ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...2 ΣΥΝΟΨΗ ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Προσωπικη συµπεριφορα...7

Transcript

1 Eurobaromètre Spécial ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...2 ΣΥΝΟΨΗ ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Προσωπικη συµπεριφορα µετρα για τη µειωση των λογαριασµων ενεργειας Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΜΙΑ ΚΟΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ο στοχος της εε τα κυρια πλεονεκτηµατα ενος ολοκληρωµενου ευρωπαϊκου ενεργειακου δικτυου η συσταση µιας ευρωπαϊκης κοινοτητας για την ενεργεια...31 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ενέργεια διαδραµατίζει καίριο ρόλο στη ζωή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδοµένου ότι επηρεάζει όχι µόνο την καθηµερινή ζωή και την ευηµερία των ευρωπαίων πολιτών, αλλά και την οικονοµία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό της. Τα ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα αποφάσισαν εποµένως να αποδώσουν ιδιαίτερη προσοχή στα ενεργειακά ζητήµατα στο πλαίσιο της αναπτυξιακής στρατηγικής της ΕΕ για την επόµενη δεκαετία, γνωστή ως στρατηγική «Ευρώπη 2020». Η στρατηγική αυτή περιέχει διάφορους στόχους που αφορούν την ενέργεια 1 : έναν στόχο για τη µείωση των εγχώριων εκποµπών αερίων θερµοκηπίου, έναν στόχο για τη βελτίωση της αποδοτικής αξιοποίησης των πόρων και έναν στόχο για τη µείωση της κατανάλωσης ενέργειας.η αντιµετώπιση των ζητηµάτων ενέργειας για το µέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τους 500 εκατοµµύρια κατοίκους της αποκτά ολοένα και µεγαλύτερη σηµασία λόγω των επικείµενων περαιτέρω διευρύνσεων της ΕΕ, γεγονός που θα οξύνει τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει η ΕΕ κατά την αντιµετώπιση της ενεργειακής πρόκλησης: ορισµένα από τα νέα µέλη όχι µόνο θα έχουν παρωχηµένες ενεργειακές υποδοµές, αλλά και λιγότερο ανταγωνιστικούς τοµείς ενέργειας. Επιπλέον, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και στις χώρες του Μαγκρέµπ προκαλεί προβληµατισµό όσον αφορά τον ενεργειακό εφοδιασµό της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Η Λιβύη, για παράδειγµα, προµηθεύει περίπου το 10% του πετρελαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το 3% του αερίου, αλλά το 20% του πετρελαίου της Ιταλίας. Με αυτά τα δεδοµένα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανέθεσε την εκπόνηση της παρούσας έρευνας του Ευρωβαρόµετρου προκειµένου να αναλυθεί σε βάθος η ευρωπαϊκή κοινή γνώµη επί αυτών των ενεργειακών ζητηµάτων. Η έρευνα του Ευρωβαρόµετρου πραγµατοποιήθηκε στα τέλη Φεβρουαρίου και στις αρχές Μαρτίου 2011, πριν την καταστροφή στη Φουκουσίµα. Ανατέθηκε από τη Γενική ιεύθυνση Επικοινωνίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι συνεντεύξεις πραγµατοποιήθηκαν από την TNS Opinion & Social: Ευρωπαίοι ηλικίας άνω των 15 ετών συµµετείχαν σε συνεντεύξεις πρόσωπο µε πρόσωπο από συνεργάτες του δικτύου TNS Opinion & Social (η συνέντευξη πραγµατοποιήθηκε στο σπίτι του ερωτηθέντα). Η µεθοδολογία που χρησιµοποιήθηκε είναι αυτή των ερευνών του Τακτικού Ευρωβαρόµετρου της Γενικής ιεύθυνσης Επικοινωνίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου («Μονάδα Παρακολούθησης της Κοινής Γνώµης»). Μια τεχνική σηµείωση σχετικά µε τις συνεντεύξεις που διεξήχθησαν από τα ινστιτούτα του δικτύου της TNS Opinion & Social επισυνάπτεται ως παράρτηµα της παρούσας έκθεσης. Στην εν λόγω σηµείωση επισηµαίνεται η µέθοδος που χρησιµοποιήθηκε για τις συνεντεύξεις καθώς και τα διαστήµατα εµπιστοσύνης

3 Η έρευνα καλύπτει τα 27 κράτη µέλη και εντάσσεται στο EB Αποτελείται από νέες ερωτήσεις, αλλά περιέχει και µία ερώτηση που είχε τεθεί σε προγενέστερη έρευνα του Ευρωβαρόµετρου η οποία πραγµατοποιήθηκε τον Απρίλιο Μάιο και µας επιτρέπει να µετρήσουµε τις αλλαγές. Η γενική ανάλυση και οι κοινωνικοδηµογραφικές αναλύσεις βασίζονται στα αποτελέσµατα της ΕΕ των 27, δηλαδή στον µέσο όρο των αποτελεσµάτων των 27 κρατών µελών. Αυτός ο µέσος όρος σταθµίζεται κατά τρόπο ώστε να αντικατοπτρίζει τον πραγµατικό πληθυσµό κάθε κράτους µέλους. Επίσης προσθέτουµε ένα σύντοµο σχόλιο σχετικά µε το πώς διαφέρουν οι απαντήσεις ανάλογα µε ορισµένα κοινωνικοδηµογραφικά χαρακτηριστικά των ερωτηθέντων (φύλο, ηλικία, κ.λπ.), και ορισµένους άλλους δείκτες, όπως οι δυσκολίες που αντιµετωπίζουν για την πληρωµή των λογαριασµών τους. Ο ιστότοπος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε τις έρευνες του Ευρωβαρόµετρου βρίσκεται στην εξής διεύθυνση: Με την ευκαιρία θα θέλαµε να ευχαριστήσουµε όλα τα άτοµα που συµµετείχαν σε συνεντεύξεις στην Ευρώπη για τον χρόνο που αφιέρωσαν για την παρούσα έρευνα. Χωρίς την ενεργή συµµετοχή τους δεν θα ήταν δυνατή η παρούσα έρευνα

4 Σηµείωση Στην παρούσα έκθεση, οι χώρες αναφέρονται µε την επίσηµη συντοµογραφία τους. ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ EE 27.Γ. Ευρωπαϊκή Ένωση (-27 κράτη µέλη) εν γνωρίζω BE CZ BG DK DE EE EL ES FR IE IT CY LT LV LU HU MT NL AT PL PT RO SI SK FI SE UK Βέλγιο Τσεχική ηµοκρατία Βουλγαρία ανία Γερµανία Εσθονία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιρλανδία Ιταλία Κυπριακή ηµοκρατία* Λιθουανία Λετονία Λουξεµβούργο Ουγγαρία Mάλτα Κάτω Χώρες Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουµανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωµένο Βασίλειο ***** 4

5 ΣΥΝΟΨΗ Τα βασικά διδάγµατα που προκύπτουν από την παρούσα έρευνα του Ευρωβαρόµετρου είναι τα εξής: - Κατά το τελευταίο έτος, περισσότεροι από οκτώ στους δέκα Ευρωπαίους άλλαξαν τη συµπεριφορά τους προκειµένου να µειώσουν την κατανάλωση ενέργειας. Μόνο το 17% δεν υιοθέτησαν µέτρα εξοικονόµησης ενέργειας, δηλαδή πρόκειται για µια µείωση κατά 4 ποσοστιαίες µονάδες από τον Απρίλιο του Όταν εξοικονοµούν ενέργεια, οι Ευρωπαίοι προτιµούν κυρίως τα µέτρα που δεν παράγουν οικονοµικό κόστος: περισσότεροι από τους µισούς µείωσαν τον φωτισµό και τη χρήση οικιακών ηλεκτρικών συσκευών (55%) και περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα µείωσαν τη θέρµανση και/ή τη χρήση κλιµατιστικών (43%). - Η εκτεταµένη εγκατάσταση έξυπνων µετρητών ενέργειας θεωρείται ο καλύτερος τρόπος µείωσης των λογαριασµών ενέργειας, όπως αναφέρεται από το 47% των Ευρωπαίων. Άλλα µέτρα πιθανά να µειώσουν τους λογαριασµούς ενέργειας είναι οι φορολογικές ελαφρύνσεις για καταναλωτές που βελτιώνουν την ενεργειακή απόδοση του νοικοκυριού τους (40%), και ακολουθεί µε µικρή διαφορά ο ανταγωνισµός µεταξύ των παρόχων ενέργειας (36%). Λιγότερο συχνά (23%) αναφέρονται οι πιο απλοί και πιο κατανοητοί λογαριασµοί ενέργειας. - Περισσότεροι από έξι στους δέκα Ευρωπαίους θεωρούν ότι η θέσπιση ενεργειακής τιµολογιακής πολιτικής για άτοµα που αντιµετωπίζουν δυσκολίες θα µπορούσε να βοηθήσει αυτά τα άτοµα να αποφύγουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισµό (62%). Η πλειονότητα των ερωτηθέντων σε 23 από τα 27 κράτη µέλη πιστεύει ότι οι χαµηλότερες τιµές ενέργειας θα επηρεάσουν θετικά την καταπολέµηση της φτώχειας και του αποκλεισµού. - Οκτώ στους δέκα Ευρωπαίους επιθυµούν να καταστεί υποχρεωτικός για τα 27 κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο στόχος της µείωσης της χρήσης ενέργειας κατά 20% το Η άποψη αυτή έχει την υποστήριξη της µεγάλης πλειονότητας των ερωτηθέντων σε όλα τα κράτη µέλη. - Οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι τα βασικά πλεονεκτήµατα ενός µελλοντικού ολοκληρωµένου ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου, όπως προτείνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα ήταν η µείωση των ενεργειακών δαπανών (59%) και η καλύτερη χρήση των διαφόρων ειδών ενέργειας, όπως οι ανανεώσιµες πηγές ενέργειας (47%). 5

