Οδηγός Μεταπτυχιακών Σπουδών

Transcript

1 Οδηγός Μεταπτυχιακών Σπουδών

2 Οδηγός Μεταπτυχιακών Σπουδών Έκδοση του Πανεπιστημίου Κύπρου Λευκωσία, Απρίλιος 2017 ISSN Copyright 2017 Πανεπιστήμιο Κύπρου Παραγωγή Γραφείο Εκδόσεων Τομέας Διεθνών Σχέσεων, Υπηρεσία Διεθνών Σχέσεων Γενική Ευθύνη Γρηγόρης Μακρίδης Προϊστάμενος ΥΔΣ Γενική Επιμέλεια Έλενα Αυγουστίδου-Κυριάκου Ανώτερη Λειτουργός Πανεπιστημίου Υπεύθυνη Τομέα Διεθνών Σχέσεων Συντονισμός/Επιμέλεια Κορίνα Κοιλιάρη Λειτουργός Πανεπιστημίου Σχεδιασμός/Σελίδωση Μαρία Γαβριήλ Γραφίστας

3 Μήνυμα από τον Πρύτανη Σ ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο και ανταγωνιστικό παγκόσμιο περιβάλλον, οι μεταπτυχιακές σπουδές αποτελούν σημαντική προέκταση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε μία κοινωνία. Η επιλογή της μεταπτυχιακής εκπαίδευσης είτε για σκοπούς εξειδίκευσης είτε διεύρυνσης του γνωστικού αντικειμένου, είναι κομβικής σημασίας απόφαση, που καθορίζει την επαγγελματική σταδιοδρομία και εξέλιξη, και την πνευματική καλλιέργεια ενός ατόμου. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου, έχοντας ως στόχο τη σωστή καθοδήγηση των νέων στην επιλογή τους αυτή και ανταποκρινόμενο στις ανάγκες και τις προσδοκίες της κυπριακής κοινωνίας, έχει συγκροτήσει στις σχολές του μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών τόσο σε επίπεδο πρώτου μεταπτυχιακού τίτλου όσο και διδακτορικού. Συγκεκριμένα, σήμερα ( ), το Πανεπιστήμιο προσφέρει, σε 21τμήματά του, 64 μεταπτυχιακά προγράμματα σε επίπεδο μάστερ και 45 σε επίπεδο διδακτορικού, ο δε αριθμός των μεταπτυχιακών φοιτητών ανέρχεται στους Αξίζει να σημειωθεί ότι το έργο του Πανεπιστημίου, στο μέρος της μεταπτυχιακής εκπαίδευσης που προσφέρει, υποστηρίζεται από τη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών. Πρόκειται για μία ευρωπαϊκών προδιαγραφών Σχολή, πλήρως εναρμονισμένη με τα πρότυπα λειτουργίας των διακεκριμένων ερευνητικών ιδρυμάτων διεθνώς, εδραιώνοντας έτσι την υφιστάμενη μεταπτυχιακή εκπαίδευση και, ταυτόχρονα, ενδυναμώνοντας τη διεξαγωγή έρευνας στον οργανισμό και συμβάλλοντας στην περαιτέρω διασύνδεση με κορυφαία πανεπιστήμια διεθνώς. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Ιατρική Σχολή μετρά ήδη τέσσερα χρόνια λειτουργίας και αναμένεται, σύντομα, να προσφέρει μεταπτυχιακά προγράμματα. Τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου παρέχουν στους μεταπτυχιακούς φοιτητές, αφενός, τη δυνατότητα εξειδίκευσης σε τομέα σχετιζόμενο άμεσα με το πρώτο πτυχίο τους και, αφετέρου, τους επιτρέπουν να διευρύνουν το γνωστικό τους πεδίο σε επιστημονικούς τομείς πέρα από αυτούς που προσφέρει το πρώτο πτυχίο. Αναπόσπαστο μέρος της μεταπτυχιακής τους εκπαίδευσης είναι η απόκτηση δεξιοτήτων για συνεχή διά βίου μάθηση και έρευνα. Επιπλέον, το Πανεπιστήμιο ενθαρρύνει την άριστη ακαδημαϊκή επίδοση με την πληθώρα των υποτροφιών που απονέμει κάθε χρόνο και, παράλληλα, την ενισχύει με τη δυνατότητα συμμετοχής τους σε σεμινάρια, συνέδρια και άλλες δραστηριότητες ανταλλαγής και όχι μόνο. Οι απόφοιτοί μας εργοδοτούνται με επιτυχία τόσο από τους ντόπιους εργοδότες όσο και από διεθνή ερευνητικά κέντρα. Σημαντικός αριθμός νέων ερευνητών, μεταξύ αυτών και απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Κύπρου, εργοδοτείται από το ακαδημαϊκό μας ίδρυμα μέσω ερευνητικών προγραμμάτων, αποτελώντας ήδη έναν από τους κύριους οργανισμούς απασχόλησης νέων επιστημόνων στην Κύπρο. Τα σύγχρονα εργαστήρια και οι μοντέρνες υποδομές του οργανισμού είναι, αναμφισβήτητα, ένα ακόμα κίνητρο, για να επιλέξει ένας φοιτητής να συνεχίσει τις σπουδές του σε μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Με την αναβάθμιση και επέκταση της πόλης της γνώσης, τη Βιβλιοθήκη Κέντρο Πληροφόρησης «Στέλιος Ιωάννου» να ολοκληρώνεται σύντομα, την Πολυτεχνική Σχολή υπό ανέγερση και την τροχοδρόμηση της αποπεράτωσης σημαντικών κτηρίων, όπως η Ιατρική Σχολή, το Τμήμα Βιολογικών Επιστημών και άλλα, το Πανεπιστήμιο Κύπρου καλείται να προσφέρει μια μοναδική εμπειρία φοίτησης στους μεταπτυχιακούς φοιτητές του, από όποια χώρα και να προέρχονται, με την παροχή σημαντικών υπηρεσιών στην Πανεπιστημιούπολη και με ενεργή φοιτητική ζωή. Κατατασσόμενο στα κορυφαία νέα πανεπιστήμια του κόσμου κάτω των 50 ετών και στα κορυφαία ανώτατα ακαδημαϊκά ιδρύματα διεθνώς, σύμφωνα με την κατάταξη «Times Higher Education World University Rankings», υπόσχεται να δώσει στους μεταπτυχιακούς φοιτητές του τα εφόδια που χρειάζονται, για να ασκήσουν δημιουργικά και ελεύθερα την κριτική τους σκέψη, για να δημιουργήσουν προς όφελος των ιδίων και της κοινωνίας. Η διεθνοποίηση και η αριστεία κατέχουν πρωταγωνιστικό ρόλο για τον οργανισμό. Το Ινστιτούτο Κομφούκιος, το Ινστιτούτο Θερβάντες και το Κέντρο Γλωσσών, μαζί με τις ποικίλες δράσεις που διοργανώνουν οντότητες του οργανισμού, υπόσχονται να εμπλουτίσουν τη φοιτητική ζωή, δημιουργώντας μια μοναδική αλληλεπίδραση του ντόπιου με το πολυπολιτισμικό στοιχείο. Δημιουργούμε, επίσης, κέντρα αριστείας, για να βελτιώσουμε τις επιδόσεις μας στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας, και για να προσφέρουμε στους μεταπτυχιακούς φοιτητές μας, και δυνάμει ερευνητές, την ευκαιρία να εργαστούν και να δημιουργήσουν εδώ, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Στην παρούσα έκδοση, παρατίθενται όλες οι πληροφορίες σχετικά με τα μεταπτυχιακά προγράμματα που προσφέρει το Πανεπιστήμιο Κύπρου, με σκοπό την επαρκή ενημέρωση του κάθε ενδιαφερομένου. Καθηγητής Κωνσταντίνος Χριστοφίδης Πρύτανης

4 Περιεχόμενα Μήνυμα Πρύτανη 3 Γενικές Πληροφορίες 6 Μεταπτυχιακές Σπουδές 18 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Τμήμα Αγγλικών Σπουδών 34 Τμήμα Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών 40 Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών 52 ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Τμήμα Βιολογικών Επιστημών 62 Τμήμα Μαθηματικών και Στατιστικής 78 Τμήμα Πληροφορικής 90 Τμήμα Φυσικής 100 Τμήμα Χημείας 108 ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Γενικές Πληροφορίες 121 ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Τμήμα Επιστημών της Αγωγής 124 Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών 178 Τμήμα Νομικής 190 Τμήμα Ψυχολογίας 192 ΣΧΟΛΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΧΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Γενικές Πληροφορίες 221 Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Δημόσιας Διοίκησης 224 Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής 240 Τμήμα Οικονομικών 250 ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Τμήμα Αρχιτεκτονικής 264 Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών 272 Τμήμα Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής 284 Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος 298 ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών 316 Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας 320 Τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας 332 Διατμηματικό Πρόγραμμα Βυζαντινών Σπουδών 336 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο 350 Οργανόγραμμα 351 Σώματα Πανεπιστημίου Κύπρου 352 Μέλη Σωμάτων Πανεπιστημίου Κύπρου 353 Χάρτες 354 Χρήσιμα Τηλέφωνα και Τηλεομοιότυπα 357

5 Γενικές Πληροφορίες Ο δ η γ ό ς Μ ε τ α π τ υ χ ι α κ ώ ν Σ π ο υ δ ώ ν

6 Γενικές Πληροφορίες To Πανεπιστήμιο Κύπρου ιδρύθηκε το 1989 και παρά τα λίγα χρόνια λειτουργίας του, έχει καταξιωθεί τοπικά και διεθνώς, τόσο σε επίπεδο διδασκαλίας, όσο και για το πλούσιο ερευνητικό έργο που έχει να επιδείξει, αλλά και για τη συνεισφορά του στην κοινωνία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Πανεπιστήμιο Κύπρου βρίσκεται στην 55η θέση ως το καλύτερο νέο πανεπιστήμιο παγκοσμίως σύμφωνα με την κατάταξη των «Times Higher Education World University Rankings (2016)», ενώ βρίσκεται πλέον στις θέσεις ανάμεσα στα καλύτερα πανεπιστήμια διεθνώς. Διακρίνεται για την αριστεία στη διδασκαλία και την έρευνα, διαθέτει άρτια καταρτισμένο ακαδημαϊκό προσωπικό, προσφέρει καινοτόμα και αναγνωρισμένα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, στήριξη και καθοδήγηση στους φοιτητές, καθόλη τη διάρκεια των σπουδών τους, έχει πλούσια υποδομή και άρτιες εγκαταστάσεις και παρουσιάζει υψηλό ποσοστό επαγγελματικής αποκατάστασης των αποφοίτων. Παρά τη σύντομη του ιστορία στον εκπαιδευτικό χώρο της Κύπρου, το Πανεπιστήμιο Κύπρου απένειμε περισσότερους από 494 διδακτορικούς τίτλους και 5053 διπλώματα μάστερ και κατάφερε να καθιερωθεί ως το κορυφαίο ερευνητικό και εκπαιδευτικό ίδρυμα στον τόπο και να αναγνωρίζεται ως κέντρο αριστείας στην περιοχή της Μεσογείου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας του Πανεπιστημίου Κύπρου, η πλειοψηφία των αποφοίτων του (76.1%) εργοδοτείται σήμερα με το καθεστώς της πλήρους απασχόλησης. Η πλειοψηφία των αποφοίτων, κατέχουν εργασιακή θέση που είναι σχετική με τις σπουδές τους στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Κύπρου εργοδοτούνται σε διεθνείς εμβέλειας εταιρίες και σημαντικούς οργανισμούς, λαμβάνουν υποτροφίες από τον επιχειρηματικό κόσμο, ενώ παράλληλα διαπρέπουν στο εξωτερικό ως ακαδημαϊκοί σε πανεπιστήμια εγνωσμένου κύρους. 6

7 w w w. u c y. a c. c y Βασικοί Στόχοι Oι βασικοί στόχοι του Πανεπιστημίου Kύπρου είναι η προαγωγή της επιστήμης και της γνώσης μέσα από τη διδασκαλία και την έρευνα και η προώθηση της πολιτιστικής, κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης της Kύπρου. Mέσα σ αυτά τα πλαίσια, η διδασκαλία δεν αποβλέπει μόνο στην απόκτηση γνώσεων, αλλά και στην ενεργό συμμετοχή των φοιτητών στη διαδικασία της μάθησης και στην εμπέδωση των αναγκαίων αξιών για υπεύθυνη και δραστήρια συμμετοχή τους στην κοινωνία. Tαυτόχρονα, το Πανεπιστήμιο, με τα ερευνητικά προγράμματα των τμημάτων του, στοχεύει στη θεμελίωση και ανάπτυξη των διαφόρων κλάδων των επιστημών και τη δυναμική αξιοποίησή τους, τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Ερευνητικό Έργο H έρευνα είναι μια από τις κύριες δραστηριότητες του ακαδημαϊκού προσωπικού, στην οποία συμβάλλουν προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές και μεταπτυχιακοί συνεργάτες. Τα ερευνητικά προγράμματα του Πανεπιστημίου Κύπρου καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, που αντιστοιχούν στις υπάρχουσες ειδικότητες. Κάποια από αυτά χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά προγράμματα (όπως το HORI- ZON 2020, ind. ERC και Μarie Skłodowska-Curie Actions, ERASMUS+, INTERREG, LIFE, COST, EEA GRANTS) και άλλα από εθνικά ανταγωνιστικά προγράμματα (όπως το Ίδρυμα «Α. Γ. Λεβέντης» και Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας) που χρηματοδοτούν την πλειονότητα των εξωτερικών ερευνητικών προγραμμάτων. Για τις επιτυχίες των ακαδημαϊκών του σε έρευνα και καινοτομία, το Πανεπιστήμιο Κύπρου διακρίθηκε σε διεθνή βραβεία σε διάφορους τομείς και κατατάσσεται σε τιμητικές διεθνείς θέσεις με βάση διεθνείς αξιολογήσεις. Tο Πανεπιστήμιο είναι μέλος διεθνών πανεπιστημιακών συνδέσμων και δικτύων. Συνεργάζεται, μέσα από διακρατικές ή διαπανεπιστημιακές συμφωνίες, με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού για την προώθηση της επιστημονικής έρευνας, της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών. Tο ακαδημαϊκό προσωπικό, μέσα από δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά, με επιστημονικά συγγράμματα και συμμετοχή σε διεθνή συνέδρια, σεμινάρια και συμπόσια, προωθεί παραπέρα αυτόν τον στόχο. Ερευνητικά Κέντρα/Μονάδες Στο Πανεπιστήμιο Κύπρου λειτουργούν ερευνητικά κέντρα και ερευνητικές μονάδες ως ανεξάρτητοι, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, οι οποίοι εντάσσονται στη συνολική προσπάθεια παραγωγής νέας γνώσης και καινοτομίας. Τα ερευνητικά κέντρα και μονάδες στοχεύουν στην έρευνα σε τοπικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο στα επιμέρους γνωστικά τους πεδία, και προσελκύουν ένα σημαντικό αριθμό ερευνητικών προγραμμάτων, που χρηματοδοτούνται από οργανισμούς προώθησης έρευνας στην Κύπρο και το εξωτερικό. Σημαντική είναι η προσφορά τους στην κυπριακή κοινωνία, στους τομείς της οικονομίας, βιομηχανίας και πολιτισμού, μέσα από την παροχή βοήθειας σε τοπικούς οργανισμούς και, γενικότερα, μέσα από έρευνα, η οποία επικεντρώνεται σε θέματα που αφορούν την Κύπρο. Στο Πανεπιστήμιο λειτουργούν τα ακόλουθα ερευνητικά κέντρα/μονάδες: Διεθνές Ερευνητικό Ινστιτούτο Νερού «ΝΗΡΕΑΣ» Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας Ερευνητική Μονάδα Ενεργειακής Αειφορίας - FOSS Ερευνητική Μονάδα Τραπεζικών και Χρηματοοικονομικών Μελετών Ερευνητικό Κέντρο Τεχνολογίας Ευφυών Συστημάτων και Δικτύων ΚΟΙΟΣ Κέντρο Ερευνών Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης Κέντρο Eρευνών Μοριακής Ιατρικής Κέντρο Οικονομικών Ερευνών Κέντρο Σπουδών Φύλου Ωκεανογραφικό Κέντρο Ακαδημαϊκό Προσωπικό Tο ακαδημαϊκό προσωπικό απαρτίζεται από Kύπριους, Eλλαδίτες και από τον διεθνή χώρο, που διακρίθηκαν σε πανεπιστήμια της Eυρώπης και της Aμερικής και σε άλλα αξιόλογα πανεπιστήμια. Διοίκηση Tο Πανεπιστήμιο είναι Nομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και διοικείται από το Συμβούλιο, το οποίο έχει τη διαχείριση και έλεγχο των διοικητικών και οικονομικών υποθέσεων του Πανεπιστημίου και της περιουσίας του, και τη Σύγκλητο, η οποία αποτελεί το ανώτατο ακαδημαϊκό όργανο του Πανεπιστημίου. Oι Σχολές και τα Τμήματα διοικούνται από Συμβούλια, με επικεφαλής τον Κοσμήτορα της Σχολής και τον Πρόεδρο του Τμήματος, αντίστοιχα (βλ. σχετικό παράρτημα). Διοικητικές Υπηρεσίες Λειτουργούν οι πιο κάτω Διοικητικές Υπηρεσίες: Υπηρεσία Ανθρώπινου Δυναμικού Βιβλιοθήκη Υπηρεσία Διεθνών Σχέσεων Oικονομικές Υπηρεσίες Υπηρεσία Πληροφορικής Υποδομής Υπηρεσία Πληροφορικών Συστημάτων Υπηρεσία Σπουδών και Φοιτητικής Mέριμνας Tεχνικές Yπηρεσίες Υπηρεσία Υποστήριξης Έρευνας 7

