«ιαχείριση των ασικών Πυρκαγιών µε τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών: Η περίπτωση της πυρκαγιάς της 28 ης Ιουνίου 2007 στο όρος Πάρνηθα»

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "«ιαχείριση των ασικών Πυρκαγιών µε τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών: Η περίπτωση της πυρκαγιάς της 28 ης Ιουνίου 2007 στο όρος Πάρνηθα»"

Transcript

1 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τµήµα Γεωγραφίας Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Εφαρµοσµένη Γεωγραφία και ιαχείριση του Χώρου» Κατεύθυνση ιαχείρισης φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών «ιαχείριση των ασικών Πυρκαγιών µε τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών: Η περίπτωση της πυρκαγιάς της 28 ης Ιουνίου 2007 στο όρος Πάρνηθα» Μεταπτυχιακή εργασία της Χρονοπούλου Κ. Γλυκερίας Αθήνα, Οκτώβριος 2007

2 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τµήµα Γεωγραφίας Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Εφαρµοσµένη Γεωγραφία και ιαχείριση του Χώρου» Κατεύθυνση ιαχείρισης φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών «ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ» Μεταπτυχιακή εργασία της Χρονοπούλου Κ. Γλυκερίας Επιβλέπων: κος Χαλκιάς Χρίστος, Επίκουρος Καθηγητής Αθήνα, Οκτώβριος

3 Πίνακας περιεχοµένων ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... 3 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΙΝΑΚΩΝ... 5 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΕΙΚΟΝΩΝ... 5 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ... 8 ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 9 ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 9 ABSTRACT ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΟΙ ΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΩΣ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΓΕΝΙΚΑ ΟΜΗ ΑΣΩΝ Οριζόντια διάρθρωση του δάσους Κατακόρυφη διάρθρωση του δάσους ΕΙ Η ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΥΣΙΜΗΣ ΑΣΙΚΗΣ ΥΛΗΣ ΕΙ Η ΚΑΥΣΙΜΗΣ ΑΣΙΚΗΣ ΥΛΗΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΈΝΑΡΞΗΣ ΚΑΙ ΙΑ ΟΣΗΣ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙ ΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΈΝΑΡΞΗ ΚΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ Χαρακτηριστικά καύσιµης ύλης Τοπογραφία Μετεωρολογικές συνθήκες ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ Στον άνθρωπο Επίδραση στο περιβάλλον Ωφέλιµες επιδράσεις των πυρκαγιών ΚΙΝ ΥΝΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ Παράγοντες που καθορίζουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ Πρόληψη δασικών πυρκαγιών Μέτρα πρόληψης δασικών πυρκαγιών Ανίχνευση ασικών Πυρκαγιών Ελάττωση κινδύνου Κατάσβεση δασικών πυρκαγιών Κατάσβεση από αέρος Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΓΕΝΙΚΑ Το Πρόβληµα και πως αντιµετωπίζεται

4 3.2 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (ΓΣΠ) ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ GPS ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΓΕΝΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΥΣΙΜΗΣ ΎΛΗΣ Μοντέλα ΗΠΑ Μοντέλα Ελλάδα Μοντέλο Rothermel Μοντέλο Behave ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ Οργάνωση δεδοµένων προσοµοίωσης ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΙΕΘΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑΣ BOLU, TURKEY (ABANT PARK) εδοµένα Μεθοδολογία Αποτελέσµατα - Συζήτηση ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΡΑΤΟΤΗΤΑΣ (VISIBILITY ANALYSIS), ΛΕΣΒΟΣ εδοµένα Μεθοδολογία Αποτελέσµατα - Συζήτηση ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΣΙΚΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ, ΠΕΝΤΕΛΗ εδοµένα Μεθοδολογία Αποτελέσµατα Συζήτηση ΒΑΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΜΙΑΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΑ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ: ΟΙ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΟΙ ΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΝΗΘΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΤΗΣ 28 Η ΙΟΥΝΙΟΥ εδοµένα Μεθοδολογία ιαδικασία Χαρτογράφησης Υπολογισµός δείκτη βλάστησης Αποτελέσµατα Συζήτηση ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΙΚΤΥΑΚΟΙ ΤΟΠΟΙ

5 Ευρετήριο πινάκων ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΠΟΥ ΚΑΙΓΕΤΑΙ ΑΝΑ ΑΣΟΠΟΝΙΚΟ ΕΙ ΟΣ ( ) ΠΙΝΑΚΑΣ 2.2 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΙΑΣΤΗΜΑ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕ Ο ΠΙΝΑΚΑΣ 2.3 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.4 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗ ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ( ) ΠΙΝΑΚΑΣ 2.5 ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΚΙΝ ΥΝΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΠΙΝΑΚΑΣ 2.6 ΑΙΤΙΕΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΠΙΝΑΚΑΣ 3.1 ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΗ ΤΩΝ ΙΑ ΙΚΑΣΙΩΝ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΙΑΣ ΑΣΙΚΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 3.2 ΈΓΧΡΩΜΑ ΣΥΝΘΕΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΚΑΝΑΛΙΑ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΙΚΟΥ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 4.1 Ε ΟΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΙΣΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ BEHAVEPLUS ΠΙΝΑΚΑΣ 5.1. ΣΕΙΡΑ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 5.2 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ ΒΕΛΤΙΣΤΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 5.3 ΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ ΠΙΝΑΚΑΣ 6.1 Ε ΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΙΑΣ ΑΣΙΚΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΗΓΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 7.1 ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΚΑΙ ΚΑΕΙΣΑ ΕΚΤΑΣΗ (ΣΤΡ.) ΑΝΑ ΕΚΑΕΤΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟ Ο ΠΙΝΑΚΑΣ 7.2 ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΕΒΗΣΑΝ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟ Ο ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙ ΟΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 7.3 ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΕΙΣΑ ΕΚΤΑΣΗ (ΣΤΡ.) ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟ Ο ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 7.4 NDVI ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ Ευρετήριο εικόνων ΕΙΚΟΝΑ 2.1ΟΡΟΦΩΣΗ ΣΥΣΤΑ ΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 2.2 ΚΑΜΕΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (ΜΕ ΚΟΚΚΙΝΟ) ΑΠΟ ΤΟ ΟΡΥΦΟΡΟ MODIS ΣΤΙΣ 30 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΕΙΚΟΝΑ 2.3.ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΡΟΜΟΣ ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΗ ΖΩΝΗ ΣΤΗ ΜΑΝ ΡΑ ΑΤΤΙΚΗΣ. Η ΖΩΝΗ ΥΠΕΡΠΗ ΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ 9-17 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

6 ΕΙΚΟΝΑ 3.1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 3.2 ΟΡΥΦΟΡΟΙ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 3.3 ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΦΑΣΜΑ ΕΙΚΟΝΑ 3.4ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΑΜΕΝΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ (NOAA/AVHRR) ΕΙΚΟΝΑ 3.5 ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΑΜΕΝΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ (LANDSAT TM) ΕΙΚΟΝΑ 3.6ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΑΜΕΝΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΜΕ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΕΘΟ ΟΥΣ (OBJECT- ORIENTED)...69 ΕΙΚΟΝΑ 3.7 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΖΗΜΙΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΕΙΚΟΝΑ 3.8 ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ (IKONOS) ΕΙΚΟΝΑ 3.9 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΟΡΥΦΟΡΩΝ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ GPS ΕΙΚΟΝΑ 5.1Η ΠΕΡΙΟΧΗ BOLU ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 5.2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑΣ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΟ ABANT ΕΙΚΟΝΑ 5.3 ΟΡΑΤΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΥΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ABANT ΕΙΚΟΝΑ 5.4 Η ΟΛΙΚΗ ΟΡΑΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΙΚΟΝΑ 5.5 ΟΡΑΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΣΤΟ ABANT ΕΙΚΟΝΑ 5.6 ΒΕΛΤΙΣΤΟ ΙΚΤΥΟ 6 ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 5.7 ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ (1 Ο ΣΕΝΑΡΙΟ) ΕΙΚΟΝΑ 5.8 ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ (2 Ο ΣΕΝΑΡΙΟ) ΕΙΚΟΝΑ 5.9 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ 1 ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ 6.1. ΕΛΤΙΟ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΑΣΑΡΧΕΙΟΥ ΕΙΚΟΝΑ 6.2 ΕΛΤΙΟ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΑΣΑΡΧΕΙΟΥ ΕΙΚΟΝΑ 6.3 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΑΣΑΡΧΕΙΟΥ ΕΙΚΟΝΑ 6.4ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΑΣΑΡΧΕΙΟΥ ΕΙΚΟΝΑ 6.5 ΕΛΤΙΟ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 6.6 ΕΛΤΙΟ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 6.7 ΒΑΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΜΙΑΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 6.8 ΒΑΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΜΙΑΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 6.9 ΣΥΝ ΕΣΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΓΣΠ ΕΙΚΟΝΑ 7.1 ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 7.2. ΧΑΡΤΗΣ ΑΣΟΚΑΛΥΨΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 7.3Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 7.4Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 7.5 ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΣΤΙΣ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ

7 ΕΙΚΟΝΑ 7.6 ΕΙΚΟΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΣΤΙΣ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΕΙΚΟΝΑ 7.7 ΨΕΥ ΕΧΡΩΜΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΟΡΥΦΟΡΟΥ LANDSAT ΣΤΙΣ 6/8/ ΕΙΚΟΝΑ 7.8 ΓΕΩΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΡΥΦΟΡΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΟΥ ΟΡΥΦΟΡΟΥ SPOT ΣΤΙΣ 2/7/ ΕΙΚΟΝΑ 7.9 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ LANDSAT ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ARCVIEW ΕΙΚΟΝΑ 7.10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ SPOT ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ARCVIEW ΕΙΚΟΝΑ 7.11 ΟΙ ΥΟ ΟΡΥΦΟΡΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΕΙΚΟΝΑ 7.12 ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ. Η ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΚΟΚΚΙΝΟ ΧΡΩΜΑ ΕΙΚΟΝΑ 7.13 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΑΜΕΝΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΕΙΚΟΝΑ 7.14 ΕΙΚΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΕΙΚΟΝΑ 7.15 ΕΙΚΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΕΙΚΟΝΑ 7.16 ΕΙΚΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΣΗΜΕΙΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ (ΤΙΜΗ +0,17) ΕΙΚΟΝΑ 7.17 ΕΙΚΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 7.16 ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ (ΤΙΜΗ 0,73) ΕΙΚΟΝΑ 7.18 ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΟΥΣΙΑ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ. ΕΙΚΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 7.19 Ο ΕΙΚΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ Ι ΙΟ ΣΗΜΕΙΟ (ΕΙΚΟΝΑ 7.18)ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ (ΤΙΜΗ +0,39) ΕΙΚΟΝΑ 7.20 ΕΙΚΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΣΕ ΣΗΜΕΙΟ ΠΟΥ ΕΝ ΚΑΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ. (ΤΙΜΗ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ +0,37) ΕΙΚΟΝΑ 7.21 ΕΙΚΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ 7.20 ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ (ΤΙΜΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ +0,37) ΕΙΚΟΝΕΣ 7.22, ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΒΑΡΟΥΣ ΣΤΟ ΡΕΜΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑ ΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΘΡΑΚΟΜΑΚΕ ΟΝΩΝ, ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΠΟ ΕΣ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΕΙΚΟΝΑ 7.24 ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΒΑΡΟΥΣ ΣΤΟ ΡΕΜΑ ΤΗΣ ΧΟΥΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΘΡΑΚΟΜΑΚΕ ΟΝΩΝ, ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΠΟ ΕΣ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΠΑΡΝΗΘΑ

8 Ευρετήριο γραφηµάτων διαγραµµάτων ΓΡΑΦΗΜΑ 2.1 ΚΑΙΓΟΜΕΝΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΑΝΑ ΑΣΟΠΟΝΙΚΟ ΕΙ ΟΣ ( ) ΓΡΑΦΗΜΑ 2.2 ΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΙΑΣΤΗΜΑ ΓΡΑΦΗΜΑ 2.3 ΜΕΣΟ ΕΤΗΣΙΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΜΕΝΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑ ΕΚΑΕΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΙΑΣΤΗΜΑ ΓΡΑΦΗΜΑ 2.4 ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΜΕΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΙΑΣΤΗΜΑ ΓΡΑΦΗΜΑ 2.5 ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ( ) ΓΡΑΦΗΜΑ 2.6 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΣΤΟ 24ΩΡΟ ΤΗΣ ΩΡΑΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΤΗΣ ΤΕΤΡΑΕΤΙΑΣ ΓΡΑΦΗΜΑ 2.7 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΠΟΥ ΚΑΗΚΑΝ ΣΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΤΗΣ ΤΕΤΡΑΕΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΤΑΣΗΣ ΑΝΕΜΟΥ ΓΡΑΦΗΜΑ 2.8 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΠΟΥ ΚΑΗΚΑΝ ΣΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΤΗΣ ΤΕΤΡΑΕΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΑΝΑ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΕΜΟΥ ΓΡΑΦΗΜΑ 2.9 ΑΙΤΙΕΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΓΡΑΦΗΜΑ 2.10 ΑΙΤΙΕΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΑΜΕΛΕΙΕΣ...49 ΓΡΑΦΗΜΑ 7.1 ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΑΝΑ ΕΚΑΕΤΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΑΦΗΜΑ 7.2 ΚΑΕΙΣΑ ΕΚΤΑΣΗ (ΣΤΡ.) ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΑΝΑ ΕΚΑΕΤΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΑΦΗΜΑ 7.3 ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΕΒΗΣΑΝ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟ Ο ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙ ΟΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΓΡΑΦΗΜΑ 7.4 ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟ Ο ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 5.1.ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑΣ

