Α.Σ. Δίκτυο Αλληλεγγύης Solidarity Network. Εισαγωγή στην Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα

Transcript

1 Α.Σ. Δίκτυο Αλληλεγγύης Solidarity Network Εισαγωγή στην Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα ΗΠράξη«ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΕΥΑΛΩΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ» υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης 3: «Τοπικές δράσεις κοινωνικής ένταξης για ευάλωτες ομάδες» της Κατηγορίας Παρέμβασης 1: «Πρόληψη και αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού ευπαθών ομάδων του πληθυσμού» του Θεματικού Άξονα Προτεραιότητας 4: «Πλήρης ενσωμάτωση του συνόλου του ανθρώπινου δυναμικού σε μια κοινωνία ίσων ευκαιριών», του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού » που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ).

2 Περιεχόμενα 1. Παρουσίαση των δράσεων της Α.Σ. Δίκτυο Αλληλεγγύης για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας των ωφελουμένων 2. Εισαγωγή στην Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα 2

3 1. Δράσεις της Α.Σ. Δίκτυο Αλληλεγγύης για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας των ωφελουμένων 3

4 ΗΑ.Σ. Δίκτυο Αλληλεγγύης Η Α.Σ. Δίκτυο Αλληλεγγύης συστάθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος "ΤΟΠΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΓΙΑ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΟΜΑΔΕΣ" (ΤΟΠΕΚΟ), με αντικείμενο τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για ογδόντα (80) άτομα, με στόχο τη βελτίωση του βιοτικού επίπεδου των κατοίκων της περιοχής παρέμβασης και την οικονομική ανάπτυξή της συνολικότερα. Η προώθηση των ωφελούμενων στην απασχόληση θα γίνει μέσω : Εργασία σε τοπικές επιχειρήσεις Σύσταση Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (Κοιν.Σ.Επ.) Αυταπασχόληση Επιχειρηματικότητα 4

5 Οι Εταίροι Μ.Κ.Ο. Αποστολή ΗΜ.Κ.Ο. ΑΠΟΣΤΟΛΗ είναι ο Συντονιστής Εταίρος της Α.Σ.Δίκτυο Αλληλεγγύης. Ιδρύθηκε το 2010 από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, ανθρωπιστικές, αναπτυξιακές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε διεθνές επίπεδο. Αποστολική Διακονία Της Εκκλησίας Της Ελλάδος Η Αποστολική Διακονία ιδρύθηκε το 1936 και αποτελεί τον επίσημο Εκκλησιαστικό Οργανισμό πού τελεί υπό την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας τη Ελλάδος. Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος, η Αποστολική Διακονία μεριμνά για τον προγραμματισμό της διοργάνωσης και την εκτέλεση του καθ' όλου ιεραποστολικού και μορφωτικού έργου της Εκκλησίας. Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Μοσχάτου Ταύρου Η Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Μοσχάτου Ταύρου αποτελεί Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και έχει σαν στρατηγικό στόχο να συνδράμει το Δήμο στη συνεχή βελτίωση των παρεχομένων αγαθών και υπηρεσιών προς στους πολίτες, προσδίδοντας προστιθέμενη αξία στις πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις του. ΚΕΚ Άποψη Α.Ε. Το ΚΕΚ Άποψη δραστηριοποιείται στο χώρο της εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης, προσφέροντας αποδοτικές λύσεις για τη διαχείριση της εκπαίδευσης και της γνώσης γενικότερα, αλλά και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού μέσω της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης (e learning). 5

