ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Transcript

1 ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για μαθητές Ε & ΣΤ τάξης Δημοτικού Σχολείου Θεματική Ενότητα: Καλλιέργεια και πρώτη επεξεργασία στο χωριό 1. Στην προθήκη με το φωτογραφικό υλικό του Μουσείου διαβάστε το πληροφοριακό έντυπο σχετικά με την «Ιστορία του καπνού» και απαντήστε στις ερωτήσεις: Τι έκαναν οι Ινδιάνοι της Αμερικής με τα φύλλα του καπνού; Πώς οι Ευρωπαίοι έποικοι αντιλήφθηκαν την έννοια του «τομπάκο»; 2. Τι πληροφορίες υπάρχουν σχετικά με την εισαγωγή του καπνού στην Ελλάδα. 3. Στην προθήκη με το φωτογραφικό υλικό του Μουσείου διαβάστε το πληροφοριακό έντυπο σχετικά με την «Καπνοκαλλιέργεια» και απαντήστε στις ερωτήσεις: Ποιες είναι οι εργασίες που σχετίζονται με τη δημιουργία φυτωρίων καπνών;

2 Σε ποια εποχή γίνεται κυρίως η δημιουργία φυτωρίων και γιατί; 4. Στο έντυπο που διαβάσατε σχετικά με την καπνοκαλλιέργεια αναφέρεται ότι τα καπνά μετά το φυτώριο τα μεταφυτεύονται στο χωράφι. Απαντήστε στα ερωτήματα: Ποιες εργασίες γίνονται για την προετοιμασία του χωραφιού; Παρατηρήστε τη σχετική προθήκη και εντοπίστε τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τις εργασίες προετοιμασίας του χωραφιού. Καταγράψτε ορισμένα από αυτά τα εργαλεία. Ποια εποχή γίνεται η μεταφύτευση; 5. Παρατηρήστε στο Μουσείο Καπνού το χάρτη της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις: Ποια ήταν τα σπουδαιότερα καπνοπαραγωγικά κέντρα στην αρχή του 20 ου αιώνα; Ποιες κωμοπόλεις αναφέρονται με την παλιά τους ονομασία; Ποια είναι η σημερινή;

3 .. 6. Παρατηρήστε την προθήκη με τα σύνεργα καλλιέργειας καπνών. Ανάμεσα στα σύνεργα υπάρχουν φανάρια πετρελαίου. Ποια νομίζετε πως ήταν η χρήση τους στη συλλογή των καπνών; Εξηγήστε τους λόγους. 7. Στις φωτογραφίες εποχής απεικονίζονται παιδιά που ασχολούνται με το βελόνιασμα (αρμάθιασμα, «μπούρλιασμα») των φύλλων καπνού. Απαντήστε στις ερωτήσεις: Πώς κρίνετε την παιδική εργασία στις μέρες μας; Ποιοί λόγοι, νομίζετε, πως οδηγούν τα παιδιά στην εργασία; 8. Παρατηρήστε τη διαδικασία όπου τα φύλλα καπνού περνούν από τη βελόνα στο νήμα για να απλωθούν και να αποξηρανθούν. Περιγράψτε στη συνέχεια τον τρόπο που γινόταν η αποξήρανση των φύλλων. Εντοπίστε το μηχάνημα που αντικατέστησε την προηγούμενη χειρονακτική διαδικασία του βελονιάσματος. Μπορείτε να περιγράψετε τη λειτουργία του;

4 9. «Παστάλιασμα» ήταν η εργασία δεματοποίησης των φύλλων καπνού και η τοποθέτησή τους σε δροσερές αποθήκες για να διατηρούνται μαλακά. Παρατηρήστε τη «χωρική δεματοποίηση» που ακολουθεί το παστάλιασμα. Περιγράψτε την εξέλιξη αυτής της διαδικασίας σε διαφορετικούς τύπους. 10. Παρατηρήστε στην προθήκη τα εργαλεία που χρησιμοποιούνταν στην καλλιέργεια του καπνού. Περιγράψτε τη χρήση που είχαν ορισμένα από αυτά. 11. Μετά από όσα παρατηρήσατε σχετικά με την καλλιέργεια και επεξεργασία των καπνών στο χωριό, νομίζετε πως ήταν επίπονη και κοπιαστική αυτή η εργασία; Εξηγήστε τους λόγους. 12. Πιστεύετε πως ακόμα και σήμερα η καλλιέργεια και το πρώτο στάδιο επεξεργασίας των καπνών γίνεται με τον ίδιο τρόπο και τα ίδια μέσα όπως παλιότερα; Αιτιολογήστε τις απαντήσεις σας.

