ΠΡΟΛΟΓΟΣ. Βλέπετε Γλωσσάριο σελ. 30

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΡΟΛΟΓΟΣ. Βλέπετε Γλωσσάριο σελ. 30"

Transcript

1

2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛ. Πρόλογος 4 Εισαγωγή 5 H φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς 6 Τι είναι η κολπική μαρμαρυγή 7 Αίτια της κολπικής μαρμαρυγής 8 Ποια είναι τα συμπτώματα της κολπικής μαρμαρυγής; 9 Κλινικοεργαστηριακός έλεγχος 9 Είναι επικίνδυνη η κολπική μαρμαρυγή; 9 Τύποι της κολπικής μαρμαρυγής 10 Αντιμετώπιση της πρωτοεμφανιζόμενης κολπικής μαρμαρυγής 10 Φαρμακευτική ανάταξη 12 Πρόληψη θρόμβων και εγκεφαλικού 13 Νεώτερα αντιπηκτικά 13 Μακροχρόνιος έλεγχος της συχνότητας 14 Καρδιακή ανάταξη 16 Κολπική μαρμαρυγή και κληρονομικότητα 18 Κολπική μαρμαρυγή και εγκεφαλικό 19 Μεταβολές του τρόπου ζωής 19 Συμβουλές διατροφής για την κολπική μαρμαρυγή 21 Κολπική μαρμαρυγή και άσκηση 22 Κολπική μαρμαρυγή και κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών 24 Σεξ και κολπική μαρμαρυγή 24 Κολπική μαρμαρυγή και εγκυμοσύνη 25 Κολπική μαρμαρυγή, άγχος και στρες 26 Συχνές ερωτήσεις 27 Συμβουλές για να ζήσετε καλά με την κολπική μαρμαρυγή 28 Μη φαρμακευτικές θεραπείες 29 Κατάλυση με καθετήρα (ablation) 29 Χειρουργική κατάλυση 30 Γλωσσάριο 30 3

4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η κολπική μαρμαρυγή είναι η πιο συχνά εμφανιζόμενη αρρυθμία, και σύμφωνα με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία «στη χώρα μας σήμερα υπολογίζουμε ότι υπάρχουν περίπου χιλιάδες άτομα με κολπική μαρμαρυγή». Πρόκειται για ένα πρόβλημα του οποίου η συχνότητα εμφάνισης αυξάνεται, όσο αυξάνεται και η ηλικία. Παρόλο που δεν υπάρχουν ακριβή επιδημιολογικά δεδομένα, η συχνότητα της κολπικής μαρμαρυγής σε άτομα μέχρι την ηλικία των πενήντα ετών εκτιμάται ότι ανέρχεται περίπου στο 1% του γενικού πληθυσμού. Όσο περνούν οι δεκαετίες, τόσο αυξάνεται η συχνότητά της και υπολογίζουμε ότι σε ανθρώπους άνω των 80 ετών, παρατηρείται σε ποσοστό που υπερβαίνει το 10%. Επειδή η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί ασθένεια που εμφανίζεται σε μεγάλο ποσοστό στα άτομα της τρίτης ηλικίας, η επιμήκυνση της διάρκειας ζωής, η βελτιωμένη επιβίωση μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου και η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια καθώς και η αυξανόμενη συχνότητα καρδιοχειρουργικής επέμβασης, είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσουν σε αύξηση του επιπολασμού 1 της. Υπολογίζεται ότι ο επιπολασμός της κολπικής μαρμαρυγής θα φθάσει τα 4 εκατομμύρια έως το 2030 και τα 5,6 εκατομμύρια μέχρι το 2050 στην Ελλάδα. Ο παρών οδηγός έχει ως σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των ασθενών αλλά και των πολιτών, αναφορικά με την κολπική μαρμαρυγή και όλα τα θέματα που άπτονται αυτής. 1 Βλέπετε Γλωσσάριο σελ. 30 4

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί την συχνότερη αρρυθμία στον ενήλικα. Πρόκειται για μια από τις συχνότερες αιτίες νοσηλείας ασθενών στον δυτικό κόσμο. Υπολογίζεται ότι σε άτομα άνω των 70 ετών, η κολπική μαρμαρυγή συναντάται σε ποσοστό 10% στον γενικό πληθυσμό. Το ποσοστό αυτό αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο αριθμό ασθενών στη χώρα μας που υποφέρουν από την αρρυθμία αυτή, την κολπική μαρμαρυγή. H εγκατάσταση χρόνιας κολπικής μαρμαρυγής συνοδεύεται από μια εντυπωσιακή αύξηση του κινδύνου θνητότητας των ασθενών, της τάξης του 50-90%. Η αρρυθμία αυτή, θέτει τον ασθενή σε πέντε φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και τρεις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας. 5

6 H φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς Η καρδιά είναι μία πολύ δυνατή αντλία φτιαγμένη από μυϊκό ιστό, που λειτουργεί εντατικά και συνεχώς. Έχει περίπου τις διαστάσεις μιας ανθρώπινης γροθιάς. Η καρδιά χωρίζεται σε τέσσερις κοιλότητες. Το επάνω τμήμα της καρδιάς χωρίζεται σε δύο κοιλότητες, τους κόλπους, ενώ το κάτω τμήμα σε άλλες δύο, τις κοιλίες. Υπό κανονικές συνθήκες το αίμα ρέει, προωθείται στο εσωτερικό της καρδιάς από τους κόλπους στις κοιλίες και από εκεί στα αγγεία, υποβοηθούμενο από τέσσερις βαλβίδες. Οι βαλβίδες ανοίγουν και κλείνουν για να επιτρέψουν στο αίμα να κινείται προς μία μόνο κατεύθυνση. Σκούρο κόκκινο αίμα, με χαμηλή περιεκτικότητα σε οξυγόνο, επιστρέφει στην καρδιά, αφού έχει κυκλοφορήσει στο εσωτερικό του σώματος. Επιστρέφει από την άνω και κάτω κοίλη φλέβα και εισέρχεται στο δεξιό κόλπο. Ο δεξιός κόλπος αδειάζει το αίμα μέσω της τριγλώχινος βαλβίδας στη δεξιά κοιλία. Η δεξιά κοιλία προωθεί το αίμα μέσω της πνευμονικής βαλβίδας στην πνευμονική αρτηρία. Από εκεί το αίμα πηγαίνει στους πνεύμονες, όπου εμπλουτίζεται με φρέσκο οξυγόνο. Αφού το αίμα εμπλουτιστεί με οξυγόνο, παίρνει ένα ανοικτό κόκκινο χρώμα. Μετά επιστρέφει με τις πνευμονικές φλέβες στον αριστερό κόλπο. Από εκεί περνάει μέσω της μιτροειδούς βαλβίδας και εισέρχεται στην αριστερή κοιλία. Η αριστερή κοιλία προωθεί το κόκκινο πλούσιο σε οξυγόνο αίμα μέσω της αορτικής βαλβίδας στην αορτή. Η αορτή διοχετεύει το αίμα στην κυκλοφορία όλου του σώματος. Για να φθάσει το αίμα σε όλα τα όργανα και τους μύες, πρέπει να ωθείται με μεγάλη πίεση. Ο καρδιακός μυς είναι αρκετά δυνατός για να ασκεί αυτήν τη λειτουργία, εργαζόμενος αδιάκοπα για ολόκληρη τη ζωή του ανθρώπου. Για να 6

7 εργαστεί αποτελεσματικά, όμως, η καρδιά χρειάζεται πολύ καλή παροχή αίματος, η οποία εξασφαλίζεται από τις στεφανιαίες αρτηρίες και τους κλάδους τους. Ο συντονισμός της λειτουργίας της καρδιάς γίνεται με ηλεκτρικά ερεθίσματα, που παράγονται από τον φλεβόκομβο, ένα φυσικό βηματοδότη, ο οποίος αποτελείται από ένα σύνολο νευρικών κυττάρων σε μέγεθος κεφαλής καρφίτσας, που εντοπίζεται στο άνω τοίχωμα του δεξιού κόλπου. Τι είναι η κολπική μαρμαρυγή Φυσιολογικά, ο καρδιακός παλμός ξεκινά από τον φλεβόκομβο που εντοπίζεται στο δεξιό κόλπο. Όταν ο φλεβόκομβος πυροδοτεί, η ηλεκτρική δραστηριότητα διασπείρεται κατά μήκος του δεξιού και αριστερού κόλπου, και προκαλεί τη συστολή τους. Το ερέθισμα ταξιδεύει προς τον κολποκοιλιακό κόμβο, ο οποίος είναι η γέφυρα που επιτρέπει να πηγαίνουν τα ερεθίσματα από τους κόλπους στις κοιλίες. Το ερέθισμα τότε οδεύει διαμέσου των τοιχωμάτων των κοιλιών, προκαλώντας την συστολή τους. Τα φυσιολογικά ηλεκτρικά ερεθίσματα της καρδιάς έχουν ως αποτέλεσμα τη φυσιολογική πλήρωση με αίμα και τη συστολή της καρδιάς. Στην κολπική μαρμαρυγή, πολλά ερεθίσματα ξεκινούν από διαφορετικές θέσεις και εξαπλώνονται στους κόλπους. Ο ρυθμός που προκύπτει είναι αποδιοργανωμένος, ταχύς και ανώμαλος. Επειδή τα ερεθίσματα ταξιδεύουν στους κόλπους με ακανόνιστο τρόπο, οι κόλποι είναι ανίκανοι να συσταλθούν με κανονικό ρυθμό. Η καρδιακή συχνότητα στους κόλπους μπορεί να ποικίλει από 300 έως 600 σφυγμούς το λεπτό. Ευτυχώς ο κολποκοιλιακός κόμβος περιορίζει τον αριθμό των 7

8 ερεθισμάτων πού οδεύουν στις κοιλίες. Η καρδιακή συχνότητα που προκύπτει είναι ανώμαλη και κυμαίνεται περίπου από 50 σε 150 σφίξεις το λεπτό. Αίτια της κολπικής μαρμαρυγής Συχνότερες αιτίες Μεγάλη ηλικία (ο κίνδυνος αυξάνει με την ηλικία, ειδικά μετά την ηλικία των 60 ετών), Υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση), Στεφανιαία νόσος, Μετά από καρδιοχειρουργική επέμβαση, Βαλβιδοπάθεια, Χρόνια νόσος των πνευμόνων, Καρδιακή ανεπάρκεια, Μυοκαρδιοπάθεια (νόσος του μυοκαρδίου), Συγγενείς καρδιοπάθειες, Πνευμονική εμβολή (θρόμβος αίματος στους πνεύμονες). Λιγότερο συχνές αιτίες Υπερθυρεοειδισμός (υπερδραστήριος θυρεοειδής), Περικαρδίτιδα (φλεγμονή του εξωτερικού στρώματος της καρδιάς), Σε τουλάχιστον 10% των περιπτώσεων, καμία υποκείμενη καρδιοπάθεια δεν ανευρίσκεται. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να σχετίζεται με κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, καφέ, ορισμένα φάρμακα, ηλεκτρολυτικές ή μεταβολικές διαταραχές ή σοβαρές λοιμώξεις. 8