6 Οι Εταίροι Mentoring A.E. Η Mentoring A.E. είναι εξειδικευμένη συμβουλευτική εταιρεία, μέλος ελληνικών και διεθνών οργανισμών (ΣΕΣΜΑ, EU Consult, EBAN) οι οποίοι στηρίζουν την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Ελληνική Εταιρεία Διοικήσεως Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ) Η Ελληνική Εταιρία Διοίκησης Επιχειρήσεων (Ε.Ε.Δ.Ε.) αποτελεί σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικής δυνατότητας και αποτελεσματικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, μέσα από τη διαδικασία ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού τους. ΜΚΟ Διογένης Η ΜΚΟ Διογένης στοχεύει στην υποστήριξη ευπαθών ομάδων, αλλά και στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και την κινητοποίησή των πολιτών ενάντια σε κάθε μορφή κοινωνικού αποκλεισμού. Δίκτυο Απασχόλησης Και Κοινωνικής Μέριμνας Η ΑΜΚΕ «Δίκτυο Απασχόλησης & Κοινωνικής Μέριμνας» παρέχει συμβουλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες προς ευάλωτες και ευπαθείς ομάδες που υφίστανται αποκλεισμό από την αγορά εργασίας. Επίσης δραστηριοποιείται στο χώρο των υπηρεσιών κοινωνικής, ψυχολογικής, μέριμνας, προστασίας και φροντίδας προς τις ευάλωτες ομάδες, με στόχο την εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσής τους. 6

7 Στόχοι της Α.Σ. σχετικά με την επιχειρηματικότητα των ωφελουμένων Προώθηση στην επιχειρηματικότητα ~ 25 ωφελουμένων μετιςεξήςπαραδοχές: Ίδρυση 3 Κοιν.Σ.Επ. με τη συμμετοχή ~15 ωφελούμενων ως μελών / εταίρων Υποστήριξη ~2 ωφελούμενων για την ίδρυση της δικής τους επιχείρησης Υποστήριξη ~8 ωφελούμενων για τη συμμετοχή σε αναπτυξιακά προγράμματα προκειμένου να ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση 7

8 Υπηρεσίες υποστήριξης επιχειρηματικότητας 1. Συμβουλευτική επιχειρηματικότητας 2. Ενδυνάμωση / mentoring 3. Σύνταξη επιχειρηματικών σχεδίων (business plans) 4. Σύνταξη επενδυτικών προτάσεων για αναπτυξιακά προγράμματα 5. Καθοδήγηση (Business Coaching) 6. Δικτύωση 7. Φοροτεχνική υποστήριξη 8. Νομική υποστήριξη 8

9 2. Εισαγωγή στην Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα 9

10 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ορισμός Η Κοινωνική Οικονομία περιλαμβάνει οικονομικές δραστηριότητες που ασκούνται από επιχειρήσεις και οργανισμούς, η ίδρυση και λειτουργία των οποίων διέπεται από τις ακόλουθες αρχές : Σκοπό έχουν κυρίως την παροχή υπηρεσιών προς τα μέλη τους ή την κοινωνία, παρά την επιδίωξη κέρδους Έχουν ανεξάρτητη διοίκηση Εφαρμόζουν δημοκρατική διαδικασία λήψηςαποφάσεων Αποδίδουν προτεραιότητα στα άτομα και την εργασία έναντι του κεφαλαίου κατά τη διανομή του εισοδήματος 10

11 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Φορείς Φορείς της Κοινωνικής Οικονομίας, που δεν αποβλέπουν στο κέρδος και δεν κυριαρχούνται από τους ανταγωνιστικούς κανόνες της αγοράς, είναι ενδεικτικά : Οι Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις (ΑμΚΕ, ΜΚΟ κλπ.) Οι εθελοντικές οργανώσεις Οι συνεταιρισμοί (αγροτικοί, πιστωτικοί, οικοδομικοί κλπ.) Οι συλλογικοί φορείς των καταναλωτών Μικτά εταιρικά σχήματα με συμμετοχή φορέων της αυτοδιοίκησης, ινστιτούτων, πανεπιστημίων κ.λπ. Οι Κοινωνικές Επιχειρήσεις 11

