Μαζικές ρυθµίσεις δανείων από τις τράπεζες

Transcript

1 ΤΥΠΟΣ THΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ KYΡIAKH 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΝΕΣΤΟΡΑΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΤΟΝ «Αυξήσαµε τζίρο και κέρδη χάρη στην ευελιξία µας» ΣΕΛ. 7 Μαζικές ρυθµίσεις δανείων από τις τράπεζες EΦΟΡΙΑ Προσοχή στις παγίδες των δηλώσεων ΣΕΛ. 4-5 ΕΝΕΡΓΕΙΑ Τα κέρδη από το deal µε Ισραήλ ΣΕΛ. 8-9 Πάνω από 50 δισ. ευρώ υποχρεώσεων έχουν ρυθµίσει ήδη τα πιστωτικά ιδρύµατα Τα έξι «κλειδιά» για να εξασφαλίσετε ευνοϊκή συµφωνία ή «κούρεµα αλά καρτ» ΣΕΛ. 2-3 «ΧΡΥΣΗ» ΛΙΣΤΑ Μεγιστάνες επιχειρηµατίες χωρίς πτυχίο Πανεπιστηµίου ΣΕΛ Market Report ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΒ ΟΜΑ ΙΑΙΑ) Στις 956,93 µονάδες ο Γ.. +4,40% Στοιχεία µε κλείσιµο Παρασκευής EUROSTOXX (ΕΒ.) +0,67% S&P 500 (ΕΒ.) -1,13% ΕΥΡΩ 1,335$ ΧΡΥΣΟΣ 1.309$ ΑΡΓΟ 105,05$

2 2 KYΡIAKH 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΕΞΥΠΝΟ ΧΡΗΜΑ ΤΥΠΟΣ THΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Ο ισολογισµός της εβδοµάδας Τα γκαρσόνια της Ευρώπης... H θετική εξέλιξη της φετινής τουριστικής σεζόν και το 1,5 δισ. ευρώ ως επιπλέον έσοδα, που αναµένεται να εισρεύσουν και να πολλαπλασιαστούν στην ελληνική οικονοµία, καταδεικνύουν πέραν πάσης αµφιβολίας το µοναδικό τρόπο για την ανάκαµψη της χώρας µας. Θα µπορούσαµε κάλλιστα να έχουµε αναδειχθεί σε µια ευηµερούσα «Ελβετία της Μεσογείου», αντί να είµαστε ο παγκόσµιος επαίτης για τον οποίο ερίζουν ακόµη και οι υπερδυνάµεις του πλανήτη. Το µόνο που µας εµποδίζει είναι η βάρβαρη νοοτροπία oρισµένων, που βαυκαλίζονται ότι µε απεργίες, εκδηλώσεις διαµαρτυρίας και πάσης φύσεως «τσαµπουκάδες» θα εξασφαλίσου- ΠΑΝΟΣ ΘΩΜΑΚΟΣ µε άνετη επιβίωση, µε δανεικά κι pthomakos@e-typos.com αγύριστα, όπως πράτταµε τόσα χρόνια. Κι αν κάποιοι δηµαγωγοί πολιτικοί, όπως ο εκλιπών Ανδρέας Παπανδρέου, φοβήθηκαν κάποτε µήπως καταντήσουµε «τα γκαρσόνια της Ευρώπης», δεν βρίσκονται τώρα πια εν ζωή για να καµαρώσουν πώς καταντήσαµε χάρη στις δικές τους φανφάρες. Η δουλειά δεν είναι ντροπή, έλεγαν οι παλαιότεροι, και το να φιλοξενείς, να ξεναγείς και να υπηρετείς τα εκατοµµύρια των «προσκυνητών» του Ελληνικού Φωτός όχι µόνο δεν συνιστούν όνειδος, αλλά αντίθετα µας προσδίδουν ιδιαίτερη τιµή. Ντροπή είναι να απολύεις όλους τους δικούς σου υπαλλήλους, όπως το ΚΚΕ, αλλά να εµποδίζεις τις άλλες επιχειρήσεις να γίνουν ανταγωνιστικές µε πρόσχηµα την «προστασία» των εργαζοµένων. Εκτός βέβαια κι αν εννοούν την «προστασία» µε την άλλη της έννοια Αυτά µπερδέψαµε και φθάσαµε έως εδώ και το φετινό καλοκαίρι µάς δίνει µια πρώτης τάξεως ευκαιρία να τα αναθεωρήσουµε! Φουλ των ρυθµίσεων για Κ ατενάτσιο µε τα «κόκκινα» δάνεια και... φουλ επίθεση µε τις ρυθµίσεις παίζουν οι τράπεζες, προσπαθώντας να µετριάσουν την απειλή των επισφαλειών, η οποία έχει άµεσες επιπτώσεις στα κεφάλαιά τους. Οι τράπεζες δέχονται να ρυθµίσουν ακόµη και δάνεια σε καθυστέρηση, ιδιαίτερα καταναλωτικά και πιστωτικές κάρτες, προκειµένου να ανακόψουν το «τσουνάµι» των επισφαλειών. Επίσης, κατά περίπτωση µπορεί να «κουρέψουν» και µέρος του χρέους, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που έχει καταβληθεί το µεγαλύτερο µέρος των προβλεπόµενων τόκων, ενώ, πλέον, οι ρυθµίσεις είναι αλά καρτ, ανάλογα µε το πιστοληπτικό προφίλ του δανειολήπτη, το ύψος της οφειλής και το είδος του δανείου. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εγγραφή προσηµείωσης/υποθήκης σε ακίνητο, αφού έτσι µπορούν να «συµ- µαζευτούν» όλα τα χρέη σε ένα δάνειο, µειώνοντας σηµαντικά το επιτόκιο, άρα και τη δόση. Αναχρηµατοδότηση Πάνω από 1,5 εκατ. στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια έχουν ρυθµιστεί τους τελευταίους 18 µήνες, σύµφωνα µε εκτι- µήσεις των τραπεζών, υπερβαίνοντας µε συντηρητικούς υπολογισµούς σε αξία τα δισ. ευρώ. Μόνο στο πρώτο τρίµηνο του 2013 σε επαναδιαπραγµάτευση και αναχρηµατοδότηση µπήκε το 5,6% του συνολικού χαρτοφυλακίου χορηγήσεων, σύµφωνα µε στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελλάδα, ποσοστό που αντιστοιχεί σε Πάνω από 50 δισ. ευρώ υποχρεώσεων έχουν ρυθµίσει ήδη τα πιστωτικά ιδρύµατα Τα «κλειδιά» για την πιο ευνοϊκή συµφωνία ΡΟΗ ΧΑΪΚΟΥ rhaikou@e-typos.com 12,78 δισ. ευρώ. Ανάλογη ήταν η επίδοση και το τέταρτο τρίµηνο του Εάν σε αυτά προσµετρηθούν και οι αναδιαρθρώσεις επιχειρηµατικών δανείων, το ποσό φτάνει σε δυσθεώρητα ύψη, τρανή απόδειξη του οικονοµικού αδιεξόδου που βιώνουν φυσικά και νο- µικά πρόσωπα λόγω της ύφεσης. Η κατάσταση γίνεται ακόµη πιο ασφυκτική, καθώς πλέον σχεδόν τρία στα δέκα δάνεια δεν εξυπηρετούνταν στο πρώτο τρίµηνο του 2013, ανεβάζοντας τις επισφάλειες στο 29% ή στα 66,2 δισ. ευρώ. Το 60% των µη εξυπηρετούµενων δανείων αφορά σε επιχειρηµατικές χορηγήσεις, ενώ ξεπερνούν τις τα νοικοκυριά που δεν πληρώνουν τις δόσεις των στεγαστικών, καταναλωτικών δανείων και πιστωτικών τους καρτών. «εν έχει σηµασία πόσο θα µειωθεί η δόση, αρκεί να αποπληρώνεται», ανέφερε στο «Εξυπνο Χρήµα» κορυφαίο τραπεζικό στέλεχος, καθώς τον προηγούµενο χρόνο το 50% των ρυθµισµένων δανείων παρουσίασε εκ νέου καθυστέρηση µέσα σε διάστηµα λιγότερο των τριών µηνών. Αλλά και η τρόικα έχει στείλει σαφές µήνυµα στις διοικήσεις των τραπεζών να ρυθµίσουν όλα τα δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση ακόµα και 30 ηµερών. Στόχος είναι µε την έλευση του 2014 να έχει περιοριστεί το ποσοστό των καθυστερούµενων δανείων. Τι προσφέρουν οι τράπεζες Είτε πρόκειται για δάνεια σε καθυστέρηση είτε για «ενήµερους» πελάτες, τα πιστωτικά ιδρύµατα «κόβουν και ράβουν» στα µέτρα του δανειολήπτη λύσεις για να µειωθεί η µηνιαία δόση, ώστε να εξασφαλίσουν ότι οι οφειλές του θα συνεχίσουν να αποπληρώνονται ή θα αποκατασταθεί η εξόφληση. Στις περιπτώσεις, δε, πελατών που δεν έχουν µπει στην «κόκκινη ζώνη», η µεταχείριση είναι σαφώς καλύτερη σε σχέση µε αυτούς οι οποίοι έχουν καθυστερήσει να καταβάλουν δύο ή και περισσότερες δόσεις. Εάν κάποιος είναι άνεργος, τότε οι περισσότερες τράπεζες προτείνουν προγράµµατα που απαλλάσσουν το δανειολήπτη από κάθε υποχρέωση καταβολής οποιουδήποτε ποσού για ένα χρονικό διάστηµα, το οποίο όµως δεν θα υπερβαίνει τους µήνες. Το «Ε.Χ.» παρουσιάζει σήµερα κάποιες από τις επιλογές που προσφέρουν οι τράπεζες, ανάλογα µε το ύψος των χρεών, το προφίλ του πελάτη και τις δυνατότητες που έχει να πληρώνει. ΕΞΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΤΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ Ι ΡΥΜΑΤΑ 1Καταναλωτικά και κάρτες ρυθµίζονται µόνο µε προσηµείωση. Οι τράπεζες, όταν πρόκειται για καταναλωτικά δάνεια και οφειλές από πιστωτικές κάρτες, προτείνουν µία και µοναδική λύση: την προσηµείωση ακινήτου. Η εγγραφή υποθήκης είναι προαπαιτούµενο για να προχωρήσει η ρύθµιση, προκειµένου να έχουν οι ίδιες την «εγγύηση» της εµπράγ- µατης εξασφάλισης και η δόση να µειωθεί αισθητά. Σήµερα τα επιτόκια στα καταναλωτικά δάνεια είναι της τάξης του 14% µε 15%, ενώ στις πιστωτικές κάρτες φτάνουν ακόµα και το 20%. Με την προσηµείωση ακινήτου, ουσιαστικά τα καταναλωτικά δάνεια συγκεντρώνονται σε ένα... στεγαστικό µε επιτόκιο της τάξης του 4%. Σε ό,τι αφορά χρέη µόνο από πιστωτικές κάρτες, η λύση που προτείνεται είναι κατάργηση του... πλαστικού και µεταφορά της οφειλής σε καταναλωτικό δάνειο, µε χαµηλό επιτόκιο και µεγάλη διάρκεια αποπληρωµής, µε την προϋπόθεση της υποθήκης. Επιµήκυνση της διάρκειας 2 αποπληρωµής µε µέγιστη διάρκεια τα 45 έτη και όριο ηλικίας τα 85 έτη. Το πόσο θα επιµηκυνθεί το δάνειο εξαρτάται από την τρέχουσα ηλικία του δανειολήπτη. Αν για παράδειγµα είναι 40 ετών και το δάνειο που αποπληρώνει σήµερα έχει διάρκεια 20 ετών, τα 20 αυτά χρόνια µπορεί να αυξηθούν σε 45. Αν κάποιος είναι σήµερα 65 και το δάνειο έχει 15 χρόνια διάρκεια αποπληρωµής, µπορεί να επιµηκυνθεί το µέγιστο κατά 20 χρόνια (δηλαδή από 15 στα 35 χρόνια). Η τράπεζα δεν θα σας διευκολύνει ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚ ΟΣΗΣ: Πάνος Θωµάκος ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ: Κώστας Οικονοµόπουλος ΥΠΟ ΟΧΗ ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Mίνα Γιαννάκη sales@e-typos.com, Τηλ.:

3 ΤΥΠΟΣ THΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΕΞΥΠΝΟ ΧΡΗΜΑ kyρiakh 11 αυγουστου τα «κόκκινα» δάνεια οι κρισιμοι αριθμοι 50 δισ. ευρώ και πλέον υπολογίζονται τα υπό ρύθμιση δάνεια την περίοδο 2012-Ιούνιος ,6% των χορηγήσεων αναδιαρθρώθηκε στο πρώτο τρίμηνο του 2013, αντιστοιχώντας σε 12,78 δισ. ευρώ 60% των «κόκκινων» δανείων είναι επιχειρηματικά 1,5 εκατ. χορηγήσεις αναδιαρθρώθηκε τους τελευταίους 18 μήνες 66,2 δισ. ευρώ δανείων βρέθηκαν σε καθυστέρηση στο πρώτο τρίμηνο φέτος δάνεια ιδιωτών είχαν ρυθμιστεί στο τέλος του 2011, αξίας 17,87 δισ. ευρώ ΣΤΟΥΣ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΤΟΥΣ περισσότερο, καθώς θα έχετε ήδη υπερβεί το 85ο έτος. Το ηλικιακό όριο των 85 που προσφέρεται από κάποιες τράπεζες είναι «τραβηγμένο», αλλά το συνηθέστερο όριο είναι τα 75 έτη. Καταβολή μόνο τόκων για 3 18 μήνες με επιτόκιο κυμαινόμενο euribor τριμήνου προσαυξημένο με περιθώριο 1,85%-2%. Με το πρόγραμμα αυτό για ενάμιση χρόνο, οι τόκοι του δανείου σταματούν να υπολογίζονται με το επιτόκιο που προβλέπει η αρχική σύμβαση και «κλειδώνουν» με euribor τριμήνου (σήμερα 0,227%) συν περιθώριο προσαύξησης 1,85%-2%. Αυτό το επιτόκιο σήμερα δεν ξεπερνά το 2,2%. Αν ένα δάνειο ευρώ με 20 χρόνια διάρκεια και επιτόκιο 3,25% έχει σήμερα δόση 573 ευρώ, την περίοδο είχαν δοθεί και δάνεια με επιτόκιο 1,5%, οπότε η δόση είναι 488 ευρώ. Με τη ρύθμιση, θα πληρώνετε 193 ευρώ, όσα και οι τόκοι. Εννοείται ότι μόλις συμπληρωθεί το 18μηνο, η δόση θα είναι υψηλότερη από την αρχική. Σε αυτή την περίπτωση, ο δανειολήπτης θα πρέπει να γνωρίζει εξαρχής αν η διάρκεια του συνολικού δανείου θα παραταθεί κατά τη διάρκεια της περιόδου χάριτος (18 μήνες) και ποιο θα είναι το επιτόκιο μετά το 18μηνο. Υπάρχουν τράπεζες που δέχονται να μην αλλάξουν το αρχικό επιτόκιο προς το δυσμενέστερο. Καταβολή μόνο των τόκων 4 για τρία χρόνια χωρίς αύξηση στη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου και χωρίς αλλαγή του επιτοκίου. Από τα δημοφιλέστερα προγράμματα ρύθμισης δανείων που προσφέρουν οι τράπεζες. Στο δάνειο των ευρώ, η καταβολή μόνο των τόκων για τρία χρόνια θα μειώσει τη δόση στα 135 ευρώ, αντί για τα 488. Και μετά την τριετία, θα μένουν άλλα 17 χρόνια για να αποπληρωθεί το κεφάλαιο των ευρώ με δόση 561 ευρώ. Αυτού του τύπου η ρύθμιση, χωρίς δηλαδή αύξηση της συνολικής διάρκειας αποπληρωμής, συμφέρει κυρίως αυτούς που έχουν ήδη μεγάλη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου (π.χ χρόνια), καθώς το ποσό του κεφαλαίου που δεν θα πληρωθεί στην τριετία θα επιμεριστεί σε πολλές δόσεις. Καταβολή κλασματικής δόσης για τρία έτη σε ποσοστό 5 40% για το πρώτο έτος, 60% για το δεύτερο έτος και 80% για το τρίτο έτος. Είναι μια πολύπλοκη πρόταση, γι αυτό θα πρέπει η τράπεζα να δώσει στον ενδιαφερόμενο ένα αναλυτικό δοσολόγιο τόσο για τα τρία χρόνια της ρύθμισης όσο και για το χρονικό διάστημα μετά και μέχρι την οριστική αποπληρωμή του δανείου. Εστω ότι υπάρχει δάνειο ευρώ με επιτόκιο 1,5% και 20ετή περίοδο αποπληρωμής. Αντί για 488 ευρώ, η δόση τον πρώτο χρόνο θα είναι 195,23 ευρώ, εκ των οποίων περίπου 135 ευρώ θα καλύπτουν τους τόκους, αλλά για την εξόφληση του κεφαλαίου θα διατίθενται μόλις ευρώ. Το δεύτερο χρόνο η δόση θα είναι 293 ευρώ το μήνα, εκ των οποίων τα ευρώ θα μειώνουν το κεφάλαιο και τα υπόλοιπα θα καλύπτουν τους τόκους. Τον τρίτο χρόνο η μηνιαία καταβολή θα είναι 390 ευρώ, εκ των οποίων περίπου τα 260 ευρώ θα πηγαίνουν για το κεφάλαιο. Μόλις τελειώσει η περίοδος της ρύθμισης, το χρέος θα έχει διαμορφωθεί στα ευρώ (αντί των ευρώ που ήταν αρχικά). Κομβικό σημείο είναι εάν στο τέλος της τριετίας η διάρκεια θα μετρήσει για 20 ή 17 χρόνια (δηλαδή την αρχική διάρκεια μείον τα τρία χρόνια της ρύθμισης). Στην πρώτη περίπτωση, η δόση θα διαμορφωθεί στα 459,87 ευρώ, ενώ στη δεύτερη περίπτωση η δόση θα είναι 528,69 ευρώ. 6Η νομοθετική ρύθμιση της κυβέρνησης για καταβολή του 30% της δόσης. Υπάρχει η δυνατότητα υπαγωγής στο πρόγραμμα ρύθμισης των δανείων που καθιέρωσε ο νόμος 4161/2013 του υπουργείου Ανάπτυξης και προβλέπει περίοδο χάριτος 48 μηνών με μηνιαία δόση στο 30% του μηνιαίου οικογενειακού εισοδήματος. Οι δανειολήπτες που θέλουν να υπαχθούν στη ρύθμιση των τραπεζικών δανείων θα πρέπει να έχουν προηγουμένως ρυθμίσει τα χρέη τους προς την εφορία, καθώς απαιτείται στα δικαιολογητικά η προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας.

4 4 KYΡIAKH 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΕΞΥΠΝΟ ΧΡΗΜΑ ΤΥΠΟΣ THΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΟΙ 16 ΚΩ ΙΚΟΙ SOS ΣΤΑ ΦΕΤΙΝΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΕΝΤΥΠΑ ΚΑΘΩΣ ΛΟΙΠΟΝ αποµένουν µόλις 19 ηµέρες για τη συµπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων, το λογιστικό γραφείο TaxPlusInvest ( gr) παραθέτει στο «Ε.Χ.» τους κωδικούς της φορολογικής δήλωσης στους οποίους οι φορολογούµενοι θα πρέπει να επιστήσουν την προσοχή τους ώστε να αποφύγουν τις ουρές και την απίστευτη ταλαιπωρία που παρατηρείται στις εφορίες το τελευταίο χρονικό διάστηµα : Συ- µπληρώ- 1 Κωδικοί νονται από τους φορολογού- µενους που υποβάλουν για πρώτη φορά φορολογική δήλωση και η προκαταβολή φόρου διαµορφώνεται στο 27,5% από 55%. 2 Κωδικοί : Εάν είστε συνταξιούχος και Tι θα πρέπει να προσέξουν οι φορολογούµενοι προκειµένου να αποφύγουν τις ουρές και την απίστευτη ταλαιπωρία στις εφορίες έχετε γεννηθεί µέχρι τις , τα τεκµήριά σας θα µειωθούν κατά 30%, ενώ το αφορολόγητο όριο των αυξάνεται στις εφόσον το φορολογητέο εισόδηµά σας δεν υπερβαίνει τις Κωδικοί : Εάν έχετε γεννηθεί από την 1η/1/1982 και µετά, το αφορολόγητο όριο των αυξάνεται στις 9.000, εφόσον το φορολογητέο εισόδηµά σας δεν υπερβαίνει τις Κωδικοί : Εάν εισπράξατε το 2012 αµοιβές για τις οποίες εκδώσατε αποδείξεις από δελτίο παροχής υπηρεσιών («µπλοκάκι»), σηµειώνετε τους συγκεκριµένους κωδικούς, ώστε κατά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης να υπολογιστεί το τέλος επιτηδεύµατος στο ποσό των 500 ευρώ κι όχι στο αυξηµένο επίπεδο των 650 ευρώ που ορίστηκε φέτος για όλους τους υπόλοιπους ελεύθερους επαγγελ- µατίες. Στην κατηγορία των φορολογουµένων αυτών υπάγονται όσοι εργαζόµενοι µε «µπλοκάκια» έχουν έγγραφη σύµβαση µε µέχρι 3 εργοδότες (φυσικά ή νοµικά πρόσωπα) ή όσοι εισέπραξαν το 75% των ακαθάριστων εσόδων τους από 1 µόνο εργοδότη. 5 Κωδικοί : Εάν έχετε ηλικία µεγαλύτερη των 62 ετών, απαλλάσσε- στε πλήρως από την καταβολή του τέλους επιτηδεύµατος. Σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία, όσοι το 2012 ήταν ηλικίας άνω των 62 ετών και συνεπώς απείχαν το πολύ 3 έτη από τη συ- µπλήρωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης των 65 ετών εξαιρούνται από την καταβολή του τέλους επιτηδεύµατος. 6 6Υποβολή Ε9: Η προθεσµία υποβολής του Ε9 για µεταβολές ακινήτων που έγιναν κατά τη διάρκεια του 2012 είναι µέχρι τις 15 Σεπτεµβρίου Η προθεσµία, σύµφωνα µε το γενικό γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων, Χάρη Θεοχάρη, είναι αυστηρή, ενώ υποχρέωση υποβολής έχουν µόνο οι φορολογούµενοι που είχαν µεταβολές στην περιουσιακή τους κατάσταση. Από φέτος είναι απαραίτητη και η συµπλήρωση του αριθµού παροχής της ΕΗ για κάθε ακίνητο. 7 Κωδικοί : Συ- µπληρώνετε τον αριθµό των τέκνων που έχετε αναφέρει στον πίνακα 9.1. (ώστε να αυξηθεί το αφορολόγητο του πρώτου κλιµακίου κατά ευρώ για κάθε τέκνο από τα δύο πρώτα που σας βαρύνουν Tα λάθη στις δηλώσεις που κοστίζουν ακριβά... Για έλεγχο στις εφορίες καλούνται υπόχρεοι καθώς το TAXISnet άναψε «κόκκινο» στην υποβολή των δηλώσεών τους λόγω παραλείψεων και παρατυπιών Λ άθη, παραλείψεις και παρατυπίες που κοστίζουν ακριβά στους φορολογουµένους διαπιστώνουν οι εφοριακοί στους ελέγχους των δηλώσεων για τις οποίες «ανάβει κόκκινο» το ΤAXISnet. Η υπηρεσία ΤAXISnet έχει ήδη «µπλοκάρει» την υποβολή δηλώσεων, που κρίθηκε ότι πρέπει να ελεγχθούν πριν από την εκκαθάριση του φόρου και εκτιµάται πως µέσα στον Αύγουστο θα κληθούν άλλοι φορολογούµενοι να περάσουν από τις κατά τόπους εφορίες. Οι έλεγχοι και οι διασταυρώσεις γίνονται στα δηλούµενα εισοδήµατα, στους παρακρατηθέντες φόρους, στα στοιχεία περιγραφής των κατοικιών και των Ι.Χ. αυτοκινήτων που αποτελούν τεκµήρια, καθώς και στα ποσά των δαπανών που δηλώνονται µε σκοπό να αναγνωριστούν για έκπτωση από το φόρο εισοδήµατος. Εξαιτίας των νέων αυτών διαδικασιών επαλήθευσης των δηλούµενων στοιχείων, πάρα πολλοί φορολογούµενοι που υποβάλλουν αυτές τις µέρες τις δηλώσεις τους µέσω του ΤAXISnet δεν έχουν τη δυνατότητα να εκτυπώσουν και να και κατά ευρώ για κάθε επόµενο τέκνο). Επιπλέον, παρέχεται µείωση φόρου (φοροαπαλλαγές) για ορισµένες δαπάνες των παιδιών, όπως για π.χ. τα έξοδα ιατρικής και νοσοκοµειακής περίθαλψης, το ενοίκιο κατοικίας των παιδιών που σπουδάζουν, τα δίδακτρα φροντιστηρίων, τα ΚΩΣΤΑΣ ΒΟΥΚΟΛΑΣ kvoukolas@e-typos.com λάβουν άµεσα το εκκαθαριστικό σηµείωµα, αλλά πληροφορούνται ότι η εκκαθάριση θα ολοκληρωθεί µόλις ελεγχθούν τα στοιχεία που δήλωσαν. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Γενικής Γραµµατείας Πληροφοριακών Συστηµάτων, την προηγούµενη εβδοµάδα έγινε έλεγχος σε δηλώσεις φορολογουµένων, εκ των οποίων στους 600 εντοπίστηκαν πλαστά παραστατικά και δικαιολογητικά ή ανακριβείς καταχωρίσεις εισοδηµάτων και περιουσιακών στοιχείων. Στους συγκεκριµένους φορολογουµένους βεβαιώθηκαν συνολικά επιπλέον φόροι της τάξης των ευρώ και έτσι, αντί επιστροφής φόρου που περίµεναν, οι περισσότεροι καλούνται πλέον να πληρώσουν φόρο αλλά και τα αναλογούντα πρόστιµα που µπορεί να φθάσουν κατά περίπτωση και τα ευρώ. Από τα στοιχεία της ΓΓΠΣ προκύπτει επίσης πως µέχρι σήµερα έχουν κατατεθεί περίπου φορολογικές δηλώσεις σε σύνολο υπόχρεων. ασφάλιστρα ζωής κ.λπ. Η αναγραφή των προστατευόµενων µελών γίνεται από τον υπόχρεο καθώς είναι εκείνος που θα συ- µπληρώσει και το έντυπο Α21 για την είσπραξη του επιδόµατος τέκνων. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχει συµπληρωθεί ο πίνακας 9 µε τον ΑΜΚΑ των παιδιών. Με βάση τα µέχρι στιγµής δεδοµένα για έλεγχο καλούνται: Οσοι εµφάνισαν υψηλά 1 ποσά παρακρατούµενου φόρου από µισθωτές υπηρεσίες και δελτία παροχής υπηρεσιών. Τις πρώτες ηµέρες υποβολής των δηλώσεων σχεδόν σε όλους τους µισθωτούς του ιδιωτικού τοµέα υπήρχε πρόβληµα στην έκδοση του εκκαθαριστικού και πολλοί από αυτούς ειδοποιούνταν εντός 15 ηµερών ή να αποστείλουν 8 Κωδικοί : Αν κάποιος φορολογούµενος εισέπραξε αναδροµική σύνταξη το 2012, έχει τις ακόλουθες 2 επιλογές: Συµπληρώνει το 80% των αναδροµικών στους κωδικούς ή (ανάλογα µε τη σύνταξη) και το υπόλοιπο 20% στους κωδικούς για την

