ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ"

Μυρίνη Παπαδάκης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ Εισαγωγή Τα τελευταία χρόνια γίνεται συστηματική προσπάθεια για την αξιολόγηση της απόδοσης των Πανεπιστημίων, μέσω των συστημάτων κατάταξης. Τα συστήματα κατάταξης των Πανεπιστημίων, παρουσιάζουν συγκριτικά την εικόνα τους και παρέχουν πληροφορίες για το επίπεδο ποιότητας σε ενδιαφερόμενους όπως π.χ. φοιτητές, εργοδότες κλπ. Δεν υπάρχει κάποιο κοινώς αποδεκτό σύστημα αξιολόγησης πολλαπλών κριτηρίων, αφού τα κριτήρια των συστημάτων κατάταξης θεωρούνται υποκειμενικά, όπως άλλωστε και οι συντελεστές βαρύτητας που δίνουν σ αυτά. Τα συστήματα κατάταξης, έχουν δεχτεί έντονη κριτική, λόγω της στατιστικής τους ανακρίβειας, της υποκειμενικότητας των κριτηρίων που επιλέγουν για να αντιπροσωπεύουν την ακαδημαϊκή αριστεία του ιδρύματος, αλλά και εξαιτίας της πιθανής αρνητικής επιρροής που μπορεί να έχουν στη συνολική απόδοση των ιδρυμάτων ( wed=y). Παρόλα αυτά τα συστήματα κατάταξης των Πανεπιστημίων είναι δημοφιλή, τόσο από τους φοιτητές, όσο και από την κοινωνία, και συμβάλλουν στην αυξημένη επιδίωξη των πανεπιστημίων για συμμετοχή τους στις παγκόσμιες τάσεις, καθώς και στην ανάπτυξη στρατηγικού τους σχεδίου για τη βελτίωση της ελκυστικότητας του ιδρύματος. Τα συστήματα κατάταξης Πανεπιστημίων μπορούν να διακριθούν σε: 1) αυτά που αντλούν μόνα τους ποσοτικά στοιχεία είτε από τον Παγκόσμιο Ιστό (π.χ. Webometrics), είτε από βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων (π.χ. Leiden Ranking), και 2) αυτά που χρειάζονται επιπλέον τη συνδρομή του Πανεπιστημίου, προκειμένου να αντλήσουν ικανά στοιχεία για τα κριτήρια κατάταξής τους (όπως π.χ. οι λίστ ες QS, THE, Shanghai) ( Υπάρχουν τόσο διεθνή, όσο και εθνικά συστήματα κατάταξης των Πανεπιστημίων και τα πλέον ευρέως αποδεκτά και αξιόπιστα συστήματα κατάταξης παγκοσμίως θεωρούνται τα: 1. ARWU, 2. QS World University Rankings, και 3. Times Higher Education World University Rankings. Για κάθε σύστημα κατάταξης υπάρχουν και κριτικές. Για παράδειγμα, ο ARWU θεωρείται μεν ιδιαίτερα αντικειμενικός ως προς τη μεθοδολογία του, δεν δίνει όμως βαρύτητα στις ανθρωπιστικές επιστήμες και στην ποιότητα της διδασκαλίας. Το σύστημα QS θεωρείται εμπορευματοποιημένο και έχει κατηγορηθεί ότι δίνει υπερβολική βαρύτητα σε υποκειμενικούς δείκτες ( Ο ARWU κατατάσσει τα επίσης Πανεπιστήμια βάσει πεδίου σε πέντε (5) κατηγορίες: 1. Φυσικές Επιστήμες και Μαθηματικά, 2. Μηχανική/Τεχνολογία και Επιστήμη Υπολογιστών, 1