12 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η κατάσταση στην Ελλάδα Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι δραστηριοποιούνται: συνεταιρισμοί παραδοσιακού τύπου, με περισσότερα από μέλη 71 γυναικείοι συνεταιρισμοί με περισσότερα από 1903 μέλη, με αντικείμενο την παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων και τροφίμων ή και λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων 68 συνεταιριστικές θεραπευτικές μονάδες στα ψυχιατρικά νοσοκομεία με 571 ασθενείς 10 επιχειρήσεις που αποτελούν μετεξέλιξη προστατευμένων εργαστηρίων και συνεργατικών δραστηριοτήτων με 98 ασθενείς, 32 προστατευμένα εργαστήρια με 395 ασθενείς 15 ΚοιΣΠΕ με αντικείμενο την ένταξη ψυχικά ασθενών στην αγορά εργασίας, αλλά και την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών οργανώσεις εθελοντισμού, από τις οποίες έχουν ενεργό δράση Άγνωστος αριθμός από μικτές οργανώσεις, εθελοντικές οργανώσεις, σωματεία ειδικώς αναγνωρισμένων ως φιλανθρωπικών, αστικών μη κερδοσκοπικών εταιρειών, ιδρυμάτων κλπ. ενώσεων προσώπων, οργανώσεις ή και εταιρικά Η απασχόληση στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύει μόλις το 1,8% της συνολικής απασχόλησης και το 2,9% της μισθωτής εργασίας. Πρόκειται για κάποια από τα μικρότερα ποσοστά μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. 12

13 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Χαρακτηριστικά Τα χαρακτηριστικά των κοινωνικών επιχειρήσεων είναι: Η οργάνωσή τους με επιχειρηματικό πνεύμα Η επιδίωξη οικονομικών και κοινωνικών στόχων ταυτόχρονα Ουψηλόςβαθμόςαυτονομίας Ο συμμετοχικός χαρακτήρας Η κινητοποίηση ομάδων και φορέων πολιτών Η επιδίωξή τους να βρίσκουν λύσεις στα προβλήματα της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού Η συμβολή τους σε μια οικονομική ανάπτυξη που ενισχύει την κοινωνική συνοχή Το ελάχιστο επίπεδο αμειβόμενης εργασίας Η περιορισμένης έκτασης διανομή κερδών Το σημαντικό επίπεδο οικονομικού κινδύνου 13

14 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Θεσμικό Πλαίσιο 1998: Ο Νόμος 2646, προβλέπει τη δημιουργία Προστατευόμενων Παραγωγικών Εργαστηρίων, στα οποία, τα τρία πέμπτα (3/5) των απασχολούμενων σ αυτά μπορεί να είναι άτομα με νοητική υστέρηση, αυτισμό, βαριές σωματικές και πολλαπλές αναπηρίες. 1999: Ο Νόμος 2716 θεσπίζει τους Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.), είδος «Κοινωνικής Επιχείρησης Ένταξης» με χαρακτηριστικά πολυ εταιρικότητας που επικεντρώνεται ιδίως σεπεριορισμένη ομάδα τουπληθυσμού, τους ψυχικά ασθενείς Οι Κοι.Σ.Π.Ε. είχαν ως σκοπό «την κοινωνικο οικονομική ενσωμάτωση και την επαγγελματική ένταξητωνατόμωνμεσοβαράψυχοκοινωνικάπροβλήματακαισυμβάλλουνστη θεραπεία τους και στην κατά το δυνατόν οικονομική τους αυτάρκεια». Ήταν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου με εμπορική ιδιότητα, αλλά και ταυτόχρονα αποτελούσαν μονάδες ψυχικής υγείας επειδή η θεωρητική τους σύλληψη πληρούσε τους όρους της αποκατάστασης, καθώς και της κοινωνικής και επαγγελματικής ένταξης. 2011: Ο Νόμος 4019 θεσπίζει τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοι.ν.Σ.Επ.), οι οποίες έχουν σημαντικές διαφορές συγκριτικά με τις μορφές κοινωνικής επιχειρηματικότητας αλλά και γενικότερα με τα σχήματα της κοινωνικής οικονομίας που έχουν θεσμοθετηθεί ποτέ στην Ελλάδα 14

