέσει μέχρι και τους -9 ο C), κάτι το οποίο ρυθμίζεται μέσω ειδικών αισθητήρων στο εσωτερικό της κεφαλής, ώστε η θερμοκρασία να είναι σταθερή και ελεγχόμενη, εκμηδενίζοντας έτσι τις πιθανότητες βλάβης στο δέρμα. Το άτομο κατά τη διάρκεια της θεραπείας μπορεί να διαβάσει την εφημερίδα του, να εργαστεί στον υπολογιστή ή απλά να κοιμηθεί.

5 Κατά το τέλος της συνεδρίας διακόπτεται η αναρρόφηση και το δέρμα απελευθερώνεται από την κεφαλή. Αρχικά το δέρμα έχει μια συμπαγή αίσθηση και εικόνα ίδια με το σχήμα της κεφαλής, η οποία συνοδεύεται από ερυθρότητα. Μετά την αφαίρεση της προστατευτικής γάζας εφαρμόζεται χειρομάλαξη ώστε να μαλακώσει το δέρμα, να ενισχυθεί η κυκλοφορία και να βοηθηθεί η έναρξη της διαδικασίας αποβολής των κρυσταλλοποιημένων, άρα και νεκρωμένων, λιποκυττάρων. Μετά το τέλος της φάσης αυτής το άτομο μπορεί, σύμφωνα με τους κατασκευαστές, να φύγει από το χώρο εφαρμογής και να συνεχίσει τις δραστηριότητές του χωρίς ιδιαίτερη ενόχληση, χωρίς διαταραχή στην κινητικότητα ή την όρασή του και δίχως να απαιτείται φαρμακευτική αγωγή για τις επόμενες ημέρες. Γι αυτό το λόγο, στο εξωτερικό, έχει χαρακτηριστεί και ως lunch-time treatment, δηλαδή θεραπεια η οποία μπορεί να γίνει και στο διάλειμμα που κάνει κάποιος εργαζόμενος από την εργασία του για το μεσημεριανό φαγητό. Παρ όλο που η διαδικασία είναι αναίμακτη και χωρίς χρόνο ανάρρωσης, πολλά άτομα έχουν αναφέρει πως περίπου 15 λεπτά μετά την εφαρμογή αισθάνονται κράμπες και πόνο στο σημείο θεραπείας, κάτι το οποίο όμως είναι ανεκτό και υποχωρεί γρήγορα. Ελαφρύ οίδημα, υπαισθησία, μικροτσιμπήματα και μερική εκχύμωση μπορεί να παρατηρηθούν ως παρενέργειες τις επόμενες ημέρες, όμως σε όλες τις περιπτώσεις έχουν υποχωρήσει πλήρως στις επόμενες 5-10 ημέρες. Μέχρι στιγμής, σε επίσημες μελέτες δεν έχουν αναφερθεί σοβαρές ή μόνιμες παρενέργειες.

6 Κρυολιπόλυση κατά τη διάρκεια της θεραπείας στην περιοχή της κοιλιάς Κρυολιπόλυση κατά τη διάρκεια της θεραπείας στο βραχίονα

7 Η περιοχή της κοιλιάς αμέσως μετά την αφαίρεση της κεφαλής Κρυολιπόλυσης. Το τμήμα του δέρματος που ήταν αναρρροφημένο μέσα στην κεφαλή είναι ελαφρώς ερεθισμένο και με συμπαγή αίσθηση και εικόνα. Λίγο μετά την αφαίρεση της κεφαλής κρυολιπόλυσης

8 Τρόπος δράσης - Αποτελεσματικότητα Παρόλο που ο ακριβής μηχανισμός δράσης της Κρυολιπόλυσης δεν είναι απόλυτα κατανοητός από τους επιστήμονες, βασίζεται στην αρχή ότι τα λιποκύτταρα «παγώνουν» σε σημείο κυτταρικού θανάτου σε λίγο υψηλότερες θερμοκρασίες από αυτές στις οποίες παθαίνουν αντίστοιχη βλάβη τα υπόλοιπα κύτταρα του δέρματος, τα οποία είναι πιο πλούσια σε νερό. Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με μια επιλεκτική καταστροφή κυττάρων. Έτσι, σε μια σταθερή θερμοκρασία που μπορεί να κυμαίνεται από -9 ο C έως 4 ο C, η οποία θα εφαρμοστεί με κατάλληλο και σταθερό τρόπο σε μια συγκεκριμένη περιοχή, θα έχουμε θανάσιμο τραυματισμό των λιποκυττάρων του σημείου αυτού, αποφεύγοντας όμως το κρυοπάγημα, τη βλάβη δηλαδή των κυττάρων των νεύρων, των αγγείων και του συνδετικού ιστού. Μέσω των ειδικών κεφαλών των συσκευών κρυολιπόλυσης, έχουμε έτσι ταυτόχρονη ψύξη του δέρματος σε σταθερή θερμοκρασία, καθώς και αναρρόφηση του σημείου. Η αναρρόφηση βοηθά αφ ενός στην αποτελεσματικότερη ψύξη μεγαλύτερου όγκου λίπους σε μεγαλύτερο βάθος, αφ ετέρου στη μειωμένη ροή αίματος, προκειμένου να επιτευχθεί γρηγορότερα αυτή η ψύξη. Η παραμονή των λιποκυττάρων σε αυτές τις θερμοκρασίες για διάστημα 1 ώρας, έχει δείξει μετά από επιστημονική πολυετή παρατήρηση, καθώς και με κλινικές μελέτες, πως οδηγεί σε «κρυσταλλοποίησή» τους. Πιο συγκεκριμένα, με την υπερβολική ψύξη προκαλείται μια τοπική φλεγμονή στο υπόδερμα (υποδερματίτιδα ή panniculitis), η οποία μεταδίδει σήμα θανάτου στα λιποκύτταρα. Αμέσως ο οργανισμός ενεργοποιεί τη διαδικασία αποβολής των νεκρών λιποκυττάρων,εκλύοντας κυτοκίνες και άλλους διαβιβαστές φλεγμονώδους αντίδρασης. Τα προσβλεβλημένα κύτταρα συρρικνώνονται και τελικά φαγοκυτταρώνονται από μακροφάγα κύτταρα. Έτσι τα ανενεργά πια λιποκύτταρα αποβάλλλονται με φυσιολογικό τρόπο από τον οργανισμό μέσω του λεμφικού συστήματος και καθώς τα υγιή δεν έχουν ικανότητα αναπαραγωγής, δε δημιουργούνται καινούρια. Σε μια μόνο συνεδρία κρυολιπόλυσης φαίνεται πως υπάρχει μια μείωση των λιποκυτάρων του σημείου εφαρμογής κατά 20-25%, κάτι το οποιο μεταφράζεται σε μείωση πόντων μεγέθους 2,5-5 cm, αφού το πάχος του λιπώδους ιστού μειώνεται κατ αντιστοιχία και αυτό. Τα παραπάνω αποτελέσματα έχουν προκύψει και μέσω κλινικών μελετών (κυρίως σε ζώα).

