Μελέτη πρότασης ως προς την εφικτότητα λειτουργίας, κατασκευής... 41

Transcript

1 1

2 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... 4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 5 ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ... 5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 7 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ... 7 ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑΓΕΣ ΤΗΣ... 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ HORIZON THEATRE REP STAGES ATLANTA CONGOLESE THEATRE COMPANY ΘΕΑΤΡΟ ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΠΛΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΡΧΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΡΧΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Ι ΕΑ Παρουσίαση ιδέας Θεωρητική τεκμηρίωση πρότασης Εξελικτική διαδικασία ιδέας Μελέτη πρότασης ως προς την εφικτότητα λειτουργίας, κατασκευής Ι ΕΑ Παρουσίαση ιδέας Θεωρητική τεκμηρίωση ιδέας Εξελικτική διαδικασία ιδέας Μελέτη πρότασης ως προς την εφικτότητα λειτουργίας, κατασκευής Ι ΕΑ Παρουσίαση ιδέας Θεωρητική τεκμηρίωση ιδέας Εξελικτική διαδικασία ιδέας Μελέτη πρότασης ως προς την εφικτότητα λειτουργίας, κατασκευής ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΧΕ ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΠΙΠΛΟΥ ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗΣ ΞΥΛΕΙΑΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΧΕ ΙΟΥ ΠΡΙΣΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΞΥΛΙΝΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΠΛΑΤΗ Οριζόντιο πλάτης(436*82*30) Οριζόντιο πλάτης 2 (396*40*30) Αριστερό κάθετο στοιχείο(900*30*30) εξιό στοιχείο (με κλίση) (910*31*30) ΣΚΕΛΕΤΟΣ Πόδια Μπροστά αριστερό πόδι (509*50*40) Μπροστά δεξί πόδι (523*51*40) Πίσω αριστερό πόδι(428*50*50) Πίσω δεξί πόδι (440*51*50)

3 Τραβέρσες Κάτω αριστερή τραβέρσα(176*40*20) Κάτω δεξιά τραβέρσα(180*53*22) Κάτω μεσαία τραβέρσα(262*40*20) Πάνω τραβέρσα αριστερή (330*60*20) Πάνω τραβέρσα δεξιά εσωτερική(320*38*32) Πάνω τραβέρσα μπροστά (329*53*40) Πάνω τραβέρσα πίσω (319*40*50) ΚΑΘΙΣΜΑ Πάνω επιφάνεια καθίσματος Πλαϊνή επιφάνεια καθίσματος ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΘΙΣΜΑΤΟΣ ΙΑΝΟΙΞΗ ΟΠΩΝ ΛΕΙΑΝΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ ΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΙΠΛΟΥ ΠΗΓΕΣ

4 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Η εργασία αυτή είναι ειδικά αφιερωμένη από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα στους γονείς μου Νίκη και Γιάννη ή Γιάννη και Νίκη που με στήριξαν σε κάθε επιλογή μου όσο δύσκολη ή ανέφικτη κι' αν φαινόταν. Φυσικά στα αδέρφια μου Γιώργο, Λευτέρη, Παναγιώτη (με χρονολογική σειρά) που με την τεχνογνωσία τους, τις ικανότητες τους στην επιπλοποιία και τον καλά οργανωμένο χώρο εργασίας τους κατάφεραν να γίνει εφικτή η υλοποίηση αυτού του αντικειμένου. Πραγματικά είναι πολύ σημαντική η συνεισφορά τους τόσο στην εργασία αυτή. Τον επιβλέπων καθηγητή Αθανάσιο Μπάμπαλη. Επίσης ευχαριστώ όλους αυτούς που με άκουγαν τόσο καιρό υπομονετικά με πρώτο τον Θωμά, τον Γιάννη Λύκο που έκανε το μοντάζ στο βίντεο της παρουσίασης, την Σουζάνα που έγινε μία καταπληκτική Ντίλερ και την Νεσίλα Τσούκο που μετατράπηκε σε τσαντισμένη Πελάτισσα. 4

5 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το κείμενο που ακολουθεί ως σκοπό έχει να αποδώσει σκηνογραφικά το έργο του Μπερνάρντ Μαρί Κολτές "Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι". Η πρεμιέρα του έργου έγινε το 1987 και από τότε έχει ανέβει σε πάρα πολλά θέατρα ανά τον κόσμο. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ 1973 "Νεκρές αφηγήσεις", Στρασβούργο. Ο Μπερνάρντ Μαρί Κολτές γεννήθηκε στις 9 Απριλίου 1948 στο Μετς και πέθανε στο Παρίσι στις 15 Απριλίου Σε ηλικία χρονών εγκαταλείπει το Μετς και ταξιδεύει σε Παρίσι, Καναδά και Νέα Υόρκη. Λέγοντας σε συνέντευξη για το ξέσπασμα των 18 του "...δεν είχα χρόνο για να ονειρευτώ το Παρίσι, ονειρεύτηκα αμέσως τη Νέα Υόρκη και η Νέα Υόρκη το '68 ήταν πραγματικά ένας άλλος κόσμος." Το 1970 σκηνοθετεί το Les amertumes (Οι πικρίες) και η πρεμιέρα του έργου γίνεται στο Στρανσβούργο. Εκεί τον βλέπει ο Ούμπερτ Γκίνοξ όπου και του προτείνει να μπει στη σχολή του (Εθνικό θέατρο του Στρασβούργου) όπου και σπούδασε θέατρο "Η Πορεία, Μεθυσμένη δίκη" Στρασβούργο Πρεμιέρα του "Η νύχτα μόλις πριν από τα δάση", στο φεστιβάλ της Αβινιόν. Το 1978 ταξιδεύει στη Νιγηρία, ένα χρόνο μετά επιστρέφει στην Αφρική στην Ακτή Ελεφαντοστού, ταξιδεύει στη Γουατεμάλα όπου και γράφει το "Αγώνας νέγρου και σκύλων" το οποίο δημοσιεύεται την ίδια χρονιά. Το 1980 γίνεται η ραδιοφωνική μετάδοση του "Αγώνας νέγρου και σκύλων". "Αυτό το έργο γεννήθηκε πράγματι από ένα όραμα φευγαλέο, εξωπραγματικό αλλά και τόσο συναρπαστικό: το πρώτο μου όραμα της Αφρικής! Μόλις βγήκα από το αεροπλάνο, δέχτηκα πρώτα την επίθεση αυτής της καταπληκτικής ζέστης που σε βάραινε στο σβέρκο, σε συνέθλιβε, και μόλις δρασκέλισα τις πόρτες του αεροδρομίου όλες οι ιδέες για την Αφρική που τις κουβαλούσα στις αποσκευές μου καθηλώθηκαν σε τούτη τη σκηνή: ένας μαύρος αστυνομικός χτυπούσε τον ομόαιμο του ανεβοκατεβάζοντας άγρια πάνω του το κλομπ του. Προχώρησα μέσα στο πλήθος, και προσέκρουσα αμέσως σε αυτόν τον αόρατο, αλλά πανταχού παρόντα φράχτη, που τοποθετούσε συμβολικά τους Λευκούς από την μία πλευρά και τους Μαύρους από την άλλη. Κοίταξα από την πλευρά των Μαύρων, αισθανόμουν ντροπή για τους δικούς μου, στα μάτια τους όμως έλαμπε ένα τέτοιο μίσος ώστε μ' έπιασε φόβος, και έτρεξα προς την πλευρά των Λευκών".(Συνέντευξη στον Njami Simon στο περ. Bwana Magazine, Μάρτιος 1983) 5

