Transcript

1 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ Γώ Γιώργος Πιερράκος Αναπληρωτής Καθηγητή στο ΤΕΙ Αθήνας Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας

2 Δομή του μαθήματος Η έννοια του συστήματος Δομή συστήματος υγείας Δημόσια Υγεία- Πρωτοβάθμια Φροντίδας Υγείας Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας Προβλήματα των Συστημάτων Υγείας Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα Η Ευρωπαϊκή ήδά Διάσταση στα Συστήματα Υγείας Συστήματα υγείας στην Ευρώπη

3 Η έννοια του Συστήματος

4 ΣΥΣΤΗΜΑ Οργανωμένη πολυπλοκότητα (Στοιχεία Υπηρεσίες Οργανώσεις Υλικά κλπ.) Σχέσεις δυναμικής αλληλεξάρτησης Σκοποί και στόχοι Περιβάλλον (πολιτικοί οικονομικοί και κοινωνικοί παράγοντες)

5 Οργάνωση Δομή και λειτουργία οργανισμού Ανθρώπινος Παράγοντας Επίτευξη στόχων Συντονισμένη και ελεγχόμενη συλλογική δραστηριότητα.

6 Μέθοδοι αποζημίωσης, Πηγές άντλησης πόρων Σύστημα Παραγωγής Διανομής Σύστημα Διεύθυνσης Συντονισμού Σύστημα Χρηματοδότησης ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ

7 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Πρόληψη--- μονάδες φροντίδας-- Νοσοκομειακή περίθαλψη >μονάδες αποκατάστασης Μονάδες μακροχρόνιας φροντίδας Δομές ανοιχτής και κατ οίκον φροντίδας

8 Εισροές Διαδικασία Εκροές Επιδράσεις Αποτελέσματα Ανατροφοδότηση

9 Δικτύωση Οριζόντια δικτύωση: Συνεργασία μονάδων ίδιας βαθμίδας Κάθετη δικτύωση : συνεργασία μονάδων διαφορετική βαθμίδας Διατομεακός συντονισμός: μονάδες διαφορετικών τομέων (φάρμακο, τεχνολογία, κλπ)

10 Σύστημα Χρηματοδότησης Φορείς χρηματοδότησης (Κράτος, Ασφαλιστικοί φορείς, Ιδιωτική ασφάλεια) Πολίτες Υπηρεσίες

11 Σύστημα Χρηματοδότησης Δημόσιο Κοινωνική Ασφάλιση Ιδιωτική ασφάλιση Φόροι Ασφαλιστικές εισφορές Ασφάλιστρα ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Πολίτες

12 Σύστημα Συντονισμού Σχεδιασμός στη βάση των κατευθυντήριων γραμμών Συντονισμός και έλεγχος των δράσεων των μετόχων στο σύστημα Δημιουργία ροών ελέγχου και αυτορρύθμισης

13 Σχεδιασμός Η λειτουργία και διαμόρφωση του σχεδιασμού αφορά τη λήψη αποφάσεων για το τι πρέπει να γίνει πως πρέπει να γίνει Με το ερώτημα «Τι πρέπει να γίνει;» καθορίζονται οι στόχοι του οργανισμού Mετο ερώτημα «Πώς πρέπει να γίνει;» καθορίζονται οι μέθοδοι επίτευξής τους.

14 Το σύστημα Διοίκησης 3 βαθμίδων Α. Ανώτατο επίπεδο διοίκησης: Λαμβάνονται αποφάσεις μακροχρόνιας ισχύος, χωρίς συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα ρζ ή οργανωτικό πρότυπο. Β. Σχεδιασμός: Τα χρονοδιαγράμματα έχουν συνήθως ετήσια διάρκεια και βασίζονται στον προϋπολογισμό. Για κάθε πρόβλημα διαμορφώνονται αντίστοιχα ΠΛΑΝΑ & ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ. Γ. Επιχειρησιακή διαχείριση: Αφορά την καθημερινή πρακτική στη χρήση των ανθρώπινων και υλικών πόρων. Τα χρονοδιαγράμματα έχουν βραχεία διάρκεια.

