Ο Ρ Θ Ο Δ Ο Ν Τ Ι Κ Η Σ Ε ΤΑ Ι Ρ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ Ε Λ Λ Α Δ Ο Σ

Transcript

1

2

3 Αγαπητοί συνάδελφοι, Η πρόσβαση στη γνώση αποτελεί δύναμη δημιουργίας για τα άτομα και τις κοινωνίες. Σε μια εποχή, που η παγκοσμιοποίηση προσφέρει ανεξάντλητες μορφωτικές ευκαιρίες στη νέα γενιά και παράλληλα η δια βίου μάθηση καθίσταται επιτακτική ανάγκη στο πλαίσιο της διαρκούς αναβάθμισης των γνώσεων και των δεξιοτήτων προκειμένου να μπορεί κανείς να ανταποκριθεί στις ολοένα αυξανόμενες σύγχρονες απαιτήσεις, η ενεργοποίηση και αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού κάθε χώρας αποτελεί βασική προτεραιότητα. Φέτος για 11 η συνεχή χρονιά, τα Διοικητικά Συμβούλια της Ορθοδοντικής Εταιρείας της Ελλάδος και της Ορθοδοντικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος με τη συμμετοχή και του Επαγγελματικού Συλλόγου Ορθοδοντικών Ελλάδος πραγματοποιούν το 11 ο Πανελλήνιο Συνέδριο που θα λάβει χώρα στην Αθήνα στις 6 και 7 Δεκεμβρίου 2008 στο ξενοδοχείο NJV Athens Plaza. Κεντρικός στόχος του συνεδρίου είναι η προαγωγή της επιστήμης μέσα από την παρουσίαση επιστημονικών εργασιών που εκπονούνται από ερευνητές, πανεπιστημιακούς δασκάλους και ελεύθερους επαγγελματίες, η ενημέρωση και η συζήτηση πάνω στα σύγχρονα επαγγελματικά προβλήματα της ορθοδοντικής ειδικότητας αλλά και η σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των συναδέλφων σε όλη τη χώρα. Επιπλέον του Συνεδρίου, στις 5 Δεκεμβρίου 2008, θα πραγματοποιηθεί Προσυνεδριακό Σεμινάριο με ομιλητή τον διακεκριμένο ορθοδοντικό, κ. John Voudouris, ο οποίος θα παρουσιάσει και θα αναλύσει την επιστημονική διαδραστική σχέση μεταξύ της μεταβολής της φυσιολογίας του μασητικού συστήματος και της μείωσης του χρόνου θεραπείας με τη χρήση αυτόδετων μηχανισμών. Κοινή επιθυμία και σταθερός σκοπός όλων μας είναι να ανταποκριθεί η Ορθοδοντική στις προκλήσεις του 21 ου αιώνα. Η οργανωτική επιτροπή και όσοι συμμετείχαν στην οργάνωση του 11 ου Πανελληνίου Συνεδρίου κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου οι εργασίες να στεφθούν με επιτυχία. Σας περιμένουμε όλους στην καθιερωμένη ετήσια επιστημονική συνάντηση της ειδικότητάς μας. Με ιδιαίτερη εκτίμηση Παναγιώτης Καρβελάς Πρόεδρος Ο.Ε.Ε. Νίκος Τοπουζέλης Πρόεδρος Ο.Ε.Β.Ε. 1

4 Ο Ρ Θ Ο Δ Ο Ν Τ Ι Κ Η Ε ΤΑ Ι Ρ Ε Ι Α Τ Η Σ Ε Λ Λ Α Δ Ο Σ ΧΡΟΝΙΑ ΔΡΑΣΗΣ KAI ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Πρόεδρος: Π. Καρβελάς Αντιπρόεδρος: Π. Χατζόπουλος Γ. Γραμματέας: Π. Σκουλαρίκης Ταμίας: Δ. Ευθυμιάδου Μέλη: Ε. Ιγγλέζος Μ. Καλαβρυτινός Π. Καναρέλης Α. Κόκκας Ι. Παπαγεωργίου Επίτιμοι Πρόεδροι: X. Χαραλαμπάκης A. Ξενιώτου - Βουτσινά Α. Ε. Αθανασίου ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Πρόεδρος: Ν. Τοπουζέλης Αντιπρόεδρος: Σ. Σιδηροπούλου Γ. Γραμματέας: Α. Ζαφειριάδης Ταμίας: Τ. Λεβή Μέλη: Α. Καραθανάσης Ο. Κολοκυθά Φ. Μουαμελετζή ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Δ. Ευθυμιάδου Α. Ζαφειριάδης E. Ιγγλέζος Π. Καρβελάς Μ. Καλαβρυτινός Π. Χατζόπουλος Συντονιστής: Επιστημονικός Σύμβουλος Οργάνωσης Συνεδρίου Π. Χατζόπουλος Χ. Πετρέας, Σύμβουλος Επιχειρήσεων & Τουρισμού Ορθοδοντική Εταιρεία της Ελλάδος Μαυρομιχάλη Αθήνα Tel./Fax: info@grortho.gr website:

5 Περιεχόμενα Περιλήψεις Προφορικών Παρουσιάσεων Περιλήψεις Επιτοίχιων Παρουσιάσεων Πρόγραμμα Προσυνεδριακού Σεμιναρίου Πρόγραμμα Συνεδρίου Έντυπο εγγραφής Υποστηρικτές - Εκθέτες Γενικές πληροφορίες Eυρετήριο Ομιλητών - Συγγραφέων - Παρουσιαστών de Winter F Voudouris J Βαβέτση Κ Βαρβαροπούλου Α Βασιλάκου Ν Βλάχου Β Βολιώτη Α , 22, 25 Βουλγαροπούλου Ε Γεωργίου Ε Γιαβή Γ Γιδαράκου Ι Γκαντίδης Ν Γκίκας Γ Γουβιανάκης Δ Δαμανάκης Γ Δαμάσκος Σ Δασκαλοπούλου Η Δελλοπούλου Β Ευθυμιάδου Δ Ηλιάδης Θ Ιατρού Κ Ιγγλέζος Ε , 22, 23, 24, 25, 26 Ιωαννίδου Ι Καμπέρoς Γ Κράλλης Γ Κουιμτζής Θ Καββαδία Σ Καραμολέγκου Μ Καραμπούτα Ε Καναρέλης Π Καντός Σ Καρούσης Ι Κατσικογιάννη Ε Κιτσόπουλος Η Κόκκας Α Κουιμτζής Θ Κουτσουμπού Δ Λαζαρίδης Κ Λιγούτσικου Μ Λίτσας Γ Λυγιδάκη N... 9 Λύρος Ι Μακρής Ν Μαυρέας Δ Μπιτσάνης Η Πάνος Π Παπαδόπουλος Μ Σαλμάν Ι Σταματάκης Χ Σιλβέστρος Σ Συνοδινός Φ Τζήκα Σ Τζέρμπος Φ... 9 Τοπουζέλης Ν Τριαντοπούλου Ζ Tσάμη Α Τσιχλάκης Κ Τσολάκης Α Χαλαζωνίτης Δ Χαραλαμπάκης Ν

