Ο Ο ΙΚΟΣ ΑΚΤΥΛΙΟΣ ΣΤΗ ΜΑΥΡΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

Transcript

1 ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΘ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΩΝ ΣΤΟ ΙΕΘΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Συντονιστής Καθ. Αρ. Νανιόπουλος Ο Ο ΙΚΟΣ ΑΚΤΥΛΙΟΣ ΣΤΗ ΜΑΥΡΗ ΘΑΛΑΣΣΑ Ομάδα Εργασίας : ΛΕΟΝΤΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΑΥΡΗ ΜΑΡΙΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΥΠΟ ΟΜΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΣΤΗ ΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ,ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΤΟΥ ΕΥΞΕΙΝΟΥ ΠΟΝΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΣΤΟΧΟΙ, ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ, ΟΜΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟ ΕΡΓΟ: Οδικός ακτύλιος Ευξείνου Πόντου (Ο ΕΠ) 2.1 ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ Ο ΙΚΟΥ ΑΚΤΥΛΙΟΥ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΙΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ Ο ΙΚΟΥ ΑΚΤΥΛΙΟΥ Αζερμπαϊτζάν Αλβανία Aρμενία Βουλγαρία Γεωργία Ελλάδα Mολδαβία Ρουμανία Ρωσική Ομοσπονδία Σερβία Τουρκία Ουκρανία Σύνοψη

3 3 Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕ ΡΙΑΣΕΩΝ Πρώτη Συνεδρίαση εύτερη Συνεδρίαση Τρίτη Συνεδρίαση Τέταρτη Συνεδρίαση Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ: Εγνατία Οδός Α.Ε. (ΕΟΑΕ) Σύντομη περιγραφή της εταιρείας «Εγνατία Οδός Α.Ε>> Όραμα της εταιρίας Άλλες δραστηριότητες της «ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε.» ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.. 34 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ...37 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 37 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 39 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

4 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΥΠΟ ΟΜΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΣΤΗ ΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΤΟΥ ΕΥΞΕΙΝΟΥ ΠΟΝΤΟΥ Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνώρισε ότι η δημιουργία και η ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων συμβάλλουν στην υλοποίηση σημαντικών κοινοτικών στόχων, όπως η καλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και η ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής. Η δημιουργία και η ανάπτυξη διευρωπαϊκών δικτύων στον τομέα των μεταφορών έγινε επίσημη πολιτική της το 1991 και από τότε αναπτύχθηκαν διάφοροι οργανισμοί και προγράμματα για τη χρηματοδότηση μεγάλων διευρωπαϊκών υποδομών ιδίως στις χώρες της διεύρυνσης π.χ. Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ταμείο Συνοχής, το Μέσο Προενταξιακών ιαρθρωτικών Πολιτικών (ISPA), PHARE κτλ. Ένα εκσυγχρονισμένο δίκτυο μεταφοράς γύρω από τις χώρες του Εύξεινου Πόντου θα μπορούσε να διασφαλίζει ένα χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα, με διαρκή και σταθερή κινητικότητα προσώπων και αγαθών. Επίσης θα βελτίωνε τις κοινωνικές συνθήκες, την κοινωνική συνοχή, τις συνθήκες ασφάλειας και την οικονομική ανάπτυξη της εν λόγω περιοχής. Επίσης η κατασκευή του έργου θα είχε θετικές επιπτώσεις στην απασχόληση, αφού θα δημιουργούσε θέσεις εργασίας. Οι θετικές επιπτώσεις στην οικονομία που προαναφέρθηκαν θα έχουν επίσης ως αποτέλεσμα τη μείωση των εντάσεων και των πολεμικών συγκρούσεων που συνεχίζουν να ταλαιπωρούν ακόμα και σήμερα μερικές από τις χώρες αυτές και θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη της τουριστικής κίνησης και των πολιτισμικών ανταλλαγών μεταξύ τους. Το δίκτυο των οδικών μεταφορών θα μπορούσε στη συνέχεια να ενσωματωθεί σε ένα ενιαίο σύνολο μέσων μεταφοράς, το οποίο θα αφορούσε τόσο τις οδικές και σιδηροδρομικές όσο και τις θαλάσσιες και εναέριες μεταφορές για εμπορεύματα και επιβάτες. Οι θαλάσσιες και εναέριες μεταφορές συνεπάγονται αποσυμφόρηση των χερσαίων οδών μεταφοράς. Η κατασκευή και στην συνέχεια η λειτουργία του έργου έχει υψίστη σημασία για την χώρα μας. Πρώτον γιατί μέρος του περνά από ελληνικό έδαφος, αφού ο αυτοκινητόδρομος ξεκινά από το λιμάνι τη Αλεξανδρούπολης και συνεχίζει προς τη Κομοτηνή. Αυτό σημαίνει οικονομική ανάπτυξη των εν λόγω περιοχών. εύτερον γιατί το έργο της μόνιμης Γραμματείας του Οδικού ακτυλίου ανέλαβε η ελληνική εταιρία ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε. με έδρα την Θεσσαλονίκη. Ένα σημαντικό επίτευγμα της οικονομικής διπλωματίας στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου.[1] 1 4

5 1.2 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΣΤΟΧΟΙ, ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ, ΟΜΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη των φάσεων και των διαδοχικών συνεδριάσεων των κρατών-μερών από την σύλληψη της ιδέας για την κατασκευή του οδικού άξονα μέχρι την ανάθεση της μόνιμης τεχνικής γραμματείας στην εταιρεία «ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ ΑΕ». Επίσης μελετάται η κατάσταση που υπάρχει σήμερα και τα υπάρχοντα προβλήματα στην διαδικασία εξέλιξης του έργου. Στόχος είναι από τη μια να εκτιμηθεί το πολιτικο-οικονομικό & κοινωνικό περιβάλλον του έργου και από τη να καταγράψει τα υπάρχοντα προβλήματα που καθίσταται εμπόδια για την οριστική χάραξη του δακτυλίου. Στοιχεία για το έργο και το περιβάλλον του έχουν συλλεχθεί από το διαδίκτυο,τον καθημερινό τύπο και το Γραφείο ιεθνών Συνεργασιών της ΕΟΑΕ.Ενώ για την εταιρεία από το Καταστατικό της εταιρείας και συνεντεύξεις από στελέχη της Εταιρείας που εργάζονται στην διεύθυνση έργων εξωτερικού. Αρχικά γίνεται περιγραφή της χάραξης του δακτυλίου και των χωρών που διασχίζει. Για κάθε χώρα καταγράφονται βασικά πολιτικο-οικονoμικά και κοινωνικά στοιχεία και σχολιάζεται η επίδραση των στοιχείων αυτών στην προώθηση του έργου. Ακολούθως περιγράφεται η εταιρεία και πιο συγκεκριμένα δίνεται η αποστολή, το όραμά της και η οργανωτική της δομή. 2 ΤΟ ΕΡΓΟ: Οδικός ακτύλιος Ευξείνου Πόντου (Ο ΕΠ) 2.1 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Η ιδέα για την κατασκευή του οδικού άξονα προτάθηκε και έτυχε ευνοϊκής αποδοχής τον Απρίλιο του 2006 στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ) με πρωτοβουλία του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας και του Έλληνα Γενικού Γραμματέα του ΟΣΕΠ 1 Η προηγούμενη ρωσική προεδρία του ΟΣΕΠ (περίοδος 1/7/06 έως 31/12/06) έδειξε να προωθεί δυναμικά την υλοποίηση της ελληνικής ιδέας. Στις Σεπτεμβρίου, στη συνάντηση της Ομάδας Εργασίας σε θέματα Μεταφορών του ΟΣΕΠ, που έγινε στο Σότσι της Ρωσίας, παρουσιάστηκε από τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας σε πρόχειρη μορφή το «Μνημόνιο Κατανόησης» για τη συντονισμένη ανάπτυξη του Ο ΕΠ. Το κείμενο σχολιάστηκε από τους αντιπροσώπους των χωρών και συμφωνήθηκε να οριστικοποιηθεί και να υπογραφεί στη 15η Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών του ΟΣΕΠ στη Μόσχα την 1η Νοεμβρίου του Σύμφωνα με αυτό, ιδρύεται η ιοικούσα Επιτροπή ( Ε) του Ο ΕΠ η οποία διαμορφώνει την αναπτυξιακή πολιτική του Ο ΕΠ και αποφασίζει 5