6 - Περισσότερα από τα τρία τέταρτα των Ευρωπαίων συµφωνούν ότι η θέσπιση µιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την Ενέργεια θα αυξήσει τη διεθνή επιρροή της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ζητήµατα ενέργειας. 6

7 1. ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Προκειµένου να επιτευχθούν ορισµένοι από τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», και ιδιαίτερα προκειµένου να µειωθούν οι εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου κατά 20% σε σύγκριση µε τα επίπεδα του 1990 έως το 2020, είναι απαραίτητη η εξοικονόµηση ενέργειας και εδώ το κοινό µπορεί να συµβάλει αλλάζοντας τη συµπεριφορά του Προσωπική συµπεριφορά [QA16] 3 - Η πολύ µεγάλη πλειονότητα των Ευρωπαίων έχουν λάβει µέτρα εξοικονόµησης ενέργειας - Αρχικά ρωτήσαµε τους Ευρωπαίους τι έχουν κάνει σε ατοµικό επίπεδο για να µειώσουν την κατανάλωση ενέργειας. Το προηγούµενο έτος, περισσότεροι από οκτώ στους δέκα Ευρωπαίους άλλαξαν τη συµπεριφορά τους προκειµένου να µειώσουν την κατανάλωση ενέργειας. Μόνο το 17% δεν έλαβε µέτρα εξοικονόµησης ενέργειας. - Προκειµένου να εξοικονοµήσουν ενέργεια, οι Ευρωπαίοι προτιµούν κυρίως τις ενέργειες που δεν παράγουν οικονοµικό κόστος: περισσότεροι από τους µισούς µείωσαν τον φωτισµό και τη χρήση οικιακών ηλεκτρικών συσκευών (55%) και περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα µείωσαν τη θέρµανση και/ή τη χρήση κλιµατιστικών (43%). 3 QA16 Το προηγούµενο έτος, λάβατε κάποιο από τα ακόλουθα µέτρα ώστε να εξοικονοµήσετε ενέργεια;

8 - Οι άλλες προτεινόµενες ενέργειες, που είναι πιο δαπανηρές ή πιο περιοριστικές, αναφέρθηκαν πολύ λιγότερο συχνά: το 19% των ερωτηθέντων µόνωσαν την οικία τους, γεγονός που συνεπάγεται δαπάνη. Μικρό ποσοστό των Ευρωπαίων άλλαξαν τις συνήθειες της µετακίνησής τους: το 19% χρησιµοποιούν λιγότερο το αυτοκίνητο, το 14% χρησιµοποιούν περισσότερο τις δηµόσιες συγκοινωνίες και το 12% µείωσαν την ταχύτητα της οδήγησής τους. Εντούτοις, µόνο το 6% των Ευρωπαίων άλλαξαν αυτοκίνητο επιλέγοντας κάποιο που καταναλώνει λιγότερα καύσιµα. Τέλος, το 7% των Ευρωπαίων ανέλαβαν πρωτοβουλίες για εξοικονόµηση ενέργειας στην εργασία. Έχουν υπάρξει ορισµένες αλλαγές από τότε που τέθηκε για πρώτη φορά αυτή η ερώτηση τον Απρίλιο-Μάιο του 2006, αλλά συνολικά τα στοιχεία εµφανίζουν σχετική σταθερότητα. Υπήρξε µια αύξηση κατά 7 ποσοστιαίες µονάδες όσον αφορά το µέτρο που αναφέρεται συχνότερα, τη µείωση της θέρµανσης και της χρήσης οικιακών ηλεκτρικών συσκευών, µε το ποσοστό των ερωτηθέντων που µείωσαν την ταχύτητα οδήγησής τους να έχει σηµειώσει σηµαντική πτώση (12%, -4 µονάδες). Μια άλλη αξιοσηµείωτη αλλαγή είναι η µείωση του ποσοστού των ερωτηθέντων που δεν έκαναν τίποτα για να εξοικονοµήσουν ενέργεια (από το 21% στο 17%): η συνειδητοποίηση της ανάγκης για εξοικονόµηση ενέργειας φαίνεται να έχει αυξηθεί. ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Μια πρώτη ανάλυση ανά οµάδες χωρών αποκαλύπτει διαφορές συµπεριφοράς µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ που προσχώρησαν πριν το και των κρατών µελών που προσχώρησαν στην ΕΕ µετά το Ενώ το 46% των ερωτηθέντων στις χώρες προ του 2004 µείωσαν τη θέρµανση και/ή τη χρήση κλιµατιστικών για την εξοικονόµηση ενέργειας το τελευταίο έτος, µόνο το ένα τρίτο των ερωτηθέντων στις χώρες µετά του 2004/2007 (33%) έκαναν το ίδιο. Επιπλέον, περισσότεροι από έναν στους πέντε ερωτηθέντες στις χώρες προ του 2004 µείωσαν τη χρήση του αυτοκινήτου τους (21%), σε σύγκριση µε µόλις το 11% στις χώρες µετά το 2004/2007. Εντούτοις, ένα τέταρτο των ερωτηθέντων στις χώρες που προσχώρησαν στην ΕΕ το 2004 ή το 2007 µόνωσαν το σπίτι τους, σε σύγκριση µε το 17% των ερωτηθέντων στις χώρες προ του Οι εξής χώρες ήταν µέλη της ΕΕ πριν τον Μάιο του 2004: Βέλγιο, ανία, Γερµανία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεµβούργο, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πορτογαλία, Φινλανδία, Σουηδία και Ηνωµένο Βασίλειο. Στην παρούσα έρευνα θα αναφέρονται ως χώρες προ του Οι χώρες που έγιναν τα νέα µέλη της ΕΕ τον Μάιο του 2004 ή τον Ιανουάριο του 2007 είναι η Βουλγαρία, η Τσεχική ηµοκρατία, η Εσθονία, η Κυπριακή ηµοκρατία, η Λιθουανία, η Λετονία, η Ουγγαρία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Ρουµανία, η Σλοβενία και η Σλοβακία. Στην παρούσα έρευνα θα αναφέρονται ως χώρες µετά το 2004/

