ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΔΟΜΗΣ ΝΕΩΝ ΒΙΟΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΙΜΩΝ ΙΟΝΤΙΚΩΝ ΥΓΡΩΝ. Σχολή Χημικών Μηχανικών, ΕΜΠ, Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, Αθήνα

Transcript

1 ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΔΟΜΗΣ ΝΕΩΝ ΒΙΟΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΙΜΩΝ ΙΟΝΤΙΚΩΝ ΥΓΡΩΝ Μ. Ελμαλόγλου, 1 Α. Τζάνη, 1 Α. Παπαδόπουλος, 1,2 E. Βουτσάς, 3 Α. Δέτση 1 1 Εργαστήριο Οργανικής Χημείας 2 Εργαστήριο Γενικής Χημείας 3 Εργαστήριο Θερμοδυναμικής και Φαινομένων Μεταφοράς Σχολή Χημικών Μηχανικών, ΕΜΠ, Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, Αθήνα ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τα ιοντικά υγρά (ΙΥ), γνωστά και ως υγρά άλατα, βρίσκονται σε υγρή φάση σε θερμοκρασίες μικρότερες από 100 C. Συχνά, χαρακτηρίζονται ως «πράσινοι» διαλύτες, ικανοί να αντικαταστήσουν ευρέως χρησιμοποιούμενους, επικίνδυνους οργανικούς διαλύτες λόγω χαρακτηριστικών ιδιοτήτων τους όπως η αμελητέα τάση ατμών, η υψηλή χημική και θερμική σταθερότητα και η χαμηλή ευφλεκτότητα. Στην παρούσα εργασία πραγματοποιήθηκε η σύνθεση και ο χαρακτηρισμός οκτώ νέων ΙΥ, βασισμένων σε τέσσερις υποκατεστημένες αιθανολαμίνες και δύο καρβοξυλικά οξέα. Ο χαρακτηρισμός της δομής τους, πραγματοποιήθηκε με φασματοσκοπία πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (NMR) πρωτονίου και άνθρακα καθώς και με φασματοσκοπία υπερύθρου (FT-IR). Επίσης, μελετήθηκε η δυνατότητα βιοαποικοδόμησης των ΙΥ, με εφαρμογή της πρότυπης μεθόδου προσδιορισμού της παραμέτρου BOD 5, δηλαδή του βιοχημικά απαιτούμενου οξυγόνου που καταναλώνεται από τους μικροοργανισμούς για την αποικοδόμηση, μέσω βιοοξείδωσης του ΙΥ απουσία φωτός, σε θερμοκρασία 20 ο C και διάστημα πέντε ημερών. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εφαρμογή νέων πολιτικών για την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας έχει οδηγήσει στην ανάγκη αντικατάστασης των πτητικών οργανικών διαλυτών, που χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα, από νέους «πράσινους» διαλύτες. Τα ΙΥ, βάσει πολυάριθμων επιστημονικών μελετών, αποτελούν σημαντικό εργαλείο στην επίτευξη αυτού του στόχου λόγω των ιδιαίτερων ιδιοτήτων τους. Τα ιοντικά υγρά, γνωστά και ως υγρά άλατα, βρίσκονται σε υγρή φάση σε θερμοκρασίες μικρότερες από 100 C. Αποτελούνται από ένα οργανικό κατιόν και ένα οργανικό ή ανόργανο ανιόν και παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία στη δομή και τις ιδιότητες. Τα ΙΥ παρουσιάζουν εξαιρετική χημική και θερμική σταθερότητα, χαμηλή ευφλεκτότητα, καλή θερμική αγωγιμότητα καθώς και χαμηλή τάση ατμών κάτι που ενισχύει τον χαρακτηρισμό τους ως πράσινους διαλύτες. Ανάλογα με τη δομή των ιόντων από τα οποία αποτελούνται, τα ΙΥ παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία στο ιξώδες, την πυκνότητα, την υδροφοβικότητα κ.