5 ΤΥΠΟΣ THΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΕΞΥΠΝΟ ΧΡΗΜΑ KYΡIAKH 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ταχυδροµικά τα παραστατικά ή να τα πάνε οι ίδιοι στην εφορία. 2 Οσοι µισθωτοί δηλώνουν εισόδηµα και από ελευθέρια επαγγέλµατα είτε µε δελτία παροχής υπηρεσιών είτε µε απόδειξη δαπάνης του εργοδότη. Μάλιστα σε αυτές τις περιπτώσεις οι φορολογούµενοι καλούνται να υποβάλουν αναλυτικά και ανά πελάτη τα ποσά του παρακρατούµενου φόρου στις αµοιβές τους. Οσοι εµφανίζουν υψηλές 3 αφορολόγητες δαπάνες για γιατρούς, νοσήλια, τόκους στεγαστικών δανείων κ.ά. καθώς και οι επιτηδευµατίες µε µεγάλες επαγγελµατικές δαπάνες που είχαν ως αποτέλεσµα το καθαρό φορολογητέο εισόδηµά τους να είναι αισθητά χαµηλότερο από τα έσοδα. 4 Οι επιτηδευµατίες και έµποροι για τους οποίους από τις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ προκύπτουν µεγάλες επιστροφές φόρου. κάλυψη των τεκµηρίων. ΠΡΟΣΟ- ΧΗ: Αν η µείωση του 20% στα αναδροµικά έχει υπολογιστεί και εµφανίζεται στην οικεία βεβαίωση που δόθηκε από τον εργοδότη ή το συνταξιοδοτικό φορέα, οι κωδικοί θα συµπληρωθούν µε τα ποσά που γράφονται στην υπόψη βεβαίωση. Πραγµατοποιεί συµπληρωµατική δήλωση για ολόκληρο το ποσό στο έτος που αφορά η σύνταξη. 9 Κωδικοί : Οταν συµπληρώνετε εισοδήµατα από ενοίκια, θα πρέπει να αναγράψετε το αντίστοιχο ποσό στους κωδικούς και ώστε να υπολογιστεί σωστά ο συµπληρωµατικός φόρος. 10 Πίνακας 5.1: Οι ηµιυπαίθριοι χώροι που τακτοποιήθηκαν πρέπει να περιληφθούν στη δήλωση φορολογίας εισοδήµατος που θα κατατεθεί φέτος. Πιο συγκεκριµένα, θα περιληφθούν στη φετινή δήλωση οι ηµιυπαίθριοι χώροι που έχουν τακτοποιηθεί µέσα στο 2010, στο 2011 και το Κατά την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων, θα καταλογίζει αυτόµατα, σε όλους αυτούς τους φορολογουµένους, το ελάχιστο τεκµαρτό εισόδηµα των ευρώ εφόσον είναι άγαµοι ή των ευρώ εφόσον είναι έγγαµοι και στη συνέχεια θα προσαυξάνει το τεκµαρτό εισόδηµα και µε τα άλλα τεκµήρια διαβίωσης τα οποία αφορούν στις κατοικίες στις οποίες αυτοί διέµειναν, καθώς και τα αυτοκίνητα που χρησιµοποίησαν κατά τη διάρκεια του 2012! Ως εκ τούτου οι φορολογούµενοι αυτοί θα εµφανίζονται µε τεκ- µαρτά εισοδήµατα πολύ υψηλότερα των πραγµατικών και θα υπερφορολογούνται. Σηµειώνεται ότι οι φορολογούµενοι θα πρέπει να αναγράψουν ως δευτερεύουσα κατοικία την κατοικία των παιδιών τους που σπουδάζουν στο εσωτερικό. 11 Κωδικοί : Το ποσό των τόκων δεν αναγράφεται ολόκληρο σε έναν κωδικό στον Πίνακα 6 του Ε1. Το καθαρό ποσό αναγράφεται στον κωδικό 659 (660) «3. Εισοδή- µατα που αποκτήσατε το 2012, τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο, φορολογούνται µε ειδικό τρόπο, καθώς και από µερίσµατα ηµεδαπής Α.Ε., ΕΠΕ κ.λπ.» και οι τόκοι που έχουν παρακρατηθεί στον κωδικό 433 (434) «7. Φόρος που παρακρατήθηκε στα εισοδήµατα της περ. 3 και στα καθαρά κέρδη της περ. 6». Π.χ. αν οι συνολικοί τόκοι είναι ευρώ, ο παρακρατηθείς φόρος είναι x 10% = 100 ευρώ. Αρα θα γράψουµε στον κωδικό 659: 900 ευρώ και στον κωδικό 433: 100 ευρώ. Βέβαια την εισφορά αλληλεγγύης θα την πληρώσουµε στα ευρώ. 12 Κωδικοί : Τα δάνεια από την τράπεζα, οι δωρεές, οι γονικές παροχές, οι οικονο- µίες των περασµένων ετών, η πώληση περιουσιακών στοιχείων αποτελούν ορισµένα από τα «όπλα» που µπορούν να χρησι- µοποιήσουν οι φορολογούµενοι για να περιορίσουν τη φορολογική τους επιβάρυνση και να αποφύγουν το «σκόπελο» των τεκµηρίων. Σηµειώνεται ότι δάνεια τα οποία έχουν ληφθεί εντός του 2012, για αγορά ή ανέγερση ακινήτων, αναγράφονται στους κωδικούς , δεν µπορούν όµως να χρησιµοποιηθούν για την κάλυψη µελλοντικών τεκ- µηρίων ως ανάλωση κεφαλαίου προηγούµενων ετών. Πρόστιµα αντί για επιστροφή φόρου σε εκατοντάδες φορολογουµένους στους οποίους έγινε έλεγχος από τις ΟΥ, καθώς εντοπίστηκαν πλαστά παραστατικά και δικαιολογητικά ή ανακριβείς καταχωρίσεις εισοδηµάτων και περιουσιακών στοιχείων 13 Κωδικός 049: Το ποσό των αποδείξεων δαπανών που απαιτείται να προσκοµιστούν ορίζεται σε ποσοστό 25% του ατοµικού εισοδήµατος του φορολογουµένου, του δηλούµενου και φορολογούµενου (εάν τα τεκ- µήρια υπερβαίνουν τα δηλωθέντα εισοδήµατά σας), σύµφωνα µε τις γενικές διατάξεις, και για ποσό εισοδήµατος µέχρι ευρώ. ηλαδή για άγαµο το µέγιστο ποσό αποδείξεων ορίζεται στις και για έγγαµους στις συνολικά. 14 Κωδικοί : Συνολικά, ποσοστό 10% των δαπανών ιατρικής και νοσοκοµειακής περίθαλψης θα αφαιρεθεί από το φόρο σας, ενώ το ποσό της µείωσης δεν µπορεί να υπερβεί τις ευρώ, για τον κάθε φορολογούµενο. Εάν τα ποσά αυτά υπερβαίνουν το 10% του δηλωθέντος εισοδήµατός σας, θεωρείστε υποψήφιος για έλεγχο από την εφορία. 15 Κωδικοί : Το ποσό της δαπάνης για ασφάλιστρα ζωής και ατυχηµάτων επί του οποίου υπολογίζεται η µείωση δεν µπορεί να υπερβεί τα ευρώ για άγαµο και τα ευρώ για οικογένεια. Εάν έχετε συµπληρώσει υψηλά ποσά στους συγκεκριµένους κωδικούς είναι πολύ πιθανό να υποστείτε την ταλαιπωρία στις OΥ. 16 Πίνακας 8: Στον πίνακα 8 συµπληρώνετε τυχόν φόρους που προκαταβλήθηκαν ή παρακρατήθηκαν από τα εισοδήµατά σας ώστε τα εν λόγω ποσά να µειώσουν τον τελικό φόρο που θα πληρώσετε. Τον πίνακα 8 συµπληρώνουν π.χ. µισθωτοί και συνταξιούχοι (κωδ ), αλλά και ελεύθεροι επαγγελ- µατίες (δικηγόροι, µηχανικοί, λογιστές κ.λπ.) αν το 2012 είχαν παρακράτηση φόρου. Θα πρέπει να προσέξετε ιδιαίτερα τους νέους κωδικούς που προστέθηκαν στον πίνακα 8 του εντύπου της δήλωσης. Στους κωδικούς αυτούς όσοι φορολογούµενοι απέκτησαν το 2012 εισοδήµατα από µισθούς ή συντάξεις πρέπει να αναγράψουν τα ποσά της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης 1%-4% που παρακρατήθηκαν από τις αποδοχές τους κατά τη διάρκεια του προηγούµενου έτους, προκειµένου τα προκαταβληθέντα αυτά ποσά να αφαιρεθούν από τα ποσά εισφοράς που αναλογούν στα συνολικά εισοδήµατα που απέκτησαν το 2012 από όλες τις πηγές. Οταν οι παρακρατήσεις είναι υψηλές και οδηγούν σε επιστροφή φόρου οι φορολογούµενοι καλούνται για έλεγχο των στοιχείων τους.

6 6 KYΡIAKH 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΕΞΥΠΝΟ ΧΡΗΜΑ ΤΥΠΟΣ THΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Το αναθεωρημένο πρόγραμμα προσέλκυσης ιδιωτών επενδυτών Ελληνικό ΟΔΙΕ Παλιούρι ΧΕΥ Αττικής Οδού EYΑΘ Mικροί λιμένες και μαρίνες Περιφερειακά αεροδρόμια Ελληνικό Πώληση & επανεκμίσθ. 28 κτιρίων Αστέρας Βουλιαγμένης Αγ. Ιωάννης Χαλκιδικής Αφάντου Ρόδου ΕΛΤΑ Eγνατία Οδός Αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» OΛΠ, ΟΛΘ, 10 περιφερειακοί λιμένες ΤΡΑΙΝΟΣΕ 3o τρίμηνο 4o 1o 2o 3o 4o ΔΕΗ EΛΠΕ ΕΥΔΑΠ Ψηφιακό μέρισμα Oι αναθεωρημένοι ετήσιοι εισπρακτικοί στόχοι του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων Σε δισ. ευρώ 3,5 1,6 2,0 2,2 ΤΡΑΙΝΟΣΕ 2013 Yποβολή δεσμευτικών προσφορών Με άγριες διαθέσεις η τρόικα για τις αποκρατικοποιήσεις Α ποφασισµένοι να ζητήσουν δραστικές παρεµβάσεις, προκει- µένου να µπει τέλος στις αστοχίες και τις καθυστερήσεις στο πεδίο των αποκρατικοποιήσεων, θα εµφανιστούν οι επικεφαλής της τρόικας κατά το νέο έλεγχο της ελληνικής οικονοµίας τον επόµενο µήνα. Οι εκπρόσωποι των δανειστών µας θα επανέλθουν δρι- µύτεροι στην Αθήνα για τον πιο εκρηκτικό, όπως όλα δείχνουν, έλεγχο της τελευταίας διετίας, έχοντας ψηλά στην ατζέντα τους το θέµα των ιδιωτικοποιήσεων. Αλλωστε, η προσγείωση του φετινού εισπρακτικού στόχου των αποκρατικοποιήσεων στα 1,6 δισ. ευρώ (δηλαδή, περίπου 1 δισ. ευρώ χαµηλότερα σε σχέση µε την προηγούµενη πρόβλεψη) έγινε µε «αντάλλαγµα» ισόποση αύξηση του στόχου για το 2014, ο οποίος διαµορφώνεται πια στα 3,5 δισ. ευρώ. Στόχος Η τήρηση του αναθεωρηµένου στόχου έχει καθοριστική σηµασία διότι, αν προκύψει υστέρηση, θα «αβγατίσει» το χρηµατοδοτικό κενό της Ελλάδας, το οποίο κατά την Κοµισιόν φθάνει ήδη τα 3,8 δισ. ευρώ από την άνοιξη του 2014 και, σύµφωνα µε το ΝΤ, αγγίζει τα 4,4 δισ. ευρώ. Οι παρεµβάσεις που θα απαιτήσει η τριµερής ενδέχεται να ξεκινούν από τη διεύρυνση των εξουσιών και των αρµοδιοτήτων του Ταµείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του ηµοσίου (ΤΑΙ- Θα απαιτήσει δραστικές αλλαγές στο ΤΑΙΠΕ, που µπορεί να φθάσουν ακόµη και στην τοποθέτηση ξένων µάνατζερ στη διοίκησή του ΜΑΡΙΟΣ ΡΟΖΑΚΟΣ mrozakos@e-typos.com ΠΕ ) και να φθάνουν µέχρι την επιβολή αλλαγών στη διοίκησή του, προκειµένου αυτή να διαµορφωθεί στα πρότυπα του Ταµείου Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας. Εκεί η τριµερής είχε καθοριστικό λόγο στην επιλογή της διοίκησης, ενώ στο ΤΑΙΠΕ έχει τοποθετήσει απλώς δύο εκπροσώπους της ως παρατηρητές. Οι τελευταίες εκθέσεις τόσο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και του ΝΤ προετοίµασαν το έδαφος για τέτοιου τύπου κινήσεις. Απόκλιση από τους στόχους του προ- γράµµατος αποκρατικοποιήσεων επί δύο συναπτά τρίµηνα δεν θα σηµάνει, λοιπόν, µόνο ενεργοποίηση της σχετικής ρήτρας, ώστε η υστέρηση έναντι του στόχου να καλυφθεί από πρόσθετες περικοπές δαπανών έως 1 δισ. ευρώ. Εξι εκκρεµότητες έως το τέλος του έτους ΟΛΑ τα καυτά θέµατα των αποκρατικοποιήσεων θα συζητηθούν λεπτοµερώς µεταξύ κυβέρνησης, ΤΑΙΠΕ και τρόικας τον επόµενο µήνα, οπότε η ελληνική πλευρά θα πρέπει να δείξει ότι: 1. Εχει λάβει τις οριστικές αποφάσεις για την αναδιάρθρωση των ΕΑΣ, ΕΛΒΟ και ΛΑΡΚΟ. 2. Εχει ξεκαθαρίσει το τοπίο για τις οφειλές του ηµοσίου και των φορέων του προς την ΕΥ ΑΠ και την ΕΥΑΘ. 3. Εχει εκδοθεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση για τη µεταβίβαση του δεύτερου πακέτου 250 ακινήτων στο ΤΑΙΠΕ. 4. Θα κλείσει επιτυχώς η αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ µε την υπογραφή της σχετικής σύµβασης ανάµεσα στο ΤΑΙ- ΠΕ και στην κοινοπραξία Emma Delta, που αναδείχθηκε νικήτρια του σχετικού διαγωνισµού. Στο µέτωπο αυτό το τοπίο αναµένεται να ξεκαθαρίσει τις προσεχείς ηµέρες, ενώ το ΤΑΙΠΕ κάνει αγώνα δρόµου για να κλείσει η υπόθεση έως τις 17/9. 5. Μέχρι τα τέλη Σεπτεµβρίου οι φετινές εισπράξεις από αποκρατικοποιήσεις θα φθάσουν τα 900 εκατ. ευρώ και µέχρι τα τέλη εκεµβρίου τα 1,6 δισ. ευρώ. 6. Πατάει «γκάζι» στους διαγωνισµούς αποκρατικοποίησης της ROSCO (αναµένεται να ξεκινήσει µέσα στον Αύγουστο), του ΟΛΠ, του ΟΛΘ και των 10 µεγάλων περιφερειακών λιµανιών (αναµένεται να ξεκινήσουν ως τα τέλη Σεπτεµβρίου). Επιπτώσεις Επιπροσθέτως, όπως αναφέρεται στο κείµενο της Κοµισιόν, µια τέτοια αρνητική εξέλιξη θα επιφέρει «αλλαγές στη νοµοθεσία και/ή στη σύνθεση του.σ. του Ταµείου Αποκρατικοποιήσεων». Αντιστοίχως, το ΝΤ κάνει λόγο για «αλλαγές που ενδεχοµένως να χρειαστούν στις διαδικασίες αποκρατικοποιήσεων και τις σηµερινές δοµές», προσθέτοντας πως «αν οι καθυστερήσεις συνεχιστούν, αποκτώντας συστηµατικό χαρακτήρα, τότε θα πρέπει να εξεταστούν κατά τον προσεχή έλεγχο της τρόικας αλλαγές στο Ταµείο Αποκρατικοποιήσεων». Πάντως, από την έκθεση του ΝΤ διαφαίνεται ότι η τρόικα δεν επιρρίπτει όλη την ευθύνη για τις έως τώρα δυστοκίες στο ΤΑΙΠΕ : «Πρέπει να ξεπεραστούν οι κανονιστικοί και θεσµικοί περιορισµοί, ώστε να οδηγηθούν προς πώληση τα περιουσιακά στοιχεία του ηµοσίου Ακόµα πιο σηµαντικό είναι ότι οι πολιτικοί περιορισµοί και οι παρεµβάσεις εξακολουθούν να αποτελούν σηµαντικό εµπόδιο (σ.σ.: στην προσπάθεια αυτή)». Σύµφωνα µε υψηλόβαθµα στελέχη του ΤΑΙΠΕ, «η τρόικα έχει πλέον αντιληφθεί ότι για να προχωρήσουν οι αποκρατικοποιήσεις δεν αρκεί να κάνει το Ταµείο τη δουλειά του. Θα πρέπει να ανταποκρίνονται µε πληρότητα και ταχύτητα στις υποχρεώσεις τους τα εµπλεκόµενα υπουργεία και φορείς του ηµοσίου, η ικαιοσύνη κ.λπ. Εποµένως, το πρόβλη- µα δεν έγκειται σ αυτή καθαυτή τη λειτουργία του ΤΑΙΠΕ, αλλά στο εύρος της δικαιοδοσίας του. Για παράδειγµα, δεν µπορεί να εξαρτάται διαρκώς από την έκδοση σωρείας υπουργικών αποφάσεων». Φόρµουλα Υπ αυτό το πρίσµα, µια φόρµουλα που θα έδινε πρόσθετες δυνατότητες και αρµοδιότητες στο Ταµείο Αποκρατικοποιήσεων, µε στόχο να καθίσταται ελκυστικότερο κάθε περιουσιακό στοιχείο που οδεύει προς αξιοποίηση και η σχετική διαδικασία να ολοκληρώνεται ταχύτερα, θα είχε δύο πλεονεκτήµατα: (α) Θα ικανοποιούσε σε µεγάλο βαθµό τις απαιτήσεις της τρόικας για άµεση επαναφορά του προγράµµατος αποκρατικοποιήσεων «εντός τροχιάς». (β) Θα βοηθούσε να αποφευχθούν ο σκόπελος της τοποθέτησης ξένου µάνατζµεντ στο ΤΑΙΠΕ και τα σοβαρά πολιτικά προβλήµατα που θα συνεπαγόταν κάτι τέτοιο για την κυβέρνηση.