15 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Παραδείγματα από την ελληνική εμπειρία Επωνυμία: Κοινωνικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης Τομέα Ψυχικής Υγείας Δωδεκανήσου ΚΟΙΣΠΕ ΤΟΨΥ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ) Περιοχή : Λεπίδα Λέρου Περιγραφή: Η πρώτη Κοι.Σ.Π.Ε. που συστήθηκε στην Ελλάδα (έτος 2002) σε συνεργασία με το Κρατικό Θεραπευτήριο Λέρου και άλλους φορείς Δραστηριότητες : Αγροτικές Καλλιέργειες, Εργαστήριο Ζαχαροπλαστικής, Κυλικείο, Εργαστήριο Επεξεργασίας και τυποποίησης μελιού, Γραφείο εναλλακτικού τουρισμού (σχεδιαζόμενη νέα δραστηριότητα) Μέλη : 455 εκ των οποίων : 190 άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα 160 εργαζόμενοι στο χώρο της ψυχικής υγείας 14 φορείς (ΟΤΑ, ΝΠΔΔ κλπ) 90 ιδιώτες Εργαζόμενοι : 46, εκ των οποίων: 26 άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα 20 λοιποί επαγγελματίες Σύνολο Συνεταιριστικών Μερίδων: Αξία Συνεταιριστικών Μερίδων:

16 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Παραδείγματα από την ελληνική εμπειρία ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΚΟΙΣΠΕ ΤΟΨΥ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ Καλλιέργεια και Εμπορία Αγροτικών Προϊόντων Οι καλλιέργειες είναι υπαίθριες και θερμοκηπιακές και πραγματοποιούνται σετρίααγροκτήματα συνολικής έκτασης 9 στρεμμάτων Στις αγροτικές καλλιέργειες εργάζονται 21 άτομα (τα 14 με ψυχοκοινωνικά προβλήματα) Η παραγωγή ανέρχεται στους 40 τόνους ετησίως ενώ καλλιεργούνται 20 διαφορετικά είδη κηπευτικών. Σημαντική είναι η συνεργασία που έχει αναπτυχθεί με τοπικούς παραγωγούς όσον αφορά την προώθηση των αγροτικών προϊόντων στην αγορά Λειτουργία Εργαστηρίου Ζαχαροπλαστικής Αρχικά εγκαταστάθηκε σε μια εγκαταλελειμμένη αποθήκη του Θεραπευτηρίου με υποτυπώδη (οικιακό) εξοπλισμό και δύο άτομα προσωπικό. Το 2004 πραγματοποιήθηκε μετεγκατάσταση της μονάδας σε νέο κτίριο και έγιναν επενδύσεις σε επαγγελματικό εξοπλισμό παραγωγής Στο εργαστήριο εργάζονται 10 άτομα (τα 6 με ψυχοκοινωνικά προβλήματα) Το εργαστήριο παράγει σε καθημερινή βάση είδη ζαχαροπλαστικής και snack. Τα προϊόντα προωθούνται μέσω των κυλικείων καθώς και στην ελεύθερη αγορά. 16

17 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Παραδείγματα από την ελληνική εμπειρία ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΚΟΙΣΠΕ ΤΟΨΥ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ Λειτουργία Εργαστηρίου Επεξεργασίας, Τυποποίησης και Εμπορίας Μελιού Δημιουργήθηκε το 2004 με χρηματοδότηση από την κοινοτική πρωτοβουλία LEADER +. Ηεπένδυση ανήλθε σε ευρώ. Σήμερα, ο ετήσιος κύκλος εργασιών της μονάδας είναι περίπου Παράγει το θυμαρίσιο μέλι "ΑΡΤΕΜΙΣ«το οποίο πωλείται μέσω τοπικών καταστημάτων, μέσω e shops, ενώ γίνονται και προσπάθειες σε εξαγωγές σε Γερμανία και Αγγλία Για την επεξεργασία / τυποποίηση ακολουθείται πιστοποιημένο Σύστημα Διαχείρισης Ασφάλειας Τροφίμων (ISO22000) ΣτοΕργαστήριοεργάζονται5 άτομα (τα 2 με ψυχοκοινωνικά προβλήματα) Λειτουργία Κυλικείου Πρόκειται για εμπορική επιχείρηση στο χωριό Λεπίδες Λέρου Στο κυλικείο εργάζονται 10 άτομα (τα 4 με ψυχοκοινωνικά προβλήματα) 17

