Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ Τ.Ε.Ι. ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΠΑΤΡΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010

2 2 Πίνακας περιεχομένων Πρόλογος Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Περιγραφή και ανάλυση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης Η σύνθεση της ΟΜΕΑ Ποιοι και πώς συνεργάστηκαν με την ΟΜΕΑ για τη διαμόρφωση της έκθεσης Πηγές και διαδικασίες που χρησιμοποιήθηκαν για την άντληση πληροφοριών Συζήτηση της έκθεσης στο εσωτερικό του Τμήματος Ανάλυση των θετικών στοιχείων και των δυσκολιών που παρουσιάστηκαν κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Προτάσεις για τη βελτίωση της διαδικασίας Παρουσίαση του Τμήματος Γεωγραφική θέση του Τμήματος Ιστορικό της εξέλιξης του Τμήματος Στελέχωση του Τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία Αριθμός και κατανομή των φοιτητών κατά την τελευταία πενταετία Σκοπός και στόχοι του Τμήματος Στόχοι και σκοποί του Τμήματος σύμφωνα με το ΦΕΚ ίδρυσής του Πώς αντιλαμβάνεται η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος τους στόχους και τους σκοπούς του Τμήματος Απόκλιση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος από εκείνους που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει Επίτευξη των στόχων του Τμήματος και παράγοντες που δρουν αποτρεπτικά ή ανασταλτικά Αναθεώρηση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος Διοίκηση του Τμήματος Θεσμοθετημένες επιτροπές που λειτουργούν στο Τμήμα Εσωτερικοί κανονισμοί που υπάρχουν στο Τμήμα Διάρθρωση του Τμήματος σε Τομείς Προγράμματα Σπουδών Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Ανταπόκριση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και τις απαιτήσεις της κοινωνίας Δομή, συνεκτικότητα και λειτουργικότητα του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών Το εξεταστικό σύστημα Διεθνής διάσταση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών Πρακτική άσκηση των σπουδαστών Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Διδακτικό έργο Αποτελεσματικότητα του διδακτικού προσωπικού... 45

3 Διαδικασία αξιολόγησης των διδασκόντων από τους σπουδαστές Αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης των διδασκόντων από τους φοιτητές Μέσος εβδομαδιαίος φόρτος διδακτικού έργου των μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που διδάσκουν στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Θεσμοθετημένες από το Τμήμα υποτροφίες/βραβεία διδασκαλίας Ποιότητα και αποτελεσματικότητα της διδακτικής διαδικασίας Διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται Διαδικασία επικαιροποίησης του περιεχομένου των μαθημάτων και των διδακτικών μεθόδων Ποσοστό σπουδαστών που συμμετέχουν στις εξετάσεις Ποσοστά επιτυχίας των σπουδαστών στις εξετάσεις Μέσος βαθμός πτυχίου Μέση διάρκεια σπουδών για τη λήψη πτυχίου Οργάνωση και εφαρμογή του διδακτικού έργου Γνωστοποίηση στους σπουδαστές της ύλης των μαθημάτων Περιγραφή των μαθησιακών στόχων των μαθημάτων και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα Διαδικασία μέτρησης της επίτευξης των μαθησιακών στόχων των μαθημάτων Τήρηση του ωρολογίου προγράμματος των μαθημάτων Οργάνωση και δομή του ωρολογίου προγράμματος μαθημάτων Βασικά εισαγωγικά Μαθήματα που διδάσκονται από μέλη ΕΠ των δύο ανώτερων βαθμίδων Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που διδάσκουν μαθήματα που δεν εμπίπτουν στο στενό ή ευρύτερο γνωστικό τους πεδίο Εκπαιδευτικά βοηθήματα Είδη και αριθμός βοηθημάτων που διανέμονται στους φοιτητές Διαδικασία επικαιροποίησης των βοηθημάτων Διάθεση των βοηθημάτων Ποσοστό της διδασκόμενης ύλης που καλύπτεται από τα βοηθήματα Βιβλιογραφική υποστήριξη πέραν των διανεμόμενων συγγραμμάτων Διαθέσιμα μέσα και υποδομές Αίθουσες διδασκαλίας Εκπαιδευτικά εργαστήρια Διαθεσιμότητα των εκπαιδευτικών εργαστηρίων για χρήση εκτός προγραμματισμένων ωρών Αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών ΤΠΕ στην παρουσίαση των μαθημάτων ΤΠΕ στη διδασκαλία ΤΠΕ στην εργαστηριακή εκπαίδευση ΤΠΕ στην αξιολόγηση των φοιτητών ΤΠΕ στην επικοινωνία των φοιτητών με τον διδάσκοντα Ύψος επενδύσεων του Τμήματος σε ΤΠΕ κατά την τελευταία πενταετία Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων και η μεταξύ τους συνεργασία Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων στα μαθήματα Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων στα εργαστήρια Ώρες γραφείου για συνεργασία με τους φοιτητές Σύνδεση της διδασκαλίας με την έρευνα Εκπαίδευση των σπουδαστών στην ερευνητική διαδικασία... 59

4 Δυνατότητα συμμετοχής σπουδαστών σε ερευνητικά έργα Συνεργασίες με εκπαιδευτικά κέντρα του εσωτερικού και του εξωτερικού και με το κοινωνικό σύνολο Κινητικότητα του διδακτικού προσωπικού και των φοιτητών Στρατηγικός σχεδιασμός του Τμήματος σχετικά με την κινητικότητα των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας Συμφωνίες που έχουν συναφθεί για την ενίσχυση της κινητικότητας του διδακτικού προσωπικού ή/και των σπουδαστών Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που μετακινήθηκαν προς άλλα Ιδρύματα στο πλαίσιο ακαδημαïκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Mέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού άλλων Ιδρυμάτων που μετακινήθηκαν προς το Τμήμα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Σπουδαστές του Τμήματος που μετακινήθηκαν προς άλλα Ιδρύματα στο πλαίσιο ακαδημαïκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Σπουδαστές άλλων Ιδρυμάτων που μετακινήθηκαν προς το Τμήμα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Διαδικασίες αναγνώρισης του εκπαιδευτικού έργου που πραγματοποιήθηκε σε άλλο Ίδρυμα Λειτουργία και στελέχωση του κεντρικού Γραφείου Διεθνών / Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και των συνδέσμων τους Ενέργειες για την προβολή και ενημέρωση της ακαδημαϊκής κοινότητας για τα προγράμματα κινητικότητας Εκδηλώσεις για τους εισερχόμενους σπουδαστές από άλλα Ιδρύματα Υποστήριξη εισερχομένων σπουδαστών Μαθήματα που διδάσκονται σε ξένη γλώσσα για εισερχόμενους αλλοδαπούς σπουδαστές Πρόσθετη (από το Τμήμα ή/και το Ίδρυμα) οικονομική ενίσχυση των φοιτητών και των μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού που λαμβάνουν μέρος στα προγράμματα κινητικότητας Προώθηση στο Τμήμα της ιδέας της κινητικότητας σπουδαστών και μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού και της Ευρωπαϊκής διάστασης γενικότερα Έλεγχος της ποιότητας της κινητικότητας του ακαδημαϊκού προσωπικού Ερευνητικό έργο Η προαγωγή της έρευνας στο πλαίσιο του Τμήματος Ερευνητική πολιτική του Τμήματος Παρακολούθηση της υλοποίησης της ερευνητικής πολιτικής του Τμήματος Δημοσιοποίηση του απολογισμού υλοποίησης της ερευνητικής πολιτικής του Τμήματος Κίνητρα για τη διεξαγωγή έρευνας στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας Ενημέρωση του ακαδημαϊκού προσωπικού για δυνατότητες χρηματοδότησης της έρευνας Υποστήριξη της ερευνητικής διαδικασίας Θεσμοθετημένες από το Τμήμα υποτροφίες έρευνας Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στο εσωτερικό του Τμήματος... 65

5 Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων εκτός Τμήματος, στην ελληνική και διεθνή ακαδημαϊκή και επιστημονική κοινότητα Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στο τοπικό και εθνικό κοινωνικό περιβάλλον Ερευνητικά προγράμματα και έργα που εκτελούνται στο Τμήμα Ερευνητικά προγράμματα και δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη κατά την τελευταία πενταετία Ποσοστό μελών ΕΠ που αναλαμβάνει ερευνητικές πρωτοβουλίες Συμμετοχή εξωτερικών συνεργατών ή/και μεταδιδακτορικών ερευνητών στα ερευνητικά προγράμματα Διαθέσιμες ερευνητικές υποδομές Αριθμός και χωρητικότητα ερευνητικών εργαστηρίων Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα των χώρων ερευνητικών εργαστηρίων Επιστημονικές δημοσιεύσεις των μελών Ε.Π. του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία Βιβλία/μονογραφίες που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος Εργασίες που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος Κεφάλαια που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος σε συλλογικούς τόμους Άλλες εργασίες που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος Ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια που δεν εκδίδουν Πρακτικά και έκαναν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος Βαθμός αναγνώρισης της έρευνας που γίνεται στο Τμήμα από τρίτους Ετεροαναφορές (citations) που υπάρχουν σε δημοσιεύσεις μελών Ε.Π. του Τμήματος Αναφορές του ειδικού ή του επιστημονικού τύπου που έγιναν σε ερευνητικά αποτελέσματα μελών Ε.Π. του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία Βιβλιοκρισίες για βιβλία μελών Ε.Π. του Τμήματος που έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά Συμμετοχές μελών Ε.Π. του Τμήματος σε επιτροπές επιστημονικών συνεδρίων κατά την τελευταία πενταετία Συμμετοχές μελών Ε.Π. του Τμήματος σε συντακτικές επιτροπές επιστημονικών περιοδικών Προσκλήσεις μελών Ε.Π. του Τμήματος από άλλους ακαδημαϊκούς / ερευνητικούς φορείς για διαλέξεις/παρουσιάσεις κλπ. κατά την τελευταία πενταετία Μέλη Ε.Π. του Τμήματος που έχουν διατελέσει κριτές σε επιστημονικά περιοδικά Διπλώματα ευρεσιτεχνίας που απονεμήθηκαν σε μέλη Ε.Π. του Τμήματος Ερευνητικές συνεργασίες του Τμήματος Διακρίσεις και βραβεία ερευνητικού έργου που έχουν απονεμηθεί σε μέλη του Τμήματος Βαθμός συμμετοχής των σπουδαστών στην έρευνα Σχέσεις με κοινωνικούς / πολιτιστικούς / παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης Η στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος Διαδικασία διαμόρφωσης συγκεκριμένου βραχυ-μεσοπρόθεσμου σχεδίου ανάπτυξης Διαδικασία παρακολούθησης του σχεδίου ανάπτυξης... 72

6 Διαδικασία δημοσιοποίησης του σχεδίου ανάπτυξης και των αποτελεσμάτων του Συμμετοχή της ακαδημαϊκής κοινότητας στη διαμόρφωση και παρακολούθηση της υλοποίησης, και στη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των αναπτυξιακών στρατηγικών Απαιτούμενα για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό της ακαδημαϊκής ανάπτυξης στοιχεία και δείκτες Προσπάθειες του Τμήματος προκειμένου να προσελκύσει μέλη ακαδημαϊκού προσωπικού υψηλού επιπέδου Προγραμματισμός προσλήψεων και εξελίξεων μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού Σπουδαστές ανά έτος και προέλευσή τους ανά τρόπο εισαγωγής Προσπάθειες του Τμήματος προκειμένου να προσελκύσει σπουδαστές υψηλού επιπέδου Διαδικασία διαμόρφωσης στρατηγικής ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος Διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές Αποτελεσματικότητα των διοικητικών και τεχνικών υπηρεσιών Στελέχωση και οργάνωση της Γραμματείας του Τμήματος Παρεχόμενες υπηρεσίες και ωράριο λειτουργίας της Γραμματείας Συνεργασία των διοικητικών υπηρεσιών του Τμήματος με την κεντρική διοίκηση του Ιδρύματος Στελέχωση και οργάνωση των Εργαστηρίων ή/και Σπουδαστηρίων του Τμήματος Υποστήριξη των υποδομών και υπηρεσιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών του Τμήματος Πώς κρίνετε τις υπηρεσίες σπουδαστικής μέριμνας; Ο θεσμός του Συμβούλου Καθηγητή Πρόσβαση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Υπηρεσία υποστήριξης των εργαζόμενων φοιτητών Υπηρεσία υποστήριξης των περισσότερο αδύναμων φοιτητών και εκείνων που δεν ολοκληρώνουν εμπρόθεσμα τις σπουδές τους Παροχή υποτροφιών Πολιτική του Τμήματος για την ομαλή ένταξη των νεοεισερχόμενων στο Τμήμα σπουδαστών Συμμετοχή των σπουδαστών στη ζωή του Τμήματος και του Ιδρύματος Υποστήριξη των αλλοδαπών σπουδαστών που μετακινούνται προς το Τμήμα Υποδομές πάσης φύσεως που χρησιμοποιεί το Τμήμα Επάρκεια και ποιότητα των τεκμηρίων της βιβλιοθήκης Επάρκεια και ποιότητα κοινόχρηστου τεχνικού εξοπλισμού Επάρκεια και ποιότητα χώρων και εξοπλισμού σπουδαστηρίων Επάρκεια και ποιότητα γραφείων διδασκόντων Επάρκεια και ποιότητα χώρων Γραμματείας Τμήματος Επάρκεια και ποιότητα χώρων συνεδριάσεων Επάρκεια και ποιότητα υποδομών ΑΜΕΑ Πρόσβαση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας σε υποδομές και εξοπλισμό του Ιδρύματος Βαθμός αξιοποίησης νέων τεχνολογιών από τις διάφορες υπηρεσίες του Τμήματος (πλην εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου) Λειτουργίες του Τμήματος που υποστηρίζονται από ΤΠΕ Λειτουργίες του Τμήματος υποστηριζόμενες από ΤΠΕ που χρησιμοποιούνται από τις διοικητικές υπηρεσίες, τους φοιτητές και το ακαδημαϊκό προσωπικό... 80

7 Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που διαθέτουν ιστοσελίδα στο διαδίκτυο Ανανέωση του ιστότοπου του Τμήματος στο διαδίκτυο Βαθμός διαφάνειας και αποτελεσματικότητα στη χρήση υποδομών και εξοπλισμού Χρήση των διαθέσιμων υποδομών του Τμήματος Χρήση του διαθέσιμου εξοπλισμού του Τμήματος Βαθμός διαφάνειας και αποτελεσματικότητα στη διαχείριση οικονομικών πόρων Διαδικασία σύνταξης και εκτέλεσης προϋπολογισμού του Τμήματος Διαδικασία κατανομής πόρων Διαδικασία απολογισμού Συμπεράσματα Τα κυριότερα θετικά και αρνητικά σημεία του Τμήματος, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από την Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης Ευκαιρίες αξιοποίησης των θετικών σημείων και ενδεχόμενοι κίνδυνοι από τα αρνητικά σημεία Σχέδια βελτίωσης Το βραχυπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για την άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σημείων Το μεσοπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για την άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σημείων Προτάσεις προς δράση από τη Διοίκηση του Ιδρύματος Πίνακες Πίνακας Εξέλιξη του προσωπικού του Τμήματος Πίνακας Εξέλιξη των εγγεγραμμένων σπουδαστών του Τμήματος σε όλα τα έτη σπουδών Πίνακας Εξέλιξη των εισερχομένων προπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Πίνακας Μαθήματα Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Πίνακας Μαθήματα Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Πίνακας Κατανομή βαθμολογίας και μέσος βαθμός πτυχίου των αποφοίτων του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Πίνακας Εξέλιξη του αριθμού των αποφοίτων του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών και διάρκεια σπουδών Πίνακας Επιστημονικές δημοσιεύσεις Πίνακας Αναγνώριση του ερευνητικού έργου Παραρτήματα Παράρτημα Ερωτηματολόγιο Αξιολόγησης Μαθήματος/Διδασκαλίας Παράρτημα Απογραφικό Δελτίο Εξαμηνιαίου Μαθήματος Παράρτημα Ατομικό Απογραφικό Δελτίο Παράρτημα Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Παράρτημα Πίνακας Μαθημάτων Νέου Προγράμματος Σπουδών Παράρτημα Πρόταση Θέματος Πτυχιακής Εργασίας Παράρτημα Οδηγός Εκπόνησης Πτυχιακών Εργασιών

8 8 Παράρτημα Ιδρύματα του εξωτερικού με τα οποία συζητείται σύναψη διμερούς συνεργασίας Παράρτημα Ερωτηματολόγιο προς τις επιχειρήσεις που απασχολούν σπουδαστές στα πλαίσια της Πρακτικής Άσκησης Παράρτημα Αναφορά Πραγματοποίησης Εκπαιδευτικού Έργου Παράρτημα Συμπεράσματα από την Επεξεργασία των Ερωτηματολογίων προς τους Σπουδαστές Παράρτημα Ερευνητικά Προγράμματα Παράρτημα Πρόταση Δημιουργίας Ερευνητικού Εργαστηρίου Παράρτημα Α. Οδηγός Σπουδών τμήματος Παράρτημα Β. Αναλυτικός Κατάλογος Δημοσιεύσεων Μελών Ε.Π Παράρτημα Γ. Μελέτη Εφικτότητας Χρηματοδότησης Ερευνητικού Εργαστηρίου από Επιχειρησιακά Προγράμματα

9 9 Πρόλογος Η παρούσα Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων του Τ.Ε.Ι. Πάτρας γίνεται στα πλαίσια της διαδικασίας Εσωτερικής Αξιολόγησης με σκοπό να διαμορφώσει και να διατυπώσει το Τμήμα κριτική άποψη για την ποιότητα του επιτελούμενου έργου του με βάση αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες κοινής συναίνεσης και γενικής αποδοχής. Δεν πρόκειται για μια τυπική καταγραφή στοιχείων λειτουργίας και δεικτών αποδοτικότητας, αλλά για μια ουσιαστική αποτίμηση που σηματοδοτεί την ίδια την ταυτότητα του Τμήματος, καθώς αποτυπώνει και αναδεικνύει όλα τα χαρακτηριστικά της λειτουργίας του, θετικά και αρνητικά, και καταγράφει τις φιλοδοξίες του. Οι κύριοι στόχοι θα μπορούσαν να διατυπωθούν επιγραμματικά ως εξής: 1. Τεκμηριωμένη ανάδειξη των επιτευγμάτων του Τμήματος 2. Επισήμανση σημείων που χρήζουν βελτίωσης 3. Προσδιορισμός ενεργειών βελτίωσης 4. Ανάληψη πρωτοβουλιών για αυτοτελή δράση εντός του Τμήματος, όπου και εφόσον είναι εφικτό 5. Λήψη αποφάσεων για αυτοτελείς δράσεις εντός του Ιδρύματος, όπου και εφόσον είναι εφικτό Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας Εσωτερικής Αξιολόγησης, καταγράφηκαν τα σημαντικότερα πορίσματα που προκύπτουν από τη σύνθεση των στοιχείων, τα οποία συγκεντρώθηκαν με τη συμμετοχή όλων των μελών του Τμήματος, αναφορικά με το υφιστάμενο και το επιθυμητό επίπεδο ποιότητας και τους τρόπους επίτευξής του. Η διαδικασία Εσωτερικής Αξιολόγησης, η οποία ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2009 και διήρκησε δύο συνεχόμενα διδακτικά εξάμηνα, ολοκληρώνεται με τη σύνταξη της παρούσας έκθεσης. Υπεύθυνη για τη σύνταξη της Έκθεσης είναι η Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜ.Ε.Α.) που ορίστηκε από το Τμήμα. Στο έργο της ανταποκρίθηκε το σύνολο των μελών του Τμήματος (μέλη Ε.Π., Επιστημονικοί και Εργαστηριακοί Συνεργάτες, Διοικητικό Προσωπικό και Σπουδαστές). Η έκθεση βασίζεται στα στοιχεία που περιλαμβάνονται στον Οδηγό Σπουδών, στον Ιστότοπο του Τμήματος, στα στοιχεία που συλλέχθηκαν απευθείας από τα μέλη του Τμήματος, καθώς και στα στοιχεία που περιλαμβάνονται στις Ετήσιες Εσωτερικές Εκθέσεις του. Η έκθεση υπεισέρχεται όσο το δυνατόν κριτικά στην ανάλυση και αξιολόγηση αυτών των στοιχείων, με στόχο τη συναγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων και προτάσεων που θα οδηγήσουν στη βελτίωση της λειτουργίας του Τμήματος. Η διάρθρωση του κειμένου αντιστοιχεί πλήρως στις βασικές ενότητες των κριτηρίων της Α.ΔΙ.Π. Η Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης

10 10 1. Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνεται μια σύντομη περιγραφή, ανάλυση και κριτική αξιολόγηση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης που ακολουθήθηκε στο Τμήμα, καθώς και προτάσεις για τη βελτίωσή της Περιγραφή και ανάλυση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης Η σύνθεση της ΟΜΕΑ Η συγκρότηση της ΟΜΕΑ έγινε με την αριθμ. 6/ απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων. Τα μέλη που συγκροτούν την ΟΜΕΑ είναι τα ακόλουθα: Δρ. Ιωάννης Μητρόπουλος, Καθηγητής Δρ. Βασιλική Σωτηροπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Δρ. Απόστολος Ραφαηλίδης, Επίκουρος Καθηγητής Στην ίδια συνεδρίαση ορίστηκε και αναπληρωματικό μέλος της ΟΜΕΑ, ο Δρ. Ιωάννης Κουτσονίκος, Επίκουρος Καθηγητής, ο οποίος αντικατέστησε την Δρα Βασιλική Σωτηροπούλου που δεν προσήλθε στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Ποιοι και πώς συνεργάστηκαν με την ΟΜΕΑ για τη διαμόρφωση της έκθεσης Η ΟΜΕΑ, προκειμένου να διαμορφώσει την παρούσα έκθεση, συνεργάστηκε με όλα τα μέλη του Τμήματος, τα οποία έδρασαν επικουρικά στο έργο της καθ όλη τη διάρκεια της αξιολόγησης. Επίσης, η ΟΜΕΑ συνεργάστηκε με όλα τα αρμόδια διοικητικά όργανα του Ιδρύματος προκειμένου να συμπεριληφθούν στην έκθεση όλα τα αναγκαία στατιστικά στοιχεία. Πραγματοποιήθηκαν αρκετές προπαρασκευαστικές συναντήσεις των μελών της ΟΜΕΑ και συζητήσεις με όλα τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος, στις οποίες συζητήθηκε και αποφασίστηκε η διαδικασία που θα ακολουθούσε το Τμήμα στα πλαίσια της Εσωτερικής Αξιολόγησης. Στις συνεδριάσεις αυτές οριστικοποιήθηκε: η διαμόρφωση των ερωτηματολογίων που θα διανέμονταν στους σπουδαστές η διαδικασία διανομής και συλλογής των ερωτηματολογίων ο τρόπος στατιστικής επεξεργασίας των ερωτηματολογίων η διαδικασία συλλογής στοιχείων που αφορούν στο διδακτικό προσωπικό του Τμήματος το πλαίσιο σύνταξης της Έκθεσης Εσωτερικής Αξιολόγησης Κατά τη διάρκεια συγγραφής της έκθεσης, πραγματοποιήθηκαν εβδομαδιαίες συναντήσεις της ΟΜΕΑ, σε μερικές από τις οποίες παρέστησαν και άλλα μέλη του Τμήματος που λειτούργησαν υποστηρικτικά σε διάφορα επιμέρους θέματα, και πέντε (5) τυπικές συνεδριάσεις προκειμένου να διαμορφωθεί η τελική μορφή της παρούσας έκθεσης, τη συγγραφή της οποίας ανέλαβαν τα μέλη της ΟΜΕΑ και η Επιστημονική Συνεργάτιδα του Τμήματος με ετήσια σύμβαση, Δρ. Αλέκα Καλαπόδη Πηγές και διαδικασίες που χρησιμοποιήθηκαν για την άντληση πληροφοριών Για την Εσωτερική Αξιολόγηση χρησιμοποιήθηκαν πολλά στοιχεία, τα οποία συλλέχθηκαν από τέσσερεις κυρίως πηγές: τους σπουδαστές

11 11 το προσωπικό του Τμήματος (εκπαιδευτικό και διοικητικό) τα αρχεία του Τμήματος τα όργανα του Ιδρύματος Αναλυτικά, στους σπουδαστές διανεμήθηκε ένα Ερωτηματολόγιο Αξιολόγησης Μαθήματος / Διδασκαλίας (Παράρτημα 12-1) μεταξύ της 8 ης και 10 ης εβδομάδας διδασκαλίας, τόσο στο χειμερινό όσο και στο εαρινό εξάμηνο του Ακαδημαϊκού έτους Τα ερωτηματολόγια μοιράστηκαν σε ώρα μαθήματος, για όλα τα μαθήματα που διδάσκονται στο Τμήμα, και συμπληρώθηκαν ανώνυμα από τους σπουδαστές χωρίς την παρουσία διδακτικού προσωπικού στην αίθουσα. Την ευθύνη για την υλοποίηση της διαδικασίας αυτής ανέλαβαν: Τα μέλη της ΟΜΕΑ Δρ. Ιωάννης Μητρόπουλος Δρ. Ιωάννης Κουτσονίκος Δρ. Απόστολος Ραφαηλίδης Οι Επιστημονικοί/Εργαστηριακοί Συνεργάτες με ετήσια σύμβαση Δρ. Αθανάσιος Αναστασίου Δρ. Αλέκα Καλαπόδη Δρ. Παναγιώτης Μητρόπουλος Μαρία Μιχοπούλου, Μ.Sc. Αθανασία Μπουμπούλη M.Sc. Δρ. Κωνσταντίνος Στάμος Ο εκπρόσωπος των σπουδαστών στο συμβούλιο του Τμήματος Μπαΐλης Ευάγγελος Σε κάθε μάθημα ορίστηκε τριμελής επιτροπή φοιτητών με αρμοδιότητα τη συλλογή των συμπληρωμένων ερωτηματολογίων και την επιστροφή τους σε σφραγισμένο φάκελο σε κάποιο από τα μέλη της ΟΜΕΑ. Στο φάκελο ανεγράφη το μάθημα, ο διδάσκοντας, η ημερομηνία και η ώρα της συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων. Μετά το πέρας αυτής της διαδικασίας, οι φάκελοι συγκεντρώθηκαν από τον Δρ. Ιωάννη Κουτσονίκο και με απόφαση της ΟΜΕΑ τα ερωτηματολόγια δόθηκαν σε δύο Συνεργάτες του Τμήματος με ετήσια σύμβαση, την Δρ. Αλέκα Καλαπόδη και την κ. Αθανασία Μπουμπούλη (Μ.Sc.), για την περαιτέρω καταγραφή και στατιστική επεξεργασία τους. Συνολικά συγκεντρώθηκαν 2349 ερωτηματολόγια στο χειμερινό και 2307 ερωτηματολόγια στο εαρινό εξάμηνο. Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα της επεξεργασίας των ερωτηματολογίων παρατίθενται στο Παράρτημα 12-11, ενώ πολλά σημεία της παρούσας έκθεσης εμπεριέχουν στοιχεία που προέρχονται από την κριτική ανάλυση των απαντήσεων που έδωσαν οι σπουδαστές. Στο τέλος κάθε εξαμήνου, οι διδάσκοντες ενημερώθηκαν για τα αποτελέσματα που αντιστοιχούσαν στα μαθήματα ευθύνης τους προκειμένου να τα αξιοποιήσουν για τη βελτίωση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου τους. Στο διδακτικό προσωπικό του Τμήματος (ανεξαρτήτως βαθμίδας και σχέσης εργασίας με το Τμήμα) διανεμήθηκαν δύο απογραφικά δελτία: Απογραφικό Δελτίο Εξαμηνιαίου Μαθήματος (Παράρτημα 12-2), το οποίο οι διδάσκοντες συμπλήρωσαν για κάθε μάθημα (θεωρητικό ή εργαστηριακό) που διδάσκουν τόσο σε έντυπη όσο και σε ηλεκτρονική μορφή. Συγκεντρώθηκαν από τον Προϊστάμενο του Τμήματος απογραφικά δελτία για όλα τα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών και παρεδόθησαν σε δύο Συνεργάτες του Τμήματος με ετήσια σύμβαση, την Δρ. Αλέκα Καλαπόδη και την κ. Αθανασία Μπουμπούλη (Μ.Sc.), για την περαιτέρω στατιστική επεξεργασία τους. Τα συμπεράσματα που εξήχθησαν έχουν αξιοποιηθεί για τη συγγραφή της παρούσας έκθεσης και παρατίθενται σε διάφορα σημεία της. Ατομικό Απογραφικό Δελτίο (Παράρτημα 12-3), το οποίο συμπλήρωσε ο κάθε διδάσκοντας. Συγκεντρώθηκαν από τον Προϊστάμενο του Τμήματος όλα τα ατομικά απογραφικά δελτία και παρεδόθησαν σε δύο Συνεργάτες του Τμήματος με ετήσια

12 12 σύμβαση, την Δρ. Αλέκα Καλαπόδη και την κ. Αθανασία Μπουμπούλη (Μ.Sc.), για την περαιτέρω στατιστική επεξεργασία τους. Τα συμπεράσματα που εξήχθησαν έχουν αξιοποιηθεί για τη συγγραφή της παρούσας έκθεσης και παρατίθενται σε διάφορα σημεία της. Πέραν αυτών, η ΟΜΕΑ συζήτησε με όλα τα μέλη του διδακτικού προσωπικού του Τμήματος (μέλη Ε.Π., Επιστημονικούς και Εργαστηριακούς Συνεργάτες) όλα τα ζητήματα που αναπτύσσονται στην παρούσα έκθεση, προκειμένου να αποτυπωθεί όσο το δυνατόν ακριβέστερα η πραγματική εικόνα του Τμήματος καθώς και η αναπτυξιακή προοπτική του. Οι απόψεις του διοικητικού προσωπικού του Τμήματος έχουν γνωστοποιηθεί στην ΟΜΕΑ μέσω συζητήσεων με την Προϊσταμένη της Γραμματείας, η οποία κατέγραψε και ανέλυσε τα αντίστοιχα στοιχεία που χρησιμοποιούνται σε αρκετά σημεία της παρούσας έκθεσης. Επίσης, τα απαραίτητα στατιστικά στοιχεία για τη συμπλήρωση των πινάκων , και μας κοινοποιήθηκαν από τα αρμόδια όργανα του Ιδρύματος, ενώ αρκετά σημεία της παρούσας έκθεσης χρησιμοποιούν στοιχεία από τα αρχεία του Τμήματος Συζήτηση της έκθεσης στο εσωτερικό του Τμήματος Καθ όλη την περίοδο συγγραφής της έκθεσης, τα μέλη της ΟΜΕΑ διεξήγαγαν συζητήσεις με τα μέλη ΕΠ του Τμήματος και την Προϊσταμένη της Γραμματείας, οι οποίοι συνέβαλαν στην τελική διαμόρφωση των περιεχομένων της. Η τελική μορφή της έκθεσης κοινοποιήθηκε σε όλα τα μέλη της ΟΜΕΑ και στη συνέχεια κατατέθηκε στο Συμβούλιο του ΤΕΙ Ανάλυση των θετικών στοιχείων και των δυσκολιών που παρουσιάστηκαν κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Η διαδικασία εσωτερικής αξιολόγησης έδωσε στο Τμήμα μια πολύπλευρη και ολοκληρωμένη εικόνα για όλους τους σημαντικούς τομείς που συντελούν στην ακαδημαϊκή του υπόσταση, είτε σε επίπεδο επιστημονικής και διδακτικής επάρκειας είτε σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποδομής. Ένα σημαντικό θετικό αποτέλεσμα είναι η δυνατότητα σύγκρισης με άλλα τμήματα Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων έχοντας αντικειμενικά και στατιστικώς αποδεκτά κριτήρια. Η θετική ανταπόκριση από όλα τα μέλη του Τμήματος υπήρξε καταλυτική για την έγκαιρη και επιτυχή αξιολόγηση. Τα συμπεράσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση των σημείων στα οποία το Τμήμα δεν έχει τις βέλτιστες αποδόσεις, καθώς και σε μελέτες για την εκπαιδευτική λειτουργία του οι οποίες θα εκπονηθούν από μέλη του Τμήματος με στόχο την παρουσίασή τους σε συνέδρια ή/και τη δημοσίευσή τους σε επιστημονικά περιοδικά. Η κύρια δυσκολία σε όλη τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης ήταν η μεταφορά των δεδομένων από τα Ερωτηματολόγια Αξιολόγησης Μαθήματος/Διδασκαλίας που συμπλήρωσαν οι σπουδαστές σε Βάση Δεδομένων και η επεξεργασία τους μέσω των προγραμμάτων SPSS ver. 18 και Excel 2007, λόγω του μεγάλου αριθμού τους Προτάσεις για τη βελτίωση της διαδικασίας Η ΟΜΕΑ, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, συζήτησε τη δυνατότητα βελτίωσής της και επιγραμματικά οι κυριότερες προτάσεις στις οποίες κατέληξε είναι οι εξής: Συμπλήρωση του Ερωτηματολογίου Αξιολόγησης Μαθήματος/Διδασκαλίας με ερωτήσεις προσαρμοσμένες στα δεδομένα του Τμήματος Ενημέρωση των σπουδαστών μέσω μιας ειδικής έκδοσης, ώστε να συμμετέχουν πιο ενεργά στη διαδικασία αξιολόγησης Σχηματισμός μιας ομάδας εργασίας, η οποία θα προτείνει τα επιπρόσθετα σημεία που κάθε έτος θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στην αξιολόγηση

13 13 Δημιουργία ερωτηματολογίων που θα απευθύνονται στους απόφοιτους του Τμήματος, οι οποίοι θα αξιολογούν με συγκεκριμένα κριτήρια τη συνολική εικόνα του Τμήματος Συλλογή στοιχείων από τους φορείς στους οποίους οι σπουδαστές έκαναν την πρακτική τους άσκηση, ώστε να συμπεριληφθεί στην αξιολόγηση η εικόνα που σχηματίζεται για το Τμήμα και την ποιότητα των αποφοίτων από τους παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς

14 14 2. Παρουσίαση του Τμήματος Στην Ενότητα αυτή παρουσιάζεται συνοπτικά το Τμήμα και οι κύριες παράμετροι λειτουργίας του Γεωγραφική θέση του Τμήματος Το Τ.Ε.Ι. Πάτρας λειτουργεί από το 1970 ως Κέντρο Ανώτερης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Κ.Α.Τ.Ε.). Το 1983, με την εφαρμογή του νόμου 1404/83, ιδρύθηκε το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα ως ανεξάρτητο και αυτοδιοικούμενο Ν.Π.Δ.Δ. Η έδρα του είναι η πόλη της Πάτρας, πρωτεύουσα του νομού Αχαΐας και μεγαλύτερη πόλη της Πελοποννήσου. Το κτήριο του Τμήματος βρίσκεται μέσα στον κύριο χώρο του Τ.Ε.Ι. Πάτρας, ο οποίος βρίσκεται σε μια ήσυχη και ευχάριστη τοποθεσία 100 στρεμμάτων, μόνο 4 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης στην περιοχή Κουκούλι. Οι φοίνικες και οι κέδροι Λιβάνου, με ηλικία άνω των 100 χρόνων, δίνουν μια ιδιαίτερη ομορφιά. Συνολικά τα κτήρια του Ιδρύματος καταλαμβάνουν χώρο τ.μ. και βρίσκονται σε αρμονία με τον φυσικό περιβάλλοντα χώρο Ιστορικό της εξέλιξης του Τμήματος Το Τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων ιδρύθηκε το 1999 με το Προεδρικό Διάταγμα Υπ Αριθμ. 200 (ΦEK 179/ ) και αποτελεί ένα από τα πιο σύγχρονα Τμήματα του Τ.Ε.Ι. Πάτρας, με έναρξη λειτουργίας το ακαδημαϊκό έτος Ανήκει στη Σχολή Διοίκησης Οικονομίας (ΣΔΟ), η οποία περιλαμβάνει τα τμήματα: Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Λογιστικής Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων Τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων Τμήμα Εφαρμογών Πληροφορικής στη Διοίκηση και στην Οικονομία (Παράρτημα Αμαλιάδας) Τμήμα Εμπορίας και Διαφήμησης (Παράρτημα Αμαλιάδας) Oι σύγχρονες εξελίξεις στην τεχνολογία και στις διοικητικο-οικονομικές επιστήμες και η εφαρμογή τους στην παγκόσμια πλέον αγορά διαμόρφωσαν ένα εντελώς νέο πλαίσιο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Η υπερεθνική κίνηση του κεφαλαίου και πληροφοριών, η αναδιάρθρωση του διεθνούς καταμερισμού εργασίας, η επιτάχυνση των διαδικασιών της οικονομικής ολοκλήρωσης, η παγκοσμιοποίηση των εθνικών οικονομιών είναι μερικοί από τους παράγοντες που κυριαρχούν στο νέο σκηνικό. Έτσι, όλο και μεγαλύτερος αριθμός επιχειρήσεων - οικονομικών μονάδων είτε έχουν ήδη αναπτύξει είτε αναπτύσσουν διαδικασίες επιχειρησιακού προγραμματισμού που υποστηρίζονται από αντίστοιχες πληροφοριακές πολιτικές, ώστε να αντιμετωπίσουν την αυξημένη αβεβαιότητα που προκύπτει από τις παραπάνω μεταβολές. Αυτές οι πληροφοριακές πολιτικές καλύπτουν τέσσερις κυρίως τομείς: Την κεντρική διαχείριση των επιχειρησιακών δεδομένων Τη διακίνηση και επεξεργασία πληροφοριών, marketing και πωλήσεων, καθώς και πληροφοριών που αφορούν στις πολιτικές προβολής (promotion) Την ασφάλεια ως επιχειρησιακή πολιτική

15 15 Ολοκληρωμένες τράπεζες πληροφοριών Η τάση που αναπτύσσεται στο επιχειρησιακό περιβάλλον κινείται προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης των επιχειρησιακών πληροφοριακών πολιτικών πέρα από τον σημερινό έλεγχο ευαίσθητων πληροφοριών και να περιλάβει τις κατευθυντήριες γραμμές που χρειάζεται η επιχείρηση για το management των πόρων εκείνων που αφορούν σε τέσσερις τομείς - επιχειρησιακές λειτουργίες: i. Τον προγραμματισμό και τον έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας ii. Τον προγραμματισμό και τη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων iii. Τον προγραμματισμό marketing και των πωλήσεων iv. Τον χρηματοοικονομικό προγραμματισμό Το μεγαλύτερο μέρος των κατευθυντήριων γραμμών του management αφορά πια στο πώς γίνεται ο προγραμματισμός και όχι στο τι θα προγραμματιστεί. Η μεθοδολογική επάρκεια είναι τώρα περισσότερο αναγκαία λόγω του ευρύτερου φάσματος πληροφοριών που διαχειρίζονται οι διαδικασίες προγραμματισμού. Μια από τις λειτουργίες της επιχειρησιακής πολιτικής είναι ο προσδιορισμός των αλγορίθμων - μοντέλων επιχειρησιακού σχεδιασμού και των χαρακτηριστικών του απαιτούμενου εξοπλισμού. Στη συνέχεια, είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν έτσι οι σχετικές διαδικασίες ώστε να κατευθύνεται η απασχόληση των προγραμματιστικών και πληροφοριακών πόρων σε δραστηριότητες σχετικές με τους στόχους της επιχείρησης. Στην τελική της μορφή, η πολιτική επιχειρησιακού προγραμματισμού και η πληροφοριακή πολιτική μιας επιχείρησης θα πρέπει να περιλαμβάνει: Υποδομή σε μοντέλα επεξεργασίας πληροφοριών και επιχειρησιακού προγραμματισμού Υποδομή πληροφοριακών πόρων Διαδικασίες ροής πληροφοριών Κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό Τα στοιχεία αυτά είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη και υλοποίηση των επιχειρησιακών σχεδίων σε μεσομακροπρόθεσμη βάση. Σε αυτά τα πλαίσια το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος περιλαμβάνει ενότητες που εντάσσονται: Στη Διοικητική Επιχειρήσεων, στον επιχειρησιακό σχεδιασμό και στην οικονομική ανάλυση οικονομικών και επιχειρηματικών μεγεθών. Σε αυτή την ενότητα ταυτοποιούνται και εκτιμώνται οι σχέσεις ανάμεσα στη δομή (structure), τη συμπεριφορά (conduct) και την απόδοση ανοικτών επιχειρησιακών συστημάτων. Στις Ποσοτικές Μεθόδους Διοίκησης και ανάλυσης, όπου γίνεται ανάπτυξη και εφαρμογή των ποσοτικών προσεγγίσεων των σχέσεων που έχουν ταυτοποιηθεί στα πλαίσια της προηγούμενης ενότητας. Στα Πληροφοριακά και Επικοινωνιακά Συστήματα και στην Επιστήμη των Υπολογιστών, όπου μελετώνται οι προσεγγίσεις με βάση τις οποίες τα Π.Σ. τείνουν να αποτελέσουν μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα που με βάση τα λειτουργικά δεδομένα θα προσφέρουν στη διοικητική διαχείριση την άμεση λήψη αποφάσεων και τον ορισμό μιας μακροχρόνιας στρατηγικής για την επιχείρηση. Η προσπάθεια αυτή βασίζεται στην εξαιρετική απόδοση των νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών και στην ολοκλήρωση με τις νέες επιχειρηματικές έννοιες και δεδομένα Στελέχωση του Τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία

16 16 Το Τμήμα στελεχώνεται από διδακτικό και διοικητικό προσωπικό, ενώ δεν υπάρχει εργαστηριακό προσωπικό με αποτέλεσμα η λειτουργία και συντήρηση των εργαστηρίων να αντιμετωπίζει ιδιαίτερες δυσκολίες. Αναλυτικά, το διδακτικό προσωπικό του Τμήματος κατά το ακαδημαϊκό έτος αποτελείται από οκτώ (8) μέλη Ε.Π., στα οποία έχουν ανατεθεί κατά μέσο όρο στα δύο διδακτικά εξάμηνα 114 ώρες διδασκαλίας ανά εβδομάδα. Στο Τμήμα απασχολούνται Επιστημονικοί και Εργαστηριακοί συνεργάτες (40 συμβάσεις κατά το ακαδημαϊκό έτος ), στους οποίους έχουν ανατεθεί κατά μέσο όρο στα δύο διδακτικά εξάμηνα 286 ώρες διδασκαλίας ανά εβδομάδα, οι οποίες αναλύονται σε 94 ώρες θεωρητικής διδασκαλίας και 192 ώρες εργαστηριακής διδασκαλίας. Τα μέλη Ε.Π. είναι: Δρ. Ιωάννης Μητρόπουλος, Καθηγητής Δρ. Βασιλική Σωτηροπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια σε προσωποπαγή θέση Δρ. Ιωάννης Κουτσονίκος, Επίκουρος Καθηγητής Δρ. Απόστολος Ραφαηλίδης, Επίκουρος Καθηγητής Νικόλαος Αδαμόπουλος, Καθηγητής Εφαρμογών Γεώργιος Κακαρελίδης, Καθηγητής Εφαρμογών Δρ. Αριστείδης Μπακάλης, Καθηγητής Εφαρμογών Σωτήριος Χατζίνας, Καθηγητής Εφαρμογών Το διοικητικό προσωπικό του Τμήματος αποτελείται από τρία (3) άτομα, τα οποία υπηρετούν στη Γραμματεία που στεγάζεται στο ισόγειο του κεντρικού κτηρίου του Τμήματος, και τα οποία είναι: Όλγα Ζαχαροπούλου, κατηγορία Τ.Ε., Προϊσταμένη Γραμματείας Αλέξανδρος Μίχας, κατηγορία Δ.Ε., υπάλληλος Γραμματείας Παναγιώτης Σουβαλιώτης, κατηγορία Δ.Ε., υπάλληλος Γραμματείας Η στελέχωση του τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία παρουσιάζεται στον Πίνακα Αριθμός και κατανομή των φοιτητών κατά την τελευταία πενταετία Στο Τμήμα λειτουργεί μόνο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών. Ο αριθμός και η κατανομή τόσο των εγγεγραμμένων όσο και των εισερχομένων σπουδαστών κατά την τελευταία πενταετία παρουσιάζεται στους Πίνακες και Σκοπός και στόχοι του Τμήματος Το γνωστικό αντικείμενο του Τμήματος εντάσσεται στη σύγχρονη αντίληψη της Διοικητικής Επιστήμης/Λήψης Επιχειρηματικών Αποφάσεων και στηρίζεται από τρεις διακριτούς πυλώνες: Διοίκησης/Διαχείρισης Πόρων Οικονομικών & Χρηματοοικονομικής Διοίκησης Πληροφορικής (Ολοκληρωμένων Πληροφοριακών Συστημάτων Διοίκησης / Διαχείριση) Οι παραπάνω πυλώνες αλληλοσυνδέονται μέσω μιας ολοκληρωμένης πλατφόρμας εφαρμοσμένων ποσοτικών μεθόδων & μεθοδολογιών που επικεντρώνουν - αναφέρονται και οριοθετούν τη λήψη ορθολογικών αποφάσεων και τη δημιουργία ολοκληρωμένων επιχειρηματικών σχεδίων - δράσεων στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον. Το

17 17 Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών στοχεύει στην κάλυψη των ανωτέρω αντικειμένων τόσο σε θεωρητικό αλλά κυρίως σε πρακτικό επίπεδο. Ειδικότερα το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος περιλαμβάνει ενότητες που εντάσσονται στα κάτωθι γνωστικά αντικείμενα: Στη Διοικητική Επιστήμη (Management Science), όπου προσδιορίζεται η βελτιστοποίηση του τρόπου διαχείρισης - οργάνωσης διαδικασιών με σκοπό την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων. Συνεπώς, η ενότητα προσβλέπει στη δημιουργία επιστημονικού υπόβαθρου ικανού να θεμελιώσει έννοιες βέλτιστης και αποδοτικότερης - αποτελεσματικότερης λειτουργίας επιχειρήσεων και οργανισμών στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον. Στην Οικονομική Επιστήμη (Economics), όπου γίνεται ανάπτυξη σύγχρονων εννοιών και θεωρητικών αντιλήψεων της Οικονομικής σχετικά με ζητήματα παραγωγής, κόστους, διανομής και κατανάλωσης αγαθών και υπηρεσιών. Η ενότητα περιλαμβάνει όλες τις θεωρητικές αντιλήψεις που έχουν αναπτυχθεί σχετικά με τη μικροοικονομική, τη μακροοικονομική, τη χρηματοοικονομική διοίκηση και τις τεχνικές της λογιστικής. Στα Πληροφοριακά και Επικοινωνιακά Συστήματα και στην Επιστήμη των Υπολογιστών (Information & Communication Systems and Computer Science), όπου μελετώνται οι προσεγγίσεις με βάση τις οποίες τα Π.Σ. τείνουν να αποτελέσουν μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα που με βάση τα λειτουργικά δεδομένα θα προσφέρουν στη διοικητική διαχείριση, την άμεση λήψη αποφάσεων και τον ορισμό μιας μακροχρόνιας στρατηγικής για την επιχείρηση. Ποσοτικές Μεθόδους Λήψης Αποφάσεων (Quantitative Methods in Decision - Making), όπου γίνεται ανάπτυξη και εφαρμογή σύγχρονων μεθοδολογιών και εργαλείων, ικανών να τεκμηριώσουν πολιτικές και να οριοθετήσουν ορθολογικές παρεμβάσεις σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο στρατηγικού σχεδιασμού - προγραμματισμού - προβλέψεων επιχειρήσεων και οργανισμών. Η προσπάθεια αυτή βασίζεται στην εξαιρετική απόδοση των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών και στην ολοκλήρωση με τις νέες επιχειρηματικές έννοιες και δεδομένα Στόχοι και σκοποί του Τμήματος σύμφωνα με το ΦΕΚ ίδρυσής του Δεν έχει υπάρξει αλλαγή στους στόχους και στους σκοπούς του Τμήματος, οι οποίοι περιγράφονται αναλυτικά στην προηγούμενη ενότητα, από την αρχή της λειτουργίας του έως τώρα Πώς αντιλαμβάνεται η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος τους στόχους και τους σκοπούς του Τμήματος Τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Τμήματος συμμετέχουν ενεργά στη χάραξη της πολιτικής του Τμήματος κυρίως μέσα από τον εντοπισμό των προβλημάτων που εμφανίζονται και τη συζήτηση για την επίλυσή τους, ώστε να μην υπάρχει απόκλιση από τους βασικούς στόχους. Κατά το ακαδημαϊκό έτος , έπειτα από συστηματική μελέτη του προγράμματος σπουδών, των στόχων του Τμήματος, καθώς και των αλλαγών που έχουν υπάρξει στο σύγχρονο ευρύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον, το Τμήμα συνέταξε και κατέθεσε προς έγκριση ένα νέο Πρόγραμμα Σπουδών, το οποίο έχει ήδη εγκριθεί (πρακτικό Συμβ. ΤΕΙ 16/ ) και υλοποιείται από τον Σεπτέμβριο του Πεποίθηση των μελών του Τμήματος είναι ότι το νέο αυτό Πρόγραμμα Σπουδών υπηρετεί προσφορότερα το σκοπό του Τμήματος, κυρίως διότι: Προσφέρονται υψηλού επιπέδου μαθήματα, τα οποία ανταποκρίνονται στις σημερινές ανάγκες της αγοράς εργασίας.

18 18 Δίνεται η δυνατότητα επιλογής μαθημάτων, ώστε οι σπουδαστές να αποκτούν εξειδικευμένες γνώσεις ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους. Ενισχύεται η εκπαίδευση των σπουδαστών σε εργαστήρια Απόκλιση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος από εκείνους που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει Το Τμήμα θεωρεί ότι δεν υπάρχει ανάγκη αναθεώρησης των στόχων του, παρά μόνο επικαιροποίησης του Προγράμματος Σπουδών, ώστε αυτοί να υπηρετούνται καλύτερα. Σε γενικές γραμμές, το Πρόγραμμα Σπουδών λειτούργησε πολύ ικανοποιητικά για τη συγκυρία για την οποία σχεδιάστηκε, ενώ απέδωσε αποφοίτους με σημαντικές ικανότητες και δεξιότητες, υπηρετώντας τους στόχους του Τμήματος. Η ανάγκη επικαιροποίησης του Προγράμματος Σπουδών προκύπτει από το γεγονός ότι το πρόγραμμα αυτό εφαρμόστηκε για περισσότερα από 10 ακαδημαϊκά έτη και έχουν περάσει ακόμα περισσότερα από τότε που σχεδιάστηκε. Στο διάστημα αυτό προέκυψαν σημαντικά νέα δεδομένα και νέες ανάγκες, τα σημαντικότερα από τα οποία είναι τα ακόλουθα: - Θεσπίστηκαν επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων του Τμήματος. - Οι απόφοιτοι έχουν δικαίωμα εργασίας στην Β βάθμια εκπαίδευση ως καθηγητές Πληροφορικής. - Υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις τόσο στην Επιστήμη, όσο και στην αγορά εργασίας. Η διαδικασία επικαιροποίησης του Προγράμματος Σπουδών ήταν σε εξέλιξη και ολοκληρώθηκε κατά το ακαδημαϊκό έτος Επίτευξη των στόχων του Τμήματος και παράγοντες που δρουν αποτρεπτικά ή ανασταλτικά Οι στόχοι του Τμήματος που αναφέρονται κυρίως στη δημιουργία επιχειρηματικών στελεχών με γνώσεις εφαρμοσμένων πληροφοριακών συστημάτων επιτυγχάνονται σε μεγάλο βαθμό. Ωστόσο, οι περιορισμένοι οικονομικοί πόροι του Τμήματος δυσχεραίνουν την επικοινωνία των σπουδαστών και του εκπαιδευτικού δυναμικού με αντίστοιχα Τμήματα τόσο του τεχνολογικού όσο και του πανεπιστημιακού τομέα, γεγονός που επιφέρει μια έλλειψη άμεσης ανταπόκρισης και προσαρμογής του περιεχομένου σπουδών στις αλλαγές που εμφανίζονται σε θεωρητικό επίπεδο αλλά και στο εφαρμοσμένο επιχειρηματικό περιβάλλον. Με δεδομένο ότι δεν λειτουργούν στο Τμήμα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών, δεν δίνεται η δυνατότητα παραγωγής νέας - καινοτόμας εφαρμοσμένης και συνδεδεμένης με την παραγωγή γνώσης. Παράλληλα, η ερευνητική δραστηριότητα των μελών Ε.Π. δεν είναι στο επίπεδο των μέγιστων δυνατοτήτων τους λόγω της μη ύπαρξης θεσμικής και οικονομικής στήριξης από το Ίδρυμα και το Υπουργείο Αναθεώρηση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος Δεν συντρέχει λόγος αναθεώρησης των επίσημα διατυπωμένων στόχων του Τμήματος Διοίκηση του Τμήματος Τα κύρια όργανα διοίκησης του Τμήματος είναι: Η Γενική Συνέλευση του Τμήματος Το Συμβούλιο του Τμήματος Ο Προϊστάμενος του Τμήματος

19 Θεσμοθετημένες επιτροπές που λειτουργούν στο Τμήμα Στο Τμήμα κατά την τελευταία πενταετία λειτουργούν οι κάτωθι Επιτροπές: Επιτροπή για την πρακτική άσκηση σπουδαστών Επιτροπή για τα επαγγελματικά δικαιώματα και το προφίλ του πτυχιούχου Επιτροπή σύνταξης ωρολογίου προγράμματος Επιτροπή σύνταξης προγράμματος εξετάσεων Επιτροπή αξιολόγησης υποψηφίων Επιστημονικών - Εργαστηριακών Συνεργατών Επιτροπή απογραφής πάγιου εξοπλισμού Επιτροπή για την αναμόρφωση του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών Επιτροπή κατατακτηρίων εξετάσεων Επιτροπή μετεγγραφών Εσωτερικοί κανονισμοί που υπάρχουν στο Τμήμα Η λειτουργία του Τμήματος διέπεται από τον Πρότυπο Γενικό Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας των Α.Ε.Ι. (Π.Δ. 160/08, ΦΕΚ 220/ ) και τον Κανονισμό Σπουδών ΤΕΙ Πάτρας (ΦΕΚ 1474/ ) Διάρθρωση του Τμήματος σε Τομείς Το Τμήμα αποτελείται από δύο τομείς, τον Τομέα Σχεδιασμού και Λήψης Αποφάσεων και τον Τομέα Πληροφοριακών Συστημάτων, οι οποίοι θεσπίστηκαν με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος (αρ. πρ. 3, 12/11/2002). Η διάρθρωση αυτή εξυπηρετεί τους βασικούς στόχους του προγράμματος σπουδών και εξακολουθεί να ανταποκρίνεται στη σημερινή αντίληψη του Τμήματος για την αποστολή του, καθώς αντιστοιχεί στα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα που διδάσκονται.

20 20 3. Προγράμματα Σπουδών 3.1. Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών (Παράρτημα 12-4) που ακολουθείται στο Τμήμα κατά την τελευταία πενταετία είναι δομημένο σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα συσσώρευσης πιστωτικών μονάδων (ECTS) και του ανάλογου φόρτου εργασίας, σε μια προσπάθεια ορθολογικής και μετρήσιμης μεταφοράς γνώσεων. Αποσκοπεί τόσο στην παροχή θεωρητικής γνώσης του αντικειμένου του Τμήματος όσο και στην εισαγωγή των σπουδαστών σε εξειδικευμένους τομείς της σύγχρονης λειτουργίας ενός επιχειρηματικού περιβάλλοντος Ανταπόκριση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και τις απαιτήσεις της κοινωνίας Δεν υπάρχουν διακριτές κατευθύνσεις στο Πρόγραμμα Σπουδών και δεν προσφέρονται μαθήματα ελεύθερης επιλογής. Η φιλοσοφία με την οποία σχεδιάστηκε το πρόγραμμα σπουδών είναι να διασφαλίσει στους σπουδαστές ότι με την απόκτηση του πτυχίου θα μπορούν με επιτυχία να αντεπεξέλθουν επαγγελματικά στις υποχρεώσεις τους, έχοντας διαμορφώσει ένα προφίλ ακαδημαϊκά πλήρες, όσο και αναγκαίο για την αγορά εργασίας. Η πεποίθηση αυτή στηρίζεται στο ότι οι πτυχιούχοι του Τμήματος έχουν θεσμοθετημένα επαγγελματικά δικαιώματα σύμφωνα με το ΦΕΚ 194 ΤΑ / Επιπλέον, οι απόφοιτοι του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού & Πληροφοριακών Συστημάτων έχουν δικαίωμα να διορίζονται ως εκπαιδευτικοί του κλάδου ΠΕ20 (Πληροφορικής) στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όπως φυσικά ορίζεται από τις υπάρχουσες ρυθμίσεις. Συγκεκριμένα, το ΠΔ 118/1995 (ΦΕΚ 75 ΤΑ / ): «Καθορισμός των προσόντων διορισμού στους κλάδους ΠΕ19 και ΠΕ20 πληροφορικής Εκπαιδευτικού Προσωπικού Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων», όπως συμπληρώθηκε από το ΠΔ 268 (ΦΕΚ 268 / ), δίνει το δικαίωμα στους απόφοιτους του Τμήματος να εργασθούν ως εκπαιδευτικοί του ΠΕ20. Με την ολοκλήρωση των σπουδών τους, οι Πτυχιούχοι του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων αποκτούν τις απαραίτητες επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις, οι οποίες τους επιτρέπουν να δραστηριοποιούνται επαγγελματικά, υποστηρίζοντας επιτυχώς την αξιοποίηση των μεθόδων και της τεχνολογίας του Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και των Πληροφοριακών Συστημάτων σε όλους τους τομείς εφαρμογής τους στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα. Οι Πτυχιούχοι του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων απασχολούνται τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, είτε αυτοδύναμα, είτε σε συνεργασία με άλλους επιστήμονες και επαγγελματίες, σε όλους τους τομείς αξιοποίησης των Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και των Πληροφοριακών Συστημάτων, σε θέματα που σχετίζονται με τη μελέτη, την ανάπτυξη, τη διαχείριση, την εφαρμοσμένη έρευνα, την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Οι γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν τους καθιστούν ικανούς να διεκπεραιώνουν λειτουργίες Επιχειρηματικού Σχεδιασμού, Διοίκησης και Οργάνωσης οικονομικών μονάδων και οργανισμών, διοίκησης - ανάπτυξης - βελτίωσης και χρήσης Πληροφοριακών Συστημάτων, Ανάπτυξης, Παροχής Υπηρεσιών, Ανάλυσης Οικονομικών Δεδομένων, Εποπτείας και Ελέγχου, Εφαρμοσμένης Έρευνας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Πιο συγκεκριμένα, οι πτυχιούχοι του Τμήματος μπορούν να ξεκινήσουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία ως μέσα στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών σε αρκετούς τομείς.

21 21 Πιο αναλυτικά, οι εργασίες τις οποίες μπορεί να επιτελέσει αποτελεσματικά ένας απόφοιτος του Τμήματος ΕΣΠΣ είναι ενδεικτικά οι ακόλουθες: (1) Αναζήτηση και εξόρυξη δεδομένων επιχειρηματικής φύσης, (2) Αξιολόγηση δεδομένων και μετασχηματισμός τους σε χρήσιμη πληροφορία, (3) Στατιστική και οικονομετρική ανάλυση δεδομένων, (4) Μετασχηματισμός της πληροφορίας σε γνώση για την υποβοήθηση λήψης ορθολογικών επιχειρηματικών αποφάσεων, (5) Σχεδίαση και Ανάπτυξη Πληροφοριακών Συστημάτων, (6) Ανάπτυξη εφαρμογών ηλεκτρονικού επιχειρείν, (7) Κατάρτιση προϋπολογισμών, (8) Χρηματοοικονομικές αναλύσεις και διαχείριση χαρτοφυλακίου, (9) Κοστολόγηση, (10) Μάρκετινγκ και προώθηση πωλήσεων, (11) Ζητήματα επιχειρησιακής έρευνας με βελτιστοποίηση συστημάτων, (12) Προβλέψεις επιχειρηματικών και οικονομικών μεγεθών, (13) Κατάρτιση ολοκληρωμένων επιχειρηματικών σχεδίων με εισροές από όλες τις πιο πάνω επιμέρους γνώσεις και δεξιότητες. Παράλληλα, οι πτυχιούχοι του τμήματος μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους, σε μεταπτυχιακό επίπεδο, στον ευρύτερο χώρο των επιχειρηματικών σπουδών. Το Περίγραμμα Επαγγελματικών Δικαιωμάτων των πτυχιούχων του Τμήματος αναφέρει τα εξής: Α. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, με βάση τις εξειδικευμένες επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις τους, δύνανται να απασχολούνται ως στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών, με το αντικείμενο του Επιχειρησιακού Σχεδιασμού από πλευράς καθορισμού σχεδίων ανάπτυξης, εφαρμογής μεθοδολογιών υποστήριξης επιχειρηματικών αποφάσεων και διαχείρισης πληροφοριακών συστημάτων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Οι εν λόγω πτυχιούχοι είτε αυτοδύναμα, είτε σε συνεργασία με άλλους επιστήμονες μπορούν να απασχολούνται σε έρευνες και μελέτες σε θέματα επιχειρησιακού σχεδιασμού και διαχείρισης πληροφοριακών συστημάτων. Στα πλαίσια της άσκησης του επαγγέλματός τους, οι παραπάνω αναφερόμενοι πτυχιούχοι μπορούν να ασκήσουν τις παρακάτω επαγγελματικές δραστηριότητες: 1. Εκπόνηση επιχειρηματικών - επιχειρησιακών, στρατηγικών και τακτικών σχεδίων ανάπτυξης επιχειρήσεων και οργανισμών & Εκπόνηση μελετών προγραμματισμού και διαχείρισης έργων. Υποστηρίζεται από τα παρακάτω μαθήματα του προγράμματος σπουδών: i. Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Ι ii. Επιχειρησιακός Σχεδιασμός ΙΙ iii. Ανάλυση και Έλεγχος Επιχειρησιακών Στρατηγικών iv. Ειδικά θέματα στην Επιχειρησιακή Έρευνα

22 22 2. Διενέργεια ερευνών αγοράς, στατιστικών ερευνών και προβλέψεων. Υποστηρίζεται από τα παρακάτω μαθήματα του προγράμματος σπουδών: i. Εισαγωγή στη Στατιστική Επιχειρήσεων ii. Ειδικά θέματα στη Στατιστική Επιχειρήσεων iii. Μάρκετινγκ - Ανάλυση πολιτικών Αγοράς iv. Τεχνικές Προβλέψεων και Ελέγχου 3. Λήψη αποφάσεων ορθολογικής λειτουργίας των οικονομικών μονάδων. Υποστηρίζεται από τα παρακάτω μαθήματα του προγράμματος σπουδών: i. Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Έρευνα ii. Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι iii. Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων ΙΙ 4. Σχεδιασμός συστημάτων κατάρτισης προϋπολογισμών και παρακολούθησης ταμειακών ροών, ανάλυση προβλημάτων χρηματοδότησης έργων. Υποστηρίζεται από τα παρακάτω μαθήματα του προγράμματος σπουδών: i. Χρηματοοικονομική Διοίκηση Ι ii. Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΙΙ iii. Διαχείριση Χαρτοφυλακίου και Προϋπολογισμοί iv. Πρότυπο Κόστος 5. Εφαρμογή μεθόδων διοίκησης ολικής ποιότητας σε έργα και προγράμματα σύνταξη προτάσεων για ISO, πιστοποίηση. Υποστηρίζεται από τα παρακάτω μαθήματα του προγράμματος σπουδών: i. Μάρκετινγκ - Έλεγχος και Ειδικά Θέματα Ολικής Ποιότητας ii. Τεχνικές Προβλέψεων και Ελέγχου iii. Ειδικά θέματα στη Στατιστική Επιχειρήσεων iv. Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι 6. Ανάπτυξη και διαχείριση πληροφοριακών συστημάτων διοίκησης. Υποστηρίζεται από τα παρακάτω μαθήματα του προγράμματος σπουδών: i. Δομές Δεδομένων και Οργάνωση Αρχείων ii. Εισαγωγή στα συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων iii. Δίκτυα Η/Υ στην Επιχείρηση iv. Εισαγωγή στα Πληροφοριακά Συστήματα v. Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων και Κειμένων σε επιχειρηματικό περιβάλλον vi. Εφαρμοσμένα πληροφοριακά συστήματα στο επιχειρηματικό περιβάλλον v. Επιχειρηματικές δικτυακές εφαρμογές και Internet

23 23 Β. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος μπορούν να απασχολούνται σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Γ. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος μπορούν να διορίζονται στο δημόσιο και να εξελίσσονται στις βαθμίδες ιεραρχίας σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Δ. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος, με την απόκτηση του πτυχίου τους, ασκούν το επάγγελμα, στο πλαίσιο των παραπάνω επαγγελματικών δικαιωμάτων Διαδικασίες ελέγχου της ανταπόκρισης αυτής Ο έλεγχος ανταπόκρισης του Προγράμματος Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και τις ανάγκες της κοινωνίας γίνεται όχι μέσω μιας επιτροπής παρακολούθησης, αλλά μέσω συνεχούς επαφής του διδακτικού προσωπικού και των σπουδαστών με παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς, ώστε να υπάρχει διαρκής επαφή με τις σύγχρονες τάσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Τα δύο τελευταία χρόνια παρακολουθούνται επίσης τα κάτωθι κριτήρια - δείκτες, ώστε να υπάρξει μια βάση αντικειμενικού ελέγχου: Δήλωση του Τμήματος από τους υποψηφίους πανελλαδικών εξετάσεων Βάση εισαγωγής - Βαθμός πρώτου εισαχθέντος Εκδήλωση ενδιαφέροντος εισαχθέντων σε άλλα Τμήματα για μετεγγραφή Εκδήλωση ενδιαφέροντος για εισαγωγή στο Τμήμα πτυχιούχων άλλων Τμημάτων μέσω κατατακτηρίων εξετάσεων Συνέχιση σπουδών των αποφοίτων σε μεταπτυχιακό επίπεδο Επαγγελματική αποκατάσταση πτυχιούχων Εντυπώσεις φορέων που απασχολούν σπουδαστές για Πρακτική Άσκηση Παρόλο που τα στοιχεία αυτά δεν είναι ακόμα έτοιμα προς στατιστική επεξεργασία, η εκτίμηση που απορρέει από την μελέτη τους είναι ότι το Τμήμα συνεχώς ενισχύεται στις προτιμήσεις των σπουδαστών, σταθερά αυξάνεται ο αριθμός των αιτούντων μετεγγραφή ή εισαγωγή μέσω κατατακτηρίων, όλο και περισσότεροι απόφοιτοι συνεχίζουν τις σπουδές τους στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό σε μεταπτυχιακό επίπεδο (ήδη ένας απόφοιτος του Τμήματος απέκτησε Διδακτορικό Δίπλωμα και κατά το ακαδημαϊκό έτος απασχολείται ως Επιστημονικός Συνεργάτης του Τμήματος) και τα σχόλια για τους σπουδαστές που απασχολούνται σε επιχειρήσεις και οργανισμούς στα πλαίσια της πρακτικής άσκησης είναι κατά κύριο λόγο θετικά Διαδικασίες αξιολόγησης και αναθεώρησης του Προγράμματος Σπουδών Με το υπ. αριθμ. 7/ πρακτικό συνεδρίασης του Συμβουλίου του Τμήματος ορίστηκε η επιτροπή αναμόρφωσης του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών (ΠΠΣ) του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας του ΤΕΙ Πάτρας, η οποία αποτελείται από τους: Δρ. Ιωάννη Μητρόπουλο, Καθηγητή (Πρόεδρος) Δρ. Ιωάννη Κουτσονίκο, Επίκουρο Καθηγητή (μέλος) Δρ. Απόστολο Ραφαηλίδη, Επίκουρο Καθηγητή (μέλος) Η επιτροπή εργάστηκε για την αναμόρφωση του ΠΠΣ, έχοντας υπόψη:

24 24 1. Τη σχετική νομοθεσία και κανονισμούς και τις δυνατότητες και τους περιορισμούς που εκπορεύονται από αυτούς, 2. τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων του Τμήματος, όπως αυτά αποτυπώνονται στο Π.Δ. 150/2009 άρθρο 1 (ΦΕΚ 194 ΤΑ / ) και το συνεπαγόμενο επιθυμητό προφίλ Πτυχιούχου, 3. το δικαίωμα των αποφοίτων του Τμήματος να διορίζονται ως καθηγητές Πληροφορικής στη Β βάθμια εκπαίδευση (ΠΔ 118/1995 ((ΦΕΚ 75 ΤΑ / ), 4. τις εξελίξεις στην Επιστήμη και στην Τεχνολογία, 5. κατά περίπτωση ελλείψεις ή / και μερικές επικαλύψεις μαθημάτων του υφιστάμενου ΠΠΣ. Οι προτεινόμενες αλλαγές αποσκοπούν στον εκσυγχρονισμό της προσφερόμενης από το Τμήμα γνώσης, έτσι ώστε από τη μια αυτή να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και από την άλλη να δίνουν στους σπουδαστές τη δυνατότητα να κάνουν κάποιες επιλογές ως προς την επιστημονική κατεύθυνση που τους ενδιαφέρει περισσότερο. Οι προτεινόμενες αλλαγές στρέφονται κυρίως προς τη βελτίωση των ικανοτήτων - δεξιοτήτων που θα πρέπει να διαθέτει ο απόφοιτος προκειμένου να ανταποκρίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σε όσα περιγράφονται στα επαγγελματικά του δικαιώματα. Αυτός ο στόχος επιδιώκεται μέσα από την προσθήκη νέων υποχρεωτικών μαθημάτων και μαθημάτων επιλογής, τη σύμπτυξη μαθημάτων και τη μετονομασία και αφαίρεση κάποιων υφιστάμενων μαθημάτων. Οι προτεινόμενες αλλαγές αφορούν επίσης στη βελτίωση των ικανοτήτων - δεξιοτήτων των αποφοίτων στην Πληροφορική. Αυτός ο στόχος επιδιώκεται κύρια μέσα από την προσθήκη νέων υποχρεωτικών μαθημάτων και μαθημάτων επιλογής, αλλά και από την μετονομασία και αφαίρεση υφιστάμενων μαθημάτων. Αλλαγές που είναι επιβεβλημένες είναι οι εξής: κατάργηση του Σεμιναρίου Τελειοφοίτων κατάργηση της ονομασίας των μαθημάτων ως μέρος Ι και μέρος ΙΙ Η επιτροπή, στα πλαίσια των υφιστάμενων δυνατοτήτων και περιορισμών, υιοθέτησε επίσης τη λογική της εισαγωγής μαθημάτων επιλογής στο προτεινόμενο ΠΠΣ. Το σκεπτικό είναι ότι με αυτόν τον τρόπο οι Φοιτητές θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν κάποια από τα αντικείμενά τους σύμφωνα με τα ενδιαφέροντά τους, δημιουργώντας έτσι ένα περισσότερο ατομικό προφίλ. Ταυτόχρονα, δίδεται στο Τμήμα η δυνατότητα να προσφέρει περισσότερα και περισσότερο σύγχρονα μαθήματα - αντικείμενα. Τα προσφερόμενα από το Τμήμα μαθήματα ανέρχονται πλέον σε 43, εκ των οποίων κάθε Φοιτητής θα πρέπει να παρακολουθήσει επιτυχώς τα 39 (συν Πτυχιακή εργασία). Τα νέα προτεινόμενα μαθήματα είναι συνολικά 8, ανά 4 για κάθε Τομέα. Μαθήματα που συμπτύσσονται είναι 2, ενώ 4 είναι εκείνα τα οποία αφαιρούνται. Τα μαθήματα επιλογής είναι συνολικά 8, εκ των οποίων κάθε Φοιτητής θα πρέπει να επιλέξει τα 4. Τα μαθήματα επιλογής ξεκινούν να προσφέρονται από το 5 ο εξάμηνο του ΠΠΣ. Τα προσφερόμενα μαθήματα του Τομέα Σχεδιασμού και Λήψης Αποφάσεων είναι 31 αριθμητικά. Ένα μάθημα συμπτύσσεται και δύο αφαιρούνται, ενώ προστίθεται ένα νέο υποχρεωτικό μάθημα και 3 νέα μαθήματα επιλογής. Τα προσφερόμενα μαθήματα του Τομέα Πληροφοριακών Συστημάτων ανέρχονται πλέον σε 12, από 10 που είναι στο υφιστάμενο ΠΠΣ. Από τα 10 μαθήματα του υφιστάμενου ΠΠΣ αφαιρούνται 2, ενώ προστίθενται 4 νέα μαθήματα εκ των οποίων τα 2 είναι υποχρεωτικά. Στις περιπτώσεις των μετονομασιών υφιστάμενων μαθημάτων, θεωρείται ότι τα μαθήματα που εντάσσονται στην κατηγορία αυτή απλώς αναδιατυπώνουν τον τίτλο τους προκειμένου να είναι συμβατά με την κείμενη νομοθεσία και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις της διδασκαλίας. Κατά συνέπεια, τα μαθήματα αυτά αντιστοιχούν σε - και είναι ισότιμα με - τα ήδη προσφερόμενα μαθήματα. Συγκεκριμένα, έχουν προταθεί οι κάτωθι μετονομασίες: «Εμπορικό Δίκαιο» «Στοιχεία Αστικού και Εμπορικού Δικαίου»: η μετονομασία γίνεται για την πληρέστερη κάλυψη των αναγκών των Φοιτητών του Τμήματος.

25 25 «Γενικά Μαθηματικά Ι» «Γενικά Μαθηματικά»: η μετονομασία γίνεται εξαιτίας του περιορισμού της ΑΔΙΠ για μη ύπαρξη μαθημάτων με ονομασία Ι - ΙΙ κλπ. «Λογιστική Ι» «Λογιστική»: η μετονομασία γίνεται εξαιτίας του περιορισμού της ΑΔΙΠ για μη ύπαρξη μαθημάτων με ονομασία Ι - ΙΙ κλπ. «Οικονομική της Διοίκησης Ι» και «Οικονομική της Διοίκησης ΙΙ» συμπτύσσονται στο μάθημα «Οικονομική της Διοίκησης». «Γενικά Μαθηματικά ΙΙ» «Εφαρμογές της Μαθηματικής Ανάλυσης στον Επιχειρηματικό Σχεδιασμό»: η μετονομασία γίνεται εξαιτίας του περιορισμού της ΑΔΙΠ για μη ύπαρξη μαθημάτων με ονομασία Ι - ΙΙ κλπ. «Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Ι» «Διαχείριση Έργων και Λειτουργιών»: η μετονομασία γίνεται για την πληρέστερη κάλυψη του επαγγελματικού δικαιώματος 1.1 των αποφοίτων. «Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι» «Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων»: η μετονομασία γίνεται εξαιτίας του περιορισμού της ΑΔΙΠ για μη ύπαρξη μαθημάτων με ονομασία Ι - ΙΙ κλπ. «Marketing - έλεγχος και ειδικά θέματα ολικής ποιότητας» «Συστήματα Ελέγχου και Διασφάλισης Ποιότητας»: η μετονομασία γίνεται για την πληρέστερη κάλυψη των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων. «Χρηματοοικονομική Διοίκηση Ι» «Χρηματοοικονομική Διοίκηση»: η μετονομασία γίνεται εξαιτίας του περιορισμού της ΑΔΙΠ για μη ύπαρξη μαθημάτων με ονομασία Ι - ΙΙ κλπ. «Επιχειρησιακός Σχεδιασμός ΙΙ» «Επιχειρηματικός Σχεδιασμός»: η μετονομασία γίνεται εξαιτίας του περιορισμού της ΑΔΙΠ για μη ύπαρξη μαθημάτων με ονομασία Ι - ΙΙ κλπ. «Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΙΙ» «Χρηματοοικονομική Διοίκηση - ειδικά θέματα»: η μετονομασία γίνεται εξαιτίας του περιορισμού της ΑΔΙΠ για μη ύπαρξη μαθημάτων με ονομασία Ι - ΙΙ κλπ. «Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων ΙΙ» «Ποσοτικές Μέθοδοι στη Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων»: η μετονομασία γίνεται εξαιτίας του περιορισμού της ΑΔΙΠ για μη ύπαρξη μαθημάτων με ονομασία Ι - ΙΙ κλπ. «Λογιστική ΙΙ» «Φορολογία και Ανάλυση Οικονομικών Καταστάσεων»: η μετονομασία γίνεται εξαιτίας του περιορισμού της ΑΔΙΠ για μη ύπαρξη μαθημάτων με ονομασία Ι - ΙΙ κλπ. Επίσης, για να υποστηρίζονται καλύτερα τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων. Η επιτροπή αναμόρφωσης του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών προτείνει τα ακόλουθα σχετικά με μαθήματα που συμπτύσσονται ή αφαιρούνται: (1) Κατά την επιστημονική άποψη και κρίση της επιτροπής, τα μαθήματα «Οικονομική της Διοίκησης Ι» και «Οικονομική της Διοίκησης ΙΙ» μπορούν να συμπτυχθούν σε ένα μάθημα με την ονομασία «Οικονομική της Διοίκησης». Ζητούμενο είναι να μη χάνεται σημαντική επιστημονικά γνώση και να αποφεύγονται τυχόν επικαλύψεις. Ζητήθηκε η γνώμη των διδασκόντων γι' αυτά τα μαθήματα και οι προτεινόμενες αλλαγές είναι σύμφωνες και με τις προτάσεις τους. (2) Συμπτύσσονται τα μαθήματα «Εισαγωγή στα Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων» και «Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων και Κειμένων στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον» του Τομέα Πληροφοριακών Συστημάτων σε ένα μάθημα, με τίτλο «Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων», ώστε να αποφευχθούν οι αλληλεπικαλύψεις που παρατηρήθηκαν επανειλημμένα στο παρελθόν. Ενισχυτικά σε θέματα Βάσεων Δεδομένων, οι εισαγωγικές έννοιες περί Βάσεων Δεδομένων θα διδάσκονται στο πλαίσιο του μαθήματος «Εισαγωγή στην Πληροφορική των Επιχειρήσεων», ενώ στο εργαστηριακό μέρος του μαθήματος «Εισαγωγή στην Πληροφορική των Επιχειρήσεων» οι φοιτητές θα ασκούνται σε βασικά ζητήματα ανάπτυξης Βάσεων Δεδομένων με λογισμικό διαχείρισης σχεσιακών Βάσεων Δεδομένων.

26 26 (3) Το μάθημα «Σεμινάριο Τελειοφοίτων» καταργείται. (4) Το μάθημα «Εισαγωγή στην Ανάλυση της Εκμετάλλευσης και στον Βιομηχανικό Λογισμό» καταργείται. (5) Το μάθημα «Πρότυπο Κόστος» καταργείται. Σε ότι αφορά στα μαθήματα (4) και (5) πιο πάνω, άποψη της επιτροπής είναι ότι ο Φοιτητής που το επιθυμεί μπορεί να λάβει όλες τις αναγκαίες και χρήσιμες γνώσεις μέσα από συνολικά πέντε προσφερόμενα σχετικά μαθήματα (δύο μαθήματα Λογιστικής, δύο μαθήματα Χρηματοοικονομικής και το μάθημα της Διαχείρισης Χαρτοφυλακίου και Προϋπολογισμών) και τα οποία στοιχειοθετούν επαρκώς το σχετικό επαγγελματικό δικαίωμα των αποφοίτων. (6) Το μάθημα «Επιχειρηματικά Συστήματα Αυτοματισμού Γραφείου και Ανασχεδιασμός Διαδικασιών» καταργείται και στη θέση του προτείνονται δύο σύγχρονα μαθήματα του Τομέα Πληροφοριακών Συστημάτων τα οποία υποστηρίζουν τα υφιστάμενα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων και βελτιώνουν τις ικανότητες - δεξιότητές τους για εργασία τόσο στο χώρο της αγοράς, όσο και της Β βάθμιας εκπαίδευσης. Η επιτροπή αναμόρφωσης του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών προτείνει ακόμα την εισαγωγή στο Πρόγραμμα νέων μαθημάτων, τα οποία ανά Τομέα είναι τα ακόλουθα: Α. Τομέας Σχεδιασμού και Λήψης Αποφάσεων «Αρχές Διοίκησης Επιχειρήσεων». Πρόκειται για υποχρεωτικό μάθημα γενικής υποδομής στο 2 ο εξάμηνο σπουδών και προτείνεται να αποτελείται από 2 ώρες θεωρίας και 2 ώρες εργαστηρίου ανά εβδομάδα. «Σχεδιασμός και Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας». Το προτεινόμενο μάθημα θα είναι υποχρεωτικό ειδικότητας στο 7 ο εξάμηνο σπουδών, αποτελούμενο από 3 ώρες θεωρίας και 3 ώρες εργαστηρίου ανά εβδομάδα. «Επιχειρηματική Αλλαγή και Καινοτομία»: το προτεινόμενο μάθημα θα είναι κατ' επιλογήν υποχρεωτικό ειδικής υποδομής στο 7 ο εξάμηνο σπουδών και θα αποτελείται από 3 ώρες θεωρίας και 1 ώρα εργαστηρίου ανά εβδομάδα. Με το προτεινόμενο μάθημα ενισχύονται οι ικανότητες των Φοιτητών στην ανάπτυξη της σκέψης, στην ικανότητα για διαρκή αλλαγή, καθώς και στον μακροπρόθεσμο επιχειρηματικό σχεδιασμό. «Ανάπτυξη και Επιχειρηματικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Το προτεινόμενο μάθημα είναι κατ' επιλογήν υποχρεωτικό ειδικής υποδομής στο 7 ο εξάμηνο σπουδών, αποτελούμενο από 3 ώρες θεωρίας και 1 ώρα εργαστηρίου ανά εβδομάδα. Το μάθημα θα επιχειρεί να προσδώσει μια Ευρωπαϊκή διάσταση στις έννοιες της ανάπτυξης και της επιχειρηματικότητας. Β. Τομέας Πληροφοριακών Συστημάτων «Ανάπτυξη Αλγορίθμων - Προγραμματισμός Η/Υ». Το προτεινόμενο μάθημα είναι υποχρεωτικό γενικής υποδομής στο 1 ο εξάμηνο σπουδών. Προτείνεται να αποτελείται από 2 ώρες θεωρίας και 2 ώρες εργαστηρίου ανά εβδομάδα. Οι γνώσεις και δεξιότητες προγραμματισμού και ανάπτυξης αλγορίθμων θεωρούνται απαραίτητες τόσο για το μάθημα «Δομές Δεδομένων και Οργάνωση Αρχείων» του 2 ου εξαμήνου σπουδών, όσο και για άλλα μαθήματα του Τομέα Πληροφοριακών Συστημάτων. «Προγραμματισμός και Διαχείριση Επιχειρηματικών Πόρων - ERP». Το προτεινόμενο μάθημα είναι υποχρεωτικό ειδικής υποδομής στο 6 ο εξάμηνο σπουδών. Προτείνεται να αποτελείται από 3 ώρες θεωρίας και 3 ώρες εργαστηρίου ανά εβδομάδα. Το συγκεκριμένο μάθημα είναι αυτό που κατ εξοχήν συνδυάζει και ολοκληρώνει γνωστικά πεδία του επιχειρηματικού σχεδιασμού και των νέων τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Επιπλέον, στην αγορά εργασίας, απόφοιτοι με γνώσεις και δεξιότητες χρήσης, συντήρησης και διαχείρισης ERP Συστημάτων παρουσιάζουν σημαντική ζήτηση.

27 27 «Αντικειμενοστρεφής Προγραμματισμός». Το προτεινόμενο μάθημα είναι κατ' επιλογήν υποχρεωτικό ειδικής υποδομής στο 6 ο εξάμηνο σπουδών. Προτείνεται να αποτελείται από 2 ώρες θεωρίας και 2 ώρες εργαστηρίου ανά εβδομάδα. Το μάθημα αυτό είναι απαραίτητο ιδιαίτερα σε όσους από τους φοιτητές ενδιαφέρονται να εμπλακούν επαγγελματικά στην ανάπτυξη προηγμένων εφαρμογών Διαδικτύου. «Πληροφορική στην Εκπαίδευση». Το προτεινόμενο μάθημα είναι κατ' επιλογήν υποχρεωτικό ειδικής υποδομής στο 7 ο εξάμηνο σπουδών. Προτείνεται να αποτελείται από 3 ώρες θεωρίας και 1 ώρα εργαστηρίου ανά εβδομάδα. Το μάθημα ενισχύει το επαγγελματικό δικαίωμα των αποφοίτων του τμήματος να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ για κατάληψη θέσεων εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και εφοδιάζει τους αποφοίτους με σύγχρονες γνώσεις και δεξιότητες που θα αποδειχθούν ιδιαίτερα χρήσιμες σε ζητήματα εκπαίδευσης ενηλίκων και εκπαίδευσης εργαζομένων σε επιχειρήσεις. Για λόγους κυρίως επιστημονικής συνέχειας, συνέπειας και αποφυγής επικαλύψεων προτείνονται κάποιες μετατοπίσεις υποχρεωτικών μαθημάτων από το εξάμηνο στο οποίο διδάσκονται στο τρέχον ΠΠΣ σε άλλο εξάμηνο στο προτεινόμενο ΠΠΣ. Παρότι έγινε προσπάθεια να περιοριστούν αυτές οι αλλαγές στο ελάχιστο, αυτές είναι: (1) «Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων» (πρώην «Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι») μεταφέρεται από το 5 ο στο 4 ο εξάμηνο σπουδών ώστε οι Φοιτητές να αποκτούν γνώσεις προαπαιτούμενες για το μάθημα «Επιχειρηματικός Σχεδιασμός». (2) «Επιχειρηματικός Σχεδιασμός» (πρώην «Επιχειρησιακός Σχεδιασμός ΙΙ»), μεταφέρεται από το 4 ο στο 5 ο εξάμηνο σπουδών για το λόγο που αναφέρεται αμέσως πιο πάνω. (3) «Συστήματα Ελέγχου και Διασφάλισης Ποιότητας» (πρώην «Marketing - έλεγχος και ειδικά θέματα ολικής ποιότητας»), μεταφέρεται από το 5 ο στο 4 ο εξάμηνο σπουδών ώστε να αποτελεί συνέχεια του μαθήματος «Marketing - ανάλυση πολιτικών αγοράς» που προσφέρεται στο 3 ο εξάμηνο σπουδών. (4) «Επιχειρησιακά Παίγνια», μεταφέρεται από το 6 ο στο 4 ο εξάμηνο σπουδών ως μάθημα που επιστημονικά δεν έχει εξαρτήσεις από άλλα, έτσι ώστε να δημιουργηθεί η δυνατότητα να προσφερθεί ένα νέο μάθημα στο 6 ο εξάμηνο σπουδών. (5) «Ανάλυση και Έλεγχος Επιχειρησιακών Στρατηγικών», μεταφέρεται από το 5 ο στο 6 ο εξάμηνο σπουδών ως συνέπεια της μεταφοράς του μαθήματος «Επιχειρηματικός Σχεδιασμός». Σύμφωνα με το προτεινόμενο νέο Πρόγραμμα Σπουδών του τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων, τα Προαπαιτούμενα - Εξαρτώμενα μαθήματα είναι: Προαπαιτούμενο Ανάπτυξη αλγορίθμων - Προγραμματισμός Η/Υ Εισαγωγή στη Στατιστική των Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Έρευνα Ειδικά Θέματα στη Στατιστική των Επιχειρήσεων Εξαρτώμενο Δομές Δεδομένων και Οργάνωση Αρχείων Ειδικά Θέματα στη Στατιστική των Επιχειρήσεων Επιχειρησιακή Έρευνα - Ειδικά θέματα Τεχνικές Προβλέψεων και Ελέγχου

28 28 Προαπαιτούμενο Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Εξαρτώμενο Ποσοτικές Μέθοδοι στη Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Σύμφωνα με το προτεινόμενο νέο Πρόγραμμα Σπουδών του τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων, για να αποκτήσουν οι φοιτητές - φοιτήτριες το δικαίωμα έναρξης της Πρακτικής τους Άσκησης, απαιτείται να έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τα ακόλουθα Μαθήματα Ειδικότητας: Διαχείριση Έργων και Λειτουργιών (3 ου εξαμήνου σπουδών) Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων (4 ου εξαμήνου σπουδών) Επιχειρηματικός Σχεδιασμός (5 ου εξαμήνου σπουδών) Τεχνικές Προβλέψεων και Ελέγχου (5 ου εξαμήνου σπουδών) Εφαρμοσμένα Πληροφοριακά Συστήματα στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον (5 ου εξαμήνου σπουδών) Ποσοτικές Μέθοδοι στη Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων (6 ου εξαμήνου σπουδών) Στο Παράρτημα 12-5 επισυνάπτεται ο Πίνακας Μαθημάτων του Νέου Προγράμματος Σπουδών Δημοσιοποίηση του Προγράμματος Σπουδών Το Πρόγραμμα Σπουδών αποτελεί βασικό Τμήμα του Οδηγού Σπουδών του Τμήματος που διανέμεται στους σπουδαστές με την εγγραφή τους και είναι επίσης διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του Τμήματος. Με την έναρξη κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου διοργανώνεται από το Τμήμα μία ημερίδα ενημέρωσης των νεοεισερχομένων σπουδαστών, στην οποία παρουσιάζεται αναλυτικά η δομή του προγράμματος, οι υποχρεώσεις των σπουδαστών και τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Σε τοπικό επίπεδο, το Τμήμα προβάλλεται με την παρουσία του σε εκδηλώσεις των κοινωνικών φορέων της περιοχής και με την προώθηση στα τοπικά μέσα ενημέρωσης των επιστημονικών και ευρύτερων δραστηριοτήτων του. Από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος το Τμήμα σχεδιάζει να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα ενημέρωσης των μαθητών του Λυκείου στα πλαίσια του ΣΕΠ αρχίζοντας από τα σχολεία της Δυτικής Ελλάδας Διαδικασία παρακολούθησης της επαγγελματικής εξέλιξης των αποφοίτων Δυστυχώς το Τμήμα δεν έχει τη δυνατότητα παρακολούθησης της επαγγελματικής εξέλιξης των αποφοίτων με συστηματικό τρόπο, με αποτέλεσμα οι πληροφορίες που είναι διαθέσιμες να είναι αποσπασματικές και ελλιπείς. Στα σχέδια του Τμήματος, ωστόσο, είναι η δημιουργία ενός ερωτηματολογίου προς τους απόφοιτους προκειμένου να δημιουργηθεί μια Βάση Δεδομένων, η οποία θα ενημερώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα (ήδη έχει δοθεί και εγκριθεί σχετικό θέμα Πτυχιακής Εργασίας με επιβλέποντα τον Καθηγητή Δρ. Ιωάννη Μητρόπουλο) Δομή, συνεκτικότητα και λειτουργικότητα του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών H διάρκεια σπουδών στο Tμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων είναι οκτώ (8) εξάμηνα. Οι σπουδές στα πρώτα επτά (7) εξάμηνα περιλαμβάνουν θεωρητική διδασκαλία, φροντιστηριακές ασκήσεις, εργαστηριακή άσκηση, εκπόνηση εργασιών και μελέτη περιπτώσεων, είτε αυτόνομα, είτε στα πλαίσια ομαδικής εργασίας. Tο όγδοο (8ο) εξάμηνο περιλαμβάνει τη διεξαγωγή Πρακτικής Άσκησης και την εκπόνηση Πτυχιακής Eργασίας.

29 29 Η δομή του Προγράμματος Σπουδών χαρακτηρίζεται ως ιεραρχική, περιλαμβάνοντας γνωστικά αντικείμενα που στοχεύουν στην παροχή βασικών γνώσεων, κατά τη διάρκεια των πρώτων εξαμήνων, και σταδιακά περιορίζοντας την ευρύτητά τους σε ολοένα και πιο εξειδικευμένους τομείς οδεύοντας προς την ολοκλήρωσή του. Tα βασικά γνωστικά αντικείμενα του Προγράμματος Σπουδών, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν: Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Οικονομική Ανάλυση Επιχειρηματικό Σχεδιασμό Επιχειρησιακή Έρευνα Ποσοτικές Μεθόδους Στατιστική Marketing Αλγόριθμους, Δομές και Βάσεις Δεδομένων Γλώσσες και Μεθοδολογίες Προγραμματισμού Λειτουργικά Συστήματα Πληροφοριακά & Επικοινωνιακά Συστήματα και Εφαρμογές Τεχνολογία Λογισμικού, Υπολογιστικών Συστημάτων και Δικτύων Tο Πρόγραμμα Σπουδών περιλαμβάνει τη διδασκαλία των επιστημονικών και τεχνολογικών ενοτήτων σε: Mαθήματα Γενικής Yποδομής (Μ.Γ.Υ.) Mαθήματα Eιδικής Yποδομής (Μ.Ε.Υ.) Mαθήματα Eιδικότητας (Μ.Ε.) Μαθήματα Διοίκησης, Οικονομίας, Νομοθεσίας και Ανθρωπιστικών Σπουδών (Δ.Ο.Ν.Α.) H Πρακτική Άσκηση εκπονείται σε επιλεγμένους φορείς του Δημόσιου ή του Ιδιωτικού τομέα. Παρέχεται η δυνατότητα στους σπουδαστές να εργαστούν σε πραγματικό επαγγελματικό περιβάλλον, συμμετέχοντας σε ομάδες εργασίας υπό επαγγελματική καθοδήγηση στελεχών των φορέων υποδοχής τους, με σκοπό την από κοινού με άλλους επαγγελματίες του κλάδου εκπόνηση συγκεκριμένου έργου και την ανάπτυξη των ατομικών δεξιοτήτων τους μέσω διαδικασιών συνεργασίας Το ποσοστό των μαθημάτων γενικής υποδομής / ειδικής υποδομής / ειδικότητας / διοίκησης, οικονομίας, νομοθεσίας και ανθρωπιστικών σπουδών στο σύνολο των μαθημάτων Το Πρόγραμμα Σπουδών αποτελείται από: Οκτώ (8) μαθήματα γενικής υποδομής (Μ.Γ.Υ.) (20% επί του συνόλου), κύρια στα πρώτα εξάμηνα σπουδών, τα οποία καλύπτουν μεταξύ των άλλων την υποδομή σε βασικές γνώσεις που θα πρέπει να έχουν οι σπουδαστές στα γνωστικά αντικείμενα όπως τα Μαθηματικά, η Στατιστική και η Λογιστική, ώστε να μπορέσουν να κατανοήσουν βαθύτερα τα κύρια γνωστικά αντικείμενα του τμήματος στα επόμενα εξάμηνα σπουδών. Δεκαέξι (16) μαθήματα ειδικής υποδομής (Μ.Ε.Υ.) (40% επί του συνόλου), τα οποία καλύπτουν μεταξύ των άλλων την υποδομή σε ειδικές γνώσεις που θα πρέπει να έχουν οι σπουδαστές στα γνωστικά αντικείμενα όπως ειδικά κεφάλαια Πληροφορικής, Marketing και Οικονομικών, τα οποία αποτελούν το κύριο υπόβαθρο γνώσης για τα μαθήματα ειδικότητας του Τμήματος. Δεκατρία (13) μαθήματα ειδικότητας (Μ.Ε.) (32,5% επί του συνόλου), στα οποία περιλαμβάνονται εξειδικευμένα γνωστικά αντικείμενα που διαμορφώνουν το χαρακτήρα του τμήματος και σχετίζονται με τον Επιχειρησιακό Σχεδιασμό, τη Λήψη

30 30 Αποφάσεων και τα Πληροφοριακά Συστήματα, στα οποία οι σπουδαστές αποκτούν ιδιαίτερες θεωρητικές γνώσεις και τεχνολογικές δεξιότητες. Τρία (3) μαθήματα Διοίκησης, Οικονομίας, Νομοθεσίας και Ανθρωπιστικών Σπουδών (Δ.Ο.Ν.Α.) (7,5% επί του συνόλου), τα οποία έχουν σκοπό να υποστηρίξουν το σπουδαστή στη συνειδητοποίηση του κοινωνικοοικονομικού και νομοθετικού περιβάλλοντος, μέσα στο οποίο θα κληθεί να συμμετάσχει ως επαγγελματίας στην παραγωγική ζωή της χώρας, όπως μαθήματα του γνωστικού αντικειμένου της Οικονομίας και του Εμπορικού Δικαίου Μαθήματα ελεύθερης επιλογής Στο Πρόγραμμα Σπουδών δεν προσφέρονται μαθήματα ελεύθερης επιλογής. Όλα τα μαθήματα είναι υποχρεωτικά Το ποσοστό των υποχρεωτικών μαθημάτων / μαθημάτων υποχρεωτικής επιλογής / μαθημάτων ελεύθερης επιλογής στο σύνολο των μαθημάτων Το 100% του συνόλου των μαθημάτων απαρτίζεται από υποχρεωτικά μαθήματα Ποσοστιαία σχέση μεταξύ μαθημάτων υποβάθρου, μαθημάτων επιστημονικής περιοχής, μαθημάτων γενικών γνώσεων και μαθημάτων ανάπτυξης δεξιοτήτων στο σύνολο των μαθημάτων Η σχέση αυτή παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί: Μαθήματα Κατηγορία Αριθμός Ποσοστό Μαθήματα Υποβάθρου ΜΓΥ 8 20% Μαθήματα Επιστημονικής Περιοχής ΜΕΥ 16 40% Μαθήματα Γενικών Γνώσεων ΔΟΝΑ 3 7,5% Μαθήματα Ανάπτυξης Δεξιοτήτων ΜΕ 13 32,5% Κατανομή του χρόνου μεταξύ θεωρητικής διδασκαλίας, ασκήσεων, εργαστηρίων, άλλων δραστηριοτήτων Η διδασκαλία των μαθημάτων διαχωρίζεται σε θεωρητικό και εργαστηριακό μέρος, ανάλογα με τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του κάθε μαθήματος. Επισημαίνουμε ότι οι ασκήσεις σε όσα μαθήματα εμφανίζονται ως ανεξάρτητο τμήμα τους δεν αποτελούν αυτόνομο εξεταστικά τμήμα, αλλά μέρος της θεωρίας. Η κατανομή του χρόνου μεταξύ θεωρητικής διδασκαλίας, ασκήσεων και εργαστηρίων, συνολικά για τα πρώτα επτά (7) εξάμηνα σπουδών, παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί: Ώρες Ποσοστό επί του συνόλου Θεωρητική διδασκαλία 94 57,7% Ασκήσεις Πράξης 24 14,7% Εργαστήρια 45 27,6%

31 31 Σύνολο 163 Η Πρακτική Άσκηση και η Πτυχιακή Εργασία δεν έχουν συμπεριληφθεί στον προηγούμενο πίνακα, διότι δεν είναι εφικτό να προσδιοριστεί μέσος χρόνος που να αντιπροσωπεύει τον κάθε σπουδαστή Οργάνωση και συντονισμός της ύλης μεταξύ των μαθημάτων Η ύλη κάθε μαθήματος είναι πλήρως καθορισμένη από το αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών και ο εκάστοτε διδάσκων οργανώνει την παρουσίασή της, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες που εμφανίζονται σε κάθε διδακτικό εξάμηνο. Σε όσα μαθήματα οι διδάσκοντες είναι δύο ή περισσότεροι, αναλαμβάνει ο υπεύθυνος του μαθήματος το συντονισμό της ύλης. Στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου, αλλά και σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκειά του, πραγματοποιούνται συναντήσεις όλων των εκπαιδευτικών ανά Τομέα με ευθύνη του Τομεάρχη. Στις συναντήσεις αυτές, συζητούνται διεξοδικά όλα τα σημεία που έχουν εντοπίσει οι διδάσκοντες, κυρίως σχετικά με: πιθανή επικάλυψη ύλης μεταξύ μαθημάτων κενά ύλης έκταση της ύλης Για όσα προβλήματα εντοπίζονται, αποφασίζεται ο βέλτιστος τρόπος αντιμετώπισής τους ώστε να διευκολύνεται η εκπαιδευτική διαδικασία. Είναι κοινή διαπίστωση, ωστόσο, ότι πρέπει να βελτιωθεί η κατανομή των επιμέρους γνωστικών αντικειμένων στα εξάμηνα σπουδών και η κατανομή της ύλης ανά αντικείμενο έτσι ώστε: να μην υπάρχουν επικαλύψεις της ύλης μεταξύ των μαθημάτων και των εξαμήνων η κατανομή σε εξάμηνα να είναι εκπαιδευτικά πιο ορθή και να μπορούν οι σπουδαστές να αφομοιώνουν καλύτερα τα διδασκόμενα αντικείμενα. Ο πίνακας που ακολουθεί προκύπτει από την επεξεργασία των απαντήσεων που έδωσαν οι σπουδαστές στα ερωτηματολόγια αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, στις ερωτήσεις (1), (2), (3) και (10), οι οποίες σχετίζονται με την οργάνωση της ύλης των μαθημάτων. Ο πίνακας παρουσιάζει την μέση τιμή των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος * σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Οι στόχοι του μαθήματος ήταν σαφείς; 2. Η ύλη που καλύφθηκε ανταποκρινόταν στους στόχους του μαθήματος; 3. Η ύλη που διδάχθηκε ήταν καλά οργανωμένη; 3,72 3,71 3,71 3,87* 3,81* 3,84 3,84* 3,79 3,82

32 Πώς κρίνετε το επίπεδο δυσκολίας του μαθήματος για το εξάμηνό του; 3,43* 3,49* 3,46 Συνεκτιμώντας και τα διαγράμματα του Παραρτήματος για τις αντίστοιχες ερωτήσεις, συμπεραίνουμε ότι : Μόνο το 10% των σπουδαστών έχει αρνητική γνώμη για τους στόχους των μαθημάτων και την ύλη που περιέχουν, ενώ γύρω στο 70% εκτιμά ότι οι στόχοι των μαθημάτων και η ύλη που καλύφθηκε ήταν σε πολύ ή πάρα πολύ ικανοποιητικό επίπεδο. Μόνο το 12% θεωρεί ότι δεν υπάρχει καλή αντιστοίχιση μεταξύ του βαθμού δυσκολίας των μαθημάτων και του εξαμήνου στο οποίο διδάσκονται, ενώ πάνω από το 50% των σπουδαστών αξιολογεί θετικά τη σχέση βαθμού δυσκολίας - εξαμήνου διδασκαλίας. Τα στοιχεία που προκύπτουν από τις απαντήσεις των σπουδαστών είναι αξιόπιστα, διότι το δείγμα τους δηλώνει ότι σε ποσοστό 85% παρακολουθεί τακτικά έως ανελλιπώς τα θεωρητικά μαθήματα, όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα που παρουσιάζει τις απαντήσεις τους στην αντίστοιχη ερώτηση. Παρατηρούμε ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο διδακτικών εξαμήνων. Τα σημεία που χρήζουν αλλαγής έχουν ήδη αναδιαμορφωθεί στην πρόταση του Νέου Προγράμματος Σπουδών, όπου έχει γίνει επανεκτίμηση, αναπροσαρμογή και επικαιροποίηση της ύλης των μαθημάτων Σύστημα προαπαιτούμενων μαθημάτων Στο πρόγραμμα σπουδών που ακολουθείται υπάρχει σύστημα προαπαιτούμενων μαθημάτων, τα οποία καθορίστηκαν μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος στις 4/5/2007. Τα μαθήματα που εντάσσονται σε αυτό το σύστημα είναι ορισμένα ζεύγη μαθημάτων, τα οποία έχουν ουσιαστική σχέση σε επίπεδο γνώσεων και η παρακολούθηση του Εξαρτώμενου προϋποθέτει την επιτυχή εξέταση του σπουδαστή στο Προαπαιτούμενο. Στον πίνακα που

33 33 ακολουθεί παρουσιάζονται τα ζεύγη Προαπαιτούμενων-Εξαρτώμενων μαθημάτων, τα οποία συνολικά είναι δώδεκα (12) και αποτελούν το 30% του συνόλου των μαθημάτων του Προγράμματος Σπουδών. Προαπαιτούμενο Ειδικά Θέματα στην Στατιστική των Επιχειρήσεων Εισαγωγή στα Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Έρευνα Εισαγωγή στην Στατιστική των Επιχειρήσεων Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Ι Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι Εξαρτώμενο Τεχνικές Προβλέψεων και Ελέγχου Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων και Κειμένων στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον Επιχειρησιακή Έρευνα - Ειδικά Θέματα Ειδικά Θέματα στην Στατιστική των Επιχειρήσεων Επιχειρησιακός Σχεδιασμός ΙΙ Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων ΙΙ Ειδικά για την πραγματοποίηση της Πρακτικής Άσκησης, οι σπουδαστές πρέπει να έχουν εκπληρώσει τις παρακάτω προϋποθέσεις: Nα βρίσκονται στο όγδοο (8 ο ) εξάμηνο Να έχουν περατώσει επιτυχώς τα παρακάτω μαθήματα ειδικότητας για πρακτική άσκηση Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Ι Επιχειρησιακός Σχεδιασμός ΙΙ Εισαγωγή στα Πληροφοριακά Συστήματα Εφηρμοσμένα Πληροφοριακά Συστήματα στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον Ληψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων ΙΙ Τεχνικές Προβλέψεων και Ελέγχου Επιχειρηματικές Δικτυακές Εφαρμογές και Internet Να έχουν παρακολουθήσει με επιτυχία τα 2/3 του συνόλου των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών. Για να μπορέσει επίσης ένας σπουδαστής να ξεκινήσει τη διαδικασία ώστε να του ανατεθεί θέμα Πτυχιακής Εργασίας, θα πρέπει να βρίσκεται στο έβδομο (7 ο ) εξάμηνο των σπουδών του. Ο πίνακας που ακολουθεί, προκύπτει από την επεξεργασία των απαντήσεων που έδωσαν οι σπουδαστές στα ερωτηματολόγια αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, στις ερωτήσεις (8) και (9), οι οποίες σχετίζονται με τον συντονισμό της ύλης μεταξύ μαθημάτων. Ο πίνακας παρουσιάζει τη μέση τιμή των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος * σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05.

34 34 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Πόσο απαραίτητα κρίνετε τα προαπαιτούμενα του μαθήματος, εφόσον υπάρχουν; 9. Κατά πόσο είναι χρήσιμες οι γνώσεις από άλλα μαθήματα; 3,06 3,11 3,09 3,13 3,08 3,11 Συνεκτιμώντας και τα διαγράμματα του Παραρτήματος για τις αντίστοιχες ερωτήσεις, συμπεραίνουμε ότι περίπου το ένα τρίτο των σπουδαστών θεωρεί ότι το σύστημα προαπαιτούμενων μαθημάτων ήταν απαραίτητο, ένα τρίτο θεωρεί ότι το σύστημα προαπαιτούμενων μαθημάτων δεν ήταν απαραίτητο και το υπόλοιπο ένα τρίτο δίνει απαντήσεις που αντιστοιχούν στην ενδιάμεση βαθμολογία Μαθήματα που προσφέρονται από άλλα και σε άλλα προγράμματα σπουδών Στο Τμήμα δεν προσφέρονται μαθήματα από άλλα προγράμματα σπουδών, ούτε το Τμήμα προσφέρει μαθήματα σε άλλα προγράμματα σπουδών. Αυτονόητα, στα θεωρητικά σκέλη των διδασκόμενων μαθημάτων μπορούν να προσέρχονται Σπουδαστές από οποιοδήποτε άλλο Τμήμα, όπως και συχνά συμβαίνει, αλλά δίχως να λαμβάνουν κάποιο σχετικό πιστοποιητικό. Σημειώνεται μόνο ότι το μάθημα Ξένης Γλώσσας διδάσκεται από καθηγητές του ΚΞΓΦΑ Ξένες γλώσσες που διδάσκονται στο Τμήμα. Στο Τμήμα διδάσκεται η αγγλική γλώσσα σε ένα μάθημα του 7 ου εξαμήνου με τίτλο Ξένη Γλώσσα - Ορολογία, το οποίο είναι υποχρεωτικό και η διδασκαλία του γίνεται 4 ώρες ανά εβδομάδα, εκ των οποίων οι δύο είναι θεωρητικές και οι άλλες δύο αποτελούν το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος Το εξεταστικό σύστημα Το εξεταστικό σύστημα που εφαρμόζεται στο Τμήμα ακολουθεί τις διατάξεις του Πρότυπου Γενικού Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας των Α.Ε.Ι. (Π.Δ. 160/08, ΦΕΚ 220/ ) και του Κανονισμού Σπουδών του ΤΕΙ Πάτρας (ΦΕΚ 1474/ ). Ειδικότερα, μετά τη λήξη των μαθημάτων κάθε εξαμήνου ακολουθούν δύο (2) εξεταστικές περίοδοι, δύο (2) εβδομάδων η καθεμία, κατά τη διάρκεια των οποίων οι σπουδαστές εξετάζονται γραπτώς. Κατ εξαίρεση, υπάρχει δυνατότητα σπουδαστές να εξεταστούν προφορικά από τον καθηγητή του μαθήματος, εάν συντρέχουν λόγοι υγείας ή ειδικών περιπτώσεων, για τις οποίες θα αποφαίνεται το Συμβούλιο του Τμήματος, σε όλη τη διδακτέα ύλη κάθε μαθήματος που δηλώθηκε από το σπουδαστή και προβλέπεται από το πρόγραμμα σπουδών. Κάθε μάθημα εξετάζεται σε δύο (2) εξεταστικές περιόδους. Για το χειμερινό εξάμηνο οι εξεταστικές περίοδοι αρχίζουν μετά τη λήξη των μαθημάτων του εξαμήνου αυτού και για το εαρινό εξάμηνο η πρώτη εξεταστική περίοδος αρχίζει αμέσως μετά τη λήξη των μαθημάτων και η δεύτερη εξεταστική περίοδος διεξάγεται το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου του επόμενου ακαδημαϊκού έτους. Οι ακριβείς ημερομηνίες διεξαγωγής εξετάσεων ορίζονται από το Συμβούλιο του ΤΕΙ.

35 35 Η εξεταστέα ύλη του μαθήματος περιλαμβάνει την ύλη που έχει ανακοινωθεί στους σπουδαστές από την αρχή και κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, σε συνδυασμό με τις πιθανές διευκρινίσεις ή τροποποιήσεις που επιφέρει ο εκάστοτε διδάσκων. Οι εξετάσεις διενεργούνται γραπτώς ή προφορικώς, κατά την κρίση του διδάσκοντος ή, κατά περίπτωση, της ομάδας μαθημάτων. Ο Προϊστάμενος του Τμήματος και η Γραμματεία του Τμήματος, σε συνεργασία με τους Τομείς, έχουν την ευθύνη του συντονισμού των εξετάσεων από την άποψη καθορισμού των αιθουσών στις οποίες θα διεξαχθούν και της ακριβούς ώρας διεξαγωγής τους στις προκαθορισμένες ημερομηνίες. Το πρόγραμμα συντάσσεται και ανακοινώνεται με ευθύνη από τον Προϊστάμενο του Τμήματος, δεκαπέντε (15) τουλάχιστον ημέρες πριν από την έναρξη των εξετάσεων. Εφόσον οι εξετάσεις διεξάγονται προφορικώς, η ακριβής κατανομή της διεξαγωγής τους μέσα στα χρονικά πλαίσια που καθορίζει το πρόγραμμα εξετάσεων είναι αρμοδιότητα του διδάσκοντος ή της οικείας ομάδας μαθήματος. Τη γενική ευθύνη εύρυθμης διεξαγωγής των εξετάσεων του Τμήματος έχει ο Προϊστάμενος του Τμήματος, ο οποίος μεριμνά έγκαιρα για τον ορισμό εποπτών, την καταλληλότητα των χώρων, τη διαθεσιμότητα των υλικών και μέσων και γενικότερα για το αδιάβλητο των εξετάσεων Πολλαπλοί (σε είδος και χρόνο) τρόποι αξιολόγησης των σπουδαστών Σε ότι αφορά στα εργαστηριακά μαθήματα, πολλαπλοί τρόποι αξιολόγησης των σπουδαστών εφαρμόζονται με απόφαση της Ομάδας Μαθημάτων, ύστερα από πρόταση του διδάσκοντος. Η αξιολόγηση πραγματοποιείται συνήθως με μορφή ασκήσεων κατά τη διάρκεια των εργαστηριακών μαθημάτων ή τουλάχιστον τρεις φορές το χρόνο. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα συμπληρωματικής αξιολόγησης κατά την τελευταία εβδομάδα του εξαμήνου. Για ένα θεωρητικό μάθημα, το Συμβούλιο του Τμήματος αποφασίζει την αναγκαιότητα ή μη ενδιάμεσης αξιολόγησης, καθώς και τη μορφή αυτής όπου κρίνεται αναγκαία, έπειτα από πρόταση της Ομάδας Μαθημάτων. Εάν αποφασιστεί ενδιάμεση αξιολόγηση, τότε η αξιολόγηση του σπουδαστή γίνεται: Από μια ενδιάμεση αξιολόγηση επί του 40% τουλάχιστον της διδακτέας ύλης του αναλυτικού προγράμματος σπουδών και όχι πέραν της όγδοης εβδομάδας ή με την ανάθεση στους σπουδαστές ατομικών ή συλλογικών εργασιών με διακριτούς ρόλους ή με τη μορφή ασκήσεων. Ο συντελεστής αξιολόγησης τόσο της ενδιάμεσης αξιολόγησης όσο και των ατομικών ή συλλογικών εργασιών ή ασκήσεων θα είναι 40%. Από την τελική γραπτή εξέταση εφ όλης της διδακτέας ύλης διάρκειας 2-3 ωρών με συντελεστή 60% γι αυτούς που θα μετέχουν στην ενδιάμεση αξιολόγηση. Η έκταση εφαρμογής των πολλαπλών τρόπων αξιολόγησης των σπουδαστών διαφέρει σε κάθε ακαδημαϊκό εξάμηνο, διότι η επιλογή τους εξαρτάται κυρίως από τον εκάστοτε διδάσκοντα, τον αριθμό των σπουδαστών που δηλώνουν το μάθημα και τις ειδικές συνθήκες που διαμορφώνονται από χρονικούς περιορισμούς που μπορεί να υπάρχουν. Ο πίνακας που ακολουθεί, προκύπτει από την επεξεργασία των απαντήσεων που έδωσαν οι σπουδαστές στα ερωτηματολόγια αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, στις ερωτήσεις (11), (12), (13) και (14), οι οποίες σχετίζονται με γραπτές ή/και προφορικές εργασίες στα πλαίσια πολλαπλών τρόπων αξιολόγησης. Ο πίνακας παρουσιάζει τη μέση τιμή των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος * σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05.

36 36 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Υπήρχε σχετικό ερευνητικό υλικό στη βιβλιοθήκη; 12. Υπήρχε καθοδήγηση από τον Διδάσκοντα; 13. Τα σχόλια του διδάσκοντος ήταν εποικοδομητικά και αναλυτικά; 14. Η συγκεκριμένη εργασία σας βοήθησε να κατανοήσετε το συγκεκριμένο θέμα; 2,53* 2,65* 2,59 3,65 3,63 3,64 3,78* 3,69* 3,73 3,55 3,49 3,52 Συνεκτιμώντας και τα διαγράμματα του Παραρτήματος για τις αντίστοιχες ερωτήσεις, συμπεραίνουμε ότι : Περίπου το 45% των σπουδαστών θεωρεί ότι το ερευνητικό υλικό στη βιβλιοθήκη ήταν ανεπαρκές, ενώ αντίθετα το 20% εκτιμά ότι το εκπαιδευτικό υλικό λειτούργησε υποστηρικτικά στη διαδικασία της μάθησης και κάλυψε τις απαιτήσεις τους. Μόνο το 15% των σπουδαστών θεωρεί ότι ο διδάσκοντας δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες τους σε ότι αφορά στην βοήθεια που τους προσέφερε τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και στη σύνδεση της εργασίας με το μάθημα, ενώ αντίθετα ποσοστό που αγγίζει (και στο άλλο εξάμηνο ξεπερνά) το 60% δηλώνει ότι η συμβολή του διδάσκοντα ήταν σημαντική. Τα στοιχεία που προκύπτουν από τις απαντήσεις των σπουδαστών είναι αξιόπιστα, διότι το δείγμα τους δηλώνει ότι σε ποσοστό περίπου 65% ανταποκρίνεται συστηματικά στις γραπτές εργασίες, όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα που παρουσιάζει τις απαντήσεις τους στην αντίστοιχη ερώτηση. Παρατηρούμε ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο διδακτικών εξαμήνων.

37 Διαφάνεια της διαδικασίας αξιολόγησης των σπουδαστών Η διαφάνεια στη διαδικασία αξιολόγησης των σπουδαστών διασφαλίζεται από μία σειρά μέτρων, τα κυριότερα από τα οποία είναι: Για την ανάπτυξη των θεμάτων χορηγούνται στους εξεταζόμενους σπουδαστές σφραγισμένες κόλλες αναφοράς ή τυπωμένα ερωτηματολόγια με ευθύνη των επιτηρητών της αίθουσας. Στην αρχή της εξέτασης γίνεται από τους επιτηρητές έλεγχος της ταυτότητας των εξεταζομένων και μονογραφή (επιβεβαίωση) των στοιχείων που έχουν συμπληρώσει στην κόλλα ή στο ερωτηματολόγιό τους. Σε διάστημα δεκαπέντε (15) ημερών από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ο σπουδαστής μπορεί να ζητήσει από τον εξεταστή να συμβουλευθεί το γραπτό του και ο εξεταστής υποχρεούται να το επιδείξει. Ο εξεταστής κάθε μαθήματος υποχρεούται να παραδίδει στη Γραμματεία ένα (1) αντίγραφο των θεμάτων της εξέτασης των σπουδαστών Διαδικασία αξιολόγησης της εξεταστικής διαδικασίας Δεν υπάρχει στο Τμήμα θεσμοθετημένη διαδικασία αξιολόγησης της εξεταστικής διαδικασίας, πέραν αυτής που διατυπώνεται στον Κανονισμό Σπουδών του ΤΕΙ Πάτρας (ΦΕΚ 1474/ ), σύμφωνα με τον οποίο στο τέλος κάθε εξεταστικής περιόδου γίνεται αξιολόγηση των θεμάτων που κατατέθηκαν στο Τμήμα από την οικεία ομάδα μαθημάτων και αποφασίζεται η κωδικοποίηση ή μη συγκεκριμένου θέματος και η ενσωμάτωσή του στην Τράπεζα Θεμάτων. Αυτή η διαδικασία, σε συνδυασμό με τα ποσοστά επιτυχίας των σπουδαστών ανά μάθημα που καταγράφονται και σχολιάζονται στον Τομέα αποτελούν την διαδικασία αξιολόγησης της εξεταστικής διαδικασίας Διαφάνεια στη διαδικασία ανάθεσης και εξέτασης της πτυχιακής εργασίας Η διαφάνεια στη διαδικασία ανάθεσης πτυχιακών εργασιών διασφαλίζεται πλήρως από την απόφαση του Τμήματος (αρ. πρακτ. 2/ ), τα κύρια σημεία της οποίας είναι τα ακόλουθα: Τα μέλη του διδακτικού προσωπικού του Τμήματος καταθέτουν στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους τις προτάσεις τους για θέματα πτυχιακών εργασιών που μπορούν να επιβλέψουν, σύμφωνα με το έντυπο Πρότασης Θέματος Πτυχιακής Εργασίας (Παράρτημα 12-6). Εκτός από τον τίτλο της εργασίας, στην πρόταση

38 38 περιέχεται μία σύντομη ανάλυση του θέματος, οι στόχοι του και ενδεικτική βιβλιογραφία. Σχετικά με τον αριθμό των θεμάτων που θα πρέπει ο κάθε εκπαιδευτικός να καταθέτει, ισχύουν τα εξής: Οι έκτακτοι εκπαιδευτικοί προτείνουν ένα (1) θέμα το χρόνο για κάθε τρεις (3) ώρες διδασκαλίας ανά εβδομάδα που τους έχει ανατεθεί. Οι μόνιμοι εκπαιδευτικοί προτείνουν ένα (1) θέμα το χρόνο για κάθε τέσσερεις (4) ώρες διδασκαλίας ανά εβδομάδα της διδακτικής απασχόλησής τους (κανονικής και υπερωριακής). Αν κάποιος εκπαιδευτικός (έκτακτος ή μόνιμος) επιθυμεί να αναθέσει κάποιο θέμα σε συγκεκριμένη ομάδα σπουδαστών (σε προσυνεννόηση μαζί τους), τότε θα προτείνει αυτό το θέμα επιπλέον της ως άνω υποχρέωσής του. Τα θέματα τίθενται προς έγκριση στον Τομέα στον οποίο ανήκουν οι προτείνοντες εκπαιδευτικοί και στη συνέχεια στο Συμβούλιο του Τμήματος. Όσα από τα θέματα εγκριθούν ανακοινώνονται (σε έντυπη μορφή στον πίνακα ανακοινώσεων και σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα του Τμήματος) στους ενδιαφερόμενους σπουδαστές. Εντός μίας (1) εβδομάδας, οι σπουδαστές επικοινωνούν με τους εισηγητές εκπαιδευτικούς ή με τη Γραμματεία (που διαθέτει όλα τα έντυπα υποβολής θέματος πτυχιακής εργασίας) για περισσότερες πληροφορίες και την επόμενη εβδομάδα δηλώνουν κυρίως κατά ομάδες στη Γραμματεία τρία (3) θέματα πτυχιακών εργασιών κατά σειρά προτίμησης. Η ανάθεση των θεμάτων γίνεται ως εξής: Θέμα που έχει δηλωθεί από μία μόνο ομάδα ανατίθεται στην ομάδα αυτή ανεξαρτήτως προτίμησης. Θέμα που έχει δηλωθεί ως πρώτη προτίμηση από μία μόνο ομάδα ανατίθεται στην ομάδα αυτή. Θέμα που έχει δηλωθεί ως πρώτη προτίμηση από ομάδα που είχε αναλάβει παλιότερα άλλη πτυχιακή εργασία και δεν την έφερε εις πέρας χωρίς ευθύνη των σπουδαστών της ομάδας (π.χ. λόγω αποχώρησης του επιβλέποντα εκπαιδευτικού) ανατίθεται στην ομάδα αυτή. Θέμα που έχει δηλωθεί ως πρώτη προτίμηση από ομάδα που είχε δηλώσει και παλιότερα θέματα πτυχιακών εργασιών αλλά δεν είχε αναλάβει καμία πτυχιακή εργασία από αυτές χωρίς ευθύνη των σπουδαστών της ομάδας (λόγω ανάθεσης των θεμάτων σε άλλες ομάδες) ανατίθεται στην ομάδα αυτή. Αδιάθετα θέματα που έχουν δηλωθεί ως πρώτη προτίμηση από περισσότερες ομάδες ανατίθενται στην ομάδα που διαθέτει μεγαλύτερο μέσο όρο σε σχετικά μαθήματα. Ως σχετικά μαθήματα νοούνται αυτά που έχουν δηλωθεί από τον εισηγητή εκπαιδευτικό ως συναφή με το συγκεκριμένο θέμα. Αν ο συγκεκριμένος εκπαιδευτικός δεν έχει δηλώσει συναφή μαθήματα με το θέμα που προτείνει, τότε ως σχετικά μαθήματα νοούνται τα μαθήματα που διδάσκει ο ίδιος. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται στη συνέχεια και για τη δεύτερη και τρίτη προτίμηση κάθε ομάδας. Ανακοινώνεται ο τελικός πίνακας ανάθεσης πτυχιακών εργασιών, στον οποίο αναγράφεται το θέμα, ο επιβλέπων εκπαιδευτικός και τα ονόματα των σπουδαστών που αναλαμβάνουν την εκπόνηση του συγκεκριμένου θέματος. Ο πίνακας αναρτάται σε έντυπη μορφή στον ειδικό χώρο ανακοινώσεων της Γραμματείας του Τμήματος και σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα του Τμήματος. Οι σπουδαστές στους οποίους για οποιοδήποτε λόγο δεν ανατέθηκε θέμα πτυχιακής εργασίας έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν από τα αδιάθετα θέματα, ακολουθώντας ανάλογη διαδικασία με αυτή που περιγράφεται ανωτέρω.

39 39 Η διαφάνεια στη διαδικασία εξέτασης της πτυχιακής εργασίας διασφαλίζεται πλήρως από τα ακόλουθα που αποτελούν την πάγια τακτική του Τμήματος ως προς το θέμα αυτό: Η διαδικασία εξέτασης αρχίζει μόνο έπειτα από την συγκατάθεση του επιβλέποντα εκπαιδευτικού, υπογράφοντας το αντίστοιχο έντυπο στη Γραμματεία του Τμήματος, με το οποίο βεβαιώνει ότι η πτυχιακή εργασία ανταποκρίνεται στις τυπικές προδιαγραφές. Ορίζεται με απόφαση του Συμβουλίου του Τμήματος τριμελής επιτροπή εξέτασης της πτυχιακής εργασίας, ένα από τα μέλη της οποίας είναι ο επιβλέπων καθηγητής. Όλα τα μέλη της επιτροπής εξέτασης επιλέγονται με κύριο κριτήριο τη συνάφεια του γνωστικού τους αντικειμένου με το θεματικό πεδίο της πτυχιακής εργασίας. Κάθε μέλος της επιτροπής παραλαμβάνει από τη Γραμματεία ένα αντίτυπο της πτυχιακής εργασίας. Η εξέταση γίνεται με δημόσια παρουσίαση και υποστήριξη της πτυχιακής από τον σπουδαστή ή την ομάδα που την εκπόνησε, παρουσία και των τριών μελών της επιτροπής εξέτασης. Η υποστήριξη των πτυχιακών εργασιών είναι ανοικτή προς όλα τα μέλη του Τμήματος και τους φοιτητές, προς τους οποίους έχει ήδη ανακοινωθεί ο τόπος και ο χρόνος παρουσίασης της πτυχιακής, έπειτα από σχετική απόφαση καθορισμού τους από το Συμβούλιο του Τμήματος. Μετά την παρουσίαση της πτυχιακής εργασίας και πριν την βαθμολόγησή της, υποβάλλονται στους σπουδαστές ερωτήσεις όχι μόνο από τα μέλη της επιτροπής εξέτασης, αλλά και από οποιοδήποτε μέλος του Τμήματος ή φοιητή - φοιτήτρια Συγκεκριμένες προδιαγραφές ποιότητας για την πτυχιακή εργασία Στο Τμήμα υπάρχουν καταγεγραμμένες προδιαγραφές ποιότητας για την πτυχιακή εργασία, οι οποίες περιγράφονται αναλυτικά στον Οδηγό Εκπόνησης Πτυχιακών Εργασιών που επισυνάπτεται στο Παράρτημα Η πτυχιακή εργασία, μετά την τελική έγκρισή της κατατίθεται σε ηλεκτρονική μορφή στην κεντρική βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Διεθνής διάσταση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών Συμμετοχή διδασκόντων από το εξωτερικό Δεν υπάρχει συμμετοχή διδασκόντων από το εξωτερικό Συμμετοχή αλλοδαπών σπουδαστών Κατά την τελευταία πενταετία, αλλοδαποί σπουδαστές παρακολουθούν ενεργά το Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος στην ελληνική γλώσσα. Ειδικότερα, κατά το τελευταίο ακαδημαϊκό έτος ανέρχονται στο 5,3% του συνόλου των εγγεγραμμένων σπουδαστών και προέρχονται από τις κάτωθι χώρες: Αλβανία Κονγκό Κυπριακή Δημοκρατία Ουκρανία Ρωσία Μαθήματα που διδάσκονται (και) σε ξένη γλώσσα Το Τμήμα έχει τη δυνατότητα να διδάξει όλα τα προσφερόμενα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών και στην αγγλική γλώσσα, έπειτα από αιτιολογημένη πρόταση της ομάδας μαθημάτων, κυρίως σε περίπτωση που υπάρχει σπουδαστής ο οποίος αδυνατεί να

40 40 παρακολουθήσει κάποιο μάθημα στην ελληνική γλώσσα. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα διδασκαλίας μερικών μαθημάτων και στη γαλλική γλώσσα, εάν αυτό είναι αναγκαίο Προγράμματα διεθνούς εκπαιδευτικής συνεργασίας σε επίπεδο προπτυχιακών σπουδών Το Τμήμα συμμετέχει στο πρόγραμμα διεθνούς εκπαιδευτικής συνεργασίας ERASMUS Συμφωνίες διμερούς συνεργασίας με ιδρύματα και φορείς του εξωτερικού Το Τμήμα υπογράφει Διμερείς Συμφωνίες (Bilateral Agreements) με ευρωπαϊκά ιδρύματα στα πλαίσια της κινητικότητας σπουδαστών μέσω του προγράμματος ERASMUS, το τελευταίο από τα οποία ήταν με το Γερμανικό Πανεπιστήμιο TECHNISCHE FACHHOCHSCHULE WILDAU, D WILDAU 01, κατά το ακαδημαϊκό έτος Τον Μάιο του 2010, το Τμήμα επικοινώνησε με 250 ευρωπαϊκά Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και Σχολές, σε μια προσπάθεια διεύρυνσης των διμερών συμφωνιών, τα αποτελέσματα της οποίας έχουν ήδη αρχίσει να είναι ορατά και θα συμπεριληφθούν στην επόμενη έκθεση αξιολόγησης. Κατάλογος των πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων με τα οποία το Τμήμα βρίσκεται σε επαφή και συζητά τη σύναψη διμερών συνεργασιών παρατίθεται στο Παράρτημα Διεθνείς διακρίσεις του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών Δεν υπάρχουν διεθνείς διακρίσεις του προγράμματος προπτυχιακών σπουδών Εφαρμογή του συστήματος μεταφοράς διδακτικών μονάδων (ECTS) Το σύστημα μεταφοράς διδακτικών μονάδων (ECTS) εφαρμόζεται πλήρως στο Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Ενημερωτικά έντυπα εφαρμογής του ECTS Ο Οδηγός Σπουδών του Τμήματος, ο οποίος διανέμεται σε έντυπη μορφή και υπάρχει επίσης διαθέσιμος στην ιστοσελίδα του Τμήματος, περιέχει περιγραφή του συστήματος ECTS. Το σύστημα αυτό αναλύεται στην αρχή κάθε διδακτικού εξαμήνου στους σπουδαστές στα πλαίσια ειδικής ημερίδας ενημέρωσης που οργανώνει το Τμήμα. Επιπλέον, υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία σε επίπεδο Ιδρύματος Πρακτική άσκηση των σπουδαστών Σκοπός της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων είναι η απόκτηση εμπειρίας έτσι ώστε να είναι σε θέση να προγραμματίζουν, οργανώνουν, καθοδηγούν και ελέγχουν αποτελεσματικά και παραγωγικά δραστηριότητες επιχειρήσεων και οργανισμών όπως: Ο σχεδιασμός και η λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων Η χρηματοοικονομική διοίκηση Το μάρκετινγκ και οι πωλήσεις Τα πληροφοριακά συστήματα διοίκησης

41 Ο θεσμός της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών Σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο-πλαίσιο των ΤΕΙ (Ν. 1404/83, ΦΕΚ 173/ ) και το Προεδρικό Διάταγμα υπ αριθμ. 174/ , η πρακτική άσκηση των σπουδαστών αποτελεί μέρος του εκπαιδευτικού έργου και συνεπώς είναι αναπόσπαστο υποχρεωτικό τμήμα των σπουδών τους. Η άσκηση στο επάγγελμα είναι ελεγχόμενη και αποσκοπεί: Στην ενημέρωση των ασκουμένων για τη διάρθρωση και λειτουργία των μονάδων παραγωγής ή υπηρεσιών, για τους κοινωνικούς, οικονομικούς και τεχνολογικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις συνθήκες εργασίας, καθώς και στην ενεργό συμμετοχή των ασκουμένων στις διαδικασίες και μεθόδους παραγωγής ή παροχής υπηρεσιών. Στο συσχετισμό των θεωρητικών και εργαστηριακών γνώσεων που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια των σπουδών με τα προβλήματα των χώρων εφαρμογής. Στην επαφή των σχολών των ΤΕΙ με τους χώρους παραγωγής και εφαρμοσμένης έρευνας για τη δημιουργία αμφίδρομης σχέσης μεταξύ τους. Η πρακτική άσκηση πραγματοποιείται σε επιχειρήσεις και οργανισμούς του Ιδιωτικού και του Δημόσιου Τομέα, κατά κύριο λόγο στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της έδρας του ΤΕΙ. Η πρακτική άσκηση δεν θεωρείται μάθημα με την γνωστή μορφή της θεωρίας ή του εργαστηρίου, χαρακτηρίζεται από δέκα (10) διδακτικές μονάδες, αξιολογείται ποιοτικά και αποτελεί σημαντική συνιστώσα στην ολοκληρωμένη εκπαίδευση των σπουδαστών Ποσοστό σπουδαστών που επιλέγουν την πρακτική άσκηση Η πρακτική άσκηση είναι υποχρεωτική στο Τμήμα Πώς καλλιεργείται το ενδιαφέρον των σπουδαστών σε περίπτωση που η πρακτική άσκηση είναι υποχρεωτική Το ενδιαφέρον των σπουδαστών καλλιεργείται από όλα τα μέλη του διδακτικού προσωπικού του Τμήματος, διότι συνδέουν κατά τη διάρκεια των μαθημάτων τη θεωρητική γνώση με την εφαρμογή της σε πραγματικό περιβάλλον επιχειρηματικής δραστηριότητας, με αποτέλεσμα οι σπουδαστές να θέλουν να αξιοποιήσουν τις γνώσεις που έχουν ώστε να αποκτήσουν μέσω της εξάμηνης πρακτικής άσκησης αξιόλογη εμπειρική γνώση. Η Επιτροπή Πρακτικής Άσκησης ενημερώνει σε τακτά χρονικά διαστήματα τους σπουδαστές για τις δυνατότητες και τους φορείς απασχόλησής τους στα πλαίσια της πρακτικής άσκησης και ενημερώνει σχετική Βάση Δεδομένων με όλες τις επιχειρήσεις που εντάσσονται στις δεξιότητες των σπουδαστών. Ένα επιπλέον κίνητρο δίνεται από το γεγονός ότι αρκετοί απόφοιτοι του Τμήματος απασχολούνται πλέον στις επιχειρήσεις που έκαναν την πρακτική άσκησή τους Οργάνωση της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών του Τμήματος Η πρακτική άσκηση διεξάγεται σε όλο το φάσμα των επιχειρήσεων και οργανισμών στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Οι εργασιακοί χώροι για τη διεξαγωγή της πρακτικής άσκησης ανήκουν είτε στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα. Στους σπουδαστές παρέχεται σε ηλεκτρονική μορφή μέσω της ιστοσελίδας του Τμήματος κατάλογος με επιλεγμένες επιχειρήσεις με αντικείμενο που συνάδει με τις προσφερόμενες θεωρητικές γνώσεις και καλλιεργούμενες δεξιότητες των σπουδαστών, στον οποίο αναγράφονται:

42 42 Η επωνυμία και το είδος της επιχείρησης Το αντικείμενο δραστηριότητας Στη διάθεση του Τμήματος βρίσκονται επίσης τα: Στοιχεία επικοινωνίας των επιχειρήσεων Ηλεκτρονικές διευθύνσεις των επιχειρήσεων τα οποία γνωστοποιούνται στους σπουδαστές όταν οριστικοποιείται σε ποια επιχείρηση θα ασκηθούν. Ο σπουδαστής που έχει τις προϋποθέσεις να κάνει την πρακτική του άσκηση, υποβάλλει αίτηση-δήλωση στη Γραμματεία του Τμήματος, με την οποία δηλώνει μία ή περισσότερες υπηρεσίες ή επιχειρήσεις στις οποίες ενδιαφέρεται να απασχοληθεί. Εάν η θέση αφορά στον Ιδιωτικό τομέα τότε δηλώνει την Εταιρεία επισυνάπτοντας στην αίτηση και βεβαίωση της εταιρείας ότι τον δέχεται να ασκηθεί πρακτικά. Η επιτροπή πρακτικής άσκησης κατανέμει τους σπουδαστές στις υπάρχουσες θέσεις αφού συνεκτιμήσει τις δηλώσεις τους. Στους σπουδαστές δίνεται η δυνατότητα να προτείνουν οι ίδιοι τις θέσεις που θέλουν να απασχοληθούν. Στην περίπτωση αυτή η επιτροπή πρακτικής άσκησης, αφού ελέγξει την καταλληλότητα της επιχείρησης, δίνει τη θέση στον προτείνοντα σπουδαστή. Δίνεται επίσης στους σπουδαστές η δυνατότητα πραγματοποίησης της πρακτικής άσκησης σε αντίστοιχους χώρους στο εξωτερικό στα πλαίσια του προγράμματος ERASMUS Δυσκολίες που αντιμετωπίζει το Τμήμα στην οργάνωση της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών Οι κυριότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζει το Τμήμα στην οργάνωση της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών είναι: Εύρεση θέσεων απασχόλησης σε πόλεις της προτίμησης των σπουδαστών Παρακολούθηση της πρακτικής άσκησης, ειδικά εάν δεν είναι στην Πάτρα ο τόπος εργασίας Γνωστοποίηση του Τμήματος και των προσόντων των αποφοίτων στον ευρύτερο επιχειρηματικό κλάδο Ικανότητες εφαρμογής γνώσεων στις οποίες στοχεύει η πρακτική άσκηση Η πρακτική άσκηση αφορά στον γνωστικό τομέα του Επιχειρηματικού Σχεδιασμού με υποστήριξη Πληροφοριακών Συστημάτων. Οι ικανότητες εφαρμογής γνώσεων στις οποίες στοχεύει είναι: Λήψη αποφάσεων ορθολογικής λειτουργίας των οικονομικών μονάδων Εκπόνηση επιχειρηματικών - επιχειρησιακών, στρατηγικών και τακτικών σχεδίων ανάπτυξης επιχειρήσεων και οργανισμών Εκπόνηση μελετών προγραμματισμού και διαχείρισης έργων Διενέργεια ερευνών αγοράς και προώθησης προϊόντων Στατιστικές έρευνες και προβλέψεις Ανάπτυξη, οργάνωση και συντήρηση δικτυακού τόπου επιχείρησης και δικτυακών εφαρμογών Σχεδιασμός συστημάτων κατάρτισης προϋπολογισμών και παρακολούθησης ταμειακών ροών Ανάλυση προβλημάτων χρηματοδότησης έργων Εφαρμογή μεθόδων διοίκησης ολικής ποιότητας σε έργα και προγράμματα Σύνταξη προτάσεων για ISO Σχεδιασμός, ανάπτυξη και διαχείριση πληροφοριακών συστημάτων

43 43 Η εξοικείωση των ασκουμένων με το περιβάλλον του φορέα εκτέλεσης της πρακτικής άσκησης είναι ιδιαίτερα επιτυχής, συμπέρασμα που προκύπτει όχι μόνο από την προφορική άποψη των σπουδαστών και των υπευθύνων των φορέων εργασίας, αλλά κυρίως από το γεγονός ότι ένα σημαντικό ποσοστό των αποφοίτων απασχολείται στην επιχείρηση στην οποία έκανε την πρακτική του άσκηση Σύνδεση του αντικειμένου απασχόλησης κατά την πρακτική άσκηση με την εκπόνηση πτυχιακής εργασίας Δεν είναι πάντοτε εφικτή η σύνδεση του αντικειμένου απασχόλησης κατά την πρακτική άσκηση με την εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας, και ούτε θεωρείται απαραίτητο για την ολοκληρωμένη εκπαίδευση των σπουδαστών. Η πτυχιακή εργασία και η πρακτική άσκηση μπορούν να λειτουργήσουν αλληλοσυμπληρώνοντας, ενισχύοντας ή ακόμα και διαφοροποιώντας η μία την άλλη, με στόχο τη θεωρητική και εφαρμοσμένη αντίστοιχα ολοκλήρωση των σπουδών Δημιουργία με την πρακτική άσκηση ευκαιριών για μελλοντική απασχόληση των πτυχιούχων Η πρακτική άσκηση των σπουδαστών πραγματοποιείται τόσο σε δημόσιες επιχειρήσεις, όπου οι δυνατότητες μελλοντικής απασχόλησης των πτυχιούχων είναι ανεξάρτητες από την πορεία της πρακτικής, όσο και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, όπου οι δυνατότητες που υπάρχουν είναι διαφορετικές. Στον ιδιωτικό τομέα, οι σπουδαστές έχουν την ευκαιρία να αποδείξουν το εύρος των γνώσεών τους και τις ικανότητες που έχουν αποκτήσει, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ευκαιρίες για τη μελλοντική απασχόληση των πτυχιούχων. Αρκετοί πτυχιούχοι του Τμήματος ήδη εργάζονται στις εταιρείες στις οποίες πραγματοποίησαν την πρακτική τους. Το Τμήμα έχει αρχίσει να οργανώνει μια Βάση Δεδομένων προκειμένου να κωδικοποιήσει τις επιχειρήσεις που απασχολούν σπουδαστές ή απόφοιτους Δίκτυο διασύνδεσης του Τμήματος με κοινωνικούς, πολιτιστικούς ή παραγωγικούς φορείς με σκοπό την πρακτική άσκηση των σπουδαστών Το Τμήμα διαθέτει μια Βάση Δεδομένων, η οποία διαρκώς ενημερώνεται, με φορείς στους οποίους ήδη σπουδαστές έχουν πραγματοποιήσει την πρακτική τους άσκηση. Με αυτούς τους φορείς, καθώς και με άλλους κοινωνικούς, πολιτιστικούς ή παραγωγικούς, είμαστε σε διαρκή επαφή και τους ενημερώνουμε για το διαθέσιμο αριθμό σπουδαστών, ώστε να εκδηλώσουν ενδιαφέρον και να αυξηθούν κατά το μέγιστο δυνατό οι θέσεις απασχόλησης Πρωτοβουλίες του Τμήματος προκειμένου να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης σπουδαστών (σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο) Το Τμήμα έχει αναπτύξει πρωτοβουλίες που οδηγούν στην αύξηση των θέσεων απασχόλησης των σπουδαστών κυρίως σε τοπικό επίπεδο, διότι είναι σχεδόν αδύνατη η εποπτεία της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών όταν αυτή πραγματοποιείται μακριά από την Πάτρα. Στα πλαίσια αυτά, οι κυριότερες δράσεις είναι: οργάνωση ημερίδων αποστολή ενημερωτικών εντύπων στα τοπικά επιμελητήρια επισκέψεις σε μεγάλους ιδιωτικούς φορείς Με αυτούς τους τρόπους το Τμήμα ενημερώνει το επιχειρηματικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής για τις δεξιότητες που έχουν οι σπουδαστές και τα αντικείμενα πάνω στα οποία θα μπορούσαν να εργαστούν με στόχο την εύρεση νέων θέσεων απασχόλησης.

44 Συνεργασία και επαφή μεταξύ των εκπαιδευτικών / εποπτών του Τμήματος και των εκπροσώπων του φορέα εκτέλεσης της πρακτικής άσκησης Η συνεργασία και επαφή μεταξύ των εκπαιδευτικών / εποπτών του Τμήματος και των εκπροσώπων του φορέα εκτέλεσης της πρακτικής είναι περισσότερο τυπική παρά ουσιαστική. Οι κυριότεροι λόγοι είναι οι ακόλουθοι: Μεγάλος αριθμός σπουδαστών πραγματοποιεί την πρακτική άσκηση στο τόπο μόνιμης κατοικίας του. Τα μέλη ΕΠ είναι ευάριθμα, με αποτέλεσμα ο φόρτος εργασίας που τους αναλογεί να υπερβαίνει τις δυνατότητές τους για τακτική επικοινωνία με τους αντίστοιχους φορείς. Δεν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι για τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού συστήματος παρακολούθησης της διαδικασίας πρακτικής άσκησης. Ωστόσο, το Τμήμα έχει καταρτίσει ένα ερωτηματολόγιο (Παράρτημα 12.9) που απευθύνεται σε επιχειρήσεις που απασχολούν σπουδαστές στα πλαίσια της Πρακτικής Άσκησης, και από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος θα διανέμεται στους υπεύθυνους των εταιρειών προκειμένου να συγκεντρωθούν αξιοποιήσιμα στατιστικά στοιχεία για τη βελτίωση του θεσμού της Πρακτικής Άσκησης Προϋποθέσεις και απαιτήσεις για τη συνεργασία του Τμήματος με τους φορείς εκτέλεσης της πρακτικής άσκησης Η επιτροπή Πρακτικής Άσκησης λαμβάνει υπόψη το επιχειρηματικό πλαίσιο λειτουργίας, την οργανωτική δομή και διάρθρωση, καθώς και τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων οι οποίες οριοθετούν τη θέση απασχόλησης Παρακολούθηση και υποστήριξη των ασκούμενων σπουδαστών Η παρακολούθηση και υποστήριξη των ασκούμενων σπουδαστών γίνεται κυρίως από την Επιτροπή Πρακτικής Άσκησης Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Το Τμήμα δεν οργανώνει κάποιο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών διότι δεν έχει θεσμοθετηθεί η δυνατότητα λειτουργίας αυτοδύναμων μεταπτυχιακών προγραμμάτων από τα Τ.Ε.Ι. Κατά το ακαδημαϊκό έτος , το Τμήμα επεξεργάστηκε και κατέθεσε (αρ. πρακτ. 1/ ΓΣΕΣ) πρόταση για συμμετοχή σε Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών σε συνεργασία με το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Πάτρας και αντικείμενο «MBA & Ιnformation Communication Technologies».

45 45 4. Διδακτικό έργο Στην ενότητα αυτή αναλύεται κριτικά και αξιολογείται η ποιότητα του επιτελούμενου διδακτικού έργου, στο προπτυχιακό επίπεδο σπουδών, απαντώντας σε μια σειρά ερωτήσεων που αντιστοιχούν επακριβώς στα κριτήρια αξιολόγησης που περιγράφονται στο έντυπο «Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Ανάλυση κριτηρίων Διασφάλισης Ποιότητας Ακαδημαϊκών Μονάδων» Έκδοση 2.0, Ιούλιος 2007, ΑΔΙΠ, Αθήνα. Ένα από τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίσαμε στη προσπάθεια εκτίμησης του διδακτικού έργου ήταν ότι το διδακτικό προσωπικό του Τμήματος δεν είναι σταθερό κατά την τελευταία πενταετία, λόγω του ότι το Τμήμα διαθέτει μόνο οκτώ (8) μέλη ΕΠ με αποτέλεσμα σε κάθε ακαδημαϊκό εξάμηνο να προσλαμβάνονται αρκετοί εκπαιδευτικοί με σύμβαση έργου προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες των σπουδαστών. Στα συμπεράσματα που αναφέρονται αλλού έχουν ληφθεί στοιχεία μόνο για τα μέλη ΕΠ του Τμήματος, όπως για παράδειγμα στην ενότητα 4.10., αλλού έχουν ληφθεί στοιχεία για όλα τα μέλη που δίδαξαν στο Τμήμα κατά το τελευταίο ακαδημαϊκό έτος, όπως για παράδειγμα στην ενότητα 4.1., και αλλού έχει αξιολογηθεί συνολικά ο μέσος όρος των στοιχείων της τελευταίας πενταετίας, όπως για παράδειγμα στην ενότητα Αποτελεσματικότητα του διδακτικού προσωπικού Η αποτελεσματικότητα του διδακτικού προσωπικού δεν είναι ένας εύκολα μετρήσιμος δείκτης, διότι αναφέρεται και εξαρτάται από πολλές παραμέτρους διαρκώς μεταβαλλόμενες, όπως το επίπεδο των εισερχομένων σπουδαστών, οι δυνατότητες συνεργασιών, η απρόσκοπτη λειτουργία του Ιδρύματος, η έγκαιρη παραλαβή διδακτικών συγγραμμάτων κ.ά Διαδικασία αξιολόγησης των διδασκόντων από τους σπουδαστές. Κατά το ακαδημαϊκό έτος διενεργήθηκε στο Τμήμα αξιολόγηση μαθήματος / διδασκαλίας από τους σπουδαστές Αναλυτικά, στους σπουδαστές διανεμήθηκε ένα Ερωτηματολόγιο Αξιολόγησης Μαθήματος/Διδασκαλίας (Παράρτημα 12-1) μεταξύ της 8 ης και 10 ης εβδομάδας διδασκαλίας, τόσο στο χειμερινό όσο και στο εαρινό εξάμηνο του Ακαδημαϊκού έτους Τα ερωτηματολόγια μοιράστηκαν σε ώρα μαθήματος, για όλα τα μαθήματα που διδάσκονται στο Τμήμα, και συμπληρώθηκαν ανώνυμα από τους σπουδαστές χωρίς την παρουσία διδακτικού προσωπικού στην αίθουσα. Η διαδικασία συλλογής και μελέτης των ερωτηματολογίων έχει ήδη περιγραφεί αναλυτικά στην ενότητα Τα ερωτηματολόγια περιείχαν τέσσερεις (4) ομάδες ερωτήσεων, η μία από τις οποίες αφορούσε τον διδάσκοντα. Τα σχετικά ερωτήματα στα οποία οι σπουδαστές κλήθηκαν να απαντήσουν είναι: Οργανώνει καλά την παρουσίαση της ύλης στα μαθήματα; Επιτυγχάνει να διεγείρει το ενδιαφέρον για το αντικείμενο του μαθήματος; Αναλύει και παρουσιάζει τις έννοιες με τρόπο απλό και ενδιαφέρονται χρησιμοποιώντας παραδείγματα; Ενθαρρύνει τους φοιτητές να διατυπώνουν απορίες και ερωτήσεις και να αναπτύξουν την κρίση τους; Είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του; Είναι γενικά προσιτός στους φοιτητές; Συνολικά συγκεντρώθηκαν 2349 ερωτηματολόγια στο χειμερινό και 2307 ερωτηματολόγια στο εαρινό εξάμηνο. Τα πλήρη αποτελέσματα της επεξεργασίας των ερωτηματολογίων παρατίθενται στο Παράρτημα

46 46 Ο πίνακας που ακολουθεί, προκύπτει από την επεξεργασία των απαντήσεων που έδωσαν οι σπουδαστές στα ερωτηματολόγια αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, στις ερωτήσεις (15), (16), (17), (18), (19) και (20), οι οποίες σχετίζονται με την αξιολόγηση του διδάσκοντα. Ο πίνακας παρουσιάζει την μέση τιμή των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος * σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Οργανώνει καλά την παρουσίαση της ύλης στα μαθήματα; 16. Επιτυγχάνει να διεγείρει το ενδιαφέρον για το αντικείμενο του μαθήματος; 17. Αναλύει και παρουσιάζει τις έννοιες με τρόπο απλό και ενδιαφέροντα χρησιμοποιώντας παραδείγματα; 18. Ενθαρρύνει τους φοιτητές να διατυπώνουν απορίες και ερωτήσεις και να αναπτύξουν την κρίση τους; 19. Είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του/της (παρουσία στα μαθήματα, έγκαιρη διόρθωση εργασιών ή εργαστηριακών αναφορών, ώρες συνεργασίας με τους φοιτητές, κλπ.); 20. Είναι γενικά προσιτός στους φοιτητές; 3,88* 3,81* 3,84 3,53 3,57 3,55 3,75 3,71 3,73 3,79 3,81 3,80 4,24* 4,12* 4,18 3,96* 3,91 3,93 Συνεκτιμώντας και τα διαγράμματα του Παραρτήματος για τις αντίστοιχες ερωτήσεις, συμπεραίνουμε ότι : Μόνο το 13% των σπουδαστών έχει αρνητική γνώμη σχετικά με τον τρόπο οργάνωσης και την παρουσίαση της ύλης, ενώ σχεδόν το 70% των σπουδαστών θεωρεί ότι ο διδάσκων οργάνωσε και παρουσίασε με απλό και ενδιαφέροντα τρόπο την ύλη του μαθήματος. Αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζεται και στην αξιολόγηση του κατά πόσο ο διδάσκων ενθαρρύνει τους φοιτητές να διατυπώνουν απορίες και ερωτήσεις.

