ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

Transcript

1 Α Αρσάκειο Γενικό Λύκειο Ψυχικού Ερευνητική εργασία Β τετραµήνου Υπεύθυνες Καθηγήτριες: Γλέζου Κατερίνα - ρίλλια Αθανασία ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

2 Βάµβουρα Άνναλη Γιαννοπούλου Αθηνά έτση Μικαέλα Πετροπούλου Πέλυ Πλατής Σωτήρης Σακελλαρίου Κωνσταντίνος

3

4 Γιατί χρειαζόμαστε το νερό; 1.Το νερό λειτουργεί σαν «λιπαντικό» για την σωστή λειτουργία των αρθρώσεων µας. 2. Ενυδατώνει τους ιστούς του σώµατος µας. 3. ιαλύει όλα τα θρεπτικά συστατικά και αποβάλει τις τοξίνες από τον οργανισµό µας. 4. Μεταφέρει όλα τα θρεπτικά συστατικά και το οξυγόνο στο αίµα µας. 5. Αποτελεί το βασικό συστατικό του σάλιου.. 6. Ρυθµίζει την θερµοκρασία του σώµατος. 7. Ρυθµίζει τον βασικό µεταβολισµό. 8. Βοηθά στο να απαλλαγούµε από το υπερβάλλον νάτριο, µειώνοντας τις πιθανότητες για κατακράτηση υγρών. 9. Συµβάλλει στην πρόληψη ασθενειών, όπως του καρκίνου και στην πρόληψη εµφάνισης νεφροπαθειών (American Dietetic Association, 2009). Ειδικότερα, καταναλώνοντας 8 ποτήρια νερό την ηµέρα µειώνεται η πιθανότητα για εµφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 45%, καρκίνου της ουροδόχου κύστεως κατά 50% ενώ µπορεί να µειώσει σηµαντικά και την εµφάνιση καρκίνου του µαστού (American Dietetic Association, 2009).

5 Πόσο νερό πρέπει να πίνουμε; Το σώµα µας χάνει 2-3 λίτρα νερού ηµερησίως µέσω της αναπνοής, και του δέρµατος. Για τον λόγο αυτόν θεωρείται απαραίτητο να αναπληρώνουµε τα υγρά που χάνουµε πίνοντας είτε νερό (6-8 ποτήρια νερό την ηµέρα ή 30ml ανά κιλό βάρους) είτε χυµούς φρούτων ή λαχανικών, ηµίπαχο ή άπαχο γάλα. Επίσης θα πρέπει να αναφέρουµε πως το επάγγελµα που ακολουθούµε καθώς και Επίσης θα πρέπει να αναφέρουµε πως το επάγγελµα που ακολουθούµε καθώς και διάφορα στάδια της ζωής µας µπορεί να σχετίζονται µε αυξηµένες ανάγκες του σώµατος µας για υγρά και νερό. Για παράδειγµα σε επαγγέλµατα όπου υπάρχει έντονη σωµατική άσκηση, π.χ. στους γυµναστές, οικοδόµους, και σε χειρωνακτικές εργασίες όπου υπάρχει έντονη εφίδρωση καθώς και κατά την περίοδο του θηλασµού όπου υπάρχει έντονη παραγωγή γάλακτος, η ποσότητα κατανάλωσης υγρών πρέπει να ξεπερνά τα 3 λίτρα την ηµέρα.

6 Πόσο νερό πρέπει να πίνουν τα παιδιά; Όσον αφορά τα παιδιά, είναι απαραίτητο να καταναλώνουν υγρά και ειδικότερα νερό κατά την διάρκεια των γευµάτων και ενδιάµεσα από αυτά. Ο γενικός κανόνας για ένα παιδί 1-5 ετών είναι να του παρέχουµε 6-8 ποτήρια υγρών την ηµέρα. Μεγαλύτερη ποσότητα υγρών ενδεχοµένως να χρειάζεται εφόσον το παιδί είναι αρκετά δραστήριο ή κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών µηνών. Κατάλληλα υγρά για την παιδική ηλικία θεωρούνται το νερό, το γάλα (πλήρες µέχρι την ηλικία των 2 ετών και ηµίπαχο από την ηλικία των 2 ετών και έπειτα) και οι φυσικοί χυµοί φρούτων.

