Πέφτουν τα μαλλιά σας; -Αλωπεκία και πως να τη διαγνώσετε-

Transcript

1 Πέφτουν τα μαλλιά σας; -Αλωπεκία και πως να τη διαγνώσετε- Η Αλωπεκία αποτελεί τη συχνότερη διαταραχή τριχοφυΐας και παρουσιάζεται σε διάφορους τύπους, ανάλογα με τη μορφή, τη βαρύτητα ή τη διάρκεια του φαινομένου. Συνήθως, η αλωπεκία εκδηλώνεται με τις εξής μορφές: - Τα μαλλιά χάνονται, επανεκφύονται και αποπίπτουν ξανά σε έναν τακτά επαναλαμβανόμενο κύκλο - Τα μαλλιά χάνονται και επανεκφύονται με αλλαγές στις προδιαγραφές της τρίχας - Τα μαλλιά χάνονται και επανεκφύονται οριστικά χωρίς κανένα περαιτέρω πρόβλημα Οι 2 βασικές κατηγορίες αλωπεκίας είναι η ουλωτική και η μη ουλωτική:. Ι Μ Η Ο Υ Λ Ω Τ Ι Κ Ε Σ ΑΛΩΠΕΚΙΕΣ 1. Ανδρογενετική Αλωπεκία 2. Φυσιολογική Αλωπεκία 3. Γυροειδής Αλωπεκία 4. Διάχυτη Αλωπεκία (Telogen Effluvium) 5. Anagen Effluvium 6. Αλωπεκίες από επίδραση βλαπτικών παραγόντων 7.Τραυματικές Αλωπεκίες 1. Ανδρογενετική Αλωπεκία Αποτελεί την πιο ευρεία μορφή ανδρικής τριχόπτωσης και είναι υπεύθυνη για το 95% των

2 περιπτώσεων αλωπεκίας. Εμφανίζεται ως αραίωση στο μπροστινό, στο επάνω τμήμα και στην κορυφή του τριχωτού. Το πίσω μέρος και τα πλαϊνά του τριχωτού διατηρούν στο μεγαλύτερο ποσοστό την υπάρχουσα τριχοφυΐα. Είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε ότι η παρατηρούμενη αραίωση οφείλεται στην ελάττωση της πυκνότητας και του αριθμού των μαλλιών ως αποτελέσματος: - Της λέπτυνσης και της ελάττωσης του μεγέθους των τριχών λόγω εξασθένισης και αποδυνάμωσης - Της προοδευτικής απώλειας τριχοφυΐας Οι κληρονομικές καταβολές αποτελούν τον πιο ισχυρό παράγοντα δημιουργίας ανδρογενετικής αλωπεκίας και αν η γενετική προδιάθεση υπάρχει, τότε η εμφάνιση τριχόπτωσης επισπεύδεται από τη δράση των ανδρογόνων και τη βιολογική ωρίμανση. Η πιο καλή λύση αποκατάστασης της ανδρογενετικής αλωπεκίας είναι η μεταμόσχευση μαλλιών. 2. Φυσιολογική Αλωπεκία Η καθημερινή απώλεια τριχών θεωρείται φυσιολογική και αποδίδεται στο γεγονός ότι ο κύκλος ζωής της τρίχας είναι ασύγχρονος και καθημερινά κάποιες από τις τρίχες της φάσης της τελογένεσης αποπίπτουν. Φυσιολογική περίπτωση αλωπεκίας αποτελεί και η εποχιακή τριχόπτωση, που παρατηρείται συνήθως την άνοιξη και το φθινόπωρο, ως αποτέλεσμα της αντίδρασης των τριχοθυλακίων στις εποχιακές επιδράσεις του περιβάλλοντος. 3. Γυροειδής Αλωπεκία (Alopecia Areata) Η βασική κλινική εικόνα της γυροειδούς αλωπεκίας είναι πλήρως απογυμνωμένες περιοχές του τριχωτού κατά τόπους, με τη δερματική περιοχή να παραμένει φυσιολογική. Οι τρίχες γύρω από τα σημεία της αραίωσης παρουσιάζουν μικρή διάμετρο κοντά στη ρίζα που μεγαλώνει όσο προχωρούμε προς την άκρη του στελέχους και θυμίζουν θαυμαστικό (Exclamation point hairs). Στη γυροειδή αλωπεκία, η απώλεια