«Μελέτη για τη Σωστή και Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαϊκών Αποβλήτων στα Πλοία»

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Μελέτη για τη Σωστή και Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαϊκών Αποβλήτων στα Πλοία» Σπουδάστρια: Λεμονιά-Άννα Κολώτου Επιβλέπων: Θεόδωρος Λίλας, Επίκουρος Καθηγητής ΧΙΟΣ 2019

2 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Μελέτη για τη Σωστή και Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαϊκών Αποβλήτων στα Πλοία» Σπουδάστρια:Λεμονία- Άννα Κολώτου Εξεταστική Επιτροπή: 1. Θεόδωρος Λίλας, Επίκουρος Καθηγητής ΧΙΟΣ

3 Βεβαιώνω ότι είμαι συγγραφέας αυτής της διπλωματικής εργασίας και ότι κάθε βοήθεια την οποία είχα για την προετοιμασία της, είναι πλήρως αναγνωρισμένη και αναφέρεται στην διπλωματική εργασία. Επίσης, έχω αναφέρει τις όποιες πηγές από τις οποίες έκανα χρήση δεδομένων, ιδεών ή λέξεων, είτε αυτές αναφέρονται ακριβώς είτε παραφρασμένες. Τέλος, βεβαιώνω ότι αυτή η διπλωματική εργασία προετοιμάστηκε από εμένα προσωπικά ειδικά για τις απαιτήσεις του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Ναυτιλία, Μεταφορές και Διεθνές Εμπόριο» του Τμήματος Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Copyright Λεμονία-Άννα Κολώτου 2019-All rights reserved 3

4 Ευχαριστίες Η παρακάτω εργασία που εκποήθηκε στο πλαίσιο των προπτυχιακών μου σπουδών «Ναυτιλία, Μεταφορές και Διεθνές Εμπόριο» του Τμήματος Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες σε όλους αυτούς που συνέβαλαν στο να ολοκληρώσω τις υποχρεώσεις αλλά και τη παρούσα διπλωματική μου εργασία. Πρωτίστως, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον επιβλέποντα καθηγητή μου, κ. Θεόδωρο Λίλα, για την πολύτιμη βοήθειά του αλλά και ενθάρρυνση συντέλεσε ακέραια στην ολοκλήρωση της εργασίας μου. Τέλος, το μεγαλύτερο ευχαριστώ το οφείλω στην οικογένεια μου για την υπομονή τους και την υποστήριξη που έδειξαν αυτή τη περίοδο όπως και για τη ψυχολογική υποστήριξη που μου παρείχαν. 4

5 Περίληψη Ο στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η παρουσίαση ενός συστήματος διαχείρισης αποβλήτων που επιδιώκουν οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις στα πλοία και οι λύσεις που υιοθετήθηκαν για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προκαλούνται από τα πετρελαϊκά απόβλητα.επίσης περιγράφονται οι μέθοδοι διαχείρισης,τα συστήματα και οι τεχνολογίες διαχείρισης των λυμάτων καθώς και τα συστήματα διαχείρισης των παραγόμενων αποβλήτων των πλοίων με έμφαση στην καύση και στις άλλες επιλογές που διαθέτουν.ο προσδιορισμός λύσεων για την επαναχρησιμοποίηση στερεών αποβλήτων οδηγεί σε μειωμένο κόστος και προσφέρει οικονομική και περιβαλλοντική αποδοτικότητα.πολλές από τις υπάρχουσες αυτές τεχνολογίες προσφέρουν τη δυνατότητα θαλάσσιας και χερσαίας εφαρμογής.επίσης οι λιμένες θα πρέπει να διαθέτουν ολοκληρωμένο σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης των αποβλήτων των πλοίων.επιπρόσθετα περιλαμβάνονται οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις καθώς και οι διαδικασίες παράδοσης των συγκεκριμένων αποβλήτων.τέλος είναι απαραίτητο να περιοριστούν οι αρνητικές επιπτώσεις από τις πράσινες εργασίες στις ήδη επηρεαζόμενες περιοχές από τις ανεξέλεγκτες καταθέσεις. Λέξειςδια κλειδιά : πλοία, πετρέλαιο, απόβλητα, διαχείριση, ασφάλεια. 5

6 Abstract The aim of this dissertation is to present a waste management system pursued by shipping companies on board ships and the solutions adopted to reduce the environmental impacts caused by Oil waste. Also describes the management methods, systems and technologies of wastewater management and waste management systems of ships with emphasis on combustion and other options available. Identifying solutions for the reuse of solid waste leads to reduced costs and offers economic and environmental efficiency. Many of these existing technologies offer the possibility of maritime and terrestrial. Ports should also have an integrated plan for the collection and management of ship waste. Finally, it is necessary to reduce the negative environmental impact of green jobs in the areas affected by uncontrolled deposits. Key words: ships, oil, waste, management, security. 6

7 Περιεχόμενα Ευχαριστίες... 4 Περίληψη... 5 Abstract... 6 Περιεχόμενα... 7 Περιεχόμενα εικόνων... 9 Εισαγωγή Κεφάλαιο 1ο : Τα χαρακτηριστικά των απόβλητων των πλοίων Τα οικιακά απόβλητα και τα υπολείμματα τροφίμων ενός πλοίου Τα υδατικά απόβλητα ενός πλοίου Τα επικίνδυνα υγρά απόβλητα ενός πλοίου Κεφάλαιο 2ο : Η διαχείριση των παραγόμενων αποβλήτων των πλοίων Τα ιστορικά στοιχεία, ο στόχος και οι μέθοδοι Το παράρτημα Ι της MARPOL Το παράρτημα ΙΙ της MARPOL Το παράρτημα ΙV της MARPOL Το παράρτημα V της MARPOL Το παράρτημα VI της MARPOL Οι σύγχρονες τεχνολογίες διαχείρισης και περιορισμού των αποβλήτων Κεφάλαιο 3ο : Η νομοθεσία της διαχείρισης πετρελαϊκών και γενικών απόβλητων Η πολιτική της ΕΕ Τα νομικά μέσα της ΕΕ Η ντιρεκτίβα για τα πετρελαϊκά απόβλητα Η ντιρεκτίβα της δομής για τα πετρελαϊκά απόβλητα Οι κανονισμοί για τις αποστολές αποβλήτων Κεφάλαιο 4ο : Μελέτη περίπτωσης-η διαχείριση των θαλάσσιων αποβλήτων στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας Τα χαρακτηριστικά του λιμένα Οι εγκαταστάσεις της λιμενικής υποδοχής Η διαχείριση των αποβλήτων στον λιμένα της Ηγουμενίτσας Το σύστημα χρέωσης στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας

8 Επίλογος Βιβλιογραφία

9 Περιεχόμενα εικόνων Εικόνα 1 : Ο αριθμός των αποβάθρων σε διεθνείς και εσωτερικές γραμμές στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας

10 Εισαγωγή Η ρύπανση του θαλάσσιου περιβάλλοντος μπορεί να έχει τόσο βιολογικές όσο και οικονομικές επιπτώσεις. Σε αναγνώριση της βλάβης που προκαλεί η ρύπανση στο θαλάσσιο περιβάλλον, ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (IMO) ενέκρινε το παράρτημα VI της MARPOL με σκοπό την πρόληψη της ρύπανσης από τα απόβλητα των πλοίων. Η διαχείριση των αποβλήτων που παράγονται από τα πλοία έχει καταστεί πολύπλοκη σχέση, νομικά και τεχνικά. Η διαχείριση των πετρελαϊκών αποβλήτων παίζει σημαντικό ρόλο στην βιώσιμη ανάπτυξη. Τα μηδενικά απόβλητα είναι μια τελευταία ιδέα οραματισμού για τη σύγχυση των προβλημάτων των αποβλήτων στην κοινωνία. Η ιδέα υλοποιήθηκε σε διάφορους τομείς. Η έννοια της μηδενικής απόρριψης έχει αγκαλιάσει τους φορείς χάραξης πολιτικής, καθώς αποτελεί ένα βήμα προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης. Για την εφαρμογή της ιδέας, οι διαδικασίες των πετρελαϊκών αποβλήτων πρέπει να είναι αποτελεσματικές. Πρόσφατα οι πρακτικές διαχείρισης των πετρελαϊκών αποβλήτων έχουν ενσωματωθεί με σύγχρονες τεχνολογίες για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων στον τομέα της διαχείρισης τους. Οι διάφοροι τύποι αποβλήτων παράγονται κατά τη λειτουργία και για την εφαρμογή συστήματος διαχείρισης των αποβλήτων είναι απαραίτητο να προσδιοριστούν και να ποσοτικοποιηθούν τα διάφορα είδη αποβλήτων. Η διαχείριση, ο χειρισμός και η διάθεση των αποβλήτων που παράγονται από τα πλοία μπορούν να χωριστούν σε διαφορετικές φάσεις, με διάφορες επιλογές σε κάθε φάση, ανάλογα με τους πόρους των πλοίων και τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής. Ο χειρισμός και η αποθήκευση των λυμάτων ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του σκάφους, τις περιοχές λειτουργίας, τον αριθμό των ατόμων που βρίσκονται στο πλοίο κλπ. Ο προσεκτικός σχεδιασμός, με κατάλληλη επεξεργασία και επιλογές απόρριψης των λυμάτων, μπορεί να εξασφαλίσει τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς,. Ένα σχέδιο διαχείρισης των λυμάτων πρέπει να προετοιμαστεί νωρίς στη διαδικασία σχεδιασμού των νέων κτιρίων ώστε να προσαρμόσουν ανάλογα το χώρο, τον εξοπλισμό και τις ανάγκες. 10

11 Κεφάλαιο 1ο : Τα χαρακτηριστικά των απόβλητων των πλοίων Γενικά υπάρχει τεράστια παραγωγή αποβλήτων των πλοίων. Υπάρχουν τα απόβλητα που παράγουν οι άνθρωποι που εργάζονται και ζουν στο πλοίο, καθώς και τα απόβλητα που παράγονται από το ίδιο το πλοίο, όπου είναι για παράδειγμα τα απόβλητα που παράγονται από τους κινητήρες των πλοίων. Μια βιομηχανία που παράγει τόσα πολλά απόβλητα πρέπει να σκεφτεί πώς να χειριστεί αυτό το ζήτημα (Deniz & Zincir, 2016). Οι ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν για την εξυπηρέτηση των αποβλήτων ονομάζονται διαχείριση αποβλήτων. Υπάρχουν διάφοροι ορισμοί. Ένας για παράδειγμα δηλώνει ότι η διαχείριση αποβλήτων περιλαμβάνει την παραγωγή, την πρόληψη, τον χαρακτηρισμό, την παρακολούθηση, την επεξεργασία, τον χειρισμό, την επαναχρησιμοποίηση και την υπολειμματική διάθεση στερεών αποβλήτων. Φυσικά υπάρχουν διάφοροι τύποι στερεών αποβλήτων καθώς και υγρών αποβλήτων που παράγονται στα πλοία που πρέπει να ληφθεί μέριμνα γι αυτό (Acciaro, et al. 2013). Για να δοθεί μια καλύτερη εικόνα του είδους των αποβλήτων που παράγονται, παρακάτω θα παρουσιαστούν πιο λεπτομερείς περιγραφές. 1.1 Τα οικιακά απόβλητα και τα υπολείμματα τροφίμων ενός πλοίου Ένα πλοίο παράγει διαφορετικά είδη αποβλήτων. Τα Οικιακά απόβλητα είναι ουσιαστικά το είδος αποβλήτων που παράγει ο καθένας στο σπίτι. Ένα πλοίο παράγει πολύ περισσότερα από αυτά τα απόβλητα, καθώς πολλοί άνθρωποι ζουν σε αυτό. Αυτά τα απόβλητα είναι κυρίως χαρτί, χαρτόνι, πλαστικά, συσκευασίες και δοχεία. Δεδομένου ότι υπάρχουν εκατοντάδες άτομα σε ένα πλοίο, μπορεί κανείς να φανταστεί τους τόνους των τροφίμων που βρίσκονται σε αυτό (Astbury, 2008). 11

12 Παρόλο που οι εταιρίες πλοίων και οι μονάδες κουζίνας προσπαθούν να υπολογίσουν την κατανάλωση τροφίμων όσο το δυνατόν λεπτομερέστερα, είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί. Κάθε επισκέπτης πρέπει να είναι ικανοποιημένος και να έχει την ευκαιρία να δοκιμάσει όλα τα διαθέσιμα πιάτα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Από την άλλη πλευρά, δεν θα υπάρχει καμία διάθεση τροφίμων (Banawan, et al. 2010). Υπάρχουν επίσης νόμοι που παράγουν πολλά απόβλητα τροφίμων. Εάν ένα πλοίο ταξιδεύει στα αμερικανικά παράκτια ύδατα, το πλήρωμα πρέπει να παρακολουθεί το γάλα. Εάν ανοίξουν ένα πακέτο γάλακτος, πρέπει να το επισημάνουν με τον ακριβή χρόνο. Μόλις περάσουν τέσσερις ώρες μετά το άνοιγμα, ολόκληρη η συσκευασία γάλακτος πρέπει να πεταχτεί. Δεν έχει σημασία ακόμη και αν αποθηκεύεται σε ψυγείο ή όχι, ή αν είναι φρέσκο το γάλα ή είναι μακράς διαρκείας, πρέπει να πάει στα σκουπίδια. Ο παρών κανονισμός περιλαμβάνει επίσης και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως για παράδειγμα την κρέμα γάλακτος (Dincer, 2008). 1.2 Τα υδατικά απόβλητα ενός πλοίου Ένα πλοίο είναι μια κολυμβητική πόλη. Όπως αναφερθήκαμε προηγουμένως, πολλοί άνθρωποι θεωρούν το πλοίο σαν το σπίτι τους. Το νερό είναι ίσως ο βασικός πόρος που καταναλώνεται σε ένα πλοίο. Ο πόρος προορίζεται για πόση, καθαρισμό, για τις τουαλέτες και άλλες ανάγκες. Είναι προφανές ότι το νερό δεν χρησιμοποιείται εντελώς, αλλά θα μολυνθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Πιο συγκεκριμένα, τα λύματα ταξινομούνται σε διάφορες κατηγορίες σχετικά με τη ρύπανση (Welaya, et al. 2011). Τα βρώμικα νερά ενός πλοίου ορίζονται ως λυματολάσπη που είναι ελαφρώς μολυσμένη και απαλλαγμένη από περιττώματα. Παράγεται με το ντους, το πλύσιμο των χεριών ή μέσω των ρούχων. Το νερό που χρησιμοποιείται για τα πλυντήρια ρούχων μπορεί να ανατεθεί μόνο στα χρυσά ύδατα εφόσον δεν εμπλέκονται λευκαντικά. Η συγκέντρωση λαδιού καθώς και τα υπολείμματα τροφίμων σε αυτό αποκλείουν αυτό το είδος νερού από τα αδύνατα ύδατα. Αυτό το είδος νερού χαρακτηρίζεται πολύ περισσότερο ως άλλα λυματικά υγρά (Welaya, et al. 2012). 12

13 Τα μολυσμένα νερά ενός πλοίου μπορούν να ανακυκλωθούν αρκετά εύκολα. Χρησιμοποιώντας φίλτρο βιολογικής μεμβράνης, τα λύματα μπορούν να υποστούν επεξεργασία και στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν και πάλι για καθαρισμό, τουαλέτες ή ρούχα. Το ανακυκλωμένο νερό αποκαλείται περιστασιακά νερό επεξεργασίας. Εάν το λεγόμενο νερό επεξεργασίας στη συνέχεια φιλτραριστεί και καθαριστεί περαιτέρω, μπορεί να γυρίσει πίσω στην ποιότητα του πόσιμου νερού. Πολλά κρουαζιερόπλοια έχουν σήμερα τη δυνατότητα επεξεργασίας των υδάτων για να τα επαναφέρουν στην ποιότητα του πόσιμου νερού (Yuquan, et al. 2011). Όσον αφορά το ISO : 2006, το μαύρο νερό ορίζεται ως οικιακό λύμα περιλαμβανομένων των περιττωμάτων, όπου ουσιαστικά σημαίνει ότι είναι λύμα από τις τουαλέτες. Το μαύρο νερό είναι πολύ μολυσμένο με βακτήρια. Είναι προφανές ότι τα λύματα μαύρου ύδατος δεν μπορούν να ανακυκλωθούν τόσο εύκολα όσο τα αποχετευτικά λύματα των υγρών αποβλήτων (Gille & Harmsen, 2011). Το μαύρο νερό μπορεί να χωριστεί σε κίτρινο και καφέ νερό. Για την ανακύκλωση αυτού του είδους αποχέτευσης, αυτός ο επιπρόσθετος διαχωρισμός είναι σημαντικός. Ο φυσικός διαχωρισμός είναι δυνατός μόνο με ειδικές τουαλέτες. Διαχωρίζει τα ούρα και τα κόπρανα αμέσως πριν ξεβγαλθούν. Το κίτρινο νερό σημαίνει αποχετεύσεις που μολύνονται κυρίως με τα ούρα. Συνεπώς, η συγκέντρωση δεν έχει σημασία, καθώς μόλις τα ούρα έχουν περάσει από μια τουαλέτα, αποδίδεται σε κίτρινο νερό. Τα λύματα είναι φορτωμένα με διαφορετικά είδη βακτηρίων (Husain, 2014). Το καφέ νερό στην άλλη πλευρά ορίζεται ως λύματα με υψηλή συγκέντρωση χαρτιού υγείας και άλλων στερεών αποβλήτων. Η συγκέντρωση βακτηρίων σε καφέ νερό είναι ακόμη υψηλότερη από ότι σε κίτρινο νερό. Τα λύματα στην ποιότητα του μαύρου νερού μπορούν επίσης να αντιμετωπιστούν για να αποκτήσουν πάλι καλύτερη ποιότητα νερού. Είναι πολύ πιο εύκολο να επεξεργαστείτε χωριστά το κίτρινο και το καφέ νερό (Wang, et al. 2013). Οι κύκλοι ανακύκλωσης μαύρου νερού χρειάζονται πολύ περισσότερη δουλειά από τις διαδικασίες του μαύρου ύδατος. Τα διαφορετικά είδη φίλτρων καθώς και το ειδικό είδος βακτηριδίων απαιτούνται για την απόλυτη επεξεργασία του αποχετευτικού 13