47 47 Περίπου το 19% δηλώνει ότι ο διδάσκων δεν κατάφερε να διεγείρει το ενδιαφέρον τους για το αντικείμενο του μαθήματος, ενώ το 58% των σπουδαστών θεωρεί ότι το κατάφερε. Είναι αξιοσημείωτο ότι το 80% των σπουδαστών δηλώνει πολύ έως πάρα πολύ ικανοποιημένο από τη συνέπεια που επιδεικνύει ο διδάσκων σε όλες τις διδακτικές υποχρεώσεις του, ενώ μόλις το 9% των σπουδαστών δηλώνει ότι έχει αντίθετη άποψη. Πάνω από το 70% των σπουδαστών θεωρεί ότι ο διδάσκων είναι προσιτός, ενώ μόνο το 14% δηλώνει ότι θεωρεί τον διδάσκοντα απόμακρο Αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης των διδασκόντων από τους φοιτητές Στο τέλος κάθε εξαμήνου, οι διδάσκοντες ενημερώθηκαν για τα αποτελέσματα που αντιστοιχούσαν στα μαθήματα ευθύνης τους, προκειμένου να τα αξιοποιήσουν για τη βελτίωση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου τους. Τα πρώτα θετικά αποτελέσματα έγιναν ορατά από τη βελτίωση που παρουσιάστηκε σε αρκετούς δείκτες κατά τη διαδικασία αξιολόγησης του εαρινού εξαμήνου. Τα στοιχεία που προέκυψαν βοήθησαν παράλληλα στην ολική ή μερική ικανοποίηση αιτημάτων των σπουδαστών και στην επίλυση μικροπροβλημάτων που εντοπίστηκαν, ώστε η εκπαιδευτική διαδικασία να λειτουργεί πιο εύρυθμα Μέσος εβδομαδιαίος φόρτος διδακτικού έργου των μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος Το ακαδημαϊκό προσωπικό του Τμήματος αποτελείται από έναν (1) Καθηγητή, μία (1) Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, δύο (2) Επίκουρους Καθηγητές, τέσσερις (4) Καθηγητές Εφαρμογών με αντίστοιχη απασχόληση 10, 12, 14 και 16 ώρες εβδομαδιαίως. Σύμφωνα με τα παραπάνω, το ακαδημαϊκό προσωπικό παρέχει θεωρητικά ώρες διδασκαλίας εβδομαδιαίως. Επισημαίνεται ότι ο πραγματικός αριθμός είναι κατά κανόνα μικρότερος λόγω προβλεπόμενων απαλλαγών που προκύπτουν από διοικητικές υποχρεώσεις ή εκπαιδευτικές άδειες Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που διδάσκουν στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Δεν λειτουργεί μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών ούτε σε επίπεδο Τμήματος ούτε σε επίπεδο Ιδρύματος, και ως εκ τούτου κανένα μέλος του Τμήματος δεν διδάσκει σε Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Θεσμοθετημένες από το Τμήμα υποτροφίες/βραβεία διδασκαλίας Δεν έχουν θεσμοθετηθεί από το Τμήμα υποτροφίες/βραβεία, γιατί δεν υπάρχουν οι κατάλληλοι πόροι αλλά ούτε θεσμικά υπάρχει τέτοια αρμοδιότητα στα Τμήματα Ποιότητα και αποτελεσματικότητα της διδακτικής διαδικασίας Αναλυτικά στοιχεία για τα συμπεράσματα που αναφέρονται σε αυτή την ενότητα παρατίθενται στους πίνακες , , και

48 Διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται Τα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών διακρίνονται σε θεωρητικά και μικτά. Ως θεωρητικά χαρακτηρίζονται τα μαθήματα στα οποία η διδασκαλία γίνεται αποκλειστικά σε μορφή διαλέξεων ή περιλαμβάνουν και κάποιες ώρες φροντιστηριακών ασκήσεων ανά εβδομάδα. Ως μικτά χαρακτηρίζονται τα μαθήματα που περιλαμβάνουν και θεωρητικό και εργαστηριακό μέρος, το οποίο πραγματοποιείται στα ειδικά διαμορφωμένα εργαστήρια του Τμήματος. Στα θεωρητικά μαθήματα και στο θεωρητικό μέρος των μικτών μαθημάτων, οι μέθοδοι διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται είναι: Διαλέξεις με χρήση απλού πίνακα μαρκαδόρου Ασκήσεις πράξης με βασικό στόχο την επίλυση ασκήσεων και την εφαρμογή των θεωρητικών εννοιών σε πραγματικά προβλήματα Διαφάνειες (power point, slides), οι οποίες προβάλλονται μέσω βιντεοπροβολέα ή διαφανοσκοπίου στις αίθουσες διδασκαλίας Παρουσίαση πραγματικών περιστατικών (case studies) με σκοπό την κατανόηση της πρακτικής εφαρμογής των εξεταζομένων εννοιών σε επιχειρηματικά προβλήματα Στο εργαστηριακό μέρος των μικτών μαθημάτων, οι μέθοδοι διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται είναι: Εκπαίδευση των σπουδαστών σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές εφοδιασμένους με τα απαραίτητα λογισμικά συστήματα Διαφάνειες (power point, slides), οι οποίες προβάλλονται μέσω βιντεοπροβολέα ως υποδείξεις για περαιτέρω εργαστηριακή επεξεργασία τους από τους σπουδαστές Διαδραστικοί πίνακες Διαδικασία επικαιροποίησης του περιεχομένου των μαθημάτων και των διδακτικών μεθόδων Με το υπ. αριθμ. 7/ πρακτικό συνεδρίασης του Συμβουλίου του Τμήματος, ορίστηκε η επιτροπή αναμόρφωσης του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών (ΠΠΣ) του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας του ΤΕΙ Πάτρας, η οποία έχει ήδη προβεί στην κατάθεση μιας ολοκληρωμένης πρότασης για Νέο Πρόγραμμα Σπουδών στο Τμήμα, το οποίο εγκρίθηκε από το Συμβούλιο του ΤΕΙ (Πρακτ. Συμβ. ΤΕΙ 16/ ) και εφαρμόζεται από τον Σεπτέμβριο του Ένα από τα κύρια σημεία της πρότασης αυτής είναι η επικαιροποίηση του περιεχομένου των μαθημάτων, η οποία επιτυγχάνεται με την αλλαγή του περιεχομένου ορισμένων μαθημάτων, την κατάργηση άλλων και την εισαγωγή νέων. Αναλυτικά τα βασικά σημεία περιγράφονται στην ενότητα της παρούσας έκθεσης. Οι διδακτικές μέθοδοι που ακολουθούνται συμφωνούν με αυτές που εφαρμόζονται διεθνώς και υπόκεινται σε συνεχείς επικαιροποιήσεις ανάλογα με την εξέλιξη των διδακτικών πρακτικών και της δυνατότητας ανανέωσης του υπάρχοντος εξοπλισμού, με ευθύνη των Τομέων Ποσοστό σπουδαστών που συμμετέχουν στις εξετάσεις Το ποσοστό των σπουδαστών που συμμετέχουν στις εξετάσεις διαφοροποιείται ανάλογα με τα μαθήματα και την εξεταστική περίοδο όπως φαίνεται στον πίνακα Ο μέσος όρος είναι γύρω στο 80% των σπουδαστών που δηλώνουν τα μαθήματα. Παρατηρείται βέβαια μεγαλύτερη συμμετοχή στα εργαστηριακά μαθήματα τα οποία έχουν υποχρεωτική παρακολούθηση, από αυτή που παρατηρείται στα θεωρητικά μαθήματα των οποίων η παρακολούθηση δεν είναι δεσμευτική.

49 Ποσοστά επιτυχίας των σπουδαστών στις εξετάσεις Τα ποσοστά επιτυχίας των σπουδαστών δεν μπορούν να εκτιμηθούν κατά μέσο όρο για το σύνολο των μαθημάτων, αφού υπάρχουν μαθήματα με ποσοστό επιτυχίας 25% και άλλα με 100%. Οι αποκλίσεις που παρουσιάζονται μεταξύ των μαθημάτων είναι πολύ μεγάλες, αλλά απόλυτα αιτιολογημένες από τη φύση των μαθημάτων, καθώς και από την έμφαση που δίνουν σε αυτά οι σπουδαστές. Στη διαδικασία αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, το δείγμα τους δηλώνει ότι: σε ποσοστό περίπου 35% δεν μελετούν συστηματικά την ύλη, ενώ οριακά το 30% ανταποκρίνεται συστηματικά σχεδόν το 85% δεν αφιερώνει σε εβδομαδιαία βάση ουσιαστικό χρόνο για μελέτη όπως δείχνουν τα παρακάτω διαγράμματα που παρουσιάζουν τις απαντήσεις τους στις αντίστοιχες ερωτήσεις.

50 50 Τα μικρά ποσοστά επιτυχίας που εμφανίζονται σε μαθήματα των πρώτων εξαμήνων αιτιολογούνται από την ύπαρξη μεγάλου αριθμού σπουδαστών που ουσιαστικά έχουν σταματήσει να ενδιαφέρονται ενεργά για τις σπουδές τους και αντιμετωπίζουν προβλήματα αφομοίωσης της ύλης. Τα μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας που εμφανίζονται στα μαθήματα των τελευταίων εξαμήνων αιτιολογούνται από το γεγονός ότι οι σπουδαστές συνειδητοποιούν την ανάγκη ολοκλήρωσης των σπουδών τους σε εύλογο χρονικό διάστημα. Ανάλογη διαφοροποίηση παρατηρείται και μεταξύ των θεωρητικών και εργαστηριακών μαθημάτων, όπου εκεί η κύρια αιτία είναι η υποχρεωτική ή μή παρακολούθηση Μέσος βαθμός πτυχίου Κατά το ακαδημαϊκό έτος αποφοίτησαν συνολικά 115 σπουδαστές. Το 14,8% αυτών αποφοίτησε με βαθμό πτυχίου , το 75,7% αυτών αποφοίτησε με βαθμό πτυχίου , το 9,5% αυτών αποφοίτησε με βαθμό πτυχίου , ενώ κανένας σπουδαστής δεν αποφοίτησε με βαθμό πτυχίου μεγαλύτερο του 8,50. Αναλυτικά στοιχεία για τους αποφοιτήσαντες κατά τα τρία τελευταία ακαδημαϊκά έτη, καθώς και για τα ποσοστά επί του συνόλου των αποφοιτησάντων παρουσιάζονται στον πίνακα Μέση διάρκεια σπουδών για τη λήψη πτυχίου Το Τμήμα λειτουργεί σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα τα συμπεράσματα από τη διάρκεια σπουδών για τη λήψη πτυχίου να μην είναι στατιστικά αξιοποιήσιμα. Ωστόσο, στον πίνακα καταγράφεται αναλυτικά η εξέλιξη του αριθμού αποφοίτων και η διάρκεια σπουδών τους Οργάνωση και εφαρμογή του διδακτικού έργου Γνωστοποίηση στους σπουδαστές της ύλης των μαθημάτων Πέρα από τον Οδηγό Σπουδών που διανέμεται στους σπουδαστές με την εγγραφή τους στο Τμήμα, στον οποίο περιγράφονται όλα τα μαθήματα που διδάσκονται, στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου οι διδάσκοντες γνωστοποιούν στους σπουδαστές επακριβώς την ύλη των διδακτικών ενοτήτων των μαθημάτων τους καθώς και την εξεταστέα ύλη για την επόμενη εξεταστική περίοδο με τους ακόλουθους τρόπους: Κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας στα πρώτα μαθήματα Με ανακοίνωση στην ιστοσελίδα του Τμήματος Με ενημέρωση της σελίδας του μαθήματος στην πλατφόρμα e-class Με έντυπη ανακοίνωση στο σχετικό πίνακα ανακοινώσεων της Γραμματείας του Τμήματος Περιγραφή των μαθησιακών στόχων των μαθημάτων και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα Στο υπάρχον πρόγραμμα δεν αναγράφονται αναλυτικά οι μαθησιακοί στόχοι και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, η κοινοποίηση των οποίων στους σπουδαστές γίνεται μέσω των διαλέξεων στο θεωρητικό μέρος των μαθημάτων και της ενημέρωσης που οργανώνεται με τη μορφή ημερίδας στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους.

51 51 Στην πρόταση του Νέου Προγράμματος Σπουδών, υπάρχουν αναλυτικά οι μαθησιακοί στόχοι και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα για κάθε μάθημα και θα περιληφθούν στον νέο Οδηγό Σπουδών που θα εκδοθεί Διαδικασία μέτρησης της επίτευξης των μαθησιακών στόχων των μαθημάτων Δεν υπάρχει κάποια κεντρική και αλγοριθμική διαδικασία μέτρησης της επίτευξης των μαθησιακών στόχων των μαθημάτων, η οποία να ακολουθείται συνολικά στο Τμήμα. Ο κάθε διδάσκοντας εξάγει τα σχετικά συμπεράσματα εξετάζοντας στοιχεία όπως: Η κατανομή της βαθμολογίας του μαθήματος Η απόδοση των σπουδαστών σε ενδιάμεσες αξιολογήσεις Η συμμετοχή των σπουδαστών σε projects Η παρουσίαση ολοκληρωμένων εργασιών Τήρηση του ωρολογίου προγράμματος των μαθημάτων Το ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων γνωστοποιείται στους σπουδαστές και στους διδάσκοντες πριν την έναρξη των μαθημάτων και τηρείται κατά το μέγιστο δυνατό. Γίνεται προσπάθεια ώστε όλο το διδακτικό προσωπικό του Τμήματος να δείχνει συνέπεια, συνεκτιμώντας ότι η αναβολή ή ματαίωση ενός μαθήματος θα έχει αρκετά αρνητικά αποτελέσματα όχι μόνο για το μάθημα αλλά και για τη συνολική εκπαιδευτική λειτουργία, κυρίως λόγω του διαθέσιμου ωραρίου και των ευάριθμων χώρων διδασκαλίας που δυσχεραίνουν την αναπλήρωση της διδασκαλίας χαμένων διδακτικών ενοτήτων. Στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους, ο Προϊστάμενος του Τμήματος ενημερώνει εγγράφως όλο το διδακτικό προσωπικό για τις διατάξεις που διέπουν την Εκπαιδευτική Διαδικασία του Τμήματος. Σχετικά με την τήρηση του ωρολογίου προγράμματος, στο έγγραφο αυτό προβλέπονται τα ακόλουθα: Καμία αλλαγή στην ώρα διδασκαλίας και στην αίθουσα διδασκαλίας ενός μαθήματος δεν μπορεί να γίνει χωρίς ενημέρωση και σύμφωνη γνώμη του Τμήματος. Θα πρέπει οι εκπαιδευτικοί να βρίσκονται στους χώρους των αιθουσών μερικά λεπτά πριν από την έναρξη των μαθημάτων. Σε περίπτωση απουσίας ενός διδάσκοντος, απαιτείται εκ των προτέρων ενημέρωση του Τμήματος και συνεργασία με τον Υπεύθυνο Τομέα. Για κάθε αναπλήρωση μαθήματος θα πρέπει να υπάρχει εκ των προτέρων έγγραφο αίτημα του εκπαιδευτικού προκειμένου να αποφευχθούν επικαλύψεις, προβλήματα διαθεσιμότητας των χώρων και παρακολούθησης των μαθημάτων από τους σπουδαστές. Με τη λήξη κάθε διδακτικού εξαμήνου, όλοι οι διδάσκοντες υποβάλλουν στο Τμήμα Αναφορά Πραγματοποίησης Εκπαιδευτικού Έργου (Παράρτημα 12-10) ώστε να εντοπίζονται πιθανά προβλήματα στην εφαρμογή του προγράμματος Οργάνωση και δομή του ωρολογίου προγράμματος μαθημάτων Την ευθύνη σύνταξης του ωρολογίου προγράμματος έχει η αρμόδια επιτροπή και η τελική έγκριση δίνεται από τον Προϊστάμενο του Τμήματος. Η οργάνωση και η δομή του ακολουθούν τις ακόλουθες βασικές αρχές ώστε να είναι πιο ορθολογικός ο σχεδιασμός του: Αποφυγή διδασκαλίας πολλών μαθημάτων του ίδιου εξαμήνου την ίδια ημέρα Αποφυγή ταυτόχρονης διδασκαλίας θεωρητικών μαθημάτων του ίδιου εξαμήνου Αποφυγή ταυτόχρονης διδασκαλίας εργαστηριακών μαθημάτων του ίδιου εξαμήνου, εάν δεν προσφέρονται πολλά τμήματα

52 52 Η τήρηση των παραπάνω προϋποθέσεων δεν είναι πάντοτε εφικτή, για τους κάτωθι λόγους: Μικρός αριθμός αιθουσών διδασκαλίας Μικρός αριθμός εργαστηριακών θέσεων Μεγάλος αριθμός έκτακτων συνεργατών (εργαστηριακών και επιστημονικών) Μεγάλος αριθμός σπουδαστών Βασικά εισαγωγικά Μαθήματα που διδάσκονται από μέλη ΕΠ των δύο ανώτερων βαθμίδων Στο Τμήμα υπηρετεί ένας Καθηγητής και μία Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, οι οποίοι διδάσκουν τα μαθήματα: Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι Εισαγωγή στη Στατιστική των Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Πληροφορική των Επιχειρήσεων Εισαγωγή στα Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων Σεμινάριο Τελειοφοίτων Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που διδάσκουν μαθήματα που δεν εμπίπτουν στο στενό ή ευρύτερο γνωστικό τους πεδίο Κανένα μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος δεν διδάσκει μαθήματα που δεν εμπίπτουν στο στενό ή ευρύτερο γνωστικό του πεδίο Εκπαιδευτικά βοηθήματα Είδη και αριθμός βοηθημάτων που διανέμονται στους φοιτητές Για όλα σχεδόν τα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών υπάρχει βιβλιογραφία στην ελληνική γλώσσα, η οποία καλύπτει επαρκώς το αντικείμενό τους. Οι σπουδαστές, ενώ τα προηγούμενα χρόνια ελάμβαναν δωρεάν ένα (1) σύγγραμμα ανά μάθημα το οποίο επέλεγε ο διδάσκων σε συνεργασία με τον Τομέα, κατά το τελευταίο ακαδημαϊκό έτος έχουν τη δυνατότητα επιλογής συγγράμματος από μια λίστα πολλαπλής βιβλιογραφίας, η οποία καταρτίζεται με απόφαση του Τομέα, έπειτα από πρόταση των εκπαιδευτικών. Σε περίπτωση που για κάποιο μάθημα δεν υπάρχει διαθέσιμο σύγγραμμα στην ελληνική γλώσσα, ο διδάσκων επιφορτίζεται με την υποχρέωση να διανείμει στους φοιτητές το απαραίτητο διδακτικό υλικό σε μορφή σημειώσεων. Οι περισσότεροι διδάσκοντες, κατά το τελευταίο ακαδημαϊκό έτος χρησιμοποιούν την πλατφόρμα e-class του Ιδρύματος για να κοινοποιούν στους φοιτητές επιπλέον διδακτικό υλικό, διευκρινιστικές ασκήσεις, υποδειγματικές παρουσιάσεις κ.ά Διαδικασία επικαιροποίησης των βοηθημάτων Για τα διδακτικά βοηθήματα που διανέμονται στους σπουδαστές εφαρμόζεται μια διαρκής διαδικασία επικαιροποίησής τους. Στο τέλος κάθε ακαδημαϊκού έτους, οι διδάσκοντες καταθέτουν αιτιολογημένη πρόταση για τα συγγράμματα που θα πρέπει να συμπεριληφθούν στη λίστα πολλαπλής βιβλιογραφίας για την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Οι προτάσεις συζητούνται στον αντίστοιχο Τομέα, ο οποίος καταρτίζει την τελική λίστα. Επιπλέον, οι σημειώσεις των διδασκόντων είτε είναι σε έντυπη μορφή είτε σε ηλεκτρονική, ανά έτος επικαιροποιούνται με ευθύνη των ιδίων και γνωστοποιείται η νέα μορφή τους στον αρμόδιο Τομεάρχη.

53 Διάθεση των βοηθημάτων Η διάθεση των διδακτικών συγγραμμάτων ακολουθεί τη διαδικασία διανομής που ορίζει το νομικό πλαίσιο, με αποτέλεσμα να καθυστερεί αρκετά συχνά, χωρίς ευθύνη του Τμήματος. Οι σημειώσεις των διδασκόντων είναι διαθέσιμες σε ηλεκτρονική μορφή από την αρχή των μαθημάτων, έτσι ώστε να ελαχιστοποιούνται τα προβλήματα των σπουδαστών ως προς την παροχή διδακτικού υλικού Ποσοστό της διδασκόμενης ύλης που καλύπτεται από τα βοηθήματα Τα διδακτικά βοηθήματα καλύπτουν κατά μέσο όρο πάνω από το 90% της διδασκόμενης ύλης. Οι αποκλίσεις που εμφανίζονται καλύπτονται είτε από τους διδάσκοντες με παροχή σημειώσεων είτε μέσω της βιβλιοθήκης του Ιδρύματος. Οι σπουδαστές στα πλαίσια του ερωτηματολογίου αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας δηλώνουν ότι σε ποσοστό σχεδόν 65% αναζητούν σπανίως πρόσθετο υλικό στη βιβλιοθήκη όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα που παρουσιάζει τις απαντήσεις τους στην αντίστοιχη ερώτηση Βιβλιογραφική υποστήριξη πέραν των διανεμόμενων συγγραμμάτων Όπως ήδη αναφέρθηκε, πέραν των διανεμόμενων συγγραμμάτων στα πλαίσια της πολλαπλής βιβλιογραφίας, οι σπουδαστές έχουν επιπλέον βιβλιογραφική υποστήριξη μέσω διδακτικών σημειώσεων, ηλεκτρονικών πηγών, βιβλιοθήκης, κ.ά. Ο πίνακας που ακολουθεί, προκύπτει από την επεξεργασία των απαντήσεων που έδωσαν οι σπουδαστές στα ερωτηματολόγια αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, στις ερωτήσεις (4), (5), (6) και (7), οι οποίες σχετίζονται με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών βοηθημάτων. Ο πίνακας παρουσιάζει τη μέση τιμή των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος * σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05.

54 54 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε βοήθησε στην καλύτερη κατανόηση του θέματος; 5. Τα εκπαιδευτικά βοηθήματα (βιβλίο, σημειώσεις) χορηγήθηκαν εγκαίρως; 6. Πόσο ικανοποιητικό βρίσκετε το βιβλίο ή τις σημειώσεις; 7. Πόσο εύκολα διαθέσιμη είναι η βιβλιογραφία στην δανειστική Βιβλιοθήκη του ΤΕΙ; 3,42 3,40 3,41 2,55* 2,81* 2,68 3,13 3,19 3,16 2,71* 2,84* 2,77 Συνεκτιμώντας και τα διαγράμματα του Παραρτήματος για τις αντίστοιχες ερωτήσεις, συμπεραίνουμε ότι : Περίπου το 20% των σπουδαστών θεωρεί ότι το εκπαιδευτικό υλικό ήταν ελάχιστα ικανοποιητικό και ουσιαστικά δεν βοήθησε στην κατανόηση του θέματος, ενώ αντίθετα λίγο περισσότεροι από το 50% εκτιμούν ότι το εκπαιδευτικό υλικό λειτούργησε υποστηρικτικά στη διαδικασία της μάθησης και κάλυψε τις απαιτήσεις τους. Σε ότι αφορά στην έγκαιρη χορήγηση του εκπαιδευτικού υλικού και στη διαθεσιμότητα της βιβλιογραφίας από τη Βιβλιοθήκη του ΤΕΙ, το ποσοστό των σπουδαστών που έχουν αρνητική γνώμη αγγίζει το 50% για το χειμερινό εξάμηνο, ενώ πέφτει στο 40% για το εαρινό εξάμηνο. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να επισημανθεί ότι θετική γνώμη εκφράζει μόνο το 27% των σπουδαστών Διαθέσιμα μέσα και υποδομές Αίθουσες διδασκαλίας Οι αίθουσες διδασκαλίας που διαθέτει το Τμήμα δεν επαρκούν για τις ανάγκες του, γεγονός που οδηγεί στο να γίνονται μαθήματα από τις 9.00 έως τις καθημερινά. (α) Αριθμός και χωρητικότητα Το Τμήμα διαθέτει επτά (7) αίθουσες διδασκαλίας με συνολική χωρητικότητα 600 θέσεων. Αναλυτικά η χωρητικότητα των αιθουσών είναι: Ι: 120 ατόμων, Μ1: 100 ατόμων, Μ2: 100 ατόμων, Μ3: 70 ατόμων, Μ5: 70 ατόμων, Μ6: 70 ατόμων, Μ7: 70 ατόμων. (β) Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα

55 55 Οι αίθουσες διδασκαλίας επαρκούν οριακά για την κάλυψη των αναγκών του τμήματος, ενώ η καταλληλότητά τους κρίνεται σχετικά αποδεκτή. (γ) Βαθμός χρήσης Ο βαθμός χρήσης τους στη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους αγγίζει το 75% υπολογίζοντας χρήση 14 ώρες / ημέρα (δ) Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα του υποστηρικτικού εξοπλισμού Ο υποστηρικτικός εξοπλισμός κρίνεται οριακά επαρκής και θεωρείται απαραίτητη η προμήθεια αναγκαίων εποπτικών μέσων Εκπαιδευτικά εργαστήρια Τα εκπαιδευτικά εργαστήρια που διαθέτει το Τμήμα δεν επαρκούν σε αριθμό για την κάλυψη των αναγκών του, και χρήζουν άμεσης αναβάθμισης τους εξοπλισμού τους. (α) Αριθμός και χωρητικότητα Στο τμήμα λειτουργούν 6 εξοπλισμένα εργαστήρια των 20 έως 25 θέσεων το καθένα τα οποία υποστηρίζουν την εργαστηριακή εξειδίκευση των σπουδαστών (β) Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα των χώρων Τα εργαστήρια αυτά καλύπτουν οριακά τις εκπαιδευτικές ανάγκες ενώ επηρεάζουν τον τρόπο οργάνωσης και παρουσίασης εργαστηριακών ασκήσεων. Η χρησιμοποίησή τους για την υποστήριξη της εκπαιδευτικής - εργαστηριακής λειτουργίας του τμήματος δεν αφήνει περιθώρια αξιοποίησής τους σε ερευνητικά και αναπτυξιακά έργα ενώ παράλληλα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα αναπλήρωσης χαμένων ωρών. (γ) Βαθμός χρήσης Ο βαθμός χρήσης τους είναι 85% υπολογίζοντας χρήση 14 ώρες / ημέρα. Η εντατική χρησιμοποίησή τους απαξιώνει την ποιότητα του εξοπλισμού πολύ πιο γρήγορα από τη διαδικασία ανανέωσής του. (δ) Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα του εργαστηριακού εξοπλισμού. Ο εξοπλισμός σε κάθε ένα από τα εργαστήρια είναι ο ακόλουθος: Εργαστήριο Α: 20 Υπολογιστές, 21 Καρέκλες, 20 Πάγκοι Εργασίας, 1 Γραφείο, 1 Πίνακας Μαρκαδόρου. Εργαστήριο Β: 20 Υπολογιστές, 16 Καρέκλες, 11 Πάγκοι Εργασίας, 1 Γραφείο, 1 Πίνακας Μαρκαδόρου, 1 Scanner και 1 Εκτυπωτής. Εργαστήριο Γ: 15 Υπολογιστές, 24 Καρέκλες, 12 Πάγκοι Εργασίας, 1 Γραφείο, 1 Πίνακας Μαρκαδόρου. Εργαστήριο Δ: 14 Υπολογιστές, 25 Καρέκλες, 12 Πάγκοι Εργασίας, 1 Γραφείο, 1 Πίνακας Μαρκαδόρου, 1 Scanner και 1 Εκτυπωτής. Εργαστήριο Ε: 10 Υπολογιστές, 20 Καρέκλες, 1 Εκτυπωτής, 10 Πάγκοι Εργασίας, 1 Πίνακας Μαρκαδόρου.

56 56 Εργαστήριο ΣΤ: 10 Υπολογιστές, 20 Καρέκλες, 1 Εκτυπωτής, 10 Πάγκοι Εργασίας, 1 Πίνακας Μαρκαδόρου, 1 γραφείο καθηγητή. Στα τέσσερα από αυτά απαιτείται ριζική αναβάθμιση του εξοπλισμού ενώ σε δύο ο εξοπλισμός είναι σε σχετικά καλή κατάσταση. (ε) Επάρκεια αποθηκών Στο Τμήμα υπάρχει ένας μικρός αποθηκευτικός χώρος στη Γραμματεία, ο οποίος χρησιμοποιείται ως αρχείο του Τμήματος. Δεν κρίνεται επαρκής και εξετάζεται η διαμόρφωση παλαιών κενών γραφείων εκπαιδευτικών σε χώρο αποθήκευσης αρχειακού περιεχομένου και εργαστηριακών υλικών Διαθεσιμότητα των εκπαιδευτικών εργαστηρίων για χρήση εκτός προγραμματισμένων ωρών Τα εκπαιδευτικά εργαστήρια δεν είναι διαθέσιμα προς χρήση των σπουδαστών εκτός των προγραμματισμένων ωρών κατά τις οποίες πραγματοποιούνται μαθήματα, κυρίως διότι δεν υπάρχει διαθέσιμο προσωπικό υποστήριξης μιας τέτοιας λειτουργίας Αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών ΤΠΕ στην παρουσίαση των μαθημάτων Μεγάλο ποσοστό των μαθημάτων του Τμήματος (29 σε σύνολο 40, ποσοστό 72,5%) υποστηρίζονται από την πλατφόρμα ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης του ΤΕΙ (e-class.teipat.gr). Συγκεκριμένα, το τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων κατατάσσεται στην τέταρτη θέση ανάμεσα στα τμήματα του ΤΕΙ Πάτρας, ως προς τον απόλυτο αριθμό προσφερομένων μαθημάτων (συνολικά 70 μαθήματα). Σκοπός του τμήματος είναι στο άμεσο μέλλον να καλύπτονται όλα τα μαθήματα από την πλατφόρμα ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης, τόσο στο θεωρητικό όσο και στο εργαστηριακό μέρος τους ΤΠΕ στη διδασκαλία Σε αρκετά μαθήματα (σε ποσοστό περίπου 50%) γίνεται χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) κατά την ώρα της διδασκαλίας, είτε με την προβολή διαφανειών είτε με την παρουσίαση καλών πρακτικών (case studies) μέσω βιντεο-προβολέα. Ορισμένες αίθουσες διδασκαλίες είναι εξοπλισμένες με ηλεκτρονικούς διαδραστικούς πίνακες, οι οποίοι θα αρχίσουν να χρησιμοποιούνται από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος. Σημειώνεται ότι σε όλους σχεδόν τους χώρους του Τμήματος υπάρχει ενσύρματη σύνδεση με το Δίκτυο Υψηλών Ταχυτήτων του ΤΕΙ, ενώ σε αρκετά σημεία προσφέρεται και ασύρματη σύνδεση. Ειδικότερα, υπάρχει πρόσβαση στο Δίκτυο του ΤΕΙ από όλα τα γραφεία των μελών ΕΠ του τμήματος, από τη Γραμματεία και από όλα τα Εργαστήρια του τμήματος, ενώ οι αίθουσες διδασκαλίας έχουν πρόσβαση στο Δίκτυο του ΤΕΙ μέσω ασύρματης σύνδεσης που παρέχεται από τη Βιβλιοθήκη του ΤΕΙ ΤΠΕ στην εργαστηριακή εκπαίδευση Εκτεταμένη χρήση ΤΠΕ γίνεται στην εργαστηριακή εκπαίδευση. Τα μαθήματα του τμήματος σε ποσοστό 55% διαθέτουν και εργαστηριακό μέρος, το οποίο διεξάγεται σε Εργαστήρια Πληροφορικής του τμήματος. Η εργαστηριακή εκπαίδευση αφορά στη χρήση λογισμικού, είτε γενικού σκοπού (προγράμματα αυτοματισμού γραφείου, μεταγλωττιστές, Βάσεις

57 57 Δεδομένων), είτε εξειδικευμένα προγράμματα επιχειρηματικού σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων ΤΠΕ στην αξιολόγηση των φοιτητών Η αξιολόγηση των σπουδαστών στα εργαστηριακά μαθήματα γίνεται με τη χρήση ΤΠΕ. Συγκεκριμένα, οι σπουδαστές αξιολογούνται ως προς την απόκτηση γνώσεων και την ανάπτυξη δεξιοτήτων χρήσης των προγραμμάτων για την επίτευξη των στόχων του μαθήματος ΤΠΕ στην επικοινωνία των φοιτητών με τον διδάσκοντα Η επικοινωνία των σπουδαστών με τους εκπαιδευτικούς πραγματοποιείται και με τη χρήση ΤΠΕ. Συγκεκριμένα, πέραν της χρήσης της πλατφόρμας ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης, μέσω της οποίας ανακοινώνονται στους σπουδαστές ζητήματα που αφορούν στην εκπαίδευσή τους, όλοι οι εκπαιδευτικοί του τμήματος διαθέτουν λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που κοινοποιείται στους φοιτητές, ώστε να μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί τους για εκπαιδευτικά θέματα Ύψος επενδύσεων του Τμήματος σε ΤΠΕ κατά την τελευταία πενταετία Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο εξοπλισμός των περισσοτέρων Εργαστηρίων του τμήματος είναι οριακά επαρκής και τεχνολογικά "ξεπερασμένος". Συγκεκριμένα, δύο από τα έξι εργαστήρια του τμήματος διαθέτουν ηλεκτρονικούς υπολογιστές δεκαετούς ηλικίας, πολλοί εκ των οποίων υπολειτουργούν ή και δεν λειτουργούν. Επίσης, άλλα δύο εργαστήρια είναι εξοπλισμένα με ηλεκτρονικούς υπολογιστές του 2003 και μόλις σε δύο εργαστήρια του τμήματος ο εξοπλισμός είναι σχετικά σύγχρονος (περίπου πέντε ετών). Ουσιαστικά, την τελευταία πενταετία οι επενδύσεις σε ΤΠΕ στο τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων είναι ελάχιστες και περιορίζονται στην προμήθεια συσκευών κατάδειξης (mouse) και τροφοδοτικών. Ωστόσο τα εργαστήρια καλύπτουν σε σχετικά ικανοποιητικό βαθμό τις ανάγκες εκπαίδευσης των φοιτητών - φοιτητριών, με τη συνδρομή των εκπαιδευτικών του τμήματος. Είναι γεγονός ότι ο υπολογιστικός εξοπλισμός των εργαστηρίων απαξιώνεται γρήγορα λόγω της ραγδαίας εξέλιξης της τεχνολογίας και ότι η αντικατάσταση και ανανέωσή του δεν είναι εύκολη, καθώς απαιτούνται πόροι, ανθρώπινοι και υλικοί, που δεν υπάρχουν ή δεν διατίθενται στο τμήμα. Σημειώνεται ότι το τμήμα δεν διαθέτει ούτε ένα μέλος Ε.Τ.Π. για την τεχνική υποστήριξη των εργαστηρίων (εγκατάσταση και αναβάθμιση λογισμικού, επισκευή βλαβών, αναφορά προβλημάτων, αντικατάσταση περιφερειακών συσκευών που δεν λειτουργούν κλπ.) και το ρόλο αυτό αναλαμβάνουν οι εκπαιδευτικοί των μαθημάτων Πληροφορικής του τμήματος. Γενικότερα, οι χρηματοδοτήσεις προς τα Εργαστήρια του Τμήματος είναι εξαιρετικά περιορισμένες, γεγονός που οδηγεί τα μέλη Ε.Π. που έχουν την ευθύνη λειτουργίας τους να καταφεύγουν σε λύσεις ανάγκης, που συνήθως είναι πρόσκαιρες, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες για εκπαίδευση των σπουδαστών Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων και η μεταξύ τους συνεργασία Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων στα μαθήματα Κατά τη διδασκαλία των περισσότερων θεωρητικών μαθημάτων, η προσέλευση των σπουδαστών παρουσιάζει εξαιρετικά μεγάλη διακύμανση λόγω του ότι δεν είναι υποχρεωτική η παρακολούθησή τους, επομένως ο αριθμός των παρόντων σπουδαστών εξαρτάται από το ενδιαφέρον τους για το αντικείμενο του μαθήματος, την ώρα διδασκαλίας, τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν στις εξετάσεις, κ.ά. Κατά συνέπεια, υπάρχουν θεωρητικά μαθήματα στα οποία το ακροατήριο αριθμεί κατά μέσο όρο 90 σπουδαστές και άλλα στα

58 58 οποία εμφανίζονται μόλις 10, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εξαχθεί μέση αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων. Σε κάθε περίπτωση, η συνεργασία διδασκόντων και διδασκομένων βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων στα εργαστήρια Η παρακολούθηση των εργαστηριακών μαθημάτων είναι υποχρεωτική, γεγονός που συμβάλλει στην παρουσία σχεδόν του συνόλου των εγγεγραμμένων σπουδαστών στις αίθουσες. Στα περισσότερα εργαστηριακά τμήματα, η αναλογία είναι 20 σπουδαστές ανά διδάσκοντα, η οποία με δεδομένη την ελλιπή υλικοτεχνική υποδομή των εργαστηρίων είναι αρκετά μεγάλη. Ο πίνακας που ακολουθεί, προκύπτει από την επεξεργασία των απαντήσεων που έδωσαν οι σπουδαστές στα ερωτηματολόγια αξιολόγησης μαθήματος/διδασκαλίας, στις ερωτήσεις (21), (22), (23), (24), (25) και (26), οι οποίες σχετίζονται με το εργαστηριακό μέρος της διδασκαλίας. Ο πίνακας παρουσιάζει τη μέση τιμή των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος * σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Είναι κατανοητός ο τρόπος που το Εργαστήριο σχετίζεται με τη Θεωρία του μαθήματος; 22. Το εργαστήριο βελτιώνει τη συνολική αντίληψη και γνώση για το μάθημα; 23. Πώς κρίνετε το επίπεδο δυσκολίας του εργαστηρίου για το εξάμηνό του; 24. Είναι επαρκείς οι σημειώσεις ως προς τις εργαστηριακές ασκήσεις; 25. Εξηγούνται επαρκώς οι βασικές απαιτήσεις των εργαστηριακών ασκήσεων; 26. Είναι επαρκής ο εξοπλισμός του εργαστηρίου; 3,49 3,47 3,48 3,73* 3,57* 3,64 3,42 3,46 3,44 3,61 3,55 3,58 3,72* 3,61* 3,67 2,69* 2,87* 2,78 Συνεκτιμώντας και τα διαγράμματα του Παραρτήματος για τις αντίστοιχες ερωτήσεις, συμπεραίνουμε ότι :

59 59 Μόνο το 15% των σπουδαστών θεωρεί ότι το δεν είναι κατανοητός ο τρόπος με τον οποίο το εργαστήριο σχετίζεται με τη θεωρία του μαθήματος και κατά συνέπεια δεν βελτιώνει τη συνολική αντίληψή τους, ενώ αντίθετα ποσοστό γύρω στο 60% εκτιμά ότι το εργαστήριο βελτιώνει τη συνολική αντίληψη και γνώση για το μάθημα. Το 13% θεωρεί ότι τα εργαστηριακά μαθήματα έχουν πολύ χαμηλό συντελεστή δυσκολίας, ενώ σχεδόν το 50% των σπουδαστών κρίνει τα εργαστηριακά μαθήματα ως πολύ δύσκολα για το εξάμηνο που διδάσκονται. Ποσοστό που αγγίζει το 60% δηλώνει ικανοποιημένο από την επάρκεια των σημειώσεων και των εξηγήσεων που δίνονται, ενώ μόλις το 16% εκφράζει δυσαρέσκεια. Πάνω από το 40% των σπουδαστών δηλώνει ότι ο εξοπλισμός των εργαστηρίων είναι ουσιαστικά ανεπαρκής, ενώ ικανοποίηση εκφράζει το 30%. Τα ποσοστά αυτά διαφοροποιούνται κατά το εαρινό εξάμηνο όπου παρατηρείται αύξηση του ποσοστού των σπουδαστών που αξιολογούν θετικά τον εξοπλισμό των εργαστηρίων Ώρες γραφείου για συνεργασία με τους φοιτητές Όλοι οι διδάσκοντες έχουν ανακοινώσει ώρες γραφείου για συνεργασία με τους σπουδαστές που εμφανίζονται σε ειδικούς γι' αυτό το λόγο πίνακες ανακοινώσεων που υπάρχουν έξω από τα γραφεία τους ή τη Γραμματεία του Τμήματος. Υπάρχουν διδάσκοντες που γνωστοποιούν στους σπουδαστές τις ώρες γραφείου μέσω της ιστοσελίδας τους. Αρκετοί διδάσκοντες βρίσκονται μέσω της πλατφόρμας e-class του Ιδρύματος σε συνεχή επαφή με τους σπουδαστές και συμφωνούν συνάντηση σε μέρα και ώρα κατάλληλη και για τον καθηγητή και για τον σπουδαστή, ή επιλύουν απορίες μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή. Οι δυνατότητες αυτές αξιοποιούνται σε ικανοποιητικό βαθμό από τους σπουδαστές. Παρατηρείται ότι ελάχιστοι διδάσκοντες δεν έχουν ανακοινώσει ώρες γραφείου για συνεργασία με τους σπουδαστές με κύριο επιχείρημα ότι όταν είχαν δεν χρησιμοποιούνταν από τους σπουδαστές Σύνδεση της διδασκαλίας με την έρευνα Εκπαίδευση των σπουδαστών στην ερευνητική διαδικασία Η εκπαίδευση των σπουδαστών στην ερευνητική διαδικασία, όπως για παράδειγμα στην αναζήτηση και χρήση βιβλιογραφίας, είναι κύριο μέλημα του διδακτικού προσωπικού και πραγματώνεται καθ όλη τη διάρκεια σπουδών με αυξανόμενη βαρύτητα ανά εξάμηνο. Ουσιαστικά μπορεί να κωδικοποιηθεί σε τρία στάδια: Στα πρώτα έξι (6) εξάμηνα σπουδών, γίνεται μέσω εργασιών (ατομικών ή ομαδικών) που αναλαμβάνουν οι σπουδαστές μια πρώτη επαφή τους με την ερευνητική διαδικασία κυρίως στο επίπεδο της βιβλιογραφικής αναζήτησης. Οι εργασίες αυτές μπορεί να έχουν προαιρετικό ή υποχρεωτικό χαρακτήρα, ανάλογα με το μάθημα, και να επηρεάζουν ή όχι την τελική βαθμολογία των σπουδαστών. Στο έβδομο (7) εξάμηνο, οι σπουδαστές μέσω του μαθήματος Σεμινάριο Τελειοφοίτων ασκούνται όχι μόνο στην αναζήτηση και επισκοπική χρήση της βιβλιογραφίας αλλά και στη συγγραφή εργασιών με επιστημονικά κριτήρια. Στο όγδοο (8) εξάμηνο, η εκπόνηση της Πτυχιακής Εργασίας ολοκληρώνει την εκπαίδευσή τους, αφού αποτελεί ένα ολοκληρωμένο έργο σύνθεσης, διεξαγωγής, ολοκλήρωσης, συγγραφής, παρουσίασης και δημοσίευσης ερευνητικού αποτελέσματος Δυνατότητα συμμετοχής σπουδαστών σε ερευνητικά έργα Μέχρι τώρα, στα ερευνητικά έργα στα οποία συμμετείχαν μέλη του εκπαιδευτικού δυναμικού του Τμήματος υπήρχε μικρή συμμετοχή σπουδαστών. Πρόθεσή μας είναι σε μελλοντικά έργα, κυρίως σε αυτά που προτείνουν ή συντονίζουν μέλη Ε.Π. του Τμήματος να

60 60 ενισχυθεί η συμμετοχή σπουδαστών, οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν σημαντικά ιδιαίτερα στον τομέα των Πληροφοριακών Συστημάτων και των Νέων Τεχνολογιών Συνεργασίες με εκπαιδευτικά κέντρα του εσωτερικού και του εξωτερικού και με το κοινωνικό σύνολο Το Τμήμα αναπτύσσει συνεργασίες με εκπαιδευτικά κέντρα του εξωτερικού στα πλαίσια του προγράμματος ERASMUS. Η τελευταία Διμερής Συμφωνία (Bilateral Agreements) με ευρωπαϊκό ίδρυμα στα πλαίσια της κινητικότητας σπουδαστών μέσω του προγράμματος ERASMUS, ήταν με το Γερμανικό Πανεπιστήμιο TECHNISCHE FACHHOCHSCHULE WILDAU, D WILDAU 01, κατά το ακαδημαϊκό έτος Κινητικότητα του διδακτικού προσωπικού και των φοιτητών Στρατηγικός σχεδιασμός του Τμήματος σχετικά με την κινητικότητα των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας Δεν υπάρχει στρατηγικός σχεδιασμός του Τμήματος σχετικά με την κινητικότητα των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας λόγω αυξημένων διοικητικών υποχρεώσεων και λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων που θα επέτρεπαν την κινητικότητα μεταξύ ακαδημαϊκών μονάδων της Ελλάδας και του εξωτερικού σε ερευνητικό επίπεδο Συμφωνίες που έχουν συναφθεί για την ενίσχυση της κινητικότητας του διδακτικού προσωπικού ή/και των σπουδαστών Η κινητικότητα ενισχύεται μόνο μέσω του προγράμματος ERASMUS Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που μετακινήθηκαν προς άλλα Ιδρύματα στο πλαίσιο ακαδημαïκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Κατά την τελευταία πενταετία, μόνο ένα μέλος ΕΠ του Τμήματος έχει μετακινηθεί προς άλλα Ιδρύματα στο πλαίσιο ακαδημαïκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων μέσω του προγράμματος ERASMUS. Συγκεκριμένα, ο καθηγητής Εφαρμογών Δρ. Αριστείδης Μπακάλης έχει παρουσιάσει την ακόλουθη κινητικότητα: 23/2/ /2/2009, University of East London 30/3/2009-3/4/2009, University of Durham Mέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού άλλων Ιδρυμάτων που μετακινήθηκαν προς το Τμήμα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Κανένα μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού άλλων Ιδρυμάτων δεν μετακινήθηκε προς το Τμήμα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία. 1 Στην Ενότητα 11, δεν βρίσκεται συμπληρωμένος ο Πίνακας 11-8 διότι κανένα μέλος του Τμήματος δεν συμμετέχει σε Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα Σπουδών

61 Σπουδαστές του Τμήματος που μετακινήθηκαν προς άλλα Ιδρύματα στο πλαίσιο ακαδημαïκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Κατά την τελευταία πενταετία, δύο (2) σπουδαστές του Τμήματος μετακινήθηκαν προς άλλα Ιδρύματα στο πλαίσιο ακαδημαïκών δραστηριοτήτων, μέσω του προγράμματος ERASMUS. Συγκεκριμένα ένας σπουδαστής μετακινήθηκε από έως σε Πανεπιστήμιο της Γερμανίας, όπου πραγματοποίησε την Πτυχιακή Εργασία του, και μία σπουδάστρια μετακινήθηκε στη Γερμανία όπου πραγματοποίησε την Πρακτική Άσκησή της Σπουδαστές άλλων Ιδρυμάτων που μετακινήθηκαν προς το Τμήμα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Δεν υπάρχουν σπουδαστές άλλων Ιδρυμάτων που μετακινήθηκαν προς το Τμήμα στο πλαίσιο ακαδημαϊκών/ερευνητικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία πενταετία Διαδικασίες αναγνώρισης του εκπαιδευτικού έργου που πραγματοποιήθηκε σε άλλο Ίδρυμα Δεν υπάρχουν θεσμοθετημένες διαδικασίες αναγνώρισης του εκπαιδευτικού έργου που πραγματοποιήθηκε σε άλλο Ίδρυμα από μέλη του Τμήματος Λειτουργία και στελέχωση του κεντρικού Γραφείου Διεθνών / Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και των συνδέσμων τους Το Κεντρικό Γραφείο Διεθνών / Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων λειτουργεί σε επίπεδο Ιδρύματος και το Τμήμα συνεργάζεται μαζί του κυρίως στα πλαίσια του προγράμματος ERASMUS. Η μέχρι τώρα συνεργασία χαρακτηρίζεται ικανοποιητική Ενέργειες για την προβολή και ενημέρωση της ακαδημαϊκής κοινότητας για τα προγράμματα κινητικότητας Το Τμήμα οργανώνει στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους μια ημερίδα στην οποία οι σπουδαστές ενημερώνονται για διάφορα θέματα του Τμήματος και γενικότερα του Ιδρύματος και της λειτουργίας του, μεταξύ των οποίων είναι και η ενημέρωση για τα προγράμματα κινητικότητας. Επίσης, με απόφαση Προέδρου ΤΕΙ (24/11/2008) έχει οριστεί ως Υπεύθυνος Προγράμματος ERASMUS - ECTS ο Καθηγητής Εφαρμογών του Τμήματος Δρ. Αριστείδης Μπακάλης, στον οποίο απευθύνονται τα μέλη του Τμήματος για οποιαδήποτε πληροφορία θέλουν Εκδηλώσεις για τους εισερχόμενους σπουδαστές από άλλα Ιδρύματα Όποτε υπάρχουν σπουδαστές από άλλα Ιδρύματα, το Τμήμα οργανώνει εκδηλώσεις ενημέρωσής τους και ορίζει υπεύθυνο καθηγητή για όλη τη διάρκεια παραμονής τους στο Τμήμα Υποστήριξη εισερχομένων σπουδαστών Οι εισερχόμενοι σπουδαστές υποστηρίζονται καθ όλη τη διάρκεια παραμονής τους στο Τμήμα από: Τον αρμόδιο Σύμβουλο - Καθηγητή Τη Γραμματεία του Τμήματος Τον Προϊστάμενο του Τμήματος

62 Μαθήματα που διδάσκονται σε ξένη γλώσσα για εισερχόμενους αλλοδαπούς σπουδαστές Το Τμήμα έχει τη δυνατότητα να διδάξει όλα τα προσφερόμενα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών και στην αγγλική γλώσσα, έπειτα από αιτιολογημένη πρόταση της ομάδας μαθημάτων, κυρίως σε περίπτωση που υπάρχει σπουδαστής ο οποίος αδυνατεί να παρακολουθήσει κάποιο μάθημα στην ελληνική γλώσσα. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα διδασκαλίας μερικών μαθημάτων και στη γαλλική γλώσσα, εάν αυτό είναι αναγκαίο Πρόσθετη (από το Τμήμα ή/και το Ίδρυμα) οικονομική ενίσχυση των φοιτητών και των μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού που λαμβάνουν μέρος στα προγράμματα κινητικότητας Τα μέλη του Τμήματος συμμετέχουν στο πρόγραμμα ERASMUS, το οποίο συντονίζεται από το Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων του ΤΕΙ Πάτρας, το οποίο έχει και την ευθύνη για την οικονομική ενίσχυση των συμμετεχόντων. Οι υποτροφίες Erasmus αποτελούν συμβολή στην κάλυψη των πρόσθετων δαπανών που συνεπάγονται οι σπουδές και η παραμονή στο εξωτερικό και όχι κάλυψη των παγίων δαπανών του σπουδαστή (αυτές στις οποίες υποβάλλεται κατά την διάρκεια των σπουδών του στην Ελλάδα). Το ύψος των υποτροφιών Erasmus διαφοροποιείται αναλόγως της χώρας υποδοχής και καθορίζεται κάθε φορά από την Εθνική Αρχή του προγράμματος, που είναι το ΙΚΥ. Επιπλέον, το Τ.Ε.Ι. Πάτρας ενισχύει με το ποσό των 200 ευρώ εφάπαξ τους φοιτητές Erasmus για να καλύψουν τα έξοδα μετακίνησης τους στο εξωτερικό Προώθηση στο Τμήμα της ιδέας της κινητικότητας σπουδαστών και μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού και της Ευρωπαϊκής διάστασης γενικότερα Το Τμήμα διοργανώνει στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους μια ημερίδα ενημέρωσης των σπουδαστών, στην οποία γίνεται εκτενής αναφορά στα προγράμματα κινητικότητας και τονίζονται τα οφέλη που προκύπτουν από τη συμμετοχή των σπουδαστών σε αυτά. Ο ακαδημαϊκός υπεύθυνος του προγράμματος ERASMUS στο Τμήμα συζητά με τους σπουδαστές, όποτε αυτοί το επιθυμούν, και τους δίνει τις απαραίτητες πληροφορίες για τα συνεργαζόμενα ιδρύματα. Το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος λειτουργεί με το σύστημα πιστωτικών μονάδων ECTS, που διευκολύνει την κινητικότητα των σπουδαστών καθώς αναγνωρίζεται πλήρως το έργο που επιτελούν σε άλλο Ίδρυμα. Με την ολοκλήρωση των σπουδών, ο κάθε σπουδαστής λαμβάνει και το Παράρτημα Διπλώματος στα ελληνικά και στα αγγλικά, στο οποίο αναφέρονται πρόσθετες πληροφορίες για τις σπουδές του που περιλαμβάνουν και την κινητικότητα που επέδειξε, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει τόσο σε επίπεδο μεταπτυχιακών σπουδών όσο και στην αγορά εργασίας. Η προώθηση της ιδέας της κινητικότητας του ακαδημαϊκού προσωπικού γίνεται μέσω συνεργασιών και παρουσίας σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια. Επίσης σε εκδηλώσεις του Τ.Ε.Ι. Πάτρας και μέσω της ιστοσελίδας του γίνεται συνεχής ενημέρωση όχι μόνο σε πρακτικά ζητήματα αλλά και για τη θεωρητική προώθηση της Ευρωπαϊκής διάστασης Έλεγχος της ποιότητας της κινητικότητας του ακαδημαϊκού προσωπικού Η ποιότητα της κινητικότητας του ακαδημαϊκού προσωπικού ελέγχεται αρχικά μέσω του εντύπου που υπογράφεται από το ΤΕΙ Πάτρας και το Ίδρυμα υποδοχής, όπου γνωστοποιείται ο λόγος μετακίνησης και το έργο που θα επιτελεσθεί. Με την επιστροφή στο

63 63 Τμήμα, το κάθε μέλος Ε.Π. καταθέτει μία έκθεση απολογισμού στην οποία περιγράφεται αναλυτικά η ακαδημαϊκή παρουσία του στο εξωτερικό, και η οποία συζητείται στα πλαίσια του ευρύτερου απολογισμού δραστηριοτήτων στην αρμόδια γενική συνέλευση.

64 64 5. Ερευνητικό έργο Στην ενότητα αυτή το Τμήμα αναλύει και αξιολογεί την ποιότητα του επιτελούμενου σε αυτό ερευνητικού έργου, απαντώντας σε μια σειρά ερωτήσεων που αντιστοιχούν επακριβώς στα κριτήρια αξιολόγησης που περιγράφονται στο έντυπο «Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Ανάλυση κριτηρίων Διασφάλισης Ποιότητας Ακαδημαϊκών Μονάδων» Έκδοση 2.0, Ιούλιος 2007, ΑΔΙΠ, Αθήνα Η προαγωγή της έρευνας στο πλαίσιο του Τμήματος Ερευνητική πολιτική του Τμήματος Δεν υπάρχει θεσμοθετημένη ερευνητική πολιτική στο Τμήμα, αλλά όλα τα μέλη Ε.Π. ανάλογα με τα επιστημονικά τους ενδιαφέροντα προσπαθούν με ουσιαστικά μηδενική υποστήριξη να προωθήσουν την έρευνα με στόχο την ανάπτυξη και προβολή του Τμήματος. Οι στόχοι που έχουν τεθεί είναι: δραστηριοποίηση όλων των μελών του εκπαιδευτικού προσωπικού σε ερευνητικούς τομείς συμμετοχή και του έκτακτου εκπαιδευτικού προσωπικού στην έρευνα στα πλαίσια του Τμήματος δραστηριοποίηση των σπουδαστών σε ερευνητικές δραστηριότητες μέσω εργασιών υποβολή προτάσεων για εμπλουτισμό του εργαστηριακού εξοπλισμού οργάνωση ημερίδων και συνεδρίων για την προώθηση των ερευνητικών στόχων του Τμήματος σύναψη ερευνητικών συνεργασιών με ιδρύματα και φορείς του εσωτερικού και του εξωτερικού κατάθεση πρότασης για δημιουργία μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών Παρακολούθηση της υλοποίησης της ερευνητικής πολιτικής του Τμήματος Υπάρχει έγκριση των ερευνητικών προγραμμάτων που υποβάλλουν τα μέλη ΕΠ του Τμήματος από το Συμβούλιο του Τμήματος. Επίσης, η διαδικασία υλοποίησής τους ελέγχεται από τον Ειδικό Λογαριασμό του Ιδρύματος. Σε ότι αφορά στις ερευνητικές δραστηριότητες των μελών ΕΠ, κατατίθεται στο τέλος κάθε ακαδημαϊκού έτους σχετικός απολογισμός πεπραγμένων στον Προϊστάμενο, ο οποίος ανακοινώνεται στη Γενική Συνέλευση και διαβιβάζεται αρμοδίως Δημοσιοποίηση του απολογισμού υλοποίησης της ερευνητικής πολιτικής του Τμήματος Το Ίδρυμα αναλαμβάνει σε κεντρικό επίπεδο τη σύνταξη επιστημονικής επετηρίδας, η οποία αναρτάται στην κεντρική ιστοσελίδα του Κίνητρα για τη διεξαγωγή έρευνας στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας Το Τμήμα δεν έχει τη δυνατότητα να παράσχει οικονομικά κίνητρα στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας για τη διεξαγωγή έρευνας, επομένως τα μόνα κίνητρα που υπάρχουν είναι η ακαδημαϊκή τους εξέλιξη, για την οποία απαιτείται ερευνητικό έργο ανάλογου επιπέδου και τα προγράμματα που συντονίζει το Ίδρυμα ή το Υπουργείο.

65 Ενημέρωση του ακαδημαϊκού προσωπικού για δυνατότητες χρηματοδότησης της έρευνας Το ακαδημαϊκό προσωπικό ενημερώνεται κυρίως με ανακοινώσεις προερχόμενες από την Επιτροπή Ερευνών, ανακοινώσεις σε επίπεδο Ιδρύματος που αναρτώνται στην ιστοσελίδα του ΤΕΙ, σε έντυπη μορφή στον πίνακα ανακοινώσεων της Γραμματείας του Τμήματος και διανέμονται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με ευθύνη του Ιδρύματος. Διοργανώνονται επίσης και συναντήσεις ενημέρωσης, οι οποίες θα πρέπει να γίνονται πιο συχνά Υποστήριξη της ερευνητικής διαδικασίας Οι χώροι που διατίθενται για γραφεία Ε.Π. επαρκούν οριακά. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 7 γραφεία για 8 μέλη Ε.Π. Σε γενικές γραμμές, οι συνθήκες διδασκαλίας, έρευνας και εργασίας χρειάζονται βελτίωση, ενώ είναι απαραίτητη η προσθήκη χώρων και εξοπλισμού, με δεδομένο ότι το επιστημονικό πεδίο των μελών του Τμήματος απαιτεί πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας σύγχρονα υπολογιστικά συστήματα Θεσμοθετημένες από το Τμήμα υποτροφίες έρευνας Δυστυχώς δεν υπάρχουν θεσμοθετημένες υποτροφίες έρευνας. Οι κύριοι λόγοι γι αυτό είναι το χαμηλό επίπεδο χρηματοδότησης των ΤΕΙ, ο μεγάλος αριθμός σπουδαστών και η έλλειψη θεσμικής κατοχύρωσης της ερευνητικής διαδικασίας Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στο εσωτερικό του Τμήματος Τα ερευνητικά αποτελέσματα γνωστοποιούνται στο εσωτερικό του Τμήματος μέσω συναντήσεων των διδασκόντων και συνεργασιών που έχουν δημιουργηθεί είτε στα πλαίσια ομάδων μαθημάτων, είτε κοινών ερευνητικών ενδιαφερόντων Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων εκτός Τμήματος, στην ελληνική και διεθνή ακαδημαϊκή και επιστημονική κοινότητα Η Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων εκτός Τμήματος, στην ελληνική και διεθνή ακαδημαϊκή και επιστημονική κοινότητα, γίνεται μέσω δημοσιεύσεων σε διεθνή περιοδικά και συμμετοχή με επιστημονικές ανακοινώσεις σε συνέδρια τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στο τοπικό και εθνικό κοινωνικό περιβάλλον Η Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στο τοπικό και εθνικό κοινωνικό περιβάλλον γίνεται πάλι μέσω δημοσιεύσεων σε διεθνή περιοδικά και συμμετοχή με επιστημονικές ανακοινώσεις σε συνέδρια στο εσωτερικό, δελτία τύπου σε εφημερίδες και διοργάνωση ημερίδων.

66 Ερευνητικά προγράμματα και έργα που εκτελούνται στο Τμήμα Ερευνητικά προγράμματα και δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη κατά την τελευταία πενταετία Κατά την τελευταία πενταετία, τα μέλη του Τμήματος έχουν συμμετάσχει είτε ως Επιστημονικοί Υπεύθυνοι, είτε ως ερευνητές και μέλη της επιστημονικής ομάδας, σε δώδεκα (12) ερευνητικά προγράμματα υπό την αιγίδα διάφορων ελληνικών ή ευρωπαϊκών φορέων. Πλήρης πίνακας των έργων αυτών παρατίθεται στο Παράρτημα Ποσοστό μελών ΕΠ που αναλαμβάνει ερευνητικές πρωτοβουλίες Το 50% των μελών ΕΠ του Τμήματος αναλαμβάνει ερευνητικές πρωτοβουλίες με στόχο την προώθηση των ερευνητικών ενδιαφερόντων όλων των μελών του Τμήματος και την αναβάθμιση του έργου του Συμμετοχή εξωτερικών συνεργατών ή/και μεταδιδακτορικών ερευνητών στα ερευνητικά προγράμματα Στα έργα για τα οποία Επιστημονικού Υπεύθυνοι είναι μέλη Ε.Π. του Τμήματος, συμμετέχουν κατά κανόνα και εξωτερικοί συνεργάτες, μερικοί από τους οποίους έχουν και σχέση με το Ίδρυμα. Ανάλογα με τις προϋποθέσεις που θέτει το κάθε πρόγραμμα, καθορίζεται η σύσταση της ερευνητικής ομάδας, με στόχο την ευρύτερη δυνατή επιστημονική πληρότητα Διαθέσιμες ερευνητικές υποδομές Αριθμός και χωρητικότητα ερευνητικών εργαστηρίων Στο Τμήμα υπάρχουν 6 εκπαιδευτικά εργαστήρια, τα οποία περιγράφονται αναλυτικά στην ενότητα της παρούσας έκθεσης, τα οποία διατίθενται σχεδόν αποκλειστικά για την εκπαιδευτική διαδικασία με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν ερευνητικά εργαστήρια διαθέσιμα στο ακαδημαϊκό προσωπικό για την διεξαγωγή επιστημονικής έρευνας. Έχει κατατεθεί (αρ. πρακτ. 2/ ) ολοκληρωμένη πρόταση δημιουργίας ερευνητικού εργαστηρίου Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και Λήψης Αποφάσεων. Η πρόταση παρατίθεται στο Παράρτημα Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα των χώρων ερευνητικών εργαστηρίων Ουσιαστικά δεν διατίθενται χώροι ερευνητικών εργαστηρίων, αλλά τα μέλη του Τμήματος χρησιμοποιούν ατομικά μέσα για την προαγωγή της έρευνας. Επομένως κρίνεται απαραίτητη η άμεση λειτουργία δύο νέων ερευνητικών εργαστηρίων και η προμήθεια του ακόλουθου εξοπλισμού: Κέντρο Λήψης Αποφάσεων: 20 Υπολογιστές, 2 Εκτυπωτές, 1 Σαρωτής (Scanner), 1 Σύστημα Αδιαλείπτου Παροχής Ρεύματος (UPS), 1 Data Video Projector. Εργαστήριο Επιχειρηματικότητας: 20 Υπολογιστές, 2 Εκτυπωτές, 1 Σαρωτής (Scanner), 1 Σύστημα Αδιαλείπτου Παροχής Ρεύματος (UPS), 1 Data Video Projector.

67 Επιστημονικές δημοσιεύσεις των μελών Ε.Π. του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία Το σύνολο των επιστημονικών δημοσιεύσεων των μελών Ε.Π. του Τμήματος, παρουσιάζεται αναλυτικά στον Πίνακα Σε γενικές γραμμές η ερευνητική δραστηριότητα κρίνεται ικανοποιητική με δεδομένη την απουσία στήριξης της ερευνητικής δραστηριότητας, τις δυσκολίες που εμφανίζονται στις μετακινήσεις προσωπικού για ερευνητικούς σκοπούς και τη μη ύπαρξη μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στο Τμήμα. Η πλειοψηφία των δημοσιεύσεων σε επιστημονικά περιοδικά, γίνεται σε περιοδικά τα οποία είναι καταχωρημένα σε διεθνείς βάσεις δεδομένων και αναγνωρισμένα από την επιστημονική κοινότητα, ακολουθώντας τη διαδικασία της επιστημονικής κρίσης Βιβλία/μονογραφίες που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν δημοσίευσαν βιβλία/μονογραφίες Εργασίες που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος (α) Σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δημοσίευσαν συνολικά 16 εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές. (β) Σε επιστημονικά περιοδικά χωρίς κριτές Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν δημοσίευσαν εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά χωρίς κριτές. (γ) Σε Πρακτικά επιστημονικών συνεδρίων με κριτές Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δημοσίευσαν συνολικά 14 εργασίες σε Πρακτικά επιστημονικών συνεδρίων με κριτές. (δ) Σε Πρακτικά επιστημονικών συνεδρίων χωρίς κριτές Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν δημοσίευσαν εργασίες σε Πρακτικά επιστημονικών συνεδρίων χωρίς κριτές Κεφάλαια που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος σε συλλογικούς τόμους Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δημοσίευσαν συνολικά 1 κεφάλαιο σε συλλογικό τόμο Άλλες εργασίες που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δημοσίευσαν συνολικά 1 εργασία μη εμπίπτουσα στις προηγούμενες κατηγορίες.

68 Ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια που δεν εκδίδουν Πρακτικά και έκαναν τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος (α) Σε συνέδρια με κριτές Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν έκαναν ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια με κριτές που δεν εκδίδουν Πρακτικά. (β) Σε συνέδρια χωρίς κριτές Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν έκαναν ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια χωρίς κριτές που δεν εκδίδουν Πρακτικά Βαθμός αναγνώρισης της έρευνας που γίνεται στο Τμήμα από τρίτους Ο πίνακας περιέχει αναλυτικά τα στοιχεία που αναλύονται στην ενότητα αυτή. Τα αποτελέσματα κρίνονται ικανοποιητικά για το αντικείμενο των μελών του Τμήματος Ετεροαναφορές (citations) που υπάρχουν σε δημοσιεύσεις μελών Ε.Π. του Τμήματος Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία έχουν συνολικά 10 ετεροαναφορές σε δημοσιευμένες εργασίες τους Αναφορές του ειδικού ή του επιστημονικού τύπου που έγιναν σε ερευνητικά αποτελέσματα μελών Ε.Π. του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία Κατά την τελευταία πενταετία δεν υπήρξαν αναφορές του ειδικού ή του επιστημονικού τύπου που έγιναν σε ερευνητικά αποτελέσματα μελών του Τμήματος Βιβλιοκρισίες για βιβλία μελών Ε.Π. του Τμήματος που έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά Για τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν έχουν δημοσιευθεί βιβλιοκρισίες Συμμετοχές μελών Ε.Π. του Τμήματος σε επιτροπές επιστημονικών συνεδρίων κατά την τελευταία πενταετία Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία είχαν συνολικά 7 συμμετοχές σε επιτροπές επιστημονικών συνεδρίων Συμμετοχές μελών Ε.Π. του Τμήματος σε συντακτικές επιτροπές επιστημονικών περιοδικών Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν είχαν συμμετοχές σε συντακτικές επιτροπές επιστημονικών περιοδικών.

69 Προσκλήσεις μελών Ε.Π. του Τμήματος από άλλους ακαδημαϊκούς / ερευνητικούς φορείς για διαλέξεις/παρουσιάσεις κλπ. κατά την τελευταία πενταετία Τα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν είχαν πρόσκληση από άλλους ακαδημαϊκούς / ερευνητικούς φορείς για διαλέξεις Μέλη Ε.Π. του Τμήματος που έχουν διατελέσει κριτές σε επιστημονικά περιοδικά Δύο μέλη Ε.Π. του Τμήματος έχουν διατελέσει κριτές σε 5 περιοδικά, συνολικά 17 φορές Διπλώματα ευρεσιτεχνίας που απονεμήθηκαν σε μέλη Ε.Π. του Τμήματος Στα μέλη του Τμήματος κατά την τελευταία πενταετία δεν έχουν απονεμηθεί διπλώματα ευρεσιτεχνίας Ερευνητικές συνεργασίες του Τμήματος (α) Υπάρχουν ερευνητικές συνεργασίες με άλλες ακαδημαϊκές μονάδες του Ιδρύματος, και συγκεκριμένα με το Τμήμα Διοίκησης της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας. (β) Υπάρχουν ερευνητικές συνεργασίες με φορείς και Ιδρύματα του εσωτερικού, και συγκεκριμένα με: το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πάτρας το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών και Αεροναυπηγών του Πανεπιστημίου Πάτρας το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Πάτρας το Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πάτρας το ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ (γ) Δεν υπάρχουν ερευνητικές συνεργασίες με φορείς και ιδρύματα του εξωτερικού, αλλά έχουν υποβληθεί προτάσεις για ερευνητικά έργα σε συνεργασία με ερευνητές εκτός Ελλάδας Διακρίσεις και βραβεία ερευνητικού έργου που έχουν απονεμηθεί σε μέλη του Τμήματος Στα μέλη του Τμήματος δεν έχουν απονεμηθεί διακρίσεις και βραβεία ερευνητικού έργου Βαθμός συμμετοχής των σπουδαστών στην έρευνα Μέχρι τώρα, στα ερευνητικά έργα στα οποία συμμετείχαν μέλη του εκπαιδευτικού δυναμικού του Τμήματος υπήρχε μικρή συμμετοχή σπουδαστών. Πρόθεσή μας είναι σε μελλοντικά έργα, κυρίως σε αυτά που προτείνουν ή συντονίζουν μέλη Ε.Π. του Τμήματος να ενισχυθεί η συμμετοχή σπουδαστών οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν σημαντικά ιδιαίτερα στον τομέα των Πληροφοριακών Συστημάτων και των Νέων Τεχνολογιών.