9 Ποια είναι τα συμπτώματα της κολπικής μαρμαρυγής; Τα συμπτώματα της κολπικής μαρμαρυγής περιλαμβάνουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα: αίσθημα παλμών, έλλειψη ενέργειας ή αίσθημα κόπωσης, ζάλη - αίσθημα ελαφριάς κεφαλαλγίας ή λιποθυμίας, θωρακική δυσφορία - πόνος, πίεση στο στήθος, δύσπνοια - δυσκολία αναπνοής σε δραστηριότητες ή στην ηρεμία. Κλινικοεργαστηριακός έλεγχος Ένα απλό καρδιογράφημα, βοηθά να αποκαλυφθούν ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό, το είδος τους, η διάρκειά τους και πιθανόν η αιτία τους. Τοποθέτηση Holter ρυθμού για περισσότερα από ένα 24ωρα, στις παροξυσμικές μορφές της κολπικής μαρμαρυγής για να γίνει η καταγραφή της αρρυθμίας. Υπερηχοκαρδιογράφημα καρδιάς για τον εντοπισμό παθολογικών προδιαθεσικών ευρημάτων. Αιματολογικές εξετάσεις, εξετάσεις για τον θυρεοειδή, αλλά και έλεγχος ηλεκτρολυτών. Σε άτομα με στεφανιαία νόσο ή που έχουν πιθανότητες να έχουν στεφανιαία νόσο, εφόσον δεν υπάρχουν ευρήματα από τις προηγούμενες εξετάσεις, θα πρέπει να γίνονται λειτουργικές δοκιμασίες π.χ. δοκιμασία κόπωσης, σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου. Είναι επικίνδυνη η κολπική μαρμαρυγή; Πολλοί άνθρωποι ζουν για χρόνια με κολπική μαρμαρυγή χωρίς προβλήματα. Εν τούτοις, τώρα είναι γνωστό ότι η χρόνια κολπική μαρμαρυγή μπορεί να προκαλέσει μελλοντικά προβλήματα: επειδή οι κόλποι συστέλλονται γρήγορα και ανώμαλα, το αίμα δεν ρέει αρκετά γρήγορα σε αυτούς. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες δημιουργίας θρόμβου. Αν ο θρόμβος εξωθηθεί από την καρδιά, μπορεί να ταξιδέψει στον εγκέφαλο και να προκαλέσει εγκεφαλικό. Οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή έχουν πέντε με επτά φορές αυξημένες πιθανότητες για εγκεφαλικό σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό. Οι θρόμβοι μπορούν, επίσης, να ταξιδέψουν και σε αλλά σημεία ή όργανα του σώματος, όπως (νεφροί, καρδιά, γαστρεντερολογικό) προκαλώντας βλάβη. 9

10 Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί επίσης να μειώσει την αντλητική ικανότητα της καρδιάς από 20% έως 30%. Η κολπική μαρμαρυγή που συνδυάζεται με γρήγορη καρδιακή συχνότητα για μακρά χρονική περίοδο μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια τη λεγόμενη ταχυμυοκαρδιοπάθεια. Η χρόνια κολπική μαρμαρυγή χωρίς θεραπεία συνοδεύεται με αύξηση της θνητότητας. Τύποι της Κολπικής Μαρμαρυγής Πρωτοεμφανιζόμενη κολπική μαρμαρυγή, όταν παρουσιάζεται για πρώτη φορά, ανεξάρτητα από τη διάρκεια της αρρυθμίας και την παρουσία ή τη βαρύτητα των συμπτωμάτων. Παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή, που αυτοανατάσσεται συνήθως μέσα σε 48 ώρες. Παρότι οι παροξυσμοί της κολπικής μαρμαρυγής μπορεί να διαρκέσουν μέχρι και μία εβδομάδα, οι πιθανότητες αυτοανάταξης μετά τις πρώτες 48 ώρες μειώνονται σημαντικά. Εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή, όταν είτε η διάρκειά της ξεπερνά τις επτά ημέρες είτε για την αποκατάσταση του φλεβοκομβικού ρυθμού είναι απαραίτητη η φαρμακευτική ή η ηλεκτρική ανάταξη. Χρόνια κολπική μαρμαρυγή, όταν η κολπική μαρμαρυγή γίνεται χρόνια αρρυθμία, αποδεκτή από τον ασθενή και από το θεράποντα καρδιολόγο. Αντιμετώπιση της πρωτοεμφανιζόμενης κολπικής μαρμαρυγής Κύριος στόχος στην αντιμετώπιση της πρωτοεμφανιζόμενης κολπικής μαρμαρυγής είναι η προστασία από θρομβοεμβολικά επεισόδια και η άμεση βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας, όταν αυτή επηρεάζεται. Η απόφαση για την περαιτέρω αντιμετώπιση του προβλήματος εξαρτάται από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων: Σε ασθενείς που παρουσιάζουν σοβαρά συμπτώματα, πρέπει να εξετάζεται η άμεση ανάταξη σε φλεβοκομβικό ρυθμό, ενώ στους υπόλοιπους, οι οποίοι είναι 10

11 και οι περισσότεροι, μπορεί να γίνει έλεγχος είτε του ρυθμού, είτε της συχνότητας. Σε ασθενείς που παρουσιάζουν ενεργό ισχαιμία, οξύ πνευμονικό οίδημα, συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας, σύνδρομο προδιέγερσης, που μπορεί να οδηγήσει σε πολύ γρήγορη κοιλιακή ανταπόκριση λόγω της ύπαρξης παράπλευρου δεματίου, πρέπει να γίνεται αμέσως ηλεκτρική καρδιοανάταξη. Στις περιπτώσεις αυτές, το όφελος είναι μεγαλύτερο από τον κίνδυνο θρομβοεμβολικού επεισοδίου και η χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής δεν πρέπει να καθυστερεί την ανάταξη. Βέβαια, δεν πρέπει να καθυστερεί ούτε η πιθανή διόρθωση των αιτίων που προκάλεσαν την επείγουσα κατάσταση (π.χ. αποκατάσταση ηλεκτρολυτικών διαταραχών, αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης, χορήγηση διουρητικών στο πνευμονικό οίδημα κ.λπ.). Πρέπει να τονιστεί πως ένας ασθενής που διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά με κολπική μαρμαρυγή θα πρέπει να διερευνηθεί, ώστε να αποκλειστεί η ύπαρξη ενός ενδεχόμενου εκλυτικού αιτίου, όπως η θυρεοτοξίκωση, η στένωση μιτροειδούς, οι ηλεκτρολυτικές διαταραχές, η περικαρδίτιδα κ.λπ. Αλλά και στους ασθενείς που δεν παρουσιάζουν συμπτώματα τα οποία καθιστούν την ανάταξη επείγουσα, θα πρέπει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο αυτό. Γενικά, οι ασθενείς που παρουσιάζουν για πρώτη φορά συμπτωματική κολπική μαρμαρυγή θα πρέπει να ανατάσσονται, ειδικά αν βρεθεί κάποια αναστρέψιμη αιτία. Αν η προσέλευση του ασθενή γίνει τις πρώτες ώρες, η ανάταξη σε φλεβόκομβο μπορεί να γίνει χωρίς την προηγούμενη χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής. Η πιθανότητα θρομβοεμβολικού επεισοδίου τις πρώτες ώρες είναι μικρή. Η ανάταξη μπορεί να είναι είτε φαρμακευτική είτε ηλεκτρική, και εξαρτάται από τα περιθώρια χρόνου και από την εξοικείωση του γιατρού με την κάθε μέθοδο. Στις περιπτώσεις όπου η έναρξη της κολπικής μαρμαρυγής ανάγεται σε περισσότερο από 48 ώρες, ο ασθενής θα πρέπει να λάβει αντιπηκτική αγωγή με κουμαρινικά για τέσσερις εβδομάδες (κατά τη διάρκεια των οποίων θα ελέγχεται αν το INR βρίσκεται σε θεραπευτικά επίπεδα) και στη συνέχεια, θα πρέπει να γίνει η ανάταξη. Η ύπαρξη θρόμβου στον αριστερό κόλπο μπορεί να αποκλειστεί με τη χρήση διοισοφάγειου υπερηχοκαρδιογραφήματος, οπότε και μπορούμε να προχωρήσουμε στην ανάταξη. Η αντιπηκτική αγωγή θα πρέπει να συνεχιστεί για ένα μήνα μετά την ανάταξη, λόγω της πιθανής καθυστερημένης αποκατάστασης της κολπικής συστολής 11

12 Φαρμακευτική ανάταξη Πολλά επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής ανατάσσονται αυτόματα λίγες ώρες ή ημέρες μετά την έναρξή τους. Στους ασθενείς που δεν ανατάσσονται μέχρι την επίσκεψη στον ιατρό, μπορεί να αποφασιστεί η φαρμακευτική ανάταξη. Το πλεονέκτημα της φαρμακευτικής ανάταξης, σε σχέση με την ηλεκτρική, είναι ότι δε χρειάζεται αναισθησία ή μέθη, αν και το ποσοστό ανάταξης σε σχέση με την ηλεκτρική ανάταξη είναι χαμηλότερο. Κατά τη διάρκεια της φαρμακευτικής ανάταξης και για αρκετές ώρες μετά, χρειάζεται η παρακολούθηση του ασθενή με μόνιτορ. Η φλεκαϊνίδη μπορεί να είναι αποτελεσματική στην ανάταξη της κολπικής μαρμαρυγής που παρουσιάστηκε πρόσφατα. Η συνήθης δόση είναι mg per os (από το στόμα). Θα πρέπει να αποφεύγεται η χορήγησή της σε ασθενείς με κακή λειτουργία της αριστερής κοιλίας και με ισχαιμία. Πολύ καλά αποτελέσματα φαίνεται ότι έχει η χορήγηση προπαφαινόνης στην ανάταξη της πρόσφατης κολπικής μαρμαρυγής. Μπορούν να χορηγηθούν μέχρι 600 mg από του στόματος. Όπως και η φλεκαϊνίδη, πρέπει να χορηγείται με προσοχή στους ασθενείς με κακή αριστερή κοιλία και με ισχαιμία. Επίσης, λόγω της δράσης της ως β-αποκλειστής πρέπει να δίνεται με προσοχή στους ασθενείς με αναπνευστικό πρόβλημα. Η ανάταξη σε φλεβόκομβο με τη χορήγηση αμιωδαρόνης επιτυγχάνεται καθυστερημένα σε σχέση με τη χορήγηση προπαφαινόνης ή φλεκαϊνίδης. Το ποσοστό ανάταξης με τη χορήγηση αμιωδαρόνης ενδοφλεβίως φτάνει το 80% με 90%, πλην όμως είναι χαμηλότερο από αυτό της ηλεκτρικής ανάταξης. Πολύ καλά αποτελέσματα έδειξε η χορήγηση ιβουτιλίδης ενδοφλεβίως, στη δόση του 1 mg που επαναλαμβάνεται μετά από 10 λεπτά. Το μειονέκτημά της είναι η παράταση του QT διαστήματος που προκαλεί. Επίσης, μπορεί να προκαλέσει πολύμορφη κοιλιακή ταχυκαρδία, συνήθως μη εμμένουσα. Φάρμακα όπως η σοταλόλη, οι β-αποκλειστές, η βεραπαμίλη και η δακτυλίτιδα είναι αναποτελεσματικά στην ανάταξη της κολπικής μαρμαρυγής σε φλεβοκομβικό ρυθμό και δεν πρέπει να χορηγούνται. Νέα φάρμακα, όπως το vernakalant, κυκλοφόρησαν πρόσφατα και υπόσχονται πολύ καλά αποτελέσματα. 12

13 Πρόληψη θρόμβων και εγκεφαλικού Αντιπηκτικά φάρμακα όπως η κουμαδίνη (εμπορική ονομασία Sintrom) (ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ) χορηγούνται για να μειώσουν τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων άρα και εγκεφαλικού. Η κουμαδίνη μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού 60%-80% σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Όταν χρησιμοποιείται κουμαδίνη, χρειάζονται αιματολογικές εξετάσεις για να εξασφαλιστεί ότι η πηκτικότητα του αίματος είναι σε ασφαλές και αποτελεσματικό επίπεδο. Με βάση τα προαναφερθέντα δεδομένα, ο ρόλος των αντιπηκτικών έχει πλέον καθιερωθεί στη πρόληψη του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Ανάμεσα στα πλεονεκτήματα των αντιπηκτικών πρέπει να αναφερθούν η καλά τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα, η απουσία παρενεργειών, εκτός φυσικά από την αιμορραγία, και το χαμηλό κόστος. Όμως τα αντιπηκτικά έχουν πρακτικά πολύ στενό θεραπευτικό εύρος και απαιτούν τακτική παρακολούθηση του INR (International Normalized Ratio) ώστε να διατηρείται εντός θεραπευτικών ορίων. Συνήθως το INR πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 2-3, ανάλογα με το καρδιολογικό πρόβλημα. Επιπροσθέτως, τα αντιπηκτικά εμφανίζουν πολλές αλληλεπιδράσεις με τροφές και φάρμακα, έχουν μεγάλο χρόνο ημισείας ζωής 2 και καθυστερημένη έναρξη δράσης. Νεώτερα αντιπηκτικά Υπάρχουν πλέον διαθέσιμα νέα αντιθρομβωτικά φάρμακα, που συναγωνίζονται επιτυχώς με τα αντιπηκτικά στο πεδίο της πρόληψης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. 2 Βλέπετε Γλωσσάριο σελ

