Ομάδα: 5. Μέλη : Τσιάλας Γεώργιος, Τσιτσόπουλος Σωκράτης, Αρτεμησία Ψαρράκη

Transcript

1 Ομάδα: 5 Μέλη : Τσιάλας Γεώργιος, Τσιτσόπουλος Σωκράτης, Αρτεμησία Ψαρράκη

2 Περιεχόμενα Εισαγωγή Προβληματισμοί Ιστορική αναδρομή στην εξέλιξη της τεχνολογίας Οι smart συσκευές στην αρχαία Ελλάδα και το Βυζάντιο Τηλεπικοινωνίες Ηλεκτρομαγνητικό φάσμα Διαδίκτυο Μηχανές αναζήτησης

3 Οι smart συσκευές στη ζωή του ανθρώπου Smartphones ή πολυμηχανές ; Οι παροχές των smartphones Πηγές

4

5 Εισαγωγή H πρωτομφάνιση των smart συσκευών γίνεται κατά την αρχαιότητα, όπου οι Έλληνες έχοντας την ανάγκη να βελτιώσουν την καθημερινότητα τους παρατηρούν την φύση και βρίσκουν «έξυπνες» λύσεις στα προβλήματα τους. Στην πορεία των χρόνων, παρατηρείται σταδιακή εξέλιξη των συσκευών αυτών από τα βυζαντινά χρόνια έως και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Σήμερα, η τεχνολογία εξελίσσεται συνεχώς επιφέροντας αλλαγές όχι μόνο στον άνθρωπο αλλά και στην κοινωνία.

6

7 Προβληματισμοί Η ένταξη των smart συσκευών στη ζωή μας Η αναγκαία απόκτηση στοιχειωδών γνώσεων σχετικά με τον τομέα της τεχνολογίας Η πρώιμη τεχνολογική εξέλιξη Οι επιδράσεις των smart συσκευών στη ζωή μας

8

9 Ιστορική αναδρομή στην εξέλιξη της τεχνολογίας Πρωτόγονοι άνθρωποι : ζουν σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον ως κυνηγοί και συλλέκτες Μετά το λιώσιμο των πάγων: Κάποιοι σοφοί άνθρωποι άρχισαν να καλλιεργούν την φύση καιν εκτρέφουν οικιακά ζώα Homo Sapiens : άρχισε να εξαπλώνεται σε όλες τις ηπείρους Ανάπτυξη γεωργίας : δημιουργία ανάγκης για κατασκευή εργαλείων που θα διευκόλυναν στην καλλιέργεια. Σημαντικά τεχνολογικά επιτεύγματα εποχής :φωτιά, επινόηση μοχλού και τροχού,επινόηση γλώσσας και γραφής

10 Ιστορική αναδρομή στην εξέλιξη της τεχνολογίας Περιοχές που εμφανίζουν σπουδαία τεχνολογικά επιτεύγματα: Μεσοποταμία, Αρχαία Ελλάδα, Αίγυπτο κτλ Επαναστάσεις που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της :η γεωργική, η βιομηχανική και η τεχνολογική Σήμερα: η ζωή του ανθρώπου εξαρτάται άμεσα από την τεχνολογία λόγω της τεράστια προόδου της

11

12 Η αυτόματη υπηρέτρια του Φίλωνος Θα παρομοιαζόταν σήμερα ως ένα ανδροειδές το οποίο έχει ρόλο οικιακού βοηθού. Ο καλεσμένος ή και ο οικοδεσπότης τοποθετούσαν ένα σκεύος στο αριστερό χέρι του ανδροειδούς. Το κεντρικό δοχείο έγερνε προκειμένου να γεμίσει το σκεύος του καλεσμένου.

13 Ο «ευφυής οινοχόος» του Φίλωνος Χρησιμοποιούταν για την ανάμειξη κρασιού και του νερού κατά την εξαγωγή τους από τον οινοχόο Η κατασκευή αυτή μείωνε τον αριθμό των σκευών στο τραπέζι.

14 Το αυτόματο άνοιγμα θυρών (εφεύρεση του Ήρωνος) Ο μηχανισμός αποτελούνταν από ένα σύστημα σωλήνων το οποίο με την ισχύ του νερού και τη βοήθεια σχοινιών ανοιγόκλεινε τις θύρες του ναού. Λειτουργούσε ως ένα αποτελεσματικότερο σύστημα φύλαξης και προστασίας του κτηρίου.

15 Η αιολόσφαιρα του Ήρωνος (η πρώτη ατμομηχανή) Η συσκευή αποτελούνταν από δύο σωλήνες που ενώνονταν με ένα δοχείο γεμάτο με νερό. Όταν θερμαινόταν το νερό του δοχείου ο ατμός μετακινείτο προς τους δύο σωλήνες και λόγω της διαφορετικής τους φοράς προκαλούνταν περιστροφή της.

16 Ο βαρουλκός του Αρχιμήδη Η μηχανή αυτή χρησιμοποιήθηκε για την ανύψωση και την έλξη μεγάλων και βαριών φορτίων. Ανεξαρτήτως του βάρους ή του όγκου τους καταβάλλονταν ελάχιστη δύναμη για την ανύψωση και την έλξη τους.

17 Ο ατέρμονος κοχλίας του Αρχιμήδη Συσκευή που γυρνούσε χειροκίνητα της και χρησίμευε στην μεταφορά κυρίως νερού με τη βοήθεια των σπειροειδών ελίκων της.

18 Ο Μηχανισμός των Αντικύθηρων Ίσως η αρχαιότερη και πιο πολυσύνθετη υπολογιστική μηχανή που περιείχε περισσότερους από 30 οδοντωτούς τροχούς(γρανάζια). Με τη μηχανή αυτή πιστεύεται ότι προσδιορίζονταν οι θέσεις όλων των τότε γνωστών πλανητών.

19 Η κούπα του Πυθαγόρα Έξυπνη συσκευή κυπέλλου κρασιού που όταν γέμιζε υπερβολικά, άδειαζε με τη βοήθεια ενός ειδικού μηχανισμού. Ο Πυθαγόρας ήθελε έτσι να διδάξει στους μαθητές του την σημασία της έννοιας του μέτρου και της σύνεσης.

20

21 Τα μεταφερόμενα ηλιακά ρολόγια Κύριο συστατικό κατασκευής τους ήταν ο μπρούντζος. Ζύγιζαν ελάχιστα κι έτσι μπορούσαν να μεταφερθούν εύκολα. Αποτελούνταν από περίπλοκους μικροσκοπικούς μηχανισμούς.

22 Βυζαντινός αστρολάβος Μέσω του οργάνου αυτού μπορούσαμε να προσδιορίσουμε : το ύψος των αστέρων την εποχή του έτους τη διάρκεια της μέρας τον μεσημβρινό την ανατολή και δύση ενός άστρου.

23 Πολομετρητής Αποτελούσε ένα από τα πιο απλά, αλλά ταυτόχρονα πιο ευφυή ναυτικά όργανα. Συγκροτούνταν από ένα σανίδι και ένα σχοινί και με την εφαρμογή συγκεκριμένων κινήσεων υποδείκνυε την γεωγραφική θέση του καραβιού.

24

25 Τηλεπικοινωνίες Οι τηλεπικοινωνίες είναι: είναι μηνύματα που μεταφέρονται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα σε ολόκληρο τον κόσμο Μεταφέρονται μέσω: ηλεκτρονικών σημάτων και κυμάτων Περιλαμβάνουν: Ραδιοφωνικές, τηλεοπτικές μεταδόσεις καθώς και τηλεφωνικές συνομιλίες

26 Πώς λειτουργεί το τηλέφωνο ; Αποτελείται από: ένα μικρόφωνο και ένα ακουστικό Λειτουργία:. Μέσω του μικροφώνου μετατρέπεται ο ήχος σε ηλεκτρικό σήμα, το οποίο ταξιδεύει με την ταχύτητα του φωτός μέσα από καλώδια, οπτικές ίνες και μικροκύματα. Σύνδεση τηλεφώνων: μέσω ενός δικτύου και το ακουστικό μέσω του μεγάφωνου που παρέχει, μετατρέπει το ηλεκτρικό σήμα ξανά σε ήχο.

27 Δορυφόρος επικοινωνιών Λειτουργία: 1. Ο δορυφόρος στέλνει τα επικοινωνιακά σήματα από τη μια άκρη της γης στην άλλη. 2. Κάνει την περιστροφή του στο ίδιο χρόνο που πραγματοποιεί την περιστροφή της η γη, έτσι ώστε να μένει συνεχώς πάνω από το ίδιο σημείο της επιφάνειας της γης.

28 Πώς λειτουργεί το ραδιόφωνο ; Λειτουργία: 1) Οι ραδιοφωνικές μεταδόσεις γίνονται από ένα κεντρικό πομπό. 2) Τα ηχητικά σήματα των μικροφώνων σε ένα ραδιοφωνικό στούντιο ενώνονται με τα ραδιοκύματα που εκπέμπει η κεραία. 3) Η ραδιοφωνική συσκευή που βρίσκεται στο σπίτι, έχει ένα δέκτη που διαχωρίζει το ηχητικό από το ραδιοφωνικό σήμα και το στέλνει στο μεγάφωνο. Αυτός είναι ο ήχος που ακούμε!!!!!

29 Πώς λειτουργεί η τηλεόραση ; Αναλογική τηλεόραση : Ο πομπός στέλνει εικόνες και ήχους με την μορφή ραδιοκυμάτων μέσω καλωδίων Ψηφιακές μεταδόσεις :οι ήχοι και οι εικόνες μεταφέρονται με το δυαδικό κώδικα μέσω καλωδίων και δορυφόρων.

30 Πώς λειτουργεί το κινητό τηλέφωνο ; 1) Το κινητό τηλέφωνο στέλνει και λαμβάνει σήματα χρησιμοποιώντας μικροκύματα. 2) Το τηλέφωνο ανταλλάσσει σήματα με την πληρέστερη κεραία. 3) Οι κεραίες είναι συνδεδεμένες με το παγκόσμιο τηλεφωνικό δίκτυο.

31

32 Ηλεκτρομαγνητικό φάσμα Ηλεκτρομαγνητικές ακτίνες :είναι κύματα ηλεκτρομαγνητικών δυνάμεων που ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός. Ηλεκτρομαγνητικό φάσμα :πλήρες «φάσμα» των ακτινών αποτελεί το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα.

33 Τι είναι τα ραδιοκύματα; Ραδιοκύματα: Καθώς τα ηλεκτρόνια δονούνται, παράγονται ραδιοκύματα. Τα κύματα αυτά είναι χαμηλής συχνότητας και μεγάλου μήκους.

34

35 Πώς λειτουργεί ; 1) Κάθε υπολογιστής που συνδέεται με το διαδίκτυο έχει μία διεύθυνση. Αυτός είναι ο IP αριθμός του. 2) Όταν κάποιος στέλνει ένα μήνυμα ή ζητά κάποια πληροφορία στο διαδίκτυο, ο υπολογιστής του στέλνει πακέτα δεδομένων στις συνημμένες διευθύνσεις του αποστολέα και του παραλήπτη 3) Ειδικοί υπολογιστές που ονομάζονται διακομιστές (servers) και δρομολογητές (routers) κατευθύνουν τα δεδομένα μέσα στο διαδίκτυο.

36 Τι είναι ο παγκόσμιος ιστός (www) ; Ο παγκόσμιος ιστός είναι μια βιβλιοθήκη με εκατομμύρια σελίδες πληροφοριών και περιλαμβάνει τις μηχανές αναζήτησης, οι οποίες είναι αποθηκευμένες σε διακομιστές συνδεδεμένους με το διαδίκτυο.

37

38 Μηχανές αναζήτησης Πως χρησιμοποιείται ; : Όταν κάποιος ψάχνει μια πληροφορία εισάγει λέξειςκλειδιά, η μηχανή αναζήτησης δίνει ένα κατάλογο ιστοσελίδων σε μορφή υπερκειμένου, οι οποίες περιέχουν τις λέξεις που ψάχνει ο ενδιαφερόμενος.

39 Μηχανές αναζήτησης Πως ιεραρχεί τις σελίδες η μηχανή αναζήτησης ; : Η εισαγωγή των λέξεων θα παράγει ένα κατάλογο εκατομμυρίων ευρημάτων στη μηχανή αναζήτησης. Η μηχανή προσπαθεί να τοποθετήσει της πιο σχετικές σελίδες στην αρχή του καταλόγου. Κάθε μηχανή εκτελεί αυτή τη διαδικασία με τον δικό της τρόπο. Για παράδειγμα, η μηχανή μπορεί να ελέγξει αν εμφανίζονται όλες οι λέξεις ή πόσες φορές εμφανίζονται.

40

41 Οι smart συσκευές στη ζωή του ανθρώπου Smart συσκευές Ευεργετικές επιδράσεις βελτίωση του βιοτικού επιπέδου Αύξηση μέσου όρου ζωής Η μείωση του σωματικού μόχθου και η αύξηση του ελεύθερου χρόνου Αρνητικές επιδράσεις το κινητό έχει γίνει επέκταση του χεριού μας Η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών αλλάζει τον εγκέφαλο Η ψυχική φθορά-η νεύρωση -Τα άγχος

42

43 Smartphones ή πολυμηχανές ; Οι παροχές των smartphones Τα smartphones στις μέρες μας παρέχουν πολλές δυνατότητες αντικαθιστώντας αρκετές συσκευές Ίντερνετ Κάμερα GPS Ατζέντα Φακό Παιχνίδια κ.α

44

45 Πηγές Αρχαία Ελλάδα: F%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%BC%CE%A E%CE%B4%CE%B site Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία με παραθέματα για τον Ήρωνα και τον Φίλωνα

46 Βυζάντιο: Πηγές Γραπτές πληροφορίες από τον Ταξιάρχη Γ. Κόλλια, Καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχετικά με τον Βίο και τον Πολιτισμό των Βυζαντινών (Πολεμικό Ναυτικό Βυζαντίου) Εργασία Τεχνολογίας Σχολ. Έτους στο Μάθημα της Πληροφορικής Τεχνολογίας της Β Γυμνασίου : «Όψεις της Τεχνολογίας» από τους μαθητές Μπούμπα Ελένη, Νακατσιάδου Αικατερίνη και Ταμιωλάκη Γιάννη (Ηλιακά μεταφερόμενα ρολόγια)

47 Πηγές Smart συσκευές:

48 ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ

49 Smart ζῆνζῆν

50 Περιεχόμενα ΕΙΣΑΓΩΓΗ4 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ5 ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ6 ΟΙ ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΗΔΗ7 ΟΙ ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΙΛΩΝΟΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ:8 ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ11 ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ13 ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ;13 ΔΟΡΥΦΟΡΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ:13 ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ;13 ΓΟΥΛΙΕΛΜΟΣ ΜΑΡΚΟΝΙ:14 ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ;14 ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ;14 ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ;14 ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΦΑΣΜΑ15 ΕΞΥΠΝΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ17 SMARTPHONES17 ΤΟ ΧΕΙΡΙΣΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΝΤΑ17 SMART TV17 SMART HOUSE18 SMART CAR21 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΑ SMART ΠΡΟΪΟΝΤΑ21 ΑΣΦΑΛΕΙΑ26 LIFESTYLE27 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΑΡΚΕΤΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΡΟΪΟΝΤΑ :27 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ28 ΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ29 SMARTPHONES Η ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΕΣ ;30 ΟΙ ΠΑΡΟΧΕΣ ΤΩΝ SMARTPHONES30 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ30 Η ΧΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ31 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ SMART ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ32 2

51 ΟΡΙΣΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ32 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ32 ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ32 ΜΗ ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ33 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΚΙΝΗΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ33 SAR33 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ33 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ34 ΣΤΑΝΤΑΡ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ34 ΣΤΑΘΜΟΙ ΒΑΣEIΣ35 ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ35 ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΣ.38 Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ38 Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ41 Η ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΞΥΠΝΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ42 ΕΙΣΑΓΩΓΗ42 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΘΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΞΥΠΝΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ;42 ΠΟΣΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ43 ΑΙΤΙΑ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ44 ΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΞΥΠΝΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ48 3

52 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ταξίδι των smart συσκευών ξεκινά από την αρχαιότητα, όπου για πρώτη φορά, κυρίως οι Έλληνες παρατηρούν την φύση και ανακαλύπτουν τρόπους για την βελτίωση και την διευκόλυνση της καθημερινότητας τους. Στην διάρκεια των χρόνων παρατηρείται σταδιακή εξέλιξη των συσκευών αυτών από τα βυζαντινά χρόνια έως και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Ωστόσο, στην ύστερη εποχή παρατηρείται ραγδαία εξέλιξη στον τομέα της τεχνολογίας, η οποία φτάνει μέχρι τις μέρες μας, με την εμφάνιση των smartphones, των tablets κτλ. Όπως είναι φυσικό, η τεχνολογική πρόοδος έχει επιφέρει ποικίλες αλλαγές στον ανθρώπινο βίο, οι οποίες άλλοτε δημιουργούν θετικές και άλλοτε αρνητικές συνέπειες όχι μόνο στο ίδιο το άτομο αλλά και γενικότερα στην κοινωνία. Γι αυτό, οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως θα πρέπει να περιοριστεί η ώρα που αφιερώνουμε σε αυτή. 4

53 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Πριν από περίπου 4 εκατομμύρια χρόνια οι πρωτόγονοι άνθρωποι προσπάθησαν να επιζήσουν σε ένα αρκετά αφιλόξενο και συγχρόνως σκληρό περιβάλλον για τον άνθρωπο ως κυνηγοί και συλλέκτες. Αρκετά χρόνια μετά, έπειτα από το λιώσιμο τον πάγων, κάποιοι σοφοί άνθρωποι ξεκίνησαν να ερευνούν την φύση ενώ παράλληλα, καλλιεργούσαν φυτά και εκτρέφανε οικιακά ζώα. Συγκεκριμένα, ο Homo Sapiens (ο άνθρωπος που γνωρίζει και σκέπτεται) εξαπλώθηκε σε όλες τις ηπείρους και έτσι άρχισαν να αναπτύσσονται οι πρώτοι πολιτισμοί. Με την ανάπτυξη της γεωργίας άρχισε να δημιουργείτε η ανάγκη για κατασκευή εργαλείων που θα διευκόλυναν στην καλλιέργεια. Έτσι μέσω της σχέσης του με την φύση αρχίζει η σταδιακή εξέλιξη της τεχνολογίας, η οποία φαίνεται να είναι και η βάση για την κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη. Έτσι σημαντικά τεχνολογικά επιτεύγματα της εποχής τα οποία φαίνεται να δίνουν ώθηση στην ύστερη τεχνολογική εξέλιξη είναι η φωτιά, η επινόηση του μοχλού και του τροχού και φυσικά της γλώσσας και της γραφής. Σημαντικοί πολιτισμοί, οι οποίοι φαίνεται να μας άφησαν σπουδαία τεχνολογικά επιτεύγματα εμφανίζονται σε ολόκληρη την υφήλιο με τους σημαντικότερους να βρίσκονται στην Μεσοποταμία, την Αίγυπτο και την Αρχαία Ελλάδα. Στην πορεία των χρόνων, η εξέλιξη φαίνεται να είναι σταδιακή και ομαλή, αλλά συνέβη μέσα από μία σειρά τεχνολογικών αλμάτων και κατακτήσεων. Μάλιστα, ήταν αποτέλεσμα τριών τεχνολογικών επαναστάσεων: της Γεωργικής, της Βιομηχανικής και της Υψηλής Τεχνολογίας. Έτσι, φτάνουμε στις μέρες μας όπου η τεχνολογική ανάπτυξη είναι ραγδαία και συνεχίζει να εξελίσσεται συνεχώς. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο πως η ζωή του ανθρώπου εξαρτάται άμεσα από την τεχνολογία τα τελευταία χρόνια. 5

54 ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ 1) Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων Είναι η αρχαιότερη και πιο πολυσύνθετη υπολογιστική μηχανή, με την οποία πιστεύεται ότι προσδιορίζονταν οι θέσεις όλων των τότε γνωστών πλανητών. Πιθανολογείται ότι χρησιμοποιούνταν επίσης για την πρόβλεψη των εκλείψεων του Ήλιου και της Σελήνης. Στον μηχανισμό αυτό συμπεριλαμβανόντουσαν τουλάχιστον 30 οδοντωτοί τροχοί. 2) Η κούπα του Πυθαγόρα Επρόκειτο για μια έξυπνη συσκευή κυπέλλου κρασιού που αποτελείτο από ένα αξονικό σιφώνιο και μια γραμμή που καθόριζε το όριο γεμίσματός του. Όταν γέμιζε υπερβολικά η στάθμη του υγρού κάλυπτε το σιφώνιο και άδειαζε αυτόματα. Ο Πυθαγόρας θεωρείται ότι μέσω της συσκευής αυτής ήθελε να διδάξει στους μαθητές του τη σπουδαιότητα τήρησης του μέτρου. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι εκφράζει πιστά την παροιμία «Όποιος θέλει τα πολλά, χάνει και τα λίγα». 3) Η ανυψωτική μηχανή Αποτελούνταν από τρεις κεκλιμένες δοκούς που σχημάτιζαν ένα τρίποδο. Το φορτίο ανυψωνόταν με τη βοήθεια ενός οριζόντιου περιστρεφόμενου άξονα και περιστρεφόταν με τη βοήθεια χειρομοχλών. 4) Κρυπτεία λακωνική σκυτάλη: Ήταν μια λεπτή ταινία περγαμηνής ή δέρματος που κατά μήκος της αναγράφονταν σειρές μηνύματος. Όταν ξετυλιγόταν η ταινία, τα γράμματα βρίσκονταν σε αταξία που δεν επέτρεπε να αποκωδικοποιηθεί το μήνυμα. 6