70 70 6. Σχέσεις με κοινωνικούς / πολιτιστικούς / παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς Το Τμήμα δεν έχει αναπτύξει συνεργασίες σε επιστημονικό επίπεδο με κοινωνικούς / πολιτιστικούς / παραγωγικούς φορείς. Στα πλαίσια όμως του στρατηγικού σχεδιασμού στοχεύει: στην Οργάνωση ημερίδων και διαλέξεων (2-4 ημερίδες ανά έτος) στο πλαίσιο ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και της εξωστρέφειας (ΕΣΠΑ) από στελέχη της ακαδημαϊκής κοινότητας (ερευνητές, μέλη Δ.Ε.Π. & Ε.Π.) και από στελέχη επιχειρήσεων, με σκοπό την ενημέρωση της ακαδημαϊκής κοινότητας και ιδιαίτερα των σπουδαστών για τις σύγχρονες εξελίξεις και δραστηριότητες στη σύνδεση έρευνας και διδασκαλίας με παρουσίαση των ερευνητικών δραστηριοτήτων του τμήματος, απασχόληση φοιτητών σε ερευνητικά προγράμματα, οργάνωση ημερίδων και σεμιναρίων με στελέχη ερευνητικών και ακαδημαϊκών φορέων και επιχειρήσεων για την παρουσίαση των ερευνητικών δραστηριοτήτων τους, αξιοποίηση ερευνητικού εξοπλισμού στη διδασκαλία και τα εργαστήρια κλπ. στη σύνδεση με την αγορά εργασίας. Οργάνωση ημερίδων και σεμιναρίων με στελέχη της αγοράς εργασίας για την παρουσίαση των δραστηριοτήτων τους, δημιουργία ευκαιριών πρακτικής άσκησης κλπ. στη δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης της επαγγελματικής πορείας των αποφοίτων και της δημιουργίας διαδικασίας ανατροφοδότησης των αιτημάτων τους για συγκεκριμένες γνώσεις και δεξιότητες για τη βελτίωση του προγράμματος σπουδών

71 71 7. Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης Στην ενότητα αυτή το Τμήμα αναλύει κριτικά και αξιολογεί την ποιότητα της στρατηγικής ακαδημαϊκής ανάπτυξής του, απαντώντας σε μια σειρά ερωτήσεων που αντιστοιχούν επακριβώς στα κριτήρια αξιολόγησης που περιγράφονται στο έντυπο «Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Ανάλυση κριτηρίων Διασφάλισης Ποιότητας Ακαδημαϊκών Μονάδων» Έκδοση 2.0, Ιούλιος 2007, ΑΔΙΠ, Αθήνα Η στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος Διαδικασία διαμόρφωσης συγκεκριμένου βραχυ-μεσοπρόθεσμου σχεδίου ανάπτυξης Στο Τμήμα έχει σχηματιστεί ομάδα εργασίας με αντικείμενο την υποβολή πρότασης για τη στρατηγική ανάπτυξη σε τετραετή βάση. Συνολικά η διαδικασία αυτή κρίνεται ιδιαίτερα επιτυχής, διότι η ομάδα έχει ήδη καταθέσει την ολοκληρωμένη πρότασή της, κάποια σημεία της οποίας έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται. Η βάση του στρατηγικού σχεδιασμού είναι το γεγονός ότι η τάση που αναπτύσσεται στο επιχειρησιακό περιβάλλον κινείται προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης των επιχειρησιακών πληροφοριακών πολιτικών πέρα από τον σημερινό έλεγχο ευαίσθητων πληροφοριών και να περιλάβει τις κατευθυντήριες γραμμές που χρειάζεται η επιχείρηση για το management των πόρων εκείνων που αφορούν σε τέσσερις τομείς - επιχειρησιακές λειτουργίες: i. Τον προγραμματισμό και τον έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας ii. Τον προγραμματισμό και τη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων iii. Τον προγραμματισμό marketing και των πωλήσεων iv. Τον χρηματοοικονομικό προγραμματισμό Το μεγαλύτερο μέρος των κατευθυντήριων γραμμών του management αφορά πια στο πώς γίνεται ο προγραμματισμός και όχι στο τι θα προγραμματιστεί. Η μεθοδολογική επάρκεια είναι τώρα περισσότερο αναγκαία λόγω του ευρύτερου φάσματος πληροφοριών που διαχειρίζονται οι διαδικασίες προγραμματισμού. Μια από τις λειτουργίες της επιχειρησιακής πολιτικής είναι ο προσδιορισμός των αλγορίθμων - μοντέλων επιχειρησιακού σχεδιασμού και των χαρακτηριστικών του απαιτούμενου εξοπλισμού. Στη συνέχεια, είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν έτσι οι σχετικές διαδικασίες ώστε να κατευθύνεται η απασχόληση των προγραμματιστικών και πληροφοριακών πόρων σε δραστηριότητες σχετικές με τους στόχους της επιχείρησης. Στην τελική της μορφή, η πολιτική επιχειρησιακού προγραμματισμού και η πληροφοριακή πολιτική μιας επιχείρησης θα πρέπει να περιλαμβάνει: Υποδομή σε μοντέλα επεξεργασίας πληροφοριών και επιχειρησιακού προγραμματισμού Υποδομή πληροφοριακών πόρων Διαδικασίες ροής πληροφοριών Κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό

72 72 Τα στοιχεία αυτά είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη και υλοποίηση των επιχειρησιακών σχεδίων σε μεσομακροπρόθεσμη βάση. Σύμφωνα με την πρόταση της ομάδας εργασίας, οι βασικοί άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθεί η ανάπτυξη του Τμήματος είναι οι ακόλουθοι: Ανάπτυξη Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων Αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών Βελτίωση των μεθόδων διδασκαλίας της θεωρίας και των εργαστηρίων Ενίσχυση των υποδομών και του εξοπλισμού Σχεδιασμός και υλοποίηση προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών Συμμετοχή σε προγράμματα κινητικότητας (Erasmus, Leonardo) Ενίσχυση των δραστηριοτήτων e-learning Ανάπτυξη Ερευνητικών Δραστηριοτήτων Ενίσχυση των υπαρχουσών ερευνητικών υποδομών Αναβάθμιση της έρευνας και ανάπτυξη ερευνητικών συνεργασιών Ανάπτυξη κτηριακών υποδομών Διαμόρφωση αναγκαίων χώρων Μελέτη - κατασκευή κτηριακών εγκαταστάσεων Διαδικασία παρακολούθησης του σχεδίου ανάπτυξης Η διαδικασία παρακολούθησης του σχεδίου στρατηγικής ανάπτυξης βρίσκεται υπό την εποπτεία του Προϊσταμένου του Τμήματος, ο οποίος σε συνεργασία με τους Τομεάρχες ελέγχει σε εξαμηνιαία βάση την πορεία εκτέλεσής του και προβαίνει στις απαραίτητες διορθωτικές παρεμβάσεις λαμβάνοντας υπόψη και την επικρατούσα κοινωνικο-οικονομική συγκυρία. Ήδη κάποιοι από τους στόχους έχουν επιτευχθεί ή βρίσκονται σε στάδιο ολοκλήρωσης. Ενδεικτικά αναφέρουμε την αναμόρφωση του Προγράμματος Σπουδών που έχει ήδη αναλυθεί στην παρούσα έκθεση και την ενίσχυση των δραστηριοτήτων e-learning στα πλαίσια της οποίας τα ακόλουθα είναι σε στάδιο ολοκλήρωσης: Ενημέρωση του δικτυακού τόπου του τμήματος με αναλυτικές πληροφορίες για το Πρόγραμμα Σπουδών (περίγραμμα μαθημάτων, εκπαιδευτικοί στόχοι, προσδοκώμενα αποτελέσματα, χρονοδιάγραμμα διδασκαλίας, διδάσκοντες) Ανάρτηση στο δικτυακό τόπο του τμήματος εκπαιδευτικού υλικού που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο πτυχιακών εργασιών του τμήματος για παροχή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Ένταξη όλων των μαθημάτων του Προγράμματος Σπουδών στην πλατφόρμα e-class, με ενσωμάτωση της διδακτέας ύλης, του χρονοδιαγράμματος εκπαίδευσης, της προτεινόμενης βιβλιογραφίας, των διδασκόντων, εργαστηριακών ασκήσεων, εκπαιδευτικού υλικού, ανακοινώσεων, κλπ.

73 73 Ανάπτυξη νέου εκπαιδευτικού υλικού για εξ αποστάσεως εκπαίδευση και διασύνδεση με το δικτυακό τόπο του τμήματος Διαδικασία δημοσιοποίησης του σχεδίου ανάπτυξης και των αποτελεσμάτων του Το σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης έχει ήδη γνωστοποιηθεί στη διοίκηση του Ιδρύματος και σε όλα τα μέλη του Τμήματος, ενώ τα αποτελέσματά του ανακοινώνονται τόσο στις συνελεύσεις του Τμήματος στα πλαίσια απολογισμού πεπραγμένων, όσο και μέσω των ημερίδων που οργανώνονται Συμμετοχή της ακαδημαϊκής κοινότητας στη διαμόρφωση και παρακολούθηση της υλοποίησης, και στη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των αναπτυξιακών στρατηγικών Η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση και παρακολούθηση της υλοποίησης και στη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των αναπτυξιακών στρατηγικών Απαιτούμενα για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό της ακαδημαϊκής ανάπτυξης στοιχεία και δείκτες Το Τμήμα συγκεντρώνει τα απαιτούμενα για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό της ακαδημαϊκής του ανάπτυξης στοιχεία και δείκτες μέσω: του διδακτικού προσωπικού έρευνας σε αντίστοιχα Τμήματα της Ελλάδας και του εξωτερικού συγκριτική αξιολόγηση των ακαδημαϊκών λειτουργιών του Προσπάθειες του Τμήματος προκειμένου να προσελκύσει μέλη ακαδημαϊκού προσωπικού υψηλού επιπέδου Στους άμεσους στόχους του Τμήματος είναι η προκήρυξη θέσεων Ε.Π., ώστε να διευρυνθεί η ερευνητική δυναμική του Τμήματος Προγραμματισμός προσλήψεων και εξελίξεων μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού Ο προγραμματισμός προσλήψεων και εξελίξεων μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού συνδέεται με το σχέδιο ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος, σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται η πλήρωση των θέσεων που διαθέτει βάσει οργανογράμματος το Τμήμα. Ειδικότερα, προβλέπεται η προκήρυξη τεσσάρων θέσεων βαθμίδας Αναπληρωτή Καθηγητή σε βάθος τετραετίας. Σε ότι αφορά στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή, το Τμήμα θα ήθελε άμεσα να προκηρύξει μία θέση. Οι άλλες δύο διαθέσιμες θέσεις προβλέπεται να καλυφθούν αργότερα. Σε ότι αφορά, τέλος, στη βαθμίδα του Καθηγητή Εφαρμογών, το Τμήμα διαθέτει τέσσερις θέσεις, οι οποίες αναμένεται να καλυφθούν σε ορίζοντα τριετίας Σπουδαστές ανά έτος και προέλευσή τους ανά τρόπο εισαγωγής Το Τμήμα δηλώνει σε κάθε ακαδημαϊκό έτος ότι μπορεί να δεχτεί 200 σπουδαστές. Η κατανομή των σπουδαστών ανά έτος και η προέλευσή τους ανά τρόπο εισαγωγής παρουσιάζονται αναλυτικά στους πίνακες και

74 Προσπάθειες του Τμήματος προκειμένου να προσελκύσει σπουδαστές υψηλού επιπέδου Από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος, το Τμήμα σχεδιάζει να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα ενημέρωσης των μαθητών του Λυκείου στα πλαίσια του ΣΕΠ αρχίζοντας από τα σχολεία της Δυτικής Ελλάδας. Το πρόγραμμα θα στηρίζεται σε τρεις βασικούς άξονες: Τη δημιουργία ενός φυλλαδίου, το οποίο θα διανεμηθεί στα σχολεία της Δυτικής Ελλάδας, με ενημερωτικό περιεχόμενο σχετικά με τις σπουδές στο Τμήμα και τα επαγγελματικά δικαιώματα του πτυχιούχου. Επισκέψεις σε σχολεία, ομιλίες και συζήτηση με τους μαθητές. Προβολή του Τμήματος και των δραστηριοτήτων του μέσω των τοπικών μέσων ενημέρωσης. Ήδη, κατά το ακαδημαϊκό έτος οργανώθηκε μια πρώτη προβολή του Τμήματος μέσω του τηλεοπτικού σταθμού «Αχελώος TV». Επίσης, η δημιουργία του νέου ιστότοπου του Τμήματος, ο σχεδιασμός του οποίου βρίσκεται σε τελικό στάδιο, θα συμβάλλει στην ευρύτερη προβολή των θετικών στοιχείων. Εξετάζεται και η δυνατότητα επικοινωνίας μέσω διαδικτύου με σχολικές επιτροπές, Συλλόγους μαθητών και Συλλόγους γονέων, ώστε να επεκταθεί η προβολή του Τμήματος και πέρα από τα σχολεία της Δυτικής Ελλάδας. Βασικός στόχος αυτής της προσπάθειας είναι η γνωστοποίηση των δεξιοτήτων που αποκτά ο πτυχιούχος και των επαγγελματικών προοπτικών που έχει, ώστε να προσελκύσει το Τμήμα σπουδαστές υψηλού επιπέδου Διαδικασία διαμόρφωσης στρατηγικής ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος Η διαδικασία διαμόρφωσης στρατηγικής ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος έχει αρθρωθεί στον Τετραετή Ακαδημαϊκό - Αναπτυξιακό Προγραμματισμό και ακολουθείται η διαδικασία υλοποίησής της, όπως και στα υπόλοιπα Τμήματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Το Τμήμα ανταποκρίθηκε άμεσα και ενεργά στη σύνταξη του τετραετούς ακαδημαϊκού - αναπτυξιακού προγραμματισμού, παρά ταύτα, δυστυχώς δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση από την πλευρά της Πολιτείας.

75 75 8. Διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές Στην ενότητα αυτή, το Τμήμα αναλύει κριτικά και αξιολογεί την ποιότητα των διοικητικών υπηρεσιών και των υποδομών του, απαντώντας σε μια σειρά ερωτήσεων που αντιστοιχούν επακριβώς στα κριτήρια αξιολόγησης που περιγράφονται στο έντυπο «Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Ανάλυση κριτηρίων Διασφάλισης Ποιότητας Ακαδημαϊκών Μονάδων» Έκδοση 2.0, Ιούλιος 2007, ΑΔΙΠ, Αθήνα Αποτελεσματικότητα των διοικητικών και τεχνικών υπηρεσιών Στελέχωση και οργάνωση της Γραμματείας του Τμήματος Η γραμματεία του Τμήματος είναι στελεχωμένη με τρία (3) άτομα και στεγάζεται στο ισόγειο του κεντρικού κτηρίου του Τμήματος. Το διοικητικό προσωπικό της Γραμματείας αποτελούν οι: Όλγα Ζαχαροπούλου, κατηγορία Τ.Ε., Προϊσταμένη Γραμματείας Αλέξανδρος Μίχας, κατηγορία Δ.Ε., υπάλληλος Γραμματείας Παναγιώτης Σουβαλιώτης, κατηγορία Δ.Ε., υπάλληλος Γραμματείας Είναι σαφές ότι η στελέχωση της Γραμματείας είναι ελλιπής για το φόρτο εργασίας που της αναλογεί, ενώ η χρήση του διαδικτύου και των υπηρεσιών ηλεκτρονικής γραμματείας προσπαθούν να βελτιώσουν την εξυπηρέτηση των εμπλεκομένων. Απαραίτητη θεωρείται η αύξηση του προσωπικού διοικητικής υποστήριξης με άτομα εκπαιδευμένα στη χρήση νέων τεχνολογιών για την κάλυψη άμεσων αναγκών. Οι δύο τομείς του Τμήματος δεν διαθέτουν γραμματειακή υποστήριξη Παρεχόμενες υπηρεσίες και ωράριο λειτουργίας της Γραμματείας Η Γραμματεία λειτουργεί καθημερινά για το εκπαιδευτικό προσωπικό και τις υπηρεσίες του Ιδρύματος, ενώ εξυπηρετεί τους σπουδαστές τρεις ημέρες εβδομαδιαίως από τις έως τις Οι παρεχόμενες υπηρεσίες και το ωράριο λειτουργίας της Γραμματείας του Τμήματος κρίνονται αποτελεσματικά για την εξυπηρέτηση των αναγκών του διδακτικού προσωπικού, ενώ σε ότι αφορά την εξυπηρέτηση των σπουδαστών παρατηρούνται δυσκολίες και καθυστερήσεις λόγω του φόρτου εργασίας Συνεργασία των διοικητικών υπηρεσιών του Τμήματος με την κεντρική διοίκηση του Ιδρύματος Οι διοικητικές υπηρεσίες του Τμήματος συνεργάζονται ικανοποιητικά με όλα τα όργανα της κεντρικής διοίκησης του Ιδρύματος. Η οργάνωση και το ωράριο λειτουργίας της Βιβλιοθήκης, κρίνονται οριακά ικανοποιητικά, διότι πεποίθηση του Τμήματος είναι ότι μια ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη θα έπρεπε να είναι ανοικτή από τις 9.00 έως τις καθημερινά, γεγονός που είναι αδύνατο λόγω της έλλειψης προσωπικού. Οι υπηρεσίες πληροφόρησης που παρέχονται από την κεντρική διοίκηση του Ιδρύματος καλύπτουν τις ανάγκες όλων των μελών του Τμήματος.

76 Στελέχωση και οργάνωση των Εργαστηρίων ή/και Σπουδαστηρίων του Τμήματος Στο Τμήμα δεν υπάρχουν θεσμοθετημένα Εργαστήρια / Σπουδαστήρια. Ωστόσο, έχει κατατεθεί (αρ. πρακτ. 2/ ) ολοκληρωμένη πρόταση δημιουργίας ερευνητικού εργαστηρίου Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και Λήψης Αποφάσεων. Η πρόταση παρατίθεται στο Παράρτημα Υποστήριξη των υποδομών και υπηρεσιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών του Τμήματος Στο Τμήμα δεν υπηρετεί μέλος Ε.Τ.Π. για την κάλυψη των εργαστηριακών αναγκών, οι οποίες κατά τα δύο τελευταία ακαδημαϊκά έτη καλύπτονταν από τον κ. Ιωάννη Γκαδόλο, αποσπασμένο Εκπαιδευτικό της Β βάθμιας εκπαίδευσης. Το Τμήμα έχει προτείνει (αρ. πρακτ. 3/ ) στο Συμβούλιο του ΤΕΙ την προκήρυξη μίας (1) θέσης ΕΤΠ για τις εργαστηριακές ανάγκες των Τομέων Μαθημάτων «Σχεδιασμού και Λήψης Αποφάσεων» και «Πληροφοριακών Συστημάτων», ειδικότητας «Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων» και ελλείψει αυτής, ειδικότητας «Πληροφορικής» Πώς κρίνετε τις υπηρεσίες σπουδαστικής μέριμνας; Η σπουδαστική μέριμνα είναι κατά κύριο λόγο αρμοδιότητα του Ιδρύματος, και μόνο υποστηρικτικά προς αυτό λειτουργούν οι δομές του Τμήματος Ο θεσμός του Συμβούλου Καθηγητή Ο θεσμός του Συμβούλου Καθηγητή έχει καθιερωθεί από το άρθρο 12 του Κεφ. Δ του Νόμου 3549, και έκτοτε στο Τμήμα ορίζεται Σύμβουλος Καθηγητής κάποιος από τα μέλη ΕΠ του Τμήματος. Μέχρι τώρα Σύμβουλοι Καθηγητές έχουν διατελέσει οι: Δρ. Απόστολος Ραφαηλίδης, Επίκουρος Καθηγητής Γεώργιος Κακαρελίδης, Καθηγητής Εφαρμογών Για το θεσμό του Συμβούλου Καθηγητή υπάρχει και διανέμεται σχετικός οδηγός στους σπουδαστές. Στόχος του θεσμού του Συμβούλου Καθηγητή είναι να δοθεί η δυνατότητα σε κάθε σπουδαστή / σπουδάστρια να δημιουργήσει «γέφυρα άμεσης αλληλεπιδραστικής επικοινωνίας» με τους υπεύθυνους για την εκπαίδευσή του καθηγητές. Με τον τρόπο αυτό, κάθε σπουδαστής γνωρίζει από πού να αντλήσει αξιόπιστη πληροφόρηση για κάθε θέμα που τον απασχολεί σχετικά με τις προσωπικές του αξίες και στόχους και την εναρμόνισή τους, τόσο στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της σχολής και του ιδρύματος, όσο και με το γενικότερο πλαίσιο της ένταξής του στην κοινωνία ως νέου επιστήμονα. Επιπλέον, η πληροφόρηση που αποκτούν οι Σύμβουλοι Καθηγητές στα πλαίσια της συμβουλευτικής διαδικασίας βοηθά στην κατανόηση των προβλημάτων που αφορούν στο πρόγραμμα σπουδών και την εν γένει λειτουργία της Σχολής και στην επίλυσή τους μέσω των αρμόδιων οργάνων. Αναλυτικότερα, ο Σύμβουλος Καθηγητής: Παρακολουθεί την πρόοδο του σπουδαστή στα πλαίσια του προγράμματος σπουδών και συνεργάζεται μαζί του προκειμένου να παίρνει τις καταλληλότερες αποφάσεις που θα μεγιστοποιήσουν το μαθησιακό αποτέλεσμα και θα ελαχιστοποιήσουν τον απαιτούμενο χρόνο.

77 77 Βοηθά στην επιλογή των κατάλληλων μαθημάτων για την ικανοποίηση των ειδικών ακαδημαϊκών απαιτήσεων που προσαρμόζονται καλύτερα στους βραχυχρόνιους και μακροχρόνιους στόχους (π.χ. μεταπτυχιακές σπουδές) του κάθε σπουδαστή. Κατευθύνει το σπουδαστή σε άλλους φορείς και υπηρεσίες του ιδρύματος που μπορούν να βοηθήσουν με διάφορους τρόπους, όπως εγγραφές, οικονομική βοήθεια, στέγαση, υγειονομική περίθαλψη, αθλητισμό, επαγγελματική αποκατάσταση κλπ. Στόχος του Τμήματος είναι η ενδυνάμωση του μέτρου του Συμβούλου Καθηγητή, αφενός μέσω καλύτερης ενημέρωσης των καθηγητών για διαδικασίες και δυνατότητες (συνέδρια κλπ.) και αφετέρου μέσω της προτροπής προς τους φοιτητές για τη μαζικότερη συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία Πρόσβαση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Η πρόσβαση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών υποστηρίζεται αποτελεσματικά, κυρίως μέσω του Κέντρου Διαχείρισης Δικτύων του ΤΕΙ, των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της βιβλιοθήκης και του παρεχόμενου εξοπλισμού. Σε κάθε μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας έχει διατεθεί ηλεκτρονικός εξοπλισμός και χώρος γραφείου με δυνατότητα ενσύρματης σύνδεσης στο Διαδίκτυο, ενώ σχεδόν σε όλους τους χώρους του Ιδρύματος υπάρχει η δυνατότητα ασύρματης σύνδεσης. Το Κέντρο Διαχείρισης Δικτύων, παρέχει σε κάθε μέλος του Τμήματος τον προσωπικό του λογαριασμό για τις αντίστοιχες υπηρεσίες οι οποίες, εκτός από παροχή διεύθυνσης ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και υποστήριξής της, προσφέρουν πρόσβαση σε επιστημονικές βάσεις δεδομένων τόσο μέσα από τους χώρους του Ιδρύματος όσο και με διαδικασία απομακρυσμένης πρόσβασης. Η βιβλιοθήκη του Ιδρύματος δίνει επίσης τη δυνατότητα σύνδεσης με το δίκτυο άλλων Πανεπιστημιακών βιβλιοθηκών και ηλεκτρονικών βάσεων επιστημονικών δεδομένων, ώστε να διευκολύνεται η υποστήριξη της ερευνητικής εργασίας Υπηρεσία υποστήριξης των εργαζόμενων φοιτητών Δεν υπάρχει διαδικασία υποστήριξης των εργαζόμενων σπουδαστών, απλά τους παρέχονται διευκολύνσεις ως προς την κατάρτιση του ατομικού τους ωρολογίου προγράμματος Υπηρεσία υποστήριξης των περισσότερο αδύναμων φοιτητών και εκείνων που δεν ολοκληρώνουν εμπρόθεσμα τις σπουδές τους Δεν υπάρχει υπηρεσία υποστήριξης των περισσότερο αδύναμων φοιτητών και εκείνων που δεν ολοκληρώνουν εμπρόθεσμα τις σπουδές τους Παροχή υποτροφιών Δεν υπάρχει θεσμοθετημένο σύστημα παροχής υποτροφιών Πολιτική του Τμήματος για την ομαλή ένταξη των νεοεισερχόμενων στο Τμήμα σπουδαστών Με την έναρξη κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου διοργανώνεται από το Τμήμα μία ημερίδα ενημέρωσης των νεοεισερχομένων σπουδαστών, στην οποία παρουσιάζεται αναλυτικά η δομή του προγράμματος, οι υποχρεώσεις των σπουδαστών και τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Ενημερώνονται για τη λειτουργία των διοικητικών υπηρεσιών του Τμήματος, το θεσμό του Συμβούλου Καθηγητή, τα προγράμματα κινητικότητας και γενικότερα σε επίπεδο Ιδρύματος για τη λειτουργία της βιβλιοθήκης και των υπηρεσιών πληροφορικής και επικοινωνίας, για τη φοιτητική μέριμνα και για όποια άλλη πληροφορία θεωρείται χρήσιμη για την ομαλή ένταξή τους στο Τμήμα και στο ακαδημαϊκό περιβάλλον. Οι πληροφορίες παρέχονται από τους υπευθύνους των ανάλογων υπηρεσιών (Διευθυντής ΣΔΟ, Προϊστάμενος Τμήματος, Προϊσταμένη Γραμματείας, Υπεύθυνος Βιβλιοθήκης κ.ά.).

78 Συμμετοχή των σπουδαστών στη ζωή του Τμήματος και του Ιδρύματος Οι σπουδαστές συμμετέχουν ενεργά σε όλα τα όργανα διοίκησης, όπου θεσμικά παρέχεται η δυνατότητα αυτή. Δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εκδηλώσεις που διοργανώνει το Τμήμα, ενώ η επικοινωνία τους σε προσωπικό επίπεδο με όλα τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος είναι συνεχής Υποστήριξη των αλλοδαπών σπουδαστών που μετακινούνται προς το Τμήμα Το Τμήμα δεν έχει τη δυνατότητα έκτακτων παροχών πέρα από αυτές που τους προσφέρει το Ίδρυμα. Η μόνη επιπλέον διευκόλυνση είναι η δυνατότητα διδασκαλίας όλων των μαθημάτων στην αγγλική γλώσσα, εάν δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τις διαλέξεις στα ελληνικά Υποδομές πάσης φύσεως που χρησιμοποιεί το Τμήμα Επάρκεια και ποιότητα των τεκμηρίων της βιβλιοθήκης Το Τμήμα δεν έχει δική του βιβλιοθήκη αλλά εξυπηρετείται από την Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΤΕΙ Πάτρας που διαθέτει αρκετά βιβλία σχετικά με το αντικείμενο σπουδών του Τμήματος, τα οποία όμως δεν καλύπτουν τις ερευνητικές ανάγκες των μελών Ε.Π. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η δυνατότητα ηλεκτρονικής πρόσβασης σε εκδοτικούς οίκους μέσω της Κοινοπραξίας Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (HEALink) Επάρκεια και ποιότητα κοινόχρηστου τεχνικού εξοπλισμού Στο τμήμα λειτουργούν 6 εξοπλισμένα εργαστήρια των 20 έως 25 θέσεων το καθένα, τα οποία υποστηρίζουν την εργαστηριακή εξειδίκευση των σπουδαστών. Τα εργαστήρια αυτά καλύπτουν οριακά τις εκπαιδευτικές ανάγκες, ενώ επηρεάζουν τον τρόπο οργάνωσης και παρουσίασης εργαστηριακών ασκήσεων. Η χρησιμοποίησή τους για την υποστήριξη της εκπαιδευτικής - εργαστηριακής λειτουργίας του τμήματος δεν αφήνει περιθώρια αξιοποίησής τους σε ερευνητικά και αναπτυξιακά έργα, ενώ παράλληλα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα αναπλήρωσης χαμένων ωρών. Ο βαθμός χρήσης τους είναι 85% υπολογίζοντας χρήση 14 ώρες / ημέρα. Η εντατική χρησιμοποίησή τους απαξιώνει την ποιότητα του εξοπλισμού πολύ πιο γρήγορα από τη διαδικασία ανανέωσής του Επάρκεια και ποιότητα χώρων και εξοπλισμού σπουδαστηρίων Στο Τμήμα δεν υπάρχουν σπουδαστήρια Επάρκεια και ποιότητα γραφείων διδασκόντων Οι χώροι που διατίθενται για γραφεία Ε.Π. επαρκούν οριακά. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 7 γραφεία για 8 μέλη Ε.Π. Επίσης, δεν υπάρχει χώρος που να στεγάζει προσωρινά το έκτακτο προσωπικό του τμήματος και στις περισσότερες περιπτώσεις η επαφή με τους σπουδαστές γίνεται στους διαδρόμους. Σε γενικές γραμμές οι συνθήκες διδασκαλίας, έρευνας και εργασίας χρειάζονται βελτίωση, ενώ είναι απαραίτητη η προσθήκη χώρων και εξοπλισμού. Ο εξοπλισμός των γραφείων δεν είναι ικανοποιητικός για το υφιστάμενο προσωπικό. Μάλιστα σε 4 εξ αυτών η έλλειψη δικτύου Internet και τηλεφώνου τα καθιστά μη λειτουργικά.

79 79 Δεν υπάρχει επίσης η δυνατότητα στέγασης των νέων συναδέλφων που θα προκύψουν από τις νέες προκηρύξεις Επάρκεια και ποιότητα χώρων Γραμματείας Τμήματος Η Γραμματεία του Τμήματος στεγάζεται στο ισόγειο του Κτηρίου του Τμήματος σε έναν ενιαίο χώρο, στον οποίο δεν υπάρχει η δυνατότητα διαχωρισμού των θέσεων εργασίας. Ένα από τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζει η Γραμματεία είναι η έλλειψη αποθηκευτικών χώρων για το αρχείο, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε έναν πολύ μικρό εσωτερικό χώρο Επάρκεια και ποιότητα χώρων συνεδριάσεων Το Τμήμα δεν διαθέτει χώρο συνεδριάσεων, με αποτέλεσμα μέχρι τώρα οι συνεδριάσεις / συναντήσεις να πραγματοποιούνται είτε στο γραφείο του Προϊσταμένου είτε σε μία αίθουσα του Τμήματος ανάλογα με τον αριθμό των συμμετεχόντων. Στα σχέδια του Τμήματος είναι η δημιουργία και λειτουργία αίθουσας συνεδριάσεων πολλαπλών χρήσεων (άνω των 20 θέσεων) που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες συνεδριάσεων των οργάνων του τμήματος, σεμιναριακών μαθημάτων και διαλέξεων, ερευνητικών συναντήσεων, παρουσιάσεων εργασιών και πτυχιακών κλπ. Ο εξοπλισμός που απαιτείται περιλαμβάνει εξοπλισμό γραφείου (καρέκλες, γραφείο συνεδριάσεων, πίνακας μαρκαδόρου, βιντεοπροβολέας κλπ.), ηχητικό και ακουστικό εξοπλισμό (μικρόφωνα, ηχεία), εξοπλισμό καταγραφής (κάμερα, αλληλεπιδραστικός πίνακας). Επίσης θα προσφέρονται δυνατότητες ζωντανής μετάδοσης στο Διαδίκτυο (προμήθεια λογισμικού) Επάρκεια και ποιότητα υποδομών ΑΜΕΑ Από τη Τμήμα καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για ισότιμη μεταχείριση ατόμων διαφορετικού φύλου, διαφορετικής εθνικότητας και γλώσσας καθώς και Α.Μ.Ε.Α. Ιδιαίτερα για τα Α.Μ.Ε.Α., έχει προβλεφθεί από το ίδρυμα η προσβασιμότητα των χώρων εκπαίδευσης του Τ.Ε.Ι., ενώ βασικός στόχος του τμήματος για την επόμενη τετραετία είναι η δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού (τόσο έντυπου, όσο και ηλεκτρονικού) προσαρμοσμένου στις ανάγκες και ιδιαιτερότητες των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Ειδικά για το Τμήμα πρέπει να σημειωθεί ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης Α.Μ.Ε.Α. στις περισσότερες από τις αίθουσες διδασκαλίας των θεωρητικών μαθημάτων. Για την αντιμετώπιση του θέματος, το Τμήμα στοχεύει στην τοποθέτηση ενός ανελκυστήρα στη μία από τις δυο κλίμακες του κτηρίου Πρόσβαση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας σε υποδομές και εξοπλισμό του Ιδρύματος Όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Τμήματος έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση σε όλες τις υποδομές και τον εξοπλισμό του Ιδρύματος Βαθμός αξιοποίησης νέων τεχνολογιών από τις διάφορες υπηρεσίες του Τμήματος (πλην εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου) Λειτουργίες του Τμήματος που υποστηρίζονται από ΤΠΕ Το τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων διαθέτει ιστότοπο ( που καλύπτει σε ικανοποιητικό βαθμό τις ανάγκες πληροφόρησης φοιτητών - φοιτητριών, διδασκόντων, διοικητικού προσωπικού, αλλά και άλλων ενδιαφερομένων (π.χ. ενδιαφερομένων για φοίτηση). Στον ιστότοπο είναι δυνατόν να

80 80 ανευρεθούν πληροφορίες σχετικά με το Πρόγραμμα Σπουδών, τις δραστηριότητες του τμήματος, τα βιογραφικά στοιχεία των μελών Ε.Π., αλλά και των επιστημονικών και εργαστηριακών συνεργατών του τμήματος, καθώς και άλλες πληροφορίες. Τέσσερα από τα οκτώ μέλη Ε.Π. διαθέτουν δική τους ιστοσελίδα που είναι προσβάσιμη από τον ιστότοπο του τμήματος. Σημειώνεται, επίσης, ότι όλες οι ανακοινώσεις και οι προκηρύξεις του Τμήματος αναρτώνται στον ιστότοπο του τμήματος, αλλά και στον ιστότοπο του ΤΕΙ Πάτρας ( Συγκεκριμένα, οι ανακοινώσεις που αναρτώνται στον ιστότοπο του τμήματος αφορούν στο ωρολόγιο πρόγραμμα και στο πρόγραμμα εξετάσεων, στα θέματα πτυχιακών εργασιών και τη διαδικασία ανάθεσής τους, στις επιχειρήσεις πρακτικής άσκησης, σε ευκαιρίες απασχόλησης, αλλά και σε έκτακτα γεγονότα (συνελεύσεις, συνέδρια, κλπ.). Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί προηγμένες εφαρμογές υποστήριξης της εκπαίδευσης μέσω του Διαδικτύου στο πλαίσιο πτυχιακών εργασιών. Συγκεκριμένα, αναπτύχθηκε εκπαιδευτικό υλικό ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης για σειρά μαθημάτων του τμήματος, υπηρεσίες ηλεκτρονικής Γραμματείας (δήλωση συμμετοχής σε εργαστηριακές ομάδες, δήλωση θεμάτων πτυχιακών εργασιών, forum συζητήσεων μεταξύ φοιτητών κλπ.). Οι εφαρμογές αυτές, μαζί με το υλικό που παρέχεται μέσω της πλατφόρμας ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης του ΤΕΙ, θα ενσωματωθούν στον ιστότοπο του τμήματος, ώστε αυτός να αποτελεί ένα κεντρικό σημείο αναφοράς όλων των δραστηριοτήτων του τμήματος. Έχουν ήδη αρχίσει να εφαρμόζονται Τεχνολογίες Πληροφορικής στη λειτουργία της Γραμματείας του Τμήματος, οι οποίες προσφέρονται κυρίως στα ακόλουθα: Ηλεκτρονική κατάθεση βαθμολογιών από τους εκπαιδευτικούς Ηλεκτρονική δήλωση μαθημάτων Ηλεκτρονική δήλωση συγγραμμάτων Ηλεκτρονική πρόσβαση των σπουδαστών σε προσωπικά στοιχεία τους, όπως για παράδειγμα η αναλυτική βαθμολογία τους Ηλεκτρονικές αιτήσεις Το σύστημα βέβαια παρουσιάζει αδυναμίες και δεν καλύπτει πλήρως τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του εκπαιδευτικού προσωπικού και των σπουδαστών, αλλά η προαγωγή της χρήσης των Τ.Π.Ε. αποτελεί μία από τις βασικές δράσεις του Τμήματος για την επόμενη τετραετία, καθώς η χρήση τους αποτελεί και έναν από τους βασικούς στόχους του Προγράμματος Σπουδών του. Το Τμήμα θα επεκταθεί στη μαζικότερη χρησιμοποίηση των Τ.Π.Ε. τόσο στην εκπαιδευτική διαδικασία, όσο και στην εσωτερική του οργάνωση, ενώ στοχεύει στο να παρέχει σύγχρονες και αποτελεσματικές υποδομές τόσο στο διδακτικό και διοικητικό προσωπικό, όσο και στους σπουδαστές Λειτουργίες του Τμήματος υποστηριζόμενες από ΤΠΕ που χρησιμοποιούνται από τις διοικητικές υπηρεσίες, τους φοιτητές και το ακαδημαϊκό προσωπικό Όλα τα μέλη του Τμήματος (διοικητικό προσωπικό, σπουδαστές, διδακτικό προσωπικό) χρησιμοποιούν υπηρεσίες που υποστηρίζονται από Τεχνολογίες Πληροφορικής κατά το μέγιστο δυνατό. Ειδικότερα, το προσωπικό της Γραμματείας έχει διευκολυνθεί κυρίως διότι μειώθηκε το πλήθος των εντύπων που χρησιμοποιούσε για τη λειτουργία της διοικητικής υποστήριξης, και ως ένα βαθμό έχει ήδη επιτευχθεί η αποσυμφόρηση των Γραμματειών από τις ουρές που δημιουργούνται στις θυρίδες (ιδιαιτέρως κατά την περίοδο δηλώσεων μαθημάτων) και η καλύτερη χρήση του χρόνου που αφιερώνει το προσωπικό στην επικοινωνία με τους σπουδαστές. Η πλειοψηφία των σπουδαστών χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες του Internet, υλοποιώντας την εξυπηρέτηση και την αλληλεπίδραση με την γραμματεία χωρίς φυσική παρουσία στο χώρο του ΤΕΙ. Αξιοποιούν κυρίως τη δυνατότητα να κάνουν δηλώσεις μαθημάτων, να ελέγχουν τα

81 81 στοιχεία που τους αφορούν (βαθμολογία μαθημάτων, κλπ.) και να κάνουν αιτήσεις προς τη Γραμματεία. Το διδακτικό προσωπικό ανταποκρίνεται πλήρως στην εισαγωγή των Τεχνολογιών Πληροφορικής και στη χρήση τους για τη διευκόλυνση των διοικητικών εργασιών Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος που διαθέτουν ιστοσελίδα στο διαδίκτυο Τέσσερα από τα οκτώ μέλη ΕΠ του Τμήματος διαθέτουν προσωπική ιστοσελίδα στο διαδίκτυο. Συγκεκριμένα, οι κάτωθι: Δρ. Ιωάννης Μητρόπουλος, Καθηγητής. Η σελίδα του βρίσκεται στη διεύθυνση Δρ. Ιωάννης Κουτσονίκος, Επίκουρος Καθηγητής. Η σελίδα του βρίσκεται στη διεύθυνση Δρ. Απόστολος Ραφαηλίδης, Επίκουρος Καθηγητής. Η σελίδα του βρίσκεται στη διεύθυνση Δρ. Αριστείδης Μπακάλης, Καθηγητής Εφαρμογών. Η σελίδα του βρίσκεται στη διεύθυνση Τα περισσότερα μέλη του Τμήματος παρέχουν πληροφορίες και επικοινωνούν με τους σπουδαστές μέσω της πλατφόρμας e-class του Ιδρύματος Ανανέωση του ιστότοπου του Τμήματος στο διαδίκτυο Υπάρχει συνεχής ανανέωση του ιστότοπου του Τμήματος, η οποία κυρίως αναφέρεται σε: Άμεση ανάρτηση ανακοινώσεων της Γραμματείας ή του διδακτικού προσωπικού προς τους σπουδαστές Ανάρτηση ενημερωτικών εντύπων σχετικά με τις δραστηριότητες του Τμήματος Πληροφορίες για το πρόγραμμα μαθημάτων, εξετάσεων κλπ. Πληροφοριακά Δελτία για παροχή υποτροφιών, υποβολή προτάσεων κ.ά. Διευκρινίσεις σχετικά με το Πρόγραμμα Σπουδών, όπως για παράδειγμα οδηγίες για την Πτυχιακή Εργασία ή την Πρακτική Άσκηση Σε ότι αφορά τις χρονικά μη έντονα μεταβαλλόμενες πληροφορίες που βρίσκονται στον ιστότοπο (οδηγός σπουδών, πληροφορίες για τα μέλη του Τμήματος, διοικητική δομή, κ.ά.) δεν έχουν ανανεωθεί κατά το τελευταίο ακαδημαϊκό έτος διότι ξεκίνησε η διαδικασία σχεδιασμού νέου ιστότοπου του Τμήματος, ο οποίος θα έχει πιο σύγχρονη μορφή και ευρύτερο φάσμα αναφορών. Ο σχεδιασμός του νέου ιστότοπου έχει ουσιαστικά ολοκληρωθεί και το επόμενο ακαδημαϊκό έτος θα έχει τεθεί σε λειτουργία Βαθμός διαφάνειας και αποτελεσματικότητα στη χρήση υποδομών και εξοπλισμού Χρήση των διαθέσιμων υποδομών του Τμήματος Η χρήση των υποδομών του Τμήματος γίνεται με ορθολογικό τρόπο, ο οποίος διασφαλίζεται από: Το ωρολόγιο πρόγραμμα που κατανέμει τη χρήση αιθουσών - εργαστηριακών χώρων όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφα ως προς τις ημέρες και τις ώρες, ώστε να μη

82 82 δημιουργούνται μικρά χρονικά κενά που καταστούν αδύνατη τη χρήση τους για εξωδιδακτικούς σκοπούς. Τον συνεχή (ειδικότερα στην αρχή κάθε διδακτικού εξαμήνου) έλεγχο της αναγκαιότητας σύντμησης ή κατάτμησης των εργαστηριακών ομάδων που συγκροτούνται, ανάλογα με τον αριθμό των σπουδαστών που συμμετέχουν ενεργά στην παρακολούθησή τους και όχι ανάλογα με τον αριθμό των σπουδαστών που θεωρητικά μόνο διατίθενται να τις παρακολουθήσουν. Την χωροταξική κατανομή των διαθέσιμων γραφείων στα μέλη Ε.Π. του Τμήματος. Τη χρήση μιας αίθουσας διδασκαλίας στο ισόγειο του κτηρίου του Τμήματος για πολλαπλούς σκοπούς, όπως για παράδειγμα την παρουσίαση πτυχιακών εργασιών, ώστε να μην διαταράσσεται η εκπαιδευτική διαδικασία Χρήση του διαθέσιμου εξοπλισμού του Τμήματος Η χρήση του εξοπλισμού του Τμήματος γίνεται ακολουθώντας τις διαδικασίες που υπάρχουν στο Τμήμα σχετικά με τη χρήση των υποδομών γενικότερα, με αποτέλεσμα να ισχύουν όσα προαναφέρθηκαν Βαθμός διαφάνειας και αποτελεσματικότητα στη διαχείριση οικονομικών πόρων Διαδικασία σύνταξης και εκτέλεσης προϋπολογισμού του Τμήματος Δεν προβλέπεται διαδικασία σύνταξης και εκτέλεσης προϋπολογισμού του Τμήματος, αρμοδιότητα που υπάρχει μόνο στην κεντρική διοίκηση του Ιδρύματος Διαδικασία κατανομής πόρων Το Τμήμα δεν διαθέτει αυτόνομους πόρους χρηματοδότησης, παρά μόνο αυτούς που προέρχονται από την κατανομή που γίνεται σε επίπεδο Ιδρύματος από το Συμβούλιο του ΤΕΙ Πάτρας Διαδικασία απολογισμού Προβλέπεται διαδικασία απολογισμού μόνο σε επίπεδο Ιδρύματος.

83 83 9. Συμπεράσματα Στην Ενότητα αυτή, το Τμήμα εντοπίζει τα κυριότερα θετικά και αρνητικά του σημεία, όπως αυτά συνάγονται από τις προηγούμενες ενότητες και αναγνωρίζει ευκαιρίες αξιοποίησης των θετικών του σημείων και ενδεχόμενους κινδύνους που προκύπτουν από τα αρνητικά του σημεία. Στο τέλος της ενότητας παρατίθεται SWOT ανάλυση Τα κυριότερα θετικά και αρνητικά σημεία του Τμήματος, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από την Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης Το Τμήμα Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας του ΑΤΕΙ Πάτρας, άρχισε να λειτουργεί το 2000 στο πλαίσιο των γενικότερων σκοπών των ΤΕΙ που είναι: 1. Να παρέχει θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση, επαρκή για την εφαρμογή, επιστημονικών, τεχνολογικών, καλλιτεχνικών ή άλλων γνώσεων και δεξιότητα στο επάγγελμα. 2. Να συμβάλλει στη δημιουργία υπεύθυνων πολιτών, ικανών να συνεισφέρουν ως στελέχη εφαρμογής στα πλαίσια του δημοκρατικού προγραμματισμού, στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη της χώρας. 3. Να υλοποιήσει το δικαίωμα της δωρεάν παιδείας κάθε Έλληνα πολίτη, ανάλογα με τις κλίσεις του και με όσα προβλέπουν οι σχετικοί νόμοι. 4. Να συμβάλλει στον επαγγελματικό προσανατολισμό, τόσο των σπουδαστών του, όσο και των νέων γενικότερα. 5. Να διατηρήσει αμφίδρομη σχέση με τις αντίστοιχες παραγωγικές μονάδες και οργανωμένους κλάδους της οικονομίας της περιφέρειας. 6. Να συνεργάζεται με άλλα εκπαιδευτικά ή τεχνολογικά ιδρύματα ή φορείς ή υπηρεσίες του εσωτερικού ή του εξωτερικού, για την επίτευξη της αποστολής τους. 7. Να υπηρετεί την ανάγκη για συνεχιζόμενη εκπαίδευση των αποφοίτων του και για διαρκή επιμόρφωση του ελληνικού λαού. 8. Να ενημερώνει την κοινή γνώμη για την πορεία πραγματοποίησης των στόχων του. 9. Να συντονίζει τις επιδιώξεις του με εκείνες των Α.Ε.Ι. όπως προβλέπονται με το Ν. 1288/82, στην κοινή προσπάθεια για μια αυτοδύναμη οικονομική ανάπτυξη του τόπου. 10. Να παίρνει μέρος σε ερευνητικά προγράμματα πάνω σε θέματα εφαρμογής της τεχνολογίας. Τα Ιδρύματα του τεχνολογικού τομέα δίνουν έμφαση στην εκπαίδευση στελεχών εφαρμογών υψηλής ποιοτικής στάθμης, τα οποία με τη θεωρητική και εφαρμοσμένη επιστημονική κατάρτιση τους: α. Αποτελούν συνδετικό κρίκο μεταξύ γνώσης και εφαρμογής, αναπτύσσοντας την εφαρμοσμένη διάσταση των επιστημών και των τεχνών στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. β. Αποτελούν, χρησιμοποιούν και προάγουν σύγχρονη τεχνολογία, καθώς επίσης και μεθόδους, πρακτικές και τεχνικές στο χώρο των εφαρμογών. Στο πλαίσιο αυτό, τα Ιδρύματα του τεχνολογικού τομέα συνδυάζουν την ανάπτυξη του κατάλληλου θεωρητικού υποβάθρου σπουδών με υψηλού επιπέδου εργαστηριακή και πρακτική άσκηση, ενώ παράλληλα διεξάγουν κυρίως τεχνολογική έρευνα, όπως εκάστοτε

84 84 ορίζεται αυτή και αναπτύσσουν τεχνογνωσία και καινοτομίες στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. Στο παραπάνω πλαίσιο, ο σκοπός του Τμήματος Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων, που χρηματοδοτήθηκε στα πλαίσια της διεύρυνσης (ΕΠΕΑΕΚ) καλύπτοντας τις νέες εθνικές αλλά και ευρωπαϊκές απαιτήσεις όπως διαμορφώνονται τις τελευταίες δεκαετίες, είναι η παραγωγή στελεχών επιχειρήσεων ικανών να μετέχουν στη διαδικασία λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων. Το Τμήμα, εκτός από την ενσωμάτωση στο καινοτόμο πρόγραμμα σπουδών εκείνων των γνωστικών αντικειμένων (Διοίκησης / Διαχείρισης Πόρων, Οικονομικών, Πληροφορικής) που επιβάλλονται για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στις σύγχρονες απαιτήσεις της Διοικητικής Επιστήμης / Λήψης επιχειρηματικών Αποφάσεων σε επιχειρήσεις και οργανισμούς, αναπτύσσει συνεργασίες με άλλα πανεπιστήμια και ιδιωτικούς φορείς, ενώ συμμετέχει και σε ευρωπαϊκά και εθνικά ερευνητικά προγράμματα. Η κοινότητα του Τμήματος (εκπαιδευτικοί, σπουδαστές και προσωπικό λειτουργικής υποστήριξης), σταθερά προσηλωμένη στην επίτευξη του βασικού σκοπού της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης που είναι η σύνδεση θεωρητικής γνώσης και επιστημονικής εφαρμογής, αξιοποιεί με διαφανείς διαδικασίες κάθε εξέλιξη της σύγχρονης τεχνολογίας που είναι ικανή να προσδώσει στην τοπική και εθνική ανάπτυξη. Δυνάμεις Βρίσκεται σε μια από τις πέντε μεγαλύτερες πόλεις της χώρας και την 1 η σε εμπορική και οικονομική κίνηση της Πελοποννήσου με το πλησιέστερο σημαντικό ηπειρωτικό λιμάνι προς τη Δυτική Ευρώπη. Διαθέτει σύγχρονες εγκαταστάσεις σε μεγάλη έκταση κοντά στο κέντρο της Πόλης, με φυσικό περιβάλλον και ποιότητας ζωής στην πανεπιστημιούπολη. Διαθέτει αναγνωρισιμότητα και παρέχει σημαντικά επαγγελματικά δικαιώματα και δέσμευση για την ποιότητα και την αναζήτηση ευκαιριών έναντι των αντιξοοτήτων. Λειτουργεί με καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την ολοκληρωμένη προσέγγιση της σύγχρονης Διοικητικής Επιστήμης στο τρίπτυχο Διοίκησης / Διαχείρισης Πόρων, Οικονομικών, Πληροφορικής. Οι διδάσκοντες διαθέτουν υψηλή εμπειρία και ποιότητα εκπαίδευσης και διδασκαλίας. Η εκπαίδευση πραγματοποιείται με ολιγομελή τμήματα και εργαστηριακές ομάδες εργασίας. Το φοιτητικό περιβάλλον καλλιεργεί τη συνεργατκή κουλτούρα. Αξιοποιούνται οι ΤΠΕ και υπάρχει προσβασιμότητα για on line σύνδεση. Παρατηρείται προθυμία στην αναγνώριση των αδυναμιών και την εισαγωγή βελτιωτικών παρεμβάσεων. Εμφανίζεται σχετική σταθερότητα διδασκόντων. Αναγνωρίζεται ο ρόλος του από την τοπική κοινωνία και τις επιχειρήσεις. Συμμετέχει σε ευρωπαϊκά και ερευνητικά προγράμματα. Προσφέρει δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης της έρευνας. Παρέχει ευρεία ενημέρωση μέσω Web. Συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα. Το τμήμα έχει συσταθεί σχτικά πρόσφατα, με αποτέλεσμα να μην υποφέρει από λιμνάζοντες φοιτητές. Αδυναμίες Υποφέρει από υποχρηματοδότηση. Δεν προβάλλεται επαρκώες το γνωστικό αντικείμενο.

85 85 Δεν στηρίζονται επαρκώς τα ερευνητικά προγράμματα και παρατηρείται δυστοκία σχεδιασμού νέων καινοτόμων προτάσεων. Παρατηρείται νοοτροπία άμυνας στις απειλές του περιβάλλοντος. Δεν αξιοποιούνται επαρκώς οι δυνατότητες του τμήματος από το ΤΕΙ. Τα ανεπίλυτα προβλήματα της ελληνικής γραφειοκρατίας δημιουργούν αναχώματα στην πρακτική άσκηση των φοιτητών και την προσέλκυση επιχειρηματιών που υιοθετούν σύγχρονες εφαρμογές στη Διοίκηση (logistics, ERP κ.ά.) και επιθυμούν το σχεδιασμό τους από ακαδημαϊκούς φορείς. Είναι εμφανής η έλλειψη εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού και παρατηρείται αδυναμία προσέλκυσης νέων μελών Ε.Π. Η διασύνδεση του Τμήματος με την αγορά εργασίας είναι ελλιπής Ευκαιρίες αξιοποίησης των θετικών σημείων και ενδεχόμενοι κίνδυνοι από τα αρνητικά σημεία Ευκαιρίες Υπάρχουν ευκαιρίες ανάπτυξης σε αναδυόμενους τομείς - έρευνα και οικονομική ανάπτυξη. Προωθείται διείσδυση στην αγορά εργασίας μέσω της θεσμικά κατοχυρωμένης Πρακτικής άσκησης. Εμφανίζονται ευκαιρίες από την τρέχουσα οικονομική κρίση λόγω αύξησης των αναγκών για μετρήσιμη απόδοση επιχειρήσεων - αξιολόγηση. Η αλλαγή του διοικητικού χάρτη της χώρας και η ενίσχυση του ρόλου της Περιφέρειας οδηγεί σε ενδυνάμωση σχέσεων τοπικών κοινωνιών και ακαδημαϊκών κοινοτήτων. Διερευνώνται εναλλακτικά μοντέλα χρηματοδότησης π.χ. από το ΕΣΠΑ που επικεντρώνεται στις καινοτόμες δράσεις. Είναι πιθανή η άντληση κεφαλαίων από ιδιώτες που ενδιαφέρονται εν μέσω κρίσης για σύγχρονες, ακριβέστερες πρακτικές διοίκησης και διαχείρισης πόρων. Παρουσιάζονται νέα ευρωπαϊκά προγράμματα. Η αξιοποίηση της τάσης συνεργασιών ενδέχεται να περιορίσει τις δαπάνες. Η αύξηση διδάκτρων των ιδιωτικών πανεπιστημίων (π.χ. Αγγλία) και του κόστους ζωής στο εξωτερικό ενδέχεται να προσελκύσει νέους σπουδαστές. Λόγω περιορισμού του εισοδήματος, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση αποτελεί σημαντική εναλλακτική λύση. Αξιοποίηση του ενδιαφέροντος της Πολιτείας για μετρήσιμη απόδοση δημόσιων οργανισμών (αξιολόγηση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση). Ίδρυση - διαπίστευση ακαδημαϊκών εργαστηρίων. Συνεχιζόμενη εκπαίδευση για τον πνευματική ανάπτυξη και για ανθρώπους όλων των ηλικιών (δια βίου εκπαίδευση). Διερεύνηση οργάνωσης μεταπτυχιακών προγραμμάτων. Δυνατότητα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης μέσω της υπηρεσίας Web. Απειλές Εθνικό δημοσιονομικό έλλειμμα - σύμφωνο σταθερότητας - περιορισμός αριθμού ακαδημαϊκών μονάδων ή μείωση των πόρων (κυρίως οικονομικών και ανθρώπινων).

86 86 Νομοθετικές πράξεις που θέτουν όλο και περισσότερο φραγμούς στη διατήρηση περιφερειακών ΤΕΙ. Εναλλακτικοί πάροχοι, δηλαδή πανεπιστήμια που παρέχουν εξ αποστάσεως εκπαίδευση και ιδιωτικά κολέγια με παρεμφερή προγράμματα σπουδών. Μείωση της οικονομικής υποστήριξης προς τους φοιτητές. Μείωση οικογενειακού εισοδήματος και αποτροπή για σπουδές εκτός τόπου κατοικίας. Σταδιακή απώλεια της δημόσιας στήριξης και αλλαγή στάσης απέναντι στο ρόλο της τεχνολογικής εκπαίδευσης. Ανταγωνισμός από Σχολές ΑΕΙ εσωτερικού και εξωτερικού με γνωστικό αντικείμενο τη διοικητική επιστήμη. Απουσία υποστήριξης ερευνητικής δραστηριότητας.

87 87 ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT Δυνάμεις Τόπος: σε μια από τις πέντε μεγαλύτερες πόλεις της χώρας και την 1 η σε εμπορική και οικονομική κίνηση της Πελοποννήσου με τον πλησιέστερο σημαντικό ηπειρωτικό λιμάνι προς τη Δυτική Ευρώπη. Εγκαταστάσεις: Σύγχρονες σε μεγάλη έκταση κοντά στο κέντρο της Πόλης. Φυσικό περιβάλλον και ποιότητας ζωής στην πανεπιστημιούπολη. Αναγνωρισιμότητα, σημαντικά επαγγελματικά δικαιώματα και δέσμευση για την ποιότητα, την αναζήτηση ευκαιριών έναντι των αντιξοοτήτων. Καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την ολοκληρωμένη προσέγγιση της σύγχρονης Διοικητικής Επιστήμης στο τρίπτυχο Διοίκησης/Διαχείρισης Πόρων, Οικονομικών, Πληροφορικής. Υψηλή εμπειρία και ποιότητα εκπαίδευσης και διδασκαλίας. Ολιγομελή τμήματα και εργαστηριακές ομάδες εργασίας Φοιτητικό περιβάλλον καλλιέργεια συνεργατκή κουλτούρα. Αξιοποίηση ΤΠΕ, προσβασιμότητα on line σύνδεση Προθυμία στην αναγνώριση των αδυναμιών και την εισαγωγή βελτιωτικών παρεμβάσεων. Σταθερότητα διδασκόντων Αναγνώριση ρόλου από την τοπική κοινωνία και τις επιχειρήσεις Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά και ερευνητικά προγράμματα Δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης της έρευνας Web ενημέρωση Ερευνητικά προγράμματα Νεόδμητο Τμήμα Αδυναμίες Υποχρηματοδότηση Απουσία προβολής του γνωστικού αντικειμένου. Απουσία στήριξης ερευνητικών προγραμμάτων και δυστοκία σχεδιασμού νέων καινοτόμων προτάσεων. Νοοτροπία άμυνας στις απειλές του περιβάλλοντος. Χαμηλή αξιοποίηση δυνατοτήτων τμήματος από το ΑΤΕΙ Τα ανεπίλυτα προβλήματα της ελληνικής γραφειοκρατίας που δημιουργούν προσχώματα στην πρακτική άσκηση των φοιτητών και την προσέλκυση επιχειρηματιών που υιοθετούν σύγχρονες εφαρμογές στη Διοίκηση (logistics, ERP κ.ά.) και επιθυμούν το σχεδιασμό τους από ακαδημαϊκούς φορείς. Έλλειψη εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού. Αδυναμία προσέλκυσης νέων μελών Ε.Π. Χαμηλή κινητικότητα μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων Ευκαιρίες Ευκαιρίες ανάπτυξης σε αναδυόμενους τομείς - έρευνα και οικονομική ανάπτυξη Ευκαιρίες από την τρέχουσα οικονομική κρίσης λόγω αύξησης των αναγκών για μετρήσιμη απόδοση επιχειρήσεων- αξιολόγηση. Αλλαγή του διοικητικού χάρτη της χώρας. Ενίσχυση ρόλου της Περιφέρειας και ενδυνάμωση σχέσεων τοπικών κοινωνιών και ακαδημαϊκών κοινοτήτων. Εναλλακτικά μοντέλα χρηματοδότησης π.χ. από το ΕΣΠΑ που επικεντρώνεται στις καινοτόμες δράσεις. Άντληση κεφαλαίων από ιδιώτες που ενδιαφέρονται εν μέσω κρίσης για σύγχρονες, ακριβέστερες πρακτικές διοίκησης και διαχείρισης πόρων. Πιθανά νέα ευρωπαϊκά προγράμματα Αξιοποίηση προγραμμάτων κινητικότητας (ERASMUS κλπ.) Αξιοποίηση της τάσης συνεργασιών για τον περιορισμό των δαπανών Αύξηση διδάκτρων ιδιωτικών πανεπιστημίων (π.χ. Αγγλία) και κόστους ζωής στο εξωτερικό. Μεγάλο κόστος για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση λόγω περιορισμού εισοδήματος. Αξιοποίηση του ενδιαφέροντος της Πολιτείας για μετρήσιμη απόδοση δημόσιων οργανισμών (αξιολόγηση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση). Ίδρυση διαπίστευση ακαδημαϊκών εργαστηρίων Συνεχιζόμενη εκπαίδευση για τον πνευματική ανάπτυξη και για ανθρώπους όλων των ηλικιών (δια βίου εκπαίδευση) Μεταπτυχιακά προγράμματα Web - εξ αποστάσεως εκπαίδευση & μαθήματα Απειλές Εθνικό δημοσιονομικό έλλειμμα σύμφωνο σταθερότητας περιορισμός αριθμού ακαδημαϊκών μονάδων ή μείωση των πόρων (κυρίως οικονομικών και ανθρώπινων) Νομοθετικές πράξεις που θέτουν όλο και περισσότερο φραγμούς στη διατήρηση περιφερειακών ΑΤΕΙ. Εναλλακτικοί πάροχοι, δηλαδή, πανεπιστήμια που παρέχουν εξ αποστάσεως εκπαίδευση και ιδιωτικά κολέγια με παρεμφερή προγράμματα σπουδών. Μείωση της οικονομικής υποστήριξης προς τους φοιτητές Μείωση οικογενειακού εισοδήματος και αποτροπή για σπουδές εκτός τόπου κατοικίας Σταδιακή απώλεια της δημόσιας στήριξης και αλλαγή στάσης απέναντι στο ρόλο της τεχνολογικής εκπαίδευσης. Ανταγωνισμός από Σχολές ΑΕΙ εσωτερικού και εξωτερικού με γνωστικό αντικείμενο τη διοικητική επιστήμη. Απουσία υποστήριξης ερευνητικής δραστηριότητας

88 Σχέδια βελτίωσης Στην Ενότητα αυτή το Τμήμα παρουσιάζει το σχέδιο δράσης του για την άρση των αρνητικών σημείων και την ενίσχυση των θετικών του, καθορίζοντας προτεραιότητες με βάση τις δυνατότητές του Το βραχυπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για την άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σημείων. Το Τμήμα έχει εκπονήσει ένα βραχυπρόθεσμο σχέδιο αποτελούμενο από 5 άξονες κάθε ένας από τους οποίους τεκμηριώνει Δράσεις ικανές να απαντήσουν στην άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών στοιχείων σύμφωνα με την προηγηθείσα ανάλυση SWOT. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την ολοκληρωμένη προσέγγιση της σύγχρονης Διοικητικής Επιστήμης στο τρίπτυχο Διοίκησης/Διαχείρισης Πόρων, Οικονομικών, Πληροφορικής. Ανταγωνισμός από Σχολές ΑΕΙ εσωτερικού και εξωτερικού με γνωστικό αντικείμενο τη διοικητική επιστήμη. Εναλλακτικοί πάροχοι, δηλαδή, πανεπιστήμια που παρέχουν εξ αποστάσεως εκπαίδευση και ιδιωτικά κολέγια με παρεμφερή προγράμματα σπουδών. Άξονας 1: Δράση πρώτη, αναμόρφωση του ΠΠΣ με έμφαση στην τεκμηρίωση στις θεσμικά κατοχυρωμένες (επαγγελματικά δικαιώματα) δεξιότητες των αποφοίτων και αποσαφήνιση των γνωστικών περιεχομένων για συνέχεια-συνέπεια και αποφυγή επικαλύψεων της διδακτέας ύλης. Δράση δεύτερη, διαρκής αξιολόγηση του Προγράμματος μέσα από θεσμοθετημένες διαδικασίες της ετήσιας αξιολόγησης του Τμήματος. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Σταθερότητα διδασκόντων Έλλειψη εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού. Αδυναμία προσέλκυσης νέων μελών Ε.Π. Άξονας 2: Το Τμήμα εκτός από το μόνιμο Ε.Π. έχει την πολιτική να απασχολεί Ε.Ε.Π. πλήρων προσόντων και εισηγείται τεκμηριωμένα την απασχόλησή τους με τριετή διάρκεια (ετήσιοι έκτακτοι συνεργάτες) ώστε να εξασφαλίσει όσο το δυνατό μεγαλύτερο και πιο εποικοδομητικό ορίζοντα συνεργασίας. Δράση δεύτερη, αξιοποίηση του θεσμού του Επισκέπτη καθηγητή. Δράση Τρίτη, ανταποδοτικές υποτροφίες. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Αναγνώριση ρόλου από την τοπική κοινωνία και τις επιχειρήσεις Απουσία προβολής του γνωστικού αντικειμένου. Τα ανεπίλυτα προβλήματα της ελληνικής γραφειοκρατίας που δημιουργούν προσχώματα στην πρακτική άσκηση των φοιτητών και την προσέλκυση επιχειρηματιών που υιοθετούν σύγχρονες εφαρμογές στη Διοίκηση (logistics, ERP κ.ά.) και επιθυμούν το σχεδιασμό τους από ακαδημαϊκούς φορείς.

89 89 Άξονας 3: Διοργάνωση Ημερίδων με την συμμετοχή φορέων και παραγόντων της τοπικής κοινωνίας. Προώθηση ενημερωτικού εντύπου σε σχολεία με έμφαση στα θεσμοθετημένα επαγγελματικά δικαιώματα και δεξιότητες που προσφέρει το Τμήμα. Σύνταξη νέου Οδηγού Σπουδών. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά και ερευνητικά προγράμματα Δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης της έρευνας Ερευνητικά προγράμματα Απουσία στήριξης ερευνητικών προγραμμάτων και δυστοκία σχεδιασμού νέων καινοτόμων προτάσεων. Χαμηλή αξιοποίηση δυνατοτήτων τμήματος από το ΑΤΕΙ Ευκαιρίες ανάπτυξης σε αναδυόμενους τομείς - έρευνα και οικονομική ανάπτυξη Εναλλακτικά μοντέλα χρηματοδότησης π.χ. από το ΕΣΠΑ που επικεντρώνεται στις καινοτόμες δράσεις. Άντληση κεφαλαίων από ιδιώτες που ενδιαφέρονται εν μέσω κρίσης για σύγχρονες, ακριβέστερες πρακτικές διοίκησης και διαχείρισης πόρων. Ίδρυση διαπίστευση ακαδημαϊκών εργαστηρίων Απουσία υποστήριξης ερευνητικής δραστηριότητας Σταδιακή απώλεια της δημόσιας στήριξης και αλλαγή στάσης απέναντι στο ρόλο της τεχνολογικής εκπαίδευσης. Πιθανά νέα ευρωπαϊκά προγράμματα Αξιοποίηση της τάσης συνεργασιών για τον περιορισμό των δαπανών Άξονας 4: Δράση πρώτη, ανάπτυξη ίδρυση θεσμικά κατοχυρωμένου ακαδημαϊκού εργαστηρίου. Δράση δεύτερη, ανάπτυξη συνεργασιών στα πλαίσια προτάσεων για την προώθηση της έρευνας, της καινοτομίας και της ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Διασύνδεση του Τμήματος με την αγορά εργασίας Διείσδυσης στην αγορά εργασίας μέσω της θεσμικά κατοχυρωμένης Πρακτικής άσκησης Web ενημέρωση Άξονας 5: Σύστημα παρακολούθησης επαγγελματικής αποκατάστασης αποφοίτων. Στο πλαίσιο αυτό συνίσταται η δημιουργία ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος με παραμέτρους: Θέσεις και αντικείμενο εργασίας εταιριών που δραστηριοποιούνται σε κλάδους σχετικούς με τις δεξιότητες των αποφοίτων αλλά και της πορεία της επαγγελματικής αποκατάστασης των αποφοίτων του Τμήματος. Δράση δεύτερη, σύνταξη εγχειριδίου Επαγγελματικής Σταδιοδρομίας και Προοπτικών. Δράση τρίτη, σύνταξη περιεκτικού καταλόγου επιχειρήσεων ανά γεωγραφική περιοχή.

90 Το μεσοπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για την άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σημείων Το Τμήμα έχει εκπονήσει ένα μεσο-μακροπρόθεσμο σχέδιο αποτελούμενο από 4 άξονες κάθε ένας από τους οποίους τεκμηριώνει Δράσεις ικανές να απαντήσουν στην άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών στοιχείων σύμφωνα με την προηγηθείσα ανάλυση SWOT. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Αξιοποίηση ΤΠΕ, προσβασιμότητα on line σύνδεση Web ενημέρωση Υψηλή εμπειρία και ποιότητα εκπαίδευσης και διδασκαλίας Web εξ αποστάσεως εκπαίδευση & μαθήματα Άξονας 1: Δράση πρώτη, αναβάθμιση της ποιότητας εκπαίδευσης μέσω ανάπτυξης των ΤΠΕ στις αίθουσες διδασκαλίας και δυνατότητα μετατροπής τους σε Web Τάξεις (έχουν δοθεί προδιαγραφές νέου εξοπλισμού αιθουσών διδασκαλίας και εργαστηρίων και βρίσκεται σε διαδικασία οριζόντιου διαγωνισμού). Δράση δεύτερη, ηλεκτρονικός Εκπαιδευτικός Φάκελος Μαθήματος σε πλατφόρμες e-class. Δράση τρίτη, συστηματική ετήσια αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου από τους σπουδαστές του Τμήματος (στα πλαίσια των ερωτηματολογίων της ΑΔΙΠ) και σύνταξη αντίστοιχου ετήσιου απολογιστικού εντύπου σε κάθε εκπαιδευτικό. Δράση τέταρτη, σύσταση επιτροπής παρακολούθησης αξιολόγησης αναβάθμισης του εκπαιδευτικού έργου. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Σταθερότητα διδασκόντων Έλλειψη εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού. Αδυναμία προσέλκυσης νέων μελών Ε.Π. Άξονας 2: Στο Τμήμα βρίσκονται σε διαδικασία προκήρυξης τρεις θέσεις μονίμου εκπαιδευτικού προσωπικού. Σημεία SWOT Ανάλυσης: Αύξηση διδάκτρων ιδιωτικών πανεπιστημίων (π.χ. Αγγλία) και κόστους ζωής στο εξωτερικό. Μεγάλο κόστος για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση λόγω περιορισμού εισοδήματος. Αξιοποίηση του ενδιαφέροντος της Πολιτείας για μετρήσιμη απόδοση δημόσιων οργανισμών (αξιολόγηση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση). Συνεχιζόμενη εκπαίδευση για τον πνευματική ανάπτυξη και για ανθρώπους όλων των ηλικιών (δια βίου εκπαίδευση) Μεταπτυχιακά προγράμματα Αύξηση διδάκτρων ιδιωτικών πανεπιστημίων (π.χ. Αγγλία) και κόστους ζωής στο εξωτερικό.

91 91 Μεγάλο κόστος για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση λόγω περιορισμού εισοδήματος. Μείωση οικογενειακού εισοδήματος και αποτροπή για σπουδές εκτός τόπου κατοικίας Συνεχιζόμενη εκπαίδευση για τον πνευματική ανάπτυξη και για ανθρώπους όλων των ηλικιών (δια βίου εκπαίδευση) Σταδιακή απώλεια της δημόσιας στήριξης και αλλαγή στάσης απέναντι στο ρόλο της τεχνολογικής εκπαίδευσης. Άξονας 3: Οργάνωση και συμμετοχή σε καινοτόμα μεταπτυχιακά προγράμματα. Το Τμήμα συμμετέχει με το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Πάτρας στην κατάθεση εισήγησης για διοργάνωση μεταπτυχιακού προγράμματος με τίτλο «MBA & Information Communication Technologies». Σημεία SWOT Ανάλυσης: Αξιοποίηση της τάσης συνεργασιών για τον περιορισμό των δαπανών Χαμηλή κινητικότητα μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων Άξονας 4: Κινητικότητα, διακρατικές συμφωνίες. Δράση πρώτη, σύσταση επιτροπής προώθησης ενημέρωσης σε θέματα κινητικότητας σπουδαστών / καθηγητών. Δράση δεύτερη, διερεύνηση και αλληλογραφία με πανεπιστήμια του εξωτερικού στοχευμένη στο γνωστικό αντικείμενο του Τμήματος. Δράση τρίτη, σύνταξη διμερών πρωτοκόλλων συνεργασίας Προτάσεις προς δράση από τη Διοίκηση του Ιδρύματος. Ως γνωστόν, το σύστημα διοίκησης του Ιδρύματος είναι κεντρικό και οι αποφάσεις των Τμημάτων ελέγχονται εγκρίνονται σε επίπεδο Κεντρικής Διοίκησης. Ως εκ τούτου, τα προαναφερθέντα σχέδια δράσης ενέχουν την έννοια της ανταπόκρισης της κεντρικής διοίκησης πλην ελαχίστων εξαιρέσεων όπως για παράδειγμα οι Δράσεις που αφορούν στη σύνταξη Οδηγού Σπουδών και στην ανάπτυξη της πλατφόρμας e-class.

92 Πίνακες Οι πίνακες που ακολουθούν παρατίθενται σε οριζόντια διάταξη σελίδας. (Το υπόλοιπο της σελίδας είναι εσκεμμένα κενό)

93 93 Πίνακας Εξέλιξη του προσωπικού του Τμήματος Καθηγητές Σύνολο Από εξέλιξη* 1 Νέες προσλήψεις* Συνταξιοδοτήσεις* 1 Παραιτήσεις* Αναπληρωτές Καθηγητές Σύνολο Από εξέλιξη* Νέες προσλήψεις* Συνταξιοδοτήσεις* Παραιτήσεις* Επίκουροι Καθηγητές Σύνολο Από εξέλιξη* Νέες προσλήψεις* 2 Συνταξιοδοτήσεις* Παραιτήσεις* Λέκτορες/Καθηγητές Εφαρμογών Σύνολο Νέες προσλήψεις* Συνταξιοδοτήσεις* Παραιτήσεις* Μέλη ΕΕΔΙΠ/ΕΔΠ Σύνολο Διδάσκοντες επί συμβάσει** Σύνολο Τεχνικό προσωπικό εργαστηρίων Σύνολο Διοικητικό προσωπικό Σύνολο * Αναφέρεται στο τελευταίο έτος ** Αναφέρεται σε αριθμό συμβάσεων όχι διδασκόντων (π.χ. αν ένας διδάσκων έχει δύο συμβάσεις, χειμερινή και εαρινή, τότε μετρώνται δύο συμβάσεις)

94 94 Πίνακας Εξέλιξη των εγγεγραμμένων σπουδαστών του Τμήματος σε όλα τα έτη σπουδών Προπτυχιακοί

95 95 Πίνακας Εξέλιξη των εισερχομένων προπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Εισαγωγικές εξετάσεις Μετεγγραφές Κατατακτήριες εξετάσεις Άλλες κατηγορίες Σύνολο Σημειώνεται ότι κατά την τελευταία πενταετία δεν υπήρχαν εκροές σπουδαστών προς άλλα τμήματα με αποτέλεσμα στη γραμμή αυτή να αναγράφεται μόνο ο αριθμός των σπουδαστών που μετεγράφηκαν προς το Τμήμα.

