ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣEΩΣ ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΙΘΜ. 190/III/2001 Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

Transcript

1 ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣEΩΣ ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΙΘΜ. 190/III/2001 Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ Συνεδρίασε στην αίθουσα 611 της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης την 5η Ιουλίου 2001, ημέρα Πέμπτη και ώρα π.μ., με την εξής σύνθεση: Πρόεδρος: Ηλίας Σουφλερός, κωλυόμενου του κ. Δημήτρη Τζουγανάτου Μέλη : Ηλίας Βλάσσης, Θεόδωρος Δεληγιαννάκης, Παναγιώτης Μαντζουράνης Λεωνίδας Νικολούζος, Ιωάννης Κατσουλάκος και Νικόλαος Βέττας. Γραμματέας : Αικατερίνη Τριβέλη, κωλυόμενης της τακτικής κας Αλεξάνδρας-Μαρίας Ταραμπίκου. Τα λοιπά τακτικά και αναπληρωματικά Μέλη καίτοι προσκληθέντα δεν προσήλθαν λόγω δικαιολογημένου κωλύματος. Θέμα της Συνεδριάσεως ήταν ο προληπτικός έλεγχος της από γνωστοποιηθείσας, σύμφωνα με το άρθρο 4β του Ν. 703/77 όπως ισχύει, της απόκτησης κοινού ελέγχου επί της εταιρείας ΤΟΜΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ από τις εταιρείες ΑΚΤΩΡ ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ και ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ και τον Λουκά Γιαννακούλη αφενός και τους Ξενοφώντα Η. Ζαβιτσάνο, Τίτο Γαλενιανό, Αθανάσιο Κατρή και Ξενοφώντα Δ. Ζαβιτσάνο αφετέρου. Στη συνεδρίαση παρέστησαν α) για τις εταιρίες ΑΚΤΩΡ ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ και ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ και τον Λουκά Γιαννακούλη, ο εκπρόσωπος αυτών, κ. Γεώργιος Σωσσίδης μετά των πληρεξουσίων δικηγόρων κ. Ιωάννη Κούτρα και κας Βασιλικής Νιάτσου και β) για τους Ξενοφώντα Η. Ζαβιτσάνο, Τίτο Γαλενιανό, Αθανάσιο Κατρή και Ξενοφώντα Δ. Ζαβιτσάνο ο εκπρόσωπος τους, κ. Τίτος Εμμ. Γαλενιανός αυτοπροσώπως και μετά των ως άνω πληρεξουσίων δικηγόρων κ. Ιωάννη Κούτρα και κας Βασιλικής Νιάτσου. Στην αρχή της συνεδρίασης, το λόγο έλαβε η Γενική Εισηγήτρια της Γραμματείας, κα Σοφία Καμπερίδου, η οποία ανέπτυξε τη γραπτή εισήγησή της και πρότεινε τη μη απαγόρευση της υπό κρίση συγκέντρωσης δεδομένου ότι δεν περιορίζει σημαντικά τον ανταγωνισμό στις επιμέρους σχετικές αγορές, τις οποίες αφορά. Στην συνέχεια, το λόγο έλαβαν οι ανωτέρω πληρεξούσιοι δικηγόροι και οι εκπρόσωποι των παρισταμένων εταιριών, οι οποίοι συντάχθηκαν με την εισήγηση της Γραμματείας, ανέπτυξαν τις θέσεις αυτών, έδωσαν διευκρινήσεις και απάντησαν σε ερωτήσεις που τους υπέβαλαν ο Πρόεδρος και τα Μέλη της Επιτροπής και ζήτησαν την έγκριση της συγκέντρωσης. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού συνήλθε σε διάσκεψη την 27η Ιουλίου, ημέρα Παρασκευή και ώρα 10.30π.μ., στην ίδια ως άνω αίθουσα, 611, της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και αφού έλαβε υπόψη τα στοιχεία του σχετικού φακέλου, την εισήγηση της Γραμματείας και τις απόψεις που διετύπωσαν, εγγράφως και προφορικώς, οι ενδιαφερόμενες εταιρίες,

2 2 ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΩΣ ΕΞΗΣ : Ι. Επειδή, το άρθρο 4 του Ν.703/77, όπως ισχύει σήμερα, ορίζει στην παρ. 2, ότι συγκέντρωση επιχειρήσεων πραγματοποιείται : α) όταν συγχωνεύονται με κάθε τρόπο δύο ή περισσότερες προηγουμένως ανεξάρτητες επιχειρήσεις, β) όταν ένα ή περισσότερα πρόσωπα που ελέγχουν ήδη μία τουλάχιστον επιχείρηση ή περισσότερες επιχειρήσεις, αποκτούν άμεσα ή έμμεσα, με αγορά συμμετοχών στο κεφάλαιο ή στοιχείων του ενεργητικού, με σύμβαση ή με άλλον τρόπο, τον έλεγχο του συνόλου ή τμημάτων μιας ή περισσοτέρων επιχειρήσεων, στην παρ. 3, ότι για την εφαρμογή του παρόντος νόμου ο έλεγχος απορρέει από δικαιώματα, συμβάσεις ή άλλα μέσα, τα οποία είτε μεμονωμένα είτε από κοινού με άλλα και λαμβανομένων υπόψη των σχετικών πραγματικών ή νομικών συνθηκών, παρέχουν τη δυνατότητα καθοριστικής επίδρασης στη δραστηριότητα μιας επιχείρησης και ιδίως από : α) δικαιώματα κυριότητας ή επικαρπίας επί του συνόλου ή μέρους των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης β) δικαιώματα ή συμβάσεις, που παρέχουν δυνατότητα καθοριστικής επίδρασης στη σύνθεση, στις συσκέψεις ή στις αποφάσεις των οργάνων μιας επιχείρησης, στην παρ. 4, ότι ο έλεγχος αποκτάται από το πρόσωπο ή τα πρόσωπα ή επιχειρήσεις που : α) είναι υποκείμενα των δικαιωμάτων ή δικαιούχοι από τις συμβάσεις αυτές ή β) χωρίς να είναι υποκείμενα των δικαιωμάτων ή δικαιούχοι από τις συμβάσεις αυτές, δικαιούνται να ασκούν τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτές. Από τις παραπάνω διατάξεις συνάγεται ότι, εκτός από τη συγχώνευση, συγκέντρωση πραγματοποιείται και στην περίπτωση απόκτησης ελέγχου από μία επιχείρηση, που ενεργεί μόνη της ή από δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις που ενεργούν από κοινού. Έλεγχος δύναται επίσης να αποκτηθεί από ένα πρόσωπο, στις περιπτώσεις που το πρόσωπο αυτό ελέγχει ήδη τουλάχιστον μία άλλη επιχείρηση ή ακόμη και από συνδυασμό προσώπων, τα οποία ελέγχουν μία άλλη επιχείρηση. Ως πρόσωπο (ή πρόσωπα) νοείται τόσο το νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, όσο και το φυσικό πρόσωπο. Ο ορισμός της συγκέντρωσης καταλαμβάνει μόνο τις μεταβολές όσον αφορά τον έλεγχο των επιχειρήσεων και ως εκ τούτου η εσωτερική αναδιάρθρωση, στα πλαίσια ενός ομίλου εταιρειών, δεν δύναται να αποτελεί συγκέντρωση. Θα πρέπει ιδιαίτερα, να υπογραμμισθεί, ότι η διαπίστωση της απόκτησης ελέγχου είναι πραγματικό ζήτημα, το οποίο ερευνάται ad hoc. Τούτο, σημαίνει, ότι ο έλεγχος δύναται να απορρέει από το συνδυασμό διαφόρων συγκλινουσών ενδείξεων ή ακόμη και να αναιρείται από την ύπαρξη αντιθέτων πραγματικών στοιχείων, τα οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ικανά να ανατρέψουνε το υπάρχον τεκμήριο του ελέγχου. Θεωρείται, ότι υπάρχει έλεγχος αποκλειστικός ή κοινός, άμεσος ή έμμεσος όταν η συγκέντρωση παρέχει τη δυνατότητα καθοριστικού επηρεασμού της δραστηριότητας μιας επιχείρησης με βάση δικαιώματα ιδιοκτησίας, εκμετάλλευσης, ψήφου κ.λ.π. ή δικαιώματα από συμβάσεις (συμφωνίες μετόχων, μακροπρόθεσμες συμβάσεις οικονομικής εξάρτησης κ.λ.π.) ή οποιαδήποτε άλλα μέσα. Η απόκτηση του ελέγχου δύναται να στηρίζεται, όπως αναφέρεται στις ως άνω διατάξεις, είτε στην απόκτηση δικαιωμάτων ιδιοκτησίας ή εκμετάλλευσης του συνόλου ή ενός μέρους των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης, είτε στην απόκτηση δικαιωμάτων ψήφου, που επιτρέπουν στο δικαιούχο την αποφασιστική επιρροή στη σύνθεση των οργάνων ή στις αποφάσεις της ελεγχόμενης επιχείρησης, είτε ακόμη σε συμφωνίες μετόχων που παρέχουν τη δυνατότητα καθοριστικού επηρεασμού των αποφάσεων των οργάνων της επιχείρησης. Δύναται όμως ο έλεγχος να απορρέει κατ εξαίρεση και από σχέσεις οικονομικής εξάρτησης (π.χ.μακροπρόθεσμες συμφωνίες προμήθειας, παροχή πιστώσεων από προμηθευτές ή πελάτες), οι οποίες δύνανται να οδηγήσουν σε αποφασιστική επιρροή της επιχείρησης σε μια άλλη επιχείρηση και να παρέχουν έτσι τη δυνατότητα καθοριστικού επηρεασμού της οικονομικής συμπεριφοράς της άλλης επιχείρησης (βλ. και σημ. 9 της υπό στοιχεία 98/C66/02 Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έννοια της συγκέντρωσης, ΕΕ αριθ. C66 της , σελ. 5 και τις εκεί περαιτέρω παραπομπές). Ο έλεγχος, δύναται να είναι, είτε άμεσος, όταν αποκτάται από πρόσωπα ή επιχειρήσεις που είναι υποκείμενα δικαιωμάτων ή δικαιούχοι από συμβάσεις, είτε έμμεσος, όταν αυτός που έχει τυπικά μια

