ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. της. έκθεσης της Επιτροπής

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2015) 211 final ANNEX 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ της έκθεσης της Επιτροπής για την έρευνα σχετικά με την παραποίηση στατιστικών στοιχείων στην Ισπανία, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1173/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την αποτελεσματική επιβολή της δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ (απόφαση της Επιτροπής της 11ης Ιουλίου 2014) {SWD(2015) 105 final} EL EL

2 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΩΝ ΠΟΡΙΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΟΙΗΣΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ (ΕΕ) αριθ. 1173/2011 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ (ΚΙΝΗΘΗΚΕ ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ 11ης ΙΟΥΛΙΟΥ 2014) ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ, ασκώντας το δικαίωμα που προβλέπεται στο άρθρο 8 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1173/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, (εφεξής κανονισμός 1173/2011) και στο άρθρο 6 της κατ' εξουσιοδότηση απόφασης 2012/678/ΕΕ της Επιτροπής, προβαίνει δια του παρόντος εγγράφου στη διατύπωση ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ επί των προκαταρκτικών πορισμάτων που διατύπωσε η Επιτροπή με βάση τα ακόλουθα ΓΕΓΟΝΟΤΑ Με αυστηρά χρονολογική σειρά, τα γεγονότα που σχετίζονται με τους σκοπούς της παρούσας διαδικασίας έρευνας έχουν ως εξής 1 : 1. Στις 13 Δεκεμβρίου 2011 τίθεται σε ισχύ ο κανονισμός 1173/2011 για την αποτελεσματική εφαρμογή της δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ. 2. Στις 30 Ιανουαρίου 2012 οι επιθεωρήσεις των αυτόνομων κοινοτήτων [και, μεταξύ αυτών, η Γενική Επιθεώρηση της Αυτόνομης Κοινότητας της Βαλένθια (Intervención General de la Generalidad Valenciana, εφεξής IGGV)] απέστειλαν τα λογιστικά τους στοιχεία για τον δημόσιο τομέα στη Γενική Επιθεώρηση Δημόσιας Διοίκησης (Intervención General de la Administración del Estado, εφεξής IGAE), μέσω τυποποιημένου ερωτηματολογίου που προβλέπεται για αυτόν τον σκοπό (το εν λόγω ερωτηματολόγιο επικυρώθηκε από τις αυτόνομες κοινότητες στις 30 Απριλίου 2012). 3. Στις 30 Μαρτίου 2012 η Ισπανία αποστέλλει στη Eurostat την πρώτη κοινοποίηση προσωρινών δεδομένων στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ). 4. Στις 23 Απριλίου 2012 η Eurostat δημοσιεύει τα προσωρινά δεδομένα της πρώτης κοινοποίησης της Ισπανίας για τη ΔΥΕ Παράλληλα, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2012 η Ισπανία αντιμετωπίζει την ανάγκη εξυπηρέτησης των προς εξόφληση εμπορικών οφειλών εκ μέρους του ισπανικού δημόσιου τομέα, μέσω της θέσπισης από την κεντρική διοίκηση ενός ειδικού μηχανισμού πληρωμών σε προμηθευτές ο οποίος χαρακτηρίζεται, μεταξύ άλλων, από τη δυνατότητα προαιρετικής προσχώρησης για τις αυτοδιοικητικές αρχές (αυτόνομες κοινότητες και τοπικοί φορείς) Στις αρχές Μαΐου του 2012 η ανάλυση του Υπουργείου Οικονομικών και Δημόσιας Διοίκησης σχετικά με τις πληροφορίες που απεστάλησαν για την εφαρμογή αυτού του μηχανισμού αποκαλύπτει μια 1 Για λόγους σαφήνειας, επισυνάπτεται ως παράρτημα Ι πίνακας στον οποίο παρατίθενται με χρονολογική σειρά τα σχετικά πραγματικά περιστατικά. 2 Το νομικό καθεστώς αυτού του μηχανισμού προβλέπεται στο βασιλικό νομοθετικό διάταγμα αριθ. 4/2012 της 24ης Φεβρουαρίου 2012 σχετικά με τον καθορισμό υποχρεώσεων ενημέρωσης και τις αναγκαίες διαδικασίες για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης για την καταβολή πληρωμών σε προμηθευτές εκ μέρους των τοπικών φορέων, καθώς και στο βασιλικό νομοθετικό διάταγμα 7/2012 της 9ης Μαρτίου 2012 σχετικά με τη δημιουργία του Ταμείου για τη χρηματοδότηση των πληρωμών σε προμηθευτές. 1

3 παρατυπία όσον αφορά την καταγραφή των δαπανών για την υγεία στην αυτόνομη κοινότητα της Βαλένθια. Αμέσως μόλις έλαβε γνώση αυτής της παρατυπίας, η IGAE ζήτησε από την IGGV να επιβεβαιώσει αυτές τις πληροφορίες και ενημέρωσε σχετικά την ομάδα εργασίας για τους εθνικούς λογαριασμούς. 7. Η ομάδα εργασίας για τους εθνικούς λογαριασμούς συμφωνεί στην άμεση γνωστοποίηση της παρατυπίας στη Eurostat, την οποία και πραγματοποιεί στις 17 Μαΐου 2012, προτείνοντας να προβεί σε αναθεώρηση της προσωρινής κοινοποίησης που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο. 8. Στις 24 Μαΐου 2012 η Eurostat πραγματοποιεί «τεχνική», όπως τη χαρακτηρίζει, επίσκεψη στην Ισπανία ώστε να ενημερωθεί αναλυτικά για τα συμβάντα και διατυπώνει την άποψη ότι δεν είναι αναγκαία η τροποποίηση της προσωρινής κοινοποίησης του Απριλίου, καθώς αρκεί να ενσωματωθούν σε αυτήν τα δεδομένα που περιέχονται στην κοινοποίηση του Οκτωβρίου Σε αυτήν την επίσκεψη η Eurostat επαλήθευσε και επικύρωσε τις πληροφορίες που απέστειλε η Ισπανία στις 17 Μαΐου. 9. Στις Ιουνίου 2012 η Eurostat πραγματοποιεί «προκαταρκτική» («upstream»), όπως τη χαρακτηρίζει, επίσκεψη στην Ισπανία, κατά την οποία ζητά πληροφορίες σχετικά με τη κατάρτιση των στοιχείων για τη ΔΥΕ και προβαίνει σε μια σειρά από συστάσεις. 10. Όλες οι πληροφορίες που ζητήθηκαν και αναθεωρήθηκαν ενσωματώθηκαν στα έγγραφα σχετικά με την αξιολόγηση του εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων και του προγράμματος σταθερότητας της Ισπανίας για το 2012, καθώς και στη «Σύσταση του Συμβουλίου προκειμένου να τερματιστεί η κατάσταση υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος στην Ισπανία», η οποία παρουσιάστηκε στο Συμβούλιο της ΕΕ στις αρχές Ιουλίου του Στις Σεπτεμβρίου 2012 η Eurostat πραγματοποιεί δεύτερη «προκαταρκτική» επίσκεψη στην Ισπανία, η οποία αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης. 12. Στις 26 Νοεμβρίου 2012 τίθεται σε ισχύ η κατ' εξουσιοδότηση απόφαση 2012/678/ΕΕ της Επιτροπής, της 29ης Ιουνίου 2012, σχετικά με τις έρευνες και τα πρόστιμα για την παραποίηση στατιστικών στοιχείων (εφεξής απόφαση 2012/678/ΕΕ). 13. Στις 21 Δεκεμβρίου 2012 δημοσιεύεται η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Αυτόνομης Κοινότητας της Βαλένθια (Sindicatura de Cuentas de la Comunidad Valenciana) για το οικονομικό έτος Σε αυτήν το Ελεγκτικό Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι δαπάνες της αυτόνομης κοινότητας της Βαλένθια που σχετίζονται με αυτό το έτος έχουν καταγραφεί ορθά. 14. Στις 2 Φεβρουαρίου 2013 η Eurostat δημοσιεύει την «Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την ποιότητα των δημοσιονομικών στοιχείων που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη το 2012». Στην έκθεση αυτή διαπιστώνεται ότι η Eurostat δεν αμφισβητεί τα στοιχεία σχετικά με το έλλειμμα της Ισπανίας για το οικονομικό έτος Στις Σεπτεμβρίου 2013 η Eurostat πραγματοποιεί μια «ad hoc», όπως τη χαρακτηρίζει, επίσκεψη με στόχο να συλλέξει συμπληρωματικές πληροφορίες προς αυτές που συνέλεξε στις προηγούμενες επισκέψεις. 16. Στις 7 Μαρτίου 2014, έξι μήνες μετά την τελευταία της επίσκεψη στην Ισπανία τον Σεπτέμβριο του 2013, η Eurostat δημοσιεύει την «Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την ποιότητα των δημοσιονομικών στοιχείων που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη το 2013», στην οποία επίσης δεν αμφισβητούνται τα στοιχεία της Ισπανίας. 17. Επιπλέον, τα στοιχεία της Ισπανίας δεν αμφισβητούνται ούτε στις εκθέσεις που εκπόνησε η Eurostat 2