15 Βασικά στοιχεία λειτουργίας ενός Συστήματος Υγείας: Οι χρησιμοποιούμενοι πόροι: Ανθρώπινο δυναμικό, Δομές και Τεχνολογία Η Η οικονομική υποστήριξη: Χρηματοδότηση και Έλεγχος δαπανών Η Η διαχείριση και ο προγραμματισμός: μ α)διεύθυνση ) β) Λήψη αποφάσεων και γ)νομοθετικό πλαίσιο Η Η διανομή υπηρεσιών: α) Προαγωγή της υγείας, β) Πρόληψη, γ)θεραπεία και δ) Επανένταξη- Αποκατάσταση

16 ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Σύνταγμα Δημόσια Διοίκηση Διαδικασίες λήψης αποφάσεων ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φυσικοί πόροι Οικολογική ισορροπία Οικολογικό Σύστημα Οικονομική Ανάπτυξη Απασχόληση- Ανεργία Φορολογικό σύστημα Παγκόσμια οικονομία ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Σύστημα Αξιών συμπεριφοράς Ήθη και έθιμα Κοινωνική διαστρωμάτωση Δημογραφικά δεδομένα Μετανάστευση Πρότυπα κοινωνικής συμπεριφοράς Πολιτιστικό Σύστημα

17 Ιδιαιτερότητες των συστημάτων υγείας Παρέμβαση: Οργάνωση Παραγωγή Διανομή χρηματοδότηση Σύστημα με αυξημένη κρατική ΣΥΣΤΗΜΑ παρέμβαση ΥΓΕΙΑΣ Σύστημα όπου δεν μπορούν να λειτουργήσουν οι νόμοι της αγοράς Ο ασθενής είναι αδύναμος να επιλέξει Ασυμμετρία στην πληροφόρηση Οι ανθρώπινοι πόροι (κεφάλαιο) παίζουν καθοριστικό ρόλο Σύστημα εντάσεως εργασίας Σύστημα Εντάσεως οργάνωσης και διαχείρισης Περιορισμένοι πόροι Ανάγκη για ορθολογική διαχείριση

18 ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

19 ΒΑΘΜΙΔΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ άτομα 000ά ΔΗΜΟΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ άτομα ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ άτομα ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ άτομα

20 Περιεχόμενο Περίθαλψης Πρωτοβάθμια Δευτεροβάθμια Τριτοβάθμια Διαγνωστική θεραπευτική Επείγουσα ιατρική Προληπτική Ιατρική Κοινωνική ή Ιατρική Νοσηλεία Εργαστηριακός Έλεγχος για τη νοσηλεία λί Γενικές επεμβάσεις Υψηλά εξειδικευμένες γνώσεις Εξοπλισμός λ ό Κόστος Πολλές ειδικότητες δ ό

21 Νοσοκομειακή Περίθαλψη Γενικά Νοσοκομεία Ειδικά Νοσοκομεία Οξείας Νοσηλείας Χρονίων Παθήσεων Τοπικά, Περιφερειακά

22 Παροχή της ιατρικής περίθαλψης με άξονα το νοσοκομείο Αύξηση των δαπανών χωρίς την αντίστοιχη μείωση της θνησιμότητας Η βελτίωση του επιπέδου υγείας δεν οφείλεται στην τεχνολογία Η αύξηση των δαπανών δε συμβάλει στην κάλυψη των αναγκών υγείας των πολιτών Μεμονωμένη μ αντιμετώπιση της ασθένειας Ο άνθρωπος ως αντικείμενο υγείας Βιο- ψυχοκοινωνικοί και περιβαλλοντικοί ρβ παράγοντες

23 Δεν μπορεί να επέμβει στην αίτια της αρρώστιας Νοσοκομειακή Φροντίδα Αναπόφευκτη ανάπτυξη της νέας τεχνολογίας Αύξηση του κόστους θεραπείας

24 Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας- Πρωτοβάθμια Περίθαλψη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Προστασία και Προαγωγή της υγείας του πληθυσμού Σύνολο του Πληθυσμού Πρωτοβάθμια Περίθαλψη Διάγνωση και θεραπεία κοινών νοσημάτων και τραυματισμών δεν απαιτεί την εισαγωγή και παραμονή στο νοσοκομείο Άτομα που νοσούν ή έχουν νοσήσει

25 Πρόληψη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Προστασία της Υγείας Πληθυσμός Προαγωγή γή της Υγείας

26 Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας ως λύση Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας διακήρυξη στην ALMA-ATA ATA Υγεία για όλους μέχρι το 2000 Νέα φιλοσοφία για την αντιμετώπιση των υγειονομικών προβλημάτων. Ολιστική προσέγγιση των προβλημάτων υγείας.