9 Πρόλογος Οι δασικές πυρκαγιές και ιδιαίτερα η σωστή διαχείρισή τους αποτελούσε και σίγουρα θα αποτελέσει και στο µέλλον θέµα συζήτησης και διαφωνιών. Πόσο µάλλον ύστερα και από το φετινό (2007) καλοκαίρι που υπήρξε ένα από τα καταστροφικότερα -σε δασικές και όχι µόνο εκτάσεις- καλοκαίρια των τελευταίων ετών. Με γνώµονα τα παραπάνω γίνεται η συγγραφή της παρούσας εργασίας µε απώτερο σκοπό την όσο το δυνατόν πληρέστερη παρόλα αυτά συνοπτική- καταγραφή του φαινοµένου των δασικών πυρκαγιών και ιδιαίτερα τις διαχείρισής τους µέσα από το πρίσµα των σύγχρονων µεθόδων. Θα ήθελα να ευχαριστήσω για την πολύτιµη βοήθειά τους κατά την συγγραφή της παρούσας το ασαρχείο Πάρνηθας και ιδιαίτερα το ασάρχη κο Γιώργο Αµοργιανιώτη και τη ασολόγο Κόκλα Φωτεινή για τα πολύτιµα στοιχεία και τις συµβουλές που µου διέθεσαν. Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Επίκουρο Καθηγητή του τµήµατος Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστηµίου κο Χαλκιά Χρίστο για την άρτια συνεργασία µας. Οκτώβριος 2007 Περίληψη Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν ένα από τα πλέον καταστροφικά φυσικά φαινόµενα, το οποίο και είναι άρρηκτα συνδεδεµένο µε τα ελληνικά οικοσυστήµατα. Αποτελεί δε, φαινόµενο έρευνας και µελέτης εδώ και δεκαετίες. Στην παρούσα εργασία γίνεται µια προσπάθεια καταγραφής αυτού του φαινοµένου δίνοντας στοιχεία που αφορούν τόσο στις αιτίες όσο και στις επιπτώσεις του, ενώ παράλληλα µελετάται και η δυνατότητα διαχείρισης αυτού του φαινοµένου µέσω της χρήσης των σύγχρονων τεχνολογιών. Έτσι, αναλύονται όσο το δυνατόν σαφέστερα και µε σύντοµο τρόπο καθώς πρόκειται για ένα θέµα ιδιαιτέρως εκτενές πως τα Γεωγραφικά Συστήµατα Πληροφοριών, η Τηλεπισκόπηση καθώς και το Παγκόσµιο Σύστηµα Εντοπισµού Θέσης (GPS) µπορούν να βοηθήσουν στην ανίχνευση και αντιµετώπιση του φαινοµένου αλλά επίσης και ποια η χρησιµότητά τους στο στάδιο της αποκατάστασης των πληγεισών περιοχών έπειτα από 9

10 την εκδήλωση των δασικών πυρκαγιών, ενώ δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στη δηµιουργία µιας βάσης δεδοµένων που θα αποτελούσε εργαλείο πλήρους καταγραφής της. Τέλος δίνονται παραδείγµατα χρήσης των σύγχρονων τεχνολογιών από την ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία που αφορούν τόσο σε σενάρια συµπεριφοράς µιας δασικής πυρκαγιάς για δεδοµένες συνθήκες όσο και σε σενάρια έγκαιρης ανίχνευσής της, µέσω της ανάλυσης ορατότητας για δεδοµένες περιοχές. Στο τελευταίο µέρος παρουσιάζεται η πυρκαγιά στο όρος Πάρνηθα την 28 η Ιουνίου 2007 και ο τρόπος χαρτογράφησης της, όπως επίσης ο υπολογισµός της καµένης έκτασης καθώς και των δεικτών βλάστησης πριν και µετά την εµφάνιση της µε τη χρήση δορυφορικών εικόνων σε περιβάλλον Γεωγραφικών Συστηµάτων Πληροφοριών. Abstract Forest fires constitute one of the most catastrophic natural phenomena that are absolutely connected with Greek ecosystems. These catastrophes are the center of decades-long research and study. This thesis will describe this natural phenomenon by giving data about the causes and the impacts of forest fires while at the same time investigating the possibility of managing this phenomenon through modern techniques. Thus, this thesis analyzes, in a clear and concise manner - because the subject is particularly extensive how Geographic Information Systems (GIS), Remote Sensing and Global Positioning System (GPS) can help in the detection and confrontation of these catastrophes and also how these techniques are used during the re-establishment of the burned areas. Moreover, this thesis places particular emphasis on the creation of a database that would be a usable tool for the complete recording of such phenomena. Additionally, through Greek and international bibliographies, this thesis gives examples of the use of modern techniques depicting scenarios for the behavior of forest fires on given conditions and scenarios about the visibility analysis for given areas. 10

11 Finally, this thesis analyzes the fire in the Parnitha Mountain on June 28 th 2007 and proposes a way of mapping and calculating the burned area and vegetation indexes before and after the fire using satellite images in a GIS environment. 1 Εισαγωγή Η παρούσα εργασία πραγµατοποιήθηκε ως µεταπτυχιακή διατριβή στα πλαίσια του µεταπτυχιακού προγράµµατος «Εφαρµοσµένη Γεωγραφία και ιαχείριση του Χώρου», της κατεύθυνσης «ιαχείριση φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών» του τµήµατος Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστηµίου. Σκοπός της είναι να εισάγει τον αναγνώστη στο φαινόµενο των δασικών πυρκαγιών και της διαχείρισής τους µε τη βοήθεια των σύγχρονων τεχνολογιών όπως αυτές έχουν αναπτυχθεί. Όπως είναι φυσικό το θέµα των δασικών πυρκαγιών είναι τεράστιο και απασχολεί τους,ανά τον κόσµο, επιστήµονες από τα αρχαία χρόνια έως και τη νεότερη ιστορία. Για αυτό και στην παρούσα εργασία έχει γίνει προσπάθεια να καλυφθεί µε όσο το δυνατό σαφέστερο και πιο σφαιρικό τρόπο. Η πρόθεση, µάλιστα, ήταν να µπορεί να αντιληφθεί τόσο ο πιο εξειδικευµένος επιστήµονας όσο και ο απλός ευαισθητοποιηµένος πολίτης τη δυνατότητα που υπάρχει σήµερα για τη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών µε σύγχρονες µεθόδους. Ιδιαίτερα µάλιστα όσον αφορά στην Ελλάδα, ύστερα από το εφιαλτικό φετινό καλοκαίρι (2007) κάτι τέτοιο κρίνεται ιδιαίτερα χρήσιµο και απαραίτητο. Αναλυτικότερα, στο πρώτο κεφάλαιο του κυρίου µέρους της εργασίας γίνεται µια αναφορά στις δασικές πυρκαγιές ως φυσικό φαινόµενο. ίνονται στοιχεία για τα είδη τους και πως αυτά διακρίνονται, για την προέλευση της καύσιµης δασικής ύλης και τα είδη της, ενώ αναφέρονται και οι παράγοντες που επιδρούν στην έναρξη και επέκταση των δασικών πυρκαγιών. Τέλος, γίνεται λόγος τόσο για τις επιπτώσεις τους σε άνθρωπο και περιβάλλον όσο και για τη διαχείρισή τους(πρόληψη, ανίχνευση, ελάττωση κινδύνου, κατάσβεση). Να σηµειωθεί βέβαια πως όλα τα παραπάνω συνοδεύονται από πίνακες και διαγράµµατα µε στατιστικά στοιχεία από την Ελλάδα αλλά και παγκοσµίως. Στο επόµενο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι σύγχρονες τεχνολογίες και η χρησιµότητά τους στις δασικές πυρκαγιές. Παρουσιάζονται δηλαδή, στοιχεία των Γεωγραφικών Συστηµάτων Πληροφοριών (ΓΣΠ), της Τηλεπισκόπησης και του Παγκοσµίου Συστήµατος 11

12 Εντοπισµού Θέσης (GPS) και ξεχωριστά πως αυτά µπορούν να φανούν χρήσιµα στη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών. Στα παρακάτω κεφάλαια ουσιαστικά αναλύεται διεξοδικά η χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών. Έτσι, στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται µια καταγραφή της µοντελοποίησης και προσοµοίωσης των δασικών πυρκαγιών όπως αυτή παρουσιάζεται στη βιβλιογραφία ενώ αναφέρονται συνοπτικά τα κυριότερα των µοντέλων που έχουν επικρατήσει παγκοσµίως, µε κυρίαρχα το µοντέλο Rothermel και το µοντέλο Behave. Ακολουθεί κεφάλαιο, στο οποίο παρατίθενται εφαρµογές τόσο από την ελληνική όσο και από τη διεθνή βιβλιογραφία. Αναφέρονται τρία παραδείγµατα. Αυτό της ανάλυσης της επικινδυνότητας των δασικών πυρκαγιών στην περιοχή Bolu της Τουρκίας, αυτό της ανάλυσης των συνθηκών ορατότητας στην περιοχή της Λέσβου και τέλος η προσοµοίωση των δασικών πυρκαγιών κάτω από δεδοµένες συνθήκες στην περιοχή της Πεντέλης. Και στα τρία παραδείγµατα δίνεται τόσο η χρησιµότητα των ΓΣΠ, της Τηλεπισκόπησης και του GPS όσο και τα όποια προβλήµατα αντιµετωπίστηκαν στην εκάστοτε µεθοδολογία. Στο επόµενο κεφάλαιο παρουσιάζεται ο σχεδιασµός και η δηµιουργία βάσης δεδοµένων σε περιβάλλον ΓΣΠ για την πλήρη καταγραφή µιας δασικής πυρκαγιάς, µε τη βοήθεια των δελτίων πυρκαγιάς, όπως αυτά δόθηκαν εν προκειµένω - από το ασαρχείο Πάρνηθας και τα οποία αποτελούν δελτία συµπλήρωσης των στοιχείων της εκάστοτε πυρκαγιάς τόσο από τα στελέχη της πυροσβεστικής υπηρεσίας όσο και του δασαρχείου. Στο τελευταίο κεφάλαιο λόγω και της µεγάλης έκτασης που πήρε το φαινόµενο της πυρκαγιάς στον εθνικό δρυµό της Πάρνηθας παρουσιάζεται ένας τρόπος χαρτογράφησης της δασικής πυρκαγιάς της 28 ης Ιουνίου 2007 στο όρος Πάρνηθα µε τη χρήση δορυφορικών εικόνων µέσα σε περιβάλλον ΓΣΠ. Ταυτόχρονα υπολογίζεται τόσο το εµβαδόν της καµένης έκτασης όσο και οι δείκτες βλάστησης πριν και µετά την πυρκαγιά. Στην παρούσα εργασία τίθεται ουσιαστικά το ερώτηµα κατά πόσο οι σύγχρονες µέθοδοι µπορούν να εφαρµοστούν στην πράξη και πόσο χρήσιµες µπορούν να φανούν τελικά. Μπορούν πράγµατι να αποτελέσουν εργαλείο διαχείρισης ενός τέτοιου φαινοµένου; Και αν ναι, ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να επιτευχθεί; 12

13 Ειδικά όσον αφορά στην Ελλάδα, η χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών βρίσκεται σε αρχικά στάδια (καθαρά σε ερευνητικό επίπεδο) ή έχουν γίνει βήµατα ως προς την εκµετάλλευση των σύγχρονων µεθόδων που παρέχονται; Όποια κι αν είναι τελικά η απάντηση ευχή όλων είναι οι αρµόδιοι φορείς και όχι µόνο, να µπορέσουν µέσα και από τις δυνατότητες που παρέχουν σήµερα οι σύγχρονες τεχνολογίες να εφαρµόσουν ένα καλοσχεδιασµένο σύστηµα υποστήριξης αποφάσεων αναφορικά µε τη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών ώστε στο µέλλον να µην ξαναζήσει κανείς το φετινό καλοκαίρι (2007). 13

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 2 Οι δασικές πυρκαγιές ως φυσικό φαινόµενο 2.1 Γενικά Η δασική πυρκαγιά ως φυσικό φαινόµενο άρρηκτα συνδεδεµένο µε το περιβάλλον εµφανίζεται πολύ πριν από τον ερχοµό των ανθρώπων, τη δοµή των τοπίων και εν τέλει τη σύνθεση των ειδών και των οικοσυστηµάτων. Μάλιστα ως οικολογικός ρόλος αυτής θεωρείται η επίδρασή της σε διάφορους παράγοντες όπως η ανάπτυξη της φυτοκοινωνίας, η διαθεσιµότητα του εδάφους σε θρεπτικά στοιχεία και η βιοποικιλότητα. Η δασική πυρκαγιά εποµένως, αποτελεί µια ζωτική και φυσική διεργασία που θέτει σε λειτουργία τους φυσικούς κύκλους της εναλλαγής της βλάστησης και της διατήρησης της βιωσιµότητας του οικοσυστήµατος. Ωστόσο, η µη ελεγχόµενη πυρκαγιά µπορεί να προκαλέσει σοβαρές και δυσµενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ανθρώπινη κοινωνία. (web 1) Ακόµα και σήµερα, παρά τις σύγχρονες και αναπτυσσόµενες τεχνικές πρόληψης και καταστολής των πυρκαγιών, συνεχίζουν να καταστρέφουν δάση σε πολλές χώρες. Πρόσφατες πυρκαγιές προκάλεσαν τεράστιες επιπτώσεις σε Ινδονησία, Βραζιλία, Μεξικό, ΗΠΑ, Γαλλία, Τουρκία, Ελλάδα και Ιταλία (Orman Bakangili, 2001) Όσον αφορά στην Ελλάδα οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν µία από τις σηµαντικότερες φυσικές καταστροφές σε ένα κατεξοχήν πυριγενές φυσικό περιβάλλον από άποψη κλίµατος και βλάστησης (Kozlowski and Ahlgren, 1974) και αν και αποτελεί αναπόσπαστη διαταραχή στα µεσογειακά οικοσυστήµατα (Agee, 1993; Wright and Bailey, 1982) επηρεάζει σηµαντικά τις επιµέρους λειτουργίες και πολλαπλές χρήσεις του δάσους και ασκεί καθοριστικές επιδράσεις στο φυσικό κύκλο διαδοχής της βλάστησης, καθώς και στη λειτουργία και δοµή των φυσικών οικοσυστηµάτων (Κούτσιας κ.α., 2001). 2.2 οµή δασών Οριζόντια διάρθρωση του δάσους Το δάσος δεν θεωρείται κάτι το ενιαίο και οµοιόµορφο σε ολόκληρη την επιφάνειά του αλλά διαρθρώνεται σε µικρότερες ή µεγαλύτερες επιφάνειες ανάλογα µε τη δοµή τους, τη σύνθεση σε δασοπονικά είδη ή την ηλικία τους. Ανάλογα µε την έκταση που 14

