Μυκητολογικζσ αςθζνειεσ δενδρωδών και αμπζλου

Transcript

1 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΚΣΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ Μυκητολογικζσ αςθζνειεσ δενδρωδών και αμπζλου Ενότητα 10. Ωίδια Αναςταςία Λαγοπόδθ Επίκ. Κακθγιτρια Φυτοπακολογίασ, Α.Π.Θ.

2 Άδειεσ Χρήςησ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χριςθσ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χριςθσ, θ άδεια χριςθσ αναφζρεται ρθτϊσ. 2

3 Χρηματοδότηςη Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχκεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα. Το ζργο «Ανοικτά Ακαδθμαϊκά Μακιματα ςτο Αριςτοτζλειο Πανεπιςτιμιο Θεςςαλονίκθσ» ζχει χρθματοδοτιςει μόνο τθ αναδιαμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Το ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ «Εκπαίδευςθ και Δια Βίου Μάκθςθ» και ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εκνικοφσ πόρουσ. 3

4 Ωίδια (1/2) Τον κάκε ξενιςτι προςβάλλει ζνα είδοσ ςυνικωσ εξειδικευμζνο ςε αυτόν. Πιο ςθμαντικζσ ηθμιζσ ςε μθλιά, ροδακινιά και αμπζλι. Προςβάλλονται όλα τα νεοαναπτυςςόμενα όργανα, οφκαλμοί, άνκθ, φφλλα, νεαροί βλαςτοί και καρποί, που καλφπτονται με χαρακτθριςτικζσ επανκιςεισ. 4

5 Ωίδια (2/2) Τα περιςςότερα ωίδια είναι επίφυτα παράςιτα. Δεν ειςζρχονται εντόσ των ιςτϊν. Δθμιουργοφν επανκιςεισ και τρζφονται με μυηθτιρεσ. docin.com 5

6 Συμπτώματα μηλιά (1/5) Στη μηλιά: Συμπτϊματα αμζςωσ μετά τθν ζκπτυξθ των οφκαλμϊν. Βλαςτοί καχεκτικοί με φφλλα ηαρωμζνα, ςυνεςτραμμζνα και καλυμμζνα με αλευρϊδεισ επανκιςεισ. inra.fr 6

7 Συμπτώματα μηλιά (2/5) Η επάνκθςθ καλφπτει όλθ τθν επιφάνεια του φφλλου. Τα φφλλα γίνονται καςτανά. greenindustry.uwex.edu viarural.com.ar 7

8 Συμπτώματα μηλιά (3/5) Προςβολι ανεπτυγμζνων φφλλων κατά κζςεισ. inra.fr Φύλλα ζσνεζηραμμένα καλσμμένα με επανθήζεις inra.fr caf.wvu.edu 8

9 Συμπτώματα μηλιά (4/5) Οι βλαςτοί προςβάλλονται και καλφπτονται με επανκιςεισ. Στθ ςυνζχεια προςβάλλονται οι ξυλοφόροι οφκαλμοί που νεκρϊνονται ι διατθροφν το μόλυςμα για τθν επόμενθ περίοδο. caf.wvu.edu 9

10 Συμπτώματα μηλιά (5/5) Στουσ καρποφσ, φςτερα από πρϊιμεσ προςβολζσ δθμιουργείται παραμόρφωςθ του καρποφ. Σε μεταγενζςτερεσ προςβολζσ δθμιουργείται δερμάτωςθ υποβακμίηοντασ τθν ποιότθτα. caf.wvu.edu 10

11 Συμπτώματα ροδακινιά (1/3) Στη ροδακινιά: αλευρϊδεισ επανκιςεισ ςτα φφλλα και καροφλιαςμα προσ τα πάνω. extension.usu.edu 11

12 Συμπτώματα ροδακινιά (2/3) Τα ζντονα παραμορφωμζνα φφλλα αποκτοφν νθματοειδζσ ςχιμα. ομοιότθτα με προςβολι από αφίδεσ. ipm.ucdavis.edu 12

13 Συμπτώματα ροδακινιά (3/3) Προςβολή νεαρών καρπών αρχικά κατά θζςεισ και ςτη ςυνζχεια εξάπλωςη τησ επάνθηςησ

14 Συμπτώματα αμπζλι (1/7) Στα φφλλα: τα ςυμπτϊματα δεν είναι πάντα ςαφι. Εμφανίηονται ελαφρά χλωρωτικζσ κθλίδεσ και αραχνοειδείσ επανκιςεισ που δίνουν τθν όψθ αλευρωμζνου φφλλου, ςυςτροφι ελάςματοσ και νεκρϊςεισ. sistemasdeproducao.cnptia.embrapa.br 14