27 ΝΕΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Η Νέα Δημόσια Υγεία δίνει έμφαση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) και την προαγωγή υγείας με κύριους κατευθυντήριους άξονες τη διαμόρφωση υγιών δημόσιων πολιτικών, τη δημιουργία θετικού οικολογικού περιβάλλοντος, την κοινοτική δράση, την ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων και τη διατομεακή και διεπιστημονική προσέγγιση.

28 H Πρωτοβάθμια Φροντίδας Υγείας: Αποτελεί το πρώτο σημείο επαφής του πολίτη με το Σύστημα Υγείας Αντανακλά τα κοινωνικό-οικονομικά, οικονομικά, πολιτιστικά και πολιτικά χαρακτηριστικά μια χώρας Καλύπτει την υγεία ως Δημιουργεί θεμελιώδες κοινωνικό δικαίωμα Αναφέρεται στη σφαιρική αντίληψη της έννοιας της υγείας Προϋποθέτει στρατηγικό σχεδιασμό και ολοκληρωμένα προγράμματα προϋποθέσεις δημιουργίας δικτύων Κινητοποιεί την τοπική κοινωνία Δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες για συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων

29 Οικογενειακός Γιατρός

30 Οικογενειακός Γενικός Γιατρός Βρίσκεται κοντά στην οικογένεια και την κοινότητα, Δίνει λύση στα καθημερινά προβλήματα υγείας Ανθρωποκεντρικός χαρακτήρα της περίθαλψης Η Η γνώση των οικογενειακών, εργασιακών, κοινωνικών κ.λ.π.. προβλημάτων των «πελατών» του, του δίνει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί σε αυτή την ανάγκη και να εξελιχθεί σε σταθερό φίλο και προσωπικό ιατρικό σύμβουλο για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας παρουσιασθεί.

31 Ρόλος του Οικογενειακού Γιατρού Παρακολούθηση του πληθυσμού πρόληψη κατά της ασθένειας, ενημέρωση του κοινού για θέματα που αφορούν τη δημόσια υγεία αποφεύγεται ο κίνδυνος εισαγωγής σε κάποιο νοσοκομειακό ίδρυμα. Ρύθμιση των ροών προς το σύστημα με στόχο τη μείωση των παραπομπών προς τους διάφορους ειδικούς γιατρούς και κυρίως αυτούς των νοσοκομείων.

32 Η άσκηση της οικογενειακής ιατρικής σ ένα πληθυσμό ατόμων περιλαμβάνει κατά μέσο όρο ώρες εβδομαδιαίας απασχόλησης διαθέσιμου χρόνου ανά επίσκεψη 40 επισκέψεις ημερησίως επισκέψεις ετησίως 4 κατά κεφαλήν επισκέψεις ετησίως

33 Λειτουργικά χαρακτηριστικά του Οικογενειακού Γιατρού στο Σύστημα Υγείας Αποκλειστικός λ ό ή μη ρόλο του οικογενειακού γιατρού να παραπέμπει στους ειδικούς γιατρούς, Στον τρόπο αμοιβής τους. Μπορεί να αμείβονται με μισθό (Ελλάδα), κατά πράξη (Βέλγιο, Καναδάς, Σουηδία, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Αυστραλία κ.α), ή κατά κεφαλή (Αγγλία, Ολλανδία, Δανία κ.α). Εργασιακή σχέση γιατρών και ασφαλιστικού φορέα Χώρος που παρέχουν τις υπηρεσίες τους Δυνατότητα να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε έναν ορισμένο αριθμό ασφαλισμένων-δικαιούχων

34 Τρόπος άσκησης επαγγέλματος Α. κατά μόνας άσκηση του επαγγέλματος (solo practice) Μειονεκτήματα: α) απομόνωση του ιατρού από τους συναδέλφους του και επιστημονικές εξελίξεις, β) ψευδαίσθηση της επιστημονικής και επαγγελματικής Αυτοδυναμίας, γ)έλλειψη γραμματειακής και νοσηλευτικής υποστήριξης δ) αδυναμία του γιατρού να ανταποκριθεί στην αναγκαία σε καθημερινή 24ωρη βάση, ιδιαίτερα για έκτακτα προβλήματα υγείας των ασθενών του

35 Τρόπος άσκησης επαγγέλματος Α. ομαδική ιατρική (group practice) Πλεονεκτήματα: α) μειώνει το κόστος λειτουργίας, β) παρέχεται καλύτερη κάλυψη των αναγκών των ασθενών τους, γ) καθημερινή 24ωρη βάση

