Μηχανισμοί και παράγοντες παθογένειας βακτηρίων Φυσιολογική χλωρίδα Επικοινωνία, συμβίωση και ανταγωνισμός βακτηρίων

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μηχανισμοί και παράγοντες παθογένειας βακτηρίων Φυσιολογική χλωρίδα Επικοινωνία, συμβίωση και ανταγωνισμός βακτηρίων"

Transcript

1 Μηχανισμοί και παράγοντες παθογένειας βακτηρίων Φυσιολογική χλωρίδα Επικοινωνία, συμβίωση και ανταγωνισμός βακτηρίων Ιωσήφ Παπαπαρασκευάς Βιοπαθολόγος, Επ. Καθηγητής ΕΚΠΑ Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή

2 Στόχοι της παρουσίασης Συζήτηση των κυριότερων μηχανισμών παθογένειας, με παρουσίαση παραδειγμάτων παθογόνων Συζήτηση των τρόπων επικοινωνίας των μικροοργανισμών μεταξύ τους για την έκφραση της παθογένειας Παρουσίαση της φυσιολογικής χλωρίδας των κυριότερων ανατομικών περιοχών και συζήτηση των παραγόντων που την επηρεάζουν Καταστάσεις αλληλεπίδρασης μικροοργανισμών μεταξύ τους και με τον ξενιστή. Συμβίωση και ανταγωνισμός.

3 Βασική διαφορά Αντοχή Παθογονικότητα Acinetobacter spp. Streptococcus pyogenes

4 Γιατί πρέπει να διερευνούμε τους μηχανισμούς της βακτηριακής παθογένειας; α) Στόχοι για φάρμακα ή εμβόλια β) Πληροφορίες για την δομή και την λειτουργία των ανθρώπινων κυττάρων γ) Διερεύνηση της μικροβιακής συμβολής στην αυτοανοσία

5 Τι σημαίνει παθογόνο βακτήριο; Πληρέστερη διατύπωση: Κάτω από ποιες προϋποθέσεις ο Χ μικροοργανισμός μπορεί να προξενήσει νόσο; Η παθογένεια είναι ένα σύνθετο φαινόμενο αλληλεπίδρασης μεταξύ μικροβίου και ξενιστή

6 Τα κριτήρια του Koch για την παθογονικότητα Το 1890 διατύπωσε τα κριτήρια που θεωρούσε ότι πρέπει να πληρούνται για να θεωρηθεί ένας μικροοργανισμός παθογόνος 1. Το παθογόνο θα πρέπει να είναι παρών σε κάθε περίπτωση νόσου. 2. Το παθογόνο θα πρέπει να απομονώνεται από τον ασθενή σε καθαρή καλλιέργεια. 3. Η νόσος θα πρέπει να αναπαράγεται όταν καθαρό καλλιέργημα του παθογόνου ενοφθαλμισθεί σε υγιές άτομο. 4. Το παθογόνο θα πρέπει να απομονώνεται εκ νέου από το πειραματικά μολυσμένο άτομο.

7 Παθογόνοι μικροοργανισμοί Παθογόνος μικροοργανισμός Αυτός που μπορεί να προκαλέσει νόσο Ευκαιριακά παθογόνος οργανισμός Αυτός που μπορεί να προκαλέσει νόσο, αλλά η πιθανότητα λοίμωξης εξαρτάται από την ανοσιακή κατάσταση του ξενιστή

8 Πότε ένας μικροοργανισμός είναι παθογόνος; Προϋποθέσεις 1. Σύνδεση, αποικισμός και επιμόλυνση του επιθηλίου του ξενιστή 2. Ικανότητα πολλαπλασιασμού in vivo 3. Ικανότητα διείσδυσης στους εν τω βάθει ιστούς του ξενιστή 4. Αλληλεπίδραση - διαφυγή από τους μηχανισμούς άμυνας του ξενιστή 5. Πρόκληση βλάβης στον ξενιστή Smith H. Virulence of bacterial pathogens, 2nd ed., American Society for Microbiology, 1995

9 Παθογόνοι μικροοργανισμοί Λοιμογόνος δράση βακτηρίων: αριθμός των μικροβίων που μπορούν να προκαλέσουν νόσο Lethal Dose 50% (LD 50 ) Ο αριθμός των μικροβίων που απαιτείται για να σκοτωθεί το 50% των ξενιστών Infectious Dose 50% (ID 50 ) Ο αριθμός των μικροβίων που απαιτείται για να νοσήσει το 50% των ξενιστών Shigella: ID 50 ~ 100 βακτηριακά κύτταρα Salmonella: ID 50 ~ βακτηριακά κύτταρα

10 Στάδια παθογένειας 1. Εγκατάσταση και πολλαπλασιασμός στους ιστούς 2. Διείσδυση εν τω βάθει 3. Διαφυγή από το ανοσιακό σύστημα του ξενιστή 4. Πρόκληση ιστικής βλάβης

11 Γραμμές άμυνας του ξενιστή Μη ειδική (φυσική) άμυνα του ξενιστή Φυσιολογική χλωρίδα δέρματος και βλεννογόνων Φυσικοχημικοί παράγοντες (κερατίνη στιβάδα, λυσοζύμη εκκρίσεων, λιπαρά οξέα δέρματος, κροσσωτό επιθήλιο αναπνευστικού, όξινο ph κόλπου, αύξηση θερμοκρασίας σώματος) Φαγοκύτταρα Παράγοντες αίματος, ΕΝΥ και εκκρίσεων (ιντερφερόνες, σιδηροδεσμευτικές πρωτεϊνες, εκκριτική IgA, συμπλήρωμα, πρωτεϊνες οξείας φάσης)

12 Γραμμές άμυνας του ξενιστή Ειδική άμυνα του οργανισμού Χημική ανοσία Κυτταρική ανοσία

13 Στάδιο 1 ο : Εγκατάσταση στους ιστούς, πολλαπλασιασμός Βακτηριακές προσκολλητίνες (adhesins) Κροσσοί (fimbriae), τριχίδια (pili) Υποδοχείς ευκαρυωτικών κυττάρων Ιντεγκρίνη, φιμπρονεκτίνη (επιφάνεια επιθηλιακών κυττάρων) Προσοχή υποδοχείς πεπερασμένοι σε αριθμό

14 Στάδιο 2 ο : Διείσδυση (εσωτερικό κυττάρου - εν τω βάθει ιστούς) Κροσσοί (fimbriae) Τριχίδια (pili) Μαστίγια (flagella) Έλυτρο (capsular)

15 Στάδιο 3 ο : Διαφυγή από το ανοσιακό σύστημα Διαφυγή από το συμπλήρωμα Κάλυψη Έλυτρο (S. pneumoniae) IgA (δεν ενεργοποιεί το συμπλήρωμα) (N. meningitidis) Μακριά πολυσακχαριδικά μόρια (αντιγόνα Ο) (Salmonella) Παραλλαγή Σιαλικό οξύ (μίμηση ανθρώπινων κυττάρων - γονόκοκκος) Υδρόλυση Πεπτιδάση C3b (Streptococcus spp.)

16 Στάδιο 3 ο : Διαφυγή από το ανοσιακό σύστημα Αποφυγή φαγοκυττάρωσης Καταστολή ή καταστροφή φαγοκυττάρων Οι βακτηριακές τοξίνες αυξάνουν το camp (Bordetella pertussis) Λευκοκτονίνες (leukocidins) (S. aureus) Προστασία της βακτηριακής επιφάνειας Έλυτρο Δέσμευση IgG από το Fc (αντί του Fab) Πρωτείνη Α (Staphylococcus spp.)

17 Στάδιο 3 ο : Διαφυγή από το ανοσιακό σύστημα Επιβίωση εντός των φαγοκυττάρων Αναστολή σύντηξης φαγοσώματος με λυσόσωμα (M. tuberculosis) Αναστολή οξειδωτικής οδού στα φαγοκύτταρα Καταλάση S. aureus διασπά το υπεροξείδιο του υδρογόνου (H 2 O 2 ) Καταστροφή φαγοσώματος Παραγωγή τοξίνης (Listeria)

18 Στάδιο 3 ο : Διαφυγή από το ανοσιακό σύστημα Μετατροπή του ανοσιακού συστήματος Ανοσοκαταστολή του ξενιστή Ιογενείς λοιμώξεις (HIV, HBV) Εκτροπή της ανοσιακής απάντησης: Υπεραντιγόνα (Streptococcus pyogenes) Μεταβολή των βακτηριακών αντιγόνων (Neisseria gonorrheae)

19 Στάδιο 3 ο : Διαφυγή από το ανοσιακό σύστημα Ενδοκυττάρια διαβίωση Προστασία από αντισώματα και φάρμακα Erlichia chaffeensis Legionella pneumophila S. pyogenes

20 Στάδιο 4 ο : Βλάβες ιστών Με έμμεσο τρόπο Ανοσιακή απάντηση ξενιστή Φλεγμονώδης αντίδραση Με άμεσο τρόπο Παραγωγή τοξινών

21 Τοξίνες Εξωτοξίνες Πολυπεπτίδια που απελευθερώνονται από το μικρόβιο Παράγονται από Gram-θετικά και Gram-αρνητικά βακτηρία Ενδοτοξίνες Λιποπολυσακχαρίτες που αποτελούν τμήμα του μικροβιακού τοιχώματος (LPS) Είναι παρούσες μόνο σε Gram-αρνητικά μικρόβια

22 Εξωτοξίνες Αποτελούν εξαιρετικά τοξικούς παράγοντες Γονίδια για τις τοξίνες συνήθως σε πλασμίδια εύκολη οριζόντια μετάδοση Σε κατεργασία με φορμαλδεϋδη τα πολυπεπτίδια της εξωτοξίνης μετατρέπονται σε ατοξίνες (διατήρηση της αντιγονικότητας αλλά απώλεια τοξικής δράσης) χρήση στην παραγωγή εμβολίων

