Διαταγή απόδοσης της χρήσης μισθίου (άρθρα 662Α- 662Η ΚΠολΔ)

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΑΣΤΙΚΟΥ, ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Διπλωματική εργασία του ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Διαταγή απόδοσης της χρήσης μισθίου (άρθρα 662Α- 662Η ΚΠολΔ) Επιβλέπουσα: κ.κ. Παϊσίδου Ν. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2010

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. Σελ. 3-6 ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: Η ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΓΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΜΙΣΘΙΟΥ Σελ.7-53 I) Η διαταγή απόδοσης μισθίου. Γενικά Χαρακτηριστικά... Σελ ) Η σχέση της ειδικής διαδικασίας των άρθρων 662Α-662Η ΚΠολΔ Σελ με την ειδική διαδικασία των άρθρων 647επ. ΚΠολΔ. 2) Η σχέση της διαταγής απόδοσης μισθίου (άρθρα 662Α- 662Η Σελ ΚΠολΔ) με τη διαταγή πληρωμής χρηματικών απαιτήσεων (μισθωμάτων- άρθρα 623επ. ΚΠολΔ).. II) Οι προϋποθέσεις έκδοσης της διαταγής απόδοσης μισθίου... Σελ ) Μίσθωση ακινήτου.. Σελ ) Έγγραφη απόδειξη της μίσθωσης Σελ ) Καθυστέρηση του μισθώματος από δυστροπία.. Σελ ) Επίδοση έγγραφης όχλησης στο μισθωτή Σελ ) Αρνητική προϋπόθεση: Καταβολή οφειλόμενων μισθωμάτων εντός Σελ μηνός από την όχληση III) Η διαδικασία έκδοσης της διαταγής απόδοσης μισθίου Σελ ) Νομιμοποίηση προς υποβολή της αίτησης για έκδοση διαταγής Σελ απόδοσης μισθίου.. 2) Αρμοδιότητα (υλική- τοπική)... Σελ ) Περιεχόμενο της αίτησης.. Σελ ) Η διαδικαστική εξέλιξη από την υποβολή της αίτησης προς έκδοση Σελ διαταγής απόδοσης μισθίου μέχρι την έκδοση της σχετικής διαταγής. IV) Τα αποτελέσματα της αιτήσεως προς έκδοση διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου και της ίδιας της εκδοθείσας διαταγής.. ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ: Η ΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΚΑΘΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΓΗΣ.. Σελ Σελ I) Η ανακοπή του άρθρου 662ΣΤ ΚΠολΔ Σελ ) Νομιμοποίηση.. Σελ ) Αρμόδιο δικαστήριο. Σελ ) Οι λόγοι ανακοπής Σελ ) Εκδίκαση ανακοπής.. Σελ ) Ένδικα μέσα κατά της απόφασης επί της ανακοπής Σελ.67 6) Τα αποτελέσματα της ανακοπής και της απόφασης επ αυτής. Σελ II) Η αίτηση για αναστολή εκτέλεσης της διαταγής απόδοσης μισθίου.. ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ: Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΓΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΜΙΣΘΙΟΥ Σελ Σελ

3 I) Η διαδικασία εκτελέσεως.. Σελ II) Η άμυνα του καθού κατά της επισπευδόμενης εναντίον του εκτέλεσης.. III) Η σχέση της ανακοπής του άρθρου 933ΚΠολΔ με την ανακοπή του άρθρου 662ΣΤ ΚΠολΔ... Σελ Σελ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. Σελ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΚ Αστικός Κώδικας ΑΠ Άρειος Πάγος αριθμ. αριθμός Αρμ. Αρμενόπουλος Βλ. Βλέπε Δ. Δίκη ΔΟΥ Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία ΕΔΠ Επιθεώρηση Δικαίου Πολυκατοικίας ΕΕΝ Εφημερίς Ελλήνων Νομικών Ειρ. Ειρηνοδικείο ΕισΝΚΠολΔ Εισαγωγικός Νόμος Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ΕλλΔνη Ελληνική Δικαιοσύνη επ. επόμενα Εφ. Εφετείο ΚΠολΔ Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας ΜονΠρ Μονομελές Πρωτοδικείο Ν. ή ν. νόμος Ν.Δ. ή ν.δ. νομοθετικό διάταγμα ΝοΒ Νομικό Βήμα Ολ. Ολομέλεια ΠολΠρ Πολυμελές Πρωτοδικείο Πρβλ. παράβαλε Σ Σύνταγμα Σελ. Σελίδα- (ες) σημ. σημείωση 2

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι διαφορές οι οποίες ανακύπτουν στα πλαίσια της σύμβασης μίσθωσης πράγματος (άρθρα 574επ. ΑΚ), ιδίως ακινήτου, αποτελούν ένα διακριτό μέρος τόσο της θεωρητικής επεξεργασίας του δικαίου, όσο και της νομολογιακής πράξης. Η κατάσταση αυτή δεν είναι καθόλου τυχαία, εάν αναλογιστεί μάλιστα κάποιος τη σημασία της μισθωτικής σχέσης για τα συμβαλλόμενα μέρη αυτής, ήτοι τον εκμισθωτή και τον μισθωτή. Ο πρώτος αποβλέπει στην είσπραξη του συμφωνημένου μισθώματος χωρίς χρονικές καθυστερήσεις ή άλλα προσκόμματα, ενώ ο δεύτερος στην ακώλυτη παραχώρηση της χρήσης του μισθίου για ολόκληρη τη διάρκεια της σχετικής σύμβασης. Είναι λοιπόν σαφές ότι επί ανώμαλης εξέλιξης της μισθωτικής σχέσης, αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν συμφέρον στην ταχεία και αποτελεσματική απονομή της δικαιοσύνης. Πιο συγκεκριμένα, επί αρνήσεως του μισθωτή να καταβάλλει το συμφωνημένο μίσθωμα, περίπτωση η οποία είναι και η συνήθως εμφανιζόμενη στις μισθωτικές σχέσεις, ο αντισυμβαλλόμενός του (εκμισθωτής) σκοπεί στην κατά το δυνατόν αμεσότερη απόδοση της χρήσης του μισθίου, έτσι ώστε να μην διευρυνθεί η ζημία που υφίσταται από την περαιτέρω παραμονή στο μίσθιο του κακόβουλου και συνήθως αφερέγγυου μισθωτή, ενώ ο τελευταίος έχει κάθε συμφέρον στη δικαστική διάγνωση του δικαιολογημένου της άρνησής του για καταβολή των οφειλόμενων μισθωμάτων. Στη θεραπεία των ως άνω σκοπιμοτήτων αποβλέπει ο θεσμός της διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου ακινήτου 1, όπως αυτός ισχύει μετά την επανεισαγωγή του στον ΚΠολΔ (άρθρα 662Α- 662Η) με το Ν.2479/1997. Όπως υπαινιχθήκαμε αμέσως παραπάνω, ο υπό εξέταση θεσμός δεν είναι πρωτόγνωρος στην ελληνική έννομη τάξη. Για πρώτη φορά η ειδική διαδικασία της διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου ακινήτου εισήχθη στον αρχικό ΚΠολΔ/1968, με τα τότε άρθρα Σύμφωνα με αυτά, εφόσον η μίσθωση αποδεικνύονταν εγγράφως, ο εκμισθωτής μπορούσε να ζητήσει την έκδοση διαταγής έξωσης του μισθωτή από το μίσθιο ακίνητο σε τρεις κατά βάσει περιπτώσεις, δηλαδή είτε επί λήξης της μίσθωσης λόγω παρέλευσης του χρόνου για τον οποίο αυτή συνομολογήθηκε, είτε επί έγγραφης καταγγελίας αυτής (για μισθώσεις αόριστης 1 Βλ. έτσι και Εισηγητική Έκθεση του Ν.2479/1997, ο οποίος επανέφερε σε ισχύ τον υπό εξέταση θεσμό της διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου ακινήτου στην ελληνική έννομη τάξη. 3