3 3 ελέγχουσα συμμετοχή, διαφέρει από το πρόσωπο ή την επιχείρηση που έχει την πραγματική εξουσία άσκησης των δικαιωμάτων που προκύπτουν από τη συμμετοχή αυτή. Στην έννοια της απόκτησης ελέγχου εμπίπτουν και οι περιπτώσεις στις οποίες επέρχεται μεταβολή της διάρθρωσης του ελέγχου, όπως η μεταβολή του κοινού ελέγχου σε αποκλειστικό ή και αντίστροφα, καθώς και η αύξηση του αριθμού των μετόχων που ασκούν κοινό έλεγχο. Περαιτέρω, ο έλεγχος δύναται, όπως προαναφέρθηκε, να εμφανισθεί είτε ως αποκλειστικός, είτε ως κοινός. Υφίσταται, κατά κανόνα, αποκλειστικός έλεγχος, όταν μία επιχείρηση αποκτά την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου και των δικαιωμάτων ψήφου μιας εταιρίας ή στην περίπτωση της λεγόμενης ειδικής μειοψηφίας, δηλαδή όταν οφείλεται σε ορισμένα ειδικά δικαιώματα του μειοψηφούντος μετόχου ή των μειοψηφούντων μετόχων, τα οποία παρέχουν τη δυνατότητα καθορισμού της στρατηγικής εμπορικής συμπεριφοράς της ελεγχόμενης επιχείρησης. Τούτο δύναται να συμβεί και όταν ένας μόνο μειοψηφών μέτοχος έχει de facto τον αποκλειστικό έλεγχο στην περίπτωση που οι υπόλοιπες μετοχές είναι διάσπαρτες σε μεγάλο αριθμό μετόχων και εφόσον ο εν λόγω μέτοχος έχει σταθερή πλειοψηφία σε ψήφους στις Γ. Συνελεύσεις, αφού, οι λοιποί μέτοχοι ούτε είναι παρόντες, ούτε εκπροσωπούνται στις συνελεύσεις αυτές. Κοινός έλεγχος υπάρχει όταν οι μέτοχοι (μητρικές εταιρίες) πρέπει να συμφωνήσουν, όσον αφορά τις σημαντικές αποφάσεις, που αφορούν την ελεγχόμενη επιχείρηση, όταν δηλαδή κάθε μέτοχος που συμμετέχει στον κοινό έλεγχο έχει το δικαίωμα να αναστείλει (μπλοκάρει) τη λήψη των στρατηγικών αποφάσεων της υπό κοινό έλεγχο επιχείρησης. Υπάρχει τεκμήριο κοινού ελέγχου όταν οι ελέγχουσες επιχειρήσεις διαθέτουν ίσα δικαιώματα ψήφου ή ίσα δικαιώματα εκπροσώπησης στα όργανα λήψης των αποφάσεων ή όταν, έστω και αν δεν υπάρχει ισότητα ψήφων ή ισότητα εκπροσώπησης, οι μειοψηφούντες μέτοχοι έχουν ειδικά πρόσθετα δικαιώματα αρνησικυρίας σε αποφάσεις που έχουν ουσιώδη σημασία για την εμπορική στρατηγική συμπεριφορά της κοινής επιχείρησης. Εξάλλου, κατά την παρ. 5 του ίδιου ως άνω άρθρου 4 του ν.703/77, όπως το εδαφ. β έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 1 παρ. 2 του Ν.2837/2000, οι πράξεις, συμπεριλαμβανομένης της σύστασης κοινής επιχείρησης, που έχουν ως αντικείμενο ή αποτέλεσμα το συντονισμό της συμπεριφοράς σε θέματα ανταγωνισμού επιχειρήσεων, που παραμένουν ανεξάρτητες, δεν αποτελούν συγκέντρωση κατά την παρ. 2 στοιχ. β. Η δημιουργία κοινής επιχείρησης, η οποία εκπληρώνει μόνιμα όλες τις λειτουργίες αυτόνομης οικονομικής ενότητας και δεν συνεπάγεται το συντονισμό της ανταγωνιστικής συμπεριφοράς μεταξύ επιχειρήσεων που παραμένουν ανεξάρτητες, αποτελεί πράξη συγκέντρωσης κατά την έννοια της παραγράφου 2 στοιχ. β'. Από την ως άνω διάταξη, προκύπτει, ότι η κοινή επιχείρηση για να αποτελέσει συγκέντρωση, υποκείμενη στον προληπτικό έλεγχο και όχι σύμπραξη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) να υπόκειται στον κοινό έλεγχο δύο ή περισσότερων ιδρυτικών επιχειρήσεων β) να εκπληρώνει μόνιμα όλες τις λειτουργίες μιας αυτόνομης επιχείρησης. Τούτο προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, ότι η κοινή επιχείρηση δραστηριοποιείται στην αγορά εκτελώντας τις συνήθεις λειτουργίες των επιχειρήσεων που ασκούν δραστηριότητες στην ίδια αγορά και ότι έχει ανεξάρτητη διαχείριση (management) και διαθέτει επαρκείς χρηματοοικονομικούς πόρους, προσωπικό και πάγια στοιχεία ενεργητικού, ούτως ώστε να ασκεί την επιχειρηματική της δραστηριότητα σε μόνιμη βάση και γ) να μην υπάρχει συντονισμός της ανταγωνιστικής συμπεριφοράς των μητρικών επιχειρήσεων. Τέλος, κατά το άρθρο 4γ παρ. 1 του ν. 703/77, όπως ισχύει, με απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού απαγορεύεται κάθε συγκέντρωση επιχειρήσεων, που υπόκειται σε προηγούμενη γνωστοποίηση και η οποία μπορεί να περιορίσει σημαντικά τον ανταγωνισμό στην εθνική αγορά ή σε σημαντικό σε συνάρτηση με τα χαρακτηριστικά των προϊόντων ή των υπηρεσιών τμήμα της και ιδίως με τη δημιουργία ή ενίσχυση δεσπόζουσας θέσης.

4 4 Σύμφωνα δε με την παρ. 2 του ιδίου άρθρου για την εκτίμηση της δυνατότητας μιας συγκέντρωσης να περιορίσει σημαντικά τον ανταγωνισμό υπό την έννοια της παρ.1 αυτού λαμβάνονται υπόψη, ιδιαίτερα η διάρθρωση όλων των σχετικών αγορών, ο πραγματικός ή δυνητικός ανταγωνισμός εκ μέρους επιχειρήσεων εγκατεστημένων εντός ή εκτός Ελλάδας, η ύπαρξη νομικών ή πραγματικών εμποδίων εισόδου στην αγορά, η θέση των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων στην αγορά και η χρηματοδοτική και οικονομική δύναμή τους, οι δυνατότητες επιλογής των προμηθευτών και των χρηστών από τις επιχειρήσεις και από άλλες ανταγωνιστικές ή δυνητικά ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, η πρόσβασή τους στις πηγές εφοδιασμού ή στις αγορές διάθεσης των προϊόντων, η εξέλιξη της προσφοράς και της ζήτησης των οικείων αγαθών και υπηρεσιών, τα συμφέροντα των ενδιάμεσων και τελικών καταναλωτών και η συμβολή στην εξέλιξη της τεχνικής και οικονομικής προόδου, υπό τον όρο ότι η εξέλιξη αυτή είναι προς το συμφέρον των καταναλωτών και δεν αποτελεί εμπόδιο για τον ανταγωνισμό. ΙΙ. Στην υπό κρίση περίπτωση, από τα έγγραφα του φακέλου, τις διευκρινήσεις των πληρεξουσίων δικηγόρων των ενδιαφερομένων επιχειρήσεων και την εν γένει συζήτηση της υπό κρίση υπόθεσης, προέκυψαν τα ακόλουθα : Στις οι εταιρίες «Άκτωρ Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία» και «Ελληνική Τεχνοδομική Ανώνυμος Τεχνική και Εμπορική Εταιρεία» και τα φυσικά πρόσωπα Λουκάς Ιωάννη Γιαννακούλης, Τίτος Εμμανουήλ Γαλενιανός, Ξενοφώντας Δημητρίου Ζαβιτσάνος, Αθανάσιος Κων/νου Κατρής και Ξενοφώντας Ηλία Ζαβιτσάνος γνωστοποίησαν με κοινό έγγραφό τους στην Γραμματεία της Επιτροπής Ανταγωνισμού, σύμφωνα με το άρθρο 4β του ν. 703/77, την εξαγορά από τις δύο εταιρείες και τον πρώτο, από τα φυσικά πρόσωπα, από κοινού, του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών της εταιρείας «Τομή Ανώνυμος Τεχνική Εταιρεία», της οποίας μοναδικοί μέτοχοι είναι τα υπόλοιπα τέσσερα ως άνω φυσικά πρόσωπα. Στις 24/03/2001 υπεγράφησαν μεταξύ αφενός των εταιρειών «Άκτωρ Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία», με διακριτικό τίτλο (και εφεξής) «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» και «Ελληνική Τεχνοδομική Ανώνυμος Τεχνική και Εμπορική Εταιρεία», με διακριτικό τίτλο (και εφεξής) «Ελληνική Τεχνοδομική Α.Ε.» και του Λουκά Ιωάννη Γιαννακούλη (εφεξής: Λ. Γιαννακούλης) και αφετέρου των Τίτου Εμμανουήλ Γαλενιανού, Ξενοφώντα Δημητρίου Ζαβιτσάνου, Αθανασίου Κων/νου Κατρή και Ξενοφώντα Ηλία Ζαβιτσάνου (εφεξής: Μέτοχοι/πωλητές) τρία (3) προσύμφωνα πωλήσεως συνολικά μετοχών της εταιρείας «Τομή Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία», με διακριτικό τίτλο (και εφεξής) «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.», της οποίας μοναδικοί και κατ ισομοιρία μέτοχοι ήταν τα τέσσερα (4), αφετέρου συμβαλλόμενα, φυσικά πρόσωπα. Με το από προσύμφωνο πώλησης μετοχών μεταξύ των Μετόχων/πωλητών και του Λ. Γιαννακούλη συμφωνήθηκε η πώληση και μεταβίβαση 200 ονομαστικών μετοχών της εταιρείας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.», που αντιστοιχούν σε ποσοστό 0,0035% του μετοχικού της κεφαλαίου. Καθένας εκ των Μετόχων /πωλητών συμφώνησε στην πώληση 50 μετοχών της εν λόγω εταιρείας. Με άλλο προσύμφωνο πώλησης μετοχών της ίδιας ημερομηνίας μεταξύ των Μετόχων/πωλητών και της εταιρείας «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» συμφωνήθηκε η πώληση και μεταβίβαση ονομαστικών μετοχών της εταιρείας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.», που αντιστοιχούν σε ποσοστό 20%. Καθένας από τους Μετόχους/πωλητές συμφώνησε στην πώληση μετοχών. Τέλος, την ίδια ημέρα ( ) με προσύμφωνο πώλησης μετοχών μεταξύ των Μετόχων/πωλητών και της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» συμφωνήθηκε η πώληση και μεταβίβαση ονομαστικών μετοχών της εταιρείας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.», που αντιστοιχούν σε ποσοστό 29,998%. Καθένας από τους Μετόχους/πωλητές συμφώνησε στην πώληση μετοχών της εταιρείας. Έτσι, μετά τις ως άνω εξαγορές η μετοχική σύνθεση της εταιρείας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.»