6 για όλα τα σχετικά μέτρα για την πραγματοποίησή του. Βασικό (συντονιστικό) όργανο της ιοικούσας Επιτροπής είναι η Κοινή Μόνιμη Τεχνική Γραμματεία (Joint Permanent Technical Secretariat) το έργο της οποίας είναι να υποστηρίζει τις εργασίες της Ε και να προχωρεί στις απαραίτητες ενέργειες με βάση οδηγίες που τίθενται από την Ε για την υλοποίηση του αυτοκινητοδρόμου. Ειδικότερα, η Τεχνική Γραμματεία θα υποβάλλει προτάσεις, αξιολογεί μελέτες και θα συνεργάζεται με τη Ε για την εξεύρεση πόρων χρηματοδότησης. Την 1 Νοεμβρίου 2006, οι υπουργοί των κρατών μελών δεσμεύτηκαν να υπογράψουν το μνημόνιο εντός της τρέχουσας σερβικής προεδρίας καθώς δεν μπόρεσε να γίνει η υπογραφή τους κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου συμβουλίου λόγω τεχνικών λόγων κυρίως λόγω έλλειψης εξουσιοδότησης των εκπροσώπων ορισμένων χωρών [4]. Στις Νοεμβρίου 2006 στην Αττάλεια ης Τουρκίας, κατά την συνάντηση της Ομάδας Εργασίας σε Θέματα Μεταφορών του ΟΣΕΠ έγινε παρουσίαση των δραστηριοτήτων της «Εγνατία Οδός ΑΕ» και των προοπτικών της στην ανάληψη του ρόλου της ως Κοινή Μόνιμη Τεχνική Γραμματεία του Ο ΕΠ με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Σημειώνεται ότι ο όρος «ρόμος των Αργοναυτών» τον οποίο εισηγήθηκε η Ελληνική πλευρά ως όνομα του Ο ΕΠ και ευρέως χρησιμοποιήθηκε στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της Ελλάδας δεν έγινε αποδεκτός από τα κράτη-μέλη μάλλον για διπλωματικούς λόγους. [2] 2.2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ Ο ΙΚΟΥ ΑΚΤΥΛΙΟΥ Ο Οδικός ακτύλιος Ευξείνου Πόντου (Black Sea Ring Highway) προδιαγράφεται να είναι τεσσάρων (4) λωρίδων και να έχει μήκος περίπου km. Aναμένεται να επιδράσει καθοριστικά στην περαιτέρω μεγιστοποίηση της ροής και ασφάλειας των χερσαίων εμπορευματικών μεταφορών μεταξύ των χωρών της περιοχής. Ξεκινά από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, συνεχίζει προς Κομοτηνή, Χάσκοβο Βουλγαρίας, Βουκουρέστι, Τσισινάου Μολδαβίας, κατεβαίνει στην Οδησσό, ξανανεβαίνει στη Μαριούπολη και περιτρέχοντας την Αζοφική Θάλασσα ξανακατεβαίνει στο Νοβοροσίσκ της Ρωσίας στο οποίο καταλήγουν πολλοί αγωγοί και αποτελεί ένα από τα κεντρικότερα λιμάνια στον τομέα της ενέργειας. Θα συνεχίζει στο Μπατούμι και στο Πότι της Γεωργίας - λιμάνια τα οποία θα συνδέονται ή συνδέονται ήδη με το εσωτερικό της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν - προεκτείνεται στην Τουρκία μέσω Τραπεζούντας, Άγκυρας και Κωνσταντινούπολης και καταλήγει πάλι στην Αλεξανδρούπολη, πάνω από τη δεύτερη γέφυρα που συμφωνήθηκε να κατασκευαστεί στον Έβρο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στην Κωνσταντινούπολη τον Ιούνιο του Στο χάρτη 1 δίνεται απεικόνιση της χάραξης του άξονα. 6

7 Σημειώνεται ότι κάποια τμήματα του αυτοκινητόδρομου κυρίως μέσα στην Τουρκία είναι ήδη κατασκευασμένα, κάποια είναι υπό κατασκευή και κάποια πρόκειται να κατασκευαστούν. Χάρτης 1. Οδικός ακτύλιος Μαύρης Θάλασσας Πηγή: ΕΟΑΕ 2.3 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ Στην παρούσα φάση έχει γίνει μια προκαταρκτική μόνο διερεύνηση των πηγών χρηματοδότησης του κάθε τμήματος. Στο τμήμα που διατρέχει την Ελλάδα, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία οι πηγές αυτές μπορεί να είναι ευρωπαϊκές γιατί ο δρόμος αυτός είναι ταυτισμένος με τον πανευρωπαϊκό άξονα 9. Για τμήματα του δρόμου που θα περνούν από Μολδαβία, Ουκρανία, Γεωργία, Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν οι χρηματοδοτήσεις μπορεί να διασφαλιστούν από αναπτυξιακά κονδύλια από δωρήτριες χώρες είτε από διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, όπως είναι η Παγκόσμια Τράπεζα (WB) 2, είτε από εθνικούς πόρους. Όπου αυτό είναι αδύνατον θα μπορούσε να μπουν και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανοικοδόμηση και την Ανάπτυξη (European Bank for Reconstruction and 7

8 Development, EBRD 3 ) και η Παναμερικανική Τράπεζα Ανάπτυξης (Inter-American Development Bank, IDB 4 ), δηλαδή οργανισμοί χρηματοδότησης αναπτυξιακών έργων, όπως και ο εν λόγω οδικός άξονας [2]. Το ιστορικό της κάθε τράπεζας παρατίθεται στο παράρτημα ΠΟΛΙΤΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΙΕΛΕΥΣΗΣ ΤΟΥ Ο ΙΚΟΥ ΑΚΤΥΛΙΟΥ Στα παρακάτω κεφάλαια δίνονται στοιχεία για κάθε μια από τις χώρες από τις οποίες θα διέρχεται ο Ο ΕΠ. Τα στοιχεία αυτά αφορούν σε γεωγραφικές πληροφορίες (έκταση, πληθυσμός, θέση), πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές. Τα στοιχεία έχουν συλλεχθεί από το διαδίκτυο. Σκοπός της ανάλυσης είναι να εκτιμηθεί η επίδραση του πολιτικού οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος κάθε χώρας στην ανάπτυξη και υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου Αζερμπαϊτζάν Χάρτης 2. Αζερμπαϊτζάν [3] To Αζερμπαϊτζάν είναι μια χώρα στην περιοχή του Καυκάσου με έκταση km²(800km βρέχονται από την Κασπία θάλασσα). Πρωτεύουσα της είναι το Μπακού. Συνορεύει με την Ρωσία, την Γεωργία, την Αρμενία και τον Ιράν. Το πολίτευμά του είναι δημοκρατικό. Έχει πληθυσμό (εκτ. 2008), από το οποίο περίπου το 91% είναι Αζέροι και το υπόλοιπο Νταγκεστανοί, Ρώσοι και Αρμένιοι. Το θρήσκευμα τους είναι κατά 94% Μουσουλμάνοι και Ορθόδοξοι κατά το υπόλοιπο ποσοστό. Επίσημη γλώσσα της χώρας είναι η αζερική ή αζερμπαϊτζανική (μια τουρκική γλώσσα). Το 1828 το βόρειο τμήμα του παραχωρήθηκε στην Ρωσία και το 1918 ανακηρύχτηκε ανεξάρτητη δημοκρατία. Το Αζερμπαϊτζάν απέκτησε πολιτική οντότητα το 1920 (28 8

9 Απριλίου) ενώ έγινε ομόσπονδη δημοκρατία της Σοβιετικής ένωσης το Ανακηρύχθηκε κράτος κυρίαρχο το 1989 και ανεξάρτητο στις 30 Αυγούστου Τον Φεβρουάριο του 1988 η αυτόνομη περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ όπου υπήρχε έντονο το Αρμένικο στοιχείο αποφάσισε την προσχώρηση της στην Αρμενία. Ακολούθησε η αντίδραση της Μόσχας που απέρριψε κατηγορηματικά την προοπτική αυτής της ένωσης. Κατόπιν ακολούθησαν εχθροπραξίες ανάμεσα στους Αρμένιους του Ναγκόρνο Καραμπάχ και στο Αζερμπαϊτζάν ώσπου τον Ιούλιο του 1993 και μετά από συνομιλίες ανάμεσα στις δύο πλευρές συμφωνήθηκε κατάπαυση του πυρός. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους και μετά από ακόμα μια εχθροπραξία συμφωνήθηκε η αναγνώριση της ανεξαρτησίας της περιοχής του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η όλη κατάσταση αυτή και η πολιτική αστάθεια έφερε τεράστια οικονομικά προβλήματα στο Αζερμπαϊτζάν και ο πρόεδρος της βουλής προσπάθησε για την προσέγγιση της χώρας με την Ρωσία και το Ιράν σε θέματα πολιτικής και οικονομικής συνεργασίας. Η κατάσταση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι ακόμη και σήμερα μπερδεμένη, η περιοχή είναι αυτόνομη δεν αναγνωρίζεται ως κράτος και έχει δικό της πρόεδρο. ιαθέτει κοιτάσματα πετρελαίου, φυσικού αερίου, σιδήρου και αλουμινίου. Το νούμερο ένα εξαγώγιμο προϊόν είναι το πετρέλαιο. Σύμφωνα με στοιχεία του 2005, το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της (ΑΕΠ) είναι $5,400 (συνολικά $42.99 δις) που οφείλεται 14,1% στη γεωργία, 45,7% στη βιομηχανία και 40,2% στις υπηρεσίες. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ είναι 26,4%. Ο πληθωρισμός είναι 9,6% και οι επενδύσεις το 54,4% του ΑΕΠ. Το εργατικό δυναμικό είναι 5,5 εκατομμύρια περίπου ενώ το ποσοστό ανεργίας περίπου 1,1%. Το 49% του πληθυσμού είναι κάτω από το όριο της φτώχιας. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω κυρίως πολιτικά προβλήματα μπορούμε να πούμε πως η κατασκευή ενός έργου όπως ο Ο ΕΠ δεν είναι εφικτή στο προσεχές μέλλον. Αξίζει να σημειωθεί πως η ορθολογικότερη εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας που προωθείται τα τελευταία χρόνια μπορεί να αποτελέσει πηγή χρηματοδότησης μεγάλων έργων υποδομής. [4] 9