23 Εξωτοξίνες - Είδη Υδρόλυση μακρομορίων Υαλουρονιδάση: υδρολύει υαλουρονικό οξύ συνδετικού ιστού DNAάση: υδρολύει DNA Στρεπτοκινάση: ενεργοποιεί το πλασμινογόνο προς πλασμίνη. Είναι πρωτεάση καταστροφή θρόμβων ινικής Κολλαγενάση Ελαστάση Λύση κυττάρων Πρωτεϊνικοί πόροι στην κυτταρική μεμβράνη: εκροή κυτταροπλασματικών μορίων Λεκιθινάση (C. perfringens), άλλες αιμολυσίνες α-τοξίνη (S. αureus), στρεπτολυσίνη (S. pyogenes)

24 Εξωτοξίνες - Είδη Τοξίνες τύπου Α-Β (Active-Binding subunits) (Καταστολή πρωτεϊνοσύνθεσης) Δέσμευση σε μεμβρανικούς υποδοχείς ενδοκυττάρωση ενεργοποίηση A υπομονάδας ADPριβοσυλτρανσφεράση (μεταφορά ADP από NAD σε πρωτεΐνεςστόχους) Π.χ. Διφθερίτιδα, χολέρα κλπ. Χολερική τοξίνη

25 Εξωτοξίνες - Είδη Νευρολογικές εξωτοξίνες C. tetani: τοξίνη δεσμεύεται στα άκρα των νευρώνων του ΠΝΣ καταστολή έκλυσης ανασταλτικών νευρομεταβιβαστών σπαστική παράλυση C. botulinum: τρόφιμα αντοχή στις στομαχικές πρωτεάσες λύση και ενεργοποίηση από εντερικές πρωτεάσες ΠΝΣ νευροσκελετικές συνάψεις αναστολή έκλυσης ακετυλχολίνης χαλαρή παράλυση

26 Ενδοτοξίνες Η άμεση τοξικότητα των ενδοτοξινών είναι χαμηλότερη σε σύγκριση με αυτή των εξωτοξινών Όλες οι ενδοτοξίνες προκαλούν τις ίδιες γενικές εκδηλώσεις: πυρετό και καταπληξία Παρουσιάζουν μικρή αντιγονικότητα Σπάνια επάγουν προστατευτικά αντισώματα Δεν παράγουν ατοξίνες και δεν χρησιμοποιούνται στην παραγωγή εμβολίων

27 Ενδοτοξίνες - Είδη LPS (Gram-αρνητικά βακτήρια) Μικρές ποσότητες: προκαλεί την ανοσιακή απάντηση (ενεργοποίηση συμπληρώματος, μακροφάγων, πυρετός, ενεργοποίηση Β λεμφοκυττάρων) Μεγάλες ποσότητες: εκτρέπει την ανοσιακή απάντηση σήψη (υπερπαραγωγή IL-1 και TNF)

28 Δράσεις της ενδοτοξίνης Πυρετός Ιντερλευκίνη-1 Υπόταση Βραδυκινίνη Φλεγμονή Εναλλακτική οδός του συμπληρώματος Πήξη αίματος Ενεργοποίηση του παράγοντα ΧΙΙ (Hageman)

29 Παθογόνα - Παραδείγματα Streptococcus pyogenes Streptococcus pneumoniae Haemophilus influenzae Escherichia coli

30 S. pyogenes - Παράγοντες παθογονικότητας Αντιφαγοκυτταρικοί παράγοντες Μ-πρωτεΐνη Μ-like και Μ-related πρωτεΐνες Έλυτρο υαλουρονικού οξέος C5a πεπτιδάση Παράγοντες προσκόλλησης Λιποτειχοϊκό οξύ Σύνδεση φιμπρονεκτίνης Παράγοντες διείσδυσης στο κύτταρο (internalization) Μ-πρωτεΐνη Έλυτρο υαλουρονικού οξέος Παράγοντες διείσδυσης και διασποράς στους ιστούς (invasion) Μ-πρωτεΐνη Έλυτρο υαλουρονικού οξέος Υαλουρονιδάση, στρεπτοκινάση Τοξίνη SpeB, DNAσες A-D Παράγοντες συστηματικής τοξικότητας Στρεπτολυσίνη Ο και S Ερυθρογόνες τοξίνες SpeA, SpeC Εξωτοξίνες SpeH, SpeL, Sme Παράγοντας Sic

31 Δομή S. pyogenes

32 Μ-πρωτεϊνη Η Μ-πρωτεΐνη αποτελεί τον κατ εξοχήν ανασταλτικό παράγοντα της φαγοκυττάρωσης και τον κυριότερο παράγοντα παθογονικότητας του S. pyogenes

33 Μ-πρωτεϊνη Το κύριο σύστημα τυποποίησης (ανοσοδιάχυση) Σήμερα προσδιορισμός της νουκλεοτιδικής αλληλουχίας τμήματος ~200 bp του υπερμεταβλητού άκρου της Ν-τελικής περιοχής του γονιδίου emm που κωδικοποιεί για την Μ- πρωτεΐνη Συσχέτιση με: Διεισδυτικές λοιμώξεις (Μ1, Μ3, Μ12) Μεταστρεπτοκοκκικά σύνδρομα (Μ12, Μ22)

34 Η σημασία επικράτησης νέων Μ-οροτύπων Λοίμωξη (π.χ. φαρυγγίτιδα) με S. pyogenes συγκεκριμένου Μ- τύπου αναμνηστική ανοσολογική απάντηση Συλλογική ανοσία στους ήδη γνωστούς τύπους Η επικράτηση νέων Μ-τύπων αύξηση λοιμώξεων σε ένα απροστάτευτο ανοσολογικά πληθυσμό. Σημαντική η επιδημιολογική επιτήρηση των Μ-ορότυπων (emm-τύπων) για τις προσπάθειες παρασκευής εμβολίου

35 Έλυτρο Το έλυτρο υαλουρονικού οξέος έχει συσχετισθεί θετικά αλλά και αρνητικά με την διείσδυση στο εσωτερικό του επιθηλιακού κυττάρου (internalization)

36 Έλυτρο και διείσδυση Θεωρία Α Της Παθογονικότητας Η διείσδυση στο εσωτερικό του κυττάρου είναι ισχυρός παράγοντας παθογονικότητας αφού προστατεύει το βακτηριακό κύτταρο από τα αντιβιοτικά και το ανοσολογικό σύστημα του ξενιστή. Στελέχη με έλυτρο διεισδύουν ευκολότερα σε δερματικά κύτταρα Θεωρία Β Της Καταστολής Η διείσδυση στο εσωτερικό του κυττάρου δεν είναι παρά η επιτυχής προσπάθεια του ξενιστή για καταστολή της δράσης του βακτηρίου. Στελέχη χωρίς έλυτρο, τα οποία θεωρούνται λιγότερο παθογόνα (avirulent), διεισδύουν ευκολότερα σε φαρυγγικά επιθηλιακά κύτταρα

37 Εξωτοξίνες Ερυθρογόνος τοξίνη SpeA (βακτηριοφάγος) δράση υπεραντιγόνου, Ερυθρογόνος τοξίνη SpeC (βακτηριοφάγος) τοξίνη της οστρακιάς Εξωτοξίνη SpeB (χρωμοσωματική) Πρωτεάση που υδρολύει την φιμπρονεκτίνη, δράση υπεραντιγόνου, παράγεται εξ ορισμού από όλα τα στελέχη S. pyogenes Τοξίνες SpeH, SpeL, SpeM Οξύς ρευματικός πυρετός Παράγοντας Sme Επιτάχυνση απάντησης λεμφοκυττάρων Παράγοντας Sic Streptococcal Inhibitor of Complement

38 Εξωτοξίνη SpeB και αλληλεπίδραση με τον ξενιστή Άτομα με ικανότητα να παράγουν μεγάλες ποσότητες αντισωμάτων έναντι της SpeB ισχυρή συσχέτιση με φαρυγγίτιδα αμυγδαλίτιδα Άτομα που παράγουν μικρές ποσότητες αντισωμάτων έναντι της SpeB ισχυρή συσχέτιση με διεισδυτικές λοιμώξεις Μεγάλη σημασία η δυνατότητα αντίδρασης του ξενιστή για το είδος της λοίμωξης

39 Εξωτοξίνες ως υπεραντιγόνα Μη ειδική ενεργοποίηση Τ- λεμφοκυττάρων Παραγωγή IL-1b, IL-2, TNFα, IFNγ Έναρξη καταρράκτη φλεγμονώδους αντίδρασης

40 S. pneumoniae Παθογένεια Ο S. pneumoniae, σε αντίθεση με τον S. pyogenes, παράγει μικρό αριθμό εξωτοξινών Η παθογένεια της λοίμωξης οφείλεται στην προσκόλληση, διείσδυση και αναπαραγωγή στους ιστούς και την συνεπακόλουθη φλεγμονώδη αντίδραση

41 Πολυσακχαριδικό έλυτρο Το πολυσακχαριδικό έλυτρο εμποδίζει την σύνδεση των αντισωμάτων και των παραγόντων του συμπληρώματος (C3b) Εξαιρετικά ετερογενές κύρια μέθοδος τυποποίησης (οροτυπία) Η παραγωγή αντισωμάτων είναι προφυλακτική έναντι του συγκεκριμένου ορότυπου (πολυδύναμο εμβόλιο) Χρώση σινικής μελάνης, x2000

42 Αλληλεπίδραση επιθηλιακού κυττάρου - S. pneumoniae Μεγάλος αριθμός παραγόντων προσκόλλησης στα επιθηλιακά κύτταρα Κυριότερος μηχανισμός παθογένειας Προσαρμοσμένο από D. Bogaert et al, Lancet Infectious Diseases, 2004

43 S. pneumoniae - τοξίνες Πνευμονολυσίνη: Προκαλεί καταστροφή της κυτταρικής μεμβράνης του ευκαρυωτικού κυττάρου και ενεργοποίηση του συμπληρώματος. Παράγεται μετά τη λύση του βακτηριακού κυττάρου Αυτολυσίνη: Ένζυμο που επάγει τη λύση του βακτηριακού κυττάρου και τη συνεπακόλουθη παραγωγή πνευμονολυσίνης