15 καταλαµβάνουν και την οικολογική τους ιδιοµορφία, οι επιφάνειες αυτές διακρίνονται σε συστάδες, λόχµες, οµάδες, συνδεδρίες και διάσπαρτα δένδρα (Ντάφης, 1998) Συστάδα: νοείται µια επιµέρους δασική επιφάνεια, η οποία σε ό,τι αφορά τη δοµή της, τη σύνθεσή της, την ηλικία των δένδρων και τις συνθήκες αύξησης της ή και για οποιοδήποτε άλλο γνώρισµα διαφέρει από το υπόλοιπο δάσος που την περιβάλλει και η οποία έχει τόση έκταση ώστε να αποτελεί αντικείµενο ιδιαίτερου δασοκοµικού χειρισµού. Ανάλογα δε, µε την έκτασή της διακρίνεται σε µικρή (0,3-1,0 ha) ή µεγάλη (> 1,0 ha). Λόχµη: διακρίνεται όπως και η συστάδα αλλά επειδή έχει µικρότερη επιφάνεια (η έκταση της αντιστοιχεί σε ισοδύναµη κυκλική επιφάνεια µε διάµετρο 1-2 ύψη δένδρων) δεν µπορεί να αποτελέσει αντικείµενο για έναν ιδιαίτερο µακροχρόνιο δασοκοµικό χειρισµό παρόλο που οικολογικά εµφανίζει ξεχωριστό χαρακτήρα. Οµάδα: διακρίνεται όπως η συστάδα και η λόχµη αλλά λόγω µικρότερης επιφάνειας (η έκταση της αντιστοιχεί σε ισοδύναµη κυκλική επιφάνεια µε διάµετρο µικρότερη από το ανώτερο µέσο ύψος της συστάδας) δε διατηρεί ξεχωριστό οικολογικό χαρακτήρα. Συνδενδρία: λίγα γειτονικά δένδρα, τα οποία διαφέρουν στην ηλικία, στη σύνθεση σε δασοπονικά είδη ή στη δοµή από τη συστάδα που τα περιβάλλει. ιάσπαρτα ή διάσπορα δένδρα: µεµονωµένα δένδρα διάσπαρτα µέσα στη συστάδα, τα οποία και διαφέρουν από τα δένδρα της υπόλοιπης συστάδας Κατακόρυφη διάρθρωση του δάσους Η κατακόρυφη διάρθρωση του δάσους διακρίνεται στην ορόφωση και τη συγκόµωση των συστάδων (Ντάφης, 1998) Ορόφωση Στο προφίλ µιας συστάδας διακρίνονται συνήθως περισσότεροι από ένας όροφοι. Ανάλογα δε, µε τον αριθµό τους διακρίνονται οι συστάδες σε µονώροφες, διώροφες, τριώροφες και πολυώροφες. Στις µονώροφες συστάδες οι κόµες των δένδρων βρίσκονται σχεδόν στο ίδιο επίπεδο. Στις διώροφες οι κόµες των δένδρων βρίσκονται σε δύο διαφορετικά επίπεδα είτε γιατί η ηλικία των δένδρων είναι διαφορετική, οπότε η δοµή είναι παροδική και χάνεται µε την 15

16 πάροδο του χρόνου µεταβαίνοντας προς τη µονώροφη, είτε λόγω µίξης δένδρων που ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες ύψους οπότε η ορόφωση είναι µόνιµη. Συνήθως και για λόγους πρακτικούς διακρίνονται έξι όροφοι. Τρεις όροφοι δένδρων ανώροφος, µεσώροφος και υπόροφος ένας όροφος θάµνων ένας ποών και γράστεων και ο όροφος των βρύων (εικόνα 2.1). Οι δύο τελευταίοι όροφοι αποτελούν την παρεδαφιαία βλάστηση. Στον ανώροφο ανήκουν τα υψηλότερα δένδρα που έχουν ύψος µεγαλύτερο από τα 2/3 του µέσου ανώτερου ύψους της συστάδας (µέσο ύψος των 10 υψηλότερων δένδρων στο στρέµµα). Στο µεσώροφο ανήκουν τα δένδρα µε ύψος από 2/3-1/3 του µέσου ανωτέρου ύψους και στον υπόροφο εκείνα που το ύψος τους είναι µικρότερο από το 1/3 του µέσου ανωτέρου ύψους αλλά µεγαλύτερο από το ύψος των θάµνων (3-4 µέτρα). Συγκόµωση Εικόνα 2.1Ορόφωση Συστάδας Πηγή: Ντάφης,1986 Με τον όρο συγκόµωση εννοείται ο τρόπος µε τον οποίο παρατίθενται οι κόµες των δένδρων µιας συστάδας καθώς και ο βαθµός σκίασης του εδάφους. 2.3 Είδη ασικών Πυρκαγιών Οι δασικές πυρκαγιές διακρίνονται ανάλογα το καιγόµενο είδος σε διαφορετικά είδη. Στην Ελλάδα, ιδιαίτερα κατά την ξηροθερµική περίοδο (καλοκαίρι φθινόπωρο) συναντώνται τα παρακάτω είδη δασικών πυρκαγιών (Καϊλίδης, 1993) : 16

17 Πυρκαγιές φυλλοτάπητα αείφυλλων. Σε δύο περιπτώσεις (Άγιο Όρος, Κασσάνδρα) παρατηρήθηκαν πυρκαγιές που έκαψαν το φυλλόστρωµα των αείφυλλων χωρίς ωστόσο να πάρει φωτιά ο ανώροφος. Είναι σπάνια περίπτωση και συµβαίνει σε πυκνά συνεχόµενα αείφυλλα µε µέτρια υγρασία και ελαφρό άνεµο, δηλαδή πρόκειται για έρπουσα πυρκαγιά µε µικρή ένταση. Πυρκαγιές αείφυλλων-πλατύφυλλων. Τα αείφυλλα καίγονταν παλιότερα αλλά και σήµερα εσκεµµένα ή άθελα από βοσκούς, χωρικούς και αστούς. Τα αείφυλλα έχουν φυλλόστρωµα σχετικά λεπτό, δεν είναι συνεχή και έχουν ανάµεσά τους χόρτο που ξεραίνεται το καλοκαίρι. Από τα ξερά χόρτα και το ξερό φυλλόστρωµα ξεκινούν πυρκαγιές πολύ εύκολα αυτές τις εποχές. Σβήνονται επίσης σχετικά εύκολα, εφόσον δε φυσάει και υπάρχει εύκολη πρόσβαση, ενώ αντίθετα σβήνουν δύσκολα σε αποµακρυσµένες περιοχές ή όταν φυσάει ισχυρός άνεµος. Πυρκαγιές σε φρύγανα και χορτολίβαδα. Πυρκαγιές αυτού του είδους θεωρούνται µέτριες λόγω της µικρής ποσότητας καιγόµενης ύλης. Εξαπλώνονται εύκολα και εφόσον είναι ευκολοπροσπέλαστες σβήνονται και εύκολα, εκτός από ακραίες καταστάσεις, δηλαδή µεγάλης ξηρασίας, υψηλής θερµοκρασίας και ισχυρών ανέµων οπότε σταµατούν µόνο όταν κάψουν ό,τι βρουν µπροστά τους ή όταν σταµατήσει ο άνεµος. Πυρκαγιές χαλεπίου και τραχείας πεύκης και υπόροφου αείφυλλων. Οι πυρκαγιές σε αυτήν την περίπτωση ξεκινάνε από τα ξερά χόρτα και τη νεκρή φυλλάδα του υπορόφου που όταν είναι σε µικρή ποσότητα δηλαδή βελόνες και χόρτα χιλιοστά/ στρέµµα δίνουν θερµοκρασίες ο C. Στα φυσικά όµως δάση µε υπόροφο από αείφυλλα, τα χόρτα και η νεκρή φυλλάδα ανάβουν πρώτα, µεταδίδουν την πυρκαγιά στα αείφυλλα και αν δε φυσάει άνεµος ή έχει άνεµο ελαφρό ως µέτριο, η πυρκαγιά καίει και αναπτύσσεται τοπικά προς τα πάνω, οπότε δηµιουργείται πυρκαγιά µικτή. Η φλόγα των αείφυλλων πηδά µε ορµή στην κόµη των πεύκων, η κόµη έχει υγρασία % ή περισσότερο και αντιστέκεται µε αποτέλεσµα η φλόγα να ωθείται προς τα κάτω, στη συνέχεια όµως, πηδά πάλι στην κόµη και τελικά την καίει. Στην περίπτωση αυτή τα κουκουνάρια καίγονται λίγο ή περισσότερο. 17

18 Αντίθετα, όταν φυσάει ισχυρός άνεµος περίπτωση µεγάλων δασικών πυρκαγιών- η πυρκαγιά τρέχει υπό την κόµη, είναι % έρπουσα, καίει τα αείφυλλα, νεκρώνει τα δέντρα και τέλος νεκρώνει και τις βελόνες που µένουν κρεµασµένες πάνω στα δέντρα και αρχίζουν να πέφτουν µετά από λίγες µέρες. Οι κώνοι (χαλεπίου) όµως µένουν ανέπαφοι και αρχίζουν να ανοίγουν µετά από 1-2 µέρες. Έτσι µετά από µεγάλες πυρκαγιές υπάρχει φυσική πληροσπορά και το δάσος αναγεννιέται καλύτερα. Αντίθετα, σε µικρές πυρκαγιές που πολλές φορές γίνονται µικτές (καίγεται δηλαδή και η κόµη) µπορεί να συµβεί καύση µέρους των κώνων. Να σηµειωθεί ωστόσο, ότι οι µεγάλες πυρκαγιές όταν συναντούν νέες συστάδες καίνε και τους κώνους οπότε το δάσος χάνεται. Πυρκαγιές κυπαρισσιών. Τα δάση κυπαρισσιού στην Ελλάδα είναι λίγα αλλά καίγονται εξίσου. Είναι λάθος ότι τα κυπαρίσσια µπορούν να σταµατήσουν πυρκαγιές. Μάλιστα σε αναδασώσεις ή σε σειρές κατά µήκος των αντιπυρικών ζωνών καίγονται εύκολα. Πυρκαγιές δρυοδασών. Πρόκειται για δάση πρεµνοφυή (που δε δηµιουργούνται από σπόρους) και στα οποία µπορεί να υπάρχουν θάµνοι, πολλά χόρτα και φυλλάδα. Στα δρυοδάση συµβαίνουν 54 πυρκαγιές το χρόνο που καίνε στρέµµατα, δηλαδή 275 στρέµµατα ανά πυρκαγιά. Οι δρυς βλάπτονται ανάλογα µε την εποχή. Το χειµώνα καίγονται τα νεκρά φύλλα στο έδαφος ενώ βλάπτονται λιγότερο τα µεγαλύτερα δέντρα. Πυρκαγιές µαύρης πεύκης. Στα δάση αυτά υπάρχει µόνο βελονοτάπητας. Στην Ελλάδα καίγονται το χρόνο 180 στρέµµατα ανά πυρκαγιά. Ανάβουν όµως µόλις 14 πυρκαγιές το χρόνο κατά µέσο όρο και καίγονται 2466 στρέµµατα. Είναι δηλαδή από τα λιγότερο καιγόµενα είδη. Σε περιπτώσεις πυρκαγιών δασών µέσης ηλικίας όπως και ώριµων δασών µαύρης πεύκης µε µικρές κλίσεις, συµβαίνουν χωρίς άνεµο έρπουσες πυρκαγιές που καίνε το βελονοτάπητα και απλά καψαλίζουν λίγο ή πολύ τη βάση των δέντρων. Γενικά τα δέντρα δεν παθαίνουν τίποτα, δηλαδή ο φλοιός δε νεκρώνεται, εποµένως δεν υφίσταται δευτερογενή προσβολή των δέντρων από µύκητες. Στις περιοχές µε µεγάλες κλίσεις και άνεµο όµως, παρατηρούνται νεκρώσεις. Σε περιπτώσεις µικτών δασών µαύρης πεύκης και ελάτης για παράδειγµα, η ελάτη µε το λεπτό φλοιό νεκρώνεται. Πυρκαγιές ελάτης. Καθαρές πυρκαγιές ελάτης είναι πρακτικά άγνωστες. Μόνο στα όρια όπου η κεφαλληνιακή ελάτη συναντιέται µε τη χαλέπιο πεύκη και τα αείφυλλα µπορεί να 18

19 υπάρξουν πυρκαγιές. Στην Ελλάδα η ελάτη έχει το χρόνο τη µικρότερη καιγόµενη επιφάνεια, µόλις 319 στρέµµατα. Πυρκαγιές καστανιάς. Πρόκειται για έρπουσες πυρκαγιές που καίνε τους θάµνους, τα χόρτα και τα ξερά φύλλα κάτω από τις καστανιές. Πυρκαγιές οξιάς, δασικής πεύκης και ερυθρελάτης. Ορισµένες χρονιές όταν παρατηρούνται ξηρά καλοκαίρια ξεραίνεται η βλάστηση που τυχόν υπάρχει στα διάκενα. Έτσι είναι εύκολο να ανάψουν πυρκαγιές µε τα ξερά φύλλα στο έδαφος. Ο πίνακας 2.1 δείχνει σε ποσοστό % καθώς και σε στρέµµατα την επιφάνεια που κάηκε στην Ελλάδα το χρονικό διάστηµα ανά δασοπονικό είδος : 19

20 ΠΟΣΟΣΤΟ % ΚΑΙ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΠΟΥ ΚΑΙΓΕΤΑΙ ΚΑΤΑ ΑΣΟΠΟΝΙΚΑ ΕΙ Η ΚΑΙ ΙΑΠΛΑΣΗ ΑΣΟΠΟΝΙΚΑ ΕΙ Η Σύνολο Επιφανείας ασών- Βοσκοτόπων σε στρ. Μ.Ο ΕΛΑΤΗ ,011 ΜΑΥΡΗ ΠΕΥΚΗ ,180 ΤΡΑΧΕΙΑ ΠΕΥΚΗ ,573 ΧΑΛΕΠΙΟΣ ΠΕΥΚΗ ,329 ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ ,389 ΦΥΛΛΟΒΟΛΟΣ ΡΥΣ ,202 ΟΞΙΑ ,023 ΚΑΣΤΑΝΙΑ ,162 ΠΡΙΝΩΝΕΣ ΚΙΑ ΘΑΜΝΟΙ ,602 ΠΟΟΛΙΒΑ Α ΚΑΙ ΦΡΥΓΑΝΟΤΟΠΟΙ ,000 ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΑΣΗ ΣΕ ΣΤΡ. Μ.Ο ΑΣΗ ,3601 ΒΟΣΚΟΤΟΠΟΙ ,3248 Πίνακας 2.1 Επιφάνεια που καίγεται ανά δασοπονικό είδος ( ) Πηγή : Καϊλίδης,

21 Τα παραπάνω φαίνονται επίσης στο γράφηµα 2.1. ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ( σε στρ.) ΠΟΥ ΚΑΙΓΕΤΑΙ ANΑ ΑΣΟΠΟΝΙΚΑ ΕΙ Η 18,976,120 3,250,970 1,370,470 1,336,190 3,421,190 7,475,490 ΕΛΑΤΗ ΜΑΥΡΗ ΠΕΥΚΗ ΤΡΑΧΕΙΑ ΠΕΥΚΗ ΧΑΛΕΠΙΟΣ ΠΕΥΚΗ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ ΦΥΛΛΟΒΟΛΟΣ ΡΥΣ ΟΞΙΑ ΚΑΣΤΑΝΙΑ 32,421,400 2,190,700 ΠΡΙΝΩΝΕΣ ΚΙΑ ΘΑΜΝΟΙ ΠΟΟΛΙΒΑ Α ΚΑΙ ΦΡΥΓΑΝΟΤΟΠΟΙ Γράφηµα 2.1 Καιγόµενη Επιφάνεια Ανά ασοπονικό Είδος ( ) Πηγή: Καϊλίδης, 1993 Επίσης οι δασικές πυρκαγιές διακρίνονται και ανάλογα µε τον τρόπο της εξάπλωσής τους και τη θέση τους στην επιφάνεια του εδάφους. Έτσι παρατηρούνται τα παρακάτω είδη δασικών πυρκαγιών (Καϊλίδης,1993): Πυρκαγιές εδάφους ή υπόγειες. Οι πυρκαγιές αυτού του είδους καίνε την οργανική ύλη που σωρεύεται σε δάση βορείων χωρών. Ειδικότερα σε πολλούς δασικούς τόπους συγκεντρώνονται στην επιφάνεια του εδάφους διάφορες ποσότητες οργανικής ύλης που βρίσκεται σε διάφορα στάδια αποσυνθέσεως. Το στρώµα αυτό της οργανικής ύλης µπορεί να είναι καλά συµπιεσµένο, να έχει λεπτή υφή και να είναι αποκλεισµένο από τον ατµοσφαιρικό αέρα έτσι ώστε να µην τροφοδοτείται από οξυγόνο. Καµιά φορά η οργανική ύλη φτάνει σε µεγάλο βάθος, όπως στις περιοχές που έχουν τύρφη. Τα στρώµατα αυτά της οργανικής ύλης και ο φυλλοτάπητας όταν καίγονται αποτελούν τις πυρκαγιές εδάφους. Η πυρκαγιά αυτή µπορεί να διεισδύσει βαθύτερα, πάνω από 1 ή 2 21

