ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ/ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ. ΘΕΜΗΣ ΤΣΙΠΗΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Μηχ/κοι Βιοκλιµατικης Αρχιτεκτονικης & Οικο-λογικης οµησης.

Transcript

1 ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ/ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΘΕΜΗΣ ΤΣΙΠΗΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Μηχ/κοι Βιοκλιµατικης Αρχιτεκτονικης & Οικο-λογικης οµησης.

2 Η οικολογικη κριση που µαστιζει τη χωρα µας,εχει δυο κυριες συνιστωσες..την ηθικη κριση,που αφορα την συµπεριφορα του συγχρονου ελληνα,απεναντι στη φυση,στην ζωη και στις άλλες µορφες που συγκατοικουν τον ταλαιπωρο τοπο µας.την ενεργειακη κριση.και ας γινει σαφες ότι κριση δεν υπαρχει επειδη χρησιµοποιουµε ορυκτα καυσιµα για την µ µεταφορα ανθρωπων,προιοντων και υπηρεσιων,αλλα και επειδη ολοενα και αυξανουµε τις αποστασεις που τους και τα χωριζουν. Και ας γινει, επισης, σαφες ότι κριση δεν υπαρχει µονο επειδη φτιαχνουµε κτιρια και επειδη αυτά είναι κακης ποιοτητας και ενεργοβορα σε αναγκες θερµανσης,δροσισµου και φωτισµου, αλλα και επειδη, ζηταµε ολοενα και περισσοτερα τετραγωνικα µετρα[m2] δοµηµενου χωρου..

3 Μερικες διαπιστωσεις -Τα κτιρια µας[περιπου 4 εκ.] είναι υπευθυνα για το 30%-35% της καταναλωθεισας ενεργειας και συµβαλουν στην παραγωγη του 40% του διοξ. του ανθρακα.ειδικωτερα από τα κτιρια κατοικιων [δηλ.το 73% του συνολου των κτιριων]µονο το 22% αυτων εχει µονωση,το 8% διπλα τζαµια, το 15%µονωση πιλοτης και το 4%µονωση δαπεδου. -Το 75% των δηµοσιων και ιδιωτικων κτιριων της χωρας, είναι αβιοτικα, αφου δεν πληρουν τους ορους ποιοτητας του εσωτερικου αερα. -Παρατηρειται µια συνεχη αυξηση του δοµηµενου χωρου που χρησιµοποιουν οι ελληνες[αρα και αυξηση της ενεργειας που απαιτειται για να θερµανθει, να δροσιστει και να φωτιστει].τη δεκαετια του 1960 αντιστοιχουσαν σε κάθε ελληνα 15µ2/ατοµο, τη δεκαετια του µ2/ατοµο, ενώ σηµερα φθασαµε στα 42µ2/ατοµο.[όταν στην Μοσχα και το Πεκινο αντιστοιχουν 14µ2, στο Παρισι περιπου 35µ2 και στην Ζυριχη 50µ2]. Τετραγωνικα µετρα,φυσικα, που όπως ηδη αναφερθηκε,στην συντριπτικη τους πλειοψηφια, είναι αµονωτα η δηθεν θερµοµονωµενα

4 [µην ξεχναµε την ελλιπη εως σηµερα ενεργειακη νοµοθεσια και ότι οι θεσµοθετηµενες µελετες θερµοµονωσης-που και αυτές δεν εφαρµοζονται στην πραξη-γινονταν µε το λανθασµενο κανονισµο του 1979, δηλ. 31 χρονια παραγαµε ψευδο-µελετες!] Ετσι φθασαµε σηµερα µε την τεραστια αυξηση της χρησης κλιµατιστικων µηχ/των[ οι πωλησεις τους αυξηθηκαν κατά 800% τα τελευταια χρονια!], να καταναλωνουµε σχεδον διπλασια ποσοστα ενεργειας,ανα κατοικο τυπικου κτιριου, σε σχεση π.χ. µε την βορειοτερη,ψυχροτερη ( η σκοτεινοτερη!) ανια.(kmh/m3/ατοµο). Και στο πιο παραδοξο τα χαµηλα εισοδηµατικα στρωµατα της κοινωνιας (διαβιωντας στα πιο ενεργοβορα και σπαταλα κτιρια) να πληρωνουν εως και 150% περισσοτερο για θερµανση και δροσισµο σε σχεση µε εκεινα των υψηλων εισοδηµατων.

5 Οι ηπιες κλιµατικες συνθηκες και η υψηλη ηλιοφανεια που επικρατουν στη χωρα µας δεν δικαιολογουν τετοια υψηλα ποσοστα ενεργειακης σπαταλης.τα υψηλα αυτά ποσοστα µε τις γνωστες συνεπειες στη ρυπανση της ατµοσφαιρας είναι δυνατον να µειωθουν κατά πολύ µε τη ληψη καταλληλων µετρων και µε την εφαρµογη των αρχων της Βιοκλιµατικης αρχιτεκτονικης και του ενεργειακου σχεδιασµου.