44 H. influenzae Παράγοντες παθογονικότητας Αντιφαγοκυτταρικοί παράγοντες Πολυσακχαριδικό έλυτρο Παράγοντες προσκόλλησης Ινίδια (γονίδια hifα-ε) Προσκολλητίνες (πρωτεΐνες hmw1-2, hia-hsf) Πρωτεΐνες hap και iga (πρωτεάση της εκκριτικής IgA) Παράγοντες διείσδυσης στο κύτταρο (internalization) Πολυσακχαριδικό έλυτρο Ινίδια (γονίδια hifα-ε) Παράγοντες διείσδυσης και διασποράς στους ιστούς (invasion) Πολυσακχαριδικό έλυτρο Ινίδια (γονίδια hifα-ε)

45 Πολυσακχαριδικό έλυτρο Τα στελέχη που προκαλούν λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού (ΜΠΟ) είναι κατά κύριο λόγο μη ελυτροφόρα και άρα μη τυποποιήσιμα E. Leibovitz et al, Pediatr Infect Dis J, 2004

46 Μη ελυτροφόρα στελέχη Διείσδυση στο εσωτερικό του επιθηλιακού κυττάρου Διαφυγή ανοσολογικού συστήματος? Πρόκληση τοπικής φλεγμονώδους αντίδρασης Ελυτροφόρα στελέχη Διασπορά στους ιστούς διαμέσου επιθηλιακής στοιβάδας Πρόκληση συστηματικής λοίμωξης

47 Ινίδια προσκολλητικότητας Φαίνεται να εκφράζονται περισσότερο σε στελέχη που δεν έχουν πολυσακχαριδικό έλυτρο Συμμετέχουν στην προσκόλληση και είσοδο στο εσωτερικό του επιθηλιακού κυττάρου JW St Geme, Celular Microbiology, 2002

48 Εντεροτοξινογόνα E. coli (ETEC) Παράγοντες παθογονικότητας Παράγοντες προσκόλλησης Παράγοντες αποικισμού (CF) πλασμιδιακής προέλευσης προσκολλητίνες με εκλεκτικό τροπισμό στο επιθήλιο του εντέρου Tib, Tia Χρωμοσωματικής προέλευσης προσκολλητίνες που η σύνδεσή τους προάγει την έκκριση της τοξίνης Τοξίνες Θερμοανθεκτικές εντεροτοξίνες (STα, STb, EST1) Θερμοευαίσθητη εντεροτοξίνη (LT) τοξίνη τύπου ΑΒ Πρωτέαση (EatA) Κυτταροτοξίνη (ClyA)

49 ETEC E. coli Προσκόλληση και έκκριση τοξινών τοπικής δράσης Έκκριση τοξινών STα, STb, EST1 LT, EatA, ClyA Επαγωγή έκκρισης και αναστολή επαναρρόφησης υγρών από το έντερο Παράγοντες αποικισμού (CF) TibA Tia

50 Εντεροαιμορραγικά E. coli (EΗEC) Παράγοντες παθογονικότητας Παράγοντες προσκόλλησης Ινίδια τύπου IV (Bfp) Προσκόλληση στο επιθήλιο του εντέρου Μαστίγια, κροσσοί, τριχίδια Τοξίνες Επικοινωνία μεταξύ βακτηριακών κυττάρων (Quorum Sensing) Shiga-like τοξίνες (Τοξίνες τύπου ΑΒ) Stx1, Stx2, Stx2c Πρωτεάση εντεροβακτηριακών τύπου SPATE (StcE) Αιμολυσίνες (α, β, γ)

51 EHEC E. coli Προσκόλληση και έκκριση τοξινών τοπικής και συστηματικής δράσης Έκκριση τοξινών Shiga-like, πρωτέασες, αιμολυσίνες Τοπική φλεγμονώδης αντίδραση, τοπική και συστηματική αιμόλυση

52 Εντεροδιεισδυτικά E. coli (EAEC) Παράγοντες παθογονικότητας Παράγοντες προσκόλλησης και διείσδυσης Κροσσοί τύπου AAF (Aggregative adherence fimbria I/II) Μαστίγιο Τοξίνες Πρωτεάση εντεροβακτηριακών τύπου SPATE (Pet) Εντεροτοξίνη (EAST1) πλασμιδιακής προέλευσης Εντεροτοξίνη (ShET1) χρωμοσωματικής προέλευσης Παράγοντες επαγωγής της τοπικής φλεγμονώδους αντίδρασης Μαστίγιο επαγωγή παραγωγής IL-8

53 EAEC E. coli Προσκόλληση, διείσδυση στο επιθήλιο και έκκριση τοξινών τοπικής δράσης Μαστίγιο Προσκόλληση, διείσδυση, επαγωγή τοπικής φλεγμονώδους αντίδρασης Διείσδυση και τοπική φλεγμονώδης αντίδραση

54 QUORUM SENSING Η επικοινωνία των μικροοργανισμών μεταξύ τους

55 QUORUM SENSING Τρόπος επικοινωνίας και συνεργασίας των μικροβιακών κυττάρων προκειμένου να εκφράσουν την επιθετική ή την αμυντική τους συμπεριφορά Στο επίπεδο της ομάδας βακτηριακών κυττάρων συνεργασία έναντι δυσμενών παραγόντων του περιβάλλοντος και των αμυντικών μηχανισμών του ξενιστή Στο επίπεδο του ενός βακτηριακού κυττάρου συντονισμός των πολλαπλών παραγόντων παθογονικότητας

56 QUORUM SENSING Ορισμοί QUORUM απαρτία SENSING αίσθηση Ελευθέρως δρώντα (κινούμενα) κύτταρα Ομαδικώς δρώντα κύτταρα Planctonic cells (Ελευθέρως κινούμενα) Σχηματισμός βιομεμβράνης (biofilm)

57 QUORUM SENSING Ορισμοί Η δημιουργία της βιομεμβράνης επάγει την επικοινωνία λόγω αύξησης του αριθμού των κυττάρων και της εγγύτητας τους (συγχρωτισμός), με αποτέλεσμα την επαγωγή της έκφρασης των παραγόντων παθογένειας ως άμυνα του πληθυσμού Τα βακτηριακά κύτταρα, στα πλαίσια της βιομεμβράνης δεν δρουν ατομικά, αλλά με ομαδικό και συστηματικό τρόπο, που ομοιάζει με τις αντιδράσεις πολυκύτταρων οργανισμών

58 QUORUM SENSING Κύριοι μηχανισμοί LuxR/I σύστημα P. aeruginosa Agr σύστημα S. aureus

59 QUORUM SENSING Διαδικασία Ανάδρομη ρύθμιση θετική ή αρνητική Παραγωγή μακρομορίου σήματος Ανίχνευση μακρομορίου σήματος Αύξηση συγκέντρωσης μακρομορίου σήματος

60 EHEC E. coli - Η έκκριση επινεφρίνης από τον ξενιστή επάγει την κινητικότητα του βακτηριακού κυττάρου και την δημιουργία βιομεμβράνης

61 Τι είναι η βιομεβράνη (biofilm) Κοινότητα μικροβιακών κυττάρων εντός μήτρας πολυμερούς ουσίας, που αυτά παράγουν και η οποία προσκολλάται σε αδρανείς ή ζώσες επιφάνειες >60% των λοιμώξεων οφείλονται σε βιομεμβράνες S. epidermidis - CoNS S. aureus P. aeruginosa Streptococci Science 1999, 284: 1318 Antimicrob Agents Chemother, 2001, 45: 999 C. albicans

62 Τι λοιμώξεις προκαλούνται Είδη λοιμώξεων Οστεομυελίτις Μέση πυώδης ωτίτις Τερηδόνα-περιοδοντίτιδα Βακτηριακή προστατίτιδα Λοιμώξεις καθετήρων, καρδιακών βαλβίδων Χαρακτηριστικά λοιμώξεων Ήπιες, χρόνιες, με συχνές υποτροπές Δυσκολία αντιβιοτικής θεραπείας για την εκρίζωση, Κυρίως θεραπεία υποτροπών

63 Διαδικασία σχηματισμού Αρχική προσκόλληση - σχηματισμός μικροαποικίας Πρώιμη εκθετική φάση ανάπτυξης βακτηρίων (λίγα κύτταρα) έκφραση επιφανειακών μορίων (πρωτεΐνες) QS έναρξη σχηματισμού βιομεμβράνης Παραγωγή πολυσακχαριδίου (slime) Ωρίμανση biofilm Ελευθέρωση κυττάρων (υδρόλυση πολυσακχαριδίου, απόσπαση τμήματος) J Biol Chem 2001,276:2658 Annu Rev Microbiol 2002, 56: 187 Όψιμη εκθετική φάση ανάπτυξης (πολλά κύτταρα) έκφραση εξωκυττάριων πρωτεϊνών (τοξίνες, ένζυμα) παθογονικότητα

64 Είδη βιομεμβράνης

65 Γιατί δεν δρουν τα αντιμικροβιακά στις βιομεμβράνες? Επιβραδυνόμενη ή ατελής είσοδος Επιβραδυνόμενη ανάπτυξη σε συνδυασμό με υψηλές βακτηριακές συγκεντρώσεις Μεταβαλλόμενο μικρο-περιβάλλον Αντοχή Lancet 2001, 358: 135

66 Αντι-παθογόνα φάρμακα Σκευάσματα αναστολής της ενεργοποίησης του Quorum Sensing (Quorum Sensing Inhibitors) νέα γενιά αντιμικροβιακών φαρμάκων (αντιπαθογόνων) Δρουν σε χαμηλότερες της MIC συγκεντρώσεις (απουσία πίεσης επιλογής) Οι μεταλλάξεις των υποδοχέων στόχων δεν οδηγούν σε αντοχή (αντίθετα σε αδυναμία διέγερσης των ομοειδών κυττάρων) Δεν είναι τοξικά για τα ευκαρυωτικά κύτταρα (απουσία παρενεργειών) Microbiology 2002;148: 82 J Clin Invest 2003;112:1300

