περιόδων. Η πρώτη περίοδος ήταν προ φορτηγό κρίσης, πλοίο από Argyroula το 2003 σημαίας έως το Marshall Islands.

Transcript

1 Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ XXXXXXX ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩ ΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ χχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχψψψψψψψψψψψψψχχχψ ψψψψψψψψψψ χχχχχχχχχχχ ΔΙΑΜΑΡΤ ΥΡΙ Α Ε.Ι.Ν.Α.Π. ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΜΟΙ ΒΕΣ ΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚΚ εργασiαυγεία ΤΕΥΧΟΣ ΜΑΪΟΥ 2014 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΕΝΤΥΠΗ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Ε.Ε.Ι.Ε.Π.) χχχ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΨΨΨΨΨΨΨΨΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ ΑΤΥΧΗΜΑ ΜΕ 301 ΝΕΚΡΟΥΣ ΣΕ ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΟ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ «ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ» ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΕ ΤΡΙΤΟΚΟΣΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΝΕΛΛΗΦΘΗΣΑΝ Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΟΡΥΧΕΙΟΥ Ρεπορτάζ της κ. Δήμητρας Μακρή στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος σχετικά με το πολύνεκρο εργατικό ατύχημα στην πόλη Σομά Βορειοανατολικά της Σμύρνης αναφέρει: διαρροή άνθρακα στις στοές, γεγονός που προκάλεσε την κατάρρευση της οροφής του ανθρακωρυχείου. Σημειώνεται ότι μεταξύ των συλληφθέντων είναι ο Γενικός Διευθυντής της εταιρίας στην οποία ανήκει το Τουλάχιστον 19 άτομα οδηγήθηκαν στους ανθρακωρυχείο, κ. Ραμαζάν Ντογρού, 28 εισαγγελείς που ορίσθηκαν με σκοπό να διαλευκάνουν το τί πραγματικά συνέβη, όταν έγινε έκρηξη στο ανθρακωρυχείο στην πόλη Σόμα (βορειοανατολικά της Σμύρνης), προκαλώντας το θάνατο ανθρακωρύχοι 301 ατόμων. Εντωμεταξύ οι αρχές έκλεισαν με τούβλα την είσοδο του ανθρακωρυχείου στη Σόμα. Μια πρώτη εκτίμηση θέλει να υπάρχει καθώς και ο Τεχνικός Διευθυντής κ. Ακίν Τσελίκ. Οι συλληφθέντες αντιμετωπίζουν κατηγορίες, για αμέλεια και συνεργεία στο θάνατο πολλών ανθρώπων. Πέραν των συλλήψεων αυτών κι αφού ανέσυραν το Σάββατο και το τελευταίο άψυχο σώμα ανθρακωρύχου, την Κυριακή έγιναν και οι τελευταίες κηδείες των ανθρακωρύχων, ενώ η οργή των παιδεiα ΚΑΙ υγεία ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΧΕΣΗ ΙΑΤΡΟΥ-ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ Στη χώρα μας η μεταρρύθμιση στο σύστημα υγείας με έμφαση στις αλλαγές στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Π.Φ.Υ.) βρέθηκε για άλλη μια φορά στο επίκεντρο της συζήτησης και οδήγησε σε καινούρια σχήματα και λειτουργίες. Πόσο όμως εφικτές και αποτελεσματικές μπορεί να είναι οι προτάσεις όταν συναντούν ένα σύστημα στο οποίο οι βασικές αρχές αποτελεσματικής επικοινωνίας μεταξύ ιατρού και ασθενούς, καθώς και η αμοιβαία λήψη κλινικής απόφασης δεν έχουν ούτε συζητηθεί, αλλά και διδαχθεί στην προπτυχιακή ιατρική εκπαίδευση; Ανάμεσα σε αυτές τις βασικές αρχές που το παρόν σημείωμα επιθυμεί να προβάλλει είναι η εστιασμένη στον ασθενή φροντίδα (patient centered care) και η αμοιβαία λήψη της απόφασης (shared decision making). Η πρώτη έννοια, η εστιασμένη στον ασθενή φροντίδα σε αντίθεση με την εστιασμένη στο γιατρό φροντίδα υποδηλώνει μια ουσιαστική ειλικρινή, αμοιβαία σχέση μεταξύ γιατρού και ασθενούς στην οποία ο γιατρός δεν είναι το επίκεντρο αλλά η σχέση στην οποία ο ασθενής κατέχει μια ισότιμη και ουσιαστική στη διαβούλευση θέση, με στόχο την προσφορά φροντίδας αντίστοιχη στις επιθυμίες, ανάγκες και προτιμήσεις του. Άρρηκτα συνδεδεμένη με την προς τον ασθενή εστιασμένη φροντίδα αλλά και με την evidence based ιατρική που τόσο συζητιέται και στη χώρα μας, είναι ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ και η αμοιβαία λήψη της ΤΗΣ απόφασης. DEAL Αυτή με NEWS τη σειρά της ολοκληρώνει τη σε ισότιμη και ώριμη βάση διαμορφούμενη σχέση μεταξύ ΓΙΑ γιατρού ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΗ και ασθενούς στη λήψη ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ της οποίας συμμετέχουν και τα δύο πρόσωπα και στην οποία ο ασθενής ενθαρρύνεται να εκφράσει ΤΩΝ τις ΒΑΡΕΩΝ αξίες και τις προτιμήσεις ΚΑΙ ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΩΝ του. Αν και το θέμα αυτό ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ ελκύει Σύμφωνα πολλούς με πληροφορίες συγγραφείς της εβδομαδιαίας έχει λάβει οικονομικής μικρότερη εφημερίδας σημασία τόσο καθεστώτος στη συζήτηση ασφάλισης της θεωρίας των στη διεθνή Τρόικας. βιβλιογραφία, Ειδικά για το στη θέμα χώρα του μας όσο Deal και News στην ( ) εφαρμογή οκτώ της με-στηγάλες ανατροπές Αυτό προοιωνίζεται είναι σε αντίθεση η Επαγγελμάτων με το διεθνές (Β.Α.Ε.) ενδιαφέρον αναφέρει με Βαρέων εκπαίδευση και και των στην Ανθυγιεινών κλινική πρακτική. κλινικούς νέα ασφαλιστική και ερευνητές μεταρρύθμιση να προχωρούν το δημοσίευμα στη της συζήτηση εφημερίδας: και συγκεκριμένων που αναμένεται να σχημάτων ανακοινωθεί και το μεθοδολογιών «Κατάργηση για όλων την των εδραίωση ευνοϊκών τους. φθινόπωρο. Έτσι, το Οπως 2012 οι αναφέρεται Elwyn et al προτείνουν περιπτώσεων ένα υπόδειγμα συνταξιοδότησης, τριών βημάτων στο άρθρο για της την Deal προσέγγιση News γίνεται της αμοιβαίας όπως είναι λήψης τα της βαρέα απόφασης και τα και ήδη συγκεκριμένα: από το Υπουργείο τη συζήτηση Εργασίας, της επιλογής, ανθυγιεινά. την Οι επιλογή Τροϊκανοί (άποψη) έχουν και Κοινωνικής την απόφαση. Ασφάλισης Οι δύο και Πρόνοιας επεξεργασία για την εφαρ- των διαπραγματεύσεων το θέμα αυτές έννοιες θέσει ή πολλές προσεγγίσεις φορές στο δεν τραπέζι είναι ρητορικές διατυπώσεις, αλλά συνοδεύονται από υψηλή κλινική μογή ενός μοντέλου κατά το της αύξησης των ορίων ηλικίας αποτελεσματικότητα σουηδικό πρότυπο σε και συνεργασία με προσοχής τα τεχνικά και κλιμάκια του ενδιαφέροντος της μένη κατηγορία από την ασφαλισμένων». ακαδημαϊκή υψηλή ικανοποίηση συνταξιοδότησης και αξίζει για τη να συγκεκρι- τύχουν της κοινότητα και τις υπηρεσίες υγείας. Χρήστος Λιονής * Το θέμα Επικοινωνία και Διαχείριση των αναγκών του σύγχρονου ασθενή θα συζητηθεί αναλυτικά στο συνέδριο «Θεραπευτική Συμμαχία», την Τετάρτη 28 Μαΐου. Στο συνέδριο ο Καθηγητής κ. Χρήστος Λιονής (Καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης) συμμετέχει ως συντονιστής στην 2η Συνεδρία με τίτλο «Επικοινωνία και Διαχείριση των αναγκών του σύγχρονου ασθενή». Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην καθημερινή ιατρική εφημερίδα HealthDaily. συγγενών αλλά και των Τούρκων γενικότερα δεν μπορούσε να κοπάσει. Από την Παρασκευή εκατοντάδες κόσμου κατέβηκε στους δρόμους των τουρκικών πόλεων για να εκφράσει την αγανάκτησή του. Ο λόγος είναι πως όλοι τους εκτιμούν ότι το χειρότερο βιομηχανικό δυστύχημα που συνέβη στη χώρα τους οφείλεται στο γεγονός ότι δεν τηρήθηκαν οι απαιτούμενες προδιαγραφές ασφαλείας εντός του ανθρακωρυχείου, καθώς και ότι η Κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κυνήγησε το κέρδος και την ανάπτυξη αγνοώντας τους κανόνες ασφάλειας και το οποίο θεωρείται απαγορευτικό για κάθε τομέα της βιομηχανίας, αλλά πολύ περισσότερο για το συγκεκριμένο τομέα. Επίσης κατηγορούν την κυβέρνηση για μη διενέργεια των απαιτούμενων ελέγχων στο ανθρακωρυχείο η Κυβέρνηση και η εταιρεία το αρνούνται αυτό λέγοντας πως η τελευταία εκπονούσε ελέγχους κάθε έξι μήνες καθώς και ότι η Βουλή απέρριψε πρόσφατα αίτημα της αντιπολίτευσης σχετικό με τις συνθήκες ασφαλείας του συγκεκριμένου ανθρακωρυχείου. Παράλληλα, τόσο οι συγγενείς των θυμάτων, όσο και τα συνδικάτα των ανθρακωρύχων αλλά και μεγάλη μερίδα του τουρκικού λαού εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους κατά της Κυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, κυρίως όμως κατά του Ερντογάν. Τον κατηγορούν ακόμη πως είναι πολύ κοντά στους βιομηχάνους, καθώς επίσης και πως είναι αναίσθητος μπροστά στην τραγωδία που συνέβη στο λιγνιτωρυχείο. Υπενθυμίζεται πως ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είπε ότι «ατυχήματα συμβαίνουν» και μάλιστα ανέκαθεν στο συγκεκριμένο βιομηχανικό τομέα χρησιμοποίησε μάλιστα ως επιχείρημα τη... Βρετανία της βιομηχανικής επανάστασης (του δέκατου όγδοου αιώνα). Επίσης δεν ξεχνούν τα πλάνα της τηλεόρασης που τον έδειξαν να κτυπά διαδηλωτή, αλλά και το σύμβουλό του. Επίσης αναφέρεται ότι τους διαδηλωτές που γέμισαν τους δρόμους των τουρκικών πόλεων στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου τους αντιμετώπισαν με βία οι αστυνομικές δυνάμεις. Αναλυτές εκτιμούν πως το δυστύχημα στο ανθρακωρυχείο της Σόμα μπορεί να βλάψει τα πολιτικά σχέδια του Ερντογάν, ο οποίος δεν έχει κρύψει την πρόθεσή του να διεκδικήσει την προεδρία της χώρας στις πρώτες άμεσες προεδρικές εκλογές που είναι προγραμματισμένες για τον ερχόμενο Αύγουστο. ΔΕΥΤΕΡΟ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΣΤΗ ΛΑΡΚΟ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΠΕΝΤΕ ΜΗΝΩΝ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΩΩΩΩΩΩΩΩΩΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ Νέο εργατικό ατύχημα, το δεύτερο μέσα σε πέντε μήνες, έγινε το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου στη ΛΑΡΚΟ. Αυτήν τη φορά 47χροvoς εργάτης, πατέρας τεσσάρων παιδιών, από άγνωστη αιτία, έχασε την ισορροπία του και έπεσε σε σιλό τροφοδοσίας μεταλλεύματος με αποτέλεσμα να συνθλιβεί. Η είδηση προκάλεσε σοκ στη Φθιώτιδα και ιδιαίτερα τη Μαλεσίνα απ όπου κατάγόταν. Την προανάκριση για τις ακριβείς συνθήκες του τραγικού περιστατικού ανέλαβε το Αστυνομικό Τμήμα Αταλάντης. Ο Βουλευτής Φθιώτιδας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. κ. Βασίλης Κυριακάκης εκφράζει τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια του θύματος και επισημαίνει: «Δεν έχουν περάσει παρά μόνο λίγοι μήνες από τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν ένας νέος εργάτης άφησε την τελευταία του πνοή στο εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ. Χθες ένας ακόμα εργάτης, πατέρας τεσσάρων παιδιών, προστέθηκε στη μακριά λίστα των εργατών της ΛΑΡΚΟ που έδωσαν τη ζωή τους για το μεροκάματο και το δικαίωμα στη ζωή. Ο τραγικός αυτός απολογισμός είναι αποτέλεσμα της χρόνιας εγκατάλειψης και απαξίωσης, του μη τεχνολογικού εκσυγχρονισμού της ΛΑΡΚΟ, που τώρα αποτελεί και το άλλοθι για την προώθηση του ξεπουλήματος της επιχείρησης, τις απολύσεις εργαζομένων και το χάρισμά της μέσω του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. σε ξένα και ντόπια οικονομικά συμφέροντα, που η Κυβέρνηση προωθεί κάτω από τις εντολές της Τρόικας. Είναι αποτέλεσμα της αντεργατικής πολιτικής που εντάθηκε κατά τη διάρκεια του τροϊκανού καθεστώτος, της καταπάτησης των κανόνων ασφαλείας, της ελαστικής, κακοπληρωμένης και χωρίς ασφαλείς συνθήκες μέσω εργολαβιών. Ανήκει στη σκοτεινή πλευρά του ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Η ΚΡΙΣΗ ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης οι εισαγωγές στα νοσοκομεία για καρδιαγγειακά νοσήματα αυξήθηκαν, σύμφωνα με δυο ελληνικές μελέτες που παρουσιάσθηκαν στο πλαίσιο του Συνεδρίου για την Καρδιακή Ανεπάρκεια που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αθήνα. Πρόκειται για το ετήσιο