55 ΟΙ ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΗΔΗ Ο Αρχιμήδης γεννήθηκε στις Συρακούσες περί το 285 π.χ. και ασχολήθηκε με την φυσική, τα μαθηματικά, τη μηχανική, τις εφευρέσεις και την αστρονομία. Θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους επιστήμονες της αρχαιότητας. Μερικές από τις εφευρέσεις παραθέτονται ως εξής: 1) Ο Λιθοβόλος γερανός: Αμυντική πολεμική μηχανή, επινόηση του Αρχιμήδη. Αποτελούνταν από μία μακριά δοκό στηριζόμενη σε μία περιστρεφόμενη κατακόρυφη βάση. Στο ένα άκρο της τοποθετούταν ένα αντίβαρο, ενώ στο άλλο μέσω σχοινιού το φορτίο όπως ένας ογκόλιθος ή μια μολύβδινη σφαίρα. Όταν ένα εχθρικό σκάφος πλησίαζε τα τείχη οι χειριστές της κατασκευής μέσω μοχλών περιστρέφανε την κατακόρυφη δοκό και όταν τοποθετημένο φορτίο βρισκόταν πάνω από το πλοίο έκοβαν το σχοινί. 2) Το βαρούλκο: Μηχανισμός που αποτελούνταν από γρανάζια και οδοντωτούς τροχούς που βρίσκονταν μέσα σε ένα κιβώτιο. Χρησιμοποιούταν για την ανύψωση και την έλξη μεγάλων και βαρέων φορτίων καταβάλλοντας ελάχιστη δύναμη. 3) Ο ατέρμονος κοχλίας: Η μηχανή αυτή ήταν μια συσκευή με ένα περιστρεφόμενο κοχλία σχήματος έλικα μέσα σε έναν κύλινδρο. Γυρνούσε χειροκίνητα και μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά νερού και υλικών σε κόκκους. 4) Το ατμοτηλεβόλο: Θεωρείται πρόδρομος του κανονιού και η πρώτη συσκευή παγκοσμίως που λειτουργούσε με ατμό. Συγκροτούταν από 7

56 έναν μεταλλικό κυλινδρικό λέβητα που επάνω του υπήρχε συνδεμένο με στρόφιγγα ένα κλειστό δοχείο με νερό. Ο λέβητας στο ανοικτό άκρο του περιελάμβανε μια κάνη φτιαγμένη από ξύλο όπου τοποθετούταν μια λίθινη σφαίρα. Όταν ο λέβητας αποκτούσε την κατάλληλη θερμοκρασία με φωτιά, ανοιγόταν η στρόφιγγα, το νερό έπεφτε στον λέβητα, εξατμιζόταν με μεγάλη ταχύτητα, η ξύλινη δοκός έσπαζε και η σφαίρα εκτοξευόταν. ΟΙ ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΙΛΩΝΟΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ: Επρόκειτο για έναν σημαντικό επιστήμονα της Ελληνικής Αρχαιότητας, ο οποίος για την εποχή του και με βάση τα μέσα που διέθετε πρωτοτύπησε στον τομέα της τεχνολογίας και δημιούργησε πολλές έξυπνες συσκευές, οι οποίες σκοπό είχαν, όπως και σε κάθε ιστορική περίοδο, την βελτίωση της καθημερινότητας του ανθρώπου. Εδώ αναφέρονται τρεις από τις σημαντικότερες εφευρέσεις του: 1) Η αυτόματη υπηρέτρια: Σήμερα θα παρομοιαζόταν ως ένα ανδροειδές με ρόλο παρόμοιο με αυτόν μίας οικιακής βοηθού. Το ανδροειδές αυτό περιείχε στο εσωτερικό του δύο δοχεία, το ένα με κρασί και το άλλο με νερό και τα δύο δοχεία αυτά μέσω σωλήνων συνδέονταν με το δεξί χέρι του υπηρέτη και οι δύο σωλήνες αυτοί στο τέλος κατέληγαν σε ένα κεντρικό δοχείο προσαρμοσμένο στο δεξί χέρι του υπηρέτη. Όταν τοποθετούσε ο καλεσμένος ή και ο ίδιος ο οικοδεσπότης ένα σκεύος στο αριστερό χέρι του ανδροειδούς, λόγω της πίεσης που ασκούνταν στο αριστερό χέρι τα δύο δοχεία που βρίσκονταν στο εσωτερικό του ουσιαστικά άνοιγαν και το περιεχόμενό τους κυλούσε μέσα στο κεντρικό δοχείο και το κεντρικό δοχείο έγερνε προκειμένου να γεμίσει το σκεύος του καλεσμένου. 2) Η ευφυής οινοχόη: Ακόμη βλέπουμε το ενδιαφέρον του Φίλωνος και κατ επέκταση των αρχαίων επιστημόνων στη διευκόλυνση του τρόπου ζωής 8

57 τους. Κατ ακολουθία παρατηρούμε μία άλλη εφεύρεση του Φίλωνος, παρόμοια με την ανωτέρω περιγραφόμενη, πιθανώς προγενέστερη, ένα δοχείο. Ο λεγόμενος «ευφυής οινοχόος» του Φίλωνος, αρκετά διάσημος στις μέρες μας, καθώς λέγεται ότι αποτελεί την πρώτη έξυπνη συσκευή οικιακής χρήσης, αποτελούνταν στο εσωτερικό από ένα κατακόρυφο διάφραγμα που χώριζε την οινοχόη στα διαμερίσματα του νερού και του κρασιού και τους σωληνίσκους εξαγωγής των υγρών, που όμως βρίσκονταν ο ένας εντός του άλλου, ώστε εξωτερικά της οινοχόης να φαίνονται ως ένας. Η οινοχόη έφερε ένα πώμα, το οποίο γέμιζε με αέρα και εμπόδιζε την συνάντηση του οίνου με το νερό καθώς η συνάντηση του οίνου και του νερού γινόταν κατά την εξαγωγή τους από τον οινοχόο. Αυτό επέτρεπε την μείωση των σκευών και τη καλύτερη δυνατή απόδοση με ελάχιστα οικιακά μέσα. 3) Ο πρώτος «κινηματογράφος»: Μία άλλη μορφή έξυπνης συσκευής, η οποία μπορούμε να πούμε ότι αποτελούσε τον πρώτο κινηματογράφο είναι ο πρώτος αυτοματισμός θεάματος με παραγωγή κίνησης και επαναλαμβανόμενου ήχου. Βελτιώθηκε από τον Ήρωνα τον Αλεξανδρέα και αναπαριστούσε πουλιά να κελαηδούν. Όταν ένα ομοίωμα κουκουβάγιας δεν τα παρατηρούσε κελαηδούσαν ενώ όταν η κουκουβάγια έστρεφε το κεφάλι της προς αυτά σταματούσαν να κελαηδούν για κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι να επαναληφθεί η ίδια διαδικασία. Αυτό επιτυγχανόταν με την βοήθεια νερού, το οποίο κατέληγε με τη βοήθεια σωλήνων στο εσωτερικό των ομοιωμάτων των πουλιών και λόγω της εκροής αέρα παραγόταν ήχος παρόμοιος των πουλιών. Ταυτόχρονα επειδή ο συνολικός όγκος του νερού που αφαιρέθηκε από το δοχείο εισερχόταν στα πουλιά και επειδή μεταβλήθηκε ο όγκος στο εσωτερικό του δοχείου, οδηγούσε στην περιστροφή και του ομοιώματος της κουκουβάγιας και της εκροής του νερού από τα ομοιώματα των πουλιών πίσω στην αρχική τους θέση στο δοχείο. 9

58 ΟΙ ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΉΡΩΝΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΑ: Ο Ήρων ήταν ένας σημαντικός εφευρέτης της αρχαιότητας, ο οποίος βασίστηκε στις αντιδράσεις το στοιχείων για να κατασκευάσει «έξυπνες» - αυτόματες συσκευές. Φαίνεται ότι ο Ήρωνας επηρεάστηκε από την καθημερινότητά του όπως κάθε επιστήμονας της εποχής του και κατασκεύασε συσκευές που ευκόλυναν την τότε ζωή. Μερικές από τις εφευρέσεις του είναι: 1) Το αυτόματο άνοιγμα θυρών: Το γνωστότερο έργο-κατασκεύασμα του Ήρωνα είναι το αυτόματο άνοιγμα θυρών ναού μετά από θυσία στο βωμό του. Το κατασκεύασμα αυτό χρησίμευε ως ένα σύστημα ασφάλειας του ναού καθώς και για το άνοιγμα της πόρτας του ναού (εδώ φαίνεται η πρωτοτυπία του Ήρωνος καθώς την δουλειά έξι φρουρών οι όποιοι άνοιγαν και έκλειναν την υπέρβαρη πόρτα και φυλούσαν τον ναό το κατάφερε με έναν μικρό μηχανισμό). Ο μηχανισμός αυτός αποτελούνταν από ένα στεγανό δοχείο κάτω από τον φλεγόμενο βωμό. Ο αέρας του δοχείου θερμαινόταν και πέρναγε μέσα από έναν σωλήνα σε ένα κλειστό δοχείο γεμάτο με νερό. Το νερό λόγο της πίεσης περνούσε μέσα από έναν άλλο σωλήνα σε ένα δοχείο το οποίο ήταν δεμένο με τις θήρες του ναού. Όταν γέμιζε το δοχείο βάραινε και <<τραβάγαμε>> τα σχοινιά που την συνδέανε με την πόρτα προς τα κάτω με αποτέλεσμα να ανοίγουν οι πόρτες και όταν έσβηνε η φλόγα του βωμού το νερό επέστρεφε πίσω στο δοχείο που βρισκόταν αρχικά με αποτέλεσμα την μείωση του συνδεδεμένου με τις πόρτες βάρος άρα οι πόρτες έκλειναν. 2) Η αιολόσφαιρα: Η αιολόσφαιρα του Ήρωνος θεωρείται η πρώτη ατμομηχανή καθώς αποτελεί τον πρόγονο των σημερινών ατμομηχανών. Η αξιοθαύμαστη έξυπνη αυτή συσκευή αποτελούνταν από δύο σωλήνες που ενώνονταν με ένα δοχείο γεμάτο με νερό, το οποίο ζεσταινόταν με φωτιά και αυτοί οι δύο σωλήνες συνδέονταν με μία σφαίρα που στους πόλους της συνδεόταν με δύο καμπυλωτούς σωλήνες (με δύο ακροφύσια) οι οποίοι ήταν τοποθετημένοι προς αντίθετη φορά. Όταν θερμαινόταν το νερό του δοχείου, 10

59 ατμοποιούνταν και περνούσε με ταχύτητα από τους δύο σωλήνες που συνέδεαν το δοχείο με τη σφαίρα και στη συνέχεια μέσα στη σφαίρα ο ατμός μετακινούνταν προς τους δύο σωλήνες και λόγω της διαφορετικής τους φοράς προκαλούνταν περιστροφή της σφαίρας. 3) Η αιωρούμενη σφαίρα: Ακόμη ένα από τα αξιοθαύμαστα έργα του Ήρωνα ήταν η λεγόμενη αιωρούμενη σφαίρα, από την οποία αντλούμε πληροφορίες, όπως και για όλα του τα έργα, στο βιβλίο: «Τα Πνευματικά». Επρόκειτο για ένα κλειστό λέβητα νερού που κατέληγε σε ένα χωνοειδές στόμιο μέσα στο οποίο τοποθετούνταν ένα σφαιρικό αντικείμενο. Με τη θέρμανση του λέβητα, ο οποίος περιείχε νερό στο εσωτερικό του, ο παραγόμενος ατμός ανασήκωνε το σφαιρίδιο και εξέρχονταν περιφερειακά του προκαλώντας τη συνεχή αιώρησή του. Αυτό αποτελεί μία εξαιρετικά θαυμαστή εφεύρεση του Ήρωνα καθώς άμα αξιοποιούνταν σωστά και εξελισσόταν, θα μπορούσε να μας είχε ωφελήσει αρκετά στην καθημερινότητά μας. ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ 1) Το βυζαντινό μηχανικό ημερολόγιο: Επρόκειτο για ένα ηλιακό φορητό ρολόι που χρονολογείται γύρω στα 500 π.χ. Αυτή η βυζαντινής προέλευσης συσκευή αποτελούνταν από ένα χειροκίνητο σύστημα τροχών και μπορούσε να δείξει τις ημέρες και να προσδιορίσει με ακρίβεια τις θέσεις του ηλίου και της σελήνης. Τεχνολογικά μοιάζει με τον προγενέστερο κατά 6 αιώνες μηχανισμό των Αντικυθήρων. 2) Τα ξυλόκαστρα: 11

60 Στην περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το πολεμικό ναυτικό, το οποίο υποχρεωνόταν να αντιμετωπίσει την πειρατεία και να προστατεύει την αυτοκρατορία, ήταν εξοπλισμένο με το γνωστό υγρό πυρ αλλά και με τα ξυλόκαστρα, από τα οποία οι πολεμιστές μπορούσαν να εκτοξεύσουν βλήματα εναντίον των εχθρών. Ακόμη εκτός από τις ασπίδες που ήταν τοποθετημένες κατά μήκος του πλοίου, προκειμένου να το προστατεύουν, τοποθετούνταν επίσης δέρματα εμποτισμένα με νερό αλλά και με άλλες υγρές ουσίες που προστάτευαν το ίδιο το πλοίο από εκτόξευση εύφλεκτων βλημάτων από τον εχθρό. Βυζαντινός αστρολάβος: Συσκευή ελληνικής καταγωγής όπως διαπιστώνεται από τις ελληνικές επιγραφές και τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες που φέρει. Εφευρέθηκε το 1080 π.χ. από τον Ίππαρχο και αποτελεί την βάση των αραβικών αστρολάβων. Μέσω του οργάνου αυτού μπορούμε να προσδιορίσουμε το ύψος των αστέρων, την εποχή, τη διάρκεια της μέρας, τον μεσημβρινό καθώς και την ανατολή και δύση ενός άστρου. 3) Μεταφερόμενα ηλιακά ρολόγια: Στο Βυζάντιο παρατηρούμε μία εξέλιξη των οργάνων μέτρησης του χρόνου, που ανήκει μία κατηγορία ηλιακών ρολογιών που μπορούσαν να μεταφερθούν. Κύριο συστατικό κατασκευής τους ήταν ο μπρούντζος καθώς ζύγιζε ελάχιστα και έτσι μπορούσε να μεταφερθεί εύκολα η συσκευή. Παρά την ελαφριά σύσταση τους, αποτελούνταν από περίπλοκους μικροσκοπικούς μηχανισμούς. 4) Πολομετρητής: Κατασκευασμένος από ένα παραλληλόγραμμο σανίδι αποτελούσε ένα από τα πιο απλά, αλλά ταυτόχρονα πιο ευφυή ναυτικά όργανα. Στο μέσο μιας από τις μικρές πλευρές του είχε μια ημικυκλική εγκοπή, ενώ λίγο πιο κάτω από αυτήν υπήρχε ένας σπάγκος. Ο παρατηρητής κρατούσε το όργανο με το αριστερό του χέρι και το τοποθετούσε με τρόπο ώστε το κάτω μέρος να αγγίζει τη γραμμή του ορίζοντα και μέσα από την εγκοπή να βλέπει τον πολικό αστέρα. Αφού σταθεροποιούσε τη συσκευή τραβούσε το σπάγκο με το δεξί του χέρι και τον έφερνε στην άκρη της μύτης του. Σε αυτό το σημείο έκανε με 12

61 προσοχή έναν κόμπο. Η θέση του κόμπου στο σπάγκο δήλωνε κατά πόσο το πλοίο ξέφευγε της πορείας του. Αν μεγάλωνε τότε είχε βόρεια διαφορά πλάτους κι αν μίκραινε είχε νότια διαφορά πλάτους. ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ O Morse ( ) το 1837 παρουσίασε τον τηλέγραφό του που είχε την δυνατότητα να μεταδίδει μηνύματα σε πολύ μακρινές αποστάσεις γρήγορα και χωρίς μεγάλο κόστος. Το πρώτο μήνυμα από αυτόν τον τηλέγραφο στάλθηκε το 1844 από την Ουάσιγκτον στην Βαλτιμόρη. Οι τηλεπικοινωνίες είναι μηνύματα που μεταφέρονται μέσα σε δευτερόλεπτα σε ολόκληρο τον κόσμο, μέσω ηλεκτρονικών σημάτων και κυμάτων του. Περιλαμβάνουν ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές μεταδόσεις καθώς και τηλεφωνικές συνομιλίες. ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ; Το τηλέφωνο διαθέτει ένα μικρόφωνο και ένα ακουστικό. Μέσω του μικροφώνου μετατρέπεται ο ήχος σε ηλεκτρικό σήμα, το οποίο ταξιδεύει με την ταχύτητα του φωτός μέσα από καλώδια, οπτικές ίνες και μικροκύματα. Τα τηλέφωνα συνδέονται μεταξύ τους μέσω ενός δικτύου και το ακουστικό μέσω του μεγάφωνου που παρέχει, μετατρέπει το ηλεκτρικό σήμα ξανά σε ήχο. ΔΟΡΥΦΟΡΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ: Ο δορυφόρος στέλνει τα επικοινωνιακά σήματα από τη μια άκρη της γης στην άλλη. Κάνει την περιστροφή του στο ίδιο χρόνο που πραγματοποιεί την περιστροφή της η γη, έτσι ώστε να μένει συνεχώς πάνω από το ίδιο σημείο της επιφάνειας της γης. ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ; Οι ραδιοφωνικές μεταδόσεις γίνονται από ένα κεντρικό πομπό. Τα ηχητικά σήματα των μικροφώνων σε ένα ραδιοφωνικό στούντιο ενώνονται με τα ραδιοκύματα που εκπέμπει η κεραία. Η ραδιοφωνική συσκευή που βρίσκεται στο σπίτι, έχει ένα δέκτη που διαχωρίζει 13

62 το ηχητικό από το ραδιοφωνικό σήμα και το στέλνει στο μεγάφωνο. Αυτό είναι ο ήχος που ακούμε. ΓΟΥΛΙΕΛΜΟΣ ΜΑΡΚΟΝΙ: Ο επιστήμονας και εφευρέτης Γουλιέλμος Μαρκόνι έκανε τις πρώτες ραδιοφωνικές μεταδόσεις το Ο πομπός μετάδοσης που χρησιμοποίησε έκανε ένα καμπανάκι που βρισκόταν σε απόσταση 10 μέτρων να κουδουνίσει. Ως το 1901 είχε αναπτύξει την εφεύρεση του και έκανε την πρώτη υπερατλαντική ασύρματη μετάδοση από την Αγγλία στον Καναδά. Ο Μαρκόνι βραβεύτηκε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το1909 χάρη σε αυτή του την εφεύρεση. ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ; Ο πομπός μιας αναλογικής τηλεόρασης στέλνει εικόνες και ήχους με τη μορφή ραδιοκυμάτων μέσω καλωδίων. Στις ψηφιακές μεταδόσεις οι ήχοι και οι εικόνες μεταφέρονται με το δυαδικό κώδικα μέσω καλωδίων και δορυφόρων. ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ; Το κινητό τηλέφωνο στέλνει και λαμβάνει σήματα χρησιμοποιώντας μικροκύματα. Έχει εμβέλεια μόνο λίγα χιλιόμετρα και για αυτό χρησιμοποιούνται επίγειες κεραίες, Η περιοχή που καλύπτει η κάθε κεραία λέγεται κυψέλη. Το τηλέφωνο ανταλλάσσει σήματα με την πληρέστερη κεραία. Οι κεραίες είναι συνδεδεμένες με το παγκόσμιο τηλεφωνικό δίκτυο. ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ; Η ψηφιακή τηλεόραση μετατρέπει τους ήχους και τις εικόνες σε δυαδικούς αριθμητικούς κώδικες. Οι κώδικες αυτοί μεταφέρονται με ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Οι ψηφιακές 14