15 Συμπτώματα αμπζλι (2/7) Επανθήζεις ζε θύλλα αμπελιού

16 Συμπτώματα αμπζλι (3/7) Στισ κληματίδεσ: μυκθλιακό επίχριςμα που αφινει τθ κζςθ του ςε καςτανοφσ μεταχρωματιςμοφσ που διακρίνονται ζντονα ςτισ ώριμεσ κληματίδεσ. Το φκινόπωρο προςβάλλονται οι οφκαλμοί

17 Συμπτώματα αμπζλι (4/7) Προςβολι των ανκζων και των ραγϊν από το δζςιμο μζχρι το γυάλιςμα. Προζβολή ανθέων. Προζβολή νεαρών ραγών. herbos.hr herbos.hr 17

18 Συμπτώματα αμπζλι (5/7) Στισ ράγεσ: παρατθροφνται επανκιςεισ, ξθράνςεισ, μικροκαρπία με ςκλθρό φλοιό, εςχαρϊςεισ και ρωγμζσ. viarural.com.ar inra.fr 18

19 Συμπτώματα αμπζλι (6/7) Επανθήζεις και ρωγμές ζε ράγες. wordpress.com agronet.bg 19

20 Συμπτώματα αμπζλι (7/7) Ρωγμές ζε ράγες και καηαζηροθή ηοσς από δεσηερογενή παθογόνα

21 Παθογόνο αίτιο Κλάςθ: Ascomycetes. Τάξθ: Erysiphales. Είδθ: Podosphaera leucotricha (μθλιά). Sphaerotheca pannosa (ροδακινιά). Phyllactinia coryllea ςυν. P. guttata (φουντουκιά). Uncinula necator ςυν. Erysiphe necator ατελ. Oidium tuckeri (αμπζλι). 21

22 Παθογόνο αίτιο (μηλιά ροδακινιά) Spencer,1978 uqu.edu.sa Κλειςτοθήκια Podosphaera leucotricha. Κλειςτοθήκια Sphaerotheca pannosa. 22

23 Παθογόνο αίτιο (φουντουκιά) Κλειςτοθήκια Phyllactinia coryllea. 23

24 Παθογόνο αίτιο (αμπζλι) Celovec (1892) uqu.edu.sa Κλειςτοθήκια Uncinula necator. Κονίδια Oidium tuckeri. 24

25 Εξζλιξη αςθζνειασ επιδημιολογία (1/3) Διαχειμάηει ωσ μυκιλιο ςτα λζπια των οφκαλμϊν, ςε κερμότερεσ περιοχζσ ωσ μυκιλιο πάνω ςε βλαςτοφσ και ςε οριςμζνα είδθ με κλειςτοκικια. Πρωτογενείσ μολφνςεισ ςτα νζο-εκπτυςςόμενα όργανα από το μυκιλιο των οφκαλμϊν. Δευτερογενείσ μολφνςεισ από τα κονίδια που παράγονται άφκονα και ςε πολλζσ γενεζσ ςτα προςβεβλθμζνα όργανα. Μζςο μεταφοράσ κονιδίων: άνεμοσ. Ευνοϊκζσ ςυνκικεσ: Τ = ο C, άριςτθ ο C, RH 95%, τα κονίδια όμωσ βλαςτάνουν και ςε πιο ξθρζσ ςυνκικεσ. Η βροχι είναι αναςταλτικόσ παράγοντασ. 25

26 Εξζλιξη αςθζνειασ επιδημιολογία (2/3) Ειδικότερα ςτο αμπζλι : διαχειμάηει ωσ μυκιλιο ςτα λζπια του 3ου 6ου οφκαλμοφ, ωσ μυκιλιο πάνω ςε διατθροφμενα πράςινα μζρθ, ενϊ ςε οριςμζνεσ χϊρεσ ζχουν παρατθρθκεί κλειςτοκικια. Πρωτογενείσ μολφνςεισ γίνονται με μυκιλιο, κονίδια, που παράγονται από αυτό και αςκοςπόρια Δευτερογενείσ μολφνςεισ γίνονται με κονίδια Τα κλειςτοκικια μεταφζρονται με το νερό τθσ βροχισ και τα αςκοςπόρια και κονίδια με τον άνεμο τοπικά. Ευνοϊκζσ ςυνκικεσ: Τ = ο C, RH 40% (με περιςςότερθ ςχετικι υγραςία παράγονται περιςςότερα κονίδια) και ςυννεφιά (το φωσ παρεμποδίηει τθ βλάςτθςθ των κονιδίων). 26

27 Εξζλιξη αςθζνειασ επιδημιολογία (3/3) Ο κύκλος ηης αζθένειας. Grape IPM Disease Identification Sheet No. 4 27

