Γιατί. δεν κλείνουν ΔΙΑΤΡΟΦΗ Μασουλώντας µπροστά στην τηλεόραση. ΥΓΕΙΑ Τα αντιβιοτικά δεν είναι καραµέλες

Transcript

1 Tεύχος 32 - Νοέµβριος 2013 υγεία > ψυχολογία > διατροφή Γιατί οι µαµάδες δεν κλείνουν µάτι; ΔΙΑΤΡΟΦΗ Μασουλώντας µπροστά στην τηλεόραση ΑΦΙΕΡΩΜΑ Επιλέγοντας συµπληρώµατα διατροφής ΥΓΕΙΑ Τα αντιβιοτικά δεν είναι καραµέλες ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΤΥΠΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

2

3

4 Tεύχος 32 - Νοέµβριος 2013 υγεία > ψυχολογία > διατροφή Περιεχόμενα life positive > life positive > life positive > life positive > life positive 24 EDITORIAL AGENDA ΑΠΟΡΙΕΣ > Για τη ρινική συμφόρηση ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ > Κολπική μαρμαρυγή: Αθώα, αλλά και επικίνδυνη ΠΑΙ Ι > Τα αντιβιοτικά δεν είναι καραμέλες ΥΓΕΙΑ > Οι μύθοι του χειμώνα ΡΕΥΜΑΤΟΕΙ ΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙ Α > Αλλαγές στο τοπίο της θεραπείας ΑΦΙΕΡΩΜΑ > Επιλέγοντας συμπληρώματα διατροφής ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

5 GEN/04/03.13 M Y Y Y Εργαζόµαστε καθηµερινά πάνω σε φόρµουλες µε στόχο τη βελτίωση της ζωής. Στη Merck Serono συνδυάζουµε την εξειδίκευσή µας στους τοµείς των χηµικών και βιολογικών παραγόντων για να προσφέρουµε καινοτόµα συνταγογραφούµενα φάρµακα. ιαθέτουµε κορυφαία προϊόντα που συµβάλλουν στη βελτίωση της ζωής των ασθενών. Προσφέρουµε θεραπείες στους τοµείς που γνωρίζουµε καλύτερα: την ογκολογία, τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις, τη γονιµότητα, την ενδοκρινολογία, τις καρδιοµεταβολικές παθήσεις. ιαθέτουµε υψηλής ποιότητας προϊόντα σε περισσότερες από 150 χώρες σε ολόκληρο τον κόσµο. Λεωφόρος Κηφισίας (Κτίριο Β), Μαρούσι, Αθήνα Η Merck Serono είναι ένας κλάδος της Merck.

6 life positive > life positive > life positive > life positive > life positive ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ > Γιατί οι μαμάδες δεν κλείνουν μάτι; ΑΘΛΗΤΙΚΑ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ > Τι να επιλέξω; ΙΑΤΡΟΦΗ > Μασουλώντας μπροστά στην τηλεόραση ΓΕΥΣΗ > Γιώργος Γεράρδος: Zoom στις γεύσεις ΝΕΑ > Μικρά και πρακτικά ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΟΡΑΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΛΕΞΗ Η ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ > Βουλωμένη μύτη; Βοηθήστε το μωράκι σας να αναπνεύσει ελεύθερα Το επόµενο τεύχος του > Life > Positive < θα κυκλοφορήσει στις 29 εκεµβρίου >Life>Positive< Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΕΚ ΟΣΗ > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙ ΗΣ Α.Ε. Αγ. Νικολάου 102, Γλυφάδα Τηλ: , Fax: ΕΚ ΟΤΗΣ > Μιχάλης Πιτσιλίδης ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚ ΟΣΗΣ > Νινέττα Βατικιώτη ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ > Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ > Νεκταρία Καρακώστα ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ > Ειρήνη Πιτσιλίδη ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ > Γιώργος Παναγόπουλος SENIOR ART DIRECTOR > Γρηγορία Μαυροειδάκου ART DIRECTOR > Μάτα Παρασύρη ΗΜΟΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑ Α > Βιβέττα Λαϊνιώτη > Λυδία Παπαευαγγέλου ΕΙ IΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ > Ορέστης Γιωτάκος, ψυχίατρος > Γρηγόρης Λάσκαρης, φαρμακοποιός > Θεόδωρος Ροκκάς, γαστρεντερολόγος > Στέλιος Σπαντιδέας, διατροφολόγος > Κώστας Σπίγγος, νευρολόγος ΙΑΦΗΜΙΣΗ > Βασιλική Κούτσικου ΥΠΟ ΟΧΗ ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ > Σοφία Κολοβού ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ > Σταµάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ > Όλγα Κοσσυβάκη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ > istockphoto > shutterstock images ΕΚΤΥΠΩΣΗ -ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΙΑ: > ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ IRIS A.E.Β.Ε. Το >Life>Positive< είναι µηνιαίο περιοδικό και διανέµεται δωρεάν, την τελευταία Κυριακή κάθε µήνα, µε τον «Τύπο της Κυριακής»

7

8 > editοrial του Mιχάλη Πιτσιλίδη Ιατρικός λαϊκισμός 6 Στις δημοκρατίες είναι θεμιτή η υπεράσπιση των οικονομικών συμφερόντων του καθενός από εμάς, σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο, στο πλαίσιο των νόμων. Ωστόσο, ο νόμος δεν μπορεί να προβλέψει ή να επιβάλει σοβαρότητα! Τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο της (εγκληματικής πλέον ) μείωσης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, η Τρόικα επιβάλλει τις απόψεις της ακόμα και στις λεπτομέρειες, μη λαμβάνοντας φυσικά υπόψη (λόγω βαθύτατης άγνοιας που συναγωνίζεται την αδιαφορία) τις ιδιομορφίες της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Τα αποτελέσματα αυτής της μηχανιστικής εφαρμογής κανόνων, που μεταφέρονται από τα πανεπιστημιακά βιβλία στην πραγματική ζωή, τα υφιστάμεθα, δυστυχώς, όλοι. Άλλοι συνδικαλιστές επισείουν τον κίνδυνο να απορρυθμιστεί ο ασθενής αν αλλάξει φάρμακο, μιας και, όπως λένε, είναι πολύ μεγάλες οι διαφορές στην περίφημη «βιοδιαθεσιμότητα», μεταξύ των φαρμάκων. Ωστόσο, σε αρκετές χώρες της Ε.Ε., η αλλαγή φαρμάκου π.χ. για να δοθεί κάποιο άλλο ή φθηνότερο γενόσημο, είναι ελεύθερη από τους γιατρούς και εκτελείται από τους φαρμακοποιούς, συνήθως με ένα τσεκάρισμα σε ειδική θέση στη συνταγή. Κινδυνεύουν, επομένως, εκατοντάδες εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες, επειδή οι γιατροί τους και οι αρχές αγνοούν μυστικά που γνωρίζουν οι έλληνες συνδικαλιστές ιατροί; Είναι φανερό ότι χρειαζόμαστε περισσότερη σοβαρότητα. Στο κάτω κάτω, για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, κανένας γιατρός δεν διαθέτει τις γνώσεις για να αξιολογήσει την ποιότητα ενός φαρμάκου. Σε όλον τον πολιτισμένο κόσμο, αυτό αποτελεί έργο των αρμοδίων αρχών, των ειδικών επιστημόνων και εργαστηρίων και κανενός άλλου! Ούτε τα περίφημα «έκδοχα» γνωρίζει ο γιατρός. Ποτέ δεν τα διδάχτηκε! Και, ας μην ξεχνάμε, οι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που οδηγούνται κάθε χρόνο στα νοσοκομεία εξαιτίας κάποιας παρενέργειας από φάρμακο, με συνταγή γιατρού έπαθαν ό,τι έπαθαν! Ξεπερνώντας λοιπόν τη σαθρή «επιστημονική» επιχειρηματολογία που προσβάλλει περισσότερο αυτούς που την επικαλούνται, παρά εκείνους που την ακούν, ας δούμε τη σοβαρή πλευρά του πράγματος. ΟΧΙ, η ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ συνταγογράφηση με τη δραστική ουσία ΕΝ ΕΙΝΑΙ ο κανόνας στην ΕΕ, όπως εντέχνως διαδίδεται. Το αντίθετο. Ισχύει σήμερα ΜΟΝΟ στην Πορτογαλία, τη Λιθουανία, την Εσθονία, την Κύπρο, την Ισπανία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και την Ελλάδα! Ο καθένας ας βγάλει, από το «μπουκέτο» των χωρών, τα συμπεράσματά του... ΣΕ ΟΛΕΣ τις χώρες, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφεί με το εμπορικό όνομα εφόσον, ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ, το επιβάλλουν η φύση της ασθένειας (π.χ. διαβήτης), η κατάσταση του ασθενούς (π.χ. ψυχοφάρμακα) ή το ίδιο το φάρμακο (π.χ. στενού θεραπευτικού εύρους). Έρευνες δείχνουν (α) ότι το εμπορικό όνομα αποτελεί ΥΨΗΛΗ ΑΞΙΑ για τα ευρέως αναγνωρισμένα φάρμακα και (β) ότι η υποχρεωτική συνταγογράφηση με τη δραστική ουσία ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΗΝ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ μεταξύ ασθενών και γιατρών/ φαρμακοποιών (PTMG Conference, Αμβούργο, Μάρτιος 2013). Το συμπέρασμα από τα παραπάνω είναι πως και το θέμα της συνταγογράφησης αναδείχθηκε σε πεδίο της γνωστής ελληνικής διαμάχης: επιχειρήματα χωρίς ουσία και αποπροσανατολισμός. Η εξοικονόμηση πόρων και η βελτιστοποίηση της φαρμακευτικής δαπάνης ΕΝ θα έρθουν από «τζάμπα» γενόσημα που αξίζουν πενταροδεκάρες ή από «δραστικές ουσίες», αλλά από τη σοβαρή ηλεκτρονική παρακολούθηση της συνταγογραφίας. Μόνο αυτό φτάνει. Αν, φυσικά, το κάνουμε σωστά και όχι «ελληνικά». Η ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης) μπορεί, εμείς θέλουμε; <