5 5 διαμορφώνεται ως ακολούθως : ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε. αριθμός μετοχών ποσοστό 29,998%- ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε. αριθμός μετοχών , ποσοστό 20% Λ.Γιαννακούλης αριθμός μετοχών 200, ποσοστό 0,0035%, Ξεν. Δ. Ζαβιτσάνος αριθμός μετοχών , ποσοστό 12,5%, Τ. Γαλενιανός αριθμός μετοχών , ποσοστό 12,5%, Αθ. Κατρής αριθμός μετοχών , ποσοστό 12,5%, Ξεν. H. Ζαβιτσάνος αριθμός μετοχών , ποσοστό 12,5% (Σύνολο αριθμού μετοχών , ποσοστό 100%). Παράλληλα, την ίδια ημέρα, υπεγράφη μεταξύ αφενός των εταιρειών «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» και «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και του Λ. Γιαννακούλη και αφετέρου των Μετόχων/Πωλητών «Συμφωνητικό Μετόχων», το οποίο ρυθμίζει τις μετέπειτα σχέσεις τους και υπό την προϋπόθεση της οριστικοποίησης των ως άνω προσυμφώνων. Σύμφωνα με το συμφωνητικό αυτό, η διοίκηση και διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων θα ασκείται από οκταμελές (8) Διοικητικό Συμβούλιο, στο οποίο θα συμμετέχουν τέσσερα (4) μέλη από τις εταιρίες «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» και «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και Λ. Γιαννακούλη και τέσσερα (4) από τους μετόχους πωλητές, εφόσον η αναλογία κατεχομένων μετοχών της εταιρείας από τα συμβαλλόμενα μέρη θα κυμαίνεται μέχρι το λόγο 2 προς 3 (2/3). Η απαρτία του Διοικητικού Συμβουλίου θα επιτυγχάνεται με την παρουσία τουλάχιστον των μισών συν ενός συμβούλων και οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία. Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. και ο Διευθύνων Σύμβουλος, που θα εκλέγονται μεταξύ των ως άνω διορισθέντων συμβούλων θα προέρχονται υποχρεωτικά ο ένας από το ένα συμβαλλόμενο μέρος και ο άλλος από το άλλο και θα ασκούν από κοινού όλες τις εξουσίες, αρμοδιότητες και γενικά τα δικαιώματα εκπροσώπησης της εταιρείας και διαχείρισης της εταιρικής περιουσίας και των εταιρικών υποθέσεων. Η σύνθεση αυτή, θα διατηρηθεί καθ όλη τη διάρκεια της πενταετούς (5) ισχύος της εν λόγω συμφωνίας. Σχετικά με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων στη Γενική Συνέλευση των μετόχων, η απαρτία ορίζεται γενικά στο 20% του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου, οπότε οι αποφάσεις λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία, ενώ για συγκεκριμένα ζητήματα, όπως αυτά προσδιορίζονται στο ν. 2190/20 περί ανωνύμων εταιρειών, απαιτείται απαρτία και πλειοψηφία των 2/3 του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου. Δεν προβλέπονται δικαιώματα αρνησικυρίας, τα δε δικαιώματα προτίμησης και μειοψηφίας περιορίζονται στα όσα ορίζονται από τον ως άνω νόμο. ΙΙΙ. Από τα εξαγοράζοντα μέρη οι εταιρείες «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» ανήκουν στον ίδιο όμιλο επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα η εταιρεία «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ» ιδρύθηκε το έτος 1955 ως Ε.Π.Ε. και το 1962 μετετράπη σε Α.Ε., τον δε Απρίλιο του 1994 εισήχθη στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών (ΧΑΑ). Έχει έδρα στην Αθήνα, ενώ διαθέτει γραφεία στις πόλεις Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Ξάνθη και Πάτρα. Η διάρκειά της έχει ορισθεί μέχρι το 2061, οι δε δραστηριότητές της συνίστανται κυρίως στην ανάληψη και εκτέλεση πάσης φύσεως τεχνικών έργων (δημοσίων, δημοτικών και ιδιωτικών) και πάσης φύσεως ερευνών και μελετών, στην παροχή υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου, στην ανάληψη της τεχνικής διεύθυνσης, του σχεδιασμού και της θέσης σε λειτουργία τεχνικών έργων, την ανέγερση με κάθε σύστημα οικοδομών και οικοδομικών συγκροτημάτων, την εμπορική αντιπροσώπευση και εμπορία υλικών, μηχανημάτων και εργαλείων εσωτερικού και εξωτερικού. Παράλληλα, συμμετέχει, με την απόκτηση εταιρικών συμμετοχών είτε με εξαγορές τους είτε επ ευκαιρία αυξήσεων του κεφαλαίου, σε εταιρείες του εξωτερικού, οι οποίες δραστηριοποιούνται στους τομείς της ανάληψης, κατασκευής και εκμετάλλευσης τεχνικών έργων, καθώς και σε ημεδαπές εταιρείες με ίδιες ή παρόμοιες δραστηριότητες. Η ως άνω εταιρεία κατέχει εργοληπτικό πτυχίο Η τάξης, το οποίο της

6 6 παρέχει τη δυνατότητα να λαμβάνει αυτοτελώς μέρος σε διαγωνισμούς για την εκτέλεση έργων προϋπολογισμού μέχρι 12 δις δρχ. Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας ανέρχεται σε δρχ. και βασικοί μέτοχοί της είναι οι Λ. Μπόμπολας με ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο 22,14%, Δ. Καλλιτσάντσης με ποσοστό 7,54%, Α. Καλλιτσάντσης με 6,94%, η Εθνική Τράπεζα με 5,16%, Ν. Τρίχας με 3,23% και Δ. Κούτρας με 2,49%. Το Δ.Σ. της εταιρείας, με θητεία έως την , αποτελείται από τους: Ν. Τρίχα Πρόεδρο, Ι. Κούτρα Αντιπρόεδρο, Αναστ. Καλλιτσάντση Διευθύνοντα Σύμβουλο και Τεχνικό Διευθυντή, Λεων. Μπόμπολα Διευθύνοντα Σύμβουλο και Θ. Πανταλάκη Σύμβουλο. Ο εθνικός κύκλος εργασιών της εταιρείας κατά τα τρία (3) τελευταία έτη 1998, 1999 και 2000, διαμορφώθηκε σε ευρώ, ευρώ και ευρώ ( δρχ., δρχ. και δρχ.) αντίστοιχα. Οι επιχειρήσεις του ομίλου που δημιουργήθηκε από την «Ελληνική Τεχνοδομική Α.Ε.» με την απόκτηση είκοσι εννέα (29) συμμετοχών, όπως προαναφέρθηκε, δραστηριοποιούνται κυρίως στους τομείς των κατασκευών, της εκμετάλλευσης αυτών, της παραγωγής και εκμετάλλευσης ενέργειας, της αξιοποίησης ακινήτων (real estate), της παροχής τεχνικών και οικονομικών συμβουλών, του σχεδιασμού και εκτέλεσης αναπτυξιακών προγραμμάτων, της κατεργασίας και εκμετάλλευσης πετρωμάτων και της εμπορίας οικοδομικών υλικών, των εργασιών αναπαλαίωσης κτιρίων, της διαχείρισης και εκμετάλλευσης εμπορικών πλοίων, των τουριστικών και ψυχαγωγικών υποδομών και υπηρεσιών, των τηλεπικοινωνιών. Ο ενοποιημένος εθνικός κύκλος εργασιών της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και των εταιρειών «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.», «ΤΕΒ Α.Ε.», «ΚΑΣΤΩΡ Α.Ε.», «ΤΕΧΝΟΣΑΝ Α.Ε.» και «ΕΚΓΕ Α.Ε.» (θυγατρική της «ΤΕΒ Α.Ε.» σε ποσοστό 100%) κατά τα έτη 1998, 1999 και 2000, ανήλθε σε ευρώ, ευρώ, ευρώ ( δρχ., δρχ. και δρχ.) αντίστοιχα. Η εταιρεία «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.», η οποία ανήκει στον όμιλο της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» ιδρύθηκε το έτος 1977, έχει έδρα στο Χαλάνδρι Αττικής και κατέχει εργοληπτικό πτυχίο Η τάξης. Η διάρκειά της ορίστηκε καταρχήν σε πενήντα (50) έτη. Στις δραστηριότητές της περιλαμβάνονται ο σχεδιασμός, η ανάληψη και εκτέλεση πάσης φύσεως δημοσίων, δημοτικών και ιδιωτικών τεχνικών έργων, η τεχνική διεύθυνση τεχνικών έργων ή επενδύσεων, η παροχή τεχνικών συμβουλών, η εκπόνηση μελετών, η ανέγερση οικοδομών με το σύστημα της αντιπαροχής και η πώληση ή εκμετάλλευσή τους, η εμπορική αντιπροσώπευση και εμπορία υλικών, μηχανημάτων και εργαλείων εσωτερικού και εξωτερικού. Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας ανέρχεται σε δρχ. Είναι εισηγμένη στο ΧΑΑ από το 1993 και ελέγχεται από την εταιρεία «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.», η οποία κατέχει ποσοστό 51,27% του καταβεβλημένου μετοχικού της κεφαλαίου. Το Διοικητικό Συμβούλιό της είναι επταμελές (7) και αποτελείται από τους Δ. Κούτρα, Πρόεδρο και Γεν. Διευθυντή, Δ. Καλλιτσάντση, Διευθύνοντα Σύμβουλο, Ε. Αναπολιτάνο, Αντιπρόεδρο και Θωμ Παπαδόπουλο, Ιωάν. Μπουρνάζο, Βασ. Παπαμάρκο, Αθανάσιο Κερεστετζή Συμβούλους. Ο εθνικός κύκλος εργασιών της εταιρείας κατά τα τρία τελευταία έτη 1998, 1999 και 2000, ανήλθε σε ευρώ, ευρώ και ευρώ ( δρχ., δρχ. και δρχ.) αντίστοιχα, ενώ το έτος 2000 παρουσίασε ενοποιημένο κύκλο εργασιών (μαζί με τις εταιρείες «ΤΕΜΚΑΤ Α.Τ.Ε.» και «ΤΕΜΚΑΤ Α.Ε.» στις οποίες διατηρεί συμμετοχές σε ποσοστό 70%) ύψους Ευρώ ( δρχ.). Η εταιρία «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» συμμετέχει συνολικά σε δεκατρείς (13) εταιρείες, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον κλάδο των