6 1981 ταξιδεύει στη Νέα Υόρκη και επαναλαμβάνεται το έργο "Η νύχτα μόλις πριν από τα δάση". Το 1983 γίνεται η πρεμιέρα στη Γαλλία του "Αγώνας νέγρου και σκύλων" σε σκηνοθεσία Πατρίς Σερό. Ένα χρόνο μετά ταξιδεύει στη Σενεγάλη όπου και δημοσιεύει το "Η Φυγή με άλογο πολύ μακριά μες την πόλη" το οποίο γράφτηκε το Πρεμιέρα του " υτική αποβάθρα" στη Γαλλία σε σκηνοθεσία Πατρίς Σερό. Την ίδια χρονιά γίνεται η πρεμιέρα του "Ταβάταβα στο φεστιβάλ" της Αβινιόν Πρεμιέρα του "Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι'' σε σκηνοθεσία Πατρίς Σερό.".. Είναι μία ιστορία με δύο πρόσωπα, μία συνομιλία, ένας διάλογος στο ύφος του δεκάτου ογδόου αιώνα" Μετάφραση στα Γαλλικά του "Χειμωνιάτικο παραμύθι", Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Την ίδια χρονιά ανεβαίνει η πρεμιέρα του "Η επιστροφή στην έρημο", σε σκηνοθεσία Πατρίς Σερό Πρεμιέρα του "Ρομπέρτο Τσούκκο", στη γερμανική γλώσσα, σε σκηνοθεσία Πίτερ Στάιν. Σύμφωνα με τη Le Monde είναι ένας κλασσικός των καιρών μας,ο οποίος από το 1990 είναι ο πιο πολύ παιγμένος Γάλλος συγγραφέας στο εξωτερικό. 6

7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι στο συγκεκριμένο κείμενο η σκηνογραφική προσέγγιση έχει ως βάση το "αντικείμενο" και το πως αυτό μπορεί να αναλυθεί και να αλληλεπιδράσει σε μία υποκριτική δράση. ηλαδή η σκηνογραφία θα μπορούσε να είναι πολύ λιγότερο υλιστική αλλά αυτό είναι επιτηδευμένο λόγω των αναγκών που πρέπει να καλύψει αυτή η εργασία στο συγκεκριμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα αναλύοντας τη σκηνογραφία μέσα από το πρίσμα του βιομηχανικού σχεδιασμού. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ Στο έργο του Bernard Marie Koltes «Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι» συναντάμε ένα διάλογο δύο χαρακτήρων. Οι χαρακτήρες του έργου είναι ένας Ντίλερ και ένας Πελάτης.Ο Ντίλερ ως χαρακτηρισμός και μόνο καθορίζει μία πράξη δοσοληψίας και ο Πελάτης ακολουθεί για να ολοκληρώσει αυτή την πράξη μέσα από την ύπαρξη του ίδιου του του χαρακτήρα. Ένας διάλογος γεμάτος συγκρούσεις,προσφορέςαρνήσεις,δράσεις και αντιδράσεις. Μέσα στο διάλογο αν εξετάσουμε τη ροή του έργου γραμμικά παρουσιάζεται ένας Ντίλερ ισχυρός, βέβαιος και γεμάτος προσφορές προς έναν Πελάτη επιφυλακτικό, αρνητικό σε κάθε προσφορά. Όσο αυτό το παιχνίδι συνεχίζεται οι ρόλοι μειώνουν τα χαρακτηριστικά τους φτάνοντας στο σημείο να ανατραπούν τα χαρακτηριστικά και να γίνει αντιστροφή αυτών. Μία κατάσταση συνεχώς επαναλαμβανόμενη που πίσω από τη σοβαρότητα του λόγου η ένταση και η επανάληψη καθιστά το διάλογο σχεδόν κωμικό. Ο ρόλος του ισχυρού περνάει απ τον ένα χαρακτήρα στον άλλο πολύ συχνά. ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑΓΕΣ ΤΗΣ Στη συγκεκριμένη σκηνογραφική απόδοση που ακολουθεί το έργο αναλύθηκε κυρίως ως προς τις σχέσεις εξουσίας. Η σχετικότητα της εξουσίας και το πως αυτή μεταβάλλεται με αφορμή τους δύο ρόλους του έργου, αποδίδεται μέσα από ένα διάλογο όπου ο εξουσιαστής γίνεται εξουσιαζόμενος και το αντίστροφο. Η λύση του έργου έρχεται με την ισοπέδωση της εξουσίας. Αυτές οι τρείς αναγνωρίσιμες λειτουργίες του έργου αποτυπώνονται στο αντικείμενο της σκηνογραφίας τόσο κινησιολογικά όσο και σχηματικά. 7

