Τεχνολογία Φωτισμού και Σύνδεση με την Παραγωγή

Transcript

1 Τεχνολογία Φωτισμού και Σύνδεση με την Παραγωγή ΤΟΜΟΣ Β Δρ. Λάμπρος Δούλος Κωνσταντίνος Μπουρούσης Σχεδιασμός Έργων Φωτισμού

2

3

4 Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του υποέργου 2 με τίτλο «Ανάπτυξη έντυπου εκπαιδευτικού υλικού για τα νέα Προγράμματα Σπουδών» της Πράξης «Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο» η οποία έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» (ΕΠΕΔΒΜ) του ΕΣΠΑ ( ), Άξονας Προτεραιότητας 7: «Ενίσχυση της Διά Βίου Εκπαίδευσης Ενηλίκων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» με κωδικό MIS και η οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υ.ΠΑΙ.Θ. Σχεδιασμός Έργων Φωτισμού Σημείωση Το ΕΑΠ είναι υπεύθυνο για την επιμέλεια έκδοσης και την ανάπτυξη των κειμένων σύμφωνα με τη Μεθοδολογία της εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Για την επιστημονική αρτιότητα και πληρότητα των συγγραμμάτων την αποκλειστική ευθύνη φέρουν οι συγγραφείς, κριτικοί αναγνώστες και ακαδημαϊκοί υπεύθυνοι που ανέλαβαν το έργο αυτό.

5 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών Πρόγραμμα Σπουδών ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΠΟΛΥΜΕΣΑ Θεματική Ενότητα ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Τόμος Β Σχεδιασμός Έργων Φωτισμού Συγγραφή ΛΑΜΠΡΟΣ ΔΟΥΛΟΣ Δρ. Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΡΟΥΣΗΣ Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Κριτική Ανάγνωση ΧΑΡΗΣ ΚΑΜΠΕΖΙΔΗΣ Διευθυντής Ερευνών Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών & Δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος για την ανάπτυξη του έντυπου διδακτικού υλικού του ΠΣ ΙΑΚΩΒΟΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ Καθηγητής Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Συντονιστής για την ανάπτυξη του έντυπου διδακτικού υλικού της ΘΕ ΣΤΕΛΙΟΣ ΖΕΡΕΦΟΣ Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου Ειδικός στη Μεθοδολογία της Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης ΜΟΪΡΑ ΧΙΛΛ Γλωσσική Επιμέλεια ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ Τεχνική Επιμέλεια Καλλιτεχνική Επιμέλεια Σελιδοποίηση ΒΙΒΛΙΟΤΕΧΝΙΑ ΠΑΠΠΑΣ ΦΩΤΙΟΣ - ΔΟΥΒΟΥ ΣΕΒΑΣΤΗ Ο.Ε. ISBN: Κωδικός Έκδοσης: ΣΦΠ 60/Β Copyright 2013 για την Ελλάδα και όλο τον κόσμο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πάροδος Αριστοτέλους 18, Περιβόλα Πατρών Τηλ.: , Φαξ: To παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις του Ελληνικού Νόμου (Ν. 2121/1993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται απολύτως η άνευ γραπτής αδείας του εκδότη, κατά οποιονδήποτε τρόπο ή μέσο, αντιγραφή, φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή, εκμίσθωση ή δανεισμός, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή (ηλεκτρονική, μηχανική κ.λπ.) και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου.

6 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών Πρόγραμμα Σπουδών ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΠΟΛΥΜΕΣΑ Θεματική Ενότητα ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Τόμος Β Σχεδιασμός Έργων Φωτισμού ΛΑΜΠΡΟΣ ΔΟΥΛΟΣ Δρ. Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΡΟΥΣΗΣ Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου ΠΑΤΡΑ 2013