7 7 κατασκευών, της ενέργειας, των τηλεπικοινωνιών και πληροφοριών, του τουρισμού, της ψυχαγωγίας, της αξιοποίησης ακινήτων, της εκπόνησης αναπτυξιακών προγραμμάτων. Όσον αφορά τον όμιλο της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» σημειώνεται ότι αυτή ελέγχει άμεσα ή έμμεσα τις εταιρείες «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.», «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ- ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ Ο.Ε.», «ΤΕΧΝΟ Α.Τ.Ε.», «ΚΑΣΤΩΡ Α.Ε.», «ΤΕΧΝΟΣΑΝ Α.Ε.», «TECHNOBAU GmbH», «HELINVEST CONSTRUCTION LTD», «ΠΕΙΡΑ Α.Ε.», «Διεθνής Αλκή Α.Ε.», «Τ.Ε.Β. Α.Ε.», «ΕΚΓΕ Α.Ε.», «ΚΑΝΤΖΑ Α.Ε.», «ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙΣ Α.Ε.», «REDS Α.Ε.», «ΓΥΑΛΟΥ Α.Ε.», «ΑΤΤΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ Α.Ε.», «ΣΠΑΤΑ Α.Ε.» και «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΈΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Α.Ε.». Από αυτές τις εταιρίες τεχνικές είναι οι: «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.», «ΤΕΧΝΟ Α.Τ.Ε.», «ΚΑΣΤΩΡ Α.Ε.», «ΤΕΧΝΟΣΑΝ Α.Ε.», «Τ.Ε.Β. Α.Ε.» και «ΕΚΓΕ Α.Ε.», ενώ η εταιρεία «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΈΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Α.Ε.» δραστηριοποιείται στην αγορά της διαχείρισης και εκμετάλλευσης ενεργειακών έργων. Περαιτέρω, πρέπει να σημειωθεί ότι οι εταιρείες του περιγραφέντος ομίλου συμμετέχουν με ποσοστό ίσο ή μεγαλύτερο του 50% στις κοινοπραξίες Γ.Ε.Φ.Υ.Ρ.Α. Α.Ε., ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ Α.Ε., ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.-ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε., ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.-J&P (ΕΛΛΑΣ) Α.Τ.Ε., ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.-Τ.Ε.Σ. Α.Ε., ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.-ΑΒΑΞ Α.Ε.-Ν.Γεραρχάκης-Κ.Κουβαράς, ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε..-ΓΕΚΑΤ Α.Τ.Ε., ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.-ΠΑΝΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε., ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.-ΑΝΑΣΤΗΛΩΤΙΚΗ Α.Τ.Ε., ΘΕΜΕΛΙΟΔΟΜΗ Α.Ε.-ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε., ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.-ΕΡΓΑΣ Α.Ε. (ΚΑΒΑΛΑ), ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.-ΠΡΟΔΟΜΗ Α.Ε., ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.-ΑΒΑΞ Α.Ε.-ΕΤΕΘ Α.Ε. καθώς και σ άλλες πολλές. Ο Λουκάς Γιαννακούλης, αρχιτέκτονας μηχανικός, κάτοικος Ψυχικού Αττικής, αναπτύσσει δραστηριότητα επιχειρηματική διατηρώντας ποσοστό της τάξεως του 33,3% επί του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας «ΤΕΧΝΟΔΟΜΗ Α.Ε.», ενώ συμμετέχει ως Πρόεδρος στο Δ.Σ. των εταιρειών «ΤΕΧΝΟ Α.Τ.Ε.» και «ΚΑΝΤΖΑ Α.Ε.», ως Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος στις εταιρείες «ΑΣΤΡΙΟΣ Α.Ε.» και «ΤΕΧΝΟΔΟΜΗ Α.Ε.», ως Διευθύνων Σύμβουλος στις εταιρείες «ΤΕΒ Α.Ε.» και «ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.Ε.», ως Αντιπρόεδρος στην εταιρεία «ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΛΚΗ Α.Ε.» και ως Σύμβουλος στις εταιρείες «ΑΤΤΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ Α.Ε.», «ΓΥΑΛΟΥ Α.Ε.», «ΧΕΛΙΔΟΝΑ Α.Ε.», «ΚΑΜΠΑΣ ΑΟΒΕΚΤΕ» και «ΣΠΑΤΑ Α.Ε.». Στις περισσότερες από τις ανωτέρω εταιρείες διατηρούν συμμετοχές, είτε αμφότερες είτε μεμονωμένα η κάθε μία, οι εξαγοράζουσες εταιρείες, «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» και «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.». Η εταιρεία με την επωνυμία «ΤΟΜΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» ιδρύθηκε το 1985, έχει έδρα την Αργυρούπολη Αττικής και διάρκεια μέχρι την Διαθέτουσα εργοληπτικό πτυχίο Ζ τάξεως, δραστηριοποιείται στον κλάδο των κατασκευών με την εκτέλεση τεχνικών έργων, δημοσίων και ιδιωτικών, είτε άμεσα είτε έμμεσα με τη συμμετοχή της σε κοινοπραξίες. Το μετοχικό κεφάλαιό της ανέρχεται σε δρχ. και είναι μέτοχοί της με ποσοστό 25% έκαστος, οι Ξ. Δ. Ζαβιτσάνος, Τ. Ε. Γαλενιανός, Α. Κ. Κατρής και Ξ. Η. Ζαβιτσάνος. Στο Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας συμμετέχουν οι Ξ. Δ. Ζαβιτσάνος ως Πρόεδρος, Τ. Γαλενιανός ως Διευθύνων Σύμβουλος, Α. Κατρής, ως Διευθύνων Σύμβουλος και Στ. Αντωνιάδης και Χαρίκλεια Τσιμογιάννη, ως Μέλη. Ο εθνικός κύκλος εργασιών της εταιρείας κατά τα έτη 1998, 1999 και 2000 ανήλθε σε Ευρώ, Ευρώ και Ευρώ ( , και δρχ.) αντίστοιχα. Η εν λόγω εταιρεία διατηρεί συμμετοχές σε τέσσερις (4) εταιρείες και ο ενοποιημένος εθνικός κύκλος εργασιών της κατά τις εταιρικές χρήσεις 1999 και 2000 ανήλθε σε Ευρώ και Ευρώ ( δρχ. και δρχ.) αντίστοιχα. Ελέγχει τις εταιρείες: α) «ΑΛΠΑ ΜΑΓΙΟ ΑΝΩΝΥΜΗ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΗ, ΕΜΠΟΡΙΚΗ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΔΟΤΙΚΗ

8 8 ΕΤΑΙΡΕΙΑ», ιδρυθείσα το 1989 με έδρα στην Αργυρούπολη Αττικής και σκοπό την εμπορία και προώθηση ορειβατικών και λοιπών αθλητικών ειδών και ρουχισμού, το μετοχικό της κεφάλαιο ανέρχεται σε δρχ. και καλύπτεται σε ποσοστό 80% από την «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» και 20% από τη Χαρίκλεια Τσιμογιάννη. Στο Δ.Σ. της εταιρείας συμμετέχουν, από τους μετόχους της εξαγοραζόμενης, οι: Τίτος Γαλενιανός, Αθανάσιος Κατρής και Ξεν. Ηλ. Ζαβιτσάνος. Ο κύκλος εργασιών της κατά τα έτη 1998, 1999 και 2000 ανήλθε σε , και δρχ. αντίστοιχα. β) «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε. και ΣΙΑ Ε.Ε.». Είναι τεχνική εταιρεία, ιδρυθείσα το 1996 με έδρα την Αργυρούπολη Αττικής και διακριτικό τίτλο «ΕΡΓΟΝ Ε.Ε.». Το εταιρικό της κεφάλαιο ανέρχεται σε δρχ., στο οποίο η «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» συμμετέχει με ποσοστό 96% και ο Ξεν. Η. Ζαβιτσάνος με ποσοστό 1%. Η διαχείριση και εκπροσώπηση της εταιρείας γίνεται από την «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.». Ο κύκλος εργασιών της κατά τα έτη 1998, 1999 και 2000 ανήλθε σε Ευρώ, Ευρώ και Ευρώ ( δρχ., δρχ. και δρχ.) αντίστοιχα. Επίσης, συμμετέχει στις κοινές επιχειρήσεις: α) «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΜΗ EDL Ε.Π.Ε.», με έδρα την Αργυρούπολη Αττικής και αντικείμενο εργασιών την κατασκευή, λειτουργία και εκμετάλλευση των εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας από βιοαέριο στον ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων. Δεν είναι εγγεγραμμένη στο ΜΕΕΠ. Το μετοχικό της κεφάλαιο ανέρχεται σε δρχ. και η εταιρία «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» συμμετέχει σ αυτό με ποσοστό 50%, ενώ το υπόλοιπο 50% το κατέχει η εταιρεία «Energy Developments (UK) Ltd». Διαχειριστές της ως άνω εταιρείας έχουν ορισθεί οι Αθ. Κατρής, Ξενοφών Ηλία Ζαβιτσάνος, David Kent και David Walton. Ο κύκλος εργασιών της κατά το έτος 2000 ανήλθε σε δρχ. β) «ΒΙΟΑΕΡΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ Ε.Π.Ε.», εταιρεία με διακριτικό τίτλο «ΒΕΑΛ Ε.Π.Ε.». Έχει έδρα στο Ζεφύρι Αττικής και αποκλειστικό αντικείμενο την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο στο ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων και την εμπορία της παραγόμενης ενέργειας. Το εταιρικό της κεφάλαιο ανέρχεται σε δρχ. και η «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» συμμετέχει σε ποσοστό 50%, ενώ το υπόλοιπο 50% κατέχει επίσης η εταιρεία «Energy Developments (UK) Ltd». Η δυναμικότητα του σταθμού παραγωγής ενέργειας είναι 13 MW, ενώ τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί καθώς η πρώτη εταιρική χρήση της έληγε την Μεταξύ των διαχειριστών της εταιρίας είναι και ο Αθαν. Κατρής. ΙV. Οι κύριοι των μετοχών της εταιρείας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» που μεταβιβάζονται και άρα οι πωλητές στην προκειμένη υπόθεση, Ξεν. Ηλ. Ζαβιτσάνος, Τίτος Γαλενιανός, Ξεν. Δ. Ζαβιτσάνος, Αθαν. Κατρής θα διατηρήσουν ποσοστό της τάξης του 12,5% έκαστος επί του μετοχικού κεφαλαίου της εξαγοραζόμενης εταιρείας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» και επίσης : α) ποσοστό 12,5% έκαστος επί του εταιρικού κεφαλαίου της εταιρείας «ΧΡΩΣΗ Ε.Π.Ε.», που έχει ως αντικείμενο την παραγωγή και εμπορία χρωμάτων, μονωτικών και γενικά οικοδομικών υλικών και εργαλείων, συστήθηκε το έτος 2000, εδρεύει στη Μεταμόρφωση Αττικής, διαθέτει εταιρικό κεφάλαιο δρχ. β) ποσοστό 25% έκαστος επί του εταιρικού κεφαλαίου της εταιρείας με την επωνυμία «Τ.Γαλενιανός - Ξ.Δ.Ζαβιτσάνος - Α.Κατρής - Ξ.Η.Ζαβιτσάνος Ο.Ε.» και το διακριτικό τίτλο «ΤΟΜΗ Ο.Ε.», που έχει ως αντικείμενο την κατασκευή και πώληση οικοδομών με το σύστημα της αντιπαροχής, εδρεύει στην Αργυρούπολη Αττικής, διαθέτει εταιρικό κεφάλαιο ύψους δρχ. και έχει κύκλο εργασιών κατά τα έτη 1999 και 2000 ύψους και δρχ. αντίστοιχα, ενώ γ) ο πρώτος από αυτούς, Ξεν. Ηλ. Ζαβιτσάνος, θα διατηρεί ποσοστό 1% επί του εταιρικού κεφαλαίου της εταιρείας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε. και ΣΙΑ Ε.Ε.» με το διακριτικό τίτλο «ΕΡΓΟΝ Ε.Ε.», επί του οποίου η εξαγοραζόμενη, «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.», κατέχει ποσοστό 96%. Προσέτι, ο Ξεν. Η. Ζαβιτσάνος είναι διαχειριστής στις εταιρείες, «ΕΡΓΟΝ Ε.Ε.», «ΧΡΩΣΗ Ε.Π.Ε.» και «Επιχειρήσεις ΤΟΜΗ-EDL Ε.Π.Ε.», ο Αθαν. Κατρής είναι διαχειριστής στις εταιρείες «ΒΕΑΛ Ε.Π.Ε.» και «Επιχειρήσεις ΤΟΜΗ-EDL Ε.Π.Ε.» και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας «ΑΛΠΑ ΜΑΓΙΟ Α.Ε.», ο Τίτος Γαλενιανός είναι διαχειριστής στις εταιρείες «ΕΡΓΟΝ Ε.Ε.» και «ΤΟΜΗ Ο.Ε.»

9 9 και Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος στην εταιρεία «ΑΛΠΑ ΜΑΓΙΟ Α.Ε.» και ο Ξεν. Δ. Ζαβιτσάνος είναι Σύμβουλος στην εταιρεία «ΑΛΠΑ ΜΑΓΙΟ Α.Ε.». V. Ως σχετική αγορά από πλευράς προϊόντων ορίζεται το σύνολο των προϊόντων ή και υπηρεσιών που θεωρούνται από τον καταναλωτή εναλλάξιμα ή δυνάμενα να υποκατασταθούν μεταξύ τους, λόγω των χαρακτηριστικών τους, της τιμής τους και της σκοπούμενης χρήσης τους. Όπως έχει προεκτεθεί, τόσο η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και η «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» όσο και η «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» δραστηριοποιούνται στον κλάδο των κατασκευών μέσω ανάληψης και εκτέλεσης πάσης φύσεως δημόσιων και ιδιωτικών έργων. Επίσης, οι ως άνω εξαγοράζουσες εταιρείες δραστηριοποιούνται μέσω εταιρειών των ομίλων τους, καθώς και η «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.», μέσω των κοινών θυγατρικών της και στην αγορά ενέργειας, ενώ οι εταιρίες «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» και στην αγορά της αξιοποίησης ακινήτων. Στην προκειμένη περίπτωση, ως επιμέρους σχετικές αγορές κρίνονται καταρχήν α) η αγορά των κατασκευών ιδιωτικών και δημοσίων τεχνικών έργων και β) η αγορά της λειτουργίας και εκμετάλλευσης εγκαταστάσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η αγορά των κατασκευών διακρίνεται περαιτέρω: α) στην αγορά των ιδιωτικών έργων, στην οποία περιλαμβάνονται τα έργα που η κατασκευή τους ανατίθεται στις τεχνικές εταιρείες από ιδιώτες, εταιρείες κλπ. και διενεργείται με βάση τις συμφωνίες μεταξύ των μερών και β) στην αγορά των δημοσίων έργων, στην οποία περιλαμβάνονται τα έργα που έχουν ως αναθέτουσα αρχή διάφορους φορείς του Δημοσίου και που η ανάθεση, επίβλεψη, κατασκευή και συντήρησή τους διενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας περί δημοσίων έργων. Η ζήτηση στον ιδιωτικό τομέα αφορά κυρίως την κατασκευή κατοικιών, ξενοδοχείων, βιομηχανικών μονάδων κλπ., ενώ στο δημόσιο τομέα αφορά κυρίως έργα υποδομής, όπως κατασκευή οδικών δικτύων, αεροδρομίων, λιμενικών εγκαταστάσεων, αθλητικών κέντρων, ενεργειακών και αρδευτικών έργων. Περαιτέρω, η αγορά της ανάπτυξης, εγκατάστασης, λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης ενεργειακών έργων θεωρείται και εξετάζεται ως σχετική αγορά προϊόντων, εν προκειμένω, διότι, το μεν η εταιρεία «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Α.Ε.» του ομίλου των εταιρειών «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» το δε, και οι κοινές θυγατρικές, «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΜΗ-EDL Ε.Π.Ε.» και «ΒΙΟΑΕΡΙΟ-ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ Ε.Π.Ε.», της εξαγοραζόμενης «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» δραστηριοποιούνται σ αυτή. Συγκεκριμένα, η εταιρία «Ελληνική Ενέργεια και Ανάπτυξη Α.Ε.» (HE&D) έχει καταθέσει από τις στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, αιτήσεις για την έγκριση Αδειών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από σταθμούς συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 159,1 MW (8 έργα αιολικών πάρκων και ένα έργο μικρής Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας). Η εταιρία «HE&D» σκοπεύει να δραστηριοποιηθεί στην ανάπτυξη έργων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μεγάλης κλίμακας με χρήση φυσικού αερίου, καθώς και σε άλλα έργα συμπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας στην βιομηχανία και σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επίσης οι εταιρείες «ΒΕΑΛ ΕΠΕ» και «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΜΗ-EDL Ε.Π.Ε.»,στις οποίες η «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» έχει κοινό έλεγχο, δραστηριοποιούνται στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και συγκεκριμένα και αποκλειστικά στην παραγωγή ενέργειας από βιοαέριο στο ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων. Στον τομέα της παραγωγής και εκμετάλλευσης ηλεκτρικής ενέργειας παρατηρούνται τέσσερις διαφορετικές δραστηριότητες : α) η παραγωγή ενέργειας στους σταθμούς παραγωγής, β) η μεταφορά ενέργειας μέσω καλωδίων υψηλής τάσης, γ) η διανομή της μέσω καλωδίων χαμηλής τάσης και τέλος δ) η διανομή της (προμήθεια) στον τελικό καταναλωτή. Η κάθε μία από τις ως άνω δραστηριότητες δύναται να θεωρηθεί ξεχωριστή αγορά προϊόντος λόγω του ότι απαιτούνται διαφορετικές εγκαταστάσεις και η δομή των αγορών αυτών και οι όροι ανταγωνισμού θα είναι διαφορετικοί σε κάθε μία από αυτές. Η αγορά, εν προκειμένω, της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας δύναται να διακριθεί με βάση τον τρόπο