6 4

7 Περιλήψεις Προφορικών Παρουσιάσεων Dr John Voudouris «Επιστημονική διαδραστική σχέση μεταξύ της μεταβολής της φυσιολογίας του μασητικού συστήματος και της μείωσης χρόνου θεραπείας με τη χρήση αυτόδετων μηχανισμών» O Ιπποκράτης συμπέρανε ότι ο όρος πρόγνωση έχει ίση σημασία με τον όρο διάγνωση. Είναι αληθές ότι όταν υπάρχει «σύγκρουση» μεταξύ οδοντοφυΐας και μυών πάντα υπερισχύουν οι μύες (Sicher and Scott) π.χ. χρόνιο στρες του Κ.Ν.Σ που οδηγεί σε σοβαρή παραλειτουργική δραστηριότητα των μυών μπορεί συχνά να συνοδεύεται από υπερσύγκλειση, αυξημένη κατακόρυφη πρόταξη και συνωστισμό. Αυτά έχουν καταγραφεί και από τον ομιλούντα σε πρόσφατη δημοσίευση. Πειράματα στη διαδραστική σχέση μυών -οστών- δοντιών αποδεικνύουν ότι αλλαγές στη μυϊκή δραστηριότητα μπορεί να μεταβάλουν το σχήμα των οστών, να επηρεάσουν τον συνωστισμό και κατ' επέκταση την αισθητική του προσώπου. Ακόμη θα υπογραμμισθεί ότι οι αντικειμενικοί στόχοι μιας ορθοδοντικής θεραπείας δεν είναι αποκλειστικά η θεραπεία της οδοντοφυΐας αλλά ένα ευρύτερο πλαίσιο α. η αιτιολογία της ανωμαλίας σύγκλεισης β. η νευρομυϊκή δραστηριότητα γ. η σκελετική δυσπλασία και δ. όλα τα συστατικά στοιχεία του κρανιοπρoσωπικού συμπλέγματος. Στο επίπεδο των θεραπευτικών μηχανισμών η νέα μορφή επεξεργασίας του κεραμικού υλικού (CIM) είχε σαν συνέπεια την παραγωγή αυτόδετων κεραμικών αγκύλιων τα οποία έδειξαν πολύ χαμηλές τιμές τριβής με αποτέλεσμα την μείωση του χρόνου θεραπείας. Μειωμένη τριβή στα παρειακά τμήματα ομαλοποιεί την συσπαστική νευροφυτική λειτουργία του σφικτήρος του στόματος επί του οδοντικού τόξου και των ορθοδοντικών συρμάτων. Θα συζητηθούν επίσης μερικές αρχές κλειδιά όπως αιτιολογία βασισμένη στην μυϊκή λειτουργία και πολλές θεραπευτικές τεχνικές. Dr John Voudouris «Η ταχύτητα αποκάλυψης προβλημάτων ρινικής αναπνοής με τη χρήση αξονικής τομογραφίας κωνικής δέσμης κατά τη διάρκεια ταχείας διεύρυνσης υπερώας σε περιπτώσεις σκελετικών ανεογμένων δήξεων» Η παρεμπόδιση της ρινικής αναπνοής οδηγεί στην ανάπτυξη στοματικής αναπνοής η οποία συνοδεύεται από μυϊκή υπολειτουργία, συμπίεση του σκελετού της άνω γνάθου, επιμήκυνση του κάτω πρόσθιου ύψους και ανοικτή δήξη με έντονο συνωστισμό. Η νέα τεχνική 5

8 λήψης ψηφιακών εικόνων κωνικής δέσμης βελτίωσε παρά πολύ τη δυνατότητα διάγνωσης και θεραπείας των προβλημάτων της ρινοφαρυγγικής κοιλότητας. Η λήψη ψηφιακών εικόνων κωνικής δέσμης αποκάλυψε νέους και χαρακτηριστικούς αιτιολογικούς παράγοντες στην ρινοαναπνευστική περιοχή οι οποίοι συνοδεύονται με μυϊκή υπολειτουργία, και σκελετική δυσπλασία η οποία απαιτεί σαν θεραπευτική αντιμετώπιση μηχανισμούς ταχείας διεύρυνσης υπερώας (ΤΔΥ). Η ιστορία της ταχείας διεύρυνσης της υπερώας κρατάει περίπου 150 χρόνια. Θα παρουσιαστεί επίσης ένας μεγάλος αριθμός περιστατικών θεραπευμένων με τη μέθοδο αυτή, θα αποδειχτεί ο χαρακτηριστικός συσχετισμός μεταξύ προβλημάτων ρινικής αναπνοής και σκελετικής συμπίεσης του μεγέθους της άνω γνάθου. Η παρουσίαση αυτή δίδει έμφαση στη συχνή χρήση της διαδικασίας (ΤΔΥ) όπως διαμορφώνεται μέσα από ένα σχέδιο θεραπείας μιας σκελετικής δυσπλασίας της άνω γνάθου με μηδαμινές ή καθόλου επιπλοκές και μακράς διάρκειας σταθερότητα. Η θεραπεία της (ΤΔΥ) υποστηρίζεται από επιστημονικές και κλινικές έρευνες. Παρουσιάζονται επίσης αποτυχίες θεραπευτικών προσεγγίσεων. K. Βαβέτση 1, Η. Μπιτσάνης 2 «Ορθοδοντική αντιμετώπιση ενηλίκων περιοδοντικών ασθενών» 1. Οδοντίατρος, απόφοιτος Οδοντιατρικής Σχολής Αθήνας 2. Επίκουρος Καθηγητής Ορθοδοντικής Οδοντιατρικής Σχολής Αθήνας Τις τελευταίες δεκαετίες, εξαιτίας των αισθητικών απαιτήσεων, αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των ενηλίκων ασθενών με προσβεβλημένο περιοδόντιο που αναζητούν ορθοδοντική θεραπεία. Οι ορθοδοντικές ανωμαλίες ενδέχεται να προϋπήρχαν της περιοδοντικής νόσου, να επιδεινώθηκαν μετά την εμφάνισή της ή, τέλος, να προέκυψαν ως αποτέλεσμα της νόσου. Στόχος της ορθοδοντικής θεραπείας σε ενηλίκους με ελαττωμένο περιοδόντιο είναι η απόδοση σταθερής σύγκλεισης σε συνθήκες βιολογικά, λειτουργικά και αισθητικά αποδεκτές. Σκοπός της παρούσας εργασίας, με την προβολή κλινικών περιστατικών, είναι η παρουσίαση του σχεδιασμού της ορθοδοντικής αντιμετώπισης ενηλίκων ασθενών με περιοδοντική νόσο. Τα στάδια που ακολουθούνται είναι τα εξής: Περιοδοντική θεραπεία, η οποία περιλαμβάνει τη φάση ελέγχου της φλεγμονής των περιοδοντικών ιστών. Ο έλεγχος της φλεγμονής είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την έναρξη της ορθοδοντικής θεραπείας. Επαναξιολόγηση της περιοδοντικής κατάστασης στον 1 και στους 3 μήνες. Έναρξη και ολοκλήρωση της ορθοδοντικής θεραπείας με τη συχνότητα επανεξετάσεων του περιοδοντίου, να μην υπερβαίνει τους 3 μήνες. Επαναξιολόγηση του περιοδοντίου και συγκράτηση του θεραπευτικού αποτελέσματος με ακίνητους μηχανισμούς. Περαιτέρω συντηρητική περιοδοντική θεραπεία, όπου ενδείκνυται. Η χειρουργική του περιοδοντίου, εφ όσον απαιτείται, πραγματοποιείται μετά το τέλος της ορθοδοντικής θεραπείας. Εξαίρεση αποτελούν περιπτώσεις χειρουργικής για την πληρέστερη απομάκρυνση του τοπικού παράγοντα, μετά τη συντηρητική θεραπεία και πριν 6

