ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ. Προς τη Βουλή των Ελλήνων

Transcript

1 1 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ στο σχέδιο νόμου «Τροποποίηση του ν. 4251/2014 (Α 80) για την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2016 σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την έρευνα, τις σπουδές, την πρακτική άσκηση, την εθελοντική υπηρεσία, τις ανταλλαγές μαθητών ή τα εκπαιδευτικά προγράμματα και την απασχόληση των εσωτερικών άμισθων βοηθών (au pair)» Προς τη Βουλή των Ελλήνων Ι. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Με το παρόν σχέδιο νόμου, τροποποιείται ο ν. 4251/2014 (Α 80) με σκοπό την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2016 σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την έρευνα, τις σπουδές, την πρακτική άσκηση, την εθελοντική υπηρεσία, τις ανταλλαγές μαθητών ή τα εκπαιδευτικά προγράμματα και την απασχόληση των εσωτερικών άμισθων βοηθών (au pair). Η υπόψη Οδηγία αποτελεί αναδιατύπωση προηγούμενων κοινοτικών Οδηγιών (Οδηγία 2005/71/ΕΚ, της 12ης Οκτωβρίου 2005, σχετικά με μια ειδική διαδικασία εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών για σκοπούς επιστημονικής έρευνας και της Οδηγίας 2004/114, της 13ης Δεκεμβρίου 2004, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό τις σπουδές, την ανταλλαγή μαθητών, την άμισθη πρακτική άσκηση ή την εθελοντική υπηρεσία), οι οποίες είχαν ενσωματωθεί στην ελληνική έννομη τάξη με τα προεδρικά διατάγματα 128/2008 (Α 190) και 101/2008 (Α 157) αντίστοιχα και εν συνεχεία με τις διατάξεις των άρθρων και αντίστοιχα του ν. 4251/2014. Η εφαρμογή των ανωτέρω Οδηγιών από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέδειξε ορισμένες αδυναμίες των εν λόγω πράξεων που οδήγησαν στην πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αναδιατυπώσει τα προηγούμενα κείμενα, με σκοπό να βελτιωθούν οι ισχύοντες κανόνες και να καταστούν πιο ελκυστικοί προς τους ενδιαφερόμενους, λόγω της ανάγκης για μια διαχειρίσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, με το ανθρώπινο κεφάλαιο να αποτελεί ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της Ευρώπης και τη μετανάστευση από χώρες εκτός της ΕΕ να αποτελεί μια πηγή εισροής ατόμων υψηλής ειδίκευσης, όπως είναι οι σπουδαστές και οι ερευνητές. Παράλληλα, με την υπόψη Οδηγία θεσμοθετείται ως υποχρεωτική για τα κράτη μέλη κατηγορία εισδοχής, αυτή των πολιτών τρίτων χωρών, οι οποίοι εισέρχονται με σκοπό την πρακτική άσκηση. Τέλος, ο συνολικός στόχος της είναι να υποστηρίξει τις κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ της Ε.Ε. και τρίτων χωρών, να προωθήσει τη μεταφορά δεξιοτήτων και τεχνογνωσίας, καθώς και την ανταγωνιστικότητα, ενώ, ταυτόχρονα, να παρέχει εγγυήσεις για την εξασφάλιση της δίκαιης μεταχείρισης των εν λόγω ομάδων πολιτών τρίτων χωρών. Ειδικότερα, σκοπός των προτεινόμενων ρυθμίσεων είναι η εναρμόνιση της ελληνικής έννομης τάξης με την Οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2016 (EEL 132/ ). Η εν λόγω Οδηγία καθορίζει τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής για περίοδο που υπερβαίνει τις 90 ημέρες στην Ελληνική Επικράτεια, καθώς και τα δικαιώματα πολιτών τρίτων χωρών και, κατά περίπτωση,

2 2 των μελών της οικογένειάς τους για τους σκοπούς της έρευνας, των σπουδών, της πρακτικής άσκησης ή της εθελοντικής υπηρεσίας, καθώς και τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής και τα δικαιώματα των ερευνητών, και, όπου ισχύει, των μελών της οικογένειάς τους, και των σπουδαστών στην Ελληνική Επικράτεια εφόσον η Ελλάδα δεν είναι το πρώτο κράτος - μέλος που χορήγησε την άδεια διαμονής στον πολίτη τρίτης χώρας βάσει των διατάξεων του παρόντος νομοσχεδίου και των διατάξεων του ν. 4251/2014. Κατά την ενσωμάτωση της υπόψη Οδηγίας και με βάση τις διαβουλεύσεις με τα συναρμόδια Υπουργεία, δεν εκρίθη σκόπιμη η ενσωμάτωση των διατάξεων για την κατηγορία των εσωτερικών άμισθων βοηθών, δεδομένου ότι δεν παρατηρείται στη χώρα μας η ανάγκη για πρόσκληση και φιλοξενία πολιτών τρίτων χωρών σε θέση au pair σε οικογένειες, με σκοπό τη γλωσσική και πολιτιστική εμπειρία αυτών εις αντάλλαγμα ελαφρών οικιακών εργασιών και φροντίδας τέκνων. Για τον λόγο αυτόν δεν υφίστανται εξάλλου εθνικοί κανόνες για τη συγκεκριμένη κατηγορία προσώπων. Λαμβάνοντας υπόψη το εύρος της παράτυπης οικιακής απασχόλησης των ήδη ευρισκόμενων στη χώρα, πολιτών τρίτων χωρών, ενδεχόμενη συμπερίληψη των «au pairs» θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις κατάχρησης της μεταναστευτικής νομοθεσίας και περαιτέρω στρεβλώσεων στην εθνική αγορά εργασίας. ΙΙ. ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Με το άρθρο 1 του σχεδίου νόμου ορίζεται ο σκοπός του παρόντος σχεδίου διατάξεων που είναι η εναρμόνιση της ελληνικής έννομης τάξης με την Οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2016 (EEL 132/ ), με την οποία καθορίζονται: α) οι προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής για περίοδο που υπερβαίνει τις 90 ημέρες στην Ελληνική Επικράτεια, καθώς και τα δικαιώματα πολιτών τρίτων χωρών και, κατά περίπτωση, των μελών της οικογένειάς τους για τους σκοπούς της έρευνας, των σπουδών, της πρακτικής άσκησης ή της εθελοντικής υπηρεσίας, καθώς και β) οι προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής και τα δικαιώματα των ερευνητών, και, όπου ισχύει, των μελών της οικογένειάς τους, και των σπουδαστών που αναφέρονται στην περίπτωση α) στην Ελληνική Επικράτεια, εφόσον η Ελλάδα δεν είναι το πρώτο κράτος - μέλος που χορήγησε την άδεια διαμονής στον πολίτη τρίτης χώρας βάσει των υπόψη διατάξεων. Με το άρθρο 2 του σχεδίου νόμου διαμορφώνεται εκ νέου η παράγραφος 1 του άρθρου 1 του ν. 4251/2014, καθώς αντικαθίστανται οι περιπτώσεις μα), μβ), μγ) μστ) και μζ) της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του ν. 4251/2014 που αφορούν στους υφιστάμενους ορισμούς του σπουδαστή, του ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, του ερευνητή και του ερευνητικού οργανισμού, προκειμένου να είναι σύμφωνοι με τα οριζόμενα στην Οδηγία 2016/801, ενώ με την παράγραφο 2 προστίθενται οι νέοι ορισμοί που προβλέπονται στην Οδηγία 2016/801 (περιπτώσεις οα) έως οζ)) και οι οποίοι αναφέρονται στην έννοια του ασκούμενου, του εθελοντή, του φορέα υποδοχής, του εργοδότη, του πρώτου κράτους - μέλους, του δεύτερου κράτους - μέλους και των ενωσιακών ή πολυμερών προγραμμάτων που περιλαμβάνουν μέτρα κινητικότητας. Ειδικότερα, αναφορικά με την έννοια του ασκούμενου πολίτη τρίτης χώρας, διευκρινίζεται ότι οι ασκούμενοι διακρίνονται σε δυο κατηγορίες: i) σε άτομα που πραγματοποιούν πρακτική άσκηση στο πλαίσιο των σπουδών τους και ii) σε άτομα που έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους σε τριτοβάθμια εκπαίδευση, εντός δύο ετών που

