Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης

Transcript

1 Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΙΔΕΙΣ ΚΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΡΧΙΟΤΗΤΩΝ ΚΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΤΜΗΜ ΕΚΠΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΜΜΤΩΝ ΚΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΣ

2 2 Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Περιεχόμενα 1. Ποια λέξη ταιριάζει; Η αντιστοίχιση της υγείας Η ακροστιχίδα της Ποια θεραπεία ταιριάζει; Στο θεραπευτήριο του μφιάραου ρχαία και σύγχρονα θεραπευτήρια Τα «ανακατεμένα» βότανα Ένα ανάγλυφο για τον σκληπιό φιερώματα των αρχαίων χρόνων φιερώματα της σύγχρονης εποχής... 7

3 1. Ποια λέξη ταιριάζει; Οι άνθρωποι από τα πολύ παλιά χρόνια έπρεπε να αντιμετωπίζουν ασθένειες που τους ταλαιπωρούσαν. ρχικά πίστευαν ότι τις ασθένειες τις έστελναν οι θεοί και έτσι όταν αρρώσταιναν αναζητούσαν βοήθεια από αυτούς. Έκαναν, λοιπόν, προσευχές, παρακαλώντας τους να τους βοηθήσουν να γιατρευτούν, πρόσφεραν θυσίες στα ιερά, αφιέρωναν αναθήματα, δηλαδή τάματα παρόμοια με αυτά που αφιερώνουμε σήμερα. Οι άνθρωποι όμως πίστευαν ότι μπορούσαν να θεραπευτούν και με τη βοήθεια της μαγείας. Χρησιμοποιούσαν μαγικά, ξόρκια, γιατροσόφια και φυλαχτά, τα λεγόμενα περιάμματα που τα κρεμούσαν στο λαιμό για να προστατεύονται από το κακό. Επίσης, υπήρχαν κι οι επαοιδοί οι οποίοι προσεύχονταν με μαγικά λόγια, τις επωδές, για να θεραπεύσουν τους ασθενείς. Συχνά οι ασθενείς επισκέπτονταν διάφορα θεραπευτικά κέντρα. Τα πιο γνωστά ήταν αυτά που ήταν αφιερωμένα στον σκληπιό, θεό της ιατρικής και ονομάζονταν σκληπιεία Η αντιστοίχιση της υγείας Β Υγεία κόρη του σκληπιού μφιαράειο θεραπευτήριο της αρχαιότητας Βαλεριάνα βότανο Γαληνός Εγκοίμηση Ηπιόνη γιατρός της αρχαιότητας θεραπευτική μέθοδος των σκληπιείων η γυναίκα του σκληπιού

4 3. Η ακροστιχίδα της Πανάκειας 4 1. Π Ι Ν Σ 2. Ι Γ Λ Η 3. Ν Υ Σ Τ Ε Ρ Ι 4. Ν Θ Η Μ Τ 5. Κ Ω Σ 6. Ε Π Ω Δ Ε Σ Ι Π Π Ο Κ Ρ Τ Η Σ Μ Φ Ι Ρ Ε Ι 4. Ποια θεραπεία ταιριάζει; ρχαία θεραπευτικά μέσα: κιμωλία, θείο, όστρακα με ξίδι, όπιο, επίδεσμος βρεγμένος με κρασί, ελλέβορος. Σύγχρονα θεραπευτικά μέσα: ασπιρίνη, φυσιολογικός ορός, εμβόλιο, αντιβίωση, σιρόπι, καραμέλες για το λαιμό. ρχαία και σύγχρονα θεραπευτικά μέσα: βεντούζες, αφέψημα χαμομηλιού, κομπρέσες, αλοιφή, αλόη, νάρθηκας, τσάι του βουνού, υγιεινή διατροφή, γυμναστική.

5 5. Στο θεραπευτήριο του μφιάραου 1 - ε, 2 - α, 3 - δ, 4 - στ, 5 - γ, 6 - β 5 6. ρχαία και σύγχρονα θεραπευτήρια ΡΧΙΟ ΘΕΡΠΕΥΤΗΡΙΟ λουτρά θέατρο εγκοιμητήριο στάδιο ιερό ωδείο ιππόδρομος ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΘΕΡΠΕΥΤΗΡΙΟ αίθουσα αναμονής αίθουσα χειρουργείου γραμματεία ιατρείο θάλαμος νοσηλείας κυλικείο φαρμακείο 7. Τα «ανακατεμένα» βότανα 1. αλόη 5. μαστίχα 2. μέντα 6. μάραθος 3. δάφνη 7. φασκόμηλο 4. λεβάντα 8. δεντρολίβανο

