ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

HTML
DOWNLOAD

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ"

Ῥαχήλ Βλαστός
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ εν χωρεί καµιά αµφιβολία ότι η χώρα µας βιώνει την εντονότερη οικονοµική κρίση της µεταπολιτευτικής περιόδου η οποία τείνει να παγιωθεί ως γενικευµένη κρίση θεσµών και αξιών. Όλοι συµφωνούν ότι οι παρελθούσες αντιλήψεις ενός κρατικιστικού µοντέλου πρέπει να αλλάξουν και απαιτούνται έγκυρες θεσµικές αλλαγές για να µπορέσει η Ελλάδα να εξυγιάνει το θεσµικό πλαίσιο λειτουργίας της ελληνικής κοινωνίας και να γίνει ανταγωνιστική. Οι κύριοι άξονες που προδιαγράφουν το µέλλον της χώρας θα µπορούσαν λοιπόν να συνοψιστούν ως εξής: (1) απεξάρτηση από το κράτος, (2) βελτίωση των ικανοτήτων του εργατικού και επιστηµονικού δυναµικού, (3) ανεύρεση νέων αγορών, (4) βελτίωση καινοτόµων προϊόντων, και (5) προσέλκυση επενδυτών και πρόσβαση στις αγορές για υγιή και βιώσιµο δανεισµό. H συγκεκριµένη πραγµατικότητα αποτελεί το πλαίσιο που πρέπει να σκεφτούµε για την ανάπτυξη και την οικονοµική δυνατότητα του Πανεπιστηµίου Κρήτης. Με πρόσφατη επιστολή του, ο Πρύτανης που διοικεί τα τελευταία τρία χρόνια το Πανεπιστήµιο της Κρήτης, από τα κορυφαία της χώρας, απευθύνει δραµατική έκκληση προς την πολιτεία και τους τοπικούς άρχοντες να συνδράµουν ώστε να µπορέσει το Ίδρυµα να συνεχίσει να λειτουργεί: «ώστε και Σώστε». Στην επιστολή του ο Πρύτανης επισηµαίνει ότι είναι ο µόνος που παρέµεινε από την αρχική τετραµελή πρυτανική οµάδα που ανέλαβε να οδηγήσει το Πανεπιστήµιο της Κρήτης στην επόµενη µέρα. Με βάση αυτά τα αποτελέσµατα, το σχέδιο που είχαν για το πώς το Πανεπιστήµιο της Κρήτης θα µπορέσει να βγει από την κρίση της χώρας, ή τουλάχιστον η εφαρµογή του σχεδίου αυτού στην πράξη, απέτυχαν. Όπως αναφέρει ο Πρύτανης, το Ίδρυµα έχει περιέλθει σε ένα οικονοµικό αδιέξοδο (οικονοµικό «στραγγαλισµό») που αναπόφευκτα εµποδίζει και απειλεί ακόµα και στοιχειώδεις λειτουργίες του, πόσο µάλλον την ικανότητά του να οδηγήσει τη νέα γενιά της χώρας σε ένα καλύτερο µέλλον. Τι ακριβώς συµβαίνει µε το καράβι που ο καπετάνιος του φωνάζει ότι κινδυνεύει; Έχει µείνει ακυβέρνητο, έχει πάρει λάθος πορεία, ή µήπως έχει αρχίσει ήδη να «µπάζει νερά»; Τι από τα παραπάνω συµβαίνει στο Πανεπιστήµιο της Κρήτης;