14 συστήματος. Ο κύριος πόρος που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του μαύρου νερού μπορεί επίσης να είναι ο καιρός. Όπως μπορεί κανείς να φανταστεί ότι χρειάζεται λίγος χρόνος μέχρι να καθαριστούν και να ξαναχρησιμοποιηθούν τα λύματα που έχουν ρυπανθεί πολύ. Ο χώρος είναι επίσης ένας πόρος που απαιτείται για την προσεκτική επεξεργασία του μαύρου νερού. Έχοντας αναφέρει όλα αυτά, είναι λογικό όλα τα πλοία να συλλέγουν μόνο αυτά τα λύματα και να τα αφήνουν για ανακύκλωση στα λιμάνια των χωρών (Wong, et al. 2015). 1.3 Τα επικίνδυνα υγρά απόβλητα ενός πλοίου Αυτή η κατηγορία υγρών αποβλήτων είναι η βαριά μολυσμένη ή η πολύ δύσκολη για διάθεση. Δεν χαρακτηρίζεται από τον βαθμό ρύπανσης αλλά από το είδος της μόλυνσης. Βασικά περιγράφει το νερό που είναι μολυσμένο με πολλά άλλα υγρά, κυρίως για βαρέα είδη πετρελαίου, ντίζελ και άλλα πετρελαϊκά υγρά (Tai & Lin, 2013). Η επεξεργασία αυτών των λυμάτων απαιτεί πολύ χρόνο, καθώς υπάρχουν βακτήρια και χημικές ουσίες. Τα πλοία υποτίθεται ότι συλλέγουν όλα αυτά τα υγρά και τα παραδίδουν για ανακύκλωση στο επόμενο λιμάνι. Στο παρελθόν, δηλαδή πριν από είκοσι έως τριάντα χρόνια, τα πλοία εξακολουθούσαν να επιτρέπουν να πετάξουν ακόμα και αυτά τα βαριά μολυσμένα υγρά στον ωκεανό, ενώ δεν βρίσκονταν κοντά στις ακτογραμμές (Cariou, 2011). Τα χημικά απόβλητα νερού: Αυτή η κατηγορία χημικών λυμάτων περιλαμβάνει το νερό που είναι μολυσμένο με χημικές ουσίες, για παράδειγμα, από καταστήματα φωτογράφησης ή καταστήματα με χημικά είδη. Το χημικό απόβλητο νερό είναι πιθανώς η μικρότερη κατηγορία αποβλήτων που παράγεται μέσα σε ένα πλοίο. Δεδομένου ότι η διάθεση και η επεξεργασία αυτού του είδους αποβλήτων είναι αρκετά επίπονη αξίζει να το αναφέρουμε, αν και το ποσό που παράγεται μέσω ταξιδιού σε σύγκριση με τις άλλες κατηγορίες αποβλήτων είναι εξαιρετικά χαμηλό (Faber, et al. 2010). 14

15 Το κύριο μερίδιο εξακολουθεί να παράγεται εντός των εγκαταστάσεων πλυντηρίων. Η λεύκανση και το στεγνό καθάρισμα είναι απαραίτητες για ένα πλοίο ή απλώς υπηρεσίες που προσφέρονται για τους επισκέπτες. Παρά το γεγονός ότι οι μέθοδοι και τα υλικά άλλαξαν και σήμερα αναπτύσσονται περαιτέρω, τα χημικά απόβλητα σε πλοία εξακολουθούν να αποτελούν πρόβλημα (Lindstad, et al. 2011). Αυτές τις μέρες παράγεται μόνο το ¼ της ποσότητας των χημικών αποβλήτων σε σύγκριση με το ποσό πριν από είκοσι χρόνια. Τα χημικά απόβλητα πρέπει να συλλέγονται χωριστά. Οι διάφορες χημικές ουσίες που μολύνουν το νερό ή το υγρό πρέπει επίσης να διαχωρίζονται, στο μέτρο του εφικτού. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να γίνει αποτελεσματικότερη διαχείριση της απόρριψης καθώς και της επεξεργασίας λυμάτων (Schiller, et al. 2017). Άλλα υγρά: Αυτή η κατηγορία λυμάτων περιλαμβάνει όλα τα υγρά που δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη σε άλλες κατηγορίες. Κυρίως αυτό σημαίνει ότι περιλαμβάνονται τα ρευστά που είναι μολυσμένα με χημικές ουσίες και πετρέλαιο, καθώς και τα περιττώματα. Το πλύσιμο πιάτο είναι καλό παράδειγμα για αυτό το είδος υγρών. Η επεξεργασία αυτού του είδους νερού είναι αρκετά δύσκολη καθώς πρέπει να αντιμετωπίζεται με διάφορα φίλτρα, βακτήρια και χημικά. Η διαδικασία είναι χρονοβόρα και απαιτεί πολλούς πόρους. Η απόρριψη άλλων υγρών από την άλλη πλευρά είναι αρκετά δαπανηρή καθώς δεν μπορεί να μετρηθεί σε άλλα υγρά και χρειάζεται την προαναφερόμενη ειδική επεξεργασία (Cepeda, et al. 2016). 15

16 Κεφάλαιο 2ο : Η διαχείριση των παραγόμενων αποβλήτων των πλοίων 2.1 Τα ιστορικά στοιχεία, ο στόχος και οι μέθοδοι Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια στη Θάλασσα (EMSA) καθοδηγεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εργασίες της σχετικά με την ενδεχόμενη αναθεώρηση της οδηγίας 2000/59 / ΕΕ σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής αποβλήτων πλοίων και υπολειμμάτων φορτίου, που ονομάζεται επίσης οδηγία PRF. Ένα από τα θέματα που έχουν τεθεί είναι η ποσότητα αποβλήτων πλοίων (SGW) και της διαχείρισης τους. Η βιβλιογραφία για το θέμα αυτό είναι ξεπερασμένη και δεν αντικατοπτρίζει τις νέες εξελίξεις στον τομέα της διαχείρισης και επεξεργασίας αποβλήτων (Winnes, et al. 2015). Καλύτερες πληροφορίες σχετικά με την ποσότητα των αποβλήτων που παράγονται κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού, τις πρακτικές διαχείρισης των αποβλήτων των πλοίων και την ποσότητα των αποβλήτων που απορρίπτονται σε λιμένες θα βοηθούσαν τους ρυθμιστικούς φορείς, τους λιμένες και τους φορείς διαχείρισης αποβλήτων να λαμβάνουν και να παραδίδουν τα απόβλητα (Yoo, 2017). Οι στόχοι αυτής της οδηγίας είναι (Jafarzadeh, et al. 2017) : Να αναλυθεί λεπτομερώς η πρακτική των αποβλήτων και η διαχείριση των αποβλήτων που προέρχονται από πλοία επί του σκάφους σχετικά με το φάσμα των πλοίων που επισκέπτονται λιμένες της ΕΕ. Η παροχή μέσων ποσοτήτων διαφορετικών τύπων αποβλήτων που παράγονται επί των πλοίων. 16

17 Η παροχή μιας συνολικής ανασκόπησης των σημερινών τεχνολογιών και μεθόδων που χρησιμοποιούνται για τη μείωση των αποβλήτων πλοίων που παράγονται από αυτά. Η οδηγία έχει εμπειρικό χαρακτήρα, οπότε τα ευρήματα βασίζονται σε (Schinas & Butler, 2016) : Συνεντεύξεις με ναυτιλιακές εταιρείες, λιμάνια, χειριστές αποβλήτων και φορείς παροχής τεχνολογίας. Ελέγχους των σχεδίων διαχείρισης απορριμμάτων, διεθνή πιστοποιητικά πρόληψης της ρύπανσης από πετρέλαιο (IOPP), διεθνή πιστοποιητικά πρόληψης της ρύπανσης αποβλήτων (ISPP), βιβλία διαχείρισης απορριμμάτων, βιβλία πετρελαίου (ORB) και ουσίες που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος (ODS). Ελέγχους των εντύπων κοινοποίησης αποβλήτων και αποδείξεων παραδόσεων. Επισκόπηση της βιβλιογραφίας. Έρευνα μέσω διαδικτύου για την επικύρωση των αποτελεσμάτων. Η εμπειρική βάση της μελέτης συγκεντρώθηκε σε 13 επιθεωρήσεις πλοίων, 25 συνεντεύξεις και από 33 συμμετέχοντες σε έρευνα στο διαδίκτυο. Ο σκοπός των ελέγχων και των συνεντεύξεων ήταν η απόκτηση αντιγράφων βιβλίων πετρελαίου και βιβλίων καταγραφής απορριμμάτων (GRB) και συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με την παραγωγή, επεξεργασία και χειρισμό αποβλήτων επί του πλοίου. Παρόλο που ήταν δυνατή η απόκτηση αυτών των δεδομένων σε όλους τους ελέγχους των πλοίων, δεν ήταν δυνατό για κάθε συνέντευξη, επειδή τα αντίγραφα των σχετικών βιβλίων δεν τηρούνται τακτικά στην ξηρά. Οι πληροφορίες από τα βιβλία καταγραφής αναλύθηκαν για να ληφθούν εκτιμήσεις των ποσοτήτων αποβλήτων που παράγονται και παραδίδονται στο PRF (Raj, et al. 2016). 17

18 Το σχετικά μικρό μέγεθος του δείγματος σημαίνει ότι τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στα επόμενα κεφάλαια δεν μπορούν πάντοτε να παραταθούν σε ολόκληρο τον στόλο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως τα ελαιώδη υπολείμματα, οι ποσότητες αποβλήτων που παράγονται σε ολόκληρο το δείγμα βρίσκονται μέσα σε ένα μικρό εύρος, το οποίο είναι σύμφωνο με τις πληροφορίες που βρέθηκαν στη βιβλιογραφία. Ως εκ τούτου, είμαστε βέβαιοι ότι αυτή η σειρά ισχύει για τα περισσότερα πλοία. Σε άλλες περιπτώσεις, ωστόσο, υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των πλοίων που δεν μπορούν να αποδοθούν σε τύπους πλοίων ή άλλα χαρακτηριστικά. Στις περιπτώσεις αυτές, οι σειρές που παρουσιάζονται στην μπορούν να χρησιμεύσουν ως ένδειξη των ποσοτήτων αποβλήτων, αλλά δεν πρέπει να θεωρηθούν στατιστικοί μέσοι όροι (Gohary & Seddiek, 2013). Όλοι οι τύποι αποβλήτων πλοίων είναι σημαντικοί, όπως ορίζονται στην Επιτροπή Προστασίας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC) 1. Το CIRC 834 θα παρουσιαστεί, με εξαίρεση τα απόβλητα από συστήματα καθαρισμού καυσαερίων. Συγκεκριμένα, θα συμπεριληφθούν οι παρακάτω τύποι αποβλήτων (Ammar & Seddiek, 2017) : Τα πετρελαϊκά απόβλητα. Τα λύματα. Τα απορρίμματα. Οι ουσίες που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος. Υπάρχουν διάφορες επιλογές για τη διαχείριση των αποβλήτων που παράγονται από πλοία. Μια επισκόπηση των επιλογών αυτών από τις κατευθυντήριες γραμμές του 2012 για την εφαρμογή του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ V της MARPOL θα παρουσιαστεί παρακάτω (van Biert, et al. 2016). Η ευρωπαϊκή οδηγία 2000/59 / ΕΚ σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής (PRF) για τα απόβλητα πλοίων και τα κατάλοιπα φορτίου περιγράφει την ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με την επεξεργασία και την παράδοση αποβλήτων στους ευρωπαϊκούς λιμένες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να αναπτύξει τη 18

19 διαθεσιμότητα και τη χρήση των εγκαταστάσεων υποδοχής προκειμένου να μειωθούν οι απορρίψεις των αποβλήτων στη θάλασσα. Στην παρούσα οδηγία αναφέρονται τα ακόλουθα σχετικά με τις διαδικασίες PRF και τη διαχείριση των αποβλήτων (Sihn, et al. 2015) : «Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν τη διαθεσιμότητα λιμενικών εγκαταστάσεων παραλαβής επαρκείς για την κάλυψη των αναγκών των πλοίων». Καταρτίζεται και εφαρμόζεται κατάλληλο σχέδιο υποδοχής και χειρισμού απορριμμάτων για κάθε λιμένα. «Ένα πλοίο μπορεί να προχωρήσει στον επόμενο λιμένα κατάπλου χωρίς να παραδώσει τα απόβλητα πλοίου, εάν από τις πληροφορίες που παρέχονται σύμφωνα με το άρθρο 6 και το παράρτημα ΙΙ προκύπτει ότι υπάρχει επαρκής χωρητικότητα αποθήκευσης για όλα τα απόβλητα πλοίων που έχει συσσωρευτεί και θα συσσωρευτεί κατά το προβλεπόμενο ταξίδι του πλοίου μέχρι τον λιμένα παράδοσης». Η νομοθεσία σχετικά με την επεξεργασία των αποβλήτων στο πλοίο περιγράφεται στη σύμβαση MARPOL. Η MARPOL έχει έξι παραρτήματα, από τα οποία πέντε αφορούν απόβλητα στο πλαίσιο της παρούσας οδηγίας (Stelling, 2014) : Τα πετρελαϊκά απόβλητα (λάσπη, υδροσυλλέκτης, λάδι κινητήρα, παράρτημα I). Τα κατάλοιπα φορτίου (παραρτήματα II και V). Τα λύματα (παράρτημα IV). Τα απορρίμματα (απορρίμματα τροφίμων, πλαστικό, παράρτημα V). Οι ουσίες που καταστρέφουν τη τρύπα του όζοντος (παράρτημα VI). 19

20 2.1.1 Το παράρτημα Ι της MARPOL Ο κανονισμός για την πρόληψη της ρύπανσης από το πετρέλαιο περιλαμβάνεται στο παράρτημα Ι της σύμβασης MARPOL. Οι κανονισμοί 15 και 17 προβλέπουν απαιτήσεις για χώρους μηχανοστασίου όλων των πλοίων όπου είναι οι εξής (Santos, et al. 2010) : Κανονισμός 15 : Εκκένωση πετρελαίου ή πετρελαϊκών μειγμάτων από πλοία 400 τόνων χωρητικότητας και άνω στη θάλασσα απαγορεύεται γενικά. Τα υπολείμματα πετρελαίου που δεν μπορούν να απορρίπτονται στη θάλασσα σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να διατηρούνται επί του σκάφους για μεταγενέστερη απόρριψη στις εγκαταστάσεις παραλαβής. Στην περίπτωση πλοίου ολικής χωρητικότητας μικρότερης των 400 τόνων, το πετρέλαιο και όλα τα πετρελαϊκά μείγματα πρέπει είτε να διατηρούνται επί του σκάφους για μεταγενέστερη παράδοση στις εγκαταστάσεις παραλαβής είτε να απορρίπτονται στη θάλασσα, λαμβανομένων υπόψη ορισμένων διατάξεων. Μόνον όταν πληρούνται ορισμένα κριτήρια, μεταξύ των οποίων και η περιεκτικότητα σε πετρέλαιο δεν υπερβαίνει τα 15 ppm, μπορεί να εκφορτιστεί νερό στη θάλασσα με εξαίρεση τον γενικό αυτό κανόνα. Κανονισμός 17 : Πετρελαιοφόρα ολικής χωρητικότητας 150 τόνων και άνω και άλλα πλοία χωρητικότητας ίσης ή μεγαλύτερης των 400 τόνων θα πρέπει να διαθέτουν Βιβλίο Πετρελαίου, το οποίο πρέπει να συμπληρωθεί εάν πραγματοποιηθεί κάποια λειτουργία μηχανικού χώρου. Σε περίπτωση έκλυσης πετρελαίου πρέπει να γίνει δήλωση στο Βιβλίο Πετρελαίου. Οι κανονισμοί 34 και 36 προβλέπουν απαιτήσεις σχετικά με τη διαχείριση αποβλήτων από πετρελαϊκά φορτία (Linusson & Pöldma, 2011) : Κανονισμός 34: Απαγορεύεται οποιαδήποτε απόρριψη στη θάλασσα πετρελαίου ή πετρελαϊκού μείγματος από το χώρο φόρτωσης πετρελαιοφόρου σε ειδική περιοχή. Σε περίπτωση απορρίψεων εκτός ειδικής περιοχής, 20

21 απαγορεύεται η απόρριψη πετρελαίου ή πετρελαικών μειγμάτων από τη ζώνη φορτίου πετρελαιοφόρου στη θάλασσα, εκτός εάν πληρούνται αρκετές προϋποθέσεις. Τα υπολείμματα πετρελαίου που δεν μπορούν να απορρίπτονται στη θάλασσα θα πρέπει να διατηρούνται επί του σκάφους για μεταγενέστερη απόρριψη στις εγκαταστάσεις παραλαβής. Κανονισμός 36: Πετρελαιοφόρα ολικής χωρητικότητας ίσης ή μεγαλύτερης των 150 τόνων θα πρέπει να διαθέτουν σε ένα Βιβλίο Μητρώου Πετρελαίου το οποίο πρέπει να συμπληρωθεί εάν πραγματοποιηθεί μια εργασία φορτίου / έρματος. Σε περίπτωση απόρριψης πετρελαίου ή πετρελαϊκού μείγματος πρέπει να γίνει δήλωση στο Βιβλίο Πετρελαίου. Μια εξαίρεση για τους κανονισμούς 15 και 34 είναι η απόρριψη στη θάλασσα σε περίπτωση που εξασφαλίζεται η ασφάλεια ενός πλοίου και εκείνων που βρίσκονται επί του σκάφους και για να σωθεί μια ζωή στη θάλασσα. Επιτρέπεται επίσης η απόρριψη σε περίπτωση βλάβης σε ένα πλοίο υπό τον όρο ότι έχουν ληφθεί όλες οι προφυλάξεις (Santos, et al. 2010) Το παράρτημα ΙΙ της MARPOL Παρόλο που τα απόβλητα του παραρτήματος II υπερβαίνουν το πεδίο εφαρμογής του εμπειρικού μέρους της οδηγίας, περιλαμβάνεται μια σύντομη συζήτηση σχετικά με τα κατάλοιπα φορτίου, προκειμένου να παρουσιαστεί μια πλήρης επισκόπηση της νομοθεσίας του Διεθνή Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO). Ο κανονισμός για τον έλεγχο της ρύπανσης των χύμα επικίνδυνων υγρών ουσιών μπορεί να βρεθεί στο Παράρτημα II. Το παράρτημα II περιέχει ένα σύνολο κανονισμών, συμπεριλαμβανομένου του κανονισμού 13 για τον έλεγχο της απόρριψης υπολειμμάτων επιβλαβών υγρών ουσιών (Linusson & Pöldma, 2011). Οι παρακάτω κανονισμοί αφορούν τα κατάλοιπα φορτίου (Santos, et al. 2010) : 21

22 Ο εξαερισμός των υπολειμμάτων φορτίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αφαίρεση υπολειμμάτων φορτίου από δεξαμενή. Το νερό που εισάγεται στη δεξαμενή μετά τον εξαερισμό θεωρείται καθαρό. Μπορεί να χορηγηθεί εξαίρεση για πρόπλυση σε περίπτωση που τα υπολείμματα του φορτίου θα αφαιρεθούν με μια διαδικασία αερισμού. Οι διαδικασίες εξαερισμού των καταλοίπων φορτίου περιγράφονται στο προσάρτημα 7 του παραρτήματος 7. Τα υπολείμματα φορτίου που επιτρέπεται να αφαιρούνται από την δεξαμενή φορτίου με αερισμό είναι ουσίες με τάση ατμών μεγαλύτερη από 5kPa στους 20 C. Επιτρέπεται η απόρριψη στη θάλασσα σε περίπτωση που έχει να κάνει με την ασφάλεια ενός πλοίου και εκείνων που βρίσκονται στο πλοίο για να σωθεί μια ζωή στη θάλασσα. Επιτρέπεται επίσης η απόρριψη σε περίπτωση βλάβης σε ένα πλοίο υπό τον όρο ότι έχουν ληφθεί όλες οι προφυλάξεις. Ο Κανονισμός 6 περιγράφει την κατηγοριοποίηση επιβλαβών υγρών ουσιών (Skagestad, et al. 2014) : Κατηγορία Χ : Επιβλαβείς υγρές ουσίες οι οποίες, εάν απορριφθούν στη θάλασσα, θεωρούνται ότι παρουσιάζουν σοβαρό κίνδυνο για τους θαλάσσιους πόρους ή την ανθρώπινη υγεία και απαγορεύονται να απορρίπτονται στο θαλάσσιο περιβάλλον. Κατηγορία Υ : Οι επιβλαβείς υγρές ουσίες οι οποίες απορρίπτονται στη θάλασσα θεωρούνται ότι παρουσιάζουν κίνδυνο για τους θαλάσσιους πόρους ή την ανθρώπινη υγεία ή προκαλούν βλάβες στις εγκαταστάσεις ή άλλες νόμιμες χρήσεις της θάλασσας και περιορίζονται στην ποιότητα και την ποσότητα της απόρριψης στην θάλασσα. Κατηγορία Ζ : Οι επιβλαβείς υγρές ουσίες οι οποίες, εάν απορριφθούν στη θάλασσα, θεωρείται ότι παρουσιάζουν μικρότερο κίνδυνο για τους 22