9 Παρά τις διαφοροποιήσεις µεταξύ των κρατών µελών, σε όλες τις χώρες τουλάχιστον τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων έλαβαν µέτρα για να µειώσουν την κατανάλωση ενέργειας. Στη Μάλτα σχεδόν όλοι οι κάτοικοι έλαβαν µέτρα εξοικονόµησης ενέργειας (97%). Ιδιαίτερα υψηλός αριθµός ερωτηθέντων στο Λουξεµβούργο (92%) και στη Σουηδία και στη Σλοβενία (αµφότερες 90%) υιοθέτησε επίσης µέτρα εξοικονόµησης ενέργειας. Αντιθέτως, οι ερωτηθέντες σε Ισπανία (21%), Λετονία (22%), Ρουµανία (23%) και Ελλάδα (24%), όλες τους χώρες µε σοβαρά οικονοµικά προβλήµατα, είναι λιγότερο πιθανό να καταβάλλουν προσπάθειες εξοικονόµησης ενέργειας. Πιο αναλυτικά: - Στη Μάλτα (87%), στην Πορτογαλία (76%), στη Σλοβενία (70%) και στην Κύπρο (67%) περισσότεροι από τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων µείωσαν τον φωτισµό και τη χρήση οικιακών ηλεκτρικών συσκευών, σε σύγκριση µε λιγότερους από τους µισούς σε Ιρλανδία, Ιταλία, Γαλλία, Κάτω Χώρες, Σλοβακία, Τσεχική ηµοκρατία και Βέλγιο. Συνολικά, σε 20 κράτη µέλη, η απόλυτη πλειονότητα των ερωτηθέντων µείωσαν τον φωτισµό και τη χρήση οικιακών ηλεκτρικών συσκευών για να εξοικονοµήσουν ενέργεια. - Περισσότεροι από τους µισούς ερωτηθέντες µείωσαν τη θέρµανση και/ή τη χρήση κλιµατιστικού στη Μάλτα (68%), στη Γερµανία (59%), στο Λουξεµβούργο (57%) και στη Σλοβενία (53%). Εντούτοις, πολύ λιγότεροι ερωτηθέντες προέβησαν σε ανάλογες περικοπές στις χώρες της Βαλτικής [Λετονία (8%), Λιθουανία (19%) και Εσθονία (18%)]. - Στο Λουξεµβούργο, στη Γερµανία, στη Σουηδία, στην Αυστρία και στη Γαλλία τουλάχιστον το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων χρησιµοποιούν λιγότερο το αυτοκίνητό τους προκειµένου να εξοικονοµήσουν ενέργεια. Οι ερωτηθέντες σε Βουλγαρία, Πολωνία και Ρουµανία έχουν τις λιγότερες πιθανότητες να έχουν κάνει περικοπές σε αυτόν τον τοµέα. - Τα αποτελέσµατα όσον αφορά την αυξηµένη χρήση δηµόσιων µέσων µεταφοράς αντικατοπτρίζουν τάσεις στη χρήση του αυτοκινήτου, γεγονός που ευσταθεί καθώς το πρώτο µπορεί να είναι συνέπεια του δεύτερου: ως εκ τούτου, οι ερωτηθέντες στο Λουξεµβούργο και στη Σουηδία είναι πιθανότερο να χρησιµοποιούν περισσότερο τα δηµόσια µέσα µεταφοράς. Αντιθέτως, οι ερωτηθέντες στην Ιρλανδία, στην Πορτογαλία και στην Κύπρο είναι λιγότερο πιθανό να έχουν αλλάξει κατ αυτόν τον τρόπο τη συµπεριφορά τους. 9

10 QA16 During the past year, have you done any of the following to save energy? - MULTIPLE ANSWERS POSSIBLE - Cut down on lighting and the use of domestic electrical appliances Cut down on heating or/ and air conditioning Used your car less Insulated your house (walls, windows, etc.) Used public transport more Reduced your driving speed Took initiatives to save energy at work Changed your car to another one which uses less fuel None EU27 55% 43% 19% 19% 14% 12% 7% 6% 17% PRE % 46% 21% 17% 15% 14% 8% 7% 17% POST-2004/07 59% 33% 11% 25% 10% 5% 6% 4% 18% BE 48% 50% 22% 29% 16% 18% 10% 11% 14% BG 53% 46% 10% 19% 11% 2% 5% 2% 19% CZ 45% 30% 14% 30% 14% 5% 5% 5% 20% DK 64% 38% 19% 23% 12% 13% 13% 14% 17% DE 64% 59% 26% 16% 15% 18% 8% 11% 15% EE 55% 18% 17% 40% 17% 5% 10% 6% 12% IE 51% 52% 24% 24% 10% 13% 9% 7% 18% EL 56% 50% 22% 7% 10% 8% 4% 2% 24% ES 58% 38% 16% 5% 15% 11% 6% 2% 21% FR 46% 46% 25% 21% 13% 23% 7% 6% 16% IT 49% 33% 14% 16% 10% 5% 6% 5% 20% CY 67% 55% 20% 13% 3% 8% 6% 6% 19% LV 61% 8% 11% 23% 12% 4% 6% 4% 22% LT 62% 10% 12% 30% 14% 4% 8% 6% 18% LU 62% 57% 30% 26% 30% 25% 13% 13% 8% HU 65% 42% 13% 25% 12% 5% 4% 1% 11% MT 87% 68% 15% 6% 15% 11% 19% 7% 3% NL 46% 46% 20% 18% 16% 13% 9% 7% 16% AT 50% 40% 25% 18% 18% 13% 10% 6% 18% PL 65% 30% 9% 20% 9% 5% 6% 5% 15% PT 76% 33% 11% 16% 4% 4% 5% 2% 12% RO 54% 33% 9% 28% 10% 3% 6% 2% 23% SI 70% 53% 22% 35% 15% 17% 10% 10% 10% SK 45% 42% 11% 37% 7% 4% 8% 6% 18% FI 53% 31% 24% 16% 16% 10% 4% 7% 19% SE 63% 32% 26% 15% 29% 16% 13% 14% 10% UK 50% 50% 24% 25% 21% 14% 10% 9% 16% Highest percentage per country Highest percentage by item Lowest percentage per country Lowest percentage by item

11 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση Μια ανάλυση των αποτελεσµάτων της παρούσας έρευνας αποκαλύπτει ορισµένες κοινωνικοδηµογραφικές διαφορές: - Οι διαφορές µεταξύ των φύλων είναι αµελητέες, µολονότι οι γυναίκες είναι λίγο πιο πιθανό σε σύγκριση µε τους άνδρες όχι µόνο να έχουν µειώσει τον φωτισµό και τη χρήση οικιακών ηλεκτρικών συσκευών, αλλά και να έχουν µειώσει τη θέρµανση και/ή τη χρήση του κλιµατιστικού για να εξοικονοµήσουν ενέργεια. Εντούτοις, οι άνδρες είναι πιθανότερο να έχουν αλλάξει τις συνήθειες µετακίνησής τους, ιδιαίτερα δε τη χρήση του αυτοκινήτου. - Η ηλικία των ερωτηθέντων είναι πολύ πιο ευαίσθητο κριτήριο: οι νεαρότεροι ερωτηθέντες, παρά το γεγονός ότι συχνά προηγούνται όσον αφορά την περιβαλλοντική συνείδηση, είναι λιγότερο πιθανό να έχουν αλλάξει τη συµπεριφορά τους, ενώ οι ερωτηθέντες της ηλικιακής οµάδας ετών εµφανίζουν τις περισσότερες πιθανότητες να έχουν λάβει µέτρα για να µειώσουν την κατανάλωση ενέργειας. - Οι διαφορές στο µορφωτικό επίπεδο έχουν σχετικά µικρή επιρροή: επισηµαίνουµε απλώς ότι οι ερωτηθέντες που έχουν εγκαταλείψει το σχολείο σε µικρότερη ηλικία είναι λιγότερο πιθανό να έχουν αλλάξει τις συνήθειες µετακίνησής τους. - Τέλος, οι ερωτηθέντες που αντιµετωπίζουν τις περισσότερες οικονοµικές δυσκολίες είναι και αυτοί που έχουν κάνει τη µεγαλύτερη εξοικονόµηση, τόσο µειώνοντας τον φωτισµό και τη χρήση οικιακών ηλεκτρικών συσκευών όσο και µειώνοντας τη χρήση θέρµανσης και/ή του κλιµατιστικού. Αυτό είναι σχετικά εύλογο, δεδοµένου ότι αυτού του είδους η εξοικονόµηση ενέργειας επιφέρει άµεσο οικονοµικό όφελος. Εντούτοις, είναι ελάχιστα λιγότερο πιθανό να έχουν αλλάξει συνήθειες µετακίνησης, ίσως επειδή τείνουν να χρησιµοποιούν το αυτοκίνητο για την εργασία τους.