2 Από το αρχικό πρυτανικό σχήµα, πρώτος έφυγε ο αντιπρύτανης οικονοµικών Καθ. Γιώργος Σταθάκης. Την πορεία που χάραξε πριν από τρία χρόνια για την αντιµετώπιση της οικονοµικής κρίσης του Πανεπιστηµίου λογικά τη συνέχισε ο Καθ. Γιώργος Τζιρίτας, επίσης µέλος του αρχικού Πρυτανικού σχήµατος. Ποιά ήταν η πολιτική που ακολουθήθηκε και πως αξιολογείται η εφαρµογή του σχεδίου της πρυτανείας; Στην επιστολή παραίτησης του πρώην αντιπρύτανη Καθ. Τζιρίτα διαβάζοµε ότι βασικός άξονας ήταν οι συνεχείς εκκλήσεις προς την Πολιτεία (1) να στηρίξει τα ΑΕΙ, (2) να αυξήσει την κρατική επιχορήγηση, (3) να διορίσει τα εκλεγµένα µέλη ΕΠ, και (4) να εγκρίνει νέες θέσεις. Προς τιµήν του, ο παραιτηθείς αντιπρύτανης οµολογεί ότι ο µόνος δρόµος πλέον είναι η ανεύρεση πόρων εκτός του Κράτους. υστυχώς, η επισήµανση αυτή ήρθε µε καθυστέρηση τριών ετών. Ποτέ όµως δεν είναι αργά. Πριν από 30 χρόνια, το Πανεπιστήµιο της Κρήτης ξεχώρισε επειδή τόλµησε να πρωτοστατήσει, να βγεί µπροστά, να καινοτοµήσει. Μήπως θα πρέπει να ξαναθυµηθεί τη συνταγή που το έκανε κορυφαίο και να χαράξει µια στοχευµένη πορεία, αντί να επιλέξει να ακολουθήσει άκριτα τις πεπαλαιωµένες συνταγές άλλων ΑΕΙ και την «όποια αντίδραση τους για την απαράδεκτη πολιτική της κυβέρνησης» όπως προτείνει ο Πρύτανης; Μερικές χρήσιµες σκέψεις και προβληµατισµοί για την βελτίωση της οικονοµικής δυνατότητας του Πανεπιστηµίου µας θα µπορούσαν να συνοψιστούν στους παρακάτω άξονες: 1. Απεξάρτηση από το κράτος: Ο Νόµος 4009 προέβλεπε τη δηµιουργία ενός ΝΠΙ που θα εξασφάλιζε την οικονοµική ευρωστία και ευελιξία του Ιδρύµατος. Τρία χρόνια µετά αυτό δεν έχει εφαρµοστεί από κανένα ΑΕΙ. Με πρόσφατη τροπολογία, ο νοµοθέτης µετατρέπει τους ΕΛΚΕ των Πανεπιστηµίων σε ΝΠΙ. εν αρκεί. Χρειάζεται και αλλαγή του, ξεπερασµένου πλέον από τις εξελίξεις, άρθρου Βελτίωση των ικανοτήτων του εργατικού και επιστηµονικού δυναµικού: Ουσιαστική αναβάθµιση δεξιοτήτων: Πραγµατική αξιολόγηση όλων των µελών του Ιδρύµατος (φοιτητές, διοικητικό, τεχνικό, και διδακτικό προσωπικό), η οποία θα οδηγήσει στην καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναµικού του Πανεπιστηµίου της Κρήτης χωρίς ουδεµία συρρίκνωσή του. 3. Ανεύρεση νέων αγορών: ύο στόχοι:

3 Προσέλκυση νέων φοιτητών από το εξωτερικό: Μέσα στη γεωπολιτική θύελλα που έχει ξεσπάσει στην ευρύτερη περιοχή µας, η Κρήτη φαντάζει ως µια Όαση Σπουδών. Η πολιτιστική κληρονοµιά µας, αλλά και η σύγχρονη κουλτούρα της χώρας µας, σε συνδυασµό µε τις δυσεύρετες κλιµατολογικές συνθήκες, µας καθιστούν πολύ ελκυστικό προορισµό για τον δυνητικό φοιτητή από την Αίγυπτο, τη Συρία, την Ιορδανία, το Ισραήλ, το Ιράκ, το Κουρδιστάν, τη Σαουδική Αραβία, αλλά ακόµα και από χώρες της παγωµένης Βόρειας και Ανατολικής Ευρώπης. Το Πανεπιστήµιο Κρήτης θα πρέπει να εξετάσει σοβαρά την δυνατότητα δηµιουργίας ξενόγλωσσων τµηµάτων τα οποία θα του επιφέρουν τεράστια έσοδα. MOOCS: MassiveOpenOnlineCourses, Εκπαίδευση από απόσταση: Ήδη σήµερα, το Πανεπιστήµιο Αθηνών και άλλα πανεπιστήµια της χώρας προσφέρουν µαθήµατα από απόσταση και χορηγούν πιστοποιητικό µετά την επιτυχή παρακολούθηση τους. Στη δύσκολη σηµερινή οικονοµική συγκυρία, θα µπορούσε ο φοιτητής/τρια σε αρκετά τµήµατα του Πανεπιστηµίου Κρήτης να επιλέξει να παρακολουθήσει τα µαθήµατα των δύο πρώτων ετών από το σπίτι του, έναντι ελάχιστου αντιτίµου το οποίο θα χρησιµοποιηθεί για τα λειτουργικά έξοδα του Πανεπιστηµίου. Ταυτόχρονα η ελάφρυνση του οικογενειακού προϋπολογισµού από τα έξοδα για το ενοίκιο, διαβίωση, κλπ. θα είναι τεράστια και ανακουφιστική για την ελληνική οικογένεια. 4. Βελτίωση καινοτόµων προϊόντων: Σε ό,τι αφορά στην καινοτόµο έρευνα, το Πανεπιστήµιο της Κρήτης έχει αποδείξει τα τελευταία 30 χρόνια ότι συγκαταλέγεται µεταξύ των κορυφαίων πανεπιστηµίων παγκοσµίως. Οι δείκτες του αυτοί βασίζονται, ως επί το πλείστον, στον αριθµό και στην ποιότητα των ερευνητικών δηµοσιεύσεων, αλλά και στη χρηµατοδότηση ερευνητικών προγραµµάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένα ποσοστό αυτών των εσόδων παρακρατείται από το Πανεπιστήµιο για τη χρηµατοδότηση των δραστηριοτήτων του, τα οποία βέβαια δεν επαρκούν. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να εξεταστεί και η δυνατότητα δηµιουργίας επιπρόσθετων, ποιοτικών διαδικτυακών προγραµµάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης που θα παρέχουν εξειδικευµένες, υψηλού επιπέδου γνώσεις και δεξιότητες και θα αποφέρουν αναγκαία έσοδα στο Πανεπιστήµιο επιτρέποντάς του να βελτιώσει την ποιότητα των παρεχόµενων υπηρεσιών του. Αυτή την ποιότητα καθορίζουν, µεταξύ άλλων, οι φοιτητικές εστίες, οι άρτια εξοπλισµένες αίθουσες