14 Το dabigatran (εμπορικό όνομα (Pradaxa) είναι άμεσος αναστολέας της θρομβίνης, με δράση τόσο επί της ελεύθερης όσο και της συνδεδεμένης με ινώδες θρομβίνης. Έχει παρόμοια αποτελεσματικότητα με τη κουμαδίνη για την πρόληψη θρομβοεμβολικού επεισοδίου, με λιγότερα αιμορραγικά συμβάματα. Το rivaroxaban είναι αναστολέας του παράγοντα Xa, με εντυπωσιακές φαρμακολογικές ιδιότητες, όπως χορήγηση άπαξ ημερησίως, ταχεία έναρξη δράσης και προβλέψιμη φαρμακοκινητική. Είναι ισοδύναμο της κουμαδίνης για την πρόληψη αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Επιπροσθέτως, δεν υπήρξε σημαντική διαφορά στον κίνδυνο εμφάνισης μείζονος αιμορραγικού συμβάματος. Η απιξαμπάνη (apixaban) είναι ένας «αναστολέας του παράγοντα Xa», αναστέλλει, δηλαδή, τη δράση του παράγοντα Xa, ενός ενζύμου που συμμετέχει στην παραγωγή θρομβίνης. Η θρομβίνη διαδραματίζει βασικό ρόλο στη διαδικασία σχηματισμού θρόμβων. Με τον αποκλεισμό του παράγοντα Xa, επιτυγχάνεται μείωση των επιπέδων θρομβίνης και, επομένως, του κινδύνου ανάπτυξης θρόμβων στις φλέβες. Μακροχρόνιος έλεγχος της συχνότητας Παλαιότερες κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούσαν αυστηρότατο έλεγχο της συχνότητας στους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Συγκεκριμένα, συνιστούσαν συχνότητα μεταξύ 60 και 80 ανά λεπτό στην ηρεμία και μεταξύ 90 και 115 ανά λεπτό στη μέτρια άσκηση. Πρόσφατα, η δημοσίευση της μελέτης RACE II έδειξε ότι και στην ομάδα που επιχειρήθηκε λιγότερο αυστηρός έλεγχος της συχνότητας τα συμπτώματα, οι ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων και η ποιότητα ζωής ήταν παρόμοια, ενώ οι εισαγωγές σε νοσοκομείο ήταν λιγότερες. Η φαρμακευτική αγωγή που ακολουθούν είναι: Οι β-αποκλειστές. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι στους ασθενείς με υψηλό αδρενεργικό τόνο ή όταν συνυπάρχει ισχαιμία του μυοκαρδίου. Διάφορες μελέτες έδειξαν ότι η μακροχρόνια χορήγηση β-αποκλειστών είναι αποτελεσματική και ασφαλής Οι ανταγωνιστές ασβεστίου (μη διυδροπυριδίνες). Η βεραπαμίλη και η διλτιαζέμη είναι αποτελεσματικά φάρμακα στον έλεγχο της συχνότητας στην κολπική μαρμαρυγή, τόσο στη χρόνια όσο και 14

15 στην παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή. Προσοχή χρειάζεται στη χορήγησή τους σε ασθενείς με συστολική καρδιακή ανεπάρκεια, λόγω της αρνητικής ινότροπης δράσης τους. Η δακτυλίτιδα. Η δακτυλίτιδα είναι αποτελεσματική στη διατήρηση χαμηλής συχνότητας στην ηρεμία, αλλά όχι κατά τη διάρκεια της άσκησης. Για αυτό συγχορηγείται με β-αποκλειστές, οπότε είναι αποτελεσματική στους ασθενείς με φυσιολογική λειτουργικότητα αλλά και στους ασθενείς που πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια. Λόγω των πολλών ανεπιθύμητων παρενεργειών της, η στάθμη του φαρμάκου στο αίμα θα πρέπει να παρακολουθείται τακτικά, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους ασθενείς. Η αμιωδαρόνη. Είναι αποτελεσματικό φάρμακο για τον έλεγχο της συχνότητας και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ενδοφλεβίως, ακόμη και σε αιμοδυναμικά ασταθείς ασθενείς. Χρησιμοποιείται συνήθως για τον έλεγχο του ρυθμού, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τον έλεγχο της συχνότητας, όταν οι άλλοι φαρμακευτικοί παράγοντες αποτύχουν. Χρειάζεται προσοχή στη χορήγησή της, λόγω των πολλών ανεπιθύμητων παρενεργειών της. 15

16 Καρδιακή ανάταξη Τι είναι η καρδιακή ανάταξη; Ο όρος καρδιακή ανάταξη χρησιμοποιείται για κάθε θεραπεία που εφαρμόζεται προκειμένου να τερματισθεί μια παθολογική ταχυκαρδία και να επανέλθει ο φυσιολογικός ρυθμός της καρδιάς. Η καρδιακή ανάταξη μπορεί να γίνει είτε φαρμακευτικά είτε με χορήγηση ηλεκτρικού ρεύματος (απινίδωση). Η φαρμακευτική ανάταξη γίνεται μετά από εισαγωγή του ασθενή σε νοσοκομείο και χορήγηση φαρμάκων από του στόματος ή συνηθέστερα ενδοφλεβίως. Η ηλεκτρική ανάταξη γίνεται είτε σε επείγουσα βάση για ανάταξη απειλητικών για τη ζωή ταχυκαρδιών, οι οποίες προκαλούν απώλεια συνείδησης του ασθενή, είτε προγραμματισμένα για ανάταξη κυρίως επεισοδίων κολπικής μαρμαρυγής ή πτερυγισμού. Περιγραφή ηλεκτρικής ανάταξης Οι προγραμματισμένες ηλεκτρικές ανατάξεις γίνονται σε νοσοκομειακό περιβάλλον (ηλεκτροφυσιολογικό εργαστήριο, μονάδα εντατικής θεραπείας, αίθουσα ανάνηψης) παρουσία καρδιολόγου, νοσηλεύτριας και ενδεχομένως αναισθησιολόγου. Η χορήγηση ρεύματος γίνεται συνήθως με δύο ειδικά αυτοκόλλητα, τα οποία προσκολλώνται σε συγκεκριμένες θέσεις στη ράχη και στο θώρακα του ασθενή. Τα αυτοκόλλητα συνδέονται μέσω καλωδίων με ένα εξωτερικό απινιδωτή από τον οποίο γίνεται η ελεγχόμενη χορήγηση ηλεκτρικού ρεύματος προκαθορισμένης ενέργειας (απινίδωση). Η απινίδωση γίνεται μετά από νάρκωση του ασθενή με ενδοφλέβια χορήγηση αναισθητικού φαρμάκου. ΔΕΝ απαιτείται γενική αναισθησία του ασθενή. Ο ασθενής ξυπνά μετά από μερικά λεπτά και εξέρχεται από το νοσοκομείο εντός της ίδιας ημέρας. Σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται προγραμματισμένη καρδιακή ανάταξη; Α. Ανάταξη κολπικής μαρμαρυγής ή κολπικού πτερυγισμού Οι ακόλουθες ομάδες ασθενών με κολπική μαρμαρυγή/ πτερυγισμό μπορούν να υποβληθούν με ασφάλεια σε ανάταξη: σαφής έναρξη αρρυθμίας εντός 48 ωρών, διάρκεια επεισοδίου μεγαλύτερη από 48 ώρες σε ασθενή όμως που λαμβάνει συνεπώς αντιπηκτική αγωγή τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες (κουμαρινικά 16

17 αντιπηκτικά με μετρήσεις INR μεταξύ 2-3 ή νταμπιγκατράνη χωρίς απώλεια δόσης/δόσεων), διάρκεια επεισοδίου μεγαλύτερη από 48 ώρες αλλά απουσία θρόμβου σε διοισοφάγειο υπερηχογράφημα Ποια είναι τα ποσοστά επιτυχίας της ηλεκτρικής ανάταξης; Η ηλεκτρική ανάταξη εξασφαλίζει τον τερματισμό παθολογικών ταχυκαρδιών σε φυσιολογικό φλεβοκομβικό ρυθμό σε ποσοστό μεγαλύτερο από 90%-95%. Τα ποσοστά είναι μικρότερα στις ακόλουθες υποομάδες ασθενών ασθενείς που παραμένουν συνεχώς σε κολπική μαρμαρυγή για μεγάλο χρονικό διάστημα (> 1 έτος), ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και διατεταμένο αριστερό κόλπο (> 50 mm), ασθενείς που δε λαμβάνουν αντιαρρυθμικά φάρμακα, ιδιαίτερα παχύσαρκοι ασθενείς. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η ηλεκτρική ανάταξη, παρόλο που χρησιμοποιείται για τον τερματισμό των παθολογικών ταχυκαρδιών, δεν θεραπεύει τις αρρυθμίες, ούτε προλαμβάνει την εμφάνιση νέων επεισοδίων μαρμαρυγής ή πτερυγισμού. Πρακτικά θέματα σχετικά με την ηλεκτρική ανάταξη Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε ηλεκτρική ανάταξη θα πρέπει να είναι νηστικοί για τουλάχιστον έξι ώρες πριν από την ανάταξη. 17

18 Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε ηλεκτρική ανάταξη θα πρέπει να αποφύγουν την οδήγηση για διάστημα 24 ωρών μετά την ανάταξη, έως ότου να απομακρυνθεί πλήρως η επίδραση των αναισθητικών φαρμάκων. Μετά την ηλεκτρική ανάταξη μπορεί να υπάρχει ένας ήπιος ερεθισμός στην περιοχή που είχαν τοποθετηθεί τα αυτοκόλλητα ή ήπια ευαισθησία στην περιοχή των θωρακικών μυών. Μετά την ανάταξη κολπικής μαρμαρυγής ή πτερυγισμού, ο ιατρός σας μπορεί να σας συστήσει θεραπεία με αντιπηκτικά φάρμακα ή/και θεραπεία με αντιαρρυθμικά φάρμακα ώστε να αποφευχθεί νέο επεισόδιο αρρυθμίας στο μέλλον. Κολπική μαρμαρυγή και κληρονομικότητα Γενετική προδιάθεση για κολπική μαρμαρυγή Η συμμετοχή κληρονομικών παραγόντων στην πρόκληση κολπικής μαρμαρυγής αναφέρθηκε για πρώτη φορά πριν από 70 χρόνια, όταν ο Wolff και οι συνεργάτες του εντόπισαν μια οικογένεια της οποίας μέλη έπασχαν από μονήρη κολπική μαρμαρυγή. Σε αυτήν την περίπτωση, η αρρυθμία ακολουθούσε ένα αυτοσωμικό επικρατές πρότυπο κληρονομικότητας. Σύμφωνα με στοιχεία από τη μελέτη Framingham, οι συμπληρωματικές πιθανότητες εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής ήταν αυξημένες σε απογόνους ασθενών που έπασχαν από κολπική μαρμαρυγή, όταν το δείγμα αφορούσε ασθενείς <75 ετών και χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακών νοσημάτων. Επιπλέον, η κληρονομική φύση της μονήρους κολπικής μαρμαρυγής αναφέρεται σε δύο πρόσφατες πληθυσμιακές μελέτες. Σε αυτές σημειώνεται πως η παρουσία κολπικής μαρμαρυγής σε συγγενείς πρώτου βαθμού σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής. Στην πραγματικότητα, ο σχετικός κίνδυνος εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής υπολογίζεται στο 85% των ατόμων των οποίων τουλάχιστον ο ένας γονέας έχει ιστορικό κολπικής μαρμαρυγής. 18