63 εικόνες είναι πιο καθαρές γιατί είναι οι δυαδικοί κώδικες μπορούν να συμπιεστούν, για να αποσταλούν στο δέκτη πολύ περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εικόνα. Οι σταθμοί μεταδόσεων μπορούν με αυτό τον τρόπο να εκπέμψουν σε περισσότερα κανάλια. ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΦΑΣΜΑ Οι ηλεκτρομαγνητικές ακτίνες είναι κύματα ηλεκτρομαγνητικών δυνάμεων που ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός. Το πλήρες «φάσμα» των ακτινών αποτελεί το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα.το φάσμα ταξινομεί τα κύματα ανάλογα με την συχνότητα τους ( συχνότητα= αριθμός κυμάτων που περνούν από ένα συγκεκριμένο σημείο κάθε δευτερόλεπτο) και ανάλογα με το μήκος του (μήκος= απόσταση ανάμεσα στην κορυφή ενός κύματος και στην κορυφή του επόμενου. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΡΑΔΙΟΚΥΜΑΤΑ; Καθώς τα ηλεκτρόνια δονούνται, παράγονται ραδιοκύματα. Τα κύματα αυτά είναι χαμηλής συχνότητας και μεγάλου μήκους. Οι ραδιοφωνικές εκπομπές χρησιμοποιούν το φάσμα μικρότερης συχνότητας των ραδιοκυμάτων, ενώ οι εκπομπές της τηλεόρασης χρησιμοποιούν το φάσμα μεγαλύτερης συχνότητας. ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ; Τα κύματα ταξινομούνται σε ζώνες συχνοτήτων. Οι ζώνες χαμηλής κα μέτριας συχνότητας διανύουν μεγάλες αποστάσεις και χρησιμοποιούνται στα σήματα που εκπέμπουν τα πλοία. Τα κύματα υψηλής συχνότητας χρησιμοποιούνται στα ραδιόφωνα και τα τηλέφωνα. Οι πολύ υψηλές και οι τεράστιες ποσότητες πληροφοριών. Χρησιμοποιούνται από την τηλεόραση, τα κινητά τηλέφωνα και τα σήματα των ραντάρ καθώς και από τις επικοινωνίες μικροκυμάτων. ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ: Το παγκόσμιο δίκτυο υπολογιστών που συνδέει τους υπολογιστές μέσω τηλεφωνικών καλωδίων, οπτικών ινών ή μικροκυμάτων ονομάζεται διαδίκτυο (Internet). To διαδίκτυο προσφέρει σχεδόν στιγμιαία ηλεκτρονική επικοινωνία σε όλο τον κόσμο. ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ; 15

64 Κάθε υπολογιστής που συνδέεται με το διαδίκτυο έχει μία διεύθυνση. Αυτός είναι ο IP αριθμός του. Όταν κάποιος στέλνει ένα μήνυμα ή ζητά κάποια πληροφορία στο διαδίκτυο, ο υπολογιστής του στέλνει πακέτα δεδομένων στις συνημμένες διευθύνσεις του αποστολέα και του παραλήπτη. Ειδικοί υπολογιστές που ονομάζονται διακομιστές (servers) και δρομολογητές (routers) κατευθύνουν τα δεδομένα μέσα στο διαδίκτυο. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΙΣΤΟΣ (WWW): Ο παγκόσμιος ιστός είναι μια βιβλιοθήκη με εκατομμύρια σελίδες πληροφοριών και περιλαμβάνει τις μηχανές αναζήτησης, οι οποίες είναι αποθηκευμένες σε διακομιστές συνδεδεμένους με το διαδίκτυο. Οι σελίδες είναι γραμμένες σε υπερκείμενο (hypertext), το οποίο και τις συνδέει μεταξύ τους. Ένα πρόγραμμα του υπολογιστή που λέγεται φυλλομετρητής (browser) χρησιμοποιεί μία διεύθυνση (URL) για να ζητήσει κάποια σελίδα. Η αναζήτηση δρομολογείται μέσω του διαδικτύου στο σχετικό διακομιστή και η σελίδα στέλνεται πίσω στον υπολογιστή του χρήστη. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ; Οι ιστοσελίδες είναι γραμμένες με την χρήση υπερκειμένων. Το υπερκείμενο συνδέει τη μία ιστοσελίδα με την άλλη. Οι ιστοσελίδες περιέχουν κείμενο γραμμένο με μία γλώσσα του υπολογιστή που ονομάζεται HTML. Το υπερκείμενο μπορεί να συνδέει ξεχωριστές λέξεις ή φράσεις με άλλα τμήματα του εγγράφου ή με άλλα έγγραφα. Κάνοντας κλικ πάνω σε ένα σύνδεσμο (Link) μεταφέρεσαι στην επιλεγμένη σελίδα. ΜΗΧΑΝΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ Όταν κάποιος θέλει να βρει πληροφορίες στον παγκόσμιο ιστό, χρησιμοποιεί ένα πρόγραμμα που λέγεται μηχανή αναζήτησης. Όταν εισάγει λέξεις-κλειδιά, η μηχανή αναζήτησης δίνει ένα κατάλογο ιστοσελίδων σε μορφή υπερκειμένου, οι οποίες περιέχουν τις λέξεις που ψάχνει ο ενδιαφερόμενος. ΠΩΣ ΙΕΡΑΡΧΕΙ ΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ Η ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ; Η εισαγωγή των λέξεων θα παράγει ένα κατάλογο εκατομμυρίων ευρημάτων στη μηχανή αναζήτησης. Η μηχανή προσπαθεί να τοποθετήσει της πιο σχετικές σελίδες στην αρχή του καταλόγου. Κάθε μηχανή εκτελεί αυτή τη διαδικασία με τον δικό της τρόπο. Για 16

65 παράδειγμα, η μηχανή μπορεί να ελέγξει αν εμφανίζονται όλες οι λέξεις ή πόσες φορές εμφανίζονται. ΕΞΥΠΝΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ SMARTPHONES Ο πιο γνωστός τομέας των Smart προϊόντων είναι τα Smartphones. Τα Smartphones, είναι αυτά που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι νέοι, ακόμα και ενήλικες, στην νέα γενιά της τεχνολογίας και έχουν εκπληκτικές «έξυπνες» εφαρμογές. «Έξυπνες» θεωρούνται οι εφαρμογές οι οποίες είναι φτιαγμένες με σκοπό την εξοικονόμηση χρόνου, χώρου, ενεργείας και κυρίως την βελτίωση της οικονομικής κατάστασης του ιδιοκτήτη του σπιτιού, για παράδειγμα κουρτίνες που κλείνουν με την αντανάκλαση του ηλίου, θερμοσίφωνας που θερμαίνει το νερό σε προγραμματισμένη ώρα, εφαρμογές κινητού που ελέγχουν την κουζίνα, τα υπνοδωμάτια, το γκαράζ, την πισίνα κλπ. ΤΟ ΧΕΙΡΙΣΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΝΤΑ Στις σύγχρονες κατοικίες τα περισσότερα αντικείμενα και οι περισσότερες συσκευές λειτουργούν με τηλεχειριστήρια. Η τηλεόραση, ο κλιματισμός, η θέρμανση, και σε ορισμένες περιστάσεις και η κουζίνα. Για αυτό το λόγο λοιπόν δημιουργήθηκε ένα ειδικό τηλεκοντρόλ που θα μας απαλλάξει από την ταλαιπωρία και την χρήση πολλαπλών συσκευών. Το τηλεκοντρόλ αυτό έχει την δυνατότητα να ανοίγει και να κλείνει τα παράθυρα ή την πόρτα, μπορεί να ανοίξει την τηλεόραση (+ οποιαδήποτε άλλη λειτουργία της), μπορεί να ελέγξει τα φώτα, τον θερμοσίφωνα, την κουζίνα, τον κλιματισμό ακόμα και την παροχή νερού. SMART TV Εξίσου γνωστές είναι και οι SmartTV (Έξυπνες Τηλεοράσεις). Οι οποίες δεν χρησιμοποιούνται μόνο για την παρακολούθηση εκπομπών στην τηλεόραση, αλλά έχουν 17

66 και πολλές άλλες λειτουργίες σε σχέση με τις απλές τηλεοράσεις. Στην ουσία οι SmartTV έχουν ενσωματωμένο έναν μικρό υπολογιστή. Μπορούν να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο προσφέροντας έτσι έναν αριθμό από διαδικτυακές λειτουργίες και Media Streaming, ακόμα και διαδικτυακή επικοινωνία (π.χ.skype, oovoo) SMART HOUSE Άλλος ένας εξίσου ενδιαφέρον Smart τομέας, είναι το Smart House (έξυπνο σπίτι). Τα Smart Houses είναι σπίτια τα οποία ειδικεύονται στη διευκόλυνση ζωής των ανθρώπων, στο εσωτερικό ακόμα και στο εξωτερικό υπάρχουν πάρα πολλά συστήματα που βοηθούν την επικοινωνία των ανθρώπων με τις συσκευές, αλλά και των συσκευών μεταξύ τους. Συγκεκριμένα τα συστήματα του Smart House χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με τη λειτουργία τους. Οι δυνατότητες που θα έχετε με ένα τέτοιο σπίτι είναι απεριόριστες : Θα μπορείτε καθισμένοι στον καναπέ σας να κλείσετε το μάτι της κουζίνας ή να ανοίξετε το φως του σαλονιού. Θα βλέπετε ποιος βρίσκεται στην εξώπορτά σας στην οθόνη ενός smart προϊόντος και θα το ανοίγετε την πόρτα με ένα άγγιγμα σε αυτήν. Οι αισθητήρες περιβάλλοντος θα είναι συνδεδεμένοι μέσω Software με τον κλιματιστικό και θα τον ενεργοποιούν ή θα τον απενεργοποιούν ανάλογα με τις παραμέτρους που έχετε ορίσει ως αποδεκτές. Τα παράθυρα θα κλείνουν αν ξαφνικά πιάσει βροχή ή δυνατός άνεμος. Οι ανιχνευτές κίνησης θα μπορούν να ανοίγουν τα φώτα ενός δωματίου μόλις μπαίνετε σε αυτό και να τα σβήνουν μετά από όσα δευτερόλεπτα θέλετε. Οι κάμερες θα μπορούν να στέλνουν εικόνα απευθείας στο κινητό σας αν βρίσκεστε έξω και θέλετε π.χ. να ελέγχετε τι κάνει το παιδί σας. Το Health Tracker θα μπορεί να ελέγχει τις ζωτικές λειτουργίες ενός ηλικιωμένου μέλους της οικογένειας που είναι μόνος του και αν διαπιστώσει κάποιο πρόβλημα θα σας ειδοποιεί άμεσα. Τα πάντα θα σβήνουν αυτόματα μόλις βγείτε και απομακρυνθείτε από το σπίτι, ή μόλις πείτε «καληνύχτα» στο smartwatch που φοράτε στο χέρι σας. Και αντίστοιχα θα ανοίγουν με το «καλημέρα» ή μόλις βάλετε το κλειδί στην πόρτα. Θα μπορείτε να λαμβάνετε ειδοποιήσεις όταν το κατοικίδιό σας φύγει από το σπίτι 18

67 Το πλυντήριο πιάτων/ρούχων θα μπορεί να συγχρονίζεται με π.χ. το tablet σας και να σας στέλνει ειδοποίηση όταν έχει τελειώσει. Το φως θα σας ακολουθεί από δωμάτιο σε δωμάτιο με αισθητήρες κίνησης. Θα μπορείτε να ξεκινήσετε την καφετιέρα με το πάτημα ενός κουμπιού αμέσως μόλις ξυπνήσετε κ.α. Τα έξυπνα σπίτια έχουν την ικανότητα να κάνουν την ζωή του ιδιοκτήτη τους πιο εύκολη και πολύ πιο άνετη. Σε έναν κόσμο τόσο απαιτητικό όσο της εποχής μας, ποιος δεν θα ήθελε να μπορεί να ελέγχει την διασκέδαση του, τον φωτισμό και την θερμοκρασία από το σαλόνι του ή ακόμα και από το κινητό του; Γιατί να μην χρησιμοποιούμε αυτομάτους αισθητήρες παρουσίας έτσι ώστε όταν μπαίνεις μέσα σε ένα δωμάτιο να ανάβουνε τα φωτά ή να σβήνουν όταν ξημερώνει κάθε μέρα; Οι αυτοματισμοί στα σπίτια μας βοηθάνε να κάνουμε επιλογές που ταιριάζουν στον τρόπο ζωής μας σε διάφορες στιγμές της ημέρας. Για παράδειγμα, αν σας αρέσει να οργανώνετε συχνά δείπνα στο σπίτι σας θα μπορείτε να επιλέγετε την εφαρμογή «δείπνο» και με το πάτημα ενός κουμπιού να: χαμηλώνουν τα φωτά, να αρχίζει η μουσική, και η θερμοκρασία να βρίσκεται σε σωστό σημείο. Υπάρχουν συστήματα γενικής χρήσης, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κάθε δωμάτιο, όπως ο έξυπνος φωτισμός. Ο έξυπνος φωτισμός προσφέρει κυρίως μια αισθητική αναβάθμιση στην κατοικία καθώς τα φώτα χαμηλώνουν την ένταση τους ανάλογα με την ώρα, την διάθεση σας (ρυθμίσεις τηλέφωνου) ή την αντανάκλαση του ηλίου ακόμα και την ώρα της ημέρας όταν οι κουρτίνες ανοίγουν και κλείνουν αυτόματα με φωτοκύτταρα. Επίσης, υπάρχουν και τα συστήματα ειδικευμένης χρήσης τα οποία διαφέρουν κάθε χώρο του σπιτιού: Κουζίνα: Σε μία έξυπνη κουζίνα μπορούμε να βρούμε πολλά αυτοματοποιημένα προϊόντα, όπως, το ψυγείο από το οποίο ό,τι αναγκαίο λείπει, το παραγγέλνει μόνο του ανάλογα με τις ρυθμίσεις του χρήστη. Επίσης, ο χρήστης μπορεί να βρει αυτόματα 19

68 συνταγές ανάλογα με τα υπάρχοντα συστατικά, και τα συστατικά της προτίμησής του. Τέλος, υπάρχει και ο φούρνος τον οποίο μπορεί να ρυθμίσει να ψήνει το φαγητό που έχει μέσα την ώρα, αλλά ο ίδιος μπορεί αυτόματα να καταλάβει αν το φαγητό είναι έτοιμο και να απενεργοποιηθεί μόνος του. Μπορεί ακόμα να ρυθμιστεί με το Smartphone συνδέοντάς το με WiFi. Μπάνιο: Στο μπάνιο υπάρχουν συσκευές οι οποίες μπορούν να ελεγχθούν από κάποιο αυτόματο μηχανισμό, με αισθητήρα ή και με κάποια ηλεκτρονική συσκευή. Με αυτό τον τρόπο ο χρήστης μπορεί να επικοινωνήσει με το μπάνιο του. Επιπλέον τα εξελιγμένα αυτά είδη υγιεινής μπορούν να βοηθήσουν άτομα ηλικιωμένα ή με κινητικά προβλήματα να πλυθούν. Επίσης χάρη στη μοντέρνα τεχνολογία η ντουζιέρα μπορεί να μετατραπεί και σε χώρο αποθήκευσης και η θερμοκρασία του νερό σε όλο το δωμάτιο μπορεί να ρυθμιστεί με το πάτημα ενός κουμπιού. Υπνοδωμάτιο: Ένα έξυπνο υπνοδωμάτιο παρέχει στον κάτοχο όλες τις ανέσεις που μπορεί να χρειάζεται. Μπορεί να ελέγχει μόνο του την θέρμανση και να αλλάξει τον φωτισμό, ανάλογα με τις προτιμήσεις του χρήστη. Ο χρήστης μπορεί με το πάτημα ενός κουμπιού να πάρει στα χέρια του τα ρούχα που επιθυμεί. Τέλος μπορεί να ρυθμίσει την σκληρότητα του στρώματος σε ένα κρεβάτι και να το ρυθμίσει να στρώνεται μόνο του με αυτόματο μηχανισμό. Κήπος: Ένα σπίτι εκτός από έξυπνες κατασκευές μέσα, μπορεί να έχει και έξυπνες κατασκευές στον κήπο του. Μπορεί να ρυθμίσει το πότισμα ανάλογα με το κάθε φυτό, να ελέγξει τον φωτισμό που χρειάζεται το καθένα, μπορεί να ελέγχει τις τέντες ανάλογα με το φως του ήλιου και να υπάρχει μηχανή που κουρεύει το γρασίδι αυτόματα χωρίς να κουράζεται ο χρήστης. 20

69 SMART CAR Το smart car (έξυπνο αυτοκίνητο) είναι μια καινοτομία με την οποία το αυτοκίνητου μπορεί να ελέγχει τους δρόμου, τους πεζούς, ακόμα και τα φανάρια. Μπορεί να κινείται χωρίς τη συμβολή του οδηγού, ακόμα και να επικοινωνεί με αλλά αυτοκίνητα, με σκοπό την μείωση των ατυχημάτων. Με τη χρήση αισθητήρων μπορεί να ανιχνεύει τους περαστικούς και τα πιθανά εμπόδια, αλλά και να παραμένει εντός των ορίων του δρόμου. Τέλος το έξυπνο αυτοκίνητο έχει τη δυνατότητα να επικοινωνεί με το smartphone του οδηγού παρέχοντάς του πληροφορίες για το μέρος που βρίσκετε και είναι σε θέση να του προτείνει ένα εστιατόριο η μια καφετέρια για να κάνει στάση. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΑ SMART ΠΡΟΪΟΝΤΑ 1. Ονομάζεται «Chamberlain My QGarage» και δίνει τη δυνατότητα στο χρήστη να ανοιγοκλείνει την πόρτα του γκαράζ του πατώντας απλώς την οθόνη του έξυπνου κινητού του. Η εταιρία μάλιστα σχεδιάζει να αυξήσει τις δυνατότητές της έτσι ώστε να μπορεί να εντοπίσει πότε το αυτοκίνητο πλησιάζει την πόρτα η οποία θα ανοίγει αυτόματα και με τη βοήθεια αισθητήρων να κλείνει μόλις το αυτοκίνητο παρκάρει. 2. Ονομάζεται «Quirky Aros» και είναι ένα κλιματιστικό που ελέγχεται μέσω τηλεφώνου και ο ιδιοκτήτης μπορεί να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του σπιτιού ακόμα και αν δεν είναι μέσα. Ακόμα, το μηχάνημα έχει τη δυνατότητα να καταλάβει τις συνήθειες του ιδιοκτήτη ή να προσαρμοστεί σε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ή ακόμα και σε συγκεκριμένο budget. 3. Ονομάζεται «Kwikset Kevo» (powered by Unikey) και είναι μια από τις καλύτερες σύγχρονες έξυπνες κλειδαριές. Με ένα μόνο άγγιγμα της οθόνης κλειδώνει ή ξεκλειδώνει η πόρτα, και παράλληλα κρατείται ένα αρχείο με τη δραστηριότητα. Για ακόμα περισσότερη ασφάλεια, ο κατασκευαστής άφησε και την δυνατότητα 21

70 συμβατικού κλειδιού προκειμένου να μην υπάρξουν προβλήματα κατά τη διάρκεια μιας βλάβης. 4. Ονομάζεται «Belkin We Mo Smart Slow Cooker» και είναι ο πρώτος φούρνος που ελέγχεται από το κινητό. Πιο αναλυτικά, ο χρήστης μπορεί να ρυθμίσει την ώρα μαγειρέματος, τη θερμοκρασία ή ακόμα και να ελέγξει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το φαγητό έτσι ώστε να είναι έτοιμο ακριβώς την ώρα που θέλει. 5. Ονομάζεται «Dropcam Pro» και έχει τη δυνατότητα βίντεο υψηλής ευκρίνειας (720p), νυχτερινή όραση και ισχυρό ψηφιακό ζουμ επιτρέποντας έτσι 24ωρη παρακολούθηση της κατοικίας. Το νεότερο αναβαθμισμένο μοντέλο μάλιστα διαθέτει και αισθητήρα κίνησης και τη δυνατότητα να ενεργοποιήσει το συναγερμό σε περίπτωση ύποπτων κινήσεων ή ήχων. 6. Ονομάζεται «Nest Learning Thermostat» και είναι ένα μοναδικό εργαλείο για κάθε σπίτι. Η μοναδικότητά του οφείλεται στην εκπληκτική του δυνατότητα μέσα σε μόνο μια εβδομάδα να μαθαίνει το προσωπικό πρόγραμμα του καθενός ρυθμίζοντας έτσι αυτόματα την εσωτερική θερμοκρασία του σπιτιού. Ακόμα, σύμφωνα με την εταιρία παραγωγής 4 από τους 5 ανθρώπους μπορούν να εγκαταστήσουν αυτή τη συσκευή, μέσα σε λιγότερο από 30 λεπτά αλλά και θα σας εξοικονομήσει έως και 20% από τους λογαριασμούς σας. 7. Ονομάζεται «Wally Home» και είναι μια συσκευή που εντοπίζει τυχόν διαρροές ακόμα και από τις πρώτες μέρες, με αποτέλεσμα να σας εξοικονομεί πολλά χρήματα από επισκευές και υδραυλικούς. Τοποθετείται κοντά σε περιοχές που είναι πιθανό να υπάρξουν διαρροές και έτσι και από την πρώτη κιόλας σταγόνα, ο ιδιοκτήτης ειδοποιείται αμέσως. Ακόμα, οι αισθητήρες μετρούν και την υγρασία και την θερμοκρασία. 22