12 QA16 During the past year, have you done any of the following to save energy? - MULTIPLE ANSWERS POSSIBLE - Cut down on lighting and the use of domestic electrical appliances Cut down on heating or/ and air conditioning Used your car less Insulated your house (walls, windows, etc.) Used public transport more Reduced your driving speed Took initiatives to save energy at work Changed your car to another one which uses less fuel None EU27 55% 43% 19% 19% 14% 12% 7% 6% 17% Gender Male 53% 41% 21% 20% 13% 14% 7% 7% 18% Female 57% 44% 17% 18% 14% 10% 7% 6% 16% Age % 33% 12% 11% 21% 5% 5% 4% 27% % 43% 19% 18% 13% 13% 9% 8% 16% % 46% 21% 21% 12% 15% 11% 7% 15% % 44% 20% 21% 13% 11% 4% 6% 16% Education (End of) 15-57% 43% 16% 16% 10% 9% 4% 4% 19% % 44% 20% 19% 11% 12% 7% 6% 17% % 46% 24% 24% 17% 16% 11% 9% 13% Still studying 46% 32% 10% 11% 26% 5% 5% 3% 26% Difficulties paying bills Most of the time 58% 47% 15% 15% 12% 10% 4% 4% 19% From time to time 55% 43% 17% 16% 13% 10% 6% 5% 18% Almost never 55% 43% 21% 21% 14% 13% 8% 8% 16%

13 1.2 Μέτρα για τη µείωση των λογαριασµών ενέργειας [QA18] 6 - Η εκτεταµένη εγκατάσταση έξυπνων µετρητών ενέργειας θεωρείται το πιο αποτελεσµατικό µέσο µείωσης των λογαριασµών ενέργειας - Εκτός από τις επιµέρους δράσεις τους, ζητήθηκε από τους Ευρωπαίους να αναφέρουν τα µέτρα τα οποία κατά τη γνώµη τους θα ήταν πιο αποτελεσµατικά για τη µείωση των λογαριασµών ενέργειας. Τους ζητήθηκε να επιλέξουν ποια δύο από τα τέσσερα µέτρα που προτείνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα τους επέτρεπαν να µειώσουν τους λογαριασµούς ενέργειας. Περίπου οι µισοί Ευρωπαίοι (47%) πιστεύουν ότι η εκτεταµένη εγκατάσταση έξυπνων µετρητών ενέργειας θα ήταν ένας αποτελεσµατικός τρόπος µείωσης των λογαριασµών ενέργειας. Τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες επέλεξαν τις φορολογικές ελαφρύνσεις για τους καταναλωτές που βελτιώνουν την ενεργειακή απόδοση των νοικοκυριών τους (40%) και περισσότεροι από το ένα τρίτο πιστεύουν ότι και ο ανταγωνισµός µεταξύ των παρόχων ενέργειας θα τους βοηθήσει να µειώσουν τους λογαριασµούς ενέργειας (36%). Τέλος, λίγο λιγότεροι από το ένα τέταρτο των Ευρωπαίων θεωρούν ότι οι απλούστεροι και πιο κατανοητοί λογαριασµοί ενέργειας θα τους βοηθήσουν να τους µειώσουν (23%). 6 QA18 Κατά την άποψή σας ως καταναλωτή ενέργειας, ποια δύο µέτρα από τα παρακάτω θα σας επέτρεπαν να µειώσετε το λογαριασµό ενέργειας;

14 ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Μια ανάλυση των αποτελεσµάτων ανάλογα µε την ηµεροµηνία προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποκαλύπτει ορισµένες διαφορές. Οι ερωτηθέντες στις χώρες προ του 2004 είναι πιθανότερο, σε σύγκριση µε τα πιο πρόσφατα κράτη µέλη της ΕΕ, να αναφέρουν την εκτεταµένη εγκατάσταση έξυπνων µετρητών ενέργειας και τις φορολογικές ελαφρύνσεις (49% και 41% αντίστοιχα, έναντι 42% και 35%). Εντούτοις, οι ερωτηθέντες στις χώρες µετά το 2004/20007 είναι πιθανότερο να αναφέρουν τον ανταγωνισµό µεταξύ των παρόχων ενέργειας (40% έναντι 34%), τον οποίο κατατάσσουν δεύτερο µεταξύ των µέτρων που είναι πιθανό να µειώσουν τους λογαριασµούς ενέργειάς τους. Κατά τα άλλα, τα αποτελέσµατα σε αυτήν την ερώτηση είναι σχετικά ανάµεικτα και διαφέρουν από κράτος σε κράτος. Εντούτοις, σηµαντικό ποσοστό ερωτηθέντων τάσσονται υπέρ των τεσσάρων προτεινόµενων µέτρων. Πιο αναλυτικά: - εκατέσσερις χώρες είναι υπέρ της εκτεταµένης εγκατάστασης έξυπνων µετρητών ενέργειας ώστε να µπορούν τα νοικοκυριά να χρησιµοποιούν την ενέργεια όταν είναι φθηνότερη και να ρυθµίζουν την κατανάλωση ενέργειάς τους: αυτή ήταν η πιο συχνή απάντηση σε Ιταλία, Σουηδία, ανία, Αυστρία, Πορτογαλία, Τσεχική ηµοκρατία, Ιρλανδία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ηνωµένο Βασίλειο, Εσθονία (όπου λαµβάνει το ίδιο ποσοστό µε τον ανταγωνισµό µεταξύ των παρόχων ενέργειας), Πολωνία και Ισπανία. Μολονότι δεν ήταν η πρόταση που αναφέρθηκε συχνότερα, η χρήση των έξυπνων µετρητών ενέργειας αναφέρθηκε από περισσότερους από τους µισούς ερωτηθέντες στην Κύπρο, στη Σλοβενία και στις Κάτω Χώρες. - Σε επτά άλλες χώρες, το µέτρο που αναφέρθηκε συχνότερα ήταν οι φορολογικές ελαφρύνσεις για τους καταναλωτές που βελτιώνουν την ενεργειακή απόδοση των νοικοκυριών τους (και ως εκ τούτου περιορίζουν την περιττή κατανάλωση ενέργειας): Κύπρος, Κάτω Χώρες, Μάλτα, Σλοβενία, Φινλανδία, Λουξεµβούργο και Γαλλία. - Άλλα επτά κράτη µέλη θεωρούν ότι ο ανταγωνισµός µεταξύ των παρόχων ενέργειας θα ήταν ο καλύτερος τρόπος µείωσης των λογαριασµών ενέργειας: Σλοβακία, Λιθουανία, Λετονία, Γερµανία, Ρουµανία, Βέλγιο και Εσθονία (όπου λαµβάνει το ίδιο ποσοστό µε την εκτεταµένη εγκατάσταση έξυπνων µετρητών ενέργειας). 14

15 - Τέλος, φαίνεται ότι υπάρχει ένα πρόβληµα µε την πολυπλοκότητα των λογαριασµών ενέργειας στη Βουλγαρία, όπου αυτή ήταν η πρώτη απάντηση, µε το 45% των ερωτηθέντων να δηλώνουν ότι οι πιο απλοί και πιο κατανοητοί λογαριασµοί ενέργειας θα βοηθούσαν στη µείωση των λογαριασµών ενέργειας. Αντιθέτως, το µέτρο αυτό ήταν στην τελευταία θέση σε 24 από τα 27 κράτη µέλη. Εκτός από τη Βουλγαρία, η Αυστρία και το Ηνωµένο Βασίλειο ήταν οι µόνες άλλες δύο χώρες όπου αυτό το µέτρο δεν βρισκόταν στην τελευταία θέση. 15

16 QA18 According to you as an energy consumer, which two of the following measures would allow you to decrease your energy bills? - MAX. 2 ANSWERS - Widespread installation of smart energy meters in each household Tax breaks for consumers who improve the energy efficiency of their household Creating the conditions for different energy providers to compete Making energy bills simpler and easier to understand EU27 47% 40% 36% 23% PRE % 41% 34% 23% POST-2004/07 42% 35% 40% 24% BE 46% 40% 42% 32% BG 41% 29% 42% 45% CZ 51% 36% 41% 21% DK 58% 55% 29% 27% DE 47% 39% 49% 28% EE 42% 27% 42% 21% IE 49% 42% 36% 21% EL 48% 41% 46% 27% ES 40% 36% 36% 26% FR 49% 53% 33% 14% IT 59% 34% 29% 17% CY 57% 64% 37% 19% LV 33% 43% 52% 11% LT 36% 37% 54% 16% LU 47% 54% 32% 11% HU 48% 43% 33% 23% MT 37% 59% 36% 23% NL 52% 59% 20% 18% AT 54% 46% 29% 33% PL 41% 34% 36% 22% PT 52% 22% 42% 15% RO 37% 32% 44% 24% SI 54% 57% 35% 20% SK 46% 30% 55% 19% FI 45% 56% 39% 19% SE 59% 51% 37% 20% UK 44% 39% 20% 27% Highest percentage per country Highest percentage by item Lowest percentage per country Lowest percentage by item