36 Σύμφωνα με το διακήρυξη της Alma-Ata Ata σκοποί του οικογενειακού γιατρού είναι α) «να κάνει έγκαιρη διάγνωση και να συμπεριλαμβάνει στη διαγνωστική του προσπάθεια φυσικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες, που προσδιορίζουν ρ την αρρώστια και την υγεία, β) να αναλαμβάνει τη φροντίδα ασθενών με χρόνιες επαναλαμβανόμενες ή καταληκτικές ασθένειες και να παίρνει απόφαση για κάθε πρόβλημα υγείας που παρουσιάζεται, γ) να δρα σε συνεργασία με άλλους συναδέλφους του γιατρούς και με τα άλλα επαγγέλματα υγείας, δ) να γνωρίζει πως και πότε θα παρέμβει θεραπευτικά, προληπτικά ή με κατάλληλη εκπαίδευση για να προάγει την υγεία των ασθενών του και των οικογενειών τους και ε) να αναγνωρίζει ότι έχει επαγγελματική ευθύνη απέναντι στην κοινότητα»

37 ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ Οι χρόνιες ασθένειες αποτελούν μια μεγάλη πρόκληση για την υγεία του πληθυσμού. Πρόκειται για μια σημαντική αιτία της πρόωρης θνησιμότητας και δεδομένου ότι οδηγούν συχνά σε κάποια μορφή αναπηρίας, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο προσδόκιμο ζωής.

38 Θάνατοι ανά κατοίκους στην Ευρώπη Πηγή: Eurostat 2012 Standardised death rate by inhabitants

39 Κάπνισμα Κακή διατροφή Έλλειψη Γυμναστικής Αλκοόλ ΧΑΠ (Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια) Υψηλή Αρτηριακή Πίεση Παχυσαρκία Διαβήτης ΙΙ Ενδιάμεσοι παράγοντες κινδύνου Υψηλή Χοληστερίνη η Καρκίνος Ουροδόχος Κύστη Νεφροί Καρδιοπάθεια Εγκεφαλικά Πνευματική αστάθεια Καρκίνος Πνεύμονα Νεφροπάθειες Καρκίνος στόματος, φάρυγγα, λάρυγγα, οισοφάγου και Συκωτιού Καρκίνος Παχέως εντέρου Καρκίνος Στήθους Καρκίνος Προστάτη Ahmad M. Zbib MD Heart and Stroke Foundation 2008 Adapted from literature, M.JAIN, PHP Unit, MOHLTC 1Dec2005 ίδια διαμόρφωση

40 Τοπική Κοινωνία Σύστημα Υγείας Πόροι και Πολιτικές Υποστήριξη της Αυτοφροντίδας Υποστήριξη στη Σχεδιασμός λήψη αποφάσεων συστήματος διανομής Κλινικό Πληροφοριακό ρ σύστημα Ευαισθητοποιημένος Κινητοποιημένος Ασθενής Παραγωγική Αλληλεπίδραση Ευαισθητοποιημένη Προετοιμασμένη Ομάδα Παροχής υπηρεσιών Wagner E.H., MD, MPH, Chronic Disease Management: What Will It Take To Improve Care for Chronic Illness? Effective Clinical Practice, Aug/Sept 1998, Vol 1 Λειτουργικά και Κλινικά Αποτελέσματα

41 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

42 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΑΒΑΣΕΩΝ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ & ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΚΛΗΤΗ ΖΗΤΗΣΗ

43 Σύστημα Διαχείρισης ποιότητας ΣΥΝΕΧΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΕΛΑΤΗ / ΧΡΗΣΤΗ ΠΟΡΟΙ ΜΕΤΡΗΣΗ, ΑΝΑΛΥΣΗ και ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΛΑΤΗ / ΧΡΗΣΤΗ ΕΙΣΡΟΕΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΕΚΡΟΕΣ ΠΡΟΪΟΝ ή ΥΠΗΡΕΣΙΑ

44 Παραγωγή μετρήσιμου προϊόντος στο Χρήστης : σύστημα υγείας Οργάνωση Υπηρεσιών Υγείας Ασθενής αλλά και Επαγγελματίες υγείας Αντικείμενο: η ικανοποίηση των χρηστών Στόχος βελτίωσης: η απόδοση του συστήματος Απόδοση: η αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών στο μικρότερο δυνατό κόστος Αειφόρος ανάπτυξη Ενδυνάμωση Τοπικών Κοινωνιών Βλί Βελτίωση της ποιότητας ζωής του πληθυσμού