18 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Παραδείγματα από την ελληνική εμπειρία ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΚΟΙΣΠΕ ΤΟΨΥ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ Λειτουργία Γραφείου εναλλακτικού τουρισμού Νέα δραστηριότητα που ξεκίνησε στις αρχές του 2013, με την επωνυμία «Leros Active» Απευθύνεται σε επισκέπτες του νησιού που ενδιαφέρονται για εναλλακτικό τουρισμό (καταδυτικός περιπατητικός κλπ.) και παρέχει τις ακόλουθες υπηρεσίες : Διαμονή Μεταφορές Πακέτα για καταδύσεις Πεζοπορικές διαδρομές Λεπτομερείς χάρτες και άλλο πληροφοριακό υλικό Ξεναγήσεις με θέμα: την ιστορία, την αρχιτεκτονική, τις εκκλησίες, την φύση, ψυχιατρική κ.α Ενοικιάσεις αυτοκινήτων, μοτοσικλετών ήποδηλάτων Εκδρομές με σκάφος Πολιτιστικές εκδηλώσεις 18

19 Τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη Στη Γαλλία, δραστηριοποιούνται στο χώρο της κοινωνικής οικονομίας συνεταιρισμοί, ιδρύματα και κοινωνικές επιχειρήσεις. Υπολογίζεται ότι απασχολούν σχεδόν το 10% του συνολικού εργατικού δυναμικού της χώρας (δηλ. σχεδόν ανθρώπους) Στην Ιταλία λειτουργούν κοινωνικοί συνεταιρισμοί που απασχολούν μισθωτούς, εκ των οποίων μειονεκτούντα άτομα Παραδείγματα TERRE : Ιδρύθηκε το 1942 από 60 εθελοντές με αντικείμενο δραστηριότητας την ανακύκλωση. Αποτελείται από 6 εταιρείες με ποικίλες δραστηριότητες, όπως: συλλογή παλιών ρούχων, χαρτιού, μετάλλου, διαλογή ανακύκλωση μεταποίηση και εγκατάσταση χωρισμάτων ψευδοροφών, καθώς και ανακαίνιση κτιρίων. Το 70% των εργαζομένων της αποτελείται από ανθρώπους που προέρχονται από μειονεκτούσες ομάδες. NONCELLO : Ξεκίνησε το 1982 με πρωτοβουλία μιας ομάδας ατόμων στο Πορντενόνε που προσέφεραν υπηρεσίες καθαρισμού σε νοσοκομεία και πανεπιστήμια της περιοχής. Αργότερα, εργαζόμενοι στο συνεταιρισμό εξειδικεύτηκαν στην φροντίδα ηλικιωμένων και ατόμων που πάσχουν από ψυχικά νοσήματα. Από το 1996 οι δραστηριότητες του συνεταιρισμού επεκτάθηκαν στον περιβαλλοντικό τομέα, με την ανακύκλωση ηλεκτρικών συσκευών. ENVIE: Ομάδα κοινωνικών επιχειρήσεων που ειδικεύονται στην ανακύκλωση μεταχειρισμένων οικιακών συσκευών. Απασχολεί 550 εργαζόμενους (εκ των οποίων οι 400 είναι μειονεκτούντα άτομα) σε 25 μονάδες σε ολόκληρη τη χώρα. Οι εργαζόμενοι συλλέγουν και επισκευάζουν παλιές οικιακές συσκευές. 19

