ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ : ΧΟΡΗΓΩΝΤΑΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ. ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΠΑΙΔΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ : ΧΟΡΗΓΩΝΤΑΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ. ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΠΑΙΔΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ"

Transcript

1 ΑΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ : ΧΟΡΗΓΩΝΤΑΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ. ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΠΑΙΔΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ : ΚΕΣΟΥΔΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ : ΧΑΡΑΝΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ 2011

2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εργασία αυτή στοχεύει στην ενημέρωση του κοινού γύρω από τις συχνότερες παιδοχειρουργικές επεμβάσεις και τις επιπλοκές που εμφανίζονται κατά την παιδοαναισθησία. Ο όρος "αναισθησία" δηλώνει μια κατάσταση ύπνωσης στην οποία μπαίνει ο ασθενής για να μην πονάει κατά την πραγματοποίηση μιας χειρουργικής επέμβασης ή μιας εξέτασης ή θεραπευτικής αγωγής. Ο όρος είναι καινούριος, αλλά η κατάσταση καθ' αυτή ήταν γνωστή στην αρχαία Ελλάδα ήδη από τον 1ο αι. π.χ. Σήμερα η αναισθησία χρησιμοποιείται ευρέως από τη γενική παθολογία έως την παιδιατρική και την βιοιατρική τεχνολογία. Ο αναισθησιολόγος έχει έναν πολλαπλό ρόλο, αφού καλείται να αξιολογήσει την κατάσταση του ασθενούς, να μελετήσει το ιστορικό του, να τον προετοιμάσει να δεχθεί την αναισθησία, να τον παρακολουθεί καθ'όλη τη διάρκεια της επέμβασης και να τον φροντίσει και μετά το τέλος της επέμβασης. Συμβάλλει επίσης στην καλή ψυχολογία του ασθενούς, που φοβάται ενδεχομένως την αναισθησία. Παρ' όλο που τα φάρμακα που οι αναισθησιολόγοι χρησιμοποιούν είναι εξαιρετικά ισχυρά και πολύ περισσότερα από ότι χρησιμοποιούν οι γιατροί όλων των ειδικοτήτων μαζί, η αναισθησιολογία σήμερα είναι εξαιρετικά ασφαλής. Επιτρέπει δε την πραγματοποίηση χειρουργικών επεμβάσεων σε νεογνά και υπεραιωνόβιους ασθενείς. Η τεράστια κλινική ευθύνη όμως του αναισθησιολόγου έχει οδηγήσει στον όρο "περιεγχειρητική ιατρική" που αντικαθιστά τον όρο "αναισθησιολογία" και στηρίζεται στην κλινική παρατήρηση από τον αναισθησιολόγο αλλά και στις ενδείξεις μηχανημάτων προηγμένης τεχνολογίας και στη χρήση σύγχρονων τεχνικών και φαρμάκων. Παράλληλα, η επιστήμη πλέον έχει γίνει εξαιρετικά ασφαλής, μειώνοντας στον ένα μόλις τους θανάτους που οφείλονται αποκλειστικά στην αναισθησία για κάθε αναισθησίες. Στην παιδιατρική και παιδοχειρουργική η αναισθησία είναι το ίδιο απαραίτητη. Χορηγείται βέβαια γενική αναισθησία μια και το παιδί φοβάται και δεν είναι δυνατό να συνεργαστεί μέσα στο χειρουργείο με μόνο τοπική αναισθησία. Η διαδικασία χορήγησης αναισθησίας σε παιδιά αρχίζει συνήθως με μια τοπική κρέμα που θα δράσει στο σημείο που θα γίνει η ενδοφλέβια ένεση, χωρίς αυτό να γίνει αντιληπτό από το παιδί. Το παιδί μπορεί να έχει κοντά του τους γονείς του έως ότου κοιμηθεί, γιατί αυτό μειώνει την ανησυχία του. Η παιδοχειρουργική ως ειδικότητα εξελίχθηκε τα τελευταία 100 χρόνια, ενώ στην Ελλάδα αναγνωρίστηκε επίσημα με Προεδρικό Διάταγμα το Ο παιδοχειρουργός μπορεί να επέμβει χειρουργικά σε νεογνά, ακόμα και σε έμβρυα. Η νεογνική χειρουργική ασκείται σε εξειδικευμένα κέντρα όπου υπάρχουν μονάδες υποστήριξης ΜΕΝ και ΜΕΘ και ασχολείται συνήθως με συγγενείς ανωμαλίες του πεπτικού και ουροποιογεννητικού συστήματος. Επίσης, μεγάλη άνθηση γνωρίζει στις μέρες μας η λαπαροσκοπική παιδοχειρουργική. Επιπλέον, νέες μέθοδοι και τεχνικές της παιδοχειρουργικής εφαρμόζονται στην παιδιατρική ογκολογία και κάνουν την αφαίρεση όγκων υπόθεση ρουτίνας. Αλλά και στην παιδοχειρουργική ουρολογία η αντιμετώπιση συγγενών ανωμαλιών του ουροποιητικού είναι εύκολη πλέον υπόθεση. Τέλος, η γενική παιδοχειρουργική αντιμετωπίζει ποικίλα περιστατικά συγγενών και όχι ανωμαλιών όχι μόνο σε εξειδικευμένα παιδοχειρουργικά κέντρα, αλλά και σε γενικά νοσοκομεία. Η χειρουργική παίδων ασχολείται με ασθενείς από την εμβρυική ηλικία έως και δεκατεσσάρων ετών. Μπορεί και αντιμετωπίζει συγγενείς παθήσεις αμέσως μετά 1

3 την γέννηση του παιδιού καθώς και πολλές επίκτητες παθήσεις, με τρόπο όμως και προσέγγιση ριζικά διαφορετικό από ότι σε έναν ενήλικο ασθενή. Το εξειδικευμένο ιατρικό, νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό αντιμετωπίζει το μικρό ασθενή με ιδιαίτερο τρόπο, σωματικά και ψυχικά. Ο προεγχειρητικός έλεγχος, οι χειρουργικές τεχνικές και η μετεγχειρητική αγωγή, οι δόσεις των φαρμάκων αλλά και ο έλεγχος του πόνου είναι τελείως διαφορετικά από αυτά ενός ενήλικα. Κάποιες ιδιαίτερες παθήσεις απαιτούν συνεργασία με άλλες ειδικότητες και κοινή παρακολούθηση, ενώ άλλες δεν χρειάζονται άμεση χειρουργική επέμβαση επειδή σε ένα ποσοστό αυτοθεραπεύονται. Η νοσηλεία μετά το χειρουργείο έχει σε κάποιες περιπτώσεις περιοριστεί σε λίγες ώρες. Οι συχνότερες παθήσεις της παιδικής ηλικίας που χρειάζονται χειρουργική επέμβαση είναι: η βουβωνοκήλη, η υδροκήλη, η κρυψορχία, η συστροφή όρχεως, η κιρσοκήλη, ο βραχύς χαλινός γλώσσης. Επίσης έχουμε: τον υποσπαδία, τη σκωληκοειδίτιδα, τον στραβισμό, το συγγενές εξάρθρημα ισχίου και πολλά άλλα. Ο ασθενής προετοιμάζεται για την εγχείρηση, γίνονται οι εξετάσεις του προεγχειρητικού ελέγχου για ασφαλή αναισθησία κι όταν τελειώσει η επέμβαση οδηγείται στην ανάνηψη και κατόπιν στο θάλαμο. Ο χρόνος νοσηλείας είναι γενικά σύντομος, αλλά διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση. Η έγκαιρη διάγνωση του προβλήματος και η χειρουργική αντιμετώπισή του εμποδίζουν μια χειρότερη κατάσταση στο μέλλον. Ο γιατρός καλείται να χειριστεί την κατάσταση με ανθρωπιά και συμπόνια και να βοηθήσει και το παιδί να θεραπευθεί αλλά και τους γονείς να αντιμετωπίσουν το πλέον δυσάρεστο γεγονός της ασθένειας του παιδιού τους και τους φόβους τους. 2

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΣΚΟΠΟΣ... σελ Έννοιες....σελ Αναισθησία σε παιδιά... σελ Παιδοχειρουργική μια σύγχρονη εξελισσόμενη ειδικότητα....σελ Συχνότερες παιδοχειρουργικές επεμβάσεις..σελ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΟΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ...σελ Είδη αναισθησίας.. σελ Συχνότερες παιδοαναισθησιολογικές επιπλοκές...σελ ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΕΣ & ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΙΓΓΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ...σελ Στραβισμός Αμβλυωπία.σελ Αδενοειδείς εκβλαστήσεις-κρεατάκια.. σελ Αμυγδαλίτιδα.σελ Βραχύς χαλινός γλώσσης..σελ ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ σελ Σκωληκοειδίτιδα....σελ Βουβωνοκήλη....σελ Υδροκήλη.. σελ ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ...σελ Συστροφή όρχεως..σελ Κρυψορχία.....σελ Υποσπαδίας...σελ Κιρσοκήλη.σελ ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ..σελ Συγγενές εξάρθρημα ισχίου... σελ. 59 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ..σελ. 62 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... σελ. 63 3

5 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΣΚΟΠΟΣ Η εργασία αυτή έχει σαν κύριο στόχο την ενημέρωση και παροχή γνώσεων του κοινού με την παρουσίαση του θέματος των συχνότερων παιδοχειρουργικών επεμβάσεων καθώς και των επιπλοκών που εμφανίζονται κατά την παιδοαναισθησία. Έπειτα, αναφέρονται οι πιο συχνές επεμβάσεις που γίνονται στα παιδιά και οι κυριότερες επιπλοκές κατά την αναισθησία τους. Ο όρος "αναισθησία" δηλώνει την κατάσταση ύπνωσης στην οποία μπαίνει ο ασθενής και κατά την οποία είναι δυνατή η πραγματοποίηση μιας χειρουργικής επέμβασης χωρίς αυτός να πονάει. Τον όρο πρωτοχρησιμοποίησε σύμφωνα με πηγές ο Oliver Wendel Holmes το Παρ όλ αυτά, ο πρώτος που μίλησε για την κατάσταση αυτή ήταν ο φιλόσοφος Διοσκουρίδης τον 1ο αι. π.χ., ενώ πολύ αργότερα, το 1871 έγινε λόγος για "αναστολή των αισθήσεων". Τον 20ο αι. η αναισθησία πλέον χρησιμοποιείται ευρέως και επεκτείνεται στη γενική παθολογία, στην εφαρμοσμένη φυσιολογία, στη βιοιατρική τεχνολογία και στην παιδιατρική. Ο ρόλος του αναισθησιολόγου είναι πολλαπλός και χρησιμότατος. Ο αναισθησιολόγος είναι αυτός που θα αξιολογήσει την κατάσταση του ασθενούς και θα τον προετοιμάσει ώστε να λάβει την αναισθησία. Θα φροντίσει ο ασθενής να βρίσκεται στην καλύτερη δυνατή γενική κατάσταση όταν πρόκειται να μπει στο χειρουργείο, θα τον παρακολουθεί και θα φροντίζει να μην πονά κατά τη διάρκεια της επέμβασης, και φυσικά θα διασφαλίσει να είναι και στην καλύτερη δυνατή κατάσταση μετά την επέμβαση, είτε η αναισθησία που θα λάβει είναι γενική είτε είναι ενδοφλέβια καταστολή. Συνήθως ο ασθενής που πρόκειται να χειρουργηθεί ανησυχεί ή φοβάται την αναισθησία. Η ειλικρινής όμως επικοινωνία του με τον αναισθησιολόγο, η μελέτη του ιστορικού του και η σωστή προετοιμασία ελαχιστοποιούν τους κινδύνους κι έτσι και τους φόβους που τυχόν προκύπτουν. Ο ρόλος όμως του αναισθησιολόγου δεν είναι μόνο σημαντικός μέσα στο χειρουργείο, αλλά και σε χώρους όπως τις ΜΕΘ, τα εργαστήρια όπου χορηγεί αναισθησία σε ασθενείς που πρόκειται να πραγματοποιήσουν εξετάσεις ή άλλες θεραπευτικές τεχνικές και πονούν ή φοβούνται. Επίσης, αντιμετωπίζει την καρδιακή ανακοπή και διδάσκει καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση. 1.1Έννοιες Αναισθησία σε παιδιά Οι αναισθησιολόγοι είναι κατεξοχήν εκπαιδευμένοι στην υποστήριξη των ζωτικών λειτουργιών των ασθενών. Τα φάρμακα που καθημερινά χρησιμοποιούν είναι εξαιρετικά ισχυρά. Χορηγούν περισσότερα ενδοφλέβια φάρμακα από ότι οι γιατροί όλων των άλλων ειδικοτήτων μαζί. Η σύγχρονη αναισθησιολογία έχει κάνει τεράστια βήματα προς όφελος νέων πιο περίπλοκων και αποτελεσματικών χειρουργικών τεχνικών, ενώ ταυτόχρονα είναι πιο ασφαλής από ποτέ. Σήμερα, χάρη στις προόδους της αναισθησιολογίας επιτυγχάνονται χειρουργικές επεμβάσεις σε πρόωρα νεογνά που ζυγίζουν μερικές εκατοντάδες γραμμάρια και σε υπεραιωνόβιους ασθενείς. Το μεγάλο εύρος της κλινικής ευθύνης και γνώσης του αναισθησιολόγου έχει σήμερα οδηγήσει στην εισαγωγή του όρου Περιεγχειρητική Ιατρική, αντί του όρου Αναισθησιολογία. Πριν 40 χρόνια ένα στηθοσκόπιο και η κλινική παρατήρηση του αναισθησιολόγου ήταν η συνήθης διεγχειρητική παρακολούθηση του ασθενούς. Σήμερα, η σωστή ερμηνεία των ενδείξεων μηχανημάτων προηγμένης τεχνολογίας 4

