ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΜΕΤΑ ΤΟ «ΟΧΙ» ΣΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 99. ΑΓΝΟστο. το μέλλον!

Transcript

1 ΚΕΡΔΙΣΤΕ & Χορτοκοπτικά Αλυσοπρίονα Βρείτε τις τυχερές σφραγίδες στις εσωτερικές σελίδες της εφημερίδας Σάββατο ΑΡ.ΦΥΛΛΟΥ 17 ΤΙΜΗ 2 Εβδομαδιαία οικονομική & αγροτική εφημερίδα info@xrimaonline.gr ΣΑΒΒΑΤΟ 30 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013 ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 55 30/3/2013 Η χρονιά του αγγουριού! «Πάρτι» έχουν στήσει φέτος οι παραγωγοί αγγουριών σε όλη την Ελλάδα, καθώς οι τιμές είναι αυξημένες έως και 30%, απόρροια της μεγάλης ζήτησης που εμφανίζει το προϊόν στις αγορές του εξωτερικού. σελ. 18 Αρωματικά φυτά χωρίς πυξίδα Κόστος, άγνοια και έλλειψη κανόνων έχουν οδηγήσει τις καλλιέργειες σε τέλμα, την ώρα που ο εθνικός κατάλογος αρωματικών φυτών και σπόρων παραμένει άπιαστο όνειρο. σελ. 20,37 Τα μυστικά της πατάτας Όσα πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές για την αγορά και την αποθήκευση της πατάτας, αγαπημένης τροφής για μικρούς και μεγάλους, η οποία μπορεί να μαγειρευτεί με πολλούς τρόπους και η διατροφική της αξία είναι μεγάλη. σελ. 40 ΜΕΤΑ ΤΟ «ΟΧΙ» ΣΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 99 ΑΓΝΟστο το μέλλον! Αναστάτωση και αβεβαιότητα συνολικά στην ελληνική γαλακτοβιομηχανία προκαλεί η απόρριψη του αιτήματος της ΑΓΝΟ για προσφυγή στο άρθρο 99 του Πτωχευτικού Κώδικα, η οποία φέρνει τη διοίκηση της εταιρείας αντιμέτωπη με το χρόνο, καθώς άμεσα θα πρέπει να επεξεργαστεί και να αποφασίσει τις επόμενες κινήσεις της, οι οποίες θα είναι καταλυτικές για το μέλλον της ίδιας αλλά και όλου του κλάδου. Εφετείο, πτώχευση ή «τρίτο πρόσωπο» οι βασικές εναλλακτικές. Σε επιφυλακή βρίσκονται προμηθευτές, κτηνοτρόφοι και εργαζόμενοι της γαλακτοβιομηχανίας. σελ. 12 Σχέδιο-αντίδοτο στο φαρμάκι των φυτοφαρμάκων σελ. 8-9 ΒΕΡΟΛΙΝΟ - ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΦΤΙΑΧΝΟΥΝ «ΣΥΝΤΑΓΗ» ΑΠΟΧΩΡΗΣΗΣ Ή ΑΠΟΠΟΜΠΗΣ ΜΙΑΣ ΧΩΡΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΑΝΟΙΓΟΥΝ ΠΟΡΤΑ ΕΞΟ ΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ Ποιες είναι οι πρακτικές εξόδου από την Ευρωζώνη; Ποιο είναι το κόστος αν µια περιφερειακή χώρα φύγει από το ενιαίο νόµισµα; ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΦΕΥΓΟΥΝ ΚΙ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΕΝΟΥΝ Οι πολυεθνικές ξανακοιτάζουν τα εγχειρήµατά τους σε «επικίνδυνες» αγορές και αναθεωρούν ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 3 Τι φέρνει η επιστροφή της τρόικας ΚΑΠ: Χαμόγελα φέρνουν οι αλλαγές «Μπόνους» 43 εκατ. ευρώ το χρόνο για παλιούς και νέους αγρότες από το 2014 και μετά, πολύ «πρασίνισμα» και μεγάλα οφέλη για τους ελαιοπαραγωγούς φέρνει η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική. > > TI ΦΕΡΝΕΙ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΤΡΟΪΚΑΣ Ανησυχίες για επέκταση του «δόγµατος» Κύπρου και στην Ελλάδα Κίνδυνος για ελληνικό εκτροχιασµό λόγω Κύπρου Σόιµπλε προς Αθήνα: Νέα στήριξη εάν επιτύχετε πρωτογενές πλεόνασµα Το µεγάλο στοίχηµα του Αλέξη Τσίπρα Ο δρόµος προς το συνέδριο, το ενιαίο κόµµα και η ενοχλητική πολυγλωσσία > σελ. 6-7 Βιώσιμη καινοτομία στη γεωργία Μια εντελώς καινούρια τεχνολογία, ιδιαίτερα εντυπωσιακή, έχει αρχίσει να εμφανίζεται στις γεωργικές εφαρμογές σε παγκόσμιο επίπεδο, τα δικτυοκήπια. Πρόκειται για νέα τεχνολογία που τονώνει τις αποδόσεις. σελ. 38 > ΘΕΛΕΙ ΝΕΟ «DEAL» ΤΟ ΠΑΣΟΚ Επικαιροποίηση της συµφωνίας της συγκυβέρνησης ζητάει ο Βενιζέλος, µε το µυαλό στον ανασχηµατισµό «ΜΥΣΤΙΚΑ» ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΗ ΧΡΗΜΑΤΑ Τι πρέπει να κάνετε για να είναι πραγµατικά «εγγυηµένες» οι καταθέσεις σας > >

2 2 δεύτερη σελίδα Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 Έως αύριο Κυριακή συνεχίζεται η 6η Έκθεση Λακωνικών Προϊόντων, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Μετρό, στην πλατεία Συντάγματος. Σκοπός της έκθεσης είναι η προώθηση της μοναδικότητας των γνήσιων παραδοσιακών προϊόντων και η ανάδειξη του πλούτου της λακωνικής γης. Κόντρα στο δυσμενές οικονομικό περιβάλλον που διαμορφώνει η κρίση, αρκετοί είναι οι Λάκωνες παραγωγοί που εκθέτουν βιολογικά και παραδοσιακά προϊόντα από κάθε γωνιά του νομού, συστήνοντας στο αθηναϊκό κοινό την άριστη και εξαιρετική ποιότητά τους! Πάθαμε, μάθαμε; Ητραγωδία που ζει η Κύπρος, αλλά και όσα περνάμε εμείς τα τελευταία χρόνια, δεν έχουν να κάνουν μόνο με τις χρόνιες αδυναμίες του τραπεζικού συστήματος της μαρτυρικής Μεγαλονήσου και τα δημοσιονομικά ζητήματα της Ελλάδας. Η κρίση, ο τρόπος που ξέσπασε η διαιώνισή της, αλλά και η μετάδοσή της από χώρα σε χώρα της Ευρώπης δείχνουν ξεκάθαρα πού βρίσκεται η αφετηρία των προβλημάτων της Μεγαλονήσου, αλλά και της πατρίδας μας. Η Κύπρος, αλλά και η Ελλάδα, δεν θα έφταναν ποτέ στο σημείο που βρίσκονται σήμερα αν δεν είχαν βάλει σε δεύτερη μοίρα την πραγματική παραγωγή, που έχει να κάνει με την ανάδειξη του πρωτογενούς τομέα ως ενός από τους βασικούς πυλώνες της εθνικής μας οικονομίας. Δεν θα έφταναν ποτέ στο χείλος του γκρεμού Ελλάδα και Κύπρος αν είχαν επενδύσει με προγραμματισμό και σοβαρότητα στη γεωργία, στην κτηνοτροφία, αλλά και σε άλλους προνομιακούς για τη χώρα μας τομείς, όπως ο ποιοτικός και θεματικός τουρισμός. Στους τομείς που βοήθησαν σε δύσκολες στιγμές τον ελληνισμό. Η πολιτική και ταυτόχρονα επιπόλαιη απόφαση που πήραν εδώ και δεκαετίες οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα και στην Κύπρο να στηρίξουν τις οικονομίες τους στη διόγκωση του δημόσιου τομέα, αλλά και σε «φούσκες» που έλεγχαν, όπως φαίνεται, εδώ και αρκετό καιρό ξένοι και ντόπιοι κερδοσκόποι, μας έστρωσε το χαλί για να βαδίσουμε, μάλιστα με χορούς και τραγούδια, προς την καταστροφή. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι δεν ξέραμε πως μας έβαλαν σε ένα παιχνίδι που δεν γνωρίζαμε και την πατήσαμε. Το ερώτημα που προκύπτει από εδώ και πέρα είναι ένα: Μετά απ όσα πάθαμε, μάθαμε; Μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να μάθαμε. Το «φτύσιμο» κυρίως στον πρωτογενή τομέα συνεχίζεται. Γιάννης Τασσιόπουλος Αγοράζουμε λάδι με το σταγονόμετρο! Με το σταγονόμετρο αγοράζουν οι Έλληνες καταναλωτές το λάδι εν μέσω οικονομικής κρίσης, τη στιγμή που ολοένα και περισσότεροι νέοι, δυναμικοί επιχειρηματίες από περιφέρειες σε όλη την Ελλάδα προχωρούν σε αξιόλογες προσπάθειες τυποποίησης, αλλά και δημιουργίας επώνυμου προϊόντος. σελ. 4 Καιρός για σπορά Καιρός για ηλίανθο, βιομηχανική ντομάτα, αμυγδαλιά και κηπευτικά. Τι πρέπει να προσέξουμε και τι να αποφύγουμε για καλύτερα αποτελέσματα. σελ. 10 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΓΤΟ: Γνωρίζουμε λίγα, φοβόμαστε περισσότερα Επιφυλάξεις, διαφωνίες, αμφισβήτηση. Αυτό είναι το σκηνικό γύρω από τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς, οι οποίοι διχάζουν φορείς και καταναλωτές. Πόσο δικαιολογημένος είναι αυτός ο «θόρυβος»; σελ. 11 Κρι Κρι: Έσωσαν την παρτίδα με όχημα την εξωστρέφεια Το άνοιγμα της σερραϊκής γαλακτοβιομηχανίας σε πάνω από δέκα χώρες, σε συνδυασμό με τη «φρενίτιδα» για το ελληνικό γιαούρτι, έστησαν ένα καλό σκηνικό για το σελ. 13 Τι τρώνε οι Γερμανοί και πού τους τρώμε Ο γερμανικός αγροτικός τομέας θεωρείται από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη, αν και δεν είναι ικανός να ανταποκριθεί στην τοπική ζήτηση σε τρόφιμα. Σε κάθε περίπτωση, τα τοπικά προϊόντα ποιοτικά υστερούν, ιδιαίτερα όταν συγκρίνονται με προϊόντα και συνήθειες της μεσογειακής και, ακόμα περισσότερο, της ελληνικής διατροφής. σελ. 14 Βιολογικά καλλυντικά από αβοκάντο Την ώρα που στη χώρα μας τα γραφεία των πολυεθνικών έχουν αδειάσει από πελάτες και προ- σωπικό, στο μαγαζί του κ. Στέλιου οι παραγγελίες έρχονται η μία πίσω απ την άλλη για τα καλλυντικά από αβοκάντο με προορισμό τα νεσεσέρ γυναικών σε Ρωσία, Σουηδία και Γερμανία. σελ. 16 Ζωντανεύει η βιομηχανική ντομάτα Μετά την απόφαση για εκκαθάριση της ΕΑΣ Λάρισας, ο συνεταιρισμός έβαλε τα θεμέλιά του στην περιοχή της Θεσσαλίας, με 352 ιδρυτικά μέλη. Σήμερα, φτάνουν περίπου τα 400 άτομα και οι διαπραγματεύσεις τους με τους μεταποιητές για τη βιομηχανική ντομάτα έκαναν εμφανείς τις αλλαγές. σελ. 39 ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ AΓΡΟΤΙΚΗ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 35 l Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: , l FAX: info@paragogi.net l ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: MEDIHOLD A.E. l ΕΚΔΟΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΣ l ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΙΑΡΟΣ l ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΑΓΗΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ EΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΥΓΟΥΛΑΣ l ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΣ CREATIVE DIRECTOR: ΚΑΙΤΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ l ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡΗΣΤΟΥ l ΑΤΕΛΙΕ: ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΕΑ ΕΚΤΥΠΩΣΗ NEWSPRESS HOLD ΤΗΛ.: ISSN: Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των κειμένων με τον όρο αναφοράς της εφημερίδας μας ως πηγή. ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ: ΙΔΙΩΤΕΣ 140 ΕΥΡΩ, ΙΔΙΩΤΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ 440 ΕΥΡΩ, ΤΡΑΠΕΖΕΣ-Α.Ε.-ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 200 ΕΥΡΩ

3 Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 επικαιρότητα 3 Ο δήμαρχος Καλαμάτας Παναγιώτης Νίκας Προστασία της ΠΟΠ «ελιάς Καλαμάτας» ζητά η Μεσσηνία Ενταση έχει προκληθεί στη Μεσσηνία μετά την πρωτοβουλία των μεταποιητών-εξαγωγέων βρώσιμης ελιάς να ζητήσουν ανοιχτά από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων την ακύρωση της Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης «ελιά Καλαμάτας». Οι εξαγωγείς κατέθεσαν το αίτημα ακύρωσης με το επιχείρημα ότι η ανακήρυξη της τοπικής βρώσιμης ελιάς σε προϊόν ΠΟΠ «δεν λειτούργησε σύμφωνα με τον προορισμό της και δεν ωφέλησε τους παραγωγούς ή την εθνική οικονομία». Η κίνησή τους προκάλεσε την έντονη αντίδραση των Μεσσήνιων παραγωγών, οι οποίοι άρχισαν συντονισμένη προσπάθεια για να κρατήσουν την «ταυτότητα» της «ελιάς Καλαμάτας». Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής, ο δήμαρχος Καλαμάτας Παναγιώτης Νίκας έστειλε σχετική επιστολή προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, την οποία κοινοποίησε και στο γραφείο του πρωθυπουργού. Στην επιστολή του, ο κ. Νίκας χαρακτηρίζει «απαράδεκτο» το αίτημα της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταποιητών Τυποποιητών Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ) και ζητάει από το υπουργείο να υπάρξει επέκταση της ζώνης ΠΟΠ για την ελιά Καλαμάτας από το Νομό Μεσσηνίας στις όμορες περιοχές της νότιας Πελοποννήσου και παράλληλα να διασφαλιστεί η προστασία του προϊόντος με αυστηρούς ελέγχους. Χαρακτηριστικά, μεταξύ άλλων, ο δήμαρχος της περιοχής τονίζει: «Διαμαρτυρόμαστε έντονα κατά της προσπάθειας της ΠΕΜΕΤΕ να ακυρωθεί η Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης Ελιά Καλαμάτας. Η εξωφρενική αυτή απαίτηση προκαλεί την εναντίωση οιουδήποτε σκεπτόμενου ανθρώπου, δεδομένου ότι στρέφεται κατά του δεύτερου σπουδαιότερου ελληνικού brand name όσον αφορά στα αγροδιατροφικά προϊόντα, μετά τη φέτα ΠΟΠ» και συνεχίζει: «Τη στιγμή κατά την οποία όλοι προσπαθούν να αποκτήσουν κατοχύρωση του προϊόντος τους με ονομασία ΠΟΠ, βρισκόμαστε μπροστά στο πρωτοφανές αίτημα της ΠΕΜΕΤΕ για το αντίστροφο!». Απαντά δε στην ΠΕΜΕΤΕ ότι υπεύθυνες για τις χαμηλές εμπορικές επιδόσεις τους «είναι οι ίδιες οι επιχειρήσεις και φυσικά δεν ευθύνεται μια Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης προϊόντος, στην οποία δεν εναντιώθηκαν όταν κατοχυρώθηκε στις 21/6/1996 από την Ευρωπαϊκή Ένωση». Ειδικά μέτρα για στήριξη της γεωργίας Σε ισχύ τέθηκε ο νέος Κανονισμός της ΕΕ που προωθεί ειδικά μέτρα στήριξης της γεωργίας στα νησιά του Αιγαίου, με εξαίρεση την Κρήτη και την Εύβοια, με στόχο να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που υπάρχουν στον αγροτικό τομέα των περιοχών αυτών εξαιτίας της μικρής καλλιεργήσιμης έκτασης, του υψηλού κόστους αγροτικών εφοδίων και της απόστασης από τις αγορές. Τα μέτρα που προβλέπονται από το σχετικό Κανονισμό και συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ αφορούν την εφαρμογή ειδικού καθεστώτος εφοδιασμού των παραγωγών και επιπρόσθετα μέτρα στήριξης των καλλιεργειών. Ειδικότερα, ο νέος Κανονισμός μεταξύ άλλων προβλέπει τα εξής: 3Θα χορηγηθούν ενισχύσεις για τον εφοδιασμό των μικρών νησιών του Αιγαίου με προϊόντα της Ένωσης. Στις ενισχύσεις αυτές θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι επιπλέον δαπάνες μεταφοράς προς τα μικρά νησιά του Αιγαίου και, εφόσον πρόκειται για γεωργικές εισροές ή για προϊόντα που προορίζονται για μεταποίηση, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι επιπλέον δαπάνες λόγω του νησιωτικού χαρακτήρα, της μικρής έκτασης και της απόστασης από τις αγορές. 3Προς αποφυγή της κερδοσκοπίας, μόνο προϊόντα υγιούς, ανόθευτης και σύμφωνης με τα συναλλακτικά ήθη ποιότητας μπορούν να υπαχθούν στο ειδικό καθεστώς εφοδιασμού. 3Για τα μεταποιημένα προϊόντα, θα πρέπει να επιτραπούν οι συναλλαγές μεταξύ των μικρών νησιών του Αιγαίου και να μειωθεί το κόστος μεταφοράς για τα προϊόντα αυτά, προκειμένου να καταστεί δυνατό το εμπόριο μεταξύ των νησιών αυτών. 3Για την επίτευξη των στόχων του ειδικού καθεστώτος εφοδιασμού, τα οικονομικά πλεονεκτήματα του καθεστώτος αυτού θα πρέπει να έχουν αντίκτυπο στο επίπεδο του κόστους παραγωγής και να συνεπάγονται μείωση των τιμών έως το στάδιο του τελικού χρήστη. Θα πρέπει, συνεπώς, να χορηγούνται μόνο υπό τον όρο να συνεπάγονται πραγματικό αντίκτυπο και να διενεργούνται οι αναγκαίοι έλεγχοι. ΠΣΕ: Θέλουν ασφαλές αγροτικό e-shop Tην παρέμβαση της πολιτείας ώστε να δημιουργηθεί ένα ασφαλές νομικό καθεστώς για το ηλεκτρονικό εμπόριο αγροτικών προϊόντων ζητάει ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων (ΠΣΕ). Σύμφωνα με στοιχεία των εξαγωγέων, το θέμα του e-shop στον αγροτικό τομέα προσελκύει τον τελευταίο καιρό το ενδιαφέρον επιχειρήσεων, συνεταιρισμών και ιδιωτών, οι οποίοι θέλουν να αναπτύξουν επιχειρηματική δραστηριότητα και να προσφέρουν να προϊόντα τους σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά. Ωστόσο, το γεγονός ότι δεν υπάρχει ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο γι αυτήν τη διαδικασία προκαλεί πολλά προβλήματα και οι ελληνικές εταιρείες που έχουν τολμήσει να κινηθούν σε αυτή την κατεύθυνση βαδίζουν στα τυφλά και χάνονται στη θολούρα που υπάρχει με μια σειρά πιστοποιητικών για το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να πάει στο εξωτερικό και με ποιον τρόπο. Πάντως, τα στοιχεία δείχνουν ότι το ενδιαφέρον ξένων χρηστών αναφορικά με τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα είναι αρκετά υψηλό. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι σχεδόν ξένοι χρήστες από 145 χώρες αναζήτησαν την τελευταία τριετία ελληνικά προϊόντα και ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις από το διαδικτυακό κόμβο του ΠΣΕ. Στην πρώτη δεκάδα ήταν χρήστες από τις χώρες: ΗΠΑ, Βρετανία, Κίνα, Γερμανία, Κύπρος, Βουλγαρία, Ινδία, Ιταλία, Τουρκία και Γαλλία. ΟΡΟΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΑΛΥΣΟΠΡΙΟΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΧΟΡΤΟΚΟΠΤΙΚΑ Oι όροι συμμετοχής στο Διαγωνισμό υπό τον τίτλο «30 αλυσοπρίονα και τα 30 χορτοκοπτικά» από την εβδομαδιαία εφημερίδα πανελλήνιας κυκλοφορίας «ΠΑΡΑΓΩΓΗ η εφημερίδα των αγροτών»: 1. Δικαίωμα συμμετοχής στο Διαγωνισμό έχουν όλοι όσοι διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα. Από το Διαγωνισμό εξαιρούνται τα στελέχη και οι υπάλληλοι της εφημερίδας, καθώς και οι σύζυγοι και οι συγγενείς τους έως 2ου βαθμού. Επίσης τα στελέχη και οι υπάλληλοι της εταιρείας διανομής ΑΡΓΟΣ Α.Ε., οι σύζυγοι και οι συγγενείς τους έως 2ου βαθμού, καθώς και λοιποί συνεργάτες. 2. Ημερομηνία διεξαγωγής του Διαγωνισμού ορίζεται το Σάββατο 30 Μαρτίου Τα Δώρα: Ως δώρα του Διαγωνισμού είναι 30 αλυσοπρίονα και 30 χορτοκοπτικά, τα οποία θα κερδίσουν 60 τυχεροί νικητές. 4. Διενέργεια Διαγωνισμού - Ανάδειξη Νικητών: 4.1. Σε εξήντα (60) φύλλα της Εφημερίδας, η οποία θα κυκλοφορήσει το Σάββατο 30 Μαρτίου 2013, υπάρχει στη σελ. 3 μια κόκκινη σφραγίδα με την ένδειξη «ΚΕΡ- ΔΙΣΕΣ». Νικητές θα αναδειχθούν οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό αναγνώστες της εφημερίδας, οι οποίοι θα αγοράσουν τα συγκεκριμένα φύλλα, θα βρουν τις σφραγίδες και θα τα προσκομίσουν (πρωτότυπα) στα γραφεία της εφημερίδας στην Αθήνα επί της Λεωφόρου Συγγρού 35 μέχρι την Παρασκευή 5 Απριλίου 2013 (ώρες: 09:30-18:00). Σε περίπτωση που κάποιος νικητής δεν εμφανιστεί μέχρι την ανωτέρω προθεσμία, χάνει το δικαίωμα διεκδίκησης του μηχανήματος και απόλλυται οριστικά για ο συμμετέχοντα. Σε περίπτωση που κάποιος από τους τυχερούς αναγνώστες δεν έχει τη δυνατότητα να προσέλθει αυτοπροσώπως στα γραφεία της διοργανώτριας, ώστε να προσκομίσει το πρωτότυπο φύλλο, θα πρέπει να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με την εφημερίδα «ΠΑΡΑΓΩΓΗ η εφημερίδα των αγροτών» να δηλώσει τα στοιχεία του και στη συνέχεια να αποστείλει -πριν τη λήξη της προθεσμίαςταχυδρομικά το φύλλο στα γραφεία της διοργανώτριας (Λεωφόρος Συγγρού 35 Τ.Κ , Αθήνα) όπου με τησειρά τηςθα αποστείλει το δώρο χωρίς καμία επιβάρυνση του τυχερού αναγνώστη Ρητά διευκρινίζεται ότι η Διοργανώτρια δεν θα δεχτεί από εφημεριδοπώλες και λοιπούς διανομείς εντύπων επιστροφές του φύλλου της 30ης Μαρτίου 2013, σε περίπτωση που έχει ανοιχθεί ή παραβιαστεί με οποιονδήποτε τρόπο η συσκευασία της εφημερίδας Τα ονόματα των νικητών του Διαγωνισμού θα ανακοινωθούν με οποιονδήποτε τρόπο επιλέξει η Διοργανώτρια, η οποία και διατηρεί ρητά το δικαίωμα να γνωστοποιεί τους τυχερούς που θα κερδίσουν τα έπαθλα με οποιονδήποτε τρόπο και κάθε πρόσφορο μέσο όπως -ενδεικτικά και όχι περιοριστικά- φωτογραφίες, φιλμ, βίντεο και ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει κάθε ειδησεογραφικό στοιχείο σχετικό με την απονομή του επάθλου, χωρίς καμία πρόσθετη αμοιβή προς τους συμμετέχοντες. Οι νικητές του Διαγωνισμού μπορούν να επικοινωνήσουν στα τηλ. 210/ & 210/