5 ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για μαθητές Ε & ΣΤ τάξης Δημοτικού Σχολείου Θεματική Ενότητα: Επεξεργασία στο καπνομάγαζο 1. Μετά την πρώτη επεξεργασία των φύλλων καπνού και τη δεματοποίησή τους, τα πακέτα μεταφέρονταν στις καπναποθήκες. Εκεί γινόταν ο ποιοτικός διαχωρισμός τους. Ποιες ποικιλίες καπνών γνωρίζετε; Πώς προσδιορίζεται η κάθε ποικιλία; 2. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των καπνών δυτικού τύπου και πώς γίνεται η αποξήρανσή τους; 3. Παρατηρήστε τη μηχανή κοσκινίσματος των φύλλων καπνού. Για ποιο λόγο νομίζετε πως γινόταν αυτή η επεξεργασία;

6 4. Ποιοι ήταν οι εκτιμητές της ποιότητας των καπνών και ποια η εργασία που εκτελούσαν; 5. Παρατηρήστε τις πρέσες που συμπίεζαν τα φύλλα καπνών ώστε να γίνουν δέματα με συγκεκριμένο σχήμα και όγκο (τόγκες). Πόσα είδη πρέσας παρατηρείτε; Τι αλλαγές προήλθαν στο ανθρώπινο εργατικό δυναμικό με την εμφάνιση ειδικού μηχανήματος για την επεξεργασία των φύλλων καπνού; 6. Νομίζετε πως οι καπνεργάτες ήταν οργανωμένοι σε σωματεία ώστε να μπορούν να διεκδικούν καλύτερες συνθήκες εργασίας; Με ποιο τρόπο εξέφραζαν την διαμαρτυρία τους όταν θίγονταν τα εργασιακά τους δικαιώματα; Αιτιολογήστε τις απαντήσεις σας. Γνωρίζετε αν υπάρχει στην πόλη της Καβάλας κάποιο μνημείο αφιερωμένο στους εργατικούς αγώνες των καπνεργατών; Ποιος ο λόγος της ύπαρξής του σήμερα;

7 7. Μετά την δεματοποίηση των καπνών σε «τόγκες» έπρεπε να γίνει η μεταφορά και φόρτωσή τους σε πλοία. Παρατηρήστε τις φωτογραφίες εποχής και περιγράψτε τη διαχρονική εξέλιξη των τρόπων μεταφοράς και φορτοεκφόρτωσης. 8. Στις φωτογραφίες του αρχείου του Μουσείου Καπνού απεικονίζονται εργάτες καθώς μεταφέρουν δέματα φύλλων καπνού στο λιμάνι της Καβάλας. Νομίζετε πως η εργασία αυτή βαριά και επίπονη; Εξηγήστε τους λόγους. 9. Παρατηρήστε τις προθήκες με τα ατομικά έγγραφα των καπνεργατών. Εντοπίστε ορισμένα από αυτά και περιγράψτε τη χρήση τους. 10. Υπήρχε κοινωνική πρόνοια που εξασφάλιζε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους καπνεργάτες; Παρατηρήστε στην προθήκη τα διάφορα έγγραφα των καπνεργατών και εντοπίστε αυτά που έχουν σχέση με την υγειονομική τους περίθαλψη. Συγκρίνετε με τα σημερινά δεδομένα παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε εργαζομένους.

8 11. Ανάμεσα στους καπνεργάτες υπήρχαν και πολλοί που κατάγονταν από τη Θάσο. Ποιοι λόγοι τους ανάγκαζαν να αναζητούν δουλειά στην Καβάλα; Εξηγήστε τους λόγους. 12. Οι Θάσιοι καπνεργάτες έπρεπε να εξασφαλίσουν την διαμονή τους στην πόλη της Καβάλας ενώ συχνά τα Σάββατα μετακινούνταν στο νησί τους όπου κατοικούσε η οικογένειά τους. Μπορείτε να φανταστείτε τις συνθήκες διαμονής των Θασίων καπνεργατών στην πόλη της Καβάλας; Κάντε μια σύντομη περιγραφή. Ήταν εύκολη η μετακίνησή τους από τη Θάσο στην Καβάλα και αντίστροφα; Πώς φαντάζεστε τη διαδικασία; Πώς πιστεύετε πως αντιμετωπίζονταν οι Θάσιοι καπνεργάτες από τους ντόπιους Καβαλιώτες; Εξηγήστε τους λόγους; -