6 συμπληρώνει την κλινική κρίση του αναισθησιολόγου. Τα μηχανήματα αυτά καταγράφουν τις ζωτικές λειτουργίες των ασθενών, μετρούν τη στάθμη των χορηγούμενων αναισθητικών και άλλες παραμέτρους και προειδοποιούν έγκαιρα όταν κάτι δεν πάει καλά. Σύγχρονα φάρμακα και τεχνικές δίνουν τεράστιες δυνατότητες επιλογών στον αναισθησιολόγο. Ενώ τα αναισθητικά φάρμακα είναι εξαιρετικά επικίνδυνα, η αναισθησία είναι εξαιρετικά ασφαλής. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις προηγμένες ιατρικά χώρες, μέσα σε λιγότερο από μια εικοσαετία οι θάνατοι οφειλόμενοι αποκλειστικά στην αναισθησία έχουν μειωθεί από ένα για κάθε αναισθησίες σε ένα για κάθε Ο αριθμός αυτός συγκρίνεται με την πιθανότητα που έχει κάποιος να πεθάνει από αεροπορικό ατύχημα. Στην παιδιατρική και παιδοχειρουργική η αναισθησία είναι απαραίτητη. Η μορφή που χορηγείται είναι η γενική αναισθησία. Ο λόγος που προτιμάται από την τοπική αναισθησία είναι προφανής: το παιδί δεν μπορεί να νικήσει το φόβο που νιώθει μέσα στο χειρουργείο και άρα να συνεργαστεί και να χειρουργηθεί με τοπική αναισθησία. Επιπλέον, η τοπική αναισθησία σε ένα παιδί θα έμοιαζε με το να προσπαθεί κανείς να το δέσει και να το κρατήσει ακίνητο, κάτι που θα ήταν απάνθρωπο και θα το έκανε να υποφέρει. Αυτό που μειώνει κάπως την ανησυχία του παιδιού είναι η παρουσία του ενός ή και των δύο γονέων την ώρα που αυτό παίρνει την αναισθησία. Η παρουσία τους είναι χρήσιμη και όταν το παιδί ετοιμάζεται να ξυπνήσει από τη νάρκωση, που έχει ανάγκη να τους δει κοντά του. Αν βέβαια οι γονείς δεν είναι ψύχραιμοι, θα τους ζητηθεί να βγουν από την αίθουσα. Υπάρχουν γονείς που ανησυχούν υπερβολικά για την αναισθησία, τη φοβούνται περισσότερο από την ίδια την επέμβαση. Αυτό όμως δεν πρέπει να γίνεται, μια και η αναισθησία σε παιδία είναι απόλυτα ασφαλής, ενώ κάποια μεμονωμένα άτυχα περιστατικά είναι σπανιότατα. Η διαδικασία χορήγησης αναισθησίας σε παιδιά αρχίζει συνήθως με μια αναισθητική κρέμα που εφαρμόζεται και μετά στο σημείο εκείνο γίνεται και η ενδοφλέβια ένεση. Ο πόνος έτσι από την ένεση δεν φαίνεται αντιληπτός, αφού έχει δράσει η κρέμα. Μέχρι το σημείο αυτό επιτρέπεται στο γονιό να είναι κοντά στο παιδί του. Θα επανέλθει, όπως είπαμε, όταν η επέμβαση τελειώσει Παιδοχειρουργική μια σύγχρονη εξελισσόμενη ειδικότητα Η παιδοχειρουργική είναι μία ειδικότητα που εξελίχθηκε τα τελευταία 100 χρόνια. Στην Ελλάδα έχει εξελιχθεί τα τελευταία 40 χρόνια όταν αναγνωρίσθηκε επίσημα από το Ελληνικό κράτος, Προεδρικό διάταγμα Τα αντικείμενο της ειδικότητας αγκαλιάζει ένα μεγάλο φάσμα συστημάτων και εξαρτάται από την ηλικία του μικρού ασθενούς. Έτσι ο παιδοχειρουργός μπορεί να επέμβει χειρουργικά ακόμα και όταν το παιδί βρίσκεται στην μήτρα της μάνας του. Η λεγόμενη εμβρυική χειρουργική έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στην Αμερική. Η νεογνική χειρουργική που περιλαμβάνει διάφορες συγγενείς ανωμαλίες του πεπτικού και ουροποιογεννητικού συστήματος εξασκείται από τους παιδοχειρουργούς σε ειδικά εξειδικευμένα κέντρα όπου υπάρχουν και συγκεκριμένες μονάδες υποστήριξης ΜΕΝ, ΜΕΘ. Ένας σπουδαίος τομέας που έχει κάνει άλματα τα τελευταία χρόνια είναι η λαπαροσκοπική παιδοχειρουργική, εξασκείται από λίγους χειρουργούς και έχει πολύ μεγάλες προοπτικές. 5

7 Η παιδιατρική ογκολογία είναι ένας άλλος τομέας έρευνας και εφαρμογών νέων μεθόδων στην παιδοχειρουργική. Η χρήση των ακτίνων LASER των υπερήχων, και των καθετήρων Hickman, των σύγχρονων αιμοστατικών έχουν κάνει τις εγχειρήσεις όγκων, νευροβλαστομάτων, νεφροβλαστομάτων, σαρκωμάτων, εγχειρήσεις ρουτίνας. Σήμερα είναι δυνατή η ολική αφαίρεση όγκων των παιδιών, πράγμα που πριν μερικά χρόνια ήταν αδύνατη. Με προγεννητικό έλεγχο διαπιστώνουμε συγγενείς ανωμαλίες του ουροποιητικού, όπως υδρονέφρωση ουρητηρική παλινδρόμηση κ.ά. Η παιδοχειρουργική ουρολογία έχει κάνει άλματα. Η γενική παιδοχειρουργική όπως η αντιμετώπιση της φίμωσης της βουβωνοκήλης της κρυψορχίας, της υδροκήλης, της ομφαλοκήλης, του εγκολεασμού, της πυλωρικής στένωσης και της συστροφής του όρχη γίνονται πλέον όχι μόνο στα παιδοχειρουργικά κέντρα αλλά και σε πολλά γενικά νοσοκομεία που έχουν παιδοχειρουργούς ή έμπειρους σύμβουλους παιδοχειρουργούς. Σήμερα με την πληθώρα παιδοχειρουργών που διαθέτει η Ελλάδα, άνω των 160 εξειδικευμένων ιατρών, είναι αδιανόητο να μην αντιμετωπίζονται έγκαιρα και υπεύθυνα τα διάφορα περιστατικά της παιδοχειρουργικής Συχνότερες παιδοχειρουργικές επεμβάσεις Η Χειρουργική Παίδων είναι μια ευρεία ειδικότητα, που θεραπεύει χειρουργικά προβλήματα σε μικρούς ασθενείς (ηλικίες από έμβρυα εμβρυϊκή χειρουργική, εξειδίκευση της παιδοχειρουργικής έως 14 ετών σε κάποιες χώρες έως 18 ετών). Περιλαμβάνει ένα φάσμα νόσων από συγγενείς παθήσεις, δηλαδή νόσοι, με τις οποίες γεννιέται ο ασθενής και αντιμετωπίζονται αμέσως μετά την γέννηση, όπως ατρησίες του πεπτικού σωλήνα, ορθοπρωκτικές ανωμαλίες, ανωμαλίες του θώρακα και των πνευμόνων και ανωμαλίες του ουροποιητικού (συγγενής υδρονέφρωση, κυστεο-ουρητηρική παλινδρόμηση) και του γεννητικού συστήματος (υποσπαδίας, επισπαδίας, κρυψορχία), παθήσεις πλαστικής χειρουργικής (σχιστίες) κλπ. Στη χειρουργική παίδων, επίσης, αντιμετωπίζονται και πολλές επίκτητες παθήσεις του πεπτικού, αναπνευστικού και ουροποιητικού συστήματος, όπως σκωληκοειδίτιδα, διάφοροι όγκοι της παιδικής ηλικίας κ.α. Οι περισσότερες από αυτές τις παθήσεις δεν συναντώνται στη χειρουργική των ενηλίκων, ενώ η αντιμετώπιση και η προσέγγιση του μικρού ασθενούς διαφέρει ριζικά από του ενήλικα. Το παιδί δεν είναι ένας «μικρός ενήλικας». Ο μικρός ασθενής πρέπει να αντιμετωπίζεται ψυχικά και σωματικά με ιδιαιτερότητα, γι αυτό και θεραπεύονται από εξειδικευμένους γιατρούς παίδων και νοσηλεύονται σε ιδιωτικά ή δημόσια νοσηλευτήρια με εξειδικευμένο νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό. Ο προεγχειρητικός έλεγχος, οι χειρουργικές τεχνικές, η μετεγχειρητική αγωγή, οι δόσεις των φάρμακων, η ρύθμιση των υγρών και, τέλος, ο έλεγχος του πόνου διαφέρουν σημαντικά από αυτά των ενήλικων. Από το σύνολο των χειρουργικών προβλημάτων, που αναλαμβάνει ο χειρουργός παίδων εξαιρούνται τα νευροχειρουργικά, τα οφθαλμολογικά, οι παθήσεις ρινός και ρινοφάρυγγα, καρδιοχειρουργικές και ορθοπεδικές παθήσεις. Τα συνήθη χειρουργικά προβλήματα, που συναντά ο παιδοχειρουργός, διαγιγνώσκονται με την κλινική εξέταση και ορισμένα απαιτούν και παρακλινικές εξετάσεις. 6

8 Η νοσηλεία μετά το χειρουργείο σε επιλεγμένες περιπτώσεις έχει περιοριστεί σε λίγες ώρες. Ορισμένες παθήσεις δε χρειάζονται άμεση χειρουργική επέμβαση, επειδή ένα μεγάλο ποσοστό αυτοθεραπεύεται, όπως για παράδειγμα η ομφαλοκήλη στα δυο πρώτα χρόνια ζωής, ενώ άλλες, όπως τα νεογνικά αιμαγγειώματα, χρειάζονται μακρά παρακολούθηση. Κάποιες παθήσεις εμφανίζουν ιδιαιτερότητα και απαιτούν την συνεργασία με άλλες ειδικότητες, όπως παιδίατροι ή νεφρολόγοι για τον καθορισμό της σωστής παρακολούθησης, αλλά και του χρόνου τυχόν επέμβασης, όπως η κυστεο-ουρητηρική παλινδρόμηση, όπου η συνεννόηση και συνεργασία των ιατρών είναι απαραίτητη, για να αποφεύγονται άσκοπες παρακλινικές εξετάσεις ή/και άκαιρες και μη αναγκαίες επεμβάσεις. Από τον μεγάλο αριθμό των χειρουργικών παθήσεων της παιδικής ηλικίας, οι συχνότερες είναι : Βουβωνοκήλη:Διαγιγνώσκεται εύκολα και αντιμετωπίζεται χωρίς ιδιαίτερη καθυστέρηση με προγραμματισμένο χειρουργείο, επειδή υπάρχει ο κίνδυνος της περίσφιξης, μιας κατάστασης αρκετά επικίνδυνης, που χρειάζεται επείγουσα επέμβαση. Υδροκήλη:Διαγιγνώσκεται εύκολα και αντιμετωπίζεται με προγραμματισμένο χειρουργείο, μετά το πρώτο έτος ζωής. Ομφαλοκήλη:Διαγιγνώσκεται εύκολα και αντιμετωπίζεται με προγραμματισμένο χειρουργείο, μετά το δεύτερο έτος ζωής. Κήλη λευκής γραμμής: Διαγιγνώσκεται εύκολα και αντιμετωπίζεται άμεσα με προγραμματισμένο χειρουργείο Κρυψορχία:Διαγιγνώσκεται εύκολα και αντιμετωπίζεται με προγραμματισμένο χειρουργείο, μετά τον 18ο μήνα ζωής, για να εκλείψει ο κίνδυνος υπογονιμότητας. Συστροφή όρχεως: Έχει έντονη κλινική εικόνα και χρειάζεται άμεση επέμβαση, επειδή μπορεί να νεκρωθεί ο όρχις. Συστροφή κύστεως Morgani: Έχει ηπιότερη κλινική εικόνα από την συστροφή του όρχεως και αρχικά αντιμετωπίζεται συντηρητικά. Φίμωση:Αντιμετωπίζεται με περιτομή. Κιρσοκήλη:Διαγιγνώσκεται εύκολα και επιβεβαιώνεται με ειδικές εξετάσεις. Στην παιδική ηλικία αντιμετωπίζεται αρχικά συντηρητικά. Η εγχείρηση γίνεται σε επιλεγμένες περιπτώσεις και αποφασίζεται έπειτα από εργαστηριακό έλεγχο. Βραχύς χαλινός γλώσσης: Διατέμνεται εύκολα τους πρώτους μήνες ζωής Κύστεις οφρύος, Υπεράριθμα ωτία: Αφαιρούνται για αισθητικούς λόγους εύκολα τους πρώτους μήνες ζωής. Κύστεις και συρίγγια τράχηλου: Διαγιγνώσκονται εύκολα και αντιμετωπίζονται με προγραμματισμένο χειρουργείο. Στις περισσότερες από τις παραπάνω περιπτώσεις ακολουθούμε απλές οδηγίες για την εγχείρηση. Ο μικρός ασθενής ακολουθεί ελεύθερη δίαιτα έως το προηγούμενο βράδυ, όσον αφορά στερεή τροφή και γάλα, ενώ μπορεί να πιει υγρά έως και 5 ώρες προ του προγραμματισμένου χειρουργείου. Για τα νεογνά και τα βρέφη αυτό ισχύει για αραιωμένο γάλα. Το πρωινό του χειρουργείου γίνονται οι απαραίτητες εξετάσεις του προεγχειρητικού ελέγχου για ασφαλή αναισθησία και ο ασθενής οδηγείται στο χειρουργείο. Ο χρόνος της επέμβασης διαφέρει, αλλά, γενικά, είναι σύντομος και ο ασθενής οδηγείται στην ανάνηψη, μέχρι να συνέλθει από την αναισθησία, και στη 7

9 συνέχεια στο δωμάτιό του, όπου παραμένει για λίγες ώρες μέχρι να φύγει για το σπίτι του, με οδηγίες από τον παιδοχειρουργό και τον αναισθησιολόγο. Άλλες συχνές παθήσεις, που χρειάζονται νοσηλεία διαφορετικού χρόνου η κάθε μία είναι : Υποσπαδίας: Η διάγνωση γίνεται κλινικά. Χειρουργείται μετά τον πρώτο χρόνο ζωής και απαιτεί μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση για καλό λειτουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα. Στένωση πύελο-ουρητηρικής συμβολής: Διαγιγνώσκεται εργαστηριακά και η αντιμετώπιση αποφασίζεται, έπειτα από κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο. Υποπλαστικός νεφρός: Διαγιγνώσκεται εργαστηριακά και η αντιμετώπιση αποφασίζεται, ύστερα από κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση: Το συνηθέστερο υπόστρωμα ουρολοίμωξης στα παιδιά. Διαγιγνώσκεται εργαστηριακά και η αντιμετώπιση αποφασίζεται, έπειτα από κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο, ενώ συχνά χρειάζεται μακροχρόνια παρακολούθηση. Εγκολεασμός εντέρου: Έντονη κλινική εικόνα εμφανίζεται συνήθως περί τον όγδοο μήνα της ζωής και χρειάζεται επείγουσα αντιμετώπιση, ύστερα από εργαστηριακό έλεγχο, ενώ μπορεί να αναταχθεί με ειδική τεχνική σε κάποιες περιπτώσεις και να αποφευχθεί το χειρουργείο. Σκωληκοειδίτιδα:Έντονη κλινική εικόνα εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες, χρειάζεται επείγον χειρουργείο, ύστερα από εργαστηριακό έλεγχο. Οι χειρουργικές επεμβάσεις σε παιδιά είναι από τα πλέον δυσάρεστα που έχει ένας γονέας να αντιμετωπίσει. Όμως, η έγκαιρη διάγνωση ενός προβλήματος και η χειρουργική αντιμετώπισή του, βοηθά στο να αποφευχθούν χειρότερες καταστάσεις στο μέλλον. Γι αυτό και ο ιατρός καλείται να αντιμετωπίζει την κάθε περίπτωση με ανθρωπιά και συμπόνια, συμβάλλοντας στην ίαση του παιδιού και στην ψυχολογική υποστήριξη του γονέα. (29) 8