4 για την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή σύμφωνα με τον κανονισμό 479/2009 για τα έτη 2012 και Στις 11 Ιουλίου 2014 η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία έρευνας στην Ισπανία για παραποίηση στατιστικών στοιχείων. 19. Καθώς το Βασίλειο της Ισπανίας δεν ήταν σύμφωνο με την κίνηση διαδικασίας έρευνας, υπέβαλε προσφυγή στο Γενικό Δικαστήριο (υπόθεση Τ-676/14) στις 22 Σεπτεμβρίου 2014, η οποία εκκρεμεί κατά την ημερομηνία σύνταξης του παρόντος. Τα επιχειρήματα της εν λόγω προσφυγής περιλαμβάνονται στο κείμενο των παρόντων ισχυρισμών, μαζί με τις υπόλοιπες παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν κατά τη διαδικασία. 20. Στις 3 Μαρτίου 2015 η Eurostat δημοσιεύει την «Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την ποιότητα των δημοσιονομικών στοιχείων που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη το 2014», η οποία αναφέρεται στην ύπαρξη διαδικασίας έρευνας, με την Επιτροπή να επαναλαμβάνει ότι δεν αμφισβητεί τα στοιχεία για το έλλειμμα της Ισπανίας (η ακριβής διατύπωση είναι: «The Commission is not calling into question the current accuracy of EDP statistics in Spain»). ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ 1. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΗ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΟΤΗΤΑΣ. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ. Καθ' όλη τη διάρκεια της έρευνας το Βασίλειο της Ισπανίας έχει τονίσει επανειλημμένα την ανάγκη για επαρκή περιορισμό του χρονικού πλαισίου που πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ανάλυσης και διερεύνησης εκ μέρους της Επιτροπής. Όπως αναφέρεται στα πρακτικά της 10ης Δεκεμβρίου 2014, όπου περιέχονται οι δηλώσεις στις οποίες προέβη ο εκπρόσωπος της INE, κ. Alfredo Cristóbal, πριν από την έναρξη της έρευνας εκ μέρους της Επιτροπής, ζητήθηκε από τους νομικούς συμβούλους του Βασιλείου της Ισπανίας η έρευνα να εστιάσει αποκλειστικά στην περίοδο μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1173/2011, δηλαδή τις 13 Δεκεμβρίου Η ερευνητική ομάδα απάντησε ότι σκοπεύει «στο πλαίσιο της εντολής της, να διαφωτίσει το πρόβλημα στην πλήρη έκτασή του και, ως εκ τούτου, να διερευνήσει όλη την περίοδο μετά το Ωστόσο, επισημαίνει ότι έχει επίγνωση του ζητήματος της αναδρομικότητας και ότι θα λάβει υπόψη την αρχή της αναδρομικότητας σε περίπτωση που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει στο Συμβούλιο την επιβολή προστίμου». Η δήλωση αυτή θα πρέπει αναμφίβολα να ερμηνευτεί κατά τρόπο συμβατό με την αρχή της μη αναδρομικότητας, μια γενική αρχή του δικαίου που αποτελεί έναν από τους πυλώνες του κράτους δικαίου, ανώτερη αξία του κοινού νομικού κεκτημένου των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και κεντρικό στοιχείο για κάθε διαδικασία έρευνας (ανεξαρτήτως του αν θα οδηγήσει στην επιβολή κυρώσεων) που σέβεται την αρχή της νομιμότητας. Και ο μόνος τρόπος για να ερμηνευτεί η δήλωση αυτή ώστε να συνάδει με τις παραπάνω αρχές είναι ότι, για να κατανοήσει η Επιτροπή τι συνέβη μετά τις 13 Δεκεμβρίου 2011 (σημείο έναρξης της προς διερεύνηση χρονικής περιόδου), πρέπει να αναλύσει μια αλυσίδα γεγονότων που, κατά την άποψή της, ξεκίνησε νωρίτερα, και επομένως πρέπει να επεκτείνει τις έρευνές της σε μια προγενέστερη χρονική περίοδο. Ωστόσο, η γνώση των όσων συνέβησαν κατά την εν λόγω προγενέστερη περίοδο πρέπει να έχει καθαρά λειτουργικό χαρακτήρα, ώστε η έρευνα να εστιάσει στη συναφή περίοδο (από τις 13 Δεκεμβρίου 2011 και μετά). Ως εκ τούτου, τα πορίσματα (ακόμη και τα προκαταρκτικά) στα οποία καταλήγει η διερευνητική ομάδα πρέπει να εστιάζουν αποκλειστικά στην εν 3

5 λόγω συναφή περίοδο, έστω και αν, για να γίνουν κατανοητά όσα συνέβησαν μετά τις 13 Δεκεμβρίου, διερευνήθηκε (για καθαρά λειτουργικούς σκοπούς) πώς λειτούργησαν οι μηχανισμοί ροής πληροφοριών μεταξύ των ισπανικών αρχών σε ευρύτερο χρονικό διάστημα. Εντούτοις, και με όλο τον σεβασμό, μια απλή ανάγνωση του τελικού πορίσματος που περιέχεται στο έγγραφο των προκαταρκτικών πορισμάτων της Eurostat επιτρέπει να συναχθεί ότι η έρευνα δεν ακολούθησε αυτόν τον (μόνο συμβατό) τρόπο ερμηνείας όσον αφορά τη διεύρυνση του χρονικού πλαισίου της έρευνας και, κατά συνέπεια, παραβιάζει την αρχή της μη αναδρομικότητας. Έτσι, στο εν λόγω καταληκτικό πόρισμα αναφέρεται ότι «μπορεί να συναχθεί ότι, στην καλύτερη περίπτωση, η αυτόνομη κοινότητα της Βαλένθια επέδειξε σοβαρή αμέλεια όσον αφορά την απουσία καταγραφής των δαπανών για την υγεία και έλλειψη συμμόρφωσης με την αρχή της δεδουλευμένης βάσης στους εθνικούς λογαριασμούς για πολλά χρόνια. Κατά συνέπεια, για κάποια χρόνια, τα δεδομένα που έστελνε στη Eurostat η Ισπανία στο πλαίσιο της ΔΥΕ δεν ήταν απολύτως ορθά». Επιπλέον, η Επιτροπή ορίζει ως τελική ημερομηνία για τα λάθη στην καταγραφή τον Μάιο του 2012, όταν δηλαδή, όπως αναγνωρίζει (και έχει επιβεβαιωθεί), το ισπανικό κράτος την ενημέρωσε σχετικά με το σφάλμα στην καταγραφή των δαπανών για την υγεία στην αυτόνομη κοινότητα της Βαλένθια. Αυτό είναι κάτι που αναγνωρίζει η Επιτροπή, για παράδειγμα, στα πορίσματά της όταν αναφέρει ότι η IGGV «συνέταξε έναν γενικό λογαριασμό για την αυτόνομη κοινότητα (...) στον οποίο, μέχρι τον Ιούνιο του 2012, δεν υπήρχε καμία ρητή αναφορά στις μη καταγεγραμμένες δαπάνες και δεν δίνονταν παρά ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με τα σημαντικά ποσά που περιλαμβάνονταν στον λογαριασμό 411)». Από αυτό μπορεί κανείς να συνάγει ότι, από τον Μάιο του 2012 που εντοπίστηκε το πρόβλημα, έχει ακολουθηθεί η ορθή διαδικασία, όπως και έγινε. Επομένως, αν η περίοδος έρευνας καλύπτει το διάστημα 13 Δεκεμβρίου 2011 έως 17 Μαΐου 2012 (όταν η ομάδα εργασίας για τους εθνικούς λογαριασμούς ενημέρωσε τη Eurostat για το σφάλμα, προτείνοντας να προβεί σε αναθεώρηση της κοινοποίησης που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο), δεν κατανοούμε πώς είναι δυνατόν τα προκαταρκτικά πορίσματα, τα οποία χρησιμεύουν ως βάση για την εξαγωγή των οριστικών πορισμάτων πάνω στα οποία θα βασιστεί πιθανώς μια πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο για την επιβολή προστίμου, να αναφέρονται σε «πολλά» ή σε «κάποια χρόνια», όταν η περίοδος που αφορά η έρευνα και στην οποία θα βασιστεί πιθανώς η απόφαση για την επιβολή ή όχι κυρώσεων είναι μικρότερη του ενός έτους. Πρέπει ιδιαιτέρως να τονιστεί ότι το χρονικό πλαίσιο για τη διεξαγωγή της έρευνας είναι δεδομένο και, επομένως, πρέπει να καθοριστεί σαφώς ήδη από την αρχή της έρευνας, έτσι ώστε να μη θίγεται το δικαίωμα υπεράσπισης. Η Επιτροπή δεν προέβη ποτέ σε αυτόν τον σαφή καθορισμό, δηλώνοντας ότι έχει επίγνωση της μη αναδρομικότητας αλλά ότι πρέπει να εξετάσει μια ευρύτερη περίοδο, για να βασίσει στη συνέχεια τα πορίσματά της σε μια χρονική περίοδο που δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο διώξεων, καθώς δεν υπήρχε εφαρμοστέα νομοθεσία την εποχή που έλαβαν χώρα τα γεγονότα. Το γεγονός ότι τα πορίσματά της βασίζονται ουσιαστικά σε προγενέστερες περιόδους από αυτές που θα έπρεπε να καλύπτουν δεν φαίνεται μόνο στο τελικό συμπέρασμα, αλλά και σε ολόκληρο το έγγραφο. Θα αναφέρουμε ενδεικτικά μόνο δύο αποσπάσματα: 1. Στο σημείο 1.1 (Ιστορικό), στην τέταρτη παράγραφο, αναφέρεται ότι «διαπιστώθηκαν διάφορες παρατυπίες στην περίπτωση της αυτόνομης κοινότητας της Βαλένθια, όπου είχαν συσσωρευτεί μη καταγεγραμμένες δαπάνες για την υγεία σε διάστημα 24 ετών». 2. Στα ίδια πορίσματα, όταν αναφέρεται ότι «η ύπαρξη ορισμένων μη καταγεγραμμένων δαπανών χρονολογείται από το 1988». 4