8 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Oι Διοικητικές Υπηρεσίες του Πανεπιστημίου Kύπρου αποτελούν το εκτελεστικό όργανο για τη διασφάλιση της αναγκαίας υλικοτεχνικής υποδομής και την υλοποίηση των αποφάσεων του Συμβουλίου και της Συγκλήτου. Tων Υπηρεσιών προΐσταται ο Διευθυντής Διοίκησης και Oικονομικών, ο οποίος, σύμφωνα με το νόμο, συμμετέχει στις συνεδρίες του Συμβουλίου και της Συγκλήτου χωρίς δικαίωμα ψήφου και αναλαμβάνει την υλοποίηση των αποφάσεών τους. Για το σκοπό αυτό, ο Διευθυντής έχει την ευθύνη υλοποίησης των σχεδίων ανάπτυξης του Πανεπιστημίου και της οργάνωσης, του συντονισμού και του ελέγχου των Διοικητικών Yπηρεσιών, με τρόπο που να διασφαλίζεται η αποτελεσματική και αποδοτική λειτουργία τους. ΚΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Το Πανεπιστήμιο, στην παρούσα φάση, στεγάζεται κυρίως στις καινούριες εγκαταστάσεις που έχουν λειτουργήσει στην Πανεπιστημιούπολη πέραν του συγκροτήματος κτηρίων (Κεντρικός Χώρος), στο οποίο βρισκόταν παλαιότερα η Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου και σε άλλα ιδιόκτητα και ενοικιαζόμενα κτήρια. Το ιστορικό κτήριο της Παιδαγωγικής Ακαδημίας ανακαινίστηκε πλήρως κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να διατηρηθεί η αρχιτεκτονική του, ενώ πολλοί εσωτερικοί χώροι διαμορφώθηκαν, έτσι ώστε η νέα χρήση τους να ανταποκρίνεται στις ανάγκες που απαιτεί η λειτουργία ενός σύγχρονου πανεπιστημίου. Δύο επιπλέον κτήρια ανεγέρθηκαν στον ίδιο χώρο, η Νέα Πτέρυγα (Κτήριο Ε) και η Πτέρυγα Β (Κτήριο Β). Εκτός από το κεντρικό κτήριο, το Πανεπιστήμιο χρησιμοποιεί στην ίδια περιοχή και άλλα κτήρια (ιδιόκτητα και ενοικιαζόμενα) για κάλυψη των στεγαστικών του αναγκών μέχρι την πλήρη και μόνιμη στέγασή του στην Πανεπιστημιούπολη (βλ. σχετικό παράρτημα). Στο πλαίσιο προώθησης της μόνιμης στέγασης του Πανεπιστημίου έχει συσταθεί το Γραφείο Ανάπτυξης Πανεπιστημιούπολης, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση, τον συντονισμό και την ανάπτυξη όλου του έργου. Η κτηριολογική ανάπτυξη της Πανεπιστημιούπολης ολοκληρώνεται κυρίως μέσω αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, οι οποίοι αποτελούν την κύρια διαδικασία επιλογής και ανάθεσης της εκπόνησης των μελετών και στη συνέχεια του σχεδιασμού και της διαχείρισης της κατασκευής των κτηριακών εγκαταστάσεων. Με τη συμπλήρωσή της, η Πανεπιστημιούπολη θα μπορεί να εξυπηρετεί φοιτητές συνολικά. Χρονικά κατασκευάστηκαν πρώτα τα έργα υποδομής της Πανεπιστημιούπολης, τα κτήρια Λειτουργικής Υποστήριξης και το κτήριο της Κεντρικής Αποθήκης. Στη συνέχεια παραδόθηκαν προς χρήση η Φοιτητική Εστία (Φάση 1α), η Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών και οι Κοινόχρηστοι Χώροι Διδασκαλίας Ι, το Κτήριο Συμβουλίου Συγκλήτου «Αναστάσιος Γ. Λεβέντης», όπου στεγάζεται η Διεύθυνση και οι πλείστες διοικητικές υπηρεσίες του Πανεπιστημίου, καθώς επίσης και το Αθλητικό Κέντρο. Ολοκληρώθηκαν, επίσης, οι κτηριακές εγκαταστάσεις της Σχολής Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης, και των Κοινόχρηστων Χώρων Διδασκαλίας ΙΙ, καθώς και οι κτηριακές εγκαταστάσεις των Χώρων Κοινωνικών Δραστηριοτήτων. Τον Οκτώβριο 2011 άρχισαν οι κατασκευαστικές εργασίες του Κέντρου Πληροφόρησης - Βιβλιοθήκη «Στέλιος Ιωάννου», που σχεδίασε ο κορυφαίος Γάλλος αρχιτέκτονας Jean Nouvelle, και του οποίου η έναρξη λειτουργίας εκτιμάται εντός του Το 2016 άρχισε η ανέγερση των κτηριακών εγκαταστάσεων της Πολυτεχνικής Σχολής, καθώς και οι εργασίες για την αντισεισμική και ενεργειακή αναβάθμιση των κεντρικών κτηρίων (πρώην Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου. Παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη ο σχεδιασμός των κτηριακών εγκαταστάσεων του Τμήματος Βιολογικών Επιστημών και Χώρων Διδασκαλίας III, με στόχο την προκήρυξη προσφορών για την ανέγερσή τους στις αρχές τού Έχει, επίσης, υπογραφεί η σύμβαση για την ολοκλήρωση των κτηριακών εγκαταστάσεων της Ιατρικής Σχολής στην Πανεπιστημιούπολη. Έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες στο Σιακόλειο Εκπαιδευτικό Κέντρο Κλινικής Ιατρικής (ΣΕΚΚΙ) για την προσωρινή στέγαση της Ιατρικής Σχολής. Ολοκληρώθηκαν δε, οι εργασίες για την ανέγερση και λειτουργία του Φωτοβολταϊκού Πάρκου «ΦΑΕΘΩΝ». Προωθείται, επίσης, η ολοκλήρωση της σχετικής μελέτης και στη συνέχεια η προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για τη μελέτη/κατασκευή του Φωτοβολταϊκού Πάρκου «ΑΠΟΛΛΩΝ» ισχύος 10MW, με στόχο την ενεργειακή αυτονομία του Πανεπιστημίου στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης του Πανεπιστημίου. ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Η αποστολή της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου είναι να δημιουργήσει και να στηρίξει ένα αξιόπιστο περιβάλλον πληροφοριών μέσα από στρατηγικές και μηχανισμούς, που να διευκολύνουν τη διάδοση της παγκόσμιας επιστημονικής γνώσης, τη μάθηση και την πρόοδο στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, αλλά και στην ευρύτερη κοινωνία. Η Βιβλιοθήκη είναι υβριδική (hybrid library), δηλαδή περιλαμβάνει στις συλλογές της έντυπο, ψηφιακό και οπτικοακουστικό υλικό. Το έντυπο υλικό είναι αναζητήσιμο μέσα από τον κατάλογό της μέσω του διαδικτύου. Το ηλεκτρονικό υλικό είναι προσβάσιμο από τον ιστότοπο της Βιβλιοθήκης Συλλογές και Παραρτήματα Η συλλογή της Βιβλιοθήκης στεγάζεται σε πέντε παραρτήματα και είναι ελεύθερης πρόσβασης για τους χρήστες. Περιλαμβάνει βιβλία, περιοδικά, υλικό αναφοράς (λεξικά, εγκυκλοπαίδειες, κ.ά.). Όλες οι βιβλιοθήκες και τα παραρτήματα διαθέτουν αναγνωστήριο, σταθμούς εργασίας για πρόσβαση στις ηλεκτρονικές πηγές (βάσεις δεδομένων, ηλεκτρονικά 8

9 Οπτικοακουστικό Υλικό Βρίσκεται στην Κεντρική Βιβλιοθήκη και περιλαμβάνει CDs, DVDs, χάρτες, κασέτες ήχου, microfilm, microfiche, κ.ά., καθώς και τον κατάλληλο εξοπλισμό για εκπαιδευw w w. u c y. a c. c y περιοδικά, ηλεκτρονικά βιβλία, ψηφιακές συλλογές), υπηρεσία δανεισμού και φωτοτυπικά μηχανήματα για αναπαραγωγή υλικού σύμφωνα με τον νόμο πνευματικών δικαιωμάτων (Copyright). Κεντρική Βιβλιοθήκη Στεγάζεται στο κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου (Καλλιπολέως 75) και περιλαμβάνει την κύρια συλλογή βιβλίων ανοικτής πρόσβασης, έντυπο υλικό αναφοράς, καθώς και τις ειδικές συλλογές Browning, Milliex, Διαμαντή, Θ. Δέρβη, Δημητσόπουλου κ.ά. Βιβλιοθήκη Περιοδικών Στεγάζεται στη νέα πτέρυγα, στο κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου (Καλλιπόλεως 75) και περιλαμβάνει τίτλους έντυπων περιοδικών. Η συλλογή είναι ταξιθετημένη σε θεματικές κατηγορίες και αλφαβητικά κατά τίτλο περιοδικού εντός κάθε κατηγορίας. Αρχαιολογική Συλλογή Στεγάζεται στην Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας (ΕΜΑ) (Γλάδστωνος 12) και περιλαμβάνει τόμους βιβλίων και 479 τίτλους περιοδικών. Το υλικό της συλλογής δεν δανείζεται. Τουρκολογική Συλλογή Στεγάζεται πλησίον του κεντρικού κτηρίου του Πανεπιστημίου (Χαλκοκονδύλη 10). Περιλαμβάνει βιβλία και 890 τίτλους έντυπων περιοδικών. Φιλοξενούνται, μεταξύ άλλων, οι συλλογές Halasi-Khun Tibor, Andreas Tieze και Louis Bazin. Παράρτημα Λεωφόρου Λάρνακος Στεγάζεται πλησίον της πανεπιστημιούπολης. Στο παράρτημα φιλοξενούνται κυρίως βιβλία των Θετικών Επιστημών, Επιστημών Μηχανικής, Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης. Βιβλιοστάσιο Στροβόλου Το παράρτημα λειτουργεί ως κλειστό βιβλιοστάσιο (μη προσβάσιμο στους χρήστες). Συγκεντρώνει υλικό, το οποίο μεταφέρεται στην Κεντρική Βιβλιοθήκη, κατόπιν αίτησης του χρήστη μέσω του ηλεκτρονικού καταλόγου, την επόμενη εργάσιμη μέρα. Ο χρήστης μπορεί να παραλάβει το υλικό από το Γραφείο Δανεισμού στην Κεντρική Βιβλιοθήκη. Πηγές Πληροφόρησης Η Βιβλιοθήκη διαθέτει ένα μεγάλο αριθμό πληροφοριακών πηγών σε διάφορες μορφές, έντυπου, ηλεκτρονικού και οπτικοακουστικού υλικού. Η πρόσβαση στις ηλεκτρονικές πηγές προέρχεται από αυτοτελείς συνδρομές της Βιβλιοθήκης, από τη συμμετοχή της Βιβλιοθήκης στο Σύνδεσμο Κυπριακών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΣΚΑΒ) και από ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο. Βιβλία Διαθέτει τόμους βιβλίων τα οποία είναι οργανωμένα σύμφωνα με τις θεματικές κατηγορίες ταξινόμησης του Library of Congress και είναι αναζητήσιμα μέσα από τον ηλεκτρονικό κατάλογο της Βιβλιοθήκης. Ηλεκτρονικά Βιβλία Η συλλογή παρέχει πρόσβαση σε ηλεκτρονικά βιβλία, και είναι προσβάσιμη από την ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης. Δικαίωμα πρόσβασης στη συλλογή έχουν οι χρήστες που συνδέονται με το Πανεπιστημιακό δίκτυο. Βάσεις Δεδομένων Μέσα από την ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης παρέχεται πρόσβαση σε 186 βάσεις βιβλιογραφικών πληροφοριών, τράπεζες στατιστικών και οικονομικών δεδομένων, συλλογές πλήρους κειμένου κ.ά. Οι βάσεις στην ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης, είναι ταξιθετημένες σε αλφαβητικό και θεματικό ευρετήριο. Δικαίωμα πρόσβασης έχουν οι χρήστες που συνδέονται με το Πανεπιστημιακό δίκτυο. Περιοδικά Έντυπα Περιοδικά Υπάρχουν 7157 τίτλοι έντυπων περιοδικών, ξενόγλωσσων και ελληνικών, τόσο τρέχουσας όσο και παλαιότερης κυκλοφορίας και είναι αναζητήσιμα μέσα από τον κατάλογο της Βιβλιοθήκης. Ηλεκτρονικά Περιοδικά Μέσα από την ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης παρέχεται πρόσβαση σε τίτλους ηλεκτρονικών περιοδικών. Δικαίωμα πρόσβασης έχουν οι χρήστες που συνδέονται με το Πανεπιστημιακό δίκτυο. Ψηφιακές Συλλογές Περιλαμβάνουν ψηφιοποιημένο αρχειακό υλικό (έντυπο, ηχητικό, φωτογραφικό, τηλεοπτικό) και αποσκοπούν στη διάσωση και διάθεση σπάνιου υλικού, προς όλους τους χρήστες της ακαδημαϊκής κοινότητας αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας. Είναι προσβάσιμες από την ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης. Υλικό Αναφοράς Εκτός από τις ηλεκτρονικές συλλογές αναφοράς, διατίθεται, επίσης, για χρήση εντός της Βιβλιοθήκης, έντυπο υλικό αναφοράς, όπως εγκυκλοπαίδειες, λεξικά, κ.ά., το οποίο είναι συγκεντρωμένο στην είσοδο της Βιβλιοθήκης. Το υλικό αυτό είναι αναζητήσιμο μέσα από τον κατάλογο της Βιβλιοθήκης. 9

10 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ τική και ερευνητική χρήση αυτού του υλικού. Είναι αναζητήσιμο μέσα από τον ηλεκτρονικό κατάλογο της Βιβλιοθήκης. Υπηρεσίες Χρηστών Χρήση της Βιβλιοθήκης Δικαίωμα χρήσης της Βιβλιοθήκης έχουν όλα τα μέλη του Πανεπιστημίου Κύπρου (φοιτητές, ακαδημαϊκό, ερευνητικό και διοικητικό προσωπικό), καθώς και εξωτερικοί χρήστες. Υπηρεσία Δανεισμού Διαχειρίζεται τη διαθεσιμότητα του υλικού της Βιβλιοθήκης: δανεισμό, ανανέωση, επιστροφή, κρατήσεις, ανακλήσεις, χειρισμό ερωτήσεων σχετικών με την κυκλοφορία υλικού και διαχείριση οφειλών. Όλα τα μέλη του Πανεπιστημίου, τα οποία είναι εφοδιασμένα με την Πανεπιστημιακή κάρτα έχουν δικαίωμα δανεισμού. Εξωτερικοί χρήστες, οι οποίοι δεν είναι μέλη της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου, μπορούν να κάνουν χρήση των αναγνωστηρίων και του υλικού των συλλογών ανοικτής πρόσβασης. Δικαίωμα δανεισμού σε εξωτερικούς χρήστες παρέχεται κατόπιν έγκρισης αίτησής τους για απόκτηση κάρτας Βιβλιοθήκης και με την καταβολή ετήσιας συνδρομής. Υπηρεσία Διαδανεισμού Αναλαμβάνει να εξασφαλίσει βιβλία, άρθρα περιοδικών, πρακτικά συνεδρίων, ανακοινώσεις/δημοσιεύσεις συνεδρίων κ.ά., τα οποία είναι αναγκαία για την έρευνα των χρηστών της Βιβλιοθήκης και δεν περιλαμβάνονται στη συλλογή της. Η Βιβλιοθήκη, για να εξασφαλίσει τη διαθεσιμότητα υλικού που δεν περιλαμβάνεται στη συλλογή της, συνεργάζεται με διεθνή δίκτυα διαδανεισμού (Δίκτυο Διαδανεισμού Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, Δίκτυο Διαδανεισμού Άρθρων Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, Δίκτυο Γερμανικών Βιβλιοθηκών SUBITO, Βρετανική Βιβλιοθήκη κ.ά.). Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, αποστέλλονται άρθρα και βιβλία από τη Βιβλιοθήκη σε άλλες βιβλιοθήκες εντός και εκτός Κύπρου. Υπηρεσίες για Άτομα με Προβλήματα Όρασης Από το 2000, λειτουργεί ειδικά προσαρμοσμένος σταθμός εργασίας για τυφλούς, καθώς και μία κινητή συσκευή μεγέθυνσης για άτομα με περιορισμένη όραση. Ο σταθμός είναι εφοδιασμένος με κατάλληλο λογισμικό και συσκευές, και επιτρέπει τη χρήση της ψηφιακής βιβλιοθήκης χωρίς τη μεσολάβηση βλεπόντων. Η Βιβλιοθήκη, σε συνεργασία με τους διδάσκοντες και με τη Σχολή Τυφλών, δημιουργεί κατά περίπτωση σε ψηφιακή και σε μεγαλογράμματη μορφή το υλικό των μαθημάτων, που απαιτείται για την απρόσκοπτη φοίτηση των φοιτητών με προβλήματα όρασης. Από το 2005, η Βιβλιοθήκη είναι μέλος του διεθνούς DAISY Book Consortium. Ερευνητική Υποστήριξη Πληροφοριακή Παιδεία Η Βιβλιοθήκη προσφέρει εκπαιδευτικά σεμινάρια προς ολόκληρη την ακαδημαϊκή κοινότητα, με βασικό στόχο την εξοικείωση των φοιτητών και των ακαδημαϊκών με 10