9 την ορθοδοντική, καθώς και η προετοιμασία του στόματος για ορθοδοντική θεραπεία. Το συμπέρασμα που προκύπτει από την παρούσα εργασία είναι ότι η ορθοδοντική θεραπεία ασθενών με περιοδοντική νόσο απαιτεί συνδυασμένη περιοδοντολογική και ορθοδοντική αντιμετώπιση. Τέλος, καθίσταται σαφές ότι απαραίτητη προϋπόθεση μακροχρόνιας επιτυχίας της περιοδοντικής θεραπείας είναι ο έλεγχος της φλεγμονής πριν, κατά και μετά την ορθοδοντική θεραπεία. I. Γιδαράκου «Σύγκριση της σκελετικής και οδοντικής μορφολογίας σε ασυμπτωματικά άτομα και σε ασθενείς σε σημεία και συμπτώματα της ΚΦΓΔ» Η ΚΦΓΔ αποτελεί μία πολύπλοκη μορφολογικά και λειτουργικά άρθρωση. Πολλοί ορθοδοντικοί ασθενείς παρουσιάζουν σημεία ή/και συμπτώματα της συγκεκριμένης άρθρωσης. Σκοπός της ομιλίας είναι να συγκρίνει τη σκελετική και οδοντική μορφολογία 6 ομάδων ασθενών με ασυμπωματικά άτομα. Η κατηγοριοποίηση πραγματοποιήθηκε βάση μαγνητικής τομογραφίας. Οι ομάδες των ασθενών περιλαμβάνουν συμπτωματικούς με φυσιολογική άρθρωση ασθενείς, ασθενείς με πρόσθια ετερόπλευρη παρεκτόπιση του δίσκου με ανάταξη, ασθενείς με πρόσθια ετερόπλευρη παρεκτόπιση του δίσκου χωρίς ανάταξη, ασθενείς με αμφοτερόπλευρη παρεκτόπιση του δίσκου με ανάταξη, ασθενείς με αμφοτερόπλευρη παρεκτόπιση του δίσκου χωρίς ανάταξη και ασθενείς με αμφοτερόπλευρη εκφυλιστική αρθροπάθεια. Θα συζητηθούν οι κλινικές επιπτώσεις των ευρημάτων. Ν. Γκαντίδης, 1 Ν. Τοπουζέλης 2 «Ορθοδοντική αντιμετώπιση ασθενών με περιοδοντικά προβλήματα» 1. Μεταπτυχιακός Φοιτητής Ορθοδοντικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών 2. Αναπληρωτής Καθηγητής, Εργαστήριο Ορθοδοντικής, Οδοντιατρική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Η ορθοδοντική θεραπεία αποσκοπεί στη δημιουργία μίας λειτουργικά και αισθητικά αποδεκτής σύγκλεισης, πραγματοποιώντας συνήθως κατάλληλες οδοντικές μετακινήσεις. Οι μετακινήσεις αυτές σχετίζονται άμεσα με αλληλεπιδράσεις των δοντιών με τους ιστούς του περιοδοντίου που τα στηρίζουν. Τα τελευταία χρόνια, με την αύξηση του αριθμού των ενηλίκων ασθενών που επιζητούν ορθοδοντική θεραπεία, ο ορθοδοντικός έρχεται αρκετά συχνά αντιμέτωπος με προβλήματα περιοδοντικής φύσης. Τα προβλήματα αυτά μπορεί να είναι αισθητικά, όπως η διαταραχή της κατακόρυφης θέσης της παρυφής των ούλων ή λειτουργικά, που προέρχονται από τις βλαπτικές επιδράσεις των φλεγμονωδών νόσων του περιοδοντίου. Αρκετά συχνά, η συνεργασία του ορθοδοντικού, του περιοδοντολόγου και του γενικού οδοντιάτρου καθίσταται επιτακτική για την παροχή της κατάλληλης θεραπείας σε αυτές τις περιπτώσεις. Στην εργασία αυτή, μέσα από την παρουσίαση κλινικών περιστατικών, επισημαίνονται οι θεραπευτικές δυνατότητες, οι περιορισμοί και οι κίνδυνοι που μπορεί να προκύψουν σε ασθενείς με σύνθετα συγκλεισιακά και περιοδοντικά προβλήματα. 7

10 Δρ Δ. Γουβιανάκης «Νέοι ορίζοντες στην γλωσσική ορθοδοντική» Τις τελευταίες δεκαετίες η γλωσσική ορθοδοντική έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο στην κλινική πράξη κυρίως εξ αιτίας του γεγονότος ότι οι χρησιμοποιούμενοι μηχανισμοί παραμένουν «αόρατοι» για το όλο χρονικό διάστημα που χρησιμοποιούνται. Αυτό είναι πολύ σημαντικό ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση των ενηλίκων ασθενών, οι οποίοι επιθυμούν μια όσο το δυνατόν αισθητική εμφάνιση κατά τη διάρκεια της ορθοδοντικής τους θεραπείας. Τα μέχρι τώρα χρησιμοποιούμενα συστήματα παρουσιάζουν αρκετά μειονεκτήματα. Ένα από τα πιο σημαντικά είναι η ανάγκη για εργαστηριακή προετοιμασία για την ακριβή τοποθέτηση των χρησιμοποιούμενων αγκυλίων, γεγονός που αυξάνει σημαντικά το κόστος θεραπείας για τον ασθενή, καθώς και η ανάγκη χρήσης της έμμεσης τεχνικής κατά τη συγκόλλησή τους, διαδικασία πιο πολύπλοκη και με αρκετά προβλήματα σε σχέση με την άμεση τεχνική συγκόλλησης. Ο παρουσιάζων μετά από χρόνια κλινικής εμπειρίας ανέπτυξε ένα σύστημα γλωσσικών αγκυλίων για τα οποία δεν χρειάζεται εργαστηριακή προετοιμασία για την τοποθέτησή τους, η οποία πραγματοποιείται με την τεχνική της άμεσης συγκόλλησης. Με αυτό τον τρόπο παρακάμπτονται δύο από τα βασικά προβλήματα της κλασικής γλωσσικής τεχνικής. Πλεονέκτημα επίσης της παρούσης τεχνικής είναι η μικρή χρονική διάρκεια θεραπείας σε σχέση με τις συμβατικές τεχνικές. Μέσω της χρήσης των νέων αυτών γλωσσικών αγκυλίων είναι δυνατόν να αντιμετωπισθούν σε όλες τις ηλικίες (παιδιά με μικτό και έφηβοι ή ενήλικες με μόνιμο φραγμό) για την αντιμετώπιση όλων των ορθοδοντικών ανωμαλιών με ή χωρίς εξαγωγές μονίμων δοντιών. Εμβιομηχανικές αρχές, ενδείξεις και αντενδείξεις, καθώς και πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της γλωσσικής αυτής τεχνικής πρόκειται να συζητηθούν κατά τη διάρκεια της παρουσίασης με τη βοήθεια μιας σειράς θεραπευμένων περιστατικών που παρουσίαζαν ένα μεγάλο εύρος ορθοδοντικών ανωμαλιών. Δρ Δ. Ευθυμιάδου 1, Ελ. Κατσικογιάννη 2 «Χειλεογναθοϋπερωιοσχιστίες και θεραπευτική αντιμετώπισή τους» 1. Διδάκτωρ Ορθοδοντικής 2. Φοιτήτρια Οδοντιατρικής AΠΘ ΣΚΟΠΟΣ: Σκοπός της εργασίας είναι η προσέγγιση των παραμέτρων που αφορούν την εμφάνιση των σχιστιών, της θεραπευτικής αντιμετώπισής τους καθώς και να εκτεθεί ο προβληματισμός των επιπτώσεων του θεραπευτικού αποτελέσματος. ΥΛΙΚΑ & ΜΕΘΟΔΟΣ: Η σχιστία είναι η πιο κοινή συγγενής ανωμαλία και για την εμφάνισή της ενοχοποιούνται παράγοντες γενετικοί και περιβάλλοντος. Ο σκοπός της θεραπείας των υπερωιοσχιστιών είναι να διορθωθεί η σχιστία και τα συσχετιζόμενα προβλήματα, ώστε τα άτομα αυτά να έχουν μια φυσιολογική ζωή. Η διόρθωση περιλαμβάνει χειρουργική και ορθοδοντική-ορθογναθική παρέμβαση που μπορεί να