19 Κολπική μαρμαρυγή και εγκεφαλικό Η εμφάνιση κολπικής μαρμαρυγής χωρίς υποκείμενη ρευματική βαλβιδοπάθεια είναι συχνό φαινόμενο (1% του γενικού πληθυσμού) και αυξάνει με την πρόοδο της ηλικίας (5,9% σε άτομα άνω των 65 ετών). Θεωρείται παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση Ισχαιμικού Εγκεφαλικού Επεισοδίου (ΙΕΕ) που ισχυροποιείται με την αύξηση της ηλικίας. Ο ρυθμός εμφάνισης ΙΕΕ σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή άνω των 60 ετών είναι 5% ανά έτος. Εάν συνυπολογιστούν τα παροδικά ισχαιμικά επεισόδια και τα σιωπηλά έμφρακτα που ανιχνεύονται με την αξονική τομογραφία εγκεφάλου, ο ρυθμός φθάνει το 7% ανά έτος. Η συχνότερη αιτία αυτών των επεισοδίων είναι η δημιουργία θρόμβων στον αριστερό κόλπο κατά την κολπική μαρμαρυγή. Ο κίνδυνος για ΙΕΕ αυξάνει με την ηλικία (>65 ετών) και όταν συνυπάρχει ιστορικό αρτηριακής υπέρτασης, σακχαρώδους διαβήτη, προηγούμενο ΙΕΕ ή παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο ή προσφάτως εμφανισθείσα καρδιακή ανεπάρκεια. Η ανάγκη της αντιθρομβωτικής αγωγής έχει καταδειχθεί σε πρόσφατες μελέτες, που δείχνουν μείωση του κινδύνου για ΙΕΕ κατά 68% σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή όταν λαμβάνουν αντιπηκτικά. Η πιο αποτελεσματική ομάδα φαρμάκων είναι τα κουμαρινικά αντιπηκτικά. Η επιθυμητή τιμή του χρόνου πήξης είναι το INR να κυμαίνεται μεταξύ 2-3. Σε ηλικίες άνω των 75 ετών, η επιθυμητή τιμή ΙNR είναι 2. Ο κίνδυνος για μείζονα αιμορραγία από τη λήψη των αντιπηκτικών είναι 0,5%-2% ανά έτος και αυξάνει σε ηλικίες άνω των 75 ετών. Τα κουμαρινικά παραμένουν φάρμακα εκλογής για την πρόληψη ΙΕΕ, ιδίως σε υψηλού κινδύνου ασθενείς. Μεταβολές του τρόπου ζωής Κολπική Μαρμαρυγή και διατροφή Οσον αφορά τη διατροφή, οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, θα πρέπει να προσέξουν να μην παρουσιάσουν πρόβλημα με την πήξη του αίματος. Ο υπεύθυνος διαιτολόγος, ο οποίος παρακολουθεί τον ασθενή, πρέπει να συντάξει διαιτολόγιο το οποίο θα σέβεται τις ενδεχομένως ιδιαίτερες διατροφικές επιλογές του ασθενή και ταυτοχρόνως θα του προσφέρει -μέσω του εξατομικευμένου διαιτολογίου του- ποιότητα ζωής, 19

20 προστατεύοντάς τον παράλληλα από την εμφάνιση συμπτωμάτων της νόσου. Καθώς τα αντιπηκτικά φάρμακα λειτουργούν ανταγωνιστικά με την βιταμίνη Κ πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην διατροφή των ατόμων που τα λαμβάνουν. Έτσι η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη Κ (κυρίως τα πράσινα λαχανικά) θα πρέπει να είναι όσο το δυνατών ισορροπημένη, ώστε η δοσολογία του φαρμάκου να είναι σταθερή. Όταν τα εν λόγω λαχανικά είναι μαγειρεμένα, η ποσότητα βιταμίνης Κ που προσφέρουν είναι κατά πολύ μεγαλύτερη. Επίσης, σε μεγάλη ποσότητα βρίσκεται στο σογιέλαιο και στο συκώτι. Όμως, τρόφιμα τα οποία περιέχουν σε μικρό ποσοστό την βιταμίνη Κ, θα πρέπει να καταναλώνονται σε ποσότητες που θα καθορίσει ο διαιτολόγος. Tρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ, θα πρέπει να βρίσκονται στο διαιτολόγιο του ασθενή, διότι η βιταμίνη Κ είναι λιποδιαλυτή και αποθηκεύεται στον λιπώδη ιστό χωρίς να αξιοποιείται γρήγορα και να χρειάζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα της ημέρας αναπλήρωση όπως η βιταμίνη C. Επίσης, η βιταμίνη Κ θεωρείται σημαντική στην προάσπιση του οργανισμού κατά των καταγμάτων, στη ρύθμιση του διαβήτη διότι κατά την απελευθέρωση της από τον λιπώδη ιστό, αυξάνει την ευαισθησία των κυττάρων για έκκριση της ινσουλίνης και επίσης, προστατεύει τον οργανισμό από την επικείμενη εκδήλωση της νόσου της αρθρίτιδας και τις ρυτίδες. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί, ότι οι αυξημένοι παλμοί είναι απόρροια της αυξημένης κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών και χρήσης καπνού. Οπότε, συστήνεται ο περιορισμός στην κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών και διακοπή του καπνίσματος. 20

21 Συμβουλές διατροφής για την κολπική μαρμαρυγή 1. Ακολουθήστε υγιεινή διατροφή Μπορεί να ακολουθήσετε υγιεινή διατροφή για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Καταναλώνετε πολλά φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης, περιορίζοντας τα κορεσμένα λίπη. 2. Περιορίστε την πρόσληψη αλατιού στην καθημερινή σας διατροφή Αποφύγετε την προσθήκη αλατιού στο μαγείρεμα και μην καταναλώνετε τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε νάτριο. Ενισχύστε τις γεύσεις στη μαγειρική σας, αντικαθιστώντας το αλάτι με βότανα και μπαχαρικά. Γνωρίστε την περιεκτικότητα σε αλάτι συσκευασμένων τροφίμων, διαβάζοντας τις ετικέτες πριν από την αγορά τους. Μπορείτε να ζητήσετε το έντυπο του Τμήματος Διατροφής του ΩΚΚ με τίτλο: «Οδηγίες Διατροφής για την αντιμετώπιση της Υπέρτασης», όπου δίνονται αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με την πρόσληψη του νατρίου. 3. Προσθήκη ψαριών στη διατροφή σας Να απολαύσετε τα ψάρια ως πηγή πρωτεϊνών, αντί του κόκκινου κρέατος, τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Ψάρια, όπως ο σολομός, η ρέγκα, οι σαρδέλες, το σκουμπρί, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Εκτός από τη μείωση των τριγλυκεριδίων, οι μελέτες δείχνουν ότι μια διατροφή πλούσια σε αυτά τα υγιεινά λίπη μπορούν να προστατεύσουν από ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό. 4. Προσθήκη βιταμίνης Κ Μην ξεχνάτε τη βιταμίνη Κ, αν παίρνετε αντιπηκτικά, όπως η βαρφαρίνη, η οποία προλαμβάνει το εγκεφαλικό επεισόδιο σε άτομα με κολπική μαρμαρυγή. Βεβαιωθείτε ότι δεν έχετε ξαφνικά αυξήσει ή μειώσει την ποσότητα της βιταμίνης Κ στη διατροφή σας. Η βιταμίνη Κ βρίσκεται 21

22 κυρίως στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και μπορεί να μεταβάλλει την αποτελεσματικότητα της βαρφαρίνης. 5. Περιορίστε την κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών Αποφύγετε να καταναλώνετε πολλά οινοπνευματώδη ποτά. Παρά το γεγονός ότι μια μέτρια ποσότητα οινοπνεύματος μπορεί να έχει κάποια οφέλη για την υγεία της καρδιά σας, η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να προκαλέσει επίθεση της κολπικής μαρμαρυγής. 6. Αποφύγετε την καφεΐνη Η καφεΐνη είναι διεγερτικό και μπορεί να επιταχύνει το ρυθμό της καρδιάς σας. Η καφεΐνη σε υψηλές δόσεις ή αν είστε πολύ ευαίσθητοι σε αυτή, μπορεί να δώσει έναυσμα σε μια κολπική μαρμαρυγή 7. Διατηρήστε μια καλά ισορροπημένη διατροφή Να σκεφτείτε τη διατροφή σας ως μέρος ενός συνολικά υγιεινού τρόπου ζωής. Διατηρήστε το σωστό βάρος με συνδυασμό διατροφής και σωματικής δραστηριότητας. Μην καπνίζετε και αποφύγετε το άγχος που μπορεί να επιδεινώσει την κολπική μαρμαρυγή. Η καλή σας υγεία πρέπει να είναι ύψιστη προτεραιότητα σας. Τα παχύσαρκα άτομα βρίσκονται σε 49% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής και ο κίνδυνος αυξάνεται σταδιακά με το βαθμό της παχυσαρκίας. Κάθε μονάδα αύξησης του δείκτη μάζας σώματος άνω των 25 αυξάνει τον κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής κατά 4%. Η άπνοια ύπνου, μια άλλη κατάσταση που είναι πιο συχνή σε άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, δημιουργεί απότομες αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης και της πίεσης μέσα στο στήθος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει επίσης στην διεύρυνση των κόλπων, αυξάνοντας τον κίνδυνο ανάπτυξης κολπικής μαρμαρυγής. Κολπική Μαρμαρυγή και Άσκηση Η άσκηση στα άτομα που πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή βελτιώνει όλους τους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρδιοπαθειών όπως την αρτηριακή πίεση, το σάκχαρο, την παχυσαρκία και τη χοληστερίνη. Το κλειδί είναι να βρείτε ποιο είδος άσκησης σας ταιριάζει ώστε να μπορείτε να διατηρήσετε ένα πρόγραμμα μακροχρόνια. Πώς να ξεκινήσετε: Συζητήστε με τον ιατρό σας ότι θα συμμετάσχετε σε ένα πρόγραμμα άσκησης, παράλληλα με τη λήψη της φαρμακευτικής αγωγής. Ακολουθήστε πιστά την φαρμακευτική σας αγωγή. 22

23 Οι στόχοι της άσκησης πρέπει να είναι η επίτευξη καλής φυσικής κατάστασης, η μυϊκή ενδυνάμωση, η βελτίωση της κινητικότητας των αρθρώσεων και η ικανότητα να διεκπεραιώνετε τις καθημερινές σας εργασίες με άνεση. Επιλέξτε δραστηριότητες που σας ευχαριστούν και μπορείτε να κάνετε πιο συχνά, όπως περπάτημα, κολύμπι, ποδήλατο. Εάν το επίπεδο της φυσικής σας κατάστασης είναι χαμηλό, ξεκινάτε με πρόγραμμα άσκησης διάρκειας λεπτών και κάθε δύο εβδομάδες, προσθέστε πέντε λεπτά στη προπόνησή σας. Σταδιακά, θα πρέπει να είστε σε θέση να ασκηθείτε από 30 έως 60 λεπτά, τέσσερις ημέρες την εβδομάδα. Τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα να κάνετε ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης, με ελαφρά βάρη, σε ένα με τρία σετ των 10 έως 15 επαναλήψεων. Μην ξεχνάτε να κάνετε συχνά διαλείμματα εάν τα χρειάζεστε. Η άσκηση θα πρέπει να είναι άνετη και να μη σας κουράζει. Ο ιατρός είναι εκείνος οποίος θα ορίσει το πρόγραμμα της καθημερινής σας άσκησης λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία σας, την κατάσταση της υγείας σας, αλλά και το επίπεδο της φυσικής σας κατάστασης. ΠΡΟΣΟΧΗ Εάν πάσχετε ταυτόχρονα από στεφανιαία νόσο ή σοβαρή βαλβιδοπάθεια, το πρόγραμμα της άσκησης θα πρέπει να προσαρμοστεί σε αυτές τις καταστάσεις κι όχι στη κολπική μαρμαρυγή. Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να είναι παροξυσμική. Αυτό σημαίνει ότι κάποιες στιγμές θα νοιώθετε καλά και κάποιες όχι. Σωστό είναι να προσαρμόζετε την άσκηση σύμφωνα με το πως αισθάνεστε. Σταματήσετε αμέσως την άσκηση, αν νιώσετε πόνο στο στήθος, δύσπνοια ή εύκολη κόπωση. Το πρόγραμμα άσκησης θα πρέπει να είναι έτσι σχεδιασμένο ώστε να μεγιστοποιήσετε τα οφέλη της άσκησης για την υγεία σας. Εάν ο ιατρός σας δεν σας επιτρέπει να γυμνάζεστε μόνος σας, θα πρέπει να γυμνάζεστε υπό ιατρική επιτήρηση. Κολπική μαρμαρυγή και κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών Έχει διαπιστωθεί ότι όσοι κάνουν κατάχρηση οινοπνεύματος είναι πιθανότερο να διαγνωστούν με κολπική μαρμαρυγή, συγκριτικά με τα άτομα που πίνουν λίγο ή απέχουν από 23