11 w w w. u c y. a c. c y τις παρεχόμενες υπηρεσίες της, καθώς και την παροχή μιας ποιοτικά αναβαθμισμένης πληροφοριακής παιδείας μέσα από την καλλιέργεια δεξιοτήτων αναζήτησης, εντοπισμού, επεξεργασίας και αξιολόγησης έγκυρου επιστημονικού υλικού. Ρωτήστε τον Βιβλιοθηκονόμο Η υπηρεσία παρέχεται μέσα από την ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης και απευθύνεται στην ακαδημαϊκή κοινότητα του Πανεπιστημίου Κύπρου και σε εξωτερικούς χρήστες. Μέσω του ΑskLive Οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν σύντομες και συγκεκριμένες ερωτήσεις για τις συλλογές, τις πηγές και τις υπηρεσίες της Βιβλιοθήκης. Η επικοινωνία μεταξύ χρήστη και βιβλιοθηκονόμου γίνεται μέσω ηλεκτρονικής συνομιλίας σε πραγματικό χρόνο και οι απαντήσεις που δίνονται είναι σύντομες και τεκμηριωμένες. Η υπηρεσία λειτουργεί από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή, 08:30-13:30, εκτός αργιών. Προσωπική Συνάντηση με Βιβλιοθηκονόμο Οι χρήστες μπορούν να διευθετήσουν συνάντηση με τον Βιβλιοθηκονόμο για να τους καθοδηγήσει να εντοπίσουν πληροφορίες, έντυπες και ηλεκτρονικές, για συγκεκριμένο επιστημονικό θέμα, να χρησιμοποιήσουν εργαλεία και υπηρεσίες της Βιβλιοθήκης καθώς και να αναζητήσουν καταλόγους βιβλιοθηκών, βάσεις δεδομένων και ηλεκτρονικές πηγές. Η υπηρεσία απευθύνεται πρώτιστα στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Πανεπιστημίου Κύπρου και ακολούθως στους εξωτερικούς χρήστες. Εργαλεία Διαχείρισης Βιβλιογραφικών Αναφορών (RefWorks, κ.ά.) Τα εργαλεία διαχείρισης βιβλιογραφικών αναφορών διατίθενται μέσω της ιστοσελίδας της Βιβλιοθήκης. Παρέχουν τη δυνατότητα στους χρήστες να εισαγάγουν βιβλιογραφικές αναφορές απευθείας από δικτυακές βάσεις δεδομένων και ιστοχώρους σε προσωπική βάση δεδομένων, να δημιουργήσουν και να οργανώσουν τις βιβλιογραφίες σε προσωπική βάση δεδομένων, να μορφοποιήσουν τις βιβλιογραφικές αναφορές (MLA, APA, Chicago Manual of Style, κ.ά.), καθώς και να δημιουργήσουν βιβλιογραφίες σε επιστημονικά συγγράμματα, άρθρα, εργασίες κ.ά. Κέντρο Ευρωπαϊκής Τεκμηρίωσης (ΚΕΤ) Το ΚΕΤ δημιουργήθηκε το 2012, με στόχο την παροχή πληροφοριών σε θέματα σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη νομοθεσία και τους θεσμούς της. Ανήκει στο δίκτυο των 400 European Documentation, τα οποία δημιουργήθηκαν από την Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Λειτουργεί ως τμήμα της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου και στεγάζεται στην Κεντρική Βιβλιοθήκη. Είναι ανοικτό για τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας και το ευρύτερο κοινό κατά τις ώρες λειτουργίας της Κεντρικής Βιβλιοθήκης. Η συλλογή του ΚΕΤ περιλαμβάνει έντυπο υλικό και πρόσβαση σε ηλεκτρονικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την ΕΕ και τις πολιτικές της, όπως: επίσημες εκδόσεις, ετήσιες εκθέσεις, περιοδικές εκδόσεις, τράπεζες στατιστικών και οικονομικών δεδομένων, βιβλιογραφίες, εγχειρίδια, φυλλάδια κ.ά. Οι μονογραφίες και τα έντυπα περιοδικά έχουν ενταχθεί στη συλλογή της Βιβλιοθήκης και μπορούν να αναζητηθούν από τον ηλεκτρονικό της κατάλογο. ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ Υπηρεσίες Λογαριασμών Οι φοιτητές μπορούν να δημιουργήσουν τον δικό τους μοναδικό λογαριασμό (κωδικό/συνθηματικό χρήστη) για πρόσβαση στα συστήματα του Πανεπιστημίου, όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, τα εργαστήρια, το σύστημα εγγραφής μαθημάτων Banner, το λογισμικό η- μάθησης Blackboard, την υπηρεσία απομακρυσμένης πρόσβασης VPN, το ασύρματο δίκτυο του Πανεπιστημίου (ucywifi), το ασύρματο δίκτυο ευρωπαϊκών πανεπιστημίων (eduroam), κ.ά. Οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν τον λογαριασμό τους αυτόνομα στο ucy.ac.cy /register/. Στους φοιτητές παρέχονται, επίσης, εργαλεία για διαχείριση των λογαριασμών (αλλαγή συνθηματικού, αλλαγή ξεχασμένου συνθηματικού μέσω απαντήσεων σε προκαθορισμένες ερωτήσεις και εξεύρεση ξεχασμένου κωδικού χρήστη). Με την πιστοποίηση του χρήστη σε ένα από τα συστήματα του Πανεπιστημίου Κύπρου, τα οποία είναι διασυνδεδεμένα με την υπηρεσία, ο χρήστης μπορεί να μεταβαίνει σε οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία, σύμφωνα με τα δικαιώματα πρόσβασής του, χωρίς να χρειάζεται να επανεισαγάγει τα πιστοποιητικά επιβεβαίωσής του (username, password). Υπηρεσίες Επικοινωνίας & Συνεργασίας Κάθε μέλος της πανεπιστημιακής κοινότητας έχει ατομικό ηλεκτρονικό ταχυδρομικό κιβώτιο και η-διεύθυνση, καθώς και πρόσβαση σε υπηρεσίες ηλεκτρονικού ημερολογίου, επαφών, εργασιών και ηλεκτρονικού χώρου, με δυνατότητες κοινής χρήσης. Οι υπηρεσίες αυτές είναι διαθέσιμες μέσω διαδικτυακού εργαλείου στην ιστοσελίδα ucy.ac.cy ή μέσω προγραμμάτων πελατών στους προσωπικούς μικροϋπολογιστές των μελών της κοινότητας. Για το προσωπικό του Πανεπιστημίου Κύπρου υπάρχει και η δυνατότητα παροχής των υπηρεσιών αυτών και σε κινητές συσκευές. 11

12 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Υπηρεσίες Ηλεκτρονικού Χώρου και Εργαλείων Για την αποθήκευση δεδομένων και δημιουργία ιστοσελίδων προσφέρεται ατομικός ηλεκτρονικός χώρος. Επίσης, διατίθενται εργαλεία unix για διδακτικούς σκοπούς. Εργαστήρια Μικροϋπολογιστών Ανοικτής Πρόσβασης Στο Πανεπιστήμιο λειτουργούν εργαστήρια, στα οποία υπάρχουν ηλεκτρονικοί μικροϋπολογιστές Ανοικτής Πρόσβασης. Σε αυτούς τους ηλεκτρονικούς μκροϋπολογιστές είναι εγκατεστημένη μεγάλη γκάμα διδακτικών λογισμικών για διεκπεραίωση εργασιών και για διδακτικούς σκοπούς. Παρέχεται, επίσης, δυνατότητα εκτυπώσεων και ανανέωσης ατομικού ορίου εκτυπώσεων. Υπηρεσίες Δικτύου Το Πανεπιστήμιο Κύπρου διαθέτει υποδομή δικτύου υψηλών ταχυτήτων για πρόσβαση στο διαδίκτυο και τις υπηρεσίες δικτύου. Παρέχεται υποστήριξη στους χρήστες της πανεπιστημιακής κοινότητας, καθώς, επίσης, και στις ομάδες υποστήριξης πληροφορικών συστημάτων. Τηλεφωνία Ενοποιημένες Υπηρεσίες Στο Πανεπιστήμιο Κύπρου παρέχονται προηγμένες ενοποιημένες υπηρεσίες δικτύου, που περιλαμβάνουν την IP τηλεφωνία, ηλεκτρονικό τηλεομοιότυπο, soft phone και φωνητικά μηνύματα. Επίσης, σημαντική είναι η υπηρεσία μονοθυρικής υποστήριξης (Call Center), η οποία παρέχει πληροφορίες σχετικά με το Πανεπιστήμιο μέσω τηλεφώνου. Ασύρματο Δίκτυο (Wireless Network) Το ασύρματο δίκτυο καλύπτει σχεδόν όλα τα κτήρια του Πανεπιστημίου. Επίσης, χρησιμοποιείται για την υποστήριξη σεμιναρίων, συνεδρίων και εκδηλώσεων που διεξάγονται στους χώρους του Πανεπιστημίου. Δίκτυο Φοιτητικών Εστιών Στις φοιτητικές εστίες παρέχονται οι υπηρεσίες διαδικτύου, ώστε να μπορούν οι ένοικοι που διαμένουν εκεί να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες πληροφορικής. Υπηρεσίες Πολυμέσων και Τηλεδιάσκεψης Διατίθενται εξειδικευμένα συστήματα τηλεδιάσκεψης για σκοπούς επικοινωνίας, τηλεσυνεργασίας, τηλε-έρευνας, καθώς επίσης πολυμεσικά συστήματα που αξιοποιούνται στη διδασκαλία και την έρευνα. Παρέχεται υπηρεσία ετοιμασίας και διαχείρισης οπτικοακουστικού υλικού που αξιοποιείται σε προγράμματα ηλεκτρονικής μάθησης, στη διδασκαλία και την έρευνα καθώς και οπτικοακουστική κάλυψη γεγονότων. Υπηρεσία Απομακρυσμένης Πρόσβασης (VPN) Με αυτήν την υπηρεσία, οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα για σύνδεσή τους με το δίκτυο του Πανεπιστημίου μέσω του διαδικτύου. Με τη σύνδεση δίνεται στο χρήστη η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης σε πόρους του ΠΚ που δεν είναι διαθέσιμοι απ ευθείας από το διαδίκτυο, καθώς και σε πόρους συνεργαζόμενων φορέων (π.χ. ψηφιακά περιοδικά τα οποία είναι διαθέσιμα μόνο από τo δίκτυο του Πανεπιστημίου). Υπηρεσία Αντιμετώπισης Κινδύνων και Κακόβουλων Ενεργειών Η υπηρεσία ασχολείται με την παρακολούθηση του δικτύου και των συστημάτων του Πανεπιστημίου για ασυνήθιστη συμπεριφορά και για την πρόληψη και αντιμετώπιση κινδύνων και κακόβουλων ενεργειών. Αναλαμβάνει, επίσης, διερευνήσεις περιστατικών ασφάλειας. Υπηρεσία Αντιμετώπισης Ιών Προσφέρεται προστασία από ιούς μέσω ιομορφικού λογισμικού σε υπολογιστές και εξυπηρετητές που ανήκουν στο Πανεπιστήμιο (π.χ. εργαστήρια). Περιμετρική και Εσωτερική Προστασία και Ασφάλεια Δικτύου Οι υπηρεσίες και οι πληροφορίες του Πανεπιστημίου προστατεύονται και ασφαλίζονται από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση μέσω καταλόγων επιτρεπόμενης πρόσβασης (access lists). Διατίθεται, επίσης δυνατότητα φιλτραρίσματος περιεχόμενου, που στοχεύει στην προστασία των δεδομένων, συστημάτων και χρηστών του Πανεπιστήμιου από κακόβουλο περιεχόμενο ιστοσελίδων ή κακόβουλο λογισμικό, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει μια ιστοσελίδα. Επίσης είναι σε θέση να υποστηρίξει και υλοποιήσει πολιτικές ασφάλειας του Πανεπιστημίου. Υπηρεσία Αντιμετώπισης Ανεπιθύμητων Μηνυμάτων Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου Για την εύρυθμη λειτουργία της υπηρεσίας ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, καθώς και για την προστασία των χρηστών της, χρειάζεται να γίνεται ανάλυση των εισερχόμενων και εξερχόμενων μηνυμάτων για την απομόνωση και εξουδετέρωση ιών, αλλά και για την καταστολή του φαινομένου των ανεπιθύμητων μηνυμάτων (SPAM unsolicited messages). ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Ηλεκτρονική Μάθηση Με την εγγραφή τους σε μαθήματα, στα οποία χρησιμοποιείται το σύστημα ηλεκτρονικής μάθησης, όλοι οι φοιτητές έχουν πρόσβαση στο χώρο του μαθήματος, όπου μπορούν να βρουν υλικό σχετικό με το μάθημα. Οι φοι- 12

13 w w w. u c y. a c. c y τητές μπορούν να έχουν πρόσβαση αφού χρησιμοποιήσουν τους κωδικούς του λογαριασμού τους. Υπηρεσίες Εκπαίδευσης Με την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους, προσφέρονται ταχύρυθμα εκπαιδευτικά σεμινάρια για τη χρήση των εφαρμογών γραφείου και του συστήματος ηλεκτρονικής μάθησης. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή μέσω της ιστοσελίδας ucy.ac.cy /issrequests. Η-Πανεπιστήμιο Το έργο έχει ως στόχο του την παροχή αυτοματοποιημένων και ποιοτικών υπηρεσιών στην πανεπιστημιακή κοινότητα, στους εξωτερικούς συμβαλλόμενους φορείς και, γενικά, στην ευρύτερη κοινωνία. Αυτός ο στόχος εστιάζεται στην ποιοτική υποστήριξη της έρευνας, της διδασκαλίας του φοιτητή και της κοινωνίας, με την αξιοποίηση της ανάπτυξης της τεχνολογίας της πληροφορικής Ηλεκτρονικό Πανεπιστήμιο (e-university), μέσα από ένα επανασχεδιασμό των διαδικασιών και δημιουργία μίας νέας προηγμένης και αποδοτικής εργασιακής νοοτροπίας. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Tο Πανεπιστήμιο Kύπρου είναι ενεργό μέλος σε περισσότερα από 50 Πανεπιστημιακά Δίκτυα/Οργανισμούς, μεταξύ των οποίων της Ένωσης Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων (EUA), της Ένωσης Μεσογειακών Πανεπιστημίων (UNI- MED), του Δικτύου Πανεπιστημίων Πρωτευουσών της Eυρώπης (UNICA), του Σύνδεσμου Πανεπιστημίων Μικρών Κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU²S²), του Διεθνούς Συνδέσμου Πανεπιστημίων (IAU), του Santander Group (SG), του Ευρω-Mεσογειακού Πανεπιστημίου (EMUNI), του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου των Συντονιστών ERA- SMUS (EAEC), του Ευρωπαϊκού Διαπανεπιστημιακού Κέντρου για Ανθρώπινα Δικαιώματα και Εκδημοκρατικοποίηση κ.ά. Συνεργάζεται επίσης στενά με τις Γενικές Διευθύνσεις της Έρευνας και της Εκπαίδευσης και Πολιτισμού της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής, την OYNEΣKO, το Eυρωπαϊκό Kέντρο Aνώτατης Eκπαίδευσης, το Συμβούλιο της Eυρώπης και πολλούς άλλους διεθνείς οργανισμούς. Οι συνεργασίες αυτές, σε συνδυασμό με τις συνεργασίες του ακαδημαϊκού προσωπικού με πανεπιστήμια και ερευνητικούς οργανισμούς σε όλο τον κόσμο, δίνει στο Πανεπιστήμιο μία επίλεκτη θέση στο διεθνές επιστημονικό στερέωμα. Το Πανεπιστήμιο έχει συνάψει, επίσης, Διμερείς Συμφωνίες Συνεργασίας με περισσότερα από 110 πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα της Ευρώπης, Αυστραλίας, Μέσης Ανατολής, Aσίας, ΗΠΑ, Καναδά και Αφρικής. Οι Συμφωνίες αυτές (που μπορεί να είναι είτε διαπανεπιστημιακές είτε διατμηματικές) προβλέπουν, μεταξύ άλλων, ανταλλαγές φοιτητών και προσωπικού, ερευνητική συνεργασία, ανταλλαγή διδακτικού και ερευνητικού υλικού, καθώς και πραγματοποίηση κοινών ερευνητικών προγραμμάτων και συνεδρίων. Παράλληλα, το Πανεπιστήμιο Κύπρου προσφέρει 10 Διαπανεπιστημιακά Προγράμματα Σπουδών σε επίπεδο μάστερ και διδακτορικό, σε συνεργασία με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια (π.χ. Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστήμιο Poitiers Γαλλίας, Πανεπιστήμιο Wageningen Ολλανδίας κ.ά.). To Πανεπιστήμιο Κύπρου διατηρεί, επίσης, στενούς δεσμούς με την ομογένεια. Κάθε χρόνο πραγματοποιείται στο Πανεπιστήμιο Κύπρου ένα εντατικό πρόγραμμα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας που είναι παράλληλα και πολιτιστικό, και απευθύνεται σε νέους Κύπριους από τον Καναδά, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νότιο Αφρική και την Ελλάδα. Το πρόγραμμα πραγματοποιείται σε συνεργασία με τη ΝΕΠΟΜΑΚ, τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου, το Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας και την Υπηρεσία Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου, και χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Ως αποτέλεσμα των στενών δεσμών που διατηρεί το Πανεπιστήμιο Κύπρου με την ομογένεια, το Πανεπιστήμιο έχει αναγνωριστεί ως ένα από τα ιδρύματα-κλειδιά που δραστηριοποιούνται σε θέματα ομογενών/διασποράς, από το Global Forum on Migration and Development. Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του έτους, πραγματοποιούνται διάφορες επισκέψεις στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, τόσο από αντιπροσωπείες πανεπιστημίων και οργανισμών του εξωτερικού, και πρεσβειών, όσο και από αντιπροσωπείες οργανώσεων ομογενών φοιτητών, αλλά και από την αντιπροσωπεία των ομογενών δασκάλων Αμερικής κάθε Ιούλιο. Οι διεθνείς σχέσεις διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση του Πανεπιστημίου Κύπρου στον διεθνή χώρο, με αποτέλεσμα το Πανεπιστήμιο να απολαμβάνει διεθνούς φήμης για την ποιότητα της έρευνας και της διδασκαλίας. Τα αποτελέσματα της αναγνώρισης είναι πολλαπλά, με αποκορύφωμα την επιλογή του ΠΚ από το Instituto Cervantes για λειτουργία του Aula Cervantes στην Κύπρο, το 2011, όπου προσφέρονται μαθήματα ισπανικής γλώσσας τόσο σε φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου, όσο και στο ευρύ κοινό, ενώ παράλληλα οργανώνονται και οι εξετάσεις DELE σε συνεργασία με το Instituto Cervantes. Πολύ σημαντική εξέλιξη αποτελεί η ίδρυση του Ινστιτούτου Κομφούκιος στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (Οκτώβριος 2014), καθώς είναι το πρώτο που ιδρύεται στην Κύπρο. Αποτελεί μια κοινοπραξία ανάμεσα στο Office of Chinese Language Council International (Hanban), του Πανεπιστημίου Κύπρου και του Beijing Institute of Education. Η αποστολή του Ινστιτούτου είναι να συνεργαστεί με τον δημόσιο τομέα, τις επιχειρήσεις και την ακαδημαϊκή κοινότητα τόσο στην Κύπρο όσο και στην Κίνα για την ανάπτυξη ισχυρότερων εκπαιδευτικών, 13