4 4 επικαιρότητα Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 Η ΚΡΙΣΗ «ΧΑΝΤΑΚΩΣΕ» ΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ Αγοράζουμε λάδι με το σταγονόμετρο! Με το σταγονόμετρο αγοράζουν οι Έλληνες καταναλωτές το λάδι εν μέσω οικονομικής κρίσης, τη στιγμή που ολοένα και περισσότεροι νέοι, δυναμικοί επιχειρηματίες από περιφέρειες σε όλη την Ελλάδα προχωρούν σε αξιόλογες προσπάθειες τυποποίησης, αλλά και δημιουργίας επώνυμου προϊόντος. Της ΒΟΥΛΑΣ ΜΑΛΑΙΝΟΥ ΗΕλλάδα κατέχει δεσπόζουσα θέση στην αγορά ελαιόλαδου. Αποτελεί την τρίτη σε όγκο παραγωγής δύναμη παγκοσμίως, μετά την Ισπανία και την Ιταλία. Στη χώρα μας καλλιεργούνται περισσότερα από 132 εκατ. ελαιόδεντρα, από τα οποία παράγονται περίπου τόνοι ελαιόλαδου ετησίως, εκ των οποίων το 82% ανήκει στην κατηγορία εξαιρετικά παρθένου. Περίπου η μισή από την ελληνική ετήσια παραγωγή εξάγεται χύμα προς ευρωπαϊκές χώρες, με την Ιταλία να απορροφά περίπου τα 3/4 του συνόλου των εξαγωγών. Μελέτη της ICAP αποδεικνύει πως η οικονομική στενότητα που χαρακτηρίζει τα νοικοκυριά στη χώρα έχει οδηγήσει στον περιορισμό της εγχώριας κατανάλωσης ελαιόλαδου, δεδομένης της δραματικής μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος του μεσαίου Έλληνα. Την ίδια ώρα, η κρίση έχει «εκτινάξει» τη ζήτηση για τα λάδια ιδιωτικής ετικέτας, καθώς η διατήρηση των τιμών λιανικής σε σχετικά υψηλά επίπεδα δεν συμφέρει την τσέπη του Έλληνα καταναλωτή. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις που απαρτίζουν την εγχώρια αγορά ελαιολάδου βρίσκονται σε αδιέξοδο. Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις τυποποίησης εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ισχυρό και αθέμιτο ανταγωνισμό από τους παραγωγούς που διακινούν χύμα ελαιόλαδο, παρά τη σχετική απαγόρευση που ισχύει [Κανονισμός (ΕΚ) 1019/2002]. Το ποσοστό συγκέντρωσης στην αγορά τυποποιημένου ελαιόλαδου είναι αρκετά υψηλό, γεγονός που αυξάνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων, οι οποίες προσπαθούν να διατηρήσουν τα μερίδια που κατέχουν στην αγορά με κάθε τρόπο, όπως με καλύτερη προώθηση και προβολή των προϊόντων τους και με προσφορές. Τον ανταγωνισμό ενισχύει και το γεγονός πως τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας κερδίζουν διαρκώς έδαφος, δεδομένης της διαφοράς τιμών σε σχέση με τα «επώνυμα» προϊόντα. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, οι πωλήσεις επιχειρήσεων επεξεργασίας και τυποποίησης ελαιόλαδου αυξήθηκαν το 2011 κατά 12%, ενώ μεγαλύτερη ήταν η αύξηση για τα μεικτά κέρδη (20,7%). Παρ όλα αυτά, η αύξηση των χρηματοοικονομικών δαπανών και τα υψηλά λειτουργικά έξοδα οδήγησαν σε αρνητικό λειτουργικό αποτέλεσμα και, τελικά, σε ζημίες το 2011 έναντι κερδών το Τα κέρδη EBITDA αυξήθηκαν το ίδιο έτος κατά 55,4%. Όλα τα λεφτά στο χύμα λάδι Η κρίση είναι μεγάλη. Ο μισθός μικρός και ο Έλληνας, που έχει μάθει να αναζητά εν μέσω ύφεσης τη φτηνότερη επιλογή, αγοράζει χύμα λάδι. Σύμφωνα με την Icap, την περίοδο το 45% της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης καλύφθηκε από το χύμα διακινούμενο ελαιόλαδο. Μείωση της τάξης του 3% σημειώθηκε στην εγχώρια κατανάλωση ελαιόλαδου την περίοδο , ενώ η κατανάλωση για τυποποιημένο λάδι υποχώρησε περαιτέρω κατά 5%, δεδομένης της στροφής των Ελλήνων καταναλωτών στο χύμα προϊόν. Την περίοδο η συνολική κατανάλωση ελαιόλαδου μειώθηκε κατά 3% και του τυποποιημένου κατά 8%. Όσον αφορά το πυρηνέλαιο, ο κύριος όγκος του διακινείται σε ακατέργαστη μορφή, ενώ η παραγωγή ραφιναρισμένου πυρηνέλαιου είναι μικρή. Η εγχώρια αγορά ραφιναρισμένου πυρηνέλαιου εκτιμάται ότι σημείωσε αύξηση κατά 11% περίπου το διάστημα , ενώ λιγότερο έντονη αύξηση, της τάξης του 4%, εκτιμάται για την περίοδο Θετικό παραμένει το εμπορικό ισοζύγιο ελαιόλαδου-πυρηνέλαιου τα τελευταία έτη, καθώς η αξία των εξαγωγών υπερβαίνει κατά πολύ την αξία των εισαγωγών. Σταθεροποιητικά οι τιμές στην Ευρώπη Σταθεροποιητικές τάσεις καταγράφουν οι τιμές του ελαιόλαδου στις ευρωπαϊκές αγορές. Σε εγχώριο επίπεδο, στην Κρήτη, οι τιμές έχουν «κολλήσει» τις τελευταίες εβδομάδες στα 2,50 ευρώ για οξύτητες έως 0,3%. Στην υπόλοιπη Ελλάδα οι τιμές παραμένουν κοντά στα 3 ευρώ. Ως γνωστό, οι Ισπανοί ηγούνται του «παιχνιδιού». Και δεδομένης της ανθοφορίας Μαΐου, όλη η Ευρώπη αναμένει να δει πόση θα είναι η παραγωγή των Ισπανών, έτσι ώστε να προβλέψει «τι ψάρια θα πιάσει» το εμπόριο ελαιολάδου. Σημειώνεται ότι ο ισπανικός παράγοντας καθορίζει τις τιμές. Όταν η παραγωγή είναι υψηλή, οι τιμές παρουσιάζουν πτωτική τάση και το αντίστροφο. Κερδίζουν μερίδιο αγοράς τα λάδια ιδιωτικής ετικέτας. Αθέμιτος ανταγωνισμός στον κλάδο τυποποίησης από το χύμα λάδι Βλέπουν ευκαιρία στο λάδι Ηστροφή των Ελλήνων στην εκμετάλλευση της αγροτικής γης και των προϊόντων της είναι γνωστή εν μέσω οικονομικής κρίσης. Και ενώ Ισπανοί και Ιταλοί «πρωτοστατούν» στο χώρο του ελαιόλαδου, με μεγάλες εξαγορές και επιθετικές πολιτικές τιμών ορίζοντας τις διεθνείς εξελίξεις γύρω από το προϊόν, Έλληνες μικροεπιχειρηματίες δραστηριοποιούνται στην τυποποίηση, στη συσκευασία, στα ελαιοκομικά και ελαιουργικά μηχανήματα, προσβλέποντας σε «χρυσές δουλειές». Κύριο μέλημα των νέων μονάδων που δημιουργούνται είναι να αναδείξουν νέα προϊόντα στον κλάδο του ελαιόλαδου. Εξάλλου, σύμφωνα με αρμόδιους φορείς της εγχώριας αγοράς, το δικό μας λάδι είναι κατά πολύ καλύτερο από οποιοδήποτε άλλο λάδι στο εξωτερικό. Ωστόσο, πωλείται στα ράφια στο εξωτερικό σε πέντε φορές χαμηλότερη τιμή από άλλα λάδια άλλων χωρών. Μικροί παραγωγοί από διάφορα μέρη της χώρας επισημαίνουν πως οι Έλληνες δεν εκμεταλλευόμαστε σωστά τη δυναμική του προϊόντος αυτού, τη στιγμή που το λάδι ανακτά τη θέση του στη διεθνή αγορά πείθοντας τους ξένους για τη διαχρονική του αξία. Η Ευρώπη περιμένει την παραγωγή των Ισπανών, ώστε να προβλέψει το εμπόριο του λαδιού

5

6 6 το θέμα Σάββατο 30 Mαρτίου 2013 ΟΙ ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΚΑΠ Ευρω-χαμόγελα για τους Έλληνες αγρότες «Μπόνους» 43 εκατ. ευρώ το χρόνο για παλιούς και νέους αγρότες από το 2014 και μετά, λιγότερη αγρανάπαυση αλλά περισσότερη αμειψισπορά και πολύ «πρασίνισμα», με μεγάλους κερδισμένους τους ελαιοπαραγωγούς, προβλέπει η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική μετά τις τελευταίες διορθώσεις. Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ Oπως αποφάσισε το πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της ΕΕ, στην επιδότηση για το «πρασίνισμα» που προβλέπει η ΚΑΠ θα μπορούν να ενταχθούν οι ελαιώνες της χώρας μας, με την προϋπόθεση η πυκνότητα να μην είναι πάνω από 23 δέντρα στο στρέμμα (230 δέντρα το εκτάριο). Η απόφαση, την οποία ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Αθανάσιος Τσαυτάρης χαρακτήρισε ιδιαίτερα θετική, καθώς η μεγάλη πλειοψηφία των ελαιώνων έχει πυκνότητα φύτευσης 18 μέχρι 20 δέντρα στο στρέμμα, αφορά 6 εκατ. στρέμματα ελαιώνων της χώρας μας. «Με αυτό τον τρόπο η μεγάλη πλειοψηφία των ελαιοπαραγωγών της χώρας μας θα μπορεί να εισπράττει την ενίσχυση από το πρασίνισμα, δηλαδή το 30% της ενιαίας ενίσχυσης» δήλωσε ο υπουργός. Βέβαια, αυτή η πρόταση θα πρέπει να περάσει και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου σίγουρα θα υπάρξει μεγάλη αντίδραση από τους Ισπανούς ευρωβουλευτές, αφού εκεί οι ελαιώνες έχουν πυκνή φύτευση. Επιπλέον, ενώ η αρχική πρόταση της Κομισιόν για το «πρασίνισμα» ανέφερε ότι, για να εισπράττουν το 30% της ενιαίας ενίσχυσης, οι παραγωγοί θα πρέπει να ακολουθούν οικολογικές περιβαλλοντικές πρακτικές για το 7% των εκτάσεων της κάθε εκμετάλλευσής τους, το Συμβούλιο αποφάσισε να μειώσει αυτό το ποσοστό στο 5%. Στο ίδιο πλαφόν πυκνότητας, εκτός από τους ελαιώνες, θα ενταχθούν και όλοι οι οπωρώνες και οι δενδρώδεις καλλιέργειες. Όπως πρόσθεσε ο υπουργός, «επειδή οι ενισχύσεις θα δίνονται ανά εκμετάλλευση, μπορεί ένας παραγωγός που έχει, για παράδειγμα, 10 στρέμματα ελιά και 20 στρέμματα καλαμπόκι και 30 στρέμματα στάρι. Άρα έχει 100 στρέμματα συνολικά, από τα οποία πρέπει να βάλω 7 στρέμματα στο πρασίνισμα. Αν βάλει τα 10 στρέμματα με ελιές εισπράττει την πράσινη ενίσχυση». Σύμφωνα με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, μεγάλοι κερδισμένοι της νέας ΚΑΠ θα είναι οι νέοι αγρότες, καθώς προβλέπεται η πριμοδότησή τους με 300 εκατ. ευρώ. Τα κονδύλια Υπενθυμίζεται ότι το συνολικό ποσό που θα εισπράξει η ελληνική γεωργία και κτηνοτροφία από τη νέα ΚΑΠ μέχρι στιγμής διαμορφώνεται στα 18,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 15 δισ. ευρώ αφορούν άμεσες επιδοτήσεις σε αγρότες (πυλώνας Ι) και τα 3,8 δισ. ευρώ επενδύσεις (πυλώνας ΙΙ). Όπως υπογράμμισε ο υπουργός, το συνολικό ποσό ενδέχεται να αυξηθεί στο πέρασμα του χρόνου, ενώ γνωστοποίησε ότι θα υπάρξει αποθεματικό 2,8 δισ. ευρώ για έκτακτες ανάγκες, το οποίο, αν δεν διατεθεί, θα κατανεμηθεί στα κράτη-μέλη. Την ίδια ώρα δρομολογείται και η αύξηση του ποσοστού που αφορά τις συνδεδεμένες με την παραγωγή ενισχύσεις (χρήματα του άρθρου 68), από το 1,5% που είναι σήμερα σε 7% που είναι η πρόταση του Συμβουλίου έως 15% που ζητά το Ευρωκοινοβούλιο. Αβαντάζ για τα ελληνικά γεωργικά προϊόντα αποτελεί η υποχρεωτική στο εξής αναγραφή της σήμανσης-προέλευσής τους, στο πλαίσιο της νέας Κοινής Οργάνωσης Αγοράς (ΚΟΑ). Για παράδειγμα, ποιοτικά ελληνικά προϊόντα, όπως τα ροδάκινα, θα αναγράφουν πλέον υποχρεωτικά τόσο τη χώρα προέλευσης όσο και την περιοχή όπου παράγονται, γεγονός που μπορεί να αυξήσει την τιμή πώλησής τους. Το συνολικό ποσό που θα εισπράξει η ελληνική γεωργία και κτηνοτροφία από τη νέα ΚΑΠ μέχρι στιγμής διαμορφώνεται στα 18,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 15 δισ. αφορούν άμεσες επιδοτήσεις σε αγρότες και τα 3,8 δισ. σε επενδύσεις Τι φέρνει η νέα ΚΑΠ 1 Άμεσες ενισχύσεις Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της νέας ΚΑΠ είναι η ανακατανομή των ενισχύσεων μεταξύ των κρατών-μελών (εξωτερική σύγκλιση). Η Επιτροπή πρότεινε οι χώρες με άμεσες ενισχύσεις κάτω από το 90% του μέσου όρου των 27 κρατών-μελών να καλύψουν σταδιακά σε βάθος χρόνου το 1/3 της διαφοράς έως το 90%, με μεταφορά πόρων από εκείνες που βρίσκονται πάνω από το συγκεκριμένο μέσο όρο, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Ένα δεύτερο στοιχείο της μεταρρύθμισης αφορά την περιφερειοποίηση των ενισχύσεων εντός των κρατών-μελών (εσωτερική σύγκλιση), η οποία αφορά ένα ενιαίο ύψος βασικής ενίσχυσης ανά περιφέρεια, που θα αντανακλά τις πραγματικές ανάγκες της γεωργίας στην κάθε περιφέρεια. Η περιφερειοποίηση θα γίνει σταδιακά, μέχρι το Η ευελιξία που παρέχεται είναι μεγάλη, ώστε να μην προκύψουν μεγάλες μεταφορές και αυξομειώσεις ενισχύσεων μεταξύ των γεωργών και μεταξύ των περιφερειών. Ένα από τα κυριότερα στοιχεία της νέας ΚΑΠ είναι το «πρασίνισμα» των άμεσων ενισχύσεων. Το 30% του εθνικού δημοσιονομικού φακέλου θα δίνεται σε όσους τηρούν προκαθορισμένες πρακτικές επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον, που υπερβαίνουν τις υποχρεώσεις της πολλαπλής συμμόρφωσης. Αυτές οι πρακτικές είναι η εναλλαγή καλλιεργειών, η διατήρηση των μόνιμων βοσκοτόπων και η διατήρηση εκτάσεων οικολογικής εστίασης (ζώνες ανάσχεσης, αναβαθμίδες, ακαλλιέργητες εκτάσεις, δάσωση κ.λπ.). Δικαιούχοι της πράσινης συνιστώσας θα είναι αυτομάτως οι παραγωγοί που ασκούν βιολογική γεωργία, ενώ θα αναγνωριστούν ως ισοδύναμες με το «πρασίνισμα» πρακτικές ορισμένα φιλοπεριβαλλοντικά μέτρα του δεύτερου πυλώνα της ΚΑΠ και εθνικά συστήματα πιστοποίησης (π.χ., ολοκληρωμένη διαχείριση, εφόσον εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή). Οι άμεσες ενισχύσεις θα κατευθύνονται στους «ενεργούς αγρότες», με στόχο να αποκλειστούν από τις ενισχύσεις νομικά πρόσωπα που δεν έχουν ως κύρια δραστηριότητα τη γεωργία (γήπεδα γκολφ, αεροδρόμια, αθλητικά σωματεία κ.λπ.). Ταυτόχρονα δίνεται και η ευελιξία στα κράτη-μέλη να διαμορφώνουν τον ορισμό, ώστε να επιτυγχάνεται καλύτερη στόχευση των ενισχύσεων. Ο προαιρετικός μηχανισμός για επιβολή ανώτατου ορίου στις ενισχύσεις (capping) που λαμβάνουν οι δικαιούχοι μεγάλων εκμεταλλεύσεων είναι