23 θαλάσσιους πόρους ή την ανθρώπινη υγεία και έχουν λιγότερο αυστηρούς περιορισμούς όσον αφορά την ποιότητα και την ποσότητα της απόρριψης στο θαλάσσιο περιβάλλον. Άλλες ουσίες που θεωρείται ότι δεν παρουσιάζουν βλάβη στους θαλάσσιους πόρους, την ανθρώπινη υγεία, τις ανέσεις ή άλλες νόμιμες χρήσεις της θάλασσας όταν απορρίπτονται και οι οποίες δεν υπόκεινται σε καμία απαίτηση Το παράρτημα ΙV της MARPOL Ο κανονισμός για την πρόληψη της ρύπανσης από τα λύματα βρίσκεται στο παράρτημα IV της MARPOL. Το παράρτημα IV περιέχει μια σειρά κανονισμών σχετικά με την απόρριψη αποχέτευσης στη θάλασσα από πλοία, συμπεριλαμβανομένων (Aronietis, et al. 2016) : Τους κανονισμούς σχετικά με τον εξοπλισμό και τα συστήματα ελέγχου των πλοίων για την απόρριψη λυμάτων. Την παροχή λιμενικών εγκαταστάσεων υποδοχής αποχέτευσης. Τις απαιτήσεις για έρευνα και πιστοποίηση. Θεωρείται γενικά ότι στην ανοικτή θάλασσα οι ωκεανοί είναι ικανοί να αφομοιώνουν και να ασχολούνται με τα ακατέργαστα λύματα μέσω της φυσικής βακτηριακής δράσης. Ως εκ τούτου, οι κανονισμοί του παραρτήματος IV της σύμβασης MARPOL απαγορεύουν την απόρριψη λυμάτων στη θάλασσα σε καθορισμένη απόσταση από την πλησιέστερη γη, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά (Calderón, et al. 2016). Το αναθεωρημένο παράρτημα εφαρμόζεται στα νέα πλοία που εκτελούν διεθνή δρομολόγια ολικής χωρητικότητας ίσης ή μεγαλύτερης των 400 GT ή που έχουν πιστοποιηθεί για μεταφορά άνω των 15 ατόμων και περιλαμβάνει τις ακόλουθες απαιτήσεις (Aronietis, et al. 2016) : 23

24 Το Παράρτημα απαιτεί τα πλοία να είναι εφοδιασμένα είτε με εγκεκριμένη εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων είτε με εγκεκριμένο σύστημα λυματοποίησης και απολύμανσης λυμάτων ή με δεξαμενή αποθήκευσης λυμάτων. Απαγορεύεται η απόρριψη λυμάτων στη θάλασσα, εκτός εάν το πλοίο έχει σε λειτουργία εγκεκριμένη εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων ή όταν το πλοίο εκχέει θρυμματισμένα και κατεστραμμένα λύματα χρησιμοποιώντας εγκεκριμένο σύστημα σε απόσταση μεγαλύτερη των 3 ναυτικών μιλίων από την πλησιέστερη γη. Τα αποχετευτικά λύματα που δεν έχουν υποστεί θρυμματισμό ή απολύμανση μπορούν να απορρίπτονται σε απόσταση μεγαλύτερη των 12 ναυτικών μιλίων από την πλησιέστερη γη και ο ρυθμός απόρριψης ακατάλληλων λυμάτων πρέπει να εγκρίνεται από την Αρχή. Επιτρέπεται η απόρριψη στη θάλασσα σε περίπτωση που έχει να κάνει με την ασφάλεια ενός πλοίου και εκείνων που βρίσκονται στο πλοίο για να σωθεί μια ζωή στη θάλασσα. Επιτρέπεται επίσης η απόρριψη σε περίπτωση βλάβης σε ένα πλοίο υπό τον όρο ότι έχουν ληφθεί όλες οι προφυλάξεις. Μια ειδική περιοχή που ορίζεται στο παράρτημα IV είναι η περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας. Η απόρριψη λυμάτων από επιβατηγά πλοία εντός της ειδικής ζώνης απαγορεύεται γενικά με τους νέους κανονισμούς, εκτός εάν το πλοίο έχει σε λειτουργία εγκεκριμένη μονάδα επεξεργασίας λυμάτων που έχει πιστοποιηθεί από την Αρχή. Η μονάδα επεξεργασίας λυμάτων που εγκαθίσταται σε επιβατηγό πλοίο που σκοπεύει να εκφορτώσει απόβλητα λυμάτων σε ειδικές περιοχές θα πρέπει να πληροί αυστηρότερα πρότυπα αφαίρεσης αζώτου και φωσφόρου (τριτοβάθμια επεξεργασία). Η απόρριψη λυμάτων από επιβατηγά πλοία εντός ειδικών περιοχών απαγορεύεται μετά την 1η Ιανουαρίου 2019 για τα νέα επιβατηγά πλοία και μετά την 1η Ιανουαρίου 2021 για υπάρχοντα επιβατηγά πλοία (Deniz & Zincir, 2016). 24

25 2.1.4 Το παράρτημα V της MARPOL Ο κανονισμός για την πρόληψη της ρύπανσης από σκουπίδια από πλοία περιλαμβάνεται στο παράρτημα V το οποίο ισχύει για όλους τους τύπους πλοίων. Τον Ιούλιο του 2011, το MEPC 62 ενέκρινε το αναθεωρημένο παράρτημα V της MARPOL, το οποίο τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου Τα απορρίμματα ορίζονται ως όλα τα είδη τροφίμων, οικιακών και λειτουργικών αποβλήτων, όλα τα πλαστικά, υπολείμματα φορτίου, στάχτη, μαγειρικό λάδι, κλπ. Στα παραπάνω δεν περιλαμβάνονται μερικά αλιευτικά προϊόντα ως αποτέλεσμα αλιευτικών δραστηριοτήτων ή ως αποτέλεσμα δραστηριοτήτων υδατοκαλλιέργειας (Husain, 2014). Το παράρτημα V απαγορεύει την ρίψη των απορριμμάτων, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά στους κανονισμούς 4, 5, 6 και 7 του παραρτήματος όπου αναλύονται ως εξής (Acciaro, et al. 2013) : Κανονισμός 4: Τα μέσα καθαρισμού ή τα πρόσθετα μπορούν να απορρίπτονται στη θάλασσα, εάν δεν είναι επιβλαβείς για το θαλάσσιο περιβάλλον. Η απόρριψη των ακόλουθων σκουπιδιών εκτός ειδικών περιοχών επιτρέπεται μόνο κατά τη διάρκεια της διαδρομής του πλοίου και, στο μέτρο του δυνατού, από την πλησιέστερη γη, αλλά όχι μικρότερη από : o 3 nm από την πλησιέστερη γη για απορρίμματα τροφίμων που έχουν περάσει μέσω ενός μηχανήματος κοπής ή μύλου με οθόνη μικρότερη από 25 mm. o 12 nm από την πλησιέστερη γη για απόβλητα τροφίμων που δεν έχουν υποστεί επεξεργασία σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο. o 12 nm από την πλησιέστερη γη για υπολείμματα φορτίου που δεν μπορούν να ανακτηθούν χρησιμοποιώντας κοινά διαθέσιμες μεθόδους εκφόρτωσης. Αυτά τα κατάλοιπα φορτίου δεν πρέπει να περιέχουν 25

26 ουσίες που ταξινομούνται ως επιβλαβείς για το θαλάσσιο περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές που εκπόνησε ο Οργανισμός. o Για σφάγια ζώων, η απόρριψη γίνεται τόσο μακριά από την πλησιέστερη γη όσο το δυνατόν, λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές που έχει αναπτύξει ο Οργανισμός. Κανονισμός 5: Απαγορεύεται η απόρριψη στην θάλασσα κάθε απορριμμάτων σταθερών ή πλωτών πλατφορμών και από όλα τα άλλα πλοία όταν βρίσκονται δίπλα ή σε απόσταση 500 μέτρων από αυτές τις πλατφόρμες. Τα απόβλητα τροφίμων μπορούν να απορρίπτονται στη θάλασσα από σταθερές ή πλωτές εξέδρες που βρίσκονται σε απόσταση μεγαλύτερη των 12 ναυτικών μιλίων από την πλησιέστερη γη και από όλα τα άλλα πλοία όταν είναι δίπλα ή εντός των 500 μέτρων από τέτοιες πλατφόρμες, αλλά μόνο όταν τα απόβλητα έχουν περάσει από ένα σκουπιδοφόρο ή μύλο. Τέτοια απόβλητα θρυμματισμένων ή αλεσμένων τροφίμων πρέπει να είναι ικανά να διέρχονται από μια οθόνη με ανοίγματα όχι μεγαλύτερα από 25 mm. Κανονισμός 6: Εκφόρτωση των ακόλουθων σκουπιδιών στη θάλασσα εντός ειδικών περιοχών επιτρέπονται μόνο κατά τη διάρκεια της διαδρομής του πλοίου και ως εξής : o Να απορρίπτονται στη θάλασσα απόβλητα τροφίμων όσο το δυνατόν περισσότερο από την πλησιέστερη γη, αλλά όχι λιγότερο από 12 ναυτικά μίλια από την πλησιέστερη γη. Τα απορρίμματα τροφίμων πρέπει να υποβάλλονται σε θρυμματισμό ή άλεσμα και να μπορούν να διέρχονται από κόσκινο με ανοίγματα που δεν υπερβαίνουν τα 25 mm. Τα απόβλητα τροφίμων δεν πρέπει να έχουν μολυνθεί από άλλους τύπους σκουπιδιών. Η απαλλαγή των εισαγόμενων προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των μερών πουλερικών, δεν επιτρέπεται στην περιοχή της Ανταρκτικής, εκτός εάν έχει υποστεί επεξεργασία αποστειρωμένη. 26

27 Απαλλαγή καταλοίπων φορτίου που δεν μπορούν να ανακτηθούν με τη χρήση κοινών διαθέσιμων μεθόδων εκφόρτωσης, εφόσον πληρούνται όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις (Wang, et al. 2013) : Υπολείμματα φορτίου, καθαριστικά μέσα ή πρόσθετα, που περιέχονται σε αναμονή όπου τα νερά πλύσης δεν περιλαμβάνουν ουσίες που ταξινομούνται ως επιβλαβείς για το θαλάσσιο περιβάλλον, λαμβανομένων υπόψη των κατευθυντήριων γραμμών που εκπόνησε ο Οργανισμός. Τόσο ο λιμένας αναχώρησης όσο και ο επόμενος λιμένας προορισμού είναι εντός της ειδικής περιοχής και το πλοίο δεν θα διέλθει εκτός της ειδικής ζώνης μεταξύ των λιμένων αυτών. Δεν υπάρχουν επαρκείς εγκαταστάσεις υποδοχής σε αυτούς τους λιμένες υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές που εκπόνησε ο Οργανισμός. Όταν πληρούνται οι όροι των σημείων 2.1, 2.2 και 2.3 της παρούσας παραγράφου, η απόρριψη του πλυσίματος νερού που περιέχει τα υπολείμματα πρέπει να γίνεται, στο μέτρο του δυνατού, από την πλησιέστερη γη ή από το και τουλάχιστον 12 ναυτικά μίλια από την πλησιέστερη γη. Τα μέσα καθαρισμού ή τα πρόσθετα που περιέχονται στο κατάστρωμα και στις εξωτερικές επιφάνειες μπορούν να ρίχνουν το νερό στη θάλασσα, αλλά μόνο εάν αυτές οι ουσίες δεν είναι επιβλαβείς για το θαλάσσιο περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές που έχει αναπτύξει ο Οργανισμός. Οι ακόλουθοι κανόνες (πέραν των κανόνων της παραγράφου 1 του παρόντος κανονισμού) ισχύουν και για την περιοχή της Ανταρκτικής (Wang, et al. 2013) : Κάθε συμβαλλόμενο μέρος στο λιμάνι του οποίου τα πλοία αναχωρούν καθ 'οδόν προς ή από την περιοχή της Ανταρκτικής αναλαμβάνει να εξασφαλίσει ότι, μόλις αυτό είναι εφικτό, παρέχονται επαρκείς διευκολύνσεις για την 27

28 παραλαβή όλων των σκουπιδιών από όλα τα πλοία, χωρίς να προκαλείται αδικαιολόγητη καθυστέρηση και σύμφωνα με τις ανάγκες των πλοίων που τα χρησιμοποιούν. Κάθε συμβαλλόμενο μέρος εξασφαλίζει ότι όλα τα πλοία που έχουν το δικαίωμα να φέρουν τη σημαία του, πριν από την είσοδό τους στην περιοχή της Ανταρκτικής, διαθέτουν επαρκή χωρητικότητα στο πλοίο για τη διατήρηση όλων των απορριμμάτων, ενώ λειτουργούν στην περιοχή και έχουν συνάψει συμφωνίες για την απόρριψη τέτοιων απορριμμάτων σε εγκατάσταση υποδοχής αφήνοντας την περιοχή. Όταν τα σκουπίδια αναμιγνύονται ή μολύνονται από άλλες ουσίες που απαγορεύονται από την απόρριψη ή έχουν διαφορετικές απαιτήσεις απόρριψης, ισχύουν οι αυστηρότερες απαιτήσεις. Κανονισμός 7 : Οι εξαιρέσεις των κανονισμών 3,4,5 και 6 είναι (Wong, et al. 2015) : Η απόρριψη σκουπιδιών από πλοίο που είναι αναγκαία για τη διασφάλιση της υγιεινής ενός πλοίου και των επιβαινόντων ή τη διάσωση της ζωής στη θάλασσα. Η τυχαία απώλεια απορριμμάτων που προκλήθηκε από βλάβη του πλοίου υπό τον όρο ότι έχουν ληφθεί όλες οι εύλογες προφυλάξεις πριν και μετά την επέλευση της ζημίας, προκειμένου να προληφθεί ή να ελαχιστοποιηθεί η τυχαία απώλεια. Η τυχαία απώλεια αλιευτικών εργαλείων από ένα πλοίο υπό τον όρο ότι όλα έχουν ληφθεί ως λογικές προφυλάξεις για την αποφυγή τέτοιων απωλειών. Η εκφόρτωση αλιευτικών εργαλείων από το πλοίο για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος ή για την ασφάλεια αυτού του πλοίου ή του πληρώματός του. 28

29 Οι απαιτήσεις εναέριας κυκλοφορίας των κανονισμών 4 και 6 δεν ισχύουν για την απόρριψη αποβλήτων τροφίμων όπου είναι σαφές ότι η διατήρηση επί του σκάφους αυτών των απορριμμάτων τροφίμων παρουσιάζει άμεσο κίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων επί του σκάφους. Το παράρτημα V παρέχει αρκετούς κανονισμούς για τον έλεγχο και την επιβολή της απαγόρευσης διάθεσης απορριμμάτων όπου είναι οι εξής (Wong, et al. 2015) : Κανονισμός 8 : Κάθε μέρος αναλαμβάνει να εξασφαλίσει την παροχή κατάλληλων εγκαταστάσεων στους λιμένες και τους τερματικούς σταθμούς για την παραλαβή των απορριμμάτων χωρίς να προκαλεί αδικαιολόγητη καθυστέρηση στα πλοία για τις ανάγκες των πλοίων που τα χρησιμοποιούν. Κανονισμός 9 : Ένα πλοίο που βρίσκεται σε λιμένα ή τερματικό σταθμό άλλου συμβαλλόμενου μέρους υπόκειται σε επιθεώρηση από υπαλλήλους δεόντως εξουσιοδοτημένους από το εν λόγω μέρος σχετικά με τις λειτουργικές απαιτήσεις του παρόντος παραρτήματος, όταν υπάρχουν σαφείς λόγοι να πιστεύεται ότι ο πλοίαρχος ή το πλήρωμα δεν είναι εξοικειωμένοι με τις βασικές διαδικασίες επί του πλοίου σχετικά με την πρόληψη της ρύπανσης από τα σκουπίδια. Οι διαδικασίες σχετικά με τον έλεγχο από το κράτος του λιμένα όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 ισχύουν επίσης για τον παρόντα κανονισμό Κανονισμός 10 : Κανονισμός για τις πινακίδες, τα σχέδια διαχείρισης απορριμμάτων και την αρχειοθέτηση των αποβλήτων: o Κάθε πλοίο συνολικού μήκους άνω των 12 μέτρων και σταθερές ή πλωτές εξέδρες πρέπει να εμφανίζει πινακίδες που θα ενημερώνουν το πλήρωμα και τους επιβάτες για τις απαιτήσεις απόρριψης των κανονισμών 3, 4, 5 και 6 του παρόντος παραρτήματος, ανάλογα με την περίπτωση. Οι πινακίδες γράφονται στη γλώσσα εργασίας του πληρώματος του πλοίου και, για τα πλοία που εκτελούν δρομολόγια σε λιμένες ή τερματικούς σταθμούς υπεράκτιων υπό τη δικαιοδοσία 29

30 άλλων συμβαλλομένων μερών της σύμβασης, είναι επίσης στα αγγλικά, τα γαλλικά ή τα ισπανικά. o Κάθε πλοίο ολικής χωρητικότητας 100 τόνων και άνω, και κάθε πλοίο που έχει πιστοποιηθεί να μεταφέρει 15 ή περισσότερα άτομα και σταθερές ή πλωτές εξέδρες, φέρει σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων το οποίο θα ακολουθήσει το πλήρωμα. Το σχέδιο αυτό προβλέπει γραπτές διαδικασίες για την ελαχιστοποίηση, τη συλλογή, την αποθήκευση, τη μεταποίηση και τη διάθεση των απορριμμάτων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του εξοπλισμού επί του σκάφους. Ορίζει επίσης το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για την εκτέλεση του σχεδίου. Ένα τέτοιο σχέδιο βασίζεται στις κατευθυντήριες γραμμές που εκπόνησε ο Οργανισμός και είναι γραμμένο στη γλώσσα εργασίας του πληρώματος. Κάθε πλοίο ολικής χωρητικότητας ίσης ή ανώτερης των 400 τόνων και κάθε πλοίο που έχει πιστοποιηθεί να μεταφέρει 15 ή περισσότερα άτομα που εκτελούν δρομολόγια προς λιμένες ή τερματικούς σταθμούς υπεράκτιων υπό τη δικαιοδοσία άλλου συμβαλλόμενου μέρους της σύμβασης και κάθε σταθερή ή πλωτή πλατφόρμα. Η αρμόδια αρχή της κυβέρνησης ενός συμβαλλόμενου μέρους της σύμβασης μπορεί να επιθεωρεί τα βιβλία απογραφής απορριμμάτων ή το επίσημο ημερολόγιο πλοίου στο οποίο εφαρμόζεται ο παρών κανονισμός, ενώ το πλοίο βρίσκεται στους λιμένες του ή στους τερματικούς σταθμούς ανοικτής θάλασσας και μπορεί να κάνει αντίγραφο κάθε εγγραφή στα βιβλία αυτά και μπορεί να απαιτήσει από τον πλοίαρχο του πλοίου να πιστοποιήσει ότι το αντίγραφο είναι ένα ακριβές αντίγραφο αυτής της εγγραφής. Οποιοδήποτε αντίγραφο, το οποίο έχει πιστοποιηθεί από τον πλοίαρχο του πλοίου ως ακριβές αντίγραφο μιας εγγραφής στο βιβλίο απογραφής απορριμμάτων του πλοίου ή στο επίσημο ημερολόγιο του πλοίου, είναι παραδεκτό σε οποιαδήποτε δικαστική διαδικασία ως απόδειξη των γεγονότων που 30