20 responsable.org Στοιχεία για ενεργές κοινωνικές επιχειρήσεις στη Γαλλία Κατασκευές και δημόσια έργα Κατεδαφίσεις Συντήρηση κτιρίων Ηλεκτρολογικές εργασίες Τοιχοποιία Ξυλουργικές εργασίες Υδραυλικές εργασίες Ελαιοχρωματισμοί Οδοποιία, αποχέτευση Συλλογή, επεξεργασία, ανακύκλωση Απορρίμματα Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού Υφασμάτινα απόβλητα Περιβάλλον και γεωργική παραγωγή Συντήρηση πρασίνου Γεωργική παραγωγή Κηπουρική Υπηρεσίες προς επιχειρήσεις και Δημόσιους Φορείς Καθαριστήριο Συσκευασία, διακίνηση, διανομή προϊόντων Προμήθειες, εργασίες για λογαριασμό τρίτων Υπολογιστών (παραγωγή, διαχείριση, συντήρηση) Υπηρεσίες καθαριότητας Επισκευή, συντήρηση, κατασκευή Αντιγραφή, εκτύπωση, δημοσίευση και επικοινωνία Εστιατόρια, catering, ξενοδοχεία Μεταφορές Υπηρεσίες προς ιδιώτες και λιανικής Δραστηριότητες για τον τουρισμό και τον πολιτισμό Βοήθεια στο σπίτι Μηχανογραφική υποστήριξη Καταστήματα και εμπόριο Υπηρεσίες σιδερώματος / πλυντηρίου / ράψιμο Εστιατόρια, catering, ξενοδοχεία 20 Υγεία / κοινωνικές υπηρεσίες Μεταφορές και Μετακίνηση

21 Τα κλειδιά επιτυχίας της κοινωνικής επιχείρησης Επειδή είναι Κοινωνική: Η ουσιαστική αυτοδέσμευση των εταίρων της Η εξασφάλιση δεσμεύσεων από τοπικούς κοινωνικούς εταίρους Η δικτύωση με άλλους φορείς της (τοπικής και υπερτοπικής) κοινωνικής οικονομίας Η δικτύωση με ενεργούς πολίτες και τους φορείς τους (ΜΚΟ, εθελοντές κλπ.).. αλλά και επειδή είναι Επιχείρηση Το πεδίο δραστηριοποίησης της Η λειτουργία με επιχειρηματικά κριτήρια, έστω και αν ο σκοπός δεν είναι το κέρδος, αλλά η δημιουργία κοινωνικής υπεραξίας Η υιοθέτηση κανόνων και καλών πρακτικών της αγοράς, όπως η διεύρυνση του πελατολογίου, ηπαροχή ανταγωνιστικών υπηρεσιών, η ποιότητα κλπ. Το αποτελεσματικό management Η ορθολογική οικονομική διαχείριση καιηεφαρμογήοικονομιώνκλίμακας Το «χτίσιμο» θετικής εικόνας και φήμης 21

22 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Εμπόδια ( ΠΟΥΠΡΕΠΕΙΝΑΞΕΠΕΡΑΣΟΥΜΕ) Απουσία επιχειρησιακού σχεδίου, όπου θα καθορίζονται με σαφήνεια οι λειτουργικές, εμπορικές και οικονομικές παραδοχές που θα εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα της Επιχείρησης Έλλειψη διοίκησης με την αναγκαία εμπειρία, τεχνογνωσία και ικανότητες Χαμηλή ανταγωνιστικότητα των προσφερόμενων προϊόντων / υπηρεσιών (με βάση τη σχέση τιμής/ποιότητας) Αδυναμία προσέλκυσης στρατηγικών συμμάχων διαμόρφωσης αποδοτικών εταιρικών σχέσεων, είτε με πρόσωπα (π.χ. εθελοντές) είτε με φορείς (π.χ. ΟΤΑ) Περιορισμένη αξιοποίηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων (εθνικών και ευρωπαϊκών) λόγω έλλειψης γνώσεων ή δεξιοτήτων Αποκλεισμός από το κλασικό τραπεζικό σύστημα εξαιτίας της επισφαλούς βιωσιμότητας και της αδυναμίας εξασφάλισης εγγυήσεων 22

23 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Εργαλεία ( ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ) Χρηματοδοτικά εργαλεία που προβλέπει ο Νόμος 4019/2011 για τις Κοιν.Σ.Επ. Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας (υπό σύσταση) για την άμεση επιχορήγηση επενδύσεων των Κοιν.Σ.Επ. Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ πρώην ΤΕΜΠΜΕ) για τη χορήγηση δανείων και εγγυήσεων Προγράμματα στήριξης της επιχειρηματικότητας του ΕΣΠΑ Στο Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα (ΕΠΑΝ ΙΙ) έχει προβλεφθεί ποσό 20 εκ για δράσεις κοινωνικής οικονομίας και κοινωνικής επιχειρηματικότητας Προγράμματα του Ο.Α.Ε.Δ. (π.χ. για την επιδότηση νέων θέσεεων εργασίας, κάλυψης κόστους ασφαλιστικών εισφορών κλπ.) Προγραμματικές συμβάσεις με το Δημόσιο, τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τους ΟΤΑ α και β βαθμού Αναπτυξιακός Νόμος 23

