ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ Μάρτιος 2016

2 Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών, Μάρτιος 2016 ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ:

3 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗΣ ΣΗΜΕΙΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΩΝ ΑΣΑ ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΕΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Περιοχές Natura Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΤΙΦΚ) ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ Α.Σ.Α ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Α.Σ.Α ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΣΑ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Άδεια συλλογής και μεταφοράς στερεών αποβλήτων Υποδομές συλλογής Χώροι και κτίρια Πρόγραμμα & τομείς αποκομιδής Προσωπικό ΝΕΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων Ιωαννίνων Μονάδα Επεξεργασίας Αστικών στερεών Αποβλήτων Ηπείρου ΚΟΣΤΟΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΤΟΠΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΕΘΝΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ Στόχος για τα Βιοαπόβλητα Στόχος Χωριστής Συλλογής Στόχος για την Επαναχρησιμοποίηση - Ανακύκλωση Λοιποί Εθνικοί Στόχοι ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ ΠΟΣΟΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΔΗΜΟΥ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΓΕΝΙΚΑ ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ - ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΥΛΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΑΛΟΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΗΜΟΥ Οικιακή κομποστοποίηση Χωριστή συλλογή και Προεπεξεργασία Πράσινων Αποβλήτων Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων) Ενίσχυση ΔσΠ Ανακυκλώσιμων Υλικών Χωριστή συλλογή έντυπου χαρτιού Δημιουργία Βασικού Πράσινου Σημείου Δημιουργία μικρών πράσινων σημείων συλλογής Κινητό Πράσινο Σημείο Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ Χωριστή συλλογή ΑΦΗΣ Χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικινδύνων αποβλήτων στα ΑΣΑ Χωριστή συλλογή βρώσιμων Ελαίων (Τηγανέλαιων) Χωριστή συλλογή ΑΕΚΚ Υλοποίηση Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης Λειτουργία Ανταποδοτικής Κάρτας Δημοτών ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ i

4 Οργάνωση συστήματος διαχείρισης και ελέγχου Εκσυγχρονισμός και οργάνωση της υπηρεσίας καθαριότητας ΔΡΑΣΕΙΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΔΙΑΛΕΓΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Μεταφόρτωση Ανακυκλώσιμων Υλικών στο Βασικό Πράσινο Σημείο ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ ΣΥΝΟΨΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΣΔ Συγκεντρωτικός Πίνακας προτεινόμενων δράσεων Ανάλυση Δράσεων ως προς την επίτευξη των στόχων Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης Δράσεων ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ - ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΥΠΟΕΡΓΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ - ΈΣΟΔΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ Κόστος διαχείρισης των αποβλήτων Σενάριο υπολογισμού κόστους υφιστάμενης διαχείρισης Σενάριο υπολογισμού κόστους διαχείρισης με εφαρμογή δράσεων τοπικού σχεδίου Ενδεικτικό λειτουργικό δράσεων τοπικού σχεδίου Λειτουργικό κόστος βασικού πράσινου σημείου και μικρών πράσινων σημείων συλλογής Λειτουργικό κόστος οικιακής κομποστοποίησης Λειτουργικό κόστος συστήματος Διαλογής στην Πηγή βιοαποβλήτων Υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης Κόστος οργάνωσης συστήματος διαχείρισης & ελέγχου Κόστος διάθεσης πρασίνων Κόστος διαχείρισης ΑΕΚΚ (αδρανών) ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ-ΟΦΕΛΟΥΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ ii

5 ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ Π Ι Ν Α Κ Ε Σ Πίνακας 1: Συνολικά παραγόμενες ποσότητες ΑΣΑ του Δήμου Ιωαννιτών Πίνακας 2: Προτεινόμενες Δράσεις Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών Πίνακας 3: Προϋπολογισμός υλοποίησης τοπικού σχεδίου Δήμου Ιωαννιτών Πίνακας 4: Συγκριτική αξιολόγηση συνολικού κόστους διαχείρισης με την εφαρμογή των προτεινόμενων δράσεων και κόστους διαχείρισης με υφιστάμενες πρακτικές Δήμου Ιωαννιτών (2020) Πίνακας 5: Κατανομή μόνιμου πληθυσμού Δήμου Ιωαννιτών ανά δημοτική ενότητα και ρυθμοί μεταβολής (ΕΛ. ΣΤΑΤ & 2011) Πίνακας 6: Κατανομή του πληθυσμού σε οικισμούς διαφόρων μεγεθών (ΕΛ. ΣΤΑΤ. 2001) Πίνακας 7: Νοικοκυριά Δήμου Ιωαννιτών ανά Δ.Ε. (2011) Πίνακας 8 : Κύρια Σημεία Ειδικού Ενδιαφέροντος Δήμου Ιωαννιτών Πίνακας 9: Ρυθμός μεταβολής των συνολικά παραγόμενων ποσοτήτων ΑΣΑ του Δήμου Ιωαννιτών Πίνακας 10: Ποσότητες Αποβλήτων Συσκευασιών Δήμου Ιωαννιτών (σε tn) Πίνακας 11: Ποιοτική σύσταση ΑΣΑ (ΕΣΔΑ, ΠΥΣ 49/ ) Πίνακας 12: Ποιοτική σύσταση ΑΣΑ Δήμου Ιωαννιτών Πίνακας 13: Συνολικά απασχολούμενο μόνιμο προσωπικό Δ. Ιωαννιτών στο Τμήμα Καθαριότητας και Ανακύκλωσης Πίνακας 14: Συνολικά απασχολούμενο προσωπικό αορίστου χρόνου Δ. Ιωαννιτών στο Τμήμα Καθαριότητας και Ανακύκλωσης Πίνακας 15: Συνολικά απασχολούμενο προσωπικό ορισμένου χρόνου Δ. Ιωαννιτών στο Τμήμα Καθαριότητας και Ανακύκλωσης Πίνακας 16: Συνολικά απασχολούμενο μόνιμο προσωπικό Δ. Ιωαννιτών στο Τμήμα Διαχείρισης και Συντήρησης Οχημάτων Πίνακας 17: Συνολικά απασχολούμενο προσωπικό αορίστου χρόνου Δ. Ιωαννιτών στο Τμήμα Διαχείρισης και Συντήρησης Οχημάτων Πίνακας 18: Συνολικά απασχολούμενο προσωπικό ορισμένου χρόνου Δ. Ιωαννιτών στο Τμήμα Διαχείρισης και Συντήρησης Οχημάτων Πίνακας 19: Συνολικός Απολογιστικός πίνακας δαπανών του έτους Πίνακας 20: Κόστος διαχείρισης αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών για το έτος Πίνακας 21: Κόστος διαχείρισης αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών για τα έτη Πίνακας 22: Στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων για το έτος Πίνακας 23: Στόχος προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση υλικών - έτος Πίνακας 24: Ποσοτικοί στόχοι Δήμου Ιωαννιτών για το έτος Πίνακας 25: Προτεινόμενοι βασικοί στόχοι για το Δήμο Ιωαννιτών Πίνακας 26: Μέτρα Πρόληψης ανά τομέα προτεραιότητας Πίνακας 27: Διάθεση κάδων οικιακής κομποστοποίησης στους οικισμούς <500 κατ Πίνακας 28: Προτεινόμενες περιοχές για την εφαρμογή του συστήματος κεντρικών κάδων (ΔσΠ Βιοαποβλήτων) Πίνακας 29: Περιοχές υφιστάμενου συστήματος αποβλήτων συσκευασιών σε ένα κάδο Πίνακας 30: Αριθμός και θέση σημείων συλλογής τριών (3) ρευμάτων Πίνακας 31: Αριθμός και θέση σημείων συλλογής σε τέσσερις κάδους Πίνακας 32 : Προτεινόμενες προς εξυπηρέτηση σχολικές μονάδες και δημοτικές και λοιπές εγκαταστάσεις για τη χωροθέτηση κάδων συλλογής χαρτιού Πίνακας 33: Ρεύματα αποβλήτων, αποδέκτες και είδος διαχείρισης Πίνακας 34: Ποσότητες σύμμεικτων Δήμου Ιωαννιτών προς κεντρική διαχείριση (έτη ) Πίνακας 35: Προτεινόμενες Δράσεις Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών Πίνακας 36: Συμβολή κάθε δράσης στην επίτευξη των στόχων Πίνακας 37: Χρονοδιάραμμα υλοποίησης δράσεων τοπικού σχεδίου Πίνακας 38:Συνολικό επενδυτικό κόστος τοπικού σχεδίου Πίνακας 39: Ενδεικτικό Κόστος Βασικού Πράσινου Σημείου Δήμου Ιωαννιτών Πίνακας 40: Ενδεικτικό κόστος μικρών πράσινων σημείων συλλογής Δήμου Ιωαννιτών iii

6 Πίνακας 41: Ενδεικτικό κόστος υλοποίησης οικιακής κομποστοποίησης Πίνακας 42: Ενδεικτικό Κόστος προγράμματος ΔσΠ οργανικών αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών Πίνακας 43: Ενδεικτικό κόστος συστήματος συλλογής σε 3 ρεύματα & ενίσχυσης μπλε κάδου Πίνακας 44: Ενδεικτικό κόστος συστήματος συλλογής σε 4 ρεύματα Πίνακας 45: Ενδεικτικό κόστος συστήματος συλλογής έντυπου χαρτιού Πίνακας 46: Ενδεικτικό κόστος εκσυγχρονισμού υπηρεσίας καθαριότητας Πίνακας 47: Εκτιμώμενο απαιτούμενο πρόσθετο προσωπικό Πίνακας 48: Κόστος διαχείρισης αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών για το έτος Πίνακας 49: Κόστος διαχείρισης αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών για τα έτη Πίνακας 50: Εκτιμώμενο κόστος συλλογής μεταφοράς ΑΣΑ (έτος 2020) Πίνακας 51: Λειτουργικό κόστος προτεινόμενων δράσεων Πίνακας 52: Απαιτούμενο προσωπικό λειτουργίας Πράσινου Σημείου και σημείων συλλογής Πίνακας 53: Κόστος ενεργειακής κατανάλωσης Πράσινου σημείου Πίνακας 54:Ενδεικτικό Κόστος καυσίμων λιπαντικών πράσινου σημείου Πίνακας 55: Ενδεικτικό κόστος συντήρησης Πράσινου σημείου και σημείων συλλογής Πίνακας 56: Συγκεντρωτικός πίνακας εκτιμώμενου λειτουργικού κόστους-εσόδων πράσινου σημείου Πίνακας 57: Λειτουργικό ετήσιο κόστος δράσεων ευαισθητοποίησης Πίνακας 58: Συγκριτική αξιολόγηση συνολικού κόστους διαχείρισης με την εφαρμογή των προτεινόμενων δράσεων και κόστους διαχείρισης με υφιστάμενες πρακτικές Δήμου Ιωαννιτών (2017) Πίνακας 59: Συγκριτική αξιολόγηση συνολικού κόστους διαχείρισης με την εφαρμογή των προτεινόμενων δράσεων και κόστους διαχείρισης με υφιστάμενες πρακτικές Δήμου Ιωαννιτών (2020) Πίνακας 60: Συγκριτική αξιολόγηση συνολικού κόστους διαχείρισης με την εφαρμογή των προτεινόμενων δράσεων και κόστους διαχείρισης με υφιστάμενες πρακτικές Δήμου Ιωαννιτών (2025) ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ iv

7 Ε Ι Κ Ο Ν Ε Σ Εικόνα 1: Όρια δήμου Ιωαννιτών Εικόνα 2: Προτεινόμενες οικιστικές επεκτάσεις και ζώνη τουρισμού αναψυχής στον παραλίμνιο χώρο της ΔΕ Ιωαννιτών Εικόνα 3: Περιοχές δικτύου Natura_ Εικόνα 4: Περιαστικό Δάσος Ιωαννίνων Εικόνα 5: Θέση ΣΜΑ (εικόνα Google Earth) Εικόνα 6: Κατανομή του συνολικού κόστους διαχείρισης των αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών Εικόνα 7:Ιεράρχηση της διαχείρισης των αποβλήτων Εικόνα 8: Σύστημα συλλογής σε κεντρικούς κάδους ανά ομάδα κατοικιών και διαδικασία αποκομιδής Εικόνα 9: Ενδεικτικό σύστημα Διαλογής στην Πηγή Βιοαποβλήτων στο Δήμο Ιωαννιτών Εικόνα 10: Κάδοι κουζίνας (κοινός κάδος και κάδος με οπές) Εικόνα 11: Κάδοι χωρητικότητας lt Εικόνα 12: Οδηγός για την ανάπτυξη ΔσΠ βιοαποβλήτων Εικόνα 13: Καμπάνες χωριστής συλλογής (ενδεικτική φωτογραφία) Εικόνα 14: Κάδοι συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών (ενδεικτική φωτογραφία) Εικόνα 15: Κάδος ανακύκλωσης χαρτιού 240lt για έντυπο χαρτί Εικόνα 16: Χώρος διαλογής μικρών ανακυκλώσιμων υλικών Εικόνα 17: Κάδοι για διάφορα είδη μη ογκωδών αποβλήτων Εικόνα 18: Εξωτερικός χώρος για ογκώδη απόβλητα Εικόνα 19: Χώρος αποθήκευσης -συμπίεσης μικρών ανακυκλώσιμων αποβλήτων Εικόνα 20: Χώρος συλλογής ειδικών επικινδύνων αποβλήτων Εικόνα 21: Κατάστημα υλικών προς επαναχρησιμοποίηση Εικόνα 22 : Άποψη εισόδου σε Πράσινο Σημείο Εικόνα 23: Ενδεικτικό μικρό πράσινο σημείο-χώρος εκπαίδευσης/ευαισθητοποίησης Εικόνα 24: Ενδεικτικό μικρό πράσινο σημείο Εικόνα 25: Διάταξη μικρών πράσινων σημείων (Α Φάση) Εικόνα 26: Κινητό Πράσινο Σημείο Εικόνα 27: Κινητό Εκπαιδευτικό Πράσινο Σημείο Εικόνα 28: Κάρτα δημοτών Εικόνα 29: Σελίδα υπολογισμού κόστους συλλογής καφέ κάδου Athens Biowaste ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ v

8 Δ Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Διάγραμμα 1: Σύγκριση κόστους διαχείρισης ΑΣΑ υφιστάμενης και προτεινόμενης διαχείρισης Διάγραμμα 2: Εποχική διακύμανση στην παραγωγή των ΑΣΑ & ανακυκλωσίμων υλικών Διάγραμμα 3: Σύγκριση κόστους διαχείρισης ΑΣΑ υφιστάμενης και προτεινόμενης διαχείρισης Διάγραμμα 4: Σύγκριση κόστους διαχείρισης υφιστάμενης και προτεινόμενης διαχείρισης ανά κάτοικο 122 Διάγραμμα 5: Σύγκριση κόστους διαχείρισης υφιστάμενης και προτεινόμενης διαχείρισης ανά τόνο Διάγραμμα 6: Όφελος προτεινόμενης διαχείρισης ΑΣΑ ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ vi

9 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Αντικείμενο Αντικείμενο της εκπόνησης του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) του Δήμου Ιωαννιτών είναι η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της διαχείρισης των αποβλήτων στο Δήμο μέσω της ανάπτυξης δράσεων επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των ΑΣΑ με στόχο τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται σε ταφή. Σε αυτή την κατεύθυνση, το τοπικό σχέδιο προτείνει δράσεις σε ότι αφορά: Την ενίσχυση της χωριστής συλλογής επιμέρους ρευμάτων ανακυκλώσιμων υλικών όπως το γυαλί, χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, μέσω της δημιουργίας πράσινων σημείων. Τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας του υφιστάμενου συστήματος ανακύκλωσης. Τη χωριστή συλλογή και κομποστοποίηση των βιοαποβλήτων (απόβλητα τροφών, πράσινα, κλπ.) Τη χωριστή συλλογή και διαχείριση λοιπών υλικών (ογκώδη, ΑΗΗΕ, μπαταρίες, ΑΕΚΚ, κλπ.) που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν. Για την κατάρτιση του τοπικού σχεδίου συνεκτιμήθηκαν τα εξής: Ο Νόμος 4042/2012 για τη διαχείριση των αποβλήτων, στον οποίο εκτός των άλλων καθορίζεται η ιεράρχηση των αποβλήτων, ποσοτικοί στόχοι επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, ο στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων, το ειδικό τέλος ταφής. Το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, το οποίο κυρώθηκε με την 51373/4684/ κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 4342/2012 και εγκρίθηκε με την 49/ Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΦΕΚ Α 174/2015),στο πλαίσιο του οποίου καθορίζονται 3 βασικοί ποσοτικοί στόχοι που επηρεάζουν τη διαχείριση των αποβλήτων σε επίπεδο Δήμου για το έτος 2020, όπως: - Η προσθήκη νέου στόχου για την προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων - βιοαποβλήτων σε ποσοστό 50% του συνόλου των ΑΣΑ. - Η προσθήκη νέου στόχου για τη χωριστή συλλογή τουλάχιστον για το γυαλί, το χαρτί, το μέταλλο και το πλαστικό, ώστε να εξασφαλισθεί, κατ ελάχιστον, η ανακύκλωση του 65% του συνολικού τους βάρους από το στάδιο της προδιαλογής, ως το 2020 (αποτελεί νέο στόχο καθώς ο στόχος του 50% δεν αφορούσε χωριστή συλλογή) - Αύξηση του στόχου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων από 10% σε 40% του συνολικού τους βάρους. Η εγκεκριμένη μελέτη αναθεώρησης ΠΕΣΔΑ Ηπείρου και η σχετική ΣΜΠΕ, η οποία εναρμονίζεται με τις κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδίου. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 7

10 Κατ επέκταση το παρόν σχέδιο αφορά στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού διαχείρισης των αποβλήτων στο Δήμο Ιωαννιτών και περιλαμβάνει: Ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης παραγωγής και διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων στο Δήμο. Την ενσωμάτωση των θεσμικών εξελίξεων στον τομέα της διαχείρισης των ΑΣΑ. Την εξειδίκευση των εθνικών στόχων σχεδιασμού σε επίπεδο δήμου. Την κατάρτιση προτάσεων και δράσεων για τη διαχείριση των επιμέρους ρευμάτων δημοτικών αποβλήτων, προωθώντας κατά προτεραιότητα την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση και τη διαλογή στην πηγή. Ανάλυση του κόστους επένδυσης και διαχείρισης του προτεινόμενου σχεδίου συγκριτικά με το κόστος της υφιστάμενης διαχείρισης των ΑΣΑ. 1.2 Σκοπιμότητα Υλοποίησης Το τοπικό σχέδιο στοχεύει στην κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού διαχείρισης ΑΣΑ στο Δήμο Ιωαννιτών, το οποίο θα: Ενσωματώσει τις νέες απαιτήσεις και στόχους της νομοθεσίας για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων με έμφαση στις αρχές της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης. Αναδείξει τα απαιτούμενα τοπικά έργα υποδομής και δράσεις καθώς και τις αναγκαίες συμπληρωματικές κεντρικές υποδομές διαχείρισης αποβλήτων. Προτείνει δράσεις: για τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται για ταφή και κατ επέκταση του κόστους διαχείρισης για το Δήμο, για την αύξηση των ποσοστών διαλογής στην πηγή και ανακύκλωσης των ΑΣΑ προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του 50% το 2020, για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών. Διαμορφώσει τον απαιτούμενο προϋπολογισμό για την υλοποίηση του τοπικού σχεδίου προκειμένου να εξεταστεί η δυνατότητα χρηματοδότησης στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου Νομικό Πλαίσιο Αρμοδιοτήτων των Δήμων για τη Διαχείριση των Αποβλήτων Σύμφωνα με το ν. 3463/2006 «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» (ΦΕΚ 114/Α/8-6-06, Άρθρο 75 περί αρμοδιοτήτων των Δήμων παρ. I περ. β4), οι αρμοδιότητες των Δήμων και Κοινοτήτων αφορούν (μεταξύ άλλων) τον τομέα Περιβάλλοντος, στον οποίο περιλαμβάνονται (μεταξύ άλλων): «Η καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής τους περιφέρειας, η ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 8

11 αποκομιδή και διαχείριση των αποβλήτων, καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστημάτων αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού και η λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων για την προστασία των κοινόχρηστων χώρων και ιδιαίτερα των χώρων διάθεσης απορριμμάτων από εκδήλωση πυρκαγιάς, σύμφωνα με την κείμενη σχετική νομοθεσία.» Πρόσθετα, σύμφωνα με το ν. 3852/2010 Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης (ΦΕΚ 87/Α/7-6-10, Άρθρο 94 περί πρόσθετων αρμοδιοτήτων των Δήμων παρ. 1 περ. 25) προσθέτει στις αρμοδιότητες τα εξής: «Η διαχείριση στερεών αποβλήτων, σε επίπεδο προσωρινής αποθήκευσης, μεταφόρτωσης, επεξεργασίας, ανακύκλωσης και εν γένει αξιοποίησης, διάθεσης, λειτουργίας σχετικών εγκαταστάσεων, κατασκευής μονάδων επεξεργασίας και αξιοποίησης, καθώς και αποκατάστασης υφιστάμενων χώρων εναπόθεσης (Χ.Α.Δ.Α.). Η διαχείριση πραγματοποιείται, σύμφωνα με τον αντίστοιχο σχεδιασμό, που καταρτίζεται από την Περιφέρεια κατά την ειδικότερη ρύθμιση του άρθρου 186 παρ. ΣΤ' αριθ. 29 του παρόντος νόμου.» Σύμφωνα με το ν. 3536/2007 (Άρθρο 30, παρ. 1α, «Στερεά απόβλητα»): «Η προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, επεξεργασία, αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων σε κάθε Περιφέρεια της χώρας διενεργείται με ευθύνη των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ), που προβλέπονται στο άρθρο 7 παρ. 2 της κ.υ.α /2727/ 2003 (ΦΕΚ 1909 Β / ), οι οποίοι αντιστοιχούν στις διαχειριστικές ενότητες κάθε Περιφέρειας και οι οποίοι οργανώνονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις επόμενες παραγράφους.» Ακόμα, σύμφωνα με το ν. 4071/2012 (Άρθρο 13 Σύσταση Περιφερειακών Συνδέσμων Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, παρ.1): «Εντός των διοικητικών ορίων κάθε περιφέρειας πλην της Αττικής και υπό την επιφύλαξη της παραγράφου 2 του παρόντος και του επόμενου άρθρου, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, συνιστάται περιφερειακός σύνδεσμος ΦΟΔΣΑ, ως Ν.Π.Δ.Δ., στον οποίο μετέχουν υποχρεωτικά όλοι οι δήμοι των διαχειριστικών ενοτήτων της περιφέρειας. Στο σύνδεσμο που δημιουργείται συγχωνεύονται υποχρεωτικά, κατά τη διαδικασία των διατάξεων του άρθρου 16 του παρόντος, οι σύνδεσμοι που έχουν συσταθεί ως ΦΟΔΣΑ ή ανώνυμες εταιρείες ή άλλες επιχειρήσεις και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου των Ο.Τ.Α. κατά κλάδο ή τομέα που ασκούν αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ. Με την ίδια διαδικασία, του άρθρου 16 του παρόντος στον ανωτέρω σύνδεσμο περιέρχεται υποχρεωτικά η διαχείριση των εγκαταστάσεων προσωρινής αποθήκευσης, μεταφόρτωσης, επεξεργασίας και διάθεσης στερεών αποβλήτων δήμων που ασκούν αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ. Σκοπός του περιφερειακού συνδέσμου ΦΟΔΣΑ είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, σύμφωνα με το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), και ειδικότερα η εξειδίκευση και η υλοποίηση των στόχων και των δράσεων αυτού για την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, θαλάσσια μεταφορά ΑΣΑ, επεξεργασία, ανάκτηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων της χωρικής τους αρμοδιότητας, σύμφωνα και με την κ.υ.α. 2527/2009 (Α 83).» ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 9

12 Σύμφωνα με το ν.4042/2012 (άρθρο 35, παρ. 2), το ΠΕΣΔΑ αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης του συνόλου των αποβλήτων, τα οποία παράγονται σε μία Περιφέρεια, προσδιορίζει τις γενικές κατευθύνσεις για τη διαχείρισή τους, σε συμφωνία με τις κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων και των άρθρων 22 και23 και υποδεικνύει τα κατάλληλα μέτρα που προωθούν ιεραρχικά και συνδυασμένα: α) την πρόληψη, β) την επαναχρησιμοποίηση, γ) την ανακύκλωση, δ) άλλου είδους ανάκτηση, όπως ανάκτηση ενέργειας, και ε) την ασφαλή τελική διάθεση σε επίπεδο Περιφέρειας. Το ΠΕΣΔΑ εκπονείται και υλοποιείται από τον οικείο περιφερειακό Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.). Ειδικότερα, για την Περιφέρεια Ηπείρου με την υπ αρ. οικ /6262 Απόφαση (ΦΕΚ 1826Β /2012) της Γενικής Γραμματέως Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου Δυτικής Μακεδονίας, συστάθηκε ο Περιφερειακός Σύνδεσμος Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Ηπείρου, στον οποίο συμμετέχουν ως μέλη υποχρεωτικά όλοι οι Δήμοι των Διαχειριστικών Ενοτήτων της Περιφέρειας Ηπείρου. Στο παρόν Τοπικό Σχέδιο έχει ληφθεί υπόψη η υπ. αριθ /1944/97 κοινή Υπουργική Απόφαση με θέμα: «Εθνικός Σχεδιασμός διαχείρισης στερεών αποβλήτων (Γενικές κατευθύνσεις της πολιτικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων) (1016/Β/97) και η Υ.Α. Η.Π /2727/03, (1909/Β/ ) «Μέτρα και όροι για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Εθνικός και περιφερειακός σχεδιασμός διαχείρισης». ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 10

13 2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Αντικείμενο της εκπόνησης του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) του Δήμου Ιωαννιτών είναι καταρχάς η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της διαχείρισης των αποβλήτων στο Δήμο μέσω της ανάπτυξης δράσεων επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των ΑΣΑ με στόχο τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται σε ταφή. Σε αυτή την κατεύθυνση, το τοπικό σχέδιο προτείνει δράσεις σε ότι αφορά: Τη χωριστή συλλογή επιμέρους ρευμάτων ανακυκλώσιμων υλικών όπως το γυαλί, χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, μέσω της δημιουργίας πράσινων σημείων. Την έναρξη λειτουργίας συστήματος ανακύκλωσης. Τη χωριστή συλλογή και κομποστοποίηση των βιοαποβλήτων (απόβλητα τροφών, πράσινα, κλπ.) Τη χωριστή συλλογή και διαχείριση λοιπών υλικών (ογκώδη, ΑΗΗΕ, μπαταρίες, ΑΕΚΚ, κλπ.) που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν. Για την κατάρτιση του τοπικού σχεδίου συνεκτιμήθηκαν τα εξής: Ο Νόμος 4042/2012 για τη διαχείριση των αποβλήτων, στον οποίο εκτός των άλλων καθορίζεται η ιεράρχηση των αποβλήτων, ποσοτικοί στόχοι επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, ο στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων, το ειδικό τέλος ταφής. Το υπό αναθεώρηση ΠΕΣΔΑ Ηπείρου. Το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ , στο πλαίσιο του οποίου καθορίζονται 3 βασικοί ποσοτικοί στόχοι που επηρεάζουν τη διαχείριση των αποβλήτων σε επίπεδο Δήμου για το έτος 2020, όπως: - Η προσθήκη νέου στόχου για την προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων - βιοαποβλήτων σε ποσοστό 50% του συνόλου των ΑΣΑ. - Η προσθήκη νέου στόχου για τη χωριστή συλλογή τουλάχιστον για το γυαλί, το χαρτί, το μέταλλο και το πλαστικό, ώστε να εξασφαλισθεί, κατ ελάχιστον, η ανακύκλωση του 65% του συνολικού τους βάρους από το στάδιο της προδιαλογής, ως το 2020 (αποτελεί νέο στόχο καθώς ο στόχος του 50% δεν αφορούσε χωριστή συλλογή) - Αύξηση του στόχου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων από 10% σε 40% του συνολικού τους βάρους. - Η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από 30% του συνόλου των ΑΣΑ. Η προβλεπόμενη Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Ηπείρου εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει να λειτουργεί από το έτος Κατ επέκταση, το παρόν σχέδιο αφορά στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού διαχείρισης των αποβλήτων στο Δήμο Ιωαννιτών και περιλαμβάνει: ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 11

14 Ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης παραγωγής και διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων στο Δήμο. Την ενσωμάτωση των θεσμικών εξελίξεων στον τομέα της διαχείρισης των ΑΣΑ. Την εξειδίκευση των εθνικών στόχων σχεδιασμού σε επίπεδο δήμου. Την κατάρτιση προτάσεων και δράσεων για τη διαχείριση των επιμέρους ρευμάτων δημοτικών αποβλήτων, προωθώντας κατά προτεραιότητα την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση και τη διαλογή στην πηγή. Ανάλυση του κόστους επένδυσης και διαχείρισης του προτεινόμενου σχεδίου συγκριτικά με το κόστος της υφιστάμενης διαχείρισης των ΑΣΑ. Το παρόν τοπικό σχέδιο στοχεύει στην κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού διαχείρισης ΑΣΑ στο Δήμο Ιωαννιτών, το οποίο θα: Ενσωματώνει τις νέες απαιτήσεις και στόχους της νομοθεσίας για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων με έμφαση στις αρχές της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης. Αναδεικνύει τα απαιτούμενα τοπικά έργα υποδομής και δράσεις καθώς και τις αναγκαίες συμπληρωματικές κεντρικές υποδομές διαχείρισης αποβλήτων. Προτείνει δράσεις: για τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται για ταφή και κατ επέκταση του κόστους διαχείρισης για το Δήμο, για την αύξηση των ποσοστών διαλογής στην πηγή και ανακύκλωσης προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του 50% το 2020, Την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, Διαμορφώσει τον απαιτούμενο προϋπολογισμό για την υλοποίηση του τοπικού σχεδίου προκειμένου να εξεταστεί η δυνατότητα χρηματοδότησης στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου Η συνολική παραγωγή αστικών στερεών αποβλήτων στο Δήμο Ιωαννιτών σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου αποτυπώνεται προσεγγιστικά στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας 1: Συνολικά παραγόμενες ποσότητες ΑΣΑ του Δήμου Ιωαννιτών Έτος Σύμμεικτα ΑΣΑ (πράσινος κάδος) Ανακυκλώσιμα προς ΚΔΑΥ (tn) Καθαρά Ανακυκλώσιμα. (tn) Υπόλειμμα ΚΔΑΥ (tn) ΑΣΑ προς ΤΑΦΗ ΣΥΝΟΛΟ παραγόμενων ΑΣΑ (tn) (1) (2) (3) (7) (8) , ,20 762, , ,12 (7)= (1)+(3) (8)= (2)+(7) ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 12

15 Σύμφωνα με τον άνω πίνακα, η συνολική ποσότητα παραγόμενων ΑΣΑ του Δήμου ανέρχεται σε τόνους. Όσον αφορά στα ανακυκλώσιμα υλικά από τους μπλε κάδους, το υπόλειμμα της ανακύκλωσης είναι της τάξης του 25%. Προκύπτει επίσης η παραγωγή 408 kg/έτος (1,12 kg/ημέρα), ανά κάτοικο, για το 2015 αναγόμενη στο μόνιμο πληθυσμό. Οι προτεινόμενες δράσεις του τοπικού σχεδίου που αναλύονται στο πλήρες κείμενο του σχεδίου, περιγράφονται συνοπτικά στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας 2: Προτεινόμενες Δράσεις Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης 1 Δράσεις πρόληψης - επαναχρησιμοποίησης υλικών Συνοπτική περιγραφή Μέτρο 1: Ενσωμάτωση της πρόληψης στις εκστρατείες ευαισθητοποίησης που υλοποιεί ο Δήμος Μέτρο 2: Υλοποίηση δράσεων ευαισθητοποίησης στα σχολεία σε συνεργασία με την περιφερειακή διεύθυνση εκπαίδευσης - ενσωμάτωση πρόληψης σε όλες τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης του Δήμου Μέτρο 3: Υποστήριξη δωρεών τροφίμων μέσω ΜΚΟ, τοπικών εκκλησιών κλπ. Μέτρο 4: Προαγωγή της επαναχρησιμοποίησης o Ενθάρρυνση επαναχρησιμοποίησης βιβλίων μέσω προώθησης εκδηλώσεων σε Σχολεία o Προώθηση χρήσης συσκευασιών και τσαντών πολλαπλών χρήσεων o Επαναχρησιμοποίηση εντός των Πράσινων σημείων, όπου ο πολίτης μπορεί να φέρνει ανακυκλώσιμα υλικά, ογκώδη (π.χ. έπιπλα, ΑΗΗΕ), ειδικά απόβλητα (όπως μπαταρίες, χρώματα, κ.λπ..), πράσινα απόβλητα και άλλα είδη (π.χ. ρουχισμός, υποδήματα, παιχνίδια, έπιπλα κ.λπ..) (βλ. Πράσινο Σημείο) o Δημιουργία ανταποδοτικής κάρτας δημότη για χρήση στα πράσινα σημεία, ώστε οι πολίτες να λαμβάνουν εκπτώσεις σε υπηρεσίες του Δήμου (π.χ. παιδικούς σταθμούς, εκδηλώσεις, κ.λπ..) ανάλογα με τις ποσότητες ή τον όγκο των απορριμμάτων που επαναχρησιμοποιούν (βλ. ανταποδοτική κάρτα) Μέτρο 5: Προώθηση εθελοντικών συμφωνιών για πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων (μόνο σε κεντρικό επίπεδο) Μέτρο 6: Δημιουργία δικτύου επαναχρησιμοποίησης και επιδιόρθωσης (μέσω των πράσινων σημείων και των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης) 2 Οικιακή κομποστοποίηση Εκτροπή άνω του 5 % κ.β. των βιοαποβλήτων μέσω οικιακής κομποστοποίησης με έμφαση στους απομακρυσμένους οικισμούς. Προμήθεια και δωρεάν διανομή περί κάδων κομποστοποίησης των 260lt, καλύπτοντας το 12% των νοικοκυριών του Δήμου. Δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης και ελέγχου της λειτουργίας των κάδων οικιακής κομποστοποίησης, με δειγματοληπτικούς ελέγχους από το Δήμο. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 13