9 Η διαδικασία της κρυολιπόλυσης, λόγω του μηχανισμού δράσης της, δεν προκαλεί έκλυση τοξινών στον οργανισμό, όπως σε άλλες τεχνικές, οι οποίες μπορεί να προκαλούν τη διάσπαση των λιποκυττέρων. Έτσι, δεν προκαλεί καμία διαταραχή στα λιπίδια ορού ή γενικά στο αιματολογικό προφίλ του υπό θεραπεία ατόμου, καθιστώντας την ασφαλή ακόμα και σε άτομα με συγκεκριμένα θέματα υγείας. Η όλη αυτή διαδικασία απόπτωσης των λιποκυττάρων ξεκινά αμέσως μετά το τέλος της συνεδρίας, αλλά ολοκληρώνεται αρκετό καιρό μετά. Τα πρώτα αποτελέσματα αρχίζουν να γίνονται ορατά περίπου την τρίτη εβδομάδα, ενώ συνεχίζουν να βελτιώνονται σταθερά μέχρι και τους τρεις μήνες μετά τη θεραπεία, οπότε και ολοκληρώνεται προφανώς η διαδικασία απόρριψης των νεκρών λιποκυττάρων. Σε αυτό το χρονικό διάστημα το άτομο είναι απόλυτα λειτουργικό, αφού δεν υπάρχει ουσιαστικά χρόνος ανάρρωσης και οι όποιες ενοχλήσεις υποχωρούν πλήρως μετά την πρώτη εβδομάδα. Η μόνη παρενέργεια που έχει αναφερθεί, κυρίως σε περιπτώσεις εκτεταμένης εφαρμογής σε μια συνεδρία, είναι μια υπαισθησία στην περιοχή εφαρμογής, η οποία μπορεί να κρατήσει έως και 2 μήνες. Αντιλαμβανόμαστε πως το υπό θεραπεία άτομο πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένο για το βάθος χρόνου μέσα στο οποίο θα οριστικοποιηθούν τα αποτελέσματα της κρυοθεραπείας, προκειμένου

10 να αποφασισθεί εάν θα χρειαστεί και δεύτερη συνεδρία στο ίδιο σημείο ή όχι. Γενικά, μια συνεδρία σε κάθε σημείο είναι αρκετή, ενώ ακόμα και σε περιπτώσεις επίμονου τοπικού λίπους, πολλοί χειριστές συστήνουν να περιμένει το άτομο που έχει ήδη υποβληθεί σε κρυολιπόλυση αρκετούς μήνες πριν κάνει κάποια επόμενη συνεδρία. Αντενδείξεις Κρυολιπόλυσης Εγκυμοσύνη ή Θηλασμός Γυναίκες οι οποίες βρίσκονται σε διαδικασία τεκνοποίησης Ινομυαλγία Κήλη ή ιστορικό κήλης στην υπό θεραπεία περιοχή Άτομα με αυξημένο Δείκτη Μάζας Σώματος(ΒΜΙ >34). Οι άνθρωποι με αυξημένη μυική μάζα, όπως οι bodybuilders συνήθως αποτελούν εξαίρεση Πάσχοντες από χρόνιες σοβαρές ασθένειες Πρόσφατα χειρουργημένα άτομα, εκτός και αν υπάρχει ιατρική συναίνεση Άτομα μικρότερα των 19 ετών Άτομα με λεμφοίδημα ή άλλες παθήσεις που επηρεάζουν το λεμφικό σύστημα Άτομα πολύ ευαίσθητα στο κρύο ή με ασθένεις που επηρεάζονται από το ψύχος όπως το σύνδρομο Raynaud. Άτομα με ιστορικό ανορεξίας ή βουλιμίας στους τελευταίους δώδεκα μήνες

11 Μέχρι σήμερα υπολογίζεται ότι έχουν πραγματοποιιηθεί περίπου συνεδρίες κρυολιπόλυσης στην Αμερική, ενώ η ζήτηση (αλλά και το κόστος) της αναίμακτης αυτής «λιποαναρρόφησης» είναι προς το παρόν πολύ υψηλά. Οι κλινικές μελέτες όμως είναι περιορισμένες και η μέθοδος πολύ «νέα» ακόμα, οπότε χρειάζεται μεγάλη προσοχή από υποψήφιους και χειριστές προκειμένου να διασφαλίζεται η υγεία του υπό θεραπεία ατόμου.