10 2.4.2 Αλβανία Χάρτης 3. Αλβανία Η Αλβανία είναι μια Βαλκανική χώρα της ΝΑ Ευρώπης, έχει έκταση km 2. Πρωτεύουσα της είναι τα Τίρανα. Συνορεύει με το Μαυροβούνιο, το Κοσσυφοπέδιο, την ΠΓ Μ και την Ελλάδα. Βρέχεται από την Αδρϊατική θάλασσα υτικά, και το Ιόνιο πέλαγος Νοτιοδυτικά. Η χώρα είναι κοινοβουλευτική λαοκρατική δημοκρατία, με βάση την οποία αρχηγός της κυβέρνησης είναι ο Πρωθυπουργός, στα πλαίσια ενός πολυκομματικού συστήματος. Ο πληθυσμός της είναι γύρω στα [5] άτομα. Κάπως ασυνήθιστο ανάμεσα στα βαλκανικά έθνη είναι το γεγονός ότι η Αλβανία είναι σχετικά ομοιογενής. Το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού είναι αλβανικής εθνικότητας (95% ). Υπάρχει επίσης ελληνική μειονότητα στο νότιο τμήμα της χώρας (3% του πληθυσμού). Οι Αλβανοί είναι στην πλειονότητά τους Μουσουλμάνοι (45%), πάντως οι Χριστιανοί Ορθόδοξοι της χώρας αποτελούν το 40% του συνολικού πληθυσμού, ενώ οι καθολικοί το 15%. Η αλβανική κυβέρνηση ανακήρυξε την Αλβανία ως τη μόνη επίσημα αθεϊστική χώρα στον κόσμο. Έτσι, έγινε γνωστό ότι το 60-65% του πληθυσμού είχαν δηλώσει άθεοι. Η κυρίαρχη γλώσσα είναι η Αλβανική, αν και η Ελληνική ομιλείται επίσης από την ελληνική μειονότητα στις νότιες περιοχές της χώρας και από Αλβανούς μετανάστες στην Ελλάδα. Το κουμμουνιστικό καθεστώς που έλεγχε την Αλβανία μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο απαγόρευσε πλήρως τη θρησκεία και κατήργησε κάθε μορφή λατρείας και εκκλησίας, ώστε η χώρα αποτέλεσε στην ουσία το πρώτο αθεϊστικό κράτος σε όλο τον κόσμο. Η ελευθερία της θρησκείας επανήλθε με την αλλαγή του καθεστώτος το Αλβανικοί μουσουλμανικοί πληθυσμοί, κυρίως πιστοί στο σουνιτικό δόγμα, υπάρχουν σε όλη τη χώρα, ενώ χριστιανοί ορθόδοξοι καταγράφονται στο νότιο τμήμα, και ρωμαιοκαθολικοί στο βορρά της χώρας. εν υπάρχουν αξιόπιστα δεδομένα για τη συμμετοχή των πιστών στις επίσημες λατρευτικές λειτουργίες κάθε δόγματος, οι εκτιμήσεις κυμαίνονται από 25% έως 40%. Παρά τα πολλά συνταγματικά και νομοθετικά προβλήματα η κυβέρνηση των Τιράνων προσπαθεί να μπει σε τροχιά ένωσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τον Ιούνιο του 2006, η χώρα υπέγραψε Συμφωνία Σταθεροποίησης και Ένωσης ως πρώτο βήμα για την ένωση. 10

11 Η Αλβανία είναι ένα από τα φτωχότερα κράτη της Ευρώπης με κατά κεφαλήν εισόδημα μικρότερο (μισό) από εκείνο της Βουλγαρίας και σχεδόν 1/10 από εκείνο του Ηνωμένου Βασιλείου. Το οδικό και το σιδηροδρομικό δίκτυο είναι φτωχό σε διεθνές και τοπικό επίπεδο. Το μισό του οικονομικά ενεργού πληθυσμού απασχολείται με στην γεωργία και το 1/5 εργάζεται στο εξωτερικό. [6] Αρμενία Χάρτης 4. Αρμενία Η Αρμενία βρίσκεται γεωγραφικά στην Ασία, μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Κασπίας, καταλαμβάνει έκταση km2 (περίπου το 1/5 της Ελλάδος). Πρωτεύουσά της είναι το Ερεβάν και συνορεύει με τη: Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν, Ιράν και Τουρκία. Λόγω των εχθροπραξιών με το Αζερμπαϊτζάν για το πρόβλημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ ( ), τα σύνορα της χώρας με Τουρκία και Αζερμπαϊτζάν παραμένουν κλειστά έκτοτε. Η χώρα, εξαιτίας της [7] στρατηγικής της θέσης, βρίσκεται [7] ανάμεσα στις σφαίρες επιρροής της Ρωσίας και της ύσης. To πολίτευμα της χώρας είναι η Προεδρευόμενη ημοκρατία. Ο πληθυσμός ανέρχεται περίπου σε 3 εκ. κατοίκους εκ των οποίων το 98% είναι Αρμένιοι, 1,3% Κούρδοι, 0,5% Ρώσσοι και το υπόλοιπο άλλες εθνότητες. Επισήμως πάνω από το 90% του πληθυσμού ανήκει στην Αρμενική Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία. Η επίσημη γλώσσα είναι η αρμενική αλλά ομιλείται ευρέως και η ρωσική. Το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου συνοδεύτηκε από την ανακήρυξη της ημοκρατίας στην Αρμενία αλλά αυτό κράτησε έως τις αρχές του 1920 όταν οι Μπολσεβίκοι τη συμπεριέλαβαν στην Σοβιετική Ένωση. Όταν η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε το 1991, οι Αρμένιοι απέκτησαν ξανά ανεξαρτησία αλλά απέκτησαν και μια Ρωσική στρατιωτική βάση στην πόλη Gyumri. Στα μέσα του 1990 η κυβέρνηση πραγματοποίησε μια οικονομική αναμόρφωση, η οποία συνέβαλε αρκετά στην σταθερότητα και την ανάπτυξη της χώρας. Η Αρμενία έγινε μέλος του Ευρωπαϊκού συμβουλίου το

12 Η ανεργία και η φτώχια παρόλα αυτά συνεχίζουν να μαστίζουν τον πληθυσμό. Τα οικονομικά προβλήματα της Αρμενίας επιδεινώνονται από τον εμπορικό αποκλεισμό που έχει επιβληθεί από τις γειτονικές χώρες της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν λόγω της διαμάχης για την διοίκηση του Nagorno Karabakh. Η πρώτη δεκαετία της διαδικασίας μετάβασης στην οικονομία της αγοράς υπήρξε ιδιαίτερα δύσκολη για την Αρμενία. Οι κραδασμοί από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, οι συνέπειες του πολέμου με το Αζερμπαϊτζάν και οι καταστροφές που προκλήθηκαν από τον μεγάλο σεισμό του 1988, συντέλεσαν στη ραγδαία πτώση του εθνικού προϊόντος στις αρχές της δεκαετίας του 90. Παράλληλα, αυξήθηκε δραματικά η ανεργία, οι πραγματικοί μισθοί συρρικνώθηκαν, και οι δημόσιες δαπάνες περιορίστηκαν στο ελάχιστο. Οι συνθήκες ζωής κατέστησαν δραματικές για τη μεγάλη πλειοψηφία του αρμενικού λαού που κατέφυγε, ως ύστατη λύση, στη μετανάστευση. Μια νέα σταθεροποιητική και αναπτυξιακή προσπάθεια ξεκινάει το 2001 από τις αρμενικές αρχές, υποστηριζόμενη από πρόγραμμα του ιεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Μολαταύτα, τα επίπεδα φτώχειας είναι ακόμη υψηλά, το επίσημο κατά κεφαλήν Α.Ε.Π. για το 2005 φθάνει τα 1.500$, που οφείλεται 23,9% στη γεωργία, 34,3% στη βιομηχανία και 41,8% στις υπηρεσίες. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ είναι 11,3%. Ο πληθωρισμός είναι 1,6% και οι επενδύσεις το 24,4% του ΑΕΠ. Το εργατικό δυναμικό είναι 1,2 εκατομμύρια. Παρά την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, το ποσοστό ανεργίας είναι πολύ υψηλό, περίπου 32%. Το 43% του πληθυσμού είναι κάτω από το όριο της φτώχιας. η διαφθορά είναι εκτεταμένη και το κράτος δικαίου απέχει πολύ από το να λειτουργεί αποτελεσματικά. Παράλληλα με την αύξηση του Α.Ε.Π., τα τελευταία χρόνια μεταβάλλεται και η σύνθεση του, προσαρμοζόμενη στις διαρθρωτικές αλλαγές του εγχώριου και διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος. Οι τομείς των κατασκευών και του εμπορίου έχουν αυξήσει αισθητά τη συνεισφορά τους στο Α.Ε.Π., ενώ ο παραδοσιακός τομέας της γεωργίας, παρά τη αύξηση κατά το 2005, σταδιακά υποχωρεί. Η επέκταση της βιομηχανικής παραγωγής της χώρας στηρίζεται από νέες επενδύσεις στους τομείς της μεταλλουργίας, των ειδών διατροφής και της κατεργασίας πολύτιμων λίθων. Η κυβέρνηση στοχεύει επίσης στην ανάπτυξη των κλάδων υψηλής τεχνολογίας, πληροφορικής και τουρισμού. Στον πολιτικό τομέα η Αρμενία παρουσιάζει σχετική σταθερότητα στο εσωτερικό της με ταυτόχρονες προσπάθειες σταθεροποίησης των δημοκρατικών θεσμών. Στον εξωτερικό τομέα τα προβλήματα είναι μεγάλα διότι συνεχίζεται η ένταση μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. [8] & [9] 12