α. και συνεπώς μπορούν να σχεδιαστούν κατάλληλα για διαφορετικές βιομηχανικές εφαρμογές. [1][2] Τα ΙΥ βρίσκουν εφαρμογή κυρίως ως «πράσινοι» διαλύτες σε χημικές αντιδράσεις, όπου συχνά εμφανίζουν και καταλυτική δράση. Σημαντική είναι και η χρήση τους σε βιομηχανικές εφαρμογές όπως διαλύτες σε διεργασίες απομάκρυνσης μεταλλικών ιόντων, αποθείωσης καυσίμων και ελαχιστοποίησης εκπομπών CO 2 και SO 2. Άλλες καινοτόμες χρήσεις τους σε

2 βιομηχανική κλίμακα είναι στο διαχωρισμό αζεοτροπικών μιγμάτων, ως λιπαντικά, ηλεκτρολύτες κ.α. [3],[4] Όσον αφορά την επίδραση των ΙΥ στο περιβάλλον, η υδατοδιαλυτότητα πολλών ΙΥ δεν είναι αμελητέα, με αποτέλεσμα η απόρριψή τους σε υδάτινα και χερσαία οικοσυστήματα ενδέχεται να επιφέρει προβλήματα. Η εκτίμηση, λοιπόν, της επικινδυνότητας των ΙΥ αποτελεί έναν σημαντικό τομέα έρευνας. Ο έλεγχος της βιοαποικοδομησιμότητάς τους μπορεί να αποτελέσει ένα προκαταρκτικό στοιχείο σχετικά με την τοξικότητα τους αφού η δυσκολία βιοαποικοδόμησης μπορεί να οφείλεται και στην τοξική τους επίδραση στους μικροοργανισμούς. Επίσης, κάθε ΙΥ το οποίο δεν χαρακτηρίζεται από δυνατότητα βιοαποικοδόμησης παρουσιάζει μεγαλύτερες πιθανότητες βιοσυσσώρευσης. [5],[6] Για τα πρωτικά ΙΥ από υδροξυαμίνες και οργανικά οξέα, οι πρώτες έρευνες έχουν δώσει ενθαρρυντικά αποτελέσματα σχετικά με τη δυνατότητα βιοαποικοδόμησής τους. [7] ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Αρχικά πραγματοποιήθηκε η σύνθεση οκτώ πρωτικών ΙΥ, βασισμένων σε τέσσερις υποκατεστημένες αιθανολαμίνες και δύο καρβοξυλικά οξέα (Σχήμα 1). Σχήμα 1: Σύνθεση των ιοντικών υγρών 1-8. Αναλυτικότερα, σε δίλαιμη σφαιρική φιάλη, εμβαπτιζόμενη σε παγόλουτρο, έγινε στάγδην προσθήκη του οξέος στην αμίνη σε θερμοκρασία 0 C και ακολούθησε ανάδευση του μίγματος, υπό αδρανείς συνθήκες, για χρονικό διάστημα 24h και θερμοκρασία δωματίου. Έπειτα το παραγόμενο ΙΥ τοποθετήθηκε σε αντλία υψηλού κενού υπό θέρμανση στους 40 C για 2h προκειμένου να απομακρυνθούν τυχόν ίχνη υγρασίας. Η ταυτοποίηση και ο χαρακτηρισμός της δομής των ΙΥ έγινε αρχικά με φασματοσκοπία πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (NMR, όργανο Varian Gemini 300MHz) πρωτονίου και άνθρακα, όπου εξετάσθηκε η επίδραση δύο διαφορετικών παραμέτρων στην διαμόρφωση του ΙΥ. Πιο συγκεκριμένα, για την παρατήρηση της επίδρασης του διαλυτικού μέσου λήφθηκαν φάσματα τόσο στο μη πολικό διαλύτη CDCl 3 όσο και στον πολικό διαλύτη DMSO-d 6 ενώ για την μελέτη της επίδρασης της θερμοκρασίας λήφθηκαν φάσματα σε τρεις διαφορετικές θερμοκρασίες (26 C, 40 C, 60 C για διαλύτη DMSO). Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε χαρακτηρισμός δομής και με φασματοσκοπία υπερύθρου (FT-IR, όργανο JASCO 4200, τεχνική ATR). Η μελέτη της βιαποικοδομησιμότητας των ΙΥ μέσω της παραμέτρου BOD 5 έγινε με εφαρμογή της μανομετρικής μεθόδου. Αρχικά παρασκευάσθηκαν σε ειδικά δοχεία τα διαλύματα που περιέχουν θρεπτικά συστατικά και μικροοργανισμούς (ανάμικτο υγρό από τη δεξαμενή δευτεροβάθμιας επεξεργασίας αστικών λυμάτων) και προστέθηκε το εκάστοτε

3 ιοντικό υγρό. Στη συνέχεια, τα ειδικά δοχεία σφραγίσθηκαν ερμητικά και τα δείγματα διατηρήθηκαν υπό ανάδευση σε σταθερή θερμοκρασία 20 C απουσία φωτός για πέντε ημέρες. [8] Η κατανάλωση του οξυγόνου από τους μικροοργανισμούς για την ανάπτυξη και δράση τους, μετρήθηκε μέσω της μείωσης της μερικής πίεσης του οξυγόνου στο εσωτερικό των σφραγισμένων δοχείων κατά την διάρκεια των πέντε ημερών. Για να αποφευχθεί η επίδραση του παραγόμενου από την βιοοξείδωση CO 2 στην μετρούμενη πίεση, στο εσωτερικό του στομίου του δοχείου τοποθετήθηκε NaOH για την εξουδετέρωσή του. Το αποτέλεσμα της κατανάλωσης οξυγόνου είναι το BOD 5 και εκφράζεται σε mg O 2 /L απευθείας στην κλίμακα του οργάνου. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Η φυσική κατάσταση των ΙΥ που παρασκευάστηκαν σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και η αναμιξιμότητά τους με το Η 2 Ο και συνήθεις οργανικούς διαλύτες παρουσιάζονται συνοπτικά στον Πίνακα 1. Πίνακας 1. Φυσική κατάσταση των ΙΥ και αναμιξιμότητα με Η 2 Ο και οργανικούς διαλύτες Αναμιξιμότητα με το Η2Ο και οργανικούς Ιοντικό υγρό HOCH 2 CH 2 NH 3 - OOCH (1) HOCH 2 CH 2 NH 2 CH 3 - OOCH (2) HOCH 2 CH 2 NH (CH 3 ) 2 - OOCH (3) Φυσική κατάσταση (25 o C) διαλύτες Η 2 Ο MeOH CH 2 Cl 2 EtOAc Υγρό/πορτοκαλί Α* Α Μ.Α.** Μ.Α. Υγρό/άχρωμο Α Α M.A. Μ.Α. Υγρό/άχρωμο Α Α A Μ.Α (HOCH 2 CH 2 ) 2 NH - 2 OOCH (4) HOCH 2 CH 2 NH - 3 OOC(CH 2 ) 4 CH 3 (5) HOCH 2 CH 2 NH 2 CH - 3 OOC(CH 2 ) 4 CH 3 (6) HOCH 2 CH 2 NH (CH 3 ) - 2 OOC(CH 2 ) 4 CH 3 (7) (HOCH 2 CH 2 ) 2 NH - 2 OOC(CH 2 ) 4 CH 3 (8) Υγρό/άχρωμο Α Μ.Α. M.A. Μ.Α Στερεό/κίτρινοπορτοκαλί Α Α Α Μ.Α. Υγρό/κίτρινο Α Α A Α Υγρό/κίτρινο Α Α A Α Υγρό/κίτρινο Α Α A Μ.Α. *Α=αναμίξιμο, **Μ.Α.