7 ΤΥΠΟΣ THΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΕΞΥΠΝΟ ΧΡΗΜΑ KYΡIAKH 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ Νέστορας Παπαθανασίου: Ο πρόεδρος και διευθύνων σύµβουλος της ΕΛΤΟΝ εξηγεί µε ποιον τρόπο ο όµιλός του αύξησε φέτος τζίρο και κέρδη επικεντρώνοντας σε διαφορετικούς τοµείς δραστηριότητας «εν πρέπει να φοβόµαστε και να θεωρούµε τον εαυτό µας σε µειονεκτική θέση όταν ερχόµαστε να ανταγωνιστούµε τους ξένους. Θα πρέπει να βλέπουµε τον εαυτό µας αντάξιο των ανταγωνιστών µας και τότε θα έρθει η επιτυχία» ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΒΕΛΕΣΙΩΤΗ avelesioti@e-typos.com «Η ποικιλία και το εύρος του πελατολογίου µας αποτελούν παράγοντες ανάπτυξης και ασφάλειας, καθώς ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος εξάρτησης από µία µόνο δραστηριότητα», επισηµαίνει ο κ. Παπαθανασίου. «Πρώτη ύλη» επιτυχίας η ευελιξία στην κρίση M ε πωλήσεις που πέρυσι άγγιξαν τα 88,7 εκατ. ευρώ και κέρδη προ φόρων 4 εκατ. ευρώ η ΕΛΤΟΝ ιεθνούς Εµπορίου αποδεικνύει πως ξέρει να ελίσσεται µέσα στην οικονοµική κρίση. Πρόκειται, άλλωστε, για µια διαρκώς αναπτυσσόµενη εταιρία, η οποία στηρίζεται σε διαφορετικούς χώρους δραστηριοτήτων (πρώτες ύλες τροφίµων και ποτών, καλλυντικών - απορρυπαντικών - φαρµάκων, επιχρίσµατα και οικοδοµικά, επεξεργασία νερού και µετάλλων και αγροχηµικά). Το µυστικό της επιτυχίας της είναι απλό: Οταν ένας χώρος «χωλαίνει», τότε συµπληρώνονται νέοι χώροι και νέες δραστηριότητες. «Η µεγάλη πτώση της οικοδοµικής δραστηριότητας στην Ελλάδα έχει ως αποτέλεσµα τη συρρίκνωση της δραστηριότητας της ΕΛΤΟΝ στο συγκεκριµένο τοµέα. Πριν από περίπου 12 χρόνια η µεγαλύτερη δραστηριότητά της ήταν στην υφαντουργία. Σήµερα η υφαντουργία έχει καταρρεύσει. Η ΕΛΤΟΝ όµως εξακολουθεί να αναπτύσσεται, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον της σε άλλους τοµείς δραστηριότητας, που δεν έχουν πληγεί σε ζωτικό βαθµό από την κρίση», εξηγεί στο «Ε.Χ.» ο πρόεδρος και διευθύνων σύµβουλος της εταιρίας, κ. Νέστορας Παπαθανασίου και συνεχίζει: «Η ποικιλία και το εύρος του πελατολογίου µας αποτελούν παράγοντες ανάπτυξης και ασφάλειας, καθώς ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος εξάρτησης από µία µόνο δραστηριότητα». Θυγατρικές Η ΕΛΤΟΝ δεν θεωρείται ως µια εξαγωγική εταιρία (το 2012 οι εξαγωγές αποτέλεσαν το 4,26% του συνόλου των πωλήσεων), διαθέτει, ωστόσο, θυγατρικές σε Ρου- µανία, Βουλγαρία, Σερβία και Ουκρανία, οι οποίες προωθούν αυτόνοµες την ανάπτυξή της, µε απευθείας συνεργασίες στον τοµέα των προ- µηθειών, ώστε να είναι υπεύθυνες τόσο για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους όσο και για την οικονοµική τους αυτάρκεια. «Οι δραστηριότητες των θυγατρικών της ΕΛΤΟΝ αποτελούν αυτή τη στιγµή το 27% της συνολικής δραστηριότητας του οµίλου. Το ποσοστό αυτό συνεχώς µεγαλώνει, δεδοµένου ότι τα περιθώρια ανάπτυξης των θυγατρικών είναι µεγαλύτερα απ ό,τι στην Ελλάδα», επισηµαίνει ο ισχυρός άνδρας της ΕΛΤΟΝ. Για τον ίδιο το κατά πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να καθιερωθεί µια εταιρία στη διεθνή αγορά εξαρτάται από την οργάνωσή της. «Κατά κανόνα δεν πρέπει να φοβόµαστε και να θεωρούµε τον εαυτό µας σε µειονεκτική θέση όταν ερχόµαστε να ανταγωνιστούµε τους ξένους. εν είναι δύσκολο για µια ελληνική εταιρία να διεισδύσει σε ξένες αγορές, όπως ακριβώς δεν είναι δύσκολο για µια ξένη εταιρία να διεισδύσει στην ελληνική αγορά. Θα πρέπει να βλέπουµε τον εαυτό µας αντάξιο των ανταγωνιστών µας και τότε θα έρθει η «Οι δραστηριότητες των θυγατρικών της ΕΛΤΟΝ αποτελούν αυτή τη στιγµή το 27% της συνολικής δραστηριότητας του οµίλου» επιτυχία», αναφέρει χαρακτηριστικά. Πωλήσεις και κέρδη Τα οικονοµικά αποτελέσµατα του 2012 χαρακτηρίζονται απόλυτα επιτυχηµένα, µε ταυτόχρονη αύξηση πωλήσεων και καθαρών κερδών του οµίλου και της εταιρίας. Ειδικότερα, ο ενοποιηµένος κύκλος εργασιών της ΕΛΤΟΝ ΑΕΒΕ στη χρήση του 2012 ανήλθε σε 88,68 εκατ. ευρώ έναντι 83,14 εκατ. ευρώ το 2011, σηµειώνοντας αύξηση 6,67%. Ο κύκλος εργασιών της µητρικής διαµορφώθηκε στα 65,26 εκατ. ευρώ από 61,27 εκατ. ευρώ το 2011 (αύξηση 6,51%). Τα καθαρά κέρδη προ φόρων της µητρικής στη χρήση του 2012 ανήλθαν σε 3,30 εκατ. ευρώ από 3,24 εκατ. ευρώ το 2011, ενώ τα καθαρά κέρδη προ φόρων του οµίλου στη χρήση του 2012 ανήλθαν σε 4,04 εκατ. ευρώ έναντι των 3,85 εκατ. ευρώ το 2011, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 4,94%. «Οσον αφορά στο 2013 και σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα του πρώτου εξαµήνου, η αύξηση των πωλήσεων θα είναι σε διψήφιο νούµερο, καθώς, επίσης, τα κέρδη προβλέπονται και αυτά να είναι σηµαντικά αυξηµένα», υπογραµµίζει ο κ. Παπαθανασίου και καταλήγει: «Μέσα σ αυτή τη φοβερή οικονοµική κρίση, οι άνθρωποι της ΕΛΤΟΝ κάνουν µεγάλο αγώνα να αυξήσουν τα µερίδια αγοράς, τις πωλήσεις και τα κέρδη της εταιρίας, έχοντας πάντα ως σηµαία το σεβασµό και την τεχνική υποστήριξη προς τους πελάτες της και προς τους προ- µηθευτές της. Πάνω σε αυτό το τρίπτυχο, άλλωστε -ποιότητα του έµψυχου δυναµικού, σεβασµός και τεχνική υποστήριξη σε πελάτες και προµηθευτές-, στηρίχτηκε και συνεχίζει να στηρίζεται η πορεία της».

8 8 KYΡIAKH 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΕΞΥΠΝΟ ΧΡΗΜΑ ΤΥΠΟΣ THΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Success story... ενεργειακού τύπου µε Ισραήλ και Κύπρο Κλειδί για την οικονοµική και γεωστρατηγική ισχυροποίηση της Ελλάδας στην περιοχή της Μεσογείου η υπογραφή Μνηµονίου για τη σύνδεση των συστηµάτων ηλεκτρικής ενέργειας των τριών χωρών Ι σχυροποιείται η θέση της Ελλάδας, ως παράγοντα σταθερότητας στη Μεσόγειο, µετά την υπογραφή, την περασµένη Πέµπτη στη Λευκωσία, του τριµερούς Μνηµονίου συναντίληψης µεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ για συνεργασία στους τοµείς των ενεργειακών υποδοµών, της έρευνας και ανάπτυξης Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας και διαχείρισης υδάτινων πόρων. Οι τρεις χώρες συµφώνησαν στην προώθηση του σχεδίου ενεργειακής σύνδεσης EuroAsia Interconnector, το οποίο θα συνδέει τα συστήµατα ηλεκτρικής ενέργειας των τριών χωρών µε την πόντιση καλωδίου µεταφορικής ισχύος Μεγαβάτ, Η συµφωνία αποτελεί την απαρχή περαιτέρω συνεργασιών, ιδιαίτερα στον τοµέα της ενέργειας, µε την προώθηση κοινών έργων ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΥΓΙΑΚΗΣ η υλοποίηση του οποίου αναµένεται να συµβάλει στη µείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Προοπτικές Το πιο σηµαντικό όµως είναι ότι η υπογραφή του Μνηµονίου αποτελεί την απαρχή περαιτέρω συνεργασιών, ιδιαίτερα στον τοµέα της ενέργειας, µε την προώθηση κοινών έργων. Οι τρεις χώρες, εκτός από το κοινό έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ (EuroAsia Interconnector), έχουν καταθέσει προτάσεις τόσο για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού όσο και για την αξιοποίηση της Ρεβυθούσας ή άλλων πιθανών νέων terminal σε περίπτωση που προκριθεί η λύση του LNG (φυσικό αέριο) για τις εξαγωγές του κυπριακού και του ισραηλινού αερίου προς την Ε.Ε. Ασφαλώς, η όλη εξέλιξη συνδέεται, µε την επίσκεψη του πρωθυπουργού, Αντώνη Σαµαρά, στις ΗΠΑ και την επίσηµη συνάντησή του µε τον Αµερικανό πρόεδρο, Μπαράκ Οµπάµα, στην ατζέντα της οποίας τα ενεργειακά ζητήµατα είχαν εξέχουσα θέση. Πρέπει να σηµειωθεί ότι η συµφωνία προετοιµαζόταν, από ελληνικής πλευράς, εδώ και περίπου ένα χρόνο, ως καταγραφή και πιστοποίηση του λεγόµενου ενεργειακού τρι- 9 Ιταλία Κρήτη - Πελοπόννησος 65 ναυτικά μίλια 8 Ελλάδα ΑΘΗΝΑ Πελοπόννησος Λιβύη Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη 1 Ελλάδας 2 Kύπρου 3 Aιγύπτου 4 Ισραήλ 5 Λιβάνου 9 Ιταλίας 6 Συρίας 7 Τουρκίας 8 Λιβύης 1 Κρήτη Κύπρος - Κ 320 ναυ Καστ Μεσόγε γώνου που έχει δηµιουργηθεί στην Ανατολική Μεσόγειο µε αιχµή τα ευρήµατα υδρογονανθράκων και τα εντοπισµένα και τα πιθανά και την αξιοποίησή τους. Σε κάθε περίπτωση το ζητού- µενο της ελληνικής πλευράς είναι να υπογραµµίσει τη βούληση της χώρας να διαδραµατίσει κεντρικό ρόλο είτε µέσω των αγωγών είτε ακόµη και µέσω των πιθανών δικών της κοιτασµάτων, στην προσπάθεια που συντελείται αυτή τη στιγµή στην Ευρώπη για ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και διαφοροποίηση των πηγών προµήθειας ενεργειακών αγαθών. Αυτός, άλλωστε, είναι και ένας από τους βασικούς στόχους της ενεργειακής πολιτικής της Ε.Ε. Φθηνό ρεύµα Η τριµερής υποστήριξη στον EuroAsia Interconnector ουσιαστικά φέρνει τη χώρα µας πιο κοντά στην ενεργειακή ασφάλεια. Πρόκειται για την υποθαλάσσια ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας µε την Κύπρο και το Ισραήλ. Προβλέπεται η πόντιση δύο υποθαλάσσιων καλωδίων σε βάθη µέχρι µέτρα, που θα συνδέουν το δίκτυο παραγωγής ενέργειας του Ισραήλ µε το δίκτυο της Κύπρου, της Κύπρου µε το δίκτυο της ΕΗ Κρήτης και της Κρήτης µε το δίκτυο της ΕΗ στην Πελοπόννησο. Το καλώδιο, βάρους