24 την κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών. Αν και ο ορισμός της «κατάχρησης» ποικίλλει, στην συγκεκριμένη περίπτωση σημαίνει δύο τουλάχιστον ή και περισσότερα ποτά την ημέρα για τους άνδρες και ένα ή περισσότερα ημερησίως για τις γυναίκες. Σε ορισμένες έρευνες, η κατάχρηση ορίζεται στα τουλάχιστον έξι ποτά την ημέρα. Οι βαρείς πότες (όσοι πίνουν δύο με τέσσερα ποτά την ηµέρα) έχουν κατά 51% πιο πολλές πιθανότητες να εµφανίσουν κολπική µαρµαρυγή σε σχέση µε όσους πίνουν µέτρια ή περιστασιακά. Για κάθε αύξηση κατανάλωσης οινοπνεύματος κατά 10 γραµµάρια, υπάρχει αύξηση 8% του κινδύνου για κολπική µαρµαρυγή. Συνολικά, ο κίνδυνος αυξάνεται κατά 8% για κάθε 10 επιπλέον γραμμάρια οινόπνευμα που πίνει καθημερινά ο ασθενής. Εφόσον η στεφανιαία νόσος είναι συχνότερη αιτία θανάτου από την κολπική μαρμαρυγή, η μετριοπαθής κατανάλωση οινοπνεύματος (έως και δύο ποτά την ημέρα) είναι μια καλή συνήθεια για την υγεία της καρδιάς. Σεξ και Κολπική Μαρμαρυγή Η ερωτική λειτουργία είναι αναπόσπαστο τμήμα της ζωής και της αναπαραγωγής, γι αυτό και ενδιαφέρει κάθε άνθρωπο. Η ερωτική συνεύρεση είναι το ουσιαστικότερο μέρος της ερωτικής λειτουργίας, η οποία πολλές φορές διαταράσσεται από την ύπαρξη καρδιοπάθειας. Ο βασικότερος λόγος της διαταραχής οφείλεται στο άγχος και στο φόβο του κάθε ατόμου που γνωρίζει το πρόβλημά του. Η καρδιοπάθεια καθ αυτή - ακόμα και η στεφανιαία νόσος - δεν επηρεάζει τη στυτική λειτουργία. Αντίθετα, όταν υπάρχει εκτεταμένη αθηροσκληρωτική προσβολή των τοιχωμάτων της αορτής και ιδιαίτερα των αγγείων που αιματώνουν τα αγγεία των γεννητικών οργάνων, τότε υπάρχει πρόβλημα στύσης. Οι αθηροσκληρωτικές αυτές βλάβες μπορεί να προηγούνται ή να έπονται της προσβολής των στεφανιαίων αρτηριών από αθηροσκλήρωση και, κατά συνέπεια, δεν έχουν σχέση με την έκταση της στεφανιαίας νόσου. Όλα αυτά είναι γνωστά από τον 16ο αιώνα, όταν και διατυπώθηκαν από τον Virchow για πρώτη φορά. Αναμφισβήτητα, η ερωτική συνεύρεση μπορεί να οδηγήσει σε αρρυθμίες, ισχαιμία ή έμφραγμα του μυοκαρδίου. 24

25 Όμως, το σύνηθες είναι οι καρδιοπαθείς να έχουν φυσιολογική ερωτική ζωή. Αποτελεί κοινή καρδιολογική πεποίθηση ότι ο κάθε καρδιοπαθής, ανεξάρτητα από το είδος της πάθησης, εφόσον είναι ασυμπτωματικός και οι βασικές καρδιολογικές εξετάσεις του (δοκιμασία κόπωσης, holter, ηλεκτροκαρδιογράφημα) είναι καλές, πρέπει να συμπεριφέρεται όπως κάθε φυσιολογικός άνθρωπος. Ειδικότερα, όταν υπάρχουν και καταγράφονται ειδικής μορφής αρρυθμίες, όπως π.χ. κοιλιακές ταχυκαρδίες, βραδυκαρδίες, κολπική μαρμαρυγή, κολποκοιλιακοί αποκλεισμοί κ.τλ., πρέπει να αντιμετωπίζονται θεραπευτικά για να αισθάνεται ο κάθε ασθενής ασφαλέστερα. Η λήψη των γνωστών παραγώγων της φωσφοδιεστεράσης-5 (Viagra, Cialis κ.τλ.) πρέπει να συναποφασίζεται με τον καρδιολόγο σας, ούτως ώστε να προφυλαχθείτε από τις ανεπιθύμητες παρενέργειες των φαρμάκων. Γενικά, αποτελεί μύθο το ότι ο καρδιοπαθής διαφοροποιείται από τον φυσιολογικό άνθρωπο όσον αφορά την ερωτική του λειτουργία. Αντίθετα, είναι ένας φυσιολογικός άνθρωπος, ο οποίος πρέπει να συμβουλεύεται τον ιατρό του όσον αφορά στη λήψη των φαρμάκων του. Κολπική μαρμαρυγή και εγκυμοσύνη Η κολπική μαρμαρυγή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συνήθως είναι καλά ανεκτή από τις περισσότερες ασθενείς χωρίς συγγενή ή βαλβιδική νόσο. Όλα τα φάρμακα για την ανάταξη της κολπικής μαρμαρυγής, θα πρέπει αν είναι δυνατόν να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια της οργανογένεσης στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Η απινίδωση μπορεί να επιχειρηθεί με ασφάλεια σε όλα τα στάδια της εγκυμοσύνης και συνιστάται σε ασθενείς που είναι αιμοδυναμικά ασταθείς εξαιτίας της κολπικής μαρμαρυγής, καθώς και όποτε ο κίνδυνος της εξελισσόμενης κολπικής μαρμαρυγής κριθεί υψηλός για τη μητέρα ή το έμβρυο. 25

26 Η πρόληψη έναντι των θρομβοεμβολικών επεισοδίων συνιστάται επίσης, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σε εγκύους με κολπική μαρμαρυγή και υψηλό θρομβοεμβολικό κίνδυνο. Η επιλογή του φαρμακευτικού σκευάσματος γίνεται με βάση το στάδιο της εγκυμοσύνης. Κολπική μαρμαρυγή, άγχος και στρες Η έρευνα που να συνδέει την κολπική μαρμαρυγή με το άγχος και το στρες είναι περιορισμένη, αλλά ορισμένοι ειδικοί συμφωνούν ότι το άγχος και το στρες έχουν κάποια σχέση με την κολπική μαρμαρυγή. Μελέτες δείχνουν ότι το άγχος και τα θέματα ψυχικής υγείας συμβάλλουν στην παρουσία κολπικής μαρμαρυγής. Το άγχος επηρεάζει αρνητικά τα επίπεδα κορτιζόλης, το ανοσοποιητικό σύστημα και το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Τα υψηλά επίπεδα στρες μπορεί επίσης να συνδέονται και με άλλα προβλήματα υγείας. Η αντιμετώπιση του άγχους είναι σημαντική για την υγεία σας. Η μέτρηση του οξειδωτικού στρες μπορεί να προβλέψει τον κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής, στοιχείο που προέκυψε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ατλάντα. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 629 ασθενών εκ των οποίων 38 είχαν εμφανίσει κολπική μαρμαρυγή. Αφού μετρήθηκαν τα επίπεδα της κυστίνης οξειδωμένη μορφή της κυστεϊνης, ένα σημαντικό αντιοξειδωτικόπαρατηρήθηκε ότι «η αύξηση της οξειδωτικού στρες προάγει την αναδιαμόρφωση της καρδιάς και τη διεύρυνση του αριστερού κόλπου, η οποία μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα της κολπικής μαρμαρυγής». Διαχειριστείτε το άγχος Η εξεύρεση τρόπων για να διαχειριστείτε το άγχος, μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της υγείας σας. Τρόποι διαχείρισης του στρες είναι άσκηση, διαλογισμός, 26

27 γιόγκα, τεχνικές χαλάρωσης, υποστήριξη από την οικογένεια και φίλους, υγιεινή διατροφή, θετική στάση ζωής, λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Συχνές ερωτήσεις Κινδυνεύουν λιγότερο οι ασθενείς με παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή σε σχέση με αυτούς με μόνιμη; Οι ασθενείς με παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή θα πρέπει να θεωρούνται ότι έχουν παρόμοιο κίνδυνο εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου με εκείνους με μόνιμη κολπική μαρμαρυγή, εφόσον παρουσιάζουν κι άλλους συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου. Τέτοιοι παράγοντες που συνεκτιμούνται και βαθμονομούνται από τον καρδιολόγο προκειμένου ο ασθενής να λάβει προφυλακτική αντιθρομβωτική φαρμακευτική αγωγή είναι η ηλικία, το φύλο, η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, τα προηγούμενα θρομβοεμβολικά επεισόδια, η ύπαρξη συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και δυσλειτουργία της αριστεράς κοιλίας της καρδιάς καθώς και οι βαλβιδοπάθειες. Ποια θα πρέπει να είναι η βέλτιστη καρδιακή συχνότητα σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή; O βέλτιστος έλεγχος της καρδιακής συχνότητας όσον αφορά την θνητότητα, την ποιότητα ζωής και την απουσία συμπτωμάτων σύμφωνα με τη μελέτη AFFIRM είναι μεταξύ παλμών στην ηρεμία και παλμών στη μέτρια άσκηση. Πότε έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να υποτροπιάσει μια αναταχθείσα κολπική μαρμαρυγή; Οι παράγοντες που προδιαθέτουν στην υποτροπή των επεισοδίων κολπικής μαρμαρυγής είναι η ηλικία, η διάρκεια της κολπικής μαρμαρυγής πριν την αρχική ανάταξή της, ο αριθμός των προηγούμενων υποτροπών, η ανατομία της καρδιάς (διατεταμένος αριστερός κόλπος) καθώς και η παρουσία στεφανιαίας νόσου ή πάθησης της μιτροειδούς βαλβίδας. Θα ήταν ενδεχομένως αποτελεσματικότερη η συγχορήγηση αντιθρομβωτικού με ασπιρίνη σε σχέση με την απλή χορήγηση αντιθρομβωτικού σε ασθενείς που πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή χωρίς στεφανιαία νόσο; 27

28 Η συγχορήγηση αντιθρομβωτικού (ανταγωνιστού της βιταμίνης Κ) με ασπιρίνη έχει μελετηθεί σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και δεν έχει δείξει ευεργετικά αποτελέσματα όσον αφορά στην πρόληψη ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου ενώ αντίθετα οι αιμορραγικές επιπλοκές αυξάνονταν. Πότε υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος εμφάνισης αιμορραγικών επιπλοκών από τη χρήση αντιπηκτικών φαρμάκων; Μεγαλύτερο κίνδυνο εμφανίζουν : οι ηλικιωμένοι (>65 ετών), οι υπερτασικοί (ΑΠ>160mmHg), όσοι έχουν ιστορικό αιμορραγίας ή γνωστή αιμορραγική διάθεση, όσοι παρουσιάζουν νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια, όσοι έχουν προηγούμενο ιστορικό αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, ή πρόσφατο χειρουργείο όσοι έχουν κακώς ρυθμισμένο/υψηλό INR με τη χρήση των κλασικών αντιπηκτικών, όσοι λαμβάνουν παράλληλα και αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη αλλά και κάνουν κατάχρηση οινοπνευματωδών ποτών. Ο καρδιολόγος σας συνυπολογίζει όλους τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου και κάνει τις απαραίτητες τροποποιήσεις στη φαρμακευτική αγωγή. Συμβουλές για να ζήσετε καλά με την Κολπική Μαρμαρυγή Η κολπική μαρμαρυγή είναι μια σοβαρή κατάσταση της υγείας. Ακολουθήστε τους παρακάτω στρατηγικούς τρόπους υγιεινής ζωής που θα βελτιώσουν την ποιότητα και θα σας βοηθήσουν όχι μόνο στη διαχείριση της κολπικής μαρμαρυγής αλλά και στη διαχείριση της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερόλης και άλλων παραγόντων κινδύνου. Σταματήστε το κάπνισμα. Η νικοτίνη, όπως και τα άλλα διεγερτικά, μπορεί να προκαλέσει κολπική μαρμαρυγή ή άλλες ανωμαλίες καρδιακού ρυθμού. Επίσης, το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει άλλα είδη καρδιακής βλάβης, περισσότερο σοβαρών από τη κολπική μαρμαρυγή. Η διακοπή μπορεί να μειώσει αυτούς τους κινδύνους. 28

