& ΑΡΧΑΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ»

Transcript

1 «ΙΑΤΡΙΚΗ & ΑΡΧΑΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ» Εισηγήτριες ΒΟΥΛΙΓΕΑ ΕΛΕΝΗ, Αρχαιολόγος της Η Εφορείας Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων ΣΙΤΑΡΑ ΜΑΡΙΑ, Αρχαιολόγος της Η Εφορείας Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων

2 ΙΑΤΡΙΚΗ Πρόληψη, Διάγνωση & Θεραπεία των ασθενειών του ανθρώπου Μυκηναϊκή Εποχή: η ασθένεια αντιμετωπιζόταν ως τιμωρία, σταλμένη από τους θεούς. Για το λόγο αυτό, και η θεραπεία των ασθενών γίνεται είτε με άμεση θεϊκή παρέμβαση είτε με τη χρήση γνώσεων που αφορούν στη χειρουργική & τη φαρμακολογία. Οι κυριότεροι από τους γιατρούς της Ομηρικής Εποχής: Μελάμποδας, Αμφιάραος & Ασκληπιός. Ποδαλείριος & Μαχάων. Αμφιαράεια & Ασκληπιεία: αρχαία ιεροθεραπευτήρια εξάσκησης ολιστικής ιατρικής Θεραπευτικές Μέθοδοι: το λουτρό & η εγκοίμηση

3 Αναθηματικό ανάγλυφο του Αρχίνου από τον Ωρωπό Αττικής, α μισό 4ου αι. π.χ. Η παράσταση περιλαμβάνει τρεις σκηνές που μαζί αφηγούνται μια ιστορία: δεξιά ο Αρχίνος προσέρχεται στο ιερό για να προσευχηθεί. Στη συνέχεια, εικονίζεται ο ίδιος να κοιμάται ξαπλωμένος σε κλίνη, ενώ ένα φίδι του γλείφει τον δεξιό ώμο. Η σκηνή της εγκοίμησης τοποθετείται μέσα στο ιερό, όπως δηλώνει η παρουσία του αναθηματικού πίνακα επάνω στην ψηλή του βάση. Στη διάρκεια του ύπνου του το ιερό φίδι έρχεται να γλείψει την πληγή για να τη γιατρέψει. Τέλος, στα αριστερά βλέπουμε τον ήρωα Αμφιάραο με τη μορφή ενός ηλικιωμένου άνδρα να περιποιείται τον δεξιό ώμο του Αρχίνου.

4 6ος αι. π.χ.: αρχή για τη μετάβαση από την εμπειρία στην επιστήμη Αλκμαίωνας 5ος αι. π.χ. : σύνδεση ιατρικής με τη φιλοσοφία Ιπποκράτης Τέλη 4ου αι. π.χ. Αλεξάνδρεια - Μουσείο: διαμόρφωση ιατρικών σχολών διάθεση συστηματοποίησης της γνώσης Ηρόφιλος, Ερασίστρατος Ρωμαϊκή Εποχή: συγκέντρωση, συστηματοποίηση και κωδικοποίηση της συσσωρευμένης γνώσης των προηγούμενων αιώνων Γαληνός

5 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ & ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ «Σώμα και ψυχή αποτελούν ένα αρμονικό σύνολο και για να εννοήσει κανείς τι συμβαίνει στο ένα, πρέπει να αντιληφθεί τι συμβαίνει στο άλλο» Διατροφή Γυμναστική Πρόληψη Ψυχική Υγειά

6 Ως προς τις θεραπείες: τολμηρές επεμβάσεις μαρτυρούνται από τη 2η χιλιετία π.χ. τον 6ο αιώνα π.χ. οι ιερείς του Ασκληπιού στην Κνίδο πραγματοποιούσαν χειρουργικές τομές και καυτηριάσεις χωρίς νάρκωση. κατά τους αλεξανδρινούς χρόνους πτωμάτων, αλλά και ζωντανών ανατομική μελέτη από τον Ηρόδοτο καταγράφεται προσθετική τεχνητών μελών αναπτυγμένη οδοντιατρική

7 Επιτύμβια στήλη της Πλανγώνας, κόρης του Τολμίδη από τις Πλαταιές, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, 320 π.χ. Η Πλανγώνα προφανώς έχασε τη ζωή της αμέσως μετά τη γέννα.

8 ΤΡΥΠΑΝΙΣΜΟΣ Η χειρουργική διάτρηση του κρανίου που αποσκοπεί στη θεραπεία ασθενειών που εδράζονται στο κρανίο ή στον εγκέφαλο, π.χ. Κρανιακά κατάγματα Επιληψία Ημικρανία-Ίλιγγοι Λοιμώξεις Μεταστατικοί όγκοι

9

10 ΑΡΧΑΙΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: «πικρά» (στυπτικά), «οδυνήφατα» (παυσίπονα), «ήπια» (αντιφλογιστικά), «εσθλά» (ανακουφιστικά), «μητιόεντα» (πολύχρηστα), «λυγρά» (ανακουφιστικά), «θυμοφθόρα» (θανατηφόρα), «άχολα» (κατά της λύπης), χαροποιά. ΙΠΠΟΚΡΑΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ: δε γίνεται αναφορά στην παραγωγή & δράση των φαρμάκων

11

12

13 ΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΜΑ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ & Η «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ» Ιεραρχική Διοίκηση Ασκληπιείων: Μεγάλος Ιερέας ή Πρωθιερέας Λαϊκοί & Δημόσιοι Ιατροί Πόλη - Κράτος Πυροφόρος Ιερομνήμονες Ασκληπιάδες Αμοιβές Σύλλογοι δια εράνων Ιδιώτες - χορηγοί Έκτακτος φόρος «το ιατρικόν» Αρχίατροι

14 ΗΘΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚOΥ ΛΕΙΤOΥΡΓΗΜΑΤOΣ Σεβασμός στις δυνάμεις του Θείου Ηθική δέσμευση των γιατρών προς τους δασκάλους τους Χρέος των ιατρών προς τους ασθενείς να μην προκληθεί οποιαδήποτε βλάβη στην υγείας τους Ευπρεπής συμπεριφορά Ιατρικό απόρρητο Εξασφάλιση επαγγελματικής επάρκειας και γνώσεων

15 Ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σας