7 Σάββατο 30 Mαρτίου 2013 το θέμα Βελτιώθηκε ο ορισμός των βοσκοτόπων, που συμπεριλαμβάνει πλέον τα μεσογειακά οικοσυστήματα (ξυλώδης βλάστηση), επιλύοντας μελλοντικά προβλήματα που θα συνδέονταν με αμφισβητήσεις για την επιλεξιμότητα των εκτάσεων βοσκοτόπων όσον αφορά τις άμεσες ενισχύσεις. Αυξήθηκε το ποσοστό συνδεδεμένων ενισχύσεων στο 7%, με προοπτική περαιτέρω αύξησης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο 10%, πράγμα που θα μας δώσει αξιόλογη δυνατότητα στήριξης της παραγωγικής διαδικασίας προϊόντων ποιότητας για μια μεγαλύτερη γκάμα προϊόντων απ ό,τι σήμερα. Τα καθεστώτα ενίσχυσης για 3 τους νέους γεωργούς, και για τις περιοχές με μειονεκτήματα και τις μικρές εκμεταλλεύσεις απλουστεύονται, μειώνοντας το διοικητικό κόστος αλλά και τον κίνδυνο απώλειας πόρων, ενισχύοντας τους νέους αγρότες από την πρώτη στιγμή εγκατάστασής τους στη γεωργία. Έγινε υποχρεωτική η αναγραφή 4 του τόπου καταγωγής, τουλάχιστον για τον τομέα των φρούτων και λαχανικών, στο πλαίσιο προτύπων εμπορίας. Η χρήση μερικών αποκλειστικών ενδείξεων, που αφορούν και το Όλες οι αλλαγές ελαιόλαδο, είναι προαιρετική (π.χ., πρώτη πίεση εν ψυχρώ). Οι εκμεταλλεύσεων κάτω των 5 15 εκταρίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση να διατηρούν εκτάσεις οικολογικής εστίασης. Τα ποσοστά ορίζονται από 7% σε 3% ( ), σε 5% (2016) και σε 7% από το 2017, μετά από μελέτη επιπτώσεων. Οι εκμεταλλεύσεις με 10 ως 30 6 εκτάρια υποχρεούνται να εναλλάσσουν δύο καλλιέργειες, στις οποίες όμως θα εξαιρούνται οι εκτάσεις βοσκοτόπων, χορτονομών, ρυζιού, ψυχανθών κ.λπ., διευκολύνοντας επιπλέον τη «μέση» και «μεγάλη» ελληνική εκμετάλλευση. Στα προγράμματα αγροτικής 7 8 ανάπτυξης προστίθεται μια κατηγορία στήριξης για τις «περιοχές μετάβασης», με αυξημένο ποσοστό ευρωπαϊκής συγχρηματοδότησης (75%). Οδηγεί σε μεγαλύτερη στήριξη περιοχών, που τα στατιστικά των προηγουμένων ετών τις εμφανίζουν περισσότερο αναπτυγμένες. Το πρασίνισμα των άμεσων ενισχύσεων γίνεται πιο ευέλικτο. Αναγνωρίζεται η έννοια της «ισοδυναμίας» του «πρασινίσματος» με πρακτικές όπως τα περιβαλλοντικά μέτρα του δεύτερου πυλώνα, τα εθνικά/περιφερειακά συστήματα πιστοποίησης, η βιολογική γεωργία, που αναγνωρίζονται ως ισοδύναμου αποτελέσματος με το «πρασίνισμα», ελαφρύνοντας έτσι τους γεωργούς από τις αντίστοιχες υποχρεώσεις. Ενεργός αγρότης: υιοθετήθηκε 9 μια μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη-μέλη να εφαρμόσουν το μέτρο, με τη δυνατότητα να εξαιρούν ορισμένες κατηγορίες δικαιούχων, που δεν συνδέονται με τη γεωργική παραγωγή. Εξαιρούνται πλήρως οι εκμεταλλεύσεις μέχρι 10 εκτάρια 10 στη διαφοροποίηση των καλλιεργειών, κάτι που απαλλάσσει τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων γεωργών από το μέτρο. Επενδύσεις άρδευσης (Άρθρο 46. 3): Η εξαίρεση που επιτρέπει 11 την ενίσχυση, πέραν των νέων αρδευτικών εγκαταστάσεων, και παλιών μόνο στην περίπτωση που τροφοδοτούνται από ταμιευτήρες που έχουν εγκριθεί μέχρι την 1/1/2013 δυσχεραίνει τις επενδύσεις αυτές για την Ελλάδα. Εκκρεμεί το αίτημά μας για μετάθεση αυτής της ημερομηνίας. Δόθηκε παράταση στο καθεστώς ποσοστώσεων ζάχαρης έως το Έχουμε υποστηρίξει παράταση και πέραν αυτής της διετίας. Το Ευρωκοινοβούλιο έχει προτείνει μέχρι το 2020, πρόταση που δημιουργεί ευνοϊκότερες προοπτικές για το ελληνικό αίτημα. Εξαιρούνται οι μόνιμοι δενδρώνες (ελαιώνες, οπωροφόρα 13 δένδρα) με πυκνότητα έως 250 δέντρα/εκτάριο από τα παραπάνω ποσοστά οικολογικής εστίασης. Δίνεται η δυνατότητα χορήγησης προκαταβολών σε δικαιούχους 14 προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης, υπό προϋποθέσεις, χωρίς τραπεζική εγγύηση. Πρόκειται για σημαντική αλλαγή, που θα διευκολύνει την πραγματοποίηση επενδύσεων. Εξαίρεση Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης από την 15 υποχρέωση να έχει ανταποκριθεί η χώρα πλήρως σε ορισμένες υποχρεώσεις πριν από την έγκριση του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης (π.χ., εγκατάσταση συστήματος γεωργικών συμβουλών). Μετάθεση της υποχρέωσης κατά δύο έτη (έως το τέλος του 2016), που επιτρέπει να αποφευχθούν καθυστερήσεις στην απορρόφηση των κονδυλίων. επίσης ένα νέο στοιχείο της ΚΑΠ. Δύο άλλα στοιχεία της θα είναι η προαιρετική στρεμματική ενίσχυση στους γεωργούς στις περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα και η προαιρετική πρόσθετη ενίσχυση για τους νέους αγρότες, από τον πρώτο πυλώνα της ΚΑΠ, χωρίς να καταργούνται αντίστοιχα συμπληρωματικά μέτρα του δεύτερου πυλώνα. Τέλος, δημιουργείται ένα απλοποιημένο καθεστώς στήριξης για τις μικρές εκμεταλλεύσεις, σύμφωνα με το οποίο οι μικροκαλλιεργητές θα μπορούν να εισπράττουν ένα κατ αποκοπή ποσό, με σκοπό τη μείωση του διοικητικού βάρους. 2 Aγροτική Ανάπτυξη Για το δεύτερο πυλώνα (Αγροτική Ανάπτυξη), οι συγχρηματοδοτούμενες δράσεις θα προσανατολίζονται στην ανταγωνιστικότητα, στη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και στη δράση για το κλίμα και στην ισόρροπη εδαφική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών με παράλληλη στόχευση στην καινοτομία. Τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης θα βασίζονται και στους σκοπούς της αναπτυξιακής στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Προβλέπεται ανακατανομή των πόρων ανάμεσα στα κράτη-μέλη χωρίς μεγάλες ανακατατάξεις. Όπως συμβαίνει και σήμερα, οι λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές θα συνεχίσουν να επωφελούνται από υψηλότερα ποσοστά συγχρηματοδότησης. Το ίδιο θα ισχύει και για ορισμένα μέτρα υψηλής προτεραιότητας (μεταφορά γνώσεων, ομάδες παραγωγών, καινοτομία). Τουλάχιστον το 25% των πόρων θα κατευθύνεται σε περιβαλλοντικά μέτρα. Προβλέπεται ξεχωριστό ποσοστό (75%-85%) για τις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές, τις πολύ απομακρυσμένες, καθώς και τα μικρά νησιά του Αιγαίου. Εισάγονται νέα εργαλεία για τη διαχείριση των κρίσεων και τη σταθεροποίηση του εισοδήματος σε περιπτώσεις κρίσης (ασθένειες, πτώση τιμών, αντίξοες καιρικές συνθήκες κ.ά.). Το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, μαζί με τα λοιπά διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής, υπόκεινται σε ένα Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο, για καλύτερο συντονισμό της δράσης τους. 3 Μέτρα αγοράς (Ενιαία Κοινή Οργάνωση Αγοράς) Επεκτείνονται διατάξεις, όπως η δημόσια παρέμβαση, η ιδιωτική αποθεματοποίηση, τα έκτακτα/επείγοντα μέτρα, σε περιπτώσεις κρίσης των αγορών. Εισάγονται μέτρα για τη διευκόλυνση της συνεργασίας μεταξύ των παραγωγών, καθώς και των παραγωγών με άλλους φορείς που εμπλέκονται στην αγροδιατροφική αλυσίδα. Τα μέτρα για την αναγνώριση οργανώσεων παραγωγών, των ενώσεών τους και των διεπαγγελματικών οργανώσεων επεκτείνονται και σε άλλους τομείς. Δίνεται επίσης η δυνατότητα χρηματοδότησης διαφόρων δράσεων των φορέων αυτών μέσα από το δεύτερο πυλώνα (αγροτική ανάπτυξη). Επιπλέον, η ΚΑΠ ενισχύεται με δύο εργαλεία, που σκοπό έχουν τη σταθεροποίηση της αγοράς και την αντιμετώπιση κρίσεων: n Δημιουργία ενός αποθεματικού έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων καταστάσεων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, τις κρίσεις της αγοράς και άλλες απειλές που αντιμετωπίζει η γεωργία και ο αγροδιατροφικός τομέας. n Επέκταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Παγκοσμιοποίησης με στόχο την παροχή βοήθειας στους αγρότες, ώστε να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες της αγοράς και να αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της ήδη ευρείας παγκοσμιοποίησης.

8 8 έρευνα Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 ΣΤΕΝΟ «ΚΟΡΣΕ» ΒΑΖΕΙ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ kai tροφιμων ΣΤiΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Σχέδιο-αντίδοτο στο φαρμάκι των φυτο Τη στιγμή που οι εταιρείες φυτοπροστατευτικών συνεχίζουν ανενόχλητες να πωλούν μέχρι και 30% ακριβότερα σε σχέση με γειτονικές χώρες τα ίδια προϊόντα, ευνοώντας τα κυκλώματα που πωλούν ανεξέλεγκτα επικίνδυνα, αγνώστου προελεύσεως, αλλά φτηνά σκευάσματα, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επιχειρεί να περιορίσει τη δράση τους. Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ Το ΥΠΑΑΤ ενεργοποιεί την υποχρεωτική ηλεκτρονική καταχώριση κάθε γεωργικού φαρμάκου που πωλείται από οποιοδήποτε κατάστημα στη χώρα μας. Σε περίπτωση που οι επιχειρήσεις δεν προβαίνουν στην ενημέρωση, απειλούνται με την επιβολή αυστηρού διοικητικού προστίμου. Στόχος της απόφασης που υπογράφει ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μάξιμος Χαρακόπουλος είναι να συγκεντρωθούν για πρώτη φορά αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία για τα γεωργικά φάρμακα, που θα επιτρέψουν τη χάραξη και την εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων προς όφελος του Έλληνα παραγωγού, του καταναλωτή και του περιβάλλοντος. Να σημειωθεί ότι πλέον επιβάλλεται πρόστιμο από έως ευρώ σε όποιον διαθέτει γεωργικά φάρμακα στον επαγγελματία χρήστη χωρίς την καταγραφή της συναλλαγής στο ειδικό έντυπο πώλησης γεωργικών φαρμάκων. Από τις 5 Σεπτεμβρίου 2013 η χρήση του συστήματος θα είναι υποχρεωτική και οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές θα προβούν σε ελέγχους όσον αφορά τη χρήση του. Ανεξέλεγκτες οι τιμές Εν αναμονή του πορίσματος της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τη διαμόρφωση των τιμών των αγροτικών εφοδίων (φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων, σπόρων και ζωοτροφών), οι Έλληνες αγρότες συνεχίζουν να πληρώνουν πανάκριβα σε σχέση με τις γειτονικές χώρες τα ίδια προϊόντα. Σύμφωνα με καταγγελίες των αγροτών που έχουν φτάσει στα «αυτιά» του υπουργείου Ανάπτυξης, είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα λιπάσματος συγκεκριμένου τύπου και εταιρείας η τιμή του οποίου στην Ελλάδα είναι 35 ευρώ η συσκευασία, ενώ στην Παρά την κρίση και το γεγονός ότι οι συναλλαγές γίνονται πλέον τοις μετρητοίς, όχι μόνο δεν έχει καταγραφεί μείωση των τιμών, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται σημαντική αύξηση! Ισπανία το ίδιο προϊόν κοστίζει μόλις 18 ευρώ! Για να αιτιολογήσουν τη διαφορά στις τιμές, οι εταιρείες μέχρι πρότινος επικαλούνταν την πώληση των προϊόντων τους με πίστωση. Πλέον, στην Ελλάδα της κρίσης, η πίστωση είναι είδος προς εξαφάνιση και όλες οι συναλλαγές γίνονται Στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δημοσιεύθηκε η απόφαση (ΦΕΚ 649Β, 21/3/13) σχετικά με το «Φορέα δημιουργίας, ενημέρωσης και τήρησης της ηλεκτρονικής καταχώρησης των Ειδικών Εντύπων Πώλησης Γεωργικών Φαρμάκων και κάθε σχετική λεπτομέρεια», την οποία υπογράφει ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μάξιμος Χαρακόπουλος. Σύμφωνα με την απόφαση: 1Κάθε κατάστημα λιανικής πώλησης γεωργικών φαρμάκων καταγράφει ηλεκτρονικά σε ειδικό έντυπο πώλησης για κάθε επαγγελματία χρήστη την πώληση των γεωργικών φαρμάκων. 2Η καταγραφή διενεργείται από τον υπεύθυνο επιστήμονα του καταστήματος λιανικής πώλησης γεωργικών φαρμάκων μετά τη χορήγηση ειδικών κωδικών (άδεια πρόσβασης) για την είσοδό τους στην ηλεκτρονική εφαρμογή. 3Στο ειδικό έντυπο πώλησης εισάγονται: α) Τα ονοματεπώνυμο και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) του επαγγελματία χρήστη β) Η τοποθεσία/περιοχή αγροτεμαχίου γ) Ο κωδικός αγροτεμαχίου (εφόσον υπάρχει) δ) Το χορηγούμενο σκεύασμα τοις μετρητοίς. Ωστόσο, όχι μόνο δεν έχει καταγραφεί μείωση των τιμών, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται σημαντική αύξηση. Καταγγελίες αγροτών από τη Θεσσαλία αναφέρουν ότι νιτρική αμμωνία αγοράστηκε από τη Βουλγαρία και παραδόθηκε στο χωράφι τους προς 370 ευρώ/τόνο, ενώ για άλλη, που αγοράστηκε από συσκευαστήριο στο Βόλο, επίσης παραδοτέα στο χωράφι, η τιμή έφτασε τα 415 ευρώ/τόνο. Ο ίδιος ο υφυπουργός Ανάπτυξης Αθανάσιος Σκορδάς δήλωσε πρόσφατα ότι ερευνάται όλο το κύκλωμα των εν λόγω αγορών, δεδομένου ότι, Τι προβλέπει η ε) Η ποσότητα του χορηγούμενου σκευάσματος στ) Η καλλιέργεια ή τα φυτικά προϊόντα για τα οποία χορηγείται το σκεύασμα ζ) Το αίτιο για το οποίο χορηγείται το σκεύασμα η) Ο αριθμός τιμολογίου/απόδειξης θ) Ο ειδικός κωδικός του καταστήματος που εκδίδεται από τη Συντονιστική Εθνική Αρχή (ΣΕΑ). 4Τα στοιχεία αυτά είναι εμπιστευτικά και εμπίπτουν στις διατάξεις περί προστασίας προσωπικών δεδομένων. Η ΣΕΑ δύναται να τα αξιοποιεί για την παραγωγή στατιστικών στοιχείων σχετικά με τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, καθώς και την κατάρτιση των Εθνικών Σχεδίων Δράσης. 5Η καταγραφή των στοιχείων διενεργείται κατά την πώληση των γεωργικών φαρμάκων. Σε περίπτωση αποδεδειγμένης αδυναμίας σύνδεσης στην ηλεκτρονική καταγραφή, η λιανική πώληση των γεωργικών φαρμάκων καταγράφεται σε έγγραφο έντυπο, το οποίο υπογράφεται από τον αγοραστή του γεωργικού φαρμάκου. Στην περίπτωση αυτή τα συμπληρωμένα έντυπα καταγράφονται ηλεκτρονικά αμέσως μετά την αποκατάσταση της σύνδεσης με την ηλεκτρονική εφαρμογή.

9 Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 έρευνα 9 ΓΕωΡΓΙΚωΝ ΣΚΕΥΑΣμΑΤωΝ φαρμάκων όπως είπε, γίνεται «κατευθυνόμενη συνταγογράφηση» από κτηνιάτρους και γεωπόνους, όπως συμβαίνει και στην αγορά των φαρμάκων. Υπενθυμίζεται ότι σχετικές καταγγελίες για τις συγκεκριμένες αγορές έγιναν πριν από δύο χρόνια από τον τότε υφυπουργό Ανάπτυξης Ντίνο Ρόβλια, αλλά ως τώρα δεν φαίνεται να έχει υπάρξει καμία απολύτως εξέλιξη. Οι απαγορευμένες ουσίες Τα περισσότερα από τα παράνομα διακινούμενα φάρμακα εισάγονται από την Τουρκία και τη Βουλγαρία. Τα κυριότερα παράνομα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στην Ελλάδα περιέχουν τις δραστικές ουσίες propoxur, simazine, chlorpyrifos, carbendazim, triazophos, disulfoton-sulfotone, sebuthylazine, terbuthylazine, atrazine, a- trazine-desethyl, bensulfuronmethyl, metobromuron, rotenone, rimsulfuron. Υπηρεσίες του υπουργείου Αγροτικής απόφαση του ΥΠΑΑΤ Ανάπτυξης εκτιμούν ότι μόνο το 2012 πέρασαν από την Τουρκία 100 τόνοι του απαγορευμένου ζιζανιοκτόνου Προπανίλ. Στη Βουλγαρία κυκλοφορούν ακόμη φάρμακα που έχουν απαγορευτεί στην ΕΕ, ενώ μέσω κυκλωμάτων μεσαζόντων μοιράζονται μέχρι και τιμοκατάλογοι από καταστήματα από τη Βουλγαρία και την ΠΓΔΜ. Τα εν λόγω σκευάσματα έχουν το μισό κόστος των αντιστοίχων που κυκλοφορούν στην Ελλάδα και επιπλέον οι αγρότες τα γνωρίζουν και τα εμπιστεύονται. Μάλιστα, υπάρχουν ολόκληρες ιστοσελίδες στα ελληνικά, μέσω των οποίων μπορείς να παραγγείλεις όποιο σκεύασμα επιθυμείς και να σου παραδοθεί στο χωράφι σου. Έλεγχοι και κατασχέσεις Πριν από λίγες μέρες, σε έλεγχο που έγινε από αστυνομικούς έξω από την Αλεξανδρούπολη, βρέθηκαν και κατασχέθηκαν στο αυτοκίνητο 45άχρονου 298 συσκευασίες με 87 κιλά φυτοφάρμακου και 90 πλαστικά δοχεία που περιείχαν 170 λίτρα. Σύμφωνα με τη δικογραφία που σχηματίστηκε σε βάρος του, τα φυτοφάρμακα, που ήταν σε συσκευασίες στην τουρκική γλώσσα, δεν επιτρέπεται να κυκλοφορούν στην Ελλάδα. Ακόμη, αναφέρεται πως ο κατηγορούμενος 6Σε κάθε κατάστημα λιανικής πώλησης γεωργικών φαρμάκων, το οποίο έχει εγγραφεί στο μητρώο εμπόρων γεωργικών φαρμάκων, χορηγείται από τον αρμόδιο φορέα ειδικός κωδικός πρόσβασης στην ηλεκτρονική εφαρμογή. 7Η διαδικασία χορήγησης του Ειδικού Κωδικού Πρόσβασης καθορίζεται από τη ΣΕΑ για τα γεωργικά φάρμακα, μετά από σχετική εισήγηση του αρμόδιου φορέα. 8Απαγορεύεται η λιανική πώληση σκευασμάτων χωρίς τη συμπλήρωση του ειδικού εντύπου. Απαγορεύεται επίσης η χορήγηση σκευασμάτων τα οποία δεν περιλαμβάνονται στον εγκεκριμένο κατάλογο ή δεν είναι σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στην ετικέτα. 9Η επιλογή των σκευασμάτων γίνεται με βάση την αποτελεσματικότητα, τον τρόπο δράσης, το φάσμα δράσης, την εκλεκτικότητα για το καλλιεργούμενο φυτό, την ασθένεια ή το ζωικό εχθρό ή το ζιζάνιο, τους ειδικούς περιβαλλοντικούς στόχους, τη συνδυαστικότητα με άλλα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, την ευχέρεια εφαρμογής, τα αναμενόμενα υπολείμματα στο αγροτικό προϊόν, την υπολειμματική διάρκεια, την τοξικολογική σήμανση, τη συμβατότητα με τη στρατηγική διαχείρισης της ανθεκτικότητας των επιβλαβών οργανισμών, καθώς και την πιθανή επίδραση στην επόμενη καλλιέργεια. Δίνεται προτεραιότητα στη χρήση σκευασμάτων με εκλεκτική δράση. 10 Στον επαγγελματία χρήστη δίνεται αντίγραφο του ειδικού εντύπου. Ο επαγγελματίας χρήστης υποχρεούται να διατηρεί τα ειδικά έντυπα για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών ετών από την έκδοσή τους και να τα επιδεικνύει σε κάθε έλεγχο. Στο ειδικό έντυπο που χορηγείται, καταγράφεται από τον επαγγελματία χρήστη η ημερομηνία χρήσης του γεωργικού φαρμάκου, καθώς και κάθε άλλη επιπρόσθετη πληροφορία ή παραπομπή σε αυτήν. Κυρώσεις 1. Σε όποιον διαθέτει γεωργικά φάρμακα στον επαγγελματία χρήστη χωρίς την καταγραφή της συναλλαγής στο ειδικό έντυπο πώλησης γεωργικών φαρμάκων επιβάλλεται πρόστιμο από ευρώ έως ευρώ. 2. Σε περίπτωση υποτροπής, τα όρια του προστίμου διπλασιάζονται και το επιβαλλόμενο πρόστιμο δεν μπορεί να είναι λιγότερο από το διπλάσιο του προηγούμενου επιβληθέντος. είχε σκοπό να τα παραδώσει σε αγρότες της Χαλάστρας Θεσσαλονίκης, οι οποίοι τα είχαν παραγγείλει μέσω ίντερνετ, όπως είπε, αφού οι τιμές τους από την Τουρκία είναι μειωμένες σε μεγάλο ποσοστό σε σχέση με τα φυτοφάρμακα που κυκλοφορούν νόμιμα στην Ελλάδα. Το ίδιο πρόσωπο είχε απασχολήσει τις αρχές της Αλεξανδρούπολης μόλις τον περσινό Σεπτέμβριο, όταν είχε συλληφθεί για τον ίδιο λόγο και είχε κατηγορηθεί για παράνομη εισαγωγή 290 λίτρων φυτοφαρμάκων από τη γειτονική χώρα. Μάλιστα, τότε είχαν συλληφθεί ακόμη έξι άτομα, τα οποία, όπως αποκαλύφθηκε, συμμετείχαν σε οργανωμένο σχέδιο από την εισαγωγή μέχρι την παράδοση. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε πως οι λαθρέμποροι έκρυβαν τις ποσότητες σε αγροτικές περιοχές κοντά στα σύνορα και στη συνέχεια τα παραλάμβαναν οι αγρότες. Και στην υπόθεση εκείνη ανάμεσα στους αγρότες που είχαν κάνει παραγγελίες κάποιοι προέρχονταν από τη Θεσσαλονίκη. Άλλη μια κατάσχεση παράνομων φυτοφαρμάκων το τελευταίο διάστημα είχε γίνει από την αστυνομία στην Ημαθία. Τον περσινό Ιούνιο είχαν βρεθεί μέσα σε διαλογητήριο ποσότητες που προέρχονται από τη Βουλγαρία και ήταν επίσης αμφιβόλου ποιότητας. Το λαθρεμπόριο γεωργικών φαρμάκων εκτείνεται σε όλη την Ευρώπη και υπολογίζεται ότι προκαλεί απώλειες στη φορολογία των κρατών-μελών έως και 30 εκατ. ευρώ ετησίως Οργιάζει το λαθρεμπόριο Οι ανεξέλεγκτα υψηλές τιμές των αγροτικών εφοδίων στη χώρα μας έχουν δημιουργήσει ένα ισχυρό κίνητρο για λαθρεμπορική διάθεση φτηνότερων φαρμάκων, τα οποία εισάγονται παρανόμως από γειτονικές χώρες. Η παράνομη, ωστόσο, εισαγωγή τους και η μετέπειτα παράνομη πώλησή τους δημιουργούν σημαντικούς κινδύνους τόσο για τους ίδιους τους αγρότες όσο και για το περιβάλλον και τα φυτά τους από την ανεξέλεγκτη χορήγηση των εν λόγω φαρμάκων. Είναι γνωστό ότι πέρσι περισσότερα από στρέμματα βαμβακιού και οπωροκηπευτικών σε όλο τον κάμπο της Μακεδονίας, από τη Χαλκηδόνα έως το Κλειδί Ημαθίας, είχαν καταστραφεί, καθώς παραγωγοί είχαν χρησιμοποιήσει το ζιζανιοκτόνο εστέρας 2,4D, το οποίο κυκλοφορεί μεν στην ελληνική αγορά, χρησιμοποιείται όμως αυστηρά μόνο στα σιτηρά και το κυριότερο αποκλειστικά τους χειμερινούς μήνες. Οι παραγωγοί επέλεξαν τον εστέρα γιατί ήταν φτηνότερος (έως και στη μισή τιμή) από τα υπόλοιπα, επίσης εγκεκριμένα ζιζανιοκτόνα. Διεθνής μαφία Στην τελευταία έκθεση της EU- ROPOL για το λαθρεμπόριο φυτοφαρμάκων (Ιανουάριος 2012) αποκαλύπτεται μια χρυσοφόρα δράση διεθνούς μαφίας. Τα φυτοφάρμακα παρασκευάζονται στην Κίνα και μεταφέρονται χύμα, σε τσουβάλια και βαρέλια, στην Τουρκία. Στη συνέχεια, συσκευάζονται σε δοχεία, πάνω στα οποία τοποθετούνται πλαστές ετικέτες γνωστών εταιρειών, όπως Syngenta, BASF, DuPont, Dow κ.λπ., και Ρώσοι και Έλληνες ομογενείς από την πρώην ΕΣΣΔ αναλαμβάνουν τη μεταφορά του κοντραμπάντο στην Ελλάδα. Το λαθραίο εμπόρευμα μεταφέρεται ακόμη και με οπωροκηπευτικά. Η μαφία των φυτοφαρμάκων, σύμφωνα με την EUROPOL, έχει συνδέσμους ακόμη και στις αγροτικές περιοχές, οι οποίοι κατευθύνουν και παραπλανούν τους παραγωγούς. Το λαθρεμπόριο εκτείνεται σε όλη την Ευρώπη, υπολογίζεται μάλιστα ότι προκαλεί απώλειες στη φορολογία των κρατών-μελών έως και 30 εκατ. ευρώ ετησίως.