7 Βρύσης ή εμφιαλωμένο; Τόσο το εµφιαλωµένο όσο και το νερό βρύσης είναι εξίσου ασφαλή για κατανάλωση. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιοι παράγοντες που πρέπει να λαµβάνουµε υπόψη µας: 1. Κόστος: Το εµφιαλωµένο νερό δεν παρέχεται δωρεάν και έτσι δεν είναι προσιτό σε χαµηλά κοινωνικοοικονοµικά πληθυσµιακά στρώµατα. 2. Γεύση: Πολλοί άνθρωποι προτιµούν το εµφιαλωµένο νερό καθώς αναφέρουν πως το καταναλώνουν µε µεγαλύτερη ευκολία από το νερό της βρύσης, ενώ άλλοι προτιµούν την χρήση λεµονιού για να κάνουν πιο ευχάριστη την γεύση του νερού της βρύσης. 3. Φθόριο: Πολλά εµφιαλωµένα νερά δεν είναι φθορισµένα και αυτό είναι ένα σηµαντικό θέµα ιδιαίτερα για την υγεία των δοντιών στα παιδιά και τους εφήβους. Όταν το εµφιαλωµένο νερό δεν είναι εµπλουτισµένο µε µεταλλικά άλατα (πχ. ασβέστιο) δεν παρέχει παραπάνω οφέλη από το νερό βρύσης ενώ µπορεί να έχει ένα αρνητικό αντίκτυπο για το περιβάλλον καθώς εµπεριέχεται σε πλαστικά µπουκάλια. Από την άλλη µεριά σύµφωνα µε τον Αµερικανικό Σύλλογο η αυξηµένη παραγωγή εµφιαλωµένου νερού (πχ ανθρακούχα νερά) έχει ως θετικό αποτέλεσµα την αύξηση της κατανάλωσης νερού (πχ επιλογή ανθρακούχου νερού µε τα γεύµατα) εις βάρους της κατανάλωσης αναψυκτικών.

8 Τα άλλα νερά Εκτός από το εµφιαλωµένο νερό και το νερό της βρύσης, στο εµπόριο κυκλοφορούν και άλλα είδη νερού, όπως το ανθρακούχοκαι τα νερά που είναι εµπλουτισµένα µε διάφορα θρεπτικά συστατικά και µεταλλικά στοιχεία. Τα ανθρακούχα νερά περιέχουν την ίδια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα µε αυτήν που είχαν από την πηγή που συλλέχθηκαν. Τα νερά που εµπλουτίζονται µε διάφορα µεταλλικά στοιχεία όπως το ασβέστιο, έχουν αυξηµένο κόστος αγοράς, ωστόσο η κατανάλωσή τους µπορεί να είναι πολύ ωφέλιµη ιδιαίτερα σε ηλικίες που αυξηµένες ποσότητες λήψης ασβεστίου είναι απαραίτητες (π.χ. γυναίκες στην εµµηνόπαυση).

9 Αφυδάτωση Η αφυδάτωση προκαλείται µέσω της απώλειας υγρών από το σώµα µας λόγω του ιδρώτα, της έκκρισης δακρύων, κ.ά. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται το καλοκαίρι όπου λόγω της αυξηµένης θερµοκρασίας του περιβάλλοντος προκαλείται έντονη εφίδρωση. Επίσης σε κλινικές καταστάσεις όπου επικρατεί πυρετός, κ.ά. είναι πολύ πιθανόν να προκληθεί αφυδάτωση. Συµπτώµατα: ίψα, µειωµένη συχνότητα ούρησης, ξηρό δέρµα, έντονη κούραση, πονοκέφαλοι, και ζαλάδες. Πρόληψη και αντιµετώπιση: Η πρόσληψη υγρών και ειδικότερα νερού σε ποσότητα 8-10 ποτήρια την ηµέρα είναι απαραίτητη για την πρόληψη της αφυδάτωσης. Η πρόσληψη υγρών θα πρέπει να αυξάνεται σε θερµές περιόδους του χρόνου και σε καταστάσεις όπου υπάρχει έντονη σωµατική δραστηριότητα. Ιδιαίτερη έµφαση πρέπει να δίνεται στην πρόσληψη υγρών και ροφηµάτων που εµπεριέχουν αλκοόλ ή καφεΐνη καθώς οι ουσίες αυτές αυξάνουν την διούρηση και µπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση εφόσον λαµβάνονται σε αυξηµένες ποσότητες.