3 3 προηγούνται της ημερομηνίας αίτησης εισδοχής και επιθυμούν να αποκτήσουν εμπειρία σε επαγγελματικό περιβάλλον. Η διάκριση αυτή είναι απαραίτητη καθώς, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, οι ασκούμενοι πραγματοποιούν πρακτική άσκηση στο πλαίσιο σπουδών τους και δεν καταλαμβάνουν θέσεις εργασίας, καθώς το μείζον στοιχείο αυτής είναι η μάθηση μέσω της πρακτικής εξάσκησής τους στο αντικείμενο των σπουδών τους. Αντιθέτως, ασκούμενοι πολίτες τρίτων χωρών που έχουν αποκτήσει πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εντός δύο ετών που προηγούνται της ημερομηνίας αίτησης εισδοχής, θεωρούνται ότι διατελούν σε σχέση απασχόλησης σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο. Ο ανωτέρω διαχωρισμός των ασκούμενων είναι σύμφωνος με το αιτιολογικό σημείο 37 της Οδηγίας, κατά το οποίο ενδέχεται σε ορισμένα κράτη - μέλη ειδικές κατηγορίες υπηκόων τρίτων χωρών που καλύπτονται από την παρούσα Οδηγία, να θεωρούνται ότι διατελούν σε σχέση απασχόλησης με βάση το εθνικό δίκαιο, τις συλλογικές συμφωνίες ή την πρακτική. Όταν ένα κράτος μέλος θεωρεί ότι οι ερευνητές, εθελοντές, ασκούμενοι ή εσωτερικοί άμισθοι βοηθοί (au pair), που είναι υπήκοοι τρίτης χώρας, διατελούν σε σχέση απασχόλησης, το κράτος μέλος θα πρέπει να διατηρεί το δικαίωμα να ρυθμίζει τους όγκους εισδοχής της εν λόγω κατηγορίας ή κατηγοριών. Με το άρθρο 3 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται ο τίτλος του Τμήματος Α του Μέρους Δεύτερου του ν. 4251/2014 (Α 80) και μετονομάζεται σε «ΤΜΗΜΑ Α, ΕΙΣΔΟΧΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ, ΤΗΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου», καθώς τροποποιούνται οι διατάξεις του εν λόγω Τμήματος, προκειμένου να γίνουν οι αναγκαίες νομοθετικές συμπληρώσεις για την πλήρη ενσωμάτωση της Οδηγίας 2016/801 αναφορικά με τα θέματα εισδοχής πολιτών τρίτων χωρών με σκοπό τις σπουδές ή την εθελοντική υπηρεσία. Ειδικότερα, με το άρθρο 4 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 31 του ν. 4251/2014, που καθορίζει το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του συγκεκριμένου Τμήματος του ν. 4251/2014, το οποίο αφορά στην είσοδο και διαμονή πολιτών τρίτων χωρών στην Ελλάδα με σκοπό τις σπουδές ή την εθελοντική υπηρεσία. Πλέον στο πεδίο εφαρμογής των εν λόγω ρυθμίσεων δεν εμπίπτουν επιπλέον των άλλων κατηγοριών και οι πολίτες τρίτων χωρών, που έρχονται στην Ένωση ως ασκούμενοι στο πλαίσιο ενδοεταιρικής μετάθεσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 127 Α καθώς και οι πολίτες τρίτων χωρών που έχουν γίνει δεκτοί ως εργαζόμενοι υψηλής ειδίκευσης σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων Με την παράγραφο 3 εδάφιο γ θεσμοθετείται διάταξη σύμφωνα με την οποία, οι αρμόδιες ελληνικές αρχές διατηρούν τη δυνατότητα να θεσπίζουν ή να διατηρούν πιο ευνοϊκές διατάξεις για τα πρόσωπα στα οποία εφαρμόζεται το υπόψη Τμήμα του νόμου σε σχέση με τα άρθρα 33, 34, 36 και 41 του ως άνω νόμου. Με το άρθρο 5 του σχεδίου νόμου συμπληρώνονται οι διατάξεις του άρθρου 32 του ν. 4251/2014. Ειδικότερα, προστίθεται στην παράγραφο 5 του άρθρου 32 του ν. 4251/2014 τελευταίο εδάφιο, με το οποίο προβλέπεται η δυνατότητα, εάν κατά την υποβολή της αίτησης, ο ενδιαφερόμενος πολίτης τρίτης χώρας δεν γνωρίζει ακόμη τη μελλοντική του διεύθυνση, να μπορεί να δηλώνει μια προσωρινή διεύθυνση. Στην περίπτωση αυτή, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να ενημερώσει την υπηρεσία για τη μόνιμη διεύθυνσή του το αργότερο κατά τον χρόνο έκδοσης της άδειας διαμονής του. Με το άρθρο 6 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 33 του ν. 4251/2014 και αποσαφηνίζεται η έννοια των επαρκών πόρων, που πρέπει να διαθέτουν οι σπουδαστές για

4 4 την κάλυψη των εξόδων διαβίωσής τους κατά τη διάρκεια της διαμονής, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουν στο εθνικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, καθώς και για την κάλυψη των εξόδων ταξιδίου επιστροφής. Η αξιολόγηση των επαρκών πόρων πρέπει να βασίζεται σε εξατομικευμένη εξέταση κάθε περίπτωσης και να λαμβάνει υπόψη τους πόρους που προέρχονται, μεταξύ άλλων, από επιχορήγηση, υποτροφία για σπουδαστές ή άλλη υποτροφία. Επίσης, ορίζεται ότι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την έκδοση της άδειας διαμονής για λόγους σπουδών υποβάλλονται υποχρεωτικά στην ελληνική γλώσσα. Τέλος, εφόσον συντρέχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις, εκδίδεται η άδεια διαμονής από την αρμόδια υπηρεσία εντός ενενήντα (90) ημερών από την υποβολή πλήρους αίτησης από τον ενδιαφερόμενο, σύμφωνα με τη μορφή και τον τύπο που καθορίζει ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθμ. 1030/2002 του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 «για την καθιέρωση αδειών διαμονής ενιαίου τύπου για τους πολίτες τρίτων χωρών», όπως ισχύει. Με το άρθρο 7 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 34 του ν. 4251/2014 «Διάρκεια και ανανέωση της άδειας διαμονής για λόγους σπουδών» και θεσμοθετείται ειδική πρόβλεψη στην παράγραφο 2 αυτού, αναφορικά με τη διάρκεια της άδειας διαμονής για σπουδαστές που καλύπτονται από ενωσιακά ή πολυμερή προγράμματα που περιλαμβάνουν μέτρα κινητικότητας ή από συμφωνία μεταξύ δύο ή περισσότερων ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ότι αυτή πρέπει να είναι τουλάχιστον δύο έτη, ή να καλύπτει τη διάρκεια των σπουδών τους σε περίπτωση που αυτή είναι μικρότερη. Εφόσον οι όροι που ορίζουν το άρθρο 32 και η περίπτωση β της παραγράφου 1 του άρθρου 33 δεν πληρούνται για τα δύο έτη ή για τη συνολική διάρκεια των σπουδών, η περίοδος ισχύος της άδειας διαμονής είναι ένα τουλάχιστον έτος, ή για την περίοδο των σπουδών, σε περίπτωση που αυτή είναι μικρότερη. Με το άρθρο 8 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 35 του ν. 4251/2014 «Κινητικότητα σπουδαστών» με σκοπό να ενσωματωθεί η πρόβλεψη της Οδηγίας για τη δυνατότητα πολίτη τρίτης χώρας, που είναι κάτοχος ισχυρής άδειας διαμονής εκδοθείσας από το πρώτο κράτος μέλος, με σκοπό τις σπουδές στο πλαίσιο ενωσιακού ή πολυμερούς προγράμματος που περιλαμβάνει μέτρα κινητικότητας, ή συμφωνίας μεταξύ δύο ή περισσότερων ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, να μπορεί να εισέλθει και να διαμείνει, προκειμένου να πραγματοποιήσει μέρος των σπουδών σε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα, βάσει του παρόντος κεφαλαίου, για περίοδο έως 360 ημέρες στην Ελλάδα, υπό τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 35 του ως άνω νόμου. Σε περίπτωση που ο σπουδαστής δεν καλύπτεται από ενωσιακό ή πολυμερές πρόγραμμα το οποίο περιλαμβάνει μέτρα κινητικότητας ή από συμφωνία μεταξύ δύο ή περισσότερων ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τότε θα πρέπει να υποβάλλει αίτηση για τη χορήγηση άδειας για είσοδο και διαμονή στην Ελλάδα με σκοπό να πραγματοποιήσει μέρος των σπουδών του σε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σύμφωνα με τα άρθρα 32 και 33 του ως άνω νόμου. Επιπλέον στην περίπτωση της ενωσιακής ή πολυμερούς κινητικότητας, θεσμοθετείται μία διαδικασία κοινοποίησης/ενημέρωσης, με την υποβολή σχετικών εγγράφων και τήρηση συγκεκριμένων προθεσμιών, που θα πρέπει να ακολουθεί το ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα, ώστε να κοινοποιεί στις αρμόδιες ελληνικές αρχές, καθώς και στις αρχές του πρώτου κράτους - μέλους, την πρόθεση του σπουδαστή να πραγματοποιήσει μέρος των σπουδών του στο ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Επίσης, στο ίδιο άρθρο ρυθμίζονται θέματα επιστροφών, σε περίπτωση που πολίτης τρίτης χώρας, σπουδαστής, ο οποίος έχει μετακινηθεί από την Ελλάδα σε δεύτερο κράτος-μέλος, παύσει τη δραστηριότητα στο δεύτερο κράτος - μέλος, και ως εκ τούτου θα πρέπει να επιτρέπεται,

