ΕΚΘΕΣΗ IIΙ.1. Ανάπτυξη Τελικού Σχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Δήμου Κορυδαλλού ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΟΥ

Transcript

1 Πρόγραμμα «Είμαστε Όλοι Πολίτες» του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) για τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) Πρόσκληση: «Προαγωγή των Δημοκρατικών Αξιών, συμπεριλαμβανομένων των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» Έργο «Ανάπτυξη Συμμετοχικής Μεθοδολογίας και e- Πλατφόρμας για τη Xάραξη Ολοκληρωμένης Πολιτιστικής Πολιτικής σε Τοπικό Επίπεδο Πιλοτική Εφαρμογή στο Δήμο Κορυδαλλού» - DemoCU ΕΚΘΕΣΗ IIΙ.1 Ανάπτυξη Τελικού Σχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Δήμου Κορυδαλλού Αναστασία Στρατηγέα, Αναπλ. Καθηγ. Ε.Μ.Π. Νεκταρία Μαραβά, MSc, Επ. Συνεργάτης ΔΑΚΜ Ανδρέας Αλεξόπουλος, Δρ., Στέλεχος ΔΑΚΜ Γιώργος Σωμαράκης, Μηχανικός Χωροταξίας, Πολεοδομίας & Περιφ. Ανάπτυξης Μαρία Παναγιωτοπούλου, Α.Τ.Μ. Ε.Μ.Π. ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΟΥ ΜΚΟ Δίκτυο Απασχόλησης & Κοινωνικής Μέριμνας Δήμος Κορυδαλλού Τομέας Γεωγραφίας και Περιφερειακού Σχεδιασμού Σχολή Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθήνα Απρίλιος 2016 i

2 ii

3 Το έργο χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία, στο πλαίσιο του Προγράμματος «Είμαστε όλοι Πολίτες», το οποίο είναι μέρος του συνολικού Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του ΕΟΧ για την Ελλάδα, γνωστού ως EEA Grants. Διαχειριστής Επιχορήγησης του Προγράμματος είναι το Ίδρυμα Μποδοσάκη. Στόχος του Προγράμματος είναι η ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών στη χώρα μας και η ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. This project is funded by Iceland, Liechtenstein and Norway under the EEA Grants Greek NGO Programme We are all Citizens. The Bodossaki Foundation is the Fund Operator of this Programme. The Programme aims to strengthen civil society and enhance the contribution of NGOs to social justice, democracy and sustainable development. iii

4 iv

5 v

6 vi

7 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα «Έκθεση ΙΙΙ.1 - Ανάπτυξη Τελικού Σχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Δήμου Κορυδαλλού» αποτελεί παραδοτέο στο πλαίσιο της ανάπτυξης του τρίτου σταδίου του έργου (βλ. Αναθεωρημένο Χρονοδιάγραμμα Έργου, σελ. 5 της παρούσας έκθεσης). Η Έκθεση ΙΙΙ.1 εστιάζει στην ανάπτυξη, από την ομάδα του έργου DemoCU, του Τελικού Σχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού, το οποίο αποτελεί προϊόν περαιτέρω επεξεργασίας και εμπλουτισμού του σχετικού Προσχεδίου (Παραδοτέο ΙΙ.6), αξιοποιώντας τα σχόλια και τις παρατηρήσεις, απόψεις, προσδοκίες κ.λπ. των φορέων και των πολιτών, έτσι όπως αυτά έχουν αποτυπωθεί μέσα από τη διαδικτυακή συμμετοχή τους στην πλατφόρμα DemoCU και την δια ζώσης επικοινωνία με την Ομάδα του Έργου, στο πλαίσιο των εργαστηρίων Charrette. Αναλυτικότερα, η Έκθεση ΙΙΙ.1 περιλαμβάνει επτά κεφάλαια, εκ των οποίων: Τα τρία πρώτα Κεφάλαια 1, 2 και 3 είναι εισαγωγικού χαρακτήρα και αποσκοπούν στην καλύτερη κατανόηση από τον αναγνώστη των επόμενων κεφαλαίων της παρούσας έκθεσης, Το Κεφάλαιο 4 εστιάζει στην παρουσίαση της μεθοδολογικής προσέγγισης - στάδια- που αναπτύχθηκε για τη δόμηση του προσχεδίου, και την εφαρμογή αυτής στον Δήμο του Κορυδαλλού. Το Κεφάλαιο 5 εστιάζει στην περιγραφή της υλοποίησης της συμμετοχικής διαδικασίας στο πλαίσιο του έργου DemoCU. Το Κεφάλαιο 6 αποσκοπεί στην παρουσίαση του τελικού σχεδίου διαχείρισης των πολιτιστικών δομών και υποδομών. Το Κεφάλαιο 7 επικεντρώνεται στη συνοπτική παρουσίαση αποτίμηση των αποτελεσμάτων του έργου. Πιο συγκεκριμένα τα κεφάλαια αυτά έχουν ως ακολούθως: Στο Kεφάλαιο 1 γίνεται μια εισαγωγή σχετικά με τον ρόλο του πολιτισμού και του αθλητισμού ως παράγοντες τοπικής ανάπτυξης. Στο Kεφάλαιο 2 παρουσιάζεται η έννοια της συμμετοχής, όπως αυτή αξιοποιείται στο έργο DemoCU, επιχειρώντας να καταγράψει τους παράγοντες εκείνους της τοπικής κοινωνίας, οι οποίοι λαμβάνουν μέρος στη διαδικασία για τη Συμμετοχική Ανάπτυξη του Σχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού. Στο Kεφάλαιο 3 παρουσιάζεται συνοπτικά η συμμετοχική μεθοδολογική προσέγγιση του έργου DemoCU, επιχειρώντας να καταδείξει τα επιμέρους στάδια της συμμετοχικής διαδικασίας και τη σταδιακή εμβάθυνση αυτής, για τη διατύπωση του Τελικού Σχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού. Το Kεφάλαιο 4 εστιάζει στη μεθοδολογική προσέγγιση και την εφαρμογή της στην περίπτωση του Δήμου Κορυδαλλού για τη δόμηση του Προσχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών. Το Προσχέδιο που δομείται, αποτελεί το προϊόν της δουλειάς των μελών της ομάδας του έργου DemoCU, μέσα από μια διεξοδική vii

8 ανάλυση του εξωτερικού και εσωτερικού περιβάλλοντος της περιοχής μελέτης, τον εντοπισμό των κυρίαρχων τάσεων σε σχέση με αυτά, καθώς και τον εντοπισμό των κρίσιμων ζητημάτων για την εξέλιξη των τομέων του πολιτισμού και αθλητισμού στον Δήμο Κορυδαλλού. Στη διατύπωση του Προσχεδίου έχουν ενσωματωθεί οι απόψεις της Πολιτιστικής και της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης (ΠΕΔ και ΔΕΔ αντίστοιχα), μέσα από τις σχετικές διαβουλεύσεις με τις εν λόγω επιτροπές. Το Προσχέδιο που προκύπτει στο στάδιο αυτό, μετά και από τη συνεισφορά των δύο παραπάνω επιτροπών, αποτελεί την πρόταση της ομάδας του έργου, αλλά και τη βάση για την έναρξη των διαβουλεύσεων με την τοπική κοινωνία και συντίθεται από την περιγραφή: των στόχων που επιδιώκονται, των αξόνων προτεραιότητας, των κατευθύνσεων πολιτικής που εντάσσονται σε κάθε άξονα προτεραιότητας, και των μέτρων πολιτικής για την υλοποίηση των κατευθύνσεων αυτών. Το Kεφάλαιο 5 παρουσιάζει, με ένα συστηματικό τρόπο, την εφαρμογή των τριών επιμέρους σταδίων της συμμετοχικής μεθοδολογικής προσέγγισης, η οποία αποσκοπεί στη συλλογή πληροφορίας και απόψεων των πολιτών επί του Προσχεδίου για την αξιοποίησή τους στη διατύπωση του τελικού Σχεδίου. Στο πλαίσιο αυτό, παρουσιάζει τη διαδικασία εφαρμογής των διαβουλεύσεων, τα ποιοτικά αποτελέσματα που απέδοσαν οι επιμέρους συμμετοχικές διαδικασίες, ενώ κάνει ακόμη μια αξιολόγηση τόσο των συμμετοχικών διαδικασιών όσο και των αποτελεσμάτων από αυτές για τη βελτίωση του Προσχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών. Το Kεφάλαιο 6 εστιάζει στη αξιοποίηση της ποιοτικής πληροφορίας που προέκυψε από τη συμμετοχική διαδικασία, στη βάση της οποίας καταλήγει στην οριστική διατύπωση του Τελικού Σχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού, που αποτελεί την τελική πρόταση της κοινωνίας των πολιτών προς τις Δημοτικές Αρχές, αλλά και ένα από τα τρία κύρια παραδοτέα του έργου. Στο κεφάλαιο αυτό, η οριστική διατύπωση του Τελικού Σχεδίου περιλαμβάνει τη βελτιωμένη και περισσότερο επεξεργασμένη έκδοση: των στόχων που επιδιώκονται, των αξόνων προτεραιότητας, των κατευθύνσεων πολιτικής που εντάσσονται σε κάθε άξονα προτεραιότητας, των μέτρων πολιτικής για την υλοποίηση των κατευθύνσεων αυτών, και των δράσεων που μπορούν να αξιοποιηθούν σε κάθε μέτρο πολιτικής, αξιοποιώντας τις απόψεις, προτάσεις κ.λπ. όλων των εμπλεκομένων στη συμμετοχική διαδικασία. Τέλος, το Kεφάλαιο 7 παρουσιάζει με έναν συνοπτικό τρόπο τα κύρια αποτελέσματα συμπεράσματα του έργου ως το απαύγασμα της εμπειρίας που αποκτήθηκε από την υλοποίηση της συμμετοχικής μεθοδολογικής προσέγγισης στο πλαίσιο του έργου DemoCU. Μία λεπτομερέστερη παρουσίαση της αποτίμησης αυτής παρουσιάζεται στο πλαίσιο του «Οδηγού Καλών Πρακτικών», που αποτελεί ένα ακόμη τελικό παραδοτέο του έργου και επιχειρεί την κεφαλαιοποίηση αυτής της εμπειρίας σε έναν χρήσιμο οδηγό, για όσους επιθυμούν να υλοποιήσουν ανάλογα συμμετοχικά σχεδιαστικά εγχειρήματα. viii

9 EXECUTIVE SUMMARY The present «Report ΙΙΙ.1 Development of the Final Plan for the Management of Cultural Structures and Infrastructures of Korydallos Municipality» consists of a main deliverable of Stage III of the DemoCU Project (see revised timetable of the project, p. 5 of this report). The emphasis of Report ΙΙI.1 is on the development, from the DemoCU working group, of the Final Plan for the Management of Cultural Structures and Infrastructures of the Korydallos Municipality. This is the output of further enrichment of the Initial Draft Plan, taking into consideration the comments, remarks, views and expectations of citizens, as expressed through: the DemoCU e- participatory approach; the face-to-face interaction of the working group with the various target groups, taking place in a range of Charrette workshops; and the face-toface consultation of the Final Plan with the Cultural Consultation Committee. More specifically, Report III.1 consists of seven chapters, where: The first three chapters Chapters 1, 2 and 3 are considered as an introductory part, aiming at the better understanding of the following sections. Chapter 4 is focusing on the presentation of the methodological approach, designed for the structuring of the Initial Draft Plan for the Management of Cultural Structures and Infrastructures; and its application in Korydallos Municipality for the development of this Plan. Chapter 5 elaborates on the presentation of results from the implementation of the DemoCU multilevel participatory process. Chapter 6 gives an overview of the enriched Final Plan for the Management of Cultural Structures and Infrastructures in Korydallos Municipality, an output that embeds citizens and stakeholders views into the Initial Draft Plan. Finally, Chapter 7 provides, in a consice way, some key results emerging from the DemoCU project s experience. A short description of these chapters has as follows: In Chapter 1 a short introduction as to the value of cultural and sports sectors for local development is provided. In Chapter 2, the context of participation in DemoCU is presented. The aim of this chapter is to give an overview of the local societal groups that will take part in the process of the Participatory Structuring of a Plan for the Management of Cultural Structures and Infrastructures of the study region (Municipality of Korydallos). Chapter 3 is shortly presenting the participatory methodological approach of DemoCU in order to stress the importance of the step-wise participatory process in pursuing the widening of participation and contribution of societal groups in the articulation of the Final Plan for managring structures and infrastructures of cultural and sports sectors in Korydallos Municipality. Chapter 4 elaborates on: the development of a methodological approach for structuring the First Draft Plan for Managing Cultural Structures and Infrastructures; and its implementation in the Municipality of Korydallos. The proposed First Draft Plan is the outcome of a joint effort of the DemoCU working group. Its structuring ix

10 is based on a thorough exploration of the external and the internal environment of the study region, in order to identify key trends of these environments as well as the critical elements that can affect future developments of the cultural and sport sectors in the study region. The Initial Draft Plan was filtered by: (a) the opinions of the Cultural Consultation Committee, created for the purposes of DemoCU ; and (b) the Municipal Consultation Committee, having an institutional role in decision-making processes at the local level. The outcome of this report -the First Draft Plan- consists of the proposal of the DemoCU working group for further elaboration with all groups involved in the multilevel participatory processes planned in the project. Description of this plan incorporates: goal to be achieved, objectives in which this goal is analyzed, policy directions for pursuing the set of objectives, and policy measures proposed for serving policy directions. In Chapter 5, the implementation of the three distinct participatory stages of DemoCU is systematically presented. The scope of the participatory processeses, involved in these three stages, is to gather local people intelligence and use it for the improvement and enrichment of the Draft Initial Plan. For each single stage, the participatory process and the qualitative data collected are discussed, while the evaluation of both the participatory process and the outcome are also shortly presented. Chapter 6 is focussing on the exploitation of qualitative data collected from the participatory process, which is properly embedded into the Draft Initial Plan in order to conclude with the Final Plan for the Management of Cultural Structures and Infrastructures of the specific municipality. This consists of the final proposal of the local society to municipal authority and is structured as follows: goal to be achieved, objectives in which this goal is analyzed, policy directions for pursuing the set of objectives, policy measures proposed for serving policy directions, and actions falling under the above policy measures. It should be noted that Final Plan presented in Chapter 6 is based on the Draft Initial Plan (see chapter 4), further enriched by local community s views and perceptions, as these are grasped by participatory processes (see Chapter 5). Finally, in Chapter 7 some key conclusions of DemoCU are shortly presented, considered as the outcome of the capitalization of experience gained during the whole project s effort. A more detailed discussion on these results is undertaken in the Guide of Good Practises, one of the three key products of the project, which aims to set up a useful guide for those aiming at relevant participatory exercise at the local level. x

11 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Ο Πολιτισμός και ο Αθλητισμός ως Μοχλός Τοπικής Ανάπτυξης Η Συμμετοχή στο Έργο DemoCU Μεθοδολογική Προσέγγιση Δόμησης Ολοκληρωμένου Σχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Δ. Κορυδαλλού Δημιουργία Προσχεδίου από την Ομάδα Έργου Εξωτερικό Περιβάλλον Εσωτερικό Περιβάλλον Στρατηγικοί στόχοι Δ. Κορυδαλλού στον τομέα του πολιτισμού και του αθλητισμού Εξειδίκευση / υλοποίηση στρατηγικών στόχων μέσω του Οργανισμού Άθλησης και Πολιτισμού (ΟΑΠ) Διαπιστώσεις από την ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης Διαπιστώσεις σχετικά με τους τομείς του πολιτισμού και αθλητισμού στην περιοχή μελέτης Αξιολόγηση τομέων πολιτισμού και αθλητισμού στην περιοχή μελέτης - SWOT ανάλυση Κρίσιμα ζητήματα πολιτισμού / αθλητισμού στον Δ. Κορυδαλλού Ομάδα κρίσιμων ζητημάτων που απορρέουν από τις νέες τάσεις / προκλήσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος Ομάδα κρίσιμων ζητημάτων για τις υποδομές πολιτισμού / αθλητισμού Ομάδα κρίσιμων ζητημάτων που αφορούν στο εύρος των προσφερόμενων δράσεων Ομάδα κρίσιμων ζητημάτων που συνδέονται με το ρόλο του ΟΑΠ Διαβούλευση με τους φορείς του Δ. Κορυδαλλού επί των κρίσιμων ζητημάτων - Συνάντηση Στόχοι διαβούλευσης Υλικό επικοινωνίας Συμμετέχοντες Αποτελέσματα διαβούλευσης Διατύπωση Προσχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Στόχος και άξονες προτεραιότητας Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Οι Συμμετοχικές Διαδικασίες στο Έργο DemoCU Πρώτο Επίπεδο Συμμετοχικών Διαδικασιών Διαβούλευση με την ΠΕΔ xi

12 Στόχος διαβούλευσης με ΠΕΔ Διαδικασία διαβούλευσης Συμμετοχική μέθοδος «Ομάδων Εστίασης» Υλικό διαβούλευσης Διενέργεια διαβούλευσης Σύνοψη κύριων σημείων διαβούλευσης με την Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης Αξιολόγηση αποτελεσμάτων Διαβούλευση με τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης -ΔΕΔ Η διαδικασία διαβούλευσης Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης Δεύτερο Επίπεδο Συμμετοχικών Διαδικασιών Διαδικτυακή Συμμετοχή Το προφίλ των εγγεγραμμένων στη ψηφιακή πλατφόρμα του έργου DemoCU Δημογραφικό, κοινωνικό και μορφωτικό προφίλ των χρηστών της διαδικτυακής επικοινωνίας Ανταπόκριση συμμετεχόντων στο Προσχέδιο Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Δήμου Κορυδαλλού Αξιολόγηση διαδικτυακής συμμετοχικής διαδικασίας Αξιολόγηση αποτελεσμάτων διαδικτυακής συμμετοχής Τρίτο Επίπεδο Συμμετοχικών Διαδικασιών Η διαδικασία διαβούλευσης Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης Αξιολόγηση συμμετοχικής διαδικασίας Αξιολόγηση αποτελεσμάτων από την εφαρμογή των εργαστηρίων Charrette Διαμόρφωση Τελικού Σχεδίου Διαβούλευση με την ΠΕΔ Το Τελικό Σχέδιο Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού Συμπεράσματα ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1: Αναγνώριση θεμελιωδών τάσεων μακροπεριβάλλοντος Πίνακας 2: Επίδραση τάσεων του εξωτερικού περιβάλλοντος Πίνακας 3: Κατευθύνσεις πολιτικής ανά άξονα προτεραιότητας για την επίτευξη του στόχου Πίνακας 4: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας xii

13 Πίνακας 5: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 6: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 7: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 8: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 9: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 10: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 11: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 12: Οι δράσεις της συμμετοχικής προσέγγισης του DemoCU Πίνακας 13: Συμπεράσματα διαβούλευσης ομάδας έργου με την Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης - ΠΕΔ ( ) Πίνακας 14: Ημερολόγιο διαβουλεύσεων στο τρίτο επίπεδο των συμμετοχικών διαδικασιών Πίνακας 15: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 16: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 17: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 18: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 19: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 20: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 21: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας Πίνακας 22: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Διάγραμμα 1: Η έκφραση της έννοιας της συμμετοχής στο έργο DemoCU... 5 Διάγραμμα 2: Μεθοδολογική προσέγγιση DemoCU... 9 Διάγραμμα 3: Στάδια προετοιμασίας Προσχεδίου Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών xiii

14 Διάγραμμα 4: Περιοχή τάσεων σημαντικού ενδιαφέροντος για το εξεταζόμενο πρόβλημα Διάγραμμα 5: Δομή Προσχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Διάγραμμα 6: Ανάλυση στόχου σε άξονες προτεραιότητας Διάγραμμα 7: Η διαδικτυακή συμμετοχή των πολιτών στο έργο DemoCU Διάγραμμα 8: Ποσοστιαία κατανομή εγγεγραμμένων χρηστών στην πλατφόρμα του έργου ανά τόπο κατοικίας (Κάτοικοι ή όχι Δήμου Κορυδαλλού) Διάγραμμα 9: Ποσοστιαία κατανομή εγγεγραμμένων χρηστών στην πλατφόρμα του έργου ανά φύλο Διάγραμμα 10: Ποσοστιαία κατανομή εγγεγραμμένων χρηστών στην ψηφιακή πλατφόρμα του έργου ανά ηλικιακή ομάδα Διάγραμμα 11: Ποσοστιαία κατανομή εγγεγραμμένων χρηστών στην ψηφιακή πλατφόρμα του έργου ανά επίπεδο εκπαίδευσης Διάγραμμα 12: Ποσοστιαία κατανομή ευάλωτων ομάδων εγγεγραμμένων χρηστών στην ψηφιακή πλατφόρμα DemoCU Διάγραμμα 13: Ποσοστιαία κατανομή εγγεγραμμένων χρηστών στην ψηφιακή πλατφόρμα του έργου και υπηκοότητα Διάγραμμα 14: Θέση απέναντι στον στρατηγικό στόχο του Προσχεδίου Διάγραμμα 15: Θέση συμμετεχόντων ως προς τους οκτώ άξονες προτεραιότητας Διάγραμμα 16: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 1 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Διάγραμμα 17: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 2 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Διάγραμμα 18: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 3 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Διάγραμμα 19: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 4 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Διάγραμμα 20: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 5 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Διάγραμμα 21: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 6 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Διάγραμμα 22: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 7 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Διάγραμμα 23: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 8 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Διάγραμμα 24: Διαπροσωπική επικοινωνία έργου DemoCU ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ Εικόνα 1: Διαβούλευση ομάδας έργου DemoCU με φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού Κορυδαλλός xiv

15 Εικόνα 2: Συνάντηση της ομάδας του έργου DemoCU με την Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης (Δημαρχείο Κορυδαλλού, ) Εικόνα 3. Στιγμιότυπα από τη συνάντηση με τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης - ΔΕΔ ( ) xv

16 xvi

17 1. Ο Πολιτισμός και ο Αθλητισμός ως Μοχλός Τοπικής Ανάπτυξης «Ο πολιτισμός αντλεί από το παρελθόν, διαμορφώνει το παρόν και ατενίζει το μέλλον» Η οικονομία του πολιτισμού και της δημιουργίας αποτελεί σήμερα ένα ζήτημα προς μελέτη στη διεθνή οικονομική, ενώ σε πάρα πολλές περιοχές βρίσκεται στην καρδιά της χάραξης αναπτυξιακής στρατηγικής τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες οικονομίες (Λαζαρέτου 2014, Stratigea και Katsoni 2015). Σημαντική παράμετρος προς την κατεύθυνση αυτή αποτελεί η ανθεκτικότητα που επέδειξε ο τομέας του πολιτισμού και της δημιουργίας σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, όπως αυτή που καταγράφεται σήμερα στη διεθνή σκηνή αλλά και στη χώρα μας. Ο πολιτισμός ως το θεμέλιο μιας τέτοιας οικονομίας έχει αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού και στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο επίπεδο αυτό, η έννοια του πολιτισμού νοείται ως η «συγκολλητική ουσία» των ευρωπαϊκών λαών, ένα συγκριτικό πλεονέκτημα του Ευρωπαϊκού χώρου που απορρέει μέσα από την ιστορική διαδρομή του, το οποίο έχει δράσει καταλυτικά για τη συνένωση των χωρών της Ευρώπης, πολύ πριν αυτές ενωθούν σε οικονομικό επίπεδο ή η Ευρώπη γίνει αντιληπτή ως χώρος οικονομικών συμφερόντων και εμπορικών συναλλαγών. Οι τέχνες, η λογοτεχνία, η μουσική κ.λπ. είναι ο συνεκτικός ιστός της Ευρώπης, ενώ το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης γίνεται από πολλούς αντιληπτό πρωτίστως ως ένα καινοφανές και επιτυχημένο κοινωνικό και πολιτισμικό εγχείρημα και στη συνέχεια ως ένα πλαίσιο οικονομικής και πολιτικής συνεργασίας. Η αντίληψη του παραπάνω συγκριτικού πλεονεκτήματος και του πολιτιστικού πλούτου και αποθέματος που αυτό έχει παράξει διαχρονικά, έχει δώσει σημαντική ώθηση προς την κατεύθυνση της προώθησης του ευρωπαϊκού πολιτισμού ως μια κινητήριο δύναμη για την ανάπτυξη σε Ευρωπαϊκό επίπεδο (Στρατηγέα και άλλοι 2015). Η προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση αποτυπώνεται μέσα από μια σειρά κειμένων πολιτικής, όπου ο πολιτισμός αναδεικνύεται: ως ο 4 ος πυλώνας της βιώσιμης ανάπτυξης, όπως αυτό αποτυπώνεται στην Ατζέντα 21 για τον πολιτισμό (Agenda 21, 1994), ως καταλύτης για τη δημιουργικότητα στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση [Ευρωπαϊκή Ατζέντα για τον πολιτισμό, COM(2007)242 final], και ως πυρήνας ανάπτυξης της οικονομίας του πολιτισμού και της δημιουργίας (Στρατηγικό Σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον Πολιτισμό ). Επίσης, έχει ήδη τονιστεί η σημασία πολιτικών για την προστασία και αξιοποίηση της πολυποίκιλης ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς ως μοχλού ανάδειξης της Ευρώπης ως τον πρώτο, σε παγκόσμιο επίπεδο, τουριστικό προορισμό [COM(2010) 352 final] και η συμβολή των πολιτικών αυτών όχι μόνο στην οικονομική ανάπτυξή της αλλά και στη μεταλαμπάδευση των αρχών και αξιών του Ευρωπαϊκού πολιτισμού στους πολιτισμούς άλλων λαών. 1

18 «Ο πολιτισμός είναι το σύνολο των ονείρων και των έργων που συμβάλλουν στην πλήρη πραγμάτωση του ανθρώπου. Ο πολιτισμός απαιτεί ένα παράδοξο σύμφωνο: να αποτελέσει η πολυμορφία την αρχή της ενότητας να τονιστούν οι διαφορές όχι για να προκύψουν διαιρέσεις, αλλά για να εμπλουτιστεί ο πολιτισμός ακόμα περισσότερο. Η Ευρώπη υφίσταται ως πολιτισμός ή δεν υφίσταται καθόλου» Ντενί ντε Ρουζμόν Η δύσκολη οικονομική συγκυρία που διανύει η χώρα μας επιβάλλει την ανάληψη πρωτοβουλιών προς την κατεύθυνση, μεταξύ άλλων, μιας καινοτόμου και βιώσιμης αξιοποίησης των διαθέσιμων πολιτιστικών πόρων της για την επανεκκίνηση της αναπτυξιακής διαδικασίας και την έξοδο από την κρίση. Συγκριτικό πλεονέκτημα για τον σκοπό αυτό αποτελεί το ιδιαίτερα αξιόλογο και πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα που διαθέτει, προϊόν του αποτυπώματος της μακρόχρονης ιστορικής διαδρομής της. Το απόθεμα αυτό αποτελεί έναν σημαντικό πόρο προς αξιοποίηση. Η ανάδειξη και προβολή του μπορεί να ανοίξει ένα παράθυρο προς νέες ευκαιρίες επιχειρηματικής δράσης συμβάλλοντας: στη στήριξη των τοπικών οικονομιών και τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας, στη διατήρηση της ποιότητας του αποθέματος αυτού, στην οικονομική και κοινωνική συνοχή και την τοπική ανάπτυξη, στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των τοπικών πληθυσμών. Προϋπόθεση για τα παραπάνω αποτελεί η στροφή προς μια πολιτική πολιτιστικής διαχείρισης η οποία, υπό όρους βιώσιμης προσέγγισης των πολύτιμων και ευάλωτων αυτών πόρων, να μετουσιώνει την έως τώρα στατική προσέγγιση στη διαχείρισή τους (κληροδότηση στις επόμενες γενεές) σε μια δυναμική προσέγγιση, η οποία θα εστιάζει στην ανάδειξη των πόρων αυτών ως βάση για την παραγωγή νέων, καινοτόμων πολιτιστικών προϊόντων (Λαζαρέτου 2014). Είναι σήμερα ευρέως αποδεκτό ότι οι πολιτιστικοί πόροι μπορούν να αποτελέσουν βασικό μοχλό οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας, καθώς η ανάπτυξη και ο πολιτισμός συνδέονται με πολλούς τρόπους. Ο πολιτισμός συνιστά ένα εν μέρει ανανεώσιμο πολιτισμικό κεφάλαιο και ένα δημόσιο αγαθό, που ταυτόχρονα δημιουργεί σημαντικότατες και μετρήσιμες θετικές εξωτερικές οικονομίες, λόγω της διασύνδεσής του με μια σειρά από κλάδους και υπηρεσίες (Γενική Γραμματεία Πολιτισμού 2013). Ο τομέας του πολιτισμού νοείται ένας τομέας που παράγει υψηλή προστιθέμενη αξία, ενώ έχει έναν οριζόντιο ρόλο σε μια κοινωνία, αποτελώντας εργαλείο για: Την κοινωνική ανάπτυξη και ανύψωση του πνευματικού επιπέδου αλλά και την κοινωνικοποίηση και κοινωνική ενσωμάτωση και την, δια μέσω αυτών, μεταλαμπάδευση κοινωνικών αξιών τόσο σε ενδογενεακό όσο και σε διαγενεακό επίπεδο. Την οικονομική ανάπτυξη, προσφέροντας ευκαιρίες που διαπερνούν οριζόντια όλους τους τομείς (πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή) και δίνουν τη 2

19 δυνατότητα δημιουργίας θέσεων εργασίας υψηλής ειδίκευσης. Έτσι ο τομέας του πολιτισμού προσφέρει στρατηγικές ευκαιρίες σε τοπικό, αλλά και εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, για την ανάληψη καινοτόμων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, μέσα από τη βιώσιμη διαχείριση και αξιοποίηση των σχετικών πόρων (φυσικών και ανθρωπογενών) που αξιοποιεί (Λαζαρέτου 2014, Γενική Γραμματεία Πολιτισμού 2013). Την προστασία των πολιτιστικών πόρων, συμβάλλοντας στην αναβάθμιση πόρων τόσο φυσικού όσο και ανθρωπογενούς ενδιαφέροντος, που εντάσσονται κάτω από την ευρύτερη έννοια των πολιτιστικών πόρων. Οι πολιτιστικοί πόροι, στο πλαίσιο αυτό, αποτελούν σημαντικό πυλώνα στην αναπτυξιακή προσπάθεια των περιοχών. Παράλληλα, ο στοχευμένος στην ολοκληρωμένη διαχείριση των πολιτιστικών πόρων σχεδιασμός ενός τόπου, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική αναβάθμισή του, μέσω της κατάλληλης αξιοποίησης των ιδιαίτερων πολιτιστικών χαρακτηριστικών του και της διαμόρφωσης της πολιτιστικής ταυτότητάς του. Η σύγχρονη καθημερινότητα αλλά και η αλλαγή στις διαδικασίες σχηματισμού των πόλεων και των οικισμών μεταβάλουν τα δεδομένα του σχεδιασμού και εντείνουν την ανάγκη εύρεσης νέων μορφών, δια μέσου των οποίων αναδεικνύεται η ταυτότητα του τόπου. Η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί ένα από τα βασικά στοιχεία της ταυτότητας μιας πόλης ή μιας ευρύτερης περιοχής (Deffner και Metaxas 2007). O τοπικός πολιτισμός, ο οποίος στη σύγχρονη πραγματικότητα περιλαμβάνει εκτός από τις τέχνες και τον τρόπο ζωής (Banks 2001), μπορεί να αποτελέσει σημαντικό πλεονέκτημα σε μια προσπάθεια ανάδειξης και προβολής μιας περιοχής. Η ορθολογική χρήση των πολιτιστικών πόρων αλλά και των πολιτιστικών δομών και υποδομών μιας περιοχής παρέχει επίσης δυνατότητες εξειδίκευσης του ανθρώπινου δυναμικού μέσω της προσπάθειας διατήρησης και ανάδειξης της πολιτιστικής ταυτότητάς της, ενώ παράλληλα μπορεί να συμβάλλει ευρύτερα στην ανάπτυξη της οικονομίας του πολιτισμού και της δημιουργίας σε τοπικό επίπεδο. Εν κατακλείδι, ο πολιτισμός, ως το σύνολο των δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στην παραγωγή πολιτιστικών αγαθών και υπηρεσιών χρησιμοποιώντας σπάνιους συντελεστές παραγωγής, είναι δυνατόν να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ακόμη και σε μικρές οικονομίες, αφού (Παχάκη και άλλοι 2000): Στηρίζεται σε πόρους που μπορούν να καταγραφούν σε οποιαδήποτε κοινωνία και επίπεδο ανάπτυξης. Είναι εντάσεως ανθρώπινου κεφαλαίου και τοπικών πόρων, δηλαδή μπορεί να λειτουργήσει και σε μικρή χωρική κλίμακα. Χαρακτηρίζεται από την ιδιομορφία και μοναδικότητα των χαρακτηριστικών κάθε τόπου. Χαρακτηρίζεται από έντονη ευελιξία κατά την οργάνωση και προβολή του, στοιχείο που του προσδίδει αντοχή σε δύσκολες οικονομικά περιόδους. Μπορεί να προσφέρει αισθητικές και πνευματικές εμπειρίες τόσο στον τοπικό πληθυσμό όσο και στους επισκέπτες του, δημιουργώντας έτσι προστιθέμενη αξία σε μια περιοχή. Επηρεάζει το γενικότερο επίπεδο της δημόσιας ζωής, ως παραγωγός δημόσιων αγαθών, ενώ παράλληλα συμβάλλει στη βελτίωση της αισθητικής μιας κοινωνίας. 3

20 Η αισθητική ανάπτυξη που τον χαρακτηρίζει επηρεάζει την ποιότητα και εμπορευσιμότητα των περισσότερων αγαθών της αγοράς. Ως πολιτιστικό - καλλιτεχνικό κεφάλαιο, αποκτά όλο και μεγαλύτερη αξία με το πέρασμα του χρόνου. Η ανάπτυξη του πολιτισμού και του αθλητισμού δημιουργεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον όχι μόνο για την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και για την κοινωνική συνοχή, την επικοινωνία και αλληλεπίδραση των κοινωνικών ομάδων. Οι τομείς αυτοί αποτελούν τον πυλώνα για την ενημέρωση, την επιμόρφωση, την ευαισθητοποίηση, την άθληση και την καλή υγεία και φυσική κατάσταση, την ανάπτυξη της ευγενούς άμιλλας, και την εν γένει κινητοποίηση των τοπικών πληθυσμών προς ευγενή ιδανικά και αξίες. Οι ζυμώσεις που λαμβάνουν χώρα μέσα από τις δράσεις του αθλητισμού και του πολιτισμού συμβάλλουν στην ωρίμανση των κοινωνικών ομάδων και τη δημιουργία υπεύθυνων και ενεργών πολιτών. Σημαντικό ρόλο για την ανάπτυξη των τομέων του αθλητισμού και του πολιτισμού διαδραματίζουν σήμερα οι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, με το πέρασμα σειράς αρμοδιοτήτων στο επίπεδο αυτό λήψης αποφάσεων και χάραξης πολιτιστικής πολιτικής. Οι δράσεις που υλοποιούνται από την τοπική διοίκηση στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού αποτελούν «εργαλεία» με πολλαπλά θετικά αποτελέσματα για τις τοπικές κοινωνίες, συμβάλλοντας στην κοινωνική και πολιτιστική αναβάθμιση των πολιτών, την ενεργοποίησή τους σε δημιουργικούς τομείς, τη δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων και κυρίως των νέων, κ.λπ. Σημαντική παράμετρος για την ανάπτυξη αυτών των δράσεων αποτελεί η ανάπτυξη και υποστήριξη των κατάλληλων υποδομών άσκησης των πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων και η διασφάλιση της ίσης πρόσβασης σε αυτές όλων των κοινωνικών ομάδων. Σημαντικό ρόλο επίσης διαδραματίζουν οι δομές της τοπικής αυτοδιοίκησης που έχουν ως πεδίο ενασχόλησης την παροχή υπηρεσιών πολιτισμού και αθλητισμού, αλλά και κάθε άλλου είδους δομές, τυπικές ή άτυπες, οι οποίες συνεισφέρουν σημαντικά στην ανάπτυξη των πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων. Οι δυνατότητες προώθησης της πολιτιστικής ανάπτυξης μέσω των τοπικών δομών της τοπικής αυτοδιοίκησης σχετίζονται με τη γενικότερη ανάπτυξη του θεσμού. Η πολιτιστική ανάπτυξη στο πλαίσιο αυτό στηρίζεται στην ορθολογική χρήση των πόρων, στην ανταποδοτικότητα των πολιτιστικών αγαθών, στον θεσμό της χορηγίας, στην ανάπτυξη διαδημοτικών συνεργασιών, στον αποτελεσματικό συντονισμό των παρεμβάσεων, στην επικοινωνία μεταξύ των δήμων, στα στελέχη του πολιτισμού, στο καλλιτεχνικό δυναμικό, στην άοκνη συνεργασία της τοπικής διοίκησης με τους τοπικούς φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, στον σχεδιασμό της κατάλληλης πολιτιστικής και αθλητικής πολιτικής, στη συνεργασία της τοπικής διοίκησης με το Υπουργείο Πολιτισμού, στην αναζήτηση πόρων μέσα από ευρωπαϊκά και άλλα προγράμματα (Καραμπέκου και άλλοι 2012). Η αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος καθιστά τις τοπικές κοινότητες κέντρα δημιουργικότητας και καινοτομίας, με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία ευαισθητοποιημένων, ώριμων και ενεργών πολιτών. 4

21 2. Η Συμμετοχή στο Έργο DemoCU Το έργο DemoCU, έχοντας στην καρδιά της μεθοδολογικής του προσέγγισης τις συμμετοχικές διαδικασίες, εμπλέκει τις παρακάτω ομάδες συμμετεχόντων στα διάφορα στάδια εξέλιξής του (Διάγραμμα 1) (βλέπε Έκθεση ΙΙ.2): Διάγραμμα 1: Η έκφραση της έννοιας της συμμετοχής στο έργο DemoCU Δημοτική Αρχή - Προτεραιότητες Υφιστάμενο Νομοθετικό Πλαίσιο Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης Ολοκληρωμένο Σχέδιο Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Ομάδες Εστίασης Πολίτες / Φορείς Charrette Πλατφόρμα DemoCU Ομάδα Έργου α) Την Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης (ΠΕΔ), η οποία δημιουργείται στο πλαίσιο του έργου DemoCU και συνίσταται από εκπροσώπους πολιτιστικών και αθλητικών φορέων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή μελέτης (ομάδες ενδιαφερόντων του τομέα του πολιτισμού και αθλητισμού). Ο ρόλος της Πολιτιστικής Επιτροπής Διαβούλευσης είναι να επικουρεί την προσπάθεια της ομάδας του έργου, να συμβάλλει στην ανάπτυξη του Προσχεδίου και του τελικού Σχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού, καθώς επίσης να συμβάλλει, σε συνεργασία με την ομάδα του έργου, στην επεξεργασία της πληροφορίας που συλλέγεται από τις ακολουθούμενες συμμετοχικές διαδικασίες και τη σταδιακή ενσωμάτωσή της στο τελικό «Ολοκληρωμένο Σχέδιο Αξιοποίησης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών». β) Τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης (ΔΕΔ) του Δήμου Κορυδαλλού, μια επιτροπή με θεσμικό ρόλο στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην τοπική αυτοδιοίκηση, η σύνθεση της οποίας επιχειρεί να συνεισφέρει στις διαδικασίες αυτές εκφράζοντας τις ανάγκες της κοινωνίας. Η συνεργασία της ομάδας του έργου με την επιτροπή αυτή εξελίσσεται σε δύο φάσεις: στη φάση της διατύπωσης του Προσχεδίου και στη φάση της διατύπωσης του Τελικού Σχεδίου Αξιοποίησης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών. Στόχος των συγκεκριμένων διαβουλεύσεων είναι η εναρμόνιση του εν λόγω σχεδίου με τις επιλογές και προτεραιότητες των λοιπών ομάδων της τοπικής κοινωνίας, όπως αυτές εκπροσωπούνται στην εν λόγω επιτροπή. Η σύνθεση της επιτροπής αυτής ορίζεται από Άρθρο 76 του Νόμου 3852/2010, ΦΕΚ Τεύχος Α 87 για τη Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης 5

22 Πρόγραμμα Καλλικράτης και έχει ήδη δημιουργηθεί στην περιοχή μελέτης (βλ. Παράρτημα ΙΙ, Έκθεση ΙΙ.2). γ) Τους πολίτες του Δήμου Κορυδαλλού μέσα από διαπροσωπική (face-to-face) και διαδικτυακή επικοινωνία (πλατφόρμα DemoCU ), που αποσκοπεί στη συλλογή πληροφορίας σχετικής με τις απόψεις και τις προσδοκίες των πολιτών από την ανάπτυξη του πολιτιστικού και αθλητικού τομέα στην περιοχή τους. Η πληροφορία αυτή διευρύνει τον ορίζοντα της ομάδας του έργου σχετικά με τα χαρακτηριστικά, τις διαστάσεις και το περιεχόμενο του Σχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών, έτσι ώστε αυτό να βρίσκεται σε αρμονία με τις προσδοκίες των πολιτών και ταυτόχρονα να ικανοποιεί τις απόψεις των φορέων πολιτισμού και αθλητισμού της περιοχής, αλλά και να εντάσσεται αποτελεσματικά στον γενικότερο αναπτυξιακό σχεδιασμό, όπως αυτός διατυπώνεται από τα αρμόδια για τον σκοπό αυτό θεσμικά όργανα, και τις υπάρχουσες υποδομές πολιτισμού και αθλητισμού της περιοχής μελέτης. δ) Τη Δημοτική Αρχή (Δ.Α.), με την οποία η ομάδα του έργου βρίσκεται σε στενή συνεργασία καθ όλη τη διάρκεια του έργου, με σκοπό την ενημέρωσή της για το έργο, την υιοθέτηση από αυτή του έργου ως σημαντικού πυλώνα για τον σχεδιασμό της αναπτυξιακής προοπτικής της πόλης του Κορυδαλλού, την αρωγή της προς το έργο (δεδομένα, πληροφορίες, πολιτικές προτεραιότητες, αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού), την παραπέρα αξιοποίηση των παραγόμενων προϊόντων του έργου (ηλεκτρονική πλατφόρμα DemoCU και Σχέδιο Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών), κ.λπ. Η αξιοποίηση των παραπάνω ομάδων στη συμμετοχική διαδικασία διασφαλίζει την αποτύπωση διαφορετικών απόψεων και οπτικών σχετικά με τους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού και τη συλλογή αυτών από την ομάδα του έργου για τη βελτίωση του τελικού παραγόμενου προϊόντος, του τελικού δηλαδή Σχεδίου Ανάπτυξης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού. Η διεύρυνση της συμμετοχής σε ένα σημαντικό πλήθος πολιτών με διαφορετική γνώση, κοινωνική και οικονομική κατάσταση, προέλευση, φύλο, κοινωνικές ιδιαιτερότητες, κ.λπ. διασφαλίζει την ίση δυνατότητα συμμετοχής όλων των κοινωνικών ομάδων και των ομάδων ενδιαφερόντων στο συμμετοχικό σχεδιαστικό εγχείρημα του DemoCU, στοιχείο που αποτελεί μια από τις βασικές αρχές για κάθε συμμετοχική διαδικασία. 6

23 3. Μεθοδολογική Προσέγγιση Δόμησης Ολοκληρωμένου Σχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Δ. Κορυδαλλού H μεθοδολογική προσέγγιση που αναπτύσσεται στο πλαίσιο του έργου DemoCU αποτελείται από τρία στάδια 1, τα οποία είναι (Διάγραμμα 2): Στάδιο 1: Ανάλυση υπάρχουσας κατάστασης Δήμου Κορυδαλλού Καταγραφή / Χαρτογράφηση / Οπτικοποίηση πολιτιστικών δομών και υποδομών και συστηματική μελέτη αυτών. Στάδιο 2: Ανάπτυξη Σχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών με την αξιοποίηση συμμετοχικών προσεγγίσεων και την ευρεία συμμετοχή των φορέων και των διαφορετικών ομάδων του τοπικού πληθυσμού στη διαμόρφωσή του. Ιδιαίτερη έμφαση στο πλαίσιο αυτό δίνεται στις ομάδες των νέων, των μεταναστών, της τρίτης ηλικίας, των ΑμΕΑ και των Ρομά, που αποτελούν ομάδες-στόχους για το έργο DemoCU. Στάδιο 3: Διατύπωση τελικού σχεδίου πρότασης προς τον Δήμο Κορυδαλλού για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των πολιτιστικών δομών και υποδομών της περιοχής, το οποίο ενσωματώνει τις απόψεις και τις προσδοκίες των πολιτών και των φορέων πολιτισμού και αθλητισμού της περιοχής. Το Στάδιο 2 αποτελεί την καρδιά της συμμετοχικής διαδικασίας για τη συμμετοχική ανάπτυξη του Σχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού. Η συμμετοχική προσέγγιση υλοποιείται σε τρία διαδοχικά επίπεδα και συγκεκριμένα: Στο πρώτο επίπεδο η συμμετοχική διαδικασία υλοποιείται με τη συμβολή των μελών της Πολιτιστικής και της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης. Ο στόχος της συμμετοχικής διαδικασίας στο επίπεδο αυτό εστιάζει στη διαβούλευση με τα μέλη των παραπάνω επιτροπών επί του αρχικά διαμορφωθέντος, από την ομάδα του έργου DemoCU, Προσχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών. Στο πλαίσιο αυτό, το αρχικά διατυπωθέν προσχέδιο υφίστανται βελτιώσεις και εμπλουτίζεται, έτσι ώστε να ενσωματώσει τις απόψεις που διατυπώνονται από τις παραπάνω επιτροπές διαβούλευσης. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής οδηγεί σε ένα, σε πρώτο επίπεδο επεξεργασμένο, προσχέδιο προς διαβούλευση με την τοπική κοινωνίας. Στο δεύτερο επίπεδο το προσχέδιο αυτό εκτίθεται σε δημόσια διαβούλευση, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει η διαδικτυακή τεχνολογία. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας αποσκοπεί αφενός μεν στη διάδοση της πληροφορίας σε ένα ευρύτερο δυνατό κοινό, αφετέρου δε στην προσέγγιση των νεότερων ηλικιακά ομάδων, που έχουν μεγάλη εξοικείωση με τα μέσα αυτά. Η επεξεργασία των απόψεων που συγκεντρώνονται και η ενσωμάτωσή τους στο προσχέδιο γίνεται από την ομάδα έργου σε συνεργασία με την Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης, οδηγώντας σε ένα περισσότερο επεξεργασμένο τελικό προσχέδιο. Στο τρίτο επίπεδο η συμμετοχική διαδικασία εμπεριέχει την εμπλοκή ομάδων πολιτών σε μια διαπροσωπική διαδικασία συμμετοχής, με σκοπό την περαιτέρω 1 Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη μεθοδολογική προσέγγιση του έργου DemoCU βλ.» Έκθεση II.2 Ανάπτυξη Συμμετοχικής Μεθοδολογικής Προσέγγισης έργου DemoCU». 7

24 επεξεργασία του προσχεδίου που προέκυψε από το προηγούμενο στάδιο. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιείται η συμμετοχική μέθοδος Charrette, με τη βοήθεια της οποίας γίνεται μια σημαντική εμβάθυνση στις επιμέρους διαστάσεις του προσχεδίου, αξιοποιώντας την εμπειρική γνώση και τις απόψεις των πολιτών. Με τη συνεργασία της Πολιτιστικής Επιτροπής Διαβούλευσης γίνεται η επεξεργασία των αποτελεσμάτων που προκύπτουν από τη συμμετοχή των πολιτών με στόχο την παραγωγή του τελικού σχεδίου. Η διαβούλευση του σχεδίου αυτού με τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης οδηγεί στην τελική διατύπωση του σχεδίου πρότασης προς την τοπική αρχή. Στο στάδιο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η ομάδα εργασίας, πέραν της προτεινόμενης συμμετοχικής μεθοδολογικής προσέγγισης, θεώρησε σκόπιμο να εμπλουτίσει την αρχική πληροφορία για τη διατύπωση του προσχεδίου με τις απόψεις των διαφορετικών φορέων πολιτισμού και αθλητισμού που δραστηριοποιούνται στην περιοχή για τον προσδιορισμό των προβλημάτων των εν λόγω τομέων. Στο πλαίσιο αυτό, η συμμετοχική προσέγγιση αρχίζει ουσιαστικά ένα βήμα πριν από την έναρξη υλοποίησης των σταδίων της μεθοδολογίας που ακολουθείται (Διάγραμμα 2), εμπλέκοντας του φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού σε ένα πολύ πρωταρχικό στάδιο του έργου DemoCU, τόσο για τον καθορισμό των προβλημάτων όσο και για την αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού, εφαρμόζοντας στην πράξη μια μορφή crowdsourcing για τη δημιουργία του πολιτιστικού προφίλ (πολιτισμός και αθλητισμός) της περιοχής μελέτης. Για τον σκοπό αυτό εργαλεία απετέλεσαν: Η πρώτη συνάντηση με τους φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού που οργανώθηκε από την ομάδα του έργου, με τη συμβολή του Δήμου Κορυδαλλού, στις 22 Μαΐου 2015, όπου έγινε και η πρώτη παρουσίαση του έργου και συζήτηση με τους φορείς. Η αξιοποίηση ερωτηματολογίων για τη συλλογή πληροφορίας από τους φορείς σχετικής με μια σειρά από ζητήματα που κρίθηκαν από την ομάδα του έργου ως ζητήματα σημαντικά για την εξέλιξη των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού στην πόλη του Κορυδαλλού. Η πρόσκληση προς τους φορείς να εμπλουτίσουν τη βάση δεδομένων του έργου DemoCU με πληροφορία σχετική με τη δράση τους, τα στοιχεία επικοινωνίας τους, εποπτικό υλικό κ.λπ. για την οπτικοποίηση του πολιτιστικού προφίλ της περιοχής μελέτης. Η επεξεργασία της πληροφορίας αυτής, η μελέτη της υπάρχουσας κατάστασης της περιοχής μελέτης (κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο) και των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού οδήγησε σε χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία συνέβαλαν στο στάδιο του καθορισμού των προς επίτευξη στόχων και αξόνων προτεραιότητας, ως βασικών συστατικών του προς ανάπτυξη προσχεδίου. 8

25 Διάγραμμα 2: Μεθοδολογική προσέγγιση DemoCU Συλλογή απόψεων φορέων ΟΕ: Ομάδα Έργου ΠΕΔ: Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης ΔΕΔ: Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης 9

26 4. Δημιουργία Προσχεδίου από την Ομάδα Έργου Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζονται και αναλύονται τα βήματα που υλοποιούνται για τη διαμόρφωση του Προσχεδίου Ολοκληρωμένης Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού από μέλη της ομάδας του έργου DemoCU. Με βάση την εφαρμογή των βημάτων αυτών στην περιοχή μελέτης, δομείται το Προσχέδιο Ανάπτυξης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών, το οποίο θα αποτελέσει τη βάση για την έναρξη της διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία. Πιο συγκεκριμένα, η μεθοδολογική προσέγγιση που αναπτύσσεται για τη δόμηση του προσχεδίου εστιάζει σε δύο ενότητες (βλ. Διάγραμμα 3): Στην πρώτη ενότητα εξετάζονται οι εξελίξεις του εξωτερικού περιβάλλοντος, που μπορούν να επηρεάσουν την πορεία των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού στην περιοχή μελέτης. Στο πλαίσιο αυτό διερευνώνται οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και η νέα πραγματικότητα που αυτές οριοθετούν τόσο στο επίπεδο της προσφοράς και συντήρησης των υποδομών από τη δημοτική αρχή, όσο και στο επίπεδο της ζήτησης από τους χρήστες των υποδομών αυτών και των μεταβολών στα πρότυπα πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων στον ελεύθερο χρόνο τους. Ακόμη γίνεται λόγος για τις νέες Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας(ΤΠΕ) και τη δυνατότητα που έχουν να αλλάξουν το πρότυπο επικοινωνίας των φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού με τους πολίτες και ιδιαίτερα τις νεότερες ηλικιακά ομάδες, οι οποίες επικοινωνούν κατά κύριο λόγο μέσα από τα νέα αυτά μέσα. Επίσης γίνεται εμβάθυνση στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο και τους όρους που αυτό θέτει στο επίπεδο της διοίκησης για τη διαχείριση των υποδομών. Τέλος, γίνεται συζήτηση για τις νέες ευκαιρίες που ανακύπτουν μέσα σε ένα υφεσιακό περιβάλλον, με τον πολιτισμό και τον αθλητισμό να συνιστούν ανθεκτικούς στην κρίση τομείς, η αξιοποίηση των οποίων μπορεί να αναδείξει νέους τρόπους συνεργασίας, νέα χρηματοδοτικά πλαίσια/εργαλεία στήριξης πρωτοβουλιών στους εν λόγω τομείς, νέες ευκαιρίες ανάπτυξης πολιτιστικής και άλλης επιχειρηματικότητας κ.λπ. Στη δεύτερη ενότητα γίνεται εμβάθυνση στο εσωτερικό περιβάλλον, το περιβάλλον δηλαδή της περιοχής μελέτης και των δεδομένων του. Η εμβάθυνση αυτή στηρίζεται στην πληροφορία που έχει έως τώρα συγκεντρωθεί (μελέτη υπάρχουσας κατάστασης, αποτύπωση τομέων πολιτισμού και αθλητισμού στην περιοχή μελέτης, απόψεις φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού κ.λπ.). Στόχος της ανάλυσης του εσωτερικού περιβάλλοντος είναι η οριοθέτηση των κρίσιμων ζητημάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν από το Σχέδιο Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών σε σχέση με τους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, τα οποία με τη σειρά τους θα συμβάλλουν στον καθορισμό των στόχων του εν λόγω σχεδίου. Τα κύρια σημεία της μεθοδολογικής προσέγγισης για τη δόμηση του Προσχεδίου, που παρουσιάζονται στο Διάγραμμα 3, επεξηγούνται συνοπτικά στη συνέχεια Εξωτερικό Περιβάλλον Ένα πρώτο σημαντικό επίπεδο διερεύνησης για τη δόμηση του Προσχεδίου, που αναλύεται στην ενότητα αυτή, αφορά τις συνθήκες του εξωτερικού περιβάλλοντος (Διάγραμμα 3), εντός του οποίου θα ληφθούν οι όποιες αποφάσεις για την ανάπτυξη των τομέων του 10

27 πολιτισμού και αθλητισμού στην περιοχή μελέτης. Η διερεύνηση του περιβάλλοντος αυτού απαιτεί την εμβάθυνση σε μια σειρά από μεταβλητές, οι εξελίξεις των οποίων αναμένεται να οριοθετήσουν σειρά κρίσιμων ζητημάτων που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την ανάπτυξη του Προσχεδίου Ολοκληρωμένης Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δ. Κορυδαλλού. Διάγραμμα 3: Στάδια προετοιμασίας Προσχεδίου Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Εξωτερικό Περιβάλλον Εσωτερικό Περιβάλλον Οικονομική κρίση Ψηφιακές τεχνολογίες Κοινωνικές ανισότητες Θεσμικοί παράγοντες / πλαίσιο Νέες ευκαιρίες κ.λπ. Στρατηγικοί στόχοι Δ. Κορυδαλλού ΟΑΠ: Εξειδίκευση / υλοποίηση στρατηγικών Υπάρχουσα Κατάσταση Δ. Κορυδαλλού - Διαπιστώσεις Υπάρχουσα Κατάστασης Τομέων Πολιτισμού/Αθλητισμού - Διαπιστώσεις Αξιολόγηση Πλεονεκτημάτων, Αδυναμιών, Ευκαιριών και Απειλών Τομέων Πολιτισμού/Αθλητισμού Αξιολόγηση Πλεονεκτημάτων, Αδυναμιών, Ευκαιριών και Απειλών Δομών Πολιτισμού/Αθλητισμού Δήμου Κορυδαλλού Κρίσιμα Ζητήματα Πολιτιστικού Σχεδιασμού στον Δήμο Κορυδαλλού ΣΤΟΧΟΙ / Άξονες Προτεραιότητας Σχεδίου Ανάπτυξης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Πλαίσιο πολιτικών για την υλοποίηση των στόχων Κατευθύνσεις Πολιτικής Μέτρα Δράσεις 11

28 Ένα χρήσιμο «εργαλείο» για την ανάλυση των τάσεων του εξωτερικού περιβάλλοντος που μπορούν δυνητικά να επηρεάσουν είτε θετικά είτε αρνητικά μια επιχείρηση, έναν φορέα ή έναν τομέα (στη συγκεκριμένη περίπτωση τον τομέα του πολιτισμού/αθλητισμού της περιοχής μελέτης), είναι το μοντέλο PEST (Political, Economic, Socio-cultural, Technological). Το συγκεκριμένο εργαλείο, η ονομασία του οποίου προέρχεται από τα αρχικά (στα αγγλικά) των περιβαλλόντων τα οποία επιχειρεί να διερευνήσει, χρησιμοποιείται πολύ συχνά στο μάρκετινγκ μιας επιχείρησης, κατά την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης του μακροπεριβάλλοντος στο οποίο αυτή δραστηριοποιείται. Ωστόσο το μοντέλο PEST αποτελεί από μόνο του ένα ανεξάρτητο εργαλείο και μπορεί να εφαρμοστεί για οποιονδήποτε τύπο προβλήματος, όπου απαιτείται η διερεύνηση των εξελίξεων του μακροπεριβάλλοντος (decision environment) εντός του οποίου λαμβάνονται αποφάσεις. Τα αρχικά του οριοθετούν τη διερεύνηση των τάσεων εξέλιξης στα ακόλουθα περιβάλλοντα: Πολιτικό περιβάλλον (Political): εδώ διερευνάται η πολιτική σταθερότητα ή αστάθεια του περιβάλλοντος (π.χ. της χώρας, της ευρύτερης περιοχής του εξεταζόμενου Δήμου Κορυδαλλού) εντός του οποίου λαμβάνονται οι αποφάσεις, το ισχύον πλαίσιο πολιτικής για την ανάπτυξη του πολιτισμού και του αθλητισμού και το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο για τη στήριξη των εν λόγω τομέων, τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία (προγράμματα επιδότησης / χρηματοδότησης) που μπορούν να αξιοποιηθούν στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, κ.ά. Οικονομικό περιβάλλον (Economical): η έμφαση εδώ δίνεται στη σκιαγράφηση του οικονομικού περιβάλλοντος που οριοθετείται από την οικονομική κρίση σε εθνικό -και όχι μόνο- επίπεδο, τη μείωση των πόρων του προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και την εν γένει μεγάλη στενότητα των διαθέσιμων πόρων από άλλες πηγές, τα υψηλά επίπεδα ανεργίας και τη συνεπαγόμενη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, κτλ. Κοινωνικό περιβάλλον (Social): εδώ εντάσσεται η μελέτη των θεσμών, των κοινωνικών αντιλήψεων και προτύπων κατανάλωσης γενικότερα αλλά και ειδικότερα των προϊόντων πολιτισμού και αθλητισμού, των τάσεων εξέλιξης της δημογραφίας σε εθνικό /περιφερειακό επίπεδο κ.λπ. Τεχνολογικό περιβάλλον (Technological): εδώ εξετάζεται η επίδραση της τεχνολογίας και ειδικότερα των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) και των νέων ψηφιακών δυνατοτήτων στην επικοινωνία, την παραγωγή αλλά και την προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών που αναδεικνύονται από τη χρήση των τεχνολογιών αυτών. Η αξιοποίηση της προσέγγισης PEST συμβάλλει στην ανάλυση των εξελίξεων του μακροοικονομικού περιβάλλοντος, ενώ επιχειρεί να διερευνήσει την επίδραση των τάσεων εξέλιξης των παραπάνω παραγόντων στο υπό εξέταση πρόβλημα. Η αναγνώριση και η ανάλυση των τάσεων και της επίδρασής αυτών στην ανάπτυξη των τομέων πολιτισμού και αθλητισμού στην περιοχή μελέτης γίνεται με την βοήθεια των παρακάτω βημάτων: 12