14 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ερευνητικών και πολιτιστικών δεσμών ανάμεσα στις δύο χώρες, προσφέροντας, με αυτόν τον τρόπο, ένα ευρύ φάσμα προγραμμάτων, εκδηλώσεων και άλλων δραστηριοτήτων για την κινέζικη γλώσσα, τον πολιτισμό, τις τέχνες, την εκπαίδευση, την επιστήμη και τις επιχειρήσεις.το Ινστιτούτο Κομφούκιος έχει διοργανώσει, μέχρι σήμερα, μεγάλο αριθμό εκπαιδευτικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων στο Πανεπιστήμιο Κύπρου αλλά και σε σχολεία και δήμους της Κύπρου, ενώ έχει αναπτύξει συνεργασία με τοπικούς φορείς. Παράλληλα, προσφέρει μαθήματα κινέζικης γλώσσας στους φοιτητές και το προσωπικό του Πανεπιστημίου Κύπρου, αλλά και στο ευρύ κοινό με την οργάνωση προγραμμάτων για παιδιά και εφήβους, καθώς και ενήλικες. Στόχος του Πανεπιστημίου Κύπρου είναι και η προσέλκυση φοιτητών από τον διεθνή χώρο, οι οποίοι φοιτητές ολοένα και προτιμούν το Πανεπιστήμιο Κύπρου για τις σπουδές τους, δεδομένου και του αυξημένου αριθμού μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών που προσφέρονται στα Αγγλικά. Επιστέγασμα τής ολοένα και μεγαλύτερης παρουσίας του Πανεπιστημίου στο διεθνή χώρο είναι η κατάταξή του, από τους Times του Λονδίνου, ως ενός από τα 200 «πιο διεθνή» πανεπιστήμια του κόσμου, για το ακαδημαϊκό έτος ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ/ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Το Πανεπιστήμιο Κύπρου οργανώνει πληθώρα δημόσιων διαλέξεων και εκδηλώσεων με θέματα ειδικού επιστημονικού και ευρύτερου ενδιαφέροντος. Eπιπρόσθετα, το Πανεπιστήμιο οργανώνει διαλέξεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις, εκθέσεις, απονομές βραβείων, συναυλίες και άλλες δραστηριότητες, ανοιχτές στο ευρύ κοινό. Παραδείγματα αποτελούν η Ετήσια Διάλεξη εις Μνήμην Ντίνου Λεβέντη, η Γιορτή των Γραμμάτων, οι Αναγορεύσεις Επίτιμων Διδακτόρων, οι Τελετές Αποφοίτησης, η Απονομή του Βραβείου για την Προσφορά στην Κοινωνία και τον Πολιτισμό, οι επίσημες επισκέψεις Πρωθυπουργών και Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων, οι Υπογραφές Συμφωνιών μεταξύ του Ανώτερου Ακαδημαϊκού Ιδρύματος με άλλους οργανισμούς, παρουσιάσεις βιβλίων ή άλλων συγγραμμάτων καθώς επίσης και δραστηριότητες εικαστικών δρωμένων. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου συνεργάζεται, επίσης, στενά με πολιτιστικούς φορείς για την προώθηση του πολιτισμού και της τέχνης στην ακαδημαϊκή και φοιτητική κοινότητα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν ο διαγωνισμός εικαστικών τεχνών «Τηλέμαχος Κάνθος» και η παρουσίαση, κατά το 2016, της εικαστικής δημιουργίας μαθητών του Λυκείου Απ. Λουκά Κολοσσίου «Immigrants», η οποία έτυχε προβολής σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Για 18 ολόκληρα χρόνια, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας προσφέρουν διαλέξεις στο Ελεύθερο Ζηνώνειο Πανεπιστήμιο, στη Λάρνακα, στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Δήμου Αμμοχώστου, στη Λεμεσό, στο Ελεύθερο Ιεροκήπειο Πανεπιστήμιο του Δήμου Γεροσκήπου, στο Σαλαμίνιο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Αμμοχώστου, στο Παραλίμνι, στους κατεχόμενους δήμους Κερύνειας (Κερύνεια, Καραβάς, Λάπηθος), αλλά και στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο της Ομογένειας, στο Λονδίνο. Το Πανεπιστήμιο έχει καθιερώσει δυναμική παρουσία στην πολιτιστική και πνευματική ζωή της Kύπρου, μια παρουσία που θα επεκτείνεται παράλληλα με την ανάπτυξη των βασικών προγραμμάτων σπουδών και της έρευνας. ΕΚΔΟΣΕΙΣ/ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ Η ενημέρωση για την έρευνα, τη διδασκαλία και τις ποικίλες άλλες επιστημονικές και πολιτιστικές δραστηριότητες του Πανεπιστημίου Κύπρου διοχετεύεται προς την κοινωνία μέσα από τις εκδόσεις του Ιδρύματος. Ο κυριότερος όγκος των ενημερωτικών εκδόσεων του Πανεπιστημίου παράγεται από την Υπηρεσία Διεθνών Σχέσεων, σε συνεργασία με τις πανεπιστημιακές αρχές, τις σχολές, τα τμήματα, τις υπηρεσίες και με ειδικές επιτροπές ή άλλα σώματα. Οι εκδόσεις περιλαμβάνουν τους Οδηγούς Προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Σπουδών, την Ετήσια Έκθεση Πεπραγμένων, καθώς και ενημερωτικά έντυπα σχετικά με τη φοίτηση στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Παράλληλα, το Γραφείο Εκδόσεων παράγει εκδόσεις που αποσκοπούν στη διάδοση και προβολή του ερευνητικού έργου του Πανεπιστημίου και της πολιτιστικής του δράσης σε τοπικούς και διεθνείς φορείς, καθώς και άλλα έντυπα. Ενημερωτικές εκδόσεις παράγονται, επίσης, από άλλες υπηρεσίες και οντότητες του Πανεπιστημίου, όπως τον Τομέα Προώθησης και Προβολής, τις σχολές, τα τμήματα, τις ερευνητικές μονάδες κ.ά. Η εκδοτική δραστηριότητα του Πανεπιστημίου Κύπρου συμπληρώνεται με τη λειτουργία των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κύπρου (ΠΕΚ). Στόχος της εκδοτικής αυτής προσπάθειας είναι να στηρίξει και να προωθήσει τη συγγραφική δραστηριότητα, δίνοντας βήμα στην πνευματική παραγωγή στην Κύπρο αλλά και, ευρύτερα, στο χώρο του μείζονος ελληνισμού και διεθνώς. Οι ΠΕΚ, είτε ανεξάρτητα είτε με άλλους εκδοτικούς οίκους, έχουν εκδώσει 29 βιβλία μέχρι σήμερα. Επιπρόσθετα, το Γραφείο Εκδόσεων προβαίνει σε ηλεκτρονικές επανεκδόσεις των ΠΕΚ. Τα βιβλία καλύπτουν μια ποικιλία θεμάτων όπως λογοτεχνία, ποίηση, ψυχολογία, φιλοσοφία, ιστορία κ.ά. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Το Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κύπρου το οποίο υπάγεται στη Φιλοσοφική Σχολή και στεγάζεται στο Αρχοντικό Αξιοθέας, στην εντός των τειχών Λευκωσία, αποτελεί μια διεθνώς αναγνωρισμένη οντότητα που προάγει τον πολιτισμό και τις τέχνες ως μέρος της ακαδημαϊκής παιδείας, αναδεικνύει την πολιτιστική πολυ- 14

15 w w w. u c y. a c. c y μορφία, ενθαρρύνει τη συμμετοχή των φοιτητών, των μεταπτυχιακών φοιτητών και των πτυχιούχων του πανεπιστημίου, σε πολιτιστικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, καλλιεργεί την αιώνια παράδοση της Κύπρου και της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου, και προωθεί τις οικουμενικές αξίες του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Με τις δραστηριότητές του, το Πολιτιστικό Κέντρο επιτελεί μια διττή αποστολή: να προσθέσει μια ολιστική διάσταση στην παραδοσιακή ακαδημαϊκή παιδεία και να προβάλει τον ευρωμεσογειακό πολιτισμό ως κοινοκτημοσύνη που έχει αναπτυχθεί μέσα από αιώνες αλληλεπίδρασης μεταξύ των λαών και των εθνοτήτων της περιοχής. Το πρώτο μέρος της αποστολής πραγματοποιείται μέσω του Θεατρικού Εργαστηρίου του Πανεπιστημίου Κύπρου (Θ.Ε.ΠΑ.Κ.), το οποίο ενισχύει την ακαδημαϊκή εκπαίδευση και τη φιλολογική έρευνα, ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή των φοιτητών στη σκηνική παρουσίαση έργων της ελληνικής λογοτεχνίας που έχουν ως κοινό παρονομαστή την ιδιωματική γλώσσα του περιφερειακού ελληνισμού. Με την εφαρμογή διαδραστικών προσεγγίσεων στη λογοτεχνική έρευνα και τη δραματοποίηση έργων της ελληνικής ποίησης, πεζογραφίας και γραμματείας, το Θ.Ε.ΠΑ.Κ. εμπλουτίζει τις γνώσεις, την κατανόηση και την εκτίμηση των φοιτητών για τη λογοτεχνία, συμβάλλοντας παράλληλα στην προώθηση και σύγχρονη πρόσληψη σημαντικών έργων της ελληνικής γραμματείας στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Το δεύτερο μέρος της αποστολής του Πολιτιστικού Κέντρου μετουσιώνεται μέσω του ετήσιου Πολιτιστικού Φεστιβάλ του Πανεπιστημίου Κύπρου, το οποίο αποσκοπεί στην προώθηση του πολιτισμού και των τεχνών και την ενθάρρυνση της καλλιτεχνικής δημιουργίας ορισμένων αναγνωρισμένων αλλά κυρίως ανερχόμενων μη εμπορικών καλλιτεχνών από την Κύπρο, την Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, εμπλουτίζοντας μ αυτό τον τρόπο την πολιτιστική ατζέντα της Κύπρου με εκδηλώσεις υψηλής ποιότητας οι οποίες ενισχύουν την αντίληψη για την ευρωμεσογειακή περιοχή ως έναν κοινό πολιτιστικό χώρο. Το Πολιτιστικό Κέντρο αποτελεί σήμερα το βασικό όχημα για την υλοποίηση της αποστολής του Πανεπιστημίου Κύπρου στον πολιτιστικό τομέα. Μέσα από τις δραστηριότητές του, το Πανεπιστήμιο συμμετέχει ενεργά στην προώθηση του πολιτισμού και της καλλιτεχνικής έκφρασης, προσφέροντας παράλληλα στους φοιτητές του και στο ευρύ κοινό την ευκαιρία να διευρύνουν τους πολιτισμικούς τους ορίζοντες. 15

16

17 Μεταπτυχιακές Σπουδές Ο δ η γ ό ς Μ ε τ α π τ υ χ ι α κ ώ ν Σ π ο υ δ ώ ν

18 Μεταπτυχιακές Σπουδές ΣΠΟΥΔΕΣ Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης Τα μεταπτυχιακά προγράμματα κάθε τμήματος επιβλέπονται από τριμελή Επιτροπή Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων, η οποία προεδρεύεται από το Συντονιστή Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων. Ο Συντονιστής και τα άλλα μέλη της Επιτροπής διορίζονται από το Συμβούλιο του τμήματος. Η θητεία της Επιτροπής είναι διετής. Για κάθε νεοεισερχόμενο μεταπτυχιακό φοιτητή, το τμήμα ορίζει ακαδημαϊκό σύμβουλο. Για την εκπόνηση διατριβής απαιτείται ο ορισμός ερευνητικού συμβούλου. Ο ερευνητικός σύμβουλος ορίζεται από το Συμβούλιο του τμήματος μετά από πρόταση της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων και σε συνεννόηση με το φοιτητή και τον προτεινόμενο Σύμβουλο. Ο ερευνητικός σύμβουλος παρακολουθεί την ερευνητική ή άλλη εργασία του φοιτητή και του παρέχει την αναγκαία καθοδήγηση. Από το ακαδημαϊκό έτος , γίνονται δεκτοί μεταπτυχιακοί φοιτητές στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Όλα τα τμήματα του Πανεπιστημίου προσφέρουν μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών σε επίπεδο μάστερ και επίπεδο διδακτορικού, σε ένα ευρύ φάσμα ειδικοτήτων. Τα προγράμματα σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου βασίζονται στο σύστημα των πιστωτικών μονάδων ECTS (European Credit Transfer and Accumulation System). Ένα ECTS αντιπροσωπεύει ώρες εργασίας του διδασκομένου ανά εξάμηνο. Πλήρους φοίτησης θεωρούνται οι φοιτητές οι οποίοι παρακολουθούν τουλάχιστον 18 ECTS ανά εξάμηνο. Οι υπόλοιποι θεωρούνται φοιτητές μερικής φοίτησης. Η γλώσσα διδασκαλίας των μεταπτυχιακών προγραμμάτων είναι μία από τις επίσημες γλώσσες διδασκαλίας του Πανεπιστημίου (ελληνική και τουρκική). Το Πανεπιστήμιο δύναται: α) Με απόφαση της Συγκλήτου, ύστερα από εισήγηση της οικείας Σχολής, να προσφέρει ορισμένα από τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, τα οποία προσφέρει σε μια από τις γλώσσες διδασκαλίας του Πανεπιστημίου, και σε άλλες γλώσσες. β) Με απόφαση της Συγκλήτου, ύστερα από εισήγηση της οικείας Σχολής, να παρέχει μεταπτυχιακό πρόγραμμα σε άλλη γλώσσα εκτός από τις επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας, χωρίς να το προσφέρει σε μια από τις επίσημες γλώσσες. Το πρόγραμμα εγκρίνεται από το Συμβούλιο του Πανεπιστημίου. 18

19 2. Πιστοποιημένα φωτοαντίγραφα Πανεπιστημιακών πτυχίων (μεταπτυχιακού και πτυχιακού επιπέδου) ή Βεβαίωσης Αποφοίτησης. (Σε περίπτωση εισδοχής σε πρόγραμμα, πιστοποιημένα φωτοαντίγραφα πτυχίων θα πρέπει να υποβληθούν το αργότερο με την κατάw w w. u c y. a c. c y γ) Με απόφαση της Συγκλήτου να προσφέρει διαπανεπιστημιακά προγράμματα σπουδών σε οποιαδήποτε γλώσσα. Οι μεταπτυχιακές σπουδές ρυθμίζονται από τους Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης. Για περισσότερες πληροφορίες, οι φοιτητές θα πρέπει να απευθύνονται στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: ) ή στην ιστοσελίδα Απαιτήσεις για απόκτηση Διπλώματος Μάστερ Φοίτηση διάρκειας τριών τουλάχιστον εξαμήνων. Η μέγιστη διάρκεια φοίτησης είναι οκτώ εξάμηνα. Επιτυχής συμπλήρωση ECTS σε μαθήματα μεταπτυχιακού επιπέδου, σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος (75 ECTS για επαγγελματικά προγράμματα ή πέραν των 120 ECTS σε περιπτώσεις πρακτικής άσκησης). Ικανοποίηση άλλων κριτηρίων που θα θέσει το τμήμα, και τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν εκπόνηση διπλωματικής εργασίας. Σε περίπτωση απόρριψης της διατριβής, ο φοιτητής δικαιούται να επαναϋποβάλει τη διατριβή για μια ακόμη φορά. Απαιτήσεις για απόκτηση Διδακτορικού Τίτλου Φοίτηση διάρκειας έξι τουλάχιστον εξαμήνων. Η μέγιστη διάρκεια φοίτησης είναι 16 εξάμηνα. Συμπλήρωση 240 ECTS (60 ECTS σε μαθήματα μεταπτυχιακού επιπέδου, σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος: η κατοχή διπλώματος μάστερ ή ισοδύναμου διπλώματος απαλλάσσει μερικώς ή πλήρως το φοιτητή από την απαίτηση αυτή, 120 ECTS για το καθαρά ερευνητικό μέρος του προγράμματος, και τα υπόλοιπα ECTS αφορούν την περιεκτική εξέταση, την ετοιμασία και παρουσίαση της ερευνητικής πρότασης, τη συγγραφή της διδακτορικής διατριβής κ.λπ.). Επιτυχία σε περιεκτική εξέταση, από το τρίτο μέχρι και το έκτο εξάμηνο σπουδών. Παρουσίαση σε τριμελή επιτροπή της πρότασης για διδακτορική διατριβή. Η παρουσίαση της πρότασης γίνεται δύο ως τέσσερα εξάμηνα ύστερα από την επιτυχία στην περιεκτική εξέταση. Η επιτροπή αυτή ορίζεται από το συμβούλιο του τμήματος, μετά από εισήγηση της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του τμήματος και του ερευνητικού συμβούλου, ο οποίος προεδρεύει της Επιτροπής. Εκπόνηση πρωτότυπης διατριβής που να αποτελεί σημαντική προσφορά στο οικείο γνωστικό αντικείμενο. Υποστήριξη της διατριβής ενώπιον πενταμελούς Εξεταστικής Επιτροπής. Η επιτροπή αυτή ορίζεται από το συμβούλιο του τμήματος, μετά από εισήγηση της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του τμήματος και του ερευνητικού συμβούλου, και αποτελείται από τρία μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του τμήματος, ένα από τα οποία είναι ο ερευνητικός σύμβουλος του φοιτητή, ένα μέλος από άλλο πανεπιστήμιο ή ερευνητικό κέντρο, και ένα μέλος από άλλο τμήμα του Πανεπιστημίου σε συναφές γνωστικό αντικείμενο ή και από άλλο πανεπιστήμιο ή ερευνητικό κέντρο. Πρόεδρος της Εξεταστικής Επιτροπής είναι μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού του τμήματος, όχι όμως ο ερευνητικός σύμβουλος. Σε περίπτωση εισήγησης μη απονομής διδακτορικού, η Εξεταστική Επιτροπή επιτρέπει στον υποψήφιο διδάκτορα να επαναϋποβάλει τη διδακτορική του διατριβή, σύμφωνα με υποδείξεις της Επιτροπής και να επαναλάβει την όλη διαδικασία υποστήριξης για ακόμη μία φορά. Διδακτορική διατριβή μπορεί να κατατεθεί μόνο, αφού παρέλθουν έξι εξάμηνα από την εισαγωγή σε πρόγραμμα διδακτορικού επιπέδου και αφού ο φοιτητής ολοκληρώσει επιτυχώς την προβλεπόμενη περιεκτική εξέταση και συσσωρεύσει τις απαιτούμενες πιστωτικές μονάδες. Υποβολή Αίτησης Για εισδοχή στο χειμερινό εξάμηνο, οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά στο Πανεπιστήμιο Κύπρου μέχρι τις 31 Μαρτίου, ενώ για εισδοχή στο εαρινό εξάμηνο οι αιτήσεις υποβάλλονται μέχρι τις 31 Οκτωβρίου. Δικαίωμα υποβολής αίτησης έχουν άτομα που κατέχουν αναγνωρισμένο πανεπιστημιακό τίτλο σπουδών ή τίτλο, ο οποίος έχει κριθεί ισότιμος πανεπιστημιακού τίτλου από το Κυπριακό Συμβούλιο Αξιολόγησης Τίτλων Σπουδών (ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ.). Επίσης, δικαίωμα υποβολής έχουν άτομα τα οποία, μέχρι το τέλος της βδομάδας που προηγείται της εβδομάδας των εγγραφών, θα κατέχουν πανεπιστημιακό τίτλο σπουδών ή βεβαίωση αναμενόμενης αποφοίτησης. Μαζί με την ηλεκτρονική αίτηση θα πρέπει να περιλαμβάνονται τα ακόλουθα: 1. Βιογραφικό Σημείωμα (Curriculum Vitae). 19