16 Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης 3 Χωριστή συλλογή πράσινων αποβλήτων 4 Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων) 5 Ενίσχυση ΔσΠ ανακυκλώσιμων υλικών & λοιπών αποβλήτων 6 Χωριστή συλλογή έντυπου χαρτιού Συνοπτική περιγραφή Εφαρμογή συστήματος καθοδήγησης των νοικοκυριών που έχουν ή πρόκειται να λάβουν και να λειτουργήσουν κάδο οικιακής κομποστοποίησης. Διερεύνηση δημιουργίας μία νέας κατηγορίας χρέωσης των δημοτικών τελών καθαριότητας (από τις 7 που προβλέπονται στη σχετική νομοθεσία), με έκπτωση επί των δημοτικών τελών για τους δημότες που διαθέτουν και λειτουργούν κάδους οικιακής κομποστοποίησης. Χωριστή συλλογή των πράσινων αποβλήτων (χωρίς ανάμιξη με τα λοιπά ογκώδη απόβλητα) Μεταφορά των πρασίνων στην προβλεπόμενη μονάδα κομποστοποίησης για την παραγωγή κόμποστ υψηλής ποιότητας. Οργάνωση δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων καλύπτοντας το σύνολο του Δήμου. Εκτροπή των βιοαποβλήτων μέσω του δικτύου χωριστής συλλογής. (στόχος 2020) Μέθοδος συλλογής: Συλλογή σε κεντρικούς κάδους, τοποθετημένους σε πυκνό δίκτυο κοντά στα νοικοκυριά/ κατοικίες και τους εμπορικούς χρήστες του Δήμου. Προμήθεια εξοπλισμού & αναλώσιμων (συλλογής, κάδοι, βιοδιασπώμενοι σάκοι). Συγκεκριμένα: o κάδοι 10 lt o 150 κάδοι 60 lt o κάδοι 240 lt o 500 κάδοι 360 lt o Βιοδιασπώμενες σακούλες για 3μηνη κάλυψη. Υλοποίηση οργανωμένης Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης (βλ. παρακάτω). Αύξηση της υφιστάμενης ποσότητας των συλλεγόμενων αποβλήτων συσκευασίας (για το 2020) Σταδιακή εφαρμογή συστήματος συλλογής τεσσάρων (4) ρευμάτων για το χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό (σε 4 ξεχωριστούς κάδους- μεταλλικές καμπάνες (ενδεικτικής χωρητικότητας 2,3m 3 ) με τα χρώματα που ορίζει το ΕΣΔΑ. Ενίσχυση του υφιστάμενου συστήματος ενός κάδου (μπλε) με κάδους χωριστής συλλογής για χαρτί και γυαλί. Το σύνολο των μεγάλων ΟΚΩ και λοιπών μεγάλων εντοπισμένων παραγωγών (π.χ. αεροδρόμιο, πανεπιστήμιο κλπ.) να διασφαλίζουν ότι πραγματοποιείται χωριστή συλλογή των 4 ρευμάτων. Αξιολόγηση των υφιστάμενων Υποδομών/ Μέσων Αποθήκευσης/ Βελτιστοποίησης συστήματος συλλογής. Ενίσχυση ευαισθητοποίησης πολιτών και άλλων ομάδων στόχων. Εγκατάσταση 200 κίτρινων δίτροχων κάδων συλλογής έντυπου χαρτιού σε επιλεγμένα σημεία του δήμου Ιωαννιτών. Εξυπηρέτηση κατά προτεραιότητα των: - Σχολείων - Δημοτικών κτιρίων - Πλατειών - Νοσοκομείων ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 14

17 Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης 7 Χωριστή συλλογή γυάλινων συσκευασιών 8 Χωριστή συλλογή υλικών μέσω δημιουργίας Βασικού Πράσινου Σημείου 9 Χωριστή συλλογή υλικών μέσω δημιουργίας Πράσινων Σημείων Συλλογής 10 Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων Συνοπτική περιγραφή Κατά προτεραιότητα προώθηση της επιστροφής της γυάλινης συσκευασίας σε καταστήματα πώλησης (σούπερ-μάρκετ, κάβες, κ.λπ.) και ενημέρωση των πολιτών Επέκταση του προγράμματος χωριστής συλλογής με τους κώδωνες γυαλιού και σε λοιπούς χώρους όπου συγκεντρώνονται καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος καλύπτοντας το σύνολο των κεντρικών σημείων του Δήμου. Δημιουργία ενός βασικού πράσινου σημείου που θα λειτουργεί και ως κεντρικής διανομής. Στο πράσινο σημείο θα συλλέγονται ενδεικτικά: μικρές ηλεκτρικές συσκευές & ογκώδη ΑΗΗΕ, απλοί λαμπτήρες & λαμπτήρες φθορισμού, βιβλία, μπαταρίες, κεριά, ρούχα, υφάσματα, παπούτσια, ΑΕΚΚ, πλαστικά υλικά, ξύλο, έπιπλα οικιακός εξοπλισμός χαλιά, μεταλλικά αντικείμενα, τζάμια & γυαλιά διαφόρων χρωμάτων, χαρτί έντυπο, συσκευασίες ανάμικτες, χώματα και πέτρες, ογκώδη πλαστικά, πράσινα, γεωργικά απόβλητα, μελάνια εκτυπωτή, CD, κα. Οι πολίτες θα παραδίδουν χωριστά συλλεγέντα είδη αποβλήτων με δικό τους μεταφορικό μέσο. Οι πολίτες θα μπορούν να παραδίδουν χρήσιμα υλικά προς επαναχρησιμοποίηση (π.χ. έπιπλα, παιχνίδια). Ο Δήμος θα τροφοδοτεί το Πράσινο Σημείο απ ευθείας με υλικά (π.χ. ογκώδη) που δεν συγκεντρώθηκαν από τους πολίτες. Συμπληρωματικά του βασικού πράσινου σημείου η δημιουργία οκτώ (8) μικρών πράσινων σημείων συλλογής στην πόλη των Ιωαννίνων και στις πρώην έδρες των Καποδιστριακών δήμων. Βελτίωση/ ενίσχυση του υφιστάμενου συστήματος συλλογής ογκωδών μέσω ειδικών οχημάτων του Δήμου κατόπιν ειδοποίησης της αρμόδιας υπηρεσίας καθαριότητας και με χρέωση πάνω από συγκεκριμένο όγκο, ώστε να ενθαρρύνεται η απευθείας μεταφορά τους από τους πολίτες στο πράσινο σημείο του Δήμου. Δημιουργία κινήτρων (ανταποδοτική κάρτα δημότη, βλ. μέτρο ακολούθως) για μεταφορά των ογκωδών από τους πολίτες στο βασικό πράσινο σημείο. Συγκέντρωση των ογκωδών στο βασικό πράσινο σημείο και στο κινητό με κατά προτεραιότητα εξέταση της επαναχρησιμοποίησης (είτε από το Δήμο είτε από κοινωνικούς ή λοιπούς φορείς). 11 Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ Ενίσχυση της χωριστής συλλογής, σε συνδυασμό με την εκστρατεία 12 Χωριστή συλλογή ΑΦΗΣ 13 Χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων ευαισθητοποίησης. Οργάνωση των πράσινων σημείων συλλογής και του κεντρικού πράσινου σημείου, ώστε να δέχονται τα είδη αυτά και εν συνεχεία να παραδίδονται στα αρμόδια Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης. Αξιοποίηση του πράσινου σημείου για τη συλλογή επικινδύνων αποβλήτων από τα νοικοκυριά. Ενίσχυση και παρακολούθηση λοιπών υφιστάμενων δικτύων συλλογής επικινδύνων (όπως τα φαρμακεία που συλλέγουν ληγμένα φάρμακα). ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 15

18 Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης 14 Χωριστή συλλογή βρώσιμων ελαίων (τηγανέλαιων) Συνοπτική περιγραφή Οργάνωση δικτύου συλλογής βρώσιμων ελαίων μέσω συμβάσεων με ιδιωτικούς φορείς Εγκατάσταση ειδικών κάδων σε διάφορα σημεία της πόλης ή/και συλλογή στο πράσινο σημείο του Δήμου. 15 Χωριστή συλλογή ΑΕΚΚ Η συλλογή των αποβλήτων κατασκευών & κατεδαφίσεων δεν αποτελεί υποχρέωση του Δήμου και για το λόγο αυτό: o Η συλλογή θα μπορεί να γίνεται από το Δήμο κατόπιν ειδοποίησης της αρμόδιας υπηρεσίας καθαριότητας και με χρέωση Σύναψη συμβάσεων με εγκεκριμένα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ για την παραλαβή και περαιτέρω αξιοποίηση των ΑΕΚΚ. 16 Υλοποίηση εκστρατείας Στοχευμένες δράσεις ευαισθητοποίησης για τα προγράμματα ΔσΠ ευαισθητοποίησης που ήδη εφαρμόζονται ή πρόκειται να υλοποιηθούν: o Ιστοσελίδα Δήμου και σελίδες σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, κλπ.) o Έντυπο ενημερωτικό φυλλάδιο και ενημερωτική αφίσα o Δελτία τύπου στον τοπικό τύπο o Γραφείο & Γραμμή επικοινωνίας με τους πολίτες. o Σχολικές δραστηριότητες (ενημέρωση, διαγωνισμοί, εκδηλώσεις) o Συμμετοχή σε τοπικές εκδηλώσεις του Δήμου και των συλλογικών φορέων. o Κινητό περίπτερο ενημέρωσης-stand. 17 Λειτουργία ανταποδοτικής κάρτας δημοτών 18 Υλοποίηση ΜΕΑ- Μονάδα Κομποστοποίησης & ΣΜΑ Σχεδιασμός και λειτουργία ανταποδοτικής κάρτας δημοτών που θα χρησιμοποιείται κατεξοχήν στα πράσινα σημεία ανακύκλωσης (κεντρικό και δορυφορικά συλλογής) Σύνδεση της κάρτας με τη βάση δεδομένων που διατηρεί η οικονομική υπηρεσία του Δήμου για τη ΔΕΗ δηλαδή, αντιστοιχίζοντας τους κατόχους των δημοτικών καρτών με τους υπόχρεους καταβολής τέλους καθαριότητας. Δημιουργία μίας νέας κατηγορίας τέλους καθαριότητας για κατοικίες, η οποία να περιλαμβάνει χαμηλότερο συντελεστή για τα νοικοκυριά που μέσω της κάρτας πολιτών έχουν συλλέξει ένα συγκεκριμένο αριθμό πόντων. ΜΕΑ Έχει εκδοθεί η υπ αρ. οικ / ΑΕΠΟ για τη ΜΕΑ και η υπ. αρ. οικ / τροποποίησή της Μονάδα Κομποστοποίησης Προβλέπεται εντός του γηπέδου της ΜΕΑ 19 Οργάνωση συστήματος διαχείρισης και ελέγχου Εκσυγχρονισμός και οργάνωση υπηρεσίας ΣΜΑ Έχει εκδοθεί η υπ αρ /2086/ /Δ.Ε. Ανατολής). Ανάγκη πρόσληψης προσωπικού για την υλοποίηση του τοπικού σχεδίου Δημιουργία κατάλληλου κεντρικού μηχανισμού σε επίπεδο Δήμου για το συντονισμό και παρακολούθηση του τοπικού σχεδίου διαχείρισης ΑΣΑ. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 16

19 Τίτλος Προτεινόμενης Συνοπτική περιγραφή Δράσης καθαριότητας Συγκρότηση κεντρικού γραφείου συντονισμού και παρακολούθησης - Ανάθεση καθηκόντων σε εργαζόμενο του Δήμου για την παρακολούθηση και οργάνωση της υλοποίησης του σχεδίου. Εκσυγχρονισμός με προμήθεια: o 3 Α/Φ 16m³ τύπου πρέσσας o 1 καδοπλυντήριο o 1 γερανός μεταφοράς press container o 1 βάν μεταφοράς προσωπικού (9θεσιο) o 2 δορυφορικά οχήματα συλλογής (4m³) o 1 φορτηγό (τύπου παπαγαλάκι) o 1 σάρωθρο 4m³ o 900 μεταλλικοί κάδοι 1.100lt o 400 πλαστικοί κάδοι 240lt o 5 container ογκωδών απορριμμάτων (<10m³) o 2 ημιρυμουλκούμενα (60m³) Ο συνολικός προϋπολογισμός του τοπικού σχεδίου απεικονίζεται στον επόμενο πίνακα. Αναλυτικά στοιχεία της εκτίμησης του κόστους επένδυσης των επιμέρους δράσεων, όπως και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης δίνονται στο πλήρες κείμενο της μελέτης. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 17

20 Πίνακας 3: Προϋπολογισμός υλοποίησης τοπικού σχεδίου Δήμου Ιωαννιτών α/α Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Προϋπολογισμός Περιγραφή Δαπάνης Πηγή Χρηματοδότησης 1 Δράσεις πρόληψης - επαναχρησιμοποίησης υλικών Για την υλοποίηση των δράσεων απαιτείται ανθρώπινο δυναμικό - οι δράσεις ευαισθητοποίησης έχουν ενσωματωθεί στην αντίστοιχη κατηγορία 2 Οικιακή κομποστοποίηση Προμήθεια κάδων χωρητικότητας 260lt ΕΣΠΑ 1.Προμήθεια 2 Α/Φ οχημάτων συλλογής καθώς και κάδων & βιοδιασπώμενων σάκων: κάδοι 10lt. 150 κάδοι 60lt. 3 Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων κάδοι 240lt. ΕΣΠΑ Ίδιοι (αποβλήτων τροφίμων) 500 κάδοι 360lt. πόροι σάκοι 10lt σάκοι 50lt 2.Η εκστρατεία ευαισθητοποίησης έχει ενσωματωθεί στην αντίστοιχη κατηγορία (βλ. ανάλυση ακολούθως) 4 Ενίσχυση ΔσΠ ανακυκλώσιμων υλικών & λοιπών αποβλήτων Εφαρμογή συστήματος συλλογής τριών ρευμάτων σε δώδεκα οικισμούς 2.Χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών σε 3 & 4 κάδους 3.Φορτηγό όχημα με ενσωματωμένο γερανό 5 Βασικό Πράσινο Σημείο (βλ. ανάλυση ακολούθως) ΕΣΠΑ ΣΣΕΔ - Ανακύκλωση (ΕΕΑΑ) 6 Μικρά Πράσινα Σημεία Συλλογής Κιάφα (πλησίον σχολικού συγκροτήματος) Καρδαμίτσια (πλησίον οδού Ολυμπιάδος- σχολικού συγκροτήματος) Δημοτικό Parking παλαιών σφαγείων Σταυράκι (πλησίον σχολικού συγκροτήματος) Ανατολή (Πλησίον Δημαρχείου) Κατσικάς (πλησίον οδού Εθ. Αντίστασης- σχολικού συγκροτήματος) Πεδινή (πλησίον σχολικού συγκροτήματος) Πέραμα (πλησίον σχολικού συγκροτήματος) ΕΣΠΑ 7 Κινητό Εκπαιδευτικό Πράσινο Σημείο ΕΣΠΑ ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 18

21 α/α Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Προϋπολογισμός Περιγραφή Δαπάνης Πηγή Χρηματοδότησης 8 Χωριστή συλλογή έντυπου χαρτιού Προμήθεια 200 κάδων χαρτιού χωρητικότητας 240lt ΕΣΠΑ 9 Χωριστή συλλογή γυάλινων συσκευασιών Προμήθεια εξοπλισμού ΕΕΑΑ ΣΣΕΔ - Ανακύκλωση (ΕΕΑΑ) 10 Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων Εντός του βασικού πράσινου σημείου/ κινητού 11 Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ Εντός του βασικού πράσινου σημείου 12 Χωριστή συλλογή ΑΦΗΣ Εντός του βασικού πράσινου σημείου/μικρά πράσινα σημεία Χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων Χωριστή συλλογή βρώσιμων ελαίων (τηγανέλαιων) Εντός του βασικού πράσινου σημείου/μικρά πράσινα σημεία Εντός του βασικού πράσινου σημείου 15 Χωριστή συλλογή ΑΕΚΚ Εντός του βασικού πράσινου σημείου Σχεδιασμός και αρχική υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης Λειτουργία ανταποδοτικής κάρτας δημοτών Εκσυγχρονισμός καθαριότητας υπηρεσίας Υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης των πολιτών για την ενίσχυση προγραμμάτων/ δράσεων που ήδη εφαρμόζονται και για τις νέες προτεινόμενες δράσεις (χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων και πράσινα σημεία) ΕΣΠΑ Κατασκευή συστήματος διαχείρισης καρτών, έκδοση καρτών ΕΣΠΑ Α/Φ 16m³ τύπου πρέσσας 1 καδοπλυντήριο 1 γερανός μεταφοράς press container 1 βάν μεταφοράς προσωπικού (9θεσιο) 2 δορυφορικά οχήματα συλλογής (4m³) 1 φορτηγό (τύπου παπαγαλάκι) 1 σάρωθρο 4m³ 900 μεταλλικοί κάδοι 1.100lt 400 πλαστικοί κάδοι 240lt ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 19

22 α/α Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Προϋπολογισμός Περιγραφή Δαπάνης Πηγή Χρηματοδότησης 5 container ογκωδών απορριμμάτων (<10m³) 2 ημιρυμουλκούμενα (60m³) 1.Μελέτη οργάνωσης ΔσΠ βιοαποβλήτων 19 Απαιτούμενες μελέτες ωρίμανσης προτεινόμενων δράσεων & έργων ΠΠΔ & Οριστική μελέτη Πράσινου Σημείου 3.Σύνταξη προδιαγραφών εξοπλισμού συλλογής (κάδοι, δορυφορικά πράσινα σημεία) ΕΣΠΑ ίδιοι πόροι ΣΥΝΟΛΟ = ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 20

23 Το κόστος διαχείρισης Α.Σ.Α με εφαρμογή των δράσεων του τοπικού σχεδίου, όπως αυτές αναπτύσσονται σταδιακά (βλ. χρονοδιάγραμμα υλοποίησης παράγραφος ) υπολογίζεται με τις παρακάτω παραδοχές: Το κόστος συλλογής μεταφοράς των σύμμεικτων διατηρείται στα 65 /tn Το κόστος συλλογής και μεταφοράς των βιοαποβλήτων υπολογίζεται από το λογισμικό ATHENS BIOWASTE 70.5 /tn. Το κόστος συλλογής και μεταφοράς αδρανών- ογκωδών λαμβάνεται μειωμένο κατά 10% από την αντίστοιχη τιμή των σύμμεικτων, δηλαδή 58 /tn δεδομένου ότι τα αδρανή συλλέγονται στο πράσινο σημείο σε μεγάλο βαθμό από τους πολίτες σε συνδυασμό με τον καλύτερο συντονισμός της συλλογής. Το κόστος συλλογής και μεταφοράς των πράσινων αποβλήτων λαμβάνεται μειωμένο κατά 10% αυτού των σύμμεικτων, δηλαδή 58 /tn, καθώς λόγω της συγκέντρωσης τους σε κεντρικό σημείο (πράσινο σημείο) και λόγω της ευαισθητοποίησης των πολιτών οργανώνονται καλύτερα τα δρομολόγια και γίνεται καλύτερη διάθεση των πόρων του Δήμου Τα απόβλητα που συλλέγονται στα πράσινα σημεία, καθώς και τα ΑΗΗΕ, δεν επιβαρύνονται με κόστος συλλογής μεταφοράς καθώς αυτό πραγματοποιείται από τους πολίτες. Στα λοιπά ανακυκλώσιμα λαμβάνονται τόσο τα απόβλητα συσκευασίας, όσο και το έντυπο χαρτί και το γυαλί. Tο συνολικό κόστος συλλογής και μεταφοράς τους εκτιμάται στο 80% δηλαδή 52 /tn από την αντίστοιχη τιμή των σύμμεικτων αφενός επειδή τα σημεία συλλογής σε 3 ή 4 ρεύματα έχουν μικρότερη έκταση, ως προς τον αριθμό σημείων, συγκριτικά με το σύστημα μπλε κάδου και αφετέρου σημαντικό τμήμα των ανακυκλώσιμων υλικών συγκεντρώνεται στα πράσινα σημεία από τους πολίτες. Το κόστος διάθεσης στο ΧΥΤΑ διατηρείται 23 /tn για το έτος 2016 πλέον του τέλους ταφής 35 /tn για το έτος Όπως και στο σενάριο υφιστάμενης διαχείρισης, από το έτος 2018 λαμβάνεται υπόψη η λειτουργία της ΜΕΑ, οπότε και το εισόδου (gate fee) στη ΜΕΑ λαμβάνεται ίσο με 42 /tn για τα σύμμεικτά. Το υπόλειμμα της ΜΕΑ λαμβάνεται στο 32% κ.β εισερχομένων. Το κόστος διάθεσης στο ΧΥΤΥ (από το έτος 2018 και έπειτα) τόσο του υπολείμματος της ΜΕΑ όσο και του υπολείμματος που προκύπτει από τις δράσεις ξεχωριστής διαλογής των επιμέρους ρευμάτων λαμβάνεται 23 /tn. Το κόστος επεξεργασίας των βιοαποβλήτων, τόσο των προδιαλεγμένων οργανικών από το σύστημα καφέ κάδου όσο και των πρασίνων αποβλήτων, στη μονάδα κομποστοποίησης που θα κατασκευαστεί στη ΜΕΑ, λαμβάνεται στα 35 /tn (έναντι της τιμής εισόδου 42 /tn που εκτιμάται ότι θα ισχύσει για τα σύμμεικτα) επειδή το εισερχόμενο φορτίο δεν θα απαιτήσει σημαντικές εργασίες διαλογής. Το κόστος διαχείρισης των αδρανών-ογκωδών, αν και στην υφιστάμενη κατάσταση δεν προβλέπεται καμία διαχείριση, για την σωστή περιβαλλοντικά διαχείριση τους λαμβάνεται 15 /tn, σε κατάλληλα αδειοδοτημένο εναλλακτικό σύστημα. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 21

24 Στον ακόλουθο πίνακα γίνεται σύγκριση του ενδεικτικού συνολικού κόστους διαχείρισης των Α.Σ.Α. του Δήμου Ιωαννιτών κατόπιν της εφαρμογής του προτεινόμενου τοπικού σχεδίου διαχείρισης, με το συνολικό κόστος της υφιστάμενης διαχείρισης των αποβλήτων του Δήμου Ιωαννιτών το έτος Πίνακας 4: Συγκριτική αξιολόγηση συνολικού κόστους διαχείρισης με την εφαρμογή των προτεινόμενων δράσεων και κόστους διαχείρισης με υφιστάμενες πρακτικές Δήμου Ιωαννιτών (2020) ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ (2020) ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΚΟΣΤΟΣ ΚΟΣΤΟΣ (tn) ( /tn) ( ) Κόστος συλλογής και μεταφοράς ΑΣΑ Τέλος εισόδου ΜΕΑ Κόστος διάθεσης υπολείμματος(μεα, κλπ) ΣΥΝΟΛΟ = ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΚΟΣΤΟΣ ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ (2020) (tn) ( /tn) ( ) Κόστος συλλογής και μεταφοράς ΑΣΑ Δράσεις πρόληψης - επαναχρησιμοποίησης υλικών 118 Ανάκτηση υλικών μέσω πράσινων σημείων Οικιακή κομποστοποίηση Κόστος επεξεργασίας βιοαποβλήτων Χωριστή συλλογή έντυπου χαρτιού Χωριστή συλλογή γυαλιού Ενίσχυση ΔσΠ ανακυκλωσίμων υλικών & λοιπών αποβλήτων Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ, Μπαταριών Κόστος διαχείρισης αδρανών Σχεδιασμός και αρχική υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης Λειτουργία ανταποδοτικής κάρτας δημοτών Οργάνωση συστήματος διαχείρισης & ελέγχου Υφιστάμενο κόστος διάθεσης Τέλος εισόδου ΜΕΑ ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 22

25 ΣΥΝΟΛΟ = ΟΦΕΛΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟ (2020) Στο ακόλουθο διάγραμμα, παρουσιάζεται εποπτικά η σύγκριση ανάμεσα στο κόστος διαχείρισης των ΑΣΑ με τις υφιστάμενες πρακτικές του Δήμου και το συνολικό κόστος διαχείρισης μετά την εφαρμογή του προτεινόμενου σχεδίου Διάγραμμα 1: Σύγκριση κόστους διαχείρισης ΑΣΑ υφιστάμενης και προτεινόμενης διαχείρισης Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι το σημερινό κόστος διαχείρισης των ΑΣΑ στο Δήμο Ιωαννιτών θα αυξηθεί σημαντικά το 2017 με την εφαρμογή του ειδικού τέλους ταφής και θα παραμείνει σταθερά υψηλό μετά τη λειτουργία της ΜΕΑ. Με τις δράσεις που προτείνονται στο τοπικό σχέδιο, το κόστος αυτό δύναται να μειωθεί άμεσα κάτω από τα σημερινά επίπεδα μετά την έναρξη υλοποίησης του σχεδίου, εφόσον βέβαια επιτυγχάνονται οι στόχοι που έχουν τεθεί για τη χωριστή συλλογή και της αναδιοργάνωσης της υπηρεσίας καθαριότητας. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 23

26 3 ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 3.1 Σύντομη Περιγραφή Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά Ο Δήμος Ιωαννιτών ανήκει στην Περιφέρεια Ηπείρου, στην Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων και συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτη. Είναι ο πλέον αστικοποιημένος και πολυπληθής δήμος της Ηπείρου και αποτελείται από τις Δημοτικές Ενότητες (Δ.Ε.) Περάματος, Παμβώτιδος, Ανατολής, Μπιζανίου, Ιωαννιτών και Κοινότητα Νήσου Ιωαννιτών. Η έκταση του Δήμου είναι περίπου 390km² και ο πληθυσμός του κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του Έδρα του Δήμου είναι τα Ιωάννινα. Συνορεύει με τους Δήμους Ζαγορίου (Δ.Ε. Αν. Ζαγορίου & Κ. Ζαγορίου), Ζίτσας (Δ.Ε. Εκάλης & Πασσαρώνος), Β. Τζουμέρκων (Δ.Ε. Συρράκου & Τζουμέρκων), Ζαγορίου (Δ.Ε. Αν. Ζαγορίου & Κ. Ζαγορίου) και Μετσόβου (Δ.Ε. Εγνατίας) όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Εικόνα 1: Όρια δήμου Ιωαννιτών Τα Ιωάννινα αποτελούν το σημαντικότερο αστικό κέντρο της περιφέρειας με εμβέλεια διαπεριφερειακή και διακρατική (Αλβανία) κυρίως λόγω της παροχής της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων). Επίσης υπάρχουν και μικρότερα σε μέγεθος αστικά οικιστικά κέντρα της Ανατολής, Κατσικά, Πεδινής και Περάματος με αξιοσημείωτη πληθυσμιακή δυναμικότητα εξαιτίας της εγγύτητας με την πόλη των Ιωαννίνων με την οποία συγκροτούν ευρύτερο οικιστικό σύνολο. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 24

27 3.2 Πληθυσμιακά Στοιχεία Πυκνότητα Κατοίκησης Ο συνολικός πληθυσμός του Δήμου ανέρχεται σε μόνιμους κατοίκους (Πηγή ΕΛ. ΣΤΑΤ. 2011). Η κατανομή του μόνιμου πληθυσμού ανά δημοτική ενότητα σύμφωνα με την Απογραφή Πληθυσμού του 2001 και 2011, η έκταση, η πυκνότητα πληθυσμού καθώς και οι αντίστοιχοι ρυθμοί μεταβολής παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας 5: Κατανομή μόνιμου πληθυσμού Δήμου Ιωαννιτών ανά δημοτική ενότητα και ρυθμοί μεταβολής (ΕΛ. ΣΤΑΤ & 2011) Μόνιμος πληθυσμός Ρυθμός Μεταβολής Έκταση Πυκνότητα πληθ (%) (km²) (άτομα/km²) Δ.Ε. ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ ,38 50, ,67 Δ.Ε. ΜΠΙΖΑΝΙΟΥ ,79 77,25 66,33 Δ.Ε. ΝΗΣΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ,14 4,57 47,92 Δ.Ε. ΠΑΜΒΩΤΙΔΟΣ ,69 138,84 75,40 Δ.Ε. ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ ,36 102,65 46,26 Δ.Ε. ΑΝΑΤΟΛΗΣ ,41 18,24 633,50 ΣΥΝΟΛΟ ,77 392,14 286,85 Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τον άνω πίνακα, προκύπτει ότι περί 71% του μόνιμου πληθυσμού του Δ. Ιωαννιτών βρίσκεται στη Δ.Ε. Ιωαννιτών και το υπόλοιπο 29% στις υπόλοιπες Δ.Ε.. Η πλειοψηφία των κατοίκων έχει καταγραφεί στα αστικά κέντρα του Δήμου (με περισσότερους από κατοίκους) στα οποία συγκεντρώνεται το 67% του πληθυσμού, ενώ στους οικισμούς μεσαίου μεγέθους (με πληθυσμό από κατοίκους) συγκεντρώνεται το 18,1% του πληθυσμού (Πίνακας 6). Στον χάρτη του Παραρτήματος Π1, απεικονίζεται η κατανομή του πληθυσμού σε οικισμούς διαφόρων μεγεθών. Πίνακας 6: Κατανομή του πληθυσμού σε οικισμούς διαφόρων μεγεθών (ΕΛ. ΣΤΑΤ. 2001) Πληθυσμός Πλήθος οικισμών % επί του συνόλου του πληθυσμού Πληθυσμός > ,0% 1.000<Πληθυσμός< ,1% 500<Πληθυσμός< ,0% 200<Πληθυσμός< ,4% Πληθυσμός< ,5% ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 25

28 Ο συνολικός αριθμός των νοικοκυριών του Δήμου Ιωαννιτών είναι νοικοκυριά, ενώ το μέσο μέγεθος νοικοκυριού είναι 2,59 μέλη/νοικοκυριό (Πηγή ΕΛ.ΣΤΑΤ, 2011). Λαμβάνοντας υπόψη την κατανομή των νοικοκυριών ανά Δ.Ε. για το έτος 2001, εκτιμάται η κατανομή αριθμού των νοικοκυριών του Δήμου Ιωαννιτών ανά Δ.Ε. για το 2011, σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα. Πίνακας 7: Νοικοκυριά Δήμου Ιωαννιτών ανά Δ.Ε. (2011) Νοικοκυριά Κατανομή ανά Δ.Ε. Εκτιμώμενη Κατανομή ανά Δ.Ε Δ.Ε. ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ % Δ.Ε. ΜΠΙΖΑΝΙΟΥ % Δ.Ε. ΝΗΣΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 112 0,3% 139 Δ.Ε. ΠΑΜΒΩΤΙΔΟΣ % Δ.Ε. ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ % Δ.Ε. ΑΝΑΤΟΛΗΣ % ΣΥΝΟΛΟ % Σημεία Ειδικού Ενδιαφέροντος σχετικά με την παραγωγή και το είδος των παραγόμενων ΑΣΑ Στο πλαίσιο της παρουσίασης των βασικών χαρακτηριστικών του Δήμου Ιωαννιτών, γίνεται καταγραφή των κύριων σημείων ειδικού ενδιαφέροντος που σχετίζονται με την παραγωγή και το είδος των παραγόμενων αποβλήτων του Δήμου. Τα σημεία ειδικού ενδιαφέροντος αφορούν σε χώρους/παραγωγούς όπως: σχολικές μονάδες χώροι εκπαίδευσης, δημοτικά κτίρια, πολιτιστικές και αθλητικές εγκαταστάσεις καθώς και λοιποί χώροι-πλατείες. Στον ακόλουθο πίνακα, παρουσιάζονται τα κύρια σημεία ειδικού ενδιαφέροντος του Δήμου Ιωαννιτών. Πίνακας 8 : Κύρια Σημεία Ειδικού Ενδιαφέροντος Δήμου Ιωαννιτών Σχολικές Μονάδες Χώροι Εκπαίδευσης 166 Νηπιαγωγεία 65 Δημοτικά 52 Γυμνάσια 26 Λύκεια 20 Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα 1 Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα 1 Φοιτητικές Εστίες Δομπόλης 1 Αθλητικές Εγκαταστάσεις 3 Εθνικό Στάδιο Ιωαννίνων Εθνικό Αθλητικό Ναυτικό Κέντρο Ιωαννίνων (ΕΑΝΚΙ) Πανηπειρωτικό Στάδιο Πολιτιστικοί Χώροι 10 Αρχαιολογικό Μουσείο ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 26

29 Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Λαογραφικό Μουσείο Βυζαντινό Μουσείο Δημοτικό Μουσείο Πνευματικό Κέντρο Πινακοθήκη ΕΗΜ Δημοτική Πινακοθήκη Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Ιωαννίνων (ΔΗΠΕΘΙ) Ζωσιμαία Δημόσια Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων Δημοτικές Εγκαταστάσεις - Υπηρεσίες 17 Αποκεντρωμένη Διοίκηση Δημαρχείο Πολεοδομία Τεχνική Υπηρεσία Οικονομική Υπηρεσία Διεύθυνση Προγραμματισμού Εργοτάξιο καθαριότητας Δ.Ε.Υ.Α.Ι. Δ.Ο.Υ. Δικαστικό Μέγαρο Αστυνομικό Μέγαρο Τ.Ε.Ε. Ο.Α.Ε.Δ. ΚΕΠΑΒΙ Κ.Ε.Π. Ιωαννίνων Κ.Ε.Π. Συρράκου Ταχυδρομείο Νοσοκομεία 2 Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων (ΠΓΝΙ) Περιφερειακό Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Χατζηκώστα ΛΟΙΠΑ ΚΤΙΡΙΑ 2 Αεροδρόμιο Τελωνείο 3.4 Ισχύουσες Χωροταξικές, Πολεοδομικές και Λοιπές Ρυθμίσεις Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Έντεκα Καποδιστριακοί Δήμοι της Περιφέρειας Ηπείρου διαθέτουν ολοκληρωμένες μελέτες ΓΠΣ / ΣΧΟΟΑΠ, οι οποίες ωστόσο δεν έχουν ακόμα θεσμοθετηθεί. Χωρικά οι περιοχές αυτές κατηγοριοποιούνται σύμφωνα με το ΠΠΧΣΑΑ Ηπείρου στις παρακάτω ανθρωπογεωγραφικές ενότητες: Λεκανοπέδιο Ιωαννίνων, παράκτιος χώρος Ηγουμενίτσας Πρέβεζας, ορεινοί / ημιορεινοί οικισμοί ενδοχώρας και σύμπλεγμα Ζαγορίων Μετσόβου & παραμεθόρια ορεινή ζώνη. Ακολούθως παρουσιάζεται μία σύντομη περιγραφή του υπό θέσπιση ΓΠΣ του Δήμου Ιωαννιτών το οποίο βρίσκεται στο Β2 στάδιο (Μελετητές: Γιαννάκου Αθηνά Σαρήγιαννης Δημήτριος Κοτσιόβος Σπύρος). ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 27

30 Λεκανοπέδιο Ιωαννίνων (Π.Ε. Ιωαννίνων Δ.Ε. Ιωαννιτών) Η μελέτη ΓΠΣ οργανώνει το δήμο Ιωαννιτών ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει πληθυσμιακό μέγεθος κατοίκων με χρονικό ορίζοντα το 2021, έναντι και κατοίκων (πραγματικός και μόνιμος, αντίστοιχα) που απογράφηκαν το Το ΓΠΣ προτείνει τη δημιουργία νέων οικιστικών επεκτάσεων Α κατοικίας συνολικής έκτασης 499,19 Ha (σε σχέση με τα ~1.680 Ha που είναι η έκταση των υφιστάμενων πολεοδομικών ενοτήτων και των λοιπών οικισμών της δημοτικής ενότητας). Οι περιοχές των νέων οικιστικών υποδοχέων είναι κατανεμημένες σε πολλά διάσπαρτα σημεία της ΔΕ, είτε στα όρια, δημιουργώντας μία συνεχόμενη οικιστική ζώνη στα δυτικά της πόλης, είτε σε τμήματα εντός του πολεοδομικού ιστού, μεταξύ σαφώς καθορισμένων υφιστάμενων χρήσεων. Κύρια χρήση ορίζεται η γενική ή αμιγής κατοικίας, ενώ ο προτεινόμενος ΜΣΔ κυμαίνεται από 0,4 έως 0,6. Το υπό-θεσμοθέτηση ΓΠΣ προτείνει τη δημιουργία ζωνών κινήτρων και πολεοδομικών μηχανισμών. Συγκεκριμένα, για την κεντρική περιοχή των Ιωαννίνων προτείνει ως Περιοχή Ανάπλασης και ως Ζώνη Ειδικών Οικονομικών Κινήτρων (ΖΕΕ) τη ζώνη προστασίας αξιόλογου οικιστικού πυρήνα. Σκοπός της ζώνης ανάπλασης είναι η ανάδειξη και προστασία της πολεοδομικής και αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας του ιστορικού κέντρου της πόλης. Επιπλέον, προτείνεται η δημιουργία περιοχής με τον μηχανισμό ΠΕΡΠΟ στο ΝΔ άκρο της δημοτικής ενότητας. Η περιοχή αφορά σε δημοτική έκταση συνολικής επιφάνειας 20 Ha. Προτείνεται μικτός ΣΔ 0,20 και ΣΔ για τους οικοδομήσιμους χώρους 0,4. Όσον αφορά στις δραστηριότητες τουρισμού, προτείνεται η δημιουργία ζώνης αναψυχής τουρισμού αθλητισμού εκτάσεως 36 Ha, στο ΝΑ όριο της ΔΕ, σε επαφή με το εγκεκριμένο όριο της πόλης και με την περιοχή της Λίμνης Παμβώτιδας. Όσον αφορά στο λοιπό εξωαστικό χώρο, το υπο-θεσμοθέτηση ΓΠΣ ορίζει ΠΕΠ δασικών και αναδασωτέων εκτάσεων, οι οποίες αφορούν στο αισθητικό δάσος, το δάσος της Παναγιάς Περιβλέπτου και τρεις περιοχές που έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες ΒΑ του οικισμού Μαρμάρων και Δ του Νεοχωρόπουλου. Στις περιοχές αυτές επιτρέπονται μόνο η κατασκευή έργων που αποσκοπούν στην προστασία της δασικής έκτασης και η κατασκευή έργων υποδομής κοινής ωφέλειας και πολιτικής προστασίας. Όσον αφορά στις περιοχές ελέγχου και περιορισμού δόμησης (ΠΕΠΔ) ορίζονται 7 περιοχές: μία περιοχή ανάπτυξης δραστηριοτήτων του πρωτογενούς τομέα, μία λατομική ζώνη, μία περιοχή αστικών κεντρικών λειτουργιών και υποδομών, μία περιοχή κοινωνικών εξυπηρετήσεων, δύο περιοχές εντός της ΖΟΕ και μία περιοχή που αφορά στη λοιπή περιοχή της δημοτικής ενότητας. Στο σύνολο των ΠΕΠΔ, με εξαίρεση τη λατομική ζώνη, τη μία εκ των δύο περιοχών εντός ΖΟΕ και την περιοχή κοινωνικών εξυπηρετήσεων, επιτρέπεται η κατοικία με όρους εκτός σχεδίου, καθώς και οι εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας και κοινωνικής υποδομής. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 28

