Το παράδοξο της παρουσίας ΞΚ

Transcript

1 ΕΝΟΤΗΤΑ 8: ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΟΜΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ΑΔΚ) Περιεχόμενο διάλεξης η έννοια και η σημασία κεφαλαιακής διάρθρωσης βασικοί αριθμοδείκτες ΑΔΚ προσαρμογές λογ/μών ισολογισμού εξυπηρέτηση χορήγηση δανείων ΕΝΝΟΙΑ & ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ Η κεφαλαιακή διάρθρωση: εκφράζει τον τρόπο χρηματοδότησης, δηλαδή τη σχετική βαρύτητα: ιδίων κεφαλαίων και ξένων κεφαλαίων βραχυπρόθεσμων / μακροπρόθεσμων συσχετίζεται με τη διάρθρωση / σύνθεση ενεργητικού (πάγιο κυκλοφορούν) μετρείται με ομάδα σχετικών δεικτών Χρησιμότητα ΑΔΚ για να μελετηθούν: οφέλη και κίνδυνοι από ύπαρξη ΞΚ εξυπηρέτηση μακρ/μων υποχρεώσεων χρονισμός εισροών και εκροών, από / για: ρευστοποίηση ωφελειών πάγιου / κυκλοφορούντος ενεργητικού εκροές για εξυπηρέτηση μακροπρόθεσμων / βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων Το παράδοξο της παρουσίας ΞΚ απώλεια ελέγχου επιχείρησης οι δανειστές: καθορίζουν ρζ τις αποφάσεις θέτουν περιορισμούς κατάσχουν περιουσιακά στοιχεία μετατρέπονται σε μετόχους πλειοψηφίας αύξηση κινδύνου χρεοκοπίας ολοκληρωτική απώλεια επενδυμένων κεφαλαίων βελτίωσηaik: η χρηματοδότηση επενδύσεων με δανεισμό, όταν η επένδυση αποδίδει περισσότερο από το κόστος του δανείου (χρηματ/μική μόχλευση) η διαφορά απόδοσης κόστους αυξάνει τα κέρδη για τους μετόχους Μεταφορά πλούτου σε μετόχους: σε μακροχρόνιο δανεισμό με σταθερό επιτόκιο, η αύξηση πληθωρισμού οδηγεί σε μεταφορά πλούτου από δανειστές σε μετόχους από πληρωμή σε ονομαστικές αξίες (πληθωριστικό νόμισμα) 1

2 Χρηματοοικονομική μόχλευση χωρίς φόρους Επιχείρηση Α Επιχείρηση Β IK ΞΚ Κέρδη ΠΤ Τόκοι (8%) 0 32 ΚΚ (ΜΤ) Κέρδη ΠΤ / ΣΕ 100/600=16,7 100/600=16,7 ΚΚ / ΙΚ 100/600=16,7 68/200=34,0 χρηματοοικονομική μόχλευση με φόρους ΙΚ ΞΚ ΚΠΤΦ Τόκοι (8%) - 32 ΚΜΤ φόρος 40% 40 27,2 ΚΜΤΦ 60 40,8 αποδ. ΣΚ(ΠΤΦ) 100/600=16,7 100/600=16,7 αποδ. ΣΚ(ΠΤΜΦ) 60/600=10,0 40,8+19,2/600=10,0 αποδ. ΙΚ(ΜΤΦ) 60/600=10,0 40,8/200=20,4 Γενικά για τη χρηματοοικονομική μόχλευση Συμφέρει όταν η απόδοση επένδυσης που χρηματοδοτείται με ΞΚ κόστος δανείου όμως: αύξηση ΞΚ αυξάνει κίνδυνο / κόστος (r), άρα η αποδοτικότητα ΞΚ θα εξισωθεί με το κόστος κόστος ΞΚ μετά από φόρους = r x (1-ΠΦΣ) μόνο όταν υπάρχουν κέρδη, αφού σε περίπτωση ζημιών, δεν μειώνονται οι φόροι Κόστος ΞΚ, προ και μετά από φόρους Επένδυση ύψους αποδίδει λειτουργικά κέρδη (προ φόρων και τόκων) ποσού 300 Η επένδυση χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου είτε με ίδια κεφάλαια είτε με δάνειο επιτοκίου 10% Ερώτηση: Ποιο το πραγματικό / οικονομικό κόστους του δανείου, όταν τα κέρδη φορολογούνται με 40%; Κόστος ΞΚ, προ και μετά από φόρους Χωρίς δανεισμό Με δανεισμό Κέρδη ΠΤΦ Τόκοι με 10% Κέρδη ΠΦ Φόρος (40%) ΚΚ Κόστος δανείου* 0 60 * (καθαρό φόρου): 100 (120 80) Δηλαδή, το μετά από φόρους κόστος του δανείου είναι 6% και όχι 10% (ονομαστικό επιτόκιο ΠΦ) Πραγματικό κόστος δανείου = r χ (1 - ΠΦΣ) Κόστος ΞΚ με ζημιές Επιχείρηση που παρουσιάζει ζημιές 700 πραγματοποιεί νέα επένδυση ύψους που αποδίδει λειτουργικά κέρδη ποσού 300 Η επένδυση χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου με δάνειο, με επιτόκιου 10% Ερώτηση: η Ποιο το πραγματικό / οικονομικό κόστους του δανείου, όταν τα κέρδη φορολογούνται με 40%; 2