20 ΜΕ ΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ θεση του Εντύπου Εγγραφής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου). 3. Αναλυτική Βαθμολογία για όλα τα προγράμματα σπουδών. 4. Σύντομη Έκθεση μέχρι 2 σελίδες προσωπικών στόχων και ερευνητικών ενδιαφερόντων. 5. Τα ονόματα και τις διευθύνσεις δύο τουλάχιστον Καθηγητών Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων από τους οποίους οι αιτητές θα πρέπει να ζητήσουν να στείλουν συστατικές επιστολές απ ευθείας στο Συντονιστή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος. Το Τμήμα μπορεί να ζητήσει επιπρόσθετες εμπιστευτικές πληροφορίες. Για τα προγράμματα της Πολυτεχνικής Σχολής και του Τμήματος Ψυχολογίας, οι συστατικές επιστολές πρέπει να συμπληρωθούν στο ειδικό έντυπο το οποίο υπάρχει στις Γραμματείες των Τμημάτων και στην ιστοσελίδα: el/admissions/postgraduate-programmes-places. Εναλλακτικά, οι συστατικές επιστολές μπορούν και αυτές να υποβληθούν ηλεκτρονικά στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, απευθείας από τους ίδιους τους καθηγητές. Επειδή σε ορισμένα προγράμματα σπουδών ζητείται να υποβληθούν τρεις συστατικές επιστολές, παρακαλείστε, προτού υποβάλετε την αίτησης σας, να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Τμήματος στο οποίο ενδιαφέρεστε να υποβάλετε αίτηση, για να βεβαιωθείτε για τον αριθμό. Δίδακτρα Τα δίδακτρα των μεταπτυχιακών σπουδών καθορίζονται ως εξής: α. Μάστερ Προγράμματα Μάστερ: 5.125* Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μάστερ στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (ΜΒΑ): Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μάστερ στις Σπουδές Φύλου: Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μάστερ στη Μηχανική Πετρελαίων: Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μάστερ Business Economics (Technology, Innovation, Management, Entrepreneurship): Mεταπτυχιακό Πρόγραμμα Mάστερ στη Σχολική και Συμβουλευτική και Καθοδήγηση: Στα δίδακτρα αυτού του προγράμματος προστίθεται τέλος εποπτευόμενης κλινικής άσκησης ύψους το οποίο διατίθεται για τη μίσθωση υπηρεσιών υποπτείας από εγγεγραμένους επαγγελματίες ψυχολόγους. β. Διδακτορικό 4.000* για τους κατόχους μεταπτυχιακού τίτλου επιπέδου μάστερ * για τους μη κατόχους μεταπτυχιακού τίτλου επιπέδου μάστερ, νοουμένου ότι θα ολοκληρώσουν τις απαιτήσεις του προγράμματος σπουδών τους και θα αποκτήσουν τον διδακτορικό τίτλο σε έξι έτη (12 εξάμηνα). Κάθε έτος φοίτησης πέραν των έξι ετών, με μέγιστη διάρκεια σπουδών τα οκτώ έτη (16 εξάμηνα), αντιστοιχεί σε καταβολή διδάκτρων για κάθε έτος ( 625 το εξάμηνο, το ανώτατο ποσό διδάκτρων είναι 9.000). Στα δίδακτρα του Εφαρμοσμένου Διδακτορικού Προγράμματος Κλινικής Ψυχολογίας προστίθεται τέλος εποπτευόμενης κλινικής άσκησης ύψους το οποίο διατίθεται για τη μίσθωση υπηρεσιών υποπτείας από εγγεγραμένους επαγγελματίες ψυχολόγους. Σε περίπτωση που μεταπτυχιακοί φοιτητές επιθυμούν αναστολή φοίτησης, πρέπει να ακολουθήσουν τη σχετική διαδικασία, που προβλέπεται από τους Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία, θα πρέπει να απευθύνονται στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: ) ή στην ιστοσελίδα Τα δίδακτρα πρέπει να καταβάλλονται στο Λογιστήριο του Πανεπιστημίου πριν από την εγγραφή στα μαθήματα. Η προκαταβολή ύψους των διδάκτρων δεν επιστρέφεται. * Από το ακαδημαϊκό έτος 2013/14 μέχρι και τις δόσεις του ακαδημαϊκού έτους 2016/17 γίνεται 20% έκπτωση στα δίδακτρα των συμβατικών προγραμμάτων σπουδών (εξαιρούνται τα αυτοχρηματοδοτούμενα προγράμματα. Χρηματοδότηση Μεταπτυχιακών Φοιτητών Εκτός από τις υποτροφίες που προσφέρει το κράτος, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές μπορούν να διεκδικήσουν υποτροφίες από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, καθώς και να χρηματοδοτηθούν έναντι προσφοράς βοηθητικού διδακτικού έργου, για κάλυψη αναγκών του τμήματος στο οποίο φοιτά ή άλλων τμημάτων. Βοηθητικό έργο σημαίνει βοηθητικό διδακτικό έργο, διδασκαλία φροντιστηρίων, διδασκαλία ασκήσεων, επιτήρηση εργαστηρίων, διόρθωση γραπτών κ.λπ. Αυτό δεν περιλαμβάνει την επί μέρους προσωπική ερευνητική δραστηριότητα του φοιτητή ούτε την ατομική ερευνητική δραστηριότητα των μελών του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού. Οι μηνιαίες απολαβές, ανάλογα με το προσφερόμενο έργο, μπορεί να ανέλθουν στα 342 ή 683 για μέγιστη περίοδο δέκα μηνών. 20

21 w w w. u c y. a c. c y ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ Για κάθε φοιτητή ορίζεται Ακαδημαϊκός Σύμβουλος, που συμβουλεύει το φοιτητή για το πρόγραμμα σπουδών του. Oι φοιτητές μπορούν να απευθύνονται στη ΣΜΣ, στην ΥΣΦΜ και στην ΥΥΕ που είναι αρμόδιες για θέματα εγγραφών σε μαθήματα, έκδοσης πιστοποιητικών, εξεύρεσης στέγης, δημιουργίας και ανάπτυξης φοιτητικών ομίλων, εξεύρεσης εργασίας, επαγγελματικής αποκατάστασης κ.ο.κ. Ενημέρωση Νεοεισερχομένων Στις αρχές κάθε ακαδημαϊκής χρονιάς, η ΥΣΦΜ ενημερώνει τους νεοεισερχόμενους φοιτητές για τις υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας που προσφέρονται στους φοιτητές. Διαμοιράζεται, επίσης, σχετικό έντυπο υλικό, το οποίο οι φοιτητές θα βρίσκουν χρήσιμο για όλη τη διάρκεια των σπουδών τους. Γραφείο Εξυπηρέτησης Το Γραφείο Εξυπηρέτησης της ΥΣΦΜ παρέχει πληροφορίες για τις υπηρεσίες σπουδών και φοιτητικής ζωής (σταδιοδρομίας, συμβουλευτικής κ.ά.), που προσφέρονται στους φοιτητές. Οι πληροφορίες παρέχονται προσωπικά, τηλεφωνικώς και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (fm@ucy.ac.cy και fgs@ucy.ac.cy). Το Γραφείο εκδίδει, επίσης, αναλυτικές βαθμολογίες και βεβαιώσεις σε καθημερινή βάση και αναλαμβάνει τη μετάφραση των αναλυτικών βαθμολογιών και των πτυχίων στα αγγλικά και άλλων πιστοποιητικών του ΠΚ. Επιπλέον αναλαμβάνει την αποστολή των απαραίτητων εγγράφων του ΠΚ που χρειάζεται το ΔΟΑΤΑΠ, για την αναγνώριση τίτλου σπουδών στην Ελλάδα, μετά από αίτημα του φοιτητή. Γραφείο Διεθνούς Υποστήριξης Το Πανεπιστήμιο Κύπρου στο πλαίσιο της προσπάθειάς του για προσέλκυση ξένων φοιτητών, ερευνητών, και ακαδημαϊκού προσωπικού έχει δημιουργήσει το Γραφείο Διεθνούς Υποστήριξης ( κάτω από την εποπτεία της Υπηρεσίας Σπουδών και Φοιτητικής Μέριμνας. Το Γραφείο Διεθνούς Υποστήριξης παρέχει πληροφορίες στους ξένους ενδιαφερόμενους εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης για σπουδές στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Ασχολείται, επίσης, με τη στήριξη, τον συντονισμό και την παροχή διευκολύνσεων για την είσοδο των ξένων φοιτητών στην Κυπριακή Δημοκρατία (π.χ. έκδοση θεώρησης εισόδου, έκδοση και ανανέωση άδειας παραμονής στην Κύπρο, ιατροφαρμακευτικές εξετάσεις κ.λπ.). Γραφείο Σταδιοδρομίας Το Γραφείο Σταδιοδρομίας της Υπηρεσίας Υποστήριξης Έρευνας (ΥΥΕ) αποτελεί το συνδετικό κρίκο μεταξύ φοιτητών του Πανεπιστημίου Κύπρου με την αγορά εργασίας και τις μεταπτυχιακές σπουδές. Η σύνδεση με την αγορά εργασίας γίνεται με τη διοργάνωση εκδηλώσεων όπως Ημέρες Σταδιοδρομίας, παρουσιάσεις επιχειρήσεων, ημερίδες με επίκαιρα θέματα, προγράμματα internship για σύντομες τοποθετήσεις φοιτητών σε κυπριακές επιχειρήσεις σε συνεργασία με την επιχειρηματική κοινότητα κ.ά. Επίσης, μέσω των εντύπων του Γραφείου, αλλά και της ιστοσελίδας του, ανακοινώνονται κενές θέσεις εργασίας πλήρους και μερικής απασχόλησης που ενδιαφέρουν τους φοιτητές και τους απόφοιτους μας. Οι απόφοιτοι μπορούν να αποστέλλουν το βιογραφικό τους, το οποίο προωθείται σε επιχειρήσεις που ζητούν απόφοιτους με τα συγκεκριμένα προσόντα. Το Γραφείο οργανώνει, καθ όλη τη διάρκεια του έτους, σεμινάρια και εργαστήρια συμβουλευτικής πάνω σε θέματα σχετικά με τις δραστηριότητες του Γραφείου όπως «Σύνταξη Βιογραφικού και Συνοδευτικής Επιστολής», «Ετοιμασία Personal Statement», «Βελτίωση Επικοινωνιακών Ικανοτήτων» κ.ά. Παρέχονται, επίσης, πληροφορίες για μεταπτυχιακά προγράμματα στο εξωτερικό, υποτροφίες και κληροδοτήματα, καθώς και συγκεκριμένοι τρόποι πλοήγησης στο διαδίκτυο, ιστοσελίδες, τηλέφωνα επικοινωνίας για πανεπιστημιακά ιδρύματα, εγχειρίδια με χρήσιμες αναφορές, με σκοπό τον ορθό προσανατολισμό του φοιτητήαποφοίτου. Eργοδότηση Tο Πανεπιστήμιο διαθέτει περιορισμένο αριθμό θέσεων για εργοδότηση φοιτητών. Tο Γραφείο Σταδιοδρομίας ενημερώνει τους φοιτητές για προκηρύξεις προσωρινών θέσεων στις διάφορες Yπηρεσίες του Πανεπιστημίου, καθώς και για ευκαιρίες μερικής απασχόλησης εκτός Πανεπιστημίου. Συγκεντρώνει, επίσης, πληροφορίες σχετικά με τις ανάγκες συγκεκριμένων επιχειρήσεων και οργανισμών σε ανθρώπινο δυναμικό. Ψυχολογική Στήριξη, Συμβουλευτική και Προσωπική Ανάπτυξη Το Πανεπιστήμιο Κύπρου παρέχει δωρεάν υπηρεσίες ψυχολογικής στήριξης και συμβουλευτικής σε όλους τους φοιτητές, μέσω του Κέντρου Ψυχικής Υγείας (ΚΕΨΥ). Πρωταρχικός στόχος αυτής της υπηρεσίας είναι να συμβάλει στην ευημερία των φοιτητών, ώστε να έχουν τη βέλτιστη δυνατή εμπειρία κατά τη διάρκεια των σπουδών τους και μετέπειτα. Οι υπηρεσίες προσφέρονται μέσα από ατομικές ή ομαδικές συνεδρίες για ψυχοθεραπεία και συμβουλευτική. Συχνές ανησυχίες των φοιτητών που επισκέπτονται το ΚΕΨΥ συμπεριλαμβάνουν άγχος, πίεση, σχέσεις, αλλαγές 21

22 ΜΕ ΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ διάθεσης, προσαρμογής στην ακαδημαϊκή ζωή (προσαρμογής, μαθησιακές, κ.ά.), απώλειες, και λήψη προσωπικών ή επαγγελματικών αποφάσεων. Το ΚΕΨΥ διοργανώνει, επίσης, παρουσιάσεις και εργαστήρια για θέματα που άπτονται της ψυχολογικής ευημερίας των φοιτητών. Διεξάγει εκστρατείες πρόληψης και ευαισθητοποίησης για θέματα σχετικά με την ψυχική υγεία και ευημερία, σε συνεργασία με ομάδες φοιτητών και νέων, καθώς και με φορείς και οργανώσεις στην κοινότητα. Τέτοιες δράσεις μπορούν να προσφερθούν επίσης κατόπιν αιτημάτων ομάδων φοιτητών ή τμημάτων. Επίσης, κατά καιρούς, εκδίδει και διανέμει σχετικό ενημερωτικό υλικό, σε έντυπη μορφή ή μέσα από την ιστοσελίδα του. Κοινωνικοοικονομική Bοήθεια Το Γραφείο Κοινωνικής Στήριξης της ΥΣΦΜ παρέχει καθοδήγηση για την επίλυση οικονομικών προβλημάτων, που πιθανόν να αντιμετωπίσουν οι φοιτητές κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους. Φοιτητές με πολύ σοβαρά οικονομικά προβλήματα είναι δυνατόν να ενισχυθούν μέσω του Σωματείου Ευημερίας Φοιτητών. Το Σωματείο ενισχύεται οικονομικά από ιδιωτικές πρωτοβουλίες, και οι πόροι του είναι περιορισμένοι. Οι ενδιαφερόμενοι φοιτητές μπορούν να υποβάλουν αίτηση για οικονομική στήριξη από το Σωματείο και άλλους φορείς μέσω του Γραφείου Κοινωνικής Στήριξης. Οι αιτήσεις υποβάλλονται, συνήθως τον Οκτώβριο μετά από σχετική ανακοίνωση στις πινακίδες ανακοινώσεων. Το Γραφείο Κοινωνικής Στήριξης παρέχει, επίσης, βοήθεια σε φοιτητές με αναπηρία, προβλήματα υγείας, ακαδημαϊκά ή και διάφορα κοινωνικά προβλήματα. Όταν ο Ακαδημαϊκός Σύμβουλος, τον οποίο ορίζει το κάθε ακαδημαϊκό τμήμα για κάθε φοιτητή, εντοπίσει ότι ο φοιτητής ή η φοιτήτρια αντιμετωπίζει αναπηρία, προσωπικό πρόβλημα, πρόβλημα υγείας, οικονομικό, κοινωνικό πρόβλημα κ.λπ., μπορεί να τον/την παραπέμπει στην υπεύθυνη του Γραφείου Κοινωνικής Στήριξης. Στήριξη Φοιτητών με Αναπηρίες Φοιτητές με αναπηρίες (ΦμεΑ) έχουν τα ίδια δικαιώματα, συμμετέχουν ισότιμα στα φοιτητικά δρώμενα και υπόκεινται στους ιδίους κανόνες, όπως όλοι οι φοιτητές. Το Γραφείο Κοινωνικής Στήριξης της ΥΣΦΜ καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να δίνονται πρακτικές λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές με αναπηρίες και προβλήματα υγείας, σε συνεργασία με άλλες υπηρεσίες του Πανεπιστημίου Κύπρου, καθώς και με εξωτερικές οργανώσεις και κρατικές υπηρεσίες. Καταβάλλεται, επίσης, ιδιαίτερη προσπάθεια για βελτίωση της πρόσβασης στους χώρους του Πανεπιστημίου. Μετά από αξιολόγηση των αναγκών του φοιτητή από αρμόδια επιτροπή δυνατό να παραχωρηθούν διευκολύνσεις, όπως: Μεταγραφή στις εξετάσεις κατόπι συνεννόησης με τον διδάσκοντα Χρήση υποστηρικτικής τεχνολογίας 22

