Συνδυάζοντας τις δεξιότητες με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας Προκαλώντας τους «συνήθεις ύποπτους»

Transcript

1 Συνδυάζοντας τις δεξιότητες με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας Προκαλώντας τους «συνήθεις ύποπτους» Κωνσταντίνος Πουλιάκας Εμπειρογνώμονας, Cedefop Εναρκτήρια εκδήλωση της έρευνας PIAAC στην Ελλάδα 31 Μαρτίου , Αθήνα Κωνσταντίνος Πουλιάκας 25/10/ 2011

2 Δεξιότητες Το «νόμισμα» της σύγχρονης αγοράς εργασίας Ανταγωνιστικότητα στην «κοινωνία της γνώσης» Υψηλότερες δεξιότητες και δυνατότητα αξιοποίησης τους => υψηλότερη παραγωγικότητα Καριέρα και ευημερία Απασχόληση Υψηλότερες απολαβές Ενασχόληση με τα κοινά Υγεία Ευελιξία Όμως ανταποκρίνονται οι δεξιότητες στις ανάγκες της αγοράς; 2 Κωνσταντίνος Πουλιάκας

3 Χάσμα μεταξύ των προσόντων/δεξιοτήτων ενός ατόμου και των απαιτήσεων της εργασίας του Υποδαυλίζει την ικανότητα των κοινωνιών να δρέψουν τους καρπούς της επένδυσης τους σε ανθρώπινο κεφάλαιο Η διαδικασία της σύζευξης δεξιοτήτων με τις διαθέσιμες θέσεις εργασίας δεν είναι αυτόματη... Αντιθέτως, αναντιστοιχίες διαφορετικού τύπου ενδέχεται να συνυπάρχουν o o o Ο ρόλος της σύζευξης δεξιοτήτων με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας Έλλειψη απαιτούμενων δεξιοτήτων (επιχειρήσεις) Αναντιστοιχία προσόντων/δεξιοτήτων (εργαζόμενοι) Απαξίωση δεξιοτήτων 3 Κωνσταντίνος Πουλιάκας

4 Η αναντιστοιχία δεξιοτήτων έχει σημαντικό κόστος Σημαντικό και διαχρονικό κόστος για όλους: Εργαζόμενοι ανεργία; μισθοί & εργασιακή ευεξία Εργοδότες παραγωγικότητα; κόστη πρόσληψης & αντικατάστασης Οικονομίες/κοινωνίες δομική ανεργία; δημόσια δαπάνη σε επιδόματα και ενεργητικές πολιτικές; χαμηλή οικονομική ανάπτυξη 4 Κωνσταντίνος Πουλιάκας

5 στις 10 επιχειρήσεις στην ΕΕ ισχυρίζεται ότι αντιμετωπίζει δυσκολίες εύρεσης εργαζόμενων με τις κατάλληλες δεξιότητες AT BE BG CY CZ DE DK EE ES EU FI FR GRHRHU IE IT LT LU LV MT NL PL PT RO SE SI SK UK 5 Κωνσταντίνος Πουλιάκας Πηγή: Ευρωπαϊκή Έρευνα Επιχειρήσεων (2013)

6 Τί ζητούν οι εργοδότες; «Οι απόφοιτοι θα πρέπει να συνηθίσουν στην ιδέα ότι πρέπει να είναι ευέλικτοι και να προσαρμόζονται διαρκώς στις συνεχείς αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον» (εταιρία πληροφορικής, Ελλάδα, 2012) «Τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζουμε ραγδαίες και συνεχείς αλλαγές...νέους συνεργάτες, νέες προκλήσεις, νέες εγκαταστάσεις...είναι σημαντικό για τον εργαζόμενο να μπορεί να αντιμετωπίζει και να προσαρμόζεται σε καθετί καινούργιο. Πριν από 10 χρόνια δεν ήταν έτσι τα πράγματα... ήταν πιο σταθερά...δίχως εκπλήξεις» (εταιρία χρηματοοικονομικών, Ελλάδα, 2012) 6 Κωνσταντίνος Πουλιάκας Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2013)