9

10 > agenda 18 Σεπτεμβρίου - 31 Ιανουαρίου 4 η μπιεναλε ΣΥΓΧρΟνήΣ τεχνήσ Στή θεσσαλονική Υπό τον γενικό τίτλο «Παλιές ιασταυρώσεις - Make it Νew», η 4η μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης θεσσαλονίκης άνοιξε τις πόρτες της στο κοινό στις 18/09. Έως τα τέλη ιανουαρίου, προσκαλεί τους φιλότεχνους σε ένα σκηνικό που περιλαμβάνει εκθέσεις, δράσεις σε μουσειακούς χώρους και μνημεία, εικαστικές εγκαταστάσεις, performances, εργαστήρια, συνέδρια, εκπαιδευτικά προγράμματα, παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο και ξεναγήσεις. Η μεσόγειος ως γεωγραφικός χώρος, ως πεδίο έρευνας και μελέτης της σύγχρονης πολιτιστικής και κοινωνικής πραγματικότητας παραμένει η θεματική γύρω από την οποία αναπτύσσεται ολόκληρο το πρόγραμμα της μπιενάλε. Η οργάνωση είναι του Κρατικού μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και πραγματοποιείται με τη συμμετοχή της «Κίνησης των 5 μουσείων θεσσαλονίκης», τη στήριξη του ήμου θεσσαλονίκης και τη συνεργασία πολλών πολιτιστικών και εκπαιδευτικών φορέων, ινστιτούτων και ιδρυμάτων της πόλης. 8 έως 30 εκεμβρίου «ΓιΟι και κορεσ»: ταξι ι Στή ΣΥΓΧρΟνή ελλήνική ιστορια μια θεατρική παράσταση για τους καθημερινούς ανθρώπους που υπέστησαν και προχώρησαν την ιστορία αυτής της χώρας, παρουσιάζεται μέχρι τα τέλη του έτους, στο θέατρο του Νέου Κόσμου, σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού. Το κείμενο της παράστασης «Γιοι και κόρες» έχει βασιστεί σε 85 μαγνητοσκοπημένες συνεντεύξεις ηλικιωμένων από όλη την Ελλάδα και την Κύπρο, από τους οποίους ζητήθηκε να θυμηθούν την ξεχωριστή ιστορία που σημάδεψε τη ζωή τους. Η παράσταση είναι ένα μωσαϊκό άγνωστων ιστοριών της ζωής στην Ελλάδα, των τελευταίων δεκαετιών, που διαδραματίστηκαν παράλληλα με την επίσημα καταγεγραμμένη ιστορία της. Κείµενο-Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός Παίζουν: Γιώργος Γλάστρας, Άννα Ελεφάντη, αλεξία μπεζίκη, Γιώργος Παπαπαύλου, σε διπλή διανομή η μαρία Κοσκινά και η Στέφη Πουλοπούλου. Πού: θέατρο του Νέου Κόσμου αντισθένους 7 & θαρύπου, Aθήνα, τηλ Πότε: ευτέρα και Τρίτη στις 21:15 Πόσο: ευρώ, Προπώληση Παπασωτηρίου, Seven Spots > Life > Positive < ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

11

12 > agenda έως 16 Φεβρουαρίου ΛεΟναρντΟ ντα ΒιντΣι: Ο ανθρωποσ, Ο εφευρετήσ, ή ι ιοφυϊα O Λεονάρντο Ντα Βίντσι υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες ιδιοφυΐες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η έκθεση «Λεονάρντο Ντα Βίντσι: ο Άνθρωπος, ο Εφευρέτης, Η ιδιοφυΐα», που τα τελευταία χρόνια έχει φιλοξενηθεί σε πάνω από 20 πόλεις του κόσμου, έρχεται στον Ελληνικό Κόσμο. Ως αρχέτυπο του «αναγεννησιακού ανθρώπου», o Nτα Βίντσι υπήρξε γνώστης των τεχνών, της επιστήμης, της μηχανικής και της μουσικής. Η έκθεση αποκαλύπτει την πολυσχιδή δραστηριότητά του και εξερευνά τους μύθους και τους θρύλους γύρω από τη ζωή και τις εφευρέσεις του. Η έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 40 τρισδιάστατα διαδραστικά μοντέλα εφευρέσεων και μηχανών, που έχουν ανακατασκευασθεί, βασισμένα στα σημειωματάρια που κουβαλούσε μαζί του. Πού: Ελληνικός Κόσμος, Πειραιώς 254, Ταύρος, τηλ Πότε: ευτέρα - Πέμπτη , Παρασκευή , Σάββατο , Κυριακή: , Πόσο: Νοεμβρίου 10 Ο κ. Π. καβαφήσ, ΣτΟ ΞενΟ ΟΧειΟ ΒαΛκανια ο Κ. Π. Καβάφης φτάνει στο Ξενοδοχείο Βαλκάνια, σ αυτό τον δρόμο που πουλούν μπαχαρικά και τσάι, και ζητάει ένα δωμάτιο για 48 ώρες. ο ρεσεψιονίστ του δίνει το δωμάτιο 17. Εσωτερικό. Ήσυχο. με διπλές βελούδινες κουρτίνες. Σ αυτό το σκοτεινό δωμάτιο, ο ποιητής ακούει τον ρεσεψιονίστ να διαβάζει ποιήματά του. Και πέντε μουσικές. μία παράσταση γεμάτη ποίηση και μουσική, με αντηχήσεις ραδιοφωνικών εκπομπών και χαμένων φίλων, στο Ίδρυμα μ. Κακογιάννης. ο ποιητής και εκδότης Γιώργος Χρονάς επιλέγει, διαβάζει και δημιουργεί τη δική του ατμόσφαιρα, σε ένα ιδιότυπο «ανοικτό» μονόπρακτο. Πού: Ίδρυμα μ. Κακογιάννης, Πειραιώς 206, Ταύρος Πότε: 28/11, στις 21:30 Πόσο: 8, αγορά μέσω πιστωτικής στο τηλ και στην ιστοσελίδα Προπώληση στα ταμεία του ιδρύματος και στα Public. > Life > Positive <

13 Πολυβιταµινούχο συµπλήρωµα διατροφής µε 3 προβιοτικά, βιταµίνες, µέταλλα και ιχνοστοιχεία Νιώθεις τη διαφορά κάθε στιγµή Φαρµακευτικά Εργαστήρια CANA A.E. - Τοµέας Φροντίδας Υγείας Λεωφ. Ηρακλείου 446, Ηράκλειο Αττικής, τηλ.: , fax: healthcare@cana.gr, ΜΟΝΟ ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ

14 > υγεία 7+1 Απορίες για τη ρινική συμφόρηση 12 Όταν παθαίνουμε ένα κρυολόγημα αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντική είναι η μύτη μας. Η ρινική συμφόρηση, το γνωστό σε όλους μας μπούκωμα, δεν είναι απλώς ενοχλητικήμπορεί να αποβεί ακόμη και επικίνδυνη. Πότε θα πρέπει να συμβουλευτούμε τον γιατρό και τι επιπλοκές μπορεί να προκαλέσει ένα «μπούκωμα» που επιμένει; O Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος, αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Θωμάς Νικολόπουλος απαντά σε όλες μας τις απορίες. τι ειναι η ρινικη 1 συμφορηση; Η ρινική συμφόρηση έχει να κάνει με το πρήξιμο (οίδημα) του ρινικού βλεννογόνου και των ρινικών κογχών, δηλαδή της εσωτερικής επένδυσης των τοιχωμάτων της μύτης που έρχεται σε επαφή με τον αέρα. Ως αποτέλεσμα, η δίοδος του αέρα στενεύει ή κλείνει εντελώς, οδηγώντας στο οικείο σε όλους σύμπτωμα του «βουλώματος» της μύτης. Η συμφόρηση συνήθως συνοδεύεται από αυξημένη ρινική καταρροή (συνάχι), αυτό όμως δεν συμβαίνει πάντα. που οφειλεται; 2 Μια ρινική συμφόρηση συνήθως οφείλεται σε κρυολόγημα, συνοδεύεται και από συνάχι και υποχωρεί εντός μερικών ημερών. Εάν είναι σοβαρή και παρατεταμένη, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον ύπνο και την ακοή. Αν όμως > Life > Positive < ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