10 10 γεω-συμβουλές Σάββατο 30 Mαρτίου 2013 λ ΗΜΕΡΟ ΟΓΙΟ KAΛ ΙΕΡΓΗΤΗ ΗΛΙΑΝΘΟΣ 30/3-5/4/2013 Εποχή σποράς του ηλίανθου, που συνιστάται να ξεκινήσει όταν η θερμοκρασία του εδάφους σε βάθος 5 εκατοστών είναι 8 ο C. Οι απαραίτητες καιρικές συνθήκες στις περιοχές που καλλιεργείται ο ηλίανθος εξασφαλίζονται από τα μέσα Μαρτίου και μετά. Η σπορά του ηλίανθου που πραγματοποιείται από τα μέσα Μαρτίου έως και τις αρχές Απριλίου κρίνεται η καταλληλότερη και από πλευράς κατάστασης υγρασίας των χωραφιών, πράγμα που πρέπει να προσέχει ιδιαίτερα ο παραγωγός. Οι εφαρμοζόμενες επεμβάσεις πριν από τη σπορά έχουν σκοπό: 3 τη δημιουργία της κατάλληλης κλίνης του σπόρου για την επίτευξη πιο γρήγορου φυτρώματος 3 τη βελτίωση των φυσικών ιδιοτήτων του εδάφους για την ανάπτυξη των ριζών στο κατάλληλο βάθος (ο ηλίανθος είναι χαρακτηριστικά βαθύρριζο φυτό) 3 την αντιμετώπιση των ζιζανίων. Συνιστάται οι επεμβάσεις που θα γίνουν να είναι όσο το δυνατόν λιγότερες και να πραγματοποιούνται με ελαφρά μηχανήματα, με στόχο να επιτευχθεί η άριστη δομή του χωραφιού. Επισημαίνεται ότι, για να δεχτεί το έδαφος καλύτερα το σπόρο, το ανώτερο στρώμα του πρέπει να είναι καλά ψιλοχωματισμένο, έτσι ώστε να μην υπάρχει δυνατότητα δημιουργίας «κρούστας». Το αμέσως επόμενο στρώμα και μέχρι βάθος 6 εκατοστά να είναι επίσης καλά ψιλοχωματισμένο και κάτω των 6 εκατοστών να μην είναι πολύ συνεκτικό. Καιρός για ηλίανθο, βιομηχανική ντομάτα, αμυγδαλιά και κηπευτικά. Τι πρέπει να προσέξουμε και τι να αποφύγουμε για καλύτερα αποτελέσματα. Εποχή που ευνοείται η εμφάνιση μονίλιας, μιας ασθένειας που θεωρείται η σοβαρότερη της αμυγδαλιάς. Ο βροχερός και νεφοσκεπής καιρός της εποχής, σε συνδυασμό με τη θερμοκρασία ανάπτυξης, που κυμαίνεται μεταξύ ο C, ευνοούν την προσβολή που εμφανίζεται στα άνθη και στους βλαστούς της αμυγδαλιάς και μοιάζουν σαν ζεματισμένοι ή καμένοι. Συνιστώνται τρεις ψεκασμοί, με τα κατάλληλα εγκεκριμένα μυκητοκτόνα, κατά τα στάδια της λευκής κορυφής, της πλήρους άνθισης, καθώς και της πτώσης των πετάλων. Το κορύνεο και ο εξώασκος είναι δύο μυκητολογικές ασθένειες που προσβάλλουν με τη σειρά τους τα φύλλα, τα άνθη και τους καρπούς των δέντρων. Το κορύνεο είναι μια αρρώστια που προκαλεί νεκρωτικές κηλίδες στα φύλλα και στους καρπούς και μικρά έλκη στους βλαστούς και στους κλάδους, ο δε εξώασκος προσβάλλει τα ακραία νεαρά φύλλα την άνοιξη, τα οποία και παραμορφώνει. Συνιστώνται ψεκασμοί στο τελικό στάδιο της διόγκωσης των οφθαλμών των δέντρων και επανάληψή τους μετά την πτώση των πετάλων με τα κατάλληλα εγκεκριμένα σκευάσματα. ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ Γράφουν οι γεωπόνοι ΑΓΓ. ΚΟΥΤΡΟΥ-ΑΥΓΟΥΛΑ ΗΛΙΑΣ ΤΡΑΥΛΟΣ Η εμφάνιση της προσβολής της αμυγδαλιάς από την πολυστίγμωση γίνεται εντονότερα αισθητή όταν η βροχή και η υγρασία διαρκούν περισσότερο από 2-3 μέρες. Η μόλυνση αρχίζει με την εμφάνιση των πρώτων φύλλων και συνεχίζεται μέχρι και τα μέσα Ιουνίου, που ο μύκητας καταστρέφει τα φύλλα προκαλώντας πρώιμη φυλλόπτωση. Η ασθένεια αντιμετωπίζεται με προληπτικούς ψεκασμούς, με εγκεκριμένα κατάλληλα μυκητοκτόνα, που διενεργούνται από το στάδιο της έκπτυξης των πρώτων φύλλων μέχρι το τέλος Μαΐου. Οι ψεκασμοί επαναλαμβάνονται στις περιπτώσεις που ο καιρός είναι βροχερός. Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής των παραγωγών ότι για την καταπολέμηση του ευρύτομου της αμυγδαλιάς πρέπει να μαζεύουν την περίοδο αυτή τους προσβεβλημένους καρπούς, να τους τοποθετούν σε μεγάλα διαφανή βάζα που τα καλύπτουν στη συνέχεια με τουλουπάνι ή άλλο λεπτό ύφασμα. Τα βάζα τοποθετούνται μέσα στους αμυγδαλεώνες και ελέγχονται κάθε μέρα μέχρι την εμφάνιση των ακμαίων του εντόμου. ΚΗΠΕΥΤΙΚΑ Εποχή κατάλληλη για την προετοιμασία υπαίθριων (ψυχρών) σπορείων των διάφορων ανοιξιάτικων κηπευτικών, όπως είναι η ντομάτα, η μελιτζάνα, η πιπεριά κ.ά. Τα φυτά θα παραμείνουν στα σπορεία για περίπου 2 μήνες πριν από τη μεταφύτευσή τους στην οριστική τους θέση, που είναι ο λαχανόκηπος ή το θερμοκήπιο. Ιδιαίτερη φροντίδα πρέπει να δοθεί στις προληπτικές επεμβάσεις φυτοπροστασίας, κατά την παραμονή των φυταρίων στο σπορείο, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες μυκητολογικών προσβολών. Επισημαίνεται ότι για την αποφυγή του κινδύνου προσβολής των σπορείων από τις επικίνδυνες μυκητολογικές ασθένειες πρέπει να αλλάζει το έδαφος ή η θέση του σπορείου από χρονιά σε χρονιά. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΝΤΟΜΑΤΑ Ημεταφύτευση των φυταρίων βιομηχανικής ντομάτας που έχουν παραχθεί σε θερμό σπορείο (σπορείο με κάλυψη) στο χωράφι και στην οριστική τους θέση γίνεται από 1 ως 15 Απριλίου, με στόχο να δώσουν πρώιμη παραγωγή. Απαραίτητη κρίνεται η καλή προπαρασκευή του εδάφους ενόψει της μεταφύτευσης, που απαιτεί ψιλοχωμάτισμα, και επιτυγχάνεται με τη χρήση ελαφρών γεωργικών μηχανημάτων. Κατά την τελική κατεργασία του εδάφους γίνεται η ενσωμάτωση των ανόργανων λιπασμάτων (βασική λίπανση) και η ισοπέδωση της εδαφικής επιφάνειας, που είναι απαραίτητη όταν πρόκειται να εφαρμοστεί μηχανική συγκομιδή. Η τελευταία καλλιεργητική παρέμβαση γίνεται με καλλιεργητή τις παραμονές της ημερομηνίας μεταφύτευσης.

11 Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 θέμα 11 ΟΙ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ Γνωρίζουμε λίγα, φοβόμαστε περισσότερα Επιφυλάξεις, διαφωνίες, αμφισβήτηση. Αυτό είναι το σκηνικό γύρω από τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς (ΓΤΟ), οι οποίοι διχάζουν φορείς και καταναλωτές. Πόσο δικαιολογημένος είναι αυτός ο «θόρυβος»; Το βέβαιο είναι ότι υπάρχουν πολλά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν, αλλά και αρκετά βήματα που πρέπει να γίνουν, για να υπάρξει μια ολοκληρωμένη πολιτική σε αυτό τον τομέα. Γράφουν οι ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΥΓΟΥΛΑΣ Καθηγητής Γεωργίας Γ.Π.Α, ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΥΤΡΟΥ - ΑΥΓΟΥΛΑ Είναι γνωστή σε όλους μας η ευαισθησία των καταναλωτών απέναντι στους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς και στους κινδύνους που μπορεί να υπάρξουν από την υιοθέτηση της καλλιέργειάς τους, ευαισθησία την οποία έχουν συμμεριστεί διαχρονικά οι κυβερνήσεις στη χώρα μας. Το ζήτημα των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και στις μέρες μας εγείρει έντονη διάσταση απόψεων, αμφισβητήσεις και διαμάχες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και παγκοσμίως. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στα κοινοτικά όργανα δεν έχει υιοθετηθεί ποτέ με την απαιτούμενη πλειοψηφία η έγκριση κάποιου ΓΤΟ, παρά τη δεδομένη θετική γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), στοιχείο που επιβεβαιώνει τις υπάρχουσες επιφυλάξεις. Αν και η Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι σήμερα έχει εγκρίνει πάνω από σαράντα ΓΤΟ για χρήση ως τρόφιμα και ζωοτροφές και δύο ΓΤΟ για καλλιέργεια, η Ελλάδα δεν επιτρέπει την καλλιέργεια στην επικράτειά της και όσον αφορά τη χρήση επιμένει στην αυστηρή εφαρμογή των σχετικών κανόνων επισήμανσης και κυκλοφορίας. Επισημαίνεται ότι τα πειραματικά δεδομένα για την ανάλυση επικινδυνότητας (risk assessment) των ΓΤΟ προέρχονται σήμερα αποκλειστικά από τις ίδιες τις εταιρείες βιοτεχνολογίας που ζητούν την έγκριση ενός ΓΤΟ και όχι από ανεξάρτητους επιστημονικούς φορείς, γεγονός που επιτείνει τις όποιες αμφισβητήσεις, αμφιβολίες και ανησυχίες. Στο πλαίσιο αυτό εγείρονται λογικά ζητήματα σχετικά με την πληρότητα και το σωστό σχεδιασμό των πειραμάτων, και ιδιαίτερα εκείνων που σχετίζονται με τοξικολογικές μελέτες. Εκτιμούμε ότι η διεξαγωγή τοξικολογικής μελέτης 90 ημερών σε τρωκτικά σε κάθε περίπτωση ΓΤΟ που αξιολογείται ως προς την ασφάλεια είναι βασικό στοιχείο, διαπιστώνεται όμως ότι η συγκεκριμένη προσέγγιση δεν έχει εισαχθεί στις απαιτήσεις της EFSA, η οποία εφαρμόζει την προσέγγιση case-by-case (κατά περίπτωση). Κίνδυνοι στις καλλιέργειες Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της καλλιέργειας των ΓΤΟ, υπάρχουν ορατοί κίνδυνοι γενετικής διάβρωσης και επιμόλυνσης. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει πιθανή διασπορά γενετικού υλικού σε συγγενή άγρια φυτικά είδη με άγνωστες επιπτώσεις για το περιβάλλον. Η δημιουργία ειδικών ζωνών (buffer zone) για την αποτροπή αυτής της επιμόλυνσης δεν ευνοείται από τις συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας. Ο μικρός και πολυτεμαχισμένος κλήρος δεν επιτρέπει ουσιαστικά τη συνύπαρξη (coexistence) γενετικά τροποποιημένων και συμβατικών καλλιεργειών χωρίς να συμβούν επιμολύνσεις. Επιπρόσθετα, ο κίνδυνος επιμόλυνσης του μελιού με γύρη από γενετικά τροποποιημένα φυτά, όπως πρόσφατα συνέβη στη Γερμανία, θα είχε σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην ποιότητα όσο και στην εμπορικότητα του μελιού που παράγεται στη χώρα μας. ΗΕλλάδα έχει ήδη λάβει μέτρα τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο, προκειμένου: α) να αποφευχθεί η εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων ποικιλιών στη γεωργία και β) να τηρηθούν οι όροι και οι προϋποθέσεις της επισήμανσης στην περίπτωση των εγκεκριμένων ΓΤΟ. Για τη διάδοση των ΓΤΟ στην Ευρωπαϊκή Ένωση η στάση μας είναι αρνητική. Έτσι, εν ονόματι της προστασίας του καταναλωτή, ελέγχονται συστηματικά οι εισαγόμενες σπορομερίδες, τρόφιμα και ζωοτροφές, επιβάλλονται διοικητικές Έλεγχοι και μέτρα Γι αυτό, και παρά την οποιαδήποτε συμβολή της βιοτεχνολογίας στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας και στη διατροφική επάρκεια, θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη το προαναφερθέν προφίλ της χώρας μας, η ανάγκη προστασίας της πλούσιας βιοποικιλότητας που υπάρχει και των περιοχών που έχουν ανακηρυχθεί ως Natura, καθώς και ευαίσθητων παραγωγικών τομέων, όπως αυτός της μελισσοκομίας. Δεν θα πρέπει επίσης να παραβλεφθεί και το μείζον ζήτημα της συνυπευθυνότητας και των νομικών συνεπειών της. Tα πειραματικά δεδομένα για την ανάλυση επικινδυνότητας των ΓΤΟ προέρχονται σήμερα αποκλειστικά από τις ίδιες τις εταιρείες βιοτεχνολογίας που ζητούν την έγκριση ενός ΓΤΟ και όχι από ανεξάρτητους επιστημονικούς φορείς κυρώσεις στις περιπτώσεις παραβάσεων της σχετικής νομοθεσίας για την επισήμανση και, με τη συμμετοχή μας στα κοινοτικά όργανα, εκφράζεται η αρνητική μας θέση για την έγκριση και τη διάδοση των ΓΤΟ. Τέλος, η Ελλάδα έχει εκπονήσει εθνικό πρότυπο, το AGRO 7, για την πιστοποίηση προϊόντων από ζώα που δεν εκτρέφονται με γενετικά τροποποιημένες ζωοτροφές. Εταιρείες και παραγωγοί που επιθυμούν να πιστοποιήσουν τα προϊόντα τους και να αυξήσουν την προστιθέμενη αξία τους μπορούν να συμμετέχουν στο συγκεκριμένο πρότυπο. Στην κτηνοτροφία Οι σύγχρονες πρακτικές διατροφής των παραγωγικών ζώων έχουν οδηγήσει στην εξάρτηση ενός μεγάλου μέρους της εγχώριας και ευρωπαϊκής κτηνοτροφίας από εισαγόμενες πρώτες ύλες, κατά κύριο λόγο από τη σόγια και τα υποπροϊόντα της. Το μεγαλύτερο ποσοστό της σόγιας είναι γενετικά τροποποιημένο, με αποτέλεσμα να εγείρονται ζητήματα από τους καταναλωτές σχετικά με την ασφάλεια των παραγόμενων ζωικών προϊόντων. Η αντικατάσταση μέρους της σόγιας από ιδιοπαραγόμενα κτηνοτροφικά φυτά, όπως πολλές φορές έχουμε γράψει, και ιδίως από πρωτεϊνούχα ψυχανθή, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει εν μέρει τους προβληματισμούς της κοινής γνώμης, αλλά και να αποτελέσει ένα εργαλείο αντιμετώπισης του, ούτως ή άλλως, υψηλού κόστους χρησιμοποίησης σόγιας, συμβατικής ή γενετικά τροποποιημένης, στα σιτηρέσια των παραγωγικών ζώων. Η εξέλιξη των πειραματικών εργαλείων και η αρτιότερη επιστημονική γνώση που αποκτάται στον τομέα, σε συνδυασμό με την εμπειρία από την κατανάλωση των ΓΤΟ, θα συνεισφέρουν στην πιο αντικειμενική αξιολόγηση των επιπτώσεων της χρήσης των ΓΤΟ στη γεωργική πρακτική, αλλά και στην υγεία των καταναλωτών. Η υπόθεση της χρήσης των ΓΤΟ στη γεωργία δεν είναι μόνο υπόθεση των κρατικών υπηρεσιών, των επιστημονικών φορέων και των εταιρειών βιοτεχνολογίας, αλλά της κοινωνίας στο σύνολό της (παραγωγοί-καταναλωτές), η ευαισθησία και οι προβληματισμοί της οποίας οφείλουν να αποτελούν τη βάση της άσκησης ολοκληρωμένης πολιτικής απέναντι στις συμβατικές και μη παραγωγικές διαδικασίες. Πηγές πληροφόρησης στο διαδίκτυο Ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων: Ιστοσελίδα της Μόνιμης Επιτροπής Τροφικής Αλυσίδας και Υγείας των Ζώων, τμήμα Γενετικώς Τροποποιημένων Τροφίμων και Ζωοτροφών: sc_modif_genet/index_en.htm Ενωσιακό μητρώο εγκεκριμένων ποικιλιών ΓΤΟ: fm