=Μη Αναμίξιμο Η σύνθεση των πρωτικών ΙΥ που εξετάστηκαν πραγματοποιείται μέσω αντίδρασης μεταφοράς πρωτονίου από το καρβοξυλικό οξύ στην αμίνη. Η αντίδραση αυτή είναι ισχυρά εξώθερμη και για αυτό το λόγο πρέπει η θερμοκρασία να διατηρείται χαμηλή (0 ο C) σε όλη τη διάρκεια της προσθήκης του οξέος στην αμίνη. Αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να οδηγήσει σε αντίδραση αφυδάτωσης του σχηματιζόμενου άλατος με αποτέλεσμα την παραγωγή μη ιονικών αμιδίων ως παραπροϊόντων. Στα φάσματα 1 Η και 13 C NMR όλων των ΙΥ που παρασκευάστηκαν σε αυτή την εργασία δεν παρατηρήθηκαν σήματα που να οφείλονται στο σχηματισμό παραπροϊόντων. Στην Εικόνα 1 παρατίθενται ενδεικτικά τα φάσματα 1 Η NMR του ΙΥ 6, σε μη πολικό διαλύτη (CDCl 3 ) και σε πολικό διαλύτη (DMSO-d 6 ). Η πολικότητα των διαλυτών έχει ως αποτέλεσμα

4 διαφορές στις χημικές μετατοπίσεις των σημάτων αφού οι αλληλεπιδράσεις διαλύτη-ιυ είναι διαφορετικές. Εικόνα 1. Φάσμα 1 Η NMR του IY HOCH 2 CH 2 NH 2 CH 3 - OOC(CH 2 ) 4 CH 3 (6) σε διαλύτες CDCl 3 (1α) και DMSO-d 6 (1β) Προκειμένου να γίνει μια πρώτη εκτίμηση της επίδρασης της θερμοκρασίας στη διαμόρφωση της δομής των ΙΥ, ελήφθησαν τα φάσματα 1 Η και 13 C NMR σε διαλύτη DMSO-d 6 στους 26, 40 και 60 C. Στην Εικόνα 2, παρουσιάζονται τα φάσματα 1 Η NMR του IY 6 στις τρεις διαφορετικές θερμοκρασίες όπου παρατηρούνται μεταβολές στη χημική μετατόπιση των πρωτονίων. Με την αύξηση της θερμοκρασίας ορισμένα σήματα μετατοπίζονται προς υψηλότερα πεδία. Τη μέγιστη μεταβολή, παρουσιάζουν τα ευκίνητα πρωτόνια που είναι συνδεδεμένα με ηλεκτραρνητικά άτομα (-ΟΗ και ΝΗ 2 ) (Δδ max = 0,49ppm). Αντίστοιχη, αλλά αρκετά μικρότερη μεταβολή, εμφανίζεται και στα πρωτόνια της αλειφατικής αλυσίδας. Αυτές οι μετατοπίσεις, αντικατοπτρίζουν τη διαφοροποίηση των διαμορφώσεων συναρτήσει της θερμοκρασίας (αύξηση βαθμών ελευθερίας), καθώς επίσης και της περιστροφής της μακριάς ανθρακικής αλυσίδας του μορίου.

5 Εικόνα 2. Φάσμα 1 Η NMR του IY HOCH 2 CH 2 NH 2 CH 3 - OOC(CH 2 ) 4 CH 3 (6) σε διαλύτη DMSO-d 6 και θερμοκρασίες 26 C, 40 C και 60 C Τα φάσματα FT-IR των ΙΥ ελήφθησαν με την τεχνική ATR (Attenuated Total Reflectance) ως έχουν (χωρίς το σχηματισμό παστίλιας ή διαλύματος). Σε όλα τα φάσματα εμφανίζονται οι εξής χαρακτηριστικές κορυφές: cm -1 (δόνηση τάσης του δεσμού Ν-Η στα άλατα των αμινών), cm -1 (δόνηση κάμψης Ν-Η και ασύμμετρη δόνηση τάσης του δεσμού C=O του καρβοξυλικού ανιόντος), cm -1 (συμμετρική δόνηση τάσης του δεσμού C=O του καρβοξυλικού ανιόντος) και cm -1 (δόνηση τάσης του δεσμού C-N στα άλατα των αμινών). Στην Εικόνα 3 παρατίθεται ενδεικτικά το φάσμα FT-IR του ΙΥ 6. Εικόνα 3: Φάσμα FT-IR (ATR) του IY HOCH 2 CH 2 NH 2 CH 3 - OOC(CH 2 ) 4 CH 3 (6).