9 ROAD ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΧΟΥΜΕ ακούσει κατά Ε καιρούς τις προβλέψεις των ειδικών για το πού βαδίζει η αυτοκίνηση και τι είδους τετράτροχα θα κυκλοφορούν τα επόµενα χρόνια στους δρόµους. Γίνεται όµως κάτι παραπάνω από αντιληπτό αυτή τη φορά πως το αύριο δεν µπορεί να περιµένει και οι εξελίξεις στην παγκόσµια οικονοµική σκηνή αλλά και οι περιβαλλοντικές απαιτήσεις απαιτούν λύσεις σήµερα. Ετσι, είναι σαφές πως τα επονοµαζόµενα «καθαρά» ή αλλιώς «πράσινα» αυτοκίνητα δεν αφορούν πλέον το µέλλον αλλά πολύ περισσότερο το παρόν. Η ερώτηση που προκύπτει αυτοµάτως «γιατί τελικά δεν έχει αλλάξει κάτι δραµατικά µέχρι τώρα;» έχει πια µια πειστική απάντηση. Η τεχνολογία και η έρευνα έχουν φτάσει σε κάποιο σηµείο, αλλά το τελικό στάδιο που είναι η υλοποίηση παραµένει καλά κλεισµένο µέσα σε συρτάρια. Παγκόσµιες προσπάθειες Τόσο οι ευρωπαϊκές όσο και οι αµερικανικές αυτοκινητοβιοµηχανίες έχουν φτάσει σε σηµαντικό βαθµό πολύ κοντά στο να προσφέρουν σε µαζική παραγωγή ένα «πράσινο» αυτοκίνητο, όµως η µεγάλη οικονοµική κρίση στην παγκόσµια αυτοκινητοβιοµηχανία εδώ και τρία χρόνια στέρευσε την ενέργεια στο να περάσουµε από τη θεωρία στην πράξη. Με ένα σύστηµα που σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της αυτοκίνησης είναι βασισµένο πάνω στη χρήση του πετρελαίου και των παραγώγων του, δύσκολα θα αλλάξει από τη µία µέρα στην άλλη αυτό το καθεστώς, έστω κι αν όλοι συνηγορούν και προσυπογράφουν τη νέα εποχή που έρχεται. Οσο τα αποθέµατα πετρελαίου «συνεχίζουν να αποσβένουν» τις κολοσσιαίες επενδύσεις των «επτά» αδελφών τόσο προς τα πίσω θα πάει η επόµενη µέρα στη νέα σελίδα της αυτοκίνησης. Αλλες λύσεις Πέρα βέβαια από τα υβριδικά οχήµατα εξετάζονται κι άλλες λύσεις, όπως η µορφή του καυσίµου. Τα εναλλακτικά καύσιµα, έτσι όπως διαφαίνεται µέσα από έρευνες σήµερα, θα είναι η βιοαιθανόλη, το βιοαέριο και το υδρογόνο. Και τα τρία παράγονται µε πρώτες ύλες τη βιοµάζα και το νερό. Η βιοαιθανόλη και το βιοαέριο παράγονται µε κύρια πρώτη ύλη τη βιοµάζα και δευτερεύουσα το νερό, ενώ το υδρογόνο παράγεται µε κύρια ύλη το νερό, ενώ η βιοµάζα θα µπορέσει να αποτελέσει στο µέλλον πρώτη ύλη για την παραγωγή του. Υβριδικά διάφορων τεχνολογιών, κάποια ηλεκτρικά, που δυσκολεύονται να αυξήσουν την αυτονοµία τους, ή και µερικές σκέψεις για υδρογονοκίνηση, θα εµφανιστούν προσεχώς µήπως και ξεκινήσουν τη δική τους εµπορική πορεία στην παγκόσµια αγορά. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ «ΠΡΑΣΙΝΗ» ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ Τώρα ή ποτέ είναι η ευκαιρία η αυτοκίνηση να γυρίσει οριστικά σελίδα, αν θέλει να ανταποκριθεί µε αξιώσεις στα νέα δεδοµένα ενός καινούργιου κόσµου ποιοτικότερου για όλους. Οικονοµική οδήγηση ΚΑΛΑ τα υβριδικά και τα ηλεκτρικά οχήµατα, αλλά µέχρι να αποτελέσουν τη συντριπτική πλειονότητα του στόλου των αυτοκινήτων στη χώρα µας οφείλουµε να κινούµαστε µε τα συµβατικά βενζινοκίνητα αυτοκίνητα παλαιάς ή νέας τεχνολογίας και να περιορίσουµε µε τον προσωπικό τρόπο οδήγησης τη σπατάλη σε καύσιµα. Ταυτόχρονα να περιορίσουµε και τις εκποµπές ρύπων. Στόχος της «προσεκτικής» οδήγησης, εκτός από την εξοικονόµηση καυσίµου, είναι η ασφάλεια, καθώς και η προστασία του περιβάλλοντος, αφού οι εκποµπές των ρύπων από το αυτοκίνητό µας περιορίζονται δραστικά. Σύµφωνα µε τους ειδικούς του Κέντρου Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ), «η οικολογική οδήγηση αποτελεί και επίσηµα ένα από τα ση- µαντικότερα µέτρα πολιτικής της Ε.Ε. για τις κλιµατικές αλλαγές αλλά και τη βελτίωση της αποδοτικότητας των οδικών µεταφορών, το οποίο θα ενσωµατωθεί στην επίσηµη διαδικασία εκπαίδευσης των νέων οδηγών και την ενηµέρωση ή επανεκπαίδευση των παλαιών.

10 2 H ΠΡΟΤΑΣΗ... ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ROAD VOLVO V40 CROSS COUNTRY ΤΙΜΗ από KΙΝΗΤΗΡΑΣ: κ.εκ. 4κύλινδρος turbodiesel IΣΧYΣ: 115 ίπποι / σ.α.λ. ΡΟΠH: 35,7 κιλά / σ.α.λ. ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ: 12,3 (0-100 χλµ./ώρα) ΤΕΛΙΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ: 185 χλµ./ώρα ΜΕΤΑ ΟΣΗ: Εµπρός τροχοί, χειροκίνητο κιβώτιο 6 σχέσεων ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ: 3,8 λίτρα/100 χλµ. ΡYΠΟΙ CO2: 99 γραµµ./χλµ. ΧΩΡΟΣ ΑΠΟΣΚΕΥΩΝ: 335 λίτρα Ενα σύγχρονο δυναµικό αµάξωµα µε λιτές και συνάµα δυναµικές γραµµές. ΑΝΤΙΔΟΤΟ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ Το Volvo V40 µε το στέµµα στην οροφή δικαίως πετά το γάντι στους ανταγωνιστές του. Το Cross Country αποτελεί το κερασάκι στην τούρτα Ο ΝΕΟ πεντάθυρο Compact της T Volvo φορά τα εκδροµικά του ρούχα και εφορµά. Το αυτοκίνητο που φέρνει νέα δεδοµένα στην αγορά των µεσαίων χάτσµπακ αυτοκινήτων διατίθεται και για light εκτός δρόµου διαδροµές και ας µην ανήκει στα τετρακίνητα. Με νέο δυναµικό σχεδιαστικό προφίλ και λιτές γραµµές εσωτερικά, ενώ στο εσωτερικό η κορυφαία ποιότητα υλικών και η συναρµογή είναι δεδοµένη κληρονοµιά της Volvo. Οι αλλαγές στα καθίσµατα και το διάκοσµο έχουν βελτιωθεί περαιτέρω προς όφελος των επιβατών. Στο ταµπλό δεσπόζει η κοµψή κεντρική Οδηγοκεντρικό εσωτερικό, µε νέες σχεδιαστικές φόρµες και χρωµατισµούς, µε φόντο τα κορυφαίας ποιότητας υλικά. κονσόλα της Volvo, σε µια πιο ανάγλυφη µορφή σε σχέση µε προηγούµενα µοντέλα. Κι αν η Volvo έχει συνηθίσει να «φορτώνει» τα µοντέλα της µε ένα σωρό συστήµατα ασφαλείας, αυτή τη φορά έκανε ακόµα µία πρωτιά στον τοµέα των καινοτοµιών. εν αναφερόµαστε µόνο στη βελτιωµένη έκδοση του City Safety ούτε στο επίσης βελτιωµένο σύστηµα όρασης τυφλής γωνίας (BLIS). Μιλάµε για τον αερόσακο πεζών (Pedestrian Airbag Technology)! Μια παγκόσµια καινοτοµία, που ανήκει, σηµειωτέον, στο βασικό εξοπλισµό του V40, δέχεται «εντολές» από επτά αισθητήρες και ανοίγει µε αστραπιαία ταχύτητα στην περιοχή του παρµπρίζ. Φυσικά, υπάρχει εδώ, καθώς και στη βασική έκδοση, το γνωστό σύστηµα City Safety που φρενάρει αυτόµατα σε ταχύτητες έως 50 χλµ./ώρα. Η γκάµα των κινητήρων -όλοι µε turbo- είναι ευρύτατη, από το µικρότερο 1.6 D2 turbodiesel της Volvo µε εκποµπές CO 2 µόλις 99 γραµµ./χλµ. έως τον κορυφαίο υπερτροφοδοτούµενο βενζινοκινητήρα 2.5 Τ5 µε 254 ίππους και επιτάχυνση από 0 στα 100 χλµ./ώρα σε 6,7 δευτερόλεπτα. Ολες οι εκδόσεις κινητήρων διαθέτουν «startstop» και σύστηµα ανάκτησης ενέργειας πέδησης, ανεξάρτητα από το εάν είναι εφοδιασµένες µε χειροκίνητο ή αυτόµατο κιβώτιο ταχυτήτων. Το V40 προσφέρει όλα τα στοιχεία που θέλουν οι αγοραστές των σύγχρονων αυτοκινήτων πολυτελείας. ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ Κινητήρας Ο κινητήρας diesel των κ.εκ. (D2) έχει ισχύ 115 ίππους και ροπή 35,7 κιλά, στα οποία περιλαµβάνονται και σχεδόν 2 κιλά από το overboost. Ο κινητήρας D2 συνδυάζεται µε ένα χειροκίνητο κιβώτιο έξι σχέσεων, µε λειτουργία start/ stop. Η απαιτούµενη ροπή είναι παρούσα, ώστε να κινείσαι άνετα σε κάθε πιθανή οδική συνθήκη, χωρίς να αναγκάζεσαι να ανακατεύεις το κιβώτιο µε περιττές αλλαγές. Εσωτερικό Το εσωτερικό του νέου Volvo V40 Cross Country έχει σχεδιαστεί βάσει της σχεδιαστικής φιλοσοφίας Designed Around You (γύρω από τους ανθρώπους) µε ιδιαίτερη έµφαση στην εργονοµία, στην άνεση και την οδηγική εµπειρία. ιαθέτει πλούσιους χώρους για επιβάτες και αποσκευές και τελικά αποδεικνύεται φιλόξενο. Ακόµη και µακριά από την άσφαλτο, παρά την πολυτέλειά του, αναδεικνύει και πρακτικά πλεονεκτήµατα. Τιμή Η τιµή του V40 D2 Cross Country αποτελεί µια ευχάριστη έκπληξη. Με τεχνολογίες που περιλαµβάνονται στο βασικό εξοπλισµό, όπως City Safety, αερόσακο πεζού, ESP, DSC κ.λπ., τα ευρώ είναι µια ιδιαίτερα λογική τιµή, ειδικά για την εποχή µας. Κατανάλωση Οι εκποµπές CO 2 είναι περιορισµένες στα 99 γραµµ./χλµ. - κάτι που αντιστοιχεί σε κατανάλωση καυσί- µου µόλις 3,8 λίτρα/100 χλµ. Επίσης πρέπει να αναφέρουµε ότι οι λείες επιφάνειες κάτω από το πάτωµα συµβάλλουν επίσης στη χαµηλή κατανάλωση και τις περιορισµένες εκποµπές ρύπων. Και στις δύο περιπτώσεις ο κάτοχος θα βγει κερδισµένος, αφού, εκτός από τη χαµηλή κατανάλωση καυσίµου, απαλλάσσεται και από το ετήσιο κόστος των τελών κυκλοφορίας. Συμπεριφορά Η οδηγική συµπεριφορά του V40 Cross Country δεν διαφέρει σε κάτι από τα υπόλοιπα µοντέλα της εταιρίας. Κορυφαία ποιότητα κύλισης, ζυγισµένη συµπεριφορά, τέλεια ηχο- µόνωση και αποτελεσµατικά φρένα. Το ισχυρό του σηµείο είναι, αναµφίβολα, τα µακρινά πολύωρα ταξίδια µε τις µεγάλες ευθείες, τις οποίες καταπίνει άµεσα, αθόρυβα και απροβληµάτιστα. Στις στροφές αποδεικνύεται σταθερό και προοδευτικά ελεγχόµενο από τον οδηγό του. ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚ ΟΣΗΣ: Σπύρος Κάγκας ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Θωµάς Κ. Ευθυµίου ΥΠΟ ΟΧΗ ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Mίνα Γιαννάκη sales@e-typos.com, Τηλ.:

11 TRAVEL ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Υδρα Διαμάντι του... Αργοσαρωνικού > 4-6

12 ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 2 TRAVEL Ταξίδι στον κόσµο µας Καλοκαιρινές συνήθειες ΛΙΓΟ πριν κλείσει και επίσηµα η τουριστική σεζόν βρισκόµαστε µεταξύ αλµύρας και γεύσης καρπουζιού Σκαλίζουµε την άµµο, φτιάχνουµε κάστρα, στριµώχνουµε αναµνήσεις, σερφάρουµε στο Ιντερνετ, ανεβαίνουµε σε ταράτσες και αυλές. Το βλέµµα κυνηγάει ηλιοβασιλέµατα και ξεσπάµε σε δυνατά γέλια! Καλοκαιρινές συνήθειες! ιασχίζουµε µικρά στενά και παρατηρούµε τα παλιά ασβεστωµένα κυκλαδίτικα σπίτια, κρυφοκοιτάµε πίσω από ανοιχτά παράθυρα και σχολιάζουµε τις κουρτίνες µε το κέντηµα Οπου κι αν επιλέξετε να περάσετε το υπόλοιπο καλοκαιράκι, στο βουνό ή στη θάλασσα, οι ελληνικές οµορφιές είναι ανεξάντλητες. Την ώρα που παρατηρούµε µε δέος το τοπίο του ταξιδιού, γυρίζουµε ξαφνικά στην παιδική µας ηλικία, όπου είτε τρέχαµε ξέγνοιαστοι σε αλάνες µε µια µπάλα είτε ήµασταν πάνω σε ποδήλατα µε µια φέτα καρπούζι στο χέρι, και επιζητούµε την ίδια ελευθερία Σε κάθε ταξίδι αυτές οι παλιές σκέψεις ανακατεύονται µε τις νεότερες. Γιατί, τελικά, οι αναµνήσεις δεν εξαφανίζονται. Απλώς ξεθωριάζουν. Αλλες λόγω χρόνου και άλλες λόγω επιλογών! Το «TRAVEL» περιπλανήθηκε στα πλακόστρωτα δροµάκια της Υδρας. Η «αρχόντισσα του Αργοσαρωνικού» δεν άργησε να ξετυλίξει το κουβάρι της ιστορίας της και να µας ξεναγήσει στις οµορφιές της Μέχρι να έρθουν τα πρωτοβρόχια ζωγραφίστε σκέψεις, ταξίδια και λέξεις. Μην ξεχνάτε ότι το καλοκαίρι θέλει: θάλασσα, αστέρια, κοχύλια, µπουγέλα, καρπούζι, παγωτά (βανίλια και σοκολάτα), θερινά σινεµά, αλµυρά φιλιά και σελίδες από ένα τσαλακωµένο βιβλίο γεµάτο άµµο! NEA «Navarino Icons» Προϊόντα της Μεσσηνίας σε κάθε γωνιά του κόσμου! ΣΕ ΝΕΑ σηµεία πώλησης βρίσκονται τα «Navarino Icons» µεταφέροντας τις αυθεντικές γεύσεις και την πολιτιστική παράδοση της Πελοποννήσου, σε επιλεγµένα σηµεία ανά τον κόσµο. Συγκεκριµένα: στο διάσηµο Μουσείο Getty του Λος Αντζελες, όπου για πρώτη φορά φιλοξενούνται τρόφιµα, στα γκουρµέ καταστήµατα «Draeger s Market» της Βόρειας Καλιφόρνιας, αλλά και σε ένα από τα µεγαλύτερα και πιο πολυτελή resorts στο Λας Βέγκας, στο «Wynn Resort and Casino». Ταξιδεύοντας και στην Ανατολή, προϊόντα της σειράς έχουν ήδη βρει τη θέση τους στα καταστήµατα τροφίµων «city super», που βρίσκονται στα καλύτερα εµπορικά κέντρα του Χονγκ Κονγκ. Παράλληλα, µόλις πρόσφατα τα τρόφιµα της σειράς έλαβαν πιστοποίηση κατά ISO 22000: 2005 για την εφαρµογή συστήµατος διαχείρισης ασφάλειας τροφίµων από το διεθνώς αναγνωρισµένο οργανισµό TÜV NORD CERT, µια πιστοποίηση που αποδεικνύει περαιτέρω την υψηλή τους ποιότητα σε κάθε στάδιο. Πληροφορίες: Πετάξτε με την Air France! Ξένια Στούκα xstouka@e-typos.com ΑΠΟ τις 25 Νοεµβρίου, η Air France θα εκτελεί δροµολόγια από το Πάναµα Σίτι, µε τρεις εβδοµαδιαίες πτήσεις από το Παρίσι (αεροδρόµιο «Paris-Charles de Gaulle»), επεκτείνοντας το δίκτυό της προς την Κεντρική και τη Νότιο Αµερική και την Καραϊβική. Το νέο δροµολόγιο εκτελείται και από την KLM καθηµερινά από το Αµστερνταµ («Schiphol») και οι πελάτες της Air France KLM θα επωφεληθούν από µια ακόµα ευρύτερη επιλογή συνδέσε- ων χάρη στον ισχυρό κόµβο της Copa Airlines στο αεροδρόµιο του Πάναµα Σίτι «Tocumen» και πιο συγκεκριµένα για το Κόστα Ρίκα, τον Ισηµερινό, τη Γουατεµάλα και τη Νικαράγουα. Φέτος το χειµώνα, η Air France και η KLM θα εκτελούν δέκα πτήσεις την εβδοµάδα προς Παναµά και 200 πτήσεις σε 25 προορισµούς της Κεντρικής και της Νοτίου Αµερικής, καθώς και της Καραϊβικής. Πληροφορίες: Περισσότερες πτήσεις της Ryanair από Θεσσαλονίκη ΑΝ ΚΑΙ βρισκόµαστε σε καλοκαιρινές περιπλανήσεις, ωστόσο οι περισσότερες εταιρίες έχουν ήδη ανεβάσει στα συστήµατα κρατήσεών τους τις χειµερινές πτήσεις για την περίοδο Η Ryanair ανέβασε στην ιστοσελίδα της το χειµερινό πρόγραµµα πτήσεων από τη Θεσσαλονίκη, το οποίο συγκριτικά µε πέρσι είναι πιο ενισχυµένο. Συγκεκριµένα, η πτήση για Ρώµη θα εκτελείται καθηµερινά και το χειµώνα (πέρσι ήταν 4 φορές την εβδοµάδα), για Λονδίνο ενισχύεται ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ µε µία ακόµη πτήση, την Κυριακή, ενώ για πρώτη φορά η πτήση για Ντίσελντορφ («Weeze») διατηρείται και το χειµώνα, µε δύο πτήσεις την εβδοµάδα. Το πρώτο δροµολόγιο εσωτερικού της εταιρίας, το Θεσσαλονίκη-Χανιά, θα εκτελείται και το χειµώνα µε την ίδια συχνότητα, καθηµερινά εκτός Σαββάτου. ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚ ΟΣΗΣ: Σπύρος Κάγκας ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Θωµάς Κ. Ευθυµίου ΥΠΕΥΘ. ΕΚ ΟΣΗΣ: Ξένια Στούκα ΥΠΟ ΟΧΗ ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Mίνα Γιαννάκη sales@e-typos.com, Τηλ.:

13

14 4 ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΥΔΡΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ TRAVEL Πινελιές ανεμελιάς Το «ΤRAVEL» περπάτησε στα καλντερίµια του ένδοξου παρελθόντος του νησιού, φωτογράφισε τα χρώµατα στα παραθυρόφυλλα των σπιτιών, θαύµασε τα διατηρητέα αρχοντικά των Υδραίων που χτίστηκαν από Ενετούς αρχιτέκτονες και µπήκε σε σπίτια καπεταναίων της Επανάστασης...

15 ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΣΤΟΝ ΚΑΜΒΑ ΜΑΡΙΑ ΝΑΥΠΛΙΩΤΟΥ αστερισμό Στον αστερισμό της ΜΕΛΙΝΑΣ

16 2 ART BIBΛΙΟ ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ «Μικρή ιστορία της Φιλοσοφίας» NIGEL WARBURTON Εκδόσεις: «Πατάκη» Σελ.: 304 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ Ρεµπέκα Μίλλερ Εκδόσεις: «Πατάκη» Σελ.: 224 Μ ε ροδοπέταλα είναι στρωµένος ο δρόµος της Ρεµπέκα Μίλλερ. Πώς θα µπορούσε να είναι αλλιώς, αφού είναι κόρη του πασίγνωστου συγγραφέα Αρθουρ Μίλλερ και σύζυγος του επίσης πασίγνωστου ηθοποιού Ντάνιελ Ντέι Λιούις. Θα πρέπει να της αναγνωρίσουµε ότι πολύ προσεκτικά µπήκε στο χώρο της λογοτεχνίας, καθώς εξέδωσε το πρώτο της βιβλίο, την «Προσωπική ταχύτητα», σχεδόν 40 ετών, το Φυσικά, έγινε αµέσως ευπώλητο, οι κριτικοί ενθουσιάστηκαν και η ίδια η συγγραφέας το γύρισε ταινία. Το ίδιο συνέβη και µε το δεύτερο βιβλίο της το Στις ταινίες παίζουν γνωστοί ηθοποιοί, ίσως φίλοι του συζύγου, και τα βιβλία είναι, µα την αλήθεια, όµορφα και δροσερά γραµµένα, αν και µε πολύ κλασικό τρόπο και µε διαρκή flashbacks δοµηµένα, τα οποία, αφενός µεν, κουράζουν, αφετέρου δε, αποδυναµώνουν την ιστορία και προσφέρουν µασηµένη τροφή στον αναγνώστη. Το µοτίβο που επιλέγει η θυγατέρα Μίλλερ είναι κινηµατογραφικό, σπονδυλωτό. 7 γυναίκες Επτά γυναίκες, οι µοίρες των οποίων ελαφρώς διασταυρώνονται. Μερικές από τις ιστορίες είναι ολίγον ανούσιες, οι περισσότερες όµως έχουν δύναµη και ζωντάνια και εστιάζουν σε αυτό το είδος γυναικών ΔΥΟ ΒΙΒΛΙΑ για τις ανθρώπινες επιθυµίες και την αδυναµία της εκπλήρωσής τους Του Γιάννη Παπαγιάννη* yannis2810@sch.gr που µάλλον δεν υπήρξε ποτέ η ίδια η συγγραφέας, αλλά αντιστοιχεί στη µοίρα των περισσοτέρων: γυναίκες που οι επιθυµίες τους µένουν ανεκπλήρωτες, γυναίκες που ψάχνουν τον εαυτό τους αλλά δυσκολεύονται να τον βρουν, γυναίκες πονεµένες, συχνά κακοποιηµένες. Η κοινή τους µοίρα είναι η αδυναµία να επιτύχουν τους πραγµατικούς στόχους τους. Η πορεία τους, αν και όχι µε τόσο ξεκάθαρο τρόπο, φέρνει στο νου το σπουδαιότερο ή ίσως το µόνο σπουδαίο έργο του δικού µας Μ. Καραγάτση (όπου Μ. = Μίτια του Ντοστογέφσκι) το «Γιούγκερ- µαν» και τη δική του απελπισµένη θέση: «Ο άνθρωπος µπορεί να επιτύχει τα πάντα, εκτός από αυτά που πραγµατικά επιθυµεί». ΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ Τζούλια Γκανάσου Εκδόσεις: «Γκοβόστη» Σελ.: 112 Ανεκπλήρωτες υποθέσεις Ο ζωντανός και ο νεκρός Η Τζούλια Γκανάσου είναι Ελληνίδα, νέα, που όµως εξέδωσε ήδη το τρίτο βιβλίο της και η γραφή της είναι επίσης πολύ ενδιαφέρουσα, αν και σε διαφορετικό µήκος κύµατος από την Αµερικανίδα. Εάν και ο πατέρας της λεγόταν Αρθουρ Μίλλερ και όχι Γκανάσος, σίγουρα θα είχε µια πολύ καλύτερη πορεία. Οπως και στα προηγούµενα βιβλία της, ένα κεντρικό θέµα βρίσκεται στην καρδιά και αυτής της νουβέλας (ή ολιγοσέλιδου µυθιστορήµατος;), το οποίο είναι επίσης η επιθυµία. Με πολύ διαφορετική τεχνική, δυναµική και γεµάτη ένταση, µε ύφος κοφτό και γρήγορο, η συγγραφέας εστιάζει εξαρχής στον κεντρικό ήρωά της. Είναι ένας άντρας που στέκεται στο παράθυρο και παρακολουθεί µια ποµπή. Θα αποκαλυφθεί σχετικά γρήγορα ότι η ποµπή αυτή είναι µια κηδεία. Ποια ακριβώς κηδεία και ποιος κηδεύεται είναι κάτι που δεν θα αποκαλυφθεί πολύ γρήγορα, σύντοµα όµως θα αρχίσουµε να καταλαβαίνουµε ότι είναι πολλά εκείνα που έχουν κηδευτεί µέσα στον ίδιο τον ήρωα και ο ζωντανός οµοιάζει σε πολλά, όπως θα αποκαλυφθεί, µε το νεκρό. Η Τζούλια Γκανάσου χρησιµοποιεί κι αυτή flashback αλλά µε διαφορετική γραµ- µατοσειρά και χωρίς προσχήµατα. Ετσι, στην πραγµατικότητα έχουµε δύο παράλληλα µυθιστορήµατα στο παρελθόν και το παρόν που τείνουν να συναντηθούν. Το σκηνικό µε απότοµες εναλλαγές εικόνων που θυµίζουν κολάζ και σουρεαλιστικά στοιχεία, που ωστόσο δεν εκφεύγουν του πραγµατικού, αλλά δεικνύουν το σουρεαλισµό της καθηµερινότητας, µας οδηγεί σε µια ιστορία πόνου, ανεκπλήρωτων επιθυµιών και εγκλήµατος. Θα µπορούσε να είναι αστυνοµικό αφήγηµα, εάν η συγγραφέας δεν επέλεγε έναν πιο προσωπικό αφηγηµατικό δρόµο. *Ο Γιάννης Παπαγιάννης είναι συγγραφέας ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Κώστας Ζαλίγκας ΥΠΟ ΟΧΗ ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Mίνα Γιαννάκη sales@e-typos.com, Τηλ.: Αν και µε απλοποιήσεις που ίσως φανούν αφελείς σε όσους επιστα- µένως µελετούν Φιλοσοφία, το µικρό αυτό βιβλίο αποτελεί µια αξιοµνηµόνευτη και διόλου εύκολη συµπύκνωση και απλοποίηση της Φιλοσοφίας από τη γέννησή της µέχρι σήµερα. Σε 40 µικρά κεφάλαια επιχειρεί µια ανασκόπηση των σηµαντικότερων φιλοσόφων, παρότι αστέρες όπως για παράδειγµα ο Χάιντεγκερ δεν περιλαµβάνονται. Αν µη τι άλλο, το βιβλίο είναι σίγουρο ότι θα ωθήσει τον αναγνώστη σε ευρύτερη µελέτη. «Η τιµή της αγάπης» ΤΣΡΟΥΓΙΑ ΣΑΛΕΒ Εκδόσεις: «Πατάκη» Σελ.: 576 Αυτό που δεν µπορεί παρά να θαυ- µάσει κανείς στους Ισραηλινούς συγγραφείς της προηγούµενης γενιάς, τους οποίους ορισµένοι νεότεροι όπως η Σαλέβ ακολουθούν κατά πόδας και άλλοι όπως ο Κερέτ βρίσκονται στον αντίποδα, είναι η ικανότητά τους να γεµίζουν τόσο πολλές σελίδες µε τόσο απλά και χωρίς σπουδαίο περιεχόµενο θέ- µατα. Στο παρόν καλογραµµένο και γλωσσικά άψογο µυθιστόρηµα, η 36χρονη ηρωίδα εγκαταλείπει το σύζυγό της και αντιµετωπίζει την κατακραυγή του κόσµου και των συγγενών. Χρειαζόταν γι αυτό περίπου 600 σελίδες όµορφης, γοητευτικής, εντυπωσιακής, αλλά πέραν της µέσης υποµονής, φλυαρίας;