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ Φωτ.1.Πρεμιέρα 1987, σε σκηνοθεσία Πατρίς Σερό Πρεμιέρα :Theatre de Amandiers, Nanterre Σκηνοθεσία: Patrice Chereau Ηθοποιοί:Laurent Malet (πελάτης),isaach de Bankole(Ντίλερ) Φωτ.2,3.Πρεμιέρα

9 Στην πρεμιέρα εμφανίζεται ένας τραγουδιστής των μπλουζ αδιατάρακτα ευγενής, γλυκός, ένας άπαυτους τους τύπους που δεν εκνευρίζονται ποτέ. Ο άλλος είναι ένας σπαραγμένος επιθετικός, ένας πανκ του East Side, απρόβλεπτος. Ανταμώνουν, ο καθένας περιμένει μάταια κάποιο πράγμα από τον άλλον. Καταλήγουν ν' αρπαχτούν στο ξύλο.(φωτ.1,2,3) Συνέντευξη με την Colette Godard,εφημ.Le Monde,13 Ιουνίου 1986) Εδώ παρατηρούμε ότι η παράσταση εκτυλίσσεται σε σκηνικό από εξωτερικό χώρο και η σκηνογραφία περιορίζεται εκεί ενώ όλα τα υπόλοιπα αναδεικνύονται μέσω της υποκριτικής και του προσδιορισμού των ρόλων. Αναπόσπαστο κομμάτι φυσικά της σκηνογραφίας είναι η ενδυματολογία Επανάληψη:Theatre de Amandiers, Nanterre Σκηνοθεσία: Patrice Chereau Ηθοποιοί:Laurent Malet (πελάτης), Patrice Chereau (Ντίλερ) Εδώ βλέπουμε το ίδιο στήσιμο με την πρεμιέρα και έναν έντονο φωτισμό ο οποίος λειτουργεί πάνω στη σκηνή μαζί με τους ηθοποιούς.(φωτ.3,4,5) Φωτ.3,4, Επανάληψη με τον Πατρίς Σερό πλέον και ως ηθοποιό Μόναχο Σκηνοθεσία: Alexander Lang 1 "Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι'',bernard Marie Koltes, εκδόσεις " Άγρα". 9

10 Ηθοποιοί:Thomas Holtzmann (πελάτης),lamber Hamel(Ντίλερ) Φωτ.6, Μόναχο, σε σκηνοθεσία Αλεξάντερ Λανγκ. Η γερμανική εκδοχή της ίδιας παράστασης την ίδια χρονολογία δείχνει πιο γεωμετρική, πιο συμβολική και φυσικά το ενδυματολογικό κομμάτι της σκηνογραφίας αλληλεπιδρά με το χώρο κατά τη ροή του έργου. Φαίνεται να θέλει να τονιστεί έντονα η αντίθεση και τα άκρα όπως και γεωμετρικά σχήματα που ορίζουν το χώρο. Φόρμες ορισμένες από έντονο άσπρο ή μαύρο.(φωτ.6,7) 10

11 Σκηνοθεσία: Philip Boulay / Cie du Tournesol Παραγωγή:Blanc Mesnil, Απρίλιος 2004 / με τον Vincent Ozanon και τον Victor de Oliveira. Μία περιοδεία: Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Λισσαβόνα, Maputo. Το στοιχείο αυτής της σκηνογραφίας είναι η επανεγγραφή μίας σχέσης μεταξύ σκηνής και κοινού. Η πτυσσόμενη μαύρη επιφάνεια (ret projection screen), οριοθετεί μία "σκηνή", τις ακριβείς της διαστάσεις. Τα καθίσματα είναι το ένα πίσω από το άλλο και οι θεατές ανάλογα ή τα άλλα καθίσματα δεν είναι τα ίδια. Ένα από αυτά είναι μπροστά από τον τοίχο των παρασκηνίων.αυτό το στήσιμο δίνει τη δυνατότητα να διαμορφωθεί μία σχέση χωρίς παγιωμένες αποστάσεις μεταξύ των δύο ηθοποιών. Οι ηθοπoιοί επιπλέουν πάνω στη σκηνή όπως αυτή είναι οριοθετημένη.(φωτ.8,9,) Παραστάσεις: Στο Παρίσι στο (Blanc Mesnil) Στην Κωνσταντινούπολη στο (Topkapi palace dependencies). 11

12 Φωτ.10,11,12. Απρίλιος 2004 σκηνοθεσία Philip Boulay 12

13 Η μακέτα. Είναι σχετικά δύσκολο να φανεί στις φωτογραφίες(φωτ.10,11,12), αλλά το λίγο διαφανές φύλλο στα αριστερά ντύνει ένα μέρος του χώρου του κοινού. Αυτό είναι το στοιχείο που φέρνει τα πάνω κάτω στη συμβατική σχέση μεταξύ της σκηνής και του χώρου του κοινού. Χωρίς αυτό το πλαστικό φύλλο η συμβατική σχέση θα είχε επικρατήσει/εδραιωθεί. Με αυτό το φύλλο οι δύο σχέσεις είναι σχεδόν ίσες HORIZON THEATRE REP. Σκηνοθεσία: Rafael De Mussa Παίζουν: Nick Battiste και Rafael De Mussa Φώτα: Aaron J. Mason Ήχος: Deniz G. Akyurek Ενδυματολογία: Brian J. Tall Sets by Salvatore Tagliorini,