10 10 παραγωγής της, στις ακόλουθες υπό-αγορές ενέργειας: α) τη συμβατική (παραγόμενη π.χ. από λιγνίτη), β) την παραγόμενη από φυσικό αέριο, γ) την υδροηλεκτρική και δ) την παραγόμενη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (π.χ. βιοαέριο κ.λ.π.). Η διάκριση όμως αυτή δεν οδηγεί και σε διαφοροποίηση της σχετικής αγοράς προϊόντος, αφού για τον καταναλωτή η παραγόμενη είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο ηλεκτρική ενέργεια είναι εναλλάξιμη (υποκαταστατή) από την άποψη της τιμής, των χαρακτηριστικών και της σκοπούμενης χρήσης της. Με βάση τα παραπάνω και ελλείψει στοιχείων σχετικών η Επιτροπή Ανταγωνισμού εκτιμά ότι στην προκειμένη περίπτωση έχουμε δύο μεγάλες κατηγορίες, στις οποίες διακρίνεται η κατασκευαστική δραστηριότητα στη χώρα μας: α) την κατασκευή Δημοσίων έργων και β) την κατασκευή Ιδιωτικών έργων και περαιτέρω γ) την αγορά της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ως σχετική αγορά από γεωγραφικής πλευράς ορίζεται η περιοχή στην οποία οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις πωλούν τα σχετικά προϊόντα ή υπηρεσίες υπό επαρκώς ομοιογενείς συνθήκες ανταγωνισμού και η οποία δύναται να διακριθεί από άλλες γειτονικές γεωγραφικές περιοχές, ιδίως, λόγω των αισθητά διαφορετικών συνθηκών ανταγωνισμού που επικρατούν σ αυτές. Εν προκειμένω, ως σχετική γεωγραφική αγορά θεωρείται η Ελληνική Επικράτεια, αφού, οι συνθήκες ανταγωνισμού στην αγορά των κατασκευών, αλλά και της ενέργειας, χαρακτηρίζονται από επαρκή ομοιογένεια στα πλαίσια της Ελληνικής επικράτειας και σε κάθε περίπτωση, τα ενδιαφερόμενα μέρη και οι εταιρείες των ομίλων τους ή οι κοινές θυγατρικές τους εταιρίες δεν δραστηριοποιούνται καθόλου, όσον αφορά το προϊόν, εκτός των ορίων της Ελληνικής αγοράς. VI. Σχετικά με τη δομή της αγοράς, από τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, προκύπτει, ότι στο Μητρώο Εργοληπτών Επιχειρήσεων είναι εγγεγραμμένες σήμερα πεντακόσιες επτά (507) τεχνικές εταιρείες με τη νομική μορφή Α.Ε. και Ε.Π.Ε., από τις οποίες πενήντα δύο (52) κατέχουν πτυχίο Η τάξεως, εκατόν έξι (106) Ζ τάξεως, εβδομήντα εννέα (79) ΣΤ τάξεως, ενενήντα επτά (97) Ε τάξεως, σαράντα (40) Δ τάξεως και εκατόν τριάντα τρεις (133) δεν διαθέτουν πτυχίο. Επίσης, στο χώρο δραστηριοποιούνται περί τις δέκα χιλιάδες (10.000) προσωπικές επιχειρήσεις, ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία για τον αριθμό των επιχειρήσεων που ασχολούνται αποκλειστικά με την ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα. Οι πενήντα δύο (52) τεχνικές εταιρείες Η τάξης έχοντας κυρίαρχη θέση σε ένα πολυκερματισμένο κατασκευαστικό κλάδο υλοποιούν το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και συγκεκριμένα εκτελούν το 65% περίπου του συνόλου των μεγάλων έργων, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ολοένα και περισσότερο ο κύκλος εργασιών και το κέρδος τους, σε βάρος των μικρότερων εταιρειών. Οι πρόσφατες εξελίξεις στα Βαλκάνια και οι ανάγκες σε έργα υποδομής και σε ιδιωτικές κατασκευές στις περιοχές αυτές, καθώς και η ανάληψη από την Ελλάδα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, σηματοδοτούν διεύρυνση της δραστηριότητας για τις κατασκευαστικές εταιρείες, λόγω και των κονδυλίων από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη χρηματοδότηση μεγάλων έργων υποδομής. Το μέγεθος των εταιρειών στον κατασκευαστικό, λοιπόν κλάδο είναι από τους σπουδαίους και κρίσιμους παράγοντες, όπως τούτο επιβεβαιώνεται από τις πρόσφατες συγχωνεύσεις εταιριών σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενόψει των ως άνω και προκειμένου οι ημεδαπές εταιρίες να καταστούν περισσότερο ανταγωνιστικές και να δυνηθούν να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες στον κατασκευαστικό κλάδο, προσπαθούν, μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών, να δημιουργήσουν ισχυρούς ομίλους κατασκευαστικών εταιρειών. Οι επιχειρήσεις του ομίλου που δημιουργήθηκε από την «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» δραστηριοποιούνται κυρίως στους τομείς των κατασκευών, της εκμετάλλευσης αυτών, της παραγωγής και εκμετάλλευσης ενέργειας, της αξιοποίησης ακινήτων, της παροχής τεχνικών και οικονομικών συμβουλών, του σχεδιασμού και εκτέλεσης αναπτυξιακών προγραμμάτων, της κατεργασίας και

11 11 εκμετάλλευσης πετρωμάτων και της εμπορίας οικοδομικών υλικών, των εργασιών αναπαλαίωσης κτιρίων, της διαχείρισης και εκμετάλλευσης εμπορικών πλοίων, των τουριστικών και ψυχαγωγικών υποδομών και υπηρεσιών, των τηλεπικοινωνιών. Προς το σκοπό δε αυτό, την απόκτηση δηλαδή συμμετοχών, δημιουργούνται ισχυροί όμιλοι, με πληθώρα θυγατρικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε διάφορους τομείς προς ισχυροποίησή τους τόσο με την οριζόντια επέκτασή τους όσο και με την καθετοποίησή τους. Επίσης, στην ελληνική αγορά των κατασκευών δραστηριοποιούνται και αρκετές πολυεθνικές κατασκευαστικές εταιρείες, που συμμετέχουν σε μεγάλα δημόσια έργα. Έτσι, ο ανταγωνισμός οξύνεται ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια στην ελληνική αγορά των κατασκευών. Όσον δε αφορά στην αγορά της ενέργειας, θα πρέπει, καταρχήν, να σημειωθεί ότι η κατασκευή-εγκατάσταση έργων παραγωγής ενέργειας αποτελεί υποδιαίρεση της αγοράς των δημοσίων έργων και ιδιωτικών τεχνικών έργων και συνεπώς επικαλύπτεται από την προηγηθείσα ανάλυση, η λειτουργία και εκμετάλλευση όμως των εγκαταστάσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, στην οποία δραστηριοποιούνται οι εξαγοράζουσες εταιρείες «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.», μέσω της κοινής επιχείρησης τους με την «ΙΝΤΡΑΚΟΜ», «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Α.Ε.» και η εξαγοραζόμενη «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.», μέσω των κοινών θυγατρικών της «ΒΕΑΛ Ε.Π.Ε.» και «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΜΗ-EDL Ε.Π.Ε.» αποτελεί, όπως αναλύθηκε, μια διακριτή αγορά με αυτοτελείς δομές. VII. Όσον αφορά την εκτίμηση επί των μεριδίων αγοράς των συμμετεχουσών εταιριών και των ανταγωνιστών τους, παρατηρείται ότι ο συνολικός κύκλος εργασιών των πεντακοσίων επτά (507) τεχνικών εταιρειών, εργοληπτριών τόσο δημοσίων όσο και ιδιωτικών έργων, το 1999 υπερέβη το 1 τρις δρχ. ( ), αυξηθείς σε ποσοστό 31% σε σχέση με το 1998, ενώ το 2000 διαμορφώθηκε στο 1,5 τρις δρχ. Κατά μέσο όρο το 1999 οι εκατό (100) μεγαλύτερες εταιρείες αύξησαν το τζίρο τους κατά 37%, ενώ αντίθετα, οι εταιρείες μεσαίου μεγέθους μείωσαν το τζίρο τους κατά 33% και οι διακόσιες (200) μικρότερες κατά 5%. Στις επιμέρους δε τάξεις εργοληπτικών πτυχίων οι κύκλοι εργασιών ανήλθαν κατά το έτος 1999 για την Η τάξη σε Ευρώ ( δρχ.) και για τη Ζ τάξη σε Ευρώ ( δρχ.). Οι άμεσα συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις, κατείχαν το 1999 μεταξύ των πεντακοσίων επτά (507) τεχνικών εταιρειών, με βάση τον κύκλο εργασιών τους, οι μεν «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.», την πρώτη θέση και μερίδιο αγοράς 4,38%ι και «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.», την τρίτη θέση και μερίδιο 2,63%, η δε εταιρία «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» την τριακοστή έβδομη θέση και μερίδιο 0,64%. Ειδικότερα, στις επιμέρους τάξεις εργοληπτικών πτυχίων, στις οποίες κατατάσσονται οι συμμετέχουσες εταιρείες, η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» κατείχε και πάλι την πρώτη θέση με μερίδιο αγοράς 8,85% και η «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» την τρίτη με μερίδιο 5,32%, ενώ η εταιρία «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» την όγδοη θέση με μερίδιο αγοράς 2,99%. Επί πλέον, στα μερίδια των εξαγοραζουσών εταιριών, θα πρέπει να προστεθούν και τα μερίδια που κατέχουν οι τεχνικές εταιρίες του ομίλου "ΤΕΒ ΑΕ", "ΚΑΣΤΩΡ ΑΕ", και "ΤΕΧΝΟΣΑΝ ΑΕ", τα οποία το έτος 1999 ανήλθαν σε ποσοστά 1,24%, 0,2% και 0,2% αντίστοιχα, επί του συνολικού κύκλου εργασιών των πεντακοσίων επτά (507) εργοληπτριών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά (κύκλος εργασιών δρχ., δρχ. και δρχ.). Από τις ανταγωνίστριες εταιρείες και για το ίδιο ως άνω έτος, η «J&P ΕΛΛΑΣ Α.Τ.Ε.» κατείχε τη δεύτερη θέση, τόσο μεταξύ των διακοσίων (200) μεγαλυτέρων, όσο και μεταξύ των εταιρειών με εργοληπτικό πτυχίο Η τάξης, με κύκλο εργασιών δρχ. και μερίδιο 2,74% και 5,54% αντιστοίχως, η «ΓΕΚ Α.Ε.» την τέταρτη θέση επίσης και στις δύο κατατάξεις, με κύκλο εργασιών δρχ. και μερίδιο 2,42% και 4,88% αντίστοιχα, η «ΑΕΓΕΚ Α.Ε.» την πέμπτη θέση με