10 Ιαµατικά Λουτρά Ιαµατικές πηγές ονοµάζονται οι πηγές, τα νερά των οποίων έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Τα ιαµατικά νερά πηγάζουν µέσα από πετρώµατα και κατά τη διαδροµή τους µέχρι την επιφάνεια της Γης, αποκτούν τα µεταλλικά συστατικά τους, στα οποία οφείλεται και η θεραπευτική τους δράση. Περιέχουν διαλυµένα µεταλλικά συστατικά, όπως νάτριο, κάλιο, ασβέστιο κ.λ.π. Τα νερά αυτά έχουν δίαφορο βαθµό οξύτητας και είναι όξινα, αλκαλικά ή ουδέτερα. Στηχώραµαςυπάρχουνφυσικέςπηγέςσε 752 περίπου διαφορετικά γεωγραφικά σηµεία. Οι πιο φηµισµένες από αυτές για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες είναι οι ιαµατικές πηγές των Καµµένων Βούρλων, της Αιδηψού και της Ικαρίας. Στη Λέσβο συναντάται, επίσης, η θερµότερη πηγή στον κόσµο (92,5 C).Φυσικά δεν µπορούν όλες οι φυσικές πηγές να γίνουν ιαµατικά λουτρά, λόγω έλλειψης κατάλληλων εγκαταστάσεων και εξοπλισµού.

11 Η θεραπευτική δράση των ιαµατικών πηγών είναι τριπλής φύσεως: µηχανική, θερµική και χηµική. Η µηχανική δράση οφείλεται κυρίως στην άνωση και στην υδροστατική πίεση. Η θερµική δράση οφείλεται στη διαφορά θερµοκρασίας µεταξύ του νερού και του ανθρώπινου σώµατος. Ηχηµικήδράσηοφείλεταιστηνεπαφήτουδέρµατοςµεταµεταλλικά στοιχεία του νερού καθώς και στην διείσδυσή τους σε αυτό. Οι ιαµατικές πηγές έχουν θετική επίδραση σε διάφορες δερµατικές παθήσεις, στην αρτηριακή υπέρταση, σε αναπνευστικές ή ρευµατικές παθήσεις κ.λ.π.

12 Ρύπανση του νερού

13 Ρύπανση του νερού Ρύπανση Άµεση Έµµεση Πηγές ρύπανσης νερού: Αστικά λύµατα Βιοµηχανικά υγρά απόβλητα Γεωργικά υγρά απόβλητα Κτηνοτροφικά υγρά απόβλητα ιείσδυση θαλασσινού νερού Όξινη βροχή Μόλυνση

14 Ρύπανση νερού Αστική Ρύπανση: - σύστηµα αποχέτευσης -χηµικά αυτοκινητόδροµους -χωµατερές Βιοµηχανική Ρύπανση: : - θερµική ρύπανση - ραδιενεργά υλικά - οργανικά απόβλητα - ανόργανα συστατικά Αγροκαλλιεργητική Ρύπανση: - ζωικά απόβλητα - εντοµοκτόνα κ λιπάσµατα - ιλυώδη ιζήµατα

15 Επιπτώσεις της ρύπανσης Μείωση του οξυγόνου που είναι διαλυµένο στο νερό Τα νερά απειλούνται συχνά µε πλήρη ή µερική αποξυγόνωση. Όσο αυξάνεται η ρύπανση των νερών, κυρίως, µε οργανικές ύλες, και ανεβαίνει η θερµοκρασία τους, τόσο µειώνεται το διαλυµένο οξυγόνο, γιατί καταναλώνεται λόγω της αναπνοής των µικροοργανισµών που κάνουν αποσύνθεση.. Οι συνέπειες µπορεί να είναι καταστροφικές για τους περισσότερους υδρόβιους οργανισµούς, αφού κινδυνεύουν από ασφυξία.

16 Ευτροφισµός των νερών Οφείλεται στη ρύπανση µε ανόργανα άλατα που περιέχουν άζωτο και φώσφoρο, που περιέχονται συνήθως σε λιπάσµατα και βιοµηχανικά απόβλητα. Έχει ως αποτέλεσµα την υπερβολική ανάπτυξη φυτοπλαγκτόν στα επιφανειακά νερά από την υπερβολική τροφοδοσία των νερών µε θρεπτικά συστατικά. Συνέπειες: η υπερβολική ανάπτυξη ορισµένων ειδών σε βάρος όλων των άλλων και η µείωση ή η εξαφάνιση της ποικιλίας των ειδών µε θανάτωση ή µετανάστευσή τους.

17 Ρύπανση υπόγειων νερών Τα υπόγεια νερά έχουν περιορισµένη ικανότητα αυτοκαθαρισµού. Η κατάληξη αστικών λυµάτων, χηµικών λιπασµάτων, αλλά και κτηνοτροφικών αποβλήτων στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα έχει ως κύριο αποτέλεσµα την αύξηση της συγκέντρωσης των νιτρικών αλάτων. Έτσι συγκεντρώνονται τοξικές ουσίες στα υπόγεια νερά, η εκκαθάριση των οποίων είναι εξαιρετικά δύσκολη και δαπανηρή. Υφαλµύρυνση υπόγειων νερών Η εντατική άντληση των υπόγειων νερών µε ρυθµό, που δεν επιτρέπει την ανανέωση τους, προκαλεί την εισβολή αλµυρού νερού από τη θάλασσα στους υδροφορείς. Οταν η στάθµη του υπόγειου νερού υποχωρήσει κάτω από την στάθµη του θαλάσσιου νερού µε το οποίο συνδέεται, τότε αντί να έχουµε ροή από τον υπόγειο υδροφορέα στη θάλασσα, έχουµε αντιστροφή του φαινοµένου και νερό από την θάλασσα εισέρχεται στο υπόγειο νερό.

