Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΥ ΑΜΥΛΟΥ & ΤΩΝ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΣΔ & ΤΟΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΔ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΥ ΑΜΥΛΟΥ & ΤΩΝ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΣΔ & ΤΟΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΔ"

Εἰρήνη Αγγελίδου
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΥ ΑΜΥΛΟΥ & ΤΩΝ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΣΔ & ΤΟΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΔ ΠΑΥΛΟς ΔΡΟΓΓΙΤΗς,M.Sc. ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟς Ε.Σ.Υ ( Ε ΞΩΤ. ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟ Ι ΑΤ ΡΕΙΟ, Γ.Ν.Θ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Ψ.Ν.Θ) Υ ΠΟΨ. ΔΙΔΑΚΤΩ Ρ Ι ΑΤ Ρ Ι ΚΗς Α. Π.Θ ( 4 Η ΠΑΙΔΙΑΤ Ρ Ι ΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α. Π.Θ, Γ. Ν ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ )

2 Τι είναι οι φυτικές ίνες & τι το ανθεκτικό άμυλο;

3 Φυτικές ίνες Δεν υπάρχει κοινά αποδεκτά ορισμός. Είναι ένας πολυσακχαρίτης με δέκα ή περισσότερες μονομερή μονάδες, ο οποίος δεν υδρολύεται στο λεπτό έντερο από τις ενδογενείς ορμόνες (WHO, FAO). Tα πολυμερή εκείνα υδατανθρακών με περισσότερες από τρεις βαθμούς πολυμερισμού, τα οποία ούτε υφίστανται πέψη αλλά ούτε και απορροφούνται κατά το πέρασμά τους από το λεπτό έντερο (AACC). Χρησιμοποιούνται διαφορετικές μέθοδοι χημικής ανάλυσης για τον προσδιορισμό τους: Englyst μη αμυλούχοι πολυσακχαρίτες Southgate μη αμυλούχοι πολυσακχαρίτες & άλλοι CHO AOAC ολικές φυτικές ίνες AOAC διαλυτές & αδιάλυτες φυτικές ίνες AOAC υψηλού & χαμηλού μοριακού βάρους φυτικές ίνες

4 Ανθεκτικό Άμυλο Ως ανθεκτικό άμυλο (RS), ορίζεται εκείνο το κλάσμα του αμύλου που δεν πέπτεται από τις αμυλάσες στο λεπτό έντερο, ενώ περνάει στο κόλον όπου υφίσταται ζύμωση από τη χλωρίδα του παχέος εντέρου. (Englyst HN & Cummings JH, 1985). Τα ανθεκτικά άμυλα συμπεριφέρονται τόσο ως διαλυτές όσο και ως αδιάλυτες φυτικές ίνες, ενώ προσομοιάζουν τη γευστική αίσθηση των εξευγενισμένων υδατανανθρακών. (Lattimer JM & Haub MD, 2010)

5 Κατηγοριοποίηση Φυτικών Ινών Συστατικά φυτικών ινών (AACC). Μη αμυλούχοι πολυσακχαρίτες και ολιγοσακχαρίτες Κυτταρίνη, Ημικυτταρίνη, Αραβινοξυλάνες, Αραβινογαλακτάνες, Πολυφρουκτόζες, Ινουλίνη, Ολιγοφορυκτάνες, Γαλακτο-ολιγοσακχαρίτες, Κόμμι, Bλεννώδη φυτικά παράγωγα, Πηκτίνες. Ανάλογοι Υδατάνθρακες Άπεπτες δεξτρίνες, Ανθεκτικές μαλτοδεξτρίνες, Ανθεκτικές δεξτρίνες πατάτας, Συνθετικά συστατικά υδατανθρακών, Πολυδεξτρόζη, Μεθυλοκυτταρίνη, Υδροξυπροπυλομέθυλο κυτταρίνη, Ανθεκτικά Άμυλα. Ουσίες Λιγνίνης σχετιζόμενες με μη αμυλούχους πολυσακχαρίτες και συμπλέγματα Λιγνίνης: Κηροί, Σαπωνίνες, Άλατα φυτικού οξέος, Κυτίνη, Σουβερίνη, Τανίνες.