των μαλλιών μπορεί να είναι ξαφνική ή πραγματοποιούμενη σταδιακά σε μη τακτά διαστήματα. Ως ασθένεια, μπορεί να προσβάλλει εξίσου άνδρες και γυναίκες. Οι πιθανότητες να εμφανίσει κανείς γυροειδή αλωπεκία είναι περίπου 1%. Ένα ποσοστό κοντά στο 25% των περιπτώσεων γυροειδούς αλωπεκίας οφείλεται στην κληρονομική επίδραση και μπορεί να προσβάλλει ακόμη και παιδιά. Ακόμη, ποσοστό που κυμαίνεται περίπου στο 20% των περιπτώσεων γυροειδούς αλωπεκίας, επανεμφανίζει την ασθένεια ή αποκτά μόνιμη αλωπεκία. Οι παράγοντες που καθορίζουν την έναρξη και την εξέλιξη της νόσου είναι: α) Γενετικοί β) Ψυχολογικοί γ) Ανοσολογικοί Συγκεντρωτικά, η κλινική εικόνα της γυροειδούς αλωπεκίας είναι η εξής: 1) Απλές μορφές 2) Εκτεταμένες μορφές.

3 3) Οφίαση, όπου το τρίχωμα αποπίπτει περιφερικά, αφορά δηλαδή την αυχενική, την ινιακή και τις κροταφικές περιοχές 4) Ολική Γυροειδής Αλωπεκία (Alopecia Totalis), απώλεια όλων των τριχών της κεφαλής, των φρυδιών και των βλεφαρίδων 5) Καθολική (Alopecia Universalis), που αφορά όλες τις τρίχες του σώματος 6) Διάχυτη Γυροειδής Αλωπεκία Αίτια/Θεραπεία Γυροειδούς Αλωπεκίας Η Γυροειδής Αλωπεκία είναι αυτοάνοση (auto-immune) ασθένεια των μαλλιών, που σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αναγνωρίζει τα τριχοθυλάκια ως ξένο σώμα και τα προσβάλλει. Το αμυντικό σύστημα του οργανισμού, μέσω των Τ-λεμφοκυττάρων, αναγκάζει τα τριχοθυλάκια να εισέλθουν στη φάση της τελογένεσης-το τελικό στάδιο ζωής της τρίχας. Μετά το πέρας της φάσης τελογένεσης, περίπου μετά από 3 μήνες, τα μαλλιά αποπίπτουν. Μόνο αν σταματήσει η προσβολή των τριχοθυλακίων από τα Τ-λεμφοκύτταρα θα μπορέσουν τα μαλλιά να επανέλθουν και πάλι. Αν και η παραπάνω θεωρείται η επικρατέστερη αιτία της γυροειδούς αλωπεκίας, ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, το φαινόμενο μπορεί να οφείλεται και στην κληρονομική προδιάθεση. Σε κάποιες περιπτώσεις η Alopecia Areata υποχωρεί σε σύντομο χρόνο χωρίς θεραπεία και η χαμένη τριχοφυΐα αποκαθίσταται. Σε κάποιες περιπτώσεις τα μαλλιά που επανεκφύονται είναι λευκά. Η θεραπεία της γυροειδούς αλωπεκίας μπορεί να είναι τοπική ή συστηματική. Για την αντιμετώπιση της γυροειδούς αλωπεκίας, συνήθως ακολουθείται θεραπεία δερματολογικής φύσεως με κορτιζόνη και η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από το είδος, την έκταση και την περιοδικότητα του φαινομένου. Η BERGMANN KORD εφαρμόζει την καινοτόμο θεραπεία PRP (Platelet Rich Plasma) -μεταξύ άλλωνκαι στις περιπτώσεις της γυροειδούς αλωπεκίας με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Η μεταμόσχευση μαλλιών θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε πολύ ειδικές περιπτώσεις. 