18 Ρύπανση πόσιµου νερού Οάνθρωποςαπαιτείπόσιµογλυκόνερόγιαναεπιβιώσει,γι`αυτόκαισε όλητηνπερίοδοτηςεξέλιξηςτουζούσεκοντάσεποταµούςκαιλίµνες.γι αυτό φυτοφάρµακα, λιπάσµατα ή ζιζανιοκτόνα που καταλήγουν στο νερό είναι εξαιρετικά επικίνδυνα. Επίσης επικίνδυνες είναι οι νιτρικές ενώσεις στα νερά, οι οποίες µετασχηµατίζονται σε νιτρώδη και νιτροζαµίνες. Η µακροχρόνια κατανάλωση αυτών των ουσιών µέσω της τροφικής αλυσίδας µπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήµατα στην ανθρώπινη υγεία.. Αγροτική ρύπανση Η αγροτική ρύπανση προκαλείται από τις γεωργικές δραστηριότητες και τα φυτοφάρµακα και έχει σχέση µε τον ευτροφισµό. Η ρύπανση αυτή φτάνει στα επιφανειακά νερά µέσω της επιφανειακής απορροής µε τα νερά της βροχής, ή µε την επικοινωνία µε τα υπόγεια νερά που εν τω µεταξύ έχουν ρυπανθεί από τα νερά άρδευσης των αγρών.

19 Ιδιαίτερα περιβαλλοντικά προβλήµατα Λιγότερο συχνές στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο είναι οι γνωστές διεθνώς "κόκκινες παλίρροιες", που είναι αποτέλεσµα της εκρηκτικής παραγωγής φυτοπλαγκτόν. Αυτοί οι µικροοργανισµοί µπορούν πολλές φορές να σχηµατίσουν ένα ορατό επίπεδο στην επιφάνεια των υδάτων και όταν η συγκέντρωσή τους είναι ιδιαίτερα υψηλή να χρωµατίσουν το νερό. Ρύπανση από πετρελαιοειδή Τα πετρελαιοειδή έχουν την ιδιότητα να διασπείρονται και να εξαπλώνονται σε τεράστιες εκτάσεις. Έτσι, καλύπτοντας την επιφάνεια του νερού, εµποδίζουν την ανταλλαγή των αερίων µεταξύ αέρα και νερού και βλάπτουν τους υδρόβιους οργανισµούς. Ακόµη, το πετρέλαιο επιδρά στις τροφικές αλυσίδες, ρυπαίνει τις πηγές τροφής που βρίσκονται στην αρχή της τροφικής αλυσίδας, εµποδίζει την αναπαραγωγή της θαλάσσιας ζωής και µειώνει την φυσική αντίσταση των οργανισµών.

20 Όξινη βροχή Το φαινόµενο της όξινης βροχής παρουσιάζεται όταν το νερό της βροχής έχει πολύ αυξηµένες όξινες ιδιότητες, δηλαδή ph 5 ή και µικρότερο, λόγω οξέων τα οποία βρίσκονται στην ατµόσφαιρα. ηµιουργείται όταν το διοξείδιο του θείου και του αζώτου µετατρέπονται σε θειικό και νιτρικό οξύ, τα οποία µπορούν να µεταφερθούν από τους ανέµουςσεµεγάλεςαποστάσειςκαιναπέσουνστηνγηυπότηνµορφή όξινης βροχής.

21 Το νερό που φεύγει από τα διυλιστήρια για διανοµή στην κατανάλωση είναι νερό ασφαλές και πόσιµο και πληρεί τους όρους των σχετικών υγειονοµικών διατάξεων. Το νερό της Αθήνας είναι αρίστης ποιότητας. Πόσιµο νερόχαρακτηρίζεται το νερό που είναι καθαρό από φυσική, χηµική, βιολογική και µικροβιολογική άποψη και µπορεί να καταναλώνεται χωρίς να κινδυνεύει η.υγεία του ανθρώπου Το πόσιµο νερό πρέπει να είναι άχρωµο, άοσµο, δροσερό και µε ευχάριστη γεύση. εν πρέπει να έχει µεγάλη σκληρότητα γιατί αυτή προκαλεί δυσκολίες στην καθηµερινή αλλά και τη βιοµηχανική του χρήση. εν πρέπει να περιέχει µεγάλη ποσότητα οργανικών ουσιών, βαρέων µετάλλων ούτε και παθογόνα παράσιτα ή µικρόβια. Η θερµοκρασία του νερού πρέπει να είναι σταθερή στους βαθµούς ο C (Κελσίου).