31 αναφέρονται στην είσοδο. Η επιθεώρηση ενός βιβλίου απογραφής σκουπιδιών ή του επίσημου ημερολογίου του πλοίου και η λήψη ενός επικυρωμένου αντίγραφου από την αρμόδια αρχή δυνάμει της παρούσας παραγράφου όπου εκτελείται όσο το δυνατόν ταχύτερα, χωρίς να καθυστερεί αδικαιολόγητα το πλοίο. Η τυχαία απώλεια ή η απόρριψη αλιευτικών εργαλείων όπως προβλέπεται στους κανονισμούς 7.1.3, η οποία συνιστά σημαντική απειλή για το θαλάσσιο περιβάλλον ή την ναυσιπλοΐα, δηλώνεται στο κράτος του οποίου τη σημαία έχει το πλοίο το δικαίωμα να πετάξει και, όπου η απώλεια ή η απόρριψη πραγματοποιείται στα ύδατα που υπάγονται στη δικαιοδοσία ενός παράκτιου κράτους, επίσης στο εν λόγω παράκτιο κράτος Το παράρτημα VI της MARPOL Ο κανονισμός 12 του παραρτήματος VI περιγράφει τις ουσίες που καταστρέφουν το όζον. Οι σκόπιμες εκπομπές ουσιών που καταστρέφουν το όζον απαγορεύονται. Περιλαμβάνουν εκπομπές που συμβαίνουν κατά τη συντήρηση, επισκευή ή απόρριψη συστημάτων ή εξοπλισμού. Αυτό αποκλείει τις ελάχιστες απελευθερώσεις που σχετίζονται με την ανάκτηση ή την ανακύκλωση μιας ουσίας που καταστρέφει το όζον (Tai & Lin, 2013). Οι νέες εγκαταστάσεις που περιέχουν ουσίες που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος απαγορεύονται σε όλα τα πλοία. Οι νέες εγκαταστάσεις που περιέχουν υδροχλωροφθοράνθρακες (HCFC) επιτρέπονται έως την 1η Ιανουαρίου Οι ουσίες που αναφέρονται στον παρόντα κανονισμό και ο εξοπλισμός που περιέχει τέτοιες ουσίες πρέπει να παραδίδονται στις κατάλληλες εγκαταστάσεις υποδοχής όταν αφαιρούνται από τα πλοία (Cariou, 2011). Τα απόβλητα που απορρέουν από τους κανονισμούς του παραρτήματος VI μπορούν να απορρίπτονται στη θάλασσα με σκοπό την πιστοποίηση της ασφάλειας ενός πλοίου. Επιτρέπεται επίσης η απόρριψη σε περίπτωση βλάβης σε ένα πλοίο υπό τον 31

32 όρο ότι έχουν ληφθεί όλες οι προφυλάξεις. Το παράρτημα VI περιλαμβάνει κανονισμό για τις εκπομπές οξειδίων του θείου (κανονισμός 14). Ενώ τα πλοία βρίσκονται μέσα σε μια περιοχή ελέγχου SECA (περιοχή ελέγχου εκπομπών οξειδίων του θείου), η περιεκτικότητα σε θείο του μαζούτ δεν πρέπει να υπερβαίνει το 0,1% m / m ή θα πρέπει να χρησιμοποιείται σύστημα καθαρισμού καυσαερίων (Faber, et al. 2010). Από το 2020 και μετά, το όριο εκτός των ECA θα είναι 0,5% θείο m / m. Οι περιοχές ελέγχου εκπομπών οξειδίων του θείου παράγουν πόσιμο νερό, το οποίο δεν είναι απόβλητο ή λάσπη. Το τελευταίο δεν περιλαμβάνεται στο πεδίο της έρευνας αυτής, επειδή τα απόβλητα της περιοχής έχουν συζητηθεί σημαντικά στην υποομάδα EGCS του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Βιώσιμης Ναυτιλίας. Επομένως, η μελέτη αυτή δεν έλεγξε πλοία με EGCS (Lindstad, et al. 2011). 2.2 Οι σύγχρονες τεχνολογίες διαχείρισης και περιορισμού των αποβλήτων Οι Επιτροπές για τον περιορισμό και την διαχείριση των αποβλήτων έχει ένα ολοκληρωμένο σύστημα επεξεργασίας αποβλήτων, σε αντίθεση με μια αποσπασματική προσέγγιση, με την οποία χρησιμοποιούνται ποικίλες ξεχωριστές μέθοδοι για τη χωριστή επεξεργασία και την διαχείριση των αποβλήτων. Η επιτροπή εντυπωσιάζει με τα ολοκληρωμένα συστήματα που εγκαθίστανται σε πολλά πλοία. Το πρόβλημα συμμόρφωσης του Παραρτήματος V του Ναυτικού Κώδικα είναι διαφορετικό από αυτό της βιομηχανίας των πλοίων, αλλά υπάρχουν κοινά στοιχεία και είναι πιθανό ότι ορισμένα πλοία του ναυτικού είναι υποψήφια για να υιοθετήσουν συστήματα διαχείρισης αποβλήτων παρόμοια με εκείνα που χρησιμοποιούνται σε κρουαζιερόπλοια. Αυτά τα πλοία διαθέτουν περίπλοκα συστήματα που περιλαμβάνουν τα ακόλουθα στοιχεία (Deniz & Zincir, 2016) : Μεγάλους αποτεφρωτήρες με αυτόματη τροφοδοσία, έλεγχο καύσης και αυτόματο εξοπλισμό διακίνησης τέφρας. 32

33 Τεμαχιστές που μειώνουν το μέγεθος των σωματιδίων των αποβλήτων για ευκολότερη μεταφορά και επεξεργασία. Συμπυκνωτές για την ελαχιστοποίηση του όγκου αποθήκευσης των υλικών που πρέπει να αποθηκεύονται. Τυποποιητές για τη διευκόλυνση της μεταφοράς και της απόρριψης αποβλήτων τροφίμων. Εξοπλισμός αφυδάτωσης για την απομάκρυνση των υπολειμμάτων νερού από τον πολτό των τροφίμων. Δεξαμενές για βιολογική επεξεργασία του νερού και καταστροφή παθογόνων παραγόντων. Διαχωριστές πετρελαίου-νερού με την χρήση υδροσυλλεκτών (τα περισσότερα πλοία του Ναυτικού έχουν ήδη αυτά). Οι τεμαχιστές, οι συμπιεστές, οι πολτοποιητές και οι μονάδες αφυδάτωσης είναι τεμάχια εξοπλισμού που χρησιμοποιούνται για την διαχείριση και απομάκρυνση των αποβλήτων. Ζυγίζουν από το μισό έως τρείς τόνους. Η εγκατάσταση συνήθως δεν απαιτεί σημαντικές αναδιατάξεις των εγκαταστάσεων επί του πλοίου. Οι αποτεφρωτήρες είναι μεγάλες, βαριές και δαπανηρές εγκαταστάσεις, ορισμένες με μήκος από 20 έως 30 μέτρα, που κοστίζουν πάνω από δολάρια και ζυγίζουν από 10 έως 60 τόνους. Η εγκατάσταση σε υπάρχοντα πλοία αποτελεί σημαντική αλλαγή. Οι δεξαμενές συγκράτησης πρέπει να είναι πολύ μεγάλες εάν το πλοίο φέρει πολλούς ανθρώπους λόγω των μεγάλων χρόνων που απαιτούνται για τη βιολογική επεξεργασία. Είναι σαφές ότι υπάρχουν σημαντικές επιλογές που πρέπει να γίνουν σε σχέση με οποιαδήποτε ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης των αποβλήτων (Schiller, et al. 2017). Το περισσότερο εφαρμόσιμο σύστημα αυτή τη στιγμή είναι η αποτέφρωση. Όπως σημειώνεται, οι αποτεφρωτήρες είναι μεγάλοι, βαρείς και δαπανηροί. Επιπλέον, 33

34 υπάρχουν θέματα ασφάλειας και κατάρτισης πληρώματος και διδασκαλίας που θα παρακολουθήσουν την εγκατάσταση αυτού του εξοπλισμού. Τα παλαιότερα μοντέλα αποτεφρωτήρων εμφάνισαν προβλήματα. Η επιτροπή πιστεύει ότι τα προβλήματα αυτά αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία στο σχεδιασμό των σύγχρονων αποτεφρωτήρων και η εγκατάσταση τους πρέπει να αναλυθεί χωρίς επιφυλάξεις. Περαιτέρω, ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων αποτεφρωτήρων πλοίων θα πρέπει να επιδιωχθεί στο πλαίσιο της έννοιας του ολοκληρωμένου συστήματος. Είναι πιθανόν ότι τα πρότυπα ρύπανσης θα καταστούν αυστηρότερα με την πάροδο του χρόνου, αλλά η συμμόρφωση των σύγχρονων αποτεφρωτήρων θα διατηρηθεί μέσω της εξέλιξης της πρακτικής αποτέφρωσης (Cepeda, et al. 2016). 34

35 Κεφάλαιο 3ο : Η νομοθεσία της διαχείρισης πετρελαϊκών και γενικών απόβλητων 3.1 Η πολιτική της ΕΕ Η πολιτική της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων καθορίζεται στην κοινοτική στρατηγική για τη διαχείριση των αποβλήτων και ενσωματώνεται στην οδηγίαπλαίσιο για τα απόβλητα (2006/12/ ΕΕ) και στην οδηγία περί επικίνδυνων αποβλήτων (91/689 / ΕΕ, όπως τροποποιήθηκε) (ΕΕ) αριθ. 1013/2006 για την κατάργηση του κανονισμού 259/93 και των αποφάσεων 94/774 και 1999/412). Ειδικές οδηγίες για πολλές κατηγορίες αποβλήτων συμπληρώνουν αυτό το πλαίσιο. Μπορούμε να πούμε ότι η ΕΕ αναγνωρίζει επτά γενικές αρχές για τη διαχείριση των αποβλήτων (Schiller, et al. 2017). Εκτός από αυτές τις βασικές αρχές και προτεραιότητες / προκλήσεις, οι πολιτικές διαχείρισης της ΕΕ για τα απόβλητα επιδιώκουν επίσης να επιτύχουν ορισμένους άλλους στόχους, οι οποίοι συνοψίζονται παρακάτω (Cepeda, et al. 2016) : Ένας κοινός ορισμός των αποβλήτων στα κράτη μέλη : Τα απόβλητα ορίζονται από την οδηγία-πλαίσιο ως "κάθε ουσία ή αντικείμενο των κατηγοριών του παραρτήματος Ι, τις οποίες ο κάτοχος απορρίπτει ή προτίθεται ή υποχρεούται να απορρίψει" (άρθρο 1 στοιχείο α)). Το Παράρτημα Ι περιέχει έναν ορισμό "καθ 'όλα" για οποιαδήποτε ουσία που δεν περιλαμβάνεται στις προηγούμενες ειδικές κατηγορίες. Η πρόθεση αυτής της προσέγγισης είναι να παράσχει έναν ορισμό των αποβλήτων που να είναι όσο το δυνατόν πληρέστερος και όχι αποκλειστικός. Η προσέγγιση αυτή μπορεί επίσης να φανεί αντανακλαστική στις αποφάσεις του τομέα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Η διατύπωση της οδηγίας είναι υποχρεωτική για όλα τα κράτη μέλη και ισχύει για όλα τα απόβλητα, ανεξάρτητα από το αν προορίζονται για εργασίες διάθεσης ή ανάκτησης. Εξάλλου, τον Ιανουάριο του 1994 δημοσιεύθηκε με την απόφαση 2000/532 / ΕΕ της Επιτροπής και τροποποιήθηκε από τις αποφάσεις 2001/118 / ΕΕ και 2001/119 / ΕΚ της 35

36 Επιτροπής, κατάλογος αποβλήτων που ανήκουν στις κατηγορίες του παραρτήματος I και είναι γνωστός ως ευρωπαϊκός κατάλογος αποβλήτων ΕΕ. Ο κατάλογος, ο οποίος παρέχει μια κοινή ορολογία για τα διάφορα είδη αποβλήτων, επανεξετάζεται περιοδικά και, ενδεχομένως, αναθεωρείται από την επιτροπή. Η συμπερίληψη στον κατάλογο μιας ουσίας δεν σημαίνει κατ 'ανάγκη ότι πρόκειται για απόβλητα σε όλες τις περιστάσεις, όπου πρέπει επίσης να πληροί τον ορισμό των αποβλήτων στο άρθρο 1 στοιχείο α) της οδηγίας πλαίσιο για τα απόβλητα. Η οδηγία 91/689 / ΕΟΚ του Συμβουλίου (όπως τροποποιήθηκε) για τα επικίνδυνα απόβλητα περιέχει έναν ορισμό των επικίνδυνων αποβλήτων με βάση τον εγγενή κίνδυνο και θεσπίζει αυστηρότερες απαιτήσεις για τον χειρισμό και τη διάθεση επικίνδυνων αποβλήτων. Ένας ξεχωριστός κατάλογος επικίνδυνων αποβλήτων δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά με την απόφαση 94/904 του Συμβουλίου, αλλά αντικαταστάθηκε από την απόφαση 2000/532 / ΕΕ της Επιτροπής. Ενθάρρυνση των καθαρών προϊόντων : Ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη, την παραγωγή και την κατανάλωση καθαρών προϊόντων, θα πρέπει να είναι δυνατή η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός προϊόντος μέσω του πλήρους κύκλου ζωής του. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω της βελτιωμένης χρήσης των πόρων, της μείωσης των εκπομπών από τη μεταποίηση και της διαχείρισης αποβλήτων. Δύο πιθανά εργαλεία για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι η εφαρμογή συστημάτων αξιολόγησης κύκλου ζωής και περιβαλλοντικής επισήμανσης. Η αξιολόγηση του κύκλου ζωής περιλαμβάνει τη μελέτη της συνολικής κατανάλωσης πρώτων υλών και της εκπομπής περιβαλλοντικών επιβλαβών υλικών για την παραγωγή, τη διανομή, τη χρήση και τη διάθεση, παρέχοντας στους κατασκευαστές πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον προγραμματισμό της παραγωγής καθαρότερων προϊόντων. Τα συστήματα επισήμανσης του περιβάλλοντος παρέχουν στους καταναλωτές πληροφορίες σχετικά με την αποτελεσματική χρήση της ενέργειας και των πρώτων υλών στον πλήρη κύκλο ζωής του προϊόντος. Οι καταναλωτές μπορούν στη συνέχεια να επιλέξουν να αγοράσουν περισσότερα "φιλικά προς το περιβάλλον" προϊόντα και έτσι να επηρεάσουν την παραγωγή μέσω των δυνάμεων της αγοράς. Τα συστήματα εθελούσιας οικολογικής σήμανσης συζητούνται περαιτέρω στον τομέα του ελέγχου της βιομηχανικής 36

37 ρύπανσης και της διαχείρισης κινδύνων. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να θεωρηθεί περαιτέρω ενσωματωμένη και ενισχυμένη με την οδηγία 2000/53 / ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (όπως τροποποιήθηκε από τις αποφάσεις 2002/525 / ΕΕ, 2005/437 / ΕΕ και 2005/438 / για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, την οδηγία 2002/95 / ΕΕ για τα απόβλητα ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού εξοπλισμού και, σε μεγάλο βαθμό, την οδηγία 94/62 / ΕΕ για τα απορρίμματα συσκευασιών. Οι οδηγίες αυτές ενθαρρύνουν επίσης τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν μηχανισμούς όπως οι αξιολογήσεις του κύκλου ζωής και τα καθεστώτα ευθύνης του παραγωγού, βάσει των οποίων οι παραγωγοί είναι υπεύθυνοι φυσικά και οικονομικά για τη συλλογή, ανακύκλωση και διάθεση των προϊόντων τους. Ενθάρρυνση της χρήσης οικονομικών μέσων : Αυτή η προσέγγιση στοχεύει να επηρεάσει τις περιβαλλοντικές επιδόσεις μέσω μηχανισμών της αγοράς. Διατίθενται διάφοροι τύποι οικονομικών μέσων, όπως φόροι ή τέλη για την παραγωγή, μεταφορά και διάθεση αποβλήτων, εμπορεύσιμες άδειες για την παραγωγή αποβλήτων, εμπορεύσιμα πιστοποιητικά ανακύκλωσης, καταθέσεις σε περιέκτες ποτών και εισαγωγικούς δασμούς στα απόβλητα που είναι δύσκολο να διατεθούν. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) δημιούργησε (μαζί με τον ΟΟΣΑ) μια χρήσιμη βάση δεδομένων για τα οικονομικά μέσα στην περιβαλλοντική πολιτική, η οποία μπορεί να βρίσκεται στον ιστότοπο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος. Περαιτέρω καθοδήγηση και συζητήσεις σχετικά με τους φόρους που σχετίζονται με το περιβάλλον και τις οικονομικές επιπτώσεις της εφαρμογής τους μπορούν να βρεθούν σε άλλη δημοσίευση του ΟΟΣΑ. Ρύθμιση της αποστολής των αποβλήτων : Η νομοθεσία για τα απόβλητα αποσκοπεί στη ρύθμιση της μεταφοράς αποβλήτων μεταξύ κρατών μελών, καθώς και προς και από τα κράτη μέλη προς χώρες εκτός της ΕΕ. Για τις εσωτερικές μεταφορές αποβλήτων εντός ενός κράτους μέλους, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να καθιερώσουν σύστημα εποπτείας και ελέγχου που να είναι συνεπές με το κοινοτικό σύστημα. Είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι η 37

38 αποστολή των αποβλήτων γενικά πρέπει να επιτρέπεται μόνο για μη επικίνδυνα απόβλητα και όταν η χώρα υποδοχής μπορεί να εγγυηθεί την ανακύκλωση, την επεξεργασία και τη διάθεση σύμφωνα με περιβαλλοντικές απαιτήσεις ισοδύναμες με αυτές που ισχύουν στην ΕΕ. Για παράδειγμα, οι ποσότητες απορριμμάτων συσκευασίας στο τέλος του κύκλου ζωής τους μπορούν να υπολογιστούν μόνο βάσει των υποχρεωτικών στόχων ανακύκλωσης και ανάκτησης ενέργειας που ισχύουν όταν οι απαιτήσεις είναι τουλάχιστον τόσο αυστηρές όσο στην ΕΕ. Αυτές οι απαιτήσεις συμβάλλουν στην αποτροπή μεγάλου όγκου αποβλήτων που εξάγονται στο εξωτερικό σύμφωνα με την αρχή της εγγύτητας (π.χ. τα απόβλητα πρέπει γενικά να υποβάλλονται σε επεξεργασία και να απορρίπτονται κοντά στο σημείο όπου παράγονται). Η προστασία του περιβάλλοντος και εσωτερική αγορά : Η κοινοτική νομοθεσία για τα απόβλητα επιδιώκει την εξισορρόπηση μεταξύ της ανάγκης υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος και της ανάγκης κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου για τη διασφάλιση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς (βλ. Άρθρο 95 της συνθήκης ΕΕ). Αυτό επιτρέπει στους οικονομικούς φορείς να ενεργούν εντός της κοινότητας δημιουργώντας παράλληλα ίσους όρους ανταγωνισμού για τα απόβλητα θεσπίζοντας κοινούς κανόνες, τηρώντας παράλληλα τη νόμιμη επιθυμία των κρατών μελών να καθορίζουν και να εφαρμόζουν πολιτικές αποβλήτων και μέτρα διαχείρισης αποβλήτων σε εθνικό επίπεδο. Αυτό συμβαίνει ιδίως όσον αφορά τις μεταφορές αποβλήτων, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν τη βάση σχεδιασμού των συστημάτων διαχείρισης των αποβλήτων στα κράτη μέλη (όπως φαίνεται από την κοινή μεταφορά αποβλήτων προς ανάκτηση). Η νομοθεσία σχετικά με το θέμα αυτό αποσκοπεί στο να εξασφαλίσει ότι τα απόβλητα μεταφέρονται στην πλησιέστερη πιθανή περιοχή διάθεσης και να διασφαλίζουν ότι οι χώρες δεν εξάγουν απόβλητα. Σε γενικές γραμμές, η επιτροπή επιθυμεί να διατεθούν τα απόβλητα που παράγονται εντός της ΕΕ και τα οποία δεν μπορούν να ανακυκλωθούν ή να χρησιμοποιηθούν για την ανάκτηση ενέργειας εντός των συνόρων της. Ένα άλλο παράδειγμα προστασίας της εσωτερικής αγοράς είναι οι μέγιστοι στόχοι ανακύκλωσης και ανάκτησης 38