71 8. Ονομάζεται «Nest Smoke + CO Alarm» και συνδυάζει την υψηλή τεχνολογία και την ασφάλεια καθώς σε περίπτωση που ανιχνεύσει κάτι ο αισθητήρας, το μηχάνημα αρχικά ειδοποιεί τον ιδιοκτήτη και του λέει με λόγια ποιο είναι το πρόβλημα. Στη συνέχεια, του στέλνει μήνυμα στο κινητό εάν απουσιάζει. Για να απενεργοποιηθεί ο συναγερμός αρκεί να κουνήσει το χέρι του κάτω από τον αισθητήρα. Μπορεί τέλος να συνδέεται και με τον θερμοστάτη. 9. Ονομάζεται «Sleep Number c2 Bed» και πρόκειται για ένα «έξυπνο» κρεβάτι αφού παρακολουθεί πως κοιμάται ο ιδιοκτήτης κατά τη διάρκεια της νύχτας, δηλαδή την αναπνοή, τους παλμούς της καρδιάς και την κινητικότητα του. Με αυτά τα δεδομένα του προτείνει ιδέες για το πώς θα βελτιωθεί ο ύπνος του όχι μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά. Τέλος, με το ρυθμιζόμενο στρώμα μπορεί ο καθένας να το «ρυθμίσει» για έναν όσο το δυνατό καλύτερο ύπνο. 10. Ονομάζεται «irobot Roomba 770 Vacuum Cleaning Robot» και είναι μια μικρή ηλεκτρική σκούπα ειδική για κατοικίδια αφού καθαρίζει και απομακρύνει όλες τις τρίχες, τη σκόνη και πολλά άλλα. Είναι συνδεδεμένη με ένα τηλεχειριστήριο κι ο χρήστης μπορεί να την ελέγξει χωρίς καθόλου κόπο. Επίσης, μπορεί να προγραμματιστεί σε εβδομαδιαίο πρόγραμμα ακόμα και όταν ο χρήστης απουσιάζει από την οικία του. 11. Ονομάζεται «WinBot W730» και είναι ένας αυτόματος καθαριστής τζαμιών ιδιαίτερα πρακτικός για πολύ ψηλά παράθυρα και δύσκολα σημεία. 12. Αυτή η ιδέα δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως οπότε δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες για μοντέλα και τιμές. Αυτός ο καθρέφτης μπορεί να εγκατασταθεί είτε στο μπάνιο είτε στην κουζίνα και χρησιμοποιεί τεχνολογία παρόμοια με αυτή του Xbox Kinect. Έχει τη δυνατότητα να προβάλει πληροφορίες όπως τον καιρό, κάποιες συνταγές ή και το πρόγραμμα γυμναστικής του καθενός. 13. Ονομάζεται Samsung UE48H6800AW. Χρησιμοποιεί την τεχνολογία Micro Dimming η οποία μας δίνει τη δυνατότητα αυξομείωσης της φωτεινότητας και των 23

72 αντιθέσεων λευκού-μαύρου. Ακόμα με το Clear Motion Rate οι σκηνές γρήγορης δράσης είναι ολοκάθαρες, χωρίς θολούρες συνεπώς είναι ιδανικές για ταινίες δράσης, αθλητικά γεγονότα κ.α. Με τη βελτιωμένη λειτουργία φωνητικού ελέγχου ο χρήστης μπορεί να ελέγχει την τηλεόραση του μέσω φωνητικών εντολών ή ακόμα και να κάνει «συζήτηση» μαζί της αφού καταλαβαίνει και προτάσεις. Μέσω αυτού, μπορεί ο χρήστης να παρακολουθεί ταινίες, το χρηματιστήριο, το ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο, τον καιρό κ.α. Χάρη στην προηγμένη τεχνολογία, ο χρήστης μπορεί να ελέγχει την τηλεόρασή του μέσω κινήσεων των χεριών του. Τέλος, η τηλεόραση διαθέτει τετραπύρηνο επεξεργαστή και δυνατότητα σύνδεσης με άλλες έξυπνες συσκευές. 14. Ονομάζεται Philips HF3520 και είναι ένα πρωτοποριακό ξυπνητήρι καθώς παίζει χαλαρωτική μουσική μέχρι να κοιμηθεί ο ιδιοκτήτης και όταν είναι ώρα να ξυπνήσει παίζει μέχρι και πέντε διαφορετικούς φυσικούς ήχους. 15. Ονομάζεται Google Chrome cast και άμα συνδεθεί με οποιαδήποτε ψηφιακή συσκευή, η εικόνα μεταφέρεται και στην τηλεόραση. Έτσι μπορεί ο χρήστης να βάζει ταινίες στον υπολογιστή του αλλά να τις βλέπει στην τηλεόρασή του. 16. Ονομάζεται Fit bit Aria Smart Scale και μπορεί να κάνει πολλά περισσότερα από μια κοινή ζυγαριά. Αρχικά, όλα τα δεδομένα ανεβαίνουν στην ιστοσελίδα της εταιρίας, στον προσωπικό λογαριασμό του καθενός και μπορεί να δει κάποιος την πρόοδο που έχει κάνει. Ακόμα, μπορεί να αναγνωρίσει μέχρι και οχτώ διαφορετικά άτομα και φυσικά τα δεδομένα κάθε χρήστη είναι κλειδωμένα με κωδικό για ασφάλεια. 17. Ονομάζεται Nix play Digital Photo Frame και μπορεί να προβάλει φωτογραφίες από Facebook, instagram, dropbox, Flickr&Picasa αλλά και άλλες αποθηκευμένες στον προσωπικό λογαριασμό του χρήστη. Επίσης, μπορεί να προβάλλει και βίντεο υψηλής ανάλυσης και πολλαπλές φωτογραφίες που είναι ιδανικό για οικογένειες. 18. Ονομάζεται Four Device Charging Paper Towel Holder και είναι βάση για χαρτί κουζίνας που όμως έχει και τέσσερεις θύρες USB. Συνεπώς υπάρχει η δυνατότητα φόρτισης πολλών συσκευών ταυτόχρονα. Τέλος, προφέρει έναν πολύ βολικό και χρήσιμο τρόπο φόρτισης. 24

73 Παλαιότερα όλα τα πράγματα και όλες οι συσκευές ήταν χειροκίνητες και μερικές φορές πολύ απαιτητικές στην χρήση τους. Αντιθέτως στις μέρες μας, σχεδόν όλες οι εργασίες έχουν αυτοματοποιηθεί πλήρως από τις πιο απλές έως τις πιο σύνθετες. Όπως για παράδειγμα, το πλύσιμο των ρούχων μέχρι την ενεργειακή διαχείριση της κατοικίας. Παρακάτω, θα σας παρουσιάσουμε τις διαφορές μεταξύ των σύγχρονων ενεργειακών κατοικιών και των παλαιότερων συμβατικών σπιτιών αλλά και τα χρήματα και τον προϋπολογισμό που θα κόστιζε ένα τέτοιο σπίτι. Παλαιότερα, οι νοικοκυρές ήταν αναγκασμένες να κάνουν όλες τις δουλειές μόνες τους με αποτέλεσμα να χρειάζονται ατελείωτες ώρες προκειμένου να τις βγάλουν εις πέρας. Επίσης τα ποσά ενέργειας που κατανάλωναν ήταν πολύ περισσότερα από σήμερα. Αρχικά, μόνο για τη θέρμανση χρειάζονταν πολλά λίτρα πετρελαίου με αποτέλεσμα η καύση του να παράγει βλαβερές ουσίες επικίνδυνες για το περιβάλλον αλλά και επιβαρυνόταν πολύ η οικονομία του νοικοκυριού. Σήμερα χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας, τα παραδοσιακά σώματα έχουν αντικατασταθεί με αλλά που καταναλώνουν πολύ λιγότερα καύσιμα που ακόμα και αυτά έχουν αλλάξει (φυσικό αέριο, βιομάζα κ.α.). Παράλληλα εφόσον τα κουφώματα και τα παράθυρα έχουν αντικατασταθεί από καινούργια αλουμινίου, μειώνεται στο ελάχιστο η απώλεια θερμότητας το χειμώνα και της ψύξης το καλοκαίρι. Επίσης με την εγκατάσταση ενός απλού προγράμματος μπορεί ο καθένας να ελέγχει τις λειτουργίες του σπιτιού του. Πιο συγκεκριμένα με την εγκατάσταση ενός προγράμματος καθορίζονται οι ώρες και η διάρκεια ποτίσματος των φυτών ανάλογα με τις ανάγκες τους, την υγρασία και τη θερμοκρασία, ελαχιστοποιώντας έτσι τη σπάταλη νερού και ενέργειας. Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις σκεπές των σπιτιών έχει πολλαπλά οφέλη προς τον ιδιοκτήτη και όχι μόνο. Επιτυγχάνεται η ενεργειακή αυτονομία και η μείωση των αναγκών παροχής ηλεκτρισμού από τρίτο. Οι σύγχρονοι λαμπτήρες χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης προσφέρουν μεγαλύτερη απόδοση σε σχέση με τους συμβατικούς, έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής (μέσος όρος 3-4 χρόνια) ευνοώντας τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Οι συσκευές που ρυθμίζουν το φωτισμό ολόκληρης της κατοικίας ανάλογα με το εξωτερικό 25

74 φως έχουν ως αποτέλεσμα την μείωση των ενεργειακών αναγκών για το νοικοκυριό αλλά και υγιεινή διαβίωση των κατοίκων ενός σπιτιού. Θεαματική είναι και η εξέλιξη της ψυχαγωγίας εντός του σπιτιού. Ένα νέο σύστημα διαχείρισης των συσκευών ψυχαγωγίας έχει αρχίσει να γίνετε πράξη χάρη στην νέα γενιά smartphones. Η ιδέα (multimedia) αυτή έχει ως σκοπό τον έλεγχο διάφορων συσκευών μέσω μόνο μιας άλλης - smartphone, tablet με αποτέλεσμα τη διευκόλυνση του χρήστη καθώς η εφαρμογή είναι πολύ εύκολη στη χρήση. Χρησιμοποιώντας αυτό το πρόγραμμα, ο χρήστης έχει πρόσβαση σε όλες τις συσκευές νέας γενιάς, από τις έξυπνες τηλεοράσεις (smart TV) μέχρι και το σύστημα φωτισμού, διευκολύνοντας έτσι την καθημερινότητα μας. ΑΣΦΑΛΕΙΑ Συνεχίζοντας, μια άλλη χρήση των προϊόντων τεχνολογίας εντάσσεται σιγά-σιγά στον «κόσμο» των έξυπνων σπιτιών. Η ασφάλεια του σπιτιού αποτελούσε πάντα πρόκληση για τον ιδιοκτήτη κυρίως αν ταξίδευε συχνά, όπως συμβαίνει στις μέρες μας. Γι αυτό το λόγο δημιουργήθηκε η ιδέα του να μπορείς να ελέγξει ο ιδιοκτήτης τι συμβαίνει στην περιουσία του, ανά πάσα στιγμή μέσω του έξυπνου κινητού του. Αυτό επιτυγχάνεται με τη βοήθεια μιας απλής εφαρμογής και φυσικά με την εγκατάσταση καμερών κλειστού κυκλώματος. Επιπροσθέτως, για ακόμα περισσότερη αυτονομία, υπάρχει η δυνατότητα εγκατάστασης μιας έξυπνης πόρτας η οποία ελέγχεται από το κινητό και έτσι δεν υπάρχει κίνδυνος να κλειδωθεί ξανά έξω από το σπίτι. Βέβαια παρά τα πλεονεκτήματα αυτών των συστημάτων, ο χρήστης πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός όσων αφορά τους κωδικούς πρόσβασής του, καθώς πολλά «κακόβουλα» προγράμματα μπορούν να υποκλέψουν πληροφορίες, ιδιαίτερα στην περίπτωση που κάποιος είναι απρόσεχτος ή χρησιμοποιεί κωδικούς με λίγους χαρακτήρες. Όπως έχουν αποδείξει και οι έρευνες των τελευταίων ετών, οτιδήποτε είναι συνδεδεμένο σε τοπικό δίκτυο, ειδικά ασύρματα ή στο Διαδίκτυο με οποιοδήποτε τρόπο, μπορεί να προσβληθεί σχετικά εύκολα από κάποιον επιτήδειο που ξέρει τι κάνει. Και σίγουρα το τελευταίο πράγμα που θέλει ο καθένας είναι να αποκτήσει κάποιος ξένος τον έλεγχο των συστημάτων ασφαλείας του 26

75 σπιτιού του και να μπορεί να ανοιγοκλείνει κατά βούληση τις πόρτες, τα στόρια των παραθύρων κλπ. Κανένας σοβαρός κατασκευαστής δεν αφήνει την ασφάλεια στην τύχη, αλλά βέβαια όταν μια τεχνολογία γίνεται «mainstream» και αποκτά μεγάλη βάση χρηστών, τα κρούσματα αυξάνονται δραματικά. Ακόμη ένας κίνδυνος είναι η πιθανή δυσλειτουργία των συστημάτων, που σημαίνει πως θα πρέπει αφενός να υπάρχουν αποτελεσματικές δικλείδες ασφαλείας αν κάτι πάει στραβά και αφετέρου να υπάρχει πάντα ένα «χειροκίνητο» σύστημα που να παρακάμπτει τον υπολογιστή, αν χρειαστεί. Επίσης, ηλικιωμένοι και παιδιά που δεν έχουν πρόσβαση ή δε μπορούν να χειριστούν τα προηγμένα συστήματα αυτοματισμού ενός Smart home, δε θα πρέπει να αφήνονται δίχως επίβλεψη. LIFESTYLE Η έξυπνη τεχνολογία είναι ένας τρόπος σύνδεσης του σπιτιού μέσω καινοτόμων εφαρμογών για να ελέγξει και να δώσει στους ιδιόκτητες του σπιτιού προσβάσεις «on demand» σε διαφορά συστήματα σε όλο το σπίτι. Όπως για το κλίμα, την ασφάλεια, το φωτισμό και άλλους παράγοντες της καθημερινής μας ζωής που επηρεάζουν εμάς και την οικογένειά μας. Επιπλέον η τεχνολογία των «έξυπνων» σπιτιών μπορεί να βοηθήσει το σπίτι να λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά, ενώ επίσης βοηθάει τα μέλη της οικογένειας να ζουν με απολυτή άνεση είτε βρίσκονται μέσα είτε έξω από το σπίτι. Ένας από τους κυρίους λογούς που οι άνθρωποι θέλουν ένα πλήρως αυτοματοποιημένο «έξυπνο» σπίτι είναι επειδή προσθέτει μια ευκολία στον τρόπο ζωής τους. Τα «έξυπνα» σπίτια έχουν συνήθως μια μοντέρνα εμφάνιση με την έξυπνη χρήση οθονών αφής και ενός ολοκληρωμένου δικτύου χειρισμών που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο τον παντζουριών, των φωτιστικών, για τις συσκευές ήχου και εικόνας και σχεδόν για τα πάντα που βρίσκονται μέσα στο σπίτι. ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΑΡΚΕΤΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΡΟΪΟΝΤΑ : 27

76 ΕΞΥΠΝΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΙΜΗ ΑΓΟΡΑΣ 1.Κλειδαριά γκαράζ 99.00$ 2.Αυτόματο κλιματιστικό $ 3.Κλειδαριά πόρτας $ 4.Ασύρματος φούρνος $ 5.Κάμερα ασφαλείας $ 6.Έξυπνος θερμοστάτης $ 7.Ανιχνευτής διαρροών νερού $ 8.Ανιχνευτής καπνού,co 99.00$ 9.Παρατηρητής ύπνου $ 10.Ηλ. σκούπα για κατοικίδια $ 11.Καθαρστής τζαμιών $ 12.Έξυπνο ψυγείο 3,145.50$ 13.Εξυπνος καθρέφτης Εξυπνη τηλεόραση $ 15.Εξυπνο ξυπνητήρι $ 16.USB Σύνδεσης 32.49$ 17.Εξυπνη ζυγαριά $ 18.Ψηφιακή κορνίζα 99.99$ 19.Φορτιστής κουζίνας 49.95$ ΣΥΝΟΛΟ $ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Παρατηρείται σε πολλά σπίτια η χρήση κυρίως ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με σκοπό την «αποθήκευση» χρημάτων σε περίοδο οικονομικής κρίσης. Πλέον, η συζήτηση για την ενέργεια έχει πάρει μια διαφορετική μορφή, για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), το περιβάλλον καθώς και την αειφόρο ανάπτυξη. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι : Ηλιακή ενέργεια Αιολική ενέργεια Γεωθερμική ενέργεια Υδροηλεκτρική ενέργεια Βιομάζα 28

77 ΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ 1. Η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου: Με την ανακάλυψη των πρώτων smart συσκευών, οι βιομηχανίες άρχισαν να πολλαπλασιάζουν τις δυνατότητες τους, μειώνοντας το κόστος παραγωγής ενώ παράλληλα και τα εργατικά χέρια τα οποία ήταν απαραίτητα για την παραγωγή των προϊόντων. Έτσι τα προϊόντα που παρήγαγαν ήταν πολλά περισσότερα σε σχέση με το παρελθόν και πιο προσιτά προς τον καταναλωτή. Μάλιστα, σημαντικό ρόλο στην βελτίωση του βιοτικού επιπέδου έπαιξε και η ανάπτυξη των αυτοκινητόδρομων καθώς και των μέσων μεταφοράς αφού ο άνθρωπος αλλά και τα εμπορεύματα μπορούν να μεταφέρονται γρήγορα, άνετα και φτηνά. Φυσικά καταλυτικό ρόλο στην βελτίωση του βιοτικού επιπέδου έπαιξε η δυνατότητα παροχής νερού, θέρμανσης και ασφάλειας στο μεγαλύτερο μέρος των οικιών των ανεπτυγμένων χωρών 2. Αύξηση μέσου όρου ζωής: Η ανάπτυξη της τεχνολογίας στην ιατρική έχει μειώσει πολύ τα μεγάλα ποσοστά της παιδικής θνησιμότητας κάτι το οποίο έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του μέσου όρου ζωής. Μάλιστα την τελευταία εκατονταετία ο μέσος όρος ζωής αυξήθηκε κατά περίπου 30 χρόνια. 3. Η μείωση του σωματικού μόχθου και η αύξηση του ελεύθερου χρόνου : Η ανάπτυξη των μηχανών βοήθησε τον άνθρωπο να απαλλαγεί από την βαριά σωματική εργασία. Συγκεκριμένα, τα εργοστάσια παράγουν πλήθος προϊόντων έχοντας στην διάθεση τους ελάχιστους εργάτες. Με τον ίδιο τρόπο έχουν δημιουργηθεί το νέο οδικό δίκτυο, τα οικοδομήματα κα. Έτσι, ο άνθρωπος εξοικονομεί χρόνο και ενέργεια αφού σε σχέση με το παρελθόν δεν χρειάζεται να μοχθήσει τόσο για να καλύψει τις ίδιες ανάγκες. 29

78 SMARTPHONES Η ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΕΣ ; Οι παροχές των smartphones Αρχικά, θα πρέπει να τονίσουμε πως δεν είναι λίγες οι φορές που οι smart συσκευές βοηθούν τον άνθρωπο στην καθημερινότητα του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα smartphones, τα οποία δίνουν την δυνατότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο στον κάτοχο τους και έτσι αντικαθιστούν τους υπολογιστές. Επιπλέον, παρέχουν ενσωματωμένη κάμερα η οποία αποτελεί το μοναδικό υποκατάστατο μιας ψηφιακής φωτογραφικής ή μιας βιντεοκάμερας. Έτσι οι κάτοχοι ενός έξυπνου τηλεφώνου, που ασχολούνται με την φωτογράφιση μόνο ερασιτεχνικά, έχουν την δυνατότητα να αποθανατίσουν ένα στιγμιότυπο την στιγμή που το θέλουν. Επίσης παρέχει GPS, πυξίδα κτλ. Φυσικά, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε πως εκτός από τα εργοστασιακά, ενσωματωμένα χαρακτηριστικά που έχει το κάθε smartphone, με τις κατάλληλες εφαρμογές που παρέχει το internet, ο κάτοχος του μπορεί να μετατρέψει το κινητό του σε ατζέντα, παιχνιδομηχανή κτλ. Επιπρόσθετα, παρέχει δωρεάν επικοινωνία με άτομο είτε του εσωτερικού είτε του εξωτερικού και δίνοντας μάλιστα την ευκαιρία βίντεοκλίσης. Ιδιαίτερο παράδειγμα αποτελούν εφαρμογές όπως το Skype, το Viber καθώς και διάφοροι κοινωνικοί ιστότοποι όπως το Facebook, το Twitter και άλλα. Έτσι καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως ο άνθρωπος έχοντας μία τέτοια συσκευή εξοικονομεί χρήματα και χώρο αφού μία συσκευή περιλαμβάνει μια ευρεία γκάμα άλλων συσκευών. Προβληματισμοί για την χρήση νέων τεχνολογιών Τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της συχνής χρήσης των νέων τεχνολογιών οι ανθρώπινες δραστηριότητες και κυρίως οι ασχολίες των νέων έχουν αλλάξει ριζικά. Μάλιστα, είναι αρκετά εύκολο να κατανοήσουμε ότι οι αλλαγές στην ζωή τους σχετίζονται κυρίως με τις κοινωνικές τους σχέσεις. Χαρακτηριστικά, έπειτα από αρκετές έρευνες, έχει διαπιστωθεί πως οι περισσότερες σχέσεις μεταξύ των εφήβων ξεκινούν μέσω μηνυμάτων ενώ διακόπτονται ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. Με αυτόν τον τρόπο οι νέοι παύουν να επικοινωνούν με τον παλιό παραδοσιακό τρόπο δηλαδή μέσω της άμεσης επαφής, και προτιμούν την επικοινωνία εξ αποστάσεως αφού την θεωρούν αρκετά πιο ασφαλή. Έτσι, 30