22 µέτρα και να εξαπλωθεί υπόγεια. Στην Ελλάδα για παράδειγµα στους Φιλίπους ράµας - το καλοκαίρι,στις βαθιές ρωγµές του εδάφους, όταν από τσιγάρα που ρίχνονται πιάσει φωτιά η τύρφη κάτω από την επιφάνεια του εδάφους,διαδίδεται υπόγεια σε εκατοντάδες µέτρα και νεκρώνει -όταν συναντήσει- τις εκεί φυτεµένες λεύκες. Σε µια πυρκαγιά εδάφους καπνός µπορεί να υπάρχει ή να µην υπάρχει µε αποτέλεσµα να την αναγνωρίζουµε δύσκολα. Οι πυρκαγιές εδάφους διαδίδονται αργά και καµιά φορά γίνονται από τις πιο επικίνδυνες πυρκαγιές. Γενικά σβήνονται δύσκολα όπως στις βαθιές τύρφεις. Πυρκαγιές επιφάνειας ή έρπουσες. Είναι οι πυρκαγιές που καίνε τους χορτοβοσκότοπους, το βελονοτάπητα ή φυλλοτάπητα, τους κατακείµενους ξηρούς κλάδους, τις αναγεννήσεις, τα υπολείµµατα των υλοτοµιών ή και συνδυασµό των προηγουµένων. Εδώ υπάγονται και οι πυρκαγιές των θαµνώνων της Ελλάδας που είναι οι πιο συνηθισµένες και οι πιο επικίνδυνες. Από αυτές προέρχονται και οι πυρκαγιές κόµης. Στα δάση µαύρης πεύκης της Ελλάδας για παράδειγµα, όπου στο έδαφος υπάρχει άφθονος βελονοτάπητας χωρίς θάµνους και χόρτα, οι πυρκαγιές συνήθως καίνε το βελονοτάπητα, µαυρίζουν τη βάση του κορµού και τίποτε άλλο. Μερικές φορές όµως, σε απότοµες πλαγιές και µε άνεµο, νεκρώνουν την κόµη και όλο το δέντρο. Στα δάση χαλεπίου και τραχείας πεύκης όπου υπάρχει άφθονος υπόροφος και χόρτα, όταν ανάψει µικρή πυρκαγιά καίγεται ο υπόροφος και µεταδίδει γενικά τη φλόγα και στην κόµη, οπότε παρουσιάζεται µικτή πυρκαγιά. Όταν, όµως, φυσάει ισχυρός άνεµος, στις µεγάλες δηλαδή πυρκαγιές, η φωτιά τρέχει υπό την κόµη και τα δέντρα οπωσδήποτε νεκρώνονται. Σε περισσότερο από 50% των περιπτώσεων οι βελόνες νεκρώνονται αλλά δεν καίγονται, δηλαδή παραµένουν καφετιές νεκρές για λίγες µέρες. Σε κλίσεις οι πυρκαγιές γίνονται µικτές - έρπουσες και κόµης. Γενικά τα δέντρα πάντοτε νεκρώνονται.. Για να διαπιστωθεί αν ένα δέντρο είναι νεκρό ή όχι, πληγώνεται µε τσεκούρι ο φλοιός του και αν το κάµβιο (το µέρος του κορµού κάτω από το φλοιό) είναι άσπρο είναι ζωντανό, ενώ αν είναι καφετί το δέντρο είναι νεκρό. Οι πυρκαγιές επιφάνειας ή έρπουσες διαδίδονται πολύ γρήγορα επειδή υπάρχει άφθονος αέρας και οξυγόνο, άφθονη φλόγα και θερµοκρασία. Ο καπνός των πυρκαγιών αυτών 22

23 εξαπλώνεται σε µικρό ύψος, στα πλατύφυλλα και στα δάση χαλεπίου και τραχείας πεύκης µάλιστα, φθάνει σε µεγάλο ύψος και έχει χρώµα µαυρωπό-λευκωπό. Πυρκαγιές κόµης ή επικόρυφες. Σε αυτές τις πυρκαγιές καίγεται η κόµη των δέντρων.τα δέντρα νεκρώνονται. Οι πυρκαγιές του είδους αυτού γίνονται σε είδη που η κόµη είναι εύφλεκτη όπως τα κωνοφόρα και κυρίως η τραχεία και η χαλέπιος πεύκη. Στις πυρκαγιές του είδους αυτού ο άνεµος παρασύρει σε αρκετή απόσταση καιγόµενα φύλλα, κλαδάκια και όχι κώνους όπως πιστεύεται, οπότε δηµιουργούνται νέες εστίες πυρκαγιών. Η ταχύτητα της πυρκαγιάς είναι µεγαλύτερη αυτής της έρπουσας, ενώ ο καπνός υψώνεται πάνω από το δάσος σε σχήµα µανιταριού και το χρώµα του είναι σκοτεινότερο από τον καπνό της έρπουσας. 2.4 Προέλευση της καύσιµης δασικής ύλης Ως καύσιµη ύλη (K.Y.) χαρακτηρίζεται όλο το ζωντανό ή νεκρό οργανικό βλαστητικό υλικό που υπάρχει είτε στο έδαφος (όπως φυλλόστρωµα, βελόνες, κλαδιά, κορµοί, χόρτα, θάµνοι, δενδρύλλια και δέντρα) είτε πάνω στα δέντρα (όπως κλαδιά, φύλλωµα, όρθια νεκρά δέντρα) που προκαλεί ή υφίσταται ανάφλεξη και καίγεται (Pyne et al., 1996). Σε νέα δάση,φυσικά ή τεχνητά, η καύσιµη δασική ύλη αποτελείται από τα ίδια τα δασικά δέντρα καθώς και από τον υπόροφο (χόρτα ή θάµνους που καλύπτουν το έδαφος). Στην Ελλάδα κάτω από δάση χαλεπίου και τραχείας πεύκης- τα οποία αποτελούν τα είδη που καίγονται περισσότερο- υπάρχει υπόροφος από πουρνάρι, φυλλίκι, σχίνο και λοιπούς αείφυλλους και φυλλοβόλους θάµνους όπως και πολλά χόρτα, τα οποία και αποτελούν άριστο υλικό για κάψιµο. Τέλος, στα δάση όταν γίνονται υλοτοµίες, αφήνονται λίγα ή περισσότερα υπολείµµατα. Τα υπολείµµατα αυτά είναι κορυφοτεµάχια, λεπτά και χοντρά κλαδιά, βελόνες ή φύλλα. Όλα αυτά όταν ξεραίνονται αποτελούν άριστη καύσιµη ύλη. 2.5 Είδη καύσιµης δασικής ύλης Η καύσιµη δασική ύλη ανάλογα µε τη θέση της στο δάσος διακρίνεται σε επιδάφια και εναέριο καύσιµη ύλη. 23

24 Επιδάφια καύσιµη ύλη: περιλαµβάνει όλο το ζωντανό ή νεκρό υλικό που υπάρχει στο έδαφος και διακρίνεται σε (Καϊλίδης 1993): Φυλλόστρωµα. Αποτελείται από αποσυνθεµένο ή ηµιαποσυνθεµένο οργανικό υλικό. Οι πυρκαγιές του είδους αυτού δε διαδίδονται γρήγορα γιατί το στρώµα αυτό είναι λίγο, πολύ υγρό και δεν υπάρχει άφθονο οξυγόνο. Μπορεί όµως να µεταδώσει την πυρκαγιά σε χόρτα, θάµνους και τελικά στον ανώροφο. Στην Ελλάδα τέτοιο φυλλόστρωµα υπάρχει στα δάση οξιάς, λιγότερο στα δάση µαύρης πεύκης και ακόµα λιγότερο στα δάση ελάτης ενώ στα δάση χαλεπίου και τραχείας πεύκης το φυλλόστρωµα (βελόνες και φύλλα αείφυλλων) είναι χαλαρό και σε συνδυασµό µε τα ξερά χόρτα που υπάρχουν δίνει εύκολα πυρκαγιές Φύλλα ή βελόνες στο έδαφος. Ξερά φύλλα ή βελόνες πάνω στο έδαφος είναι άριστο υλικό για αρχή και διάδοση της πυρκαγιάς εφόσον υπάρχει συνεχής και αρκετή ύλη. Χόρτα. ιάφορα αγρωστώδη και ποώδη φυτά που υπάρχουν κάτω από την κόµη του δάσους ή στα διάκενα ξεραίνονται το καλοκαίρι, κάτι που συµβαίνει και στην Ελλάδα σε µεγάλα και µικρά υψόµετρα. Μάλιστα, επειδή είναι λεπτά αποτελούν άριστο µέσο αρχής, διάδοσης και επέκτασης των πυρκαγιών. Στις αναδασωτέες περιοχές δε, στα χαµηλά υψόµετρα όπως και στα φυσικά δάση της χαλεπίου και τραχείας, τα χόρτα ανάβουν εύκολα και µεταδίδουν τη φωτιά πολύ γρήγορα. Να σηµειωθεί όµως, ότι τα χόρτα την εποχή που είναι πράσινα (χειµώνας, άνοιξη), όχι µόνο δε µεταδίδουν τις πυρκαγιές αλλά αντίθετα δρουν ως φραγµοί. Φρύγανα. Τα φρύγανα τα οποία αποτελούνται από µικροθάµνους που ξεραίνονται λίγο ή πολύ το καλοκαίρι αποτελούν άριστο υλικό για αρχή και διάδοση των πυρκαγιών. Θάµνοι. ιάφοροι θάµνοι που υπάρχουν στο δάσος καίγονται εύκολα και µεταδίδουν πολύ γρήγορα τις δασικές πυρκαγιές. Στην Ελλάδα αείφυλλα πλατύφυλλα είτε αποτελούν συνεχείς πρινώνες είτε είναι υπόροφοι της χαλεπίου και τραχείας πεύκης αποτελούν υλικό πολύ εύφλεκτο και επικίνδυνο. Νεαρά δενδρύλλια. Τα νεαρά δενδρύλλια φυσικών αναγεννήσεων ή αναδασώσεων, ανάλογα µε το είδος τους, κινδυνεύουν περισσότερο ή λιγότερο από δασικές πυρκαγιές. Στην Ελλάδα οι αναδασώσεις πεύκης σε µικρά και µέτρια υψόµετρα (όπου αναπτύσσεται 24

25 άφθονη ποώδης βλάστηση που ξεραίνεται το καλοκαίρι) κινδυνεύουν πολύ από πυρκαγιές. Λεπτοί κλάδοι και λοιπό νεκρό υλικό. Λεπτοί κλάδοι στο έδαφος µε πάχος µικρότερο από 5 εκ. και λοιπό νεκρό υλικό που προέρχεται από υπολείµµατα υλοτοµιών και που βρίσκονται κυρίως σε δάση κωνοφόρων ανάλογα µε την αφθονία, τη συνέχεια και την ξηρότητά τους αποτελούν άριστο υλικό για έναρξη και διάδοση δασικών πυρκαγιών. Χοντρά κλαδιά, κατακείµενα δέντρα και πρέµνα. Χοντρά κλαδιά στο έδαφος, νεκρά κατακείµενα δέντρα, πρέµνα και χοντρό υλικό από υπολείµµατα υλοτοµιών αποτελούν υλικό που µπορεί να τροφοδοτήσει δασικές πυρκαγιές. Για παράδειγµα, 2-3 χρόνια µετά από πυρκαγιά χαλεπίου ή τραχείας πεύκης τα χόρτα, οι θάµνοι αλλά και τα ξερά υπολείµµατα που υπάρχουν από την προηγούµενη πυρκαγιά δίνουν εύκολα νέες πυρκαγιές. Εναέρια καύσιµη ύλη: αποτελείται από υλικό που καίγεται ζωντανό ή νεκρό και βρίσκεται πάνω στα δέντρα σε ύψος πάνω από 2 µέτρα και διακρίνεται σε: Κλαδιά δέντρων και φύλλωµα. Τα φύλλα των φυλλοβόλων πλατύφυλλων κατά τη βλαστική περίοδο είναι πράσινα και δεν καίγονται εύκολα. Τα νεκρά φύλλα των φυλλοβόλων που κρέµονται στα δέντρα κατά το χειµώνα όµως καίγονται, αλλά λόγω της εποχής είναι γενικά ακίνδυνα. Οι βελόνες των κωνοφόρων είναι γενικά εύφλεκτες και επειδή έχουν λεπτή υφή και υπάρχει άφθονο οξυγόνο, µεταδίδουν γρήγορα τις δασικές πυρκαγιές. Όρθια νεκρά δέντρα. Όρθια µόνα νεκρά δέντρα και ιδίως σάπια αλλά και νεκρές συστάδες από επιδηµίες (εντόµων, µυκήτων) µπορεί να γίνουν αιτία µεγάλων πυρκαγιών. Να σηµειωθεί πως η καταπολέµηση της πυρκαγιάς στην περίπτωση των όρθιων σάπιων δέντρων γίνεται µόνο αφού υλοτοµηθεί και πέσει το δέντρο στο έδαφος γιατί η φωτιά καίει εσωτερικά στο σάπιο ξύλο. Σάπιες ρίζες. Στην Ελλάδα είναι συνηθισµένο φαινόµενο οι σάπιες ρίζες από δέντρα που κάηκαν πριν χρόνια να καίγονται και να αφήνουν υπόγειες στοές, οι οποίες αποτελούν σηµεία έναρξης δασικών πυρκαγιών. 25