12 12 κύκλο εργασιών δρχ. και μερίδια 2,39% και 4,83% στην κάθε κατάταξη και η «ΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Ε.» την έκτη θέση, με κύκλο εργασιών δρχ. και μερίδια 2,11% και 4,27% στην κάθε κατάταξη. Ως προς την αγορά της λειτουργίας και εκμετάλλευσης εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας δεν είναι δυνατή η εξαγωγή σαφών και θετικών συμπερασμάτων για τη δομή της και το μέγεθός της, υπό την έννοια του συνολικού κύκλου εργασιών που παρουσιάζει και για τα επιμέρους μερίδια των εταιρειών που δραστηριοποιούνται σ αυτή, λόγω του ότι πρόκειται για μια εντελώς νέα, δυνητική στην ουσία ακόμη, αγορά που η οργάνωσή της δεν έχει παγιωθεί και ακόμη δεν υπάρχουν στοιχεία οικονομικά, προσδιορίζοντα τη μορφή και το εύρος της. Μόνο η κοινή θυγατρική εταιρία «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΜΗ- EDL Ε.Π.Ε.» της εταιρείας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.», έχει ήδη αναπτύξει μια κάποια δραστηριότητα, με κύκλο εργασιών τον Ιούνιο του 2000 (πρώτη εταιρική χρήση) δρχ. ( Ευρώ), ενώ τόσο η άλλη κοινή εταιρεία παραγωγής ενέργειας της εταιρείας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.», «ΒΕΑΛ Ε.Π.Ε.», όσο και η εταιρεία του ομίλου της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.», «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Α.Ε.» δεν έχουν ακόμη αναπτύξει καμία δραστηριότητα στο χώρο. Όπως και στην αρχή αναφέρθηκε, η πλευρά των αγοραστών, στην υπό εξέταση περίπτωση, συμμετέχει με ποσοστό 29,998%, η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και με ποσοστό 20% η «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» και με ποσοστό 0,0035% ο Λουκάς Γιαννακούλης, η δε πλευρά των πρώην μετόχων/πωλητών, Ξ.Η.Ζαβιτσάνος, Τ.Γαλενιανός, Η.Δ.Ζαβιτσάνος και Αθ.Κατρής, διατηρούν ο καθένας ποσοστό 12,5% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.». Πρέπει να υπογραμμισθεί, όσον αφορά τους αγοραστές, ότι οι μειοψηφικές συμμετοχές, που αποκτώνται από τις δύο ως άνω εταιρείες και το φυσικό πρόσωπο και οι οποίες αλληλοσυμπληρούμενες καλύπτουν ποσοστό που υπερβαίνει κατά 100 μετοχές το 50%, θεωρούνται ενιαίο σύνολο, δεδομένου ότι οι οικονομικοί δεσμοί των τριών αγοραστών που προκύπτουν από το γεγονός ότι οι μεν εταιρείες συνδέονται μεταξύ τους, αφού η «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» ελέγχεται από την «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.», το δε τρίτο φυσικό πρόσωπο Λουκάς Γιαννακούλης, συμμετέχει σε Δ.Σ. πολλών εταιρειών, που ελέγχονται από τις ως άνω δύο εταιρείες, συνεπάγονται ισχυρά κοινά συμφέροντα και συνεπώς από τα πράγματα κοινή άσκηση των δικαιωμάτων ψήφου. Το ίδιο ισχύει και για την πλευρά των τεσσάρων πωλητών, αφού, τα εν λόγω πρόσωπα, λόγω της κοινής επιχειρηματικής τους δράσης και εξέλιξης και της συμμετοχής τους ως ομάδας σε διάφορες άλλες εταιρείες και ιδίως στην ομόρρυθμη εταιρεία με το διακριτικό τίτλο «ΤΟΜΗ Ο.Ε.», έχουν επίσης ισχυρά κοινά οικονομικά συμφέροντα και συνεπώς από τα πράγματα θα προβαίνουν σε κοινή άσκηση των δικαιωμάτων ψήφου που αντιστοιχούν στα ποσοστά συμμετοχής τους στην εταιρία «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.». Δημιουργούνται έτσι δύο πόλοι ελέγχου της εταιρείας, οι οποίοι, με βάση το «συμφωνητικό μετόχων» δικαιούνται καθένας στο διορισμό ίσον αριθμό Συμβούλων (4+4) και επίσης ο καθένας στην τοποθέτηση, είτε του Προέδρου είτε του Διευθύνοντος Συμβούλου, που από κοινού ασκούν όλες τις εξουσίες, αρμοδιότητες και δικαιώματα εκπροσώπησης της εταιρείας και διαχείρισης των εταιρικών υποθέσεων. Οι προϋποθέσεις εξάλλου, απαρτίας και οι διαδικασίες έγκυρης λήψης αποφάσεων στο εκάστοτε Δ. Σ. απαιτούν την παρουσία και ψήφο πέντε (5) από τα οκτώ (8) μέλη του, ενώ στη Γενική Συνέλευση των μετόχων, με βάση το καταστατικό της εταιρείας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.», είναι αυτές που προβλέπονται από το νόμο για τις ανώνυμες εταιρείες. Δεν προβλέπονται δε πρόσθετα δικαιώματα αρνησικυρίας. Πρόκειται, λοιπόν, για περίπτωση άσκησης κοινού ελέγχου επί της εταιρείας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» κατά τα αναπτυχθέντα στη νομική σκέψη της παρούσας απόφασης. Το γεγονός ότι ο τρίτος από τους αγοραστές, Λ. Γιαννακούλης αφενός και οι μέχρι τούδε μέτοχοι της εταιρείας αυτής αφετέρου, λόγω της επιχειρηματικής δραστηριότητας που αναπτύσσουν (ο Λ. Γιαννακούλης συμμετέχει, μέσω της κατοχής είτε μετοχών είτε θέσεων σε Δ.Σ. σε διάφορες εταιρείες, ενώ οι πωλητές, το μεν θα εξακολουθήσουν και μετά την πραγματοποίηση της συγκέντρωσης να μετέχουν στην «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» τα δε συμμετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο ή στο Δ.Σ. άλλων εταιρειών) θεωρούνται ως συμμετέχουσες επιχειρήσεις, η «ΤΟΜΗ

13 13 Α.Τ.Ε.» χαρακτηρίζεται ως κοινή θυγατρική επιχείρηση, κατά τα αναπτυχθέντα, στην προεκτεθείσα νομική σκέψη της παρούσας απόφασης, και θα πρέπει να ερευνηθεί η περίπτωση ύπαρξης συντονισμού της συμπεριφοράς μεταξύ ανεξάρτητων επιχειρήσεων (δυνητικών ανταγωνιστών) ως αποτέλεσμα της δημιουργίας της κοινής αυτής επιχείρησης. Η γνωστοποιηθείσα πράξη εξαγοράς από τις εταιρείες «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» και το Λ. Γιαννακούλη του πακέτου μετοχών που αντιστοιχεί σε ποσοστό 50,0015% επί του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.», η οποία δραστηριοποιείται ήδη στην αγορά των κατασκευών, με τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς δημοσίων έργων και την εκτέλεση, τόσο δημοσίων όσο και ιδιωτικών έργων όλων των κατηγοριών, εκτιμάται ότι δε θα επηρεάσει τη λειτουργία της εταιρείας που θα συνεχίσει να λειτουργεί ως αυτόνομη οικονομική οντότητα σε μόνιμη βάση. Εξάλλου, όσον αφορά την ύπαρξη απουσίας συντονισμού μεταξύ των μητρικών επιχειρήσεων και δη του ομίλου των εταιρειών «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» και των εταιρειών στις οποίες διατηρούν συμμετοχές και κατέχουν τον έλεγχο οι τέσσερις πωλητές και συγκεκριμένα, της ομόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία «Τ.Γαλενιανός-Ξ.Δ.Ζαβιτσάνος-Α.Κατρής-Ξ.Η.Ζαβιτσάνος Ο.Ε.» και το διακριτικό τίτλο «ΤΟΜΗ Ο.Ε.», υπογραμμίζεται ότι η ως άνω ομόρρυθμος εταιρεία των πωλητών δραστηριοποιείται, όπως προεκτέθηκε, σε έναν εξειδικευμένο και μικρής σημασίας, από άποψη των κυρίων δραστηριοτήτων, τόσο του ομίλου, που εξαγοράζει, όσο και της κοινής επιχείρησης, κλάδο της αγοράς των κατασκευών, που είναι η κατασκευή και πώληση οικοδομών με το σύστημα της αντιπαροχής και στον οποίο κλάδο διαθέτει ασήμαντο μερίδιο αγοράς, λόγω του ασήμαντου κύκλου εργασιών της ( δρχ. κατά το έτος 2000). Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Καν. 4064/89 (94/C 385/01, τμήμα 3.1, παρ. 18, περίπτωση τέταρτη) όσον αφορά τη διάκριση μεταξύ κοινών επιχειρήσεων με χαρακτήρα συγκέντρωσης και κοινών επιχειρήσεων με χαρακτήρα συνεργασίας δεν θεωρείται ότι υπάρχει συντονισμός της ανταγωνιστικής συμπεριφοράς των μητρικών επιχειρήσεων και ως εκ τούτου περίπτωση σύμπραξης, όταν κάποια από αυτές ειδικεύεται σε έναν μικρής σημασίας τομέα, από την άποψη των κυρίων δραστηριοτήτων των υπόλοιπων συμμετεχουσών εταιρειών. Περαιτέρω, όσον αφορά την αγορά της ενέργειας, λόγω του ότι με βάση τον καταστατικό τους σκοπό, το αντικείμενο των κοινών θυγατρικών της εξαγοραζόμενης που δραστηριοποιούνται σ αυτή, δηλαδή των εταιρειών «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΜΗ EDL Ε.Π.Ε.» και «ΒΙΟΑΕΡΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ Ε.Π.Ε.», είναι αποκλειστικά η εκμετάλλευση του ενεργειακού έργου στο ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων, σε αντίθεση με τη θυγατρική εταιρεία, «HE&D» του ομίλου των εταιρειών «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.», που θα έχει ευρύτερη δραστηριοποίηση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, εκτιμάται ότι η δραστηριότητα των πρώτων είναι μικρότερης σημασίας σε σχέση με τη δραστηριότητα της άλλης πλευράς και συνεπώς φαίνεται να αποκλείεται η περίπτωση συντονισμού στο μέλλον, όταν όλες οι εν λόγω εταιρείες θα αναπτύξουν δραστηριότητες, της ανταγωνιστικής συμπεριφοράς των μητρικών επιχειρήσεως και σ αυτόν τον κλάδο. Το γεγονός ότι οι δύο από τις τρεις θυγατρικές και κοινές θυγατρικές των συμμετεχουσών εταιρειών, που δραστηριοποιούνται σ αυτή, όπως και οι περισσότερες από τις εταιρείες που έχουν συσταθεί μ αυτό το σκοπό, δεν έχουν αναπτύξει καμία δραστηριότητα, έχει ως αποτέλεσμα να μην έχει διαμορφωθεί η δομή της σχετικής αυτής αγοράς και να μην έχει αποκρυσταλλωθεί στην πράξη η ακριβής φύση των εργασιών των εν λόγω εταιρειών και να μην επιτρέπει ασφαλή και σταθερή κρίση για το ως άνω ζήτημα. Πάντως, όσον αφορά τις δύο σχετικές αγορές προϊόντων, όπως αυτές ανωτέρω οριοθετήθηκαν, θεωρείται, για την υπό κρίση περίπτωση, ότι με βάση τα προεκτεθέντα στοιχεία, αποκλείεται περίπτωση συντονισμού της ανταγωνιστικής συμπεριφοράς των μητρικών επιχειρήσεων και συνεπώς αποκλείεται η υπό εξέταση πράξη να έχει συμπραξιακό χαρακτήρα, αλλά αντίθετα έχει χαρακτήρα συγκέντρωσης σύμφωνα με το άρθρο 4β του ν.703/77, όπως ισχύει, αφού, εκτιμάται ότι