45 Υγεία Ανάλυση Ασθένειας Θεραπείες Διαχείριση Ασθενούς Λήπτες Αποφάσεων Παράγοντες που αυξάνουν το Κόστος Κλινική Στρατηγική Οικονομική Στρατηγική Στρατηγική Ανάπτυξης ΑΘΕΝΕ ΕΙΣ- Χ ΧΡΗΣΤ ΤΕΣ

46 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

47 Κρίση των συστημάτων Υγείας Αύξηση δαπανών Αναποτελεσματικότητα Ανισότητες Κριτική στην ιατρική φροντίδα Υψηλές προσδοκίες

48 Σημαντικά προβλήματα των Συστημάτων Υγείας Διαρκής αύξηση των δαπανών υγείας Αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών υγείας (προκλητή ζήτηση) Μεγάλο εύρος στη μέγιστη και ελάχιστη τιμή κόστους παροχών υπηρεσιών υγείας. Ανισότητες Οικονομικά ελλείμματα

49 Βασικά χαρακτηριστικά ενός επιτυχημένου συστήματος υγείας Διαθεσιμότητα των υπηρεσιών υγείας Προσπελασιμότητα των υπηρεσιών υγείας Συνέχεια στην προσφορά των υπηρεσιών υγείας (πριν και μετά τη νόσο) Οργανωτικό επίκεντρο του συστήματος Ισότητα και ίσες ευκαιρίες στη χρήση των υπηρεσιών

50 Σύμφωνα με την ΠΟΥ: Για να επιτευχθεί η βελτίωση της Υγείας είναι απαραίτητο: Να γίνονται κοινωνικά δίκαιες επιλογές Να υπάρχει συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων στη λήψη αποφάσεων Να υπάρχει συνεργασία μεταξύ διαφορετικών τομέων στην προσέγγιση των προβλημάτων υγείας Να διασφαλίζεται η ορθολογική υιοθέτηση και χρήση της τεχνολογίας Να δοθεί έμφαση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας

51 ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

52 Διοικητικά Προβλήματα Κατάτμηση της χρηματοδοτικής ευθύνης Αναδρομική κάλυψη ελλειμμάτων Συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης Φιλοσοφία διοίκησης Νοσοκομείων και ταμείων Νοσοκομείο Νοσοκομείο-κεντρική κεντρική περίθαλψη

53 Βασική θεσμική εξέλιξη του ΕΣΥ Νόμος ίδρυση του ΕΣΥ: ορίζονται ρζ τα πλαίσια και οι βάσεις για την ανάπτυξη ενός Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ). Νόμος 2071/ για τον εκσυγχρονισμό και την οργάνωση του Ε.Σ.Υ πραγματοποιούνται σημαντικές αλλαγές στη φιλοσοφία του ΕΣΥ. Νόμος 2194/1994: Αποκατάσταση του Εθνικού Συστήματος Υγείας κατάργηση μιας σειράς άρθρων του Νόμου 2071/92 και η επαναφορά σε ισχύ μιας σειράς από διατάξεις του 1397/1983 Νόμος 2519/ : για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη του ΕΣΥ: ανάπτυξη της δημόσιας υγείας Νόμος 2889/2001: Η Μεταρρύθμιση του ΕΣΥ: αποκέντρωση των υπηρεσιών υγείας ΠΕΣΥ. Από το 2003 στα ΠεΣΥ υπάγονται και όλες οι δομές Πρόνοιας (Πρόσωπα Δημόσιου και Ιδιωτικού Δικαίου) της περιφέρειας με την ονομασία ως Πε.ΣΥΠ, (Περιφερειακά Συστήματα Υγείας Πρόνοιας) Νόμος 3235/2004: Πρωτοβάθμια Φροντίδα υγείας: Οργανισμός Κέντρων Υγείας (Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης), Οικογενειακός Γιατρός Νόμος 3329/ Εθνικό Σύστημα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Λοιπές Διατάξεις: ΠΕΣΥΠ ΔΥΠΕ, Ολοήμερη λειτουργία Νοσοκομείων Νόμος 3868/2010: Αναβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης: Ολοήμερη λειτουργία, απαγόρευση του καπνίσματος Νόμος 3918/2011 Διαρθρωτικές αλλαγές στο σύστημα υγείας και άλλες διατάξεις : επιχειρεί να αποσυνδέσει την προσφορά από τη ζήτηση και καθιστά τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ Υ κύριο χρηματοδότη