15

16 > υγεία 7+1 απορίες για τη ρινική συµφόρηση 14 τι κινδυνους κρυβει μια 5 ρινιτιδα; Η πιο συχνή επιπλοκή της ρινίτιδας είναι η παραρινοκολπίτιδα, η φλεγμονή δηλαδή κάποιων από τους παραρίνιους κόλπους. Αυτοί είναι: οι δύο γναθιαίοι δηλαδή τα ιγμόρια (πάνω από τα δόντια), οι δύο μετωπιαίοι (πάνω από τα φρύδια), οι ηθμοειδείς κυψέλες ανάμεσα στα μάτια και οι δύο σφηνοειδείς κόλποι. Τα στόμια όλων αυτών των κόλπων επικοινωνούν με τη ρινική κοιλότητα. Η παραρινοκολπίτιδα μπορεί, ανάλογα με την εντόπισή της, να προκαλεί πόνο σε κάποια περιοχή του προσώπου ή του κεφαλιού, όπως π.χ. πάνω από τα δόντια, ανάμεσα στα μάτια, στη περιοχή της μύτης ή ακόμη και στο κέντρο του κεφαλιού. Άλλοτε, τα συμπτώματα είπαρατείνεται και συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, πρέπει να εξετάσουμε αν συνυπάρχει και κάποια άλλη πάθηση ή επιπλοκή. Άλλες αιτίες ρινικής συμφόρησης είναι οι αλλεργίες (σε χρονιότερη βάση), η κατάχρηση ρινικών διαλυμάτων, η παραρινοκολπίτιδα, η αγγειοκινητική αντίδραση στο κρύο ή σε άλλα ερεθίσματα, αλλά και οι διάφορες ουσίες που μεταφέρονται με τον αέρα (π.χ. ο καπνός των τσιγάρων, οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, διάφορα αρώματα κ.λπ.). Η αλλεργία είναι, με μεγάλη διαφορά, το συχνότερο αίτιο χρόνιων συμπτωμάτων. Εάν έχει εποχιακή εμφάνιση, προκαλείται από γύρη φυτών ή δέντρων ή από σπόρους μυκήτων. Εάν είναι διαρκής, το πιθανότερο αίτιό της είναι τα ακάρεα της οικιακής σκόνης ή τα οικιακά ζώα. Δυστυχώς, η αιτιολογική καταπολέμηση της αλλεργίας είναι δύσκολη, αλλά η θεραπεία με ειδικά φάρμακα ανακουφίζει σημαντικά τον ασθενή ή/και προλαμβάνει τις εξάρσεις της νόσου. Η λειτουργία της μύτης μπορεί τέλος να επηρεαστεί και από ανατομικές ανωμαλίες της μύτης, όπως π.χ. η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος. Αυτό καθιστά πολύ σημαντική τη γνώμη του ειδικού ΩΡΛ για τη διάγνωση του «στραβού διαφράγματος», της ύπαρξης πολυπόδων, της παραρινοκολπίτιδας (οξείας ή χρόνιας), της υπερτροφίας αδενοειδών (κυρίως σε μικρότερες ηλικίες) ή και όγκων της μύτης και του ρινοφάρυγγα. η αποφραξη οφειλεται 3 στο συναχι; Πολύς κόσμος πιστεύει ότι η απόφραξη οφείλεται στο συνάχι και ότι η λύση στο πρόβλημα είναι το να φυσήξει κάποιος τη μύτη του. Αυτό όμως δεν ισχύει, διότι όπως ξέρουμε όλοι, αυτό φέρνει μόνο μερική και πρόσκαιρη βελτίωση. Η ρινική συμφόρηση οφείλεται στην αυξημένη δίοδο αίματος από τα αιμοφόρα αγγεία του βλεννογόνου, με αποτέλεσμα το «πρήξιμο» του εσωτερικού της μύτης. 4τι μπορει να προκαλεσει ενα ιογενες μπουκωμα που δεν λυεται; Ένα ιογενές μπούκωμα, δηλαδή μια ιογενής ρινίτιδα που δεν περνάει, μπορεί να γίνει μικροβιακή, με πυώδεις εκκρίσεις. Όταν λοιπόν το μπούκωμα κρατάει περισσότερο από μία εβδομάδα, θα πρέπει να αναζητηθεί η συμβουλή γιατρού. Επίσης, μία συμφόρηση θα πρέπει να σας ανησυχήσει, ακόμα και από την πρώτη μέρα, όταν τα συμπτώματά της δεν περιορίζονται στο έκκριμα, αλλά συνυπάρχει καταβολή, κεφαλαλγία, πόνος πάνω από τα μάτια, πόνος στα δόντια ή στη μέση του κεφαλιού ή άλλο πρήξιμο ή πόνος στο πρόσωπο ή το κεφάλι. Επίσης, αν υπάρχει χρόνια συμφόρηση μόνο από τη μία πλευρά, θα πρέπει να σκεφτείτε την πιθανότητα ύπαρξης κάποιου μορφώματος (π.χ. ενός όγκου), ενώ σε μια μονόπλευρη οξεία απόφραξη στα παιδιά, θα πρέπει να υποψιαστούμε ότι το παιδί να έχει εισάγει κάποιο αντικείμενο στη μύτη του. > Life > Positive < ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

17 OCTNA.ADV ρινικό σπρέι Octonion ελευθερώνει... τη µύτη Ελαιών 54, Κηφισιά, Αθήνα, τηλ.: , fax: , ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ: ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΕΙΤΕ ΤΟ ΓΙΑΤΡΟ Ή ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟ ΣΑΣ

18 > υγεία 7+1 απορίες για τη ρινική συµφόρηση 16 ναι χειρότερα μόλις ξυπνήσουμε ή πριν πάμε να κοιμηθούμε, όταν σκύβουμε ή όταν φυσάμε τη μύτη μας. Οι βλέννες που κατεβαίνουν μέσα στο στόμα μας δημιουργούν και βήχα. Στα παιδιά, οι ρινίτιδες οδηγούν συχνά σε ωτίτιδες. Ένα απλό κρυολόγημα μπορεί να προκαλέσει κλείσιμο της ευσταχιανής σάλπιγγας (αίσθημα απόφραξης στα αυτιά), ιοί να ανέλθουν στο αυτί από τη μύτη και ένα μικρόβιο να περιπλέξει την κατάσταση, οδηγώντας το μικρό ασθενή στα συμπτώματα της οξείας μέσης πυώδους ωτίτιδας (έντονος πόνος στο αυτί κ.λπ.) τι μπορει να 6 χρησιμοποιηθει για την αντιμετωπιση της ρινικης συμφορησης; Σε πρώτη φάση, μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαλύματα φυσιολογικού ορού (αλατόνερου σε συγκέντρωση 0,9%). Καλό είναι να χρησιμοποιούνται 5ml φυσιολογικού ορού σε κάθε ρουθούνι με σύριγγα, έως και 6 φορές την ημέρα. Χρήσιμη είναι επίσης η λήψη βιταμίνης C, η ξεκούραση αλλά και η αύξηση της υγρασίας του αέρα, με τη χρήση υγροποιητή ή με εισπνοές ατμού. Αποφύγετε τη χρήση του κλιματιστικού, που ξηραίνει τον αέρα του περιβάλλοντος και φροντίστε να καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες υγρών. Όταν ξεκουράζεστε, να θυμάστε να έχετε το κεφάλι πιο ψηλά από το υπόλοιπο σώμα σας (π.χ. με ένα δεύτερο μαξιλάρι). Για την ανακούφιση των μωρών, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τους ειδικούς αναρροφητήρες για τις ρινικές εκκρίσεις. Αν τα συμπτώματα επιμένουν, μπορούν να χρησιμοποιηθούν τοπικά ρινικά αποσυμφορητικά, που λαμβάνονται άνευ συνταγής από το φαρμακείο. Αυτά περιέχουν ουσίες που προκαλούν σύσπαση των αγγείων του ρινικού βλεννογόνου και η χρήση τους πρέπει να γίνεται με φειδώ, χωρίς να ξεπερνάται η συνιστώμενη δοσολογία και ΚΥΡΙΩΣ ΓΙΑ ΛΙΓΕΣ ΜΟΝΟ ΜΕ- ΡΕΣ. Διαφορετικά, έχουν βλαβερές συνέπειες για τον οργανισμό. Τα αποσυμφορητικά περιέχουν συνήθως το δραστικό συστατικό ψευδοεφεδρίνη, που έχει αρκετές παρενέργειες, όπως νευρικότητα, ζάλη, μεταβολές στην αρτηριακή πίεση κυρίως σε περιπτώσεις κατάχρησης. Η διακοπή μετά από παρατεταμένη χρήση μπορεί να προκαλέσει επάνοδο της ρινικής συμφόρησης, δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο εξάρτησης. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση ρινικών αποσυμφορητικών για περισσότερες από 5 ημέρες στη σειρά. Δυστυχώς, υπάρχουν άτομα που χρησιμοποιούν αυτά τα σπρέι για μεγάλα χρονικά διαστήματα, με καταστροφικές συνέπειες: ο βλεννογόνος της μύτης καταστρέφεται, ο δε οργανισμός συνηθίζει το φάρμακο, με αποτέλεσμα οι δόσεις που λαμβάνονται να αυξάνουν σταδιακά. Οι μεγάλες δόσεις έχουν όμως ως αποτέλεσμα ποσότητα του φαρμάκου να φτάνει στην κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας άλλες παρενέργειες. Σε παιδιά, καλό είναι να μη χρησιμοποιούνται αυτά τα φάρμακα, αλλά να εξαντλούνται τα μη φαρμακευτικά μέτρα. Σε σοβαρή ρινική απόφραξη υπάρχουν οι αντίστοιχες παιδικές σταγόνες, αλλά θα πρέπει να χορηγούνται στη συνιστώμενη δόση και για λίγες μόνο μέρες. Σε βρέφη ηλικίας κάτω των 6 μηνών, κάθε σύμπτωμα θα πρέπει να αξιολογείται από τον παιδίατρο. προληπτικα μετρα 7 υπαρχουν; Είναι σημαντικό, ειδικά για τη μη μετάδοση της ρινίτιδας ιογενούς και μικροβιακής αιτιολογίας να πλένετε συχνά τα χέρια σας και να μην φτερνίζεστε μπροστά στους άλλους. Επίσης να μην πλησιάζετε πολύ κοντά κάποιον «κρυωμένο» ή να χρησιμοποιείτε μάσκες προστασίας. Όταν ένα μικρό παιδί πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, όλα αυτά τα μέτρα είναι δυστυχώς θεωρητικά, διότι στη πράξη τα παιδιά κολλάνε πολύ εύκολα το ένα με το άλλο. Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου οι συνεχείς λοιμώξεις (ρινίτιδες, αμυγδαλίτιδες, ωτίτιδες) αναγκάζουν τους γονείς να διακόψουν στο παιδί τους τον παιδικό. Η αλλεργική και η αγγειοκινητική ρινίτιδα δεν είναι μεταδοτικές και δεν χρειάζονται μέτρα προστασίας. ποτε χρειαζεται κανεις 8 συμβουλη γιατρου και ειδικη αντιμετωπιση (π.χ. αντιβιωση); Όταν το μπούκωμα διαρκεί πάνω από λίγες μέρες, όταν το έκκριμα γίνει από ορώδες πυώδες, αν η ρινική συμφόρηση είναι μονόπλευρη, αν υπάρχουν γενικά συμπτώματα αδιαθεσίας, κακουχίας, κεφαλαλγίας, πυρετού, κ.λπ. Επίσης, αν η ρινική συμφόρηση ξεκινήσει ως πυώδης και δεν υποχωρεί με την απλή συντηρητική θεραπεία. < i Θωµάς Νικολόπουλος Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Αναπληρωτής Kαθηγητής Πανεπιστηµίου Αθηνών τηλ > Life > Positive < ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