5 5 κατόπιν αιτήματος του δεύτερου κράτους - μέλους, η επιστροφή στην Ελλάδα χωρίς διατυπώσεις και χωρίς καθυστέρηση του σπουδαστή. Ρυθμίζονται επίσης θέματα διέλευσης των εξωτερικών συνόρων της χώρας. Με το άρθρο 9 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 36 του ν. 4251/2014 «Επαγγελματική δραστηριότητα σπουδαστών» και πλέον αυξάνεται ο αριθμός των ωρών εργασίας που μπορούν να εργάζονται οι σπουδαστές εβδομαδιαίως από δέκα σε δεκαπέντε ώρες ή το αντίστοιχό τους σε ημέρες ή μήνες κατ έτος. Με το άρθρο 10 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 38 του ν. 4251/2014 «Χορήγηση άδειας διαμονής για εθελοντική υπηρεσία» και ορίζονται οι ειδικές προϋποθέσεις εισδοχής με σκοπό τη συμμετοχή σε πρόγραμμα εθελοντικής υπηρεσίας, διάρκειας άνω των τριών μηνών. Ειδικότερα, καθορίζεται ρητά το περιεχόμενο της συμφωνίας που έχει συνάψει ο πολίτης τρίτης χώρας με τον φορέα υποδοχής της Ελλάδας για το πρόγραμμα εθελοντικής υπηρεσίας στο οποίο συμμετέχει. Η συμφωνία θα πρέπει να περιλαμβάνει περιγραφή του προγράμματος, τη διάρκεια της εθελοντικής υπηρεσίας, την τοποθέτηση και τους όρους εποπτείας της, τις ώρες εθελοντικής υπηρεσίας, τους διαθέσιμους πόρους για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσης και στέγασης του πολίτης τρίτης χώρας και το ελάχιστο χρηματικό ποσό ως συμβολική αμοιβή καθ' όλη τη διάρκεια της διαμονής και κατά περίπτωση, την εκπαίδευση που θα παρακολουθήσει ο πολίτης τρίτης χώρας για την καλή εκπλήρωση των καθηκόντων του. Επίσης, εφόσον ο πολίτης τρίτης χώρας φιλοξενείται καθ' όλη τη διάρκεια της διαμονής του από τον φορέα υποδοχής, θα πρέπει να υποβάλλονται αποδεικτικά στοιχεία ότι το κατάλυμα πληροί τις προϋποθέσεις της εθνικής νομοθεσίας. Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την έκδοση της άδειας διαμονής για λόγους εθελοντικής υπηρεσίας υποβάλλονται υποχρεωτικά στην ελληνική γλώσσα. Τέλος, εφόσον συντρέχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις, εκδίδεται η άδεια διαμονής από την αρμόδια υπηρεσία εντός ενενήντα (90) ημερών από την υποβολή πλήρους αίτησης από τον ενδιαφερόμενο, σύμφωνα με τη μορφή και τον τύπο που καθορίζει ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθμ. 1030/2002 του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 «για την καθιέρωση αδειών διαμονής ενιαίου τύπου για τους πολίτες τρίτων χωρών», όπως ισχύει. Με το άρθρο 11 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 40 του ν. 4251/2014 «Απόρριψη, ανάκληση ή άρνηση ανανέωσης της άδειας διαμονής για σπουδές ή εθελοντική υπηρεσία» και διευρύνονται οι λόγοι απόρριψης, ανάκλησης ή μη ανανέωσης των υπόψη αδειών διαμονής. Ιδιαίτερες ρυθμίσεις θεσπίζονται σε περιπτώσεις που υφίστανται αποδείξεις ή σοβαροί και αντικειμενικοί λόγοι που καταδεικνύουν ότι ο σπουδαστής ή εθελοντής διαμένει στη χώρα για σκοπούς άλλους από εκείνους για τους οποίους του επιτράπηκε η διαμονή ή σε περιπτώσεις που ο φορέας υποδοχής της εθελοντικής υπηρεσίας έχει συσταθεί και λειτουργεί με μοναδικό σκοπό τη διευκόλυνση της εισόδου εθελοντών, ή βρίσκεται ή έχει τεθεί υπό εκκαθάριση, σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο περί αφερεγγυότητας ή δεν ασκεί πραγματική οικονομική δραστηριότητα ή δεν εκπληρώνει τις νόμιμες υποχρεώσεις του σχετικά με την κοινωνική ασφάλιση, τη φορολογία, τα εργασιακά δικαιώματα, τους όρους ή τις συνθήκες εργασίας ή έχει υποστεί κυρώσεις για αδήλωτη ή παράνομη εργασία. Τέλος, εισάγεται στην παράγραφο 2 του άρθρου αυτού πρόβλεψη ότι κάθε απόφαση απόρριψης μιας αίτησης λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης περίπτωσης και σέβεται την αρχή της αναλογικότητας. Με το άρθρο 12 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 41 του ν. 4251/2014, το οποίο μετονομάζεται σε «Παραμονή σπουδαστών με σκοπό την αναζήτηση εργασίας ή την επιχειρηματικότητα-δικαιώματα και υποχρεώσεις σπουδαστών και εθελοντών-στατιστικά».

6 6 Σημαντική ρύθμιση της Οδηγίας 2016/801 που συνιστά και προστιθέμενη αξία αυτής είναι η υποχρεωτική για τα κράτη - μέλη ρύθμιση που ενσωματώνεται στο παρόν άρθρο, σύμφωνα με την οποία, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών, οι σπουδαστές, στους οποίους χορηγήθηκε άδεια διαμονής για σπουδές, μπορούν να παραμείνουν στην Ελλάδα, με βάση ειδική άδεια διαμονής που θεσμοθετείται στην παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου, για περίοδο ενός έτους, προκειμένου να αναζητήσουν εργασία ή να συστήσουν επιχείρηση. Για την εφαρμογή της διάταξης, οι σπουδαστές θα πρέπει να είναι κάτοχοι πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στο ίδιο άρθρο καθορίζονται σχετικές με τη διαδικασία προθεσμίες, καθώς και οι λόγοι που μία αίτηση για την χορήγηση της υπόψη ετήσιας άδειας διαμονής μπορεί να απορριφθεί από την αρμόδια υπηρεσία. Με τις παραγράφους 9, 10, 11 και 12 του άρθρου 41 του ν. 4251/2014 καθορίζεται μία σειρά δικαιωμάτων και υποχρεώσεων για τους σπουδαστές και εθελοντές. Προβλέπεται ιδίως ότι εφόσον οι σπουδαστές διατελούν σε σχέση απασχόλησης εντός της ελληνικής επικράτειας, δικαιούνται ίση μεταχείριση με τους ημεδαπούς κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 21 Α του ν. 4251/2014. Οι εθελοντές δεν θεωρείται ότι διατελούν σε σχέση απασχόλησης στην Ελλάδα και ως εκ τούτου δικαιούνται ίση μεταχείριση όσον αφορά την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών που τίθενται στη διάθεση του κοινού κατά τα προβλεπόμενα από το εθνικό δίκαιο, καθώς και, κατά περίπτωση, όσον αφορά την αναγνώριση διπλωμάτων, πιστοποιητικών και άλλων επαγγελματικών προσόντων κατά τα προβλεπόμενα στις σχετικές εθνικές διαδικασίες. Τέλος, με την παράγραφο 13 του άρθρου 41, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ορίζεται ως αρμόδιος φορέας για την παροχή μία φορά κάθε έτος και για πρώτη φορά με έτος αναφοράς το 2019 και όχι αργότερα από τις 30 Ιουνίου 2020, σχετικών στατιστικών στοιχείων προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις άδειες διαμονής για λόγους σπουδών, ενώ με την παράγραφο 14 ορίζεται το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ως το ελληνικό σημείο επαφής με τις αντίστοιχες αρμόδιες υπηρεσίες των λοιπών κρατώνμελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις διαδικασίες που εφαρμόζονται για την κινητικότητα των σπουδαστών και τα πολυμερή προγράμματα για σπουδαστές που περιλαμβάνουν μέτρα κινητικότητας και συμφωνίες μεταξύ δύο ή περισσότερων ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Με το άρθρο 13 του σχεδίου νόμου προστίθεται μετά το άρθρο 31, νέο άρθρο 31 Α, το οποίο αφορά στην έγκριση ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και οργανισμών, αρμόδιων για πρόγραμμα εθελοντικής υπηρεσίας. Ειδικότερα, ορίζεται ότι τα δημόσια ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα οποία πρόκειται να υποδεχθούν σπουδαστές σύμφωνα με τη διαδικασία εισόδου και διαμονής που ορίζεται στο παρόν Κεφάλαιο, θεωρούνται εγκεκριμένοι φορείς, ενώ θεσπίζεται εξουσιοδοτική διάταξη για την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης, με την οποία δύναται να καθορίζεται η διαδικασία έγκρισης οργανισμών που είναι αρμόδιοι για υλοποίηση προγραμμάτων ευρωπαϊκής εθελοντικής υπηρεσίας, καθώς και οργανισμών που χρηματοδοτούνται από ελληνικούς δημόσιους φορείς και πρόκειται να υποδεχθούν εθελοντές σύμφωνα με τη διαδικασία εισόδου και διαμονής που ορίζεται στο παρόν Κεφάλαιο και η οποία περιλαμβάνει τους όρους και τα κριτήρια της έγκρισης, τη διάρκεια ισχύος της, τις συνέπειες της μη συμμόρφωσης, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής ανάκλησης και μη ανανέωσης έγκρισης του φορέα και κατά τα οριζόμενα στην περίπτωση στ της παραγράφου 1 του άρθρου 40, καθώς και τις τυχόν επιβαλλόμενες κυρώσεις. Με το άρθρο 14 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται ο τίτλος του Tμήματος Γ του ν. 4251/2014 «ΤΜΗΜΑ Γ ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΔΟΧΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΓΙΑ ΣΚΟΠΟΥΣ