31 Εικόνα 2: Προτεινόμενες οικιστικές επεκτάσεις και ζώνη τουρισμού αναψυχής στον παραλίμνιο χώρο της ΔΕ Ιωαννιτών ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 29

32 3.4.2 Περιοχές Natura Στο Δήμο Ιωαννιτών οι περιοχές που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο NATURA 2000 αφορούν το μεγαλύτερο τμήμα του Δήμου: ΚΩΔΙΚΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΕΚΤΑΣΗ (ha) GR SPA/SCI Λίμνη Ιωαννίνων (Παμβώτιδα) 2.690,13 GR SPA/SCI Όρος Λάκμος ,52 GR SCI Όρος Μιτσικέλι 8.435,99 GR SPA Κεντρικό Ζαγόρι και Ανατ. Τμήμα Όρους Μιτσικέλι ,83 GR SPA Ευρύτερη περιοχή πόλης Ιωαννίνων ,66 GR SPA Ευρύτερη περιοχή Αθαμανικών όρων ,42 Στην ακόλουθη εικόνα, απεικονίζονται οι περιοχές του δικτύου Natura εντός του Δήμου Ιωαννιτών: Εικόνα 3: Περιοχές δικτύου Natura_ Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΤΙΦΚ) Το Περιαστικό Δάσος Ιωαννίνων (AT ) ανήκει στα τοπία ιδιαίτερου κάλλους με συνολική έκταση εκτ.. Ένα τεχνητό αμιγές πευκοδάσος, ηλικίας ετών που εκτείνεται στις παρυφές τις πόλης των Ιωαννίνων σε 3-4 λόφους, και τείνει να γίνει ένα αστικό άλσος αφού ήδη έχει κυκλωθεί από την οικιστική επέκταση της πόλης. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 30

33 Εικόνα 4: Περιαστικό Δάσος Ιωαννίνων ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 31

34 4 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Ο Δήμος Ιωαννιτών είναι υπεύθυνος για τη συλλογή των στερεών αποβλήτων της Δ.Ε. Ιωαννιτών, Δ.Ε. Ανατολής, Δ.Ε. Νήσου, Δ.Ε. Περάματος, Δ.Ε. Παμβώτιδας και Δ.Ε. Μπιζανίου. Ήδη στο Δήμο λειτουργεί πρόγραμμα χωριστής συλλογής των δημοτικών αποβλήτων συσκευασίας σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης - Ανακύκλωσης ΑΕ (ΕΕΑΑ ΑΕ), τα οποία μεταφέρονται στο ΚΔΑΥ Ιωαννίνων. Σ ότι αφορά τα σύμμεικτα ΑΣΑ, μεταφέρονται απευθείας στο ΧΥΤΑ Ελληνικού. 4.1 Παραγόμενες Ποσότητες Α.Σ.Α. Για την εκτίμηση των συνολικά παραγόμενων ποσοτήτων ΑΣΑ στο Δήμο Ιωαννιτών, λαμβάνονται στοιχεία για τα σύμμεικτα απόβλητα που οδηγούνται στο Χ.Υ.Τ.Α. Ελληνικού, αλλά και για τα απόβλητα που συλλέγονται χωριστά. Σύμφωνα με στοιχεία ζυγολογίων (για τα έτη ), οι ποσότητες των αστικών στερεών αποβλήτων του Δήμου Ιωαννιτών που οδηγούνται στο ΧΥΤΑ Ελληνικού και του υπολείμματος από το ΚΔΑΥ) για τα έτη , είναι οι ακόλουθες. Πίνακας 9: Ρυθμός μεταβολής των συνολικά παραγόμενων ποσοτήτων ΑΣΑ του Δήμου Ιωαννιτών Έτος Ποσότητες προς ΧΥΤΑ 1 Ρυθμός Μεταβολής , ,99-4,19% ,84 6,85% ,07-4,36% Επίσης, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Εταιρείας Ανακύκλωσης Αξιοποίησης (ΕΕΑΑ), οι ποσότητες των αποβλήτων συσκευασίας του Δήμου Ιωαννιτών που συλλέγονται χωριστά και οδηγούνται σε Κ.Δ.Α.Υ. για το έτος 2015 φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα. Πίνακας 10: Ποσότητες Αποβλήτων Συσκευασιών Δήμου Ιωαννιτών (σε tn) Ποσότητες προς ΚΔΑΥ Μεικτά Υπόλειμμα Καθαρά Ανακυκλώσιμα Ποσοστό Υπολείμματος % 1 Πηγή δεδομένων: Για τα έτη έχουν ληφθεί στοιχεία από τις Ετήσιες Εκθέσεις του ΧΥΤΑ Ελληνικού, τα οποία παραχωρήθηκαν στα πλαίσια εκπόνησης του ΠΕΣΔΑ Ηπείρου. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 32

35 Συνοψίζοντας, στον παρακάτω πίνακα φαίνονται συνολικά οι παραγόμενες ποσότητες ΑΣΑ στο Δήμο Ιωαννιτών: Έτος Σύμμεικτα ΑΣΑ (πράσινος κάδος) Ανακυκλώσιμα προς ΚΔΑΥ (tn) Καθαρά Ανακυκλώσιμα Υπόλειμμα ΚΔΑΥ ΑΣΑ προς ταφή Σύνολο παραγόμενων ΑΣΑ (tn) (tn) (tn) (1) (2) (3) (7) (8) , ,20 762, , ,12 (7)= (1)+(3) (8)= (2)+(7) Σύμφωνα με τον άνω πίνακα, η συνολική ποσότητα παραγόμενων ΑΣΑ του Δήμου ανέρχεται σε τόνους. Όσον αφορά στα ανακυκλώσιμα υλικά από τους μπλε κάδους, το υπόλειμμα της ανακύκλωσης είναι της τάξης του 25%. Προκύπτει επίσης η παραγωγή 408 kg/έτος (1,12 kg/ημέρα), ανά κάτοικο, για το 2015 αναγόμενη στο μόνιμο πληθυσμό. Για τους σκοπούς της παρούσας μελέτης, λαμβάνεται σταθερή παραγωγή για τα επόμενη έτη και ίση με αυτή του έτους Όσον αφορά στη ξεχωριστή συλλογή λοιπών ρευμάτων αποβλήτων στο Δ. Ιωαννιτών, ακολούθως παρατίθενται τα διαθέσιμα στοιχεία για τις συλλεγόμενες ποσότητες: ΑΗΗΕ Για τη συλλογή των ΑΗΗΕ, έχει συναφθεί σύμβαση συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Ιωαννιτών και του συλλογικού συστήματος ανακύκλωσης αποβλήτων ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΕ. Οι ποσότητες που συλλέχθηκαν χωριστά για το έτος 2015 είναι ίσες με 155tn, εκ των οποίων 11,51tn αφορούν ποσότητες που συλλέχθηκαν στα δημοτικά container. ΟΓΚΩΔΗ Σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου, οι ποσότητες των ογκωδών αποβλήτων που εκτιμάται ότι συλλέχθηκαν χωριστά για το έτος 2015 είναι περίπου 500 tn. ΡΕΥΜΑ ΓΥΑΛΙΟΥ Ο Δ. Ιωαννιτών έχει ξεκινήσει δίκτυο ξεχωριστού ρεύματος ανακύκλωσης γυάλινων συσκευασιών με τον μπλε κώδωνα σε περίπου 115 επιχειρήσεις. Οι ποσότητες που συλλέχθηκαν χωριστά για το έτος 2015 είναι περίπου 51 tn. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι η παραγωγή των ΑΣΑ στο Δήμο Ιωαννιτών δεν εμφανίζει σημαντική εποχική διακύμανση κατά τη διάρκεια του έτους. Η διακύμανση των σύμμεικτων ΑΣΑ και των ανακυκλώσιμων υλικών απεικονίζεται στο παρακάτω διάγραμμα: ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 33

36 Διάγραμμα 2: Εποχική διακύμανση στην παραγωγή των ΑΣΑ & ανακυκλωσίμων υλικών 4.2 Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Α.Σ.Α. Για τους σκοπούς του παρόντος σχεδίου χρησιμοποιούνται στοιχεία της ποιοτικής σύστασης σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ), η οποία έχει ως εξής: Πίνακας 11: Ποιοτική σύσταση ΑΣΑ (ΕΣΔΑ, ΠΥΣ 49/ ) Υλικό % (κ.β.) Οργανικό 44,30% Χαρτί - Χαρτόνι 22,20% Πλαστικά 13,90% Μέταλλα 3,90% Γυαλί 4,30% Ξύλο 4,60% Λοιπά 6,80% ΣΥΝΟΛΟ 100,00% Εξειδικεύοντας την ποιοτική σύσταση των ΑΣΑ που δίνεται στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων για το Δήμο Ιωαννιτών και βάσει εκτιμήσεων του Δήμου, προκύπτουν τα εξής επιμέρους είδη αποβλήτων στα ΑΣΑ: ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 34

37 Πίνακας 12: Ποιοτική σύσταση ΑΣΑ Δήμου Ιωαννιτών ΣΥΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ (tn) Οργανικό κλάσμα (εκτός πρασίνων) 34% Πράσινα 13% Χαρτί - Χαρτόνι 22% Πλαστικά 14% Μέταλλα 4% Γυαλί 4% Ξύλο 2% 918 Λοιπά (ΑΗΗΕ, Μπαταρίες) 3% Αδρανή 4% Σύνολο: Υφιστάμενες Δράσεις Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης και χωριστής συλλογής ΑΣΑ Στην παρούσα φάση, στο Δήμο Ιωαννιτών υλοποιούνται οι ακόλουθες δράσεις χωριστής συλλογής των ΑΣΑ σε συνεργασία με συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, ιδιώτες ή κοινωνικούς φορείς: Ανακύκλωση Συσκευασιών (ΕΕΑΑ ΑΕ) Ο Δήμος Ιωαννιτών έχει συνάψει σύμβαση συνεργασίας με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης - Ανακύκλωσης Α.Ε. (ΕΕΑΑ Α.Ε.) για την εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασίας (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο). Ξεχωριστή συλλογή Γυαλιού: Έχουν τοποθετηθεί σε κεντρικά σημεία του Δήμου ειδικοί κάδοι για την ξεχωριστή συλλογή και ανακύκλωση του γυαλιού σε συνεργασία με την ΕΕΑΑ Α.Ε. Ξεχωριστή συλλογή αποβλήτων ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού Για τη συλλογή των ΑΗΗΕ, έχει συναφθεί σύμβαση συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Ιωαννιτών και του συλλογικού συστήματος ανακύκλωσης αποβλήτων ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΕ. Ανακύκλωση φορητών ηλεκτρικών στηλών και λαμπτήρων (ΑΦΗΣ Α.Ε.) Υλοποιείται πρόγραμμα συλλογής των αποβλήτων φορητών ηλεκτρικών στηλών, της ΑΦΗΣ απευθείας με επιχειρήσεις εμπορικά καταστήματα που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον. 4.4 Υφιστάμενες Υποδομές και Προσωπικό Άδεια συλλογής και μεταφοράς στερεών αποβλήτων Η υπηρεσία καθαριότητας του δήμου Ιωαννιτών έχει λάβει άδεια για την δραστηριότητα συλλογής και μεταφοράς μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων (υπ αρ /2306/ ) ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 35

38 η οποία ανανεώθηκε με την υπ αρ /2306/ , όπως προβλέπεται από τις διατάξεις της ΚΥΑ Η.Π.50910/2727/ Υποδομές συλλογής Οχήματα Σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου, η υπηρεσία αποκομιδής διαθέτει συνολικά 26 απορριμματοφόρα (Α/Φ) για τη συλλογή των δημοτικών αποβλήτων, ενώ 3 Α/Φ εξ αυτών εξυπηρετούν την συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών. Επισημαίνεται ότι από τα 26 Α/Φ, τα 10 Α/Φ καθώς επίσης και ένα φορτηγό ανατρεπόμενο προστέθηκαν στον στόλο το σύμφωνα με την Απολογιστική έκθεση για τη δραστηριότητα της συλλογής και μεταφοράς μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων του Δήμο Ιωαννιτών (υπ αρ. οικ.11111/385/ ). Αναλυτικά τα στοιχεία των οχημάτων της Δ/νσης Καθαριότητας του Δήμου Ιωαννιτών φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα : Α/Α ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΕΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ 1 ΚΗΗ 4269* A/Φ m 3 2 ΚΗΗ 4276 A/Φ m 3 3 ΚΗΗ 4277 A/Φ m 3 4 ΚΗΗ 4278* A/Φ m 3 5 ΚΗΗ 4279 A/Φ m 3 6 ΚΗΗ 4280 A/Φ m 3 7 ΚΗΗ 4281 A/Φ m 3 8 ΚΗΗ 4282* A/Φ m 3 9 ΚΗΗ 4284 A/Φ m 3 10 ΚΗΗ 4285 A/Φ m 3 11 ΚΗΗ 4286 A/Φ m 3 12 ΚΗΙ 7371 A/Φ m 3 13 ΚΗΙ 7372 A/Φ m 3 14 ΚΗΙ 7373 A/Φ m 3 15 ΚΗΙ 7400 A/Φ m 3 16 ΚΗΙ 7401 A/Φ m 3 17 ΚΗΙ 7402 A/Φ m 3 18 ΚΗΙ 3813 A/Φ m 3 19 ΚΗΙ 3814 A/Φ m 3 20 ΚΗΟ 9123 A/Φ m 3 21 ΚΗΟ 9067 A/Φ m 3 22 ΚΗΟ 9068 A/Φ m 3 23 ΚΗΙ 7374 A/Φ m 3 24 KHI 7404 A/Φ m 3 2 Η προμήθεια των οχημάτων εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Ήπειρος » και συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Η προμήθεια αυτή ήταν το ΥΠΟΕΡΓΟ 1 της Πράξης «ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ». ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 36

39 Α/Α ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΕΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ 25 KHY 9190 A/Φ m 3 26 ΚΗΥ 9163 A/Φ ,3 tn 27 KHI 7440 ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ Α/Φ m 3 28 KHI 7441 ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ Α/Φ m 3 29 INΧ 0448 ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ Α/Φ ,35 tn 30 ΚΗΥ 9158 ΦΟΡΤΗΓΟ ΚΟΙΝΟ ΜΗ ΑΝΑΤΡΕΠΟΜΕΝΟ ΦΟΡΤΗΓΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ 31 ΚΗΗ 4273 CONTAINER ΦΟΡΤΗΓΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ 32 ΚΗΙ 3812 CONTAINER ,36 tn ΓΕΡΑΝΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ 33 KHI 7444 ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΚΑΔΩΝ ,14 tn 34 ΚΗΟ 9109 ΒΥΤΙΟΦΟΡΟ ΥΔΑΤΟΣ ,84 m 3 35 KHI 7428 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟ ΟΧΗΜΑ m 3 36 ΚΗΙ 7419 ΒΥΤΙΟΦΟΡΟ ΥΔΑΤΟΣ ,27 tn 37 ΜΕ ΟΧΗΜΑ ΠΛΥΣΕΩΣ ΚΑΔΩΝ ΚΗΗ 4283 ΦΟΡΤΗΓΟ ΑΝΑΤΡΕΠΟΜΕΝΟ ,5 tn 39 ΚΗΟ 9041 ΦΟΡΤΗΓΟ ΑΝΑΤΡΕΠΟΜΕΝΟ ,13 tn 40 ΚΗΟ 9042 ΦΟΡΤΗΓΟ ΑΝΑΤΡΕΠΟΜΕΝΟ ,13 tn 41 ΚΗΙ 7399 ΦΟΡΤΗΓΟ ΑΝΑΤΡΕΠΟΜΕΝΟ 42 ΚΗΙ 7362 ΦΟΡΤΗΓΟ ΑΝΑΤΡΕΠΟΜΕΝΟ ,63 tn 43 KHI 7434 ΕΠΙΒΑΤΗΓΟ κ.εκ. 44 KHI 7435 ΕΠΙΒΑΤΗΓΟ κ.εκ. 45 KHI 7436 ΕΠΙΒΑΤΗΓΟ κ.εκ. ΜΗΧΑΝΗΜΑ ΕΡΓΟΥ 46 ΜΕ ΦΟΡΤΩΣΚΑΠΤΙΚΟ ΜΕ ΦΩΡΤΩΤΗΣ- ΕΚΣΚΑΦΕΑΣ ΜΕ ΦΩΡΤΩΤΗΣ- ΕΚΣΚΑΦΕΑΣ ΜΕ ΦΩΡΤΩΤΗΣ ME ΕΚΣΚΑΦΕΑΣ ΜΕ ΣΑΡΩΘΡΟ m³ 52 ME ΣΑΡΩΘΡΟ ΜΕ ΣΑΡΩΘΡΟ ΜΕ ΣΑΡΩΘΡΟ (εκτός λειτουργίας) ΙΝΕ 792 ΔΙΚΥΚΛΟ 56 ΜΚ 8733 ΔΙΚΥΚΛΟ 57 ΜΚ 8736 ΔΙΚΥΚΛΟ 58 ΜΚΕ 2399 ΔΙΚΥΚΛΟ ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 37

40 Κάδοι συλλογής συμμείκτων Στο Δήμο Ιωαννιτών υπάρχουν τοποθετημένοι περίπου κάδοι απορριμμάτων χωρητικότητας κυρίως lt. Κυρίως πρόκειται για κάδους μεταλλικούς ή μεταλλικού σώματος με πλαστικά καπάκια, τροχήλατους, μηχανικής αποκομιδής, κατάλληλους για προσαρμογή σε ανυψωτικούς μηχανισμούς απορριμματοφόρων οχημάτων τύπου περιστροφέα με πείρους ανάρτησης. Οι πιο πρόσφατοι διαθέτουν σύστημα ανοίγματος του καπακιού με ποδομοχλό. Επισημαίνεται ότι ο Δήμος Ιωαννιτών προμηθεύτηκε πρόσφατα μεταλλικούς τροχήλατους κάδους απορριμμάτων χωρητικότητας 1.300lt (400 κάδοι) και 1.100lt (400 κάδοι). Σε ιδιαίτερα στενούς δρόμους έχουν τοποθετηθεί πλαστικοί κάδοι χωρητικότητας 240lt και 360lt, τροχήλατοι, μηχανικής αποκομιδής κατάλληλοι για προσαρμογή σε ανυψωτικούς μηχανισμούς απορριμματοφόρων οχημάτων τύπου κτένας. Το πλήθος τους ανέρχεται σε περίπου τεμάχια. Σύμφωνα με τα παραπάνω αντιστοιχεί ένας κάδος συμμείκτων σε περίπου 16 μόνιμους κατοίκους. Μεγάλοι υποδοχείς (skip container) συλλογής ογκωδών απορριμμάτων Ο Δήμος Ιωαννιτών διαθέτει δέκα (10) containers χωρητικότητας 10m³ και δεκαοχτώ (18) χωρητικότητας 4-10m³, τοποθετημένα σε διάφορες θέσεις, σε κοινόχρηστους χώρους, για τη συλλογή ογκωδών απορριμμάτων. Κάδοι συλλογής αποβλήτων συσκευασιών Ο Δήμος Ιωαννιτών έχει συνάψει σύμβαση συνεργασίας με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης - Ανακύκλωσης ΑΕ για την εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασίας του Δήμου (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο). Το πρόγραμμα ανακύκλωσης στην παρούσα φάση εφαρμόζεται με περίπου κάδους ανακύκλωσης (μπλε κάδοι) lt και υπολείπονται να τοποθετηθούν 220 κάδοι. Στο σύνολο τους οι κάδοι ανακύκλωσης θα φτάσουν περί τους ώστε να καλυφθεί μεγάλο μέρος του Δήμου (1 κάδος σε περίπου 75 μόνιμους κατοίκους). Καμπάνες συλλογής γυαλιού Το πρόγραμμα συλλογής γυαλιού στην παρούσα φάση εφαρμόζεται με 26 καμπάνες. Συγκεκριμένα έχουν τοποθετηθεί κάδοι στα εξής σημεία: Πλατεία Πάργης (2) Πλατεία χατζηκώστα (1) Φρόντζου Πολιτεία (1) Βιβλιοθήκη (1) Οδός Γαριβάλδη (2) Οδός Ανεξαρτησίας (1) Οδός Κανάρη (1) 3 Η προμήθεια των απορριμματοδεκτών εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Ήπειρος » και συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Η προμήθεια αυτή ήταν το ΥΠΟΕΡΓΟ 2 της Πράξης «ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ». ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 38

41 Οδός Μαρίκα Κοτοπούλη (1) Οδός Αγαθοκλή Κωνσταντινίδη (1) Οδός Περίδη (1) Οδός Δωδώνη (4) Οδός Ναπ. Ζέρβα (1) Οδός 28 ης Οκτώβρίου (1) Οδός Εθνικής Αντιστάσεως (1) Οδός Ευαγγελίδη (1) Οδός Ευαγγελίδη (1) Ξενοδοχείο Epirus Palace (1) Ξενοδοχείο Du Lac (1) Κέντρο διασκέδασης Ρόδον (2) Εστιατόριο Λίμνη (1) Κέντρο διασκέδασης W (1) Κέντρο Δεξιώσεων Cezaria (1) Μεγάλοι υποδοχείς (container) συλλογής απορριμμάτων Σε ειδικές περιπτώσεις ιδιαίτερα αυξημένου όγκου απορριμμάτων, έχουν τοποθετηθεί containers με συμπίεση. Έχει τοποθετήσει τρία (3) κλειστά μεταλλικά container με συμπίεση (press containers) χωρητικότητας τουλάχιστον 10m³ στα νοσοκομεία των Ιωαννίνων και διαθέτει τρία (3) ακόμα για μελλοντική τοποθέτηση Χώροι και κτίρια Τα συνεργεία αποκομιδής, ο οδοκαθαρισμός του βόρειου τμήματος της πόλης και τα συνεργεία του Τμήματος Διαχείρισης και Συντήρησης Οχημάτων εδρεύουν στο Εργοτάξιο του δήμου Ιωαννιτών, στην οδό Κωνσταντινουπόλεως 6, στα Ιωάννινα, στη βορειοανατολική έξοδο της πόλης (Εθνική οδός Ιωαννίνων- Τρικάλων), όπου βρίσκεται ο απαραίτητος εξοπλισμός. Στον ίδιο χώρο στεγάζονται επίσης τα συνεργεία οδοποιίας, πρασίνου, το γραφείο προμηθειών και η αποθήκη. Ο χώρος του εργοταξίου περιλαμβάνει συνοπτικά κτιριακές εγκαταστάσεις, αποθήκες, αποδυτήρια και χώρους υγιεινής και χώρους στάθμευσης οχημάτων. Το Εργοτάξιο της οδού Κωνσταντινουπόλεως χρησιμοποιείται προσωρινά από τις υπηρεσίες του Δήμου, μέχρι τη μετεγκατάσταση σε νέα θέση Πρόγραμμα & τομείς αποκομιδής Η αποκομιδή και μεταφορά των σύμμεικτων αποβλήτων γίνεται σε δύο βάρδιες, πρωινή και νυχτερινή, σε καθημερινή βάση όπως επίσης και η αποκομιδή των ανακυκλώσιμων. Συγκεκριμένα, κατά την πρωινή βάρδια αποκομιδής εξυπηρετούνται οι Δημοτικές Ενότητες: Νήσου, Ανατολής, Περάματος, Παμβώτιδας, Μπιζανίου, ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 39

42 από τη Δημοτική Ενότητα Ιωαννίνων τα Μάρμαρα, το Σταυράκι, το Νεοχωρόπουλο, η συνοικία Νέας Ζωής και επικουρικά κάποια σημεία της πόλης των Ιωαννίνων, με συχνότητα αποκομιδής από δύο έως έξι φορές την εβδομάδα ανάλογα με τις ανάγκες κάθε γειτονιάς. εκκένωση των containers ογκωδών απορριμμάτων και των press containers με χρήση ειδικών οχημάτων μεταφοράς containers. Κατά την νυχτερινή βάρδια εξυπηρετείται η πόλη των Ιωαννίνων καθημερινά. Για την πρωινή αποκομιδή χρησιμοποιούνται οκτώ απορριμματοφόρα χωρητικότητας 16m³ καθώς και ένα απορριμματοφόρο χωρητικότητας 6m³ και μικρότερων διαστάσεων για τους κάδους που είναι τοποθετημένοι σε στενούς δρόμους. Για τη νυχτερινή αποκομιδή χρησιμοποιούνται εννέα απορριμματοφόρα οχήματα χωρητικότητας 16m³. Επιπλέον, καθημερινά χρησιμοποιούνται δύο δορυφορικά απορριμματοφόρα χωρητικότητας 2m³, τα οποία συνδράμουν την καθαριότητα εξωτερικών χώρων, όπου χρειάζονται ιδιαίτερα ευέλικτα οχήματα, όπως πάρκα, πλατείες και πεζόδρομους Προσωπικό Στο Τμήμα Καθαριότητας και Ανακύκλωσης του Δήμου Ιωαννιτών απασχολούνται συνολικά 105 υπάλληλοι σε τακτικές οργανικές θέσεις με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου, 53 υπάλληλοι με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και 19 με σύμβαση ορισμένου χρόνου. Στο Τμήμα Διαχείρισης και Συντήρησης Οχημάτων του Δήμου Ιωαννιτών απασχολούνται συνολικά 3 υπάλληλοι σε τακτικές οργανικές θέσεις με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου, 7 υπάλληλοι με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και 3 ορισμένου χρόνου. Πίνακας 13: Συνολικά απασχολούμενο μόνιμο προσωπικό Δ. Ιωαννιτών στο Τμήμα Καθαριότητας και Ανακύκλωσης ΜΟΝΙΜΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΡΙΘΜΟΣ Προϊστάμενος 1 Διοικητική υποστήριξη 4 Τηλεφωνικό κέντρο 1 Οδηγός απορριμματοφόρου 21 Εργάτης/τρια απορριμματοφόρου 25 Χειριστής μηχανημάτων έργου 1 Χειριστής μηχανημάτων έργου & Οδηγός απορριμματοφόρου 2 Επόπτης αποκομιδής, οδοκαθαρισμού 5 Επιστάτης αποκομιδής, οδοκαθαρισμού 2 Οδοκαθαριστής/ρια 34 Καθαριστής/ρια δημοτικών κτιρίων, εσωτερικών χώρων 6 Φύλακας εργοταξίου 1 Οδηγός δορυφορικού απορριμματοφόρου 2 ΣΥΝΟΛΟ = 105 ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 40

43 Πίνακας 14: Συνολικά απασχολούμενο προσωπικό αορίστου χρόνου Δ. Ιωαννιτών στο Τμήμα Καθαριότητας και Ανακύκλωσης ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ Διοικητική υποστήριξη 1 Οδηγός απορριμματοφόρου 9 Εργάτης/τρια απορριμματοφόρου 14 Επόπτης αποκομιδής, οδοκαθαρισμού 4 Επιστάτης αποκομιδής, οδοκαθαρισμού 1 Οδοκαθαριστής/ρια 18 Καθαριστής/ρια δημοτικών κτιρίων, εσωτερικών χώρων 3 Συνοδός γερανού containers 1 Χειριστής, οδηγός φορτηγού 1 Εργάτης καθαριότητας 1 ΣΥΝΟΛΟ = 53 Πίνακας 15: Συνολικά απασχολούμενο προσωπικό ορισμένου χρόνου Δ. Ιωαννιτών στο Τμήμα Καθαριότητας και Ανακύκλωσης ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ Χειριστής μηχανημάτων 1 Οδηγοί 2 Εργάτες 16 ΣΥΝΟΛΟ = 19 Πίνακας 16: Συνολικά απασχολούμενο μόνιμο προσωπικό Δ. Ιωαννιτών στο Τμήμα Διαχείρισης και Συντήρησης Οχημάτων ΜΟΝΙΜΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΡΙΘΜΟΣ Προϊστάμενος 1 Φύλακας εργοταξίου 2 ΣΥΝΟΛΟ = 3 Πίνακας 17: Συνολικά απασχολούμενο προσωπικό αορίστου χρόνου Δ. Ιωαννιτών στο Τμήμα Διαχείρισης και Συντήρησης Οχημάτων ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ Διοικητική υποστήριξη 1 Συνεργείο 4 Φύλαξη 2 ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 41

44 ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΝΟΛΟ = 7 Πίνακας 18: Συνολικά απασχολούμενο προσωπικό ορισμένου χρόνου Δ. Ιωαννιτών στο Τμήμα Διαχείρισης και Συντήρησης Οχημάτων ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ Συνεργείο 3 ΣΥΝΟΛΟ = Νέες υποδομές διαχείρισης αποβλήτων Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων Ιωαννίνων Προβλέπεται η κατασκευή του ΣΜΑ Ιωαννίνων σε δημοτική έκταση 17 στρ., στη θέση Μπούφος Ασφακούλα ΤΚ Μπάφρας του Δήμου Ιωαννιτών Π.Ε. Ιωαννίνων με φορέα του έργου την Περιφέρεια Ηπείρου. Για το υπόψη ΣΜΑ έχουν εκδοθεί ΑΕΠΟ (υπ αρ /2086/ /Δ.Ε. Ανατολής). Υπεύθυνος φορέας λειτουργίας του ΣΜΑ είναι ο ΦοΔΣΑ. Ειδικότερα αποτελείται από τις ακόλουθες εγκαταστάσεις και έργα υποδομής: Κεντρική Πύλη Εισόδου Έργα Περίφραξης και Περιμετρικής Δενδροφύτευσης Αντιπυρική Ζώνη Βελτίωση και Διαπλάτυνση Οδού Πρόσβασης Πλάτωμα Ελιγμών Α/Φ Οχημάτων Πλάτωμα Ελιγμών Οχήματος ΣΜΑ Θέσεις Απόρριψης Α/Φ (μεταλλική ράμπα εκφόρτωσης) Θέσεις Μεταφόρτωσης Container Θέσεις Απόθεσης άδειων Container Διάταξη Σταθερού Συμπιεστή - Χοάνης Εσωτερική Οδοποιία Δεξαμενή Ύδρευσης - Άρδευσης Πυρόσβεσης Σηπτικός Βόθρος Οικίσκος Ελέγχου/ Κτίριο Διοίκησης Χώροι Στάθμευσης οχημάτων Ι.Χ. Έργα διαχείρισης ομβρίων Κανάλι Υδροσυλλογής με χυτοσιδηρή εσχάρα Διάταξη Απόσμησης και αποκονίωσης ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 42

45 Εικόνα 5: Θέση ΣΜΑ (εικόνα Google Earth) Μονάδα Επεξεργασίας Αστικών στερεών Αποβλήτων Ηπείρου Για την επίτευξη των στόχων ανάκτησης των ΑΣΑ για το έτος 2020, μία ποσότητα των ΑΣΑ θα πρέπει να ανακτάται εντός της Μονάδας επεξεργασίας υπολειπόμενων ΑΣΑ. Στη θέση λατομείο Εγνατίας του δήμου Δωδώνης προβλέπεται η κατασκευή μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων, η οποία θα δέχεται τόσο σύμμεικτα αστικά απορρίμματα, όσο και οργανικά βιοαπόβλητα για κομποστοποίηση. Η λήψη απόφασης για την κατασκευή μίας μονάδας επεξεργασίας σύμμεικτων ΑΣΑ για το σύνολο της Περιφέρειας, πραγματοποιήθηκε κατόπιν τεχνικοοικονομικής μελέτης σκοπιμότητας το έτος 2010 που εγκρίθηκε ομόφωνα από Επιτροπή Παρακολούθησης αποτελούμενη από εκπροσώπους της Διαχειριστικής Αρχής Περιφέρειας Ηπείρου, της ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ., των τεσσάρων Φορέων Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΦΟΔΣΑ) στην Ήπειρο, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, του Τεχνικού Επιμελητηρίου και φορέων των κατοίκων. Ακολούθως, στο πλαίσιο εκπόνησης της προμελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΠΠΕΑ) του έργου πραγματοποιήθηκε δημόσια ανοιχτή διαβούλευση με τις δημοτικές αρχές ώστε να εκφραστούν απόψεις επί της χωροθέτησης της μονάδας. Τελικώς, από την Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ, εκδόθηκε η υπ αρ. πρωτ / Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίμηση και Αξιολόγηση (ΠΠΕΑ) του έργου: Μονάδα Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων Ηπείρου στη θέση λατομείο Εγνατίας, Δήμου Δωδώνης κατά την οποία γνωμοδότησαν πάνω από 20 φορείς, όπως το ΥΠΕΣ, ΥΠΕΚΑ, Δασαρχείο Ιωαννίνων και Δ/νση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών, ΥΠΠΟΤ, κλπ. Εν συνεχεία, με την υπ αρ. οικ / Υπουργική Απόφαση, εκδόθηκε η Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων για το έργο «Μονάδα Επεξεργασίας ΑΣΑ Περιφέρειας Ηπείρου», ενώ με τη υπ. αρ. οικ / τροποποιήθηκε. Η ΜΕΑ για την οποία υπήρχε σχετική πρόβλεψη στην τελευταία αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ, θα εξυπηρετεί το σύνολο των Δήμων της Περιφέρειας και θα αποτελείται από Μονάδα διαχείρισης σύμμεικτων αποβλήτων αλλά και Μονάδα διαχείρισης προδιαλεγμένων οργανικών (βιοαποβλήτων). ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 43