12 12 ρεπορτάζ Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 ΜΕΤΑ ΤΟ «ΟΧΙ» ΣΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 99 ΑΓΝΟστοτομέλλον! Αναστάτωση και αβεβαιότητα συνολικά στην ελληνική γαλακτοβιομηχανία προκαλεί η απόρριψη του αιτήματος της ΑΓΝΟ για προσφυγή στο άρθρο 99 του Πτωχευτικού Κώδικα, η οποία φέρνει τη διοίκηση της εταιρείας αντιμέτωπη με το χρόνο, καθώς άμεσα θα πρέπει να επεξεργαστεί και να αποφασίσει τις επόμενες κινήσεις της, οι οποίες θα είναι καταλυτικές για το μέλλον της ίδιας αλλά και όλου του κλάδου. Της ΝΑΤΑΣΑΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ Εκτιμήσεις από πολλές πλευρές κάνουν λόγο για δικαίωση για τους εργαζόμενους και τους γαλακτοπαραγωγούς και για αιφνιδιασμό για τη διοίκηση της ΑΓΝΟ, μετά την απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης που απέρριψε το αίτημα της γαλακτοβιομηχανίας για υπαγωγή στο άρθρο 99. Το «όχι» του δικαστηρίου στο σχέδιο της εταιρείας, που προέβλεπε «κούρεμα» των οφειλών της έως και 60%, αίρει το δίκτυ προστασίας από τους πιστωτές της, ενώ παράλληλα «παγώνει» τις όποιες διαπραγματεύσεις για την πώλησή της. Παράλληλα, αφήνει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για το μέλλον της γαλακτοβιομηχανίας. 3+1 σενάρια Τα σενάρια θέλουν τη διοίκηση της Κολιός να προσανατολίζεται σε τρεις βασικές επιλογές: είτε την κατάθεση έφεσης (για την οποία οι απαραίτητες κινήσεις θα πρέπει να γίνουν εντός 30 ημερών) είτε την υποβολή νέας αίτησης υπαγωγής στο άρθρο 99 σε έτερο χρόνο είτε, στη χειρότερη περίπτωση, την παύση πληρωμών. Ωστόσο, πληροφορίες φέρουν τον κ. Κολιό έτοιμο να μεταβιβάσει την κυριότητα της ΑΓΝΟ σε συγγενικό πρόσωπο, που θα αναλάβει τη διαδικασία νέου κύκλου διαπραγματεύσεων με πιστωτές και εργαζόμενους. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, οι επόμενες κινήσεις της διοίκησης, εφόσον απορριφθεί το σενάριο για παύση πληρωμών, εξαρτώνται από την αιτιολογία της απόφασης του Πρωτοδικείου για την απόρριψη του σχεδίου εξυγίανσης της εταιρείας, έτσι όπως περιγραφόταν στην αίτηση για υπαγωγή στο άρθρο 99. Σε περίπτωση που η πρόταση απορρίφθηκε από το δικαστήριο ως «απαράδεκτη», δηλαδή το σχέδιο δεν πληροί βασικές προϋποθέσεις που ορίζει που ο νομοθέτης, η εταιρεία μπορεί να προχωρήσει σε διορθωτικές κινήσεις και να υποβάλει στο Πρωτοδικείο εκ νέου το αίτημα. Όπως σημειώνουν νομικοί, η απόρριψη ως «απαράδεκτη» δεν αφορά «την ουσία», οπότε το σχέδιο μπορεί να εξελιχθεί σε «θεραπευτό». Εάν όμως η δικαστική απόφαση απόρριψης συνοδεύεται από το χαρακτηρισμό «ουσία αβάσιμη», που σημαίνει ότι το σχέδιο δεν είναι βιώσιμο ή ότι το δικαστήριο κρίνει πως η εταιρεία μπορεί να συνεχίσει τη λειτουργία της ως έχει, τότε η διοίκηση έχει τη δυνατότητα να απευθυνθεί σε ανώτερο δικαστήριο (εφετείο) προκειμένου να εξεταστεί η πρότασή της. Όπως εκτιμούν νομικοί κύκλοι, οι επόμενες κινήσεις της εταιρείας θα είναι άμεσες, ώστε να προλάβει αναγκαστικά μέτρα εκτέλεσης πληρωμών από προμηθευτές. Άλλωστε, και οι δύο αυτές περιπτώσεις, αν μη τι άλλο, πιστώνουν εκ νέου την εταιρεία με χρόνο, δεδομένου ότι απαιτούν επιπλέον περίπου δύο με τρεις μήνες για την απόφαση, οπότε θα διατηρηθεί η προσωρινή διαταγή, με την οποία αναστέλλονται τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος της ΑΓΝΟ, εξαιρουμένων των εργαζομένων και των παραγωγών (κτηνοτρόφων). Η τρίτη, μη ευκταία, επιλογή είναι η εταιρεία να προχωρήσει σε παύση πληρωμών, βάζοντας οριστικό λουκέτο στη μακεδονική γαλακτοβιομηχανία, κάτι το οποίο υπενθυμίζεται ότι είχε διατυπωθεί και από τον εκπρόσωπό της κατά την ακροαματική διαδικασία εξέτασης του αιτήματος. Ουσιαστικά, οι εξελίξεις σε μια τέτοια περίπτωση είναι ραγδαίες, δεδομένου ότι η εταιρεία υπάγεται σε καθεστώς πτώχευσης, οπότε το Δημόσιο ορίζει εκπρόσωπο που θα αναλάβει την εκκαθάριση της εταιρείας. Οι συνήθεις διαδικασίες αφορούν κυρίως απολύσεις προσωπικού, ρευστοποίηση της περιουσίας της εταιρείας, ώστε να αποπληρωθούν οι οφειλές της σε Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, και, ακολούθως, υποχρεώσεις σε τράπεζες και προμηθευτές, εφόσον υπάρξει υπόλοιπο. Σύμφωνα με δηλώσεις του γενικού διευθυντή της γαλακτοβιομηχανίας Θέμη Κωστόπουλου σε δημόσιο μέσο, «μελετώνται όλα τα δεδομένα και τις επόμενες μέρες θα παρθούν οι αποφάσεις για το τι πρέπει να γίνει, με στόχο πάντα το καλύτερο δυνατό για την εταιρεία». Μάλιστα, σε ερώτηση που αφορούσε το ενδεχόμενο να προχωρήσει η ΑΓΝΟ σε παύση πληρωμών, επισήμανε πως «ως πιθανότητα σαφώς και υπάρχει, αλλά στόχος μας είναι να γίνει το καλύτερο για την εταιρεία». Το τρίτο πρόσωπο Παρά τις δηλώσεις περί αιφνιδιασμού της διοίκησης, πληροφορίες φέρουν την ΑΓΝΟ να είχε επιδοθεί σε ασκήσεις επί χάρτου ενόσω ανέμενε τη δικαστική απόφαση, προκειμένου να βρει λύσεις, εκτός από τις ανωτέρω και προφανείς, απέναντι στο ενδεχόμενο να απορριφθεί το αίτημα (όπως και έγινε εντέλει). Στο πλαίσιο αυτό, πληροφορίες φέρουν τον κ. Κολιό να έχει προετοιμάσει τη μεταβίβαση της ΑΓΝΟ σε συγγενικό πρόσωπο, το οποίο θα θέσει σε Εφετείο, πτώχευση ή«τρίτοπρόσωπο»; Σεεπιφυλακή προμηθευτές, κτηνοτρόφοι καιεργαζόμενοι τηςγαλακτοβιομηχανίας νέα βάση τη λειτουργία της εταιρείας. Πρακτικά, αυτό σημάνει ότι θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με τη νέα ιδιοκτησία και τους προμηθευτές, όπου και θα επιχειρηθεί συμβιβαστική λύση για τις οφειλές. Αναλόγως θα κινηθεί με τους γαλακτοπαραγωγούς και τους εργαζόμενους, προκειμένου να δοθεί λύση στο πρόβλημα της πρώτης ύλης και του προσωπικού και να επαναλειτουργήσει η εταιρεία. Πληροφορίες

13 Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 ρεπορτάζ 13 μάλιστα φέρουν να έχει συμφωνηθεί η μεταβίβαση έναντι του ποσού των 7,5 εκατ. ευρώ, ενώ ο επίδοξος ενδιάμεσος φέρεται να είναι επιχειρηματίας με μεγάλη αλυσίδα καταστημάτων στη Β. Ελλάδα. Πιστωτές Από το χώρο των πιστωτών της εταιρείας αναμένουν με κομμένη την ανάσα την επόμενη μέρα. Συνολικά τα χρέη της γαλακτοβιομηχανίας προς τους προμηθευτές της διαμορφώνονται σε 50 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου 2,5 εκατ. σε κτηνοτρόφους/γαλακτοπαραγωγούς. Αν και το αίτημα της ΕΚΟ ΑΒΕΕ για πτώχευση της ΑΓΝΟ απορρίφθηκε από το δικαστήριο, οι προμηθευτές εμφανίζονται έτοιμοι να προσφύγουν με όλα τα μέσα προκειμένου να εξοφληθούν. Από την άλλη, κρατούν μικρό καλάθι, καθώς, όπως σημειώνουν, τα πάντα εξαρτώνται από τις κινήσεις της γαλακτοβιομηχανίας στο εξής. Πάντως, βρίσκονται σε επιφυλακή, έτοιμοι να προχωρήσουν και σε κατασχέσεις, διεκδικώντας τα χρήματά τους, αλλά και σε καταγγελία για «δόλια χρεοκοπία», σε περίπτωση που η ΑΓΝΟ προχωρήσει σε παύση πληρωμών. Κτηνοτρόφοι Στο ίδιο μήκος κύματος προετοιμάζονται να κινηθούν και οι κτηνοτρόφοι, οι οποίοι δηλώνουν δικαιωμένοι από την απόφαση απόρριψης του δικαστηρίου. Όπως σημειώνουν οι γαλακτοπαραγωγοί, όλες οι προσπάθειες, ακόμα και μετά την απόφαση του δικαστηρίου, για συμβιβασμό που από τη μια θα επέτρεπε να εισπραχθεί ένα μέρος των οφειλών και από την άλλη να βρεθεί λύση που θα επιτρέψει την επανέναρξη της λειτουργίας της ΑΓΝΟ έπεσαν στο κενό. Όπως υπογράμμιζε στην «Παραγωγή» ο κ. Δημήτρης Παπαδάκης, γαλακτοπαραγωγός προμηθευτής της ΑΓΝΟ, «είμαστε έτοιμοι να εξασκήσουμε το δικαίωμά μας. Φυσικά και θα προχωρήσουμε σε αναγκαστικές διαταγές πληρωμών προκειμένου να εξοφληθούμε από την εταιρεία». Ωστόσο, ο ίδιος εκτιμά ότι δύσκολα θα αποπληρωθούν στο σύνολό τους οι οφειλές προς τους παραγωγούς, οι οποίοι αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα ρευστότητας. «Θα κάνουμε ό,τι ορίζει ο νόμος και ό,τι προλάβουμε» σημειώνει, τονίζοντας πως «ζούμε στην αυτοκρατορία του νόμου, αλλά δυστυχώς δεν ισχύει για όλους». Οι εργαζόμενοι Την ίδια ώρα οξύνονται κάθε μέρα περισσότερο οι σχέσεις μεταξύ εργαζομένων και διοίκησης. Από τη μεριά τους, οι εργαζόμενοι, που παραμένουν απλήρωτοι για τους μήνες Δεκέμβριο 2012 έως Φεβρουάριο 2013, προσπαθούν να έρθουν σε συμφωνία με τη διοίκηση για την καταβολή των δεδουλευμένων. Στην απέναντι όχθη, η διοίκηση θεωρεί υπεύθυνους τους εργαζόμενους για την απόφαση του δικαστηρίου. Όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο διευθυντής της εταιρείας, «η υπέρμετρη συνδικαλιστική δράση και η τοποθέτηση των εργαζομένων εναντίον της αίτησης επηρέασε κατά απόλυτο τρόπο την απόφαση του δικαστηρίου». Τη μέρα που εκδόθηκε η απόφαση, σε συνάντησή τους με τον κ. Κολιό, οι εργαζόμενοι ζήτησαν να καταβληθεί τουλάχιστον ένας μισθός άμεσα και να δεσμευθεί η εταιρεία για την ακριβή ημερομηνία και των υπόλοιπων δεδουλευμένων. Ταυτόχρονα, κάλεσαν τον πρόεδρο της εταιρείας να πάρει πίσω τις 109 διαθεσιμότητες εργαζομένων που τέθηκαν σε ισχύ τις τελευταίες βδομάδες. Από την πλευρά του, ο κ. Κολιός απέφυγε οποιαδήποτε δέσμευση, ενώ, σύμφωνα με εκπροσώπους των εργαζομένων, η αντιπρόταση του προέδρου ήταν η καταβολή 100 ευρώ (!) για βενζίνες, προκειμένου να πηγαινοέρχονται στη δουλειά. Μάλιστα, το ποσό αυτό αυξήθηκε στα 200 ευρώ κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, η οποία και πάλι κρίθηκε απαράδεκτη και προσβλητική από τους εργαζόμενους. Να σημειωθεί ότι οι εργαζόμενοι σταμάτησαν την απεργία τους (8-19 Μαρτίου), ύστερα από διαβεβαιώσεις ότι θα τους καταβαλλόταν έστω μέρος των οφειλών. Μετά από τις τελευταίες εξελίξεις το εργοστάσιο της ΑΓΝΟ παραμένει κλειστό από την Τρίτη το απόγευμα, καθώς αποφασίστηκαν επαναλαμβανόμενες 24ωρες απεργίες των εργαζομένων. Η απόρριψη, πάντως, της αίτησης υπαγωγής στο άρθρο 99 δίνει το δικαίωμα στους περίπου 395 εργαζομένους να προσφύγουν στο δικαστήριο, διεκδικώντας τα δεδουλευμένα τους, τα οποία ανέρχονται σε ευρώ. Κρι Κρι: Έσωσαν την παρτίδα με όχημα την εξωστρέφεια Οταν οι υπόλοιπες εναπομείνασες γαλακτοβιομηχανίες μετρούν τις πληγές τους, η Κρι Κρι μετρά τα κέρδη της. Το 2012 ήταν σίγουρα μια καλή χρονιά για τη σερραϊκή γαλακτοβιομηχανία, η οποία έσωσε την παρτίδα στηριζόμενη στην εξωστρέφεια. Παρά την εφιαλτική χρονιά για την οικονομία, το περασμένο οικονομικό έτος έκλεισε με αύξηση της κερδοφορίας της κατά 136%, στα 5,2 εκατ. ευρώ, και τον τζίρο στα 59,3 εκατ. ευρώ, με άνοδο 23,8%. Τόσο το παγωτό όσο και το γιαούρτι της Κρι Κρι τα πήγαν καλά, εντός και εκτός Ελλάδας. Οι πωλήσεις παγωτού παρουσίασαν αύξηση κατά 7%. Ο καλός καιρός ήταν σύμμαχος, όπως και η πρόσφατη στροφή των καταναλωτών στα ελληνικά προϊόντα. Επίσης, η συρρίκνωση του κλάδου στη χώρα (πλέον έχουν μείνει τρεις εταιρείες), η επιλογή της εταιρείας να χτίσει τις βασικές της μάρκες παγωτού (Master και Rodeo) μέσω της διαφημιστικής προβολής και η αξιοποίηση της συνεργασίας με τη Mars και την Ίον συνέβαλλαν καθοριστικά στην ενίσχυση των πωλήσεών της στο παγωτό. Το γιαούρτι Περνώντας στα γαλακτοκομικά, οι πωλήσεις παρουσίασαν αύξηση κατά 38,2%, με ανάπτυξη σε όλες τις αγορές. Για το γιαούρτι υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον, είναι έντονη η ζήτηση στο εξωτερικό, ενώ η value for money Εκδήλωση με θέμα «Ανταλλαγή σπόρων ντόπιων ποικιλιών χωρίς χρήματα» πραγματοποιείται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Δύστου και τους Ενεργούς Πολίτες Ερέτριας η «Μέδουσα», σε συνεργασία με το Πελίτι (εναλλακτική κοινότητα) και με όλους τους περιβαλλοντικούς, αγροτικούς, πολιτιστικούς συλλόγους και τα δημοτικά σχολεία της περιοχής, την Κυριακή 7 Απριλίου από τις π.μ. ως τις μ.μ. στο Δύστο Εύβοιας του Δήμου Κύμης και Αλιβερίου. Η 3η γιορτή συνάντησης αφορά την ανταλλαγή χωρίς χρήματα σπόρων από λαχανικά, σιτηρά, ψυχανθή, ελαιούχες καλλιέργειες, βιομηχανικά και αρωματικά φυτά, πεπονοειδή, φαρμακευτικά φυτά κ.λπ. και είναι μια προσπάθεια που γίνεται για την προστασία και τη διάδοση της αγροτικής βιοποικιλότητας του τόπου. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος καλεί όσους έχουν σπόρους από ντόπιες ποικιλίες να τους συσκευάσουν σε μικρά χάρτινα σακουλάκια που θα αναγράφουν το όνομα της ποικιλίας, την περιοχή καλλιέργειας και το όνομα και το τηλέφωνο του καλλιεργητή. Επίσης, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να φέρουν κονδύλους, βολβούς και σπορόφυτα σε κατάλληλη τιμολογιακή πολιτική, σύμφωνα με την εταιρεία, εκτιμήθηκε. Εκτός Ελλάδας, οι πωλήσεις ενισχύθηκαν κατά 19,3%, με το εξαγωγικό άνοιγμα της Κρι Κρι να μετρά δέκα χώρες στην Ευρώπη, μεταξύ των οποίων η Δανία, η Γερμανία και η Ιταλία, καθώς και στη Μέση Ανατολή. Πρόσφατα η Κρι Κρι μπήκε στην αγορά της Ολλανδίας, τοποθετώντας τα γιαούρτια της στα καταστήματα της μεγάλης αλυσίδας λιανεμπορίου Albert Heijn. Παράγοντες της εταιρείας σημειώνουν πως είναι πολύ νωρίς για συμπεράσματα από αυτήν την αγορά, αλλά είναι αισιόδοξοι. Όσο για την αγορά της Αγγλίας, υπάρχουν συζητήσεις σε πρώιμο στάδιο με γνωστή αλυσίδα σουπερμάρκετ. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο τζίρος της αγοράς ελληνικού γιαουρτιού στην Αγγλία φτάνει τα 80 εκατ. ευρώ. Σε αυτήν «κονταροχτυπιούνται» η ελληνική ΦΑΓΕ και η τούρκικη Chobani. Επιπλέον, νέες κρούσεις σε διερευνητικό επίπεδο γίνονται και στη Μέση Ανατολή. Για το γιαούρτι έχει ξεκινήσει και νέα διαφημιστική καμπάνια. Σύμφωνα με τον οικονομικό διευθυντή της σερραϊκής γαλακτοβιομηχανίας Κωνσταντίνο Σαρμαδάκη, η εταιρεία έχει το πλεονέκτημα να βρίσκεται πολύ κοντά στο γάλα, γεγονός που αξιοποιεί. Τολμώντας να κάνουν προβλέψεις, παρά την αβεβαιότητα του οικονομικού περιβάλλοντος, εκτιμούν ότι το 2013 θα είναι αντίστοιχα καλή χρονιά με το 2012 για το γιαούρτι. ΑΝΝΑ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗ Ανταλλαγή σπόρων ντόπιων ποικιλιών χωρίς χρήματα στην Εύβοια συσκευασία, ώστε να δοθούν σε όσο το δυνατόν περισσότερους καλλιεργητές διάφορες ποικιλίες λαχανικών, σιτηρών, ψυχανθών κ.λπ. Οι καλλιεργητές θα έρθουν σε επαφή μεταξύ τους και θα ανταλλάξουν ελεύθερα, χωρίς χρήματα, ποικιλίες, πληροφορίες και εμπειρίες, ώστε οι καλλιεργητές που δεν έχουν παραδοσιακούς σπόρους να αποκτήσουν. Ο σύλλογος, από την πλευρά του, θα φροντίσει να μοιράσει μερικές εκατοντάδες φακελάκια με σπόρους που έχει συσκευάσει. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εκδήλωση μπορείτε να απευθυνθείτε στον κ. Ευάγγελο Αβδελά (γεωπόνο) στα τηλέφωνα και (7 π.μ.-4 μ.μ.) ή στο avdelas_geo@yahoo.gr.