24 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Ευκαιρίες ( ΠΟΥΘΑΜΠΟΡΟΥΜΕΝΑΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΟΥΜΕ) Δημόσιες Συμβάσεις Κοινωνικής Αναφοράς (Άρθρο 16 του Ν.4019/2011) Πρόκειται για Δημόσιες Συμβάσεις κατά τις οποίες οι αναθέτουσες αρχές λαμβάνουν υπόψη σημαντικές κοινωνικές πτυχές ως κριτήρια ανάθεσης (π.χ. η κοινωνική ένταξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, η ισότητα ευκαιριών, ο σχεδιασμός της προσβασιμότητας για όλους κλπ.) Έχει συσταθεί Διυπουργική Επιτροπή η οποία θα καθορίσει τον τρόπο και τις διαδικασίες εφαρμογής της κοινωνικής ρήτρας εκτέλεσης στις δημόσιες συμβάσεις και τη θεσμοθέτηση των σχετικών προβλέψεων. Η ενσωμάτωση της κοινωνικής ρήτρας εκτέλεσης μπορεί να γίνει : Είτε με την υποχρέωση του αναδόχου να προσλάβει, στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου που αναλαμβάνει, ένα ελάχιστο ποσοστό ατόμων που απειλούνται με κοινωνικό αποκλεισμό (μακροχρόνιοι άνεργοι, άτομα με αναπηρία, μετανάστες). Είτε με την υποχρέωση του αναδόχου να συνεργαστεί με επιχείρηση της Κοινωνικής Οικονομίας για την εκτέλεση της σύμβασης Πρακτικά : Οι Κοινωνικές Επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε διαγωνιστικές διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων έργων, υπηρεσιών και προμηθειών, οι δε υποψήφιοι ανάδοχοι θα καλούνται υποχρεωτικά να συνεργάζονται μαζί τους 24

25 Συμπεράσματα Η Κοινωνική Οικονομία λειτουργεί για περισσότερα από 200 χρόνια. Μέχρι σήμερα, έχει αποτελέσει σημαντικό παράγοντα δημιουργίας οικονομικής αξίας, θέσεων εργασίας και ευκαιριών κοινωνικής ενσωμάτωσης Υπάρχουν χιλιάδες επιτυχημένες Κοινωνικές Επιχειρήσεις στην Ευρώπη, οι οποίες υπηρετούν ισάξια τον οικονομικό και κοινωνικό τους ρόλο. Το θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα επιτρέπει για πρώτη φορά ουσιαστικά τη δημιουργία βιώσιμων συνεταιριστικών επιχειρήσεων, προσφέροντας σημαντικά κίνητρα και διευκολύνσεις Η παθογένεια των κοινωνικών επιχειρήσεων, μπορεί να αντιμετωπιστεί εφόσον υιοθετηθούν εμπειρίες και καλές πρακτικές από την οικονομία της αγοράς, χωρίς να αλλοιωθεί ο κοινωνικός τους χαρακτήρας Υπάρχουν εργαλεία και ευκαιρίες που μπορούν να αξιοποιηθούν προκειμένου να εξασφαλίσουν οι Κοιν.Σ.Επ. όχι μόνο τη σύσταση και την απρόσκοπτη λειτουργία τους αλλά και την ανάπτυξήτους Πάνω από όλα, όμως: Όπως σε κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα, το όραμα, η δέσμευσηκαιηανταγωνιστικότηταπουθα εξασφαλίσουν στο εγχείρημα οι επιχειρηματικοί εταίροι, προσφέρουν τις πιο ασφαλής προϋποθέσεις επιτυχίας 25