4. Διάχυτη Αλωπεκία (Telogen Effluvium) Η διάχυτη αλωπεκία αποτελεί μια μορφή τριχόπτωσης κατά την οποία παρατηρείται ελάττωση της πυκνότητας της τριχοφυΐας σε όλη την έκταση του τριχωτού. Η διάχυτη αραίωση προκαλείται από μια διακοπή της φυσιολογικής εξέλιξης του κύκλου ζωής των μαλλιών: τα μαλλιά, που βρίσκονται ανά πάσα στιγμή κατά 80% στη φάση της αναγένεσης, εισέρχονται απότομα στη φάση της τελογένεσης, που είναι το τελευταίο στάδιο στη διάρκεια ζωής της τρίχας. Στο στάδιο της τελογένεσης, οι τρίχες παραμένουν για περίπου 3 μήνες και ακολούθως αποπίπτουν, καθώς άλλες τρίχες αναπτύσσονται στη θέση τους και τις ωθούν προς αποδέσμευση. Ο συγκεκριμένος όμως χρονικός συντονισμός επιφέρει διάχυτη αραίωση στο τριχωτό για το διάστημα που οι νέες τρίχες βρίσκονται ακόμη υπό ανάπτυξη. Θεωρητικά μπορεί να επηρεάσει την τριχοφυΐα όλου του σώματος, κατά κύριο λόγο όμως έχει αποτελέσματα στην αραίωση του τριχωτού της κεφαλής. Είναι ένα φαινόμενο που πλήττει πολλούς ενήλικες σε κάποια φάση της ζωής τους. Στην πραγματικότητα, όλοι έχουμε βιώσει τη φάση της

4 διάχυτης αλωπεκίας τους πρώτους μήνες της ζωής μας. Υπάρχουν 3 τύποι διάχυτης αλωπεκίας: η οξεία, κατά την οποία τα μαλλιά χάνονται ξαφνικά η υποξεία, στην οποία η πτώση των τριχών διαρκεί αρκετούς μήνες η χρόνια, κατά την οποία ο κύκλος της αραίωσης τείνει να επαναλαμβάνεται και διαρκεί περισσότερο από 6 μήνες Η διακοπή της φυσιολογικής εξέλιξης του κύκλου ζωής των μαλλιών συνήθως αποτελεί αποτέλεσμα μεταβολικού stress (χημειοθεραπείες, εγκυμοσύνη, εφηβεία, χειρουργική επέμβαση, έντονο stress, σοβαρές χρόνιες ασθένειες) ή συναισθηματικού τραύματος ή μιας συστημικής σωματικής προσβολής. Η αραίωση παρατηρείται περίπου 3 μήνες μετά τη βίωση του έντονου περιστατικού και σε σπάνιες περιπτώσεις, στη διαδικασία μπορεί να ενεπλέκεται ακόμη και το 50% των μαλλιών. Επειδή ακριβώς μεσολαβεί διάστημα 3-4 μηνών από την αρχική επίδραση της αιτίας μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων-συνήθως όταν εμφανίζεται η τριχόπτωση, το άτομο έχει αποθεραπευτεί από την αιτία δημιουργίας- σε κάποιες περιπτώσεις είναι δύσκολο να αποσαφηνιστεί άμεσα η ακριβής αιτία. Συγκεκριμένα, ως αίτια της διάχυτης αλωπεκίας αναφέρονται συνήθως τα εξής: - Ασθένειες, έντονα σωματικά ή ψυχολογικά τραύματα - Εμμηνόπαυση - Εγκυμοσύνη - Τοκετός - Αυστηρές δίαιτες - Μετεγχειρητικό στρες - Αναιμία - Προβλήματα θυρεοειδή - Χρόνιες ασθένειες / για παράδειγμα, ερυθηματώδης λύκος, προβλήματα του ήπατος και των νεφρών - Δηλητηρίαση από βαριά μέταλλα - Ανοσοποιήσεις - Διάφορες φαρμακευτικές αγωγές / για παράδειγμα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, retinoids, αντιπηκτικά - Έναρξη ή λήξη λήψης αντισυλληπτικών χαπιών Τοκετός Αρκετές γυναίκες βιώνουν διάχυτη αλωπεκία περίπου στο τρίμηνο μετά τη γέννηση