7 7 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2005/71/ΕΚ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ» με το νέο τίτλο «ΤΜΗΜΑ Γ ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΔΟΧΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2016/801 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ» Με το άρθρο 15 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 57 «Πεδίο Εφαρμογής» του ν. 4251/2014 που καθορίζει το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του συγκεκριμένου Τμήματος Γ του ν. 4251/2014, το οποίο αφορά στην είσοδο και διαμονή πολιτών τρίτων χωρών στην Ελλάδα με σκοπό την επιστημονική έρευνα. Πλέον στο πεδίο εφαρμογής των εν λόγω ρυθμίσεων δεν εμπίπτουν επιπλέον των άλλων κατηγοριών και οι πολίτες τρίτων χωρών που έρχονται στην Ένωση ως ασκούμενοι στο πλαίσιο ενδοεταιρικής μετάθεσης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 127Α καθώς και οι πολίτες τρίτων χωρών που έχουν γίνει δεκτοί ως εργαζόμενοι υψηλής ειδίκευσης σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων Με το άρθρο 16 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 58 του ν. 4251/2014 «Ευνοϊκότερες διατάξεις» και πλέον με το εδάφιο γ, θεσμοθετείται διάταξη σύμφωνα με την οποία, οι αρμόδιες ελληνικές αρχές διατηρούν τη δυνατότητα να θεσπίζουν ή να διατηρούν πιο ευνοϊκές διατάξεις για τα πρόσωπα στα οποία εφαρμόζεται το υπόψη Τμήμα του νόμου σε σχέση με τα άρθρα 60 παρ.2 περίπτωση α, 62, 63, 66, 67 του ως άνω νόμου. Με το άρθρο 17 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 59 του ν. 4251/2014 «Έγκριση ερευνητικού οργανισμού» και προστίθεται στην παράγραφο 1 αυτού νέο εδάφιο, σύμφωνα με το οποίο οι ερευνητικοί οργανισμοί εγκρίνονται σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στο εθνικό δίκαιο. Οι αιτήσεις προς έγκριση των ερευνητικών οργανισμών υποβάλλονται σύμφωνα με τις εν λόγω διαδικασίες και βασίζονται στη δυνάμει του καταστατικού αποστολή τους ή, ανάλογα, στον εταιρικό σκοπό τους και στην απόδειξη ότι πραγματοποιούν έρευνα. Επιπλέον, στην παράγραφο 9 ορίζεται ρητά ότι σε περίπτωση που διαπιστωθεί μη τήρηση των προβλεπόμενων όρων ή σε περίπτωση που η έγκριση αποκτήθηκε δολίως ή όταν ο ερευνητικός οργανισμός έχει υπογράψει σύμβαση υποδοχής με πολίτη τρίτης χώρας εκ προθέσεως ή εξ αμελείας του παρόντος, η έγκριση ανακαλείται ή δεν ανανεώνεται. Με το άρθρο 18 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 60 του ν. 4251/2014 «Σύμβαση υποδοχής», ώστε να περιγράφονται αναλυτικά, στην παράγραφο 2 αυτού, οι όροι που πρέπει να περιλαμβάνει η σύμβαση υποδοχής, ήτοι τον τίτλο ή τον σκοπό της ερευνητικής δραστηριότητας ή το ερευνητικό πεδίο, την ανάληψη δέσμευσης από τον πολίτη τρίτης χώρας ότι θα επιδιώξει την ολοκλήρωση της ερευνητικής δραστηριότητας, την ανάληψη δέσμευσης από τον ερευνητικό οργανισμό ότι θα υποδεχτεί τον πολίτη τρίτης χώρας με σκοπό την ολοκλήρωση της ερευνητικής δραστηριότητας, τις ημερομηνίες έναρξης και λήξης ή την εκτιμώμενη διάρκεια της ερευνητικής δραστηριότητας, τις πληροφορίες σχετικά με την πρόθεση κινητικότητας σε ένα ή περισσότερα δεύτερα κράτη - μέλη εάν η κινητικότητα είναι γνωστή κατά τη στιγμή υποβολής της αίτησης στο πρώτο κράτος - μέλος, καθώς και πληροφορίες για τη νομική σχέση μεταξύ του ερευνητικού οργανισμού και του ερευνητή και τους όρους εργασίας του ερευνητή, σύμφωνα με την σχετική εθνική νομοθεσία. Επιπλέον με την παράγραφο 3 του τροποποιούμενου άρθρου 60 ορίζεται ότι οι ερευνητικοί οργανισμοί μπορούν να υπογράφουν συμβάσεις υποδοχής μόνον εάν η ερευνητική δραστηριότητα έχει γίνει δεκτή από τα αρμόδια όργανα του οργανισμού και αφού ελεγχθούν ο σκοπός και η εκτιμώμενη διάρκεια της ερευνητικής δραστηριότητας και η διαθεσιμότητα των απαραίτητων χρηματοοικονομικών πόρων για τη διεξαγωγή της, καθώς και τα προσόντα