14 Φωτ.13, Horizon Theatre Rep, σκηνοθεσία Rafael De Mussa. Σε αυτήν τη παράσταση η σκηνογραφία ορίζεται ως ο προσδιορισμός του μέρους στο οποίο ανεβαίνει το έργο. Με τη δημιουργία ενός μελετημένου φωτισμού ένας εξωτερικός χώρος μετατρέπεται σε σκηνή και η σκηνοθεσία εστιάζει στην υποκριτική του έργου.(φωτ.13,14) STAGES ATLANTA

15 Φωτ.15, STAGES ATLANTA, σκηνοθεσία Έρικ Βάιγκνερ. Φωτ.17.Μία σκηνογραφία γεμάτη οριοθετήσεις σχηματικά και τονικά. Ο ηθοποιός και μεταφραστής Isma il ibn Conner συνεργάστηκε με τον ηθοποιό και καλλιτεχνικό διευθυντή του θεάτρου 7 stages Del Hamilton στην παγκόσμια πρώτη μετάφραση σε Αμερικάνικα Αγγλικά του έργου "Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι".(φωτ.15,16) 15

16 Φωτ.18.Το λευκό άσπρο κουστούμι έρχεται να τονίσει τη σκηνογραφική άποψη ως αναφορά τα όρια και τα σύνορα. Σαράντα χρόνια μετά την δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ (4 Απριλίου του 1968), ο σκηνοθέτης Έρικ Βάιγκνερ,επικεφαλής του CDDB Théâtre de Lorient ανεβάζει την παράσταση "Στη Μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι" του Μπερνάρντ Μαρί Κολτές στο Atlanta 7 stages theatre.μετακινούμενος από το BMK to MLK και από τα Γαλλικά στα Αγγλικά ο Έρικ Βάιγκνερ αναλαμβάνει τη δημιουργία δίνοντας φωνή στο θέατρο, θέατρο ευαίσθητο τόσο στην τοποθεσία όσο και στο κείμενο.με επιμονή στο βαθύτερο νόημα των λέξεων και το μέρος όπου λαμβάνουν χώρα (Ατλάντα) και ο τίτλος του ( μοναξιά, κάμποι)... Η σκηνογραφία του Έρικ Βάιγκνερ εστιάζει στην ιστορία ή καλύτερα στις ιστορίες του BMK and MLK και μετατρέπει τον κόσμο σε σκηνή. Κάνοντας την ερώτηση στον κόσμο και στις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στις ανεξαρτησίες και στους ανθρώπους, διαχωριστικές γραμμές που ακόμα υπάρχουν ακόμα και μετά την αναγνώριση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, το τέλος του διαχωρισμού και του απαρτχάιντ στις Ηνωμένες Πολιτείες και φυσικά σε όλο τον κόσμο. 3 Ο Έρικ Βάιγκνερ αποδίδει όλα τα παραπάνω δημιουργώντας μία λεία και σκούρα επιφάνεια σκηνής η οποία λειτουργεί ως επιφάνεια αντανάκλασης.(φωτ.17).τοποθετώντας στο βάθος της σκηνής και κάθετα σε αυτήν μία επιφάνεια ανοιχτόχρωμη διαχωρίζει το επίπεδο της σκηνής σε τρία επιμέρους επίπεδα όπου οριοθετεί τα δύο άκρα το κάθε ένα για κάθε ρόλο αντίστοιχα και το μεσαίο το πιο φωτεινό προφανώς είναι το επίπεδο όπου συναντιούνται οι δύο χαρακτήρες του έργου και όπου τοποθετείται και το κεντρικό αντικείμενο της σκηνογραφίας. Η σκηνογραφική προσέγγιση αυτή στηρίζεται και στο ενδυματολογικό κομμάτι διαχωρίζοντας τους δύο ρόλους με ένα άσπρο και ένα μαύρο κουστούμι.(φωτ.18). Άποψη λιτή μα σε καμία περίπτωση απλή που αποδίδει με τους συμβολισμούς όλες τις δηλώσεις που έχει να κάνει ο σκηνογράφος στο έργο