26 Φυτά αναρριχώµενα. Πολλές φορές υπάρχουν στα δάση, κυρίως χαλεπίου πεύκης, αρκετά αναρριχώµενα φυτά που µπορεί να µεταδώσουν προς τα πάνω την πυρκαγιά. Καλαµιά, άχυρα. Στην Ελλάδα ύστερα από το θέρισµα µε θεριζοαλωνιστική µηχανή, µένουν στα χωράφια πολλά ξερά άχυρα που σε συνδυασµό µε την καλαµιά δίνουν άριστο υλικό για να ξεκινήσουν πυρκαγιές που επεκτείνονται στους γειτονικούς θαµνώνες και δάση. Επίσης, πολλές φορές πυρκαγιές ξεκινούν από κάψιµο ξερών κλαδιών από κλαδέµατα που καίνε οι χωρικοί στα χωράφια και κήπους τους ή από ανθρώπους των πόλεων που έχουν δεύτερο σπίτι στην εξοχή. Συµπερασµατικά αξίζει να αναφερθεί ότι για να υπάρξει δασική πυρκαγιά και µάλιστα µεγάλη, πρέπει να υπάρχει άφθονη καύσιµη ύλη. Στον πίνακα 2.2 φαίνεται η κατανοµή των δασικών πυρκαγιών, η έκταση που κάηκε καθώς και τα αίτια που προκάλεσαν την έναρξή τους κατά το χρονικό διάστηµα σε παγκόσµιο επίπεδο, ενώ στον πίνακα 2.3 φαίνεται η κατανοµή των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα ανά περιφέρεια για τη χρονιά Στα γραφήµατα 2.2 και 2.3 παρουσιάζονται οι δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα για το χρονικό διάστηµα καθώς και το µέσο ετήσιο ποσοστό καµένων εκτάσεων ανά δεκαετία για το ίδιο χρονικό διάστηµα. Τέλος, να σηµειωθεί αναφορικά µε το φετινό καλοκαίρι και όπως αυτό αποτυπώνεται στον ηµερήσιο τύπο 2,5 εκατοµµύρια στρέµµατα κάηκαν σε περισσότερες από 6000 πυρκαγιές. Μόνο στην Πελοπόννησο κάηκαν εκτάρια κάτι που απεικονίζεται στη δορυφορική εικόνα που εύκολα έβρισκε κανείς στο διαδίκτυο (εικόνα 2.2) 26

27 ΕΤΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΜΕΝΗ ΕΚΤΑΣΗ (ha) ΚΑΜΕΝΗ ΑΣΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ (ha) ΚΑΜΕΝΗ ΕΚΤΑΣΗ ΜΕΡ. ΑΣ. & ΑΛΛΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ (ha) ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΗ ΑΙΤΙΑ ΦΥΣΙΚΑ ΑΙΤΙΑ ΑΓΝΩΣΤΑ ΑΙΤΙΑ Μ.Ο Πίνακας 2.2 Κατανοµή των δασικών πυρκαγιών κατά το χρονικό διάστηµα σε παγκόσµιο επίπεδο Πηγή: Συνέδριο ασοπροστασίας Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, Μαρτίου 2007 από Μπαλατσός Π. 27

28 Εικόνα 2.2 Καµένες εκτάσεις της Πελοποννήσου (µε κόκκινο) από το δορυφόρο Modis στις 30 Αυγούστου

29 ΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΚΑΜΕΝΗ ΕΚΤΑΣΗ Α/Α ΑΣΙΚΗ ΑΡΧΗ < Πίνακας 2.3 Κατανοµή δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα ανά περιφέρεια για το έτος 2006 Πηγή: Συνέδριο ασοπροστασίας Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, Μαρτίου 2007 από Μπαλατσός Π. >5000 ΣΥΝΟΛΟ ΑΣΗ Μ..Ε ΕΚΤ. (στρ.) (στρ.) ΛΟΙΠΕΣ (στρ.) 1 ΠΕΡ.ΑΝ.ΜΑΚ.ΘΡΑΚΗΣ ,397 2 ΠΕΡ.Κ. ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ,737 16, ,595 3 ΠΕΡ. ΥΤ. ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΕΡ. ΗΠΕΙΡΟΥ , ,858 5 ΠΕΡ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ , ,213 6 ΠΕΡ. ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ,479 1, ,454 7 ΠΕΡ. ΥΤ. ΕΛΛΑ ΑΣ ,620 1, ,399 8 ΠΕΡ. ΣΤΕΡ. ΕΛΛΑ ΑΣ ,539 9, ,039 9 ΠΕΡ. ΑΤΤΙΚΗΣ ,315 1, , ΠΕΡ. ΠΕΛ/ΝΗΣΟΥ ,951 19, , ΠΕΡ. Β. ΑΙΓΑΙΟΥ ,541 1, , ΠΕΡ. Ν. ΑΙΓΑΙΟΥ , ΠΕΡ. ΚΡΗΤΗΣ , ,201 ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ 1, ,323 48,200 56,421 4, ,011 ΣΥΝΟΛΟ (στρ.) 29

30 FOREST FIRES IN GREECE PERIOD BURNT AREA NUMBER OF FIRES BURNT AREA # OF FIRES YEAR Γράφηµα 2.2 ασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα για το χρονικό διάστηµα Πηγή: Συνέδριο ασοπροστασίας Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, Μαρτίου 2007 από Μπαλατσός Π. ANNUAL MEAN PERCENTAGE PER DECADE OF BURNT AREAS IN GREECE DURING THE PERIOD ANNUAL MEAN PERCENTAG % ANNUAL MEAN DECADES Γράφηµα 2.3 Μέσο ετήσιο ποσοστό καµένων εκτάσεων ανά δεκαετία στην Ελλάδα για το χρονικό διάστηµα Πηγή: Συνέδριο ασοπροστασίας Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, Μαρτίου 2007 από Μπαλατσός Π. 30

31 Αξίζει επίσης να σηµειωθεί πως σύµφωνα µε δηµοσίευµα του Ελεύθερου Τύπου στις στο διάστηµα 1-17 Ιουλίου του 2007 εκδηλώθηκαν 1452 πυρκαγιές έναντι 675 του 2006 και 784 το 2005, κάτι που εκτινάσσει το µέσο όρο των πυρκαγιών στις 85 ηµερησίως. Το γράφηµα 2.4 δείχνει τον αριθµό των πυρκαγιών και τα στρέµµατα που κάηκαν από το 1992 έως το 2006 ενώ αναφέρεται και το διάστηµα 1-17 Ιουλίου του Γράφηµα 2.4 Πυρκαγιές και καµένες εκτάσεις ανά έτος για το χρονικό διάστηµα Πηγή: Εφηµερίδα Ελεύθερος Τύπος 2.6 Μηχανισµοί Έναρξης Και ιάδοσης ασικών Πυρκαγιών Οι µηχανισµοί έναρξης και επέκτασης των δασικών πυρκαγιών µπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε τρεις κατηγορίες: περιβαλλοντικοί παράγοντες, µηχανισµοί επίθεσης της πυρκαγιάς, ανθρώπινη συµπεριφορά (πριν, κατά τη διάρκεια και µετά την πυρκαγιά). 31

32 Περιβαλλοντικές συνθήκες Οι περιβαλλοντικές συνθήκες παίζουν πολύ σηµαντικό ρόλο στο ξεκίνηµα και την εξάπλωση της πυρκαγιάς. Οι περισσότερες πυρκαγιές έχουν ξεκινήσει από ακραίες καιρικές συνθήκες (συνδυασµός δυνατών ανέµων και συνθηκών ξηρασίας). Μηχανισµοί επίθεσης πυρκαγιάς Οι πρωταρχικοί µηχανισµοί επίθεσης µιας φωτιάς µπορούν να κατηγοριοποιηθούν στην απευθείας επίθεση µε τις φλόγες, στην ακτινοβολούµενη θερµότητα και στις καύτρες. Από τους τρεις βασικούς µηχανισµούς µετάδοσης της θερµότητας, επαγωγή θερµών αερίων, ακτινοβολία και επαφή, µόνο οι δύο πρώτοι παίζουν σηµαντικό ρόλο στη µετάδοση των δασικών πυρκαγιών. Ο τρίτος δεν αποτελεί σηµαντικό παράγοντα εξαιτίας της χαµηλής θερµοαγωγιµότητας των δασικών καυσίµων. Η µετάδοση µε µικρά φλεγόµενα κοµµάτια καύσιµης ύλης, τις λεγόµενες καύτρες, όµως, αποτελεί ένα σηµαντικό τρόπο µετάδοσης των πυρκαγιών που κάτω από συγκεκριµένες συνθήκες µπορεί να αποκτήσει κυρίαρχο ρόλο στην εξέλιξή τους. Μία νέα φωτιά που ανάβει από καύτρα, µεταφραζόµενη από τον Αγγλικό όρο spot fire σαν σηµειακή φωτιά, ορίζεται σαν µία φωτιά που ανάβει έξω από την περίµετρο της κύριας πυρκαγιάς από σπινθήρες ή αναµµένα τεµάχια καύσιµης ύλης που µεταφέρονται από τον αέρα ή που κατρακυλούν. Οι σηµειακές φωτιές είναι ένας από τους σηµαντικότερους κινδύνους που έχουν να αντιµετωπίσουν οι δασοπυροσβέστες. Κάτω από συνθήκες που ευνοούν τον τρόπο αυτό µετάδοσης ακόµη και σχετικά αργά κινούµενες πυρκαγιές είναι δυνατό να γίνουν επικίνδυνες και µάλιστα χωρίς προειδοποίηση καθώς µπορούν να υπερπηδήσουν και τις πλατύτερες αντιπυρικές ζώνες και να εγκλωβίσουν απλούς πολίτες και δασοπυροσβέστες. Η κατανόηση της λειτουργίας του µηχανισµού αυτού µετάδοσης της πυρκαγιάς µπορεί να βοηθήσει στην πρόβλεψη της πιθανότητας για εµφάνιση του φαινοµένου και των διαστάσεών του, συµβάλλοντας έτσι στο να γίνει η δασοπυρόσβεση αποτελεσµατικότερη και ασφαλέστερη (Ξανθόπουλος,1998). Ανθρώπινη δραστηριότητα Τελευταία αυξάνεται όλο και περισσότερο ο αριθµός των ανθρώπων που θέλουν να ζήσουν στη φύση, οι περισσότεροι όµως δε γνωρίζουν τους κινδύνους και την ευθύνη που 32

33 περικλείει µια τέτοια απόφαση. Έρευνες έχουν δείξει ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα παίζει σηµαντικό ρόλο στο µετριασµό του κινδύνου (πρόληψη και καταστολή πριν, κατά τη διάρκεια και µετά την επίθεση από τις καύτρες) (Ramsay 1996). 2.7 Παράγοντες Που Επιδρούν Στην Έναρξη Και Επέκταση Των ασικών Πυρκαγιών Οι βασικοί παράγοντες που επιδρούν στην έναρξη, εξάπλωση και συµπεριφορά των δασικών πυρκαγιών είναι (α) τα χαρακτηριστικά της καύσιµης ύλης (υφή, µέγεθος, συσσώρευση, κατανοµή), (β) η τοπογραφία (έκθεση, κλίση, υψόµετρο, διαµόρφωση εδάφους) και (γ) οι µετεωρολογικές συνθήκες (άνεµος, θερµοκρασία, σχετική υγρασία) (Καλαµποκίδης κ.α., 2004) Σηµαντικότεροι από τους παραπάνω παράγοντες θεωρούνται οι µετεωρολογικές συνθήκες και αυτό γιατί αποτελούν την κύρια αιτία έναρξης και επέκτασης των δασικών πυρκαγιών στην περίπτωση που αποκλειστεί η έναρξη των δασικών πυρκαγιών από εµπρηστές. Η τοπογραφική διαµόρφωση µπορεί να διευκολύνει την εξάπλωση µιας πυρκαγιάς νότιες εκθέσεις είναι ξηρότερες - εν τούτοις από µόνη τους δεν µπορεί να αποτελέσει σηµαντική αιτία. Οι µετεωρολογικές συνθήκες και κυρίως η ένταση των ανέµων, ουσιαστικά, αποτελεί τον σοβαρότερο παράγοντα επέκτασης των πυρκαγιών. Πέραν όµως τούτου, η περιεχόµενη υγρασία της καύσιµης ύλης θεωρείται ως ο σπουδαιότερος παράγοντας για την έναρξη και διάδοση αυτών Χαρακτηριστικά καύσιµης ύλης Η ποσότητα και η ποιότητα της καύσιµης ύλης αποτελούν σηµαντικούς παράγοντες που ελέγχουν τη συµπεριφορά µιας πυρκαγιάς τόσο από άποψη εξάπλωσης όσο και εκλυόµενης θερµότητας. Ας σηµειωθεί ότι όλη η δασική βιοµάζα δεν αποτελεί καύσιµη ύλη στο πέρασµα της φωτιάς, και περιοχές µε τα ίδια είδη βλάστησης µπορούν να έχουν διαφορετικό κίνδυνο λόγω της µορφολογίας, όπως ύψος, πυκνότητα, περιεχόµενη υγρασία και ποσότητα της βλάστησης. Το είδος, η ποσότητα, η χηµική σύσταση, το µέγεθος και το σχήµα καθώς και η συνέχεια της δασικής καύσιµης ύλης είναι σηµαντικοί παράγοντες που συντελούν στην εµφάνιση και τη διάδοση µιας πυρκαγιάς. Γενικά στα 33

34 δάση η ποσότητα σε µερικές καύσιµες ύλες ελαττώνεται µε το χρόνο, σε άλλες αυξάνει και σε άλλες αφού στην αρχή υπάρχει αύξηση στη συνέχεια εµφανίζεται σταθερή ποσότητα. Όσο πιο οµοιόµορφη και συνεχόµενη κατανοµή της καύσιµης ύλης υπάρχει τόσο µεγαλύτερη και γρηγορότερη ανάφλεξη και πλήρη καύση αναµένεται, ενώ όσο πιο πολλά διάκενα βλάστησης υπάρχουν τόσο περισσότερες είναι οι αλλαγές στην ταχύτητα εξάπλωσης και στην ένταση µιας πυρκαγιάς Τοπογραφία Μεταβολές στην τοπογραφία µπορούν να προκαλέσουν δραστικές αλλαγές στη συµπεριφορά µιας πυρκαγιάς καθώς η φωτιά εξελίσσεται κυρίως πάνω στο έδαφος. ιαφορετική συγκέντρωση καύσιµης ύλης παρατηρείται ανάλογα µε την έκθεση ως προς τον ορίζοντα. Συγκεκριµένα η καύσιµη ύλη ξεραίνεται ταχύτερα στις νότιες εκθέσεις από ότι στις πλαγιές άλλων εκθέσεων, καθώς οι νότιες εκθέσεις δέχονται την ηλιακή ακτινοβολία περισσότερο χρονικό διάστηµα. Όταν η φωτιά κινείται σε τοπογραφική ανωφέρεια εξαπλώνεται µε µεγάλη ταχύτητα, αφού λόγω της υψηλής θερµοκρασίας που αναπτύσσεται στα κατώτερα τοπογραφικά σηµεία, παρατηρείται ξήρανση της βλάστησης στα ανώτερα σηµεία και συνεπώς διευκόλυνση της εξάπλωσης της φωτιάς. Όσο αυξάνει το υψόµετρο αυξάνει η ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας και µεταβάλλεται η διαµόρφωση της βλάστησης. Ακόµη, η έντονη διαµόρφωση του εδάφους (ράχες, στενά φαράγγια, κοιλάδες ανάµεσα σε κορυφογραµµές) µπορούν να δηµιουργήσουν τοπικά επιτάχυνση της ταχύτητας του ανέµου µε συνέπεια την πρόκληση άκρως επικίνδυνης συµπεριφοράς φωτιάς Μετεωρολογικές συνθήκες Οι µετεωρολογικές συνθήκες συντελούν σηµαντικά στην έναρξη και εξάπλωση µιας πυρκαγιάς. Ο άνεµος είναι ο πρωταρχικός παράγοντας που καθορίζει το ρυθµό εξέλιξης και την κατεύθυνση µιας πυρκαγιάς. Η θερµοκρασία του αέρα επηρεάζει µια φωτιά καθώς επιδρά στη σχετική υγρασία και την ατµοσφαιρική αστάθεια, ενώ η θερµοκρασία και η υγρασία της καύσιµης ύλης επηρεάζουν το χρόνο ανάφλεξης και καύσης. Επιπρόσθετα, οι υψηλές θερµοκρασίες σε συνδυασµό µε τις µέτριες βροχοπτώσεις δηµιουργούν ξηρό κλίµα και ξηρασία που συνηγορούν στην έναρξη µιας πυρκαγιάς. 34

Δομή της παρουσίασης.