19

20 > συνέντευξη > της Νεκταρίας Καρακώστα ΧαραΛαμΠΟΣ ΒΛαΧΟΠΟΥΛΟΣ ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ: ΑΘΩΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΗ Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί τη συχνότερη αρρυθμία στους ενήλικες, η οποία όμως αν μείνει χωρίς θεραπεία κρύβει σοβαρούς κινδύνους. Ο επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Χαράλαμπος Βλαχόπουλος, μιλώντας στο life positive, αναφέρει ότι πρόκειται για μια γενικά καλοήθη πάθηση, η οποία, με τις κατάλληλες προφυλάξεις και την κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να ακολουθεί τον πάσχοντα για πολλά - πολλά χρόνια, χωρίς να επηρεάσει ουσιαστικά τη ζωή του. με τους νέους φαρμακευτικούς παράγοντες μάλιστα, που αποδεσμεύουν τον ασθενή από τον βραχνά των τακτικών εξετάσεων, προστατεύοντάς τον αποτελεσματικά από τα εγκεφαλικά επεισόδια αλλά και τις αιμορραγίες, η ποιότητα ζωής των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή βελτιώνεται σημαντικά. Πόσο συχνή είναι η κολπική μαρμαρυγή (κμ); Η Κολπική Μαρμαρυγή (ΚΜ) αφορά περίπου το 2-3% του γενικού πληθυσμού. Υπολογίζεται ότι στην Ευρώπη υπάρχουν περίπου ασθενείς. μπορείτε να μας εξηγήσετε τον μηχανισμό της κμ και τι κινδύνους κρύβει; Η ΚΜ χαρακτηρίζεται από τις περισσότερες φορές από ταχυκαρδία και ακανόνιστους, άρρυθμους παλμούς. Φυσιολογικά, στην καρδιά μας, στον δεξιό κόλπο, έχουμε ένα κέντρο, κάποια κύτταρα, που στέλνουν ένα ρυθμικό ερέθισμα, κάνοντας την καρ-

21 διά να συσπάται (περίπου 60 φορές το λεπτό). Σε κάποιους ανθρώπους όμως, το ρυθμικό αυτό ερέθισμα δίνει τη θέση του σε μια άναρχη δραστηριότητα πολλών, μικρών ηλεκτρικών κυκλωμάτων, που προκαλούν άρρυθμες συστολές. Αυτό είναι η Κολπική Μαρμαρυγή. Τι κινδύνους κρύβει; α. Τον κίνδυνο ο ασθενής να πάθει εγκεφαλικό-εμβολικό επεισόδιο. Λόγω της άναρχης ηλεκτρικής δραστηριότητας που αναφέραμε παραπάνω, τα συσπαστικά κύτταρα του κόλπων της καρδιάς δεν συντονίζονται και οι κόλποι δεν συσπώνται- συσπώνται μόνο οι κοιλίες, που στέλνουν αίμα σε όλη την κυκλοφορία. Λόγω της μη σύσπασης των κόλπων, το αίμα λιμνάζει μέσα σε αυτούς, δημιουργώντας θρόμβους. Αν κάποιος από τους θρόμβους αυτούς «δραπετεύσει» στην κοιλία, περνά στην κυκλοφορία και ανάλογα με το σημείο του αρτηριακού δέντρου όπου θα εμβολιστεί, προκαλεί έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο ή περιφερική εμβολή. O κίνδυνος για εγκεφαλικό-εμβολικό επεισόδιο είναι μάλιστα μεγαλύτερος όταν αθροιστούν και άλλοι παράγοντες κινδύνου: αν ο ασθενής είναι ηλικιωμένος, έχει υπέρταση, διαβήτη ή καρδιακή ανεπάρκεια. Βάσει αυτών των παραγόντων, ο καρδιολόγος εκτιμά τον κίνδυνο που διατρέχει ο ασθενής για εγκεφαλικό επεισόδιο και χορηγεί, αν χρειαστεί, αντιπηκτική αγωγή. β. Ο δεύτερος μεγάλος κίνδυνος της ΚΜ είναι ο ασθενής να εμφανίσει καρδιακή ανεπάρκεια. Αν η καρδιά του ασθενούς «τρέχει» για εβδομάδες ή μήνες, κάποια στιγμή θα κουραστεί και θα παρουσιάσει ανεπάρκεια. Για αυτό, είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωση της ΚΜ. Έχει συμπτώματα; Το κυριότερο σύμπτωμα της ΚΜ είναι το αίσθημα παλμών (το λεγόμενο φτερούγισμα ), που ορισμένες φορές μπορεί να συνοδεύεται από τάση προς λιποθυμία ή μια γενικότερη αδυναμία. Ωστόσο, δεν σημαίνει ότι κάθε έντονο αίσθημα παλμών είναι κολπική μαρμαρυγή. Άλλα συμπτώματα της ΚΜ

22 > συνέντευξη Χαράλαµπος Βλαχόπουλος Τα νέα φάρµακα αποτελούν µια πολύ σηµαντική προσθήκη στη φαρέτρα της αντιµετώπισης της ΚΜ. Eίναι γενικά πιο αποτελεσµατικά στην πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων και είναι πιο ασφαλή, έχουν δηλαδή µικρότερο ποσοστό αιµορραγιών είναι ο πόνος στο στήθος και η κόπωση. Απέναντι σε ένα τέτοιο σύμπτωμα, ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί άμεσα στον γιατρό του, χωρίς πανικό και χωρίς φόβο, ώστε να τον κατευθύνει ανάλογα. Ακόμη κι αν πρόκειται για ΚΜ, ο ασθενής θα πρέπει να θυμάται ότι όταν κανείς θεραπευτεί σωστά, έχοντας τακτική καρδιολογική παρακολούθηση και λαμβάνοντας τις κατάλληλες φαρμακευτικές προφυλάξεις, ο κίνδυνος επιπλοκών ελαχιστοποιείται. Πού οφείλεται; Δυστυχώς δεν είναι πάντα σαφής η αιτία της ΚΜ. Πώς βοηθούν οι υπάρχουσες θεραπείες στο να ξεπεραστούν οι κίνδυνοι που διατρέχει ο πάσχων από ΚΜ; Για τη μείωση του κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο που διατρέχουν οι πάσχοντες από ΚΜ, εδώ και 30 χρόνια οι καρδιολόγοι χορηγούν τους λεγόμενους ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ, οι οποίοι εμποδίζουν το αίμα να πήξει μέσα στους κόλπους, προστατεύοντας έτσι από το εμβολικό επεισόδιο. Mελέτες έχουν δείξει ότι 1 στους 2 ασθενείς εγκαταλείπουν τη θεραπεία με κουμαρινικά, καθώς δυσκολεύονται να ελέγξουν την αποτελεσματικότητά τους. Η ανάγκη για συνεχείς αιματολογικούς ελέγχους (του χρόνου INR) κάνει πολλούς ασθενείς να παραιτούνται. Επιπλέον, πρόσφατη ελληνική μελέτη, η μελέτη RAFTING (Φαρμάκης & συν.), διαπίστωσε ότι και από εκείνους τους ασθενείς που συνεχίζουν τη θεραπεία τους, ένα μεγάλο μέρος δεν ρυθμίζεται καλά. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι από το 60% εκείνων που λαμβάνουν θεραπεία με ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ, νομίζουν ότι ρυθμίζονται καλά, όταν όμως μετρήθηκε η πραγματική αποτελεσματικότητα των φαρμάκων, μόνο το 34% ήταν ρυθμισμένοι σωστά. Οι λόγοι για αυτό, είναι πολλοί ένας από αυτούς είναι ότι τα φάρμακα αυτά επηρεάζονται πάρα πολύ από τις τροφές. Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να πούμε ότι το νόμισμα που λέγεται «αντιπηκτική αγωγή» έχει δύο όψεις: η μία όψη είναι ότι δεν αφήνει το αίμα να πήξει, και έτσι προλαμβάνει το εγκεφαλικό επεισόδιο, και η άλλη είναι ότι μπορεί να προκαλέσει αιμορραγίες, ακριβώς επειδή δεν αφήνει το αίμα να πήξει. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των νέων, από του στόματος αντιπηκτικών σε σχέση με τις προϋπάρχουσες θεραπείες; αλλάζουν το τοπίο στη θεραπεία της κμ και γιατί; Οι νέες ουσίες είναι τρεις: η νταμπιγκατράνη (ανταγωνιστής της θρομβίνης), η ριβαροξαμπάνη και η απιξαμπάνη- οι δύο τελευταίες είναι ανταγωνιστές του παράγοντα 10 (Χ) της πήξης. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