67 Αντι-παθογόνα φάρμακα Αναστολή των οδών ρύθμισης και πολ/σμού αναστολή του QS αναστολή της παθογένειας Ο μικροοργανισμός εξακολουθεί να υπάρχει αλλά δεν προκαλεί νόσο

68 Φυσιολογική χλωρίδα Συμβίωση και ανταγωνισμός των μικροοργανισμών

69 Φυσιολογική χλωρίδα Οι μικροοργανισμοί που καλύπτουν τις επιφάνειες των βλεννογόνων, του δέρματος και των ανοικτών κοιλοτήτων, οι οποίοι συμβιώνουν με τον μεγαλοοργανισμό Ενήλικας: ευκαρυωτικά κύτταρα μικροοργανισμοί (Για κάθε 1 ευκαρυωτικό κύτταρο 10 μικροοργανισμοί)

70 Σε ολόκληρο τον πλανήτη υπολογίζεται ότι υπάρχουν: >10 8 διαφορετικά είδη μικροοργανισμών >6Χ10 30 κύτταρα μικροοργανισμών (~ 60% της βιομάζας)

71 Φυσιολογική χλωρίδα Η σύνθεση των μικροοργανισμών που συγκροτούν τη φυσιολογική χλωρίδα εξαρτάται από την ανατομική θέση και την ηλικία και διατηρείται σε γενικές γραμμές σταθερή, τόσο από ποσοτική όσο και από ποιοτική άποψη Μπορεί να επηρεασθεί από περιβαλλοντικούς παράγοντες (δίαιτα, συνθήκες υγιεινής, περιβάλλον εργασίας κλπ.) Ειδική χλωρίδα ανάλογα με την περιοχή του σώματος Τροπισμός μικροοργανισμών προς ορισμένους ιστούς και περιοχές του σώματος

72 Φυσιολογική χλωρίδα Μικροαποικίες κόκκων σε δερματικές πτυχές Μικροαποικίες κορυνόμορφων σε δερματικές πτυχές κύτταρα/μικροαποικία

73 Φυσιολογική χλωρίδα Ανάπτυξη ανοσολογικού συστήματος Παραγωγή αντισωμάτων σε απάντηση των ερεθισμάτων από τον αποικισμό με διαφορετικά και εναλλασόμενα είδη Παρεμπόδιση εγκατάστασης παθογόνων μικροβίων και διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας Κατάληψη των υποδοχέων των ευκαρυωτικών κυττάρων Δημιουργία δυσμενούς περιβάλλοντος (τοξικά προϊόντα, χαμηλό οξειδοαναγωγικό δυναμικό) Κατανάλωση τροφής σε τοπικό επίπεδο Βιοσύνθεση θρεπτικών στοιχείων (βιταμίνες κλπ.) Παραγωγή βιταμίνης Κ που απορροφάται στο έντερο Μεταβολισμός πρωτεϊνών και χολικών αλάτων

74 Ανατομικές διαφορές Διαφορετικά είδη αποικίζουν ανάλογα με: Την ανατομική περιοχή Την ηλικία Το φύλο Την διατροφή Τις έξεις και τον τρόπο ζωής

75 Ανατομικές διαφορές - Παραδείγματα Δέρμα Στοματική κοιλότητα Παχύ έντερο Κόλπος

76 Ανατομικές διαφορές Δέρμα Coagulase Negative Staphylococci Δέρμα τριχωτού κεφαλής S. capitis Δέρμα έξω ακουστικού πόρου S. auricularis Δέρμα μασχάλης S. hominis, S. haemolyticus Δέρμα ηβικής περιοχής S. haemolyticus Δέρμα δακτύλων S. saprophyticus Micrococci (M. luteus) Περισσότερο σε γυναίκες και παιδιά παρά σε άντρες Propionibacterium acnes Περιστασιακά στο δέρμα νεογνών (<10 cfu/cm 2 ) Επανεμφάνιση 1-3 έτη πριν την εφηβεία (>10 6 cfu/cm 2 ), κυρίως στο πρόσωπο και τον άνω τμήμα του θώρακα

77 Ανατομικές διαφορές Δέρμα Corynobacterium spp. Gram-αρνητικά βακτήρια Μύκητες Acinetobacter spp μασχάλες, δάχτυλα ποδιών, βουβωνική περιοχή, αντιβράχιο Proteus, Pseudomonas spp. δάχτυλα ποδιών Enterobacter, Klebsiella spp δάχτυλα χεριών Malassezia spp. Πλύσιμο με σαπούνι ελάττωση έως και 90%, όμως επαναποικισμός σε λιγότερο από 8h

78 Ανατομικές διαφορές Στοματική κοιλότητα Άνω των 200 διαφορετικών ειδών (~ 100 γνωστά) Συγκεντρώσεις: 10 8 cfu/ml (επιφάνεια γλώσσας) cfu/ml οδοντικές σχισμές Νεογνά και νήπια Streptococcus spp. Neisseria, Veillonella, Lactobacillus, Candida Παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας (οδοντοφυΐα) και ενήλικες Prevotella, Actinomyces, Bacteroides, Capnocytophaga Viridans Group Streptococci Streptococcus mutans οδοντική πλάκα

79 Ανατομικές διαφορές Στοματική κοιλότητα Διαφορετικά οικοσυστήματα Οδοντικές σχισμές αναερόβια Οδοντική πλάκα αναερόβια, S. mutans Επιφάνεια της γλώσσας Viridans Streptococci Χείλη CoNS Αμυγδαλές αναερόβια

80 Ανατομικές διαφορές παχύ έντερο Άνω των 300 διαφορετικών ειδών 30% του ξηρού βάρους κοπράνων (10 12 cfu/gr) 98% της συνολικής χλωρίδας αναερόβια (10.000/1) Bifidobacterium, Eubacterium, Bacteroides, Clostridium spp. Νεογνά και νήπια που θηλάζουν Bifidobacterium, Lactobacillus spp. Νεογνά και νήπια που λαμβάνουν τεχνητό γάλα Enterobacteriaceae, Clostridium, Bacteroides spp. B. fragilis 100% νεογνών που αποκλειστικά έλαβαν τεχνητή διατροφή vs 10% των νεογνών που αποκλειστικά θήλασαν

81 Ανατομικές διαφορές κόλπος Σημαντική η διαφοροποίηση σε σχέση με την ηλικία και την ορμονική κατάσταση Μετά το 1 ο 24ωρο: διφθεροειδή, Micrococci, Streptococci 4 η -6 η ημέρα: οιστρογόνα θηλασμού εναπόθεση γλυκαγόνου στο επιθήλιο Γαλακτοβάκιλλοι διάσπαση γλυκαγόνου με παραγωγή οξέως πτώση ph εξαφάνιση λοιπής χλωρίδας Διακοπή θηλασμού: Χλωρίδα από δέρμα και περίνεο Εφηβεία: ενδογενή οιστρογόνα επαναφορά γαλακτοβακίλλων και επιπλέον διφθεροειδή, Micrococci, αναερόβιοι στρεπτόκοκκοι και λιγότερο CoNS και Enterococci Κύηση: Ελάττωση αναεροβίων, αύξηση γαλακτοβακίλλων Εμμηνόπαυση: Χλωρίδα από δέρμα και περίνεο

82 Ανατομικές διαφορές κόλπος Διαφορές ανάλογα με την μέθοδο αντισύλληψης Αντισυλληπτικό χάπι: Ελάττωση γαλακτοβακίλλων Σπιράλ: Πιθανός αποικισμός από S. aureus Τοπικά σπερματοκτόνα διαλύματα: Συνολική καταστροφή χλωρίδας

83 Αντί συμπερασμάτων - 1 Η σχέση των ειδών της φυσιολογικής χλωρίδας μεταξύ τους και με τον ξενιστή είναι συμβιωτική και αλληλοεξαρτώμενη Prevotella spp. Staphylococcus spp. Staphylococcus spp. παρέχουν βιταμίνη Κ στα στελέχη Prevotella spp. E. coli παρέχει το σύστημα απτοσφαιρίνης αιμοσφαιρίνης ως πηγή σιδήρου στα στελέχη B. fragilis

84 Αντί συμπερασμάτων - 2 Τα βακτήρια προϋπήρχαν κατά πολύ της εμφάνισης του ανθρώπου στην Γη. Το πιθανότερο είναι ότι θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν και μετά την εξαφάνισή του

85 Ευχαριστώ για την προσοχή σας

ανταγωνισµός βακτηρίων

ανταγωνισµός βακτηρίων 1 Μηχανισµοί και παράγοντες παθογένειας βακτηρίων Φυσιολογική χλωρίδα Επικοινωνία, συµβίωση και ανταγωνισµός βακτηρίων Ιωσήφ Παπαπαρασκευάς Βιοπαθολόγος, Λέκτορας ΕΚΠΑ Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοργανισμοί. Οι μικροοργανισμοί διακρίνονται σε: Μύκητες Πρωτόζωα Βακτήρια Ιούς

Μικροοργανισμοί. Οι μικροοργανισμοί διακρίνονται σε: Μύκητες Πρωτόζωα Βακτήρια Ιούς Μικροοργανισμοί Οι μικροοργανισμοί διακρίνονται σε: Μύκητες Πρωτόζωα Βακτήρια Ιούς Παθογόνοι μικροοργανισμοί Παθογόνοι μικροοργανισμοί ονομάζονται οι μικροοργανισμοί που χρησιμοποιούν τον άνθρωπο ως ξενιστή

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανισμοί παθογένειας μικροβίων ΙΙ. Γεωργία Βρυώνη Αναπλ. Καθηγήτρια Μικροβιολογίας