96 96 Πίνακας Μαθήματα Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών ΜΑΘΗΜΑ Ιστότοπος (Κωδικός) Σελίδα Οδηγού Σπουδών Διδάσκοντες (Συνεργάτες) Υποχρεωτικό / Κατ' επιλογήν Αξιολόγηση από φοιτητή (Ναι / Όχι) Διαλέξεις Εμπορικό Δίκαιο 25 Δημαράς Νικόλαος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Υποχρεωτικό Ναι Δ Μικροοικονομική 21 Κουνετάς Κωνσταντίνος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Γενικά Μαθηματικά Ι 23 Καλαπόδη Αλέκα, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Βάσιου Γεωργία, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Λογιστική Ι 24 Καϊμάκης Ανδρέας, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Οικονομική της Διοίκησης Ι 21 Βασιλείου Κωνσταντίνος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Υποχρεωτικό Ναι Δ Υποχρεωτικό Ναι Δ Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ Υποχρεωτικό Ναι Δ Εισαγωγή στην Πληροφορική των Επιχειρήσεων 23 Σωτηροπούλου Βασιλική, Αναπλ. Καθηγήτρια Γιωτόπουλος Κωνσταντίνος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Γκάμας Βασίλειος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Μάρκελλος Κωνσταντίνος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Στάμος Κωνσταντίνος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Τσιράκης Νικόλαος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Χαραλαμποπούλου Παναγιώτα, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Μακροοικονομική 21 Αδαμόπουλος Νικόλαος, Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ

97 97 ΜΑΘΗΜΑ Ιστότοπος (Κωδικός) Σελίδα Οδηγού Σπουδών Διδάσκοντες (Συνεργάτες) Υποχρεωτικό / Κατ' επιλογήν Αξιολόγηση από φοιτητή (Ναι / Όχι) Διαλέξεις Εισαγωγή στη Στατιστική των Επιχειρήσεων 22 Μητρόπουλος Ιωάννης, Καθηγητής Μπουμπούλη Αθανασία, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Γενικά Μαθηματικά ΙΙ 23 Γεωργίου Δημήτριος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Καλαπόδη Αλέκα, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Λογιστική ΙΙ 24 Καϊμάκης Ανδρέας, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ Δομές Δεδομένων και Οργάνωση Αρχείων 23 Γκουμόπουλος Χρήστος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Μπακάλης Αριστείδης, Καθηγ. Εφαρμογών Παπαζώης Ανδρέας, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Στάμος Κωνσταντίνος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Οικονομική της Διοίκησης ΙΙ 21 Κακαρελίδης Γεώργιος, Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Ι 21 Μαστρογιάννης Νικόλαος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Ειδικά Θέματα στη Στατιστική Επιχειρήσεων Αλεξόπουλος Ηλίας, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών 22 Τσαγκανός Αθανάσιος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Έρευνα 22 Κακαρελίδης Γεώργιος, Καθηγ. Εφαρμογών Μιχοπούλου Μαρία, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ & Ε Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε

98 98 ΜΑΘΗΜΑ Ιστότοπος (Κωδικός) Σελίδα Οδηγού Σπουδών Διδάσκοντες (Συνεργάτες) Υποχρεωτικό / Κατ' επιλογήν Αξιολόγηση από φοιτητή (Ναι / Όχι) Διαλέξεις Εισαγωγή στα Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων 23 Σωτηροπούλου Βασιλική, Αναπλ. Καθηγήτρια Ανυφαντής Διονύσιος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Γκουμόπουλος Χρήστος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Μαραγκουδάκης Εμμανουήλ, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Δίκτυα Η/Υ στην Επιχείρηση 23 Κουτσονίκος Ιωάννης, Επίκ. Καθηγητής Marketing - Ανάλυση Πολιτικών Αγοράς Δαρσινός Βασίλειος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Μάνδαλος Λουκάς, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών 21 Γατομάτης Παναγιώτης, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ Επιχειρησιακός Σχεδιασμός ΙΙ Εισαγωγή στα Πληροφοριακά Συστήματα 21 Ραφαηλίδης Απόστολος, Επίκ. Καθηγητής Αλεξόπουλος Ηλίας, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών 23 Γκουμόπουλος Χρήστος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Παπαζώης Ανδρέας, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Στάμος Κωνσταντίνος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Φείδας Χρήστος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ & Ε Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Επιχειρησιακή Έρευνα - Ειδικά θέματα 22 Μητρόπουλος Παναγιώτης, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε

99 99 ΜΑΘΗΜΑ Ιστότοπος (Κωδικός) Σελίδα Οδηγού Σπουδών Διδάσκοντες (Συνεργάτες) Υποχρεωτικό / Κατ' επιλογήν Αξιολόγηση από φοιτητή (Ναι / Όχι) Διαλέξεις Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων και Κειμένων στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον Marketing Προγραμματισμός Πολιτικών Αγοράς 24 Γιωτόπουλος Κωνσταντίνος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Γκουμόπουλος Χρήστος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Κουτσομητρόπουλος Δημήτριος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Τσιράκης Νικόλαος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Χαλκιόπουλος Αλέξανδρος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών 21 Γατομάτης Παναγιώτης, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ Χρηματοοικονομική Διοίκηση Ι 21 Αδαμόπουλος Νικόλαος, Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ Τεχνικές Προβλέψεων και Ελέγχου 23 Κουνετάς Κωνσταντίνος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Αναστασίου Αθανάσιος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Ανάλυση και Έλεγχος Επιχειρησιακών Στρατηγικών 22 Ραφαηλίδης Απόστολος, Επίκ. Καθηγητής Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι 22 Μητρόπουλος Ιωάννης, Καθηγητής Μαστρογιάννης Νικόλαος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Εφαρμοσμένα Πληροφοριακά Συστήματα στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον 23 Βουτσινάς Βασίλειος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Μωυσίδης Δημήτριος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Παπαϊωάννου Βάιος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε

100 100 ΜΑΘΗΜΑ Ιστότοπος (Κωδικός) Σελίδα Οδηγού Σπουδών Διδάσκοντες (Συνεργάτες) Υποχρεωτικό / Κατ' επιλογήν Αξιολόγηση από φοιτητή (Ναι / Όχι) Διαλέξεις Marketing - Έλεγχος και Ειδικά Θέματα Ολικής Ποιότητας 21 Γατομάτης Παναγιώτης, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Υποχρεωτικό Δ & Ε Μπουμπούλη Αθανασία, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Ναι Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΙΙ 21 Αδαμόπουλος Νικόλαος, Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων ΙΙ 22 Μητρόπουλος Παναγιώτης, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Αναστασίου Αθανάσιος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Μιχοπούλου Μαρία, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Επιχειρησιακά Παίγνια 22 Θεοδωράτος Φώτιος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Χριστόπουλος Σωτήριος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Διαχείριση Χαρτοφυλακίου και Προϋπολογισμοί 22 Ρεπούσης Σπυρίδων, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ Επιχειρηματικές Δικτυακές Εφαρμογές και Internet Εισαγωγή στην Ανάλυση της Εκμετάλλευσης και τον Βιομηχανικό Λογισμό 24 Κουτσονίκος Ιωάννης, Επίκ. Καθηγητής Παπαζώης Ανδρέας, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών 25 Παλαιολόγος Κωνσταντίνος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Σεμινάριο Τελειοφοίτων 25 Σωτηροπούλου Βασιλική, Αναπλ. Καθηγήτρια Κακαρελίδης Γεώργιος, Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ Υποχρεωτικό Ναι Δ

101 101 ΜΑΘΗΜΑ Ιστότοπος (Κωδικός) Σελίδα Οδηγού Σπουδών Διδάσκοντες (Συνεργάτες) Υποχρεωτικό / Κατ' επιλογήν Αξιολόγηση από φοιτητή (Ναι / Όχι) Διαλέξεις Επιχειρηματικά Συστήματα Αυτόματισμού Γραφείου και Επανασχεδιασμός Διαδικασιών 24 Κουτσονίκος Ιωάννης, Επίκ. Καθηγητής Μπακάλης Αριστείδης, Καθηγ. Εφαρμογών Χατζίνας Σωτήριος, Καθηγ. Εφαρμογών Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Ξένη Γλώσσα - Ορολογία 25 Δούσμπη Βασιλική, ΕΕΠ Μαρίνη, ΕΕΠ Παπαγιαννοπούλου Δήμητρα, ΕΕΠ Σπυροπούλου Ουρανία, ΕΕΠ Πρότυπο κόστος 25 Κατσίκας Επαμεινώνδας, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Παλαιολόγος Κωνσταντίνος, ΕΕΠ βαθμ. Καθηγ. Εφαρμογών Οικονομετρικά Πρότυπα 25 Κουνετάς Κωνσταντίνος, ΕΕΠ βαθμ. Επίκ. Καθηγητή Υποχρεωτικό Ναι Δ & Ε Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ Υποχρεωτικό Ναι Δ & Φ Πρακτική Άσκηση Υποχρεωτικό Πτυχιακή Εργασία 31 Υποχρεωτικό

102 102 Πίνακας Μαθήματα Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Μάθημα Πολλαπλή Βιβλιογραφία Σύνολο Ωρών Διδακτικές Μονάδες ΜΓΥ ΜΕΥ ΜΕ ΔΟΝΑ Εγγεγραμμένοι φοιτητές Αριθμός Φοιτητών που συμμετείχαν στις εξετάσεις Επάρκεια Εκπαιδευτικών Μέσων Ναι/Όχι Αριθμός Φοιτητών που πέρασε επιτυχώς στην κανονική & επαναληπτική εξέταση Εμπορικό Δίκαιο ΝΑΙ 2 4 Μικροοικονομική ΝΑΙ 3 4 Γενικά Μαθηματικά Ι ΔΟΝΑ ΔΟΝΑ ΝΑΙ 5 5 ΜΓΥ Λογιστική Ι ΝΑΙ 5 7 Οικονομική της Διοίκησης Ι ΜΓΥ ΝΑΙ 3 4 ΜΓΥ Εισαγωγή στην Πληροφορική των Επιχειρήσεων ΝΑΙ 6 6 ΜΓΥ Όχι Όχι Όχι Όχι Όχι Όχι 175 Μακροοικονομική ΝΑΙ 3 4 ΔΟΝΑ Εισαγωγή στη Στατιστική των Επιχειρήσεων ΝΑΙ 4 6 ΜΓΥ Γενικά Μαθηματικά ΙΙ ΝΑΙ 5 5 ΜΓΥ Λογιστική ΙΙ ΝΑΙ 4 5 Δομές Δεδομένων και Οργάνωση Αρχείων ΝΑΙ 4 5 ΜΓΥ ΜΕΥ Όχι Όχι Όχι Όχι 135 Όχι

103 103 Μάθημα Πολλαπλή Βιβλιογραφία Σύνολο Ωρών Διδακτικές Μονάδες ΜΓΥ ΜΕΥ ΜΕ ΔΟΝΑ Εγγεγραμμένοι φοιτητές Αριθμός Φοιτητών που συμμετείχαν στις εξετάσεις Επάρκεια Εκπαιδευτικών Μέσων Ναι/Όχι Αριθμός Φοιτητών που πέρασε επιτυχώς στην κανονική & επαναληπτική εξέταση Οικονομική της Διοίκησης ΙΙ Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Ι Ειδικά Θέματα στη Στατιστική Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Έρευνα Εισαγωγή στα Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων Δίκτυα Η/Υ στην Επιχείρηση Marketing - Ανάλυση Πολιτικών Αγοράς Επιχειρησιακός Σχεδιασμός ΙΙ ΝΑΙ 4 5 ΜΕΥ ΝΑΙ 5 5 ΜΕ ΝΑΙ 4 5 ΝΑΙ 4 6 ΝΑΙ ΜΓΥ 219 ΜΕΥ 318 ΜΕΥ ΝΑΙ 4 5 ΜΕΥ ΝΑΙ 3 4 ΝΑΙ 5 5 Εισαγωγή στα Πληροφοριακά Συστήματα ΝΑΙ 4 5 ΜΕ 273 Όχι Όχι ΜΕΥ 272 ΜΕ 198 Όχι Όχι Όχι Όχι Όχι Όχι Όχι 215 Επιχειρησιακή Έρευνα - Ειδικά θέματα ΝΑΙ 4 5 ΜΕΥ Όχι 194

104 104 Μάθημα Πολλαπλή Βιβλιογραφία Σύνολο Ωρών Διδακτικές Μονάδες ΜΓΥ ΜΕΥ ΜΕ ΔΟΝΑ Εγγεγραμμένοι φοιτητές Αριθμός Φοιτητών που συμμετείχαν στις εξετάσεις Επάρκεια Εκπαιδευτικών Μέσων Ναι/Όχι Αριθμός Φοιτητών που πέρασε επιτυχώς στην κανονική & επαναληπτική εξέταση Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων και Κειμένων στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον ΝΑΙ 4 5 Marketing Προγραμματισμός Πολιτικών Αγοράς ΝΑΙ 3 4 Χρηματοοικονομική Διοίκηση Ι Τεχνικές Προβλέψεων και Ελέγχου ΜΕΥ 277 ΜΕΥ ΝΑΙ 4 6 ΜΕΥ ΝΑΙ 4 5 Ανάλυση και Έλεγχος Επιχειρησιακών Στρατηγικών ΝΑΙ 3 4 Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι Εφαρμοσμένα Πληροφοριακά Συστήματα στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον Marketing - Έλεγχος και Ειδικά Θέματα Ολικής Ποιότητας ΝΑΙ ΜΕ 263 ΜΕ ΜΕ Όχι 221 Όχι Όχι ΝΑΙ 4 5 ΜΕ ΝΑΙ 3 4 ΜΕΥ Όχι Όχι Όχι Όχι Όχι

105 105 Μάθημα Πολλαπλή Βιβλιογραφία Σύνολο Ωρών Διδακτικές Μονάδες ΜΓΥ ΜΕΥ ΜΕ ΔΟΝΑ Εγγεγραμμένοι φοιτητές Αριθμός Φοιτητών που συμμετείχαν στις εξετάσεις Επάρκεια Εκπαιδευτικών Μέσων Ναι/Όχι Αριθμός Φοιτητών που πέρασε επιτυχώς στην κανονική & επαναληπτική εξέταση Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΙΙ Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων ΙΙ Επιχειρησιακά Παίγνια Διαχείριση Χαρτοφυλακίου και Προϋπολογισμοί Επιχειρηματικές Δικτυακές Εφαρμογές και Internet Εισαγωγή στην Ανάλυση της Εκμετάλλευσης και τον Βιομηχανικό Λογισμό Σεμινάριο Τελειοφοίτων Επιχειρηματικά Συστήματα Αυτόματισμού Γραφείου και Επανασχεδιασμός Διαδικασιών Ξένη Γλώσσα - Ορολογία ΝΑΙ 4 6 ΜΕΥ Όχι 81 Όχι ΜΕ ΝΑΙ ΝΑΙ 4 6 ΜΕ Όχι 224 Όχι ΜΕ ΝΑΙ Όχι ΜΕ ΝΑΙ Όχι ΝΑΙ 4 6 ΜΕΥ ΝΑΙ 3 5 ΜΕ Όχι 189 Όχι ΜΕ 313 ΝΑΙ ΝΑΙ 4 5 ΜΕΥ Όχι 224

106 106 Μάθημα Πολλαπλή Βιβλιογραφία Σύνολο Ωρών Διδακτικές Μονάδες ΜΓΥ ΜΕΥ ΜΕ ΔΟΝΑ Εγγεγραμμένοι φοιτητές Αριθμός Φοιτητών που συμμετείχαν στις εξετάσεις Επάρκεια Εκπαιδευτικών Μέσων Ναι/Όχι Αριθμός Φοιτητών που πέρασε επιτυχώς στην κανονική & επαναληπτική εξέταση Πρότυπο κόστος ΝΑΙ 4 6 Οικονομετρικά Πρότυπα ΜΕΥ ΝΑΙ 4 6 ΜΕΥ Πρακτική Άσκηση 0 0 Πτυχιακή Εργασία Όχι Όχι 161

107 107 Πίνακας Κατανομή βαθμολογίας και μέσος βαθμός πτυχίου των αποφοίτων του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Έτος Αποφοίτησης Κατανομή Βαθμών (%) (% επί του συνόλου των αποφοιτησάντων) Μέσος όρος Βαθμολογίας (Σύνολο Αποφοίτων) ,00 20,00 6, ,38 80,95 19,05 6, ,16 50,00 50,00 6,93 Σύνολο

108 108 Πίνακας Εξέλιξη του αριθμού των αποφοίτων του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών και διάρκεια σπουδών Αποφοιτήσαντες Διάρκεια Σπουδών (σε έτη) Ποσοστιαία αναλογία Έτος εισαγωγής Συνολικός αριθμός εισαχθέντων Κ Κ+1 Κ+2 Κ+3 Κ+4 >=Κ+5 Μη αποφοιτήσαντες σε χρόνο διπλάσιο του Κανονικού (Κ) Συνολικό ποσοστό αποφοιτησάντων Συνολικό ποσοστό μη αποφοιτησάντων ,94% 58,06% ,41% 70,59% ,02% 93,98% ,00% 100% % % % Επεξήγηση: Όπου Κ = Κανονική διάρκεια σπουδών (σε έτη) στο Τμήμα (π.χ. αν η κανονική διάρκεια σπουδών είναι 4 έτη, τότε Κ = 4 έτη, Κ + 1 = 5 έτη, Κ + 2 = 6 έτη,, Κ + 6 = 10 έτη).

109 109 Πίνακας Επιστημονικές δημοσιεύσεις Σύνολο Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Επεξηγήσεις: Α: Βιβλία/μονογραφίες Β: Εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές Γ: Εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά χωρίς κριτές Δ: Εργασίες σε πρακτικά συνεδρίων με κριτές Ε: Εργασίες σε πρακτικά συνεδρίων χωρίς κριτές Ζ: Κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους Η: Άλλες εργασίες Θ: Ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια (με κριτές) που εκδίδουν πρακτικά Ι: Ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια (με κριτές) που δεν εκδίδουν πρακτικά

110 110 Πίνακας Αναγνώριση του ερευνητικού έργου Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Σύνολο 10 7 Επεξηγήσεις: Α: Ετεροαναφορές Β: Αναφορές του ειδικού/επιστημονικού τύπου Γ: Βιβλιοκρισίες Δ: Συμμετοχές σε επιτροπές επιστημονικών συνεδρίων Ε: Συμμετοχές σε συντακτικές επιτροπές επιστημονικών περιοδικών Ζ: Προσκλήσεις για διαλέξεις Η: Διπλώματα ευρεσιτεχνίας

111 Παραρτήματα Στην Ενότητα αυτή το Τμήμα παραθέτει συγκεντρωτικά στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για τη συγγραφή του κυρίως κειμένου της παρούσας έκθεσης.

112 112 Παράρτημα Ερωτηματολόγιο Αξιολόγησης Μαθήματος/Διδασκαλίας ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ / ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ Τα ερωτηματολόγια διανέμονται σε ώρα μαθήματος μεταξύ της 8 ης και 10ης εβδομάδας διδασκαλίας και συμπληρώνονται ανωνύμως από τους Φοιτητές. Τα συμπληρωμένα ερωτηματολόγια συλλέγονται και επιστρέφονται σε σφραγισμένο φάκελο από Φοιτητή ή Φοιτητές που ορίζονται για το σκοπό αυτό. Η συμπλήρωση του εμπιστευτικού αυτού ερωτηματολογίου είναι πολύ σημαντική. Συγκεντρώνει χρήσιμες πληροφορίες που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από τους Διδάσκοντες για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη μελλοντικών μαθημάτων. Ιδιαίτερη αξία έχουν τα σχόλια που μπορείτε να συμπεριλάβετε στο τέλος του ερωτηματολογίου. Ονομασία μαθήματος: Υπεύθυνος Διδάσκων (ονοματεπώνυμο): Ημερομηνία: Βαθμολογική Κλίμακα Καθόλου Λίγο Μέτρια Πολύ Πάρα πολύ Απαράδεκτη Μη ικανοποιητική Μέτρια Ικανοποιητική Πολύ καλή Αξιολογήστε τις ακόλουθες προτάσεις σημειώνοντας Χ στο αντίστοιχο τετραγωνάκι: Α. Το μάθημα: Οι στόχοι του μαθήματος ήταν σαφείς; 2. Η ύλη που καλύφθηκε ανταποκρινόταν στους στόχους του μαθήματος; 3. Η ύλη που διδάχθηκε ήταν καλά οργανωμένη; 4. Το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε βοήθησε στην καλύτερη κατανόηση του θέματος; 5. Τα εκπαιδευτικά βοηθήματα (βιβλίο, σημειώσεις) χορηγήθηκαν εγκαίρως; 6. Πόσο ικανοποιητικό βρίσκετε το βιβλίο ή τις σημειώσεις; 7. Πόσο εύκολα διαθέσιμη είναι η βιβλιογραφία στη δανειστική Βιβλιοθήκη του ΤΕΙ; 8. Πόσο απαραίτητα κρίνετε τα προαπαιτούμενα του μαθήματος, εφόσον υπάρχουν; 9. Κατά πόσο είναι χρήσιμες οι γνώσεις από άλλα μαθήματα; 10. Πώς κρίνετε το επίπεδο δυσκολίας του μαθήματος για το εξάμηνό του; Στις περιπτώσεις όπου υπήρχαν γραπτές ή/και προφορικές εργασίες 11. Υπήρχε σχετικό ερευνητικό υλικό στη βιβλιοθήκη; 12. Υπήρχε καθοδήγηση από τον Διδάσκοντα; 13. Τα σχόλια του Διδάσκοντα ήταν εποικοδομητικά και αναλυτικά; 14. Η συγκεκριμένη εργασία σας βοήθησε να κατανοήσετε το συγκεκριμένο θέμα; Β. Ο Διδάσκων / η Διδάσκουσα: Οργανώνει καλά την παρουσίαση της ύλης στα μαθήματα; 16. Επιτυγχάνει να διεγείρει το ενδιαφέρον για το αντικείμενο του μαθήματος; 17. Αναλύει και παρουσιάζει τις έννοιες με τρόπο απλό και ενδιαφέροντα χρησιμοποιώντας παραδείγματα; 18. Ενθαρρύνει τους Φοιτητές να διατυπώνουν απορίες και ερωτήσεις και να αναπτύξουν την κρίση τους;

113 Είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του/της (παρουσία στα μαθήματα, έγκαιρη διόρθωση εργασιών ή εργαστηριακών αναφορών, ώρες συνεργασίας με τους Φοιτητές κλπ); 20. Είναι γενικά προσιτός στους Φοιτητές; Γ. Το Εργαστήριο (ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΑΙ ΜΟΝΟΝ ΕΦΟΣΟΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ): Είναι κατανοητός ο τρόπος που το εργαστήριο σχετίζεται με τη Θεωρία του μαθήματος; 22. Το εργαστήριο βελτιώνει τη συνολική αντίληψη και γνώση για το μάθημα; 23. Πώς κρίνετε το επίπεδο δυσκολίας του εργαστηρίου για το εξάμηνό του; 24. Είναι επαρκείς οι σημειώσεις ως προς τις εργαστηριακές ασκήσεις; 25. Εξηγούνται επαρκώς οι βασικές απαιτήσεις των εργαστηριακών ασκήσεων; 26. Είναι επαρκής ο εξοπλισμός του εργαστηρίου; Δ. Εγώ ο Φοιτητής / η Φοιτήτρια: Παρακολουθώ τακτικά τα θεωρητικά μαθήματα. 28. Αναζητώ πρόσθετο υλικό στη βιβλιοθήκη. 29. Ανταποκρίνομαι συστηματικά στις γραπτές εργασίες / ασκήσεις 30. Μελετώ συστηματικά την ύλη. 31. Αφιερώνω εβδομαδιαία για μελέτη του συγκεκριμένου μαθήματος: 1: Μέχρι 2 Ώρες, 2: 2-4 Ώρες, 3: 4-6 Ώρες, 4: 6-8 Ώρες, 5: Πάνω από 8 Ώρες Παρατηρήσεις και σχόλια:

114 114 Παράρτημα Απογραφικό Δελτίο Εξαμηνιαίου Μαθήματος ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΞΑΜΗΝΙΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Συμπληρώνεται με ευθύνη του κάθε διδάσκοντος χωριστά για καθένα από τα εξαμηνιαία προ-ή και μετά-πτυχιακά μαθήματα Ι. ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Ίδρυμα Σχολή Τμήμα Τομέας Τ.Ε.Ι. Πάτρας Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων Σχεδιασμού και Λήψης Αποφάσεων / Πληροφοριακών Συστημάτων Όνομα διδάσκοντος / βαθμίδα: Επιστημονική Ειδίκευση Κωδ. Αριθμός Μαθήματος Προπτυχιακό / Μεταπτυχιακό Τίτλος Μαθήματος Ι.1 Περιγραφή / Περιεχόμενο μαθήματος Ι.2 Μαθησιακοί στόχοι Ι.3 Είδος Μαθήματος Εξάμηνο Υποχρεωτικό (Υ), Διδασκαλίας 1 ο - 7 ο Υποχρεωτικής Επιλογής (ΥΕ), Ελεύθερης Επιλογής (ΕΕ) Υποβάθρου (ΥΠ), Επιστημονικής Περιοχής (ΕΠ), Γενικών Γνώσεων (ΓΓ), Ανάπτυξης Δεξιοτήτων (ΑΔ) Μάθημα Κορμού (ΚΟ), Ειδίκευσης (ΕΙΔ), Κατεύθυνσης (ΚΑ) Ι.4 Διδασκαλία Προβλεπόμενες Ώρες Διδασκαλίας ανά εξάμηνο Διαλέξεις Εργαστήρια Μικρές ομάδες Άλλη Σύνολο εβδομαδιαίων ωρών διδασκαλίας Διδακτικές Μονάδες Χρήση Πολλαπλής Βιβλιογραφίας (Ναι/Όχι) Εργασία ή Πρόοδος (Ναι / Όχι) Υποχρεωτική / Προαιρετική

115 115 Ι.5 Ενημέρωση - Αξιολόγηση Το μάθημα περιλαμβάνεται στον Οδηγό Σπουδών; (Ναι/Όχι) Σελίδα αναφοράς μαθήματος Υπάρχει ιστοσελίδα μαθήματος; (Ναι/Όχι) Διεύθυνση URL Έχει γίνει στο τρέχον εξάμηνο αξιολόγηση του μαθήματος από τους φοιτητές; (Ναι/Όχι) ΙΙ. ΙΙ.1 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Διδακτέα Ύλη ΙΙ.1.1 Πότε πραγματοποιήθηκε η τελευταία αναπροσαρμογή / επικαιροποίηση της ύλης του μαθήματος; ΙΙ.1.2 Υπάρχει επικάλυψη ύλης με άλλα μαθήματα και πώς το αντιμετωπίζετε; ΙΙ.2 Διδακτικά Βοηθήματα ΙΙ.2.1 Βοηθήματα που διανέμονται στους φοιτητές για το συγκεκριμένο μάθημα. ΙΙ.2.2 Γίνεται επικαιροποίηση των βοηθημάτων και με ποια διαδικασία; ΙΙ.2.3 Ποιο ποσοστό της διδασκόμενης ύλης καλύπτεται από τα βοηθήματα; ΙΙ.2.4 Παρέχετε πρόσθετη βιβλιογραφία πέραν των διανεμόμενων συγγραμμάτων; ΙΙ.2.5 Πώς γνωστοποιείτε στους φοιτητές την ύλη του μαθήματος, τους μαθησιακούς στόχους και τον τρόπο αξιολόγησης τους; ΙΙ.3 Επικοινωνία & Καθοδήγηση Φοιτητών / Συνεργασίες ΙΙ.3.1 Έχετε ανακοινωμένες ώρες γραφείου για συνεργασία με τους φοιτητές; ΙΙ.3.2 Πώς μεθοδεύετε την εκπαίδευση των φοιτητών στην ερευνητική διαδικασία (π.χ. αναζήτηση και χρήση βιβλιογραφίας);

116 116 ΙΙ.3.3 Οργανώνετε στο πλαίσιο του μαθήματος εκπαιδευτικές επισκέψεις φοιτητών / διαλέξεις επιστημόνων ή άλλες δραστηριότητες σε συνεργασία με τοπικούς, περιφερειακούς ή εθνικούς κοινωνικούς, πολιτιστικούς και παραγωγικούς φορείς; ΙΙ.4 Συμμετοχή των φοιτητών στο μάθημα Κατά την εκτίμησή σας, τι ποσοστό φοιτητών κατά μέσο όρο παρακολουθεί το θεωρητικό μέρος του μαθήματος; 0-20% Δεν 40% 60% 80% 100% γνωρίζω ΙΙ.5 Αξιολόγηση της επίδοσης των φοιτητών στο μάθημα ΙΙ.5.1 Τρόποι Αξιολόγησης; Σηθειώστε στον πίνακα που ακολουθεί τις μεθόδους που χρησιμοποιείτε για την αξιολόγηση της απόδοσης των φοιτητών στο συγκεκριμένο μάθημα. Εξέταση γραπτή στο τέλος του εξαμήνου Εξέταση προφορική στο τέλος του εξαμήνου Πρόοδος (ενδιάμεση εξέταση): Κατ οίκον εργασία: Προφορική παρουσίαση εργασίας: Εργαστήριο ή πρακτικές ασκήσεις: Άλλα *: * Περιγράψτε συνοπτικά τυχόν άλλους τρόπους αξιολόγησης. Παρακολουθούνται όλοι οι φοιτητές κατά την εκτέλεση των εργαστηριακών ή πρακτικών ασκήσεων; (Nαι ή Όχι) Λαμβάνουν οι φοιτητές συστηματικά σχόλια (προφορικά ή γραπτά) στο μέσον του εξαμήνου; (Nαι ή Όχι). ΙΙ.5.2 Πώς διασφαλίζετε τη διαφάνεια στην αξιολόγηση της επίδοσης των φοιτητών; ΙΙΙ. ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΙΙΙ.1 Διαθέσιμη εκπαιδευτική υποδομή του μαθήματος ΙΙΙ.1.1 Αίθουσες διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται για το συγκεκριμένο μάθημα: Αναφερθείτε στην επάρκεια, καταλληλότητα, ποιότητα των αιθουσών και του υποστηρικτικού εξοπλισμού και τη διαθεσιμότητά τους. ΙΙΙ.1.2 Εργαστήρια που χρησιμοποιούνται για το συγκεκριμένο μάθημα:

117 117 Αναφερθείτε στην επάρκεια, καταλληλότητα, ποιότητα των εργαστηριακών χώρων, του εργαστηριακού εξοπλισμού και της διαθεσιμότητάς τους. ΙΙΙ.1.3 Είναι διαθέσιμα τα εργαστήρια του μαθήματος για χρήση εκτός προγραμματισμένων ωρών; ΙΙΙ.1.4 Σπουδαστήρια: Αναφερθείτε στην επάρκεια, καταλληλότητα, ποιότητα των χώρων, του εξοπλισμού και της διαθεσιμότητάς τους. ΙΙΙ.1.5 Χρησιμοποιείτε Εκπαιδευτικό Λογισμικό και ποιο; (περιγράψτε συνοπτικά) ΙΙΙ.1.6 Υπάρχει ικανοποιητική υποστήριξη του μαθήματος από τη βιβλιοθήκη (βιβλιογραφία και άλλοι μαθησιακοί πόροι); ΙΙΙ.1.7 Πώς κρίνετε συνολικά τη διαθέσιμη εκπαιδευτική υποδομή; Αν η απάντηση είναι αρνητική, σχολιάστε συνοπτικά τυχόν ελλείψεις και καταγράψτε τις αναγκαίες βελτιώσεις σύμφωνα με τις παραπάνω κατηγορίες. ΙΙΙ.2 Αξιοποίηση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) ΙΙΙ.2.1 Χρησιμοποιούνται Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών στη διδασκαλία του μαθήματος και πώς; ΙΙΙ.2.2 Χρησιμοποιούνται μαθησιακά βοηθήματα βασισμένα σε ΤΠΕ; (Αναφέρατε παραδείγματα). ΙΙΙ.2.3 Χρησιμοποιούνται ΤΠΕ στην εργαστηριακή εκπαίδευση; Πώς; ΙΙΙ.2.4 Χρησιμοποιείτε ΤΠΕ στην αξιολόγηση των φοιτητών; Πώς; ΙΙΙ.2.5 Χρησιμοποιείτε ΤΠΕ στην επικοινωνία σας με τους φοιτητές; Πώς;

118 118 ΙV. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΙV.1 Σας κοινοποιείται κατάλογος των φοιτητών που είναι εγγεγραμμένοι στο μάθημα και πότε; ΙV.2 Ποια είναι η κατανομή βαθμολογίας και ο μέσος βαθμός των φοιτητών του μαθήματος; Ξεκινήστε από το τρέχον έτος. Στην περίπτωση που διδάσκατε το μάθημα και τα προηγούμενα έτη καταγράψτε και τα συγκριτικά στοιχεία των προηγουμένων ετών Κατανομή Βαθμών (% φοιτητών) Έτος 0-3,9 4-4,9 5-5,9 6,0-6,9 7,0-8,4 8,5-10, V. Η ΑΠΟΨΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Μέσος όρος Βαθμολογίας (σύνολο φοιτητών) V.1 Υπάρχει διαδικασία αξιολόγησης του μαθήματος και της διδασκαλίας από τους φοιτητές; Πώς εφαρμόζεται; Επισυνάψτε δείγμα του σχετικού ερωτηματολογίου. V.2 Πώς αξιοποιούνται τα αποτελέσματα αυτών των αξιολογήσεων;

119 Ετεροαναφορές Αναφορές του ειδικού/ επιστημονικού τύπου Βιβλιοκρισίες Συμμετοχές σε επιτροπές επιστημονικών συνεδρίων Συμμετοχές σε συντακτικές επιτροπές επιστημονικών περιοδικών Προσκλήσεις για διαλέξεις σε διεθνή συνέδρια Διπλώματα ευρεσιτεχνίας Βραβεία Τιμητικοί τίτλοι Βιβλία / μονογραφίες Επιστημονικά περιοδικά με κριτές Επιστημονικά περιοδικά χωρίς κριτές Πρακτικά συνεδρίων με κριτές Πρακτικά συνεδρίων χωρίς κριτές Κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους Άλλες εργασίες Ανακοινώσεις σε επιστ. συνέδρια (με κριτές) χωρίς πρακτικά Ανακοινώσεις σε επιστ. συνέδρια (χωρίς κριτές) χωρίς πρακτικά Άλλα 119 Παράρτημα Ατομικό Απογραφικό Δελτίο ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Ίδρυμα Σχολή Τμήμα Τομέας Τ.Ε.Ι. Πάτρας Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων Σχεδιασμού και Λήψης Αποφάσεων / Πληροφοριακών Συστημάτων Όνομα και τίτλος διδάσκοντος Επιστημονική Ειδίκευση Τίτλοι και κωδικοί διδασκόμενων μαθημάτων Ι. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ / ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ή ΑΛΛΟ ΕΡΓΟ 3 Ι.1 Αριθμός δημοσιεύσεων Σύνολο Επεξηγήσεις: Άλλα Ι.2 Επιστημονικές δημοσιεύσεις Αναφέρετε τις δημοσιεύσεις της τελευταίας πενταετίας σύμφωνα με την παραπάνω κατηγοριοποίηση Ι.3 Αναγνώριση του επιστημονικού και άλλου έργου Αφορά γνωστικά αντικείμενα εξαιρετικής και αδιαμφισβήτητης ιδιαιτερότητας, όπως προσδιορίζονται από τα Π.Δ. 123/1984, 390/1995 και 187/1996.

120 Σύνολο Επεξηγήσεις: Διπλώματα ευρεσιτεχνίας, Βραβεία, Τιμητικοί τίτλοι (επίτιμοι διδάκτορες, επισκέπτες καθηγητές, ακαδημαϊκοί, αντεπιστέλλοντα μέλη ακαδημιών κλπ) Ι.4 Ερευνητικά προγράμματα και έργα Ι.4.1 Ποια ερευνητικά προγράμματα ή/και έργα που υλοποιήθηκαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη κατά την τελευταία πενταετία συντονίζετε; Σε ποια απλώς συμμετέχετε; Ι.4.2 Συμμετέχουν εξωτερικοί συνεργάτες ή/και μεταδιδακτορικοί ερευνητές στα ερευνητικά αυτά προγράμματα ή/και έργα; Ι.4.3 Πόσοι προπτυχιακοί φοιτητές συμμετέχουν στις ερευνητικές σας δραστηριότητες το τελευταίο έτος; Πόσοι μεταπτυχιακοί και πόσοι υποψήφιοι διδάκτορες; ΙΙ. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ (Συμπληρώνετε μόνον σε περίπτωση που έχουν εφαρμογή) ΙΙ.1 Αριθμός και χωρητικότητα ερευνητικών εργαστηρίων που χρησιμοποιείτε. ΙΙ.2 Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα των χώρων των ερευνητικών αυτών εργαστηρίων. ΙΙ.3 Επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα του εργαστηριακού εξοπλισμού. ΙΙ.4 Καλύπτουν οι διαθέσιμες υποδομές τις ανάγκες της ερευνητικής διαδικασίας; ΙΙ.5 Ποια από τα ερευνητικά σας αντικείμενα δεν καλύπτονται από τις διαθέσιμες υποδομές; ΙΙ.6 Πόσο εντατική χρήση κάνετε των συγκεκριμένων ερευνητικών υποδομών; ΙΙ.7 Πόσο συχνά ανανεώνονται οι ερευνητικές υποδομές; Είναι σύγχρονος ο υπάρχων εξοπλισμός και ποια η λειτουργική του κατάσταση ή ποιες οι τυχόν ανάγκες ανανέωσης/εκσυγχρονισμού του;

121 121 ΙΙ.8 Πώς επιδιώκετε τη χρηματοδότηση για προμήθεια, συντήρηση και ανανέωση των ερευνητικών υποδομών; ΙΙ.9 Έχετε ερευνητικές συνεργασίες (α) Με συναδέλφους του Τμήματος ή με άλλες ακαδημαϊκές μονάδες του ιδρύματος; (β) Με φορείς και ιδρύματα του εσωτερικού; (γ) Με φορείς και ιδρύματα του εξωτερικού; ΙΙ.10 Υπάρχει πρακτική αξιοποίηση των ερευνητικών σας αποτελεσμάτων; Αναφέρατε παραδείγματα. ΙΙΙ. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Αναφέρατε άλλες δραστηριότητες που αποτελούν προσφορά υπηρεσιών στο κοινωνικό σύνολο.

122 122 Παράρτημα Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών α/α Κατηγορία Α Εξάμηνο Μάθημα Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση Εργαστήριο Φόρτος Εργασίας ECTS Κωδικός 1 ΔΟΝΑ Μικροοικονομική /1 2 ΜΓΥ Οικονομική της Διοίκησης Ι /1 3 ΔΟΝΑ Εμπορικό Δίκαιο /0 4 ΜΓΥ Γενικά Μαθηματικά Ι /3 5 ΜΓΥ Εισαγωγή στην πληροφορική των επιχειρήσεων /4 6 ΜΓΥ Λογιστική Ι /2 Γενικό Σύνολο α/α Κατηγορία Β Εξάμηνο Μάθημα Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση Εργαστήριο Φόρτος Εργασίας ECTS Κωδικός 1 ΔΟΝΑ Μακροοικονομική /1 2 ΜΕΥ Οικονομική της Διοίκησης ΙΙ /2 3 ΜΓΥ Γενικά Μαθηματικά ΙΙ /3 4 ΜΓΥ Εισαγωγή στη Στατιστική των /1 Επιχειρήσεων 5 ΜΕΥ Δομές δεδομένων και οργάνωση αρχείων /2 6 ΜΓΥ Λογιστική ΙΙ /2 Γενικό Σύνολο α/α Κατηγορία Γ Εξάμηνο Μάθημα Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση Εργαστήριο Φόρτος Εργασίας ECTS Κωδικός 1 ΜΕ Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Ι /3 2 ΜΕΥ Marketing - Ανάλυση Πολ/κών Αγοράς /1 3 ΜΕΥ Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Έρευνα /1 4 ΜΓΥ Ειδικά Θέματα στη Στατιστική /2 Επιχειρήσεων 5 ΜΕΥ Δίκτυα Η/Υ στην επιχείρηση /2 6 ΜΕΥ Εισαγωγή στα Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων /2 Γενικό Σύνολο

123 123 α/α Κατηγορία Δ Εξάμηνο Μάθημα Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση Εργαστήριο Φόρτος Εργασίας ECTS Κωδικός 1 ΜΕ Επιχειρησιακός Σχεδιασμός ΙΙ /3 2 ΜΕΥ Marketing - Προγραμματισμός /1 Πολιτικών Αγοράς 3 ΜΕΥ Χρηματοοικονομική Διοίκηση Ι /1 4 ΜΕΥ Επιχειρησιακή Έρευνα Ειδικά Θέματα /2 5 ΜΕ Εισαγωγή στα Πληροφοριακά Συστήματα 6 ΜΕΥ Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων και κειμένων στο επιχειρηματικό περιβάλλον / /2 Γενικό Σύνολο α/α Κατηγορία Ε Εξάμηνο Μάθημα Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση Εργαστήριο Φόρτος Εργασίας ECTS Κωδικός 1 ΜΕΥ Marketing - Έλεγχος και Ειδικά Θέματα /1 Ολικής Ποιότητας 2 ΜΕΥ Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΙI /1 3 ME Ανάλυση και Έλεγχος Επιχειρησιακών /1 Στρατηγικών 4 ΜE Τεχνικές Προβλέψεων και Ελέγχου /2 5 ΜΕ Εφηρμοσμένα Πληροφοριακά Συστήματα στο Επιχειρηματικό /2 Περιβάλλον 6 ΜΕ Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι /1 Γενικό Σύνολο α/α Κατηγορία Στ Εξάμηνο Μάθημα Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση Εργαστήριο Φόρτος Εργασίας ECTS Κωδικός 1 ΜΕ Επιχειρησιακά παίγνια /1 2 ΜΕ Διαχείριση χαρτοφυλακίου και προϋπολογισμοί /1 3 ΜΕ Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων ΙΙ /3 4 ME Επιχειρηματικές δικτυακές εφαρμογές και Internet 5 ΜΕΥ Eισαγωγή στην Ανάλυση της Εκμετάλευσης και τον Βιομηχανικό Λογισμό / /1 Γενικό Σύνολο

124 124 α/α Κατηγορία Ζ Εξάμηνο Μάθημα Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση Εργαστήριο Φόρτος Εργασίας ECTS Κωδικός 1 ΜΕ Σεμινάριο Τελειοφοίτων /0 3 ΜΕΥ Πρότυπο κόστος /1 3 ΜΕΥ Οικονομετρικά Πρότυπα /1 4 ΜΕ Επιχειρηματικά Συστήματα Αυτοματισμού Γραφείου και Επανασχεδιασμός Διαδικασιών 5 ΜΕΥ Ξένη Γλώσσα - Ορολογία / /2 Γενικό Σύνολο Η Εξάμηνο α/α Κατηγορία Μάθημα Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση Εργαστήριο Φόρτος Εργασίας 1 Πρακτική Ασκηση ECTS Κωδικός 2 Πτυχιακή Εργασία Γενικό Σύνολο 50 30

125 125 Παράρτημα Πίνακας Μαθημάτων Νέου Προγράμματος Σπουδών ΕΞΑΜΗΝΟ Α' Α/Α ΜΑΘΗΜΑ ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Κ.Μ. Θ Δ.Μ. Ε Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Φ.Ε. Δ.Μ. ή Π.Μ. 1 Μικροοικονομική ΔΟΝΑ Ανάπτυξη αλγορίθμων - Δομημένος Προγραμματισμός Η/Υ 3 Στοιχεία Αστικού και Εμπορικού Δικαίου ΜΓΥ ΔΟΝΑ Γενικά Μαθηματικά ΜΓΥ Εισαγωγή στην Πληροφορική των Επιχειρήσεων ΜΓΥ Λογιστική ΜΓΥ ΣΥΝΟΛΟ / ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΥΝΟΛΟ / ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Β' Α/Α ΜΑΘΗΜΑ ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Κ.Μ. Θ Δ.Μ. Ε Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Φ.Ε. Δ.Μ. ή Π.Μ. 1 Μακροοικονομική ΔΟΝΑ Οικονομική της Διοίκησης ΜΓΥ Εφαρμογές της Μαθηματικής Ανάλυσης στον Επιχειρηματικό Σχεδιασμό 4 Εισαγωγή στη Στατιστική των Επιχειρήσεων 5 Δομές Δεδομένων και Οργάνωση Αρχείων ΜΓΥ ΜΓΥ ΜΓΥ Αρχές Διοίκησης Επιχειρήσεων ΜΓΥ ΣΥΝΟΛΟ / ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΥΝΟΛΟ / ΕΞΑΜΗΝΟ

126 126 ΕΞΑΜΗΝΟ Γ Α/Α ΜΑΘΗΜΑ ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Κ.Μ. Θ Δ.Μ. Ε Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Φ.Ε. Δ.Μ. ή Π.Μ. 1 Διαχείριση Έργων και Λειτουργιών ΜΕ Marketing - Ανάλυση Πολιτικών Αγοράς 3 Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Έρευνα 4 Ειδικά Θέματα στη Στατιστική των Επιχειρήσεων ΜΓΥ ΜΕΥ ΜΕΥ Δίκτυα Η/Υ στην Επιχείρηση ΜΕΥ Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων ΜΕΥ ΣΥΝΟΛΟ / ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΥΝΟΛΟ / ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Δ' Α/Α ΜΑΘΗΜΑ ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Κ.Μ. Θ Δ.Μ. Ε Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Φ.Ε. Δ.Μ. ή Π.Μ. 1 Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων ΜΕ Συστήματα Ελέγχου και Διασφάλισης Ποιότητας ΜΕ Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΜΕΥ Επιχειρησιακή Έρευνα - Ειδικά θέματα 5 Εισαγωγή στα Πληροφοριακά Συστήματα ΜΕ ΜΕΥ Επιχειρησιακά Παίγνια ΜΕΥ ΣΥΝΟΛΟ / ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΥΝΟΛΟ / ΕΞΑΜΗΝΟ

127 127 ΕΞΑΜΗΝΟ Ε Α/Α ΜΑΘΗΜΑ ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Κ.Μ. Θ Δ.Μ. Ε Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Φ.Ε. Δ.Μ. ή Π.Μ. 1 Επιχειρηματικός Σχεδιασμός ΜΕ Χρηματοοικονομική Διοίκηση - Ειδικά Θέματα ΜΕ Τεχνικές Προβλέψεων και Ελέγχου ΜΕ Εφαρμοσμένα Πληροφοριακά Συστήματα στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον ΜΕ ΚΑΤ ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ (επιλέγεται 1 από τα 2 παρακάτω) 5 Αντικειμενοστρεφής Προγραμματισμός MEY Οικονομετρικά Πρότυπα MEY ΣΥΝΟΛΟ / ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΥΝΟΛΟ / ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΤ' Α/Α ΜΑΘΗΜΑ 1 Προγραμματισμός και Διαχείριση Επιχειρηματικών Πόρων - ERP 2 Ανάλυση και Έλεγχος Επιχειρησιακών Στρατηγικών 3 Ποσοτικές Μέθοδοι στη Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων 4 Επιχειρηματικές Δικτυακές Εφαρμογές και Internet ΚΑΤ' ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ (επιλέγεται 1 από τα 2 παρακάτω) 5 Marketing - Προγραμματισμός Πολιτικών Αγοράς 6 Φορολογία και Ανάλυση Οικονομικών Καταστάσεων ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Κ.Μ. Θ Δ.Μ. Ε Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Φ.Ε. Δ.Μ. ή Π.Μ. ΜΕ ΜΕ ΜΕ ΜΕ MEY MEY ΣΥΝΟΛΟ / ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΥΝΟΛΟ / ΕΞΑΜΗΝΟ

128 128 ΕΞΑΜΗΝΟ Ζ Α/Α ΜΑΘΗΜΑ ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Κ.Μ. Θ Δ.Μ. Ε Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Φ.Ε. Δ.Μ. ή Π.Μ. 1 Ξένη Γλώσσα - Ορολογία ΜΕΥ Ηλεκτρονικό Επιχειρείν ΜΕ Σχεδιασμός και Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας ΜΕ ΚΑΤ ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ (επιλέγονται 2 από τα 4 παρακάτω) 4 Επιχειρηματική Αλλαγή και Καινοτομία 5 Διαχείριση Χαρτοφυλακίου και Προϋπολογισμοί MEY MEY Πληροφορική στην Εκπαίδευση MEY Ανάπτυξη και Επιχειρηματικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση MEY ΣΥΝΟΛΟ / ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΥΝΟΛΟ / ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Η' Α/Α ΜΑΘΗΜΑ ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Κ.Μ. Θ Δ.Μ. Ε Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ Δ.Μ. ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Φ.Ε. Δ.Μ. ή Π.Μ. 1 Πτυχιακή Εργασία Πρακτική Άσκηση ΣΥΝΟΛΟ / ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΥΝΟΛΟ / ΕΞΑΜΗΝΟ

129 129 Παράρτημα Πρόταση Θέματος Πτυχιακής Εργασίας ΠΡΟΤΑΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πάτρα, Α. Ονοματεπώνυμο Διδάσκοντα Β. Προτεινόμενο Θέμα Προτεινόμενο Θέμα στην Αγγλική γλώσσα Γ. Σύντομη Ανάπτυξη Προτεινόμενου Θέματος Δ. Στόχοι Ε. Αριθμός Πτυχιακών Εργασιών σε Εκκρεμότητα Ζ. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Υπογραφή

130 130 Παράρτημα Οδηγός Εκπόνησης Πτυχιακών Εργασιών ΤΕΙ Πάτρας Τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού & Πληροφοριακών Συστημάτων ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Πάτρα, Νοέμβριος 2009

131 131 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κύριος σκοπός αυτού του σημειώματος είναι να προσφερθούν κάποιες βασικές κατευθυντήριες γραμμές για την συγγραφή πτυχιακών εργασιών, καθώς και πληροφόρηση επί των σχετικών διαδικασιών. Το σημείωμα είναι χωρισμένο σε τρεις ενότητες. Ενότητα Α Σε αυτήν εξηγείται η σημασία της δομής, της σαφήνειας, της αντικειμενικότητας, της λογικής συνέπειας και της παρουσίασης. Ενότητα Β Σε αυτήν καλύπτονται ζητήματα αρχών σε ότι αφορά την χρήση παλαιότερης βιβλιογραφίας και τονίζονται βασικά θέματα που αφορούν την λογοκλοπή στις ακαδημαϊκές εργασίες. Περιλαμβάνονται επίσης κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την μορφή των παραπομπών. Αν και υπάρχουν πολλά βιβλία που καλύπτουν αυτές και άλλες πλευρές της συγγραφής μιας ακαδημαϊκής εργασίας, το παρόν σημείωμα βασίζεται στις ακόλουθες δύο αναφορές: Gibaldi, J. (1999), MLA Style Manual and Guide to Scholarly Publishing, New York: Modern Language Association of America. Day, R.A. (1998), How to Write and Publish a Scientific Paper, Cambridge: Cambridge University Press. Ενότητα Γ Σε αυτήν αναφέρονται σύντομα οι τυπικές απαιτήσεις που έχουν να κάνουν (α) με την διάρθρωση και το μέγεθος των πτυχιακών εργασιών και (β) με τις προθεσμίες και κανονισμούς και διαδικασίες υποβολής, παρουσίασης και αξιολόγησής τους. Ενότητα Α: ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ολόκληρη η ουσία μιας καλής πτυχιακής βρίσκεται στο ότι οικοδομείται γύρω από ένα επιχείρημα. Δεν πρόκειται απλά για ένα σύνολο πληροφόρησης σχετικά με ένα ζήτημα, ούτε απλά για μια γενική συζήτηση γύρω από ένα ερώτημα. Θα πρέπει να καταθέτει μια συγκεκριμένη άποψη σχετικά με ένα ζήτημα, να προωθεί μια συγκεκριμένη πρόταση σχετικά με ένα θέμα, ή να αναπτύσσει μια ξεκάθαρη απάντηση σε ένα συγκεκριμένο ερώτημα. Επιπλέον, θα πρέπει να είναι γραμμένη ώστε να πείσει τον αναγνώστη για την εγκυρότητα του επιχειρήματος. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η πτυχιακή πρέπει να εστιάσει μονάχα στο κεντρικό επιχείρημα αγνοώντας όλα τα πιθανά εναλλακτικά. Αντίθετα, μια καλή πτυχιακή θα πρέπει να εξετάσει διαφορετικά επιχειρήματα και απόψεις σχετικές με ένα ζήτημα. Κάποια από τα επιχειρήματα μπορεί να έχουν καταγραφεί σε προηγούμενες επιστημονικές εργασίες, αλλά μερικά μπορούν να αναπτυχθούν και από τους ίδιους τους Σπουδαστές/τριες. Η αξιολόγηση των εναλλακτικών απόψεων και επιχειρημάτων γύρω από το θέμα της πτυχιακής δεν σημαίνει την αόριστη καταγραφή των διαφορετικών απόψεων: «σύμφωνα με την μια άποψη, σύμφωνα με την άλλη». Επίσης δεν είναι αρκετό να γίνει προσπάθεια να πεισθεί ο αναγνώστης μέσα από τον ισχυρισμό ή την πεποίθηση του Σπουδαστή/τριας ότι η άποψη που καταθέτει είναι η ανώτερη ή καλύτερη γύρω από το θέμα της πτυχιακής. Οι σχετικές αποδείξεις και ενδείξεις, η λογική επαγωγή και η χρήση της σχετικής βιβλιογραφίας είναι στοιχεία απαραίτητα. Ωστόσο, όλα τα πιο πάνω θα πρέπει να αποτιμώνται και να αξιολογούνται, και όχι απλώς να παρατίθενται. Συνεπώς, μεγάλο μέρος μιας πτυχιακής αφορά την αξιολόγηση των εμπειρικών ενδείξεων και την λογική υποστήριξη του κεντρικού της επιχειρήματος, καθώς και την σύγκριση αυτών με τις εναλλακτικές επιστημονικές απόψεις και θέσεις.

132 132 Τα πιο πάνω τονίζουν την σημασία της επιλογής και, στην συνέχεια, του σαφούς προσδιορισμού του ερωτήματος ή του θέματος 4. Κάποια είδη θεμάτων θα οδηγήσουν αναπόφευκτα σε απλές περιγραφές ή σε γενικές συζητήσεις, και θα είναι δύσκολη η μετέπειτα ανάπτυξη ενός ξεκάθαρα εστιασμένου επιχειρήματος. Η συζήτηση με τον Επιβλέποντα Καθηγητή θα βοηθήσει συχνά τους Σπουδαστές/τριες να ορίσουν το θέμα της πτυχιακής με τέτοιον τρόπο ώστε να οδηγηθούν πιο εύκολα σε μια καλή εργασία. Άλλα χαρακτηριστικά μιας καλής πτυχιακής εργασίας παρατίθενται πιο κάτω. 1. Δομή Η δομή μιας πτυχιακής είναι εξαιρετικά σημαντική. Βοηθά την κατανόησή της από τον αναγνώστη, αλλά επιτρέπει και στον Σπουδαστή/τρια να διαπιστώσει την λογική της εργασίας του (της). Για τον λόγο αυτό, είναι ζωτικής σημασία να ετοιμάζεται ένα ξεκάθαρο περίγραμμα της δομής πριν να ξεκινήσει το γράψιμο του κειμένου. Στην περίπτωση των πτυχιακών εργασιών, οι Επιβλέποντες Καθηγητές θα προσφέρουν καθοδήγηση πάνω σε αυτό το ζωτικό πρώτο βήμα. Η Εισαγωγή Μια πτυχιακή εργασία πρέπει να ξεκινά πάντα με μια εισαγωγική ενότητα. Αυτή η ενότητα είναι συχνά και το πιο σημαντικό τμήμα της. Εισάγει τον αναγνώστη στο θέμα που καλύπτεται και εξηγεί για ποιον λόγο ο Σπουδαστής/τρια επικεντρώθηκε σε αυτό. Θα πρέπει να δίδει στον αναγνώστη μιαν ιδέα σχετικά με το ποιο είναι το βασικό επιχείρημα του Σπουδαστή/τριας πάνω στο θέμα, γιατί είναι τόσο σημαντικό αυτό το επιχείρημα, καθώς και πως θα κινηθεί μεθοδολογικά για να το υποστηρίξει. Θα πρέπει επίσης να παραθέτει την διάρθρωση της πτυχιακής εργασίας. Επιπλέον, η εισαγωγή παίζει έναν σημαντικό ρόλο για την ίδια την συγγραφή της πτυχιακής. Αν και ο Σπουδαστής/τρια θα την ξαναγράψει και θα την τροποποιήσει πολλές φορές καθώς προχωρά την εργασία του (της), είναι εξαιρετικά χρήσιμο να γραφεί τουλάχιστον μια περίληψη της εισαγωγής πριν να ξεκινήσει η συγγραφή του κυρίως κειμένου. Αυτό εξυπηρετεί δυο σκοπούς: Προσφέρει έναν τρόπο ελέγχου της συνολικής διάρθρωσης της πτυχιακής. Αν το κεντρικό επιχείρημα δεν μπορεί να περιγραφεί μέσα σε λίγες παραγράφους για μια πρόχειρη εισαγωγή στο θέμα, τότε κάτι δεν πάει καλά. με το βασικό επιχείρημα ή με την δομή (ή και με τα δυο). Αυτό θα πρέπει να επιλυθεί πριν ξεκινήσει η συγγραφή του κυρίως κειμένου. Δεύτερο, μαζί με το περίγραμμα της δομής, μια πρόχειρη εισαγωγή λειτουργεί ως εξαίρετος «χάρτης» στη διάρκεια της συγγραφής. Η ανάγνωση της εισαγωγής σε τακτά διαστήματα βοηθά τον Φοιτητή/τρια να παραμένει εστιασμένος (- η) στο κεντρικό του (- ης) επιχείρημα. Προφανώς, δεν αποκλείεται να υπάρξουν τροποποιήσεις, ή ακόμα και προσθήκες, σε αυτό το επιχείρημα καθώς προχωρά η συγγραφή. Ωστόσο, η εισαγωγή λειτουργεί ως προτροπή για να αναλογίζεται ο Σπουδαστής/τρια κατά πόσον πρόκειται για κάποια αναγκαία προσθήκη η οποία βοηθά στην επίτευξη του κύριου σκοπού, ή αν πρόκειται για μια εκτροπή η οποία δεν βοηθά στην ανάπτυξη του κεντρικού επιχειρήματος (όσο και αν είναι ενδιαφέρουσα). Το Κυρίως Σώμα του Κειμένου Αυτό θα πρέπει να διαιρεθεί σε λογικές υπο ενότητες, όπως αυτές θα φανούν από την ανάπτυξη του εκάστοτε θέματος ή επιχειρήματος που παρουσιάζεται. Οι ενότητες αυτές συχνά καλύπτουν τρία βασικά στοιχεία: (α) μια περιγραφή, ορισμό ή αποσαφήνιση του θέματος της πτυχιακής και μια εξήγηση για το γιατί αυτό είναι σημαντικό, (β) μια ανασκόπηση σχετικά με το τι έχει ήδη γραφεί στο θέμα, μαζί με την κριτική αξιολόγηση αυτών (γ) των εργασιών, μια παρουσίαση των θέσεων του ίδιου του Φοιτητή/τριας στο θέμα, μαζί με τις απαραίτητες αποδείξεις και επιχειρήματα που στηρίζουν αυτές τις θέσεις. Ο τρόπος με τον οποίο θα διαρθρωθούν αυτά τα τρία στοιχεία δεν είναι δεδομένος. Για παράδειγμα, μπορεί να αποτελέσουν το πλαίσιο για τις κύριες ενότητες της πτυχιακής, ή μπορεί να είναι υποδιαιρέσεις των κυρίων ενοτήτων που περιγράφουν τις διάφορες απόψεις που υπάρχουν σχετικά με το θέμα. Η ισορροπία που θα υπάρξει μεταξύ των τριών στοιχείων επίσης δεν είναι δεδομένη. Επιπλέον των επικεφαλίδων των κύριων ενοτήτων, μπορεί να είναι χρήσιμη η χρήση επιμέρους κεφαλίδων, οι οποίες ορίζουν μικρότερες ενότητες. Όταν αναπτύσσεται ένα περίπλοκο επιχείρημα, θα πρέπει να 4 Σε μερικές περιπτώσεις, οι Επιβλέποντες Καθηγητές ορίζουν τα βασικά ερωτήματα μιας πτυχιακής, και το πρώτο βήμα της φαίνεται να είναι απλώς η ανάπτυξη ενός κεντρικού επιχειρήματος προς απάντηση αυτού του ερωτήματος. Συχνά, ωστόσο, κάποιο θέμα πτυχιακής το οποίο φαίνεται να είναι σαφώς προσδιορισμένο αφήνει αρκετά περιθώρια για περισσότερο ενδελεχή μελέτη του ίδιου του ερωτήματος. Αυτό γίνεται όταν ζητείται από τους Σπουδαστές (- τριες) να ορίσουν τα ερωτήματα τα οποία εξετάζει η πτυχιακή τους μέσα σε ευρείες θεματικές ενότητες (όταν δηλαδή δεν ζητείται κάτι εντελώς συγκεκριμένο, αλλά δίδεται περιθώριο στους Σπουδαστές (- τριες) να κατευθύνουν την πτυχιακή τους με βάση ένα κεντρικό ζήτημα που τους δίδεται).

133 133 υπενθυμίζεται περιοδικά στον αναγνώστη σε ποιο ακριβώς σημείο βρίσκεται η ανάπτυξή του, καθώς και σε ποιο βήμα σκοπεύει να περάσει ο Σπουδαστής/τρια στην συνέχεια, μαζί με την αιτιολόγηση αυτής της διαδρομής (δείτε πιο κάτω σχετικά με την «λογική συνέπεια»). Το Συμπέρασμα Σε αυτό πρέπει να δίδεται μια περίληψη του κύριου επιχειρήματος, των αποτελεσμάτων στα οποία κατέληξε η ανάλυση, καθώς και των συνεπειών αυτών των αποτελεσμάτων. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, στην Ενότητα αυτή να εισάγεται νέο υλικό, έννοιες ή επιχειρήματα όλα αυτά θα πρέπει να έχουν καλυφθεί στο κυρίως σώμα της πτυχιακής. Επιπλέον, η ενότητα των συμπερασμάτων δεν θα πρέπει να φαίνεται σαν κάτι που δημιουργήθηκε τελευταίο και εκ των υστέρων. Αντίθετα, αποτελεί ένα αναπόσπαστο τμήμα οποιασδήποτε πτυχιακής εργασίας. Επιπλέον, σε αυτή την ενότητα ο Σπουδαστής/τρια αναφέρεται στο κεντρικό θέμα της πτυχιακής και αποδεικνύει ότι το ανέλυσε και όχι ότι απλώς συνέγραψε μια γενική περιγραφή του θέματος. 2. Σαφήνεια Ο Σπουδαστής/τρια πρέπει να προσπαθεί διαρκώς να κρατά τα γραφόμενα όσο πιο ξεκάθαρα και απλά είναι δυνατόν. Η σαφήνεια υποβοηθείται μέσα από το να παρατίθενται επιχειρήματα με όσο το δυνατόν πιο σύντομο και συνεπή τρόπο. Η περιττή επανάληψη πρέπει να αποφεύγεται (εκτός περιπτώσεων στις οποίες είναι αναγκαία για την διατήρηση της λογικής συνέπειας δείτε πιο κάτω), όπως και η γενική «φλυαρία» που δεν βοηθά στην ανάπτυξη κάποιου επιχειρήματος. Εν μέρει, η απλότητα είναι θέμα ικανότητας γραπτής έκφρασης. Ο στόχος της απλότητας είναι δύσκολος στην επίτευξή του, αλλά είναι γενικά χρήσιμο να γράφονται σύντομες προτάσεις. Γενικοί πρακτικοί κανόνες είναι το ότι κάθε πρόταση μπορεί πιθανώς να γίνει απλούστερη (από ότι είναι) όταν: (α) είναι μεγαλύτερη των τεσσάρων γραμμών, (β) περιέχει περισσότερα από τρία ή τέσσερα σημεία στίξης (κόμματα, άνω τελείες), (γ) περιέχει περισσότερες από μία ή δυο λέξεις όπως «στο οποίο» ή άλλες που δημιουργούν μια (δ) δευτερεύουσα πρόταση ή επιχείρημα, περιέχει μερικά συνεχόμενα ουσιαστικά, ή μερικά επίθετα που όλα περιγράφουν το ίδιο ουσιαστικό, ή αν η πρόταση περιέχει μερικά επιρρήματα. Απλότητα σημαίνει επίσης την μη χρήση «αργκό» ή τεχνικών εννοιών, εκτός και αν αυτές ορίζονται σαφώς. Επιπλέον, απλότητα σημαίνει τον περιορισμό της χρήσης της θεωρίας στον βαθμό που είναι απολύτως αναγκαία για να προσφέρει την αναλυτική βάση του βασικού επιχειρήματος (εκτός και αν το θέμα της πτυχιακής αναφέρεται ειδικά στην θεωρία). 3. Αντικειμενικότητα Όπως προαναφέρθηκε, στην ανάπτυξη του επιχειρήματος θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση μη επαληθευμένων ή εμπειρικά υποστηριζόμενων απόψεων και θέσεων. Με τον τρόπο αυτό ελαχιστοποιείται η ευαισθησία της πτυχιακής σε θέματα υποκειμενικότητας του Σπουδαστή/τριας). Ο Σπουδαστής/τρια θα πρέπει να προσέχει ιδιαίτερα να αιτιολογεί κάθε άποψη που διατυπώνει, δίδοντας βιβλιογραφικές αναφορές, δεδομένα και πηγές. Ωστόσο, κοινό σφάλμα που παρατηρείται είναι η διατύπωση επιχειρημάτων που βασίζονται σε βιβλιογραφικές αναφορές με την λανθασμένη πεποίθηση ότι όσο μεγαλύτερος ο αριθμός των αναφορών και παραπομπών τόσο ισχυρότερο το επιχείρημα. Αυτό το είδος της άτεχνης χρήσης των αναφορών αφαιρεί από την ισχύ ενός επιχειρήματος. Επιπλέον, όταν υποστηρίζεται λογικά ένα επιχείρημα ο Σπουδαστής/τρια δεν θα πρέπει να υποθέσει ότι κάτι που φαίνεται απολύτως λογικό στον ίδιο θα είναι το ίδιο λογικό και για τον αναγνώστη, δίχως μια επιπλέον εξήγηση, απεικόνιση ή απόδειξη. Ένα τελευταίο σημείο σχετίζεται με τις προσωπικές αξίες και απόψεις του κάθε Σπουδαστή/τριας, οι οποίες συνήθως (ίσως αναπόφευκτα και δικαιολογημένα) «εισβάλλουν» αδιόρατα στην πτυχιακή, και οι οποίες μπορεί συχνά να μειώνουν την επιστημονική της πειστικότητα. Προφανώς, δεν είναι καθόλου λάθος να έχει ο Σπουδαστής/τρια, ή ακόμα και να το δείχνει, προσωπικές αξίες και απόψεις σχετικά με οποιοδήποτε ζήτημα. Ωστόσο, οι Ακαδημαϊκοί κριτές χρειάζεται να εξετάσουν μια πτυχιακή η οποία έχει ασχοληθεί με τα πραγματικά θέματα, τα επιχειρήματα, τις ενδείξεις και τις αποδείξεις, και όχι με κάποια διακήρυξη προσωπικών ιδεολογημάτων. 4. Λογική Συνέπεια Η πτυχιακή πρέπει να γράφεται με τρόπο τέτοιο ώστε κάθε τμήμα κάποιου επιχειρήματος να ακολουθεί λογικά το προηγούμενο και να οδηγεί επίσης λογικά στο επόμενο. Όσο μεγαλύτερη προσοχή δίδεται στο σημείο αυτό, τόσο καλύτερη είναι και η συνολική ροή του επιχειρήματος. Μια χρήσιμη τεχνική είναι η προσάρτηση ενός σύντομου συμπεράσματος στο τέλος κάθε κύριας ενότητας, ή κάθε κεφαλαίου, στο οποίο να περιγράφονται συνοπτικά τα επιχειρήματα που αναπτύχθηκαν.