11 είναι προχειρουργική ορθοπεδική και μεταχειρουργική. Γίνεται παρουσίαση θεραπευτικών προσεγγίσεων δέκα ασθενών ηλικιών 4 ημερών έως 20 ετών με μονόπλευρη και αμφοτερόπλευρη εντόπιση σχιστιών. Αυτές αφορούν αντιμετώπιση περιστατικών χωρίς προχειρουργική παρέμβαση και περιστατικών με προχειρουργική ρινοφατνιακή διαμόρφωση με την χρήση ακρυλικής πλάκας που φέρει συρμάτινες προεκτάσεις όπως περιέγραψε ο Grayson όπου και γίνεται αναλυτική παρουσίαση της μεθόδου. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Για την αντιμετώπιση των σχιστιών απαιτείται η συνεργασία πολλών ιατρικών ειδικοτήτων. Με την εφαρμογή της προχειρουργικής ορθοπεδικής παρέμβασης είναι δυνατή η ταυτόχρονη διόρθωση χείλους, μύτης και φατνίου και ως εκ τούτου η βελτίωση του αισθητικού αποτελέσματος που θα προκύψει μετά την χειρουργική επέμβαση καθώς και ο περιορισμός του αριθμού των απαιτούμενων χειρουργικών επεμβάσεων. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Οι διάφοροι τύποι σχιστιών δημιουργούν ποικίλα προβλήματα: οδοντικά, συγκλεισιακά, ρινικά, ακουστικά, ψυχολογικά, κοινωνικά. Σημαντικοί παράγοντες για την ποιότητα του θεραπευτικού αποτελέσματος είναι το είδος του σχεδίου θεραπείας και του κατάλληλου χρόνου της χειρουργικής και ορθοδοντικής παρέμβασης. Θ. Ηλιάδης, Αναπλ. Καθηγητής Ορθοδοντικής Α.Π.Θ. «Η κλινική σημασία της υπερ-ελαστικότητας των συρμάτων NiTi: Η διαιώνιση μιας αναπόδεικτης υπόθεσης» Κατά την τελευταία εικοσαετία η χρήση των συρμάτων NiTi έχει σχεδόν καταστεί αναπόσπαστο μέρος της μηχανοθεραπείας, τουλάχιστον στα αρχικά στάδια. Ωστόσο πολλές από τις ιδιότητες που αναφέρονται στα κράματα αυτά δεν έχουν κλινική τεκμηρίωση, ενώ η χρήση ορισμένων τύπων NiTi βασίζεται σε αόριστα καθοριζόμενες εργαστηριακές δοκιμασίες. Η παρουσίαση στοχεύει στην διερεύνηση ορισμένων μύθων και παρανοήσεων γύρω από τη χρήση των συρμάτων. Τα θέματα που αναλύονται περιλαμβάνουν τις διαφορές υπερ-ελαστικών και μη κραμάτων NiTi, τις επιδράσεις και αλλαγές κατά την ενδοστοματική παραμονή τους, την αλλαγή των μηχανικών και δομικών στοιχείων τους με τη χρήση και την κλινική τους συμπεριφορά σε αντιδιαστολή με τα εργαστηριακά δεδομένα. Τέλος παρατίθενται στοιχεία από κλινικές έρευνες που αποδεικνύουν ότι τα θερμοενεργά υπερελαστικά σύρματα δεν πλεονεκτούν χρονικά στην ευθείαση των τόξων των μη υπερ-ελαστικών καθώς και δεδομένα που εμφανίζουν τα NiTi ορθογώνια σύρματα ανεστραμμένης καμπύλης του Spee να ασκούν πολλαπλάσια δύναμη από κλασικές διατάξεις εμβύθισης. Στρογγυλό Τραπέζι: Ι. Ιατρού Αναπλ. Καθηγητής, Φ. Τζέρμπος Λέκτορας, Δρ. Ν. Θεολόγη-Λυγιδάκη «Ορθοδοντική και Στοματική και Γναθοπροσωπική Χειρουργική. Μια εποικοδομητική σχέση για ένα (κοντά στο) ιδανικό αποτέλεσμα» 1. Η παραδοσιακή σχέση (Οδοντικά προβλήματα, έγκλειστα δόντια, υπεράριθμα, προβλήματα μαλακών ιστών) 2. Σκελετικά προβλήματα (Ορθογναθικές επεμβάσεις, Σχιστίες Σύνδρομα, Κρανιοπροσωπικά προβλήματα - κρανιοσυνοστώσεις). 9

12 3. Σύγχρονες Μέθοδοι (Διατατική οστεογένεση, βιοαποδομούμενες πλάκες οστεοσύνθεσης, ορθοδοντικά εμφυτεύματα) 1. Η παραδοσιακή σχέση Η ανάπτυξη των δύο ειδικοτήτων της Ορθοδοντικής και της Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής ανάγεται κυρίως στην περίοδο μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν το ζητούμενο ήταν περισσότερη ποιότητα των προσφερομένων ιατρικών υπηρεσιών, ενώ παράλληλα άρχισε να αναγνωρίζεται η ανάγκη για εξειδικευμένες παροχές υγείας από ειδικούς της Οδοντιατρικής επιστήμης. Όσο αναπτύσσονταν οι 2 ειδικότητες, τόσο αυξανόταν η ανάγκη συνεργασίας τους. Στο στρογγυλό τραπέζι θα αναδειχθούν τα πεδία αυτής της συνεργασίας τόσο σε επίπεδο παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση εντοπισμένων προβλημάτων όπως τα έγκλειστα, υπεράριθμα και παρεκτοπισμένα δόντια, το οδοντοφατνιακό τραύμα, η διευθέτηση προβλημάτων των μαλακών μορίων ή οι μερικές ανοδοντίες, όσο και σε μεγαλύτερης έκτασης προβλήματα όπως οι σκελετικές δυσαναλογίες και ανωμαλίες, οι σχιστίες και τα σύνδρομα. Για τα μεν έγκλειστα δόντια όταν πρόκειται για κυνόδοντες, τις περισσότερες φορές επιδιώκεται η ορθοδοντική έλξη τους στον φραγμό, μετά από χειρουργική τους αποκάλυψη. Για τους σωφρονιστήρες η σύγχρονη θέση είναι ότι αν δεν πρόκειται να ανατείλουν, ή αφαίρεσή τους. Όσο για τα υπεράριθμα, τους μεσόδοντες, ή τα αγκυλωμένα-εγκλωβισμένα δόντια, συνιστάται ο όσο το δυνατό πιο έγκαιρος εντοπισμός τους και συζητείται η άμεση παρέμβαση για αποκάλυψη ή αφαίρεσή τους. 2. Τα σκελετικά προβλήματα Οι ορθογναθικές επεμβάσεις που αφορούσαν σε προβλήματα της κάτω γνάθου έγιναν δημοφιλείς κατά την δεκαετία του 1960, κυρίως ύστερα από την εισαγωγή της οβελιαίας οστεοτομίας των κλάδων (από τον Καθηγητή Obwegeser), που κατέστησε εφικτή την διόρθωση μιας ποικιλίας ανωμαλιών, κυρίως του προγναθισμού και του οπισθογναθισμού χωρίς εξωστοματική προσπέλαση. Προκειμένου να επιτευχθεί ένα όχι μόνον πιο ποιοτικό αλλά και πιο ασφαλές και μακροχρόνια σταθερό αποτέλεσμα έγινε ορατή η ανάγκη της σύμπραξης Ορθοδοντικών και Στοματικών και Γναθοπροσωπικών Χειρουργών. Αν και οι πρώτες επεμβάσεις στην άνω γνάθο ανάγονται στον Wassmund ήδη από το 1920, πάλι ο Obwegeser ήταν εκείνος που καθιέρωσε τις οστεοτομίες στην άνω γνάθο που τα αποτελέσματά τους απέκτησαν πραγματικά βιολογική βάση, όταν συνοδεύονταν από προ- και μετεγχειρητική ορθοδοντική. Στο στρογγυλό τραπέζι θα αναδειχθεί η επίλυση σειράς περιπτώσεων με ορθογναθικά και κρανιοπροσωπικά προβλήματα, σχιστίες, σύνδρομα ακριβώς με την συνεργασία των δύο ειδικοτήτων. 3. Οι σύγχρονες μέθοδοι Καθώς η εξέλιξη δεν σταματά, στο τρίτο μέρος της παρουσίασης θα αναπτυχθούν τα νεώτερα δεδομένα σχετικά με τη δυνατότητα αύξησης των οστών των γνάθων με τη χρήση διατατικής οστεογένεσης. Ειδικά με τη μέθοδο αυτή θα επιδειχθεί σειρά περιπτώσεων επιμήκυνσης της γνάθου, μεταξύ των οποίων και περίπτωση ακολουθίας Pierre Robin στην οποία η εφαρμογή της μεθόδου υπήρξε σωτήρια για τη ζωή του παιδιού. Επίσης θα γίνει αναφορά στη χρήση βιοαποδομούμενων υλικών οστεοσύνθεσης, που επίσης φθά- 1 0