6 Η Βιοκλιµατικη Αρχιτεκτονικη ορος διεθνως αποδεκτος-αντιµετωπιζει το κάθε κτιριο σαν ένα ζωντανο οργανισµο που ζει, αναπνεει, ιδρωνει, κρυωνει, ζεσταινεται, όπως ο ανθρωπος, σαν ένα ζωντανο,δηλ., δυναµικο κελυφος που αξιοποιει τις θετικες κλιµατικες παραµετρους (ηλιακη ακτινοβολια το χειµωνα για θερµανση, επικρατουντες ανεµους το καλοκαιρι για δροσισµο) ενώ αποφευγει τις αντιστοιχες επιζηµιες (ψυχρους ανεµους το χειµωνα, ηλιακη ακτινοβολια το καλοκαιρι). Με αυτό το τροπο το κτιριο σχεδιαζεται και λειτουργει σαν φυσικος ηλιακος συλλεκτης-σαν παγιδα θερµοτητας-και σαν παγιδα φυσικου δροσισµου, εξασφαλιζοντας, µε τη δηµιουργια ευνοικου µικροκλιµατος, θερµικη ανεση και υγεια ολο τον χρονο για τους χρηστες του.

7 Τα εργαλεια-µεσα που χρησιµοποιει η βιοκλιµατικη αρχιτεκτονικη κατατασσονται κυριως σε δυο κατηγοριες-τα παθητικα και τα ενεργητικα συστηµατα θερµανσης και ψυξης, ενώ υπαρχει και µια άλλη κατηγορια, τα υβριδικα που είναι συνδυασµος των δυο. Τα παθητικα συστηµατα είναι ενσωµατωµενα στο κελυφος του κτιριου και χρησιµοποιουνται για συλλογη, αποθηκευση και αξιοποιηση της θερµικης ενεργειας, ενώ χωριζονται σε συστηµατα αµεσου και εµµεσου κερδους.η λειτουργια τους βασιζεται στο φαινοµενο του θερµοκηπιου, οπου η ηλιακη ακτινοβολια διαπερνα τις γυαλινες επιφανειες του κτιριου και η θερµοτητα εγκλωβιζεται στο εσωτερικο. Τα συστηµατα αµεσου κερδους αποτελουνται από γυαλινες επιφανειες, κατά βαση νοτιου προσανατολισµου ώστε να µεγιστοποιουν τη συλλογη της ηλιακης ακτινοβολιας, µε δοµικα στοιχεια, όπως δαπεδα και τοιχοι, από υλικα µε

8 αυξηµενη θερµικη αδρανεια, τα οποια να µπορουν µε τη σειρα τους να αποθηκευσουν τη θερµοτητα. Στα συστηµατα εµµεσου κερδους µεταξυ της γυαλινης επιφανειας και του εσωτερικου χωρου παρεµβαλλεται άλλο στοιχειο, όπως τοιχος, ηµ/χωρος που δρα ως χωρος αποθηκευσης της θερµοτητας. Τετοια στοιχεια είναι τα θερµοκηπια, προσαρτηµενα σε νοτιους τοιχους,τα ηλιακα αιθρια, οι ηλιακοι τοιχοι (τοιχοι trombe-michel)η οι τοιχοι µαζας. Οσο για τα ενεργητικα συστηµατα, για την λειτουργια των οποιων χρησιµοποιουνται µηχανικα µεσα, δεσµευουν την ηλιακη ακτινοβολια µεσω ηλιακων συλλεκτων και στη συνεχεια την χρησιµοποιουν για να ζεστανουν αερα η νερο.

9 Ο δροσισµος των κτιριων αποτελει άλλο ένα δυναµικο πεδιο εφαρµογης των παθητικων συστηµατων. Το βασικο πλεονεκτηµα του φυσικου δροσισµου σε σχεση µε τα κλιµατιστικα µηχανηµατα είναι η απλοτητα στην εφαρµογη του, το χαµηλο κοστος καθως και η αριστη ποιοτητα εσωτερικου αερα στο κτιριο. Οφυσικος δροσισµος βασιζεται σε απλα συστηµατα σκιασης (περγκολες, σκιαστρα) και αερισµου του κτιριου, απαγωγης της θερµοτητας από την οροφη του (αιολικες καµιναδες=φυσικος ελκυσµος),συστηµατα εξατµιστικης ψυξης (υδατινες επιφανειες), δροσισµου µεσω του εδαφους (εναλλακτες εδαφους-αερος), χρησιµοποιησης ανακλαστικων επιχρισµατων, δηµιουργια φυτεµενης στεγης η δωµατος και καταλληλων φυτευσεων.