13 2.4.4 Βουλγαρία Η Βουλγαρία βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της Ευρώπης, και συγκεκριμένα στα ανατολικά βαλκάνια με έκταση km2. Πρωτεύουσά της είναι η Σόφια. Βρέχεται στα ανατολικά από τη Μαύρη Θάλασσα, ενώ συνορεύει με την Ελλάδα, την Τουρκία, την Πρώην Γιουγκοσλαβική ημοκρατία της Μακεδονίας, τη Σερβία και τη Ρουμανία. Φυσικό σύνορο μεταξύ της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας αποτελεί ο ποταμός ούναβης. Χάρτης 5. Βουλγαρία [10] Το πολίτευμά της είναι Κοινοβουλευτική ημοκρατία. Ο πληθυσμός της Βουλγαρίας στα τέλη του 2004 εκτιμήθηκε ότι ανήλθε σε άτομα. To 83,9% του πληθυσμού αποτελείται από Βούλγαρους, ενώ υπάρχει και ένα σημαντικό ποσοστό Τούρκων το οποίο ανέρχεται στο 9,4%. Το υπόλοιπο μέρος του πληθυσμού αποτελείται από διάφορες μειονότητες (Σκοπιανοί, Αρμένιοι, Τάταροι, Καυκάσιοι). Η επίσημη γλώσσα της χώρας είναι η Βουλγάρικη, ενώ οι δευτερεύουσες γλώσσες αντιπροσωπεύουν τις διάφορες μειονότητες. Η Βουλγαρία ιδρύθηκε το 681 και είναι ένα από τα αρχαιότερα κράτη της Ευρώπης. Η θέση της, κοντά στα σύνορα της Ευρώπης με την Ασία, έχει επηρεάσει την ιστορία της. Περίπου 85% του πληθυσμού της είναι χριστιανοί ορθόδοξοι και 13% μουσουλμάνοι. Επίσης, το 10% περίπου του πληθυσμού είναι τουρκικής καταγωγής και το 3% Τσιγγάνοι (Ρομ). Η χώρα έχει διατηρήσει έναν υψηλό βαθμό μακροοικονομικής σταθερότητας με την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, το σχετικά χαμηλό πληθωρισμό και τη μειωμένη ανεργία. Ένα 13

14 από τα σημαντικότερα προβλήματα της ένταξης της χώρας και σύγκλισης με τις άλλες χώρες μέλη της ΕΕ, είναι η διαφθορά στον δημόσιο τομέα, ακόμη και στις υψηλές βαθμίδες διοίκησης και επίσης το οργανωμένο έγκλημα. Ο ορυκτός πλούτος που περιλαμβάνει κάρβουνο, βωξίτη, μόλυβδο, χαλκό και ψευδάργυρο, παίζει σημαντικό ρόλο στη βιομηχανία. Επίσης H Βουλγαρία εξάγει κυρίως προϊόντα ελαφράς βιομηχανίας, τρόφιμα και κρασιά που ανταγωνίζονται επιτυχώς τα προϊόντα άλλων ευρωπαϊκών αγορών. Το 2005,ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις και αποφασίστηκε η ένταξη της Βουλγαρίας ως ισότιμο μέλος της ΕΕ την 1/1/2007 (ταυτόχρονα με την Ρουμανία), καθώς και της πλήρης οικονομικής ένταξης της και υιοθέτησης του ευρώ το Τα παραπάνω καθιστούν εφικτή την κατασκευή την κατασκευή ενός έργου όπως ο Ο ΕΠ. Η ένταξη της χώρας στην «ευρωπαϊκή οικογένεια» δίνει λύσεις και σχετικά με τη χρηματοδότηση του έργου αλλά εξασφαλίζει και την μεγάλη πρακτική του αξία λόγω της τελωνειακής σύνδεσης των χωρών μελών. Λόγω της γειτνίασης της Ελλάδος με τη Βουλγαρία αλλά και την κάλυψη των διάφορων Ευρωπαϊκών «στάνταρντ» η Εγνατία Οδός ΑΕ θα ήταν η ιδανική εταιρεία για την ανάληψη της τεχνικής γραμματείας του εν λόγω έργου. [11] Γεωργία Χάρτης 6. Γεωργία Η Γεωργία είναι ανεξάρτητο κράτος που βρίσκεται στον Καύκασο και βρέχεται από τη Μαύρη Θάλασσα. Γεωγραφικά το μεγαλύτερος μέρος της ανήκει στην Ευρώπη (Βόρεια του Καυκάσου) και ένα μικρότερο μέρος στην Ασία (νότιου Καυκάσου), αλλά συχνά για πολιτισμικούς λόγους εντάσσεται στην Ευρώπη. [12] Έχει έκταση km2. Πρωτεύουσα της είναι η Τιφλίδα και συνορεύει με τη Ρωσία, τη Τουρκία, την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. Το πολίτευμά της είναι δημοκρατικό. Ο συνολικός πληθυσμός της χώρας ανέρχεται σε κατοίκους εκ των οποίων το 84% είναι Γεωργιανοί, 6,5% Αζέροι, 5,7% Αρμένιοι και οι υπόλοιποι Ρώσοι και άλλες εθνότητες. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι Γεωργιανοί είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό Μουσουλμάνοι και Καθολικοί. Επίσημη γλώσσα του κράτους είναι η γεωργιανή, αλλά πιο πολλοί μιλούν ρώσικα. 14

15 Η χώρα είναι γεωργική κυρίως (40% του ΑΕΠ) και βιομηχανική (35% του ΑΕΠ). Στο παρελθόν η χώρα αποτελούσε μία από τις δημοκρατίες που συναπάρτιζαν τη Σοβιετική Ένωση. [14] Ελλάδα Χάρτης 7. Ελλάδα Η Ελλάδα είναι χώρα που βρίσκεται στη νοτιοανατολική Ευρώπη, στο νοτιότερο άκρο της Βαλκανικής χερσονήσου, στην Ανατολική Μεσόγειο. Έχει έκταση km 2. Πρωτεύουσά της είναι η Αθήνα. Συνορεύει με τη Βουλγαρία, την Πρώην Γιουγκοσλαβική ημοκρατία της Μακεδονίας (Π.Γ..Μ.), την Αλβανία και με την Τουρκία. Βρέχεται ανατολικά από το Αιγαίο Πέλαγος, στα δυτικά από το Ιόνιο και νότια από τη Μεσόγειο θάλασσα. Tο πολίτευμά της είναι ημοκρατικό και ο Πρόεδρος της [15] Ελληνικής ημοκρατίας είναι ο Αρχηγός του Κράτους. Έχει πληθυσμό κατοίκους, από τους οποίους το 99% έχουν ελληνική εθνικότητα. Οι Έλληνες είναι κατά 69,8% Ορθόδοξοι, 1,3% Μουσουλμάνοι. Έχει μακρά και πλούσια ιστορία κατά την οποία άσκησε μεγάλη πολιτισμική επίδραση σε τρεις ηπείρους. Η Ελλάδα είναι μια ανεπτυγμένη χώρα με υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα και πολύ υψηλό δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης. H Ελλάδα κατέχει την 22η καλύτερη ποιότητα ζωής στον κόσμο. Η Ελλάδα είναι μέλος σε αρκετά μεγάλα διεθνή σώματα, εξαιτίας της σημαντικής γεωγραφικής της θέσης της δίνει το πλεονέκτημα ώστε να αποτελεί πολιτικό, διπλωματικό αλλά και εμπορικό σταυροδρόμι. [16] 15

16 2.4.7 Μολδαβία Χάρτης 8. Μολδαβία Η ημοκρατία του Μόλδοβα ή Μολδαβία, όπως είναι επίσης γνωστή, είναι μια χώρα που βρίσκεται ανάμεσα στη Ρουμανία από τα δυτικά και την Ουκρανία από τα ανατολικά Τα σύνορά της με τη Ρουμανία οριοθετούνται από τους ποταμούς Προυτ και ούναβη. Η συνολική της έκταση είναι Km. Πρωτεύουσα της είναι το Τσισινάου. Το πολίτευμά της είναι δημοκρατικό. Ο πληθυσμός της, με βάση εκτιμήσεις του 2009, είναι κάτοικοι. Από τους οποίους (με βάση την απογραφή του 2004) οι 78,2% είναι Μολδαβοί, οι 8,4% είναι Ουκρανοί το 5,8% είναι Ρώσοι και το υπόλοιπο άλλες εθνότητες. Το θρήσκευμά τους είναι 98% Ορθόδοξοι [18] Χριστιανοί, 1,5% Εβραίοι και το υπόλοιπο ποσοστό Βαπτιστές. Επίσημη γλώσσα είναι τα «Μολδαβικά», που στην πραγματικότητα είναι τα Ρουμάνικα, έχουν επονομαστεί ξεχωριστή γλώσσα για πολιτικούς λόγους. Υπήρξε μέλος της Σοβιετικής Ένωσης από το 1945 ως το 1991 ως Μολδαβική Σοσιαλιστική Σοβιετική ημοκρατία. Κήρυξε την ανεξαρτησία της στις 27 Αυγούστου του Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης τον Αύγουστο του 1991, η Μολδαβία κήρυξε την ανεξαρτησία της και έγινε μέρος της μετα-σοβιετικής Κοινοπολιτείας των Ανεξάρτητων Χωρών. Ένα πολιτικό πρόβλημα που ταλαιπωρεί την Μολδαβία είναι πως δύο περιοχές της εμφάνισαν τάσεις «απόσχισης». Η Υπερδνειστερία, στα ανατολικά του ποταμού νείστερου έχει ανακηρύξει την ανεξαρτησία της (παρόλο που κανείς δεν την αναγνωρίζει) και η Γκαγκαουζία, στα νότια της Μολδαβίας, έχει γίνει αυτόνομη. Σύμφωνα με στοιχεία του 2005, το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της (ΑΕΠ) είναι $1,900 (συνολικά $8.41 δις) που οφείλεται 40% στη γεωργία, 14% στη βιομηχανία και 46% στις υπηρεσίες. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ είναι 7,1%. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 80% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχιας. ιαθέτει κοιτάσματα λιγνίτη, γύψου, φωσφορίτη και ασβεστολίθου. βωξίτη, χαλκού, μολύβδου, ψευδαργύρου και άνθρακα. Η καλλιεργήσιμη γη είναι επίσης ένας από τους 16