29 Αναγνώριση των κυρίαρχων -έως τριών (συνήθως) βασικών θεμελιωδώντάσεων για κάθε έναν από τους παραπάνω παράγοντες. Διακρίβωση της πιθανής επίδρασής τους [θετικής (+) ή αρνητικής (-)] και επεξήγηση της επίδρασης αυτής στην ανάπτυξη του πολιτισμού και του αθλητισμού στην περιοχή μελέτης (Δ. Κορυδαλλού). Προσδιορισμός της πιθανότητας εμφάνισής τους, δηλαδή ποιοί παράγοντες έχουν μεγάλη πιθανότητα να συμβούν, αλλά και της επίδρασής τους, ποιοί δηλαδή αναμένεται να έχουν σημαντική επίδραση στους εξεταζόμενους τομείς. Είναι σαφές ότι τάσεις με μεγάλη πιθανότητα να συμβούν και σημαντική επίδραση στο εξεταζόμενο ζήτημα βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, λόγω των σημαντικών αναμενόμενων επιπτώσεών τους (Διάγραμμα 4). Για τον εντοπισμό τους μπορεί να δημιουργηθεί ένας απλός πίνακας «προτεραιοτήτων», που κάνει τη διάκριση ανάμεσα σε τάσεις που απλώς πρέπει να παρακολουθούνται και τάσεις για τις οποίες θα πρέπει να αναπτυχθούν προληπτικά πολιτικές αντιμετώπισής τους, καθώς εμπίπτουν στην κατηγορία «υψηλή πιθανότητα εμφάνισης μεγάλη επίπτωση» στο εξεταζόμενο πρόβλημα. Διάγραμμα 4: Περιοχή τάσεων σημαντικού ενδιαφέροντος για το εξεταζόμενο πρόβλημα Επίπτωση Πιθανότητα εμφάνισης Η μεθοδολογική προσέγγιση που ακολουθήθηκε για την αναγνώριση των βασικών θεμελιωδών τάσεων των παραπάνω περιβαλλόντων, που αναμένεται να επηρεάσουν την ολοκληρωμένη ανάπτυξη των τομέων του πολιτισμού και αθλητισμού της περιοχής, στηρίχτηκε: στην ανάλυση σειράς κειμένων πολιτικής (π.χ. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας, ΣΕΣ κτλ.), που έγινε από την επιστημονική ομάδα του έργου, και στη διατύπωση των απόψεων στελεχών του Δήμου και φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού σχετικά με τα παραπάνω ζητήματα. Οι τάσεις αυτές καταγράφονται στον Πίνακα 1, ενώ στον Πίνακα 2 παρουσιάζονται οι εκτιμώμενες επιπτώσεις τους στην περιοχή μελέτης. 13

30 Πίνακας 1: Αναγνώριση θεμελιωδών τάσεων μακροπεριβάλλοντος Πολιτικό / ρυθμιστικό περιβάλλον Οικονομικό περιβάλλον Κοινωνικό περιβάλλον Τεχνολογικό περιβάλλον 1. Η εμφανής απαξίωση του πολιτικού συστήματος και της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά Η συνεχιζόμενη πολιτική αστάθεια σε κεντρικό επίπεδο. 3. Η σημασία που αποδίδεται στον πολιτισμό και στην τέχνη εν γένει από ευρωπαϊκά προγράμματα για την επίτευξη του στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής 3 (η ενσωμάτωση δράσεων για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό στην περιφερειακή πολιτική της ΕΕ, αλλά και το νέο πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη ) Η συνεχιζόμενη οικονομική ύφεση με συνέπεια τη μείωση των πόρων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων αλλά και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. 2. Το ασταθές δημοσιονομικό περιβάλλον (μνημόνια, φόροι, μειώσεις μισθών κ.λπ.) αλλά και η μικρή ανθεκτικότητα στην κρίση της Περιφέρειας Αττικής με υψηλά ποσοστά ανεργίας Η ανάδυση νέων ευκαιριών απασχολησιμότητας και επιχειρηματικότητας μέσω των συνεργειών του τουριστικού τομέα με τον πολιτισμό, 1. Η αυξανόμενη τάση των ποσοστών φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού λόγω της μακροχρόνιας ανεργίας στην ευρύτερη περιοχή Νέες δημογραφικές τάσεις, καθώς υφίσταται συνεχής δημογραφική γήρανση του πληθυσμού, σε συνδυασμό με την αύξηση των αλλοδαπών είτε σε περιφερειακό είτε σε τοπικό επίπεδο. 3. Η διαμόρφωση μιας έντονης τάσης σε επίπεδο περιφέρειας, που αφορά στην περιθωριοποίηση μιας κοινωνικής ομάδας - του νεανικού πληθυσμού -που απέχει από την απασχόληση / 1. Η συνεχής τάση χρήσης του διαδικτύου και των κοινωνικών μέσων δικτύωσης για κοινωνική επαφή με συνέπεια τον αποκλεισμό από την «πραγματική» πολιτιστική ζωή και την κοινωνικότητα που αυτή συνεπάγεται - εγκλεισμός στον διαδικτυακό τρόπο επικοινωνίας - απομόνωση. 2. Οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) παρέχουν τη δυνατότητα καλύτερης αξιοποίησης, διαχείρισης και προβολής της πολιτιστικής κληρονομιάς και συγχρόνως αποτελούν νέα μέσα σύγχρονης δημιουργίας και έκφρασης, αλλά και Το ποσοστό αποχής στις πρόσφατες εθνικές εκλογές (43,45%) των πολιτών μαρτυρά την διαρκώς αυξανόμενη τάση απαξίωσης των εκλογικών διαδικασιών και πιθανώς ολόκληρου του πολιτικού συστήματος τα τελευταία χρόνια. Βλ. Γενική Γραμματεία Πολιτισμού, (2013), Πρόταση για τη διαμόρφωση Πολιτικής Τομέα Πολιτισμού, CCMΙ/098, Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη», 28 Μαρτίου 2012, σελ. 1. Η Περιφέρεια Αττικής βιώνει σε αυξημένο βαθμό τις επιπτώσεις της τρέχουσας οικονομικής ύφεσης σε κοινωνικό επίπεδο. Στα τέλη του 2013 καταγράφονται 535,5 χιλ. άνεργοι, εκ των οποίων τα 2/3 αντιστοιχούν σε μακροχρόνια ανέργους. 14

31 Πολιτικό / ρυθμιστικό περιβάλλον Οικονομικό περιβάλλον ιδιαίτερα στην Περιφέρεια Αττικής. Κοινωνικό περιβάλλον εκπαίδευση κτλ. των NEETs 7. Τεχνολογικό περιβάλλον επικοινωνίας αυτών. 4. Η υποστήριξη και η ανάδυση νέων τάσεων απασχόλησης ευπαθών ομάδων μέσω της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. 5. Οι αναδυόμενες τάσεις συνέργειας και συνεργασίας άτυπων εταιρικών ομάδων / εθελοντών η τάση ενεργοποίησης των τοπικών κοινωνιών ως αντίδραση στην κρίση κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική, πολιτική, περιβαλλοντική κ.λπ. 3. Η δυνατότητα παραγωγής πολιτιστικού περιεχομένου σε μορφή πολυμέσων αναμένεται να δημιουργήσει νέα προϊόντα και αγορές και κατά συνέπεια να έχει αντίκτυπο και στην αγορά εργασίας. 4. Ο αποκλεισμός από τη χρήση των νέων δυνατοτήτων των ΤΠΕ συγκεκριμένων ομάδων πληθυσμού - ψηφιακός αναλφαβητισμός. 6 7 Σύμφωνα με το ΠΕΠ της Περιφέρειας Αττικής και με συγκέντρωση ερωτηματολογίων (στο 29% του Πληθυσμού της Περιφέρειας), οι Πολεοδομικές Ενότητες του Κεντρικού Τομέα Αθηνών, της Δυτικής Αττικής και του Πειραιά εμφανίζουν υψηλή συγκέντρωση νοικοκυριών με συνθήκες φτώχειας. Η έννοια NEET - Not in Education, Employment, or Training : Νέοι (ηλικίας ετών) εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης αναπτύχθηκε με σκοπό την πληρέστερη αποτύπωση της έκτασης της οικονομικής και εκπαιδευτικής απραξίας των νέων, ο αριθμός των οποίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα αγγίζει τα 14 εκατομμύρια από το σύνολο των 94 εκατομμυρίων Ευρωπαίων της ίδιας ηλικιακής ομάδας. Για περισσότερες πληροφορίες: 15

32 Πίνακας 2: Επίδραση τάσεων του εξωτερικού περιβάλλοντος Δυνάμεις εξωτερικού Θετική περιβάλλοντος Επίδραση Πολιτικό / ρυθμιστικό περιβάλλον Αρνητική Επίδραση 1 η τάση Απαξίωση πολιτικού συστήματος - 2η τάση Πολιτική αστάθεια - 3η τάση Σημασία πολιτισμού για τη βιώσιμη ανάπτυξη + στο πλαίσιο της ΕΕ και των προγραμμάτων της Οικονομικό περιβάλλον 1 η τάση Οικονομική ύφεση - 2η τάση Ασταθές δημοσιονομικό περιβάλλον - 3η τάση Νέες ευκαιρίες απασχόλησης και + επιχειρηματικότητας Κοινωνικό περιβάλλον 1 η τάση Φτώχεια - κοινωνικός αποκλεισμός - 2η τάση Δημογραφική γήρανση - 3η τάση Κοινωνική επιχειρηματικότητα + 4η τάση Εθελοντισμός Ενεργοποίηση + αντανακλαστικών τοπικών κοινωνιών Τεχνολογικό περιβάλλον 1 η τάση «Πραγματική» πολιτιστική ζωή έναντι - της «ψηφιακής κοινωνικότητας» 2η τάση Νέα μέσα σύγχρονης δημιουργίας + και έκφρασης 3η τάση Παραγωγή πολιτιστικού περιεχομένου σε + μορφή πολυμέσων 4η τάση - Χρήση ΤΠΕ ψηφιακός αναλφαβητισμός 16

33 4.2. Εσωτερικό Περιβάλλον Στην παρούσα ενότητα καταγράφονται στοιχεία του εσωτερικού περιβάλλοντος τα οποία, σε συνδυασμό με την προηγηθείσα ανάλυση του εξωτερικού περιβάλλοντος, συνεκτιμώνται και αξιοποιούνται για τη διατύπωση των στόχων του Σχεδίου Αξιοποίησης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού (βλ. Διάγραμμα 3). Πιο συγκεκριμένα η ενότητα περιλαμβάνει τις παρακάτω υποενότητες: (α) Στρατηγικοί στόχοι Δήμου Κορυδαλλού στους τομείς του αθλητισμού και του πολιτισμού, όπως αυτοί διατυπώνονται στον Επιχειρησιακό Σχεδιασμό του Δήμου (β) Εξειδίκευση/υλοποίηση στρατηγικών στόχων μέσα από τη δράση του θεσμοθετημένου οργάνου του Δήμου για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό, δηλαδή του Οργανισμού Άθλησης και Πολιτισμού (ΟΑΠ). (γ) Διαπιστώσεις που απορρέουν από την εμβάθυνση στην ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης, αλλά και την εμβάθυνση στις πολιτιστικές δομές και υποδομές της περιοχής μελέτης. (δ) Αξιολόγηση τομέων πολιτισμού και αθλητισμού (SWOT ανάλυση) στην περιοχή μελέτης. (ε) Κρίσιμα ζητήματα που απορρέουν από την ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης και τη μελέτη των τομέων πολιτισμού αθλητισμού στην περιοχή μελέτης Στρατηγικοί στόχοι Δ. Κορυδαλλού στον τομέα του πολιτισμού και του αθλητισμού Οι γενικότεροι στρατηγικοί στόχοι, όπως αυτοί έχουν διατυπωθεί στο Επιχειρησιακό Σχέδιο του Δήμου , είναι οι εξής: Προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης στην περιοχή μέσα από: - την ενίσχυση της τοπικής οικονομικής δραστηριότητας δια μέσου της υλοποίησης άμεσων και έμμεσων δράσεων για τη διαμόρφωση των κατάλληλων προϋποθέσεων και συνθηκών τόνωσης της επιχειρηματικότητας, της προώθησης πολιτικών απασχόλησης σε τοπικό επίπεδο και της αντιμετώπισης της ανεργίας. - την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής δια μέσου της υλοποίησης δράσεων κοινωνικής φροντίδας και μέριμνας, ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, της αναβάθμισης υποδομών και της διοργάνωσης δράσεων σχετικών με την παιδεία, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό και την υγεία. Ιδιαίτερη σημασία για την τρέχουσα περίοδο δίνεται στην προώθηση τοπικών πολιτικών αντιμετώπισης της φτώχειας και ενίσχυσης της κοινωνικής αλληλεγγύης. Ταυτόχρονα όλες οι πολιτικές διατρέχονται από την οπτική της ισότητας των δύο φύλων στον πληθυσμό του Δήμου, προκειμένου να αρθούν πιθανοί αποκλεισμοί και να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση όλων των κοινωνικών ομάδων στις δράσεις αυτές. - την προστασία και ανάδειξη του αστικού και περιαστικού φυσικού περιβάλλοντος. 17

34 Διασφάλιση συμβατών χρήσεων γης για ήπια αστική και περιαστική ανάπτυξη. Βελτίωση της εσωτερικής οργάνωσης του Οργανισμού Άθλησης και Πολιτισμού (ΟΑΠ), προσανατολίζοντας τις εσωτερικές λειτουργίες σε νέα πρότυπα οργάνωσης, εισάγοντας νέες προσεγγίσεις, τεχνικές και πρακτικές με στόχο την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και την ορθολογική κατανομή των πόρων. Ενεργοποίηση της κοινωνίας των πολιτών σε τοπικό επίπεδο, μέσω της προώθησης των συμμετοχικών διαδικασιών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, της προώθησης διαδικασιών ανοικτής και πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και της ενίσχυσης του εθελοντισμού. Ανάδειξη της πόλης του Κορυδαλλού σε μια «έξυπνη πόλη», με την αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ), όπου αυτό είναι εφικτό, τόσο σε επίπεδο εσωτερικής αναδιοργάνωσης και βελτίωσης της εξυπηρέτησης του πολίτη όσο και σε επίπεδο βέλτιστης διαχείρισης των πόρων, ιδιαίτερα σε μια περίοδο έντονης στενότητας αυτών. Ένταξη στο εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό γίγνεσθαι μέσω της ανάπτυξης συνεργασιών με φορείς και οργανισμούς σε υπερεθνικά και εθνικά προγράμματα, αλλά και της συμμετοχής σε αντίστοιχα δίκτυα αυτοδιοίκησης. Σχετικά με τις πολιτιστικές και αθλητικές υποδομές και δράσεις, η στρατηγική του Δήμου Κορυδαλλού, όπως αυτή διατυπώνεται στο Επιχειρησιακό Σχέδιο , αποτυπώνεται στα Μέτρα 3.5 και 3.6 αντίστοιχα, στα οποία αναφέρεται (Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Κορυδαλλού ): Μέτρο Πολιτισμικές Υποδομές και Δράσεις Δημιουργία πολιτιστικής ταυτότητας του Δήμου, η οποία να καλύπτει εναλλακτικές μορφές τέχνης και κουλτούρας, έτσι ώστε να αποδώσει ένα συγκεκριμένο πολιτιστικό στίγμα στον Δήμο. Αναβάθμιση υπαρχόντων και κατασκευή νέων πολιτιστικών υποδομών. Διαδημοτική συνεργασία για την ανάπτυξη πολιτιστικών δράσεων. Συνεργασία του Δήμου με τους υφιστάμενους πολιτιστικούς φορείς της πόλης και ενίσχυση του εθελοντισμού στις πολιτιστικές δραστηριότητες. Αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσα από την καλύτερη συνεργασία και διοίκηση των δημοτικών φορέων για την ανάπτυξη του πολιτισμού, τη βελτίωση των υποδομών, του εξοπλισμού και του ανθρώπινου δυναμικού. Προώθηση της κοινωνίας της γνώσης. Αποκέντρωση των πολιτιστικών δράσεων. Μελέτη για τη διερεύνηση/αποτύπωση των πολιτιστικών προτιμήσεων και αναγκών των κατοίκων, με σκοπό τη μελλοντική διαμόρφωση μιας συνεκτικής, ανταποκρινόμενης στις ανάγκες του τοπικού πληθυσμού, πολιτιστικής πολιτικής. Μέτρο Αθλητικές Υποδομές και Δράσεις Προώθηση του μαζικού αθλητισμού μέσω κατασκευής νέων αθλητικών υποδομών, με επίκεντρο την κατασκευή του αθλητικού κέντρου στα Λατομεία. 18

35 Αναβάθμιση υφιστάμενων δομών. Εφαρμογή αθλητικών προγραμμάτων. Αξιοποίηση διαθέσιμων χώρων. Προώθηση του θεσμού των ανοικτών σχολείων. Διοργάνωση δραστηριοτήτων υπερτοπικής εμβέλειας. Προώθηση του οικογενειακού αθλητισμού (πεζοπορίες, χειμερινό σκι, rafting, εκμάθηση κολύμβησης στη θάλασσα). Διερεύνηση δυνατότητας ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών αθλητισμού στην περιοχή του Σχιστού, αλλά και στον χώρο των 88 στρεμμάτων σε αθλήματα όπως η αναρρίχηση, η πεζοπορία, η ορεινή ποδηλασία, το skateboard κ.λπ. για την προσέλκυση ιδιαίτερα της νεολαίας του Δήμου. Δράσεις Ενημέρωσης - Πληροφόρησης Εξειδίκευση / υλοποίηση στρατηγικών στόχων μέσω του Οργανισμού Άθλησης και Πολιτισμού (ΟΑΠ) Ο Οργανισμός Άθλησης και Πολιτισμού αποτελεί το θεσμοθετημένο όργανο του Δήμου Κορυδαλλού με ενασχόληση τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Ο ΟΑΠ προέκυψε από τη συγχώνευση των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου «Αθλητικός Οργανισμός Δήμου Κορυδαλλού» & «Πνευματικό Κέντρο Δήμου Κορυδαλλού» και έχει τη μορφή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (ΦΕΚ 1432/16 Ιουνίου 2011). Η εξειδίκευση και υλοποίηση των στόχων του Δήμου Κορυδαλλού σε σχέση με τους τομείς του πολιτισμού και αθλητισμού πραγματοποιείται από τον ΟΑΠ, στους σκοπούς του οποίου εντάσσονται: Η δημιουργία και λειτουργία αθλητικών κέντρων, γυμναστηρίων, χώρων αθλοπαιδιών ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες για άθληση των δημοτών και ιδιαίτερα των νέων. Η ανάπτυξη του μαζικού αθλητισμού και του σχολικού αθλητισμού, η ιδιαίτερη φροντίδα για την ανάπτυξη του αθλητισμού σε άτομα με ειδικές ανάγκες, η σύνδεση με τον σωματειακό ερασιτεχνικό αθλητισμό. Η συνεργασία με τα σχολεία, τους αθλητικούς και πολιτιστικούς φορείς της πόλης και η παροχή με κάθε δυνατό τρόπο ηθικής και υλικής βοήθειας και τεχνικής υποστήριξης, με στόχο την ενίσχυση και τη διερεύνηση του πεδίου των πρωτοβουλιών και των παρεμβάσεων για την ανάπτυξη του αθλητισμού και του πολιτισμού στην πόλη του Κορυδαλλού. Η ανάπτυξη της ευγενούς άμιλλας, του αθλητικού πνεύματος, η σωματική, πνευματική, πολιτιστική, καλλιέργεια των δημοτών και ιδιαίτερα των νέων. Η εξύψωση, η κοινωνική διάπλαση, η ψυχαγωγία, η σύσφιξη των φιλικών δεσμών και η ανάπτυξη και βελτίωση των κοινοτικών σχέσεων και της αλληλεγγύης μεταξύ των δημοτών. Η ανάπτυξη κοινωνικής, εθνικής μορφωτικής δραστηριότητας και η κοινωνική επιμόρφωση και ενημέρωση στα σύγχρονα προβλήματα. Η προβολή, μελέτη και εκτέλεση κάθε πνευματικού προγράμματος που μπορεί να συμβάλλει στην εκπολιτιστική ανάπτυξη των κατοίκων. Ενδεικτικά, τα μέσα για την υλοποίηση του σκοπού του Νομικού Προσώπου είναι: 19

36 Η ίδρυση και λειτουργία αθλητικών κέντρων και εγκαταστάσεων. Η διοργάνωση αθλητικών αγώνων, εκδηλώσεων και συναντήσεων κάθε μορφής επιστημονικών και επιμορφωτικών σεμιναρίων, συνεδρίων κοινωνικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων συναφών με το αντικείμενο των δραστηριοτήτων του. Η συγκρότηση βιβλιοθηκών, πινακοθήκης, αίθουσας διαλέξεων και θεάτρου. Η συνεργασία με αντίστοιχους φορείς και υπηρεσίες, καθώς και με φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης του εξωτερικού, όπως ο νόμος ορίζει. Η δράση του ΟΑΠ από τη σύστασή του έχει να επιδείξει σημαντικό έργο για την επίτευξη των στόχων της πολιτιστικής αναβάθμισης της περιοχής μελέτης. Την τελευταία τετραετία, οι εντατικοί και πρωτοπόροι ρυθμοί ανάπτυξης, βελτίωσης και αναβάθμισης, είχαν ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη σημαντικών πόλων πολιτισμού στην περιοχή. Πιο συγκεκριμένα ολοκληρώθηκαν οι παρακάτω σημαντικές δράσεις/παρεμβάσεις: Στο κεντρικό κτήριο του Πνευματικού Κέντρου «Μελίνα Μερκούρη», έγιναν ουσιώδεις αλλαγές. Οι υπόγειοι χώροι μεταμορφώθηκαν σε μουσική και θεατρική σκηνή, οι καλλιτεχνικές σχολές ανακαινίστηκαν, όπως και η κλειστή αίθουσα Πλειάδες και το ανοιχτό Θέατρο «Θανάσης Βέγγος». Μια σύγχρονη ανακαινισμένη χειμερινή κινηματογραφική, αλλά και μουσική και θεατρική αίθουσα στεγάζεται στο κτήριο του «Σινέ Παράδεισος», του ιστορικού θερινού κινηματογράφου που επαναλειτουργεί με μεγάλη επιτυχία και σημαντική εξωστρεφή δραστηριότητα. Ένα παράρτημα των Εργαστηρίων Τέχνης στεγάζει τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες των κατοίκων του Σχιστού Κορυδαλλού, για να μπορεί να γίνει και η αποκέντρωση πράξη. Όλες οι παλαιότερες δράσεις και θεσμοί («Πάμε Θέατρο», Επισκέψεις Πολιτισμού, Ανοικτό Λαϊκό Πανεπιστήμιο, θεατρικές ομάδες, κινηματογραφική λέσχη, Γιορτή Βιβλίου, Πολιτιστικός Σεπτέμβρης, επετειακές εκδηλώσεις), ενισχύθηκαν και η συμμετοχή των δημοτών αυξήθηκε θεαματικά. Καινούργιες δράσεις, όπως ο πολιτισμός στα σχολεία, η θεατρική ομάδα εφήβων, το διαδημοτικό Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού θεάτρου, ο Μουσικός Παράδεισος κ.ά. άνοιξαν νέους ορίζοντες και έδωσαν νέες ευκαιρίες στα παιδιά, στους νέους, σε όσους αγαπούν το θέατρο και την καλή μουσική. Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Κορυδαλλού, με οργάνωση στην υλικοτεχνική υποδομή και έναν διαρκώς βελτιούμενο συντονισμό στο έμψυχο δυναμικό του, χαράζει σήμερα μια πολυεπίπεδη, μεστή και σημαντικά αναβαθμισμένη πολιτιστική πολιτική για την υλοποίηση των στρατηγικών στόχων της τοπικής διοίκησης γύρω από τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Επίκεντρο της πολιτικής αυτής αποτελούν η αισθητική αναβάθμιση της πόλης, η συμμετοχικότητα των δημοτών, η ανάπτυξη της δημιουργικότητας, η καθημερινή ψυχαγώγηση και η έγκυρη πολιτιστική εκπαίδευση Διαπιστώσεις από την ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης Στη συγκεκριμένη ενότητα παρουσιάζονται συνοπτικά οι κυριότερες διαπιστώσεις που απορρέουν από τη μελέτη της υπάρχουσας κατάστασης στην περιοχή του Δήμου Κορυδαλλού και αφορούν: το δημογραφικό και κοινωνικό προφίλ του πληθυσμού του, 20

37 τα οικονομικά δεδομένα του πληθυσμού και τη διάρθρωση της τοπικής οικονομίας, και τις βασικές υποδομές στην περιοχή μελέτης. Οι διαπιστώσεις που παρουσιάζονται στη συνέχεια ακολουθούν τη δομή της μελέτης της υπάρχουσας κατάστασης και ΔΕΝ παρουσιάζονται με κάποια σειρά προτεραιότητας. Ανάλυση Υπάρχουσας Κατάστασης 1 η Διαπίστωση Σημαντική μείωση του τοπικού πληθυσμού την τελευταία δεκαετία Μελέτη Υπάρχουσας Κατάστασης Έκθεση Ι.1:... Σύμφωνα όμως με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της απογραφής του 2011, το πληθυσμιακό μέγεθος της πόλης ανήλθε σε κατοίκους (μόνιμος πληθυσμός). Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη απογραφή μετά το 1951 (από τα διαθέσιμα δεδομένα διατηρούνται) όπου καταγράφεται μείωση του πληθυσμού, η οποία σε επίπεδο δεκαετίας ( ) υπερβαίνει το 10% (σελ. 30). Την τελευταία δεκαετία, ο πληθυσμός του Δήμου παρουσιάζει για πρώτη φορά μείωση ύστερα από αρκετές δεκαετίες συνεχούς αυξητικής πορείας, σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής πληθυσμού ανά δεκαετία (1961, ). Η συγκεκριμένη τάση συνάδει με την τάση μείωσης του πληθυσμού τόσο σε επίπεδο χώρας όσο και σε επίπεδο περιφέρειας, αλλά είναι σαφώς εντονότερη στον Δήμο Κορυδαλλού, σύμφωνα πάντοτε με τα επίσημα στοιχεία της τελευταίας απογραφής πληθυσμού της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (2011). Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι, σε αντίθεση με τις προηγούμενες απογραφές, αυτή του 2011 εστίασε στην καταγραφή του «μόνιμου» 8 πληθυσμού της Ελλάδας και όχι του «πραγματικού» (de facto), γεγονός που ενδεχομένως επιφέρει ένα μέτρο σύγκρισης με τις δεκαετίες πριν το 2001 (στο 2001 έχουμε και καταγραφή του μονίμου πληθυσμού). Η μείωση του πληθυσμού σε τοπικό επίπεδο -πέραν του προφανούς δημογραφικού ενδιαφέροντος- έχει άμεσο οικονομικό αντίκτυπο για τη χάραξη των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών, καθώς βάσει του πληθυσμιακού μεγέθους πραγματοποιείται και η κατανομή των κρατικών επιχορηγήσεων στον Δήμο. 8 Καταχωρήθηκαν δηλαδή οι απογραφόμενοι στον πίνακα της περιοχής όπου δήλωσαν ότι ζουν μόνιμα το τελευταίο δωδεκάμηνο, όχι στο σημείο που βρίσκονταν την ημέρα της απογραφής. 21

38 Ανάλυση Υπάρχουσας Κατάστασης 2 η Διαπίστωση Σημαντική γήρανση του πληθυσμού στον Δήμο Κορυδαλλού Μελέτη Υπάρχουσας Κατάστασης Έκθεση Ι.1: «... τον δείκτη γήρανσης στο Δήμο Κορυδαλλού, ο οποίος κατά τις τελευταίες δεκαετίες παρουσιάζει μια συνεχή αυξητική τάση, γεγονός που καταδεικνύει το ευρύτερο πρόβλημα υπογεννητικότητας και γήρανσης του πληθυσμού.... Επιπλέον, κατά τη δεκαετία ο δείκτης γήρανσης αυξάνεται περαιτέρω και από τους 95,66 ηλικιωμένους που αντιστοιχούσαν σε 100 παιδιά το 2001, διαμορφώνεται στους 130,26 ηλικιωμένους το Για το έτος 2011, ο δείκτης γήρανσης συνεχίζει να παρουσιάζει σημαντικές αυξητικές τάσεις στην Περιφέρεια και διαμορφώνεται στους 125 ηλικιωμένους ανά 100 παιδιά, αλλά πλέον ο Δήμος Κορυδαλλού παρουσιάζει σημαντικότερη γήρανση του πληθυσμού του» (σελ. 34). Στην περιοχή του Δήμου, η γήρανση του πληθυσμού είναι σαφώς εντονότερη σε σχέση με την Περιφέρεια Αττικής και στα ίδια περίπου επίπεδα με τη χώρα. Δεδομένου ότι η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού αποτελεί μια σχετικά δύσκολο να ανατραπεί τάση τόσο σε επίπεδο χώρας και περιφέρειας όσο και σε επίπεδο Δήμου 9, κρίσιμο ζήτημα αποτελεί η εξασφάλιση της «ενεργούς γήρανσης» αλλά και της διαγενεακής αλληλεγγύης του πληθυσμού. Ουσιαστικά, δεδομένης της συγκεκριμένης τάσης, οι τοπικοί φορείς χάραξης πολιτιστικής πολιτικής θα πρέπει να διαμορφώσουν τις απαραίτητες εκείνες προϋποθέσεις για τη συμμετοχή των ηλικιακά γηραιότερων ομάδων στα πολιτιστικά και αθλητικά δρώμενα, ενθαρρύνοντας παράλληλα τον διαγενεακό διάλογο / αλληλεγγύη στο πλαίσιο του πολιτισμού και του αθλητισμού. Ανάλυση Υπάρχουσας Κατάστασης 3 η Διαπίστωση Σημαντική αύξηση των μονογονεϊκών οικογενειών στον Δήμο Κορυδαλλού Μελέτη Υπάρχουσας Κατάστασης Έκθεση Ι.1: «το υπόλοιπο 18% (3.123 οικογένειες) είναι μονογονεϊκές οικογένειες [2.734 οικογένειες (15,76%) με μόνη τη μητέρα και 389 οικογένειες (2,24%) με μόνο τον πατέρα]». (σελ.37) Οι μονογονεϊκές οικογένειες, δηλαδή οι οικογένειες που αποτελούνται από έναν γονιό που μεγαλώνει μόνος του τα παιδιά του, έχουν πολλαπλασιαστεί στη Ελλάδα 10 αλλά και στην περιοχή μελέτης τα τελευταία χρόνια. Η ύπαρξη μονογονεϊκών οικογενειών αναδεικνύει μια ευπαθή πληθυσμιακή ομάδα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όσον αφορά τον ελεύθερο χρόνο των γονέων, την ψυχολογία των παιδιών, την οικονομική ευρωστία αλλά και τον μη 9 10 Βλ. και την ανάλυση στο Κοτζαμάνης, Β. (2015), Ο Πληθυσμός της Ελλάδος: Τάσεις και Προοπτικές, Δημογραφικά Νέα, Τεύχος 25, σύμφωνα με τον οποίο η τάση θα συνεχισθεί, καθώς το ποσοστό των άνω των 65 ετών το 2025 θα υπερβεί το 22% του συνολικού πληθυσμού και οι άνω των 85 ετών θα αποτελούν πιθανότατα το 15% της ομάδας των 65+, ενώ η μέση ηλικία θα υπερβεί τα 45 έτη». Πιο συγκεκριμένα, στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδας και της Eurostat δείχνουν ότι οι μονογονεϊκές οικογένειες φθάνουν το 21,9% του συνολικού αριθμού των οικογενειών με παιδιά, δηλαδή μια στις πέντε οικογένειες είναι μονογονεϊκή. 22

39 εμφανή κοινωνικό στιγματισμό, στοιχεία τα οποία επίσης θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν στη χάραξη πολιτιστικής πολιτικής από την τοπική ηγεσία. Ανάλυση Υπάρχουσας Κατάστασης 4 η Διαπίστωση Σημαντική αύξηση των αλλοδαπών οικογενειών που ζουν μόνιμα στον Δήμο Κορυδαλλού Στροφή προς μια πολυπολιτισμική κοινωνία Μελέτη Υπάρχουσας Κατάστασης Έκθεση Ι.1: «το 11,88% του πληθυσμού (7.535 κάτοικοι) είναι αλλοδαποί» (σελ. 38). «Αύξηση του πληθυσμού των μεταναστών κατά 87,34%. Η υψηλή αυτή αύξηση των αλλοδαπών είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται στο σύνολο της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό αύξησης των αλλοδαπών που διαμένουν στον Δήμο Κορυδαλλού είναι σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με αυτό της Περιφέρειας Αττικής (46%)» (σελ. 39). «Σχετικά με την υπηκοότητα, τη συντριπτική πλειοψηφία κατέχουν οι υπήκοοι Αλβανίας (73,8% των υπηκόων τρίτης χώρας), με 2417 άτομα» (σελ. 43). Στοιχείο που επίσης χρήζει αναφοράς αποτελεί το γεγονός ότι για τους υπηκόους της πολυπληθέστερης εθνότητας (Αλβανικής), υπάρχει μια σχετικά περισσότερο ισορροπημένη εικόνα μεταξύ των δύο φύλων (54,9% άνδρες έναντι 45,1% γυναικών), γεγονός το οποίο ενδεχομένως να αντανακλά μια πιο ομαλή ενσωμάτωση και ένταξη του πληθυσμού αυτού στην τοπική κοινωνία». Η αύξηση των αλλοδαπών στην περιοχή μελέτης αναδεικνύει μια αργή αλλά σταθερή μετάλλαξη της τοπικής κοινωνίας σε πολυπολιτισμική. Αν και ο κύριος όγκος των αλλοδαπών είναι αλβανικής υπηκοότητας, δεν παύει να υφίσταται στην περιοχή ένας σημαντικός αριθμός και από άλλες εθνότητες. Παράλληλα, η οικογενειακή κατάσταση του μεγαλύτερου ποσοστού του συγκεκριμένου πληθυσμού καταδεικνύει τη σταδιακή ενσωμάτωσή του στην τοπική κοινωνία και τη μονιμότητα της παραμονής του στην χώρα. Σαφώς, η συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα θα πρέπει να είναι αποδέκτης της πολιτιστικής/αθλητικής ζωής και θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στη χάραξη πολιτικής με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της (οικονομική ευπάθεια, κοινωνική /πολιτισμική διαφοροποίηση, κ.λπ.), καταπολεμώντας οποιαδήποτε μορφή αποκλεισμού της. Παράλληλα, τίθεται το θέμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ του αλλοδαπού και του ενδογενούς πληθυσμού σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, καθώς και η αναγκαιότητα της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης για την αποφυγή των κοινωνικών εντάσεων. Ανάλυση Υπάρχουσας Κατάστασης 5 η Διαπίστωση Σταδιακή βελτίωση μορφωτικού επιπέδου πληθυσμού του Δήμου Κορυδαλλού με σταθερά ανοδική πορεία Μελέτη Υπάρχουσας Κατάστασης Έκθεση Ι.1: «εμφανίζεται σημαντική αύξηση από το 2001 έως το 2011 των αποφοίτων ΑΕΙ ή ΤΕΙ, μείωση στους αποφοίτους μέσης εκπαίδευσης και στοιχειώδους εκπαίδευσης» (σελ..45). 23

40 «... οι απόφοιτοι μέσης και στοιχειώδους εκπαίδευσης 11 συνιστούν τον κύριο κορμό του πληθυσμού του Δήμου Κορυδαλλού, με ποσοστό 26,48% και 21,39% αντίστοιχα για το ». «Συγκρίνοντας τους κατόχους Διδακτορικού ή Μεταπτυχιακού τίτλου / Πτυχιούχους Πανεπιστημίου - Πολυτεχνείου, ΑΤΕΙ, ΑΣΠΑΙΤΕ, ανώτερων επαγγελματικών και ισότιμων σχολών, παρατηρείται ότι ο αντίστοιχος πληθυσμός του Δήμου Κορυδαλλού κυμαίνεται σε ποσοστά πολύ μικρότερα σε σύγκριση με εκείνα της Περιφέρειας (14,32% έναντι 22,19%) και εμφανίζονται επίσης μικρότερα, κατά δύο περίπου μονάδες, σε σχέση με τα αντίστοιχα της Χώρας (16,73%)» (σελ. 48). Το μορφωτικό επίπεδο στην περιοχή μελέτης παρουσιάζει την τελευταία δεκαετία σημαντική τάση βελτίωσης, καθώς υφίσταται θετική μεταβολή της τάξης του 60% των αποφοίτων ΑΕΙ/ΤΕΙ μεταξύ 2001 και 2011 και αντίστοιχα σημαντική μείωση της τάξης του 25% των αποφοίτων στοιχειώδους εκπαίδευσης. Βέβαια, το μορφωτικό επίπεδο του πληθυσμού εξακολουθεί να είναι χαμηλό σε σχέση με την περιφέρεια, καθώς κυριαρχούν οι απόφοιτοι μέσης και στοιχειώδους εκπαίδευσης. Η συγκεκριμένη διαπίστωση σε σχέση και με το δημογραφικό προφίλ του πληθυσμού επηρεάζει τη διαμόρφωση της πολιτιστικής πολιτικής, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και τη σημασία της για τη δια βίου εκπαίδευση του πληθυσμού. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας και χαμηλού μορφωτικού επιπέδου δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τις αλλαγές που επέρχονται στην κοινωνία και τον πολιτισμό (π.χ. ψηφιακός πολιτισμός), είτε γιατί δεν έχουν τις γνώσεις είτε γιατί αντιμετωπίζουν κάθε τι το διαφορετικό με επιφύλαξη. Από την άλλη πλευρά, οι νεότεροι, με καλύτερο επίπεδο εκπαίδευσης, απαιτούν μια πολιτιστική δραστηριοποίηση και πολιτιστικό πλουραλισμό, είτε αυτός είναι ο ψηφιακός πολιτισμός, είτε ο εναλλακτικός τρόπος πολιτιστικής έκφρασης Ανάλυση Υπάρχουσας Κατάστασης 6 η Διαπίστωση Σημαντική αύξηση του ποσοστού ανεργίας Μελέτη Υπάρχουσας Κατάστασης Έκθεση Ι.1: «Το έτος 1981, οι άνεργοι αποτελούσαν το 6,2% του Οικονομικά Ενεργού Πληθυσμού (ΟΕΠ), ποσοστό που παρουσιάζει σταθερή αύξηση φτάνοντας στο 10,03% του ΟΕΠ το 1991, το 10,93 % το 2001 και εκτοξεύεται στο 20,44% το Η αύξηση του ποσοστού της ανεργίας παρατηρείται πιο έντονη μεταξύ των περιόδων και » (σελ. 55). Σε επίπεδο χώρας, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η ανεργία στο τέλος του 2014 έφτανε το 25, 5 %, παρουσιάζοντας σταθερά αυξητικές τάσεις από το Η ίδια αυξητική τάση προφανώς θα έχει καταγραφεί και σε επίπεδο δήμου, καθώς η ανεργία πλήττει περισσότερο τα άτομα χαμηλού μορφωτικού επίπεδου, τους νέους και τις γυναίκες. Η ανεργία επιφέρει μια σειρά από συνέπειες οικονομικές, ψυχολογικές, κοινωνικές κ.ά. για όσους την βιώνουν, συνέπειες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν στη χάραξη πολιτικών. Ο πολιτισμός μπορεί με πολλαπλούς τρόπους να βοηθήσει στην 11 Η κατηγορία απόφοιτοι στοιχειώδους εκπαίδευσης αναφέρεται στους απόφοιτους του δημοτικού σχολείου. Η κατηγορία απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης αναφέρεται στους απόφοιτους του λυκείου και των τεχνικών-επαγγελματικών σχολών. 24

41 αντιμετώπιση των συνεπειών αυτών. Η ενασχόληση των ανέργων με κάτι δημιουργικό μπορεί είτε να περιορίζει το εύρος των συγκεκριμένων συνεπειών είτε να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες απασχόλησης (π.χ. στην πολιτιστική οικονομία). Ανάλυση Υπάρχουσας Κατάστασης 7 η Διαπίστωση Σημαντική αύξηση του ποσοστού ανεργίας των «νέων» ανέργων στον Κορυδαλλό Εμφάνιση του φαινόμενου των ΝΕΕΤ; Μελέτη Υπάρχουσας Κατάστασης Έκθεση Ι.1: «Το 70% των νέων στο σύνολο των ανέργων αποτελεί ένδειξη αδυναμίας για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στον Δήμο, γεγονός που συσχετίζεται με την οικονομική ύφεση της χώρας και τα υψηλά ποσοστά της νεανικής ανεργίας» (σελ. 56). «.Παράλληλα η τελευταία απογραφή αναδεικνύει μια αύξηση ενός 6% των αποφοίτων δημοτικού ή/και ίσως της σχολικής διαρροής, γεγονός που συμβαδίζει με τα προβλήματα της οικονομικής ύφεσης στην περιοχή ή/και την ύπαρξη συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων ΡΟΜΑ». «... Αύξηση 25% πραγματοποιείται και στους αποφοίτους της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και μείωση 15% στους αποφοίτους ανώτερων σχολών...». Το κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο της περιοχής μελέτης, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη οικονομική κρίση και το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο του πληθυσμού της, αποτελούν βασικούς προσδιοριστικούς παράγοντες εμφάνισης του φαινόμενου των ΝΕΕΤ 12. Ήδη καταγράφεται στατιστικά η ανεργία και η σχολική διαρροή. Η περαιτέρω αύξηση των ατόμων της συγκεκριμένης ομάδας, με προσχώρηση ολοένα και περισσότερων νέων σε αυτή, θα επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στην τοπική κοινωνία. Ως τέτοιες, ενδεικτικά αναφέρονται η απώλεια που υφίσταται η ίδια η τοπική κοινωνία σε ανθρώπινο δυναμικό και δη σε δυναμικό νέων, συνέπειες για τους νέους που περιέρχονται στην κατάσταση αυτή και μπορεί να είναι μακροχρόνιες, επηρεάζοντας τόσο τις μελλοντικές επαγγελματικές τους προοπτικές όσο και την ψυχική και πνευματική τους υγεία. Τα άτομα αυτά βρίσκονται περισσότερο εκτεθειμένα στον κίνδυνο να βιώσουν ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών κινδύνων, όπως το να οδηγηθούν σε αποξένωση (μέσα από δυσλειτουργικές οικογενειακές-διαπροσωπικές σχέσεις), σε χρήση ναρκωτικών και άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών, σε παραβατική συμπεριφορά και τελικά να εξορισθούν στο κοινωνικό περιθώριο. 12 Ο δείκτης NΕΕΤ - Not in Education, Employment, or Training - αφορά τους νέους εκείνους που βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας, εκπαίδευσης ή κατάρτισης από το σύνολο του πληθυσμού των νέων ηλικίας ετών. Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε: 25

42 Ανάλυση Υπάρχουσας Κατάστασης 8 η Διαπίστωση Ο Δήμος Κορυδαλλού ως υπερ-τοπικό κέντρο εστίασης και εμπορίου Μελέτη Υπάρχουσας Κατάστασης Έκθεση Ι.1: «.αναδεικνύει μια σημαντική ενίσχυση του κλάδου εστίασης, σε μια περίοδο μάλιστα έντονης κρίσης και συρρίκνωσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας της περιοχής, ιδιαίτερα δε του λιανικού εμπορίου και των κατασκευών, ο οποίος συνεχώς φθίνει».... «Ειδικότερα, στον τομέα του πολιτισμού, του αθλητισμού και των τεχνών δραστηριοποιούνται στην περιοχή μελέτης για το 2010, 100 επιχειρήσεις, άρα το 2,6 % των συνόλου επιχειρήσεων για το συγκεκριμένο έτος. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι μεταξύ 2000 και 2010 οι συγκεκριμένοι κλάδοι επιχειρηματικής δραστηριότητας παρουσιάζουν μια ιδιαίτερα θετική πορεία (μεταβολή της τάξης του 47,5 %, όπου από 68 το 2000 αυξήθηκαν σε 100 έως το 2010 ) (σελ. 60). Ο Κορυδαλλός αποτελεί μια από τις σημαντικότερες αγορές της ευρύτερης περιοχής με κάθε είδους καταστήματα, ιδιαίτερα στον τομέα του λιανικού εμπορίου και της ψυχαγωγίας-εστίασης. Γενικότερα για τους συγκεκριμένους κλάδους, αποτελεί έναν υπερτοπικό πόλο έλξης τόσο της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά όσο και της Δυτικής Αττικής. Η οικονομική κρίση μπορεί να έπληξε το λιανικό εμπόριο της περιοχής, αλλά ανέδειξε και νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες στην περιοχή μελέτης, που στρέφονται πρώτιστα στο κλάδο της εστίασης και της ψυχαγωγίας, αλλά και εναλλακτικών επιχειρηματικών μορφών π.χ. κοινωνικών επιχειρήσεων. Ανάλυση Υπάρχουσας Κατάστασης 9 η Διαπίστωση Η ύπαρξη εκτάσεων στη περιοχή των Λατομείων Μελέτη Υπάρχουσας Κατάστασης Έκθεση Ι.1: «Έκταση περίπου 700 στρ. καταλαμβάνουν τα παλαιά Λατομεία. Η ενιαία λατομική ζώνη καλύπτει μια έκταση 350 στρεμμάτων, εκ των οποίων τα 320 ανήκουν διοικητικά στον Δήμο Κορυδαλλού, ενώ τα 30 στον Δήμο Αγ. Βαρβάρας... (σελ. 65). «... Η απαλλοτρίωση του χώρου και η κατασκευή του αθλητικού κέντρου αναμένεται να επιδράσει καθοριστικά στην αναμόρφωση ολόκληρης της περιοχής, αλλά και του Δήμου συνολικότερα. Έχει ολοκληρωθεί η απαλλοτρίωση περιοχής 120 στρεμμάτων, ενώ ο βασικός στόχος για την αναβάθμιση του χώρου εξακολουθεί να είναι η κατασκευή των αθλητικών χώρων...» (σελ. 65). Η αναμενόμενη διαμόρφωση ενός νέου χώρου άθλησης και αναψυχής στην εν λόγω περιοχή εκτιμάται ότι θα συνεισφέρει σημαντικά στην ισορροπημένη κατανομή των αθλητικών/πολιτιστικών υποδομών στην περιοχή μελέτης, αλλά και στην ανάδειξη μιας νέας ταυτότητας για την πόλη του Κορυδαλλού ως υπερτοπικού κέντρου άθλησης και αναψυχής. 26

43 Ανάλυση Υπάρχουσας Κατάστασης 10 η Διαπίστωση Ικανοποιητικές κοινωνικές υποδομές - Χωρική ανισοκατανομή εκπαιδευτικών υποδομών Μελέτη Υπάρχουσας Κατάστασης Έκθεση Ι.1: «Ο αριθμός των εκπαιδευτικών υποδομών κρίνεται ικανοποιητικός σε σχέση με τον πληθυσμό του Δήμου Κορυδαλλού (σύμφωνα και με τα προβλεπόμενα σταθερότυπα του ΥΠΕΧΩΔΕ για τον εξοπλισμό της πόλης, όπως καταγράφονται στο ΓΠΣ Δήμου Κορυδαλλού, 2004)...» (σελ. 71). «Ωστόσο, παρατηρείται μια υπερσυγκέντρωση εκπαιδευτικών υποδομών σε συγκεκριμένες πολεοδομικές ενότητες (π.χ. 5 νηπιαγωγεία και 4 δημοτικά στην Π.Ε. 4) και ειδικότερα στην περιοχή των φυλακών. Από την άλλη, παρατηρείται η απουσία εκπαιδευτικών υποδομών σε ολόκληρες πολεοδομικές ενότητες (ΠΕ), όπως για παράδειγμα την ΠΕ 1, η οποία σχετίζεται με την ανυπαρξία ελεύθερων χώρων...» (σελ. 73). Η ύπαρξη συγκεντρώσεων ενός σημαντικού αριθμού κοινωνικών και εκπαιδευτικών υποδομών σε συγκεκριμένες πολεοδομικές ενότητες αναδεικνύει μια ανισοκατανομή τους στον χώρο του Δήμου, η οποία συνδέεται με το γεγονός ότι αναπτύχθηκαν εκ των υστέρων στον πολεοδομικό ιστό. Από την άλλη, οι υφιστάμενες κοινωνικές (π.χ. πλατείες, ΚΑΠΗ) και εκπαιδευτικές δομές μπορούν να αποτελέσουν χώρους διενέργειας πολιτιστικών και αθλητικών γεγονότων, καθώς αρκετές από αυτές διαθέτουν τον αναγκαίο εξοπλισμό και παρουσιάζουν εν γένει καλύτερη κατανομή στον χώρο από τις υφιστάμενες αθλητικές και πολιτιστικές υποδομές Διαπιστώσεις σχετικά με τους τομείς του πολιτισμού και αθλητισμού στην περιοχή μελέτης Η εμβάθυνση στην υπάρχουσα κατάσταση του Δήμου Κορυδαλλού και ειδικότερα στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού (βλ. Έκθεση Ι.1) έχει οδηγήσει σε μια σειρά από διαπιστώσεις, οι οποίες έχουν ως ακολούθως: Πολιτισμός Αθλητισμός 1η διαπίστωση Ο πολιτισμός και ο αθλητισμός θεωρούνται σημαντικά στοιχεία της ταυτότητας της πόλης Ο πολιτισμός και ο αθλητισμός αποτελούν σημαντικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης. Δράσεις όπως ο «Πολιτιστικός Σεπτέμβρης» ή υποδομές όπως το «Σινέ Παράδεισος» συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον όχι μόνο του τοπικού πληθυσμού αλλά και αυτού των γειτονικών δήμων. Πολλές από αυτές τις δράσεις διοργανώνονται για παρά πολλά χρόνια, π.χ. η δράση «Πάμε Θέατρο», η οποία βρίσκεται ήδη στον 20 ο χρόνο λειτουργίας της και αριθμεί πάνω από 2000 μέλη». Επιπλέον, η ανάδειξη του πολιτισμού ως στοιχείο της ταυτότητας της πόλης αποτελεί συγκεκριμένη πολιτική επιλογή της τοπικής ηγεσίας (βλ. Στρατηγικό Σχεδιασμό του Δήμου ). 27

44 Όπως, επίσης διαπιστώθηκε και από την ανάλυση του οικονομικού περιβάλλοντος στην περιοχή μελέτης, οι επιχειρηματικές δραστηριότητες, είτε εναλλακτικές είτε μη, που σχετίζονται με τον πολιτισμό/αθλητισμό αναπτύσσονται στην περιοχή μελέτης παρά την παρατεταμένη οικονομική κρίση, τονώνοντας την τοπική απασχόληση (βλ. διαπίστωση 8 παραπάνω). Πολιτισμός Αθλητισμός 2η διαπίστωση Σημαντικός ο ρόλος του Οργανισμού Άθλησης και Πολιτισμού (ΟΑΠ) στην πολιτιστική/αθλητική δραστηριότητα του Δήμου Κορυδαλλού Ο πολιτιστικός τομέας αποτελεί έναν από τους επτά τομείς αρμοδιοτήτων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Στον Δήμο Κορυδαλλού, η συγκεκριμένη πολιτική ασκείται από το 1983 και για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό αντίστοιχα- μέσω θεσμοθετημένων νομικών πρόσωπων. Σήμερα, κύριος εκφραστής της πολιτιστικής/αθλητικής πολιτικής σε τοπικό επίπεδο είναι ο Οργανισμός Άθλησης και Πολιτισμού (ΟΑΠ), που συστάθηκε μετά το νέο θεσμικό πλαίσιο του Καλλικράτη. Ο συγκεκριμένος φορέας αποτελεί την κορωνίδα υποστήριξης της πολιτιστικής και αθλητικής ζωής του Δήμου. Σύμφωνα με ανάλυση που έχει προηγηθεί (βλ. Έκθεση Ι.1), ο ΟΑΠ παρέχει μια σειρά από πολιτιστικά/αθλητικά προγράμματα ανταποδοτικού χαρακτήρα εξυπηρετώντας το χρόνο 2932 άτομα, ήτοι γύρω στο 5% του τοπικού πληθυσμού. Το συγκεκριμένο ποσοστό αυξάνει, εάν συνυπολογιστεί η συμμετοχή -που δεν μπορεί εύκολα να καταγραφεί- σε μη ανταποδοτικές δράσεις, όπως φεστιβάλ, εκδηλώσεις, εκθέσεις, αθλητικά ή πολιτιστικά δρώμενα κτλ. Επιπλέον πολλές δράσεις, όπως ο «Πολιτιστικός Σεπτέμβρης», προσελκύουν έναν μεγάλο αριθμό αποδεκτών και εκτός του τοπικού πληθυσμού. Πολιτισμός Αθλητισμός 3η διαπίστωση Υλοποίηση μεγάλου εύρους δράσεων πολιτισμού & αθλητισμού στην περιοχή από οργανώσεις / φορείς τοπικού ενδιαφέροντος Στην περιοχή μελέτης έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα 70 πολιτιστικοί/αθλητικοί φορείς ή οργανώσεις, είτε αυτοί υπάγονται στον ΟΑΠ, είτε όχι. Ανεξάρτητοι φορείς εκπροσώπησης ή προώθησης πολιτιστικών θεμάτων κατεγράφησαν 30, ενώ αθλητικοί φορείς 26, αθροιζόμενοι στο σύνολο τους να ανέρχονται σε 56 φορείς. Οι πολιτιστικοί φορείς παρέχουν ποικίλες πολιτιστικές δράσεις, όπως διοργάνωση εκδηλώσεων και φεστιβάλ, εκμάθηση παραδοσιακών χορών, διοργάνωση θεατρικών ομάδων, διοργάνωση χοροεσπερίδων κ.λπ., αλλά και φωτογραφίας και εικαστικών τεχνών ή εναλλακτικών δραστηριοτήτων π.χ. αλληλέγγυος πολιτισμός. Αντίστοιχα, στον αθλητισμό υφίστανται προγράμματα αθλητισμού, είτε ομαδικών είτε ατομικών αθλημάτων και προγράμματα γυμναστικής μέσω του ΟΑΠ είτε/και μέσω των συλλόγων. Ιδιαίτερα, οι σύλλογοι της περιοχής δραστηριοποιούνται κατά κύριο λόγο σε ομαδικά αθλήματα, με το ποδόσφαιρο να λαμβάνει τη μερίδα του λέοντος και να ακολουθούν το μπάσκετ και το βόλεϊ. Σημαντικός αριθμός συλλόγων δραστηριοποιούνται στην εκμάθηση πολεμικών τεχνών, όπως π.χ. η πυγμαχία. 28

45 Ο ΟΑΠ, ως δημοτικός φορέας έκφρασης των τοπικών αναγκών, είναι αυτός που επιδιώκει τη διεύρυνση του εύρους των δράσεων με νέες εκφάνσεις της πολιτισμικής δημιουργίας π.χ. πρόσφατα εισήχθησαν τα παρακάτω δύο νέα εργαστήρια: α) «Οι Καλλιτεχνικές Εφαρμογές» μέσω σεμιναρίων για δημιουργικές εφαρμογές της τέχνης σε αντικείμενα, ρούχα, αξεσουάρ διακοσμητικά και χρηστικά είδη, και β) Κόμικς graphic novel-animation που απευθύνεται κυρίως σε εφήβους. Πολιτισμός Αθλητισμός 4η διαπίστωση Ύπαρξη διαφορετικών τομέων πολιτιστικής δραστηριότητας ΕΜΦΑΣΗ: μουσική - παραδοσιακός πολιτισμός Σημαντική είναι η έμφαση που δίδεται στον παραδοσιακό πολιτισμό, είτε αυτός αφορά τους παραδοσιακούς χορούς, είτε τα ήθη και έθιμα περιοχών, μέχρι και τη γαστρονομία συγκεκριμένων περιοχών της χώρας. Ο πολιτισμός αποτελεί δράση για το 22% των καταγεγραμμένων φορέων της περιοχής. Παράλληλα, το 30% των φορέων αποτελούν οι εθνικοτοπικοί σύλλογοι, η δραστηριοποίηση των οποίων έχει ως κύριο στοιχείο της δράσης τους την ανάδειξη και διάδοση του πολιτισμού του τόπου καταγωγής τους. Πολιτισμός Αθλητισμός 5η διαπίστωση Ύπαρξη προγραμμάτων, δράσεων και εκδηλώσεων για όλες τις ηλικιακές / κοινωνικές ομάδες Στο πλαίσιο της καταγραφής, είτε των δράσεων του ΟΑΠ είτε των δράσεων των φορέων διαπιστώθηκε αρχικά, ότι υφίστανται κάποια προγράμματα και δράσεις εξειδικευμένες π.χ. που αφορούν τα παιδιά, τους εφήβους, τους ενήλικες, τις γυναίκες, τους μαθητές, την Τρίτη ηλικία, τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού είτε αυτές αφορούν τον πολιτισμό είτε τον αθλητισμό (π.χ. ο αθλητισμός για εφήβους ή παιδική χορωδία). Διαπιστώνεται όμως μια αποσπασματική και ασυντόνιστη κάλυψη κάποιων αναγκών, είτε από τον Δήμο, είτε από τους φορείς μεμονωμένα, για προγράμματα που σχετίζονται με ΑμΕΑ και μετανάστες. Παράλληλα, εμφανίζεται εν μέρει μια παραδοσιακή αντίληψη για τις ανάγκες των πληθυσμιακών ομάδων π.χ. η Τρίτη ηλικία (θέατρο, χορωδία, παραδοσιακοί χοροί ) και όχι νέων τρόπων καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργίας (π.χ. φωτογραφία ψηφιακός πολιτισμός) ή αθλητικής έκφρασης (π.χ. γιόγκα). Πολιτισμός Αθλητισμός 6η διαπίστωση Ύπαρξη ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ πολιτιστικών/αθλητικών υποδομών - Αλλά ΧΩΡΙΚΗ ΑΝΙΣΟΚΑΤΑΝΟΜΗ υποδομών στις πολεοδομικές ενότητες του Δήμου Σε σχέση με τις υποδομές πολιτισμού και αθλητισμού διαπιστώθηκαν τα εξής: α) Ο συνολικός αριθμός των δημοτικών υποδομών πολιτισμού/αθλητισμού είναι σχετικά ικανοποιητικός (βλ. Έκθεση Ι.1), καθώς στη διάθεση του κοινού βρίσκονται έξι σύγχρονα Δημοτικά Γυμναστήρια με πλήρη εξοπλισμό, τα δύο από αυτά στον Άνω 29

46 Κορυδαλλό και στο Σχιστό αντίστοιχα και λειτουργούν 2 πολιτιστικά κέντρα, 2 θέατρα, 1 βιβλιοθήκη και 1 κινηματογράφος. β) Διαπιστώθηκε παράλληλα όμως μια χωρική ανισοκατανομή των υποδομών στον Δήμο. Μια χωρική συγκέντρωση των αθλητικών υποδομών στο κέντρο του Δήμου, η οποία συσχετίζεται και με τη χωρική συγκέντρωση των αθλητικών σωματείων της περιοχής. Ένα σημαντικό συμπέρασμα που απορρέει από την καταγραφή και τη χωρική αποτύπωση της θέσης των αθλητικών σωματείων είναι η συγκέντρωση αυτών στην περιοχή ουσιαστικά του Κάτω Κορυδαλλού, στην περιοχή δηλαδή γύρω από το νέο δημαρχείου του Δήμου (βλ. σχετική έκθεση Ι.1, όπου αναφέρεται ότι το 56% των συλλόγων χωροθετείται στη συγκεκριμένη περιοχή, γεγονός που συσχετίζεται με την ύπαρξη των αναλόγων υποδομών). Και στις πολιτιστικές υποδομές παρατηρείται μια συγκέντρωσή τους γύρω από το εμπορικό/διοικητικό κέντρο του Δήμου Αξιολόγηση τομέων πολιτισμού και αθλητισμού στην περιοχή μελέτης - SWOT ανάλυση Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο επιδιώκεται μια πρώτη αξιολόγηση των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού στον Δήμο του Κορυδαλλού. Η εν λόγω αξιολόγηση γίνεται με τη βοήθεια της ανάλυσης SWOT και περιλαμβάνει δύο επίπεδα αξιολόγησης: Το πρώτο επίπεδο, στο οποίο αξιολογούνται οι τομείς πολιτισμού και αθλητισμού αυτοί καθαυτοί στην περιοχή μελέτης. Το δεύτερο επίπεδο, στο οποίο αξιολογούνται οι υφιστάμενες δομές και η εν γένει δραστηριότητα της τοπικής διοίκησης στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, οι οποίες υλοποιούνται με πυρήνα τον Οργανισμό Άθλησης και Πολιτισμού (ΟΑΠ) αλλά και ένα σύνολο άλλων υποστηρικτικών δομών, όπως το Τμήμα Έρευνας και Τοπικής Ανάπτυξης, το Τμήμα Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης κ.λπ. Οι δύο αυτές αξιολογήσεις παρουσιάζονται στη συνέχεια. Α. SWOT ανάλυση τομέων πολιτισμού και αθλητισμού Η αναλυτική μελέτη της υφιστάμενης κατάστασης των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού στον Δήμο Κορυδαλλού επιτρέπει την αξιολόγηση και τη συνολική διεξαγωγή συμπερασμάτων αναφορικά με τα ισχυρά σημεία, τις αδυναμίες, τις ευκαιρίες και τις απειλές των εν λόγω τομέων στην περιοχή μελέτης. Με τη βοήθεια της μεθόδου SWOT παρουσιάζονται με συνοπτικό τρόπο τα χαρακτηριστικά (πλεονεκτήματα ή αδυναμίες) της υφιστάμενης κατάστασης, ενώ εξετάζονται επίσης και οι τάσεις/παράγοντες του εξωτερικού περιβάλλοντος που εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν θετικά (ευκαιρίες) ή αρνητικά (απειλές) τους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού στον Δήμο Κορυδαλλού. A.1. Συνθετική παρουσίαση ισχυρών σημείων - πλεονεκτημάτων Σχετικά ικανοποιητικός αριθμός υποδομών πολιτισμού και αθλητισμού. 30