7 Βιογραφικά Ο Λάμπρος Δούλος είναι διδάκτορας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Σχολή ΗΜΜΥ). Κατέχει πτυχίο Φυσικής (Πανεπιστήμιο Αθηνών) και μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών Φυσικής Περιβάλλοντος (Πανεπιστήμιο Αθηνών). Είναι ερευνητής-φυσικός και εργάζεται ως εξωτερικός συνεργάτης (Ερευνητής Α) σε ερευνητικά προγράμματα, μετρήσεις, μελέτες και έργα φωτισμού στο Εργαστήριο Φωτοτεχνίας. Συνεργάζεται με το ΕΑΠ ως μέλος ΣΕΠ στη ΘΕ «Τεχνολογία Φωτισμού και Σύνδεση με την Παραγωγή» του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Σχεδιασμός Φωτισμού Πολυμέσα». Μέχρι σήμερα, έχει συμμετάσχει σε 34 ερευνητικά προγράμματα από όπου έχουν προκύψει 22 δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά, διεθνή και εθνικά συνέδρια. Έχει συνεργασίες με εταιρείες φωτισμού και έχει πραγματοποιήσει πολυάριθμα έργα και μελέτες φωτισμού, καθώς και έργα και μελέτες εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα τεχνητού φωτισμού. Έχει συγγράψει, επίσης, εκπαιδευτικό υλικό για την κατάρτιση ενεργειακών επιθεωρητών (κεφάλαια ΔΕ5 και ΔΚ5, ΤΕΕ 2011) και εργαστηριακές ασκήσεις του προπτυχιακού μαθήματος της Φωτοτεχνίας (Σχολή ΗΜΜΥ, ΕΜΠ). Έχει συμμετάσχει ως ομιλητής σε εκπαιδευτικά σεμινάρια που αφορούν τον έλεγχο φωτισμού και την εκπαίδευση ενεργειακών επιθεωρητών. Ο Κωνσταντίνος Απ. Μπουρούσης είναι Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών, απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Είναι ερευνητής στο Εργαστήριο Φωτοτεχνίας του ΕΜΠ. Διαθέτει πολυετή εμπειρία στην εκπαίδευση σε θέματα φωτοτεχνίας, τεχνολογίας φωτισμού και σχεδιασμού φωτισμού (ΕΜΠ, ΑΣΠΑΙΤΕ και αλλού). Διαθέτει, επίσης, πολυετή εργαστηριακή εμπειρία σε θέματα φωτομετρίας, διακριβώσεων φωτομετρικών οργάνων καθώς και μετρήσεων φωτισμού οδών και σηράγγων. Έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμα έργα φωτισμού ως σχεδιαστής, σύμβουλος ή ως ανεξάρτητος αξιολογητής καθώς και σε έργα εξοικονόμησης ενέργειας. Έχει συμμετάσχει σε διεθνή και εθνικά ερευνητικά προγράμματα. Είναι συγγραφέας ενός βιβλίου και πλήθους δημοσιεύσεων σε επιστημονικά περιοδικά και διεθνή συνέδρια. Έχει συγγράψει εκπαιδευτικό υλικό για το εργαστήριο «Τεχνολογίας Φωτισμού» της Σχολή ΗΜΜΥ του ΕΜΠ και για το εργαστήριο «Φωτοτεχνίας» της ΑΣΠΑΙΤΕ.

8 Το βιβλίο αυτό αφιερώνεται με απεριόριστη ευγνωμοσύνη στον άνθρωπο, ο οποίος μας δίδαξε το φωτισμό, Καθηγητή ΕΜΠ Φραγκίσκο Β. Τοπαλή.

9

10 Περιεχόμενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Εισαγωγή στο σχεδιασμό φωτισμού εσωτερικών χώρων Κ. Μπουρούσης Σκοπός, Προσδοκώμενα Αποτελέσματα, Έννοιες-Κλειδιά, Εισαγωγικές Παρατηρήσεις Κανονισμοί και προδιαγραφές φωτισμού εσωτερικών χώρων Πρότυπα και τεχνικές οδηγίες για το σχεδιασμό φωτισμού Καθορισμός επιφανειών εργασίας Κριτήρια ποιότητας φωτισμού Κριτήρια επιλογής φωτιστικών σωμάτων για έργα εσωτερικού φωτισμού Εισαγωγή Κατηγορία φωτιστικού σώματος Κατανομή της φωτεινής έντασης Απόδοση φωτιστικού σώματος Είδος λαμπτήρων φωτιστικού σώματος Διαθέσιμα οπτικά βοηθήματα Τρόπος τοποθέτησης και μέγεθος φωτιστικού σώματος Βαθμός προστασίας IP και ΙΚ...46 Σύνοψη...51 Λίστα Ελέγχου Γνώσεων...53 Βιβλιογραφία...54 Απαντήσεις σε Ασκήσεις Αυτοαξιολόγησης...55 Απαντήσεις Δραστηριοτήτων...57