Δομή της παρουσίασης. Το μέλλον των δασών Δομή της παρουσίασης. Γιατί καίγονται τα δάση μας; Πως καίγονται τα δάση μας; Καίγονται όλα τα δάση μας; Ζημιά ή καταστροφή; Γιατί τόσο συχνά; Φυσική ή τεχνητή αποκατάσταση; Γιατί γιγαντώνονται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΨΙΡΡΙΖΙΕΣ ΑΣΙΚΩΝ ΕΝΤΡΩΝ ΑΠΟ ΜΥΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ARMILLARIA

ΣΗΨΙΡΡΙΖΙΕΣ ΑΣΙΚΩΝ ΕΝΤΡΩΝ ΑΠΟ ΜΥΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ARMILLARIA ΣΗΨΙΡΡΙΖΙΕΣ ΑΣΙΚΩΝ ΕΝΤΡΩΝ ΑΠΟ ΜΥΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ARMILLARIA Εικ.1. Ελάτη προσβεβληµένη από το µύκητα Armillaria mellea. ιακρίνονται οι λευκές µυκηλιακές πλάκες στη βάση του κορµού. Μαίναλο. Εικ.2. Μυκηλιακές

Διαβάστε περισσότερα

Χαρτογράφηση της πυρκαγιάς της 28 ης Ιουνίου 2007 στο όρος Πάρνηθα µε τη χρήση δορυφορικών εικόνων

Χαρτογράφηση της πυρκαγιάς της 28 ης Ιουνίου 2007 στο όρος Πάρνηθα µε τη χρήση δορυφορικών εικόνων Χαρτογράφηση της πυρκαγιάς της 28 ης Ιουνίου 2007 στο όρος Πάρνηθα µε τη χρήση δορυφορικών Χρονοπούλου Γλυκερία, ασολόγος, Msc ιαχείρισης φυσικών και Ανθρωπογενών Καταστροφών Οι δασικές πυρκαγιές στην

Διαβάστε περισσότερα

Το έργο αποκατάστασης του αρχαιολογικού χώρου της Ολυμπίας μετά τις πυρκαγιές του 2007

Το έργο αποκατάστασης του αρχαιολογικού χώρου της Ολυμπίας μετά τις πυρκαγιές του 2007 Δ.Π.Μ.Σ. Οργάνωση και Διοίκηση Βιομηχανικών Συστημάτων Συστήματα Διαχείρισης Ενέργειας και Προστασίας Περιβάλλοντος Το έργο αποκατάστασης του αρχαιολογικού χώρου της Ολυμπίας μετά τις πυρκαγιές του 2007

Διαβάστε περισσότερα

Δάση & Πυρκαγιές: αναζητείται ελπίδα

Δάση & Πυρκαγιές: αναζητείται ελπίδα Δάση & Πυρκαγιές: αναζητείται ελπίδα Ανθρωπογενείς επιδράσεις Κλιματική αλλαγή Μεταβολές πυρικών καθεστώτων Κώστας Δ. Καλαμποκίδης Καθηγητής Παν. Αιγαίου Περίγραμμα 1.0 Δασικά Οικοσυστήματα: επαναπροσδιορισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΥΛΗ Προστασία και Διαχείριση Περιβάλλοντος Ευριπίδου 18, Αθήνα 2103213695 www.forest.gr

ΥΛΗ Προστασία και Διαχείριση Περιβάλλοντος Ευριπίδου 18, Αθήνα 2103213695 www.forest.gr Τα Ελληνικά δάση και η Κλιματική Αλλαγή Το ιοξείδιο του άνθρακα Τα τελευταία χρόνια, που η Κλιματική αλλαγή έχει μπει στις συζητήσεις όλης της ανθρωπότητας, εμείς στην Ελλάδα κοιτάζουμε με αληθινή λύπη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΕΙΛΗΣ ΑΠΟ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΙΞΗ ΜΕ ΔΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΕΙΛΗΣ ΑΠΟ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΙΞΗ ΜΕ ΔΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΕΙΛΗΣ ΑΠΟ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΙΞΗ ΜΕ ΔΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ Ιωάννης Μητσόπουλος 1, Γαβριήλ Ξανθόπουλος 2, Αναστασία Πλατανιανάκη 2, Γεώργιος Μαλλίνης 3 1 Τμήμα Βιοποικιλότητας

Διαβάστε περισσότερα

Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Καλαμπάκας

Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Καλαμπάκας Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Καλαμπάκας Ομάδα έργου: Παναγιώτης Πουλιανίδης, Αναστασία Κάκια, Φωτεινή Πελεκάνη Σεμινάριο Κατάρτισης Δασικών Υπηρεσιών

Διαβάστε περισσότερα

Ο.Ε.Φ. / Α.Σ. ΤΥΜΠΑΚΙΟΥ

Ο.Ε.Φ. / Α.Σ. ΤΥΜΠΑΚΙΟΥ Ο.Ε.Φ. / Α.Σ. ΤΥΜΠΑΚΙΟΥ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΛΑΙΩΝΩΝ ΑΠΟ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΤΕΤΑΡΤΗ 22 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017 2 ο έτος υλοποίησης Πρόγραμμα συγχρηματοδοτούμενο από την Ε.Ε. και την Ελλάδα Καν.(ΕΚ)

Διαβάστε περισσότερα

«ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ»

«ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ» «ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ» Μελέτη περίπτωσης: Οι πυρκαγιές στο όρος Πάρνηθα Οι δασικές πυρκαγιές

Διαβάστε περισσότερα

Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Πάρνηθας. Ομάδα έργου: Γ. Ζαρείφης Ηλ. Ντούφας Γ. Πόθος Κ.

Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Πάρνηθας. Ομάδα έργου: Γ. Ζαρείφης Ηλ. Ντούφας Γ. Πόθος Κ. Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Πάρνηθας Ομάδα έργου: Γ. Ζαρείφης Ηλ. Ντούφας Γ. Πόθος Κ. Ψαρρή Σεμινάριο Κατάρτισης Δασικών Υπηρεσιών 18-19 Νοεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης των περιοχών έρευνας από δασοκομική και οικοφυσιολογική άποψη

Αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης των περιοχών έρευνας από δασοκομική και οικοφυσιολογική άποψη LIFE + AdaptFor Αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης των περιοχών έρευνας από δασοκομική και οικοφυσιολογική άποψη Επίδραση της κλιματικής αλλαγής στα Δασικά οικοσυστήματα Καλλιόπη Ραδόγλου & Γαβριήλ Σπύρογλου

Διαβάστε περισσότερα

Αναδάσωση. Εισαγωγή. Το δάσος. Η φωτιά. Αναδάσωση: φυσική ή τεχνητή;

Αναδάσωση. Εισαγωγή. Το δάσος. Η φωτιά. Αναδάσωση: φυσική ή τεχνητή; Αναδάσωση. Αναδάσωση: φυσική ή τεχνητή; Εισαγωγή Το δάσος Τα δάση δεν αποτελούν απλώς ένα σύνολο δένδρων και θάµνων, αλλά πλούσια οικοσυστήµατα µε πολλά είδη φυτών και ζώων, που αλληλοσυνδέονται µε πολύπλοκες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΚΑΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ, ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΚΑΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ, ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΚΑΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ, ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Προσαρµογήτης ιαχείρισηςτων ασώνστηνκλιµατικήαλλαγήστηνελλάδα: ασαρχείο Πάρνηθας

Προσαρµογήτης ιαχείρισηςτων ασώνστηνκλιµατικήαλλαγήστηνελλάδα: ασαρχείο Πάρνηθας Προσαρµογήτης ιαχείρισηςτων ασώνστηνκλιµατικήαλλαγήστηνελλάδα: ασαρχείο Πάρνηθας Οµάδαέργου: Γ. Ζαρείφης Ηλ. Ντούφας Γ. Πόθος Κ. Ψαρρή 18 εκεµβρίου 2014, ΑΘΗΝΑ LIFE+ AdaptFor: εφαρµογή σε τέσσερις πιλοτικές

Διαβάστε περισσότερα

Τα αντιδιαβρωτικά και αντιπληµµυρικά έργα στην αρχαία Ολυµπία. µετά την πυρκαγιά της 26ης Αυγούστου 2007:

Τα αντιδιαβρωτικά και αντιπληµµυρικά έργα στην αρχαία Ολυµπία. µετά την πυρκαγιά της 26ης Αυγούστου 2007: ΕΘΝΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.) Ινστιτούτο Μεσογειακών ασικών Οικοσυστηµάτων & Τεχνολογίας ασικών Προϊόντων (Ι.Μ..Ο. & T..Π.) Τα αντιδιαβρωτικά και αντιπληµµυρικά έργα στην αρχαία Ολυµπία

Διαβάστε περισσότερα

LIFE07 NAT/GR/ PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR ) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης.

LIFE07 NAT/GR/ PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR ) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης. LIFE07 NAT/GR/000286 PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης www.parnonaslife.gr Δρ. Πέτρος Κακούρος petros@ekby.gr Η πυρκαγιά Η θέση της πυρκαγιάς

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Γεωγραφίας

ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Γεωγραφίας ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Γεωγραφίας Διερεύνηση των επιπτώσεων των δασικών πυρκαγιών στο ατμοσφαιρικό περιβάλλον Η περίπτωση του Νομού Ηλείας Πτυχιακή Εργασία της Ρήγα Χρυσούλας Αθήνα, Οκτώβριος 2010

Διαβάστε περισσότερα

Πλαίσιο Δράσεων και Μέτρων Προσαρμογής της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή

Πλαίσιο Δράσεων και Μέτρων Προσαρμογής της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή Πλαίσιο Δράσεων και Μέτρων Προσαρμογής της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή Βασιλική Χρυσοπολίτου και Πέτρος Κακούρος, ΕΚΒΥ Το κλίμα και τα δάση στο μέλλον Υπάρχουν αβεβαιότητες σχετικά με:

Διαβάστε περισσότερα

Δασικές πυρκαγιές στην Αχαΐα και την Κεφαλονιά: Αίτια & Πρόληψη

Δασικές πυρκαγιές στην Αχαΐα και την Κεφαλονιά: Αίτια & Πρόληψη Δασικές πυρκαγιές στην Αχαΐα και την Κεφαλονιά: Αίτια & Πρόληψη του Δρ. Μιλτιάδη Αθανασίου, εξωτερικού συνεργάτη του WWF Ελλάς Η μείωση του αριθμού των δασικών πυρκαγιών, η μείωση της έντασής τους, η μείωση

Διαβάστε περισσότερα

Δασική Εδαφολογία. Γεωχημικός, Βιοχημικός, Υδρολογικός κύκλος

Δασική Εδαφολογία. Γεωχημικός, Βιοχημικός, Υδρολογικός κύκλος Δασική Εδαφολογία Γεωχημικός, Βιοχημικός, Υδρολογικός κύκλος Μέρος 1 ο ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ Η μεταφορά του νερού από την ατμόσφαιρα στην επιφάνεια της γης, η κίνησή του σ αυτή και η επιστροφή

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση των. Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. που λειτουργούν στον. Βοτανικό Κήπο. «Ιουλίας & Αλεξάνδρου Ν. Διομήδους»

Παρουσίαση των. Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. που λειτουργούν στον. Βοτανικό Κήπο. «Ιουλίας & Αλεξάνδρου Ν. Διομήδους» Παρουσίαση των Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που λειτουργούν στον Βοτανικό Κήπο «Ιουλίας & Αλεξάνδρου Ν. Διομήδους» Πρόγραμμα 1 ο Βλάβες και Αποκατάσταση Φυσικού περιβάλλοντος Στόχοι του προγράμματος:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΩΝ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Οι δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα θεωρούνται ένα από τα σοβαρότερα και περιπλοκότερα προβλήματα που καλείται να

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η συγκεκριμένη διπλωματική εργασία έχει ως θέμα τις δασικές πυρκαγιές και τις επιπτώσεις τους στο οικοσύστημα, καθώς και τη διάβρωση που συντελείται σε καμένες δασικές εκτάσεις. Αρχικά γίνεται

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη δασικών πυρκαγιών και δασική καύσιμη ύλη

Πρόληψη δασικών πυρκαγιών και δασική καύσιμη ύλη Πρόληψη δασικών πυρκαγιών και δασική καύσιμη ύλη Δρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλος ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων Τέρμα Αλκμάνος, Ιλίσια, 115 28 Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ (RS) ΚΑΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (G.I.S.) ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ

ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ (RS) ΚΑΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (G.I.S.) ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΑΣΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ (RS) ΚΑΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (G.I.S.) ΣΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Προδιαγεγραμμένη καύση και αντίπυρ: Επιστημονική τεκμηρίωση

Προδιαγεγραμμένη καύση και αντίπυρ: Επιστημονική τεκμηρίωση Προδιαγεγραμμένη καύση και αντίπυρ: Επιστημονική τεκμηρίωση Δρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλος ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων e-mail: gxnrtc@fria.gr Το

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΜΑΖΟΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΛΕΠΙΟ ΠΕΥΚΗ (PINUS HALEPENSIS) ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΤΑΤΟΪΟΥ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ»

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΜΑΖΟΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΛΕΠΙΟ ΠΕΥΚΗ (PINUS HALEPENSIS) ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΤΑΤΟΪΟΥ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ» ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΜΑΖΟΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΛΕΠΙΟ ΠΕΥΚΗ (PINUS HALEPENSIS) ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΤΑΤΟΪΟΥ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ» Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια: Αγγελάκη Ειρήνη Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Κιτικίδου Κυριακή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ. ιαδικασία επίλυσης προβλήματος. Τι είναι το προς επίλυση πρόβλημα; Μια κατάσταση που απαιτεί προγραμματισμό

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ. ιαδικασία επίλυσης προβλήματος. Τι είναι το προς επίλυση πρόβλημα; Μια κατάσταση που απαιτεί προγραμματισμό ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ιαδικασία επίλυσης προβλήματος Τι είναι το προς επίλυση πρόβλημα; Μια κατάσταση που απαιτεί προγραμματισμό δράσεων μέσω κάποιας μελέτης λόγω εκτέλεσης