47 Ύπαρξη χώρων περιαστικού πρασίνου στην περιοχή του Σχιστού (όρος Αιγάλεω) που προσφέρει ευκαιρίες για τη διοργάνωση διαφόρων δράσεων, όπως για παράδειγμα εναλλακτικών μορφών αθλητισμού. Ύπαρξη σημαντικών κοινόχρηστων χώρων (κατά κύριο λόγο πλατείες) στην περιοχή εντός των ορίων του δήμου, που προσφέρονται για τη διοργάνωση πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων. Υλοποίηση μεγάλου εύρους δράσεων σχετικών με τον πολιτισμό και τον αθλητισμό στην περιοχή, τόσο από οργανώσεις και φορείς της τοπικής κοινωνίας όσο από δομές του ίδιου του δήμου. Οικονομική δραστηριότητα εντός των ορίων του Δήμου, η οποία παρουσιάζει σημάδια ανθεκτικότητας στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα στο σύνολό της. Το στοιχείο αυτό δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης χορηγιών και οικονομικής στήριξης, από τον ιδιωτικό τομέα, των πολιτιστικών δράσεων του δήμου. Ανάπτυξη, εντός των ορίων της πόλης, σημαντικών πρωτοβουλιών σχετικών με τον πολιτισμό, που συνδυάζουν τη συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, όπως το «Σινέ Παράδεισος», με εντυπωσιακά αποτελέσματα, που υπερβαίνουν το τοπικό στοιχείο και εκτείνονται σε ολόκληρο το μητροπολιτικό κέντρο. Ισχυροποίηση συμμετοχής των πολιτών στη χάραξη πολιτικής για τον αθλητισμό και τον πολιτισμό, αξιοποιώντας και την εμπειρία που έχει αναπτυχθεί στο παρελθόν σε σχέση με συμμετοχικές διαδικασίες κυρίως από τη διοργάνωση του συμμετοχικού προϋπολογισμού την περίοδο Ύπαρξη σημαντικών διαθέσιμων εκτάσεων, όπως ο χώρος των πρώην λατομείων (έκτασης 110 στρ.), ο οποίος προορίζεται για την κατασκευή αθλητικού κέντρου. Οι δυνατότητες της μελλοντική αξιοποίησης του χώρου των λατομείων και η δυναμική που θα προσδώσει η κατασκευή του αθλητικού κέντρου στον Δήμο Κορυδαλλού, αναμένεται να έχουν υπερτοπικό χαρακτήρα. Η κατασκευή του αθλητικού κέντρου στην περιοχή των λατομείων αναμένεται να δώσει μεγάλη ώθηση στον μαζικό αθλητισμό και γενικότερα στις αθλητικές δραστηριότητες και παράλληλα να συμβάλει στην οικονομική αναβάθμιση της γύρω περιοχής. Η οργανωμένη ανάπτυξη του Πολεοδομικού Κέντρου στην κεντρική περιοχή του Δήμου, μετά την απελευθέρωση ορισμένων χώρων του σωφρονιστικού ιδρύματος, που προσφέρει δυνατότητες, λόγω του ελεύθερου αδόμητου χώρου, αξιοποίησής του. Η πρώτη φάση απομάκρυνσης των φυλακών, όπως πραγματοποιήθηκε με το γυναικείο τμήμα, δημιουργεί νέους ελεύθερους χώρους στο κέντρο της πόλης, οι οποίοι μπορούν να αξιοποιηθούν προς την κατεύθυνση ανάπτυξης καινοτόμων οικονομικών, πολιτιστικών και κοινωνικών υποδομών και δραστηριοτήτων υπερτοπικού ενδιαφέροντος. Ύπαρξη κεντρικής σημασίας αναπτυξιακών πόλων (κεντρικός οδικός άξονας, η προοπτική της απόδοσης χώρων των Φυλακών στον Δήμο, ο περιαστικός χώρος, ο χώρος των λατομείων) μπορούν να αποτελέσουν τα σημεία αναφοράς που θα προσδώσουν στον Κορυδαλλό αντικειμενικά υπερτοπική σημασία. Λειτουργία του κέντρου αναψυχής και άλλων μεγάλων επενδύσεων που έχουν υλοποιηθεί στην περιοχή του Ρέντη, στοιχείο που δημιουργεί πολλαπλασιαστικά οφέλη και νέες ευκαιρίες στις άμεσα γειτνιάζουσες περιοχές, με θετική συμβολή στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων ψυχαγωγίας και την απασχόληση. Σημασία που αποδίδεται στις δράσεις πολιτισμού σε τοπικό επίπεδο και η στήριξη από τις τοπικές αρχές. 31

48 Προοπτική διασύνδεσης των επιμέρους περιοχών του Κορυδαλλού μέσω διαδρομών π.χ. ποδηλατικών, προσδίδει σημαντικές προοπτικές για την υλοποίηση δράσεων. Η λειτουργική και οργανωμένη τακτοποίηση των εδαφών του ορεινού όγκου του Αιγάλεω υπό το καθεστώς της υφιστάμενης θεσμικής του θεώρησης ως υπερτοπικός πόλος πολιτιστικών και αθλητικών λειτουργιών και δραστηριοτήτων αναψυχής και ως σύμπλεγμα ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων πρασίνου. A.2. Συνθετική παρουσίαση αδυναμιών Άνιση χωρική κατανομή των αθλητικών και πολιτιστικών υποδομών στις πολεοδομικές ενότητες του Δήμου, με κυρίαρχο πρόβλημα τη συγκέντρωση σε συγκεκριμένη πολεοδομική ενότητα της πόλης. Λειτουργία των φυλακών εντός των ορίων της πόλης, η οποία υποβαθμίζει την εικόνα της και ευνοεί την ανάπτυξη αρνητικών στερεοτύπων. Λόγω της παρουσίας των φυλακών, είναι δεσμευμένη μια έκταση περίπου 100 στρεμμάτων στο πολεοδομικό κέντρο της πόλης, η οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ποικιλοτρόπως. Φαινόμενα αποκλεισμού που παρουσιάζονται στην περιοχή του Σχιστού Κορυδαλλού σε σχέση με την πολιτιστική και αθλητική δραστηριότητα. Σχετικά χαμηλό ποσοστό ενεργοποίησης της κοινωνίας των πολιτών. Απαξίωση του όρους Αιγάλεω και δυσκολία υπέρβασης, γραφειοκρατικού πολλές φορές χαρακτήρα (π.χ. δασαρχείο), δυσκολιών για την αξιοποίησή του. Δομικά προβλήματα του ίδιου του θεσμού της αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα, ως απόρροια των σχέσεων εξάρτησης και παράλληλα ανωριμότητας που παρουσιάζεται μεταξύ των φορέων της αυτοδιοίκησης και της κεντρικής εξουσίας, τα οποία επιδρούν άμεσα στην αποτελεσματική και την αποδοτική λειτουργία του. Προβλήματα έχουν προκληθεί από τις παρατεταμένες συνθήκες οικονομικής κρίσης στην εύρυθμη κοινωνική και κυρίως οικονομική λειτουργία της πόλης. Και παρά το γεγονός ότι ο Δήμος Κορυδαλλού, σε σύγκριση με γειτονικές περιοχές, παρουσιάζει μια καλύτερη προς το παρόν εικόνα, οι αντοχές της επιχειρηματικής κοινότητας λόγω της κρίσης φαίνεται να αγγίζουν τα όριά τους, με προφανείς δυσμενείς επιπτώσεις στην περίπτωση της παρατεινόμενης δυσπραγίας σε οικονομικό επίπεδο. Το ίδιο ισχύει και για τις κοινωνικές ομάδες της περιοχής. Αυξανόμενη τάση των ποσοστών φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού του τοπικού πληθυσμού λόγω της μακροχρόνιας ανεργίας στην ευρύτερη περιοχή. Οι συνθήκες της ευρύτερης οικονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα έχουν μειώσει σε σημαντικό βαθμό τη δυνατότητα των πολιτών για ενασχόληση με δραστηριότητες σχετικές με τον πολιτισμό, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που υπάρχει οικονομικό αντίτιμο για τη συμμετοχή τους σε αυτές. Διαμόρφωση μιας έντονης τάσης, που καταγράφεται σε επίπεδο περιφέρειας, και αφορά την περιθωριοποίηση του νεανικού πληθυσμού, μιας ευάλωτης πλέον κοινωνικής ομάδας, των NEETs 13, η οποία πλήττεται σημαντικά από την ανεργία. Κύρια χαρακτηριστικά αυτής της τάσης είναι η ανεργία και η αποχή από την εκπαίδευση. Η τάση αυτή διαφαίνεται και στην περιοχή του Δήμου Κορυδαλλού. Οι νέες δημογραφικές τάσεις, καθώς υφίσταται συνεχής δημογραφική γήρανση του πληθυσμού. 13 NEET ή neet: a young person who is Not in Education, Employment, or Training. 32

49 A.3. Συνθετική Παρουσίαση Ευκαιριών-Προοπτικών Η σημασία που αποδίδεται στις δράσεις πολιτισμού σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και οι ευκαιρίες για την αξιοποίησή τους από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, αλλά και πόρους του ιδιωτικού τομέα. Ως παράδειγμα μπορούν να αναφερθούν οι ευκαιρίες χρηματοδότησης για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό που προσφέρονται την προγραμματική περίοδο , αλλά και τα ανταγωνιστικά προγράμματα, όπως το Erasmus+ ή το Culture. Ο τομέας του πολιτισμού και η οικονομία του πολιτισμού και της δημιουργίας βρίσκονται σήμερα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για την επίτευξη του στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και την οικονομική ανάκαμψη του ευρωπαϊκού χώρου. Η έμφαση που δίνεται στη δημιουργία ενός πολυπολιτισμικού περιβάλλοντος, μέσα από την ενσωμάτωση των οικονομικών μεταναστών στα κοινωνικά δρώμενα των αστικών περιοχών. Η υποστήριξη σχετικών δράσεων του πολιτισμού μπορεί να αποκαταστήσει μια γέφυρα για τη σύνδεση και την αλληλοκατανόηση διαφορετικών εθνοτήτων σε τοπικό επίπεδο, η οποία μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις για την περιοχή του Δ. Κορυδαλλού. Οι δυνατότητες από τη σταδιακή ενεργοποίηση της κοινωνίας των πολιτών, η οποία εν μέσω κρίσης φαίνεται να ενδυναμώνεται ολοένα και περισσότερο. Η ανάπτυξη των ΤΠΕ (e-inclusion) και των εφαρμογών τους διευρύνει σημαντικά τις δυνατότητες για τη διεύρυνση των συμμετοχικών διαδικασιών, οι οποίες θα λειτουργήσουν ενισχυτικά στη διαμόρφωση αποτελεσματικότερων και στοχευμένων τοπικών πολιτικών για τον αθλητισμό και τον πολιτισμό. Δυνατότητες που παρέχουν οι νέες Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας για την καλύτερη αξιοποίηση, διαχείριση και προβολή δράσεων πολιτισμού και αθλητισμού και την αξιοποίηση νέων μέσων σύγχρονης δημιουργίας και έκφρασης. Η τάση ανάπτυξης νέων μορφών κοινωνικής επιχειρηματικότητας μπορούν να επιτελέσουν σημαντικό ρόλο και στον τομέα του πολιτισμού και του αθλητισμού. A.4. Συνθετική παρουσίαση απειλών Η οποιαδήποτε περαιτέρω επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στη χώρα θα έχει άμεσες επιπτώσεις στις δυνατότητες χρηματοδότησης δράσεων σχετικών με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό. Η έως τώρα απουσία ουσιαστικών συμμετοχικών διαδικασιών και η έλλειψη διαφάνειας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων αποτρέπει τους πολίτες από την ενεργό συμμετοχή στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή και την ανάπτυξη κλίματος εμπιστοσύνης. Η ένταση του ανταγωνισμού στο πλαίσιο της διεκδίκησης ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων ενδέχεται να συρρικνώσει ακόμα περισσότερο τη δυνατότητα υποστήριξης σχετικών δράσεων είτε του δήμου είτε άλλων φορέων που μπορούν να ωφεληθούν από αυτές. Η συνεχής τάση αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου μέσω του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να επιφέρει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή και τον αθλητισμό. 33

50 Β. SWOT Ανάλυση δομών τοπικής διοίκησης που υλοποιούν πολιτικές/δράσεις σχετικές με τους τομείς πολιτισμού/αθλητισμού Στη συγκεκριμένη ενότητα συνοψίζονται, μέσα από την ανάλυση SWOT, τα πλεονεκτήματα, οι αδυναμίες, οι ευκαιρίες και οι απειλές που αφορούν τις υφιστάμενες δομές και την εν γένει δραστηριότητα της τοπικής διοίκησης στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού. Β.1. Συνθετική παρουσίαση ισχυρών σημείων Η βούληση της δημοτικής αρχής ο πολιτισμός να αποτελέσει κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης, στοιχείο που αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της δράσης του ΟΑΠ, με τη στήριξη της τοπικής διοίκησης. Η συνεργασία που έχει αναπτυχθεί μεταξύ του ΟΑΠ και σημαντικότερων πολιτιστικών και αθλητικών φορέων της πόλης. Η στήριξη που παρέχει ο Δήμος στους αθλητικούς και πολιτιστικούς φορείς, πρωτίστως αναφορικά με τη χρήση των υποδομών του και δευτερευόντως με την οικονομική υποστήριξη. Η εμπλοκή του δήμου στην ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών πολιτισμού, όπως για παράδειγμα αυτού της γαστρονομίας, μέσω της συμμετοχής στο πρόγραμμα Urbact II συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της δικτύωσης φορέων της πόλης με διαφορετικά χαρακτηριστικά και στη διαμόρφωση κοινών στόχων. Η σύνδεση του Δήμου με τον ακαδημαϊκό χώρο ενισχύει σε σημαντικό βαθμό την τεκμηρίωση των δράσεων, ενώ παράλληλα συμβάλει καθοριστικά στην ενίσχυση της τεχνογνωσίας του στελεχιακού δυναμικού του. Η προσπάθεια συμπίεσης της τιμολογιακής πολιτικής στις δράσεις και δομές πολιτισμού και αθλητισμού του Δήμου, για τις οποίες η συμμετοχή απαιτεί κάποιο αντίτιμο. Το σχετικά υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο των αιρετών, στοιχείο που επιδρά θετικά στη δεκτικότητά τους στην καινοτομία και στις σύγχρονες προσεγγίσεις, αλλά και στην επιστημονική προσέγγιση των αντικειμένων που προΐστανται πολιτικά. Η θετική προδιάθεση και ανταπόκριση της Δημοτικής Αρχής σε καινοτόμες δράσεις. Η σχετική επάρκεια της υποδομής σε σχέση με τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας για τις περισσότερες οργανικές μονάδες. Η σταδιακή αναβάθμιση που διαπιστώνεται στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών προς τους Δημότες και η αναδιάρθρωση των υπηρεσιών προς αποδοτικότερες δομές. Η συμμετοχή έξι διαφορετικών συνδυασμών στο Δημοτικό Συμβούλιο, η οποία προσδίδει έναν ιδεολογικό πλουραλισμό στο σώμα, που εκφράζει με μεγαλύτερο εύρος τις αντιλήψεις της τοπικής κοινωνίας. Η θεσμοθέτηση οργάνων, όπως η Επιτροπή Διαβούλευσης ή το Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών, τα οποία δημιουργούν θετικές προοπτικές για την ενίσχυση των συμμετοχικών διαδικασιών στις πολιτικές και δράσεις του Δήμου στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού. Οι προσπάθειες ενίσχυσης της διοργάνωσης συμμετοχικών διαδικασιών με κυριότερη δράση την υλοποίηση του συμμετοχικού προϋπολογισμού στο παρελθόν. 34

51 Η ετοιμότητα του Δήμου να αξιοποιήσει τις δυνατότητες χρηματοδότησης που παρουσιάζονται μέσω εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων λόγω της ύπαρξης στελεχωμένης οργανικής μονάδας σχετικής με τον προγραμματισμό. Β.2. Συνθετική παρουσίαση αδυναμιών Η μείωση των διαθέσιμων πόρων του Δήμου έχει συμβάλει σημαντικά στην αποδυνάμωση δράσεων πολιτισμού και αθλητισμού, καθώς και υποστήριξης σωματείων, συλλόγων κ.λπ. Ανασταλτικά λειτουργεί η συνεχιζόμενη πολιτική αστάθεια σε κεντρικό επίπεδο στη λήψη καθοριστικών αποφάσεων σε επίπεδο δήμου, που σχετίζονται με την υλοποίηση σημαντικών δράσεων στην πόλη. Η μη πλήρης αξιοποίηση των ευκαιριών που παρέχει η συμμετοχή σε διευρωπαϊκά δίκτυα, αλλά και η διεκδίκηση χρηματοδοτήσεων μέσω ευρωπαϊκών ανταγωνιστικών προγραμμάτων. Η έλλειψη μιας συνεκτικής στρατηγικής για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Η έλλειψη συστηματικής συνεργασίας για την εξεύρεση συμπληρωματικών πόρων από άλλες πηγές, όπως η διαφήμιση. Οι ποσοτικές αλλά και ποιοτικές ελλείψεις στη στελέχωση σε συγκεκριμένες θέσεις, οι οποίες δημιουργούν διαρθρωτικά προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού. Η απουσία εφαρμογής ενός αντικειμενικού συστήματος αξιολόγησης της επάρκειας του ανθρώπινου δυναμικού στα επιμέρους τμήματα, βασισμένου σε ποσοτικοποιημένους δείκτες. Η αξιολόγηση επί του παρόντος έχει έναν σχετικά υποκειμενικό χαρακτήρα. Οι αδυναμίες της επικοινωνιακής πολιτικής του Δήμου για την προβολή των νέων δράσεων που αναπτύσσονται, από τις οποίες μπορούν να επωφεληθούν οι πολίτες. Η αδυναμία πολιτικής επιμόρφωσης κατάρτισης που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες της δια βίου εκπαίδευσης και στις σύγχρονες ανάγκες εξειδικευμένης κατάρτισης σε συγκεκριμένα θεματικά αντικείμενα κομβικής σημασίας αναφορικά με την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών τόσο στον τομέα του αθλητισμού όσο και του πολιτισμού. Ταυτόχρονα, θέτει τις υπηρεσίες σε αδυναμία να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις και να ανταπεξέλθουν στις σύγχρονες απαιτήσεις. Η έλλειψη ικανού χρόνου για τα πολιτικά στελέχη, εξαιτίας της εμπλοκής τους με κάθε μορφής εργασία, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση να εστιάσουν περισσότερο σε ζητήματα επιτελικού χαρακτήρα και στρατηγικού σχεδιασμού και οι προσπάθειές τους να επικεντρώνονται μονομερώς σε θέματα διαχείρισης της καθημερινότητας. Η αδυναμία εφαρμογής κινήτρων αποδοτικότητας, η οποία αποτελεί βέβαια εγγενές πρόβλημα της Δημόσιας Διοίκησης στην Ελλάδα γενικότερα και ουσιαστικά λειτουργεί ως περιοριστικό πλαίσιο για τους ΟΤΑ. Παρόλα αυτά, είναι δυνατή η διαμόρφωση μιας πολιτικής κινήτρων, ακόμα και με ήπιες παρεμβάσεις, οι οποίες θα καλλιεργήσουν το αίσθημα της επιβράβευσης. Η απουσία προγραμματισμού των δράσεων, η οποία πολλές φορές οδηγεί στην αποσπασματικότητά τους και στην περιορισμένη αποτελεσματικότητά τους. Η αδυναμία αποτελεσματικότερης λειτουργίας των συμμετοχικών οργάνων της Επιτροπής Διαβούλευσης και του Συμβουλίου Ένταξης Μεταναστών. 35

52 Η ελλιπής συμμετοχή των ομάδων νεανικού πληθυσμού στη λήψη των αποφάσεων, η οποία ενδέχεται να προκαλεί στρεβλώσεις στην αποτύπωση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες. Β.3. Συνθετική Παρουσίαση Ευκαιριών-Προοπτικών Η ένταξη σε ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά προγράμματα δεν ενισχύει μόνο οικονομικά τον Δήμο, αλλά επιτρέπει τη μεταφορά τεχνογνωσίας, διαμορφώνει μια άλλου τύπου κουλτούρα μεταξύ του στελεχιακού δυναμικού του Δήμου και ευνοεί την υιοθέτηση καλών πρακτικών από τον ευρωπαϊκό χώρο. Η περαιτέρω ανάπτυξη συνεργασιών του Δήμου με τον ιδιωτικό τομέα, τα ακαδημαϊκά ιδρύματα και τους κοινωνικούς εταίρους μπορεί να δώσει τεράστια ώθηση στην πολιτιστική και αθλητική δραστηριότητα στην πόλη, στη βάση των πραγματικών αναγκών. Β.4. Συνθετική Παρουσίαση Απειλών Ο περιορισμός των πόρων λόγω της οικονομικής κρίσης επηρεάζει την ανάπτυξη των υποδομών της τοπικής διοίκησης π.χ. στον τομέα των υποδομών Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών, με επιπτώσεις στη λειτουργία των οργανικών μονάδων και στην αποτελεσματικότητα και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Οι ελλιπείς υποδομές Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας εμποδίζουν την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών στις διάφορες λειτουργίες της τοπικής διοίκησης, όπως χρήση GIS αλλά και ανάπτυξη του Portal, λειτουργώντας έτσι ανασταλτικά στην ανάπτυξη ποιοτικότερων και αποτελεσματικότερων υπηρεσιών, προσαρμοσμένων στις σύγχρονες ανάγκες. Το στενό οικονομικό πλαίσιο εξ αιτίας της οικονομικής ύφεσης και οι επιπτώσεις αυτού στις προσλήψεις ανθρώπινου δυναμικού λειτουργεί ανασταλτικά στην εύρυθμη λειτουργία της διοίκησης, τη μη ανανέωση των θέσεων που μένουν κενές λόγω συνταξιοδότησης, όπως επίσης και την υποστελέχωση νέων δομών. Η κατάσταση αυτή προοπτικά απειλεί την ομαλή λειτουργία της διοίκησης και προφανώς επηρεάζει όλους τους τομείς, και αυτούς του πολιτισμού και αθλητισμού Κρίσιμα ζητήματα πολιτισμού / αθλητισμού στον Δ. Κορυδαλλού Στην ενότητα αυτή και με βάση την ανάλυση που έχει προηγηθεί εντοπίζονται τα κρίσιμα ζητήματα που μπορούν να επηρεάσουν το μέλλον των τομέων του πολιτισμού και αθλητισμού στην περιοχή μελέτης. Τα ζητήματα αυτά ομαδοποιούνται ως ακολούθως: Ομάδα κρίσιμων ζητημάτων που απορρέουν από τις νέες τάσεις / προκλήσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος Η πρώτη αυτή ομάδα κρίσιμων ζητημάτων αναλύεται περαιτέρω στη συνέχεια και αφορά σε ζητήματα που προέρχονται από τις εξελίξεις του εξωτερικού περιβάλλοντος και τις ευκαιρίες και απειλές που αυτές μπορεί να θέτουν για την εξέλιξη των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού στην πόλη του Κορυδαλλού. 36

53 Κρίσιμο Ζήτημα 1 Επιπτώσεις οικονομικής κρίσης στον πολιτισμό/αθλητισμό και την τοπική κοινωνία Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, σε συνδυασμό με τις εγγενείς αδυναμίες της περιοχής μελέτης αυτές (εσωτερικό περιβάλλον του Δήμου π.χ. ανεργία, χαμηλό μορφωτικό επίπεδο) είτε/και τις τάσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος (π.χ. περιορισμό δημοσιονομικών πόρων υπέρ των ΟΤΑ, περιορισμό των κοινωνικών παροχών) επηρεάζουν οριζόντια την πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής μελέτης, τον πολιτιστικό σχεδιασμό, τις υποδομές, το εύρος των παρεχόμενων υπηρεσιών και τη λειτουργία του ΟΑΠ στον Δήμο, αναδεικνύοντας ως κρίσιμο ζήτημα την ενσωμάτωσή τους στον πολιτιστικό σχεδιασμό. Αντιμετώπιση Η αντιμετώπιση του κρίσιμου αυτού ζητήματος επιβάλλει μια νέα θεώρηση στην αξιοποίηση των υποδομών και των ελεύθερων χώρων του Δήμου Κορυδαλλού, αλλά και ένα άνοιγμα προς συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα για την αποτελεσματικότερη αξιοποίησή τους, με τη δημιουργία win-win λύσεων. Κρίσιμο Ζήτημα 2 Η ανάδυση νέων μορφών έκφρασης της πολιτιστικής δημιουργίας και νέων προκλήσεων που σχετίζονται με αυτές Η ζήτηση πολιτιστικών αγαθών και η συνεχώς αυξανόμενη βαρύτητα των άυλων μορφών τους διευρύνονται, παρά την κρίση. Οι εξελίξεις στις τηλεπικοινωνίες, την πληροφορική, το διαδίκτυο, έχουν ανατρέψει τα δεδομένα, καλλιεργώντας τον «πολιτισμό της κοινωνίας της πληροφορίας». Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση δράσεων του τομέα Πολιτισμού και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς στον χώρο των ΤΠΕ, στο πλαίσιο της ψηφιακής εποχής και του διαδικτύου, δίνει την ευκαιρία να αναπτυχθούν νέα προϊόντα, καινοτόμες υπηρεσίες και ψηφιακές - δικτυακές εφαρμογές ΤΠΕ (ηλεκτρονικός πολιτισμός). Η εφαρμογή των ΤΠΕ εκτείνεται από την παραγωγή και προβολή της σύγχρονης δημιουργίας έως την παραγωγή και διαδικτυακή διάθεση πολιτιστικών προϊόντων και πολιτιστικού περιεχομένου. Στα αρνητικά καταγράφονται οι νέες προκλήσεις ψηφιακού αποκλεισμού ή άνισης ενημέρωσης σε θέματα πολιτισμού/αθλητισμού των ψηφιακά αναλφάβητων. Οι Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες αποτελούν τον πλέον ραγδαία ανερχόμενο οικονομικά τομέα στην ΕΕ 14, στο πλαίσιο και της ανάπτυξης των πόλεων, που θα αποτελέσουν τα εργαστήρια για την εφαρμογή των ολοκληρωμένων πολιτικών του 21 ου αιώνα. Παράλληλα και η ίδια η τοπική κοινωνία, εξαιτίας της κρίσης, επιδιώκει την πολιτιστική δημιουργία ως μια νέα δυνατότητα απασχόλησης, π.χ. αναπαλαίωση υλικών. 14 Παράλληλα, λόγω των θετικών εξωτερικών οικονομιών που δημιουργεί, συντελεί στη δημιουργία σημαντικού αριθμού θέσεων απασχόλησης στον ευρύτερο τομέα των υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένου και του τουρισμού. Μάλιστα, σε πόλεις της Ε.Ε. όπου δημιουργούνται πολιτιστικοί συνεργατικοί σχηματισμοί (clusters) και η καινοτομία αναδεικνύεται σε καίριο παράγοντα, η απασχόληση στον τομέα των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών μπορεί να ξεπεράσει το 10% της συνολικής απασχόλησης, γεγονός που καταδεικνύει τα περιθώρια ανάπτυξης που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη χώρα μας. 37

54 Αντιμετώπιση Η αντιμετώπιση του κρίσιμου αυτού ζητήματος συνδέεται με την άσκηση πολιτικών για την ανάπτυξη της οικονομίας της πολιτιστικής δημιουργίας. Κρίσιμο Ζήτημα 3 Επιχειρηματική διάσταση πολιτιστικής δημιουργίας και τοπική ανάπτυξη Ο πολιτισμός στηρίζει ήδη δυναμικά την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης σε όλη την ΕΕ και θεωρείται καίρια η συμβολή του στην επίτευξη της στρατηγικής της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς περιορισμούς ανάπτυξης της Ευρώπης Αποτελεί εξάλλου τον τέταρτο πυλώνα της συγκεκριμένης αναπτυξιακής προσέγγισης ή καλύτερα το συνεκτικό στοιχείο που συνενώνει τους προαναφερόμενους τρεις. Ο στόχος της ενίσχυσης των ιδιωτικών επενδύσεων, που σχετίζονται με την ανάδειξη και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς ή του τομέα των Δημιουργικών Βιομηχανιών και του Σύγχρονου Πολιτισμού (κινηματογράφος, οπτικοακουστικά μέσα, εκδόσεις, κ.λπ.) ή και η τόνωση της καλλιτεχνικής επιχειρηματικότητας των νέων αποτελούν κρίσιμους προσδιοριστικούς παράγοντες στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού και εθνικού πολιτιστικού προγραμματισμού. Η ανάδυση της επιχειρηματικής διάστασης της πολιτιστικής δημιουργίας, σε συνέργεια με άλλους κλάδους της τοπικής οικονομίας, μπορεί να ωθήσει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Αντιμετώπιση Για την αντιμετώπιση του κρίσιμου αυτού ζητήματος, σημαντικό άξονα προτεραιότητας αποτελεί η διασύνδεση του πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία, καθώς και η προώθηση πολιτικών που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας της πολιτιστικής δημιουργίας. Κρίσιμο Ζήτημα 4 Δικτύωση / Συνεργασία φορέων / Εθελοντισμός Ο εθελοντισμός, η δικτύωση και η συνεργασία μπορούν να συνεισφέρουν στην προώθηση της πολιτιστικής και αθλητικής δραστηριότητας σε τοπικό επίπεδο, καθώς συμβάλλουν στη συνέργεια των δράσεων, στη διάχυση της γνώσης και στην εξοικονόμηση πόρων. Αντιμετώπιση Σημαντικοί άξονες δραστηριότητας για την αντιμετώπιση του κρίσιμου αυτού ζητήματος είναι η ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ πολιτιστικών και αθλητικών φορέων με πυρήνα τον ΟΑΠ, καθώς και η στενότερη διασύνδεση των δράσεων πολιτισμού και αθλητισμού με την τοπική κοινωνία για την κατανόηση του ρόλου τους και την, εξ αυτού, προώθηση του εθελοντισμού Ομάδα κρίσιμων ζητημάτων για τις υποδομές πολιτισμού / αθλητισμού Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται κρίσιμα ζητήματα, που σχετίζονται με τις υποδομές του πολιτισμού και του αθλητισμού (εσωτερικό περιβάλλον περιοχής μελέτης). 38

55 Κρίσιμο Ζήτημα 5 Δυνατότητα χρήσης, επάρκεια και προσβασιμότητα υποδομών Δεδομένης της χωρικής ανισοκατανομής των αθλητικών/πολιτιστικών υποδομών στο κέντρο της πόλης και της ελλιπούς διασύνδεσής αυτών με μέσα μαζικής μεταφοράς με όλες τις πολεοδομικές ενότητες του Δήμου Κορυδαλλού, τίθεται ως πρώτο κρίσιμο ζήτημα η προσβασιμότητά τους από διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες π.χ. ηλικιωμένοι ή/και οικογένειες, έτσι ώστε να διευκολύνεται η χρήση των υποδομών από όλες τις κοινωνικές ομάδες. Παράλληλα, λαμβάνοντας υπόψιν ότι η οικονομική κρίση θα εντείνει τη ζήτηση για «οικονομικές» λύσεις αναψυχής και άθλησης, μπορεί να ανακύψει ζήτημα επάρκειας των υποδομών για την κάλυψη των αναγκών του τοπικού πληθυσμού. Η έλλειψη επάρκειας μπορεί να προκύψει ως το αποτέλεσμα μιας στροφής του πληθυσμού προς τις υπηρεσίες του Δήμου, αναζητώντας οικονομικότερες λύσεις για την άθληση και τον πολιτισμό. Επιπλέον σύμφωνα με τις διαπιστώσεις 2, 3, 6, και 7, δηλαδή της ανάδειξης νέων πληθυσμιακών ομάδων με κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού, όπως οι νέοι, οι άνεργοι, οι μονογονεϊκές οικογένειες, οι αλλοδαποί κ.λπ., οριοθετείται ως κρίσιμο ζήτημα η δυνατότητα χρήσης των συγκεκριμένων υποδομών από τις ομάδες αυτές (είτε λόγω υψηλού κόστους, είτε μη ενημέρωσης κτλ.). Στη δυνατότητα χρήσης των αθλητικών υποδομών θα πρέπει να διερευνηθεί και η δυνατότητα, με έναν συστηματικό τρόπο και κατάλληλο σχεδιασμό, διεύρυνσης του χρόνου χρήσης αυτών από μη οργανωμένες ομάδες, από απλούς δηλαδή πολίτες. Επίσης, θα πρέπει να διερευνηθούν οι ώρες αιχμής π.χ. το Σαββατοκύριακο και ο περιορισμός των συνεπειών από την υπερ-συγκέντρωση αθλητών. Αντιμετώπιση Η αντιμετώπιση των κρίσιμων αυτών ζητημάτων πρέπει να στηριχτεί σε κατευθύνσεις πολιτικής που αποσκοπούν στην ίση πρόσβαση όλων των κοινωνικών ομάδων και των διαφορετικών περιοχών του Δήμου Κορυδαλλού σε αθλητικές και πολιτιστικές υποδομές και δραστηριότητες. Κρίσιμο Ζήτημα 6 Συντήρηση, Προστασία, Ανάδειξη πολιτιστικών/αθλητικών υποδομών Μια βασική επίπτωση της οικονομικής κρίσης αποτελεί η στενότητα των δημοσίων πόρων για τη συντήρηση και προστασία των υποδομών. Η συντήρηση και η προστασία των υποδομών αποτελεί καίριο ζήτημα διαφύλαξης των αθλητικών/πολιτιστικών πόρων για τις επόμενες γενιές. Εναλλακτικοί τρόποι διαχείρισης για τη συντήρηση και προστασία των υποδομών θα πρέπει να διερευνηθούν, καθώς είναι δεδομένη η περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομικής δυνατότητας του ΟΑΠ και η εντεινόμενη αδυναμία του να συμβάλλει στην κατεύθυνση αυτή. Σημαντική κρίνεται η αναζήτηση χορηγιών, εθελοντών ή η ενεργοποίηση των ίδιων των συμμετεχόντων προς μια φιλικότερη και περισσότερο υπεύθυνη χρήση των παραπάνω υποδομών. 39

56 Αντιμετώπιση Σημαντικοί άξονες προτεραιότητας προς την κατεύθυνση αυτή είναι η συνεργασία ΟΑΠ και λοιπών φορέων σε όλα τα επίπεδα, όπως συντήρηση και προστασία των υποδομών, αποτελεσματικότερη λειτουργία, αναζήτηση χορηγιών, ανταποδοτικότητα χρήσης υποδομών, κ.λπ. Κρίσιμο Ζήτημα 7 Πολυ-λειτουργική αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών Δήμου για πολιτιστικές/αθλητικές δράσεις Σε μια περίοδο μεγάλης στενότητας των πόρων, η ικανοποίηση των αθλητικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων των κοινωνικών ομάδων πρέπει να υλοποιηθεί αξιοποιώντας με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο τις ήδη υπάρχουσες υποδομές. Η πολυλειτουργική αξιοποίηση των ήδη υπαρχόντων υποδομών αποτελεί ζητούμενο στο πλαίσιο αυτό. Ζητούμενο αποτελεί επίσης η διερεύνηση της δυνατότητας πολυλειτουργικής αξιοποίησης άλλων κοινωνικών υποδομών του Δήμου για την κάλυψη των πρόσθετων αναγκών, όπως οι χώροι των ΚΑΠΗ, των σχολικών μονάδων κ.λπ. που είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο, τόσο όσον αφορά την ποιότητα όσον και την κατανομή τους στον πολεοδομικό ιστό. Η πολυλειτουργική αξιοποίηση των χωρών αυτών για πολιτιστικές/αθλητικές δραστηριότητες επιλύει εν μέρει το θέμα της ανισοκατανομής στον χώρο, αλλά παράλληλα μπορεί να συνεισφέρει στη δημιουργία τοπικών hotspots συγκεκριμένης πολιτιστικής / αθλητικής έκφρασης ανά επίπεδο γειτονιάς στον Δήμο. Βέβαια στο παρελθόν ανάλογες πρωτοβουλίες που επιδιώχθηκαν μεμονωμένα από τη δημοτική αρχή π.χ. στο Σχιστό, δεν απέδωσαν από οικονομική άποψη. Στις νέες όμως συνθήκες του κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος καμία λύση που δεν απέδωσε στο παρελθόν δεν πρέπει να αποκλείεται. Αντίθετα πρέπει να διερευνάται εκ νέου, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα και αξιοποιώντας την εμπειρία του παρελθόντος για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση πιθανών προβλημάτων. Αντιμετώπιση Η αντιμετώπιση του κρίσιμου αυτού ζητήματος περνά μέσα από τον άξονα προτεραιότητας που σχετίζεται με την ανάπτυξη/διαχείριση των πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών και προϋποθέτει μια νέα φιλοσοφία για την αξιοποίηση των υπαρχουσών πολιτιστικών / αθλητικών και άλλων υποδομών που βρίσκονται υπό τη διαχείριση της τοπικής διοίκησης. Κρίσιμο Ζήτημα 8 Ποιότητα / ασφάλεια υφιστάμενων υποδομών Η οικονομική στενότητα των δημοσίων φορέων και των αθλητικών συλλόγων στην περιοχή μελέτης έχει επιβαρύνει την ποιότητα των υφιστάμενων αθλητικών εγκαταστάσεων, κυρίως σε σχέση με θέματα τεχνικού εξοπλισμού, φύλαξης των υποδομών, αναδεικνύοντας, ως κρίσιμο ζήτημα τη φύλαξή τους, αλλά και την αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων ασφάλειας των υποδομών. 40

57 Αντιμετώπιση Σημαντική κατεύθυνση για την αντιμετώπιση του κρίσιμου αυτού ζητήματος είναι η στενή συνεργασία μεταξύ του ΟΑΠ και των φορέων πολιτισμού και αθλητισμού για την από κοινού ανάληψη ευθύνης και αναζήτησης αποτελεσματικών τρόπων προστασίας και φύλαξης των υποδομών. Η ανάπτυξη αισθήματος ευθύνης και ιδιοκτησίας των εν λόγω υποδομών περνά επίσης μέσα από την ευαισθητοποίηση των χρηστών-πολιτών και την αποτελεσματικότερη ανάληψη ευθύνης για την προστασία τους Ομάδα κρίσιμων ζητημάτων που αφορούν στο εύρος των προσφερόμενων δράσεων Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζονται κρίσιμα ζητήματα σε σχέση με τους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, τα οποία απορρέουν από τις νέες ανάγκες και τα νέα πρότυπα αθλητικής και πολιτιστικής δραστηριοποίησης, που ήδη καταγράφονται και στον Δήμο Κορυδαλλού και θέτουν την ανάγκη επανατοποθέτησης απέναντι στις παρεχόμενες υπηρεσίες και τα προϊόντα του πολιτισμού και του αθλητισμού. Κρίσιμο Ζήτημα 9 Αποκλεισμός πληθυσμιακών ομάδων από την πολιτιστική / αθλητική δράση Οι διαπιστώσεις 2, 3, 6, και 7 από την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης ουσιαστικά καταδεικνύουν την ύπαρξη πληθυσμιακών ομάδων (π.χ. των ανέργων, των μονογονεϊκών οικογενειών, των αλλοδαπών ή των ΝΕΕΤs), για τις οποίες χρειάζεται να ληφθεί μια ιδιαίτερη μέριμνα που να ενθαρρύνει τη συμμετοχή τους στις πολιτιστικές / αθλητικές δράσεις, παρέχοντας διευκολύνσεις διαφόρων μορφών για την επίτευξη του στόχου αυτού (οικονομικών, χρονικών, κ.ά.). Ο αριθμός τους στο μέλλον, λόγω των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων, αναμένεται να αυξηθεί, ενισχύοντας τον οικονομικό και κοινωνικό και κατ επέκταση τον πολιτιστικό αποκλεισμό τους. Καθεμία από τις παραπάνω ομάδες έχει συγκεκριμένα διακριτά γνωρίσματα, διαφορετικές ανάγκες πολιτισμικής έκφρασης και απαιτεί συνεπώς διαφορετική στρατηγική αντιμετώπισης του αποκλεισμού της, ο οποίος αν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να επιφέρει σημαντικά προβλήματα κοινωνικών συγκρούσεων στο τοπικό επίπεδο. Από την άλλη πλευρά, ο πολιτισμός αποτελεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα για την κοινωνική ενσωμάτωση των συγκεκριμένων ομάδων. Αντιμετώπιση Η αντιμετώπιση του παραπάνω κρίσιμου ζητήματος πρέπει να στηριχτεί σε κατευθύνσεις πολιτικής που αποσκοπούν στην ίση πρόσβαση όλων των κοινωνικών ομάδων του Δήμου Κορυδαλλού σε αθλητικές και πολιτιστικές υποδομές και δραστηριότητες, αντιμετωπίζοντας με τη δέουσα πρόνοια και ευαισθησία τις κοινωνικά ευάλωτες ομάδες. 41

58 Κρίσιμο Ζήτημα 10 Στήριξη των νέων αναγκών ή νέων εκφράσεων πολιτιστικής δημιουργίας του τοπικού πληθυσμού Οι τεχνολογικές εξελίξεις που σημειώθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στους τομείς της πληροφορίας και της επικοινωνίας 15 ενίσχυσαν τη ζήτηση για πνευματικές δημιουργίες και νέες μορφές ψυχαγωγίας και τέρψης (π.χ. τηλεόραση, ψηφιακές φωτογραφίες, διαδικτυακά παιχνίδια, ψηφιακά βιβλία, κινηματογράφος). Παράλληλα, η οικονομική κρίση επέτεινε την ενασχόληση με νέες μορφές εικαστικής δημιουργίας π.χ. χειροτεχνία, αναπαλαίωση επίπλων, δημιουργία κοσμήματος, αγιογραφία, που συνδέεται με τη δυνατότητα ενίσχυσης του εισοδήματος ή και κάποιας απασχόλησης έναντι της ανεργίας. Ένα κρίσιμο ζήτημα, αποτελεί η διαδικασία της χαρτογράφησης και πιστοποίησης των συγκεκριμένων τάσεων σε τοπικό επίπεδο. Η συστηματική καταγραφή και παρακολούθηση των τάσεων αυτών ενδέχεται να αναδείξει ένα τοπικό πλεονέκτημα, που θα πρέπει να υποστηριχθεί κυρίως μέσω της δημιουργίας ενός τοπικού δικτύου δράσης προς την κατεύθυνση αυτή. Ταυτόχρονα, ο πληθυσμός εξαιτίας των οικονομικών και κοινωνικών πιέσεων που βιώνει, απαιτεί νέες λύσεις για να εξοικονομήσει είτε χρήματα είτε χρόνο, π.χ. δράσεις για όλη την οικογένεια (άθληση για όλη την οικογένεια, παιδί και γονείς), μαζικός αθλητισμός, τρέξιμο, εναλλακτική γυμναστική κ.λπ. Αντιμετώπιση Η αντιμετώπιση του κρίσιμου αυτού ζητήματος προϋποθέτει την ανάγνωση των νέων αναγκών ή ακόμη την πρόβλεψη των κοινωνικοοικονομικών εξελίξεων και των αλλαγών που αυτές θα επιφέρουν στους τομείς του πολιτισμού και αθλητισμού, έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν επιτυχώς οι νέες ανάγκες τόσο από την τοπική διοίκηση (ΟΑΠ) όσο και από τους λοιπούς φορείς του πολιτισμού και αθλητισμού που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Η στενή διασύνδεση του πολιτισμού με την κοινωνία είναι κρίσιμος παράγοντας στο πλαίσιο αυτό, όπως και η συνεργασία μεταξύ του ΟΑΠ και των λοιπών φορέων για την ανάπτυξη σχέσεων συμπληρωματικότητας και την καλύτερη διαχείριση των υλικών και ανθρώπινων πόρων. Κρίσιμο Ζήτημα 11 Διεύρυνση εύρους δράσεων σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες-στόχους Η διαπίστωση για τη δημογραφική γήρανση του πληθυσμού προσδιορίζει μια νέα ομάδα ενεργών καταναλωτών, τα άτομα της Τρίτης ηλικίας, που εν μέρει μπορεί να διαθέτουν ακόμα κάποιο εισόδημα αλλά και χρόνο να δαπανήσουν για την απόλαυση εμπειριών και συγκινήσεων μέσω της κατανάλωσης αγαθών και υπηρεσιών πολιτισμού και δημιουργίας. Στο άλλο άκρο της δημογραφικής κλίμακας, η νέα γενιά η οποία είναι εξοικειωμένη με τη νέα τεχνολογία της επικοινωνίας και πληροφορίας μπορεί, μέσω της δυναμικής κινητοποίησης και της διαδραστικής συμμετοχής της, να καταστεί συμπαραγωγός και συν- 15 Βλ. περισσότερα στο κείμενο της Τραπέζας της Ελλάδος, Λαζαρέτου, Σ. (2014), Η έξυπνη οικονομία: πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες στην Ελλάδα - Μπορούν να αποτελέσουν προοπτική εξόδου από την κρίση; Working paper 175, Έκθεσης της Τράπεζας της Ελλάδος, σελ. 7, 8 και 9. 42

59 διαμορφωτής ενός νέου πολιτιστικού προϊόντος. Παράλληλα, οι δυο γενιές θα μπορούσαν να συνυπάρχουν σε καθορισμένες δράσεις ή εκφράσεις πολιτιστικής κυρίως έκφρασης στο πλαίσιο ενός πολιτιστικού διαγενεακού διαλόγου και ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών. Η διεύρυνση των δράσεων στις συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες μπορεί ταυτόχρονα να αντιμετωπίζει δύο κρίσιμες απειλές της τοπικής κοινωνίας. Αντιμετώπιση Σημαντικό προς την κατεύθυνση αντιμετώπισης του κρίσιμου αυτού ζητήματος είναι ο ΟΑΠ και οι φορείς πολιτισμού και αθλητισμού να αφουγκραστούν τις ανάγκες της κοινωνίας και, σε στενή συνεργασία με αυτήν μέσα από την διεύρυνση των συμμετοχικών διαδικασιών, να προσαρμόσουν τα προσφερόμενα προϊόντα και υπηρεσίες τους, έτσι ώστε να θέσουν στην υπηρεσία όλων των κοινωνικών ομάδων τα πολιτιστικά/αθλητικά αυτά προϊόντα και υπηρεσίες. Η διασύνδεση του έργου των παραπάνω φορέων με την κοινωνία είναι απαραίτητη προϋπόθεση Ομάδα κρίσιμων ζητημάτων που συνδέονται με το ρόλο του ΟΑΠ Στην συνέχεια παρουσιάζονται τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στον ρόλο του ΟΑΠ στην ανάπτυξη των τομέων του πολιτισμού και αθλητισμού στην πόλη του Κορυδαλλού. Ο ΟΑΠ αποτελεί τη βασική δομή του Δήμου σε ότι αφορά την άσκηση των πολιτικών του αθλητισμού και του πολιτισμού. Το συγκεκριμένο νομικό πρόσωπο παρόλα αυτά διαθέτει δική του οντότητα και διοικείται από διοικητικό συμβούλιο. Τα βασικά ζητήματα σχετικά με τη λειτουργική και την οργανωτική βελτίωση του ΟΑΠ είναι ποικίλα. Ως σημαντικότερο εξ αυτών μπορεί να θεωρηθεί ο διαθέσιμος εξοπλισμός, ο οποίος θεωρείται πλέον ανεπαρκής και απαρχαιωμένος, προκειμένου να καλύψει τις υφιστάμενες ανάγκες των ωφελούμενων. Επίσης, παρά το γεγονός ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων το στελεχιακό δυναμικό του ΟΑΠ απασχολείται με τη μορφή συμβάσεων, οι βασικές ανάγκες, στο πλαίσιο υλοποίησης των επιμέρους προγραμμάτων που διοργανώνει, καλύπτονται με σχετική επάρκεια, χωρίς όμως να υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω διεύρυνσης των προγραμμάτων αυτών. Σημαντικό πρόβλημα στελέχωσης αντιμετωπίζουν οι διοικητικές και οργανωτικές υπηρεσίες του Οργανισμού. Άλλο ένα κομβικού χαρακτήρα ζήτημα προκύπτει και από τον βαθμό ένταξης των ΤΠΕ στις λειτουργίες και την οργάνωση του Οργανισμού, αφού η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών μπορεί να θεωρηθεί ότι γίνεται κατά κύριο λόγο σε επίπεδο παροχής πληροφοριών προς το κοινό. Η διαμόρφωση οργανωμένης επικοινωνιακής πολιτικής είναι συνολικότερα ένα θέμα που χρήζει περαιτέρω βελτίωσης και το οποίο θα πρέπει να διερευνηθεί. Γενικότερα, θα πρέπει να υιοθετηθεί η πρακτική του επιχειρησιακού προγραμματισμού και να εφαρμοσθούν σύγχρονες μορφές οργάνωσης και διοίκησης προκειμένου ο Οργανισμός να βελτιώσει την αποτελεσματική και αποδοτική λειτουργία του. Τέλος, απαραίτητη είναι η ανάληψη, εκ μέρους του ΟΑΠ, δράσεων συντονισμού με τους υπόλοιπους αθλητικούς και πολιτιστικούς φορείς της πόλης και διαμόρφωσης ενός δικτύου, το οποίο θα συμβάλλει καθοριστικά μέσω των συνεργασιών και των συνεργειών 43

60 που μπορούν να αναπτυχθούν στην προώθηση του πολιτισμού και του αθλητισμού στην πόλη. Αντιμετώπιση Δεδομένου του οριζόντιου ρόλου που ο ΟΑΠ έχει στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, υλοποιώντας στην πράξη τη στρατηγική της τοπικής διοίκησης σε αυτούς τους τομείς, η συμβολή του διατρέχει όλους τους άξονες δραστηριότητας που τίθενται στη συνέχεια της παρούσας έκθεσης, ενώ η δράση του διαπερνά, είτε με μια ενεργή είτε με μια περισσότερο συντονιστική μορφή, όλους τους άξονες αυτούς και τις κατευθύνσεις πολιτικής, ως ο κατ εξοχήν αρμόδιος για την εφαρμογή τους. Η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των θεμάτων οργάνωσης και λειτουργίας προϋποθέτει την εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου αναδιοργάνωσης του ΟΑΠ, το οποίο να εμπεριέχει ως βασικές κατευθύνσεις πολιτικής τα θέματα που προαναφέρθηκαν Ομάδα κρίσιμων ζητημάτων που αφορούν στον πολιτιστικό σχεδιασμό Κρίσιμο Ζήτημα 17 Ολοκλήρωση Πολιτιστικού Σχεδιασμού στον Στρατηγικό Σχεδιασμό της Περιοχής Μελέτης Ο στρατηγικός προγραμματισμός της τοπικής πολιτιστικής πολιτικής απαιτεί τη συσχέτισή του με τις επιμέρους συνιστώσες του τόπου, της κοινωνίας και της οικονομίας, αλλά και των λοιπών τοπικών πολιτικών π.χ. περιβάλλον, απασχόληση. Απαιτεί δηλαδή τη συνεχή διαδικασία ενσωμάτωσης του πολιτισμού σε όλες τις εκφάνσεις του δημοτικού προγραμματισμού και της λήψης αποφάσεων. Ένα βασικό πρώτο κρίσιμο ζήτημα της συγκεκριμένης ολοκλήρωσης είναι ότι ο πολιτιστικός σχεδιασμός / προγραμματισμός θα πρέπει να ολοκληρώνεται με το γενικότερο στρατηγικό σχεδιασμό της περιοχής μελέτης. Αυτό σημαίνει την καταγραφή της διασύνδεσης/συσχέτισης των συγκεκριμένων αξόνων προτεραιοτήτων, στόχων και μέτρων δράσης του Πολιτιστικού Σχεδίου με συγκεκριμένους άξονες ή στόχους και μέτρα του Στρατηγικού Σχεδιασμού του Δήμου, προκειμένου να εντοπιστούν και να αξιοποιηθούν οι συνέργειες των δράσεων. Ήδη, στο πλαίσιο του συγκεκριμένου σχεδίου, υφίσταται ενσωμάτωση των στρατηγικών στόχων του στρατηγικού σχεδιασμού του Δήμου για την περίοδο Αντιμετώπιση Ο πολιτιστικός σχεδιασμός πρέπει να αποτελέσει έναν σημαντικό πυλώνα του στρατηγικού σχεδιασμού του Δήμου Κορυδαλλού και να ενσωματωθεί σε αυτόν, επιδιώκοντας την ανάπτυξη συνεργειών των τομέων του πολιτισμού / αθλητισμού με όλους τους τομείς της κοινωνικοοικονομικής πραγματικότητας του Δήμου Κορυδαλλού. Μέσα από τον στρατηγικό σχεδιασμό του Δήμου πρέπει ο πολιτισμός και ο αθλητισμός να αναδεικνύονται με θετικό πρόσημο, αποτελώντας βασικά συστατικά στοιχεία για μια νέα εικόνα της ταυτότητας της πόλης. 44

61 Κρίσιμο Ζήτημα 18 Ιεράρχηση κρίσιμων ζητημάτων - Ανάδειξη στρατηγικών προτεραιοτήτων με τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας Ο ολοκληρωμένος πολιτιστικός σχεδιασμός απαιτεί την ένταξη σε αυτόν συμμετοχικών διαδικασιών για την ανάδειξη των κρίσιμων ζητημάτων και τη δημιουργία ευρύτερων συναινέσεων σε ένα συμφωνημένο σχέδιο προτεραιοτήτων. Η συμμετοχική διαδικασία θα συνεισφέρει στον εμπλουτισμό της γνώσης της τοπικής διοίκησης και στη δημιουργία νέων, εναλλακτικών προσεγγίσεων για τον πολιτιστικό σχεδιασμό, δίνοντας τη δυνατότητα στους ίδιους τους φορείς και τους πολίτες να προωθήσουν ότι αυτοί θεωρούν ως σημαντικό. Αντιμετώπιση Σημαντικό άξονα προτεραιότητας προς την κατεύθυνση αυτή αποτελεί η προώθηση της συμμετοχικής δημοκρατίας και η ενίσχυση της συμμετοχής πολιτών και φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού στην ιεράρχηση των κρίσιμων ζητημάτων για την αξιοποίηση των προτεραιοτήτων αυτών στη διαμόρφωση μιας πολιτιστικής πολιτικής που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους. Κρίσιμο Ζήτημα 19 Η Συμμετοχική Κατάρτιση/Παρακολούθηση/Αξιολόγηση της υλοποίησης του Σχεδίου Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ο σχεδιασμός για να είναι επιτυχής θα πρέπει να οδηγεί σε άξονες προτεραιότητας, μέτρα και δράσεις που θα παρακολουθούνται και θα αξιολογούνται συστηματικά. Η συγκεκριμένη παρακολούθηση απαιτεί έναν συντονιστικό φορέα του όλου πολιτιστικού σχεδίου (π.χ. ΟΑΠ), αλλά ταυτόχρονα την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών, καθώς και την ενίσχυση του ρόλου της άτυπης Πολιτιστικής Επιτροπής Διαβούλευσης (δημιουργία της Επιτροπής αυτής στο πλαίσιο του έργου DemoCU ). Αντιμετώπιση Ως άξονας προτεραιότητας για την αντιμετώπιση του παραπάνω κρίσιμου ζητήματος κρίνεται η προώθηση της συμμετοχικής δημοκρατίας και η, δια μέσου αυτής, ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών και φορέων στην κατάρτιση, την παρακολούθηση της εφαρμογής και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων από την εφαρμογή του Σχεδίου Πολιτιστικής Ανάπτυξης. Κρίσιμο Ζήτημα 20 Αξιοποίηση Συνεργασιών - Ανάδειξη ενός νέου πολιτιστικού προφίλ της πόλης Η ολοκλήρωση του πολιτιστικού σχεδιασμού απαιτεί διευρυμένες συνεργασίες ή κοινούς μηχανισμούς διακυβέρνησης για την υποστήριξη της συνεργασίας ανάμεσα στον Δήμο Κορυδαλλού, την κοινότητα και τον ιδιωτικό τομέα, ιδιαίτερα έχοντας υπόψιν ότι πλέον ο πολιτιστικός σχεδιασμός σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο δίνει έμφαση στη συνέργεια των δράσεων και στη σημασία της επιχειρηματικής διάστασης του πολιτιστικού 45

62 σχεδιασμού (βλ. ανάλυση κρίσιμου ζητήματος που ακολουθεί). Το τοπικό κεφάλαιο αναδεικνύει την πληθώρα αλλά και τη μακρόχρονη δράση πολιτιστικών φορέων, κυρίως εθνικοτοπικών συλλόγων. Οι συγκεκριμένοι σύλλογοι θα μπορέσουν να αποτελέσουν μέσω συνεργασιών και δικτύωσης ένα δίκτυο διάσωσης, τεκμηρίωσης και προβολής των άυλων πολιτιστικών αγαθών του νεότερου πολιτισμού (π.χ. παραδοσιακή μουσική, παραμύθια, λαϊκά δρώμενα, διατροφικές συνήθειες στην αρχαιότητα και τον μεσαίωνα κ.λπ.). Αντιμετώπιση Η αντιμετώπιση του παραπάνω κρίσιμου ζητήματος προϋποθέτει τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων στη δημιουργία μιας νέας πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης και τη συνεργασία και αλληλεπίδραση για την ανάδειξή της. Κρίσιμο Ζήτημα 21 Αναπτυξιακή / Επιχειρηματική Διάσταση Πολιτισμού Η οικονομία του πολιτισμού και της δημιουργίας κυριαρχεί στις συζητήσεις είτε σε ευρωπαϊκό 16 είτε σε εθνικό επίπεδο για τη χάραξη αναπτυξιακής στρατηγικής. Ο τομέας αυτός φάνηκε ιδιαίτερα ανθεκτικός στην παρούσα συγκυρία της κρίσης χρέους και ύφεσης 17, δημιουργώντας απασχόληση και εισόδημα. Παράλληλα, η δυναμική του συσχετίζεται και με το τοπικό κεφάλαιο της κάθε περιοχής, αναδεικνύοντας τη σημασία της υποστήριξής του. Σύμφωνα εξάλλου και με την πρόταση για τη διαμόρφωση της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής του Τομέα Πολιτισμού , του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, ανάγεται ως κύριος στόχος η εδραίωση του τομέα του Πολιτισμού και των Δημιουργικών Βιομηχανιών που μπορεί να στηρίξει τη δημιουργία εισοδήματος και απασχόλησης. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο κείμενο πολιτικής, προωθείται η συσχέτιση της αναπτυξιακής διάστασης με τον πολιτισμό και την οικονομία της γνώσης σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, αλλά και η επιχειρηματική διάσταση του πολιτισμού, με την ενίσχυση ιδιωτικών πρωτοβουλιών και την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων για την πραγματοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων σε επιλεγμένες δραστηριότητες αυτού. Παράλληλα, διασυνδέεται ο συγκεκριμένος τομέας με την άλλη «ατμομηχανή» της ελληνικής οικονομίας, τον τουρισμό, ιδιαίτερα μάλιστα στον περιφερειακό στρατηγικό σχεδιασμό. Από τα παραπάνω, εύλογα προκύπτει ότι ο ολοκληρωμένος πολιτιστικός σχεδιασμός στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης συνιστά τη νέα μεγάλη πρόκληση για τους Δήμους της Περιφέρειας και τον Κορυδαλλό συγκεκριμένα. Είναι εμφανές ότι σε εθνικό επίπεδο τόσο η έλλειψη πόρων για την ολοκλήρωση των υποδομών όσο και η αλλαγή του προσανατολισμού των αναπτυξιακών στρατηγικών οδηγούν σε στοχευμένες πολιτικές, που δίνουν έμφαση στην παροχή υπηρεσιών και στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης Βλ. για τη σημασία της δημιουργικής οικονομίας και τους τομείς που αφορά στο CCMΙ/098, Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη», 28 Μαρτίου 2012, σελ. 1. Βλ. στοιχεία για την ανθεκτικότητα των συγκεκριμένων κλάδων του τομέα στο: Λαζαρέτου, Σ. (2014), Η έξυπνη οικονομία: πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες στην Ελλάδα. Μπορούν να αποτελέσουν προοπτική εξόδου από την κρίση; Working paper 175, Έκθεσης της Τράπεζας της Ελλάδος, σελ. 7, 8 και 9. 46