Μηχανισμοί παθογένειας μικροβίων ΙΙ. Γεωργία Βρυώνη Αναπλ. Καθηγήτρια Μικροβιολογίας Μηχανισμοί παθογένειας μικροβίων ΙΙ Γεωργία Βρυώνη Αναπλ. Καθηγήτρια Μικροβιολογίας gvrioni@med.uoa.gr Πρόκληση βλαβών στα κύτταρα του ξενιστή μικρόβιο Α γραμμή άμυνας Φαγοκύτταρα Βλάβη στους ιστούς 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ Με βάση τη θέση στο ανθρώπινο σώμα Με βάση την ιδιότητα για γενικευμένη ή εξειδικευμένη δράση Εξωτερικοί εσωτερικοί μη ειδικοί μηχανισμοί ειδικοί

Διαβάστε περισσότερα

Δομή και λειτουργία προκαρυωτικού κυττάρου

Δομή και λειτουργία προκαρυωτικού κυττάρου Δομή και λειτουργία προκαρυωτικού κυττάρου Ιωσήφ Παπαπαρασκευάς Βιοπαθολόγος, Επ. Καθηγητής ΕΚΠΑ Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή ipapapar@med.uoa.gr Γιατί πρέπει να γνωρίζουμε την δομή και τη

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανισμοί παθογονικότητας των μικροβίων ΙI. Βλάβες στους ιστούς Ε.Θ. Πιπεράκη

Μηχανισμοί παθογονικότητας των μικροβίων ΙI. Βλάβες στους ιστούς Ε.Θ. Πιπεράκη Μηχανισμοί παθογονικότητας των μικροβίων ΙI Βλάβες στους ιστούς Ε.Θ. Πιπεράκη Βλάβες στους ιστούς του ξενιστή Χρησιμοποίηση θρεπτικών συστατικών του ξενιστή Άμεση βλάβη των ιστών Παραγωγή ΤΟΞΙΝΩΝ Πλασμίδια,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΗΛΗ Α Αντιβιοτικό Αντισώματα ιντερφερόνες Τ- Τ- (αντιγόνα) κυτταροτοξικά βοηθητικά Τοξίνες Vibrio cholera

ΣΤΗΛΗ Α Αντιβιοτικό Αντισώματα ιντερφερόνες Τ- Τ- (αντιγόνα) κυτταροτοξικά βοηθητικά Τοξίνες Vibrio cholera Α1. 1. β Βιολογία ΘΕΜΑ Α γενιικής παιιδείίας 2. γ 3. γ 4. γ 5. δ Α2. ΣΤΗΛΗ Α Αντιβιοτικό Αντισώματα ιντερφερόνες Τ- Τ- (αντιγόνα) κυτταροτοξικά βοηθητικά Τοξίνες Vibrio cholera Ηπατίτιδα C + Candida albicans

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Εργαστηριακή αξιολόγηση της αξιοπιστίας του strep testστη διάγνωση και τον καθορισμό της κατάλληλης αντιβιοτικής αγωγής σε ασθενείς με οξεία πυώδη αμυγδαλίτιδα

Διαβάστε περισσότερα

Ανοσολογική απόκριση στην λοίμωξη Ενεργητική και παθητική ανοσοποίηση Εμβόλια

Ανοσολογική απόκριση στην λοίμωξη Ενεργητική και παθητική ανοσοποίηση Εμβόλια Ανοσολογική απόκριση στην λοίμωξη Ενεργητική και παθητική ανοσοποίηση Εμβόλια Ιωσήφ Παπαπαρασκευάς Βιοπαθολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ ipapapar@med.uoa.gr Ανοσία

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Η πρώτη γραπτή αναφορά στο φαινόμενο της ανοσίας μπορεί να αναζητηθεί στον Θουκυδίδη, τον μεγάλο ιστορικό του Πελοποννησιακού Πολέμου Ανάπτυξη και επιβίωση o

Διαβάστε περισσότερα

«Ανοσοκατασταλμένοι Ασθενείς και Λοιμώξεις στο Νοσοκομείο» Σοφία Σπαθοπούλου, Ν.Ε.Λ. Α.Ν.Θ. «Θεαγένειο Θεαγένειο»

«Ανοσοκατασταλμένοι Ασθενείς και Λοιμώξεις στο Νοσοκομείο» Σοφία Σπαθοπούλου, Ν.Ε.Λ. Α.Ν.Θ. «Θεαγένειο Θεαγένειο» «Ανοσοκατασταλμένοι Ασθενείς και Λοιμώξεις στο Νοσοκομείο» Σοφία Σπαθοπούλου, Ν.Ε.Λ. Α.Ν.Θ. «Θεαγένειο Θεαγένειο» Μηχανισμοί Άμυνας κατά των Λοιμώξεων Παρεμπόδιση διείσδυσης μικροβίων Καλυπτήρια επιθήλια

Διαβάστε περισσότερα

να ταράξουν την λειτουργία των ιστών και των οργάνων του; α. τη θέση τους στο ανθρώπινο σώμα β. την γενικευμένη ή εξειδικευμένη δράση

να ταράξουν την λειτουργία των ιστών και των οργάνων του; α. τη θέση τους στο ανθρώπινο σώμα β. την γενικευμένη ή εξειδικευμένη δράση Ερωτήσεις κατανόησης της θεωρίας του 1 ο κεφαλαίου (συνέχεια) 1. Από τι εξαρτάται η επιβίωση του ανθρώπου και ποιοι εξωτερικοί παράγοντες θα μπορούσαν να ταράξουν την λειτουργία των ιστών και των οργάνων

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσμια κατανομή οροομάδων

Παγκόσμια κατανομή οροομάδων Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα προκαλείται στις περισσότερες περιπτώσεις από τα βακτήρια Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, group B Streptococcus, Listeria monocytogenes, και Neisseria meningitidis.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ. Εργαστήριο Γενετικής, ΓΠΑ

ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ. Εργαστήριο Γενετικής, ΓΠΑ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ Στάδια μικροβιακής λοίμωξης δημιουργία αποικίας σε εξωτερική επιφάνεια διείσδυση στον οργανισμό τοπική μόλυνση συστηματική (γενικευμένη) μόλυνση H σημασία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΙΑΣ - ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΙΑΣ - ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΙΑΣ - ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ Ερώτηση 1 Από ποιούς

Διαβάστε περισσότερα

ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ & ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ Λ.Β.Α. 1

ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ & ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ Λ.Β.Α. 1 ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ & ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ Λ.Β.Α. 1 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Συχνότητα: Σκύλος >> γάτα Συχνότητα: Θηλυκά >> αρσενικά Εντόπιση: ουροδόχος κύστη, ουρήθρα Αιτιολογία: βακτήρια>μυκοπλάσματα, χλαμύδιες,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ Απαντήσεις του κριτηρίου αξιολόγησης στη βιολογία γενικής παιδείας 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΘΕΜΑ 1 ο Να γράψετε τον αριθμό καθεμίας από τις ημιτελείς προτάσεις 1 έως και 5, και δίπλα σε αυτόν το γράμμα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονή. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

Φλεγμονή. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Φλεγμονή Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Μη ειδική ανοσολογική άμυνα ΑΝΑΤΟΜΙΚΟΙ ΦΡΑΓΜΟΙ Φυσικοί: δέρμα, βλεννογόνοι, βλέννα, βήχας Χημικοί: λυσοζύμη, αντιμικροβιακά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΑΜΥΝΑΣ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΑΜΥΝΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΑΜΥΝΑΣ Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής: επιλέξτε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή συνέχεια της πρότασης. 1. Δυσμενές χημικό περιβάλλον στην επιδερμίδα προκαλείται από:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ - ΛΑΘΟΥΣ. ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ - ΛΑΘΟΥΣ. ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ - ΛΑΘΟΥΣ. ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 1. Η πήξη του αίματος συμβάλλει στην άμυνα του οργανισμού 2. Η φαγοκυττάρωση είναι αποτελεσματική μόνο έναντι των βακτηρίων 3. Οι ιντερφερόνες δρουν άμεσα

Διαβάστε περισσότερα

2. Τα πρωτόζωα α. δεν έχουν πυρήνα. β. είναι μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί. γ. είναι πολυκύτταρα παράσιτα. δ. είναι αυτότροφοι οργανισμοί.

2. Τα πρωτόζωα α. δεν έχουν πυρήνα. β. είναι μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί. γ. είναι πολυκύτταρα παράσιτα. δ. είναι αυτότροφοι οργανισμοί. 1 ΘΕΜΑΤΑ κεφ 1. Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1 ο Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. γ 2. α 3. β 4. δ 5. δ Β. Ερωτήσεις σωστού - λάθους 1. Σωστό 2. Λάθος 3. Λάθος 4. Λάθος 5. Σωστό ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

όλοι αναπνευστική οδός στομάχι στόμα

όλοι αναπνευστική οδός στομάχι στόμα κεράτινη στιβάδα περιέχει σμήγμα λιπαρά οξέα Μηχανισμοί που παρεμποδίζουν την είσοδο Δέρμα περιέχει ιδρώτας φυσιολογική μικροχλωρίδα λυσοζύμη γαλακτικό οξύ μικροοργανισμών Βλεννογόνοι όλοι αναπνευστική

Διαβάστε περισσότερα

Παθολογία Σκληρών Οδοντικών Ιστών

Παθολογία Σκληρών Οδοντικών Ιστών Παθολογία Σκληρών Οδοντικών Ιστών Ενότητα: Βιοϋμένια (Biofilms) Χρήστος Ραχιώτης Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Οδοντιατρικής Βιοϋμένια (Biofilms) Τι είναι τα Βιοϋμένια; Τα Βιοϋμένια είναι οργανωμένες συναθροίσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΠ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 18/09/2016

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΠ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 18/09/2016 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΠ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 18/09/2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Τα

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΕ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΕ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΕ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ Χ. Κούτσια Καρούζου Βιοπαθολόγος Κλινικός Μικροβιολόγος Δ/ντρια Μικροβιολογικού Εργαστηρίου Γ.Ν. «Ασκληπιείου Βούλας» ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ: Αντικατάσταση μέρους ή ολόκληρης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Με εκβλάστηση είναι δυνατό να αναπαράγονται:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Με εκβλάστηση είναι δυνατό να αναπαράγονται: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΟΛΟΓΑ ΓΠ Γ Λ (ΘΕΡΝΑ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΑ : 09/09/2017 ΕΠΜΕΛΕΑ ΔΑΓΩΝΣΜΑΤΟΣ : ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Με