10 2. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΟΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ Διαφορές παίδων-ενηλίκων Τα νεογνά, βρέφη και παιδία διαφέρουν από τους ενήλικες στην ανατομία και φυσιολογία και κατά την χορήγηση φαρμάκων παρουσιάζουν φαρμακοκινητικές και φαρμακοδυναμικές διαφορές. Τα παραπάνω επηρεάζουν σημαντικά την αναισθησιολογική τους αντιμετώπιση. Αναπνευστικό σύστημα Το αναπνευστικό σύστημα είναι ανώριμο κατά τη γέννηση. Οι πνεύμονες εξακολουθούν να αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια των 2 πρώτων δεκαετιών της ζωής. Οι σημαντικές για την αναισθησιολογία ανατομικές διαφορές συνοψίζονται ως εξής: Το κεφάλι είναι σχετικά μεγάλο και ο λαιμός κοντός. Αυτό μπορεί να προκαλέσει δυσκολία κατά τη λαρυγγοσκόπηση και τη διασωλήνωση Η γλώσσα είναι σχετικά μεγάλη και εύκολα αποφράσει το φάρυγγα όταν καταστέλλονται τα προστατευτικά αντανακλαστικά του αεραγωγού. Οι ρινικές κοιλότητες είναι στενές και εύκολα αποφράσσονται από εκκρίσεις ή οίδημα. Ο λάρυγγας του βρέφους έχει σχήμα χοάνης, ενώ ο λάρυγγας του ενήλικα μοιάζει περισσότερο με κύλινδρο. Το στενότερο σημείο του λάρυγγα του ενήλικα είναι η γλωττίδα, ενώ του βρέφους εντοπίζεται στο ύψος του κρικοειδούς χόνδρου. Επομένως ο τραχειοσωλήνας που περνά εύκολα ανάμεσα στις φωνητικές χορδές, μπορεί να μην περνά εύκολα από τον κρικοειδή χόνδρο. Ο λάρυγγας παίρνει τη φυσιολογική διαμόρφωση του ενήλικα κατά την εφηβεία. Αυτή η ανατομική διαφορά είναι ένας από τους λόγους που στα μικρότερα των 10 ετών παιδιά προτιμώνται τραχειοσωλήνες χωρίς αεροθάλαμο. Η τραχεία είναι κοντή (4-5 cm) και ο δεξιός και ο αριστερός βρόγχος εκφύονται με την ίδια γωνία από την τραχεία. Γι αυτό, η προσεκτική τοποθέτηση, ο έλεγχος της θέσης και η καλή στερέωση του τραχειοσωλήνα είναι ουσιώδους σημασίας. Στο υγιές νεογέννητο βρέφος η αναπνευστική συχνότητα ανέρχεται στις 50 αναπνοές/min. Αυτή ελαττώνεται με την αύξηση της ηλικίας και φθάνει τα επίπεδα του ενήλικα κατά την εφηβεία. Σε σχέση με το σωματικό βάρος, οι στατικοί πνευμονικοί όγκοι (αναπνεόμενος όγκος, νεκρός όγκος, λειτουργική υπολειπόμενη χωρητικότητα) είναι παρόμοιοι με εκείνους των ενηλίκων. Η κατανάλωση οξυγόνου στο βρέφος είναι διπλάσια έως τριπλάσια εκείνης του ενήλικα. Γι αυτό ο κυψελιδικός αερισμός (VA) είναι αναλογικά πολύ μεγαλύτερος στο βρέφος ( ml/kg/min) σε σχέση με τον ενήλικα (60 ml/kg/min) για να εξυπηρετήσει την αυξημένη κατανάλωση οξυγόνου. Τα βρέφη χαρακτηρίζονται από μειωμένη πνευμονική ευενδοτότητα και αυξημένη ευενδοτότητα θωρακικού τοιχώματος. Τα βρέφη με το πολύ εύκαμπτο θωρακικό τοίχωμα, ιδιαίτερα τα πρόωρα, είναι σε μειονεκτική θέση επειδή η αρνητική ενδοθωρακική πίεση κατά την εισπνοή οδηγεί σε εισολκή των ελαστικών στοιχείων του θωρακικού κλωβού. Ορισμένα πρόωρα βρέφη εμφανίζουν σοβαρά και απειλητικά για τη ζωή επεισόδια άπνοιας. Αυτά συνήθως ξεπερνούν τα 20 sec και συνοδεύονται από βραδυκαρδία. Τα πρόωρα βρέφη θα πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά για 9

11 ανίχνευση απνοϊκών επεισοδίων. Τα πρόωρα βρέφη κινδυνεύουν επίσης από μετεγχειρητική άπνοια. Γνωρίζουμε επίσης με βεβαιότητα ότι βρέφη που γεννήθηκαν πρόωρα και εμφανίζουν συγχρόνως αναιμία (Ht<30%) έχουν πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα από τον υπόλοιπο πληθυσμό παρόμοιας ηλικίας να εμφανίσουν επεισόδια άπνοιας. (5,7) Κυκλοφορικό σύστημα Στο έμβρυο, μεταξύ της μεγάλης και μικρής κυκλοφορίας, υπάρχουν δύο επικοινωνίες οι οποίες κλείνουν αυτόματα μετά τον τοκετό. Η μια βρίσκεται στο μεσοσπλαχνικό διάφραγμα, στην περιοχή του ωοειδούς τρήματος και η άλλη είναι ο αρτηριακός πόρος (βοτάλλειος) που συνδέει την πνευμονική αρτηρία με την κατιούσα αορτή. Κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ζωής, η ποσότητα αίματος που περνά στις αρτηρίες είναι πάρα πολύ μικρή. Κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά τη γέννηση, λαμβάνουν χώρα μια σειρά από μορφολογικές και λειτουργικές μεταβολές που τροποποιούν την αιμοδυναμική της εμβρυϊκής κυκλοφορίας. Η διακοπή της πλακουντιακής κυκλοφορίας και η αύξηση της πνευμονικής, συντελεί στην αύξηση της πίεσης στο αριστερό κόλπο, με αποτέλεσμα τη λειτουργική σύγκλειση του ωοειδούς τρήματος. Η ανατομική σύγκλειση της μεσοκολπικής επικοινωνίας γίνεται με πιο αργό ρυθμό. Ο βοτάλλειος πόρος λειτουργικά κλείνει 15 ώρες μετά τη γέννηση. Πραγματική ανατομική σύγκλειση με ανάπτυξη ινώδους ιστού επέρχεται την 3 η εβδομάδα. Οι παραπάνω μεταβολές συνιστούν τη μεταβατική κυκλοφορία, που έχει πολύ μεγάλη σημασία για την επιβίωση του νεογνού. Σ αυτή την κρίσιμη περίοδο η κυκλοφορία μπορεί να επανέλθει στη εμβρυϊκού τύπου, όταν η πίεση στην πνευμονική αρτηρία φθάσει στα επίπεδα της συστηματικής ή αυξηθούν οι πνευμονικές αγγειακές αντιστάσεις. Η κυκλοφορίας σ αυτή τη φάση ονομάζεται επιμένουσα εμβρυϊκή κυκλοφορία. Παράγοντες που προκαλούν αυτόν τον τύπο κυκλοφορίας είναι η προωρότητα, η λοίμωξη, η οξέωση, η υπερκαπνία, η υποξαιμία, η υποθερμία, οι συγγενείς καρδιοπάθειες και οι μεταβολές του περιφερικού αγγειακού τόνου κατά την αναισθησία. Η μετατροπή της κυκλοφορίας του νεογνού σε εμβρυϊκού τύπου προκαλεί σοβαρή υποξαιμία. Αυτό εξηγεί γιατί τα υποξαιμικά επεισόδια στα βρέφη συχνά παρατείνονται παρά τον επαρκή πνευμονικό αερισμό με 100%Ο 2. Το μυοκάρδιο των νεογνών έχει μειωμένη συσταλτικότητα και ευενδοτότητα σε σχέση με αυτή του ενήλικα. Το βρέφος είναι λιγότερο ικανό ν αυξήσει τον όγκο παλμού με σκοπό την αύξηση της καρδιακής παροχής(κπ) και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από μια αύξηση στην καρδιακή συχνότητα (ΚΣ) για αυξήσω την ΚΠ. Η ελαττωμένη συσταλτικότητα περιορίζει, γενικά, την ικανότητα της καρδιάς να αντιδρά στο stress. Επιπλέον, το μυοκάρδιο του βρέφους έχει ανεπαρκή συμπαθητική νεύρωση με αποτέλεσμα την επικράτηση του παρασυμπαθητικού και την ελαττωμένη απάντηση στα αγγειοδραστικά φάρμακα σε σχέση με τον ενήλικα. Πολλοί χειρισμοί ρουτίνας κατά την αναισθησία στα νεογνά μπορούν να προκαλέσουν βραδυκαρδία, όπως είναι λαρυγγοσκόπηση και η διασωλήνωση, η αναρρόφηση, η τοποθέτηση αεραγωγού ή ρινογαστρικού καθετήρα. Η φυσιολογική καρδιακή συχνότητα (ΚΣ) στο τελειόμηνο νεογνό είναι 20 σφυγμοί/min και η φυσιολογική αρτηριακή πίεση (ΑΠ)=70/45mmHg.Τα πρόωρα βρέφη έχουν μικρότερη ΑΠ(65/40mmHg)και ελαφρά μεγαλύτερη ΚΣ (μέχρι 180 σφυγμούς /min).σε σχέση με τον ενήλικα, το νεογνό έχει μεγαλύτερη καρδιακή 10

12 παροχή ανά kg σωματικού βάρους, αλλά χαμηλότερη ΑΠ. Τα βρέφη έχουν μεγάλο ποσοστό αγγειοβριθών ιστών, γι αυτό και έχουν μειωμένες αγγειακές αντιστάσεις σε σύγκριση με τους ενήλικες. Το καρδιαγγειακό σύστημα έχει περιορισμένη δυνατότητα προσαρμογής σε μεταβολές του ενδαγγειακού όγκου και η υποογκαιμία γρήγορα οδηγεί σε ελάττωση της ΚΠ και υπόσταση. Έτσι, οι αλλαγές της συστηματικής ΑΠ είναι ανάλογες του όγκου αίματος. Γι αυτό η ΑΠ είναι πολύτιμος δείκτης του ενδαγγειακού όγκου και η συνεχής μέτρησή της επιβάλλεται στο χειρουργείο. Με την πρόοδο της ηλικίας η ΚΣ ελαττώνεται και η ΑΠ-τόσο η συνολική όσο και η διαστολική-αυξάνεται. Οι απαντήσεις των νεογνών σε ερεθίσματα των τασεοϋποδοχέων είναι σε ανώριμη κατάσταση και ελαττώνονται περισσότερο παρουσία εισπνεόμενων αναισθητικών. Αυτό σημαίνει ότι οι αντισταθμιστικοί μηχανισμοί σε περιπτώσεις υπότασης είναι λιγότερο επαρκείς στα νεογνά και στα βρέφη από ό,τι στα παιδιά και στους ενήλικες, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της αναισθησίας. Μεγάλη σημασία έχει η απάντηση του καρδιαγγειακού συστήματος στην υποξαιμία μπορεί να αναπτυχθεί γρήγορα στο νεογνό, στο οποίο η πρώτη παρατηρούμενη απάντηση είναι η βραδυκαρδία(σε αντίθεση με την ταχυκαρδία στον ενήλικα).η βραδυκαρδία αυτή αντιστρέφεται δύσκολα από την ατροπίνη. Ο αναισθησιολόγος θα πρέπει να αντιμετωπίζει οποιοδήποτε επεισόδιο ανεξήγητης βραδυκαρδίας με άμεσο αερισμό του βρέφους 100%Ο 2. Ο όγκος αίματος του νεογνού είναι 80mL/kg κατά τον τοκετό και περίπου 20% μεγαλύτερος στο πρόωρο. Ο αιματοκρίτης (Ht) είναι 60% και η περιεκτικότητα αιμοσφαιρίνης (Hp) είναι g/dl.οι τιμές για τον όγκο αίματος,ht και Hb ποικίλουν από βρέφος σε βρέφος, και εξαρτώνται από το χρόνο απολίνωσης του ομφάλιου λώρου. Οι τιμές αυτές μεταβάλλονται ελάχιστα στην πρώτη εβδομάδα της ζωής, μετά την οποία τα επίπεδα της Hb αρχίζουν να ελαττώνονται. Η αλλαγή αυτή συμβαίνει πιο γρήγορα στο πρόωρο βρέφος. Το μεγαλύτερο ποσοστό (70-90%) της Hb στο τέλος του τοκετού είναι εμβρυϊκού τύπου. Η συγγένεια της εμβρυϊκής Hb (HbF) με το Ο 2 είναι μεγαλύτερη από εκείνη της Hb του ενήλικα(hba),οφειλόμενη κατά κύριο λόγο σε έλλειψη του 2,3-DPG. Έτσι η HbF συνδέεται με περισσότερο Ο 2 αλλά το απελευθερώνει λιγότερο εύκολα στους ιστούς από την HbA.Γι αυτό, η επαρκής μεταφορά Ο 2 στους ιστούς του νεογέννητου βρέφους απαιτεί μεγαλύτερη συγκέντρωση Hb.Τιμή αιμοσφαιρίνης μικρότερη από 12 g/dl συνιστά αναιμία και υψηλότερα επίπεδα είναι επιθυμητά σε καταστάσεις υποξίας. Κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων της ζωής, τα επίπεδα του Ht και της Hb ελαττώνονται σταθερά και φθάνουν ένα χαμηλό σημείο τον μήνα, επίπεδα Hb 9-11 g/dl. Με την προϋπόθεση ότι η διατροφή είναι επαρκής, το επίπεδο της Hb στη συνέχεια αυξάνει βαθμιαία μέχρι g/dl το ποίο διατηρείται μέχρι την εφηβεία. Τα πρόωρα βρέφη εμφανίζουν μια πρωιμότερη και μεγαλύτερη ελάττωση της Hb,τα επίπεδα της οποίας φθάνουν τα 7-8 g/dl σ εκείνα με βάρος γέννησης <1500g. Ο ελάχιστος αποδεκτός Ht για τα βρέφη και παιδιά που πρόκειται να υποβληθούν σε προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση έχει αναθεωρηθεί τα τελευταία χρόνια. Είναι μέχρι 20% για τα παιδιά και μέχρι 30% για τα πρόωρα και τελείομηνα και τα παιδιά με κυανωτική συγγενή καρδιοπάθεια. Γενικά, πριν αποφασιστεί μια μετάγγιση, συνεκτιμώνται διάφοροι παράγοντες όπως: η διάρκεια της αναιμίας, ο τύπος της χειρουργικής επέμβασης, η ηλικία του παιδιού, η καρδιοαναπνευστική λειτουργία, η κατάσταση του ενδαγγειακού όγκου και άλλες παράμετροι που πιθανώς να δυσχεράνουν τη μεταφορά Ο 2. 11