63 Επιπρόσθετα, στη συγκεκριμένη περίπτωση το τοπικό κεφάλαιο, σύμφωνα με τη Διαπίστωση 8, αλλά και την ανάλυση από την καταγραφή των πολιτιστικών φορέων της περιοχής, αναδεικνύει την ύπαρξη ευνοϊκών προϋποθέσεων, π.χ. πληθώρα ενεργών πολιτιστικών φορέων, τον γαστρονομικό πολιτισμό ως μιας υγιή και επικερδή επιχειρηματική δραστηριότητα, την εναλλακτική πολιτιστική δημιουργία κτλ. Κρίσιμο ζήτημα αποτελεί η εκπαίδευση και η υποστήριξη του τοπικού πληθυσμού και των πολιτιστικών φορέων σε ανάλογες επιχειρηματικές δράσεις. Αντιμετώπιση Σημαντική έμφαση για την επιτυχή αντιμετώπιση του παραπάνω κρίσιμου ζητήματος πρέπει να δοθεί στην προώθηση πολιτικών και δράσεων που υποστηρίζουν την ανάπτυξη της οικονομίας της πολιτιστικής δημιουργίας στον Δήμο Κορυδαλλού Ομάδα κρίσιμων ζητημάτων που αφορούν στον συμμετοχικό σχεδιασμό Κρίσιμο Ζήτημα 22 Εμπόδια Ενεργοποίησης / Συμμετοχής δρώντων / φορέων / κατοίκων Το πολιτιστικό προσχέδιο όσο πιο πλουραλιστικό, συμμετοχικό και δημοκρατικό είναι, τόσο περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας θα έχει. Ένα συντεταγμένο σχέδιο και η αντίστοιχη μετουσίωσή του σε ένα συντεταγμένο πρόγραμμα, αν δεν εξασφαλίζει τη συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων τοπικών παραγόντων κινδυνεύει να αποτύχει. Στον συμμετοχικό σχεδιασμό, ένα πρώτο κρίσιμο ζήτημα αποτελεί η συστηματική καταγραφή όλων των δρώντων/εμπλεκόμενων στο σχεδιασμό 18, 19. Για τη διαμόρφωση του παρόντος προσχεδίου ως σημαντικοί εμπλεκόμενοι φορείς έχουν αναγνωριστεί οι πολιτιστικοί και αθλητικοί φορείς και σύλλογοι, καθώς και οι κάτοικοι της περιοχής μελέτης και οι τοπικές αρχές/φορείς διοίκησης. Η ενεργοποίησή τους αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση οποιαδήποτε δράσης. Ο βαθμός εμπλοκής τους είναι διαφορετικός στα στάδια του σχεδιασμού, προγραμματισμού και υλοποίησης, αλλά είναι απαραίτητος τόσο για την κατάρτιση, υλοποίηση όσο και για την αξιολόγηση των στόχων, των αξόνων προτεραιότητας, των κατευθύνσεων πολιτικής, των μέτρων πολιτικής και των δράσεων του προγράμματος. Κάθε μία από τις συγκεκριμένες ομάδες εμπλεκομένων παρουσιάζει διαφορετικά εμπόδια ενεργοποίησης και ουσιαστικής συμμετοχής της και απαιτεί διαφορετική επικοινωνιακή στρατηγική. Η καταγραφή των κυριότερων εμποδίων ανά ομάδα εμπλεκομένων π.χ Βλ. περισσότερα για τη μέθοδο αναγνώρισης εμπλεκόμενων στο Στρατηγέα, Α. (2015), Θεωρία και Μέθοδοι Συμμετοχικού Σχεδιασμού, Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα, Πρόγραμμα Κάλλιπος, Αθήνα, ISBN , handle/11419/5428 (ηλεκτρονικό βιβλίο). Το πώς εφαρόστηκε στο πρόγραμμα η συγκεκριμένη μέθοδος παρουσιάστηκε στο: Στρατηγέα, Α. και άλλοι (2015), Ανάπτυξη Συμμετοχικής Μεθοδολογικής Προσέγγισης Έργου DemoCU, Έκθεση ΙΙ.2, Ερευνητικό πρόγραμμα «Ανάπτυξη Συμμετοχικής Μεθοδολογίας και e- Πλατφόρμας για τη Xάραξη Ολοκληρωμένης Πολιτιστικής Πολιτικής σε Τοπικό Επίπεδο Πιλοτική Εφαρμογή στον Δήμο Κορυδαλλού DemoCU», Πρόγραμμα «Είμαστε Όλοι Πολίτες» του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) για τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ), Πρόσκληση «Προαγωγή των Δημοκρατικών Αξιών, συμπεριλαμβανομένων των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων»,

64 χαμηλό μορφωτικό επίπεδο κατοίκων, χρήση ψηφιακών μέσων ενασχόλησης των νέων συμβάλει στην αποτελεσματικότερη διαμόρφωση της επικοινωνιακής πολιτικής του σχεδίου/προγράμματος. Η συγκεκριμένη επικοινωνιακή στρατηγική και ενεργοποίηση θα πρέπει να πληροφορεί, να ενημερώνει για τη διαβούλευση και τα αποτελέσματά της, να στηρίζεται σε διάφορα μέσα επικοινωνίας με τους εμπλεκόμενους, να εκτιμάει την αποτελεσματικότητά της και διαρκώς να βελτιώνεται. Αντιμετώπιση Αξιοποίηση τοπικής γνώσης (τοπική διοίκηση και συμμετέχοντες στο έργο), έτσι ώστε να είναι δυνατή η προσαρμογή των συμμετοχικών δράσεων στις ιδιαιτερότητες της κάθε ομάδας, τη θέση της στον συσχετισμό δυνάμεων και την εξ αυτής απορρέουσα επιρροή της. Ευέλικτη προσαρμογή της επικοινωνίας και των συμμετοχικών διαδικασιών έτσι ώστε να ελαχιστοποιούνται οι πιθανές συγκρούσεις. Κρίσιμο Ζήτημα 23 Ενεργοποίηση θεσμοθετημένων φορέων σε τοπικό επίπεδο Στον Δήμο Κορυδαλλού υφίστανται θεσμοθετημένοι φορείς διαβούλευσης π.χ. ο Σύλλογος Ένταξης Μεταναστών και η Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης. Η συμμετοχή εκπροσώπων αυτών στην Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης (ΠΕΔ), που ήδη λειτουργεί στο πλαίσιο του έργου DemoCU, συνεισφέρει προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Παράλληλα υπάρχουν μια σειρά από άλλες επιτροπές ή συλλογικές εκφράσεις της τοπικής κοινωνίας που έχουν δημιουργηθεί στα πλαίσια άλλων προγραμμάτων της τοπικής αρχής π.χ. Τοπική Ομάδα Στήριξης του έργου URBACT ΙΙ για τη γαστρονομία ή του εθελοντικού κινήματος στη πόλη. Η καταγραφή όλων των παραπάνω φορέων και η ενεργοποίησή τους π.χ. με συμμετοχή εκπροσώπων τους στη ΠΕΔ, αποτελεί ένα ακόμα πλεονέκτημα για την επιτυχή έκβαση του σχεδίου/προγράμματος. Αντιμετώπιση Προσπάθεια αξιοποίησης τοπικών παραγόντων για την αποτελεσματικότερη επικοινωνία και εμπλοκή των ομάδων αυτών στις διαδικασίες υλοποίησης του έργου. Κρίσιμο Ζήτημα 24 Ρόλος Πολιτιστικής Επιτροπής Διαβούλευσης (ΠΕΔ) μετά το πέρας του έργου Η διαρκής λειτουργία της ΠΕΔ, αλλά και ο εμπλουτισμός της με εκπροσώπους διαφορετικών κοινωνικών ομάδων ή διατομεακών φορέων, αποτελεί ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα που θα πρέπει να διερευνηθεί μετά το πέρας του έργου. Η ολοκλήρωση του πολιτιστικού σχεδιασμού προϋποθέτει, όπως ήδη έχει αναφερθεί, τη συμμετοχική κατάρτιση / παρακολούθηση και αξιολόγηση του Σχεδίου Πολιτιστικής Ανάπτυξης, άρα και τη λειτουργία της ΠΕΔ μετά του τέλος του παρόντος έργου ως άτυπου οργάνου διαβούλευσης / παρακολούθησης της εφαρμογής του πολιτιστικού σχεδίου. Ένα πρώτο κρίσιμο ζήτημα είναι η αναδιοργάνωση της ΠΕΔ, η σύστασή της ως άτυπου οργάνου, η σύνταξη κανονισμού διαβούλευσης, με περιγραφή του σκοπού της και των ρόλων της σε θέματα πολιτιστικής ανάπτυξης σε συμφωνία με την τοπική αρχή. 48

65 Αντιμετώπιση Συνεργασία με την τοπική διοίκηση και τον ΟΑΠ για τη διερεύνηση του πλαισίου αξιοποίησης της ΠΕΔ, σε αρμονία με τις διαδικασίες της διοίκησης και το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο. Πιθανή αξιοποίηση ως συμβουλευτικού οργάνου στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του ΟΑΠ Διαβούλευση με τους φορείς του Δ. Κορυδαλλού επί των κρίσιμων ζητημάτων - Συνάντηση Μέσα από τη συνάντηση της 28 ης Σεπτεμβρίου 2015, η ομάδα έργου του DemoCU επιχειρεί, πριν από την έναρξη της συμμετοχικής διαδικασίας, όπως αυτή έχει προδιαγραφεί στη μεθοδολογική προσέγγιση του έργου (βλ. Κεφάλαιο 2 του παρόντος), ένα ακόμη άνοιγμα προς τους φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού με σκοπό: Την ευρεία ενημέρωση ενός ακόμη μεγαλύτερου αριθμού φορέων, στη φάση αυτή που το έργο έχει να επιδείξει κάποια πρώτα αποτελέσματα. Τη συλλογή πληροφορίας σχετικά με μια σειρά από ζητήματα που έχουν ανακύψει από τη μέχρι τώρα εμβάθυνση στην περιοχή μελέτης και τους τομείς του πολιτισμού και αθλητισμού ειδικότερα, με σκοπό οι απόψεις αυτές να τροφοδοτήσουν την προετοιμασία του προσχεδίου από την Ομάδα Έργου Στόχοι διαβούλευσης Οι στόχοι της εν λόγω επικοινωνίας του έργου DemoCU με τους φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού στη συνάντηση αυτή ήταν: Να παρουσιαστεί με ένα συνοπτικό τρόπο το έργο DemoCU για εκείνους τους φορείς που δεν είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε προηγούμενες δράσεις επικοινωνίας, οι στόχοι του και τα οφέλη για την τοπική αυτοδιοίκηση, τους φορείς αθλητισμού και πολιτισμού και τους πολίτες. Να δοθεί ένας οδικός χάρτης του έργου η πορεία μέχρι σήμερα, οι στόχοι της παρούσας συνάντησης και η παρουσίαση της μελλοντικής πορείας του έργου. Το σημείο αυτό αποτελεί ένα κομβικό σημείο του έργου, καθώς ακολουθεί η έναρξη των συμμετοχικών διαδικασιών του έργου. Να δοθεί το περίγραμμα, οι στόχοι και οι βασικές λειτουργίες της πλατφόρμας DemoCU και να επεξηγηθούν τα οφέλη για τους φορείς από τη λειτουργία της, αλλά και να παρακινηθούν οι ίδιοι, όπως και να παρακινήσουν τα μέλη τους για συμμετοχή στη διαδικτυακή και τις διαπροσωπικές συμμετοχικές διαδικασίες του έργου. Να διατυπώσουν οι φορείς τις απόψεις τους για τα σημαντικά ζητήματα / προβλήματα του πολιτισμού και του αθλητισμού που έχουν εντοπιστεί και επεξεργαστεί από την ομάδα του έργου έως αυτή τη στιγμή Υλικό επικοινωνίας Οι παραπάνω στόχοι επιδιώκονται μέσα από την ανάπτυξη υλικού για την παρουσίαση των σχετικών θεμάτων. Πιο συγκεκριμένα προετοιμάστηκαν οι ακόλουθες παρουσιάσεις από μέλη της ομάδας του έργου: 49

66 Γιώργος Μπιθυμήτρης, Υπεύθυνος Έργου, ΔΑΚΜ, «Το έργο DemoCU». Αναστασία Στρατηγέα, Αν. Καθηγήτρια ΕΜΠ., Επιστημονική Υπεύθυνη Έργου, «DemoCU - Χθες, Σήμερα, Αύριο». Στέλιος Καζνέσης, Στέλεχος ΔΑΚΜ, «Η ηλεκτρονική πλατφόρμα του έργου DemoCU Πλατφόρμα συμμετοχικής δημοκρατίας Πηγή πληροφόρησης των πολιτών και προβολής των φορέων». Νεκταρία Μαραβά, Επιστημονικός Συνεργάτης ΔΑΚΜ, «Κρίσιμα ζητήματα διαχείρισης τομέων πολιτισμού & αθλητισμού Σχεδιάζοντας μαζί το μέλλον του πολιτισμού και του αθλητισμού στον Δήμο Κορυδαλλού» Εικόνα 1: Διαβούλευση ομάδας έργου DemoCU με φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού Κορυδαλλός

67 Συμμετέχοντες Η διαβούλευση συγκέντρωσε το ενδιαφέρον σημαντικού αριθμού πολιτιστικών και αθλητικών φορέων, ως προϊόν τόσο της θεματολογίας της όσο και της σημαντικής προσπάθειας επικοινωνίας που έγινε από την ομάδα έργου και τον Δήμο Κορυδαλλού. Στη συνάντηση συμμετείχαν επίσης και προλόγισαν τη σημασία του έργου ο πρέσβης της Νορβηγίας, εκπρόσωπος από το Ίδρυμα Μποδοσάκη, καθώς και ο Δήμαρχος Κορυδαλλού και ο Πρόεδρος του Οργανισμού Άθλησης και Πολιτισμού Αποτελέσματα διαβούλευσης Μετά τις προγραμματισμένες παρουσιάσεις από τα μέλη της ομάδας του έργου DemoCU ακολούθησε ελεύθερος διάλογος, τα σημαντικότερα συμπεράσματα του οποίου έχουν ως ακολούθως: Το έργο DemoCU κρίνεται ως μια πολύ θετική προσπάθεια για την προώθηση των ζητημάτων του πολιτισμού και αθλητισμού στην πόλη του Κορυδαλλού, καθώς έρχεται να θέσει το ζήτημα του πολιτιστικού σχεδιασμού με τη συμμετοχή της κοινωνίας και να αναδείξει τη σημασία του για την τοπική ανάπτυξη. Η πλατφόρμα DemoCU αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο με πολλαπλά οφέλη για την τοπική διοίκηση, τους πολίτες και τους φορείς της πόλης, ενώ η προοπτική περαιτέρω αξιοποίησής της και μετά το πέρας του έργου από τη δημοτική αρχή αποτελεί ένα πολύ θετικό στοιχείο για την καλύτερη διαχείριση και την ανάδειξη των θεμάτων του πολιτισμού και αθλητισμού στην πόλη. Για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της πλατφόρμας αυτής από τους πολίτες και τους φορείς κρίνεται σκόπιμη η ανάπτυξη δεξιοτήτων του τοπικού πληθυσμού, στοιχείο για το οποίο η τοπική διοίκηση πρέπει να αναλάβει κάποιας μορφής δράση μέσα από σχετικές δραστηριότητες εκπαιδευτικού περιεχομένου (χρήση νέων τεχνολογιών και διαδικτύου). Η οργάνωση των βιωματικών εργαστηρίων αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο κινητοποίησης συγκεκριμένων ομάδων, ενώ θέτει ιδιαίτερα σημαντικά ζητήματα π.χ. διαγενεακή επικοινωνία, διαπολιτισμική επικοινωνία. Τα αποτελέσματα των εργαστηρίων αυτών μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό οδηγό για τον εμπλουτισμό του Ολοκληρωμένου Σχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου, σε αρμονία με τις ανάγκες της κοινωνίας. Σημαντική είναι η ανάδειξη δράσεων πολιτισμού και αθλητισμού στα σχολεία για την εμπέδωση της αξίας των τομέων αυτών στον μαθητικό πληθυσμό. Η σημαντική δραστηριότητα που αναπτύσσεται ήδη στις σχολικές μονάδες πρέπει να υποστηριχθεί και να αναδειχθεί περαιτέρω με τη δημιουργία μαθητικών φεστιβάλ, την ανάδειξη μουσικών συγκροτημάτων, την ανάδειξη των ομάδων που ασχολούνται με τη φωτογραφία και το θέατρο κ.λπ. Σημαντική είναι και η δράση των Ενώσεων Γονέων στα θέματα του πολιτισμού και του αθλητισμού, που πρέπει να αναδειχτεί και να υποστηριχθεί από την τοπική δημοτική αρχή. Ανάγκη καταγράφεται επίσης για σχετική ενημέρωση των Συλλόγων Καθηγητών και των Διευθυντών των σχολικών μονάδων σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού και την επιδίωξη της ευγενούς άμιλλας μεταξύ των σχολικών μονάδων στα θέματα αυτά. 51

68 Σημαντική η παρατήρηση της ανάδειξης του Δήμου Κορυδαλλού ως ενός «τόπου» με ιδιαίτερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά, μέσα από τη μύηση του τοπικού πληθυσμού στον λαϊκό πολιτισμό, τη σύνδεση των τριών γενεών μέσα από πολιτιστικές δράσεις και τη δημιουργία αισθήματος κοινότητας, με συνδετικό κρίκο τον πολιτισμό. Σημαντική επίσης παρατήρηση είναι η ανάγκη προσανατολισμού προς την ανάδειξη της πολιτιστικής επιχειρηματικότητας ως μιας νέας διάστασης και μιας διεξόδου στην πολυεπίπεδη κρίση, αξιοποιώντας νέες ιδέες με προστιθέμενη αξία και τα σχετικά χρηματοδοτικά εργαλεία που μπορούν να τις υποστηρίξουν. Η ανάγκη δημιουργίας στενότερων σχέσεων και συνεργασιών της τοπικής αρχής και του ιδιωτικού τομέα αποτελεί επίσης μια σημαντική διάσταση που αναδείχθηκε και μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, από αυτή της διαφήμισης έως αυτή της συνεργασίας για την επιδίωξη κοινών στόχων στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού. Τέλος σημαντική κρίνεται η λειτουργία του forum στην πλατφόρμα DemoCU, ως εργαλείου για την επικοινωνία και την ανάδειξη των θεμάτων του πολιτισμού και αθλητισμού. Το forum μπορεί να λειτουργήσει ως ένα πεδίο ανάπτυξης γόνιμου διαλόγου και επανεκκίνησης του ενδιαφέροντος στα θέματα του πολιτισμού και αθλητισμού, αλλά και ως ένα εργαλείο για την επιδίωξη της διαφάνειας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων Διατύπωση Προσχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Στην ενότητα αυτή παρουσιάζεται η δομή του προς διαβούλευση Προσχεδίου και διατυπώνονται οι στόχοι, οι άξονες προτεραιότητας, οι κατευθύνσεις πολιτικής και τα μέτρα πολιτικής για τη Διαχείριση των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού (Διάγραμμα 5), όπως αυτά προκύπτουν από: τη μελέτη των εξελίξεων του εξωτερικού περιβάλλοντος με τη βοήθεια της προσέγγισης PEST μελέτη πολιτικής (Political), οικονομικής (Economic), κοινωνικής (Social) και τεχνολογικής (Technological) πραγματικότητας και των εξελίξεών της, που οριοθετούν το περιβάλλον εντός του οποίου υλοποιείται η συμμετοχική ανάπτυξη του Σχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού από το DemoCU (βλ. Έκθεση ΙΙ.6), την επεξεργασία των παραγόντων του εσωτερικού περιβάλλοντος της περιοχής μελέτης και των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού σε αυτή (κύριες διαπιστώσεις από την ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης, αλλά και των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού, αξιολόγηση πλεονεκτημάτων, αδυναμιών, ευκαιριών και κινδύνων για την περιοχή μελέτης και τους εν λόγω τομείς σε αυτή, κρίσιμα ζητήματα που απορρέουν από τη μελέτη του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος κ.λπ.) (βλ. Έκθεση ΙΙ.6), τη διαβούλευση σειράς των παραπάνω ζητημάτων με την Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης ΠΕΔ, που έλαβε χώρα στη συνάντηση της ομάδας έργου με την εν λόγω επιτροπή στις (βλ. Έκθεση ΙΙ.5), οι απόψεις και παρατηρήσεις της οποίας έχουν ενσωματωθεί στο Προσχέδιο αυτό. 52

69 τη συζήτηση με τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης - ΔΕΔ. Διάγραμμα 5: Δομή Προσχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών ΣΤΟΧΟΣ Άξονας Προτεραιότητας 1 Άξονας Προτεραιότητας 2... Άξονας Προτεραιότητας i Κατεύθυνση Πολιτικής 1 Κατεύθυνση Πολιτικής 2... Κατεύθυνση Πολιτικής m Μέτρο Πολιτικής 1 Μέτρο Πολιτικής 2... Μέτρο Πολιτικής n Στόχος και άξονες προτεραιότητας Ο στόχος του Προσχεδίου είναι η ανάπτυξη ολοκληρωμένης συμμετοχικής πολιτιστικής πολιτικής σε τοπικό επίπεδο, η οποία αποσκοπεί:... στην ανάδειξη του Κορυδαλλού ως μιας πόλης πολιτισμού και αθλητισμού με υπερτοπικά χαρακτηριστικά, δίνοντας έμφαση στην παραγωγή καινοτόμων και εναλλακτικών προϊόντων και υπηρεσιών πολιτισμού και αθλητισμού, που θα συνεισφέρουν στη δημιουργία πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων για την ενίσχυση της τοπικής αναπτυξιακής διαδικασίας. Οι άξονες προτεραιότητας για την επίτευξη του στόχου φαίνονται στο Διάγραμμα 6 και επεξηγούνται στη συνέχεια. 1 Ο πολιτισμός ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης Η συμμετοχική ανάπτυξη ολοκληρωμένης πολιτιστικής πολιτικής αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, να θέσει τον πολιτισμό στο επίκεντρο των πολιτικών μελλοντικής ανάπτυξης του Δήμου Κορυδαλλού, προωθώντας αυτόν ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης, με έμφαση στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών πολιτισμού και αθλητισμού που θα συνεισφέρουν στην παραγωγή προστιθέμενης αξίας και την τοπική αστική ανάπτυξη. Η συγκρότηση της ταυτότητας αυτής αποτελεί θεμελιώδη λίθο για την ανάπτυξη του 53

70 Προσχεδίου, έτσι ώστε να είναι σε θέση να αγκαλιάσει όλες τις κοινωνικές ομάδες και να παρακινήσει αυτές να εμπλακούν στα δρώμενα της πόλης. Ακόμη, η ταυτότητα αυτή μπορεί να συμβάλλει στην εξωστρέφεια της περιοχής, την ανάπτυξή της ως υπερτοπικού πόλου πολιτισμού και αθλητισμού, με θετικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, στην πολυπολιτισμική και διαπολιτισμική επικοινωνία, κ.λπ. Διάγραμμα 6: Ανάλυση στόχου σε άξονες προτεραιότητας 2 1 Ο πολιτισμός ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης Προώθηση συμμετοχικής δημοκρατίας ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής 8 Πολιτισμός & Αθλητισμός για όλους 3 Αναβάθμιση δομής / λειτουργίας ΟΑΠ Ολοκληρωμένη Πολιτιστική Πολιτική 7 Ανάπτυξη οικονομίας πολιτιστικής δημιουργίας 6 4 Διασύνδεση πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία Συνεργασία Πολιτιστικών & Αθλητικών φορέων Ανάπτυξη/Διαχείριση Υποδομών - Πολιτιστικές - Αθλητικές υποδομές 5 2 Πολιτισμός Αθλητισμός για όλους Η εξέλιξη της ζήτησης για προϊόντα και υπηρεσίες πολιτισμού και αθλητισμού επηρεάζεται σημαντικά από τις αντίστοιχες εξελίξεις στο κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον, τις εξελίξεις της τεχνολογίας, τις δημογραφικές εξελίξεις, την απασχόληση και το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών, τον ελεύθερο χρόνο, τις λοιπές επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις των ατόμων κ.λπ. Στο πλαίσιο αυτό, η πρόσβαση όλων των κοινωνικών ομάδων σε προϊόντα και υπηρεσίες πολιτισμού και αθλητισμού προϋποθέτει την ανάπτυξη των κατάλληλων προϊόντων και υπηρεσιών που να συνάδουν με τα χαρακτηριστικά των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων. Η διάσταση της πρόσβασης όλων των κοινωνικών ομάδων στις δραστηριότητες του πολιτισμού και του αθλητισμού είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς οι συγκεκριμένοι τομείς συνεισφέρουν στην κοινωνική ανάπτυξη και συνοχή, καθώς και τη δημιουργία ώριμων, υπεύθυνων και ενεργών πολιτών. 54

71 3 Αναβάθμιση Δομής / Λειτουργίας ΟΑΠ Ο ρόλος του ΟΑΠ στην ανάπτυξη και αναβάθμιση των τομέων του πολιτισμού και αθλητισμού είναι σημαντικός και απορρέει από τη θεσμική του υπόσταση και τις αρμοδιότητες που συνδέονται με αυτή για την υλοποίηση της στρατηγικής της τοπικής διοίκησης στους εν λόγω τομείς. Η αναβάθμιση της λειτουργίας του, η στελέχωσή του με επιστημονικό προσωπικό σχετικό με τους τομείς ενδιαφέροντος και όχι μόνο, η δράση του ως φορέας υποστήριξης και συντονισμού του έργου όλων των φορέων του πολιτισμού και αθλητισμού της πόλης, ο ρόλος του στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των υποδομών και των διαθέσιμων από τον προϋπολογισμό του Δήμου πόρων είναι στοιχεία σημαντικά για την περαιτέρω ανάπτυξη και αναβάθμιση του ρόλου και των παρεχόμενων από αυτόν υπηρεσιών. Ο εν λόγω άξονας προτεραιότητας αποσκοπεί στην ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας του ΟΑΠ για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας στην επιδίωξη των στόχων του. 4 Συνεργασία Πολιτιστικών - Αθλητικών φορέων Στο πλαίσιο της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, η ανάπτυξη συνεργασιών, η δικτύωση και η δημιουργία συνεργειών μεταξύ των δράσεων φορέων του αθλητισμού και του πολιτισμού αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας στους εν λόγω τομείς. Δεδομένης της στενότητας των δημόσιων πόρων για την υποστήριξή τους, αλλά και του περιορισμού του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών λόγω της ύφεσης, οι τομείς αυτοί υφίστανται σε πολλές περιπτώσεις τις δυσμενείς επιπτώσεις της κρίσης, που απειλούν τόσο την ύπαρξή τους όσο και την ποιότητα και το εύρος των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών. Η συνεργασία μεταξύ τόσο των θεσμοθετημένων φορέων όσο και των άτυπων ομάδων που εμπλέκονται στους παραπάνω τομείς μπορεί να αποφέρει θετικά οφέλη και νέες ευκαιρίες για την ανάδειξη του ρόλου τους στην τοπική κοινωνία, ενώ μπορεί ακόμη να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων ελκυστικότερων και οικονομικότερων για τους πολίτες προϊόντων. 5 Ανάπτυξη Υποδομών - Πολιτιστικές / Αθλητικές υποδομές Οι υποδομές πολιτισμού και αθλητισμού στην περιοχή βρίσκονται σε δυσαναλογία με τις ανάγκες των πολιτών τους οποίους εξυπηρετούν, σημειώνεται δηλαδή ένα σχετικό έλλειμμα στις υποδομές, το οποίο σχετίζεται κυρίως με τη χωρική ανισοκατανομή των υποδομών αλλά και με τη δυσαναλογία των υποδομών σε σχέση με τη ζήτηση, τη σταδιακή παλαίωση του διατιθέμενου εξοπλισμού, την πλήρη έλλειψη υποδομών για κάποιας μορφής δραστηριότητες, όπως π.χ. η κολύμβηση, δεδομένου ότι δεν υφίσταται κολυμβητήριο στον Δήμο Κορυδαλλού κ.ά. Ταυτόχρονα, στην περιοχή υπάρχουν αρκετοί διαθέσιμοι ελεύθεροι χώροι που μπορούν να αξιοποιηθούν για δράσεις πολιτισμού (π.χ. πλατείες), αλλά και χώροι οι οποίοι μπορούν να αναπτυχθούν ως πόλοι πολιτισμού και αθλητισμού υπερτοπικού ενδιαφέροντος [χώροι περιαστικού πρασίνου στην περιοχή του Σχιστού (όρος Αιγάλεω), ο χώρος των πρώην λατομείων, ο χώρος των γυναικείων φυλακών κ.λπ.]. Οι παραπάνω χώροι μπορούν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη νέων μορφών (εναλλακτικού) αθλητισμού, ενώ μπορεί να αποτελέσουν πόλους για την αποτελεσματικότερη διασύνδεση δράσεων πολιτισμού και αθλητισμού (οργανωμένες 55

72 δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού με τη συνεργασία τοπικών φορέων και παραγόντων), συμβάλλοντας έτσι στην εξωστρέφεια, την ανάδειξη της τοπικής πολιτιστικής ταυτότητας και την επιδίωξη ενός υπερτοπικού χαρακτήρα των δράσεων αυτών, προς όφελος της τοπικής οικονομικής ανάπτυξης. Δεδομένης της οικονομικής ασφυξίας των δημοτικών προϋπολογισμών στην περίοδο της κρίσης, η ανάπτυξη των σημαντικών διαθέσιμων χώρων ως υπερτοπικών πόλων πολιτισμού και αθλητισμού και πολιτισμού για την ανάδειξη μιας νέας ταυτότητας της πόλης ως πόλου αθλητισμού/πολιτισμού για την ευρύτερη περιοχή, μπορεί να αποτελέσει έναν μακροπρόθεσμο στόχο, με την επικέντρωση των προσπαθειών στην υλοποίηση των σχετικών μελετών και τη συστηματική αναζήτηση πόρων από διάφορες πηγές για την υλοποίηση αυτών. Σε βραχυ- και μεσο-πρόθεσμο επίπεδο, η εξυπηρέτηση των αναγκών των πολιτών μπορεί να επιδιωχθεί από την αποτελεσματικότερη διαχείριση των υπαρχουσών υποδομών και την πολυλειτουργική αξιοποίησή τους, αλλά και την πολυλειτουργική αξιοποίηση άλλων υποδομών της πόλης, οι οποίες βρίσκονται υπό τη διαχείριση της Δημοτικής Αρχής (π.χ. σχολικές μονάδες). Μια συντονισμένη προσπάθεια αναζήτησης νέων λύσεων και πρακτικών μέσα σε μια νέα πραγματικότητα, με ευελιξία, φαντασία και ανάπτυξη αισθήματος κοινωνικής ευθύνης και αλληλεγγύης, που να στηρίζεται στις ήδη υπάρχουσες υποδομές, αποτελεί το ζητούμενο στην τρέχουσα περίοδο οικονομικής ύφεσης και των αδυναμιών που αυτή συνεπάγεται. Σημαντική επίσης κατεύθυνση που πρέπει να διερευνηθεί είναι η κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων, τόσο σε μεσοπρόθεσμο, όσο και σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, με την αξιοποίηση του θεσμού των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), η οποία μπορεί να επιταχύνει τις εξελίξεις και την υλοποίηση των υποδομών αυτών, μειώνοντας σημαντικά τις χρηματοδοτικές ανάγκες και το ρίσκο των σχετικών επενδύσεων για τον Δήμο Κορυδαλλού. Σχετικά επιτυχημένα παραδείγματα συνεργασιών του Δήμου με τον ιδιωτικό τομέα (πολύ βέβαια απλούστερης μορφής) μπορούν να προλειάνουν το έδαφος προς μια τέτοια κατεύθυνση. 6 Διασύνδεση τομέων πολιτισμού / αθλητισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία Ο υποστόχος αυτός είναι ιδιαίτερα σημαντικός, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε win-win λύσεις για τους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, την τοπική οικονομία και την κοινωνία. Στην πράξη υπονοεί μια νέα προσέγγιση της ανάπτυξης των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού, καλύτερα ενσωματωμένης στην τοπική πραγματικότητα, μέσα από τη στενή συνεργασία των τριών παραπάνω παραγόντων. Για παράδειγμα η συνεργασία των τομέων του πολιτισμού και αθλητισμού με την τοπική οικονομία (τοπικές επιχειρήσεις) μπορεί να αποφέρει οφέλη για τις τοπικές επιχειρήσεις, υποστηρίζοντας τις δραστηριότητές τους, ενώ ταυτόχρονα να μειώσει τα κόστη των διαφόρων πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων, μεταφέροντας τα οφέλη της συνεργασίας αυτής στην τοπική κοινωνία (ποιοτική και οικονομικότερη προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών). Σημαντική διάσταση της εν λόγω συνεργασίας των πολιτιστικών / αθλητικών δραστηριοτήτων και των τοπικών επιχειρήσεων μπορεί να αποτελεί και η αναζήτηση χορηγιών, με προφανή οφέλη τόσο για τις δραστηριότητες των εν λόγω τομέων όσο και των πολιτών που εμπλέκονται σε αυτές (μειωμένα κόστη). 56

73 7 Ανάπτυξη οικονομίας πολιτιστικής δημιουργίας Η οικονομία του πολιτισμού και της δημιουργίας αποτελεί επίκαιρο θέμα μελέτης στη διεθνή οικονομική την τελευταία δεκαετία και κυριαρχεί στις συζητήσεις για τη χάραξη αναπτυξιακής στρατηγικής τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες οικονομίες (Λαζαρέτου 2014). Στην Ευρώπη, οι τομείς παραγωγής αγαθών πολιτισμού και δημιουργίας (cultural and creative industries) αποτελούν τα τελευταία χρόνια έναν από τους πιο δυναμικούς τομείς. Σημαντική διάσταση, στο πλαίσιο αυτό, αποτελεί και η επιτυχής διασύνδεση της οικονομίας της γνώσης αλλά και της τεχνολογίας με την οικονομία του πολιτισμού και της δημιουργίας. Στο πλαίσιο αυτό, ο εν λόγω άξονας προτεραιότητας επιχειρεί να αναδείξει τη διάσταση αυτή και να δώσει ώθηση στην τοπική επιχειρηματικότητα για την ανάπτυξη / ανάδειξη νέων προϊόντων, που αξιοποιούν τις τεχνολογικές εξελίξεις και λαμβάνουν υπόψη τις νέες ανάγκες που προκύπτουν σε τοπικό επίπεδο. Τέτοιου είδους προϊόντα είναι δυνατόν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον συγκεκριμένων ομάδων χρηστών π.χ. των ηλικιακά νεότερων ομάδων. 8 Προώθηση συμμετοχικής δημοκρατίας ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής Η ενίσχυση της συμμετοχικής δημοκρατίας αποτελεί σήμερα ένα ζητούμενο σε πάρα πολλές κοινωνίες, μια στροφή που μετασχηματίζει τις «από πάνω προς τα κάτω» σε «από κάτω προς τα πάνω» διαδικασίες λήψης αποφάσεων, μέσα από την αναγνώριση των σημαντικών ωφελειών που απορρέουν από αυτή στην επιδίωξη των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης σε τοπικό επίπεδο. Η ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στη διαμόρφωση της πολιτιστικής πολιτικής στον Δήμο Κορυδαλλού, στο πλαίσιο του έργου DemoCU αναμένεται να έχει θετικές επιπτώσεις στην καλύτερη ανάγνωση των αναγκών της τοπικής κοινωνίας και την προώθηση λύσεων και των αντίστοιχων πολιτικών που να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της, να έχουν την υποστήριξή της και να συμβάλλουν στην κοινωνική ανάπτυξη και συνοχή Κατευθύνσεις πολιτικής Οι κατευθύνσεις πολιτικής για την υλοποίηση των αξόνων προτεραιότητας και την επίτευξη του στόχου παρουσιάζονται στον Πίνακα 3 που ακολουθεί. 57

74 Πίνακας 3: Κατευθύνσεις πολιτικής ανά άξονα προτεραιότητας για την επίτευξη του στόχου ΣΤΟΧΟΣ: Xάραξη Ολοκληρωμένης Πολιτιστικής Πολιτικής σε Τοπικό Επίπεδο Άξονες Προτεραιότητας 1- Ο πολιτισμός ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης 2 - Πολιτισμός Αθλητισμός για όλους 3 - Αναβάθμιση Δομής / Λειτουργίας ΟΑΠ 4 - Συνεργασία Πολιτιστικών - Αθλητικών φορέων Κατευθύνσεις πολιτικής Διαμόρφωση - ανάδειξη πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης - διακριτό στίγμα πολιτισμού / αθλητισμού. Ενσωμάτωση της πολιτιστικής στρατηγικής στις άλλες πολιτικές του Δήμου. Ολοκληρωμένη αξιοποίηση διαθέσιμων χώρων για τη δημιουργία πολιτιστικών / αθλητικών υποδομών υπερτοπικού ενδιαφέροντος (χώρος φυλακών, λατομεία κ.λπ.), που θα αναδείξουν την ταυτότητα της πόλης. Ολοκλήρωση του πολιτιστικού σχεδιασμού στον στρατηγικό σχεδιασμό του Δήμου Κορυδαλλού. Διεύρυνση δράσεων/προϊόντων/υπηρεσιών πολιτισμού αθλητισμού με σκοπό την κάλυψη των αναγκών διαφορετικών κοινωνικών ομάδων-στόχων. Ανάπτυξη εξειδικευμένων δράσεων φορέων για διάφορες κοινωνικές ομάδες στόχους. Ενίσχυση της πολιτιστικής πολυμορφίας και του διαπολιτισμικού διαλόγου. Ενίσχυση του διαγενεακού διαλόγου / συνεργασιών. Αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) για την καλύτερη επικοινωνία δράσεων πολιτισμού αθλητισμού από όλους τους εμπλεκομένους φορείς. Στελέχωση ΟΑΠ με επιστημονικό προσωπικό. Αναβάθμιση υποδομής λειτουργίας Αξιοποίηση ΤΠΕ Οργάνωση / συντονισμός δράσεων φορέων πολιτισμού και αθλητισμού της πόλης. Ανάπτυξη επικοινωνιακής στρατηγικής / σχεδίου για τη διάχυση της πληροφορίας σχετικά με τις δράσεις που υλοποιεί ο ΟΑΠ προς φορείς και κοινωνικές ομάδες. Υιοθέτηση αρχών επιχειρησιακού προγραμματισμού για τη λειτουργία του ΟΑΠ (προγραμματισμός δράσεων, ιεράρχηση, αξιολόγηση αποτελεσμάτων, κ.λπ.). Ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας/δικτύωσης μεταξύ των διαφορετικών φορέων σε κάθε έναν τομέα συνέργειες μέσα από τη δικτύωση των φορέων. Προώθηση συνεργασιών μεταξύ τοπικής διοίκησης (ΟΑΠ) και πολιτιστικών / αθλητικών φορέων για την 58

75 προώθηση της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης. Περαιτέρω ενδυνάμωση της συνεργασίας με τις σχολικές μονάδες της πόλης, τα ΚΑΠΗ και τον μαθητικό νεανικό πληθυσμό για την προώθηση δράσεων σχετικών με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό και την ανάπτυξη κουλτούρας πολιτισμού-αθλητισμού. Ευαισθητοποίηση / Ενεργοποίηση φορέων για την ανάπτυξη κοινών δράσεων. Ενίσχυση εθελοντισμού στις πολιτιστικές δραστηριότητες. Ανάπτυξη νέων συνεργασιών και συμμετοχή σε δίκτυα σε τοπικό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Ανάπτυξη δράσεων διασύνδεσης πολιτισμού αθλητισμού. 5 - Ανάπτυξη Υποδομών - Πολιτιστικές - Αθλητικές υποδομές 6 - Διασύνδεση πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία 7 - Ανάπτυξη οικονομίας πολιτιστικής δημιουργίας Αποτελεσματικότερη αξιοποίηση χώρων πολιτισμού / αθλητισμού πολυλειτουργική αξιοποίηση. Νέα σχήματα αξιοποίησης πολιτιστικών & αθλητικών υποδομών με τη συνεργασία του ιδιωτικού τομέα ΣΔΙΤ. Βελτίωση πρόσβασης σε πολιτιστικές & αθλητικές υποδομές. Αξιοποίηση ελεύθερων χώρων για τη διενέργεια πολιτιστικών εκδηλώσεων. Υποστήριξη της δραστηριότητας των τοπικών φορέων σε σχέση με τη χρήση των υποδομών του δήμου. Ανάπτυξη επιχειρηματικότητας γύρω από τον πολιτισμό και τον αθλητισμό νέοι τομείς π.χ. γαστρονομία, κατασκευή κοσμήματος, αναπαλαίωσης υλικών, ψηφιακές εφαρμογές, εναλλακτική πολιτιστική δημιουργία, κτλ. Δικτύωση επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο του πολιτισμού-αθλητισμού με την τοπική οικονομία. Προώθηση της κοινωνικής οικονομίας / καινοτομίας στο πεδίο του πολιτισμού-αθλητισμού. Ενίσχυση του θεσμού των χορηγιών. Αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών μηχανισμών από φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού στην πόλη. Στρατηγικές υποστήριξης των επιχειρήσεων πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής. Αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών για την παραγωγή νέων πολιτιστικών προϊόντων. Προώθηση της γνώσης μέσω της κατάρτισης και δια βίου μάθησης 8 - Προώθηση Ενίσχυση συμμετοχικής έκφρασης των πολιτιστικών και αθλητικών τοπικών φορέων στη χάραξη τοπικής 59

76 συμμετοχικής δημοκρατίας ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής πολιτιστικής πολιτικής. Προώθηση ενεργού συμμετοχής (νέων, ηλικιωμένων και μεταναστών) σε δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού. Διαγενεακή ισότητα αλληλεπίδραση: Ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ γενεών στα πολιτιστικά θέματα διαγενεακή επικοινωνία Διαπολιτισμική επικοινωνία Ευαισθητοποίηση / Ενεργοποίηση / Εκπαίδευση / Ενημέρωση τοπικού πληθυσμού σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού. Ίση δυνατότητα πρόσβασης σε δραστηριότητες πολιτισμού & αθλητισμού όλων των κοινωνικών ομάδων. Πολιτισμός και Αθλητισμός υπό τη διάσταση του φύλου. 60

77 Μέτρα πολιτικής Σχετικά με τους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, σημειώνεται περαιτέρω εξειδίκευση των κατευθύνσεων πολιτικής σε μια σειρά από μέτρα πολιτικής, που παρουσιάζονται στη συνέχεια (Πίνακες 4 έως 11). 61

78 Πίνακας 4: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 1 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1 - «Ο πολιτισμός ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης» Κατευθύνσεις πολιτικής Διαμόρφωση - ανάδειξη πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης - διακριτό στίγμα πολιτισμού/αθλητισμού του Δήμου. Μέτρα πολιτικής Δημιουργία πολιτιστικής ταυτότητας του Δήμου, η οποία να καλύπτει τις υπάρχουσες αλλά και εναλλακτικές μορφές τέχνης και κουλτούρας, μορφές κοινωνικής οικονομίας / καινοτομίας στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, έτσι ώστε ο Δήμος να αποκτήσει ένα συγκεκριμένο, διακριτό και αναγνωρίσιμο «στίγμα». Διαμόρφωση της κατάλληλης επικοινωνιακής πολιτικής και σχετικών δράσεων για την ανάδειξη της συγκεκριμένης ταυτότητας/εικόνας. Ανάπτυξη νέων συνεργασιών και συμμετοχή του Δήμου σε δίκτυα σε τοπικό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο - Διαμόρφωση νέων ευκαιριών για όλους τους φορείς του αθλητισμού και του πολιτισμού της πόλης. Ανάδειξη/μεταφορά/εκπαίδευση των φορέων της πόλης σε καινοτόμα και επιτυχημένα παραδείγματα δράσεων πολιτισμού και αθλητισμού από άλλες πόλεις, μέσα από τις πρωτοβουλίες του Δήμου και τη συμμετοχή του σε Ευρωπαϊκά προγράμματα. Ανάπτυξη διαδημοτικών συνεργασιών για τον εμπλουτισμό και τη διεύρυνση των πολιτιστικών αθλητικών δράσεων. Ενδυνάμωση υφιστάμενων συνεργασιών του Δήμου με τους πολιτιστικούς/αθλητικούς φορείς της πόλης επικοινωνία της ταυτότητας αυτής προς τους φορείς ανάπτυξη ευρέων συναινέσεων στην επιδίωξή της. Αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς όλους τους φορείς πολιτισμού και αθλητισμού μέσα από την εφαρμογή σύγχρονων πρακτικών οργάνωσης και υποστήριξης σε επίπεδο τοπικής διοίκησης. Ανάπτυξη καλών πρακτικών. Προώθηση / στήριξη πρωτοβουλιών κοινωνικής οικονομίας / καινοτομίας στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού μέσα από την αξιοποίηση ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών πόρων Ανάληψη πρωτοβουλιών του Δήμου Κορυδαλλού προς την κατεύθυνση αυτή Προώθηση συγκεκριμένων πολιτικών στήριξης της κοινωνικής οικονομίας καινοτομίας. 62

79 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1 - «Ο πολιτισμός ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ένταξη σε σχετικά προγράμματα της Ε.Ε. που ενισχύουν και αναβαθμίζουν την εικόνα της πόλης τόσο στο εσωτερικό όσο και εκτός, ενώ ταυτόχρονα προωθούν τη μεταφορά καλών πρακτικών και τεχνογνωσίας. Διοργάνωση δραστηριοτήτων υπερτοπικής εμβέλειας προώθηση της εικόνας του δήμου ως υπερτοπικού πόλου πολιτισμού-αθλητισμού στην ευρύτερη περιοχή. Ενσωμάτωση της πολιτιστικής στρατηγικής στις άλλες πολιτικές του Δήμου. Διαμόρφωση μιας συνεκτικής πολιτιστικής στρατηγικής, αξιοποιώντας και τα αποτελέσματα του έργου DemoCU, η οποία να είναι ενταγμένη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου και να έχει μια μακροπρόθεσμη στόχευση. Ενσωμάτωση της στρατηγικής αυτής σε άλλους τομείς / πολιτικές π.χ. πολιτικές απασχόλησης, ανάπτυξης κοινωνικής επιχειρηματικότητας, ανάπτυξης δεξιοτήτων κοινωνικών ομάδων. Προώθηση της Κοινωνίας της Γνώσης, της δημιουργίας και της καινοτομίας γενικότερα και ειδικότερα στους τομείς του αθλητισμού και του πολιτισμού. Ενίσχυση του γνωστικού υποβάθρου πολύπλευρη επιμόρφωση των στελεχών της τοπικής διοίκησης για την αποτελεσματικότερη υποστήριξη των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού και των εμπλεκόμενων σε αυτούς φορέων. 63

80 Πίνακας 5: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 2 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2 - «Πολιτισμός Αθλητισμός για όλους» Κατευθύνσεις πολιτικής Διεύρυνση δράσεων / προϊόντων / υπηρεσιών πολιτισμού αθλητισμού με σκοπό την κάλυψη των αναγκών διαφορετικών κοινωνικών ομάδωνστόχων. Ανάπτυξη εξειδικευμένων δράσεων φορέων για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες στόχους. Ενίσχυση της πολιτιστικής πολυμορφίας και του διαπολιτισμικού διαλόγου. Μέτρα πολιτικής Εντοπισμός υπαρχόντων και νέων ομάδων-στόχων σε επίπεδο τοπικής διοίκησης με πρωτοβουλία του ΟΑΠ. Διερεύνηση αναγκών της τοπικής κοινωνίας σχετικά με το αθλητικό και πολιτιστικό προϊόν, μέσω διοργάνωσης έρευνας πεδίου, θεματικών συναντήσεων κ.λπ. Προσαρμογή προγραμμάτων πολιτισμού άθλησης με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε ομάδας (νέοι, ηλικιωμένοι, γυναίκες, οικογένειες κ.λπ.). Προώθηση μαζικού αθλητισμού μέσω κατασκευής νέων αθλητικών υποδομών, με επίκεντρο την κατασκευή του αθλητικού κέντρου στα Λατομεία. Προώθηση οικογενειακού αθλητισμού (πεζοπορίες, χειμερινό σκι, rafting, εκμάθηση κολύμβησης στη θάλασσα), ακολουθώντας το παράδειγμα της επιτυχημένης πρωτοβουλίας «Πάμε Θέατρο». Διερεύνηση δυνατότητας ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών αθλητισμού στην περιοχή του Σχιστού, αλλά και στον χώρο των 88 στρεμμάτων, με αθλήματα όπως η αναρρίχηση, η πεζοπορία, η ορεινή ποδηλασία, το skateboard κ.λπ. Νέες προοπτικές προσέλκυσης της νεολαίας του Δήμου στα αθλητικά δρώμενα. Υποστήριξη καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργίας άτυπων ομάδων πολιτισμού που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Ανάπτυξη σύγχρονων προγραμμάτων πολιτισμού / αθλητισμού για ΑμΕΑ, άνεργους, ηλικιωμένους, νέους κ.λπ. Ανάπτυξη δράσεων ενίσχυσης της πολιτισμικής δημιουργίας των φυλακισμένων. Ανάπτυξη δράσεων πολυπολιτισμικής ενσωμάτωσης. Στήριξη σχολικών προγραμμάτων διαπολιτισμικής εκπαίδευσης με τη συνεργασία του ΟΑΠ και των κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου Καθιέρωση βράβευσης σχετικών εκδηλώσεων σε ετήσια βάση Προβολή στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου. Ενθάρρυνση συνεργασιών μεταξύ φορέων διαφορετικού πολιτιστικού ενδιαφέροντος Προώθηση 64

81 συνεργασιών με την υποστήριξη της τοπικής διοίκησης και του ΟΑΠ. Ενσωμάτωση στις πολιτιστικές εκδηλώσεις του ΟΑΠ δράσεων διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Ανάδειξη και προβολή από τον διαδικτυακό τόπο του Δήμου τέτοιων συνεργασιών. Προώθηση συμμετοχής ομάδων μεταναστών/ρομά στις πολιτιστικές εκδηλώσεις του Δήμου για την προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου. Υποστήριξη υπηρεσιών του Δήμου προς τους φορείς Δημιουργία, στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου, πεδίου που να καταγράφονται δυνατότητες οικονομικής υποστήριξης τέτοιων δράσεων από διάφορες πηγές χρηματοδότησης. Ενίσχυση του διαγενεακού διαλόγου / συνεργασιών. Αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας για την καλύτερη επικοινωνία δράσεων πολιτισμού αθλητισμού από όλους τους εμπλεκομένους φορείς. Προώθηση δράσεων μεταξύ φορέων που να ενθαρρύνουν τον διάλογο μεταξύ γενεών σε θέματα πολιτισμού. Αξιοποίηση εμπειριών βιωματικού εργαστηρίου του έργου DemoCU για τον καλύτερο σχεδιασμό τέτοιων δράσεων. Διοργάνωση πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων για όλη την οικογένεια. Πολυεπίπεδη προώθηση δράσεων ΟΑΠ και φορέων πολιτισμού/αθλητισμού (διαδικτυακός τόπος Δήμου, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κ.λπ.). Δημιουργία διαδικτυακής ατζέντας πολιτιστικών / αθλητικών εκδηλώσεων στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου με σκοπό τη συστηματική ενημέρωση των πολιτών για τα πολιτιστικά/αθλητικά δρώμενα της πόλης όλων των φορέων πολιτισμού και αθλητισμού Αξιοποίηση πλατφόρμας DemoCU προς την κατεύθυνση αυτή. 65

82 Πίνακας 6: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 3 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3 - «Αναβάθμιση Δομής / Λειτουργίας ΟΑΠ» Κατευθύνσεις πολιτικής Στελέχωση ΟΑΠ με επιστημονικό προσωπικό. Αναβάθμιση υποδομής λειτουργίας Αξιοποίηση ΤΠΕ Οργάνωση / συντονισμός δράσεων φορέων πολιτισμού και αθλητισμού της πόλης. Μέτρα πολιτικής Πιθανή αξιοποίηση υπάρχοντος επιστημονικού δυναμικού του Δήμου που μπορεί να διατεθεί από άλλες υπηρεσίες. Αξιοποίηση δυνατοτήτων μετατάξεων με βάση το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο. Αξιοποίηση εθελοντών σε θέματα προώθησης των δράσεων του ΟΑΠ. Αξιοποίηση προγραμμάτων της Ε.Ε. για την ενδυνάμωση του ΟΑΠ σε ανθρώπινο δυναμικό. Ενίσχυση της διείσδυσης των ΤΠΕ στην οργάνωση και λειτουργία του ΟΑΠ για την καλύτερη υποστήριξη των πολιτικών για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Εκπαίδευση στελεχών σε θέματα ΤΠΕ - Αξιοποίηση ΤΠΕ ως υποδομή για την αποτελεσματικότερη διαχείριση σε επίπεδο καθημερινής λειτουργίας. Οργάνωση λειτουργιών με τη βοήθεια των ΤΠΕ π.χ. διαρκής παρουσία ενημερωμένης ατζέντας δράσεων, ανάρτηση χρόνου χρήσης και χρονοδιαγράμματος αξιοποίησης υπαρχουσών πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών. Αναβάθμιση χώρων εργασίας και εξοπλισμού. Ενίσχυση εμπιστοσύνης και καλής συνεργασίας ανάμεσα στον ΟΑΠ και όλους τους φορείς αθλητισμού-πολιτισμού του Δήμου. Ευαισθητοποίηση φορέων για την ανάπτυξη κοινών δράσεων και την ορθολογικότερη αξιοποίηση των πόρων (ανθρώπινων και υλικών) με πρωτοβουλίες του ΟΑΠ Ευρεία προβολή σχετικών δράσεων από τον διαδικτυακό τόπο του Δήμου. Συντονισμός δράσεων φορέων από τον ΟΑΠ έτσι ώστε να αποφεύγονται οι αλληλοεπικαλύψεις ατζέντα δράσεων όλων των φορέων με κεντρικό συντονισμό από τον ΟΑΠ Αξιοποίηση της πλατφόρμας DemoCU. Ενδυνάμωση της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των δομών. Ανάρτηση ατζέντας χρήσης πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών του Δήμου. 66

83 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3 - «Αναβάθμιση Δομής / Λειτουργίας ΟΑΠ» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ισότιμη πρόσβαση όλων των φορέων στις πολιτιστικές και αθλητικές υποδομές. Προώθηση εξωστρέφειας και ανάπτυξης συνεργασιών του ΟΑΠ με άλλους φορείς εκτός του Δήμου Κορυδαλλού, με την υποστήριξη της τοπικής διοίκησης. Ανάπτυξη επικοινωνιακής στρατηγικής / σχεδίου για τη διάχυση της πληροφορίας σχετικά με τις δράσεις που υλοποιεί ο ΟΑΠ προς φορείς και κοινωνικές ομάδες. Υιοθέτηση αρχών επιχειρησιακού προγραμματισμού στη λειτουργία του ΟΑΠ. Δημιουργία σχεδίου επικοινωνίας. Ενίσχυση των διαδικασιών / μηχανισμών ενημέρωσης Κατάλληλη επιλογή μέσων επικοινωνίας για την αποτελεσματικότερη ενημέρωση των διαφορετικών ομάδων στόχων της επικοινωνίας. Αξιοποίηση επικοινωνιακής υποδομής (διαδικτυακός τόπος, facebook κ.λπ.) και δομής (δημόσιες σχέσεις) του Δήμου. Προγραμματισμός δράσεων και σχετικού προϋπολογισμού σε ετήσια βάση. Ιεράρχηση προτεραιοτήτων τόσο ως προς τις δράσεις όσο και ως προς τις ομάδες στόχους αυτών, έτσι ώστε να δοθεί μια προτεραιότητα στις περισσότερο ευπαθείς ομάδες. Αξιολόγηση αποτελεσμάτων σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό. Ανάρτηση στο διαδίκτυο διαφάνεια λογοδοσία για τη διαχείριση δημόσιων πόρων Ενίσχυση εμπιστοσύνης μεταξύ ΟΑΠ και πολιτών/φορέων. 67

84 Πίνακας 7: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 4 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 - «Συνεργασία Πολιτιστικών - Αθλητικών φορέων» Κατευθύνσεις πολιτικής Ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας / δικτύωσης μεταξύ των διαφορετικών φορέων σε κάθε έναν τομέα συνέργειες μέσα από τη δικτύωση των φορέων. Προώθηση συνεργασιών μεταξύ τοπικής διοίκησης και πολιτιστικών / αθλητικών φορέων για την προώθηση της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης. Ευαισθητοποίηση / Ενεργοποίηση φορέων για την ανάπτυξη κοινών δράσεων. Ενίσχυση εθελοντισμού στις Μέτρα πολιτικής Προώθηση πολιτικών για τη συνεργασία / δικτύωση μεταξύ των φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού με πυρήνα τον ΟΑΠ. Στρατηγικές ενδυνάμωσης της γνώσης των φορέων σε θέματα αναζήτησης ευρωπαϊκών και άλλων πόρων, συνεργασίας για την υποβολή προτάσεων για χρηματοδότηση κ.λπ. Αξιοποίηση πλατφόρμας DemoCU και της σχετικής βάσης δεδομένων με τους φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού για τη διάχυση πληροφορίας από την τοπική διοίκηση και τον ΟΑΠ προς τους φορείς σχετικά με νέες ευκαιρίες δραστηριοποίησης και μεταξύ τους συνεργασίας. Ανάπτυξη στενότερων σχέσεων και αλληλεπίδρασης μεταξύ του ΟΑΠ και των λοιπών πολιτιστικών φορέων με πρωτοβουλία του ΟΑΠ σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Προώθηση συμπράξεων στα ζητήματα του πολιτισμού και του αθλητισμού για τη διεύρυνση της ανταπόκρισης των πολιτών και τη συνέργεια και εξοικονόμηση πόρων. Αξιοποίηση της πλατφόρμας DemoCU με τον συντονισμό των υπηρεσιών του Δήμου. Ανάπτυξη συνεργασιών στο πλαίσιο της συμμετοχής του Δήμου σε ευρωπαϊκά προγράμματα και της διαμόρφωσης εταιρικών σχημάτων, στα οποία θα είναι δυνατή και η συμμετοχή φορέων πολιτισμού / αθλητισμού της πόλης. Διεύρυνση συμμετοχικών διαδικασιών - Διαμόρφωση και λειτουργία οργάνων (όπως η Επιτροπή Πολιτισμού). Ευαισθητοποίηση φορέων για την ανάπτυξη κοινών δράσεων και την ορθολογικότερη αξιοποίηση των πόρων Ευρεία προβολή σχετικών δράσεων από τον διαδικτυακό τόπο του Δήμου. Ενεργοποίηση φορέων για τη συμμετοχή των μελών τους σε τέτοιες δράσεις και την ανταλλαγή γνώσης και εμπειριών για τη διεύρυνση των πολιτιστικών εμπειριών και την ανάπτυξη διαπολιτισμικού διαλόγου μεταξύ των κοινωνικών ομάδων του Δήμου. Προώθηση του εθελοντισμού για την υποστήριξη δράσεων του πολιτισμού και του αθλητισμού. 68