6 Κατηγοριοποίηση Ανθεκτικών Αμύλων Τύπος Περιγραφή RSI Μη φυσικά διαθέσιμο άμυλο RSII Κοκκώδες άμυλο με Β- και C- πολυμορφισμούς RSIII Εκφυλισμένο άμυλο RSIV Χημικά ανασυνδιασμένα άμυλα RSV Σύμπλεγμα αμυλόζης-λιπιδίων Παράδειγμα Σπόροι χονδροκομμένοι ή με ολόκληρο τον πυρήνα. Υψηλό σε αμυλόζη άμυλο αραβόσιτου, ακατέργαστη πατάτα, ακατέργαστο άμυλο μπανάνας. Μαγειρεμένα και επαναψυγμένα αμυλούχα τρόφιμα. Εγκάρσια συνδεδεμένο άμυλο και οκτενυληλεκτρικό αμυλονάτριο. Υψηλό σε αμυλόζη άμυλο συμπλοκοποιημένο με στεατικό οξύ.

7 Ανθεκτικό Άμυλο στα Τρόφιμα (πηγή: Birt DF, et al. 2013)

8 Εκτιμώμενη πρόσληψη Ανθεκτικού Αμύλου Βόρεια Ευρώπη, Η.Π.Α, Αυστραλία: 3-6g/ημέρα. Ιταλία: 8,5 g/ημέρα. Ινδία, Κίνα: g/ημέρα.

9 Φυτικές ίνες και κίνδυνος εμφάνισης ΣΔ 2 Η συσχέτιση μεταξύ φυτικών ινών & κινδύνου εμφάνισης ΣΔ2 έχει επιβεβαιωθεί από μια σειρά πρόσφατων μεταναλύσεων: Yao B, et al. 2014: Μετανάλυση μελετών παρατήρησης από το σε άτομα από τα που εξετάστηκαν ο κίνδυνος εμφάνισης ΣΔ2 ελαττώθηκε & συσχετίστηκε με τη συνολική πρόσληψη φυτικών ινών, φυτικών ινών από τα δημητριακά, φρούτα & τις αδιάλυτες φυτικές ίνες. Ye EQ, et al. 2012: Εξετάστηκαν δεδομένα από ανθρωπο-έτη μειωμένος κίνδυνος ΣΔ2 σχετιζόμενος με τη συνολική πρόσληψη φυτικών ινών, φυτικών ινών από δημητριακά, και αμυλούχων τροφίμων ολικής άλεσης.

10 Φυτικές ίνες και κίνδυνος εμφάνισης ΣΔ Bhupathiraju SN, et al.2014: Μετανάλυση 3 μεγάλων μελετών τύπου κοόρτης από τις ΗΠΑ δίαιτες υψηλού γλυκαιμικού δείκτη, γλυκαιμικού φορτίου & χαμηλές σε φυτικές ίνες δημητριακών συσχετίστηκαν με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ2 (~50%). Wannamethee SG, et al. 2009: Μελέτη τύπου κοόρτης σε άνδρες από τη Βρετανία δίαιτα υψηλή σε φυτικές ίνες(>20g/d) δύναται να ελαττώσει το κίνδυνο για ΣΔ2, εξαιτίας μειωμένης φλεγμονώδους κατάστασης. Η αρνητική συσχέτιση μεταξύ φυτικών ινών και εμφάνισης ΣΔ φαίνεται να είναι ανεξάρτητη από την ηλικία, το σωματικό βάρος και άλλους συγχυτικούς παράγοντες (π.χ πρόσληψη λιπαρών, κάπνισμα, αλκοόλ, οικογενειακό ιστορικό, άσκηση) (Hu FB, et al. 2001). Το είδος των φυτικών ινών που καταναλίσκονται, φαίνεται να διαδραματίζει το δικό του ρόλο στον κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ και στο πιθανολογούμενο μηχανισμό δράσης με τον οποίον αυτό επιτυγχάνεται (Lattimer JM & Haub MD, 2010).

11 Ανθεκτικό Άμυλο & ΣΔ2 Η πλειονότητα των μελετών σε ανθρώπους δείχνει ότι το ανθεκτικό άμυλο επιφέρει ελάττωση στα μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης αίματος και ινσουλίνης (Diane FB, et al. 2013). Ωστόσο η μέση εκτιμώμενη πρόσληψη ανθεκτικού αμύλου στο δυτικό κόσμο υπολογίζεται στα 5g ημερησίως, κάτω από το ελάχιστο όριο των 6g ανά γεύμα που συνίσταται προκειμένου να προκύψουν τα όποια οφέλη για την υγεία (Murphy MM, et al. 2008).