13 Στο χειρουργείο, ο αναισθησιολόγος θα πρέπει αναμφίβολα να διατηρήσει κατάλληλη οξυγόνωση και να αποφύγει την μη αναγκαία υπεροξία, ιδιαίτερα στα πρόωρα νεογνά όπου ο κίνδυνος της τοξικότητας του οξυγόνου είναι μεγάλος. Το ασφαλές επίπεδο μερικής πίεσης του αρτηριακού οξυγόνου (PaO 2 ) θεωρείται ότι είναι mmhg και το ασφαλές επίπεδο κορεσμού του οξυγόνου (SpO 2) 90-95%. (2,4) Nεφρική λειτουργία Σε σύγκριση με τους ενήλικες η νεφρική λειτουργία είναι πολύ ελαττωμένη στο νεογέννητο. Οι υψηλές νεφρικές αγγειακές αντιστάσεις και η χαμηλή μέση ΑΠ προκαλούν μια σχετική μείωση στη νεφρική αιματική ροή με αποτέλεσμα ελάττωση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης (GFR) και περιορισμένη σωληναριακή λειτουργία. Μετά τη γέννηση, η νεφρική αιματική ροή και η σπειραματική διήθηση αυξάνονται σταδιακά φτάνοντας τις τιμές του ενήλικα περίπου τον πρώτο χρόνο της ζωής. Οι περιορισμοί της νεφρικής λειτουργίας που αναφέρθηκαν παραπάνω καθιστούν αναγκαία την προσεκτική αντικατάσταση των υγρών και ηλεκτρολυτών σε περιπτώσεις απωλειών. (4) Θερμορύθμιση Η μεγάλη επιφάνεια σώματος σε σχέση με το βάρος και η μικρή ποσότητα υποδόριου λίπους στα νεογνά και βρέφη, αυξάνουν γρήγορα την απώλεια θερμότητας όταν βρίσκονται σε κρύο περιβάλλον. Όταν έχουμε απώλεια θερμότητας, αυξάνεται η παραγωγή θερμότητας μέσα στο σώμα, με σκοπό να διατηρηθεί φυσιολογική η κεντρική θερμοκρασία. Στους ενήλικες και στα μεγαλύτερα παιδιά αυτή η παραγωγή επιτυγχάνεται κυρίως με ακούσια δραστηριότητα των μυών (ρίγος) που συνοδεύεται με αύξηση της κατανάλωσης Ο 2. Στα βρέφη, η παραγωγή θερμότητας βασίζεται κυρίως στη χωρίς ρίγος θερμογένεση, μηχανισμός ο οποίος επίσης αυξάνει την κατανάλωση Ο 2 και γίνεται κατά μεγάλο βαθμό με το μεταβολισμό του φαιού λίπους, ενός ιστού με πλούσια αιμάτωση και νεύρωση από το συμπαθητικό νευρικό σύστημα. Κατά τη διάρκεια της αναισθησίας καταργούνται οι θερμορυθμιστικές απαντήσεις που παρατηρούνται στα μη αναισθητοποιημένα βρέφη και παιδιά όταν βρεθούν σε κρύο περιβάλλον, με αποτέλεσμα να παρατηρείται μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας σώματος. Για την ελάττωση της διεγχειρητικής απώλειας θερμότητας συνιστάται θέρμανση του χειρουργείου (28-30 ο C), θέρμανση του βρέφους με εδικές λυχνίες ή θερμαινόμενα στρώματα, χρήση μονωτικών μέσων, κάλυψη της κεφαλής και τέλος θέρμανση των χορηγούμενων υγρών και εισπνεόμενων αερίων. (4,5) Φαρμακοκινητική και φαρμακοδυναμική Το νεογνό έχει μικρότερη συγκέντρωση πρωτεϊνών στο πλάσμα και στους ιστούς με τις οποίες συνδέονται τα φάρμακα, μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε νερό, λιγότερα αποθέματα λίπους, μικρότερη μυϊκή μάζα, μεγαλύτερη κατανομή της ΚΠ σε αγγειοβριθείς ιστούς και ελαττωμένη ηπατική και νεφρική λειτουργία σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα παιδιά και τους ενήλικες. Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν αρκετές κλινικές συνέπειες για το νεογνό: 12

14 Ένα φάρμακο που είναι υδατοδιαλυτό έχει μεγαλύτερο όγκο κατανομής και συνήθως χρειάζεται μεγαλύτερη δόση για να επιτευχθεί το επιθυμητό επίπεδο στο αίμα (π.χ. αντιβιοτικά, σουκκινυλοχολίνη), Επειδή υπάρχει λιγότερο λίπος, ένα φάρμακο του οποίου ο τερματισμός της δράσης εξαρτάται από την ανακατανομή στο λίπος θα έχει μεγαλύτερη κλινική δράση (π.χ. θειοπεντάλη), Η πρόσληψη των εισπνεόμενων αναισθητικών είναι πιο γρήγορη, ενώ Η ενδομυϊκή χορήγηση φαρμάκων είναι λιγότερο αξιόπιστη Γενικά η δράση των αναισθητικών ουσιών εξαρτάται από την ηλικία και το βάρος. Τα πρόωρα και τελειόμηνα νεογνά είναι περισσότερο ευαίσθητα τόσο στα ενδοφλέβια όσο και στα εισπνεόμενα αναισθητικά. Γι αυτό, οι παράγοντες αυτοί χρησιμοποιούνται σε χαμηλότερη δοσολογία. Μετά τον πρώτο όμως μήνα της ζωής η ευαισθησία αυτή παρέρχεται και μπορεί να απαιτηθούν μεγαλύτερες δοσολογίες από αυτές του ενήλικα. (4,5) Βασικές αρχές παιδιατρικής αναισθησίας Όταν ένα παιδί πρόκειται να χειρουργηθεί ολόκληρη η οικογένεια του καταλαμβάνεται από άγχος. Με την κατάλληλη ψυχολογική προετοιμασία οικογένειας και παιδιού είναι δυνατό να διευκολυνθεί η εισαγωγή στην αναισθησία, ν αυξηθεί η αντοχή στη δοκιμασία της αναισθησίας και της επέμβασης, να ελαττωθεί ο χρόνος ανάρρωσης και να αποφευχθεί η ανάπτυξη μακροχρόνιων διαταραχών της συμπεριφοράς. Οι πληροφορίες που θα δοθούν στο παιδί σχετικά με τη νόσο και την εγχείρηση θα πρέπει να είναι ανάλογες με την ηλικία του. Η ειλικρινής και σαφής επεξήγηση των γεγονότων που θα διαδραματιστούν στο χειρουργείο μειώνει κατά πολύ το άγχος της αβεβαιότητας. Η προεγχειρητική αξιολόγηση γίνεται με τη βοήθεια του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης. Τα κύρια σημεία του ιστορικού που θα πρέπει να διερευνηθούν είναι το περιγεννητικό ιστορικό του παιδιού και η ύπαρξη καρδιαγγειακών, αναπνευστικών, ενδοκρινικών, αιματολογικών νευρομυϊκών και ογκολογικών παθήσεων. Ελέγχεται αν το παιδί πήρε πρόσφατα ή παίρνει φάρμακα προς αποφυγή τυχόν αλληλεπίδρασης με τα αναισθητικά. Παιδιά που παίρνουν ή έπαιρναν κατά το παρελθόν κορτικοειδή καλύπτονται περιεγχειρητικά με υδροκορτιζόνη μέχρι και 12 μήνες μετά τη διακοπή της θεραπείας. Η κλινική εξέταση που αφορά τον αναισθησιολόγο εντοπίζεται στην ανατομία των ανώτερων αεροφόρων οδών, στη δυνατότητα φλεβοκέντησης, στην ύπαρξη συριγμού, βρογχόσπασμους ή φυσημάτων και στην παρουσία προϋπάρχουσων νευρολογικών διαταραχών. (4) Προεγχειρητικές εργαστηριακές εξετάσεις Ο προεγχειρητικός εργαστηριακός έλεγχος στα περισσότερα υγιή παιδιά θα πρέπει να είναι σύντομης διάρκειας, ιδιαίτερα τεκμηριωμένος αιτιολογικά. Η προγνωστική αξία και η αποτελεσματικότητα του κόστους της ακτινογραφίας θώρακος και της ανάλυσης ούρων σ ένα κατά τα άλλα υγιές παιδί είναι ιδιαίτερα χαμηλή. Ωστόσο, σε όλα τα μικρά βρέφη, ειδικά σ εκείνα που γεννήθηκαν πρόωρα, θα πρέπει να προσδιορίζεται η Hb για να αποκλειστεί η αναιμία, που είναι πιο συνήθης στη βρεφική ηλικία και μπορεί ν αυξήσει τον κίνδυνο επιπλοκών. Εάν το 13

15 επίπεδο ύπαρξης δρεπανοκυτταρικής αναιμίας θα πρέπει να εξετάζεται στους ύποπτους πληθυσμούς, Μεγαλύτερα παιδιά με συστηματικά νοσήματα, με ιστορικό αναιμίας και εκείνα που μπορεί να χάσουν σημαντικές ποσότητες αίματος διεγχειρητικά, θα πρέπει επίσης να έχουν προεγχειρητικό προσδιορισμό της Hb και του Ht. Ο καθορισμός της ομάδας αίματος και η διασταύρωση θα πρέπει να εκτελούνται στα παιδία που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση, όταν η πιθανότητα σημαντικής απώλειας αίματος είναι υψηλή. Εργαστηριακός έλεγχος πηκτικότητας γίνεται σε όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από το είδος της χειρουργικής επέμβασης, το οποίο μπορεί να ποικίλλει από την αμυγδαλεκτομή μέχρι την κρανιοτομή. Επιπλέον εργαστηριακές εξετάσεις παραγγέλλονται μόνο αν επιβάλλεται από την κλινική εξέταση ή το ιστορικό του παιδιού. (4,5,7) Οδηγίες σχετικά με τη προεγχειρητική νηστεία Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές αποτελούν συχνά πηγή άγχους για τους ασθενείς, τους γονείς και τους ιατρούς. Η προεγχειρητική νηστεία συνίσταται λόγω του ότι η χορήγηση των αναισθητικών επιφέρει απώλεια των αντανακλαστικών των αεραγωγών, που αποτρέπουν την εισφόρηση του παλινδρομούντος γαστρικού περιεχομένου. Η εισρόφηση προκαλεί δύο προβλήματα: απόφραξη των αεραγωγών λόγω άπεπτων μικρών τμημάτων τροφής και χημική πνευμονίτιδα οφειλόμενη στο γαστρικό οξύ. Αν και το στομάχι του παιδιού δεν θα περιέχει στερεά υπολείμματα πριν από την αναισθησία, είναι σημαντικό να αποφευχθεί η διαταραχή της πρόσληψης υγρών. Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά δεν θα πρέπει να υποβάλλονται σε παρατεταμένη προεγχειρητική νηστεία. Η στέρηση υγρών θα οδηγήσει αρκετά γρήγορα σε αφυδάτωση και υπογκαιμία. Τα βρέφη που θηλάζουν μπορούν να σιτίζονται μέχρι 4 ώρες πριν από την εισαγωγή στην αίθουσα. Στα παιδιά <2 ετών, χορηγείται στερεά τροφή ή γάλα μέχρι 6 ώρες προεγχειρητικά, ενώ καθαρά υγρά (νερό, τσάι, χυμός μήλου) χορηγούνται μέχρι 2 ώρες προεγχειρητικά. Παιδία >2 ετών, δεν θα πρέπει να λαμβάνουν στερεά τροφή ή γάλα μετά τα μεσάνυχτα, ωστόσο θα πρέπει να τους χορηγούνται καθαρά υγρά μέχρι 2 ώρες πριν την προγραμματισμένη επέμβαση. Η γαστρική κένωση μπορεί να επιβραδυνθεί σε διάφορες περιστάσεις, όπως είναι το τραύμα, η γαστρική απόφραξη κατά την εξώθηση ή η σοβαρή ανησυχία. Στις περιπτώσεις αυτές καθώς και στα επείγοντα χειρουργεία, συνιστάται η λήψη προφυλακτικών μέτρων για το «γεμάτο στομάχι». (4,5,24) Το παιδί με ρινόρροια ή βήχα Οι αναισθησιολόγοι αντιμετωπίζουν συχνά την προοπτική χορήγησης αναισθησίας σε παιδιά με αναπνευστικά σημεία και συμπτώματα. Η ρινόρροια και ο βήχας διακρίνονται για λόγους ευκολίας σε τρεις κατηγορίες : Το παιδί με μεμονωμένη χρόνια ρινίτιδα Το παιδί με ιογενή λοίμωξη της ανώτερης αναπνευστικής οδού Το παιδί με νόσο της κατώτερης αναπνευστικής οδού. 14