7 Απαιτήσεις εργοδοτών (%), Ελλάδα, 2013 Δουλεύει ως μέρος ομάδος 64 Μαθαίνει και εφαρμόζει νέες μεθόδους και τεχνικές 63 Προσαρμόζεται σε νέες τεχνολογίες, εξοπλισμό και υλικά 61 Συνεργάζεται η επηρεάζει θετικά τους συνεργάτες ή πελάτες 56 Επικοινωνεί κάνοντας χρήση νέων τεχνολογιών ( , social media, Skype/ video calls) 46 Ψάχνει, συλλέγει και επεξεργάζεται πληροφορίες 46 Χρησιμοποιεί Word, Excel κτλ. 45 Εκτελεί τα καθήκοντα και τις δραστηριότητες της δουλειάς χωρίς επιτήρηση 43 Παράγει νέες ιδέες και καινοτομεί 38 Εφαρμόζει τεχνικές που ελαχιστοποιούν την περιβαλλοντική ρύπανση 36 Επεξεργάζεται δεδομένα και πληροφορίες για να αναλύσει κάθε δυνατή εναλλακτική και προτείνει λύσεις 34 Μετατρέπει νέες ιδέες σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες 34 7 Κωνσταντίνος Πουλιάκας Πηγή: Πιλοτική έρευνα αναγκών επιχειρήσεων για δεξιότητες; Cedefop

8 ...οι δυσκολίες εύρεσης προσωπικού οφείλονται και σε παράγοντες εκτός των δεξιοτήτων Εταιρίες με πρακτικές υψηλής επίδοσης (HPWPs) & σημαντικές οργανωτικές αλλαγές δυσκολίες Συχνές όμως και σε επιχειρήσεις στον (i) ιδιωτικό τομέα/μεταποίηση (ii) μεγάλο % προσωρινών εργατών (iii) σε υπερωρίες (iv) κακές συνθήκες εργασίας (v) χαμηλό % γυναικών στο εργατικό δυναμικό 25% των εργοδοτών αδυνατούν να προσφέρουν έναν ανταγωνιστικό μισθό (2010 Ευρωβαρόμετρο) Μόνο 13% των εργοδοτών διευρύνουν τα κριτήρια πρόσληψης τους και 7% είναι διατεθειμένοι να τα αναθεωρήσουν (Έρευνα Ταλέντου της Manpower ) Συχνά οι λεγόμενες «ελλείψεις δεξιοτήτων» των νέων αναφέρονται σε παράγοντες συμπεριφοράς και έλλειψη εργασιακής εμπειρίας 8 Κωνσταντίνος Πουλιάκας

9 Αποκτούμε υψηλότερα προσόντα Ενεργός πληθυσμός ανά επίπεδο εκπαίδευσης, EL & EΕ, thousands 100% 10,000 8,000 21% 28% 34% 90% 80% 70% ,000 4,000 2, % 39% 42% 43% 33% 23% Low Medium High 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Low Medium High 9 Κωνσταντίνος Πουλιάκας Πηγή: Μοντέλο πρόγνωσης δεξιοτήτων του Cedefop

10 Λίγες χώρες αντιμετωπίζουν ελλείψεις για άτομα με υψηλά προσόντα 10 Κωνσταντίνος Πουλιάκας Πηγή: PIAAC (2013)

11 Όμως οι εργοδότες ζητούν υψηλότερα προσόντα Είναι τα προσόντα που χρειάζονται για να αποκτήσετε την εργασία σας επίσης απαραίτητα για να την εκτελέσετε σε ικανοποιητικό βαθμό; OECD Average England/N. Ireland (UK) Flanders (Belgium) United States Sweden Spain Slovak Republic Poland Norway Netherlands Korea Japan Italy Ireland Germany France Finland Estonia Denmark Czech Republic Canada Austria A higher level would be needed A lower level would be necessary 11 Κωνσταντίνος Πουλιάκας Πηγή: PIAAC (2013)