28 Καταπολζμηςη (1/3) Στα δζντρα: Αφαίρεςθ και καταςτροφι προςβεβλθμζνων βλαςτϊν κατά τθ βλαςτικι περίοδο. Προςκικθ ωιδιοκτόνου ςτουσ ψεκαςμοφσ για άλλεσ αςκζνειεσ, ενδεικτικά: i. ςτθ ρόδινθ κορυφι. ii. ςτθν πτϊςθ των πετάλων. iii. ζνασ ι δφο αργότερα. 28

29 Καταπολζμηςη (2/3) Στο αμπζλι: Ψεκαςμοί με ωιδιοκτόνο κείο 1οσ: ςτα 3-4 φφλλα. 2οσ: ςτθν άνκθςθ. 3οσ: μετά το δζςιμο των καρπϊν. 4οσ 5οσ: μετά από θμζρεσ, αν είναι απαραίτθτο, και μζχρι το γυάλιςμα των ραγϊν. Οι ράγεσ δεν προςβάλλονται μετά το γυάλιςμα, όταν θ περιεκτικότθτα ςε ςάκχαρα φτάςει το 12-15%. 29

30 Καταπολζμηςη (3/3) Ωίδιο + θείο = παράδειγμα επιτυχθμζνθσ καταπολζμθςθσ αςκζνειασ φυτοφ. Δρα με ατμοφσ παρεμβαίνοντασ ςτον κφκλο του Krebs. H αποτελεςματικότθτά του εξαρτάται από: Θερμοκραςία (Τ <18C δράςθ, τοξικό ςε Τ> 30C ). Σχετικι υγραςία (RH δράςθ ). Φωσ (ςυννεφιά δράςθ ). Άνεμο (παραςφρει τθ ςκόνθ του κείου). Τφπο κείου (άμορφο πιο αποτελεςματικό από κρυςταλλικό). Διαςτάςεισ κόκκων (λεπτόκοκκο πιο αποτελεςματικό). Βρζξιμο κείο πιο αποτελεςματικό από ςκόνθ. 30

31 Ωίδιο τησ ελιάσ (1/2) Δεν κεωρείται ςοβαρό πακογόνο. Προςβάλλει τα φφλλα. Σε φυτϊρια μπορεί να προκαλζςει αποφφλλωςθ μείωςθ τθσ εμπορικισ αξίασ των δενδρυλλίων. plantprotection.hu 31

32 Ωίδιο τησ ελιάσ (2/2) Πακογόνο αίτιο: Leveillula taurica. Oidiopsis: ατελισ μορφι του Leveillula taurica. Είναι το μοναδικό ωίδιο που δεν είναι επίφυτο. 32

33 Σημείωμα Αναφοράσ Copyright Αριςτοτζλειο Πανεπιςτιμιο Θεςςαλονίκθσ, Λαγοπόδθ Αναςταςία «Μυκθτολογικζσ αςκζνειεσ δενδρωδϊν και αμπζλου. Ωίδια». Ζκδοςθ: 1.0. Θεςςαλονίκθ Διακζςιμο από τθ δικτυακι διεφκυνςθ: 33

34 Σημείωμα Αδειοδότηςησ Το παρόν υλικό διατίκεται με τουσ όρουσ τθσ άδειασ χριςθσ Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομι *1+ ι μεταγενζςτερθ, Διεκνισ Ζκδοςθ. Εξαιροφνται τα αυτοτελι ζργα τρίτων π.χ. φωτογραφίεσ, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριζχονται ςε αυτό και τα οποία αναφζρονται μαηί με τουσ όρουσ χριςθσ τουσ ςτο «Σθμείωμα Χριςθσ Ζργων Τρίτων». Ο δικαιοφχοσ μπορεί να παρζχει ςτον αδειοδόχο ξεχωριςτι άδεια να χρθςιμοποιεί το ζργο για εμπορικι χριςθ, εφόςον αυτό του ηθτθκεί. [1] 34

35 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΚΣΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ Τζλοσ ενότητασ Επεξεργαςία: Φλϊροσ Γεϊργιοσ Θεςςαλονίκθ, Μάιοσ 2015

36 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ Σημειώματα

37 Σημείωμα Ιςτορικοφ Εκδόςεων Ζργου Το παρόν ζργο αποτελεί τθν ζκδοςθ

38 Διατήρηςη Σημειωμάτων Οποιαδιποτε αναπαραγωγι ι διαςκευι του υλικοφ κα πρζπει να ςυμπεριλαμβάνει: το Σθμείωμα Αναφοράσ το Σθμείωμα Αδειοδότθςθσ τθ διλωςθ Διατιρθςθσ Σθμειωμάτων το Σθμείωμα Χριςθσ Ζργων Τρίτων (εφόςον υπάρχει) μαηί με τουσ ςυνοδευόμενουσ υπερςυνδζςμουσ. 38