23

24 > συνέντευξη Χαράλαµπος Βλαχόπουλος 22 Τα νέα φάρμακα αποτελούν μια πολύ σημαντική προσθήκη στη φαρέτρα της αντιμετώπισης της ΚΜ. Κι αυτό, γιατί παρουσιάζουν δύο πολύ βασικά πλεονεκτήματα: η αποτελεσματικότητά τους δεν μεταβάλλεται στον χρόνο, άρα δεν χρειάζονται τακτικές μετρήσεις για τον έλεγχό της. Ως εκ τούτου, ο ασθενής δεν χρειάζεται διαρκείς αιμοληψίες και είναι πιο εύκολο να συμμορφωθεί. Επιπλέον, τα νέα φάρμακα είναι γενικά πιο αποτελεσματικά στην πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων και είναι πιο ασφαλή, έχουν δηλαδή μικρότερο ποσοστό αιμορραγιών. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα: δύο μεγάλες μελέτες που έγιναν με την απιξαμπάνη, και μελέτησαν την αποτελεσματικότητα της ουσίας -η μεν πρώτη σε σχέση με έναν ανταγωνιστή της βιταμίνης-κ ( ασθενείς), η δε δεύτερη σε σχέση με την ασπιρίνη (5.500 ασθενείς)- διαπίστωσαν, ότι για κάθε 1000 ασθενείς με ΚΜ που έλαβαν το φάρμακο για 1,8 έτη, η απιξαμπάνη απέτρεψε 6 εγκεφαλικά επεισόδια, 15 μεγάλα αιμορραγικά επεισόδια και 8 θανάτους περισσότερους, σε σχέση με τη βαρφαρίνη. Ποιοι μπορούν να λάβουν τα νέα φάρμακα; Όλοι οι ασθενείς που πάσχουν από ΚΜ μη βαλβιδικής αιτιολογίας μπορούν να λάβουν τα νέα φάρμακα. Σύμφωνα μάλιστα με τις νέες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας, τα νεότερα αντιπηκτικά προκρίνονται έναντι των ανταγωνιστών της βιταμίνης Κ. Τα φάρμακα αυτά δεν είναι κατάλληλα για ασθενείς που παίρνουν ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ για προσθετικές βαλβίδες. Ποια είναι η σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας αυτών των φαρμάκων; Τα νέα αντιπηκτικά είναι μεν πιο ακριβά από τις παραδοσιακές θεραπείες, όμως με αυτά υπάρχουν και σημαντικές εξοικονομήσεις, που προκύπτουν: από τη λύση της ανάγκης για τακτικές αιματολογικές εξετάσεις από το γεγονός ότι έχουμε λιγότερα εγκεφαλικά επεισόδια και λιγότερες αιμορραγίες- άρα και λιγότερες νοσηλείες από το γεγονός ότι έχουμε λιγότερες αναπηρίες τέλος, ένας σημαντικός παράγοντας, είναι η ποιότητα ζωής των ασθενών. Φαίνεται λοιπόν από τα παραπάνω, ότι το κράτος μπορεί μεν να καλείται να πληρώσει περισσότερο για αυτά τα φάρμακα άμεσα, όμως τελικά η χρήση τους αποβαίνει προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας. Yπάρχουν άλλες διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές στην κολπική μαρμαρυγή; Υπάρχουν κάποιες επεμβατικές θεραπείες, όπως π.χ. η κατάλυση των πνευμονικών φλεβών. Σε αυτές καυτηριάζονται τα κυκλώματα που πυροδοτούν το άναρχο ερέθισμα και ο ασθενής παύει να έχει αρρυθμίες και σταματά τη λήψη της αντιαρρυθμικής αγωγής. Πρόκειται για έναν τρόπο αντιμετώπισης με πολύ καλά αποτελέσματα και ελάχιστες πιθανότητες υποτροπής σε επιλεγμένους ασθενείς. Ωστόσο, θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι οι ασθενείς αυτοί δεν απαλλάσσονται από την ανάγκη λήψης αντιπηκτικής αγωγής. < > WHO IS WHO O Χαράλαμπος Βλαχόπουλος είναι Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου αθηνών, επεμβατικός Καρδιολόγος, υπεύθυνος της μονάδας Υπέρτασης της α Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου αθηνών. Έχει πλήθος δημοσιεύσεων/ πρωτότυπων ερευνητικών εργασιών, είναι μέλος ελληνικών και διεθνών καρδιολογικών εταιρειών και έχει επανειλημμένως πραγματοποιήσει διαλέξεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε θέματα που αφορούν στην ειδικότητά του. > Life > Positive < ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

25 Από μικροί ήμασταν περίεργοι......να ανακαλύψουμε ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο. Όταν το βρήκαμε αποφασίσαμε να κάνουμε έργο ζωής την προάσπιση και εξασφάλισή του- της υγείας. Είμαστε στο πλευρό της ιατρικής κοινότητας παρέχοντας φαρμακευτικά προϊόντα υψηλής ποιότητας, προσπαθώντας να έχουν πρόσβαση σε αυτά, όλοι οι συνάνθρωποί μας. Παραμένουμε περίεργοι, παραμένουμε αποφασισμένοι, παραμένουμε στο πλευρό σας με τον ενθουσιασμό και την επιμονή μικρού παιδιού. Αθήνα: Μονής Δαμάστας 6, Περιστέρι Τηλ: Fax: Γραφείο Β. Ελλάδος: Μαιάνδρου & Αδμήτου 27, Εύοσμος Τηλ: Fax:

26 > υγεία > της Νεκταρίας Καρακώστα Τα αντιβιοτικά δεν είναι καραµέλες «Πληγή» αποτελεί για τη χώρα μας η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών, η οποία δεν περιορίζεται στους ενήλικες, αλλά αφορά εξίσου τα νήπια 1-4 ετών! Το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό, καθώς οι Ελληνίδες μαμάδες θεωρούν απαραίτητη τη χρήση αντιβιοτικών όταν αρρωστήσει το παιδί τους, μη διστάζοντας να τα χορηγήσουν ακόμη και χωρίς ιατρική συμβουλή! Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα λόγω οικονομικής κρίσης, με τους γονείς να ζητούν απεγνωσμένα από τον παιδίατρο να τους προτείνει αντιβίωση μέσω... τηλεφώνου!

27 με οδηγό το άγχος του, ο υπερπροστατευτικός και άπειρος γονιός κάνει σοβαρά λάθη! Το σημαντικότερο από αυτά, είναι η χορήγηση αντιβίωσης στο παιδί, με το πρώτο βηχαλάκι. Με δεδομένο ότι ένα παιδί μπορεί να νοσήσει από κοινό κρυολόγημα ή γρίπη έως και 7 φορές μέσα στον χρόνο, μπορείτε να φανταστείτε πόσο πολύ επιβαρύνετε τον οργανισμό του παιδιού με αυτήν σας την κίνηση και τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό για την υγεία του; «Τα τελευταία χρόνια γίνεται υπερβολική χρήση αντιβιοτικών. Αυτό σε μικρό ποσοστό οφείλεται στον ιατρικό κόσμο. Κύριοι υπαίτιοι είναι γονείς, οι οποίοι λόγω του υπερβολικού άγχους τους οδηγούνται συχνά στο φαρμακείο και αγοράζουν αντιβιοτικά χωρίς ιατρική συνταγή. Υπάρχουν γονείς που επιμένουν να τους συστήσουμε κάποια αντιβίωση, ακόμη και από το τηλέφωνο!», επισημαίνει η παιδίατρος Dr Αρετή Θεοχαρούδη- Σιγανού. «Είναι σημαντικό οι γονείς να μετριάσουν το άγχος και να σκεφτούν ότι τις περισσότερες φορές που αρρωσταίνει ένα παιδί, οι λοιμώξεις είναι ιογενούς φύσης, άρα θα κάνουν τον κύκλο τους και θα υποχωρήσουν, χωρίς να χρειαστεί να καταφύγετε σε αντιβίωση». Η κατάχρηση αντιβιοτικών είναι ένα ακόμη θλιβερό προνόμιο των Ελλήνων. Είμαστε πρώτοι στη χρήση αντιβιοτικών σε ολόκληρη την Ευρώπη και ως αποτέλεσμα- η χώρα μας παρουσιάζει τα υψηλότερα ποσοστά μικροβιακής αντοχής. Με τη λήψη αντιβιοτικών για λοιμώξεις που οφείλονται σε ιούς, δίνουμε την ευκαιρία σε μικρόβια που φιλοξενούνται στο σώμα μας και αποτελούν τις λεγόμενες φυσιολογικές χλωρίδες μας, να αναπτύξουν κώδικες αντοχής στα χορηγούμενα αντιβιοτικά. Δυστυχώς, αυτές τις πληροφορίες μπορούν να τις μεταβιβάσουν εύκολα και στα παθογόνα μικρόβια που πιθανόν να μας προσβάλουν στο μέλλον. Τι σημαίνει αυτό; Ότι μακροπρόθεσμα θα αναπτυχθούν μικρόβια που δεν θα σκοτώνονται από τα αντιβιοτικά που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας ΓνΩριΖετε Οτι......η κατάχρηση αντιβιοτικών οδηγεί μακροπρόθεσμα- στη μειωμένη δραστικότητά τους;...η ανάπτυξη αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά καθιστά δυσχερή την αντιμετώπιση των λοιμώξεων που οφείλονται σε ανθεκτικά βακτήρια και αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα δημόσιας υγείας;...τα αντιβιοτικά ΕΝ θεραπεύουν ούτε βοηθούν στην πρόληψη των ιώσεων; Το αντιβιοτικό δεν πρόκειται να βοηθήσει ένα παιδί που έχει κρυολόγημα, γρίπη, βρογχίτιδα ή ωτίτιδα. Συχνά ακούγεται ότι τα αντιβιοτικά χορηγούνται ώστε μια ιογενής λοίμωξη να μην εξελιχθεί σε μικροβιακή- αλλά είναι λάθος: τα αντιβιοτικά ΕΝ προλαμβάνουν μια μικροβιακή λοίμωξη....στο κρυολόγημα, στις ιώσεις και στη γρίπη η ξεκούραση, η καλή διατροφή και τα πολλά υγρά μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό μας και να μας βοηθήσουν να τις ξεπεράσουμε, χωρίς φάρμακα; 25 > Life > Positive < ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