17 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση Μια κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση των αποτελεσµάτων φωτίζει περισσότερο τις διαφορές µεταξύ των κατηγοριών του πληθυσµού. - Οι άνδρες είναι λίγο πιο πιθανό, σε σύγκριση µε τις γυναίκες, να θεωρούν ότι οι φορολογικές ελαφρύνσεις και ο ανταγωνισµός µεταξύ των παρόχων ενέργειας θα βοηθούσαν στη µείωση των λογαριασµών ενέργειας. Γενικά, οι διαφορές λόγω φύλου στις απαντήσεις είναι ελάχιστες. - Μολονότι η ηλικία επίσης έχει σχετικά περιορισµένο αντίκτυπο, υπάρχουν ωστόσο κάποιες διαφορές: τα άτοµα µεγαλύτερης ηλικίας είναι ελάχιστα λιγότερο πιθανό από ό,τι ο µέσος όρος να θεωρούν ότι η εκτεταµένη εγκατάσταση έξυπνων µετρητών ενέργειας, οι φορολογικές ελαφρύνσεις και ο ανταγωνισµός µεταξύ των παρόχων ενέργειας θα µείωναν τους λογαριασµούς ενέργειας. Εντούτοις, είναι πιθανότερο να πιστεύουν ότι η απλοποίηση των λογαριασµών θα βοηθούσε στη µείωσή τους: φαίνεται ότι δυσκολεύονται περισσότερο από ό,τι άλλες ηλικιακές οµάδες να κατανοήσουν τους λογαριασµούς ενέργειας. - Το µορφωτικό επίπεδο των ερωτηθέντων είναι πολύ πιο ευαίσθητο κριτήριο: Όπως και τα άτοµα µεγαλύτερης ηλικίας, οι ερωτηθέντες χαµηλότερου µορφωτικού επιπέδου είναι ελάχιστα λιγότερο πιθανό να αναφέρουν τις διάφορες απαντήσεις, εκτός της απλοποίησης των λογαριασµών ενέργειας, την οποία είναι πιθανότερο να αναφέρουν. - Οι οικονοµικές δυσκολίες αποτελούν την αιτία διαφορών, ιδιαίτερα όσον αφορά την ιδέα των φορολογικών ελαφρύνσεων για άτοµα που βελτιώνουν την ενεργειακή απόδοση των νοικοκυριών τους: το 43% των ατόµων που συνήθως δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασµούς τους ανέφεραν αυτήν την απάντηση, σε σύγκριση µε το 32% των ατόµων που δεν δυσκολεύονται σχεδόν ποτέ.

18 QA18 According to you as an energy consumer, which two of the following measures would allow you to decrease your energy bills? - MAX. 2 ANSWERS - Widespread installation of smart energy meters in each household Tax breaks for consumers who improve the energy efficiency of their household Creating the conditions for different energy providers to compete Making energy bills simpler and easier to understand EU27 47% 40% 36% 23% Gender Male 47% 42% 37% 22% Female 48% 38% 34% 24% Age % 38% 35% 20% % 43% 38% 20% % 42% 37% 22% % 36% 33% 27% Education (End of) 15-42% 33% 32% 28% % 39% 37% 24% % 47% 37% 18% Still studying 48% 39% 36% 19% 18

19 2. Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ιάφορες έρευνες του Ευρωβαρόµετρου που έχουν εκπονηθεί για λογαριασµό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν δείξει ότι η καταπολέµηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού είναι µε διαφορά το βασικό ζήτηµα που θέλουν οι Ευρωπαίοι να απασχολήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 7 για τον λόγο αυτό είναι ενδιαφέρον να δούµε εάν πιστεύουν ότι τα µέτρα ενεργειακής τιµολόγησης θα µπορούσαν να έχουν θετικό αντίκτυπο. Οι Ευρωπαίοι ερωτήθηκαν ως εκ τούτου τι πιστεύουν για αυτό το ζήτηµα. Πρώτα τους υπενθυµίστηκε ότι 116 εκατοµµύρια ευρωπαίοι πολίτες κινδυνεύουν σήµερα να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισµού 8. - Μια σαφής πλειονότητα Ευρωπαίων θεωρεί ότι συγκεκριµένα µέτρα ενεργειακής τιµολόγησης θα µπορούσαν να βοηθήσουν στην καταπολέµηση της φτώχειας και του αποκλεισµού - Περισσότεροι από έξι στους δέκα Ευρωπαίους θεωρούν ότι µια συγκεκριµένη πολιτική ενεργειακής τιµολόγησης θα µπορούσε να αποτρέψει τις ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού από το να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισµού (62%, στο οποίο περιλαµβάνεται ένα 24% που είναι απολύτως πεπεισµένοι για αυτό και απάντησαν «ναι, σίγουρα»). Εντούτοις, σηµαντική µειονότητα Ευρωπαίων εκφράζουν περισσότερες αµφιβολίες: περίπου το ένα τρίτο δεν πιστεύουν ότι η προσαρµογή των ενεργειακών τιµολογίων θα απέτρεπε τις ευάλωτες κατηγορίες να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας και αποκλεισµού (32%). 7 Πρβλ. ιδιαίτερα: Οι Ευρωπαίοι και η κρίση: 8 QA εκατοµµύρια ευρωπαίοι πολίτες (δηλαδή περίπου το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσµού της Ευρώπης) κινδυνεύουν να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισµού. Πιστεύετε ότι συγκεκριµένα µέτρα ενεργειακής τιµολόγησης θα µπορούσαν να συµβάλουν ώστε αυτοί οι άνθρωποι να αποφύγουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισµό;

20 ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Σε αυτή την ερώτηση, οι διαφορές µεταξύ των κρατών µελών είναι πολύ πιο έντονες. Μια ανάλυση των αποτελεσµάτων ανά οµάδα χωρών αποκαλύπτει σχετικά έντονες διαφορές: αυτό σηµαίνει ότι στις χώρες της ευρωζώνης, η πλειονότητα των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι συγκεκριµένα µέτρα ενεργειακής τιµολόγησης θα µπορούσαν να αποτρέψουν τις ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού από το να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισµού (58%), αλλά µια ισχυρή µειονότητα αµφισβητούν την επιρροή που µπορεί να έχει αυτή η πολιτική (38%). Οι απόψεις στις χώρες εκτός ευρωζώνης είναι πολύ πιο ξεκάθαρες (το 67% πιστεύουν ότι τα συγκεκριµένα µέτρα ενεργειακής τιµολόγησης θα µπορούσαν να βοηθήσουν στην προστασία των ευάλωτων οµάδων του πληθυσµού, ενώ το 25% διαφωνούν). Οι απόψεις στα κράτη µέλη διαφέρουν ως προς αυτό το σηµείο: - Το ποσοστό των ερωτηθέντων που θεωρούν ότι µια συγκεκριµένη τιµολογιακή πολιτική θα µπορούσαν να αποτρέψουν τις ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού από το να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισµού κυµαίνεται από το 83% στη Μάλτα στο 36% στη ανία. Το εύρος των απαντήσεων είναι εποµένως αρκετά µεγάλο, µολονότι η πλειονότητα των ερωτηθέντων συµφωνούν µε την πρόταση. 20

21 - Σε 23 από τα 27 κράτη µέλη η πλειονότητα πιστεύει ότι οι χαµηλότερες τιµές ενέργειας θα µπορούσαν να επηρεάσουν θετικά στην καταπολέµηση της φτώχειας και του αποκλεισµού. Μόνο τέσσερις χώρες διαφοροποιούνται από αυτήν τη γενική τάση: η ανία (το 50% των ερωτηθέντων απάντησαν αρνητικά), η Φινλανδία (52%), η Γερµανία (54%) και οι Κάτω Χώρες (56%). Εκτός από τις σκανδιναβικές χώρες, οι οποίες και οι τρεις εκφράζουν τις περισσότερες αµφιβολίες όσον αφορά τον θετικό αντίκτυπο της συγκεκριµένης ενεργειακής τιµολόγησης στην καταπολέµηση της φτώχειας και του αποκλεισµού, δεν υπάρχει πραγµατική γεωγραφική συνοχή µεταξύ των άλλων χωρών της ΕΕ: για παράδειγµα, οι απαντήσεις που καταγράφονται στις χώρες Benelux είναι σχετικά ανοµοιογενείς, όπως άλλωστε και στις χώρες της Βαλτικής. 21

22 Έχει ενδιαφέρον να σηµειώσουµε ότι τα αποτελέσµατα δεν φαίνεται να επηρεάζονται από τον πραγµατικό πλούτο των χωρών όπως υπολογίζεται µε όρους ΑΕγχΠ: το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ δεν επηρεάζει σχεδόν καθόλου το αποτέλεσµα. Η Μάλτα, η χώρα στην οποία οι ερωτηθέντες είναι πιθανότερο να θεωρούν ότι τα συγκεκριµένα µέτρα ενεργειακής τιµολόγησης θα µπορούσαν να συµβάλλουν στην καταπολέµηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού (83%) έχει κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ χαµηλότερο του ευρωπαϊκού µέσου όρου. Σε αυτήν την κατάταξη όµως τη Μάλτα ακολουθεί το Ηνωµένο Βασίλειο (78%), χώρα µε κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ άνω του ευρωπαϊκού µέσου όρου. Στο άλλο άκρο της κλίµακας, στις χώρες που είναι λιγότερο πεπεισµένες για την αποτελεσµατικότητα µιας συγκεκριµένης ενεργειακής τιµολόγησης περιλαµβάνονται οι Κάτω Χώρες (41%), που εµφανίζουν υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ (το τέταρτο υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση) και η Εσθονία(51%), που κατατάσσεται στην 22η θέση ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ στην ΕΕ. Ως εκ τούτου είναι πιθανό τα αποτελέσµατα σε αυτή την ερώτηση να επηρεάζονται περισσότερο από τα ίδια τα τιµολόγια ενέργειας των επιµέρους χωρών. GDP per capita (in thousands of euros/head) LU NL. DK AT... IE. BE. 30. FI SE.. UK DE IT... FR ES EU27. CY. SI EL.. HU.. PT 10 CZ... MT EE SK. BG. LV PL LT RO 0 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% % Yes *GDP per capita results: Eurostat