συνέδριο της Ένωσης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας. Οι ερευνητές Δρ. Tην τελευταία του πνοή πάνω στο Αλέξιος Σαμεντζάς και Δρ. Δήμητρα καράβι Παπαδημητρίου όπου εργαζόταν, άφησε από το ο Καρδιολογικό Τμήμα του Νοσοκομείου Ελληνας Ελπίς πλοίαρχος ανέλυσαν που τα ήταν στοιχεία ηλικίας των 51 εισαγωγών στο Γενικό Νοσοκομείο ετών Ελπίς και ήταν κατά ναυτολογημένος τη διάρκεια δυο στο περιόδων. Η πρώτη περίοδος ήταν προ φορτηγό κρίσης, πλοίο από Argyroula το 2003 σημαίας έως το Marshall Islands και η δεύτερη από το 2008 έως το 2012, κατά τη διάρκεια της Το πλοίο βρισκόταν στο λιμάνι της κρίσης. Στο Καρδιολογικό Τμήμα έγιναν Οδησσού όταν εισαγωγές συνέβη το στην περιστατικό, πρώτη περίοδο και στη δεύτερη. Κατά σύμφωνα τη διάρκεια με τη της σχετική κρίσης ανακοίνωση ο αριθμός που των εισαγωγών αυξήθηκε και για τα εκδόθηκε δύο φύλα, στην αλλά Αθήνα ήταν από στατιστικά το Γραφείο σημαντικός στις γυναίκες. Οι εισαγωγές Τύπου του αυξήθηκαν Λιμενικού Σώματος. μάλιστα και σε άτομα κάτω των 45 ετών, αλλά και Ο πλοίαρχος πάλι τα του αποτελέσματα φορτηγού πλοίου ήταν αισθάνθηκε αδιαθεσία και έχασε τις στατιστικά σημαντικά στις γυναίκες. αισθήσεις Σύμφωνα του. Του παρασχέθηκαν με την Δρ. οι Παπαδημητρίου φαίνεται ότι η προστατευτική δράση των οιστρογόνων καταστρατηγείται από το έντονο στρες που αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου. Όσον αφορά τις εισαγωγές για την κολπική μαρμαρυγή (επικίνδυνη αρρυθμία) και πάλι οι εισαγωγές ήταν περισσότερες την περίοδο της κρίσης, αλλά στατιστικά πιο σημαντικές για τις γυναίκες. Επίσης, παρατηρήθηκε ότι αυξήθηκαν οι εισαγωγές στους κάτω των 60 ετών με τους άνδρες να είναι πιο επιβαρημένοι. Επισημαίνεται ότι παρατηρήθηκε πως οι εισαγωγές των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή χωρίς κοινωνική ασφάλιση αυξήθηκαν (ιδιαίτερα στις γυναίκες), ενώ το ίδιο συνέβη και σε ασθενείς με έμφραγμα, αλλά η αύξηση ήταν στατιστικά σημαντική για τους άνδρες. χχχχχχχχχχχχχ κυβερνητικού "success story". Είναι επιτακτικό να διερευνηθούν και να αποδοθούν οι ευθύνες σε όλα τα επίπεδα. Είναι επιτακτικό να σταματήσει το εργολαβικό καθεστώς προσλήψεων. Είναι επιτακτικό να αποτραπεί ο διαμελισμός και η εκποίηση της εταιρείας που θα οδηγήσει σε απολύσεις και επιδείνωση των εργασιακών συνθηκών». Σε σχετική ανακοίνωσή του, το Γραφείο Τύπου της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. αναφέρει: «Το Κ.Κ.Ε. καταγγέλλει το νέο εργοδοτικό έγκλημα στη ΛΑΡΚΟ, με τραγικό αποτέλεσμα το θάνατο ενός 47χρονου εργάτη, πατέρα 4 παιδιών, που δούλευε στις εργολαβίες του εργοστασίου. Οι ευθύνες της εργοδοσίας της ΛΑΡΚΟ, αλλά και της κυβέρνησης, είναι τεράστιες, καθώς η εργατική τάξη θρηνεί, σε διάστημα μόλις πέντε μηνών, στο ίδιο εργοστάσιο και δεύτερο νεκρό εργάτη. Τα συνεχιζόμενα θανατηφόρα δυστυχήματα στη ΛΑΡΚΟ είναι το αποτέλεσμα της πολιτικής, που διαλύει και απαξιώνει τη ΛΑΡΚΟ, τσακίζει τις εργασιακές σχέσεις, τα μέτρα ασφάλειας και υγιεινής στους χώρους δουλειάς και αντικαθιστά εργαζόμενους με μόνιμη και σταθερή δουλειά με το απαράδεκτο καθεστώς των εργολαβιών. Αποκαλύπτεται ότι ο στόχος της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων περνάει μέσα και από την ίδια τη ζωή εργατών. Κανένας εργάτης, κανένας άνθρωπος των φτωχών - λαϊκών στρωμάτων να μην πιστέψει τις αναμενόμενες δικαιολογίες της διοίκησης του εργοστασίου περί "ανθρώπινου λάθους". Με ταξική οργάνωση και αλληλεγγύη να μετατρέψει την οργή και την πείρα του σε δύναμη για την εργατική λαϊκή αντεπίθεση, που θα βάλει τέλος στο απάνθρωπο και βάρβαρο εκμεταλλευτικό σύστημα». πρώτες βοήθειες, αλλά όταν έφτασε Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Νικόλαο γιατρός στο πλοίο διαπιστώθηκε ο Πολύζο, στο πλαίσιο της στάσης των της θάνατός Π του. Ρ Ο Σ Κ Κυβέρνησης Λ Η από τη Σ μέχρι Η τώρα Η σωρός του ναυτικού μεταφέρθηκε στην δέσμευσή της, για επάνοδο στο αρμόδια ιατροδικαστική Υπηρεσία της καθεστώς που υπήρχε μέχρι το Νοέμβριο Οδησσού Το Σωματείο για νεκροψία Εργαζομένων, και νεκροτομή. η Επιτροπή του Υγείας και Καθιερώνεται Ασφάλειας και μια το πολύπλοκη Ιατρείο Προανάκριση Εργασίας του πρόκειται Πανεπιστημιακού να διενεργηθεί Γενικού Νοσοκομείου γραφειοκρατική «Αττικό» διαδικασία συνδιοργανώνουν το με Κεντρικό τον Τομέα Λιμεναρχείο Δημόσιας Πειραιά. Υγείας - Τμήμα σημάνει, Ιατρικής καθώς της τα Εργασίας πιθανότατα, και μεγάλες Προ- που θα από Τα στασίας προβλήματα του Περιβάλλοντος που έχουν προκύψει - Τμήμα με Επισκεπτών καθυστερήσεις Υγείας του στην Γενικού πληρωμή Νοσοκομείου πληρωμές Ελευσίνας των «Θριάσιο», και εφημεριών, ημερίδα το με θέμα: εφημεριών κάθε μήνα. Παρ όλα αυτά των τις χρονοεπίδομα του καθώς τα προσλήψεις υπήρξε προφορική δέσμευση ότι θα, ο συζητήθηκαν κατά τη συνάντηση Γενικός Γραμματέας αναγνώρισε το αντιπροσωπείας καθώς τα Διοικητικού δίκαιο του αιτήματος και δεσμεύτηκε για Υγεία και Ασφάλεια των Εργαζομένων στα Νοσοκομεία Συμβουλίου της ΕΙΝΑΠ και Επιτροπών νοσοκομείων της Αθήνας με τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας και άμεσες ενέργειες που θα λύσουν. Η εκδήλωση θα λάβει χώρα στο Κεντρικό Αμφιθέατρο του Π.Γ.Ν. «Αττικό» την Τρίτη 25 Φεβρουαρίου Ώρα έναρξης 08:30 π.μ. Η παρουσία σας θα είναι τιμή για εμάς. Με εκτίμηση Στ. Κωστόπουλος Διευθυντής Τομέα Δημόσιας Υγείας Τμήμα Ιατρικής Εργασίας και Προστασίας του Περιβάλλοντος Γενικού Νοσοκομείου Ελευσίνας «Θριάσιο»

2 2 εργασiαυγεία 5 ΠΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ ΠΛΕΟΝ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΣΕ ΔΙΕΘΝΗ ΑΠΟΣΠΑΣΗ; Στη θεωρία μια ευρωπαϊκή οδηγία, όπως αυτή για τους εργαζόμενους σε διεθνή απόσπαση, συζητείται για μεγάλο χρονικό διάστημα στο κοινοβούλιο του Στρασβούργου. Στην πράξη, διαμορφώνεται κατά τη διάρκεια παράξενων μυστικοσυμβουλίων... Έρευνα του κ. Pierre Souchon * Le Monde Diplomatique, Αυγή, Επιμέλεια από τον κ. Χάρη Λογοθέτη "Μην κουνηθείτε. Περιμένετέ με εδώ". Περιμένουμε στην είσοδο του καφέ των Βρυξελλών, δίπλα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Με μια μπύρα στο χέρι, δύο εκπρόσωποι της βελγικής Εθνικής Εταιρείας Σιδηροδρόμων μοιάζουν σαστισμένοι ανάμεσα στους διάφορους κουστουμαρισμένους που έχουν προσηλωθεί στους φορητούς υπολογιστές τους, με το χαρακτηριστικό αστεράκι του ευρωκοινοβουλίου στο πέτο. "Ωραία. Δεν βλέπω κανέναν γνωστό" λέει με ανακούφιση η πηγή μας, η οποία διστάζει για μια τελευταία φορά, μας ζητά να ορκιστούμε στην τιμή μας ότι θα μείνει ανώνυμη και, έπειτα, μας οδηγεί στο βάθος της αίθουσας, πίσω από έναν τοίχο, πριν ρίξει μια τελευταία ανήσυχη ματιά γύρω. Μόνοι χώροι κοινωνικότητας στην αυστηρή ευρωπαϊκή συνοικία, τα μαγαζιά της Place du Luxembourg, όπως το συγκεκριμένο που προτείνει ως πιάτο ημέρας ραβιόλια με τρούφα προσελκύουν τους διάφορους αξιωματούχους: "Για έναν λομπίστα, εδώ είναι το μέρος όπου πρέπει να βρίσκεται", αποφαίνεται ένας... λομπίστας, ο οποίος έτυχε να ακούσει τη σχετική στιχομυθία μας. Στον μικρόκοσμο αυτόν, οι προφυλάξεις της πηγής μας οφείλονται στο τόλμημά της: ευρωβουλευτές, συνεργάτες, πολιτικοί σύμβουλοι, υπάλληλοι του Κοινοβουλίου, όλοι, ή σχεδόν όλοι, αρνήθηκαν να μας συναντήσουν. Ωστόσο, η "εκτελεστική οδηγία της οδηγίας 96/71/CE" (sic) για τους εργαζόμενους σε διεθνή απόσπαση, που συζητείται από τον Φεβρουάριο του 2014, αφορά περίπου ενάμισι εκατομμύριο ανθρώπους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το θέμα, βέβαια, αποδεικνύεται πολύ ευαίσθητο σε περίοδο κρίσης: ο μηχανισμός που συζητείται συμπυκνώνει, σε κάποιο βαθμό, τους λόγους απόρριψης της Ευρώπης που παρατηρείται λίγο πριν από τις ευρωεκλογές του Μαΐου Όπως αναφέρει διακριτικά σε ενημερωτική της έκθεση η γαλλική Γερουσία, ο μηχανισμός αυτός "μπορεί να προκαλέσει στην κοινωνία την αίσθηση κατάληψης των θέσεων από ξένους, φθηνότερους εργαζομένους". 1 Επομένως, θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι τα σχέδια τροποποίησής του θα προκαλούσαν σφοδρούς κοινοβουλευτικούς διαξιφισμούς, ότι θα εζητείτο η γνώμη των λαών, ότι η συζήτηση θα έπαιρνε έκταση στα μέσα ενημέρωσης... Λάθος, κάτι τέτοιο θα παρεμπόδιζε την εξελισσόμενη επαναδιαπραγμάτευση του ζητήματος. Τα ραβιόλια και το εξαιρετικό μανιτάρι τους φτάνουν επιτέλους. Η συνομιλήτριά μας, αφού, για τελευταία φορά, εκφράζει τη λύπη της για την επιλογή μας ένα πιάτο άπαχων κρεατικών αρχίζει να απαντά στην ερώτηση που μας οδήγησε στις Βρυξέλλες: πώς γεννιούνται οι ευρωπαϊκές οδηγίες, όπως η 96/71/CE για τους εργαζόμενους σε διεθνή απόσπαση; Εδώ "όλα ξεκινούν από πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν), η οποία διατηρεί το μονοπώλιο της νομοθετικής πρωτοβουλίας. Στη συνέχεια, το κείμενο εξετάζεται διαδοχικά από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ένωσης, το οποίο αποτελείται από τους Υπουργούς των κρατών - μελών. Εάν μετά από δύο αναγνώσεις δεν υπάρξει συμφωνία, αρχίζει μια φάση συμβιβαστικών προσπαθειών". Σε προηγούμενη συζήτηση ένας υπάλληλος μας περιέγραφε τη διαδικασία ως ατελείωτη: "Οι συζητήσεις στην ολομέλεια κούραζαν τους πάντες. Πώς θέλετε να συμφωνήσουν 751 βουλευτές και να γίνει περιεκτική συζήτηση σε 28 γλώσσες; Προσπαθήστε να ειρωνευτείτε στα πορτογαλικά μετά από την παρέμβαση ενός Σλοβάκου ευρωβουλευτή και θα καταλάβετε...". Η "κατάσκοπός" μας αφήνει τα μαχαιροπίρουνα και μας απευθύνεται εμπιστευτικά, με τη μύτη σχεδόν μέσα στο πιάτο: "Οι διαδικασίες τραβάνε σε τόσο μάκρος, κυρίως επειδή τα λόμπι παρεμβαίνουν σε όλες τις φάσεις: πριν, μετά, στους επιτρόπους, στους υπουργούς, στους ευρωβουλευτές... και όλα αυτά στο όνομα της εξειδικευμένης γνώσης". Και μετά ανασηκώνεται χαμογελώντας: "Καμιά φορά, όμως, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιταχύνει και προχωρεί πιο διακριτικά". Να ο λόγος εμφάνισης των "τριμερών διαλόγων". Στις άτυπες αυτές τριμερείς συναντήσεις, που δεν προβλέπονται από τις συνθήκες, συμμετέχουν μικρές ομάδες διαπραγματευτών από τους θεσμούς που διαθέτουν νομοθετική εξουσία το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τη μεσολάβηση της Κομισιόν. Η επαναδιαπραγμάτευση της οδηγίας για τους εργαζόμενους σε διεθνή απόσπαση, η οποία είχε αρχικά ψηφιστεί το 1996, "διεξάγεται, λοιπόν, αυτή τη στιγμή μέσω τριμερούς διαλόγου", συνοψίζει η συνομιλήτριά μας, καθώς συμβουλεύεται τον κατάλογο με τα επιδόρπια, μια πραγματική ωδή στη γαστρονομική ακροβασία. Επομένως, για να "επιταχυνθεί η νομοθετική διαδικασία", η τύχη εκατομμυρίων εργαζομένων δεν αποφασίζεται πια δημόσια, αλλά σε συναντήσεις λίγων ανθρώπων σε κάποιο διαμέρισμα... ή σε κάποιο εστιατόριο σαν αυτό που ετοιμαζόμαστε να εγκαταλείψουμε. Οι συζητήσεις σκοπεύουν στη συμπλήρωση "ενός είδους γιγάντιων πινάκων Excel", οι οποίοι αποκαλούνται ποιητικά "έγγραφα τεσσάρων στηλών", αστειεύεται ένας μυημένος. Η πρόταση της Κομισιόν συμπληρώνει την πρώτη στήλη, η "έκθεση" του Ευρωκοινοβουλίου γεμίζει τη δεύτερη, ενώ οι "εργασίες" του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καλύπτουν την τρίτη στήλη. Μετά, απλώς πρέπει να ληφθεί μέριμνα, ώστε η τέταρτη στήλη, με τίτλο "συμβιβαστικές προτάσεις", να μην παραμείνει κενή... Στα λιτά γραφεία του, λιγότερο από εκατό μέτρα απόσταση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Ντανιέλ Γκεγκέν προτιμά "να μην αναφέρει συγκεκριμένα" τα θέματα στα οποία εργάζονται οι δέκα υπάλληλοί του. Πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Παρασκευαστών Ζάχαρης, μετέπειτα της Επιτροπής για τις Επαγγελματικές Αγροτικές Οργανώσεις - Γενικής Επιτροπής για την Αγροτική Συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Copa-Cogeca), "της ενιαίας φωνής των Ευρωπαίων αγροτών και των συνεταιρισμών τους", ο Γκεγκέν είναι πια επικεφαλής της δικής του εταιρείας συμβούλων για ομάδες πίεσης και έχει θυμώσει τόσο, ώστε ξεχνά να πιεί τον καφέ του. Οι τριμερείς διάλογοι; "Σοβαρότατη δυσλειτουργία. Η διαδικασία αυτή επιτρέπει τις αδιαφανείς συμφωνίες: δέκα τύποι που διαπραγματεύονται σε έναν μικρό χώρο ή σε ένα μπιστρό, αυτό είναι τελείως αδιαφανές, είναι αντιδημοκρατικό! Πρόκειται για πραγματικά κονκλάβια. Στο τέλος, βγαίνει λευκός καπνός: η ψηφοφορία στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, που δεν είναι παρά μια επικύρωση". Ο εξηντάχρονος βετεράνος της θεσμικής μηχανορραφίας στους διαδρόμους των Βρυξελλών αναπολεί τους ευλογημένους καιρούς της νομοθετικής "διαφάνειας", που προσέφερε στις ομάδες πίεσης "άνετα περιθώρια ελιγμών. Συναντούσατε ευρωβουλευτές, σας έβλεπαν με ευχαρίστηση. Σήμερα μιλάμε για ένα απόλυτα στεγανό σύστημα. Και έτσι, κάνουμε μια καινούργια δουλειά, πολύ τεχνική, εστιασμένη στους desk officers (χαμηλόβαθμους αξιωματούχους). Γιατί να πας στο Στρασβούργο, να εγκαταστήσεις μια μεγάλη ομάδα στο μπαρ του Κοινοβουλίου και να δίνεις χειραψίες, τη στιγμή που όλα αποφασίζονται στους τριμερείς διαλόγους;". Η ζωή του Γκεγκέν πρέπει να κύλησε πολύ ομαλά για να τον βρίσκει σήμερα να διαμαρτύρεται για ανυπέρβλητα εμπόδια. Γιατί οι τριμερείς διάλογοι δεν αφήνουν τους λομπίστες στο περιθώριο, όπως μας επιβεβαιώνει αξιωματούχος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία δηλώνει ότι δέχεται, αρκετές φορές την εβδομάδα, "τηλεφωνήματα από τη Microsoft, την Apple, από τη Σίλικον Βάλεϊ, από τα ευρωπαϊκά εμπορικά επιμελητήρια", που επιθυμούν να της εξηγήσουν "τα μεγάλα οφέλη της διεθνούς απόσπασης εργαζομένων". Στις 21 Μαρτίου 2012 η Κομισιόν παρουσίασε ένα προσχέδιο εκτελεστικής οδηγίας, νομικού εργαλείου που δίνει τη δυνατότητα να αποφευχθεί η πλήρης αναθεώρηση της αρχικής οδηγίας. Ωστόσο, η "μάχη κατά του κοινωνικού ντάμπινγκ", 2 για την οποία είχε δεσμευτεί ο Πρόεδρός της Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, αποδεικνύεται τόσο άτονη ώστε μια από τις διαπραγματεύτριες εκφράζει ανησυχία. Η απάντηση που εξαπέλυσε ο Λάζλο Άντορ, Επίτροπος Εργασίας, θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη της: "Μα, αυτή η οδηγία έχει φτιαχτεί ακριβώς για να προτείνει φτηνούς εργαζόμενους! Δεν θα την πνίξετε εν τη γενέσει!". Δεκέμβριος Είναι η σειρά των υπουργών να συναντηθούν, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Επιτυγχάνουν έναν συμβιβασμό που στη Γαλλία η κυβέρνηση την παρουσιάζει ως δικό της θρίαμβο: "Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί πρόοδο για την προστασία των εργαζομένων και για την καταπολέμηση του κοινωνικού ντάμπινγκ" 3 δηλώνει χαρούμενος ο Γάλλος Υπουργός Εργασίας, Μισέλ Σαπέν. Η πρόοδος, πάντως, αποδεικνύεται σχετική: οι "ενισχυμένοι" έλεγχοι δεν απαγορεύονταν, απ' όσο είναι γνωστό, από την οδηγία του 1996, ενώ οι "ενισχυμένοι" έλεγχοι για τους εργαζόμενους σε διεθνή απόσπαση θα πραγματοποιούνται μόνο στον κλάδο της οικοδομής και δεν θα επεκτείνονται στο δαιδαλώδες σύστημα των υπεργολαβιών, που προστατεύει τους πραγματικούς εργοδότες... "Είναι φυσιολογικό, αφού είναι γνωστό πόσο δύσκολη υπόθεση αποτελεί η επίτευξη συμβιβασμού στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο", αποκωδικοποιεί η κ. Περβάνς Μπερές, Πρόεδρος της Επιτροπής για την Εργασία και τις Κοινωνικές Υποθέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Σοσιαλιστικό Κόμμα). "Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος ήταν να ανοίξει ξανά από την αρχή η συζήτηση για την απόσπαση εργαζομένων. Κανείς δεν το ήθελε, ούτε ο Σαρκοζί ούτε ο Ολάντ, καθώς κινδύνευαν να βρεθούν τελείως εκτεθειμένοι". Οι ωμές εκφράσεις αντανακλούν τον αμείλικτο συσχετισμό δυνάμεων: "Εάν είχαμε βάλει εξαρχής το κείμενο του 1996 στο τραπέζι, διατρέχαμε κίνδυνο να τιναχτούμε στον αέρα. Οι χώρες που εντάχθηκαν μεταξύ 2004 και έχουν γίνει θεριά ανήμερα: θεωρούν ότι η οδηγία αποτελεί έναν, σχεδόν μπολσεβικικό, κανονιστικό λαβύρινθο που παρεμποδίζει την ελευθερία της εγκατάστασης", αναφέρει με ρίγος ακόμη ένας απόφοιτος της περίφημης γαλλικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης (Ε.Ν.Α.), που συμμετείχε στον χειρισμό του θέματος. Έτσι το κείμενο ξαναγυρίζει στο Ευρωκοινοβούλιο, στο πλαίσιο της συνέχισης του τριμερούς διαλόγου. Όμως, εάν πιστέψουμε τον Ολιβιέ Πλιμαντόν, συνεργάτη κοινοβουλευτικού έργου, "στο Συμβούλιο, έχει κανείς να αντιμετωπίσει ανθρώπους με στρατιωτική νοοτροπία, αξιωματούχους που έχουν αποστολή να επιβάλλουν μια άποψη". Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αντίθετα, όλοι "ζουν με τον διαρκή φόβο της διάλυσης της Ευρώπης. Ηθικό δίδαγμα: Οι ευρωβουλευτές καταλήγουν πάντα να αποδέχονται συμβιβασμούς με εκπτώσεις". Κάτι τέτοιο έγινε και στις 5 Μαρτίου, όταν στον τριμερή διάλογο επήλθε συμφωνία αρχής, με την οποία υιοθετούνταν οι προτάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου Εκπτώσεις; Εδώ προτιμούν να κάνουν λόγο για "αίσθηση του συμβιβασμού", ιδιότητα που υποτίθεται ότι αποτελεί χαρακτηριστικό της πολιτικής κουλτούρας στις Βρυξέλλες. 5 Κάτι που επιβεβαιώνει η Μπερές: "Για το θέμα της διεθνούς απόσπασης, θα πάρουμε το ελάχιστο που μπορούμε να έχουμε αμέσως και θα δούμε τι θα κάνουμε μετά τις ευρωεκλογές...". Το σημαντικότερο είναι η διαφύλαξη των τεσσάρων θεμελιωδών ελευθεριών που εγγυώνται οι συνθήκες: ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών, των υπηρεσιών, των κεφαλαίων και των ανθρώπων. Τί να κάνουμε εάν μοιάζει "ιδιαίτερα διεστραμμένο να παρουσιάζει κανείς ως ελευθερία το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις θα μπορούν να παίζουν το παιχνίδι του ανταγωνισμού μεταξύ των λαών όπως το επιθυμούν" σχολιάζει ο κομμουνιστής ευρωβουλευτής Ερίκ Μποκέ. Όποιος θέσει την υπόθεση σε κίνδυνο στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών θεσμών, θα δεχτεί χτυπήματα από όλες τις πλευρές: "Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα στηρίζεται εκεί. Δεν μπορούμε να το αγγίξουμε" αποφαίνεται με περιφρόνηση αξιωματούχος της Κομισιόν. Ευτυχώς οι λαοί στέλνουν κάπου κάπου τα χαιρετίσματά τους σε αυτό το κλειστό, κορεσμένο σύμπαν. Έτσι, στις 18 Φεβρουαρίου, μια φωτογραφική έκθεση εγκαινιάστηκε στον χώρο Γιεχούντι Μενουχίν του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ματωμένοι νέοι με υψωμένες γροθιές, δρόμοι γεμάτοι δακρυγόνα, διμοιρίες απειλητικών αστυνομικών: με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, η... Ουκρανία και το εξεγερμένο πλήθος της πλατείας Μαϊντάν έχει την τιμητική του. Στους ορόφους του κτιρίου, μάταια ψάξαμε τα στιγμιότυπα από τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων σε διεθνή απόσπαση, οι οποίοι γίνονται αντικείμενο κακομεταχείρισης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράξενο, γιατί, από τους Πορτογάλους της Μανόσκ και τους Πολωνούς του ευρωπαϊκού αντιδραστήρα σταθερής πίεσης στη Φλαμανβίλ μέχρι τους Ρουμάνους στα χωράφια της Καλαβρίας, οι κινητοποιήσεις τους είναι πολλές. * O κ. Pierre Souchon είναι δημοσιογράφος. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1. Eric Bocquet, Rapport d' information fait au nom de la commission des affaires européennes surles normes européennes en matière de détachement des travailleurs, τ. 527, Γαλλική Γερουσία, Παρίσι, 18 Απριλίου Ομιλία στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο, 15 Σεπτεμβρίου Δελτίο Τύπου του Υπουργείου Εργασίας, Απασχόλησης, Επαγγελματικής Κατάρτισης και Κοινωνικού Διαλόγου, Παρίσι, 9 Δεκεμβρίου : Κύπρος, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Σλοβακία και Σλοβενία. 2007: Βουλγαρία και Ρουμανία. 5. Βλ. Marc Abélès και Irène Bellier, La Commission européenne: du compromis culturel à la culture politique du compromis, Revue française de science politique, τ. 3, Παρίσι, Η οδύσσεια μιας "καλής ιδέας" χχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχ Το 1971 η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, την οποία εισηγείται η Συνθήκη της Ρώμης (1957), αρχίζει σιγά σιγά να εφαρμόζεται. Στόχος; Η μείωση του "κόστους". Η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (Ε.Ο.Κ. - πρόγονος της Ευρωπαϊκής Ένωσης) θέτει ως αρχή τη διατήρηση των εργαζομένων που έχουν αλλάξει χώρα στο καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης της χώρας προέλευσης. Το κοινωνικό ντάμπινγκ επιταχύνεται το 1986, με την ένταξη της Ισπανίας και της Πορτογαλίας στην Ε.Ο.Κ. Την ίδια χρονιά, η γαλλική εταιρεία Bouygues πληρώνει 46 Πορτογάλους εργαζόμενους στο εργοτάξιο του τρένου υψηλής ταχύτητας (TGV), στη δυτική Γαλλία, με μισθούς Πορτογαλίας. Η συνεργαζόμενη πορτογαλική εταιρεία, η Rush Portuguesa, δίνει το όνομά της στη διάσημη απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, το 1990, με την οποία μπορεί να επιβάλλονται στους ξένους παρόχους υπηρεσιών η νομοθεσία και οι συλλογικές συμβάσεις της χώρας υποδοχής. Η νομολογία αυτή κωδικοποιείται με την οδηγία 96/71/CE της 16ης Δεκεμβρίου 1996: το κείμενο κατοχυρώνει την αρχή της εφαρμογής του δικαίου της χώρας υποδοχής, αλλά διατηρεί το καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης της χώρας προέλευσης για τα δύο πρώτα χρόνια απασχόλησης. "Η οδηγία παρείχε προστασία και κανείς δεν είχε διαβλέψει τα προβλήματα ντάμπινγκ με τις μελλοντικές διευρύνσεις" διαβεβαιώνουν οι περισσότεροι συνομιλητές μας στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, από το 1991, ο Ζακ Ντελόρ, τότε Πρόεδρος της Κομισιόν, ζητά "επιτάχυνση" του ανταγωνισμού μεταξύ των εργαζομένων μέσω της διεύρυνσης, ενώ οι Ευρωπαίοι εργοδότες πολλαπλασιάζουν τις δηλώσεις υπέρ της ένταξης χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Το 2007 και το 2008, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης συστηματοποιεί τις δικαστικές αποφάσεις φιλελεύθερης έμπνευσης. Στην υπόθεση Viking ένας Φινλανδός εφοπλιστής ήθελε να αποφύγει μια συλλογική σύμβαση δρομολογώντας οχηματαγωγό με σημαία Εσθονίας. Στην υπόθεση Λαβάλ, ένα σουηδικό συνδικάτο προσπαθούσε να υποχρεώσει κάποιον Λετονό πάροχο υπηρεσιών να υπογράψει συλλογική σύμβαση, ενώ στην υπόθεση Ρίφερτ πολωνική εταιρεία πλήρωνε στη Γερμανία μισθούς χαμηλότερους από την κατώτατη αμοιβή που επιβάλλεται σε κάθε τεχνική εταιρεία η οποία αναλαμβάνει δημόσια έργα. Οι δικαστές στο Λουξεμβούργο αναγνωρίζουν το δικαίωμα της συλλογικής δράσης, ακόμη και της απεργίας, αποφαίνονται, όμως, ότι "η άσκησή του μπορεί να υπόκειται σε κάποιους περιορισμούς". Δίνοντας σιωπηρά προτεραιότητα στα συμφέροντα των επιχειρήσεων, οι δικαστές εκτιμούν ότι το εθνικό εργατικό δίκαιο δεν πρέπει να παρεμποδίζει την ελευθερία εγκατάστασής τους ούτε την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών, οι οποίες είναι ακρογωνιαίοι λίθοι των ευρωπαϊκών συνθηκών.