6 Με όλο τον σεβασμό που τους αρμόζει, η Επιτροπή και η διερευνητική της ομάδα πρέπει να κατανοήσουν ότι η μετάβαση από μια έρευνα που θα έπρεπε να καλύπτει χρονικό διάστημα κάποιων μηνών σε μια έρευνα τα πορίσματα της οποίας στηρίζονται κατά βάση σε γεγονότα που έλαβαν χώρα πριν από 24, 15 ή 10 χρόνια συνιστά μια μορφή δυσαναλογίας η οποία απαγορεύεται από την απόφαση 2012/678/ΕΕ της ίδιας της Επιτροπής, όπου αναφέρεται ότι οι «έρευνες που αναλαμβάνονται θα πρέπει να είναι ανάλογες προς τον στόχο, ώστε να μην υπερβαίνουν τα αναγκαία όρια για την απόδειξη πιθανής παραποίησης των σχετικών στοιχείων για το έλλειμμα και το χρέος». Σε κάθε περίπτωση, είναι περιττό να γίνεται αναδρομή σε πρακτικές που εφαρμόστηκαν πριν από «πολλά χρόνια» όταν σκοπός είναι να προσδιοριστεί τι συνέβη ανάμεσα στις 13 Δεκεμβρίου 2011 και τον Μάιο του Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεσπίζει στο άρθρο 49 τις «Αρχές της νομιμότητας και της αναλογικότητας αξιόποινων πράξεων και ποινών» ως εξής: «Κανείς δεν μπορεί να καταδικασθεί για πράξη ή παράλειψη, η οποία δεν αποτελούσε, κατά τη στιγμή της τέλεσής της, αδίκημα κατά το εθνικό ή το διεθνές δίκαιο. Ούτε επιβάλλεται βαρύτερη ποινή από εκείνη η οποία ίσχυε κατά τη στιγμή της τέλεσης του αδικήματος. Εάν, μετά την τέλεση του αδικήματος, προβλεφθεί με νόμο ελαφρύτερη ποινή, επιβάλλεται αυτή η ποινή». Από την πλευρά του, ο κανονισμός 1173/2011 ορίζει πιο συγκεκριμένα στην αιτιολογική σκέψη 21 ότι «Για να αποφευχθεί η αναδρομική εφαρμογή των κυρώσεων δυνάμει του προληπτικού σκέλους του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης που προβλέπονται από τον παρόντα κανονισμό, οι εν λόγω κυρώσεις θα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο σε σχέση με αποφάσεις τις οποίες εγκρίνει το Συμβούλιο δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97 μετά από την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού. Ομοίως, για να αποφευχθεί η αναδρομική εφαρμογή των κυρώσεων δυνάμει του διορθωτικού σκέλους του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης που προβλέπονται από τον παρόντα κανονισμό, οι εν λόγω κυρώσεις θα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο σε σχέση με συστάσεις και αποφάσεις για την διόρθωση υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος τις οποίες εγκρίνει το Συμβούλιο μετά από την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού». Τα εντοπισθέντα στοιχεία και σφάλματα στα οποία βασίζονται τα προκαταρκτικά πορίσματα χρονολογούνται, σχεδόν στο σύνολό τους, σε προγενέστερες περιόδους από αυτήν στην οποία θα πρέπει να εστιάσει η έρευνα, κάτι που απαγορεύεται σαφώς από τις διατάξεις που μόλις παραθέσαμε. 2. ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ Στο άρθρο 8 του κανονισμού 1173/2011 ορίζεται ότι «Κατά τη διεξαγωγή των ερευνών γίνονται πλήρως σεβαστά από την Επιτροπή τα δικαιώματα υπεράσπισης του οικείου κράτους μέλους». Για αυτόν τον σκοπό, η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να θεσπίζει «ενδελεχείς διαδικαστικούς κανόνες με σκοπό την πλήρη διασφάλιση των δικαιωμάτων υπεράσπισης, της πρόσβασης στον φάκελο, της νομικής εκπροσώπησης, της εμπιστευτικότητας, των προσωρινών διατάξεων και της είσπραξης των προστίμων κατά την παράγραφο 1», τουτέστιν για την εξασφάλιση της ασφάλειας δικαίου κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας. Σύμφωνα με την εξουσιοδότηση αυτή, η απόφαση 2012/678/ΕΕ ορίζει στην αιτιολογική σκέψη 11 ότι «Για τους σκοπούς υπεράσπισής του, το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος θα πρέπει να ενημερώνεται δεόντως για την έναρξη των ερευνών της Επιτροπής, καθώς και για τα αποτελέσματά τους» (...) και συνεχίζει στην επόμενη αιτιολογική σκέψη αναφέροντας ότι «θα πρέπει να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα υπεράσπισης και να τηρείται η αρχή της εμπιστευτικότητας, σύμφωνα με τις γενικές αρχές του δικαίου και με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος θα πρέπει να έχει το δικαίωμα ακρόασης από την Επιτροπή κατά τη διάρκεια των ερευνών, καθώς επίσης και το δικαίωμα πρόσβασης στον φάκελο που έχει καταρτίσει η Επιτροπή». 5

7 Δεδομένου ότι η κατ' εξουσιοδότηση απόφαση δεν τέθηκε σε ισχύ παρά μόλις στα τέλη Νοεμβρίου του 2012, είναι εμφανές ότι κατά την περίοδο μεταξύ Δεκεμβρίου 2011 (όταν τέθηκε σε ισχύ ο κανονισμός 1173/2011) και Νοεμβρίου 2012 (όταν τέθηκε σε ισχύ η κατ' εξουσιοδότηση απόφαση) η Eurostat δεν μπορούσε να κινήσει διαδικασία έρευνας κατά οποιουδήποτε κράτους μέλους, καθώς και δεν είχε ακόμη εγκριθεί διαδικασία με επαρκείς εγγυήσεις για τα κράτη μέλη. Αυτό το αναγνωρίζει και η Επιτροπή στο κείμενο του εγγράφου των προκαταρτικών πορισμάτων, αν και αναφέρεται λανθασμένα στο 2011 συγκεκριμένα, αναφέρει (στο σημείο 1.2 του εγγράφου) ότι «από τον Νοέμβριο του 2011 η Επιτροπή μπορεί να κινήσει έρευνα εάν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ένα κράτος (...) παρουσιάζει ανακριβή δεδομένα σχετικά με το δημόσιο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος». Δεδομένου ότι αυτά τα δικαιώματα αναγνωρίζονται στην ισχύουσα νομοθεσία και πρέπει να τηρούνται κατά τις έρευνες που διεξάγονται στην Ισπανία μετά την έναρξη της διαδικασίας έρευνας, τίθεται το ερώτημα τι συνέβη στην Ισπανία μετά την κοινοποίηση από τις στατιστικές αρχές, τον Μάιο του 2012, της αναθεώρησης των στοιχείων έως την ημερομηνία κίνησης της διαδικασίας. Πέρα από τις επισκέψεις διαλόγου που προβλέπονται στον κανονισμό 479/2009, κατά το διάστημα η Ισπανία δέχτηκε 3 επισκέψεις τις οποίες η Eurostat χαρακτήρισε «technical», «upstream» και «ad hoc» (24 Μαΐου 2012, Ιουνίου 2012 η οποία συνεχίστηκε στις Σεπτεμβρίου 2012, Σεπτεμβρίου 2013). Κρίνοντας από τα όσα ακολούθησαν, οι επισκέψεις αυτές μπορούν να θεωρηθούν ουσιαστικά μια διαδικασία έρευνας που κατευθυνόταν προς τις ισπανικές αρχές, η οποία εκείνη τη στιγμή δεν διέθετε επαρκή νομική κάλυψη. Κατά τις πρώτες επισκέψεις δεν υπήρχε επαρκής νομική βάση για την έναρξη έρευνας. Η κατάσταση είναι χειρότερη όσον αφορά τις επισκέψεις που πραγματοποιήθηκαν το 2013, καθώς τότε υπήρχε διαδικασία που εγγυόταν τα δικαιώματα υπεράσπισης των κρατών μελών και θα μπορούσε να είχε πραγματοποιηθεί μεθοδολογική επίσκεψη στην Ισπανία για τη διεξαγωγή περαιτέρω ερευνών στο πλαίσιο της ΔΥΕ. Ωστόσο, η Επιτροπή αποφάσισε να συνεχίσει να διεξάγει τις έρευνές της σύμφωνα με την καθορισμένη διαδικασία. Κατά τη διάρκεια αυτών των επισκέψεων που πραγματοποιήθηκαν πριν από την επίσημη έναρξη της διαδικασίας έρευνας, η Επιτροπή είχε πρόσβαση σε πρόσωπα, θεσμικά όργανα και έγγραφα, χωρίς το ισπανικό κράτος να μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα υπεράσπισής του, καθώς δεν είχε ενημερωθεί για τον τελικό σκοπό αυτών των επισκέψεων. Οι στατιστικές αρχές συνεργάστηκαν με την Επιτροπή, καθώς προτίμησαν να αποσαφηνίσουν τα γεγονότα και να δείξουν στη Eurostat ότι είχαν ήδη ληφθεί σχετικά μέτρα. Εάν ωστόσο γνώριζαν ότι η Επιτροπή θα χρησιμοποιούσε όσα συνέβησαν σε αυτές τις «ανεπίσημες» επισκέψεις για να δικαιολογήσει την έναρξη μιας μεταγενέστερης έρευνας, θα είχαν χρησιμοποιήσει το νόμιμα αναγνωρισμένο δικαίωμα υπεράσπισής τους, χωρίς να θίγεται το καθήκον συνεργασίας με τις ευρωπαϊκές στατιστικές αρχές, συνεργασίας που το Βασίλειο της Ισπανίας επέδειξε και τήρησε κατά την επίσημη (και νόμιμη) διαδικασία έρευνας, καθ' όλη τη διάρκεια της οποίας οι ισπανικές αρχές ήταν στη διάθεση της Επιτροπής. Τέλος, έχει διαπιστωθεί μια σειρά από ανακρίβειες και σφάλματα, τα οποία περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΙΙ του παρόντος εγγράφου, καθώς η μη διόρθωσή τους μπορεί επίσης να οδηγήσει σε παραβιάσεις του δικαιώματος υπεράσπισης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, παραβιάσεις που αυτή τη στιγμή δεν μπορούν ούτε να προβλεφθούν ούτε να συγκεκριμενοποιηθούν. Σε κάθε περίπτωση, για τη βέλτιστη αποσαφήνιση των γεγονότων, ζητούμε από την Επιτροπή να ενσωματώσει τις διορθώσεις που ζητούνται στο εν λόγω παράρτημα ΙΙ προτού προβεί στην ανάλυσή της. 6