Διαβάστε περισσότερα

Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου. «Κουπάτειο» Τάξη : Δ

Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου. «Κουπάτειο» Τάξη : Δ Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου «Κουπάτειο» Τάξη : Δ Σχολική χρονιά 2013-2014 αγρινό: Είναι το μεγαλύτερο χερσαίο θηλαστικό και ενδημικό είδος στην Κύπρο. Χαρακτηρίζεται ως ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της πανίδας

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπισκόπηση - Φωτοερμηνεία

Τηλεπισκόπηση - Φωτοερμηνεία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Τηλεπισκόπηση - Φωτοερμηνεία Ενότητα 3: Φωτοερμηνεία. Κωνσταντίνος Περάκης Ιωάννης Φαρασλής Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Τα Ελληνικά δάση και η Κλιματική Αλλαγή

Τα Ελληνικά δάση και η Κλιματική Αλλαγή Τα Ελληνικά δάση και η Κλιματική Αλλαγή Ως κλιματική αλλαγή αναφέρεται η υπερθέρμανση του πλανήτη που προκαλείται από την άνοδο του ποσού των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Το διοξείδιο του άνθρακα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. Συμβολή στην επιλογή της καλύτερης μεθόδου πρόβλεψης της συμπεριφοράς δασικών πυρκαγιών για την Ελλάδα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. Συμβολή στην επιλογή της καλύτερης μεθόδου πρόβλεψης της συμπεριφοράς δασικών πυρκαγιών για την Ελλάδα ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ KAI ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ» ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ

Διαβάστε περισσότερα

SafeChania 2015: The Knowledge Triangle in the Civil Protection Service (Education, Research, Innovation)

SafeChania 2015: The Knowledge Triangle in the Civil Protection Service (Education, Research, Innovation) Βασιλική Βαρελά 1*, Αθανάσιος Σφέτσος 1, Ιωάννης Μητσόπουλος 2, Γαβριήλ Ξανθόπουλος 3, Διαμάντω Βλαχογιάννη 1, Nικόλαος Γούναρης 1 1 Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Ερευνών, ΙΠΡΕΤΕΑ, ΕΚΕΦΕ «Δ», Πατριάρχου Γρηγορίου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΟΥΚΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ασοπόνος ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΩΝ ΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΆΤΩΝ & ΤΕΧΝ. ΑΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

ΚΑΟΥΚΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ασοπόνος ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΩΝ ΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΆΤΩΝ & ΤΕΧΝ. ΑΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 7/5/2008 ΗΜΕΡΙ Α: ασικές Πυρκαγιές Στη Νότια Ευρώπη& η Καταλυτική Εµπειρία του Ελληνικού Καλοκαιριού του 2007 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟ Τµήµα Γεωγραφίας ΚΑΟΥΚΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ασοπόνος ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο /Ελληνικός χώρος Τα ελληνικά βουνά (και γενικότερα οι ορεινοί όγκοι της

Διαβάστε περισσότερα

Οι επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στα ξηροθερμοόρια δασικών ειδών: Η Δασική πεύκη Πιερίων

Οι επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στα ξηροθερμοόρια δασικών ειδών: Η Δασική πεύκη Πιερίων Οι επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στα ξηροθερμοόρια δασικών ειδών: Η Δασική πεύκη Πιερίων Χ. Περλέρου, Γ. Σπύρογλου, Δ. Αβτζής και Σ. Διαμαντής ΕΛΓΟ-Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Σεμινάριο κατάρτησης δασολόγων,

Διαβάστε περισσότερα

Η παρακολούθηση των δασών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής

Η παρακολούθηση των δασών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής Η παρακολούθηση των δασών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής Γιώργος Πουλής, Δασολόγος M.Sc. Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων Διάρθρωση της παρουσίασης Σχεδιασμός ενός προγράμματος παρακολούθησης Η

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ - ΚΛΙΜΑ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ και ΚΛΙΜΑ ΕΛΛΑ ΟΣ

ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ - ΚΛΙΜΑ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ και ΚΛΙΜΑ ΕΛΛΑ ΟΣ ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ - ΚΛΙΜΑ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ και ΚΛΙΜΑ ΕΛΛΑ ΟΣ ύο Μέρη Γενική Κλιµατολογία-Κλίµα Μεσογείου Κλίµα Ελλάδος ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ & ΚΛΙΜΑ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ιδάσκων Χρήστος Μπαλαφούτης Καθηγητής Τοµέα Μετεωρολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Ανακοίνωση για υπηρεσίες οικοφυσιολόγου

Ανακοίνωση για υπηρεσίες οικοφυσιολόγου Ανακοίνωση για υπηρεσίες οικοφυσιολόγου Στο πλαίσιο του έργου «Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα» το οποίο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE Περιβαλλοντική Πολιτική

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικοί και Περιβαλλοντικοί Κίνδυνοι (Εργαστήριο) Ενότητα 13 Πυρκαγιές - τηλεπισκόπιση ρ. Θεοχάρης Μενέλαος

Φυσικοί και Περιβαλλοντικοί Κίνδυνοι (Εργαστήριο) Ενότητα 13 Πυρκαγιές - τηλεπισκόπιση ρ. Θεοχάρης Μενέλαος Φυσικοί και Περιβαλλοντικοί Κίνδυνοι (Εργαστήριο) Ενότητα 13 Πυρκαγιές - τηλεπισκόπιση ρ. Θεοχάρης Μενέλαος 6.4.3 Ταξινόμηση της εικόνας Στο στάδιο της ταξινόμησης της εικόνας, πραγματοποιείται επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

Νέες Τεχνολογίες στη Διαχείριση των Δασών

Νέες Τεχνολογίες στη Διαχείριση των Δασών Νέες Τεχνολογίες στη Διαχείριση των Δασών Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210

Διαβάστε περισσότερα

Ο χώρος του πανεπιστηµίου περικλείεται από εκτάσεις βλάστησης σε όλη την περίµετρο του λόφου µε συνολική έκταση 18 στρεµµάτων. Για την καταγραφή των

Ο χώρος του πανεπιστηµίου περικλείεται από εκτάσεις βλάστησης σε όλη την περίµετρο του λόφου µε συνολική έκταση 18 στρεµµάτων. Για την καταγραφή των . ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΤΟΥ CO 2.1 Γενικά Η υπερθέρµανση του πλανήτη και οι κλιµατικές αλλαγές ως αποτέλεσµα της αύξησης των εκλυόµενων αερίων του θερµοκηπίου, λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων,

Διαβάστε περισσότερα

22 η Πανελλαδική Συνάντηση Χρηστών Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών ArcGIS

22 η Πανελλαδική Συνάντηση Χρηστών Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών ArcGIS 22 η Πανελλαδική Συνάντηση Χρηστών Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών ArcGIS Τίτλος εργασίας: Επιχειρησιακά σχέδια διαχείρισης & προσομοιώσεις εξάπλωσης δασικών πυρκαϊών για την ευρύτερη περιοχή της λίμνης

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ

Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ Οι επιμέρους μελέτες ανέδειξαν τον πλούτο των φυσικών πόρων που διαθέτει η χώρα μας αλλά και τους κινδύνους που απειλούν το φυσικό

Διαβάστε περισσότερα

LIFE07 NAT/GR/ PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR ) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης.

LIFE07 NAT/GR/ PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR ) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης. LIFE07 NAT/GR/000286 PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης www.parnonaslife.gr Δρ. Πέτρος Κακούρος petros@ekby.gr Εταίροι και προϋπολογισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ Το παρόν έντυπο επιμελήθηκε από τον Εθελοντή Αρχιπυροσβέστη Φιλιππόπουλο Νίκο για τις εκπαιδευτικές ανάγκες της Ομάδας Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Διασωστών Εκάλης. Η ανατύπωση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΜΑ. ιαµόρφωση των κλιµατικών συνθηκών

ΚΛΙΜΑ. ιαµόρφωση των κλιµατικών συνθηκών ΚΛΙΜΑ ιαµόρφωση των κλιµατικών συνθηκών ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Κλίµα Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η γνώση του κλίµατος που επικρατεί σε κάθε περιοχή, για τη ζωή του ανθρώπου και τις καλλιέργειες. Εξίσου

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητικό έργο: δασικών καυσίμων στην Αττική»

Ερευνητικό έργο: δασικών καυσίμων στην Αττική» Ερευνητικό έργο: «Τυποποίηση και μεθοδολογία διαχείρισης δασικών καυσίμων στην Αττική» Δρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλος, Εντεταλμένος Ερευνητής Δ όσης Στέφανος (M.Sc.), Βοηθός Έρευνας Αθηνά Καρπή (M.Sc.), Βοηθός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΑ ΛΙΒΑΔΙΑ

ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΑ ΛΙΒΑΔΙΑ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΑ ΛΙΒΑΔΙΑ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η σχέση μεταξύ βλάστησης και των παραγόντων του περιβάλλοντος, δηλαδή του κλίματος (cl), του μητρικού πετρώματος(p), του ανάγλυφου

Διαβάστε περισσότερα

Φρόντισε το σημείο που θα ανάψεις φωτιά να μην είναι κοντά σε: θάμνους η κάτω από δέντρα.

Φρόντισε το σημείο που θα ανάψεις φωτιά να μην είναι κοντά σε: θάμνους η κάτω από δέντρα. Η φωτιά στο ύπαιθρο και ιδιαίτερα στο δάσος είναι πολύ επικίνδυνο πράγμα. Επειδή τα τελευταία χρόνια τα δάση μας έπαθαν μεγάλη φθορά από πυρκαγιές, υπάρχουν αυστηρές διατάξεις για το άναμμα φωτιάς στο

Διαβάστε περισσότερα

Αποτίμηση των επιπτώσεων της πυρκαγιάς στα δάση μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα Η προσέγγιση για την αποκατάστασή τους

Αποτίμηση των επιπτώσεων της πυρκαγιάς στα δάση μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα Η προσέγγιση για την αποκατάστασή τους LIFE07 NAT/GR/000286 PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης Αποτίμηση των επιπτώσεων της πυρκαγιάς στα δάση μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα Η προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση των δασικών πυρκαγιών στη θνησιµότητα

Επίδραση των δασικών πυρκαγιών στη θνησιµότητα Επίδραση των δασικών πυρκαγιών στη θνησιµότητα Αντώνης Αναλυτής, Γιάννης Γεωργιάδης και Κλέα Κατσουγιάννη Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδηµιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήµιο Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

Δασολιβαδικά Συστήματα. Θ. Παπαχρήστου & Π. Πλατής Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών

Δασολιβαδικά Συστήματα. Θ. Παπαχρήστου & Π. Πλατής Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Δασολιβαδικά Συστήματα Θ. Παπαχρήστου & Π. Πλατής Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Δασολιβαδικά Συστήματα συστήματα χρήσης γης Βοσκήσιμη ύλη Κτηνοτροφικά προϊόντα Δασικά προϊόντα Μακροπρόθεσμο κέρδος από δένδρα

Διαβάστε περισσότερα

Η Πάρνηθα κάποτε... hol.gr -

Η Πάρνηθα κάποτε... hol.gr - Η Πάρνηθα κάποτε... Λ. Θρακομακεδόνων 131, 136 72 Αχαρνές Τηλ.. 210 2435333-210 2445226, Fax: : 210 2445226 e-mail: parnitha@hol.gr 28.06.2007 Λ. Θρακομακεδόνων 131, 136 72 Αχαρνές Τηλ.. 210 2435333-210

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφοριακά Συστήματα Διαχείρισης Δασικών Πυρκαγιών

Πληροφοριακά Συστήματα Διαχείρισης Δασικών Πυρκαγιών Πληροφοριακά Συστήματα Διαχείρισης Δασικών Πυρκαγιών Γιώργος Ευτυχίδης ασολόγος Τι είναι τα ΠΣΔΠ? Συστήματα πληροφορικής που χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη του έργου της διαχείρισης των πυρκαγιών.

Διαβάστε περισσότερα

Κλιματική αλλαγή και συνέπειες στον αγροτικό τομέα

Κλιματική αλλαγή και συνέπειες στον αγροτικό τομέα Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Περιφέρεια Κρήτης Ημερίδα: «Κλιματική Αλλαγή και Γεωργία» Ηράκλειο, Παρασκευή 22 Μαρτίου 2019 Κλιματική αλλαγή και συνέπειες στον αγροτικό τομέα Μιχαήλ Σιούτας,

Διαβάστε περισσότερα

AdaptFor Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα

AdaptFor Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση 2008 AdaptFor Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα Βασιλική Χρυσοπολίτου Δήμητρα Κεμιτζόγλου 13.12.2010, Αθήνα Δήμητρα Κεμιτζόγλου

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Κακούρος και Αντώνης Αποστολάκης

Πέτρος Κακούρος και Αντώνης Αποστολάκης Εγκατάσταση και αποτελέσματα παρακολούθησης της φυσικής και τεχνητής αποκατάστασης των δασών μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα, προοπτικές έρευνας και τεκμηρίωσης Πέτρος Κακούρος και Αντώνης Αποστολάκης Ο σχεδιασμός

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ

ΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ ΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ Ισχυρό Μεταφορικό Μέσο ΚΙΝΗΣΗ: Ομαλή και Αζήμια Ή Ανώμαλη και Επιζήμια ΛΟΓΟΙ: Κλίμα, Άνιση κατανομή βροχής, Πετρώματα,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 1987 ΕΩΣ ΤΟ 2009

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 1987 ΕΩΣ ΤΟ 2009 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Χωρική Ανάλυση και Διαχείριση Περιβάλλοντος» Επιβλέπουσα Καθηγήτρια:

Διαβάστε περισσότερα

Υγρασία Θερμοκρασία Άνεμος Ηλιακή Ακτινοβολία. Κατακρημνίσματα

Υγρασία Θερμοκρασία Άνεμος Ηλιακή Ακτινοβολία. Κατακρημνίσματα Ζαΐμης Γεώργιος Υγρασία Θερμοκρασία Άνεμος Ηλιακή Ακτινοβολία Κατακρημνίσματα ΝΕΡΟ - Τρεις μορφές Υγρασία στην Ατμόσφαιρα Εξάτμιση και Διαπνοή Ελλάδα που περισσότερες βροχοπτώσεις και γιατί; Υγρασία

Διαβάστε περισσότερα

«Οι επιπτώσεις της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία της Ελλάδος»

«Οι επιπτώσεις της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία της Ελλάδος» «Οι επιπτώσεις της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία της Ελλάδος» Χρήστος Σ. Ζερεφός Ακαδημαïκός Ακαδημία Αθηνών 28 Νοεμβρίου 2017 Χωρίς την παρουσία των αερίων

Διαβάστε περισσότερα

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ Το κλίμα της Ευρώπης Το κλίμα της Ευρώπης Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ και ΚΛΙΜΑ Καιρός: Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν σε μια περιοχή, σε

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑ ΟΣΗ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΚΑΦΤΡΕΣ. ρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλος. Υπουργείο Γεωργίας Γενική Γραµµατεία ασών και Φυσικού Περιβάλλοντος

ΜΕΤΑ ΟΣΗ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΚΑΦΤΡΕΣ. ρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλος. Υπουργείο Γεωργίας Γενική Γραµµατεία ασών και Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΕΤΑ ΟΣΗ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΚΑΦΤΡΕΣ ρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλος Υπουργείο Γεωργίας Γενική Γραµµατεία ασών και Φυσικού Περιβάλλοντος ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η µετάδοση των δασικών πυρκαγιών µε κάφτρες είναι χαρακτηριστικό