46 4.6 Κόστος Υφιστάμενης Διαχείρισης Στην παρούσα ενότητα αναλύεται το ετήσιο λειτουργικό κόστος του Δήμου Ιωαννιτών που αφορά στη διαχείριση των αποβλήτων του Δήμου για το έτος Για τον υπολογισμό του πραγματικού συνολικού ετήσιου κόστους που αφορά στην υφιστάμενη διαχείριση των αποβλήτων του Δήμου Ιωαννιτών λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα: Από τον συνολικό απολογιστικό πίνακα δαπανών του έτους 2014 των Υπηρεσιών καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού δεν λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες που αφορούν στον ηλεκτροφωτισμό των οδών και πλατειών (κόστος ηλεκτρικού ρεύματος, κόστος προμήθειας φωτιστικών σωμάτων οδών, λαμπτήρων, ηλεκτρολογικού υλικού, συντηρήσεις υποσταθμών ΔΕΗ, κ.λπ.) καθώς και λοιπές δαπάνες που δε σχετίζονται άμεσα με τη διαχείριση αποβλήτων. Από τα γενικά έξοδα σχετικά με κίνηση, συντήρηση, τέλη κυκλοφορίας κλπ. οχημάτων λαμβάνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος τους δαπανήθηκε για τις ανάγκες διαχείρισης απορριμμάτων. Όσον αφορά στο κόστος προσωπικού, οι δαπάνες για τις αποδοχές και τις εργοδοτικές εισφορές των μόνιμων υπαλλήλων και των υπαλλήλων με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου, οι δαπάνες έχουν ληφθεί σε διαφορετικά ποσοστά, ανάλογα με το κατά πόσο η εργασία τους σχετίζεται με την διαχείριση αποβλήτων. Οι άνω εκτιμήσεις βασίζονται στο γεγονός ότι τo προσωπικό απασχολείται στο σύνολο των υπηρεσιών καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού, ήτοι και σε εργασίες που δε σχετίζονται άμεσα με τη συλλογή και μεταφορά (διαχείριση) των αποβλήτων του Δήμο όπως οι ακόλουθες: οδοκαθαρισμό, καθαριότητα πλατειών, εργασίες που αφορούν στη συντήρηση των έργων ηλεκτροφωτισμού κ.λπ. Στον επόμενο πίνακα παρουσιάζεται η ανάλυση του υφιστάμενου κόστους διαχείρισης των αποβλήτων του Δήμου Ιωαννιτών σύμφωνα με στοιχεία του συνολικού απολογιστικού πίνακα δαπανών του έτους 2015 για την Υπηρεσία καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού (Κ.Α. 20). Πίνακας 19: Συνολικός Απολογιστικός πίνακας δαπανών του έτους 2015 Κ.Α. ΕΞΟΔΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΟΥ ΔΑΠΑΝΗΣ ΔΕΣΜΕΥΘΕΝΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΟΥ ΑΝΑΛΟΓΕΙ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΕΛΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΜΟΙΒΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ , , Αποδοχές μονίμων υπαλλήλων ,41 1,019, Τακτικές αποδοχές (περιλαμβάνονται βασικός μισθός, δώρα εορτών, γενικά και ειδικά τακτικά επιδόματα) Αποζημίωση υπερωριακής εργασίας και για εξαιρέσιμες ημέρες και νυκτερινές ώρες και λοιπές πρόσθετες αμοιβές Αποδοχές τακτικών υπαλλήλων με σύμβαση αορίστου χρόνου Τακτικές αποδοχές (περιλαμβάνονται βασικός μισθός, δώρα εορτών, γενικά και ειδικά τακτικά ,48 45% 928, ,93 90% 90, , , ,31 60% 679, ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 44

47 Κ.Α. ΕΞΟΔΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΟΥ ΔΑΠΑΝΗΣ ΔΕΣΜΕΥΘΕΝΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΟΥ ΑΝΑΛΟΓΕΙ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ επιδόματα) ΤΕΛΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Αποζημίωση υπερωριακής εργασίας και για εξαιρέσιμες ημέρες και νυκτερινές ώρες και λοιπές πρόσθετες αμοιβές Αποδοχές εκτάκτων υπαλλήλων (επί σύμβαση εκτάκτων υπαλλήλων, ημερομισθίων ωρομισθίων κ.λ.π.) Τακτικές αποδοχές (περιλαμβάνονται βασικός μισθός, δώρα εορτών, γενικά και ειδικά τακτικά επιδόματα) Αποζημίωση υπερωριακής εργασίας και για εξαιρέσιμες ημέρες και νυκτερινές ώρες και λοιπές πρόσθετες αμοιβές Εργοδοτικές εισφορές Δήμων και κοινοτήτων κοινωνικής ασφάλισης Εργοδοτικές εισφορές προσωπικού με σύμβαση Δημοσίου Δικαίου Εργοδοτικές εισφορές υπαλλήλων με σύμβαση αορίστου χρόνου ,20 90% 54, ,10 100% , , , , , ,02 45% 157, ,66 60% 193, Εργοδοτικές εισφορές έκτακτου προσωπικού ,39 100% 61, Παρεπόμενες παροχές και έξοδα προσωπικού ,60 80% , Λοιπές παροχές σε είδος (ένδυση εργατοτεχνικού προσωπικού κ.λ.π.) , ΑΜΟΙΒΕΣ ΑΙΡΕΤΩΝ ΚΑΙ ΤΡΙΤΩΝ ,87 100% , Αμοιβές τρίτων με την ιδιότητα νομικού προσώπου Αμοιβές νομικών προσώπων Δημοσίου Δικαίου , Ταφή απορριμμάτων στο ΧΥΤΑ Ελληνικού , Αμοιβές νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου , Αποκομιδή απορριμμάτων στη Δημοτική Ενότητα Ανατολής Αποκομιδή απορριμμάτων στη Δ.Ε. ΠΑΜΒΩΤΙΔΟΣ (ΑΝΤΑΠ.ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ) - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ 2014 Αποκομιδή απορριμμάτων στη Δ.Ε. ΜΠΙΖΑΝΙΟΥ - (ΑΝΤΑΠ.ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ) Αποκομιδή απορριμμάτων στην Δ.Ε. ΜΠΙΖΑΝΙΟΥ - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ 2015 Αποκομιδή απορριμμάτων στη Δ.Ε. ΠΑΜΒΩΤΙΔΟΣ (ΑΝΤΑΠΟΔ.ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ) ,87 100% ,87 0,00 (δεν θα ληφθεί υπόψη για το 2015) , , , ΠΑΡΟΧΕΣ ΤΡΙΤΩΝ ,28 80% , Ασφάλιστρα ,68 80% , Ασφάλιστρα μεταφορικών μέσων , Ασφάλιστρα μεταφορικών μέσων- ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ 2014 (δεν θα ληφθεί υπόψη για το 2015) ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 45

48 Κ.Α. ΕΞΟΔΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΟΥ ΔΑΠΑΝΗΣ ΔΕΣΜΕΥΘΕΝΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΟΥ ΑΝΑΛΟΓΕΙ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Ασφάλιστρα μεταφορικών μέσων , Συντήρηση και επισκευή αγαθών διαρκούς χρήσης από τρίτους Συντήρηση και επισκευή λοιπών μονίμων εγκαταστάσεων (πλην κτιρίων έργων) ΤΕΛΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ , , ,26 80% 5, Συντήρηση και επισκευή μεταφορικών μέσων ,74 80% 43, Συντήρηση και επισκευή επίπλων και λοιπού εξοπλισμού σκευών και λοιπού εξοπλισμού Συντήρηση Container απορριμμάτων 0, ,80 100% 19, Συντήρηση και επισκευή Η/Υ και εκτυπωτών (δεν θα ληφθεί υπόψη για το 2015) Συντήρηση ασυρμάτων CB 0, Συντήρηση κάδων απορριμμάτων , ΦΟΡΟΙ - ΤΕΛΗ , , Τέλη κυκλοφορίας μεταφορικών μέσων ,75 20% 3.344, ΔΑΠΑΝΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΑΝΑΛΩΣΙΜΩΝ , , Καύσιμα και λιπαντικά ,63 90% , Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών για κίνηση μεταφορικών μέσων Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών για κίνηση μεταφορικών μέσων - (ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ) , ,25 (θα ληφθεί υπόψη το 50% για το 2015) Ανταλλακτικά μηχανικού και λοιπού εξοπλισμού ,82 90% , Ανταλλακτικά μεταφορικών μέσων , Ανταλλακτικά μεταφορικών μέσων , Προμήθεια και τοποθέτηση συστημάτων Α.Β.S , Ανταλλακτικά μεταφορικών μέσων - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ 2014 Προμήθεια αναλωσίμων ανταλλακτικών για μεταφορικά μέσα (πάγιες ανάγκες ) ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ , Ανταλλακτικά λοιπών μηχανημάτων , Προμήθεια ελαστικών μηχανημάτων , Προμήθεια ανταλλακτικών αυτοκινουμένων σαρώθρων 0, Ανταλλακτικά λοιπών μηχανημάτων ,62 (δεν θα ληφθεί υπόψη) ΣΥΝΟΛΟ= , ,56 Σύμφωνα με τα παραπάνω, τo υφιστάμενο συνολικό κόστος διαχείρισης των αποβλήτων του Δήμου για το έτος 2015, ανέρχεται σε περί 4,0 εκατ. ευρώ. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 46

49 Κατ επέκταση, το υφιστάμενο συνολικό κόστος διαχείρισης (πλην του κόστους διάθεσης στο ΧΥΤΑ) ανά τόνο παραγόμενων απορριμμάτων ανέρχεται σε ( , ) /45.904tn 65 /tn, ενώ ανά κάτοικο ( ) ανέρχεται σε 26,5 /κάτοικο. Το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων του Δήμου Ιωαννιτών για το έτος 2015 αναλύεται σε κόστος συλλογής-μεταφοράς και κόστος διάθεσης ως ακολούθως: Πίνακας 20: Κόστος διαχείρισης αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών για το έτος 2015 Κόστος διαχείρισης αποβλήτων ανά τόνο Κόστος διάθεσης ,63 Κόστος συλλογής-μεταφοράς ,73 Συνολικό κόστος διαχείρισης ,94 Ειδικότερα, σύμφωνα με τον απολογιστικό πίνακα δαπανών του έτους 2015 του Δήμου Ιωαννιτών, οι δαπάνες που αφορούν στην υφιστάμενη διαχείριση των αποβλήτων περιλαμβάνονται στις ακόλουθες κύριες κατηγορίες εξόδων: Κόστος Προσωπικού: αποδοχές, εργοδοτικές εισφορές, λοιπές παροχές (προμήθεια γάλακτος κλπ). Κόστος Οχημάτων: συντήρηση οχημάτων, προμήθεια ανταλλακτικών, ασφάλιστρα και τέλη κυκλοφορίας. Καύσιμα: κόστη καυσίμων και λιπαντικών Δαπάνες συλλογής μεταφοράς στερεών αποβλήτων Δαπάνες εναπόθεσης ΧΥΤΑ Στην ακόλουθη εικόνα, φαίνεται εποπτικά η ποσοστιαία κατανομή του κόστους διαχείρισης των αποβλήτων: ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 47

50 Εικόνα 6: Κατανομή του συνολικού κόστους διαχείρισης των αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών Στο άνω κόστος διαχείρισης προβλέπεται να προστεθεί και το ειδικό τέλος ταφής 35 /tn (το οποίο αυξάνεται ετησίως κατά 5 /tn έως του ποσού των 60 /tn) του οποίου η έναρξη εφαρμογής του ανεστάλη για το έτος 2017 (σύμφωνα με το άρθρο 7/ ΦΕΚ 182Α/ ). Επιπλέον, από το 2018 εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει η λειτουργία της Μονάδας επεξεργασίας Απορριμμάτων της Ηπείρου με τέλος εισόδου (gate fee) 42 /tn και κόστος διάθεσης υπολείμματος επεξεργασίας ( 32%) ίσο με το σημερινό κόστος διάθεσης στον ΧΥΤΑ δηλ. 23 /tn. Συνεπώς, το κόστος της διαχείρισης των αποβλήτων του Δήμου Ιωαννιτών με τις υφιστάμενες πρακτικές τα επόμενα έτη, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί ως εξής: Πίνακας 21: Κόστος διαχείρισης αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών για τα έτη Κόστος διαχείρισης αποβλήτων 2017 Κόστος ( ) Κόστος ανά τόνο ( /tn) Κόστος διάθεσης ,21 Κόστος συλλογής-μεταφοράς ,73 Ειδικό τέλος ταφής ,00 Συνολικό κόστος διαχείρισης ,94 ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 48

51 Κόστος διαχείρισης αποβλήτων 2018 Κόστος ( ) Κόστος ανά τόνο ( /tn) Κόστος συλλογής-μεταφοράς ,73 Τέλος εισόδου ΜΕΑ (gate fee) ,00 Κόστος διάθεσης υπολείμματος ΜΕΑ ,21 Συνολικό κόστος διαχείρισης ,94 Κόστος διαχείρισης αποβλήτων 2021 Κόστος ( ) Κόστος ανά τόνο ( /tn) Κόστος συλλογής-μεταφοράς ,73 Τέλος εισόδου ΜΕΑ (gate fee) ,00 Κόστος διάθεσης υπολείμματος ΜΕΑ ,21 Συνολικό κόστος διαχείρισης ,94 ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 49

52 5 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΤΟΠΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ 5.1 Βασικοί Στόχοι Τοπικού Σχεδίου Το παρόν τοπικό σχέδιο λαμβάνει υπόψη όλες τις θεσμικές εξελίξεις στον τομέα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, όπως ο Νόμος 4042/2012 για τη διαχείριση των αποβλήτων, το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης Αποβλήτων (Δεκέμβριος 2014), το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/12.15) καθώς και το ΠΕΣΔΑ Ηπείρου. Αναθεώρηση Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ) Το ΕΣΔΑ κυρώθηκε με την 51373/4684/ κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 4342/2012 και εγκρίθηκε με την 49/ Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΦΕΚ Α 174/2015). Σύμφωνα με το ΕΣΔΑ, η εθνική πολιτική για τα απόβλητα είναι προσανατολισμένη στους εξής στόχους-ορόσημα για το 2020: τα κατά κεφαλή παραγόμενα απόβλητα να έχουν μειωθεί δραστικά, η προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων - βιοαποβλήτων να εφαρμόζεται στο 50% του συνόλου των ΑΣΑ, η ανάκτηση ενέργειας να αποτελεί συμπληρωματική μορφή διαχείρισης όταν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια κάθε άλλου είδους ανάκτησης και η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από το 30% του συνόλου των ΑΣΑ. Το ΕΣΔΑ 2015, όπως και η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ Ηπείρου βασίζεται στους άξονες πολιτικής της Ε.Ε για στροφή προς μια κοινωνία ανακύκλωσης και ενισχύει την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση προωθώντας σημαντικές δράσεις διαλογής στην πηγή όπως πράσινα σημεία (τουλάχιστον 1 ανά δήμο) και συστήματα χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων, καθώς και την εκπόνηση και εφαρμογή τοπικών σχεδίων διαχείρισης Δημοτικού/Διαδημοτικού χαρακτήρα. Οι 4 βασικοί ποσοτικοί στόχοι του νέου ΕΣΔΑ για το έτος 2020, συνοπτικά είναι οι ακόλουθοι: Προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων - βιοαποβλήτων σε ποσοστό 50% του συνόλου των ΑΣΑ Χωριστή συλλογή καθιερώνεται τουλάχιστον για το γυαλί, το χαρτί, το μέταλλο και το πλαστικό, ώστε να εξασφαλισθεί ως το 2020 από το στάδιο της προδιαλογής, κατ ελάχιστον, η ανακύκλωση του Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων σε 65% του συνολικού τους βάρους 40% του συνολικού τους βάρους Η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από 30% του συνόλου των ΑΣΑ. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 50

53 Επίσης, στο παρόν σχέδιο λαμβάνεται υπόψη το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων (Δεκέμβριος 2014), το οποίο συντάχθηκε σε συμφωνία με την Οδηγία 2008/98 και θεσπίζει ποιοτικούς στόχους για την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων στους ακόλουθους τομείς/ρεύματα αποβλήτων: Απόβλητα τροφίμων / κουζίνας Υλικά / απόβλητα συσκευασίας Χαρτί Απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. 5.2 Εξειδίκευση Εθνικών Στόχων Στην παρούσα ενότητα, γίνεται συνοπτική αναφορά στους εθνικούς στόχους που θα πρέπει να εφαρμοστούν σε επίπεδο Περιφέρειας και κατ αντιστοιχία σε επίπεδο Δήμων Στόχος για τα Βιοαπόβλητα Σύμφωνα με το Νόμο 4042/2012, ως βιολογικά απόβλητα (βιοαπόβλητα) ορίζονται τα βιοαποδομήσιμα απόβλητα κήπων και πάρκων, τα απορρίμματα τροφών και μαγειρείων από σπίτια, εστιατόρια, εγκαταστάσεις ομαδικής εστίασης και χώρους πωλήσεων λιανικής και τα συναφή απόβλητα από εγκαταστάσεις μεταποίησης τροφίμων. Ποσοτικός Στόχος: Σύμφωνα με το ΕΣΔΑ 2015, οι ελάχιστες ποσότητες βιοαποβλήτων για διαλογή στην πηγή είναι οι ακόλουθες: - Στόχος χωριστής συλλογής 5% κ.β. για το έτος Στόχος χωριστής συλλογής 40% κ.β. 4 για το έτος 2020 Σημειώνεται ότι στο στόχο αυτό συμπεριλαμβάνονται τα εξής: Εκτροπή μέσω της οικιακής κομποστοποίησης με στόχο 3%κ.β. στο ΕΣΔΑ και 5%κ.β. στο ΠΕΣΔΑ Ηπείρου, το οποίο και υιοθετείται στο παρόν σχέδιο. Εκτροπή πράσινων αποβλήτων. Εκτροπή μέσω ανάκτησης των βρώσιμων ελαίων. Εκτροπή μέσω δικτύου χωριστής συλλογής αστικών βιοαποβλήτων. Για το Δήμο Ιωαννιτών, ο στόχος αυτός ποσοτικοποιείται ως ακολούθως: Πίνακας 22: Στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων για το έτος 2020 Στόχος χωριστής συλλογή βιοαποβλήτων για το έτος 2020 Ποσότητες (tn) Συνολική παραγόμενη ποσότητα ΑΣΑ Δήμου Ιωαννιτών Εκτιμώμενες ποσότητες βιοαποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών Στόχος χωριστής συλλογής (40%) Σχέδιο ΕΣΔΑ Σύμφωνα με το Ν.4042/2012, ο στόχος χωριστής συλλογής των βιοαποβλήτων για το έτος 2020 ανέρχεται σε 10% κ.β. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 51

54 5.2.2 Στόχος Χωριστής Συλλογής Ποιοτικός Στόχος: έως το 2015 χωριστή συλλογή καθιερώνεται τουλάχιστον για τα ακόλουθα: χαρτί, μέταλλο, πλαστικό και γυαλί (Νόμος 4042/2012). Με τον ΕΣΔΑ 2015, τίθεται στόχος χωριστής συλλογής σε 4 ρεύματα (χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό) ή σε 3 ρεύματα (χαρτί, γυαλί, μέταλλο πλαστικό) εφόσον κάτι τέτοιο καθορίζεται κατά περίπτωση από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.Α.Ν) και κατ επέκταση από τα εγκεκριμένα συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης Στόχος για την Επαναχρησιμοποίηση - Ανακύκλωση Ποσοτικός Στόχος: έως το 2020 η προετοιμασία για την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των υλικών αποβλήτων, όπως τουλάχιστον το χαρτί, το μέταλλο, το πλαστικό και το γυαλί από τα νοικοκυριά και ενδεχομένως άλλης προέλευσης στο βαθμό που τα απόβλητα αυτά είναι παρόμοια με τα απόβλητα των νοικοκυριών, πρέπει να αυξηθεί κατ ελάχιστον στο 50% κατά βάρος (Νόμος 4042/2012). Ο στόχος για την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση υλικών αποτελεί εθνικό στόχο που κατανέμεται αναλογικά σε κάθε Περιφέρεια. Στο πρόσφατο εγκεκριμένο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, ο στόχος για το 2020 αυξήθηκε από 50% σε 65%, ενώ οι ποσότητες αυτές θα πρέπει να ανακτώνται με διαλογή στην πηγή. Για το Δήμο Ιωαννιτών, ο στόχος αυτός ποσοτικοποιείται ως ακολούθως: Πίνακας 23: Στόχος προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση υλικών - έτος 2020 Στόχος προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση υλικών - έτος 2020 Ποσότητ ες (tn) Συνολική παραγόμενη ποσότητα ΑΣΑ Δήμου Ιωαννιτών Ανακυκλώσιμα υλικά (4 ρεύματα) στα ΑΣΑ Δήμου Ιωαννιτών Στόχος προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση 50% Ν.4042/2012 Στόχος προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση (65%) Σχέδιο ΕΣΔΑ Επισημαίνεται ότι το ποσοστό του στόχου ανάκτησης (65% κ.β. για το έτος 2020) δεν είναι δεσμευτικό για το Δήμο, καθώς σ αυτό συνυπολογίζονται ποσότητες υλικών που ανακτώνται/ανακυκλώνονται σε εθνικό επίπεδο (π.χ. βιομηχανικές συσκευασίες) και δεν υπεισέρχονται στα ΑΣΑ του Δήμου Ιωαννιτών Λοιποί Εθνικοί Στόχοι Συμπληρωματικά με τους προαναφερθέντες στόχους, τίθενται οι εξής στόχοι σε εθνικό επίπεδο: - Στόχος εκτροπής των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων από την ταφή, ο οποίος δεν μπορεί να τεθεί σε επίπεδο Δήμου, καθώς εξαρτάται από το ποσοστό χωριστής συλλογής αλλά και από το είδος και το βαθμό επεξεργασίας των σύμμεικτων ΑΣΑ. - Στόχος ανάκτησης αποβλήτων συσκευασιών, ο οποίος τίθεται σε εθνικό επίπεδο στο πλαίσιο λειτουργίας των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 52

55 - Στόχος χωριστής συλλογής Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) και στόχος Αποβλήτων Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών (ΑΦΗΣ), οι οποίοι, επίσης, τίθενται σε εθνικό επίπεδο στο πλαίσιο λειτουργίας των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης. - Στόχος επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης Αποβλήτων Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ), ο οποίος δεν αφορά στα αστικά στερεά απόβλητα που διαχειρίζεται ο Δήμος. Σημειώνεται ότι τα ΑΕΚΚ δεν περιλαμβάνονται στα ΑΣΑ, παρόλο που εντοπίζονται λόγω μη ορθολογικής απόθεσης των κατόχων. 5.3 Προτεινόμενοι Ποσοτικοί Στόχοι Δήμου Ιωαννιτών Λαμβάνοντας υπόψη τους θεσμοθετημένους εθνικούς στόχους, που μπορούν να επιμεριστούν σε επίπεδο Δήμου (χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση υλικών) και συνυπολογίζοντας τις κατευθύνσεις του υπό διαβούλευση Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ), οι προτεινόμενοι ποσοτικοί στόχοι του Δήμου Ιωαννιτών για το έτος 2020 είναι οι ακόλουθοι: ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 53

56 Πίνακας 24: Ποσοτικοί στόχοι Δήμου Ιωαννιτών για το έτος 2020 ΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ & EΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΥΠΟΛΕΙMΜΑΤΑ ΧΩΡΙΣΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΠΡΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΛΟΙΠΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΡΟΣ ΜΕΑ ΠΡΟΣ ΜΕΑ (%) (tn) (%) (tn) (%) (tn) (%) (tn) (%) (tn) (%) (tn) Οργανικό κλάσμα 34% % Πράσινα 13% % Χαρτί - Χαρτόνι 22% % % Πλαστικά 14% % % Μέταλλα 4% % % Γυαλί 4% % % Ξύλο 2% % % Λοιπά (ΑΗΗΕ, Μπαταρίες) 3% % Αδρανή 4% % Σύνολο % % % % % Ποσότητα ανά κάτοικο (kg/κάτοικο) ,83 69,33 78,15 182,09 ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 54

57 Οι στόχοι χωριστής συλλογής που έχουν τεθεί με τον ανωτέρω πίνακα φαίνονται συνοπτικά ακολούθως: Πίνακας 25: Προτεινόμενοι βασικοί στόχοι για το Δήμο Ιωαννιτών Ποσότητες (tn) Ποσοστό (%) Χωριστή συλλογή συνολικών ΑΣΑ % επί των συνολικών ΑΣΑ Χωριστή συλλογή 4 ανακυκλώσιμων υλικών % επί των παραγόμενων υλικών (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί) Χωριστή Συλλογή Βιοαποβλήτων % επί των παραγόμενων βιοαποβλήτων Από τον παραπάνω προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα: - Το 50% περίπου των ΑΣΑ θα πρέπει να προδιαλέγεται στην πηγή μέσω των δικτύων χωριστής συλλογής των ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο), των βιοαποβλήτων και των λοιπών ανακτήσιμων αποβλήτων (ξύλο, ΑΗΗΕ, μπαταρίες, κλπ.). - Το 61% των βιοαποβλήτων θα πρέπει να εκτρέπεται από την ταφή είτε μέσω οικιακής κομποστοποίησης είτε μέσω συστημάτων χωριστής συλλογής. - Το 41% των ανακυκλώσιμων υλικών θα πρέπει να εκτρέπεται από την ταφή και να συλλέγεται χωριστά. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 55

58 6 ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ 6.1 Γενικά Για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων του Δήμου Ιωαννιτών στον τομέα διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων καθώς και των θεσμοθετημένων στόχων που τίθενται σε εθνικό επίπεδο αλλά και κατευθύνσεων, έχει αναπτυχθεί ένα σύνολο μέτρων και δράσεων με στόχο το έτος Παράλληλα, δίνεται η διαχρονική εξέλιξη επίτευξης των στόχων αυτών μέσα από τις προτεινόμενες δράσεις από το 2017 έως το Το ποσοστό συμβολής κάθε μέτρου στην επίτευξη των στόχων παρουσιάζεται στην ενότητα Δράσεις Πρόληψης - Επαναχρησιμοποίησης Υλικών Η πρόληψη, σύμφωνα με την Οδηγία 2008/98 και το Νόμο 4042/2012 ορίζεται ως εξής: «τα μέτρα, τα οποία λαμβάνονται πριν μία ουσία, υλικό ή προϊόν καταστούν απόβλητα, και τα οποία μειώνουν: α) την ποσότητα των αποβλήτων, μέσω επαναχρησιμοποίησης ή παράτασης της διάρκειας ζωής των προϊόντων, β) τις αρνητικές επιπτώσεις των παραγόμενων αποβλήτων στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, ή γ) την περιεκτικότητα των υλικών και προϊόντων σε επικίνδυνες ουσίες». Σύμφωνα και με την ιεράρχηση των δράσεων και των εργασιών διαχείρισης των αποβλήτων, η πρόληψη αποτελεί την πρώτη επιλογή που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε κάθε σχεδιασμό για τα απόβλητα, όπως φαίνεται και στην ακόλουθη εικόνα: Εικόνα 7:Ιεράρχηση της διαχείρισης των αποβλήτων Για λόγους κατανόησης, αναφέρεται ότι η επαναχρησιμοποίηση αφορά σε κάθε εργασία με την οποία προϊόντα που δεν είναι απόβλητα χρησιμοποιούνται εκ νέου για τον ίδιο σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν, ενώ η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση αφορά σε κάθε εργασία ανάκτησης που συνιστά έλεγχο, καθαρισμό ή επισκευή, με την οποία προϊόντα που αποτελούν ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 56

59 πλέον απόβλητα προετοιμάζονται προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν χωρίς άλλη προεπεξεργασία. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης Αποβλήτων, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή τα επόμενα έτη. Η πλειονότητα των προβλεπόμενων δράσεων αφορούν σε συντονισμένες ενέργειες σε κεντρικό επίπεδο, παρέχοντας τις κατάλληλες κατευθύνσεις στις Περιφέρειες και τους Δήμους για την υλοποίησή τους. Κατά συνέπεια, οι προτεινόμενες δράσεις πρόληψης για το Δήμο Ιωαννιτών περιορίζονται σε αυτές που δύναται να υλοποιηθούν από το Δήμο ανεξάρτητα από τις κεντρικές δράσεις: Πίνακας 26: Μέτρα Πρόληψης ανά τομέα προτεραιότητας Μέτρο/ Τομέας Προτεραιότητας Μέτρο 1: Ενίσχυση της πρόληψης αποβλήτων κατά την αγορά προϊόντων και εκστρατείες ευαισθητοποίησης σε θέματα πρόληψης. Μέτρο 2: Εισαγωγή και δράσεις εφαρμογής της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων στην εκπαίδευση Μέτρο 3: Προώθηση δωρεών τροφίμων Μέτρο 4: Προαγωγή της επαναχρησιμοποίησης Τρόφιμα Χαρτί Υλικά Απόβλητα Συσκευασίας Σε κεντρικό περιφερειακό επίπεδο απαιτούνται εκστρατείες ευαισθητοποίησης σε θέματα πρόληψης Σε τοπικό επίπεδο, ενσωμάτωση της πρόληψης στις εκστρατείες ευαισθητοποίησης που υλοποιεί ο Δήμος Σε κεντρικό περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να δοθούν κατευθύνσεις για την εφαρμογή της πρόληψης στην εκπαίδευση. Σε τοπικό επίπεδο, υλοποίηση δράσεων σε συνεργασία με την περιφερειακής διεύθυνση εκπαίδευσης - ενσωμάτωση πρόληψης σε όλες τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης του Δήμου. Υποστήριξη δωρεών τροφίμων μέσω ΜΚΟ, τοπικών εκκλησιών και του Κοινωνικού Παντοπωλείου του Δήμου Ενθάρρυνση επαναχρησιμοπ οίησης βιβλίων μέσω προώθησης εκδηλώσεων σε Σχολεία Προώθηση χρήσης συσκευασιών και τσαντών πολλαπλών χρήσεων Απόβλητα Ηλεκτρικού Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού Επαναχρησιμοποίηση εντός των Πράσινων σημείων, όπου ο πολίτης μπορεί να φέρνει ανακυκλώσιμα υλικά, ογκώδη (π.χ. έπιπλα, ΑΗΗΕ), ειδικά απόβλητα (όπως μπαταρίες, χρώματα, κ.λπ..), πράσινα απόβλητα και άλλα είδη (π.χ. ρουχισμός, υποδήματα, παιχνίδια, έπιπλα κ.λπ..) (βλέπε αντίστοιχο μέτρο). Δημιουργία εκπτωτικής κάρτας για χρήση στα πράσινα σημεία, ώστε οι πολίτες να λαμβάνουν εκπτώσεις σε υπηρεσίες του ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 57

60 Μέτρο/ Τομέας Προτεραιότητας Μέτρο 5: Προώθηση εθελοντικών συμφωνιών για πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων Μέτρο 6: Δημιουργία δικτύου επαναχρησιμοποίησης και επιδιόρθωσης Τρόφιμα Χαρτί Υλικά Απόβλητα Συσκευασίας Απόβλητα Ηλεκτρικού Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού Δήμου (π.χ. παιδικούς σταθμούς, εκδηλώσεις, κ.λπ..) ανάλογα με τις ποσότητες ή τον όγκο των απορριμμάτων που επαναχρησιμοποιούν. Σε κεντρικό περιφερειακό επίπεδο Μέσω των πράσινων σημείων και των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης 6.3 Δράσεις Διαλογής στην Πηγή σε Επίπεδο Δήμου Οικιακή κομποστοποίηση Η οικιακή κομποστοποίηση θα πρέπει να προωθείται κατά προτεραιότητα για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων στις περιοχές με χαμηλή αστική πυκνότητα ή/και σε νοικοκυριά που διαθέτουν κήπο. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνονται τα εξής πλεονεκτήματα για το Δήμο: Μείωση των συνολικών αποβλήτων που δύναται να συλλεχθούν και να διαχειριστούν Μείωση του κόστους διαχείρισης (συλλογής, μεταφοράς, επεξεργασίας και ταφής) λόγω μείωσης των ποσοτήτων Προώθηση της βέλτιστης περιβαλλοντικά πρακτικής για τη διαχείριση των αποβλήτων αυτών. Επίτευξη του στόχου οικιακής κομποστοποίησης, ο οποίος ανέρχεται σε 5%κ.β. των συνολικά παραγόμενων βιοαποβλήτων. Να σημειωθεί ότι στην οικιακή κομποστοποίηση, δεν γίνονται δεκτά όλα τα βιοαπόβλητα, αλλά κατεξοχήν φυτικά υπολείμματα (φρούτα, λαχανικά) καθώς και υπολείμματα κήπου (γκαζόν, φύλλα, μικρά κλαδιά, κ.λπ..). Για τις μικρές ποσότητες των πρασίνων αποβλήτων που παράγονται από τα νοικοκυριά, θα πρέπει να προωθηθεί πρόγραμμα οικιακής κομποστοποίησης του Δήμου. Στο πλαίσιο αυτό προτείνονται οι εξής ενέργειες: Έναρξη προγράμματος δωρεάν διανομής κάδων οικιακής κομποστοποίησης, με την ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 58

61 προμήθεια και διανομή κάδων. Οι κάδοι θα δοθούν κατά προτεραιότητα στους οικισμούς κάτω των 500 κατ. όπου μέσω της οικιακής κομποστοποίησης και της σίτισης των ζώων δύναται να ελαχιστοποιηθούν τα απορριπτόμενα βιοαπόβλητα. Για το λόγο αυτό, μάλιστα, κρίνεται σκόπιμο σε πρώτη φάση, οι οικισμοί αυτοί να μην εξυπηρετούνται από πρόγραμμα συλλογής βιοαποβλήτων. Επίσης, προβλέπεται η διανομή κάδων και στους οικισμούς όπου θα εξυπηρετούνται από πρόγραμμα συλλογής βιοαποβλήτων σε εθελοντική βάση για περίπου νοικοκυριά. Τελικώς, συνολικά οι κάδοι οικιακής κομποστοποίησης του δήμου Ιωαννιτών που θα δοθούν είναι ίσοι με κάδους. Με δεδομένο ότι ο κάθε κάδος έχει χωρητικότητα περί τα 300kg, η συνολική ποσότητα των οργανικών που εκτρέπεται τελικώς είναι ίση με 1.545tn. Στον παρακάτω πίνακα δίδεται μια ενδεικτική κατανομή των κάδων ανά Δ.Ε. και στον χάρτη του Παραρτήματος (Π.2) απεικονίζονται σχηματικά οι προβλεπόμενοι οικισμοί κάτω των 500 κατ. στους οποίους θα διατεθούν κάδοι οικιακής κομποστοποίησης. Πίνακας 27: Διάθεση κάδων οικιακής κομποστοποίησης στους οικισμούς <500 κατ. Οικισμός Σύνολο νοικοκυριών Κάδοι 260lt Δ.Ε. ΜΠΙΖΑΝΙΟΥ Αμπελεία,η Φιλοθέη,η 5 5 Ασβεστοχώριον,το Κόντσικα,η Συνοικισμός Κόντσικας,ο 6 6 Μανολιάσα,η Κολωνιάτιον,το Νέον Μπιζάνιον,το Δ.Ε. ΝΗΣΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Νήσος Ιωαννίνων,η Δ.Ε. ΠΑΜΒΩΤΙΔΟΣ Ανατολική,η Κοτομίστα,η 6 6 Βασιλική,η Δρίσκος,ο 7 7 Κράψη,η Λερούσκο,το Κυπαρίσσια,τα Μουζακαίοι,οι Πλάτανος,ο Χαροκόπιον,το Δ.Ε. ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ Αμφιθέα,η Κρυόβρυση,η Λιγκιάδες,οι Κήποι,οι ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 59

62 Οικισμός Σύνολο νοικοκυριών Κάδοι 260lt Μάζια,η Περίβλεπτος, η ΣΥΝΟΛΟ = ~ Δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης και ελέγχου της λειτουργίας των κάδων οικιακής κομποστοποίησης, με δειγματοληπτικούς ελέγχους από το Δήμο. Η προμήθεια και παράδοση των κάδων προς τους πολίτες να γίνεται οργανωμένα και να καταγράφονται οι ετήσιες εκτιμώμενες ποσότητες που κομποστοποιήθηκαν. Εφαρμογή συστήματος καθοδήγησης των νοικοκυριών που έχουν ή πρόκειται να λάβουν και να λειτουργήσουν κάδο οικιακής κομποστοποίησης. Η συστηματική και οργανωμένη παρακολούθηση από αρμόδιο προσωπικό του Δήμου της ορθής εφαρμογής και λειτουργίας των οικιακών κομποστοποιητών αποτελεί τη βάση για την επιτυχή υλοποίηση των στόχων του σχεδίου. Διερεύνηση δημιουργίας μία νέας κατηγορίας χρέωσης των δημοτικών τελών καθαριότητας (από τις 7 που προβλέπονται στη σχετική νομοθεσία), με έκπτωση επί των δημοτικών τελών για τους δημότες που διαθέτουν και λειτουργούν κάδους οικιακής κομποστοποίησης. Αυτό θεωρείται νομικά αποδεκτό, καθώς η υπηρεσία καθαριότητας είναι ανταποδοτική και η χρήση του κάδου κομποστοποίησης μειώνει τις παρεχόμενες υπηρεσίες του Δήμου προς τον πολίτη. Βασική, όμως, προϋπόθεση για την υλοποίηση της δράσης αυτής είναι η λειτουργία του παραπάνω μηχανισμού τακτικής παρακολούθησης των κάδων Χωριστή συλλογή και Προεπεξεργασία Πράσινων Αποβλήτων Οι μεγάλες ποσότητες πρασίνων αποβλήτων που προκύπτουν από κλαδέματα και καθαρισμό πάρκων, οικοπέδων και άλλων χώρων θα πρέπει να συλλέγονται χωριστά σε ποσοστό 95% και να μην αναμιγνύονται με τα λοιπά ογκώδη απόβλητα. Η χωριστή συλλογή των πράσινων αποβλήτων που ήδη υλοποιείται θα πρέπει να ενισχυθεί. Ειδικότερα, τα συλλεγόμενα πράσινα απόβλητα προτείνεται να οδηγούνται στο Βασικό Πράσινο Σημείο ή/και στην προβλεπόμενη μονάδα κομποστοποίησης (βλ. σχετική δράση) όπου με τη χρήση κλαδοτεμαχιστή να τεμαχίζονται για την εισαγωγή τους στην κομποστοποίηση (ως υλικό δομής). ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 60