39 ενέργειας βάσει της οδηγίας 94/62 / ΕΕ για τα απορρίμματα συσκευασίας. Αυτοί οι μέγιστοι στόχοι αποσκοπούν στην αποτροπή μεγάλων αποκλίσεων μεταξύ χωρών με μεγάλες δυνατότητες ανακύκλωσης και εκείνων με χαμηλότερη δυναμικότητα ή λιγότερο ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες (Winnes, et al. 2015). Είναι επίσης χρήσιμο να περιγραφεί η εξέλιξη της κοινοτικής πολιτικής για τα απόβλητα και οι τελευταίες εξελίξεις. Η οδηγία 75/343 / ΕΕ για τα απόβλητα (που έχει πλέον αντικατασταθεί και αναδιατυπωθεί με την οδηγία 2006/12 / ΕΕ) θέσπισε το νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση αποβλήτων στην ΕΕ. Καθορίζει βασικές έννοιες όπως τα απόβλητα, την αξιοποίηση και τη διάθεση και θέτει σε εφαρμογή τις βασικές απαιτήσεις για τη διαχείριση των αποβλήτων, ιδίως την υποχρέωση για μια εγκατάσταση ή επιχείρηση που εκτελεί εργασίες διαχείρισης αποβλήτων να έχουν άδεια ή να καταχωρηθούν, καθώς και υποχρέωση τα κράτη μέλη να καταρτίσουν σχέδια διαχείρισης αποβλήτων (Yoo, 2017). Καθορίζονται επίσης σημαντικές αρχές όπως η υποχρέωση διαχείρισης των αποβλήτων κατά τρόπο που δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον ή την ανθρώπινη υγεία, υπάρχει ενθάρρυνση της εφαρμογής της ιεράρχησης των αποβλήτων και σύμφωνα με την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει", η απαίτηση ότι τα έξοδα διάθεσης αποβλήτων πρέπει να βαρύνουν τον κάτοχο αποβλήτων, τους προηγούμενους κατόχους ή τους παραγωγούς του προϊόντος από το οποίο προέρχονται τα απόβλητα (Jafarzadeh, et al. 2017). Το 2002, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν την απόφαση αριθ. 1600/2002 / ΕΕ, η οποία καθόρισε το έκτο κοινοτικό πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον. Το εν λόγω πρόγραμμα ζήτησε την ανάπτυξη ή την αναθεώρηση της νομοθεσίας για τα απόβλητα, συμπεριλαμβανομένης της αποσαφήνισης της διάκρισης μεταξύ αποβλήτων και μη αποβλήτων, καθώς και για την ανάπτυξη μέτρων για την πρόληψη και τη διαχείριση των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένου του καθορισμού στόχων (Schinas & Butler, 2016). Η προσέγγιση αυτή ενισχύθηκε από την ανακοίνωση της Επιτροπής της 27ης Μαΐου 2003 σχετικά με μια θεματική στρατηγική για την πρόληψη και την ανακύκλωση των αποβλήτων, η οποία σημείωσε την ανάγκη αξιολόγησης των υφιστάμενων ορισμών 39

40 ανάκτησης και διάθεσης. Στο πλαίσιο της παρακολούθησης, η Επιτροπή κλήθηκε να επεκτείνει την οδηγία 2008/1 / ΕΕ (πρώην 96/61 / ΕΕ) για να καλύψει ολόκληρο τον τομέα των αποβλήτων, να διακρίνει σαφώς την ανάκτηση και τη διάθεση τους και να διευκρινιστεί η διάκριση μεταξύ αποβλήτων και μη αποβλήτων (Raj, et al. 2016). Τον Νοέμβριο του 2008, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο εξέδωσαν την οδηγία 2008/98 / ΕΕ για την αναθεώρηση της οδηγίας 2006/12 / ΕΕ για την αποσαφήνιση βασικών εννοιών όπως οι ορισμοί των αποβλήτων, την αξιοποίηση και τη διάθεση τους να ενισχυθούν με μέτρα που πρέπει να ληφθούν όσον αφορά την πρόληψη των αποβλήτων, την εισαγωγή μια προσέγγισης που να λαμβάνει υπόψη ολόκληρο τον κύκλο ζωής των προϊόντων και των υλικών και όχι μόνο τη φάση των αποβλήτων και την επικέντρωση στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της παραγωγής και της διαχείρισης αποβλήτων, ενισχύοντας έτσι την οικονομική αξία αυτών (Gohary & Seddiek, 2013). Επιπλέον, θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η ανάκτηση των αποβλήτων και η χρήση ανακτηθέντων υλικών για τη διατήρηση των φυσικών πόρων. Η οδηγία αυτή ενοποιεί και απλουστεύει τη νομοθεσία για τα απόβλητα καλύπτοντας τόσο τα μη επικίνδυνα όσο και τα επικίνδυνα απόβλητα και τα χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια. Η οδηγία αυτή στοχεύει επίσης στην πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων και στην ενθάρρυνση της χρήσης των αποβλήτων ως πόρου. Συγκεκριμένα, το Έκτο Κοινοτικό Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον απαιτεί μέτρα που αποσκοπούν στη διασφάλιση του διαχωρισμού των πηγών, της συλλογής και της ανακύκλωσης των ροών αποβλήτων προτεραιότητας (Ammar & Seddiek, 2017). Σύμφωνα με τον στόχο αυτό και ως μέσο διευκόλυνσης ή βελτίωσης του δυναμικού ανάκτησης, τα απόβλητα θα πρέπει να συλλέγονται χωριστά εάν είναι τεχνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά εφικτό, πριν υποβληθούν σε εργασίες ανάκτησης που παρέχουν το καλύτερο συνολικό περιβαλλοντικό αποτέλεσμα. Τα κράτη μέλη πρέπει να ενθαρρύνουν τον διαχωρισμό των επικίνδυνων ουσιών από τις ροές αποβλήτων προκειμένου να επιτευχθεί περιβαλλοντικά ορθή διαχείριση (van Biert, et al. 2016). 40

41 3.2 Τα νομικά μέσα της ΕΕ Η βασική νομοθεσία της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων αναφέρεται στα σχετικά δελτία για τις κύριες νομοθετικές πράξεις, όπου αυτά συμπληρώνονται με κοινοτικές αποφάσεις. Οι περισσότερες από τις νομικές πράξεις για τα απόβλητα μπορούν να ομαδοποιηθούν σε μια ιεραρχία. Η οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα και η οδηγία για τα επικίνδυνα απόβλητα θεσπίζουν ένα πλαίσιο διαχείρισης των αποβλήτων (Sihn, et al. 2015). Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχουν δύο ομάδες θυγατρικών οδηγιών, η μία αφορά συγκεκριμένα είδη αποβλήτων και η άλλη απαιτήσεις για την αδειοδότηση και τη λειτουργία αποβλήτων εγκαταστάσεων διάθεσης (π.χ. χώρους υγειονομικής ταφής και αποτεφρωτήρες). Μια τρίτη ομάδα νομικών πράξεων αφορά τη μεταφορά αποβλήτων εντός, εντός και εκτός της ΕΕ (Stelling, 2014). Υπάρχουν δεσμοί όχι μόνο μεταξύ της νομοθεσίας στον τομέα των αποβλήτων, αλλά και μεταξύ αυτού του σώματος νομοθεσίας και άλλων τομέων. Οι δεσμοί μεταξύ της οδηγίας του πλαισίου για τα απόβλητα και της οδηγίας για τα επικίνδυνα απόβλητα έχουν ήδη εξηγηθεί παραπάνω. Η εφαρμογή της νομοθεσίας για τα απόβλητα, χωρίς συντονισμό με την εφαρμογή άλλης συναφούς νομοθεσίας, θα μπορούσε να οδηγήσει σε επικαλύψεις πόρων και σε υπερβολικά σύνθετη γραφειοκρατία (Santos, et al. 2010). 41

42 3.3 Η ντιρεκτίβα για τα πετρελαϊκά απόβλητα Ο σκοπός της οδηγίας είναι η δημιουργία εναρμονισμένου συστήματος συλλογής, επεξεργασίας, αποθήκευσης και διάθεσης των χρησιμοποιημένων πετρελαϊκών αποβλήτων, χωρίς την επιβολή στο περιβάλλον. Τα κράτη μέλη καλούνται να καθιερώσουν συστήματα καταχώρισης, αδειοδότησης και εποπτείας των δραστηριοτήτων που αφορούν τη μεταποίηση ή τη διάθεση χρησιμοποιημένων ορυκτελαίων. Η μέγιστη προτεραιότητα για τη διαχείριση των χρησιμοποιημένων ορυκτελαίων είναι η αναγέννηση, ακολουθούμενη από καύση, μετά από καταστροφή ή ελεγχόμενη αποθήκευση ή διάθεση (Linusson & Pöldma, 2011). Αυτή η οδηγία έχει έναν διαφορετικό ορισμό της "απόρριψης" από τον ορισμό της οδηγίας πλαισίου για τα απόβλητα. Η οδηγία για τα χρησιμοποιημένα πετρελαϊκά απόβλητα καθορίζει τη "διάθεση" ευρύτερα, ενώ στην οδηγία πλαισίου η διάθεση είναι μόνο τελική. Στην οδηγία για τα χρησιμοποιημένα απόβλητα, η διάθεση ορίζεται ως η επεξεργασία, καταστροφή, αποθήκευση και διάθεση των πετρελαϊκών αποβλήτων δηλαδή άλλες επεξεργασίες εκτός από την "τελική" διάθεση (Skagestad, et al. 2014). Το άρθρο 8 παράγραφος 1 και το παράρτημα της παρούσας οδηγίας καταργήθηκαν από τις 28 Δεκεμβρίου 2005 με την οδηγία 2000/76 / ΕΕ για την αποτέφρωση των αποβλήτων. Η νέα οδηγία για τα απόβλητα (2008/98 / ΕΕ) θα ενοποιήσει και θα αναδιατυπώσει τη νομοθεσία για τα απόβλητα. Θα ενσωματώσει τις διατάξεις της οδηγίας 75/439 / ΕΕ στο κείμενό της, επομένως η δεύτερη οδηγία θα καταργηθεί από τον Δεκέμβριο του Η διαχείριση των χρησιμοποιημένων πετρελαϊκών αποβλήτων θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τη σειρά προτεραιότητας της ιεράρχησης των αποβλήτων και θα πρέπει να προτιμάται να δοθεί στις επιλογές που παρέχουν το καλύτερο συνολικό περιβαλλοντικό αποτέλεσμα (Aronietis, et al. 2016). Η χωριστή συλλογή των χρησιμοποιημένων πετρελαϊκών αποβλήτων παραμένει ζωτικής σημασίας για την ορθή τους διαχείριση και την πρόληψη της βλάβης στο περιβάλλον από την ακατάλληλη διάθεσή τους. Πρέπει να σημειωθεί ότι μία 42

43 παράγραφος της νέας οδηγίας για τα απόβλητα εφαρμόστκε ήδη από τις 12 Δεκεμβρίου 2008, ημερομηνία έναρξης ισχύος της οδηγίας. Αφορά το άρθρο 10 παράγραφος 4 σχετικά με τις μεθόδους αναφοράς μετρήσεων για τον προσδιορισμό της περιεκτικότητας των χρησιμοποιημένων ορυκτελαίων σε PCB / PCT και θέτει ορισμένα μη ουσιώδη στοιχεία της οδηγίας για τα χρησιμοποιημένα πετρελαϊκά απόβλητα σε ταχύτερη και αποτελεσματικότερη διαδικασία ανακύκλωσης (Calderón, et al. 2016). Με βάση την εμπειρία επιλεγμένων κρατών μελών, παρουσιάζονται ορισμένες γενικές παρατηρήσεις και προτάσεις για την εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας. Ωστόσο, πρέπει να αναγνωριστεί ότι η οδηγία αυτή ήταν η πρώτη στον τομέα, ακόμη και πριν από την πρώτη έκδοση της οδηγίας πλαίσιο για τα απόβλητα (οδηγία 91/156 / ΕΕ του Συμβουλίου της 18ης Μαρτίου 1991 για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/12 / ΕΕ) και ότι ορισμένες από τις διατάξεις της, όπως αυτές για την έκδοση αδειών, καλύπτονται επίσης από μεταγενέστερη νομοθεσία (Deniz & Zincir, 2016). Οι υποψήφιες χώρες καλούνται να συμβουλεύονται προσεκτικά την οδηγία 2008/98 / ΕΕ για τα απόβλητα, εφαρμόζοντας παράλληλα τις διατάξεις της οδηγίας για τα χρησιμοποιημένα πετρελαϊκά απόβλητα. Η νέα οδηγία για τα απόβλητα ενσωμάτωσε και κατάργησε τις διατάξεις της οδηγίας για τα συγκεκριμένα απόβλητα από τον Δεκέμβριο του 2010 και μία από τις διατάξεις σχετικά με τις μεθόδους μέτρησης της περιεκτικότητας σε PCB στα χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια τέθηκε ήδη σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2008 (Acciaro, et al. 2013). Ο σχεδιασμός και η παροχή υποδομής (Husain, 2014) : Η οδηγία επιβάλλει την εφαρμογή της ιεράρχησης της διαχείρισης αποβλήτων. Η προετοιμασία ενός εθνικού σχεδίου διαχείρισης των χρησιμοποιημένων πετρελαϊκών αποβλήτων θα απαιτηθεί για την επίτευξη των στόχων της οδηγίας. Αυτό είναι βέβαια απαραίτητο στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής που πρέπει να καταρτιστεί στο πλαίσιο της οδηγίας πλαισίου για τα απόβλητα 43

44 (οδηγία 91/156 / ΕΕ του Συμβουλίου της 18ης Μαρτίου 1991 για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/12 / ΕΕ για τα απόβλητα). Το σχέδιο πρέπει να αντιμετωπίσει τα ζητήματα συλλογής, αναγέννησης και διάθεσης. Πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη τις πρακτικές και τεχνικές απαιτήσεις, το οικονομικό κόστος και την ικανότητα πληρωμής των παραγωγών. Πρέπει να υπάρχουν επαρκείς εγκαταστάσεις επεξεργασίας για τον αναμενόμενο όγκο των χρησιμοποιημένων πετρελαϊκών αποβλήτων. Θα χρειαστεί να αποφασιστεί εάν θα επιβληθούν υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας στις επιχειρήσεις να προσφέρουν υπηρεσίες συλλογής σε συγκεκριμένους τομείς, σε ποια οικονομική βάση θα πρέπει να λειτουργούν και αν θα πρέπει να είναι υποχρεωτική για τους παραγωγούς να διαθέτουν τα χρησιμοποιημένα πετρελαϊκά απόβλητα τους. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι παρέχονται επαρκείς υπηρεσίες συλλογής, ενδέχεται να είναι απαραίτητο να οριστούν ορισμένοι συλλέκτες για να έχουν αποκλειστικά δικαιώματα συλλογής σε ορισμένες περιοχές, προκειμένου η υπηρεσία τους να είναι οικονομική. Κατά συνέπεια, ενδέχεται να απαιτείται κάποιος έλεγχος των τιμών. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα χρησιμοποιημένα πετρελαϊκά απόβλητα που παράγονται από τους αυτοκινητιστές που πραγματοποιούν τη συντήρηση των οχημάτων τους μπορεί να αποτελέσουν μείζον πρόβλημα. Σε ένα κράτος μέλος που εξετάστηκε, αυτό αντιπροσωπεύει το 10% όλων των χρησιμοποιημένων πετρελαϊκών αποβλήτων. Θα χρειαστεί να επισημοποιηθεί το εθνικό σχέδιο ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι νέες τεχνολογικές εξελίξεις. Ένα πρόγραμμα για την αναθεώρηση του σχεδίου πρέπει να περιλαμβάνει διατάξεις για την αξιολόγηση νέων εξελίξεων και πρωτοβουλιών. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει 44

45 ανασκόπηση των πρακτικών διαχείρισης των αποβλήτων σε άλλα μέρη του κόσμου. Ο κανονισμός λειτουργίας (Husain, 2014) : Η παρούσα οδηγία απαιτεί οι εγκαταστάσεις διαχείρισης των χρησιμοποιημένων πετρελαϊκών αποβλήτων να λειτουργούν υπό άδειες και να καταχωρούνται οι συλλέκτες. Η έγκριση και η καταχώρηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας πετρελαιοειδών εμπίπτουν στα συστήματα που έχουν θεσπιστεί για την εφαρμογή των απαιτήσεων της οδηγίας πλαίσιο για τα απόβλητα (οδηγία 91/156 / ΕΕ του Συμβουλίου της 18ης Μαρτίου 1991 για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/12 / ΕΕ για τα απόβλητα). Τα χρησιμοποιημένα πετρελαϊκά απόβλητα ταξινομούνται ως επικίνδυνα απόβλητα έτσι ώστε να ισχύουν και οι απαιτήσεις της οδηγίας για τα επικίνδυνα απόβλητα (91/689 / ΕΕ). Οι απαραίτητες αρμόδιες αρχές θα πρέπει να έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή δυνάμει της οδηγίας πλαισίου για τα απόβλητα (οδηγία 91/156 / ΕΕ της 18ης Μαρτίου 1991 για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/12 / ΕΕ για τα απόβλητα). Η ευθύνη για αυτό συνήθως ανήκει σε έναν οργανισμό ή ένα υπουργείο περιβάλλοντος, όπου η ρυθμιστική λειτουργία και η καθημερινή διαχείριση αναλαμβάνονται, για παράδειγμα, από έναν τοπικό ή περιφερειακό φορέα. Η αρμόδια αρχή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι κατάλληλες συνθήκες, ιδίως εκείνες που αφορούν την πιθανή ρύπανση του περιβάλλοντος, ενσωματώνονται σε άδειες. Αυτό θα απαιτήσει μια τεχνική και περιβαλλοντική αξιολόγηση της εγκατάστασης και την εξέταση άλλων θεμάτων, όπως η ποιότητα του νερού και του αέρα. Οι ακατάλληλες εγκαταστάσεις για την αποδοχή των χρησιμοποιημένων πετρελαϊκών αποβλήτων πρέπει να απαγορεύονται ρητά. Αυτό θα πρέπει να καταγράφεται και θα πρέπει να διενεργούνται τακτικοί έλεγχοι στη 45