23 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση Σε αυτή την ερώτηση, οι κοινωνικοδηµογραφικές διαφορές είναι σχετικά οριακές: σε όλες τις κατηγορίες, η µεγάλη πλειονότητα των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η συγκεκριµένη ενεργειακή τιµολόγηση θα µπορούσε να αποτρέψει τις ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού από το να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισµού. - Το βιοτικό επίπεδο των ερωτηθέντων, ωστόσο, φαίνεται να είναι καθοριστικός παράγοντας. Τα άτοµα που συνήθως δυσκολεύονται πολύ να πληρώσουν τους λογαριασµούς τους και που µάλλον θα ωφελούνταν αµεσότερα από µια τέτοια ενεργειακή τιµολόγηση είναι πιθανότερο να θεωρούν ότι αυτό το είδος µέτρου θα µπορούσε να αποτρέψει τις πλέον ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού από το να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισµού. Οι ερωτηθέντες που δεν δυσκολεύονται σχεδόν ποτέ να πληρώσουν τους λογαριασµούς τους στο τέλος του µήνα είναι ελάχιστα λιγότερο πιθανό από τον µέσο όρο να πιστεύουν ότι η ειδική τιµολόγηση θα προστατέψει τις ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού από καταστάσεις φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισµού. QA20 Do you think that specific energy tariff measures could contribute to avoiding these people falling into poverty and exclusion? Total 'Yes' Total 'No' Don't know EU27 62% 32% 6% Difficulties paying bills Most of the time 67% 26% 7% From time to time 65% 30% 5% Almost never 59% 36% 5% 23

24 3. ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΜΙΑ ΚΟΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 3.1 Ο στόχος της ΕΕ - Μεγάλη πλειονότητα των Ευρωπαίων συµφωνούν ότι ο στόχος της µείωσης της χρήσης ενέργειας κατά 20% έως το 2020 θα πρέπει να καταστεί υποχρεωτικός για όλα τα κράτη µέλη της ΕΕ - Περισσότεροι από τους οκτώ στους δέκα Ευρωπαίους επιθυµούν να καταστεί υποχρεωτικός και για τα 27 κράτη µέλη της ΕΕ ο στόχος που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη µέλη της για µείωση της χρήσης ενέργειας κατά 20% έως το Λεπτοµερής ανάλυση των απαντήσεων δείχνει ότι σχεδόν οι µισοί Ευρωπαίοι τάσσονται σθεναρά υπέρ του να καταστεί αυτός ο στόχος υποχρεωτικός: το 48% απάντησε «ναι, σίγουρα», ενώ το 33% απάντησε «ναι, µάλλον». Μόνο το 14% των ερωτηθέντων δεν επιθυµούν να καταστεί υποχρεωτικός αυτός ο στόχος για όλες τις χώρες της ΕΕ (10%, «όχι, µάλλον όχι», και 4% «όχι, σίγουρα όχι»). 9 QA17 Η ΕΕ και τα κράτη µέλη της έχουν θέσει ως στόχο τη µείωση της χρήσης ενέργειας κατά 20% έως το Για να το πράξουν, πιστεύετε ο στόχος αυτός πρέπει να καταστεί υποχρεωτικός σε όλα τα κράτη µέλη της ΕΕ; 24

25 ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Οι διαφορές µεταξύ κρατών µελών είναι σχετικά λίγες: σε όλες τις χώρες, τουλάχιστον επτά στους δέκα ερωτηθέντες πιστεύουν ότι ο στόχος µείωσης της χρήσης ενέργειας θα πρέπει να είναι υποχρεωτικός για όλα τα κράτη µέλη. Εντούτοις, διαφέρει ο βαθµός της υποστήριξης προς αυτή την πρόταση. Η χρονολογία προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας παράγοντας: περισσότεροι από τους µισούς ερωτηθέντες στις χώρες προ του 2004 πιστεύουν σθεναρά ότι θα πρέπει να είναι υποχρεωτικό για όλα τα κράτη µέλη να συµµορφωθούν προς τον στόχο εξοικονόµησης ενέργειας κατά 20% που έχουν ορίσει η ΕΕ και τα κράτη µέλη (το 51% απάντησαν «ναι, σίγουρα», ενώ το 30% απάντησαν «ναι, µάλλον»). Οι ερωτηθέντες στις χώρες µετά το 2004/2007 είναι λιγότερο βέβαιοι το 37% απάντησαν «ναι, σίγουρα», ενώ το 42% απάντησαν «ναι, µάλλον». Ακόµη µεγαλύτερες διαφορές παρατηρούνται µεταξύ των κρατών µελών: - Το ποσοστό των απαντήσεων «ναι, σίγουρα» διαφέρει σηµαντικά από χώρα σε χώρα. Τουλάχιστον έξι στους δέκα ερωτηθέντες στη Σουηδία (60% απάντησαν «ναι, σίγουρα»), στη Σλοβενία (63%), στο Βέλγιο (64%), στη Γαλλία (65%), στην Κύπρο (66%) και - το πιο αξιοσηµείωτο - στο Λουξεµβούργο (74%) είναι πεπεισµένοι ότι ο στόχος για µείωση της χρήσης ενέργειας κατά 20% έως το 2020 θα πρέπει να είναι υποχρεωτικός για όλες τις χώρες της ΕΕ. - Αντιθέτως, µόνο ένα τρίτο των ερωτηθέντων, ή λιγότεροι, στην Αυστρία (32%), στην Ιρλανδία (29%), στην Πορτογαλία (28%) και στην Τσεχική ηµοκρατία (26%) απάντησαν µε µεγάλη βεβαιότητα. Παρά τις συγκεκριµένες διαφοροποιήσεις ως προς τον βαθµό της στήριξης, γεγονός παραµένει ότι πολύ µεγάλη πλειονότητα των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι όλες οι χώρες θα πρέπει να υποχρεωθούν να συµµορφωθούν µε τον στόχο για µείωση της χρήσης ενέργειας έως το

26 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση Μια κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση αποκαλύπτει λιγοστές διαφορές: σε όλες τις κατηγορίες µεγάλη πλειονότητα των ερωτηθέντων θεωρεί ότι ο στόχος της µείωσης της χρήσης ενέργειας κατά 20% έως το 2202 θα πρέπει να είναι υποχρεωτικός για όλα τα κράτη µέλη της ΕΕ. 26

27 3.2 Τα κύρια πλεονεκτήµατα ενός ολοκληρωµένου ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου [QA19] 10 - Το κύριο πλεονέκτηµα ενός ολοκληρωµένου ενεργειακού δικτύου θα ήταν η µείωση του ενεργειακού κόστους - Όταν ερωτήθηκαν για τα πιθανά πλεονεκτήµατα της θέσπισης ενός ολοκληρωµένου ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου, ζητήθηκε πρώτα από τους Ευρωπαίους να αναφέρουν το βασικό πλεονέκτηµα ενός τέτοιου δικτύου («καταρχήν», µόνο µία απάντηση), και στη συνέχεια τα υπόλοιπα πλεονεκτήµατα («και στη συνέχεια», δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων). Η ανάλυσή µας βασίζεται συνεπώς τόσο στην πρώτη απάντηση όσο και στο σύνολο των πολλαπλών απαντήσεων που δόθηκαν. Ένα στοιχείο ξεχωρίζει έντονα ως κύριο πλεονέκτηµα ενός ολοκληρωµένου ενεργειακού δικτύου (απάντηση, «καταρχήν»): η µείωση του κόστους της ενέργειας ήταν το πρώτο στοιχείο που αναφέρθηκε από περισσότερους από το ένα τρίτο των ερωτηθέντων (36%), µε µεγάλη διαφορά από τις άλλες απαντήσεις. Σε δεύτερη θέση, η καλύτερη χρήση των διαφόρων ειδών ενέργειας, ιδιαίτερα των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, αναφέρθηκε από το ένα πέµπτο των ερωτηθέντων (20%), και στη συνέχεια ακολουθεί η ασφαλέστερη παροχή ενέργειας (16%), µια καλύτερη διαπραγµατευτική ικανότητα µε άλλες χώρες ή οµάδες χωρών (10%) και τέλος η αυξηµένη αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ (8%). Αυτή η σειρά διατηρείται και όταν εξετάσουµε συνολικά όλες τις απαντήσεις (απαντήσεις «καταρχήν», «και στη συνέχεια»). Περίπου έξι στους 10 QA19 Λόγω της ύπαρξης 27 εθνικών δικτύων, η ΕΕ δεν διαθέτει ολοκληρωµένο ενεργειακό δίκτυο. Κατά τη γνώµη σας, ποια θα ήταν τα κύρια πλεονεκτήµατα που θα προσέφερε η δηµιουργία ενός τέτοιου δικτύου; Καταρχήν; (ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Και στη συνέχεια; ( ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΟΛΛΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ) 27