8 3. ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. ΜΗ ΥΠΑΡΞΗ ΠΑΡΑΠΟΙΗΣΗΣ Ή ΑΝΑΚΡΙΒΟΥΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ. ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 8 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1 ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ 1173/2011 Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 479/2009 του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2009, για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου σχετικά με τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος το οποίο προσαρτάται στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (εφεξής κανονισμός 479/2009) ορίζει στο άρθρο 6 τα εξής: «1. Τα κράτη μέλη πληροφορούν την Επιτροπή (Eurostat), αμέσως μόλις τα σχετικά στοιχεία καταστούν διαθέσιμα, για κάθε σημαντική αναθεώρηση των στοιχείων του πραγματικού και προϋπολογισθέντος δημόσιου ελλείμματος και δημόσιου χρέους τους που έχουν ήδη γνωστοποιηθεί. 2. Οι σημαντικές αναθεωρήσεις των στοιχείων του πραγματικού ελλείμματος και του πραγματικού χρέους που έχουν ήδη γνωστοποιηθεί πρέπει να τεκμηριώνονται δεόντως. Σε κάθε περίπτωση, οι αναθεωρήσεις που οδηγούν στην υπέρβαση των τιμών αναφοράς που καθορίζονται στο πρωτόκολλο για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, ή οι αναθεωρήσεις που σημαίνουν ότι τα στοιχεία ενός κράτους μέλους δεν υπερβαίνουν πλέον τις τιμές αναφοράς, γνωστοποιούνται και τεκμηριώνονται δεόντως». Επιπλέον, στο άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού 1173/2011 ορίζεται ότι «Το Συμβούλιο ενεργώντας βάσει σύστασης της Επιτροπής μπορεί να αποφασίσει να επιβάλει πρόστιμο σε ένα κράτος μέλος το οποίο εκ προθέσεως ή βαρείας αμέλειας παρουσιάζει ανακριβή στοιχεία για το έλλειμμα και το χρέος σ ό,τι αφορά την εφαρμογή των άρθρων 121 ή 126 της ΣΛΕΕ ή την εφαρμογή του πρωτοκόλλου για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος που επισυνάπτεται στην ΣΕΕ και στην ΣΛΕΕ». Εν κατακλείδι, το άρθρο 6 του κανονισμού αριθ. 479/2009 προβλέπει τη δυνατότητα κοινοποίησης σημαντικών αναθεωρήσεων όσον αφορά τα στοιχεία για το έλλειμμα και το χρέος, ακόμη και αν υποτεθεί ότι συνεπάγονται την υπέρβαση των τιμών αναφοράς που ορίζονται από το πρωτόκολλο της ΕΕ. Και το άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού 1173/2011 προσδιορίζει και ποινικοποιεί τη συμπεριφορά που συνίσταται στην ανακριβή παρουσίαση ή παραποίηση σχετικών στατιστικών στοιχείων σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των άρθρων 121 και 126 της ΣΛΕΕ. Τέλος, η αιτιολογική σκέψη 9 της απόφασης 2012/678/ΕΕ ορίζει σαφέστατα ότι «Κατά την αξιολόγηση του τι συνιστά ανακριβή παρουσίαση στοιχείων σχετικά με το έλλειμμα και το χρέος κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1173/2011, η λανθασμένη εφαρμογή των λογιστικών κανόνων του ΕΣΛ 95 που δεν οφείλεται σε πρόθεση ούτε σε βαριά αμέλεια δεν θα πρέπει να θεωρείται ανακριβής παρουσίαση στοιχείων. Από την εφαρμογή της παρούσας απόφασης θα πρέπει να εξαιρούνται επίσης οι αναθεωρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών αναθεωρήσεων λόγω αλλαγών στη μεθοδολογία για όλα τα προηγούμενα έτη, που εξηγούνται σαφώς και επαρκώς, τα ασήμαντα σφάλματα και οι περιπτώσεις στις οποίες έχει εκφραστεί αμφιβολία από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος και έχει ζητηθεί διευκρίνιση από την Επιτροπή (Eurostat) σύμφωνα με το άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 479/2009». Η δραστηριότητα των ισπανικών αρχών κατά το χρονικό διάστημα που μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο έρευνας σύμφωνα με την παρατήρηση 1 συνιστά αναθεώρηση των στοιχείων σχετικά με το έλλειμμα και το χρέος η οποία εξηγήθηκε σαφώς και επαρκώς, και ως εκ τούτου δεν αποτελεί κανενός είδους παραποίηση ή ανακριβή παρουσίαση, κάτι που επιβεβαιώνεται από την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τα γεγονότα που έλαβαν χώρα από τον Μάιο του 2012 και εξής. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει (σημείο 8 στα Γεγονότα), στις 24 Μαΐου 2012 η Eurostat πραγματοποιεί «τεχνική» επίσκεψη ώστε να ενημερωθεί αναλυτικά για τα συμβάντα και διατυπώνει την άποψη ότι δεν είναι αναγκαία η τροποποίηση της κοινοποίησης του Απριλίου, καθώς αρκεί να ενσωματωθούν σε αυτήν τα δεδομένα που περιέχονται στην κοινοποίηση του Οκτωβρίου Σε αυτήν την επίσκεψη η Eurostat 7