του παιδιού, εξαιτίας των μεταβολών στα επίπεδα των ορμονών. Οι υψηλές συγκεντρώσεις οιστρογόνων και προγεστερόνης στον οργανισμό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, διατηρούν ένα μεγαλύτερο ποσοστό των μαλλιών από το φυσιολογικό στη φάση της αναγέννησης και μετά τη γέννα, η πτώση των επιπέδων ορμονών εισάγει τα μαλλιά στη φάση της τελογένεσης και ως αποτέλεσμα παρατηρείται αυξημένη τριχόπτωση. Δηλαδή, στην ουσία ένα ποσοστό τριχών που θα έπρεπε να

5 έχουν πέσει, έχουν διατηρηθεί και μετά αποπίπτουν. Πρόκειται όμως για αναστρέψιμο φαινόμενο, που αποκαθίσταται ολοκληρωτικά περίπου 9 μήνες μετά τη γέννα. Αντιμετώπιση της Διάχυτης Αλωπεκίας Συνήθως το φαινόμενο είναι αναστρέψιμο και σε λίγους μήνες έως ένα χρόνο, η αραίωση έχει αποκατασταθεί και τα τριχοθυλάκια παραμένουν υγιή. Σε κάποιες περιπτώσεις, η διάχυτη αλωπεκία μπορεί να λειτουργήσει ως προπομπός της ανδρογενετικής αλωπεκίας: τα μαλλιά επανεκφύονται, όμως πιο λεπτά και συρρικνωμένα από ότι πριν, με αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνεται ο αρχικός βαθμός πυκνότητας. Στις περιπτώσεις που η διάχυτη αλωπεκία επιμένει και τείνει να εξελιχθεί σε χρόνια, επιβάλλεται πλήρης, ολοκληρωμένη διάγνωση για να εντοπιστεί η παθολογική αιτία που συντηρεί το φαινόμενο. Αν η διάχυτη αλωπεκία βρίσκεται σε υποτροπή, δε συστήνεται η μεταμόσχευση μαλλιών. 5. Anagen Effluvium Περιγράφει την εμφάνιση ξαφνικής τριχόπτωσης ως αποτέλεσμα της επίδρασης χημικών, τοξικών παραγόντων και ακτινοβολιών, όπως είναι για παράδειγμα οι χημειοθεραπείες και οι θεραπείες με ακτινοβολίες. Η τριχόπτωση εμφανίζεται συνήθως μετά από 1 έως 3 εβδομάδες από την έκθεση σε κάποιον από τους προαναφερθείς παράγοντες. Αν παύσει η πηγή πρόκλησης της Anagen Effluvium, συνήθως τα μαλλιά επανεκφύονται. Δε συστήνεται επομένως η μεταμόσχευση μαλλιών. i) Χημειοθεραπεία Η ξαφνική και μαζική απώλεια μαλλιών είναι παρενέργεια της χημειοθεραπείας και επηρεάζει συνήθως το 90% των μαλλιών. Σχεδόν στην απόλυτη πλειοψηφία των περιπτώσεων η τριχοφυΐα επανέρχεται μετά το πέρας των θεραπειών. ii) Ακτινοβολία Η τριχόπτωση εμφανίζεται μόνο στα σημεία που έχει επιδράσει η ακτινοβολία. Η θεραπεία με ακτινοβολίες, όταν αυτές πραγματοποιούνται σε χαμηλές συχνότητες, έχει αναστρέψιμα αποτελέσματα στην τριχόπτωση, με μικρές μεταβολές στην ποιότητα της τρίχας. 6. Αλωπεκίες από επίδραση βλαπτικών παραγόντων α) Διάχυτες αλωπεκίες από ενδοκρινικές διαταραχές (υποθυρεοειδισμός, υπερθυρεοειδισμός, σακχαρώδης διαβήτης, εγκυμοσύνη-αντισυλληπτικά) β) Διάχυτες αλωπεκίες από φάρμακα και χημικές ουσίες (αντιθυρεοειδικά, αντιπηκτικά, κυτταροστατικά, αντιψυχωτικά φάρμακα, υπερβιταμίνωση Α, βορικό οξύ, άλατα θαλλίου -εντομοκτόνα, άλλες χημικές ενώσεις) γ) Διάχυτες αλωπεκίες από διαταραχές διατροφής και μεταβολισμού