79 χάνεται ο αυθορμητισμός και η διαδικασία της δημιουργίας μιας φιλίας δεν έχει το ίδιο ενδιαφέρον με το παρελθόν Η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών αλλάζει τον εγκέφαλο Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη πρόσφατα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως η τεχνολογία μπορεί να επιφέρει αλλαγές στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Πιο αναλυτικά, οι μανιώδεις χρήστες ηλεκτρονικών συσκευών που χρησιμοποιούν ταυτόχρονα ή εναλλάσσουν τις συσκευές, παρουσιάζουν διαφορές στη φαιά ουσία σε μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου η οποία συνδέεται τα συναισθήματα. Έτσι οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα πως η συγκεκριμένη συνήθεια μπορεί να αυξηθεί στην διάρκεια των χρόνων προκαλώντας άγχος, αδυναμία κτλ 31

80 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ SMART ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ Η κύρια εκπομπή ενέργειας των smart προϊόντων είναι η ηλεκτρομαγνητική ενέργεια. Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι εκπομπή στον χώρο ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας υπό μορφή κυμάτων που ονομάζονται ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα είναι συγχρονισμένα ταλαντούμενα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία τα οποία ταλαντώνονται σε κάθετα επίπεδα μεταξύ τους και κάθετα προς την διεύθυνση διάδοσης. Διαδίδονται στο κενό με ταχύτητα ίση με την ταχύτητα του φωτός αλλά και μέσα στην ύλη με ταχύτητα λίγο μικρότερη απ' την ταχύτητα του φωτός. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία προκαλεί δύο ειδών επιπτώσεις: τις θερμικές και των μη θερμικές επιπτώσεις. Οι θερμικές επιπτώσεις επιφέρουν αύξηση της θερμοκρασίας του εκτεθειμένου ιστού και βρίσκονται στα όρια ασφαλείας ενώ οι μη θερμικές ακτινοβολίες είναι οι χειρότερες καθώς δεν καλύπτονται από όρια ασφάλειας και σαν αποτέλεσμα είναι δύσκολο στο μετρηθούν. ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ Μία από τις επιδράσεις της ακτινοβολίας μικροκυμάτων είναι η διηλεκτρική θέρμανση, στην οποία κάθε διηλεκτρικό υλικό, όπως ένας ζωντανός ιστός, θερμαίνεται με περιστροφές πολικών μορίων που προκαλείται από το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο. Στην περίπτωση του ανθρώπου, χρησιμοποιώντας το κινητό τηλέφωνο η επιφάνεια της κεφαλής είναι αυτή που θερμαίνεται περισσότερο, προκαλώντας τη θερμοκρασία του να αυξηθεί κατά ένα κλάσμα του ενός βαθμού. Ο εγκέφαλος, είναι ικανός να διαθέσει την περίσσεια θερμότητα στην κυκλοφορία του αίματος με αυξάνοντας την τοπική ροή του αίματος. Ωστόσο, ο κερατοειδής καταρράκτης δεν έχει συνδεθεί άμεσα με την χρήση τηλεφώνου, πιθανότερα λόγω της χαμηλής ισχύος εξόδου των κινητών τηλεφώνων. 32

81 ΜΗ ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ Οι επιδράσεις που προέρχονται από χαμηλές εντάσεις ακτινοβολίας και δεν προκαλούν αύξηση της θερμοκρασίας, ονομάζονται μη θερμικές. Όμως, οι επιδράσεις αυτές, επάγουν σημαντικές αλλαγές στην λειτουργία των κυττάρων, άρα και του ίδιου του οργανισμού μας. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΚΙΝΗΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ Συγκεκριμένα στα κινητά τηλέφωνα, οι απόψεις διίστανται. Οι κατασκευαστικές εταιρίες υποστηρίζουν ότι τηρούν τα όρια ασφάλειας, ενώ υπάρχουν πολλοί ερευνητές με μελέτες που έρχονται και αποδεικνύουν ότι σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου η χρήση των κινητών τηλεφώνων. SAR Οι συσκευές, όταν χρησιμοποιούνται για επικοινωνία, εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία χαμηλού επιπέδου (ακτινοβολία εκπεμπόμενη στη ζώνη ραδιοσυχνοτήτων ή RF ακτινοβολία). Η ακτινοβολία αυτή λοιπόν είναι μη-ιοντίζουσα, σε αντίθεση με τις ακτίνες-χ, οι οποίες είναι αρκετά επιβλαβείς για την υγεία του ανθρώπου. Ο SAR (Specific Absorption Rate Ρυθμός Ειδικής Απορρόφησης) είναι ένα μέτρο ισχύος που απορροφάται ανά μονάδα βάρους των βιολογικών ιστών και εκφράζεται σε watt ανά κιλό ή watt ανά γραμμάριο και χρησιμοποιείται για την μέτρηση επιδράσεων της ακτινοβολίας η οποία εξαρτάται από το ποσό της οποίας απορροφά το ανθρώπινο σώμα. Ως αποτέλεσμα, τα επίπεδα του SAR θα είναι χαμηλότερα όσο πιο μικρή θα είναι και η απόσταση μεταξύ του κινητού και του σταθμού βάσης. Δυστυχώς όμως τα επίπεδα του SAR δεν εκφράζουν και το επίπεδο ασφάλειας κατά τη χρήση τους. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Τους παράγοντες όμως που επηρεάζουν πραγματικά η ακτινοβολία την υγεία μας με την χρήση των κινητών δεν μπορούμε να γνωρίζουμε επακριβώς. Κάθε κινητό εκπέμπει διαφορετική ένταση ακτινοβολίας, ενώ επίσης η πραγματική ισχύς εξόδου ενός τηλεφώνου μεταβάλλεται από σταθμό βάσης σε σταθμό βάσης. Επιπλέον, ο χρόνος 33

82 ομιλίας κατά τη διάρκεια μιας κλήσης και η απόσταση του κινητού από το κεφάλι του χρήστη διαφέρουν από άτομο σε άτομο. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Τα κινητά τηλέφωνα έχουν ραδιοσυχνότητες, δηλαδή εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Σαν άνθρωποι όμως, δεν μπορούμε να καταλάβουμε το αισθητήριο αυτό που επηρεάζουν οι ακτινοβολίες. Γενικά, θα πρέπει να ξέρουμε ότι οποιαδήποτε παρέμβαση με κάποια εξωτερική ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και στο βαθμό που αυτή θα είναι μεγαλύτερης έντασης με τα ενδογενή ηλεκτρικά πεδία, θα έχει σαν αποτέλεσμα να επηρεαστούν τα κύτταρα μας ως προς την φυσιολογική τους λειτουργία. Το 2011 το Διεθνές Ινστιτούτο για Έρευνα πάνω στον καρκίνο (IARC), κατέταξε την ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα στην ομάδα Β 2. Πληροφοριακά, η ομάδα 1 είναι η πιο επικίνδυνη, η Β 1 η αμέσως επόμενη και μετέπειτα έρχεται η ομάδα της ακτινοβολίας των κινητών τηλεφώνων. Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις, χρήστες κινητών τηλεφώνων έχουν αναφέρει το γεγονός εμφάνισης συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια ή μετά τη χρήση του κινητού. Από κάψιμο και φαγούρα στην περιοχή του δέρματος του εγκεφάλου και των άκρων, μέχρι κόπωση, διαταραχές στον ύπνο, ζάλη, δυσκολία συγκέντρωσης, χαμηλή ικανότητα συγκράτησης της μνήμης, πονοκεφάλους και διαταραχές στο πεπτικό σύστημα. Βρετανοί ερευνητές, μέσω μελετών, έδειξαν ότι ο κίνδυνος εμφάνισης παιδικής λευχαιμίας είναι αυξημένος κατά 69% σε παιδιά ηλικίας κάτω των 15 ετών, λόγω ότι ζούσαν σε απόσταση μέχρι 200 μέτρα από γραμμές υψηλής τάσης σε σύγκριση με παιδιά που ζούσαν σε απόσταση 600 μέτρων. ΣΤΑΝΤΑΡ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ Για την προστασία των πολιτών τους, ογδόντα περίπου κυβερνήσεις, με βάση το ICNIRP, χωρίζουν την ασφάλεια σε δύο επίπεδα, έναν για επαγγελματικής έκθεσης και έναν για τον γενικό πληθυσμό. Λόγω της παρέμβασης των κρατών οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας θα πρέπει να παρέχουν στους καταναλωτές πιστοποιητικά κατασκευής, τα οποία θα πιστοποιούν ότι τα προϊόντα είναι κατασκευασμένα με βάση τα επιτρεπτά επίπεδα 34

83 εκπομπών κεραίας της ICNIRP. Έτσι θα γνωρίζουν τα τηλέφωνά τους τα επίπεδα SAR που εκπέμπουν. Επιπλέον, για τη μείωση του περιβαλλοντικού και αισθητικού αντίκτυπου, πολλές εταιρίες επικοινωνίας μοιράζονται τους σταθμούς βάσης τους. ΣΤΑΘΜΟΙ ΒΑΣEIΣ Σταθερές κεραίες που χρησιμοποιούνται για την εξυπηρέτηση της κινητής τηλεφωνίας αναφέρονται ως σταθμοί βάσης κυψελωτών επικοινωνιών ή πύργοι μετάδοσης κινητής τηλεφωνίας. Οι σταθμοί βάσης αποτελούνται από τις κεραίες και τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Για να παρέχεται ικανοποιητική κάλυψη συγκεκριμένης περιοχής και πλήθους χρηστών, οι κεραίες πρέπει να τοποθετούνται σε μεγάλο ύψος και, επομένως, εγκαθίστανται συνήθως σε ταράτσες πολυκατοικιών ή στύλους. Το σύνηθες ύψος εγκατάστασης σταθμών βάσης κυμαίνεται μεταξύ 15 και 60m. Τα σήματα τροφοδοτούνται προς τις κεραίες μέσω καλωδίων και στη συνέχεια, εκπέμπονται ως ραδιοκύματα στην περιοχή που περιβάλλει το σταθμό βάσης. Ανάλογα με τη θέση του σταθμού βάσης και το πλήθος των εξυπηρετουμένων χρηστών κινητών τηλεφώνων, οι σταθμοί βάσης μπορεί να απέχουν μεταξύ τους από μερικές εκατοντάδες μέτρα σε μεγάλες πόλεις έως αρκετά χιλιόμετρα σε αγροτικές περιοχές. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ Πολλές ερευνητικές ομάδες συμβουλεύουν ότι τα παιδιά πρέπει να αποθαρρύνονται από τη χρήση κινητών τηλεφώνων. Σύμφωνα με αυτή την οδηγία έδρασε και η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου το Όμως, δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη ότι τα κινητά τηλέφωνα αυξάνουν τα επίπεδα εμφάνισης καρκίνου του εγκεφάλου ή άλλα επιβλαβή αποτελέσματα. Ωστόσο η επισήμανση είχε προληπτικό χαρακτήρα διότι το μόνο που γνωρίζουμε επιστημονικά είναι ότι τα παιδιά διαθέτουν μικρότερο σε διαστάσεις κεφάλι και λεπτότερο κρανίο, αλλά και ότι έχουν ένα νευρικό σύστημα υπανάπτυξη. Λόγω αυτών των παραγόντων θεωρούμε τα παιδιά την πιο ευαίσθητη ομάδα, καθώς και το ίδιο 35

84 κινητό να χρησιμοποιούν με κάποιον ενήλικο, παίρνουν μεγαλύτερες δόσεις ακτινοβολίας. Οι κυριότερες επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου από την έκθεση σε μη ιοντίζουσα ακτινοβολία, είναι θερμικές. Ορισμένα μέτρα προφύλαξης είναι: Η απόσταση του κινητού, που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια μιας κλήσης, από το αυτί πρέπει να είναι σε ορισμένο μέρος. Θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε μέρη που η ποιότητα του σήματος είναι αρκετά ικανοποιητική και να μην γίνεται συχνή χρήση του σε κλειστούς χώρους όπως ασανσέρ και υπόγεια γιατί η ακτινοβολία εγκλωβίζεται στον τόπο. Η επικοινωνία των συνομιλητών να γίνεται όσο το λιγότερο με κινητά τηλέφωνα και μόνο σε περίπτωση ανάγκης Η χρήση των SMS είναι προτιμότερη από το να παίρνουμε κάποιον τηλέφωνο. Να χρησιμοποιούνται hands-free ή η κλήση να γίνεται όποτε είναι δυνατό σε speaker mode. Πριν την αγορά ενός κινητού, να γίνεται έλεγχος για χαμηλά επίπεδα εκπομπής ακτινοβολίας Όταν κοιμόμαστε το κινητό οφείλουμε να το απενεργοποιούμε, καθώς συνδέεται από μόνο του με το ασύρματο router του σπιτιού και να μην το τοποθετούμε κοντά στο μαξιλάρι μας Οι γυναίκες, κατά τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης τους, πρέπει να αποφεύγουν τα προϊόντα που εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Τα Μαζικά Μέσα Επικοινωνίας, οφείλουν να ενημερώνουν διαρκώς τον πληθυσμό για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η ακτινοβολία στην υγεία του ανθρώπου. Δυστυχώς, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, και στο μέλλον είναι πιθανό να εμφανιστούν προβλήματα υγείας λόγω της μη ενημέρωσης των πολιτών για τις επιπτώσεις και τους τρόπους προφύλαξης. Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας έχει αλλάξει τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Δυστυχώς όμως, τις επιπτώσεις των προϊόντων που χρησιμοποιούμε σε καθημερινή βάση δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε επακριβώς. Αυτό εγκαθιστά αδύνατη την σωστή ενημέρωση των καταναλωτών, οι όποιοι σε πολλές περιπτώσεις είναι πλήρως ανήμεροι 36

85 για τις επιδράσεις που μπορούν να έχουν τα προϊόντα που χρησιμοποιούν σε μακροπρόθεσμο χρόνο. Ακόμη και οι επιστήμονες, δεν είναι σε θέση να απαντήσουν στο ερώτημα τι προβλήματα μπορεί μια συσκευή, όπως το κινητό τηλέφωνο, να μας δημιουργήσει σε 10 περίπου χρόνια. Μάλλον, τα «πειραματόζωα» αυτής της εξέλιξης να είναι η δική μας γενιά και για αυτόν τον λόγο πρέπει να απαιτήσουμε από την κοινωνία και τα Μαζικά Μέσα Ενημέρωσης πλήρη ενημέρωση σε θέματα που μας αφορούν, όπως είναι και η υγεία. 37

86 ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΣ. I fear the day that technology will surpass our human interaction. The world will have a generation of idiots -Albert Einstein. Δυστυχώς, κανείς δεν μπορεί πλέον να αρνηθεί πως η «μέρα» ή μάλλον η εποχή που φοβόταν ο Einstein έχει έρθει. Στη σημερινή εποχή, η τεχνολογία είναι συνυφασμένη με τον εθισμό, που έχει σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνία μας. Όταν μιλάμε για εθισμό στην τεχνολογία δεν αναφερόμαστε μονάχα στους νέους, στους εφήβους και στα παιδιά, μα και στους ενήλικες ή ακόμα και σε υπερήλικες. Ο εθισμός αυτός διακρίνεται σε διαφορετικά είδη. Έτσι, υπάρχει ο εθισμός που συνεπάγεται την κοινωνική απομόνωση του ατόμου, συνεπώς φθείρει τις διαπροσωπικές του σχέσεις με τους συνανθρώπους του στο ευρύτερο πλαίσιο της κοινωνίας. Παράλληλα, υπάρχει ο εθισμός που συνδέεται με την υποβάθμιση της πνευματικής του καλλιέργειας. Τέλος, είναι δόκιμο να αναφερθούμε στο είδος του εθισμού που συναντάται σε όλους τους τομείς της ζωής, στην καθημερινότητα του ατόμου. Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Στη σημερινή εποχή, η τεχνολογία κυριαρχεί στην κοινωνική ζωή του ατόμου, αντικαθιστώντας την ανθρώπινη επαφή. Πιο συγκεκριμένα, θα μπορούσαμε να κατατάξουμε το φαινόμενο αυτό σε τρεις κατηγορίες. Κατ αρχάς, θα πρέπει να αναφερθούμε στον εθισμό στα παιδιά. Δυστυχώς, είναι γνωστό πως τα σημερινά παιδιά έχουν έρθει όχι μόνο σε επαφή, αλλά και σε ένα είδος εξάρτησης από τις ηλεκτρονικές συσκευές από μικρή ηλικία. Παρατηρείται μάλιστα πως οι γονείς όχι μόνο δεν προσπαθούν να παροτρύνουν τα παιδιά να αναπτύξουν ενδιαφέροντα που δεν συνδέονται άμεσα με την τεχνολογία και δεν απαιτούν την ενασχόλησή τους με αυτή, μα συχνά τα αφήνουν μπροστά σε μια οθόνη προκειμένου να τα κρατήσουν απασχολημένα, είτε λόγω έλλειψης διάθεσης να παίξουν ή να κάνουν κάποια εποικοδομητική δραστηριότητα μαζί τους, είτε λόγω έλλειψης χρόνου. Με τον τρόπο αυτό, από την μία πλευρά τα παιδιά εξοικειώνονται με οποιαδήποτε ηλεκτρονική 38

87 συσκευή και από την άλλη δεν περνούν χρόνο με τους γονείς τους, γεγονός που σε πολλές περιπτώσεις δημιουργεί προβλήματα στην ύστερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους. Συγκεκριμένα, οι ψυχολόγοι και οι κοινωνιολόγοι υποστηρίζουν πως κυρίαρχο ρόλο στην ομαλή διάπλαση του χαρακτήρα ενός ατόμου έχει η σχέση με τους γονείς του και η δαπάνη χρόνου μαζί τους, που συμβάλλει σε αίσθημα οικογενειακής θαλπωρής, καθώς και σιγουριάς για την αγάπη και το ενδιαφέρον των γονιών του. Οι γεροί οικογενειακοί δεσμοί βοηθούν τα παιδιά να αισθάνονται ασφαλή, προστατευμένα, να έχουν μια ισορροπημένη ανάπτυξη και σωστά ήθη. Στη σημερινή εποχή, λαμβάνοντας υπ όψη και το κίνημα του φεμινισμού που θέλει την γυναίκα να εργάζεται και να μην ασχολείται μόνο με τις εργασίες του σπιτιού, είναι φυσικό αυτή η αναγκαία σχέση παιδιού-γονιού έχει ελαττωθεί και αντικατασταθεί από την τεχνολογία. Με αυτόν τον τρόπο, αρκετά παιδιά δεν έχουν παρά μια τυπική σχέση με τους γονείς τους, δεν μαθαίνουν να εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους ή έστω να μοιράζονται τα καθημερινά τους νέα, και βρίσκουν σε μια οθόνη είτε την λύση στα προβλήματά τους, είτε απλώς την χαμένη ενασχόληση των γονέων τους με αυτά. Προφανώς, το φαινόμενο αυτό αποτελεί κατάπτωση της ηθικής έννοιας της οικογένειας. Συνοπτικά, τα παιδιά «μαθαίνουν» από μικρή ηλικία να βρίσκονται μπροστά σε μια οθόνη στον ελεύθερο τους χρόνο. Κατά συνέπεια, εθίζονται στην ενασχόληση με τις ηλεκτρονικές συσκευές. Έτσι, ακόμη και όταν τους δοθεί η ευκαιρία να κάτσουν με την οικογένειά τους, αυτά συχνά θα προτιμήσουν να ασχοληθούν με μια κονσόλα ή μπροστά στην τηλεόραση. Ταυτόχρονα, σε μεγαλύτερη ηλικία, όταν δηλαδή αρχίσουν να συναναστρέφονται με συνομήλικούς τους, παρατηρείται πως προτιμούν να παίξουν κάποιο βιντεοπαιχνίδι αντί να παίξουν μεταξύ τους. Όσον αφορά στους εφήβους, αλλά και τους νέους γενικότερα, αποτελούν τα σημαντικότερα κρούσματα του εθισμού αυτού. Δεδομένου ότι η τεχνολογία και κυρίως τα κοινωνικά δίκτυα (facebook, twitter, instagram κ.ο.κ.) πρωτοεμφανίστηκαν αυτή την εποχή, και στοχοποίησαν αυτές τις ηλικίες, είναι αναμενόμενο όταν αναφερόμαστε σε εθισμό στην τεχνολογία να μιλάμε για τους νέους χρονών. Για τον νέο που έχει εθιστεί, η τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα παίζουν πρωταρχικό ρόλο σε 39