3 ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΓΗΡΑΣΚΟΝΤΟΣ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συνάψει συμφωνία ανάθεσης με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA) για ένα πιλοτικό σχέδιο που αφορά την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας. Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας θα συνδράμει ο EU-OSHA την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υλοποίηση του σχετικού αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το πιλοτικό σχέδιο ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2013 και θα ολοκληρωθεί στα τέλη του Το σχέδιο με τίτλο Safer and healthier work at any age - occupational safety and health (OSH) in the context of an ageing workforce (Μεγαλύτερη ασφάλεια και υγεία στην εργασία σε κάθε ηλικία - Επαγγελματική Ασφάλεια και Υγεία (Ε.Α.Υ.) στο πλαίσιο του γηράσκοντος εργατικού δυναμικού) στοχεύει στην αξιολόγηση των προαπαιτούμενων για τις στρατηγικές και τα συστήματα της Ε.Α.Υ. ώστε να λαμβάνεται υπόψη το γηράσκον εργατικό δυναμικό και να εξασφαλίζεται καλύτερη πρόληψη για όλους καθόλη τη διάρκεια του επαγγελματικού βίου. Τα αποτελέσματα θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη πολιτικής και θα παράσχουν παραδείγματα επιτυχών και καινοτόμων πρακτικών. Με αυτόν τον τρόπο, το σχέδιο επιδιώκει να αναδείξει τι γίνεται σωστά και τι πρέπει να γίνει ή να τεθεί σε προτεραιότητα, καθώς και να καταδείξει τους βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν ή λειτουργούν ανασχετικά στην υλοποίηση των πολιτικών πρωτοβουλιών στον εν λόγω τομέα. Το σχέδιο βασίζεται στο ήδη υπάρχον έργο που υλοποιείται στον τομέα της βιώσιμης στην Ε.Ε., όπως για παράδειγμα αυτό του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound). Το σχέδιο εξετάζει: τις πολιτικές, τις στρατηγικές, τα προγράμματα και τις δράσεις της ΕΑΥ αναφορικά με τους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας στα κράτη μέλη της ΕΕ και όχι μόνο τις πολιτικές, τις στρατηγικές και τις δράσεις σχετικά με την απασχολησιμότητα και την επανένταξη στην επαγγελματική ζωή στα κράτη μέλη της ΕΕ και όχι μόνο περιπτωσιολογικές μελέτες προγραμμάτων και πρωτοβουλιών υποστήριξης στο χώρο απόψεις ενδιαφερομένων για την ΕΑΥ, εργοδοτών, εργαζομένων και εκπροσώπων εργαζομένων που αντικατοπτρίζουν τις εμπειρίες, τα κίνητρα, τις ανάγκες και τις δυσκολίες που καλούνται να αντιμετωπίσουν εργαλεία και καθοδήγηση που συνδράμουν τους χώρους στη διαχείριση της ΕΑΥ όσον αφορά το γηράσκον εργατικό δυναμικό ζητήματα σχετικά με το φύλο. Στις 2 Δεκεμβρίου 2015 θα πραγματοποιηθεί απογευματινή συνεδρίαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της οποίας θα παρουσιαστεί έκθεση προόδου. Προγραμματίζεται επίσης διάσκεψη τον Ιούνιο του 2015, προκειμένου να παρουσιαστεί και να συζητηθεί το σχέδιο τελικής έκθεσης, καθώς επίσης τα πορίσματα και οι προτάσεις που περιλαμβάνει σχετικά με την πολιτική και την πρακτική. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της , (Κεφάλαιο Απασχόληση, κοινωνική αλληλεγγύη και ισότητα των φύλων, II/230 - II/231). Γηράσκοντες εργαζόμενοι Δεδομένου ότι ο αριθμός νέων ανθρώπων που θα εισέλθει στην αγορά τα επόμενα χρόνια παρουσιάζει μείωση, σημαντική θα είναι η κατ' αναλογία αύξηση των ηλικιωμένων στο εργατικό δυναμικό. Οι εργοδότες θα είναι αναγκασμένοι να βασίζονται όλο και περισσότερο σε ηλικιωμένους εργαζόμενους, και ίσως αυτό αποδειχθεί τελικά προς όφελός τους. Από ορισμένες μελέτες προκύπτει ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι είναι πιο αφοσιωμένοι στον χώρο τους, απουσιάζουν λιγότερο συχνά για λόγους ασθενείας και εργάζονται περισσότερες ώρες. Οι δεξιότητες, η εμπειρία και η ωριμότητα των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων αντισταθμίζουν τα προβλήματα υγείας που οι τελευταίοι ενδεχομένως αντιμετωπίζουν λόγω ηλικίας. Εισαγωγή Η αύξηση των επιπέδων απασχόλησης και η επιμήκυνση του εργασιακού βίου των πολιτών αποτελούν σημαντικούς στόχους των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών από τα τέλη της δεκαετίας του '90. Το ποσοστό απασχόλησης στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα άτομα ηλικίας αυξήθηκε από 36,9% το 2000 σε 46% το Ωστόσο, παραμένει κατά πολύ χαμηλότερο σε σχέση με το γενικό ποσοστό απασχόληση της ηλικιακής ομάδας 20 64, το οποίο ανήλθε το 2009 στο 69%. Στην ΕΕ27 η μέση ηλικία εξόδου από την αγορά κατέγραψε επίσης σταθερή αύξηση περνώντας από τα 59,9 έτη το 2001 στα 61,2 έτη το Η στρατηγική "Ευρώπη 2020" στοχεύει στην αύξηση του ποσοστού απασχόλησης των ατόμων ηλικίας στο 75%. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, απαιτείται από τους ευρωπαίους πολίτες να εργάζονται για περισσότερα χρόνια. Σε πολλές χώρες της Ε.Ε. έχουν υιοθετηθεί τα τελευταία χρόνια συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις. Για να μην οδηγήσει όμως η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης σε υψηλότερα ποσοστά πρόωρης συνταξιοδότησης και σε αξιώσεις συντάξεων αναπηρίας, απαιτείται η λήψη μέτρων στον ίδιο τον χώρο με στόχο την υποστήριξη της εφαρμογής των αλλαγών στα συστήματα συνταξιοδότησης αλλά και την παροχή ενίσχυσης και ενθάρρυνσης των εργαζομένων να συνεχίσουν να εργάζονται μέχρι την ηλικία συνταξιοδότησης. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν βελτίωση των συνθηκών, καλύτερη διαχείριση της ηλικίας, και προαγωγή της ικανότητας προς εργασία καθόλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου. Μια δημοσκόπηση που διενεργήθηκε από τον EU-OSHA το 2012 καταδεικνύει ότι για συντριπτική πλειονότητα των πολιτών της Ε.Ε. οι καλές πρακτικές για την υγεία και την ασφάλεια παρέχουν πολύ σημαντική υποστήριξη στους εργαζόμενους ώστε να παραμένουν περισσότερα χρόνια στην αγορά προτού συνταξιοδοτηθούν. Η πρόληψη των ατυχημάτων στον χώρο, των συμπτωμάτων και των ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία πρέπει να αποτελούν βασική προτεραιότητα για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Απαραίτητη προϋπόθεση για να παραμείνουν στην εργασία οι εργαζόμενοι που ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή πάσχουν από χρόνιες ασθένειες είναι η προσαρμογή της στην κατάσταση της υγείας και στις ικανότητές τους. Απαιτείται επίσης βελτίωση στην αποκατάσταση και επανένταξη των εργαζομένων που παρέμειναν εκτός για μεγάλη χρονική περίοδο λόγω εργατικού ατυχήματος, επαγγελματικής ασθένειας ή αναπηρίας. Απαραίτητη όμως είναι και η αλλαγή νοοτροπίας έναντι της γήρανσης των εργαζομένων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Ευρωβαρόμετρου 2012 η διακριτική μεταχείριση στον χώρο λόγω ηλικίας αναφέρεται ως η συχνότερη μορφή διάκρισης λόγω ηλικίας. Σχεδόν ένας στους 20 πολίτες (6%) έχει υπάρξει θύμα και ένας στους επτά πολίτες (15%) έχει υπάρξει μάρτυρας περιστατικών διακριτικής μεταχείρισης στον χώρο λόγω ηλικίας. Για σχεδόν επτά στους δέκα πολίτες το γεγονός ότι οι μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι δεν αντιμετωπίζονται θετικά από τους εργοδότες αποτελεί σημαντικό λόγο αποχώρησης από την αγορά. Εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας στον χώρο Ηλικία και παραγωγικότητα Ένα από τα μείζονα ζητήματα που σχετίζεται με τη γήρανση του εργατικού δυναμικού είναι η ανησυχία ότι η έκπτωση των λειτουργικών ικανοτήτων και της υγείας των εργαζομένων λόγω ηλικίας οδηγεί αυτομάτως σε μειωμένη απόδοση και παραγωγικότητα των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων. Η σχέση μεταξύ ηλικίας και παραγωγικότητας, ωστόσο, είναι πολύ πιο σύνθετη διότι συνδέεται με τα πλεονεκτήματα επαγγελματικής πείρας, διευρυμένης εργασιακής γνώσης, επαγγελματικής δεινότητας, τεχνογνωσίας, προσαρμοστικότητας και χρήσης στρατηγικών αντιστάθμισης. Δεν υπάρχουν βάσιμες αποδείξεις ότι οι μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι είναι εν γένει λιγότερο παραγωγικοί σε σχέση με τους νεότερους. Αντιθέτως, υπάρχουν ολοένα και περισσότερα στοιχεία που τεκμηριώνουν την άποψη ότι η επαγγελματική πείρα αποτελεί πιο έγκυρο και αξιόπιστο δείκτη πρόβλεψης της παραγωγικότητας σε σύγκριση με την ηλικία. Απουσία από την εργασία Το ποσοστό των εργαζομένων οι οποίοι δεν απουσίασαν από την εργασία τους για πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με την εργασία ήταν σχεδόν παρόμοιο σε όλες τις ηλικιακές ομάδες (41 42%). Η άδεια λόγω ασθενείας για μια ή περισσότερες ημέρες μειώνεται αντιστρόφως ανάλογα προς την ηλικία (από 46% έως 36%), ενώ η συχνότητα απουσίας με άδεια λόγω ασθενείας για έναν μήνα ή περισσότερο αυξάνεται αναλογικά προς την ηλικία (από 13% έως 23%). Ατυχήματα Από έρευνες προκύπτουν τα ακόλουθα: Οι μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι έχουν εν γένει λιγότερες πιθανότητες να έχουν κάποιο ατύχημα σε σύγκριση με τους νεότερους συναδέλφους τους. Τα ατυχήματα στον χώρο που αφορούν μεγαλύτερης ηλικίας εργαζομένους καταλήγουν συχνά σε σοβαρότερους τραυματισμούς (π.χ. μόνιμη αναπηρία, ακρωτηριασμός ή θάνατος). Εργασιακό άγχος Οι ειδικότεροι παράγοντες άγχους για τους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας μπορεί να είναι η έλλειψη ευκαιριών επαγγελματικής εξέλιξης και κατάρτισης, καθώς και οι δυσκολίες προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες τεχνολογίες. Αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία Υπάρχουν διάφορες πνευματικές λειτουργίες, όπως η σοφία, η στρατηγική σκέψη, η ολιστική αντίληψη και η ικανότητα λήψης απόφάσεων οι οποίες είτε βελτιώνονται είτε αναπτύσσονται για πρώτη φορά σε μεγαλύτερη ηλικία. Η εργασιακή πείρα και η τεχνογνωσία αυξάνονται επίσης με την πάροδο των χρόνων. Υπάρχουν δε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι γνωστικές επιδόσεις δεν παρουσιάζουν εν γένει σημαντική εξασθένηση πριν από την ηλικία των 70 ετών. Υπάρχουν όμως ορισμένες λειτουργικές δεξιότητες, κυρίως σωματικές και αισθητηριακές, οι οποίες εξασθενούν ως αποτέλεσμα της φυσικής διαδικασίας της γήρανσης. Κατά την εκτίμηση κινδύνων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι εν δυνάμει αλλαγές των λειτουργικών ικανοτήτων και, κατά συνέπεια, η εργασία και το εργασιακό περιβάλλον πρέπει να τροποποιούνται ώστε να αντιμετωπίζονται οι αλλαγές αυτές. Οι αλλαγές που επέρχονται στις λειτουργικές ικανότητες λόγω ηλικίας δεν παρουσιάζουν ομοιομορφία λόγω των ατομικών διαφορών στον τρόπο ζωής, στη διατροφή, στη φυσική κατάσταση, στη γενετική προδιάθεση σε ασθένειες, στο μορφωτικό επίπεδο, στο εργασιακό ή άλλο περιβάλλον του κάθε ατόμου. Η γήρανση από μόνη της δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα μείωσης των ικανοτήτων, αλληλεπιδρά όμως με όλους τους προαναφερόμενους παράγοντες που επηρεάζουν από κοινού τη λειτουργική ικανότητα του ατόμου. Οι αλλαγές στη λειτουργική ικανότητα εκδηλώνονται σε επίπεδο ατόμου και όχι σε σχέση με ηλικιακές ομάδες διότι αυτές παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ατόμων που τις συνθέτουν. Η υγεία των ανθρώπων σε μεγαλύτερες ηλικίες επηρεάζεται από τη στάση τους σε θέματα υγείας όταν είναι νεότεροι. Η μείωση των λειτουργικών ικανοτήτων μπορεί να καθυστερήσει και να ελαχιστοποιηθεί μέσω της υιοθέτησης υγιούς τρόπου ζωής, συστηματικής άσκησης και υγιεινής διατροφής. Ο χώρος μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην προώθηση υγιούς τρόπου ζωής και στην ενίσχυση δραστηριοτήτων που προλαμβάνουν τη μείωση της λειτουργικής ικανότητας, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της ικανότητας προς εργασία. Η δράση για την Προαγωγή της υγείας