23 w w w. u c y. a c. c y Χρηματοδότηση για εργοδότηση ατόμων για φροντιστηριακή στήριξη Παράταση χρόνου στις εξετάσεις 20% Yποτροφίες/Bραβεία Το Γραφείο Φοιτητικής Ζωής της ΥΣΦΜ είναι υπεύθυνο για την προκήρυξη ετήσιων βραβείων, τα οποία προσφέρονται ειδικά σε φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ενδεικτικά, αναφέρονται: Βραβείο Ανδρέα Καραγιάν εις μνήμην Καρμέλας Καραγιάν, Βραβείο Πόπης Παπαχριστοφόρου - Κυριακοπούλου, το Βραβείο Έλλης Παναγιώτη Mαλλή, το Βραβείο Κοινωνικής Προσφοράς Ροταριανού Ομίλου Λευκωσίας Λευκοθέα, το Βραβείο Ανδρέα και Μαίρης Λαδόμματου, το Βραβείο Θεμιστοκλή Δέρβη, το Βραβείο Σταύρου Αγγελίδη και τα Βραβεία Ομίλου Γυναικών Επαρχίας Κερύνειας. Σχετικές πληροφορίες για τα βραβεία αυτά ανακοινώνονται στην ιστοσελίδα της ΥΣΦΜ. Στέγαση Η Α' φάση της Φοιτητικής Εστίας, δυναμικότητας 208 κλινών, λειτουργεί στην Πανεπιστημιούπολη. Περιορισμένος αριθμός δωματίων προσφέρεται σε μεταπτυχιακούς φοιτητές. Λεπτομέρειες για το κόστος διαμονής και τις προσφερόμενες υπηρεσίες παρέχονται από το Γραφείο Στέγασης της ΥΣΦΜ, το οποίο έχει την ευθύνη διαχείρισης της Φοιτητικής Εστίας. Λόγω του περιορισμένου αριθμού κλινών, το Γραφείο Στέγασης ετοιμάζει παράλληλα κατάλογο με ανακοινώσεις για διαμερίσματα/οικίες προς ενοικίαση, ο οποίος διατίθεται εβδομαδιαίως, κατά την διάρκεια των ακαδημαϊκών εξαμήνων. Το Γραφείο Στέγασης παρέχει συμβουλές σε θέματα διαμονής και συγκατοίκησης. Εκδίδει, επίσης, ενημερωτικά έντυπα, όπως τo τρίπτυχο «Διαμονή στη Φοιτητική Εστία» και το ενημερωτικό εγχειρίδιο «Γραφείο Στέγασης». Σίτιση Φοιτητών Κάθε εξάμηνο, η Κυπριακή Kυβέρνηση προσφέρει κουπόνια σίτισης σε όλους τους Έλληνες υπηκόους ή Έλληνες της Διασποράς ανεξάρτητα από τον τρόπο εισαγωγής τους στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, νοουμένου ότι οι οικογένειές τους διαμένουν στο εξωτερικό και δεν τους έχει δοθεί υποτροφία από την Κυπριακή Κυβέρνηση. Οι Ελλαδίτες φοιτητές οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται από το νόμο δικαιούνται δωρεάν σίτιση για όσο διάστημα διαρκούν οι σπουδές τους. Τα ημερήσια κουπόνια σίτισης αξίας 7 το ένα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για δωρεάν διατροφή στα εστιατόρια του Πανεπιστημίου κατά τις εργάσιμες μέρες. Τα κουπόνια πιστώνονται ηλεκτρονικά στις φοιτητικές ταυτότητες των δικαιούχων. Yγεία Οι Κύπριοι φοιτητές, μπορούν να αιτηθούν από το Υπουργείο Υγείας την Έκδοση Κάρτας Νοσηλείας για τα Κρατικά Νοσηλευτήρια, εάν πληρούν τα κριτήρια που τέθηκαν. Επίσης, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να καλύπτονται ως εξαρτώμενοι των γονέων τους. Πληροφορίες και Αίτηση όσον αφορά στην Κάρτα Νοσηλείας για τα Κρατικά Νοσηλευτήρια, μπορούν να λάβουν από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας: E F240FAA C89B5?Open Document. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου για να βοηθήσει τους φοιτητές/τριες στα θέματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και ειδικότερα τους άπορους φοιτητές/τριες, έχει δημιουργήσει το Ταμείο Αλληλεγγύης «Νεόφυτος Χανδριώτης» για Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, όπου όλοι οι φοιτητές, εισφέρουν ένα μικρό ποσό ετησίως και απολαμβάνουν ωφελήματα σύμφωνα με τη δυνατότητα του Ταμείου. Σχετικές πληροφορίες βρίσκονται στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου: Επίσης, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου λειτουργούν δύο Κέντρα Υγείας. Το ένα βρίσκεται στα κεντρικά κτήρια του Πανεπιστημίου, στη Λεωφόρο Καλλιπόλεως, και το δεύτερο στην Πανεπιστημιούπολη. Τα Κέντρα Υγείας, τα οποία λειτουργούν υπό την εποπτεία της Ιατρικής Σχολής, είναι αρμόδια για την ενημέρωση των φοιτητών και, γενικά, ολόκληρης της πανεπιστημιακής κοινότητας σε θέματα υγείας, καθώς και για την παροχή Πρώτων Βοηθειών και νοσηλευτικών υπηρεσιών. Tα Κέντρα συνεργάζονται με το υπουργείο Υγείας και άλλες κρατικές και ημικρατικές υπηρεσίες. Για περισσότερες πληροφορίες για τα Κέντρα Υγείας ακολουθήστε τον πιο κάτω σύνδεσμο: medical/el/health-centers. ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΖΩΗ Φοιτητική Ένωση H Φοιτητική Ένωση Πανεπιστημίου Kύπρου (Φ.E.ΠAN.) ιδρύθηκε το 1993 και έχει ως έδρα της τη Λευκωσία. Aνώτατο καθοδηγητικό και κυρίαρχο όργανό της είναι η Γενική Συνέλευση των μελών της. Kάθε φοιτητής, με την εγγραφή του στο Πανεπιστήμιο, γίνεται αυτόματα και μέλος της Φοιτητικής Ένωσης. H Φ.E.ΠAN. εκπροσωπείται σε όλα τα σώματα του Πανεπιστημίου (Συμβούλιο, Σύγκλητο, Συμβούλια τμημάτων και σχολών), και εκτελεστικό της όργανο είναι το Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο είναι 21μελές και εκλέγεται κάθε χρόνο από τα μέλη της Ένωσης. Η Φ.E.ΠAN. αναπτύσσει πλούσια και πολύπλευρη δράση. Βασικοί της στόχοι είναι η προώθηση και επίλυση των φοιτητικών προβλημάτων, η πάλη για τη επανένωση της πατρίδας και του λαού, η οικοδόμηση μιας Κύπρου ειρηνικής και δημοκρατικής, όπου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι 23

24 ΜΕ ΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ θα αγωνίζονται για το κοινό τους μέλλον, η κοινωνικοπολιτική ανάπτυξη και παρέμβαση στο Πανεπιστήμιο και στην ευρύτερη κοινωνία, και η προώθηση της πολιτιστικής δραστηριότητας μέσα από τη λειτουργία των ομίλων. Aθλητισμός Φιλοσοφία του Αθλητικού Προγράμματος είναι να δώσει τη δυνατότητα στην πανεπιστημιακή κοινότητα (φοιτητές και προσωπικό) να ασχοληθεί με τον αθλητισμό. Για το λόγο αυτό, το Αθλητικό Κέντρο έχει εντάξει στο πρόγραμμα μεγάλο αριθμό αθλημάτων, και το ωράριο λειτουργίας έχει επεκταθεί ως ακολούθως: Καθημερινά από τις 07:30 μέχρι τις 22:00 και το Σάββατο από τις 10:00 μέχρι τις 16:00. Λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη ότι στο πρόγραμμα λαμβάνουν μέρος άτομα με διαφορετικές ανάγκες και δυνατότητες, το πρόγραμμα έχει χωριστεί στις πιο κάτω κατηγορίες: Ψυχαγωγικός Αθλητισμός Προσφέρεται για άτομα που επιθυμούν, μέσα από ψυχαγωγικά προγράμματα, να αναπτύξουν την κινητική τους δραστηριότητα και να βελτιώσουν τη φυσική τους κατάσταση, αλλά και να τονώσουν τα λειτουργικά συστήματα του οργανισμού τους. Εσωτερικά Πρωταθλήματα Στα πρωταθλήματα έχει δικαίωμα συμμετοχής ολόκληρη η πανεπιστημιακή κοινότητα (προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές, ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό του Πανεπιστημίου Κύπρου). Στα πρωταθλήματα δίνεται έμφαση στο παιχνίδι και στη συμμετοχή και όχι μόνο στη νίκη. Είναι μέσα ενεργητικής ανάπαυλας που στόχο έχουν την ανάπτυξη της φυσικής κατάστασης, την εκμάθηση - βελτίωση της ατομικής τεχνικής των αθλουμένων, τη διασκέδαση και ψυχαγωγία. Σε όλα τα πρωταθλήματα ισχύουν οι διεθνείς κανονισμοί και συμπληρώνονται από ειδικούς κανονισμούς, που είναι αυστηρότεροι σε θέματα πειθαρχίας, αφού φιλοσοφία μας είναι ο αθλητισμός στο Πανεπιστήμιο Κύπρου να διέπεται από το ολυμπιακό πνεύμα. Το Αθλητικό Κέντρο έχει την πλήρη επίβλεψη και έλεγχο όλων των διαδικασιών διοργάνωσης των πρωταθλημάτων. Αγωνιστικός Αθλητισμός Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ταλαντούχους φοιτητές, και δίνει τη δυνατότητα σε όσους το επιλέγουν να συγκροτήσουν τις αντιπροσωπευτικές ομάδες του Πανεπιστημίου Κύπρου. Οι ομάδες ετοιμάζονται μέσα από προπονητικά προγράμματα υψηλού επιπέδου από έμπειρους προπονητές και συμμετέχουν στις πιο κάτω διοργανώσεις: Πρωταθλήματα της Κυπριακής Ομοσπονδίας Πανεπιστημιακού Αθλητισμού (ΚΟΠΑ) Διεθνή Τουρνουά στην Κύπρο και στο εξωτερικό Πανελλήνια Πρωταθλήματα (ΕΑΤΕ) Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα (EUSA) Παγκόσμια Πρωταθλήματα (FISU) Αθλητισμός και Προσφορά στο Κοινωνικό Σύνολο Ο αθλητισμός δίκαια έχει χαρακτηρισθεί σαν το μεγαλύτερο κοινωνικό φαινόμενο του αιώνα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το Αθλητικό Κέντρο έχει ευαισθητοποιηθεί και οργανωθεί έτσι ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται άμεσα σε κάθε δυνατή περίπτωση προσφοράς στην κοινωνία. Η συμμετοχή της πανεπιστημιακής κοινότητας σε αυτό το πρόγραμμα είναι πάντοτε δεδομένη. Φοιτητικοί Όμιλοι Αθλημάτων Στο Πανεπιστήμιο Κύπρου θα λειτουργήσουν και τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά οι ακόλουθοι βασικοί φοιτητικοί όμιλοι αθλημάτων: Τοιχοσφαίριση Futsal Επιτραπέζια Αντισφαίριση Χιονοδρομίες Καταδύσεις Οποιοδήποτε άλλο άθλημα που μπορεί να εξυπηρετήσει τη φιλοσοφία του προγράμματος. Τα πιο πάνω προγράμματα απευθύνονται αποκλειστικά σε φοιτητές και όχι σε ολόκληρη την πανεπιστημιακή κοινότητα. Επιλεγόμενα Μαθήματα Το Πανεπιστήμιο Κύπρου, αποδεικνύοντας έμπρακτα για ακόμα μια φορά, τη σημασία που δίνει στον αθλητισμό, έχει εντάξει στο εκπαιδευτικό του πρόγραμμα, τα ακόλουθα επιλεγόμενα μαθήματα αθλητισμού: Πετόσφαιρα Ποδόσφαιρο Αντισφαίριση Καλαθόσφαιρα Τζούντο Δια Βίου Φυσική Κατάσταση Τοιχοσφαίριση 24

25 Tο Πρόγραμμα Erasmus+ υποστηρίζει δραστηριότητες σε όλους τους τομείς της Διά Βίου Μάθησης (της Σχολικής Εκπαίδευσης, της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και της Εκπαίδευσης Ενηλίκων), όπως, επίσης, και σε τομείς της Νεολαίας και του Αθλητισμού. Επικεντρώνεται ειδικά στην κινητικότητα φοιτητών και εκπαιδευτών, στην αλλαγή υφιστάμενων δομών και στη μεγαλύτερη συνεργασία στους τομείς της εκπαίδευw w w. u c y. a c. c y Όμιλοι Στο Πανεπιστήμιο Kύπρου λειτουργούν 23 φοιτητικοί όμιλοι με αξιόλογες εκπαιδευτικές, πολιτιστικές, καλλιτεχνικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Καθοδήγηση για τη σύσταση και λειτουργία φοιτητικών ομίλων παρέχει το Γραφείο Φοιτητικής Ζωής της ΥΣΦΜ. Απαραίτητη προϋπόθεση σύστασης φοιτητικών ομίλων είναι η κατάθεση καταστατικού στη Φ.Ε.ΠΑΝ. και η έγκριση των σκοπών και δραστηριοτήτων των ομίλων από τις Αρχές του Πανεπιστημίου. Σημειώνεται, επίσης, ότι το Γραφείο Φοιτητικής Ζωής ετοιμάζει Πιστοποιητικά Συμμετοχής σε Ομίλους για φοιτητές που, κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, είχαν ενεργό συμμετοχή σε φοιτητικούς ομίλους. Τα πιστοποιητικά αυτά ενισχύουν ουσιαστικά την εικόνα των φοιτητών στην αγορά εργασίας ή/και σε αίτηση για μεταπτυχιακές σπουδές. Λειτουργεί, επίσης, η Συντονιστική Eπιτροπή Oμίλων, που σκοπό έχει την καλύτερη και ομαλότερη συνεργασία όλων των ομίλων. Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τους ομίλους επισκεφτείτε την ακόλουθη ιστοσελίδα Kάθε χρόνο, διοργανώνεται «Bραδιά Oμίλων», στην οποία οι όμιλοι έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν το έργο τους στους νέους φοιτητές. Κατάλογος Ομίλων Αρχαιολογίας Δημοσιογραφικός Ιστιοπλοϊκός Κινηματογραφικός Kυπριακός Όμιλος Ενιαίας Eκπαίδευσης (K.O.E.E.) Μουσικός Όμιλος «Τερψιχορία» Ορθόδοξης και Ελληνικής Παράδοσης Περιβαλλοντικός και Φιλοζωικός Πληροφορικής Τέχνης Φωτογραφικός Χορευτικός Ψυχολογίας Ξιφασκίας Κοινωνιολογίας και Κοινωνικής Κριτικής Θεατρικός Επιτραπέζιων Παιγνιδιών Εθελοντών Νομικής Χειροσφαίρισης Φιλοσοφίας Ελληνικής Γλώσσας και Ξένων Πολιτισμών Όμιλος Διεθνών Φοιτητών ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ Ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πανεπιστημίου Κύπρου, UCY Voice, ιδρύθηκε για να προβάλλει το έργο του Ιδρύματος, να παρέχει πληροφόρηση στα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, αλλά και για να δώσει φωνή στους φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου. Εκπέμπει στη συχνότητα 95,2 fm και από την ιστοσελίδα ucy.ac.cy. Παραγωγοί του ραδιοσταθμού μπορούν να είναι οι φοιτητές, οι απόφοιτοι, καθώς και το ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό του Πανεπιστημίου Κύπρου. Όλοι έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τη διαδικασία της ραδιοφωνικής παραγωγής και να δημιουργήσουν τις δικές τους εκπομπές. O UCY Voice διοργανώνει σεμινάρια και εργαστήρια για την εκπαίδευση και επιμόρφωση των ραδιοφωνικών παραγωγών, με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των φοιτητών σε θέματα δημοσιογραφικής δεοντολογίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολιτιστικής δημιουργίας και άλλα. Ο UCY Voice εκπέμπει σε 24ωρη βάση, και το πρόγραμμά του καλύπτει όλο το φάσμα της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας με ενημερωτικές και ψυχαγωγικές εκπομπές. Στόχος του Πανεπιστημίου είναι η ανάπτυξη της δημιουργικότητας των φοιτητών, η καλλιέργεια ελευθερίας λόγου και σκέψης και η καθιέρωση του UCY Voice ως βήματος ελεύθερης έκφρασης. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ERASMUS+ ( ) Το Erasmus+ είναι το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα για την Εκπαίδευση, την Κατάρτιση, τη Νεολαία και τον Αθλητισμό. Το Πρόγραμμα, που τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2014, διαδέχθηκε και αντικατέστησε τα προγράμματα: Διά Βίου Μάθηση , Νέα Γενιά σε Δράση, και άλλα διεθνή προγράμματα, όπως το Erasmus Mundus και το Tempus. 25

26 ΜΕ ΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ σης με χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Απευθύνεται σε όλους τους Ευρωπαίους φοιτητές, καθηγητές εκπαιδευτές και νέους. Από το 2014 μέχρι το 2020, μέχρι πέντε εκατομμύρια άτομα θα επωφεληθούν από τις δραστηριότητές του για εκπαίδευση ή κατάρτιση στο εξωτερικό. To Πρόγραμμα Erasmus+ περιλαμβάνει τρεις βασικούς τύπους δραστηριοτήτων: (α) Δραστηριότητα 1: Μαθησιακή κινητικότητα για άτομα (β) Δραστηριότητα 2: Συνεργασίες για καινοτομία και καλές πρακτικές (γ) Δραστηριότητα 3: Υποστήριξη για αλλαγή πολιτικής στα κράτη-μέλη Για περισσότερες πληροφορίες σε θέματα που αφορούν στο Πρόγραμμα ERASMUS+ μπορείτε να επικοινωνήσετε με την Έμμα Ζένιου, Λειτουργό του Γραφείου Υποστήριξης Κινητικότητας, Τομέας Διεθνών Σχέσεων της ΥΔΣ ( τηλ.: και Άλλες Ανταλλαγές Φοιτητών Οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου, μέσα στο πλαίσιο των Διμερών Συμφωνιών Συνεργασίας (εκτός των Προγραμμάτων ERASMUS+) που έχει συνάψει το Πανεπιστήμιο Κύπρου με πανεπιστήμια στο διεθνή χώρο, έχουν την ευκαιρία να φοιτήσουν στο εξωτερικό. Για περισσότερες πληροφορίες για τα Προγράμματα Ανταλλαγών και το ECTS, οι ενδιαφερόμενοι φοιτητές μπορούν να απευθύνονται στο Γραφείο Υποστήριξης Κινητικότητας της ΥΔΣ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Το Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας του Πανεπιστημίου Κύπρου λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος , με στόχο τη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως δεύτερης/ ξένης γλώσσας. Τα προγράμματα σπουδών που περιλαμβάνουν επίσης στοιχεία πολιτισμού, απευθύνονται σε ενήλικες, μη φυσικούς ομιλητές της Ελληνικής, εντός και εκτός της πανεπιστημιακής κοινότητας: διδακτικό και διοικητικό προσωπικό του Πανεπιστημίου Κύπρου, αλλόφωνους φοιτητές, φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής αλλά και ξένους που διαμένουν ή εργάζονται στην Κύπρο και επιθυμούν να αποκτήσουν ή να βελτιώσουν τις γνώσεις τους στη νέα ελληνική γλώσσα. Το Σχολείο προσφέρει κύκλους μαθημάτων σε έξι επίπεδα από τον Ιανουάριο 2014, οργανωμένα σε τρία προγράμματα σπουδών: μη εντατικά (διάρκειας ενός ακαδημαϊκού έτους, έξι ώρες την εβδομάδα), εντατικά (διάρκειας ενός ακαδημαϊκού εξαμήνου, δεκαπέντε ώρες την εβδομάδα), και εντατικά θερινά (διάρκειας τεσσάρων εβδομάδων, είκοσι πέντε ώρες την εβδομάδα). Επιπλέον, αναλαμβάνει και προσφέρει προγράμματα ειδικού ενδιαφέροντος ποικίλης διάρκειας, σε ειδικά ακροατήρια (π.χ. παιδιά Κυπρίων και Ελλαδιτών μεταναστών), ειδικά εξωτερικά χρηματοδοτούμενα προγράμματα (π.χ. σε αιτητές ασύλου), καθώς και προγράμματα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών που διδάσκουν την Ελληνική ως δεύτερη/ξένη γλώσσα. Με την επιτυχή ολοκλήρωση κάθε επιπέδου, που προϋποθέτει ενεργή συμμετοχή στα μαθήματα και επιτυχία σε τελική γραπτή και προφορική εξέταση, παρέχεται στους σπουδαστές σχετικό πιστοποιητικό. Το τρίτο επίπεδο (Β2 από τον Ιανουάριο 2014) εκμάθησης της Ελληνικής (προχωρημένο επίπεδο) αναγνωρίζεται για σκοπούς πρόσληψης στη δημόσια υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τα μαθήματα εκμάθησης της Ελληνικής που προσφέρονται σε φοιτητές των προγραμμάτων ανταλλαγής πιστώνονται με 9 ή 12 ECTS, ανάλογα με τη διάρκεια του κάθε προγράμματος. Οι σπουδαστές έχουν δικαίωμα χρήσης της Βιβλιοθήκης, του Κέντρου Υπολογιστών και των αθλητικών εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου. Το Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας στεγάζεται μόνιμα στην Λεωφόρο Καλλιπόλεος 75, Λευκωσία. Προσωρινά το Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας στεγάζεται στο Κτήριο Συμβουλίου- Συγκλήτου «Αναστάσιος Γ. Λεβέντης», Λεωφ. Πανεπιστημίου 1, 2109 Αγλαντζιά, Λευκωσία. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΤΡΩΝΔΑ Το Νεοελληνικό Σπουδαστήριο Πετρώνδα λειτουργεί από το 2010 ως κέντρο μελέτης και έρευνας της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Οι χώροι στους οποίους στεγάζεται (Νικόδημου Μυλωνά 30, 3ος όροφος) αποτελούν δωρεά του ζεύγους Χρήστου και Ευγενίας Πετρώνδα. Στους στόχους του Σπουδαστηρίου συμπεριλαμβάνεται η συστηματική έρευνα της νεοελληνικής γραμματείας σε όλη τη χρονική και γεωγραφική της έκταση και ειδικά η μελέτη της πνευματικής δραστηριότητας της ελληνικής παροικίας της Αιγύπτου. Επιμέρους στόχοι της λειτουργίας του Σπουδαστηρίου είναι η διεθνής προβολή του κυπριακού πολιτισμού, η παροχή κινήτρων σε νέους κυρίως ερευνητές για επιστημονική ενασχόληση με τις νεοελληνικές και κυπρολογικές σπουδές, η συνεργασία με διεθνή ακαδημαϊκά ιδρύματα και η εποικοδομητική παρέμβαση στην κυπριακή κοινωνία. Στο Σπουδαστήριο λειτουργεί βιβλιοθήκη και φυλάσσεται αρχειακό υλικό. Το Σπουδαστήριο είναι ανοικτό σε ερευνητές. Διευθυντής είναι ο καθηγητής Παντελής Βουτουρής. 26