13 νουν μέχρι και τις διατατικές συσκευές και στα ορθοδοντικά εμφυτεύματα καθώς και στις καινούργιες τρισδιάστατες απεικονιστικές τεχνικές. Ι. Ιωαννίδου Αναπλ. Καθηγήτρια Ορθοδοντικής A.Π.Θ. «Ορθοδοντική θεραπεία και απορρόφηση ριζών. Διαδραστική ενέργεια ή ανεξάρτητο φαινόμενο» Η απορρόφηση των ριζών είναι μία παθολογική διαδικασία που έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση του μήκους της ρίζας τους. Αποτελεί ένα από τα πλέον ανεπιθύμητα συμβάματα τόσο κατά την διάρκεια της Ορθοδοντικής θεραπείας όσο και στο πέρας. Ανάλογα με το βαθμό απορρόφησης της ρίζας, είναι δυνατόν να προκληθεί έντονη κινητικότητα των δοντιών με αποτέλεσμα να διακυβεύεται τόσο η ορθοδοντική θεραπεία όσο και η σταθερότητα του θεραπευτικού αποτελέσματος. Ακόμη, είναι δυνατόν να αποτελέσει στοιχείο αμέλειας του θεράποντος με επακόλουθα ηθικά, οικονομικά και νομικά. Ως πιθανοί αιτιολογικοί παράγοντες που θα μπορούσαν να ερμηνεύσουν το φαινόμενο αυτό, ενοχοποιήθηκαν οι γενετικοί και οι κληρονομικοί παράγοντες (Brezniak and Wasserstein, 1993; Kjaer, 1995; Mirabella and Artun, 1995; Vlaskalic et al., 1998; Horiuchi et al., 1998; (Owman-Moll and Kurol, 2000; Kojima et al., 2002; Hartsfield et al., 2004; Smale et al., 2005). Συγχρόνως, μεγάλο μέρος της έρευνας επικεντρώθηκε στην ορθοδοντική θεραπεία αποδίδοντας σ αυτή σημαντικό βαθμό συμμετοχής στο ανεπιθύμητο αυτό φαινόμενο. Θεωρήθηκε δηλαδή ως μία σχέση αίτιου/αποτελέσματος με κυρίαρχο αίτιο μηχανικές παραμέτρους όπως η τεχνική και τα σύρματα που χρησιμοποιούνται, το εύρος της εφαρμοζόμενης δύναμης, ή ακόμη η κατεύθυνση προς την οποία μετακινούνται τα δόντια. Ακόμη ενοχοποιήθηκαν η ηλικία και το φύλο του ασθενούς, το στάδιο διάπλασης του δοντιού κατά την έναρξη της ορθοδοντικής θεραπείας, η διάρκεια Ορθοδοντικής θεραπείας αλλά και η πιθανή υπάρχουσα απορρόφηση πριν την έναρξη της ορθοδοντικής θεραπείας. Σκοπός της παρούσας εισήγησης είναι η προσπάθεια κριτικής ανάλυσης των παραγόντων που ενοχοποιούνται ως εκλυτικοί μηχανισμοί για την απορρόφηση των ριζών κατά την ορθοδοντική θεραπεία μέσα από την παρουσίαση κλασικών δεδομένων και νέων ερευνητικών προσανατολισμών. Σ. Καββαδία, Επίκ. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Ορθοδοντική θεραπεία και ποιότητα ζωής Η ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την στοματική υγεία αναφέρεται στην απουσία αρνητικής επίδρασης της στοματικής κατάστασης στην κοινωνική ζωή και στην θετική αυτοεκτίμηση των ατόμων. Καθώς η ορθοδοντική ασχολείται με την αποκατάσταση της σύγκλεισης και της σωστής λειτουργίας του στόματος ατόμων κάθε ηλικίας, αναμφισβήτητα συμβάλει στην βελτίωση της αισθητικής του προσώπου και του χαμόγελου τους. Έτσι, συχνά η ορθοδοντική θεραπεία αναλαμβάνεται για βελτίωση της αισθητικής και ίσως της ψυχικής και κοινωνικής κατάστασης του ασθενή. Η έρευνα που αναφέρεται στην επίδραση της ορθοδοντικής στην ποιότητα ζωής που σχετίζεται με τη στοματική υγεία είναι μικρή αλλά συνεχώς αυξανόμενη. Η ορθοδοντική 1 1

14 θεραπεία θεωρείται ότι επιδρά θετικά στην στοματική υγεία στη μείωση της συχνότητας της οδοντικής τερηδόνας, στον περιορισμό της περιοδοντικής νόσου, στην πρόληψη και θεραπεία της κροταφογναθικής δυσλειτουργίας και στην πρόληψη του τραυματισμού των δοντιών. Εν τούτοις, δεν υπάρχει πλήρης τεκμηρίωση που να βασίζεται σε διαχρονικές μελέτες. Επιπλέον, όσον αφορά τις συναισθηματικές και κοινωνικές παραμέτρους γίνονται όλο και περισσότερες μελέτες των οποίων τα αποτελέσματα είναι αντικρουόμενα. Συμπερασματικά, καθώς η ορθοδοντική θεραπεία εφαρμόζεται κατά κύριο λόγο στην εφηβεία που οι αλλαγές στην ζωή του ατόμου προέρχονται από πολλές αιτίες είναι δύσκολο να βρεθεί τρόπος που να απομονώνει τις αλλαγές που προκαλούνται αποκλειστικά από την ορθοδοντική. Παρόλα αυτά γίνεται προσπάθεια για τη διαμόρφωση τέτοιων εργαλείων που θα μπορέσουν στο μέλλον να δώσουν περισσότερα και εγκυρότερα στοιχεία για το ρόλο της ορθοδοντικής στην ποιότητα ζωής. Π. Καναρέλης «Από μετακίνηση, μια πρόκληση στη γλωσσική τεχνική» Σκοπός της παρουσίασης είναι η επίδειξη κλινικών περιστατικών, σε περιπτώσεις εξαγωγών των πρώτων ή δεύτερων προγομφίων της άνω γνάθου, στη γλωσσική τεχνική. Στις ορθοδοντικές θεραπείες με γλωσσικά αγκύλια τα 6 πρόσθια δόντια μετακινούνται ταυτόχρονα (en masse). Εάν μετακινηθεί άπω μεμονωμένα ο κυνόδοντας, θα υπάρξει αισθητικό πρόβλημα με το διάστημα μεταξύ αυτού και άπω του πλαγίου τομέα. Εάν μετακινηθεί πρώτα ο κυνόδοντας και έρθει σε επαφή με το παρακείμενο δόντι, στην προσπάθεια για άπω μετακίνηση των τεσσάρων προσθίων δοντιών, η κάμψη του σύρματος, κατά το πρώτο επίπεδο μεταξύ κυνόδοντα και προγομφίου, αναγκάζει τον ορθοδοντικό να κατασκευάσει αρκετά συρμάτινα τόξα. Στη σύγκλειση των προσθίων διαστημάτων στη γλωσσική τεχνική, πολλοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο για μια επιτυχημένη θεραπεία. Η σωστή εργαστηριακή προετοιμασία, σε συνδυασμό με τα αυστηρά πρωτόκολλα βιομηχανικής προσέγγισης, θα εξασφαλίσουν την αίσια έκβαση της θεραπείας. Στις περιπτώσεις που θα επιδειχθούν χρησιμοποιήθηκαν δυο διαφορετικοί τρόποι βιομηχανικής προσέγγισης. Α) τριβής (friction) και Β) ολίσθησης (sliding). Σ. Καντός, Ει. Καραμπούτα-Βουλγαροπούλου «Χειρουργικά υποβοηθουμένη ταχεία διεύρυνση της υπερώας με ημιτελή οστεοτομία της μέσης υπερώιας ραφής. Παράμετροι επιρροής και αποτελεσματικότητα» Αν και οι τεχνικές της χειρουργικά υποβοηθούμενης διεύρυνσης της υπερώας ποικίλλουνε στην βιβλιογραφία, κατά γενική παραδοχή η μέση υπερώια ραφή αποτελεί ένα ισχυρό σημείο αντίστασης κατά τη διάρκεια της ταχείας διεύρυνσης της υπερώας τόσο πριν όσο και μετά τη συνοστέωσή της. Πολλές αναφορές υποστηρίζουν, ότι εκτομές τόσο στα πλάγια τοιχώματα της άνω γνάθου, στη περιοχή επάνω από τον κυνικό βόθρο, κάτω από τη ζυγωματική αντηρίδα όσο 1 2