88 κάθε κομμάτι της καθημερινότητάς του. Όπου και αν βρεθεί, θα είναι συνδεδεμένος σε κάποιον λογαριασμό του. Έτσι, είναι συνηθισμένο πια παρέες νέων να έχουν βγει και να μην ανταλλάσσουν κουβέντα. Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν πως το φαινόμενο αυτό οφείλεται στο γεγονός πως όλες οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης «χτυπάνε» στην ανασφάλεια των νέων. Από μια εντελώς αντικειμενική οπτική γωνία, είναι ξεκάθαρο πως το μόνο νόημα των μέσων αυτών είναι να κοινοποιείται η κάθε στιγμή της ζωής των χρηστών. Αυτό γίνεται εφικτό μέσω της ενημέρωσης της κατάστασής τους, του «ανεβάσματος» φωτογραφιών και βίντεο ή της κοινοποίησης της τοποθεσίας τους. Συνήθως οι περισσότεροι χρησιμοποιούν τα μέσα αυτά για να καλύψουν τις ανασφάλειές τους. Δηλαδή, πολλοί νέοι επιζητούν την προσοχή των συνομηλίκων τους ώστε να νιώσουν πως κάποιος ενδιαφέρεται και ασχολείται μαζί τους. Αυτό πηγάζει από την ανάγκη τους να ενταχθούν σε ένα σύνολο, καθώς και να αισθάνονται το ενδιαφέρον των άλλων κεντρισμένο γύρω τους. Παράλληλα, ένα γνώρισμα τω ιστοσελίδων αυτών είναι τα likes. Η λειτουργία αυτών αντικειμενικά είναι εντελώς ανούσια. Συγκεκριμένα, οι χρήστες αναρτούν καταστάσεις και φωτογραφίες και άλλοι χρήστες δηλώνουν πως η εκάστοτε ανάρτηση «τους αρέσει». Αυτό στοχεύει στην ανάγκη των ανθρώπων να επιβεβαιώνουν το ότι είναι αρεστοί στους υπόλοιπους. Συνήθως το γεγονός αυτό οδηγεί στην ηθική κατάπτωση της νεολαίας, καθώς πολλοί είναι οι νέοι που θα κάνουν οτιδήποτε ώστε να συγκεντρώσουν έναν μεγάλο αριθμό likes. Βέβαια το αν ο κάθε νέος θα πέσει θύμα της κοινωνίας και θα καταφύγει σε πράξεις που τον μειώνουν και τον εξευτελίζουν είναι θέμα αξιών και χαρακτήρα. Για παράδειγμα, κοπέλες που είναι ανασφαλείς και επιζητούν την προσοχή του αντίθετου φύλου είναι σύνηθες να αναρτούν φωτογραφίες που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως προκλητικές. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της εξάρτησης από την τεχνολογία στους νέους είναι η ροπή προς εγκατάλειψη των μαθημάτων τους ή των εξωσχολικών δραστηριοτήτων με τις οποίες ασχολούνται. Γενικότερα, οι νέοι που είναι εξαρτημένοι τείνουν να μην έχουν στόχους και φιλοδοξίες, ενώ προτεραιότητά τους είναι η ενασχόληση με τις ηλεκτρονικές συσκευές. Συχνά παραμελούν τα μαθήματά τους, ακόμη και τα ενδιαφέροντά τους, ενώ στις σοβαρές περιπτώσεις δεν έχουν καν όρεξη να βγουν έξω ή να συζητήσουν με την 40

89 οικογένειά τους. Γι αυτό τον λόγο ειδικοί υποστηρίζουν πως στη σημερινή εποχή αρκετοί μαθητές αποτυγχάνουν. Παρόμοιο είδος εθισμού σε μικρότερα ποσοστά παρατηρείται και σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, όμως σε αρκετά μικρότερα ποσοστά και ένταση. Επίσης, αρκετοί υπερήλικες βρίσκονται στην θέση του εθισμένου, γεγονός που προκαλείται κυρίως από το αίσθημα μοναξιάς. Δηλαδή, πολλοί άνθρωποι μεγάλης ηλικίας που έχουν χάσει τους συζύγους τους και μένουν μόνοι τους, προκειμένου να «περάσει η ώρα», σπαταλούν τον χρόνο τους μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή ή της τηλεόρασης, ως παθητικοί δέκτες κάθε εκπομπής ή είδησης που προβάλλονται. Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Δυστυχώς, στις μέρες μας, είναι αλήθεια πως οι άνθρωποι είναι εξαρτημένοι από κάθε μορφή τεχνολογίας. Αναφορά ενδείκνυται να γίνει και σε τομείς πέραν των οθονών και των λειτουργών με τις οποίες συνδέονται. Αντιθέτως, οι άνθρωποι σε όλες τις πτυχές της ζωής τους εξαρτώνται από κάποιο τεχνολογικό επίτευγμα. Κρίνεται απαραίτητο σε κάθε σπίτι να υπάρχουν ηλεκτρικές συσκευές ου αντικαθιστούν την ανθρώπινη εργασία, όπως πλυντήριο και ηλεκτρική σκούπα. Πλέον η σημερινή νοικοκυρά εκτελεί κάθε της εργασία μέσω μιας συσκευής, ενώ η έλλειψη αυτής θεωρείται αντιμετώπιση μεγάλης δυσκολίας. Τα πάντα γίνονται με τη βοήθεια κάποιας ηλεκτρονικής συσκευής. Κατ επέκταση, το φαινόμενο αυτό έχει αντίκτυπο στην οικονομική κατάσταση της κάθε χώρας. Η τεχνολογία έχει αντικαταστήσει την χειρωνακτική εργασία, με αποτέλεσμα πολλοί εργάτες να μείνουν άνεργοι και ανήμποροι να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Γενικότερα όμως, και πέραν του οικονομικού και του κοινωνικού τομέα, αληθεύει πως οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, άνθρωποι της εποχής μας δεν μπορούν να φανταστούν την ζωή τους χωρίς την επέμβαση της τεχνολογίας. Αν μη τι άλλο βέβαια, τα πάντα πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο. Έτσι, η συνεχείς εξέλιξη της τεχνολογίας αποτελεί εν μέρει το σημαντικότερο ίσως επίτευγμα της εποχής μας, από την άλλη, όμως, αν δεν αντιμετωπιστεί με φειδώ, είναι ο εχθρός που τείνει να καταστρέφει την νέα γενιά. 41

90 Η ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΞΥΠΝΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να διευκολύνει την ζωή μας αλλά οι γιατροί πιστεύουν πως θα πρέπει να περιοριστεί η ώρα που αφιερώνουν όλοι και κυρίως τα παιδιά σε αυτή. Τα άτομα που περνούν πολύ χρόνο μπροστά σε μια οθόνη παρατηρείται ότι παρουσιάζουν προβλήματα με την καθημερινή λειτουργικότητα τους, την κοινωνική τους ζωή, τη σχολική εργασία ή την εργασιακή τους απασχόληση. Παράλληλα, η «εξάρτηση από την οθόνη» συχνά καταστρέφει και μπορεί να «σκοτώσει» και την δημιουργικότητα του ατόμου. Η οθόνη ενός κινητού ή κάποιας ταμπλέτας ελέγχει ορισμένες φορές την ζωή μας. Υπάρχει περίπτωση δε να μας αποξενώσει ακόμα και από την οικογένειά μας σε κάποιο ακραίο επίπεδο. Ορισμένοι, λόγω της εξάρτησής τους ξυπνούν ακόμα και τη νύχτα για να ελέγξουν το κινητό τους, για τυχόν μηνύματα και κλήσεις. Η κατάχρηση στην οποία επιδίδεται το άτομο μπορεί επίσης να ενισχύεται από τις ευχάριστες σκέψεις και συναισθήματα που εμφανίζονται σε αυτό όσο κάνει χρήση της συσκευής που τον έλκει. Από επιστημονική άποψη, έχει εκφραστεί η αντίληψη ότι πιθανότατα συμβαίνουν ορισμένες αλλαγές στις χημικές ουσίες του σώματος όταν κάποιος επιδίδεται σε μια εθιστική συμπεριφορά και γι' αυτό τον λόγο να μην μπορεί να απομακρυνθεί από το αντικείμενο που το εθίζει. Σύμφωνα με την εκπαιδευτικό Κέιτ Χάφιλνετ οι νέοι θα πρέπει λίαν συντόμως να αποκτήσουν μια ισορροπία μεταξύ πραγματικής ζωής και ψηφιακής τεχνολογίας προκειμένου να αποφευχθεί υστερόχρονα η πιθανότητα προβλήματος δύσκολα θεραπεύσιμου. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΘΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΞΥΠΝΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ; Εθισμός, στην επιστήμη της ιατρικής, ονομάζεται η προοδευτική εξοικείωση του οργανισμού προς διάφορες κατ' επανάληψη λαμβανόμενες τοξικές ουσίες. Επομένως προκειμένου να επιτευχθεί η επιθυμητή δράση τους απαιτείται η λήψη συνεχώς υψηλότερων δόσεων. Στην δική μας περίπτωση, η εξάρτηση από μία έξυπνη συσκευή βρίσκεται σε αναλογία με τον ιατρικό ορισμό καθώς ναι μεν δεν προσλαμβάνεται κάποια 42

91 ουσία, αλλά με την συνεχή χρήση διαδεδομένων συσκευών όπως το κινητό τηλέφωνο, ο χρήστης αποκτά την αίσθηση της αναγκαιότητας της χρήσης της συσκευής όλο και περισσότερο κάθε μέρα, καθώς η εξάρτηση αναφέρεται σε καθημερινή και σε όλο και περισσότερο αυξανόμενη βάση, ωθώντας τον οργανισμό του στην εξάρτησή του από αυτή, δηλαδή την αδυναμία αποχής του από αυτήν. Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος είναι επόμενο της αρχικής εξάρτησης η επιθυμία από την πλευρά του εθισμένου ατόμου όλο και περισσότερης χρήσης της συσκευής. ΠΟΣΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ Στις μέρες μας που η τεχνολογία καταλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας, όλοι από τους μικρότερους μέχρι και τους μεγαλύτερους ασχολούνται με κάποια έξυπνη συσκευή σε καθημερινή βάση. Ωστόσο, όπως συμβαίνει σε όλες τις περιπτώσεις, υπάρχουν παρεκτροπές. Αρκετοί είναι αυτοί που από την μεγάλη τους αδημονία για την απόκτηση μίας έξυπνης συσκευής κάνουν εν τέλει υπερβολική χρήση τους και φτάνουν σε ακραίες καταστάσεις εξάρτησης. Η δέσμευση λοιπόν από τις συσκευές αυτού του είδους, σε τέτοιο βαθμό που η αποχή του χρήστη από αυτές προκαλεί εκνευρισμό, θυμό και γενικότερα διαφορετική συμπεριφορά και η προσκόλληση σε αυτή προσφέρει ανακούφιση, αποτελεί την πρώτη μορφή εξάρτησης. Η μορφή αυτή είναι η πλέον γνωστή για την οποία υπάρχουν ενδεικτικές λύσεις τις οποίες θα εξετάσουμε στη συνέχεια. Ωστόσο υφίσταται και άλλη μία μορφή εξάρτησης από έξυπνες συσκευές λιγότερο γνωστή στον περισσότερο κόσμο την οποία αξίζει όμως να αναφέρουμε. Πρόκειται για μία άλλη μορφή εξάρτησης από έξυπνες συσκευές αυτή την φορά όμως δεν δημιουργείται από την συνεχή και ακατάσχετη χρήση των συσκευών αυτών αλλά λόγω της ασταμάτητης αγοράς αυτών. Πρόκειται για το καταναλωτικό «δαιμόνιο» των αγοραστών το οποίο τους κυριεύει κυρίως κατά την περίοδο των προφορών όταν και οι περισσότεροι έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν το smartphone ή το smart product που θέλουν. Ενώ φαντάζει ακίνδυνη η προαναφερθείσα κατάσταση μπορεί πολύ 43

92 σύντομα να μεταβληθεί σε άκρως επικίνδυνη και σε ελάχιστες περιπτώσεις χωρίς επιστροφή. Υπάρχουν άνθρωποι που ενώ ξεκινούν να αγοράζουν κάπου-κάπου έξυπνα προϊόντα καταλήγουν να μην διανοούνται να μην αγοράσουν κάποιο προϊόν όποιο και να είναι το κόστος αυτού επειδή ωθούνται από λόγους που θα αναλύσουμε στη συνέχεια. ΑΙΤΙΑ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ Τα αίτια της εξάρτησης ενός ατόμου από μία έξυπνη συσκευή ποικίλουν ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο αυτό ζει. Η εξάρτηση δεν εμφανίζεται ξαφνικά στη ζωή ενός ανθρώπου. Οι παράγοντες που συντελούν και δημιουργούν προϋποθέσεις για την εμφάνισή της αναπτύσσονται τις περισσότερες φορές κατά την παιδική ηλικία. Στην ηλικία αυτή μπαίνουν οι πρώτες βάσεις για τη δημιουργία αξιών, αρχών και στάσεων. Συμβαίνουν ραγδαίες αλλαγές και οι επιδράσεις που δέχεται σ αυτή την ηλικία το παιδί είναι καθοριστικές για τη μετέπειτα εξέλιξή του. Αυτή η περίοδος καθορίζεται άμεσα από την οικογένεια, το σχολείο αλλά και από το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον του ατόμου. Έρευνες δείχνουν ότι για την εμφάνιση της χρήσης, κατάχρησης και εξάρτησης από έξυπνες συσκευές συμβάλλουν πολλοί και σύνθετοι παράγοντες που αλληλεπιδρούν και διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: Το οικογενειακό, κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον στο οποίο ζει το άτομο Οι βιολογικοί παράγοντες και η προσωπικότητα του ατόμου. Οι παραπάνω βασικές κατηγορίες μπορούν να αναλυθούν σε πιο συγκεκριμένες κατηγορίες όπως: Ο κοινωνικός αποκλεισμός, συνεπώς η αποξένωση, η μοναξιά, η έλλειψη επικοινωνίας, η ανία, η πλήξη και η πρόωρη αντικοινωνική συμπεριφορά. Ο καταναλωτικός τρόπος ζωής, ο οποίος προωθείται διαμέσου των διαφημίσεων που κατακλύζουν την καθημερινότητά μας. Η πίεση και το άγχος που πηγάζουν από το πιεστικό καθημερινό πρόγραμμα του καθενός. Η έλλειψη ευκαιριών επαγγελματικής απασχόλησης, η αβεβαιότητα ως προς τις αξίες, τους στόχους και τις προτεραιότητες προϊόντα της δεδομένης παγκόσμιας οικονομικής 44

93 κρίσης και των υψηλών ποσοστών ανεργίας. Η παρέα, η οποία ιδίως στην εφηβική ηλικία παίζει καθοριστικό παράγοντα στην διαμόρφωση της προσωπικότητα του ατόμου. Το χαοτικό οικογενειακό περιβάλλον, η έλλειψη συναισθηματικών δεσμών στην οικογένεια και η παραμέληση που έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη ορίων λόγω της αναποτελεσματικής επίβλεψης από τους γονείς. Ο ψυχικός πόνος και η χαμηλή αυτοεκτίμηση, οι οποίες έχουν προέλθει από κάθε είδους απογοητεύσεις οι οποίες διαρκούν κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα και η απασχόληση με έξυπνες συσκευές φαντάζει η καλύτερη λύση. Η έλλειψη δεξιοτήτων ζωής όπως αυτές που αφορούν λήψη αποφάσεων, αυτοέλεγχο, υπευθυνότητα, αντίσταση, διεκδίκηση κ.α. Η σχολική αποτυχία σε σταθερή βάση και τέλος Η έλλειψη υποστηρικτικών κοινωνικών δομών προκειμένου να βοηθηθούν οι χρήστες από ειδικούς έχοντας ως δεδομένο ότι η οικογένεια δεν αποτελεί μέσω πειθούς για τον χρήστη. Εκτός από όλα τα προαναφερθέντα, μέσα από έρευνες έχει διαπιστωθεί ότι τα έξυπνα τηλέφωνα ικανοποιούν όλες τις κοινωνικές ανάγκες επικοινωνίας. Αυτό είναι ουσιαστικά που οδηγεί στον εθισμό, την εξάρτηση, την έλλειψη συγκέντρωσης, ακόμη και την απώλεια ύπνου. Παρόλο που τα έξυπνα τηλέφωνα είναι εύχρηστα και πολυπράγμονα μπορούν να αλλάξουν ακόμα και να μετατρέψουν τη ζωή μας με την αρνητική σημασία του ρήματος. Ορισμένοι δεν μπορούν να τα αποχωριστούν και εξαρτώνται από αυτά, θέαμα αρκετά λυπηρό. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ Η εξάρτηση έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη προσωπικού διαλόγου κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει στην δραματική μείωση της επικοινωνίας του εξαρτημένου ατόμου με το υπόλοιπο σύνολο ακόμα και με τους συνεργάτες του σε μία επιχείρηση. Η εξάρτηση και η προσκόλληση σε μία συσκευή, εφαρμογή ή προϊόν μπορεί να οδηγήσει στην επικοινωνία του ατόμου μόνο με αυτούς οι οποίοι χρησιμοποιούν την ίδια συσκευή, εφαρμογή ή προϊόν και με τα οποία μοιράζεται αυτό κοινό ενδιαφέρον. Υπάρχουν περιπτώσεις που οι εξαρτημένοι άνθρωποι δεν ακούν τους γύρω τους επειδή είναι αφοσιωμένοι και έχουν 45

94 επικεντρώσει όλη τους την προσοχή σε μία οθόνη. Πολύ συχνό είναι το φαινόμενο μίας συνάντησης μεταξύ φίλων στην οποία όμως όλως περιέργως η επικοινωνία γίνεται μέσω του τηλεφώνου και όχι άμεσα με την ομιλία. Είναι δυσάρεστο να μην επικοινωνούν οι άνθρωποι με τον διάλογο τόσο όσο κάνουν το ίδιο μέσω των διαφόρων κοινωνικών ισοτόπων και συσκευών επικοινωνίας. Επίσης, ως αποτέλεσμα της εξάρτησής μας από αυτές, είναι το γεγονός του ότι σε περίπτωση απώλειάς τους οι περισσότεροι, όπως αποτυπώνεται και στη διπλανή εικόνα, βρίσκονται σε κατάσταση πανικού έστω και για λίγα δευτερόλεπτα. Επιπροσθέτως, Είναι φανερό λοιπόν ότι η τεχνολογία επηρεάζει δραστικά τις κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχει μέτρο στην χρήση και την διαχείρησή της. Σύμφωνα με έρευνα της βρετανική «Daily Mail» ο μέσος χρήστης κάνει χρήση του κινητού του επί 3 ώρες και 16 λεπτά ημερησίως, δηλαδή συνολικά περίπου μια ολόκληρη ημέρα μέσα στην εβδομάδα. Πάνω από τα 2/5 των ατόμων που ρωτήθηκαν είπαν ότι χωρίς το κινητό τους νιώθουν σαν χαμένοι και αρκετοί δήλωσαν ότι το χρησιμοποιούν τόσο ενστικτωδώς, ώστε να μην συνειδητοποιούν ότι το κάνουν. Σύμφωνα με την παραπάνω έρευνα, πολλοί είναι αυτοί που παραδέχονται ότι από συνήθεια και μόνο χρησιμοποιούν το κινητό τους και με το πέρας του καιρού η συνήθεια αυτή γίνεται όχι μόνο αυτόματη αλλά και απαραίτητη για τους χρήστες. Μία άλλη έρευνα, η οποία διεξήχθη από 1600 διευθυντές και επαγγελματίες που κατείχαν smart-phones, υπό την εποπτεία της Leslie Perlow καθηγήτριας του τμήματος του Harvard, Business School βρήκε ότι από τα άτομα που ερωτήθηκαν: 1) Το 70% έλεγχε το κινητό του για μία ώρα από το πρωινό ξύπνημα 2) Το 56% έλεγχε το κινητό του για μία ώρα πριν να πάει για ύπνο 3) Το 48% έλεγχε το κινητό πολύ τακτικά το Σαββατοκύριακο περιλαμβάνοντας και το βράδυ της Παρασκευής και της Κυριακής 4) Το 51% έλεγχε το κινητό του ανελλιπώς στη διάρκεια των διακοπών 5) Το 44% ένιωσε μεγάλο άγχος όταν έχασε για πρώτη φορά το κινητό του και δεν μπόρεσε να το αντικαταστήσει για μία εβδομάδα. 46