54 Φόροι Δημόσια Χρηματοδότηση Φόροι Κοινωνική Ασφάλιση Εθνικό Κέντρο Άμεση Βοήθειας ΕΚΑΒ Νοσοκομεία Κέντρα Υγείας Στρατιωτικά Νοσοκομεία Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) Εισφορές σε Δήμους Εισιτήριο 5 Απογευματινά γ μ Ιατρεία έως 100 Διάφορες πληρωμές Ιδιωτικές αμοιβές Μονάδες Υγείας ΕΟΠΥΥ Κέντρα Υγείας Δήμων Συμβάσεις με Γιατρούς

55 Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΣΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ

56 Ευρωπαϊκό Υγειονομικό Μοντέλο ΙΣΟΤΗΤΑ Πρόσβαση στις Υπηρεσίες Υγείας ΠΟΙΟΤΗΤΑ Ποιοτικές Υπηρεσίες Υγείας Ποιότητα Ζωής ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ Οικονομική Βιωσιμότητα

57 Περιβάλλον των Συστημάτων Υγείας στην Ευρώπη Στόχοι Κοινωνικής Ποιότητας Προκλήσεις που αντιμετωπίζουν: Μείωση του Κόστους Βελτίωση της ποιότητας Αύξηση της Προσβασιμότητας Οικονομική Ασφάλεια Κοινωνική ένταξη- Κοινωνική συνοχή Αυτονομία των Τοπικών κοινωνιών Ενδυνάμωση των πολιτών

58 Ευρωπαϊκοί στόχοι για την πολιτική της Υγείας Υψηλό επίπεδο Υγείας Αποτροπή Κινδύνων Πρόληψη Έμφαση στη δημόσια Υγεία Ενημέρωση Ε έ κοινού (αντιμετώπιση ώ προβλημάτων προκλητής ζήτησης) Σύνδεση Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα

59 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

60 Συστήματα Υγείας Μεγάλη Βρετανία Γαλλία Σουηδία Γερμανία

61 Στην δομή του NHS διακρίνονται τέσσερις θεσμοί οργάνωσης: Εθνικό Σύστημα Υγείας Υγειονομικές Περιφέρειες Υγειονομικές Επαρχίες (Τοπικές αρχές) Ομάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας

62 Υγειονομικές Περιφέρειες (RHAs) Αποτελούν προέκταση του Υπουργείου Υγείας Σχεδιασμός και κατανομή των πόρων στις υγειονομικές επαρχίες Διασφάλιση της δημόσιας υγείας Κατανομή των οικονομικών πόρων στα νοσοκομεία και στους εξωνοσοκομειακούς γιατρούς

63 Υγειονομικές επαρχίες (DHAs) 112 Υγειονομικές Επαρχίες Κάθε υγειονομική παρέχει και ελέγχει υπηρεσίες υγείας πληθυσμό: κάτοικοι άο οα ανά περιοχή. Ευθύνη για σύναψη συμβάσεων με νοσοκομείων. Σε κάθε υγειονομική περιφέρεια υπάρχει τουλάχιστον ένα πανεπιστημιακό νοσοκομείο Χρηματοδότηση, έλεγχος και λειτουργία των οικογενειακών γιατρών

64 ΟΜΑΔΕΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ (Primary Care Group) Ευθύνη διαχείρισης προϋπολογισμού των υπηρεσιών υγείας στην περιφέρειά τους Η διοικητική αρχή των PCG αποτελείται ως επί των πλείστον από γενικούς γιατρούς. Προβλέπεται συνεργασία με τις τοπικές αρχές. Οι PCG δεν έχουν σχέση διοικητικής ιεραρχίας με τις νοσοκομειακές μονάδες

65 Χρηματοδότηση Νοσοκομεία: αυτόνομοι και αυτοδιοικούμενοι οργανισμοί (NHS trusts), που είναι υπόλογοι απευθείας στον Υπουργό Υγείας Μεγαλύτερη ευελιξία σε θέματα διοίκησης προσωπικού, καθορισμού των μισθών κλπ. Χρηματοδότηση από τις DHAs, στη βάση ενός ελεγχόμενου ανταγωνισμού Η Υγειονομική Επαρχία διαπραγματεύεται με τα νοσοκομεία τις παρεχόμενες ε ες υπηρεσίες υγείας Χρηματοδότηση ΠΦΥ κατά κεφαλή