28 δέκα ερωτηθέντες ανέφεραν τη µείωση των ενεργειακών δαπανών (59%) πριν από την καλύτερη χρήση των διαφόρων ειδών ενέργειας, όπως οι ανανεώσιµες πηγές ενέργειας (47%), ως τα κύρια πλεονεκτήµατα ενός ολοκληρωµένου ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου. Η ασφαλέστερη παροχή ενέργειας αναφέρθηκε από µόλις λίγο περισσότερους από το ένα τρίτο των ερωτηθέντων (35%), ενώ το 28% ανέφεραν τη µεγαλύτερη ικανότητα της ΕΕ να διαπραγµατεύονται σηµαντικές συµβάσεις µε τρίτες χώρες. Τέλος, ένα τέταρτο των Ευρωπαίων θεωρούν ότι ένα ολοκληρωµένο ενεργειακό δίκτυο θα επέφερε µεγαλύτερη αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών. Το ποσοστό «.Γ.» είναι σχετικά χαµηλό σε αυτήν την ερώτηση (9%), γεγονός που φαίνεται να υποδηλώνει ότι οι ερωτηθέντες είναι πεπεισµένοι για τα πλεονεκτήµατα ενός ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου. ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Η ένταση των απαντήσεων διαφέρει µεταξύ των κρατών µελών, µολονότι στα περισσότερα από αυτά η µείωση των ενεργειακών δαπανών είναι η πρώτη απάντηση που αναφέρεται. - Σε 21 κράτη µέλη, µια µείωση των ενεργειακών δαπανών θεωρείται το βασικό πλεονέκτηµα της θέσπισης ενός ολοκληρωµένου ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου. Στη Σλοβενία η απάντηση αυτή έλαβε το ίδιο ποσοστό µε την καλύτερη χρήση των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας (58% έκαστη). - Εντούτοις, σε έξι χώρες πρώτη αναφέρθηκε µια καλύτερη χρήση των διαφόρων ειδών ενέργειας, ιδιαίτερα των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας: ανία (66%), Σουηδία (63%), Αυστρία (59%), Γερµανία (54%), Κάτω Χώρες (51%) και Φινλανδία (45%). Πρόκειται για τις χώρες που είναι παραδοσιακά περισσότερο ευαισθητοποιηµένες στο ζήτηµα των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας Στην Αυστρία (54%) και στην Ελλάδα (50%) τουλάχιστον οι µισοί ερωτηθέντες θεωρούν ότι ένα ολοκληρωµένο ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο θα µπορούσε να συµβάλει στην ασφαλέστερη παροχή ενέργειας. Η απάντηση αυτή επίσης είναι πολύ συχνή στη Γερµανία (49%), στη Βουλγαρία (48%) και στη Μάλτα (47%). 11 Βλ. ειδικότερα το Τακτικό Ευρωβαρόµετρο : προτεραιότητες στον τοµέα της ενέργειας: 28

29 - Τέλος, οι ερωτηθέντες στην Κύπρο (41%) και στη Γαλλία (40%) είναι πιθανότερο να θεωρούν ότι η αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών θα βελτιωθεί µέσω ενός ολοκληρωµένου ενεργειακού δικτύου. Οι ερωτηθέντες στη Σλοβενία (40%) και στη Γερµανία (39%) είναι πιθανότερο να πιστεύουν ότι ένα ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο θα προαγάγει την ικανότητα της ΕΕ να διαπραγµατεύεται σηµαντικές συµβάσεις. QA19T Main advantages of putting in place a EU integrated energy network Decrease in energy costs Better use of varying types of energy, particularly use of renewables Safer delivery of energy Greater capacity for the EU to negotiate major contracts with countries outside its borders or with regional networks as the Mediterranean or Baltic networks Increased solidarity among the EU Member States EU27 59% 47% 35% 28% 25% BE 69% 43% 24% 31% 38% BG 51% 44% 48% 24% 26% CZ 65% 57% 28% 29% 26% DK 43% 66% 29% 34% 23% DE 51% 54% 49% 39% 31% EE 48% 38% 34% 23% 18% IE 72% 55% 33% 32% 24% EL 71% 54% 50% 32% 27% ES 66% 46% 42% 21% 20% FR 50% 45% 18% 29% 40% IT 70% 51% 37% 26% 20% CY 75% 62% 45% 22% 41% LV 58% 33% 39% 19% 24% LT 52% 37% 42% 19% 23% LU 49% 45% 24% 31% 28% HU 73% 51% 35% 28% 18% MT 55% 35% 47% 31% 19% NL 50% 51% 26% 32% 24% AT 56% 59% 54% 37% 38% PL 62% 40% 41% 19% 22% PT 72% 47% 34% 15% 26% RO 70% 44% 37% 25% 28% SI 58% 58% 31% 40% 33% SK 67% 52% 41% 25% 23% FI 39% 45% 38% 28% 16% SE 34% 63% 31% 32% 24% UK 55% 36% 27% 23% 12% Highest percentage per country Highest percentage by item Lowest percentage per country Lowest percentage by item 29

30 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση Μια κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση αποκαλύπτει ορισµένες διαφορές, αν και µικρές. - Οι ερωτηθέντες υψηλότερου µορφωτικού επιπέδου είναι λίγο πιθανότερο να θεωρούν ότι η κατασκευή ενός ολοκληρωµένου ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου θα είχε ως αποτέλεσµα την καλύτερη χρήση των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας αντιθέτως, τα άτοµα που εγκατέλειψαν το σχολείο σε µικρότερη ηλικία είναι πιθανότερο να αναφέρουν τη µείωση στις ενεργειακές δαπάνες και την ασφαλέστερη παροχή ενέργειας. - Τα άτοµα που συχνά δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασµούς τους είναι πιθανότερο από αυτά που δεν έχουν σχεδόν ποτέ οικονοµικά προβλήµατα να αναφέρουν µια µείωση των ενεργειακών δαπανών, ίσως επειδή ελπίζουν ότι ένα ολοκληρωµένο ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο θα είχε έναν τέτοιο αντίκτυπο. QA19T Main advantages of putting in place a EU integrated energy network Decrease in energy costs Better use of varying types of energy, particularly use of renewables Safer delivery of energy Greater capacity for the EU to negotiate major contracts with countries outside its borders or with regional networks as the Mediterranean or Baltic networks Increased solidarity among the EU Member States EU27 59% 47% 35% 28% 25% Education (End of) 15-64% 40% 38% 21% 22% % 47% 37% 28% 25% % 52% 32% 34% 27% Still studying 55% 52% 33% 26% 25% Difficulties paying bills Most of the time 65% 45% 37% 23% 23% From time to time 66% 48% 37% 26% 24% Almost never 55% 47% 35% 30% 26% 30

31 3.3 Η σύσταση µιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την Ενέργεια [QA21] 12 - Η σύσταση µιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την Ενέργεια θα δώσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση ισχυρότερη φωνή στη διεθνή σκηνή - Πεπεισµένοι για τα πλεονεκτήµατα της δηµιουργίας ενός ολοκληρωµένου ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου, οι Ευρωπαίοι έχουν επίσης πειστεί ότι η σύσταση µιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την Ενέργεια θα δώσει στην ΕΕ ισχυρότερη φωνή στη διεθνή σκηνή όσον αφορά τα ενεργειακά ζητήµατα. Περισσότεροι από τα τρία τέταρτα των Ευρωπαίων αναγνωρίζουν τα οφέλη όσον αφορά τη διεθνή επιρροή σε ενεργειακά ζητήµατα που θα µπορούσε να αποκοµίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση από τη σύσταση µιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την Ενέργεια (78%, µεταξύ των οποίων το 27% που «συµφωνούν πλήρως» µε την πρόταση). Μικρό ποσοστό των ερωτηθέντων δεν συµφωνούν µε τη δήλωση (13%) και το 9% δεν εξέφρασαν άποψη. 12 QA21 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ήθελε να εγκαθιδρύσει µια Ευρωπαϊκή Κοινότητα για την Ενέργεια. Σε αυτήν την περίπτωση, πείτε µου, παρακαλώ, σε ποιον βαθµό συµφωνείτε ή διαφωνείτε µε την ακόλουθη διατύπωση: η ίδρυση µιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την Ενέργεια, µεταξύ άλλων, θα επέτρεπε στην ΕΕ να έχει µια πιο ισχυρή θέση στη διεθνή σκηνή όσον αφορά τα θέµατα ενέργειας. 31