85 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 - «Συνεργασία Πολιτιστικών - Αθλητικών φορέων» Κατευθύνσεις πολιτικής πολιτιστικές / αθλητικές δραστηριότητες. Ανάπτυξη νέων συνεργασιών και συμμετοχή σε δίκτυα σε τοπικό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Ανάπτυξη δράσεων διασύνδεσης πολιτισμού αθλητισμού. Μέτρα πολιτικής Προώθηση προσκλήσεων σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού για εθελοντική συμμετοχή σε δράσεις, με θεματολογία σχετική με τα ενδιαφέροντά τους ευρεία προβολή από τον διαδικτυακό τόπο του Δήμου, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τον τοπικό τύπο κ.λπ. Εκπαίδευση εθελοντών πολιτισμού αθλητισμού μέσα από την ανάπτυξη σχετικών δράσεων από τον ΟΑΠ. Στενή συνεργασία τοπικής διοίκησης και φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού για την προώθηση του εθελοντισμού αξιοποίηση δυνατοτήτων τοπικών φορέων πολιτισμού και αθλητισμού. Παροχή κινήτρων για την ενίσχυση του εθελοντισμού. Προώθηση της εξωστρέφειας και της ανάπτυξης συνεργασιών των φορέων πολιτισμού και αθλητισμού της περιοχής μελέτης με άλλους φορείς εκτός του Δήμου Κορυδαλλού, με την υποστήριξη της τοπικής διοίκησης. Ανάπτυξη / προώθηση διαδημοτικών, διαπεριφερειακών, υπερεθνικών συνεργασιών Υποστήριξη των φορέων πολιτισμού / αθλητισμού από την τοπική διοίκηση και τον ΟΑΠ προς την κατεύθυνση αυτή. Προώθηση της ολοκλήρωσης των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού μέσα από την επιδίωξη ανάπτυξης συνεργειών από κοινές δράσεις. 69

86 Πίνακας 8: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 5 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5 - «Ανάπτυξη Υποδομών - Πολιτιστικές - Αθλητικές υποδομές» Κατευθύνσεις πολιτικής Ανάπτυξη υποδομών πολιτισμού / αθλητισμού - Ολοκληρωμένη αξιοποίη-ση διαθέσιμων χώρων για τη δημιουργία πολιτιστικών / αθλητικών υποδομών υπερτοπικού ενδιαφέροντος. ΝΕΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Μέτρα πολιτικής Αξιοποίηση διαθέσιμων χώρων (λατομείο, απελευθερωμένους χώρους φυλακών κ.λπ.) για την ανάπτυξη υποδομών υπερτοπικού ενδιαφέροντος. Οριοθέτηση νέων προς αξιοποίηση χώρων Σχεδιασμός της ανάπτυξής τους ως πόλων πολιτισμού / αθλητισμού - Προώθηση σχετικών μελετών. Διερεύνηση διαδημοτικών συνεργασιών για τον σκοπό αυτό. Διερεύνηση πιθανών πηγών χρηματοδότησης. Διερεύνηση Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα για την ανάπτυξη των χώρων αυτών, συμπεριλαμβανομένης και της ένταξης σε προγράμματα τύπου JESSICA. Ανάπτυξη οικονομοτεχνικής μελέτης για κάθε χώρο προς αξιοποίηση. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Αναβάθμιση / συντήρηση υπαρχόντων πολιτιστικών / αθλητικών υποδομών, με τη συνεργασία της τοπικής διοίκησης και των φορέων-χρηστών των υποδομών. Διερεύνηση πηγών χρηματοδότησης από χορηγίες και διαφημίσεις. Προώθηση συνευθύνης στην αναβάθμιση και προστασία των υποδομών αυτών. Αξιοποίηση διαθέσιμων χώρων (π.χ. πλατείες, σχολικές υποδομές) για δράσεις πολιτισμού. Αποτελεσματικότερη αξιοποίηση χώρων πολιτισμού αθλητισμού πολυλειτουργική αξιοποίηση. Καταγραφή χρόνου δραστηριοποίησης των πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών Διερεύνηση κενού χρόνου Αξιοποίηση από άλλες ομάδες της τοπικής κοινωνίας όπως ηλικιωμένους, ΑμΕΑ, Ρομά, άνεργους νέους κ.ά. Αξιοποίηση των πολιτιστικών υποδομών για εκδηλώσεις του ιδιωτικού τομέα ή άλλων πολιτιστικών ομάδων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή έναντι χαμηλού ανταποδοτικού 70

87 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5 - «Ανάπτυξη Υποδομών - Πολιτιστικές - Αθλητικές υποδομές» Κατευθύνσεις πολιτικής Νέα σχήματα αξιοποίησης πολιτιστικών & αθλητικών υποδομών με τη συνεργασία του ιδιωτικού τομέα ΣΔΙΤ. Ίση δυνατότητα πρόσβασης σε πολιτιστικές & αθλητικές υποδομές φορέων και κοινωνικών ομάδων. Αξιοποίηση ελεύθερων χώρων για τη Μέτρα πολιτικής οφέλους (π.χ. ενοικίου). Διερεύνηση χρήσης άλλων χώρων για δράσεις πολιτισμού / αθλητισμού για τους οποίους ο Δήμος έχει αρμοδιότητα, όπως π.χ. τα σχολεία. Διερεύνηση αξιοποίησης υπάρχουσας επιτυχημένης εμπειρίας από τη συνεργασία της τοπικής διοίκησης και του ιδιωτικού τομέα («Σινέ Παράδεισος», γήπεδο τένις) σε άλλους τομείς δραστηριοποίησης του πολιτισμού και του αθλητισμού. Ανάπτυξη νέων σχημάτων συνεργασίας, με τη συμμετοχή επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα. Αναβάθμιση πρόσβασης στις πολιτιστικές και αθλητικές υποδομές για τη διευκόλυνση ατόμων με ιδιαίτερες ανάγκες (π.χ. ΑμΕΑ, ηλικιωμένων). Διερεύνηση περαιτέρω αξιοποίησης κοινωνικών / εισοδηματικών κριτηρίων στο κόστος χρήσης των πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών, λαμβανομένης υπόψη της οικονομικής κρίσης, της ανεργίας και της μειωμένης δυνατότητας του πληθυσμού να ανταποκριθεί στα κόστη χρήσης προγραμμάτων Ίση δυνατότητα πρόσβασης, με όρους κόστους, όλων των κοινωνικών ομάδων. Άρση αδυναμιών άνισης κατανομής υποδομών πολιτισμού αθλητισμού / Αξιοποίηση σχολικών υποδομών για δράσεις πολιτισμού / αθλητισμού Θεσμοθέτηση «Ανοικτού Σχολείου» πιλοτικά. Διασφάλιση ίσης δυνατότητας πρόσβασης φορέων στη χρήση υποδομών πολιτισμού / αθλητισμού Διαφάνεια στη χρήση των υποδομών Δημιουργία «ατζέντας απασχόλησης υποδομών πολιτισμού / αθλητισμού» από τους φορείς της τοπικής διοίκησης και τον ΟΑΠ στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου. Αποκέντρωση πολιτιστικών δράσεων αξιοποίηση ελεύθερων χώρων για τη διασπορά των πολιτιστικών / αθλητικών δράσεων. Αναδιάρθρωση δρομολογίων τοπικής συγκοινωνίας για τη βελτίωση της πρόσβασης στις υπάρχουσες πολιτιστικές και αθλητικές υποδομές. Διερεύνηση αξιοποίησης πρόσθετων χώρων (π.χ. ελεύθερων χώρων, πλατειών, σχολείων) για την 71

88 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5 - «Ανάπτυξη Υποδομών - Πολιτιστικές - Αθλητικές υποδομές» Κατευθύνσεις πολιτικής διενέργεια πολιτιστικών εκδηλώσεων. Υποστήριξη της δραστηριότητας των τοπικών φορέων, κυρίως σε σχέση με τη χρήση των υποδομών του δήμου. Μέτρα πολιτικής άρση της χωρικής ανισοκατανομής των πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών και της άνισης πρόσβασης στους πολίτες που αυτές παρέχουν. Διάθεση σχολικών υποδομών για σχολικές δράσεις πολιτισμού & αθλητισμού πέραν του ωραρίου λειτουργίας των σχολικών μονάδων, με εθελοντική και συλλογική διαχείριση από την πλευρά του συλλόγου γονέων της εκάστοτε μονάδας Στενή συνεργασία συλλόγων γονέων με την τοπική διοίκηση προς την κατεύθυνση αυτή Το σχολείο ως πυρήνας πολιτισμού / αθλητισμού Ανάληψη ευθύνης κοινωνικών ομάδων αίσθημα ιδιοκτησίας δράσεων και υποδομών. Στενότερη συνεργασία φορέων αθλητισμού & πολιτισμού στο πλαίσιο της χρήσης των υποδομών του Δήμου Από κοινού προσπάθεια εξεύρεσης πρόσθετων πόρων για ποιοτικότερες υποδομές υπηρεσίες των φορέων και συμμετοχή των φορέων στο κόστος συντήρησης και λειτουργίας των υποδομών. Προώθηση ιδέας εθελοντισμού στην κάλυψη κάποιων από τις ανάγκες για τις δράσεις των φορέων. 72

89 Πίνακας 9: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 6 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 6 - «Διασύνδεση πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία» Κατευθύνσεις πολιτικής Τοπική Οικονομία - Ανάπτυξη επιχειρηματικότητας γύρω από τον πολιτισμό και τον αθλητισμό νέοι τομείς. Τοπική Οικονομία - Δικτύωση επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο του πολιτισμού-αθλητισμού με την τοπική οικονομία. Μέτρα πολιτικής Αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την περαιτέρω ενδυνάμωση των τομέων του πολιτισμού / αθλητισμού και την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων κινητοποίηση πολιτιστικών φορέων περιοχής προς την κατεύθυνση αυτή συνεργασία φορέων στην υποβολή προτάσεων. Ανάπτυξη τοπικής επιχειρηματικότητας στον τομέα της γαστρονομίας Αξιοποίηση αποκτηθείσας εμπειρίας από το σχετικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα που συμμετείχε ο Δήμος Κορυδαλλού - Προώθηση εικόνας πόλης μέσω της γαστρονομίας για τη στήριξη του τομέα της εστίασης. Διερεύνηση ανάπτυξης δράσεων πολιτισμού που μπορούν να υποστηρίξουν την τοπική απασχόληση, π.χ. δημιουργία εργαστηρίου κατασκευής κοσμήματος, αναπαλαίωσης υλικών, ψηφιακών εφαρμογών πολιτισμού, εναλλακτικής πολιτιστικής δημιουργίας, κ.λπ. Κεφαλαιοποίηση της υπάρχουσας εμπειρίας και αναγνωρισιμότητας του «Σινέ Παράδεισος» σε εθνικό / περιφερειακό / ευρωπαϊκό επίπεδο. Υποστήριξη από την τοπική διοίκηση νέων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο του πολιτισμού-αθλητισμού. Προώθηση δικτυώσεων μεταξύ φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού ανάπτυξη κοινών πολιτιστικών, αθλητικών ή και μικτών (αθλητισμού πολιτισμού) δράσεων. Υποστήριξη επιχειρήσεων του πολιτισμού από την τοπική διοίκηση (τεχνογνωσία, πηγές χρηματοδότησης κ.λπ.) για τη συμμετοχή τους σε ανταγωνιστικά προγράμματα και τη διεκδίκηση πρόσθετων πόρων για την ανάπτυξη νέων προϊόντων Υποστήριξη από την τοπική διοίκηση δικτυώσεων με φορείς εκτός χώρας για την ανταλλαγή επιτυχημένων εμπειριών. 73

90 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 6 - «Διασύνδεση πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία» Κατευθύνσεις πολιτικής Τοπική Οικονομία - Προώθηση της κοινωνικής οικονομίας / καινοτομίας στο πεδίο πολιτισμού-αθλητισμού 20. Μέτρα πολιτικής Ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας και καινοτομίας για τη δημιουργία εναλλακτικών λύσεων στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού Ενίσχυση ανάληψης πρωτοβουλιών συλλογικοτήτων από την τοπική διοίκηση και τον ΟΑΠ. Οργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων από την τοπική διοίκηση σε θέματα κοινωνικής οικονομίας και καινοτομίας, με την εθελοντική υποστήριξη εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και φορέων. Αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων - ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία 21 τόσο από την πλευρά της τοπικής διοίκησης όσο και από τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Τοπική Οικονομία - Ενίσχυση του θεσμού των χορηγιών. Πρωτοβουλίες συντονισμένη δράση τοπικής διοίκησης και φορέων αθλητισμού-πολιτισμού για την αναζήτηση χορηγιών υποστήριξης των τομέων αθλητισμού και πολιτισμού σε τοπικό επίπεδο. Ανάρτηση (με τη συγκατάθεσή τους) στον διαδικτυακό τόπο του δήμου και των φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού των χορηγών. Παροχή κινήτρων και ανταποδοτικών ωφελειών. Προώθηση πολιτικών crowdfunding για την ενίσχυση των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού και την υποστήριξη της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης Πρόσκληση συμμετοχής κοινού, με συγκεκριμένη κάθε φορά στόχευση και οικονομικό απολογισμό δράσεων με τη συμμετοχή του κοινού Βλ. επιτυχημένο παράδειγμα «WE» που αναπτύχθηκε για να στεγάσει εναλλακτικές δράσεις πολιτισμού στην πόλη της Θεσσαλονίκης (< - Ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI). 74

91 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 6 - «Διασύνδεση πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Τοπική Κοινωνία - Περαιτέρω ενδυνάμωση της συνεργασίας με τις σχολικές μονάδες της πόλης και τον μαθητικό νεανικό πληθυσμό για την προώθηση δράσεων σχετικών με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό και την ανάπτυξη κουλτούρας πολιτισμού και αθλητισμού. Δημιουργία θεσμού «Ανοικτού Σχολείου» - Αξιοποίηση σχολικών υποδομών ως πυρήνων έκφρασης πολιτισμού-αθλητισμού. Ευαισθητοποίηση μαθητικού πληθυσμού σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού Ανάπτυξη σχετικού υλικού και δράσεων, με τη συνεργασία φορέων πολιτισμού / αθλητισμού και ΟΑΠ. Ανάδειξη δράσεων σχολικών δραστηριοτήτων σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού Προβολή στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου και την Πλατφόρμα DemoCU. Καθιέρωση βράβευσης σχολικών μονάδων για τη δράση και τις πρωτοβουλίες τους σε θέματα πολιτισμού-αθλητισμού Ευρεία προβολή σε τοπικό επίπεδο. Ένταξη προσπαθειών σχολικών μονάδων σε ευρωπαϊκά προγράμματα για την ενίσχυση δράσεων πολιτισμού και αθλητισμού στα σχολεία. 75

92 Πίνακας 10: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 7 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 7 - «Ανάπτυξη οικονομίας πολιτιστικής δημιουργίας» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών μηχανισμών από φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού στην πόλη. Ανάρτηση στον δικτυακό τόπο του Δήμου και ευρεία δημοσιοποίηση στην τοπική επιχειρηματική κοινότητα του πολιτισμού και αθλητισμού των δυνατοτήτων χρηματοδότησης πολιτιστικών / αθλητικών δράσεων. Διοργάνωση υποστηρικτικών δράσεων από τις δομές και τα στελέχη του Δήμου προς τις επιχειρήσεις στην προσπάθεια αυτή - Υποστήριξη από τα στελέχη της τοπικής διοίκησης προς τις επιχειρήσεις. Προώθηση συνεργασιών τοπικής διοίκησης και επιχειρηματικής κοινότητας για την υποβολή προτάσεων αναβάθμισης / ανάπτυξης νέων προϊόντων πολιτισμού / αθλητισμού. Αξιοποίηση νέων ευκαιριών που θα προκύψουν μέσω της προγραμματικής περιόδου τόσο σε επίπεδο ΕΣΠΑ όσο και ανταγωνιστικών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υλοποίηση νέων δράσεων ή τη στήριξη υφιστάμενων στον τομέα των πολιτιστικών υποδομών. Στρατηγικές υποστήριξης των επιχειρήσεων πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής. Δημιουργία χώρου προβολής των επιχειρήσεων πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου. Προβολή των δράσεων των επιχειρήσεων αυτών. Αξιοποίηση των προϊόντων των επιχειρήσεων αυτών στις δράσεις της τοπικής διοίκησης. Δημιουργία κινήτρων περαιτέρω προώθησής τους π.χ. ετήσιο βραβείο από την τοπική διοίκηση / ευρεία προβολή της βραβευμένης επιχείρησης. Ανάπτυξη συνεργασίας τοπικής διοίκησης και επιχειρήσεων πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής. Υποστήριξη της οικονομίας της πολιτιστικής δημιουργίας Προώθηση συνεργασιών ΟΑΠ και λοιπών φορέων του πολιτισμού προς την κατεύθυνση αυτή. 76

93 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 7 - «Ανάπτυξη οικονομίας πολιτιστικής δημιουργίας» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών για την παραγωγή νέων πολιτιστικών προϊόντων. Προώθηση των νέων τεχνολογιών για την ανάπτυξη καινοτόμων πολιτιστικών προϊόντων στήριξη σχετικών προσπαθειών από τον Δήμο ευρεία δημοσιοποίηση / ανάδειξη τέτοιων προσπαθειών από όλα τα μέσα επικοινωνίας του δήμου. Προώθηση της Κοινωνίας της Γνώσης μέσα από την ανάληψη κατάλληλων δράσεων από την τοπική αρχή για τη διεύρυνση των δεξιοτήτων σε νέες τεχνολογίες της τοπικής επιχειρηματικής κοινότητας γύρω από τον πολιτισμό. Προώθηση καινοτόμου επιχειρηματικότητας στον τομέα του πολιτισμού. Δημιουργία forum στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου για την ανάπτυξη διαλόγου ανάμεσα στον Δήμο και τις ομάδες δημιουργίας καινοτόμων προϊόντων πολιτισμού/αθλητισμού - Αξιοποίηση πλατφόρμας DemoCU. Προώθηση πολιτικών ανάδειξης τέτοιων προϊόντων προβολή σε υπερτοπικό επίπεδο. Προώθηση της καινοτομίας στην υποστήριξη των επιχειρήσεων δημιουργικής παραγωγής (π.χ. λειτουργία θερμοκοιτίδας). 77

94 Πίνακας 11: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 8 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 8 - «Προώθηση συμμετοχικής δημοκρατίας ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής» Κατευθύνσεις πολιτικής Ενίσχυση συμμετοχικής έκφρασης πολιτιστικών και αθλητικών τοπικών φορέων στη χάραξη τοπικής πολιτιστικής πολιτικής. Ανάπτυξη συμμετοχικών διαδικασιών στο πεδίο του πολιτισμού / αθλητισμού. Προώθηση ενεργού συμμετοχής ευαίσθητων ομάδων (νέων, ηλικιωμένων και μεταναστών) στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού. Μέτρα πολιτικής Αξιοποίηση του ρόλου της ΠΕΔ σε διαρκή βάση θεσμοθέτηση του συμβουλευτικού της ρόλου σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού Στενή συνεργασία με τον ΟΑΠ. Τόνωση επικοινωνίας πολιτιστικών και αθλητικών τοπικών φορέων με τον θεσμοθετημένο φορέα υλοποίησης πολιτιστικής και αθλητικής πολιτικής (ΟΑΠ). Συμμετοχή των μελών της ΠΕΔ στη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης. Ενίσχυση του ρόλου και ουσιαστική ενεργοποίηση της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης στα θέματα του πολιτισμού και του αθλητισμού, στο πλαίσιο των συμβουλευτικών της αρμοδιοτήτων για τον επιχειρησιακό προγραμματισμό της πόλης. Προώθηση σε διαρκή βάση των συμμετοχικών διαδικασιών στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού μέσα από την αξιοποίηση της πλατφόρμας DemoCU. Αξιοποίηση του forum και εν γένει της πλατφόρμας DemoCU για την ανάδειξη των θεμάτων του πολιτισμού και αθλητισμού που αποτελούν αντικείμενο χάραξης πολιτικής για τη συγκέντρωση των απόψεων των πολιτών στα θέματα αυτά. Αξιοποίηση κλασσικών συμμετοχικών διαδικασιών για σημαντικά ζητήματα πολιτιστικού και αθλητικού ενδιαφέροντος. Επανενεργοποίηση Συμβουλίου Νέων. Επανενεργοποίηση Συλλόγου Μεταναστών. Ενίσχυση συμμετοχής εκπροσώπων του Συμβουλίου Νέων και του Συλλόγου Μεταναστών στην Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης - Θεσμοθέτηση συμβουλευτικού ρόλου της εν λόγω Επιτροπής. Ενίσχυση συμμετοχής / επανενεργοποίηση εκπροσώπων του Συμβουλίου Νέων και του Συλλόγου Μεταναστών στη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης. 78

95 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 8 - «Προώθηση συμμετοχικής δημοκρατίας ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ανάπτυξη εύρους προϊόντων και υπηρεσιών πολιτισμού και αθλητισμού, κατάλληλων για κάθε κοινωνική ομάδα ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της, για την ενεργοποίηση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου τμήματος του τοπικού πληθυσμού στα θέματα του πολιτισμού και του αθλητισμού και γενικά στα δρώμενα της πόλης Ανάπτυξη έννοιας της ταυτότητας και του «ανήκειν», ιδιαίτερα στις περιθωριοποιημένες ομάδες ή σε αυτές που πλήττονται περισσότερο από την τρέχουσα οικονομική κρίση Ο πολιτισμός και ο αθλητισμός ως εργαλείο ανάπτυξης της κοινωνικής συνοχής και αναβάθμισης της ποιότητας ζωής. Αξιοποίηση συμμετοχικών διαδικασιών για την ανάδειξη των προτιμήσεων και αναγκών των πολιτών στον τομέα του πολιτισμού, με σκοπό την προσαρμογή των δράσεων της τοπικής διοίκησης και του ΟΑΠ, αλλά και τον επαναπροσανατολισμό των δράσεων των λοιπών φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού. Διαγενεακή ισότητα αλληλεπίδραση: Διαγενεακή επικοινωνία Διαπολιτισμική επικοινωνία Ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών πολιτισμού/αθλητισμού που να διασφαλίζουν τη διαγενεακή επικοινωνία. Ανάπτυξη πολιτιστικών / αθλητικών δραστηριοτήτων και υπηρεσιών διαπολιτισμικού ενδιαφέροντος Ο «Πολιτιστικός Σεπτέμβριος» να αποτελέσει τον πυρήνα των εκδηλώσεων αυτών. Προώθηση διαπολιτισμικών δράσεων στο επίπεδο της σχολικής κοινότητας Ανάπτυξη δράσεων βιωματικής διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Προώθηση από την τοπική διοίκηση κατά προτεραιότητα (π.χ. διάθεση δημοτικών υποδομών, πιθανή οικονομική υποστήριξη με βάση τις υπάρχουσες δυνατότητες) πολιτιστικών δράσεων που απορρέουν από τη συνεργασία φορέων διαφορετικών ενδιαφερόντων (π.χ. Κρήτες και Πόντιοι). Καθιέρωση εκδηλώσεων για τη διαπολιτισμική επικοινωνία στο επίπεδο αυτό Διασύνδεση με τον τομέα της εστίασης στην περιοχή. Αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας για την αποτελεσματικότερη 79

96 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 8 - «Προώθηση συμμετοχικής δημοκρατίας ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής» Κατευθύνσεις πολιτικής Ευαισθητοποίηση ενημέρωση τοπικού πληθυσμού σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού. Μέτρα πολιτικής επικοινωνία με τον νεανικό πληθυσμό του Δήμου ο Δήμος πυρήνας υποστήριξης των πολιτιστικών / αθλητικών δράσεων άτυπων ομάδων πολιτισμού / αθλητισμού και της πολιτιστικής δημιουργίας. Αξιοποίηση διαθέσιμων μέσων επικοινωνίας του Δήμου για την επικοινωνία προς τους πολίτες θεμάτων πολιτισμού αθλητισμού (διαδικτυακός τόπος, facebook, twitter κ.λπ.). Προώθηση εθελοντισμού στον τομέα του πολιτισμού, με έμφαση στην ανάδειξη των πολιτιστικών δραστηριοτήτων των σχολικών μονάδων Προώθηση των δραστηριοτήτων από τα μέσα επικοινωνίας του Δήμου Διάθεση κατά προτεραιότητα των διαθέσιμων υποδομών. Αξιοποίηση τοπικών εντύπων τύπου για ανακοινώσεις πολιτιστικών αθλητικών εκδηλώσεων. Δημιουργία ειδικού χώρου στoν διαδικτυακό τόπο του Δήμου για ανακοινώσεις πολιτιστικών και αθλητικών γεγονότων Αξιοποίηση ατζέντας πολιτισμού-αθλητισμού στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου για την προβολή των δράσεων των εν λόγω τομέων. Αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η πλατφόρμα DemoCU Πολιτιστικό προφίλ - Forum. 80

97 5. Οι Συμμετοχικές Διαδικασίες στο Έργο DemoCU Η ολοκλήρωση της διατύπωσης του Προσχεδίου από την Oμάδα του Έργου DemoCU σήμανε και την έναρξη της πολυεπίπεδης συμμετοχικής διαδικασίας για την επικοινωνία του Προσχεδίου προς πολλαπλούς αποδέκτες, με σκοπό την περαιτέρω βελτίωσή του και την ενσωμάτωση σε αυτό των απόψεων διαφορετικών ομάδων της τοπικής κοινωνίας. Η πολυεπίπεδη συμμετοχική διαδικασία του έργου DemoCU περιλαμβάνει (βλ. Διάγραμμα 2): Τη διαβούλευση του Προσχεδίου, που έχει δημιουργηθεί από την Ομάδα του Έργου DemoCU, με την Πολιτιστική και τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης (ΠΕΔ και ΔΕΔ αντίστοιχα) - πρώτο επίπεδο συμμετοχικών διαδικασιών του έργου, από το οποίο παράγεται το Προσχέδιο Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού. Το άνοιγμα του εν λόγω Προσχεδίου προς τους πολίτες για τη συλλογή των απόψεών τους σε σχέση με αυτό δεύτερο επίπεδο συμμετοχικών διαδικασιών του έργου διαδικτυακή επικοινωνία Προσχεδίου μέσα από την πλατφόρμα του έργου DemoCU. Από το επίπεδο αυτό παράγεται το Τελικό Προσχέδιο Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού. Την περαιτέρω επικοινωνία του Τελικού Προσχεδίου προς τους πολίτες μέσα από τη διενέργεια των Εργαστηρίων Charrette τρίτο επίπεδο συμμετοχικών διαδικασιών του έργου, μέσα από το οποίο επιτυγχάνεται η περαιτέρω βελτίωση του Τελικού Προσχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού. Την επικοινωνία του Τελικού Προσχεδίου προς την ΠΕΔ και τη ΔΕΔ, από τις προτάσεις/βελτιώσεις/παρεμβάσεις των οποίων παράγεται το Τελικό Σχέδιο Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού, που αποτελεί και την τελική πρόταση της Κοινωνίας των Πολιτών προς την τοπική διοίκηση για την εφαρμογή του. Στη συνέχεια της παρούσας ενότητας δίνονται, με έναν συνοπτικό τρόπο, η διαδικασία και τα αποτελέσματα των συμμετοχικών διαδικασιών που έλαβαν χώρα στο πλαίσιο του έργου DemoCU. Οι σχετικές δράσεις του έργου συνολικά παρουσιάζονται στον Πίνακα Πρώτο Επίπεδο Συμμετοχικών Διαδικασιών Το πρώτο επίπεδο διαβουλεύσεων της συμμετοχικής μεθοδολογικής προσέγγισης που ακολουθείται στο DemoCU εστιάζει στη διαβούλευση του Προσχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών, που έχει διατυπωθεί από την Ομάδα Έργου, με: την Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης - ΠΕΔ (άτυπη επιτροπή που έχει δημιουργηθεί στο πλαίσιο του έργου DemoCU ) και 81

98 τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης - ΔΕΔ (θεσμοθετημένη επιτροπή που λειτουργεί στον Δήμο Κορυδαλλού κατά τις επιταγές του Άρθρου 76 του Νόμου 3852/2010, ΦΕΚ Τεύχος Α 87). Πίνακας 12: Οι δράσεις της συμμετοχικής προσέγγισης του DemoCU Τύπος Δράσης Ημερομηνία Συμμετέχοντες Διευρυμένη συνάντηση Φορείς, Πολίτες και Τοπική Διοίκηση 22/05/ Βιωματικά εργαστήρια ΒΕ1: «Ο πολιτισμός μας ενώνει» 23/09/ ΒΕ2: «Ο πολιτισμός αφορά και στην 01/10/2015 τρίτη ηλικία» 16 ΒΕ3: «Πολυπολιτισμικός πολιτιστικός 11/11/2015 διάλογος» 9 ΒΕ4: «Οι νέοι δημιουργούν» 21/01/ Διευρυμένη Συνάντηση Φορείς, Πολίτες και Τοπική Διοίκηση 28/9/ Συνεδριάσεις ΠΕΔ 1 η συνεδρίαση 16/ η συνεδρίαση 14/ η συνεδρίαση 14/04/16 10 Συνεδρίαση ΔΕΔ Διαβούλευση με τη Δημοτική Επιτροπή 16/11/2015 Διαβούλευσης (ΔΕΔ) 26 Εργαστήρια Charrette 1 ο Λύκειο 19/02/ ο Λύκειο 17/02/16 28 ΕΠΑΛ 26/02/16 43 ΚΑΠΗ 18/02/ Θεατρικές Κινηματογραφικές ομάδες 26/02/ Εθνικοτοπικοί σύλλογοι 07/03/ Διαπροσωπική επικοινωνία - Σύνολο Διαδικτυακή επικοινωνία - Σύνολο 15/12/ /4/ ΣΥΝΟΛΟ 512 Το στάδιο αυτό αποτελεί ουσιαστικά το πρώτο βήμα της συμμετοχικής διαδικασίας του DemoCU και συνιστά ένα συμβουλευτικό προς την ομάδα του έργου βήμα, έτσι ώστε το προσχέδιο που έχει διατυπώσει η ομάδα έργου να περάσει από το «φίλτρο» των δύο παραπάνω επιτροπών, που αποτελούν: η πρώτη μια ομάδα ατόμων με σημαντική εμπειρία και διαδρομή στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού και σημαντική δράση στην πόλη του Κορυδαλλού στους τομείς αυτούς, και η δεύτερη ένα σύνολο από άτομα, μέλη αντιπροσωπευτικών ομάδων της τοπικής κοινωνίας. 82

99 Η διαδικασία και τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων αυτών παρουσιάζονται στη συνέχεια Διαβούλευση με την ΠΕΔ Στην ενότητα αυτή περιγράφεται η διαβούλευση με την ΠΕΔ με τη βοήθεια της συμμετοχικής μεθόδου των «Ομάδων Εστίασης». Η ΠΕΔ έχει έναν συμβουλευτικό ρόλο στο έργο DemoCU, υποστηρίζοντας την ομάδα έργου στην επιδίωξη των στόχων της. Η διαβούλευση με την ΠΕΔ έλαβε χώρα στις , σε χώρο του Δημαρχείου Κορυδαλλού. Σε αυτή συμμετείχαν 10 μέλη της ΠΕΔ (από τα 16 συνολικά), ενώ συμμετείχαν ακόμη 5 άτομα από την Ομάδα του Έργου και συγκεκριμένα: δύο άτομα από την ΜΚΟ Δίκτυο Απασχόλησης και Κοινωνικής Μέριμνας (Ν. Μαραβά και Α. Αλεξόπουλος), δύο άτομα από την ομάδα του Ε.Μ.Π. (Α. Στρατηγέα και Γ. Σωμαράκης) και ένα άτομο από τον Δήμο Κορυδαλλού (Λ. Σταματάκη) Στόχος διαβούλευσης με ΠΕΔ Ο στόχος της διαβούλευσης στο συγκεκριμένο στάδιο της συμμετοχικής προσέγγισης είναι η συμβολή των μελών της ΠΕΔ: στην περαιτέρω εμβάθυνση στα κρίσιμα ζητήματα που έχουν εντοπιστεί σε προηγούμενο στάδιο, στη συμβολή των μελών της ΠΕΔ στη βελτίωση/προσθήκη στόχων προς επίτευξη, όπως αυτοί έχουν διατυπωθεί στο (Προ)Σχέδιο Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών από την Ομάδα του Έργου, με βάση την έως τώρα επεξεργασία και τη μελέτη των κρίσιμων ζητημάτων, στη συμβολή στη βελτίωση/εμπλουτισμό των κατευθύνσεων πολιτικής και των σχετικών δράσεων για την επίτευξη των παραπάνω στόχων. Υπενθυμίζεται ο ενεργός ρόλος των μελών της ΠΕΔ, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, στα θέματα του πολιτισμού και του αθλητισμού στην περιοχή μελέτης και η σημαντική τους εμπειρία και γνώση γύρω από αυτά, στοιχείο το οποίο αξιοποιείται στη συνεργασία τους με την Ομάδα του Έργου Διαδικασία διαβούλευσης Συμμετοχική μέθοδος «Ομάδων Εστίασης» Για την υλοποίηση της συμμετοχικής διαδικασίας αξιοποιείται η συμμετοχική μέθοδος των «Ομάδων Εστίασης» (Βλ. ενότητα 3.2. Έκθεση ΙΙ.2). Στο πλαίσιο της εφαρμογής της μεθόδου, η ομάδα έργου που υλοποιεί τη συμμετοχική διαδικασία, έχει προετοιμάσει μια παρουσίαση των προς συζήτηση θεμάτων, καθώς και έναν «Οδηγό Διαλόγου», ο οποίος θα αποτελέσει τη βάση για τη διαδικασία αλληλεπίδρασης μεταξύ των συμμετεχόντων. Σκοπός της συζήτησης είναι η απόκτηση πληροφορίας σχετικής με τις απόψεις των μελών της ΠΕΔ στα παρακάτω ζητήματα: Εξωτερικό περιβάλλον τάσεις ιεράρχηση αναμενόμενες επιπτώσεις στην περιοχή μελέτης και ειδικότερα στους τομείς του αθλητισμού και του πολιτισμού. 83

100 Εσωτερικό περιβάλλον κρίσιμα ζητήματα του πολιτισμού και αθλητισμού ιεράρχησή τους. Στόχοι του Ολοκληρωμένου Σχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών. Κατευθύνσεις πολιτικής για την επίτευξη των στόχων. Δράσεις/μέτρα πολιτικής. Εικόνα 2: Συνάντηση της ομάδας του έργου DemoCU με την Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης (Δημαρχείο Κορυδαλλού, ) Υλικό διαβούλευσης Στο πλαίσιο της συζήτησης προετοιμάστηκε μια παρουσίαση, η οποία είχε ως στόχο της την εστίαση στα ζητήματα του εξωτερικού περιβάλλοντος, του εσωτερικού περιβάλλοντος, 84

101 τους στόχους/υποστόχους και τις κατευθύνσεις πολιτικής, που έχουν τεθεί από την ομάδα του έργου DemoCU. Η ομάδα έργου προετοίμασε επίσης ένα ερωτηματολόγιο σχετικό με τα παραπάνω ζητήματα, το οποίο διένειμε στα μέλη της ΠΕΔ που συμμετείχαν προς συμπλήρωση κατ ιδίαν μετά το πέρας της συζήτησης Διενέργεια διαβούλευσης Στον διάλογο που αναπτύχθηκε ανάμεσα στους συμμετέχοντες, υπό την καθοδήγηση της ομάδας του έργου, οι συμμετέχοντες εξέφρασαν τις απόψεις τους στα θέματα που τέθηκαν. Σημειώθηκαν και κάποιες αντιπαραθέσεις ανάμεσα στις επιμέρους απόψεις, κυρίως ανάμεσα στους φορείς του πολιτισμού και αθλητισμού και τους εκπροσώπους του ΟΑΠ, μέσα από τις οποίες αναδεικνύεται: Μια σχετική απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στον θεσμοθετημένο φορέα για τα θέματα πολιτισμού και αθλητισμού του Δήμου Κορυδαλλού και τους λοιπούς φορείς. Η ανάγκη βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών και αναβάθμισης των υποδομών για μια ποιοτικότερη παροχή προϊόντων και υπηρεσιών προς τους πολίτες Σύνοψη κύριων σημείων διαβούλευσης με την Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης 1 - Ποιότητα ζωής Υποβάθμιση ποιότητας ζωής στην πόλη οι φυλακές έχουν σημαντικό ρόλο σε αυτό. Η άναρχη δόμηση υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής και περιβάλλοντος. Η πόλη του Κορυδαλλού είναι ένα από τα παραδείγματα προς αποφυγή σχετικά με τη δυνατότητα εξυπηρέτησης των αναγκών των ΑμΕΑ, ιδιαίτερα για άτομα που κάνουν χρήση αναπηρικών αμαξιδίων. 1 Συμπέρασμα Η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής περνά από την απομάκρυνση των φυλακών, η παρουσία των οποίων «στιγματίζει» την εικόνα και αποδίδει συγκεκριμένη ταυτότητα στον Κορυδαλλό, ενώ πρέπει να αποκτήσει ένα φιλικό πρόσωπο για όλες τις κοινωνικές ομάδες, με έμφαση σε αυτές που έχουν ιδιαίτερες ανάγκες. 2 - Δ. Κορυδαλλού ως πόλος πολιτισμού/αθλητισμού Ο Κορυδαλλός θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά στα θέματα του πολιτισμού. Οι σχετικοί δείκτες δείχνουν μια σημαντική συμμετοχή της νεολαίας στον αθλητισμό. 2 Συμπέρασμα Συμφωνία ως προς τη δυνατότητα ο Κορυδαλλός να αποτελέσει πόλο αθλητισμού πολιτισμού σε τοπικό και υπερτοπικό επίπεδο, στοιχείο που πρέπει να αποτυπωθεί στην 85

102 τοπική ταυτότητα και στο Επιχειρησιακό Σχέδιο και τη στρατηγική του Δήμου για τον πολιτισμό. 3 - Πληθυσμιακή εξέλιξη Δεν υπάρχει μείωση πληθυσμού υστέρηση στα στοιχεία της απογραφής. Η δημογραφική αποδυνάμωση συνεπάγεται μείωση των διαθέσιμων από τον Δήμο πόρων για την υποστήσιξη των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού. Η γήρανση του πληθυσμού δημιουργεί την ανάγκη επανατοποθέτησης των φορέων/συλλόγων, αλλά και του ΟΑΠ, στα θέματα της προσφοράς προϊόντων και υπηρεσιών του πολιτισμού και του αθλητισμού. Σημαντική έμφαση πρέπει να δοθεί στην ενεργοποίηση της Τρίτης ηλικίας και στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών πολιτισμού και αθλητισμού για τις ομάδες αυτές. Επισημαίνεται η συμμετοχή του Δ. Κορυδαλλού στο Εθνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων, το οποίο αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, την ισότητα στην υγεία, και τη βελτίωση του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος των πόλεων. Πολιτική για τους ηλικιωμένους και η εναρμόνισή της με την πολιτική του Π.Ο.Υ. και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Δημιουργία πόλεων πιο φιλικών για τους ηλικιωμένους πολίτες τους ΣΤΟΧΟΣ: υγιής γήρανση. Επισημαίνεται η άποψη που διατυπώθηκε σχετικά με τον ρόλο των Κέντρων Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ), ο οποίος θεωρείται ότι με την πάροδο του χρόνου παρουσιάζει σημάδια εκφυλισμού και υπάρχει ανάγκη μιας νέας προσέγγισης σχετικά με την ενσωμάτωση της συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας στα δρώμενα του πολιτισμού και του αθλητισμού. Ανάγκη για οργανωμένες δραστηριότητες για ηλικιωμένους προγράμματα κινητικής ανάπτυξης ένταξη σε χορωδίες ένταξη σε ομάδες παραδοσιακών χορών με την υποστήριξη του Δήμου. 3 Συμπέρασμα Η γήρανση του πληθυσμού θέτει επί τάπητος νέες ανάγκες προς τις οποίες πρέπει να επανατοποθετηθούν οι φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, τόσο για τη συνέχιση της ύπαρξής τους, όσο και για τη δημιουργία συνθηκών υγιούς και δημιουργικής γήρανσης και την ενσωμάτωση σχετικών προγραμμάτων στις δράσεις τους. 4 - Επιπτώσεις οικονομικής κρίσης Επισημαίνεται ότι η ανάπτυξη του πολιτισμού και του αθλητισμού επιδιώκεται μέσα σε ένα περιβάλλον πολύπλευρης κρίσης, η οποία πέραν της οικονομικής είναι ταυτόχρονα πολιτική, κοινωνική, αλλά και πολιτιστική. Επίσης τονίζεται ο ρόλος του πολιτισμού και αθλητισμού στην ανάπτυξη μιας υγιούς κοινωνίας ενεργών πολιτών και η σημαντικότητα της συμμετοχής των πολιτών στον πολιτιστικό σχεδιασμό. Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει το κοινωνικό πρότυπο δημιουργία συλλογικοτήτων που αναπτύσσουν δράσεις που στηρίζονται στην ανταλλακτική οικονομία. Ανάπτυξη συνεταιριστικών δράσεων, κοινωνικά παντοπωλεία, βιβλιοθήκες. Η οικονομική κρίση είναι ορατή, όπως επισημαίνουν μέλη της ΠΕΔ που εκπροσωπούν φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού. Όπου δεν υπάρχει 86

103 κάποιο αντίτιμο για τη συμμετοχή, αυτή είναι μεγάλη, ενώ όπου παρεμβάλλεται κάποιο κόστος αυτή μειώνεται αισθητά. Λύσεις (α) Εθελοντισμός αυτοοργάνωση παράδειγμα εκδήλωσης με πρωτοβουλίες των συμμετεχόντων επιτυχής προσέγγιση μεγάλη συμμετοχή ανάγκη μόνο πληρωμής ενός ενοικίου του χώρου που αξιοποιήθηκε κόστος συμμετοχής για όσους δεν είχαν άλλη συνεισφορά. (β) Συμπράξεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα υπάρχουσα εμπειρία («Σινέ Παράδεισος») πολύ θετική προώθηση νέων λύσεων μέσα στη νέα οικονομική πραγματικότητα ανάγκη νέων προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση της οικονομικής στενότητας. 4 Συμπέρασμα Η οικονομική κρίση αφήνει τα σημάδια της στην τοπική κοινωνία, η οποία φαίνεται να αντιδρά με υγιείς τρόπους, με έμφαση στην αυτοοργάνωση, τον εθελοντισμό, τη δημιουργία συλλογικοτήτων κ.λπ. Υπάρχει ανάγκη μεγαλύτερης συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στη διαχείριση των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού. 5 - Πρότυπο ζήτησης προϊόντων πολιτισμού Υπάρχει ένα τμήμα του πληθυσμού που παραμένει ανενεργό σε σχέση με τις δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού. Νεανικός πληθυσμός: το ενεργό τμήμα του στα πολιτιστικά δρώμενα αναζητά ποιοτικότερες λύσεις στη διασκέδαση δημιουργία στεκιών έξω από τον πυρήνα χώρων διασκέδασης μια νέα κουλτούρα πολιτισμού αναπτύσσεται. Ευκαιρία αξιοποίησης δημιουργίας στεκιών που να ανταποκρίνονται στην παραπάνω ζήτηση. Οι νέοι βρίσκονται εκτός των μηχανισμών του πολιτισμού εκτός των ομάδων αναζητούν νέα στέκια ψηφιακή επικοινωνία. Σημειώθηκε η ανάγκη διαγενεακής προσέγγισης στα θέματα του πολιτισμού και προσπάθειας δημιουργίας γέφυρας επικοινωνίας ανάμεσα στις διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Η δράση «Πάμε Θέατρο» κρίνεται από τους φορείς ως εξαιρετικά επιτυχημένη και είναι μια σημαντική πρωτοβουλία του Δήμου για τη συμμετοχή των πολιτών στα πολιτιστικά δρώμενα της πρωτεύουσας. Σημαντικό είναι το ζήτημα της προώθησης προγραμμάτων για όλη την οικογένεια σε ταυτόχρονο χρόνο. Η πίεση που ασκείται στον οικογενειακό προγραμματισμό θέτει ζήτημα παράλληλων δραστηριοτήτων των μελών των οικογενειών, έτσι ώστε να γίνεται καλύτερη διαχείριση του χρόνου, αλλά και να ενθαρρύνεται η συμμετοχή εκεί όπου αποθαρρύνεται από χρονικούς περιορισμούς των επιμέρους μελών των οικογενειών. Ο μοναδικός φορέας που έχει λάβει κάποια μέριμνα για αυτό είναι ο Σύλλογος Κρητών, όχι όμως με έναν ολοκληρωμένο τρόπο, αφού τα προγράμματα για παιδιά και ενήλικες τρέχουν σε συνεχόμενους χρόνους (π.χ. 6-7 προγράμματα για παιδιά και 7-8 για ενήλικες, προσφέροντας απασχόληση στα παιδιά την ώρα που οι γονείς συμμετέχουν σε δραστηριότητες). 87

104 Σημαντική επίσης είναι η ανάπτυξη προγραμμάτων όπου συμμετέχουν γονείς και παιδιά στην ίδια δραστηριότητα, σε όσες δραστηριότητες είναι αυτό εφικτό. Το στοιχείο αυτό θα ενθάρρυνε τη συμμετοχή, την καλύτερη διαχείριση του οικογενειακού χρόνου, τη σύσφιξη των οικογενειακών σχέσεων με εργαλείο τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Η βιωματική προσέγγιση σε συγκεκριμένες δραστηριότητες π.χ. χορός, είναι ενδιαφέρουσα και αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση, στην οποία η διαγενεακή προσέγγιση θα είχε πολύ ενδιαφέρον. Σημαντική παρατήρηση αφορά στο ενδιαφέρον των πολιτών για τη συμμετοχή τους σε δράσεις πολιτισμού, οι οποίες μπορούν να συνδεθούν με κάποιους ορίζοντες επαγγελματικής δραστηριοποίησης π.χ. κατασκευή κοσμήματος. Το εν λόγω ενδιαφέρον πρέπει να τονωθεί και να βρεθούν και άλλοι τομείς οι οποίοι μπορούν να συνεισφέρουν προς την κατεύθυνση αυτή για την αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας, την εξωστρέφειά της και την προοπτική απασχόλησης, ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων. 5 Συμπέρασμα Υψηλά σε προτεραιότητα βρίσκεται η ανάγκη νέων προσεγγίσεων στα προγράμματα που προσφέρονται από φορείς αθλητισμού και πολιτισμού του ιδιωτικού τομέα, καθώς και του ΟΑΠ, που να ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες/πρότυπα ζήτησης των διαφορετικών ομάδων. 6 - Κοινωνικό πρότυπο Σημειώνεται ότι δεν εκφράζουν όλες οι γειτονιές την ίδια δυναμική στα θέματα του πολιτισμού και του αθλητισμού. Επισημάνθηκε ότι υπάρχουν γειτονιές που «γερνάνε», με πληθυσμό χωρίς δυναμική και ενδιαφέροντα για τα ζητήματα αυτά, στοιχείο που επιτείνεται από την έλλειψη υποδομών στις περιοχές αυτές. Ανάγκη ανάπτυξης δράσεων αλληλεγύης για τη συνεισφορά στα τρέχοντα κοινωνικά προβλήματα. 6 Συμπέρασμα Η οικονομική κρίση και η μακροχρόνια ανεργία δοκιμάζουν την κοινωνική συνοχή της περιοχής μελέτης. Οι δράσεις αλληλεγγύης είναι σημαντικές, καθώς και η λήψη των κατάλληλων μέτρων για τη στήριξη των ομάδων αυτών και την εμπλοκή τους στα θέματα του πολιτισμού και του αθλητισμού. 7 - ΟΑΠ / Υποδομές Πολιτισμού / Αθλητισμού Ο ΟΑΠ επιτελεί σημαντικό έργο στον πολιτισμό, αναζητώντας διαρκώς νέες κατευθύνσεις και λύσεις για την πολιτιστική αφύπνιση των πολιτών. Ο κύριος κορμός των δράσεων πολιτισμού είναι ο μήνας των καλοκαιρινών εκδηλώσεων, που απευθύνονται σε όλες τις κοινωνικές ομάδες και κατηγορίες ενδιαφερόντων. Σημαντική δυσκολία είναι η έλλειψη πόρων για τη συντήρηση των υποδομών, που θέτει την ανάγκη ανταποδοτικής λειτουργίας, με ένα κοινωνικό όμως πρόσημο. Προσπάθειες δραστηριοποίησης σε πιο απομακρυσμένες γειτονιές, με την ανάπτυξη σχετικών προγραμμάτων, δεν απέδοσαν και κρίθηκαν ασύμφορες από 88

105 οικονομική άποψη. Παράδειγμα η δημιουργία εργαστηρίου τέχνης στο Σχιστό, το οποίο από πλευράς συμμετοχής των πολιτών δεν είχε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα με συνέπεια την κατάργηση του. Η συντήρηση των υποδομών αποτελεί ένα ακανθώδες σημείο για τον ΟΑΠ, που επιδεινώνεται εξ αιτίας της οικονομικής κρίσης και της μείωσης των διατιθέμενων από τον Δήμο πόρων. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν δράσεις που επιχειρούν τον διαγενεακό διάλογο τόσο σε πολιτιστικό όσο και σε αθλητικό επίπεδο (α) «Οι μαθητές δάσκαλοι των γονέων» διαγενεακό σχολείο παραμύθια με χρήση τεχνολογιών, (β) αγώνες μεταξύ γονιών και παιδιών - happenings. Υψηλή ζήτηση για χρήση των υποδομών το Σαββατοκύριακο, λόγω φόρτου εργασίας, κυρίως του σχολικού πληθυσμού, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας. Ανάγκη μέρους των εισπράξεων των φορέων που εξυπηρετούνται από τις δημοτικές υποδομές να επιστρέφει στον Δήμο για τη διατήρηση της ποιότητας των υποδομών αυτών. Τα μέλη της ΠΕΔ που εκπροσωπούν φορείς επισημαίνουν την απόσταση του ΟΑΠ από τους φορείς, την αδυναμία τους να συνεισφέρουν στις τρέχουσες ανάγκες συντήρησης των υποδομών, καθώς οι συνδρομές καλύπτουν οριακά τα κόστη λειτουργίας τους. Επισημαίνουν επίσης ένα έλλειμα επικοινωνίας με τη διοίκηση σημειώνεται ένταση στην ανταλλαγή απόψεων στο σημείο αυτό, στοιχείο ενδεικτικό της κάποιας έλλειψης καλής επικοινωνίας μεταξύ των θεσμοθετημένων και μη φορέων που ασχολούνται με τα θέματα του πολιτισμού και του αθλητισμού. Δυσαναλογία αριθμού αθλούμενων σε σχέση με τις υπάρχουσες υποδομές σημαντική συμπίεση στον χρόνο του Σαββατοκύριακου. ΑμΕΑ: Έλλειψη παροχής προϊόντων / υπηρεσιών έλλειψη πρόσβασης στις υποδομές πολιτισμού / αθλητισμού Ανάγκη παρεμβάσεων προς άρση των αδυναμιών αυτών. Σημαντικό ζήτημα η χωρική ανισοκατανομή των υποδομών πολιτισμού και αθλητισμού, καθώς οι πολιτιστικές και αθλητικές υποδομές είναι συγκεντρωμένες σε συγκεκριμένες πολεοδομικές ενότητες του Δήμου Κορυδαλλού. Το κόστος χρήσης των υποδομών και των προϊόντων και υπηρεσιών που παρέχονται από το Δήμο μέσω του ΟΑΠ κρίνεται ως υψηλό σε σχέση με το αντίστοιχο γειτονικών δήμων. 7 Συμπέρασμα Υπάρχουν μια σειρά από προβλήματα που σχετίζονται με τη διαχείριση των υποδομών, το κόστος διατήρησης αυτών σε κάποια ποιότητα προς όφελος των πολιτών, την ανάγκη ανταποδοτικής λειτουργίας τους για την εξυπηρέτηση των παραπάνω αναγκών κ.λπ., ενώ ακόμη σημειώνεται μια απόσταση ανάμεσα στην προσέγγιση και τις απόψεις του ΟΑΠ και των φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού. 8 - Ρομά Η επικοινωνία με μικρή ομάδα Ρομά που ζει στο Σχιστό είναι προβληματική η περιοχή αυτή κρίνεται ως περιθωριοποιημένη και άκρως γκετοποιημένη. Η προοπτική ένταξης της συγκεκριμένης ομάδας των Ρομά στις συμμετοχικές διαδικασίες στο πλαίσιο του Δήμου δεν αποτελεί μια εύκολη υπόθεση. Καταγράφεται η ανάγκη αλληλεπίδρασης με τις λοιπές κοινωνικές ομάδες από 89

106 πολύ νωρίς, πρόταση για δράσεις σε σχολικό επίπεδο ομάδων παιδιών Ρομά και μη Ρομά. Ανάγκη αξιοποίησης συντονιστών διαμεσολαβητών της όλης προσπάθειας της συμμετοχικής προσέγγισης, καθώς εντοπίζονται φραγμοί στην επικοινωνία των Ρομά με τις λοιπές κοινωνικές ομάδες και έλλειψη επικοινωνίας. Το μέλος της ΠΕΔ που είναι Ρομά δηλώνει τη διαθεσιμότητά του στο να αναλάβει τον ρόλο αυτό, στοιχείο ιδιαίτερα χρήσιμο, καθώς έχει εμπειρία σε ανάλογα προγράμματα. Σημαντικός άξονας για την προσέγγιση των Ρομά είναι η μουσική τους παράδοση, στοιχείο το οποίο μπορεί να αποτελέσει σημείο-κλειδί για την προσέγγισή τους. Υπάρχει ανάγκη να δοθεί έμφαση στην παιδεία / εκπαίδευση της νεότερης γενιάς των Ρομά, έτσι ώστε μέσα από πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες να αναπτυχθεί το αίσθημα του «ανήκειν». Διαπολιτισμικές δράσεις σε συνεργασία με την Αγία Βαρβάρα θα βοηθούσαν, καθώς οι Ρομά στην Αγ. Βαρβάρα είναι πολύ καλύτερα ενταγμένοι στην τοπική κοινωνία και αποτελούν μέρος της. 8 Συμπέρασμα Η ομάδα των Ρομά που βρίσκεται στην περιοχή είναι μικρή και άκρως περιθωριοποιημένη και υπεργκετοποιημένη. Η προσπάθεια χρειάζεται να ξεκινήσει με τις νεότερες ηλικιακά ομάδες, οπωσδήποτε με τη βοήθεια διαμεσολαβητών, έτσι ώστε να αρχίσει να χτίζεται σταδιακά η εμπιστοσύνη της ομάδας αυτής προς τις λοιπές κοινωνικές ομάδες. 9 - Εθελοντισμός Η προώθηση του εθελοντισμού μπορεί να συμβάλλει στην κάλυψη αναγκών, οι οποίες διαφορετικά δεν μπορούν να καλυφθούν, δεδομένης της στενότητας των οικονομικών πόρων στην τρέχουσα συγκυρία. 9 Συμπέρασμα Ανάγκη προώθησης της ιδέας του εθελοντισμού σε όλα τα επίπεδα και όχι μόνο στον πολιτισμό και τον αθλητισμό Συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα Χρηματοδότηση Σημειώνεται η έλλειψη συνεργασίας μεταξύ φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού στην αναζήτηση χρηματοδοτήσεων (σπόνσορες). Ακόμη σημειώνεται μια τάση ανταγωνισμού μεταξύ ομάδων ή φορέων και όχι συνεργασίας με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους Ανάγκη ανάπτυξης κοινών δράσεων και συνεργειών. 10 Συμπέρασμα Σημαντική ανάγκη για την ανάπτυξη συνεργασιών, ανάληψη κοινών δράσεων, δημιουργία συνεργειών μεταξύ δράσεων των φορέων, κοινές προσπάθειες για την εξεύρεση νεών πηγών χρηματοδότησης. 90

107 Αξιολόγηση αποτελεσμάτων Ως προς την αξιολόγησης της συμμετοχικής διαδικασίας και των αποτελεσμάτων αυτής σημειώνονται τα ακόλουθα: (α) Αξιολόγηση συμμετοχικής διαδικασίας Η συνάντηση και επεξεργασία ζητημάτων που άπτονται της δημιουργίας του Προσχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών και Αθλητικών Δομών και Υποδομών πραγματοποιήθηκε στις , με μια σχετική καθυστέρηση με βάση το χρονοδιάγραμμα του έργου, δεδομένης της τρέχουσας πολιτικής συγκυρίας. Εξ αιτίας της συγκυρίας αυτής, έγινε και με καθυστέρηση η συνάντηση με όλους τους φορείς του πολιτισμού και αθλητισμού και τοπικούς παράγοντες ( ). Η χρονικά κοντινή αυτή διενέργεια των δύο συναντήσεων απετέλεσε ένα ζήτημα προς προβληματισμό από την Ομάδα του Έργου, χωρίς όμως να υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες για επιλογή, δεδομένου του πιεστικού χρονοδιαγράμματος του έργου και των σχετικών, πέραν των προσπαθειών της ομάδας, δυσκολιών από τις συνθήκες του εξωτερικού περιβάλλοντος. Ταυτόχρονα απετέλεσε και έναν παράγοντα δυσκολίας, δεδομένου ότι αρκετά από τα μέλη της ΠΕΔ συμμετείχαν και στην εκδήλωση της 28 ης Σεπτεμβρίου και η προσπάθεια προσέλκυσής τους εκ νέου συνάντησε δυσκολίες. Παρόλα αυτά υπήρξε συμμετοχή (10 από τα 16 μέλη της ΠΕΔ ήταν παρόντα) και έγινε μια αρκετά ενδιαφέρουσα συζήτηση, η οποία ανέδειξε αντιπαραθέσεις και διαφορετικές απόψεις στα θέματα που τέθησαν, με αποτέλεσμα τον εμπλουτισμό της γνώσης της Ομάδας του Έργου και τη μερική επίτευξη των στόχων της συνάντησης. Δυσκολία σημειώθηκε στην απόκτηση πληροφορίας σε ζητήματα που αφορούσαν στη διερεύνηση των τάσεων του εξωτερικού περιβάλλοντος και των επιπτώσεών τους στην εξέλιξη των τομέων του πολιτισμού και αθλητισμού στην περιοχή μελέτης. Από τη συζήτηση φάνηκε πως παρά το γεγονός ότι είναι από όλους αντιληπτό ότι οι εξελίξεις του εξωτερικού περιβάλλοντος θέτουν επί τάπητος νέες προκλήσεις και την ανάγκη νέων τρόπων διαχείρισης των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού, οι συμμετέχοντες φαίνεται να είναι προσκολλημένοι σε παρελθούσες κατεστημένες συμπεριφορές και τρόπους διαχείρισης των θεμάτων. Επίσης, δυσκολία σημειώθηκε στην τήρηση του «Οδηγού Διαλόγου» που είχε δημιουργηθεί από την Ομάδα του Έργου, καθώς οι προς διαχείριση αντιπαραθέσεις και αντιθέσεις μεταξύ των απόψεων δυσχέραιναν το έργο του συντονιστή της συζήτησης. (β) Αποτελέσματα συζήτησης - Συμβολή στο έργο Από τη συζήτηση εξήχθησαν χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με τα προς εξέταση ζητήματα, τα οποία παρατέθησαν προηγούμενα και συνοπτικά παρουσιάζονται στον Πίνακα 13 που ακολουθεί. Σημαντική είναι η αναγνώριση της ανάγκης επανατοποθέτησης των προσφερόμενων υπηρεσιών και προϊόντων πολιτισμού και αθλητισμού με βάση τα νέα δεδομένα σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Επίσης σημαντική είναι η ανάγκη για τόνωση της επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης μεταξύ της τοπικής διοίκησης και του θεσμοθετημένου γύρω από τον πολιτισμό και 91

108 αθλητισμό φορέα της με τους λοιπούς φορείς του πολιτισμού και αθλητισμού, θεσμοθετημένους ή μη, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών των πολιτών και την από κοινού προώθηση του πολιτισμού και του αθλητισμού, καθώς και μιας νέας πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης του Κορυδαλλού. Τέλος, σημαντική είναι η συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωση μιας πολιτιστικής πολιτικής που να συνάδει με τις απόψεις και επιθυμίες τους και την ένταξη αυτής από την τοπική διοίκηση στον στρατηγικό σχεδιασμό του Δ. Κορυδαλλού. Τα παραπάνω συμπεράσματα, καθώς και τα επιμέρους σχόλια της ΠΕΔ ενσωματώθηκαν στο (Προ)Σχέδιο, έτσι ώστε να διαμορφώσουν το τελικό κείμενο του Προσχεδίου προς παρουσίαση στη συνέχεια στη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης. 92