4 διδασκαλίας και εργαστήρια, οι οικονοµικές διευκολύνσεις στους φοιτητές/τριες που έχουν ανάγκη, οι εκπαιδευτικές διευκολύνσεις για την ολοκλήρωση των σπουδών µέσα σε τέσσερα και όχι περισσότερα χρόνια, η διαδραστική διδασκαλία σε µικρές οµάδες, και η σύνδεση µε παραγωγικούς φορείς µέσα από προγράµµατα πρακτικής άσκησης (προπτυχιακά προγράµµατα Co-Opsή internships). Αυτή την καλύτερη ποιότητα την χρειάζεται και το Πανεπιστήµιο της Κρήτης. 5. Προσέλκυση επενδυτών και πρόσβαση στις αγορές για υγιή και βιώσιµο δανεισµό: υστυχώς, ο περισσότερος πλούτος παγκοσµίως έχει σήµερα συσσωρευτεί στα χέρια ενός πολύ µικρού ποσοστού της κοινωνίας. Η διεθνής εµπειρία λέει ότι οι «ολιγάρχες» αυτοί, πέρα από ακριβά είδη πολυτελείας, ενδιαφέρονται και για τη χρηµατοδότηση της έρευνας και της εκπαίδευσης. Πέρα από τις επώνυµες έδρες, δεν είναι τυχαίο ότι πολλές σχολές στο εξωτερικό φέρουν το όνοµα ενός «Μεγάλου Ευεργέτη». Η ίδια η Ελλάδα έχει ήδη µια µεγάλη παράδοση σε Εθνικούς Ευεργέτες, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στα ΑΕΙ: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Πάντειο Πανεπιστήµιο, κτλ. Προτείνουµε λοιπόν: i. Προσέλκυση νέων «ευεργετών» ώστε να δηµιουργηθεί ένα κρίσιµο endowment ( προίκα ), δηλαδή ένα αποθεµατικό από δωρεές, τα ετήσια έσοδα του οποίου θα καλύπτουν τρέχουσες δαπάνες και καινοτόµες δραστηριότητες. Η διαχείριση αυτού του «endowmentfund», της προίκας του πανεπιστηµίου, θα γίνεται από το «boardoftrustees», δηλαδή από ένα συµβούλιο στο οποίο θα συµµετέχουν οι «ευεργέτες» ή οι αντίκλητοί τους, ο Πρύτανης, και ο Πρόεδρος του Συµβουλίου του Ιδρύµατος και του οποίου αποκλειστικός σκοπός θα είναι η βελτίωση της ποιότητας και της προσφοράς του Πανεπιστηµίου της Κρήτης στη χώρα. ii. Έκδοση οµολόγων του Ιδρύµατος, απ όπου θα αντλούνται πόροι για την επέκταση σχολών, εργαστηρίων, κλινικών κτλ. Το Πανεπιστήµιο της Κρήτης πρέπει να επανέλθει στις υψηλές του αξίες. Η Ελληνική πραγµατικότητα άλλαξε, τα τριάντα χρόνια που πέρασαν αναµφίβολα αποτέλεσαν την χρυσή περίοδο της Ελληνικής έρευνας όλων των εποχών. Παρ όλα αυτά η

5 Ελλάδα «πτώχευσε», είµαστε πλέον στο έλεος των δανειστών µας και εποµένως, µε βάση το αποτέλεσµα, το µοντέλο της ερευνητικής και εκπαιδευτικής πολιτικής που ασκήθηκε τα τελευταία τριάντα χρόνια δεν µπορεί παρά να χαρακτηριστεί λανθασµένο και η ανάγκη ουσιαστικής αλλαγής απαραίτητη. Οδυσσέας Ζώρας, Καθηγητής Χειρουργικής Ογκολογίας του Πανεπιστηµίου Κρήτης ιευθυντής Κλινικής Χειρουργικής Ογκολογίας Πρώην Πρόεδρος του Ιατρικού Τµήµατος

Σχετικά έγγραφα

ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΥΤΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2004. Υποψηφιότητα: Καθ. Αικατ. Χρονοπούλου - Σερέλη

ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΥΤΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2004 Υποψηφιότητα: Καθ. Αικατ. Χρονοπούλου - Σερέλη 1 Αγαπητά µέλη της Πανεπιστηµιακής µας κοινότητας, Λαµβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες αυτής της εκλογικής