29 Ακολουθήστε υγιεινή διατροφή. Η υγιεινή διατροφή που σας επιτρέπει να διατηρείτε φυσιολογικό βάρος και δείκτη μάζας σώματος μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη όλων των τύπων των καρδιακών παθήσεων. Η παχυσαρκία συνδέεται με 50% αύξηση του κινδύνου κολπικής μαρμαρυγής. Μείωση Νατρίου. Κρατήστε την πρόσληψη νατρίου σε λιγότερο από mg την ημέρα, ή λιγότερο από χιλιοστόγραμμα, εάν είστε πάνω από 51 ετών, ή αν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτη ή χρόνια νεφρική νόσο. Ακολουθήστε διατροφή πλούσια σε λαχανικά και φρούτα, τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως τα φασόλια και δημητριακά ολικής αλέσεως και υγιή λίπη που βρίσκονται στα ψάρια, καρύδια και ελιές. Όχι στην κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών. Τα οινοπνευματώδη ποτά μπορεί να αυξήσουν μακροπρόθεσμα τους κινδύνους για την ανάπτυξη κολπικής μαρμαρυγής και μπορεί να προκαλέσουν επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής. Ανεβάστε τα επίπεδα άσκησης. Όπως συνιστάται για καλή υγεία γενικότερα, 30 ή περισσότερα λεπτά άσκησης την ημέρα είναι ευεργετική, ακόμα και για τους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Εάν η κολπική μαρμαρυγή υπάρχει κατά την άσκηση, είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι η καρδιακή συχνότητα δεν είναι υπερβολικά αργή ή γρήγορη. Επειδή έχετε κολπική μαρμαρυγή δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να ζήσετε ένα βαρετό, ανούσιο ή καθιστικό τρόπο ζωής. Λαμβάνοντας τα παραπάνω προληπτικά μέτρα για την προστασία της καρδιάς σας, θα αισθάνεστε καλύτερα και θα μπορείτε να απολαύσετε τη ζωή στο έπακρο. Μη φαρμακευτικές θεραπείες Σε ορισμένα άτομα τα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής είναι τόσο σοβαρά και συχνά που επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής. Αν οι φαρμακευτικές θεραπείες δεν λειτουργούν ή παράγουν δυσάρεστες παρενέργειες μπορεί να είναι απαραίτητο να δοθούν διαφορετικές λύσεις. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την εμφύτευση ενός μόνιμου βηματοδότη ή και σ άλλες διαδικασίες που βασίζονται στην βελτίωση των συμπτωμάτων. Κατάλυση με καθετήρα (ablation) Στους ασθενείς όπου τα φάρμακα αποτυγχάνουν να ελέγξουν την κολπική μαρμαρυγή υπάρχει η θεραπευτική ένδειξη της 29

30 κατάλυσης με καθετήρα. Η κατάλυση ενδείκνυται στους ασθενείς με συμπτωματική παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή, παρότι αυτοί λαμβάνουν πλήρη φαρμακευτική αγωγή. Οι περισσότερες μελέτες αφορούν, πάντως, ασθενείς με μονήρη (lone) κολπική μαρμαρυγή, στους οποίους επιχειρείται η απομόνωση των πνευμονικών φλεβών. Πιο συγκεκριμένα, ένας καθετήρας εισέρχεται στην πνευμονική φλέβα. Η ενέργεια που διοχετεύεται στον καθετήρα προκαλεί μια κυκλοτερή ουλή, η οποία εμποδίζει τα ερεθίσματα από τις πνευμονικές φλέβες να περνούν στον κόλπο και να προκαλούν κολπική μαρμαρυγή. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται σε όλες τις πνευμονικές φλέβες. Χειρουργική κατάλυση Στις περιπτώσεις όπου η κατάλυση της κολπικής μαρμαρυγής με καθετήρα αποτυγχάνει, χρησιμοποιείται η χειρουργική κατάλυση. Συγκεκριμένα, γίνεται σειρά από ακριβείς τομές στον αριστερό και στο δεξιό κόλπο (επέμβαση Maze), εμποδίζοντας τα ηλεκτρικά ερεθίσματα από ορισμένες ζώνες να φτάσουν στον κολποκοιλιακό κόμβο. Πρόκειται για δύσκολη επέμβαση με υψηλό ποσοστό επιπλοκών. Γλωσσάριο Επιπολασμός Η εμφάνιση και εξάπλωση μιας νόσου σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Θνητότητα Η συχνότητα θανάτων ανάμεσα σε άτομα που πάσχουν από την ίδια νόσο. Χρόνος ημίσειας ζωής Είναι ο χρόνος που απαιτείται ώστε η συγκέντρωση του φαρμάκου στο αίμα ή στο πλάσμα να μειωθεί κατά 50%. 30

31

32

Μαθαίνοντας να αναγνωρίζεις την κολπική μαρμαρυγή. Χατζηστεφάνου Φανή Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Παπαντωνίου Ελισάβετ Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ

Μαθαίνοντας να αναγνωρίζεις την κολπική μαρμαρυγή. Χατζηστεφάνου Φανή Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Παπαντωνίου Ελισάβετ Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Μαθαίνοντας να αναγνωρίζεις την κολπική μαρμαρυγή Χατζηστεφάνου Φανή Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Παπαντωνίου Ελισάβετ Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Η κολπική μαρμαρυγή είναι η πιο συχνά εμφανιζόμενη αρρυθμία

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΡ ΙA ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ

Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΡ ΙA ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΡ ΙA ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ 1 Η φυσιολογική καρδιά είναι µία πολύ δυνατή αντλία φτιαγµένη από µυϊκό ιστό, που λειτουργεί εντατικά και συνεχώς. Έχει περίπου τις διαστάσεις µιας ανθρώπινης

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ

ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ Γενικό Νοσοκομείο Ασκληπιείο Βούλας Καρδιολογικό Τμήμα Διευθυντής Καθ. Αθ. Μανώλης ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ Ακανόνιστα ηλεκτρικά ερεθίσματα ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ 1 Κολπική μαρμαρυγή: μία συχνή πάθηση Η κολπική

Διαβάστε περισσότερα

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση; Υπέρταση Τι Είναι η Υπέρταση; Η πίεση του αίματος είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν μεταφέρεται από την καρδιά στην κυκλοφορία. Η σταθερά αυξημένη πίεση, άνω των φυσιολογικών ορίων, αποκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος Οδηγίες Συνταγογράφηση γνωματεύσεων Dr ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΑΝΔΡΕΑΣ Καρδιολόγος 1) ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 2) Βαρύτητα επέμβασης Βαρύτητα επέμβασης 1)χαμηλού κινδύνου 2)μέτριου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Βλάσης Πυργάκης, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γεν. Κρατικού Νοσοκομείου Αθηνών «Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ»

Γράφει: Βλάσης Πυργάκης, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γεν. Κρατικού Νοσοκομείου Αθηνών «Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ» Γράφει: Βλάσης Πυργάκης, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γεν. Κρατικού Νοσοκομείου Αθηνών «Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ» Αθώα αλλά και πολύ επικίνδυνη να την παραμελήσεις H καρδιά λειτουργεί χάρη σ' έναν αυτόματο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ Σύνταξη: Παυλίδης Αντώνης, Ειδικευόμενος Καρδιολογίας Επιμέλεια: Χιωτέλης Ιωάννης, Νοσηλευτής

ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ Σύνταξη: Παυλίδης Αντώνης, Ειδικευόμενος Καρδιολογίας Επιμέλεια: Χιωτέλης Ιωάννης, Νοσηλευτής ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΒΟΥΛΑΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ : ΚΑΘ. ΑΘ.ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ Σύνταξη: Παυλίδης Αντώνης, Ειδικευόμενος Καρδιολογίας Επιμέλεια: Χιωτέλης Ιωάννης, Νοσηλευτής 1 COPYRIGHT

Διαβάστε περισσότερα

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια Πανευρωπαϊκή Ημέρα Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια Χριστίνα Χρυσοχόου Επιμελήτρια Α,Καρδιολογίας Ιπποκράτειο Γενικόν Νοσοκομείο Αθηνών,Αλέκος Δούρας Διευθυντης Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείου

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιολογική Εταιρεία Κύπρου

Καρδιολογική Εταιρεία Κύπρου Προστάτεψε την καρδία σου Καρδιολογική Εταιρεία Κύπρου Καρδιοαγγειακές παθήσεις και γυναικείο φύλο Εισαγωγή Οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν σε παγκόσμιο επίπεδο την κυριότερη αιτία θανάτου στο γυναικείο

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Εργασία στο μάθημα της Βιολογίας Εισηγητής: Μ. Αντώνιος Καθηγητής: Πιτσιλαδής Βασίλης Σχ. έτος: 2016-2017 ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ Η καρδιά είναι ένα μυώδες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ Αραγιάννης Δημήτριος Μονάδα Υπέρτασης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική κλινική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α. Καρδιά & παιδί. Αρχίζοντας από τη βρεφική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά Καρδιακή Ανεπάρκεια Απόστολος Καραβίδας Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Καρδιακής Ανεπάρκειας Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος, Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθήνας Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια σοβαρή καρδιολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, MSc ΓΝΑ <<ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ>>

ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, MSc ΓΝΑ <<ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ>> ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, MSc ΓΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Κολπική Μαρμαρυγή είναι μια από τις συχνότερες και σημαντικότερες μορφές αρρυθμίας. Χαρακτηρίζεται από κύματα που μεταδίδονται

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό;

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; H υπέρταση δεν είναι αυτή καθ αυτή πάθηση, αλλά παθολογική κατάσταση, που δυνητικά μπορεί να προκαλέσει βλάβη ζωτικών οργάνων και νόσο, ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Καρδιοπάθειες

Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συγγραφική ομάδα: Φλουρής Ανδρέας, Ερευνητής Βογιατζής Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ Σταυρόπουλος- Καλίνογλου Αντώνης, Ερευνητής Σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ 8 Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΩΝ-ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΩΝ 8/12/2018 ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Κων/νος Κ. Θωμαϊδης Γ.Ν. «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Σκοπός της διόρθωσης μίας συγγενούς καρδιακής

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΆ ΤΗΣ ΚΟΛΠΙΚΉΣ ΜΑΡΜΑΡΥΓΉΣ

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΆ ΤΗΣ ΚΟΛΠΙΚΉΣ ΜΑΡΜΑΡΥΓΉΣ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΆ ΤΗΣ ΚΟΛΠΙΚΉΣ ΜΑΡΜΑΡΥΓΉΣ Στέλιος Τζέης Καρδιολόγος Αρρυθμιολόγος Περικλής Γιόβας Ειδικός Παθολόγος Παρασκευή Σάββαρη Ειδική Παθολόγος Μιχάλης Κουντούρης Σκίτσα Νεκταρία Καρακώστα Δημοσιογραφική

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Περιλαμβάνει: Λήψη ατομικού ιστορικού Κλινική Εξέταση Ηλεκτροκαρδιογράφημα Υπερηχογράφημα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Σημειώσεις

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Σημειώσεις ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛ. Πρόλογος 4 H φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς 5 Κολπική μαρμαρυγή 6 Γιατί είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί η κολπική μαρμαρυγή; Φαρμακευτική θεραπεία 7 Καρδιομετατροπή ή ηλεκτρική ανάταξη

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14. Αγγειοπλαστική Bypass

Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14. Αγγειοπλαστική Bypass Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14 Αγγειοπλαστική Bypass Η αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νόσων περιλαμβάνει: φαρμακευτική αγωγή συστάσεις για αλλαγές στον τρόπο ζωής και τις

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Β Καρδιολογική Κλινική Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Οι γυναίκες σήµερα πληρώνουν (όπως και οι άνδρες) το τίµηµα της σύγχρονης ζωής. Η παράταση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ Αρτηριακή Υπέρταση είναι η επίμονη αύξηση της αρτηριακής πίεσης πάνω από τα φυσιολογικά όρια και ενώ το άτομο βρίσκεται σε ηρεμία, συστολική πάνω από 150 mmhg και διαστολική

Διαβάστε περισσότερα

Επίβλεψη. Κολπική µαρµαρυγή 3/12/2014. 1. κ. Σταύρος Κωνσταντινίδης Καθηγητητής Καρδιολογίας.Π.Θ. 1-2% του γενικού πληθυσµού

Επίβλεψη. Κολπική µαρµαρυγή 3/12/2014. 1. κ. Σταύρος Κωνσταντινίδης Καθηγητητής Καρδιολογίας.Π.Θ. 1-2% του γενικού πληθυσµού Επίβλεψη 1. κ. Σταύρος Κωνσταντινίδης Καθηγητητής Καρδιολογίας.Π.Θ Πρόληψη αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων στην κολπική µαρµαρυγή. Η θέση των νέων αντιπηκτικών. 2. Γεώργιος Χαλικιάς Λέκτορας Καρδιολογίας.Π.Θ

Διαβάστε περισσότερα

Κυκλοφορικό σύστημα. Από μαθητές και μαθήτριες του Στ 1

Κυκλοφορικό σύστημα. Από μαθητές και μαθήτριες του Στ 1 Κυκλοφορικό σύστημα Από μαθητές και μαθήτριες του Στ 1 Η καρδία Χτύπα 2 δισεκατομμύρια φορές σε όλη μας τη ζωή. Βρίσκεται στο θώρακα, κέντρο προς αριστερά. Έχει το μέγεθος μιας γροθιάς. Αλεξάνδρα, Αναστασία,

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το Athens Heart Center. Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με www.iatriko.gr Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με κορυφαίο επιστημονικό και νοσηλευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Για την υγεία της καρδιάς μας

Για την υγεία της καρδιάς μας Για την υγεία της καρδιάς μας Ο καρδιαγγειακός κίνδυνος επηρεάζει όλες τις ηλικίες, άνδρες και γυναίκες και όλες τις κοινωνικές ομάδες και βέβαια αποτελεί ένα μύθο ότι πλήττει μόνο ηλικιωμένους, άνδρες

Διαβάστε περισσότερα

Το Xarelto είναι φάρμακο που περιέχει τη δραστική ουσία ριβαροξαβάνη. Διατίθεται σε μορφή δισκίων (2,5, 10, 15 και 20 mg).