8 8 του πολίτη τρίτης χώρας υπό το πρίσμα των στόχων της έρευνας, όπως αυτά επιβεβαιώνονται με επικυρωμένο αντίγραφο των προσόντων. Με το άρθρο 19 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται και μετονομάζεται το άρθρο 61 του ν. 4251/2014 σε «Άρθρο 61 Προϋποθέσεις και χορήγηση άδειας διαμονής ερευνητή». Πλέον στο άρθρο 61 περιγράφονται οι προϋποθέσεις εισδοχής για το σκοπό της επιστημονικής έρευνας στην Ελλάδα που πρέπει να πληρούν οι ενδιαφερόμενοι, οι οποίες είναι η κατοχή ισχυρού διαβατηρίου ή άλλου ταξιδιωτικού εγγράφου αναγνωρισμένου από την Ελλάδα, η απόδειξη πλήρους ασφάλισης ασθενείας ως προς το σύνολο των παροχών που καλύπτονται αντίστοιχα για τους ημεδαπούς, η απόδειξη επαρκών πόρων για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσής τους κατά τη διάρκεια της διαμονής, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουν στο εθνικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, η μη ύπαρξη λόγων δημόσιας τάξης και ασφάλειας και δημόσιας υγείας στο πρόσωπό τους, η καταβολή σχετικού παραβόλου και η υποβολή σύμβασης υποδοχής, υπογεγραμμένης από τον ερευνητικό οργανισμό σύμφωνα με το άρθρο 60 του ν. 4251/2014. Στην παράγραφο 2 του τροποποιούμενου άρθρου 61 ορίζεται ότι, όταν το δικαίωμα διαμονής του ερευνητή παραταθεί σύμφωνα με το άρθρο 66, η ευθύνη του ερευνητικού οργανισμού όπως αυτή αναφέρεται στο άρθρο 59, παρ. 6 περιορίζεται μέχρι την ημερομηνία έναρξης της άδειας διαμονής για τον σκοπό αναζήτησης εργασίας ή ανάπτυξης επιχειρηματικής δραστηριότητας. Επιπλέον, με την παράγραφο 3 προβλέπεται διαδικασία διευκόλυνσης των αιτούντων, ειδικότερα ως προς την απαλλαγή τους από την υποβολή συγκεκριμένων δικαιολογητικών εφόσον πρόκειται να γίνουν δεκτοί σε ερευνητικούς οργανισμούς που έχουν ήδη εγκριθεί κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 59 του ίδιου ως άνω νόμου. Με την παράγραφο 4 προβλέπεται ομοίως δυνατότητα διευκόλυνσης της διαδικασίας εισδοχής για πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα για την ενίσχυση της κινητικότητας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση ή εντός αυτής, ιδίως ως προς την έγκαιρη έκδοση των απαιτούμενων θεωρήσεων εισόδου και των αδειών διαμονής. Με τις παραγράφους 5, 6 και 7 του άρθρου 61 καθορίζεται ότι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την έκδοση της άδειας διαμονής για λόγους επιστημονικής έρευνας υποβάλλονται υποχρεωτικά στην ελληνική γλώσσα, ο ερευνητής έχει τη δυνατότητα, κατά την αίτηση να δηλώσει μία προσωρινή διεύθυνση και τέλος, εφόσον συντρέχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις, εκδίδεται η άδεια διαμονής από την αρμόδια υπηρεσία εντός εξήντα (60) ημερών από την υποβολή πλήρους αίτησης από τον ενδιαφερόμενο, σύμφωνα με τη μορφή και τον τύπο που καθορίζει ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθμ. 1030/2002 του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 «για την καθιέρωση αδειών διαμονής ενιαίου τύπου για τους πολίτες τρίτων χωρών». Με το άρθρο 20 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 62 του ν. 4251/2014 «Διάρκεια και ανανέωση της άδειας διαμονής ερευνητή» και προβλέπεται ότι, σε περίπτωση που η σύμβαση είναι μικρότερη των δώδεκα μηνών χορηγείται στον ερευνητή άδεια διαμονής ενός έτους, στις υπόλοιπες περιπτώσεις αυτή είναι ισόχρονη με τη διάρκεια της σύμβασης, ενώ, εάν παρατείνεται η σύμβαση υποδοχής, η άδεια διαμονής ανανεώνεται για ισόχρονο χρονικό διάστημα. Τέλος, ορίζεται ότι οι διατάξεις του άρθρου 62 εφαρμόζονται και στους ερευνητές που καλύπτονται από ενωσιακά ή πολυμερή προγράμματα που περιλαμβάνουν μέτρα κινητικότητας. Με το άρθρο 21 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 63 του ν. 4251/2014 «Άδεια διαμονής μελών οικογενείας ερευνητή» και περιγράφεται αναλυτικά η διαδικασία για τη χορήγηση άδειας διαμονής για οικογενειακή επανένωση στα μέλη οικογένειας των ερευνητών που εισέρχονται στην Ελλάδα. Επιπλέον, εφόσον πληρούνται οι

9 9 απαιτούμενες προϋποθέσεις, τάσσεται προθεσμία ενενήντα (90) ημερών από την υποβολή της πλήρους αίτησης από τον ενδιαφερόμενο, προκειμένου να χορηγηθεί η υπόψη άδεια διαμονής από την αρμόδια υπηρεσία. Τέλος, ορίζεται ότι τα μέλη οικογένειας του ερευνητή έχουν άμεση πρόσβαση στην εξαρτημένη εργασία - παροχή υπηρεσιών ή έργου. Με το άρθρο 22 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται και μετονομάζεται το άρθρο 64 του ν. 4251/2014 «Δικαίωμα διαμονής και χορήγηση άδειας διαμονής, στην Ελλάδα, σε πολίτη τρίτης χώρας που έχει λάβει άδεια διαμονής ερευνητή σε άλλο κράτος -μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης» σε «Άρθρο 64 Κινητικότητα ερευνητών». Σημαντική καινοτομία της Οδηγίας 2016/801 αποτελεί η θεσμοθέτηση και διάκριση μεταξύ βραχείας και μακράς κινητικότητας των ερευνητών και συνακόλουθα και των μελών της οικογένειάς τους. Στο νέο άρθρο 64, οι παράγραφοι 1-8 αφορούν την έννοια της βραχείας κινητικότητας, οι παράγραφοι 9-17 αφορούν την μακρά κινητικότητα, ενώ οι παράγραφοι οριζόντιες διατάξεις για θέματα κινητικότητας. Ειδικότερα στην παράγραφο 1 του νέου άρθρου 64 ορίζεται το διάστημα της βραχείας κινητικότητας του ερευνητή που έχει αδειοδοτηθεί σε άλλο κ-μ και μετακινείται στην Ελλάδα, προκειμένου να πραγματοποιήσει μέρος της έρευνάς του σε ερευνητικό οργανισμό και το οποίο δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 180 ημέρες εντός μίας περιόδου 360 ημερών. Με τις επόμενες παραγράφους καθορίζονται οι προϋποθέσεις και όροι της βραχείας κινητικότητας, με σημαντικότερη αυτήν της διαδικασίας κοινοποίησης/ενημέρωσης προς τις αρμόδιες αρχές που πρέπει να ακολουθεί ο ερευνητικός οργανισμός στην Ελλάδα που υποδέχεται τον ερευνητή. Με την κοινοποίηση και εφόσον η προβλεπόμενη διαμονή υπερβαίνει τους τρεις μήνες αποστέλλονται και σχετικά έγγραφα (έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο, ισχύουσα άδεια διαμονής, σύμβαση υποδοχής), ενώ επίσης ορίζεται προθεσμία για τη διατύπωση αντιρρήσεων επί της κινητικότητας από τις αρμόδιες αρχές και λοιπά διαδικαστικά σχετικά με την κοινοποίηση θέματα. Το θέμα της μακράς κινητικότητας των ερευνητών ορίζεται στην παράγραφο 9, σύμφωνα με την οποία πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι είναι κάτοχοι έγκυρης άδειας διαμονής ως ερευνητές, που έχει εκδοθεί από άλλο κράτος μέλος ως πρώτο κ-μ, μπορούν να διαμείνουν στην Ελλάδα, προκειμένου να πραγματοποιήσουν μέρος της έρευνάς τους σε ερευνητικό οργανισμό για διάστημα άνω των 180 ημερών, στο πλαίσιο μακράς κινητικότητας, εφόσον υποβάλλουν αίτηση μακράς κινητικότητας και αιτηθούν τη χορήγηση άδειας διαμονής, σύμφωνα με το άρθρο 61. Στην περίπτωση αυτή, απαιτείται νέα σύμβαση υποδοχής με τον ερευνητικό οργανισμό στην Ελλάδα για τη διεξαγωγή της έρευνας στη χώρα. Εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις μακράς κινητικότητας, η αρμόδια υπηρεσία χορηγεί την άδεια διαμονής, με χρήση του ενιαίου τύπου που θεσπίζεται στον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1030/2002 του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 «για την καθιέρωση αδειών διαμονής ενιαίου τύπου για τους πολίτες τρίτων χωρών», εντός εξήντα (60) ημερών από την υποβολή της πλήρους αίτησης από τον ενδιαφερόμενο και κοινοποιεί την απόφαση γραπτώς στον αιτούντα και στις αρμόδιες αρχές του πρώτου κράτους μέλους. Στην παράγραφο 16 καθορίζονται οι λόγοι απόρριψης μίας αίτησης μακράς κινητικότητας, καθώς και οι λόγοι ανάκλησης μίας άδειας διαμονής μακράς κινητικότητας. Τέλος, με τις παραγράφους ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα μετατροπής βραχείας σε μακρά κινητικότητα, διέλευσης εξωτερικών ελληνικών συνόρων από ερευνητή που έχει λάβει άδεια διαμονής από κράτος-μέλος που δεν εφαρμόζει πλήρως το κεκτημένο Σένγκεν και διαβούλευσης με το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν, ενημέρωσης του δεύτερου κ-μ σε περίπτωση ανάκλησης άδειας διαμονής για έρευνα που έχει χορηγηθεί από την Ελλάδα, υποχρέωσης του ερευνητικού οργανισμού να ενημερώνει την αρμόδια αρχή για κάθε τροποποίηση που επηρεάζει τις προϋποθέσεις κινητικότητας,