στον χώρο (WHP) καλύπτει ευρύ φάσμα θεμάτων όπως δίαιτα και διατροφή, κατανάλωση οινοπνεύματος, διακοπή του καπνίσματος, επάρκεια σωματικής άσκησης, ξεκούραση και ύπνος. Πολλές αλλαγές στη λειτουργική ικανότητα οι οποίες σχετίζονται με την ηλικία αφορούν ορισμένα επαγγέλματα περισσότερο από κάποια άλλα. Για παράδειγμα, οι αλλαγές στην ικανότητα ισορροπίας έχουν επιπτώσεις για τους πυροσβέστες και το προσωπικό διάσωσης που εργάζονται υπό αντίξοες συνθήκες, φορούν βαρύ εξοπλισμό και σηκώνουν και μεταφέρουν ανθρώπους. Η μειωμένη ικανότητα εκτίμησης των αποστάσεων και της ταχύτητας κινούμενων αντικειμένων είναι σημαντική για τη νυχτερινή οδήγηση αλλά δεν επηρεάζει τους υπαλλήλους γραφείου. Γήρανση και αλλαγές στην εργασία Η εξασθένηση των ικανοτήτων λόγω ηλικίας αφορά κυρίως σωματικές και αισθητηριακές ικανότητες, οι οποίες είναι σημαντικές για θέσεις με έντονη σωματική κόπωση. Αφενός οι βιομηχανικές αλλαγές, ιδίως η μετάβαση από την εξορυκτική και μεταποιητική βιομηχανία προς τις υπηρεσίες και τη βιομηχανία που βασίζεται στη γνώση, επέφεραν μείωση του αριθμού των θέσεων που προϋποθέτουν υψηλό βαθμό σωματικής δύναμης. Το αυξανόμενο επίπεδο αυτοματοποίησης και μηχανοποίησης των εργασιών, καθώς και η χρήση ηλεκτρικού εξοπλισμού, συνέβαλαν εξίσου στη μείωση της ανάγκης εκτέλεσης κοπιαστικής σωματικής. Αφετέρου, ο νέος εργασιακός κόσμος αποδίδει αξία σε πολλές ικανότητες και δεξιότητες που σχετίζονται με μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, όπως καλές κοινωνικές δεξιότητες, εξυπηρέτηση πελατών, και ευαισθητοποίηση σε ζητήματα ποιότητας. Εκτίμηση κινδύνων με γνώμονα την ηλικία Κατά την εκτίμηση κινδύνων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι σημαντικές ατομικές διαφορές λειτουργικής ικανότητας, η υγεία και άλλοι παράγοντες διαφοροποίησης των εργαζομένων, όπως αναπηρίες, ζητήματα σχετικά με το φύλο, ηλικία, ιδιότητα μετανάστη κ.ά. Η προσαρμογή της στις ατομικές ικανότητες, στις δεξιότητες και στην κατάσταση της υγείας των εργαζομένων πρέπει να αποτελεί μια συνεχή και δυναμική διαδικασία καθόλη τη σταδιοδρομία του ατόμου, και πρέπει να βασίζεται στην ορθή εκτίμηση των κινδύνων. Στη διαδικασία αυτή συμπεριλαμβάνεται η προσαρμογή της στην κατάσταση της υγείας και στις ανάγκες των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων. Η ηλικία αποτελεί μια μόνο πτυχή της πολυμορφίας του εργατικού δυναμικού. Σύμφωνα με την αρχή της εκτίμησης κινδύνων με γνώμονα την ηλικία, κατά την εκτίμηση κινδύνων συνυπολογίζονται για έκαστη ηλικιακή ομάδα παράγοντες σχετικοί με την ηλικία, συμπεριλαμβανομένων των εν δυνάμει αλλαγών στη λειτουργική ικανότητα και στην κατάσταση υγείας για τους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζομένους. Για παράδειγμα, σε περιπτώσεις εργαζομένων εργασiαυγεία 53 μεγαλύτερης ηλικίας, πρέπει να δίνεται προσοχή στις σωματικές απαιτήσεις της, στους κινδύνους που εγκυμονεί η εργασία σε βάρδιες, η εργασία υπό συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας, θορύβου κ.λπ. Ωστόσο, καθώς οι διαφορές μεταξύ των ατόμων αυξάνονται με την ηλικία, δεν πρέπει να διατυπώνονται υποθέσεις αποκλειστικά με γνώμονα την ηλικία. Κατά την αξιολόγηση κινδύνων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι απαιτήσεις του συγκεκριμένου τύπου ως προς τις λειτουργικές ικανότητες και την κατάσταση της υγείας του ατόμου. Εξαιτίας των σημαντικών αυτών ατομικών διαφορών και για να αντιμετωπίζονται οι αλλαγές στη λειτουργική ικανότητα των εργαζομένων, απαιτείται τροποποίηση του χώρου σύμφωνα με τις ανάγκες και την κατάσταση έκαστου εργαζομένου. Ο καλός σχεδιασμός του χώρου αποφέρει οφέλη σε όλες τις ηλικιακές ομάδες παρόλο που στοχεύει στους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας. Προσαρμογή της και του εργασιακού περιβάλλοντος Εξαιτίας των σημαντικών ατομικών διαφορών που παρατηρούνται, οι τροποποιήσεις που πραγματοποιούνται στον χώρο για την αντιμετώπιση των αλλαγών στη λειτουργική ικανότητα πρέπει να σέβονται τις ανάγκες και την κατάσταση έκαστου εργαζομένου. Ο καλός σχεδιασμός του χώρου αποφέρει οφέλη σε όλες τις ηλικιακές ομάδες παρόλο που στοχεύει στους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας. Αισθητηριακές λειτουργίες: Οι αλλαγές στην όραση μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω του κατάλληλου φωτισμού και συστηματικών ελέγχων της όρασης. Η μειωμένη ικανότητα εκτίμησης των αποστάσεων και της ταχύτητας κινούμενων αντικειμένων επηρεάζει τη νυχτερινή οδήγηση. Σε ό,τι αφορά την ακοή, απαιτείται μείωση της συνολικής στάθμης θορύβου στους χώρους και συνιστάται συστηματικός έλεγχος της ακοής. Η μειωμένη σωματική λειτουργική ικανότητα μπορεί να αντιμετωπιστεί, παραδείγματος χάριν, με τα εξής μέτρα: Επανασχεδιασμός θέσεων Εναλλαγή εργασιών Χρήση εξοπλισμού και άλλων επικουρικών τεχνολογιών Περιορισμοί σε εργασίες ανύψωσης βαρέων φορτίων και σε καθήκοντα έντονης σωματικής κόπωσης Κατάρτιση στις κατάλληλες τεχνικές ανύψωσης και μεταφοράς Καλός εργονομικός σχεδιασμός εργαλείων, εξοπλισμού και επίπλων Καλός σχεδιασμός του χώρου για ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων πτώσης Δυνατότητα ξεκούρασης, π.χ. μέσω σύντομων διαλειμμάτων, συχνότερων διαλειμμάτων Οργάνωση της σε βάρδιες, π.χ. με την εφαρμογή συστήματος ταχείας εναλλαγής βαρδιών Ορισμός και προαγωγή της ικανότητας προς εργασία Η ικανότητα προς εργασία είναι η ισορροπία μεταξύ και ατομικών πόρων, δηλαδή όταν η εργασία και οι ατομικοί πόροι συνδυάζονται αρμονικά, η ικανότητα προς εργασία είναι καλή. Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ικανότητα του ατόμου προς εργασία είναι οι εξής: υγεία και λειτουργικές ικανότητες δεξιότητες αξίες, νοοτροπίες και κίνητρα διάφορα ζητήματα σχετικά με την εργασία όπου περιλαμβάνεται το εργασιακό περιβάλλον, το περιεχόμενο και οι απαιτήσεις της, η οργάνωση της, η εργασιακή κοινότητα και η ηγεσία. Η ικανότητα προς εργασία μπορεί να μετρηθεί με τον Δείκτη ικανότητας προς εργασία (βλ. παραδείγματα εργαλείων διαχείρισης της ηλικίας ακολούθως).

4 4 εργασiαυγεία 5 ΠΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ ΠΛΕΟΝ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΣΕ ΔΙΕΘΝΗ ΑΠΟΣΠΑΣΗ; Στη θεωρία μια ευρωπαϊκή οδηγία, όπως αυτή για τους εργαζόμενους σε διεθνή απόσπαση, συζητείται για μεγάλο χρονικό διάστημα στο κοινοβούλιο του Στρασβούργου. Στην πράξη, διαμορφώνεται κατά τη διάρκεια παράξενων μυστικοσυμβουλίων... Έρευνα του κ. Pierre Souchon * Le Monde Diplomatique, Αυγή, Επιμέλεια από τον κ. Χάρη Λογοθέτη "Μην κουνηθείτε. Περιμένετέ με εδώ". Περιμένουμε στην είσοδο του καφέ των Βρυξελλών, δίπλα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Με μια μπύρα στο χέρι, δύο εκπρόσωποι της βελγικής Εθνικής Εταιρείας Σιδηροδρόμων μοιάζουν σαστισμένοι ανάμεσα στους διάφορους κουστουμαρισμένους που έχουν προσηλωθεί στους φορητούς υπολογιστές τους, με το χαρακτηριστικό αστεράκι του ευρωκοινοβουλίου στο πέτο. "Ωραία. Δεν βλέπω κανέναν γνωστό" λέει με ανακούφιση η πηγή μας, η οποία διστάζει για μια τελευταία φορά, μας ζητά να ορκιστούμε στην τιμή μας ότι θα μείνει ανώνυμη και, έπειτα, μας οδηγεί στο βάθος της αίθουσας, πίσω από έναν τοίχο, πριν ρίξει μια τελευταία ανήσυχη ματιά γύρω. Μόνοι χώροι κοινωνικότητας στην αυστηρή ευρωπαϊκή συνοικία, τα μαγαζιά της Place du Luxembourg, όπως το συγκεκριμένο που προτείνει ως πιάτο ημέρας ραβιόλια με τρούφα προσελκύουν τους διάφορους αξιωματούχους: "Για έναν λομπίστα, εδώ είναι το μέρος όπου πρέπει να βρίσκεται", αποφαίνεται ένας... λομπίστας, ο οποίος έτυχε να ακούσει τη σχετική στιχομυθία μας. Στον μικρόκοσμο αυτόν, οι προφυλάξεις της πηγής μας οφείλονται στο τόλμημά της: ευρωβουλευτές, συνεργάτες, πολιτικοί σύμβουλοι, υπάλληλοι του Κοινοβουλίου, όλοι, ή σχεδόν όλοι, αρνήθηκαν να μας συναντήσουν. Ωστόσο, η "εκτελεστική οδηγία της οδηγίας 96/71/CE" (sic) για τους εργαζόμενους σε διεθνή απόσπαση, που συζητείται από τον Φεβρουάριο του 2014, αφορά περίπου ενάμισι εκατομμύριο ανθρώπους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το θέμα, βέβαια, αποδεικνύεται πολύ ευαίσθητο σε περίοδο κρίσης: ο μηχανισμός που συζητείται συμπυκνώνει, σε κάποιο βαθμό, τους λόγους απόρριψης της Ευρώπης που παρατηρείται λίγο πριν από τις ευρωεκλογές του Μαΐου Όπως αναφέρει διακριτικά σε ενημερωτική της έκθεση η γαλλική Γερουσία, ο μηχανισμός αυτός "μπορεί να προκαλέσει στην κοινωνία την αίσθηση κατάληψης των θέσεων από ξένους, φθηνότερους εργαζομένους". 1 Επομένως, θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι τα σχέδια τροποποίησής του θα προκαλούσαν σφοδρούς κοινοβουλευτικούς διαξιφισμούς, ότι θα εζητείτο η γνώμη των λαών, ότι η συζήτηση θα έπαιρνε έκταση στα μέσα ενημέρωσης... Λάθος, κάτι τέτοιο θα παρεμπόδιζε την εξελισσόμενη επαναδιαπραγμάτευση του ζητήματος. Τα ραβιόλια και το εξαιρετικό μανιτάρι τους φτάνουν επιτέλους. Η συνομιλήτριά μας, αφού, για τελευταία φορά, εκφράζει τη λύπη της για την επιλογή μας ένα πιάτο άπαχων κρεατικών αρχίζει να απαντά στην ερώτηση που μας οδήγησε στις Βρυξέλλες: πώς γεννιούνται οι ευρωπαϊκές οδηγίες, όπως η 96/71/CE για τους εργαζόμενους σε διεθνή απόσπαση; Εδώ "όλα ξεκινούν από πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν), η οποία διατηρεί το μονοπώλιο της νομοθετικής πρωτοβουλίας. Στη συνέχεια, το κείμενο εξετάζεται διαδοχικά από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ένωσης, το οποίο αποτελείται από τους Υπουργούς των κρατών - μελών. Εάν μετά από δύο αναγνώσεις δεν υπάρξει συμφωνία, αρχίζει μια φάση συμβιβαστικών προσπαθειών". Σε προηγούμενη συζήτηση ένας υπάλληλος μας περιέγραφε τη διαδικασία ως ατελείωτη: "Οι συζητήσεις στην ολομέλεια κούραζαν τους πάντες. Πώς θέλετε να συμφωνήσουν 751 βουλευτές και να γίνει περιεκτική συζήτηση σε 28 γλώσσες; Προσπαθήστε να ειρωνευτείτε στα πορτογαλικά μετά από την παρέμβαση ενός Σλοβάκου ευρωβουλευτή και θα καταλάβετε...". Η "κατάσκοπός" μας αφήνει τα μαχαιροπίρουνα και μας απευθύνεται εμπιστευτικά, με τη μύτη σχεδόν μέσα στο πιάτο: "Οι διαδικασίες τραβάνε σε τόσο μάκρος, κυρίως επειδή τα λόμπι παρεμβαίνουν σε όλες τις φάσεις: πριν, μετά, στους επιτρόπους, στους υπουργούς, στους ευρωβουλευτές... και όλα αυτά στο όνομα της εξειδικευμένης γνώσης". Και μετά ανασηκώνεται χαμογελώντας: "Καμιά φορά, όμως, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιταχύνει και προχωρεί πιο διακριτικά". Να ο λόγος εμφάνισης των "τριμερών διαλόγων". Στις άτυπες αυτές τριμερείς συναντήσεις, που δεν προβλέπονται από τις συνθήκες, συμμετέχουν μικρές ομάδες διαπραγματευτών από τους θεσμούς που διαθέτουν νομοθετική εξουσία το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τη μεσολάβηση της Κομισιόν. Η επαναδιαπραγμάτευση της οδηγίας για τους εργαζόμενους σε διεθνή απόσπαση, η οποία είχε αρχικά ψηφιστεί το 1996, "διεξάγεται, λοιπόν, αυτή τη στιγμή μέσω τριμερούς διαλόγου", συνοψίζει η συνομιλήτριά μας, καθώς συμβουλεύεται τον κατάλογο με τα επιδόρπια, μια πραγματική ωδή στη γαστρονομική ακροβασία. Επομένως, για να "επιταχυνθεί η νομοθετική διαδικασία", η τύχη εκατομμυρίων εργαζομένων δεν αποφασίζεται πια δημόσια, αλλά σε συναντήσεις λίγων ανθρώπων σε κάποιο διαμέρισμα... ή σε κάποιο εστιατόριο σαν αυτό που ετοιμαζόμαστε να εγκαταλείψουμε. Οι συζητήσεις σκοπεύουν στη συμπλήρωση "ενός είδους γιγάντιων πινάκων Excel", οι οποίοι αποκαλούνται ποιητικά "έγγραφα τεσσάρων στηλών", αστειεύεται ένας μυημένος. Η πρόταση της Κομισιόν συμπληρώνει την πρώτη στήλη, η "έκθεση" του Ευρωκοινοβουλίου γεμίζει τη δεύτερη, ενώ οι "εργασίες" του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καλύπτουν την τρίτη στήλη. Μετά, απλώς πρέπει να ληφθεί μέριμνα, ώστε η τέταρτη στήλη, με τίτλο "συμβιβαστικές προτάσεις", να μην παραμείνει κενή... Στα λιτά γραφεία του, λιγότερο από εκατό μέτρα απόσταση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Ντανιέλ Γκεγκέν προτιμά "να μην αναφέρει συγκεκριμένα" τα θέματα στα οποία εργάζονται οι δέκα υπάλληλοί του. Πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Παρασκευαστών Ζάχαρης, μετέπειτα της Επιτροπής για τις Επαγγελματικές Αγροτικές Οργανώσεις - Γενικής Επιτροπής για την Αγροτική Συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Copa-Cogeca), "της ενιαίας φωνής των Ευρωπαίων αγροτών και των συνεταιρισμών τους", ο Γκεγκέν είναι πια επικεφαλής της δικής του εταιρείας συμβούλων για ομάδες πίεσης και έχει θυμώσει τόσο, ώστε ξεχνά να πιεί τον καφέ του. Οι τριμερείς διάλογοι; "Σοβαρότατη δυσλειτουργία. Η διαδικασία αυτή επιτρέπει τις αδιαφανείς συμφωνίες: δέκα τύποι που διαπραγματεύονται σε έναν μικρό χώρο ή σε ένα μπιστρό, αυτό είναι τελείως αδιαφανές, είναι αντιδημοκρατικό! Πρόκειται για πραγματικά κονκλάβια. Στο τέλος, βγαίνει λευκός καπνός: η ψηφοφορία στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, που δεν είναι παρά μια επικύρωση". Ο εξηντάχρονος βετεράνος της θεσμικής μηχανορραφίας στους διαδρόμους των Βρυξελλών αναπολεί τους ευλογημένους καιρούς της νομοθετικής "διαφάνειας", που προσέφερε στις ομάδες πίεσης "άνετα περιθώρια ελιγμών. Συναντούσατε ευρωβουλευτές, σας έβλεπαν με ευχαρίστηση. Σήμερα μιλάμε για ένα απόλυτα στεγανό σύστημα. Και έτσι, κάνουμε μια καινούργια δουλειά, πολύ τεχνική, εστιασμένη στους desk officers (χαμηλόβαθμους αξιωματούχους). Γιατί να πας στο Στρασβούργο, να εγκαταστήσεις μια μεγάλη ομάδα στο μπαρ του Κοινοβουλίου και να δίνεις χειραψίες, τη στιγμή που όλα αποφασίζονται στους τριμερείς διαλόγους;". Η ζωή του Γκεγκέν πρέπει να κύλησε πολύ ομαλά για να τον βρίσκει σήμερα να διαμαρτύρεται για ανυπέρβλητα εμπόδια. Γιατί οι τριμερείς διάλογοι δεν αφήνουν τους λομπίστες στο περιθώριο, όπως μας επιβεβαιώνει αξιωματούχος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία δηλώνει ότι δέχεται, αρκετές φορές την εβδομάδα, "τηλεφωνήματα από τη Microsoft, την Apple, από τη Σίλικον Βάλεϊ, από τα ευρωπαϊκά εμπορικά επιμελητήρια", που επιθυμούν να της εξηγήσουν "τα μεγάλα οφέλη της διεθνούς απόσπασης εργαζομένων". Στις 21 Μαρτίου 2012 η Κομισιόν παρουσίασε ένα προσχέδιο εκτελεστικής οδηγίας, νομικού εργαλείου που δίνει τη δυνατότητα να αποφευχθεί η πλήρης αναθεώρηση της αρχικής οδηγίας. Ωστόσο, η "μάχη κατά του κοινωνικού ντάμπινγκ", 2 για την οποία είχε δεσμευτεί ο Πρόεδρός της Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, αποδεικνύεται τόσο άτονη ώστε μια από τις διαπραγματεύτριες εκφράζει ανησυχία. Η απάντηση που εξαπέλυσε ο Λάζλο Άντορ, Επίτροπος Εργασίας, θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη της: "Μα, αυτή η οδηγία έχει φτιαχτεί ακριβώς για να προτείνει φτηνούς εργαζόμενους! Δεν θα την πνίξετε εν τη γενέσει!". Δεκέμβριος Είναι η σειρά των υπουργών να συναντηθούν, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Επιτυγχάνουν έναν συμβιβασμό που στη Γαλλία η κυβέρνηση την παρουσιάζει ως δικό της θρίαμβο: "Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί πρόοδο για την προστασία των εργαζομένων και για την καταπολέμηση του κοινωνικού ντάμπινγκ" 3 δηλώνει χαρούμενος ο Γάλλος Υπουργός Εργασίας, Μισέλ Σαπέν. Η πρόοδος, πάντως, αποδεικνύεται σχετική: οι "ενισχυμένοι" έλεγχοι δεν απαγορεύονταν, απ' όσο είναι γνωστό, από την οδηγία του 1996, ενώ οι "ενισχυμένοι" έλεγχοι για τους εργαζόμενους σε διεθνή απόσπαση θα πραγματοποιούνται μόνο στον κλάδο της οικοδομής και δεν θα επεκτείνονται στο δαιδαλώδες σύστημα των υπεργολαβιών, που προστατεύει τους πραγματικούς εργοδότες... "Είναι φυσιολογικό, αφού είναι γνωστό πόσο δύσκολη υπόθεση αποτελεί η επίτευξη συμβιβασμού στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο", αποκωδικοποιεί η κ. Περβάνς Μπερές, Πρόεδρος της Επιτροπής για την Εργασία και τις Κοινωνικές Υποθέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Σοσιαλιστικό Κόμμα). "Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος ήταν να ανοίξει ξανά από την αρχή η συζήτηση για την απόσπαση εργαζομένων. Κανείς δεν το ήθελε, ούτε ο Σαρκοζί ούτε ο Ολάντ, καθώς κινδύνευαν να βρεθούν τελείως εκτεθειμένοι". Οι ωμές εκφράσεις αντανακλούν τον αμείλικτο συσχετισμό δυνάμεων: "Εάν είχαμε βάλει εξαρχής το κείμενο του 1996 στο τραπέζι, διατρέχαμε κίνδυνο να τιναχτούμε στον αέρα. Οι χώρες που εντάχθηκαν μεταξύ 2004 και έχουν γίνει θεριά ανήμερα: θεωρούν ότι η οδηγία αποτελεί έναν, σχεδόν μπολσεβικικό, κανονιστικό λαβύρινθο που παρεμποδίζει την ελευθερία της εγκατάστασης", αναφέρει με ρίγος ακόμη ένας απόφοιτος της περίφημης γαλλικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης (Ε.Ν.Α.), που συμμετείχε στον χειρισμό του θέματος. Έτσι το κείμενο ξαναγυρίζει στο Ευρωκοινοβούλιο, στο πλαίσιο της συνέχισης του τριμερούς διαλόγου. Όμως, εάν πιστέψουμε τον Ολιβιέ Πλιμαντόν, συνεργάτη κοινοβουλευτικού έργου, "στο Συμβούλιο, έχει κανείς να αντιμετωπίσει ανθρώπους με στρατιωτική νοοτροπία, αξιωματούχους που έχουν αποστολή να επιβάλλουν μια άποψη". Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αντίθετα, όλοι "ζουν με τον διαρκή φόβο της διάλυσης της Ευρώπης. Ηθικό δίδαγμα: Οι ευρωβουλευτές καταλήγουν πάντα να αποδέχονται συμβιβασμούς με εκπτώσεις". Κάτι τέτοιο έγινε και στις 5 Μαρτίου, όταν στον τριμερή διάλογο επήλθε συμφωνία αρχής, με την οποία υιοθετούνταν οι προτάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου Εκπτώσεις; Εδώ προτιμούν να κάνουν λόγο για "αίσθηση του συμβιβασμού", ιδιότητα που υποτίθεται ότι αποτελεί χαρακτηριστικό της πολιτικής κουλτούρας στις Βρυξέλλες. 5 Κάτι που επιβεβαιώνει η Μπερές: "Για το θέμα της διεθνούς απόσπασης, θα πάρουμε το ελάχιστο που μπορούμε να έχουμε αμέσως και θα δούμε τι θα κάνουμε μετά τις ευρωεκλογές...". Το σημαντικότερο είναι η διαφύλαξη των τεσσάρων θεμελιωδών ελευθεριών που εγγυώνται οι συνθήκες: ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών, των υπηρεσιών, των κεφαλαίων και των ανθρώπων. Τί να κάνουμε εάν μοιάζει "ιδιαίτερα διεστραμμένο να παρουσιάζει κανείς ως ελευθερία το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις θα μπορούν να παίζουν το παιχνίδι του ανταγωνισμού μεταξύ των λαών όπως το επιθυμούν" σχολιάζει ο κομμουνιστής ευρωβουλευτής Ερίκ Μποκέ. Όποιος θέσει την υπόθεση σε κίνδυνο στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών θεσμών, θα δεχτεί χτυπήματα από όλες τις πλευρές: "Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα στηρίζεται εκεί. Δεν μπορούμε να το αγγίξουμε" αποφαίνεται με περιφρόνηση αξιωματούχος της Κομισιόν. Ευτυχώς οι λαοί στέλνουν κάπου κάπου τα χαιρετίσματά τους σε αυτό το κλειστό, κορεσμένο σύμπαν. Έτσι, στις 18 Φεβρουαρίου, μια φωτογραφική έκθεση εγκαινιάστηκε στον χώρο Γιεχούντι Μενουχίν του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ματωμένοι νέοι με υψωμένες γροθιές, δρόμοι γεμάτοι δακρυγόνα, διμοιρίες απειλητικών αστυνομικών: με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, η... Ουκρανία και το εξεγερμένο πλήθος της πλατείας Μαϊντάν έχει την τιμητική του. Στους ορόφους του κτιρίου, μάταια ψάξαμε τα στιγμιότυπα από τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων σε διεθνή απόσπαση, οι οποίοι γίνονται αντικείμενο κακομεταχείρισης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράξενο, γιατί, από τους Πορτογάλους της Μανόσκ και τους Πολωνούς του ευρωπαϊκού αντιδραστήρα σταθερής πίεσης στη Φλαμανβίλ μέχρι τους Ρουμάνους στα χωράφια της Καλαβρίας, οι κινητοποιήσεις τους είναι πολλές. * O κ. Pierre Souchon είναι δημοσιογράφος. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1. Eric Bocquet, Rapport d' information fait au nom de la commission des affaires européennes surles normes européennes en matière de détachement des travailleurs, τ. 527, Γαλλική Γερουσία, Παρίσι, 18 Απριλίου Ομιλία στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο, 15 Σεπτεμβρίου Δελτίο Τύπου του Υπουργείου Εργασίας, Απασχόλησης, Επαγγελματικής Κατάρτισης και Κοινωνικού Διαλόγου, Παρίσι, 9 Δεκεμβρίου : Κύπρος, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Σλοβακία και Σλοβενία. 2007: Βουλγαρία και Ρουμανία. 5. Βλ. Marc Abélès και Irène Bellier, La Commission européenne: du compromis culturel à la culture politique du compromis, Revue française de science politique, τ. 3, Παρίσι, Η οδύσσεια μιας "καλής ιδέας" χχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχ Το 1971 η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, την οποία εισηγείται η Συνθήκη της Ρώμης (1957), αρχίζει σιγά σιγά να εφαρμόζεται. Στόχος; Η μείωση του "κόστους". Η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (Ε.Ο.Κ. - πρόγονος της Ευρωπαϊκής Ένωσης) θέτει ως αρχή τη διατήρηση των εργαζομένων που έχουν αλλάξει χώρα στο καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης της χώρας προέλευσης. Το κοινωνικό ντάμπινγκ επιταχύνεται το 1986, με την ένταξη της Ισπανίας και της Πορτογαλίας στην Ε.Ο.Κ. Την ίδια χρονιά, η γαλλική εταιρεία Bouygues πληρώνει 46 Πορτογάλους εργαζόμενους στο εργοτάξιο του τρένου υψηλής ταχύτητας (TGV), στη δυτική Γαλλία, με μισθούς Πορτογαλίας. Η συνεργαζόμενη πορτογαλική εταιρεία, η Rush Portuguesa, δίνει το όνομά της στη διάσημη απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, το 1990, με την οποία μπορεί να επιβάλλονται στους ξένους παρόχους υπηρεσιών η νομοθεσία και οι συλλογικές συμβάσεις της χώρας υποδοχής. Η νομολογία αυτή κωδικοποιείται με την οδηγία 96/71/CE της 16ης Δεκεμβρίου 1996: το κείμενο κατοχυρώνει την αρχή της εφαρμογής του δικαίου της χώρας υποδοχής, αλλά διατηρεί το καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης της χώρας προέλευσης για τα δύο πρώτα χρόνια απασχόλησης. "Η οδηγία παρείχε προστασία και κανείς δεν είχε διαβλέψει τα προβλήματα ντάμπινγκ με τις μελλοντικές διευρύνσεις" διαβεβαιώνουν οι περισσότεροι συνομιλητές μας στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, από το 1991, ο Ζακ Ντελόρ, τότε Πρόεδρος της Κομισιόν, ζητά "επιτάχυνση" του ανταγωνισμού μεταξύ των εργαζομένων μέσω της διεύρυνσης, ενώ οι Ευρωπαίοι εργοδότες πολλαπλασιάζουν τις δηλώσεις υπέρ της ένταξης χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Το 2007 και το 2008, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης συστηματοποιεί τις δικαστικές αποφάσεις φιλελεύθερης έμπνευσης. Στην υπόθεση Viking ένας Φινλανδός εφοπλιστής ήθελε να αποφύγει μια συλλογική σύμβαση δρομολογώντας οχηματαγωγό με σημαία Εσθονίας. Στην υπόθεση Λαβάλ, ένα σουηδικό συνδικάτο προσπαθούσε να υποχρεώσει κάποιον Λετονό πάροχο υπηρεσιών να υπογράψει συλλογική σύμβαση, ενώ στην υπόθεση Ρίφερτ πολωνική εταιρεία πλήρωνε στη Γερμανία μισθούς χαμηλότερους από την κατώτατη αμοιβή που επιβάλλεται σε κάθε τεχνική εταιρεία η οποία αναλαμβάνει δημόσια έργα. Οι δικαστές στο Λουξεμβούργο αναγνωρίζουν το δικαίωμα της συλλογικής δράσης, ακόμη και της απεργίας, αποφαίνονται, όμως, ότι "η άσκησή του μπορεί να υπόκειται σε κάποιους περιορισμούς". Δίνοντας σιωπηρά προτεραιότητα στα συμφέροντα των επιχειρήσεων, οι δικαστές εκτιμούν ότι το εθνικό εργατικό δίκαιο δεν πρέπει να παρεμποδίζει την ελευθερία εγκατάστασής τους ούτε την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών, οι οποίες είναι ακρογωνιαίοι λίθοι των ευρωπαϊκών συνθηκών.