6 Γενικά, κατά την ανάπτυξη της μεθόδου προσδιορισμού του BOD 5, λαμβάνουν χώρα δύο διακριτά στάδια αποδόμησης από τους μικροοργανισμούς. Το πρώτο αφορά στην οξείδωση του οργανικού άνθρακα προς ενδιάμεσα οργανικά προϊόντα και τελικά διοξείδιο του άνθρακα, ενώ το δεύτερο στάδιο περιλαμβάνει την οξείδωση των μορφών αζώτου προς νιτρικά ιόντα (νιτροποίηση). Γενικά, θεωρείται ότι το στάδιο της νιτροποίησης ξεκινάει μετά τις 7 ημέρες, για μεγαλύτερη όμως ακρίβεια κατά τη διεξαγωγή των πειραμάτων βιοαποικοδόμησης προστέθηκε στα δείγματα και θειουρία η οποία αναστέλλει τη δράση των νιτροποιητικών βακτηρίων. Ως αποτέλεσμα, το οξυγόνο που χρησιμοποιείται για τη νιτροποίηση του αζώτου δεν περιλαμβάνεται στα αποτελέσματα που λαμβάνονται και αυτά αναφέρονται μόνο στην οξείδωση του οργανικού άνθρακα. Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, χρησιμοποιούνται οι εξής όροι: CBOD 5 : η ποσότητα του οξυγόνου που απαιτείται (καταναλώνεται) από τους μικροοργανισμούς για την οξείδωση μόνο του οργανικού άνθρακα της υπό εξέταση ένωσης σε διάστημα πέντε ημερών BOD 5 : η ποσότητα του οξυγόνου που απαιτείται (καταναλώνεται) από τους μικροοργανισμούς για την οξείδωση του οργανικού άνθρακα και του αζώτου(νιτροποίηση) της υπό εξέταση ένωσης σε διάστημα πέντε ημερών UCBOD: η συνολική ποσότητα του οξυγόνου που απαιτείται (καταναλώνεται) από τους μικροοργανισμούς για την τελική αποικοδόμηση της οργανικής ένωσης που αναφέρεται μόνο στην οξείδωση του οργανικού άνθρακα UBOD: η συνολική ποσότητα του οξυγόνου που απαιτείται (καταναλώνεται) από τους μικροοργανισμούς για την τελική αποικοδόμηση της οργανικής ένωσης που αναφέρεται στην οξείδωση και του οργανικού άνθρακα και του αζώτου (νιτροποίηση) Για τα ΙΥ τα οποία εξετάσθηκαν, το UBOD υπολογίσθηκε σύμφωνα με τη γενική εξίσωση που ακολουθεί : CxHyOzN {x(y/4) (z/2)(5/4)}ο 2 x CO 2 {(y-1)/2}h 2 Ο HNO 3 Το UCBOD προέκυψε αντίστοιχα αφαιρώντας από το UBOD το οξυγόνο που αντιστοιχεί στην νιτροποίηση του αζώτου. Σύμφωνα με τα παραπάνω προκύπτουν τα αποτελέσματα του Πίνακα 2. Πίνακας 2. Τιμές UBOD, UCBOD, CBOD 5 και CBOD5/UCBOD των ΙΥ Ιοντικό υγρό HOCH 2 CH 2 NH 3 - OOCH (1) (αρχική C : 200 mg/l) HOCH 2 CH 2 NH 2 CH 3 - OOCH (2) (αρχική C : 285 mg/l) UBOD (mg/l) UCBOD (mg/l) CBOD 5 (mg/l) CBOD 5 / UCBOD(%) HOCH 2 CH 2 NH (CH 3 ) - 2 OOCH (3) (αρχική C : mg/l) (HOCH 2 CH 2 ) 2 NH - 2 OOCH (4) (αρχική C : mg/l) HOCH 2 CH 2 NH - 3 OOC(CH 2 ) 4 CH 3 (5) (αρχική C : 180 mg/l) HOCH 2 CH 2 NH 2 CH - 3 OOC(CH 2 ) 4 CH 3 (6) (αρχική C : mg/l) HOCH 2 CH 2 NH (CH 3 ) - 2 OOC(CH 2 ) 4 CH 3 (7) (αρχική C : mg/l) (HOCH 2 CH 2 ) 2 NH - 2 OOC(CH 2 ) 4 CH 3 (8) (αρχική C : 230 mg/l)