134 134 Ωστόσο, ο όρος «λογική συνέπεια» έχει και άλλες πλευρές. Ειδικότερα, σημαίνει ότι κάποιο τμήμα του επιχειρήματος δεν θα πρέπει να έρχεται σε αντίθεση με άλλα επιχειρήματα ή αποδείξεις που παρατίθενται σε άλλα τμήματα της πτυχιακής. Τα χαρακτηριστικά που περιγράφηκαν πιο πάνω αποτελούν αντικειμενικούς σκοπούς για τον Σπουδαστή/τρια. Μερικές φορές ίσως να φαίνεται πως ακυρώνουν το ένα το άλλο. Για παράδειγμα, η ανάγκη για λεπτομερή επεξήγηση κάποιου επιχειρήματος μπορεί να αποκλείει την σύντομη έκφρασή του. Η τέχνη της συγγραφής μιας πτυχιακής έγκειται στην ικανότητα επίτευξης της αναγκαίας ισορροπίας μεταξύ των συνολικών σκοπών της. 5. Παρουσίαση Η πτυχιακή πρέπει να είναι απλή αλλά αποτελεσματική: σωστά δομημένη και απλή στην ανάγνωση, με σωστή ορθογραφία και σημεία στίξης. Η παρουσίαση είναι πολύ σημαντική, καθώς χρειάζεται δεξιότητες που θα πρέπει να αναπτύξει ο Σπουδαστής/τρια ανεξάρτητα από την καριέρα που θα ακολουθήσει στο μέλλον. Επιπλέον, τυχόν απροσεξίες εκνευρίζουν τον αναγνώστη ή τον κριτή, και αποτελούν ένδειξη βιαστικής ή απρόσεκτης συγγραφής και έλλειψης προσοχής στην λεπτομέρεια. Μπορεί επίσης να αποτρέπουν την σαφή κατανόηση ενός επιχειρήματος. Θα πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή και στην χρήση της γραμματικής. Μια σωστή πτυχιακή δεν περιέχει συντμήσεις ή γραμματικές εκθλίψεις (π.χ. το αποτέλεσμα και όχι τ αποτέλεσμα). Είναι ανεπίτρεπτο μια πτυχιακή να περιέχει συμβουλές ή οδηγίες προς τους αναγνώστες, καθότι ο/η συγγραφέας είναι σε κάθε περίπτωση εκπαιδευόμενος που δεν είναι σε θέση τις παρέχει. Καλό είναι να δίδεται η πτυχιακή σε κάποιον Συμφοιτητή/τρια για αξιολόγηση αυτού του σκέλους της πριν να παραδοθεί, προκειμένου να εντοπίζονται τυχόν σφάλματα, παραλείψεις ή δυσνόητα σημεία. Τέλος, μια προειδοποίηση: οι επεξεργαστές κειμένου είναι ισχυρά εργαλεία. Οι Σπουδαστές/τριες δεν πρέπει να το παρακάνουν χρησιμοποιώντας μεγάλο αριθμό διαφορετικών γραμματοσειρών, μεγεθών, τονισμένων, πλαγιαστών και υπογραμμισμένων λέξεων. Οποιαδήποτε σελίδα περιέχει περισσότερες από τρεις ή τέσσερις ποικιλίες γραμματοσειράς δείχνει ακατάστατη. Στο τέλος του παρόντος οδηγού παρατίθενται οι σχετικές οδηγίες της βιβλιοθήκης, οι οποίες πρέπει να ακολουθούνται με συνέπεια σε ολόκληρη την πτυχιακή. Επιπλέον, καλό είναι να μην το παρακάνει κανείς με πίνακες, διαγράμματα, ή φωτογραφίες. Ενότητα Β: ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Οι Σπουδαστές/τριες κάνουν συνήθως εκτενή χρήση δημοσιευμένων εργασιών, καθώς και αναφορών, παλαιότερων πτυχιακών, διατριβών και άλλων εργασιών. Υπάρχουν αρκετοί κανόνες σχετικά με το πώς θα πρέπει να γίνονται αυτές οι αναφορές, αλλά υπάρχουν δυο θεμελιώδεις αρχές. Η πρώτη έχει να κάνει με την εντιμότητα πρέπει πάντοτε να γίνεται ξεκάθαρη αναφορά σε παλαιότερες πηγές. Η μη αναφορά των πηγών είναι στην καλύτερη περίπτωση ασέβεια, ενώ αν θεωρηθεί ότι γίνεται προσπάθεια να περάσει κάποιος τις ιδέες άλλου συγγραφέα ως δικές του (ειδικά σε πτυχιακές εργασίες) αυτό αποτελεί Ακαδημαϊκή απάτη. Κάθε τέτοια περίπτωση κρίνεται ξεχωριστά για τη σοβαρότητά της. Η λογοκλοπή ορίζεται ως η χρήση, δίχως επισήμανση, της πνευματικής εργασίας άλλων και η πράξη της παρουσίασης ιδεών ή ανακαλύψεων άλλων ως ίδια εργασία που κατατίθεται προς αξιολόγηση. Η αντιγραφή προτάσεων, φράσεων ή ακόμα και ρήσεων δίχως επισήμανση και με τρόπο τέτοιο ώστε πιθανώς να οδηγεί σε παραπλάνηση του αναγνώστη ως προς την αυθεντική πηγή (είτε με ανεπαρκή αναφορά είτε με μη χρήση εισαγωγικών) αποτελεί λογοκλοπή. Η παράφραση δίχως επισήμανση με τρόπο τέτοιο ώστε πιθανώς να οδηγεί σε παραπλάνηση του αναγνώστη ως προς την αυθεντική πηγή αποτελεί επίσης λογοκλοπή. Όταν έχει συμβεί τέτοια αντιγραφή ή παράφραση, η απλή αναφορά στην πηγή δεν αποτελεί επαρκή επισήμανση. Η επισήμανση αναφορά στην πηγή πρέπει να γίνεται κάθε φορά που χρησιμοποιείται κάποια πηγή. Η χρήση αυτούσιων εκφράσεων του αυθεντικού συγγραφέα πρέπει να γίνεται μέσα σε εισαγωγικά. Σημειώνεται ότι είναι αρκετά απλό για τα μέλη της επιτροπής αξιολόγησης κάθε πτυχιακής εργασίας να αντιληφθούν την ύπαρξη, και την έκταση, λογοκλοπής. Η δεύτερη αρχή έχει να κάνει με την σαφήνεια θα πρέπει να δίδονται σαφείς και πλήρεις αναφορές στις πηγές των ιδεών και των πληροφοριών, ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να τις ελέγξει προκειμένου να διαπιστώσει την εγκυρότητα και την ακρίβειά τους. Είναι για τους λόγους αυτούς σημαντικό να εξοικειωθούν οι Σπουδαστές/τριες με τους κανόνες σχετικά με τις αναφορές παραπομπές και με την χρήση των πηγών. Οι περισσότεροι από τους κανόνες αναφέρονται είτε στην άμεση αναπαραγωγή παλαιότερων εργασιών, είτε στην περίληψη παλαιότερων εργασιών με λόγια του Σπουδαστή/τριας. Πιο

135 135 κάτω παρουσιάζεται κάθε περίπτωση πριν εξετασθεί ακριβώς με ποιον τρόπο θα γίνονται οι αναφορές παραπομπές. 1. Η Άμεση Αναπαραγωγή Παλαιότερων Εργασιών Η απλή αντιγραφή γραπτών εργασιών άλλων δίχως αναφορά ή/και παραπομπή σε αυτούς αποτελεί σαφώς λογοκλοπή. Επιπλέον, είναι συνήθως αρκετά εμφανής σε οποιονδήποτε ενημερωμένο Ακαδημαϊκό ή εξεταστή. Ωστόσο, με την προϋπόθεση ότι γίνεται αναφορά στην πρωτότυπη πηγή, τέτοια άμεση αναπαραγωγή είναι ζωτική, όσο και εύλογη στην Ακαδημαϊκή γραφή: Τμήματα κειμένου μπορεί να αναπαραχθούν για πολλούς λόγους για παράδειγμα όταν ενσωματώνουν κάποιας μορφής αποδείξεις ή ενδείξεις που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για το επιχείρημα που αναπτύσσεται, ή όταν περιλαμβάνουν έναν ιδιαίτερα ξεκάθαρο τρόπο έκφρασης ενός προβλήματος (ή μιαν απάντηση ή ερμηνεία ενός προβλήματος). Σε τέτοιες περιπτώσεις, το άμεσα αναπαραγόμενο κείμενο θα πρέπει να τίθεται εντός εισαγωγικών, με την πηγή να αναφέρεται (δείτε πιο κάτω για τις αναφορές παραπομπές). Αν το τμήμα του αναπαραγόμενου κειμένου είναι μικρό (π.χ. λιγότερο από τρεις γραμμές), μπορεί απλά να ενσωματωθεί στο κείμενο του Σπουδαστή/τριας χωρίς να διατυπωθεί διαφορετικά από το κυρίως κείμενο. Ωστόσο, αν το αναπαραγόμενο τμήμα είναι μεγαλύτερο, συνηθίζεται να μπαίνει σε εσοχές (μερικές φορές με μικρότερο διάστιχο από ότι το κυρίως κείμενο). Για παράδειγμα: Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι Ιαπωνικές εταιρίες συχνά συνδυάζουν την απόκτηση ξένης τεχνολογίας με τις δικές τους έντονες προσπάθειες σε Έρευνα και Ανάπτυξη. Συνήθως, η Έρευνα και Ανάπτυξη των Ιαπωνικών εταιριών έλαβε χώρα μετά την απόκτηση ξένης τεχνολογίας, προκειμένου αυτή να απορροφηθεί αποδοτικά. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις η εγχώρια Έρευνα και Ανάπτυξη έγινε πριν την απόκτηση ξένης τεχνολογία. Μια σημαντική μελέτη κατέδειξε τους κύριους λόγους για τους οποίους γίνεται αυτή η Έρευνα και Ανάπτυξη: «Αυτές οι προσεγγίσεις επέτρεψαν στις Ιαπωνικές εταιρίες πρώτον να γνωρίζουν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα μιας νέας ξένης τεχνολογίας. Δεύτερον, να προετοιμασθούν τεχνολογικά προκειμένου να απορροφήσουν μονάχα τα επιθυμητά τμήματα της ξένης τεχνολογίας, ενισχύοντας έτσι την διαπραγματευτική τους ισχύ σε σχέση με τον προμηθευτή. Τρίτον, τους επέτρεψε σε αρκετές περιπτώσεις να βελτιώσουν σημαντικά την αγοραζόμενη τεχνολογία» (Ozawa, 1980, σελ. 146). Αυτό το είδος άμεσης αναπαραγωγής κειμένου θα πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ προκειμένου να διατηρήσει την δύναμή του. Αριθμητικά δεδομένα σε πίνακες ή διαγράμματα μπορούν να αναπαραχθούν απευθείας από προηγούμενες εργασίες άλλων, προκειμένου να τονισθεί ένα σημαντικό επιχείρημα. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, αρκεί να αναφέρεται σαφώς η πρωτότυπη πηγή (δείτε πιο κάτω). Κάποιες φορές, τα δεδομένα που επιλέγονται από προηγούμενες εργασίες χρειάζεται να αναδιαταχθούν, ή χρειάζεται να τροποποιηθεί ελαφρά ένα διάγραμμα. Αν η αναδιάταξη ή η τροποποίηση είναι εμφανής για καθέναν που έχει αναγνώσει το πρωτότυπο, τότε η αναφορά μπορεί να είναι απλή (π.χ. «Προσαρμοσμένο από Πίνακα 6 στο Smith, 1985, σελ. 43»). Αν πρόκειται για κάποια περισσότερο περίπλοκη μετατροπή (π.χ. συνδυασμός των αρχικών πληροφοριών με δεδομένα από άλλη πηγή, ή εισαγωγή κάποιου εντελώς νέου στοιχείου στο πρωτότυπο διάγραμμα), τότε χρειάζονται περισσότερες εξηγήσεις ίσως μια υποσημείωση που να δείχνει ποια πληροφόρηση προέρχεται από το πρωτότυπο και τι έχει προστεθεί. Αν έχουν γίνει πραγματικά σημαντικές αλλαγές στο πρωτότυπο διάγραμμα, ίσως χρειάζεται να περιγραφούν αναλυτικά τα βήματα που ακολουθήθηκαν. Οι Σπουδαστές/τριες θα πρέπει να θυμούνται επίσης ότι αναφορές και παραπομπές πρέπει να γίνονται και για πληροφορίες που αντλούνται από το Internet, ή από άλλες ηλεκτρονικές πηγές (δείτε τις πιο κάτω οδηγίες). 2. Περίληψη και Σύνθεση Προηγούμενων Εργασιών Πολύ συχνά, οι Σπουδαστές/τριες θα χρειασθεί να κάνουν περιλήψεις εργασιών άλλων συγγραφέων, χωρίς να αναφέρονται στο αυθεντικό κείμενο. Είναι σημαντικό αυτό να γίνεται με δικά τους λόγια, και όχι με την απλή αναπαραγωγή του αυθεντικού. Ξανά, η αναφορά στον αρχικό συγγραφέα είναι συνήθως αναγκαία, αλλά χρειάζεται άσκηση κρίσης προκειμένου να γίνει διάκριση μεταξύ τριών διαφορετικών περιπτώσεων: Περιπτώσεις στις οποίες δεν χρειάζεται να γίνει αναφορά. Κάποιες απόψεις είναι τόσο εδραιωμένες και ευρέως γνωστές, αποτελώντας μέρος της γενικά αποδεκτής γνώσης, ώστε να μην χρειάζεται η αναφορά στην πηγή τους. Για παράδειγμα, δεν είναι πλέον απαραίτητο να γίνεται αναφορά στο άτομο το οποίο πρώτη φορά κατέδειξε ότι η ζήτηση για ένα αγαθό κινείται αντίστροφα από την τιμή του. Περιπτώσεις στις οποίες μια γενική αναφορά σε βιβλίο ή περιοδικό είναι αρκετή. Όπως σημειώθηκε πριν, αν χρησιμοποιούνται παλαιότερες εργασίες προκειμένου να υποστηριχθεί μια άποψη ή ένα βασικό επιχείρημα, τότε είναι αναγκαίο να γίνει ακριβής αναφορά στο που ακριβώς βρίσκονται αυτές οι παλαιότερες εργασίες (δείτε πιο κάτω). Σε άλλες περιπτώσεις, κάποιος μπορεί να αναφέρεται στην γενική συνεισφορά κάποιου συγγραφέα, για παράδειγμα επειδή ξεκίνησε μια επιστημονικά χρήσιμη

136 136 συζήτηση γύρω από κάποιο θέμα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι αρκετό απλώς να αναφερθεί η σχετική πηγή, χωρίς να δίδεται συγκεκριμένος αριθμός σελίδας. Για παράδειγμα: Μεγάλο μέρος της βιβλιογραφίας σχετικά με την βιομηχανική καινοτομία εστιάζει στην εταιρία ως την πηγή των καινοτομιών. Ωστόσο, έχει αναδυθεί την τελευταία δεκαετία μια εναλλακτική οπτική η οποία δίδει μεγαλύτερη έμφαση στην συνεργασία και αλληλεπίδραση μεταξύ των εταιριών ως πηγών καινοτομίας. Βασισμένη στην εργασία του Lundvall στην Δανία, μια από αυτές τις οπτικές έχει εστιάσει στην αλληλεπίδραση μεταξύ των χρηστών και των παραγωγών της καινοτομίας (Lundvall, 1993). Περιπτώσεις στις οποίες χρειάζεται αναφορά σε συγκεκριμένο αριθμό σελίδας. Η αναφορά αυτή είναι αναγκαία όταν χρησιμοποιούνται προηγούμενες εργασίες αυτολεξεί όπως στο προηγούμενο παράδειγμα της σελίδας 7. Είναι ακόμα αναγκαία όταν χρησιμοποιούνται συγκεκριμένες αποδείξεις, στοιχεία και απόψεις άλλων προκειμένου να υποστηριχθεί το βασικό επιχείρημα της πτυχιακής. Για παράδειγμα: Οι διαμορφωτές πολιτικής σε πολλές από τις πρώην οικονομίες κεντρικού σχεδιασμού ελπίζουν ότι, με την απελευθέρωση του ελέγχου των ξένων επενδύσεων, οι εισροές κεφαλαίου θα συνοδεύονται από σημαντική μεταφορά τεχνολογίας. Στην πράξη αυτό δεν φαίνεται να συνέβη τουλάχιστον όχι στην περίπτωση της Ρωσίας (Gutman, 1991, σελ ). Όταν ο Σπουδαστής/τρια αμφιβάλλει για την περίπτωση την οποία συναντά, πρέπει να ακολουθεί τον τρίτο δρόμο και να δίδει αριθμούς σελίδων, ειδικά όταν αναφέρεται σε ένα βιβλίο ή σε ένα πολυσέλιδο άρθρο. Όταν ο Σπουδαστής/τρια αναφέρεται σε συγγραφείς το έργο των οποίων δεν έχει πραγματικά μελετήσει αλλά οι οποίοι αναφέρονται σε κάποια από τις πραγματικές πηγές του, θα πρέπει να δίνεται αναφορά ως εξής: (Miles και Snow, 1984 όπως αναφέρονται στο Drucker, 1998). 3. Πως Γίνονται οι Αναφορές - Παραπομπές Πέρα από το ότι μέσα από αυτές αναγνωρίζεται η πνευματική εργασία άλλων, οι παραπομπές επιτρέπουν στους αναγνώστες να συμβουλευθούν το αυθεντικό υλικό, να ελέγξουν τα δεδομένα, κλπ. Θα πρέπει λοιπόν να προσφέρεται επαρκής πληροφόρηση που να τους διευκολύνει. Συνήθης πρακτική είναι να περιλαμβάνονται οι αναφορές σε προηγούμενες εργασίες σε δυο σημεία: μια μικρή περίληψη εμφανίζεται μέσα στο κείμενο (ή κάτω από το κείμενο σε υποσημείωση) και οι πλήρεις λεπτομέρειες δίδονται σε λίστα αναφορών στο τέλος της εργασίας. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι γραφής αναφορών παραπομπών, και οι σημειώσεις που ακολουθούν προσφέρουν μια εισαγωγή σε μια από τις πιο κοινές προσεγγίσεις. Ωστόσο, όταν ο Φοιτητής/τρια επιλέξει έναν συγκεκριμένο τρόπο γραφής των αναφορών, θα πρέπει να τον χρησιμοποιεί με συνέπεια σε ολόκληρη την πτυχιακή. Περισσότερες λεπτομέρειες υπάρχουν σε πολυάριθμους οδηγούς και εγχειρίδια, όπως εκείνα στα οποία έγινε αναφορά στις πρώτες σελίδες αυτού του σημειώματος. 3.1 Αναφορές στο Σώμα του Κειμένου Ακολουθώντας τις γενικές γραμμές που περιγράφηκαν, όταν γίνεται χρήση ιδεών και απόψεων άλλων συγγραφέων στην πτυχιακή, θα πρέπει να γίνεται αναφορά στην αυθεντική πηγή. Αυτή η πληροφόρηση, μέσα σε παρενθέσεις (ή σε υποσημείωση), θα πρέπει να περιλαμβάνει το όνομα του συγγραφέα, το έτος της δημοσίευσης και (όταν χρειάζεται) την σελίδα (-ες) από την οποία αντλήθηκαν πληροφορίες. Για παράδειγμα: (Jones, 1991, σελ ). Όταν οι συγγραφείς είναι τρεις ή περισσότεροι, τότε δίνεται μόνο το όνομα του πρώτου συγγραφέα ακολουθούμενο από τις λέξεις et al. Οι πλήρεις πληροφορίες σχετικά με αυτήν την αναφορά θα πρέπει να δίδονται στο τμήμα Αναφορών/Βιβλιογραφίας στο τέλος της πτυχιακής. 3.2 Το Τμήμα Αναφορών/Βιβλιογραφίας Υπάρχει μια διάκριση μεταξύ των όρων «βιβλιογραφία» και «αναφορά». Οι αναφορές σχετίζονται με τους συγγραφείς των οποίων την εργασία έχει χρησιμοποιήσει άμεσα ο Σπουδαστής. Η βιβλιογραφία, ωστόσο, είναι μια περιγραφή ολόκληρου του έντυπου υλικού το οποίο μελετήθηκε και που επηρέασε τον τρόπο σκέψης στο θέμα της πτυχιακής. Συνηθέστατα, στις πτυχιακές θα δίδεται μονάχα ένας κατάλογος αναφορών στο τέλος τους. α) Βιβλία Μέσα σε έναν τέτοιο κατάλογο αναφορών, ένας από τους πιο διαδεδομένους τρόπους αναφοράς σε βιβλίο είναι: Επώνυμο, Αρχικά. (έτος), Τίτλος Βιβλίου, Πόλη: Εκδότης. Τα σημεία στίξης και ο τρόπος γραφής πρέπει να ακολουθείται με συνέπεια. Έτσι, για παράδειγμα, μια αναφορά σε βιβλίο μπορεί να είναι η εξής: Clark, N. (1985), The Political Economy of Science and Technology, Oxford: Basil Blackwell

137 137 Σημειώστε την χρήση κεφαλαίων γραμμάτων για τις κύριες λέξεις του τίτλου. β) Άρθρα σε Περιοδικά Ένας από τους πλέον διαδεδομένους τρόπους αναφοράς σε άρθρο περιοδικού είναι: Επώνυμο, Αρχικά. (έτος), «Τίτλος του Άρθρου», Τίτλος του Περιοδικού, Τόμος, [αριθμός τεύχους αν χρειάζεται], σελίδες. Για παράδειγμα: Mowery, D. και Rosenberg, N. (1979), «The influence of market demand upon innovation: a critical review of some recent empirical studies», Research Policy, Vol. 8, pp Σημειώστε την χρήση εισαγωγικών για τον τίτλο του άρθρου και της χρήσης της τελείας μετά από συντμήσεις (π.χ. «Τομ.», «Σελ.»). Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, δεν χρειάζεται οπωσδήποτε αριθμός τεύχους (που σημειώνεται ως Vol. 8) γιατί οι αριθμοί σελίδας αρκούν για να επιτρέψουν στον αναγνώστη να βρει το τεύχος του Research Policy. Ωστόσο, χρειάζεται αριθμός τεύχους για περιοδικά όπως π.χ. το New Scientist, των οποίων κάθε τεύχος αριθμείται από την σελίδα 1. Ένας από τους πλέον διαδεδομένους τρόπους αναφοράς σε μη δημοσιευμένα ή σε άρθρα εσωτερικής κυκλοφορίας είναι: Επώνυμο, Αρχικά. (έτος), «Τίτλος Άρθρου ή Μελέτης», Όνομα Οργανισμού, Διεύθυνση. Για παράδειγμα: Freeman, C. (1987), «Information Technology, Structural Change and the UK Economy», Science Policy Research Unit, University of Sussex, Falmer, Brighton, UK. γ) Πηγές από το Internet Δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι, όπως και στα συμβατικά βιβλία και άρθρα περιοδικών, πρέπει να γίνεται αναφορά/παραπομπή σε οποιαδήποτε πληροφορία αντλείται από ηλεκτρονικά μέσα. Υπάρχει ποικιλία τρόπων αναφοράς σε πληροφόρηση που αντλήθηκε από ηλεκτρονικές πηγές. Ως γενικές κατευθυντήριες γραμμές, οι ακόλουθες πληροφορίες θα πρέπει να περιλαμβάνονται στην αναφορά: Επώνυμο, Αρχικά, «Όνομα Τίτλου» (αν πρόκειται για άρθρο), Τίτλος, Μέσο (π.χ. Online, CD-ROM), Πληροφορίες Έκδοσης: τόπος, έτος (αν έχει εφαρμογή), Διαθέσιμο: Διεύθυνση του Δικτυακού Τόπου, Ημερομηνία Πρόσβασης (δεν χρειάζεται για τα CD-ROM) Για παράδειγμα: Pritzker, T.J. An Early Fragment from Central Nepal. Online. Διαθέσιμο: 8 June 1995

138 138 Ενότητα Γ: ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ, ΟΓΚΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ 1. Διάρθρωση Για πτυχιακές εργασίες (στο τέλος του οδηγού) Οι σελίδες θα πρέπει να τυπώνονται μονάχα από την μία πλευρά σε χαρτί μεγέθους Α4 και να διαρθρώνονται ως εξής: α. Το κείμενο θα πρέπει να έχει διάστιχο 1,5 και να είναι στοιχισμένο πλήρως. β. Όταν οι αναφορές σε προηγούμενες εργασίες και οι υποσημειώσεις γίνονται στο κάτω μέρος της σελίδας, πρέπει να είναι σε μονό διάστιχο. γ. Η γραμματοσειρά πρέπει να είναι κατά προτίμηση η Calibri 11 στιγμών. Δευτερευόντως, η Times New Roman 12 στιγμών. δ. Όλα τα περιθώρια πρέπει να είναι 2.5 cm. ε. Η αρίθμηση των σελίδων πρέπει να γίνεται στη μέση του υποσέλιδου και η πρώτη σελίδα δεν φέρει αρίθμηση. στ. Στην ιστοσελίδα της βιβλιοθήκης του Ιδρύματος ( υπάρχουν οι προδιαγραφές που πρέπει να ακολουθούνται για την αποδοχή των πτυχιακών εργασιών από τη βιβλιοθήκη. 2. Όγκος Ο όγκος μιας πτυχιακής εργασίας οπωσδήποτε δεν έχει σχέση με την ποιότητά της και ογκωδέστερη δεν σημαίνει καλύτερη. Ενδεικτικά, οι πτυχιακές εργασίες θα πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ των 75 και των 100 περίπου σελίδων, προκειμένου για ένα άτομο. Για ομάδα των δυο Σπουδαστών/τριων η μέγιστη έκταση θα πρέπει να είναι μεταξύ 100 και 130 σελίδες. Για ομάδα των τριών, η μέγιστη έκταση θα πρέπει να είναι μεταξύ 120 και 150 περίπου σελίδες. Υπάρχει επίσης ένα ελάχιστο όριο 33 σελίδων ανά Σπουδαστή/τρια. Έτσι, μια εργασία δυο ατόμων θα πρέπει να έχει έκταση τουλάχιστον 66 σελίδων. Αυτό το όριο περιλαμβάνει τα πάντα πλην παραρτημάτων. Το μέγιστο όριο δεν θα πρέπει να ξεπερνιέται γιατί είναι εξαιρετικά σπουδαίο να αναπτύξει ο Σπουδαστής/τρια την ικανότητα να γράφει με σαφήνεια και σχετική συντομία. Επιπλέον, οι εξεταστές μπορούν να αρνηθούν να αξιολογήσουν εργασίες που είναι υπερβολικά ογκώδεις. 3. Διαδικασίες, Διάρκεια, Παρουσίαση Τα σχετικά με την ανάληψη πτυχιακών εργασιών παρατίθενται στις σελίδες του Οδηγού Σπουδών. Κάποιος μπορεί να αναλάβει Πτυχιακή εργασία εφόσον ξεκινά το 7 ο Εξάμηνο σπουδών. Η εκπόνηση της Πτυχιακής εργασίας διαρκεί τουλάχιστον έξι μήνες από την ημερομηνία που ανατίθεται. Θέματα πτυχιακών ζητούνται και κατατίθενται από όλους τους Διδάσκοντες μία φορά το χρόνο, και κατατίθενται προς έγκριση στις αρχές Νοεμβρίου κάθε έτους. Τα θέματα μοιράζονται σε δυο ομάδες, οι οποίες ανακοινώνονται μία κατά τη διάρκεια καθενός εξαμήνου. Θέματα πτυχιακών ανακοινώνονται, συνεπώς, δύο φορές ανά έτος. Όλοι ανεξαιρέτως οι Διδάσκοντες (μόνιμο και έκτακτο εκπαιδευτικό προσωπικό) αναλαμβάνουν πτυχιακές εργασίες, οι οποίες θεωρούνται βασικό διδακτικό καθήκον. Αφού κατατεθούν τα θέματα εξετάζονται και εγκρίνονται κατά περίπτωση από το Τμήμα. Στην συνέχεια αναρτώνται στους πίνακες ανακοινώσεων. Εφόσον κάποιο θέμα ανατεθεί, ο Επιβλέποντας καταθέτει στην Γραμματεία έγγραφο ανάθεσης πτυχιακής. Από την ημερομηνία εκείνη ξεκινά να μετρά ο ελάχιστος χρόνος των έξι μηνών για την ολοκλήρωση του έργου. Με την ολοκλήρωση της συγγραφής της πτυχιακής και την εξέταση και έγκρισή της από τον Επιβλέποντα, ο τελευταίος υπογράφει το σχετικό έγγραφο αίτηση Σπουδαστών/τριων προς το Τμήμα, με το οποίο ζητείται ο ορισμός επιτροπής αξιολόγησης και ημερομηνίας παρουσίασης. Όπως σημειώνεται στον Οδηγό Σπουδών, τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν σε αυτούς που συνέβαλλαν στην εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας, κάτι που κατά περίπτωση συμπεριλαμβάνει τον Επιβλέποντα. Τυχόν χρήση με οποιονδήποτε τρόπο της πτυχιακής εργασίας προϋποθέτει την σύμφωνη γνώμη όλων των εμπλεκόμενων. Οι Σπουδαστές/τριες πρέπει να παραδώσουν στην Γραμματεία: (α) το έγγραφο αίτηση με το οποίο ζητείται ορισμός επιτροπής αξιολόγησης και ημερομηνίας παρουσίασης, υπογεγραμμένο από τον Επιβλέποντα και (β) τρία (3) αντίγραφα της πτυχιακής τους για την επιτροπή αξιολόγησης. Στη Γραμματεία, εκτός από τα τρία τυπωμένα αντίγραφα της πτυχιακής δίνεται και CD με το ηλεκτρονικό αρχείο στο οποίο είναι γραμμένη σε μορφή MS Word. Ακόμα ένα ίδιο CD δίνεται στη βιβλιοθήκη του Ιδρύματος για την καταχώρηση της πτυχιακής. Στην συνέχεια ορίζεται η τριμελής Επιτροπή Παρουσίασης και Αξιολόγησης (Επιβλέποντας + δύο συναφούς ειδικότητας Διδάσκοντες), η οποία θα παρακολουθήσει την παρουσίαση από τους Σπουδαστές/τριες της πτυχιακής τους κατά την ορισμένη ημερομηνία και ώρα, και θα την αξιολογήσει. Σε ότι αφορά την παρουσίαση μιας Πτυχιακής εργασίας, αυτή θα πρέπει να διαρκεί περίπου μισή ώρα, ενώ σε αυτήν θα πρέπει να συμμετέχουν όλοι οι Σπουδαστές/τριες, οι οποίοι βαθμολογούνται καθένας

139 139 χωριστά. Βαθμολόγηση κάποιου/κάποιων από τους Σπουδαστές/τριες με βαθμό μικρότερο του 5 συνεπάγεται επανάληψη της παρουσίασης για όλους. Η διαδικασία είναι ανοικτή για παρακολούθηση από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο. Μετά το πέρας της παρουσίασης γίνονται ερωτήσεις εκ μέρους της επιτροπής. Σε περίπτωση που η εργασία κριθεί ελλιπής αναπέμπεται για συμπληρωματική επεξεργασία, οπότε επαναλαμβάνεται όλη η πιο πάνω διαδικασία. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί λογοκλοπή, η Επιτροπή Παρουσίασης και Αξιολόγησης κρίνει και προτείνει στο Τμήμα την ακολουθητέα διαδικασία. Κατά την παρουσίαση της εργασίας κρίνεται ο βαθμός της επιτυχούς εκπόνησης του θέματος, ο βαθμός ανταπόκρισης στους στόχους, η ορθή και εκτενής χρήση των πηγών, ο τρόπος προφορικής υποστήριξης, η ευστοχία στις απαντήσεις της επιτροπής, τυχόν ύπαρξη ερευνητικών προσπαθειών και, τέλος, ο τρόπος σύνθεσης του συνόλου της πτυχιακής ως αυτοτελούς και πλήρους εργασίας. Η τριμελής επιτροπή υπογράφει το σχετικό έγγραφο αξιολόγησης και το παραδίδει στην Γραμματεία του Τμήματος για τα περαιτέρω. Από το σημείο εκείνο και μετά το θέμα είναι διοικητικό και το αναλαμβάνει η Γραμματεία του Τμήματος. Οι Σπουδαστές/τριες έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους και, μέχρι να ορκισθούν, μπορούν να ζητήσουν βεβαίωση επιτυχούς περάτωσης αυτών. Η βεβαίωση αυτή λειτουργεί πρακτικά ως πτυχίο για οποιαδήποτε νόμιμη χρήση.

140 140 Παράρτημα Ιδρύματα του εξωτερικού με τα οποία συζητείται σύναψη διμερούς συνεργασίας ΧΩΡΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΒΕΛΓΙΟ ΒΕΛΓΙΟ ΒΕΛΓΙΟ ΒΕΛΓΙΟ ΚΥΠΡΟΣ ΚΥΠΡΟΣ ΤΣΕΧΙΑ ΤΣΕΧΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΔΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΙΔΡΥΜΑ Universitat Innsbruck Universitat Linz Wirtschaftsuniversitat Wien Faculte Universitaire Catholique de Mons Katholieke Universiteit Leuven Universite Catholique de Louvain Universite Libre de Bruxelles - Solvay Business School Universiteit Gent University of Cyprus Cyprus University of Technology Mendel University of Agriculture and Forestry - BRNO University of Economics - Prague European University of Applied Sciences - Bruehl Fachochschule fur Wirtschaft Berlin Freie Universitat Berlin Universitat Augsburg Universitat Dortmund Universitat Frankfurt am Main Universitat Giessen Universitat Gottingen Universitat Hohenheim Universitat Jena Universitat Konstanz Universitat Leipzig Universitat Magdeburg Universitat Paderborn Universitat Potsdam Universitat Regensburg Universitat Siegen Universitat Trier University of Applied Sciences, Osnabrueck University of Munich Universitat Hannover Universitat Stuttgart Technische Universitat Dresden Copenhagen Business School Universidad de Navarra Publica Universidad de Navarra Universidad Alcala de Henares Universidad Autonoma de Barcelona Univercity of Barchelona Universidad de Cordoba Universidad de Granada Universidad de Salamanca universidad complutense madrid Universidad de Seville Universidad de Valencia

141 141 ΧΩΡΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΙΔΡΥΜΑ Universidad de Zaragoza Universidad Rey Juan Carlos ΙΣΠΑΝΙΑ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ Universidad Rovira i Virgili Corvinus University of Budapest Cattolica Universita Sacro Cuore Milano Universita Carlo Cattaneo - LIUC Universita degli studi di Cassino Universita degli studi di Modena Universita degli studi di Pavia Universita degli studi di Perugia Universita degli studi di Roma - Tor Vergata Universita degli studi di Roma III Universita degli studi di Roma "La Sapienza" Universita degli studi di Siena Universita degli studi di Venezia - Ca Foscari Universita degli studi di Padova Universita degli studi di Trento Universita degli studi dell'insubria Universita 'del Salento University of Abertay Dundee Anglia Ruskin University, Cambridge and Chelmsford London College of Communication Bangor University University of Bath Bath Spa University Birmingham City University University of Bolton Bournemouth University University of Bradford University of Bradford School of Management University of Brighton Brunel University, Uxbridge and London University of Buckingham Buckinghamshire New University, High Wycombe University of Cambridge Cardiff University Cass Business School De Montfort University, Leicester University of Derby Durham University, Durham and Thornaby-on-Tees (Queen's Campus) University of East Anglia, Norwich Edge Hill University, Ormskirk Edinburgh Napier University University of Glamorgan, Cardiff, Trefforest and Glyntaff Glasgow Caledonian University University of Gloucestershire, Cheltenham, Gloucester and London University of Greenwich Glyndŵr University, Wrexham Heriot-Watt University, Edinburgh and Galashiels University of Hertfordshire, Hatfield

142 142 ΧΩΡΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΙΔΡΥΜΑ University of Hull, Hull and Scarborough Imperial College at Wye Keele University, Staffordshire Kingston University Lancaster University Leeds Metropolitan University University of Lincoln, Lincoln, Hull, Riseholme and Holbeach University of Liverpool Liverpool Hope University Liverpool John Moores University Goldsmiths, University of London Institute of Education Queen Mary, University of London Royal Holloway, University of London, Egham University College London (UCL) School of Slavonic and East European Studies (SSEES) University Marine Biological Station, Millport (shared with the University of Glasgow) London South Bank University University of Nottingham Nottingham Trent University University of Oxford Oxford Brookes University University of Plymouth Queen's University Belfast Queen Margaret University, Edinburgh University of Reading Henley Business School Roehampton University, London University of St Andrews University of Salford Sheffield Hallam University Southampton Solent University Staffordshire University, Stoke-on-Trent, Stafford and Lichfield University of Stirling, Bridge of Allan University of Strathclyde, Glasgow University of Sunderland University of Surrey, Guildford Swansea Metropolitan University Swansea University University of Teesside, Middlesbrough Thames Valley University, Ealing, Slough and Reading University of Ulster, Coleraine, Jordanstown, Magee and Belfast University of Wales Institute, Cardiff (UWIC) University of Wales, Lampeter University of Wales, Newport University of Warwick, Warwickshire University of Westminster, London University of the West of Scotland, Ayr, Hamilton, Dumfries and Paisley University of Wolverhampton The Hague University Hogeschool van Amsterdam Nijenrode University

143 143 ΧΩΡΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΙΔΡΥΜΑ Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Open University of the Netherlands University of Amsterdam ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ University of Groningen University of Limburg University of Nijmegen Utrecht School of Economics ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ Isla Lisboa ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ Universitade do Minho ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ Universitade Catolica Portuguesa ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ Universitade Nova de Lisboa ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ISEG ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ UNIVERSITADE DE COIMBRA ΕΛΒΕΤΙΑ Universität Basel ΕΛΒΕΤΙΑ Universität Bern ΕΛΒΕΤΙΑ Universität Freiburg / Université de Fribourg ΕΛΒΕΤΙΑ Université de Lausanne ΕΛΒΕΤΙΑ Universität Luzern ΕΛΒΕΤΙΑ Universität Zürich ΕΛΒΕΤΙΑ Universität St. Gallen ΣΟΥΗΔΙΑ Uppsala University ΦΙΛΑΝΔΙΑ University of Helsinki (1827) ΦΙΛΑΝΔΙΑ Åbo Akademi University in Turku (1918) ΦΙΛΑΝΔΙΑ University of Turku (1920) ΦΙΛΑΝΔΙΑ University of Oulu (1958) ΦΙΛΑΝΔΙΑ University of Vaasa (1968) ΦΙΛΑΝΔΙΑ University of Lapland in Rovaniemi (1979) ΦΙΛΑΝΔΙΑ Aalto University (1849/2010) ΦΙΛΑΝΔΙΑ University of Eastern Finland in Joensuu and Kuopio (2010) ΦΙΛΑΝΔΙΑ Hanken School of Economics in Helsinki ΓΑΛΛΙΑ Universite de Rennes 1 ΓΑΛΛΙΑ Universite du Droit et de la Sante de Lille ΓΑΛΛΙΑ Groupe ESC Champery Savoie

144 144 Παράρτημα Ερωτηματολόγιο προς τις επιχειρήσεις που απασχολούν σπουδαστές στα πλαίσια της Πρακτικής Άσκησης ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Παρακαλώ συμπληρώστε τα στοιχεία του πληροφοριακού δελτίου που έχετε στα χέρια σας. Όλες οι πληροφορίες θεωρούνται εμπιστευτικές και θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για ερευνητικούς σκοπούς 1. Επωνυμία Επιχείρησης / Οργανισμού που εκπροσωπείτε: 2. Κλάδος Δραστηριότητας: 3. Αριθμός προσωπικού και επίπεδο εκπαίδευσης κατά ειδικότητα: Κατηγορία Εκπαίδευση 5 Σύνολο Άμεσα Παραγωγικό Διοικητικό Πωλητές Βοηθητικό Εξωτερικοί συνεργάτες 4. Ποιες είναι κατά την γνώμη σας οι τρεις σημαντικότερες ειδικότητες-κλειδιά για την αποτελεσματική λειτουργία της επιχείρησης/οργανισμού σας; Με ποιους από τους παρακάτω τρόπους αναζητάτε και προσλαμβάνετε προσωπικό όταν το χρειάζεστε; (Απαντήστε επιλέγοντας μέχρι δύο απαντήσεις) i. Με τις διαδικασίες του Δημόσιου Τομέα ii. Μέσω αγγελιών σε εφημερίδες iii. Με συστάσεις από γνωστούς iv. Μέσω ΟΑΕΔ v. Με υπηρεσίες ιδιωτικών εταιριών εξεύρεσης προσωπικού vi. Αν βρεθεί κάποιος(α) εξαιρετικός(ή) τον προσλαμβάνω 5 1:Βασική ή καμία εκπαίδευση, 2: Γυμνάσιο-Λύκειο, 3: ΑΕΙ-ΤΕΙ, 4: Επαγγελματική, 5:Μεταπτυχιακές Σπουδές. Αναγράφεται ο αριθμός των εργαζομένων.

145 Πόσο ικανοποιημένοι είστε από τους σπουδαστές του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων που απασχολήσατε στην επιχείρησή σας αναφορικά με τους παρακάτω τομείς (σημειώστε με ): Τομέας Πολύ Μέτρια Καθόλου Γνώσεις στο αντικείμενο των σπουδών τους Επικοινωνία με προϊσταμένους τους Προσαρμογή στο εργασιακό περιβάλλον Ανάπτυξη Πρωτοβουλιών Εξοικείωση με νέες τεχνολογίες Ενδιαφέρον για την επιχείρηση/οργανισμό Υπευθυνότητα Εργασιακή Εμπειρία Άλλο (προσδιορίστε. 7. Αναφέρατε τα τρία περισσότερο σημαντικά μειονεκτήματα των πτυχιούχων του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων θεωρώντας τους σαν εργαζόμενους στην επιχείρηση/οργανισμό σας Αναφέρατε τα τρία περισσότερο σημαντικά πλεονεκτήματα των πτυχιούχων του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων θεωρώντας τους σαν εργαζόμενους στην επιχείρηση/οργανισμό σας

146 146 Παράρτημα Αναφορά Πραγματοποίησης Εκπαιδευτικού Έργου ΤΜΗΜΑ: Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων ΤΟΜΕΑΣ:... ΜΑΘΗΜΑ:... ΔΙΔΑΣΚΩΝ:... Αναφορά πραγματοποίησης Εκπαιδευτικού Έργου Χειμερινού ή Εαρινού Εξαμήνου, Ακαδημαϊκού Έτους... Διδ. Εβδομάδα : Εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας : Σύνολο ωρών διδασκαλίας : Ώρες Πραγματοποιήθηκαν Παρατηρήσεις / Σχόλια Δεν πραγματοποιήθηκαν για τους παρακάτω λόγους: Δεν προσήλθαν σπουδαστές Επίσημη Αργία Ασθένεια διδάσκοντα Απουσία σε Συνέδριο Κατάληψη από σπουδαστές Αναστολή Λειτουργίας Σύνολο μη πραγματοποιηθέντων ωρών Ο Διδάσκων Ημερομηνία κατάθεσης:... Υπογραφή

147 147 Παράρτημα Συμπεράσματα από την Επεξεργασία των Ερωτηματολογίων προς τους Σπουδαστές

148 148

149 149

150 150

151 151

152 152

153 153

154 154

155 155

156 156

157 157

158 158

159 159

160 160

161 161 Στους πίνακες που ακολουθούν επιτελέσθη στατιστική ανάλυση (SPSS ver 18) προκειμένου μέσα από σχετικούς ελέγχους (Mann-Whitney test) να διαφανεί η στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των μέσων τιμών των βαθμολογιών στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου μεταξύ πρώτου και δευτέρου εξαμήνου. Όπου εμφανίζεται στον πίνακα αστερίσκος * σημαίνει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά για τις μέσες τιμές των βαθμολογιών μεταξύ του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05 Με τον τρόπο αυτό μπορεί να φανεί το κατά πόσον η διαδικασία εσωτερικής αξιολόγησης μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης της εκπαιδευτικής διαδικασίας του Τμήματος.

162 162 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1. Οι στόχοι του μαθήματος ήταν σαφείς; ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε ,72 3,71 3,71 2. Η ύλη που καλύφθηκε ανταποκρινόταν στους στόχους του μαθήματος; 3,87* 3,81* 3,84 3. Η ύλη που διδάχθηκε ήταν καλά οργανωμένη; 3,84* 3,79 3,82 4. Το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε βοήθησε στην καλύτερη κατανόηση του θέματος; 3,42 3,40 3,41

163 163 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Τα εκπαιδευτικά βοηθήματα (βιβλίο, σημειώσεις) χορηγήθηκαν εγκαίρως; 2,55* 2,81* 2,68 6. Πόσο ικανοποιητικό βρίσκετε το βιβλίο ή τις σημειώσεις; 3,13 3,19 3,16 7. Πόσο εύκολα διαθέσιμη είναι η βιβλιογραφία στην δανειστική Βιβλιοθήκη του ΤΕΙ; 2,71* 2,84* 2,77

164 164 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Πόσο απαραίτητα κρίνετε τα προαπαιτούμενα του μαθήματος, εφόσον υπάρχουν; 3,06 3,11 3,09 9. Κατά πόσο είναι χρήσιμες οι γνώσεις από άλλα μαθήματα; 3,13 3,08 3, Πώς κρίνετε το επίπεδο δυσκολίας του μαθήματος για το εξάμηνό του; 3,43* 3,49* 3,46

165 165 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Υπήρχε σχετικό ερευνητικό υλικό στη βιβλιοθήκη; 2,53* 2,65* 2, Υπήρχε καθοδήγηση από τον Διδάσκοντα; 3,65 3,63 3, Τα σχόλια του διδάσκοντος ήταν εποικοδομητικά και αναλυτικά; 3,78* 3,69* 3,73

166 166 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Η συγκεκριμένη εργασία σας βοήθησε να κατανοήσετε το συγκεκριμένο θέμα; 3,55 3,49 3, Οργανώνει καλά την παρουσίαση της ύλης στα μαθήματα; 3,88* 3,81* 3, Επιτυγχάνει να διεγείρει το ενδιαφέρον για το αντικείμενο του μαθήματος; 3,53 3,57 3,55

167 167 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Αναλύει και παρουσιάζει τις έννοιες με τρόπο απλό και ενδιαφέροντα χρησιμοποιώντας παραδείγματα; 3,75 3,71 3, Ενθαρρύνει τους φοιτητές να διατυπώνουν απορίες και ερωτήσεις και να αναπτύξουν την κρίση τους; 3,79 3,81 3, Είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του/της (παρουσία στα μαθήματα, έγκαιρη διόρθωση εργασιών ή εργαστηριακών αναφορών, ώρες συνεργασίας με τους φοιτητές, κλπ); 4,24* 4,12* 4,18

168 168 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Είναι γενικά προσιτός στους φοιτητές; 3,96* 3,91 3, Είναι κατανοητός ο τρόπος που το Εργαστήριο σχετίζεται με τη Θεωρία του μαθήματος; 3,49 3,47 3, Το εργαστήριο βελτιώνει τη συνολική αντίληψη και γνώση για το μάθημα; 3,73* 3,57* 3,64

169 169 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Πώς κρίνετε το επίπεδο δυσκολίας του εργαστηρίου για το εξάμηνό του; 3,42 3,46 3, Είναι επαρκείς οι σημειώσεις ως προς τις εργαστηριακές ασκήσεις; 3,61 3,55 3, Εξηγούνται επαρκώς οι βασικές απαιτήσεις των εργαστηριακών ασκήσεων; 3,72* 3,61* 3,67

170 170 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Είναι επαρκής ο εξοπλισμός του εργαστηρίου; 2,69* 2,87* 2, Παρακολουθώ τακτικά τα θεωρητικά μαθήματα. 3,92* 3,79* 3, Αναζητώ πρόσθετο υλικό στη βιβλιοθήκη. 1,97* 2,23* 2,10

171 171 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε Ανταποκρίνομαι συστηματικά στις γραπτές εργασίες / ασκήσεις 3,81* 3,74* 3, Μελετώ συστηματικά την ύλη. 2,82* 2,95* 2, Αφιερώνω χρόνο εβδομαδιαία για μελέτη του συγκεκριμένου μαθήματος: 1: Μέχρι 2 Ώρες, 2: 2-4 Ώρες, 3: 4-6 Ώρες, 4: 6-8 Ώρες, 5: Πάνω από 8 Ώρες 1,64* 1,92* 1,78

172 172 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Α.Ε ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Α.Ε

173 173 Παράρτημα Ερευνητικά Προγράμματα Έτος Ονομασία έργου Θέση εκπαιδευτικού Γραφείο Διασύνδεσης ΤΕΙ Πάτρας, Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. - ΚΠΣ ΙΙΙ Ερευνητής του προγράμματος με τίτλο "Σύνταξη Οδηγών Επαγγελμάτων ΤΕΙ Πάτρας" 2007 Η πρωτοβάθμια Περίθαλψη και η Κοινωνική Φροντίδα ως μοναδικό Σημείο Αναφοράς για τη Διεύρυνση και Συνεργασία των Παρεχόμενων Υπηρεσιών προς τον Πολίτη (One Stop Shop) Τουρκική Αμυντική Βιομηχανία: παρόν και μέλλον, τεχνολογικές ικανότητες και σχεδιασμοί, ΕΛΙΑΜΕΠ Επιχειρηματικότητα, ανοικτό πρόγραμμα σεμιναριακής επιμόρφωσης κυρίως στελεχών επιχειρήσεων Εκπόνηση Επιχειρησιακού Σχεδίου/Σχεδίου εφαρμογής δράσεων για την οργάνωση, διοίκηση και λειτουργία του Ινστιτούτου Δια Βίου Εκπαίδευσης του ΤΕΙ Πάτρας, στα πλαίσια του Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. - ΚΠΣ ΙΙΙ πράξη β με την συγχρηματοδότηση του ΕΚΤ, Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας "IPA - Agreement No / Ανάπτυξη συστήματος αποθήκευσης πληροφοριών σε πολυμορφικό υλικό", χρηματοδότηση: IBM Zurich Research Laboratory 2008 "Σχεδιασμός και Υλοποίηση εμπειρικής έρευνας για τη διερεύνηση των αναγκών των μικρών επιχειρήσεων σε προγράμματα δια βίου εκπαίδευσης", έργο «Παροχή εισαγωγικών γνώσεων και δεξιοτήτων επιχειρηματικότητας και πληροφορικής σε αυτοαπασχολούμενους, εργοδότες και εργαζόμενους μικρών επιχειρήσεων» - Κατηγορία Πράξεων «Ανάπτυξη των ΙΔΒΕ και λειτουργία προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης» - ΕΠΕΑΕΚ, υπο-έργο «Μελέτες και έρευνες αναγκών δια βίου εκπαίδευσης», σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ Διοίκηση και Οργάνωση στην Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία, σε έργο Αρχιμήδης ΙΙ σε συνεργασία με το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Λάρισας Ενθάρρυνση Επιχειρηματικών Δράσεων, Καινοτομικών Εφαρμογών και Μαθημάτων Επιλογής Φοιτητών και Σπουδαστών, συμμετοχή σε έργο ΕΠΕΑΕΚ του Τμήματος Χρηματοοικονομικής και Ελεγκτικής του ΤΕΙ Ηπείρου Επιστημονικός υπεύθυνος Συμμετοχή στο έργο Συμμετοχή στο έργο Ερευνητής Ερευνητής Ερευνητής Ερευνητής Ερευνητής

174 174 Έτος Ονομασία έργου Θέση εκπαιδευτικού Πρακτική Άσκηση Ανώτατης Εκπαίδευσης, στην κατηγορία πράξεων α ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ, Τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού & Πληροφοριακών Συστημάτων, Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας Μελέτη Ανάπτυξης Τύπου για την Κατανομή των Πόρων του Εθνικού Συστήματος Υγείας Ανάπτυξη Ολοκληρωμένου Συστήματος Στήριξης Αποφάσεων για την Ορθολογική Χωροθέτηση & Λειτουργία Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α.) & Σταθμών Μεταφόρτωσης Επιστημονικός Υπεύθυνος Επιστημονικός υπεύθυνος Επιστημονικός Υπεύθυνος

175 Παράρτημα Πρόταση Δημιουργίας Ερευνητικού Εργαστηρίου ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Διευθυντής εργαστηρίου: Καθηγητής Ι. Μητρόπουλος 175

176 ΠΡΟΤΑΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΣΠΣ Σκοπός και αποστολή του εργαστηρίου «Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και Λήψης Αποφάσεων» Το Εργαστήριο «Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και Λήψης Αποφάσεων» (Business Planning & Decision Making) έχει ως σκοπό να εξυπηρετεί εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες στο γνωστικά αντικείμενά του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού & Πληροφοριακών Συστημάτων (ΕΣΠΣ). Ειδικότερα: Στη Διοικητική Επιστήμη (Management Science) όπου προσδιορίζεται η ορθολογική ανάπτυξη μεθόδων και υποδειγμάτων βελτιστοποίησης του τρόπου σχεδιασμού - οργάνωσης ελέγχου διαδικασιών με σκοπό την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων που εξασφαλίζουν την αποδοτικότερη αποτελεσματικότερη αλλά και πιο ποιοτική λειτουργία επιχειρήσεων και οργανισμών στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον. Στην Οικονομική Επιστήμη (Economics), όπου γίνεται ανάπτυξη σύγχρονων εννοιών και αντιλήψεων με τα ζητήματα της παραγωγής, διανομής και κατανάλωσης αγαθών και υπηρεσιών. Στις Ποσοτικές Μεθόδους Λήψης Αποφάσεων (Quantitative Methods in Decision Making), όπου γίνεται ανάπτυξη και εφαρμογή σύγχρονων μεθοδολογιών και εργαλείων, ικανών να τεκμηριώσουν πολιτικές και να οριοθετήσουν ορθολογικές παρεμβάσεις σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο στρατηγικού σχεδιασμού προγραμματισμού προβλέψεων επιχειρήσεων και οργανισμών. Στα Πληροφοριακά και Επικοινωνιακά Συστήματα και στην Επιστήμη των Υπολογιστών (Information & Communication Systems and Computer Science) όπου μελετώνται οι προσεγγίσεις με βάση τις οποίες τα Π.Σ. τείνουν να αποτελέσουν μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα που με βάση τα λειτουργικά δεδομένα θα προσφέρουν στην διοικητική διαχείριση, την άμεση λήψη αποφάσεων και τον ορισμό μιας μακροχρόνιας στρατηγικής για την επιχείρηση. Η προσπάθεια αυτή βασίζεται στην εξαιρετική απόδοση των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών και στην ολοκλήρωση με τις νέες επιχειρηματικές έννοιες και δεδομένα. Είναι συνεπώς προφανές ότι η λήψη αποφάσεων θα πρέπει να γίνεται με όσο το δυνατό πιο αυτοματοποιημένο τρόπο με σκοπό την ταχύτερη, ευκολότερη αλλά και αποτελεσματικότερη εκτέλεση αυτών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση σύγχρονων συστημάτων, μεθοδολογιών αλλά και εργαλείων λήψης αποφάσεων. Η αποστολή του Εργαστηρίου συνοψίζεται στα εξής: 1. Προαγωγή της επιστήμης στα γνωστικά αντικείμενα που δραστηριοποιείται 2. Υποστήριξη διαδικασιών αξιολόγησης και ποιοτικής αναβάθμισης της παρεχόμενης εκπαίδευσης 3. Ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των μελών του Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΠ) στον τομέα της έρευνας, αλλά και τη συνεργασία με ακαδημαϊκά ιδρύματα ερευνητικά κέντρα και ινστιτούτα ή άλλους επιστημονικούς οργανισμούς της ημεδαπής ή αλλοδαπής που έχουν συναφή ή συμπληρωματικά ενδιαφέροντα 4. Δημιουργία σταθερών ερευνητικών πυρήνων 5. Συγκέντρωση εμπειρίας και τεχνογνωσίας στο πλαίσιο ομάδων ερευνητών 6. Υποστήριξη των διδακτικών αναγκών στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων του ΤΕΙ Πάτρας 7. Διεξαγωγή εφαρμοσμένης έρευνας, αυτοδύναμα ή στο πλαίσιο χρηματοδοτούμενων ερευνητικών προγραμμάτων 8. Υποβοήθηση της ανάπτυξης των Κέντρων Τεχνολογικής Έρευνας (ΚΤΕ) 176

177 ΠΡΟΤΑΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΣΠΣ 9. Παροχή υπηρεσιών προς ιδιωτικούς ή δημόσιους οργανισμούς, υπό την μορφή εκτέλεσης ανάλυσης, επεξεργασίας και ερμηνείας αποτελεσμάτων, της σύνταξης γνωματεύσεων και της εκπόνησης μελετών 10. Τη διάχυση της παραγόμενης γνώσης μέσω της δημοσίευσης επιστημονικών άρθρων, βιβλίων, μονογραφιών 11. Την οργάνωση ημερίδων, συμποσίων ή συναντήσεων με ειδικούς επιστήμονες από την Ελλάδα ή το εξωτερικό 12. Τη συνεργασία με ιδιωτικές επιχειρήσεις ή δημόσιους οργανισμούς με σκοπό την πρακτική εφαρμογή της επιστημονικής έρευνας Σκοπιμότητα εργαστηρίου H λήψη αποφάσεων αποτελεί διακριτό γνωστικό αντικείμενο το οποίο αναπτύχθηκε ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια λόγω της αυξανόμενης πολυπλοκότητας του σύγχρονου κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος. Το γνωστικό αυτό αντικείμενο αποτελεί αντικείμενο έρευνας τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η ύπαρξη και ανάπτυξη του γνωστικού αντικειμένου της λήψης αποφάσεων τεκμηριώνεται από τα παρακάτω: Την ύπαρξη διεθνών αλλά και ελληνικών οργανισμών που δραστηριοποιούνται στο γνωστικό αντικείμενο Τη ύπαρξη και εφαρμογή προτύπων λήψης αποφάσεων με βασικό αντικείμενο τα DSS, MIS, MCDM, project Management και ERP. Την ύπαρξη διεθνών περιοδικών και συνεδρίων με κεντρικό θέμα τη λήψη αποφάσεων Την ύπαρξη μεγάλου αριθμού πληροφοριακών συστημάτων με βασικό αντικείμενο τη διαχείριση έργων. Την ύπαρξη επιστημονικών δικτύων λήψης αποφάσεων Τη διενέργεια μεταπτυχιακών σπουδών στο αντικείμενο Την εκτέλεση μεγάλου αριθμού έργων και ιδιαίτερα στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών και Εθνικών Προγραμμάτων. 1.1 Διεθνείς ή εθνικοί οργανισμοί Διεθνείς ή εθνικοί οργανισμοί με στόχο την ανάπτυξη της λήψης αποφάσεων είναι οι ακόλουθοι: Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ε.Ε.Ε.Ε. - είναι ένα Επιστημονικό Σωματείο με βασικό σκοπό την προαγωγή της Επιχειρησιακής Έρευνας στην Ελλάδα. International Federation of Operational Research Societies (IFORS - INFORMS ( The Association of European Operational Research Societies (EURO - H Διεθνής Ένωση Διαχείρισης Έργων -(International Project Management Association, IPMA

178 ΠΡΟΤΑΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΣΠΣ 1.2 Διεθνή περιοδικά και συνεδρίων στη λήψη αποφάσεων Υπάρχει σημαντικός αριθμός διεθνών περιοδικών που ασχολούνται αποκλειστικά με το θέμα της λήψης αποφάσεων, τα οποία εκδίδονται από καταξιωμένους εκδότες. Ενδεικτικά αναφέρονται: European Journal Of Operational Research Management Science Computers and Operations Research Operations Research html Journal Of The Operation Research Society INTERFACES Transportation Science INFORMS Journal of Computing OR Spectrum Ενδεικτικά Συνέδρια που συμμετείχε το Τμήμα: 1. 21ο συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Επιχειρησιακών Ερευνών (Ε.Ε.Ε.Ε.), Αθήνα ο συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Επιχειρησιακών Ερευνών (Ε.Ε.Ε.Ε.), Σπέτσες ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γενικής Ιατρικής, Κυλλήνη Ηλεία 4. 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μάνατζμεντ Υπηρεσιών Υγείας & Κοινωνικής Φροντίδας, Χαλκιδική. 5. EURO XXII conference on Operational Research, Prague, Czech Republic o συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Επιχειρησιακών Ερευνών (Ε.Ε.Ε.Ε.). 7. EURO Winter Institute on Location and Logistics, EURO: The Association of European Operational Research Societies: ο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρίας Επιχειρησιακών Ερευνών (Ε.Ε.Ε.Ε.), Πάτρα ο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρίας Επιχειρησιακών Ερευνών (Ε.Ε.Ε.Ε.), Πάτρα. 178

179 ΠΡΟΤΑΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΣΠΣ th International Symposium on Locational Decisions (ISOLDE X), Sevilla Spain ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γενικής Ιατρικής, Κασσάνδρα Χαλκιδική th International Conference on System Science in Health Care, Geneva th European Conference on Health Economics, London School of Economics (L.S.E.) London. 14. XV EURO Working Group on Locational Analysis (EWGLA), Germany. 15. EURO XX, the 20th European Conference On Operational Research, Rodos, Greece ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο Management Υπηρεσιών Υγείας, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Περιοδικό Επιθεώρηση Υγείας, Ρόδος. 17. XIV EURO Working Group on Locational Analysis (EWGLA), Corfu, Greece st Hellenic Workshop on Efficiency and Productivity Measurement, Dept. of Economics, University of Patras, Greece th IFORS Special Conference on New Trends in Banking Management, Athens, Greece th International Conference on System Science in Health Care, Budapest, Hungary. 21. Fourth International Conference on Strategic Issues in Health Care, University of St. Andrews, Scotland ο Συνέδριο Ιδρύματος Σάκη Καράγιωργα. 1.3 Εργαλεία στη Λήψη Αποφάσεων Η λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια οποιασδήποτε επιχειρηματικής δραστηριότητας. Αφορά την αναγνώριση και επιλογή των βέλτιστων εναλλακτικών λύσεων ενός προβλήματος, βάσει των αξιών και προτιμήσεων του εκάστοτε αποφασίζοντα. Σημαντικό ρόλο στην διαδικασία καθορισμού της βέλτιστης εναλλακτικής λύσης διαδραματίζουν και τα εργαλεία της λήψης αποφάσεων, δηλαδή μια σειρά από μαθηματικές μεθόδους και διαδικασίες, καθώς και το σχετικό λογισμικό. Ειδικότερα, τα εργαλεία της λήψης αποφάσεων περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τεχνικές, όπως, ο Μαθηματικός Προγραμματισμός, η Διαχείριση αποθεμάτων, τα Δέντρα Αποφάσεων, τα Διαγράμματα Επιδράσεων, η Πολυκριτήρια Ανάλυση, ο Έλεγχος γραμμών αναμονής και η Προσομοίωση. Επιπλέον, 179

180 ΠΡΟΤΑΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΣΠΣ μερικά από τα σημαντικότερα πακέτα λογισμικού που χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή των παραπάνω είναι τα Microsoft Extend, Expert Choice, DPL, LINDO, Precision Tree. Στόχος των εργαλείων λήψης αποφάσεων είναι η δημιουργία του κατάλληλου μοντέλου, το οποίο θα μας βοηθήσει να αποσαφηνίσουμε ποια είναι τα σημεία αβεβαιότητας και περιπλοκής ενός προβλήματος λήψης αποφάσεων. Έπειτα, αφού αυτά τα σημεία τοποθετηθούν σε μια λογική δομή και αναλυθούν, οδηγούμαστε με αρκετά μεγάλη ακρίβεια, σε μια καλά δομημένη άποψη του πραγματικού προβλήματος. 1.4 Επιστημονικά δίκτυα λήψης αποφάσεων To τμήμα ΕΣΠΣ στα πλαίσια των ερευνητικών του δραστηριοτήτων συμμετείχε/συμμετέχει στο δίκτυο Ελληνικής Εταιρίας Επιχειρησιακών Ερευνών. Στα πλαίσια του δικτύου διοργανώνονται σεμινάρια για επίκαιρα θέματα Επιχειρησιακής Έρευνας και για τη μεθοδολογία λήψης ορθολογικών αποφάσεων. Πολλές ημερίδες σε επίκαιρα θέματα της ζωής και της δράσης των ελληνικών επιχειρήσεων. Ομάδες εργασίας λειτούργησαν, επίσης, στο πλαίσιο του δικτύου, οι οποίες εξέτασαν θέματα μεγάλης σπουδαιότητας, όπως π.χ., οργάνωση παραγωγής, περιβάλλον, δημόσιος τομέας και άλλα Άρθρο 1 ο : Ίδρυση Στην Ελλάδα σήμερα δεν υπάρχουν θεσμοθετημένα εργαστήρια που να δραστηριοποιούνται αμιγώς στο γνωστικό αντικείμενο της λήψης αποφάσεων. Μέσα στα πλαίσια αυτά, και λαμβάνοντας υπόψη τη γενικότερη προσπάθεια αναβάθμισης του ερευνητικού έργου του τμήματος, θεωρείται επιβεβλημένη η δημιουργία του εργαστηρίου «Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και Λήψης Αποφάσεων (ΕΣΛΑ)» στο Τμήμα του Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων του ΤΕΙ Πάτρας. Άρθρο 2 ο : Σκοπός του εργαστηρίου Οι βασικοί άξονες δραστηριοτήτων του εργαστηρίου είναι οι ακόλουθοι: Τη διεξαγωγή έρευνας για την κάλυψη των διδακτικών και ερευνητικών αναγκών σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Τη δημιουργία θεωρητικής, επιστημονικής και τεχνολογικής υποδομής για την αρτιότερη διδασκαλία των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών μαθημάτων που είναι σχετικά με τα ερευνητικά αντικείμενα των εργαστηρίων. Την ανάπτυξη προγραμμάτων διδασκαλίας και έρευνας για μεταπτυχιακούς σπουδαστές στο πλαίσιο των ερευνητικών αντικειμένων των εργαστηρίων. Την ανάπτυξη νέων ερευνητικών προγραμμάτων για τη μεθοδολογική και επιστημονικο τεχνική καλλιέργεια των πεδίων που είναι σχετικά με τη φύση των εργαστηρίων. 180

181 ΠΡΟΤΑΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΣΠΣ Την κάλυψη των αναγκών της έρευνας και διδασκαλίας του προγράμματος σπουδών στο πλαίσιο της συνεργασίας μεταξύ Τμημάτων ΤΕΙ και Τμημάτων Πανεπιστημίων σύμφωνα με το άρθρο 19 του νόμου 3794/ Τη σύνδεση και κάθε μορφής συνεργασία με εκπαιδευτικά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα της ημεδαπής και της αλλοδαπής, εφόσον οι επιστημονικοί στόχοι τους συμπίπτουν, συμβαδίζουν και αλληλοσυμπληρώνονται με αυτούς των εργαστηρίων. Το συντονισμό των σχετικών ερευνητικών προγραμμάτων σε όλους τους επί μέρους ερευνητικούς χώρους και τη λειτουργική διασύνδεσή τους από επιστημονική και διοικητική άποψη. Παροχή Υπηρεσιών σε τρίτους του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα με συνάφεια με το γνωστικό αντικείμενο του εργαστηρίου Τη διάχυση της παραγόμενης γνώσης μέσω της δημοσίευσης επιστημονικών άρθρων, βιβλίων, μονογραφιών και την οργάνωση ημερίδων, συμποσίων ή συναντήσεων με ειδικούς επιστήμονες από την Ελλάδα ή το εξωτερικό Την οργάνωση ημερίδων, συμποσίων ή συναντήσεων με ειδικούς επιστήμονες από την Ελλάδα ή το εξωτερικό Τη ανάπτυξη διδακτικού υλικού και μεθόδων για τα προγράμματα σπουδών στο γνωστικό αντικείμενο του Εργαστηρίου, σύμφωνα με τις αρχές και τους κανονισμούς του ΤΕΙ Πάτρας. Οι δραστηριότητες του εργαστηρίου προγραμματίζονται σε ετήσια βάση και καταγράφονται στο ετήσιο πρόγραμμα λειτουργίας του εργαστηρίου. Συνοψίζονται δε σε τέσσερις κύριες συνιστώσες Υποστήριξη εκπαιδευτικής Δραστηριότητα ς Παροχή υπηρεσιών σε τρίτους Δραστηριότητες εργαστηρίου ΕΣΛΑ Ερευνητική Δραστηριό τητα Διάχυση της παραγόμενης γνώσης 181

182 ΠΡΟΤΑΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΣΠΣ 2.1 Υποστήριξη της Εκπαιδευτικής Δραστηριότητας Ένας από τους βασικούς στόχους του εργαστηρίου ΕΣΛΑ είναι η υποστήριξη των διδακτικών αναγκών στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών συστημάτων του ΤΕΙ Πάτρας μέσω: του εκσυγχρονισμού των μεθόδων διδασκαλίας μέσω σύγχρονων εγκαταστάσεων και ειδικού εξοπλισμού την εξοικείωση και πρακτική άσκηση των φοιτητών στα σύγχρονα εργαλεία λήψης αποφάσεων της προσομοίωσης διαχείρισης έργων λειτουργιών και διαδικασιών μέσω ειδικού εκπαιδευτικού λογισμικού της προσομοίωσης προβλημάτων λήψης αποφάσεων μέσω ειδικού εκπαιδευτικού λογισμικού τη διευκόλυνση της συνεργασίας με επιχειρήσεις και οργανισμούς για την πρακτική εξάσκηση των φοιτητών Εκπόνηση επιχειρησιακών, στρατηγικών και τακτικών σχεδίων ανάπτυξης επιχειρήσεων και οργανισμών και εκπόνηση μελετών προγραμματισμού και διαχείρισης έργων. Διενέργεια ερευνών αγοράς, στατιστικών ερευνών και προβλέψεων. Λήψη αποφάσεων ορθολογικής λειτουργίας των οικονομικών μονάδων. Σχεδιασμό συστημάτων κατάρτισης προϋπολογισμών και παρακολούθησης ταμειακών ροών. Εφαρμογή μεθόδων διοίκησης ολικής ποιότητας σε έργα και προγράμματα, σύνταξη προτάσεων για ISO, πιστοποίηση. Ανάπτυξη και διαχείριση πληροφοριακών συστημάτων διοίκησης. Διαχείριση Καινοτομίας και Οργανοσιακών Αλλαγών. 2.2 Υποστήριξη και ανάπτυξη ερευνητικής δραστηριότητας - διάχυση της παραγόμενης γνώσης Την ανάπτυξη και υποστήριξη του ερευνητικού έργου αποτελεί αναπόσπαστο και βασικό τμήμα της δραστηριότητας του εργαστηρίου ΕΣΛΑ. Το εργαστήριο ΕΣΛΑ υποστηρίξει και διεξάγει έρευνα σε τομείς σχετικούς με το γνωστικό του αντικείμενο. Ενδεικτικά αναφέρονται: Θεωρητικές θεμελιώσεις της διαχείρισης έργων (π.χ. χρονοπρογραμματισμός έργων, πολυπλοκότητα έργων, λήψη αποφάσεων) Στρατηγική διαχείρισης έργων, χαρτοφυλακίων και προγραμμάτων Ανάπτυξη μεθοδολογιών αξιολόγησης έργων, χαρτοφυλακίων και προγραμμάτων Διοίκηση και Διαχείριση Έργων σε Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Διοίκηση και Διαχείριση Έργων για βιώσιμα έργα Μελέτη ειδικών τύπων έργων (π.χ. έργα με αυτοχρηματοδότηση, συμπράξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα) Μελέτη ειδικών θεμάτων διαχείρισης έργων (τεχνικά έργα, έργα πληροφορικής) 182

183 ΠΡΟΤΑΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΣΠΣ Μελέτη μεθοδολογιών και συστημάτων πληροφορικής διαχείρισης έργων, χαρτοφυλακίων και προγραμμάτων Αποτέλεσμα της ερευνητικής δραστηριότητας του εργαστηρίου, θα έχει τη διάχυση της παραγόμενης γνώσης μέσω της δημοσίευσης επιστημονικών άρθρων, βιβλίων, μονογραφιών. 2.3 Παροχή υπηρεσιών προς τρίτους Το εργαστήριο ΕΣΠΣ δύναται να υποβάλει προτάσεις για την εκπόνηση μελετών ή ερευνητικών έργων προς φορείς τους ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Οι προτάσεις υποβάλλονται σε συνεργασία με την Επιτροπή Ερευνών του ΤΕΙ Πάτρας. Σε κάθε περίπτωση ο Διευθυντής του εργαστηρίου είναι υπεύθυνος για την εκπόνηση της μελέτης και την παροχή των υπηρεσιών, ενώ τυχόν εξοπλισμός που αγοράζεται στα πλαίσια τέτοιων δραστηριοτήτων παραμένει στο εργαστήριο ΕΣΠΣ και μετά τη λήξη του έργου. Σε περίπτωση που κριθεί απαραίτητο το εργαστήριο δύναται να εκδίδει θεωρημένες αποδείξεις παροχής υπηρεσιών μέσα στα πλαίσια της σχετικής νομοθεσίας. Άρθρο 3 ο : Προσωπικό εργαστηρίου Το προσωπικό του Εργαστηρίου ΕΣΛΑ με έγκριση του Διευθυντή του, απαρτίζεται από τα εξής μέλη: 1) Μέλη του Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΠ) του τμήματος ΕΣΠΣ, 2) Συνεργάτες ερευνητές του εργαστηρίου, οι οποίοι εντάσσονται στο δυναμικό του εργαστηρίου με απόφαση του Διευθυντή εργαστηρίου. 3) Μέλη του Ειδικού Τεχνικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Τ.Π.) 4) Πρόσωπα που ανήκουν στην ακαδημαϊκή κοινότητα του ΤΕΙ Πάτρας (φοιτητές, διδάσκοντες, διοικητικούς υπάλληλους, λοιπό προσωπικό) που τοποθετείται στο εργαστήριο σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (π.χ. για το διοικητικό προσωπικό που τοποθετείται στο εργαστήριο, σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 3β του Ν. 2817/2000 «Εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές ανάγκες και άλλες διατάξεις» (Α 78). Άρθρο 4 ο : Αρμοδιότητες - Διοίκηση Εργαστηρίου 1) Το εργαστήριο ΕΣΠΣ διευθύνεται από τον Διευθυντή του (όπως ορίζεται κατά τις διατάξεις του άρθρου 3 του Ν. 3794/ ) ο οποίος είναι μέλος ΕΠ του Τμήματος ΕΣΠΣ, και εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση του Τμήματος με θητεία [ως προς τα κριτήρια και τη διαδικασία εκλογής διευθυντή εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του π.δ. 46/1989 (ΦΕΚ 21 Α, καθώς και το άρθρο 7 του Ν. 1268/82 όπως τροποποιήθηκε από το εδαφ. β της παρ. 3 αρθ. 79 Νομ. 1566/1985 (ΦΕΚ Α 167)]. 2) Ο Διευθυντής του εργαστηρίου ΕΣΛΑ έχει ως αρμοδιότητες: a) To συντονισμό του ερευνητικού έργου του εργαστηρίου και την σύνδεση του με το διδακτικό έργο του τμήματος 183

184 ΠΡΟΤΑΣΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΣΠΣ b) Την κατάρτιση και υποβολή του ετήσιου προγράμματος λειτουργίας του εργαστηρίου και τη μέριμνα για την εφαρμογή του c) Μεριμνά για την κατανομή των χώρων του εργαστηρίου ΕΣΠΣ d) Μεριμνά για τη στελέχωση του εργαστηρίου ΕΣΛΑ με το αναγκαίο προσωπικό e) Μεριμνά για την οικονομική διαχείριση των πόρων του εργαστηρίου ΕΣΠΣ f) Υποβάλλει τον ετήσιο απολογισμό των δραστηριοτήτων του εργαστηρίου ΕΣΠΣ g) Εισηγείται στο Συμβούλιο του Τμήματος τη προμήθεια εξοπλισμού, αναλωσίμων υλικών και του κινητού εξοπλισμού, και h) Υπογράφει κάθε εξερχόμενο έγγραφο κα γενικά είναι υπεύθυνος για την ομαλή λειτουργία του εργαστηρίου Άρθρο 5 ο : Διαδικασίες λειτουργίας Εργαστηρίου 1) Το εργαστήριο ΕΣΠΣ λειτουργεί στην αίθουσα του εργαστηρίου ΣΤ του Τμήματος (κτήριο ηλιακών) στις εργάσιμες ημέρες και ώρες, σύμφωνα με τον κανονισμό του ΤΕΙ Πάτρας. Το ωράριο εργασίας του προσωπικού είναι αυτό που προβλέπεται για κάθε κατηγορία, σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του ΤΕΙ και μέχρι να κατατεθεί ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας του εργαστηρίου. 2) Ο Διευθυντής ενημερώνεται πριν από τη διεξαγωγή κάθε εργασίας που γίνεται στο Εργαστήριο ΕΣΠΣ, στα πλαίσια ερευνητικού προγράμματος ή άλλου έργου, και καθορίζει μέσα στα πλαίσια της αποστολής του εργαστηρίου την προτεραιότητα στη χρησιμοποίηση οργάνων και χώρων. 3) Ο Διευθυντής έχει την ευθύνη για την εν γένει λειτουργία των μονάδων του εργαστηρίου, την χρησιμοποίηση οργάνων και υλικών σ' αυτό, την παραμονή των εργαζομένων (προσωπικού, φοιτητών, επισκεπτών), στους χώρους όπου τηρούνται ειδικοί κανόνες ασφαλείας που αποσκοπούν στην προφύλαξη της υγείας και αρτιμέλειας των εργαζομένων καθώς και στην προστασία των οργάνων και εγκαταστάσεών του από βλάβες. 4) Η χρησιμοποίηση ειδικών οργάνων του εργαστηρίου ΕΣΛΑ επιτρέπεται μόνο ύστερα από απόφαση του Διευθυντή στο προσωπικό του εργαστηρίου ΕΣΛΑ και άλλους ερευνητές που έχουν ειδική επί των οργάνων αυτών εκπαίδευση και εξουσιοδότηση. Κινητά όργανα και σκεύη, τα οποία παραδίδονται για τη διεξαγωγή εργασιών επιστρέφονται, μετά τη χρησιμοποίησή τους, στην κατάσταση που είχαν παραδοθεί. 5) Με απόφαση του Διευθυντή είναι δυνατή η πρόσληψη επιστημόνων σε τομείς σχετικούς με τις διδακτικές και ερευνητικές δραστηριότητες του Εργαστηρίου ΕΣΛΑ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 1404/83την κείμενη νομοθεσία. 6) Ο Διευθυντής μπορεί να αναθέτει σε μέλος ΕΤΠ την τεχνική και διοικητική υποστήριξη του εργαστηρίου ΕΣΠΣ. 7) Στο εργαστήριο ΕΣΛΑ έχουν δικαίωμα εκτέλεσης ερευνητικών εργασιών τα μέλη ΕΠ του εργαστηρίου ΕΣΛΑ αποκλειστικά ή σε συνεργασία με άλλα μέλη ΕΠ του Τμήματος ΕΣΠΣ ή άλλους ερευνητές, εφόσον το αντικείμενο της έρευνας είναι σχετικό με τις δραστηριότητες του εργαστηρίου ΕΣΠΣ. Για την εκτέλεση κάθε ερευνητικής ή άλλης εργασίας, χορηγείται άδεια ύστερα από σχετική αίτηση προς τον Διευθυντή του Εργαστηρίου, στην οποία αναφέρονται: ο σκοπός της εργασίας, το χρονοδιάγραμμά της, η χρησιμοποίηση ή μη συστημάτων που διαθέτει το εργαστηρίου ΕΣΠΣ, και ο προϋπολογισμός της απαιτούμενης δαπάνης, εάν υπάρχει. Άρθρο 6 ο : Έσοδα εργαστηρίου Οι πόροι του εργαστηρίου ΕΣΛΑ είναι: 184