109 Πίνακας 13: Συμπεράσματα διαβούλευσης ομάδας έργου με την Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης - ΠΕΔ ( ) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Εξωτερικό περιβάλλον Εσωτερικό περιβάλλον ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Επιπτώσεις οικονομικής κρίσης 2. Ποιότητα ζωής 3. Δ. Κορυδαλλού ως πόλος πολιτισμού/αθλητισμού 4. Πληθυσμιακή εξέλιξη 5. Πρότυπο ζήτησης πολιτισμού ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Συμπέρασμα 4 Η οικονομική κρίση αφήνει τα σημάδια της στην τοπική κοινωνία, η οποία φαίνεται να αντιδρά με υγιείς τρόπους, με έμφαση στην αυτοοργάνωση, τον εθελοντισμό, τη δημιουργία συλλογικοτήτων κ.λπ. Υπάρχει ανάγκη μεγαλύτερης συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στη διαχείριση των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού για την αντιμετώπιση της στενότητας των πόρων. Συμπέρασμα 1 Η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής περνά από την απομάκρυνση των φυλακών, η παρουσία των οποίων «στιγματίζει» την εικόνα και αποδίδει συγκεκριμένη ταυτότητα στον Κορυδαλλό, ενώ πρέπει να αποκτήσει ένα φιλικό πρόσωπο για όλες τις κοινωνικές ομάδες, με έμφαση σε αυτές που έχουν ιδιαίτερες ανάγκες. Συμπέρασμα 2 Συμφωνία ως προς τη δυνατότητα ο Κορυδαλλός να αποτελέσει πόλο αθλητισμού πολιτισμού σε τοπικό και υπερτοπικό επίπεδο, στοιχείο που πρέπει να αποτυπωθεί στην τοπική ταυτότητα. Συμπέρασμα 3 Η γήρανση του πληθυσμού του Δήμου Κορυδαλλού θέτει επί τάπητος νέες ανάγκες προς τις οποίες πρέπει να επανατοποθετηθούν οι φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού τόσο για τη συνέχιση της ύπαρξής τους, όσο και για τη δημιουργία συνθηκών υγιούς και δημιουργικής γήρανσης και την ενσωμάτωση σχετικών προγραμμάτων στις δράσεις τους. Συμπέρασμα 5 Ψηλά σε προτεραιότητα βρίσκεται η ανάγκη νέων προσεγγίσεων στα προγράμματα που προσφέρονται από φορείς αθλητισμού και πολιτισμού του ιδιωτικού τομέα, καθώς και του ΟΑΠ, που να ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες/πρότυπα ζήτησης των διαφορετικών ομάδων και να προσθέτουν αξία στα θέματα του πολιτισμού και του αθλητισμού, αλλά και της τοπικής κοινωνίας γενικότερα. 6. Κοινωνικό πρότυπο Συμπέρασμα 6 Η οικονομική κρίση και η μακροχρόνια ανεργία δοκιμάζουν την κοινωνική συνοχή της περιοχής 93

110 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 7. ΟΑΠ / Υποδομές Πολιτισμού / Αθλητισμού 8. Ρομά 9. Εθελοντισμός 10. Συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα Χρηματοδότηση ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ μελέτης. Οι δράσεις αλληλεγγύης είναι σημαντικές, καθώς και η λήψη των κατάλληλων μέτρων για τη στήριξη των ομάδων αυτών και την εμπλοκή τους στα θέματα του πολιτισμού και του αθλητισμού. Συμπέρασμα 7 Υπάρχουν μια σειρά από προβλήματα που σχετίζονται με τη διαχείριση των υποδομών, το κόστος διατήρησης αυτών σε κάποια ποιότητα προς όφελος των πολιτών, την ανάγκη ανταποδοτικής λειτουργίας τους για την εξυπηρέτηση των παραπάνω αναγκών κ.λπ., ενώ ακόμη σημειώνεται μια απόσταση ανάμεσα στην προσέγγιση και τις απόψεις του ΟΑΠ και των φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού. Συμπέρασμα 8 Η ομάδα των Ρομά που βρίσκεται στην περιοχή είναι μικρή και άκρως περιθωριοποιημένη και υπεργκετοποιημένη. Η προσπάθεια χρειάζεται να ξεκινήσει με τις νεότερες ηλικιακά ομάδες, οπωσδήποτε με τη βοήθεια διαμεσολαβητών, έτσι ώστε να αρχίσει να χτίζεται σταδιακά η εμπιστοσύνη της ομάδας αυτής προς τις λοιπές κοινωνικές ομάδες. Συμπέρασμα 9 Ανάγκη προώθησης της ιδέας του εθελοντισμού σε όλα τα επίπεδα και όχι μόνο στον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Συμπέρασμα 10 Σημαντική ανάγκη για την ανάπτυξη συνεργασιών, ανάληψη κοινών δράσεων, δημιουργία συνεργειών μεταξύ δράσεων των φορέων, κοινές προσπάθειες για την εξεύρεση νεών πηγών χρηματοδότησης Ανάπτυξη συνεργασιών με τον ιδιωτικό τομέα. 94

111 Διαβούλευση με τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης -ΔΕΔ Η διαβούλευση με τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης (ΔΕΔ) αποτελεί μια ακόμη έκφανση της συμμετοχικής διαδικασίας, η οποία αποσκοπεί στην έκθεση των βασικών αξόνων προτεραιότητας του Προσχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών (κρίσιμα προς αντιμετώπιση ζητήματα, στόχος, άξονες προτεραιότητας, κατευθύνσεις πολιτικής, δράσεις) σε μια θεσμοθετημένη ομάδα ατόμων (ΔΕΔ), η σύνθεση της οποίας αντανακλά τις διαφορετικές ομάδες που συνθέτουν τον κοινωνικό ιστό της περιοχής μελέτης. Ο στόχος της διαβούλευσης είναι αυτή να αποτελέσει ένα δεύτερο «φίλτρο» (μετά από αυτό της Πολιτιστικής Επιτροπής Διαβούλευσης) στον τρόπο που η ομάδα του έργου έχει προσεγγίσει και διατυπώσει τους βασικούς άξονες προτεραιότητας του Προσχεδίου, έτσι ώστε να βελτιώσει αυτούς και, με τις προτάσεις της, να συμβάλλει σε εκείνες τις προσαρμογές που θα οδηγήσουν σε ένα σχέδιο καλύτερα ανταποκρινόμενο στα τοπικά δεδομένα και τις ανάγκες της κοινωνίας, μέσα από την ενσωμάτωση σε αυτό της εμπειρικής γνώσης που τα μέλη της ΔΕΔ έχουν για τα τοπικά δρώμενα Η διαδικασία διαβούλευσης Η συγκεκριμένη διαβούλευση έλαβε χώρα στις 16 Νοεμβρίου Η διαβούλευση οργανώθηκε με τη βοήθεια του Δήμου Κορυδαλλού στις εγκαταστάσεις του. Στη διαβούλευση συμμετείχαν 26 άτομα, εκ των οποίων τέσσερα άτομα προέρχονταν από την ομάδα έργου του DemoCU (Α. Στρατηγέα, Α. Αλεξόπουλος, Ν. Μαραβά και Γ. Σωμαράκης) και τα υπόλοιπα 22 ανήκαν στη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης (η οποία στο σύνολό της αριθμεί στα 50 μέλη). Ο αριθμός αυτός κρίθηκε ικανοποιητικός, δεδομένων: (α) άλλων εκδηλώσεων που λάμβαναν χώρα στον ίδιο χρόνο, (β) του Δημοτικού Συμβουλίου που ακολούθησε την εκδήλωση και επιβάρυνε, από την άποψη του χρόνου και της κόπωσης, ομάδα συμμετεχόντων που αποτελούν επίσης μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, (γ) του γεγονότος ότι η εν λόγω επιτροπή τα τελευταία χρόνια εμφανίζει σημάδια υποτονικής λειτουργίας. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε στηρίχτηκε στον ελεύθερο διάλογο μεταξύ των συμμετεχόντων, αφού πρώτα έγινε παρουσίαση της τρέχουσας φάσης του έργου και των κυρίων αξόνων του προσχεδίου, επί των οποίων κλήθηκαν να συζητήσουν οι εμπλεκόμενοι. Το κλίμα της συζήτησης ήταν καλό, το έργο και τα πρώτα αποτελέσματά του έγιναν αποδεκτά με θετικά σχόλια, ενώ επακολούθησε συζήτηση μεταξύ των συμμετεχόντων σε σχέση με τα θέματα που τέθηκαν στην παρουσίαση. Τα κύρια συμπεράσματα από τη συζήτηση αυτή παρουσιάζονται στη συνέχεια της παρούσας ενότητας Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης Το προσχέδιο της διαβούλευσης συγκέντρωσε γενικά θετικά σχόλια και προκάλεσε το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων. Θετικό ήταν το γεγονός ότι κάποια από τα μέλη της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης είναι επίσης εκπρόσωποι πολιτιστικών και αθλητικών φορέων ή μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, και έχουν συμμετάσχει στις διάφορες διαβουλεύσεις που έχουν γίνει έως τώρα, οπότε είχαν γενικά μια καλή εικόνα για την έως τώρα πορεία του έργου. Το στοιχείο αυτό συνετέλεσε θετικά στην κατανόηση της 95

112 παρουσίασης σχετικά με τον στόχο, τους άξονες προτεραιότητας, τις κατευθύνσεις πολιτικής και τις δράσεις, καθώς και τη σύνδεσή της με τα προηγούμενα στάδια του έργου. Η συζήτηση που ακολούθησε μεταξύ των συμμετεχόντων ήταν εποικοδομητική και απέδοσε τα ακόλουθα κύρια συμπεράσματα: Οι όποιες δράσεις σχεδιάζεται να προταθούν από το έργο DemoCU πρέπει να ξεφεύγουν από τα τετριμένα και τον παραδοσιακό τρόπο θεώρησης των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού και να εστιάζουν σε εξειδικευμένες δράσεις προστιθέμενης αξίας. Κάποιοι θεωρούν σημαντική την εξεύρεση πόρων για τη χρηματοδότηση μεγάλης κλίμακας αθλητικών και πολιτιστικών υποδομών (π.χ. λατομείο, χώρος φυλακών), ενώ άλλοι αντιλαμβάνονται ότι τέτοιου είδους χρηματοδοτήσεις δεν είναι πλέον δυνατόν να εξευρεθούν σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης και απαιτείται ένας άλλος τρόπος διαχείρισης για την κάλυψη των αναγκών των πολιτών. Ως τέτοιος τρόπος προτάθηκε η πολυλειτουργική αξιοποίηση των υποδομών και η αποτελεσματικότερη διαχείρισή τους σε κενούς χρόνους (εργάσιμες ημέρες) για την κάλυψη των αναγκών πολιτών που έχουν μια μεγαλύτερη ευελιξία χρόνου. Γενικά το ζήτημα της αποτελεσματικότερης διαχείρισης των υποδομών για τη μέγιστη δυνατή αξιοποίησή τους κρίθηκε ως σημαντικό, ιεραρχώντας την ορθολογικότερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, αλλά και των υπαρχουσών δομών και υποδομών, ψηλά στις προτεραιότητες του προσχεδίου. Σημαντικό επίσης είναι το στοιχείο του εθελοντισμού, το οποίο προτάθηκε ως μια πιθανή λύση για την κάλυψη κάποιων αναγκών, που επί του παρόντος δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν. Όπως επισημάνθηκε από μέλος της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης, ο εθελοντισμός ως προσέγγιση, ιδιαίτερα μέσα στην περίοδο της κρίσης, μπορεί να συνεισφέρει σε διάφορα επίπεδα, καθώς και στον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Βρίσκει δε πρόσφορο έδαφος στον Δήμο του Κορυδαλλού, καθώς στην περιοχή το ζήτημα αυτό έχει σε σημαντικό βαθμό καλλιεργηθεί, εστιάζοντας έως τώρα κυρίως σε δράσεις κοινωνικού ενδιαφέροντος. Συζήτηση έγινε επίσης σχετικά με τις επιπτώσεις της κρίσης, κυρίως στη μείωση των διαθέσιμων πόρων της δημοτικής αρχής, με επακόλουθο την αντίστοιχη μείωση των κονδυλίων και στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού. Ως διέξοδος συζητήθηκε η αναζήτηση χορηγιών, που στην τρέχουσα περίοδο κρίσης θα μπορούσαν να καλύψουν κάποιες βασικές ανάγκες, αποτελώντας βασικό όπλο για την επιβίωση των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού. Σημαντικό επίσης ζήτημα που ανέκυψε είναι η θετική στάση στις συνεργασίες της τοπικής διοίκησης με τον ιδιωτικό τομέα, με το επιτυχημένο εγχείρημα του «Σινέ Παράδεισος» να αποτελεί μια θετική εμπειρία για τους πολίτες του Κορυδαλλού, που καθιστά αυτούν μη αρνητικούς προς μια τέτοια κατεύθυνση. 96

113 Εικόνα 3. Στιγμιότυπα από τη συνάντηση με τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης - ΔΕΔ ( ) 97

114 Ένα επίσης σημαντικό στοιχείο που τέθηκε από τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης προς ενσωμάτωση στις προτάσεις του Προσχεδίου αφορά στην επαναλειτουργία του θεσμού του «Ανοικτού Πανεπιστημίου», μιας πρωτοβουλίας του Δήμου, η οποία λειτουργούσε στο παρελθόν σε συνεργασία με διάφορους εκπαιδευτικούς φορείς, με σκοπό την αύξηση του γνωστικού αποθέματος των πολιτών σε διάφορα ζητήματα. Ο θεσμός αυτός είχε κριθεί θετικά και η πρόταση της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης ήταν η επαναλειτουργία του θεσμού και η επανενεργοποίηση των σχέσεων της δημοτικής αρχής και των εκπαιδευτικών φορέων για την παροχή από αυτούς, σε εθελοντική βάση, εκπαιδευτικών υπηρεσιών σε θέματα ενδιαφέροντος των πολιτών. Σημαντική επίσης παρατήρηση αφορούσε στην παραιτέρω ανάπτυξη και ενεργοποίηση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης και της οργάνωσής της με σύγχρονα μέσα. Η ψηφιοποίηση του σχετικού υλικού, ο εμπλουτισμός της, η πιθανή διασύνδεσή της με άλλες βιβλιοθήκες, αλλά και η διασύνδεση με τις σχολικές μονάδες της περιοχής κρίθηκε ενδιαφέρουσα πρόταση για την ανάπτυξη του μορφωτικού επιπέδου και τη δημιουργία εδάφους πρόσφορου για την άνθιση του πολιτισμού και του αθλητισμού. Τέλος, είναι κοινή συνείδηση στους εμπλεκομένους, η οποία συζητήθηκε, ότι σήμερα υπάρχουν διαθέσιμα σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία, τα οποία θα μπορούσαν να στηρίξουν διαφόρων ειδών δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού. Το δυναμικό που μπορεί να αξιοποιηθεί για τον σκοπό αυτό είναι εκεί, εκείνο που λείπει είναι η γνώση των ευκαιριών αυτών, καθώς και η συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών φορέων και η συστράτευση σε κοινούς στόχους Δεύτερο Επίπεδο Συμμετοχικών Διαδικασιών Διαδικτυακή Συμμετοχή Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται τα αποτελέσματα από τη διαδικτυακή συμμετοχή των πολιτών, στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής διαβούλευσης επί του Προσχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού. Η εν λόγω διαβούλευση υλοποιήθηκε μέσα από την πλατφόρμα DemoCU, στην ειδική εφαρμογή «Πείτε μας τη Γνώμη σας», που είχε σχεδιαστεί για τον σκοπό αυτό (Διάγραμμα 7). Η διαβούλευση έλαβε χώρα από τα μέσα του Δεκεμβρίου 2015 έως τα τέλη Απριλίου 2016 και αποσκοπούσε στη συλλογή πληροφορίας σχετικής με τις απόψεις των πολιτών επί του Προσχεδίου. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο ενός ερωτηματολογίου, οι πολίτες καλούνται να αξιολογήσουν τους άξονες προτεραιότητας, τις κατευθύνσεις και τα μέτρα πολιτικής για τη διαχείριση των τομέων πολιτισμού και αθλητισμού στην πόλη τους, ιεραρχώντας τους άξονες του προτεινόμενου πλαισίου πολιτικής (άξονες προτεραιότητας, κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής) σύμφωνα με τις προτιμήσεις τους. Τα αποτελέσματα από τη διαδικτυακή διαβούλευση του DemoCU παρουσιάζονται στη συνέχεια. 98

115 Διάγραμμα 7: Η διαδικτυακή συμμετοχή των πολιτών στο έργο DemoCU Πείτε μας τη γνώμη σας < Η συγκεκριμένη ενότητα του portal DemoCU επιτρέπει σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη να καταθέσει την άποψή του σχετικά με το υπό διαμόρφωση Σχέδιο Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού. Ο Δήμος Κορυδαλλού επιχειρεί να ενισχύσει τις συμμετοχικές διαδικασίες στους τομείς του Πολιτισμού και Αθλητισμού, με στόχο οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τη δημοτική αρχή να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Για τον σκοπό αυτό, προσκαλεί όλους τους πολίτες-κατοίκους, τους εκπροσώπους φορέων, αλλά και γενικότερα τους χρήστες των υπηρεσιών του, να συμμετέχουν και να διατυπώσουν τις απόψεις τους μέσω ενός ερωτηματολογίου. Οι απόψεις των πολιτών και φορέων που θα συγκεντρωθούν θα αποτελέσουν για τον Δήμο ιδιαίτερα πολύτιμη πηγή πληροφορίας για τη διαμόρφωση πολιτικών στους προαναφερόμενους τομείς. Κάθε εγγεγραμμένος χρήστης μπορεί να αξιολογήσει τον γενικό στόχο του Σχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού, τους άξονες προτεραιότητας στους οποίους αυτός αναλύεται, καθώς και τις κατευθύνεις πολιτικής του κάθε άξονα προτεραιότητας, όπως αυτές έχουν διατυπωθεί από την ομάδα έργου του DemoCU και παρουσιάζονται στην πλατφόρμα. Η αξιολόγηση του γενικού στόχου και των αξόνων προτεραιότητας του υπό διαμόρφωση Σχεδίου από κάθε πολίτη μπορεί να γίνει μέσω της υποβολής της άποψής του σχετικά με τον βαθμό στον οποίο συμφωνεί ή διαφωνεί, αλλά και μέσω της ελεύθερης κατάθεσης απόψεων (ελεύθερο κείμενο όπου κάθε εγγεγραμμένος πολίτης μπορεί να καταθέσει τους λόγους για τους οποίους συμφωνεί ή διαφωνεί). Η αξιολόγηση των κατευθύνσεων πολιτικής του κάθε άξονα προτεραιότητας μπορεί να γίνει με την επιλογή δύο (2) κατευθύνεων πολιτικής, που ο κάθε συμμετέχων θεωρεί ως τις πιο σημαντικές. Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατάθεση της άποψής των πολιτών στο υπό διαμόρφωση Σχέδιο Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού είναι η είσοδος/εγγραφή τους στο portal. Με την εγγραφή τους, οι πολίτες μπορούν να δουν το κείμενο του Προσχεδίου, καθώς και τα σχόλια των ήδη εγγεγραμμένων χρηστών.. 99

116 Το προφίλ των εγγεγραμμένων στη ψηφιακή πλατφόρμα του έργου DemoCU Η ψηφιακή πλατφόρμα συγκεντρώνει το ενδιαφέρον, όπως ήταν αναμενόμενο, κυρίως κατοίκων του Δήμου Κορυδαλλού. Αξιοσημείωτη είναι όμως, ιδιαίτερα κατά τον μήνα Απρίλιο, μια συνεχής ανοδική τάση των εγγεγραμμένων χρηστών - μη κατοίκων της περιοχής (Διάγραμμα 8). Το γεγονός αυτό δικαιολογείται αφενός από την επικοινωνιακή στρατηγική του τελευταίου μήνα και τη διοργάνωση της τελικής ημερίδας, αφετέρου δε από την υπερτοπική εμβέλεια κάποιων από τους πολιτιστικούς φορείς, η δράση των οποίων επεκτείνεται και πέραν των ορίων της δημοτικής αρχής του Κορυδαλλού (π.χ. Νίκαιας). Διάγραμμα 8: Ποσοστιαία κατανομή εγγεγραμμένων χρηστών στην πλατφόρμα του έργου ανά τόπο κατοικίας (Κάτοικοι ή όχι Δήμου Κορυδαλλού) Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος % κάτοικοι Κορυδαλλού 36 % μη κάτοικοι Κορυδαλλού 36% 64% Ναι Όχι Δημογραφικό, κοινωνικό και μορφωτικό προφίλ των χρηστών της διαδικτυακής επικοινωνίας Σύμφωνα με τα ποσοτικά στοιχεία των εγγεγραμμένων χρηστών της ψηφιακής πλατφόρμας DemoCU, οι γυναίκες υπερτερούν έναντι των ανδρών (60% και 40% αντίστοιχα) (βλ. Διάγραμμα 9), γεγονός που μάλλον δεν συνάδει με το δημογραφικό προφίλ των κατοίκων της περιοχής, αλλά με την ενεργοποίηση που παρατηρήθηκε των γυναικείων συλλόγων στην περιοχή τα τελευταία χρόνια, καθώς και το κοινωνικό προφίλ των χρηστών. Το Διάγραμμα 10 αναδεικνύει μία εκ των παραμέτρων ενίσχυσης του ψηφιακού αναλφαβητισμού στην ελληνική επικράτεια, την ηλικία. Σύμφωνα με στοιχεία της Κοινωνίας της Πληροφορίας, η χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής κυμαίνεται σε πολύ υψηλά επίπεδα στους νέους ετών, ενώ όσο αυξάνεται η ηλικία των ατόμων τόσο μειώνεται ο βαθμός εξοικείωσής τους με τις Νέες Τεχνολογίες Eurostat, Information Society Statistics / Παρατηρητήριο για την ΚτΠ, ανακτήθηκε ). 100

117 Διάγραμμα 9: Ποσοστιαία κατανομή εγγεγραμμένων χρηστών στην πλατφόρμα του έργου ανά φύλο Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος Θήλυ 60% Άρρεν 40% Είναι αναμενόμενη λοιπόν μία μεγαλύτερη συμμετοχή από τις νεότερες ηλικιακά ομάδες, στοιχείο που αναδεικνύεται ανάγλυφα στο πλαίσιο της διαδικτυακής συμμετοχής στην πλατφόρμα DemoCU, όπου οι εγγεγραμμένοι χρήστες στην εν λόγω ηλικιακή ομάδα φτάνουν το 50%. Η διαπροσωπική επικοινωνία μέσω των εργαστηρίων Charrette, που ακολούθησε τη διαδικτυακή συμμετοχή, ενίσχυσε περαιτέρω την ψηφιακή ενεργοποίηση της συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας. Διάγραμμα 10: Ποσοστιαία κατανομή εγγεγραμμένων χρηστών στην ψηφιακή πλατφόρμα του έργου ανά ηλικιακή ομάδα Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος % 23% 21% 3% 3% Η τρίτη ηλικία, ως «ψηφιακά αναλφάβητη», δεν είχε την απαραίτητη γνώση και τις δεξιότητες, όπως συχνά τόνισε στο πλαίσιο της διαπροσωπικής επικοινωνίας, να ενημερωθεί, να εγγραφεί και πολύ δε περισσότερο να συμμετέχει στη διαδικτυακή επικοινωνία. Η αναγνώριση της συγκεκριμένης αδυναμίας ανέδειξε και με μια έντονη επιθυμία εξοικείωσης με την πλατφόρμα DemoCU και ψηφιακής ενημέρωσης, που δεν μπορούσε όμως να πάρει σημαντικές διαστάσεις στο πλαίσιο της επικοινωνίας του έργου με τη συγκεκριμένη ομάδα, και περιορίστηκε σε κάποιες παρουσιάσεις/επεξηγήσεις μέσα 101

118 από τις διαπροσωπικές επαφές με περιορισμένο αριθμό ατόμων της συγκεκριμένης πληθυσμιακής ομάδας. Παράλληλα, και το επίπεδο εκπαίδευσης συσχετίζεται με τη γνώση, την επιθυμία και τη συμμετοχή στη διαδικτυακή επικοινωνία στο πλαίσιο του παρόντος έργου. Με εξαίρεση την ομάδα των αποφοίτων Γυμνασίου, που προκύπτει ως απόρροια της μεγάλης συμμετοχής νέων (το μεγαλύτερο ποσοστό των οποίων ήταν κάτω των 18 ετών) ως χρηστών της πλατφόρμας, διαφαίνεται σαφώς μία θετική συσχέτιση του επιπέδου εκπαίδευσης και της διαδικτυακής επικοινωνίας. Οι συμμετέχοντες σε ποσοστό 24,4% είναι απόφοιτοι ανώτατης εκπαίδευσης, ενώ ποσοστό 8.44% εξ αυτών κατέχει και μεταπτυχιακό/διδακτορικό τίτλο. Λαμβάνοντας υπόψη και τους χρήστες που έχουν και μεταλυκειακή εκπαίδευση, το συγκεκριμένο ποσοστό ξεπερνά το 33% (βλ. Διάγραμμα 11). Αντίθετα, οι απόφοιτοι δημοτικού είναι σαφώς λιγότερο ενεργοί σε θέματα ψηφιακής συμμετοχής και αλληλεπίδρασης στην περιοχή μελέτης. Διάγραμμα 11: Ποσοστιαία κατανομή εγγεγραμμένων χρηστών στην ψηφιακή πλατφόρμα του έργου ανά επίπεδο εκπαίδευσης Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος ,11% 8,44% 16,00% 9,33% 20,00% 2,67% 0,44% Στη συνέχεια παρουσιάζεται το προφίλ των ευάλωτων ομάδων χρηστών της ψηφιακής πλατφόρμας, όπως αυτό αποτυπώθηκε από τους ίδιους κατά την εγγραφή τους. Τα στοιχεία αυτά αφορούν την ένταξη των συμμετεχόντων στις ομάδες των ανέργων, των ΑμΕΑ, των μονογονεϊκών οικογενειών και των Ρομά (Διάγραμμα 12). Τα προεξέχοντα χαρακτηριστικά του κοινωνικού προφίλ των ευάλωτων ομάδων χρηστών είναι η ανεργία (31,6 % των συμμετεχόντων είναι άνεργοι), ενώ σημαντικό μέρος αυτών (44,7 %) εντάσσονται στην ευάλωτη ομάδα των μονογονεϊκών οικογενειών. Λαμβάνοντας υπόψη τη μεγαλύτερη συμμετοχή του γυναικείου φύλου στο σύνολο των συμμετεχόντων, αναδεικνύεται η ένταση με την οποία η ομάδα αυτή βιώνει τα κρίσιμα προβλήματα της τρέχουσας οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Ως σημαντικό επίσης αναδεικνύεται το γεγονός ότι τόσο η ανεργία όσο και τα βάρη του μοναδικού γονιού δεν συσχετίζονται με την αδυναμία ή την απροθυμία της συμμετοχής στα κοινά. Η διάσταση 102

119 αυτή αναδεικνύει ενδεχομένως και την αγωνία των εν λόγω συμμετεχόντων να βρούν μια διέξοδο για την οικονομική και κοινωνική (επαν)ένταξή τους. Διάγραμμα 12: Ποσοστιαία κατανομή ευάλωτων ομάδων εγγεγραμμένων χρηστών στην ψηφιακή πλατφόρμα DemoCU Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος Μονογονεϊκή οικογένεια 44,74% ROMA 5,26% Άλλο 7,89% ΑμΕΑ 10,53% Άνεργος 31,58% Το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής των Ρομά ανέδειξε τα προβλήματα αδυναμίας / απροθυμίας ενσωμάτωσης και μιας μορφής περιθωριοποίηση στην πόλη του Κορυδαλλού. Βέβαια πρέπει αντίστοιχα να ληφθεί υπόψη η σχετικά χαμηλή παρουσία της ομάδας αυτής στην πόλη του Κορυδαλλού, με κύρια και σημαντική συγκέντρωση στον γειτονικό Δήμο της Αγία Βαρβάρας, καθώς και η έλλειψη των απαραίτητων δεξιοτήτων. Διάγραμμα 13: Ποσοστιαία κατανομή εγγεγραμμένων χρηστών στην ψηφιακή πλατφόρμα του έργου και υπηκοότητα Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος Άλλη 5,33% Ελληνική Υπηκοότητα 94,67% Από το σύνολο των συμμετεχόντων, ένα μικρό ποσοστό (5.33 %) αφορά σε αλλοδαπούς. Η βιωματική προσέγγιση με την εν λόγω ομάδα στο πλαίσιο του Βιωματικού Εργαστηρίου με θέμα «Πολυπολιτισμικός πολιτιστικός διάλογος» ανέδειξε ως σημαντικό παράγοντα όχι τόσο την άγνοια χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας, όσο κυρίως την αδυναμία κατανόησης 103

120 των θεμάτων που τίθενται, λόγω ανεπάρκειας στην ελληνική γλώσσα. Η έλλειψη της δυνατότητας μετάφρασης όλου του υλικού της διαδικτυακής επικοινωνίας στην αγγλική γλώσσα περιόρισε τη συμμετοχή των αλλοδαπών στην επικοινωνία αυτή. Βέβαια αν συσχετιστεί το ποσοστό των αλλοδαπών χρηστών της πλατφόρμας (5,3%) με το ποσοστό των αλλοδαπών στην περιοχή μελέτης (11,3%), αναδεικνύεται ότι αναλογικά έχει εμπλακεί σδημαντικό ποσοστό της συγκεκριμένης ομάδας Ανταπόκριση συμμετεχόντων στο Προσχέδιο Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών Δήμου Κορυδαλλού Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται οι απόψεις που διατυπώθηκαν σχετικά με το προς διαβούλευση Προσχέδιο Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού. Στο Διάγραμμα 14 παρουσιάζεται η θέση των συμμετεχόντων απέναντι στον στρατηγικό στόχο που έχει τεθεί στο πλαίσιο του Προσχεδίου και αφορά «... στην ανάδειξη του Κορυδαλλού ως μιας πόλης πολιτισμού και αθλητισμού με υπερτοπικά χαρακτηριστικά, δίνοντας έμφαση στην παραγωγή καινοτόμων και εναλλακτικών προϊόντων και υπηρεσιών πολιτισμού και αθλητισμού, που θα συνεισφέρουν στη δημιουργία πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων για την ενίσχυση της τοπικής αναπτυξιακής διαδικασίας». Από το Διάγραμμα αυτό φαίνεται ότι η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων (90.24 %) συμμερίζεται την ανάγκη ο πολιτισμός να αποτελέσει το όχημα για την αναπτυξιακή προοπτική του Δήμου Κορυδαλλού και την κοινωνική και οικονομική συνοχή. Διάγραμμα 14: Θέση απέναντι στον στρατηγικό στόχο του Προσχεδίου Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος ,46% 1,46% 2,44% 5,58% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ αρκετά 48,78% Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ Συμφωνώ απόλυτα Συμφωνώ αρκετά Η θέση των συμμετεχόντων απέναντι στους οκτώ άξονες προτεραιότητας που τίθενται για την εξυπηρέτηση του στόχου παρουσιάζεται στο Διάγραμμα

121 Διάγραμμα 15: Θέση συμμετεχόντων ως προς τους οκτώ άξονες προτεραιότητας Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος ,07% 2,48% 1,98% 9,90% 42,57% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ αρκετά Oύτε συμφωνώ Oύτε διαφωνώ Συμφωνώ αρκετά Συμφωνώ απόλυτα Άξονας Προτεραιότητας 1 Ο πολιτισμός ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης Ως προς τον πρώτο άξονα προτεραιότητας ο πολιτισμός ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης του Κορυδαλλού φαίνεται πως διασφαλίζεται η συναίνεση σε ένα μεγάλο ποσοστό των συμμετεχόντων (85.64%). Το ποσοστό των διαφωνούντων (απόλυτα και αρκετά) είναι 4.46%. Ο σημαντικός βαθμός συναίνεσης αναδεικνύει τις βαθιές ρίζες του πολιτισμού και αθλητισμού στην πόλη, με αρκετούς τομείς αυτών να γνωρίζουν ιδιαίτερη ανάπτυξη και αναγνώριση σε υπερτοπικό επίπεδο. 1,02% 3,06% 60,20% 6,12% 29,59% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ αρκετά Oύτε συμφωνώ Oύτε διαφωνώ Συμφωνώ αρκετά Συμφωνώ απόλυτα Άξονας Προτεραιότητας 2 Πολιτισμός & Αθλητισμός για όλους Ο άξονας προτεραιότητας 2 πολιτισμός και αθλητισμός για όλους διασφαλίζει επίσης σημαντικό ποσοστό συναίνεσης στην τοπική κοινωνία (89,79%). Οι διαφωνούντες ανέρχονται στο 4,08%. Ο βαθμός συμφωνίας με τον άξονα αυτό προτεραιότητας αναδεικνύει την ανάγκη όλων των ομάδων (και ιδιαίτερα των νεότερων ηλικιακά που πλειοψηφούν στη διαδικτυακή συμμετοχή) να εμπλακούν δημιουργικά στο κοινωνικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι της πόλης και να αναζητήσουν τις άμυνές τους σε μια περίοδο πολυεπίπεδης κρίσης. 105

122 36,55% 2,03% 1,52% 15,74% 44,16% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ αρκετά Oύτε συμφωνώ Oύτε διαφωνώ Συμφωνώ αρκετά Συμφωνώ απόλυτα Άξονας Προτεραιότητας 3 Αναβάθμιση δομής / λειτουργίας ΟΑΠ Ο βαθμός συναίνεσης ως προς τον τρίτο άξονα προτεραιότητας είναι επίσης ιδιαίτερα υψηλός (80,71%). Η εν λόγω συμφωνία μεταξύ των συμμετεχόντων αναδεικνύει τις ενδεχόμενες δυσλειτουργίες και την ανάγκη χάραξης μιας νέας στρατηγικής του ΟΑΠ, η οποία να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις ιδιαίτερες συνθήκες του παρόντος και να εστιάζει στην αναζήτηση περισσότερο δημιουργικών και σύγχρονων τρόπων αναψυχής, διασκέδασης, πολιτιστικής δημιουργίας κ.λπ. 42,71% 1,51% 5,52% 15,58% 34,67% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ αρκετά Oύτε συμφωνώ Oύτε διαφωνώ Συμφωνώ αρκετά Συμφωνώ απόλυτα Άξονας Προτεραιότητας 4 Συνεργασία Πολιτιστικών & Αθλητικών φορέων Το υψηλό ποσοστό συναίνεσης στον τέταρτο άξονα (77.38%) αναδεικνύει την ανάγκη κάλυψης του ελλείματος συνεργασίας μεταξύ των φορέων πολιτισμού και αθλητισμού. Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την πολυεπίπεδη κρίση, η ανάγκη ανάπτυξης συνεργασιών και δια μέσου αυτών οικονομιών κλίμακας και συνεργειών κρίνεται απολύτως απαραίτητη για τη διασφάλιση της επιβίωσης των φορέων και της συνέχισης προσφοράς ποιοτικών και αναβαθμισμένων υπηρεσιών προς τους πολίτες του Δήμου Κορυδαλλού. 106

123 1,00% 1,50% 11,50% 46,00% 40,00% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ αρκετά Oύτε συμφωνώ Oύτε διαφωνώ Συμφωνώ αρκετά Συμφωνώ απόλυτα Άξονας Προτεραιότητας 5 Ανάπτυξη/Διαχείριση Υποδομών - Πολιτιστικές - Αθλητικές υποδομές Η αποτελεσματικότερη διαχείριση των πολιτιστικών & αθλητικών υποδομών φαίνεται να συγκεντρώνει επίσης ένα σημαντικό ποσοστό (86%). Η ανάγκη αυτή καθίσταται επιτακτική στη σημερινή περίοδο για την καλύτερη κάλυψη όλων των αναγκών των διαφορετικών ομάδων & αντικειμένων του πολιτισμού και αθλητισμού. Η περίοδος της κρίσης απαιτεί νέες καινοτόμες προσεγγίσεις σε ζητήματα που μέχρι χθές ήταν αυτονόητα και δεδομένα. Οι νέες χρήσεις υπαρχόντων δημόσιων χώρων, η καλύτερη κατανομή χρόνου στις επιμέρους δραστηριότητες, η διαφάνεια κ.λπ. συνιστούν σημαντικές συνιστώσες για την επίτευξη του άξονα αυτού. 5,10% 2,55% 39,28% 13,77% 39,28% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ αρκετά Oύτε συμφωνώ Oύτε διαφωνώ Συμφωνώ αρκετά Συμφωνώ απόλυτα Άξονας Προτεραιότητας 6 Διασύνδεση πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία Το 78,56% των συμμετεχόντων συμφωνούν με την επιλογή του άξονα προτεραιότητας 6 για τη διασύνδεση του πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία. Με βάση και τις τρέχουσες πολιτικές επιλογές σε εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο, η επιδίωξη της προτεραιότητας αυτής φαίνεται να δίνει διεξόδους τόσο σε κοινωνικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Σημαντικός είναι ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης για τη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος και την προώθηση της γνώσης και ενημέρωσης που απαιτούνται για την ενεργοποίηση πολιτών και φορέων προς την κατεύθυνση αυτή. 107

124 36,36% 4,04% 2,02% 15,65% 41,92% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ αρκετά Oύτε συμφωνώ Oύτε διαφωνώ Συμφωνώ αρκετά Συμφωνώ απόλυτα Άξονας Προτεραιότητας 7 Ανάπτυξη οικονομίας πολιτιστικής δημιουργίας Η ανάπτυξη της οικονομίας της πολιτιστικής δημιουργίας αποτελεί σημαντική διάσταση για την επιδίωξη του κεντρικού στόχου, προσδίνοντας στις δραστηριότητες του πολιτισμού και του αθλητισμού προστιθέμενη αξία. Στο σημείο αυτό φαίνεται να συμφωνεί το 78,28% των συμμετεχόντων, ενώ 15.65% δεν διατυπώνει άποψη (ούτε συμφωνεί ούτε διαφωνεί), και 6,06% έχει αντίθετη άποψη. Η νέα αυτή κουλτούρα της οικονομικής διάστασης της πολιτιστικής δημιουργίας είναι κρίσιμο να εμπεδωθεί στην περιοχή για τη δημιουργία πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο από την ανάπτυξη των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού. 42,05% 2,05% 4,61% 8,72% 42,56% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ αρκετά Oύτε συμφωνώ Oύτε διαφωνώ Συμφωνώ αρκετά Συμφωνώ απόλυτα Άξονας Προτεραιότητας 8 Προώθηση συμμετοχικής δημοκρατίας Ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής Το 84,61% διατυπώνει θετική άποψη για τον άξονα προτεραιότητας 8. Η εμπειρία του DemoCU έχει αναδείξει τη σημαντικότητα των συμμετοχικών διαδικασιών στη χάραξη πολιτικής σε τοπικό επίπεδο. Παρόλα αυτά, το ποσοστό των διαφωνούντων (6,66%), καθώς και των «ουδέτερων» απόψεων (8,72% %), δείχνει ότι απαιτείται πρόσθετη προσπάθεια για την περαιτέρω εμπέδωση και την επέκταση των συμμετοχικών διαδικασιών και σε άλλους τομείς τοπικού ενδιαφέροντος. Η τρέχουσα οικονομική και πολιτική συγκυρία αποτελεί ίσως αρνητικό παράγοντα προς την κατεύθυνση αυτή, αλλά ταυτόχρονα και κίνητρο και μια ευκαιρία για την από κοινού αναζήτηση και εξεύρεση διεξόδων. 108

125 Σημαντική είναι η πληροφορία που αποκτάται από τη διαδικτυακή συμμετοχή σχετικά με τις κατευθύνσεις που δίνονται για την υλοποίηση κάθε άξονα προτεραιότητας και την ιεράρχηση των κατευθύνσεων αυτών από τους πολίτες. Τα αποτελέσματα για κάθε άξονα προτεραιότητας παρουσιάζονται στη συνέχεια (Διαγράμματα 16-23). Σημείωση: Οι κατευθύνσεις πολιτικής που έχουν εκτεθεί στη διαδικτυακή πλατφόρμα προς διαβούλευση με τους πολίτες έχουν διατυπωθεί με ένα απλοποιημένο τρόπο, έτσι ώστε να γίνονται περισσότερο κατανοητές από αυτούς. Άξονας Προτεραιότητας 1 - Ο πολιτισμός ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης Κατευθύνσεις πολιτικής (όπως διατυπώνονται στην πλατφόρμα DemoCU ) Ανάπτυξη - ανάδειξη μιας πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης - διακριτό στίγμα πολιτισμού / αθλητισμού. Ενσωμάτωση της πολιτιστικής στρατηγικής στις άλλες πολιτικές του Δήμου Κορυδαλλού. Ολοκληρωμένη αξιοποίηση των διαθέσιμων χώρων για τη δημιουργία πολιτιστικών / αθλητικών υποδομών υπερτοπικού ενδιαφέροντος (χώρος φυλακών, λατομεία κ.λπ.), που θα αναδείξουν την ταυτότητα της πόλης. Διασύνδεση του πολιτιστικού σχεδιασμού με τον στρατηγικό σχεδιασμό του Δήμου Κορυδαλλού. Οι κατευθύνσεις πολιτικής που φαίνεται να συγκεντρώνουν υψηλό βαθμό αποδοχής στο πλαίσιο του πρώτου άξονα προτεραιότητας φαίνονται στο Διάγραμμα 16. Από αυτό καταδεικνύεται ότι προτεραιότητα δίνεται από τους πολίτες: στην ολοκληρωμένη διαχείριση των διαθέσιμων υποδομών, και στη διαμόρφωση μιας διακριτής πολιτιστικής ταυτότητας για την περιοχή τους. Άξονας Προτεραιότητας 2 - Πολιτισμός & Αθλητισμός για Όλους Κατευθύνσεις πολιτικής (όπως διατυπώνονται στην πλατφόρμα DemoCU ) Ανάπτυξη νέων δράσεων/προϊόντων/υπηρεσιών πολιτισμού αθλητισμού με σκοπό την κάλυψη των αναγκών διαφορετικών κοινωνικών ομάδων-στόχων. Ανάπτυξη εξειδικευμένων δράσεων φορέων για διάφορες κοινωνικές ομάδες στόχους. Ενίσχυση του πολιτιστικού διαλόγου μεταξύ διαφορετικών εθνοτήτων. Ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ διαφορετικών γενιών (π.χ. συνεργασία νέας γενιάς και Τρίτης ηλικίας). Χρήση Νέων Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) για την καλύτερη επικοινωνία δράσεων πολιτισμού αθλητισμού από όλους τους εμπλεκομένους φορείς. Οι απόψεις που διατυπώνονται σε σχέση με τις κατευθύνσεις πολιτικής για τον άξονα προτεραιότητας 2 αποτυπώνονται στο Διάγραμμα 17. Πρώτη σε προτεραιότητα είναι η κατεύθυνση για την ανάπτυξη ανάπτυξη νέων δράσεων/προϊόντων/υπηρεσιών πολιτισμού αθλητισμού. 109

126 Διάγραμμα 16: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 1 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος Ανάπτυξη - ανάδειξη μίας πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης. Ενσωμάτωση της πολιτιστικής στρατηγικής στις άλλες πολιτικές του Δήμου. Ολοκληρωμένη αξιοποίηση διαθέσιμων χώρων για τη δημιουργία πολιτιστικών / αθλητικών υποδομών υπερτοπικού ενδιαφέροντος (χώρος φυλακών, λατομεία κ.λπ.), που θα αναδείξουν την ταυτότητα της πόλης. Διασύνδεση του πολιτιστικού σχεδιασμού με τον στρατηγικό σχεδιασμό του Δήμου Κορυδαλλού. 110

127 Διάγραμμα 17: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 2 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος

128 Ακολουθούν με κοντικές επιδόσεις η ενίσχυση του πολυπολιτισμικού και διαγενεακού διαλόγου και η χρήση των ΤΠΕ. Τελευταία ιεραρχείται η ανάπτυξη εξειδικευμένων δράσεων των φορέων. Άξονας Προτεραιότητας 3 - Αναβάθμιση δομής / λειτουργίας ΟΑΠ Κατευθύνσεις πολιτικής (όπως διατυπώνονται στην πλατφόρμα DemoCU ) Στελέχωση του Οργανισμού Αθλητισμού και Πολιτισμού (ΟΑΠ) του Δήμου με επιστημονικό προσωπικό. Αναβάθμιση της λειτουργίας και των υποδομών του ΟΑΠ του Δήμου Κορυδαλλού - Υιοθέτηση νέων τεχνολογιών. Ανάληψη ενός συντονιστικού ρόλου για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των φορέων πολιτισμού και αθλητισμού της πόλης. Ανάπτυξη μιας επικοινωνιακής στρατηγικής / επικοινωνιακού σχεδίου για τη διάχυση της πληροφορίας σχετικά με τις δράσεις που υλοποιεί ο ΟΑΠ προς φορείς και κοινωνικές ομάδες. Υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών οργάνωσης και προγραμματισμού - Προγραμματισμός, ιεράρχηση, αξιολόγηση δράσεων και αποτελεσμάτων του ΟΑΠ. Στο Διάγραμμα 18 καταγράφεται η ιεράρχηση των παραπάνω κατευθύνσεων από τους πολίτες. Πιο συγκεκριμένα: Πρώτη ιεραρχείται η αναβάθμιση της λειτουργίας και των υποδομών του ΟΑΠ. Ακολουθούν σε κοντινή απόσταση η στελέχωση του ΟΑΠ και η υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών οργάνωσης και προγραμματισμού. Τελευταία, σε κοντινή απόσταση, ιεραρχούνται η ανάληψη ενός συντονιστικού ρόλου και η ανάπτυξη επικοινωνιακής στρατηγικής / επικοινωνιακού σχεδίου. Άξονας Προτεραιότητας 4 - Συνεργασία Πολιτιστικών & Αθλητικών φορέων Κατευθύνσεις πολιτικής (όπως διατυπώνονται στην πλατφόρμα DemoCU ) Ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας μεταξύ των διαφορετικών φορέων πολιτισμού / αθλητισμού. Προώθηση συνεργασιών μεταξύ τοπικής διοίκησης (ΟΑΠ) και πολιτιστικών / αθλητικών φορέων για την προώθηση της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης. Περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας με τις σχολικές μονάδες της πόλης, τα ΚΑΠΗ και τον νεανικό μαθητικό πληθυσμό για την προώθηση δράσεων σχετικών με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό και την ανάπτυξη της σχετικής κουλτούρας. Ευαισθητοποίηση / Ενεργοποίηση πολιτιστικών και αθλητικών φορέων για την ανάπτυξη από κοινού δράσεων. Ενίσχυση εθελοντισμού στις πολιτιστικές δραστηριότητες. Ανάπτυξη νέων συνεργασιών και συμμετοχή σε δίκτυα σε τοπικό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Ανάπτυξη κοινών δράσεων πολιτισμού αθλητισμού στον Δήμο Κορυδαλλού. 112

129 Διάγραμμα 18: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 3 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος Στελέχωση του Οργανισμού Αθλητισμού και Πολιτισμού (ΟΑΠ) του Δήμου με επιστημονικό προσωπικό. Αναβάθμιση της λειτουργίας και των υποδομών του Οργανισμού Αθλητισμού & Πολιτισμού του Δήμου Κορυδαλλού. Ένταξη των νέων τεχνολογιών στον ΟΑΠ του Δήμου Ανάληψη ενός συντονιστικού ρόλου για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των φορέων πολιτισμού και αθλητισμού της πόλης. Ανάπτυξη μίας επικοινωνιακής στρατηγικής / επικοινωνιακού σχεδίου για τη διάχυση της πληροφορίας σχετικά με τις δράσεις που υλοποιεί ο ΟΑΠ του Δήμου προς φορείς και κοινωνικές ομάδες. Υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών οργάνωσης και προγραμματισμού (προγραμματισμός δράσεων, ιεράρχηση δράσεων, αξιολόγηση των δράσεων και των αποτελεσμάτων του ΟΑΠ). 113

130 Στο Διάγραμμα 19 φαίνεται η ιεράρχηση των παραπάνω κατευθύνσεων από τους πολίτες, όπου: Πρώτη ιεραρχείται η ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας μεταξύ των φορέων πολιτισμού / αθλητισμού. Ακολουθούν, με κοντινή μεταξύ τους απόσταση, η ενδυνάμωση της συνεργασίας με τις σχολικές μονάδες της πόλης, τα ΚΑΠΗ και τον νεανικό μαθητικό πληθυσμό, καθώς και η ευαισθητοποίηση / ενεργοποίηση πολιτιστικών και αθλητικών φορέων για την από κοινού ανάπτυξη δράσεων. Έπονται σε κοντινή απόσταση οι κατευθύνσεις που αφορούν στην προώθηση συνεργασιών μεταξύ ΟΑΠ και φορέων πολιτισμού αθλητισμού, καθώς και στην ενίσχυση του εθελοντισμού. Τελευταίες σε προτεραιότητα, σύμφωνα με την άποψη των πολιτών, τίθενται η ανάπτυξη νέων συνεργασιών και η συμμετοχή σε δίκτυα, καθώς και η ανάπτυξη κοινών δράσεων πολιτισμού αθλητισμού. Και τα δύο αναδεικνύουν τη σχετικά περιορισμένη αντίληψη, αλλά και οπτική των πολιτών σχετικά με τη δράση των φορέων πολιτισμού και αθλητισμού και τα οφέλη για αυτούς της δικτύωσης (βελτίωση διεύρυνση προϊόντων και υπηρεσιών, ενδεχομένως μικρότερο κόστος κ.λπ.). Άξονας Προτεραιότητας 5 - Ανάπτυξη/Διαχείριση Υποδομών - Πολιτιστικές - Αθλητικές υποδομές Κατευθύνσεις πολιτικής (όπως διατυπώνονται στην πλατφόρμα DemoCU ) Αποτελεσματικότερη / ορθολογικότερη αξιοποίηση χώρων πολιτισμού & αθλητισμού. Συνεργασία της τοπικής αρχής με τον ιδιωτικό τομέα για την αξιοποίηση / συντήρηση / βελτίωση των πολιτιστικών & αθλητικών υποδομών - Βελτίωση της πρόσβασης σε πολιτιστικές & αθλητικές υποδομές. Αξιοποίηση ελεύθερων χώρων για τη διενέργεια πολιτιστικών εκδηλώσεων. Υποστήριξη της δραστηριότητας των τοπικών φορέων σε σχέση με τη χρήση των υποδομών του Δήμου. Στο Διάγραμμα 20 παρουσιάζεται η ιεράρχηση των παραπάνω κατευθύνσεων, όπως αυτή γίνεται από τους πολίτες. Με βάση την ιεράρχηση αυτή: Πρώτες σε προτεραιότητα και σε κοντινή μεταξύ τους απόσταση, ιεραρχούνται οι κατευθύνσεις που αφορούν στην πολυλειτουργική αξιοποίηση των υποδομών πολιτισμού και αθλητισμού, στη βελτίωση της πρόσβασης στις υποδομές αυτές, και στην αξιοποίηση των ελεύθερων χώρων για την υλοποίηση πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ακολουθεί η συνεργασία της τοπικής αρχής με τον ιδιωτικό τομέα για την αξιοποίηση / συντήρηση / βελτίωση των πολιτιστικών & αθλητικών υποδομών. Τελευταία και σε απόσταση ιεραρχείται η υποστήριξη της δραστηριότητας των τοπικών φορέων σε σχέση με τη χρήση των υποδομών του Δήμου. 114

131 Διάγραμμα 19: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 4 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος Ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας μεταξύ των διαφορετικών φορέων πολιτισμού / αθλητισμού. Προώθηση συνεργασιών μεταξύ τοπικής διοίκησης (Οργανισμού Αθλητισμού και Πολιτισμού του Δήμου) και πολιτιστικών / αθλητικών φορέων για την προώθηση της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης. Περαιτέρω ενδυνάμωση της συνεργασίας με τις σχολικές μονάδες της πόλης, τα ΚΑΠΗ και τον μαθητικό νεανικό πληθυσμό για την προώθηση δράσεων σχετικών με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό και την ανάπτυξη κουλτούρας πολιτισμούαθλητισμού. Ευαισθητοποίηση/ Ενεργοποίηση πολιτιστικών / αθλητικών φορέων για την ανάπτυξη κοινών δράσεων. Ενίσχυση εθελοντισμού στις πολιτιστικές δραστηριότητες. Ανάπτυξη νέων συνεργασιών και συμμετοχή σε δίκτυα σε τοπικό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Ανάπτυξη κοινών δράσεων πολιτισμού αθλητισμού στο Δήμο Κορυδαλλού. 115

132 Διάγραμμα 20: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 5 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος Αποτελεσματικότερη / ορθολογικότερη αξιοποίηση χώρων πολιτισμού / αθλητισμού πολυλειτουργική αξιοποίηση. Συνεργασία της τοπικής αρχής με τον ιδιωτικό τομέα για την αξιοποίηση / συντήρηση / βελτίωση των πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών. Βελτίωση πρόσβασης σε πολιτιστικές & αθλητικές υποδομές. Αξιοποίηση ελεύθερων χώρων για τη διενέργεια πολιτιστικών εκδηλώσεων. Υποστήριξη της δραστηριότητας των τοπικών φορέων σε σχέση με τη χρήση των υποδομών του δήμου. 116

133 Άξονας Προτεραιότητας 6 - Διασύνδεση πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία Κατευθύνσεις πολιτικής (όπως διατυπώνονται στην πλατφόρμα DemoCU ) Ανάπτυξη επιχειρηματικότητας γύρω από τον πολιτισμό και τον αθλητισμό νέοι τομείς π.χ. γαστρονομία, κατασκευή κοσμήματος, αναπαλαίωσης υλικών, ψηφιακές εφαρμογές, εναλλακτική πολιτιστική δημιουργία, κτλ. Δικτύωση επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο του πολιτισμού - αθλητισμού με την τοπική οικονομία. Προώθηση της κοινωνικής οικονομίας / καινοτομίας στο πεδίο πολιτισμού - αθλητισμού. Ενίσχυση του θεσμού των χορηγιών. Στο Διάγραμμα 21 εμφανίζονται τα αποτελέσματα της ιεράρχησης των παραπάνω κατευθύνσεων από τους πολίτες, όπου: Ψηλά σε προτεραιότητα και σε κοντινή απόσταση ιεραρχούνται οι κατευθύνσεις πολιτικής που αφορούν στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας γύρω από τον πολιτισμό και τον αθλητισμό, στη δικτύωση επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο του πολιτισμού-αθλητισμού με την τοπική οικονομία και τέλος στην προώθηση της κοινωνικής οικονομίας / καινοτομίας στο πεδίο πολιτισμού-αθλητισμού. Τελευταία σε προτεραιότητα τίθεται από τους πολίτες η ενίσχυση του θεσμού των χορηγιών, αντανακλώντας την κατεστημένη αντίληψη της υποστήριξης των τομέων του πολιτισμού και αθλητισμού αποκλειστικά από δημόσιους πόρους. Άξονας Προτεραιότητας 7 - Ανάπτυξη οικονομίας πολιτιστικής δημιουργίας Κατευθύνσεις πολιτικής (όπως διατυπώνονται στην πλατφόρμα DemoCU ) Αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών μηχανισμών (π.χ. Ευρωπαϊκά κονδύλια, ιδιωτική πρωτοβουλία) από φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού στην πόλη. Στρατηγικές υποστήριξης των επιχειρήσεων πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής. Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για την παραγωγή νέων πολιτιστικών προϊόντων. Ενίσχυση της κατάρτισης και της δια βίου μάθησης του πληθυσμού σε θέματα πολιτιστικής οικονομίας και δημιουργίας. Η ιεράρχηση των κατευθύνσεων αυτών από τους πολίτες παρουσιάζεται στο Διάγραμμα 22 και έχει ως ακολούθως: Πρώτη ιεραρχείται η κατεύθυνση της αξιοποίησης νέων χρηματοδοτικών μηχανισμών. Επόμενες κατατάσσονται οι λοιπές τρεις κατευθύνσεις πολιτικής, σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους. 117

134 Διάγραμμα 21: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 6 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος Ανάπτυξη επιχειρηματικότητας γύρω από τον πολιτισμό και τον αθλητισμό νέοι τομείς π.χ. γαστρονομία, κατασκευή κοσμήματος, αναπαλαίωσης υλικών, ψηφιακές εφαρμογές, εναλλακτική πολιτιστική δημιουργία, κτλ. Δικτύωση επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο του πολιτισμούαθλητισμού με την τοπική οικονομία. Προώθηση της κοινωνικής οικονομίας / καινοτομίας στο πεδίο πολιτισμούαθλητισμού. Ενίσχυση του θεσμού των χορηγιών. 118

135 Διάγραμμα 22: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 7 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος Αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών μηχανισμών (π.χ. Ευρωπαϊκά Κονδύλια, ιδιωτική πρωτοβουλία) από φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού στην πόλη. Στρατηγικές υποστήριξης των επιχειρήσεων πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής. Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για την παραγωγή νέων πολιτιστικών προϊόντων. Ενίσχυση της κατάρτισης και της δια βίου μάθησης του πληθυσμού σε θέματα πολιτιστικής οικονομίας και δημιουργίας. 119

136 Άξονας Προτεραιότητας 8 - Προώθηση συμμετοχικής δημοκρατίας - Ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής Κατευθύνσεις πολιτικής (όπως διατυπώνονται στην πλατφόρμα DemoCU ) Ενίσχυση συμμετοχικής έκφρασης πολιτιστικών και αθλητικών τοπικών φορέων στη χάραξη τοπικής πολιτιστικής πολιτικής. Προώθηση της συμμετοχής (νέων, ηλικιωμένων και μεταναστών) σε δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού. Ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ γενεών στα πολιτιστικά θέματα. Ευαισθητοποίηση / ενεργοποίηση / εκπαίδευση / ενημέρωση τοπικού πληθυσμού σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού. Ίση δυνατότητα πρόσβασης σε δραστηριότητες πολιτισμού & αθλητισμού όλων των κοινωνικών ομάδων. Πολιτισμός και αθλητισμός και ισότητα των δύο φύλων. Στο Διάγραμμα 23 παρουσιάζεται η ιεράρχηση των συγκεκριμένων κατευθύνσεων, όπως αυτή διατυπώθηκε από τους πολίτες. Πιo συγκεκριμένα, αυτή έχει ως ακολούθως: Οι δύο πρώτες σε προτεραιότητα κατευθύνσεις και σε κοντινή μεταξύ τους απόσταση είναι η κατεύθυνση της προώθησης συμμετοχής (νέων, ηλικιωμένων και μεταναστών) σε δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού και η ευαισθητοποίηση / ενεργοποίηση / εκπαίδευση / ενημέρωση τοπικού πληθυσμού σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού. Επόμενη στην ιεραρχία είναι η κατεύθυνση της ενίσχυσης της συμμετοχικής έκφρασης πολιτιστικών και αθλητικών τοπικών φορέων στη χάραξη τοπικής πολιτιστικής πολιτικής. Ακολουθεί η κατεύθυνση της ίσης δυνατότητας πρόσβασης σε δραστηριότητες πολιτισμού & αθλητισμού όλων των κοινωνικών ομάδων. Τελευταίες ιεραρχούνται οι κατευθύνσεις της ενίσχυσης του διαλόγου μεταξύ γενεών στα πολιτιστικά θέματα και η κατεύθυνση της ισότητας των φύλων στα θέματα του πολιτισμού και του αθλητισμού Αξιολόγηση διαδικτυακής συμμετοχικής διαδικασίας Η διαδικτυακή συμμετοχική διαδικασία, παρά το γεγονός ότι ήταν κατώτερη των προσδοκιών και των προσπαθειών της ομάδας του έργου DemoCU, εν τούτοις αξιολογείται θετικά, λαμβανομένου υπόψη και του χαμηλού βαθμού ωριμότητας των σχετικών διαδικτυακών συμμετοχικών διαβουλεύσεων σε τοπικό επίπεδο στη χώρα μας και της ανάλογης έλλειψης εμπειριών των πολιτών σε τέτοιας μορφής διαδικασίες. Η κατανομή των συμμετεχόντων κατά ομάδα ηλικίας αναδεικνύει τη δυναμική της διαδικτυακής επικοινωνίας ως μέσου για την αλληλεπίδραση με τις νεότερες ηλικιακά ομάδες, στοιχείο το οποίο απετέλεσε και τον βασικό λόγο για τον οποίο η διαδικτυακή συμμετοχική διαδικασία εντάχθηκε στη μεθοδολογική προσέγγιση του DemoCU. Η επιλογή αυτή φαίνεται να έχει δικαιωθεί, παρά τη μικρότερη αριθμητικά συμμετοχή σε σχέση με τον αρχικό στόχο. 120