66 Προβλήματα Οι περικοπές χρηματοδότησης Αδυναμίες στην προσβασιμότητα στην ποιοτική ιατρική φροντίδα Ανισότητες στην κατανομή των πόρων Απαιτείται συνέργεια ιδιωτικού και δημόσιου τομέα Προβλήματα στη λογιστική Διαχείριση Οι νέες πρωτοβουλίες, π.χ. οικιακή φροντίδα, απαιτούν τη νέα χρηματοδότηση

67 Γαλλικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης Μικτό σύστημα που συνδυάζει τα στοιχεία ιδιωτικής και δημόσιας παροχής ιατρικής φροντίδας Ασφάλισης υγείας, χρηματοδοτούμενη από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα (αναλογία 80-20) Πρωτοβάθμια φροντίδας: α) ) Δημόσια νοσοκομεία, β) Ιδιωτικές κλινικές, γ) Ιδιωτικοί φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας Πρωτοβάθμια Φροντίδα: Γενικοί Γιατροί και Ειδικοί παθολόγοι

68 Χρηματοδότηση Οι εργαζόμενοι και οι οικογένειές ασφαλίζονται στο δημόσιο Ασφαλίζονται ακόμα και άτομα που δεν έχουν εργασία είτε βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο Οι γιατροί στην ΠΦΥ πληρώνονται άμεσα από τους ασθενείς Οι δαπάνες των φαρμάκων καλύπτονται από το κράτος Οι δαπάνες στην ΠΦΥ επιστρέφονται κατά ένα μεγάλο μέρος Το κράτος καλύπτει το σύνολο της νοσοκομειακής περίθαλψης

69 Προβλήματα Συγκεντρωτικό σύστημα Ανισότητες στην κατανομή των πόρων Συγκεντρωτισμός γ ρ μ ς νοσοκομειακών μονάδων σε μεγάλα αστικά κέντρα Ανάλογος συγκεντρωτισμός ιδιωτικών κέντρων και προσωπικού

70 ΣΚΑΝΔΙΝΑΒΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ Εθνικό σύστημα υγείας με περιφερειακή οργάνωση Αυξημένες εξουσίες των Τοπικών αρχών σε θέματα α της οργάνωσης, παραγωγής, διανομής και χρηματοδότησης του συστήματος Νομαρχιακά συμβούλια: ελέγχουν και χρηματοδοτούν τις υπηρεσίες υγείας 21 γεωγραφικές περιφέρειες

71 Οργανωτική δομή Εθνικό Επίπεδο (Υπουργείο Υγείας): Νομοθετικό έργο Γενική Πολιτική του συστήματος Περιφέρειες: Συντονισμός της Τριτοβάθμιας και δευτεροβάθμια φροντίδας με βάση το Κεντρικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Τοπικές Κοινότητες.. Οι τοπικές κοινότητες αντίστοιχα, όπως και οι περιφέρειες είναι υπεύθυνες για τη δημόσια υγεία στο σύνολο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (πρόληψη, φροντίδα συγκεκριμένων ομάδων πληθυσμού κλπ).

72 Ιδιαιτέρα χαρακτηριστικά Δημόσιο σύστημα. Η κύρια ευθύνη στις τοπικές αρχές Χρηματοδότηση από τους τοπικούς φόρους Δεν υπάρχει σύστημα παραπομπών από την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Υποστηρίζεται: Κεντρικά από ένα εθνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης Περιφερειακά από ένα δίκτυο υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας.

73 Δομή του Συστήματος Τριτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Περίθαλψη (Ειδικευμένοι Γιατροί) Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας 46% επισκέψεων Μονάδες Μακράς Νοσηλείας Γενικοί Γιατροί, Παθολόγοι Κέντρα Υγείας (1200): Γιατροί (γυναικολόγοι,, παιδίατροι, ορθοπεδικοίοί και ψυχίατροι), Νοσηλευτές, βοηθοί νοσηλευτών, Μαίες, φυσιοθεραπευτέςευτές Υπηρεσίες Κοινωνικής Φροντίδας Κλινικές: του παιδιού μητέρας

74 Προβλήματα Υψηλό κόστος- Υψηλή φορολογία Δεν ελέγχεται η ροή των ασθενών στο σύστημα μέσω της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας Θεωρείται από τα αποτελεσματικότερα συστήματα υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο

75 Γερμανικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης Κυρίαρχο ρόλο έχει η κοινωνική ασφάλιση, μέσω των ταμείων υγείας Το σύστημα είναι πλήρως αποκεντρωμένο, Παρουσιάζει ομοιότητες με το Σουηδικό ως προς την περιφερειακή κατανομή των υπηρεσιών

76 Οργανωτική Δομή Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση (Υπουργείο Υγείας, Υπουργείο εργασίας και κοινωνικών υποθέσεων, Υπουργείο περιβάλλοντος και το Υπουργείο έρευνας και τεχνολογίας) Οι τοπικές κυβερνήσεις, Τα ασφαλιστικά ταμεία, Οι περιφερειακές ενώσεις γιατρών Εθελοντικοί οργανισμοί κοινωνικής προστασίας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα

77 Λειτουργική Δομή Ομοσπονδιακή ο κυβέρνηση- Σύνολο υπηρεσιών Υγείας: Σχεδιασμός, νομοθεσία Κυβερνήσεις των ομόσπονδων κρατιδίων- Τοπικές ς Υπηρεσίες υγείας, υιοθετώντας την κεντρική πολιτική και παρεμβαίνοντας σε θέματα τοπικών ιδιαιτεροτήτων

78 Συνυπάρχουν: Ο κρατικός έλεγχος, Η χρηματοδότηση από εργοδότες και εργαζόμενους, Η επαγγελματική αυτονομία των γιατρών Ο έλεγχος των νοσοκομειακών δαπανών από τα ταμεία υγεία

79 Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά Όλοι οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε δωρεάν υπηρεσίες υγείας Αυξημένη η ελευθερία επιλογής γιατρού και νοσοκομείου Οι γιατροί απολαμβάνουν μεγάλη επαγγελματική αυτονομία. Εργάζονται στα ιδιωτικά τους ιατρεία, συμβεβλημένοι με τα ασφαλιστικά ταμεία

80 Χρηματοδότηση Οι αρχές των κρατιδίων, επενδύουν σε δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία. Η χρηματοδότηση των λειτουργικών δαπανών των νοσοκομείων: α) ταμεία υγείας και β) ιδιωτικές πληρωμές Η εισαγωγή στα νοσοκομεία γίνεται ύστερα από παραπομπή γενικού ή ειδικού γιατρού Καταβάλλεται προσπάθεια οι γενικοί γιατροί να αναλάβουν τη γενικότερη ευθύνη του ελέγχου της κατανάλωσης

81 Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στη Γερμανία παρέχεται κυρίως από ιδιώτες γιατρούς 75% των οποίων οί έχει δικό τους ιατρείο αρείο και το 25 % συστεγάζεται με άλλους γιατρούς. Αμοιβή στην ΠΦΥ κατά Πράξη

82 Προβλήματα Ιατροκεντρικό σύσστημα Αύξηση του κόστους, Πρόληψη και προαγωγή της υγείας Αντιμετώπιση και αποκατάσταση των χρονίως πασχόντων που «αφήνονται» σε μεγάλο βαθμό σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες Μεγάλος αριθμός γιατρών και μικρός αριθμός του νοσηλευτικού προσωπικού

83 ΔΑΠΑΝΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ

84 Συνολικές δαπάνες υγείας ως ποσοστό του Α.Ε.Π OECD HEALTH DATA 2007

85 Συνολικές δαπάνες υγείας ως ποσοστό του Α.Ε.Πγια την Ελλάδα OECD HEALTH DATA 2007

86 Συνολικές Δημόσιες δαπάνες υγείας ως ποσοστό του Α.Ε.Π OECD HEALTH DATA 2007

87 Συνολικές Δημόσιες δαπάνες υγείας ως ποσοστό του Α.Ε.Π για την Ελλάδα OECD HEALTH DATA 2007

88 Συνολικές Ιδιωτικές δαπάνες υγείας ως ποσοστό του Α.Ε.Π OECD HEALTH DATA 2007

89 Συνολικές ιδιωτικές δαπάνες υγείας ως ποσοστό του Α.Ε.Π για την Ελλάδα OECD HEALTH DATA 2007

90 Συνολικές Ιδιωτικές εξωνοσοκομειακές δαπάνες υγείας ως ποσοστό του Α.Ε.Π OECD HEALTH DATA 2007