28 > υγεία παιδί & αντιβιοτικά > αντιβιοτικα: ο ΗΓιΕΣ ΧρΗΣΗΣ (Για μικρουσ Και μεγαλουσ) 1. μην παίρνετε ποτέ μόνοι σας αντιβιοτικά. 2. μην επιμένετε στον γιατρό να σας δώσει αντιβιοτικά που δεν χρειάζονται. 3. μη ζητάτε από τον φαρμακοποιό να σας συστήσει αντιβιοτικό (απαγορεύεται από τον νόμο να το κάνει). 4. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, αν τα συμπτώματά σας είναι πολύ έντονα (π.χ. πολύ υψηλός πυρετός ή έκκριση πύου από το αυτί), αν επιμένουν πάνω από μία εβδομάδα (εκείνος θα κρίνει εάν υπάρχει επιμόλυνση με μικρόβια ή πρόκειται για αλλεργία) ή αν πρόκειται για βρέφος ή ηλικιωμένο. 5. μην παίρνετε αντιβιοτικά στις ιογενείς αναπνευστικές λοιμώξεις (κοινό κρυολόγημα, συνάχι, βήχας, πονόλαιμος, γρίπη κ.ά.), γιατί αυτά δεν καταπολεμούν τους ιούς. ανακουφιστείτε από τα συμπτώματά σας με απλά μέσα, όπως ήπια αντιπυρετικά, παυσίπονα και αποσυμφορητικά, ανάπαυση, πολλά υγρά, ύγρανση της ατμόσφαιρας κ.ά. 6. Να προτιμάτε τα αντιβιοτικά στενού και όχι ευρέος φάσματος, όταν η λοίμωξη το επιτρέπει (έτσι δεν γίνονται και άλλα βακτήρια ανθεκτικά). 7. μην μειώνετε τη διάρκεια της θεραπείας με αντιβιοτικά ή τις δόσεις τους, ούτε να αλλάζετε τη συνιστώμενη από τον γιατρό συχνότητα λήψης τους. 26 Ήδη σήμερα, παρά την αφθονία των αντιβιοτικών, οι λοιμώξεις εξακολουθούν να αποτελούν θανάσιμο κίνδυνο, ενώ μικροοργανισμοί που μέχρι πριν από μερικά χρόνια ήταν ευαίσθητοι ακόμη και σε απλά αντιβιοτικά, σήμερα είναι ανθεκτικοί ακόμη και στα πιο ειδικά αντιμικροβιακά. Πέρα από τις μακροπροόθεσμες παρενέργειες, ωστόσο, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και τις βραχυπρόθεσμες συνέπειες της κατάχρησης αντιβιοτικών: διάρροιες και πονόκοιλος στα παιδιά, άμεσες, αλλά και χρόνιες αλλεργίες. Ο Έλληνας γονιός, πρέπει επιτέλους- να συνειδητοποιήσει ότι τα αντιβιοτικά δεν είναι καραμέλες και ο Έλληνας γιατρός να αφιερώσει χρόνο, ώστε να καθησυχάσει ακόμη και τον πιο ανήσυχο και αγχωμένο γονιό, με κεντρικό σύνθημα «βήχας- πονόλαιμος-συνάχι, ιός είναι θα περάσει». θεραπεία από... τηλεφώνου Ένα ακόμη συχνό λάθος που κάνουν οι γονείς είναι ότι αναγνωρίζουν συμπτώματα που είχε στο παρελθόν ένα παιδί και του δίνουν την αντιβίωση που είχε πάρει και παλαιότερα. «Σε αυτές τις περιπτώσεις, το τηλεφώνημα σε εμάς είναι απλώς για επιβεβαίωση της δόσης... Το πιο σοβαρό, αλλά και πιο επικίνδυνο λάθος των γονέων είναι όμως η υπερδοσολογία. Γι αυτό και οι παιδίατροι θα πρέπει να ενημερώνουν πολύ προσεκτικά τους γονείς. Ένα ακόμη συχνό λάθος των γονιών είναι η υπο-θεραπεία, το να σταματάνε δηλαδή οι γονείς την αγωγή, μόλις αρχίσουν τα συμπτώματα να υποχωρούν, με αποτέλεσμα η νόσος να υποτροπιάζει λίγες μέρες μετά», σημειώνει η κυρία Σιγανού. Όλα ασφαλώς ξεκινούν από τα κενά της νομοθεσίας και από το γεγονός ότι οι φαρμακοποιοί πουλάνε τα αντιβιοτικά ως ΜΗ.ΣΥ. i KIDS HEALTH & CARE Dr. Αρετή Θεοχαρούδη- Σιγανού Παιδίατρος Λεωφόρος Πεντέλης 58, Βριλήσσια τηλ./fax: κιν > Life > Positive < ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

29 Μέχρι να βρεθεί το φάρμακο που θα μας κρατάει για πάντα νέους καταφέραμε να αυξήσουμε το όριο ζωής κατά 12 ολόκληρα χρόνια! Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα επενδύουν διαρκώς στην ανάπτυξη και διάθεση νέων, αποτελεσματικότερων και ασφαλέστερων φαρμάκων και θεραπειών. Με καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, κατάφεραν να αυξηθεί κατά 12 χρόνια ο μέσος όρος ζωής αλλά και να βελτιωθεί η ποιότητά της. Με καθημερινή προσπάθεια συμβάλλουν στην προστασία του πολυτιμότερου αγαθού όλων μας, της υγείας, αλλά και στο δικαίωμα της πρόσβασης των ασθενών στα κατάλληλα φάρμακα και θεραπείες που χρειάζονται. Ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος αποτελεί έναν από τους πιο παραγωγικούς και εξωστρεφείς κλάδους της εθνικής μας οικονομίας. Εκπροσωπεί το 90% της αγοράς φαρμάκου που δραστηριοποιείται στη χώρα μας. Οι 66 εταιρείες μέλη του, ελληνικές και πολυεθνικές, επενδύουν διαρκώς στη δημιουργία καινοτόμων φαρμάκων και θεραπειών, για να διασφαλίσουν το δικαίωμα όλων στην υγεία και μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Λ. Κηφισίας 280 & Αγρινίου 3, , Χαλάνδρι, Αθήνα, Τηλ: , Fax:

30 > υγεία παιδί & αντιβιοτικά ΦΑ. «Η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου μπορείς να αγοράζεις σκευάσματα που περιέχουν αντιβιοτικά χωρίς συνταγή γιατρού», σημειώνει. Και το κακό δεν σταματάει στα αντιβιοτικά. «Η εισπνεόμενη σαλβουταμόλη και η εισπνεόμενη κορτιζόλη, μαζί με τα αντιβηχικά, είναι δυστυχώς τα πλέον χορηγούμενα φάρμακα από τηλεφώνου. Όμως και αυτά τα φάρμακα θα πρέπει να χορηγούνται με προσοχή- αφού δυνητικά κάθε φάρμακο μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες. Η εισπνεόμενη σαλβουταμόλη έχει ένδειξη μόνο σε αναπνευστική δυσχέρεια ή προφυλακτικά, σε παιδιά με επιβεβαιωμένο ιστορικό αναπνευστικής δυσχέρειας, ενώ μια πολύ συχνή παρενέργειά της που απαιτεί παρακολούθηση είναι η ταχυκαρδία», προσθέτει η παιδίατρος. Οικονομική κρίση & αυτοδιάγνωση Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, 6 στους 10 πολίτες, όταν βρίσκο- νται αντιμέτωποι με κάποιο πρόβλημα υγείας, κάνουν... αυτοδιάγνωση με τη βοήθεια του Ίντερνετ (!), καθώς δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν μια επίσκεψη στον γιατρό. Αυτό που ίσως δεν θα περίμενε κανείς, είναι ότι οι γονείς κάνουν το ίδιο και για τα παιδιά τους, καθώς δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στο κόστος της επίσκεψης στον παιδίατρο, ακόμη κι όταν το παιδί είναι άρρωστο! «Δυστυχώς, η κρίση έχει αυξήσει πολύ την ιατρική μέσω τηλεφώνου. Η πίεση για τηλεφωνική χορήγηση αντιβίωσης είναι πολύ μεγάλη, γιατί οι γονείς νομίζουν ότι έτσι θα αποφύγουν την επίσκεψη. Βήχας σε ανοιχτή ακρόαση, φωτογραφίες από εξάνθημα είναι πλέον κομμάτι της καθημερινότητας των παιδιάτρων», τονίζει η κυρία Σιγανού, επισημαίνοντας ότι αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Ωστόσο, και ο γιατρός δεν είναι άμοιρος ευθυνών. Όπως τονίζει η κυρία Σιγανού, «είναι καθήκον αλλά και υποχρέωση του γιατρού να μη μην υποκύπτει στις πιέσεις και να κάνει το καλύτερο για το παιδί που παρακολουθεί». <