22 Κατά τον ποιοτικό έλεγχο του νερού ερευνώνται βασικά τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Οσµή Γεύση Χρώµα Θολότητα Θερµοκρασία Αλκαλικότητα Οξύτητα pη Μικρόβια Σκληρότητα

23 ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΕΛΕΓΧΟΥΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ ΜΑΣ; Υπάρχουν βασικά στοιχεία, που µπορούν να σας βοηθήσουν να κάνετε µια πρώτη αξιολόγηση του νερού που φτάνει στο ποτήρι σας. Το χρώµα, η οσµή, η θολερότητα ή η γεύση µπορούν να σας δώσουν ενδείξεις για την καταλληλότητα και την καθαρότητα του ή να σας θορυβήσουν και να σας παρακινήσουν για περαιτέρω έλεγχο. Θολερότητα νερού Χρώµα νερού Γεύση νερού Οσµή νερο Σκληρότητα νερού

24 ΘΟΛΕΡΟΤΗΤΑ Η θολερότητα του νερού µπορεί να οφείλεται σε ανόργανες ή οργανικές ουσίες που αιωρούνται. Σύµφωνα µε την Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας, το νερό πρέπει να φτάνει διαυγές στον καταναλωτή, ενώ το νερό που είναι θολό δεν πρέπει να καταναλώνεται πριν ελεγχθεί για ρύπανση, ενώ η κατανάλωση θολού νερού µπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη για την υγεία,, αφού η απολύµανση του πόσιµου νερού δεν είναι αποτελεσµατική αν υπάρχει θολότητα, γιατί πολλοί παθογόνοι οργανισµοί εγκλωβίζονται στα σωµατίδια που αιωρούνται και προστατεύονται από το απολυµαντικό. Επίσης, τα σωµατίδια µπορεί να απορροφήσουν επιβλαβείς οργανικές ουσίες.

25 ΧΡΩΜΑ Το πόσιµο νερό δεν πρέπει να έχει χρώµα και αν υπάρχει, µπορεί να οφείλεται στην παρουσία χρωστικών ουσιών, φυτικών οργανικών ή ανόργανων (για παράδειγµα άλατα, σίδηρος από διάβρωση σωλήνων κλπ). Αν και δεν δηλώνει πάντοτε κίνδυνο, το νερό πρέπει να εξετασθεί χηµικά πριν την κατανάλωση, ώστε να διαπιστωθεί η προέλευση του χρώµατος.

26 ΓΕΥΣΗ Σχεδόν όλα τα νερά έχουν κάποια ιδιαίτερη γεύση, που οφείλεται συνήθως στα διαλυµένα αέρια και άλατα. Η γεύση δεν θεωρείται σηµαντική από άποψη υγείας, δεν είναι ωστόσο επιθυµητή, ενώ πρέπει να σας θορυβήσει κάθε απότοµη ή ενοχλητική αλλαγή.

27 ΟΣΜΗ Το ιδανικό πόσιµο νερό είναι άοσµο. Νερά που έχουν οσµή πρέπει να ελέγχονται, καθώς πολύ συχνά η οσµή οφείλεται σε χηµικές ουσίες ή σε µικροοργανισµούς. Ειδικά η έντονη οσµή δηλώνει ρύπανση και χρειάζεται έλεγχος για να βρεθεί η αιτία.

28 ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ Η σκληρότητα νερού διακρίνεται σε δύο κατηγορίες: σε παροδική, που µπορεί να οφείλεται στα όξινα ανθρακικά άλατα και σε µόνιµη, για την οποία ευθύνονται όλα τα υπόλοιπα άλατα (χλωριούχα, θειικά, νιτρικά, ανθρακικά). Το σκληρό νερό δεν έχει καλή γεύση και δεν κάνει αφρό µε το σαπούνι. Έρευνες έχουν δείξει πως οι µεγάλες τιµές σκληρότητας όχι µόνο δεν βάζουν σε κίνδυνο την υγεία, αλλά µπορεί και να την ευεργετήσουν, αφού έχει διαπιστωθεί σηµαντική σχέση µεταξύ της αυξηµένης σκληρότητας του νερού και της µείωσης των καρδιαγγειακών παθήσεων.