10 10 υποχρέωσης του ερευνητή και των μελών της οικογένειάς του να εγκαταλείψουν την Ελληνική Επικράτεια αν οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες επετράπη η κινητικότητα δεν πληρούνται πλέον, όπως επίσης υποχρέωσης της Ελλάδας να επιτρέψει την επανείσοδο του ερευνητή και των μελών της οικογένειάς του σε περίπτωση που έχουν μετακινηθεί από την Ελλάδα σε δεύτερο κράτος-μέλος και παύσουν εκεί την δραστηριότητά τους. Με το άρθρο 23 του σχεδίου νόμου προστίθεται, μετά το άρθρο 64 του ν. 4251/2014, νέο άρθρο 64Α «Κινητικότητα των μελών οικογενείας ερευνητών». Στο εν λόγω άρθρο ρυθμίζονται αντίστοιχα τα θέματα κινητικότητας των μελών της οικογένειας ερευνητή που είναι κάτοχος έγκυρης άδειας διαμονής που έχει εκδοθεί από το πρώτο κράτος μέλος και τα οποία εισέρχονται στην Ελλάδα, προκειμένου να συνοδεύσουν ή να ακολουθήσουν τον ερευνητή. Αντίστοιχα με τη διαδικασία που ακολουθείται για τον συντηρούντα ερευνητή, στην περίπτωση των μελών της οικογένειάς του, ο ελληνικός ερευνητικός οργανισμός υποχρεούται να αποστείλει στις αρμόδιες αρχές το έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο και την έγκυρη άδεια διαμονής που έχει εκδοθεί από το πρώτο κράτος - μέλος για τα μέλη της οικογένειας που συνοδεύουν τον ερευνητή. Αντίστοιχα, η αρμόδια ελληνική αρχή μπορεί να διατυπώσει αντίρρηση όσον αφορά την κινητικότητα του μέλους της οικογένειας του ερευνητή στην Ελλάδα εφόσον δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις της παραγράφου 2 στοιχεία β και γ του άρθρου 64 και της παραγράφου 7 του άρθρου 64. Με τις παραγράφους 4-7 του νέου άρθρου 64Α καθορίζεται η διαδικασία για την έκδοση άδειας διαμονής για οικογενειακή επανένωση στα μέλη οικογένειας του ερευνητή που μετακινείται στην Ελλάδα και εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις που ισχύουν για τον ερευνητή αναφορικά με την απόρριψη αίτησης, ανάκλησης άδειας διαμονής ή μη ανανέωσης αυτής. Με το άρθρο 24 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται και μετονομάζεται το άρθρο 65 του ν. 4251/2014 «Ανάκληση ή μη ανανέωση της άδειας διαμονής» σε «Άρθρο 65 Απόρριψη, ανάκληση ή μη ανανέωση της άδειας διαμονής». Ειδικότερα, ορίζονται ως νέοι λόγοι ανάκλησης ή μη ανανέωσης της άδειας διαμονής για ερευνητική δραστηριότητα, οι περιπτώσεις που ο φορέας υποδοχής δεν είναι εγκεκριμένος ή βρίσκεται ή έχει τεθεί υπό εκκαθάριση, σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο περί αφερεγγυότητας ή δεν ασκεί πραγματική οικονομική δραστηριότητα ή δεν εκπληρώνει τις νομικές του υποχρεώσεις σχετικά με την κοινωνική ασφάλιση, τη φορολογία, τα εργασιακά δικαιώματα, τους όρους ή τις συνθήκες εργασίας ή έχει υποστεί κυρώσεις, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία για αδήλωτη εργασία ή παράνομη απασχόληση ή όταν υφίστανται αποδείξεις ή σοβαροί και αντικειμενικοί λόγοι που καταδεικνύουν ότι ο ερευνητής διαμένει στη χώρα για σκοπούς άλλους από εκείνους για τους οποίους του επιτράπηκε η διαμονή ή εάν ο φορέας υποδοχής για την έρευνα έχει δημιουργηθεί με μοναδικό σκοπό τη διευκόλυνση της εισόδου ερευνητών ή εάν έχει συμπληρωθεί, στην περίπτωση της αίτησης μακράς κινητικότητας, η μέγιστη διάρκεια διαμονής των 180 ημερών στην Ελλάδα. Τέλος, ορίζεται ότι κάθε απόφαση απόρριψης μιας αίτησης ή ανάκλησης της άδειας διαμονής λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης περίπτωσης και σέβεται την αρχή της αναλογικότητας. Με το άρθρο 25 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται και μετονομάζεται το άρθρο 66 του ν. 4251/2014 «Διδασκαλία» σε «Παραμονή με σκοπό την αναζήτηση εργασίας ή την επιχειρηματικότητα-δικαιώματα και υποχρεώσεις-στατιστικά». Με την παράγραφο 1 αυτού προβλέπεται ότι οι ερευνητές μετά την ολοκλήρωση της έρευνάς τους μπορούν να παραμείνουν στην Ελλάδα, με βάση ειδική άδεια διαμονής που θεσμοθετείται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου, για περίοδο ενός έτους, προκειμένου να αναζητήσουν εργασία ή να συστήσουν επιχείρηση. Προς τον σκοπό αυτόν, οι ελληνικές αρχές απαιτούν

11 11 επιβεβαίωση από τον φορέα υποδοχής για την ολοκλήρωση της ερευνητικής δραστηριότητας του ερευνητή. Στο ίδιο άρθρο καθορίζονται οι λόγοι απόρριψης της συγκεκριμένης αίτησης για άδεια διαμονής, καθώς και οι λόγοι τυχόν ανάκλησης αυτής. Με την παράγραφο 11 του τροποποιούμενου άρθρου 66, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ορίζεται ως αρμόδιος φορέας για την παροχή μία φορά κάθε έτος και για πρώτη φορά με έτος αναφοράς το 2019 και όχι αργότερα από τις 30 Ιουνίου 2020, σχετικών στατιστικών στοιχείων προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις άδειες διαμονής για λόγους έρευνας, ενώ με την παράγραφο 12 ορίζεται η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας ως το ελληνικό σημείο επαφής με τις αντίστοιχες αρμόδιες υπηρεσίες των λοιπών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις διαδικασίες που εφαρμόζονται για την κινητικότητα των ερευνητών και τα πολυμερή προγράμματα για ερευνητές που περιλαμβάνουν μέτρα κινητικότητας και συμφωνίες μεταξύ δύο ή περισσότερων ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Με το άρθρο 26 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται και μετονομάζεται το άρθρο 67 του ν. 4251/2014 «Ίση μεταχείριση» σε «Διδασκαλία- Ίση μεταχείριση». Με το εν λόγω άρθρο ορίζεται ότι οι ερευνητές που γίνονται δεκτοί βάσει του παρόντος Τμήματος, μπορούν να παρέχουν διδακτικό έργο σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και απολαμβάνουν του δικαιώματος της ίσης μεταχείρισης με τους ημεδαπούς, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 21Α του ν. 4251/2014. Επίσης, προβλέπεται ότι το δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης, πέραν των οριζόμενων στην παράγραφο 3 του άρθρου 21Α, δεν παρέχεται όσον αφορά στις διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας σχετικά με τους κλάδους κοινωνικής ασφάλειας που αφορούν στις οικογενειακές παροχές και στις παροχές ανεργίας, με την επιφύλαξη του Κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 1231/2010 (EEL 344 της ) στους ερευνητές που έχουν άδεια διαμονής στην Ελλάδα για περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες. Τέλος, η δυνατότητα διδασκαλίας παρέχεται και στους ερευνητές που μετακινούνται στην Ελλάδα στο πλαίσιο κινητικότητας. Με τα άρθρο 27 του σχεδίου νόμου προστίθεται μετά το Τμήμα Ζ του Δευτέρου Μέρους του ν. 4251/2014 (Α 80) Τμήμα Η, με τίτλο «Τμήμα Η Εισδοχή πολιτών τρίτων χωρών με σκοπό την πρακτική άσκηση κατά την Οδηγία 2016/801/ΕΕ», το οποίο περιλαμβάνει πέντε συνολικά άρθρα, από 127ΣΤ έως 127Ι. Ειδικότερα, στο παρόν Τμήμα θεσμοθετείται διαδικασία εισδοχής πολιτών τρίτων χωρών με σκοπό την πρακτική άσκηση και οι οποίοι θα εισέρχονται και θα διαμένουν στην Ελλάδα, για λόγους ευέλικτης διαδικασίας και δεδομένου ότι είναι σύντομο το διάστημα παραμονής τους στη χώρα, μόνο με εθνική θεώρηση εισόδου, χωρίς δηλαδή να απαιτείται ο περαιτέρω εφοδιασμός τους με άδεια διαμονής. Ειδικότερα, με το εσωτερικό άρθρο 127ΣΤ καθορίζεται το πεδίο εφαρμογής των υπόψη διατάξεων, καθώς και οι κατηγορίες των πολιτών τρίτων χωρών οι οποίοι δεν εμπίπτουν σε αυτές. Πιο συγκεκριμένα, στις ρυθμίσεις της πρακτικής άσκησης δεν υπάγονται όσοι διαμένουν στην Ελλάδα ως αιτούντες διεθνούς προστασίας ή δικαιούνται διεθνή ή προσωρινή προστασία σύμφωνα με οικείες διατάξεις, όσων η απομάκρυνση έχει ανασταλεί, όσοι είναι μέλη οικογενειών πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχουν ασκήσει το δικαίωμά τους για ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ε.Ε., όσοι έχουν αποκτήσει το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος - μέλος της ΕΕ, όσοι έρχονται στην Ένωση ως ασκούμενοι στο πλαίσιο ενδοεταιρικής μετάθεσης ή έχουν γίνει δεκτοί ως εργαζόμενοι υψηλής ειδίκευσης σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 127 Α και αντίστοιχα του ν. 4251/2014 και όσοι απολαύουν δικαιωμάτων ελεύθερης κυκλοφορίας ισοδύναμων με τα