63 6.3.3 Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων) Για την επίτευξη των στόχων διαλογής στην πηγή των βιοαποβλήτων, προτείνεται η οργάνωση και εφαρμογή Συστήματος διαλογής στην πηγή, που να καλύψει σταδιακά το σύνολο του Δήμου. Όπως αναφέρθηκε στην ενότητα 5.3 τίθεται στόχος εκτροπής 41% κ.β. των παραγόμενων βιοαποβλήτων, εκ των οποίων ένα ποσοστό μπορεί να επιτευχθεί με την εφαρμογή της οικιακής κομποστοποίησης και τη συλλογή των βρώσιμων ελαίων. Ειδικότερα στους απομακρυσμένους οικισμούς δόθηκε έμφαση στην οικιακή κομποστοποίηση καθώς μέσω αυτής σε συνδυασμό με τη σίτιση των ζώων ελαχιστοποιούνται τα απορριπτόμενα βιοαπόβλητα. Για την οργάνωση του συστήματος απαιτούνται τα εξής: Σχεδιασμός του συστήματος διαλογής στην πηγή του Δήμου. Προμήθεια κάδων συλλογής και βιοδιασπώμενων σάκων. Σχεδιασμός εκστρατείας ευαισθητοποίησης. Ακολούθως περιγράφονται τα κύρια σημεία του προτεινόμενου προγράμματος ΔσΠ των βιοαποβλήτων του Δήμου Ιωαννιτών. Σημειώνεται ότι για το σχεδιασμό του συστήματος εφαρμόστηκε το Μοντέλο Athens-Biowaste για την εκτίμηση του κόστους εκπομπών CO2 eq. που αναπτύχθηκε από την εταιρεία ΕΠΤΑ και το ΕΜΠ. Σύστημα Διαλογής στην Πηγή Για τη χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων του Δήμου Ιωαννιτών προτείνεται η συλλογή σε κεντρικούς κάδους που βρίσκονται τοποθετημένοι σε πυκνό δίκτυο κοντά στα νοικοκυριά / κατοικίες, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Δήμου. Οικιακοί χρήστες Όσον αφορά τους οικιακούς χρήστες μπορεί να εφαρμοστεί τόσο το σύστημα πόρτα-πόρτα όσο και αυτό των κεντρικών κάδων. Προτείνεται ωστόσο το σύστημα κεντρικών κάδων για τους ακόλουθους λόγους: Στο Δήμο Ιωαννιτών, όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα δεν έχει εφαρμοστεί ακόμη σύστημα συλλογής βιοαποβλήτων. Επιπροσθέτως και τα λοιπά συστήματα διαλογής στην πηγή (συσκευασίες, ΑΗΗΕ, γυαλί) βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της ανάπτυξης. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει εξοικείωση του πληθυσμού με συστήματα ανακύκλωσης και το εν λόγω σύστημα είναι ευκολότερο στην εφαρμογή του. Παράλληλα με το σύστημα διαλογής στην πηγή οργανικών, προβλέπονται από το τοπικό σχέδιο και άλλες δράσεις ανακύκλωσης. Συνεπώς, η υπηρεσία καθαριότητας θα πρέπει να μεριμνήσει για τη χωριστή συλλογή και άλλων ρευμάτων αποβλήτων. Το σύστημα κεντρικών κάδων απαιτεί συγκριτικά με το σύστημα πόρτα-πόρτα λιγότερες λειτουργικές δαπάνες και προσωπικό, οπότε και η μετάβαση στο μοντέλο συλλογής περισσοτέρων ρευμάτων θα είναι ομαλότερη. Ο εξοπλισμός συλλογής που θα προμηθευτεί ο Δήμος για την εφαρμογή του συστήματος κεντρικών κάδων μπορεί να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά για μετάβαση στο ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 61

64 σύστημα πόρτα πόρτα, όταν οι συνθήκες έχουν ωριμάσει και οι κάτοικοι έχουν εξοικειωθεί με τη διαλογή στην πηγή των οργανικών αποβλήτων. Εικόνα 8: Σύστημα συλλογής σε κεντρικούς κάδους ανά ομάδα κατοικιών και διαδικασία αποκομιδής Όσον αφορά στους εμπορικούς χρήστες (καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος όπως εστιατόρια και καφετέριες) προτείνεται εξαρχής η συλλογή σε κεντρικούς κάδους για το σύνολο του Δήμου. Ο λόγος είναι ότι τα καταστήματα είναι συνήθως κλειστά τις πρωινές ώρες κατά τις οποίες πραγματοποιείται η συλλογή και είναι δύσκολος ο συντονισμός του προσωπικού του κάθε καταστήματος με την υπηρεσία καθαριότητας για την εναπόθεση του κάδου μπροστά από την επιχείρηση. Συνοπτικά, η διαδικασία του συστήματος ΔσΠ φαίνεται στην ακόλουθη εικόνα: Εικόνα 9: Ενδεικτικό σύστημα Διαλογής στην Πηγή Βιοαποβλήτων στο Δήμο Ιωαννιτών Τα υπολείμματα τροφών θα τοποθετούνται στον κάδο κουζίνας (1) εντός της ειδικής σακούλας (2) και όταν αυτή γεμίσει θα μεταφέρεται στον εξωτερικό κεντρικό κάδο (3). Απορριμματοφόρο του Δήμου (4) θα αδειάζει τους καφέ κάδους. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 62

65 Τα συλλεγόμενα βιοαπόβλητα θα οδηγούνται στη Μονάδα Κομποστοποίησης της Π.Ε. Ιωαννίνων που προβλέπεται να υλοποιηθεί εντός της Μονάδας Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΜΕΑ) της Περιφέρειας Ηπείρου. Κάδοι - Μέσα Προσωρινής Αποθήκευσης Σχετικά με τον τύπο των κάδων γίνεται διαχωρισμός μεταξύ αυτών που θα τοποθετηθούν στο εσωτερικό των καταστημάτων και οικιών και των εξωτερικών κεντρικών κάδων. Για την προσωρινή αποθήκευση, ήτοι τη διαλογή των υπολειμμάτων τροφών εντός των νοικοκυριών, δηλαδή εντός τις κουζίνας μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά μέσα: μικροί κάδοι κουζίνας, βιοδιασπώμενες σακούλες (σακούλες από βιοαποδομήσιμο υλικό), χάρτινες σακούλες, πλαστικές σακούλες (από κοινό πλαστικό). Στο πλαίσιο του παρόντος σχεδίου, προτείνεται η χρήση κάδων κουζίνας (για τους οικιακούς χρήστες κάδοι 10 lt και για τους εμπορικούς χρήστες κάδοι 60 lt με ποδομοχλό), και βιοδιασπώμενων σάκων, καθώς και η δωρεάν διανομή των βιοδιασπώμενων σάκων κατά το αρχικό στάδιο του προγράμματος ( πχ. για διάστημα 2 μηνών). Εικόνα 10: Κάδοι κουζίνας (κοινός κάδος και κάδος με οπές) Όσον αφορά τους εξωτερικούς κάδους προτείνεται η διερεύνηση του βέλτιστου συνδυασμού κάδων χωρητικότητας ανάλογα με την ανάγκη εξυπηρέτησης οικιακών/ εμπορικών χρηστών και άλλων μεγάλων παραγωγών (σχολεία, λαϊκές αγορές κ.λπ..). Ενδεικτικά: Κάδοι χωρητικότητας 240 lt και 360 lt για τοποθέτηση σε εξωτερικούς χώρους και διανομή σε μεγάλους εντοπισμένους παραγωγούς του Δήμου Ιωαννιτών (σχολεία, λαϊκές αγορές) Κάδοι χωρητικότητας lt για τοποθέτηση σε εξωτερικούς χώρους με μεγάλη συγκέντρωση καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος και διανομή σε μεγάλους εντοπισμένους παραγωγούς του Δήμου Ιωαννιτών (λαϊκές αγορές, super markets). ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 63

66 Εικόνα 11: Κάδοι χωρητικότητας lt Για τη χωροθέτηση των κάδων προτείνεται να ληφθεί υπόψη το υφιστάμενο δίκτυο κάδων για τα σύμμεικτα απόβλητα καθώς και το υφιστάμενο σύστημα διαλογής στην πηγή ανακυκλώσιμων υλικών. Η πρακτική αυτή, βοηθά στην εύκολη υιοθέτηση και προσαρμογή των χρηστών (κατοίκων, επιχειρήσεων) αποφεύγοντας αντιδράσεις ή παράπονα κατά την τοποθέτηση τους. Σε κάθε περίπτωση, η τελική επιλογή της θέσης, θα πρέπει να γίνεται από την Υπηρεσία Καθαριότητας του Δήμου, συνεκτιμώντας την επάρκεια χώρου, τους εξυπηρετούμενους χρήστες, τις ενδεχόμενες οχλήσεις. Το σύστημα διαλογής στην πηγή προτείνεται να καλύψει κατά κύριο λόγο τη Δ.Ε. Ιωαννιτών αλλά και οικισμούς των υπόλοιπων Δ.Ε. καλύπτοντας έτσι περίπου το 88% των νοικοκυριών. Το 12% των νοικοκυριών αφορά οικισμούς οι οποίοι θα εξυπηρετούνται από κάδους οικιακής κομποστοποίησης. Στον παρακάτω πίνακα όπως επίσης και στον χάρτη του Παραρτήματος Π.2 απεικονίζονται σχηματικά οι προβλεπόμενοι οικισμοί στους οποίους θα εφαρμοστεί το σύστημα κεντρικών κάδων. Πίνακας 28: Προτεινόμενες περιοχές για την εφαρμογή του συστήματος κεντρικών κάδων (ΔσΠ Βιοαποβλήτων) Οικισμός Εξυπηρετούμενα Νοικοκυριά Ιωάννινα,τα Άμμος,η 197 Καρδαμίτσια,τα Κάτω Μάρμαρα,τα 290 Μάρμαρα,τα 246 Ολυμπιάδα,η 133 Βελισσάριος,ο 295 Πεντέλη,η 244 Σταυράκιον,το 644 Τσιφλικόπουλον,το 647 Εξοχή,η Κάτω Νεοχωρόπουλο,το 320 Νεοχωρόπουλον,το 546 Πεδινή,η 819 ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 64

67 Οικισμός Εξυπηρετούμενα Νοικοκυριά Κατσικάς,ο Πέραμα,το 689 Ανατολή,η ΣΥΝΟΛΟ = Με βάση τα ανωτέρω θα απαιτηθούν : κάδοι κουζίνας χωρητικότητας 10 lt 150 κάδοι κουζίνας χωρητικότητάς 60 lt κάδοι 240lt 500 κάδοι 360 lt βιοδιασπώμενοι σάκοι 10 lt για δωρεάν διάθεση επί 90 ημέρες βιοδιασπώμενοι σάκοι 60 lt για δωρεάν διάθεση επί 90 ημέρες Επίσης, θα απαιτηθούν δύο οχήματα 12m 3 για τη συλλογή των βιοαποβλήτων από το σύνολο του Δήμου. Τέλος, βασικό στοιχείο για την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος ξεχωριστής συλλογής βιοαποβλήτων αποτελεί η υλοποίηση οργανωμένης Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης. Περισσότερες πληροφορίες για την οργάνωση ενός συστήματος διαλογής στην πηγή βιοαποβλήτων, δίνονται στον Οδηγό για την εφαρμογή, έλεγχο και αξιολόγηση προγραμμάτων διαλογής στην πηγή και κομποστοποίησης βιοαποβλήτων που έχει συνταχθεί από την εταιρεία ΕΠΤΑ, το ΕΜΠ και τον ΕΔΣΝΑ, στο πλαίσιο του έγου AthensBiowaste ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 65

68 Εικόνα 12: Οδηγός για την ανάπτυξη ΔσΠ βιοαποβλήτων Ενίσχυση ΔσΠ Ανακυκλώσιμων Υλικών Σύμφωνα με το νέο ΕΣΔΑ καθιερώνεται υποχρεωτικά σε όλη την Ελλάδα η χωριστή συλλογή τουλάχιστον για το χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό (δηλαδή σε 4 ξεχωριστούς κάδους) με την εναλλακτική επιλογή τα μέταλλα και το πλαστικό να συλλέγονται σε ένα κοινό κάδο. Τα χρώματα των κάδων πανελλαδικά ορίζονται ως εξής: πορτοκαλί για το γυαλί, κίτρινο για το χαρτί-χαρτόνι, κόκκινο για τα πλαστικά-μέταλλα ή μπλε για τα μέταλλα. Επιπλέον, το ΠΕΣΔΑ Ηπείρου προβλέπει στις περιπτώσεις αστικών κέντρων που εφαρμόζεται ήδη σύστημα ενός κάδου για τα ανακυκλώσιμα, αυτό θα πρέπει άμεσα να ενισχυθεί με κάδους χωριστής συλλογής για τουλάχιστον για το χαρτί και το γυαλί σε επιλεγμένα σημεία. Στις αγροτικές περιοχές προτείνεται να προωθηθεί κατά προτεραιότητα σύστημα τουλάχιστον 3 ρευμάτων. Επίσης, σε εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας, εξυπηρέτησης/συνάθροισης κοινού (αεροδρόμια, σχολεία, πανεπιστήμια, σιδηροδρομικοί σταθμοί και υπεραστικοί σταθμοί λεωφορείων) προβλέπεται η καθιέρωση της χωριστής συλλογής σε 4 κάδους (χαρτί, γυαλί, μέταλλο, πλαστικό). Όπως έχει ήδη αναφερθεί σε προηγούμενο κεφάλαιο, ο Δήμος Ιωαννιτών ήδη εφαρμόζει σύστημα χωριστής συλλογής αποβλήτων συσκευασιών, σε ένα κάδο, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης Αξιοποίησης ΑΕ (ΕΕΑΑ ΑΕ). Στην παρούσα φάση, ο δήμος ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 66

69 πραγματοποιεί επέκταση του υφιστάμενου προγράμματος ανακύκλωσης (υπολείπονται να τοποθετηθούν περί τους 220 κάδους, βλ ). Επίσης, στο Δήμο Ιωαννιτών το σύστημα ΔσΠ με τους μπλε κάδους έχει ήδη ενισχυθεί με ειδικούς κάδους για το γυαλί στην πόλη των Ιωαννίνων. Στον παρακάτω πίνακα καθώς και στον χάρτη του Παραρτήματος Π3 φαίνονται οι περιοχές που τελικώς ο Δήμος θα τοποθετήσει μπλε κάδους συλλογής αποβλήτων συσκευασιών: Πίνακας 29: Περιοχές υφιστάμενου συστήματος αποβλήτων συσκευασιών σε ένα κάδο Α/Α ΠΕΡΙΟΧΗ 1 Ιωάννινα 2 Σταυράκι 3 Άμμος 4 Καρδαμίτσια 5 Κάτω Μάρμαρα 6 Μάρμαρα 7 Ολυμπιάδα 8 Κάτω Νεοχωρόπουλο 9 Νεοχωρόπουλο 10 Ανατολή 11 Μπάφρα 12 Νεοκαισάρεια 13 Πέραμα 14 Αμφιθέα 15 Άγιοι Απόστολοι 16 Κρανούλα 17 Λυκόστομο 18 Αγία Μαρίνα 19 Κρύα 20 Πεδινή 21 Κατσικάς 22 Βασιλική 23 Καστρίτσα 24 Γορίτσα,η 25 Κουτσελιόν,το 26 Λογγάδες Για την επίτευξη των στόχων χωριστής συλλογής των ανακυκλώσιμων υλικών για το έτος 2020, προτείνονται οι εξής δράσεις: Εφαρμογή συστήματος συλλογής τριών ρευμάτων σε δώδεκα οικισμούς Προτείνεται να τοποθετηθεί σύστημα χωριστής συλλογής αποβλήτων συσκευασιών (χαρτί, γυαλί, πλαστικό, μέταλλο) σε μεταλλικές καμπάνες (ενδεικτικής χωρητικότητας 2,3m 3 ) με τα χρώματα που ορίζει το ΕΣΔΑ σε οικισμούς όπου δεν υπάρχει άλλο σύστημα συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών ή απόβλητων συσκευασιών. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 67

70 Εικόνα 13: Καμπάνες χωριστής συλλογής (ενδεικτική φωτογραφία) Στον παρακάτω πίνακα δίνεται ο εκτιμώμενος αριθμός (σετ 3 κάδων), ανά περιοχή τοποθέτησης με βάση τον πληθυσμό και τη θέση της περιοχής. Επιπρόσθετα, στο χάρτη του Παραρτήματος Π.3 απεικονίζονται σχηματικά οι προβλεπόμενοι οικισμοί στους οποίους θα τοποθετηθούν τα προαναφερόμενα σετ 3 κάδων. Πίνακας 30: Αριθμός και θέση σημείων συλλογής τριών (3) ρευμάτων Οικισμός Πληθυσμός Αριθμός σημείων συλλογής Χιονάσα Αμπελεία Ασβεστοχώρι Κοσμηρά Νέο Μπιζάνιο Δροσοχώρι Ηλιόκαλη Πλατανιά Χαροκόπι ν. Ιωαννίνων Δαφνούλα Σύνολο = 12 Ως σημείο συλλογής περιγράφεται το σετ 3 κάδων συλλογής (3 ρεύματα συλλογής ανά σημείο), οπότε και θα απαιτηθούν 12 σετ 3 κάδων συλλογής δηλαδή συνολικά 36 κάδοι ανακυκλώσιμων υλικών. Η συλλογή των κάδων (μεταλλικές καμπάνες) θα γίνεται με φορτηγό όχημα με ενσωματωμένο γερανό. Επιπρόσθετα, θα απαιτηθεί η οργάνωση του προγράμματος αποκομιδής και δρομολογίων του Δήμου για τη συλλογή των 3 ρευμάτων. Τα ανακυκλώσιμα υλικά από τους κάδους θα συλλέγονται από το προσωπικό του Δήμου και θα μεταφέρονται στο προβλεπόμενο πράσινο σημείο του Δήμου όπου θα γίνεται ταυτόχρονα εξευγενισμός των υλικών και μεταφόρτωση προς το ΚΔΑΥ. Χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών σε 4 κάδους σε επιλεγμένα σημεία των Ιωαννίνων ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 68

71 Πρόσθετα της άνω δράσης προτείνεται να καθιερωθεί η χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών σε 4 κάδους (χαρτί, γυαλί, μέταλλο, πλαστικό) αρχικά για τις παρακάτω εγκαταστάσεις κοινής ωφελείας, εξυπηρέτησης/συνάθροισης κοινού: Πίνακας 31: Αριθμός και θέση σημείων συλλογής σε τέσσερις κάδους Εγκατάσταση Αριθμός σημείων συλλογής 4 κάδων Πανεπιστήμιο & Φοιτητικές Εστίες Δομπόλης 28 Αεροδρόμιο 1 ΚΤΕΛ 1 Σύνολο = 30 Εικόνα 14: Κάδοι συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών (ενδεικτική φωτογραφία) Ενίσχυση υφιστάμενου συστήματος συλλογής με κάδους χωριστής συλλογής γυαλιού και χαρτιού Σύμφωνα με τον ΕΣΔΑ καθιερώνεται υποχρεωτικά σε όλη την Ελλάδα η χωριστή συλλογή σε τέσσερα ρεύματα. Ωσότου, γίνει η αντίστοιχη προσαρμογή σε εθνικό επίπεδο βάσει και των κατευθύνσεων του ΕΟΑΝ και λαμβάνοντας υπόψη το ΠΕΣΔΑ Ηπείρου, προτείνεται η ενίσχυση του υφιστάμενου συστήματος συλλογής ενός κάδου με τουλάχιστον κάδους χωριστής συλλογής για το γυαλί και το χαρτί σε επιλεγμένα σημεία. Ο Δ. Ιωαννιτών έχει ήδη προχωρήσει στην τοποθέτηση καμπάνων γυαλιού σε 26 σημεία. Συνεπώς αρχικά προτείνεται η εγκατάσταση κάδων συλλογής χαρτιού στα ίδια σημεία και σε επόμενο στάδιο η πύκνωση τους ή/και πιθανή αναδιάταξη αυτών σε συνδυασμό με την βελτίωση του προγράμματος συλλογής. Ενίσχυση ευαισθητοποίησης πολιτών και άλλων ομάδων στόχων. Σε συνεργασία με την ΕΕΑΑ θα πρέπει να υλοποιούνται δράσεις ευαισθητοποίησης (τουλάχιστον μία ετησίως), ώστε να αφυπνίζονται οι πολίτες. Ιδιαίτερα, θα πρέπει να οργανωθούν σχολικές δραστηριότητες (όπως διαγωνισμοί ανακύκλωσης στα σχολεία του Δήμου) με σκοπό την κινητοποίηση νοικοκυριών που δεν συμμετέχουν ενεργά. Αναλυτικά, οι δράσεις ευαισθητοποίησης περιγράφονται στην αντίστοιχη ενότητα. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 69

72 6.3.5 Χωριστή συλλογή έντυπου χαρτιού Στο Δήμο Ιωαννιτών όπως έχει ήδη αναφερθεί, υφίσταται σύστημα διαλογής στην πηγή αποβλήτων συσκευασιών μέσω του δικτύου των μπλε κάδων. Το έντυπο υλικό (χαρτιά, εφημερίδες, περιοδικά κλπ.) δεν εντάσσεται στο σύστημα των μπλε κάδων, παρόλο που σημαντικές ποσότητες συλλέγονται μέσω αυτού. Δεδομένου ότι αναμένεται η ανάπτυξη εθνικού συλλογικού συστήματος για το έντυπο υλικό, η διαλογή στην πηγή και συλλογή του στο Δ. Ιωαννιτών θα ακολουθήσει τις πρακτικές αυτού του συστήματος. Ωσότου, όμως αυτό λειτουργήσει και σύμφωνα με τον ΕΣΔΑ θα πρέπει: Να ενισχυθεί η ανάκτηση του έντυπου χαρτιού με χωριστή συλλογή σε επιλεγμένα σημεία όπως εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας, δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία κ.α. Να γίνεται υποχρεωτικά ξεχωριστή συλλογή χαρτιού σε όλα τα Πράσινα Σημεία. Ειδικότερα, προτείνεται σε πρώτη φάση η προμήθεια περί 200 δίτροχων πλαστικών κάδων 240 lt (κίτρινοι κάδοι) για να διανεμηθούν σε σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες και σε επιχειρήσεις σε κεντρικά σημεία της πόλης του Δήμου. Στα σημεία αυτά μπορούν να επιτευχθούν άμεσα αποτελέσματα, καθώς παράγονται σημαντικές ποσότητες έντυπου χαρτιού. Εικόνα 15: Κάδος ανακύκλωσης χαρτιού 240lt για έντυπο χαρτί Στον ακόλουθο πίνακα παρατίθενται το σύνολο των προτεινόμενων προς εξυπηρέτηση σχολείων, δημοτικών κτιρίων και λοιπών σημείων του Δήμου Ιωαννιτών. Πίνακας 32 : Προτεινόμενες προς εξυπηρέτηση σχολικές μονάδες και δημοτικές και λοιπές εγκαταστάσεις για τη χωροθέτηση κάδων συλλογής χαρτιού Σχολικές Μονάδες Χώροι Εκπαίδευσης 163 Νηπιαγωγεία 65 Δημοτικά 52 Γυμνάσια 26 Λύκεια 20 Αθλητικές Εγκαταστάσεις 3 Εθνικό Στάδιο Ιωαννίνων Εθνικό Αθλητικό Ναυτικό Κέντρο Ιωαννίνων (ΕΑΝΚΙ) Πανηπειρωτικό Στάδιο Πολιτιστικοί Χώροι 10 Αρχαιολογικό Μουσείο Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Λαογραφικό Μουσείο ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 70

73 Βυζαντινό Μουσείο Δημοτικό Μουσείο Πνευματικό Κέντρο Πινακοθήκη ΕΗΜ Δημοτική Πινακοθήκη Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Ιωαννίνων (ΔΗΠΕΘΙ) Ζωσιμαία Δημόσια Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων Δημοτικές Εγκαταστάσεις - υπηρεσίες 17 Αποκεντρωμένη Διοίκηση Δημαρχείο Πολεοδομία Τεχνική Υπηρεσία Οικονομική Υπηρεσία Διεύθυνση Προγραμματισμού Εργοτάξιο καθαριότητας Δ.Ε.Υ.Α.Ι. Δ.Ο.Υ. Δικαστικό Μέγαρο Αστυνομικό Μέγαρο Τ.Ε.Ε. Ο.Α.Ε.Δ. ΚΕΠΑΒΙ Κ.Ε.Π. Ιωαννίνων Κ.Ε.Π. Συρράκου Ταχυδρομείο Νοσοκομεία 2 Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων (ΠΓΝΙ) Περιφερειακό Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Χατζηκώστα Η συλλογή θα πρέπει να γίνεται σε προκαθορισμένο χρόνο, ενώ το υλικό που θα συλλέγεται θα οδηγείται στο πράσινο σημείο Δημιουργία Βασικού Πράσινου Σημείου Για την επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης που θέτει ο Νόμος 4042/2012 και την προώθηση της χωριστής συλλογής αποβλήτων, προτείνεται η δημιουργία ενός μεγάλου βασικού πράσινου σημείου το οποίο θα λειτουργεί και αυτόνομα ως Πράσινο Σημείο Κεντρικής διανομής, όπου θα συλλέγονται χωριστά ανακυκλώσιμα υλικά (όχι αποκλειστικά απόβλητα συσκευασιών), όπως χαρτί, μέταλλο, πλαστικό και γυαλί, πράσινα, ογκώδη, ΑΗΗΕ και άλλα είδη όπως αναλύονται στη συνέχεια. Το πράσινο σημείο θα λειτουργεί συμπληρωματικά των συστημάτων διαλογής στην πηγή που θα εφαρμόζονται για τα διάφορα ρεύματα υλικών (π.χ. συσκευασίες, έντυπο υλικό, ΑΗΗΕ, ηλεκτρικές στήλες, κ.λπ..). Σύμφωνα και με τις προβλέψεις του ΠΕΣΔΑ Ηπείρου, το Πράσινο Σημείο του Δήμου Ιωαννιτών θα λειτουργεί και ως πράσινο σημείο κεντρικής διανομής για το σύνολο των πράσινων σημείων που θα αναπτυχθούν στις λοιπές Δ.Ε. της Π.Ε. Ιωαννίνων. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 71

74 Το Πράσινο Σημείο είναι ένας οριοθετημένος και διαμορφωμένος χώρος με κατάλληλη κτιριακή υποδομή (όπου απαιτείται) και εξοπλισμό, οργανωμένος από το Δήμο, ώστε οι δημότες να αποθέτουν ανακυκλώσιμα υλικά, χωριστά συλλεγέντα, όπως χαρτί, γυαλί, μέταλλα, πλαστικά, υφάσματα, βρώσιμα έλαια ή χρησιμοποιημένα αντικείμενα και εξοπλισμό (όπως ρουχισμό, έπιπλα, ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό), προκειμένου να προωθηθούν στη συνέχεια για ανακύκλωση ή για επαναχρησιμοποίηση. Η ανάπτυξη των Πράσινων Σημείων συντελεί ουσιαστικά στην υιοθέτηση της εθνικής πολιτικής σχετικά με τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, καθώς αναμένεται να συμβάλλει σημαντικά στα ακόλουθα: Προώθηση της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων Ενίσχυση των δραστηριοτήτων επαναχρησιμοποιήσης και ανακύκλωσης Εκτροπή αποβλήτων από τους ΧΥΤΑ Ανακύκλωση οικιακών αποβλήτων Χωριστή συλλογή χαρτιού, μετάλλου, πλαστικού και γυαλιού Διαμόρφωση νέας προσέγγισης ως προς τι είναι και τι δεν είναι απόβλητο, μείωση ευκολίας απόρριψης χρήσιμων αντικείμενων και υλικών, καθώς και ανάπτυξη νέων προτύπων κοινωνικής συμπεριφοράς. Ειδικότερα τα Πράσινα Σημεία έχουν ως σκοπό: να συμβάλλουν στην αύξηση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης συγκεκριμένων κατηγοριών αποβλήτων, όπως μέταλλα, χαρτί/χαρτόνι, γυαλί, ύφασμα και ξύλο, και άρα στην αύξηση της εκτροπής τους από χώρους τελικής διάθεσης, να μειώσουν την ανεξέλεγκτη διάθεση ογκωδών αποβλήτων προς ταφή, να εξυπηρετήσουν τους δημότες στην χωριστή απόθεση ανακυκλώσιμων υλικών και άλλων ειδικών κατηγοριών οικιακών αποβλήτων αλλά και χρησιμοποιημένων αντικειμένων και εξοπλισμού, να εξυπηρετήσουν ιδιαιτέρως τους κατοίκους μικρών νησιωτικών, ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών που ενδεχομένως δεν διαθέτουν άλλους τρόπους διαχείρισης των ανακυκλώσιμων, να αποτελέσουν χώρους εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών σε θέματα διαχείρισης στερεών αποβλήτων, να ενισχύσουν την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στην επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση και μέσω εφαρμογής διαφόρων συστημάτων ανταπόδοσης, και να προωθήσουν την κάρτα του ανακυκλωτή. Τα Πράσινα Σημεία αποτελούν μια διεθνή και δοκιμασμένη πρακτική που βασίζεται στη συμμετοχή των πολιτών και σκοπεύει στην ανακύκλωση ειδικών ρευμάτων υλικών. Σήμερα αποτελούν σημαντικό τμήμα των συστημάτων ανακύκλωσης που εφαρμόζονται σε πολλές χώρες της Ε.Ε. και σε όλο τον κόσμο. Βασικά στοιχεία- χαρακτηριστικά πράσινων σημείων. Οι πολίτες παραδίδουν χωριστά συλλεγέντα είδη αποβλήτων με δικό τους μεταφορικό μέσο στο Πράσινο Σημείο. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 72

75 Οι πολίτες μπορούν να παραδίδουν χρήσιμα υλικά προς επαναχρησιμοποίηση (π.χ. έπιπλα, παιχνίδια). Ο Δήμος τροφοδοτεί το Πράσινο Σημείο απ ευθείας με υλικά (π.χ. ογκώδη) που δεν συγκεντρώθηκαν από τους πολίτες στα υπόλοιπα Σημεία Συλλογής (βλ. παρακάτω). Θα πρέπει να καλύπτει όσο το δυνατό περισσότερα είδη αποβλήτων. Διαχείριση συλλεγόμενων υλικών πράσινου σημείου Τα απόβλητα που συλλέγονται σε ένα πράσινο σημείο μπορούν να οδηγηθούν για επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση, ανάλογα πάντα και με την προσφορά και ζήτηση στην αγορά. Για τα περισσότερα ρεύματα λειτουργούν Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΕΔ), τα οποία οφείλουν να διαχειριστούν τα απόβλητα που συλλέγονται σε ένα πράσινο σημείο. Για τα λοιπά ρεύματα η διαχείριση θα πρέπει να γίνεται από ανεξάρτητους φορείς με τους οποίους ο Δήμος συνάπτει συμβάσεις συνεργασίας. Στον ακόλουθο πίνακα, παρουσιάζονται ο τρόπος διαχείρισης και οι πιθανοί αποδέκτες ανά ρεύμα αποβλήτων που συλλέγεται σε ένα πράσινο σημείο. Πίνακας 33: Ρεύματα αποβλήτων, αποδέκτες και είδος διαχείρισης Ρεύμα Αποβλήτων Τελικός Αποδέκτης Είδος Διαχείρισης Μελάνια Εκτυπωτή Μικρές Ηλεκτρικές Συσκευές & Ογκώδη ΑΗΗΕ Απευθείας σε Ιδιώτες ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΕ 6 - ΣΕΔ Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση, Αξιοποίηση CD Απευθείας σε Ιδιώτες Ανακύκλωση Απλοί Λαμπτήρες & Λαμπτήρες Φθορισμού ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ ΑΕ 7 - ΣΕΔ Ανακύκλωση Βιβλία Κοινωνικοί Φορείς Επαναχρησιμοποίηση 6 «ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε.». Η εταιρεία αποτελεί τον εγκεκριμένο φορέα (Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ με αριθμό / ΦΕΚ 905Β/ ) για την οργάνωση και τη λειτουργία του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης των Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (Α.Η.Η.Ε.) στην Ελλάδα. Η «ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε.» έχει ως πρωταρχική επιδίωξη την επίτευξη των Εθνικών Στόχων, έτσι όπως αυτοί καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή και την Ελληνική νομοθεσία, καθώς και τον αποτελεσματικό έλεγχο του κόστους της Εναλλακτικής Διαχείρισης των Α.Η.Η.Ε. Η συμμετοχή στην «ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε.» εξασφαλίζει στις επιχειρήσεις που παράγουν, εισάγουν και μεταπωλούν ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, την απαλλαγή τους από την εκπλήρωση των υποχρεώσεων σχετικά με την Εναλλακτική Διαχείριση των Α.Η.Η.Ε. που τους επιβάλλει ο Νόμος 2939/2001 και τη νέα ΚΥΑ ΗΠ 23615/651/Ε.103, εγκεκριμένο από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Η εταιρεία είναι μη επενδυτικού χαρακτήρα και μη επιδίωξης κερδών και έχει χαρακτήρα οργανωτικό και ελεγκτικό. Στην ουσία έχει χαρακτήρα εκχώρησης Δημόσιας Υπηρεσίας και λειτουργεί μέσα στο πλαίσιο των οδηγιών της Κοινότητας, οι οποίες έχουν μεταφερθεί στο Ελληνικό Δίκαιο. 7 «ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ Α.Ε.». Η εταιρεία με έδρα την Αθήνα έλαβε έγκριση το 2009 με σχετική απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ ως ΣΕΔ πανελλαδικής εμβέλειας για λαμπτήρες και φωτιστικά. Οι συμμετέχοντες στο σύστημα διαχειριστές είναι επιχειρήσεις παραγωγής και εισαγωγής φωτιστικών και εισαγωγείς λαμπτήρων. Το 2012 το ΣΕΔ επέκτεινε τις δραστηριότητες του και στις μικροσυσκευές όλων των κατηγοριών ΗΗΕ και στους λαμπτήρες LED. Στην οργάνωση των σημείων συλλογής η εταιρεία έχει τοποθετήσει κάδους σε καταστήματα λιανικής πώλησης φωτιστικών και λαμπτήρων και σε μεγάλους χρήστες, και έχει συνάψει συνεργασίες με Δήμους για ανάπτυξη της συλλογής σε δημοτικά σημεία. Οι ιδρυτικοί μέτοχοι ήταν 53 και οι συμβεβλημένοι παραγωγοί στο τέλος του 2011 ήταν 130. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 73