5 διάρκειας), είτε επί καθυστέρησης καταβολής του μισθώματος λόγω δυστροπίας 2. Ωστόσο, με το ν.δ.958/1971 οι ως άνω διατάξεις καταργήθηκαν, με το αιτιολογικό ότι «αι διατάξεις αύται περί της διαταγής αποδόσεως της χρήσεως του μισθίου, σπανιότατα άλλωστε μέχρι τούδε εφαρμοσθείσαι, καταργούνται, διότι, ως εκ του είδους της διαδικασίας, υφίσταται ενδεχόμενον ο μη αμέσως ασκήσας ανακοπήν μισθωτής να στερηθεί επαγγελματικής ή οικογενειακής στέγης προ πάσης ακροάσεως του» 3. Κατ άλλη εκδοχή, η κατάργηση της διαταγής απόδοσης μισθίου από το ν.δ.958/1971, είχε αποδοθεί στο αυτόματο ανασταλτικό αποτέλεσμα με το οποίο ήταν εξοπλισμένη η άσκηση ανακοπής κατά αυτής από τον καθού, σημείο το οποίο θεωρήθηκε κρισιμότατο μειονέκτημα, διότι υπέθαλπε την άσκηση ανακοπών με μοναδικό σκοπό την παρέλκυση της δίκης 4. Κατά τη νομοθετική του επαναφορά με το άρθρο 6 13 Ν.2479/1997, το οποίο στο τέλος του κεφαλαίου έκτου του τέταρτου βιβλίου του ΚΠολΔ προσέθεσε τα άρθρα 662Α- 662Η «περί διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου ακινήτου», ο θεσμός εμφανίζει ένα εξ αντικειμένου στενότερο πεδίο εφαρμογής σε σχέση με την αρχική του μορφή, αφού εφαρμόζεται μόνο στην περίπτωση απόδοσης της χρήσης μισθίου λόγω καθυστέρησης του μισθώματος από δυστροπία (άρθρο 662Α ΚΠολΔ) και όχι γενικώς σε κάθε περίπτωση απόδοσης της χρήσης του μισθίου ακινήτου 5. Δεδηλωμένες νομοθετικές επιδιώξεις του υπό έρευνα θεσμού αποτελούν η επιτάχυνση εκδίκασης των μισθωτικών διαφορών που έχουν ως αντικείμενο την απόδοση της χρήσης μισθίου, λόγω καθυστέρησης του μισθώματος από δυστροπία του μισθωτή, καθώς και η επίτευξη ουσιώδους αποσυμφόρησης του δικαστηριακού φόρτου, όσον αφορά την συγκριμένη κατηγορία διαφορών, η οποία είναι ιδιαίτατα συνηθισμένη στην πράξη 6. Φρονούμε ότι με την μορφή με την οποία έχει ρυθμιστεί νομοθετικά η συγκεκριμένη ειδική διαδικασία, οι ως άνω σκοποί προάγονται σε ικανοποιητικό βαθμό, αφού βασικό χαρακτηριστικό αυτής είναι ο έγγραφος τρόπος διεξαγωγής της, χωρίς συζήτηση και κλήση του καθού (άρθρα 662Γ 4 και 627ΚΠολΔ), ο οποίος έχει τη δυνατότητα να προβάλει τις αιτιάσεις του κατά της διαταγής απόδοσης μόνο μέσω 2 Για μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία του θεσμού της διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου βλ. Αλεξίου Σ., Διαταγή απόδοσης μισθίου, ΕλλΔνη 41 (2000), Βλ. Εισηγητική Έκθεση του ν.δ.958/ Βλ. Εισηγητική Έκθεση του Ν.2479/ Βλ. έτσι και Βαθρακοκοίλη Β., Οι τροποποιήσεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και η Διαταγή Απόδοσης της Χρήσης Μισθίου Ακινήτου, (Συμπλήρωμα), Αθήνα, 1997, σελ.79, αρίθμ.1. 6 Βλ. Εισηγητική Έκθεση του Ν.2479/

6 της άσκησης ανακοπής κατά αυτής (662ΣΤ ΚΠολΔ). Παράλληλα η άσκηση της ως άνω ανακοπής δεν συνεπάγεται εκ του νόμου την αναστολή εκτέλεσης της ανακοπτόμενης διαταγής απόδοσης μισθίου (άρθρο 662Ζ/εδαφ.α ΚΠολΔ), αφού η χορήγηση ανασταλτικού αποτελέσματος σε αυτή (ανακοπή του άρθρου 662ΣΤ ΚΠολΔ) προϋποθέτει ειδική αίτηση του ανακόπτοντος και σχετική δικαστική κρίση (άρθρο 662Ζ/εδαφ.β ΚΠολΔ), κατάσταση η οποία αποτρέπει την άσκηση παρελκυστικών ανακοπών, με μοναδικό σκοπό την χρονική καθυστέρηση της όλης διαδικασίας. Με άλλα λόγια, ουσιαστικό συμφέρον στην άσκηση ανακοπής κατά της διαταγής απόδοσης μισθίου έχει μόνο ο μισθωτής που θεωρεί ότι διαθέτει βάσιμους ισχυρισμούς, οι οποίοι δύνανται να αποδυναμώσουν την εκδοθείσα σε βάρος του διαταγή, αφού μόνο αυτός μπορεί σε ένα πρώτο επίπεδο να αξιώσει επιτυχώς τη δικαστική χορήγηση ανασταλτικού αποτελέσματος στην ανακοπή του, ενώ σε ένα δεύτερο επίπεδο να επιτύχει την δικαστική ακύρωση αυτής (άρθρο 662Η ΚΠολΔ). Από την άλλη βέβαια πλευρά, ο στόχος της ταχύτητας στην επίλυση των διαφορών που αφορούν την απόδοση της χρήσης μισθίου ακινήτου, λόγω καθυστέρησης του μισθώματος από δυστροπία του μισθωτή, μέσω της ειδικής διαδικασίας των άρθρων 662Α- 662Η ΚΠολΔ, φαίνεται να υπονομεύεται σε κάποιο βαθμό από την επιλογή του νομοθέτη αφενός να καθιερώσει ως προδικασία της υποβολής αιτήσεως για την έκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου την επίδοση με δικαστικό επιμελητή έγγραφης όχλησης ένα τουλάχιστον μήνα πριν από αυτή (υποβολή της σχετικής αίτησης-άρθρο 662Α ΚΠολΔ), αφετέρου να ορίσει ως χρονικό σημείο μετά το οποίο η διαταγή καθίσταται εκτελεστός τίτλος την πάροδο είκοσι ημερών από την επίδοσή της στον καθού (άρθρο 662Δ 3/ εδαφ.α ΚΠολΔ) 7, καθώς και από την δυνατότητα που αναγνωρίζεται στον καθού να ασκήσει ανακοπή κατά της εν λόγω διαταγής (άρθρο 662ΣΤ ΚΠολΔ), κατά της απόφασης επί της οποίας χωρεί άσκηση ενδίκων μέσων. Οι προαναφερθείσες ρυθμίσεις, εάν και κατ αποτέλεσμα οδηγούν σε επιβράδυνση της διαδικασίας της διαταγής απόδοσης μισθίου, ωστόσο συμβάλλουν στην εξασφάλιση της προστασίας των συμφερόντων του καθού η διαταγή (-μισθωτή), παρέχοντάς του τη δυνατότητα κατά περίπτωση, είτε να αμυνθεί κατά της μονομερούς (ex parte) έκδοσης της διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου (μέσω της άσκησης ανακοπής κατ αυτής και ενδίκων μέσων κατά 7 Επισημαίνεται ότι το άρθρο 662Δ 3/εδαφ.α ΚΠολΔ, υπό τη μορφή που είχε πριν την τροποποίησή του από το άρθρο 20 5 Ν.2915/2001, προέβλεπε μεγαλύτερη προθεσμία, δύο μηνών, από την επίδοση της διαταγής στον καθού, προκειμένου αυτή να καταστεί εκτελεστός τίτλος. 5

7 της απόφασης επί της ανακοπής), είτε να συμμορφωθεί εκουσίως καταβάλλοντας τα οφειλόμενα μισθώματα (μέσω της επίδοσης έγγραφης όχλησης τουλάχιστον ένα μήνα πριν την υποβολή της σχετικής αίτησης προς έκδοση διαταγής απόδοσης του μισθίου), είτε χρόνο προκειμένου να συμμορφωθεί με το περιεχόμενο της επιδοθείσας σε αυτόν διαταγής, δηλαδή να αναζητήσει άλλη επαγγελματική στέγη ή κατοικία και να εγκαταλείψει το μίσθιο, αποδίδοντας τη χρήση του στον υπερού η διαταγήεκμισθωτή (μέσω της μη πρόσδοσης στην διαταγή απόδοσης μισθίου της ιδιότητας του εκτελεστού τίτλου από της εκδόσεως της, αλλά από της παρόδου εικοσαημέρου από της επιδόσεώς της στον καθού). Κλείνοντας αυτή τη σύντομη εισαγωγή, αισθανόμαστε την ανάγκη να επισημάνουμε ότι η παρουσίαση της ειδικής διαδικασίας της διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου ακινήτου, θα μπορούσε να συστηματοποιηθεί σε τρία κατά βάση στάδια, δηλαδή το στάδιο της έκδοσης της εν λόγω διαταγής, το στάδιο της άμυνας του καθού η διαταγή (μέσω της άσκησης της ανακοπής του άρθρου 662ΣΤ ΚΠολΔ), καθώς και το στάδιο της εκτέλεσης της άνω διαταγής. Πάνω σε αυτή ακριβώς τη βάση θα στηριχθεί και η δομή της ανά χείρας εργασίας, προσβλέποντας στην κατά το δυνατόν πληρέστερη και συνάμα συστηματικά λυσιτελέστερη παρουσίαση του υπό έρευνα θεσμού. 6