12 12 δικαιώματα των πολιτών της Ένωσης δυνάμει σχετικών συμφωνιών. Τέλος, θεσπίζεται εξουσιοδοτική διάταξη για την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης, με την οποία δύναται να καθορίζεται ο ανώτατος αριθμός θέσεων πολιτών τρίτων χωρών, που έχουν αποκτήσει πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εντός των δύο (2) ετών που προηγούνται της ημερομηνίας της αίτησης εισδοχής για να εργαστούν με σχέση εξαρτημένης εργασίας για την απόκτηση εμπειρίας σε επαγγελματικό περιβάλλον, ανά Περιφέρεια, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια. Σύμφωνα με το άρθρο 6 της Οδηγίας δεν θίγεται το δικαίωμα των κρατών μελών να καθορίζουν, σύμφωνα με το άρθρο 79 παράγραφος 5 ΣΛΕΕ, τους όγκους εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 της παρούσας Οδηγίας, με την εξαίρεση των σπουδαστών, εφόσον το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος θεωρεί ότι διατελούν ή θα διατελέσουν σε σχέση απασχόλησης. Με βάση τα ανωτέρω, μια αίτηση για άδεια μπορεί είτε να θεωρηθεί απαράδεκτη είτε να απορριφθεί. Με το εσωτερικό άρθρο 127Ζ ρυθμίζονται οι προϋποθέσεις για την προσωρινή διαμονή με εθνική θεώρηση εισόδου με σκοπό την πρακτική άσκηση σπουδαστών. Σε πολίτες τρίτων χωρών που εισέρχονται στη χώρα, με σκοπό την πρακτική άσκηση σε εγκεκριμένους σύμφωνα με το άρθρο 127 Η φορείς υποδοχής χορηγείται εθνική θεώρηση εισόδου, εφόσον είναι κάτοχοι διαβατηρίου ή άλλου ταξιδιωτικού εγγράφου αναγνωρισμένου από την Ελλάδα, προσκομίζουν συναίνεση των γονέων ή του ασκούντος τη γονική μέριμνα για την προβλεπόμενη διαμονή σε περίπτωση που είναι κάτω των 18 ετών, διαθέτουν πλήρη ασφάλιση ασθενείας, επαρκείς πόρους για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσής τους κατά τη διάρκεια της διαμονής, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουν στο εθνικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, δεν αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια τάξη, ασφάλεια και δημόσια υγεία, έχουν καταβάλει τέλος για τη χορήγηση της εθνικής θεώρησης εισόδου και προσκομίζουν σύμβαση πρακτικής άσκησης, μεταξύ του ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και του φορέα υποδοχής, η οποία προβλέπει πρακτική άσκηση του ασκούμενου. Η σύμβαση πρακτικής άσκησης και οι όροι αυτής πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις που έχουν θεσπιστεί στην εθνική νομοθεσία και ειδικότερα στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 127Η και να περιλαμβάνει προσωπικά στοιχεία του ασκούμενου, περιγραφή του προγράμματος πρακτικής, τη διάρκεια, την καλυπτόμενη θέση, τους όρους εποπτείας και το ωράριο της πρακτικής, καθώς και τη νομική σχέση μεταξύ του ασκούμενου και του φορέα υποδοχής. Επιπλέον, θα πρέπει να προσκομίζονται στοιχεία ότι οι ενδιαφερόμενοι έχουν αποκτήσει πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εντός των δύο ετών που προηγούνται της ημερομηνίας της αίτησης ή ότι συνεχίζουν την παρακολούθηση προγράμματος σπουδών, με σκοπό την απόκτηση πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και η πρακτική να είναι συναφής με αυτό. Σε περίπτωση που ο ασκούμενος φιλοξενείται από τον φορέα υποδοχής, το κατάλυμα θα πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις αξιοπρεπούς διαβίωσης. Τέλος, εάν η πρακτική άσκηση απαιτεί από τον ασκούμενο επάρκεια γνώσης συγκεκριμένης γλώσσας, θα πρέπει να υποβάλλονται σχετικά στοιχεία απόδειξης της εν λόγω προϋπόθεσης. Στις υποχρεώσεις του φορέα υποδοχής περιλαμβάνεται επίσης η ευθύνη για τα έξοδα διαμονής και/ή επιστροφής που βαρύνουν το δημόσιο, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 37 παρ. 2 του ν. 3907/2011, εάν ο ασκούμενος παραμείνει παράνομα στην Ελλάδα. Εφόσον πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις, χορηγείται από τις αρμόδιες ελληνικές προξενικές αρχές, το αργότερο εντός εξήντα (60) ημερών από την υποβολή πλήρους φακέλου για πρακτική άσκηση σε εγκεκριμένο σύμφωνα με το άρθρο 127 Η φορέα υποδοχής, εθνική θεώρηση εισόδου για πρακτική άσκηση ισόχρονη με τη σύμβαση πρακτικής άσκησης, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει, συνολικά, τους έξι μήνες και δεν

13 13 δύναται να ανανεωθεί. Εάν η διάρκεια της σύμβασης, στο πλαίσιο ενωσιακών προγραμμάτων, είναι μεγαλύτερη των έξι μηνών, η διάρκεια ισχύος της θεώρησης εισόδου είναι ισόχρονη με τη διάρκεια της σύμβασης. Τέλος, με την παράγραφο 6 προστίθεται εξουσιοδοτική διάταξη για την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης, με την οποία δύνανται να καθορίζονται επιπλέον στοιχεία, πέραν των οριζομένων στις υποπεριπτώσεις (i) έως (vi) της παραγράφου 1 του παρόντος, που σχετίζονται με την υλοποίηση της πρακτικής άσκησης σε εγκεκριμένους φορείς υποδοχής πρακτικής άσκησης. Με την ίδια απόφαση, όσον αφορά στην πρακτική άσκηση σε τουριστικές επιχειρήσεις, καθορίζεται το είδος των τουριστικών επιχειρήσεων στις οποίες τοποθετούνται οι ασκούμενοι πολίτες τρίτων χωρών, καθώς και το ποσοστό αυτών επί του συνολικού αριθμού των πρακτικά ασκούμενων ανά επιχείρηση, όπως αυτός καθορίζεται στην εθνική νομοθεσία, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια. Με την ίδια απόφαση οι αρμόδιες ελληνικές αρχές δύνανται να προβλέπουν κυρώσεις κατά φορέων υποδοχής που δεν τηρούν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το παρόν Κεφάλαιο. Οι εν λόγω κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές. Ειδικότερα, με το άρθρο 10 του ν. 4554/2018 (Α 130) εισάγεται η γενική υποχρέωση αναγραφής των μαθητευομένων σπουδαστών και φοιτητών που πραγματοποιούν πρακτική άσκηση ή μαθητεία σε οποιαδήποτε επιχείρηση στο πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Εργασίας «ΕΡΓΑΝΗ». Στην ίδια διάταξη διευκρινίζεται ότι «ειδικά για τους μαθητευόμενους, σπουδαστές και φοιτητές που πραγματοποιούν πρακτική άσκηση ή μαθητεία σε τουριστικές επιχειρήσεις, ο συνολικός αριθμός τους δεν μπορεί να ξεπερνά το 17% των εργαζομένων ανά επιχείρηση ή εκμετάλλευση με ανώτατο όριο τα 40 άτομα σε κάθε περίπτωση». Σκοπός του προαναφερόμενου περιορισμού είναι η αποφυγή της υποκατάστασης της τακτικής απασχόλησης από άτομα που πραγματοποιούν μαθητεία ή πρακτική άσκηση στον τουριστικό τομέα όπου υπάρχει υψηλή ένταση εργασίας και εποχικότητα. Με το εσωτερικό άρθρο 127Η και αναφορικά με τη διαδικασία έγκρισης φορέων υποδοχής ασκούμενων, θεσπίζεται εξουσιοδοτική διάταξη για την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης, με την οποία θα καθορίζεται αναλυτικά η διαδικασία έγκρισης του φορέα υποδοχής (προϋποθέσεις, κριτήρια, διάρκεια, συνέπειες μη συμμόρφωσης, ανάκλησης και μη ανανέωσης έγκρισης του φορέα, κυρώσεις). Με το εσωτερικό άρθρο 127Θ καθορίζονται οι λόγοι απόρριψης και ανάκλησης εθνικής θεώρησης εισόδου για πρακτική άσκηση, καθώς και διαδικαστικές εγγυήσεις για τους ασκούμενους. Ειδικότερα, μία αίτηση εθνικής θεώρησης απορρίπτεται ή η εθνική θεώρηση ανακαλείται εάν δεν πληρούνται ή δεν πληρούνται πλέον οι γενικές προϋποθέσεις του άρθρου 127Η, εάν συντρέχουν λόγοι δημόσιας τάξης, δημόσιας ασφάλειας ή δημόσιας υγείας, εάν υφίστανται αποδείξεις ή σοβαροί και αντικειμενικοί λόγοι που καταδεικνύουν ότι ο ασκούμενος διαμένει στη χώρα για σκοπούς άλλους από εκείνους για τους οποίους του επιτράπηκε η διαμονή, εάν ο φορέας υποδοχής δεν είναι εγκεκριμένος ή έχει δημιουργηθεί με σκοπό τη διευκόλυνση της εισόδου ασκούμενων ή βρίσκεται ή έχει τεθεί υπό εκκαθάριση, σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο περί αφερεγγυότητας ή δεν ασκεί πραγματική οικονομική δραστηριότητα ή δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις σχετικά με την κοινωνική ασφάλιση και τη φορολογία. Επιπλέον, λόγο απόρριψης αίτησης συνιστά η επιβολή εις βάρος του φορέα υποδοχής, μέσα σε χρονικό διάστημα δυο (2) ετών πριν την υποβολή της αίτησης για πρακτική άσκηση, προστίμου για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας ή για παραβάσεις που αφορούν αδήλωτη εργασία. Στο ίδιο άρθρο ορίζεται ότι, στην περίπτωση εφαρμογής του όγκου εισδοχής σύμφωνα με το άρθρο 127ΣΤ, μία αίτηση απορρίπτεται, εφόσον η εν λόγω θέση απασχόλησης δύναται να καλυφθεί από ημεδαπό ή πολίτη της Ένωσης ή πολίτη τρίτης