17 1.7. CONGOLESE THEATRE COMPANY ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΟ Το "Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι" είναι κάτι πέρα από το μύθο τον οποίο διευρύνει το νόημα του θεάτρου που είναι ο προφανής λόγος του θεάτρου από μόνο του.το έργο σκηνοθετείται στην ομοιογενή δημιουργία ενός συμπλέγματος από στοιχεία τα οποία είναι συνδυασμένα έτσι ώστε να πούν το ίδιο πράγμα. Σαν ένα ποίημα που δίνει άλλο νόημα στην έκφραση. Η γέννηση και η εμφάνιση πολλών και ξεχωριστών συμπάντων οφείλεται μόνο σε μία δύναμη. Η προσέγγιση που διάλεξα σκηνοθετικά είναι παράλληλα η πλευρά όπου η μικρότερη μοναξιά γεννιέται από μία μεγαλύτερη ή όπως θα έλεγε κάποιος άλλος η μία μοναξιά κρύβει μία άλλη. Για αυτό τον λόγο ένας χώρος ενός μέτρου στα δύο τοποθετείται στη μέση ενός άγνωστου μέρους μέσα στο σκοτάδι επειδή αυτό το μέρος δεν είναι μέρος και μέσα σε αυτό το μέρος μόνο μία αχτίδα φωτός δίνει γέννηση στο κορμί ενός ηθοποιού πλαγιάζοντας σε ένα κομμάτι ξύλου. Αυτός είναι ο ντίλερ, το πρόσωπο του είναι ακόμη στην καρδιά της νύχτας αλλά η αναπνοή του χτύπο με τον κτύπο, στην απουσία του κλάματος των ζώων και του θορύβου των δρόμων του δίνει το πλεονέκτημα του να είναι ζωντανός. Η διακόσμηση του φωτισμού ελκύει μία άλλη μοναξιά στο κέντρο, μία φιγούρα από ξεθωριασμένο κόκκινο μία χαμένη φιγούρα καλυμμένη από οργή, εμφανίζεται ο πελάτης. Σαν ένα από λάθος ραντεβού τα πάντα θα αυξηθούν σιγά-σιγά για να καταλήξουν σε μία έκρηξη θυμού. Το ημίφως θα διαχυθεί για να φωτίσει τα δύο πρόσωπα ύστερα τα κορμιά τους,την ολότητα τους, μετά τις φιγούρες τους και έτσι η σκηνή θα ανοίξει από το ένα μέτρο επί δύο στα δύο μέτρα επί τέσσερα μετά στα τρία και το μονοπάτι που δημιουργείται θα επιδιώξει να εξερευνήσει άλλες διαστάσεις σαν να έψαχνε τα άκρα των πραγμάτων για να σταματήσει τους χαρακτήρες και τη ίδια στιγμή οι ρόλοι των ηθοποιών κινούνται από την οικειότητα σε πιο ανοιχτές σχέσεις, στατικά σώματα που θα κινούνται απότομα και αθόρυβα και όπως το φώς πηγαίνει άλλα σύμπαντα δημιουργούνται γύρω τους. Έτσι όλα αντιδρούν σαν νιφάδες χιονιού πάνω σε νιφάδες χιονιού με αυτή την έντονη επιθυμία να διατρίσουν τη μοναξιά άλλα μόνο αποκαλύπτει άλλες μοναξιές κάθε φορά που μία μοναξιά αποκαλύπτεται στο φώς. Dieudonné Niangouna 1.8.ΘΕΑΤΡΟ ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ 17

18 Φωτ.19,20.Συμβολισμοί και οριοθετήσεις από την ομάδα Νέες Μορφές. Η θεατρική ομάδα "Νέες μορφές" 4 δίνει μία διαφορετική άποψη στη σκηνογραφία του έργου χρησιμοποιώντας ως κεντρικό αντικείμενο στο βάθος της σκηνής μία σκάλα όπου έχει σκαλιά και στις δύο πλευρές της δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους δύο ρόλους να την χρησιμοποιήσουν ταυτόχρονα και ίσως στο τέλος του έργου να συναντηθούν στο κοινό σημείο των δύο πλευρών την κορυφή της σκάλας. (Φωτ.19) Πέρα από αυτό παρατηρούμε στο κέντρο της σκηνής ένα μαύρο λεπτό δάπεδο το οποίο επεκτείνεται κάθετα στη σκηνή στο βάθος της,ορίζοντας ίσως για τον θεατή το κέντρο της σκηνής (Φωτ.20). Οι Νέες μορφές έχουν εστιάσει περισσότερο σε μία σκηνοθεσία βασισμένη στην έκφραση της δυναμικότητας των χαρακτήρων μέσω της κινησιολογικής απόδοσης της παρά στην σκηνογραφική προσέγγιση της σκηνοθεσίας. 1.9.ΑΠΛΟ ΘΕΑΤΡΟ Το Απλό Θέατρο ο Θέμελης Γλυνάτσης σκηνοθετεί το έργο του Μπερνάρ-Μαρί Κολτές «Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι» σε μετάφραση ημήτρη ημητριάδη με τον Πάνο Ροκίδη και τον Αντώνη Ιορδάνου

19 Φωτ.21.Λιτή σκηνογραφία όσο και ενδυματολογία, σε σκηνοθεσία Θέμελη Γλυνάτσης, Απλό Θέατρο Το Απλό θέατρο 5 δίνει επίσης μία λιτή σκηνογραφικά άποψη. Με τη χρήση του κατάλληλου φωτισμού δημιουργούνται φωτοσκιάσεις στο βάθος της σκηνής όπου φαίνεται να υπάρχει ένας τοίχος. Η ενδυματολογική άποψη συμβαδίζει με τα παραπάνω.(φωτ.21)

20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΑΡΧΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Αρχικά η πρώτη προσέγγιση του έργου έπειτα από πολλές αναγνώσεις έγινε χαρτογραφώντας τη ροή και το συναίσθημα του έργου γραμμικά και αποδίδοντας τα σε διαχωρισμένες σκηνές με σκίτσα. Ακολουθήθηκε μία απόδοση πιο διακοσμητική με σίγουρη την απαίτηση της ύπαρξης σκάλας πλευρικά στη σκηνή. Το κεντρικό έπιπλο που προτιμήθηκε για τη σκηνογραφία του έργου είναι κάθισμα. Οι λόγοι που επιλέχθηκε το έπιπλο αυτού του είδους είναι καθαρά συμβολικοί. Το κάθισμα ως η απεικόνιση της θέσης, μέσα στην οποία βρίσκονται οι χαρακτήρες του έργου, θα ορίσει τους συμβολισμούς που αποδίδονται στους ρόλους κατά την εξέλιξη του έργου. Το έπιπλο για να ανταποκρίνεται στους σκοπούς και στις ανάγκες του έργου θα πρέπει να τηρεί τις εξής προδιαγραφές/ περιορισμούς: o o o o o Να αποδίδει τις αλλαγές του συναισθήματος των χαρακτήρων που πρωταγωνιστούν σε αυτό. Να βοηθά και να αναδεικνύει την υποκριτική για το συγκεκριμένο έργο. Να κατασκευαστεί από υλικά φιλικά που να εναρμονίζονται με το περιβάλλον λαμβάνοντας υπ' όψην ότι το έργο θα ανέβει σε εξωτερικό χώρο. Να είναι λειτουργικό και κατασκευαστικά και στατικά ορθό. Ο μετασχηματισμός του να γίνεται μέσα από απλές κινήσεις του ηθοποιού έτσι ώστε να μην εμποδίζει την ροή της υποκριτικής αλλά να την αναδεικνύει και να "συνδιαλέγεται" με αυτήν. 20