8 ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: Η ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΓΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΜΙΣΘΙΟΥ I) Η διαταγή απόδοσης μισθίου. Γενικά χαρακτηριστικά Η διαταγή απόδοσης της χρήσης μισθίου ακινήτου εντάσσεται στο τμήμα των λεγόμενων ειδικών διαδικασιών του ΚΠολΔ. Βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα της εν λόγω ειδικής διαδικασίας είναι ότι πρόκειται για μια διαδικασία εγγράφων και όχι για διαγνωστική διαδικασία. Κατά τη στερεότυπη διατύπωση που επαναλαμβάνεται απαρέγκλιτα σε νομολογία 8 και θεωρία 9, η εν λόγω διαταγή εκδίδεται όχι από δικαστήριο αλλά από δικαστή, χωρίς συζήτηση στο ακροατήριο, χωρίς ακρόαση και γνώση του καθού, εφόσον τα θεμελιωτικά της σχετικής αίτησης περιστατικά προαποδεικνύονται εγγράφως (άρθρα 662Β- 662Γ σε συνδυασμό με 627 ΚΠολΔ). Η απλή και μόνο αναφορά των ως άνω βασικών γνωρισμάτων της ειδικής διαδικασίας της διαταγής απόδοσης μισθίου, μας άγει λογικά στο ζήτημα του προσδιορισμού της νομικής φύσης της εν λόγω διαταγής. Πρόκειται για προβληματισμό, ο οποίος αναπτύσσεται παράλληλα με το ζήτημα του καθορισμού της νομικής φύσης της άλλης διαταγής που γνωρίζει το ελληνικό δικονομικό σύστημα, δηλαδή της διαταγής πληρωμής χρηματικών απαιτήσεων (άρθρα 623επ. ΚΠολΔ) 10. Απολύτως κρατούσα σε νομολογία 11 και θεωρία 12 είναι η άποψη ότι η διαταγή απόδοσης της χρήσης μισθίου ακινήτου (όπως αντίστοιχα και η διαταγή πληρωμής) δεν αποτελεί κατά τη νομική της φύση δικαστική απόφαση, αλλά μόνο εκτελεστό τίτλο. Αυτό συμβαίνει ακριβώς επειδή η διαταγή απόδοσης μισθίου δεν εκπληρώνει τη λειτουργία των δικαστικών αποφάσεων 13, αφού δεν περιέχει διάγνωση 8 Βλ. ΜονΠρΘες 8677/2010, ΝΟΜΟΣ. 9 Βλ. εντελώς ενδεικτικά Παπαδάκη Χ., Διαταγές στη μισθωτική διαδικασία (1. Διαταγή απόδοσης μισθίου και 2. Διαταγή Πληρωμής), Συστηματική ερμηνεία των άρθρων 662Α- 662Η και ΚΠολΔ, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα- Κομοτηνή, 2004, σελ.30, αρίθμ.6 Βαθρακοκοίλη Β., ο.π., σελ.79, αρίθμ.1 και Αλεξίου Σ., ο.π., σελ Για το θέμα της νομικής φύσης της διαταγής πληρωμής χρηματικών απαιτήσεων (άρθρα 623επ. ΚΠολΔ) βλ. Διαμαντόπουλου Γ., Ζητήματα διαταγής πληρωμής, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα- Κομοτηνή, 2002, σελ.15επ. και Σινανιώτη Λ., Ειδικές διαδικασίες, Γ Έκδοση, Εκδόσεις Δίκαιο & Οικονομία- Π.Ν. Σάκκουλας, Αθήνα, 2008, σελ.164επ. 11 Βλ. ΜονΠρΘες 8677/2010, ΝΟΜΟΣ ΜονΠρΑθ 12/2007, ΝΟΜΟΣ και Ειρ Ρόδου 40/2007, ΝΟΜΟΣ. 12 Βλ. Ποδηματά Ε. σε Κεραμέα Κ.- Κονδύλη Δ.- Νίκα Ν., Ερμηνεία του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, άρθρα , τόμος II, 2000, σελ.1244, αριθμ.13 Αλεξίου Σ., ο.π., σελ.602 Σινανιώτη Λ., ο.π., σελ.286 και Βαθρακοκοίλη Β., ο.π., σελ.79, αριθμ Βλ. Νίκα Ν., Πολιτική Δικονομία, τόμος II, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα- Θεσσαλονίκη, 2005, σελ.624επ. 7

9 ως προς την ισχύ της επίμαχης αξίωσης, δεν δημοσιεύεται σε δημόσια συνεδρίαση, δεν στηρίζεται σε δημόσια στο ακροατήριο διαδικασία κατόπιν ακρόασης του καθού και δεν περιέχει το κατ άρθρο 93 3 Σ βασικό γνώρισμα κάθε δικαστικής απόφασης, δηλαδή ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία 14. Καμία βέβαια αμφιβολία δεν καταλείπεται ως προς το χαρακτήρα της διαταγής απόδοσης μισθίου ως εκτελεστού τίτλου (άρθρο 662Δ 3/ εδάφ. α και 904 2/ περίπτωση ε ΚΠολΔ) 15. Επισημαίνεται όμως ότι, κατά τη ρητή πρόβλεψη του άρθρου 662Δ 3/ εδάφ. α ΚΠολΔ, η εκτελεστότητα της διαταγής απόδοσης δεν αναπτύσσεται αμέσως από της εκδόσεώς της, όπως συμβαίνει στη διαταγή πληρωμής (άρθρο 631ΚΠολΔ), αλλά μετά την πάροδο είκοσι ημερών από της επιδόσεώς της στον καθού. Εάν και η σκοπιμότητα της συγκεκριμένης νομοθετικής απόκλισης από τα ισχύοντα επί διαταγής πληρωμής είναι προφανής, αποβλέπουσα στην αποτροπή αιφνιδιασμού του καθού και στην παροχή προς αυτόν του απαραίτητου διαστήματος για την εξεύρεση νέας στέγης 16, ωστόσο η γνώμη μας είναι ότι από αυτή δημιουργείται μείζον θέμα ως προς το νομικό χαρακτήρα της διαταγής απόδοσης μισθίου, τουλάχιστον για το χρόνο μετά την έκδοσής της, αλλά πριν την επίδοσή της στον καθού ή ακόμη και μετά την εν λόγω επίδοση αλλά πάντως πριν την πάροδο της προθεσμίας των είκοσι ημερών από της επιδόσεώς αυτής. Το ζήτημα δηλαδή το οποίο φαίνεται να μην έχει συνειδητοποιήσει ακόμη ούτε η θεωρία, ούτε η νομολογία, είναι αυτό της νομικής φύσης της διαταγής απόδοσης μισθίου στο μεσοδιάστημα από της εκδόσεως της μέχρι την παρόδου εικοσαημέρου από της επιδόσεώς της στον καθού, οπότε η εν λόγω διαταγή δεν έχει καταστεί ακόμη εκτελεστός τίτλος, κατά τη ρητή πρόβλεψη του άρθρου 662Δ 3/ εδάφ. α ΚΠολΔ,. Αποτελεί αδικαιολόγητη υπεραπλούστευση και δογματική ανακολουθία, οφειλόμενη προφανώς σε σύγχυση από την ομοειδή ειδική διαδικασία της διαταγής πληρωμής, η υιοθέτηση της άποψης ότι σε αυτό το κρίσιμο μεσοδιάστημα η διαταγή απόδοσης μισθίου δεν αποτελεί δικαστική απόφαση αλλά αποτελεί εκτελεστό τίτλο. Φρονούμε ότι δογματικά συνεπέστερο θα ήταν να υποστηριχθεί ότι η διαταγή απόδοσης μισθίου κατά το χρόνο της έκδοσής της 14 Βλ. έτσι στη νομολογία ΜονΠρΘες 8677/2010, ΝΟΜΟΣ και στη θεωρία Βαθρακοκοίλη Β., ο.π., σελ. 79, αριθμ Βλ. Γέσιου- Φαλτσή Π., Αναγκαστική εκτέλεση, Γενικό Μέρος, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα- Θεσσαλονίκη, 1998, σελ Βλ. Ποδηματά Ε. σε Κεραμέα Κ.- Κονδύλη Δ.- Νίκα Ν., Ερμηνεία του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο.π., σελ.1244, αριθμ.13. 8

10 αποτελεί εκτελεστό τίτλο, υπό την διπλή εκ του νόμου τιθέμενη αναβλητική αίρεση της επίδοσής της στον καθού και της παρόδου είκοσι ημερών από το γεγονός αυτό. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα του προσδιορισμού της νομικής φύσης της διαταγής απόδοσης μισθίου, πέρα από θεωρητική αξία, εμφανίζει και μεγάλη πρακτική σπουδαιότητα, αφού καθορίζει τη θέση που πρέπει να υιοθετηθεί σε μια σειρά από θέματα, όπως αυτό των αποτελεσμάτων της διαταγής (εάν δηλαδή παράγεται δεδικασμένο και ποια είναι η ειδικότερη φύση και έκταση αυτού), των υποκειμενικών ορίων της εκτελεστότητας αυτής (άρθρο 919/ αρίθμ.2 ΚΠολΔ), καθώς και του καθορισμού του καθ ύλη αρμοδίου δικαστηρίου για την εκδίκαση ανακοπής του άρθρου 933ΚΠολΔ κατά της επισπευδόμενης αναγκαστικής εκτέλεσης με βάση διαταγή απόδοσης μισθίου, θέματα τα οποία θα αναπτυχθούν στην οικεία ενότητα. Αναφέροντας τα γενικά γνωρίσματα της ειδικής διαδικασίας της διαταγής απόδοσης μισθίου, θα αποτελούσε παράλειψη η μη αναφορά στο αντικείμενο αυτής, το οποίο από το σύνολο των περιπτώσεων στις οποίες είναι δυνατό να αξιωθεί η απόδοση του μισθίου (π.χ. λήξη μίσθωσης λόγω παρόδου του συμφωνημένου χρόνου, κακή χρήση του μισθίου), καλύπτει μόνο την αξίωση που έχει ο εκμισθωτής για απόδοση της χρήσης του μισθίου ακινήτου λόγω καθυστέρησης του μισθώματος από δυστροπία του μισθωτή 17. Συνεπώς σε όλες της άλλες περιπτώσεις που υφίσταται αξίωση απόδοσης ή παράδοσης της χρήσης του μισθίου, ή στις περιπτώσεις που δεν πληρούνται οι διαγραφόμενες στα άρθρα 662Α- 662Η ΚΠολΔ προϋποθέσεις, η ειδική διαδικασία των μισθωτικών διαφορών (άρθρα 647επ. ΚΠολΔ) αποτελεί μονόδρομο. Επισημαίνεται περαιτέρω ότι στα βασικά γνωρίσματα της υπό έρευνα ειδικής διαδικασίας συγκαταλέγεται και ο δυνητικός χαρακτήρας αυτής 18. Με άλλα λόγια εναπόκειται στην ευχέρεια του εκμισθωτή, εφόσον πληρούνται οι απαιτούμενες από το νόμο προϋποθέσεις, να ακολουθήσει τη διαδικασία της διαταγής απόδοσης μισθίου, ή να προκρίνει αντ αυτής την άσκηση τακτικής αγωγής απόδοσης κατά τη διαδικασία των άρθρων 647επ. ΚΠολΔ. Διχογνωμία ωστόσο υφίσταται ως προς τη δυνατότητα των συμβαλλόμενων μερών (εκμισθωτή- μισθωτή), δια συμφωνίας τους, να αποκλείσουν την προσφυγή 17 Βλ. Κατρά Ι., Σύστημα ασφαλιστικών μέτρων- αναγκαστικής εκτέλεσης- διαταγών πληρωμής και απόδοσης, Β Έκδοση, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα- Κομοτηνή, 2010, σελ.900 Βαθρακοκοίλη Β., ο.π., σελ.79, αριθμ.1 και Ποδηματά Ε. σε Κεραμέα Κ.- Κονδύλη Δ.- Νίκα Ν., Ερμηνεία του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο.π., σελ.1240, αριθμ Βλ. στη νομολογία ΜονΠρΘες 8677/2010, ΝΟΜΟΣ και στη θεωρία Παπαδάκη Χ., ο.π., σελ.30, αριθμ.7 Ποδηματά Ε. σε Κεραμέα Κ.- Κονδύλη Δ.- Νίκα Ν., Ερμηνεία του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο.π., σελ.1239, αριθμ.2. 9