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ/ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Ημερομηνία: Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. δ Α3. β Α4. β Α5. β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Β Β1. Σχολικό βιβλίο σελίδα

Διαβάστε περισσότερα

μαθητικό φροντιστήριο

μαθητικό φροντιστήριο σύγχρονο Φάσμα group προπαρασκευή για μαθητικό φροντιστήριο Γραβιάς 85 ΚΗΠΟΥΠΟΛΗ 50.51.557 50.56.296 25ης Μαρτίου 74 ΠΛ.ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ 50.50.658 50.60.845 25ης Μαρτίου 111 ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ 50.27.990 50.20.990 Πρωτεσιλάου

Διαβάστε περισσότερα

2 Ο ΜΑΘΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

2 Ο ΜΑΘΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 2 Ο ΜΑΘΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ 1. Ανατομικοί φραγμοί - Δέρμα - Βλεννώδεις μεμβράνες 2. Φυσιολογικοί φραγμοί

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακή κυτταρική βιοχημεία Ανοσοποιητικό σύστημα

Μοριακή κυτταρική βιοχημεία Ανοσοποιητικό σύστημα Μοριακή κυτταρική βιοχημεία Ανοσοποιητικό σύστημα κωδικός μαθήματος: ETY-335 Χειμερινό εξάμηνο 2014 / 2015 Μαρία Χατζηνικολαΐδου mchatzin@materials.uoc.gr Έμφυτο και προσαρμοστικό ανοσοποιητικό σύστημα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΡΙΩΡΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΣΤΟ 1 0 ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΡΙΩΡΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΣΤΟ 1 0 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΡΙΩΡΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΣΤΟ 1 0 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΘΕΜΑ 1 0 Α. Στις ερωτήσεις 1-5 να επιλέξετε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: 1. Τα βακτήρια διαθέτουν: α. Μιτοχόνδρια β. Ριβοσώματα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφ. 8. ραστικοί µηχανισµοί της χυµικής ανοσίας: Η εξάλειψη των εξωκυττάριων µικροοργανισµών και τοξινών

Κεφ. 8. ραστικοί µηχανισµοί της χυµικής ανοσίας: Η εξάλειψη των εξωκυττάριων µικροοργανισµών και τοξινών Κεφ. 8. ραστικοί µηχανισµοί της χυµικής ανοσίας: Η εξάλειψη των εξωκυττάριων µικροοργανισµών και τοξινών Οι ιδιότητες των αντισωµάτων που καθορίζουν τις δραστικές τους λειτουργίες Οι δραστικές λειτουργίες

Διαβάστε περισσότερα

ΛΗΨΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

ΛΗΨΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΛΗΨΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Βασιλική Κουλουρίδα Βιοπαθολόγος Συντ. δ/ντρια, ΓΠΝ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Λοίμωξη του διαβητικού ποδιού (DFI) Όλες οι δερματικές βλάβες, έλκη, είναι επιμολυσμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΑΝΟΣΟΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΜΕΣΗ COOMBS

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΑΝΟΣΟΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΜΕΣΗ COOMBS ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΑΝΟΣΟΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΜΕΣΗ COOMBS ΑΜΕΣΗ COOMBS Θεμελιώδες γνώρισμα του κάθε οργανισμού είναι ότι αναγνωρίζει τα κύτταρα των άλλων οργανισμών ως ξένα Αντιδρά με σκοπό την καταστροφή ΑΝΟΣΟΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΜΟΛΥΝΣΗ : Η είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού στον οργανισμό του ανθρώπου. ΛΟΙΜΩΞΗ : Η εγκατάσταση και ο πολλαπλασιασμός του παθογόνου μικροοργανισμού

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνια φλεγμονή. Βαλεντίνη Τζιούφα-Ασημακοπούλου. Νοέμβριος 2018

Χρόνια φλεγμονή. Βαλεντίνη Τζιούφα-Ασημακοπούλου. Νοέμβριος 2018 Χρόνια φλεγμονή Βαλεντίνη Τζιούφα-Ασημακοπούλου Νοέμβριος 2018 Οξεία φλεγμονή Ταχεία εισβολή και λύση Εξιδρωματικά στοιχεία Πολυμορφοπύρηνα Χρόνια φλεγμονή Ύπουλη εισβολήπαρατεταμένη πορείαβραδεία λύση

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία γενικής παιδείας τάξη Γ

Βιολογία γενικής παιδείας τάξη Γ Βιολογία γενικής παιδείας τάξη Γ Παραδόσεις του μαθήματος Επιμέλεια: Γιάννης Αργύρης Βιολόγος M.Sc. Καθηγητής 3 ου Γεν. Λυκ. Ηλιούπολης Κεφάλαιο 1ο Άνθρωπος και υγεία 2. Μηχανισμοί Άμυνας του Ανθρώπινου

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: Κολπίτιδες-Τραχηλίτιδες

Θέμα: Κολπίτιδες-Τραχηλίτιδες Πανεπιστήμιο Αθηνών Αρεταίειο Νοσοκομείο Θέμα: Κολπίτιδες-Τραχηλίτιδες Ευαγγελία Κουσκούνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Διευθύντρια Μικροβιολογικού, Bιοχημικού, Ορμονολογικού Εργαστηρίου Ανατομία κόλπου-τραχήλου

Διαβάστε περισσότερα

4. ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ

4. ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ 4.1 Ομοιόσταση 4.2 Ασθένειες 4. ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ 4.3 Αμυντικοί μηχανισμοί του ανθρώπινου οργανισμού 4.4 Τρόποι ζωής και ασθένειες Μάρθα Καρβουνίδου ΠΕ1404

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: Το τρυπανόσωμα προκαλεί α. δυσεντερία β. ελονοσία γ. ασθένεια του ύπνου δ. χολέρα Τα ενδοσπόρια σχηματίζονται από β. φυτά γ. ιούς δ. πρωτόζωα Η σύφιλη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 23-10-11 ΘΕΡΙΝΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Όλα τα βακτήρια: Α. διαθέτουν κυτταρικό

Διαβάστε περισσότερα

4. Η κίρρωση του ήπατος προκαλείται εξαιτίας της αποθήκευσης στα ηπατικά κύτταρα: Πρωτεϊνών Υδατανθράκων Λιπών Αλκοόλ

4. Η κίρρωση του ήπατος προκαλείται εξαιτίας της αποθήκευσης στα ηπατικά κύτταρα: Πρωτεϊνών Υδατανθράκων Λιπών Αλκοόλ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΠ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 22/10/2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΝΟΤΑ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Το

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 1. Αναφέρετε ονομαστικά όλα τα μικρόβια και τις ασθένειες που αυτά προκαλούν. 2. Φτιάξτε ένα πίνακα που να φαίνονται οι δομικές κ λειτουργικές διαφορές μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

04/11/2018 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α

04/11/2018 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 04/11/2018 ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Πυρηνική περιοχή διαθέτει: Α. Ο ιός της

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονικά Δεδομένα για τη βιοχημική δράση της αντιοξειδωτικής Βιταμίνης C.

Επιστημονικά Δεδομένα για τη βιοχημική δράση της αντιοξειδωτικής Βιταμίνης C. Βιταμίνη C - Ενισχύει το ανοσοποιητικό με 20 διαφορετικούς τρόπους - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ CITY KALAMP Επιστημονικά Δεδομένα για τη βιοχημική δράση της αντιοξειδωτικής Βιταμίνης C. Η βιταμίνη C, γνωστή και ως ασκορβικό

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

- Θεωρία- Δρ. ΠέτρουΚαρκαλούσου

- Θεωρία- Δρ. ΠέτρουΚαρκαλούσου - Θεωρία- Έκδοση2008 Πρόλογος Αγαπητοίσπουδαστέςοισημειώσειςπουκρατάτεσταχέριασαςέχουνσκοπόνασας εισαγάγουνστιςβασικέςγνώσειςμιαςαπότιςσημαντικότερεςβιοιατρικέςεπιστήμες, της ανοσολογίας. Η ανοσολογίαείναιμιασχετικάνέαεπιστήμηηοποίαεμφανίστηκεστοτέλοςτου

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης Δρακόπουλος 1. ΚΕΦ.1.3 ΘΕΜΑΤΑ (ομάδα Δ)

Γιάννης Δρακόπουλος 1. ΚΕΦ.1.3 ΘΕΜΑΤΑ (ομάδα Δ) Γιάννης Δρακόπουλος 1 1. ΚΕΦ.1.3 ΘΕΜΑΤΑ (ομάδα Δ) 2. Το διάγραµµα α δείχνει ότι τα αντιγόνα είναι αρχικά πολλά και εν συνεχεία ελαττώνονται διαρκώς. Δεν µεσολαβεί στάδιο αύξησης τους, επομένως δεν παρατηρείται

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/11/2013

ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/11/2013 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/11/2013 ΘΕΜΑ 1 Ο Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Οι αποικοδομητές είναι:

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΔΑΜΙΔΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ IBFAN GREECE ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΠΓΝΕ Ο ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

Δρ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΔΑΜΙΔΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ IBFAN GREECE ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΠΓΝΕ Ο ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Δρ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΔΑΜΙΔΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ IBFAN GREECE ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΠΓΝΕ Ο ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΗΛΩΣΗ Δηλώνω ότι δεν έχω καμία σχέση με εταιρείες που προωθούν υποκατάστατα

Διαβάστε περισσότερα

Γ' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Γ' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Γ' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ ο ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη

Διαβάστε περισσότερα

Bιολογία γενικής παιδείας

Bιολογία γενικής παιδείας Bιολογία γενικής παιδείας Α1. 1. δ 2. α 3. β 4. δ ΘΕΜΑ Α Α2. ΟΛΑ ΚΑΠΟΙΑ Τοξίνες + Πλασματική μεμβράνη + Κυτταρικό τοίχωμα + Αποικίες + Κάψα + Πλασμίδια + Μαστίγια + Ριβοσώματα + Πυρηνοειδές + Ενδοσπόρια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ MIKΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ MIKΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ MIKΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ Φωτεινή Μάλλη Πνευμονολόγος Αναπλ. Καθηγητρια ΤΕΙ Νοσηλευτικής Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΘ Καθηγητής-Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21/09/2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21/09/2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21/09/2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ 1 Ο ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή. Κεφάλαιο 2: Η Βιολογία των Ιών

Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή. Κεφάλαιο 2: Η Βιολογία των Ιών Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή 1.1 Μικροοργανισμοί, Μικροβιολογία και Μικροβιολόγοι... 19 1.1.1 Μικροοργανισμοί... 19 1.1.2 Μικροβιολογία... 20 1.1.3 Μικροβιολόγοι... 21 1.2 Σύντομη Ιστορική Εξέλιξη της Μικροβιολογίας...