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΡΧΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 3.1 Ι ΕΑ Παρουσίαση ιδέας Σχεδιασμός ενός συστήματος καθισμάτων το οποίο αρχικά δεν θα είναι εμφανές και θα είναι στο ίδιο επίπεδο με αυτό της σκηνής.σκ.1,σκ.2 Συνεχίζοντας την ανάλυση αυτής της αρχικής ιδέας θα έπρεπε να βρεθεί τρόπος, η μετατροπή του καθίσματος να γινόταν όσο πιο απλά ήταν δυνατό χωρίς χάσιμο χρόνου και κινήσεις οι οποίες θα παρέμβαιναν στη ροή του έργου,σκ.3. σκ.1.αρχική σύλληψη ιδέας (πρόοψη), 2.προσπάθεια κατανόησης (κάτοψη). τρόπου λειτουργίας 21

22 σκ.3. Σχηματική απόδοση λειτουργίας επίπλου Θεωρητική τεκμηρίωση πρότασης Αυτοί οι σχηματισμοί μας βοηθάνε να δείξουμε την εξής ακολουθία του έργου: o o o Μη εμφανής παρουσίαση σχέσεων των δύο ρόλων- το αντικείμενο δεν είναι εμφανές. Κατά την εξέλιξη του έργου παρουσιάζεται η τοποθέτηση των δύο ρόλωναποκάλυψη συστήματος καθισμάτων. Απεικόνιση αλληλεπίδρασης των ρόλων- χρήση αντικειμένου από τους ηθοποιούς και μεταβολή θέσεων ανάλογα με το συναίσθημα του έργου και παρουσίαση εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου στο έργο το οποίο μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια του. 22

23 o και τέλος, λύση του έργου-το σύστημα καθισμάτων γίνεται πάλι μη εμφανές ή ισοπεδώνεται Εξελικτική διαδικασία ιδέας Η αλληλεπίδραση αρχικά τουλάχιστον, εξετάστηκε ως σχηματική και ταυτόχρονα λειτουργική και οπτική αισθητική.σκ.4 σκ.4.αντιμετώπιση λειτουργικής και αισθητικής απόδοσης ταυτόχρονα με χρήση απλών γραμμών. Όλη η παραπάνω ιδέα θα ήταν πραγματοποιήσιμη με τον εξής τρόπο: Κάθε κάθισμα θα αποτελούνταν στην πρόοψη από δύο στοιχεία Α. το κάθισμα Β. το πόδι Τα παραπάνω θα συνδεόταν μεταξύ τους με ένα μεταλλικό άξονα όπου θα λειτουργούσε ως άξονας περιστροφής των στοιχείων αυτών. 23

24 Τέλος τα δύο καθίσματα θα συνδέονταν επάνω σε ένα κάθετο στοιχείο επίσης με άξονα περιστροφής,την πλάτη,η οποία θα ήταν κοινή και για τα δύο καθίσματα. σκ.5 Αυτό το σύστημα για να λειτουργήσει στην τρίτη διάσταση θα έπρεπε το ανάπτυγμα του να γινόταν με εναλλάξ στοιχεία και κενά έτσι ώστε να μπορούν να διπλωθούν όλα αυτά τα στοιχεία και να σχηματίσουν ένα επίπεδο που θα τοποθετείται μέσα στο επίπεδο της σκηνής.σκ.6 Κατά τη διάρκεια εξέτασης των περαιτέρω δυνατοτήτων αυτής της ιδέας λόγω του ότι στην αρχή της ανάλυσης του έργου η ιδέα να υπάρχει μία σκάλα στο πλάι της σκηνής έτσι ώστε πάνω σε αυτή να παρουσιάζεται ο Ντίλερ είχε φανεί πολύ ενδιαφέρουσα εξετάστηκε και η ιδέα το αντικείμενο πέρα από δύο καθίσματα να μετραπέτεται και σε σκάλα. Στην πορεία αποκλείστηκε η ιδέα της θέσης μέσα στο πάτωμα και περιοριστήκαμε εξετάζοντας τρεις μεταμορφώσεις ως πιο εφικτές. σκ.5. Σκάλα-κάθισμα 1-κάθισμα 2-Σκάλα με άξονα περιστροφής την πλάτη. Όταν αποφασίστηκε ότι το αντικείμενο θα έχει τη μορφή σκάλας λόγω του ότι η παράσταση θεωρητικά θα ανέβαινε σε εξωτερικό περιβάλλον, προεκυψε η ιδέα αντί για σκάλα να είναι κάτι που θα συμβάδιζε με αυτή την ιδέα. Έτσι αντί για σκάλα θα μπορούσε να είναι πυλώνας που θα μετατρέποταν σε σύστημα καθισμάτων.σκ.7.η ιδέα απορίφθηκε σύντομα. 24

25 σκ.6. Ανάπτυγμα καθίσματος στην τρίτη διάσταση σκ.7. Μορφή πυλώνα και μετασχηματισμός. 25