5 ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΓΗΡΑΣΚΟΝΤΟΣ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συνάψει συμφωνία ανάθεσης με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA) για ένα πιλοτικό σχέδιο που αφορά την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας. Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας θα συνδράμει ο EU-OSHA την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υλοποίηση του σχετικού αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το πιλοτικό σχέδιο ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2013 και θα ολοκληρωθεί στα τέλη του Το σχέδιο με τίτλο Safer and healthier work at any age - occupational safety and health (OSH) in the context of an ageing workforce (Μεγαλύτερη ασφάλεια και υγεία στην εργασία σε κάθε ηλικία - Επαγγελματική Ασφάλεια και Υγεία (Ε.Α.Υ.) στο πλαίσιο του γηράσκοντος εργατικού δυναμικού) στοχεύει στην αξιολόγηση των προαπαιτούμενων για τις στρατηγικές και τα συστήματα της Ε.Α.Υ. ώστε να λαμβάνεται υπόψη το γηράσκον εργατικό δυναμικό και να εξασφαλίζεται καλύτερη πρόληψη για όλους καθόλη τη διάρκεια του επαγγελματικού βίου. Τα αποτελέσματα θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη πολιτικής και θα παράσχουν παραδείγματα επιτυχών και καινοτόμων πρακτικών. Με αυτόν τον τρόπο, το σχέδιο επιδιώκει να αναδείξει τι γίνεται σωστά και τι πρέπει να γίνει ή να τεθεί σε προτεραιότητα, καθώς και να καταδείξει τους βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν ή λειτουργούν ανασχετικά στην υλοποίηση των πολιτικών πρωτοβουλιών στον εν λόγω τομέα. Το σχέδιο βασίζεται στο ήδη υπάρχον έργο που υλοποιείται στον τομέα της βιώσιμης στην Ε.Ε., όπως για παράδειγμα αυτό του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound). Το σχέδιο εξετάζει: τις πολιτικές, τις στρατηγικές, τα προγράμματα και τις δράσεις της ΕΑΥ αναφορικά με τους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας στα κράτη μέλη της ΕΕ και όχι μόνο τις πολιτικές, τις στρατηγικές και τις δράσεις σχετικά με την απασχολησιμότητα και την επανένταξη στην επαγγελματική ζωή στα κράτη μέλη της ΕΕ και όχι μόνο περιπτωσιολογικές μελέτες προγραμμάτων και πρωτοβουλιών υποστήριξης στο χώρο απόψεις ενδιαφερομένων για την ΕΑΥ, εργοδοτών, εργαζομένων και εκπροσώπων εργαζομένων που αντικατοπτρίζουν τις εμπειρίες, τα κίνητρα, τις ανάγκες και τις δυσκολίες που καλούνται να αντιμετωπίσουν εργαλεία και καθοδήγηση που συνδράμουν τους χώρους στη διαχείριση της ΕΑΥ όσον αφορά το γηράσκον εργατικό δυναμικό ζητήματα σχετικά με το φύλο. Στις 2 Δεκεμβρίου 2015 θα πραγματοποιηθεί απογευματινή συνεδρίαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της οποίας θα παρουσιαστεί έκθεση προόδου. Προγραμματίζεται επίσης διάσκεψη τον Ιούνιο του 2015, προκειμένου να παρουσιαστεί και να συζητηθεί το σχέδιο τελικής έκθεσης, καθώς επίσης τα πορίσματα και οι προτάσεις που περιλαμβάνει σχετικά με την πολιτική και την πρακτική. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της , (Κεφάλαιο Απασχόληση, κοινωνική αλληλεγγύη και ισότητα των φύλων, II/230 - II/231). Γηράσκοντες εργαζόμενοι Δεδομένου ότι ο αριθμός νέων ανθρώπων που θα εισέλθει στην αγορά τα επόμενα χρόνια παρουσιάζει μείωση, σημαντική θα είναι η κατ' αναλογία αύξηση των ηλικιωμένων στο εργατικό δυναμικό. Οι εργοδότες θα είναι αναγκασμένοι να βασίζονται όλο και περισσότερο σε ηλικιωμένους εργαζόμενους, και ίσως αυτό αποδειχθεί τελικά προς όφελός τους. Από ορισμένες μελέτες προκύπτει ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι είναι πιο αφοσιωμένοι στον χώρο τους, απουσιάζουν λιγότερο συχνά για λόγους ασθενείας και εργάζονται περισσότερες ώρες. Οι δεξιότητες, η εμπειρία και η ωριμότητα των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων αντισταθμίζουν τα προβλήματα υγείας που οι τελευταίοι ενδεχομένως αντιμετωπίζουν λόγω ηλικίας. Εισαγωγή Η αύξηση των επιπέδων απασχόλησης και η επιμήκυνση του εργασιακού βίου των πολιτών αποτελούν σημαντικούς στόχους των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών από τα τέλη της δεκαετίας του '90. Το ποσοστό απασχόλησης στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα άτομα ηλικίας αυξήθηκε από 36,9% το 2000 σε 46% το Ωστόσο, παραμένει κατά πολύ χαμηλότερο σε σχέση με το γενικό ποσοστό απασχόληση της ηλικιακής ομάδας 20 64, το οποίο ανήλθε το 2009 στο 69%. Στην ΕΕ27 η μέση ηλικία εξόδου από την αγορά κατέγραψε επίσης σταθερή αύξηση περνώντας από τα 59,9 έτη το 2001 στα 61,2 έτη το Η στρατηγική "Ευρώπη 2020" στοχεύει στην αύξηση του ποσοστού απασχόλησης των ατόμων ηλικίας στο 75%. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, απαιτείται από τους ευρωπαίους πολίτες να εργάζονται για περισσότερα χρόνια. Σε πολλές χώρες της Ε.Ε. έχουν υιοθετηθεί τα τελευταία χρόνια συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις. Για να μην οδηγήσει όμως η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης σε υψηλότερα ποσοστά πρόωρης συνταξιοδότησης και σε αξιώσεις συντάξεων αναπηρίας, απαιτείται η λήψη μέτρων στον ίδιο τον χώρο με στόχο την υποστήριξη της εφαρμογής των αλλαγών στα συστήματα συνταξιοδότησης αλλά και την παροχή ενίσχυσης και ενθάρρυνσης των εργαζομένων να συνεχίσουν να εργάζονται μέχρι την ηλικία συνταξιοδότησης. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν βελτίωση των συνθηκών, καλύτερη διαχείριση της ηλικίας, και προαγωγή της ικανότητας προς εργασία καθόλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου. Μια δημοσκόπηση που διενεργήθηκε από τον EU-OSHA το 2012 καταδεικνύει ότι για συντριπτική πλειονότητα των πολιτών της Ε.Ε. οι καλές πρακτικές για την υγεία και την ασφάλεια παρέχουν πολύ σημαντική υποστήριξη στους εργαζόμενους ώστε να παραμένουν περισσότερα χρόνια στην αγορά προτού συνταξιοδοτηθούν. Η πρόληψη των ατυχημάτων στον χώρο, των συμπτωμάτων και των ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία πρέπει να αποτελούν βασική προτεραιότητα για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Απαραίτητη προϋπόθεση για να παραμείνουν στην εργασία οι εργαζόμενοι που ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή πάσχουν από χρόνιες ασθένειες είναι η προσαρμογή της στην κατάσταση της υγείας και στις ικανότητές τους. Απαιτείται επίσης βελτίωση στην αποκατάσταση και επανένταξη των εργαζομένων που παρέμειναν εκτός για μεγάλη χρονική περίοδο λόγω εργατικού ατυχήματος, επαγγελματικής ασθένειας ή αναπηρίας. Απαραίτητη όμως είναι και η αλλαγή νοοτροπίας έναντι της γήρανσης των εργαζομένων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Ευρωβαρόμετρου 2012 η διακριτική μεταχείριση στον χώρο λόγω ηλικίας αναφέρεται ως η συχνότερη μορφή διάκρισης λόγω ηλικίας. Σχεδόν ένας στους 20 πολίτες (6%) έχει υπάρξει θύμα και ένας στους επτά πολίτες (15%) έχει υπάρξει μάρτυρας περιστατικών διακριτικής μεταχείρισης στον χώρο λόγω ηλικίας. Για σχεδόν επτά στους δέκα πολίτες το γεγονός ότι οι μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι δεν αντιμετωπίζονται θετικά από τους εργοδότες αποτελεί σημαντικό λόγο αποχώρησης από την αγορά. Εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας στον χώρο Ηλικία και παραγωγικότητα Ένα από τα μείζονα ζητήματα που σχετίζεται με τη γήρανση του εργατικού δυναμικού είναι η ανησυχία ότι η έκπτωση των λειτουργικών ικανοτήτων και της υγείας των εργαζομένων λόγω ηλικίας οδηγεί αυτομάτως σε μειωμένη απόδοση και παραγωγικότητα των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων. Η σχέση μεταξύ ηλικίας και παραγωγικότητας, ωστόσο, είναι πολύ πιο σύνθετη διότι συνδέεται με τα πλεονεκτήματα επαγγελματικής πείρας, διευρυμένης εργασιακής γνώσης, επαγγελματικής δεινότητας, τεχνογνωσίας, προσαρμοστικότητας και χρήσης στρατηγικών αντιστάθμισης. Δεν υπάρχουν βάσιμες αποδείξεις ότι οι μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι είναι εν γένει λιγότερο παραγωγικοί σε σχέση με τους νεότερους. Αντιθέτως, υπάρχουν ολοένα και περισσότερα στοιχεία που τεκμηριώνουν την άποψη ότι η επαγγελματική πείρα αποτελεί πιο έγκυρο και αξιόπιστο δείκτη πρόβλεψης της παραγωγικότητας σε σύγκριση με την ηλικία. Απουσία από την εργασία Το ποσοστό των εργαζομένων οι οποίοι δεν απουσίασαν από την εργασία τους για πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με την εργασία ήταν σχεδόν παρόμοιο σε όλες τις ηλικιακές ομάδες (41 42%). Η άδεια λόγω ασθενείας για μια ή περισσότερες ημέρες μειώνεται αντιστρόφως ανάλογα προς την ηλικία (από 46% έως 36%), ενώ η συχνότητα απουσίας με άδεια λόγω ασθενείας για έναν μήνα ή περισσότερο αυξάνεται αναλογικά προς την ηλικία (από 13% έως 23%). Ατυχήματα Από έρευνες προκύπτουν τα ακόλουθα: Οι μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι έχουν εν γένει λιγότερες πιθανότητες να έχουν κάποιο ατύχημα σε σύγκριση με τους νεότερους συναδέλφους τους. Τα ατυχήματα στον χώρο που αφορούν μεγαλύτερης ηλικίας εργαζομένους καταλήγουν συχνά σε σοβαρότερους τραυματισμούς (π.χ. μόνιμη αναπηρία, ακρωτηριασμός ή θάνατος). Εργασιακό άγχος Οι ειδικότεροι παράγοντες άγχους για τους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας μπορεί να είναι η έλλειψη ευκαιριών επαγγελματικής εξέλιξης και κατάρτισης, καθώς και οι δυσκολίες προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες τεχνολογίες. Αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία Υπάρχουν διάφορες πνευματικές λειτουργίες, όπως η σοφία, η στρατηγική σκέψη, η ολιστική αντίληψη και η ικανότητα λήψης απόφάσεων οι οποίες είτε βελτιώνονται είτε αναπτύσσονται για πρώτη φορά σε μεγαλύτερη ηλικία. Η εργασιακή πείρα και η τεχνογνωσία αυξάνονται επίσης με την πάροδο των χρόνων. Υπάρχουν δε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι γνωστικές επιδόσεις δεν παρουσιάζουν εν γένει σημαντική εξασθένηση πριν από την ηλικία των 70 ετών. Υπάρχουν όμως ορισμένες λειτουργικές δεξιότητες, κυρίως σωματικές και αισθητηριακές, οι οποίες εξασθενούν ως αποτέλεσμα της φυσικής διαδικασίας της γήρανσης. Κατά την εκτίμηση κινδύνων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι εν δυνάμει αλλαγές των λειτουργικών ικανοτήτων και, κατά συνέπεια, η εργασία και το εργασιακό περιβάλλον πρέπει να τροποποιούνται ώστε να αντιμετωπίζονται οι αλλαγές αυτές. Οι αλλαγές που επέρχονται στις λειτουργικές ικανότητες λόγω ηλικίας δεν παρουσιάζουν ομοιομορφία λόγω των ατομικών διαφορών στον τρόπο ζωής, στη διατροφή, στη φυσική κατάσταση, στη γενετική προδιάθεση σε ασθένειες, στο μορφωτικό επίπεδο, στο εργασιακό ή άλλο περιβάλλον του κάθε ατόμου. Η γήρανση από μόνη της δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα μείωσης των ικανοτήτων, αλληλεπιδρά όμως με όλους τους προαναφερόμενους παράγοντες που επηρεάζουν από κοινού τη λειτουργική ικανότητα του ατόμου. Οι αλλαγές στη λειτουργική ικανότητα εκδηλώνονται σε επίπεδο ατόμου και όχι σε σχέση με ηλικιακές ομάδες διότι αυτές παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ατόμων που τις