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Παρατηρητήριο Δασικών Πυρκαγιών (ΕΠαΔαΠ)

Εθνικό Παρατηρητήριο Δασικών Πυρκαγιών (ΕΠαΔαΠ) Εθνικό Παρατηρητήριο Δασικών Πυρκαγιών (ΕΠαΔαΠ) Γήτας Ιωάννης, Καθηγητής ΑΠΘ, Διευθυντής http://fmrs.web.auth.gr/ Εθνικό Παρατηρητήριο Δασικών Πυρκαγιών Το ΕΠαΔαΠ στοχεύει: στην ανάπτυξη προϊόντων και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΡΟΔΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΡΟΔΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΡΟΔΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ [ΕΠΙΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΔΑΣΟΚΟΜΙΚΩΝ ΧΕΙΡΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ ΝΥΜΦΑΙΑΣ] Στο πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα EF6: Μέρος 1.1: Μέρος 1.2:

Ενότητα EF6: Μέρος 1.1: Μέρος 1.2: Ενότητα EF6: Μέρος 1.1: Μέρος 1.2: Εφαρµόστε τεχνικές ελεγχόµενης καύσης της βλάστησης Ετοιµάστε συσκευές ανάφλεξης και βοηθητικό εξοπλισµό για να χρησιµοποιηθούν στην κατάσβεση πυρκαγιών Ενεργοποιήστε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΑ ΔΑΣΗ ΜΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΑ ΔΑΣΗ ΜΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ 16 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΑ ΔΑΣΗ ΜΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ 2014-15 Δάσος ονομάζεται ένα πολύπλοκο οικοσύστημα με φυτά και ζώα που χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη πυκνότητα δέντρων. Τα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΞΥΛΟΥ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ. ρ. Γεώργιος Μαντάνης Εργαστήριο Επιστήµης Ξύλου Τµήµα Σχεδιασµού & Τεχνολογίας Ξύλου - Επίπλου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΞΥΛΟΥ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ. ρ. Γεώργιος Μαντάνης Εργαστήριο Επιστήµης Ξύλου Τµήµα Σχεδιασµού & Τεχνολογίας Ξύλου - Επίπλου ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΞΥΛΟΥ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ρ. Γεώργιος Μαντάνης Εργαστήριο Επιστήµης Ξύλου Τµήµα Σχεδιασµού & Τεχνολογίας Ξύλου - Επίπλου ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ = Εξωτερικοί παράγοντες που µπορούν να προκαλέσουν

Διαβάστε περισσότερα

Τι πρέπει να προσέχετε για να αποτρέψετε την εκδήλωση πυρκαγιάς... Αν το σπίτι σας βρίσκεται µέσα ή κοντά σε δάσος ή δασική έκταση...

Τι πρέπει να προσέχετε για να αποτρέψετε την εκδήλωση πυρκαγιάς... Αν το σπίτι σας βρίσκεται µέσα ή κοντά σε δάσος ή δασική έκταση... Τι πρέπει να προσέχετε για να αποτρέψετε την εκδήλωση πυρκαγιάς... Μην καίτε σκουπίδια ή ξερά χόρτα και κλαδιά κατά τη διάρκεια των θερινών µηνών. Μην ανάβετε τους θερινούς µήνες υπαίθριες ψησταριές στα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑ ΟΣΗ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΚΑΦΤΡΕΣ

ΜΕΤΑ ΟΣΗ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΚΑΦΤΡΕΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΜΕΤΑ ΟΣΗ ΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΚΑΦΤΡΕΣ ρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλος Υπουργείο Γεωργίας Γενική Γραµµατεία ασών και Φυσικού Περιβάλλοντος Η µετάδοση των δασικών πυρκαγιών µε κάφτρες είναι χαρακτηριστικό

Διαβάστε περισσότερα

Παρακολούθηση (monitoring) των Δασικών Οικοσυστημάτων και διαχειριστικά μέτρα προσαρμογής

Παρακολούθηση (monitoring) των Δασικών Οικοσυστημάτων και διαχειριστικά μέτρα προσαρμογής Παρακολούθηση (monitoring) των Δασικών Οικοσυστημάτων και διαχειριστικά μέτρα προσαρμογής Έργο: LIFE+ Προσαρμογή της δασικής διαχείρισης στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα AdaptFor (Life08 ENV/GR/00054).

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΑΘΗΝΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΑΘΗΝΩΝ Παράγοντες που συντελούν στη δηµιουργία χιονοστιβάδων 1. ΤΟ ΥΨΟΜΕΤΡΟ Οι χιονοστιβάδες δηµιουργούνται πάνω από την ζώνη δασικής ανάπτυξης (timberline). Το ύψος της ζώνης αυτής, ποικίλλει ανάλογα µε το γεωγραφικό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ BIGDATA ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ, ΟΠΩΣ Η ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ»

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ BIGDATA ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ, ΟΠΩΣ Η ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΙΚΤΥΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ BIGDATA ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ, ΟΠΩΣ Η ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΩΡΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΥΣΙΜΗΣ ΥΛΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΤΟΠΙΟΥ. Κώστας Καλαµποκίδης, Όλγα Ρούσσου, Χρήστος Βασιλάκος και ιονυσία Μαρκοπούλου

ΧΩΡΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΥΣΙΜΗΣ ΥΛΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΤΟΠΙΟΥ. Κώστας Καλαµποκίδης, Όλγα Ρούσσου, Χρήστος Βασιλάκος και ιονυσία Μαρκοπούλου ΧΩΡΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΥΣΙΜΗΣ ΥΛΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΤΟΠΙΟΥ Κώστας Καλαµποκίδης, Όλγα Ρούσσου, Χρήστος Βασιλάκος και ιονυσία Μαρκοπούλου Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Γεωγραφίας Περίληψη Οι δασικές

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπυρική Διαχείριση Δασών Ψυχρόβιων Κωνοφόρων

Μεταπυρική Διαχείριση Δασών Ψυχρόβιων Κωνοφόρων Μεταπυρική Διαχείριση Δασών Ψυχρόβιων Κωνοφόρων Μ. Αριανούτσου, Δρ. Καζάνης Δημήτρης Τομέας Οικολογίας - Ταξινομικής Τομέας Οικολογίας -Τμήμα Βιολογίας Τμήμα Βιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

On-line υπηρεσίες και προϊόντα τηλεπισκόπησης PREFER για την υποστήριξη της διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών

On-line υπηρεσίες και προϊόντα τηλεπισκόπησης PREFER για την υποστήριξη της διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών On-line υπηρεσίες και προϊόντα τηλεπισκόπησης PREFER για την υποστήριξη της διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών Γ. Λεβεντάκης 1, G. Laneve 2, Λ. Γεωργακλής 1 και Δ. Διαγουρτάς 3 1 Kέντρο Μελετών Ασφάλειας

Διαβάστε περισσότερα

Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ):

Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ): Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ): Μιχάλης Βραχνάκης Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 6 ΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΓΗ ΚΑΙ Η ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

LIFE07 NAT/GR/ PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR ) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης.

LIFE07 NAT/GR/ PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR ) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης. LIFE07 NAT/GR/000286 PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης www.parnonaslife.gr Δρ. Πέτρος Κακούρος petros@ekby.gr Εταίροι και προϋπολογισμός

Διαβάστε περισσότερα

Τελική Συνάντηση 18 εκεµβρίου 2014, Αθήνα

Τελική Συνάντηση 18 εκεµβρίου 2014, Αθήνα Προσαρµογήτης ιαχείρισηςτων ασώνστηνκλιµατικήαλλαγήστηνελλάδα: ασαρχείο Σπάρτης Οµάδαέργου: ΖάκκαςΓεώργιος ασολόγος, ΣηµάδηΠαναγιώτα ασολόγος, Βουλουµάνος Παναγιώτης ασοπόνος, Βουραντώνης Σαράντος ασολόγος

Διαβάστε περισσότερα

Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ ( Ε ) - Φ Ο Ρ Τ Ι Α 1

Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ ( Ε ) - Φ Ο Ρ Τ Ι Α 1 Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ ( Ε ) - Φ Ο Ρ Τ Ι Α 1 ΦΟΡΤΙΑ Υπό τον όρο φορτίο, ορίζεται ουσιαστικά το πoσό θερµότητας, αισθητό και λανθάνον, που πρέπει να αφαιρεθεί, αντίθετα να προστεθεί κατά

Διαβάστε περισσότερα

LIFE PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα μέσω μιας δομημένης προσέγγισης

LIFE PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα μέσω μιας δομημένης προσέγγισης LIFE PINUS Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα μέσω μιας δομημένης προσέγγισης Εταίροι, διάρκεια και προϋπολογισμός Έναρξη έργου 1/1/2009 Oλοκλήρωση 30/6/2013 To έργο έχει προϋπολισμό 3,035,791.00

Διαβάστε περισσότερα

1. Τα αέρια θερµοκηπίου στην ατµόσφαιρα είναι 2. Η ποσότητα της ηλιακής ακτινοβολίας στο εξωτερικό όριο της ατµόσφαιρας Ra σε ένα τόπο εξαρτάται:

1. Τα αέρια θερµοκηπίου στην ατµόσφαιρα είναι 2. Η ποσότητα της ηλιακής ακτινοβολίας στο εξωτερικό όριο της ατµόσφαιρας Ra σε ένα τόπο εξαρτάται: 1. Τα αέρια θερµοκηπίου στην ατµόσφαιρα είναι 1. επικίνδυνα για την υγεία. 2. υπεύθυνα για τη διατήρηση της µέσης θερµοκρασίας του πλανήτη σε επίπεδο αρκετά µεγαλύτερο των 0 ο C. 3. υπεύθυνα για την τρύπα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΚΑΥΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΚΑΥΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΚΑΥΣΗΣ 1. Εισαγωγή... 21 2. Ορισμοί - Γενικές έννοιες... 21 3. Η χημεία της καύσης... 22 3.1. Οξείδωση... 22 3.2. Ανάφλεξη... 22 3.3. Καύση... 22 3.4. Φωτιά... 23

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ

ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ. ΜΕΤΡΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΣΤΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ακραία Κλιματικά Φαινόμενα και Κλιματική Αλλαγή: Η περίπτωση της Ελλάδας

Ακραία Κλιματικά Φαινόμενα και Κλιματική Αλλαγή: Η περίπτωση της Ελλάδας Ακραία Κλιματικά Φαινόμενα και Κλιματική Αλλαγή: Η περίπτωση της Ελλάδας Χρήστος Σ. Ζερεφός Ακαδημαϊκός Μουσείο Κως, 20 Μαΐου Ακρόπολης, 2016 31 Οκτωβρίου 2018 Το πανόραμα των Αθηνών από των Λόφο των Νυμφών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ

ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 Κυριακή 18 Μαρτίου 2012, ώρα 11:00 ενδροφύτευση - Τριάδι Θέρµης ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ: Τετάρτη 21 Μαρτίου 2012, ώρα 18:00 ΚΤΙΡΙΟ ΠΑΛΑΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ - Αίθουσα Τελετών Σχολή ασολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΗΣ

ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΗΣ Κεφάλαιο 5 ο : Οικοσυστήµατα ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΗΣ Η µελέτη των αλληλεπιδράσεων µεταξύ των µορφών ζωής και του περιβάλλοντός τους είναι η επιστήµη της οικολογίας. Το οικολογικό σύστηµα των οργανισµών και

Διαβάστε περισσότερα

ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ- Προστασία και αποκατάσταση

ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ- Προστασία και αποκατάσταση ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ- Προστασία και αποκατάσταση Ο ανθρωπος εξαρτάται από τα δάση. Προμηθεύουν ξύλο και είναι σημαντικά για την αναψυχή του. Επιτελούν όμως και σημαντικές λειτουργίες. Ενισχύουν τη βιοποικιλότητα

Διαβάστε περισσότερα

Βλάστηση. Κ. Ποϊραζίδης

Βλάστηση. Κ. Ποϊραζίδης Βλάστηση Κ. Ποϊραζίδης Βλάστηση Η βλάστηση είναι συχνά η πρώτη επιφάνεια με την οποία αλληλεπιδρά η ακτινοβολία από τους δορυφορικούς ανιχνευτές. Τι μπορούμε να καταγράψουμε; Χαρτογράφηση των δασικών τύπων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ Βάσης Γεωγραφικών Δεδομένων για Διαχείριση Κινδύνων στην Αχαΐα. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΑΓΟΥΡΟΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ, ΓΕΩΓΡΑΦΟΣ Marathon Data Systems 22η Πανελλαδική Συνάντηση Χρηστών

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Πυροσβεστικής 199

Κέντρο Πυροσβεστικής 199 Τηλεφωνήστε ΑΜΕΣΩΣ στο Κέντρο της Πυροσβεστικής (στον αριθμό κλήσης 199) και δώστε σαφείς πληροφορίες για την τοποθεσία και το ακριβές σημείο που βρίσκεστε, καθώς και πληροφορίες για την τοποθεσία και

Διαβάστε περισσότερα

σε τίποτα σπουδαίο να αναζητάς τα λάθη, γιατί είναι χαρακτηριστικό του προπέτη να προτιµά το ρόλο του κριτικού που αποδοκιµάζει, παρά το ρόλο του

σε τίποτα σπουδαίο να αναζητάς τα λάθη, γιατί είναι χαρακτηριστικό του προπέτη να προτιµά το ρόλο του κριτικού που αποδοκιµάζει, παρά το ρόλο του ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ: «ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ» Μεταπτυχιακή διατριβή µε θέµα: «Χαρτογράφηση της συµπεριφοράς πυρκαγιών στη νήσο Λέσβο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΙΧΘΥΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΑΤΙΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Χαρτογράφηση των πρόσφατων πυρκαγιών στο Νομό Μαγνησίας και οι

Διαβάστε περισσότερα

Απόψεις για τη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής

Απόψεις για τη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής Απόψεις για τη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής Ιωάννης Ραυτογιάννης, Susanna Nocentini and Enrico Marchi, Rafael Calama Sainz and Carlos Garcia Guemes, Ivan Pilas and

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Πολυκριτηριακή ανάλυση για την εκτίμηση του κινδύνου φωτιάς στην Κύπρο με την χρήση δεδομένων τηλεπισκόπησης και GIS Βασίλης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ. Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες

ΑΣΚΗΣΗ. Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες ΑΣΚΗΣΗ Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες Για πιο λόγο είναι η σχέση είναι Θετική ή Αρνητική (δικαιολογήστε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΑΣΟΥΣ. Δρ. Βασιλική Καζάνα

ΔΑΣΟΥΣ. Δρ. Βασιλική Καζάνα ΚΑΤΑ ΧΩΡΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210 60435 E-mail:

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ Υ ΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ Υ ΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΣΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ Υ ΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ρ. Κ. ΤΣΑΓΚΑΡΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΣΤΑ ΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Ο πολυλειτουργικός

Διαβάστε περισσότερα