31

32 > υγεία > της Νεκταρίας Καρακώστα 30 Στις γραμμές που ακολουθούν, βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους, διαχωρίζοντας τους μύθους από τις αλήθειες! 1 μην βγεις στο κρυο, θα κρυωσεις! Το να βγεις στο κρύο (λουσμένος ή όχι), δεν σημαίνει ότι θα αρρωστήσεις. Όπως μάλιστα σημειώνουν οι ειδικοί, η συγκεκριμένη κίνηση όχι μόνο δεν θα μας κάνει κακό, αλλά αντιθέτως θα μας προστατεύσει από ένα κρυολόγημα. Ο λόγος είναι απλός: σε χώρους μεγάλου συγχρωτισμού είναι πολύ πιο εύκολο να επιβιώσουν και να μεταδοθούν οι ιοί. Όσο περισσότερο χρόνο περνά λοιπόν κανείς στην ύπαιθρο αντί για κλειστούς χώρους με πολύ κόσμο, μόνο κέρδος μπορεί να έχει. Τα κρυολογήματα δεν προκαλούνται από το κρύο ή τα βρεγμένα μαλλιά, προκαλούνται από ιούς. Και οι κλειστοί χώροι είναι ο...παράδεισός τους! 2 ο χειμωνας ειναι η εποχη της καταθλιψης. Αλλά και της χαράς! Όλοι έχουμε γύρω μας ανθρώπους που μετράνε αντίστροφα για τα Χριστούγεννα και που απολαμβάνουν όσο τίποτα το γιορτινό κλίμα. Ασφαλώς και υπάρχουν ανθρώποι που «πέφτουν» με την έλευση του χειμώνα, με τις βροχές και τον γκρίζο ουρανό... Όμως, οι έρευνες δεν επιβεβαιώνουν αύξηση της μείζονος κατάθλιψης στη διάρκεια του χειμώνα. Πρόσφατη αμερικανική μελέτη έδειξε, μάλιστα, ότι ο κίνδυνος θανάτου από αυτοκτονία είναι μεγαλύτερος το καλοκαίρι, παρά τον χειμώνα. 3 τον χειμωνα νυσταζω περισσοτερο. Τα βλέφαρα βασιλεύουν με το παραμικρό κι εσείς αισθάνεστε πως κάθε χειμώνα περνάτε τη δική σας, λάιτ μορφή χειμερίας νάρκης; Νιώθετε κάθε πρωί το πάπλωμα να σας... πλακώνει; Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο λόγος για τον οποίο νιώθουμε ότι Πόσο ενημερωμένος είστε για την υγεία σας στη διάρκεια του χειμώνα; Στην εποχή της υπερ-πληροφόρησης, είναι εντυπωσιακό ότι επιβιώνουν απόψεις και αντιλήψεις σε σχέση με το κρύο και τον χειμώνα, από την εποχή των... γιαγιάδων μας. «Μη βγαίνεις στο κρύο, θα αρπάξεις καμιά πούντα», «εν κάνουμε γυμναστική όταν έχει πολύ κρύο». Αν οι παραπάνω φράσεις σας μοιάζουν οικείες, τότε καλό είναι να συνεχίσετε το διάβασμα. νυστάζουμε περισσότερο τον χειμώνα, είναι η μικρότερη διάρκεια της μέρας και το γεγονός ότι νυχτώνει νωρίς. Επίσης, το πρωί ιδίως αν το σπίτι σας είναι κρύοείναι πολύ λογικό να θέλετε να μείνετε κάτω από τα σκεπάσματα και να συνεχίσετε τον ύπνο σας... Προσοχή όμως, μην το παρακάνετε! Έρευνες έχουν δείξει ότι όσο πιο πολύ κοιμάται κανείς, τόσο πιο νυσταγμένος αισθάνεται στη διάρκεια της ημέρας! 4 βαλε τον σκουφο σου! Πολλές μαμάδες ανησυχούν όταν βγει το παιδί τους στο κρύο χωρίς σκουφάκι, γιατί θεωρούν πως το μεγαλύτερο μέρος της θερμότητας αποβάλλεται από το κεφάλι. Το ανθρώπινο σώμα χάνει θερμότητα από οποιοδήποτε σημείο του εκτεθεί στο κρύο χωρίς κάλυψη. Άρα, το σκουφάκι δεν είναι πιο χρήσιμο από τα γάντια ή το κασκόλ. Η σημαντικότερη προστασία από το ψύχος, δεν παύει να είναι ένα ζεστό παλτό, που θα κρατήσει ζεστό το μεγαλύτερο μέρος του σώματος. 5 τον χειμωνα δεν χρειαζομαι αντηλιακο. Λάθος! Τον χειμώνα, η θερμότητα του ήλιου είναι μεν λιγότερη, αλλά οι υπεριώδεις Α και Β ακτίνες, εξακολουθούν να είναι αρκετά ισχυρές ώστε να προκαλέ- > Life > Positive < ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

33 ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ 31 > Life > Positive < ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

34 > υγεία οι µύθοι του χειµώνα 32 σουν βλάβες στο δέρμα. Άρα, το αντηλιακό είναι τον χειμώνα όσο απαραίτητο είναι και το καλοκαίρι. Επιπλέον, με τις κλιματικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια, τα "φίλτρα" της ατμόσφαιρας που μας προστάτευαν κατά κάποιον τρόπο από την υπεριώδη ακτινοβολία, έχουν υποστεί αλλοίωση. Αντηλιακό χρειάζόμαστε ακόμη και στο χιόνι! Το χιόνι αντανακλά και εντείνει τις ακτίνες του ήλιου περισσότερο ακόμα και από την άμμο στην παραλία, με αποτέλεσμα να γίνονται ακόμη πιο βλαβερές. 6 κρυοπαγηματα παθαιναν μονο στον πολεμο του 40. Tα κρυοπαγήματα δεν είναι τόσο σπάνια όσο ακούγονται. Αρκεί μια βόλτα στο βουνό, χωρίς στην κατάλληλη ενδυμασία. Πρόκειται για κυριολεκτικό πάγωμα του δέρματος και των ιστών και συμβαίνει όταν το σώμα εκτίθεται σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, που διακόπτουν τη ροή του αίματος. Γίνεται αισθητό με μούδιασμα, κοκκίνισμα και πόνο. Για να το αποφύγετε, καλό είναι να φοράτε πολλά ζεστά και κυρίως στεγνά ρούχα. Παρόμοιας αιτιολογίας με τα κρυοπαγήματα είναι και οι χιονίστρες! Εμφανίζονται όταν το κρύο δρα τοπικά στο δέρμα, σε χέρια, πόδια, αυτιά και μύτη. 7 τον χειμωνα δεν παθαινουμε αλλεργιες. Η αναπνευστική αλλεργία στη χώρα μας είναι κυρίως ανοιξιάτικη, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν εμφανίζεται και άλλες εποχές. Ακόμη και τώρα, στην καρδιά του χειμώνα, εκδηλώνονται αλλεργίες από γύρεις, αφού τα κυπαρίσσια ανθίζουν αυτή την εποχή. Το κυπαρίσσι Άρκευθος βρίσκεται σε ανθοφορία από το Νοέμβριο και το Μεσογειακό Κυπαρίσσι (ή αειθαλές) από τον Δεκέμβριο έως τα τέλη Φεβρουαρίου. Επίσης, τα κλειστά παράθυρα και το σύστημα θέρμανσης, σε πολλές περιπτώσεις ανακυκλώνουν τη σκόνη, σε έναν χώρο όπου ο αέρας δεν ανανεώνεται. Αν λοιπόν πάσχετε από αλλεργία στα ακάρεα, τα συμπτώματά σας θα ενταθούν. 8 τον χειμωνα τρωμε περισσοτερο για να μην κρυωνουμε. Πολλοί το πιστεύουν κι άλλοι τόσοι το κάνουν, όμως αποτελεί πλάνη. Αν και πολλοί πιστεύουν πως είμαστε γενετικά προγραμματισμένοι να προσπαθούμε κάθε φθινόπωρο να αυξήσουμε τα αποθέματα λίπους για να αντέξουμε τις επερχόμενες, δύσκολες καιρικές συνθήκες, η αλήθεια είναι πως στην σύγχρονη εποχή δεν χρειάζεται να αποθηκεύουμε λίπους: το φαγητό γύρω μας είναι άφθονο. Όσο για εκείνους που ισχυρίζονται ότι τον χειμώνα πεινάνε περισσότερο, αυτό δεν απέχει από την πραγματικότητα. Το κρύο ανοίγει την όρεξη, επειδή κάνουμε περισσότερες καύσεις για να παραχθεί θερμότητα που θα διατηρήσει φυσιολογική τη σωματική θερμοκρασία, παρά τις χαμηλές, περιβαλλοντικές θερμοκρασίες. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι πρέπει να βγείτε... εκτός ελέγχου! 9 δεν κανει να γυμναζεσαι στο κρυο. Ισχύει ακριβώς το αντίθετο! Έρευνες έχουν δείξει ότι η άσκηση στο εξωτερικό περιβάλλον μειώνει τα επίπεδα του άγχους. Επίσης, αισθήματα όπως ο θυμός, η ένταση και η σύγχυση περιορίζονται πολύ πιο αποτελεσματικά με την άσκηση στην ύπαιθρο, σε σύγκριση με την άσκηση σε έναν κλειστό χώρο. Φορέστε λοιπόν τα αθλητικά σας παπούτσια με χοντρές κάλτσες, ώστε να προφυλάξετε τα πόδια σας και ντυθείτε σωστά. Μην το παρακάνετε με πολλά ρούχα, γιατί θα ζεσταθείτε αρκετά και τα πολλά ρούχα θα σας δυσκολέψουν. Αποφύγετε τα βαριά και μάλλινα υφάσματα, καθώς και τα βαριά μπουφάν. Φορέστε μια συνθετική μπλούζα, βάλτε από πάνω ένα πουλόβερ τύπου fleece και ένα αντιανεμικό ή αδιάβροχο μπουφάν. Βάλτε σκούφο, γάντια και κασκόλ και ξεκινήστε την άσκησή σας με ένα καλό ζέσταμα, για να αποφύγετε τραβήγματα, τραυματισμούς, αλλά και για να μην «ζορίσετε» την καρδιά σας. < > Life > Positive < ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