76 Ρεύμα Αποβλήτων Τελικός Αποδέκτης Είδος Διαχείρισης Μπαταρίες ΑΦΗΣ ΑΕ 8 - ΣΕΔ Ανακύκλωση, Αξιοποίηση Κεριά Απευθείας σε Ιδιώτες Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση Ρούχα, Υφάσματα, Παπούτσια Κοινωνικοί Φορείς Επαναχρησιμοποίηση ΑΕΚΚ Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση, Αξιοποίηση Πλαστικά Υλικά Βιομηχανίες Πλαστικών Ανακύκλωση Ξύλο Ανακυκλωτές Ξύλου Ανακύκλωση Έπιπλα Οικιακός εξοπλισμός Χαλιά Μεταλλικά Αντικείμενα Τζάμια & Γυαλιά Διαφόρων Χρωμάτων Απευθείας σε Ιδιώτες Ανακυκλωτές Μετάλλων & Αλουμινίου Ανακυκλωτές Γυαλιού Ανακύκλωση Ανακύκλωση Ανακύκλωση Χαρτί Έντυπο Ανακυκλωτές Χαρτιού Ανακύκλωση Συσκευασίες Ανάμικτες Χώματα και Πέτρες EEAA ΑΕ 9 - Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Συσκευασιών ΣΣΕΔ- ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Δήμος & Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ Ανακύκλωση, Αξιοποίηση Επαναχρησιμοποίηση Ογκώδη Πλαστικά Βιομηχανίες Πλαστικών Ανακύκλωση Σύμμεικτα Δήμος σε ΧΥΤΥ Ταφή Πράσινα Μονάδα Κομποστοποίησης Επεξεργασία (Τεμαχισμός) & Κομποστοποίηση Τεχνική Περιγραφή πράσινου σημείου Ένας ενδεικτικός σχεδιασμός του πράσινου σημείου και των χώρων που μπορεί να διαμορφωθούν είναι: 8 Η εταιρεία ΑΦΗΣ ΑΕ ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2004 με σκοπό την οργάνωση συλλογικού συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών σύμφωνα με τον νόμο 2939/ (ΦΕΚ 179/A/2001). Η ΑΦΗΣ μολονότι ανώνυμη εταιρεία λειτουργεί ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός που στοχεύει στην καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των εισφορών που διαθέτουν οι εισαγωγείς μπαταριών προκειμένου να επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι της ανακύκλωσης. Η εταιρεία είναι ο εγκεκριμένος φορέας που έχει εγκριθεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ με την υπ αριθμόν / απόφαση του Υπουργού (ΦΕΚ 1056Β/ ) για την ανακύκλωση των φορητών μπαταριών στην χώρα μας. Η ΑΦΗΣ ΑΕ είναι ο ΣΕΔ πανελλαδικής εμβέλειας για τις οικιακού τύπου μπαταρίες και έχει σημεία συγκέντρωσης σε δημόσιες υπηρεσίες σχόλια και σχετικά καταστήματα λιανικής πώλησης. 9 Η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης και Ανακύκλωσης ( ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2001 από βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις που είτε διαθέτουν συσκευασμένα προϊόντα στην ελληνική αγορά είτε κατασκευάζουν διάφορες συσκευασίες. Η ΕΕΑΑ ανταποκρινόμενη στον Νόμο 2939/01 δημιούργησε και οργάνωσε το Σύστημα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης - «ANAKYΚΛΩΣΗ» (ΣΣΕΔ-ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ) για την συλλογή, μεταφορά, επαναχρησιμοποίηση και αξιοποίηση των αποβλήτων συσκευασιών, το οποίο εγκρίθηκε με την υπ αριθμόν / υπουργική απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 74

77 1. Χώρος διαλογής μικρών ανακυκλώσιμων αποβλήτων Στο χώρο αυτό γίνεται η συλλογή των μικρών ανακυκλώσιμων αποβλήτων. Μερικά από τα πιο συνήθη απόβλητα που συλλέγονται είναι μελάνια εκτυπωτή, μικρές ηλεκτρικές συσκευές, απλοί λαμπτήρες και λαμπτήρες φθορισμού, κεριά, μπαταρίες, βιβλία, CD, ανάμικτες συσκευασίες, ρούχα, υφάσματα και παπούτσια. Εικόνα 16: Χώρος διαλογής μικρών ανακυκλώσιμων υλικών Ο χώρος αυτός μπορεί να διαμορφωθεί είτε εντός κτιρίου, είτε σε ανοιχτό στεγασμένο χώρο. Η απόρριψη των υλικών γίνεται σε κάθε περίπτωση σε ειδικούς κάδους ανάλογα με το είδος του υλικού που συλλέγεται. Στις ακόλουθες εικόνες φαίνονται ενδεικτικά διάφοροι κάδοι για τα διάφορα είδη αποβλήτων: Εικόνα 17: Κάδοι για διάφορα είδη μη ογκωδών αποβλήτων Επίσης είναι σημαντικό οι πολίτες να διαθέτουν τα κατάλληλα μέσα συλλογής για ειδικά είδη υλικών, ώστε να διευκολύνεται ο διαχωρισμός στην πηγή. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 75

78 Σάκος για γυάλινες συσκευασίες Δοχείο για τηγανέλαια & μπαταρίες Θήκες για CD 2. Χώρος διαλογής ογκωδών αποβλήτων Στο χώρο αυτό γίνεται η συλλογή των ογκωδών αποβλήτων. Κατά κύριο λόγο συλλέγονται ογκώδη ΑΗΗΕ, ΑΕΚΚ, χώματα και πέτρες, ογκώδη πλαστικά, ξύλο, μεταλλικά αντικείμενα, τζάμια, γυαλιά διαφόρων χρωμάτων, χαρτί, γεωργικά και πράσινα απόβλητα. Η απόθεση των αποβλήτων γίνεται συνήθως σε μεγάλα containers τοποθετημένα σε εξωτερικό χώρο του Πράσινου Σημείου και στις περισσότερες περιπτώσεις σε ανισοσταθμία (χαμηλότερο επίπεδο) σε σχέση με τη θέση του ιδιώτη-κατόχου των αποβλήτων. Με τον τρόπο αυτό στο ένα επίπεδο απορρίπτουν οι πολίτες και στο άλλο να γίνεται η μεταφορά των containers. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η δημιουργία ανισοσταθμίας, η απόθεση μπορεί να γίνεται απευθείας στα containers. Σε κάθε περίπτωση, ο χώρος ενδείκνυται να είναι στεγασμένος ή σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό, να υπάρχει κάλυψη των containers, για την προστασία των υλικών από τις καιρικές συνθήκες. Εικόνα 18: Εξωτερικός χώρος για ογκώδη απόβλητα 3. Χώρος προσωρινής αποθήκευσης και προετοιμασίας για μεταφορά μικρών ανακυκλώσιμων υλικών ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 76

79 Ο χώρος αυτός αποσκοπεί στην αποθήκευση των συλλεγόμενων υλικών, πριν τη μεταφορά τους στον τελικό αποδέκτη. Εάν έχει επιλεχθεί συλλογή των υλικών σε μεγάλα containers (π.χ. των 10m 3 ) τότε ο χώρος αυτός δεν είναι απαραίτητος. Στο χώρο αυτό γίνεται, επίσης, η προετοιμασία των συλλεγόμενων υλικών με στόχο την άμεση και εύκολη μεταφορά τους, όπως η συμπίεση των υλικών μέσω της εγκατάστασης και λειτουργίας ειδικής πρέσας. Εικόνα 19: Χώρος αποθήκευσης -συμπίεσης μικρών ανακυκλώσιμων αποβλήτων 4. Χώρος μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων Ο χώρος αυτός είναι απαραίτητος για τη συλλογή μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων που εντοπίζονται στα αστικά στερεά απόβλητα και περιλαμβάνονται στο Κεφ. 20 του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων (με αστερίσκο*). Ενδεικτικά σε αυτά συμπεριλαμβάνονται χρώματα, ζιζανιοκτόνα και ληγμένα φάρμακα. Η συλλογή γίνεται συνήθως σε ξεχωριστό χώρο (κλειστό δωμάτιο) ή σε κλειστό container, εάν δεν υπάρχει κτίριο. Εικόνα 20: Χώρος συλλογής ειδικών επικινδύνων αποβλήτων 5. Χώρος προετοιμασίας υλικών για επαναχρησιμοποίηση κατάστημα επαναχρησιμοποίησης Στον χώρο προετοιμασίας υλικών για επαναχρησιμοποίηση, μεταφέρονται όλα τα υλικά, τα οποία δύναται να επαναχρησιμοποιηθούν είτε απευθείας είτε μετά από επισκευή. Ενδεικτικά αναφέρονται βιβλία, πιάτα, έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές, ποδήλατα, παιχνίδια, κτλ. Ο χώρος αυτός δεν κρίνεται απαραίτητος σε ένα πράσινο σημείο, καθώς η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση μπορεί να γίνεται από κάποιον τελικό αποδέκτη με τον οποίο ο φορέας λειτουργίας έχει συνάψει σχετική σύμβαση, όπως π.χ. κοινωνικοί φορείς, ιδρύματα, βιβλιοθήκες, κ.λπ.. Επίσης, δύναται εντός του πράσινου σημείου να δημιουργηθεί χώρος για την ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 77

80 παροχή των υλικών αυτών στους πολίτες, όπως ενδεικτικά λειτουργεί ένα Κοινωνικό Παντοπωλείο. Οι πολίτες, οι οποίοι επισκέπτονται τα πράσινα σημεία θα μπορούν να προμηθεύονται τα εν λόγω αντικείμενα είτε μέσω ενός συμβολικού ποσού είτε δωρεάν. Εικόνα 21: Κατάστημα υλικών προς επαναχρησιμοποίηση 6. Λοιποί βοηθητικοί χώροι Ασφάλεια χώρου Για την ορθή λειτουργία ενός πράσινου σημείου, θα πρέπει, επίσης, να διαθέτει τις εξής εγκαταστάσεις/υποδομές: Χώρος στάθμευσης οχημάτων και γραφείο διοίκησης και εξυπηρέτησης. Περίφραξη-Πύλη Εισόδου. Το ΠΣ θα έχει περιμετρική περίφραξη. Το είδος της περίφραξης εξαρτάται από τους κινδύνους που έχουν αναγνωριστεί αλλά σε κάθε περίπτωση θα διασφαλίζει ότι οι παραβάτες θα εμποδίζονται να αποκτήσουν πρόσβαση στον χώρο και τα υλικά του πράσινου σημείου. Εικόνα 22 : Άποψη εισόδου σε Πράσινο Σημείο Κυκλοφοριακή λειτουργία. Να γίνεται διαχωρισμός της κυκλοφορίας του κοινού και των υπηρεσιών εξυπηρέτησης του πράσινου σημείου και να υπάρχει πρόβλεψη για τη στάθμευση ατόμων με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ). Συστήματα Ασφάλειας. Για την ασφάλεια της εγκατάστασης αλλά και των συλλεγόμενων υλικών, προτείνεται να εγκατασταθεί σύστημα (CCTV Camera) παρακολούθησης και συναγερμού. 7. Μηχανολογικός εξοπλισμός τοπικού Π.Σ. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός του πράσινου σημείου ενδεικτικά δύναται περιλαμβάνει τα εξής: ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 78

81 Μικρή πρέσα ανακυκλώσιμων υλικών: Η πρέσα προορίζεται για τη δεματοποίηση μικρών χαρτοπλαστικών, ώστε να πραγματοποιείται ευχερέστερη μεταφόρτωση και προσωρινή αποθήκευση τους. Παλλετοφόρο Όχημα (Clark): Χρησιμοποιείται για τη διακίνηση των δεμάτων. Γεφυροπλάστιγγα: Η γεφυροπλάστιγγα θα χρησιμοποιείται για τη ζύγιση των εισερχόμενων και εξερχόμενων ανακυκλώσιμων υλικών του πράσινου σημείου. Ζυγαριά: Η ζυγαριά θα χρησιμοποιείται για τη ζύγιση των εισερχόμενων και εκερχόμενων μικρών ανακυκλώσιμων υλικών. Διαδικασίες για την ωρίμανση της κατασκευής ενός πράσινου σημείου Συνοπτικά οι διαδικασίες και ενέργειες που είναι απαραίτητες για την προετοιμασία και την ωρίμανση της κατασκευής ενός Πράσινου Σημείου είναι : 1. Διερεύνηση κατάλληλης θέσης χωροθέτησης (συμβατότητα με τις θεσμοθετημένες χρήσεις γης, επάρκεια χώρου, εγγύτητα στο κέντρο παραγωγής, οδοποιία πρόσβασης κ.λπ.) 2. Περιβαλλοντική Αδειοδότηση (διαδικασίες αδειοδότησης του έργου σύμφωνα με τις διατάξεις ν. 4014/2011) 3. Διαδικασίες απόκτησης κυριότητας χώρου (στην περίπτωση που το οικόπεδο δεν ανήκει στο Δήμο - απόκτηση/μίσθωση του οικοπέδου από ιδιοκτήτη ή με κίνηση διαδικασιών απαλλοτρίωσης ή με παραχώρηση αν είναι δημόσιο) 4. Εκπόνησης Οριστικής Μελέτης και Τευχών Δημοπράτησης του έργου (πλήρης προσδιορισμός της τεχνικής λύσης, της προβλεπόμενης δαπάνης και των όρων δημοπράτησης του έργου) 5. Αίτηση Χρηματοδότησης (προετοιμασία και υποβολή φακέλου στα ΠΕΠ του ΕΣΠΑ για εξασφάλιση χρηματοδότησης) 6. Έγκριση Χρηματοδότησης και Τευχών Δημοπράτησης από Διαχειριστική Αρχή του ΕΣΠΑ 7. Δημοπράτηση Κατασκευή του Πράσινου Σημείου 8. Δράσεις Δημοσιότητας και Ευαισθητοποίησης των Πολιτών για την ενεργό συμμετοχή τους στην λειτουργία του Πράσινου Σημείου Δημιουργία μικρών πράσινων σημείων συλλογής Συμπληρωματικά του πράσινου σημείου, κρίνεται σκόπιμη η δημιουργία δορυφορικών πράσινων σημείων συλλογής στις παλιές έδρες των Καποδιστριακών Δήμων καθώς επίσης και στους μεγαλύτερους οικισμούς του δήμου. Τέτοια σημεία συλλογής εγκαθίστανται συνήθως σε κοινόχρηστους χώρους, δεν απαιτούν περιβαλλοντική αδειοδότηση και έχουν ως στόχο την εξυπηρέτηση πολιτών σε επίπεδο γειτονιάς. Τεχνική Περιγραφή μικρού πράσινου σημείου συλλογής Το μικρό σημείο συλλογής καταλαμβάνει μικρή έκταση, ο σχεδιασμός και το μέγεθος του οποίου εξαρτάται από την καταλληλότητα του διαθέσιμου χώρου αλλά και από τη θέση του σχετικά με την εξυπηρετούμενη περιοχή. Αποτελείται από κάδους συλλογής επιμέρους ρευμάτων αποβλήτων. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 79

82 Περιλαμβάνει κτιριακή εγκατάσταση έκτασης περί τα 50 τ.μ., η οποία κατασκευάζεται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο και δύναται να είναι ενδεικτικά μεταλλική ή ξύλινη κατασκευή. Θα πρέπει να διαθέτει πόρτα εισόδου, φωτισμό και επαρκή χώρο για την εγκατάσταση διαφόρων κάδων για τη συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών. Ο πολίτης μέσω κατάλληλων θυρίδων θα απορρίπτει τα επιμέρους ρεύματα υλικών. Εικόνα 23: Ενδεικτικό μικρό πράσινο σημείο-χώρος εκπαίδευσης/ευαισθητοποίησης Εικόνα 24: Ενδεικτικό μικρό πράσινο σημείο Τέλος, δεδομένου ότι τα μικρά σημεία συλλογής αποτελούν σημεία συλλογής και όχι αποθήκευσης, τα συλλεγόμενα ανακυκλώσιμα απόβλητα θα μεταφέρονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από το προσωπικό της αρμόδιας υπηρεσίας καθαριότητας του Δήμου στο κεντρικό πράσινο σημείο βάση προγράμματος που θα καθοριστεί με βάση το χρόνο πλήρωσης των κάδων του σημείου συλλογής. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 80

83 Βασικά στοιχεία χαρακτηριστικά μικρού πράσινου σημείου συλλογής Οι πολίτες παραδίδουν χωριστά συλλεγμένα είδη αποβλήτων με δικό τους μεταφορικό μέσο στο πράσινο σημείο Οι πολίτες μπορούν να παραδίδουν χρήσιμα υλικά προς επαναχρησιμοποίηση (π.χ. βιβλία, παιχνίδια). Θα πρέπει να καλύπτει όσο το δυνατό περισσότερα είδη αποβλήτων. Υλοποιούνται δράσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ευαισθητοποίησης (παρουσιάσεις περιβαλλοντικών θεμάτων για τη ΔσΠ, την ανακύκλωση, κλπ. για τους πολίτες, σχολεία και λοιπούς φορείς κλπ.). Ρεύματα αποβλήτων στα μικρά πράσινα σημεία συλλογής Στα μικρά πράσινα σημεία θα υπάρχει πρόβλεψη για συλλογή τουλάχιστον για χαρτί/χαρτόνι, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο, απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) και βρώσιμα λίπη και έλαια. Ουσιαστικά τα μικρά πράσινα σημεία συλλογής θα περιλαμβάνουν τη χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών που δίνονται στον πίνακα της παραγράφου 6.3.6, πλην ογκωδών, αδρανών και πρασίνων. Τα ανακυκλώσιμα υλικά θα συλλέγονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα βάση του προγράμματος αποκομιδής που θα καθοριστεί σε σχέση με το χρόνο πλήρωσης των κάδων/χώρων συλλογής και τη μεταφορά τους στο κεντρικό πράσινο σημείο για την τελική διάθεση/ διαχείριση τους. Ειδικότερα, για τα ογκώδη Α.Σ.Α καθώς και τα πράσινα απόβλητα από κλαδέματα κλπ, που δεν προβλέπονται να συλλέγονται στα μικρά πράσινα σημεία, αυτά θα συλλέγονται στο κεντρικό πράσινο σημείο (6.3.6). Διερεύνηση Χωροθέτησης Για την κατασκευή του μικρού πράσινου σημείου δεν απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση Σ ότι αφορά τις πολεοδομικές διατάξεις, τα πράσινα σημεία δεν χαρακτηρίζονται σαφώς, ενώ αναμένεται η έκδοση οριζόντιας νομοθετικής ρύθμισης για τη χωροθέτηση τους και εντός του αστικού ιστού. Σε κάθε περίπτωση πέρα από τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης για τη χωροθέτηση του πράσινου σημείου λαμβάνονται και τα εξής κριτήρια για την επιλογή της βέλτιστης των έργων. Τα πιο σημαντικά από αυτά για τον Δήμο Ιωαννιτών είναι τα εξής: Επάρκεια έκτασης Για τις ανάγκες του μικρού πράσινου σημείου απαιτείται μικρή έκταση οικοπέδου ενδεικτικά 50 τ.μ. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 81

84 Θέση Κεντροβαρικότητα-Προσβασιμότητα Να βρίσκεται σε κεντρικούς δρόμους και όπου είναι δυνατόν σε κοινόχρηστους χώρους εύκολα προσιτούς από τους πολίτες και με δυνατότητα στάσης του οχήματος τους. Ιδιοκτησιακό Καθεστώς Να εξεταστούν κατά προτεραιότητα εκτάσεις ιδιοκτησίας του Δήμου κατάλληλης έκτασης και ελλείψει δημοτικών εκτάσεων, στη συνέχεια να εξεταστεί η αγορά ή η μίσθωση ιδιωτικής έκτασης. Ενδεικτική χωροθέτηση μικρών πράσινων σημείων στο Δήμο Ιωαννιτών Για το σύνολο του Δήμου Ιωαννιτών προτείνονται σε Α Φάση 8 μικρά πράσινα σημεία εκ των οποίων τέσσερα (4) αφορούν τις παλιές έδρες των καποδιστριακών δήμων πλην της Δ.Ε. Ιωαννίνων και τέσσερα (4) τη Δ.Ε. Ιωαννίνων. Στη Β Φάση προτείνεται να χωροθετηθούν ακόμα ένα (1) μικρό πράσινο σημείο καθώς και επτά (7) πράσινα σημεία σε επίπεδο γειτονιάς τοποθετούνται στην ευρύτερη περιοχή της πόλης των Ιωαννίνων με σκοπό τη δημιουργία πυκνού δικτύου το οποίο θα αναπτύσσεται. Οι προτεινόμενες θέσεις, οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν είναι δεσμευτικές, είναι οι εξής: Α Φάση: 1. Κιάφα (πλησίον σχολικού συγκροτήματος) 2. Καρδαμίτσια (πλησίον οδού Ολυμπιαδος- σχολικού συγκροτήματος) 3. Δημοτικό Parking παλαιών σφαγείων 4. Σταυράκι (πλησίον σχολικού συγκροτήματος) 5. Ανατολή (Πλησίον Δημαρχείου) 6. Κατσικάς (πλησίον οδού Εθ. Αντίστασης- σχολικού συγκροτήματος) 7. Πεδινή (πλησίον σχολικού συγκροτήματος) 8. Πέραμα (πλησίον σχολικού συγκροτήματος) Β Φάση: Δ.Ε. Ιωαννίνων: 1. Βοτανικός 2. Πλατεία Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος 3. Πλατεία Σαπουντζάκη 4. Τσιφλικόπουλον (πλησίον οδού Άρη Βελουχιώτη) ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 82

85 5. Κέντρο Σεισμόπληκτων 6. Κουτσελιό Εικόνα 25: Διάταξη μικρών πράσινων σημείων (Α Φάση) Κινητό Πράσινο Σημείο Το κινητό πράσινο σημείο είναι όχημα στο οποίο έχει διαμορφωθεί οργανωμένος χώρος (όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες) στον οποίο ο πολίτης μπορεί να φέρνει τα ανακυκλώσιμα υλικά. Με βάση το ετήσιο πρόγραμμα λειτουργίας του, σταθμεύει σε διάφορα σημεία του δήμου και έχει συγκεκριμένο ωράριο λειτουργίας. Το κινητό πράσινο σημείο μπορεί να επιτελέσει και σημαντικό ρόλο στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση κυρίως των μαθητών. Σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς των σχολείων σε θέματα ανακύκλωσης, θα πραγματοποιούνται επιδείξεις, παρουσιάσεις, μαθήματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, διαγωνισμούς με βραβεύσεις κλπ.. Σύμφωνα με το ετήσιο πρόγραμμα, ο αρμόδιος εκπαιδευτικός θα μπορεί να συμπληρώνει μια αίτηση για τη συμμετοχή του Κινητού Πράσινου Σημείου στο σχολείο ή στην εκδήλωσή. Το κινητό εκπαιδευτικό πράσινο σημείο θα έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει σε τοπικές εκδηλώσεις του Δήμου και λοιπών συλλογικών φορέων. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 83

86 Εικόνα 26: Κινητό Πράσινο Σημείο Εικόνα 27: Κινητό Εκπαιδευτικό Πράσινο Σημείο Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων Η οργάνωση της χωριστής συλλογής των ογκωδών από τα λοιπά αστικά απόβλητα μπορεί να υλοποιείται με τους εξής τρόπους: Βελτίωση/ ενίσχυση του υφιστάμενου συστήματος συλλογής ογκωδών μέσω προκαθορισμένου προγράμματος αποκομιδής ή/και εγκατάστασης ειδικών κάδων skip. Συγκέντρωση των ογκωδών στο βασικό πράσινο σημείο με κατά προτεραιότητα εξέταση της επαναχρησιμοποίησης (είτε από το Δήμο είτε από κοινωνικούς ή λοιπούς ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 84

87 φορείς). Για το λόγο αυτό θα πρέπει να διερευνηθεί εντός του Πράσινου Σημείου, η δημιουργία κατάλληλου χώρου ελέγχου ή/και επισκευής υλικών. Επίσης, θα πρέπει να συνάπτονται συμφωνίες με Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης, ΚΔΑΥ και λοιπές βιομηχανίες, οι οποίοι δύναται να διαχειριστούν περαιτέρω τα απόβλητα αυτά. Συγκέντρωση των ογκωδών στο κινητό σημείο. Το κινητό πράσινο σημείο θα έχει τη δυνατότητα να συλλέγει ογκώδη απόβλητα Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ Για την ενίσχυση της διαλογής στην πηγή των ΑΗΗΕ που παράγονται στα αστικά απόβλητα και την επίτευξη των στόχων της ΚΥΑ 23615/651/Ε.103/2014, προτείνεται να υλοποιηθούν τα εξής: Έναρξη της ξεχωριστής συλλογής των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (λαμπτήρων, φωτιστικών και μικροσυσκευών) με Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης. Οργάνωση των μικρών πράσινων σημείων συλλογής αλλά και του κεντρικού πράσινου σημείου, ώστε να δέχονται όλα τα είδη των ΑΗΗΕ τα οποία και στη συνέχεια θα παραδίδονται στο Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης. Ενημέρωση των πολιτών για τα σημεία συλλογής είτε αυτά παρέχονται από το Δήμο είτε από άλλους φορείς. Για το σκοπό αυτό, απαιτείται στενή συνεργασία με τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης. Η ενημέρωση αυτή θα πρέπει να εντάσσεται στην ετήσια προγραμματισμένη εκστρατεία ευαισθητοποίησης του Δήμου Χωριστή συλλογή ΑΦΗΣ Αντίστοιχα με τη χωριστή συλλογή των ΑΗΗΕ, για τα απόβλητα φορητών ηλεκτρικών στηλών (ΑΦΗΣ, ήτοι μπαταρίες) θα πρέπει να ενισχυθεί η διαλογή στην πηγή μέσω των εξής δράσεων: Ενίσχυση της χωριστής συλλογής των αποβλήτων φορητών ηλεκτρικών στηλών με σύμβαση επιχειρήσεων με τον Δήμο. Οργάνωση των πράσινων σημείων συλλογής αλλά και του κεντρικού πράσινου σημείου, ώστε να δέχονται ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές τα οποία και στη συνέχεια θα παραδίδονται στο Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης. Ενημέρωση των πολιτών για τα σημεία συλλογής είτε αυτά παρέχονται από το Δήμο είτε από άλλους φορείς. Για το σκοπό αυτό, απαιτείται στενή συνεργασία με τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης. Η ενημέρωση αυτή θα πρέπει να εντάσσεται στην ετήσια προγραμματισμένη εκστρατεία ευαισθητοποίησης του Δήμου Χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικινδύνων αποβλήτων στα ΑΣΑ Για την οργάνωση ενός συστήματος διαλογής στην πηγή μικρών ποσοτήτων επικινδύνων αποβλήτων που βρίσκονται στα ΑΣΑ, θα πρέπει να αξιοποιηθεί το κεντρικό πράσινο σημείο ή άλλα δίκτυα για συγκεκριμένα είδη αποβλήτων, όπως τα ληγμένα φάρμακα στα φαρμακεία. Η συλλογή τους στα πράσινα σημεία θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18 του Νόμου 4042/2012, στο οποίο τίθενται ειδικοί όροι και εξαιρέσεις για τα ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 85

88 επικίνδυνα απόβλητα που παράγονται από τα νοικοκυριά. Η διαχείρισή τους εν συνεχεία θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις διαχείρισης των επικινδύνων αποβλήτων από εταιρείες που κατέχουν κατάλληλες άδειες μεταφοράς και διαχείρισης Χωριστή συλλογή βρώσιμων Ελαίων (Τηγανέλαιων) Η δράση αυτή στοχεύει στην προώθηση της εκτροπής και χωριστής συλλογής των αποβλήτων βρώσιμων ελαίων και λιπών με έμφαση στους μεγάλους παραγωγούς όπως οι χώροι μαζικής εστίασης αλλά και στους μικρούς παραγωγούς σε επίπεδο νοικοκυριού. Η χωριστή συλλογή των αποβλήτων βρώσιμων ελαίων και λιπών δύναται να υλοποιηθεί ως εξής: Με την οργάνωση δικτύου συλλογής βρώσιμων ελαίων μέσω συμβάσεων με ιδιωτικούς φορείς Με την εγκατάσταση ειδικών κάδων σε διάφορα σημεία της πόλης πλησίον καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος. Με τη δημιουργία κατάλληλης υποδομής για τη συλλογή στο πράσινο σημείο του Δήμου. Με τη δημιουργία σχολικών διαγωνισμών συγκέντρωσης τηγανελαίου από τα νοικοκυριά των μαθητών εντός των σχολικών μονάδων. Για τη συλλογή και αξιοποίηση των βρώσιμων ελαίων, ο Δήμος θα πρέπει να συμβληθεί με ιδιώτες φορείς ανακυκλωτές Χωριστή συλλογή ΑΕΚΚ Η συλλογή των αποβλήτων κατασκευών & κατεδαφίσεων δεν αποτελεί υποχρέωση του Δήμου, καθώς αυτά δεν εντάσσονται στα αστικά στερεά απόβλητα. Παρόλα αυτά, ο Δήμος καλείται πολλές φορές να συλλέξει ΑΕΚΚ λόγω μη οργανωμένης διαχείρισης από τους υπόχρεους φορείς ή ελλείψει άλλης υποδομής ειδικότερα όταν πρόκειται για μικρές ποσότητες από νοικοκυριά (π.χ. σπασμένα πλακίδια). Σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί στην ενότητα 5, ο Δήμος δύναται να εκτρέπει το 100% των ΑΕΚΚ με χωριστή συλλογή και για το λόγο αυτό προτείνονται οι εξής δράσεις: Να προβλεφθεί στον κανονισμό καθαριότητας η υποχρέωση των πολιτών για μεταφορά των ΑΕΚΚ (μόνο μικρές ποσότητες) στο πράσινο σημείο. Η συλλογή να μπορεί να γίνεται από το Δήμο κατόπιν ειδοποίησης της αρμόδιας υπηρεσίας καθαριότητας και με χρέωση, ώστε να ενθαρρύνεται η απευθείας μεταφορά των ΑΕΚΚ από τους πολίτες στο πράσινο σημείο του Δήμου. Για μεγάλες ποσότητες κατά τη διάρκεια οικοδομικών εργασιών (πχ. ανακατασκευές) είναι απαραίτητη η ενοικίαση ειδικών κάδων που παρέχουν αδειοδοτημένες εταιρείες για τη συλλογή και μεταφορά ΑΕΚΚ. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 86

89 Για τα ΑΕΚΚ που εντοπίζονται ανεξέλεγκτα, θα πρέπει να δοθεί καταρχάς έμφαση στην εξάλειψη της παραβατικότητας και κατά δεύτερον εφόσον αυτό δεν εφικτό στη συλλογή και μεταφορά των αποβλήτων αυτών από το Δήμο στο πράσινο σημείο. Όλα τα ΑΕΚΚ θα συλλέγονται χωριστά και θα συγκεντρώνονται στο πράσινο σημείο, ή στη μονάδα μεταφόρτωσης των ανακυκλώσιμων, με στόχο να διατίθενται σε κατάλληλους χώρους και να εκτρέπονται από το ρεύμα που οδηγείται για ταφή. Κατά προτεραιότητα, τα ΑΕΚΚ θα πρέπει να αξιοποιούνται σύμφωνα και με τους στόχους που τίθενται στην Υ.Α /1757/Ε103/2010 Μέτρα, όροι και προγράμματα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) αλλά και το Ν.4042/2012. Η επίτευξη των θεσμοθετημένων στόχων αποτελεί υποχρέωση των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης Υλοποίηση Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης Όλες οι δράσεις πρόληψης (σύμπλ. την επαναχρησιμοποίηση) και διαλογής στην πηγή που απαιτούν την ενεργή συμμετοχή των πολιτών προϋποθέτουν συνεχείς και οργανωμένες εκστρατείες ευαισθητοποίησης. Η εκστρατεία ευαισθητοποίησης θα πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα ρεύματα αποβλήτων για τα οποία γίνεται διαλογή στην πηγή. Το κοινό της προτεινόμενης εκστρατείας αποτελείται από τους κατοίκους-νοικοκυριά του Δήμου Ιωαννιτών και τους εντοπισμένους μεγάλους παραγωγούς αποβλήτων του Δήμου (π.χ. καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, επιχειρήσεις, σχολεία της περιοχής, συλλογικοί φορείς, δημόσιες και δημοτικές υπηρεσίες και λοιποί μεγάλοι παραγωγοί αποβλήτων). Στον προϋπολογισμό του Δήμου θα πρέπει ετησίως να συμπεριλαμβάνονται δαπάνες ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης και να επιδιώκεται πιθανή χρηματοδότηση από Περιφερειακούς ή κεντρικούς πόρους (π.χ. Πράσινο Ταμείο). Ακολούθως περιγράφονται συνοπτικά: οι στοχευμένες δράσεις ευαισθητοποίησης που προτείνονται για τα προγράμματα ΔσΠ που ήδη εφαρμόζονται στο Δήμο Ιωαννιτών. η προτεινόμενη ολοκληρωμένη εκστρατεία ευαισθητοποίησης και δημοσιότητας για τις προς εφαρμογή νέες δράσεις (χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων, πράσινα σημεία, οικιακή κομποστοποίηση, ξεχωριστή συλλογή του έντυπου χαρτιού, ξεχωριστή συλλογή των χρησιμοποιημένων βρώσιμων ελαίων). Δράσεις ευαισθητοποίησης για τα προγράμματα ΔσΠ που ήδη εφαρμόζονται Για τα ρεύματα αποβλήτων για τα οποία γίνεται ήδη ξεχωριστή συλλογή όπως: τα απόβλητα συσκευασίας, το γυαλί, τα ΑΗΗΕ, τις φορητές ηλεκτρικές στήλες προτείνεται η υλοποίηση στοχευμένων δράσεων ευαισθητοποίησης με σκοπό την ενίσχυση της ΔσΠ και την αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης σύμφωνα με τους προτεινόμενους στόχους. Ειδικότερα, προτείνονται συγκεκριμένες δράσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών και κυρίως των εντοπισμένων μεγάλων παραγωγών αποβλήτων του Δήμου (π.χ. σχολεία της περιοχής, δημόσιες και δημοτικές υπηρεσίες, επιχειρήσεις και λοιποί μεγάλοι ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 87

90 παραγωγοί αποβλήτων) καθώς και την ενεργοποίηση αυτών που δεν συμμετέχουν στο πρόγραμμα διαλογής στην πηγή. Συνοπτικά, οι δράσεις ενίσχυσης της ευαισθητοποίησης των υφιστάμενων συστημάτων ΔσΠ προτείνεται να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: - Σχολικές δραστηριότητες σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς των σχολείων σε περιβαλλοντικά θέματα και θέματα ανακύκλωσης (περιβαλλοντικοί διαγωνισμοί με βραβεύσεις/ έπαθλα, παρουσιάσεις και μαθήματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, κ.λπ..) - Ενημέρωση επιχειρήσεων - Συμμετοχή σε τοπικές εκδηλώσεις του Δήμου και των συλλογικών φορέων ανά τακτά χρονικά διαστήματα. - Κινητό περίπτερο ενημέρωσης-stand, για τη συνεχή ενημέρωση, υπενθύμιση των συστημάτων ΔσΠ και καταγραφή προβλημάτων και παραπόνων των χρηστών. - Επιστολές υπενθύμισης από το Δήμο ανά εξάμηνο ή ετησίως, με ενημέρωση για τις δράσεις που πραγματοποιούνται, τις προγραμματισμένες εκδηλώσεις, την αντικατάσταση εξοπλισμού, επίλυση προβλημάτων κ.λπ.. - Δελτία Τύπου στην ιστοσελίδα ενημέρωσης του Δήμου και ανακοινώσεις στον τύπο, με πληροφορίες για τη διαχείριση όλων των ρευμάτων αποβλήτων. - Σελίδες σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, κ.λπ..) - Γραφείο & Γραμμή επικοινωνίας με τους πολίτες Λειτουργία Ανταποδοτικής Κάρτας Δημοτών Η δημιουργία κινήτρων στους πολίτες για την χρήση των πράσινων σημείων και τη διαλογή στην πηγή όσο το δυνατόν μεγαλύτερων ποσοτήτων, κρίνεται απαραίτητη. Ειδικότερα, στην Ελλάδα, που η έννοια του πράσινου σημείου είναι αρκετά πρόσφατη και πιθανώς άγνωστή στην πλειοψηφία των πολιτών, κρίνεται σκόπιμη η δημιουργία ενός μηχανισμού παροχής κινήτρων. Λαμβάνοντας υπόψη, ότι μέσω των ανταποδοτικών τελών δεν είναι δυνατή η παροχή κινήτρων, προτείνεται ο σχεδιασμός και λειτουργία μίας κάρτας δημοτών που θα χρησιμοποιείται και για τα πράσινα σημεία. Η κάρτα δημοτών ήδη έχει εφαρμοστεί από πολλούς Δήμους με σκοπό την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας αλλά και την παροχή εκπτώσεων στους δημότες. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 88