7 Εξετάζοντας τα αποτελέσματα του Πίνακα 2, παρατηρείται ότι τα τέσσερα πρώτα ιοντικά υγρά τα οποία έχουν μικρότερη ανθρακική αλυσίδα και προέκυψαν από την αντίδραση των διαφορετικών αμινών με το μυρμικικό οξύ παρουσιάζουν αρκετά υψηλότερα ποσοστά βιοαποικοδόμησης (κυμαίνονται από 52.2 έως 58.9%) σε σύγκριση με τα τέσσερα επόμενα που προέρχονται από το εξανοϊκό οξύ (ποσοστά βιοποικοδόμησης από 41.2 έως 51.7%). Αντίστοιχα, επισημαίνεται ότι και στις δύο ομάδες ιοντικών υγρών πιο εύκολα βιοαποικοδομούνται αυτά με τη μη υποκατεστημένη αιθανολαμίνη 1,5, αμέσως μετά εκείνα με την διμεθυλο-αιθανολαμίνη 3,7, ακολουθούν εκείνα με την 2-μεθυλο-αιθανολαμίνη 2,6 και τέλος τα ιοντικά υγρά με την διαιθανολαμίνη 4,8. Τέλος, τονίζεται ότι βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα προσδιορισμού του μηχανισμού αποικοδόμησης των ΙΥ, των ενδιάμεσων και τελικών προϊόντων τόσο κατά τις πέντε πρώτες μέρες όσο και για χρονικό διάστημα δύο εβδομάδων. Αυτό θα επιτευχθεί τόσο με εκτεταμένα πειράματα προσδιορισμού του BOD όσο και με ταυτοποίηση των προϊόντων της βιοχημικής οξείδωσης από τους μικροοργανισμούς, με φασματοσκοπικές μεθόδους. Με βάση τα προκαταρκτικά πειραματικά αποτελέσματα και σε συνδυασμό με μια πρώτη θεωρητική προσέγγιση, εκτιμάται ότι η βιοαποικοδόμηση εντός των πέντε ημερών, ξεκινάει από το κατιόν του ΙΥ που περιέχει την υδροξυλομάδα [-CH 2 OH] και έπειτα επεκτείνεται σε μικρότερο βαθμό στο ανιόν. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Εν κατακλείδι, συντέθηκαν οκτώ νέα πρωτικά ΙΥ μέσω αντίδρασης μεταφοράς πρωτονίου από καρβοξυλικά οξέα σε αμίνες, των οποίων η δομή χαρακτηρίστηκε πλήρως με φασματοσκοπία πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού πρωτονίου και άνθρακα (NMR 1 H και 13 C), σε διαφορετικές θερμοκρασίες και διαλύτες, καθώς και με φασματοσκοπία υπερύθρου (FT-IR). Σε εξέλιξη βρίσκονται πειράματα προσδιορισμού άλλων φυσικοχημικών ιδιοτήτων, όπως το ιξώδες και η πυκνότητα, έτσι ώστε να επιτευχθεί ο πλήρης χαρακτηρισμός των αναφερόμενων ΙΥ ενώ πειράματα διεξάγονται σχετικά με τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν ως «πράσινοι» διαλύτες σε αντιδράσεις οργανικής σύνθεσης με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Αναφορικά με τη δυνατότητα βιοποικοδόμησης παρατηρείται ότι το ποσοστό βιοχημικής διάσπασης του οργανικού άνθρακα εντός πέντε ημερών είναι πολύ ικανοποιητικό αφού για τα ΙΥ που προέκυψαν από την αντίδραση των διαφορετικών αμινών με το μυρμικικό οξύ προσεγγίζει το 59% ενώ για τα ΙΥ που προέρχονται από το εξανοϊκό οξύ πλησιάζει το 52%. Ανάμεσα στις δύο αυτές ομάδες ΙΥ η διαφορά στο ποσοστό βιοαποικοδόμησης φθάνει μέχρι και 10%. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [1] Kato, R.; Gmehling, J., Fluid Phase Equilib., 226:37 44, (2004) [2] Vishal Govind Rao, Surajit Ghosh, Chiranjib Ghatak, Sarthak Mandal, Udita Brahmachari, and Nilmoni Sarkar, J. Phys. Chem. B, 116: , (2012) [3] HUA ZHAO, Chem. Eng. Comm., 193: , (2006)

8 [4] M. Iglesias, R. Gonzalez-Olmosa, I. Cotad, F. Medinad, Chemical Engineering Journal, 162: , (2010) [5] ZhaoDB, LiaoYC, ZhangZD., Clean Soil Air Water, 35:42 48, (2007) [6] Deborah Coleman, Nicholas Gathergood, 39, , (2010) [7] Peric, B.; Martí, E.; Sierra, J.; Cruanas, R.; Iglesias, M.; Garau, M. A., Environ. Toxicol. Chem., 30, 2802, (2011) [8] A. Romero, A. Santos, J. Tojo, A. Rodrıguez, 151: , (2008)