16 Το παιδί με χρόνια ρινίτιδα μπορεί να έχει χρόνια πυώδη κολπίτιδα ή μη λοιμώδη κατάσταση σχετιζόμενη με αλλεργία, αγγειοκινητική ρινίτιδα ή αδενοαμυγδαλική υπερτροφία. Σε ορισμένα από αυτά τα παιδιά, τα σημεία και τα συμπτώματα επιμένουν. Σε μια ελεγχόμενη μελέτη που πραγματοποιήθηκε δεν διαπιστώθηκε αυξημένος κίνδυνος πνευμονικών επιπλοκών στα παιδιά με χρόνια ρινίτιδα που υποβάλλονται σε μυριγγοτομή και τοποθέτηση σωλήνα. Η αντιμετώπιση των αεραγωγών μπορεί μερικές φορές να αποτελεί πρόκληση, γιατί πολλά από αυτά τα παιδιά αναπνέουν από το στόμα και μπορεί να παρουσιάζουν σημαντική αδενοαμυγδαλική υπερτροφία. Η οξεία ρινίτιδα ή φαρυγγίτιδα μπορεί να αποτελέσει προδιαθεσικό παράγοντα τόσο ενδοεγχειρητικών όσο και μετεγχειρητικών προβλημάτων στο παιδί. Λόγω του ότι η ύπαρξη ήπιων ανωμαλιών των αεραγωγών είναι συχνή, αλλά οι σοβαρές παρενέργειες είναι σπάνιες σ αυτούς τους ασθενείς, οι αναισθησιολόγοι μπορεί να διαφωνούν σχετικά με την ασφάλεια της διενέργειας της επέμβασης. Ο αναισθησιολόγος θα πρέπει να αποφασίσει κατά πόσον θα προχωρήσει στην επιλογή αναισθητικού μετά από προσεκτική συζήτηση με την οικογένεια και το χειρουργό σχετικά με τους κινδύνους και τα οφέλη της επέμβασης και της αναισθησίας. Η παρουσία πυρετού μαζί με βήχα, ταχύπνοια ή ανώμαλα ευρήματα κατά την εξέταση του θώρακα υποδηλώνει νόσο της κατώτερης αναπνευστικής οδού και αποτελεί αντένδειξη για την εκτέλεση της επέμβασης σε ασθενείς που η διενέργειά της είναι προαιρετική. Τα παιδιά με πρόσφατη ιογενή λοίμωξη της αναπνευστικής οδού μπορεί να παρουσιάσουν υπερδραστηριότητα των αεραγωγών κατά τις δοκιμασίες πνευμονικής λειτουργικότητας. Οι ανωμαλίες αυτές μπορούν να επιμείνουν μέχρι και 6-8 εβδομάδες μετά την πάροδο των συμπτωμάτων και σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο λαρυγγόσπασμου, βρογχόσπασμου και αποκορεσμού κατά την αναισθησία. Μετά από μια λοίμωξη της ανώτερης αναπνευστικής οδού, τα παιδιά που υποβλήθηκαν σε ενδοτραχειακή αναισθησία μπορεί να παρουσιάσουν 11 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο προβλημάτων στους αεραγωγούς, απ ότι τα παιδιά που αντιμετωπίστηκαν μόνο με μάσκα. Η ανάπτυξη συριγμού μετά την αφαίρεση του σωλήνα είναι συχνότερη μετά από μια αναπνευστική λοίμωξη. Αυτές οι επιπλοκές είναι περισσότερο σοβαρές στα βρέφη και τα νήπια απ ότι στα μεγαλύτερα παιδιά και τους εφήβους. (24) Ο αποδεκτός αιματοκρίτης Στο παρελθόν, η τιμή του αιματοκρίτη άνω του 30% θεωρούνταν υποχρεωτική για τους ασθενείς πριν από ένα προαιρετικό χειρουργείο. Η λογική της προτίμησης επαρκούς μάζας ερυθρών αιμοσφαιρίων έγκειται στην παροχή ενός διαστήματος ασφαλείας για την παροχή Ο 2 και την αναμενόμενη απώλεια αίματος κατά την επέμβαση. Λόγω της αύξησης των γνώσεων που σχετίζονται με τις λοιμώξεις και ανοσοποιητικές συνέπειες της μετάγγισης και της απόκτησης μεγαλύτερης εμπειρίας κατά την εκτέλεση αιμοδιάλυσης υπό αναισθησία, ο κανόνας αυτός δεν είναι πλέον το ίδιο αυστηρός. Ένας αιματοκρίτης της τάξης του 28% βρίσκεται εντός των φυσιολογικών ορίων για τα βρέφη ηλικίας 3 μηνών. Σε πολλούς ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια ή αιματολογικές διαταραχές, μπορεί να πραγματοποιηθεί αναισθησία με σημαντικά χαμηλότερο αιματοκρίτη. Τα αίτια της αναιμίας θα πρέπει να ερευνώνται και οι σαφώς προαιρεικές χειρουργικές επεμβάσεις θα πρέπει να καθυστερούν μέχρι την ολοκλήρωση αυτής της εξέτασης. (24) 15

17 2.1 Είδη και τεχνικές αναισθησίας Τοπική αναισθησία Η τοπική αναισθησία εφαρμόζεται από το χειρουργό και συνήθως δεν είναι απαραίτητη η παρουσία αναισθησιολόγου παρά μόνο για να αντιμετωπιστούν τυχόν επιπλοκές. Η τοπική αναισθησία περιλαμβάνει την έγχυση του τοπικού αναισθητικού (numbing πράκτορας) απευθείας στο χειρουργικό χώρο για να εμποδίσει αισθήσεις πόνου. Χρησιμοποιείται μόνο για δευτερεύουσες διαδικασίες σε ένα περιορισμένο μέρος του σώματος. Οι ασθενείς μπορούν να παραμένουν ξύπνιοι, αν και είναι πιθανό να λάβουν το φάρμακο για να τους βοηθήσει να χαλαρώσουν ή να κοιμηθούν κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Όταν όμως η τοπική αναισθησία εφαρμόζεται σε περισσότερο πολύπλοκες επεμβάσεις μπορεί να ζητηθεί η συνδρομή αναισθησιολόγου για υποβοήθηση. Τα φάρμακα τα οποία συνήθως χρησιμοποιούνται ως επικουρικά είναι η μιδαζολάμη, η προποφόλη και η φεντανύλη. Η τοπική αναισθησία έχει το πλεονέκτημα της γρήγορης ανάνηψης και των περιορισμένων επιπλοκών. (6) Γενική αναισθησία Η δυνατότητα που παρέχουν, μια σειρά από φάρμακα, της μειωμένης, σε άλλοτε άλλο βαθμό, αντιληπτικής ικανότητας, οδήγησε στη χρήση τους για διενέργεια χειρουργικών επεμβάσεων. Έτσι, τα τελευταία 150 χρόνια, η χειρουργική κατέκτησε τη μορφή που σήμερα γνωρίζουμε, παράλληλα με τη διαρκή βελτίωση στις συνθήκες ποιότητας και ασφάλειας που αφορούν στον ασθενή που υφίσταται χειρουργική επέμβαση. Υπ αυτή την προσέγγιση, στόχο της γενικής αναισθησίας αποτελεί η εξασφάλιση για τον μεν ασθενή αμνησίας, ύπνωσης και αναλγησίας, για το δε χειρουργό καλών χειρουργικών συνθηκών. Η παραπάνω θέση ωστόσο αδικεί σε κάποιο βαθμό τη γενική αναισθησία δεδομένου ότι αυτή σήμερα δεν εφαρμόζεται μόνο στη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων αλλά και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, όπως κατά τη διάρκεια διαγνωστικών εξετάσεων ή στα πλαίσια της εντατικής ιατρικής. Επιπλέον, η διατήρηση της ομοιοστασίας των συστημάτων αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό συστατικό της γενικής αναισθησίας, σε ολόκληρη την περιεγχειρητική περίοδο. Σαν διαδικασία, η γενική αναισθησία μπορεί να διακριθεί σε τέσσερις φάσεις, που διαδέχονται χρονικά η μία την άλλη και είναι η προαναισθητική ποετοιμασία, η εισαγωγή και η διατήρηση και τέλος η ανάνηψη από τη γενική αναισθησία που επεκτείνεται από την αφύπνιση μέχρι και τη μετεγχειρητική φροντίδα του ασθενή. (2) Προαναισθητική προετοιμασία και χορήγηση φαρμάκων Στα περισσότερα παιδιά η χορήγηση φαρμάκων προαναισθητικά στοχεύει στην εξάλειψη του φόβου και της ανησυχίας που σχετίζεται με τον αποχωρισμό από τους γονείς και με άλλες πλευρές της εφαρμογής αναισθησίας, όπως είναι ο φόβος της μάσκας. Κατά την εφαρμογή της αναισθησίας ή κατά την άμεση μετεγχειρητική περίοδο είναι δυνατόν να υπάρξουν τρομοκρατικές εμπειρίες, οι οποίες μπορεί να συμβάλλουν στην εκδήλωση ψυχολογικών συνεπειών όπως είναι οι εφιάλτες, η ενούρηση και η νευρική διάθεση. Υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι ελαχιστοποίησης του ψυχολογικού τραύματος. Στα παιδιά κάτω των 3 ετών, οι γονείς θα πρέπει να 16

18 εξηγούν το σκοπό της προτεινόμενης επέμβασης με απλούς όρους και να αναλύουν την πιθανή αλληλουχία των γεγονότων και την πιθανή ταλαιπωρία. Η ένταση και η ανησυχία των γονέων μεταδίδονται άμεσα στο παιδί. Σε πολλές περιοχές υπάρχουν, προεγχειρητικά εκπαιδευτικά προγράμματα που βοηθούν στον καθησυχασμό και την ενημέρωση των γονέων και των παιδιών. Η χορήγηση φαρμάκων πριν από την αναισθησία δεν θα πρέπει να υποκαθιστά τις προσπάθειες που πρέπει να γίνουν με στόχο τη μετατροπή της αναισθησίας σε εμπειρία χωρίς τραυματικά επακόλουθα. Σε πολλά υγιή παιδιά, ιδιαίτερα άνω των 4 ετών, δεν είναι απαραίτητη η προαναισθητική χορήγηση φαρμάκων για την εφαρμογή της μάσκας, ιδιαίτερα, όταν ο ειδικός είναι ικανός να παρέχει ψυχολογική υποστήριξη. Αντίθετα, στα παιδιά κάτω των 2 ετών έχουμε την εντύπωση ότι δεν επιτυγχάνεται συνεργασία, εάν δεν έχει προηγηθεί χορήγηση φαρμάκων σε μεγάλες δόσεις. Η χορήγηση των φαρμάκων θα πρέπει να γίνεται μέσω μιας μη επιβλαβούς οδού, όταν αυτό είναι δυνατόν. Τα από του στόματος προαναισθητικά φάρμακα δεν είναι ουσιαστικά επιβλαβή, αλλά όταν ένα μη συνεργάσιμο νήπιο εξαναγκάζεται να πιει ένα ελιξίριο με πικρή γεύση το αποτέλεσμα μπορεί να είναι αύξηση του stress. Αν και δεν έχει εγκριθεί από τον Ε.Ο.Φ. η μορφή που χορηγείται από το στόμα, το ελιξίριο της μιδαζολάμης εξελίσσεται ταχέως στην περισσότερο ευρέως χρησιμοποιούμενη φαρμακευτική προαναισθητική αγωγή σήμερα. Η μιδαζολάμη είναι μια βενζοδιαζεπίνη με αγχολυτικές ιδιότητες, αδρανείς μεταβολίτες και σημαντική ταχύτερη κάθαρση από τη διαζεπάμη ή τη λοραζεπάμη. Προκειμένου να καλυφθεί η πικρή γεύση έχει χρησιμοποιηθεί μια μεγάλη ποικιλία από σιρόπια. Η από του στόματος διαβλεννογόνια χορήγηση Fentanyl έχει τα πλεονεκτήματα της ταχείας έναρξης και της ευχάριστης οδού χορήγησης, αλλά μπορεί δυνητικά να προκαλέσει σημαντική ναυτία, ακαμψία του θωρακικού τοιχώματος και αποκορεσμό σύμφωνα με μελέτες προεγχειρητικής καταστολής. Η διαρινική χορήγηση φαρμάκων δεν είναι ευχάριστη συνήθως στα παιδιά, αν και στον μη συνεργάσιμο ασθενή μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να αποτελέσει μια εφικτή οδό χορήγησης μιδαζολάμης, σουφεντανύλης ή κεταμίνης. Οι ενδομυϊκές ενέσεις είναι επώδυνες, αλλά έχουν ιδιαίτερη, περιορισμένη ένδειξη για την καταστολή παίδων με μεγάλη ανησυχία ή μη συνεργάσιμων παιδιών. Για παράδειγμα, σε ένα μη συνεργάσιμο παιδί με δύσκολη αγγειακή πρόσβαση και σοβαρή αποστροφή στη μάσκα ή στην από του στόματος χορήγηση προαναισθητικών φαρμάκων, μια εφάπαξ ενδομυϊκή ένεση μιδαζολάμης και κεταμίνης μπορεί να είναι τελικά λιγότερο αγχογόνο μέσο από τις επανειλημμένες προσπάθειες φλεβικού καθετηριασμού ή τη βίαιη εφαρμογή μάσκας. Η από το ορθό χορήγηση των βαρβιτουρικών μεθοεξιτάλη ή θειαμυλάλη ή βενζοδιαζεπινών όπως η μιδαζολάμη συνήθως παρέχει αξιόπιστη καταστολή σε χρονικό διάστημα μικρότερο των 10 λεπτών. Στους ασθενείς με προεγχειρητικό άλγος, η ταυτόχρονη χορήγηση ενός οπιοειδούς με προαναισθητικά φάρμακα μπορεί να συμβάλλει τόσο στην ανακούφιση από το άλγος όσο και στη μείωση του κινδύνου δυσφορικών αντιδράσεων, οι οποίες αυξάνουν όταν τα κατασταλτικά χορηγούνται χωρίς αναλγητικά στους ασθενείς που παρουσιάζουν και άλγος. Η προεγχειρητική χορήγηση αντιχολινεργικών, είτε από το στόμα είτε υπό ενδομυϊκής ένεσης, αποτελούσε παλαιότερα τακτική ρουτίνας στους ασθενείς όλων των ηλικιών. Ο στόχος ήταν η μείωση των εκκρίσεων, η καταστολή των αντανακλαστικών απαντήσεων του πνευμονογαστρικού κατά τους χειρισμούς στους αεραγωγούς και η υποστήριξη της καρδιακής εξώθησης παρά την υπάρχουσα 17