46 διευκόλυνση ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση με την παρούσα απόφαση. Για τις ρυθμιστικές αρχές μπορεί να απαιτηθεί κατάρτιση για την περιβαλλοντική ορθή διαχείριση των χρησιμοποιημένων πετρελαϊκών αποβλήτων. Μπορεί επίσης να χρειαστούν σημειώσεις τεχνικής καθοδήγησης. Οι διαβιβάσεις (Husain, 2014) : Πρέπει να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί μια επικοινωνιακή στρατηγική σύμφωνα με τις ανάγκες που προσδιορίζονται στο σχέδιο. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη συμμετοχή του κοινού στη διάθεση των χρησιμοποιημένων πετρελαϊκών αποβλήτων που παράγονται κατά την πραγματοποίηση της συντήρησης. Επιπλέον, υπάρχει ειδική απαίτηση στην οδηγία για την πραγματοποίηση ενημερωτικών εκστρατειών σχετικά με την κατάλληλη αποθήκευση και συλλογή. Αυτό μπορεί να ενσωματωθεί στη γενικότερη επικοινωνιακή στρατηγική που προαναφέρθηκε. 3.4 Η ντιρεκτίβα της δομής για τα πετρελαϊκά απόβλητα Το 2006, κωδικοποιήθηκε η οδηγία 75/442 / ΕΕ για τα απόβλητα. Η κωδικοποίηση είναι μια διαδικασία με την οποία τα νομικά κείμενα που έχουν αναθεωρηθεί πολλές φορές κωδικοποιούνται σε ένα νέο κείμενο που αντικαθιστά όλες τις προηγούμενες εκδόσεις. Δεν σημειώνονται νομικές ή πολιτικές αλλαγές στο κείμενο κατά τη διαδικασία κωδικοποίησης. Η νέα κωδικοποιημένη οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα (οδηγία 2006/12 / ΕΕ) είναι πλέον η μόνη νομικά έγκυρη έκδοση της οδηγίας πλαισίου για τα απόβλητα και θα παραμείνει μέχρι την έγκριση της ουσιαστικής πρότασης αναθεώρησης (Wang, et al. 2013). 46

47 Η οδηγία θεσπίζει ένα πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων σε ολόκληρη την κοινότητα. Η βάση αυτής της οδηγίας είναι η κοινοτική στρατηγική για τα απόβλητα. Η οδηγία του πλαισίου θεσπίζει μια ιεραρχία διαχείρισης των αποβλήτων και απαιτεί από τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν αυτή την ιεραρχία ενθαρρύνοντας, κατά σειρά προτεραιότητας (Wong, et al. 2015) : Η πρόληψη ή η μείωση της παραγωγής αποβλήτων και η βλαπτικότητα τους. Η ανάκτηση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της ανακύκλωσης, της επαναχρησιμοποίησης, ή τη χρήση αποβλήτων ως πηγή ενέργειας. Ως τελική λύση, ασφαλής διάθεση. Εκτός από τη ρύθμιση της διάθεσης και της αξιοποίησης των αποβλήτων, η οδηγία απαιτεί από τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν ένα ολοκληρωμένο και επαρκές δίκτυο εγκαταστάσεων διάθεσης και να προετοιμάσουν και να εφαρμόσουν σχέδια διαχείρισης αποβλήτων με στόχο να βοηθήσουν την κοινότητα ως σύνολο να καταστεί αυτοδύναμη, επαρκή όσον αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων, αλλά και τα κράτη μέλη (Gille & Harmsen, 2011). Η οδηγία 75/442 / ΕΕ έχει υποστεί πολλές αλλαγές. Ήταν σαφές ότι ο βασικός στόχος όλων των διατάξεων σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων πρέπει να είναι η προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος από τις επιβλαβείς επιπτώσεις που προκαλούνται από τη συλλογή, τη μεταφορά, την επεξεργασία, την αποθήκευση και την απόθεση αποβλήτων, καθώς και την κοινή ορολογία και ορισμό των αποβλήτων προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της διαχείρισης των αποβλήτων στην κοινότητα (Yuquan, et al. 2011). Επίσης, η ανάγκη για αποτελεσματικούς και συνεπείς κανόνες για τη διάθεση και ανάκτηση των αποβλήτων, για την ενθάρρυνση της αξιοποίησης των αποβλήτων και της χρήσης των ανακτηθέντων υλικών ως πρώτων υλών για τον περιορισμό της παραγωγής αποβλήτων, ιδίως με την προώθηση καθαρών τεχνολογιών και προϊόντων που μπορούν να ανακυκλωθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν, και η κοινότητα ως σύνολο για να καταστεί αυτάρκης όσον αφορά τη διάθεση των αποβλήτων απαιτούσε τη λήψη μέτρων που θα συμβάλουν στην επίτευξη των ανωτέρω, πράγμα που 47

48 επιτεύχθηκε με την έκδοση της οδηγίας 2006/12 / ΕΕ. Εξαιρούνται από τα μέτρα αυτά τα αέρια απόβλητα, τα ραδιενεργά απόβλητα, τα ορυκτά απόβλητα, τα υπολείμματα ζώων και τα γεωργικά απόβλητα, τα υδατικά απόβλητα και οι εκκρεμείς εκρηκτικές ύλες που υπόκεινται σε συγκεκριμένες πράξεις (Welaya, et al. 2012). Τα μέτρα ισχύουν για όλες τις ουσίες ή αντικείμενα που ο κάτοχος διαθέτει ή υποχρεούται να διαθέσει σύμφωνα με τις ισχύουσες εθνικές διατάξεις στα κράτη μέλη. Οι κατευθυντήριες γραμμές της επιτροπής δημοσιεύθηκαν για να βοηθήσουν τις αρμόδιες αρχές και τον ιδιωτικό τομέα να καθορίσουν εάν ένα προϊόν που πρέπει να θεωρηθεί ως απόβλητο (Welaya, et al. 2011). Η απαγόρευση, η απόρριψη ή η ανεξέλεγκτη διάθεση αποβλήτων απαγορεύονται από τα κράτη μέλη, ενώ πρέπει να προωθηθεί η πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, η ανακύκλωση και η επεξεργασία για περαιτέρω χρήση. Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή για κάθε σχέδιο κανόνων σχετικά με τη χρήση προϊόντων που προκαλούν τεχνικές δυσκολίες και υπερβολικά έξοδα διάθεσης και ενθαρρύνουν τη μείωση των ποσοτήτων ορισμένων αποβλήτων, την επεξεργασία των αποβλήτων για ανακύκλωση ή επαναχρησιμοποίηση, τη χρήση ενέργειας από ορισμένα απόβλητα και τη χρήση φυσικών πόρων που μπορούν να αντικατασταθούν από ανακτηθέντα υλικά (Dincer, 2008). Τα κράτη μέλη πρέπει να συνεργαστούν για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου και επαρκούς δικτύου εγκαταστάσεων διάθεσης (λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνολογίες), επιτρέποντας στην κοινότητα και σε κάθε επιμέρους κράτος μέλος να καταστούν αυτάρκεις όσον αφορά τη διάθεση των αποβλήτων. Το δίκτυο αυτό πρέπει να επιτρέπει τη διάθεση των αποβλήτων σε μία από τις πλησιέστερες κατάλληλες εγκαταστάσεις, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικής προστασίας (Gille & Harmsen, 2011). Πρέπει να εξασφαλίζεται ότι οι κάτοχοι αποβλήτων χειρίζονται αυτά τα απόβλητα από ιδιωτικό ή δημόσιο φορέα συλλογής ή από επιχείρηση διάθεσης ή ότι διαθέτουν τα ίδια τα απόβλητα σύμφωνα με αυτά τα μέτρα. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει επίσης να εξασφαλίζουν ότι οι επιχειρήσεις ή οι εγκαταστάσεις που επεξεργάζονται, αποθηκεύουν ή απορρίπτουν απόβλητα για λογαριασμό τρίτων πρέπει να λάβουν 48

49 άδεια από την αρμόδια αρχή, ιδίως όσον αφορά τους τύπους και τις ποσότητες των προς επεξεργασία αποβλήτων, τις γενικές τεχνικές απαιτήσεις και τις προφυλάξεις που πρέπει να ληφθούν (Wang, et al. 2013). Η αρμόδια αρχή ελέγχει περιοδικά την τήρηση των όρων της άδειας και παρακολουθεί τις επιχειρήσεις που μεταφέρουν, συλλέγουν, αποθηκεύουν, αποθέτουν ή επεξεργάζονται τα απόβλητά τους ή τα απόβλητα τρίτων. Απαιτούνται επίσης άδειες για κάθε κέντρο ανάκτησης και επιχείρηση που διαθέτει τα δικά της απόβλητα. Η βασική αρχή είναι η αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει", επομένως το κόστος της διάθεσης των αποβλήτων βαρύνει τον κάτοχο που έχει τα απόβλητα που διακινούνται από έναν αποκομιδέα αποβλήτων ή μια επιχείρηση ή / και από προηγούμενους κατόχους ή ο παραγωγός του προϊόντος που δημιουργεί τη σπατάλη (Schiller, et al. 2017). Οι αρμόδιες αρχές που ορίζονται από τα κράτη μέλη για την εφαρμογή των μέτρων αυτών οφείλουν να καταρτίσουν ένα ή περισσότερα σχέδια διαχείρισης που αφορούν ιδίως τους τύπους, τις ποσότητες και την προέλευση των προς ανάκτηση ή διάθεση αποβλήτων, τις γενικές τεχνικές απαιτήσεις, τυχόν ειδικές ρυθμίσεις για συγκεκριμένα απόβλητα και κατάλληλους χώρους και εγκαταστάσεις διάθεσης (Cepeda, et al. 2016). Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η οδηγία 2006/12 / ΕΕ θα καταργηθεί και θα αντικατασταθεί από την οδηγία 2008/98 / ΕΕ, η οποία εγκρίθηκε στις 19 Νοεμβρίου Η οδηγία 2008/98 / ΕΕ αρχίζει να ισχύει στις 12 Δεκεμβρίου 2008 και θα καταργήσει τρεις βασικές οδηγίες για τα απόβλητα από τις 12 Δεκεμβρίου 2010 (Yoo, 2017) : Οδηγία 2006/12 / ΕΕ για τα απόβλητα. Οδηγία 91/689 / ΕΕ για τα επικίνδυνα απόβλητα. Οδηγία 74/439 / ΕΕ για τα χρησιμοποιημένα πετρελαϊκά απόβλητα. Η οδηγία 2008/98 / ΕΕ θα διευκρινίσει βασικές έννοιες όπως οι ορισμοί των "αποβλήτων", "ανάκτησης" και "διάθεσης". Ο στόχος είναι να ενισχυθούν τα μέτρα 49

50 που πρέπει να ληφθούν όσον αφορά την πρόληψη των αποβλήτων, να εισαγάγει μια προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη ολόκληρο τον κύκλο ζωής των προϊόντων και των υλικών και όχι μόνο τη φάση των αποβλήτων και να επικεντρωθεί στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της παραγωγής αποβλήτων και της διαχείρισης αποβλήτων, ενισχύοντας έτσι την οικονομική αξία αυτών (Jafarzadeh, et al. 2017). Η οδηγία επικεντρώνεται περισσότερο στην ανακύκλωση και την ανάκτηση των αποβλήτων. Είναι επίσης ακριβέστερος ο καθορισμός του πεδίου εφαρμογής για ειδικές ροές αποβλήτων, όπως τα ζωικά απόβλητα, καθώς και η διάκριση μεταξύ της προκαταρκτικής αποθήκευσης αποβλήτων εν αναμονή της συλλογής και της αποθήκευσης αποβλήτων εν αναμονή επεξεργασίας. Είναι επίσης ακριβέστερο σε σχέση με τη μακροπρόθεσμη αποθήκευση που καλύπτεται από την οδηγία 1999/31 / ΕΕ για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων (Schinas & Butler, 2016). Η σχεδίαση (Ammar & Seddiek, 2017) : Η δημιουργία ή ο ορισμός αρμόδιων αρχών που είναι υπεύθυνες για την εφαρμογή της οδηγίας (άρθρο 6). Η εξασφάλιση ότι οι αρμόδιες αρχές καταρτίζουν σχέδια διαχείρισης αποβλήτων (άρθρο 7). Η λήψη μέτρων προτροπής για να : o Αποτρέπουν και να μειώνουν την ποσότητα των παραγόμενων αποβλήτων και τη βλαπτικότητα τους. o Την ενθάρρυνση της αξιοποίησης των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της ανακύκλωσης, της επαναχρησιμοποίησης ή της ανάκτησης, και της χρήσης των αποβλήτων ως πηγής ενέργειας (άρθρο 3). Η λήψη των απαραίτητων μέτρων για την διασφάλιση ότι τα απόβλητα μεταφέρονται σε έναν συλλέκτη ή επιχείρηση που εκτελεί τις απαιτούμενες 50

51 εργασίες ή να ανακτήσει ή να απορριφθεί από τον κάτοχο των αποβλήτων (άρθρο 8). Η καθιέρωση ολοκληρωμένου και επαρκούς δικτύου εγκαταστάσεων διάθεσης, λαμβάνοντας υπόψη την καλύτερη διαθέσιμη τεχνολογία που δεν συνεπάγεται σε υπερβολικό κόστος και σύμφωνα με ειδικούς στόχους (όπως η αυτάρκεια στη διάθεση αποβλήτων) (άρθρο 5). Η καθιέρωση του απαραίτητου κατάλληλου συστήματος για την αδειοδότηση των εγκαταστάσεων ή επιχειρήσεων που εκτελούν πράξεις που καθορίζονται στα παραρτήματα (άρθρα 9, 10, 11, 12). Η καθιέρωση του συστήματος ελέγχου ή της κατάλληλης προσαρμογής του υφιστάμενου συστήματος επιθεώρησης, ώστε να είναι σε θέση να διενεργεί τις προβλεπόμενες περιοδικές επιθεωρήσεις των εγκαταστάσεων ή των επιχειρήσεων από την αρμόδια αρχή. Η εφαρμογή της αρχής "ο ρυπαίνων πληρώνει" για τη διάθεση των αποβλήτων, ώστε να εξασφαλίζεται ότι το κόστος της διάθεσης των αποβλήτων βαραίνει τον παραγωγό των αποβλήτων ή ο κάτοχος που το χειρίζεται ή η επιχείρηση συλλογής αποβλήτων ή / τους παραγωγούς του προϊόντος που δημιούργησε τα απόβλητα (άρθρο 15). Η σχεδίαση και η υιοθέτηση των απαραίτητων οδηγιών για τα ιδρύματα ή τις επιχειρήσεις, καθώς και τους παραγωγούς, για να διευκρινιστούν όλες οι λεπτομέρειες της υποχρέωσής τους να τηρούν συγκεκριμένα αρχεία και πληροφορίες και να τα θέτει στη διάθεση της αρμόδιας αρχής κατόπιν αιτήματος (άρθρο 14). Η σχεδίαση και η δημιουργία ενός συστήματος αναφοράς και διαδικασίες για την τροποποίηση των παραρτημάτων προκειμένου να προσαρμοστούν στην επιστημονική και τεχνική πρόοδο (άρθρα 16 και 17). 51

52 Εάν πρέπει να χορηγηθούν εξαιρέσεις από τις απαιτήσεις αδειών (στα άρθρα 9 και 10), να θεσπιστούν γενικοί κανόνες που διέπουν αυτές τις εξαιρέσεις και να προβλεφθεί η καταχώρηση απαλλασσόμενων πράξεων (άρθρο 11). Ο κανονισμός λειτουργίας (Ammar & Seddiek, 2017) : Η εξασφάλιση ότι τα απόβλητα ανακτώνται ή απορρίπτονται χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανθρώπινη υγεία και χωρίς να χρησιμοποιούνται διαδικασίες ή μέθοδοι που θα μπορούσαν να βλάψουν το περιβάλλον (άρθρο 4). Η απαγόρευση εγκατάλειψης, απόρριψης ή ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων (άρθρο 4). Η αποτροπή των κινήσεων αποβλήτων που δεν είναι σύμφωνα με τα σχέδια διαχείρισης αποβλήτων (άρθρο 7). Η εξασφάλιση ότι οι κάτοχοι αποβλήτων είτε έχουν τα απόβλητα που διακινούνται από έναν συλλέκτη αποβλήτων είτε από μια επιχείρηση που πραγματοποιεί εργασίες διάθεσης ή ανάκτησης ή ότι ανακτούν ή διαθέτουν τα ίδια τα απόβλητα σύμφωνα με την οδηγία (άρθρο 8). Η απαίτηση από τις αρμόδιες αρχές (άρθρα 9 και 10) να ζητήσουν από την αρμόδια αρχή τις εγκαταστάσεις και τις επιχειρήσεις που εκτελούν εργασίες διάθεσης ή εργασίες ανάκτησης. Η εξασφάλιση ότι οι εξαιρέσεις από τις απαιτήσεις αδειών χορηγούνται μόνο όσον αφορά την αξιοποίηση αποβλήτων ή τη διάθεση τους στον τόπο παραγωγής που υπόκεινται σε γενικούς κανόνες και υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι όροι προστασίας του περιβάλλοντος που ορίζονται στο άρθρο 4 (άρθρο 11). Βεβαιωθείτε ότι οι εγκαταστάσεις ή οι επιχειρήσεις είναι καταχωρημένες στην αρμόδια αρχή εάν : 52

53 o Απαλλάσσονται από τις απαιτήσεις αδειοδότησης (άρθρο 11). o Συλλέγουν ή μεταφέρουν απόβλητα σε επαγγελματική βάση ή φροντίζουν για τη διάθεση ή την αξιοποίηση αποβλήτων για λογαριασμό τρίτων, αλλά δεν υπόκεινται σε άδεια (άρθρο 12). Η εξασφάλιση ότι οι αρμόδιες αρχές διεξάγουν περιοδικούς ελέγχους των εγκαταστάσεων και των επιχειρήσεων που πραγματοποιούν τη διάθεση, ανάκτηση, συλλογή και μεταφορά αποβλήτων ή είναι αντιπρόσωποι και μεσίτες αποβλήτων (άρθρο 13). Να απαιτούν από τις εγκαταστάσεις και τις επιχειρήσεις που πραγματοποιούν εργασίες διάθεσης ή ανάκτησης να τηρούν συγκεκριμένες πληροφορίες και να τις θέτουν στη διάθεση της αρμόδιας αρχής (άρθρο 14). Η υποβολή έκθεσης προς την επιτροπή σχετικά με (Ammar & Seddiek, 2017) : Τους γενικούς κανόνες σχετικά με τις εξαιρέσεις από τις απαιτήσεις της άδειας (άρθρο 11). Τα μέτρα που ελήφθησαν για την υλοποίηση των στόχων και των απαιτήσεων της οδηγίας (άρθρα 3 και 16 και οδηγία 91/692 / ΕΕ του Συμβουλίου). Τα εθνικά σχέδια διαχείρισης αποβλήτων (άρθρο 7). Τα μέτρα που λαμβάνονται για την πρόληψη της μεταφοράς αποβλήτων που δεν είναι σύμφωνα με τα σχέδια διαχείρισης αποβλήτων (άρθρο 7). Τα μέτρα που ελήφθησαν για τη συμμόρφωση με την οδηγία (άρθρα 3, 4, 5, 6, 8, 16). Η μεταφορά, με κείμενα των κυριότερων διατάξεων της εθνικής νομοθεσίας που εγκρίθηκαν στον τομέα που καλύπτεται από την οδηγία (άρθρο 19). Κατά την εφαρμογή της οδηγίας πλαισίου για τα απόβλητα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όλη η νομοθεσία στον τομέα των αποβλήτων. Πρέπει επίσης να εξεταστεί η νομοθεσία άλλων τομέων (και να σημειωθεί ότι οι κοινοτικές αποφάσεις έχουν επίσης εγκριθεί σε συνέχεια αυτών των νομοθετικών πράξεων για να συμπληρώσουν τη λειτουργία τους), και ειδικότερα (Ammar & Seddiek, 2017) : 53