14 14 χώρας που διαμένει νομίμως στην Ελλάδα. Ως προς τις διαδικαστικές εγγυήσεις, αυτές καθορίζονται στις σχετικές διατάξεις του Κώδικα περί Θεωρήσεων, ενώ οι λόγοι, νομικοί και πραγματικοί, για τους οποίους απορρίπτεται αίτηση για τη χορήγηση θεώρησης εισόδου για το σκοπό της πρακτικής άσκησης για το σκοπό αυτό, κοινοποιούνται εγγράφως στον αιτούντα, ενώ οι λόγοι ανάκλησης και στον φορέα υποδοχής. Με το εσωτερικό άρθρο 127Ι καθορίζονται τα δικαιώματα των ασκούμενων, η πρόσβαση σε πληροφορίες και η παροχή στατιστικών στοιχείων. Ειδικότερα, οι ασκούμενοι, δικαιούνται ίση μεταχείριση όσον αφορά την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών που τίθενται στη διάθεση του κοινού κατά τα προβλεπόμενα από το εθνικό δίκαιο, ενώ πολίτες τρίτης χώρας, οι οποίοι είναι κάτοχοι πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έως και δύο (2) έτη από την απόκτηση τίτλου, δικαιούνται ίση μεταχείριση με τους ημεδαπούς κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 21Α του παρόντος νόμου. Οι αρμόδιες αρχές παρέχουν στους αιτούντες τις πληροφορίες σχετικά με όλα τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την υποβολή της αίτησης και τις πληροφορίες σχετικά με την είσοδο και τη διαμονή, καθώς και τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τις διαδικαστικές εγγυήσεις. Τέλος, το Υπουργείο Εξωτερικών μία φορά κάθε έτος και για πρώτη φορά με έτος αναφοράς το 2019 και όχι αργότερα από τις 30 Ιουνίου 2020, ανακοινώνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθμ. 862/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Ιουλίου 2007 (ΕΕ L 199 της ), στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των εθνικών θεωρήσεων εισόδου για λόγους πρακτικής άσκησης που εκδόθηκαν για πρώτη φορά και για τον αριθμό των ασκούμενων, των οποίων η εθνική θεώρηση εισόδου ανακλήθηκε. Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν άλλη διάταξη ορίζει διαφορετικά. Αθήνα, 25 Σεπτεμβρίου 2019 ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Χρ. Σταϊκούρας ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Σπ. Αδ. Γεωργιάδης ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Ν. Γ. Δένδιας Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Μ. Βαρβιτσιώτης αντί του απουσιάζοντος στο εξωτερικό για υπηρεσιακούς λόγους Υπουργού Εξωτερικών (άρθρο 17 παρ.3 του ν. 4622/2019) ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ Μιχ. Χρυσοχοϊδης Μ. Βαρβιτσιώτης

15 15 ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Ν. Κεραμέως Ι. Βρούτσης ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Π. Θεοδωρικάκος Θ. Θεοχάρης Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Μ. Βαρβιτσιώτης

16 16 ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΟΥΜΕΝΩΝ - ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ στο σχέδιο νόμου «Τροποποίηση του ν. 4251/14 (Α 80) για την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2016 σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την έρευνα, τις σπουδές, την πρακτική άσκηση, την εθελοντική υπηρεσία, τις ανταλλαγές μαθητών ή τα εκπαιδευτικά προγράμματα και την απασχόληση των εσωτερικών άμισθων βοηθών (au pair).» Τροποποιούνται οι ακόλουθες διατάξεις: 1. Με το άρθρο 2 τροποποιείται η παράγραφος 1 του άρθρου 1 του ν. 4251/2014 (Α 80), το οποίο έχει ως εξής: «Άρθρο 1 Ορισμοί 1. Για την εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα αυτού: α) Αλλοδαπός είναι το φυσικό πρόσωπο που δεν έχει την ελληνική ιθαγένεια ή που είναι ανιθαγενής. β) Πολίτης τρίτης χώρας είναι το φυσικό πρόσωπο που δεν έχει την ελληνική ιθαγένεια ούτε την ιθαγένεια άλλου κράτους - μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την έννοια του άρθρου 20 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. γ) Ανιθαγενής είναι το φυσικό πρόσωπο που πληροί τις προϋποθέσεις της Σύμβασης της Νέας Υόρκης του 1954 περί του καθεστώτος των ανιθαγενών, η οποία έχει κυρωθεί με το ν. 139/1975 (Α 176). δ) Πολίτης της Ένωσης: Κάθε πρόσωπο το οποίο έχει την ιθαγένεια κράτους - μέλους της Ένωσης. ε) Αντικειμενικά στερούμενος διαβατηρίου: πολίτης τρίτης χώρας ο οποίος αποδεικνύει, αντικειμενική αδυναμία εφοδιασμού με διαβατήριο ή ταξιδιωτικό έγγραφο λόγω ιδιαίτερων συνθηκών ή καταστάσεων. στ) Πρόσφυγας: Ο πολίτης τρίτης χώρας ή ανιθαγενής στο πρόσωπο του οποίου πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 1Α της Σύμβασης της Γενεύης. ζ) Δικαιούχος διεθνούς προστασίας: Ο αλλοδαπός ή ανιθαγενής στον οποίο έχει χορηγηθεί από την αρμόδια ελληνική αρχή καθεστώς πρόσφυγα ή δικαιούχου επικουρικής προστασίας. η) Δικαιούχος επικουρικής προστασίας: Με την επιφύλαξη του άρθρου 17 του π.δ. 141/2013, ο αλλοδαπός ή ο ανιθαγενής που δεν πληροί τις προϋποθέσεις για να αναγνωρισθεί ως πρόσφυγας, αλλά στο πρόσωπο του συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι από τους οποίους προκύπτει ότι αν επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του ή στην περίπτωση ανιθαγενούς στη χώρα της προηγούμενης συνήθους διαμονής του, κινδυνεύει να υποστεί σοβαρή βλάβη, κατά την έννοια του άρθρου 15 του π.δ. 141/2013 και που δεν μπορεί, ή λόγω του κινδύνου αυτού δεν επιθυμεί, να θέσει εαυτόν υπό την προστασία της εν λόγω χώρας. θ) Δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία: Το ειδικό ατομικό δελτίο που εκδίδεται για τον αιτούντα κατά τη διάρκεια της εξέτασης του αιτήματος του από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές παραλαβής και του επιτρέπει την παραμονή στην ελληνική επικράτεια μέχρι την έκδοση τελεσίδικης απόφασης επί του αιτήματος. ι) Ασυνόδευτος ανήλικος είναι το πρόσωπο ηλικίας κάτω των 18 ετών, το οποίο φθάνει στην Ελλάδα, χωρίς να συνοδεύεται από ενήλικα υπεύθυνο για τη φροντίδα του, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία ή πρακτική και για όσο χρόνο κανένας υπεύθυνος ενήλικας δεν ασκεί στην