14 14 θέμα Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 Ο ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΑΙ Η ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΥΠΕΡΟΧΗ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Τι τρώνε οι Γερμανοί και πού τους «τρώμε» Ο γερμανικός αγροτικός τομέας θεωρείται «από τους μεγαλύτερους» στην Ευρώπη, αν και δεν είναι ικανός να ανταποκριθεί στην τοπική ζήτηση σε τρόφιμα. Σε κάθε περίπτωση, τα τοπικά προϊόντα υστερούν ποιοτικά, ιδιαίτερα όταν συγκρίνονται με προϊόντα και συνήθειες της μεσογειακής και, ακόμα περισσότερο, της ελληνικής διατροφής, απόδειξη ότι οι μεγάλες οικονομικές δυνάμεις της «ευημερίας» δεν αποτελούν απαραίτητα και τα ποιοτικότερα πρότυπα ζωής. Του δρα ΣΤΑΜΑΤΗ ΣΕΚΛΙΖΙΩΤΗ* Το ακαθάριστο προϊόν της Γερμανίας εκτιμάται στα 3,5 τρισ. δολάρια. Η συνολική αξία των εξαγωγών της Γερμανίας το 2011 εκτιμάται στο 1,472 τρισ. δολάρια (Πηγή: ΠΟΕ), ενώ οι εισαγωγές της στο 1,254 τρισ. (θετικό εμπορικό ισοζύγιο της τάξεως των 218 δισ. για το 2011). Την ίδια περίοδο οι εξαγωγές της Ευρώπης των 27 είναι στα 2,133 τρισ. δολάρια και οι εισαγωγές της στα 2,350 τρισ. (αρνητικό ισοζύγιο 217 δισ. δολάρια). Η Γερμανία αντιπροσωπεύει το 8,1% του παγκόσμιου εξαγωγικού εμπορίου και το 6,8% του εισαγωγικού. Ως προς το πρόσημο του εμπορικού ισοζυγίου, με βάση τα επίσημα στοιχεία του 2011, είναι η πρώτη εξαγωγική χώρα στον κόσμο και η τρίτη εισαγωγική. Η αγροτική οικονομία της Γερμανίας Συγκριτικά με τις υπόλοιπες 26 χώρες της ΕΕ, ο γερμανικός αγροτικός τομέας, αν και «περιορισμένος ως προς την ποικιλότητα», θεωρείται «από τους μεγαλύτερους», αλλά μη ικανός να ανταποκριθεί στην τοπική ζήτηση σε τρόφιμα. Στη Γερμανία απασχολούνται περί τους 1,25 εκατ. αγρότες σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις και παράγουν προϊόντα αξίας 40 δισ. ευρώ. Σε ολόκληρο το φάσμα γεωργίας και τροφίμων απασχολούνται περί τα 4,5 εκατ. εργαζόμενοι. Το 48,6% της έκτασης της χώρας ( τ. χλμ.) καλλιεργείται ή είναι βοσκότοποι. Ο πληθυσμός της Γερμανίας είναι 82 εκατομμύρια, που διαμορφώνει μια κυρίαρχη καταναλωτική αγορά στην ΕΕ για τρόφιμα και ποτά και όχι μόνο. Η αυξημένη ζήτηση σε τρόφιμα και ποτά, καθώς και η μικρή συμμετοχή του γερμανικού αγροτικού τομέα στο ΑΕΠ της Γερμανίας (μόνο κατά 0,9% σε σχέση με το 1,2% προ δεκαετίας), την καθιστούν τη μεγαλύτερη εισαγωγική χώρα αγροτικών προϊόντων και τροφίμων στον κόσμο. Το 2010 η Γερμανία εισήγαγε αγροδιατροφικά προϊόντα αξίας 1,054 τρισ. δολαρίων. Οι κύριες εισαγωγές της ήταν τυροκομικά και αγελαδινό γάλα (3,45 δισ. δολ.), καφές, κακάο, τσάι (8,4 δισ. δολ.), τρόφιμα γενικώς (54,5 δισ. δολ.), κρασιά (2,7 δισ. δολ.), άλλα αλκοολούχα (1,4 δισ. δολ.), φρούτα και λαχανικά (18,0 δισ. δολ.), καπνά και προϊόντα καπνού (2,0 δισ. δολ.), σόγια (1,5 δισ. δολ.), κρέατα (7,4 δισ. δολ.), ξυλεία, πρώτες ύλες, ζωοτροφές, πρώτη ύλη για βιοκαύσιμα κ.λπ. Διατροφικές συνήθειες Οι γερμανικές καταναλωτικές και διατροφικές συνήθειες παραδοσιακά χαρακτηρίζονται από μαζική κατανάλωση κρέατος, κρασιού, μπίρας, πατάτας, ποικιλίας αρτοσκευασμάτων και γαλακτοκομικών προϊόντων. Κυριαρχούν τα λουκάνικα bratwurst (από βοδινό, χοιρινό και μοσχαρίσιο κρέας) και το λάχανο sauerkraut (ένα είδος τουρσί από ψιλοκομμένο πράσινο ή κόκκινο λάχανο), εκατοντάδες είδη μπίρας, κρασιά, πολύσπορα ψωμιά, μαρμελάδες, βούτυρα, σοκολάτα, μέλι, πολύς καφές και φρουτοχυμοί, αυγά, πολλά είδη κρεάτων και σαλάτες. Η Γερμανία κατατάσσεται στην 8η θέση παγκοσμίως στην παραγωγή, αλλά και ίση κατανάλωση, σιταριού (με 19,5 εκατ. τόνους/έτος). Η παραγωγή κρέατος κυμαίνεται μεταξύ των 6,6 και 8,2 εκατ. τόνων ετησίως, με σταθερή ζήτηση, και του γάλακτος ξεπερνά τα 30 εκατ. ΜΤ. Η αξία του κρέατος που εξέρχεται από τη γερμανική βιομηχανία στην κατανάλωση (νωπά και επεξεργασμένα) αγγίζει τα 17,5 δισ. ευρώ ετησίως. Περί τα 4 εκατ. τόνοι κρέατος εξάγονται, αξίας 8,74 δισ. ευρώ. Εκατομμύρια τόνοι ζωοτροφών, φυτικής και ζωικής προέλευσης, καταναλώνονται ετησίως, της τάξης των εκατ. ΜΤ. Ευαισθησίες Ποιοτικά, τους Γερμανούς κυρίως αυτούς με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, άνω των 40 ετών τους χαρακτηρίζουν συμπεριφορές ευαισθητοποιημένων καταναλωτών. Όμως μεγάλος πληθυσμός, κυρίως νέων ηλικιών, δεν έχει τέτοιες ευαισθησίες και προτιμά να δοκιμάζει οτιδήποτε καινούριο τού προσφέρεται. Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά από τα διαδοχικά «διατροφικά επεισόδια», παρατηρείται στροφή προς βιολογικά προϊόντα και μαζική αντίσταση των καταναλωτών κατά προϊόντων που προέρχονται ή εμπεριέχουν γενετικά τροποποιημένα συστατικά και όσων δεν προσφέρονται με κατάλληλες ενημερωτικές ετικέτες. Τρόφιμα σε πολύ χαμηλές τιμές (κυρίως τα εισαγόμενα από εκτός ΕΕ χώρες) δεν φημίζονται για την ποιότητά τους και ουδείς γνωρίζει την ακριβή προέλευση ή τις καλλιεργητικές πρακτικές στις χώρες προέλευσης. Το θέμα των εισαγόμενων δεν αφορά, βέβαια, αποκλειστικά τη γερμανική αγορά, αλλά ολόκληρη την EE, η οποία άνοιξε τα σύνορά της σε αγροτικά προϊόντα και τρόφιμα τρίτων χωρών μέσα από διμερείς ή πολυμερείς συμφωνίες υπό την «πολιτική πίεση» ξένων εξαγωγικών δυνάμεων. Τα προϊόντα που διατίθενται στη γερμανική αγορά νωπών και μεταποιημένων τροφίμων και στη λιανική μπορεί ποσοτικά να επαρκούν, ποιοτικά όμως υστερούν, ιδιαίτερα όταν συγκρίνονται με προϊόντα και συνήθειες μεσογειακής διατροφής και, ακόμα περισσότερο, με την ελληνική διατροφή. Η μεγαλύτερη απόδειξη είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες Γερμανοί τουρίστες και οι περίπου Γερμανοί που ζουν στη χώρα μας και εκφράζουν την εμπιστοσύνη και τον ενθουσιασμό τους για την ελληνική κουζίνα και τα προϊόντα της ελληνικής γης, ακόμη και για τα κρέατα και τα κρασιά, στα οποία η Γερμανία έχει τη δική της μακρά παράδοση. Τάσεις Οι χαρακτηριστικές τάσεις και Για να ικανοποιηθούν μόνο οι γερμανικές εισαγωγές σε κόκκινα κρέατα, απαιτούνται 20 εκατ. στρέμματα βοσκοτόπων σε εκτός Γερμανίας χώρες. Τέτοια φαινόμενα προκαλούν σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις σε τρίτες χώρες, όπως, π.χ., στη Νότια Αφρική, όπου όμως η ίδια η κυβέρνησή της έχει δεσμεύσει τεράστιες εκτάσεις για παραγωγή κρεάτων προς εξαγωγή σε δυτικές χώρες, εκδιώκοντας ακόμη και αυτόχθονα πληθυσμό από τις εστίες του. Δεν είναι τυχαίο που η παγκόσμια αγροτική παραγωγή, κυρίως η κτηνοτροφική, ευθύνεται κατά 30% για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τις δυσάρεστες διαπιστώσεις για την κατανάλωση τροφίμων στη Γερμανία, «με τη σκέψη στις μοναδικές ποιότητες του τόπου μας», τις συνοψίζουμε στα παρακάτω 11 σημεία, τα οποία, όταν συγκριθούν με τις μεσογειακές διατροφικές συνήθειες, αναδεικνύουν περίτρανα την υπεροχή των τελευταίων, παρά τα δομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η γεωργία του ευρωπαϊκού Νότου: 1 Η υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος ενοχοποιείται για την παχυσαρκία, τα καρδιακά νοσήματα και τον καρκίνο στη Γερμανία, με τα οποία η σχέση είναι γραμμική. Ακόμη, το άπαχο κρέας και τα ψάρια καταναλώνονται με «βαριές» σάλτσες, πασπαλίσματα με σπόρους σιτηρών, ελαιόσπορους και προϊόντα αλευροποιίας. ανησυχίες των Γερμανών προμηθευτών τροφίμων και των καταναλωτών συνοψίζονται στα παρακάτω σημεία: 1. Στη Γερμανία δημιουργείται μέτωπο κατά των τροφίμων «μακράς διάρκειας» που περιέχουν πρόσθετες ουσίες, χρωστικές και συντηρητικά, παράλληλα με τα καταναλωτικά κινήματα ενάντια στα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα. 2. Υπάρχουν καταναλωτές που δίνουν ακόμη σημασία στην πραγματική αξία της τροφής Τα τρόφιμα και οι «επιπτώσεις» τους 2 4 Η κατανάλωση οσπρίων βρίσκεται σε πτώση και τα λαχανικά αυξήθηκαν μόνο κατά 1 κιλό κατά κεφαλή σε 12 χρόνια. Σήμερα καταναλώνονται 25 κιλά ετησίως κατά κεφαλή. Το ελαιόλαδο, τα ψαρικά, τα φρέσκα φρούτα 3 και λαχανικά, οι ξηροί καρποί κ.λπ. δεν εμφανίζουν εντυπωσιακή αύξηση της ζήτησης, πλην περιπτώσεων όπου ευαισθητοποιημένες κοινωνικές ομάδες αλλάζουν διατροφικές συνήθειες προς το μεσογειακότερο. Ο μέσος Γερμανός πετάει στα σκουπίδια 80 κιλά τρόφιμα κάθε μέρα. Η κυβέρνηση αποφάσισε να μειώσει το ποσό κατά 50% μέχρι το Η κατανάλωση τροφίμων στην ΕΕ-27 και στη Β. Αμερική ισούται με την ποσότητα που πετιέται, με τους Γερμανούς να πρωτοστατούν. 6 Η τροφή που πετιέται θα έφτανε να ταΐσει 3 φορές τον πληθυσμό της Γης που υποσιτίζεται. Αντίθετα, οι «μεγάλοι καταναλωτές», αντί να ταΐζουν τις φτωχές χώρες, χρησιμοποιούν τη γη τους για να ικανοποιήσουν την απληστία τους και τελικά να πετάξουν τα μισά από τα τρόφιμα που συγκεντρώνουν στα σκουπίδια. 7 Στον πλανήτη 1 δισ. άνθρωποι ζουν κάτω από το όριο της πείνας και υπάρχει άλλο 1 δισ. παχύσαρκοι.

15 Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 θέμα 15 (λόγω ικανοποιητικού εισοδήματος), αλλά και μεγάλος πληθυσμός που ενεργεί με μόνο κριτήριο την τιμή. Στην ύπαιθρο του ευρωπαϊκού Νότου η ποιοτική παραδοσιακή διατροφή παραμένει ακόμη αναλλοίωτη, πράγμα που δεν συμβαίνει στη Γερμανία, όπου το 74% είναι αστικός πληθυσμός. 3. Οι έξοδοι για φαγητό παρουσιάζουν πτώση μετά από μακρά περίοδο «έξαρσης», ενώ 8 Πρόσφατα αποκαλύφθηκε κερδοσκοπία στη διακίνηση αυγών στη Γερμανία, με προεκτάσεις στην ανθρώπινη υγεία και εξαπάτηση των καταναλωτών, όπου εμπλέκονται πάνω από 150 μονάδες αυγοπαραγωγής. Διοχετεύθηκαν τεράστιες ποσότητες αυγών στην αγορά ως βιολογικά. 9 Μετά το διατροφικό επεισόδιο με αλογίσιο κρέας, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί προχωρούν σε πυκνές δειγματοληψίες DNA. Στη Γερμανία άλογα οδηγούνται στα σφαγεία κάθε χρόνο, ενώ εισάγονται μεγάλες ποσότητες κρέατος και κρεατοσκευασμάτων από την Ολλανδία, το Βέλγιο, τη Δανία, την Αγγλία και άλλους προμηθευτές. 10 Το 2011 οι διοξίνες σε τόνους «λίπους» μόλυναν 934 εκμεταλλεύσεις ζωοτροφών, γίνονται όλο και περισσότερο δημοφιλείς η σπιτική κουζίνα και οι νέες εύκολες συνταγές, χωρίς να θυσιάζονται «γεύση και ποιότητα» για χάρη της ευκολίας. Όμως η πλειοψηφία συνεχίζει να αντικαθιστά τη σπιτική κουζίνα με πρόχειρο φαγητό. 4. Το 60% των αντρών και το 43% των γυναικών είναι υπέρβαροι. Καταναλώνουν πολύ κρέας μαζί με αλκοόλ. Η Γερμανική Εταιρεία Διατροφολόγων με κόστος 100 εκατ. ευρώ για κτηνοτροφικές μονάδες. Μία μονάδα παραγωγής λίπους για ζωοτροφή οδήγησε στην κατάρρευση ολόκληρου του γερμανικού συστήματος. 11 Στο παρελθόν, ο γερμανικός αγροδιατροφικός τομέας πρωτοστάτησε σε διατροφικά επεισόδια των τρελών αγελάδων (BSE), της γρίπης των πτηνών, των χοίρων, της διάχυσης διοξινών σε διατροφικές αλυσίδες παραγωγικών ζώων και προϊόντων για ανθρώπινη κατανάλωση, των καταψυγμένων φραουλών Κίνας που ήταν μολυσμένες με ιούς που προκάλεσαν γαστρεντερικά προβλήματα σε μαθητές σχολείων, των 31 θανάτων από το βακτηρίδιο E. Coli σε αγγουράκια οργανικής παραγωγής από την Κάτω Σαξονία και σε αναρίθμητα επεισόδια ζωονόσων κ.λπ. συνιστά κατανάλωση 600 γραμμ. κόκκινο κρέας την εβδομάδα, όταν εκατομμύρια Γερμανοί καταναλώνουν την ποσότητα αυτή σε μία ημέρα! 5. Η αναζήτηση της ευκολίας στρέφει μεγάλη μερίδα Γερμανών καταναλωτών στο γρήγορο φαγητό, στις καταψυγμένες μερίδες, στα take-aways κ.λπ. Αυτές οι τροφές υστερούν δραματικά σε σχέση με τα «προ τη μεταποίηση και προπαρασκευή» φρέσκα συστατικά τους. 6. Τα τελευταία χρόνια σημειώνεται σημαντική αύξηση της ευαισθησίας των Γερμανών καταναλωτών και προμηθευτών τροφίμων και συμμετοχή τους σε κοινωνικά μέσα με αντικείμενο την υγιεινή διατροφή. 7. Η βιομηχανία τροφίμων της Γερμανίας, βλέποντας μια «αλλαγή», έστω βαθμιαία, στις διατροφικές συνήθειες, επιστρέφει «επιθετικά» σε διαφημιστικές καμπάνιες υπέρ των φρούτων και των λαχανικών. 8. Αναπτύσσεται έντονος σεβασμός για τα οφέλη της αειφορίας σε ανθρώπους και ζώα, ασκώντας πίεση στη βιομηχανία τροφίμων και στις πρακτικές που ακολουθούνται με γνώμονα την ποσότητα και λιγότερο την ποιότητα. 9. Οι «ψαγμένοι» Γερμανοί καταναλωτές απαιτούν λεπτομερείς εξηγήσεις για κάθε καινοτομία και τεχνολογία που προτείνεται και εισάγεται στο χώρο της διατροφής. 10. Οι πωλήσεις φρούτων και λαχανικών είναι ελαφρά ανοδικές, ενώ η ζάχαρη και τα είδη ζαχαροπλαστικής είναι σε πτώση. Η ζήτηση θαλασσινών παρουσιάζει μεγάλη αύξηση, κερδίζοντας έδαφος από την υπέρμετρη κατανάλωση κρεάτων. 11. Προϊόντα που γίνονται αποδεκτά από μεγάλο μέρος της γερμανικής κοινωνίας είναι αυτά που παράγονται σε πλαίσιο «βιοηθικής» και εμπορευματοποιούνται «εντός των θεσμικών πλαισίων και ελέγχων δημόσιας υγείας». 12. Η χορτοφαγία παρουσιάζει αισθητή αύξηση, η οποία εκδηλώνεται και από την αύξηση των «έθνικ» εστιατορίων. Τελικά, η «ποιότητα ζωής» ως περιεχόμενο και βίωμα αποκτά το δικό της ξεχωριστό νόημα, ανάλογα με το πού «βρίσκεσαι γεωγραφικά», πόση αυθεντική «γεωργία διαθέτεις», πόση «ενδημική βιοποικιλότητα» βάζεις στο πιάτο σου, πόση «παράδοση» και τελικά πώς έμαθες ή σε έμαθαν να τρέφεσαι και να διατρέφεσαι. Οι μεγάλες οικονομικές δυνάμεις της «ευημερίας» δεν αποτελούν απαραίτητα και τα ποιοτικότερα πρότυπα «ποιότητας ζωής». *Γεωπόνου ΑΠΘ - Αρχιτέκτονα Τοπίου (Ph.D.) Πρώην Β Ακόλουθου Γεωργικών Υποθέσεων, Υπ. Γεωργίας ΗΠΑ (Foreign Agricultural Service FAS/USDA, Αμερικανική Πρεσβεία, Αθήνα) Σήμερα: Σύμβουλου Γεωργικών Υποθέσεων & Περιβάλλοντος Διατροφικές «αναταράξεις» και φαγωμάρα Ηγερμανική οικονομία απορροφά και καταναλώνει απίστευτες ποσότητες καυσίμων και τροφίμων, σε βαθμό μάλιστα που παραμερίζει «εδώδιμες καλλιέργειες» σε όφελος των ενεργειακών καλλιεργειών, προκαλώντας τεράστιες αντιδράσεις και τριβές στο εσωτερικό της. Χιλιάδες τόνοι από γεωργικά προϊόντα καταλήγουν σε βιοκαύσιμο, προκαλώντας ισοδύναμες εισαγωγές τροφίμων. Η γερμανική γεωργία χαρακτηρίζεται από ένα βιομηχανικό «ψυχισμό». Ο προσανατολισμός της γερμανικής γεωργίας προς τη «μεταποίηση» είναι εμφανής και εξαρτά το μεγαλύτερο ποσοστό της παραγωγής της στο χωράφι από τη βιομηχανική της σύγχρονη υποδομή (βιοκαύσιμα, βιομηχανία ζάχαρης, σπορελαιουργία, παραγωγή βιοντίζελ, ζωοτροφών, βιομηχανία κρέατος, γάλακτος, αλευροποιίας και τροφών με βάση τα σιτηρά, μπίρας, οινοποιία, συστατικά τροφών όπως φρουκτόζες, άμυλο, αιθέρια έλαια, φαρμακευτικά συστατικά, χρωστικές κ.λπ.). Η παραγωγή νωπών προϊόντων, φρούτων και λαχανικών είναι υπαρκτή, αλλά όχι επαρκής, και συμπληρώνεται από εισαγωγές. Τα τελευταία χρόνια πυροδοτούνται πολιτικές και κοινωνικές ανησυχίες (και αναταράξεις) εξαιτίας ενός μοντέλου παραγωγής και διάθεσης διατροφικών αγαθών στη Γερμανία, περισσότερο ευνοϊκού προς το εμπόριο, τη βιομηχανία και τη μεταποίηση. Τα βιοκαύσιμα Για το 2012 η κατανάλωση καυσίμων (περιλαμβανομένης της βιοαιθανόλης και του βιοντίζελ) εκτιμάται στα 20 εκατ. τόνους (ΜΤ), με τη βιοαιθανόλη τύπου Ε10 να καλύπτει το 6,5% (1,24 εκατ. ΜΤ, εκ των οποίων οι ΜΤ εισάγονται από τις ΗΠΑ). Η χρήση της βιοαιθανόλης στη Γερμανία φαντάζει «νάνος» μπροστά στο βιοντίζελ. Η Γερμανία είναι ο καλύτερος πελάτης των ΗΠΑ σε βιοκαύσιμο και πρώτες ύλες για τη βιομηχανία βιοκαυσίμων. Το α εξάμηνο του 2012 οι ΗΠΑ έχουν πωλήσει στην ΕΕ περί τα 350 εκατ. τόνους βιαιθανόλης, αξίας 260 εκατ. δολαρίων. Τα βιοκαύσιμα προέρχονται από εγχωρίως παραγόμενα και από εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα, όπως αραβόσιτο, σιτάρι, κριθάρι, σακχαροκάλαμο (από Βραζιλία), ελαιόσπορους, όπως φοινικέλαια (Ασία), ελαιοκράμβη, ηλιέλαια και σογιέλαια. Σήμερα, η γερμανική έρευνα πειραματίζεται με εναλλακτικά βιοενεργητικά φυτά που προσφέρονται με διπλάσια μείωση CO 2 (αποτύπωμα) σε σχέση με τον αραβόσιτο. Τα βιοκαύσιμα έχουν δημιουργήσει το κίνημα «Tank und teller», γερμανική έκφραση για την «Τροφή αντί καυσίμων», το οποίο υποστηρίζει ότι η έκρηξη στη βιομηχανία βιοκαυσίμων οδηγεί σε υπέρογκες εισαγωγές τροφίμων, σε αδικαιολόγητη αύξηση στις τιμές καταναλωτή και σε υποσιτισμό ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων χαμηλών εισοδημάτων. Ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής αραβοσίτου στη Γερμανία καταλήγει στη βιομηχανία παραγωγής μεθανίου (βιοαέριο) για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο πωλείται σε εγγυημένες τιμές υψηλότερα της επικρατούσας τιμής αγοράς.

