THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ"

Αντιγόνη Δοξαράς
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ GEORGIOS KATROUGALOS MINISTER OF LABOUR, SOCIAL INSURANCE AND SOCIAL SOLIDARITY, GREECE TO THE 20 th ROUNDTABLE WITH THE GOVERNMENT OF GREECE EUROPE: SHAKEN AND STIRRED? GREECE: A SKILFUL ACORBAT? ΤΕΤΑΡΤΗ 22 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016

2 THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ GEORGIOS KATROUGALOS MINISTER OF LABOUR, SOCIAL INSURANCE AND SOCIAL SOLIDARITY, GREECE TO THE 20 th ROUNDTABLE WITH THE GOVERNMENT OF GREECE EUROPE: SHAKEN AND STIRRED? GREECE: A SKILFUL ACORBAT? ΤΕΤΑΡΤΗ 22 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 Κυρίες και κύριοι, το βασικό αμάρτημα του ελληνικού συνταξιοδοτικού συστήματος ήταν ο κατακερματισμός του, το οποίο αντικατόπτριζε την επίδραση του πελατειακού συστήματος το οποίο σήμαινε υπερπροστασία για κάποιες κοινωνικές ομάδες και υποπροστασία για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Αυτό σημαίνει ότι η ισορροπία μεταξύ εισφορών και συντάξεων υποβαθμιζόταν λόγω των τεράστιων ελλειμμάτων του ασφαλιστικού συστήματος. Οι μεταρρυθμίσεις του παρελθόντος δεν θεράπευσαν αυτή την κατάσταση, διότι αν και είχαμε κάποια ενσωμάτωση Συνταξιοδοτικών Ταμείων στο σύστημα δεν υπήρξε εναρμόνιση των κανόνων, οπότε ήταν μια ενοποίηση Ποτέμκιν, κρατούσαμε παλιούς κανόνες έτσι όπως ίσχυαν. Για να σας δείξω μια εικόνα να καταλάβετε, το ΙΚΑ έδινε συντάξεις με 930 διαφορετικούς τρόπους υπολογισμού τους. Και τότε ήρθα η κρίση και έθεσε το σύστημα υπό μεγαλύτερη πίεση. Όπως βλέπετε, η κρίση έπληξε την

3 ΟΜΙΛΙΑ GEORGIOS KATROUGALOS 22/6/2016 Ελλάδα πολύ πιο έντονα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όπως βλέπετε αυτό είχε άμεσο αντίκτυπο τόσο στην ισότητα όσο και στη φτώχια, τη λεγόμενη μακρόχρονη φτώχια, ειδικά αν το συγκρίνουμε αυτό με το τι συνέβαινε πριν την κρίση. Επιπλέον, υπήρχε το συναίσθημα για την ποιότητα της ζωής των πολιτών το οποίο επλήγη βάναυσα. Βεβαίως αυτό δεν είναι μια ελληνική εξαίρεση. Άλλες χώρες που πέρασαν από πρόγραμμα προσαρμογής, είδαν τέτοιους κοινωνικούς δείκτες να μειώνονται πάρα πολύ έντονα, ακόμη κι αν κατάφεραν να βγουν από τα μνημόνια. Όπως βλέπετε σε όλες τις χώρες της κρίσης, οι βασικοί κοινωνικοί δείκτες, είναι τώρα χειρότεροι απ ό,τι ήταν στο παρελθόν. Είναι ξεκάθαρο στις περιπτώσεις αυτές ότι η λιτότητα δεν απέδωσε, αντίθετα θα λέγαμε. Όπως βλέπετε στο γράφημα, η λιτότητα συσχετίστηκε θετικά με την αύξηση του κρατικού χρέους και αρνητικά με την ανάπτυξη. Άρα το ελληνικό σύστημα έπρεπε ν αντιμετωπίσει τόσο τις εσωτερικές του ανισορροπίες αλλά και μια γενική τάση που αφορά το σύνολο των συστημάτων κοινωνικής προστασίας στην Ευρώπη. Αν δούμε τις μεταρρυθμίσεις των τελευταίων 20 ετών μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι δεν υπήρχε βελτίωση στο επίπεδο της κοινωνικής προστασίας αλλά σημαντική μείωση τόσο σε ό,τι αφορά τα οφέλη που προσέφερε το σύστημα, αλλά και μια γενικότερη επιδείνωση των συνθηκών, για παράδειγμα, με αύξηση διαφόρων αρνητικών φαινομένων. Τι συμβαίνει στις αναδυόμενες αγορές: Αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος, που και πάλι όμως οδηγεί σε μείωση της κοινωνικής προστασίας. Γιατί; Διότι ο αναδιανεμητικός μηχανισμός του κοινωνικού κράτους είχε διαβρωθεί από νεοφιλελεύθερες προσεγγίσεις. Βλέπουμε εδώ το ποσοστό του 20% του πληθυσμού και τη διαφορά μεταξύ του ανώτερου σημείου του 20% και του χαμηλότερου σε σχέση με τα κέρδη. Υπάρχει σαφής διάβρωση της μεσαίας τάξης, το οποίο είναι εμφανές αυτό και αυτά είναι στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Αυτό δείχνει τη ανισομερή κατανομή του πλούτου. Επίσης, έκρηξη ανισοτήτων, το οποίο είναι και το αποτέλεσμα, το απόνερο αυτών των πολιτικών. Λόγω αυτών των πολιτικών, το 1% της 3