17 φυσικούς της πόρους. Παρόλο το ευνοϊκό της κλίμα και την καλή αγροτική γη που διαθέτει, η Μολδαβία δεν έχει υδάτινα αποθέματα. Ως αποτέλεσμα, εξαρτάται οικονομικά κυρίως από την γεωργία, με την παραγωγή φρούτων, λαχανικών, κρασιού και καπνού. Η Μολδαβία παραμένει η φτωχότερη χώρα της Ευρώπης. [19] & [20] Ρουμανία Χάρτης 9. Ρουμανία Η Ρουμανία βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της Βαλκανικής χερσονήσου και ανήκει στις παραδουνάβιες χώρες. Η έκταση της είναι km 2.Η πρωτεύουσα της είναι το Βουκουρέστι. Συνορεύει με την Ουγγαρία,την Ουκρανία, τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Σερβία και με τη Μολδαβία, ενώ νοτιοανατολικά βρέχεται από τον Εύξεινο Πόντο.Το πολίτευμά της είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ο πληθυσμός της χώρας είναι κάτοικοι (με βάση [21] εκτιμήσεις για τον Ιούλιο του 2009) από τον οποίο ποσοστό περίπου 90% είναι Ρουμάνοι, 6,6% Ούγγροι και το υπόλοιπο άλλες εθνότητες. Το θρήσκευμά τους είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι σε ποσοστό 87% και το υπόλοιπο κυρίως Καθολικοί και Προτεστάντες. Η γλώσσα της χώρας είναι τα ρουμανικά, λατινογενής γλώσσα με κάποιες σλάβικες επιρροές. Η Ρουμανία ξεκίνησε την μετάβασή της από τον Κομμουνισμό το 1989 με μια βιομηχανία και μια παραγωγή που δεν αντιπροσώπευε τις ανάγκες της χώρας. Παρά την παγκόσμια ύφεση το , η έντονη εγχώρια δραστηριότητα στην κατασκευαστική βιομηχανία, γεωργία και κατανάλωση έχει διατηρήσει την αύξηση του ΑΕΠ σε σταθερούς ρυθμούς. Η Ρουμανία είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1 Ιανουαρίου 2007 και μέλος του ΝΑΤΟ. Στον πολιτικό τομέα η χώρα βρίσκεται σε διαμάχη με την Ουκρανία με αντικείμενο συνοριακές διαφορές στον μεταξύ τους θαλάσσιο χώρο. Στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα η Ρουμανία χαρακτηρίζεται αρνητικά από την εκτεταμένη διαφθορά και τη 17

18 γραφειοκρατία που αποτελούν εμπόδιο για την ανάπτυξη της. εν πρέπει βέβαια να παραβλεφτούν τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, κάτι το οποίο συνέβαλε και στην είσοδο της χώρας στην Ε.Ε.. Η οικονομία της χώρας δεν έχει συνέλθει ακόμα πλήρως από την πτώση του τείχους και την διάλυση του ανατολικού μπλοκ. Σύμφωνα με στοιχεία του 2005, το ΑΕΠ κατά κεφαλήν προσεγγίζει τα ευρώ και η αύξηση του ΑΕΠ τα τελευταία χρόνια κυμαινόταν στο 8,8% που οφείλεται 10% στη γεωργία, 35% στη βιομηχανία και 55% στις υπηρεσίες. Το εργατικό δυναμικό είναι 9,3 εκατομμύρια περίπου ενώ το ποσοστό ανεργίας περίπου 8%. Στη χώρα καλλιεργούνται κυρίως δημητριακά, αλλά και καλαμπόκι, ζαχαροκάλαμο, πατάτες. Στη Μολδαβία υπάρχουν αμπέλια. Η κτηνοτροφία είναι αναπτυγμένη κυρίως στην Τρανσυλβανία, όπου υπάρχουν απέραντα λιβάδια. Εκτρέφονται βοοειδή, χοίροι και αιγοπρόβατα. Τα βουνά της Ρουμανίας, που καλύπτονται από διάφορα δέντρα, αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους φυσικούς πόρους της χώρας. Η άφθονη ξυλεία επιτρέπει τη λειτουργία βιομηχανιών επίπλων. Το ρουμανικό υπέδαφος δεν είναι πλούσιο σε ορυκτά. Οι διαθέσιμες ορυκτές πρώτες ύλες είναι λίγες και έτσι οι ανάγκες καλύπτονται με εισαγωγές. Όμως η χώρα έχει σημαντικά αποθέματα πετρελαίου. Υπάρχουν επίσης λιθανθρακοφόρα στρώματα σε όλη τη χώρα και εξάγεται λιγνίτης και σιδηρομεταλλεύματα. Αξιόλογη είναι η ανάπτυξη της χημικής βιομηχανίας. Λειτουργούν ακόμα βιομηχανίες ηλεκτρονικών, μηχανοκατασκευών, ναυπηγεία, αυτοκινητοβιομηχανίες, ναυπηγεία κ.ά. Στις εξαγωγές της χώρας συμπεριλαμβάνονται μηχανήματα και εργαλεία, χημικά προϊόντα, βιομηχανικά προϊόντα άμεσης κατανάλωσης, βιομηχανικά προϊόντα διατροφής και προϊόντα από πετρέλαιο, πλαστικά και ελαστικά. Εισάγονται βιομηχανικά προϊόντα, τρόφιμα, βαμβάκι κ.ά. [22] & [23] Ρωσική Ομοσπονδία Η Ρωσική Ομοσπονδία είναι το μεγαλύτερο σε έκταση κράτος της Γης, με έκταση km ². Πρωτεύουσα της είναι η Μόσχα. Η Ρωσική Ομοσπονδία καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της ανατολικής Ευρώπης και ολόκληρη τη βόρεια Ασία. Συνορεύει με τη Νορβηγία, τη Φινλανδία, την Εσθονία, τη Λεττονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, τηλευκορωσία, την Ουκρανία, τη Γεωργία, το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν, τη Μογγολία, την Κίνα και τη Βόρεια Κορέα. Το πολίτευμά της είναι Προεδρική Ομοσπονδιακή ημοκρατία κατά το πρότυπο του δυτικού φιλελεύθερου μοντέλου. Ο πληθυσμός της ανέρχεται σε κατοίκους, σύμφωνα με εκτιμήσεις για το Εκ των οποίων οι 18

19 80% είναι Ρώσοι, οι 3,8% είναι Τάταροι, το 2% του πληθυσμού είναι Ουκρανοί και το υπόλοιπο άλλες εθνότητες. Το θρήσκευμά τους είναι 20% Ρώσοι Ορθόδοξοι, 15% Μουσουλμάνοι, 2% άλλοι Χριστιανοί, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό είναι άθεοι ή μηθρησκευόμενοι ( συνέπεια της πάνω από 70 χρόνια Σοβιετικής Κυριαρχίας).Η επίσημη γλώσσα της Ρωσικής Ομοσπονδίας είναι η ρωσική. Χάρτης 10. Ρωσικής Ομοσπονδίας [24] Η Ρωσική Ομοσπονδία δημιουργήθηκε το 1991 και προήλθε από την αποδόμηση της Ε.Σ.Σ.. ιοικητικά διαιρείται σε 83 ομοσπονδιακά υποκείμενα, τα οποία είναι ομαδοποιημένα σε επτά διαμερίσματα. Το κύριο μέρος του πληθυσμού είναι συγκεντρωμένο στο ευρωπαϊκό τμήμα της χώρας. Σύμφωνα με στοιχεία του 2005, το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της (ΑΕΠ) είναι $11,000 (συνολικά $1.584 τρις) που οφείλεται 5,4% στη γεωργία, 37,1% στη βιομηχανία και 57,5% στις υπηρεσίες. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ είναι 6,4%. Ο πληθωρισμός είναι 12,7% και οι επενδύσεις το 18,1% του ΑΕΠ. Το εργατικό δυναμικό είναι 74 εκατομμύρια περίπου ενώ το ποσοστό ανεργίας περίπου 7,6% με σημαντικό ποσοστό υποαπασχόλησης. Ο πληθυσμός της μειώνεται με ρυθμό 0,37% ετησίως. Το 2009 η Ρωσία πέρασε από την 8η στην 13η θέση στον κόσμο ως προς το ΑΕΠ εκφρασμένο σε δολάρια. Αυτό αναφέρεται στην πρόγνωση δύο ρωσικών υπουργείων που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο 2009 Οικονομικών και Οικονομικής Ανάπτυξης. Η κύρια αιτία είναι η πτώση των τιμών του πετρελαίου και η υποτίμηση του ρουβλίου Οι ελληνορωσικές πολιτικές και διπλωματικές σχέσεις τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται ιδιαίτερα ενεργά. Στο φόντο αυτής της δυναμικής η οικονομική συνεργασία 19