11 10 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΓΩΝ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Θέματα σχεδιασμού έργων φωτισμού εσωτερικών χώρων Κ. Μπουρούσης Σκοπός, Προσδοκώμενα Αποτελέσματα, Έννοιες-Κλειδιά, Εισαγωγικές Παρατηρήσεις Χώροι γραφείων Αντικείμενο φωτισμού και κατηγορίες χώρων Πρότυπα και προδιαγραφές Άξονες σχεδιασμού φωτισμού Τεχνικές φωτισμού Επιλογή φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων Χώροι εκπαίδευσης Αντικείμενο φωτισμού Πρότυπα και προδιαγραφές Σχεδιασμός φωτισμού Επιλογή φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων Βιβλιοθήκες Αντικείμενο φωτισμού Πρότυπα και προδιαγραφές Σχεδιασμός φωτισμού Επιλογή φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων Βιομηχανικοί χώροι και χώροι παραγωγής Εισαγωγή Πρότυπα και προδιαγραφές Σχεδιασμός φωτισμού Επιλογή φωτιστικών σωμάτων Επιλογή λαμπτήρων...127

12 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εμπορικά καταστήματα Εισαγωγή Επιλογή φωτιστικών σωμάτων και σχεδιασμός φωτισμού Εκθεσιακοί χώροι και μουσεία Αντικείμενο φωτισμού Σχεδιασμός φωτισμού και τεχνικές Επιλογή φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων Σύνοψη Λίστα Ελέγχου Γνώσεων Γλωσσάρι Κεφαλαίων 1 και Βιβλιογραφία Απαντήσεις σε Ασκήσεις Αυτοαξιολόγησης Απαντήσεις Δραστηριοτήτων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Εισαγωγή στο σχεδιασμό φωτισμού εξωτερικών χώρων Λ. Δούλος Σκοπός, Προσδοκώμενα Αποτελέσματα, Έννοιες-Κλειδιά, Εισαγωγικές Παρατηρήσεις Χαρακτηριστικά εξωτερικού φωτισμού Καιρικές συνθήκες Συντήρηση Έλεγχος εξωτερικού φωτισμού Βανδαλισμοί Παρασιτικός φωτισμός Ασφάλεια και προστασία Φύτευση Τροφοδοσία...200

13 12 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΓΩΝ ΦΩΤΙΣΜΟΥ 3.2 Κανονισμοί και προδιαγραφές φωτισμού εξωτερικών χώρων Δείκτης IP Δείκτης IΚ Κριτήρια επιλογής φωτιστικών σωμάτων σε έργα εξωτερικού φωτισμού Λειτουργικότητα Αισθητική Τεχνικές προδιαγραφές Σύνοψη Λίστα Ελέγχου Γνώσεων Βιβλιογραφία Οδηγός για Περαιτέρω Μελέτη Απαντήσεις σε Ασκήσεις Αυτοαξιολόγησης Απαντήσεις Δραστηριοτήτων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Θέματα σχεδιασμού έργων φωτισμού εξωτερικών χώρων Λ. Δούλος Σκοπός, Προσδοκώμενα Αποτελέσματα, Έννοιες-Κλειδιά, Εισαγωγικές Παρατηρήσεις Οδοί Σχεδιασμός συστημάτων οδοφωτισμού Πρότυπα και κανονισμοί Επιλογή φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων Πεζόδρομοι, μονοπάτια και ποδηλατόδρομοι Σχεδιασμός φωτισμού πεζόδρομων, μονοπατιών και ποδηλατόδρομων Πλατείες και χώροι εξωτερικής εργασίας...273

14 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σχεδιασμός φωτισμού πλατειών και χώρων εξωτερικής εργασίας Φωτισμός πλατειών, γενικών εξωτερικών χώρων Φωτισμός εξωτερικών εμπορικών χώρων Φωτισμός χώρων στάθμευσης Αθλητικές εγκαταστάσεις Σχεδιασμός φωτισμού αθλητικών εγκαταστάσεων Γενικές αρχές Προσόψεις κτιρίων και δομικών στοιχείων Σχεδιασμός φωτισμού προσόψεων κτιρίων και δομικών στοιχείων Γενικές αρχές Φυσικό περιβάλλον Σχεδιασμός φωτισμού φυσικού περιβάλλοντος Φωτισμός δέντρων Φωτισμός υγρού στοιχείου Μνημεία Αγάλματα Γλυπτά Σχεδιασμός φωτισμού μνημείων, αγαλμάτων και γλυπτών Φωτισμός αγαλμάτων και γλυπτών Φωτισμός μνημείων Σύνοψη Λίστα Ελέγχου Γνώσεων Γλωσσάρι Βιβλιογραφία Οδηγός για Περαιτέρω Μελέτη Απαντήσεις σε Ασκήσεις Αυτοαξιολόγησης Απαντήσεις Δραστηριοτήτων...369

15