95 Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής είναι ενδεικτικό της καθημερινότητας των ανθρώπων οι οποίοι χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τις smart και γενικότερα τις ηλεκτρονικές συσκευές. Μάλιστα υπάρχει χρήση σε τέτοιο βαθμό, που πολλοί φτάνουν στο σημείο της εξάρτησης η οποία τις περισσότερες φορές δεν έχει επιστροφή. Είναι επιτακτική ανάγκη λοιπόν για εύρεση λύσεων που θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα αυτό. Σύμφωνα με μία άλλη έρευνα που διενήργησε το 2013 η εταιρεία λογισμικού Roambi, τα επιχειρηματικά στελέχη σε ποσοστό 89% συμβουλεύονται τα επαγγελματικά τους ηλεκτρονικά μηνύματα κατά τη διάρκεια του ελεύθερου χρόνου τους. Σε ποσοστό 93% τα συμβουλεύονται κατά την διάρκεια των διακοπών τους, σε ποσοστό 82% μέσα στο αυτοκίνητο τους και σε ποσοστό 51% στο κρεβάτι τους. Αν η κατάσταση αυτή συνεχιστεί με αυτούς τους ρυθμούς σύντομα θα ξεχάσουμε πως είναι η πραγματική ζωή. Ιδιαίτερα το φαινόμενο των οδηγών αυτοκινήτων οι οποίοι μιλούν στο κινητό ενώ οδηγούν, αποτελούν το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα ατόμων που ενώ γνωρίζουν ότι διακινδυνεύουν όχι μόνο τη δική τους ζωή αλλά και των υπολοίπων οδηγών που βρίσκονται στο δρόμο, δεν σταματούν το τηλεφώνημα. Είναι άξιο απορίας λοιπόν τι το συναρπαστικό βρίσκουν οι άνθρωποι σε αυτές τις συσκευές που δεν μπορούν να τις αποχωριστούν ακόμα και όταν οδηγούν, όπως παρατηρεί ο Peter DeLisi, ακαδημαϊκός πρύτανης του προγράμματος «Ηγετική θέση στην τεχνολογία των πληροφοριών» στο Πανεπιστήμιο της Σάντα Κλάρα στην Καλιφόρνια. Ο διευθύνων σύμβουλος μίας άλλης έρευνας πάνω στις Smart συσκευές, Richard Heyes δήλωσε ότι τα έξυπνα τηλέφωνα είναι ένας ευκολότερος τρόπος για να έχουμε πρόσβαση στις πληροφορίες και τους φίλους μας μέσω του διαδικτύου. Για τους περισσότερους από εμάς, είναι πλέον δεύτερη φύση. Σίγουρα δεν είμαστε έκπληκτοι για αυτή την τεράστια εξάρτηση από τις φορητές συσκευές μας. Πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν πόσες πολλές φορές την ημέρα ελέγχουν το τηλέφωνό τους ή πραγματοποιούν μια απλή εργασία με αυτό». Και πραγματικά έχει πολύ δίκιο σε αυτό. Ερευνώντας λοιπόν και το διαδίκτυο ως μία έξυπνη εφαρμογή που έχει αλλάξει τη ζωή των ανθρώπων καλό θα ήταν να υπάρξει και μία έρευνα που να αποτυπώνει τα ποσοστά των ανθρώπων που ασχολούνται με αυτό ώστε να υπάρξει μία ολοκληρωμένη άποψη για τις έξυπνες συσκευές και προϊόντα. Σύμφωνα λοιπόν με στοιχεία μίας έρευνας 47

96 που διεξήγαγε η ΜΕΥ (Μονάδα Εφηβικής Υγείας), σε συνεργασία με το Γραφείο Αγωγής Υγείας Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Α Αθηνών και τη δράση ενημέρωσης Saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, επισημαίνεται ότι: Το 78% των μαθητών Ε και ΣΤ δημοτικού χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό υπολογιστή και το 65% των μαθητών έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Το 13% των μαθητών χρησιμοποιεί H/Y σε Internet cafe, ενώ το 62% χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό υπολογιστή στο σπίτι, 18% στο σπίτι φίλων και 22% στο σχολείο. Το 25% των μαθητών χρησιμοποιεί υπολογιστή- Διαδίκτυο δύο με τρεις ώρες καθημερινά, ενώ το 34% μέχρι μία ώρα. Το 38% των μαθητών σερφάρει στο Διαδίκτυο μόνο του, χωρίς καμιά παρουσία των γονιών τους. Το 28% των μαθητών χρησιμοποιεί το Ίντερνετ συχνά με την παρουσία των γονιών τους, ενώ μόνο το 7% πάντα με την παρουσία αυτών. Το 35% των μαθητών έχουν ηλεκτρονικό υπολογιστή στο δωμάτιό τους, ενώ το 66% των μαθητών (34% αγόρια, 32% κορίτσια) παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια (online, κονσόλα). Το 39% των μαθητών συνομιλεί με άλλα παιδιά στο Διαδίκτυο. Το 9% των μαθητών δίνει προσωπικές πληροφορίες και το 38% έχει ακούσει για μαγνητοσκόπηση ξυλοδαρμού. ΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΞΥΠΝΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ Πολύ μελάνι έχει χυθεί για να περιγραφούν οι κίνδυνοι και να αναλυθούν οι επιπτώσεις από την εξάρτηση όχι μόνο των ανηλίκων αλλά και των ενηλίκων από τις ηλεκτρονικές συσκευές, έξυπνες και μη. Η συνεχής χρήση έξυπνων συσκευών δημιουργεί παγκοσμίως το φαινόμενο της εξάρτησης από τους χρήστες της. Η κατάσταση αυτή οδηγεί το άτομο στην απομόνωση και το εμποδίζει από την απασχόλησή του και με άλλες δραστηριότητες όπως η ανάγνωση βιβλίων, περιοδικών και εφημερίδων, η ενασχόλησή του με κάποιο άθλημα ή ακόμη, αν και ακούγεται λίγο περίεργο, η καταβολή μεγαλύτερης προσπάθειας όσον αφορά το σχολείο και τα μαθήματα. Για να περιοριστούν 48

97 οι συνέπειες του φαινομένου αυτού γίνεται κατανοητό ότι θα πρέπει να ληφθούν κάποια μέτρα όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Αρχικά, πρώτα και κύρια η οικογένεια θα πρέπει να μεριμνήσει για την κατάσταση αυτή, καθώς στα πλαίσια αυτής διαμορφώνονται όλες οι αξίες και τα χαρακτηριστικά του ατόμου από την μικρή του ηλικία. Επομένως η επιρροή και η πίεσή της θα είναι σίγουρα μεγαλύτερη τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά. Εξ' άλλου αυτός είναι ο θεσμός στον οποίο διαμορφώνονται οι ενήλικες του αύριο. Οι γονείς οφείλουν να είναι αυστηροί απέναντι στα παιδιά τους, ώστε να υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσα στον χρόνο που τα παιδιά ξοδεύουν στις έξυπνες συσκευές, όσο δελεαστικές και να φαίνονται αυτές, και σε άλλου είδους δραστηριότητες. Η σωστή διαπαιδαγώγηση είναι θεμέλιο για την ανάπτυξη σωστών συνηθειών. Επιπροσθέτως, η στάση των ίδιων των γονέων ως παραδείγματα προς μίμηση στα παιδιά είναι σίγουρα κάτι το οποίο θα πρέπει να μελετηθεί. Ορισμένες φορές δεν φταίνε μόνο τα παιδιά για την εξάρτησή τους από ηλεκτρονικές συσκευές και ιδίως έξυπνες, οι οποίες παρέχουν περισσότερες και πιο ελκυστικές δυνατότητες στους χρήστες τους, αλλά εμμέσως, οι γονείς είναι αυτοί που με το κακό τους παράδειγμά ωθούν και τα ίδια τους τα παιδιά σε τέτοιου είδους καταστάσεις εξάρτησης. Είναι απαραίτητη λοιπόν η συνεργασία των δύο πλευρών ώστε να επιτευχθεί το προσδοκώμενο αποτέλεσμα, σε αντίθετη περίπτωση τα αποτελέσματα δεν αποκλείεται να είναι και χειρότερα από την ήδη υπάρχουσα κατάσταση. Στην συνέχεια, και ο θεσμός του σχολείο θα πρέπει να πάρει θέση στο πρόβλημα αυτό, αφού έχει οριστεί ως το «σχολείο της ζωής» για τους ανθρώπους στα πλαίσια του οποίου οι μαθητές θα πρέπει να ενημερώνονται για όλα τα ζητήματα που διατρέχουν την περίοδο της σχολικής τους ζωής. Εξ' άλλου ο ρόλος του είναι εξίσου σημαντικός με αυτόν της οικογένειας. Οι καθηγητές λοιπόν θα πρέπει αφενός να πληροφορήσουν τους μαθητές για τις επιπτώσεις της υπερβολικής χρήσης των έξυπνων συσκευών μέσω ενημερωτικών ανακοινώσεων και συζητήσεων και αφετέρου να τις αξιοποιήσουν στο μάθημα, με τρόπο παιδαγωγικό, ώστε οι μαθητές να τις γνωρίσουν ως μέσο ανάπτυξης των γνώσεων τους και εμβάθυνσης τους σε αυτές. Η μη αξιοποίηση των έξυπνων συσκευών στο πλαίσιο της τάξης δημιουργεί στα παιδιά την εντύπωση ότι οι συσκευές 49

98 αυτές είναι μόνο για λειτουργίες παιχνιδιών και διασκέδασης. Εκτός αυτού είναι χρήσιμο οι μαθητές να μάθουν από το σχολείο πώς να αξιοποιούν τις δυνατότητες των συσκευών αυτών με ασφάλεια σε ένα πλαίσιο ενθάρρυνσης της χρήσης αυτών για την καλύτερη δυνατή μόρφωσή τους. Επιπλέον, γνωρίζοντας ότι η τεχνολογία είναι θέμα άκρως επίκαιρο και ανησυχητικό ορισμένες φορές λόγω διαστάσεων που λαμβάνει μέσω ορισμένων, αν και μεμονωμένων περιπτώσεων, η συνεχής και σωστή επιμόρφωση των καθηγητών σε τέτοιου είδους θέματα, μέσω παρακολούθησης σεμιναρίων και διαλέξεων είναι απαραίτητη. Και αυτό γιατί οι ίδιοι θα πρέπει και οφείλουν να γνωρίζουν πως να ανταποκριθούν στο κάλεσμα μαθητών που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα, άμεσα και αποτελεσματικά. Πέρα όμως από όλα αυτά, ο καθένας θα πρέπει να χαράζει τα όρια του εαυτού του. Ο καθένας ξεχωριστά θα πρέπει να περιορίσει τον εαυτό του προκειμένου να μην φτάσουμε σε σημείο να γίνουμε δέσμιοι των ίδιων των δημιουργημάτων μας, στην περίπτωσή μας των έξυπνων συσκευών. Η υιοθέτηση μικρών καθημερινών συνηθειών που θα μας βοηθήσουν να απομακρύνουμε για λίγο τις συσκευές αυτές από την ζωή μας, είναι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Ιδιαίτερα, η επιβολή μίας δοκιμασίας πρόκλησης στον εαυτό μας, όπως για παράδειγμα η όλο και λιγότερη ώρα χρήσης της Smart (έξυπνης) συσκευής μας κάθε ημέρα θα μπορούσε να αποτελέσει μία βάση για ένα ευρύτερο σύνολο εφικτών δοκιμασιών στα όρια του πραγματικού. Με αυτό τον τρόπο, ο καθένας θα θέσει όπως προαναφέρθηκε τα δικά του όρια τα οποία θα πρέπει συνεχώς να περιορίζει, μέσω παρόμοιων δοκιμασιών. Ο ελεύθερος χρόνος που θα προκύψει από τη διαδικασία αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί σε εξωτερικές δραστηριότητες και δημιουργικές ασχολίες. Επίσης, είναι περιττό και κάποιες φορές ακόμη και αγενές, να χρησιμοποιούμε το κινητό ή την ταμπλέτα μας ανελλιπώς και ακατάπαυστα όταν βρισκόμαστε με παρέα ή σε μία συνάντηση με φιλικά πρόσωπα και δη συγγενικά. Θα πρέπει να καταλάβουμε εν τέλει ότι οι ζωντανές, πραγματικές σχέσεις των ανθρώπων δεν μπορούν να αντικατασταθούν από την τεχνολογία. Τέλος, αν η κατάσταση έχει ξεφύγει εκτός ελέγχου, δηλαδή μιλάμε πλέον για εξάρτηση, θα πρέπει το κράτος να έχει φροντίσει ώστε να είναι σε θέση που να μπορεί 50

99 να παρέχει βοήθεια στο εξαρτημένο άτομο. Με την δημιουργία κέντρων απεξάρτησης και μονάδων ενημέρωσης, αποτελούμενες από ειδικούς ψυχολόγους και παιδοψυχιάτρους, μπορεί να προλάβει την δημιουργία του προβλήματος ή να βοηθήσει στο να ξεπεραστεί το ήδη υπάρχον πρόβλημα ειδικά στη σημερινή εποχή που όλο και πιο πολλοί νέοι έχουν εθιστεί στην υπερβολική χρήση των έξυπνων συσκευών και του διαδικτύου. Όπως προαναφέρθηκε, πολλές είναι οι επιπτώσεις της εξάρτησης από έξυπνες συσκευές στις οποίες επικεντρώνεται αρχικά το ενδιαφέρον των ψυχολόγων, οι οποίοι προσπαθούν να επιλύσουν πρώτα τα προβλήματα αυτά ώστε το άτομο να σταματήσει να έχει αυτή την αντικοινωνική συμπεριφορά και στην συνέχεια προχωρούν στην κυρίως εξάρτηση από τις εκάστοτε έξυπνες συσκευές προσφέροντας λύσεις - προτάσεις τόσο στα άτομα αυτά όσο και στον περίγυρό τους με απώτερο στόχο την όσο το δυνατό πιο σύντομη θεραπεία του εξαρτημένου ατόμου. Όσον αφορά τα κέντρα απεξάρτησης από τον εθισμό στις έξυπνες συσκευές τα οποία προαναφέρθηκαν, σιγά σιγά όλο και πιο συχνά αρχίζουν να εμφανίζονται και λειτουργούν στα πρότυπα των κέντρων απεξάρτησης ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ. Στην Αμερική, το κέντρο Restart στοχεύει στην απεξάρτηση από την παθολογική χρήση των υπολογιστών και εκτεταμένης χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Παρόλο που στην Αμερική δεν έχει αναγνωριστεί επίσημα ως ξεχωριστή διαταραχή και η κοινωνική ασφάλιση δεν καλύπτει την θεραπεία, ωστόσο σε άλλες χώρες όπως η Κίνα, η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν, η εξάρτηση από τις έξυπνες συσκευές θεωρείται πολύ σοβαρή υπόθεση με πολλούς ειδικούς να αναφέρουν ότι η εξάρτηση τέτοιου είδους της μορφής είναι πραγματική και επιβλαβής. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να ανοίγουν μονάδες απεξάρτησης από έξυπνες συσκευές, ως αποτέλεσμα των ανησυχητικών κρουσμάτων που αρχίζουν να εμφανίζονται όλο και περισσότερο στη χώρα μας. Ενδεικτικά αναφέρουμε: Τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) της Β Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, που εδρεύει στο Νοσοκομείο Παίδων "Π & A Κυριακού" Το Τμήμα Θεραπείας και Αντιμετώπισης Προβληματικής Χρήσης Διαδικτύου για Ενήλικες, Μονάδα απεξάρτησης "18 Ανω", του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής. ΚΕΘΕΑ ΠΛΕΥΣΗ: Τμήμα Συμβουλευτικής για εφήβους και νεαρούς ενήλικες για τη προβληματική χρήση του διαδικτύου 51

100 ΚΕΘΕΑ ΕΞΑΝΤΑΣ: Υπηρεσίες για την αντιμετώπιση του εθισμού ή της υπερβολικής ενασχόλησης με το Διαδίκτυο και τα video games Τη Γραμμή βοήθειας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ (χωρίς χρέωση) Μία ενδεικτική θεραπεία για την απεξάρτηση από το διαδίκτυο αναρτήθηκε στο διαδίκτυο και σας παρουσιάζεται. Η θεραπεία απεξάρτησης αυτή λοιπόν από το Διαδίκτυο στο 18 ΑΝΩ εξελίσσεται σε τρεις φάσεις: Η πρώτη φάση είναι αυτή της κινητοποίησης, η επόμενη της ψυχολογικής απεξάρτησης και η τρίτη φάση της μεταθεραπευτικής παρακολούθησης. Η θεραπεία απεξάρτησης περιλαμβάνει εβδομαδιαίες ατομικές συνεδρίες με ψυχολόγο, καθώς και εβδομαδιαίες ομαδικές συνεδρίες. Παράλληλα με την ατομική και ομαδική ψυχοθεραπεία λειτουργούν ομάδες ψυχοθεραπευτικού χαρακτήρα που χρησιμοποιούν διάφορες μορφές τέχνης. Η φάση της μεταθεραπευτικής παρακολούθησης εμπεριέχει δεκαπενθήμερες ατομικές και ομαδικές συνεδρίες για έξι μήνες. Επίσης, τα πρόσωπα υποστήριξης των θεραπευομένων, παρακολουθούνται σε συνεδρίες παράλληλης παρέμβασης με στόχο την ενίσχυση της θεραπείας των μελών και όχι τη δική τους θεραπεία. Υποτροπή θεωρείται κάθε παραβίαση του χρονικού ορίου των δύο ωρών παραμονής στον ιστό και κάθε παραβίαση της παρακολούθησης της εφαρμογής εθισμού. Η υποτροπή αντιμετωπίζεται πάντα θεραπευτικά. Τέλος, η θεραπευτική ομάδα του τμήματος έχει δραστηριοποιηθεί και στο επίπεδο της δευτερογενούς πρόληψης, πραγματοποιώντας θεωρητικά εισαγωγικά σεμινάρια στην εξάρτηση του Διαδικτύου για λειτουργούς ψυχικής υγείας σε Ελλάδα και Κύπρο αλλά και σε επίπεδο πρωτογενούς πρόληψης με ομιλίες σχετικά με τη χρήση του Ίντερνετ στην κοινότητα. 52

101 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Αρχαία Ελλάδα: %CE%BF%CF%85_%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%BC%CE%AE%CE%B4%CE%B site Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία με παραθέματα για τον Ήρωνα και τον Φίλωνα Βυζάντιο: Γραπτές πληροφορίες από τον Ταξιάρχη Γ. Κόλλια, Καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχετικά με τον Βίο και τον Πολιτισμό των Βυζαντινών (Πολεμικό Ναυτικό Βυζαντίου) Εργασία Τεχνολογίας Σχολ. Έτους στο Μάθημα της Πληροφορικής Τεχνολογίας της Β Γυμνασίου : «Όψεις της Τεχνολογίας» από τους μαθητές Μπούμπα Ελένη, Νακατσιάδου Αικατερίνη και Ταμιωλάκη Γιάννη (Ηλιακά μεταφερόμενα ρολόγια) Smart συσκευές: %CE%B5%CE%BE%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CE%B9- %CE%B5%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B5-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF- %CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B7%CF%84%CF%8C-%CF%83%CE%B1%CF%82-%CE%B7-% Myphone.gr, SAR: Specific Absorption Rate, Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: 53

102 Environmental Working Group, (2013), 5 Safety Tips For Cellphone Use Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: Tips Χρήστος Ι. Τσάμης, Περί Ακτινοβολιών, Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: Wikipedia, Mobile Phone Radiation and Health, Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: EETT, Τι είναι οι σταθμοί βάσης κινητής τηλεφωνίας, Διαθέσιμο στον δικτυακό R/health/BaseStationRdt/BaseStation/ τόπο: Wikipedia, Ηλεκτρομαγνητική Ακτινοβολία, Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: C%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B1%CE%BA%CF%84%C E%B9%CE%BD%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CE%B1 1 ο Πανελλήνιο συνέδριο με διεθνή συμμετοχή για τις επιπτώσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, Θεσσαλονίκη, Μαΐου 2008, Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: ΕΕΤΤ, Ηλεκτρομαγνητική Ακτινοβολία και Κινητή Τηλεφωνία, Τα Επιστημονικά Δεδομένα σε Συνεργασία με το Ε.Μ. Πολυτεχνείο, Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: %CF%81%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82+%CE%B1%CF%80%CE%BF+smartproducts 54

103 %B1/%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF %CE%AF-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%AF%CE%B1%CF%82.html %CE%AD%CE%BE%CF%85%CF%80%CE%BD%CE%BF-%CF%83%CF%80%CE%AF%CF%84%CE%B9- %CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%B5%CE%B4%CF%8E/ %CF%83%CF%80%CE%AF%CF%84%CE%B9-%CF%80%CE%B9%CE%BF- 55

104

105 Οι επιπτώσεις των smart προϊόντων στην υγεία μας Και οι επιπτώσεις της τεχνολογίας στην κοινωνία μας

106 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία - Θερμικές/Μη θερμικές επιδράσεις SAR-Σταθμοί βάσης Παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία- Τρόποι προφύλαξης Τι είναι εθισμός και τι εξάρτηση από τις έξυπνες συσκευές Πόσες μορφές εξάρτησης υπάρχουν Αίτια-Αποτελέσματα-Λύσεις εξάρτησης Έιδη εθισμού Εθισμος και οικογένεια-παιδιά-νέοι-έφηβοιηλικιωμένοι Εξάρτηση σε ανθρωπιστικό-επαγγελματικό επίπεδο

107 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σήμερα η τεχνολογία έχει φτάσει σε σημείο να ελέγχει τη ζωή μας. Η εξάρτηση από την οθόνη συχνά καταστρέφει και μπορεί να σκοτώσει την δημιουργικότητα του ατόμου. Η κατάχρηση συχνά ενισχύεται από τις ευχάριστες σκέψεις και συναισθήματα που εμφανίζονται στο άτομο.