2 3. Βιοεπιστήμες και Γεωπονία, 4. Κλινική Ιατρική και Φαρμακευτική και 5. Κοινωνικές Επιστήμες. Επιπρόσθετα, κατατάσσει τα Πανεπιστήμια και βάσει θεματικής σε πέντε (5) κατηγορίες: 1. Μαθηματικά, 2. Φυσική, 3. Χημεία, 4. Επιστήμη Υπολογιστών και 5. Οικονομικά/ Επιχειρήσεις ( Επιπλέον, ο QS κατατάσσει τα Πανεπιστήμια βάσει κλάδων σε πέντε ( 5) κατηγορίες: 1. Τέχνες & Ανθρωπιστικές Επιστήμες, 2. Μηχανική & Τεχνολογία, 3. Βιοεπιστήμες & Ιατρική, 4. Φυσικές Επιστήμες και 5. Κοινωνικές Επιστήμες & Management (Διαχείριση). Αυτές οι ετήσιες κατατάξεις βασίζονται στην άποψη του ακαδημαϊκού χώρου, στην άποψη του επαγγελματικού χώρου (αγοράς) και στις αναφορές ( Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται συνοπτικά κάποια στοιχεία για τα πλέον διαδεδομένα συστήματα κατάταξης διεθνώς. Όπως προαναφέρθηκε τα κριτήρια αξιολόγησης διαφέρουν σε κάθε σύστημα κατάταξης καθώς και ο αντίστοιχος συντελεστής βαρύτητας/στάθμισής τους. Στον Πίνακα 2 παρουσιάζονται κάποια από τα κριτήρια κατάταξης. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η λίστα δεν είναι εξαντλητική. Τα στοιχεία του Πίνακα 2 αντλήθηκαν από τους δείκτες ΑRWU, QS, THE, CWUR και U.S. News Best Global Universities ( html, Σε ό,τι αφορά στο σύστημα κατάταξης QS, η αξιολόγηση των ακαδημαϊκών γίνεται μέσω ερωτηματολογίου στο οποίο Καθηγητές καλούνται να υποδείξουν τα 30 καλύτερα ιδρύματα στο δικό τους αντικείμενο, χωρίς να μπορούν να ψηφίσουν το δικό τους ίδρυμα. Ωστόσο θα πρέπει να αναφερθεί ότι δεν παρέχονται στοιχεία για το ποιοι επιλέχθηκαν να συμμετέχουν στην έρευνα, για τον τρόπο επιλογής τους, από ποια πανεπιστήμια προέρχονται, τι ακριβώς ερωτήθηκαν και ποιο ακριβώς ήταν το ποσοστό ανταπόκρισης που επετεύχθη. Επιπρόσθετα, τα ποσοτικά στοιχεία, που συλλέγονται από τα ίδια τα πανεπιστήμια ή από εθνικούς φορείς δείχνουν πλευρές της ακαδημαϊκής επιτυχίας των πανεπιστημίων. Ποσοτικό στοιχείο είναι η αναλογία διδασκομένων προς διδάσκοντες, ως δείκτης δέσμευσης και προσήλωσης ενός ιδρύματος στη διδασκαλία με συντελεστή στάθμισης 20%. Το κριτήριο της ερευνητικής αριστείας του ιδρύματος με συντελεστή βαρύτητας 20% αξιολογείται μετρώντας τον αριθμό των ετεροαναφορών που αντιστοιχούν στις δημοσιεύσεις των διδασκόντων ενός ιδρύματος ( wed=y). 2

3 3

4 Πίνακας 1. Συστήματα κατάταξης α/α Ονομασία συστήματος κατάταξης 1. ARWU (Academic Ranking of World Universities) ή Shanghai ranking 2. ΤΗΕ (Times Higher Education) World University Rankings Επεξήγηση ARWU χρησιμοποιεί 6 αντικειμενικούς δείκτες (κριτήρια αξιολόγησης) για την κατάταξη των πανεπιστημίων παγκοσμίως, που περιλαμβάνουν: 1. τον αριθμό των αποφοίτων και 2. του προσωπικού του που έχει βραβευθεί με το Βραβείο Νόμπελ ή το Fields Medal, 3. τον αριθμό των ερευνητών με υψηλές ετεροαναφορές όπως επιλέγεται από το Thomson Reuters, 4. τον αριθμό των εργασιών που δημοσιεύτηκαν στα περιοδικά Nature και Science, 5. τον αριθμό των εργασιών που περιλαμβάνονται στο Science Citation Index Expanded και στο Social Sciences Citation Index, και 6. την κατά κεφαλήν επίδοση του Πανεπιστημίου. Το ARWU κατατάσσει περισσότερα από 1200 πανεπιστήμια ετησίως και δημοσιεύει τα πρώτα 500 πανεπιστημιακά ιδρύματα. Ο πίνακας παγκόσμιας κατάταξης των Πανεπιστημίων Times Higher Education για το περιλαμβάνει τα καλύτερα πανεπιστήμια παγκοσμίως σύμφωνα με τις επιδόσεις τους σε όλες τις βασικές αποστολές τους διδασκαλία, έρευνα, μεταφορά γνώσης και διεθνή προοπτική. Για την κατάταξη των κορυφαίων πανεπιστημίων χρησιμοποιούνται 13 βαθμονομημένοι δείκτες (κριτήρια αξιολόγησης) απόδοσης που παρέχουν κατανοητές και ισορροπημένες συγκρίσεις. Στα κριτήρια αξιολόγησης περιλαμβάνονται τα εξής με τους αντίστοιχους συντελεστές βαρύτητας: διδασκαλία (περιβάλλον διδασκαλίας) (30%), έρευνα (όγκος, εισόδημα, φήμη) (30%), ετεροαναφορές (επιρροή έρευνας) (30%), διεθνής προοπτική (προσωπικό, φοιτητές και έρευνα) (7,5%), βιομηχανικό εισόδημα (μεταφορά γνώσης) (2,5%). Σύνδεσμος 4