11 στη διαδικασία των άρθρων 662Α- 662Η ΚΠολΔ. Σύμφωνα με μία πρώτη άποψη, η σχετική συμφωνία είναι έγκυρη κατ αρχήν, αφού ο εκμισθωτής δεν αποστερείται πλήρως της δυνατότητας να επιδιώξει δικαστική προστασία, αλλά περιορίζεται ουσιαστικά στην άσκηση τακτικής αγωγής κατά τη συνήθη ειδική διαδικασία των άρθρων 647επ. ΚΠολΔ 19. Άλλωστε, σύμφωνα με την ίδια πάντα άποψη, η ειδική διαδικασία της διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου δεν χαρακτηρίζεται ως αποκλειστική (όπως εκείνη των άρθρων 647επ. ΚΠολΔ), ώστε να αποκλείονται αντίθετες δικονομικές συμφωνίες. Η ακριβώς αντίθετη άποψη υποστηρίζει ότι η εφαρμογή των άρθρων 662Α- 662Η ΚΠολΔ δεν μπορεί να αποκλειστεί με συμφωνία εκμισθωτή και μισθωτή, αφού η σχετική δυνατότητα εξέρχεται των ορίων της αυτονομίας της ιδιωτικής τους βούλησης, απολήγοντας στην κατάργηση από το νόμο αναγνωριζόμενης μορφής παροχής έννομης προστασίας, η οποία μάλιστα τυγχάνει συνταγματικής κατοχύρωσης (άρθρο 20Σ) 20. Διατηρούμε την άποψη ότι το κύρος της σχετικής συμφωνίας δέον να κρίνεται κατά περίπτωση, με εκτίμηση ιδίως του χρόνου κατάρτισής της. Πιο συγκεκριμένα, όπως ήδη αναλυτικά έχουμε εκθέσει στη εισαγωγή της παρούσας εργασίας, ο νομοθετικός σκοπός της εισαγωγής του θεσμού της διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου είναι η παροχή στον εκμισθωτή μιας ταχύτερης, πιο ευέλικτης, λιγότερο δαπανηρής και περισσότερο αποτελεσματικής διαδικασίας απόδοσης της χρήσης του μισθίου ακινήτου στη περίπτωση καθυστέρησης του μισθώματος από δυστροπία του μισθωτή, σε σύγκριση πάντα προς την ειδική διαδικασία των άρθρων 647επ. ΚΠολΔ. Πρέπον θα ήταν λοιπόν η συγκεκριμένη νομοθετική δυνατότητα να μην μπορεί να παραχαραχθεί δια συμφωνίας των μερών, τουλάχιστον πριν από το χρονικό σημείο στο οποίο θα προκύψει η σχετική διαφορά. Θα ήταν πράγματι αδιανόητη, κατά τη γνώμη μας, η παραδοχή της άποψης ότι δια συμφωνίας των μερών ο εκμισθωτής θα απεμπολήσει μια δυνατότητα που έχει τεθεί από το δίκαιο χάριν θεραπείας των δικών του συμφερόντων, σε χρόνο μάλιστα (πριν εκδηλωθεί η δυστροπία του μισθωτή στην καταβολή του οφειλόμενου μισθώματος) που ενδεχομένως να αδυνατεί να αντιληφθεί τη σημασία της εν λόγω συμφωνίας, χωρίς να έχει κανένα προφανές συμφέρον προς τούτο και με ενδεχόμενη εκμετάλλευση της συναλλακτικής του απειρίας ή άγνοιας από τον αντισυμβαλλόμενό του (μισθωτή), ο οποίος αντίθετα έχει κάθε συμφέρον 19 Βλ. Ποδηματά Ε. σε Κεραμέα Κ.- Κονδύλη Δ.- Νίκα Ν., Ερμηνεία του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο.π., σελ.1240, αριθμ.3 Κατρά Ι., ο.π., σελ.900 και Παπαδάκη Χ., ο.π., σελ.31, αριθμ Βλ. στη νομολογία ΜονΠρΘες 8677/2010, ΝΟΜΟΣ και στη θεωρία Βαθρακοκοίλη Β., ο.π., σελ.79, αριθμ.1. 10

12 στην αποφυγή της εν λόγω διαδικασίας. Η κατάσταση διαφοροποιείται άρδην εάν η σχετική συμφωνία καταρτιστεί μετά την εκδήλωση της κρίσιμης συμπεριφοράς του μισθωτή (μη καταβολή μισθώματος από δυστροπία), οπότε ο εκμισθωτής προφανώς τελεί σε πλήρη γνώση των σχετικών νομικών του δυνατοτήτων και της διαμορφωθείσας πραγματικής κατάστασης στις σχέσεις του με το μισθωτή (π.χ. επανειλημμένη δυστροπία), δυνάμενος να αντιληφθεί πλήρως την έκταση των συνεπειών μιας ενδεχόμενης συμφωνίας περί αποκλεισμού της διαδικασίας των άρθρων 662Α- 662Η ΚΠολΔ. 1) Η σχέση της ειδικής διαδικασίας των άρθρων 662Α- 662Η ΚΠολΔ με την ειδική διαδικασία των άρθρων 647επ. ΚΠολΔ Αναφέρθηκε ήδη 21 ότι εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτουν τα άρθρα 662Αεπ. ΚΠολΔ, ο εκμισθωτής διατηρεί τη δυνατότητα να επιλέξει να απαιτήσει από τον μισθωτή την απόδοση της χρήσης του μισθίου, είτε ζητώντας την έκδοση διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου, είτε ασκώντας τακτική αγωγή προς τούτο κατά την ειδική διαδικασία των άρθρων 647επ. ΚΠολΔ. Ευνόητο είναι ότι σε αντίθετη περίπτωση, εάν δηλαδή δεν πληρούται κάποια από τις ειδικότερες προϋποθέσεις των άρθρων 662Αεπ. ΚΠολΔ, οι οποίες και θα τύχουν ενδελεχούς ανάλυσης σε αμέσως επόμενη ενότητα, η υλοποίηση της αξίωσης του εκμισθωτή για απόδοση της χρήσης του μισθίου δύναται να επιτευχθεί μόνο δια της ειδικής διαδικασίας των άρθρων 647επ. ΚΠολΔ. Με δεδομένο μάλιστα ότι δεδηλωμένοι νομοθετικοί σκοποί της ειδικής διαδικασίας της διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου αποτελούν η ταχεία διεκπεραίωση της δίκης απόδοσης του μισθίου, η οικονομικότερη διεξαγωγή αυτής και η αποσυμφόρηση του δικαστηριακού μηχανισμού 22, σκοποί ομοειδείς με αυτούς που επιχειρεί να θεραπεύσει και η καθιέρωση της ειδικής διαδικασίας των άρθρων 647επ. ΚΠολΔ στις μισθωτικές διαφορές 23, υφίσταται άμεση ανάγκη συγκριτικής επισκόπησης των ως άνω διαδικασιών, προκειμένου να διαπιστωθεί ποια από τις δύο προάγει αποτελεσματικότερα τους επιδιωκόμενους στόχους. 21 Βλ. παραπάνω (υπό I), ιδίως παραπομπές σε υποσημείωση Βλ. Εισηγητική Έκθεση Ν.2479/ Βλ. Σινανιώτη Λ., ο.π., σελ.226 και Παπαδάκη Χ., ο.π., σελ.107, αριθμ

13 Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά την ταχύτητα αυτής καθαυτής της διαδικασίας, όπως τουλάχιστον αυτή διαρθρώνεται σε επίπεδο νομοθετικής πρόβλεψης, νομίζουμε ότι υπερτερεί ξεκάθαρα η διαδικασία της διαταγής απόδοσης μισθίου. Αυτό συμβαίνει αφού η αγωγή για απόδοση της χρήσης μισθίου προσδιορίζεται να συζητηθεί στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο με σημαντική χρονική καθυστέρηση ανάλογα με το φόρτο του δικαστηρίου στο οποίο εισάγεται. Επιπλέον απαιτείται κλήτευση του εναγομένου, με τήρηση ορισμένης προθεσμίας, την οποία ορίζει ο δικαστής που προσδιορίζει την ημέρα και ώρα συζήτησης της σχετικής υπόθεσης, και η οποία δεν μπορεί να είναι ούτε μεγαλύτερη από δεκαπέντε ημέρες, ούτε μικρότερη από οκτώ (άρθρο 648ΚΠολΔ). Στην όλη χρονική καθυστέρηση μάλλον θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και την χορήγηση αναβολής κατά την συζήτηση της υπόθεσης, ιδιαίτερα εάν αναλογιστεί κάποιος την ευκολία με την οποία τα δικαστήρια χορηγούν αναβολές. Θα ακολουθήσει η διαδικασία στο ακροατήριο, μετά την οποία εκδίδεται εξωστική απόφαση προσωρινά εκτελεστή (άρθρο 910/ αρίθμ.1 ΚΠολΔ), εφόσον βέβαια η σχετική αγωγή κριθεί παραδεκτή, νόμω και ουσία βάσιμη. Αντίθετα, έναντι του χρονοβόρου συστήματος που συνοπτικά παραθέσαμε παραπάνω, η διαδικασία της διαταγής απόδοσης μισθίου, εάν και ως προδικασία απαιτεί την επίδοση στον καθού- μισθωτή έγγραφης όχλησης με δικαστικό επιμελητή, ένα τουλάχιστον μήνα πριν την υποβολή της σχετικής αίτησης (άρθρο 662Α ΚΠολΔ), περιλαμβάνει συνοπτικά περαιτέρω την κατάθεση αίτησης στη γραμματεία του αρμόδιου δικαστηρίου (άρθρο 662Γ 1 σε συνδυασμό με άρθρο ΚΠολΔ), χωρίς να απαιτείται προσδιορισμός ή κλήτευση του καθού (άρθρο 662Γ 4 σε συνδυασμό με άρθρο 627 ΚΠολΔ) και χωρίς να υπάρχει περίπτωση αναβολής. Στη συνέχεια, εφόσον η αίτηση είναι νόμιμη και τα απαιτούμενα σε κάθε περίπτωση περιστατικά αποδεικνύονται εγγράφως, ο δικαστής εκδίδει τη διαταγή απόδοσης μισθίου, συνήθως μετά την πάροδο ολίγων ημερών από την υποβολή της σχετικής αίτησης (άρθρο 662Δ ΚΠολΔ). Συνεχίζοντας περαιτέρω τη σύγκριση των δύο διαδικασιών, κρίνουμε σκόπιμο να εστιάσουμε στο θέμα της απόδειξης, στο οποίο ομολογουμένως η διαδικασία των άρθρων 647επ. ΚΠολΔ παρουσιάζει μια μεγαλύτερη ευελιξία, αφού επιτρέπει τη χρήση οποιουδήποτε αποδεικτικού μέσου (άρθρο 650 ΚΠολΔ), έναντι της διαδικασίας της διαταγής απόδοσης μισθίου, η οποία απαιτεί την έγγραφη προαπόδειξη όλων των στοιχείων που στηρίζουν τη σχετική αίτηση (άρθρα 662Α, 12