108 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Επιστημονικά, έχει παρατηρηθεί ότι συμβαίνουν ορισμένες αλλαγές στις χημικές ουσίες του σώματος όταν κάποιος επιδίδεται σε μια εθιστική συμπεριφορά, γι' αυτό δεν μπορεί να απομακρυνθεί από το αντικείμενο που το εθίζει. «Οι νέοι θα πρέπει λίαν συντόμως να αποκτήσουν μια ισορροπία μεταξύ πραγματικής ζωής και ψηφιακής τεχνολογίας» λέει η εκπαιδευτικός Κέιτ Χάφιλνετ

109 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία επηρεάζει πιο πολύ την υγεία του ανθρώπου. Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία προκαλεί δύο ειδών επιδράσεων: των θερμικών και των μη θερμικών επιδράσεων.

110 ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ Μία από τις επιδράσεις της ακτινοβολίας μικροκυμάτων, είναι η διηλεκτρική θέρμανση, στις οποίες κάθε διηλεκτρικό υλικό, όπως ένας ζωντανός ιστός, θερμαίνεται με περιστροφές πολικών μορίων που προκαλείται από το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο.

111 ΜΗ ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ Ονομάζονται οι επιδράσεις που προέρχονται από χαμηλές εντάσεις ακτινοβολίας και δεν προκαλούν αύξηση της θερμοκρασίας. Όμως, οι επιδράσεις αυτές, επάγουν σημαντικές αλλαγές στην λειτουργία των κυττάρων, άρα και του ίδιου του οργανισμού μας.

112 SAR Οι συσκευές, όταν χρησιμοποιούνται για «επικοινωνία», εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία χαμηλού επιπέδου. Ο SAR (Specific Absorption Rate) είναι ένα μέτρο ισχύος και χρησιμοποιείται για την μέτρηση επιδράσεων της ακτινοβολίας. Ως αποτέλεσμα, τα επίπεδα του SAR θα είναι χαμηλότερα όσο πιο μικρή θα είναι και η απόσταση μεταξύ του κινητού και του σταθμού βάσης.

113 ΣΤΑΘΜΟΙ ΒΑΣΗΣ Είναι σταθερές κεραίες που χρησιμοποιούνται για την εξυπηρέτηση της κινητής τηλεφωνίας. Οι κεραίες πρέπει να τοποθετούνται σε μεγάλο ύψος και, επομένως, εγκαθίστανται συνήθως σε ταράτσες πολυκατοικιών ή στύλους.

114 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Διαφορετική ένταση ακτινοβολίας Απόσταση κινητού από το κεφάλι του χρήστη Η ισχύς εξόδου που μεταβάλλεται από σταθμό βάσης σε σταθμό Διαφορετικός χρόνος ομιλίας

115 ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ Να χρησιμοποιούνται handsfree ή bluetooth η κλήση να γίνεται όποτε είναι δυνατό σε ανοιχτή ακρόαση. Πριν την αγορά ενός κινητού, να γίνεται έλεγχος για χαμηλά επίπεδα εκπομπής ακτινοβολίας. Όταν κοιμόμαστε το κινητό οφείλει να το απενεργοποιούμε, καθώς συνδέεται από μόνο του με το ασύρματο ρούτερ του σπιτιού, και να μην το τοποθετούμε κοντά στο μαξιλάρι μας.

116 ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ Η απόσταση του κινητού, που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια μιας κλήσης, από το αυτί πρέπει να είναι μεγάλη. Θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε μέρη που η ποιότητα του σήματος είναι αρκετά ικανοποιητική και να μην γίνεται συχνή χρήση του σε κλειστούς χώρους όπως ασανσέρ και υπόγεια γιατί η ακτινοβολία εγκλωβίζεται στο χώρο. Η επικοινωνία των συνομιλητών να γίνεται όσο το λιγότερο με κινητά τηλέφωνα και μόνο σε περίπτωση ανάγκης.

117 ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ Η χρήση των SMS είναι προτιμότερη από το να παίρνουμε κάποιον τηλέφωνο. Οι γυναίκες, κατά τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης τους, πρέπει να αποφεύγουν τα προϊόντα που εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.

118 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΘΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΕΞΥΠΝΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ Εξάρτηση από έξυπνες συσκευές ονομάζεται η αίσθηση της αναγκαιότητας της χρήσης της συσκευής όλο και περισσότερο κάθε μέρα από τον χρήστη σε βαθμό αδυναμίας αποχής του από αυτήν.

119 ΠΟΣΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ Υπάρχουν δύο μορφές: Η υπερβολική χρήση μιας συσκευής σε βαθμό κατάχρησης. Η επιθυμία συνεχής αγοράς όλων των έξυπνων συσκευών.

120 ΑΙΤΙΑ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ Υπάρχουν πολλοί λόγοι που κάποιος εθίζεται σε μία συσκευή και διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: Το οικογενειακό, κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον στο οποίο ζει το άτομο Οι βιολογικοί παράγοντες και η προσωπικότητα του ατόμου.

121 ΑΙΤΙΑ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ Πιο ειδικά: τα έξυπνα τηλέφωνα ικανοποιούν όλες τις κοινωνικές ανάγκες επικοινωνίας Ο κοινωνικός αποκλεισμός Ο καταναλωτικός τρόπος ζωής Η πίεση και το άγχος Η έλλειψη ευκαιριών επαγγελματικής απασχόλησης

122 ΑΙΤΙΑ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ Η παρέα Το χαοτικό οικογενειακό περιβάλλον Ο ψυχικός πόνος και η χαμηλή αυτοεκτίμηση Η έλλειψη δεξιοτήτων ζωής Η σχολική αποτυχία Η έλλειψη υποστηρικτικών κοινωνικών δομών

123 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ Υπάρχει έλλειψη προσωπικού διαλόγου Επηρεάζονται δραστικά οι κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχει μέτρο στην χρήση και την διαχείριση. Ενστικτώδεις κινήσεις (έλεγχος μηνυμάτων, facebook κ.α) Η συνήθεια αυτή γίνεται όχι μόνο αυτόματη αλλά και απαραίτητη για τους χρήστες.

124 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ Τις φορητές συσκευές δεν σταματούν να τις έχουν πάνω τους ούτε δευτερόλεπτο. Απίστευτο άγχος σε περίπτωση απώλειας Μερικοί φτάνουν σε σημείο να εμπιστεύονται και να συμβουλευνται τα ίδια τους τα δημιουργήματα καταργώντας τις προσωπικές σχέσεις. Προβλήματα στην υγεία.

125 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ Ακόμη και όταν οδηγούν μιλούν θέτοντας σε κίνδυνο την ζωή πολλών οδηγών. «Για τους περισσότερους από εμάς, είναι πλέον δεύτερη φύση το Internet» δηλώνει Richard Heyes.

126 ΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΞΥΠΝΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ Θεσμοί που μπορούν να προσφέρουν βοήθεια είναι: Η οικογένεια Το σχολείο Το κράτος και η πολιτεία Ο καθένας μόνος του

127 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Οι γονείς πρέπει να επιβλέπουν Θα πρέπει να υπάρχει εποικοδομητικός διάλογος Άσκηση πίεσης στα παιδιά προς αποφυγή δύσκολων καταστάσεων. Πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσα στον χρόνο που τα παιδιά ξοδεύουν στις έξυπνες συσκευές και σε άλλου είδους δραστηριότητες. Οι ίδιοι οι γονείς να δίνουν το καλό παράδειγμα. Απαραίτητη λοιπόν η συνεργασία των δύο πλευρών

128 ΣΧΟΛΕΙΟ Σχολείο της ζωής για τους ανθρώπους στα πλαίσια του οποίου θα πρέπει να ενημερώνονται για όλα τα ζητήματα που διατρέχουν την περίοδο της σχολικής τους ζωής. Ο ρόλος του είναι εξίσου σημαντικός με αυτόν της οικογένειας.

129 ΣΧΟΛΕΙΟ Είναι χρήσιμο οι μαθητές να μάθουν πώς να αξιοποιούν τις δυνατότητες των συσκευών αυτών με ασφάλεια σε ένα πλαίσιο ενθάρρυνσης της χρήσης αυτών για την καλύτερη δυνατή μόρφωσή τους. Συνεχής επιμόρφωση των καθηγητών ώστε να προσφέρουν βοήθεια ανά πάσα ώρα και στιγμή

130 ΣΧΟΛΕΙΟ Οι καθηγητές θα πρέπει: Να πληροφορήσουν τους μαθητές για τις επιπτώσεις της υπερβολικής χρήσης των έξυπνων συσκευών μέσω ενημερωτικών ανακοινώσεων και συζητήσεων Να τις αξιοποιήσουν στο μάθημα, ώστε οι μαθητές να τις γνωρίσουν ως μέσο ανάπτυξης των γνώσεων τους και εμβάθυνσης τους σε αυτές. Η μη αξιοποίηση των έξυπνων συσκευών στο πλαίσιο της τάξης δημιουργεί στα παιδιά την εντύπωση ότι οι συσκευές αυτές είναι μόνο για λειτουργίες παιχνιδιών και διασκέδασης.

131 Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ Ο καθένας θα πρέπει να περιορίσει τον εαυτό του προκειμένου να μην γίνουμε δέσμιοι των ίδιων των δημιουργημάτων μας. Καθημερινές ατομικές «προκλήσεις» στα πλαίσια του εφικτού. Απασχόληση με άλλου είδους ασχολίες (αθλήματα κ.α) Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι οι ζωντανές, σχέσεις των ανθρώπων δεν μπορούν να αντικατασταθούν από την τεχνολογία

132 ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ Μπορεί να βοηθήσει μέσω: Κέντρων απεξαρτήσεων Γραμμές υποστήριξης

133 ΚΕΝΤΡΑ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ Υπάρχουν έμπειροι ψυχολόγοι Κατάλληλες θεραπείες Βοήθεια στο άτομο και τον περίγυρό τους για εξομάλυνση της κατάστασης και ταχείας απεξάρτησης

134 ΚΕΝΤΡΑ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ Τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) της Β Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, που εδρεύει στο Νοσοκομείο Παίδων "Π & A Κυριακού" Το Τμήμα Θεραπείας και Αντιμετώπισης Προβληματικής Χρήσης Διαδικτύου για Ενήλικες, Μονάδα απεξάρτησης "18 Ανω", του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής. ΚΕΘΕΑ ΠΛΕΥΣΗ: Τμήμα Συμβουλευτικής για εφήβους και νεαρούς ενήλικες για τη προβληματική χρήση του διαδικτύου ΚΕΘΕΑ ΕΞΑΝΤΑΣ: Υπηρεσίες για την αντιμετώπιση του εθισμού ή της υπερβολικής ενασχόλησης με το Διαδίκτυο Τη Γραμμή βοήθειας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ (χωρίς χρέωση)

135 O εθισμός συνεπάγεται: την κοινωνική απομόνωση του ατόμου την υποβάθμιση της πνευματικής του καλλιέργειας την καθημερινότητά του.

136 Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Τα παιδιά γενικότερα από μικρή ηλικία εξοικειώνονται με την χρήση των υπολογιστών, γεγονός που οφείλεται σε παράγοντες όπως η έλλειψη χρόνου των γονέων λόγω δουλειάς. Το φαινόμενο αυτό έχει μεγάλο αντίκτυπο στην εικόνα της σημερινής οικογένειας. Οι σχέσεις μεταξύ γονέων και παιδιών έχουν γίνει τυπικές και δεν έχουν βάσεις.

137 Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Έτσι, δεδομένης της συχνής εξάρτησης και των ενηλίκων από την τεχνολογία, συχνά η εικόνα της στενά δεμένης οικογένειας αντικαθίσταται από αυτή

138 Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Τα παιδιά σήμερα προτιμούν να περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους παίζοντας με κάποια ηλεκτρονική συσκευή. Η τεχνολογία έχει αντικαταστήσει τόσο τη σχέση του παιδιού με τους γονείς του όσο και με τους συνομηλίκους του.

139 Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ Η συμπεριφορά αυτή πηγάζει κυρίως από τις ανασφάλειες των νέων, που έχουν ανάγκη να νιώσουν σημαντικοί. Έτσι, κρίνουν απαραίτητη την ανάρτηση φωτογραφιών από κάθε στιγμή της ζωής τους, την κοινοποίηση της τοποθεσίας τους και την ενημέρωση της κατάστασής τους. Ιδιαίτερα, οι νέοι τείνουν να αναρτούν στα μέσα την εκάστοτε ψυχολογική τους κατάσταση, προσπαθώντας να κεντρίσουν την προσοχή των άλλων.

140 Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ Οι νέοι πέφτουν θύματα των διαστάσεων της τεχνολογίας και καταλήγουν να την προτιμούν από την θεμελίωση ουσιαστικών σχέσεων με τους συνομηλίκους τους. Tα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παίζουν κυρίαρχο ρόλο στη ζωή τους. Όταν βγαίνουν, κρίνουν σημαντικότερο να ενημερώσουν την κατάστασή τους στα μέσα όπως facebook αντί να περάσουν χρόνο με τους φίλους τους.

141 Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ Έτσι, συχνά συναντάμε αυτή την εικόνα στην έξοδο των νέων, και κυρίως των εφήβων

142 Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ Πολλοί έφηβοι, εξαρτώμενοι από τις ηλεκτρονικές συσκευές και τις εκάστοτε λειτουργίες τους (παιχνίδια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης) ασχολούνται κυρίως με αυτές και παραμελούν κάθε άλλο μέρος της ζωής τους, όπως σχολείο, ενδιαφέροντα, φιλίες κ.α.

143 Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Γενικά, πολλοί ηλικιωμένοι άνθρωποι που μένουν μόνοι τους μετά τον θάνατο του συζύγου τους, τείνουν να ασχολούνται συνέχεια με ηλεκτρονικές συσκευές (κυρίως τηλεόραση και υπολογιστή) προκειμένου να καλύψουν τον χρόνο τους και να μην διακατέχονται από μοναξιά.

144 Η ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Είναι γνωστό πως στην εποχή μας, κάθε εργασία που μπορεί να επιτελεστεί από τον άνθρωπο, επιτελείται από κάποια ηλεκτρονική συσκευή. Με αυτόν τον τρόπο, ο σημερινός νέος εξαρτάται από την τεχνολογία σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς του.

145 Η ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΣΕ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Λόγω της σπουδαίας τεχνολογικής εξέλιξης των τελευταίων αιώνων, πολλοί τομείς της χειρωνακτικής εργασίας, αν όχι όλοι, έχουν αντικατασταθεί από κάποιο μηχάνημα. Ως αποτέλεσμα, πολλοί άνθρωποι έχασαν την δουλειά τους και κατά συνέπεια την πηγή εισοδήματός τους, χωρίς να έχουν, πλέον, τρόπο να καλύψουν τις ανάγκες τους, δεδομένης προφανώς και της έλλειψης θέσης εργασιών.

146 Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας. Αν έχετε απορίες μην διστάσετε να τις εκφράσετε. Σας ευχόμαστε ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

147 ΟΜΑΔΑ ANONYMOUS Τσαμπάζη Δέσποινα Χελάς Στέφανος Σπανοπούλου Άρτεμις Φίλιος Νίκος Στεργιόπουλος Άλεξ Χατζηαγγελάκης Παναγιώτης

148 Έξυπνα σπίτια Στις μέρες μας, η τεχνολογία έχει αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε ακόμα και τα σπίτια να μην είναι όπως τα ξέρουμε αλλά εντελώς διαφορετικά με νέα εργαλεία και εφαρμογές.

149 Αλλαγές έχουν γίνει και : Στη θέρμανση Στην ασφάλεια Στην ψυχαγωγία

150 Σημαντική είναι και η εξέλιξη των οικιακών συσκευών. Μερικές από τις πιο χρήσιμες και έξυπνες συσκευές είναι : Αυτόματο κλιματιστικό(250$) Κλειδαριά πόρτας(190$) Ανιχνευτής διαρροών νερού(300$) Έξυπνο ψυγείο(3150$) Παρατηρητής ύπνου(1000$)

151 Οι νέες τεχνολογίες είναι χρήσιμες στην ζωή μας αλλά μπορούν πραγματικά να μας βοηθήσουν και με το σπίτι μας;

152 Αρχικά: Τα «έξυπνα» σπίτια κάνουν την ζωή του ανθρώπου ευκολότερη. Προσαρμόζονται στις ανάγκες μας και στα ενδιαφέροντα μας και γεμίζουν την ζωή μας με απλούστερες διεργασίες οι οποίες μας βοηθάνε σε κάθε τομέα της καθημερινότητας μας.

153 Για τα παιδιά: Τους κάνουν την ζωή πιο εύκολη. Τα χαλαρώνει έπειτα από μια δύσκολη μέρα στο σχολείο.

154 Για τους ενήλικες: Εξοικονομούν χρόνο αφού μπορούν να «χειριστούν» όλο τους το σπίτι μέσω μίας «έξυπνης» συσκευής. Μπορούν να παρακολουθούν τα παιδιά τους και ειδικά τα μωρά συνεχώς. Τους χαλαρώνουν από τους γρήγορους ρυθμούς της ζωής στην πόλη και το stress της δουλειάς τους.

155 Για τους ηλικιωμένους: Μπορούν να τους κρατάνε συντροφιά με τις πολυπληθής χρήσεις τους. Τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας θα έχουν την δυνατότητα να ενημερώνονται μέσω των smart προϊόντων τους αν το άτομο αυτό έχει κάποιο πρόβλημα.

156 Lifestyle Η έξυπνη τεχνολογία είναι ένας τρόπος σύνδεσης με το σπίτι μας μέσω καινοτόμων εφαρμογών για να ελέγξει και να δώσει στους ιδιόκτητες του σπιτιού προσβάσεις «on-demand» σε διαφορά συστήματα σε όλο το σπίτι. Η τεχνολογία των «έξυπνων» σπιτιών μπορεί να βοηθήσει το σπίτι σας να λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά. Βοηθάει τα μέλη της οικογένειας να ζουν με απολυτή άνεση, είτε βρίσκονται μέσα είτε έξω από το σπίτι.

157 Security Αν βρίσκεστε στην δουλειά ή για διακοπές, το «έξυπνο» σπίτι σας μπορεί να σας ειδοποιήσει στον τηλέφωνό σας αν συμβαίνει κάτι. Μπορείτε να ενεργοποιήσετε η να απενεργοποιήσετε την ασφάλεια του σπιτιού σας και να επιτρέψτε την είσοδο οποιουδήποτε, ενώ ταυτόχρονα μπορείτε να ελέγχετε τις κινήσεις του μέσω καμερών παρακολούθησης, εσωτερικών συστημάτων συναγερμού και συστημάτων πληρότητας.

158 ΕΞΥΠΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

159 Smartphones Τα smartphones (έξυπνα τηλέφωνα) είναι μια καινοτομία του εικοστού πρώτου αιώνα, χάρη στην οποία τα κινητά τηλέφωνα γίνονται «κάτι παραπάνω από τηλέφωνα». Τα smartphones είναι συσκευές υψηλής τεχνολογίας που παρέχουν στο χριστή ατελείωτες λειτουργίες (από αριθμομηχανή, μέχρι και πιεσόμετρο) καθιστώντας έτσι το κινητό του τηλέφωνο ένα «πολυεργαλειο»

160 Smart TV Οι smart TV (έξυπνες τηλεοράσεις) δεν είναι απλές τηλεοράσεις. Ουσιαστικά έχουν ενσωματωμένο έναν υπολογιστή, ο οποίος δίνει στο χριστή πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσο της τηλεόρασης του.

161 Κουζίνα Σε μία έξυπνη κουζίνα μπορούμε να βρούμε πολλά αυτοματοποιημένα προϊόντα, όπως, ψυγείο το οποίο ό,τι αναγκαίο λυπεί, το παραγγέλνει μόνο του ανάλογα με τις ρυθμίσεις του χρήστη και φούρνο τον οποίο μπορείς να ρυθμίσεις να ψήνει το φαγητό που έχει μέσα την ώρα, αλλά ο ίδιος μπορεί αυτόματα να καταλάβει αν το φαγητό είναι έτοιμο και να απενεργοποιηθεί μόνος του. Μπορεί ακόμα να ρυθμιστεί με το Smartphone συνδέοντάς το με Wi-Fi.

162 Μπάνιο Στο μπάνιο υπάρχουν συσκευές οι οποίες μπορούν να ελεγχθούν από κάποιο αυτόματο μηχανισμό, με αισθητήρα ή και με κάποια ηλεκτρονική συσκευή. Με αυτό τον τρόπο ο χρήστης μπορεί να επικοινωνήσει με το μπάνιο του. Επιπλέον τα εξελιγμένα αυτά είδη υγιεινής μπορούν να βοηθήσουν άτομα ηλικιωμένα ή με κινητικά προβλήματα να πλυθούν.

163 Smart car Το smart car (έξυπνο αυτοκίνητο) είναι μια καινοτομία με την οποία το αυτοκίνητο μπορεί να ελέγχει τους δρόμους, τους πεζούς, ακόμα και τα φανάρια και μπορεί να κινείται χωρίς καν τη συμβολή του οδηγού.