20 Ελλάδας και Ρωσίας υστερεί. Οι προοπτικές και τα οφέλη της ανάπτυξης της συνεργασίας αυτής είναι εμφανή σε πολλές σφαίρες της οικονομίας της Ρωσίας και της Ελλάδας. Στον πολιτικό τομέα η Ρωσία παρουσιάζει μεγάλη πολιτική σταθερότητα εσωτερικά. Ως προς την εξωτερική της πολιτική η Ρωσία βρίσκεται σε διαφωνία με αριθμό γειτονικών χωρών (Νορβηγία, Γεωργία, Ουκρανία, Λιθουανία, Εσθονία, Κίνα, Ιαπωνία κ.α.) για συνοριακές διαφορές. Παρατηρείται προσπάθεια επίλυσης των διαφορών αυτών με τρόπο ειρηνικό και ικανοποιητικό και για τις δύο πλευρές. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ρωσία αποτελεί τον μεγαλύτερο εξαγωγέα πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ευρώπης, κάτι που την καθιστά σε πλεονεκτική θέση σε οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις. Σχετικά με τον Ο ΕΠ, η Ρωσία μπορεί να υποστηρίξει ένα τέτοιο έργο αρκεί να υπάρχει κυρίως η πολιτική βούληση από την κεντρική εξουσία ώστε να παρακαμφθούν τα διάφορα εμπόδια. Μία άλλη σημαντική χρησιμότητα που μπορεί να αποκομίσει η Ρωσία από τον Ο ΕΠ είναι ενδεχομένως η κατασκευή αγωγών αερίου παράλληλα με τη χάραξη του δρόμου και η δημιουργία έτσι εναλλακτικών διαδρομών για τα καύσιμα. Ο Ο ΕΠ θα «ενώσει» στενότερα μία περιοχή όπου ανατολικά της βρίσκονται τα πλούσια κοιτάσματα ορυκτών καυσίμων της Κασπίας και δυτικά της οι μεγάλες αγορές της Ευρώπης, με εμφανέστατα οφέλη για τις οικονομίες όλων των εκατέρωθεν χωρών. [25] & [26] & [27] Σερβία Χάρτης 11. Σερβία Η Σερβία είναι μεσόγεια χώρα των κεντρικών Βαλκανίων. Έχει έκταση km2. Πρωτεύουσα της είναι το Βελιγράδι. Συνορεύει βόρεια με την Ουγγαρία, δυτικά με την Κροατία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο και την Αλβανία, νότια με την Π.Γ..Μ. και ανατολικά με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. To πολίτευμα της χώρας είναι ημοκρατικό. Έχει πληθυσμό κατοίκων (χωρίς να [28] συμπεριλαμβάνεται το Κόσσοβο με βάση εκτιμήσεις για το 2009) εκ των οποίων οι 82,86% είναι Σέρβοι, οι 3,91% είναι Ούγγροι και οι υπόλοιποι άλλες εθνότητες. Η Σερβία ως επίσημη θρησκεία έχει τον Χριστιανισμό και συγκεκριμένα Ορθόδοξο. Η επίσημη γλώσσα τους είναι η Σερβική.[32] Μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες σημείωσε το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) της Σερβίας, ως αποτέλεσμα άθροισης των τεσσάρων τετράμηνων του 2009, 20

21 σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Εθνικού Γραφείου Στατιστικής, στο Βελιγράδι.Η μείωση του ΑΕΠ αποδίδεται στην έλλειψη οικονομικής ρευστότητας, η οποία προκαλεί μείωση της πραγματικής αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, επηρεάζοντας αρνητικά και άμεσα, τη λειτουργία της αγοράς.παράλληλα, οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα οικονομικής ρευστότητας, για την κάλυψη των καθημερινών λειτουργικών αναγκών τους, αρνητική εξέλιξη η οποία επηρεάζει τις παραγωγικές τους δυνατότητες. «Οι πόλεμοι και το διεθνές εμπάργκο έκαναν τη Σερβία να χάσει τα δύο τρίτα του ΑΕΠ της, την πλειονότητα των εξαγωγικών αγορών της και το 56% της βιομηχανικής παραγωγής της», ομολογεί ο Τζέλιτς, η κυβέρνηση του οποίου πάντως συνεργάζεται άριστα με εκείνους που κατέστρεψαν τη χώρα του, πράγμα που βεβαίως συντείνει στην απαξίωση του πολιτικού κόσμου στα μάτια της σερβικής κοινωνίας, που πλέον δεν πιστεύει σε τίποτα. ΑΠΡΟΣ ΟΚΗΤΕΣ συνέπειες εμφανίζει η οικονομική εξαθλίωση της Σερβίας υπό τη διακυβέρνηση των φιλοδυτικών, ενδοτικών κυβερνήσεών της. [29] & [30] Τουρκία Η Τουρκία έχει έκταση km 2.Πρωτεύουσά της είναι η Άγκυρα. Βρίσκεται στη νοτιοδυτική Ασία με ένα μικρό τμήμα της επικράτειας της (3%) στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Η Τουρκία συνορεύει δυτικά με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, ανατολικά με τη Γεωργία, την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν, νότια με το Ιράκ και τη Συρία. Το πολίτευμά της είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία. Έχει πληθυσμό 70,4 εκατομμύρια περίπου,από τον οποίο ποσοστό περίπου 80% είναι Τούρκοι και 20% Κούρδοι. Η κυρίαρχη θρησκεία στην Τουρκία είναι το Ισλάμ. Το ποσοστό των Μουσουλμάνων φτάνει στο 99% του πληθυσμού. Άλλες θρησκείες που συναντά κανείς στη Τουρκία, είναι ο Χριστιανισμός, ο Ιουδαϊσμός και η Μπαχάι. Η επίσημη γλώσσα της Τουρκίας είναι η Τουρκική. [33] Μέχρι το 1922, η χώρα ήταν το κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η χερσόνησος της Ανατολίας, που βρίσκεται ανάμεσα στη Μαύρη Θάλασσα και τη Μεσόγειο Θάλασσα συγκροτεί το βασικό τμήμα της χώρας.η Τουρκία, στο σταυροδρόμι μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, παρουσιάζει μεγάλη πολιτιστική και εθνική ποικιλία. Η σύγχρονη ημοκρατία της Τουρκίας ιδρύθηκε το 1923 ως κοσμικό κράτος δυτικού τύπου. [34] Η Τουρκία είναι μια αναπτυσσόμενη χώρα,κατά βάση γεωργική που έχει αναπτύξει όμως τις τελευταίες δεκαετίες τόσο την βιομηχανία όσο και τον κλάδο των υπηρεσιών. 21

22 Χάρτης 12. Τουρκία [31] Ο ορυκτός πλούτος της Τουρκίας είναι αξιόλογος, αλλά παρουσιάζει μειονεκτήματα, αφενός επειδή δεν έχει πλήρως ερευνηθεί και, από την άλλη πλευρά, είναι διεσπαρμένος σε διάφορα σημεία και οι κακές συγκοινωνίες δυσκολεύουν τόσο την έρευνα όσο και την εκμετάλλευση. ιαθέτει λιθάνθρακες μέτριας ποιότητας, πετρέλαιο σε περιορισμένες ποσότητες και σιδηρομεταλλεύματα. Μεγάλης οικονομικής σημασίας είναι τα μεταλλεύματα χρωμίου (χρωμίτης). ιαθέτει επίσης χαλκό, μόλυβδο, ψευδάργυρο, αντιμόνιο, μαγγάνιο κ.ά. [35] Η σημερινή βιομηχανία είναι συγκεντρωμένη στα μεγάλα αστικά κέντρα, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Προύσα, Άδανα και Άγκυρα. Λειτουργούν βιομηχανίες τροφίμων, καπνοβιομηχανία, υφαντουργία- ταπητουργία, χαρτοβιομηχανία, περιορισμένη χημική βιομηχανία, μεταλλοβιομηχανία και μηχανοκατασκευές, τρακτέρ και αυτοκινήτων. Σύμφωνα με στοιχεία του 2005, το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της (ΑΕΠ) είναι $8,400 (συνολικά $584.5 δις) που οφείλεται 11,7% στη γεωργία, 29,8% στη βιομηχανία και 58,5% στις υπηρεσίες. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ είναι 7,4%. Ο πληθωρισμός είναι 8,2% και οι επενδύσεις το 19,6% του ΑΕΠ. Το εργατικό δυναμικό είναι 24,7 εκατομμύρια περίπου ενώ το ποσοστό ανεργίας 10,2% με σημαντικό ποσοστό υποαπασχόλησης (περίπου 4%). Το 20% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχιας. [36] 22