14 662Γ 2,3 και 662Δ 1 ΚΠολΔ). Επομένως η υποβολή αίτησης για έκδοση διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου πρέπει να προκρίνεται μόνο στις περιπτώσεις που τα επικαλούμενα περιστατικά δύνανται να αποδειχθούν εγγράφως, σε αντίθετη δε περίπτωση προκριτέα είναι η άσκηση τακτικής αγωγής. Θα μπορούσε βέβαια να υποστηριχθεί βάσιμα ότι το πλεονέκτημα της ταχύτητας της διαδικασίας της διαταγής απόδοσης μισθίου έναντι αυτής των άρθρων 647επ. ΚΠολΔ, υφίσταται μόνο μέχρι του χρονικού σημείου της εκδόσεως της σχετικής διάταξης ή εξωστικής απόφασης αντιστοίχως 24. Η παρατήρηση αυτή έχουμε την αίσθηση ότι είναι απολύτως ακριβής, εάν αναλογιστεί κάποιος ότι όπως κατά της εξωστικής απόφασης είναι δυνατή η άσκηση όλων των τακτικών και έκτακτων ενδίκων μέσων (άρθρα 652επ. ΚΠολΔ), έτσι και κατά της διαταγής απόδοσης μισθίου, ο μισθωτής έχει στη διάθεσή του την άσκηση ανακοπής (άρθρο 662ΣΤ ΚΠολΔ), κατά της απόφασης επί της οποίας χωρεί επίσης άσκηση όλων των τακτικών και έκτακτων ενδίκων μέσων (σύμφωνα μάλιστα με τις ίδιες ως άνω διατάξεις των άρθρων ΚΠολΔ) 25. Συνεπώς, η συνολική σύγκριση των δύο διαδικασιών μας άγει στο συμπέρασμα ότι αυτή των άρθρων 662Αεπ. ΚΠολΔ διαθέτει ένα επιπλέον ένδικο βοήθημα, αυτό της ανακοπής του άρθρου 662ΣΤ ΚΠολΔ, η άσκηση του οποίου από τον καθού αντισταθμίζει θαρρούμε το όποιο χρονικό κέρδος υπήρξε από την ταχύτητα στη διαδικασία έκδοσης της διαταγής απόδοσης μισθίου. Με βάση όσα λοιπόν εκτέθηκαν στην παρούσα ενότητα, καθίσταται σαφές ότι ο a priori χαρακτηρισμός της ειδικής διαδικασίας της διαταγής απόδοσης μισθίου ως προτιμητέας έναντι αυτής των άρθρων 647επ. ΚΠολΔ δεν είναι ιδιαίτερα ασφαλής, προϋποθέτοντας σε κάθε περίπτωση την προσεκτική στάθμιση των υφιστάμενων δεδομένων (π.χ. δυνατότητα έγγραφης προαπόδειξης των στοιχείων που στηρίζουν την αίτηση για έκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου). Ιδιαίτερη δε βαρύτητα θα πρέπει να αποδίδεται στην εκτίμηση του ομολογουμένως αστάθμητου παράγοντα της διάθεσης του μισθωτή να αντιδικήσει, αφού αυτός καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ταχύτητα διεκπεραίωσης της όλης διαδικασίας απόδοσης του μισθίου. Εάν δηλαδή πιθανολογείται ότι τα οικονομικά του μισθωτή δεν του επιτρέπουν πολυδάπανη αντιδικία, μέσω της άσκησης ανακοπής του άρθρου 662ΣΤ ΚΠολΔ και ενδίκων 24 Βλ. Παπαδάκη Χ., ο.π., σελ.108, αριθμ Βλ. στη νομολογία ΕφΑθ 3972/2004, ΝΟΜΟΣ και στη θεωρία Ποδηματά Ε. σε Κεραμέα Κ.- Κονδύλη Δ.- Νίκα Ν., Ερμηνεία του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο.π., σελ.1250, αριθμ.9. 13

15 μέσων κατά της απόφασης επ αυτής, είναι σαφές ότι η έκδοση διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου θα οδηγήσει στην ταχύτερη, οικονομικότερη και ασφαλέστερη επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού ( της απόδοσης του μισθίου). 2) Η σχέση της διαταγής απόδοσης μισθίου (άρθρα 662Α- 662Η ΚΠολΔ) με τη διαταγή πληρωμής χρηματικών απαιτήσεων (μισθωμάτων- άρθρα 623επ. ΚΠολΔ) Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η σκοπιμότητα της ειδικής διαδικασίας της διαταγής απόδοσης μισθίου είναι προσανατολισμένη σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση από αυτή της διαταγής πληρωμής χρηματικών απαιτήσεων (μισθωμάτων), αφού η πρώτη σκοπεί στην απόδοση της χρήσης του μισθίου ακινήτου στον εκμισθωτή, στις περιπτώσεις άρνησης του μισθωτή στην κανονική καταβολή του συμφωνημένου μισθώματος λόγω δυστροπίας του, ενώ η δεύτερη στην είσπραξη των μισθωμάτων που οφείλονται λόγω ακριβώς αυτής της δύστροπης συμπεριφοράς του μισθωτή 26. Από την άλλη βέβαια πλευρά είναι επίσης σαφές ότι οι διατάξεις περί διαταγής πληρωμής χρηματικών απαιτήσεων (άρθρα 623επ. ΚΠολΔ) αποτέλεσαν το νομοθετικό υπόδειγμα για την θέσπιση των σχετικών διατάξεων του υπό εξέταση θεσμού της διαταγής απόδοσης μισθίου (άρθρα 662Α- 662Η ΚΠολΔ) 27. Συνέπεια της παρατήρησης αυτής είναι οι δύο αυτές ειδικές διαδικασίες να εμφανίζουν σημαντικές ομοιότητες σε μία σειρά από θέματα 28, όπως σε ότι αφορά την κατάθεση της σχετικής αίτησης και το περιεχόμενό της (άρθρα 626 1,2 και 662Γ 1,2 ΚΠολΔ), την ανάγκη επισύναψης εγγράφων στην αίτηση (άρθρα και 662Γ 3 ΚΠολΔ), τη διαδικασία έκδοσης της διαταγής (άρθρα 627 και 662Γ 4 ΚΠολΔ), τη διαδικασία και τις συνέπειες απόρριψης της αίτησης (άρθρα 628 και 662Ε ΚΠολΔ), το περιεχόμενο της διαταγής (άρθρα 630 και 662Δ ΚΠολΔ), τη διαδικασία για την εκδίκαση της ανακοπής κατά της διαταγής (ειδική διαδικασία μισθωτικών διαφορών και στις δύο περιπτώσεις- άρθρα και 662ΣΤ ΚΠολΔ), τη δυνατότητα χορήγησης αναστολής εκτέλεσης από το ίδιο δικαστήριο (άρθρα και 662Ζ ΚΠολΔ), τις έννομες συνέπειες της δικαστικής κρίσης για την 26 Αναλυτικά για το θέμα της έκδοσης διαταγής πληρωμής για οφειλόμενα μισθώματα βλ. Διαμαντόπουλου Γ., Ζητήματα διαταγής πληρωμής, ο.π., σελ.75επ. 27 Πρβλ. Παπαδάκη Χ., Ζητήματα από την έκδοση διαταγής απόδοσης χρήσης μισθίου, ΕΔΠ 1998, Βλ. ΜονΠρΧαλκ 103/2000, ΝΟΜΟΣ. 14