15 και σε αυτή των πτερυγοειδών αποφύσεων απελευθερώνουν σημαντικά σημεία αντίστασης κατά τη χειρουργικά υποβοηθούμενη διεύρυνση της υπερώας. Στη παρουσίαση θα γίνει: Αναφορά στα νεότερα βιβλιογραφικά ευρήματα σχετικά με το θέμα της χειρουργικά υποβοηθούμενης διεύρυνσης Αναφορά στα αποτελέσματα της χειρουργικά υποβοηθούμενης διεύρυνσης της υπερώας με ως μονή χειρουργική επέμβαση την ημιτελή οστεοτομία της μέσης υπερώιας ραφής Ανάλυση παραμέτρων που επηρεάζουν την όλη διαδικασία όπως: 1. Το είδος της χειρουργικής μεθόδου (ανοικτή vs. κλειστή τεχνική), 2. Χρήση μηχανισμού με 2 ή με 4 σημεία οδοντικής στήριξης (δακτυλίους) 3. Η σημασία του βάθους της χειρουργικής εντομής (φλοιοτομία vs. ημιτελής οστεοτομία). Συμπληρωματικά θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα της μέτρησης της οδοντικής και σκελετικής ανταπόκρισης κατά την διαδικασία της χειρουργικά υποβοηθούμενης διεύρυνσης σε κλινικά περιστατικά. Στρογγυλό Τραπέζι: A. Κόκκας, Frank dewinter, Γ. Κράλλης «Η ποιότητα και η εκτίμησή της στην άσκηση της Ορθοδοντικής» Η εδραίωση της ορθοδοντικής ειδικότητας στην συνείδηση του κοινού και της υγειονομικής κοινότητας ως κάτι πολύ σημαντικό για την υγεία, έχει πιστεύουμε επιτελεστεί μετά από 20 χρόνια νομικής αναγνώρισης της ειδικότητας. Το γεγονός αυτό δίνει την δυνατότητα στον Επαγγελματικό Σύλλογο Ορθοδοντικών Ελλάδος και στους Έλληνες Ορθοδοντικούς να ασχοληθούν σοβαρά με τον σημαντικότερο πλέον στόχο τους που είναι «η ποιότητα στην άσκηση της ορθοδοντικής». Η ποιότητα είναι το κρίσιμο χαρακτηριστικό που θα μας αναβαθμίσει σαν κλάδο και επαγγελματική-επιστημονική ομάδα. Ο παράγων «ποιότητα» αν και πάντα υπάρχει ενεργής στην συνείδηση του ορθοδοντικού ήταν -και ακόμη είναι- δύσκολο να εκτιμηθεί. Γι αυτό θα πρέπει να υπάρχουν κριτήρια ακριβή και αντικειμενικά για την αξιολόγησή της. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους ορθοδοντικούς να έχουν την δυνατότητα να καθορίζουν με ακρίβεια τα επίπεδα της ορθοδοντικής τους δραστηριότητας -ξεκινώντας από το ιατρείο και τις λειτουργίες του και καταλήγοντας στο απόλυτα ικανοποιητικό θεραπευτικό αποτέλεσμα- και να μπορούν να τα περιγράφουν στον οποιονδήποτε θα ήθελε να γνωρίζει. Το on line σύστημα της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Ορθοδοντικών Εταιρειών E.F.O.S.A. Self Assessment System (E.S.A.S.) βασίζεται στην λογική της χρήσης συγκριτικών μεθόδων εκτίμησης που παρέχουν την δυνατότητα να αξιολογούν οι ορθοδοντικοί την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών τους σε αντικειμενική βάση. Το E.S.A.S. - που μόλις άρχισε να λειτουργεί στο Διαδίκτυο - είναι ελκυστικό και εύκολο στη χρήση του και με απλά βήματα καθοδηγεί τον χρήστη στο να κάνει μία αυτοεκτίμηση 1 3

16 των θεραπειών του. Αυτή βασίζεται στην αυτόματη σύγκριση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων του ορθοδοντικού-χρήστη του συστήματος με τα αντίστοιχα αποτελέσματα των άλλων ορθοδοντικών της Ευρωπαϊκής ορθοδοντικής οικογένειας που επίσης χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο σύστημα. Δρ Γ. Λίτσας, Η. Κιτσόπουλος, B. Δελλοπούλου, Σ. Τζήκα «Η συνεργασία ορθοδοντικού και οδοντιάτρου στη διευθέτηση εγκλείστων κυνοδόντων. Παρουσίαση περιστατικών» ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Οι έγκλειστοι κυνόδοντες της άνω γνάθου αποτελούν σήμερα όχι σπάνιο εύρημα στην κλινική πράξη. Η διευθέτησή τους στο οδοντικό τόξο αποτελεί πρόκληση, και απαιτεί τη συνεργασία του ορθοδοντικού με τον κλινικό οδοντίατρο. Η γενικότερη αξιολόγηση της σύγκλεισης, η ακριβής θέση του εγκλείστου δοντιού, η χειρουργική και ορθοδοντική τεχνική που θα χρησιμοποιηθούν αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την αρμονική και περιοδοντικά ασφαλή διευθέτησή του στον οδοντικό φραγμό. ΣΚΟΠΟΣ: Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να παρουσιαστούν οι πλέον ενδεδειγμένες μέθοδοι για πρόληψη εγκλεισμού αλλά και το πρωτόκολλο χειρουργικής αποκάλυψης και ορθοδοντικής μετακίνησης των εγκλείστων κυνοδόντων της άνω γνάθου. ΜΕΘΟΔΟΣ-ΥΛΙΚΑ: Παρόλο που οι κυνόδοντες είναι τα τελευταία δόντια που ανατέλλουν στην άνω γνάθο (12.5 χρ. στα κορίτσια και 13.1χρ. στα αγόρια), πρώιμος κλινικός και ακτινογραφικός έλεγχος στην ηλικία των 8-9 ετών μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες εγκλεισμού σε ασθενείς με: ι) Οικογενειακή προδιάθεση ιι) Άτυπους πλάγιους τομείς, οικογενής έλλειψη αυτών ή παρουσία υπεράριθμου ιιι) Σταυροειδή σύγκλειση προσθίων ή και συνωστισμό αυτών ιv) Οδοντική τάξη ΙΙ/ΙΙ κατά Angle Σε όλες τις άνω περιπτώσεις είναι απαραίτητος ο ακτινογραφικός έλεγχος στην ηλικία των 11 ετών έτσι ώστε να προσδιορισθεί η ακριβής θέση καθόδου του κυνόδοντα. Σε αρκετές των περιπτώσεων η εξαγωγή του νεογιλού κυνόδοντα αρκεί για τη διευθέτηση του μονίμου στο φραγμό. Στις υπόλοιπες απαιτείται χειρουργική αποκάλυψη και ορθοδοντική έλξη. Για την αποκάλυψη των υπερωίως εγκλείστων κυνοδόντων έχουν προταθεί διάφορες τεχνικές όπως η απλή χειρουργική αποκάλυψη και η αποκάλυψη με τοποθέτηση ορθοδοντικού αγκυλίου. Η πρώτη μέθοδος απαιτεί σωστή αξονική κλίση του δοντιού γεγονός σπάνιο στους υπερώια εγκλείστους κυνόδοντες. Η δεύτερη μέθοδος υποδιαιρείται σε δύο τρόπους: i) τεχνική ενός σταδίου και ΙΙ) τεχνική δύο σταδίων. Η τεχνική του ενός σταδίου και μάλιστα η κλειστή είναι η τεχνική προτίμησης λόγω της λιγότερης αφαίρεσης ιστών και σταθερότερου περιοδοντικά αποτελέσματος. Για τους παρειακά εγκλείστους κυνόδοντες οι κύριες μέθοδοι είναι η απλή χειρουργική αποκάλυψη, η τεχνική ανατολής με κλειστό κρημνό και η τεχνική ακρορριζικά μετατοπιζόμενου κρημνού. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η ορθοδοντική διευθέτηση των εγκλείστων κυνοδόντων στο οδοντικό τόξο απαιτεί χρόνο και δεν είναι πάντα μια απλή ορθοδοντική θεραπεία. Η άριστη συνεργασία ορθοδοντικού και χειρουργού στόματος είναι απαραίτητη για επιτυχή και μόνιμα απο- 1 4