12 Επενδύουμε σε συνεχιζόμενη κατάρτιση % συμμετοχή σε δραστηριότητες εκμάθησης, ενήλικοι ηλικίας Course (open/distance education) OJT Seminar/workshop Other course/private lesson Employed Unemployed Inactive Λόγοι συμμετοχής σε εκμάθηση τους τελευταίους 12 μήνες, ηλικία Να κάνω καλύτερα την δουλειά μου 46.7% Λιγότερο πιθανό να χάσω την δουλειά μου 0.8% Να αυξήσω τις πιθανότητες να βρω εργασία 4.7% Να ξεκινήσω δική μου εταιρία 0.9% Ήμουν υποχρεωμένος να παρακολουθήσω 16.7% Να βελτιώσω τις δεξιότητες μου 23.8% Να πάρω κάποια πιστοποίηση 3.7% Άλλος λόγος 2.6% 12 Κωνσταντίνος Πουλιάκας Πηγή: PIAAC (2013)

13 80 70 ενώ η αξιοποίηση και η διεύρυνση δεξιοτήτων εντός της εργασίας παραμένει σταθερή Νέες τεχνολογίες τα τελευταία 3 χρόνια στην δουλειά μου Η δουλειά μου απαιτεί περίπλοκες δραστηριότητες Στη δουλειά μου χρειάζεται να μαθαίνω νέα πράγματα Η δουλειά μου επιτρέπει την εφαρμογή των ιδεών μου Κατάρτιση πληρωμένη από τον εργοδότη ΕΛ 2010 EΕ ΕΛ 2005 EΕ Η δουλειά μου έχει μεγάλη ποικιλία καθηκόντων* 13 Κωνσταντίνος Πουλιάκας Πηγή: EWCS (4 th & 5 th waves) & ESS* (rounds 2 & 5)

14 Οι εργαζόμενοι γενικώς έχουν περισσότερες δεξιότητες από αυτές που απαιτεί η εργασία τους 14 Κωνσταντίνος Πουλιάκας Πηγή: PIAAC (2013)

15 Οι υπερειδικευμένοι (over-skilled) δεν χρησιμοποιούν επαρκώς τις δεξιότητες τους Κωνσταντίνος Πουλιάκας Πηγή: PIAAC (2013)

16 ...με σημαντικές επιπτώσεις στην παραγωγικότητα 16 Κωνσταντίνος Πουλιάκας Πηγή: PIAAC (2013)

17 Απαιτείται συντονισμένη δράση βασισμένη σε κοινωνική συνεργασία Μεταρρύθμιση εκπαίδευσης και κατάρτισης με συμμετοχή όλων των αρμόδιων φορέων Εκμάθηση στο χώρο εργασίας για καλύτερο συνδυασμό βασικών, τεχνικών και γενικών δεξιοτήτων Κινητικότητα μεταξύ επαγγελμάτων, κλάδων και χωρών της ΕΕ Παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης καθ όλη την διάρκεια του εργασιακού βίου Βοήθεια σε (μικρομεσαίες) επιχειρήσεις για υιοθέτηση πρακτικών αξιοποίησης δεξιοτήτων 17 Κωνσταντίνος Πουλιάκας

18 Στόχοι Ευρωπαϊκή Έρευνα Δεξιοτήτων o Διαχρονική εξέλιξη της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων Προηγούμενη εργασία αρχές τωρινής τωρινή εργασία o Αιτίες (έλλειψη προσφορών εργασίας, προσωπικοί λόγοι, κτλ.) o Ευάλωτες ομάδες (νέοι, γυναίκες, προσωρινή σύμβαση κτλ.) o Συνέπειες (προοπτική ανεργίας, μισθοί, ευεξία κτλ.) Ταυτότητα έρευνας o 28 χώρες της EΕ o Περίπου ενήλικοι εργαζόμενοι o Συλλογή δεδομένων: Μάρτιος-Απρίλης 2014 (CATI-CAWI) 18 Κωνσταντίνος Πουλιάκας

19 19 Κωνσταντίνος Πουλιάκας Cedefop forecasting workshop 03/10/2013