17

18 4 ART ΘΕΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Ολο το Αιγαίο µια ζωγραφιά Ποιες εκθέσεις φιλοξενούνται στα κυκλαδίτικα νησιά και όχι µόνο Της έσποινας Σαββοπούλου ΑΝ ΡΟΣ Κωνσταντίνος Παρθένης, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Τ α ελληνικά νησιά γίνονται ο απόλυτος προορισµός κατά τους θερινούς µήνες. Το έντονο γαλάζιο του Αιγαίου έρχονται να συµπληρώσουν τα χρώµατα της παλέτας των ζωγράφων που παρουσιάζουν τα έργα τους σε µουσεία και γκαλερί στις Κυκλάδες και όχι µόνο. Η Ανδρος, η Σύρος, η Πάρος, η Μύκονος, αλλά και ο Πόρος, η Κρήτη, έχουν να σας προτείνουν -εκτός από τις πολλαπλές φυσικές οµορφιές τους- και αξιόλογες εκθέσεις σηµαντικών Ελλήνων ζωγράφων, άλλοτε οµαδικές και άλλοτε ατοµικές. Εσείς δεν έχετε παρά να συνδυάσετε τις διακοπές σας µε βραδινές αποδράσεις πολιτιστικού χαρακτήρα. Ο «ΤτΚ» σάς οδηγεί σήµερα σ αυτή την εικαστική περιήγηση στα νησιά, για να εµπλουτίσετε την ατζέντα σας και µε επισκέψεις σε µουσεία και αίθουσες τέχνης. ΑΝ ΡΟΣ Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «Ιστορώντας την υπέρβαση» Η Ανδρος και η έκθεση που φιλοξενεί κάθε καλοκαίρι το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύµατος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή αποτελεί εικαστικό πόλο έλξης για τους φιλότεχνους. Η φετινή έκθεση µε τίτλο «Ιστορώντας την υπέρβαση» κάνει φανερό το ανεξίτηλο στίγµα που άφησαν στη σύγχρονη ελληνική τέχνη ο κόσµος και η παράδοση του Βυζαντίου. Περιλαµβάνει αποκλειστικά έργα κορυφαίων Ελλήνων καλλιτεχνών που πλέον δεν βρίσκονται στη ζωή, οι οποίοι ζωγράφισαν µε θρησκευτική ευαισθησία, όπως των Κωνσταντίνου Αρτέµη, Κωνσταντίνου Παρθένη, η- µήτρη Πελεκάση, Σπύρου Παπαλουκά, Φώτη Κόντογλου, Αγήνωρα Αστεριάδη, Σπύρου Βασιλείου, Πολύκλειτου Ρέγκου, Νίκου Εγγονόπουλου, Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, Στέφανου Αλµαλιώτη, Ράλλη Κοψίδη. Σκοπός του αφιερώµατος είναι να αναδειχθεί ο τρόπος µε τον οποίο οι Νεοέλληνες ζωγράφοι πέτυχαν την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος γι αυτόν το σπουδαίο εικονογραφικό πολιτισµό. Την έκθεση επιµελείται ο Νίκος Ζίας, οµότιµος καθηγητής του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Τα έργα προέρχονται από κρατικά µουσεία, ιδρύµατα, ιδιωτικές συλλογές και ιερούς ναούς. ιάρκεια: Εως τις 29 Σεπτεµβρίου. Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ανδρος, τηλ Ιδρυµα Π. & Μ. Κυδωνιέως «In Medias Res/Στον πηγαιµό για την Ιθάκη» Είκοσι σύγχρονοι Eλληνες καλλιτέχνες ορθώνουν τη δύναµη της τέχνης τους απέναντι στην κρίση και βγαίνουν «Στον πηγαιµό για την Ιθάκη». Μόνο που φέτος αυτός ο δρόµος περνάει από την Aνδρο και το Iδρυµα Π. & Μ. Κυδωνιέως, όπου πραγµατοποιείται για 19η χρονιά ο εκθεσιακός εικαστικός θεσµός «Πλόες», µε υπότιτλο «In Medias Res/Στον πηγαιµό για την Ιθάκη». Ο φετινός υπότιτλος, που δίνει και το στίγµα της εκδήλωσης, προσδιορίζει «τη µέση των καταστάσεων της διαδροµής στην οποία βρισκόµαστε, στοχεύοντας να φτάσουµε σε µια Ιθάκη που εντέλει µόνοι µας τη διαµορφώνουµε, γιατί αυτή αφορά στο σύστηµα αξιών που εντός µας οικοδοµούµε, µαζί µε Eργο του Bασίλη Αβραµίδη την ανάληψη ευθυνών που αναλαµβάνουµε ως προς την υλοποίησή τους», λέει στο «ΑRT» η επιµελήτρια της έκθεσης και του συνοδευτικού της δίγλωσσου καταλόγου, κριτικός και ιστορικός Τέχνης, Αθηνά Σχινά. Στην έκθεση συµµετέχουν οι καλλιτέχνες: Βασίλης Αβραµίδης, Ιουλία Βεντίκου, Βίκυ Γεωργιοπούλου, Μαρία Γιαννακάκη, Αλεξάνδρα Ισακίδη, Τίνα Καραγιώργη, Ιωάννα Καφίδα, Νίκος Λαγός, Αθηνά Λατινοπούλου, Αφροδίτη Λίτη, Αντώνης Μιχαηλίδης, Βάλλυ Νοµίδου, Θανάσης Παναγιώτου, Νίκος Παπαδόπουλος, Κωνσταντίνος Παπαµιχαλόπουλος, Λυδία Στατήρη, Γιώργος Τσεριώνης, Κωνσταντίνος Φαζός, Γιώργος Φερέτος, Μανώλης Χάρος. ιάρκεια: Εως τις 29 Σεπτεµβρίου. Ιδρυµα Π. & Μ. Κυδωνιέως, Ανδρος, τηλ ΣΥΡΟΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ: Πινακοθήκη Κυκλάδων «Περιστατικά» Εργα από τη Συλλογή Αντώνη και Αζιας Χατζηιωάννου φιλοξενούνται στην Πινακοθήκη Κυκλάδων κάτω από τον τίτλο «Περιστατικά», στο πλαίσιο της διοργάνωσης «Σύρος - Πολιτισµός 2013», σε επιµέλεια της ιστορικού Τέχνης Ιριδας Κρητικού. Η ενότητα «Περιστατικά» αποτελεί την τέταρτη παρουσίαση στο κοινό έργων από τη Συλλογή Χατζηιωάννου, µιας συλλογής που ξεκίνησε να δηµιουργείται πριν από περίπου τριάντα χρόνια και απαρτίζεται από έργα σύγχρονων Ελλήνων παραστατικών ζωγράφων, κάποιοι εκ των οποίων γνωστοί και διακεκρι- µένοι και κάποιοι της νεότερης γενιάς, που ήδη έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον του κόσµου της τέχνης µε το ιδιαίτερο καλλιτεχνικό τους ιδίωµα. Στην έκθεση παρουσιάζονται οι Ηώ Αγγελή, Νίκος Αγγελίδης, άφνη Αγγελίδου, ηµήτρης Αναστασίου, ηµήτρης Ανδρεαδάκης, Στάθης Βατανίδης, Αλέξης Βερούκας, Σάββας Γεωργιάδης, Βίκυ Γεωργιοπούλου, Στέφανος ασκαλάκης, Κωνσταντίνος Εσσλιν, Ειρήνη Ηλιοπούλου, Θεόφιλος Κατσιπάνος, Λήδα Κοντογιαννοπούλου, Μιχάλης Μαδένης, Θανάσης Μακρής, Τάσος Μισούρας, Παναγιώτης Μπελντέκος, Μανώλης Μπιτσάκης, Νίκος Μόσχος, Θανάσης Παναγιώτου, Αχιλλέας Παπακώστας, Βασίλης Παπανικολάου, Κώστας Παπανικολάου, Κώστας Παπατριανταφυλλόπουλος, Κώστας Παππάς, Βασίλης Πέρρος, Γιώργος Ρόρρης, ηµήτρης Σαρασίτης, Βασίλης Σελι- µάς, Αντώνης Τσακίρης, Μαρία Φιλοπούλου, Γιώργος Χαδούλης, Νίκος Χριστοφοράκης και Μανταλίνα Ψωµά. ιάρκεια: Εως τις 27 Αυγούστου. Πινακοθήκη Κυκλάδων, Επαµ. Παπαδάµ 3, Ερµούπολη, Σύρος, τηλ ΠΟΣΕΙ ΩΝΙΑ-Επαυλη Τσιροπινά Εκθεση Μιχάλη Μακρουλάκη Μετά τη µεγάλη επιτυχία που γνώρισε η έκθεση του Μιχάλη Μακρουλάκη στο Ιδρυµα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Θεοχαράκη, µέρος της µεταφέρθηκε και παρουσιάζεται στη γενέτειρα του κορυφαίου Ελληνα ζωγράφου, τη Σύρο, και συγκεκριµένα στην Επαυλη Τσιροπινά στη γραφική Ποσειδωνία. Η έκθεση διοργανώνεται µε πρωτοβουλία και επιµέλεια του γνωστού συλλέκτη έργων τέχνης, επίτι- µου δηµότη Ερµούπολης, Κώστα Ιωαννίδη, ο οποίος είχε και την ιδέα για τη µεταφορά της στο νησί. Ετσι η «Αρµονία των εικόνων» -αυτός ήταν και ο τίτλος της έκθεσης στο Ιδρυ- µα Θεοχαράκη- του πάντα γαλήνιου ζωγράφου µεταφέρεται και στην πολυαγαπηµένη του ιδιαίτερη πατρίδα. Η έκθεση στην Επαυλη Τσιροπινά περιλαµβάνει χαρακτηριστικά έργα της εξελικτικής πορείας του ζωγράφου από το 1956 έως το Εργα µικρών και µεγάλων διαστάσεων, φιλο-