12 Η ιστορία με αριθμούς Μελέτες σε Ανθρώπους ΜΕΛΕΤΗ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΕ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ Johnston KL, et al ΜΕ ΙΣΝΟΥΛΙΝΟΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 20gr/d ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ RS ΓΙΑ 12 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ Kwak JH, et al ΥΓΙΗ ΥΠΕΡΒΑΡΑ 24gr /d RS ΚΑΛΑΜΠΟΚΙΟΥ ΓΙΑ 21 ΗΜΕΡΕΣ Penn-Marshall M, et al ΜΕ ΠΡΟ-ΔΙΑΒΗΤΗ 12g/d ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΨΩΜΙ ΓΙΑ 14 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΕΛΛΑΤΩΣΗ ΙΝΣΟΥ/ΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΕΛΛΑΤΩΣΗ ΓΛΥΚΟΖΗ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΚΑΜΙΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ Robertson MD, et al ΥΓΙΗ ΑΤΟΜΑ 60g/d ΣΥΜΠΛΗΡ. (Novelose 260) ΕΛΛΑΤΩΣΗ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΓΥΛΚΟΖΗΣ-ΙΣΝΟΥΛΙΝΗΣ & ΑΥΞΗΣΗ ΙΣΝΟΥ/ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ Zhang WQ, et al ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΔ 2 30gr/d ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ RS ΓΙΑ 4 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΕΛΛΑΤΩΣΗ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ & ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ

13 Η ιστορία με αριθμούς Μελέτες σε Ανθρώπους ΜΕΛΕΤΗ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΕ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ Dodevska MS, et al ΥΠΕΡΒΑΡΑ & ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΠΛΩΣ ΓΙΑ ΑΥΞΗΣΜΕΝΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ RS Yamada Y, et al Bodinham CL, et al ΜΕ ΓΛΥΚΟΖΗ ΝΗΣΤΕΙΑΣ mg/dl. ΚΑΛΑ ΡΥΘΜΙΖΟΜΕΝΟ ΣΔ 2 2 ΦΕΤΕΣ ΨΩΜΙ (6g RS) ΓΙΑ ΜΙΑ ΦΟΡΑ 40g/d ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ RS ΙΙ (HAM-RS2) ΓΙΑ 12 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ Robertson MD, et al ΥΓΙΗ ΑΤΟΜΑ 30g/d RS ΙΙ (Hi Maize 260) ΓΙΑ 4 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΚΑΜΙΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΑΥΞΗΣΗΣ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΓΥΚΟΖΗΣ & ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΓΕΥΜΑΤΙΚΉ ΓΛΥΚΟΖΗ ΝΗΣΤΕΙΑΣ > 110mg/dl ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΣΥΚΕΝΤΡΩΣΗ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ & ΑΛΛΑ ΌΧΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΕΥΑΙΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΙΜΩΝ HbA1C ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΕΣΤ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ (ΜΤΤ) & ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΜΥΙΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΓΛΥΚΟΖΗΣ (ΑΝΤΙΒΡΑΧΙΟ)

14 Η ιστορία με αριθμούς Μελέτες σε Ανθρώπους ΜΕΛΕΤΗ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΕ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ Behall KM, et al ΝΟΡΜΟΒΑΡΗ & ΥΠΕΡΒΑΡΑ 3 ΜΕΡΙΔΕΣ ΚΕΙΚ ΜΕ RS ΚΑΛΑΜΠΟΚΙΟΥ ΥΨΗΛΟ ΣΕ ΑΜΥΛΟΖΗ (0,71g/2,57g/5,06g) ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΚΑΜΠΥΛΗ (AUC) ΓΛΥΚΟΖΗΣ & ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ RS Robertson MD, et al ΥΓΙΗ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 40g/d ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ RS ΙΙ (HAM-RS2) ΓΙΑ 8 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΜΥΙΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΓΛΥΚΟΖΗΣ (ΑΝΤΙΒΡΑΧΙΟ) ΚΑΜΙΑ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ & ΣΤΗΝ ΗΠΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΛΥΚΟΖΗΣ

15 Πιθανολογούμενοι Μηχανισμοί Δράσης RS 1. Eπίδραση στο δευτερογενές γεύμα. 2. Mεταβολές στο σωματικό βάρος & τη σύσταση σώματος. 3. Mεταβολισμός της βιταμίνης D. 4. Αύξηση έκκρισης GLP-1 (glucagon like peptide-1) και PYY (peptideyy). 5. Παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλύσου (SCFAs).