19 μυοκαρδιακή καταστολή και τη σχετική βραδυκαρδία που προκαλούν τα πτητικά αναισθητικά. Η μείωση των εκκρίσεων που προκαλούν τα αντιχολινεργικά θεωρείται γενικά δυσάρεστη κατάσταση για το παιδί που διατηρεί της αισθήσεις του. Οι σύγχρονοι αναισθητικοί παράγοντες επέφεραν μείωση της ανάγκης καταστολής των εκκρίσεων και πολλοί παιδοαναισθησιολόγοι σήμερα υποστηρίζουν ότι η χρήση των αντιχολινεργικών περιορίζεται σε συγκεκριμένες ενδείξεις όπως είναι : 1. Η παρατεταμένης διάρκειας χειρουργική επέμβαση σε πρηνή θέση, 2. Η επέμβαση στους αεραγωγούς και 3. Η οφθαλμολογική επέμβαση, όπου είναι απαραίτητη η καταστολή του οφθαλμοκαρδιακού αντανακλαστικού. Η χορήγηση του πανκουρονίου ως επαρκή λύση της δράσης του πνευμονογαστρικού για την αποσαφήνιση της ανάγκης χορήγησης αντιχολινεργικών. Οι επιδράσεις της προαναισθητικής αγωγής ποικίλουν. Σε ορισμένα παιδιά η καταστολή είναι ανεπαρκής, ενώ θα παρουσιάσουν σοβαρή καταστολή με την προαναισθητική αγωγή. Ως εκ τούτου, είναι σημαντική η συμμόρφωση με τις κατευθυντήριες γραμμές της Α.Α.Π. σε συνδυασμό με την επισκόπηση του ασθενούς. Γενικά η χορήγηση κατασταλτικών στον ασθενή θα πρέπει να πραγματοποιείται σε χώρους, όπου υπάρχει άμεση διαθεσιμότητα εξοπλισμού ανάνηψης και προσωπικό εξειδικευμένο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων των αεραγωγών. Εκτός από την επισκόπηση της αναπνευστικής λειτουργίας του ασθενούς, είναι απαραίτητη η συνεχής προσοχή με σκοπό την προφύλαξη των παιδιών που βρίσκονται σε κατάσταση καταστολής από πτώσεις ή τραυματισμούς. (2,4,24) Προνάρκωση Σε παιδιά κάτω του έτους ή κάτω των 10kg δεν είναι απαραίτητη η χορήγηση προνάρκωσης. Η χορήγηση όμως ατροπίνης θεωρείται απαραίτητη για την αποφυγή βραδυκαρδίας και υπότασης κατά την εισαγωγή στην αναισθησία. Η ατροπίνη πρέπει να χορηγείται πάντοτε ενδοφλεβίως πριν την εισαγωγή, ώστε να αποφεύγεται η ξηροστομία και η δίψα που ακολουθεί την ενδομυϊκή χορήγηση. Επειδή τα παιδιά φοβούνται τις ενέσεις, προτιμάται η χορήγηση προνάρκωσης από το στόμα. Η μιδαζολάμη θεωρείται το φάρμακο επιλογής. Η παρεντερική μορφή της χορηγείται από το στόμα μαζί με λίγο χυμό μήλου σε δόση 0,5-0,75 mg/kg. Τα περισσότερα παιδιά θα κατασταλούν σε 20-30min. Η εφαρμογή κρέμας ELMA (συνδυασμός ξυλοκαΐνης-πριλοκαΐνης) μια ώρα πριν την επέμβαση στις περιοχές που προβλέπεται να γίνει η φλεβοκέντηση καθιστά τη διαδικασία ανώδυνη. (4,5) Αναισθησιολογικός εξοπλισμός Το ιδανικό παιδιατρικό αναισθητικό κύκλωμα θα πρέπει να είναι ελαφρύ, με χαμηλή αντίσταση και μικρό νεκρό χώρο, κατάλληλο για αυτόματο, υποβοηθούμενο ή ελεγχόμενο αερισμό, με δυνατότητα ύγρανσης των εισπνεόμενων και εκφυομένων αερίων. Στα παιδιά <10 kg χρησιμοποιούνται συστήματα μερικής επανεισπνοής χωρίς απορρόφηση του CO 2 με κύριο εκπρόσωπο το Ayre s T-piece τροποποιημένο κατά Jackson-Rees. Η απουσία κάθε είδους βαλβίδων έχει το πλεονέκτημα ελάχιστης αντίστασης στη πνοή. Ακόμη, επιτυγχάνεται ταχύτερα εισαγωγή στην αναισθησία με πτητικά, διότι τα αναισθητικά αέρια κατανέμονται άμεσα στον αεραγωγό και δεν απαιτείται εξισορρόπηση με το κάνιστρο της νατρασβέστου, που λειτουργεί σαν αποθήκη των πτητικών. Η επανεισπνοή CO 2 προλαμβάνεται χρησιμοποιώντας υψηλές ροές φρέσκων αεριών. 18

20 Οι υψηλές ροές όμως προκαλούν ξήρανση των αεροφόρων οδών. Στα μεγαλύτερα παιδιά χρησιμοποιείται το κυκλικό σύστημα των ενηλίκων (σύστημα μερικής επανεισπνοής με απορρόφηση του CO 2 ) με μικρότερη διαμέτρου πλαστικούς σωλήνες και μικρούς ασκούς. Κατά τη λειτουργία του συστήματος θεωρείται απαραίτητο το monitoring του αναπνευστικού, δηλαδή του αναπνεόμενου όγκου, του κατά λεπτών αερισμού, των πιέσεων στους αεραγωγούς, του κορεσμού του αρτηριακού αίματος, της μερικής πίεσης του CO 2 στο εισπνεόμενο και εκπνεόμενο μίγμα και της συγκέντρωσης του Ο 2 στα εισπνεόμενα αέρια. Στα παιδιά <10 ετών προτιμούνται τραχειοσωλήνες χωρίς αεροθάλαμο. Συνήθως χρησιμοποιείται ο ευρύτερος τραχειοσωλήνας που να διέρχεται ατραυματικά τη γλωττίδα και την υπογλωττιδική μοίρα του λάρυγγα. Το ιδανικό εύρος πρέπει να επιτρέπει μια μικρή διαφυγή αέρος κατά την εμφύσηση, όταν η πίεση στους αεραγωγούς είναι cm H 2 O. Το σωστό βάθος του τραχειοσωλήνα επαληθεύεται ακροαστικά μετά από κάθε διασωλήνωση. Οι ανατομικές ιδιαιτερότητες του λάρυγγα των νεογνών και βρεφών απαιτούν τη χρήση λαρυγγοσκοπίου με ευθεία λάμα μέχρι την ηλικία του πρώτου έτους (με το ευθύ λαρυγγοσκόπιο ανυψώνεται άμεσα η επιγλωττίδα). (7,24) Διεγχειρητική χορήγηση υγρών Για τον υπολογισμό του όγκου και των απαιτούμενων υγρών θα πρέπει να ληφθούν υπ όψη τα ακόλουθα : 1. Η παρουσία αφυδάτωσης πριν την έναρξη της προεγχειρητικής νηστείας. 2. Το έλλειμμα υγρών λόγω της προεγχειρητικής νηστείας. 3. Τα απαιτούμενα υγρά συντήρησης κατά τη διάρκεια της εγχείρησης. 4. Οι υπολογιζόμενες απώλειες εξωκυττάριου υγρού λόγω του χειρουργικού τραύματος. 5. Οι μετακινήσεις υγρών στον τρίτο χώρο. Η αφυδάτωση, οι ηλεκτρολυτικές διαταραχές και η αναιμία πρέπει να αποκαθίστανται πριν από την είσοδο του παιδιού στο χειρουργείο. Εφ όσον είναι γνωστό το βάρος του παιδιού πριν την έναρξη της νόσου που προκάλεσε την αφυδάτωση, η αποκατάσταση επιτυγχάνεται με τη χορήγηση 1L υγρών για κάθε kg απολεσθέντος βάρους. Αν δεν είναι γνωστό το προηγούμενο βάρος, η εκτίμηση του βαθμού γίνεται από τα ευρήματα της φυσικής εξέτασης. Το έλλειμμα αντικαθίσταται ως εξής την 1 η ώρα χορηγούνται 20ml/kg και το υπόλοιπο τις επόμενες 6 ώρες. Το έλλειμμα υγρών από την προεγχειρητική νηστεία υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας τα υγρά συντήρησης / ώρα επί τον αριθμό των ωρών που το παιδί έμεινε νηστικό και χορηγείται κατά τη διάρκεια της επέμβασης ως εξής το ½ την 1 η ώρα, το ¼ τη 2 η ώρα και το υπόλοιπο ¼ την 3 η ώρα, ενώ συμπληρώνονται και τα υγρά συντήρησης για κάθε ώρα. Σαν υγρό συντήρησης χρησιμοποιείται το γνωστό διάλυμα 1+4 που περιέχει 0,18% NaCl και 4.3% δεξτρόζη. Η απόφαση για μετάγγιση θα πρέπει να βασίζεται στο προεγχειρητικό επίπεδο της Hb και του Ht, στη μέτρηση των χειρουργικών απωλειών αίματος και στην αιμοδυναμική απάντηση του ασθενούς. Σε γενικές γραμμές, αν πρόκειται για ένα υγιές παιδί, αντικατάσταση των απωλειών αίματος μπορεί να χρειαστεί όταν αυτές υπερβούν το 15% του συνολικού όγκου αίματος. (4) 19

OΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ

OΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ OΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Αναισθησιολογικό Τµήµα Η χορήγηση αναισθησίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση σχεδόν για όλες τις χειρουργικές επεµβάσεις. Ο ρόλος του αναισθησιολόγου είναι εξαιρετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ 8 Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΩΝ-ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΩΝ 8/12/2018 ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Κων/νος Κ. Θωμαϊδης Γ.Ν. «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Σκοπός της διόρθωσης μίας συγγενούς καρδιακής

Διαβάστε περισσότερα

Θέσεις και αντιθέσεις στη Λαπαροσκοπική Χειρουργική - η Αναισθησιολογική Άποψη Δρ. Ράνια Πατρώνη Δ/ντρια Αναισθησιολογίας ΠΓΝ Πατρών «ο Άγιος Ανδρέας» Λαπαροσκοπική Χειρουργική: Προτερήματα Προτερήματα:

Διαβάστε περισσότερα

39. ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ - ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ

39. ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ - ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΠΕΡΙΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ 1. Διεξαγωγή λεπτομερούς ιστορικού πριν από κάθε χορήγηση αναισθησίας: Αναισθησιολογικό ιστορικό καθώς και ατομικό αναμνηστικό της μητέρας Πλήρες ιστορικό της τρέχουσας κύησης

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Οι σχετικές παράγραφοι της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του

Διαβάστε περισσότερα

ΙΩΑΝΝΗΣ Η. ΓΚΡΙΝΙΑΤΣΟΣ Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ Α Χειρουργική Κλινική ΛΑΙΚΟ Νοσοκομείο

ΙΩΑΝΝΗΣ Η. ΓΚΡΙΝΙΑΤΣΟΣ Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ Α Χειρουργική Κλινική ΛΑΙΚΟ Νοσοκομείο ΙΩΑΝΝΗΣ Η. ΓΚΡΙΝΙΑΤΣΟΣ Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ Α Χειρουργική Κλινική ΛΑΙΚΟ Νοσοκομείο Ως ΓΕΣ χαρακτηρίζεται κάθε επικοινωνία: μεταξύ ενός οργάνου του πεπτικού συστήματος και οποιουδήποτε

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ

ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΑΝΟΙΚΤΟΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΣ ΠΟΡΟΣ ΣΕ ΝΕΟΓΝΑ ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ Συγγενείς ανωμαλίες της καρδιάς, είναι οι ατέλειες στη δομή της καρδιάς, που είναι παρούσες κατά τη γέννηση. Μια από αυτές είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΒΠΓΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ 2018

ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΒΠΓΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ 2018 ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΒΠΓΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ 2018 ΠΑΡΕΧΕΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΜΕΧΡΙ ΕΞΟΔΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΑΠΟ ΑΝΑΝΗΨΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, MSc, ΒΠΓΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ

ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, MSc, ΒΠΓΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, MSc, ΒΠΓΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ 2017-2018 ΠΑΡΕΧΕΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΜΕΧΡΙ ΕΞΟΔΟΥ ΑΣΘΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΙΔΙ Θ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΙΔΙ Θ ΕΞΑΜΗΝΟ ΠANEΠIΣTHMIO IΩANNINΩN - IATPIKH ΣXOΛH TOMEAΣ YΓEIAΣ TOY ΠAIΔIOY T.Θ. 1186, 451 10 IΩANNINA, - Tηλ. 2651-007544 - Fax: 2651-007032 Ηλ. ταχυδροµείο: paediatr@cc.uoi.gr - Ιστός: http://users.uoi.gr/paediatr

Διαβάστε περισσότερα

Κακώσεις του Θώρακα ΜΙΧΑΗΛ ISBN 960-372-054-2

Κακώσεις του Θώρακα ΜΙΧΑΗΛ ISBN 960-372-054-2 Κακώσεις του Θώρακα ΜΙΧΑΗΛ ISBN 960-372-054-2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΘΩΡΑΚΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ - ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ... 1 1.1. Επιδημιολογία... 3 1.2. Μηχανισμοί κάκωσης - Ταξινόμηση... 3 1.3. Διαγνωστική προσέγγιση...

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονική ημερίδα με θέμα. "Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας"

Επιστημονική ημερίδα με θέμα. Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας Επιστημονική ημερίδα με θέμα "Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας" ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Σωτήριος Τόζιος, Νοσηλευτής Τ.Ε, MSc ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 Επιδημιολογικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΕΝΑΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΘΑ ΙΑΓΝΩΣΕΙ ΜΙΑ ΣΥΓΓΕΝΗ ΚΑΡ ΙΟΠΑΘΕΙΑ

ΠΩΣ ΕΝΑΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΘΑ ΙΑΓΝΩΣΕΙ ΜΙΑ ΣΥΓΓΕΝΗ ΚΑΡ ΙΟΠΑΘΕΙΑ 2 ΠΩΣ ΕΝΑΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΘΑ ΙΑΓΝΩΣΕΙ ΜΙΑ ΣΥΓΓΕΝΗ ΚΑΡ ΙΟΠΑΘΕΙΑ Κατά κανόνα, η διάγνωση µιας συγγενούς καρδιοπάθειας γίνεται στη βρεφική ηλικία, αν και αρκετές περιπτώσεις µπορούν να διαγνωσθούν σε οποιαδήποτε

Διαβάστε περισσότερα

Η Βρογχοσκόπηση µε εύκαµπτο βρογχοσκόπιο στα παιδιά Οδηγίες προς τους γονείς Παιδοπνευµονολογική Μονάδα Παιδοαναισθησιολογική Μονάδα Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο Θεσσαλονίκης Το φυλλάδιο αυτό απευθύνεται στους

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΥΔΡΟΚΗΛΗ Είναι η συλλογή υγρού μεταξύ των πετάλων του ιδίως ελυτροειδούς χιτώνα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ STRESS ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΥΨΟΜΕΤΡΟΥ Η ατμοσφαιρική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK Η αναφυλαξία είναι μια δυνητικά θανατηφόρος κατάσταση που χρήζει άμεσης και σωστής αντιμετώπισης Η συχνότητα της έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στις αναπτυγμένες χώρες

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 2. ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 2.1 Πως μπαίνει η διάγνωση; Γενικά ακολουθείται η παρακάτω προσέγγιση: Κλινική υποψία:

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ

ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ (Σύντομη ενημέρωση από ERS - ELF) Οι οξείες λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού συστήματος περιλαμβάνουν την πνευμονία (λοίμωξη της κυψελίδας του πνεύμονα),

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόµενα. Εισαγωγή... 19. Κεφάλαιο 1: Ιατρικό Ιστορικό. Κεφάλαιο 2: Εισαγωγή στην Κλινική Εξέταση - Ζωτικά Σηµεία. Κεφάλαιο 3: Κεφαλή και Τράχηλος

Περιεχόµενα. Εισαγωγή... 19. Κεφάλαιο 1: Ιατρικό Ιστορικό. Κεφάλαιο 2: Εισαγωγή στην Κλινική Εξέταση - Ζωτικά Σηµεία. Κεφάλαιο 3: Κεφαλή και Τράχηλος Περιεχόµενα Εισαγωγή....................................................... 19 Κεφάλαιο 1: Ιατρικό Ιστορικό 1.1 Λήψη και καταγραφή ιατρικού ιστορικού............................. 23 1.2 Δεξιότητες επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ Αποφρακτική άπνοια είναι οι συνεχείς και επαναλαμβανόμενες διακοπές της αναπνοής λόγω αποφράξεως των ανώτερων αναπνευστικών οδών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ Πρόκειται για μία χειρουργική επέμβαση μικρής βαρύτητας, όταν είναι απλά διαγνωστική, η οποία επιτρέπει την άμεση εξέταση και τον πλήρη έλεγχο των εσωτερικών γεννητικών οργάνων της