3 Ζημιές προ επένδυσης, ΠΤΦ 700 Κέρδη επένδυσης 300 Ζημιές ΠΤΦ 400 Τόκοι 100 Ζημιές ΠΦ 500 Φόρος 0 Καθαρή ζημία 500 Κόστος δανείου 100 Φορολογική εξοικονόμηση * 0 Λόγω ζημιογόνων αποτελεσμάτων, δεν υπάρχει φορολογική εξοικονόμηση τόκων ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΟΜΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Δείκτης Χρηματοοικονομικής Μόχλευσης Συνόλου Ενεργητικού ΧΜ = ΙΚ (ΚΘ) Δείκτης Ξένων προς Συνολικά Κεφάλαια Σύνολο ΞΚ ΞΚ / ΣΚ = Σύνολο Ενεργητικού (ή Σύνολο ΙΚ + Υ) Δείκτης Ξένων Κεφαλαίων προς Ίδια Σύνολο Ξένων Κεφαλαίων ΞΚ / ΙΚ = Ίδια Κεφάλαια (ΚΘ) ή Δείκτης ΞΚ προς χρηματιστ/κή αξία ΙΚ ΞΚ / Χρημ Αξία ΙΚ = Σύνολο ΞΚ Χρηματιστηριακή αξία ΙΚ Η χρήση της δεύτερης εκδοχής του δείκτη ενδείκνυται όταν η λογιστική αξία των ΙΚ αποκλίνει σημαντικά από τη χρηματιστηριακή Δείκτης Μακροχρονίων ΞΚ προς ΙΚ ΜΞΚ / ΙΚ = Μακροπρόθεσμα ΞΚ ΙΚ (ΚΘ) Δείκτης Μακροπροθέσμων Κεφαλαίων Μακρ. Κεφ. / Σύν. Κεφ. = ΜΞΚ + ΙΚ Σύνολο κεφαλαίων Ο δείκτης παρουσιάζει το ποσοστό των μακροπροθέσμων (ίδιων και ξένων) στο σύνολο Σύγκριση με Μακροπρόθεσμο Ενεργητικό Προσοχή στους δείκτες κεφαλ. διάρθρωσης Μεγάλη ποικιλία δεικτών Σύνθεση συστατικών Αναστροφή αριθμητή / παρονομαστή Επηρεασμός τιμών δείκτη ΞΚ / ΙΚ, ΙΚ / ΞΚ, ΞΚ / ΣΚ, ΙΚ / ΣΚ, ΣΚ / ΙΚ, ΣΚ / ΞΚ, κλπ Δείκτης παγιοποίησης: ΔΠαγ = Σύνολο παγίων Σύνολο Ενεργητικού Σύγκριση Παγιοποίησης & Δείκτη ΜακρΚεφ Σύνολο παγίων Σύνολο Μακρ. Κεφαλαίων vs Σύνολο Ενεργητικού Σύνολο Κεφαλαίων Κατάρτιση Ισολογισμού Κοινών Μεγεθών 3

