Επιπτώσεις στα υδατικά συστήματα από τη διάθεση υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων. Απλές μέθοδοι προεπεξεργασίας

Transcript

1 LIFE + Environment Policy and Governance Project Number: LIFE07 ENV/GR/ PROSODOL Duration: 1/1/09 31/12/12 Επιπτώσεις στα υδατικά συστήματα από τη διάθεση υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων. Απλές μέθοδοι προεπεξεργασίας Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων Πολυτεχνείο Κρήτης Εργαστήριο Τεχνολογιών Διαχείρισης Μεταλλευτικών και Μεταλλουργικών Αποβλήτων και Αποκατάστασης Εδαφών Καθ. Κων/νος Κομνίτσας

2 Δράσεις (Υπεύθυνος φορέας Π.Κ.) Στόχοι Σχέδιο δειγματοληψίας Χαρακτηρισμός ποιότητας νερών Εκτίμηση επικινδυνότητας Τεχνικές προ-επεξεργασίας υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων

3 Δράση 3. Δημιουργία ηλεκτρονικής Βιβλιοθήκης: Νερό Δράση 7. Συλλογή πληροφοριών - Αρχική μελέτη της περιοχής εφαρμογής του έργου Δράση 9. Σχεδιασμός και εφαρμογή συστήματος παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων στον πρώην Δήμο Ν. Φωκά Δράση 13. Προ-επεξεργασία των αποβλήτων Δράση 20. Σχέδιο επικοινωνίας και διάχυσης αποτελεσμάτων μετά την ολοκλήρωση του έργου

4 Ανάπτυξη τεχνικών πρόληψης ρύπανσης εδαφών και νερών Συλλογή πληροφοριών για την περιοχή μελέτης/ εφαρμογής του έργου Σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας των επιφανειακών/υπόγειων υδατικών συστημάτων Χαμηλού κόστους τεχνικές προ-επεξεργασίας των αποβλήτων για την απομάκρυνση μέρους του ρυπαντικού φορτίου

5 Προσδιορισμός πηγών ρύπανσης, συγκεντρώσεων των πιο σημαντικών ρύπων σε υδατικά συστήματα της περιοχής μελέτης και μηχανισμών μεταφοράς τους Προσδιορισμός της ποιότητας του νερού των πόρων με την εγκατάσταση πιεζομέτρων σε γεωτρήσεις Εκτίμηση επικινδυνότητας όσον αφορά στα εδάφη, την ποιότητα των υδατικών συστημάτων, την υγεία των ανθρώπων και άλλων αποδεκτών (π.χ. οικοσυστήματα)

6 Σημεία δειγματοληψίας - πηγές, ρυάκια, σωλήνες άρδευσης, πηγάδια - υπάρχουσες γεωτρήσεις - εξατμισοδεξαμενές - πιεζόμετρα σε γεωτρήσεις που διανοίχθηκαν στην ευρύτερη περιοχή μελέτης Δειγματοληψία σε περίοδο 25 μηνών (ανά δίμηνο μεταξύ Μαΐου 2009-Μαΐου 2011) - σε εξέλιξη

7

8

9

10 Τα δείγματα των νερών της περιοχής μελέτης χαρακτηρίζονται γενικά από καλή ποιότητα Σχετικά υψηλές συγκεντρώσεις φαινολών προσδιορίσθηκαν μόνο εποχικά σε ένα πηγάδι και δύο πηγές, σε κοντινή απόσταση από εξατμισοδεξαμενές στα τέλη των ετών 2009 και τις υπόλοιπες περιόδους η συγκέντρωση είναι εντός των ορίων για το πόσιμο νερό Οι συγκεντρώσεις των υπολοίπων παραμέτρων βρίσκονται εντός των αποδεκτών ορίων Πρέπει να τονισθεί ότι το πόσιμο νερό της περιοχής είναι καθαρό και δεν έχει διαπιστωθεί χημική ρύπανση