10 Η εφαρµογη των αρχων της Βιοκλιµατικης Αρχιτεκτονικης, η εξοικονοµηση δηλ. ενεργειας για θερµανση,δροσισµο και φωτισµο δεν πρεπει όµως να είναι η µοναδικη παραµετρος που λαµβανουµε υπ οψη όταν σχεδιαζουµε καποιο πρασινο κτιριο. Μια δευτερη παραµετρος που είναι καλο να λαβει τη προσοχη που της αξιζει είναι ότι,δεν φτανει να φτιαχνουµε βιοκλιµατικα κτιρια που θα είναι κατασκευασµενα από δοµικα υλικα τοξικα, καρκινογονα και γενικως επικινδυνα για την υγεια. ( Η εξαπλωση του γνωστου συνδροµου του αρρωστου κτιριου - sick building syndrome-και η διαπιστωση της σχεσης που υπαρχει αναµεσα στη παρουσια υλικων βλαβερων στους χωρους κατοικιας και εργασιας [µολυβδος,αµιαντος,φορµαλδευδη, χλωροφθορανθρακες, κλπ] είναι το καµπανακι του κινδυνου για µια κατασκευαστικη τεχνολογια η οποια εσκυψε περισσοτερο στα ζητηµατα της παραγωγης ξεχνωντας τον τελικοσκοπο των εργασιων της-την ανθρωπινη ανεση). Μια τριτη παραµετρος επισης που πρεπει να συνυπολογιζουµε και να αντιµετωπιζουµε είναι οι γεωµαγνητικες και ηλεκτροµαγνητικες

11 Ακτινοβολιες οι οποιες δεν προερχονται µονο από τις κεραιες κινητης τηλεφωνιας η τα καλωδια υπερυψηλης τασης της ΕΗ αλλα και από την γηινη ακτινοβολια και από την εκλυση από το υπεδαφος του επικινδυνου για την υγεια ραδονιου. Με αυτό το τροπο πρεπει να αποδεκτουµε ένα νέο ορο που αντιµετωπιζει το κτιριο ως ολον, συµφωνα µε την αριστοτελικη φιλοσοφια, και αναφεροµαι στην λεγοµενη ΟΛΙΣΤΙΚΗ Αρχιτεκτονικη. ( Εφαρµογη της βιοκλιµατικης αρχιτ/κης, της γεωβιολογιας και της οικολογικης δοµησης).

12 ΙΟΡΟΦΗ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ/ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΘΕΣΗ= Πεσσαδα, Ν. Κεφαλλονιας. ΟΙΚΟΠΕ Ο= τ.µ. εντος των οριων του εγκεκριµενου ρυµοτοµικου σχεδιου. Ι ΙΟΚΤΗΤΕΣ= 4µελης οικογενεια ΜΕΛΕΤΗ= 2005 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ= 2006 ΚΛΙΜΑ= Η κατοικια βρισκεται στο 38 ΒΓΠ. Το κλιµα είναι ηπιο [ µεση εξωτ. Θερµοκρασια τον Ιανουαριο 10cκαι τον Ιουλιο 26.6c, ενώ οι επικρατουντες ανεµοι είναι Β. και Β. ].

13 ΚΤΙΡΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ= Η απαιτηση των ιδιοκτητων για βιοκλιµατικο σχεδιασµο καθορισαν το κτιριολογικο προγραµµα. Ετσι το πρωτο βηµα για τη µελετη του κτιριου ηταν η διερευνηση του κλιµατος της περιοχης,της γεωλογιας του υπεδαφους και της ηλιακης γεωµετριας. Για τις µελετες χρησιµοποιηθηκαν στοιχεια της ΕΜΥ και του ΙΓΜΕ καθως και ειδικο οργανο µετρησης της θεσης του ηλιου, που επιτρεπει τον ακριβη εντοπισµο της γωνιας υψους και του αζιµουθιου του ηλιου,12 µηνες το χρονο,από την ανατολη µεχρι τη δυση του. Τα στοιχεια µελετηθηκαν µε ειδικο λογισµικο προγραµµα προσοµειωσης κτιριων. Ακολουθησε µελετη των γεωµαγνητικων ακτινοβολιων,αλλα και του ραδονιου µε τη χρηση του radon alert.