6 9. Ένα ανάγλυφο για τον σκληπιό 6 Το μαρμάρινο αναθηματικό ανάγλυφο* αναπαριστά τη θεραπεία μιας γυναικείας μορφής από το θεό σκληπιό με τη μέθοδο της εγκοίμησης. Στο κέντρο απεικονίζεται η ασθενής, ξαπλωμένη σε ένα κρεβάτι, ενώ ο σκληπιός απλώνει τα χέρια του επάνω της για να τη θεραπεύσει. Πίσω του δεξιά στέκεται η κόρη του, η Υγεία. Στην αρχαιότητα συνήθιζαν να απεικονίζουν τους θεούς πιο ψηλούς από τις ανθρώπινες μορφές για να ξεχωρίζουν. ριστερά παρουσιάζονται συγγενείς της γυναίκας που υψώνουν το δεξί τους χέρι για να παρακαλέσουν τον σκληπιό να τη θεραπεύσει. Μαζί τους στέκει και μία μορφή, μικρότερου αναστήματος, ίσως κάποιο παιδί. Το ανάγλυφο βρέθηκε στο σκληπιείο του Πειραιά και χρονολογείται στον 4ο αι. π.χ. Μπορείς να επισκεφτείς το ρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά και να δεις από κοντά το ανάγλυφο. Επίσης, μπορείς να δεις και να αγγίξεις ένα αντίγραφό του στο Μουσείο φής στην θήνα. *αναθηματικό ανάγλυφο: ανάγλυφο αφιερωμένο σε κάποια θεότητα. 10. φιερώματα των αρχαίων χρόνων Οι άνθρωποι, για να ευχαριστήσουν τον σκληπιό για τη θεραπεία τους, συχνά αφιέρωναν σε αυτόν ένα ομοίωμα* του μέλους του σώματός τους που υπέφερε και θεραπεύτηκε χάρη στη βοήθεια του θεού. Έτσι, τα αφιερώματα αυτά αναπαριστούσαν μάτια, όταν π.χ. ο ασθενής είχε κάποιο πρόβλημα με την όρασή του, αυτιά όταν δεν άκουγε καλά και πόδι ή χέρι όταν είχε κάποια πληγή ή σπάσιμο σε αυτά. *ομοίωμα: αντικείμενο που είναι όμοιο με κάποιο άλλο. Μπορείς να δεις από κοντά αφιερώματα των αρχαίων χρόνων στο ρχαιολογικό Μουσείο ρχαίας Κορίνθου, στο Εθνικό ρχαιολογικό Μουσείο, στο Μουσείο κρόπολης, στην θήνα, στην Επίδαυρο κ.ά.

7 11. φιερώματα της σύγχρονης εποχής Σύγχρονα τάματα: 7 Τάματα που αναπαριστούν διάφορα όργανα του σώματος Κοσμήματα Δωρεές σε φιλανθρωπικά ιδρύματα ή ιερούς ναούς κόμη, οι άνθρωποι τάζουν να: χτίσουν ένα ναό πάνε στους γίους Τόπους δώσουν το όνομα ενός γίου στο παιδί τους φορέσουν μαύρα για μερικές μέρες νηστέψουν κάνουν μια καλή πράξη να ανάψουν κερί/λαμπάδα στην εκκλησία

8 θήνα, 2015 Γενικός συντονισμός έργου Μαρία Λαγογιάννη, Δρ ρχαιολογίας Σουζάνα Χούλια-Καπελώνη, αρχαιολόγος Γενική επιμέλεια Τόνια Κουτσουράκη, αρχαιολόγος λεξάνδρα Σέλελη, αρχαιολόγος-μουσειολόγος Γραφιστική επιμέλεια Σπήλιος Πίστας, γραφίστας Διορθώσεις κειμένων Βιολέττα Ζεύκη, αρχαιολόγος-μεταφράστρια Παιδαγωγική επιμέλεια/σχεδιασμός φύλλων εργασίας Μαρία Τσαλκιτζή, εκπαιδευτικός ΠΕ 70 Δημιουργική/καλλιτεχνική επιμέλεια Σοφία Δεληγιάννη, γραφίστρια Εικονογράφηση Μανόλης Τσαμπουράκης, ζωγράφος Copyright 2015 Υ.ΠΟ.ΠΙ.Θ. ISBN Το έντυπο «Λύσεις των δραστηριοτήτων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης» της θεματικής ενότητας «Υγεία και θεραπεία στην αρχαία Ελλάδα» δημιουργήθηκε και ψηφιοποιήθηκε το 2015 για την Πράξη με κωδικό MIS «Επικαιροποίηση και ψηφιοποίηση πολιτιστικού εκπαιδευτικού υλικού για την ενίσχυση της εκπαιδευτικής διαδικασίας», που υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.