17 τελέσματα. Επιπροσθέτως, η έγκαιρη παρέμβαση του κλινικού κατά τη φάση της όψιμης μικτής οδοντοφυΐας μπορεί να είναι καταλυτική στην πρόληψη του εγκλεισμού αυτών. Ι. Λύρος 1, Ι. Σαλμάν 1, Ι. Κ. Καρούσης 2, Α. Τσάμη 3 «Oρθοδοντική και περιοδοντολογία, δύο ανεξάρτητες ειδικότητες;» 1 Απόφοιτος Οδοντιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών 2 Λέκτορας Περιοδοντολογίας, Εργαστήριο Περιοδοντολογίας, Οδοντιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών 3 Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Περιοδοντολογίας, Εργαστήριο Περιοδοντολογίας, Οδοντιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Στην καθημερινή κλινική πράξη, για την αποτελεσματική έκβαση της ορθοδοντικής θεραπείας είναι απαραίτητη η αρμονική συνεργασία του ορθοδοντικού με συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων. Μία από τις θεμελιώδεις αρχές για την διασφάλιση της επιτυχίας είναι η συνεργασία με τον περιοδοντολόγο για την απόδοση υγιών περιοδοντικών ιστών, πριν από την εφαρμογή αλλά και κατά τη διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας. Σκοπός αυτής της εργασίας, είναι να παρουσιάσει την αυστηρά αλληλοεξαρτώμενη σχέση, μεταξύ ορθοδοντικής και περιοδοντολογίας. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, υπάγεται η αντιμετώπιση προβλημάτων και καταστάσεων που προκύπτουν πριν, κατά τη διάρκεια ή με το πέρας της ορθοδοντικής θεραπείας. Επιπλέον, η ορθή διευθέτηση του οδοντικού φραγμού βοηθάει σημαντικά στην εφαρμογή καθημερινής αποτελεσματικής στοματικής υγιεινής από τον ασθενή, αλλά και στην διευκόλυνση του περιοδοντολόγου, για τη διατήρηση του οδοντικού φραγμού σε μακροχρόνια βάση. Συγκεκριμένα λοιπόν, στην εργασία αυτή, θα εξεταστούν οι ορθοδοντικές ανωμαλίες και καταστάσεις που επιβαρύνουν τους περιοδοντικούς ιστούς, οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί το περιοδόντιο, για την έναρξη και την ολοκλήρωση της ορθοδοντικής θεραπείας, η πρόληψη αλλά και αντιμετώπιση πιθανών προβλημάτων, οι ιδιαιτερότητες του περιοδοντικού ασθενούς, καθώς και η ιδιαίτερη μεταχείρισή του, με απώτερο στόχο, τη διατήρηση του οδοντικού φραγμού σε συνθήκες βιολογικά, λειτουργικά και αισθητικά αποδεκτές, καθώς και τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής του. Δρ Δ. Μαυρέας «Αυτόδετο σύστημα χαμηλών τριβών Damon. Επιστημονικό υπόβαθρο - Κλινική εφαρμογή» Η χρήση των αυτόδετων αγκίστρων στην ορθοδοντική πρωτοεμφανίσθηκε πριν από 80 περίπου χρόνια, αλλά την τελευταία 5ετία έχει κερδίσει εκ νέου έδαφος στο χώρο και αποτελεί ένα από τα «καυτά» θέματα συζήτησης στην ορθοδοντική βιβλιογραφία και κλινική πράξη. Το άγκιστρο όμως δεν είναι παρά μόνον η αρχή για όσους θέλουν να εκμεταλλευθούν στο μέγιστο τις δυνατότητες των αυτόδετων συστημάτων -όπως ορθότερα θα έπρεπε αυτά να προσδιορίζονται- χαμηλής τριβής. Στόχος της παρουσίασης είναι να εκθέσει τις υπάρχουσες διαφορές, να αναδείξει τις βασικές βιολογικές αρχές που εκμεταλλεύονται τα συστήματα αυτά καθώς και να παραθέσει πληροφορίες 1 5

18 και στοιχεία που υπάρχουν στη βιβλιογραφία και υποστηρίζουν τη χρήση τους. Η κλινική εφαρμογή του συστήματος Damon θα γίνει με την παρουσίαση χαρακτηριστικών παραδειγμάτων. Π. Πάνος «Αγκυλωμένα δόντια και Ορθοδοντική» Η αγκύλωση των δοντιών αποτελεί κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε συγκλεισιακή διαταραχή. Η αιτιολογία της παραμένει άγνωστη παρόλο που έχουν προταθεί ποικίλες και συχνά αντικρουόμενες απόψεις. Εμφανίζεται κυρίως στα νεογιλά δόντια και χαρακτηρίζεται από παραμονή του υπαιτίου δοντιού κάτω από το επίπεδο της σύγκλεισης. Η αγκύλωση στην μόνιμη οδοντοφυία είναι λιγότερο συχνή και σχετίζεται με τραύμα και έγκλειστα δόντια. Η αντιμετώπιση του εμπλεκόμενου δοντιού κυμαίνεται από απλή παρατήρηση μέχρι εξαγωγή. Θα παρουσιαστούν ορισμένα θέματα σχετικά με τα αγκυλωμένα δόντια και την ορθοδοντική θεραπεία καθώς και πρωτόκολλο αντιμετώπισης με στόχο την σωστή διάγνωση και θεραπεία. Μ. Α. Παπαδόπουλος, Αναπλ. Καθηγητής Ορθοδοντικής Α.Π.Θ. «Ορθοδοντική βασισμένη στην επιστημονική τεκμηρίωση: Μια κριτική αξιολόγηση των μετα-αναλύσεων» Στην ορθοδοντική βιβλιογραφία είναι διαθέσιμα διάφορα είδη μελετών με υψηλή τεκμηρίωση, όπως οι τυχαιοποιημένες δοκιμασίες ελέγχου (randomized control trials), οι συστηματικές ανασκοπήσεις (systematic reviews), και οι μετα-αναλύσεις. Εντούτοις, οι μετα-αναλύσεις που ερευνούν θέματα σχετικά με την ορθοδοντική, αν και παρουσιάζουν σχεδόν το πιο υψηλό επίπεδο τεκμηρίωσης μεταξύ όλων των άλλων ειδών μελετών, είναι πολύ λίγες σε σύγκριση με την ιατρική βιβλιογραφία. Σκοπός αυτής της παρουσίασης είναι: (α) Να συζητήσει τις βασικές αρχές πραγματοποίησης των μετα-αναλύσεων, καθώς επίσης και τις δυνατότητες, τους περιορισμούς, τα πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα, τις ενδείξεις και τις αντενδείξεις τους. (β) Να παρουσιάσει τα αποτελέσματα μιας συστηματικής ανασκόπησης που πραγματοποιήθηκε για να διερευνήσει τα θέματα στην ορθοδοντική που μέχρι σήμερα παρέχουν την καλύτερη δυνατή τεκμηρίωση, όπως αυτό διαπιστώνεται από τις μετα-αναλύσεις, μέσω μιας κριτικής αξιολόγησης και συζήτησης των μεθοδολογιών που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτές τις μελέτες. (γ) Να προτείνει τις βασικές αρχές του πρωτοκόλλου που θα πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τη διενέργεια των μετα-αναλύσεων για να αποφεύγονται μεθοδολογικά προβλήματα ώστε να συμβάλλουν ουσιαστικά στην επιστημονική τεκμηρίωση που προσφέρουν. Για να προσδιορισθούν οι μελέτες μετα-ανάλυσης που εξετάζουν θέματα σχετικά με την ορθοδοντική, διερευνήθηκαν πολλές ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων ιατρικής βιβλιογραφίας. Επιπλέον διερευνήθηκαν και οι λίστες βιβλιογραφίας των εργασιών που εντοπίσθηκαν ηλεκτρονικά. Συνολικά ευρέθησαν αρχικά 98 μελέτες. Τα κριτήρια για να περιληφθούν οι μελέτες αυτές στην παρούσα συστηματική ανασκόπηση ήταν: (α) οι ερευνητικές 1 6