14 14 αποτέλεσμά της δεν θα είναι ο συντονισμός της ανταγωνιστικής συμπεριφοράς μεταξύ των συμμετεχουσών επιχειρήσεων και μεταξύ των επιχειρήσεων αυτών και της κοινής επιχείρησης. Η εν λόγω συγκέντρωση υπόκειται υποχρεωτικά σε προηγούμενη γνωστοποίηση, στην οποία και προέβησαν εμπρόθεσμα κατά το άρθρο 4β παρ. 1 του ν.703/77, όπως ισχύει, δεδομένου ότι πληρούται η προϋπόθεση του κύκλου εργασιών, αφού, κατά το έτος 2000, τόσο ο συνολικός κύκλος εργασιών των συμμετεχουσών επιχειρήσεων υπερβαίνει το ποσό των Ευρώ όσο και ο κύκλος εργασιών δύο απ αυτές, τουλάχιστον, χωριστά υπερβαίνει τα Ευρώ ( Ευρώ του ομίλου των εταιρειών «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε» και «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» Ευρώ της εξαγοραζόμενης και πλέον κοινής επιχείρησης «ΤΟΜΗ Α.Ε.»). Μετά από όλα όσα ανωτέρω αναπτύχθησαν, ως προς το νομικό και πραγματικό μέρος της υπό κρίσης υπόθεσης, προκύπτει ότι η διάρθρωση-δομή των σχετικών αγορών στις οποίες αφορά η παρούσα συγκέντρωση χαρακτηρίζεται για την αγορά των κατασκευών, από σημαντικό κατακερματισμό, με τη δραστηριοποίηση πληθώρας κατασκευαστικών επιχειρήσεων ημεδαπών και ευρωπαϊκών, στις οποίες κατανέμεται το αντικείμενο της εν λόγω αγοράς, ενώ για την αγορά της ενέργειας και δη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας δε συνάγεται ασφαλές συμπέρασμα, δεδομένου ότι πρόκειται για μία νέα αγορά που βρίσκεται στα πρώτα στάδια ανάπτυξής της στην Ελλάδα και τόσο το εύρος της όσο και κάποια θεσμικά ζητήματα, που την αφορούν, δεν έχουν όπως προαναφέρθηκε, αποκρυσταλλωθεί ακόμη. Οι υφιστάμενοι ανταγωνιστές, στην αγορά των κατασκευών βρίσκονται σε φάση αναδιοργάνωσης και επέκτασης, είτε έχοντας ήδη πραγματοποιήσει συγκεντρώσεις, είτε προωθώντας τέτοιες επιλογές, αφού είναι σαφής η ανάγκη ισχυροποίησης των υπαρχόντων σχημάτων και εμπλουτισμού τους για να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις του κλάδου, αποκτώντας χρηματοοικονομική και τεχνολογική ισχύ, προκειμένου να ανταγωνιστούν τις ευρωπαϊκές εταιρείες που εισβάλλουν στην ελληνική αγορά και να δύνανται να αναλαμβάνουν την εκτέλεση σημαντικών έργων με αυτοχρηματοδότηση. Είναι τόσο επιτακτική αυτή η ανάγκη, ώστε να προωθείται η συγκέντρωση και ομαδοποίηση των κατασκευαστικών εταιρειών και η δημιουργία μεγάλων ομίλων, με οριζόντια και κάθετη διάρθρωση και με νομοπαρασκευαστικές κινήσεις παροχής κινήτρων στις επιχειρήσεις του κλάδου προς την κατεύθυνση αυτή. Περαιτέρω, στην αγορά της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι ανταγωνιστές των συμμετεχουσών εταιρειών είναι στο στάδιο της ανάπτυξής τους, ενώ δυνητικοί ανταγωνιστές δύνανται να εμφανισθούν, πλην των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο αυτό, κυρίως σε χώρες της Ευρώπης, άλλες, ημεδαπές, κατασκευαστικές κυρίως εταιρείες ή και μεγάλες βιομηχανικές μονάδες εξόρυξης ορυκτών μετάλλων που χρησιμοποιούνται ως καύσιμες ύλες για την παραγωγή αυτής της ενέργειας. Τα νομικά εμπόδια εισόδου συνίστανται, για μεν την αγορά των κατασκευών και ειδικότερα των δημοσίων κατασκευών, στην υποχρέωση από το νόμο εγγραφής των εργοληπτριών εταιρειών στα αντίστοιχα Μητρώα σε ορισμένη τάξη πτυχίου για κάθε μια από τις έξι κατηγορίες έργων ή στη γενική Η τάξη πτυχίου, σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους, για δε την αγορά της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, στην απόκτηση, από την αρμόδια Αρχή (Ρ.Α.Ε.), της σχετικής άδειας. Ο σημαντικός αριθμός εταιρειών που δραστηριοποιούνται ήδη στην αγορά των κατασκευών δημοσίων έργων, αλλά και η πληθώρα εταιρειών που ενδιαφέρονται για ενασχόληση με την παραγωγή ενέργειας, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τα νομικά εμπόδια στην πρώτη αγορά δεν είναι τόσο σοβαρά, ώστε να είναι απαγορευτικά για την είσοδο νέων ανταγωνιστών, ενώ στη δεύτερη που βρίσκεται στην αρχή της ανάπτυξης, επίσης δεν αποτελούν, για το παρόν, παράγοντα ανασταλτικό εισόδου νέων εταιρειών. Σχετικά με τη θέση των συμμετεχουσών επιχειρήσεων (μητρικών και κοινής επιχείρησης) στην αγορά των κατασκευών παρατηρείται ότι πρόκειται για επιχειρήσεις εύρωστες, με τεχνική υπεροχή, κατέχουσες σημαντικές θέσεις στον κλάδο, υπάρχει δε μεγάλος κατακερματισμός στο χώρο, λόγω της δραστηριοποίησης πάρα πολλών ημεδαπών, αλλά και ευρωπαϊκών εταιρειών και συνεπώς η θέση τους

15 15 δεν αντανακλά και κάποια σημαντικά μερίδια και ανάλογη ισχύ στα πλαίσια της αγοράς αυτής. Όσον δ αφορά τα λοιπά ζητήματα της αγοράς, όπως είναι οι δυνατότητες επιλογής των προμηθευτών και των χρηστών και η πρόσβασή τους στις πηγές εφοδιασμού ή στις αγορές διάθεσης των προϊόντων, θεωρείται ότι για μεν την αγορά των κατασκευών δεν αποτελούν παράγοντες που σηματοδοτούν περιορισμό του ανταγωνισμού, ενώ για την αγορά της ενέργειας δεν μπορούν σε κάθε περίπτωση να εκτιμηθούν για το παρόν, αφού, όπως τονίσθηκε πρόκειται για μία αγορά η οποία βρίσκεται στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής της στην Ελλάδα και εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς σε παγκόσμιο επίπεδο. Η εξέλιξη της προσφοράς και της ζήτησης θα είναι και στις δύο αγορές σημαντική μέσα στα επόμενα χρόνια, οδηγώντας αυτές σε μια ιδιαίτερη οικονομική ανάπτυξη και φυσικά προσελκύοντας και νέους επενδυτές που θα εντείνουν τον ανταγωνισμό. Τα συμφέροντα των ενδιάμεσων και τελικών καταναλωτών, περαιτέρω, μάλλον εξυπηρετούνται καλύτερα με τη διαδικασία των συγκεντρώσεων στις εν λόγω αγορές, αφού στην αγορά των κατασκευών οι νέοι, ισχυροί όμιλοι που θα εμφανισθούν, θα διαθέτουν τα τεχνικά και χρηματοοικονομικά μέσα για την αξιόπιστη, ακριβόχρονη και υπεύθυνη εκτέλεση τόσο των δημοσίων όσο και των ιδιωτικών έργων, στη δε υπό διαμόρφωση, αγορά της ενέργειας που μόλις και μερικώς απελευθερώθηκε, η είσοδος ιδιωτικών επιχειρήσεων θα επιβάλλει τη λειτουργία της με όρους ανταγωνισμού και συνεπώς θα ευνοήσει τους καταναλωτές. Επομένως, είναι φανερό, ότι η υπό κρίση συγκέντρωση, που συμφωνήθηκε με τα ως άνω προσύμφωνα εξαγοράς, δεν είναι δυνατόν να περιορίσει σημαντικά τον ανταγωνισμό σε καμία από τις εν λόγω αγορές και δεν συντρέχει λόγος απαγόρευσής της σύμφωνα με το νόμο. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Αποφαίνεται ότι η πράξη συγκέντρωσης που συμφωνήθηκε μεταξύ αφενός των εταιριών «ΑΚΤΩΡ ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» με διακριτικό τίτλο «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.» και «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» με διακριτικό τίτλο «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε.» και του Λουκά Γιαννακούλη και αφετέρου των Τίτου Εμμανουήλ Γαλενιανού, Ξενοφώντα Δημητρίου Ζαβιτσάνου, Αθανασίου Κων/νου Κατρή και Ξενοφώντα Ηλία Ζαβιτσάνου με τα από υπογραφέντα τρία προσύμφωνα εξαγοράς μετοχών της εταιρείας «ΤΟΜΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και διακριτικό τίτλο «ΤΟΜΗ Α.Τ.Ε.» και γνωστοποιήθηκε στην Επιτροπή Ανταγωνισμού την , δεν περιορίζει σημαντικά τον ανταγωνισμό στις επιμέρους σχετικές αγορές τις οποίες αφορά και δεν συντρέχει λόγος απαγόρευσής της σύμφωνα με το νόμο. Η απόφαση υπογράφηκε την 27η Ιουλίου 2001 Η απόφαση να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως σύμφωνα με το άρθρο 23 παρ. 7 του Κανονισμού Λειτουργίας και Διαχείρισης της Επιτροπής Ανταγωνισμού (ΦΕΚ 361/Β/ ). Ο Συντάξας την απόφαση Ο Πρόεδρος Ηλίας Βλάσσης Η Γραμματέας Ηλίας Σουφλερός Αικατερίνη Τριβέλη

16 16