26 σκ.8.επανερχόμενοι στο θέμα της σκάλας εξετάσθηκε όπως έχει παραπάνω. Σύμφωνα με τα παραπάνω τραβώντας την πλάτη η οποία θα λειτουργεί ως μοχλός και θα είναι κοινή και για τις δύο θέσεις η κοινή πλάτη θα σηκώνεται και θα ξεδιπλώνονται τα καθίσματα. Κατά τη μεταβολή της πλάτης στο ένα επίπεδο θα επιδρά στα καθίσματα δημιουργώντας στη μία στάση μία θέση άνετη και στην άλλη θέση μη άνετη. Μεταβάλλοντας την πλάτη σε ένα άλλο σημείο οι ιδιότητες που προαναφέρθηκαν θα αντιστρέφονται από το ένα κάθισμα στο άλλο Μελέτη πρότασης ως προς την εφικτότητα λειτουργίας, κατασκευής Μία πιο ακριβής μελέτη των προηγούμενων σκίτσων ακολούθησε στο AutoCAD έτσι ώστε να δοθούν απαντήσεις στο κατά πόσο είναι εφικτή η υλοποίηση αυτών των ιδεών και υπό ποιους περιορισμούς και συνθήκες. Σε ένα πρώτο στάδιο έγινε η προσπάθεια να μεταφερθούν όσο το δυνατόν καλύτερα οι διαστάσεις του αρχικού σκίτσου στο πρόγραμμα. Φυσικά ως βάση του σχεδιασμού αυτού του συστήματος θεωρήθηκαν τα καθίσματα. Η παράμετροι που χρειάστηκε να εξεταστούν είχαν ως αφετηρία τα καθίσματα στις δύο διαφορετικές στάσεις και μετά ακολούθησε η γεωμετρία της σκάλα.σχ. 1.α,β,γ. 26

27 Σχ. 1.α.Κάθισμα ντίλερ, β.κάθισμα πελάτη, γ.σύστημα δύο καθισμάτων με κοινή πλάτη Εκεί διαπιστώθηκε ότι οι διαστάσεις για να είναι λειτουργικές πρέπει να προσαρμοστούν σε εργονομικά πρότυπα βλ. Εικ.1,2 και ύστερα να διαμορφωθούν σύμφωνα με τις ανάγκες του έργου.σχ.2.τα εργονομικά πρότυπα, λοιπόν, λειτούργησαν ως βάση η οποία θα εξελισσόταν. 27

28 Εικ.Εργονομικό σχεδιάγραμμα για άνθρωπο που 1. για άνθρωπο που κάθεται σε πολυθρόνα, 2. κάθεται σε καρέκλα και τις ανάλογες προτεινόμενες γωνίες.αθανάσιος Μπάμπαλης, σημειώσεις Τεχνολογίας Παραγωγής Επίπλων και Ξυλοκατασκευών ΙΙΙ. Σχ.2.Επαναφορά εργονομικών διαστάσεων στο σχέδιο. ουλεύοντας αρχικά σε γραμμές βρέθηκαν οι ανάλογες διαστάσεις για την επιθυμητή λειτουργικότητα του έργου. Προχωρώντας δημιουργήθηκαν κάποιες μικρές παραλλαγές αυτού του αρχικού σχεδίου έτσι ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό αισθητικό- οπτικό αποτέλεσμα. Επιλέχτηκε η μία αυτή που ικανοποιούσε περισσότερο τους αρχικούς στόχους του έργου για να συνεχίσει στη διαδικασία «χτισίματος» και μελέτης αυτού.σχ.3,4,5. 28

29 Σχ.3,4,5. Εναλλακτικές προτάσεις ως αναφορά στις αναλογίες του αντικειμένου. Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι ήταν πολύ σημαντικό να βρεθούν τα κέντρα περιστροφής του συστήματος του αντικειμένου. ηλαδή τα σημεία αναφοράς για το μετασχηματισμό του επίπλου. Υπήρξαν τρείς εναλλακτικές: 1. Περιστροφή πλάτης με κέντρο περιστροφής το σημείο που ενώνεται το κάθισμα του Ντίλερ με την πλάτη-μεταβολή μόνο στο κάθισμα του Πελάτη. 2. Περιστροφή πλάτης με κέντρο περιστροφής το σημείο που ενώνεται το κάθισμα του Πελάτη με την πλάτη-μεταβολή μόνο στο κάθισμα του Ντίλερ. 3. Ελεύθερη περιστροφή πλάτης με οδηγό κάτω από τη σκηνή-μεταβολή και στο κάθισμα του Ντίλερ και του Πελάτη. Τελικά επιλέχθηκε η τρίτη άποψη επειδή στήριζε καλύτερα θεωρητικά το έργο. Σε αυτό το σημείο ήρθε και ο περιορισμός που είχε τεθεί από την αρχή δηλαδή το πώς θα επιτευχθούν οι συγκεκριμένες διαστάσεις που είχαν επιλεγεί. Αυτό θα επιτυγχανόταν εάν η πλάτη μπορούσε να ρυθμιστεί σε δύο συγκεκριμένες και ακριβείς στάσεις που θα μας έδιναν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η πρόταση που έγινε είναι να υπάρχει ένας οδηγός κάτω από τη σκηνή όπου η πλάτη θα τερμάτιζε σε δύο στάσεις.σκ.9. 29

30 σκ.9.οδηγός κάτω από το επίπεδο της σκηνής με τερματικά. Ο οδηγός της πλάτης πρέπει να έχει τερματικά για να στηρίζεται η πλάτη. Σύμφωνα με τις τάσεις που θα ασκούνταν, θεωρητικά πάντα,στο αντικείμενο τα τερματικά θα έπρεπε να συγκρατούν την πλάτη με δύο αντίθετες φορές δυνάμεων όπως και ο οδηγός θα έπρεπε να είναι ελλειψοειδής αφού η κίνηση που θα πραγματοποιούταν κατά τη μετατροπή θα ήταν τέτοιας μορφής. Το δεύτερο θέμα στήριξης που τέθηκε ήταν το πώς θα συγκρατούνταν οι αρθρώσεις των καθισμάτων και των ποδιών στις δύο συγκεκριμένες στάσεις και έπειτα στην τρίτη για να διαμορφώσουν τη σκάλα. Αυτό αρχικά θα μπορούσε να επιτευχθεί με μία λοξοτομή σε κάθε στοιχείο έτσι ώστε να έδραζαν μεταξύ τους τα πόδια στις επιθυμητές στάσεις.σχ.6. Σχ.6.Πιθανότητες λοξοτομής για στήριξη ποδιών καθίσματος. 30