54 Ο Ευρωπαϊκός κατάλογος αποβλήτων που δημοσιεύθηκε με την απόφαση 2000/532 / ΕΕ της Επιτροπής, όπως τροποποιήθηκε από 2001/118 / ΕΕ, 2001/119 / ΕΚ και 2001/573 / ΕΕ). Η οδηγία για την ολοκληρωμένη πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης (IPPC) (2008/1 / ΕΕ). Η οδηγία για την αποτέφρωση των αποβλήτων (2000/76 / ΕΕ). Η οδηγία για τον αμίαντο (87/217 / ΕΕ). Η οδηγία για τις επικίνδυνες ουσίες (2006/11 / ΕΕ) και τις θυγατρικές οδηγίες (αλλά βλέπετε περαιτέρω την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα 2000/60 / ΕΕ). Η οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων (91/271 / ΕΕ) (βλ. περαιτέρω την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα 2000/60 / ΕΕ). Η οδηγία για τα νιτρικά άλατα (91/676 / ΕΕ) (βλ. περαιτέρω την οδηγίαπλαίσιο για τα ύδατα 2000/60 / ΕΕ). Η οδηγία σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (85/337 / ΕΕ) (βλ. επίσης την οδηγία 2001/42 / ΕΕ για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων). Η οδηγία για την πρόσβαση στις περιβαλλοντικές πληροφορίες (Οδηγία 2003/4 / ΕΕ). Η οδηγία περί συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασίας (94/62 / ΕΕ). Οι οδηγίες ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών αποβλήτων (2002/95 / ΕΕ και 2002/96 / ΕΕ). Η οδηγία για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους (2000/53 / ΕΕ). 54

55 Τα απόβλητα από την οδηγία για την Εξόρυξη Βιομηχανιών (Εξόρυξη). Η οδηγία για την υγειονομική ταφή (99/31 / ΕΕ). Η οδηγία για την υποβολή εκθέσεων (91/692 / ΕΕ). Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 166/2006 για το ευρωπαϊκό μητρώο έκλυσης και μεταφοράς ρύπων. Η οδηγία 2004/35 / ΕΕ σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη. 3.5 Οι κανονισμοί για τις αποστολές αποβλήτων Ο κανονισμός 1013/2006 / ΕΕ του Συμβουλίου θεσπίζει ένα σύστημα ελέγχου της κυκλοφορίας των αποβλήτων, για την εφαρμογή της σύμβασης της Βασιλείας, των αποφάσεων του Συμβουλίου του ΟΟΣΑ για τις διασυνοριακές διακινήσεις αποβλήτων και της τέταρτης σύμβασης ΑΚΕ-ΕΕ. Θέτει ξεχωριστά καθεστώτα που διέπουν τις αποστολές εντός της ΕΕ, τις εισαγωγές και εξαγωγές από την ΕΕ και τις διαμετακομιστικές μεταφορές μέσω της ΕΕ. Διαφορετικές απαιτήσεις καθορίζονται ανάλογα με τον προορισμό της αποστολής αποβλήτων, το κατά πόσον τα απόβλητα προορίζονται για αξιοποίηση ή διάθεση και, στην περίπτωση αποστολών προς ανάκτηση, αν αναφέρεται στα παραρτήματα ΙΙ, ΙΙΙ ή IV (van Biert, et al. 2016). Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1013/2006 αντικατέστησε τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 259/93 από τις 12 Ιουλίου Στόχος της νέας νομοθετικής πράξης είναι να ενισχυθεί, να απλουστευθεί και να διευκρινιστούν οι υφιστάμενες διαδικασίες για τον έλεγχο των μεταφορών των αποβλήτων. Με τον τρόπο αυτό, μειώνεται ο κίνδυνος να μην ελέγχονται οι αποστολές αποβλήτων και επιδιώκεται η ενσωμάτωση στην κοινοτική νομοθεσία των τροποποιήσεων των καταλόγων αποβλήτων που επισυνάπτονται στη Σύμβαση της Βασιλείας, καθώς και της αναθεώρησης που ενέκρινε ο ΟΟΣΑ το

56 Ο κανονισμός 1013/2006 μειώνει επίσης τις υφιστάμενες διαδικασίες ελέγχου των αποβλήτων από τρεις έως δύο (Sihn, et al. 2015) : Η διαδικασία προηγούμενης γραπτής κοινοποίησης και συγκατάθεσης, τη διαδικασία που εφαρμόζεται σε όλες τις μεταφορές αποβλήτων που προορίζονται για απόρριψη και επικίνδυνα και ημι-επικίνδυνα απόβλητα που προορίζονται για αξιοποίηση. Η διαδικασία με την οποία οι αποστολές συνοδεύονται από ορισμένες πληροφορίες που ισχύουν για τα μη επικίνδυνα απόβλητα που προορίζονται για αξιοποίηση. Μια άλλη αλλαγή γίνεται στον αριθμό των καταλόγων αποβλήτων που επιτρέπονται για αποστολή, τα οποία αντιστοιχούν στις δύο διαδικασίες ελέγχου που περιγράφονται ανωτέρω. Τα απόβλητα που υπόκεινται σε γνωστοποίηση και συναίνεση αναφέρονται στον "πορτοκαλί κατάλογο", ενώ τα απόβλητα που αναφέρονται ως πληροφοριακά στοιχεία περιλαμβάνονται μόνο στον «πράσινο κατάλογο». Από την άλλη πλευρά, τα απόβλητα που απαγορεύονται για τα χαρακτηριστικά αποστολής βρίσκονται σε ξεχωριστούς καταλόγους (Stelling, 2014). Ο κανονισμός ορίζει ότι οι μεταφορές αποβλήτων πρέπει να υπόκεινται σε σύμβαση μεταξύ του υπευθύνου για τη μεταφορά των αποβλήτων ή της αποστολής τους και του παραλήπτη τέτοιων αποβλήτων. Σε περιπτώσεις υποχρέωσης κοινοποίησης που ισχύει για τα εν λόγω απόβλητα, η σύμβαση πρέπει να περιλαμβάνει οικονομικές εγγυήσεις (Santos, et al. 2010). Στο πλαίσιο της διαδικασίας κοινοποίησης προβλέπεται ότι η κοινοποίηση υποβάλλεται από τον κοινοποιούντα μόνο στην αρμόδια αρχή της αποστολής, η οποία με τη σειρά της είναι υπεύθυνη για τη διαβίβασή της στην αρμόδια αρχή προορισμού και διαμετακόμισης. Πρέπει να δοθεί η συγκατάθεση της αρμόδιας αρχής (με ή χωρίς όρους) ή αντιρρήσεις εντός 30 ημερών. Όλες οι αλλαγές που αφορούν τις κύριες πτυχές της αποστολής (ποσότητα, διαδρομή κ.λπ.) πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο νέας κοινοποίησης, με εξαίρεση τις περιπτώσεις κατά τις οποίες όλες οι 56

57 αρμόδιες αρχές χορηγούν απαλλαγή στον κοινοποιούντα από την υποχρέωση αυτή (Linusson & Pöldma, 2011). Η νέα πράξη ορίζει ότι οι ενδιάμεσες εγκαταστάσεις ανάκτησης και διάθεσης δεσμεύονται από τις ίδιες υποχρεώσεις με τις εγκαταστάσεις τελικής αξιοποίησης και διάθεσης. Επομένως, η έγκριση μιας μεταφοράς που αφορά προσωρινές ενέργειες μπορεί να επιβληθεί μόνο εάν έχει εγκριθεί η μεταφορά των εν λόγω αποβλήτων (Skagestad, et al. 2014). Σε περίπτωση που η μεταφορά δεν μπορεί να ολοκληρωθεί (συμπεριλαμβανομένης της αξιοποίησης ή της διάθεσης), ο κοινοποιών πρέπει να παραλάβει τα απόβλητα, συνήθως με δικά του έξοδα. Αυτό ισχύει για όλα τα είδη αποβλήτων, με την επιφύλαξη ορισμένων εξαιρέσεων, εάν υπάρχει άλλος τρόπος ανάκτησης ή διάθεσης των αποβλήτων αυτών ή εάν τα απόβλητα έχουν αναμιχθεί ανεπανόρθωτα με άλλα είδη αποβλήτων. Σε περίπτωση παράνομης μεταφοράς, ο κοινοποιών ή ο παραλήπτης πρέπει, στο βαθμό που η ευθύνη για την παράνομη μεταφορά να καταλογίζεται σε ένα ή τον άλλο, να παραλαμβάνει, να ανακτά ή να απορρίπτει τα απόβλητα (Aronietis, et al. 2016). Ο κανονισμός περιλαμβάνει άλλες γενικές διατάξεις, όπως η απαγόρευση της ανάμειξης των αποβλήτων κατά τη μεταφορά, η διάθεση στο κοινό των κατάλληλων πληροφοριών και η υποχρέωση του κοινοποιούντος, της αρμόδιας αρχής, του παραλήπτη και των σχετικών εγκαταστάσεων (Calderón, et al. 2016). Ο κανονισμός απαγορεύει τις εξαγωγές προς τρίτες χώρες αποβλήτων που προορίζονται για διάθεση, εκτός από τις χώρες της ΕΖΕΣ (Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών) που είναι συμβαλλόμενα μέρη στη Σύμβαση της Βασιλείας. Απαγορεύονται επίσης οι εξαγωγές επικίνδυνων αποβλήτων που προορίζονται για αξιοποίηση, εκτός εκείνων που προορίζονται για χώρες στις οποίες εφαρμόζεται η απόφαση του ΟΟΣΑ και σε τρίτες χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης της Βασιλείας ή χώρες που έχουν συνάψει διμερή συμφωνία με την Κοινότητα. Οι κανόνες για τις εξαγωγές εφαρμόζονται επίσης στις εισαγωγές αποβλήτων που προορίζονται για διάθεση ή ανάκτηση από τρίτες χώρες (Deniz & Zincir, 2016). 57

58 Οι τακτικοί έλεγχοι πρέπει να οργανώνονται σύμφωνα με τις αναγκαίες διατάξεις των κρατών μελών. Οι έλεγχοι θα πρέπει να διενεργούνται καθ 'όλη τη διάρκεια της μεταφοράς αποβλήτων και της διαδικασίας αξιοποίησης των αποβλήτων / διάθεσης απορριμμάτων (Acciaro, et al. 2013). Ο κανονισμός αριθ. 1013/2006 τροποποιήθηκε με τον κανονισμό αριθ. 1379/2007. Τροποποιεί τα παραρτήματα IA, IB, VII και VIII του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1013/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2006, για τις μεταφορές αποβλήτων, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η τεχνική πρόοδος και οι αλλαγές που συμφωνήθηκαν τη Σύμβαση της Βασιλείας και εφαρμόστηκε από τις 11 Ιουλίου Ο παρών κανονισμός αναθεωρεί τα έντυπα των εγγράφων κοινοποίησης και διακίνησης και τις πληροφορίες που συνοδεύουν τις αποστολές αποθεμάτων πράσινου καταλόγου (Banawan, et al. 2010). Επιπλέον, εγκρίθηκε ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 669/2008 της Επιτροπής, της 15ης Ιουλίου 2008, για την συμπλήρωση του παραρτήματος ΙΓ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1013/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2006, για τις μεταφορές αποβλήτων. Ο παρών κανονισμός περιλαμβάνει ειδικές οδηγίες για τη συμπλήρωση των εγγράφων κοινοποίησης και μεταφοράς (παράρτημα IA και παράρτημα IB του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1013/2006) (Welaya, et al. 2012). Ο κανονισμός αριθ. 1013/2006 και οι τροποποιητικοί κανονισμοί του κατάργησαν και αντικατέστησαν ορισμένα παλαιά νομοθετήματα (Welaya, et al. 2011) : Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 259/93 του Συμβουλίου της 1ης Φεβρουαρίου 1993 για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των μεταφορών αποβλήτων στο εσωτερικό της Κοινότητας καθώς και κατά την είσοδο και έξοδό τους, η οποία καταργήθηκε από τις 12 Ιουλίου Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 801/2007 της Επιτροπής, της 6ης Ιουλίου 2007, σχετικά με την εξαγωγή προς αξιοποίηση ορισμένων αποβλήτων που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ ή ΙΙΙΑ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 58

59 1013/2006 σε ορισμένες χώρες στις οποίες ισχύει η απόφαση του ΟΟΣΑ για τον έλεγχο των διασυνοριακών μετακινήσεων αποβλήτων δεν ισχύει, όπου καταργήθηκε από τις 16 Φεβρουαρίου 2008). Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1420/1999 του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 1999, για τη θέσπιση κοινών κανόνων και διαδικασιών για τις αποστολές ορισμένων τύπων αποβλήτων σε ορισμένες χώρες εκτός ΟΟΣΑ, που καταργήθηκε από τις 12 Ιουλίου Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1547/1999 της Επιτροπής, της 12ης Ιουλίου 1999, για τον καθορισμό των διαδικασιών ελέγχου που εφαρμόζονται στις αποστολές ορισμένων αποβλήτων προς ορισμένες χώρες στις οποίες δεν ισχύει η απόφαση C (92) 39 / τελικό του ΟΟΣΑ, 12 Ιουλίου Η απόφαση 94/774 / ΕΕ της Επιτροπής, της 24ης Νοεμβρίου 1994, σχετικά με το τυποποιημένο φορτωτικό έγγραφο που αναφέρεται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 259/93 του Συμβουλίου για την επιτήρηση και τον έλεγχο των μεταφορών αποβλήτων στο εσωτερικό της Κοινότητας καθώς και κατά την είσοδο και έξοδό τους, όπου καταργήθηκε στις 12 Ιουλίου Η απόφαση 1999/412 / ΕΕ της Επιτροπής σχετικά με ερωτηματολόγιο για την υποχρέωση υποβολής εκθέσεων από τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 41 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 259/93 του Συμβουλίου, δεν εφαρμόζεται από την 31η Δεκεμβρίου 2007 Επιπλέον, το κανονιστικό πλαίσιο για τις μεταφορές αποβλήτων επεκτείνεται περαιτέρω με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 801/2007 της Επιτροπής, της 6ης Ιουλίου 2007, σχετικά με την εξαγωγή προς αξιοποίηση ορισμένων αποβλήτων που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ ή ΙΙΙΑ του κανονισμού (ΕΕ) 2006 σε ορισμένες χώρες στις οποίες δεν εφαρμόζεται η απόφαση του ΟΟΣΑ για τον έλεγχο της διασυνοριακής διακίνησης αποβλήτων. Ο κανονισμός αυτός καταργεί και αντικαθιστά τον κανονισμό αριθ. 1547/1999 (Husain, 2014). 59

60 Αφορά το άρθρο 37 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1013/2006, με το οποίο η επιτροπή απέστειλε γραπτό αίτημα σε κάθε χώρα στην οποία έχει ληφθεί η απόφαση C (2001) 107 / τελικό του Συμβουλίου του ΟΟΣΑ σχετικά με την αναθεώρηση της απόφασης. Σχετικά με τον έλεγχο των διασυνοριακών μεταφορών αποβλήτων που προορίζονται για εργασίες αξιοποίησης δεν ζητεί την επιβεβαίωση εγγράφως ότι τα απόβλητα που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ ή ΙΙΙΑ του εν λόγω κανονισμού και των οποίων η εξαγωγή δεν απαγορεύεται δυνάμει του άρθρου 36 μπορεί να εξαχθούν από την Κοινότητα προς αξιοποίηση στη χώρα αυτή και να ζητήσουν να αναφερθεί ποια διαδικασία ελέγχου υπάρχει (Wang, et al. 2013). Το παράρτημά του ορίζει τις προτιμώμενες επιλογές ελέγχου των διαφόρων χωρών όσον αφορά το εμπόριο αποβλήτων που απαριθμούνται στο παράρτημα III και στο παράρτημα ΙΙΙΑ για την ανάκτηση και το εμπόριο αποβλήτων που δεν απαγορεύεται βάσει του άρθρου 36 του κανονισμού 1013/2006 σε χώρες στις οποίες η απόφαση του ΟΟΣΑ δεν ισχύει (Wang, et al. 2013). Τέλος, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι υπάρχουν μερικά είδη αποβλήτων ή καταστάσεις που διέπονται από ειδική νομοθεσία. Αυτά περιλαμβάνουν (Lindstad, et al. 2011) : Την οδηγία 2000/59 / ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής αποβλήτων πλοίου και καταλοίπων φορτίου. Την οδηγία 2006/117 / EURATOM του Συμβουλίου της 20ής Νοεμβρίου 2006 σχετικά με την εποπτεία και τον έλεγχο των αποστολών ραδιενεργών αποβλήτων και αναλωμένου καυσίμου. Τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1774/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Οκτωβρίου 2002, για τον καθορισμό υγειονομικών κανόνων σχετικά με τα ζωικά υποπροϊόντα που δεν προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο. 60

61 Η σχεδίαση (Lindstad, et al. 2011) : Ο καθορισμός των αρμόδιων αρχών για την εφαρμογή του κανονισμού, τους ανταποκριτές που είναι υπεύθυνοι για την ενημέρωση ή την παροχή συμβουλών ή τη διεξαγωγή ερευνών, καθώς και τα ειδικά τελωνεία εισόδου και εξόδου από την κοινότητα (άρθρα 53, 54 και 55, κανονισμός 1013/2006). Καθιέρωση του συνολικού διαδικαστικού πλαισίου όσον αφορά τις αποστολές και την κάλυψη των απαιτήσεων γραπτής κοινοποίησης και συναίνεσης, συμβάσεων μεταξύ του κοινοποιούντος και του παραλήπτη, ενημέρωσης του κοινού, αρμόδιων αρχών, εμπλεκόμενων μερών και αναγκαίων για διαδικαστικούς λόγους, καθώς και των οικονομικών εγγυήσεων ή ισοδύναμη ασφάλιση που καλύπτει τα έξοδα μεταφοράς, τα έξοδα ανάκτησης ή διάθεσης και κάθε αναγκαία προσωρινή λειτουργία και το κόστος αποθήκευσης επί 90 ημέρες (άρθρα 4, 5, 6, κανονισμός 1013/2006). Η βεβαίωση ότι υπάρχουν οι απαραίτητες διευκολύνσεις και τα κατάλληλα μέσα, όπως το διαδίκτυο, καθιστώντας τις πληροφορίες για τις κοινοποιήσεις διαθέσιμες στο κοινό (άρθρο 21, κανονισμός 1013/2006). Καθιέρωση συστήματος εποπτείας και ελέγχου, επιθεωρήσεων και επιτόπιων ελέγχων των αποστολών αποβλήτων στο πλαίσιο της εθνικής δικαιοδοσίας, συνεπής με το σύστημα που θεσπίστηκε με τον κανονισμό και την θέσπιση των κανόνων σχετικά με τις κυρώσεις που εφαρμόζονται για παραβάσεις των διατάξεων του κανονισμού (άρθρο 50, Κανονισμός 1013/2006). Η διασφάλιση ότι οι τυχόν διμερείς συμφωνίες και ρυθμίσεις για την εισαγωγή αποβλήτων προς αξιοποίηση συνάπτονται σύμφωνα με συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Η εξασφάλιση του κατάλληλου πρόσθετου μέτρου που σχετίζεται με την εφαρμογή του κανονισμού και εγκρίθηκε από την Επιτροπή (όπως η μέθοδος υπολογισμού της χρηματοοικονομικής εγγύησης, οι κατευθυντήριες γραμμές 61