16 16 ρεπορτάζ Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 ΑΠΟ ΜΙΑ ΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Βιολογικά καλλυντικά Σημαντικές προοπτικές Oι προοπτικές της καλλιέργειας του αβοκάντο στην Κρήτη δεν είναι άγνωστες. Μάλιστα, πριν από μερικούς μήνες η Περιφέρεια Κρήτης, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Υποτροπικών Φυτών και Ελαίας, οργάνωσε εσπερίδα με θέμα την παραγωγή και την εμπορία του φρούτου. Τότε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών δρ. Κ. Χαρτζουλάκης τόνισε ότι οι εδαφοκλιματικές συνθήκες της Κρήτης, και ιδιαίτερα της περιοχής των Χανίων, είναι ιδανικές για το αβοκάντο, εξηγώντας παράλληλα ότι, μέσα σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά, τα παραγόμενα αγροτικά προϊόντα, αν θέλουν να γίνουν ανταγωνιστικά, πρέπει να είναι ποιοτικά και ασφαλή. Γι αυτό, σύμφωνα με τον κ. Χαρτζουλάκη, «απαιτείται τεχνογνωσία, έρευνα και εκπαίδευση. Πρέπει οι παραγωγοί να είναι πλήρως ενημερωμένοι» (την ώρα που το Ινστιτούτο παραμένει από το 2004 χωρίς ερευνητή για τα υποτροπικά-εσπεριδοειδή). «Η χώρα μας παράγει μόνο το 3%-3,5% της παραγωγής στη Μεσόγειο. Όμως διαθέτουμε υψηλής ποιότητας αβοκάντο, τη δυνατότητα να επεκτείνουμε την καλλιέργεια για να καλύψουμε με κατάλληλες ποικιλίες κενά της αγοράς, καθώς και χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα για τις ευρωπαϊκές αγορές» τονίζει ο κ. Λευτέρης Ντουντουνάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Γεωπόνων Χανίων και παραγωγός αβοκάντο. «Θα μπορούσαμε να εξαγάγουμε προς την ΕΕ πολλαπλάσιες ποσότητες αβοκάντο από τις τωρινές και να καλύπτουμε όχι μόνο την αύξηση της κατανάλωσης των περίπου τόνων που παρατηρείται κάθε χρόνο στην Ευρώπη, αλλά και να αποσπάμε κάποιο μερίδιο από τις εξαγωγές του Ισραήλ, της Νότιας Αφρικής, των ΗΠΑ και των άλλων χωρών» υποστηρίζει από την πλευρά του ο δρ. Σπύρος Λιονάκης, ομότιμος καθηγητής Δεντροκομίας του ΤΕΙ Κρήτης, επισημαίνοντας παράλληλα ότι, για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, είναι απαραίτητη αφενός η βελτίωση των παραγόμενων καρπών και αύξηση της ποσότητάς τους και αφετέρου η σωστή οργάνωση της εμπορίας τους. Πάντως, ήδη από την πλευρά της Περιφέρειας Κρήτης, γίνονται κάποιες προσπάθειες ώστε το αβοκάντο να αναγνωριστεί ως Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), καθώς θεωρείται πλέον δεδομένο ότι μόνο μέσα από την ολοκληρωμένη διαχείριση, την ιχνηλασιμότητα, την πιστοποίηση και την τυποποίηση του προϊόντος από το χωράφι μέχρι το τραπέζι του καταναλωτή μπορεί να έχουν μέλλον τα προϊόντα της γης μας. Η εταιρεία του θα μπορούσε να είναι βγαλμένη από διαφημιστικό σποτ εταιρείας τηλεπικοινωνιών: ένα γραφικό πέτρινο μαγαζάκι σ ένα μικρό στενό στην αρχαία Λάππα του Ρεθύμνου, που όμως, χάρη στη δυνατότητα του διαδικτύου και του ηλεκτρονικού εμπορίου, βρίσκει αγοραστές για τα προϊόντα του σε κάθε γωνιά του κόσμου! Της ΦΑΝΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΑΚΗ Την ώρα που στη χώρα μας τα τεράστια γραφεία των πολυεθνικών έχουν αδειάσει από πελάτες και προσωπικό, στο μαγαζί του κ. Στέλιου Μανούσακα οι παραγγελίες έρχονται η μια πίσω απ την άλλη. Παρόλο που είναι Κυριακή, η δουλειά δεν σταματάει. Πρέπει να φτιαχτούν οι συσκευασίες για να σταλούν το συντομότερο στις κυρίες που αγόρασαν τα καλλυντικά από αβοκάντο. Στη Ρωσία, στη Σουηδία, στη Γερμανία. «Έχουμε πάρα πολλές παραγγελίες από το ίντερνετ» μας εξηγεί η κόρη του κ. Στέλιου, που έχει αναλάβει εξολοκλήρου αυτό το κομμάτι. Φυσικά, σημαντικό ρόλο σε αυτό το κατόρθωμα παίζει και ο τουρισμός: «Οι επισκέπτες που έρχονται τους καλοκαιρινούς μήνες δοκιμάζουν τα προϊόντα μας και, όταν επιστρέφουν στις πατρίδες τους, μπορούν να τα παραγγείλουν μέσω της ηλεκτρονικής μας σελίδας όποια στιγμή του χρόνου θέλουν» τονίζει. «Έπειτα, μας μαθαίνουν και από στόμα σε στόμα, αφού, φεύγοντας από δω, οι ξένοι συχνά παίρνουν αναμνηστικά δώρα στις συγγενείς ή στις φίλες τους». Η ιδιοκτήτρια της οικογένειακης επιχείρησης «Λάππας/Αβοκάντο» Η μοναδική πιστοποιημένη εταιρεία Το μαγαζί της οικογενειακής επιχείρησης Λάππα/Αβοκάντο, στην περιοχή της αρχαίας Λάππας, λίγο έξω από το Ρέθυμνο, είναι η μοναδική ελληνική εταιρεία καλλυντικών της οποίας η πρώτη ύλη είναι εγκεκριμένη από το κράτος ως προϊόν βιολογικής γεωργίας. Σε έκταση 60 περίπου στρεμμάτων, η οικογένεια καλλιεργεί πάνω από δέντρα από τέσσερις διαφορετικές ποικιλίες, ώστε να υπάρχει παραγωγή καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Η εξαγωγή του λαδιού από το αβοκάντο γίνεται σε ελαιοτριβείο της περιοχής, με τη μέθοδο της «ψυχρής πίεσης», που διασφαλίζει ότι θα μείνουν αναλλοίωτα τα θρεπτικά του συστατικά. Το έλαιο αβοκάντο που εξάγεται έχει την πιστοποίηση του οργανισμού πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων ΔΗΩ, ενώ όλα τα προϊόντα που παράγει, συσκευάζει και εμπορεύεται η εταιρεία έχουν την έγκριση του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων. «Τα φυτικά μας καλλυντικά Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η Ελλάδα παράγει τόνους αβοκάντο (το 85% εκ των οποίων παράγεται στα Χανιά), εξάγει περίπου τόνους και καταναλώνει γύρω στους τόνους είναι υποαλλεργικά, γι αυτό και αρχικά απευθύνονταν κυρίως σε κοινό με δερματικές αλλεργίες και ευαισθησίες. Με τα χρόνια, όμως, αυτό άλλαξε. Σήμερα ο κόσμος ψάχνεται πολύ για ποιοτικά προϊόντα και στη διατροφή αλλά και στα καλλυντικά» τονίζει ο κ. Μανούσακας, εξηγώντας ότι το μεγαλύτερο ενδιαφέρον προέρχεται από τη Ρωσία και τις σκανδιναβικές χώρες. Το γεγονός ότι δεν εξαρτάται από άλλους, αφού η οικογένεια διαχειρίζεται την πρώτη ύλη σε όλα τα στάδια της καλλιέργειας και της επεξεργασίας της, δίνει στον κ. Μανούσακα την ευχέρεια να κρατά τις τιμές των προϊόντων του σε χαμηλά επίπεδα. Με αυτό τον τρόπο, κερδίζει πολύ σημαντικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών του, σε μια παγκόσμια αγορά βιολογικών καλλυντικών, που ολοένα διευρύνεται και γίνεται όλο και πιο ανταγωνιστική. «Εμείς πουλάμε φυτική κρέμα προσώπου με 14 ευρώ, τη στιγμή που το αντίστοιχο σκεύασμα από την Ιταλία κοστίζει 70 ευρώ» επισημαίνει.

17 Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 ρεπορτάζ 17 από αβοκάντο Διάθεση του αβοκάντο «Στο Ρέθυμνο, αν είχαμε ασχοληθεί σοβαρά με το αβοκάντο, τώρα θα τρώγαμε με χρυσά κουτάλια» δηλώνει ο κ. Στέλιος, εκφράζοντας το παράπονο για τους Κρητικούς, που επαναπαύτηκαν στο εύκολο χρήμα των επιδοτήσεων και δεν είδαν στη γη τους την ευκαιρία που θα τους διαφοροποιούσε. Προερχόμενος από οικογένεια μεταναστών, ο κ. Στέλιος Μανούσακας, μετά από χρόνια σκληρής δουλειάς και μεγάλου άγχους, όπως ο ίδιος λέει, αποφάσισε να αφήσει τον Καναδά, να επιστρέψει στον τόπο του και να στραφεί στην πατρική του περιουσία. Σήμερα, μετά από 30 σχεδόν χρόνια ενασχόλησης, γνωρίζει πλέον καλά το αβοκάντο, την αγορά και την καλλιέργειά του. Εκτός από την παρασκευή βιολογικών καλλυντικών, διαθέτει κάθε χρόνο και χιλιάδες κιλά αβοκάντο στην αγορά της Κρήτης. Με παράπονο μιλά για τις εξαγωγικές προοπτικές του φρούτου που, παρά τις έντονες προσπάθειες από την πλευρά του, εξακολουθούν να αφήνουν ασυγκίνητους τους περισσότερους Ρεθεμνιώτες. «Η Γερμανία εισάγει κάθε χρόνο περίπου τόνους αβοκάντο και η Γαλλία τόνους. Εδώ, στην περιοχή μόνο, θα μπορούσαμε να παράγουμε τόνους και να τους πουλούσαμε σε πάρα πολύ καλές τιμές. Εμείς όμως καθόμαστε και μας εκβιάζουν οι ξένοι» τονίζει, εξηγώντας ότι την ίδια στιγμή το Ισραήλ και η Νότια Αφρική προσπαθούν να μπουν «δυνατά» σε μια αγορά που παλιότερα μονοπωλούσαν το Μεξικό και γενικότερα η Λατινική Αμερική. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η Ελλάδα παράγει τόνους αβοκάντο (το 85% εκ των οποίων παράγεται στα Χανιά), εξάγει περίπου τόνους και καταναλώνει γύρω στους τόνους. «Να δούμε το μέλλον» Πίσω στο 1984, ο ίδιος, διαβλέποντας τις προοπτικές του αβοκάντο, είχε καταφέρει να πείσει τους χωριανούς του Από την πλευρά της Περιφέρειας Κρήτης γίνονται κάποιες προσπάθειες ώστε το αβοκάντο να αναγνωριστεί ως ΠΟΠ να στραφούν στην καλλιέργειά του. Τότε καλλιεργούνταν σχεδόν 900 στρέμματα, αντλώντας σημαντική χρηματοδότηση από τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, μέσω του υπουργείου Γεωργίας. Τα χρόνια που ακολούθησαν όμως η παραγωγή του αβοκάντο έπεσε θύμα της έλλειψης στρατηγικού σχεδιασμού για τον πρωτογενή τομέα, της προχειρότητας των πολιτών, της κακοδιαχείρισης των συνεταιρισμών, της απουσίας γεωργικής έρευνας. Σήμερα, για τον κ. Στέλιο Μανούσακα, «πρέπει να δούμε το μέλλον μέσα από τις ομάδες παραγωγών, να συνεταιριστούμε, να καταλάβουμε ότι έχουμε κοινά συμφέροντα». Για πολλούς αυτή η πολυδιάσπαση και η έλλειψη οργάνωσης από πλευράς αγροτών, ομάδων παραγωγών και μικρομεσαίων εμπόρων, έχει επιτρέψει στις μεγάλες αλυσίδες των σουπερμάρκετ να ελέγχουν το 90% της παγκόσμιας αγοράς. «Δυστυχώς, το κράτος, αν και μιλά για τόνωση της επιχειρηματικότητας, δεν κάνει τίποτα για να πατάξει τη γραφειοκρατία. Από τη μια μιλούν για ανάπτυξη και από την άλλη την εμποδίζουν. Μόνο οι απλές αλλά καινοτόμες ιδέες θα επιβιώσουν στο μέλλον. Ο τόπος μας έχει μια τεράστια δυνατότητα να ξεχωρίσει. Αρκεί να ξυπνήσουμε». Ο «εξωτικός» θησαυρός της κρητικής γης Τ ο αβοκάντο είναι ιθαγενές φυτό των τροπικών περιοχών του Μεξικού και της Κεντρικής Αμερικής, περιοχές απ όπου προέρχονται οι κυριότερες εμπορικές ποικιλίες. Είναι ένα δέντρο αειθαλές, που ευδοκιμεί σε περιοχές με ζεστά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες, χωρίς παγετούς και ισχυρούς ανέμους. Απαιτεί εδάφη βαθιά, μέσης σύστασης, γόνιμα, πλούσια σε οργανική ουσία, με καλή υδατο-ικανότητα, αερισμό, στράγγιση και χαμηλή περιεκτικότητα σε άλατα. Έχει αυξημένες ανάγκες σε νερό, το οποίο απαιτεί να είναι πολύ καλής ποιότητας. Δεν χρειάζεται καθόλου ψεκάσματα και η συγκομιδή του είναι ιδιαίτερη εύκολη. Ο καρπός του είναι πλούσιος σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και σε άλλα είδη «καλών» λιπαρών, που έχουν ευεργετικές καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες. Ακόμη, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη, φαίνεται ότι τα αβοκάντο, όταν προστίθενται στις σαλάτες και στις σάλτσες, δρουν ως ενισχυτικό για την απορρόφηση των αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχονται σε αφθονία τα πράσινα λαχανικά, τις οποίες όμως ο οργανισμός δυσκολεύεται να απορροφήσει. Επίσης είναι πλούσια και σε πολλά άλλα θρεπτικά συστατικά, καθώς περιέχουν περισσότερες φυτικές ίνες, μαγνήσιο, κάλιο, γλουταθιόνη (μια φυτοχημική ουσία η οποία έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες), βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Ε, βιταμίνη Κ, ψευδάργυρο και σίδηρο απ όσες τα άλλα φρούτα που καταναλώνονται ευρέως. Είναι ιδανικά για σαλάτες, σάλτσες και σούπες, αλλά και σε φέτες στο σάντουιτς αντί για τυρί. Στις σαλάτες μπορεί να μπει σκέτο, ενώ για σάλτσες και σούπες καλό είναι να το πολτοποιήσετε στο μπλέντερ και να του προσθέσετε χυμό λεμονιού για να μην αλλοιωθεί το χρώμα του με το πέρασμα του χρόνου (χρειάζεται μισό κουταλάκι χυμός λεμονιού για κάθε μισό πολτοποιημένο αβοκάντο).

18 18 ρεπορτάζ Σάββατο 30 Maρτίου 2013 ΜΕΓΑΛΗ ΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΤΙΜΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ ΣΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Η χρονιά του... αγγουριού! «Πάρτι» έχουν στήσει φέτος οι παραγωγοί αγγουριών σε όλη την Ελλάδα, καθώς οι τιμές είναι αυξημένες έως και 30%, απόρροια της μεγάλης ζήτησης που εμφανίζεται για το προϊόν από τις αγορές του εξωτερικού. Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ Οι τιμές παραγωγού του προϊόντος στην Κρήτη, στην Πελοπόννησο και στην Πρέβεζα έχουν απογειωθεί πάνω από το 1 ευρώ το κιλό, ενώ σε κάποιες περιοχές που κατευθύνεται προς εξαγωγή έχει ξεπεράσει και το 1,15 ευρώ το κιλό. Στις υψηλές τιμές και στη μεγάλη ζήτηση του προϊόντος συνέβαλαν οι χαμηλές θερμοκρασίες στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, καθώς όταν μειώνονται οι θερμοκρασίες καταναλώνονται περισσότερο λουκάνικα και, γενικότερα, λίπη, κατά συνέπεια οι καταναλωτές χρειάζονται και σαλάτες. Παράλληλα, οι βασικές ανταγωνίστριες χώρες-παραγωγοί στις αγορές του Βορρά, όπως οι μεγάλες θερμοκηπιακές καλλιέργειες της Ολλανδίας, έχουν επίσης πληγεί από τις φετινές χαμηλές θερμοκρασίες, οι οποίες αυξάνουν το κόστος των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, καθώς σε αυτές τις χώρες τα θερμοκήπια χρειάζονται τεχνητή θέρμανση. Έτσι, αυξάνονται οι τιμές και γίνονται ανταγωνιστικά τα ελληνικά προϊόντα. Στην Κρήτη Ο Συνεταιρισμός της Άρβης, ο οποίος ασχολείται σε ποσοστό 95% με την παραγωγή αγγουριών, πουλάει σταθερά σε τιμές άνω του 1 ευρώ, όταν πέρσι δεν ξεπέρασαν τα 70 λεπτά το κιλό. Οι εξαγωγές από το Συνεταιρισμό Άρβης θα φτάσουν φέτος τους τόνους προς χώρες όπως η Γερμανία, η Ρωσία, η Τσεχία, η Πολωνία, η Σουηδία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία. Σε τιμές άνω του 1 ευρώ πουλάνε τις τελευταίες μέρες και οι παραγωγοί του Τυμπακίου Κρήτης. Φέτος η χρονιά είναι πρώιμη λόγω των υψηλών για την εποχή θερμοκρασιών και, προς το παρόν, οι παραχθείσες ποσότητες χαμηλές. Στην Ιεράπετρα οι παραγωγοί χαρακτηρίζουν τη φετινή χρονιά την καλύτερη της τελευταίας δεκαετίας για την καλλιέργεια του αγγουριού. Στην Πελοπόννησο Καλή αρχή έκαναν οι παραγωγοί αγγουριού θερμοκηπίου στην Πελοπόννησο. Ήδη ξεκίνησαν οι εξαγωγές αγγουριών από την περιοχή της Τριφυλίας, παράλληλα με την έναρξη της συγκομιδής τους από τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Η τιμή παραγωγού στο αγγούρι αυτή την περίοδο είναι στα 60 λεπτά το ζευγάρι (30 λεπτά το τεμάχιο). Επίσης, η τιμή παραγωγού για τις εξαγωγές είναι στο 1,10 ευρώ/κιλό (για τις εξαγωγές που γίνονται στη Βουλγαρία). Σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Τριφυλίας, μέχρι τώρα έχουν κατευθυνθεί στην εξαγωγή περίπου 100 τόνοι αγγούρια, με κύριους προορισμούς τις αγορές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, αλλά και χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Οι περισσότερες εξαγωγές έχουν Στις υψηλές τιμές και στη μεγάλη ζήτηση του προϊόντος συνέβαλαν οι καιρικές συνθήκες στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης γίνει πρωτίστως από την περιοχή των Φιλιατρών και δευτερευόντως από την περιοχή της Κυπαρισσίας. Η ποιότητα των εξαγόμενων προϊόντων είναι άριστη, ενώ οι παραγωγοί επιχειρούν να εκμεταλλευτούν το γεγονός ότι στην Κρήτη η συγκομιδή έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, ενώ στην Πελοπόννησο μόλις ξεκίνησε. Παράλληλα, θεωρούν καλό σημάδι ότι το Πάσχα είναι φέτος αργά, καθώς αναμένουν τόνωση της εσωτερικής αγοράς. Η συγκομιδή αγγουριού στις περισσότερες περιοχές της Πελοποννήσου ολοκληρώνεται περίπου στα τέλη Ιουνίου. Στην Πρέβεζα Στην αρχή της συγκομιδής βρίσκονται και οι παραγωγοί στην Πρέβεζα, οι οποίοι έχουν καταφέρει να μαζέψουν κάποιες μικρές ποσότητες αγγουριών. Η τιμή παραγωγού είναι στα 30 λεπτά/τεμάχιο. Οι τιμές μπορεί να μην είναι άσχημες, αλλά υπάρχουν πολλές ζημιές στις καλλιέργειες λόγω καιρού. Επίσης, υπάρχει μεγάλη μείωση της εγχώριας ζήτησης λόγω της μειωμένης αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων καταναλωτών, γι αυτό και αναζητούνται δυνατότητες εξαγωγών. Οι ίδιοι οι παραγωγοί αναγνωρίζουν ότι ασφαλή συμπεράσματα για το πώς θα κινηθεί η σεζόν θα έχουμε μετά το Πάσχα. Αν οι τιμές κρατηθούν και μετά τις 5 Μαΐου, τότε θα μιλάμε για μια καλή χρονιά, λένε χαρακτηριστικά. Ενώνονται στην Κρήτη για την προβολή των κηπευτικών Οι παραγωγοί αγγουριού, ντομάτας και πιπεριάς από την Κρήτη οργανώνονται, με στόχο την αποτελεσματικότερη διείσδυση των προϊόντων της Μεσογείου στις ξένες αγορές και τη διάδοση της πληροφορίας ότι η κατανάλωση προϊόντων της Μεσογείου επιδρά ιδιαίτερα ευεργετικά στον ανθρώπινο οργανισμό. Ακολουθώντας το ρητό «η ισχύς εν τη ενώσει», περισσότεροι από παραγωγοί επτά συνεταιρισμών της Κρήτης δημιούργησαν και υλοποιούν το πρόγραμμα «Vegiterraneo». Οι επτά συνεταιρισμοί που συμμετέχουν στο πρόγραμμα καλλιεργούν συνολικά στρέμματα, η ετήσια παραγωγή τους ανέρχεται σε τόνους κηπευτικών προϊόντων και οι εξαγωγές τους αντιστοιχούν στο 30% των παραγόμενων προϊόντων, με τα υπόλοιπα να απορροφούνται από την ελληνική αγορά. «Vegiterraneo» Το πρόγραμμα, που φέρει τον τίτλο «Vegiterraneo: ενέργειες ενημέρωσης και προώθησης κηπευτικών (ντομάτας, αγγουριού και πιπεριάς) στην εσωτερική αγορά της ΕΕ (Ελλάδα, Βουλγαρία και Πολωνία)» ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2012, πρόκειται να ολοκληρωθεί εντός της επόμενης τριετίας και είναι ύψους 3,6 εκατ. ευρώ (50% κοινοτική χρηματοδότηση, 20% κρατική και 30% ιδία συμμετοχή). Το πρόγραμμα υποβλήθηκε από την Ένωση Νομικών Προσώπων που αποτελείται από τους εξής συνεταιρισμούς: Αγροτοβιομηχανικός Συνεταιρισμός Τυμπακίου, Αγροτικός Συνεταιρισμός Παραγωγών Κηπευτικών Κουντούρας, Αγροτικός Συνεταιρισμός Κηπευτικών Δήμου Ιεράπετρας «Ανατολή», Αγροτικός Συνεταιρισμός «Νότος», Αγροτικός Συνεταιρισμός Παραγωγών Κηπευτικών Θερμοκηπίου Ελαφονησίου-Χρυσοσκαλίτισας, Αγροτικός Συνεταιρισμός Ομαδικής Παραγωγής Πρώιμων Κηπευτικών Θερμοκηπίου Ελαφονησίου και ομόρρυθμη εταιρεία Στ. Κομπογεννητάκης & ΣΙΑ Ο.Ε. «Τα Φαλάσαρνα», με νόμιμο εκπρόσωπο τον Α.Σ. Τυμπακίου. Οι ενέργειες του προγράμματος στις τρεις χώρες-στόχους επικεντρώνονται στην ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού, των μονάδων ομαδικής εστίασης, των διατροφολόγων και των διαμορφωτών κοινής γνώμης σχετικά με την αξία της μεσογειακής διατροφής, και ειδικά των κηπευτικών ντομάτα, αγγούρι και πιπεριά. Το λογότυπο που πλαισιώνει το τριετές πρόγραμμα παρουσιάζει τα υπό προώθηση προϊόντα και φέρει το διακριτικό υπότιτλο «Vegiterraneo European Vegetables», ενώ το σλόγκαν του προγράμματος «Mediterranean Values» συνοψίζει το περιεχόμενο της ενημερωτικής εκστρατείας, που βασίζεται στις αξίες της μεσογειακής διατροφής.