29 ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΛΕΓΧΟΥΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ ΜΑΣ; Στη φύση δεν υπάρχει πραγµατικά καθαρό νερό. Σχεδόν όλα το νερά περιέχουν µολυσµατικούς παράγοντες, ακόµη και ελλείψει κοντινών ρυπαντικών δραστηριοτήτων. Πολλά διαλυµένα µέταλλα, οργανικές ενώσεις άνθρακα, και µικρόβια βρίσκουν τον δρόµο τους στο νερό που καταναλώνουµε καθώς αυτό έρχεται σε επαφή µε τον αέρα και το χώµα. Όταν τα επίπεδα ρύπων και µολυσµατικών παραγόντων στο νερό που καταναλώνουµε είναι υπερβολικά υψηλά, µπορεί αυτό να έχει επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Τα προφανή προβλήµατα νερού, όπως είναι η µη καθαρή όψη του, καθώς επίσης η ασυνήθιστη γεύση και οσµή, µπορούν να είναι ενδείξεις υπερβολικών επιπέδων µολυσµατικών παραγόντων στην οικιακή παροχή του νερού. Πολλοί από αυτούς τους µολυσµατικούς παράγοντες απαντούν φυσικά και µπορεί να αποτελούν περισσότερο αισθητική ενόχληση παρά ουσιαστικό κίνδυνο για την υγεία. Η παρουσία των επιβλαβών µολυσµατικών παραγόντων, ωστόσο, δεν είναι πάντα προφανής και τέτοιο µολυσµένο νερό µπορεί να µην προκαλέσει επιβλαβή συµπτώµατα για πολλά έτη.

30 Νάτριο στο νερό Το νάτριο υπάρχει σε όλα τα φυσικά νερά και µάλιστα σε συχνά σε µεγάλες συγκεντρώσεις, στο πόσιµο νερό όµως συνήθως δεν υπερβαίνει τα 20 mg/l. Έχει την ιδιότητα να αλλοιώνει τη γεύση του νερού σε συγκεντρώσεις άνω των 200 mg/l. Το µεγαλύτερο πρόβληµα από υψηλές συγκεντρώσεις νατρίου στο νερό αντιµετωπίζουν οι ασθενείς µε χρόνιες καρδιακές παθήσεις. Νιτρώδη -Νιτρικά στο νερό Υπάρχουν στα φυσικά νερά, αλλά συνήθως σε χαµηλές συγκεντρώσεις, ενώ οι υψηλές συγκεντρώσεις οφείλονται σε λιπάσµατα, αποβλητα και απορρίµµατα. Το πόσιµο νερό µε µεγάλη περιεκτικότητα νιτρικών έχει διαπιστωθεί πως µπορεί να προκαλέσει στα παιδιά την ασθένεια µεθαιµογλοβιναιµία, ένα είδος αναιµίας. Έχει αποδειχθεί επίσης πως τα νιτρώδη και τα νιτρικά στο περιβάλλον του στοµάχου µπορούν να σχηµατίσουν καρκινογόνες ενώσεις. Σίδηρος στο νερό Ο σίδηρος υπάρχει συνήθως στα υπόγεια νερά, λόγω των πετρωµάτων που είναι πλούσια σε άλατα σιδήρου. Το πρόβληµα για την υγεία µπορεί να προκύψει από τη συνεχή κατανάλωση νερού που περιέχει µεγάλες συγκεντρώσεις σιδήρου. Σε ενήλικες αλλά κυρίως σε παιδιά µπορεί να επιφέρει βλάβες στους ιστούς προκαλώντας αιµοχρωµάτωση. Πρόκειται για διαταραχή του µεταβολισµού του σιδήρου που έχει ως αποτέλεσµα τη συσσώρευση του στον οργανισµό και την εναπόθεση του σε όργανα όπως το ηπαρ, η καρδιά ή το πάγκρεας.

31 Φθόριο στο νερό Με τη µορφή του φθοριούχου άλατος, το φθόριο υπάρχει συχνά κυρίως στα υπόγεια νερά και έχει διαπιστωθεί πως σε συγκεντρώσεις µέχρι 1 mg/l είναι ωφέλιµο για τα δόντια. Σε µεγαλύτερες όµως συγκεντρώσεις αποδεικνύεται πως προκαλεί φθορίαση στα δόντια, δηλαδή µαύρες κηλίδες στην αδαµαντίνη των δοντιών, αλλά και βλάβες στα οστά. Χρώµιο στο νερό Το πολύ τοξικό εξασθενές χρώµιο είναι εκείνο που εµφανίζεται συνήθως στο νερό, επειδή τα άλατα του είναι ευδιάλυτα. Στα φυσικά νερά, η µέση συγκέντρωση είναι από 0,5 έως 2 mg/l, ενώ στα υπόγεια είναι πολύ χαµηλή. Μεγαλύτερες συγκεντρώσεις -πρόβληµα που εντοπίζεται σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας -οφείλονται στη ρύπανση από βιοµηχανικά απόβλητα. Το εξασθενές χρώµιο θεωρείται καρκινογόνο και προκαλεί βλάβες στο δέρµα και το συκώτι.