4 Κάλυψη παγίων με μακροπρόθεσμα κεφάλαια Κάλυψη Σύνολο Παγίων Παγίων με = Μακρ Κεφ Σύνολο ΙΚ + Μακρ ΞΚ ΠΑΓΙΑ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΑ) ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΞΚ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΑ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΑ ΞΚ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΞΙΩΝ Συνήθη προβλήματα αναλυτών με λογιστικά μεγέθη: Παραβίαση λογιστικών προτύπων: Μη διενέργεια προβλέψεων ή αποσβέσεων Μη αναγνώριση εξόδων και υποχρεώσεων Χρήση λογιστικών κανόνων που δεν εξυπηρετούν την ανάλυση / προσδιορισμό αξίας: Χρήση ιστορικού κόστους για πάγια Μη αναγνώριση στοιχείων (εσωτερικά άυλα) ανάγκη προσαρμογής λογιστικών καταστάσεων Έννοια προσαρμογής λογιστικών μεγεθών: Προσαρμογή στα ποσά που θα είχαν εάν: εφαρμόζονταν ορθά τα λογιστικά πρότυπα, ή εφαρμόζονταν λογιστικοί κανόνες που εξυπηρετούν τους σκοπούς της ανάλυσης (π.χ. εύλογη αξία και όχι ιστορικό κόστος) ή Προσαρμογή ρμ για λόγους συγκρισιμότητας Σκοπός προσαρμογής: Υπολογισμός αξιόπιστων (ποιοτικών) δεικτών Συνήθη μεγέθη προς προσαρμογή: Έσοδα, έξοδα, καθαρά κέρδη Ενεργητικό, υποχρεώσεις, προβλέψεις, καθαρή θέση Ιδιαίτερη προσοχή σε Ισολογισμό έναντι ΚΑΧ ο ισολογισμός δέχεται σωρευτικές επιπτώσεις η ΚΑΧ μόνο τα ποσά της περιόδου Συνήθεις περιπτώσεις / λόγοι προσαρμογών A) άϋλα πάγια Υπεραξία Πιθανοί λόγοι διαγραφής: υποκειμενικότητα υπολογισμού αδυναμίας ρευστοποίησης απομείωση Δικ/τα βιομ. ιδιοκτησίας ή χρήσης παγίων Συχνά διαγράφονται λόγω: αδυναμίας ρευστοποίησης απομείωσης Β) ενσώματα πάγια Μπορεί να προστίθεται τυχόν θετική υπεραξία, αν είναι σημαντική και υπάρχει αντικειμενική μέτρηση Διαγράφεται ποσό που αντιστοιχεί σε τυχούσα μη αναγνωρισμένη απομείωση,αν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις μόνιμης ζημίας 4

5 Γ) κυκλοφορούν ενεργητικό Απαιτήσεις: αφαίρεση μη διενεργηθείσας απομείωσης πρόσθεση αναστροφής πρόβλεψης για επισφάλειες, αν συντρέχει περίπτωση Αποθέματα: αφαίρεση μη διενεργηθείσας απομείωσης αφαίρεση διενεργηθείσας υπερτίμησης μετατροπή τελικού αποθ/τος LIFO σε FIFO Χρεόγραφα: πρόσθεση ή αφαίρεση διαφοράς λογιστικής αξίας στον ισολογισμό και τρέχουσας αξίας κατά το χρόνο ανάλυσης (εάν η διαφορά είναι σημαντική, κατά κρίση) Δ) κρυφές υποχρεώσεις (ΟBSF) Προσαρμογή βάσει πληροφοριών από: προσάρτημα - σημειώσεις επί των ΛΚ αμφοτεροβαρείς συμβάσεις με τρίτους πληροφορίες από έκθεση ελεγκτή, τύπο, ειδικά έντυπα Χρηματοοικονομική μίσθωση (σε περίπτωση χειρισμού ως λειτουργική): ενσωμάτωση παγίου στο ενεργητικό ενσωμάτωση υποχρέωσης στο παθητικό αντικατάσταση του μισθώματος (έξοδο) με: χρεωστικούς τόκους αποσβέσεις προβλέψεις για αποζημίωση προσωπικού αναγνώριση ετήσιου εξόδου αναγνώριση σωρευτικής υποχρέωσης ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ Α) δείκτες εξυπηρέτησης υποχρεώσεων Δείκτης ΤΡ(ΛΔ) προς σύνολο υποχρεώσεων: ΤΡ(ΛΔ) / Μ.Ο. Συν ΞΚ = ΤΡ(ΛΔ) Μ.Ο. Συν ΞΚ Κάλυψη τόκων με κέρδη (ΔΚΤμεΚΚ) ΚΚ + Τόκοι + Φόροι Κάλυψη Τόκων = Τόκοι Κάλυψη εκροών τόκων με ΤΡ(ΛΔ) Κάλυψη Τόκων = ΤΡ(ΛΔ) + Εκροές τόκων & φόρων Εκροές Τόκων Β) Τι προστατεύει τους δανειστές; Ικανότητα δημιουργίας κερδών ικανότητα της διοίκησης ανταγωνισμός οικονομικός κύκλος, κλπ Καθαρή περιουσία (Ε Υ) Εμπράγματη εξασφάλιση (πάγια) 5

6 Όροι δανειακής σύμβασης περιορισμοί: διατήρηση επιπέδων ρευστότητας διατήρηση ή δομής κεφαλαίων (ύψος δανεισμού) μερισματική πολιτική εξαγορές - συγχωνεύσεις πώληση ή αγορά περιουσιακών στοιχείων Λήψη αποφάσεων για χορήγηση δανείων Εξέταση σεναρίων με / χωρίς νέα δάνεια: δείκτες δομής κεφαλαίων δείκτες εξυπηρέτησης υποχρεώσεων δείκτες βραχυχρόνιας ρευστότητας πορεία κερδών, διακύμανση, ποιότητα αποδοτικότητα νέων επενδύσεων 6