9 επαλήθευσε και επικύρωσε τις πληροφορίες που απέστειλε η Ισπανία. Η έκθεση αυτής της επίσκεψης, η οποία δημοσιεύτηκε από τη Eurostat στην ιστοσελίδα της αναφέρει σχετικά τα εξής: «INE announced on 18 May 2012 an estimated increase of 0.4% of GDP of the 2011 government deficit for the Autonomous Communities, compared to what was reported to Eurostat on 30 March The special suppliers payment mechanism for the arrears of ACs and regional governments revealed higher unpaid bills than reported to Eurostat in the context of the April 2012 EDP notification. The total amount of the unreported unpaid bills reported in 2012 amounts to about 4.5 billion euro. A major part of these unreported unpaid bills were attributed to the year 2011 and about 40 % of the expenditure occurred in 2010, or in the case of the Autonomous Community of Valencia, even before. The Spanish statistical authorities confirmed that no 2012 expenditure have been included in the 2011 deficit figure. INE confirmed that the final updated data on the government deficit for the Autonomous Communities, as well as for the municipalities, as will be reported to Eurostat in the October EDP notification data, was expected to be available during the summer (Footnote: Note that the 2011 data to be reported in the October EDP notification will still be half-finalised and may be subject to further revisions.)». Η Επιτροπή αναφέρεται η ίδια σε επικαιροποίηση και αναθεώρηση δεδομένων, σε εκτιμήσεις αύξησης, και σε καμία περίπτωση δεν μιλά για οποιουδήποτε είδους παραποίηση, αλλά για επικαιροποίηση δεδομένων που παράγονται στο πλαίσιο μιας διαδικασίας αναθεώρησης κατά την οποία τα προσωρινά δεδομένα ενημερώνονται έως ότου να καταστούν οριστικά στην κοινοποίηση που θα καταρτιστεί τον Οκτώβριο του έτους t+4, όπου t το έτος αναφοράς. Όλες οι πληροφορίες που ζητήθηκαν ενσωματώθηκαν στα έγγραφα σχετικά με την αξιολόγηση του εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων και του προγράμματος σταθερότητας της Ισπανίας για το 2012, καθώς και στη «Σύσταση του Συμβουλίου προκειμένου να τερματιστεί η κατάσταση υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος στην Ισπανία», η οποία παρουσιάστηκε στο Συμβούλιο της ΕΕ στις αρχές Ιουλίου του Αυτό σημαίνει ότι η Επιτροπή αποδέχτηκε τα αναθεωρημένα δεδομένα τον Μάιο του 2012, αφού χρησιμοποίησε τα ορθά δεδομένα για τη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με οικονομικά θέματα, συμμορφούμενη κατ' αυτόν τον τρόπο με τους σκοπούς των ευρωπαϊκών στατιστικών (πρώην άρθρο 338 της ΣΛΕΕ). Ως εκ τούτου, είναι εμφανές ότι η ενέργεια αυτή θεωρήθηκε από τις ισπανικές στατιστικές αρχές και τη Eurostat ως μια συνηθισμένη αναθεώρηση σύμφωνα με τα άρθρα 3 και 6 του κανονισμού 479/2009 σχετικά με τη ΔΥΕ. Η κοινοποίηση ΔΥΕ του Οκτωβρίου επιβεβαίωσε τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν κατά την αναθεώρηση του Μαΐου. Θα θέλαμε ωστόσο να ανατρέξουμε σε ένα άλλο γεγονός (σημείο 14 στα γεγονότα που παραθέσαμε στην αρχή), ότι δηλαδή στις 2 Φεβρουαρίου 2013 η Eurostat δημοσίευσε την «Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την ποιότητα των δημοσιονομικών στοιχείων που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη το 2014», στην οποία αναφέρεται ότι η Eurostat δεν αμφισβητεί τα στοιχεία της Ισπανίας για το έλλειμμα του Αξίζει να παραθέσουμε εδώ ένα απόσπασμα αυτής της έκθεσης, όπου γίνεται και πάλι επανειλημμένα αναφορά στην αναθεώρηση στοιχείων, χωρίς να γίνεται κάποια διάκριση ανάμεσα στα όσα έλαβαν χώρα στην Ισπανία και σε άλλες χώρες: «Οι αναθεωρήσεις μεταξύ των κοινοποιήσεων του Απριλίου 2012 και του Οκτωβρίου 2012 οφείλονταν κυρίως σε επικαιροποιήσεις της πηγής στοιχείων, στην ανακατάταξη των μονάδων ανά τομέα, την καταγραφή των παρεμβάσεων του δημοσίου στο πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής κρίσης και σε 8

10 μεθοδολογικές αλλαγές. Ως συνήθως, το χρέος αναθεωρήθηκε λιγότερο από το έλλειμμα την περίοδο μεταξύ Απριλίου και Οκτωβρίου. Οι πιο εκτεταμένες αναθεωρήσεις στο δημοσιονομικό έλλειμμα αφορούσαν την Ισπανία και την Ιρλανδία. Στην Ισπανία, το έλλειμμα αναθεωρήθηκε προς τα πάνω στο διάστημα μεταξύ των κοινοποιήσεων ΔΥΕ του Απριλίου και του Οκτωβρίου 2012 για τα έτη 2010 και 2011, λόγω της μη καταγραφής κατά το παρελθόν των απλήρωτων τιμολογίων σχετικά με τις δαπάνες για την υγεία σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο υποτομέων των "αυτόνομων κοινοτήτων" και της "τοπικής αυτοδιοίκησης" και λόγω της αναταξινόμησης των εισφορών κεφαλαίου από την κεντρική κυβέρνηση σε τρεις τράπεζες. Στην Ιρλανδία, η μεγαλύτερη αναθεώρηση έγινε για το έτος 2011, όπου το έλλειμμα αναθεωρήθηκε προς τα πάνω εξαιτίας ενός στοιχείου αναθεώρησης της κεφαλαιακής μεταβίβασης σε εισφορές προς δύο τράπεζες. Μεταξύ Απριλίου και Οκτωβρίου, υπήρξαν σημαντικές αναθεωρήσεις στο ΑΕΠ της Ελλάδας για τα έτη 2010 και 2011 και για το Λουξεμβούργο για τα έτη 2008 και Όσον αφορά τις αναθεωρήσεις που έχουν αναληφθεί εντός της περιόδου κοινοποίησης, τα περισσότερα κράτη μέλη αναθεώρησαν τα στοιχεία που υπέβαλαν μετά την πρώτη υποβολή τον Οκτώβριο του αναθεωρημένες κοινοποιήσεις εστάλησαν από 23 χώρες, ενώ τον Απρίλιο του 2012, 38 αναθεωρημένες κοινοποιήσεις εστάλησαν από 22 χώρες. Τα κράτη μέλη έστειλαν τις περισσότερες από τις αναθεωρημένες κοινοποιήσεις για να απαντήσουν σε σχόλια, τεχνικές ερωτήσεις ή παρατηρήσεις της Eurostat και οι τροποποιήσεις αφορούσαν τη συμπλήρωση των στοιχείων που έλειπαν, διορθώσεις τεχνικών σφαλμάτων, εσωτερικές ασυνέπειες, προσαρμογές στους πίνακες κοινοποίησης ή το σχετικό ερωτηματολόγιο ή τη διόρθωση εσφαλμένων καταχωρίσεων στους πίνακες. Την περίοδο κοινοποίησης μεταξύ Απριλίου και Οκτωβρίου, οι αναθεωρημένες κοινοποιήσεις εντός της περιόδου κοινοποίησης δεν άλλαξαν σημαντικά το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος που είχε αναφερθεί αρχικά από τα κράτη μέλη, εκτός από την περίοδο του Οκτωβρίου, όταν το έλλειμμα μειώθηκε κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.) του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια της περιόδου κοινοποίησης για την Ιρλανδία». Στο έγγραφο τονίζεται ότι τα νέα δεδομένα που κοινοποίησε η Ισπανία στη Eurostat εντάσσονται στο πλαίσιο μιας φυσιολογικής και συνηθισμένης διαδικασίας αναθεώρησης και επικαιροποίησης των στοιχείων, ενώ αναφέρεται ακόμη και μία από τις αιτίες που καθιστούσαν αναγκαία αυτή την αναθεώρηση: «λόγω της μη καταγραφής κατά το παρελθόν των απλήρωτων τιμολογίων σχετικά με τις δαπάνες για την υγεία στους υποτομείς των "αυτόνομων κοινοτήτων" και της "τοπικής αυτοδιοίκησης"». Επομένως, η έκθεση αναγνωρίζει ότι οι αναθεωρήσεις ήταν σύνηθες φαινόμενο στο πλαίσιο της ΔΥΕ και ότι, συγκεκριμένα, οι αναθεωρήσεις που πραγματοποίησε η Ισπανία όσον αφορά τα στοιχεία των αυτόνομων κοινοτήτων ήταν όμοιες με τις αναθεωρήσεις των υπόλοιπων κρατών μελών (μάλιστα, αντίθετα απ' ό,τι συνέβη με άλλες χώρες, δεν υπήρξαν επιφυλάξεις ως προς τα ισπανικά στοιχεία). Με άλλα λόγια, η έκθεση αναγνωρίζει αυτές τις ενέργειες ως συνηθισμένες αναθεωρήσεις σύμφωνες με τον κανονισμό ΔΥΕ. Εξάλλου, κατά την περιγραφή των πραγματικών περιστατικών, ακόμα και τα προκαταρκτικά πορίσματα σε σχέση με τα οποία υποβάλλουμε τις παρούσες παρατηρήσεις χαρακτηρίζουν (ίσως άθελα αλλά κατά τρόπο αρκετά αποκαλυπτικό) αυτή τη δραστηριότητα ως αναθεώρηση έτσι, στο σημείο 1.1 (Ιστορικό) τέταρτη και πέμπτη παράγραφος αναφέρονται τα εξής: «(...) η αναθεώρηση των δαπανών που υπέβαλε η αυτόνομη κοινότητα της Βαλένθια για την κοινοποίηση ΔΥΕ του Απριλίου 2012, σε σχέση με τις μη καταβληθείσες δαπάνες (οι οποίες αφορούσαν κυρίως την υγεία), ανερχόταν σε περίπου 1,9 δισ. ευρώ. Η αναθεώρηση αυτή πραγματοποιήθηκε μετά τη θέσπιση του έκτακτου μηχανισμού χρηματοδότησης για την καταβολή πληρωμών στους προμηθευτές των αυτόνομων κοινοτήτων» (...). 9