137 Διάγραμμα 23: Ιεράρχηση κατευθύνσεων πολιτικής άξονα προτεραιότητας 8 Αριθμός ατόμων που στηρίζει κάθε κατεύθυνση Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων πλατφόρμας DemoCU, Απρίλιος Ενίσχυση συμμετοχικής έκφρασης πολιτιστικών και αθλητικών τοπικών φορέων στη χάραξη τοπικής πολιτιστικής πολιτικής. Προώθηση της ενεργούς συμμετοχής νέων, ηλικιωμένων και μεταναστών σε δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού. Ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ γενεών στα πολιτιστικά θέματα. Ευαισθητοποίηση / Ενεργοποίηση / Εκπαίδευση / Ενημέρωση τοπικού πληθυσμού σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού. Ίση δυνατότητα πρόσβασης σε δραστηριότητες πολιτισμού & αθλητισμού όλων των κοινωνικών ομάδων. Πολιτισμός και Αθλητισμός και ισότητα των δύο φύλων. 121

138 Αξιολόγηση αποτελεσμάτων διαδικτυακής συμμετοχής Τα αποτελέσματα από τη διαδικτυακή συμμετοχή ήταν ιδιαίτερα χρήσιμα για την ομάδα του έργου, καθώς επιβεβαίωσαν τις επιλογές που έγιναν σχετικά με τον κεντρικό στόχο, τους άξονες προτεραιότητας και τις κατευθύνσεις πολιτικής για την υλοποίηση του κεντρικού στόχου. Στις συγκεκριμένες επιλογές, όπως φαίνεται και από την παρουσίαση των σχετικών αποτελεσμάτων που προηγήθηκε, συστρατεύεται η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων στη διαδικτυακή διαβούλευση. Ιδιαίτερα χρήσιμη είναι και η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων των συγκεκριμένων κατευθύνσεων πολιτικής από τους πολίτες, η οποία μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την τοπική διοίκηση για την ιεράρχηση των επιλογών της και την αντίστοιχη κατανομή των πόρων (ανθρώπινων και υλικών) στους συγκεκριμένους τομείς. Επίσης ανέδειξε μια σειρά από σημαντικά για τους πολίτες ζητήματα (π.χ. ανάγκη εκπαίδευσης πολιτών στις νέες τεχνολογίες, εξειδίκευσης στελεχών για την ενδυνάμωση των τομέων του πολιτισμού και αθλητισμού στον Δήμο και την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, προώθησης της διαπολιτισμικής και διαγενεακής «συνάντησης» κ.λπ.), τα οποία αποτελούν σημαντικά μηνύματα από την κοινωνία των πολιτών για την ανάληψη δράσης από την τοπική διοίκηση Τρίτο Επίπεδο Συμμετοχικών Διαδικασιών Στο τρίτο αυτό επίπεδο επιδιώκεται η περαιτέρω βελτίωση του Τελικού Προσχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού, μέσα από την επικοινωνία του Τελικού Προσχεδίου που έχει προκύψει από το προηγούμενο επίπεδο, με τους πολίτες του Δήμου Κορυδαλλού. Πιο συγκεκριμένα, επιδιώκεται η επικοινωνία του Τελικού Προσχεδίου και η συγκέντρωση των απόψεων απί αυτού των ομάδων-στόχων του έργου, που είναι: οι νέοι, τα άτομα της Τρίτης ηλικίας, τα ΑμEΑ και οι Ρομά. Η υλοποίηση των συμμετοχικών διαδικασιών στο επίπεδο αυτό με τις συγκεκριμένες ομάδες στόχους συνάντησε κάποιες δυσκολίες, που εντοπίστηκαν στην αδυναμία της ομάδας του έργου DemoCU να προσεγγίσει: (α) την ομάδα των ΑμEΑ, λόγω της μη οργανωμένης (και περιορισμένης) παρουσίας της συγκεκριμένης ομάδας στην περιοχή μελέτης, και (β) την ομάδα των Ρομά, η οποία αποτελεί μια μικρή, ιδιαίτερα περιθωριοποιημένη ομάδα στον Δήμο Κορυδαλλού, η οποία όπως διαπιστώθηκε είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσεγγιστεί ακόμα και από σχετικές υπηρεσίες του Δήμου, πόσο μάλλον από την ομάδα του έργου DemoCU, μια δηλαδή μη θεσμοθετημένη ομάδα με περιορισμένο ρόλο και κυρίως αρμοδιότητα στα θέματα που τους αφορούν. Με βάση τις παραπάνω δυσκολίες, η συμμετοχική διαδικασία περιορίστηκε στις ομάδες των νέων και των ατόμων της Τρίτης ηλικίας. Επιπρόσθετα, η ομάδα του έργου θεώρησε σκόπιμο να εμπλουτίσει τη συμμετοχική διαδικασία με τις απόψεις ομάδων από τον πολιτιστικό τομέα. Στο πλαίσιο αυτό οργάνωσε δύο ακόμη συναντήσεις με τις θεατρικές και κινηματογραφικές ομάδες του Δήμου Κορυδαλλού, καθώς και με τους Εθνικοτοπικούς Συλλόγους. 122

139 Το όλο εγχείρημα του τρίτου επιπέδου των συμμετοχικών διαδικασιών στο πλαίσιο του έργου DemoCU έλαβε χώρα στο διάστημα Φεβρουαρίου-Μαρτίου Πιο συγκεκριμένα, έγιναν οι παρακάτω συναντήσεις στο πλαίσιο των συμμετοχικών διαδικασιών του παρόντος επιπέδου διαβούλευσης (Πίνακας 14): Πίνακας 14: Ημερολόγιο διαβουλεύσεων στο τρίτο επίπεδο των συμμετοχικών διαδικασιών Φορέας Ημερομηνία Αριθμός ατόμων 1 ο Λύκειο 19/02/ ο Λύκειο 17/02/ ΕΠΑΛ 26/02/ Τρίτη ηλικία ΚΑΠΗ 18/02/ Θεατρικές- Κινηματογραφικές ομάδες 26/02/ Εθνικοτοπικοί Σύλλογοι 07/03/ ΣΥΝΟΛΟ 160 Η διαβούλευση με τους παραπάνω συμμετέχοντες επικεντρώθηκε στους άξονες προτεραιότητας, τις κατευθύνσεις και τα μέτρα πολιτικής του Τελικού Προσχεδίου. Ειδικότερα, η συζήτηση επικεντρώθηκε στους ακόλουθους οκτώ άξονες του Τελικού Προσχεδίου (και τη συνακόλουθη πληροφορία που συνδέεται με κάθε έναν από αυτούς δηλαδή τις κατευθύνσεις και τα σχετικά μέτρα πολιτικής): Ο πολιτισμός ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης. Πολιτισμός Αθλητισμός για όλους. Αναβάθμιση Δομής / Λειτουργίας ΟΑΠ. Συνεργασία Πολιτιστικών - Αθλητικών φορέων. Ανάπτυξη Υποδομών - Πολιτιστικές & Αθλητικές υποδομές. Διασύνδεση πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία. Ανάπτυξη οικονομίας πολιτιστικής δημιουργίας. Προώθηση συμμετοχικής δημοκρατίας ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής. Η παρουσίαση των παραπάνω στις αντίστοιχες κάθε φορά ομάδες έγινε μέσα από την ανάπτυξη σχετικού, με απλοποιημένη μορφή, επικοινωνιακού υλικού, έτσι ώστε να είναι δυνατή η καλύτερη κατανόηση των θεμάτων που τίθενται για την απόκτηση χρήσιμης πληροφορίας και σχολίων επί των θεμάτων αυτών Η διαδικασία διαβούλευσης Για τη διαδικασία της διαβούλευσης αξιοποιείται η μέθοδος συμμετοχής Charrette. Η εφαρμογή της μεθόδου έχει προσαρμοστεί στα δεδομένα της συγκεκριμένης πραγματικότητας. Η αδυναμία συγκέντρωσης του συνόλου των διαφορετικών ομάδων σε ταυτόχρονη συνεδρία (τουλάχιστον δύο ημερών) οδήγησε στην απόφαση των μεμονωμένων συναντήσεων με τις επιμέρους ομάδες στον χώρο τους (σχολικές μονάδες και ΚΑΠΗ), αλλά και στον χώρο του Δημαρχείου του Κορυδαλλού (συναντήσεις με τις θεατρικές / κινηματογραφικές ομάδες και τους εθνικοτοπικούς συλλόγους). Τον συντονισμό των επιμέρους συναντήσεων είχαν τα άτομα της Ομάδας του Έργου. Οι επιμέρους συνεδρίες γίνονταν με τον διαχωρισμό (όπου αυτό ήταν εφικτό από τον αριθμό 123

140 των ατόμων που συμμετείχαν) σε ομάδες και την υλοποίηση των διαβουλεύσεων μέσα από τη συζήτηση των διαφορετικών διαστάσεων του προς συζήτηση τελικού προσχεδίου με τις επιμέρους ομάδες και τη συλλογική (με όλες τις ομάδες) συζήτηση εφ όλης της ύλης στο τέλος κάθε συνεδρίας. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι απόψεις / προτάσεις που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο των συμμετοχικών διαδικασιών, λαμβάνοντας υπόψη τη συζήτηση και τους στόχους / πολιτικές που διατυπώνονται από το Τελικό Προσχέδιο Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης 1 ο Λύκειο Οι απόψεις / προτάσεις των μαθητών του 1 ου Λυκείου ήταν οι εξής: Συντήρηση και βελτίωση υφιστάμενων πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών (αγωνιστικός χώρος και αποδυτήρια γηπέδων, γυμναστήρια, θεατρικές σκηνές, αίθουσες χορού κ.ά.). Δημιουργία νέων πολιτιστικών και αθλητικών χώρων για την εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων (π.χ. αθλητικά κέντρα, γυμναστήρια, θεατρικές σκηνές, εκθεσιακοί χώροι, γήπεδα, κολυμβητήριο, ποδηλατοδρόμιο, χώροι για σκέιτμπορντ, παρκούρ και ντάουνχιλ). Ανάπτυξη προγραμμάτων, ομάδων και σωματείων για νέες πολιτιστικές δραστηριότητες και αθλήματα (π.χ. χάντμπολ, άρση βαρών, πάλη, ποδηλασία, ενόργανη γυμναστική, χορός, πολεμικές τέχνες, ιππασία, ξιφασκία, πατινάζ, ράγκμπι, μπέιζμπολ). Αξιοποίηση ανοικτών δημόσιων χώρων (άλσος, πάρκα, πλατείες κ.ά.) για δραστηριότητες πολιτισμού και αθλητισμού. Διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων (θεατρικές παραστάσεις, χορευτικές παραστάσεις κ.ά.) πιθανότατα και με τη συνεργασία σχολείων και διάθεση των εσόδων για τη βελτίωση του πολιτιστικού εξοπλισμού της πόλης ή φιλανθρωπικό σκοπό. Οργάνωση περισσότερων πολιτιστικών διαγωνισμών (π.χ. θεατρικών ομάδων, καλλιτεχνικών, μουσικής) και αθλητικών πρωταθλημάτων και διοργάνωσή τους σε ευρύτερο επίπεδο (περιφέρειας, χώρας κ.ά.). Προώθηση του αθλητισμού (κυρίως ποδοσφαίρου) ως στοιχείου της ταυτότητας της πόλης εξαιτίας της σημασίας του αθλητισμού για τους κατοίκους και της ιστορίας της ποδοσφαιρικής ομάδας της Προοδευτικής. Απομάκρυνση των φυλακών από την πόλη (ισχυρό μειονέκτημα για την προώθηση ταυτότητας σχετικής με τον πολιτισμό και τον αθλητισμό). Ενεργοποίηση κατοίκων και ανάληψη πρωτοβουλιών για τον πολιτισμό και αθλητισμό με την υποστήριξη του Δήμου. Χρήση των υφιστάμενων αθλητικών υποδομών και από τους μη εγγεγραμμένους σε αθλητικά σωματεία κατοίκους. Προσφορά πολιτιστικού και αθλητικού εξοπλισμού (π.χ. όργανα γυμναστικής, εξοπλισμός ηχοληψίας και φωτισμού) και δημιουργία σχετικών εγκαταστάσεων (π.χ. θεατρική σκηνή) στα σχολεία από τον Δήμο. Προώθηση της πολιτιστικής καινοτομίας με εφαρμογή πρωτοποριακών δράσεων και προγραμμάτων (π.χ. φωτογραφίας, γαστρονομίας, χορού, γκράφιτι, 124

141 υπολογιστικών προγραμμάτων) για νέους μέσω κέντρων νεότητας και άλλων πολιτιστικών δομών. Προώθηση του πολιτισμού και αθλητισμού ως ταυτότητα της πόλης μέσω βελτίωσης της προβολής και ενημέρωσης των σχετικών δράσεων και πέραν από τα όρια της πόλης. Δικτύωση των τοπικών πολιτιστικών και αθλητικών ομάδων με άλλες ομάδες και φορείς εκτός των ορίων της πόλης. Ανάδειξη του πολιτισμού και αθλητισμού στην πόλη μέσω της διοργάνωσης συζητήσεων, επισκέψεων και σεμιναρίων από διακεκριμένα πρόσωπα στους τομείς αυτούς. Βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσω της απασχόλησης περισσότερων ειδικών σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού (π.χ. θεατρολόγοι, ηθοποιοί). Συντήρηση και αγορά ή ενοικίαση κατάλληλου εξοπλισμού για πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες (π.χ. μουσικά όργανα, όργανα ενόργανης γυμναστικής). 5ο Λύκειο Οι απόψεις / προτάσεις των μαθητών του 5 ου Λυκείου ήταν οι εξής: Συντήρηση και βελτίωση υφιστάμενων πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών (αθλητικές εγκαταστάσεις, δημοτικό ωδείο, δημοτική βιβλιοθήκη, θέατρο κ.ά.). Εξασφάλιση ικανοποιητικής πρόσβασης στους πολιτιστικούς και αθλητικούς χώρους (π.χ. βελτίωση δρομολογίων Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, δωρεάν μετακίνηση). Εξασφάλιση κατάλληλου και επαρκούς εξοπλισμού και εξειδικευμένου προσωπικού για αθλητικές δραστηριότητες (ακόμη και για περιπτώσεις ειδικών πληθυσμιακών ομάδων). Δημιουργία νέων πολιτιστικών και αθλητικών χώρων για την εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων (π.χ. βιβλιοθήκη με μεγάλη ποικιλία βιβλίων, θέατρο, κινηματογράφο, αίθουσες χορού, χώροι συναυλιών, αίθουσες παρουσιάσεων, κλειστό και ανοικτά γήπεδα, χώρους έργων τέχνης και φωτογραφίας, κολυμβητήριο, στούντιο ηχογράφησης, χώροι για ποδήλατο και σκέιτμπορντ, εγκαταστάσεις αναρρίχησης). Αξιοποίηση δημόσιων χώρων (πάρκα, πλατείες, σχολικές μονάδες κ.ά.) για δραστηριότητες πολιτισμού και αθλητισμού (π.χ. εγκατάσταση οργάνων γυμναστικής σε δημόσιους χώρους). Ανάπτυξη προγραμμάτων, ομάδων και σωματείων για νέες πολιτιστικές δραστηριότητες και αθλήματα (π.χ. ξιφασκία, αναρρίχηση, κινηματογραφική λέσχη, λέσχη φιλαναγνωστών / βιβλίου, θεατρική ομάδα, μουσική, φωνητική, φωτογραφία, χορός). Οργάνωση πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων (π.χ. θέατρο, ξένες γλώσσες) από τον Δήμο ή τα σχολεία για ευάλωτες οικονομικά ομάδες (με μικρό ή χωρίς αντίτιμο). Διοργάνωση πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων (π.χ. εκθέσεις βιβλίων, φωτογραφίας, ζωγραφικής, κοσμημάτων και αγγειοπλαστικής, θεατρικές παραστάσεις, γκαλά χορού, φεστιβάλ, ποδηλατοδρομίες) με κάποιο μικρό ίσως αντίτιμο. 125

142 Διοργάνωση περισσότερων (σχολικών) πολιτιστικών και αθλητικών διαγωνισμών με κατάλληλο προσωπικό (π.χ. γιατρούς, διαιτητές) και παρακολούθησή τους από τους μαθητές. Δημιουργία πολιτιστικών και αθλητικών ομάδων (θεατρικών, χορευτικών, φωτογραφίας, μουσικής κ.ά.) στα σχολεία και δημοσιοποίηση των δραστηριοτήτων τους από τον Δήμο. Καθιέρωση τακτικών πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων στα σχολεία (π.χ. ώρας λογοτεχνίας, αθλητικές ημέρες). Δικτύωση και συνεργασία σχολείων με πολιτιστικούς και αθλητικούς φορείς (π.χ. κινηματογραφική λέσχη, λέσχες ανάγνωσης) και με τον Δήμο. Βελτίωση προγράμματος δημοτικού κινηματογράφου (π.χ. ταινίες με ενδιαφέρον για τη νεολαία, χαμηλό αντίτιμο εισιτηρίου). Ανάδειξη της πολυπολιτισμικότητας (π.χ. μέσα από τη γαστρονομία). Βελτίωση της πολιτιστικής δημιουργίας της πόλης (π.χ. δημιουργία ταινιών μικρού μήκους, παραγωγή κοσμημάτων) και προβολή της. Δημιουργία γκράφιτι σε τυφλές όψεις κτιρίων. Ενημέρωση των κατοίκων και των επισκεπτών της πόλης για τους πολιτιστικές και αθλητικές υποδομές και δραστηριότητες μέσα από αφίσες, φυλλάδια και επιστολές και από το διαδίκτυο και τις νέες τεχνολογίες (π.χ. μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο). Βελτίωση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στις αποφάσεις για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό μέσα από συζητήσεις / συναντήσεις με τον Δήμο. Οργάνωση ειδικών προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης και ερευνών για θέματα πολιτισμού και αθλητισμού στα σχολεία. Μεγαλύτερη έμφαση από τον Δήμο στα σχετικά με τον πολιτισμό και αθλητισμό αιτήματα και απόψεις των κατοίκων ανεξαρτήτως ηλικίας. ΕΠΑΛ Οι απόψεις / προτάσεις των μαθητών του ΕΠΑΛ ήταν οι εξής: Συντήρηση και βελτίωση υφιστάμενων πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών (αθλητικές εγκαταστάσεις κ.ά.) και εξοπλισμού (μουσικά όργανα κ.ά.). Ανάπτυξη προγραμμάτων, ομάδων και σωματείων για νέες πολιτιστικές δραστηριότητες και αθλήματα (π.χ. ιππασία, γυναικείο ποδόσφαιρο και μπάσκετ, χορός, καλλιτεχνικά, ρυθμική, σκοποβολή, τοξοβολία, μπιλιάρδο, μπόουλινγκ, πέιντμπολ, ελεύθερη πτώση, μπάτζι-τζάμπινγκ). Δημιουργία νέων πολιτιστικών και αθλητικών χώρων για την εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων (π.χ. σύγχρονο πολιτιστικό κέντρο, γήπεδα, κολυμβητήριο, θέατρα, χώροι για παρκούρ, ποδήλατα, σκέιτμπορντ και πατίνια, κλειστά και ανοικτά γυμναστήρια, ωδεία, σχολές χορού, επιφάνειες για γκράφιτι, ανοικτός κινηματογράφος, παγοδρόμιο, πίστα μηχανοκίνητου αθλητισμού). Αξιοποίηση ανοικτών ή αναξιοποίητων δημόσιων χώρων (άλσος, πλατείες, εγκαταλελειμμένα κτίρια κ.ά.) για δραστηριότητες πολιτισμού και αθλητισμού. Ανάπτυξη της γαστρονομίας και του κινηματογράφου ως πολιτιστικών αγαθών (π.χ. σεμινάρια γαστρονομίας, βελτίωση του προγράμματος ταινιών του δημοτικού κινηματογράφου και προώθησή τους). Ανάδειξη του κοινωνικού, διασκεδαστικού, δραστηριοποιημένου και αντιρατσιστικού πολιτισμού. 126

143 Εξασφάλιση δωρεάν πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων (π.χ. ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ, χορός, μουσικά όργανα) μέσω της αξιοποίησης των δημόσιων χώρων (π.χ. γήπεδα, γυμναστήρια, φροντιστήρια, σχολεία, κολυμβητήριο). Σύνδεση του πολιτισμού με την ψυχαγωγία και την αναψυχή. Απομάκρυνση των φυλακών από την πόλη (ισχυρό μειονέκτημα για την προώθηση ταυτότητας σχετικής με τον πολιτισμό και τον αθλητισμό). Φιλοξενία διάσημων έργων τέχνης. Δημιουργία πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών στον χώρο των σχολείων (π.χ. δανειστικής βιβλιοθήκης, γήπεδα ποδοσφαίρου) και ανανέωση εξοπλισμού. Διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων (σεμινάρια κ.ά.) για κατάρτιση και απασχόληση σε τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού (π.χ. γυμναστές, προπονητές, μάγειρες). Διοργάνωση ετήσιου μουσικού φεστιβάλ για την ανάδειξη των μουσικών σχημάτων της περιοχής. Διοργάνωση αθλητικών τουρνουά (π.χ. ποδόσφαιρο, μπάσκετ, πινγκ-πονγκ) ακόμη και σε σχολικούς χώρους. Προβολή του αθλητισμού μέσω της διοργάνωσης εκθέσεων με τις σχετικές υποδομές και παρεχόμενες υπηρεσίες. Αξιοποίηση του διαδικτύου και των νέων τεχνολογιών για τη βελτίωση της επικοινωνίας μεταξύ των πολιτών και τη συμμετοχή τους στις αποφάσεις για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Διοργάνωση θεματικών συνελεύσεων και συναντήσεων με τις δημοτικές αρχές, σχετικά με τον πολιτισμό και αθλητισμό. Μεγαλύτερη έμφαση από τον Δήμο στα σχετικά με τον πολιτισμό και αθλητισμό αιτήματα των κατοίκων. Διοργάνωση περισσότερων βιωματικών εργαστηρίων και ερευνών πολιτισμού και αθλητισμού. Τρίτη Ηλικία Οι απόψεις / προτάσεις των ατόμων Τρίτης ηλικίας που συμμετείχαν στο πλαίσιο της συνάντησης στο ΚΑΠΗ ήταν οι εξής: Δημιουργία νέων πολιτιστικών και αθλητικών χώρων για την εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων (π.χ. κολυμβητήριο). Αξιοποίηση χώρων για πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες (π.χ. πλατείες, αίθουσες δημαρχείου, χώρους ΚΑΠΗ). Εξασφάλιση απαραίτητου εξοπλισμού και εξειδικευμένου προσωπικού για πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες. Ανάπτυξη προγραμμάτων, ομάδων και σωματείων για πολιτιστικές δραστηριότητες και αθλήματα [π.χ. χορός, γυμναστική, χειροτεχνία, εικαστικά, κοπτική / ραπτική, δημιουργική γραφή, μαγειρική, χορωδία, υδάτινες δραστηριότητες (πισίνας και θάλασσας), επισκέψεις σε μουσεία]. Μείωση του αντιτίμου ή ελεύθερη συμμετοχή σε πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες (π.χ. θεατρικές παραστάσεις, μουσεία, εκδρομές). Διοργάνωση περισσότερων πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων με ψυχαγωγικό χαρακτήρα (π.χ. αναβίωση παλιού ελληνικού κινηματογράφου και μουσικής, προβολή ντοκιμαντέρ, ομιλίες, παραδοσιακά γλέντια). 127

144 Ενημέρωση για τις πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις (π.χ. δημιουργία εντύπου). Βελτίωση πρόσβασης σε πολιτιστικούς και αθλητικούς χώρους (π.χ. συχνή συγκοινωνία). Βελτίωση της πολιτιστικής δημιουργίας της πόλης (π.χ. εφημερίδα για την τρίτη ηλικία, ποίηση) και προβολή της. Ανάπτυξη συνεργασιών με όμορους Δήμους για ζητήματα πολιτισμού και αθλητισμού. Διαγενεακή προσέγγιση μετάδοση του πολιτιστικού αποθέματος από την Τρίτη ηλικία στις νεότερες γενιές (μαθήματα μαγειρικής, ραπτικής κ.λπ. σε νέους). Διασφάλιση επικοινωνίας της τρίτης ηλικίας με την υπόλοιπη κοινωνία - Εξωστρέφεια των ΚΑΠΗ (ανακοινώσεις κ.ά.). Θεατρικές Ομάδες Κινηματογραφική Λέσχη Τα μέλη των θεατρικών ομάδων και της κινηματογραφικής λέσχης εξέφρασαν, πέραν από προτάσεις, κάποια θετικά και αρνητικά στοιχεία για τους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού στην πόλη του Κορυδαλλού. Τα θετικά στοιχεία που επισημάνθηκαν και χρήζουν περαιτέρω αξιοποίησης ήταν τα εξής: Λειτουργία εξαιρετικών πολιτιστικών και αθλητικών ομάδων (π.χ. χορωδία, ωδείο, σκακιστικός σύλλογος, κινηματογραφική λέσχη) και σχετικών δραστηριοτήτων (π.χ. παραδοσιακοί χοροί, εικαστικά). Σημαντική άνθιση άτυπων πολιτιστικών συλλογικοτήτων (μουσικές ομάδες κ.ά.). Εκδήλωση μεγάλου ενδιαφέροντος νέων για χρήση των πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών. Τα αρνητικά στοιχεία που αναφέρθηκαν και χρήζουν αντιμετώπισης ήταν τα εξής: Ελλιπείς πολιτιστικές και αθλητικές υποδομές (π.χ. θέατρα). Άνιση κατανομή χρόνου στους φιλοξενούμενους, από τις δημοτικές εγκαταστάσεις, φορείς. Περιορισμένη δικτύωση του ΟΑΠ με τις πολιτιστικές ομάδες της πόλης Ανάγκη μεγαλύτερης προσπάθειας προς την κατεύθυνση αυτή. Έλλειψη ευθύνης, εθελοντικής προσφοράς και αξιοποίησης πολιτιστικών και αθλητικών χώρων από πολίτες. Έλλειψη πιστοποιημένου ανθρώπινου δυναμικού και εκπαίδευσης / επιμόρφωσής του στους τομείς πολιτισμού και αθλητισμού για την αξιοποίησή του στη διαχείριση των πολιτιστικών υποδομών. Έλλειψη συντονισμού των πολιτιστικών και αθλητικών δρώμενων από τον Δήμο και ευρύτερης επικοινωνίας αυτών προς τους πολίτες. Έλλειψη οργάνωσης επικοινωνίας και αποτελεσματικής διακίνησης πληροφορίας με σύγχρονα μέσα (π.χ. γίνεται ακόμη ταχυδρομική αποστολή προσκλήσεων από τους πολιτιστικούς φορείς). Μη επικαιροποίηση των δεδομένων σχετικά με τις πολιτιστικές και αθλητικές δομές, με ευθύνη τόσο του Δήμου όσο και των δομών αυτών. 128

145 Έλλειψη αλληλεπίδρασης και συνέργειας μεταξύ των πολιτιστικών και αθλητικών φορέων (εγωιστικές προσεγγίσεις των επιμέρους συλλόγων ανυπαρξία πνεύματος συνεργασίας). Μονότονη ενασχόληση της κοινωνίας με το ποδόσφαιρο, στοιχείο το οποίο υποβαθμίζει και δεν προβάλλει επαρκώς τις λοιπές προσπάθειες στον τομέα του πολιτισμού στον Δήμο. Γενική αδιαφορία των πολιτών για συμμετοχή στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής. Οι προτάσεις των συμμετεχόντων στη διαδικασία ήταν οι εξής: Δημιουργία νέων πολιτιστικών και αθλητικών χώρων για την εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων και την ανάπτυξη νέων ομάδων και δραστηριοτήτων. Εστίαση στην ενδυνάμωση των πολιτιστικών δραστηριοτήτων (π.χ. προσεγμένο πρόγραμμα κινηματογραφικής λέσχης) και της πολιτιστικής δημιουργίας στη νεολαία (π.χ. επαγγελματική παιδική σκηνή, θεατρικές ομάδες 18 άνω). Επιμόρφωση προσωπικού απασχολούμενου στον πολιτισμό και αθλητισμό (υπάλληλοι ΟΑΠ, δημοτικοί σύμβουλοι κ.ά.) σε θέματα διαχείρισης των πολιτιστικών και αθλητικών δρώμενων. Επαναδιατύπωση του προγράμματος πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων ΟΑΠ, με βάση τις γενικότερες εξελίξεις και τις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας. Ανάδειξη τοπόσημων στο πλαίσιο της διαμόρφωσης ταυτότητας σχετικής με τον πολιτισμό και αθλητισμό. Αξιοποίηση υφιστάμενων πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών από τη νεολαία και ομάδες (π.χ. κινηματογραφική λέσχη). Συντονισμός του πολιτισμού και αθλητισμού από τον Δήμο και δημιουργία γραφείου ΟΑΠ στον χώρο του Δημαρχείου. Αναγνώριση άτυπων πολιτιστικών και αθλητικών συλλογικοτήτων και εκχώρηση χώρου και συγκεκριμένου ρόλου σε αυτές στα δρώμενα της πόλης. Δημιουργία σημείου συνάντησης πολιτιστικών και αθλητικών ομάδων (θεατρικών, χορευτικών κ.ά.) και συνεννόηση / συνεργασία μεταξύ των ομάδων αυτών (π.χ. δωρεάν κινηματογραφικές προβολές για αθλητικά σωματεία). Ενημέρωση / προβολή πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων (π.χ. ανάρτηση ενημερώσεων στο Δημαρχείο και στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου, επικοινωνία μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Δήμου για την προσέλκυση νεότερων ηλικιακά ομάδων γύρω από τον πολιτισμό και τον αθλητισμό, προβολή προγράμματος DemoCU και των δράσεών του σε κεντρικά σημεία της πόλης) κ.λπ. με την ενεργό συμμετοχή του ΟΑΠ. Εντονότερη χρήση διαδικτύου και νέων τεχνολογιών για την επικοινωνία των θεμάτων / δράσεων πολιτισμού και αθλητισμού στην πόλη από τον ΟΑΠ. Εκπαίδευση σε πολιτιστικές και αθλητικές εξειδικεύσεις (μουσική, ζωγραφική κ.ά.) για επαγγελματική ενασχόληση μέσω δημοτικού κέντρου εκπαίδευσης. Αύξηση κίνησης τοπικών καταστημάτων πολιτισμού και αθλητισμού με προσφορές για τους καταναλωτές (π.χ. θέσπιση ημερών προσφορών) Αξιολόγηση συμμετοχικής διαδικασίας Αξιολογώντας τη συμμετοχική διαδικασία και την αρχική επιλογή για την εφαρμογή της μεθόδου Charrette, ως μιας μεθόδου συμμετοχής, η οποία επιτυγχάνει έναν πολυεπίπεδο 129

146 διάλογο των προς συζήτηση θεμάτων με την τοπική κοινωνία, η συγκεκριμένη επιλογή θεωρείται, στο συγκεκριμένο παράδειγμα εφαρμογής, ως απρόσφορη, δεδομένων των ιδιαιτεροτήτων των διαφορετικών ομάδων-στόχων, που είχε αρχικά σχεδιαστεί να εμπλακούν και του διαφορετικού προγράμματός τους στο πεδίο της καθημερινότητας, με σημαντική δυσκολία συντονισμού των διαφορετικών υποχρεώσεων των εμπλεκομένων και συνεύρεσης σε έναν κοινό χρόνο. Την αδυναμία αυτή ενέτειναν κάποιες απρόβλεπτες καθυστερήσεις στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου λόγω πολιτικών και άλλων εξελίξεων, εξ αιτίας των οποίων τα χρονικά περιθώρια για την οργάνωση της όλης διαπροσωπικής συμμετοχικής διαδικασίας μειώθηκαν σημαντικά, μειώνοντας τη δυνατότητα συντονισμού του όλου εγχειρήματος, ενώ μετατόπισαν σημαντικά το ενδιαφέρον της τοπικής κοινωνίας, με αποτέλεσμα τη δυσκολία προσέλκυσής της στο συμμετοχικό εγχείρημα του DemoCU. Η ομάδα του έργου αντιμετώπισε με την απαιτούμενη ευελιξία το συγκεκριμένο στάδιο της συμμετοχικής διαδικασίας, όπως οι συνθήκες απαιτούσαν, επιχειρώντας την εφαρμογή της μεθόδου σε επιμέρους μικρότερες, σχετικά ομοιογενείς, από την πλευρά των ενδιαφερόντων τους, ομάδες. Παρά τις όποιες προσαρμογές και απλουστεύσεις, τα αποτελέσματα της μεθόδου κρίνονται ως ικανοποιητικά τόσο από ποιοτική όσο και από ποσοτική άποψη, με μοναδικό έλλειμα την περιορισμένη δυνατότητα αλληλεπίδρασης μεταξύ των διαφορετικών ομάδων ενδιαφερόντων και των διαφορετικών απόψεων Αξιολόγηση αποτελεσμάτων από την εφαρμογή των εργαστηρίων Charrette Αξιολογούμενη ως προς τα αποτελέσματά της, η εφαρμογή της μεθόδου Charrette κρίθηκε πλούσια σε καρπούς. Από την εφαρμογή της προέκυψαν αποτελέσματα τα οποία εμπλούτισαν τις επιμέρους ενότητες του προς διαμόρφωση τελικού σχεδίου, κυρίως ως προς το μέρος εκείνο που αφορά τα μέτρα πολιτικής και τις σχετικές δράσεις. Αξίζει να τονιστεί το ενδιαφέρον των νεότερων ηλικιακά ομάδων, τα οποία προσεγγίστηκαν μέσα από τη συμμετοχική διαδικασία, καθώς και η ανάγκη που διεφάνη μέσα από αυτά για μία άλλη προσέγγιση στα θέματα του πολιτισμού και του αθλητισμού. Μέσα από αυτή, αναδεικνύονται ανάγκες για νέα προϊόντα σχετικά με τον πολιτισμό και τον αθλητισμό, που είναι περισσότερο προσαρμοσμένα στις εξελίξεις στους τομείς αυτούς, περνώντας από το μοντέλο που είναι «αγκυρωμένο» σε παραδοσιακές μορφές σε ένα περισσότερο καινοτόμο, δημιουργικό και σύγχρονο μοντέλο, ικανό να προσελκύσει το ενδαφέρον και να τονώσει τη δημιουργικότητα των νέων ηλικιακά ομάδων. Σημαντικό επίσης μήνυμα που βγαίνει από την αποδελτίωση των σχετικών διαβουλεύσεων είναι η έντονη ανάγκη της νέας γενιάς να διοχετεύσει τη δημιουργικότητά της και την ενέργειά της, μέσα σε μια χειμαζόμενη, εξ αιτίας της κρίσης, κοινωνία. Ο πολιτισμός και ο αθλητισμός μπορούν να αποτελέσουν ορόσημα για την άρση της απομόνωσης των νέων και πλατφόρμα αλληλεπίδρασης και δημιουργίας, αλλά και έκφρασης, ανάπτυξης αλληλεγγύης και ελπίδας για ένα πιο ευοίωνο μέλλον. Σημαντικά είναι και τα μηνύματα που προήλθαν από την αλληλεπίδραση με την Τρίτη ηλικία. Πέραν από τα προφανή, για μια υγιή γήρανση, αποτελέσματα που μπορεί να έχει ο πολιτισμός και ο αθλητισμός για τα άτομα αυτά, μπορεί επίσης να αποτελέσει το εφαλτήριο για την κοινωνική ενεργοποίησή τους, τη σημαντική συνεισφορά τους στα πολιτιστικά δρώμενα και τη διασφάλιση της μεταφοράς του πολιτιστικού πλούτου που αντιπροσωπεύουν οι γενεές αυτές στις νεότερες ηλικίες. Ο διαγενεακός διάλογος μπορεί να 130

147 αποφέρει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για όλους τους ενδιαφερομένους, μεταλαμπαδεύοντας διαχρονικές αξίες από γενεά σε γενεά Διαμόρφωση Τελικού Σχεδίου Διαβούλευση με την ΠΕΔ Η ολοκλήρωση του Τελικού Σχεδίου προβλέπει τη διαβούλευση με την ΠΕΔ και την ΔΕΔ, μετά από την επεξεργασία των αποτελεσμάτων των προηγούμενων σταδίων διαβούλευσης και την ενσωμάτωση αυτών από την ομάδα του έργου DemoCU, κατά το δυνατόν, στο Τελικό Σχέδιο Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού. Με δεδομένους τους χρονικούς περιορισμούς του έργου εξ αιτίας εξωτερικών παραγόντων (καθυστερήσεις λόγω δημοψηφίσματος και εκλογών, γεγονότα τα οποία ανέτρεψαν τον αρχικό χρονικό προγραμματισμό του έργου), το Τελικό Σχέδιο τέθηκε σε διαβούλευση μόνον με την ΠΕΔ, στη συνάντηση της ομάδας έργου με την εν λόγω επιτροπή στις 14/04/ Τα θέματα συζήτησης στην εν λόγω συνεδρία περιελάμβαναν τις ακόλουθες ενότητες: Μέτρα πολιτικής και δράσεις ανά άξονα προτεραιότητας. Αξιοποίηση αποτελεσμάτων έργου. Μορφή και ρόλος της ΠΕΔ μετά τη λήξη του έργου DemoCU. Στη συνάντηση παρίσταντο οι παρακάτω συμμετέχοντες: Ονοματεπώνυμο Νεκταρία Μαραβά Ανδρέας Αλεξόπουλος Αναστασία Στρατηγέα Γιώργος Σωμαράκης Ιδιότητα Στέλεχος ΔΑΚΜ Ομάδα DemoCU Επιστημονικός Συνεργάτης Δήμου- ΔΑΚΜ Ομάδα DemoCU Αν. Καθηγήτρια ΕΜΠ Ομάδα DemoCU Ερευνητής ΕΜΠ Ομάδα DemoCU Γιώργος Μακρινός Τάσος Μάρθας Μαρία Καραγιάννη Γιώργος Καμινογιαννάκης Κατερίνα Ριζοπούλου Μιμήνα Πατεράκη Πρόεδρος Οργανισμού Αθλητισμού & Πολιτισμού - ΟΑΠ Πρόεδρος ΑΟ Κορυδαλλού Στέλεχος ΟΑΠ Πρόεδρος Ένωσης Κρητών Πρόεδρος Μοτ/κής Ένωσης Καταναλωτών Προϊσταμένη Τμήματος Παιδείας Κατά την τελευταία αυτή συνάντηση, η ομάδα έργου παρουσίασε το σχέδιο στην τελική του μορφή, στο οποίο είχαν επιπρόσθετα συμπεριληφθεί και οι σημαντικότερες δράσεις ανά άξονα και ανά μέτρο πολιτικής, μετά την επεξεργασία των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από τις πολυεπίπεδες συμμετοχικές διαδικασίες. Στο πλαίσιο της διαβούλευσης αυτής, οριστικοποιήθηκε η διαμόρφωση του Σχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και 131

148 Υποδομών Δήμου Κορυδαλλού, με την ομόφωνη αποδοχή του από τα μέλη της ΠΕΔ που παρεβρέθηκαν. Η συζήτηση αναπτύχθηκε ανά άξονα και περιστράφηκε στους τρόπους με τους οποίους θα επιτευχθεί η υλοποίηση του σχεδίου, αλλά και στο κατά πόσο οι προτεινόμενες δράσεις αντανακλούν τις πραγματικές ανάγκες αναφορικά με την ανάπτυξη του πολιτισμού και του αθλητισμού στην πόλη του Κορυδαλλού. Τα μέλη της ΠΕΔ εξέφρασαν τις απόψεις τους επί των προτεινόμενων μέτρων και δράσεων, ενώ παράλληλα παρουσίασαν και τις δικές τους προτάσεις για την υλοποίηση δράσεων, πολλές από τις οποίες, αφού πρώτα επεξεργάστηκαν από την ομάδα έργου, στη συνέχεια συμπεριελήφθησαν στο Τελικό Σχέδιο. Εξίσου σημαντικές ήταν και οι αναφορές που έγιναν από τα μέλη της ΠΕΔ κατά τη διάρκεια της συνάντησης για την περίοδο μετά τη λήξη του έργου και τους τρόπους με τους οποίους ο Δήμος του Κορυδαλλού θα μπορούσε να επωφεληθεί από την παρακαταθήκη που μένει στην πόλη στους τομείς του αθλητισμού και του πολιτισμού από την υλοποίησή του. Κοινή ήταν η αντίληψη για την εντατικοποίηση των προσπαθειών από πλευράς του Δήμου, ώστε η όλη εμπειρία και η τεχνογνωσία που συσσωρεύτηκε να αξιοποιηθούν κατάλληλα, τόσο μέσω της ενσωμάτωσης του Σχεδίου στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου, όσο και μέσω της χρήσης της πλατφόρμας, η οποία κατασκευάστηκε στο πλαίσιο του έργου, ως έναν ψηφιακό πόλο πολιτισμού, που: θα αναδεικνύει το πολιτιστικό προφίλ της πόλης, θα αποτελεί τόπο συνάντησης της προσφοράς (δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού του Δήμου και των φορέων) και της ζήτησης (πολιτιστικές και αθλητικές ανάγκες των πολιτών του Δήμου Κορυδαλλού), θα αποτελεί πόλο επικοινωνίας των πολιτιστικών και αθλητικών δράσεων των φορέων της πόλης προς τον τοπικό πληθυσμό, θα αποτελεί πλατφόρμα αλληλεπίδρασης των δημοτικών αρχών, των φορέων και των πολιτών μέσα από το forum για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Ιδιαιτέρως σε ότι αφορά την πλατφόρμα DemoCU, αποτέλεσε κοινή πεποίθηση ότι οι προσδοκίες των εκπροσώπων των φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού είναι ιδιαιτέρως υψηλές για τη λειτουργική ένταξη της πλατφόρμας στη λειτουργία και τις δομές της τοπικής διοίκησης και τις δυνατότητες που θα εξακολουθήσει να παρέχει στους πολλαπλούς αποδέκτες του πολιτισμού και του αθλητισμού στην πόλη του Κορυδαλλού. Τέλος, συζητήθηκε η μορφή και ο ρόλος που θα μπορούσε να συνεχίσει να έχει η ΠΕΔ μετά τη λήξη του έργου, καθώς πρόκειται για μία επιτροπή η οποία συστάθηκε στο πλαίσιο του έργου. Τα παραβρισκόμενα μέλη αποδέχτηκαν τη σημασία ύπαρξης ενός οργάνου, όπως η ΠΕΔ, για την ανάπτυξη του πολιτισμού και του αθλητισμού στην πόλη και μάλιστα επέδειξαν ενδιαφέρον για τη συνέχιση της λειτουργίας της, εφόσον κάτι τέτοιο συμπεριλαμβάνεται στον σχεδιασμό του Δήμου για τη συνέχεια. 132

149 6. Το Τελικό Σχέδιο Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού Η ολοκλήρωση των πολυεπίπεδων συμμετοχικών διαδικασιών του έργου DemoCU και η επεξεργασία της ποιοτικής πληροφορίας που συγκεντρώθηκε από αυτές οδήγησε στη βελτίωση και την τελική διατύπωση του Σχεδίου Διαχείρισης των Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού, το οποίο αποτελεί την πρόταση της τοπικής κοινωνίας για την ανάπτυξη του πολιτισμού και του αθλητισμού και την καθιέρωση των δύο αυτών τομέων ως βασικών πυλώνων της ταυτότητας της πόλης και της αναπτυξιακής της προοπτικής. Το Τελικό Σχέδιο στηρίζεται στους οκτώ βασικούς άξονες προτεραιότητας, ενώ αναλύεται περαιτέρω σε κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής, καθώς και σε δράσεις για την υλοποίησή του. Το Σχέδιο αποτελεί ένα από τα τρία βασικά προϊόντα του έργου, ενώ το δεύτερο από αυτά, η πλατφόρμα DemoCU αποτελεί ένα επίσης σημαντικό αποτέλεσμα του έργου, το οποίο κατάλληλα αξιοποιούμενο από τον Δήμο Κορυδαλλού μπορεί να αποτελέσει τον ψηφιακό πόλο του πολιτισμού και του αθλητισμού, το σημείο συνάντησης των φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού με τους πολίτες του Δήμου, αλλά και έναν κόμβο επικοινωνίας των δράσεων του πολιτισμού και του αθλητισμού με τοπική και υπερτοπική εμβέλεια. Ολοκληρώνοντας την παρούσα έκθεση, παρουσιάζονται στη συνέχεια τα κύρια στοιχεία του Τελικού Σχεδίου Διαχείρισης Πολιτιστικών Δομών και Υποδομών του Δήμου Κορυδαλλού, όπως αυτά προέκυψαν από το έργο DemoCU (Πίνακες 15-22). 133

150 Πίνακας 15: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 1 Κατεύθυνση Πολιτικής Διαμόρφωση - ανάδειξη πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης - διακριτό στίγμα πολιτισμού/αθλητισμού του Δήμου. Άξονας Προτεραιότητας 1: Ο πολιτισμός ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης Μέτρα πολιτικής Mέτρο 1.1. Δημιουργία πολιτιστικής ταυτότητας του Δήμου, η οποία να καλύπτει τις υπάρχουσες αλλά και εναλλακτικές μορφές τέχνης και κουλτούρας, μορφές κοινωνικής οικονομίας / καινοτομίας στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, έτσι ώστε ο Δήμος να αποκτήσει ένα συγκεκριμένο, διακριτό και αναγνωρίσιμο «στίγμα». Μέτρο 1.2. Διαμόρφωση της κατάλληλης επικοινωνιακής πολιτικής και σχετικών δράσεων για την ανάδειξη της συγκεκριμένης ταυτότητας/εικόνας. Μέτρο 1.3. Εμβάθυνση συμμετοχικών διαδικασιών που θα διασφαλίσουν τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, της τοπικής κοινωνίας, αλλά και εμπειρογνωμόνων στη διαδικασία διαμόρφωσης και ανάδειξης της πολιτιστικής ταυτότητας του Δήμου. Μέτρο 1.4. Ανάπτυξη νέων συνεργασιών και συμμετοχή σε δίκτυα σε τοπικό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο - αναζήτηση νέων ευκαιριών δραστηριοποίησης για όλους τους φορείς του αθλητισμού και του πολιτισμού της πόλης. Μέτρο 1.5. Ανάδειξη/μεταφορά καινοτόμων και επιτυχημένων παραδειγμάτων δράσεων πολιτισμού και αθλητισμού από άλλες πόλεις Σχετική εκπαίδευση των Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων Διεξαγωγή ποιοτικής έρευνας για την ταυτότητα της πόλης (city branding). Θεματικές συζητήσεις για την πολιτιστική ταυτότητα της πόλης με εμπειρογνώμονες σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Θεματικές συζητήσεις με τους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων και των ενδιαφερομένων (stakeholders) στην πόλη. Σχεδιασμός ολοκληρωμένης στρατηγικής για την ταυτότητα της πόλης («integrated city branding approach») αξιοποίηση σχετικών οδηγών καλών πρακτικών από άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις. Σχεδιασμός και υλοποίηση επικοινωνιακής στρατηγικής για την προώθηση της ταυτότητας της πόλης. Εκπαίδευση φορέων πολιτισμού σε επικοινωνιακές πρακτικές (1-2 Σεμινάρια). Δράσεις ενημέρωσης / ενεργοποίησης φορέων για την δημιουργία / προώθηση της ταυτότητας της πόλης. Διαμόρφωση εσωτερικής ομάδας έργου, συνεπικουρούμενης από επιλεγμένους εμπειρογνώ- 134

151 Κατεύθυνση Πολιτικής Άξονας Προτεραιότητας 1: Ο πολιτισμός ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης φορέων της πόλης σε αυτά. Μέτρα πολιτικής Μέτρο 1.6. Ανάπτυξη διαδημοτικών συνεργασιών για τον εμπλουτισμό και τη διεύρυνση των πολιτιστικών & αθλητικών δράσεων. Μέτρο 1.7. Ενδυνάμωση υφιστάμενων συνεργασιών του Δήμου με τους πολιτιστικούς/αθλητικούς φορείς της πόλης επικοινωνία της ταυτότητας αυτής προς τους φορείς ανάπτυξη ευρέων συναινέσεων στην επιδίωξή της. Μέτρο 1.8. Αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς όλους τους φορείς πολιτισμού και αθλητισμού μέσα από την εφαρμογή σύγχρονων πρακτικών οργάνωσης και υποστήριξης σε επίπεδο τοπικής διοίκησης Αξιοποίηση σχετικών καλών πρακτικών. Μέτρο 1.9. Προώθηση / στήριξη πρωτοβουλιών κοινωνικής οικονομίας / καινοτομίας στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού μέσα από την αξιοποίηση ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών πόρων. Μέτρο Ένταξη σε σχετικά προγράμματα της Ε.Ε. που ενισχύουν και αναβαθμίζουν την εικόνα της πόλης τόσο στο εσωτερικό όσο και εκτός, ενώ ταυτόχρονα προωθούν τη μεταφορά καλών πρακτικών και τεχνογνωσίας Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων μονες, που θα αναλάβει την υλοποίηση και την παρακολούθηση της συγκεκριμένης στρατηγικής. Διοργάνωση ημερίδων / ενημερωτικών συναντήσεων. Συμμετοχή της Επιτροπής Διαβούλευσης και της Πολιτιστικής Επιτροπής του Δήμου στις σχετικές διαδικασίες μέσω τακτικών συνεδριάσεων και συνεργασίας με την ομάδα έργου. 135

152 Κατεύθυνση Πολιτικής Ενσωμάτωση της πολιτιστικής στρατηγικής στις άλλες πολιτικές του Δήμου. Άξονας Προτεραιότητας 1: Ο πολιτισμός ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης Μέτρα πολιτικής Μέτρο Διαμόρφωση μιας συνεκτικής πολιτιστικής στρατηγικής, αξιοποιώντας και τα αποτελέσματα του έργου DemoCU, η οποία να είναι ενταγμένη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου και να έχει μια μακροπρόθεσμη στόχευση. Μέτρο Ενσωμάτωση της στρατηγικής αυτής σε άλλους τομείς / πολιτικές π.χ. πολιτικές απασχόλησης, ανάπτυξης κοινωνικής επιχειρηματικότητας, ανάπτυξης δεξιοτήτων κοινωνικών ομάδων. Μέτρο Προώθηση της Κοινωνίας της Γνώσης, της δημιουργίας και της καινοτομίας γενικότερα και ειδικότερα στους τομείς του αθλητισμού και του πολιτισμού. Μέτρο Ενίσχυση του γνωστικού υποβάθρου πολύπλευρη επιμόρφωση των στελεχών της τοπικής διοίκησης για την αποτελεσματικότερη υποστήριξη των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού και των εμπλεκόμενων σε αυτούς φορέων. Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων Ενσωμάτωση των αξόνων του σχεδίου στο επιχειρησιακό πρόγραμμα του Δήμου. Δημιουργία διακριτού άξονα πολιτιστικής πολιτικής στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμου Κορυδαλλού. Επιμόρφωση στελεχών Δήμου σε θέματα πολιτιστικής διαχείρισης. Επαναλειτουργία του θεσμού του «Ανοικτού Πανεπιστημίου» - Συνεργασία με εκπαιδευτικά ιδρύματα. Αναβάθμιση της δημοτικής βιβλιοθήκης Διασύνδεση με τις σχολικές μονάδες του Δήμου. 136

153 Πίνακας 16: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 2 Διεύρυνση δράσεων / προϊόντων / υπηρεσιών πολιτισμού αθλητισμού με σκοπό την κάλυψη των αναγκών διαφορετικών κοινωνικών ομάδων-στόχων. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2 - «Πολιτισμός Αθλητισμός για όλους» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων Μέτρο 2.1. Εντοπισμός υπαρχόντων και νέων ομάδωνστόχων Διεξαγωγή έρευνας πεδίου για τις ανάγκες των σε επίπεδο τοπικής διοίκησης με πρωτοβουλία κατοίκων. του ΟΑΠ. Μέτρο 2.2. Προσαρμογή προγραμμάτων πολιτισμού άθλησης με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε ομάδας (νέοι, ηλικιωμένοι, γυναίκες, οικογένειες κ.λπ.). Μέτρο 2.3. Προώθηση μαζικού αθλητισμού μέσω κατασκευής νέων αθλητικών υποδομών, με επίκεντρο την κατασκευή του αθλητικού κέντρου στα Λατομεία. Μέτρο 2.4. Προώθηση οικογενειακού αθλητισμού (πεζοπορίες, χειμερινό σκι, rafting, εκμάθηση κολύμβησης στη θάλασσα), ακολουθώντας το παράδειγμα της επιτυχημένης πρωτοβουλίας «Πάμε Θέατρο». Μέτρο 2.5. Διερεύνηση δυνατότητας ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών αθλητισμού στην περιοχή του Σχιστού. Μέτρο 2.6. Διοργάνωση δραστηριοτήτων υπερτοπικής εμβέλειας προώθηση της εικόνας του Δήμου ως υπερτοπικού πόλου πολιτισμού-αθλητισμού στην ευρύτερη περιοχή. Μέτρο 2.7. Υποστήριξη καλλιτεχνικής έκφρασης και Θεματικές συναντήσεις εμπειρογνωμόνων και ιδιωτικής πρωτοβουλίας για τον εντοπισμό νέων ομάδων-στόχων. Διεξαγωγή ηλεκτρονικής ψηφοφορίας στις σχολικές μονάδες, με στόχο τη καταγραφή εναλλακτικών πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Διοργάνωση δράσεων μαζικού αθλητισμού π.χ. αγώνες δρόμου 5 ή 10 χλμ. (υπερτοπικής εμβέλειας και με τη μορφή διαδημοτικής συνεργασίας). Διοργάνωση πιλοτικών προγραμμάτων γυμναστικής για όλη την οικογένεια σε πάρκα του Δήμου (δωρεάν άθληση σε εξωτερικούς χώρους). Αξιολόγηση παρεχόμενων μορφών οικογενειακού αθλητισμού, όπως θαλάσσιες δραστηριότητες, εκδρομές χειμερινού σκι κτλ. Διερεύνηση ενδιαφέροντος των πολιτών για συμμετοχή τους σε νέα προϊόντα αθλητισμού / πολιτισμού, όπως rafting, περιβαλλοντική πεζοπορία, πολιτιστικές εκδρομές κτλ. Μελέτη σκοπιμότητας ανάπτυξης εναλλακτικών, 137

154 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2 - «Πολιτισμός Αθλητισμός για όλους» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων δημιουργίας άτυπων ομάδων πολιτισμού που ανταποδοτικών και μη, μορφών αθλητισμού / δραστηριοποιούνται στην περιοχή. πολιτισμού στον χώρο των 88 στρεμμάτων, με αθλήματα όπως η αναρρίχηση, η ορεινή πεζοπορία, η ορεινή ποδηλασία, το skateboard κ.λπ. Διοργάνωση περιβαλλοντικών και πολιτιστικών δράσεων στην περιοχή του Σχιστού. Διαδημοτική συνεργασία για τη διοργάνωση αθλητικών / πολιτιστικών δράσεων π.χ. πεζοπορία, ζωγραφική στη φύση ή γυμναστική στη φύση στον Βοτανικό Κήπο. Διοργάνωση ποδηλατικού γύρου της πόλης ή διαδημοτικού ποδηλατικού γύρου. Θεσμοθέτηση της Ευρωπαϊκής Ημέρας Εναλλακτικής Πολιτιστικής Δημιουργίας, με τη συμμετοχή όλων των ομάδων πολιτών (νέοι, ηλικιωμένοι, άλλες εθνικότητες, Ρομά κ.λπ.) και των πολιτιστικών φορέων του Δήμου. Διοργάνωση μιας ημέρας «Ανοικτών Γειτονιών» με ποικίλες πολιτιστικές / αθλητικές δράσεις της γειτονιάς (Φεστιβάλ Ανοικτής Γειτονιάς - Κίνηση, Δράση-Έκφραση). Δράσεις προώθησης της πολιτιστικής καινοτομίας με εφαρμογή πρωτοποριακών προγραμμάτων (π.χ. φωτογραφίας, γαστρονομίας, χορού, γκράφιτι, 138

155 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2 - «Πολιτισμός Αθλητισμός για όλους» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων ιππασίας, γυναικείου ποδόσφαιρου και μπάσκετ, χορού, καλλιτεχνικών δράσεων, ρυθμικής, σκοποβολής, τοξοβολίας, μπιλιάρδου, μπόουλινγκ, πέιντμπολ, ελεύθερης πτώσης, μπάτζι-τζάμπινγκ, δημιουργίας ταινιών μικρού μήκους, παραγωγής κοσμημάτων) για νέους μέσα από τη διαμόρφωση σχετικών δομών και συνεργασιών με σχολεία. Δράσεις ανάδειξης του πολιτισμού και αθλητισμού στην πόλη μέσω της διοργάνωσης συζητήσεων, επισκέψεων και σεμιναρίων από διακεκριμένες προσωπικότητες στους τομείς αυτούς. Διοργάνωση ετήσιου μουσικού φεστιβάλ για την ανάδειξη των μουσικών σχημάτων της περιοχής. Ανάπτυξη εξειδικευμένων δράσεων φορέων για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες στόχους. Μέτρο 2.8. Ανάπτυξη σύγχρονων προγραμμάτων πολιτισμού / αθλητισμού για ΑμεΑ, άνεργους, ηλικιωμένους, νέους κ.λπ. Μέτρο 2.9. Ανάπτυξη δράσεων πολυπολιτισμικής ενσωμάτωσης. Μέτρο Ανάπτυξη δράσεων ενίσχυσης της πολιτιστικής δημιουργίας των φυλακισμένων. Κατάρτιση μελέτης για την ανίχνευση των αναγκών των ευπαθών ομάδων. Δημιουργία εργαστηρίου videogame στον ΟΑΠ, σε συνεργασία με τα σχολεία της πόλης. Διοργάνωση πολιτιστικών ψυχαγωγικών εκδηλώσεων στους χώρους των ΚΑΠΗ (επετειακές ομιλίες, παρουσίαση παραδοσιακών χωρών σε συνεργασία με τους Πολιτιστικούς Συλλόγους). Ημέρα Πολιτισμού και Τρίτη ηλικία (ποίηση, λογοτεχνία, δημιουργική γραφή, κ.λπ.). 139

156 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2 - «Πολιτισμός Αθλητισμός για όλους» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων Προγράμματα εκμάθησης Η/Υ για την Τρίτη ηλικία. Πρόγραμμα Κολύμβησης και Τρίτη ηλικία (εφόσον δημιουργηθεί το Κολυμβητήριο ή εναλλακτικά διαδημοτική συνεργασία με γειτονικό δήμο). Ενίσχυση προγράμματος Θεραπευτικής Γυμναστικής στα ΚΑΠΗ του Δήμου. Ημέρα Πολυπολιτισμικής Ενσωμάτωσης στον Κορυδαλλό. Εργαστήρια Τέχνης και Χειροτεχνίας για φυλακισμένους / αποφυλακισμένους. Κατάρτιση σχεδίου δράσης για την υλοποίηση προγραμμάτων αθλητισμού και πολιτισμού για τα ΑμΕΑ. Ενίσχυση της πολιτιστικής πολυμορφίας και του διαπολιτισμικού διαλόγου. Μέτρο Στήριξη σχολικών προγραμμάτων διαπολιτισμικής εκπαίδευσης με τη συνεργασία του ΟΑΠ και των κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου. Μέτρο Ενθάρρυνση συνεργασιών μεταξύ φορέων διαφορετικού πολιτιστικού ενδιαφέροντος Προώθηση συνεργασιών με την υποστήριξη της τοπικής διοίκησης και του ΟΑΠ. Μέτρο Ενσωμάτωση στις πολιτιστικές εκδηλώσεις του ΟΑΠ δράσεων διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Μέτρο Ανάδειξη και προβολή από τον Κατάρτιση στρατηγικής για την υλοποίηση προγραμμάτων αθλητισμού και πολιτισμού για υπηκόους τρίτων χωρών. Δημιουργία συντονιστικής διαπολιτισμικής ομάδας για τον Δήμο. Βραβείο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης. Συνεργασία Δήμου με διαμεσολαβητές και σχολεία με ανάλογο πληθυσμό. Ημέρα του ΡΟΜΑ ή άλλων μεταναστευτικών ομάδων κατά τη διάρκεια του Πολιτιστικού 140