14 Η κατοικια είναι διοροφη, αναπτυγµενη στον αξονα ανατολη-δυση,µε συνολικη επιφανεια τ.µ. µε υπογειο 86.00τ.µ.,που όµως δεν θερµαινεται, αφου σχεδιαστηκε ως χωρος βοηθητικης χρησης. Η κατοικια ανοιγεται στην προσηλια πλευρα,αφου επιδιωχτηκε,η κατά το δυνατον,τοποθετηση ολων των χωρων κυριας χρησης στο νοτο και των βοηθητικων στο βορρα, ετσι ώστε να λειτουργουν σαν ζωνες θερµικης ανασχεσης.[ Η κυρια προσβαση, η εισοδος δηλ.,είναι τοποθετηµενη ανατολικα, προστατευµενη από τους ψυχρους ανεµους στο βορρα. Παθητικα συστηµατα θερµανσης -ψυξης= Μεγαλα ανοιγµατα στο νοτο-αµεσο ηλιακο κερδος.[ Τα νοτια ανοιγµατα αποτελουν το 33% της συνολικης νοτιας επιφανειας. Συγκεκριµενα η νοτια επιφανεια ειναι64.80µ2 και η συνολικη επιφανεια των νοτιων α- νοιγµατων εναι20.64µ2. Από αυτό καταλαβαινουµε ποσο σηµαντικη είναι η συµµετοχη τους στη θερµανση του κτιριου.αντιθετα,τα βορεινα ανοιγµατα ειναι

15 πολύ περιορισµενα [η συνολικη βορεινη επιφανεια είναι 64.80µ2 ενώ εκεινη των ανοιγµατων µολις 1.44µ2-η τοποθετηση τους είναι σε βοηθητικους χωρους για τη δηµιουργια φυσικου αερισµου-δροσισµου κατά τη διαρκεια του καλοκαιριου.] Τα ανατολικα και δυτικα ανοιγµατα είναι οµοιοµορφα κατανεµηµενα για τον επιπροσθετο φωτισµο των κυριων χωρων και τη δηµιουργια διασταυρουµενου αερισµου. Θερµοκηπιο για εµµεσο ηλιακο κερδος.[παγιδευει την ηλιακη ακτινοβολια και µεσω ενός συστηµατος αεραγωγων µεταφερει τη θερµοτητα σε ολους τους εσωτ. Χωρους.]. Αιολικη καµιναδα[ λειτουργει σαν αεραγωγος που δηµιουργει ελκυσµο και απαγωγη του θερµου αερα]. Ηλιοπροστασια των ανοιγµατων[ παντζουρια, προεξοχες και περγκολες]. Τα παραπανω συστηµατα καλυπτουν το 60% της ενεργειακης καταναλωσης,ενώ το υπολοιπο 40% καλυπτεται από ένα ενεργειακο-βιοδυναµικο τζακι µε pellets.

16

17

18

19 Οικολογικα Υλικα= Η κατοικια κατασκευαστηκε από φεροντα οργανισµο από οπλισµενο σκυροδεµα χωρις τεφρα,η ποιοτητα των ραβδων µετρηθηκε για την υπαρξη ραδιενεργειας.πριν τις σκυροδετησεις εγινε γειωση του οπλισµου και κατασκευαστηκαν φρεατια ραδονιου, στη φαση της θεµελιωσης. Κατασκευαστηκαν µια δεξαµενη συλογγης οµβριων υδατων και ενας µικρος βιολογικος βοθρος. Ως θερµοµωνοτικο υλικο χρησιµοποιηθηκε 7.50 εκ. Heraklith που είναι φιλικο προς το περιβαλλον.[ο βορεινος τοιχος είναι πιο ενισχυµενος µε 10 εκ.] Οι σοβαδες εγιναν µε εναλλακτικα κονιαµατα [κεραµιδαλευρα και θηραικη γη= επιτρεπουν στο κτιριο να αναπνεει χαριζοντας του παραλληλα και ένα φυσικο χρωµα], ενώ τα χρωµατα στους εσωτ. Χωρους ηταν φυτικης προελευσης υποαλλεργικα. Η ξυλεια της στεγης εµποτιστηκε µε βαρικο αλας ενώ τα κεραµιδια είναι διχρωµα ωχρας. Τα παραθυρα είναι ξυλινα οικολογικα πιστοποιηµενα µε το γερµανικο σηµα Blue Angel και τζαµια solar-e πουµειωνουν

20 κατά 35% τις θερµικες απωλειες,ενώ στα υπνοδωµατια των παιδιων τοποθετηθηκαν στις ποδιες των παραθυρων ανακλαστικα ραφια για αποφυγη της θαµπωσης.ιδιαιτερη σηµασια δοθηκε στη διαχειρηση των µπαζων κατά την διαρκεια των εργασιων. Οι ιδιοκτητες της κατοικιας ζουν ηδη σε ένα χωρο χωρις χηµικους ρυπους,χωρις ραδονιο,χωρις γεωηλεκτροµαγνητικη ακτινοβολια και εχουν και την ηθικη ευχαριστηση ότι εξοικονοµουν ενεργεια υπερ της φυσης αλλα και του περιβαλλοντος.