11 Συμπερασματικά, μπορούμε να σημειώσουμε ότι τα στοιχεία που εστάλησαν στη Eurostat με την κοινοποίηση του Απριλίου δεν είναι οριστικά σύμφωνα με το άρθρο 3 του κανονισμού 479/2009. Όπως είδαμε, ο εν λόγω κανονισμός ορίζει στο άρθρο 6 ότι τα κράτη μέλη πρέπει να πληροφορούν την Επιτροπή (Eurostat), αμέσως μόλις τα σχετικά στοιχεία καταστούν διαθέσιμα, για κάθε σημαντική αναθεώρηση των στοιχείων του πραγματικού και προϋπολογισθέντος δημόσιου ελλείμματος και δημόσιου χρέους τους που έχουν ήδη γνωστοποιηθεί. Η πραγματοποίηση αυτών των αναθεωρήσεων αποτελεί υποχρέωση των κρατών μελών. Μάλιστα, η Eurostat έχει παραδεχθεί εδώ και αρκετό καιρό, απολύτως φυσιολογικά και χωρίς κανενός είδους επιφύλαξη, ότι στην κοινοποίηση ΔΥΕ του Απριλίου ορισμένα κράτη δεν περιλαμβάνουν πραγματικά πρωτογενή στοιχεία από τις κοινότητές τους, αλλά απλές εκτιμήσεις. Η ίδια η Eurostat 3 το εξηγεί ως εξής: «It is important to note that Eurostat constantly refers to statistics and not to bookkeeping with regard to EDP data. EDP data are the result of statistical processes which are based on primary accounting data, sampling and estimation procedures. Therefore, as point estimates, they are by their very nature subject to uncertainty and revisions. The first notifications for a given year n (in April of year n+1 and October of year n+1, even sometimes April of year n+2) cannot be based on a complete set of final accounts of general government entities. Thus part of the data needs to be "estimated" at these stages» Όπως έχει ήδη αναφερθεί στα γεγονότα καθώς και στα ίδια τα προκαταρκτικά πορίσματα της Eurostat, η Ισπανία ενημέρωσε την Επιτροπή σχετικά με την ανάγκη αναθεώρησης των στοιχείων που απεστάλησαν στην κοινοποίηση του Απριλίου 2012, προτείνοντας να προβεί σε αναθεώρηση της εν λόγω κοινοποίησης. Καθώς είχε παρέλθει πολύ μικρό διάστημα από την επίσημη αποστολή των στοιχείων, η Eurostat, ακολουθώντας τις διατάξεις του κανονισμού 479/2009, συνέστησε να συμπεριληφθούν στην κοινοποίηση του Οκτωβρίου ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ. Η ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 8 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1 ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ 1173/2011 ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΠΟΥ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΠΡΑΧΘΕΙ ΠΑΡΑΒΑΣΗ, ΠΡΕΠΕΙ ΤΑ ΕΣΦΑΛΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ Ή ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΡΤΙΖΕΙ Ή ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ. Πράγματι, ακόμη και αν θεωρηθεί ότι η υποβολή εσφαλμένων ή ελλιπών στοιχείων στην προσωρινή κοινοποίηση του Απριλίου 2012 δεν υπάγεται στην έννοια της αναθεώρησης, όπως υποστηρίξαμε στην προηγούμενη παρατήρηση, θα πρέπει να επισημάνουμε μια δεύτερη παράβαση της αρχής της τυποποίησης. Όπως ήδη είδαμε, αλλά θα επαναλάβουμε εδώ για λόγους σαφήνειας, το άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού 1173/2011 ορίζει ότι «Το Συμβούλιο ενεργώντας βάσει σύστασης της Επιτροπής μπορεί να αποφασίσει να επιβάλει πρόστιμο σε ένα κράτος μέλος το οποίο εκ προθέσεως ή βαρείας αμέλειας παρουσιάζει ανακριβή στοιχεία για το έλλειμμα και το χρέος σ ό,τι αφορά την εφαρμογή των άρθρων of EDP data 10

12 ή 126 της ΣΛΕΕ ή την εφαρμογή του πρωτοκόλλου για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος που επισυνάπτεται στην ΣΕΕ και στην ΣΛΕΕ». Ως εκ τούτου, διαπιστώνεται ότι η παράβαση που περιγράφεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού 1173/2011 αποτελεί μια παράβαση που εξαρτάται από το αποτέλεσμα, καθώς τα ανακριβή στοιχεία πρέπει να είναι «συναφή» [«pertinentes» στην ισπανική έκδοση η λέξη απουσιάζει από την ελληνική έκδοση του κανονισμού] για την εφαρμογή των άρθρων 121 ή 126 της ΣΛΕΕ η αγγλική έκδοση του κανονισμού αναφέρεται σε «data relevant for the application of Articles 121 or 126 TFEU» στα αγγλικά οι λέξεις «pertinent» και «relevant» είναι συνώνυμες, κάτι που πιθανώς αιτιολογεί τη λανθασμένη χρήση της λεξης «pertinente» στην ισπανική μετάφραση. Σε κάθε περίπτωση, η λέξη «relevant» (και η μετάφρασή της ως «pertinente») αναφέρονται σε κάτι που συνδέεται με το υπό συζήτηση θέμα, υποδηλώνουν δηλαδή κάτι το σημαντικό ή άξιο προσοχής. Στη δική μας περίπτωση, η λέξη αυτή αναφέρεται επομένως στην παραποίηση στοιχείων που είναι σημαντικά ή συναφή για τη διασφάλιση (ή, ανάλογα με την περίπτωση, την παρεμπόδιση) της ορθής εφαρμογής των άρθρων 121 και 126 της ΣΛΕΕ. Με άλλα λόγια, πρέπει να συνίσταται σε παρουσίαση ανακριβών στοιχείων που μπορούν να επηρεάσουν ή να υπονομεύσουν την ορθή άσκηση της εξουσίας της ΕΕ να παρακολουθεί την οικονομική πολιτική των κρατών μελών (άρθρο 121) ή της εξουσίας της να παρακολουθεί «την εξέλιξη της δημοσιονομικής κατάστασης και το ύψος του δημόσιου χρέους στα κράτη μέλη προκειμένου να εντοπίζει τις μεγάλες αποκλίσεις», η οποία είναι ιδιαίτερα συναφής στην παρούσα περίπτωση (άρθρο 126). Εντέλει, για να διαπραχθεί η παράβαση που ορίζεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού 1173/2011 (στο οποίο έχουμε ήδη αναφερθεί πολλές φορές), πρέπει απαραίτητα η παρουσίαση ανακριβών στοιχείων να επηρεάζει τις πολιτικές οικονομικής εποπτείας ή υπερβολικού ελλείμματος. Ωστόσο, τα προκαταρκτικά πορίσματα όχι μόνο δεν επιβεβαιώνουν αυτήν την επίδραση (καθώς δεν κάνουν καν κάποιου είδους αναφορά σε αυτήν), αλλά αντιθέτως επιβεβαιώνουν την παντελή έλλειψη συσχέτισης ή σημαντικότητας («pertinencia» αν δεχτούμε την κατά λέξη ισπανική μετάφραση του κανονισμού) των εσφαλμένων στοιχείων για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της ΕΕ στις οποίες αναφερθήκαμε παραπάνω. Αξίζει να ανατρέξουμε και πάλι την «Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την ποιότητα των δημοσιονομικών στοιχείων που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη το 2012» η οποία δημοσιεύτηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2013, εστιάζοντας αυτή τη φορά στα πορίσματά της σχετικά με την αξιοπιστία των στοιχείων: «Η Eurostat εισάγει τροποποιήσεις και/ή επιφυλάξεις σχετικά με την ποιότητα των γνωστοποιούμενων στοιχείων από το Για πρώτη φορά, τον Οκτώβριο του 2012, η Eurostat δεν έχει εκφράσει επιφυλάξεις ούτε τροποποίησε τα δεδομένα στην κοινοποίηση ΔΥΕ. Επιπλέον, οι δύο επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν για την Ιρλανδία και η τροποποίηση στα στοιχεία για το Ηνωμένο Βασίλειο τον Απρίλιο του 2012, αποσύρθηκαν στο σύνολό τους στην κοινοποίηση ΔΥΕ του Οκτωβρίου του Η Eurostat αναγνωρίζει συνολικές βελτιώσεις στη συνοχή και την πληρότητα των υποβαλλόμενων δεδομένων. Ωστόσο, ορισμένα ζητήματα παραμένουν, και τα κράτη μέλη πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη βελτίωση της κάλυψης και της ποιότητας των εμπορικών πιστώσεων και την πληρότητα των στοιχείων όσον αφορά υποεθνικά κυβερνητικά επίπεδα. Επιπλέον, η Eurostat παρακολουθεί στενά το σύστημα υποβολής εκθέσεων από αυτόνομες περιοχές και την καταγραφή των παρεμβάσεων που πραγματοποιούνται από τη γενική κυβέρνηση στο πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής κρίσης (ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών). Συνολικά, η Eurostat συμπεραίνει ότι η πρόοδος όσον αφορά την ποιότητα των δημοσιονομικών στοιχείων που υποβάλλονται συνεχίστηκε το Γενικά, τα κράτη μέλη παρείχαν καλύτερες πληροφορίες, τόσο στους πίνακες γνωστοποίησης της ΔΥΕ όσο και σε άλλες σχετικές στατιστικές καταγραφές». 11