5 3. QS World University Rankings 4. CWTS Leiden Ranking 5. Webometrics Ranking of World Universities/ Ranking Web of Universities Ο πίνακας παγκόσμιας κατάταξης των Πανεπιστημίων QS λαμβάνει υπόψη περισσότερα από Πανεπιστήμια παγκοσμίως και αξιολογεί περίπου 900. Στα κριτήρια αξιολόγησης περιλαμβάνονται τα εξής με τους αντίστοιχους συντελεστές βαρύτητας: 1. η ακαδημαϊκή φήμη από παγκόσμια έρευνα (40%), 2. ο αριθμός των φοιτητών ανά Τμήμα (20%), 3. οι ετεροαναφορές ανά Τμήμα από το Scopus (20%), 4. η φήμη στους εργοδότες από παγκόσμια έρευνα (10%), 5. το ποσοστό διεθνών φοιτητών (5%), και 6. το ποσοστό διεθνών Τμημάτων (5%). Η κατάταξη CWTS Leiden για το 2015 προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την επιστημονική επίδοση 750 σημαντικών Πανεπιστημίων παγκοσμίως. Χρησιμοποιεί ένα σύνολο βιβλιομετρικών δεικτών και παρέχει στατιστικά στοιχεία για την επιστημονική επιρροή των Πανεπιστημίων και τη συμμετοχή τους σε επιστημονικές συνεργασίες. Η κατάταξη CWTS Leiden για το 2015 βασίζεται σε δημοσιεύσεις καταχωρημένες στο Web of Science για την περίοδο Το Δίκτυο Κατάταξης των Πανεπιστημίων είναι ένα σύστημα κατάταξης των Πανεπιστημίων παγκοσμίως βάσει ενός σύνθετου δείκτη που λαμβάνει υπόψη τόσο τον όγκο των περιεχομένων Δικτύου (αριθμός ιστοσελίδων και αρχείων) όσο και την ορατότητα και την επιρροή αυτών των ηλεκτρονικών εκδόσεων σύμφωνα με τον αριθμό των εξωτερικών ετεροαναφορών ιστοσελίδων που έχουν λάβει g_of_world_universities 5

6 Πίνακας 2. Κριτήρια κατάταξης α/α Κριτήριο QS ARWU THE CWUR US-news 1. Αξιολόγηση συναδέλφων 0,40 2. Αξιολόγηση εργοδοτών 0,10 3. Ποσοστό διεθνών καθηγητών 0,05 4. Ποσοστό διεθνών φοιτητών 0,05 5. Επίδραση έρευνας ετεροαναφορές ανά καθηγητή 0,20 0,05 6. Αναλογία καθηγητών/ φοιτητών 0,20 7 Ποιότητα εκπαίδευσης (απόφοιτοι με διεθνή βραβεία) 0,10 0,25 8 Ποιότητα Τμήματος (Πανεπιστημιακοί με διεθνή βραβεία) 0,20 0,25 9 Δημοσιεύσεις (αριθμός δημοσιεύσεων σε αξιόλογα περιοδικά) 0,20 0,05 10 Επιρροή (αριθμός δημοσιεύσεων σε περιοδικά υψηλού κύρους) 0,05 11 Ευρύτερος αντίκτυπος (h-index του Πανεπιστημίου) 0,05 12 Πατέντες/βιομηχανικό εισόδημα 0,025 0,05 13 Απασχόληση αποφοίτων (απόφοιτοι CEO σε κορυφαίες εταιρείες παγκοσμίως) 0,25 14 Δημοσιεύσεις στα Nature και Science 0,20 15 Ερευνητές με μεγάλο αριθμό ετεροαναφορών 0,20 16 Κατά κεφαλήν επίδοση του Πανεπιστημίου 0,10 17 Ποσοστό συνολικών δημοσιεύσεων μεταξύ του κορυφαίου 10% σε αναφορές 0,10 18 Διεθνείς συνεργασίες 0,10 19 Αριθμός Διδακτορικών 0,05 20 Αριθμός Διδακτορικών ανά μέλος ΔΕΠ 0,05 21 Αριθμός δημοσιεύσεων μεταξύ του κορυφαίου 10% σε αναφορές 0, Συνολικές ετεροαναφορές 0,30 0, Βιβλία 0, Εκδόσεις 0,10 25 Συνέδρια 0, Έρευνα (όγκος, εισόδημα, φήμη)/παγκόσμια ερευνητική φήμη 0,30 0, Περιφερειακή ερευνητική φήμη 0, Κανονικοποιημένος αντίκτυπος ετεροαναφορών 0,10 29 Διεθνής προοπτική 0, Διδασκαλία (περιβάλλον διδασκαλίας) 0,30 6

7 7

Σχετικά έγγραφα

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΜΟΝΑΔΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Ο.Π.Α. ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 1 Περιεχόμενα Εισαγωγή... 4 1. Quacquarelli Symonds (QS)... 5 1.1 QS World