Διαβάστε περισσότερα

Στις απορίες μας απαντά ο κος Θεμιστοκλής Σ. Ευκαρπίδης, Γενικός Χειρουργός

Στις απορίες μας απαντά ο κος Θεμιστοκλής Σ. Ευκαρπίδης, Γενικός Χειρουργός Στις απορίες μας απαντά ο κος Θεμιστοκλής Σ. Ευκαρπίδης, Γενικός Χειρουργός Όταν μιλάμε για σκωληκοειδίτιδα αναφερόμαστε στη φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης του τυφλού που οφείλεται σε απόφραξη του

Διαβάστε περισσότερα

Τα οφέλη της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής στην πράξη - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Δευτέρα, 27 Δεκέμβριος :17

Τα οφέλη της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής στην πράξη - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Δευτέρα, 27 Δεκέμβριος :17 Απαντά ο κ. Θεμιστοκλής Ευκαρπίδης, Γενικός Χειρουργός Ίσως λίγοι από εμάς να είμαστε ενημερωμένοι για τη σπουδαία εργασία που εκτελεί στο σώμα μας, ένα από τα όργανα του, η χοληδόχος κύστη. Εκεί μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Όταν χρειάζεται ρύθμιση της ποσότητας των χορηγούμενων υγρών του ασθενή. Όταν θέλουμε να προλάβουμε την υπερφόρτωση του κυκλοφορικού συστήματος

Όταν χρειάζεται ρύθμιση της ποσότητας των χορηγούμενων υγρών του ασθενή. Όταν θέλουμε να προλάβουμε την υπερφόρτωση του κυκλοφορικού συστήματος Ερωτήσεις Αξιολόγησης Εργαστηριακού Μαθήματος Θέμα: «Κεντρική Φλεβική Πίεση» 1. Τι είναι η Κεντρική Φλεβική Πίεση (ΚΦΠ); Είναι η υδροστατική πίεση των μεγάλων φλεβών που είναι πλησιέστερα στην καρδιά,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Η άσκηση, επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στα διάφορα συστήματα του οργανισμού. Τα αποτελέσματα αυτά ενδέχεται να είναι παροδικά ή μόνιμα ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης Παθολόγος Αξιολόγηση βαρύτητας περιστατικού - Από την βαρύτητα των κλινικών σημείων (αναπνευστική συχνότητα >35, ταχυκαρδία,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της ΜΕΘ στη δωρεά οργάνων

Ο ρόλος της ΜΕΘ στη δωρεά οργάνων Ο ρόλος της ΜΕΘ στη δωρεά οργάνων Ανδρέας Π. Καραμπίνης Διευθυντής ΜΕΘ Π.Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» μεταμόσχευση ιστών και οργάνων αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της σύγχρονης ιατρικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ 1. 31/3/2011 Bogdan Raitsiou M.D 1

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ 1. 31/3/2011 Bogdan Raitsiou M.D 1 ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ 1 Bogdan Raitsiou M.D 1 Πνιγμός στο νερό Ξένο σώμα Θερμοπληξία Υποθερμία Bogdan Raitsiou M.D 2 ΠΝIΓΜΟΣ Εμβύθιση ή κατάδυση εντός υγρού, συχνά συνδυάζεται με : *

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Αναπνευστική ανταπόκριση στην οξεία άσκηση Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής ΤΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ Αναπνευστικό σύστημα Αναπνευστικό σύστημα Εξωτερική αναπνοή Η μεταφορά αερίων

Διαβάστε περισσότερα

Τα συμπτώματα της βρογχιολίτιδας εμφανίζονται συνήθως 1-3 ημέρες μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων κοινού κρυολογήματος και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Τα συμπτώματα της βρογχιολίτιδας εμφανίζονται συνήθως 1-3 ημέρες μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων κοινού κρυολογήματος και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: ΒΡΟΓΧΙΟΛΙΤΙΔΑ Σαββίδου Αβρόρα Η οξεία βρογχιολίτιδα είναι νόσος της βρεφικής ηλικίας. Η μέγιστη επίπτωση της νόσου είναι μεταξύ 3-6 μηνών, ενώ το 95% των εισαγωγών είναι βρέφη μικρότερα του 1 έτους. Τα

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτική αντιμετώπιση της οξείας κρίσης άσθματος. Μίνα Γκάγκα Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών

Θεραπευτική αντιμετώπιση της οξείας κρίσης άσθματος. Μίνα Γκάγκα Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών Θεραπευτική αντιμετώπιση της οξείας κρίσης άσθματος Μίνα Γκάγκα Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών Το άσθμα είναι μία νόσος με διακυμάνσεις Συμπτώματα & προσαρμογή θεραπείας Παροξυσμοί Χορήγηση per os

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ

ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ 7 ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ Σε µια καρδιά που λειτουργεί φυσιολογικά, το αίµα µε χαµηλή περιεκτικότητα σε οξυγόνο ρέει από το σώµα στη δεξιά πλευρά της καρδιάς (στο δεξιό κόλπο και από εκεί στη δεξιά κοιλία).

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιατρική και Παιδιατρική Νοσηλευτική. Υποχρεωτικό. Θα ανακοινωθεί

Παιδιατρική και Παιδιατρική Νοσηλευτική. Υποχρεωτικό. Θα ανακοινωθεί Τίτλος Μαθήματος: Παιδιατρική και Παιδιατρική Νοσηλευτική Κωδικός Μαθήματος: NUR 416 Κατηγορία Μαθήματος: (Υποχρεωτικό/Επιλεγόμενο) Επίπεδο Μαθήματος: (πρώτου, δεύτερου ή τρίτου κύκλου) Έτος Σπουδών: 4

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14. Αγγειοπλαστική Bypass

Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14. Αγγειοπλαστική Bypass Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14 Αγγειοπλαστική Bypass Η αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νόσων περιλαμβάνει: φαρμακευτική αγωγή συστάσεις για αλλαγές στον τρόπο ζωής και τις

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΑΤΡΗΣΙΑ ΤΟΥ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΑ ΑΣΘΕΝΗ: ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΠΑΝΙΑ ΑΝΩΜΑΛΙΑ

ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΑΤΡΗΣΙΑ ΤΟΥ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΑ ΑΣΘΕΝΗ: ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΠΑΝΙΑ ΑΝΩΜΑΛΙΑ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΑΤΡΗΣΙΑ ΤΟΥ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΑ ΑΣΘΕΝΗ: ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΠΑΝΙΑ ΑΝΩΜΑΛΙΑ X. ΓΡΑΪΔΗΣ, Δ. ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, Β. ΚΑΡΑΣΑΒΙΔΗΣ, Ε. ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Θ. ΜΠΙΤΣΗΣ,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ. Παρουσίαση περιστατικού. ΑΜΕΘ Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου»

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ. Παρουσίαση περιστατικού. ΑΜΕΘ Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ ARDS - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΕ ΝΟ Παρουσίαση περιστατικού ΑΜΕΘ Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» Παρουσίαση περιστατικού Από τον απεικονιστικό έλεγχο διαπιστώθηκαν: κατάγµατα λεκάνης και δεξιού άνω

Διαβάστε περισσότερα

Ανταλλαγή αερίων. Ενότητα 1: Αερισμός και αιμάτωση. Κωνσταντίνος Σπυρόπουλος, Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής

Ανταλλαγή αερίων. Ενότητα 1: Αερισμός και αιμάτωση. Κωνσταντίνος Σπυρόπουλος, Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής Ανταλλαγή αερίων Ενότητα 1: Αερισμός και αιμάτωση Κωνσταντίνος Σπυρόπουλος, Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής Ανταλλαγή αερίων 2 Ανταλλαγή αερίων Η συγκέντρωση O 2 στον ατμοσφαιρικό αέρα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΝΩΣΗ ΙΣΘΜΟΥ ΑΟΡΤΗΣ

ΣΤΕΝΩΣΗ ΙΣΘΜΟΥ ΑΟΡΤΗΣ ΣΤΕΝΩΣΗ ΙΣΘΜΟΥ ΑΟΡΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΠΩΤΕΡΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Κωνσταντίνος Θωμαϊδης Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν «Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Συνηθισμένη συγγενής ανωμαλία (6-8% των Σ.Κ.) Συχνότητα:

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της Άσκησης

Φυσιολογία της Άσκησης ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ Φυσιολογία της Άσκησης Λειτουργία καρδιαγγειακού συστήματος Καρδιαγγειακός έλεγχος κατά τη διάρκεια της

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 2003, 2018, Λάμπρος Αθανασίου, FRCA, DEAA, αναισθησιολόγος Είναι πολύ συνηθισμένο ασθενείς που πρόκειται να χειρουργηθούν, να αντιμετωπίζουν την αναισθησία με ανησυχία

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα.

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Μαρία Φωτουλάκη Επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Γενική αναισθησία είναι η πλήρης, αλλά αναστρέψιμη απώλεια της συνείδησης, που συνοδεύεται από κατάργηση των αισθήσεων, αναλγησία κα

ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Γενική αναισθησία είναι η πλήρης, αλλά αναστρέψιμη απώλεια της συνείδησης, που συνοδεύεται από κατάργηση των αισθήσεων, αναλγησία κα ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΜΕ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΛΑΜΠΡΟΣ Π. ΓΚΟΥΤΖΑΝΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Γενική αναισθησία

Διαβάστε περισσότερα

Νεογνικές και παιδιατρικές μεταγγίσεις. Ελισάβετ Γεωργίου Αιματολόγος, Επίμ. Β Αιματολογικό Τμήμα Γ. Ν. Παπαγεωργίου

Νεογνικές και παιδιατρικές μεταγγίσεις. Ελισάβετ Γεωργίου Αιματολόγος, Επίμ. Β Αιματολογικό Τμήμα Γ. Ν. Παπαγεωργίου Νεογνικές και παιδιατρικές μεταγγίσεις Ελισάβετ Γεωργίου Αιματολόγος, Επίμ. Β Αιματολογικό Τμήμα Γ. Ν. Παπαγεωργίου Μεταγγίσεις σε νεογνά και παιδιά Μεταγγίσεις στον νεογνικό πληθυσμό Μεταγγίσεις στον

Διαβάστε περισσότερα

Ιωάννης Σάββας Γιώργος Καζάκος Μονάδα Αναισθησιολογίας και Εντατικής Θεραπείας Κτηνιατρική Σχολή Α.Π.Θ.

Ιωάννης Σάββας Γιώργος Καζάκος Μονάδα Αναισθησιολογίας και Εντατικής Θεραπείας Κτηνιατρική Σχολή Α.Π.Θ. Ιωάννης Σάββας Γιώργος Καζάκος Μονάδα Αναισθησιολογίας και Εντατικής Θεραπείας Κτηνιατρική Σχολή Α.Π.Θ. v δεκαπέντε φορές περισσότερες περιεγχειρητικές επιπλοκές από σκύλο και γάτα v δυσκολότερος ο κλινικός

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονικά πορίσματα

Επιστημονικά πορίσματα Παράρτημα II Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την ανάκληση ή την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας και λεπτομερής αιτιολόγηση των αποκλίσεων από τη σύσταση της PRAC 69 Επιστημονικά πορίσματα

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης

Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτές οι τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΑΝΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡ ΙΟΠΑΘΕΙΕΣ

ΚΥΑΝΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡ ΙΟΠΑΘΕΙΕΣ 9 ΚΥΑΝΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡ ΙΟΠΑΘΕΙΕΣ Σε αυτές τις περιπτώσεις, το αίµα που προωθείται στο σώµα περιέχει λιγότερη από την φυσιολογική ποσότητα οξυγόνου. Αυτό προκαλεί ένα µπλέ χρωµατισµό του δέρµατος που ονοµάζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (Ι) Γυναίκα 34 ετών με διαβήτη προσέρχεται στο τμήμα επειγόντων περιστατικών με πυρετό, αίσθημα ρίγους, πόνο στην πλάτη, ίλιγγο και δυσκολία

Διαβάστε περισσότερα

Αλήθειες για το αίμα

Αλήθειες για το αίμα Το αίμα μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στους ιστούς και στα όργανα και απομακρύνει τις άχρηστες ουσίες. Αποτελείται από αρκετά κύρια συστατικά, περιλαμβάνοντας τα ερυθρά και τα λευκά αιμοσφαίρια,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΟΥ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΟΥ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΟΥ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ 2003, 2018, Λάμπρος Αθανασίου, FRCA, DEAA, αναισθησιολόγος Πρόλογος Α. Ποιοι είναι οι αναισθησιολόγοι; Β. Με τι ασχολούνται οι αναισθησιολόγοι σήμερα; 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ. ΖΩΗΣ ΤΗΣ (ενηλίκων) Συστάσεις του ERC για την Αναζωογόνηση - 2005

ΒΑΣΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ. ΖΩΗΣ ΤΗΣ (ενηλίκων) Συστάσεις του ERC για την Αναζωογόνηση - 2005 ΒΑΣΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΖΩΗΣ ΤΗΣ (ενηλίκων) Συστάσεις του ERC για την Αναζωογόνηση - 2005 ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ Τι είναι αναζωογόνηση ; Για τη διατήρηση της ζωής χρειάζεται συνεχής τροφοδοσία όλων των οργάνων με

Διαβάστε περισσότερα

12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0. ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία

12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0. ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία 12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0 Στρογγυλό Τραπέζι: Συγγενείς καρδιοπάθειες ενηλίκων- πνευµονική υπέρταση ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία Κωνσταντίνος Θωµαϊδης, Γ.Ν. «Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία του αναπνευστικού συστήματος

Ανατομία - Φυσιολογία του αναπνευστικού συστήματος Φροντίδα τραχειοστομίας Βασική Νοσηλευτική Ι Εργαστήριο (Βασιλική Καρρά ΠΕ Νοσηλεύτρια MSc, PhD(c), ΓΝΑ ΣιΣμανόγλειο) Ανατομία - Φυσιολογία του αναπνευστικού συστήματος Δομές αναπνευστικού συστήματος 1

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΥΠΟΘΕΡΜΙΑΣ

ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΥΠΟΘΕΡΜΙΑΣ ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ Όταν η εσωτερική θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος πέφτει κάτω από 35ο C, το αποτέλεσμα είναι η υποθερμία. Όταν η θερμοκρασία ελαττωθεί κάτω από τα κανονικά επίπεδα λειτουργίας του θερμοστάτη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΕΠΙΔΡΑΣΗ

ΚΑΡΔΙΟΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΕΠΙΔΡΑΣΗ ΚΑΡΔΙΟΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΕΠΙΔΡΑΣΗ Εισαγωγή Οι δύο πιο ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού μας, η αναπνευστική και η κυκλοφορική, αλληλοσυνδέονται και επιδρούν η μία πάνω στην άλλη κατά τρόπο αρμονικό και

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Μέρος Β Δρ. Ανδρέας Φλουρής Ερευνητής Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας Κέντρο Έρευνας, Τεχνολογίας και Ανάπτυξης Θεσσαλίας ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΑΕΡΙΩΝ ΣΤΙΣ ΚΥΨΕΛΙΔΕΣ 2 ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

Οι τομείς πρακτικής άσκησης περιλαμβάνουν : Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Β. ΔΙΟΙΚΗΣΗ Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Α.1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ

Οι τομείς πρακτικής άσκησης περιλαμβάνουν : Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Β. ΔΙΟΙΚΗΣΗ Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Α.1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Οι τομείς πρακτικής άσκησης περιλαμβάνουν : Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Β. ΔΙΟΙΚΗΣΗ Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Α.1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ Η άσκηση σε νοσηλευτικά τμήματα παθολογικής ειδικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτή η Περίληψη των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος, η επισήμανση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ

ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΑNTΧΟΣ ΥΙ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΠΕΚΟΣ ΠΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΟΣ-ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΔΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΝΝΑ το θέμα μας Αναισθησία? Μηχανική Υποστήριξη της Αναπνοής! το θέμα μας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΠΟΥ ΘΗΛΑΖΕΙ

ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΠΟΥ ΘΗΛΑΖΕΙ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΠΟΥ ΘΗΛΑΖΕΙ ABM Clinical Protocol#15 Μούγιου Βασιλική Ειδικευομένη Παιδιατρικής Υποψήφια διδάκτωρ ΕΚΠΑ Η διαθέσιµη πληροφόρηση βασίζεται σε: Expert opinions Μελέτες

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ. ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ. ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος ΤΙ ΕΊΝΑΙ Η ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ? Ετοιμολογία : είναι ο λόγος για το πάθος, δηλαδή την αρρώστια Ασχολείται με το μηχανισμό και τους

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΟΣ Θ.