91 Εικόνα 28: Κάρτα δημοτών Κατά τη λειτουργία των πράσινων σημείων, η κάρτα δημοτών θα μπορούσε να εφαρμοστεί για τη δημιουργία ενός ανταποδοτικού συστήματος ως εξής: Ο Δήμος εκδίδει μία ατομική κάρτα για κάθε δημότη. Οι δημότες συλλέγουν και μεταφέρουν ανακυκλώσιμα και λοιπά υλικά στο πράσινο σημείο, τα οποία ζυγίζονται και καταχωρούνται σε βασικές κατηγορίες (π.χ. ογκώδη, ανακυκλώσιμα, υλικά επαναχρησιμοποίησης, κ.λπ.). Για κάθε υλικό που ζυγίζεται, συγκεντρώνονται πόντοι στην κάρτα. Οι δημότες χρησιμοποιούν την κάρτα για εκπτώσεις είτε στις υπηρεσίες του Δήμου (π.χ. μετακινήσεις με τη Δημοτική Συγκοινωνία, Πολιτιστικές Εκδηλώσεις του Δήμου, Παιδικοί Σταθμοί) είτε σε συνεργαζόμενα εμπορικά καταστήματα της περιοχής. Σύνδεση κάρτας δημοτών με τα τέλη καθαριότητας Είναι σαφές, ότι το τέλος καθαριότητας έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα, δεδομένου ότι ο δήμος προσφέρει ειδική και συγκεκριμένη αντιπαροχή: την υπηρεσία καθαριότητας και αποκομιδής των απορριμμάτων. Το ύψος του τέλους καθαριότητας και φωτισμού πρέπει να είναι ανάλογο του κόστους παροχής της αντίστοιχης υπηρεσίας (ΣτΕ 981/92, 2063/86) και να προσδιορίζεται αντικειμενικά με κριτήριο το βαθμό χρήσεως της υπηρεσίας από κάθε κατηγορία υπόχρεων ( ΣτΕ 947/86 ΝοΒ1989). Κατά συνέπεια οι χρήστες των πράσινων σημείων, δηλαδή οι δημότες που μεταφέρουν υλικά στα πράσινα σημεία, κάνουν μικρότερη χρήση της υπηρεσίας του Δήμου, εφόσον βαρύνονται με τη συλλογή των υλικών, οπότε και δύναται να έχουν έκπτωση στο τέλος καθαριότητας. Αυτό θα μπορούσε να υλοποιηθεί με την εξής διαδικασία: Συνδέοντας την κάρτα του δημότη με τη βάση δεδομένων που διατηρεί η οικονομική υπηρεσία του Δήμου για τη ΔΕΗ (μέσω του αριθμού παροχής ηλεκτρικού ρεύματος). Δηλαδή, αντιστοιχίζοντας τους κατόχους των δημοτικών καρτών με τους υπόχρεους καταβολής τέλους καθαριότητας. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 89

92 Δημιουργώντας μία νέα κατηγορία τέλους καθαριότητας για κατοικίες, η οποία να περιλαμβάνει χαμηλότερο συντελεστή για τα νοικοκυριά που μέσω της κάρτας πολιτών έχουν συλλέξει ένα συγκεκριμένο αριθμό πόντων Οργάνωση συστήματος διαχείρισης και ελέγχου Εκσυγχρονισμός και οργάνωση της υπηρεσίας καθαριότητας Για την εφαρμογή του τοπικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων του Δήμου Ιωαννιτών, θα πρέπει να συσταθεί ένα κεντρικό γραφείο συντονισμού και παρακολούθησης των δράσεων. Οι αρμοδιότητες του γραφείου θα είναι: - Προγραμματισμός δράσεων και ωρίμανση υποδομών, - Συντονισμό εκστρατείας ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης πολιτών, - Οργάνωση και λειτουργία συστήματος παρακολούθησης πορείας σχεδίου δράσης. Για το σκοπό αυτό, απαιτείται η ανάθεση καθηκόντων σε ένα υπάλληλο του Δήμου Ιωαννιτών, ο οποίος θα πρέπει να ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με την υλοποίηση του εν λόγω σχεδίου. Παράλληλα, η επιτυχής εφαρμογή του τοπικού σχεδίου διαχείρισης προϋποθέτει την ορθή και οργανωμένη λειτουργία της υπηρεσίας καθαριότητας. Συνεπώς, προτείνονται τα εξής: - Συντονισμός του προσωπικού καθαριότητας για την προώθηση δράσεων. - Οργάνωση των υπηρεσιών του Δήμου σε ένα κεντρικό χώρο. Ειδικότερα, προτείνεται συστέγαση των γραφείων διοίκησης της υπηρεσίας καθαριότητας σε ενιαίο χώρο. - Ανάγκη πρόσληψης προσωπικού για την υλοποίηση του τοπικού σχεδίου. - Κατασκευή νέου εργοταξίου Δεδομένου ότι ο υφιστάμενος στόλος αποκομιδής των απορριμμάτων του Δήμου δεν επαρκεί για την εξυπηρέτηση όλων των Δημοτικών Ενοτήτων εξαιτίας των πληθυσμιακών δεδομένων και της γεωγραφικής έκτασης του Δήμου, προβλέπεται η προμήθεια οχημάτων προκειμένου να α)εξασφαλιστεί ο απαιτούμενος αριθμός οχημάτων αποκομιδής απορριμματοφόρων, β)ενισχυθεί και αναβαθμιστεί ο υφιστάμενος στόλος οχημάτων και γ)να βελτιωθεί η οργάνωση και λειτουργία του συστήματος αποκομιδής απορριμμάτων. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η προμήθεια: 3 Α/Φ 16m³ τύπου πρέσσας 1 καδοπλυντήριο 1 γερανός μεταφοράς press container 1 βάν μεταφοράς προσωπικού (9θεσιο) 2 δορυφορικά οχήματα συλλογής 4m³ 1 φορτηγό (τύπου παπαγαλάκι) 1 σάρωθρο 4m³ 900 μεταλλικοί κάδοι 1.100lt ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 90

93 400 πλαστικοί κάδοι 240lt 5 container ογκωδών απορριμμάτων (<10m³) 2 ημιρυμουλκούμενα 60m³ 6.4 Δράσεις Υποδοχής και Αξιοποίησης Προδιαλεγμένων Υλικών Σύμφωνα με το Ε.Σ.Δ.Α, οι δράσεις υποδοχής και αξιοποίησης των προδιαλεγμένων υλικών περιλαμβάνουν δράσεις που αναπτύσσονται σε δημοτικές/διαδημοτικές εγκαταστάσεις διαχείρισης χαμηλής όχλησης με σκοπό: Την κομποστοποίηση των προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων (από τους καφέ κάδους), καθώς και των «πράσινων» αποβλήτων του Δήμου. Τη συσκευασία και διάθεση του παραγόμενου κόμποστ. Το διαχωρισμό, την αποθήκευση και τη διάθεση στο εμπόριο των υλικών ανακύκλωσης. Την επισκευή και διάθεση του χρήσιμου εξοπλισμού (όπως έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές, ανταλλακτικά κ.λπ.). Στο πλαίσιο του τοπικού σχεδίου του Δήμου Ιωαννιτών, προτείνεται η χωροθέτηση και κατασκευή βασικού πράσινου σημείου. Η μονάδας κομποστοποίησης που θα εξυπηρετεί την Π.Ε. Ιωαννίνων προβλέπεται να υλοποιηθεί εντός της Μονάδας Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΜΕΑ) της Περιφέρειας Ηπείρου Μεταφόρτωση Ανακυκλώσιμων Υλικών στο Βασικό Πράσινο Σημείο Για τη διευκόλυνση μεταφοράς των ανακυκλώσιμων υλικών, που συλλέγονται από τα συστήματα συλλογής πλην των μπλε κάδων (σημεία συλλογής, μικρά πράσινα σημεία, κάδοι χαρτιού κ.λπ.), προς το ΚΔΑΥ Ιωαννίνων ή άλλο σύστημα διαχείρισης, τα ανακυκλώσιμα προτείνεται να μεταφέρονται στο πράσινο σημείο του Δήμου Ιωαννιτών, όπου θα γίνεται μερική διαχείριση διαλογή και επαναχρησιμοποίηση τους. Από εκεί με container ή σε δέματα μετά από δεματοποίηση στην πρέσα του πράσινου σημείου τα ανακυκλώσιμα υλικά μεταφορτώνονται προς τον τελικό διαχειριστή (ΦΟΔΣΑ, ΚΔΑΥ κλπ). Το κέρδος αυτό θα πιστώνεται στο Δήμο από το ΦΟΔΣΑ ή θα δίνεται ως πώληση από ιδιώτη, ανάλογα με το νομικό πλαίσιο που θα διαμορφωθεί για τη διάθεση των συλλεγόμενων ανακυκλώσιμων υλικών. 6.5 Δράσεις Διαχείρισης Σύμμεικτων Βάσει του προτεινόμενου σχεδίου, προκύπτει ότι υπάρχει η απαίτηση για την ολοκληρωμένη διαχείριση σε κεντρικό περιφερειακό επίπεδο, των εξής ποσοτήτων ετησίως: Πίνακας 34: Ποσότητες σύμμεικτων Δήμου Ιωαννιτών προς κεντρική διαχείριση (έτη ) Πριν τη λειτουργία της ΜΕΑ Σύμμεικτα ΑΣΑ προς ΧΥΤΑ ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 91

94 Υπολείμματα χωριστής συλλογής Σύνολο προς ΧΥΤΑ Μετά τη λειτουργία της ΜΕΑ Σύμμεικτα ΑΣΑ προς ΜΕΑ Υπόλειμμα ΜΕΑ (<32%) Υπολείμματα χωριστής συλλογής Σύνολο προς ΧΥΤΥ Οι ποσότητες αυτές δύναται να είναι μεγαλύτερες σε περίπτωση μη επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί στο υφιστάμενο τοπικό σχέδιο. 6.6 Σύνοψη Δράσεων ΤΣΔ Για την υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων στο παρόν Τοπικό Σχέδιο κρίνεται απαραίτητη η συνεργασία του δήμου Ιωαννιτών με άλλους φορείς π.χ. ΦοΔΣΑ ή όμορους Δήμους για τους εξής λόγους: (α) το λειτουργικό κόστος υλοποίησης του Τοπικού Σχεδίου για το δήμο Ιωαννιτών θα είναι μικρότερο (βλ. παρακάτω) και (β) η διαχείριση των ανακυκλώσιμων υλικών θα είναι αποτελεσματικότερη. Συγκεκριμένα προτείνεται η συνεργασία με τον ΦοΔΣΑ, με αντικείμενο την αγορά και μεταφορά των ανακυκλώσιμων υλικών σε κεντρικό πράσινο σημείο. Εκτιμάται κόστος αγοράς στα 25 /tn. Σημειώνεται ότι τα απόβλητα που συλλέγονται σε ένα πράσινο σημείο μπορούν να οδηγηθούν για επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση, ανάλογα πάντα και με την προσφορά και ζήτηση στην αγορά. Για τα περισσότερα ρεύματα λειτουργούν Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΕΔ), τα οποία οφείλουν να διαχειριστούν τα απόβλητα που συλλέγονται σε ένα πράσινο σημείο. Για τα λοιπά ρεύματα η διαχείριση θα πρέπει να γίνεται από ανεξάρτητους φορείς με τους οποίους ο Δήμος συνάπτει συμβάσεις συνεργασίας. Η τιμή δημοπράτησης τους μπορεί να φτάσει μέχρι τα 40 /tn Συγκεντρωτικός Πίνακας προτεινόμενων δράσεων Το παρόν σχέδιο έχει καταρτιστεί λαμβάνοντας υπόψη: - Τους στόχους που τίθενται από την εθνική νομοθεσία για τη διαχείριση των ΑΣΑ. - Τις υφιστάμενες υποδομές του Δήμου. - Τις δυνατότητες χωροθέτησης εναλλακτικών λύσεων διαχείρισης ΑΣΑ. Βάσει των άνω, οι προτεινόμενες δράσεις του τοπικού σχεδίου περιγράφονται συνοπτικά στον ακόλουθο πίνακα: ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 92

95 Πίνακας 35: Προτεινόμενες Δράσεις Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης 1 Δράσεις πρόληψης - επαναχρησιμοποίησης υλικών Συνοπτική περιγραφή Μέτρο 1: Ενσωμάτωση της πρόληψης στις εκστρατείες ευαισθητοποίησης που υλοποιεί ο Δήμος Μέτρο 2: Υλοποίηση δράσεων ευαισθητοποίησης στα σχολεία σε συνεργασία με την περιφερειακή διεύθυνση εκπαίδευσης - ενσωμάτωση πρόληψης σε όλες τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης του Δήμου Μέτρο 3: Υποστήριξη δωρεών τροφίμων μέσω ΜΚΟ, τοπικών εκκλησιών κλπ. Μέτρο 4: Προαγωγή της επαναχρησιμοποίησης o Ενθάρρυνση επαναχρησιμοποίησης βιβλίων μέσω προώθησης εκδηλώσεων σε Σχολεία o Προώθηση χρήσης συσκευασιών και τσαντών πολλαπλών χρήσεων o Επαναχρησιμοποίηση εντός των Πράσινων σημείων, όπου ο πολίτης μπορεί να φέρνει ανακυκλώσιμα υλικά, ογκώδη (π.χ. έπιπλα, ΑΗΗΕ), ειδικά απόβλητα (όπως μπαταρίες, χρώματα, κ.λπ..), πράσινα απόβλητα και άλλα είδη (π.χ. ρουχισμός, υποδήματα, παιχνίδια, έπιπλα κ.λπ..) (βλ. Πράσινο Σημείο) o Δημιουργία ανταποδοτικής κάρτας δημότη για χρήση στα πράσινα σημεία, ώστε οι πολίτες να λαμβάνουν εκπτώσεις σε υπηρεσίες του Δήμου (π.χ. παιδικούς σταθμούς, εκδηλώσεις, κ.λπ..) ανάλογα με τις ποσότητες ή τον όγκο των απορριμμάτων που επαναχρησιμοποιούν (βλ. ανταποδοτική κάρτα) Μέτρο 5: Προώθηση εθελοντικών συμφωνιών για πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων (μόνο σε κεντρικό επίπεδο) Μέτρο 6: Δημιουργία δικτύου επαναχρησιμοποίησης και επιδιόρθωσης (μέσω των πράσινων σημείων και των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης) 2 Οικιακή κομποστοποίηση Εκτροπή άνω του 5 % κ.β. των βιοαποβλήτων μέσω οικιακής κομποστοποίησης με έμφαση στους απομακρυσμένους οικισμούς. Προμήθεια και δωρεάν διανομή περί κάδων κομποστοποίησης των 260lt, καλύπτοντας το 12% των νοικοκυριών του Δήμου. Δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης και ελέγχου της λειτουργίας των κάδων οικιακής κομποστοποίησης, με δειγματοληπτικούς ελέγχους από το Δήμο. Εφαρμογή συστήματος καθοδήγησης των νοικοκυριών που έχουν ή πρόκειται να λάβουν και να λειτουργήσουν κάδο οικιακής κομποστοποίησης. Διερεύνηση δημιουργίας μία νέας κατηγορίας χρέωσης των δημοτικών τελών καθαριότητας (από τις 7 που προβλέπονται στη σχετική νομοθεσία), με έκπτωση επί των δημοτικών τελών για τους δημότες που διαθέτουν και λειτουργούν κάδους οικιακής κομποστοποίησης. 3 Χωριστή συλλογή πράσινων αποβλήτων Χωριστή συλλογή των πράσινων αποβλήτων (χωρίς ανάμιξη με τα λοιπά ογκώδη απόβλητα) Μεταφορά των πρασίνων στην προβλεπόμενη μονάδα κομποστοποίησης για την παραγωγή κόμποστ υψηλής ποιότητας. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 93

96 Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης 4 Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων) 5 Ενίσχυση ΔσΠ ανακυκλώσιμων υλικών & λοιπών αποβλήτων 6 Χωριστή συλλογή έντυπου χαρτιού 7 Χωριστή συλλογή γυάλινων συσκευασιών 8 Χωριστή συλλογή υλικών μέσω δημιουργίας Βασικού Πράσινου Σημείου Συνοπτική περιγραφή Οργάνωση δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων καλύπτοντας το σύνολο του Δήμου. Εκτροπή των βιοαποβλήτων μέσω του δικτύου χωριστής συλλογής. (στόχος 2020) Μέθοδος συλλογής: Συλλογή σε κεντρικούς κάδους, τοποθετημένους σε πυκνό δίκτυο κοντά στα νοικοκυριά/ κατοικίες και τους εμπορικούς χρήστες του Δήμου. Προμήθεια εξοπλισμού & αναλώσιμων (συλλογής, κάδοι, βιοδιασπώμενοι σάκοι). Συγκεκριμένα: o κάδοι 10 lt o 150 κάδοι 60 lt o κάδοι 240 lt o 500 κάδοι 360 lt o Βιοδιασπώμενες σακούλες για 3μηνη κάλυψη. Υλοποίηση οργανωμένης Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης (βλ. παρακάτω). Αύξηση της υφιστάμενης ποσότητας των συλλεγόμενων αποβλήτων συσκευασίας (για το 2020) Σταδιακή εφαρμογή συστήματος συλλογής τεσσάρων (4) ρευμάτων για το χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό (σε 4 ξεχωριστούς κάδους- μεταλλικές καμπάνες (ενδεικτικής χωρητικότητας 2,3m 3 ) με τα χρώματα που ορίζει το ΕΣΔΑ. Ενίσχυση του υφιστάμενου συστήματος ενός κάδου (μπλε) με κάδους χωριστής συλλογής για χαρτί και γυαλί. Το σύνολο των μεγάλων ΟΚΩ και λοιπών μεγάλων εντοπισμένων παραγωγών (π.χ. αεροδρόμιο,πανεπιστήμιο κλπ.) να διασφαλίζουν ότι πραγματοποιείται χωριστή συλλογή των 4 ρευμάτων. Αξιολόγηση των υφιστάμενων Υποδομών/ Μέσων Αποθήκευσης/ Βελτιστοποίησης συστήματος συλλογής. Ενίσχυση ευαισθητοποίησης πολιτών και άλλων ομάδων στόχων. Εγκατάσταση 200 κίτρινων δίτροχων κάδων συλλογής έντυπου χαρτιού σε επιλεγμένα σημεία του δήμου Ιωαννιτών. Εξυπηρέτηση κατά προτεραιότητα των: - Σχολείων - Δημοτικών κτιρίων - Πλατειών - Νοσοκομείων Κατά προτεραιότητα προώθηση της επιστροφής της γυάλινης συσκευασίας σε καταστήματα πώλησης (σούπερ-μάρκετ, κάβες, κ.λπ.) και ενημέρωση των πολιτών Επέκταση του προγράμματος χωριστής συλλογής με τους κώδωνες γυαλιού και σε λοιπούς χώρους όπου συγκεντρώνονται καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος καλύπτοντας το σύνολο των κεντρικών σημείων του Δήμου. Δημιουργία ενός βασικού πράσινου σημείου που θα λειτουργεί και ως κεντρικής διανομής. Στο πράσινο σημείο θα συλλέγονται ενδεικτικά: μικρές ηλεκτρικές συσκευές & ογκώδη ΑΗΗΕ, απλοί λαμπτήρες & λαμπτήρες φθορισμού, βιβλία, μπαταρίες, κεριά, ρούχα, υφάσματα, παπούτσια, ΑΕΚΚ, πλαστικά υλικά, ξύλο, έπιπλα οικιακός εξοπλισμός χαλιά, μεταλλικά αντικείμενα, τζάμια & γυαλιά διαφόρων χρωμάτων, χαρτί έντυπο, συσκευασίες ανάμικτες, ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 94

97 Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης 9 Χωριστή συλλογή υλικών μέσω δημιουργίας Πράσινων Σημείων Συλλογής 10 Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων Συνοπτική περιγραφή χώματα και πέτρες, ογκώδη πλαστικά, πράσινα, γεωργικά απόβλητα, μελάνια εκτυπωτή, CD, κα. Οι πολίτες θα παραδίδουν χωριστά συλλεγέντα είδη αποβλήτων με δικό τους μεταφορικό μέσο. Οι πολίτες θα μπορούν να παραδίδουν χρήσιμα υλικά προς επαναχρησιμοποίηση (π.χ. έπιπλα, παιχνίδια). Ο Δήμος θα τροφοδοτεί το Πράσινο Σημείο απ ευθείας με υλικά (π.χ. ογκώδη) που δεν συγκεντρώθηκαν από τους πολίτες. Συμπληρωματικά του βασικού πράσινου σημείου η δημιουργία οκτώ (8) μικρών πράσινων σημείων συλλογής στην πόλη των Ιωαννίνων και στις πρώην έδρες των Καποδιστριακών δήμων. Βελτίωση/ ενίσχυση του υφιστάμενου συστήματος συλλογής ογκωδών μέσω ειδικών οχημάτων του Δήμου κατόπιν ειδοποίησης της αρμόδιας υπηρεσίας καθαριότητας και με χρέωση πάνω από συγκεκριμένο όγκο, ώστε να ενθαρρύνεται η απευθείας μεταφορά τους από τους πολίτες στο πράσινο σημείο του Δήμου. Δημιουργία κινήτρων (ανταποδοτική κάρτα δημότη, βλ. μέτρο ακολούθως) για μεταφορά των ογκωδών από τους πολίτες στο βασικό πράσινο σημείο. Συγκέντρωση των ογκωδών στο βασικό πράσινο σημείο και στο κινητό με κατά προτεραιότητα εξέταση της επαναχρησιμοποίησης (είτε από το Δήμο είτε από κοινωνικούς ή λοιπούς φορείς). 11 Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ Ενίσχυση της χωριστής συλλογής, σε συνδυασμό με την εκστρατεία 12 Χωριστή συλλογή ΑΦΗΣ 13 Χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων 14 Χωριστή συλλογή βρώσιμων ελαίων (τηγανέλαιων) ευαισθητοποίησης. Οργάνωση των πράσινων σημείων συλλογής και του κεντρικού πράσινου σημείου, ώστε να δέχονται τα είδη αυτά και εν συνεχεία να παραδίδονται στα αρμόδια Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης. Αξιοποίηση του πράσινου σημείου για τη συλλογή επικινδύνων αποβλήτων από τα νοικοκυριά. Ενίσχυση και παρακολούθηση λοιπών υφιστάμενων δικτύων συλλογής επικινδύνων (όπως τα φαρμακεία που συλλέγουν ληγμένα φάρμακα). Οργάνωση δικτύου συλλογής βρώσιμων ελαίων μέσω συμβάσεων με ιδιωτικούς φορείς Εγκατάσταση ειδικών κάδων σε διάφορα σημεία της πόλης ή/και συλλογή στο πράσινο σημείο του Δήμου. 15 Χωριστή συλλογή ΑΕΚΚ Η συλλογή των αποβλήτων κατασκευών & κατεδαφίσεων δεν αποτελεί υποχρέωση του Δήμου και για το λόγο αυτό: o Η συλλογή θα μπορεί να γίνεται από το Δήμο κατόπιν ειδοποίησης της αρμόδιας υπηρεσίας καθαριότητας και με χρέωση Σύναψη συμβάσεων με εγκεκριμένα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ για την παραλαβή και περαιτέρω αξιοποίηση των ΑΕΚΚ. 16 Υλοποίηση εκστρατείας Στοχευμένες δράσεις ευαισθητοποίησης για τα προγράμματα ΔσΠ ευαισθητοποίησης που ήδη εφαρμόζονται ή πρόκειται να υλοποιηθούν: o Ιστοσελίδα Δήμου και σελίδες σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, κλπ.) o Έντυπο ενημερωτικό φυλλάδιο και ενημερωτική αφίσα o Δελτία τύπου στον τοπικό τύπο ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 95

98 Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης 17 Λειτουργία ανταποδοτικής κάρτας δημοτών 18 Υλοποίηση ΜΕΑ- Μονάδα Κομποστοποίησης & ΣΜΑ Συνοπτική περιγραφή o Γραφείο & Γραμμή επικοινωνίας με τους πολίτες. o Σχολικές δραστηριότητες (ενημέρωση, διαγωνισμοί, εκδηλώσεις) o Συμμετοχή σε τοπικές εκδηλώσεις του Δήμου και των συλλογικών φορέων. o Κινητό περίπτερο ενημέρωσης-stand. Σχεδιασμός και λειτουργία ανταποδοτικής κάρτας δημοτών που θα χρησιμοποιείται κατεξοχήν στα πράσινα σημεία ανακύκλωσης (κεντρικό και δορυφορικά συλλογής) Σύνδεση της κάρτας με τη βάση δεδομένων που διατηρεί η οικονομική υπηρεσία του Δήμου για τη ΔΕΗ δηλαδή, αντιστοιχίζοντας τους κατόχους των δημοτικών καρτών με τους υπόχρεους καταβολής τέλους καθαριότητας. Δημιουργία μίας νέας κατηγορίας τέλους καθαριότητας για κατοικίες, η οποία να περιλαμβάνει χαμηλότερο συντελεστή για τα νοικοκυριά που μέσω της κάρτας πολιτών έχουν συλλέξει ένα συγκεκριμένο αριθμό πόντων. ΜΕΑ Έχει εκδοθεί η υπ αρ. οικ / ΑΕΠΟ για τη ΜΕΑ και η υπ. αρ. οικ / τροποποίησή της Μονάδα Κομποστοποίησης Προβλέπεται εντός του γηπέδου της ΜΕΑ 19 Οργάνωση συστήματος διαχείρισης και ελέγχου Εκσυγχρονισμός και οργάνωση υπηρεσίας καθαριότητας ΣΜΑ Έχει εκδοθεί η υπ αρ /2086/ /Δ.Ε. Ανατολής). Ανάγκη πρόσληψης προσωπικού για την υλοποίηση του τοπικού σχεδίου Δημιουργία κατάλληλου κεντρικού μηχανισμού σε επίπεδο Δήμου για το συντονισμό και παρακολούθηση του τοπικού σχεδίου διαχείρισης ΑΣΑ. Συγκρότηση κεντρικού γραφείου συντονισμού και παρακολούθησης - Ανάθεση καθηκόντων σε εργαζόμενο του Δήμου για την παρακολούθηση και οργάνωση της υλοποίησης του σχεδίου. Εκσυγχρονισμός με προμήθεια: o 3 Α/Φ 16m³ τύπου πρέσσας o 1 καδοπλυντήριο o 1 γερανός μεταφοράς press container o 1 βάν μεταφοράς προσωπικού (9θεσιο) o 2 δορυφορικά οχήματα συλλογής (4m³) o 1 φορτηγό (τύπου παπαγαλάκι) o 1 σάρωθρο 4m³ o 900 μεταλλικοί κάδοι 1.100lt o 400 πλαστικοί κάδοι 240lt o 5 container ογκωδών απορριμμάτων (<10m³) o 2 ημιρυμουλκούμενα (60m³) ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 96

99 6.6.2 Ανάλυση Δράσεων ως προς την επίτευξη των στόχων Οι δράσεις αυτές έχουν ως στόχο τη σταδιακή αύξηση της συμμετοχής των πολιτών στη διαλογή στην πηγή και τη μείωση των ΑΣΑ που θα οδηγούνται σε κεντρική επεξεργασία. Η συμβολή κάθε δράσης στους στόχους αυτούς από το έτος 2016 έως το 2020, φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας 36: Συμβολή κάθε δράσης στην επίτευξη των στόχων Δράσεις Δράσεις πρόληψης - επαναχρησιμοποίησης υλικών Ανάκτηση υλικών μέσω πράσινων σημείων Οικιακή κομποστοποίηση Χωριστή συλλογή πράσινων αποβλήτων Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων Χωριστή συλλογή έντυπου χαρτιού Χωριστή συλλογή γυαλιού Ενίσχυση ΔσΠ ανακυκλώσιμων υλικών & λοιπών αποβλήτων (μπλε κάδος) Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ, Μπαταριών Χωριστή συλλογή αδρανών Υπολείμματα Χωριστής συλλογής Σύμμεικτα Απόβλητα προς Ταφή ΣΥΝΟΛΟ Ποσοστό χωριστής συλλογής 8,6% 30,9% 39,8% 48,8% 57,7% 70,3% Για την επίτευξη των στόχων αυτών και την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων θεωρείται ως απαραίτητη προϋπόθεση η ενίσχυση σε ανθρώπινο δυναμικό του Δήμου αλλά και η εξεύρεση πόρων για τη χρηματοδότηση και υλοποίησή τους Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης Δράσεων Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των δράσεων του τοπικού σχεδίου απεικονίζονται στον επόμενο πίνακα. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 97

100 1 Πίνακας 37: Χρονοδιάραμμα υλοποίησης δράσεων τοπικού σχεδίου Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης 2016 Α' εξάμηνο 2016 Β' εξάμηνο Δράσεις πρόληψης - επαναχρησιμοποίησης υλικών 2 Οικιακή κομποστοποίηση ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΠΡΑΣΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ 3 Χωριστή συλλογή πράσινων αποβλήτων 4 5 Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων) ΔσΠ ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας (κάδοι 4 ρευμάτων) ΜΕΤΑΦΟΡΤΩΣΗ ΣΕ Π.Σ. & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ Μ.Ε.Α. ΜΕΤΑΦΟΡΤΩΣΗ ΣΕ Π.Σ. 6 Χωριστή συλλογή χαρτιού 7 8 Χωριστή συλλογή υλικών μέσω δημιουργίας κεντρικού πράσινου σημείου Χωριστή συλλογή υλικών μέσω δημιουργίας μικρών πράσινων σημείων 9 Χωριστή συλλογή ογκωδών-αδρανών αποβλήτων 10 Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΕ Π.Σ. & ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΕ Σ.Ε.Δ. 11 Χωριστή συλλογή ΑΦΗΣ Χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων Χωριστή συλλογή βρώσιμων ελαίων (τηγανέλαιων) Υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησηςανταποδοτικής κάρτας δημότη Οργάνωση συστήματος διαχείρισης και ελέγχου Εκσυγχρονισμός και οργάνωση υπηρεσίας καθαριότητας ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 98

101 7 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ 7.1 Συνολικό κόστος επένδυσης - Χρηματοδότηση Στην ενότητα αυτή γίνεται ανάλυση του κόστους επένδυσης για την υλοποίηση του σχεδίου αποκεντρωμένης διαχείρισης ΑΣΑ Δήμου Ιωαννιτών. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 99

102 Πίνακας 38:Συνολικό επενδυτικό κόστος τοπικού σχεδίου α/α Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Προϋπολογισμός Περιγραφή Δαπάνης Πηγή Χρηματοδότησης 1 Δράσεις πρόληψης - επαναχρησιμοποίησης υλικών Για την υλοποίηση των δράσεων απαιτείται ανθρώπινο δυναμικό - οι δράσεις ευαισθητοποίησης έχουν ενσωματωθεί στην αντίστοιχη κατηγορία 2 Οικιακή κομποστοποίηση Προμήθεια κάδων χωρητικότητας 260lt ΕΣΠΑ 1.Προμήθεια 2 Α/Φ οχημάτων συλλογής καθώς και κάδων & βιοδιασπώμενων σάκων: κάδοι 10lt. 150 κάδοι 60lt. 3 Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων κάδοι 240lt. ΕΣΠΑ Ίδιοι (αποβλήτων τροφίμων) 500 κάδοι 360lt. πόροι σάκοι 10lt σάκοι 50lt 2.Η εκστρατεία ευαισθητοποίησης έχει ενσωματωθεί στην αντίστοιχη κατηγορία (βλ. ανάλυση ακολούθως) 4 Ενίσχυση ΔσΠ ανακυκλώσιμων υλικών & λοιπών αποβλήτων Εφαρμογή συστήματος συλλογής τριών ρευμάτων σε δώδεκα οικισμούς 2.Χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών σε 3 & 4 κάδους 3.Φορτηγό όχημα με ενσωματωμένο γερανό 5 Βασικό Πράσινο Σημείο (βλ. ανάλυση ακολούθως) ΕΣΠΑ ΣΣΕΔ - Ανακύκλωση (ΕΕΑΑ) 6 Μικρά Πράσινα Σημεία Συλλογής Κιάφα (πλησίον σχολικού συγκροτήματος) Καρδαμίτσια (πλησίον οδού Ολυμπιάδος- σχολικού συγκροτήματος) Δημοτικό Parking παλαιών σφαγείων Σταυράκι (πλησίον σχολικού συγκροτήματος) Ανατολή (Πλησίον Δημαρχείου) Κατσικάς (πλησίον οδού Εθ. Αντίστασης- σχολικού συγκροτήματος) Πεδινή (πλησίον σχολικού συγκροτήματος) Πέραμα (πλησίον σχολικού συγκροτήματος) ΕΣΠΑ 7 Κινητό Εκπαιδευτικό Πράσινο Σημείο ΕΣΠΑ ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 100

103 α/α Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Προϋπολογισμός Περιγραφή Δαπάνης Πηγή Χρηματοδότησης 8 Χωριστή συλλογή έντυπου χαρτιού Προμήθεια 200 κάδων χαρτιού χωρητικότητας 240lt ΕΣΠΑ 9 Χωριστή συλλογή γυάλινων συσκευασιών Προμήθεια εξοπλισμού ΕΕΑΑ ΣΣΕΔ - Ανακύκλωση (ΕΕΑΑ) 10 Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων Εντός του βασικού πράσινου σημείου/ κινητού 11 Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ Εντός του βασικού πράσινου σημείου 12 Χωριστή συλλογή ΑΦΗΣ Εντός του βασικού πράσινου σημείου/μικρά πράσινα σημεία Χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων Χωριστή συλλογή βρώσιμων ελαίων (τηγανέλαιων) Εντός του βασικού πράσινου σημείου/μικρά πράσινα σημεία Εντός του βασικού πράσινου σημείου 15 Χωριστή συλλογή ΑΕΚΚ Εντός του βασικού πράσινου σημείου Σχεδιασμός και αρχική υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης Λειτουργία ανταποδοτικής κάρτας δημοτών Εκσυγχρονισμός καθαριότητας υπηρεσίας Υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης των πολιτών για την ενίσχυση προγραμμάτων/ δράσεων που ήδη εφαρμόζονται και για τις νέες προτεινόμενες δράσεις (χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων και πράσινα σημεία) ΕΣΠΑ Κατασκευή συστήματος διαχείρισης καρτών, έκδοση καρτών ΕΣΠΑ Α/Φ 16m³ τύπου πρέσσας 1 καδοπλυντήριο 1 γερανός μεταφοράς press container 1 βάν μεταφοράς προσωπικού (9θεσιο) 2 δορυφορικά οχήματα συλλογής (4m³) 1 φορτηγό (τύπου παπαγαλάκι) 1 σάρωθρο 4m³ 900 μεταλλικοί κάδοι 1.100lt 400 πλαστικοί κάδοι 240lt ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 101

104 α/α Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Προϋπολογισμός Περιγραφή Δαπάνης Πηγή Χρηματοδότησης 5 container ογκωδών απορριμμάτων (<10m³) 2 ημιρυμουλκούμενα (60m³) 1.Μελέτη οργάνωσης ΔσΠ βιοαποβλήτων 19 Απαιτούμενες μελέτες ωρίμανσης προτεινόμενων δράσεων & έργων ΠΠΔ & Οριστική μελέτη Πράσινου Σημείου 3.Σύνταξη προδιαγραφών εξοπλισμού συλλογής (κάδοι, δορυφορικά πράσινα σημεία) ΕΣΠΑ ίδιοι πόροι ΣΥΝΟΛΟ = ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 102