13 Σύμφωνα και με το μέρος της έκθεσης που παραθέσαμε στην παρατήρηση 3, όπου διαπιστωνόταν ότι δεν υπήρξε κανενός είδους παραποίηση στατιστικών στοιχείων αλλά μια απλή και συνηθισμένη διαδικασία αναθεώρησης στοιχείων, η έκθεση επισημαίνει στα πορίσματά της την αξιοπιστία των στοιχείων και τη βελτίωση του συστήματος σε σχέση με προηγούμενα έτη και υπογραμμίζει ότι δεν χρειάστηκε να διατυπώσει επιφυλάξεις ή να προβεί σε τροποποιήσεις. Αυτό διότι, όπως θα έχουμε την ευκαιρία να εξηγήσουμε παρακάτω, αμέσως μόλις αντιλήφθηκαν το σφάλμα που υπήρχε στην προσωρινή γνωστοποίηση του Απριλίου 2012, οι ισπανικές αρχές προέβησαν ταχύτατα (στις 17 Μαΐου 2012) και με απόλυτη ευσυνειδησία σε αναθεώρησή της, χωρίς η Επιτροπή να ζητήσει τροποποίηση της ΔΥΕ (παρά τη σχετική προσφορά των ισπανικών στατιστικών αρχών), καθώς έκρινε ότι αρκούσε η ενσωμάτωση των διορθωμένων στοιχείων στην κοινοποίηση του Οκτωβρίου, όπως και έγινε τελικά. Ο λόγος που η Επιτροπή ενήργησε κατ' αυτόν τον τρόπο ήταν, πολύ απλά, ότι το σφάλμα δεν επηρέαζε παρά καθαρά προσωρινά στοιχεία, τα οποία θα αποτελούσαν το αντικείμενο μεταγενέστερης κοινοποίησης, και εφόσον στην επόμενη κοινοποίηση περιλαμβάνονταν τα ορθά καταγεγραμμένα στοιχεία, αυτό θεωρούνταν επαρκές (και δεν χρειαζόταν άμεση τροποποίηση) καθώς, κατά την άποψη της ίδιας της Επιτροπής, δεν επηρεάζονταν οι εξουσίες εποπτείας της. Αν ήταν αλλιώς και υπήρχε πιθανότητα αμφισβήτησης αυτών των στοιχείων, η Επιτροπή θα είχε ζητήσει τουλάχιστον την άμεση τροποποίηση της κοινοποίησης του Απριλίου. Στην πραγματικότητα, καθώς η Ισπανία ενημέρωσε σχετικά τη Eurostat τον Μάιο του 2012, η Επιτροπή είχε εγκαίρως στη διάθεσή της τα ορθά στοιχεία της Ισπανίας και, επομένως, οι αποφάσεις οικονομικής πολιτικής καθώς και αυτές σχετικά με το πρωτόκολλο ΔΥΕ μπορούσαν να ληφθούν με βάση τα ορθά δεδομένα και χωρίς καμία αρνητική επίδραση. Η έλλειψη συσχέτισης ή σημαντικότητας δεν προκύπτει μόνο από αυτό το έγγραφο, αλλά τουλάχιστον και από άλλα δύο: 1. Το ότι τα γεγονότα αυτά δεν είχαν καμία ουσιαστική επίδραση αποδεικνύεται καταρχάς από τη «Σύσταση του Συμβουλίου προκειμένου να τερματιστεί η κατάσταση υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος στην Ισπανία» που υποβλήθηκε στο Συμβούλιο της ΕΕ στις 9 Ιουλίου 2012, όπου φαίνεται σαφώς ότι όταν λήφθηκαν τα αντίστοιχα μέτρα, ήταν ήδη διαθέσιμα τα αναθεωρημένα στοιχεία. Σύμφωνα με την έκθεση: «The general government deficit reached 9,3 % of GDP in 2010, down from 11,2 % in The improvement in the budget balance was driven by both cuts in total expenditure and an increase in total revenues, mainly as a result of discretionary measures. In 2011, the deficit outturn was significantly worse than expected, 8,5 % of GDP compared with a target of 6 % of GDP. Spain informed Eurostat on 17 May 2012 that the 2011 general government deficit could be revised up by around 0,4 % of GDP due to new information on some expenditure items of the autonomous regions which had not been included in the March 2012 EDP notification. Around two thirds of the 2011 budget deviation occurred at the regional level, while central government and social security recorded much smaller slippages. The budget deviation was mainly explained by weaker-than- expected revenues due to the materialisation of a less favourable Economic environment than foreseen in the 2011 Stability Programme and a less tax-rich grow composition, while expenditure overruns were limited». 2. Παρομοίως, στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής για την αξιολόγηση του εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων και του προγράμματος σταθερότητας της Ισπανίας για το 2012, το οποίο συνοδεύει τη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Ισπανίας για το 2012 και την έκδοση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας της Ισπανίας για την περίοδο (εγκρίθηκε στις 6 Ιουλίου 2012), η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι είχε ήδη γνώση αυτών των στοιχείων: «Το έλλειμμα των δημόσιων αρχών αυξήθηκε στο 8,5 % του ΑΕΠ το 2011, πάνω από τον στόχο για 6 % του ΑΕΠ. (Υποσημείωση: Σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες πληροφορίες, το ύψος του επίσημου ελλείμματος των δημόσιων αρχών ενδέχεται να υπόκειται ακόμη σε αναθεώρηση)». 12

14 Επομένως, η Επιτροπή και το Συμβούλιο της ΕΕ, τα όργανα που είναι αρμόδια για την εποπτεία, είχαν στη διάθεσή τους αυτά τα στοιχεία από τον Μάιο του 2012 και τα χρησιμοποίησαν, θεωρώντας ότι επρόκειτο για μια απλή αναθεώρηση και λαμβάνοντάς τα υπόψη για τη λήψη αποφάσεων στο πλαίσιο των άρθρων 121 και 126 της ΣΛΕΕ. Τέλος, αξίζει να προστεθεί ότι η συνάφεια δεν επιβεβαιώνεται, όχι μόνο από ποσοτική άποψη (όπως μόλις είδαμε), αλλά ούτε και από ποιοτική. Πράγματι, ο δυνητικός αντίκτυπος (ας σημειωθεί ότι μιλάμε για δυνητικό αντίκτυπο, καθώς δεν υπήρξε ποτέ πραγματικός) των στοιχείων που υποβλήθηκαν αρχικά δεν μπορεί να χαρακτηριστεί σχετικός («pertinente») ή συναφής, καθώς το σωρευτικό αποτέλεσμα που κοινοποιήθηκε τον Μάιο του 2012 μετά την αναθεώρηση ανέρχεται σχεδόν σε 1,9 δισ. ευρώ. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε όχι μόνο το απόθεμα που συσσωρεύτηκε σε βάθος χρόνου, αλλά και το ποσό που αναθεωρήθηκε για κάθε έτος, το οποίο υπολογίστηκε σύμφωνα με τις τότε υποδείξεις της Eurostat. Έτσι, από τα 1,9 δισ. ευρώ, μόνο 0,9 δισ. αντιστοιχούν στο σύνολο του 2011 (0,8 % του ΑΕΠ για αυτό το έτος), με το υπόλοιπο ποσό να αντιστοιχεί σε προηγούμενα έτη σύμφωνα με το κριτήριο που εφάρμοζε τότε η ίδια η Eurostat. Μεταξύ άλλων, στον χώρο της στατιστικής η ομογένεια ενός λόγου ροών, όπως είναι το δημόσιο έλλειμμα σε σχέση με το ΑΕΠ, απαιτεί ο αριθμητής και ο παρονομαστής να αναφέρονται στο ίδιο έτος. Ακόμη και αν τα στοιχεία αυτά είχαν καταγραφεί ορθά την τελευταία δεκαετία, η διάγνωση όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά της Ισπανίας στο πλαίσιο των κανόνων για τη ΔΥΕ δεν θα ήταν σε καμία περίπτωση διαφορετική. Αυτό σημαίνει ότι τα στοιχεία αυτά δεν θα είχαν ποτέ οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι είχε ξεπεραστεί το όριο του 3 % του ΑΕΠ και ότι, επομένως, είχε παρουσιαστεί υπερβολικό έλλειμμα σε οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα έτη. Προφανώς, αυτό ισχύει και για την έλλειψη αντίκτυπου στο δημόσιο έλλειμμα της ζώνης του ευρώ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τέλος, πρέπει να αναφέρουμε και πάλι την «Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την ποιότητα των δημοσιονομικών στοιχείων που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη το 2013», στην οποία έχουμε ήδη ανατρέξει, όπου γίνεται αναφορά σε άλλες αναθεωρήσεις με παρόμοια ποσοτική σημασία οι οποίες δεν οδήγησαν στην έναρξη κάποιας έρευνας. Η ακριβής διατύπωση έχει ως εξής: «Επιφυλάξεις σχετικά με την ποιότητα των στοιχείων: Η Eurostat εξέφρασε επιφύλαξη για τα στοιχεία που υποβλήθηκαν στην κοινοποίηση ΔΥΕ του Οκτωβρίου 2013 από ένα κράτος μέλος. Αυστρία: Η Eurostat εκφράζει επιφύλαξη για την ποιότητα των στοιχείων που γνωστοποίησε η Αυστρία, λόγω ασαφειών όσον αφορά τον στατιστικό αντίκτυπο των συμπερασμάτων της έκθεσης της Ομοσπονδιακής Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το ομόσπονδο κράτος του Salzburg, η οποία δημοσιεύθηκε στις 9 Οκτωβρίου Η έκθεση αποκάλυψε ελλείψεις σε σχέση με τη δημοσιονομική διαχείριση και την πληρότητα των δημόσιων λογαριασμών του ομόσπονδου κράτους του Salzburg. Οι στατιστικές επιπτώσεις του ελέγχου στα στοιχεία ΔΥΕ διερευνώνται από τη στατιστική υπηρεσία της Αυστρίας σε συνεργασία με τη Eurostat, προκειμένου να αποσαφηνιστούν οι ακριβείς επιπτώσεις το 2012 καθώς και τα προηγούμενα έτη. Είναι πιθανό αυτό να οδηγήσει σε προς τα πάνω αναθεώρηση του δημόσιου χρέους κατά έως και 0,5 % του ΑΕΠ, με μικρότερες αναθεωρήσεις στο δημόσιο έλλειμμα, βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών σε αυτή τη φάση». 5. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΔΥΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ. ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ: ΑΠΟΥΣΙΑ ΣΟΒΑΡΗΣ ΑΜΕΛΕΙΑΣ, ΠΟΛΛΩ ΔΕ ΜΑΛΛΟΝ ΠΡΟΘΕΣΗΣ, ΣΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ. Μέχρι τώρα δείξαμε με αντικειμενικούς όρους γιατί η συμπεριφορά που περιγράφεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού 1173/2011 δεν συντρέχει στην παρούσα περίπτωση, κατά τρόπο που δεν χρειάζεται να αναφερθούμε στις υποκειμενικές πτυχές της. Ωστόσο, και στο πλαίσιο του δικαιώματος υπεράσπισης που διαθέτει το παρόν κράτος μέλος, πρέπει να επισημάνουμε ότι η εν λόγω διάταξη αναφέρεται σε μια συμπεριφορά που βασίζεται στην υποκειμενική ευθύνη και ότι, επομένως, δεν αρκεί 13