157 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2 - «Πολιτισμός Αθλητισμός για όλους» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων διαδικτυακό τόπο του Δήμου τέτοιων συνεργασιών. Σεπτέμβρη. Ενίσχυση του διαγενεακού διαλόγου / συνεργασιών. Μέτρο Προώθηση συμμετοχής ομάδων μεταναστών / Ρομά στις πολιτιστικές εκδηλώσεις του Δήμου για την προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου. Μέτρο Υποστήριξη υπηρεσιών του Δήμου προς τους φορείς. Μέτρο Προώθηση δράσεων μεταξύ φορέων που να ενθαρρύνουν τον διάλογο μεταξύ γενεών σε θέματα πολιτισμού. Μέτρο Αξιοποίηση εμπειριών βιωματικού εργαστηρίου του έργου DemoCU για τον καλύτερο σχεδιασμό τέτοιων δράσεων. Καταχώρηση στην ψηφιακή πλατφόρμα του έργου, σε συνεργασία με τους συλλόγους, ενημερώσεων / προβολή δράσεων στις γλώσσες των μεταναστών. Ενημέρωση της ιστοσελίδας του Δήμου στην αγγλική γλώσσα. Ανοικτό Σχολείο - Εκμάθησης της Ελληνικής Γλώσσας. Αποδελτίωση και προβολή στον ιστότοπο του Δήμου των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων για τη πολυπολιτισμικότητα. Συνεργασία του ΣΕΜ με την Δημοτική Επιτροπή Πολιτισμού στην οποία θα πρέπει να συμμετάσχει τουλάχιστον ένα μέλος του ΣΕΜ από του υπηκόους τρίτων χωρών. Επανέναρξη του ετήσιου διαπολιτισμικού φεστιβάλ. Καθιέρωση οργάνωσης ενός βιωματικού εργαστηρίου κατά τον εορτασμό της Τρίτης ηλικίας για τον διαγενεακό διάλογο. Σχεδιασμός και υλοποίηση δράσεων σε συνεργασία με τα ΚΑΠΗ και τα σχολεία π.χ. ημέρα διάδοση παραδοσιακής γαστρονομίας από την Τρίτη ηλικία. Παρουσιάσεις χρήσης ψηφιακών εργαλείων από 141

158 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2 - «Πολιτισμός Αθλητισμός για όλους» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων τους νέους στην Τρίτη ηλικία. Διοργάνωση περισσότερων κοινών πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων με ψυχαγωγικό χαρακτήρα (π.χ. αναβίωση παλιού ελληνικού κινηματογράφου και μουσικής, προβολή ντοκιμαντέρ, ομιλίες, παραδοσιακά γλέντια). Αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας για την καλύτερη επικοινωνία δράσεων πολιτισμού αθλητισμού από όλους τους εμπλεκομένους φορείς. Μέτρο Πολυεπίπεδη προώθηση δράσεων ΟΑΠ και φορέων πολιτισμού/αθλητισμού (διαδικτυακός τόπος δήμου, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κ.λπ.). Μέτρο Συστηματική ενημέρωση των πολιτών για τα πολιτιστικά/αθλητικά δρώμενα της πόλης όλων των φορέων πολιτισμού και αθλητισμού Αξιοποίηση πλατφόρμας DemoCU προς την κατεύθυνση αυτή. Ηλεκτρονική Δικτύωση Ψηφιακής Πλατφόρμας Ιστοσελίδα Δήμου - Κοινωνικά Μέσα Συλλόγων και Φορέων - Δράσεις διαλειτουργικότητας υπηρεσιών Δήμου. Λειτουργία εβδομαδιαίας ηλεκτρονικής ατζέντας εκδηλώσεων / γεγονότων πολιτισμού / αθλητισμού στην ψηφιακή πλατφόρμα. Ανάπτυξη εφαρμογής ηλεκτρονικού εισιτηρίου εκδηλώσεων. 142

159 Πίνακας 17: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 3 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3 - «Αναβάθμιση Δομής / Λειτουργίας ΟΑΠ» Κατευθύνσεις πολιτικής Στελέχωση ΟΑΠ Μέτρα πολιτικής Μέτρο 3.1. Πιθανή αξιοποίηση υπάρχοντος επιστημονικού δυναμικού του Δήμου που μπορεί να διατεθεί από άλλες υπηρεσίες. Μέτρο 3.2. Αξιοποίηση δυνατοτήτων μετατάξεων με βάση το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο. Μέτρο 3.3. Αξιοποίηση εθελοντών σε θέματα προώθησης των δράσεων του ΟΑΠ. Μέτρο 3.4. Αξιοποίηση προγραμμάτων της Ε.Ε. για την ενδυνάμωση του ΟΑΠ σε ανθρώπινο δυναμικό. Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων Μελέτη αναγνώρισης αναγκών και ανακατανομής προσωπικού για την εύρυθμη λειτουργία του νομικού προσώπου. Κατάρτιση επικοινωνιακής στρατηγικής για την ανάπτυξη και αξιοποίηση του εθελοντισμού. Κατάρτιση στρατηγικού σχεδίου για την αξιοποίηση της συνεργασίας με τον ακαδημαϊκό χώρο και τις δυνατότητες πρακτικής άσκησης. Ανάθεση σε ένα στέλεχος του φορέα της παρακολούθησης και συνεργασίας με τη Δ/νση Έρευνας Προγραμματισμού για τις ανοικτές προσκλήσεις στο πλαίσιο των προγραμμάτων του ΣΕΣ ( ) και των ανταγωνιστικών προγραμμάτων (Erasmus +, Creative Europe). Μελέτη για την ανάπτυξη ανταποδοτικών υπηρεσιών (π.χ. με τη μορφή διάθεσης ανθρώπινου δυναμικού) από τα σωματεία στο πλαίσιο χρήσης των υποδομών. Ετήσια έρευνα ικανοποίησης στελεχιακού δυναμικού. Πρόγραμμα πιστοποίησης εθελοντών και κατανομής 143

160 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3 - «Αναβάθμιση Δομής / Λειτουργίας ΟΑΠ» Κατευθύνσεις πολιτικής Αναβάθμιση υποδομής λειτουργίας Αξιοποίηση ΤΠΕ Μέτρα πολιτικής Μέτρο 3.5. Ενίσχυση της διείσδυσης των ΤΠΕ στην οργάνωση και λειτουργία του ΟΑΠ για την καλύτερη υποστήριξη των πολιτικών για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Μέτρο 3.6. Ενίσχυση Εκπαίδευσης - Επιμόρφωσης Προσωπικού. Μέτρο 3.7. Εκπαίδευση στελεχών σε θέματα ΤΠΕ - Αξιοποίηση ΤΠΕ ως υποδομή για την αποτελεσματικότερη διαχείριση σε επίπεδο καθημερινής λειτουργίας. Μέτρο 3.8. Οργάνωση λειτουργιών με τη βοήθεια των ΤΠΕ π.χ. διαρκής παρουσία ενημερωμένης ατζέντας δράσεων, ανάρτηση χρόνου χρήσης και χρονοδιαγράμματος αξιοποίησης υπαρχουσών πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών. Μέτρο 3.9. Αναβάθμιση χώρων εργασίας και εξοπλισμού. Μέτρο Νέες μορφές οργάνωσης διοίκησης. Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων τους στις επιμέρους δράσεις του οργανισμού. Κατάρτιση ψηφιακής στρατηγικής ΟΑΠ, συμπεριλαμβανομένης της αποτύπωσης υφιστάμενης κατάστασης αναφορικά με τον εξοπλισμό και τις ανάγκες χρήσης των ΤΠΕ. Μελέτη αναγνώρισης εκπαιδευτικών αναγκών. Συμμετοχή στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Δημοτικού Κέντρου Εκπαίδευσης στη χρήση Η/Υ βάσει των αναγκών που προέκυψαν από τη σχετική μελέτη. Ανάπτυξη σύγχρονης ψηφιακής πλατφόρμας για την παροχή πληροφοριών και ολοκληρωμένων υπηρεσιών. Εξέταση κατά πόσον η πλατφόρμα του DemoCU, η οποία πρόκειται να περιέλθει στον Δήμο, μπορεί να επιτελέσει τη συγκεκριμένη λειτουργία. Ανάθεση σε στέλεχος του ΟΑΠ διασύνδεσης των εκπαιδευτικών αναγκών του ανθρωπίνου δυναμικού με τα διαθέσιμα σχετικά προγράμματα αρμόδιων φορέων (π.χ. ΙΝΕΠ). Αξιολόγηση για την εφαρμογή συστήματος διαχείρισης ποιότητας (Κοινό Πλαίσιο Αξιολόγησης). 144

161 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3 - «Αναβάθμιση Δομής / Λειτουργίας ΟΑΠ» Κατευθύνσεις πολιτικής Οργάνωση / συντονισμός δράσεων φορέων πολιτισμού και αθλητισμού της πόλης. Μέτρα πολιτικής Μέτρο Ενίσχυση εμπιστοσύνης και καλής συνεργασίας ανάμεσα στον ΟΑΠ και όλους τους φορείς αθλητισμού-πολιτισμού του Δήμου. Μέτρο Ευαισθητοποίηση φορέων για την ανάπτυξη κοινών δράσεων και την ορθολογικότερη αξιοποίηση των πόρων (ανθρώπινων και υλικών) με πρωτοβουλίες του ΟΑΠ Ευρεία προβολή σχετικών δράσεων από τον διαδικτυακό τόπο του Δήμου. Μέτρο Συντονισμός δράσεων φορέων από τον ΟΑΠ έτσι ώστε να αποφεύγονται οι αλληλοεπικαλύψεις Αξιοποίηση της πλατφόρμας DemoCU. Μέτρο Ενδυνάμωση της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των δομών. Μέτρο Ισότιμη πρόσβαση όλων των φορέων στις πολιτιστικές και αθλητικές υποδομές. Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων Μελέτη αναγνώρισης καλών πρακτικών στη λειτουργία αντίστοιχων φορέων του Ευρωπαϊκού χώρου. Μελέτη αναβάθμισης και διαχείρισης χώρων. Επιμόρφωση προσωπικού απασχολούμενου στον πολιτισμό και αθλητισμό (υπάλληλοι ΟΑΠ, δημοτικοί σύμβουλοι κ.ά.) σε θέματα διαχείρισης. Λειτουργία σε μόνιμη βάση της Πολιτιστικής Επιτροπής Διαβούλευσης, με ενδεχόμενη διεύρυνση του αριθμού των μελών της, εφόσον κριθεί αναγκαίο. Διασύνδεση των φορέων με τον χειριστή της πλατφόρμας προκειμένου να υπάρχει δυνατότητα ανάρτησης του περιεχομένου των δράσεών τους και γενικότερα μια δυναμική αλληλεπίδραση. Δημιουργία επικοινωνιακής στρατηγικής για τη σχετική ενημέρωση των φορέων. Καθορισμός εσωτερικής ομάδας έργου για την αναγνώριση πιθανών συνεργειών με τα σωματεία της πόλης. Κατάρτιση στρατηγικού σχεδίου εσωτερικής αναδιοργάνωσης. 145

162 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3 - «Αναβάθμιση Δομής / Λειτουργίας ΟΑΠ» Κατευθύνσεις πολιτικής Ανάπτυξη επικοινωνιακής στρατηγικής / σχεδίου για τη διάχυση της πληροφορίας Μέτρα πολιτικής Μέτρο Προώθηση εξωστρέφειας και ανάπτυξης συνεργασιών του ΟΑΠ με άλλους φορείς εκτός του Δήμου Κορυδαλλού, με την υποστήριξη της τοπικής διοίκησης. Μέτρο Ενίσχυση των διαδικασιών /μηχανισμών ενημέρωσης. Μέτρο Αξιοποίηση των ΤΠΕ και της Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων Ανάρτηση ατζέντας χρήσης πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών του Δήμου σε μόνιμη βάση. Ατζέντα δράσεων όλων των φορέων, με κεντρικό συντονισμό από τον ΟΑΠ για αποφυγή αλληλοεπικαλύψεων. Κατάρτιση κανονισμού πρόσβασης ή χρήσης των υποδομών του δήμου, με στόχο τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης, αλλά και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών από τα ιδιωτικά σωματεία. Διεξαγωγή ετήσιας έρευνας στον τοπικό πληθυσμό αναφορικά με τις σχετικές αντιλήψεις για τις ανάγκες. Δημιουργία επιτροπών χρηστών (users board) των δράσεων του ΟΑΠ για την ανάπτυξη μιας αμοιβαίας σχέσης εμπιστοσύνης και αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης των προβλημάτων των ωφελούμενων από τις υπηρεσίες του. Αναγνώριση άτυπων πολιτιστικών και αθλητικών συλλογικοτήτων και εκχώρηση σε αυτές συγκεκριμένου ρόλου. Κατάρτιση επικοινωνιακής στρατηγικής που θα μεγιστοποιεί τα αποτελέσματα σε σχέση με τη δραστηριότητα του ΟΑΠ. 146

163 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3 - «Αναβάθμιση Δομής / Λειτουργίας ΟΑΠ» Κατευθύνσεις πολιτικής σχετικά με τις δράσεις που υλοποιεί ο ΟΑΠ προς φορείς και κοινωνικές ομάδες. Υιοθέτηση αρχών επιχειρησιακού προγραμματισμού στη λειτουργία του ΟΑΠ. Μέτρα πολιτικής επικοινωνιακής υποδομής (διαδικτυακός τόπος, facebook κ.λπ.). Μέτρο Αξιοποίηση συμβατικών υπηρεσιών και δομών (δημόσιες σχέσεις γραφείο τύπου) σε συνεργασία με το αρμόδιο τμήμα του Δήμου. Μέτρο Προγραμματισμός δράσεων και σχετικού προϋπολογισμού σε μεσοπρόθεσμο και βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Μέτρο Αξιολόγηση αποτελεσμάτων σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό. Μέτρο Ανάρτηση στο διαδίκτυο διαφάνεια λογοδοσία για τη διαχείριση δημόσιων πόρων Ενίσχυση εμπιστοσύνης μεταξύ ΟΑΠ και πολιτών/φορέων. Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων Αποτελεσματικότερη ενημέρωση των διαφορετικών ομάδων-στόχων της εν λόγω επικοινωνίας. Ανάθεση σε στέλεχος του ΟΑΠ καθηκόντων επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων (είτε full time είτε part time) συστηματική ενημέρωση της πλατφόρμας αξιοποίηση κοινωνικών δικτύων (facebook, twitter κ.λπ.) και διαρκής επικαιροποίηση της πληροφορίας προς τους πολίτες και φορείς της πόλης. Σχέδιο συντονισμού με το τμήμα επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων του δήμου. Παραμετροποίηση του portal του DemoCU στις ανάγκες του ΟΑΠ. Κατάρτιση επιχειρησιακού προγράμματος πενταετούς διάρκειας, το οποίο θα ενσωματώνεται στον επιχειρησιακό προγραμματισμό του Δήμου. Κατάρτιση ετήσιων προγραμμάτων δράσης. Κατάρτιση ενός συστήματος αξιολόγησης με την χρήση κρίσιμων δεικτών απόδοσης (KPI s). Διαδικτυακή ανάρτηση όλων των δεδομένων που αφορούν στη λειτουργία του Οργανισμού στη λογική του opengov. Κατάρτιση κανονισμού λειτουργίας Πολιτιστικής 147

164 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3 - «Αναβάθμιση Δομής / Λειτουργίας ΟΑΠ» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές κατηγορίες δράσεων Επιτροπής Διαβούλευσης. 148

165 Πίνακας 18: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 4 Ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας / δικτύωσης μεταξύ των διαφορετικών φορέων σε κάθε έναν τομέα συνέργειες μέσα από τη δικτύωση των φορέων. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 - «Συνεργασία Πολιτιστικών - Αθλητικών φορέων» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις Μέτρο 4.1. Προώθηση πολιτικών για τη συνεργασία / Διοργάνωση ημερίδας για τον Ψηφιακό Πολιτισμό δικτύωση μεταξύ των φορέων του πολιτισμού και του και τις νέες προοπτικές της ψηφιακής πολιτιστικής αθλητισμού με πυρήνα τον ΟΑΠ. δημιουργίας. Μέτρο 4.2. Στρατηγικές ενδυνάμωσης της γνώσης των φορέων σε θέματα αναζήτησης ευρωπαϊκών και άλλων πόρων, συνεργασίας για την υποβολή προτάσεων για χρηματοδότηση κ.λπ. Μέτρο 4.3. Αξιοποίηση πλατφόρμας DemoCU και της σχετικής βάσης δεδομένων με τους φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού για τη διάχυση πληροφορίας από την τοπική διοίκηση και τον ΟΑΠ προς τους φορείς σχετικά με νέες ευκαιρίες δραστηριοποίησης και μεταξύ τους συνεργασίας. Δημιουργία στην Ψηφιακή Πλατφόρμα εφαρμογής για τη αναζήτηση εταίρων για από κοινού διοργάνωση εκδηλώσεων / ανάπτυξης δράσεων (Market Place event s organizers). Μαζική αποστολή ενημερωτικών / πληροφοριακών εντύπων στους φορείς της πλατφόρμας για δράσεις του Δήμου ή άλλων φορέων. Διοργάνωση εργαστηρίου παραδοσιακού κοσμήματος, με τη συνεργασία των εθνικοτοπικών συλλόγων. Δημιουργία σημείου συνάντησης πολιτιστικών και αθλητικών ομάδων (θεατρικών, χορευτικών κ.ά.) και συνεννόηση / συνεργασία μεταξύ των ομάδων (π.χ. δωρεάν κινηματογραφικές προβολές για αθλητικά σωματεία). Προώθηση συνεργασιών μεταξύ τοπικής διοίκησης και πολιτιστικών / αθλητικών φορέων για την προώθηση της πολιτιστικής ταυτότητας της Μέτρο 4.4. Ανάπτυξη στενότερων σχέσεων και αλληλεπίδρασης μεταξύ του ΟΑΠ και των λοιπών πολιτιστικών φορέων με πρωτοβουλία του ΟΑΠ σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Μέτρο 4.5. Προώθηση συμπράξεων στα ζητήματα του Σύσταση Επιτροπής Πολιτισμού γνωμοδοτικού χαρακτήρα σε Τοπικό Επίπεδο για διαβούλευση με τον ΟΑΠ (π.χ. ΠΕΔ που ήδη διαμορφώθηκε στο πλαίσιο του παρόντος έργου). Σύσταση Ομάδας Εμπειρογνωμόνων σε θέματα 149

166 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 - «Συνεργασία Πολιτιστικών - Αθλητικών φορέων» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις πόλης. πολιτισμού και του αθλητισμού για τη διεύρυνση της ανταπόκρισης των πολιτών και τη συνέργεια και εξοικονόμηση πόρων. Ευαισθητοποίηση/ Ενεργοποίηση φορέων για την ανάπτυξη κοινών δράσεων. Ενίσχυση εθελοντισμού στις πολιτιστικές/αθλητικές δραστηριότητες. Μέτρο 4.6. Ανάπτυξη συνεργασιών στα πλαίσια της συμμετοχής του Δήμου σε ευρωπαϊκά προγράμματα και της διαμόρφωσης εταιρικών σχημάτων, στα οποία θα είναι δυνατή και η συμμετοχή φορέων πολιτισμού / αθλητισμού της πόλης. Μέτρο 4.7. Διεύρυνση συμμετοχικών διαδικασιών - Διαμόρφωση και λειτουργία οργάνων (όπως η Επιτροπή Πολιτισμού). Μέτρο 4.8. Ευαισθητοποίηση φορέων για την ανάπτυξη κοινών δράσεων και την ορθολογικότερη αξιοποίηση των πόρων Ευρεία προβολή σχετικών δράσεων από τον διαδικτυακό τόπο του Δήμου. Μέτρο 4.9. Ενεργοποίηση φορέων για τη συμμετοχή των μελών τους σε τέτοιες δράσεις και την ανταλλαγή γνώσης και εμπειριών για τη διεύρυνση των πολιτιστικών εμπειριών και την ανάπτυξη διαπολιτισμικού διαλόγου μεταξύ των κοινωνικών ομάδων του Δήμου. Μέτρο Προώθηση του εθελοντισμού για την υποστήριξη δράσεων του πολιτισμού και του αθλητισμού. Πολιτισμού / Αθλητισμού. Σύσταση Ομάδας Καινοτομίας και Πολιτιστικής Δημιουργίας με μέλη από τον Δήμο, τους Φορείς και τους κατοίκους της πόλης. Δημιουργία σύμπραξης εθνικοτοπικών συλλόγων για την από κοινού διοργάνωση επετειακών εκδηλώσεων. Ημέρα ενημέρωσης / προβολής / δικτύωσης / απολογισμού πεπραγμένων Πολιτιστικών / Αθλητικών φορέων στον Δήμο. Ημερίδα ενημέρωσης και προβολή δικτύων συνεργασίας ή καλών πρακτικών συνεργασίας μεταξύ πολιτιστικών φορέων. Νομική υποστήριξη φορέων για τη θεσμοθέτηση ενός τοπικού δικτύου συνεργασίας και τη διοργάνωση ενός τοπικού φεστιβάλ παραδοσιακού πολιτισμού και γαστρονομίας. Δημιουργία Γραφείου ή Επιτροπής Εθελοντισμού στον Δήμο. Δημιουργία ηλεκτρονικής εφαρμογής για ένταξη σε 150

167 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 - «Συνεργασία Πολιτιστικών - Αθλητικών φορέων» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις Μέτρο Εκπαίδευση εθελοντών πολιτισμού αθλητισμού μέσα από την ανάπτυξη σχετικών δράσεων από τον ΟΑΠ. Μητρώο Εθελοντών. Ανάπτυξη νέων συνεργασιών και συμμετοχή σε δίκτυα σε τοπικό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Μέτρο Στενή συνεργασία τοπικής διοίκησης και φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού για την προώθηση του εθελοντισμού αξιοποίηση δυνατοτήτων τοπικών φορέων πολιτισμού και αθλητισμού. Μέτρο Παροχή κινήτρων για την ενίσχυση του εθελοντισμού. Μέτρο Προώθηση της εξωστρέφειας και της ανάπτυξης συνεργασιών των φορέων πολιτισμού και αθλητισμού της περιοχής μελέτης με άλλους φορείς εκτός του Δήμου Κορυδαλλού, με την υποστήριξη της τοπικής διοίκησης. Μέτρο Ανάπτυξη / προώθηση διαδημοτικών, διαπεριφερειακών, υπερεθνικών συνεργασιών Δημιουργία Μητρώου Πιστοποιημένων Εθελοντών Δημοτών για τη διοργάνωση πολιτιστικών ή αθλητικών εκδηλώσεων. Δημιουργία Προγράμματος Εθελοντισμού Ηλικιωμένων ως νέο τρόπο συνεισφοράς των ηλικιωμένων στην κοινωνία. Διοργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων ανά θέμα για νέους, εν δυνάμει εθελοντές σε θέματα πολιτισμού / αθλητισμού σε συνεργασία με τους φορείς. Προσκλήσεις σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού για εθελοντική συμμετοχή σε δράσεις, με θεματολογία σχετική με τα ενδιαφέροντά τους και ευρεία προβολή από τον διαδικτυακό τόπο του Δήμου, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τον τοπικό τύπο κ.λπ. για τη δημιουργία του εν λόγω γραφείου. Δημιουργία Διεθνούς Φεστιβάλ Παιδικού Κινηματογράφου ή Εναλλακτικού Κινηματογράφου με τη συνεργασία Δήμου - Κινηματογραφικής Λέσχης. Δικτύωση των τοπικών πολιτιστικών και αθλητικών ομάδων με άλλες ομάδες και φορείς εκτός των ορίων της πόλης μέσω της διοργάνωσης υπερτοπικών 151

168 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 - «Συνεργασία Πολιτιστικών - Αθλητικών φορέων» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις Υποστήριξη των φορέων πολιτισμού / αθλητισμού από πολιτιστικών και αθλητικών γεγονότων. την τοπική διοίκηση και τον ΟΑΠ προς την κατεύθυνση Δικτύωση και συνεργασία σχολείων με πολιτιστικούς και αθλητικούς φορείς (π.χ. κινηματογραφική αυτή. λέσχη, λέσχες ανάγνωσης) και τον Δήμο. Ανάπτυξη δράσεων διασύνδεσης πολιτισμού αθλητισμού. Μέτρο Προώθηση της ολοκλήρωσης των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού μέσα από την επιδίωξη ανάπτυξης συνεργειών από κοινές δράσεις. Διοργάνωση, κατά τη διάρκεια του «Πολιτιστικού Σεπτεμβρίου», αγώνων μαζικού αθλητισμού π.χ. αγώνας δρόμου 3 χλμ. Έκθεση φωτογραφίας και αθλητικές εκδηλώσεις. 152

169 Πίνακας 19: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 5 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5 - «Ανάπτυξη Υποδομών - Πολιτιστικές - Αθλητικές υποδομές» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις ΝΕΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Μελέτη αναγνώρισης αναγκών για υποδομές. Ανάπτυξη υποδομών πολιτισμού / αθλητισμού - Ολοκληρωμένη αξιοποίηση διαθέσιμων χώρων για τη δημιουργία πολιτιστικών / αθλητικών υποδομών υπερτοπικού ενδιαφέροντος. Μέτρο 5.1. Διερεύνηση αξιοποίησης δυνατοτήτων διαθέσιμων χώρων (φυλακές, λατομείο κ.λπ.) για την ανάπτυξη υποδομών υπερτοπικού ενδιαφέροντος. Οριοθέτηση νέων προς αξιοποίηση χώρων Σχεδιασμός της ανάπτυξής τους ως πόλων πολιτισμού / αθλητισμού - Προώθηση σχετικών μελετών. Μέτρο 5.2. Διερεύνηση διαδημοτικών συνεργασιών για τον σκοπό αυτό. Μέτρο 5.3. Διερεύνηση πιθανών πηγών χρηματοδότησης. Μέτρο 5.4. Διερεύνηση Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα για την ανάπτυξη των χώρων αυτών, συμπεριλαμβανομένης και της ένταξης σε προγράμματα τύπου JESSICA. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Μέτρο 5.5. Αναβάθμιση / συντήρηση υπαρχόντων πολιτιστικών / αθλητικών υποδομών, με τη συνεργασία της τοπικής διοίκησης και των φορέων-χρηστών των υποδομών. Μέτρο 5.6. Προώθηση συνευθύνης στην αναβάθμιση και προστασία των υποδομών αυτών. Μελέτη αναγνώρισης και αξιολόγησης διαθέσιμων χώρων για τη λειτουργία δημιουργία αθλητικών και πολιτιστικών υποδομών (συμπεριλαμβανομένων και των ήδη διαθέσιμων, για τους οποίους υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω αξιοποίησής τους). Μελέτη αναγνώρισης εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης (ΣΔΙΤ, χορηγίες, ανταγωνιστικά προγράμματα Ε.Ε. κ.λπ.). Κατάρτιση οικονομοτεχνικών μελετών για επιλεγμένους χώρους προς αξιοποίηση. Ολοκληρωμένο σχέδιο συντονισμού με τις υπηρεσίες του Δήμου για την κάλυψη αναγκών. Δημιουργία Τράπεζας χρόνου για την κάλυψη αναγκών του ΟΑΠ. Μελέτη για την ανάπτυξη ανταποδοτικών ωφελειών από τα σωματεία στο πλαίσιο χρήσης των υποδομών. Δημιουργία Διαδημοτικής Επιτροπής Πολιτισμού των Δήμων της Β Πειραιώς (με υπηρεσιακά στελέχη). Μελέτη κατασκευής υποδομών εναλλακτικών 153

170 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5 - «Ανάπτυξη Υποδομών - Πολιτιστικές - Αθλητικές υποδομές» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις αθλημάτων (parkour, skateboard, ποδηλασία). Επικαιροποίηση των μελετών για την «πράσινη διαδρομή» μέσα στην πόλη και τη διαμόρφωση ποδηλατοδρόμου. Μελέτη ενεργειακών παρεμβάσεων στους ενεργειοβόρους χώρους και αξιοποίηση των σχετικών προσκλήσεων του ΣΕΣ για την έγκριση σχετικών χρηματοδοτήσεων. Μελέτη για την κατασκευή κολυμβητηρίου. Αποτελεσματικότερη αξιοποίηση χώρων πολιτισμού αθλητισμού πολυλειτουργική αξιοποίηση. Νέα σχήματα αξιοποίησης πολιτιστικών & αθλητικών υποδομών με τη συνεργασία του Μέτρο 5.7. Καταγραφή χρόνου δραστηριοποίησης των πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών Διερεύνηση κενού χρόνου Αξιοποίηση από άλλες ομάδες της τοπικής κοινωνίας, όπως ηλικιωμένους, ΑμεΑ, Ρομά, άνεργους νέους κ.ά. Μέτρο 5.8. Αξιοποίηση των πολιτιστικών υποδομών για εκδηλώσεις του ιδιωτικού τομέα ή άλλων πολιτιστικών ομάδων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή έναντι χαμηλού ανταποδοτικού οφέλους (π.χ. ενοικίου). Μέτρο 5.9. Διερεύνηση χρήσης άλλων χώρων για δράσεις πολιτισμού / αθλητισμού για τους οποίους ο Δήμος έχει αρμοδιότητα, όπως π.χ. τα σχολεία. Μέτρο Διερεύνηση αξιοποίησης υπάρχουσας επιτυχημένης εμπειρίας από τη συνεργασία της τοπικής διοίκησης και του ιδιωτικού τομέα (Σινέ Παράδεισος, Ανάρτηση ατζέντας χρήσης πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών του Δήμου. Κατάρτιση κανονισμού πρόσβασης ή χρήσης των υποδομών του Δήμου, με στόχο τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης αλλά και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών από τα ιδιωτικά σωματεία. Μελέτη αξιοποίησης υπό τη μορφή χαμηλού ανταποδοτικού οφέλους ορισμένων υποδομών σε φορείς που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον. Ολοκληρωμένο σχέδιο αξιοποίησης χώρων στην αρμοδιότητα του Δήμου. Αξιολόγηση των συνεργασιών με τον ιδιωτικό τομέα (π.χ. Σινέ Παράδεισος, γήπεδο τένις). 154

171 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5 - «Ανάπτυξη Υποδομών - Πολιτιστικές - Αθλητικές υποδομές» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις ιδιωτικού τομέα ΣΔΙΤ. γήπεδο τένις) σε άλλους τομείς δραστηριοποίησης του πολιτισμού και του αθλητισμού. Ισότιμη δυνατότητα πρόσβασης σε πολιτιστικές & αθλητικές υποδομές φορέων και κοινωνικών ομάδων. Μέτρο Ανάπτυξη νέων σχημάτων συνεργασίας, με τη συμμετοχή επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα. Μέτρο Αναβάθμιση πρόσβασης στις πολιτιστικές και αθλητικές υποδομές για τη διευκόλυνση ατόμων με ιδιαίτερες ανάγκες (π.χ. ΑμεΑ, ηλικιωμένων). Μέτρο Διερεύνηση περαιτέρω αξιοποίησης κοινωνικών / εισοδηματικών κριτηρίων στο κόστος χρήσης των πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών, λαμβανομένης υπόψη της οικονομικής κρίσης, της ανεργίας και της μειωμένης δυνατότητας του πληθυσμού να ανταποκριθεί στα κόστη χρήσης προγραμμάτων Ίση δυνατότητα πρόσβασης, με όρους κόστους, όλων των κοινωνικών ομάδων. Μέτρο Άρση αδυναμιών άνισης κατανομής υποδομών πολιτισμού αθλητισμού / Αξιοποίηση σχολικών υποδομών για δράσεις πολιτισμού/αθλητισμού Θεσμοθέτηση «Ανοικτού Σχολείου» πιλοτικά. Μέτρο Διασφάλιση ίσης δυνατότητας πρόσβασης φορέων στη χρήση υποδομών πολιτισμού / αθλητισμού Διερεύνηση αξιοποίησης ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων μέσα από τη διαμόρφωση κατάλληλων συνεργασιών (σε περίπτωση που αποφασιστεί ότι είναι ο μοναδικός τρόπος). Διερεύνηση σχετικών καλών πρακτικών από τον Ευρωπαϊκό χώρο σχετικά με τις συνεργασίες ιδιωτικού και δημόσιου τομέα στον πολιτισμό και αθλητισμό. Μελέτη για την προσβασιμότητα με τη διάσταση των ΑμΕΑ. Αξιολόγηση κοινωνικών / εισοδηματικών κριτηρίων στο κόστος χρήσης των πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών. Ανάρτηση ατζέντας χρήσης πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών του Δήμου. Κατάρτιση κανονισμού πρόσβασης ή χρήσης των υποδομών του Δήμου, με στόχο τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης αλλά και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών από τα ιδιωτικά σωματεία. Μελέτη αποκέντρωσης πολιτιστικών δράσεων αξιοποίηση ελεύθερων χώρων για τη διασπορά των πολιτιστικών / αθλητικών δράσεων. Μελέτη πιλοτικής λειτουργίας του «Ανοικτού Σχολείου». 155

172 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5 - «Ανάπτυξη Υποδομών - Πολιτιστικές - Αθλητικές υποδομές» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις Διαφάνεια στη χρήση των υποδομών Δημιουργία «ατζέντας απασχόλησης υποδομών πολιτισμού / αθλητισμού» από τους φορείς της τοπικής διοίκησης και τον ΟΑΠ στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου. Μέτρο Αποκέντρωση πολιτιστικών δράσεων αξιοποίηση ελεύθερων χώρων για τη διασπορά των πολιτιστικών / αθλητικών δράσεων. Αξιοποίηση ελεύθερων χώρων για τη διενέργεια πολιτιστικών εκδηλώσεων. Υποστήριξη της δραστηριότητας των τοπικών φορέων, κυρίως σε σχέση με τη χρήση των υποδομών του Δήμου. Μέτρο Διερεύνηση αξιοποίησης πρόσθετων κοινόχρηστων χώρων για δράσεις πολιτισμού αθλητισμού. Μέτρο Διάθεση σχολικών υποδομών για σχολικές δράσεις πολιτισμού & αθλητισμού πέραν του ωραρίου λειτουργίας των σχολικών μονάδων, με εθελοντική και συλλογική διαχείριση από την πλευρά του συλλόγου γονέων της εκάστοτε μονάδας Στενή συνεργασία συλλόγων γονέων με την τοπική διοίκηση προς την κατεύθυνση αυτή Το σχολείο ως πυρήνας πολιτισμού / αθλητισμού Ανάληψη ευθύνης κοινωνικών ομάδων αίσθημα ιδιοκτησίας δράσεων και υποδομών. Μέτρο Διεύρυνση συνεργασίας φορέων αθλητισμού & πολιτισμού στο πλαίσιο της χρήσης των υποδομών του Δήμου Από κοινού προσπάθεια εξεύρεσης πρόσθετων πόρων για ποιοτικότερες υποδομές υπηρεσίες των φορέων και συμμετοχή των φορέων στο κόστος συντήρησης και λειτουργίας των υποδομών. Μελέτη διερεύνησης αξιοποίησης κοινόχρηστων χώρων (π.χ. ελεύθερων χώρων, πλατειών, σχολείων) για την άρση της χωρικής ανισοκατανομής των πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών και της άνισης πρόσβασης στους πολίτες που αυτές παρέχουν. Κατάρτιση επικοινωνιακής στρατηγικής για την ανάπτυξη και αξιοποίηση του εθελοντισμού. Λειτουργία σε μόνιμη βάση της Πολιτιστικής Επιτροπής Διαβούλευσης με ενδεχόμενη διεύρυνση του αριθμού των μελών της, εφόσον κριθεί αναγκαίο. 156

173 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5 - «Ανάπτυξη Υποδομών - Πολιτιστικές - Αθλητικές υποδομές» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις Μέτρο Προώθηση ιδέας εθελοντισμού στην κάλυψη κάποιων από τις ανάγκες για τις δράσεις των φορέων. Κατάρτιση κανονισμού λειτουργίας Πολιτιστικής Επιτροπής Διαβούλευσης. 157

174 Πίνακας 20: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 6 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 6 - «Διασύνδεση πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις Μέτρο 6.1. Αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την περαιτέρω ενδυνάμωση των τομέων του πολιτισμού / αθλητισμού και την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων κινητοποίηση πολιτιστικών φορέων περιοχής προς την κατεύθυνση αυτή συνεργασία φορέων στην υποβολή προτάσεων. Τοπική Οικονομία - Ανάπτυξη επιχειρηματικότητας γύρω από τον πολιτισμό και τον αθλητισμό νέοι τομείς. Τοπική Οικονομία - Δικτύωση επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο του πολιτισμού - αθλητισμού με την τοπική οικονομία. Μέτρο 6.2. Ανάπτυξη τοπικής επιχειρηματικότητας στον τομέα της γαστρονομίας - Προώθηση εικόνας πόλης μέσω της γαστρονομίας για τη στήριξη του τομέα της εστίασης. Μέτρο 6.3. Διερεύνηση ανάπτυξης δράσεων πολιτισμού που μπορούν να υποστηρίξουν την τοπική απασχόληση. Μέτρο 6.4. Κεφαλαιοποίηση της υπάρχουσας εμπειρίας και αναγνωρισιμότητας σε εθνικό / περιφερειακό / Ευρωπαϊκό επίπεδο του ΣΙΝΕ - Παράδεισος. Μέτρο 6.5. Υποστήριξη από την τοπική διοίκηση νέων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο του πολιτισμού-αθλητισμού. Μέτρο 6.6. Προώθηση δικτυώσεων μεταξύ φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού. Μέτρο 6.7. Υποστήριξη επιχειρήσεων του πολιτισμού από την τοπική διοίκηση (τεχνογνωσία, πηγές Σύμπραξη φορέων για διοργάνωση «παζαριού» ειδών λαϊκής τέχνης. Σύμπραξη συλλόγων για τη δημιουργία εργαστηρίου κατασκευής παραδοσιακών φορεσιών. Δημιουργία ανοικτού εργαστηρίου αναπαλαίωσης υλικών, σε συνεργασία με την τοπική επιχειρηματική κοινότητα. Διοργάνωση βιωματικών εργαστηρίων τοπικής παραδοσιακής κουζίνας σε τοπικά εστιατόρια της πόλης. Προβολή καινοτόμων πολιτιστικών δράσεων επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα στην ψηφιακή πλατφόρμα του Δήμου. Ενημερωτική ημερίδα νέων ευκαιριών για χρηματοδοτήσεις στο πλαίσιο της «Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας» και της προώθησης της Πολιτιστικής Βιομηχανίας. Δημιουργία Τοπικού Δικτύου Πολιτιστικών Επιχειρήσεων. Δημιουργία Φόρουμ ενημέρωσης επιχειρήσεων στην 158

175 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 6 - «Διασύνδεση πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις χρηματοδότησης κ.λπ.) για τη συμμετοχή τους σε ψηφιακή πλατφόρμα σε θέματα χρηματοδοτήσεων. ανταγωνιστικά προγράμματα και τη διεκδίκηση Διοργάνωση και διεξαγωγή κύκλων μαθημάτων για πρόσθετων πόρων για την ανάπτυξη νέων προϊόντων τις νέες και αναδυόμενες τέχνες σε διάφορα πεδία Υποστήριξη από την τοπική διοίκηση δικτυώσεων με (χορός, μουσική, θέατρο, μουσεία). φορείς εκτός χώρας για την ανταλλαγή επιτυχημένων εμπειριών. Τοπική Οικονομία - Προώθηση της κοινωνικής οικονομίας / καινοτομίας στο πεδίο πολιτισμού αθλητισμού 23. Μέτρο 6.8. Ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας και καινοτομίας για τη δημιουργία εναλλακτικών λύσεων στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού Ενίσχυση ανάληψης πρωτοβουλιών συλλογικοτήτων από την τοπική διοίκηση και τον ΟΑΠ. Μέτρο 6.9. Οργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων από την τοπική διοίκηση σε θέματα κοινωνικής οικονομίας και καινοτομίας, με την εθελοντική υποστήριξη εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και φορέων. Μέτρο Αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία 24 τόσο από την πλευρά της τοπικής διοίκησης όσο και από τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Δημιουργία Δομής Στήριξης Τοπικής Επιχειρηματικότητας στην Κοινωνική Οικονομία για οργανωμένη παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών. Διοργάνωση και διεξαγωγή κύκλων ανοικτών μαθημάτων για την κοινωνική οικονομία και τη πολιτιστική επιχειρηματικότητα σε συνεργασία με ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΚΟΙΝΣΕΠ Βλ. επιτυχημένο παράδειγμα «WE» που αναπτύχθηκε για να στεγάσει εναλλακτικές δράσεις πολιτισμού στην πόλη της Θεσσαλονίκης (< - Ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI). 159

176 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 6 - «Διασύνδεση πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις Μέτρο Πρωτοβουλίες συντονισμένη δράση Δραστηριοποίηση δημοτικών υπηρεσιών / φορέων τοπικής διοίκησης και φορέων αθλητισμού-πολιτισμού για την εύρεση χορηγιών, μέσα από ένα οργανωμένο για την αναζήτηση χορηγιών υποστήριξης των τομέων σύστημα υποβολής αιτήσεων και αξιολόγησής τους αθλητισμού και πολιτισμού σε τοπικό επίπεδο. στη ψηφιακή πλατφόρμα. Τοπική Οικονομία - Ενίσχυση του θεσμού των χορηγιών. Μέτρο Ανάρτηση (με τη συγκατάθεσή τους) στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου και των φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού των χορηγών. Παροχή κινήτρων και ανταποδοτικών ωφελειών. Μέτρο Προώθηση πολιτικών crowdfunding για την ενίσχυση των τομέων του πολιτισμού και του αθλητισμού και την υποστήριξη της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης. Crowdfunding - Πρόσκληση συμμετοχής κοινού στη χρηματοδότηση συγκεκριμένων πολιτιστικών / αθλητικών εκδηλώσεων, με συγκεκριμένη κάθε φορά στόχευση και οικονομικό απολογισμό δράσεων με τη συμμετοχή του κοινού. Σχεδιασμός προβολής χορηγών από τα ψηφιακά και μη μέσα του Δήμου - Κατάρτιση Σχεδίου Προβολής Χορηγών. Καθιέρωση της «Ημέρας του Χορηγού», όπου σε ανοικτούς ή άλλους χώρους του Δήμου θα προβάλλονται οι χορηγοί της χρονιάς. Τοπική Κοινωνία - Περαιτέρω ενδυνάμωση της συνεργασίας με τις σχολικές μονάδες της πόλης και τον μαθητικό νεανικό πληθυσμό για την προώθηση δράσεων σχετικών με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό και την ανάπτυξη κουλτούρας πολιτισμού και αθλητισμού. Μέτρο Αξιοποίηση σχολικών υποδομών ως πυρήνων έκφρασης πολιτισμού-αθλητισμού. Μέτρο Ευαισθητοποίηση μαθητικού πληθυσμού σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού. Μέτρο Ανάδειξη δράσεων σχολικών δραστηριοτήτων σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού. Μέτρο Καθιέρωση βράβευσης σχολικών μονάδων για τη δράση και τις πρωτοβουλίες τους σε θέματα Δημιουργία θεσμού «Ανοικτού Πολιτιστικού Σχολείου». Προβολή στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου και την Πλατφόρμα DemoCU των μαθητικών πολιτιστικών / αθλητικών εκδηλώσεων. Δημιουργία και υποστήριξη της μαθητικής δημιουργίας στην ψηφιακή πλατφόρμα του DemoCU. 160

177 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 6 - «Διασύνδεση πολιτισμού με την τοπική οικονομία και κοινωνία» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις πολιτισμού-αθλητισμού Ευρεία προβολή σε τοπικό επίπεδο. Μέτρο Ένταξη προσπαθειών σχολικών μονάδων σε ευρωπαϊκά προγράμματα για την ενίσχυση δράσεων πολιτισμού και αθλητισμού στα σχολεία. 161

178 Πίνακας 21: Κατευθύνσεις, μέτρα πολιτικής και ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 7 Αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών μηχανισμών από φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού στην πόλη. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 7 - «Ανάπτυξη οικονομίας πολιτιστικής δημιουργίας» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις Μέτρο 7.1. Ευρεία δημοσιοποίηση στην τοπική επιχειρηματική κοινότητα των δυνατοτήτων χρηματοδότησης πολιτιστικών / αθλητικών δράσεων. Στρατηγικές υποστήριξης των επιχειρήσεων πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής. Μέτρο 7.2. Υποστηρικτικές δράσεις ενίσχυσης της πολιτιστικής βιομηχανίας Μέτρο 7.3. Προώθηση συνεργασιών τοπικής διοίκησης και επιχειρηματικής κοινότητας για την υποβολή προτάσεων αναβάθμισης / ανάπτυξης νέων προϊόντων πολιτισμού/αθλητισμού. Μέτρο 7.4. Αξιοποίηση νέων ευκαιριών που θα προκύψουν μέσω της προγραμματικής περιόδου τόσο σε επίπεδο ΕΣΠΑ όσο και ανταγωνιστικών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υλοποίηση νέων δράσεων ή τη στήριξη υφιστάμενων στον τομέα των πολιτιστικών υποδομών. Μέτρο 7.5. Προβολή των επιχειρήσεων πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής Μέτρο 7.6. Αξιοποίηση των παραγόμενων προϊόντων / υπηρεσιών των επιχειρήσεων αυτών στις δράσεις της τοπικής διοίκησης. Μέτρο 7.7. Δημιουργία κινήτρων πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής Οργάνωση διαγωνισμού (με χορηγίες) βράβευσης εκκολαπτόμενων επιχειρηματικών πλάνων (επιχειρηματικός καμβάς) εναλλακτικής πολιτιστικής / αθλητικής δημιουργίας. Δημιουργία χώρου προβολής των επιχειρήσεων πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου. Δημιουργία και λειτουργία θερμοκοιτίδας εναλλακτικής πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής για ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. 162

179 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 7 - «Ανάπτυξη οικονομίας πολιτιστικής δημιουργίας» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις Μέτρο 7.8. Ανάπτυξη συνεργασίας τοπικής διοίκησης και επιχειρήσεων πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής. Μέτρο 7.9. Προώθηση της καινοτομίας στην υποστήριξη των επιχειρήσεων δημιουργικής παραγωγής (π.χ. λειτουργία θερμοκοιτίδας). Αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών για την παραγωγή νέων πολιτιστικών προϊόντων. Μέτρο Προώθηση των νέων τεχνολογιών για την ανάπτυξη καινοτόμων πολιτιστικών προϊόντων στήριξη σχετικών προσπαθειών από τον Δήμο ευρεία δημοσιοποίηση / ανάδειξη τέτοιων προσπαθειών από τα μέσα επικοινωνίας του δήμου. Μέτρο Προώθηση της Κοινωνίας της Γνώσης. Μέτρο Προώθηση καινοτόμου επιχειρηματικότητας στον τομέα του πολιτισμού. Μέτρο Υποστήριξη της οικονομίας της πολιτιστικής δημιουργίας. Μέτρο Προώθηση πολιτικών ανάδειξης τέτοιων προϊόντων προβολή σε υπερτοπικό επίπεδο. Δημιουργία forum στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου για την ανάπτυξη διαλόγου ανάμεσα στη δημοτική αρχή και τις ομάδες δημιουργίας καινοτόμων προϊόντων πολιτισμού / αθλητισμού - Αξιοποίηση πλατφόρμας DemoCU για την προβολή των ομάδων αυτών και του έργου τους. 163

180 Πίνακας 22: Κατευθύνσεις και μέτρα πολιτικής για την επίτευξη του άξονα προτεραιότητας 8 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 8 - «Προώθηση συμμετοχικής δημοκρατίας Ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις Μέτρο 8.1. Αξιοποίηση του ρόλου της Πολιτιστικής Επιτροπής Διαβούλευσης (ΠΕΔ) σε διαρκή βάση Θεσμοθέτηση του συμβουλευτικού της ρόλου σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού στα όργανα του Δήμου. Ενίσχυση συμμετοχικής έκφρασης πολιτιστικών και αθλητικών τοπικών φορέων στη χάραξη τοπικής πολιτιστικής πολιτικής. Περαιτέρω προώθηση συμμετοχικών διαδικασιών στο πεδίο του πολιτισμού / αθλητισμού, αξιοποιώντας την εμπειρία του έργου DemoCU. Προώθηση ενεργού συμμετοχής ευαίσθητων ομάδων (νέων, ηλικιωμένων και μεταναστών) στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε θέματα Μέτρο 8.2. Τόνωση της επικοινωνίας των πολιτιστικών και αθλητικών τοπικών φορέων με τον Οργανισμό Άθλητισμού και Πολιτισμού (ΟΑΠ), τον θεσμοθετημένο δηλαδή φορέα υλοποίησης πολιτιστικής και αθλητικής πολιτικής στον Δήμο. Μέτρο 8.3. Προώθηση, σε διαρκή βάση, των συμμετοχικών διαδικασιών στους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού. Μέτρο 8.4. Αξιοποίηση του forum και εν γένει της πλατφόρμας DemoCU για την ανάδειξη των θεμάτων του πολιτισμού και αθλητισμού που αποτελούν αντικείμενο χάραξης πολιτικής για τη συγκέντρωση των απόψεων των πολιτών στα θέματα αυτά. Μέτρο 8.5. Ενεργοποίηση συμμετοχής νέων. Μέτρο 8.6. Ενεργοποίηση συμμετοχής μεταναστών. Μέτρο 8.7. Ενίσχυση συμμετοχής εκπροσώπων του Συμβουλίου Νέων και του Συλλόγου Μεταναστών στην Θεσμοθέτηση και κατάρτιση κανονισμού για τη αέναη λειτουργία της ΠΕΔ σε τοπικό επίπεδο. Θεσμοθέτηση και συμμετοχή των μελών της ΠΕΔ στη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης για θέματα επιχειρηματικότητας, κοινωνικής οικονομίας και πολιτισμού. Θεσμοθέτηση κανονισμού συνεργασίας ΠΕΔ και ΟΑΠ. Ετήσιος απολογισμός της γνωμοδοτικής λειτουργίας των θεσμικών φορέων πολιτισμού και αθλητισμού σε ανοικτή συζήτηση. Προβολή και λειτουργία Forum για την ανίχνευση των αναγκών ομάδων του πληθυσμού. Επανενεργοποίηση Συμβουλίου Νέων και συμμετοχή εκπροσώπου στην Πολιτιστική και Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης (ΠΕΔ και ΔΕΔ αντίστοιχα). Επανεργοποίηση του Συμβουλίου των Μεταναστών και συμμετοχή εκπροσώπου στην ΠΕΔ και ΔΕΔ. 164

181 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 8 - «Προώθηση συμμετοχικής δημοκρατίας Ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού. Πολιτιστική Επιτροπή Διαβούλευσης Δημιουργία Διαπολιτισμικής Ομάδας σε τοπικό επίπεδο. Ενδογενεακή ισότητα αλληλεπίδραση: Διαγενεακή επικοινωνία Διαπολιτισμική επικοινωνία Μέτρο 8.8. Ενίσχυση συμμετοχής / επανενεργοποίηση εκπροσώπων του Συμβουλίου Νέων και του Συλλόγου Μεταναστών στη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης. Μέτρο 8.9. Ανάπτυξη της έννοιας της ταυτότητας και του «ανήκειν», ιδιαίτερα στις περιθωριοποιημένες ομάδες ή σε αυτές που πλήττονται περισσότερο από την τρέχουσα οικονομική κρίση Ο πολιτισμός και ο αθλητισμός ως εργαλείο ανάπτυξης της κοινωνικής συνοχής και αναβάθμισης της ποιότητας ζωής. Μέτρο Αξιοποίηση συμμετοχικών διαδικασιών για την ανάδειξη των προτιμήσεων και αναγκών των πολιτών στον τομέα του πολιτισμού / αθλητισμού, με σκοπό την προσαρμογή των δράσεων της τοπικής διοίκησης και του ΟΑΠ, αλλά και τον επαναπροσανατολισμό των δράσεων των λοιπών φορέων του πολιτισμού και του αθλητισμού. Μέτρο Ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών πολιτισμού / αθλητισμού που να διασφαλίζουν τη διαγενεακή επικοινωνία. Μέτρο Ανάπτυξη πολιτιστικών / αθλητικών δραστηριοτήτων και υπηρεσιών διαπολιτισμικού ενδιαφέροντος Ο «Πολιτιστικός Σεπτέμβριος» να αποτελέσει Δωρεάν δράσεις σε πάρκα της πόλης π.χ. ανθοκομική έκθεση, γυμναστική για όλους. Προβολή των Κορυδαλλιωτών ποιητών και δημιουργών σε χώρους του Δήμου. Διεξαγωγή ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για νέες προτεινόμενες δράσεις. Ηλεκτρονική αξιολόγηση δράσεων ΟΑΠ. Διοργάνωση βιωματικών εργαστηρίων σε σχολεία και ΚΑΠΗ για τη διερεύνηση των αναγκών αθλητισμού και πολιτισμού και τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών του Δήμου. Ανάπτυξη δράσεων βιωματικής διαπολιτισμικής εκπαίδευσης σε σχολεία της περιοχής. Δημιουργία μιας ημέρας Διαπολιτισμικής Αλληλεγγύης κατά τη διάρκεια του «Πολιτιστικού Σεπτέμβρη». Διοργάνωση Διαπολιτισμικού Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών και Παραδοσιακής Γαστρονομίας στο πλαίσιο 165

182 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 8 - «Προώθηση συμμετοχικής δημοκρατίας Ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις τον πυρήνα των εκδηλώσεων αυτών. Ευαισθητοποίηση ενημέρωση τοπικού πληθυσμού σε θέματα πολιτισμού και αθλητισμού Μέτρο Προώθηση διαπολιτισμικών δράσεων στο επίπεδο της σχολικής κοινότητας. Μέτρο Προώθηση από την τοπική διοίκηση κατά προτεραιότητα (π.χ. διάθεση δημοτικών υποδομών, πιθανή οικονομική υποστήριξη με βάση τις υπάρχουσες δυνατότητες) πολιτιστικών δράσεων που απορρέουν από τη συνεργασία φορέων διαφορετικών ενδιαφερόντων (π.χ. Κρήτες και Πόντιοι). Μέτρο Καθιέρωση εκδηλώσεων για τη διαπολιτισμική επικοινωνία στο επίπεδο αυτό Διασύνδεση με τον τομέα της εστίασης στην περιοχή. Μέτρο Αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) για την αποτελεσματικότερη επικοινωνία με τον νεανικό πληθυσμό του Δήμου. Μέτρο Αξιοποίηση διαθέσιμων μέσων επικοινωνίας του Δήμου για την επικοινωνία προς τους πολίτες θεμάτων πολιτισμού αθλητισμού (διαδικτυακός τόπος, facebook, twitter κ.λπ.). Μέτρο Προώθηση εθελοντισμού στον τομέα του πολιτισμού, με έμφαση στην ανάδειξη των πολιτιστικών δραστηριοτήτων των σχολικών μονάδων. του «Πολιτιστικού Σεπτέμβρη», με τη συμμετοχή όλων των συλλόγων. «Γιαγιάδες εν δράσει»: Εκμάθηση συνταγών, χειροτεχνίας, καταγραφή παραμυθιών, παραδοσιακών παιχνιδιών από τις γιαγιάδες στα παιδιά. Σχολική Εβδομάδα Εθελοντικής Πολιτιστικής Δημιουργίας (όλες οι σχολικές μονάδες). 166

183 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 8 - «Προώθηση συμμετοχικής δημοκρατίας Ενίσχυση συμμετοχής πολιτών στη διαμόρφωση πολιτιστικής πολιτικής» Κατευθύνσεις πολιτικής Μέτρα πολιτικής Ενδεικτικές Δράσεις Μέτρο Αξιοποίηση τοπικών εντύπων τύπου για ανακοινώσεις πολιτιστικών αθλητικών εκδηλώσεων. Μέτρο Αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η πλατφόρμα DemoCU Πολιτιστικό προφίλ - Forum. 167

184 7. Συμπεράσματα Το έργο DemoCU απετέλεσε μια χρήσιμη εμπειρία για όλους τους συμμετέχοντες, την Ομάδα του Έργου, τον Δήμο Κορυδαλλού, τους φορείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, αλλά και τους πολίτες του Δήμου Κορυδαλλού. Ως μία προσπάθεια αξιοποίησης και προώθησης των συμμετοχικών προσεγγίσεων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε τοπικό επίπεδο, σε μια χώρα όπου οι συμμετοχικές διαδικασίες και η σχετική κουλτούρα παρουσιάζουν ένα σχετικό έλλειμα, βρέθηκε αντιμέτωπη με όλες τις δυσκολίες που ένα τέτοιο εγχείρημα καλείται να αντιμετωπίσει. Η δυσπιστία του τοπικού πληθυσμού για παράδειγμα, ως προϊόν της γενικότερης απόστασης μεταξύ των κέντρων λήψης αποφάσεων και της τοπικής κοινωνίας, αποτελεί μια σοβαρή δυσκολία που έπρεπε να ξεπεραστεί. Η προσωπική επικοινωνία και η ανάπτυξη μιας σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες και τους φορείς απετέλεσε ένα βασικό μέλημα της Ομάδας του Έργου για την επιτυχή έκβασή του. Σημαντική υποστήριξη στο πλαίσιο αυτό υπήρξε και από την πλευρά του Δήμου Κορυδαλλού, καθώς και του ΟΑΠ, οι οποίοι συνέδραμαν την προσπάθεια του έργου DemoCU και διευκόλυναν την επικοινωνία και αλληλεπίδραση με φορείς και πολίτες της περιοχής μελέτης. Τα αποτελέσματα από τη συμμετοχή του κοινού είναι ενθαρρυντικά από ποιοτική άποψη, καίτοι μικρότερα των προσδοκιών της ομάδας του έργου από ποσοτική άποψη (συνολικά μέσα από τη διαπροσωπική επικοινωνία διατύπωσαν τις απόψεις τους για το προτεινόμενο σχέδιο διαχείρισης των πολιτιστικών δομών και υποδομών 372 πολίτες μέσα από 16 συναντήσεις που οργανώθηκαν στη διάρκεια ζωής του έργου (βλ. Διάγραμμα 24), ενώ διαδικτυακά εξέφρασαν τις απόψεις τους 140 πολίτες). Μια σημαντική παράμετρος της μικρότερης των προσδοκιών ποσοτικής συμμετοχής σχετίζεται και με τη γενικότερη περιρρέουσα κατάσταση, την αβεβαιότητα και την πολιτική, οικονομική και κοινωνική υποβάθμιση των τελευταίων χρόνων λόγω της κρίσης, η οποία έχει δράσει καταλυτικά στην διάθεση των πολιτών για εμπλοκή στα κοινά και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και έχει καλύψει τις τοπικές κοινωνίες με ένα πέπλο απογοήτευσης και υποβάθμισης των προσδοκιών τους. Σημαντική επίσης είναι η κατανόηση του γεγονότος ότι ακόμη και όταν επιθυμούν να συμμετέχουν, δεν γνωρίζουν πάντα το πως είτε με την έννοια των ευκαιριών που τους δίνονται (έλλειμα πληροφόρησης) είτε με την έννοια της δημιουργικής εμπλοκής τους στις συμμετοχικές διαδικασίες και όχι της θεώρησης αυτών ως ένα βήμα για να διατυπώσουν παράπονα, δυσαρέσκεια κ.λπ. Από την άποψη αυτή, κατέστη σαφής η ανάγκη κάποιας μορφής εκπαίδευσης των πολιτών για την ουσιαστική τους εμπλοκή σε εγχειρήματα συμμετοχικών διαδικασιών. Η έλλειψη της σχετικής τεχνογνωσίας των δημοτικών αρχών όσον αφορά τις συμμετοχικές διαδικασίες και τα οφέλη που απορρέουν από αυτές αποτελεί επίσης μια διαπίστωση από τη συνολική εμπειρία του έργου. Η γνώση αυτή και η εξειδίκευση/ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού που απασχολείται στις δημοτικές διοικήσεις στο αντικείμενο και την εφαρμογή των συμμετοχικών διαδικασιών μπορεί να αποφέρει σημαντικά θετικά αποτελέσματα και να ενδυναμώσει την προσπάθεια εμπλοκής των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, με πολλαπλά οφέλη για πολλαπλούς αποδέκτες από την προσπάθεια αυτή. Σημαντικό θέμα στο πλαίσιο αυτό αποτελεί και η έλλειψη σχετικών πόρων που απαιτούνται για την υλοποίηση των συμμετοχικών διαδικασιών. 168

185 Διάγραμμα 24: Διαπροσωπική επικοινωνία έργου DemoCU Διαπροσωπική επικοινωνία: συνολικά 16 συναντήσεις 372 συμμετέχοντες Διαδικτυακή επικοινωνία: 140 ερωτηματολόγια συμπληρωμένα Πείτε μας τη γνώμη σας 169