32 ΑΚΙΝ ΥΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΣΤΟ ΝΕΡΟ Ουσίες όπως ο φώσφορος, το ασβέστιο ή το κάλιο είναι απαραίτητα συστατικά των φυσικών νερών και οι έρευνες δεν έχουν δείξει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, ούτε σε περιπτώσεις υψηλών συγκεντρώσεων. Έτσι, το µαγγάνιο µπορεί να αλλοιώνει τη γεύση του νερού κάνοντας την δυσάρεστη, οι έρευνες όµως δεν αναφέρουν πρόκληση προβληµάτων στον οργανισµό, ενώ το ασβέστιο -που προέρχεται από τα πετρώµατα και µπορεί να βρεθεί σε συγκεντρώσεις έως και µερικών εκατοντάδων mg/l - παίζει ρόλο στη σκληρότητα του νερού, αλλά δεν βλάπτει την υγεία.

33 Σπατάλη του νερού

34 Σπατάλη του νερού Σοβαρά προβλήµατα στη διαχείριση του νερού στην Ελλάδα και µεγάλη σπατάλη διαπιστώνουν οι Έλληνες επιστήµονες. Η µέση ηµερήσια κατανάλωση νερού ανά άτοµο ανέρχεται στα 145 λίτρα, τη στιγµή που θα µπορούσε να µειωθεί στα 50 λίτρα, µε την υιοθέτηση καλών πρακτικών και την αλλαγή τεχνολογιών µέσα στις κατοικίες. Παράλληλα, ο τουρισµός δεν στηρίζεται σε βιώσιµες και ορθές πρακτικές, γεγονός που επιβαρύνει παραπάνω ήδη ευάλωτες περιοχές. Οι απώλειες λόγω της παλαιότητας των δικτύων είναι πολύ υψηλές και σε κάποιες περιπτώσεις φτάνουν έως και το 50%.

35 Η παγκόσµια γεωργία απορροφά για τις ανάγκες της, κάθε χρόνο, το 92%όλουτουπόσιµουνερούτηςΓης. Η Ελλάδα εµφανίζεται ως µια από τις χώρες µε το µεγαλύτερο «υδάτινο αποτύπωµα» στον κόσµο, µια έννοια που περιγράφει τη χρήση νερού που γίνεται από τον πληθυσµό της, όπως συµβαίνει και µε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία.

36 Νερό και Ενέργεια

37 Παραγωγή Ενέργειας Οσµωτική Ενέργεια Υδροηλεκτρικά Εργοστάσια

38 Οσµωτική Ενέργεια Την ολοκλήρωση εντός του επόµενου έτους της κατασκευής του πρώτου σταθµού παραγωγής ενέργειας στον κόσµο που θα λειτουργεί µε θαλασσινό νερό, ανακοίνωσε Νορβηγική Εταιρία. Σύµφωνα µε την ανακοίνωση της εταιρίας, η «οσµωτική ενέργεια», όπως αποκαλείται, αποτελεί µια πολλά υποσχόµενη µορφή ενέργειας. «Είναι καθαρή, δεν προκαλεί εκποµπή αερίων (που προκαλούν το φαινόµενο του θερµοκηπίου) και µπορεί να γίνει ανταγωνιστική σε µερικά χρόνια», αναφέρει µεταξύ άλλων η ανακοίνωση. Η µονάδα θα λειτουργεί χρησιµοποιώντας τη διαφορά πίεσης ανάµεσα στο γλυκό και το αλµυρό νερό, η οποία µέσω τουρµπίνας θα µετατρέπεται σε ενέργεια. Μακροπρόθεσµα η τεχνολογία αυτή µπορεί να παράγει µέχρι και Terrawatt/ώρα. ΚάτιανάλογοθαγίνεικαιστηνΠορτογαλίαπουανόλαπάνεκαλά νοικοκυριά θα φωτίζονται µέσω της ενέργειας που παράγουν τα κύµατα. Υπενθυµίζεται ότι φέτος η ΕΕ έθεσε νέες βάσεις για τον ηλεκτρισµό που παράγεται από ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, αυξάνοντας το ποσοστό από 6,5% που είναι αυτή τηστιγµή,σε 20%µέχριτο 2020.