19 ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ART 5 ΣΥΡΟΣ Εργο της συλλογής Χατζηιωάννου. ΚΡΗΤΗ-ΕΛΟΥΝΤΑ Χρήστος Κεχαγιόγλου, «Το κίτρινο σπίτι». ΠΟΡΟΣ Εργο του Αλ. Κυραρίνη στην γκαλερί «Citronne». τεχνηµένα στην Αθήνα, στη γενέτειρά του τη Σύρο, αλλά και στην Τεχεράνη, όπου έζησε ένα µεγάλο διάστηµα της ζωής του, φανερώνουν την αµετακίνητη θέση του Μιχάλη Μακρουλάκη απέναντι στη γαλήνια ενατένιση της ζωής και του έρωτα. Πρόκειται για έργα που εκπέ- µπουν το ελληνικό φως, έτσι όπως το απαθανατίζει ο Μιχάλης Μακρουλάκης στα µοναδικά τοπία του από νησιά του Αιγαίου, και ιδιαίτερα των Κυκλάδων, αλλά και στις νεκρές φύσεις του, στα πορτρέτα του, στα γυµνά ή στις εικόνες της καθηµερινότητας, που αποκαλύπτουν αυτή την ίδια την οµορφιά της ζωής. Κι ακόµα άλογα, σκυλιά, λουλούδια, φυτά, πεταλούδες και φρούτα που συνθέτουν τη ζωγραφική κοσµογραφία του Μιχάλη Μακρουλάκη. ιάρκεια: Eως τις 31 Αυγούστου. Eπαυλη Τσιροπινά, Ποσειδωνία, Σύρος, τηλ ΜΥΚΟΝΟΣ KAPOPOULOS FINE ARTS Για όγδοη χρονιά συνεχίζει µε συνέπεια τη λειτουργία της η γκαλερί «Kapopoulos Fine Arts» στη χώρα της Μυκόνου, η οποία φιλοξενεί στους χώρους της όχι µόνο διακεκριµένους Eλληνες καλλιτέχνες, αλλά και διεθνείς συνεργασίες. Ειδικά φέτος η γκαλερί φιλοξενεί έργα των εξής καλλιτεχνών: Παύλου, Φασιανού, Σάµιου, Κόττη, Βαλυράκη, Erro, Klasen, Adami, Deleval, Segui, Slonem, Arman, Pare. Φέτος, µάλιστα, εγκαινιάζει και τη συνεργασία µε δύο σηµαντικούς ξένους καλλιτέχνες: το Γάλλο πρωτοποριακό καλλιτέχνη Philippe Pasqua και το Βέλγο street & pop artist Benjamin Spark, ο οποίος αναδηµιουργεί φιγούρες και δίνει σε αγαπηµένους ήρωες των κόµικς και των καρτούν άλλες διαστάσεις. Eργα και των δύο καλλιτεχνών παρουσιάζονται στην γκαλερί, στα πρότυπα διεθνών προδιαγραφών. ιάρκεια: Εως τον Οκτώβριο. «Kapopoulos Fine Arts Μύκονος», επέκταση Ματογιάνι, οδός Ενόπλων υνάµεων 15, τηλ ΜΥΚΟΝΟΣ Eργο του BENJAMIN SPARK. ΠΑΡΟΣ FRANCA SCALA Εκθεση Ιουλίας Βεντίκου Στη Franca Scala, ένα από τα ωραιότερα νεοκλασικά σπίτια της Παροικιάς, φιλοξενείται η έκθεση της Ιουλίας Βεντίκου που έχει τίτλο «Κύκλοι» και παρουσιάζεται σε συνεργασία µε την αίθουσα τέχνης «Μέδουσα». «Το φως και η σκιά, το άσπρο και το µαύρο, το σχέδιο και ο ρυθµός χαρακτηρίζουν την προσωπική γραφή της Ιουλίας Βεντίκου. Τα θέµατα, καθηµερινές σκηνές, φιγούρες και οικεία αντικείµενα, παίρνουν τη θέση τους στο κέντρο του τελάρου και φωτίζονται µε ένα δυνατό, κυκλικό, σχεδόν θεατρικό φως. Φως που τα διαστέλλει, µεταµορφώνοντας τη φθαρτή τους υπόσταση και υψώνοντάς τη στα όρια του συµβολικού. Αλλοτε µε χιούµορ και άλλοτε µε εσωτερικότητα, οι «κύκλοι» υπαινίσσονται µια αφήγηση χωρίς λέξεις. Με επίκεντρο την έννοια του χρόνου και την αίσθηση του εφήµερου της ύπαρξης, η Ιουλία Βεντίκου επιχειρεί να αγγίξει τη φευγαλέα οµορφιά της στιγµής. ιάρκεια: Εως τις 30 Μαΐου Franca Scala, Παλαιά Αγορά Παροικιάς, τηλ ΠΟΡΟΣ ΓΚΑΛΕΡΙ CITRONNE Εκθεση Αλέκου Κυραρίνη Η γκαλερί «Citronne» ολοκληρώνει τη φετινή καλοκαιρινή της περίοδο στον Πόρο µε την έκθεση ζωγραφικής του Αλέκου Κυραρίνη «Καρδία Νήφουσα». Με κεντρικό άξονα µια αυστηρά προσωπική αναζήτηση, ο καλλιτέχνης ανακαλεί συλλογικές µνήµες. Στην εικαστική του γλώ σσα κυριαρχεί ο «δρά κος», το σύ µβολο του κακού. Από την αρχαί α ελληνική µυθολογί α ο «δρά κων» φοβερί ζει, απειλεί, καταστρέ φει - έ ως ό του συναντή σει το λυτρωτή, τον ελευθερωτή, υπό τη µορφή ενό ς ή ρωα, ενό ς ανδρεί ου, ενό ς αγί ου. Ο ίδιος αναφέρει: «Προσπά θησα να συγκλί νουν η ιδεολογί α µου, η πί στη µου, η φιλοσοφί α µου, η θεώ ρησή µου ως ανθρώπου, µε τη ζωγραφική µου. Να συγκλί νουν αβί αστα και να φτιά ξω έ ναν κορµό στέ ρεο, στον οποί ο θα αναπτυχθεί πά νω σαν κισσό ς η ζωγραφική για να σταθεί». Την έκθεση επιµελείται η ιστορικός Τέχνης Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη. ιάρκεια: Εως τις 9 Σεπτεµβρίου. Γκαλερί «Citronne», Πόρος, τηλ ΚΡΗΤΗ ΕΛΟΥΝΤΑ «10 Mediterranean Elounda» Η Gallery «Art L-S» στο «Εlounda mare hotel, Relais & Chateaux» της Κρήτης, σε συνεργασία µε την γκαλερί «Ζουµπουλάκη» παρουσιάζουν την οµαδική έκθεση «10 Mediterranean Elounda». Ως τις 31 Αυγούστου οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν: Θαλασσινές εικόνες και καράβια από τον Γιάννη Αδαµάκη, τα τρισδιάστατα δέντρα του Γιώργου Αυγέρου που ζει και εργάζεται στην Κρήτη, δύο έργα -λάδια σε χαρτί- της Μαρίνας Καρέλλα από την τελευταία της ατοµική έκθεση στην γκαλερί «Ζουµπουλάκη», τοπία του Χρήστου Κεχαγιόγλου που παραπέµπουν άλλοτε σε ονειρικές καταστάσεις και άλλοτε σε υπαρκτούς χώρους, µικρές θεµατικές ενότητες του Χάρη Κοντοσφύρη από τσιµέντο σε γυαλί, ανάγλυφα δέντρα από τον Γιάννη Κόττη, κολάζ και έργα pop αισθητικής από τον Πάρι Κούτσικο, το γλυπτό «Ερωτικό» του Ι. Μόραλη, τα καλοκαιρινά θέµατα της Μαρίας Φιλοπούλου και κοπτικά έργα από τον Φίλιππο Φωτιάδη. Υπεύθυνη γκαλερί: Λιάνα Σκουρλή. ιάρκεια: Eως τις 31 Αυγούστου. «Εlounda mare hotel», τηλ ΧΑΝΙΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΙΑ ΡΟΜΕΣ Πολλαπλές εκθέσεις φιλοξενούνται στο πλαίσιο του προγράµµατος «ΧΑΝΙaRT Εικαστικές ιαδροµές στο Νοµό Χανίων», µε σκοπό να αναδείξει ο Νοµός το εικαστικό δυναµικό του και να καταστεί το καλοκαίρι του 2013 το βήµα παρουσίασης των εικαστικών αναζητήσεων για περισσότερους από 400 Ελληνες και διεθνείς καλλιτέχνες. Κεντρικός άξονας ανάπτυξης και διερεύνησης του προγράµµατος είναι το τρίπτυχο των καιρών µας: «Μύθοι, Ουτοπίες, Πραγµατικότητες». Συµπεριλαµβάνει περισσότερες από 40 εικαστικές δράσεις σε όλη την επικράτεια του Νοµού Χανίων έως τις 15 Σεπτεµβρίου Οι χώροι των εκθέσεων είναι σύγχρονες αίθουσες τέχνης, βυζαντινά & ενετικά µνηµεία, ορθόδοξες & καθολικές εκκλησίες, πρώην βιοµηχανικοί χώροι, πρώην δηµοτικά σχολεία, εργαστήρια επαγγελµατιών, οινοποιεία, ξενώνες, ξενοδοχεία, κέντρα εστίασης, κέντρα πολιτισµού, βιβλιοθήκες, µουσεία, πινακοθήκες και δηµόσιοι χώροι. Ολες οι εκθέσεις και οι εικαστικές δράσεις έχουν ελεύθερη είσοδο.

20 6 ART ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ M ε ευκές πέρλες που γλιστρούν στο λαιµό της, καθώς κινείται µε δραµατικό ρυθµό στη σκηνή. Ψηλά τακούνια, στενό µαύρο φόρεµα, κάτι γνώριµο υπάρχει εκεί, στη λυγερή φιγούρα της Μαρίας Ναυπλιώτου. Οσο κι αν η παράσταση «Μελίνα: όπου και να ταξιδέψω, η Ελλάδα» αποστασιοποιείται από το χαρακτήρα της τυπικής βιογραφίας της Mελίνας Μερκούρη, που τελευταία βρίσκει εύφορο έδαφος στη θεατρική σκηνή, δεν είναι εύκολο να µην αναγνωρίσεις το οικείο σε όλη αυτή τη γοητεία, κάποτε και σαγήνη, που εκτοξεύεται στον αέρα. Η Μαρία Ναυπλιώτου, πάντως, ξεκαθαρίζει πως δεν µιµείται, δεν αντιγράφει, δεν µοιάζει, δεν είναι η Μελίνα. Κι ας εξοµολογηθεί λίγο αργότερα όλα όσα έχει, έστω και ασυνείδητα, µοιραστεί µαζί της. Τι είδους πλάσµα είναι η Μελίνα που γνωρίζουµε µέσα από την παράσταση; Μια γυναίκα ελεύθερη, ανεξάρτητη, πολύ δυναµική, που λέει τα πράγµατα όπως ακριβώς τα σκέπτεται. Είναι αντιφατική, παρεξηγηµένη. Ενα λαµπερό αστέρι. Παρεξηγηµένη γιατί; Η ίδια το πίστευε και το εξοµολογείτο στις συνεντεύξεις της. Ο κόσµος, ωστόσο, την αγαπούσε εντός κι εκτός Ελλάδας. Ναι και δεν είναι τυχαίο όµως που µε τη Μελίνα Μερκούρη, τη Μαρία Κάλλας και την Ειρήνη Παπά κλείνει ο κύκλος των µεγάλων Ελληνίδων που είχαν απήχηση στο εξωτερικό. Ακόµα κι έξω λες «Μελίνα» και ξέρουν οι άνθρωποι για ποια µιλάµε. Πόσο µεγαλειώδες είναι για έναν καλλιτέχνη να τον θυµούνται µέσω του µικρού ονόµατός του; Υποπτεύοµαι ότι είναι πολύ σπουδαίο και ίσως άπιαστο. Αυτός ο καλλιτέχνης έχει εγγραφεί ανεξίτηλα στις συνειδήσεις του κοινού. Ειδικά η Μελίνα, ακόµα κι αν ήταν ένας άνθρωπος που συζητιόταν, θετικά ή αρνητικά, αγαπήθηκε πολύ βαθιά από το κοινό όλοι την αισθάνονταν δική τους. Είχατε κάποιες αναστολές προκειµένου να ζωντανέψετε το λόγο της; Η παράσταση αποτελεί ένα αφιέρωµα στη Μελίνα Μερκούρη. Το υπέροχο κείµενο που έχει γράψει ο Στρατής Πασχάλης αλλά και η σκηνοθεσία της Σοφίας Σπυράτου συνηγορούν στο να ακουστεί η φωνή της Μελίνας. εν καλούµαι να τη µιµηθώ ούτε να την αντιγράψω αλλά να µιλήσω τα λόγια της. Από εκεί και πέρα ως ηθοποιός µπαίνω σε µια διαδικασία αλλά δεν θα γίνω Μελίνα, δεν θα γίνω ξανθιά, δεν θα αλλάξω την όψη µου. Η Μελίνα θα είναι εκεί, πέρα από εµάς, µέσα από τις εξοµολογήσεις της. Εχει κόστος το να συνδεθείτε ευθέως µε µια τέτοια προσωπικότητα; Περνάω µέσα από τη Μελίνα αλλά δεν ξέρω τι κόστος έχει αυτό, πέρα από µια επιτυχία ή µια αποτυχία. Και πάλι, όµως, το πρώτο πλάνο δεν είναι οι ηθοποιοί που συµµετέχουν αλλά η Μελίνα Μερκούρη. «Οπως και η ΜΕΛΙΝΑ είµαι ΠΕΡΗΦΑΝΗ ως ΕΛΛΗΝΙ Α» ΜΑΡΙΑ ΝΑΥΠΛΙΩΤΟΥ Ζωντανεύει το λόγο της Μελίνας Μερκούρη στην παράσταση «Μελίνα: όπου και να ταξιδέψω, η Ελλάδα», που κάνει πρεµιέρα στο Φεστιβάλ Πρεσπών. Της Στέλλας Χαραµή scharami@e-typos.com Τι θαυµάζετε σε εκείνη; Το ότι ακόµα κι αν φοβήθηκε δεν το έδειξε, έκανε αυτό που αισθανόταν. Θαυµάζω το ότι δεν ήταν δέσµια αυτού του κόσµου µε την έννοια των µικρών πραγµάτων και της καθηµερινότητας. Το ότι οραµατίστηκε µεγάλα πράγµατα και τα έκανε πράξη. Θαυµάζω το δυναµισµό και τη θηλυκότητά της. Το πόσο συγκινητική ήταν µέσα στη µοναξιά της. Το πώς κατάφερε και έφερε στο προσκήνιο το ζήτηµα µε τα Μάρµαρα του Παρθενώνα. Υπάρχει κάτι που ως γυναίκα, καλλιτέχνις ή Ελληνίδα φέρετε από τη Μελίνα; Εχω κι εγώ πολύ µεγάλη αγάπη για την Ελλάδα. Κι αυτό το χρωστώ στη µητέρα µου, η οποία µεγάλωσε εµένα και τον αδελφό µου µε την ανάγκη να γνωρίσουµε την πατρίδα και τον πολιτισµό µας. Μεγάλωσα σε ένα σπίτι που αγαπούσε την Ελλάδα και είµαι πολύ περήφανη -ακόµα και τώρα που βλέπω όλα αυτές τις παθογένειες- που είµαι Ελληνίδα. Επίσης θα ήθελα -αν µπορούσα να το καταφέρω όπως η Μελίνα- να είµαι πραγµατικά ελεύθερη, να µην είµαι δέσµια του εαυτού µου και των εµποδίων που του βάζω. Θέλω να είµαι ελεύθερη µέσα στον εαυτό µου και νοµίζω πως η Μερκούρη ήταν και αυτό. Οπως είχε πει «το µεγαλύτερο στοίχηµα είναι η ελευθερία». Μιλάτε για εµπόδια που έχουν να κάνουν µε προσωπικές λειτουργίες; Ναι, οι οποίες επηρεάζουν τα πάντα: προσωπικές σχέσεις, συνεργασίες, το πώς είµαι πάνω στη σκηνή. Αλλες φορές προσπαθώ να ελέγξω αυτά τα εσωτερικά εµπόδια, άλλες φορές µε κυριεύουν. Αυτό το πρώτο τραύµα που έχει γράψει µέσα µου, λοιπόν, ονειρεύοµαι να επουλώσω. Η γνήσια ελευθερία της Μερκούρη, η οποία είπε κάποτε πως «έζησα και µίλησα όπως ήθελα χωρίς να λογαριάσω τίποτα», είναι πλέον ακριβοθώρητη αξία; Η ελευθερία είναι ένα µεγάλο φορτίο, γιατί αποφασίζεις εσύ για τον εαυτό σου και αναλαµβάνεις την ευθύνη των επιλογών σου. Πολλές φορές είναι πιο εύκολο να σου πει κάποιος τι να κάνεις και, αν κάτι δεν πάει καλά, θα ρίξεις το φταίξιµο σε εκείνον. Οταν όµως αποφασίζεις εσύ, δεν έχεις να κατηγορήσεις κανέναν παρά µόνον τον εαυτό σου. Κι εκεί τα πράγµατα γίνονται πολύ δύσκολα, δεν υπάρχει δίχτυ ασφαλείας. Αυτή είναι η ελευθερία, θέλει αρετή και