16 ανακοπή (άρθρα και 662Η 1 ΚΠολΔ) και την επίδραση της διαταγής στη συμπλήρωση της παραγραφής και της αποσβεστικής προθεσμίας (άρθρα 634 και 662Η 2 ΚΠολΔ). Αποτέλεσμα αυτής της ταυτότητας στη νομοθετική ρύθμιση των δύο διαταγών (απόδοσης μισθίου- πληρωμής μισθωμάτων), αλλά και του γεγονότος ότι αφορμή για την κίνηση των σχετικών διαδικασιών αποτελεί το ίδιο κατά βάση βιοτικό συμβάν, ήτοι η δυστροπία του μισθωτή στην καταβολή των οφειλόμενων μισθωμάτων, ήταν πολύ γρήγορα να αναπτυχθεί ο ειδικότερος προβληματισμός κατά πόσο είναι επιτρεπτή η σώρευση αιτήσεων για την έκδοση των δύο διαταγών στο ίδιο δικόγραφο και συνακόλουθα η έκδοση από το δικαστή ενιαίας διαταγής, η οποία θα διατάσσει αφενός την απόδοση της χρήσης του μισθίου λόγω δυστροπίας και αφετέρου την πληρωμή των μισθωμάτων που αναφέρονται στη δυστροπία αυτή. Νομολογία 29 και θεωρία 30 απαντούν καταφατικά στο ως άνω ερώτημα, προστρέχοντας για την τεκμηρίωση της καταφατικής τους θέσης στη διερεύνηση της συνδρομής των προϋποθέσεων της αντικειμενικής σώρευσης αιτήσεων (άρθρο 218 ΚΠολΔ). Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την τελευταία διάταξη, η οποία εφαρμόζεται τόσο στην ειδική διαδικασία έκδοσης διαταγής πληρωμής, όσο και στην ειδική διαδικασία έκδοσης διαταγής απόδοσης χρήσης μισθίου, στο βαθμό που δεν αντιβαίνει στις ειδικές διατάξεις των διαδικασιών αυτών (άρθρο 591 1/ εδαφ.α ΚΠολΔ) 31, περισσότερες αιτήσεις του ίδιου ενάγοντος κατά του ίδιου εναγομένου, οι οποίες πηγάζουν από την ίδια ή διαφορετική αιτία, αφορούν το ίδιο ή διαφορετικό αντικείμενο και στηρίζονται στον ίδιο ή διαφορετικό λόγο, μπορούν να ενωθούν στο ίδιο δικόγραφο αγωγής: α) εάν δεν είναι αντιφατικές μεταξύ τους, β) εάν στο σύνολό τους υπάγονται λόγω ποσού στο δικαστήριο που εισάγονται, γ) εάν υπάγονται στην τοπική αρμοδιότητα του ίδιου δικαστηρίου, δ) εάν υπάγονται στο ίδιο είδος διαδικασίας και ε) εάν η σύγχρονη εκδίκασή τους δεν επιφέρει σύγχυση. Με δεδομένη μάλιστα την υπαγωγή του συνόλου των σωρευομένων αιτήσεων στην καθ ύλη αρμοδιότητα του δικαστηρίου στο οποίο εισάγονται (Ειρηνοδικείο ή Μονομελές Πρωτοδικείο-άρθρα 625/ εδάφ. α ΚΠολΔ και 662Β/ εδάφ. α ΚΠολΔ), την υπαγωγή κάθε μιας από τις σωρευόμενες αιτήσεις στην κατά τόπο αρμοδιότητα 29 Βλ. ΜονΠρΒόλου 708/2002, ΝοΒ 50 (2002), 1125επ. και ΜονΠρΧαλκ 103/2000, ΝΟΜΟΣ. 30 Βλ. Παπαδουλάκη Π., Διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ακινήτου, ΕΔΠ 1997, 145επ. (ιδίως ) και Παπαδάκη Χ., Διαταγές στη μισθωτική διαδικασία, ο.π., σελ.105επ. 31 Βλ. ΜονΠρΧαλκ 103/2000, ΝΟΜΟΣ. 15

17 του ίδιου δικαστηρίου (άρθρο 662Β/ εδάφ. β σε συνδυασμό με άρθρο 29 ΚΠολΔ 32 ), καθώς και την ανυπαρξία των δύο ουσιαστικοφανών κωλυμάτων συνεκδίκασης που προβλέπει η διάταξη του άρθρου 218ΚΠολΔ (ανυπαρξία αντίφασης κατά το ουσιαστικό δίκαιο των δύο σωρευόμενων αξιώσεων και μη πρόκληση σύγχυσης από την σύγχρονη εκδίκασής τους- άρθρο 218 1/ περιπτώσεις α και ε ΚΠολΔ), το ερώτημα το οποίο μένει προς απάντηση είναι κατά πόσο υφίσταται και η ταυτότητα διαδικασίας (άρθρο 218 1/ περίπτωση δ ΚΠολΔ), ως προϋπόθεση του επιτρεπτού την αντικειμενικής σώρευσης των εν λόγω αιτήσεων. Η στενή γραμματική προσέγγιση των άρθρων 623 και 662Α/ εδάφ. α ΚΠολΔ φαίνεται καταρχήν να ευνοεί την αποδοχή της άποψης ότι πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικές διαδικασίες, οι οποίες εξάλλου ρυθμίζονται ως τέτοιες και όχι ενιαία σε δύο εντελώς διαφορετικά κεφάλαια του ΚΠολΔ (στο τέταρτο κεφάλαιο του τέταρτου βιβλίου του ΚΠολΔ η διαδικασία έκδοσης διαταγής πληρωμής και στο τέλος του έκτου κεφαλαίου του τέταρτου βιβλίου του κώδικα αυτού η διαδικασία έκδοσης διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου). Ωστόσο με επιχειρήματα τη νομοθετική κατάστρωση της διαταγής απόδοσης μισθίου κατά το πρότυπο της διαταγής πληρωμής, την ταυτότητα αυτών των δύο ειδικών διαδικασιών ως προς πολλά σημεία, τα οποία και αναφέρθηκαν παραπάνω, καθώς και την γενικότερη αρχή της οικονομίας της δίκης, ορθότερη είναι η αποδοχή της άποψης ότι πρόκειται στην ουσία για το «ίδιο είδος διαδικασίας» και επομένως είναι επιτρεπτή στο ίδιο δικόγραφο η σώρευση των δύο αιτήσεων (προς έκδοση διαταγής πληρωμής μισθωμάτων και προς έκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου) 33. Εξάλλου, ιδιαίτατα πειστικό παρίσταται κατά τη γνώμη μας το επιχείρημα 34, ότι η αποδοχή της αντίθετης άποψης θα υποχρέωνε τον εκμισθωτή να καταθέσει δύο αιτήσεις με σχεδόν πανομοιότυπο περιεχόμενο και με διαφορετικό μόνο αίτημα, κατά του ίδιου μισθωτή, στη γραμματεία του ιδίου δικαστηρίου, περαιτέρω ο ίδιος δικαστής να εκδώσει δύο διαφορετικές διαταγές με πανομοιότυπο περιεχόμενο και μετά από εκτίμηση των ίδιων εγγράφων, ενώ από την άλλη πλευρά ο καθού- 32 Βλ. Νίκα Ν., Πολιτική Δικονομία, τόμος I, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα- Θεσσαλονίκη, 2003, σελ Βλ. στη νομολογία ιδίως ΜονΠρΧαλκ 103/2000, ΝΟΜΟΣ και ΜονΠρΒόλου 708/2002, ΝοΒ 50 (2002), 1125επ. και στη θεωρία υπέρ της ίδια άποψης βλ. Παπαδουλάκη Π., ο.π., σελ.154 και Παπαδάκη Χ., Διαταγές στη μισθωτική διαδικασία, ο.π., σελ.105επ. Ας σημειωθεί ότι υπέρ της αντίθετης άποψης, δηλαδή της αδυναμίας σώρευσης στο ίδιο δικόγραφο αίτησης για έκδοση διαταγής πληρωμής και αίτησης για έκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου δεν έχει αρθρωθεί, εξ όσων προέκυψε από την έρευνά μας, σοβαρή επιχειρηματολογία, τόσο σε θεωρητικό, όσο και νομολογιακό επίπεδο. 34 Βλ. ΜονΠρΧαλκ 103/2000, ΝΟΜΟΣ. 16

18 μισθωτής έπρεπε να ασκήσει δύο διαφορετικές ανακοπές ενώπιον του ιδίου δικαστηρίου, το οποίο θα προέβαινε στην εκδίκασή τους σύμφωνα με τους κανόνες της ίδιας ειδικής διαδικασίας, συνεπώς θα έπρεπε να προβεί κατόπιν αίτησης των διαδίκων ή και αυτεπάγγελτα στη συνεκδίκασή τους, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 246ΚΠολΔ. Με βάση τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι η εμμονή στην άποψη της αδυναμίας σώρευσης των δύο αιτήσεων στο ίδιο δικόγραφο μόνο παρελκυστικές λογικές ευνοεί, οδηγώντας σε διεύρυνση της δικαστικής δαπάνης για τους διαδίκους και σε άσκοπη επιβάρυνση του δικαστηριακού μηχανισμού, υπονομεύοντας τα θεμελιώδη δικονομικά προτάγματα της οικονομίας της δίκης και της καλόπιστης διεξαγωγής αυτής. Επισημαίνουμε ότι η νομολογία αντιμετώπισε ικανοποιητικά και τον προβληματισμό ο οποίος ετέθη και αφορούσε το ενδεχόμενο πρόκλησης σύγχυσης κατά την εκτέλεση της κατά τα ανωτέρω ενιαίας διαταγής, δεδομένου ότι κατά το σκέλος που διατάσσει την πληρωμή των οφειλόμενων μισθωμάτων αποτελεί από της εκδόσεώς της εκτελεστό τίτλο (άρθρο 631 ΚΠολΔ), ενώ κατά το σκέλος που διατάσσει την απόδοση της χρήσης του μισθίου αποτελεί εκτελεστό τίτλο μόνο από της παρέλευσης εικοσαημέρου από της επιδόσεώς της στον καθού (άρθρο 662Δ 3/ εδάφ. α ΚΠολΔ). Η λύση η οποία υιοθετήθηκε είναι η χορήγηση χωριστών εκτελεστών απογράφων για τη διαταγή απόδοσης μισθίου και για τη διαταγή πληρωμής αντιστοίχως, με αποτέλεσμα να διαχωρίζεται πλήρως η εκτέλεση της κάθε διαταγής 35. II) Οι προϋποθέσεις έκδοσης της διαταγής απόδοσης μισθίου Από το ίδιο το γράμμα του άρθρου 662Α ΚΠολΔ προκύπτει ότι για την παραδεκτή υποβολή αιτήσεως προς έκδοση διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου απαιτείται η συνδρομή τεσσάρων κατά βάση θετικών διαδικαστικών προϋποθέσεων και μιας αρνητικής. Οι θετικές λοιπόν προϋποθέσεις προς τούτο είναι: α) η ύπαρξη σύμβασης μίσθωσης ακινήτου, β) η απόδειξη της μίσθωσης με έγγραφο, γ) η καθυστέρηση του μισθώματος από δυστροπία του μισθωτή και δ) η επίδοση με δικαστικό επιμελητή έγγραφης όχλησης στον καθού, ένα τουλάχιστον μήνα πριν την υποβολή της σχετικής αίτησης (άρθρο 662Α/ εδάφ. α ΚΠολΔ). Αντίθετα, αρνητική 35 Βλ. ΜονΠρΒόλου 708/2002, ΝοΒ 50 (2002),