185 1) Οι πιστώσεις οι οποίες προέρχονται από τις δημόσιες επενδύσεις (παράρτημα Γ: Μελέτη Εφικτότητας Χρηματοδότησης από Επιχειρησιακά Προγράμματα) και τον τακτικό προϋπολογισμό ή την ιδιαιτέρα περιουσία του Ιδρύματος και οι οποίες χορηγούνται σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζουν οι διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας. 2) Τα έσοδα από την παροχή υπηρεσιών σύμφωνα με το Π.Δ. 159/1984 (Α.53). 3) Το κονδύλια που προέρχονται από τη διάθεση ερευνητικών ή εν γένει επιστημονικών προϊόντων. 4) Την εκτέλεση ερευνητικών προγραμμάτων που πραγματοποιούνται για το ίδιο λογαριασμό ή για λογαριασμό τρίτων. 5) Οι πιστώσεις οπό άλλες πηγές όπως: a) Ετήσια επιχορήγηση από τον τακτικό προϋπολογισμό και τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων από τα διάφορα Υπουργεία της χώρας (ΕΣΠΑ, δια βίου εκπαίδευση κλπ.). b) Κληρονομιές, κληροδοτήματα, δωρεές και κάθε άλλη οικονομική ενίσχυση που προέρχεται από ημεδαπά ή αλλοδαπά φυσικά και νομικά πρόσωπα προς το ΤΕΙ Πάτρας, για τους σκοπούς του εργαστηρίου ΕΣΛΑ εφόσον δεν τίθενται όροι που αντιβαίνουν στο σκοπό του εργαστηρίου ΕΣΛΑ και του ΤΕΙ Πάτρας. c) Τις ειδικές εισφορές και χρηματοδοτήσεις από διεθνείς οργανισμούς, δημόσιες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις και νομικά ή φυσικά πρόσωπα Η διαχείριση των εσόδων των εργαστηρίων ΤΕΙ γίνεται από τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) του ΤΕΙ ΠΑΤΡΩΝ, από τον οποίο αποδίδεται προς ΤΕΙ μέρος των εσόδων, κατ ανάλογη εφαρμογή της παραγράφου 2 του άρθρου 7 της υπ αριθμ. 679/ κοινής υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ 826Β ). Άρθρο 7 ο : Τηρούμενα Βιβλία Για τις ανάγκες του εργαστηρίου ΕΣΛΑ τηρούνται τα ακόλουθα βιβλία και στοιχεία: 1) Πρωτόκολλο εισερχόμενης - εξερχόμενης αλληλογραφίας. 2) Βιβλίο περιουσιακών στοιχείων 3) Φάκελος οικονομικών στοιχείων κάθε έτους 4) Κατάλογος επιστημονικών βιβλίων, περιοδικών, λογισμικού, εξοπλισμού. 5) Αρχείο ερευνητικών προγραμμάτων 6) Βιβλίο μεταβολών προσωπικού 7) Με απόφαση του διευθυντή μπορεί να τηρείται ακόμα κάθε άλλο βιβλίο ή στοιχεία που προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία, ή κρίνεται απαραίτητο για το Εργαστήριο. Άρθρο 8 ο : Κανόνες Χρήσης Συστημάτων και Λογισμικού 1) Η πρόσβαση στα συστήματα του Εργαστηρίου, γίνεται μέσω αναγνώρισης ταυτότητας, δηλ. ονόματος χρήστη (username) και κωδικού πρόσβασης (password). Οι χρήστες του Εργαστηρίου απευθύνονται στους υπεύθυνους του συστήματος για να αποκτήσουν προσωπικό όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης. Τα ονόματα και οι αντίστοιχοι κωδικοί είναι αυστηρά προσωπικοί για κάθε χρήστη, φοιτητή ή διδάσκοντα, και ως εκ τούτου δεν επιτρέπεται η κοινοποίηση και η χρήση τους από τρίτους. 2) Υπεύθυνος για την απόδοση και διαχείριση των προσωπικών κωδικών είναι ο Διευθυντής του Εργαστηρίου. Η υλοποίηση της διαχείρισης των κωδικών γίνεται από τον Υπεύθυνο Διαχείρισης του Εργαστηρίου. Ο Υπεύθυνος Διαχείρισης ελέγχει συστηματικά την σύμφωνη με τον κανονισμό χρήση των κωδικών. 3) Η χρήση του Εργαστηρίου συνεπάγεται αυτόματα τη δέσμευση των χρηστών ότι δεν παραβιάζουν με κανένα τρόπο τους εκάστοτε ισχύοντες νόμους και διατάξεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Ειδικότερα, αλλά όχι αποκλειστικά: 185

186 a. Η χρήση του Εργαστηρίου συνεπάγεται αυτόματη αποδοχή των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων (Ν. 2121/93, Ν. 3049/2002 άρθρο 14 και Ν. 3057/2002 άρθρο 81). b. Στο βαθμό που η νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας εφαρμόζεται για τις ηλεκτρονικές εκδόσεις με τον ίδιο τρόπο που εφαρμόζεται για τις έντυπες, απαγορεύεται η συστηματική αποθήκευση ή εκτύπωση όλου του περιεχομένου των προσβάσιμων μέσω του διαδικτύου βιβλίων ή / και τευχών περιοδικών εκδόσεων. c. Η χρήση του Εργαστηρίου ισοδυναμεί με υπεύθυνη δήλωση ότι οι αντλούμενες πληροφορίες ή τα οποιασδήποτε μορφής αντλούμενα δεδομένα θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για προσωπική μελέτη ή έρευνα, ή για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας εντός των χώρων του ΤΕΙ Πάτρας. 4) Σε κάθε περίπτωση οι χρήστες του Εργαστηρίου δεσμεύονται επίσης από τους όρους και τους κανόνες που προβλέπουν οι συμφωνίες και οι άδειες χρήσης τις οποίες υπογράφει το ΕΣΠΣ για την παροχή πρόσβασης στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, σε κάθε είδους περιεχόμενο το οποίο υπάγεται σε καθεστώς προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων. 5) Κάθε απόπειρα παραβίασης των ρυθμίσεων / διατάξεων ασφαλείας του Εργαστηρίου, ή κάθε απόπειρα παραβίασης της ασφάλειας του δικτύου του ΤΕΙ ή κάθε δικτύου εκτός του ΤΕΙ με τη χρήση των υπολογιστικών πόρων του Εργαστηρίου θεωρείται αθέμιτη και κακόβουλη χρήση και επισύρει τις αντίστοιχες κυρώσεις. 6) Δεν επιτρέπεται, για κανένα λόγο και με κανένα τρόπο, η επέμβαση ή αλλαγή στο επισήμως εγκαταστημένο λογισμικό και ιδίως στο λειτουργικό σύστημα και τα άλλα βασικά αρχεία των υπολογιστών. 7) Δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση οποιουδήποτε λογισμικού (εφαρμογών, βοηθητικών προγραμμάτων, παιχνιδιών κτλ) στους υπολογιστές του Εργαστηρίου, καθώς και η απεγκατάσταση λογισμικού ή η διαγραφή - μετακίνηση αρχείων από τους υπολογιστές. Μόνο ο Διευθυντής και ο Διαχειριστής του Εργαστηρίου έχουν το δικαίωμα εγκατάστασης ή απεγκατάστασης λογισμικού και αλλαγής ρυθμίσεων, διαγραφής - μετακίνησης αρχείων και σε αυτούς πρέπει να απευθύνονται οι χρήστες αν υπάρχει η ανάγκη για τα παραπάνω. 8) Δεν επιτρέπεται η μέσω δικτύου μετάδοση λογισμικού που μπορεί προξενήσει ζημιά στο σύστημα του ΤΕΙ, άλλου φορέα, ή άλλου χρήστη, καθώς και η χρήση λογισμικού που αποβλέπει στη υπερφόρτωση, δυσλειτουργία ή καταστροφή άλλων συστημάτων. 9) Η περιφερειακή μνήμη (σκληροί δίσκοι) μπορεί να χρησιμοποιείται για προσωρινή αποθήκευση δεδομένων. Ο χρήστης με δική του ευθύνη πρέπει να φροντίζει για την έγκαιρη μεταφορά των προσωπικών του δεδομένων σε φορητά μέσα τα οποία ο ίδιος θεωρεί ότι του παρέχουν προσωπική ασφάλεια. 10) Το καθάρισμα της περιφερειακής μνήμης (σκληρών δίσκων) γίνεται από το προσωπικό του Εργαστηρίου χωρίς προηγούμενη προειδοποίηση. Το Εργαστήριο ουδεμία ευθύνη φέρει για οποιαδήποτε απώλεια προσωπικών ή άλλων δεδομένων τα οποία δεν εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του. 11) Οι σταθμοί εργασίας του Εργαστηρίου λειτουργούν καθ όλη τη διάρκεια των ωρών λειτουργίας του Εργαστηρίου και απαγορεύεται η διακοπή της λειτουργίας τους χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τον Υπεύθυνο Διαχείρισης. 12) Προβλήματα που ενδέχεται να παρουσιάζονται στη λειτουργία υπολογιστικών πόρων αναφέρονται άμεσα στο προσωπικό του Εργαστηρίου, το οποίο φροντίζει ώστε το πρόβλημα να λυθεί το συντομότερο δυνατόν. 186

187 Άρθρο 9 ο : Χώροι εργαστηρίου Με την υπ αριθμ. 16/ απόφαση Συμβουλίου ΤΕΙ δημιουργήθηκε το εργαστήριο ΣΤ Λήψης Αποφάσεων (κτήριο ηλιακών) προκειμένου να καλύψει τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες στα πλαίσια του εγκεκριμένου προγράμματος του Τμήματος. Το εργαστήριο εξοπλίστηκε από το έργο «Ενίσχυση του ΤΠΕ του ΤΕΙ Πάτρας ΕΤΠΑ» με κωδικό MIS 91539, που υπάγεται στο Ε.Π. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ, του Άξονα Προτεραιότητας 5 «Δημιουργία και ενίσχυση υποδομών για την υλοποίηση των μέτρων ΕΚΤ» και του Μέτρου 2 «Αναβάθμιση υποδομών και εξοπλισμών για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης». Χώρος του εργαστηρίου ΕΣΛΑ, είναι ο χώρος στην αίθουσα του εργαστηρίου ΣΤ Λήψης Αποφάσεων του Τμήματος που έχει παραχωρηθεί για την διεξαγωγή του έργου του, ο οποίος ορίζεται με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος ΕΣΠΣ. Στο χώρο εγκατάστασης υπάρχει πινακίδα με τον τίτλο του Εργαστηρίου και το ονοματεπώνυμο του Διευθυντή. Πιο αναλυτικά το εργαστήριο ΣΤ περιέχει: 10 οθόνες tft 17" LG 1717S 10 Η/Υ pentium 4, 3.2 GHz1 GB Ram DDR 400Mhz 80 GB σκληρό δίσκο 2 Η/Υ pentium 4, 3.6 GHz1 GB RAM500 GB σκληρό δίσκο 2 οθόνες tft dell 15" Εκτυπωτής έγχρωμος laserhp colorjet 3800 Πολυμηχάνημα injecthp 0fficejet 9110 Λογισμικό: Διαδραστικός πίνακας SMART Σύστημα ΜΙΜΙΟ LINUX SUSE X 86 ENTERPRISE SERVER OPEN EXCHANGE MS-WINDOWS 2003 SERVER STD OLP NL AE Windows xp home Windows xp Home Windows Xp Professional MacAfee antivirus 2006 Windows 2000 Professional Microsoft office Project 2003 Standard win32 greek Oracle 9i lite Lindo 6.1 Decision Tools DPL- Decision Program Language Ethereal Expert choice 11 SPSS 13 Mathematica for students v4 Frontier Analyst Banxia Software Decision Explorer Banxia Software Multi - Criteria Decision Making (MCDM) tools Άρθρο 10 ο : Γενικοί Κανόνες Λειτουργίας Τo Τμήμα έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το σύνολο ή μέρος του Εργαστηρίου για ειδικούς σκοπούς, όπως επιστημονικές συναντήσεις, ενημερωτικά σεμινάρια κλπ., που αφορούν τα αντικείμενα και τους 187

188 σκοπούς του τμήματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις το Εργαστήριο ενημερώνει εγκαίρως τους χρήστες του για τη διαθεσιμότητα των σταθμών εργασίας αναρτώντας αντίστοιχο πρόγραμμα κράτησής τους. Εφόσον επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τους χώρους του Εργαστηρίου για έκτακτους διδακτικούς ή ερευνητικούς σκοπούς, θα πρέπει να δηλώσουν τις επιθυμητές ημέρες και ώρες κράτησης, τουλάχιστον 10 μέρες πριν από την αιτούμενη ημερομηνία. Οι υπολογιστικοί πόροι, ειδικά σε περιόδους αιχμής, κατανέμονται με βάση την εκτίμηση για τις συνολικές ανάγκες των χρηστών, στην οποία προβαίνουν ο Διευθυντής ή ο Διαχειριστής του Εργαστηρίου. Οι εκάστοτε ισχύοντες νόμοι και διατάξεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας εφαρμόζονται αυστηρά. Το ωράριο για τους χρήστες του Εργαστηρίου προσδιορίζεται με απόφαση της Κοσμητείας της Σχολής μετά από εισήγηση του Διευθυντή πριν από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους. Άρθρο 11 ο : Φυσική Ασφάλεια και Γενικοί Κανόνες Συμπεριφοράς Για την ασφάλεια του υλικού και του εξοπλισμού του Εργαστηρίου, την καλύτερη εξυπηρέτηση όλων των χρηστών και την εύρυθμη λειτουργία του, τηρούνται οι ακόλουθοι κανόνες: 1. Το Εργαστήριο είναι εφοδιασμένο με τα συστήματα ασφαλείας που προβλέπονται από τον Εσωτερικό Κανονισμό του ΤΕΙ Πάτρας. 2. Το προσωπικό του Εργαστηρίου που υπηρετεί σε όλες τις επί μέρους μονάδες, ενημερώνεται και εκπαιδεύεται από την αρμόδια υπηρεσία στο σχέδιο και στον τρόπο αντίδρασης για την αντιμετώπιση εκτάκτων περιστατικών (πυρκαγιάς, σεισμού, πλημμύρας, κλοπής, κλπ.) 3. Οι χρήστες είναι υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται προς τις υποδείξεις του προσωπικού και να σέβονται το χώρο του Εργαστηρίου, καθώς και τους συναδέλφους τους ώστε το περιβάλλον του Εργαστηρίου να διευκολύνει τη μελέτη και την εργασία όλων των χρηστών του. 4. Οι χρήστες οφείλουν να είναι προσεκτικοί στον τρόπο χρήσης του υλικού και του εξοπλισμού του Εργαστηρίου. Δεν επιτρέπεται η οποιαδήποτε μετακίνηση του εξοπλισμού σε άλλο σημείο εντός των εργαστηρίων, πολύ δε περισσότερο εκτός των εργαστηρίων. Οποιαδήποτε απώλεια ή φθορά υλικού και εξοπλισμού του Εργαστηρίου αποκαθίσταται από το χρήστη που την προκάλεσε. 5. Δεν επιτρέπεται η εισαγωγή στους χώρους του Εργαστηρίου αντικειμένων που κατά την κρίση του υπευθύνου του είναι δυνατό να προκαλέσουν φθορά του υλικού ή να δημιουργήσουν υποψία κλοπής. 6. Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα και η κατανάλωση ποτών και τροφίμων μέσα στο χώρο του Εργαστηρίου. 7. Κάθε χρήστης πρέπει να φροντίζει να αφήνει τη θέση εργασίας του καθαρή και ελεύθερη από προσωπικά αντικείμενα και χαρτιά ή άλλο υλικό. Το αρμόδιο προσωπικό του Εργαστηρίου έχει τη δυνατότητα, για την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών ή απρόβλεπτων καταστάσεων, να διακόπτει, συνολικά ή τμηματικά, τη λειτουργία των συστημάτων για όσο διάστημα είναι αναγκαίο. Για το σκοπό αυτό μπορεί να ζητήσει την άμεση διακοπή χρήσης του εξοπλισμού και την αποχώρηση των χρηστών από τους χώρους του Εργαστηρίου. Εάν έκτακτες ανάγκες συντήρησης επιβάλουν τη μερική ή ολική αναστολή της λειτουργίας του Εργαστηρίου για ένα χρονικό διάστημα, ο Διαχειριστής ενημερώνει τους χρήστες, όσο το δυνατόν νωρίτερα, είτε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, είτε μέσω μηνυμάτων -ανακοινώσεων κατά τη φάση της αρχικής πρόσβασης στο σύστημα, για τον λόγο και τη διάρκεια της διακοπής λειτουργίας. 188

189 Άρθρο 12 ο : Κυρώσεις Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των χρηστών στους παραπάνω κανονισμούς (άρθρο 8 του παρόντος) ή στις υποδείξεις του προσωπικού του Εργαστηρίου, καθώς και στις περιπτώσεις διαπίστωσης σοβαρής αμέλειας, αθέμιτης ή κακόβουλης χρήσης ή εσκεμμένης φθοράς ή κλοπής, οι αρμόδιοι πειθαρχικοί υπεύθυνοι μπορούν να επιβάλουν κυρώσεις στέρησης της χρήσης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ή / και να παραπέμψει το ζήτημα στα πειθαρχικά όργανα του ΤΕΙ. Η Σχολή επιλαμβάνεται μετά από ενημέρωση από τον Διευθυντή του Εργαστηρίου, ο οποίος μπορεί, αφού ενημερώσει τον Διευθυντή Σχολής και μέχρι να ληφθεί απόφαση της Σχολής, να στερήσει προσωρινά τον χρήστη από το δικαίωμα χρήσης. 189

190 Παράρτημα Α. Οδηγός Σπουδών τμήματος ΤΕΧNΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔPΥΜΑ ΠΑΤPΩN ΣΧΟΛH ΔΙΟΙΚHΣHΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟNΟΜΙΑΣ ΤΜHΜΑ ΕΠΙΧΕΙPHΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΛHPΟΦΟPΙΑΚΩN ΣΥΣΤHΜΑΤΩN Οδηγός Σπουδών ΙΣΤΟPΙΚΟ ΙΔPΥΣHΣ Το τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων ιδρύθηκε με το προεδρικό διάταγμα 200 (ΦΕΚ 179/ ). Χρηματοδοτήθηκε στα πλαίσια του Γ. ΚΠΣ με το υπ αριθμ. ΣΑΕ 45/3 με το ποσό των ,50 Ευρώ ΠPΟΣΩΠΙΚΟ ΤΜHΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ Προϊστάμενος: Δρ. Μητρόπουλος Ιωάννης ΤΑΚΤΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Τομέας Σχεδιασμού και Λήψεως Αποφάσεων N. Αδαμόπουλος, ΜSc Γ. Κακαρελίδης, ΜSc Ι. Μητρόπουλος, PhD Α. Ραφαηλίδης, PhD Τομέας Πληροφοριακών Συστημάτων Ι. Κουτσονίκος, PhD Α. Μπακάλης, ΜSc, ΜΑ B. Σωτηροπούλου, PhD Σ. Χατζίνας, MSc ΔΙΟΙΚHΤΙΚH ΥΠΟΣΤHPΙΞH Όλγα Ζαχαροπούλου, κατηγορία Τ.Ε., Προϊσταμένη Γραμματείας Αλέξανδρος Μίχας, κατηγορία Δ.Ε., υπάλληλος Γραμματείας Παναγιώτης Σουβαλιώτης, κατηγορία Δ.Ε., υπάλληλος Γραμματείας 190

191 Α. Αντικείμενο Σπουδών Οι σύγχρονες εξελίξεις στην τεχνολογία και στις διοικητικο-οικονομικές επιστήμες και η εφαρμογή τους στην παγκόσμια πλέον αγορά διαμόρφωσαν ένα εντελώς νέο πλαίσιο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. H υπερεθνική κίνηση των κεφαλαίων και πληροφοριών, η αναδιάρθρωση του διεθνούς καταμερισμού εργασίας, η επιτάχυνση των διαδικασιών της οικονομικής ολοκλήρωσης, η παγκοσμιοποίηση των εθνικών οικονομιών είναι μερικοί από τους παράγοντες που κυριαρχούν στο νέο σκηνικό. Έτσι, όλο και μεγαλύτερος αριθμός επιχειρήσεων - οικονομικών μονάδων είτε έχουν ήδη αναπτύξει είτε αναπτύσσουν διαδικασίες επιχειρησιακού προγραμματισμού που υποστηρίζονται από αντίστοιχες πληροφοριακές πολιτικές, ώστε να αντιμετωπίσουν την αυξημένη αβεβαιότητα που προκύπτει από τις παραπάνω μεταβολές. Αυτές οι πληροφοριακές πολιτικές καλύπτουν τέσσερις κυρίως τομείς: Την κεντρική διαχείριση των επιχειρησιακών δεδομένων Τη διακίνηση και επεξεργασία πληροφοριών marketing και πωλήσεων καθώς και πληροφοριών που αφορούν στις πολιτικές προβολής (promotion) Την ασφάλεια ως επιχειρησιακή πολιτική Ολοκληρωμένες τράπεζες πληροφοριών H τάση που αναπτύσσεται στο επιχειρησιακό περιβάλλον κινείται προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης των επιχειρησιακών πληροφοριακών πολιτικών πέρα από τον σημερινό έλεγχο ευαίσθητων πληροφοριών και να περιλάβει τις κατευθυντήριες γραμμές που χρειάζεται η επιχείρηση για το management των πόρων εκείνων που αφορούν σε τέσσερις τομείς - επιχειρησιακές λειτουργίες: i. Τον προγραμματισμό και τον έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας ii. iii. iv. Τον προγραμματισμό και την διαχείριση των ανθρώπινων πόρων Τον προγραμματισμό marketing και των πωλήσεων Τον χρηματοοικονομικό προγραμματισμό Το μεγαλύτερο μέρος των κατευθυντήριων γραμμών του management αφορά πια το πώς γίνεται ο προγραμματισμός και όχι το τι θα προγραμματιστεί. H μεθοδολογική επάρκεια είναι τώρα περισσότερο αναγκαία λόγω του ευρύτερου φάσματος πληροφοριών που διαχειρίζονται οι διαδικασίες προγραμματισμού. Μία από τις λειτουργίες της επιχειρησιακής πολιτικής είναι ο προσδιορισμός των αλγορίθμων - μοντέλων επιχειρησιακού σχεδιασμού και των χαρακτηριστικών του απαιτούμενου εξοπλισμού. Στη συνέχεια, είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν έτσι οι σχετικές διαδικασίες ώστε να κατευθύνεται η απασχόληση των προγραμματιστικών και πληροφοριακών πόρων σε δραστηριότητες σχετικές με τους στόχους της επιχείρησης. Στην τελική της μορφή, η πολιτική επιχειρησιακού προγραμματισμού και η πληροφοριακή πολιτική μιας επιχείρησης θα πρέπει να περιλαμβάνει: Υποδομή σε μοντέλα επεξεργασίας πληροφοριών και επιχειρησιακού προγραμματισμού Υποδομή πληροφοριακών πόρων Διαδικασίες ροής πληροφοριών Κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό Τα στοιχεία αυτά είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη και υλοποίηση των επιχειρησιακών σχεδίων σε μεσομακροπρόθεσμη βάση. 191

192 Το γνωστικό αντικείμενο του Τμήματος εντάσσεται στη σύγχρονη αντίληψη της Διοικητικής Επιστήμης/Λήψης Επιχειρηματικών Αποφάσεων και στηρίζεται από τρεις διακριτούς πυλώνες: Διοίκησης/Διαχείρισης Πόρων Οικονομικών & Χρηματοοικονομικής Διοίκησης Πληροφορικής (Ολοκληρωμένων Πληροφοριακών Συστημάτων Διοίκησης / Διαχείριση) Οι παραπάνω πυλώνες αλληλοσυνδέονται μέσω μιας ολοκληρωμένης πλατφόρμας εφαρμοσμένων ποσοτικών μεθόδων & μεθοδολογιών που επικεντρώνουν - αναφέρονται και οριοθετούν τη λήψη ορθολογικών αποφάσεων και τη δημιουργία ολοκληρωμένων επιχειρηματικών σχεδίων - δράσεων στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον. Το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών στοχεύει στην κάλυψη των ανωτέρω αντικειμένων τόσο σε θεωρητικό αλλά κυρίως σε πρακτικό επίπεδο. Ειδικότερα το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος περιλαμβάνει ενότητες που εντάσσονται στα κάτωθι γνωστικά αντικείμενα: Στη Διοικητική Επιστήμη (Management Science), όπου προσδιορίζεται η βελτιστοποίηση του τρόπου διαχείρισης - οργάνωσης διαδικασιών με σκοπό την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων. Συνεπώς, η ενότητα προσβλέπει στη δημιουργία επιστημονικού υπόβαθρου ικανού να θεμελιώσει έννοιες βέλτιστης και αποδοτικότερης - αποτελεσματικότερης λειτουργίας επιχειρήσεων και οργανισμών στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον. Στην Οικονομική Επιστήμη (Economics), όπου γίνεται ανάπτυξη σύγχρονων εννοιών και θεωρητικών αντιλήψεων της Οικονομικής σχετικά με ζητήματα παραγωγής, κόστους, διανομής και κατανάλωσης αγαθών και υπηρεσιών. Η ενότητα περιλαμβάνει όλες τις θεωρητικές αντιλήψεις που έχουν αναπτυχθεί σχετικά με τη μικροοικονομική, τη μακροοικονομική, τη χρηματοοικονομική διοίκηση και τις τεχνικές της λογιστικής. Στα Πληροφοριακά και Επικοινωνιακά Συστήματα και στην Επιστήμη των Υπολογιστών (Information & Communication Systems and Computer Science), όπου μελετώνται οι προσεγγίσεις με βάση τις οποίες τα Π.Σ. τείνουν να αποτελέσουν μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα που με βάση τα λειτουργικά δεδομένα θα προσφέρουν στη διοικητική διαχείριση, την άμεση λήψη αποφάσεων και τον ορισμό μιας μακροχρόνιας στρατηγικής για την επιχείρηση. Ποσοτικές Μεθόδους Λήψης Αποφάσεων (Quantitative Methods in Decision - Making), όπου γίνεται ανάπτυξη και εφαρμογή σύγχρονων μεθοδολογιών και εργαλείων, ικανών να τεκμηριώσουν πολιτικές και να οριοθετήσουν ορθολογικές παρεμβάσεις σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο στρατηγικού σχεδιασμού - προγραμματισμού - προβλέψεων επιχειρήσεων και οργανισμών. Η προσπάθεια αυτή βασίζεται στην εξαιρετική απόδοση των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών και στην ολοκλήρωση με τις νέες επιχειρηματικές έννοιες και δεδομένα. B. Περιγραφή του πτυχιούχου του Τμήματος H περιοχή εργασίας των στελεχών επιχειρησιακού προγραμματισμού και πληροφοριακών συστημάτων στην οποία οι απόφοιτοι του προτεινόμενου Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων μπορεί να οριστεί με βάση δύο ενότητες περιοχών εργασίας: Περιοχή λειτουργίας άμεσης και πλήρους εμπλοκής στελέχους επιχειρηματικού σχεδιασμού και πληροφοριακών συστημάτων 192

193 Περιοχή λειτουργίας μερικής ή έμμεσης εμπλοκής στελέχους επιχειρηματικού σχεδιασμού και πληροφοριακών συστημάτων Έτσι, εξειδικεύοντας, μπορεί να επισημανθεί ότι οι απόφοιτοι του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων εμπλέκονται πλήρως στις διαδικασίες: Κτήσης και αξιολόγησης πληροφοριών που προέρχονται είτε από το περιβάλλον της επιχείρησης είτε από τις εσωτερικές της λειτουργίες. Σε αυτό το σημείο, η λειτουργία του συγκεκριμένου στελέχους συνίσταται: στην καταγραφή των πηγών των πληροφοριών στην εκτίμηση της αξιοπιστίας των πληροφοριών σε σχέση με τις επιχειρησιακές λειτουργίες στην εκτίμηση των αναγκών του επιχειρησιακού σχεδιασμού, παρούσες και μελλοντικές σε πληροφορίες, αλγορίθμους και εξοπλισμό στην εκτίμηση της σχέσης κόστους - απόδοσης των πληροφοριών αλλά και της διαδικασίας επεξεργασίας τους στην υλοποίηση των ενεργειών κτήσης ή ανάπτυξης των πληροφοριών, των αλγορίθμων και εξοπλισμού που έχουν θεωρηθεί απαραίτητα. Οργάνωσης και αποθήκευσης αυτών των πληροφοριών. Σε αυτό το σημείο η λειτουργία του στελέχους επιχειρηματικού προγραμματισμού και πληροφοριακών συστημάτων συνίσταται: στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη Βάσεων Δεδομένων κατάλληλων για την υποδοχή της πληροφορίας στη μορφοποίηση των πληροφοριών ώστε να είναι συμβατές με τους υποδοχείς που έχουν σχεδιαστεί και αναπτυχθεί στον έλεγχο του συστήματος οργάνωσης της πληροφορίας για την ελαχιστοποίηση της πληροφοριακής εντροπίας Στην αρχική τους επεξεργασία και τη δημιουργία καναλιών διανομής τους, σε κατάλληλη μορφή, στο εσωτερικό της επιχείρησης και πιο συγκεκριμένα στις τέσσερις βασικές λειτουργίες (παραγωγή, marketing και πωλήσεις, χρηματοοικονομική διοίκηση, διοίκηση και ανάπτυξη ανθρωπίνων πόρων). Σε αυτό το σημείο η λειτουργία του στελέχους επιχειρηματικού προγραμματισμού και πληροφοριακών συστημάτων συνίσταται: στην εκτίμηση των αναγκών των επιμέρους επιχειρησιακών λειτουργιών σε όγκο πληροφοριών αλλά και του βαθμού επεξεργασίας τους στην ανάπτυξη και εφαρμογή διαδικασιών (αλγορίθμων) πρώτης επεξεργασίας των πληροφοριών στην ανάπτυξη διαδικασιών μεταφοράς πληροφοριών και διάχυσης των αποτελεσμάτων της πρώτης επεξεργασίας τους στις επιμέρους επιχειρησιακές λειτουργίες στην ανάπτυξη συστήματος ανατροφοδότησης (feedback) από τις επιμέρους επιχειρησιακές λειτουργίες στο σύστημα οργάνωσης και αποθήκευσης πληροφοριών Στη δεύτερη επεξεργασία τους που τα αποτελέσματά της χρησιμοποιούνται ως εισροή στα συστήματα στήριξης αποφάσεων (D.S.S.). Σε αυτό το σημείο η λειτουργία του στελέχους επιχειρηματικού προγραμματισμού και πληροφοριακών συστημάτων συνίσταται: στην εκτίμηση των αναγκών του κεντρικού σχεδιασμού επιχείρησης (top management) της επιχείρησης σε όγκο πληροφοριών αλλά και του βαθμού επεξεργασίας τους στην ανάπτυξη και εφαρμογή διαδικασιών (αλγορίθμων) επεξεργασίας των πληροφοριών ώστε να είναι κατάλληλες για την αποδοτική λειτουργία συστημάτων στήριξης αποφάσεων (D.S.S.). στη μορφοποίηση των αποτελεσμάτων της δεύτερης επεξεργασίας ώστε αυτά να είναι αξιοποιήσιμα από την κεντρική διαχειριστική μονάδα της 193

194 στην ανάπτυξη διαδικασιών μεταφοράς των πληροφοριών και των αποτελεσμάτων της επεξεργασίας τους στην κεντρική διαχειριστική μονάδα Στην ενεργή συμμετοχή τους στην ανάπτυξη και υλοποίηση επιχειρησιακών σχεδίων μεσοπρόθεσμου και βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα. Σε αυτό το σημείο η λειτουργία του στελέχους επιχειρηματικού προγραμματισμού και πληροφοριακών συστημάτων συνίσταται: στην αποσαφήνιση της απάντησης στο ερώτημα ποιος κάνει τι και με ποιο τρόπο στη μεταφορά των σχεδίων δράσης που έχουν προκύψει στις επιμέρους επιχειρησιακές λειτουργίες μαζί με τα μέσα υλοποίησης και τους περιορισμούς στην παρακολούθηση της υλοποίησης των επιχειρησιακών σχεδίων και η εκτίμηση της απόκλισης από τους τεθέντες στόχους στη μεταφορά της πληροφορίας σχετικά με την υλοποίηση των σχεδίων δράσης στον κεντρικό επιχειρηματικό σχεδιασμό ή στο κέντρο που έχει επιφορτιστεί για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας της υλοποίησης. Παραπέρα υπάρχουν λειτουργικές περιοχές στην επιχείρηση, στις οποίες οι απόφοιτοι του Τμήματος Επιχειρηματικού Προγραμματισμού και Πληροφοριακών Συστημάτων εμπλέκονται μόνο μερικά. Οι διαδικασίες αυτές είναι: H ανάπτυξη επιχειρησιακών σχεδίων ανά επιχειρησιακή λειτουργία. Στη συγκεκριμένη περιοχή, ο ρόλος των στελεχών ενδιαφέροντος περιορίζεται στην παροχή των απαραίτητων πληροφοριών σε κάθε επιχειρησιακή λειτουργία και στην εφαρμογή των κατάλληλων ανά περίπτωση αλγορίθμων. H ανάπτυξη στρατηγικών επιχειρησιακών σχεδίων όπου ο ρόλος των μέσων στελεχών επιχειρησιακού προγραμματισμού περιορίζεται, όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, στη μεταφορά πληροφοριών και στην εφαρμογή αλγορίθμων σε μικρότερο όμως αυτή την φορά βαθμό. Η φιλοσοφία με την οποία σχεδιάστηκε το πρόγραμμα σπουδών είναι να διασφαλίσει στους σπουδαστές ότι με την απόκτηση του πτυχίου θα μπορούν με επιτυχία να αντεπεξέλθουν επαγγελματικά στις υποχρεώσεις τους, έχοντας διαμορφώσει ένα προφίλ ακαδημαϊκά πλήρες, όσο και αναγκαίο για την αγορά εργασίας. Η πεποίθηση αυτή στηρίζεται στο ότι οι πτυχιούχοι του Τμήματος έχουν θεσμοθετημένα επαγγελματικά δικαιώματα σύμφωνα με το ΦΕΚ 194 ΤΑ / Με την ολοκλήρωση των σπουδών τους, οι Πτυχιούχοι του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων αποκτούν τις απαραίτητες επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις, οι οποίες τους επιτρέπουν να δραστηριοποιούνται επαγγελματικά, υποστηρίζοντας επιτυχώς την αξιοποίηση των μεθόδων και της τεχνολογίας του Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και των Πληροφοριακών Συστημάτων σε όλους τους τομείς εφαρμογής τους στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα. Οι Πτυχιούχοι του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων απασχολούνται τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, είτε αυτοδύναμα, είτε σε συνεργασία με άλλους επιστήμονες και επαγγελματίες, σε όλους τους τομείς αξιοποίησης των Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και των Πληροφοριακών Συστημάτων, σε θέματα που σχετίζονται με τη μελέτη, την ανάπτυξη, τη διαχείριση, την εφαρμοσμένη έρευνα, την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Οι γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν τους καθιστούν ικανούς να διεκπεραιώνουν λειτουργίες Επιχειρηματικού Σχεδιασμού, Διοίκησης και Οργάνωσης οικονομικών μονάδων και οργανισμών, διοίκησης - ανάπτυξης - βελτίωσης και χρήσης Πληροφοριακών Συστημάτων, Ανάπτυξης, Παροχής Υπηρεσιών, Ανάλυσης Οικονομικών Δεδομένων, Εποπτείας και Ελέγχου, Εφαρμοσμένης Έρευνας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Πιο συγκεκριμένα, οι πτυχιούχοι του 194

195 Τμήματος μπορούν να ξεκινήσουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία ως μέσα στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών σε αρκετούς τομείς. Πιο αναλυτικά, οι εργασίες τις οποίες μπορεί να επιτελέσει αποτελεσματικά ένας απόφοιτος του Τμήματος ΕΣΠΣ εντάσσονται στο πλαίσιο της Λήψης Επιχειρηματικών Αποφάσεων με χρήση σύγχρονων ποσοτικών μεθοδολογιών και ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων και είναι ενδεικτικά οι ακόλουθες: 1. Στατιστική και οικονομετρική ανάλυση δεδομένων 2. Ζητήματα επιχειρησιακής έρευνας και βελτιστοποίησης συστημάτων -διαδικασιών 3. Κοστολόγηση, Κατάρτιση προϋπολογισμών, χρηματοοικονομικές αναλύσεις, διαχείριση χαρτοφυλακίου 4. Μάνατζμεντ - Μάρκετινγκ και προώθηση πωλήσεων, 5. Προβλέψεις επιχειρηματικών και οικονομικών μεγεθών, 6. Διασφάλιση ποιότητας και πιστοποίηση διαδικασιών 7. Ορθολογική διαχείριση έργων και λειτουργιών, εφοδιαστική αλυσίδα 8. Αναζήτηση και εξόρυξη δεδομένων επιχειρηματικής φύσης, 9. Αξιολόγηση δεδομένων και μετασχηματισμός τους σε χρήσιμη πληροφορία για την υποβοήθηση λήψης ορθολογικών επιχειρηματικών αποφάσεων, 10. Σχεδίαση και Ανάπτυξη Πληροφοριακών Συστημάτων, 11. Ανάπτυξη εφαρμογών ηλεκτρονικού επιχειρείν, 12. Λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων και ανάπτυξη ολοκληρωμένων επιχειρηματικών σχεδίων με εισροές από όλες τις πιο πάνω επιμέρους γνώσεις και δεξιότητες. Παράλληλα, οι πτυχιούχοι του τμήματος μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους, σε μεταπτυχιακό επίπεδο, στον ευρύτερο χώρο των επιχειρηματικών σπουδών. Το Περίγραμμα Επαγγελματικών Δικαιωμάτων των πτυχιούχων του Τμήματος αναφέρει τα εξής: Α. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, με βάση τις εξειδικευμένες επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις τους, δύνανται να απασχολούνται ως στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών, με το αντικείμενο του Επιχειρησιακού Σχεδιασμού από πλευράς καθορισμού σχεδίων ανάπτυξης, εφαρμογής μεθοδολογιών υποστήριξης επιχειρηματικών αποφάσεων και διαχείρισης πληροφοριακών συστημάτων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Οι εν λόγω πτυχιούχοι είτε αυτοδύναμα, είτε σε συνεργασία με άλλους επιστήμονες μπορούν να απασχολούνται σε έρευνες και μελέτες σε θέματα επιχειρησιακού σχεδιασμού και διαχείρισης πληροφοριακών συστημάτων. Στα πλαίσια της άσκησης του επαγγέλματός τους, οι παραπάνω αναφερόμενοι πτυχιούχοι μπορούν να ασκήσουν τις παρακάτω επαγγελματικές δραστηριότητες: 7. Εκπόνηση επιχειρηματικών - επιχειρησιακών, στρατηγικών και τακτικών σχεδίων ανάπτυξης επιχειρήσεων και οργανισμών & Εκπόνηση μελετών προγραμματισμού και διαχείρισης έργων. 8. Διενέργεια ερευνών αγοράς, στατιστικών ερευνών και προβλέψεων. 9. Λήψη αποφάσεων ορθολογικής λειτουργίας των οικονομικών μονάδων. 10. Σχεδιασμός συστημάτων κατάρτισης προϋπολογισμών και παρακολούθησης ταμειακών ροών, ανάλυση προβλημάτων χρηματοδότησης έργων. 11. Εφαρμογή μεθόδων διοίκησης ολικής ποιότητας σε έργα και προγράμματα σύνταξη προτάσεων για ISO, πιστοποίηση. 12. Ανάπτυξη και διαχείριση πληροφοριακών συστημάτων διοίκησης. 195

196 Β. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος μπορούν να απασχολούνται σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Γ. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος μπορούν να διορίζονται στο δημόσιο και να εξελίσσονται στις βαθμίδες ιεραρχίας σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Δ. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος έχουν δικαίωμα να διορίζονται ως εκπαιδευτικοί του κλάδου ΠΕ20 (Πληροφορικής) στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όπως φυσικά ορίζεται από τις υπάρχουσες ρυθμίσεις. Συγκεκριμένα, το ΠΔ 118/1995 (ΦΕΚ 75 ΤΑ / ): «Καθορισμός των προσόντων διορισμού στους κλάδους ΠΕ19 και ΠΕ20 πληροφορικής Εκπαιδευτικού Προσωπικού Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων», όπως συμπληρώθηκε από το ΠΔ 268 (ΦΕΚ 268 / ), δίνει το δικαίωμα στους απόφοιτους του Τμήματος να εργασθούν ως εκπαιδευτικοί του ΠΕ20. Ε. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος, με την απόκτηση του πτυχίου τους, ασκούν το επάγγελμα, στο πλαίσιο των παραπάνω επαγγελματικών δικαιωμάτων. Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες που παρουσιάζουν την μεγαλύτερη ζήτηση για υπηρεσίες επιχειρηματικού σχεδιασμού και διαχείρισης πληροφοριακών συστημάτων και θα απορροφήσουν πτυχιούχους μας είναι: Υπηρεσίες έντονου ανταγωνιστικού περιβάλλοντος Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα και επιχειρήσεις στον χώρο της κεφαλαιαγοράς Επιχειρήσεις στον κλάδο των συνδυασμένων μεταφορών Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο του εμπορίου και ιδιαίτερα του λιανικού εμπορίου Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο της παροχής υπηρεσιών στήριξης συμβουλών (consulting) Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του τουρισμού Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της παροχής υπηρεσιών πληροφορικής υποστήριξης Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο των ερευνών αγοράς και ανάπτυξης επιχειρηματικών προγραμμάτων Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους κλάδους της ενημέρωσης και της δημοσιότητας Μεταποιητικές επιχειρήσεις που βρίσκονται σε στάδιο μετάβασης από παραδοσιακές επιχειρηματικές πολιτικές σε νέες με συγκριτικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και ιδιαίτερα στην κατεύθυνση της οριζόντιας ολοκλήρωσης Δραστηριότητες του Δημόσιου τομέα που στα πλαίσια της βελτίωσης της αποδοτικότητάς τους εισάγουν διαδικασίες πληροφοριακής στήριξης των αποφάσεων και ανάπτυξης προγραμμάτων δράσης 196

197 Γ. Δομή των σπουδών H διάρκεια σπουδών στο Τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων είναι οκτώ (8) εξάμηνα. Οι σπουδές στα πρώτα επτά (7) εξάμηνα περιλαμβάνουν θεωρητική διδασκαλία, φροντιστηριακές ασκήσεις, εργαστηριακή εργασία, εκπόνηση εργασιών και μελέτη περιπτώσεων, είτε αυτόνομα, είτε στα πλαίσια ομαδικής εργασίας. Το όγδοο (8ο) εξάμηνο περιλαμβάνει διεξαγωγή Πρακτικής Άσκησης και εκπόνηση Πτυχιακής Εργασίας. Το Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού και Πληροφοριακών Συστημάτων περιλαμβάνει τη διδασκαλία των επιστημονικών και τεχνολογικών ενοτήτων σε Μαθήματα Γενικής Υποδομής, Μαθήματα Ειδικής Υποδομής και Μαθήματα Ειδικότητας. Τα βασικά γνωστικά αντικείμενα του Προγράμματος Σπουδών, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν: Οικονομική Ανάλυση Επιχειρηματικό Σχεδιασμό Επιχειρηματική Έρευνα Marketing Ποσοτικές Μεθόδους Αλγορίθμους, Δομές Δεδομένων και Βάσεις Δεδομένων Γλώσσες και Μεθοδολογίες Προγραμματισμού Λειτουργικά Συστήματα Πληροφοριακά & Επικοινωνιακά Συστήματα και Εφαρμογές Τεχνολογία Λογισμικού, Υπολογιστικών Συστημάτων και Δικτύων Στατιστική Οικονομικά H Πρακτική Άσκηση εκπονείται σε επιλεγμένους φορείς του Δημόσιου ή του Ιδιωτικού τομέα. Παρέχεται η δυνατότητα στους σπουδαστές να εργαστούν σε πραγματικό επαγγελματικό περιβάλλον, συμμετέχοντας σε ομάδες εργασίας υπό επαγγελματική καθοδήγηση στελεχών των φορέων υποδοχής τους, με σκοπό την από κοινού με άλλους επαγγελματίες του κλάδου εκπόνηση συγκεκριμένου έργου και την ανάπτυξη των ατομικών δεξιοτήτων τους μέσω διαδικασιών συνεργατικότητας. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΟΝΑ Μικροοικονομική, Εμπορικό Δίκαιο, Μακροοικονομική ΜΕΥ Marketing - Ανάλυση Πολ/κών Αγοράς, Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Έρευνα, Δίκτυα Η/Υ στην επιχείρηση, Εισαγωγή στα Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων, Οικονομική της Διοίκησης ΙΙ, Δομές δεδομένων και οργάνωση αρχείων, Marketing - Προγραμματισμός Πολιτικών Αγοράς, Χρηματοοικονομική Διοίκηση Ι, Επιχειρησιακή Έρευνα Ειδικά Θέματα, Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων και κειμένων στο επιχειρηματικό περιβάλλον, Marketing - Έλεγχος και Ειδικά Θέματα Ολικής Ποιότητας, Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΙI, Eισαγωγή στην Ανάλυση της Εκμετάλλευσης και τον Βιομηχανικό Λογισμό, Πρότυπο κόστος, Οικονομετρικά Πρότυπα, Ξένη Γλώσσα Ορολογία ΜΓΥ Οικονομική της Διοίκησης Ι, Γενικά Μαθηματικά Ι, Εισαγωγή στην πληροφορική των επιχειρήσεων, Λογιστική Ι, Ειδικά Θέματα στη Στατιστική Επιχειρήσεων, Γενικά Μαθηματικά ΙΙ, Εισαγωγή στη Στατιστική των Επιχειρήσεων, Λογιστική ΙΙ, 197

198 ME Ανάλυση και Έλεγχος Επιχειρησιακών Στρατηγικών Επιχειρηματικές δικτυακές εφαρμογές και Internet, Τεχνικές Προβλέψεων και Ελέγχου, Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Ι, Επιχειρησιακός Σχεδιασμός ΙΙ, Εισαγωγή στα Πληροφοριακά Συστήματα, Εφηρμοσμένα Πληροφοριακά Συστήματα στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον, Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι, Επιχειρησιακά παίγνια, Διαχείριση χαρτοφυλακίου και προϋπολογισμοί, Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων ΙΙ, Σεμινάριο Τελειοφοίτων, Επιχειρηματικά Συστήματα Αυτοματισμού Γραφείου και Επανασχεδιασμός Διαδικασιών Ειδικότερα: Α Εξάμηνο Α/Α Κατηγορία ΜΑΘΗΜΑ Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση 1 ΔΟΝΑ Μικροοικονομική ΜΓΥ Οικονομική της Διοίκησης Ι ΔΟΝΑ Εμπορικό Δίκαιο ΜΓΥ Γενικά Μαθηματικά Ι ΜΓΥ Εισαγωγή στην πληροφορική των επιχειρήσεων Εργαστήριο ΜΓΥ Λογιστική Ι Γενικό Σύνολο Β Εξάμηνο Α/Α Κατηγορία ΜΑΘΗΜΑ Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση Εργαστήριο 1 ΜΕ Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Ι ΜΕΥ Marketing - Ανάλυση Πολ/κών Αγοράς ΜΕΥ Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Έρευνα ΜΓΥ Ειδικά Θέματα στη Στατιστική Επιχειρήσεων ΜΕΥ Δίκτυα Η/Υ στην επιχείρηση ΜΕΥ Εισαγωγή στα Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων Γενικό Σύνολο Γ Εξάμηνο Α/Α Κατηγορία ΜΑΘΗΜΑ Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση 1 ΔΟΝΑ Μακροοικονομική Εργαστήριο 2 ΜΕΥ Οικονομική της Διοίκησης ΙΙ ΜΓΥ Γενικά Μαθηματικά ΙΙ ΜΓΥ Εισαγωγή στη Στατιστική των Επιχειρήσεων ΜΕΥ Δομές δεδομένων και οργάνωση αρχείων ΜΓΥ Λογιστική ΙΙ Γενικό Σύνολο

199 Δ Εξάμηνο Α/Α Κατηγορία ΜΑΘΗΜΑ Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση Εργαστήριο 1 ΜΕ Επιχειρησιακός Σχεδιασμός ΙΙ ΜΕΥ Marketing - Προγραμματισμός Πολιτικών Αγοράς ΜΕΥ Χρηματοοικονομική Διοίκηση Ι ΜΕΥ Επιχειρησιακή Έρευνα Ειδικά Θέματα ΜΕ Εισαγωγή στα Πληροφοριακά Συστήματα ΜΕΥ Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων και κειμένων στο επιχειρηματικό περιβάλλον Γενικό Σύνολο Ε Εξάμηνο Α/Α Κατηγορία ΜΑΘΗΜΑ 1 ΜΕΥ Marketing - Έλεγχος και Ειδικά Θέματα Ολικής Ποιότητας Σύνολο Θεωρία Πρακτική Άσκηση Εργαστήρι ο ΜΕΥ Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΙI ME Ανάλυση και Έλεγχος Επιχειρησιακών Στρατηγικών ΜE Τεχνικές Προβλέψεων και Ελέγχου ΜΕ Εφηρμοσμένα Πληροφοριακά Συστήματα στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον ΜΕ Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι Γενικό Σύνολο Στ Εξάμηνο Α/Α Κατηγορία ΜΑΘΗΜΑ Σύνολ ο Θεωρί α Πρακτική Άσκηση Εργαστήρι ο 1 ΜΕ Επιχειρησιακά παίγνια ΜΕ Διαχείριση χαρτοφυλακίου και προϋπολογισμοί ΜΕ Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων ΙΙ ME Επιχειρηματικές δικτυακές εφαρμογές και Internet 5 ΜΕΥ Eισαγωγή στην Ανάλυση της Εκμετάλευσης και τον Βιομηχανικό Λογισμό Γενικό Σύνολο

200 Ζ Εξάμηνο Α/Α Κατηγορία ΜΑΘΗΜΑ Σύνολ ο Θεωρί α 1 ΜΕ Σεμινάριο Τελειοφοίτων 3 3 Πρακτική Άσκηση 3 ΜΕΥ Πρότυπο κόστος ΜΕΥ Οικονομετρικά Πρότυπα ΜΕ Επιχειρηματικά Συστήματα Αυτοματισμού Γραφείου και Επανασχεδιασμός Διαδικασιών Εργαστήρι ο ΜΕΥ Ξένη Γλώσσα - Ορολογία Γενικό Σύνολο Η Εξάμηνο Α/Α Κατηγορία ΜΑΘΗΜΑ Σύνολ ο Θεωρί α Πρακτική Άσκηση Εργαστήρι ο 1 Πρακτική Ασκηση 2 Πτυχιακή Εργασία Γενικό Σύνολο ΠΕPΙΕΧΟΜΕNΟ ΜΑΘHΜΑΤΩN ΤΟΥ ΤΜHΜΑΤΟΣ 1. Μακροοικονομική Υπολογισμός Εθνικής Παραγωγής - Συστήματα Εθνικών Λογαριασμών, Συνολική Ζήτηση και Προσφορά - το Κεϋνσιανό υπόδειγμα, το μονεταριστικό υπόδειγμα, Δημοσιονομική πολιτική, Νομισματική πολιτική, Επιλογή του Δημοσίου και εξωτερικές επιδράσεις, Πληθωρισμός και ανεργία, Μισθοί - αγορές εργασίας και εργατικές ενώσεις, Στοιχεία Διεθνούς Εμπορίου. 2. Οικονομική της Διοίκησης Ι Τεχνικές αριστοποίησης, Ανάλυση κινδύνου, Εκτίμηση και πρόβλεψη ζήτησης, εκτίμηση και πρόβλεψη κόστους, ανταγωνισμός και τεχνικές τιμολόγησης, μακροχρόνιες επενδυτικές αποφάσεις, προϋπολογισμοί κεφαλαίου (capital budgeting), Ανάλυση κόστους οφέλους 3. Μικροοικονομική Θεωρία Ζήτησης και Προσφοράς, Ελαστικότητα, Κόστος και Παραγωγή, Αγορές - Ανταγωνισμός και Ανάπτυξη, Μονοπώλιο και διάφορες μορφές Ολιγοπωλίου, Αποδοτικότητα και ρύθμιση, Ζήτηση συντελεστών παραγωγής και παραγωγικότητα, αμοιβές εισροών, Πρόσοδος, τόκος και κέρδη. 4. Οικονομική της Διοίκησης ΙΙ Αυξητική (incremental) ανάλυση κόστος, Ανάλυση συνεισφοράς (contribution), Τιμολόγηση νέων προϊόντων, Αποφάσεις προώθησης, ποιότητα προϊόντος και ανταγωνιστικές στρατηγικές, Προϋπολογισμοί κεφαλαίου. 5. Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Ι H ανάγκη για επιχειρησιακό σχεδιασμό, τα σημεία εκκίνησης και οι απαιτούμενες πληροφορίες του επιχειρησιακού σχεδιασμού, αντικειμενικοί στόχοι και πρότυπα απόδοσης, η εκτίμηση των 200

201 επιχειρησιακών παραμέτρων, κίνδυνος και αβεβαιότητα, στρατηγικός προγραμματισμός, Μακροπρόθεσμος προγραμματισμός, λειτουργικός προγραμματισμός 6. Marketing - Ανάλυση Πολιτικών Αγοράς H διαδικασία του marketing, η διοίκηση του marketing, το περιβάλλον του marketing, τα συστήματα marketing, συμπεριφορά καταναλωτών, η διαδικασία λήψης απόφασης από τον καταναλωτή, οργανωτικές αγορές και αγοραστική συμπεριφορά, τμηματοποίηση - στόχος - θέση, μέτρηση της δυναμικότητας της αγοράς και των πωλήσεων. 7. Επιχειρησιακός Σχεδιασμός ΙΙ Οικονομικός προγραμματισμός, Προϋπολογισμοί πωλήσεων - κόστους - επενδύσεων - αποτελεσμάτων, συναρτήσεις κόστους - κερδών, ανάλυση νεκρού σημείου, προγραμματισμός προσωπικού, λειτουργικά προγράμματα, εκτίμηση κεφαλαιακών επενδύσεων, σχεδιασμός αγοράς, εφαρμογή και οργάνωση επιχειρησιακού σχεδιασμού. 8. Marketing - Προγραμματισμός Πολιτικών Αγοράς Συστήματα πληροφοριών marketing και έρευνα αγοράς, έρευνα αγοράς - εργαλεία και τεχνικές, διοίκηση προϊόντων - στρατηγικές σχεδιασμού και ανάπτυξης, διοίκηση προϊόντων - προγραμματισμός για κέρδη, διανομή και τοποθέτηση, λιανικό και χονδρικό εμπόριο, στόχοι και πολιτικές τιμολόγησης, τιμολογιακές στρατηγικές και τακτικές 9. Χρηματοοικονομική Διοίκηση Ι H χρηματοοικονομική λειτουργία και το περιβάλλον, η χρονική αξία του χρήματος, Ανάλυση χρηματοοικονομικών δεικτών, οι επιδράσεις της μεταβολής του επιπέδου των τιμών, χρηματοοικονομικοί δείκτες και διακριτική ανάλυση, πρόβλεψη χρηματοδοτικών αναγκών, χρηματοοικονομικός προγραμματισμός και έλεγχος, πολιτική κεφαλαίων κίνησης, διαχείριση και πολιτική των πιστώσεων 10. Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΙΙ Τεχνικές προϋπολογισμού και δαπανών κεφαλαίου, κίνδυνος και απόδοση επενδύσεων, δομή και μόχλευση, κόστος κεφαλαίου, πολιτική μερισμάτων, αποτίμηση, μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, συγχωνεύσεις και εξαγορές, αναδιοργάνωση και πτώχευση. 11. Marketing Έλεγχος και Ειδικά Θέματα Ολικής Ποιότητας Άμεση προώθηση, άμεση προώθηση - η πώληση, χαρακτηριστικά των πακέτων προώθησης, η διεργασία της επικοινωνίας, σχεδιασμός και ανάπτυξη αποτελεσματικών επικοινωνιών marketing, Νομικά και ηθικά ζητήματα της προώθησης, στοιχεία διεθνούς marketing, στοιχεία βιομηχανικού marketing, marketing μη κερδοσκοπικών οργανισμών. Οργάνωση για διοίκηση ολικής ποιότητας, το κόστος έλλειψης ποιότητας, σχεδιασμός ποιότητας, έλεγχος ποιότητας, βελτίωση ποιότητας, σύγκριση επιδόσεων για δείκτες ανταγωνιστικότητας (benchmarking), στάδια ανάπτυξης διοίκησης ολικής ποιότητας, ποιότητα εξυπηρέτησης, ποιότητα προμηθευτών, τεχνικές ανάπτυξης και εφαρμογής διοίκησης ολικής ποιότητας. 12. Ανάλυση και Έλεγχος Επιχειρησιακών Στρατηγικών H διαδικασία της στρατηγικής μεταβολής, το περιβάλλον των επιχειρήσεων, προσεγγίσεις στον σχεδιασμό στρατηγικής, οι αντικειμενικοί στόχοι, ανάλυση χάσματος, ανάλυση SWΟΤ, άλλες τεχνικές ανάλυσης, στρατηγικές επέκτασης - συρρίκνωσης - οριζόντιας και κάθετης ολοκλήρωσης, καθορισμός των προτύπων απόδοσης, μέτρηση της απόδοσης, αξιολόγηση της απόδοσης, προκαταρκτικοί έλεγχοι, έλεγχοι κατά την διεργασία, έλεγχοι εκροής, διαχειριστικοί έλεγχοι, 13. Επιχειρησιακά Παίγνια Ανάλυση δεδομένων με επιχειρησιακά δεδομένα, τα τυπικά μοντέλα αντιδράσεων, αυτοματισμός μοντέλων, αξιολόγηση και έλεγχος μοντέλων, τεκμηρίωση μοντέλων, επιχειρηματικά σενάρια, 201

202 αριστοποίηση και στόχοι, έλεγχος ανταγωνιστικών αντιδράσεων, μέθοδος Monte Carlo, οι μηχανισμοί της προσομοίωσης, η προσομοίωση σαν εργαλείο επιχειρησιακού προγραμματισμού. 14. Διαχείριση Χαρτοφυλακίου και Προϋπολογισμοί Γενικές αρχές επιχειρησιακών προϋπολογισμών, οι προϋπολογισμοί πωλήσεων, οι προϋπολογισμοί παραγωγής, προϋπολογισμοί προμηθειών, προϋπολογισμοί άμεσης εργασίας, ταμειακοί προϋπολογισμοί, προϋπολογιζόμενες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, ελαστικοί προϋπολογισμοί, προϋπολογισμοί μηδενικής βάσης, η ισορροπία χαρτοφυλακίου, η μέθοδος BCG, η μέθοδος Matrix, στόχοι χαρτοφυλακίου 15. Εισαγωγή στην Στατιστική των Επιχειρήσεων Στοιχειώδεις Δειγματοληπτικές Μέθοδοι, Περιγραφή - Οργάνωση Αποτύπωση Δεδομένων, Αριθμητικά Περιγραφικά Μέτρα (Μέτρα Κεντρικών Τάσεων, Μέτρα Διασποράς), Εισαγωγή στις Πιθανότητες (Στοιχειώδεις Κανόνες, Δεσμευμένη πιθανότητα, Τύπος Bayes), Διακριτές τυχαίες Μεταβλητές και οι Κατανομές Πιθανοτήτων τους, Συνεχείς τυχαίες μεταβλητές και η Κανονική Κατανομή, Κατανομή Δείγματος, Εφαρμογές σε H/Υ. 16. Ειδικά Θέματα στην Στατιστική των Επιχειρήσεων Εκτιμητική (Εκτίμηση Μέσων & Αναλογιών), Διαστήματα Εμπιστοσύνης Μεγάλων και Μικρών Δειγμάτων, Καθορισμός Δείγματος, Έλεγχοι Υποθέσεων (Μονόπλευροι - Δίπλευροι), Χ2 - Έλεγχοι (Ανεξαρτησίας, Καλής Προσαρμογής), Ανάλυση Διασποράς (ΑNΟVΑ), Ανάλυση Απλής Παλινδρόμησης ( Γραμμική, Λογαριθμική, Εκθετική, Δευτέρου Βαθμού) και Ανάλυση Συσχετίσεων δύο Μεταβλητών, Εφαρμογές σε H/Υ 17. Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Έρευνα Εισαγωγή στην Έννοια της Επιχειρησιακής Έρευνας, Είδη Επιχειρησιακών Υποδειγμάτων, Γραμμικός Προγραμματισμός (Κατάστρωση του Προβλήματος, Γραφική και Αλγεβρική Επίλυση, Μέθοδος Simplex, Ιδιόμορφες Περιπτώσεις, Δυικότητα και Ανάλυση Ευαισθησίας), Ακέραιος Προγραμματισμός (Μέθοδοι Branch and Bound, προγραμματισμός 0-1), Προβλήματα Μεταφοράς (Καθορισμός και Επίλυση του Τυπικού Προβλήματος, Ειδικές Περιπτώσεις: Πρόβλημα Αντικαταστάσεως, Πρόβλημα Μεταφόρτωσης), Εφαρμογές σε H/Υ 18. Επιχειρησιακή Έρευνα Ειδικά Θέματα Θεωρία Αναμονής (Στοιχεία που Συνθέτουν το Τυπικό Υπόδειγμα Αναμονής, Συνήθεις Κατανομές, Νόμοι Αφίξεων και Προτεραιοτήτων, Δυναμικότητα Σταθμών Εξυπηρέτησης, Παράλληλη ή Σειριακή Δημιουργία Ουρών, Συλλογή Δεδομένων και Έλεγχος), Προσομοίωση (Στόχοι και Σχεδιασμός Εφαρμογών Προσομοίωσης, Είδη Υποδειγμάτων και Διακριτές Προσεγγίσεις Προσομοίωσης, Τυχαίοι Αριθμοί και Μέθοδος Monte Carlo, Συγκέντρωση Παρατηρήσεων και Βελτιστοποίηση), Θεωρία Αποθεμάτων (Καθορισμός του Γενικού Προβλήματος, Υποδείγματα Καθορισμένα και Πιθανολογικά, Εφαρμογές σε H/Υ 19. Λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων Ι Είδη Επιχειρηματικών Αποφάσεων, Περιβάλλον Αποφάσεων, ( Συνθήκες Βεβαιότητας, Αβεβαιότητας, Κινδύνου), Ορθολογική Προσέγγιση στην Λήψη Αποφάσεων, Μέθοδοι Δημιουργικής Σκέψης (Καταιγισμός Ιδεών, Δελφική Μέθοδος, Αναλογίες κλπ.), Συναρτήσεις Ευημερίας - Χρησιμότητας, Προσέγγιση Bayes, Ποιοτικές Μέθοδοι (Δένδρα Αποφάσεων, Πίνακες Αποφάσεων, Διαγράμματα Ακολουθίας Γεγονότων, Αναλυτική Ιεραρχική Μέθοδος), Εφαρμογές σε H/Υ 20. Λήψη Επιχειρηματικών αποφάσεων ΙΙ Εφαρμοσμένες Ποσοτικές Μέθοδοι στην Λήψη Αποφάσεων, Μελέτες Περίπτωσης με Χρήση Μεθοδολογιών Στατιστικής (Λήψη Αποφάσεων με Πρωτογενή Πληροφορία), Πιθανοτήτων (Λήψη Αποφάσεων με εκ των Υστέρων Πληροφορία) και Επιχειρησιακής Έρευνας (Πολυκριτηριακή Λήψη Αποφάσεων, Βέλτιστα Πρότυπα Αποδοτικότητας, Γραμμικός Προγραμματισμός, Προσομοίωση), Εφαρμογές σε H/Υ 202

203 21. Γενικά Μαθηματικά Ι Βασικές Έννοιες Μαθηματικού Λογισμού, ρια, Συνέχεια, Παράγωγοι, Διαφορικά, Συνήθεις Συναρτήσεις (Παράγωγοι Διαφορικά), Μέγιστα και Ελάχιστα Συναρτήσεων μιας Μεταβλητής, Στοιχειώδεις Γραμμική Άλγεβρα, Συνδυαστική 22. Γενικά Μαθηματικά ΙΙ Θεωρία Ορισμένου Ολοκληρώματος, Θεωρία Αορίστου Ολοκληρώματος, Θεωρήματα Σύνδεσης Διαφορικού και Ολοκληρωτικού Λογισμού, Γενικευμένα Ολοκληρώματα Ι, ΙΙ, Μέγιστα και Ελάχιστα Συναρτήσεων Πολλών Μεταβλητών (Πολλαπλασιαστές Lagrange), Αριστοποίηση Συναρτήσεων, Στοιχειώδεις Διαφορικές Εξισώσεις 23. Τεχνικές Προβλέψεων και Έλεγχος Εισαγωγή στις Μεθόδους Πρόβλεψης, Κλασικά Υποδείγματα Χρονολογικών Σειρών, Προσέγγιση Γραμμικών Τάσεων βάση της Μεθόδου των Ελαχίστων Τετραγώνων, Εποχιακή Μεταβλητότητα, Εκθετική Εξομάλυνση, Μέθοδοι: Box-Jenkins, GΑF (Generalized Adaptive Filtering), Οικονομετρικά Υποδείγματα, Εφαρμογές σε H/Υ 24. Εισαγωγή στην Πληροφορική των Επιχειρήσεων Ο ρόλος της Πληροφορικής στην Επιχείρηση, Ιστορική Εξέλιξη. Το Υλικό, σημαντικές έννοιες, οργάνωση, η χρήση του στην επιχείρηση. Το Λογισμικό, είδη Λογισμικού, η χρήση του στην επιχείρηση. Οργάνωση και είδη H/Υ. Λειτουργικά Συστήματα, ιστορική εξέλιξη, είδη, βασικές έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Εξέταση Λειτουργικών Συστημάτων για Προσωπικούς H/Υ και του UNΙΧ. H εφαρμογή Πληροφορικής στην Επιχείρηση, επιδράσεις και αποτελέσματα στο προσωπικό και στις επιχειρησιακές διαδικασίες. Εργαστήριο Εξάσκηση σε γνωστά και ευρέως χρησιμοποιούμενα στις επιχειρήσεις Λειτουργικά Συστήματα. Εξάσκηση σε γνωστούς επεξεργαστές κειμένου και Υπολογιστικά φύλλα. 25. Δομές Δεδομένων και Οργάνωση Αρχείων Δομές Δεδομένων, βασικές έννοιες, Πίνακες, Λίστες, Ουρές, Δένδρα, Γραφήματα, επεξεργασία δομών δεδομένων, εισαγωγή, ανάκτηση και διαγραφή. Τύποι και οργάνωση αρχείων, ακολουθιακά, δενδρικά δεικτοδοτημένα αρχεία. Επεξεργασία αρχείων, αναζήτηση, ταξινόμηση, ευρετήρια αρχείων. Επεξεργασία μεγάλων αρχείων. Τρόποι αποθήκευσης αρχείων. Βελτίωση της απόδοσης στην επεξεργασία αρχείων. Αλγόριθμοι. Εργαστήριο Εφαρμογές στην γλώσσα Pascal ή Visual Basic. 26. Δίκτυα H/Υ στην Επιχείρηση Βασικές έννοιες δικτύων, η εξέλιξη των δικτύων, ο ρόλος τους στην επιχείρηση. Είδη δικτύων, τοπικά, ευρείας περιοχής, μητροπολιτικά. Είδη γραμμών και συσκευών δικτύων. Τα νέα γρήγορα δίκτυα. Λειτουργικά Συστήματα δικτύων. H τηλεματική, οι υπηρεσίες τηλεματικής στην επιχείρηση, μεταφορά αρχείων, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, απομακρυσμένη σύνδεση, οι νέες υπηρεσίες τηλεματικής. Τα δημόσια δίκτυα στην Ελλάδα, βασικά χαρακτηριστικά, υπηρεσίες. Το διαδίκτυο (Internet), ιστορική εξέλιξη, ο παγκόσμιος ιστός. Εργαστήριο Σύνδεση προσωπικών H/Υ, βασικές λειτουργίες στα τοπικά δίκτυα, διαχείριση τοπικών δικτύων και χρηστών. Ο παγκόσμιος ιστός, φυλλομετρητές. Οι υπηρεσίες , ftp telnet. 27. Εισαγωγή στα Πληροφοριακά Συστήματα Βασικές έννοιες, η έννοια της πληροφορίας, εξέλιξη πληροφοριακών συστημάτων, είδη πληροφοριακών συστημάτων, ο ρόλος των πληροφοριακών συστημάτων στην επιχείρηση και στον επιχειρηματικό σχεδιασμό. Πληροφοριακά συστήματα διοίκησης, βασικά μέρη. Κύκλος ζωής πληροφοριακών συστημάτων. Μέθοδοι και μοντέλα απεικόνισης διαδικασιών και δεδομένων, Ε-R διάγραμμα, διάγραμμα ροής κλπ. Εργαστήριο Εξοικείωση με την χρήση πακέτων προσομοίωσης επιχειρηματικών διαδικασιών. 203

204 28. Εισαγωγή στα Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων Βασικές έννοιες, χρήση των Βάσεων Δεδομένων στην επιχείρηση, είδη Βάσεων Δεδομένων. Θεμελίωση των βάσεων δεδομένων, σχεσιακή άλγεβρα, λειτουργικές εξαρτήσεις. Το σχεσιακό μοντέλο των Βάσεων Δεδομένων, πίνακες, κλειδιά, διάγραμμα οντοτήτων-σχέσεων. Βασικές λειτουργίες συστημάτων διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων, διαγραφή ενημέρωση, εισαγωγή και βελτιστοποίηση. H γλώσσα διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων SQL. Εργαστήριο Εξοικείωση με την ΑCCΕSS, ανάπτυξη απλών επιχειρηματικών εφαρμογών, συνεργασία με άλλα προγραμματιστικά γραφικά περιβάλλοντα (π.χ. Visual Basic). 29. Εφαρμοσμένα Πληροφοριακά Συστήματα στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον Τα πληροφοριακά συστήματα και η ανάλυση επιχειρηματικών δεδομένων. Τα πληροφοριακά αρχιτεκτονήματα (Data Warehouse), βασικές έννοιες, τα μέρη των πληροφοριακών αρχιτεκτονημάτων, η χρήση τους στην επιχείρηση. H πολυδιάστατη ανάλυση στα δεδομένα των πληροφοριακών συστημάτων, η άμεση αναλυτική επεξεργασία (ΟLΑP), η εφαρμογή της τεχνικής ΟLΑP στα επιχειρηματικά δεδομένα. Εργαστήριο Εξοικείωση και χρήση με πακέτα άμεσης αναλυτικής επεξεργασίας (ΟLΑP). 30. Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων και Κειμένων στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον Βασικά χαρακτηριστικά και σύγκριση των εμπορικών συστημάτων διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων. Συστήματα διαχείρισης κειμένων, τεχνικές δεικτοδότησης, μέτρηση απόδοσης, μοντέλα δεδομένων, η χρήση τους στην επιχείρηση. Αντικειμενοστραφείς βάσεις δεδομένων, βασικές έννοιες, η χρήση τους στην επιχείρηση. Πολυδιάστατες βάσεις δεδομένων, βασικές έννοιες, μέθοδοι υλοποίησης, ο ρόλος τους στην ανάλυση των επιχειρηματικών δεδομένων. Εργαστήριο Χρήση εμπορικού συστήματος διαχείρισης B.Δ. και εξοικείωση με την γλώσσα SQL, εξοικείωση με συστήματα διαχείρισης κειμένων και με τις πολυδιάστατες βάσεις δεδομένων. 31. Επιχειρηματικές Δικτυακές Εφαρμογές & Internet Τύποι δικτύων στην επιχείρηση, κατανεμημένες επιχειρηματικές εφαρμογές, βασικές έννοιες για την κατανεμημένη επεξεργασία, βασικά πρωτόκολλα, ο κατανεμημένος έλεγχος, τα σημαντικότερα θέματα των κατανεμημένων συστημάτων. Εφαρμογές του διαδικτύου (Internet) στην επιχείρηση, ηλεκτρονικό εμπόριο, αρχές ηλεκτρονικής ανταλλαγής εγγράφων (ΕDΙ), η διαφήμιση της επιχείρησης στο διαδίκτυο, intranets. Εργαστήριο Εξοικείωση με τα κατανεμημένα συστήματα, το διαδίκτυο και η ολοκλήρωση του με επιχειρηματικές εφαρμογές (βάσεις δεδομένων, υπολογιστικά φύλλα). Εξοικείωση με την HΤΜL, και με τους υπάρχοντες εκδότες. Υλοποίηση και δημοσίευση σελίδας στον παγκόσμιο ιστό. 32. Επιχειρηματικά Συστήματα Αυτοματισμού Γραφείου Το γραφείο ως συστατικό μέρος της επιχείρησης, τύποι και διαδικασίες γραφείου. H έννοια του αυτοματισμού, υπηρεσίες του ηλεκτρονικού γραφείου, εξέλιξη του αυτοματισμού γραφείου, οφέλη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων. Οργανωτικά θέματα της εργασίας γραφείου. Τεχνολογία του αυτοματισμού γραφείου, η χρήση της τηλεματικής στο γραφείο, τα έγγραφα στο ηλεκτρονικό γραφείο. Το λογισμικό υποστήριξης του αυτοματισμού γραφείου. Ολοκληρωμένα συστήματα αυτοματισμού γραφείου. H συνεργασία στο γραφείο με ομαδική εργασία, η ροή εργασίας στο γραφείο. Σχεδιασμός συστημάτων γραφείου. Εργονομία, θέματα υγείας προσωπικού. H κρίση των κλασσικών συστημάτων επιχειρησιακής λειτουργίας, η αναθεώρηση των επιχειρησιακών διαδικασιών, η νέα οργάνωση της εργασίας, ο ρόλος της τεχνολογίας της πληροφορικής, φορείς ανασχεδιασμού, οι ευκαιρίες στον ανασχεδιασμό, τα στάδια του ανασχεδιασμού, οι τεχνικές ανασχεδιασμού, τα διαγράμματα ροής, τα μοντέλα αριστοποίησης. Εργαστήριο Εξοικείωση με ολοκληρωμένα συστήματα γραφείου 33. Λογιστική Ι Εισαγωγή στην Έννοια της Επιχείρησης και της Λογιστικής, Περιουσία Απογραφή - Ισολογισμός, Οι Περιουσιακές Μεταβολές και η Παρακολούθησή τους με Διαδοχικούς Ισολογισμούς, Οι Λογαριασμοί, Πορεία Λογιστικών Εργασιών: Απογραφή, Ισολογισμός, Οικονομικές πράξεις 204