11 Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα του έργου PROSODOL αποδεικνύουν ότι ο κίνδυνος ρύπανσης των υπόγειων υδάτων της περιοχής μελέτης είναι μικρός λόγω: - του τύπου του εδάφους - της παρουσίας ασβεστολίθων και άλλων αδιαπέραστων σχηματισμών σε μικρό βάθος και - του σχετικά μεγάλου βάθους του υδροφόρου ορίζοντα Τα αργιλικά εδάφη της περιοχής χαρακτηρίζονται από μεγάλη προσροφητική ικανότητα με αποτέλεσμα να μπορούν να απομακρύνουν σημαντικά ποσοστά φαινολών και άλλων ρύπων που περιέχονται στα κατεισδύοντα νερά / υγρά απόβλητα

12 Η μετανάστευση των φαινολών από την επιφάνεια προς βαθύτερους εδαφικούς ορίζοντες και προς τον υδροφόρο ορίζοντα είναι αρκετά αργή και υπάρχει επαρκής χρόνος για την δέσμευσή τους στα υπερκείμενα στρώματα Ο κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία από χρήση νερών θεωρείται εξαιρετικά χαμηλός Υψηλότερος κίνδυνος αναμένεται εάν οι άνθρωποι καταναλώνουν νερό σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους από πηγάδια στα οποία έχει εντοπιστεί υψηλή συγκέντρωση φαινολών

13 Προτείνεται όπως δεν επιτρέπεται βοσκή και συγκεκριμένες καλλιέργειες σε χωράφια που λαμβάνει χώρα εδαφική διάθεση ΥΑΕ για κάποιο διάστημα (3-6 μήνες) μετά τη διάθεση Σημαντικά μεγαλύτερος κίνδυνος ρύπανσης νερών και εδαφών, αναμένεται εάν η διάθεση των ΥΑΕ λαμβάνει χώρα σε περιοχές με αμμώδη εδάφη και όταν ο υδροφόρος ορίζοντας βρίσκεται σε μικρό βάθος

14 Απομάκρυνση μέρους του ρυπαντικού φορτίου πριν τη διάθεσή τους σε εξατμισοδεξαμενές Διευκόλυνση της κύριας επεξεργασίας (σε κλίμακα ελαιοτριβείου ή ευρύτερη) Αποτροπή μετανάστευσης εκχυλισμάτων που περιέχουν τοξικά συστατικά από τις εξατμισοδεξαμενές στα εδάφη και στη συνέχεια στα νερά (υπόγεια, επιφανειακά)

15 Χρήση διαφόρων φθηνών ενεργών υλικών, π.χ. παραπροϊόντα μαγνησίτη, ασβεστόλιθος, υδράσβεστος, μεταλλικός σίδηρος (ρινίσματα), φυσικός ζεόλιθος, οργανικό υλικό (κυρίως κοπριά) Για την αποφυγή μετανάστευσης εκχυλισμάτων από τις εξατμισοδεξαμενές δοκιμάστηκαν διάφορα φθηνά υλικά ως υπόστρωμα όπως οργανικά υλικά, αργιλικά εδάφη κ.ά.

16 Φυγοκέντριση (ανάκτηση 3% λαδιού) Επιφανειακή προσθήκη πριονιδιού για την απομάκρυνση μεγάλου ποσοστού της ελαιώδους φάσης Χρήση κροκιδωτικών Διήθηση μέσα από στρώμα οργανικού υλικού (π.χ κοπριά) για τη ρύθμιση του ph και την απομάκρυνση σημαντικού μέρους του οργανικού φορτίου Επεξεργασία με άλλα χημικά αντιδραστήρια (ακριβότερα, χρήση σε κεντρικές μονάδες επεξεργασίας)

17 Οι τεχνικές αυτές βελτιώνουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα των ΥΑΕ σε περίπτωση που πρόκειται να λάβει χώρα εδαφική διάθεση όπως επίσης και τον κίνδυνο ρύπανσης των υπόγειων και επιφανειακών νερών σε περιοχές κοντά σε εξατμισοδεξαμενές Το Πολυτεχνείο Κρήτης ασχολείται αποκλειστικά με την μελέτη τεχνικών χαμηλού κόστους οι οποίες μπορούν να εφαρμοσθούν σε κλίμακα ελαιοτριβείου (στις περισσότερες χώρες της Μεσογείου τα ελαιοτριβεία είναι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις με μεγάλη διασπορά )

18