19 Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 επικαιρότητα 19 ΠΟΣΟ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Το «ντόμινο» της κυπριακής κρίσης Πλήγμα για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις αγροτικών προϊόντων προς την Κύπρο αναμένεται να προκαλέσουν οι χρηματοοικονομικές εξελίξεις που την οδήγησαν το τελευταίο διάστημα στα πρόθυρα χρεοκοπίας. Της ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ Oπως υποστηρίζουν παράγοντες της αγοράς, η οικονομική κρίση που με σφοδρότητα πέρασε το «κατώφλι» της Κύπρου εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε άμεση συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των Κυπρίων και πλέον κάνει ορατό τον κίνδυνο για τις εξωστρεφείς ελληνικές επιχειρήσεις αγροτικών προϊόντων, οι οποίες τα τελευταία χρόνια είχαν εισχωρήσει δυναμικά στην κυπριακή αγορά. Το κακό κλίμα που δημιουργείται σε αυτό τον τομέα επιβεβαίωσε με σχετική ανακοίνωσή του και ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων (ΠΣΕ) Ελλάδας, υπογραμμίζοντας πως οι εξελίξεις στην Κύπρο ενδέχεται να προκαλέσουν «σημαντικές απώλειες» στις ελληνικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με την πρόεδρο του ΠΣΕ Χριστίνα Σακελλαρίδη, «οι εξελίξεις στην Κύπρο δημιουργούν προβληματισμό και ανησυχία στους Έλληνες εξαγωγείς. Ήδη από τις ελληνικές εξαγωγές λείπουν 60 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης των εξαγωγών το Κάθε μείωση της αγοραστικής δύναμης των Κύπριων καταναλωτών το 2013 θα προκαλέσει νέες πιέσεις». Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τα αγροτικά προϊόντα, πρόβλημα αναμένεται να υποστούν οι εξαγωγές στις κατηγορίες των φρούτων και λαχανικών, των προϊόντων διατροφής και παρασκευασμάτων τους, του καπνού και των προϊόντων του. Οι κατηγορίες αυτές παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια δυναμική παρουσία στην κυπριακή αγορά και, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα (περίοδος ) επίσημα στοιχεία του Τμήματος Αγροτικής Στατιστικής του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης που αφορούν το διμερές εμπόριο Ελλάδας-Κύπρου, αποσπούν αξιόλογο μερίδιο από τις συνολικές μας εξαγωγές στην Κύπρο. Είναι χαρακτηριστικό ότι, απ όλη τη γκάμα προϊόντων που εξάγουμε προς τη γειτονική χώρα, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων αποτέλεσαν το 13,5% των συνολικών μας εξαγωγών το 2008, το 17,4% το 2009 και το 16,4% το Η πρόεδρος του ΠΣΕ Χριστίνα Σακελλαρίδη «Ήδη από τις ελληνικές εξαγωγές λείπουν 60 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης των εξαγωγών το Κάθε μείωση της αγοραστικής δύναμης των Κύπριων καταναλωτών το 2013 θα προκαλέσει νέες πιέσεις» Οι κύριοι κλάδοι εξαγωγών Σύμφωνα με τα στοιχεία, από πλευράς αξίας οι περισσότερες εξαγωγές πραγματοποιούνται στις παρακάτω κατηγορίες αγροτικών προϊόντων: Στα γαλακτοκομικά προϊόντα 1 οι εξαγωγές έχουν σταθερά ανοδική πορεία: το 2009 ενισχύθηκαν κατά 16,5% και το 2010 βελτιώθηκαν περαιτέρω κατά 2,4%. Είναι η μεγαλύτερη από πλευράς αξίας κατηγορία εξαγωγών μας προς την Κύπρο. Βασικά εξαγώγιμα προϊόντα στην κατηγορία είναι η φέτα, τα παγωτά, το συμπυκνωμένο γάλα και ανθόγαλα και τα γιαούρτια. Στα φρούτα και λαχανικά, στη 2 δεύτερη σε μέγεθος αξίας κατηγορία εξαγωγών, η πορεία είναι επίσης θετική. Το 2009 οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 3,1%, ενώ το 2010 ενισχύθηκαν σημαντικά περαιτέρω κατά 22,8%. Κύρια προϊόντα εξαγωγής είναι οι παρασκευασμένες ελιές, οι νωπές μπανάνες (όχι Αντιλλών), τα νωπά επιτραπέζια σταφύλια, οι χυμοί φρούτων, τα κεράσια, τα μπρουνιόν και τα νεκταρίνια, τα ροδάκινα, οι ντοματοπολτοί-χυμοί. Οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων στην Κύπρο ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΞΑΓΩΓΕΣ (σε ευρώ) % ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) ,36% Κρέατα & παρασκευάσματα κρέατος ,87% Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών ,27% Ψάρια & παρασκευάσματα ψαριών ,23% Δημητριακά & παρασκευάσματα δημητριακών ,01% Φρούτα & λαχανικά ,66% Ζάχαρες & παρασκευάσματα, μέλι ,40% Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κ.λπ ,63% Ζωοτροφές ,05% Προϊόντα διατροφής & παρασκευάσματα ,43% Ποτά ,88% Καπνός & προϊόντα καπνού ,24% Δορές, δέρματα & γουνοδέρματα ακατέργαστα ,02% Ελαιούχοι σπόροι & καρποί ,19% Καουτσούκ φυσικό ,01% Ξυλεία & φελλός ,34% Φυσικές υφαντικές ίνες ,02% Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες ,79% Έλαια & λίπη ,52% Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού ,08% ΠΗΓΗ: ΕΛ. ΣΤΑΤ. (στοιχεία για το 2010) 3 Στην κατηγορία των προϊόντων διατροφής και των παρασκευασμάτων τους, η ανάπτυξη των εξαγωγών είναι σταθερή. Το 2009 οι εν λόγω εξαγωγές μας βελτιώθηκαν σε σύγκριση με το 2008 κατά 9,5% και το 2010 κατέγραψαν περαιτέρω άνοδο κατά 10,8%. Εξαγώγιμα προϊόντα της κατηγορίας είναι τα παρασκευάσματα για τη διατροφή των παιδιών, διάφορα παρασκευάσματα διατροφής μη κατονομαζόμενα, καθώς και σούπες και ζωμοί παρασκευασμένα, όπως και παρασκευάσματα για ζωμούς και σούπες. Στα δημητριακά και στα παρασκευάσματά τους, οι εξαγωγές, 4 ενώ είχαν μια ελαφρά άνοδο κατά 3,9% το 2009, το 2010 σημείωσαν πτώση κατά 11,6%. Βασικά προϊόντα εξαγωγής είναι διάφορα προϊόντα αρτοποιίας, ζαχαροπλαστικής ή μπισκοτοποιίας μη κατονομαζόμενα, μείγματα και ζυμάρια για τις παραπάνω χρήσεις, διάφορα ζυμαρικά χωρίς αυγά, ψωμί φρυγανισμένο και παρόμοια ψημένα προϊόντα (όχι όμως φρυγανιές). Στην κατηγορία των ποτών, η 5 πορεία των εξαγωγών είναι επίσης ανοδική: αύξηση κατά 14,9% το 2009 και περαιτέρω ενίσχυσή τους το 2010 κατά 2,8%. Εξάγονται διάφορα νερά, φυσικά, μεταλλικά, αεριούχα κ.λπ., με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης, χύμα πόσιμο νερό, μπίρα από βύνη, καθώς και εμφιαλωμένα κόκκινα κρασιά Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ). Τέλος, στα κρέατα και στα παρασκευάσματά τους, οι εξαγωγές 6 κατέγραψαν σημαντική άνοδο κατά 30% το 2009, ενώ, αντίθετα, το 2010 μειώθηκαν ελαφρώς κατά 4,1%. Κύρια εξαγώγιμα προϊόντα είναι διάφορα παρασκευάσματα διατροφής από κρέας και παραπροϊόντα σφαγίων ή αίμα, νωπά κρέατα προβατοειδών, καθώς και νωπά κρέατα βοοειδών σε τεμάχια χωρίς κόκαλα.

20 20 αφιέρωμα Σάββατο 30 Μαρτίου αφιέρωμα Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 ΚΟΣΤΟΣ, ΑΓΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΕΙΨΗ ΚΑΝΟΝΩΝ ΕΧΟΥΝ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΤΙΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΣΕ ΤΕΛΜΑ Αβέβαιο το μέλλον των αρωματικών φυτών Τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκαν σε νέους αγρότες, που επέλεξαν να επιστρέψουν στην επαρχία, υπέρμετρες προσδοκίες από την καλλιέργεια αρωματικών φυτών. Κάποια προγράμματα δρομολογούνται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αλλά μέχρι εκεί... Ο ι ενδιαφερόμενοι βαδίζουν στα τυφλά, αφού δεν γνωρίζουν ούτε το κόστος παραγωγής, ούτε τα έσοδα και, πολύ περισσότερο, δεν γνωρίζουν πού και πώς θα διαθέσουν το παραγόμενο προϊόν. Εκτός των διαχρονικών προβλημάτων που κατατρέχουν τον πρωτογενή τομέα, στην περίπτωση των αρωματικών υπάρχει ένα τεράστιο νομικό κενό, με αποτέλεσμα οι ενδημικές ποικιλίες να μην έχουν κατοχυρωθεί επίσημα. Είναι ενδεικτικό το ότι εδώ και δεκαετίες δεν έχει ολοκληρωθεί η δημιουργία εθνικού καταλόγου αρωματικών φυτών και σπόρων, με αποτέλεσμα τα ελληνικά φυτά να μην έχουν «ταυτότητα» και να μην μπορούν να ανταγωνιστούν αυτά των άλλων χωρών. Στο πρόβλημα της μη καταγραφής έρχεται να προστεθεί και το χάος που έχει δημιουργηθεί από τα «μεγάλα λόγια» υπευθύνων και μη, οι οποίοι, σε μια προσπάθεια να αναδείξουν τις νέες καλλιέργειες, «φουσκώνουν» τα μυαλά των υποψήφιων επενδυτών με υπερβολές ως προς τις αποδόσεις και τα έσοδα. Η αλήθεια, βεβαίως, δεν είναι αυτή που προβάλλεται, και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις με αρωματικά φυτά την τελευταία τριετία έχουν μειωθεί τουλάχιστον κατά 40% σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Πέρσι σε ολόκληρη τη χώρα καλλιεργήθηκαν στρέμματα, έναντι στρεμμάτων που καλλιεργούνταν τα προηγούμενα χρόνια, με συνολική παραγωγή η οποία δεν ξεπέρασε τους τόνους, όταν σε εννέα χώρες της Ευρώπης, με πρώτη τη Βουλγαρία, καλλιεργούνται στρέμματα. Εκτός της παραγωγής, ένα δεύτερο σημαντικό πρόβλημα είναι η διάθεση των προϊόντων και κυρίως των αιθέριων ελαίων, αφού οι ιδιώτες έχουν αφεθεί στην τύχη τους να αναζητούν λύσεις ακόμη και στις χώρες της Ασίας! Κόστος παραγωγής Προτού όμως ο παραγωγός φτάσει στη διάθεση, έχει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του κόστους παραγωγής, που έχει να κάνει απο την αγορά των φυτωρίων μέχρι και το μηχανολογικό εξοπλισμό, ο οποίος δεν είναι φτηνός. Αρνητικά είναι τα στοιχεία και για τη συγκομιδή αλλά και τη μεταφορά και την αποξήρανση, αφού τα περισσότερα φυτά είναι ευπαθή, ενώ δεν υπάρχουν εργοστάσια ή και μικρές βιοτεχνίες που να απορ- Κόστος καλλιέργειας και χρόνος απόδοσης ροφούν τις ποσότητες. Μοιραία, λοιπόν, φτάνουμε στο σημείο τα καθαρά έσοδα ανάλογα και με την καλλιέργεια να μην ξεπερνούν τα ευρώ ανά στρέμμα κάτω από ιδανικές συνθήκες (καιρός, επιτυχία σποράς, σωστή συγκομιδή και ξήρανση). Συμβουλές για ένα σίγουρο ξεκίνημα Θετικές προοπτικές Αυτά είναι τα αρνητικά. Υπάρχουν όμως και τα θετικά, που έχουν να κάνουν με την ποιότητα των ελληνικών ποικιλιών (άρωμα), που αργά ή γρήγορα θα τα καταστήσουν απαραίτητα ακόμη και για παραγωγές χώρες. Ένα ακόμη θετικό στην υπόθεση των αρωματικών φυτών είναι ότι το τελευταίο διάστημα η έρευνα έχει αναδείξει νέες ιδιότητες, διευρύνοντας τη χρησιμότητά τους και σε άλλους τομείς, όπως η δημιουργία αντιβιοτικών για την κτηνοτροφία και την πτηνοτροφία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι, αν ακολουθηθούν οι βασικοί κανόνες παραγωγής και διάθεσης, μπορεί η Ελλάδα να εξάγει αρωματικά φυτά και αιθέρια έλαια ικανά να στηρίξουν το εισόδημα πολλών οικογενειών. Ο εθνικός κατάλογος αρωματικών φυτών και σπόρων εδώ και δεκαετίες δεν έχει γίνει πράξη, με αποτέλεσμα τα ελληνικά φυτά να μην έχουν «ταυτότητα» και να μην μπορούν να ανταγωνιστούν αυτά των άλλων χωρών Π 1 ριν από οποιαδήποτε κίνηση, κάθε επίδοξος επενδυτής-καλλιεργητής θα πρέπει: Να αποκτήσει γνώση για το φυτό το οποίο θέλει να καλλιεργήσει, είτε επισκεπτόμενος ένα οργανωμένο κτήμα είτε σε συνεργασία με εξειδικευμένους γεωπόνους. 2 Να επιλέξει τα σωστά κτήματα, τα οποία δεν πρέπει να είναι επιβαρυμένα από προηγούμενες εκτατικές καλλιέργειες, αφού κάνει ανάλυση εδάφους. T α αρωματικά φυτά που καλλιεργούνται αυτήν τη στιγμή στη χώρα μας με καλές προϋποθέσεις είναι: βασιλικός, γλυκάνισος, δεντρολίβανο, δίκταμο, δυόσμος, θυμάρι, κορίανδρος, λεβάντα, μάραθος, ματζουράνα, μελισσόχορτο, μέντα, ρίγανη, τριαντάφυλλα, τσάι βουνού, φασκόμηλο και χαμομήλι. Οι περισσότερες εκτάσεις καλλιέργειας ( στρέμματα) καλύπτονται από τη ρίγανη και ακολουθούν ο γλυκάνισος (3.092 στρ.), η μέντα (1.127 στρ.), το τσάι βουνού (951 στρ.), το φασκόμηλο (720 στρ.) και το δεντρολίβανο (540 στρ.). Το κόστος για κάθε καλλιέργεια και ο χρόνος απόδοσης είναι δύο σημαντικοί παράγοντες που θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του κάθε παραγωγός. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το κόστος 3 Να προβληματιστεί αρκετά για την περιοχή όπου θέλει να καλλιεργήσει, να έχει εύκολη πρόσβαση και να μην είναι μακριά από ξηραντήρια ή εργοστάσια επεξεργασίας Αφού κάνει τις επιλογές των φυτών, να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στην αγορά των φυτωρίων και των σπόρων, για να αποφύγει αστοχίες. Αλλά και αφού γίνουν όλα αυτά, πρέπει να γνωρίζει ότι για δύο ή και περισσότερα χρόνια δεν θα έχει εισόδημα, αλλά θα «πληρώνει». Το μεγαλύτερο πρόβλημα που θα κληθεί να διαχειριστεί στην πορεία, αν όλα του πάνε καλά, είναι η διάθεση. Η συσκευασία είναι ένας βασικός παράγοντας που επηρεάζει τη διάθεση. Ένας δεύτερος είναι η έρευνα αγοράς μέσα από πρόσωπα και φορείς που γνωρίζουν καλά το χώρο. μετά το δεύτερο χρόνο, ενώ για την κάλυψη ενός στρέμματος χρειάζονται φυτά προς 25 λεπτά το ένα. Η μέντα και ο δυόσμος ανήκουν στην ίδια κατηγορία. Η διάρκεια ζωής τους φτάνει έως και τα 15 χρόνια. Για ένα στρέμμα απαιτούνται φυτά, καθένα εκ των οποίων κοστίζει λεπτά. Η απόδοση αρχίζει μετά τα δύο χρόνια. Μετά από δύο χρόνια αρχίζει να αποδίδει και το τσάι, το οποίο έχει διάρκεια ζωής 10 χρόνια. Για ένα στρέμμα χρειάζονται φυτά, με το κόστος ανά φυτό να φτάνει τα 35 λεπτά. Όλα τα παραπάνω στοιχεία είναι υπό αίρεση, όχι ως προς κόστος αγοράς των φυτών, αλλά για τη διάρκεια ζωής και τις α πο δόσεις, που εξαρτώνται κυρίως από τις καιρικές συνθήκες. Οι αποδόσεις Η επιλογή των φυτών να γίνει ανάλογα με τις γνώσεις του, τις οικονομικές δυνατότητες και τον αριθμό των μελών της οικογένειάς του, για να μη χρειαστεί να πληρώσει εργάτες. Θα πρέπει να αποφύγει τις «μονοκαλλιέργειες», π.χ., μόνο ρίγανη ή μόνο χαμομήλι, ώστε να έχει έναν ικανό αριθμό προϊόντων εάν θέλει να το διαθέσει φρέσκο ή αποξηραμένο. μα, με κόστος 25 έως 30 λεπτά το ένα, με 15 χρόνια ζωής και απόδοση σε 3 χρόνια. Για ένα στρέμμα μελισσόχορτο απαιτούνται φυτά με κόστος 25 λεπτά το ένα και μέσο χρόνο ζωής 4-6 χρόνια. Το φυτό θα αρχίζει να αποδίδει σε δύο χρόνια. Το θυμάρι χρειάζεται φυτά ανά στρέμμα, με κόστος ανά φυτό τα 20 λεπτά, χρόνο ζωής 10 χρόνια και απόδοση σε δύο χρόνια. Τέσσερις χιλιάδες φυτά χρειάζονται για την καλλιέργεια ενός στρέμματος ματζουράνας, με το κόστος ανά φυτό να φτάνει έως και τα 28 λεπτά. Η διάρκεια ζωής μπορεί να φτάσει τα 10 χρόνια, ενώ τα πρώτα έσοδα θα έρθουν σε δύο χρόνια. Ο χρόνος ζωής για το φασκόμηλο μπορεί να φτάσει έως και τα 15 χρόνια. Η απόδοση θα αρχίσει ς προς τις αποδόσεις ανά στρέμμα, η ρίγανη μπορεί να φτάσει τα 500 κιλά σε χλωρή μορφή και περίπου τα 100 σε ξηρή, με την τιμή πώλησης να κυμαίνεται από 2 έως 4 ευρώ. Συσκευασμένη η τιμή πώλησης μπορεί να φτάσει έως και τα 13 ευρώ.το δε κόστος φύτευσης ανά στρέμμα κυμαίνεται από ευρώ. Ανάλογες αποδόσεις έχουν το θρούμπι και η ματζουράνα, με την τιμή πώλησης αυξημένη κατά 25%. Μεγάλες αποδόσεις έχει το δεντρολίβανο, το οποίο μπορεί να φτάσει έως και τα κιλά το στρέμμα χλωρό, ενώ σε ξηρή μορφή δεν ξεπερνάει τα 150 κιλά. Η τιμή πώλησής του στην αγορά μπορεί να κυμανθεί από 4 έως 6 ευρώ το κιλό. Μικρή σχετικά είναι η παραγωγή για το δημοφιλές χαμομήλι. Η απόδοση ανά στρέμμα μπορεί να κυμανθεί από 200 έως 250 κιλά, η οποία σε ξηρή μορφή δεν ξεπερνά τα 5 κιλά. Για το λόγο αυτό η τιμή πώλησης φτάνει ακόμη και τα 50 ευρώ το κιλό! Η λεβάντα μπορεί να πωληθεί έως και 8 ευρώ το κιλό, με την παραγωγή να φτάνει τα 300 κιλά ανά στρέμμα σε χλωρή μορφή και τα 30 σε ξηρή. Το αιθέριο έλαιο από τη λεβάντα μπορεί να πωληθεί έως και 120 ευρώ το λίτρο. Όμως, για να παραχθεί ένα λίτρο, απαιτούνται 50 κιλά. Το φασκόμηλο, όπως και το δεντρολίβανο, έχει μεγάλες αποδόσεις, οι οποίες μπορούν να φτάσουν έως και τα 800 κιλά ανά στρέμμα χλωρό και μόλις 80 κιλά ξηρό, με την τιμή πώλησης να φτάνει τα 7 ευρώ το κιλό. Στην ίδια κατηγορία των φυτών με μεγάλες αποδόσεις ανήκουν το μελισσόχορτο, ο βασιλικός και η μέντα. Ένα στρέμμα μπορεί να δώσει κιλά χλωρό και 180 κιλά ξηρό προϊόν, με τιμή πώλησης τα 6 ευρώ. Ω των φιντανιών κυμαίνεται κατά μέσο όρο από 600 έως 900 ευρώ το στρέμμα, με μέσο χρόνο απόδοσης τα δύο χρόνια. Για την καλλιέργεια ρίγανης σε ένα στρέμμα θα χρειαστούν περίπου φυτά, τα οποία κοστίζουν από 20 έως 30 λεπτά το ένα. Ο χρόνος ζωής μπορεί να φτάσει τα 15 χρόνια και έσοδα μπορεί να υπολογίζει ο παραγωγός μετά από τα δύο πρώτα χρόνια. Για ένα στρέμμα δεντρολίβανο χρειάζονται φυτά, τα οποία κοστίζουν 15 λεπτά το ένα, με χρόνο ζωής, όπως και η ρίγανη, στα 15 χρόνια και απόδοση σε δύο χρόνια. Η λεβάντα χρειάζεται φυτά τα στρέμ-