4 κοινωνίας κατέχει τον ίδιο πλούτο, ισοδύναμο πλούτο με αυτόν που κατέχει το 90% της κοινωνίας. Τα τελευταία 30 χρόνια όπως βλέπετε, υπάρχει μια γενική τάση να γίνεται αυτή η κατάσταση ακόμη χειρότερη. Όταν λοιπόν έπρεπε να περάσουμε τις μεταρρυθμίσεις αυτές, τότε το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα κινείτο περίπου στους μέσους όρους του ΟΟΣΑ. Αυτό όμως επισκιάζει τις ανισότητες του ελληνικού συστήματος, της γενναιοδωρία στους προνομιούχους και την έλλειψη προστασίας για τους πολλούς. Έπρεπε λοιπόν αυτό να το αναδιαμορφώσουμε, προκειμένου ν ανταποκριθούμε σε δυο διαφορετικές προκλήσεις. Η μία ήταν ο κατακερματισμός. Η δεύτερη πρόκληση ήταν το πώς θ αποκαταστήσουμε τον αναδιανεμητικό χαρακτήρα του συστήματος ασφάλισης. Η απάντησή μας σ αυτό ήταν διττή. Κατά πρώτον, εναρμονίσαμε όλους τους κανόνες, τόσο σε ό,τι αφορά τις εισφορές και σε ό,τι αφορά τις συντάξεις. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα πλέον υπάρχει ένα μοναδικό Ταμείο Ασφάλισης το οποίο θα δώσει σύνταξη σε όλους, στο δημόσιο τομέα, στον ιδιωτικό τομέα, στους ελεύθερους επαγγελματίες, στους αγρότες, ακολουθώντας τους ίδιους τους κανόνες. Όπως καταλαβαίνετε αν και έπρεπε να ενσωματώσουμε σ αυτή τη μεταρρύθμιση τους περιορισμούς που μας έθετε το μνημόνιο, μείναμε πιστοί στη βασική αρχή της Αριστεράς: Την ισότητα. Όμως η ισότητα δεν αρκεί όταν πρέπει να διαχειριστείς ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Υπήρχε και η αναγκαιότητα ν ακολουθήσουμε τον κανόνα της κοινωνικής δικαιοσύνης. Για το λόγο αυτόν εισαγάγαμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα την εθνική σύνταξη, η οποία χρηματοδοτείται όχι από τις εισφορές, αλλά από τους φόρους. Αυτή ήταν μια εξαίρεση από το παράδειγμα της Βισμαρκιανής προσέγγισης. Ήταν μια προσέγγιση εμπνευσμένη από τη Βερίγγεια Σχολή. Έπρεπε λοιπόν να προστατεύσουμε τους συνταξιοδοτημένους, όσους ήδη έχουν λάβει σύνταξη από τη φτώχια. Επιπλέον έχουμε τη σύνταξη η οποία δεν ισχύει στις εισφορές που έχει καταβάλλει ο φορολογούμενος όλα τα χρόνια. Όπως βλέπετε στο γράφημα, αυτή η μεταρρύθμιση έχει σημαντικό αναδιανεμητικό αποτέλεσμα. Οριζόντια βλέπουμε τα ποσοστά