205 (Ημερολόγιο, Γενικό Καθολικό, Αναλυτικά Καθολικά, Ισοζύγια, Κλείσιμο βιβλίων, Ισολογισμός ), Διάκριση των Λογαριασμών με βάση το Περιεχόμενό τους, Λογιστική εξέταση ειδικών θεμάτων : Τήρηση του λογαριασμού Εμπορεύματα, ως : α) ενιαίου μικτού, β) πολλαπλού μικτού, Τήρηση του λογαριασμού Εμπορεύματα ως αμιγούς, Μισθοδοτική κατάσταση και λογιστικές εγγραφές (ταμειακά και συμψηφιστικά), Οι Αποσβέσεις των παγίων και η λογιστική τους, Λογαριασμοί Τάξεως. 34. Λογιστική ΙΙ Εργασίες τέλους χρήσης ατομικής επιχείρησης, Απογραφή. Εγγραφές προσαρμογής των λογαριασμών με την απογραφή, Εγγραφές προσδιορισμού Καθαρών Αποτελεσμάτων Εκμετάλλευσης, Μικτών Αποτελεσμάτων Εκμετάλλευσης και Καθαρών Αποτελεσμάτων Χρήσης, Κεφαλαιοποίηση του Αποτελέσματος, Σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων, Κλείσιμο Βιβλίων, Άνοιγμα βιβλίων στη νέα χρήση. H Αποτίμηση των στοιχείων της περιουσίας, Έννοια και σκοποί της αποτίμησης, Βασικές διατάξεις της Νομοθεσίας, Μέθοδοι αποτίμησης, Αποτίμηση σύμφωνα με τη Νομοθεσία, Αποτίμηση Αποθεμάτων, Αποτίμηση χρεογράφων, Αποτίμηση επισφαλών απαιτήσεων, Αποτίμηση απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε Ξένο Νόμισμα. Στοιχεία Λογιστικής Εταιρειών, Γενικά περί εταιρειών, Λογιστική Ομόρρυθμης Εταιρείας, Εγγραφές σύστασης, Εγγραφές παρακολούθησης δοσοληψιών των εταίρων με την εταιρεία, Σύνταξη Ισολογισμού Τέλους Χρήσης, Μεταβολές του Εταιρικού Κεφαλαίου, Λογιστική Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης, Εγγραφές σύστασης, Εγγραφές παρακολούθησης δοσοληψιών των εταίρων με την εταιρεία, Σύνταξη Ισολογισμού Τέλους Χρήσης, Μεταβολές του Εταιρικού Κεφαλαίου, Λογιστική Ανώνυμης Εταιρείας, Εγγραφές σύστασης, Εγγραφές παρακολούθησης δοσοληψιών των μετόχων με την εταιρεία, Σύνταξη Ισολογισμού Τέλους Χρήσης, Μεταβολές του Εταιρικού Κεφαλαίου. 35. Πρότυπο κόστος Έννοια του πρότυπου κόστους, Διαφορές προτύπου κόστους και προϋπολογιστικού κόστους, Καθορισμός των ποσοτικών προτύπων, Καθορισμός προτύπων τιμών, Πρότυπο κόστος Γενικών Βιομηχανικών Εξόδων, Σύγκριση πρότυπου κόστους και πραγματικού κόστους, Αποκλίσεις πρώτων υλών, Αποκλίσεις άμεσης εργασίας, Αποκλίσεις Γενικών Βιομηχανικών Εξόδων, Λογιστική του πρότυπου κόστους, Προσδιορισμός πραγματικών ποσοτικών μεγεθών και πραγματικών τιμών, όταν είναι γνωστές οι αποκλίσεις, Σχέση μεταξύ πρότυπου και πραγματικού κόστους, Αναθεώρηση πρότυπου κόστους, Συντελεστής Γ.B.Ε. κατά κύριο τμήμα παραγωγής, Αποκλίσεις Γ.B.Ε. κατά κύριο τμήμα παραγωγής, Πρότυπη κατά φάση κοστολόγηση. 36. Εισαγωγή στην ανάλυση της εκμετάλλευσης και το βιομηχανικό λογισμό Επιχείρηση και Κέρδος, Αποτελεσματικότητα, Λειτουργική και Οργανωτική διάρθρωση της Επιχείρησης, H μονάδα Έργου, Κόστος, Βιομηχανικός Λογισμός, Βασικός Μηχανισμός της Λογιστικής της Εκμετάλλευσης 37. Εμπορικό δίκαιο Έννοια Εμπορικού Δικαίου, Χαρακτηριστικά γνωρίσματα, Αντικείμενα Εμπορικής δραστηριότητας, Σχέση Εμπορικού Δικαίου και Οικονομικών Επιστημών, Πηγές Εμπορικού Δικαίου. Εμπορικές Πράξεις, Συνέπειες εκ της εμπορικότητας της πράξεως. Έμποροι - Απόκτηση - απώλεια εμπορικής ιδιότητας, Εμπορική Ικανότητα, Οργανώσεις Εμπόρων και Βιομηχάνων, Εμπορικά βιβλία, Υπόχρεοι προς τήρηση εμπορικών βιβλίων, Αποδεικτική δύναμη των εμπορικών βιβλίων, Εμπορική επιχείρηση ως επαγγελματική περιουσία, Προστασία της επιχείρησης κατά του αθέμιτου ανταγωνισμού, Βιομηχανική ιδιοκτησία, Εμπορική επωνυμία, Εμπορικό - βιομηχανικό σήμα, Εφευρέσεις - ευρεσιτεχνίες, Εμπορικές Εταιρείες, Σύσταση - Λειτουργία - Όργανα Διοίκησης 38. Οικονομετρικά Πρότυπα Κλασσικό Γραμμικό Υπόδειγμα, Γενικευμένη Μέθοδος Ελαχίστων Τετραγώνων, Παραβίαση Υποθέσεων, Αυτό-συσχέτιση, Πολυσυγγραμμικότητα 205

206 39. Σεμινάριο Τελειοφοίτων Διερεύνηση, ανάλυση και ανάπτυξη ειδικών θεμάτων επιχειρηματικού προγραμματισμού και πληροφοριακών συστημάτων 40. Ξένη Γλώσσα - Ορολογία Ειδικά θέματα ξένης γλώσσας - ορολογία. Σπουδαστικές Διευκολύνσεις 1. H Βιβλιοθήκη λειτουργεί στον 1ο όροφο των νέων κτιρίων του Τ.Ε.Ι., που βρίσκεται N.Α. των αθλητικών εγκαταστάσεων. H βιβλιοθήκη είναι εμπλουτισμένη με επιστημονικά βιβλία ελληνικά και ξενόγλωσσα, με λογοτεχνικά βιβλία, επιστημονικά περιοδικά και άλλες εκδόσεις. Λειτουργεί καθημερινά από 08.οο μέχρι 20.οο, το δε αναγνωστήριο παραμένει ανοικτό προς χρήση των σπουδαστών και κατά τις απογευματινές ώρες. 2. Το Γραφείο Δημοσίων Σχέσεων και Πληροφοριών λειτουργεί στο χώρο του Συνεδριακού Κέντρου. Είναι στη διάθεση των σπουδαστών για θέματα σχετικά με μεταπτυχιακές υποτροφίες, συμμετοχή σε κοινοτικά προγράμματα ανταλλαγών SΟCRΑΤΕS, LΕΟNΑRDΟ, ΤΕΜPUS καθημερινά από 9π.μ. μέχρι 2μ.μ. 3. H Υγειονομική υπηρεσία στεγάζεται στεγάζεται στο ισόγειο της Σχολής Σ.Ε.Υ.Π. στο βάθος του διαδρόμου που βρίσκονται και οι γραμματείες των τμημάτων της Σχολής. H Υγειονομική Υπηρεσία παρέχει Α βοήθειες στους σπουδαστές, τους ενημερώνει σε θέματα υγείας και νοσηλείας, λειτουργεί το σπουδαστικό βιβλιάριο υγείας, το οποίο εκδίδεται από τα Τμήματα των Σχολών. Το βιβλιάριο υγείας χρησιμοποιείται για την κάλυψη ιατροφαρμακευτικών αναγκών και νοσοκομειακή περίθαλψη σύμφωνα με το Π.Δ 185/84 και χρησιμοποιείται για Ιατρική εξέταση, Nοσοκομειακή περίθαλψη, Φαρμακευτική περίθαλψη, Παρακλινικές εξετάσεις, Επίδομα τοκετού, Φυσιοθεραπείες, Οδοντιατρική περίθαλψη, Ορθοπεδικά είδη. H χορήγηση σπουδαστικού βιβλιαρίου προβλέπεται για όλους τους σπουδαστές, ταόσον εκείνους που δεν καλύπτονται από κάποιο ασφαλιστικό φορέα, όσον και εκείνους που θα επιλέξουν να παραιτηθούν από την ασφάλιση στον ασφαλιστικό φορέα τους και να επιλέξουν την ασφάλιση του Τ.Ε.Ι. Για περισσότερες πληροφορίες, όσον αφορά τις διαδικασίες χρήσης του βιβλιαρίου υγείας και τη διάρκεια ισχύος, του η Υγειονομική Υπηρεσία δέχεται τους σπουδαστές καθημερινά από 8π.μ. έως 14μ.μ. 4. Το Γραφείο Σίτησης - Στέγασης λειτουργεί στο χώρο του Τ.Ε.Ι. καθημερινά και εκδίδει και χορηγεί τις κάρτες σίτισης. Δικαίωμα για δωρεάν σίτιση έχουν οι σπουδαστές για χρονική διάρκεια ίση με τη χρονική διάρκεια του κανονικού χρόνου σπουδών προσαυξημένη κατά 50% (συμπεριλαμβανομένης και της πρακτικής άσκησης). Για τη δωρεάν σίτιση υποβάλλονται ορισμένα δικαιολογητικά στο γραφείο Σίτισης - Στέγασης στην αρχή κάθε έτους και όχι αργότερα από τις 19/11 εκάστου έτους και εγκρίνονται από την αρμόδια επιτροπή βάσει της σχετικής νομοθεσίας. Δικαίωμα σίτισης μεσημέρι και βράδυ στο εστιατόριο του Τ.Ε.Ι. έχουν και οι υπόλοιποι σπουδαστές, που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις περί δωρεάν σίτισης, με την καταβολή χαμηλού χρηματικού ποσού. Για τη στέγαση τόσο στη Σπουδαστική Εστία, όσον και σε δωμάτια ξενοδοχείων της πόλης δικαίωμα έχουν σπουδαστές που πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις μετά από υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών στη Γραμματεία της Σπουδαστικής Εστίας του Τ.Ε.Ι Πάτρας, η οποία λειτουργεί στο χώρο του Τ.Ε.Ι και βρίσκεται πίσω από το κτίριο Κ της Σ.Δ.Ο. 5. Σε όλους τους σπουδαστές παρέχονται δωρεάν διδακτικά βιβλία και σημειώσεις. Αυτά διανέμονται από τις βιβλιοθήκες που λειτουργούν κατά σχολή και σε ώρες που ανακοινώνονται στους πίνακες ανακοινώσεων των σχολών 6. Οι σπουδαστές δικαιούνται σπουδαστικών δανείων. Τα δικαιολογητικά υποβάλλονται στις Γραμματείες των Τμημάτων έως 9/11 εκάστου έτους. Το δάνειο επιστρέφεται άτοκα μετά τη λήψη 206

207 του πτυχίου σε 10 δόσεις. Απαλλάσσονται από την επιστροφή του δανείου όσοι σπουδαστές πάρουν το πτυχίο τους με βαθμό άριστα (8,5 μέχρι 10). 7. Στους σπουδαστές χορηγείται δελτίο ειδικού εισιτηρίου (εξαιρούνται οι σπουδαστές από κατάταξη), μετά την εγγραφή τους, από τη Γραμματεία του Τμήματος. Το δελτίο τους παρέχει μειωμένη τιμή στα μέσα μαζικής μεταφοράς. 8. Οι σπουδαστές είναι υποχρεωμένοι να επανεγγράφονται σε κάθε εξάμηνο. Μπορεί να δοθεί προσωρινή αναστολή σπουδών για ένα ή δύο εξάμηνα. H διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί για μία ακόμη φορά, αφού ο σπουδαστής έχει φοιτήσει τουλάχιστον για ένα έτος στο Τμήμα. Κατά τη διάρκεια της αναστολής ο σπουδαστής δεν απολαμβάνει τις σπουδαστικές παροχές. 9. Το δρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) χορηγεί υποτροφίες σε πρωτεύοντες, τον αριθμό των οποίων καθορίζει το Ι.Κ.Υ. για κάθε έτος, στις Γενικές Εξετάσεις (από Γενικό Λύκειο και με την πρώτη συμμετοχή τους) καθώς και σε σπουδαστές που πρώτευσαν σε προαγωγικές εξετάσεις, εφόσον πληρούν κάποιες προϋποθέσεις. Επίσης το Ι.Κ.Υ. χορηγεί υποτροφίες και για μεταπτυχιακές σπουδές στους αποφοίτους του Τ.Ε.Ι. στο εσωτερικό ή εξωτερικό, σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό. 10. Στο χώρο του Τ.Ε.Ι. λειτουργεί από τους σπουδαστές για τους σπουδαστές ο Σύλλογος Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων Τ.Ε.Ι. Πάτρας και περιλαμβάνει τις εξής ομάδες. Μουσική, Θεατρική, Φωτογραφική, Κινηματογραφική, Χορευτική και Ομάδα Περιοδικού. λες οι δραστηριότητες του συλλόγου είναι δωρεάν για τους σπουδαστές ΚΑNΟNΙΣΜΟΣ ΣΠΟΥΔΩN Τ.Ε.Ι. ΠΑΤPΩN ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠPΩΤΟ Σπουδαστές Τ.Ε.Ι. Εγγραφές, Κύκλοι Σπουδών, Μαθήματα Άρθρο 1. Σπουδαστές Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων - Εγγραφές 1. Σπουδαστές Τ.Ε.Ι. καθίστανται όσοι εγγράφονται σε αυτά μετά από εισαγωγή, μετεγγραφή ή κατάταξη σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. 2.Οι εγγραφές των εισαγομένων σπουδαστών γίνονται στο οικείο Τμήμα της Σχολής μέσα στα χρονικά όρια και με βάση τα δικαιολογητικά που ορίζονται εκάστοτε με τις υπουργικές αποφάσεις, για την εισαγωγή νέων σπουδαστών. Για όσους προέρχονται από μετεγγραφή ή κατάταξη, για την εγγραφή τους απαιτείται η έκδοση σχετικής απόφασης του Συμβουλίου Τμήματος, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. 3. Για λόγους εξαιρετικής ανάγκης,(όπως π.χ. παρατεταμένη θεομηνία, σοβαρή ασθένεια, στράτευση ή απουσία στο εξωτερικό κ.λ.π.), είναι δυνατή η εγγραφή σπουδαστή που καθυστέρησε να εγγραφεί μέσα στις προθεσμίες της προηγούμενης παραγράφου του άρθρου αυτού, με αιτιολογημένη απόφαση του Συμβουλίου του Τμήματος. Σε περίπτωση απόρριψης η αίτηση είναι δυνατόν να επανεξετασθεί από το Συμβούλιο της Σχολής, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόμενου σπουδαστή, η οποία υποβάλλεται σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση της απορριπτικής απόφασης του Τμήματος και στην οποία εκτίθενται και οι λόγοι της καθυστέρησης. Σπουδαστής που δεν γράφτηκε ούτε με τη διαδικασία αυτής της παραγράφου, χάνει το δικαίωμα εγγραφής του στο Τ.Ε.Ι. 207

208 4.Σπουδαστής, που έχει εγγραφεί στο Τ.Ε.Ι. δεν μπορεί να είναι συγχρόνως σπουδαστής και σε άλλο τριτοβάθμιο εκπαιδευτικό ίδρυμα εσωτερικού ή εξωτερικού, εκτός όσων μετακινούνται μέσω προγραμμάτων κινητικότητας που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή νωση. Άρθρο 2. Ανανέωση Εγγραφής. 1.Με την επιφύλαξη της παρ. 6 του άρθρου 27 ν. 1404/1983, ο σπουδαστής υποχρεούται ανά εξάμηνο σε ανανέωση εγγραφής. H ανανέωση γίνεται πριν από την έναρξη των μαθημάτων του εξαμήνου με ειδική έντυπη δήλωση, που διατίθεται από το Τμήμα. 2. Σπουδαστής που δεν ανανέωσε την εγγραφή του για δύο (2) συνεχόμενα ή για τρία (3) μη συνεχόμενα εξάμηνα σπουδών, χάνει τη δυνατότητα να συνεχίσει τις σπουδές του στο Τ.Ε.Ι. και διαγράφεται από τα μητρώα του Τμήματος αυτοδίκαια. Αιτήσεις επανεγγραφής διαγραφέντων εξετάζονται κατά σειρά από το Συμβούλιο Τμήματος και της Σχολής μόνο για σοβαρούς λόγους, κατ αναλογία με το άρθρο 1 παρ. 3. Άρθρο 3. Κύκλοι Σπουδών, Έναρξη, Διακοπή και Λήξη Μαθημάτων. 1. Τη βασική εκπαιδευτική περίοδο στο Τ.Ε.Ι. αποτελεί το διδακτικό εξάμηνο. Κάθε διδακτικό έτος, που αρχίζει την 1η Σεπτεμβρίου και λήγει την 5η Ιουλίου, περιλαμβάνει δύο αυτοτελή διδακτικά εξάμηνα : Το Χειμερινό, το οποίο αρχίζει την πρώτη Δευτέρα μετά τις εξετάσεις Σεπτεμβρίου και την εβδομάδα των εγγραφών και το Εαρινό, το οποίο αρχίζει μετά τη λήξη των εξετάσεων β περιόδου του χειμερινού εξαμήνου και την εβδομάδα των εγγραφών. Μεταξύ των δύο εξεταστικών περιόδων του χειμερινού εξαμήνου ή μετά τη λήξη της δεύτερης εξεταστικής περιόδου και μέχρι την έναρξη του εαρινού εξαμήνου, μπορούν να παρεμβάλλονται ημέρες ελεύθερες μαθημάτων. 2. Κατά τη διάρκεια των διδακτικών εξαμήνων μαθήματα και εξετάσεις δεν διεξάγονται τις επίσημες εορτές και διακοπές, που ορίζονται στον Εσωτερικό Κανονισμό του Τ.Ε.Ι., καθώς επίσης μία ημέρα ανά διδακτικό εξάμηνο για διεξαγωγή Γεν. Συνελεύσεων των Σπουδαστών και μία για τις Σπουδαστικές Εκλογές. 3. Οι ακριβείς ημερομηνίες έναρξης και λήξης των μαθημάτων, των εξετάσεων και των διακοπών του επόμενου διδακτικού έτους καθορίζονται, κατ εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου σε συνδυασμό με εκείνες του άρθρου 27 του ν. 1404/1983, από το Συμβούλιο του Τ.Ε.Ι. και ανακοινώνονται με ευθύνη του Αντιπροέδρου του Τ.Ε.Ι. που είναι αρμόδιος για τα εκπαιδευτικά θέματα, ενιαία για όλες τις Σχολές του Τ.Ε.Ι., το αργότερο μέχρι τέλος Ιουνίου κάθε έτους. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Οργάνωση Σπουδών, Μορφές Διδασκαλίας, Εκπαιδευτικές Εκδρομές. Άρθρο 4. Οργάνωση Μαθημάτων - Προγράμματα Σπουδών. 1. Οι σπουδές στο Τ.Ε.Ι., οργανώνονται με βάση το εξαμηνιαίο μάθημα. Τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών κάθε Τμήματος διακρίνονται σε γενικά υποχρεωτικά, κατ επιλογήν υποχρεωτικά και προαιρετικά, ως εξής : α) Γενικά υποχρεωτικά μαθήματα είναι τα μαθήματα υποδομής και τα βασικά μαθήματα ειδικότητας, τα οποία είναι υποχρεωτικά για όλους τους σπουδαστές του Τμήματος. β) Τα κατ επιλογήν υποχρεωτικά μαθήματα, είναι μαθήματα ειδικότητας που επιλέγονται από τους σπουδαστές από πίνακα περισσοτέρων μαθημάτων. Τα μαθήματα αυτά μπορεί να είναι ομαδοποιημένα. Εάν έχουν οριστεί κατευθύνσεις στο Τμήμα, τα μαθήματα που τις χαρακτηρίζουν είναι ομαδοποιημένα. 208

209 γ) Τα προαιρετικά μαθήματα, είναι μαθήματα γενικής μόρφωσης ή μαθήματα εμβάθυνσης, υποδομής ή διεπιστημονικά. δ) H διαδικασία υλοποίησης εφαρμογής των ανωτέρω ορίζεται με απόφαση της Γεν. Συνέλευσης του Τμήματος. 2.Εάν οι γνώσεις που παρέχονται σε ένα μάθημα είναι προϋπόθεση επιτυχούς παρακολούθησης ενός άλλου μαθήματος, το πρώτο μάθημα χαρακτηρίζεται ως προαπαιτούμενο του δεύτερου. να μάθημα μπορεί να είναι ταυτόχρονα και προαπαιτούμενο ενός μαθήματος και εξαρτώμενο από άλλο μάθημα. Τα προαπαιτούμενα και εξαρτώμενα μαθήματα καθορίζονται με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης κάθε Τμήματος. Τα αλληλοσυνδεόμενα με τον τρόπο αυτό μαθήματα σχηματίζουν ομάδες, που περιλαμβάνουν μέχρι τρία (3) μαθήματα που δεν έχουν μεταξύ τους κοινά μαθήματα και ο ολικός αριθμός των αλληλοσυνδεομένων μαθημάτων δεν υπερβαίνει το 40% του συνόλου των υποχρεωτικών μαθημάτων του Τμήματος και ορίζεται με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος. 3.Εάν στο πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος περιλαμβάνονται και μαθήματα που ανήκουν στο γνωστικό πεδίο Ομάδας Μαθημάτων άλλου Τμήματος, για την κατάρτιση του προγράμματος σπουδών του Τμήματος, αναφορικά με τα μαθήματα αυτά, και κατ ανάλογη εφαρμογή της παραγράφου 4 του άρθρου 26 ν.1404/1983, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της Γενικής Συνέλευσης της οικείας Ομάδας Μαθημάτων. Εάν δεν γίνει δυνατή η επίτευξη συμφωνίας, η οριστική απόφαση λαμβάνεται από το Συμβούλιο της Σχολής, προκειμένου για Τμήματα και Ομάδες Μαθημάτων της ίδιας Σχολής, ή από το Συμβούλιο του Τ.Ε.Ι. σε διαφορετική περίπτωση. 4.Το αργότερο μία (1) εβδομάδα πριν από την έναρξη των μαθημάτων κάθε διδακτικού εξαμήνου, συντάσσεται με ευθύνη του Προϊσταμένου του Τμήματος, το εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων του Τμήματος, το οποίο ανακοινώνεται και περιέχει : α) τα τυπικά προγράμματα σπουδών κάθε εξαμήνου, β) τα μέλη του Ε.Π. που θα διδάξουν κάθε μάθημα των τυπικών προγραμμάτων και γ) την ημέρα, την ώρα και την αίθουσα ή τον χώρο που θα πραγματοποιηθεί κάθε μάθημα. Κατά την κατάρτιση του εβδομαδιαίου ωρολογίου προγράμματος κάθε Τμήματος, λαμβάνεται πρόνοια, ώστε να συμπίπτει ελεύθερος χρόνος 2-3 ωρών σε συγκεκριμένη ημέρα της εβδομάδας που θα χρησιμοποιείται για τη σύγκληση των οργάνων του Τμήματος ή συνελεύσεων των μελών του Τ.Ε.Ι. 5.α) Τα τυπικά προγράμματα των εξαμήνων σπουδών του Τμήματος είναι ενδεικτικά και όχι υποχρεωτικά για τους σπουδαστές του Τμήματος, με την επιφύλαξη της παραγράφου 1 περίπτωση α του άρθρου αυτού. Ο σπουδαστής μπορεί για κάθε διδακτικό εξάμηνο να καταρτίζει το ατομικό του πρόγραμμα σπουδών, το οποίο περιλαμβάνει τα μαθήματα που επιθυμεί και πρόκειται να παρακολουθήσει κατά το εξάμηνο αυτό. Σχετική δήλωση υποβάλλουν στο Τμήμα, όλοι οι σπουδαστές. Μέσα σε μία (1) εβδομάδα από την έναρξη των μαθημάτων του εξαμήνου, ο σπουδαστής έχει τη δυνατότητα τροποποίησης της αρχικής δήλωσής του. β) Κατά την κατάρτιση του ατομικού προγράμματος σπουδών του εξαμήνου, ο σπουδαστής λαμβάνει υποχρεωτικά πρόνοια, ώστε το σύνολο των εβδομαδιαίων ωρών διδασκαλίας για τα μαθήματα που δηλώνει να είναι : ι. Για τους πρωτοεισαγόμενους σπουδαστές, οι ώρες των μαθημάτων του τυπικού προγράμματος σπουδών του Α εξαμήνου. ιι. Για τους σπουδαστές των υπολοίπων εξαμήνων, το σύνολο των ωρών που δηλώνονται, δεν μπορεί να υπερβαίνει το πλήθος των ωρών του προγράμματος σπουδών του τυπικού τους εξαμήνου, προσαυξημένο κατά 33%. Κατά προτεραιότητα και συμπλήρωση του ανωτέρω ορίου, δηλώνονται : * Οι ώρες των μαθημάτων προηγουμένων εξαμήνων, τα οποία είτε δεν δηλώθηκαν, είτε δεν ολοκληρώθηκαν με επιτυχία. * Οι ώρες των μαθημάτων του τυπικού τους εξαμήνου. 209

210 * Δεν περιλαμβάνονται μαθήματα τα προαπαιτούμενα των οποίων δεν έχει παρακολουθήσει με επιτυχία ο σπουδαστής. γ) Εάν στη δήλωση των μαθημάτων που θα παρακολουθήσει ο σπουδαστής σε ένα εξάμηνο δεν τηρούνται οι όροι του προηγούμενου εδαφίου, θεωρείται αυτοδίκαια, ότι η δήλωση περιλαμβάνει τα μαθήματα του εξαμήνου εισαγωγής, προκειμένου για πρωτοεισαγόμενους σπουδαστές, ενώ για παλαιότερους σπουδαστές τροποποιείται η δήλωση μαθημάτων, με απόφαση του Συμβουλίου του Τμήματος, ύστερα από συνεννόηση με τον σπουδαστή. 6. Σε καμία περίπτωση ο σπουδαστής, κατ εφαρμογή του εδαφίου β της προηγούμενης παραγράφου, δεν μπορεί να καταστεί πτυχιούχος νωρίτερα από την προβλεπόμενη χρονική διάρκεια σπουδών του Τμήματος. Για τη διευκόλυνση της κινητικότητας σπουδαστών και Ε.Π. μεταξύ του Τ.Ε.Ι. Πάτρας και Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης του εξωτερικού, είναι δυνατή, με απόφαση του Συμβουλίου του Τμήματος, η διδασκαλία ορισμένων μαθημάτων του προγράμματος σπουδών και σε μία άλλη γλώσσα κράτους - μέλους της Ευρωπαϊκής νωσης, η οποία διδάσκεται στο Τμήμα. Άρθρο 5. Διδασκαλία Ξένων Γλωσσών. 1. Στα Τμήματα του Τ.Ε.Ι. διδάσκονται μία ή περισσότερες ξένες γλώσσες, κυρίως από τις γλώσσες χωρών της Ευρωπαϊκής νωσης. Ανάλογα με το γνωστικό αντικείμενο ή την επαγγελματική κατεύθυνση αποφοίτων του Τμήματος, η διδασκαλία της ξένης γλώσσας έχει ως σκοπό να μάθουν οι σπουδαστές τη γλώσσα πολύ καλά και σε βαθμό που να μπορούν να κατανοούν κείμενα της ειδικότητάς τους. 2.H ξένη γλώσσα ανήκει στα γενικά υποχρεωτικά ή στα κατ επιλογήν υποχρεωτικά μαθήματα του Τμήματος, είναι όμως δυνατό να επιλεγεί και ως προαιρετικό μάθημα στην περίπτωση που άλλη ξένη γλώσσα έχει δηλωθεί ως υποχρεωτική. 3. Ο πρωτοεισαγόμενος σπουδαστής που κατέχει την ξένη γλώσσα, μπορεί να ζητήσει την απαλλαγή του από την υποχρέωση παρακολούθησης της γλώσσας αυτής. Για το σκοπό αυτό, με απόφαση του οικείου Τμήματος, συγκροτείται επιτροπή, αποτελούμενη από δύο (2) μέλη Ε.Π. της αντίστοιχης γλώσσας, η οποία εξετάζει και εισηγείται στο Συμβούλιο του Τμήματος, για την απαλλαγή του ή μη από την παρακολούθηση των μαθημάτων της ξένης γλώσσας, για ένα ή περισσότερα εξάμηνα σπουδών. Άρθρο 6. Μορφές Διδασκαλίας, Συνδιδασκαλία. 1. H εκπαιδευτική διαδικασία κάθε μαθήματος περιλαμβάνει μία ή περισσότερες από τις παρακάτω μορφές : θεωρητική ή από έδρας διδασκαλία, σεμινάρια, φροντιστηριακές και άλλες μορφές διδασκαλίας, πρακτικές και εργαστηριακές ασκήσεις, ανάθεση εκπόνησης εργασιών ατομικά ή ομαδικά και εκπαιδευτικές επισκέψεις. 2.α) H θεωρητική ή από έδρας διδασκαλία μαθήματος, παρουσιάζει εποπτικά μία ευρεία περιοχή ενός γνωστικού αντικειμένου και τον σχετικό με αυτή επιστημονικό προβληματισμό. Τμήμα της διδασκαλίας αυτής μπορεί να περιλαμβάνει και ειδικές ασκήσεις για την εμπέδωση των θεωρητικών γνώσεων με τη μορφή φροντιστηριακών ασκήσεων, ύστερα από εισήγηση της Ομάδας Μαθημάτων και απόφαση του Συμβουλίου του Τμήματος. Επίσης μέρος της ύλης μπορεί να ανατίθεται για παρουσίαση σε σπουδαστές ατομικά ή ομαδικά. H συνθετική εφαρμογή γνώσεων, μεθόδων και διαδικασιών γίνεται σε ειδικά επιλεγμένα θέματα που αναθέτει ο διδάσκων στους σπουδαστές, κατά ομάδες ή ατομικά. β) Τα σεμινάρια στοχεύουν στην επεξεργασία συγκεκριμένων θεμάτων σε μεγαλύτερο βάθος και έκταση με τη συνεργασία και καθοδήγηση του διδάσκοντα και τη βοήθεια σχετικής βιβλιογραφίας. γ) Οι εργαστηριακές και πρακτικές ασκήσεις πραγματοποιούνται περιοδικά σε κατάλληλους χώρους του Τ.Ε.Ι. ή σε χώρους εργασίας, στους οποίους οι σπουδαστές κάτω από την επίβλεψη και με την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού προσωπικού, εκπαιδεύονται κατά μικρές ομάδες στην εφαρμογή θεωρητικών, επαγγελματικών ή τεχνολογικών μεθόδων, στον χειρισμό τεχνικών συστημάτων, στον 210

211 εθισμό στην ομαδική εργασία, στη σύνταξη περιγραφικών εκθέσεων κ.λ.π., ώστε να αποκτούν τις κατάλληλες δεξιότητες. 3.α) Δεν επιτρέπεται κατάτμηση θεωρητικού μαθήματος σε περισσότερα τμήματα. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν ο αριθμός των παρακολουθούντων σπουδαστών είναι πολύ μεγάλος, μπορεί να γίνει κατάτμηση ύστερα από τεκμηριωμένη εισήγηση του Τμήματος και απόφαση του Συμβουλίου Τ.Ε.Ι. β) Για τη διεξαγωγή των εργαστηριακών ασκήσεων, ο αριθμός των παρακολουθούντων σπουδαστών ανά τμήμα, θα έχει ελάχιστο όριο είκοσι (20), μειούμενος σε δέκα πέντε (15) σε ειδικές περιπτώσεις, για τις οποίες απαιτείται η έγκριση από το Συμβούλιο του Τ.Ε.Ι., μετά από αιτιολογημένη εισήγηση του Συμβουλίου του Τμήματος. Ο αριθμός των μελών Ε.Π. ανά ομάδα εργαστηριακών μαθημάτων δεν μπορεί να είναι ανώτερος των δύο (2). γ) Σε περίπτωση κατάτμησης Τμήματος λόγω μεγάλου αριθμού σπουδαστών, οι διδάσκοντες συντονίζουν μεταξύ τους τη διδακτέα ύλη και την ύλη των τελικών εξετάσεων και θέτουν από κοινού θέματα εξετάσεων. Άρθρο 7. Διάρκεια Διδασκαλίας και Ασκήσεων. 1.H διάρκεια της ωριαίας διδασκαλίας των θεωρητικών μαθημάτων και φροντιστηριακών ασκήσεων ορίζεται σε σαράντα πέντε (45) λεπτά της ώρας, μετά τη λήξη της οποίας, ακολουθεί διάλειμμα δέκα πέντε (15) λεπτών. 2.H διάρκεια των ωριαίων πρακτικών και εργαστηριακών ασκήσεων είναι πενήντα πέντε (55) λεπτά. Οι φροντιστηριακές, εργαστηριακές και πρακτικές ασκήσεις μπορεί να γίνονται και χωρίς διάλειμμα. 3.H διάρκεια διεξαγωγής των σεμιναρίων ρυθμίζεται από τον διδάσκοντα σε συνεννόηση με τους σπουδαστές. Κάθε άλλη λεπτομέρεια καθορίζεται με απόφαση του Συμβουλίου του Τ.Ε.Ι. 4. H διάρκεια της θεωρητικής διδασκαλίας δεν μπορεί να υπερβαίνει τις δύο (2) συνεχείς ώρες διδασκαλίας στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο. 5. Τα θεωρητικά μαθήματα κατά προτίμηση θα τίθενται πρώτα στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Άρθρο 8. Προπαρασκευαστικά φροντιστήρια. 1.Με εισήγηση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος και απόφαση του Συμβουλίου της Σχολής, είναι δυνατή η διοργάνωση προπαρασκευαστικών φροντιστηρίων για σπουδαστές που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των μαθημάτων του α και β εξαμήνου σπουδών του Τμήματος. H διοργάνωση των προπαρασκευαστικών φροντιστηρίων μπορεί να γίνει σε επίπεδο Τμήματος, Σχολής ή και σε επίπεδο Τ.Ε.Ι. Σε όλες τις περιπτώσεις απαιτείται απόφαση του Συμβουλίου του Τ.Ε.Ι. μετά από εισηγήσεις των ενδιαφερομένων Σχολών. 2.Τα προπαρασκευαστικά φροντιστήρια διαρκούν ένα διδακτικό εξάμηνο με δύο (2) το πολύ εβδομαδιαίες διδακτικές ώρες ανά μάθημα. Είναι όμως δυνατή η σύμπτυξή τους σε μικρότερο χρονικό διάστημα με ανάλογη αύξηση των εβδομαδιαίων διδακτικών ωρών. Τα προπαρασκευαστικά φροντιστήρια γίνονται κατά κανόνα πέρα από το κανονικό ωράριο σπουδών και δεν καταλήγουν σε τελική αξιολόγηση της επίδοσης των σπουδαστών. 3.H διδασκαλία στα προπαρασκευαστικά φροντιστήρια ανατίθεται σε μέλη του Ε.Π., σύμφωνα με τις διατάξεις που αναφέρονται στη διδασκαλία των κανονικών μαθημάτων. Άρθρο 9. Εκπαιδευτικές Επισκέψεις. 1.α) Για την αποτελεσματικότερη εμπέδωση των θεωρητικών, τεχνολογικών και πρακτικών γνώσεων των σπουδαστών οργανώνονται, με πρωτοβουλία και ευθύνη του Τμήματος, εκπαιδευτικές επισκέψεις μικρής χρονικής διάρκειας (όχι περισσότερες από τρεις (3) συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες το εξάμηνο) σε χώρους εργασίας και βιομηχανικών εγκαταστάσεων. H έγκριση παρέχεται σύμφωνα με τον Εσωτερικό Κανονισμό του Τ.Ε.Ι. 211

212 β) Πολυήμερες, άνω των τριών (3) ημερών, εκπαιδευτικές επισκέψεις, στο εσωτερικό ή το εξωτερικό, πραγματοποιούνται μόνο κατά τις διακοπές των Χριστουγέννων, του Πάσχα και του καλοκαιριού. H έγκριση παρέχεται από τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ύστερα από εισήγηση του οικείου Τμήματος (στην οποία περιλαμβάνεται το πρόγραμμα εκπαιδευτικών επισκέψεων και εκτίμηση της απαιτούμενης δαπάνης μεταφοράς των σπουδαστών) και πρόταση του Συμβουλίου του Τ.Ε.Ι. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Φοίτηση, Έλεγχος Επίδοσης, Επιτυχής Παρακολούθηση. Άρθρο 10. Φοίτηση. 1.Οι σπουδαστές παρακολουθούν όλα τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών τους, σύμφωνα με τη δήλωσή τους και τις ρυθμίσεις των άρθρων του παρόντος. 2.Οι προβλεπόμενες ώρες διδασκαλίας κατά εξάμηνο για κάθε μάθημα, καθορίζονται από την ομάδα μαθημάτων και ανακοινώνονται από τον διδάσκοντα στην αρχή κάθε εξαμήνου, με βάση το ωρολόγιο πρόγραμμα του Τμήματος, αφού ληφθούν υπόψη οι ημέρες που επίσημα δεν θα πραγματοποιηθούν μαθήματα κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3 παράγραφος 2 και 3 του παρόντος. 3.Σε κάθε περίπτωση, εάν ο αριθμός των εβδομαδιαίων μαθημάτων που πραγματοποιήθηκαν σε ένα διδακτικό αντικείμενο είναι για οποιονδήποτε λόγο μικρότερος των δέκα (10) για όλο το διδακτικό εξάμηνο, το μάθημα αυτό θεωρείται ότι δεν διδάχθηκε. H διαπίστωση πραγματοποίησης ή μη του μαθήματος γίνεται κατά τη λήξη του εξαμήνου, μετά από γραπτή δήλωση του διδάσκοντος και απόφαση της Ομάδας Μαθημάτων. Σε περίπτωση διαφωνίας αποφασίζει το Συμβούλιο του Τμήματος. Άρθρο 11. Bαθμολογική Κλίμακα. 1.H βαθμολογία σε όλα τα μαθήματα εκφράζεται με την αριθμητική κλίμακα : μηδέν έως δέκα (0-10), με βάση επιτυχίας το βαθμό πέντε. 2.Ο χαρακτηρισμός της επίδοσης των σπουδαστών κατά μάθημα, καθορίζεται ως εξής : από 0-4,9 ανεπιτυχώς από 5-6,4 καλώς από 6,5-8,4 λίαν καλώς από 8,5-10 άριστα 3.Όλοι οι βαθμοί υπολογίζονται και καταχωρούνται με προσέγγιση ενός δεκάτου (1/10) της ακέραιας μονάδας. Άρθρο 12. Bαθμοί Εργαστηρίου, Ενδιάμεση Αξιολόγηση και Τελικών Εξετάσεων. 1.α) Για την επιτυχή παρακολούθηση του εργαστηριακού μαθήματος ή του εργαστηριακού μέρους μικτού μαθήματος, απαιτείται ο σπουδαστής να έχει διεξάγει με επιτυχία τουλάχιστον το 80% των πραγματοποιηθεισών ασκήσεων. Την τελευταία εβδομάδα του εξαμήνου, δίνεται η δυνατότητα συμπληρωματικών ασκήσεων, μέχρι δύο (2) τον αριθμό, για όσους σπουδαστές έχουν αποτύχει ή απουσιάσει. H μορφή και ο τρόπος της συμπληρωματικής αξιολόγησης καθορίζεται με απόφαση της Ομάδας Μαθημάτων, ύστερα από πρόταση του διδάσκοντος. β) Ο βαθμός του εργαστηρίου ή του εργαστηριακού ή πρακτικού μέρους μικτού μαθήματος είναι, ανάλογα με τη φύση του εργαστηρίου και μετά από απόφαση της Ομάδας Μαθημάτων, ο μέσος όρος όλων των επιμέρους βαθμών των ασκήσεων, που ο σπουδαστής έχει διεξάγει με επιτυχία στα 212

213 ποσοστά του προηγούμενου εδαφίου. Οι αξιολογήσεις πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων ή τουλάχιστον τρεις φορές το εξάμηνο. γ) Σε πέντε (5) ημέρες από το τέλος του εξαμήνου, ο διδάσκων καταθέτει στο Τμήμα τη βαθμολογία του εργαστηρίου ή των πρακτικών ασκήσεων, που καταχωρείται στο πρωτόκολλο και αρχειοθετείται. 2.Τα Συμβούλια των Τμημάτων εντός 20 ημερών από την έναρξη των μαθημάτων, λαμβάνοντας υπόψη του τις προτάσεις των Ο.Μ., αποφασίζει για την αναγκαιότητα ή μη ενδιάμεσης αξιολόγησης για κάθε μάθημα, καθώς και τις μορφές ενδιάμεσης αξιολόγησης, όπου αυτή κρίνεται αναγκαία. α) H αξιολόγηση του σπουδαστή για την επίδοσή του καθ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου σε κάθε μάθημα ή μέρος μαθήματος, που παρέχεται με τη μορφή θεωρητικής διδασκαλίας, γίνεται : Από μία ενδιάμεση αξιολόγηση, εάν τούτο αποφασισθεί, στη διάρκεια του διδακτικού εξαμήνου επί του 40% τουλάχιστον της διδακτέας ύλης του αναλυτικού προγράμματος και όχι πέραν της ογδόης εβδομάδας ή με την ανάθεση στους σπουδαστές ατομικών ή συλλογικών εργασιών με διακριτούς ρόλους (βιβλιογραφική ανασκόπηση, παρουσίαση θεμάτων ενώπιον ακροατηρίου, μελέτες περιπτώσεων κ.λ.π.) ή με μορφή ασκήσεων. Ο συντελεστής αξιολόγησης τόσο της ενδιάμεσης αξιολόγησης όσο και των ατομικών ή συλλογικών εργασιών ή ασκήσεων θα είναι 40%. ii. Από την τελική γραπτή εξέταση εφ όλης της διδακτέας ύλης διάρκειας 2-3 ωρών με συντελεστή 60%, γι αυτούς που θα μετέχουν στην αξιολόγηση. iii.από την τελική γραπτή εξέταση με συντελεστή 100%, όταν δεν υπάρχει ενδιάμεση αξιολόγηση. 3.α) iμε το τέλος της τελευταίας εβδομάδας διεξαγωγής μαθημάτων του εξαμήνου, καταθέτει στο Τμήμα κατάσταση των σπουδαστών με ο διδάσκων τον αντίστοιχο βαθμό της ενδιάμεσης αξιολόγησης για τον καθένα σε κάθε μάθημα, που του έχει ανατεθεί. Με ευθύνη του Προϊσταμένου του Τμήματος ανακοινώνεται έγκαιρα και πάντως πριν από τις τελικές εξετάσεις, ο πίνακας με τους βαθμούς, που συγκέντρωσαν σε κάθε μάθημα οι σπουδαστές. β)iσε πέντε (5) ημέρες από την εξέταση του μαθήματος, ο διδάσκων καταθέτει στο Τμήμα τη βαθμολογία του μαθήματος. 4.α) Ο τελικός βαθμός θεωρητικού μαθήματος ή θεωρητικού μέρους μικτού μαθήματος, είναι : το άθροισμα των βαθμών που συγκεντρώνει ο σπουδαστής από την επίδοσή του στην ενδιάμεση αξιολόγηση και την τελική εξέταση, πολλαπλασιασμένων με τους συντελεστές του εδαφίου α' της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, για αυτούς που επέλεξαν ενδιάμεση αξιολόγηση, ή σε περίπτωση μη ενδιάμεσης αξιολόγησης ο βαθμός της τελικής εξέτασης. β) Σπουδαστής θεωρείται επιτυχών στα μαθήματα εκείνα που συγκέντρωσε βαθμό τουλάχιστον πέντε (5). 5.Ο βαθμός αυτών που προέρχονται από κατάταξη, εξάγεται ως εξής : Το Τμήμα Υποδοχής με απόφαση του Συμβουλίου του, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, απαλλάσσει τους κατατασσόμενους από μαθήματα ή ασκήσεις, που έχουν εξετασθεί με επιτυχία στη Σχολή ή το Τμήμα Προέλευσης, μη καταγράφοντας τους βαθμούς των μαθημάτων αυτών. Καθορίζει δε τα μαθήματα και ασκήσεις προηγουμένων εξαμήνων, στα οποία οι κατατασσόμενοι οφείλουν να εξετασθούν, εφόσον δεν διδάχθηκαν ή δεν ασκήθηκαν πλήρως ή επαρκώς σε αυτά στη Σχολή ή το Τμήμα Προέλευσης, ανεξάρτητα από το εξάμηνο που έγινε η κατάταξη. 6.Σπουδαστής που δεν παρακολούθησε με επιτυχία υποχρεωτικό μάθημα σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου αυτού, πρέπει να το επαναλάβει σε επόμενο εξάμηνο. Εάν απέτυχε σε κατ επιλογήν υποχρεωτικό μάθημα ενός συνόλου μαθημάτων, τα οποία χαρακτηρίζουν κατεύθυνση, τότε πρέπει το μάθημα αυτό να το επαναλάβει το επόμενο εξάμηνο ή να αλλάξει το μάθημα ή την κατεύθυνση, ενώ εάν απέτυχε σε προαιρετικό μάθημα, μπορεί να το επαναλάβει σε επόμενα εξάμηνα ή να το αντικαταστήσει με άλλο. Για κάθε μάθημα που δηλώνει ο σπουδαστής, μπορεί να συμμετάσχει στις δύο (2) εξεταστικές περιόδους που ακολουθούν το εξάμηνο. 7.α) Ο τελικός βαθμός προκύπτει απ το συνυπολογισμό των βαθμών του θεωρητικού και εργαστηριακού/ πρακτικού μέρους του μικτού μαθήματος με συντελεστές, που κυμαίνονται μεταξύ 213

214 0,40 και 0,60 και έχουν άθροισμα ένα (1). H κατανομή αυτή καθορίζεται από την Ομάδα Μαθημάτων με βάση τις ώρες και τις συνθήκες διδασκαλίας, ως και τη φύση κάθε μέρους του μαθήματος. β) H παρακολούθηση σε ένα μάθημα θεωρείται επιτυχής, εφόσον ο βαθμός στο θεωρητικό και στο εργαστηριακό / πρακτικό μέρος του μαθήματος αυτού έχει την ένδειξη τουλάχιστον 5. γ) Ο τελικός βαθμός αμιγώς εργαστηριακού/πρακτικού ή αμιγώς θεωρητικού μαθήματος είναι ο βαθμός που καθορίζεται στις παραγράφους 1, 4 και 6 του άρθρου αυτού αντίστοιχα. Για όσους από τους σπουδαστές δεν επέλεξαν ενδιάμεση αξιολόγηση, τότε ο βαθμός της τελικής εξέτασης είναι ο τελικός. δ) Σε περίπτωση επιτυχούς παρακολούθησης ενός μόνο μέρους μικτού μαθήματος, ο βαθμός του μέρους αυτού κατοχυρώνεται και το μάθημα επαναλαμβάνεται μόνο ως προς το άλλο μέρος. ε) Σπουδαστές που έχουν κατοχυρώσει εργαστηριακό μάθημα ή εργαστηριακό μέρος με βαθμό τουλάχιστον 4, δύνανται να μην παρακολουθούν το εργαστήριο, αλλά μόνο να προσέρχονται στην τελική εξέταση του μαθήματος, μετά από απόφαση της Ο.Μ. λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του μαθήματος. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑPΤΟ Κανονισμός Εξετάσεων Περιόδου και Πτυχιακής Εργασίας. Λήψη Πτυχίου. Άρθρο 13. Εξεταστικές Περίοδοι Εξαμήνου, Πρόγραμμα Εξετάσεων. 1.Μετά τη λήξη των μαθημάτων κάθε διδακτικού εξαμήνου, ακολουθούν δύο (2) εξεταστικές περίοδοι, δύο (2) εβδομάδων η κάθε μία, κατά τη διάρκεια των οποίων οι σπουδαστές εξετάζονται γραπτώς. Κατ εξαίρεση, υπάρχει δυνατότητα σπουδαστές να εξετασθούν προφορικώς από τον Καθηγητή του μαθήματος, εάν συντρέχουν λόγοι υγείας ή ειδικών περιπτώσεων, για τις οποίες θα αποφαίνεται το Συμβούλιο του Τμήματος, σε όλη τη διδακτέα ύλη κάθε μαθήματος που δηλώθηκε από το σπουδαστή και προβλέπεται από τα αναλυτικά προγράμματα. 2.Οι εξετάσεις περιόδου σε θεωρητικά μαθήματα, ή στο θεωρητικό μέρος μικτών μαθημάτων είναι για όλους τους σπουδαστές που τα έχουν δηλώσει υποχρεωτικές και διεξάγονται με βάση το πρόγραμμα, που συντάσσεται και ανακοινώνεται με ευθύνη από τον Προϊστάμενο του Τμήματος, δέκα πέντε (15) τουλάχιστον ημέρες πριν από την έναρξη των εξετάσεων. Το πρόγραμμα εξετάσεων περιλαμβάνει: - το εξεταζόμενο μάθημα με τον κωδικό του αριθμό - τον εισηγητή των θεμάτων - ημερομηνία, ώρα και αίθουσα εξετάσεων 3.Σε περίπτωση που, για λόγους μη υπαιτιότητας των σπουδαστών δεν πραγματοποιηθούν οι τελικές εξετάσεις της μιας ή και των δύο εξεταστικών περιόδων σε μάθημα ή μαθήματα του οικείου διδακτικού εξαμήνου, αυτές διενεργούνται στο αμέσως επόμενο διδακτικό εξάμηνο και μετά τη λήξη των εβδομάδων διδασκαλίας του εξαμήνου αυτού. Στην περίπτωση αυτή κατοχυρώνεται ο βαθμός ενδιάμεσης αξιολόγησης. Για τη συμμετοχή στις εξετάσεις μαθημάτων που διεξάγονται σύμφωνα με τα προηγούμενα, στο αμέσως επόμενο διδακτικό εξάμηνο δεν απαιτείται δήλωση του μαθήματος από τον σπουδαστή, ούτε έχουν εφαρμογή, όσον αφορά στα μαθήματα, αυτά οι περιορισμοί της διάταξης των περιπτώσεων i,ii iτου εδαφίου β' της παραγράφου 5 του άρθρου 4 του παρόντος. Άρθρο 14. Οργάνωση των Εξετάσεων Περιόδου. 1.Τη γενική ευθύνη εύρυθμης διεξαγωγής των εξετάσεων του Τμήματος έχει ο Προϊστάμενος του Τμήματος, ο οποίος μεριμνά έγκαιρα για τον ορισμό εποπτών, την καταλληλότητα των χώρων, τη διαθεσιμότητα των υλικών και μέσων και γενικότερα για το αδιάβλητο των εξετάσεων. 214

215 2.Ως επιτηρητές των εξετάσεων ορίζονται από το Συμβούλιο του Τμήματος τακτικά μέλη του Ε.Π. και Εργαστηριακοί και Επιστημονικοί Συνεργάτες στα πλαίσια των ωρών απασχόλησής τους κατά βαθμίδα και με συνεκτίμηση του χρόνου που απαιτείται για την ετοιμασία των εισηγήσεων και για τις διορθώσεις των γραπτών δοκιμίων. Σε περίπτωση έλλειψης του προαναφερόμενου προσωπικού, με πράξη του Διευθυντή Σχολής, ως επιτηρητές ορίζονται και μέλη του Ε.Τ.Π. και ο Προσωρινός Κλάδος Τεχνικών Εργαστηρίων. 3.Τα θέματα των εξετάσεων εισηγούνται αυτός ή αυτοί που δίδαξαν το μάθημα κατά το εξάμηνο που έληξε και σε περίπτωση απουσίας τους ή κωλύματος, τα θέματα θέτει και εισηγείται άλλος εκπαιδευτικός από την ίδια Ομάδα Μαθημάτων, που ορίζεται με πράξη του Προϊσταμένου του Τμήματος. 4.Οι εξετάσεις κάθε μαθήματος διεξάγονται με την ευθύνη του εισηγητού του μαθήματος και του επόπτου. Άρθρο 15. Διαδικασία Διεξαγωγής Εξετάσεων, Τράπεζα Θεμάτων. 1.Για την ανάπτυξη των θεμάτων χορηγούνται στους εξεταζόμενους σπουδαστές ειδικά σφραγισμένες κόλλες αναφοράς ή τυπωμένα ερωτηματολόγια με ευθύνη των επιτηρητών της αίθουσας. 2.Στην αρχή της εξέτασης γίνεται από τους επιτηρητές έλεγχος των εξεταζομένων. στοιχείων ταυτότητας των 3. Σπουδαστής που καταλαμβάνεται να αντιγράφει από βιβλία ή σημειώσεις ή από γραπτό σπουδαστή ή συνεννοείται με άλλον ή άλλους σπουδαστές ή παρεμποδίζει την ομαλή διεξαγωγή των εξετάσεων μηδενίζεται, αφού σημειωθεί και μονογραφηθεί το γραπτό του από τον επιτηρητή, που έκανε τη διαπίστωση αυτή. 4.Μέσα σε πέντε (5) ημέρες από τη διεξαγωγή των εξετάσεων του μαθήματος, ο εκπαιδευτικός καταθέτει στο Τμήμα τη βαθμολογία των εξετάσεων περιόδου, καθώς και τον τελικό βαθμό του μαθήματος. Μετά από σχετικό έλεγχο, το Τμήμα προβαίνει στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και στην αρχειοθέτηση των βαθμολογιών. 5. Τα γραπτά δοκίμια φυλάσσονται με ευθύνη του εξεταστή για ένα εξάμηνο, μετά την παρέλευση του οποίου διατίθενται για πολτοποίηση με απόφαση του Συμβουλίου της Σχολής. Σε διάστημα δέκα πέντε (15) ημερών από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ο σπουδαστής μπορεί να ζητήσει από τον εξεταστή να συμβουλευτεί το γραπτό του και ο εξεταστής υποχρεούται να το επιδείξει. 6.α) Ο εξεταστής κάθε μαθήματος υποχρεούται να παραδίδει στον υπεύθυνο της Ο.Μ. του Τμήματος του ένα (1) αντίγραφο των θεμάτων της εξέτασης των σπουδαστών. β) Στο τέλος κάθε εξεταστικής περιόδου, γίνεται αξιολόγηση των θεμάτων που κατατέθηκαν στο Τμήμα από την οικεία ομάδα μαθημάτων και αποφασίζεται η κωδικοποίηση ή μη συγκεκριμένου θέματος. γ) Για την κωδικοποίηση, αρχειοθέτηση, διατήρηση και διακίνηση των θεμάτων του προηγουμένου εδαφίου δημιουργείται σε κάθε Τμήμα Τ.Ε.Ι. Τράπεζα Θεμάτων κατά Τμήμα και Ομάδες Μαθημάτων, σκοπός της οποίας είναι η διευκόλυνση των εξεταστικών διαδικασιών. δ) H Τράπεζα Θεμάτων λειτουργεί και ως δανειστική μεταξύ των μελών του Ε.Π. του Τμήματος. Άρθρο 16. Εκπόνηση Πτυχιακής Εργασίας. 1.Κάθε σπουδαστής είναι υποχρεωμένος να εκπονήσει πτυχιακή εργασία με θέμα, που πρέπει να έχει άμεση σχέση με το γνωστικό αντικείμενο του Τμήματος και τα πραγματικά θέματα παραγωγής και υπηρεσιών. Τα τακτικά μέλη του Ε.Π. και οι Επιστημονικοί και Εργαστηριακοί Συνεργάτες που διδάσκουν στο Τμήμα, προτείνουν θέματα πτυχιακής εργασίας, που ανακοινώνονται έγκαιρα στους 215

216 σπουδαστές. Για την εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας χρησιμοποιούνται, εφόσον είναι απαραίτητο, οι χώροι και ο εξοπλισμός, καθώς επίσης τυχόν αναγκαία οικονομικά μέσα του Τ.Ε.Ι. Πτυχιακή εργασία μπορεί να πραγματοποιηθεί επίσης εκτός Τ.Ε.Ι. σε οργανισμούς, ιδρύματα, υπηρεσίες κ.λ.π., ύστερα από απόφαση του Συμβουλίου του Τμήματος. Τις προϋποθέσεις ανάθεσης πτυχιακών εργασιών και κάθε σχετικό θέμα καθορίζει με απόφασή της η Ομάδα Μαθημάτων. 2.Κοινό θέμα πτυχιακής εργασίας μπορεί να ανατεθεί και σε ομάδα μέχρι τριών (3) σπουδαστών με ταυτόχρονη κατανομή της εργασίας σε κάθε σπουδαστή. 3.Κάθε τακτικό μέλος του Ε.Π. του Τμήματος στο πλαίσιο απασχόλησής του υποχρεούται να αναλάβει την επίβλεψη αριθμού πτυχιακών εργασιών, που δεν μπορεί να υπερβεί τις τρεις (3) ανά εξάμηνο. Επιστημονικοί και Εργαστηριακοί Συνεργάτες του Τμήματος αναλαμβάνουν επίσης την επίβλεψη πτυχιακών εργασιών, μετά την κάλυψη πτυχιακών εργασιών ανά εξάμηνο που υποχρεούται να αναλαμβάνει το Ε.Π. ή άλλως όπως αποφασίσει το Συμβούλιο του Τμήματος. 4.Από την Ομάδα Μαθημάτων ορίζεται για κάθε θέμα πτυχιακής εργασίας ένα τακτικό μέλος του Ε.Π. ή Επιστημονικός - Εργαστηριακός Συνεργάτης, που επιβλέπει την πρόοδο στην επεξεργασία του θέματος, καθοδηγεί τους σπουδαστές στην αναζήτηση της καλύτερης λύσης, φροντίζει για την παροχή των αναγκαίων διευκολύνσεων σε χώρους και σε εξοπλισμό και συνεργάζεται με μέλη του Ε.Π., όπου η συμβολή τους κρίνεται αναγκαία. Επίσης, εισηγείται στον Προϊστάμενο του Τμήματος τη διάθεση των απαραίτητων χρηματικών ποσών για αναλώσιμα υλικά κ.λ.π. Για πτυχιακές εργασίες που πραγματοποιούνται σε χώρους εκτός Τ.Ε.Ι., ο επιβλέπων εκπαιδευτικός περιορίζεται στο επιστημονικό και τεχνικό μέρος της εργασίας. Επίβλεψη πτυχιακής εργασίας μπορεί να ανατεθεί σε μέλη Ε.Π. ή Επιστημονικούς και Εργαστηριακούς Συνεργάτες άλλου Τμήματος ή Γενικού Τμήματος, μετά από κοινή απόφαση των Συμβουλίων των δύο Τμημάτων. 5.H επεξεργασία της πτυχιακής εργασίας μπορεί να επεκταθεί και πέραν από τη λήξη του τελευταίου έτους σπουδών, ανάλογα με την έκταση και τις απαιτήσεις του θέματος. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν σε αυτούς που συνέβαλαν στην εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας. Για να ανατεθεί σε σπουδαστή πτυχιακή εργασία, πρέπει αυτός να βρίσκεται στο τελευταίο έτος σπουδών. 6.Μετά την ολοκλήρωση της πτυχιακής εργασίας και ύστερα από έγκριση του επιβλέποντα εκπαιδευτικού, αυτή υποβάλλεται μέσω του πρωτοκόλλου στο Τμήμα. Το Συμβούλιο του Τμήματος ορίζει ημερομηνία μέσα στο χρόνο μαθημάτων, κατά την οποία γίνεται παρουσίαση της πτυχιακής εργασίας, ή αριθμού πτυχιακών εργασιών ενώπιον τριμελούς επιτροπής από μέλη του Ε.Π. του Τμήματος και Επιστημονικούς ή Εργαστηριακούς Συνεργάτες συναφούς ειδικότητας, εκ των οποίων ο ένας είναι ο εισηγητής. Την παρουσίαση αυτή μπορούν να παρακολουθήσουν όλα τα μέλη του Ε.Π. και οι σπουδαστές της Σχολής. 7.Σε περίπτωση έλλειψης μελών του Ε.Π. συναφούς ειδικότητας στο ίδιο Τμήμα, η επιτροπή μπορεί να συμπληρώνεται από μέλη άλλου Τμήματος, που έχουν συνάφεια με το αντικείμενο. Τα μέλη της επιτροπής παρακολουθούν την παρουσίαση της εργασίας και υποβάλλουν διευκρινιστικές και εξεταστικές ερωτήσεις, ώστε να διαμορφώσουν άποψη για την ορθότητα και την πληρότητα της λύσης που δόθηκε στο πρόβλημα και για το βαθμό συμμετοχής καθενός από τους συμμετέχοντες στην επεξεργασία του θέματος σπουδαστές. Τα μέλη της επιτροπής εξέτασης της πτυχιακής εργασίας αποφασίζουν, κατά πλειοψηφία, ύστερα από πρόταση του επιβλέποντα εκπαιδευτικού, για το βαθμό που θα δοθεί στην πτυχιακή εργασία ή σε καθένα από τους συμμετέχοντες στην ομάδα επεξεργασίας ξεχωριστά. Σε περίπτωση που η πτυχιακή εργασία δίνεται σε περισσότερους από έναν σπουδαστές, τότε η βαθμολογία τίθεται χωριστά για κάθε ένα σπουδαστή. 8.Σε περίπτωση που μία πτυχιακή εργασία κριθεί ελλιπής, αναπέμπεται για συμπληρωματική επεξεργασία, οπότε επαναλαμβάνεται η διαδικασία υποβολής και παρουσίασης, όπως ορίζεται στις παραγράφους 6 και 7 του άρθρου αυτού. 9.Σε περίπτωση διαφοράς αξιολόγησης πέραν των τριών (3) μονάδων, θα δικαιολογείται η βαθμολογία της επιτροπής εξέτασης. 10. Για επί μέρους θέματα που δεν αναφέρονται στο άρθρο αυτό, αποφασίζει το Συμβούλιο Τμήματος. Άρθρο 17. Bαθμός Πτυχίου, Ανακήρυξη Πτυχιούχων. 216

217 1.Ο βαθμός πτυχίου εξάγεται με προσέγγιση δύο (2) δεκαδικών ψηφίων και προκύπτει από τον τύπο : B = δ1β1+δ2β2+...+δνβν δ1+δ2+...+δν όπου β1β2...βν είναι οι βαθμοί όλων των μαθημάτων που παρακολούθησε ο σπουδαστής και δ1δ2...δν, οι αντίστοιχες διδακτικές μονάδες, που αντιστοιχούν στις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας κάθε μαθήματος. Στα μαθήματα περιλαμβάνεται και η πτυχιακή εργασία, που χαρακτηρίζεται από 20 μέχρι 30 διδακτικές μονάδες. 2.Τελειόφοιτος του Τ.Ε.Ι. ανακηρύσσεται πτυχιούχος αφού συμπληρώθηκαν όλες οι απαιτούμενες, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 27 του ν.1404/1983, προϋποθέσεις και ειδικότερα από τη χρονολογία που κατατέθηκε μέσω πρωτοκόλλου Τμήματος και η τελευταία προϋπόθεση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Τίτλοι Σπουδών, Ταυτότητα, Τηρούμενα Bιβλία. Άρθρο 18. Τίτλοι Σπουδών. 1.Στους σπουδαστές του Τ.Ε.Ι. χορηγούνται τα ακόλουθα πιστοποιητικά και τίτλοι σπουδών : α) Bεβαίωση σπουδαστικής κατάστασης β) Πιστοποιητικό αποφοίτησης γ) Πτυχίο 2.H βεβαίωση σπουδαστικής κατάστασης αποτελεί αντίγραφο βαθμολογίας του σπουδαστή. 3.Το πιστοποιητικό αποφοίτησης επέχει θέση αντιγράφου πτυχίου. 4.Ο τύπος του πτυχίου καθορίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 8 του άρθρου 27 του ν.1404/ Ο χαρακτηρισμός βαθμός του πτυχίου των αποφοίτων του Τ.Ε.Ι. καθορίζεται ως εξής : α) από 5-6,49 καλώς, β) από 6,5-8,49 λίαν καλώς, γ) από 8,5-10 άριστα. Άρθρο 19. Σπουδαστική Ταυτότητα, Δελτίο Ειδικού Εισιτηρίου. Στους σπουδαστές Τ.Ε.Ι. χορηγούνται : η σπουδαστική ταυτότητα και το δελτίο ειδικού εισιτηρίου, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Άρθρο 20. Τηρούμενα Bιβλία στο Τμήμα και τη Σχολή. 1.Για την παρακολούθηση της σπουδαστικής κατάστασης του Τμήματος, τηρούνται τα ακόλουθα βιβλία και πρακτικά : α) Μητρώο Σπουδαστών β) Μητρώο Πτυχιούχων γ) Bιβλίο Πρακτικών Συμβουλίου του Τμήματος δ) Bιβλίο Πρακτικών Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος 2.α) Ο τύπος και το περιεχόμενο του Μητρώου Σπουδαστών καθορίζεται στον Εσωτερικό Κανονισμό του Τ.Ε.Ι. 217

218 β) Το βιβλίο των πρακτικών του Συμβουλίου και της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος, αποτελείται από τα επιμέρους δακτυλογραφημένα έντυπα ή πρακτικά, τα οποία στο τέλος κάθε χρόνου βιβλιοδετούνται και αρχειοθετούνται χρονολογικά. 3. Σε επίπεδο Σχολής τηρείται μόνο βιβλίο πρακτικών του Συμβουλίου, σύμφωνα με την περίπτωση β' της προηγούμενης παραγράφου. 4.Ανάλογα με τις τεχνικές του δυνατότητες, το Τ.Ε.Ι. μπορεί να χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό υπολογιστή για την τήρηση της σπουδαστικής κατάστασης και να χορηγεί επίσημα επικυρωμένα αντίγραφα αυτής στον ενδιαφερόμενο σπουδαστή. Άρθρο 21. Φιλοξενούμενοι Σπουδαστές. Οι σπουδαστές, οι διακινούμενοι μεταξύ των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων της αλλοδαπής και του Τ.Ε.Ι., στα πλαίσια προγραμμάτων συνεργασίας, εγγράφονται ως φιλοξενούμενοι σπουδαστές. Οι φιλοξενούμενοι σπουδαστές έχουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχουν οι σπουδαστές του Ιδρύματος, για όσο χρόνο διαρκεί η φοίτησή τους, σύμφωνα με το εγκεκριμένο πρόγραμμα συνεργασίας. Στους σπουδαστές που ολοκληρώνουν την παρακολούθηση μαθημάτων (εργαστηριακών ή θεωρητικών) και έλαβαν μέρος επιτυχώς σε εξετάσεις, χορηγεί πιστοποιητικό σπουδών με τον τίτλο του μαθήματος, τον βαθμό και τις Ακαδημαϊκές Πιστωτικές Μονάδες. Άρθρο 22. Παρακολούθηση μέρους Σπουδών σε Ιδρύματα της Αλλοδαπής. Προκειμένου περί σπουδαστών ενός Τμήματος του Τ.Ε.Ι. που πραγματοποιούν ένα μέρος του προγράμματος σπουδών σε ιδρύματα της αλλοδαπής στα πλαίσια εκπαιδευτικών προγραμμάτων συνεργασίας, ακολουθούνται οι διαδικασίες σύμφωνα με τις διμερείς συμφωνίες μεταξύ του Τ.Ε.Ι. και του Τμήματος Υποδοχής των Ιδρυμάτων που υπάρχει συνεργασία. Άρθρο 23. Διάφορες Εξεταστικές Διαδικασίες. Για τη διευκόλυνση της κινητικότητας των σπουδαστών, το Συμβούλιο του Τμήματος δύναται να ορίσει διαφορετικές εξεταστικές διαδικασίες για τους μετακινούμενους σπουδαστές. Άρθρο 24. Γενική Διάταξη. Θέματα και λεπτομέρειες που δεν καθορίζονται από τον παρόντα Κανονισμό, καθορίζονται από τη Συνέλευση του Τ.Ε.Ι. 218

219 Παράρτημα Β. Αναλυτικός Κατάλογος Δημοσιεύσεων Μελών Ε.Π. Αναλυτικός Κατάλογος Δημοσιεύσεων Μελών Ε.Π. ( ) Δρ. Ιωάννης Μητρόπουλος (Καθηγητής) Α. Εργασίες δημοσιευμένες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά I. Rafailidis P. Mitropoulos, J. Mitropoulos (2010), Capabilities for Innovation: Preliminary results on Hellenic SMEs. Global Journal of Economics and Business Anthology (accepted) II. V. Vaskantiras, N. Mastrogiannis, P. Mitropoulos, J. Mitropoulos, A. Sissouras (2009), "Budget Allocation in EU-15 countries operating under tax-financed health care systems: the stalemate of the Greek NHS", International Journal of Behavioural and Healthcare Research Vol. 1, No.3: III. IV. P. Mitropoulos, I. Giannikos, I. Mitropoulos (2009), " Exact and Heuristic Approaches for the Locational Planning of an Integrated Solid Waste Management System ", Operational Research: An International Journal 9: D. Giannopoulos, S. Voulioti, Α. Theou, Ι. Mitropoulos (2009), " Study on the Stimulation of Health Centers Medical Personnel", journal Health Inspection, 20 (117): V. P. Mitropoulos, E. Adamides, I. Giannikos, I. Mitropoulos (2009), " Developing an Integrated Solid Waste Management System in Western Greece: a Dynamic Location Analysis ", International Transactions in Operational Research 16 (3): VI. VII. E. Adamides, P. Mitropoulos, I. Giannikos, I. Mitropoulos (2009), "A multimethodological approach to the development of a regional solid waste management system", Journal of the Operational Research Society: 60: D. Giannopoulos, S. Voulioti, Α. Theou, Ι. Mitropoulos (2008), " The Stimulation of the N.H.S. Health Centers Medical Personnel", journal of Primary Health Care, 20 (4): VIII. J.Koutsonikos, J.Mitropoulos, (2007), " Teleworking: Trends and Implication", journal Archives of Economic History ΧΙΧ/2: IX. A.Anastasiou, K.Kounetas, P.Mitropoulos, I. Mitropoulos (2007), "Evaluating Efficiency of University Academic Departments", journal of Interdisciplinary Mathematics 10 (3): X. Mitropoulos Ι., Voulioti S., Giannopoulos D. (2007), " Smoking in contemporary Greek society as a Behaviour and Risk Factor: The study of Patras ", journal of Medical Chronicles, ΚΙ (2):

220 Β. Εργασίες δημοσιευμένες σε πρακτικά διεθνών συνεδρίων I. Rafailidis P. Mitropoulos, I. Mitropoulos (2010), Capabilities for Innovation: some preliminary results on Hellenic SMEs. 16th Conference of Business & Economics Society International (B&ESI) Athens, Greece. II. Ι. Mitropoulos, P. Mitropoulos, P. Τomaras (2009), Confronting Productivity of Public Health Insurance Services. 21st conference of Greek Operational Research Society (Ε.Ε.Ε.Ε.), Athens. III. D. Giannopoulos, S. Voulioti, E. Gelastopoulou, Ι. Mitropoulos (2008), "Motivation of Health Centres Medical Personnel - Attitude & Behavior of general practitioners", 4th Panhellenic Conference on Management Economics and Health Policies, National School of Public Health, Athens. IV. P. Mitropoulos, Ι. Giannikos, Ι. Mitropoulos (2008), " Model of Decision Support for Efficient Location of Health Centres ", 20th conference of Greek Operational Research Society (Ε.Ε.Ε.Ε.), Spetes. V. D. Giannopoulos, S. Voulioti, Ν. Razis, Ι. Mitropoulos (2008), " Motivation of Health Centres Medical Personnel ", 20 th Panhellenic Conference of General Practitioning, Killini Ilia VI. D. Giannopoulos, S. Voulioti, Α. Arvanitis, Α. Theou, Μ. Chronopoulou, Ι. Mitropoulos (2008), "Study of Motivation of Rural Type Health Centres Medical Personnel in E.S.Y", 10 th Panhellenic Conference in Management Services for Health & Social Care, Chalkidiki. VII. P. Mitropoulos, I. Giannikos, I. Mitropoulos (2007), "Improved formulations and heuristics for the location of transfer stations and waste disposal sties", EURO XXII conference on Operational Research, Prague, Czech Republic. VIII. P. Mitropoulos, Ι. Giannikos, Ι. Mitropoulos (2007), " Relocation of Facilities in Multi-level Management Systems: Improved Mathematical Model and Heuristics", 19 th conference of Greek Operational Research Society (Ε.Ε.Ε.Ε.). IX. P. Mitropoulos, E. Adamides, I. Giannikos, I. Mitropoulos (2007), "Locational Planning for an Integrated Solid Waste Management System", In: A. Paias, F. Saldanha da Gama (eds.), EURO Winter Institute on Location and Logistics, EURO: The Association of European Operational Research Societies: Δρ. Απόστολος Ραφαηλίδης (Επίκουρος Καθηγητής) Α. Εργασίες δημοσιευμένες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά I. Capabilities for Innovation: preliminary results on Hellenic SMEs, accepted for publication in the 2010 Global Business & Economics Anthology (ISSN ) II. Dynamic Capabilities, Change and Innovation in Greek SMEs: a preliminary study, International Journal of Entrepreneurship and Small Business, vol. 7(4), pp , 2009, Inderscience, Special Issue on Entrepreneurship and Innovation 220

221 III. Greek Policy for National Security in the 21 st Century, T. Dokos (ed.), Policy Texts 9, ISBN , Athens 2007 (in Greek) Β. Εργασίες δημοσιευμένες σε πρακτικά διεθνών συνεδρίων I. Capabilities for Innovation: preliminary results on Hellenic SMEs, A. Rafailidis, P. Mitropoulos and I. Mitropoulos, 2010 Business & Economics Society International Conference, Athens, July 2010 II. Dynamic Capabilities and Change: a Study on Factors Affecting Change and Innovation Efforts of Greek SMEs, A. Rafailidis and G. Tselekidis, 2 nd European Conference on Entrepreneurship and Innovation, Utrecht University, Utrecht School of Economics, The Netherlands, 8 9 November 2007 Δρ. Ιωάννης Κουτσονίκος (Επίκουρος Καθηγητής) Α. Εργασίες δημοσιευμένες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά I. Koutsonikos and I. Mitropoulos: «Teleworking: Trends and Implications», Archives Of Economic History, ISSN: , Vol. XIX, No 2, July - December 2007, pp Β. Εργασίες δημοσιευμένες σε πρακτικά διεθνών συνεδρίων I. Markellos K., Markellou P., Koutsonikos G., and Liopa-Tsakalidi A.: «Semantic E-learning: Next Generation of E-learning?», 3rd International Conference On E-Democracy «Next Generation Society: Technological And Legal Issues», Athens, Greece, September 23-25, Δρ. Αριστείδης Μπακάλης (Καθηγητής Εφαρμογών) Α. Εργασίες δημοσιευμένες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά I. Locating maximal multirepeats in multiple strings under various constraints. The Computer Journal, 50(2): ,

222 Παράρτημα Γ. Μελέτη Εφικτότητας Χρηματοδότησης Ερευνητικού Εργαστηρίου από Επιχειρησιακά Προγράμματα Δείκτες Υ, Μ, Χ υποδεικνύουν τη συνάφεια του εκάστοτε προγράμματος με τη αποστολή και το σκοπό του εργαστηρίου Υ: Υψηλή συνάφεια, Μ: Μέτρια συνάφεια, Χ: Χαμηλή συνάφεια 222

223 Ε.Π. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ MΕΤΑΡΥΘΜΙΣΗ 223

224 224

225 225

226 Ε.Π. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ 226

227 227

228 228

229 Ε.Π. ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ 229

230 230

231 Ε.Π. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚAI ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 231

232 232

233 Ε.Π. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚAI ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 233

234 234