16 Eπίδραση στο δευτερογενές γεύμα. Brighenti F, et al. 2006: Παρατηρήθηκε σε υγιή άτομα ότι όταν αυτά κατανάλωσαν στο πρωινό τους γεύμα αμυλούχα τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε αμυλόζη vs αμυλοπηκτίνη, εμφάνισαν χαμηλότερα μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης στο μεσημεριανό τους γεύμα παρά την υψηλή σύσταση του τελευταίου σε εύκολα διασπούμενους υδατάνθρακες. Nilsson AC, et al. 2007: Σε υγιή άτομα με φυσιολογικό ΒΜΙ, δόθηκαν στο βραδινό γεύμα 8 διαφορετικά είδη ψωμιού, ένα εξ αυτών ενισχυμένο με άλευρο κριθαριού υψηλής περιεκτικότητας σε αμυλόζη (31%RS), ενώ το επόμενο πρωί ίδια ποσότητα ψωμιού από λευκό άλευρο σίτου.

17 Eπίδραση στο δευτερογενές γεύμα. (Nilsson AC, et al. 2007)

18 Mεταβολές στο σωματικό βάρος & τη σύσταση σώματος. Επειδή τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε RS συνήθως έχουν και μικρότερο θερμιδικό περιεχόμενο, πιθανόν η πρόσληψή τους να οδηγεί στην ελάττωση του σωματικού βάρους & λίπους, επηρεάζοντας έτσι εμμέσως και τον γλυκαιμικό έλεγχο, όπως φάνηκε αρχικά από μελέτες σε πειραματόζωα. (Shen L, et al. 2011; So PW, et al. 2007; Behall KM & Howe JC, 1996). Έχει παρατηρηθεί ότι η πρόσληψη RS οδηγεί σε ελαττωμένη όρεξη και χαμηλότερη ενεργειακή πρόσληψη τροφής, χωρίς ωστόσο ο μηχανισμός δράσης να έχει αποσαφηνιστεί. (Bodinham CL, et al. 2009).

19 Mεταβολισμός της βιταμίνης D. Έχει παρατηρηθεί σε ασθενείς με ΣΔ 1 &2 ανεπάρκεια επιπέδων βιτ. D, χωρίς ωστόσο να έχει αποσαφηνιστεί αν αποτελεί αιτία ή συνέπεια του ΣΔ. Πιθανολογείται ότι τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε RS & ταυτόχρονα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, δύναται να ελαττώσουν τις διαβητικές επιπλοκές, μέσω της προστασίας της νεφρικής λειτουργίας. Smazal Al, et al. 2013; Anderson RL, et al σε διαβητικά χοιρίδια με ΣΔ1 &2, έχει παρατηρηθεί αυξημένη αποβολή 25- υδροξυχοληκασλιφερόλης (25D3) & DBP (D-binding protein). όταν αντικαταστάθηκε η τροφή με υψηλής περιεκτικότητας σε αμυλόζη αραβόσιτο (37% αντίσταση στην πέψη), παρατηρήθηκε σχεδόν αναστολή της νεφρικής αποβολής μεταβολιτών της βιτ. D, καθώς και της DBP.

20 GLP-1 (glucagon like peptide-1) και PYY (peptideyy).

22 Παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλύσου (SCFAs) & ΣΔ1. (Davis-Richardson AG & Triplett EW, 2015)

23 Συμπερασματικά Τα αποτελέσματα των διαφόρων μελετών είναι δύσκολο να συγκριθούν: α) διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες. β) ποικιλομορφία στα είδη και τις συγκεντρώσεις των RS που έχουν χρησιμοποιηθεί. γ) χρησιμοποίηση διαφορετικών μεθόδων χημικής ανάλυσης για τον προσδιορισμό των φυτικών ινών. Φαίνεται να υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί μηχανισμοί δράσης των RS. Μόνο ελάχιστα είδη RS έχουν μελετηθεί έως τώρα.

24 Σας Ευχαριστώ

Σχετικά έγγραφα

Διαιτητικές ίνες Είδη, ταξινόμηση και επίδραση στο έντερο

Διαιτητικές ίνες Είδη, ταξινόμηση και επίδραση στο έντερο Μ. Γιαννακούλια Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Επιστ. Διαιτολογίας Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Ποιές είναι οι διαιτητικές ίνες; Κυρίως ουσίες