105 7.2 Ενδεικτικό Κόστος Υποέργων Για την εκτίμηση του κόστους στον παραπάνω πίνακα. έγιναν οι παρακάτω εκτιμήσεις παραδοχές σ ότι αφορά τα επιμέρους κόστη: Κόστος πράσινου σημείου Κόστος μικρών πράσινων σημείων Κόστος σημείων συλλογής σε επίπεδο γειτονιάς Κόστος οικιακής κομποστοποίησης Κόστος συστήματος διαλογής στην πηγή (σύστημα κεντρικών κάδων για τα βιοαπόβλητα) Λοιπές δράσεις Πίνακας 39: Ενδεικτικό Κόστος Βασικού Πράσινου Σημείου Δήμου Ιωαννιτών ΜΟΝΑΔΑ ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΥΝΟΛΟ Α. ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ (ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ) ΜΙΚΡΗ ΠΡΕΣΣΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ 1 τεμ. 30, ΠΑΛΛΕΤΟΦΟΡΟ ΟΧΗΜΑ (CLARC) 1 τεμ. 50, CONTAINER ΟΓΚΩΔΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ 15 τεμ. 8, ΚΑΔΟΙ ΜΙΚΡΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ 30 τεμ ΤΕΜΑΧΙΣΤΗΣ ΚΛΑΔΙΩΝ 1 τεμ. 35, ΓΕΦΥΡΟΠΛΑΣΤΙΓΓΑ 1 τεμ. 20, ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟΣ ΟΙΚΙΣΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ (ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΝΕΡΟΥ- ΣΗΠΤΙΚΗ ΔΕΞΑΜΕΝΗ) 1 τεμ. 5, τεμ. 20, ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ= ΦΠΑ (23%) = ΣΥΝΟΛΟ (Α)= Β. ΚΤΙΡΙΑΚΑ ΕΡΓΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΣΤΕΓΑΣΤΡΟ ΧΩΡΟΥ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΟΓΚΩΔΩΝ 350 m² ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ = Γ.Ε., Ο.Ε., ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ, ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ κλπ ΣΥΝΟΛΟ (Β) = Γ. ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 103

106 ΧΩΜΑΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ - ΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΦΑΛΤΟΣΤΡΩΣΕΙΣ - ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΔΟΠΟΙΙΑ (κατ' εκτίμηση=) m² ΠΕΡΙΦΡΑΞΗ 300 m ΕΡΓΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΜΒΡΙΩΝ (κατ' εκτίμηση=) ΠΥΛΗ ΕΙΣΟΔΟΥ 1 τεμ. 3, ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ = Γ.Ε., Ο.Ε., ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ, ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ κλπ ΣΥΝΟΛΟ (Γ)= Δ. ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΔΙΚΤΥΟ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΔΙΚΤΥΟ ΗΛΕΚΤΡΟΔΟΤΗΣΗΣ - ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ- ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ AΝΤΙΚΕΡΑΥΝΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ = (κατ' εκτίμηση=) Γ.Ε., Ο.Ε., ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ, ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ κλπ ΣΥΝΟΛΟ (Δ)= ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ (Α+Β+Γ+Δ)= ~800,000 Πίνακας 40: Ενδεικτικό κόστος μικρών πράσινων σημείων συλλογής Δήμου Ιωαννιτών ΜΙΚΡΑ ΠΡΑΣΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ 50m² 8 τεμ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ (ΚΑΔΟΙ, ΡΑΦΙΑ κλπ) 8 τεμ ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ = ΦΠΑ 23% = ΣΥΝΟΛΟ = ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 104

107 Πίνακας 41: Ενδεικτικό κόστος υλοποίησης οικιακής κομποστοποίησης ΚΑΔΟΙ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΔΟΙ (260lt) τεμ ΦΠΑ 23% = ΣΥΝΟΛΟ = Πίνακας 42: Ενδεικτικό Κόστος προγράμματος ΔσΠ οργανικών αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών ΕΙΔΟΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 10 Α. ΚΑΔΟΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΚΑΔΟΙ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ 10lt ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΚΑΔΟΙ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ 60lt τεμ. 6, τεμ. 34, ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΚΑΔΟΙ 240 lt τεμ. 55, ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΚΑΔΟΙ 360 lt 500 τεμ. 65, Β. ΒΙΟΔΙΑΣΠΩΜΕΝΟΙ ΣΑΚΚΟΙ ΣΑΚΟΙ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ 10 lt τεμ. 0, ΣΑΚΟΙ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ 50 lt τεμ. 0, Γ. ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΟ ΟΧΗΜΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΟΧΗΜΑ ΤΥΠΟΥ ΠΡΕΣΣΑΣ 12m³ 2 τεμ ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ = ΦΠΑ (23%) = ΣΥΝΟΛΟ = Πίνακας 43: Ενδεικτικό κόστος συστήματος συλλογής σε 3 ρεύματα & ενίσχυσης μπλε κάδου ΚΑΔΟΙ ΜΟΝΑΔΑ ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΔΟΙ 2.300lt (σετ 3 κάδων) 36 τεμ ΚΑΔΟΙ 2.300lt (χαρτιού-ενίσχυση μπλε κάδου) 26 τεμ ΦΟΡΤΗΓΟ ΟΧΗΜΑ ΜΕ ΓΕΡΑΝΟ 1 τεμ ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ = ΦΠΑ 23% = Η διαστασιολόγηση του απαιτούμενου εξοπλισμού (εκτιμώμενος αριθμός και χωρητικότητα απαιτούμενων οχημάτων, κάδων και βιοδιασπώμενων σάκων) έγινε με βάση το λογισμικό (μοντέλο) για το Σχεδιασμό Συστήματος Χωριστής Συλλογής Βιοαποβλήτων που αναπτύχθηκε πλαίσιο του έργου AthensBiowaste ( ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 105

108 ΣΥΝΟΛΟ = Πίνακας 44: Ενδεικτικό κόστος συστήματος συλλογής σε 4 ρεύματα ΚΑΔΟΙ ΜΟΝΑΔΑ ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΔΟΙ (1.100lt) 120 τεμ ΦΠΑ 23% = ΣΥΝΟΛΟ = Πίνακας 45: Ενδεικτικό κόστος συστήματος συλλογής έντυπου χαρτιού ΚΑΔΟΙ ΜΟΝΑΔΑ ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΔΟΙ (240lt) 200 τεμ ΦΠΑ 23% = ΣΥΝΟΛΟ = Πίνακας 46: Ενδεικτικό κόστος εκσυγχρονισμού υπηρεσίας καθαριότητας Είδος κάδου ΜΟΝΑΔΑ ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΔΟΙ (1.100lt) 900 τεμ ,000 ΚΑΔΟΙ (240lt) 400 τεμ ,000 CONTAINER ΟΓΚΩΔΩΝ (<10m³) 5 τεμ. 5,000 25,000 Α/Φ (ΤΥΠΟΥ ΠΡΕΣΣΑΣ 16m³) 3 τεμ. 150, ,000 ΚΑΔΟΠΛΗΝΤΥΡΙΟ 1 τεμ. 200, ,000 ΦΟΡΤΗΓΟ ΤΥΠΟΥ ΠΑΠΑΓΑΛΑΚΙ 1 τεμ. 130, ,000 ΓΕΡΑΝΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ PRESS CONTAINER 1 τεμ. 100, ,000 ΒΑΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 1 τεμ. 30,000 30,000 ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ (4m³) 2 τεμ. 60, ,000 ΣΑΡΩΘΡΟ (4m³) 1 τεμ. 140, ,000 ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ= 1,595,000 ΦΠΑ 23% 366,850 ΣΥΝΟΛΟ 1,961,850 ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 106

109 7.3 Απαιτούμενο Προσωπικό Για την επιτυχή υλοποίηση των προτεινόμενων στόχων και δράσεων πρόληψης επαναχρησιμοποίησης και διαλογής στην πηγή σε επίπεδο Δήμου θα χρησιμοποιηθεί το υφιστάμενο προσωπικό του Δήμου καθώς και νέο προσωπικό σε επιμέρους δράσεις που όπου κρίνεται απαραίτητο. Για την εκτίμηση του απαιτούμενου νέου προσωπικού πραγματοποιείται ανάλυση για κάθε επιμέρους δράση που προτείνεται στο τοπικό σχέδιο. Πίνακας 47: Εκτιμώμενο απαιτούμενο πρόσθετο προσωπικό Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Επιπρόσθετο Απαιτούμενο Ανθρώπινο Δυναμικό Περιγραφή Καθηκόντων 1 Δράσεις πρόληψης - επαναχρησιμοποίησης υλικών 2 Οικιακή κομποστοποίηση (προμήθεια κάδων) 3 Χωριστή συλλογή πράσινων αποβλήτων (προμήθεια τεμαχιστή) 4 Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων) 5 Ενίσχυση ΔσΠ ανακυκλώσιμων υλικών & λοιπών αποβλήτων 0 Οργάνωση & υλοποίηση δράσεων πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης. Καλύπτεται από τον υπεύθυνο για την εκστρατεία ευαισθητοποίησης 0 Εποπτεία κάδων - Καθοδήγηση πολιτών 0 Ενσωματώνεται στο προσωπικό των πράσινων σημείων και της μονάδας κομποστοποίησης 3 1 οδηγός και 2 εργάτες - 1 οδηγός πλήρους από το υφιστάμενο προσωπικό 6 Χωριστή συλλογή χαρτιού - καλύπτεται από το υφιστάμενο προσωπικό ή η συλλογή γίνεται από τρίτο φορέα 7 Βασικό Πράσινο σημείο 4 1 υπεύθυνος λειτουργίας- υποδοχής, 1 άτομο για συλλογή υλικών από μικρά πράσινα σημεία 2 άτομο για εσωτερικές εργασίες (πρέσα δεματοποίησης, χειριστής περονοφόρου κλπ) 8 Μικρά Πράσινα Σημεία & Πράσινα 0 Σημεία Γειτονιάς προσωπικό από το βασικό πράσινο σημείο 8 Χωριστή συλλογή γυάλινων συσκευασιών - καλύπτεται από το υφιστάμενο προσωπικό ή η συλλογή γίνεται από τρίτο φορέα 9 Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων - καλύπτεται από το υφιστάμενο προσωπικό 10 Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ - ενσωματώνεται στο προσωπικό των πράσινων σημείων 11 Χωριστή συλλογή ΑΦΗΣ - ενσωματώνεται στο προσωπικό των πράσινων σημείων ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 107

110 Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Επιπρόσθετο Απαιτούμενο Ανθρώπινο Δυναμικό Περιγραφή Καθηκόντων 12 Χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων 13 Χωριστή συλλογή βρώσιμων ελαίων (τηγανέλαιων) - ενσωματώνεται στο προσωπικό των πράσινων σημείων - ενσωματώνεται στο προσωπικό των πράσινων σημείων 14 Χωριστή συλλογή ΑΕΚΚ - καλύπτεται από το υφιστάμενο προσωπικό και το προσωπικό των πράσινων σημείων 15 Σχεδιασμός και αρχική υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης - Λειτουργία ανταποδοτικής κάρτας δημοτών 16 Οργάνωση συστήματος διαχείρισης και ελέγχου Εκσυγχρονισμός και οργάνωση υπηρεσίας καθαριότητας 17 Σταθμός μεταφόρτωσης ανακυκλώσιμων υλικών (ΣΜΑΥ) 1 1 υπεύθυνος για την εκστρατεία ευαισθητοποίησης λειτουργίας ανταποδοτικής κάρτας 1 1 υπεύθυνος υλοποίησης τοπικού σχεδίου(σχεδιασμός δράσεων. συντονισμό διαφόρων υπευθύνων) & παρακολούθησης προγραμμάτων ΔσΠ - Καλύπτεται από το προσωπικό ΣΜΑ & Πράσινου Σημείου Συνολικός Απαιτούμενος Αριθμός Κόστος Λειτουργίας - Έσοδα Προτεινόμενων Δράσεων Στην ενότητα αυτή εκτιμάται το συνολικό κόστος διαχείρισης των ΑΣΑ από την εφαρμογή του Τοπικού Σχεδίου για το έτος Αυτό αναλύεται στις εξής επιμέρους δαπάνες: Κόστος συλλογής μεταφοράς των αποβλήτων, είτε πρόκειται για χωριστά συλλεγμένα είτε για σύμμεικτα ΑΣΑ. Κόστος λειτουργίας προτεινόμενων δράσεων του τοπικού σχεδίου (εκτός του κόστους συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων) Κόστος διάθεσης & τέλος ταφής των σύμμεικτων αποβλήτων που δεν διαχωρίζονται στην πηγή από το Δήμο και οδηγούνται σε ΧΥΤΑ. Επίσης στο πλαίσιο της παρούσας ανάλυσης γίνεται εκτίμηση του συνολικού κόστους διαχείρισης των ΑΣΑ για τα έτη μετά την εφαρμογή του Τοπικού Σχεδίου το οποίο συγκρίνεται με το αντίστοιχο κόστος του Δήμου με τις σημερινές πρακτικές διαχείρισης Κόστος διαχείρισης των αποβλήτων Σενάριο υπολογισμού κόστους υφιστάμενης διαχείρισης Ως σενάριο βάσης, δηλαδή σενάριο της διαχείρισης των αποβλήτων χωρίς εφαρμογή των δράσεων του τοπικού σχεδίου ώστε αυτό να συγκριθεί με το αντίστοιχο κόστος που θα ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 108

111 προκύψει με εφαρμογή των δράσεων του τοπικού σχεδίου, λαμβάνεται το υφιστάμενο κόστος όπως αυτό εκτιμήθηκε στην ενότητα 4.6, και δίνεται στον παρακάτω πίνακα: Πίνακας 48: Κόστος διαχείρισης αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών για το έτος 2015 Κόστος διαχείρισης αποβλήτων ανά τόνο Κόστος διάθεσης ,21 Κόστος συλλογής-μεταφοράς ,73 Συνολικό κόστος διαχείρισης ,94 Επιπλέον λαμβάνονται οι παρακάτω εκτιμήσεις/ παραδοχές: Για το έτος 2016 το κόστος θα διαμορφωθεί στο ίδιο ύψος, ενώ για το έτος 2017 το συνολικό κόστος θα επιβαρυνθεί με 35 /tn (τέλος ταφής) για την ποσότητα που οδηγείται απευθείας, χωρίς διαλογή, στο ΧΥΤΑ. Από το έτος 2018 που αναμένεται η λειτουργεία της Μονάδας επεξεργασίας των απορριμμάτων (ΜΕΑ), το κόστος θα διαμορφωθεί στα 42 /tn για την ποσότητα των σύμμεικτων που οδηγούνται χωρίς διαλογή στη ΜΕΑ και στα 23 /tn για την ταφή του όποιου υπολείμματος. Το υπόλειμμα από την ΜΕΑ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 32% του εισερχόμενου. Συνεπώς, το κόστος της διαχείρισης των αποβλήτων του Δήμου Ιωαννιτών εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί ως εξής για τα έτη : Πίνακας 49: Κόστος διαχείρισης αποβλήτων Δήμου Ιωαννιτών για τα έτη Κόστος διαχείρισης αποβλήτων 2017 Κόστος ( ) Κόστος ανά τόνο ( /tn) Κόστος διάθεσης ,21 Κόστος συλλογής-μεταφοράς ,736 Ειδικό τέλος ταφής ,00 Συνολικό κόστος διαχείρισης ,94 Κόστος διαχείρισης αποβλήτων 2018 Κόστος ( ) Κόστος ανά τόνο ( /tn) Κόστος συλλογής-μεταφοράς ,73 Τέλος εισόδου ΜΕΑ (gate fee) ,00 Κόστος διάθεσης υπολείμματος ΜΕΑ ,21 Συνολικό κόστος διαχείρισης ,94 Κόστος διαχείρισης αποβλήτων 2021 Κόστος ( ) Κόστος ανά τόνο ( /tn) Κόστος συλλογής-μεταφοράς ,73 Τέλος εισόδου ΜΕΑ (gate fee) ,00 Κόστος διάθεσης υπολείμματος ΜΕΑ ,21 Συνολικό κόστος διαχείρισης ,94 ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 109

112 Σενάριο υπολογισμού κόστους διαχείρισης με εφαρμογή δράσεων τοπικού σχεδίου Το κόστος διαχείρισης Α.Σ.Α με εφαρμογή των δράσεων του τοπικού σχέδιού, όπως αυτές αναπτύσσονται σταδιακά (βλ. χρονοδιάγραμμα υλοποίησης παράγραφος ) υπολογίζεται με τις παρακάτω παραδοχές: Το κόστος συλλογής μεταφοράς των σύμμεικτων διατηρείται στα 65 /tn Το κόστος συλλογής και μεταφοράς των βιοαποβλήτων υπολογίζεται από το λογισμικό ATHENS BIOWASTE 72.5 /tn. Το κόστος συλλογής και μεταφοράς αδρανών- ογκωδών λαμβάνεται μειωμένο κατά 10% από την αντίστοιχη τιμή των σύμμεικτων, δηλαδή 58 /tn δεδομένου ότι τα αδρανή συλλέγονται στο πράσινο σημείο σε μεγάλο βαθμό από τους πολίτες σε συνδυασμό με τον καλύτερο συντονισμός της συλλογής. Το κόστος συλλογής και μεταφοράς των πράσινων αποβλήτων λαμβάνεται μειωμένο κατά 10% αυτού των σύμμεικτων, δηλαδή 58 /tn, καθώς λόγω της συγκέντρωσης τους σε κεντρικό σημείο (πράσινο σημείο) και λόγω της ευαισθητοποίησης των πολιτών οργανώνονται καλύτερα τα δρομολόγια και γίνεται καλύτερη διάθεση των πόρων του Δήμου Τα απόβλητα που συλλέγονται στα πράσινα σημεία, καθώς και τα ΑΗΗΕ, δεν επιβαρύνονται με κόστος συλλογής μεταφοράς καθώς αυτό πραγματοποιείται από τους πολίτες. Στα λοιπά ανακυκλώσιμα λαμβάνονται τόσο τα απόβλητα συσκευασίας, όσο και το έντυπο χαρτί και το γυαλί. Tο συνολικό κόστος συλλογής και μεταφοράς τους εκτιμάται στο 80% δηλαδή 52 /tn από την αντίστοιχη τιμή των σύμμεικτων αφενός επειδή τα σημεία συλλογής σε 3 ή 4 ρεύματα έχουν μικρότερη έκταση, ως προς τον αριθμό σημείων, συγκριτικά με το σύστημα μπλε κάδου και αφετέρου σημαντικό τμήμα των ανακυκλώσιμων υλικών συγκεντρώνεται στα πράσινα σημεία από τους πολίτες. Το κόστος διάθεσης στο ΧΥΤΑ διατηρείται 23 /tn για το έτος 2016 πλέον του τέλους ταφής 35 /tn για το έτος Όπως και στο σενάριο υφιστάμενης διαχείρισης, από το έτος 2018 λαμβάνεται υπόψη η λειτουργία της ΜΕΑ, οπότε και το εισόδου (gate fee) στη ΜΕΑ λαμβάνεται ίσο με 42 /tn για τα σύμμεικτά. Το υπόλειμμα της ΜΕΑ λαμβάνεται στο 32% κ.β εισερχομένων. Το κόστος διάθεσης στο ΧΥΤΥ (από το έτος 2018 και έπειτα) τόσο του υπολείμματος της ΜΕΑ όσο και του υπολείμματος που προκύπτει από τις δράσεις ξεχωριστής διαλογής των επιμέρους ρευμάτων λαμβάνεται 23 /tn. Το κόστος επεξεργασίας των βιοαποβλήτων, τόσο των προδιαλεγμένων οργανικών από το σύστημα καφέ κάδου όσο και των πρασίνων αποβλήτων, στη μονάδα κομποστοποίησης που θα κατασκευαστεί στη ΜΕΑ, λαμβάνεται στα 35 /tn (έναντι της τιμής εισόδου 42 /tn που εκτιμάται ότι θα ισχύσει για τα σύμμεικτα) επειδή το εισερχόμενο φορτίο δεν θα απαιτήσει σημαντικές εργασίες διαλογής. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 110

113 Το κόστος διαχείρισης των αδρανών-ογκωδών, αν και στην υφιστάμενη κατάσταση δεν προβλέπεται καμία διαχείριση, για την σωστή περιβαλλοντικά διαχείριση τους λαμβάνεται 15 /tn, σε κατάλληλα αδειοδοτημένο εναλλακτικό σύστημα. Πίνακας 50: Εκτιμώμενο κόστος συλλογής μεταφοράς ΑΣΑ (έτος 2020) Ρεύμα αποβλήτων Ποσότητες (tn/ετος) Τιμή Μονάδας Κόστος Σύμμεικτων Βιοαποβλήτων Αδρανών Πράσινα Απόβλητα Λοιπά Ανακυκλώσιμα Σύνολο = Ενδεικτικό λειτουργικό δράσεων τοπικού σχεδίου Συγκεντρωτικά το λειτουργικό κόστος των επιμέρους δράσεων του τοπικού σχεδίου δίνεται στον παρακάτω πίνακα. Στο λειτουργικό κόστος δεν συμπεριλαμβάνεται το κόστος συλλογής και μεταφοράς, το κόστος διάθεσης στο ΧΥΤΥ και το τέλος εισόδου στη ΜΕΑ. Πίνακας 51: Λειτουργικό κόστος προτεινόμενων δράσεων Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Κόστος Λειτουργίας 1 Δράσεις πρόληψης - επαναχρησιμοποίησης υλικών 0 2 Οικιακή κομποστοποίηση 0 3 Χωριστή συλλογή πράσινων αποβλήτων 0 4 Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων) 0 5 Ενίσχυση ΔσΠ ανακυκλώσιμων υλικών & λοιπών αποβλήτων 0 6 Χωριστή συλλογή υλικών μέσω δημιουργίας Πράσινων Σημείων (*) Χωριστή συλλογή χαρτιού 0 8 Διαχείριση ογκωδών και αδρανών αποβλήτων 9 Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ 0 10 Χωριστή συλλογή ΑΦΗΣ 0 11 Χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων 0 12 Χωριστή συλλογή αδρανών και ογκωδών Χωριστή συλλογή βρώσιμων ελαίων (στα πράσινα σημεία) 0 14 Σχεδιασμός και υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης- ανταποδοτική κάρτα Οργάνωση συστήματος διαχείρισης και ελέγχου Μονάδα κομποστοποίησης βιοαποβλήτων (καφέ κάδος και πράσινα) ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 111

114 Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Κόστος Λειτουργίας ΣΥΝΟΛΟ = (*) αρνητικό κόστος λειτουργίας σημαίνει ότι τα πράσινα σημεία θα λειτουργούν με όφελος, λόγω της διάθεσης των ανακυκλώσιμων υλικών που συλλέγονται σε αυτά. Τα ενδεικτικά κόστη των δράσεων εξειδικεύονται και αναλύονται ακολούθως: Λειτουργικό κόστος βασικού πράσινου σημείου και μικρών πράσινων σημείων συλλογής Το λειτουργικό κόστος ενός πράσινου σημείου περιλαμβάνει τις ακόλουθες κύριες δαπάνες: Κόστος προσωπικού. Κόστος ενεργειακής κατανάλωσης (ηλεκτροφωτισμού κλπ.). Κόστος καυσίμων λιπαντικών- συντήρησης μηχανημάτων και εξοπλισμού. Κόστος συντήρησης χώρου και εγκαταστάσεων. Κόστος διάθεσης υπολειμμάτων άχρηστων υλικών. Λοιπά έξοδα λειτουργίας (τηλεφωνική επικοινωνία. κλπ.). Κόστος δράσεων ευαισθητοποίησης (κοστολογείται ως ξεχωριστή δράση για το σύνολο του προτεινόμενου σχεδίου) Πρόσθετα, λαμβάνονται τα έσοδα από την διάθεση/πώληση συλλεγόμενων ανακυκλώσιμων υλικών στο πράσινο σημείο προς ιδιώτη ή ΦΟΔΣΑ στα 25 /tn. Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση που υπογραφεί σύμβαση με τον ΦΟΔΣΑ, η τιμή των 25 /tn αντιστοιχεί στο μέρισμα που αναλογεί στον Δήμο Ιωαννίνων από την κεντρική διάθεση των υλικών υπό τον συντονισμό του ΦοΔΣΑ. Σε άλλη περίπτωση που θεσμοθετηθεί πλαίσιο απευθείας διάθεσης των υλικών από το Δήμο, η τιμή διάθεσης μπορεί να διαμορφωθεί έως και 40 /tn για τα προδιαλεγμένα ανακυκλώσιμα υλικά. Προσωπικό λειτουργίας βασικού πράσινου σημείου και σημείων συλλογής Όσον αφορά στο απαιτούμενο προσωπικό λειτουργίας ενός πράσινου σημείου, οι βασικές ανάγκες σε προσωπικό περιγράφονται στον ακόλουθο πίνακα. Πίνακας 52: Απαιτούμενο προσωπικό λειτουργίας Πράσινου Σημείου και σημείων συλλογής Απασχολούμενοι Αριθμός απασχολούμενων 1 Υπάλληλος ΔΕ 2 Υπάλληλοι ΥΕ 3 Υπάλληλοι Για την καταγραφή των εισερχόμενωνεξερχόμενων ποσοτήτων, τήρηση ηλεκτρονικού αρχείου και αναπλήρωση/ υποστήριξη του υπευθύνου λειτουργίας. Για εργασίες εντός πράσινου σημείου αλλά και την περισυλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών από τα δορυφορικά σημεία Κόστος ενεργειακής κατανάλωσης ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 112

115 Ακολούθως εκτιμάται το ενδεικτικό κόστος της ενεργειακής κατανάλωσης των επιμέρους εγκαταστάσεων ενός τοπικού πράσινου σημείου: Ηλεκτροδότηση κτιριακής εγκατάστασης Εξωτερικός φωτισμός Ενεργειακή κατανάλωση εξοπλισμού (πρέσας κλπ) Οι υπολογισμοί της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας γίνονται λαμβάνοντας υπόψη το τιμολόγιο της ΔΕΗ «Γενικό με Ισχύ και μια Ζώνη Ενέργειας / Επαγγελματικό Γ22» για μονάδες με εγκατεστημένη ισχύ μεγαλύτερη από 25 kva και έως 250 KVA. Σύμφωνα με το τιμολόγιο η χρέωση ανά kwh λαμβάνεται ίση με 0.12 /kwh ενώ υπολογίζονται 3.79 /kva/μήνα και /kw/μήνα για το κόστος ισχύος, ενώ δεν συμπεριλαμβάνονται τέλη και φόροι. Αναλυτικά το κόστος της ενεργειακής κατανάλωσης δίνεται στους παρακάτω πίνακες., ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Πίνακας 53: Κόστος ενεργειακής κατανάλωσης Πράσινου σημείου Ηλεκτρ. Ισχύς Χρόνος λειτουργ. (hr/έτος) Απαίτηση Ισχύος (kw) Ενεργειακή Κατανάλωση (kwh/έτος) Ηλεκτροδότηση οικίσκου ελέγχου Ηλεκτροδότηση κτιριακ. εγκατάστασης Πιεστικό ύδρευσης Πιεστικό πυρόσβεσης Ηλεκτροκίνητη πύλη εισόδου Εξωτερικός φωτισμός Μικρή πρέσα ανακυκλώσιμων υλικών Σύνολο Ταυτοχρονισμένη απαίτηση ισχύος kw (ταυτοχρονισμός70%) Ταυτοχρονισμένη απαίτηση ισχύος kva (cosφ 0.9) Κόστος Ενέργειας ( /έτος) Σύνολο χρέωσης ανά Kwh ,54 Κόστος συμφωνημένης ισχύος (35kVA) 219,36 Κόστος χρεωστέας ζήτησης (57kW) 1.456,224 ΣΥΝΟΛΟ ,12 Κόστος καυσίμων λιπαντικών μηχανημάτων και εξοπλισμού Ο μηχανολογικός εξοπλισμός του πράσινου σημείου ενδεικτικά περιλαμβάνει τα εξής: Παλλετοφόρο Όχημα ( Clark) για τη διακίνηση των δεμάτων. Τεμαχιστής πρασίνων Το λειτουργικό κόστος του μηχανολογικού εξοπλισμού διακρίνεται σε κόστος κατανάλωσης καυσίμου και κόστος λιπαντικών. Το κόστος πετρελαίου λαμβάνεται ίσο με 1.2 /lt που είναι η ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 113

116 μέση τρέχουσα τιμή στην επικράτεια. Το κόστος συντήρησης των μηχανημάτων έχει ληφθεί υπόψη σε ακόλουθη επιμέρους ομάδα λειτουργικών εξόδων. Ακολουθεί η εκτίμηση του συνολικού ετήσιου κόστους για τη λειτουργία των μηχανημάτων στον επόμενο πίνακα. Πίνακας 54:Ενδεικτικό Κόστος καυσίμων λιπαντικών πράσινου σημείου Εξοπλισμός/ Μηχανήματα Ισχύς Ταυτοχρονισμός Χρόνος λειτουργίας Κατανάλωση καυσίμου Κόστος λειτουργίας Κατανάλωση Καυσίμων (Kw) (hr/έτος) (tn/έτος) ( /έτος) Παλλετοφόρο όχημα 50 0, Τεμαχιστής πρασίνων 30 0, Σύνολο Κόστος Λιπαντικών 5% επί του κόστους καυσίμων 325 ΣΥΝΟΛΟ Κόστος συντήρησης χώρου και εγκαταστάσεων Για την εκτίμηση του ετήσιου κόστους συντήρησης του πράσινου σημείου αλλά και των μικρών πράσινων σημείων και σημείων συλλογής λαμβάνεται υπόψη ότι για τη συντήρηση των έργων πολιτικού μηχανικού απαιτείται δαπάνη συντήρησης ίση με το 0.5% του προϋπολογισμού του έργου ενώ για τα ηλεκτρομηχανολογικά έργα/ εξοπλισμό απαιτείται δαπάνη συντήρησης ίση με το 1% του προϋπολογισμού. Πίνακας 55: Ενδεικτικό κόστος συντήρησης Πράσινου σημείου και σημείων συλλογής. Προυπολογισμός % Κόστος συντήρησης Έργα Υποδομής % 3.305,33 Έργα Η/Μ εξοπλισμός % 4.833,33 ΣΥΝΟΛΟ 8.138,67 Κόστος Διάθεσης υπολειμμάτων άχρηστων υλικών Λαμβάνεται υπόψη κόστος διάθεσης των υπολειμμάτων - άχρηστων υλικών σε 23 / tn. Τα υπολείμματα οδηγούνται στο ΧΥΤΑ ο οποίος μετά το 2018 θα λειτουργήσεις ως ΧΥΤΥ. Λοιπά έξοδα λειτουργίας Το σύνολο των λοιπών εξόδων λειτουργίας του βασικού πράσινου σημείου (τηλεφωνική επικοινωνία, αναλώσιμα καθαριότητας, κλπ) εκτιμώνται σε / έτος. Αντίστοιχα, το σύνολο των λοιπών εξόδων λειτουργίας (κυρίως συλλογή υλικών) για κάθε μικρό πράσινο σημείο συλλογής εκτιμώνται σε / έτος και για τα πράσινα σημεία γειτονιάς εκτιμώνται σε 500 /έτος. Κόστος δράσεων ευαισθητοποίησης (λοιπά κόστη εκτός κόστους προσωπικού) ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 114

117 Εκτιμώνται σε επόμενη ενότητα ως ξεχωριστή δράση για το σύνολο του προτεινόμενου σχεδίου. Έσοδα από πώληση ανακυκλώσιμων υλικών Λαμβάνεται υπόψη ότι το σύνολο των συλλεγόμενων ανακυκλώσιμων υλικών στο πράσινο σημείο, θα διατίθεται για πώληση είτε σε ιδιώτη είτε με συντονισμό από τον ΦΟΔΣΑ σύμφωνα με σύμβαση που θα γίνει, από όπου θα διατίθεται ανακυκλώσιμο υλικό και από άλλους όμορους Δήμους. Στο σενάριο υπολογισμού κόστους, η τιμή που θα εισπράττει ο Δήμος Ιωαννιτών εκτιμάται στα 25 /tn. Η παραπάνω τιμή είναι εφικτή, καθώς ο βαθμός ανάκτησης κρίνεται υψηλός στα πράσινα σημεία, και εκτιμάται ότι τα ανακυκλώσιμα υλικά μπορούν να έχουν τελική τιμή πώλησης στα 40 /tn. Στον ακόλουθο συγκεντρωτικό πίνακα αποτυπώνεται το συνολικό εκτιμώμενο κόστος-έσοδα λειτουργίας του προτεινόμενου τοπικού πράσινου σημείου του Δήμου Ιωαννιτών. Πίνακας 56: Συγκεντρωτικός πίνακας εκτιμώμενου λειτουργικού κόστους-εσόδων πράσινου σημείου ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Αριθμός Κόστος Σύνολο Προσωπικό Ενεργειακή Κατανάλωση Καύσιμα Λιπαντικά Κόστη συντήρησης Έσοδα από πώληση ανακυκλώσιμων υλικών Κόστος διάθεσης υπολειμμάτων άχρηστων υλικών Λοιπά κόστη λειτουργίας κεντρικού πράσινου σημείου Λοιπά κόστη λειτουργίας μικρών πράσινων σημείων Λοιπά κόστη λειτουργίας πράσινων σημείων γειτονιάς ΣΥΝΟΛΟ = (*) Ως ποσότητα διαθέσιμων ανακυκλώσιμων, λαμβάνεται η ποσότητα που συλλέγεται στα πράσινα σημεία και στους κάδου έντυπου χαρτιού. Η ποσότητα αυτή είναι μεγαλύτερη αν αθροιστούν οι κάδοι συλλογής 3&4 ρευμάτων. Το κόστος διάθεσης του υπολείμματος, λαμβάνεται υπόψη συγκεντρωτικά με τα συνολικά υπολείμματα που προκύπτουν από την ξεχωριστή συλλογή των υλικών, στα 23 /tn. Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι λειτουργικό κόστος των πράσινων σημείων προκύπτει ότι είναι αρνητικό, δηλαδή προκύπτει οικονομικό λογιστικό όφελος από τη λειτουργία τους, λόγω της διάθεσης των ανακυκλώσιμων υλικών. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 115

118 7.4.3 Λειτουργικό κόστος οικιακής κομποστοποίησης Για την υλοποίηση του σχεδίου οικιακής κομποστοποίησης, δεν αναμένεται κόστος λειτουργίας καθώς η κομποστοποίηση γίνεται με ευθύνη των ενδιαφερόμενων πολιτών, ενώ οι υπηρεσίες διανομής κάδων και υποστήριξης του Δήμου καλύπτονται από το προσωπικό της Υπηρεσίας Καθαριότητας Λειτουργικό κόστος συστήματος Διαλογής στην Πηγή βιοαποβλήτων Για την υλοποίηση του συστήματος Διαλογής στην πηγή των βιοαποβλήτων, υπάρχει το κόστος προσωπικού αλλά και καυσίμων και λιπαντικών του απορριμματοφόρου οχήματος για την συλλογή τους. Δεδομένου ότι η συλλογή θα γίνεται με υφιστάμενο προσωπικό και μέσα αλλά και η χωροθέτηση των καφέ κάδων θα γίνει στις προαναφερθείσες περιοχές, έχει εκτιμηθεί κόστος συλλογής 72.5 /tn. Το επιπλέον κόστος επεξεργασίας στη μονάδα κομποστοποίησης που θα κατασκευαστεί για την εξυπηρέτηση της Π.Ε λαμβάνεται στα 35 /tn. Εικόνα 29: Σελίδα υπολογισμού κόστους συλλογής καφέ κάδου Athens Biowaste Υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης Ενδεικτικό κόστος προσωπικού υποστήριξης Για την εκτίμηση του κόστους προσωπικού λαμβάνεται υπόψη η απασχόληση ενός εργαζομένου υπεύθυνου της Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης αλλά και της λειτουργίας του συστήματος ανταποδοτικής κάρτας δημοτών. Λοιπά κόστη δράσεων ευαισθητοποίησης Αφορούν το σύνολο των προτεινόμενων δράσεων του σχεδίου και περιλαμβάνουν κόστη για αναλώσιμα, τηλεφωνική επικοινωνία, λειτουργία περιπτέρου ενημέρωση, έντυπο υλικό κλπ. ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ 116