35

36 > υγεία > του Γρηγόρη Λάσκαρη Μέχρι πριν λίγα χρόνια, η ρευματοειδής αρθρίτιδα αποτελούσε μία ασθένεια-φόβητρο που καταδίκαζε 1 στους 2 πάσχοντες σε χρόνια ανικανότητα και αδυναμία επιτέλεσης απλών καθημερινών εργασιών. Τα τελευταία χρόνια όμως, μια νέα γενιά φαρμάκων έχει αλλάξει ριζικά το τοπίο. 34 εκεί που μέχρι πρόσφατα το ζητούμενο ήταν η επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου, σήμερα πλέον αποτελεί ρεαλιστικό στόχο η πλήρης ανακούφιση του πάσχοντος από τα συμπτώματα. Πριν αναφερθούμε στις νέες θεραπείες και τις δυνατότητες που προσφέρουν, ας δούμε πρώτα τα χαρακτηριστικά της νόσου. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι το συχνότερο φλεγμονώδες ρευματικό νόσημα. Προσβάλλει τις αρθρώσεις του σώματος, προκαλώντας πόνο, πρήξιμο, δυσκαμψία και, τελικά, παραμόρφωση και απώλεια της λειτουργικότητάς τους. Όταν αρχίζει η φλεγμονή, συνήθως προσβάλλονται πρώτα οι αρθρώσεις των χεριών και οι καρποί. Το χαρακτηριστικό της δυσκαμψίας είναι ότι γίνεται περισσότερο έντονη, ύστερα από παρατεταμένη ακινησία (π.χ. όταν ξυπνάμε το πρωί). Η διάρκεια της πρωινής δυσκαμψίας, ο αριθμός των διογκωμένων αρθρώσεων και ο αριθμός των αρθρώσεων που παρουσιάζουν ευαισθησία κατά την πίεσή τους από τον εξετάζοντα γιατρό αποτελούν χρήσιμους κλινικούς δείκτες για την εκτίμηση του βαθμού ενεργότητας της νόσου και την παρακολούθηση της πορείας της, καθώς και για την εκτίμηση του θεραπευτικού αποτελέσματος και τη ρύθμιση της θεραπευτικής αγωγής. Η ΡΑ δεν πρέπει να συγχέεται με την οστεοαρθρίτιδα. Η ΡΑ οφείλεται σε φλεγμονή του αρθρικού υμένα -δηλαδή του σάκου που περιβάλλει και προστατεύει την άρθρωση, ενώ η οστεοαρθρίτιδα οφείλεται σε προσβολή του χόνδρου των οστών, δηλαδή του άκρου των οστών που βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο στην άρθρωση. Στην περίπτωση της ΡΑ, η φλεγμονή είναι πολύ πιο έντονη και πιο εκτεταμένη. Παρ όλα αυτά, καθώς η ΡΑ εξελίσσεται, παρατηρείται διάβρωση των χόνδρων και των οστών της άρθρωσης, κάτι που τελικά εξασθενεί και τη λειτουργία των παρακείμενων μυών και τενόντων, με αποτέλεσμα τον έντονο πόνο, την παραμόρφωση και την απώλεια της λειτουργικότητας των αρθρώσεων, που μπορεί να φτάσει μέχρι και στην αναπηρία. Η καταστροφή των οστών ξεκινά στα πρώτα ένα με δύο έτη από την έναρξη της πάθησης, γεγονός που υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και της θεραπευτικής αγωγής. Συχνότητα αίτια Η ΡΑ δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση στις γυναίκες. Συνήθως καταγράφονται 3 νέα κρούσματα ανά άτομα το χρόνο, ενώ στην Ελλάδα πάσχουν από ΡΑ περίπου άνθρωποι. Συχνότερα προσβάλλονται άτομα μέσης ηλικίας, όμως μία ειδική μορφή της νόσου, που ονομάζεται νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα, μπορεί να προσβάλει ακόμη και μικρά παιδιά. Η ΡΑ ανήκει στα αυτοάνοσα νοσήματα, δηλαδή σε αυτά που το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου «επιτίθεται» σε όργανα ή συστήματα του ίδιου, επειδή τα εκλαμβάνει ως ξένα. Είναι άγνωστο τι οδηγεί το ανοσοποιητικό σύστημα σε αυτήν την «παράλογη» συμπεριφορά, όμως συχνά ενοχοποιούνται οι παρακάτω παράγοντες: Γενετικοί: Φαίνεται ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση της ΡΑ. Οι ασθενείς κληρονομούν από τους γονείς τους ορισμένα γονίδια, που τους καθιστούν πιο επιρρεπείς στην ασθένεια, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι όποιος έχει αυτά τα > Life > Positive < ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32

37 ρευματοει ήσ αρθριτι α ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΟΠΙΟ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

38 > υγεία ρευµατοειδής αρθρίτιδα τόσο σε προσωπικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Οι πάσχοντες συχνά δυσκολεύονται στη δουλειά τους, επειδή αναγκάζονται να απουσιάζουν. Πολλές φορές, δυσκολεύονται να ολοκληρώσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες και κυριεύονται από συναισθήματα άγχους, φόβου και απογοήτευσης. Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι ασθενείς με ΡΑ εμφανίζουν διπλάσιες πιθανότητες κατάθλιψης σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. 36 Η κατανόηση των βιοχηµικών µηχανισµών της νόσου άλλαξε δραστικά το θεραπευτικό τοπίο της ΡΑ και επέτρεψε την παρασκευή νέων επαναστατικών φαρµάκων γονίδια οπωσδήποτε θα νοσήσει. Περιβαλλοντικοί: Ιοί ή μικρόβια μπορεί να πυροδοτήσουν τη νόσο σε άτομα με προδιάθεση. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «μοριακή μίμηση» και παρατηρείται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα μπερδεύει τους ιούς ή τα βακτηρίδια με τους υγιείς ιστούς του οργανισμού. Ορμονικοί: Οι ορμόνες του φύλου φαίνεται να παίζουν ρόλο. Γι αυτό η νόσος εμφανίζεται μάλλον συχνότερα στις γυναίκες και μάλιστα μετά την εμμηνόπαυση, ενώ παρουσιάζει ύφεση κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ψυχολογικές πιέσεις: Στα άτομα με προδιάθεση, φαίνεται ότι η ΡΑ εκδηλώνεται συχνά έπειτα από έντονες ψυχολογικές πιέσεις (π.χ. ένα διαζύγιο, η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, η απώλεια της εργασίας κ.ά.) Η ΡΑ χαρακτηρίζεται από σημαντικές επιπτώσεις, χαρακτηριστικα συμπτωματα Οι αρθρώσεις γίνονται ευαίσθητες, θερμές και διογκωμένες, σε βαθμό που να προκαλούν δυσκινησία ιδίως μετά το πρωινό ξύπνημα (πρωινή δυσκαμψία). Η ρευματοειδής αρθρίτιδα συνήθως προσβάλλει συμμετρικά -δηλαδή, τόσο δεξιά όσο και αριστερά- τις αρθρώσεις των δακτύλων των χεριών, τους καρπούς, τους αγκώνες, τα ισχία, τα γόνατα και τους αστραγάλους. Δεν προσβάλλονται ποτέ από τη νόσο οι τελευταίες αρθρώσεις των δακτύλων και η οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Σταδιακά, ο αριθμός των αρθρώσεων που εμφανίζουν συμπτώματα αυξάνεται. Ο ασθενής εμφανίζει συμπτώματα κόπωσης, κακουχίας και περιστασιακά πυρετό. Τα συμπτώματα έχουν υφέσεις και εξάρσεις. Το ένα πέμπτο των ασθενών εμφανίζει ρευματικά ογκίδια (οζίδια), που εμφανίζονται κάτω από το δέρμα, κοντά στις αρθρώσεις. θεραπεία Η ΡΑ είναι μια χρόνια νόσος με εξελισσόμενη πορεία, άρα οι ασθενείς με ΡΑ πρέπει να παίρνουν φάρμακα για όλη τους τη ζωή. Είναι πολύ σημαντικό να εφαρμόζεται η κατάλληλη θεραπεία έγκαιρα, όταν η νόσος ανταποκρίνεται καλύτερα στη θεραπευτική αγωγή, οπότε και αναμένεται το μεγαλύτερο θεραπευτικό όφελος. Τα τελευταία χρόνια, η κατανόηση των βιοχημικών μηχανισμών της νόσου άλλαξε δραστικά το θεραπευτικό τοπίο της ΡΑ και επέτρεψε την παρασκευή νέων επαναστατικών φαρμάκων, τα οποία προσφέρουν γρήγορα και μερικές φορές θεαματικά αποτελέσματα, εμποδίζοντας την καταστροφή της άρθρωσης και την συνεπαγόμενη αναπηρία. Τα φάρμακα αυτά ονομάζονται «βιολογικά» και, σε αντίθεση με τα παλιά φάρμακα, δεν είναι προϊόντα χημικής σύνθεσης, αλλά πρωτεΐνες που παράγονται από καλλιέργειες γενετικά τροποποιημένων ζωντανών κυττάρων. Χορηγούνται πάντα με ενέσεις. Γενικά, οι βιολογικοί > Life > Positive < ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 # 32