32 ιαφορές µεταξύ κρατών µελών Οι διαφορές σε αυτήν την ερώτηση είναι σχετικά λίγες: µια σαφής πλειονότητα σε όλα τα κράτη µέλη συµφωνούν ότι η σύσταση µιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την Ενέργεια θα επέτρεπε στην ΕΕ να έχει ισχυρότερη φωνή στη διεθνή σκηνή όσον αφορά τα ζητήµατα ενέργειας. Η υποστήριξη είναι πιο ευρεία στο Βέλγιο και στην Ελλάδα (89% σε αµφότερες τις χώρες), στη Μάλτα (88%) και στην Κύπρο (84%). Εντούτοις, οι ερωτηθέντες στο Ηνωµένο Βασίλειο, στην Πορτογαλία, στη Λετονία και στην Εσθονία (73% και στις τέσσερις χώρες) και στη Ρουµανία και στην Τσεχική ηµοκρατία (αµφότερες 72%) είναι ελάχιστα λιγότερο πιθανό να υποστηρίζουν αυτή τη δήλωση. Εάν εστιάσουµε στις απαντήσεις «συµφωνώ απολύτως», διαπιστώνουµε ότι οι ερωτηθέντες στην Κύπρο ξεχωρίζουν από τους άλλους Ευρωπαίους, µε µόλις δύο τρίτα των ερωτηθέντων να υποστηρίζουν σθεναρά αυτήν τη δήλωση (64%). Αρκετά χαµηλότερα ακολουθούν οι ερωτηθέντες στη Μάλτα (46%) και στο Βέλγιο (41%). Αντιθέτως, η εντονότερη διαφωνία εξακολουθεί να λαµβάνει µικρά ποσοστά η αναλογία των απαντήσεων «διαφωνώ εντελώς» ήταν κάτω του 10% ακόµη και στο Ηνωµένο Βασίλειο (9%). 32

33 33

34 Κοινωνικοδηµογραφική ανάλυση Οι κοινωνικοδηµογραφικές διαφορές σε αυτή την ερώτηση είναι µικρές: όλες οι κατηγορίες συµφωνούν µε την άποψη ότι η σύσταση µιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την Ενέργεια θα δώσει στην ΕΕ µια ισχυρότερη φωνή στη διεθνή σκηνή σε ζητήµατα ενέργειας. Οι ερωτηθέντες υψηλότερου µορφωτικού επιπέδου (82%) και τα διευθυντικά στελέχη (84%) είναι λίγο πιθανότερο από τον µέσο όρο (78%) να συµφωνούν. QA21 The European Parliament would like to put in place a European Community for energy. In this case, please tell me to what extent you agree or disagree with the following statement: Establishing a European Community for energy would, among other things, allow the EU to have a stronger voice on the international scene concerning energy issues. Total 'Agree' Total 'Disagree' Don't know EU27 78% 13% 9% Age % 9% 10% % 10% 8% % 14% 7% % 14% 11% Education (End of) 15-72% 13% 15% % 13% 8% % 13% 5% Still studying 83% 8% 9% Respondent occupation scale Self- employed 78% 15% 7% Managers 84% 12% 4% Other white collars 81% 12% 7% Manual workers 80% 12% 8% House persons 73% 12% 15% Unemployed 79% 10% 11% Retired 73% 15% 12% Students 83% 8% 9% 34

35 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η παρούσα έρευνα του Ευρωβαρόµετρου διεξήχθη σε µια εποχή κατά την οποία τα ενεργειακά ζητήµατα είναι ολοένα και περισσότερο στο προσκήνιο του ευρωπαϊκού διαλόγου. Επιπλέον, η στρατηγική «Ευρώπη 2020» περιέχει ορισµένους ενεργειακούς στόχους, κυρίως επειδή µεσοπρόθεσµος στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η διασφάλιση απρόσκοπτης διαθεσιµότητας ενεργειακών προϊόντων και υπηρεσιών στην αγορά, σε τιµή προσιτή για όλους τους ευρωπαίους καταναλωτές - τόσο επιχειρήσεις όσο και ιδιώτες. Τα βασικά αποτελέσµατα που προκύπτουν από την παρούσα έρευνα του Ευρωβαρόµετρου είναι τα εξής. Πρώτον, το ποσοστό των Ευρωπαίων που έχουν λάβει µέτρα εξοικονόµησης ενέργειας έχει σηµειώσει ελαφρά αύξηση από το 2006 και µετά. Τη χρονιά εκείνη το 21% των ερωτηθέντων είπαν αυθόρµητα ότι δεν είχαν κάνει τίποτα το προηγούµενο έτος για να εξοικονοµήσουν ενέργεια, ποσοστό το οποίο πλέον έχει µειωθεί στο 17%. Για την εξοικονόµηση ενέργειας, οι Ευρωπαίοι πρώτα έλαβαν µέτρα που δεν συνεπάγονται πρόσθετες δαπάνες: περισσότεροι από τους µισούς έχουν µειώσει τον φωτισµό και τη χρήση οικιακών ηλεκτρικών συσκευών και περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα έχουν µειώσει τη θέρµανση και/ή τη χρήση κλιµατισµού. Υπάρχουν αρκετά µέτρα που θεωρούνται ότι µπορούν να µειώσουν αποτελεσµατικά τους λογαριασµούς ενέργειας: η εκτεταµένη εγκατάσταση έξυπνων µετρητών ενέργειας αναφέρθηκε από τους µισούς περίπου Ευρωπαίους. Τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες θεωρούν ότι οι φορολογικές ελαφρύνσεις για καταναλωτές που βελτιώνουν την ενεργειακή απόδοση του νοικοκυριού τους θα συνέβαλαν στη µείωση των λογαριασµών ενέργειας λίγο περισσότεροι από έναν στους τρεις τάσσονται υπέρ του ανταγωνισµού µεταξύ των παρόχων ενέργειας και ποσοστό µικρότερο του 25% επιθυµούν την απλοποίηση των λογαριασµών ενέργειας. Σε µια Ευρωπαϊκή Ένωση που ακόµη πλήττεται από την οικονοµική και χρηµατοπιστωτική κρίση, τα συγκεκριµένα µέτρα ενεργειακής τιµολόγησης θεωρούνται αποτελεσµατικό µέσο καταπολέµησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού. Περισσότεροι από έξι στους δέκα Ευρωπαίους συµφωνούν, και αυτή είναι και η άποψη της πλειονότητας σε 23 κράτη µέλη. Μόνο στις σκανδιναβικές χώρες και στις Κάτω Χώρες η πλειονότητα των ερωτηθέντων εκφράζει αµφιβολίες εν προκειµένω. Οι Ευρωπαίοι βλέπουν θετικά τις κοινές ενεργειακές λύσεις: µια πολύ µεγάλη πλειονότητα θα ήθελε ο στόχος της µείωσης της χρήσης ενέργειας κατά 20% έως το 2020 να καταστεί υποχρεωτικός στα 27 κράτη µέλη της ΕΕ. Η άποψη αυτή έχει την υποστήριξη της µεγάλης πλειονότητας σε όλα τα κράτη µέλη. 35

36 Κατά δεύτερον, οι ερωτηθέντες διακρίνουν πλεονεκτήµατα στη δηµιουργία ενός ενοποιηµένου ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου: πρώτον, τη µείωση των ενεργειακών δαπανών, που αναφέρεται από έξι στους δέκα περίπου ερωτηθέντες, και στη συνέχεια τη βελτίωση της χρήσης των διαφόρων ειδών ενέργειας, όπως οι ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, που αναφέρεται από τους µισούς περίπου Ευρωπαίους. Τέλος, η σύσταση µιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την Ενέργεια θεωρείται ότι παρέχει άλλου τύπου πλεονέκτηµα, όσον αφορά την επιρροή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κόσµο: περισσότερα από τα τρία τέταρτα των Ευρωπαίων θεωρούν ότι αυτό θα έδινε τη δυνατότητα στην ΕΕ να αποκτήσει ισχυρότερη φωνή στη διεθνή σκηνή όσον αφορά τα ενεργειακά ζητήµατα. 36