Το Xarelto είναι φάρμακο που περιέχει τη δραστική ουσία ριβαροξαβάνη. Διατίθεται σε μορφή δισκίων (2,5, 10, 15 και 20 mg). EMA/230698/2013 EMEA/H/C/000944 Περίληψη EPAR για το κοινό ριβαροξαβάνη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ Α' ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ "ΛΑΪΚΟ" ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΕΤΡΟΣ Π. ΣΦΗΚΑΚΗΣ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ-ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ 7ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.)

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.) ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η καρδιά προωθεί το αίμα στον οργανισμό μέσω των αρτηριών, με αποτέλεσμα οι αρτηρίες να βρίσκονται υπό πίεση. Η πίεση αυξάνει όταν είμαστε αναστατωμένοι, όταν τρομάζουμε, όταν καταβάλουμε κάποια

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ Ανδρέας Πιτταράς Καρδιολόγος - Hypertension Specialist ESH Ass. Prof. George Washington University USA Ασκληπιείο Βούλας Metropolitan General

Διαβάστε περισσότερα

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα. Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα. Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Καρδιακή Ανεπάρκεια Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα Διαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Η ικανότητα της καρδιάς να ανταποκρίνεται άµεσα στις απαιτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Αρρυθµίες στο οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΑΝΤΕΛΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ Β Κ.Κ. Γ.Ν.Θ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

Αρρυθµίες στο οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΑΝΤΕΛΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ Β Κ.Κ. Γ.Ν.Θ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Αρρυθµίες στο οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΑΝΤΕΛΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ Β Κ.Κ. Γ.Ν.Θ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Παρά την εντυπωσιακή πρόοδο στη διάγνωση και στην αντιµετώπιση του εµφράγµατος

Διαβάστε περισσότερα

-Γενετική και μυοκαρδιοπάθειες -Ανοσιακοί μηχανισμοί στις μυοκαρδιοπάθειες -Καναλοπάθειες

-Γενετική και μυοκαρδιοπάθειες -Ανοσιακοί μηχανισμοί στις μυοκαρδιοπάθειες -Καναλοπάθειες ΠΕΜΠΤΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2018 08:30-10:00 ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 10:00-11:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Μυοκαρδιοπάθειες -Γενετική και μυοκαρδιοπάθειες -Ανοσιακοί μηχανισμοί στις μυοκαρδιοπάθειες -Καναλοπάθειες 11:00-12:00

Διαβάστε περισσότερα

Συνέδριο: Εξελίξεις στην Καρδιαγγειακή Ιατρική 2015

Συνέδριο: Εξελίξεις στην Καρδιαγγειακή Ιατρική 2015 Πρότυπο Κέντρο Καρδιάς και Αγγείων Athens Heart Center Διευθυντής: Καθηγητής Χριστόδουλος. Στεφανάδης Συνέδριο: Εξελίξεις στην Καρδιαγγειακή Ιατρική 2015 Καρδιολογική Κλινική Ι. Γιαλάφος Δ/ντης Κ. Αθανασόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - D043528/02 Annex.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - D043528/02 Annex. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 8 Μαρτίου 2016 (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ

Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ 1 Η καρδιά και οι πνεύμονες αποτελούν ίσως τα 2 βασικότερα όργανα του ανθρώπου, καθώς από τη συνδυασμένη

Διαβάστε περισσότερα

* Οι νέοι θεραπευτικοί προσανατολισµοί στην αντιµετώπιση του Σ τύπου 2 και οι νέες αντιδιαβητικές

* Οι νέοι θεραπευτικοί προσανατολισµοί στην αντιµετώπιση του Σ τύπου 2 και οι νέες αντιδιαβητικές Πρόληψη σε καρδιακές νόσους. Παρασκευή 12/01/2018 16.00-18.00. 1 Στρογγυλό Τραπέζι : Θεραπευτικές Προκλήσεις στο Σ τ2 το 2017 : Υπάρχουν αποτελεσµατικές λύσεις µε νέα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ. ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2016 Το φάσμα των κοιλιακών αρρυθμιών κυμαίνεται

Διαβάστε περισσότερα

Αποκατάσταση ρυθµού ή διατήρηση συχνότητας στην κολπική µαρµαρυγή; Β.Μ. Σκέµπερης. Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ. Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο, Θεσσαλονίκη

Αποκατάσταση ρυθµού ή διατήρηση συχνότητας στην κολπική µαρµαρυγή; Β.Μ. Σκέµπερης. Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ. Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο, Θεσσαλονίκη Αποκατάσταση ρυθµού ή διατήρηση συχνότητας στην κολπική µαρµαρυγή; Β.Μ. Σκέµπερης Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ. Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο, Θεσσαλονίκη Η κολπική µαρµαρυγή (ΚΜ) είναι µία αρρυθµία της ενηλικίωσης

Διαβάστε περισσότερα

29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ & ΚΑΡΔΙΑ

29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ & ΚΑΡΔΙΑ ΠΑΠΑΠΑΝΤΕΛΗΣ ΝΙΚΗΤΑΣ ΕΚΠ/ΚΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ e-mail: nikitpapa@yahoo.gr (ΑΡΘΡΟ) 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ & ΚΑΡΔΙΑ Σεπτεμβρίου Κάθε χρόνο από το 1999, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Καρδιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ. Η φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ. Η φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς 1 ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Η καρδιακή ανεπάρκεια προέρχεται από τη μειωμένη ικανότητα της καρδιάς να αντλεί αίμα, από και προς τον υπόλοιπο οργανισμό. Η σοβαρότητα της νόσου ποικίλει από ελαφριά, μέχρι πολύ

Διαβάστε περισσότερα

Μέχρι σήµερα γνωρίζατε ότι η κατανάλωση ψωµιού είναι µία απολαυστική και θρεπτική συνήθεια. Από σήµερα η αγαπηµένη σας αυτή καθηµερινή συνήθεια µπορεί να παρέχει στον οργανισµό ακόµη περισσότερα θρεπτικά

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες LDL-C HDL-C < 40 mg/dl Τριγλυκερίδια 150-199 mg/dl : οριακά

Διαβάστε περισσότερα

Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3

Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3 Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3 Για χρόνια, οι καταναλωτές µαθαίνουν για τα οφέλη της µείωσης των καρδιαγγειακών παθήσεων µε τη λήψη ωµέγα-3 λιπαρών οξέων. Αυτή η άποψη έχει επικρατήσει,

Διαβάστε περισσότερα

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 Σοφία Παυλίδου Ιατρός, Επιστημονική Συνεργάτης Ιατρείου Αθηροσκλήρωσης, Β Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Είναι μία χημική ουσία (στερόλη), που αυξάνει στον οργανισμό με την κατανάλωση λιπαρών ουσιών.

Είναι μία χημική ουσία (στερόλη), που αυξάνει στον οργανισμό με την κατανάλωση λιπαρών ουσιών. Υψηλή Χοληστερίνη: Αίτια και Θεραπεία - Συνήθη Ερωτήματα των ασθενών στη Μαχόμενη Κλινική Γράφει: Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδικός Παθολόγος Τι είναι η χοληστερόλη; Είναι μία χημική ουσία (στερόλη),

Διαβάστε περισσότερα

Ιατρείο Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ

Ιατρείο Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ Ιατρείο Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ Φρογουδάκη Αλεξάνδρα Επιμελήτρια Α Καρδιολογίας Β Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 3 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Περιεχόμενο Συνδεση με τα προηγουμενα Πριν

Διαβάστε περισσότερα

ΔΩΔΕΚΑ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΔΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΚΟΥΡΤΟΓΛΟΥ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΘ

ΔΩΔΕΚΑ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΔΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΚΟΥΡΤΟΓΛΟΥ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΘ ΔΩΔΕΚΑ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΔΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΚΟΥΡΤΟΓΛΟΥ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΘ ΙΑΤΡΕΙΟ: ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 46 ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ 2310254030 ΠΑΝΟΡΑΜΑ 2310380000 Aρτηριακή

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι καρδιακές παθήσεις μπορεί να προϋπάρχουν της θεραπείας

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ

ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ 7 ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ Σε µια καρδιά που λειτουργεί φυσιολογικά, το αίµα µε χαµηλή περιεκτικότητα σε οξυγόνο ρέει από το σώµα στη δεξιά πλευρά της καρδιάς (στο δεξιό κόλπο και από εκεί στη δεξιά κοιλία).

Διαβάστε περισσότερα

Στεφανιαία νόσος: Σύγχρονη διάγνωση - θεραπευτική αντιμετώπιση

Στεφανιαία νόσος: Σύγχρονη διάγνωση - θεραπευτική αντιμετώπιση Στεφανιαία νόσος: Σύγχρονη διάγνωση - θεραπευτική αντιμετώπιση Αθανάσιος Μανώλης Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Ασκληπιείου Βούλας, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας Emory University, Ατλάντα, ΗΠΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ II ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑΣ ΤΣΙΑΓΓΑΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΘΕΜΑ: ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ

ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ II ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑΣ ΤΣΙΑΓΓΑΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΘΕΜΑ: ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ II ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑΣ ΤΣΙΑΓΓΑΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΘΕΜΑ: ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ 2. Η.Κ.Γ. 3. ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ 4.

Διαβάστε περισσότερα

1. Φαιοχρωµοκύττωµα 2. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισµός 3. Πάθηση του θυρεοειδούς αδένα 4. Σύνδροµο Cushing 5. Στένωση ισθµού της αορτής

1. Φαιοχρωµοκύττωµα 2. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισµός 3. Πάθηση του θυρεοειδούς αδένα 4. Σύνδροµο Cushing 5. Στένωση ισθµού της αορτής 1. Άνδρας 55 χρόνων, χωρίς ιστορικό και χωρίς παράγοντες κινδύνου, έρχεται στα ΤΕΠ λόγω άλγους στην αριστερή περιοχή του στέρνου τις τελευταίες 3 ώρες. Δεν αναφέρει δύσπνοια ή βήχα. Η ενόχληση ελαττώνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ ΣΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΑΦΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΣΤΟ Γ.Ν.Α «ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΒΟΥΛΑΣ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ηλεκτροκαρδιογράφημα ( Η.Κ.Γ ), ως απλή και εύχρηστος εργαστηριακή μέθοδος, είναι βοηθητικό και πολλές

Διαβάστε περισσότερα

Ακούει την καρδιά σας!

Ακούει την καρδιά σας! Ακούει την καρδιά σας! Καρδιοαναπνευστική αποκατάσταση ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΛΙΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ Όταν η καρδιά φέρνει τα πάνω κάτω Ένα οξύ καρδιολογικό πρόβλημα ή ένα χειρουργείο

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ Η χοληστερίνη εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε πέτρες της χολής το 1784.Η σχέση της με τα καρδιαγγειακά νοσήματα ανακαλύφθηκε στις τελευταίες

ΙΣΤΟΡΙΑ Η χοληστερίνη εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε πέτρες της χολής το 1784.Η σχέση της με τα καρδιαγγειακά νοσήματα ανακαλύφθηκε στις τελευταίες ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ Η χοληστερίνη ή η χοληστερόλη είναι κηρώδης στερόλης που βρίσκεται στη μεμβράνη των κυττάρων όλων των ιστών του σώματος, και στο πλάσμα του αίματος όλων των ζώων. Μικρότερες ποσότητες χοληστερίνης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ

ΤΑ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΑ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ Βιβλιογραφική ενημέρωση Γεωργακόπουλος Παναγιώτης Ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Α. ΚΑΤ Ως ΑΕΕ ορίζεται σύµφωνα µε τον Παγκόσµιο

Διαβάστε περισσότερα

Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS.

Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS. Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS. Δρ. Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων Ιστορικό Ασθενής, 25 ετών, διακομίστηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΗΦΜ. Ποια η σηµασία της στην κλινική πράξη.

ΗΦΜ. Ποια η σηµασία της στην κλινική πράξη. ΗΦΜ. Ποια η σηµασία της στην κλινική πράξη. Πότε πρέπει να εφαρµόζεται; «Ιπποκράτειες Ηµέρες Καρδιολογίας» Μέλανη Κωνσταντινίδου Καρδιολόγος Ηλεκτροφυσιολόγος Αγ Λουκάς Disclosures None ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαθήτρια: Κ. Σοφία. Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαθήτρια: Κ. Σοφία. Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Μαθήτρια: Κ. Σοφία Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής Σχολ. Έτος: 2015-2016 ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ-BYPASS Αορτοστεφανιαία παράκαμψη είναι η χειρουργική διαδικασία της παράκαμψης των θρομβώσεων ή των

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ «Η μεγαλύτερη δύναμη της δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη»

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ

Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ Βασικά συμπτώματα καρδιαγγειακού Προκάρδιο άλγος Δύσπνοια Αίσθημα παλμών Συγκοπή Οίδημα Καταβολή,

Διαβάστε περισσότερα

Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS.

Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS. Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS. Δρ. Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων Ιστορικό Ασθενής, 25 ετών, διακομίστηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΟΣ Θ.

ΣΤΕΦΟΣ Θ. Επηρεάζει την αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης Επηρεάζει τη μακροχρόνια διατήρηση των προσληφθέντων κιλών κατά τη διάρκεια της κύησης (5-9μήνες) Επηρεάζει την εμφάνιση παχυσαρκίας σε γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ. Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ»

ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ. Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ» ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ» ΣΧΕΣΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ Πρόληψη εμφάνισης νοσημάτων Θεραπεία ασθενών στο χώρο του νοσοκομείου

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφή και Υγεία. Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων

Διατροφή και Υγεία. Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Διατροφή και Υγεία Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Μαθητές Α Τάξης ΕΠΑ.Λ. Σχ. έτος 2015-2016 Διατροφή και Υγεία Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Μαθητές Α Τάξης ΕΠΑ.Λ.

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Θετική γνωμοδότηση της επιτροπής CHMP για τη ριβαροξαμπάνη της Bayer σε ασθενείς με στεφανιαία ή περιφερική αρτηριακή νόσο

Θετική γνωμοδότηση της επιτροπής CHMP για τη ριβαροξαμπάνη της Bayer σε ασθενείς με στεφανιαία ή περιφερική αρτηριακή νόσο Δελτίο Τύπου Bayer Ελλάς ΑΒΕΕ Σωρού 18-20, 151 25 Μαρούσι, Αθήνα Tel. +30 210 618 75 00 www.bayer.gr Θετική γνωμοδότηση της επιτροπής CHMP για τη ριβαροξαμπάνη της Bayer σε ασθενείς με στεφανιαία ή περιφερική

Διαβάστε περισσότερα

Newsletter Μαρτίου 2018

Newsletter Μαρτίου 2018 Newsletter Μαρτίου 2018 ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ Τι πρέπει να ξέρω; Αθ. Βασιλόπουλος, Αθ. Κρανίδης Α' ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝ. Νίκαιας Άγιος Παντελεήμων ΓΕΝΙΚΑ 1. H καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ

ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΑΝΟΙΚΤΟΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΣ ΠΟΡΟΣ ΣΕ ΝΕΟΓΝΑ ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ Συγγενείς ανωμαλίες της καρδιάς, είναι οι ατέλειες στη δομή της καρδιάς, που είναι παρούσες κατά τη γέννηση. Μια από αυτές είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Καρδιακή Ανεπάρκεια Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Η ικανότητα της καρδιάς να ανταποκρίνεται άµεσα στις απαιτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Καρδιακής Ανεπάρκειας, 5-7 Μαϊου 2017

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Καρδιακής Ανεπάρκειας, 5-7 Μαϊου 2017 Πανευρωπαϊκή Ημέρα Καρδιακής Ανεπάρκειας, 5-7 Μαϊου 2017 Αλέξανδρος Δούρας Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος Γ.Ν.Νοσοκομείου Βόλου Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας Καρδιακής Ανεπάρκειας της ΕΚΕ Μύθοι και αλήθειες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Άνδρας 57 ετών προσέρχεται στα επείγοντα νοσοκομείου παραπονούμενος για θωρακικό άλγος που επεκτείνεται στην κάτω γνάθο και αντανακλά στο αριστερό

Διαβάστε περισσότερα

«Σακχαρώδης διαβήτης: 12 πράγματα που πρέπει να κάνετε για να τον ρυθμίσετε», από το onmed.gr!

«Σακχαρώδης διαβήτης: 12 πράγματα που πρέπει να κάνετε για να τον ρυθμίσετε», από το onmed.gr! «Σακχαρώδης διαβήτης: 12 πράγματα που πρέπει να κάνετε για να τον ρυθμίσετε», από το onmed.gr! H 14η Νοεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σακχαρώδη Διαβήτη, είναι αφορμή αφύπνισης και υπενθύμισης για ένα

Διαβάστε περισσότερα

Περιορισμοί στη χρήση του Xeljanz ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξετάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος στους πνεύμονες

Περιορισμοί στη χρήση του Xeljanz ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξετάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος στους πνεύμονες 17 Μαίου 2019 ΕΜΑ/267216/2019 Περιορισμοί στη χρήση του Xeljanz ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξετάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος στους πνεύμονες Η Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης

Διαβάστε περισσότερα

Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας.

Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας. ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΑΣΘΜΑ Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας. Αν από το τρέξιμο, τη γυμναστική ή άλλη εργασία, δυσκολεύεται η αναπνοή, αυτό λέγεται άσθμα. Αρεταίος Καππαδόκης, 100 μχ Οι γυναίκες ήταν

Διαβάστε περισσότερα

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) Ο Σακχαρώδης Διαβήτης γενικά είναι μια πάθηση κατά την οποία ο οργανισμός και συγκεκριμένα το πάγκρεας δεν παράγει ή δεν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Κόγιας Ιωάννης: Διευθυντής Καρδιολογικής κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Καρδίτσας Μουλατζίκος Θωμάς:

Διαβάστε περισσότερα

Διαδραστικό Πρόγραμμα. ΠΡΟγραμμα διαδραστικής καταγραφής της διαχείρισης του καρδιαγγειακού κινδύνου

Διαδραστικό Πρόγραμμα. ΠΡΟγραμμα διαδραστικής καταγραφής της διαχείρισης του καρδιαγγειακού κινδύνου Διαδραστικό Πρόγραμμα ΠΡΟγραμμα διαδραστικής καταγραφής της διαχείρισης του καρδιαγγειακού κινδύνου Θεματική Ενότητα Ι: Εκτίμηση Καρδιαγγειακού Κινδύνου Σύνοψη αποτελεσμάτων Ι. Εκτίμηση καρδιαγγειακού

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση ασθενών με κοιλιακές αρρυθμίες. Βασίλης Μ. Σκέμπερης FESC. Γ Καρδιολογική Κλινική Α. Π.Θ.

Διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση ασθενών με κοιλιακές αρρυθμίες. Βασίλης Μ. Σκέμπερης FESC. Γ Καρδιολογική Κλινική Α. Π.Θ. Διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση ασθενών με κοιλιακές αρρυθμίες Βασίλης Μ. Σκέμπερης FESC Γ Καρδιολογική Κλινική Α. Π.Θ. ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΑΡΡΥΘΜΙΕΣ Πρώιμες κοιλιακές συστολές Μη εμμένουσα κοιλιακή ταχυκαρδία

Διαβάστε περισσότερα

Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος. 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη

Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος. 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη «Το κόκκινο κρασί κάνει καλό στην καρδιά» «ΓΑΛΛΙΚΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΜSc Εργαστήριο Ιατρικής της Άθλησης Α.Π.Θ. Πτυχιούχος

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Οι σχετικές παράγραφοι της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του

Διαβάστε περισσότερα

4 η Επιστημονική συνάντηση Παιδιάτρων- Καρδιολόγων Θεσσαλονίκη 20-12-2014

4 η Επιστημονική συνάντηση Παιδιάτρων- Καρδιολόγων Θεσσαλονίκη 20-12-2014 4 η Επιστημονική συνάντηση Παιδιάτρων- Καρδιολόγων Θεσσαλονίκη 20-12-2014 Τυχαίο εύρημα καρδιακής αρρυθμίας σε ασυμπτωματικό παιδί Κωνσταντίνος Θωμαϊδης Καρδιολογική Κλινική, Γ.Ν. «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

Η επίδραση της άσκησης στην καρδιά

Η επίδραση της άσκησης στην καρδιά Η επίδραση της άσκησης στην καρδιά Η ωφέλεια από την άσκηση Μειώνει την αρτηριακή πίεση Αυξάνει την καλή HDL χοληστερίνη Βοηθά στην απώλεια βάρους που αυξάνει ακόμη περισσότερο την HDL χοληστερίνη Μειώνει

Διαβάστε περισσότερα

- Γιατί πρέπει να τοποθετηθεί βηματοδότης ;

- Γιατί πρέπει να τοποθετηθεί βηματοδότης ; Σύμφωνα με τις εξετάσεις που σας έγιναν ο γιατρός σας αποφάσισε ότι πρέπει να σας γίνει εμφύτευση μόνιμου βηματοδότη. Η τοποθέτηση του δεν αποτελεί μειονέκτημα ούτε αναπηρία αλλά αντιθέτως θα σας επιτρέψει

Διαβάστε περισσότερα

Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια

Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια Άγγελος Γ. Ρηγόπουλος, MD, FESC Leopoldina Krankenhaus Schweinfurt, Germany Πανελλήνια Σεµινάρια Οµάδων Εργασίας 2014, Θεσσαλονίκη 22.02.2014 No+conflict+of+interest.!! Disclosures Μυοκαρδιοπάθειες Davies'MJ.'Heart'2000;83:4697474

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ. Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ. Τμήμα Νοσηλευτικής

ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ. Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ. Τμήμα Νοσηλευτικής ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ Τμήμα Νοσηλευτικής ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Το παιδί από τη γέννησή του μέχρι την ηλικία των 19 έως 20 ετών παρουσιάζει μία αύξηση του βάρους αλλά και του ύψους. Αν

Διαβάστε περισσότερα

Χρήσιμες πληροφορίες για τη δοκιμασία κόπωσης

Χρήσιμες πληροφορίες για τη δοκιμασία κόπωσης Χρήσιμες πληροφορίες για τη δοκιμασία κόπωσης Ποια στοιχεία σχετικά με την κατάσταση της υγείας του ασθενή μας δίνει η δοκιμασία κόπωσης; Η δοκιμασία κόπωσης σε τάπητα χρησιμοποιείται κυρίως ως αναίμακτη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΙΑΤΡΕΙΟ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Γ.Ν. Ασκληπιείο Βούλας Καρδιολογική Κλινική Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Ιατρείο Καρδιακής Ανεπάρκειας Πέμπτη 9-11πμ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΒΟΥΛΑΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν την οστεοπόρωση ;

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν την οστεοπόρωση ; ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Ο σ τ ε ο π ό ρ ω σ η καλείται η ελάττωση της οστικής μάζας, χωρίς όμως να έχουμε διαταραχή της χημικής σύστασης του οστού. Η φυσιολογική αποδόμηση του οστού δεν ακολουθείται από αντίστοιχη

Διαβάστε περισσότερα

3. Με ποιο άλλο σύστημα είναι συνδεδεμένο το κυκλοφορικό σύστημα;

3. Με ποιο άλλο σύστημα είναι συνδεδεμένο το κυκλοφορικό σύστημα; ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Ποιος είναι ο ρόλος του κυκλοφορικού συστήματος;...... 2. Το κυκλοφορικό σύστημα αποτελείται από: i 3.

Διαβάστε περισσότερα