5 ΟΜΙΛΙΑ GEORGIOS KATROUGALOS 22/6/2016 αναπλήρωσης του προηγούμενου νόμου, τα λεγόμενα χαμηλά repas. Βλέπουμε ότι έχουμε τα ίδια επιπλέον επίπεδα αναπλήρωσης ανεξάρτητα από τα εισοδήματα του ασφαλισμένου. Αντίθετα, το δικό μας σύστημα δίνει υψηλότερο ποσοστό αναπλήρωσης σε άτομα με μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, έτσι να ισοσταθμίσει τις όποιες ανισότητες λόγω μισθών και συνολικά των εισοδημάτων. Το σύστημά μας δίνει τα πιο γενναιόδωρα ποσοστά αναπλήρωσης από όλα τα κρατικά προγράμματα κοινωνικής ασφάλισης παρά τα προβλήματα και παρά το γεγονός ότι έπρεπε να μειώσουμε βάσει των στόχων του μνημονίου τις δαπάνες κοινωνικής προστασίας κατά 1%. Έτσι, προστατεύσαμε τις συντάξεις και μοιράσαμε πιο ισότιμα το βάρος της κοινωνικής ασφάλισης σε όλους και ιδίως συσχετίζοντας τις κοινωνικές εισφορές με το πραγματικό εισόδημα, σε σχέση με τους ελεύθερους επαγγελματίες. Η φτώχια λοιπόν θα ήταν έναν μεγάλος κίνδυνος. Εδώ όπως βλέπουμε, στο γράφημα αυτό, αυτοί που αντιμετωπίζουν τη φτώχια δεν είναι οι συνταξιούχοι, όχι, είναι οι άνεργοι και οικογένειες με ένα μέλος, το οποίο εργάζεται και παρέχει τα προς το ζην. Συνοψίζοντας προσπαθήσαμε να αναμορφώσουμε το σύστημα, κόντρα στο τελευταίο κύμα μεταρρυθμίσεων της Ευρώπης το οποίο όπως είπα, δεν είχε στόχο να επεκτείνει την προστασία αλλά να τη συρρικνώσει. Διατηρήσαμε το δημόσιο αναδιανεμητικό χαρακτήρα του συστήματός μας και αυτή είναι η απαραίτητη απάντηση και στα άλλα προβλήματα, κοινωνικής προστασίας και γενικά, συστήματος που έχουν να κάνουν με την κατεύθυνση που παίρνει η κοινωνία μας. Θα ήθελα να κλείσω μ έναν στίχο, επειδή αυτή τη στιγμή υπάρχει το φάντασμα του brexit πάνω απ τα κεφάλια μας στην Ευρώπη. Θα ήθελα να υπογραμμίσω οτιδήποτε το πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η Ελλάδα, είναι το ίδιο με αυτό που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Η βασική μας επιλογή μεταξύ διαφορετικών οραμάτων για την Ευρώπη, ενός κοινωνικού που συσχετίζει με τις παραδόσεις της Ευρώπης, το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, τα κοινωνικά δικαιώματα και τις ελευθερίες κι ένα άλλο το οποίο σχετίζεται με τη νεοφιλελεύθερη άρνηση του προηγούμενου μοντέλου. 5

6 Ο πραγματικός εχθρός μας είναι η λιτότητα στην Ευρώπη. Και μ αυτή την έννοια όπως έλεγε ο Σέλει, «είμαστε όλοι Έλληνες». Ευχαριστώ πολύ.

Σχετικά έγγραφα

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ KLAUS REGLING. MANAGING DIRECTOR European Stability Mechanism (ESM)

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ KLAUS REGLING MANAGING DIRECTOR European Stability Mechanism (ESM) TO THE 20 th ROUNDTABLE WITH THE GOVERNMENT OF GREECE EUROPE: SHAKEN AND STIRRED? GREECE: A SKILFUL ACORBAT? ΤΕΤΑΡΤΗ