62 για την εφαρμογή και τη συνεργασία, οι τεχνικές και οργανωτικές απαιτήσεις, καθώς και τυχόν περαιτέρω καθοδήγηση και διευκρινίσεις) ακολουθούνται, εφαρμόζονται και διαβιβάζονται στα ενδιαφερόμενα μέρη. Ο κανονισμός λειτουργίας (Lindstad, et al. 2011) : Η εφαρμογή άμεσα εφαρμοστέων διατάξεων του κανονισμού, όπως η απαγόρευση εξαγωγής και εισαγωγής αποβλήτων (άρθρο 50, κανονισμός 1013/2006). Η απαγόρευση και η τιμωρία της παράνομης διακίνησης αποβλήτων (άρθρο 50, κανονισμός 1013/2006). Να προβλεφθεί ότι οι μεταφορές αποβλήτων υπόκεινται στην παροχή χρηματοοικονομικής εγγύησης ή ισοδύναμης ασφάλισης (άρθρο 6 του κανονισμού 1013/2006). Η εξασφάλιση ότι τα απόβλητα μεταφέρονται σύμφωνα με συγκεκριμένες απαιτήσεις, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν επιθεωρήσεις και επιτόπιους ελέγχους (άρθρο 50, κανονισμός 1013/2006). Η εξασφάλιση ότι οι παραγωγοί αποβλήτων αναλαμβάνουν την ευθύνη για την ασφαλή διάθεσή τους ή την αξιοποίησή τους. Ενδεχομένως να οριστούν τα τελωνεία εισόδου και εξόδου από την κοινότητα (άρθρο 50 παράγραφος 6, κανονισμός 1013/2006). Η εξασφάλιση ότι οι αρμόδιες αρχές, ο κοινοποιών και ο παραλήπτης φυλάσσουν έγγραφα που αποστέλλονται από ή προς τις αρμόδιες αρχές για τουλάχιστον τρία έτη (άρθρο 20, κανονισμός 1013/2006). Η βεβαίωση ότι τα απορρίμματα επιστρέφονται από τον κοινοποιούντα ή από την ίδια την αρμόδια αρχή (άρθρα 22 και 23, 24, 25, κανονισμός 1013/2006). 62

63 Ο παρών κανονισμός θεσπίζει διαδικασίες ελέγχου για την εξαγωγή ορισμένων τύπων αποβλήτων σε ορισμένες χώρες που απαριθμούνται στο παράρτημα Β του παρόντος κανονισμού. Επιπλέον, παρέχει στην επιτροπή ορισμένες εκχωρήσεις όσον αφορά τον καθορισμό, την επανεξέταση και την τροποποίηση των διαδικασιών ελέγχου που πρέπει να εφαρμόζονται στις εξαγωγές διαφόρων τύπων αποβλήτων προς διάφορες χώρες (Lindstad, et al. 2011). Οι διαδικασίες αποστολής Η εξασφάλιση ότι οι αρχές, οι κοινοποιούντες και οι παραγωγοί αποβλήτων κατανοούν και τηρούν τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τις μεταφορές αποβλήτων. Για λόγους ευκολίας, οι βασικές υποχρεώσεις των βασικών μερών παρατίθενται παρακάτω. Οι κοινοποιούντες πρέπει (Lindstad, et al. 2011) : Να αποστέλλουν την κοινοποίηση της μεταφοράς στις αρμόδιες αρχές (άρθρα 3, 4, 7, κανονισμός 1313/2006). Να συνάπτουν σύμβαση με τον παραλήπτη των αποβλήτων για τη διάθεσή του (άρθρο 5, κανονισμός 1313/2006). Να συστήνουν χρηματική εγγύηση ή ισοδύναμη ασφάλεια (άρθρο 6 του κανονισμού αριθ. 1313/2006). Να συμπληρωθούν και να διανεμηθούν αντίγραφα των φορτωτικών (άρθρο 7). Σε σχέση με τις υποχρεώσεις που περιγράφονται ανωτέρω, να παρέχει πληροφορίες στις αρμόδιες αρχές, όπως απαιτείται (άρθρα που αναφέρονται σε παρενθέσεις ανωτέρω). Να ενημερώσει τις αρμόδιες αρχές εάν τροποποιηθεί η συνήθης οδός μεταφοράς σε περίπτωση γενικής κοινοποίησης (άρθρο 22 του κανονισμού αριθ. 1313/2006). Οι αρμόδιες αρχές αποστολής πρέπει (Schiller, et al. 2017) : 63

64 Να εκδίδουν τα φορτωτικά έγγραφα. Να ενημερώνουν τον κοινοποιούντα και τις άλλες αρμόδιες αρχές σχετικά με τυχόν αντιρρήσεις και τους τυχόν σχετικούς όρους της αποστολής και να αρνηθούν την αποστολή σε περίπτωση σύγκρουσης (άρθρα 10, 11 και 12, κανονισμός 1313/2006). Όταν μια αποστολή δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σύμφωνα με τους όρους της φορτωτικής ή της σύμβασης, να εξασφαλιστεί ότι ο κοινοποιών επιστρέφει τα απόβλητα (άρθρο 22). Η παράνομη διακίνηση αποβλήτων αποτελεί ευθύνη του κοινοποιούντος και εξασφαλίζει ότι τα απόβλητα απορρίπτονται κατάλληλα ή ανακτώνται (άρθρο 24 του κανονισμού αριθ. 1313/2006). Οι αρμόδιες αρχές προορισμού πρέπει (Schiller, et al. 2017) : Να γνωστοποιήσουν τη λήψη της κοινοποίησης της αποστολής, να επιτρέψουν ή να διατυπώσουν αντιρρήσεις σχετικά με την αποστολή και να κοινοποιήσουν στον κοινοποιούντα, τις αρμόδιες αρχές και τον παραλήπτη τις αποφάσεις τους (άρθρα 8, 9, 10, 11, κανονισμός 1313/2006). Να παρακολουθούν τις παραλαβές / διαθέσεις / αξιοποιήσεις των αποβλήτων στη χώρα προορισμού (παράνομη διακίνηση). Όταν η παράνομη διακίνηση αποβλήτων αποτελεί ευθύνη του παραλήπτη, βεβαιωθείτε ότι τα απόβλητα διατίθενται καταλλήλως (άρθρο 24 του κανονισμού αριθ. 1313/2006). Οι αρμόδιες αρχές διαμετακόμισης πρέπει (Schiller, et al. 2017) : Να συγκαταθέσει ή να αντιταχθεί στη μεταφορά και να ενημερώσει τον κοινοποιούντα και τις άλλες αρμόδιες αρχές για τις αποφάσεις τους (άρθρο 31, κανονισμός 1313/2006). 64

65 Η τελευταία αρμόδια αρχή διαμετακόμισης εντός της κοινότητας, ενημερώνει τον κοινοποιούντα για την παραλαβή της κοινοποίησης, εγκρίνει ή απορρίπτει τη μεταφορά, ενημερώνει τις αρμόδιες αρχές για την απόφασή τους και εκδίδει έγγραφο παρακολούθησης (άρθρο 31 του κανονισμού αριθ / 2006). Οι αποστολείς πρέπει, μετά την παραλαβή των αποβλήτων, να αποστέλλουν αντίγραφα των συμπληρωμένων φορτωτικών εγγράφων και να πιστοποιούν τη διάθεση ή την αξιοποίηση στον κοινοποιούντα και τις αρμόδιες αρχές (άρθρο 5 του κανονισμού αριθ. 1313/2006). Οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στις εργασίες αποστολής πρέπει να συμπληρώνουν τα φορτωτικά δελτία και να υπογράφουν και να διατηρούν αντίγραφα των σημειώσεων (άρθρο 5). Η πρώτη και τελευταία αρμόδια αρχή διαμετακόμισης στην Κοινότητα αποστέλλει, κατά περίπτωση, σφραγισμένο αντίγραφο των αποφάσεων για τη συγκατάθεση για τη μεταφορά ή, εάν έχουν παράσχει σιωπηρή συγκατάθεση, αντίγραφο της βεβαίωσης σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 3α στα τελωνεία εισόδου και εξόδου από την κοινότητα αντιστοίχως (άρθρο 47 του κανονισμού αριθ. 1313/2006) Η συνεργασία και η υποβολή εκθέσεων (Schiller, et al. 2017) : Τα κράτη μέλη αποστολής και τα κράτη μέλη προορισμού πρέπει να συνεργάζονται για την επίλυση προβλημάτων χωρητικότητας σχετικά με τη μεταφορά μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων (άρθρο 4 του κανονισμού αριθ. 1313/2006). Να συνεργάζονται, ανάλογα με τις ανάγκες, με άλλα συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης της Βασιλείας και με διακρατικές οργανώσεις σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών, την προώθηση περιβαλλοντικών ορθών 65

66 τεχνολογιών και την ανάπτυξη κωδίκων πρακτικής (άρθρο 40 του κανονισμού αριθ / 2006). Σε περιπτώσεις παράνομης διακίνησης αποβλήτων, όπου ούτε ο κοινοποιών ούτε ο παραλήπτης μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι, συνεργάζονται με άλλα κράτη μέλη για να εξασφαλίσουν ότι τα απόβλητα διατίθενται κατάλληλα ή ανακτώνται (άρθρο 26 του κανονισμού αριθ. 1313/2006). Η υποβολή έκθεσης προς την επιτροπή σχετικά με (Schiller, et al. 2017) : Τους ελέγχους σε αποστολές αποκομιδής πράσινου καταλόγου για ανάκτηση σε εξαιρετικές περιπτώσεις (άρθρο 37, παράρτημα III). Τα μέτρα για την απαγόρευση ή την αντίρρηση στις αποστολές (Άρθρα 11, 12, Κανονισμός 1313/2006). Η παραπομπή στην Επιτροπή για τα θέματα που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 3 στοιχείο α) σημεία ii) και iii). Οι εξουσιοδοτημένες εγκαταστάσεις όπως το όνομα, η διεύθυνση, οι χρησιμοποιούμενες τεχνολογίες, ο τύπος αποβλήτων για τον οποίο ισχύει η απόφαση και η σχετική περίοδος (άρθρο 14 του κανονισμού αριθ. 1313/2006). Τα συστήματα για την εποπτεία και τον έλεγχο των μεταφορών αποβλήτων εντός κράτους μέλους (άρθρο 50, κανονισμός αριθ. 1313/2006). Οι διμερείς συμφωνίες και ρυθμίσεις (άρθρο 41, κανονισμός αριθ. 1313/2006). Οι διατάξεις σχετικά με τις οικονομικές εγγυήσεις (άρθρο 6, κανονισμός αριθ. 1313/2006). Ο ορισμός και οι λεπτομέρειες των αρμόδιων αρχών και των ανταποκριτών (άρθρο 55, κανονισμός αριθ. 1313/2006). 66

67 Το τελωνείο, εάν αποφασιστεί να οριστεί τελωνείο εισόδου και εξόδου από την κοινότητα για τις μεταφορές αποβλήτων που εισέρχονται και εξέρχονται από την κοινότητα (άρθρο 55 του κανονισμού αριθ. 1313/2006). Η υποβολή εκθέσεων σύμφωνα με το άρθρο 41, δηλαδή η αποστολή αντιγράφου της ετήσιας έκθεσης στη σύμβαση της Βασιλείας και από την περίοδο αναφοράς 2000 και μετά, συμμορφούμενο με ένα συμπληρωματικό ερωτηματολόγιο σύμφωνα με την απόφαση 412/1999 της Επιτροπής. Οι υποψήφιες χώρες πρέπει επίσης να διαβουλεύονται με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 801/2007 της Επιτροπής, της 6ης Ιουλίου 2007, σχετικά με την εξαγωγή προς αξιοποίηση ορισμένων αποβλήτων που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ ή ΙΙΙΑ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1013/2006 σε ορισμένες χώρες στις οποίες ο ΟΟΣΑ η απόφαση για τον έλεγχο των διασυνοριακών μετακινήσεων αποβλήτων δεν ισχύει (Cepeda, et al. 2016). Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όσον αφορά το άρθρο 37 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1013/2006, το οποίο έδωσε στις χώρες την επιλογή να αποφασίσουν σχετικά με το επίπεδο ελέγχου (απαγόρευση, διαδικασία συναίνεσης κατόπιν ενημέρωσης ή μη περιορισμός) όσον αφορά τα απόβλητα που προορίζονται για που αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙΙ ή ΙΙΙΑ του εν λόγω κανονισμού και των οποίων η εξαγωγή δεν απαγορεύεται βάσει του άρθρου 36, τα οποία μπορούν να εξαχθούν από την κοινότητα προς αξιοποίηση στη χώρα αυτή (Winnes, et al. 2015). Το παράρτημά του ορίζει τις προτιμώμενες επιλογές ελέγχου των διαφόρων χωρών όσον αφορά το εμπόριο αποβλήτων που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ και στο παράρτημα ΙΙΙΑ για την ανάκτηση και το εμπόριο αποβλήτων που δεν απαγορεύεται βάσει του άρθρου 36 του κανονισμού 1013/2006 σε χώρες στις οποίες η απόφαση του ΟΟΣΑ δεν ισχύει (Yoo, 2017). Η πιο σχετική νομοθεσία που αφορά άμεσα τα απόβλητα είναι (Jafarzadeh, et al. 2017) : 67

68 Η οδηγία 2006/12 / ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2006, για τα απόβλητα (οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα). Η οδηγία 91/689 / ΕΕ του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 1991 για τα επικίνδυνα απόβλητα. Οι κανονισμοί εφαρμόζουν τη Σύμβαση της Βασιλείας. Ωστόσο, εκτός από τις διατάξεις της Σύμβασης της Βασιλείας, αυτές πρέπει (Jafarzadeh, et al. 2017) : Να εφαρμοστεί η απόφαση του Συμβουλίου του ΟΟΣΑ (92) / 39 / Final σχετικά με τον έλεγχο των διασυνοριακών μετακινήσεων αποβλήτων που προορίζονται για αξιοποίηση. Να εφαρμοστεί η σύμβαση της Λομέ IV που απαγορεύει τις εξαγωγές επικίνδυνων αποβλήτων στις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού. Να απαγορευτούν οι εξαγωγές αποβλήτων προς διάθεση εκτός από άλλα κράτη μέλη ή κράτη που είναι μέρη της Σύμβασης της Βασιλείας. Να εφαρμοστεί η απόφαση III / 1 της διάσκεψης των συμβαλλομένων μερών της σύμβασης της Βασιλείας, απαγορεύοντας την εξαγωγή αποβλήτων του παραρτήματος V προς ανάκτηση σε χώρες στις οποίες δεν εφαρμόζεται η απόφαση C (92) 39 του Συμβουλίου του ΟΟΣΑ. Να καλυφθούν όλα τα απόβλητα, όχι μόνο τα επικίνδυνα απόβλητα. Να καλυφθούν οι μεταφορές μεταξύ των κρατών μελών, τις εισαγωγές και τις εξαγωγές από την κοινότητα από και προς τρίτα κράτη. Να απαιτήσει ένα σύστημα εποπτείας και ελέγχου των αποστολών αποβλήτων σε κάθε κράτος μέλος. 68

69 Τα βασικά θέματα εφαρμογής είναι (Jafarzadeh, et al. 2017) : Να επεκταθούν και να προσαρμοστούν οι διαδικασίες της σύμβασης της Βασιλείας ώστε να καλύπτει όλα τα απόβλητα και να απαγορεύει διάφορους τύπους εξαγωγής. Να εισαχθεί ένα σύστημα για την εποπτεία και τον έλεγχο όλων των αποστολών αποβλήτων, είτε για εξαγωγή είτε όχι. Τα βασικά καθήκοντα που σχετίζονται με την εφαρμογή αυτών των κανονισμών συνοψίζονται στον ακόλουθο κατάλογο ελέγχου, ο οποίος οργανώνεται με χρονολογική σειρά (όπου είναι δυνατόν) σε κάθε υποκατηγορία. Η εμπειρία στα κράτη μέλη υποδηλώνει ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα ακόλουθα καθήκοντα (Gohary & Seddiek, 2013) : Την προετοιμασία στρατηγικής για εισαγωγές και εξαγωγές αποβλήτων. Η αναθεώρηση των διαδικασιών της Σύμβασης της Βασιλείας, ώστε να αντικατοπτρίζεται ο δεσμευτικός χαρακτήρας των κανονισμών. Επομένως, τα καθήκοντα αυτά πρέπει να προγραμματιστούν να αρχίσουν κατά την φάση της εφαρμογής. Οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων θα απαιτήσουν τη δημιουργία ενός συστήματος συλλογής δεδομένων, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι πληροφορίες είναι άμεσα διαθέσιμες για την υποβολή εκθέσεων. 69

70 Κεφάλαιο 4ο : Μελέτη περίπτωσης-η διαχείριση των θαλάσσιων αποβλήτων στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας 4.1 Τα χαρακτηριστικά του λιμένα Το νέο λιμάνι εγκαινιάστηκε στις 19 Σεπτεμβρίου Βρίσκεται στη νότια πλευρά της αστικής περιοχής της πόλης και κοντά στο χωριό Λαδοχώρι. Το νέο λιμάνι καταλαμβάνει συνολική έκταση 210 στρεμμάτων, εκ των οποίων τα 130 στρέμματα καταλαμβάνει λιμάνι, ενώ τα 80 στρέμματα δόθηκαν για οδοποιία, χώρο στάθμευσης ιδιωτικών αυτοκινήτων και φορτηγών και για σταθμό ανεφοδιασμού. Το νέο λιμάνι διαθέτει 5 θέσεις πρόσδεσης γραμμών διεθνών οχηματαγωγών, 12 πύλες με την δυνατότητα ταυτόχρονης πρόσδεσης μέχρι 7 πλοίων με επαρκή χώρο. Το συνολικό μήκος των αποβάθρων είναι 781 μέτρα, ενώ το βάθος της αποβάθρας είναι περίπου 10,5 μέτρα (Beza, et al. 2014). Η λιμενική αρχή παρέχει κατά κύριο λόγο υπηρεσίες ελλιμενισμού πλοίων και μεταφοράς επιβατών και οχημάτων. Το λιμάνι επικεντρώνεται στην επιβατική κίνηση, μέσω των συνδέσεων των πορθμείων με εγχώριους και ξένους προορισμούς, ενώ τα αγαθά μεταφέρονται κυρίως με φορτηγά. Στο νότιο άκρο του παλιού λιμανιού υπάρχει το πλοίο για εθνικές διαδρομές. Έχει μήκος περίπου 370 μέτρα και βάθος 5 μέτρα (Beza, et al. 2014). Η θαλάσσια κίνηση του λιμένα που φαίνεται στο παρακάτω σχήμα δείχνει τον αριθμό των αποβάθρων ανά προορισμό πλοίου κατά τα έτη Το 2010 καταγράφηκαν στο λιμάνι συνολικά αποβάθρες, με ποσοστό 34% να αντιστοιχεί σε διεθνείς διαδρομές επιβατηγών / οχηματαγωγών και ποσοστό 60% στις εγχώριες γραμμές επιβατών / αυτοκινήτων. Κατά την περίοδο κατά μέσο όρο υπήρξαν επιβάτες όπου ταξίδεψαν στο εξωτερικό και επιβάτες όπου ταξίδεψαν σε εσωτερικές γραμμές (Beza, et al. 2014). 70

71 Εικόνα 1 : Ο αριθμός των αποβάθρων σε διεθνείς και εσωτερικές γραμμές στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας Τα πλοία που είναι κυρίως για επιβάτες κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τον προορισμό τους και έχουν διαφορετικές λεπτομέρειες κινητήρα. Αυτοί που κινούνται προς το εξωτερικό έχουν πετρελαιοκινητήρες χαμηλής ταχύτητας (SSD) με κινητήρα ισχύος από έως kw και ολική χωρητικότητα από έως κοχ. Ενώ αυτά της παράκτιας ναυσιπλοΐας έχουν μεσαία (MSD) ή υψηλής ταχύτητας κινητήρα ντίζελ (HSD) από 1,203 έως 8,100 kw ισχύ και ολική χωρητικότητα από 811 έως κοχ (Beza, et al. 2014). 71