ΣΤΕΦΟΣ Θ. Επηρεάζει την αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης Επηρεάζει τη μακροχρόνια διατήρηση των προσληφθέντων κιλών κατά τη διάρκεια της κύησης (5-9μήνες) Επηρεάζει την εμφάνιση παχυσαρκίας σε γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΠΟΣΗΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΜΕ ΤΡΑΧΕΙΟΣΤΟΜΙΑ. Μπάρδης Παναγιώτης 10522

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΠΟΣΗΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΜΕ ΤΡΑΧΕΙΟΣΤΟΜΙΑ. Μπάρδης Παναγιώτης 10522 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΠΟΣΗΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΜΕ ΤΡΑΧΕΙΟΣΤΟΜΙΑ Μπάρδης Παναγιώτης 10522 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΕΡΑΓΩΓΩΝ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΕΡΑΓΩΓΩΝ Οι Τεχνικές Διαχείρισης των

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΗΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΑΡΤΗΡΙΩΝ

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΗΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΑΡΤΗΡΙΩΝ 1 ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΗΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΑΡΤΗΡΙΩΝ Στο πρωτόκολλο θα συμπεριληφθούν αυστηρά και μόνο ασθενείς με ανθεκτική υπέρταση που ορίζεται ως η αδυναμία ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης παρά τη

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Περιλαμβάνει: Λήψη ατομικού ιστορικού Κλινική Εξέταση Ηλεκτροκαρδιογράφημα Υπερηχογράφημα

Διαβάστε περισσότερα

Γυναίκα 50 ετών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι εισάγεται με ιστορικό από 48ωρου ανορεξίας, δύσπνοιας και κεφαλαλγίας. Το σάκχαρο αίματος ήταν 550mg/dl

Γυναίκα 50 ετών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι εισάγεται με ιστορικό από 48ωρου ανορεξίας, δύσπνοιας και κεφαλαλγίας. Το σάκχαρο αίματος ήταν 550mg/dl Γυναίκα 50 ετών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι εισάγεται με ιστορικό από 48ωρου ανορεξίας, δύσπνοιας και κεφαλαλγίας. Το σάκχαρο αίματος ήταν 550mg/dl και η αναπνοή της μύριζε κετόνη. Την είχε βρει ο άνδρας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ Αραγιάννης Δημήτριος Μονάδα Υπέρτασης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική κλινική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α. Καρδιά & παιδί. Αρχίζοντας από τη βρεφική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη λαθών κατά τηνπαροχή ολικής αναισθησίας. Ν. Μαρμαράς Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών -Μονάδα Εργονομίας

Μελέτη λαθών κατά τηνπαροχή ολικής αναισθησίας. Ν. Μαρμαράς Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών -Μονάδα Εργονομίας Μελέτη λαθών κατά τηνπαροχή ολικής αναισθησίας Ν. Μαρμαράς Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών -Μονάδα Εργονομίας Περί της εργασίας των αναισθησιολόγων Ο αναισθησιολόγος, κατά τη διάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας.

Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας. ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΑΣΘΜΑ Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας. Αν από το τρέξιμο, τη γυμναστική ή άλλη εργασία, δυσκολεύεται η αναπνοή, αυτό λέγεται άσθμα. Αρεταίος Καππαδόκης, 100 μχ Οι γυναίκες ήταν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαθήτρια: Κ. Σοφία. Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαθήτρια: Κ. Σοφία. Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Μαθήτρια: Κ. Σοφία Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής Σχολ. Έτος: 2015-2016 ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ-BYPASS Αορτοστεφανιαία παράκαμψη είναι η χειρουργική διαδικασία της παράκαμψης των θρομβώσεων ή των

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Διαμερίσματα σωματικών υγρών 28,0 L Νεφρικοί μηχανισμοί ρύθμισης εξωκυτταρίου υγρού Ο όγκος του εξωκυτταρίου

Διαβάστε περισσότερα

Μεταμόσχευση Νεφρού. Το όργανο και η λειτουργία του :

Μεταμόσχευση Νεφρού. Το όργανο και η λειτουργία του : Μεταμόσχευση Νεφρού Το όργανο και η λειτουργία του : Το ουροποιητικό σύστημα του ανθρώπου αποτελείται από τους νεφρούς, τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Σκοπός του συστήματος αυτού είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ

ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΑΤΖΙΟΥ Καθηγήτρια Παιδιατρικής Νοσηλευτικής ΕΝΤΥΠΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΠΑΙΔΙOY ΣΤΟ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟ TΜΗΜΑ ΑΘΗΝΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2018-2019 Αριθμός Μητρώου:...

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

Επιστηµονικό Πρόγραµµα Σεµινάριο Ιατρικής Προσοµοίωσης «Ο Καρδιοπαθής ασθενής» Οµιλητές. Microsimulation

Επιστηµονικό Πρόγραµµα Σεµινάριο Ιατρικής Προσοµοίωσης «Ο Καρδιοπαθής ασθενής» Οµιλητές. Microsimulation Επιστηµονικό Πρόγραµµα Σεµινάριο Ιατρικής Προσοµοίωσης «Ο Καρδιοπαθής ασθενής» Σάββατο 10 & Κυριακή 11 Μαρτίου 2018 Συνεδριακή Αίθουσα Ξενοδοχείου SAZ City Life Hotel Ιωάννινα. Οµιλητές 1. Παπαδόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΑΜΠΡΑΧΙΜ ΣΑΡΑ-ΕΛΕΝΗ & ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΑΤΕΙΘ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: κ. ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ ΣΑΒΒΑΤΩ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2009 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΣ Το καρδιαγγειακό

Διαβάστε περισσότερα

Ευριπίδης Μαντούδης FRCOG Γυναικολόγος Αναπαραγωγής Μαιευτήρας

Ευριπίδης Μαντούδης FRCOG Γυναικολόγος Αναπαραγωγής Μαιευτήρας Ευριπίδης Μαντούδης FRCOG Γυναικολόγος Αναπαραγωγής Μαιευτήρας Πώς γίνεται η υστεροσκόπηση Η υστεροσκόπηση είναι μια εξέταση με την οποία διερευνάται το εσωτερικό της μήτρας. Γίνεται με τη βοήθεια του

Διαβάστε περισσότερα

MA0211 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ - ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ

MA0211 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ - ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ MA0211 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ - ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ Συντετμημένος Τίτλος: Τίτλος Μαθήματος Πλήρης Τίτλος: Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική Κωδικός Μαθήματος: MA0211 ΜΑ0212 Επίπεδο Μαθήματος: Προπτυχιακό Τύπος

Διαβάστε περισσότερα

Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική

Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική Επεμβατική Ακτινολογία Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική Τα τελευταία 20 χρόνια, η Επεμβατική Ακτινολογία παρουσιάζει διαρκή εξέλιξη και αποτελεί μία πολύτιμη

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ 2010-2011 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ 2010-2011 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗΣ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ 15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ Κατά την περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

Η Τεχνολογία στην Ιατρική

Η Τεχνολογία στην Ιατρική Εκπαιδευτήριο TO ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΝ Σχολικό Έτος 2007-2008 Συνθετικές εργασίες στο μάθημα Πληροφορική Τεχνολογία της Β Γυμνασίου: Όψεις της Τεχνολογίας Θέμα: Η Τεχνολογία στην Ιατρική Τμήμα: ΗΥ: Ομάδα: Β2 pc27

Διαβάστε περισσότερα

Διημερίδα Τζάνειου Άθληση και ποιότητα ζωής στις συγγενείς καρδιοπάθειες

Διημερίδα Τζάνειου Άθληση και ποιότητα ζωής στις συγγενείς καρδιοπάθειες Διημερίδα Τζάνειου 2002 Άθληση και ποιότητα ζωής στις συγγενείς καρδιοπάθειες Οι ασθενείς με συγγενή καρδιοπάθεια (ΣΚ) αποτελούν μια ιδιαίτερα ανομοιογενή ομάδα ασθενών όσον αφορά τη βαρύτητα της νόσου,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΟΣΜΩΤΙΚΟ ΜΗ ΚΕΤΩΝΙΚΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΚΩΜΑ. Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη- Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Τμήματος

ΥΠΕΡΟΣΜΩΤΙΚΟ ΜΗ ΚΕΤΩΝΙΚΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΚΩΜΑ. Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη- Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Τμήματος ΥΠΕΡΟΣΜΩΤΙΚΟ ΜΗ ΚΕΤΩΝΙΚΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΚΩΜΑ Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη- Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Τμήματος Γυναίκα 68 ετών μεταφέρεται στο Τμήμα Επειγόντων. Η ασθενής νοσηλεύονταν σε μονάδα αποκατάστασης

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ.

Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α.Π.Θ. Ενότητα 10: Οπιοειδή Αναλγητικά Φάρμακα Μαρία Μυρωνίδου-Τζουβελέκη Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Γεώργιος Σ. Σταυρουλάκης, Ειδικός Αλλεργιολόγος παίδων & ενηλίκων

Γράφει: Γεώργιος Σ. Σταυρουλάκης, Ειδικός Αλλεργιολόγος παίδων & ενηλίκων Γράφει: Γεώργιος Σ. Σταυρουλάκης, Ειδικός Αλλεργιολόγος παίδων & ενηλίκων Η αναφυλακτική αντίδραση είναι μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση που εξελίσσεται πολύ γρήγορα και μπορεί να είναι απειλητική για τη

Διαβάστε περισσότερα

3. Με ποιο άλλο σύστημα είναι συνδεδεμένο το κυκλοφορικό σύστημα;

3. Με ποιο άλλο σύστημα είναι συνδεδεμένο το κυκλοφορικό σύστημα; ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Ποιος είναι ο ρόλος του κυκλοφορικού συστήματος;...... 2. Το κυκλοφορικό σύστημα αποτελείται από: i 3.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ 1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ Κυριακή Σταματέλου Ειδικός Νεφρολόγος, MBA Τι είναι η νεφρολιθίαση; Η νεφρολιθίαση λέγεται κοινά «πέτρες στα νεφρά» και είναι γνωστή στην ανθρωπότητα από τα αρχαία χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ Κάθε χρόνο περίπου 200.000 νέοι ασθενείς διαγιγνώσκονται με Ανεύρυσμα Κοιλιακής Αορτής. Είναι γνωστό επίσης, ότι η ρήξη του Ανευρύσματος Κοιλιακής Αορτής οδηγεί σε ποσοστό τουλάχιστον

Διαβάστε περισσότερα

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini,

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, Κανένα για αυτήν την παρουσίαση Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, 2 Κυκλοσπορίνη-θεραπευτικές ενδείξεις 3 Θεραπεία σοβαρών μορφών

Διαβάστε περισσότερα

ΔΩΣΤΕ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΕΡΓΙΑ

ΔΩΣΤΕ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΔΩΣΤΕ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΕΡΓΙΑ Αλλεργία και άσθμα; Αν πάσχετε από αυτές τις παθήσεις, θα υποφέρετε για όλη σας τη ζωή ; ΟΙ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΛΕΝΕ ΟΧΙ. Η Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας,

Διαβάστε περισσότερα

Πλαστική Χειρουργική

Πλαστική Χειρουργική Εκπαιδευτήριο TO ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΝ Σχολικό Έτος 2007-2008 Συνθετικές εργασίες στο μάθημα Πληροφορική Τεχνολογία της Β Γυμνασίου: Όψεις της Τεχνολογίας Θέμα: Πλαστική Χειρουργική Τμήμα: ΗΥ: Ομάδα: Β2 pc25 Μιχαήλου

Διαβάστε περισσότερα

ΓΑΣΤΡΟΟΙΣΟΦΑΓΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ Η ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΕ ΑΦΗΝΕΙ ΝΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΕΙΣ

ΓΑΣΤΡΟΟΙΣΟΦΑΓΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ Η ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΕ ΑΦΗΝΕΙ ΝΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΕΙΣ ΓΑΣΤΡΟΟΙΣΟΦΑΓΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ Η ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΕ ΑΦΗΝΕΙ ΝΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΕΙΣ Της Δρ. Καραφώκα Μαύρου Ελένη Γιατρέ μου δεν αντέχω άλλο Θέλω να βγω, να διασκεδάσω, να φάω και να πιω χωρίς άγχος, να μην φοβάμαι

Διαβάστε περισσότερα

Εξάμηνο Γ (χειμερινό)

Εξάμηνο Γ (χειμερινό) ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Τηλέφωνο: 210 72 43 320 E-mail: icu.master@med.uoa.gr ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Εξασθενημένη αντίληψη χρωμάτων. Ολα τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να επηρεάσουν τις καθημερινές δραστηριότητες όπως:

Εξασθενημένη αντίληψη χρωμάτων. Ολα τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να επηρεάσουν τις καθημερινές δραστηριότητες όπως: KATAΡΑΧΤΗΣ ΜΑΤΙΩΝ Ο καταρράκτης, είναι μια από τις πιο συχνές αιτίες θόλωσης της όρασής μας μετά από κάποια ηλικία. Ο καταρράκτης είναι μέρος του φαινομένου της γήρανσης του ματιού. Ολοι οι άνθρωποι μετά

Διαβάστε περισσότερα