6 (πρωτεϊνική ανεπάρκεια, έλλειψη σιδήρου, έλλειψη Zn, έλλειψη ουσιωδών λιπαρών οξέων) 7. Τραυματικές Αλωπεκίες α) Τριχοτιλλομανία Είναι μορφή αυτοπροκαλούμενης τραυματικής αλωπεκίας, κατά την οποία το άτομο αναπτύσσει ψυχαναγκασμό ξεριζώματος των τριχών, συνήθως περιστρέφοντας την τρίχα γύρω από το δάκτυλο, με αποτέλεσμα να δημιουργεί περιοχή αλωπεκίας. Αν αντιμετωπιστεί η ανάγκη του ατόμου να επιδίδεται σε τριχοτιλλομανία, η μεταμόσχευση μαλλιών μπορεί να επαναφέρει ικανοποιητική πυκνότητα στις αραιωμένες περιοχές. β) Αλωπεκία από έλξη (Traction Alopecia) Προκαλείται από επαναλαμβανόμενο τράβηγμα των μαλλιών και συμβαίνει στις γυναίκες που στερεώνουν σφιχτά τα μαλλιά τους για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η έλξη μπορεί να δημιουργήσει μη αναστρέψιμη βλάβη, καθώς δημιουργείται φλεγμονή στα τριχοθυλάκια και τα μαλλιά δεν επανεκφύονται. Η μεταμόσχευση μαλλιών αποτελεί καλή λύση σε αυτή την περίπτωση. γ) Αλωπεκία από τραύμα Σε πολλές περιπτώσεις η αλωπεκία είναι αποτέλεσμα τραύματος (έγκαυμα,βλάβη από ατύχημα κλπ) που καταστρέφει έως και τις βαθύτερες στοιβάδες του δέρματος που περιέχουν τα τριχοθυλάκια. Η μεταμόσχευση μαλλιών, σε συνάρτηση με το βαθμό του προβλήματος, μπορεί να αποτελέσει λύση σε αρκετές από αυτές τις περιπτώσεις. ΙΙ. Ουλωτική αλωπεκία Η βασική κλινική εικόνα της ουλωτικής αλωπεκίας είναι η καταστροφή των τριχοθυλακίων, η ουλοποίηση του δέρματος και η πρόκληση μόνιμης αλωπεκίας. Σε αρκετές περιπτώσεις είναι ήπιας μορφής, δίχως συμπτώματα και εξελίσσεται προοδευτικά ενώ σε άλλες περιπτώσεις η φλεγμονή είναι πιο έντονη συνήθως κάτω από την επιφάνεια του δέρματος και εξελίσσεται ραγδαία, συνοδευόμενη από πόνο, κνησμό και αίσθηση καύσου. Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες ουλωτικής αλωπεκίας, η πρωτογενής και η δευτερογενής: στην πρωτογενή ουλωτική αλωπεκία, η φλεγμονή έχει στοχευμένη δράση στα τριχοθυλάκια, ενώ στη δευτερογενή ουλωτική αλωπεκία η φλεγμονή είναι συμπτωματική ή δρουν αίτια εξωτερικής φύσεως (εγκαύματα, μολύνσεις, ακτινοβολία κλπ). Επιγραμματικά, τα αίτια μπορούν να είναι: - Διαταραχές ανάπτυξης και κληρονομούμενα νοσήματα (απλασία δέρματος, ιχθυάσεις κλπ) - Μικροβιακές φλεγμονές - Νεοπλασίες του δέρματος - Δερματοπάθειες όπως: λειχήνες, σκληροδερμίες, σαρκοείδωση, συστεμικός ερυθηματώδης λύκος κα.

7 - Βλάβες από φυσικά αίτια: μηχανικά τραύματα, εγκαύματα, ακτινοδερματίτιδα. ΑΘΗΝΑ (ΧΑΛΑΝΔΡΙ) Λ. Κηφισίας 348 τκ Τηλ.: (+30) Δείτε τους χώρους μας ΑΘΗΝΑ (ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ) Λ. Συγγρού 203 τκ Τηλ.: (+30) ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Αδριανουπόλεως 20, Καλαμαριά τκ Τηλ.: (+30)