31 Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως θα έπρεπε να δημιουργηθούν δύο τουλάχιστον διαφορετικά σημεία έδρασης στις συνδέσεις. Ένα εξάρτημα που σχεδιάστηκε για αυτήν την ανάγκη είναι το παρακάτω.σχ.7.α,β.το συγκεκριμένο εξάρτημα θα ήταν δύο κυλινδρικές μεταλλικές πλάκες όπου θα είχαν κοινό κέντρο για να τοποθετείται ο άξονας περιστροφής ποδιών και καθίσματος και θα προσαρμόζονταν ο ένας πάνω στο ξύλινο στοιχείο του ποδιού και ο άλλος πάνω στο ξύλινο στοιχείο του καθίσματος. Πλευρικά και στις επιφάνειες επαφής τους θα διχοτομούσαν το κύκλο ανά μία μοίρα με εσοχή- προεξοχή και κεκλιμένη επιφάνεια έτσι ώστε να συγκρατεί το ένα το άλλο σε συγκεκριμένη στάση και να επανέρχεται στην αρχική. Σχ.7.α,β.Μεταλλικό εξάρτημα για τις αρθρώσεις των ποδιών με τα καθίσματα. Για να δοθεί μία πιο ολοκληρωμένη λύση στο πρόβλημα πραγματοποιήθηκε μία έρευνα αγοράς πάνω σε μεταλλικά στοιχεία συνδέσεων είτε επίπλων είτε μηχανημάτων γενικά. ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ Σε αυτή την έρευνα αγοράς παρατηρείται ότι ενδιαφέρον δεν θα μπορούσαν να παρουσιάσουν μόνο τα μεταλλικά στοιχεία επίπλων αλλά και οποιοσδήποτε μεταλλικός μηχανισμός μπορούσε να μας δώσει το επιθυμητό αποτέλεσμα, ρύθμιση στάσεων και συγκράτηση στελεχών επίπλου, είτε ως: o o o κάτι που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε αυτούσιο είτε ως κάτι που θα ήταν η αφετηρία για το σχεδιασμό ενός προσαρμοσμένου στις ανάγκες μας μεταλλικού στοιχείου ή η αφετηρία για μελέτη νέων τρόπων ρυθμίσεων των στάσεων. Κάποια αξιοσημείωτα προϊόντα είναι τα παρακάτω: 31

32 Μετά από τα παραπάνω το εξάρτημα που θα χρησιμοποιούταν δεν χρειαζόταν να έχει στάσεις σε όλη την περιφέρεια του αλλά ήταν απαραίτητο να είναι αντιστρεπτή η μετατροπή του. Έτσι εάν τα δύο στοιχεία ήταν συνέχεια σε επαφή πλευρικά και σύμφωνα με τα παραπάνω δεν θα ήταν εφικτή η επαναφορά της κίνησης. Έπειτα από όλο αυτό η λύση του προβλήματος οδηγήθηκε στο να πρέπει να ανοίγει και να κλείνει το αντικείμενο σε μία τρίτη διάσταση κατά τη μετατροπή του. Να "κλειδώνουν" και να "ξεκλειδώνουν" οι αρθρώσεις,να δημιουργηθούν ανοχές μεταξύ των στοιχείων και όλο αυτό να προσδίδει και καλή συγκράτηση των στοιχείων μεταξύ τους. Θα μπορούσε να γίνει με άξονες με ελατήρια (πλοκάζ) αλλά όλο αυτό θα προκαλούσε καθυστερήσεις και ίσως σύγχυση στη ροή του έργου και στην υποκριτική γιατί θα έπρεπε να το κάνει ο ηθοποιός. Όλο αυτό θα έπρεπε να γίνει με μία κίνηση. Η κίνηση αυτή μεταφέρθηκε στα «καθήκοντα» της πλάτης που θα πραγματοποιούνταν μέσω του οδηγού ο οποίος πλέον θα λειτουργούσε σε τρεις διαστάσεις.σκ.10. Με μία κίνηση θα επιτυγχανόταν δύο σκοποί του αντικειμένου. σκ.10.κάτοψη οδηγού που λειτουργεί σε 3 κατευθύνσεις ταυτόχρονα. Ερχόμενοι στην τρίτη διάσταση του αντικειμένου γυρνάμε στην ιδέα σκάλα-σύστημα καθίσματος-ίδιο επίπεδο με το πάτωμα. Εδώ συναντάμε το πρόβλημα του να έρθει στο ίδιο επίπεδο με το επίπεδο της σκηνής το αντικείμενο και να «χαθεί» μέσα σε αυτή. Όλο αυτό δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί με μασίφ επιφάνειες. Οι επιφάνειες έδρασης θα διαμορφωνόταν από ξεχωριστά στοιχεία όπου θα μπορούσαν τα δύο διαφορετικά καθίσματα να λειτουργήσουν.σχ.8 α,β. Σχ.8 α,β. ιάταξη αντικειμένου στο πάτωμα. α. Πρόοψη. β. Κάτοψη 32

33 Απορρίπτοντας αυτή τη λειτουργία του αντικειμένου ως μη εφικτή και απαραίτητη παραμένουμε στο σκεπτικό κάθισμα(άνετο και μη)-σκάλα. Παρόλο που υπορράφθηκε η μία χρήση του αντικειμένου για να στηρίζονται σωστά τα πόδια θα έπρεπε να διαμορφωθούν εγχαράξεις που θα ανταποκρίνονται στις δύο στάσεις που θα δημιουργούνται σε κάθε θέση.σκ.11,12. σκ.11.εγχαράξεις για στήριξη σε όλες τις στάσεις στο πάτωμα. 33