15 απλώς η μη συμμόρφωση για να καταλογιστούν ευθύνες και να επιβληθούν κυρώσεις, αλλά αυτή πρέπει να έχει διαπραχθεί με δόλο ή ως αποτέλεσμα σοβαρής αμέλειας. Το καταληκτικό πόρισμα των προκαταρκτικών πορισμάτων της Επιτροπής αναφέρει ότι «μπορεί να συναχθεί ότι, στην καλύτερη περίπτωση, η αυτόνομη κοινότητα της Βαλένθια επέδειξε σοβαρή αμέλεια όσον αφορά την απουσία καταγραφής των δαπανών για την υγεία και έλλειψη συμμόρφωσης με την αρχή της δεδουλευμένης βάσης στους εθνικούς λογαριασμούς». Καταρχάς, πρέπει να επισημάνουμε ότι το ισπανικό κράτος αδυνατεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του από τη στιγμή που δεν γνωρίζει καν ποια είναι η κατηγορία που του αποδίδεται, καθώς, όπως αναφέρεται, η συμπεριφορά αποδίδεται τουλάχιστον σε σοβαρή αμέλεια, χωρίς ωστόσο φαίνεται να αποκλείεται και η πρόθεση. Επιπλέον, και αυτό είναι ίσως ακόμη πιο σημαντικό, τα προκαταρκτικά πορίσματα φαίνεται να εστιάζουν αποκλειστικά στη δραστηριότητα των οργάνων των αυτόνομων κοινοτήτων, η συμπεριφορά των οποίων περιγράφεται αναλυτικά στο εν λόγω έγγραφο. Ωστόσο, δεν αναγνωρίζεται επαρκώς η επιμέλεια με την οποία ενέργησαν σε κάθε στιγμή οι εθνικές στατιστικές αρχές. Επομένως, δύσκολα συμβιβάζεται η άποψη περί παράβασης από πρόθεση ή σοβαρή αμέλεια με το γεγονός ότι οι στατιστικές αρχές ήταν αυτές που ενημέρωσαν αυτόβουλα την Επιτροπή σχετικά με τα όσα είχαν λάβει χώρα. Όπως τονίσαμε στα γεγονότα 6 και 7 στο παρόν έγγραφο, στις αρχές Μαΐου του 2012 η ανάλυση του Υπουργείου Οικονομικών και Δημόσιας Διοίκησης σχετικά με τις πληροφορίες που απεστάλησαν για την εφαρμογή του μηχανισμού πληρωμών σε προμηθευτές αποκάλυψε μια παρατυπία όσον αφορά την καταγραφή των δαπανών για την υγεία στην αυτόνομη κοινότητα της Βαλένθια. Και αμέσως μόλις έλαβε γνώση αυτής της παρατυπίας, η IGAE ζήτησε από την IGGV να επιβεβαιώσει αυτές τις πληροφορίες, ενημερώνοντας σχετικά την ομάδα εργασίας για τους εθνικούς λογαριασμούς. Η ομάδα εργασίας για τους εθνικούς λογαριασμούς συμφώνησε στην άμεση γνωστοποίηση της παρατυπίας στη Eurostat, την οποία και πραγματοποίησε στις 17 Μαΐου 2012, προτείνοντας να προβεί σε αναθεώρηση της κοινοποίησης που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο. Μέσω των υπηρεσιών της, η Ισπανία εντόπισε ένα σφάλμα στην αναφορά, το οποίο και ανέδειξε με δική της πρωτοβουλία και, κατόπιν αιτήματος των στατιστικών αρχών, ενημέρωσε το αρμόδιο ευρωπαϊκό όργανο, κατά τρόπο που, όπως είδαμε στις προηγούμενες παρατηρήσεις, δεν είχε καμία επίδραση ή αντίκτυπο στις εποπτικές λειτουργίες της Επιτροπής. Δεν ενέργησε μόνο με τη δέουσα επιμέλεια, αλλά και με την απαιτούμενη ταχύτητα. Επιπλέον, πριν από την κίνηση της διαδικασίας έρευνας, οι εθνικές στατιστικές αρχές συνεργάστηκαν με απόλυτη αξιοπιστία, διαφάνεια και προθυμία με την Επιτροπή σε αυτό που θεωρούσαν ότι ήταν μια σειρά επισκέψεων με στόχο τη βελτίωση του τεχνικού συστήματος αναφοράς δεδομένων. Όπως έχουμε ήδη επαναλάβει στο παρόν έγγραφο, πέρα από τις κανονικές επισκέψεις διαλόγου που προβλέπονται στον κανονισμό 479/2009, κατά το διάστημα η Ισπανία δέχτηκε 3 επισκέψεις οι οποίες χαρακτηρίστηκαν «technical», «upstream» και «ad hoc» (24 Μαΐου 2012, Ιουνίου 2012, Σεπτεμβρίου 2012 και Σεπτεμβρίου 2013) στις οποίες, και πάλι, η συνεργασία που παρασχέθηκε αντιβαίνει πλήρως την άποψη περί πρόθεσης ή σοβαρής αμέλειας. Εξάλλου, από τον Μάιο του 2012, και πάλι όχι ως αποτέλεσμα της επιβολής κυρώσεων ή της κίνησης διαδικασίας έρευνας, αλλά απλώς με στόχο τη βελτίωση του συστήματος, δεδομένου ότι είχε εντοπιστεί κάποιο σφάλμα στην αναφορά των δεδομένων, πραγματοποιήθηκαν βελτιώσεις στις εν λόγω διαδικασίες αναφοράς. Ανάμεσα στις βελτιώσεις αυτές, οι οποίες περιγράφονται στο ίδιο το έγγραφο των προκαταρκτικών πορισμάτων, ξεχωρίζουν ο οργανικός νόμος περί δημοσιονομικής σταθερότητας και οικονομικής βιωσιμότητας, ο οποίος είναι υποχρεωτικός για όλα τα επίπεδα της ισπανικής διοίκησης (κεντρική διοίκηση, αυτόνομες κοινότητες και τοπική αυτοδιοίκηση), ο οργανικός νόμος για την ανεξάρτητη αρχή δημοσιονομικής ευθύνης, επίσης υποχρεωτικός στο σύνολο του ισπανικού κράτους, ο 14