39 Υδροηλεκτρικά Εργοστάσια Παραγωγή Ενέργειας (Υδροηλεκτρικά Εργοστάσια) Υδροηλεκτρικά εργοστάσια ονοµάζονται οι εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας µε την εκµετάλλευση της δυναµικής ενέργειας του νερού (π.χ. ενός ποταµού, µιας λίµνης κτλ.). εδοµένου ότι παράγουν ενέργεια χωρίς να καταναλώνουν φυσικούς πόρους, θεωρούνται ως τρόποι παραγωγής ενέργειας από ανακυκλώσιµες πηγές.

40 Υδροηλεκτρικά εργοστάσια Τα µέρη ενός υδροηλεκτρικού εργοστασίου Το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο αποτελείται από τα εξής τµήµατα: Αρχικά κατασκευάζεται ένα φράγµα, το οποίο συγκρατεί το νερό σε µια τεχνητή λίµνη (ταµιευτήρα). Το νερό αυτό πρέπει να µπορεί να ρέει προς τα κάτω, γι' αυτό τα φράγµατα κατασκευάζονται σε σηµεία µε σχετικά απότοµες κλίσεις της κοίτης των ποταµών. Με τη ροή αυτή η δυναµική ενέργεια του νερού του ταµιευτήρα µετατρέπεται σε κινητική. Στο κάτω µέρος του φράγµατος τοποθετούνται υδατοφράκτες. Με τη βοήθειά τους ρυθµίζεται η ποσότητα ροής του νερού από τον ταµιευτήρα προς την τουρµπίνα µέσω του υδαταγωγού. Τουρµπίνα (ή τουρµπίνες, ανάλογα µε το µέγεθος του εργοστασίου): Είναι συσκευές µε ειδικά πτερύγια, χάρη στα οποία η κινητική ενέργεια του νερού που ρέει µετατρέπεται σε περιστροφική. Η υψοµετρική διαφορά µεταξύ στάθµης του ταµιευτήρα και της θέσης της τουρµπίνας προκαλεί την κίνηση του νερού, το οποίο µε τη σειρά του θέτει σε κίνηση την τουρµπίνα. Γεννήτρια (γεννήτριες, όπως πιο πάνω): Άµεσα συνδεδεµένη στον άξονα της τουρµπίνας βρίσκεται συνδεδεµένη µια γεννήτρια ηλεκτρικού ρεύµατος, την οποία θέτει σε κίνηση η τουρµπίνα. Με τον τρόπο αυτό η κινητική ενέργεια του νερού µετατρέπεται σε ηλεκτρικό ρεύµα. Γραµµές µεταφοράς: Από την εγκατάσταση παραγωγής ισχύος εκκινούν γραµµές µεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας προς τους τόπους κατανάλωσής της.

41 Τύποι υδροηλεκτρικών εργοστασίων Ανάλογα µε το µέγεθος και την παραγόµενη ισχύ, τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια διακρίνονται σε: Μικρής κλίµακας Μεσαίας κλίµακας Μεγάλης κλίµακας <<Επί της κοίτης>>

42 Πλεονεκτήµατα χρήσης Οι υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις στηρίζονται σε ανανεώσιµη πηγή ενέργειας, την ροή του νερού, η οποία είναι ανανεώσιµη πηγή, στηριζόµενη στον κύκλο του νερού στην Φύση. εν παράγουν κανένα απόβλητο, δεν εµφανίζουν εκποµπή κανενός είδους ρύπου και η µόνη περιβαλλοντική επιβάρυνση είναι η κατασκευή του φράγµατος και, σε ορισµένες περιπτώσεις, η αδυναµία επικοινωνίας των δύο τµηµάτων του ποταµού (που διαχωρίζει το φράγµα) για τις υδρόβιες µορφές ζωής.

43 Νοµική και Θεσµική διάσταση του νερού Προστασία περιβάλλοντος Προστασία υδάτινων πόρων Προστασία ωκεανών Προστασία γλυκών νερών

44 Χρήσεις του νερού Γεωργία Βιοµηχανία Υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις Αλιεία κ Ζωικοί οργανισµοί Ψυχαγωγία Άθληση Οικιακή χρήση

45 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το νερό αποτελεί βασικό στοιχείο της ζωής και της φύσης. Η οικολογική προσέγγιση του υδάτινου περιβάλλοντος θα οδηγήσει στην αναβάθµιση της σχέσης ανθρώπου και νερού. Η θεσµική και νοµική θωράκιση του υδάτινου περιβάλλοντος θα βοηθήσει στη σωστή διαχείριση του νερού.

46 Σας ευχαριστούµε για την προσοχή σας