συνθέτουν. Η υγεία των ανθρώπων σε μεγαλύτερες ηλικίες επηρεάζεται από τη στάση τους σε θέματα υγείας όταν είναι νεότεροι. Η μείωση των λειτουργικών ικανοτήτων μπορεί να καθυστερήσει και να ελαχιστοποιηθεί μέσω της υιοθέτησης υγιούς τρόπου ζωής, συστηματικής άσκησης και υγιεινής διατροφής. Ο χώρος μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην προώθηση υγιούς τρόπου ζωής και στην ενίσχυση δραστηριοτήτων που προλαμβάνουν τη μείωση της λειτουργικής ικανότητας, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της ικανότητας προς εργασία. Η δράση για την Προαγωγή της υγείας στον χώρο (WHP) καλύπτει ευρύ φάσμα θεμάτων όπως δίαιτα και διατροφή, κατανάλωση οινοπνεύματος, διακοπή του καπνίσματος, επάρκεια σωματικής άσκησης, ξεκούραση και ύπνος. Πολλές αλλαγές στη λειτουργική ικανότητα οι οποίες σχετίζονται με την ηλικία αφορούν ορισμένα επαγγέλματα περισσότερο από κάποια άλλα. Για παράδειγμα, οι αλλαγές στην ικανότητα ισορροπίας έχουν επιπτώσεις για τους πυροσβέστες και το προσωπικό διάσωσης που εργάζονται υπό αντίξοες συνθήκες, φορούν βαρύ εξοπλισμό και σηκώνουν και μεταφέρουν ανθρώπους. Η μειωμένη ικανότητα εκτίμησης των αποστάσεων και της ταχύτητας κινούμενων αντικειμένων είναι σημαντική για τη νυχτερινή οδήγηση αλλά δεν επηρεάζει τους υπαλλήλους γραφείου. Γήρανση και αλλαγές στην εργασία Η εξασθένηση των ικανοτήτων λόγω ηλικίας αφορά κυρίως σωματικές και αισθητηριακές ικανότητες, οι οποίες είναι σημαντικές για θέσεις με έντονη σωματική κόπωση. Αφενός οι βιομηχανικές αλλαγές, ιδίως η μετάβαση από την εξορυκτική και μεταποιητική βιομηχανία προς τις υπηρεσίες και τη βιομηχανία που βασίζεται στη γνώση, επέφεραν μείωση του αριθμού των θέσεων που προϋποθέτουν υψηλό βαθμό σωματικής δύναμης. Το αυξανόμενο επίπεδο αυτοματοποίησης και μηχανοποίησης των εργασιών, καθώς και η χρήση ηλεκτρικού εξοπλισμού, συνέβαλαν εξίσου στη μείωση της ανάγκης εκτέλεσης κοπιαστικής σωματικής. Αφετέρου, ο νέος εργασιακός κόσμος αποδίδει αξία σε πολλές ικανότητες και δεξιότητες που σχετίζονται με μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, όπως καλές κοινωνικές δεξιότητες, εξυπηρέτηση πελατών, και ευαισθητοποίηση σε ζητήματα ποιότητας. Εκτίμηση κινδύνων με γνώμονα την ηλικία Κατά την εκτίμηση κινδύνων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι σημαντικές ατομικές διαφορές λειτουργικής ικανότητας, η υγεία και άλλοι παράγοντες διαφοροποίησης των εργαζομένων, όπως αναπηρίες, ζητήματα σχετικά με το φύλο, ηλικία, ιδιότητα μετανάστη κ.ά. Η προσαρμογή της στις ατομικές ικανότητες, στις δεξιότητες και στην κατάσταση της υγείας των εργαζομένων πρέπει να αποτελεί μια συνεχή και δυναμική διαδικασία καθόλη τη σταδιοδρομία του ατόμου, και πρέπει να βασίζεται στην ορθή εκτίμηση των κινδύνων. Στη διαδικασία αυτή συμπεριλαμβάνεται η προσαρμογή της στην κατάσταση της υγείας και στις ανάγκες των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων. Η ηλικία αποτελεί μια μόνο πτυχή της πολυμορφίας του εργατικού δυναμικού. Σύμφωνα με την αρχή της εκτίμησης κινδύνων με γνώμονα την ηλικία, κατά την εκτίμηση κινδύνων συνυπολογίζονται για έκαστη ηλικιακή ομάδα παράγοντες σχετικοί εργασiαυγεία 5 με την ηλικία, συμπεριλαμβανομένων των εν δυνάμει αλλαγών στη λειτουργική ικανότητα και στην κατάσταση υγείας για τους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζομένους. Για παράδειγμα, σε περιπτώσεις εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας, πρέπει να δίνεται προσοχή στις σωματικές απαιτήσεις της, στους κινδύνους που εγκυμονεί η εργασία σε βάρδιες, η εργασία υπό συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας, θορύβου κ.λπ. Ωστόσο, καθώς οι διαφορές μεταξύ των ατόμων αυξάνονται με την ηλικία, δεν πρέπει να διατυπώνονται υποθέσεις αποκλειστικά με γνώμονα την ηλικία. Κατά την αξιολόγηση κινδύνων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι απαιτήσεις του συγκεκριμένου τύπου ως προς τις λειτουργικές ικανότητες και την κατάσταση της υγείας του ατόμου. Εξαιτίας των σημαντικών αυτών ατομικών διαφορών και για να αντιμετωπίζονται οι αλλαγές στη λειτουργική ικανότητα των εργαζομένων, απαιτείται τροποποίηση του χώρου σύμφωνα με τις ανάγκες και την κατάσταση έκαστου εργαζομένου. Ο καλός σχεδιασμός του χώρου αποφέρει οφέλη σε όλες τις ηλικιακές ομάδες παρόλο που στοχεύει στους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας. Προσαρμογή της και του εργασιακού περιβάλλοντος Εξαιτίας των σημαντικών ατομικών διαφορών που παρατηρούνται, οι τροποποιήσεις που πραγματοποιούνται στον χώρο για την αντιμετώπιση των αλλαγών στη λειτουργική ικανότητα πρέπει να σέβονται τις ανάγκες και την κατάσταση έκαστου εργαζομένου. Ο καλός σχεδιασμός του χώρου αποφέρει οφέλη σε όλες τις ηλικιακές ομάδες παρόλο που στοχεύει στους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας. Αισθητηριακές λειτουργίες: Οι αλλαγές στην όραση μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω του κατάλληλου φωτισμού και συστηματικών ελέγχων της όρασης. Η μειωμένη ικανότητα εκτίμησης των αποστάσεων και της ταχύτητας κινούμενων αντικειμένων επηρεάζει τη νυχτερινή οδήγηση. Σε ό,τι αφορά την ακοή, απαιτείται μείωση της συνολικής στάθμης θορύβου στους χώρους και συνιστάται συστηματικός έλεγχος της ακοής. Η μειωμένη σωματική λειτουργική ικανότητα μπορεί να αντιμετωπιστεί, παραδείγματος χάριν, με τα εξής μέτρα: Επανασχεδιασμός θέσεων Εναλλαγή εργασιών Χρήση εξοπλισμού και άλλων επικουρικών τεχνολογιών Περιορισμοί σε εργασίες ανύψωσης βαρέων φορτίων και σε καθήκοντα έντονης σωματικής κόπωσης Κατάρτιση στις κατάλληλες τεχνικές ανύψωσης και μεταφοράς Καλός εργονομικός σχεδιασμός εργαλείων, εξοπλισμού και επίπλων Καλός σχεδιασμός του χώρου για ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων πτώσης Δυνατότητα ξεκούρασης, π.χ. μέσω σύντομων διαλειμμάτων, συχνότερων διαλειμμάτων Οργάνωση της σε βάρδιες, π.χ. με την εφαρμογή συστήματος ταχείας εναλλαγής βαρδιών Ορισμός και προαγωγή της ικανότητας προς εργασία Η ικανότητα προς εργασία είναι η ισορροπία μεταξύ και ατομικών πόρων, δηλαδή όταν η εργασία και οι ατομικοί πόροι συνδυάζονται αρμονικά, η ικανότητα προς εργασία είναι καλή. Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ικανότητα του ατόμου προς εργασία είναι οι εξής: υγεία και λειτουργικές ικανότητες δεξιότητες αξίες, νοοτροπίες και κίνητρα διάφορα ζητήματα σχετικά με την εργασία όπου περιλαμβάνεται το εργασιακό περιβάλλον, το περιεχόμενο.

6 jjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjj Ιατρός Εργασίας εργασiαυγεία ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Ε.Ε.Ι.Ε.Π.) ΗΞxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxΗ xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Τα κείμενα και τα άρθρα που δημοσιεύονται δεν εκφράζουν αναγκαστικά τις απόψεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρικής της Εργασίας και Περιβάλλοντος χχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχ Εκδότης (Υπεύθυνος σύμφωνα με το Νόμο): Θ.Κ. Κωνσταντινίδης Ειδικός Ιατρός Εργασίας, Καθηγητής Τμήμ. Ιατρικής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Διεύθυνση: Λιοσίων 143 και Θειρσίου 6, 6ος όροφος, Πλατεία Αττικής, Αθήνα Εργαστήριο Υγιεινής και Προστασίας Περιβάλλοντος, Συγκρότημα Προκλινικών Εργαστηρίων Ιατρικής Δ.Π.Θ., κτίριο 5, 1ος όροφος, Πανεπιστημιούπολη, Δραγάνα, Αλεξανδρούπολη ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ Στα πλαίσια πρόσφατης ενημερωτικής καμπάνια αγωγής και προαγωγής υγείας Αμερικανοί επιστήμονες κατέγραψαν τις πλέον καρκινογόνες χημικές ουσίες, που είναι παρούσες στο καθημερινό περιβάλλον και τις οποίες οι γυναίκες πρέπει να αποφεύγουν για να μειώσουν τον κίνδυνο να προσβληθούν από καρκίνο του μαστού. Η έρευνα αυτή, η οποία δημοσιεύθηκε από την επιστημονική επιθεώρηση «Environmental Health Perspectives», επιβεβαιώνει επίσης ότι τα χημικά προϊόντα που προκαλούν καρκινικούς όγκους στους αδένες των μαστών των ποντικών, συνδέονται επίσης με τον καρκίνο του μαστού στους ανθρώπους. Η μελέτη προτείνει έναν κατάλογο 17 καρκινογόνων ουσιών υψηλής προτεραιότητας επειδή προκαλούν όγκους στους μαστούς στα ζώα και πολυάριθμες γυναίκες είναι εκτεθειμένες σε αυτές. Πρόκειται για χημικά προϊόντα παρόντα στη βενζίνη, το ντίζελ, καθώς και για άλλες ουσίες που εκπέμπονται από την εξάτμιση των αυτοκινήτων ή και για τα αλεξίπυρα, τα υφάσματα που δεν λεκιάζουν, τα διαλυτικά, τα διαλυτικά χρωμάτων και τα παράγωγα απολυμαντικών που χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία του πόσιμου νερού. «Η έρευνα αυτή προσφέρει έναν οδικό χάρτη για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, εντοπίζοντας τα υψηλής προτεραιότητας χημικά προϊόντα στα οποία οι γυναίκες είναι συνηθέστερα εκτεθειμένες, ενώ δείχνει επίσης πώς να μετριέται αυτή η έκθεση» εξηγεί ο Δρ. Ράθαν Ράντελ, Διευθυντής στο Ινστιτούτο «Silent Spring» στο Νιούτον της Μασαχουσέτης, ο οποίος συνυπογράφει τη μελέτη. «Οι πληροφορίες αυτές θα καθοδηγήσουν τις προσπάθειες για να μειωθεί η επαφή με αυτές τις ουσίες που συνδέονται με τον καρκίνο του μαστού και θα βοηθήσουν τους ερευνητές να μελετήσουν πώς επηρεάζονται οι γυναίκες» προσθέτει ο Δρ. Ράντελ. Οι έρευνες που είχαν γίνει ως τώρα για τον καρκίνο του μαστού δεν λάμβαναν υπόψη την έκθεση των γυναικών σε μεγάλο αριθμό καρκινογόνων χημικών, κυρίως επειδή δεν υπήρχαν πληροφορίες όσον αφορά στις ουσίες στις οποίες έπρεπε να επικεντρώσουν οι επιστήμονες και να τις ελέγξουν. Οι ερευνητές υπογραμμίζουν πως συμβουλευτικές ομάδες του Λευκού Οίκου, από εμπειρογνώμονες του Αμερικανικού Ινστιτούτου Ιατρικής και της Επιτροπής Συντονισμού για την Περιβαλλοντική Έρευνα και τον Καρκίνο του Μαστού υπογράμμισαν ότι η μελέτη των χημικών ουσιών που είναι παρούσες στο καθημερινό περιβάλλον μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των καρκίνων του μαστού. «Όλες οι γυναίκες στις Η.Π.Α. είναι εκτεθειμένες σε χημικές ουσίες, οι οποίες μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο του καρκίνου του μαστού, αλλά δυστυχώς η σχέση αυτή αγνοείται σε μεγάλο βαθμό» σχολιάζει η Δρ. Τζούλια Μπρόντι, Γενική Διευθύντρια του Ινστιτούτου «Silent Spring», η οποία συνυπογράφει τη μελέτη. «Η μείωση της έκθεσης στις τοξικές χημικές ουσίες μπορεί να σώσει τη ζωή πολυάριθμων γυναικών» εκτιμά, προσθέτοντας: «Όταν μιλάω στους ανθρώπους για καρκίνο του μαστού, συνήθως δεν σκέφτονται τον κίνδυνο που δημιουργούν τα χημικά προϊόντα στο περιβάλλον». Τέλος η ερευνήτρια εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι «τα κεφάλαια που αφιερώνονται στην έρευνα για τη σχέση ανάμεσα στον καρκίνο του μαστού και τα χημικά προϊόντα στο περιβάλλον δεν αντιπροσωπεύουν παρά ένα απειροελάχιστο τμήμα του συνόλου». «Είναι επιτακτική ανάγκη οι βιομηχανίες και η κυβέρνηση να ενεργήσουν για να μειώσουν την έκθεση στις πιο επικίνδυνες από τις ουσίες» επιμένει η Δρ. Κρίστι Μαρς, συγγραφέας ενός βιβλίου πάνω στο θέμα με τίτλο «Little Changes» («Μικρές Αλλαγές»).