27 Σχολές και Τμήματα Στο Πανεπιστήμιο Κύπρου λειτουργούν οκτώ Σχολές: Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών με τρία τμήματα και το Κέντρο Γλωσσών. Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών με πέντε τμήματα, το Κέντρο Ερευνών Μοριακής Ιατρικής και το Ωκεανογραφικό Κέντρο. Ιατρική Σχολή Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής με τέσσερα τμήματα, το Κέντρο Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης και το Κέντρο Φύλου. Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης με δύο τμήματα, το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών και την Μονάδα Τραπεζικών και Χρηματοοικονομικών Μελετών. Πολυτεχνική Σχολή με τέσσερα τμήματα, το Διεθνές Ερευνητικό Ινστιτούτο Νερού «ΝΗΡΕΑΣ», το Ερευνητικό Κέντρο Τεχνολογίας Ευφυών Συστημάτων και Δικτύων ΚΟΙΟΣ και την Ερευνητική Μονάδα Ενεργειακής Αειφορίας. Φιλοσοφική Σχολή με τρία τμήματα, το Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας, το Νεοελληνικό Σπουδαστήριο Πετρώνδα και την Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας. Στον πί να κα της επόμενης σελίδας καταγράφονται τα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών κατά τμήμα. Ακολούθως, καταγράφονται οι σχολές και οι κοσμήτορές τους, τα τμήματα και οι πρόεδροί τους. Στις σελίδες περιγράφονται οι στόχοι, οι δραστηριότητες και τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών των τμημάτων, καθώς και τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του ακαδημαϊκού προσωπικού. 27

28 Προγράμματα Σπουδών ΣΧΟΛΗ ANΘPΩΠIΣTIKΩΝ EΠIΣTHMΩΝ ΤΜΗΝΑ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Αγγλική Λογοτεχνία και Συγκριτικές Πολιτισμικές Σπουδές*** Γλωσσολογία** Διδακτική της Αγγλικής ως Ξένης Γλώσσας (TEFL)* Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία* Μεταφραστικές Σπουδές** Γαλλικές Σπουδές** Διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας* Ευρωπαϊκές Σπουδές*** Τουρκικές Σπουδές*** ΣΧΟΛΗ ΘETIKΩΝ KAI EΦAPMOΣMENΩΝ EΠIΣTHMΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ MAΘHMATIKΩΝ KAI ΣTATIΣTIKHΣ ΤΜΗΜΑ ΠΛHPOΦOPIKHΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Βιοϊατρικές Επιστήμες*** Βιοποικιλότητα και Οικολογία*** Μοριακή Βιολογία και Βιοϊατρική* Εφαρμοσμένη Στατιστική* Εφαρμοσμένα Μαθηματικά*** Καθαρά Μαθηματικά*** Στατιστική** Διαδικτυακός Υπολογισμός* Επιστήμη της Πληροφορικής* Ευφυή Συστήματα* Προηγμένες Τεχνολογίες Πληροφορικής* Προηγμένες Τεχνολογίες Πληροφορικής (επαγγελματικό)* Πληροφορική** Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Ηλεκτρονικών Παιγνιδιών και Διαδραστικών Τεχνολογιών* (σε συνεργασία με το Τμήμα Πολυμέσων και Γραφικών Τεχνών του ΤΕΠΑΚ) Cognitive Systems* (σε συνεργασία με ΑΠΚΥ) Αρχές Φυσικής* Φυσική*** High Performance Computing for Life Sciences, Engineering and Physics** (HPC - LEAP European Joint Doctorate) Χημεία*** Χημεία Τροφίμων* ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ EΠIΣTHMΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Αναλυτικά Προγράμματα και Συγκριτική Παιδαγωγική*** Διδακτική και Μεθοδολογία των Μαθηματικών* (σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών) Διδακτική του Γλωσσικού Μαθήματος* Εκπαιδευτική Διοίκηση και Αξιολόγηση*** Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση*** Επιστήμες της Αγωγής*** Μαθηματική Παιδεία*** Μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες*** Σπουδές Φύλου *** (σε συνεργασία με το Κέντρο Σπουδών Φύλου και την Έδρα UNESCO) 28

29 Προγράμματα Σπουδών ΤΜΗΜΑ KOINΩNIKΩΝ KAI ΠOΛITIKΩΝ EΠIΣTHMΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ Κοινωνική και Πολιτική Θεωρία* Κοινωνιολογία** Πολιτική Επιστήμη** Πολιτική Επιστήμη (Κατεύθυνση Διεθνείς Σχέσεις ή Ευρωπαϊκή Πολιτική)* Ευρωπαϊκό Μάστερ στα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στον Εκσυγχρονισμό* (σε συνεργασία με 41 πανεπιστήμια από κράτη μέλη της ΕΕ) Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Νομικής* Διδακτορικό Πρόγραμμα Σπουδών Νομικής ή Εγκληματολογίας** Τα μεταπτυχιακά προγράμματα δεν έχουν ακόμη εγκριθεί από τα αρμόδια σώματα του Πανεπιστημίου Κύπρου Ψυχολογία** Κλινική Ψυχολογία** Εφαρμοσμένο Πρόγραμμα Σχολικής Ψυχολογίας* Γνωστική Εκπαιδευτική Ψυχολογία* Κοινωνική Αναπτυξιακή Ψυχολογία* Σχολική Συμβουλευτική και Καθοδήγηση* (Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών) ΣΧΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ EΠIΣTHMΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ KAI ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΒΑ (ελληνικά - μερικής φοίτησης)* (Διατμηματικό Πρόγραμμα) ΜΒΑ (αγγλικά - μερικής και πλήρους φοίτησης)* (Διατμηματικό Πρόγραμμα) Χρηματοοικονομικά Οικονομικά (αγγλικά)* (Διατμηματικό Πρόγραμμα ΛΟΧ-ΟΙΚ) ΜΒΑ (ελληνικά - μερικής φοίτησης)* (Διατμηματικό Πρόγραμμα ΛΟΧ-ΔΕΔ) ΜΒΑ (αγγλικά - μερικής και πλήρους φοίτησης)* (Διατμηματικό Πρόγραμμα ΛΟΧ-ΔΕΔ) Χρηματοοικονομική*** Νομισματικά και Χρηματοοικονομικά* Οικονομικά** Οικονομική Ανάλυση (αγγλικά)* Χρηματοοικονομικά Οικονομικά (αγγλικά)* (Διατμηματικό Πρόγραμμα ΛΟΧ-ΟΙΚ) Βusiness Economics Technology Innovation Management and Enterpreneurship TIME MBE* (Διατμηματικό Πρόγραμμα με το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Wageningen University) ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Αρχιτεκτονική** Ηλεκτρολόγου Μηχανικού*** Μηχανικού Υπολογιστών*** Μηχανικού Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής*** Προηγμένα Υλικά και Νανοτεχνολογία*** Πολιτικού Μηχανικού*** Μηχανικού Περιβάλλοντος*** Ενεργειακές Τεχνολογίες και Αειφόρος Σχεδιασμός* (Διατμηματικό Πρόγραμμα Πολυτεχνικής Σχολής) Μηχανική Πετρελαίων (ελληνικά και αγγλικά)* ΣΗΜΕΙΩΣΗ: * Μάστερ / ** Διδακτορικό / *** Μάστερ και Διδακτορικό 29

30 Προγράμματα Σπουδών ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ Νεοελληνική Φιλολογία*** Βυζαντινές Σπουδές και Λατινική Ανατολή*** (Διατμηματικό Πρόγραμμα ΒΝΕ - ΙΣΑ) Αρχαία Ιστορία*** Διαχείριση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς** Μεσογειακή Αρχαιολογία: από την Προϊστορία έως την Ύστερη Αρχαιότητα*** Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία*** Παραδοσιακός Πολιτισμός (16ος-20ός αιώνας)*** Χερσαία και Υποβρύχια Αρχαιολογία Πεδίου* Βυζαντινές Σπουδές και Λατινική Ανατολή*** (Διατμηματικό Πρόγραμμα ΒΝΕ - ΙΣΑ) Κλασικές Σπουδές*** Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα στις Σπουδές των Κλασικών Πολιτισμών* ΣΗΜΕΙΩΣΗ: * Μάστερ / ** Διδακτορικό / *** Μάστερ και Διδακτορικό 30

31 Κοσμήτορες/Αναπληρωτές Κοσμήτορες/ Πρόεδροι Τμημάτων ΣΧΟΛΗ ANΘPΩΠIΣTIKΩN EΠIΣTHMΩN Kοσμήτορας: Αναστασία Νικολοπούλου Αναπληρωτής Kοσμήτορας: Κλεάνθης Κ. Γκρώμαν ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Γεώργιος Φλώρος Γιάννης Η. Ιωάννου Τhomas Sinclair ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ EΠIΣTHMΩN Kοσμήτορας: Γιώργος Παπαδόπουλος Αναπληρωτής Kοσμήτορας: Αλέκος Βίδρας ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ MAΘHMATIKΩN KAI ΣTATIΣTIKHΣ ΠΛHPOΦOPIKHΣ ΦYΣIKΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Ανδρέας Κωνσταντίνου Γιώργος Κυριαζής Ελπίδα Κεραυνού-Παπαηλιού Γιώργος Αρχοντής Ιωάννης Πασχαλίδης Μεταβατικός Kοσμήτορας: Νικόλαος Παυλίδης ΣΧΟΛΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Kοσμήτορας: Χάρης Ρ. Θεοχάρης Αναπληρωτής Kοσμήτορας: Κρίστης Χασάπης ΣΧΟΛΗ OIKONOMIKΩN EΠIΣTHMΩN KAI ΔIOIKHΣHΣ Kοσμήτορας: Αντρέας Χαρίτου Αναπληρωτής Kοσμήτορας: Κώστας Χατζηγιάννης ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Ανδρέας Σωτηρίου ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Ειρήνη Καραμάνου ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Σωφρόνης Κληρίδης ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Kοσμήτορας: Χριστόφορος Χατζηκωστής Αναπληρωτής Kοσμήτορας: Συμεών Χριστοδούλου ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Σωκράτης Στρατής Γεώργιος Έλληνας Ιωάννης Γιαπιντζάκης Ιωάννης Ιωάννου ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ EΠIΣTHMΩN ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Kοσμήτορας: Σάββας Κατσικίδης Αναπληρώτρια Kοσμήτορας: Ελένη Φτιάκα ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Λεωνίδας Κυριακίδης ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Σταύρος Τομπάζος ΝΟΜΙΚΗΣ Ανδρέας Καπαρδής ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ Γεωργία Παναγιώτου ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Kοσμήτορας: Chris Schabel Αναπληρωτής Kοσμήτορας: Σταυρούλα Κωνσταντίνου ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΜΗΜΑΤΩΝ BYZANTINΩN KAI NEOEΛΛHNIKΩN ΣΠOYΔΩN Ιουλία Χατζηπαναγιώτη-Sagmeister IΣTOPIAΣ KAI APXAIOΛOΓIAΣ Γιώργος Παπασάββας KΛAΣIKΩN ΣΠOYΔΩN KAI ΦIΛOΣOΦIAΣ Αντώνιος Τσακμάκης 31

32

33 Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών ΤΜΗΜΑΤΑ Αγγλικών Σπουδών Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών Ο δ η γ ό ς Μ ε τ α π τ υ χ ι α κ ώ ν Σ π ο υ δ ώ ν

34 Τμήμα Αγγλικών Σπουδών Το Τμήμα Αγγλικών Σπουδών επικεντρώνεται στην προαγωγή της έρευνας και της γνώσης της αγγλικής γλώσσας και του πολιτισμού. Προσφέρει προπτυχιακές σπουδές στην Αγγλική, με κατευθύνσεις τη Γλωσσολογία, τη Λογοτεχνία και τις Μεταφραστικές Σπουδές. Προσφέρει, επίσης, τρία μεταπτυχιακά προγράμματα σε επίπεδο μάστερ: Αγγλική Λογοτεχνία και Συγκριτικές Πολιτισμικές Σπουδές Διδακτική της Αγγλικής ως Ξένης Γλώσσας Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία Το Τμήμα προσφέρει τη δυνατότητα απόκτησης διδακτορικού διπλώματος σε όλες τις περιοχές ενδιαφερόντων των μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού. Τομείς Έρευνας Το Τμήμα αναπτύσσει ερευνητική δραστηριότητα σε θέματα αγγλόφωνης και συγκριτικής λογοτεχνίας, μετάφρασης, γλωσσολογίας και πολιτισμικών σπουδών. Πιο συγκεκριμένα, στις ερευνητικές δραστηριότητες του τομέα της Λογοτεχνίας περιλαμβάνονται οι θεατρικές σπουδές (κυρίως η συγκριτική μελέτη του ευρωπαϊκού θεάτρου και του μελοδράματος), η κριτική και πολιτισμική θεωρία, η πρώιμη νεωτερική λογοτεχνία, ο ρομαντισμός, η πεζογραφία του 18ου και 19ου αιώνα, η μετα-αποικιακή και η μεταμοντέρνα λογοτεχνία, η ευρωπαϊκή φιλοσοφία, η ψυχανάλυση, οι φεμινιστικές και οι αμερικανικές σπουδές και η λογοτεχνική μετάφραση στα πλαίσια της συγκριτικής φιλολογίας. Οι ερευνητικές δραστηριότητες του τομέα της Γλωσσολογίας καλύπτουν θέματα τόσο θεωρητικής όσο και εφαρμοσμένης γλωσσολογίας. Ο τομέας, ειδικότερα, ασχολείται με προγράμματα που αφορούν στη θεωρητική σύνταξη, στη συγκριτική σύνταξη, στο διεπίπεδο μεταξύ σύνταξης και μορφολογίας, και στο διεπίπεδο μεταξύ σύνταξης και σημασιολογίας, στις γλωσσικές επαφές μεταξύ αγγλικής και ελληνικής γλώσσας στο κοινωνιογλωσσικό πλαίσιο της Κύπρου (διγλωσσία, λεξικός δανεισμός κ.λπ.), καθώς και με τη διδασκαλία των Αγγλικών στη δημοτική εκπαίδευση και την κατάρτιση εξετάσεων, και την παιδαγωγική και κοινωνική τους επιρροή. Στις ερευνητικές δραστηριότητες του τομέα της Μετάφρασης περιλαμβάνονται η λογοτεχνική μετάφραση (συμπεριλαμβάνεται και η θεατρική), οι διαπολιτισμικές σπουδές και η διαπολιτισμική μετάφραση, η μεταφραστική θεωρία, η μεταφραστική μεθοδολογία, η διδακτική της μετάφρασης, η κειμενογλωσσολογία, και η διερμηνεία. Ερευνητικές Συνεργασίες Το Τμήμα Αγγλικών Σπουδών, σε συνεργασία με άλλα πανεπιστήμια της Κύπρου ή/και του εξωτερικού, συμμετέχει στα εξής προγράμματα: α) COST Action IS1208 on aphasia research trialling, CATs (ESF ) β) Erasmus+ "Promoting authentic language acquisition in multilingual contexts", Cooperation for innovation and the exchange of good practices, Strategic Partnerships for school education (EU-Lifelong Learning Programmes AT01-KA , ) 34