23 Ουκρανία Χάρτης 13. Ουκρανία Η Ουκρανία είναι μια χώρα στην ανατολική Ευρώπη. Πρωτεύουσα της Ουκρανίας είναι το Κίεβο. Έχει έκταση km 2.Συνορεύει με τη Ρωσία, τη Λευκορωσία, την Πολωνία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Μολδαβία. Η Ουκρανία είναι Κοινοβουλευτική ημοκρατία, αλλά με αυξημένες [37] αρμοδιότητες για τον Πρόεδρο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009, ο πληθυσμός της χώρας είναι κάτοικοι. Εκ των οποίων το 77,8% είναι Ουκρανοί, το 17,3% είναι Ρώσοι και οι υπόλοιποι άλλες εθνότητες. Οι Ουκρανοί στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι Ορθόδοξοι. Η επίσημη γλώσσα είναι τα Ουκρανικά. Η Ουκρανία απέκτησε την ανεξαρτησία της από τη Σοβιετική Ένωση το Η Ουκρανία είναι χώρα με μωσαϊκό εθνών και εθνοτήτων, που η κάθε μία από αυτές διατηρούν της παραδόσεις τους και τα ήθη τους. Σύμφωνα με στοιχεία του 2005, το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της (ΑΕΠ) είναι $7,000 (συνολικά $329.1 δις) που οφείλεται 18,7% στη γεωργία, 45,2% στη βιομηχανία και 36,1% στις υπηρεσίες. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ είναι 2,6%. Ο πληθωρισμός είναι 13,5% και οι επενδύσεις το 20,9% του ΑΕΠ. Το εργατικό δυναμικό είναι 22,67 εκατομμύρια ενώ το ποσοστό ανεργίας περίπου 10%. Ο πληθυσμός της μειώνεται με ρυθμό -0,6%. Το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας (περίπου 54%) είναι πεδινό και καλλιεργήσιμο. Καλλιεργούνται δημητριακά, ζαχαρότευτλα, ηλίανθοι (απ' όπου παράγεται ηλιέλαιο) ενώ ανεπτυγμένη είναι επίσης η εκτροφή βοοειδών και η παραγωγή γάλακτος. Από πλευράς ορυκτού πλούτου η χώρα διαθέτει σιδηρομετάλλευμα, άνθρακες, μαγγάνιο, φυσικό αέριο και πετρέλαιο, ορυκτό άλας, θείο, γραφίτη, τιτάνιο, νικέλιο, υδράργυρο και μαγνήσιο. Οι ουκρανικές βιομηχανίες ήταν από τις πλέον αναπτυγμένες στην πρώην Σοβιετική Ένωση και παράγουν (και σήμερα) μηχανήματα και προϊόντα 23

24 σιδήρου, μέταλλα, εξοπλισμό μεταφορικών μέσων, χημικά προϊόντα ενώ δεσπόζουσα θέση κατέχουν οι βιομηχανίες μεταποίησης τροφίμων (και ιδιαίτερα παραγωγής ζάχαρης). [38] Σύνοψη Από τα παραπάνω στοιχεία για τις χώρες προκύπτει ότι η οικονομία των χωρών από τις οποίες διέρχεται ο οδικός δακτύλιος δεν είναι ιδιαίτερα ισχυρή. Αυτό σημαίνει πως πιθανότητα θα πρέπει να στραφούν σε πηγές χρηματοδότησης των οργανισμών που προαναφέρθηκαν αφού η εθνική τους οικονομία αδυνατεί να υποστηρίξει ένα έργο με τις συγκεκριμένες αυξημένες προδιαγραφές. Υπεύθυνη για την ανεύρεση των πηγών χρηματοδότησης είναι η Τεχνική Γραμματεία, δηλαδή η ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε. Ωστόσο αυτή είναι μια διαδικασία που πρέπει να γίνει αφού ολοκληρωθούν κάποια στάδια της εξέλιξης του έργου που ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί. Ένα ακόμη πρόβλημα είναι οι πολεμικές συγκρούσεις ανάμεσα στην Γεωργία και τη Ρωσική Ομοσπονδία που μπορεί να αποτελέσουν εμπόδιο στην ομαλή εξέλιξη του έργου. Τέλος υπάρχει διαφωνία και ως προς την ακριβή χάραξη του άξονα. Η Μολδαβία επιθυμεί να περάσει ο άξονας το εσωτερικό της χώρας ενώ αντίθετα η Ρουμανία επιθυμεί να περάσει ο άξονας παραλιακά έτσι ώστε να εκμεταλλευτεί τα λιμάνια της. 3. Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕ ΡΙΑΣΕΩΝ Τον Απρίλιο του 2007 οι Υπουργοί Εξωτερικών των χωρών μελών του Συμφώνου Οικονομικής Συνεργασίας της Μαύρης Θάλασσας υπέγραψαν, στο Βελιγράδι, το Μνημόνιο Συνεργασίας (το οποίο παρατίθεται στο παράρτημα 2) για την ανάπτυξη, κατασκευή και ενοποίηση του εν λόγω αυτοκινητοδρόμου. Ο αυτοκινητόδρομος είναι ένας δακτύλιος γύρω από την Μαύρη Θάλασσα. Έχει μήκος περί τα km και κάθετους άξονες για το Αζερμπαϊτζάν την Σερβία και την Αλβανία. Όταν πραγματοποιηθεί η οριστική χάραξή του πολλά από τα τμήματά του θα συμπίπτουν με τμήματα των αναγνωρισμένων ευρωπαϊκών αξόνων. Πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το μνημόνιο κατανόησης έχει καταρχήν αποφασιστεί να διέρχεται από τις εξής πόλεις: Κωσταντινούπολη (Τουρκία), Σαμσούντα (Τουρκία), Τραπεζούντα (Τουρκία), Μπατούμι (Γεωργία), Πότι (Γεωργία), Ερεβάν (Αρμενία), Μπακού (Αζερμπαϊτζάν), Νοβοροσίσκ (Ρωσία), Ρόστο στον Ντον (Ρωσία), Ταγκανρόγκ (Ρωσία), Μαριουπόλ (Ουκρανία), Μελιτοπόλ (Ουκρανία), Οδησσός (Ουκρανία), Τσισνάου (Μολδαβία), Βουκουρέστι (Ρουμανία), Κονστάντσα (Ρουμανία), Χάσκοβο (Βουλγαρία), Σόφια 24

25 (Βουλγαρία), Νις (Σερβία), Βελιγράδι (Σερβία), Τίρανα (Αλβανία), Αδριανούπολη (Τουρκία), Κομοτηνή (Ελλάδα), Αλεξανδρούπολη (Ελλάδα). 3.1 Πρώτη συνεδρίαση Στις 16 Ιανουαρίου του 2008 πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη η πρώτη συνεδρίαση της ιευθύνουσας Επιτροπής του Οδικού ακτυλίου του Εύξεινου Πόντου (Ο ΕΠ), στην οποία προήδρευσε ο αναπληρωτής Υπουργός Μεταφορών της Ρωσικής Ομοσπονδίας. (Προεδρεύων χώρα για δύο χρόνια θα ήταν η Ρωσική Ομοσπονδία). Στην συνεδρίαση ήταν παρόντες οι εκπρόσωποι των βουλευτών της ιευθύνουσας Επιτροπή του Ο ΕΠ: η ημοκρατία της Αρμενίας, του Αζερμπαϊτζάν, της Βουλγαρίας, η Γεωργία, η Ελληνική ημοκρατία, η ημοκρατία της Μολδαβίας, η Ρουμανία, η Ρωσική Ομοσπονδία, η ημοκρατία της Σερβίας, η Τουρκική ημοκρατία, η Ουκρανία, καθώς και οι αντιπρόσωποι της κοινής μόνιμης τεχνικής γραμματείας (ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε.). Ο Εκτελεστικός ιευθυντής του ΟΣΕΠ PERMIS ενημέρωσε την συντονιστική επιτροπή σχετικά με την ιδιότητα του μνημονίου. Το δε Μνημόνιο τέθηκε σε ισχύ μετά την επικύρωσή του από εννέα κράτη - μέρη (χρειαζόταν τουλάχιστον οκτώ) και έτσι από την 1 Νοεμβρίου του 2008 τέθηκε σε ισχύ. Από την πλευρά της Ελληνικής ημοκρατίας κυρώθηκε στη Βουλή των Ελλήνων με τον νόμο 205/3703/ Η ιευθύνουσα Επιτροπή κάλεσε τα άλλα μέρη που δεν το είχαν πράξει ακόμη να επιταχύνουν τις διαδικασίες που σχετίζονται με την επικύρωση του μνημονίου συμφωνίας. Οι Κυβερνήσεις των κρατών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ) εφεξής αποκαλούμενες ως Μέρη: επιθυμώντας την ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ των χωρών- μέρη του ΟΣΕΠ, για την προώθηση των διεθνών οδικών μεταφορών αγαθών και επιβατών, θεωρούμενων ως πρωταρχικής σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη, πιστεύοντας ότι ο συντονισμένος σχεδιασμός οδικών κατασκευών και αποκατάστασης είναι ζωτικής σημασίας για τη σύναψη και την επέκταση των δεσμών μεταξύ της ΕΕ, των Ασιατικών και των χωρών του Ευξείνου Πόντου, που κλήθηκαν να συμμορφωθούν με τις μελλοντικές διεθνείς κυκλοφοριακές απαιτήσεις, δίνοντας έμφαση στο γεγονός ότι η λύση των κοινών προβλημάτων της συντονισμένης ανάπτυξης των οδικών έργων υποδομής απαιτεί νέες καινοτόμες προσεγγίσεις, μέσα στα πλαίσια της περιφερειακής συνεργασίας, 25