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 15/11/2015

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 15/11/2015 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 15/11/2015 ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Η φαγοκυττάρωση

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Πανελληνίων Βιολογίας Γ.Π Άµυνα - Ανοσία

Θέµατα Πανελληνίων Βιολογίας Γ.Π Άµυνα - Ανοσία 2012 Α2. Τα φαγοκύτταρα παράγονται α. στο νωτιαίο µυελό β. στο θύµο αδένα γ. στους λεµφαδένες δ. στον ερυθρό µυελό των οστών. Α3. Το συµπλήρωµα και η προπερδίνη συµβάλλουν στην καταπολέµηση α. των ιών

Διαβάστε περισσότερα

γραπτή εξέταση στo μάθημα ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ' ΛΥΚΕΙΟΥ

γραπτή εξέταση στo μάθημα ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ' ΛΥΚΕΙΟΥ γραπτή εξέταση στo μάθημα ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ' ΛΥΚΕΙΟΥ Τάξη: Γ Λυκείου Τμήμα: Βαθμός: Ονοματεπώνυμο: Καθηγητής: Θ Ε Μ Α A 1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: Α1. Η ρύθμιση της θερμοκρασίας του

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική Γλωσσάρι για το Μάθημα της Διατροφικής Ιατρικής Λιπαρά οξέα: περιέχουν μακριές αλυσίδες μορίων που αποτελούν σχεδόν όλο το σύμπλεγμα λιπιδίων τόσο για τα ζωικά όσο και για τα φυτικά λίπη. Αν αποκοπούν

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4 ο ΑΙΜΑ ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ 1

Κεφάλαιο 4 ο ΑΙΜΑ ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ 1 Κεφάλαιο 4 ο ΑΙΜΑ ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ 1 Το αίμα Έχει όγκο περίπου 5 λίτρα Αποτελείται από Πλάσμα (55%) Είναι νερό και διαλυμένες ουσίες Πρωτεΐνες Ορμόνες Άλατα Άλλες θρεπτικές

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες είναι οι προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται για την αποφυγή µετάδοσης ασθενειών που οφείλονται σε παθογόνους µικροοργανισµούς;

Ποιες είναι οι προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται για την αποφυγή µετάδοσης ασθενειών που οφείλονται σε παθογόνους µικροοργανισµούς; ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Ποιες είναι οι προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται για την αποφυγή µετάδοσης ασθενειών που οφείλονται σε παθογόνους µικροοργανισµούς; ΘΕΜΑ Β ίνεται το παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

3. Το τρυπανόσωμα προκαλεί: α. δυσεντερία β. ελονοσία γ. ασθένεια του ύπνου δ. χολέρα

3. Το τρυπανόσωμα προκαλεί: α. δυσεντερία β. ελονοσία γ. ασθένεια του ύπνου δ. χολέρα Ερωτήσεις κλειστού τύπου που τέθηκαν στις πανελλήνιες εξετάσεις (2000-2014) και αφορούν το 1 ο κεφάλαιο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ. (σελ. 9-26) Α. Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Συγκρίνατε την πρωτογενή µε τη δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση και απεικονίστε αυτές στο ίδιο διάγραµµα αξόνων. Πρωτογενή ανοσοβιολογική απόκριση ονοµάζουµε την απόκριση του

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή για το μάθημα των ουρολοιμώξεων.

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή για το μάθημα των ουρολοιμώξεων. Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή για το μάθημα των ουρολοιμώξεων. Τι είναι ουρολοίμωξη; Σαν ουρολοίμωξη χαρακτηρίζουμε την βακτηριδιακή λοίμωξη κυρίως οποιοδήποτε σημείου του ουροποιητικού συστήματος.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ( )

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ( ) ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (8-4-2012) ΘΕΜΑ 1: Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει σωστά την πρόταση: (Μονάδες 25) 1. Ο πυρετός: α. Δημιουργείται σε περίπτωση τοπικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV 1 V ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV 1 V ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV 1 V ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ I. Γενικότητες Αναλόγως των τροφικών τους απαιτήσεων τα µικρόβια διαιρούνται σε κατηγορίες: - αυτότροφα που χρησιµοποιούν

Διαβάστε περισσότερα

Ιοί & HPV. Ευστάθιος Α. Ράλλης. Επικ. Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας

Ιοί & HPV. Ευστάθιος Α. Ράλλης. Επικ. Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας Ιοί & HPV Ευστάθιος Α. Ράλλης Επικ. Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας Περί ΙΩΝ Ορισμός Οι ιοί είναι ατελείς, λοιμώδεις οργανισμοί μικρότεροι σε μέγεθος από τα μικρόβια και ορατοί μόνο με το ηλεκτρονικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΥΝΗΘΗ ΑΙΤΙΑ ΔΥΣΟΥΡΙΑΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΩΝ. 1. Νοσήματα της ουροδόχου κύστης. 2. Νοσήματα της ουρήθρας. 3.

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΥΝΗΘΗ ΑΙΤΙΑ ΔΥΣΟΥΡΙΑΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΩΝ. 1. Νοσήματα της ουροδόχου κύστης. 2. Νοσήματα της ουρήθρας. 3. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Γυναίκα 42 ετών προσέρχεται στα εξωτερικά ιατρεία παραπονούμενη για δυσουρία ΣΥΝΗΘΗ ΑΙΤΙΑ ΔΥΣΟΥΡΙΑΣ 1. Νοσήματα της ουροδόχου κύστης 1.1. Κυστίτιδα 1.2. Σκλήρυνση του αυχένα της κύστης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ. Οι μικροοργανισμοί μπορούν να θεωρηθούν αναπόσπαστο τμήμα τόσο της ιστορίας της Γης όσο και της ανθρώπινης εμπειρίας

ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ. Οι μικροοργανισμοί μπορούν να θεωρηθούν αναπόσπαστο τμήμα τόσο της ιστορίας της Γης όσο και της ανθρώπινης εμπειρίας ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Οι μικροοργανισμοί μπορούν να θεωρηθούν αναπόσπαστο τμήμα τόσο της ιστορίας της Γης όσο και της ανθρώπινης εμπειρίας Μικροοργανισμοί o Μικροοργανισμοί ή μικρόβια καλούνται οι οργανισμοί

Διαβάστε περισσότερα

Παθογόνοι μικροοργανισμοί και Τροφικές ασθένειες

Παθογόνοι μικροοργανισμοί και Τροφικές ασθένειες Παθογόνοι Μικροοργανισμοί και Παράγοντες Gram- Βακτήρια - Salmonella species - Campylobacter species - Escherichia coli - Yersinia enterocolitica - Shigella species - Vibrio species Gram+ Βακτήρια - Listeria

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ (Μεταφορά γενετικού υλικού στους προκαρυωτικούς οργανισμούς) Μαντώ Κυριακού 2015 Γενετικό υλικό των βακτηρίων Αποτελείται από ένα μόριο DNA σε υπερελιγμένη μορφή και τα άκρα του είναι

Διαβάστε περισσότερα

Σεξουαλικά µεταδιδόµενα νοσήµατα και AIDS στους εφήβους. Χαράλαµπος Ανταχόπουλος 3 η Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ

Σεξουαλικά µεταδιδόµενα νοσήµατα και AIDS στους εφήβους. Χαράλαµπος Ανταχόπουλος 3 η Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ Σεξουαλικά µεταδιδόµενα νοσήµατα και AIDS στους εφήβους Χαράλαµπος Ανταχόπουλος 3 η Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ Εφηβική ηλικία και σεξουαλικά µεταδιδόµενα νοσήµατα (STDs) Έναρξη σεξουαλικής ζωής Έλλειψη προφυλάξεων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. α Α2. γ Α3. δ Α4. γ Α5. α 3 β 1 γ 6 δ 5

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1(ΥΓΕΙΑ-ΑΝΘΡΩΠΟΣ)

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1(ΥΓΕΙΑ-ΑΝΘΡΩΠΟΣ) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1(ΥΓΕΙΑ-ΑΝΘΡΩΠΟΣ) Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση ή στη φράση που συμπληρώνει σωστά την πρόταση: 1. Οι ιοί αποτελούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙAΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (Ιανουάριος 2014)

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙAΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (Ιανουάριος 2014) ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙAΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (Ιανουάριος 2014) ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-5, να επιλέξετε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Το συμπλήρωμα και η προπερδίνη είναι πρωτεΐνες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1 ο A. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. β 2. γ 3. β 4. γ 5. δ B. Ερωτήσεις σωστού - λάθους 1. Σωστό 2. Σωστό 3. Λάθος 4. Λάθος 5.