19 προϋπόθεση που αποκλείει την έκδοση της εν λόγω διαταγής είναι η καταβολή από τον δύστροπο μισθωτή των οφειλόμενων μισθωμάτων εντός του μηνός από την επίδοση της έγγραφης όχλησης σε αυτόν, κατάσταση η οποία δέον να αποδεικνύεται εγγράφως, δυνάμενη να λειτουργήσει ως διακωλυτικός λόγος εκδόσεως διαταγής απόδοσης μισθίου μόνο μια φορά (άρθρο 662Α/ εδάφ. β και γ ΚΠολΔ). Επισημαίνεται ότι ο δικαστής οφείλει να εξετάζει τη συνδρομή των ως άνω προϋποθέσεων αυτεπαγγέλτως και σε περίπτωση που διαπιστώσει την έλλειψη έστω και μιας από αυτές να προβαίνει σε απόρριψη της υποβαλλόμενης αίτησης προς έκδοση διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου ακινήτου (άρθρο 662Ε 1/ περίπτωση α ΚΠολΔ) 36. Δεδομένου μάλιστα ότι οι προαναφερθείσες προϋποθέσεις αποτελούν κατά τη φύση τους διαδικαστικές προϋποθέσεις, η έλλειψή τους θα συνεπάγεται την απόρριψη της σχετικής αίτησης ως απαράδεκτης 37. Πάντως, εάν ο δικαστής παραβλέψει το απαράδεκτο που συνεπάγεται η έλλειψη κάποιας από τις προεκτεθείσες θετικές και αρνητικές προϋποθέσεις του άρθρου 662Α ΚΠολΔ, προβαίνοντας στην έκδοση της διαταγής απόδοσης μισθίου, τότε ο καθού δύναται να ασκήσει ανακοπή του άρθρου 662ΣΤ ΚΠολΔ, ζητώντας την ακύρωση της εν λόγω διαταγής (άρθρο 662Ζ ΚΠολΔ) 38. Αναλυτικά οι προϋποθέσεις προς έκδοση διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου ακινήτου είναι οι εξής: 1) Μίσθωση ακινήτου Βασική προϋπόθεση προσφυγής στην ειδική διαδικασία των άρθρων 662Αεπ. ΚΠολΔ είναι η ύπαρξη σύμβασης μίσθωσης ακινήτου, ήτοι παραχώρηση της χρήσης του εν λόγω ακινήτου έναντι ανταλλάγματος- μισθώματος (άρθρο 574ΑΚ) 39. Εξ 36 Βλ. στη νομολογία ΕφΠειρ 362/2000, ΝΟΜΟΣ και στη θεωρία Κατρά Ι., ο.π., σελ Βλ. στη νομολογία ΕφΠειρ 362/2000, ΝΟΜΟΣ και στη θεωρία Ποδηματά Ε. σε Κεραμέα Κ.- Κονδύλη Δ.- Νίκα Ν., Ερμηνεία του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο.π., σελ.1240, 1243, αριθμ.9,1 αντίστοιχα Κατρά Ι., ο.π., σελ.904. Σύμφωνα με την ίδια πάντοτε άποψη η αίτηση απορρίπτεται ως νόμω αβάσιμη, εάν από την ίδια προκύπτει η ύπαρξη δικαιοκωλυτικών ή δικαιοφθόρων περιστατικών (π.χ. εύλογης αιτίας για την καθυστέρηση του μισθώματος), ενώ η έρευνα του ουσία βάσιμου εξαντλείται στην κρίση εάν τα προσαγόμενα από τον αιτούντα έγγραφα αποδεικνύουν πλήρως την αξίωση απόδοσης του μισθίου, ενόψει των εκτιθέμενων στην αίτηση δικαιοπαραγωγικών περιστατικών και μόνο. Πρβλ. όμως Βαθρακοκοίλη Β., ο.π., σελ.88, αρίθμ.2, σύμφωνα με τον οποίο στην έρευνα του νόμω βάσιμου και όχι του παραδεκτού της σχετικής αίτησης εντάσσεται ο έλεγχος της συνδρομής των προϋποθέσεων του άρθρου 662Α ΚΠολΔ. Σύμφωνος με την τελευταία άποψη και ο Παπαδάκης Χ., Διαταγές στη μισθωτική διαδικασία, ο.π., σελ.33, αριθμ.15-16, ο οποίος προχωρά έτι παραπέρα, χαρακτηρίζοντας τις προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 662Α ΚΠολΔ ως ουσιαστικές. 38 Βλ. εντελώς ενδεικτικά ΕφΠειρ 362/2000, ΝΟΜΟΣ. 39 Βλ. ΜονΠρΣυρ 714/2005, Αρμ.2005 (12), 1956επ., η οποία κάνει τελικά δεκτή την κατ άρθρο 662Ζ ΚΠολΔ αίτηση αναστολής εκτέλεσης διαταγής απόδοσης μισθίου, ενόψει της πιθανολόγησης 18

20 αντιδιαστολής συνάγεται ότι η μίσθωση κινητού πράγματος δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των άρθρων 662Αεπ.ΚΠολΔ και επομένως δεν επιτρέπεται η έκδοση διαταγής απόδοσης της χρήσης αυτού 40. Κατά την απολύτως κρατούσα άποψη η έκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου είναι δυνατή ανεξαρτήτως του είδους της υφιστάμενης μίσθωσης ακινήτου (σύμβαση μίσθωσης αστικού ή αγροτικού ακινήτου, προσοδοφόρου ακινήτου, επίμορτης αγροληψίας, επαγγελματικής μίσθωσης υπαγόμενης στο προστατευτικό πεδίο του π.δ.34/1995) 41, ενώ τονίζεται εμφατικά ότι η κυριότητα ή η νομή του εκμισθωτή στο μίσθιο είναι αδιάφορη, συνεπώς μνεία σε αυτή δεν απαιτείται ως απαραίτητο στοιχείο της σχετικής αίτησης, αφού και η μίσθωση ξένου πράγματος είναι έγκυρη 42. Ακολούθως, επισημαίνεται ότι κατά την άποψη που υιοθετείται από την κρατούσα γνώμη στη νομολογία 43 και το σύνολο της θεωρίας 44, προϋπόθεση για την υποβολή αιτήσεως προς έκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου είναι η σύμβαση μίσθωσης να είναι έγκυρη και ενεργής, δηλαδή να διαρκεί ακόμη ο συμβατικός της χρόνος και να μην έχει λυθεί για οποιοδήποτε λόγο. Ειδικά στη περίπτωση της ύπαρξης εμπορικής μίσθωσης, η ελάχιστη διάρκεια της οποίας καθορίζεται υποχρεωτικά εκ του νόμου (άρθρο 5 1 π.δ.34/1995), υφίσταται ενεργής μίσθωση που δύναται να στηρίξει την έκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου για ολόκληρο το σχετικό χρονικό διάστημα, ακόμη κι εάν ο συμβατικός χρόνος διάρκειας της μίσθωσης αυτής είναι μικρότερος από τον ελάχιστο νόμιμα καθοριζόμενο 45. ευδοκίμησης της ασκηθείσας ανακοπής κατ αυτής (άρθρο 662ΣΤ ΚΠολΔ), δοθέντος ότι από τα εκτιθέμενα στη μείζονα πρόταση της απόφασης πραγματικά περιστατικά πιθανολογήθηκε η ύπαρξη όχι συμβάσεως μίσθωσης ακινήτου, αλλά ιδιότυπης σύμβασης (υπέρ τρίτου) εγγύησης επιστροφής δανείου δια της διαθέσεως ακινήτου με σύμβαση χρησιδανείου. 40 Βλ. αντί πολλών Παπαδάκη Χ., Διαταγές στη μισθωτική διαδικασία, ο.π., σελ.34, αριθμ.18 και Ποδηματά Ε. σε Κεραμέα Κ.- Κονδύλη Δ.- Νίκα Ν., Ερμηνεία του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο.π., σελ.1240, αριθμ Βλ. Αλεξίου Σ., ο.π., σελ.602 Παπαδουλάκη Π., ο.π., σελ.145 και Βαθρακοκοίλη Β., ο.π., σελ.80, αριθμ Βλ. στη νομολογία ΑΠ 1195/1986, ΝοΒ 35, 903 και στη θεωρία Βαθρακοκοίλη Β., ο.π., σελ.80, αριθμ Βλ. αντί πολλών ΜονΠρΑθ 7624/2007, ΝΟΜΟΣ και ΕιρΡόδου 92/2002, ΝΟΜΟΣ. Πρβλ. όμως ΜονΠρΧαλκ 103/2000, ΝΟΜΟΣ, η οποία αποκρούει την ύπαρξη ενεργούς μισθώσεως ως προϋπόθεση για την έκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου, στηριζόμενη στη γραμματική ερμηνεία του άρθρου 662Α ΚΠολΔ, το οποίο δεν θέτει ρητά μια τέτοια προϋπόθεση, αποδίδοντας την αντίθετη κρατούσα άποψη σε παραδρομή από την εσφαλμένη μεταφορά της ερμηνείας του άρθρου 66 ΕισΝΚΠολΔ (το οποίο πράγματι θέτει ως προϋπόθεση για την άσκηση αγωγής απόδοσης της χρήσης μισθίου λόγω καθυστέρησης του μισθώματος από δυστροπία, την ύπαρξη μεταξύ άλλων και ενεργούς μίσθωσης), στην περίπτωση της ειδικής διαδικασίας των άρθρων 662Αεπ. ΚΠολΔ. 44 Βλ. εντελώς ενδεικτικά Βαθρακοκοίλη Β., ο.π., σελ.80, αριθμ.1 Παπαδάκη Χ., Διαταγές στη μισθωτική διαδικασία, ο.π., σελ.34, αριθμ και Ποδηματά Ε. σε Κεραμέα Κ.- Κονδύλη Δ.- Νίκα Ν., Ερμηνεία του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο.π., σελ.1240, αριθμ Βλ. ΑΠ 103/2001, ΕλλΔνη 42 (2001), 718επ. και ΜονΠρΑθ 7624/2007, ΝΟΜΟΣ. 19