26 θεωρώντας ότι η ανάπτυξη του Οδικού ακτυλίου Ευξείνου Πόντου, εφεξής αποκαλούμενου ως Ο ΕΠ, θα προωθήσει επίσης τη συνεργασία στην ανάπτυξη των πολυτροπικών υποδομών μεταφοράς, επιθυμώντας τη διασύνδεση με το ιευρωπαϊκό, Πανευρωπαϊκό και Ευρασιατικό ίκτυο Μεταφορών, λαμβάνοντας υπ όψιν την Κοινή ιακήρυξη των Υπουργών Μεταφορών του ΟΣΕΠ των καρτών-μέρη, σχετικά με τη σύνδεση του ικτύου Μεταφορών του Ευξείνου Πόντου με το ιευρωπαϊκό ίκτυο Μεταφορών, στα πλαίσια των Ευρασιατικών Συνδέσμων Μεταφορών που υπογράφηκε στις 28 Ιανουαρίου στη Θεσσαλονίκη, προσδοκώντας ο ΟΣΕΠ να συσταθεί σε συνεργασία με την ΕΕ, με στόχο την ενσωμάτωσή του στο ίκτυο για την Επέκταση του μείζονα ιευρωπαϊκού Οδικού άξονα στις γειτονικές χώρες και περιοχές, έχοντας υπ όψιν ότι η οικονομική συνεργασία θα πρέπει να έχει γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες και τα συμφέροντα των Μερών, έχοντας γνώση ότι η κατασκευή του Ο ΕΠ αποτελεί μείζονα πρόκληση για τον ΟΣΕΠ, οι φορείς του οποίου καλούνται να συμμετάσχουν ενεργά επιδεικνύοντας αλληλεπίδραση για την επιτυχία του, έχοντας συνείδηση του γεγονότος ότι η ανάπτυξη υποδομών αποτελεί μακροχρόνια διαδικασία, συμφώνησαν και συνέταξαν το Μνημόνιο Κατανόησης, σαν βήμα προς τον κοινό σκοπό της κατασκευής του Οδικού ακτυλίου Ευξείνου Πόντου. Θέματα που συζητήθηκαν και εγκρίθηκαν ήταν: ότι η «ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε.» αναλαμβάνει την μελέτη, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του δακτυλίου με ρόλο ως Μόνιμη Τεχνική Γραμματεία, το έγγραφο «Κανονισμό της ιευθύνουσας Επιτροπής», το «Σχέδιο κανονισμών της Κοινής Μόνιμης Τεχνικής Γραμματείας» (Ο ΕΠ JPTS) καθώς και η έναρξη λειτουργίας του Ο ΕΠ JPTS που βρίσκεται στην Θεσσαλονίκη, με την υποχρέωσή της να παρέχει στα μέλη της ιευθύνουσας Επιτροπής τα πλήρη στοιχεία επικοινωνίας. Η «ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε.» εκτός των δεδομένων υποχρεώσεών της (σχέδιο δράσης για την επόμενη διετία, διοργάνωση συνεδριάσεων κ.α.), που αναφέρονται αναλυτικά στα ανωτέρω κείμενα, ανέλαβε σε πρώτη φάση και την συλλογή και παρουσίαση των προτάσεων των κρατών μελών για το τμήμα του οδικού δακτυλίου που διέρχεται από τη επικράτειά τους και τις σχετικές συνδέσεις του, έτσι ώστε να αποφασιστεί στην επόμενη συνεδρίαση της ιευθύνουσας Επιτροπής η οριστική χάραξη του αυτοκινητοδρόμου και να ξεκινήσουν οι διαδικασίες υλοποίησής του. Για να επιτευχθούν τα παραπάνω συντάχθηκε από την «ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε.» αναλυτικό ερωτηματολόγιο το οποίο είχε αποσταλεί και συμπληρώθηκε από τις χώρες 26

27 μέλη. Ήταν σημαντικό το εν λόγω ερωτηματολόγιο σε πρώτη φάση και αφορούσε μόνο γενικά στοιχεία χάραξης. (θα περιλάμβανε στοιχεία που σχετίζονται με τις εθνικές κύριες οδούς και τις συνδέσεις τους με τις γειτονικές χώρες, και αν είναι δυνατόν εναλλακτικές συνδέσεις και εκτίμηση κόστους των οδικών έργων). 3.2 εύτερη Συνεδρίαση Η δεύτερη συνεδρίαση της ιευθύνουσας Επιτροπής του Οδικού ακτυλίου της Μαύρης Θάλασσας (Ο ΕΠ) πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στις 15 και 16 Ιουνίου Η συνεδρίαση έγινε υπό την προεδρία του αναπληρωτή επικεφαλή του Υπουργείου Μεταφορών της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Στην συνεδρίαση ήταν παρόντες οι αντιπρόσωποι των ακόλουθων μελών: η ημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν, η Γεωργία, η Ελληνική ημοκρατία, η ημοκρατία της Μολδαβίας, η Ρουμανία, η Ρωσική Ομοσπονδία, η Τουρκική ημοκρατία και η Ουκρανία. Οι εκπρόσωποι της ΟΣΕΠ PERMIS, BSTDB, CEI, IRF και των Ε -Μ συμμετείχε επίσης στην συνεδρίαση, καθώς και οι εκπρόσωποι της Κοινής Μόνιμης Τεχνικής Γραμματείας. Η διευθύνουσα επιτροπή επεσήμανε τις χώρες που όρισαν τους εκπροσώπους τους και ζήτησε από τις χώρες που δεν το είχαν πράξει, να ενημερώσουν την JPTS μέχρι τις 15 Σεπτέμβριος του 2009 για το διορισμό των αντιπροσώπων τους και των αναπληρωτών τους για τη διευθύνουσα επιτροπή. Με βάση τα συμπληρωμένα ερωτηματολόγια η Τεχνική Γραμματεία παρουσίασε τις προτεινόμενες διαδρομές που υποβλήθηκαν από κάποιες από τις προαναφερθείσες χώρες. Πρόβλημα εντοπίστηκε στο τμήμα του δακτυλίου μεταξύ Ρωσικής Ομοσπονδίας και Γεωργίας λόγω εχθροπραξιών, αλλά και ανάμεσα στην Μολδαβία και την Ρουμανία λόγω διαφωνίας της διαδρομής. Προτάθηκε επίσης να διαφοροποιηθούν οι διάφοροι δρόμοι σε δύο κατηγορίες: Κύρια διαδρομή. Η κύρια οδός αποτελείται από τμήματα της Εθνικής Οδού ικτύων που κινούνται γύρω από τη Μαύρη Θάλασσα και θα μπορούσαν να υλοποιηθούν σχετικά σε συντομότερο χρόνο από ό, τι άλλα τμήματα των εθνικών δικτύων, λόγω της ενσωμάτωσής τους στα ήδη εγκατεστημένα δίκτυα προτεραιότητας. Τα μέρη της κύριας διαδρομής σε κάθε χώρα πρέπει να εξασφαλίσουν τη φυσική ακολουθία από τον Ο ΕΠ στα σύνορα. Αυτός ο δρόμος πρέπει να ακολουθεί τα διεθνή πρότυπα σύμφωνα με καθιερωμένες γενικές απαιτήσεις. Συνδέσεις: Μέρη των Εθνικών Οδικών ικτύων που παρέχουν την πρόσβαση από 27

28 και προς την κύρια διαδρομή. Οι συνδέσεις παρέχουν επίσης την πρόσβαση από και προς άλλες χώρες του ΟΣΕΠ και σημαντικά αστικά κέντρα, λιμάνια, αεροδρόμια και εμπορευματικά κέντρα. Η διευθύνουσα επιτροπή συζήτησε και τροποποίησε το σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη του Ο ΕΠ που συνέταξε η JPTS ως βάση για τις ακόλουθες εργασίες της διευθύνουσας επιτροπής. Επίσης, χαιρέτισε τις εργασίες του JPTS στην προετοιμασία του Ο ΕΠ στον ιστοχώρο και την πρόταση του IRF να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες της στα θέματα όπως η περιβαλλοντική αξιολόγηση του Ο ΕΠ, καθώς και εκπαίδευση σε θέματα οδικής ασφάλειας. 3.3 Τρίτη Συνεδρίαση Η τρίτη συνεδρίαση της ιευθύνουσας Επιτροπής του Οδικού ακτυλίου της Μαύρης Θάλασσας (Ο ΕΠ) πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, στις 8 και 9 εκεμβρίου Η συνεδρίαση έγινε υπό την προεδρία του αναπληρωτή επικεφαλής του Υπουργείου Μεταφορών της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Στην συνεδρίαση ήταν παρόντες οι αντιπρόσωποι των ακόλουθων μελών: η ημοκρατία της Αρμενίας, του Αζερμπαϊτζάν, της Σερβίας, η Γεωργία, η Ελληνική ημοκρατία, η ημοκρατία της Μολδαβίας, η Ρουμανία, η Ρωσική Ομοσπονδία, η Τουρκική ημοκρατία και η Ουκρανία. Οι εκπρόσωποι της ΟΣΕΠ PERMIS, BSTDB, CEI και IRF συμμετείχαν επίσης στη συνεδρίαση. Όλα τα μέρη του ΜΣ ενημέρωσαν την JPTS σχετικά με το διορισμό των αντιπροσώπων τους και των αναπληρωτών τους και τους ζητήθηκε επίσης να επιβεβαιώσουν την επαφή τους, για τη βελτίωση του καναλιού επικοινωνίας με την JPTS. Συζητήθηκε ο προσδιορισμός κοινού τεχνικού προτύπου έχοντας οδηγό το Παράρτημα 2 της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας για τις κύριες διεθνείς Αρτηρίες κυκλοφορίας (European Agreement on Main international Traffic Arteries (AGR). Έγινε μνεία για προσδιορισμό των οικονομικών αναγκών για την κατασκευή του έργου. Η JPTS προετοίμασε και υπέβαλε για έγκριση στο STC για τις προτάσεις σχετικά με την προσέγγιση και τις απαραίτητες ενέργειες για να βρεθούν οι οικονομικοί πόροι. Συλλέχτηκαν πληροφορίες από την JPTS σχετικά με τους όρους κάτω από τους οποίους οποιοδήποτε ιεθνές οικονομικό ίδρυμα παρέχει χρηματοδότηση σε διαφορετικές μελέτες και προγράμματα. Τέλος εκτιμήθηκε η δυνατότητα συμμετοχής ιδιωτικού τομέα στην κατασκευή του δακτυλίου. 28