Διαβάστε περισσότερα

4. ΛΕΜΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. περιλαμβάνονται ο σπλήνας και ο θύμος αδένας (εικ.4.1). Το λεμφικό σύστημα είναι πολύ σημαντικό γιατί:

4. ΛΕΜΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. περιλαμβάνονται ο σπλήνας και ο θύμος αδένας (εικ.4.1). Το λεμφικό σύστημα είναι πολύ σημαντικό γιατί: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 4. ΛΕΜΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το λεμφικό σύστημα αποτελείται από τα λεμφαγγεία, τη λέμφο και τους λεμφαδένες. Οι λεμφαδένες είναι δομές που αποτελούνται από εξειδικευμένη μορφή συνδετικού ιστού, το λεμφικό

Διαβάστε περισσότερα

Δονάκια: gram (-), ζυμωτικά βακτηρίδια ΌΧΙ ΌΛΑ ΠΑΘΟΓΌΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ. Vibrio cholerae

Δονάκια: gram (-), ζυμωτικά βακτηρίδια ΌΧΙ ΌΛΑ ΠΑΘΟΓΌΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ. Vibrio cholerae Δονάκια: gram (-), ζυμωτικά βακτηρίδια ΌΧΙ ΌΛΑ ΠΑΘΟΓΌΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ Vibrio cholerae Ιδιότητες Gram(-) βακτηρίδιο Αερόβιο, προαιρετικά αναερόβιο Καλλιεργείται εύκολα, αναπτύσσεται σε αλκαλικό ph, από

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 23 10 2011 ΘΕΡΙΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Όλα τα βακτήρια: Α. διαθέτουν

Διαβάστε περισσότερα

Φάσμα. προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝ.ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Φάσμα. προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝ.ΠΑΙΔΕΙΑΣ σύγχρονο Φάσμα προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. μαθητικό φροντιστήριο 25ης Μαρτίου 111 - ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ - 210 50 20 990-210 50 27 990 25ης Μαρτίου 74 - ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ - 210 50 50 658-210 50 60 845 Γραβιάς 85 -

Διαβάστε περισσότερα

Επιβλαβείς αλληλεπιδράσεις μικροβίων και ανθρώπου Η διαδικασία της παθογένεσης ξεκινά με την προσκόλληση των μικροοργανισμών στα κύτταρα του ξενιστή

Επιβλαβείς αλληλεπιδράσεις μικροβίων και ανθρώπου Η διαδικασία της παθογένεσης ξεκινά με την προσκόλληση των μικροοργανισμών στα κύτταρα του ξενιστή 1 Επιβλαβείς αλληλεπιδράσεις μικροβίων και ανθρώπου Η διαδικασία της παθογένεσης ξεκινά με την προσκόλληση των μικροοργανισμών στα κύτταρα του ξενιστή και συνεχίζεται με τον αποικισμό και πολλαπλασιασμό

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΜΗΤΑΛΑΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΜΗΤΑΛΑΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.3 : ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΙΑΣ ΘΕΜΑ 1 Χαρακτηρίστε τις προτάσεις ως σωστές ή λανθασµένες. 1. Οι βλεννογόνοι

Διαβάστε περισσότερα

Αντιβιοτικά Μηχανισμοί δράσης και μηχανισμοί αντοχής

Αντιβιοτικά Μηχανισμοί δράσης και μηχανισμοί αντοχής Αντιβιοτικά Μηχανισμοί δράσης και μηχανισμοί αντοχής Ιωσήφ Παπαπαρασκευάς Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ipapapar@med.uoa.gr Ομάδες αντιβιοτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ Επιδημιολογία των παθογόνων στελεχών στην Ελλάδα

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ Επιδημιολογία των παθογόνων στελεχών στην Ελλάδα ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ Επιδημιολογία των παθογόνων στελεχών στην Ελλάδα Μαρία Δημητρίου Ειδικευόμενη Βιοπαθολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης Ιατρείου Διαβητικού Ποδιού Διαβητολογικού Κέντρου Β Παθολογικής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 15/11/2015

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 15/11/2015 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 15/11/2015 ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Η φαγοκυττάρωση

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Ανοσία. Ανοσολογικοί µηχανισµοί. Κυτταροκίνες

Φυσική Ανοσία. Ανοσολογικοί µηχανισµοί. Κυτταροκίνες Ανοσολογικοί µηχανισµοί Ειδικοί ανοσολογικοί µηχανισµοί (επίκτητη ανοσία) εξαρτώνται από την ειδική αναγνώριση από τα λεµφοκύτταρα της ξένης ουσίας ή κυττάρου Φυσική Ανοσία Μηχανισµοί φυσικής (µη ειδικής)

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβίωμα και μικροβιακή αντοχή

Μικροβίωμα και μικροβιακή αντοχή Μικροβίωμα και μικροβιακή αντοχή Ε. Πετεινάκη Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρικό τμήμα Πανεπιστημίου Θεσσαλίας 10 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Βιοπαθολογίας, Αθήνα 26-26 Απριλίου 2018 Μικροβίωμα και

Διαβάστε περισσότερα

Ορθολογική χρήση κοινών εργαστηριακών παραμέτρων στην παιδιατρική πράξη: ASTO

Ορθολογική χρήση κοινών εργαστηριακών παραμέτρων στην παιδιατρική πράξη: ASTO Ορθολογική χρήση κοινών εργαστηριακών παραμέτρων στην παιδιατρική πράξη: ASTO Πολυξένη Πρατσίδου-Γκέρτση Πανεπιστημιακός Υπότροφος ΑΠΘ στην Παιδιατρική Ρευματολογία Α Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ Περίγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 3: Βακτήρια που Παρουσιάζουν Ενδιαφέρον στα Τρόφιμα, 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου

Διαβάστε περισσότερα

ΘΗΛΑΣΜΟΣ-ΑΛΛΕΡΓΙΑ. Π Α Ι Ο Γ Α ς Τ Ρ Ε Ν Τ Ε Ρ Ο Λ Ο Γ Ο ς

ΘΗΛΑΣΜΟΣ-ΑΛΛΕΡΓΙΑ. Π Α Ι Ο Γ Α ς Τ Ρ Ε Ν Τ Ε Ρ Ο Λ Ο Γ Ο ς ΘΗΛΑΣΜΟΣ-ΑΛΛΕΡΓΙΑ Κ Α Ρ Α Γ Κ Ι Ο Ζ Ο Γ Λ Ο Υ - Λ Α Μ Π Ο Υ Η Θ Ω Μ Α Η Π Α Ι Ο Γ Α ς Τ Ρ Ε Ν Τ Ε Ρ Ο Λ Ο Γ Ο ς Πρωτεϊνες γάλατος αγελάδος % συνόλου % Καζείνη % Λεύκωμα ορού Ειδική απάντηση % περιπτ. ΑΓΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΟΣΟΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων από τους µικροοργανισµούς. Οι φάσεις των Τ κυτταρικών απαντήσεων

ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΟΣΟΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων από τους µικροοργανισµούς. Οι φάσεις των Τ κυτταρικών απαντήσεων ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΟΣΟΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων από τους µικροοργανισµούς Οι φάσεις των Τ κυτταρικών απαντήσεων Αναγνώριση του αντιγόνου και συνδιέγερση Αναγνώριση πεπτιδίων συνδεδεµένων µε το

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Χρειάζεται η µελέτη της ανοσολογία; Εµβόλια Άµυνα κατά µικροοργανισµών Ανοσολογικές ασθένειες Αλλεργίες - υπερευαισθησίες, αυτοανοσίες, ανοσοανεπάρκειες,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 24/01/2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΙΑ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ή ΚΥΤΤΟΚΙΝΕΣ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΘΕΩΡΙΑ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ή ΚΥΤΤΟΚΙΝΕΣ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΘΕΩΡΙΑ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ή ΚΥΤΤΟΚΙΝΕΣ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Είδαμε ότι οι ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ είναι 1. Ανατομικοί φραγμοί - Δέρμα - Βλεννώδεις

Διαβάστε περισσότερα

Επιδημιολογική μελέτη Ευρωπαϊκή Ένωση 6,1-9,9 % των νοσηλευομένων ασθενών έχουν ενδονοσοκομειακή λοίμωξη

Επιδημιολογική μελέτη Ευρωπαϊκή Ένωση 6,1-9,9 % των νοσηλευομένων ασθενών έχουν ενδονοσοκομειακή λοίμωξη Επιδημιολογική μελέτη Ευρωπαϊκή Ένωση 6,1-9,9 % των νοσηλευομένων ασθενών έχουν ενδονοσοκομειακή λοίμωξη α ί τ ι ο Πολυανθεκτικά στελέχη Ανοσοκαταστολή Πολυανθεκτικά παθογόνα βακτήρια: MRSA / CA-MRSA MR-CNS

Διαβάστε περισσότερα

ονάκια: gram (-), ζυµωτικά βακτηρίδια ΌΧΙ ΌΛΑ ΠΑΘΟΓΌΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ Vibrio cholerae

ονάκια: gram (-), ζυµωτικά βακτηρίδια ΌΧΙ ΌΛΑ ΠΑΘΟΓΌΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ Vibrio cholerae ονάκια: gram (-), ζυµωτικά βακτηρίδια ΌΧΙ ΌΛΑ ΠΑΘΟΓΌΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ Vibrio cholerae Ιδιότητες Gram(-) βακτηρίδιο Αερόβιο, προαιρετικά αναερόβιο Καλλιεργείται εύκολα, αναπτύσσεται σε αλκαλικό ph, από

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων

Μεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων Μεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων Στέργιος Κατσιουγιάννης PhD Μεταδιδακτορικός συνεργάτης Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο Τµήµα Επιστήµης ιαιτολογίας και ιατροφής Μεταβολισµός και Ανοσολογία Ιστορικά το καλύτερο

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γ Ενιαίου Λυκείου Γενικής Παιδείας

Βιολογία Γ Ενιαίου Λυκείου Γενικής Παιδείας Ερωτήσεις κλειστού τύπου που τέθηκαν στις πανελλήνιες εξετάσεις (2000-2014) και αφορούν το 1 ο κεφάλαιο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ. (σελ. 31-49) Α. Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

Διαβάστε περισσότερα