21 Περαιτέρω, μεγάλης πρακτικής σπουδαιότητας παρίσταται και η απάντηση στο ερώτημα εάν επιτρέπεται η έκδοση διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου λόγω καθυστέρησης του μισθώματος από δυστροπία, στην περίπτωση που ο συμβατικός χρόνος διάρκειας της μίσθωσης έχει λήξει, αλλά υφίσταται πλασματική αναμίσθωση υπό τους όρους του άρθρου 611ΑΚ 46, συνεπώς η διάρκεια της σχετικής μίσθωσης λογίζεται ότι ανανεώθηκε για αόριστο χρόνο. Με δεδομένο ότι κατά την κρατούσα άποψη συνέπεια της εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 611ΑΚ είναι η ανανέωση της μίσθωσης, με την έννοια της κατάρτισης νέας μίσθωσης για αόριστο χρόνο και με τους όρους της παλιάς μίσθωσης 47, ορθώς νομίζουμε υποστηρίζεται η γνώμη ότι και στην εν λόγω περίπτωση είναι επιτρεπτή η έκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου, αφού με βάση τα προλεχθέντα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί στα σοβαρά η ύπαρξη έγκυρης και ενεργούς μισθώσεως 48. Υποστηρίζεται βέβαια και η αντίθετη άποψη 49, ότι δηλαδή στην περίπτωση της κατ άρθρο 611ΑΚ σιωπηρής αναμίσθωσης δεν είναι επιτρεπτή η έκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου λόγω καθυστέρησης του μισθώματος από δυστροπία, με το επιχείρημα ότι ακόμη κι εάν θεωρηθεί ως δεδομένη η ύπαρξη έγκυρης και ενεργούς μίσθωσης, αυτή δεν είναι δυνατό να προαπαδειχθεί εγγράφως, όπως ρητά αξιώνει ο ΚΠολΔ (άρθρα 662Α, 662Γ 2,3) ως προϋπόθεση για την έκδοση της εν λόγω διαταγής. Νομίζουμε πάντως ότι η θέση αυτή είναι υπερβολικά αυστηρή και η πράγματι εκ πρώτης όψεως αδυναμία έγγραφης απόδειξης της σχετικής μίσθωσης δύναται να καλυφθεί δια της προσκομίσεως του μισθωτηρίου του οποίου η διάρκεια έχει λήξει και της επίκλησης εκ μέρους του εκμισθωτή- αιτούντος της συνδρομής των όρων του άρθρου 611ΑΚ. Εξάλλου η θέση μας αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εισάγει μια contra legem ερμηνεία, η οποία θέτει εκποδών την απαίτηση έγγραφης προαπόδειξης των θεμελιωτικών της σχετικής αίτησης περιστατικών, αφού ο ίδιος ο νόμος παρέχει στο δικαστή την ευχέρεια να καλεί τον αιτούντα προκειμένου να του 46 Για το θέμα των προϋποθέσεων εφαρμογής του άρθρου 611ΑΚ (σιωπηρή αναμίσθωση) βλ. αναλυτικά Κορνηλάκη Π., Ειδικό Ενοχικό Δίκαιο, τόμος II, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα- Θεσσαλονίκη, 2005, σελ.319επ. Στο σημείο αυτό αρκούμαστε να αναφέρουμε ότι η συγκεκριμένη διάταξη θέτει ως βασικές προϋποθέσεις εφαρμογής της: α) την ύπαρξη μίσθωσης ορισμένου χρόνου και τη λήξη αυτής με παρέλευση του χρόνου για τον οποίο συμφωνήθηκε, β) την εξακολούθηση της συμφωνημένης χρήσης από το μισθωτή και μετά τη λήξη της μίσθωσης και γ) την θετική γνώση του εκμισθωτή (σχετικά με την λήξη της μίσθωσης και την εξακολούθηση της χρήσης) και μη εναντίωσή του έστω και σιωπηρή. 47 Βλ. Κορνηλάκη Π., ο.π., σελ.322, με τις εκεί περαιτέρω παραπομπές (ιδίως υποσημείωση 28). 48 Βλ. στη θεωρία Παπαδουλάκη Π., ο.π., σελ.149 και στη νομολογία ΑΠ 1609/2000, ΕλλΔνη 42 (2001), 718επ. (για διαταγή πληρωμής μισθωμάτων). 49 Βλ. Κατρά Ι., ο.π., σελ Παπαδάκη Χ., Διαταγές στη μισθωτική διαδικασία, ο.π., σελ.35, αριθμ.22 του ιδίου, Ζητήματα από την έκδοση διαταγής απόδοσης χρήσης μισθίου, ΕΔΠ 1998,

22 παράσχει εξηγήσεις σχετικά με την αίτηση ή ακόμη και να βεβαιώσει ενόρκως τα περιστατικά τα οποία απαιτούνται για την έκδοση της διαταγής (άρθρο 662Γ 3,4 σε συνδυασμό με το άρθρο 627ΚΠολΔ). 2) Έγγραφη απόδειξη της μίσθωσης Πέρα από την ύπαρξη έγκυρης και ενεργούς σύμβασης μίσθωσης ακινήτου, το άρθρο 662Α ΚΠολΔ θέτει ρητά ως επιπλέον προϋπόθεση για την έκδοση διαταγής απόδοσης της χρήσης μισθίου, την έγγραφη απόδειξη της σχετικής μισθώσεως 50. Εξ αντιδιαστολής συνάγεται ότι στις συμβάσεις μίσθωσης ακινήτου που έχουν καταρτιστεί προφορικά και συνακόλουθα δεν αποδεικνύονται με έγγραφο, δεν είναι δυνατή η εφαρμογή της ειδικής διαδικασίας των άρθρων 662Αεπ. ΚΠολΔ 51. Διευκρινίζεται ότι το έγγραφο που αποδεικνύει τη μίσθωση κατ άρθρο 662Α ΚΠολΔ, μπορεί να είναι είτε ιδιωτικό, είτε δημόσιο ( π.χ. συμβολαιογραφικό έγγραφο), ενόψει του γεγονότος ότι ο ίδιος ο νομοθέτης δεν θέτει κάποιον ιδιαίτερο περιορισμό ως προς το συγκεκριμένο θέμα 52. Μάλιστα, δεδομένης της ευρείας δυνατότητας που αναγνωρίζει ο νόμος (άρθρο 662Α ΚΠολΔ) στην απόδειξη της σχετικής μισθώσεως με οποιοδήποτε έγγραφο, η υπό έρευνα προϋπόθεση υποστηρίζεται ότι πληρούται τόσο από την ύπαρξη δικαιοπρακτικού ιδιωτικού εγγράφου (π.χ. ιδιωτικού συμφωνητικού μισθώσεως, από το οποίο προκύπτει η σύναψη της μίσθωσης και τα ουσιώδη στοιχεία αυτής, όπως το ύψος του μισθώματος, η παράδοση της χρήσης στον μισθωτή, ο χρόνος κατάρτισης και η διάρκεια της σχετικής σύμβασης), όσο και από την ύπαρξη ιδιωτικού εγγράφου μαρτυρίας (π.χ. επιστολή του μισθωτή με ιδιόχειρη υπογραφή του που περιέχει εξώδικη ομολογία για τη μισθωτική σχέση), ή ακόμη και από την ύπαρξη συνδυασμού εγγράφων (π.χ. εξώδικο έγγραφο του εκμισθωτή και έγγραφη 50 Βλ. εντελώς ενδεικτικά στη νομολογία ΕφΠατρ 382/2004, ΝΟΜΟΣ ΕφΘες 3382/2000, ΝΟΜΟΣ και στη θεωρία Αλεξίου Σ., ο.π., σελ.602 Σινανιώτη Λ., ο.π., σελ.278 Κατρά Ι., ο.π., σελ Βλ. στη νομολογία ΜονΠρΧαλκ 103/2000, ΝΟΜΟΣ και στη θεωρία Παπαδάκη Χ., Διαταγές στη μισθωτική διαδικασία, ο.π., σελ.33, αριθμ.17 Παπαδουλάκη Π., ο.π., σελ.145 Σινανιώτη Λ., ο.π., σελ.278 Αλεξίου Σ., ο.π., σελ Βλ. στη νομολογία ιδίως ΕφΠατρ 382/2004, ΝΟΜΟΣ και στη θεωρία Ποδηματά Ε. σε Κεραμέα Κ.- Κονδύλη Δ.- Νίκα Ν., Ερμηνεία του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο.π., σελ.1240, αριθμ.5 Βαθρακοκοίλη Β., ο.π., σελ.80, αριθμ.1. 21