19 εργασίες θα έπρεπε να έχουν διερευνήσει ένα θέμα σχετικό με την ορθοδοντική και (β) οι μελέτες θα έπρεπε όχι μόνο να έχουν καταγραφεί ως μετα-ανάλυση από τις αντίστοιχες βάσεις δεδομένων αλλά θα έπρεπε επίσης να περιέχουν τις κατάλληλες μετα-αναλυτικές στατιστικές δοκιμασίες. Αφού εφαρμόσθηκαν τα ειδικά κριτήρια αποκλεισμού, τελικά ανεβρέθησαν 16 μετα-αναλύσεις που ήταν σχετικές με ορθοδοντικά θέματα. Πολλές από αυτές τις μελέτες βρέθηκε ότι ακολούθησαν τις κατάλληλες μετα-αναλυτικές διαδικασίες για να συνθέσουν ποσοτικά τα δεδομένα και παρουσίαζαν επαρκώς υποστηριγμένη τεκμηρίωση. Εντούτοις, η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε σε μερικές από αυτές, παρουσίαζε ανεπάρκειες, αδυναμίες, ή περιορισμούς. Συνεπώς, τα θέματα στην ορθοδοντική που παρέχουν σήμερα την καλύτερη τεκμηρίωση, όπως τουλάχιστον τεκμηριώνεται από τις μετα-αναλύσεις, περιλαμβάνουν τα ζητήματα σχετικά με τη θεραπεία της Τάξης ΙΙΙ με εξωστοματικές δυνάμεις στην άνω γνάθο προς τα εμπρός, την πρόληψη της οπίσθιας σταυροειδούς σύγκλεισης, την αξιοπιστία των πλάγιων κεφαλομετρικών μετρήσεων, το συσχετισμό μεταξύ των τραυματισμών προσθίων δοντιών και του μεγέθους της οριζόντιας πρόταξης, το συσχετισμό της απορρόφησης ριζών με τους σχετικούς θεραπευτικούς παράγοντες και του τύπου της μετακίνησης δοντιών, και τον επιπολασμό των συγγενών ελλείψεων δοντιών. Συμπερασματικά, μέχρι σήμερα μόνο επαρκώς υποστηριγμένη τεκμηρίωση υπάρχει μόνο για λίγα ορθοδοντικά θέματα και ως εκ τούτου απαιτούνται περισσότερες αλλά και καλά-πραγματοποιημένες μελέτες υψηλής ποιότητας προκειμένου να παραχθεί ισχυρή τεκμηρίωση στην ορθοδοντική. Γι αυτό το λόγο κατά τη διενέργεια των μετα-αναλύσεων θα πρέπει να χρησιμοποιείται επακριβώς ένα πρωτόκολλο το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία: (α) τον επακριβή καθορισμό των προς διερεύνηση μεταβλητών, (β) τη μεθοδολογία διερεύνησης της βιβλιογραφίας, (γ) τα μέτρα που λαμβάνονται για να αναγνωρισθούν και να ελαττωθούν όσο το δυνατόν οι μεροληψίες δημοσιεύσεων (publication bias), (δ) the συμπερίληψης και αποκλεισμού των μελετών που συμπεριλαμβάνονται στη μετα-ανάλυση (selection bias), (ε) την ποιοτική εκτίμηση των μελετών, (στ) τον τρόπο εξαγωγής δεδομένων από τις πρωτότυπες εργασίες και (ζ) τις μεθόδους στατιστικής ανάλυσης των δεδομένων. Σ. Σιλβέστρος, Επίκ. Καθηγητής Περιοδοντολογίας ΕΚΠΑ, Ε. Γεωργίου «Η εφαρμογή των Laser μαλακών ιστών για την αντιμετώπιση περιοδοντικών - ουλοβλεννογονίων προβλημάτων στα πλαίσια της αποκατάστασης του οδοντιατρικού ασθενή» Οι ενδοστοματικές εφαρμογές των Laser καλύπτουν, υποβοηθούν και υποστηρίζουν μεγάλο εύρος των καθημέρα εφαρμογών της κλινικής οδοντιατρικής. Στα πλαίσια της αισθητικής αντιμετώπισης του οδοντιατρικού ασθενή οι ειδικότητες της Ορθοδοντικής και της Περιοδοντολογίας είναι άμεσοι και βασικοί υποστηρικτές, ενώ ο συντονισμός και η συνεργασία μεταξύ των ειδικοτήτων αποτελεί προϋπόθεση για κάθε αισθητικά επιτυχημένη αποκατάσταση. Η τεχνολογία των Laser έχει με επιτυχία εφαρμοστεί και στα πλαίσια της αισθητικής αποκατάστασης του Οδοντιατρικού ασθενή. Η ουλοπλαστική στην άνω πρόσθια αισθητική περιοχή, η απομάκρυνση υπερπλασιών, η αποκάλυψη κλινικής μύλης, η εκβάθυνση προστομίου, η εκτομή χαλινών, η αύξηση του εύρους των κερατινοποιημένων ιστών και των προσπεφυκό- 1 7

20 των ούλων, η αποκάλυψη εγκλείστων δοντιών, η αφαίρεση ογκιδίων, κύστεων και άλλων βλαβών, είναι μερικές μόνο από τις εφαρμογές της σύγχρονης αυτής τεχνολογίας στην υπηρεσία της αισθητικής σε οδοντιατρικό επίπεδο. Οι θεραπευτικές αυτές τεχνικές πραγματοποιούνται γρήγορα, ατραυματικά, αναίμακτα και με ελάχιστη για τον ασθενή ταλαιπωρία. Βασικό πλεονέκτημα είναι η ταχύτητα με την οποία επουλώνονται οι περιοδοντικοί ιστοί μετά την οποιαδήποτε εφαρμογή των Laser, ώστε κάθε περαιτέρω θεραπευτική παρέμβαση καθίσταται δυνατή σύντομα μετεγχειρητικά. Επιπρόσθετα, η απουσία ενοχλητικών ερεθισμάτων όπως η δόνηση και ο ήχος των κλασικών κοπτικών μέσων και η περισσότερο φιλική όψη του νέου αυτού «εργαλείου», καθιστά την συνεργασία των νεαρών και όχι μόνο ασθενών ευκολότερη, και την εμπειρία τους με την χειρουργική του περιοδοντίου ατραυματική. Στην παρουσίαση αυτή θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε κλινικά περιστατικά, τα οποία επιτυχώς αντιμετωπίστηκαν με Laser, και που καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος των δυνατοτήτων εφαρμογής τους στην αισθητική ζώνη. Στρογγυλό Τραπέζι: Κ. Τσιχλάκης, Καθηγητής, Σ. Δαμάσκος, Λέκτορας, Ν. Μακρής, Οδοντίατρος MSc, Υποψ. Διδάκτορας, Χ. Σταματάκης, Λέκτορας «Οι σύγχρονες διαγνωστικές απεικονιστικές μέθοδοι και η συμβολή τους στην ορθοδοντική πράξη» Για να είναι σε θέση ο ορθοδοντικός να καταστρώσει ένα σωστό για τον ασθενή του σχέδιο θεραπείας, θα πρέπει να έχει τις ακόλουθες πληροφορίες: 1. Την ακριβή θέση της μύλης και της ρίζας ενός δοντιού, καθώς και την θέση του, όπως αυτή προσδιορίζεται στις τρεις διαστάσεις, 2. Τη γειτνίαση ενός έγκλειστου δοντιού με τις ρίζες των παρακειμένων δοντιών, 3. Την παρουσία άλλων ευρημάτων σε παρακείμενα δόντια, όπως απορροφήσεις ριζών, 4. Την παρουσία ή όχι άλλων παθολογικών ευρημάτων όπως: Υπεράριθμα δόντια, οδοντώματα, ακρορριζικά κοκκιώματα ή κύστεις κ.λπ., 5. Την τρισδιάστατη απεικόνιση του σπλαχνικού κρανίου. Σήμερα όμως η Ψηφιακή Ογκομετρική Οδοντιατρική Τομογραφία είναι δυνατόν, πολύ εύκολα, να παρέχει αυτού του είδους τις πληροφορίες στον ορθοδοντικό, και μάλιστα στις τρεις διαστάσεις, πληρώντας ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις ακτινοπροστασίας του ασθενούς. Α. Ι. Τσολάκης, Επίκ. Καθηγητής Ορθοδοντικής ΕΚΠΑ «Η συμβολή της εμβιομηχανικής στην ορθοδοντική και οδοντογναθική ορθοπεδική» Η φόρτιση των δοντιών κατά την ορθοδοντική θεραπεία προκαλεί βιολογικές μεταβολές στους παρακείμενους ιστούς, που έχουν ως αποτέλεσμα την μετακίνηση των δοντιών. Η εφαρμογή ορθοδοντικών δυνάμεων επηρεάζει τόσο την οστική παραγωγή, όσο και την οστική αναδιαμόρφωση των φατνιακών πετάλων των δοντιών. Το μέγεθος όμως των 1 8