35 w w w. u c y. a c. c y / e n g γ) Erasmus+ "Teachers' Assessment Literacy Enhancement (TALE)", Cooperation for innovation and the exchange of good practices, Strategic Partnerships for school education (EU-Lifelong Learning Programmes CY01-KA , ) δ) Εσωτερικό ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο The categorial status of adjectives: from theory to typology, and back again (ΠΚ, ) Μεταπτυχιακά Προγράμματα Προσφέρονται προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών σε επίπεδο μεταπτυχιακού διπλώματος μάστερ και διδακτορικού διπλώματος. Οι σπουδές για το μάστερ διαρκούν τέσσερα εξάμηνα για τα προγράμματα μάστερ στη Διδακτική της Αγγλικής ως Ξένης Γλώσσας και στη Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία (τρία εξάμηνα μαθημάτων και ένα εξάμηνο για την εκπόνηση διπλωματικής διατριβής για το πτυχίο), και δώδεκα μήνες για το πρόγραμμα μάστερ στην Αγγλική Λογοτεχνία και Συγκριτικές Πολιτισμικές Σπουδές (δύο εξάμηνα μαθημάτων και εκπόνηση διατριβής κατά τους θερινούς μήνες). Αν κριθεί απαραίτητο, η διάρκεια φοίτησης μπορεί να αυξηθεί έως τα οκτώ εξάμηνα. Για την απόκτηση διδακτορικού διπλώματος απαιτείται φοίτηση διάρκειας τουλάχιστον έξι εξαμήνων μέγιστη διάρκεια φοίτησης δεκαέξι εξάμηνα. Κατά το εαρινό εξάμηνο, το Πανεπιστήμιο Κύπρου ανακοινώνει τα μεταπτυχιακά προγράμματα που θα προσφερθούν την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Η ανακοίνωση αναρτάται στην ακόλουθη ιστοσελίδα: Απαιτήσεις / Προϋποθέσεις (α) Οι υποψήφιοι για κάθε εγγραφή στα προγράμματα μάστερ που προσφέρει το Τμήμα, πρέπει να είναι κάτοχοι πτυχίου με βαθμό άριστα ή λίαν καλώς, σε αντικείμενο που σχετίζεται με τον προτεινόμενο κλάδο σπουδών. Όλοι οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν επαρκείς γνώσεις και ευχέρεια λόγου στην Αγγλική και, ανάλογα με τη φύση του προγράμματος, σε άλλες σχετικές γλώσσες. Παρόλο που δεν απαιτείται από τους υποψηφίους να έχουν ολοκληρώσει τις προπτυχιακές τους σπουδές κατά το χρόνο υποβολής της αίτησής τους, η εξασφάλιση του πτυχίου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή τους σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα. (β) Κατά κανόνα, οι υποψήφιοι για εγγραφή στα προγράμματα διδακτορικού επιπέδου πρέπει να είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού διπλώματος μάστερ (ή αντίστοιχου διπλώματος) αναγνωρισμένου πανεπιστημίου, σε αντικείμενο που σχετίζεται με τον προτεινόμενο κλάδο σπουδών. Σε αντίθετη περίπτωση, οι υποψήφιοι πρέπει να προσκομίσουν στοιχεία που να αποδεικνύουν την ικανότητά τους να διεξάγουν έρευνα στις ανθρωπιστικές σπουδές. Αιτήσεις και Διαδικασία Επιλογής Για πληροφορίες σχετικά με την διαδικασία υποβολής αιτήσεων και επιλογής, βλ. Κανόνες/Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης, ή απευθυνθείτε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44). Πληροφορίες επίσης στην ιστοσελίδα: aspx#applicationfiling(gr) ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ Φιλοσοφία Το πρόγραμμα Μάστερ στην Αγγλική Λογοτεχνία και τις Συγκριτικές Πολιτισμικές Σπουδές έχει σχεδιαστεί για φοιτητές/τριες, που επιθυμούν να διεξάγουν έρευνα στη λογοτεχνία, με ιδιαίτερη έμφαση σε θεωρητικές, διαπολιτισμικές, συγκριτικές και διεπιστημονικές προοπτικές. Δίνεται η δυνατότητα στους/στις φοιτητές/τριες να εξερευνήσουν διαπολιτισμικές διαστάσεις των Αγγλικών σπουδών ή της αγγλόφωνης λογοτεχνίας σε σχέση με τη λογοτεχνία άλλων γλωσσών. Επίσης, ενθαρρύνονται δι-ειδολογικές προσεγγίσεις στη λογοτεχνία. Τα μαθήματα εξετάζουν πρόσφατες εξελίξεις θεωρητικών τάσεων και πολιτισμικών αναλύσεων, κυρίως σε σχέση με λογοτεχνικά κείμενα αλλά και άλλες τέχνες, αντλώντας από επιστήμες όπως η ψυχολογία, η ανθρωπολογία, η κοινωνιολογία, η ιστορία και η φιλοσοφία. Απόφοιτοι του προγράμματος θα είναι ικανοί να επιδείξουν: Προχωρημένη γνώση και κατανόηση ενός ευρέος φάσματος κριτικών και μεθοδολογικών προσεγγίσεων σε κείμενα, και την ικανότητα να διαμορφώσουν σύνθετες ερμηνείες λογοτεχνικών και σχετικών προς τη λογοτεχνία κειμένων, συχνά σε διεπιστημονικά πλαίσια. Γνώση ενός ευρύτερου κοινωνικού, πολιτισμικού και ιστορικού πλαισίου της υπό εξέταση λογοτεχνίας. Γνώση ενός ευρέος ρεπερτορίου κύριων λογοτεχνικών και άλλων σχετικών κειμένων του ερευνητικού πεδίου και, επίσης, των ερμηνειών αυτών των κειμένων. Ικανότητα να εκφράζουν και να αναλύουν τις ιδέες τους σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κλάδου και τις συμβάσεις της ακαδημαϊκής συγγραφής. Ικανότητα να επιδείξουν αυτονομία και υπευθυνότητα στην παράδοση εργασίας και, ευρύτερα, στη διευθέτηση των υποχρεώσεών τους. Ικανότητα δημιουργικής σκέψης και έκφρασης ιδεών. 35

36 ΤΜΗΜΑ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (Οι στόχοι υιοθετήθηκαν από το SQF HUMART: Δομή Προγράμματος Το Μάστερ στην Αγγλική Λογοτεχνία και τις Συγκριτικές Πολιτισμικές Σπουδές προσφέρει μια ποικιλία μαθημάτων που συγκαταλέγονται σε τέσσερα ευρύτερα πεδία, τα οποία αντιπροσωπεύουν τη φιλοσοφία και τους στόχους του προγράμματος. Το πρόγραμμα αυτό καλύπτει δύο εξάμηνα φοίτησης. Στο κάθε εξάμηνο οι φοιτητές παρακολουθούν τρία μαθήματα των 10 ΕCTS ανά εξάμηνο. Πριν το τέλος του δεύτερου εξαμήνου οι φοιτητές αναπτύσσουν και υποβάλλουν πρόταση για το θέμα της μεταπτυχιακής διπλωματικής τους εργασίας υπό την εποπτεία του ερευνητικού τους συμβούλου, τη συγγραφή της οποίας αναμένεται να ολοκληρώσουν μέσα στο καλοκαίρι. Συγκεκριμένα, τα μαθήματα των 10 ECTS θα αντλούνται από τα παρακάτω τέσσερα πεδία, και ως εκ τούτου πιθανώς να διαφέρουν στον εκάστοτε κύκλο του προγράμματος. Α) Θέματα στη (πρώιμη) Νεωτερικότητα και τη Μετανεωτερικότητα ΑΓΓ 707 Το Πρόβλημα του Υποκειμένου στη Μετανεωτερικότητα ΑΓΓ 716 Το Ύψος ΑΓΓ 718 Xώρος και Πολιτισμική Κινητικότητα στη Μετανεωτερική Θεωρία και Λογοτεχνία ΑΓΓ 719 Χώρος και Πολιτισμική Παραγωγή Β) Αφήγηση, Ιστορία και Ιδεολογία ΑΓΓ 711 Λογοτεχνία, Κοινωνία και Επανάσταση κατά την Πρώιμη Νεωτερική Περίοδο ΑΓΓ 713 Φύλο, Σεξουαλικότητα και Υποκειμενικότητα στη Λογοτεχνία και τον Πολιτισμό της Πρώιμης Νεωτερικής Περιόδου ΑΓΓ 714 Λογοτεχνία και Τέχνη του Ζην ΑΓΓ 721 Έθνος και Αφήγηση Γ) Λόγος, Πολιτική και Κοινωνία ΑΓΓ 705 Το Ζώο στη Λογοτεχνία και τη Φιλοσοφία ΑΓΓ 709 Σύμπαντα της Φαντασίας: Ο Δέκατος Ένατος Αιώνας ΑΓΓ 712 Η Φιλία στη Φιλοσοφία και τη Λογοτεχνία ΑΓΓ 720 Σεμινάριο στη Σύγχρονη Φεμινιστική Θεωρία: Zητήματα Αισθητικής, Πολιτικής και Ηθικής Δ) Συγκριτικές Σπουδές και Παγκόσμια Λογοτενία ΑΓΓ 700 Αισθητική και Λογοτεχνία: Από το Ρομαντισμό στον Μεταμοντερνισμό ΑΓΓ 710 Συγκριτικές Σπουδές στην Παγκόσμια Λογοτεχνία και τον Πολιτισμό ΑΓΓ 717 Η Μετάφραση στην Παγκόσμια Λογοτεχνία και τον Πολιτισμό ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΩΣ ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Το πρόγραμμα απευθύνεται, πρωτίστως, σε όσους ενδιαφέρονται για τον επιστημονικό κλάδο της Διδακτικής της Αγγλικής ως Ξένης Γλώσσας, και έχει τους ακόλουθους στόχους: να προσφέρει στους φοιτητές στέρεη θεμελίωση στον κλάδο και να εμβαθύνει τις γνώσεις τους στα κύρια αντικείμενα της διδασκαλίας της Αγγλικής ως ξένης γλώσσας τόσο απο θεωρητική όσο και από πρακτική άποψη, να εξοικειώσει τους φοιτητές με τις νέες εξελίξεις στο χώρο (όπως η γλωσσική εκμάθηση με υπολογιστές, εναλλακτικές μέθοδοι αξιολόγησης, η Αγγλική ως διεθνής γλώσσα), να εξοικειώσει τους φοιτητές με την έρευνα στη διδασκαλία της Αγγλικής, με σκοπό να τους κεντρίσει το ενδιαφέρον για να συνεχίσουν τις σπουδές τους. Το πρόγραμμα χωρίζεται σε δύο στάδια: στο πρώτο στάδιο οι φοιτητές παρακολουθούν μαθήματα που καλύπτουν τις βασικές πτυχές της διδασκαλίας της Αγγλικής ως ξένης γλώσσας, ενώ, παράλληλα, εξοικειώνονται με τη μεθοδολογία της έρευνας στο στάδιο της διπλωματικής εργασίας δίνεται ευκαιρία στους φοιτητές να διεξαγάγουν έρευνα σε ένα εξειδικευμένο αντικείμενο της αρεσκείας τους. Ενδεικτικός Κατάλογος Μαθημάτων ΑΓΓ 741 Σύγχρονες Τάσεις στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία ΑΓΓ 751 Διδασκαλία και Εκμάθηση της Γλώσσας ΑΓΓ 753 Έλεγχος Γλωσσομάθειας και Γλωσσική Αξιολόγηση ΑΓΓ 754 Ανάπτυξη Υλικών και Σχεδιασμός Μαθημάτων ΑΓΓ 755 Παιδαγωγία της Ομιλούμενης Γλώσσας ΑΓΓ 756 Τεχνολογικά Υποβοηθούμενη Γλωσσική Εκμάθηση ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ Το πρόγραμμα προορίζεται, κυρίως, για όσους ενδιαφέρονται για την επιστημονική μελέτη και ανάλυση της γλώσσας, και έχει τους ακόλουθους στόχους: να προσφέρει στους φοιτητές στέρεη θεμελίωση στη Γλωσσολογία και να εμβαθύνει τις γνώσεις τους στα κύρια γνωστικά αντικείμενα της γραμματικής ανάλυσης της Αγγλικής και της δομής της γλώσσας, να εξοικειώσει τους φοιτητές με τους διάφορους κλάδους της Γλωσσολογίας (σύνταξη, σημασιολογία, φωνολογία, εφαρμοσμένη γλωσσολογία κ.λπ.), να καθοδηγήσει τους φοιτητές στη διεξαγωγή γλωσσικής έρευνας, με σκοπό να τους κεντρίσει το ενδιαφέρον για να συνεχίσουν τις σπουδές τους. 36

37 w w w. u c y. a c. c y / e n g Το πρόγραμμα χωρίζεται σε δύο στάδια: στο πρώτο στάδιο οι φοιτητές παρακολουθούν μαθήματα στους βασικούς κλάδους της Γλωσσολογίας, ενώ, παράλληλα, εξοικειώνονται με τη μεθοδολογία της έρευνας στο στάδιο της διπλωματικής εργασίας δίνεται η ευκαιρία στους φοιτητές να διεξαγάγουν έρευνα σε ένα εξειδικευμένο αντικείμενο της αρεσκείας τους. Ενδεικτικός Κατάλογος Μαθημάτων ΑΓΓ 741 Σύγχρονες Τάσεις στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία ΑΓΓ 743 Αρχές της Γλωσσικής Ανάλυσης Ι ΑΓΓ 748 Αρχές της Γλωσσικής Ανάλυσης ΙΙ ΑΓΓ 749 Κατάκτηση Πρώτης και Δεύτερης Γλώσσας ΑΓΓ 750 Θέματα Γλωσσολογίας Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Στέλλα Αχιλλέως, Επίκουρη Καθηγήτρια Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη λογοτεχνία, όπως και στην κοινωνική και πολιτισμική ιστορία της πρώιμης νεωτερικής περιόδου. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνά της εστιάζεται στη θεωρία και τις πρακτικές της φιλίας στη λογοτεχνία και τον πολιτισμό της πρώιμης νεωτερικής περιόδου, στη λογοτεχνία, κοινότητα και κοινωνικότητα (με ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της κοινωνικότητας στην ποίηση του 17ου αιώνα), στη λογοτεχνία και ουτοπία, στην πολιτική θεωρία της πρώιμης νεωτερικής περιόδου (με ιδιαίτερη έμφαση στις θεωρίες κυριαρχίας) και στη λογοτεχνία της Αγγλικής Επανάστασης. Εύη Βαρσαμοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αγγλικός και ευρωπαϊκός ρομαντισμός, αισθητική, το μυθιστόρημα του καλλιτέχνη (Κούνστλερομαν), το Ύψος (από 18ο μέχρι 20ό αιώνα), συγκριτική λογοτεχνία, το αρχαιοελληνικό μυθιστόρημα, ιστορία και θεωρία της μυθιστοριογραφίας, αυτοβιογραφία, λογοτεχνική θεωρία, αντιαποικιοκρατική θεωρία, πολιτισμική θεωρία, φιλοσοφικές προσεγγίσεις στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο ειδικότερα: ηθική, φαινομενολογία, υπαρξισμός, πολιτική φιλοσοφία, Καντιανή και μετα-καντιανή αισθητική, ψυχαναλυτική θεωρία, χρόνος και αφήγηση, υποκειμενικότητα και φύλο, κοινότητα και ταυτότητα. Βάσω Γιαννακοπούλου, Λέκτορας Οι ερευνητικές περιοχές που την ενδιαφέρουν είναι η λογοτεχνική μετάφραση, το ύφος στη μετάφραση, η κοινωνιολογία της μετάφρασης, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην εφαρμογή της κοινωνιολογίας τού Μπουρντιέ στις Μεταφραστικές Σπουδές, η πρόσληψη κανονιστικών κειμένων μέσα από τη μετάφραση και, ιδιαίτερα, η πρόσληψη των έργων του Σαίξπηρ στην Ελληνική, η ιστορία της μετάφρασης τόσο ως θεωρία όσο και ως πρακτική, η θεατρική μετάφραση για δημοσίευση ή για τη σκηνή, η σχέση μεταξύ μετάφρασης και διασκευής, και η διασημειωτική μετάφραση με επίκεντρο τα κόμικς. Kλεάνθης Κ. Γκρώμαν, Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιστρέφονται γύρω από το χώρο της βιογλωσσολογίας και, πιο συγκεκριμένα, της θεωρητικής σύνταξης, μορφολογίας, σημασιολογίας, καθώς και της γλωσσικής κατάκτησης. Ασχολείται με τη συντακτική θεωρία (με το μινιμαλιστικό πρόγραμμα και τη θεωρία αρχών και παραμέτρων), τη συγχρονική και τη διαχρονική μελέτη της γραμματικής (κυρίως την ιστορία της αγγλικής γλώσσας), και θεωρητικά θέματα στην ψυχο- και νευρο-γλωσσολογία (εκμάθηση πρώτης και δεύτερης γλώσσας και γλωσσικές διαταραχές). Οι γλωσσικές οικογένειες που τον ενδιαφέρουν είναι κυρίως η Γερμανική, η Ελληνική, οι λατινογενείς γλώσσες και η Σλαβική. Μαρία Μαργαρώνη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορία και θεωρία της λογοτεχνικής κριτικής, φεμινιστική φιλοσοφία, σύγχρονη Αγγλική λογοτεχνία (με έμφαση στη σύγχρονη μυθιστοριογραφία και δραματουργία). Ειδικότερα, ασχολείται με ζητήματα που προκύπτουν στα πλαίσια της μεταδομιστικής λογοτεχνικής θεωρίας και της σύγχρονης ευρωπαϊκής φιλοσοφίας. Στην περιοχή των φεμινιστικών σπουδών, τα ενδιαφέροντά της εστιάζονται στις μεταδομιστικές και ψυχαναλυτικές θεωρίες (με έμφαση, μεταξύ άλλων, στο έργο των Julia Kristeva, Luce Irigaray, Judith Butler, Hélène Cixous) και σε συγγραφείς όπως οι Angela Carter και Jeanette Winterson. Αντώνης Μπαλασόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Η λογοτεχνική κατασκευή φυλετικών, εθνικών και επεκτατικών ταυτοτήτων (με έμφαση στο αμερικάνικο μυθιστόρημα του 18ου και του 19ου αιώνα), η πολιτισμική παραγωγή του χώρου (με έμφαση στην παραγωγή ουτοπικών χώρων στο λογοτεχνικό, πολιτικό και αρχιτεκτονικό λόγο), η πολιτική της αναπαράστασης στις εικαστικές τέχνες και η κριτική θεωρία (ειδικά, υλιστικές θεωρήσεις της πολιτισμικής παραγωγής, η ιστορία και θεωρία των λογοτεχνικών ειδών και η μετα-αποικιοκρατική θεωρία). Αναστασία Νικολοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορία και θεωρία του ευρωπαϊκού και αμερικανικού θεάτρου, Γοτθική και ρομαντική λογοτεχνία, Βικτωριανό μυθιστόρημα, φιλοσοφική ερμηνευτική, λαϊκός πολιτισμός. Ε. Φοίβος Παναγιωτίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τη γενική γλωσσολογία, τη γλωσσική τυπολογία και αλλαγή, καθώς και τη μορφολογία, τη σύνταξη και την κατάκτησή τους. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνά του εστιάζεται στη σύνταξη και στην κατάκτηση των ονοματικών συνόλων και των συντακτικών περιφερειών, και σε ζητήματα γραμματικής κατηγορίας από συντακτική, σημασιολογική και μορφολογική σκοπιά. Στέφανος Στεφανίδης, Καθηγητής Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στις συγκριτικές σπουδές στην παγκόσμια λογοτεχνία, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην αποικιακή και μετα-αποικιακή λογοτεχνία της Ινδίας, της Καραϊβικής, και της Λατινικής Αμερικής, ποίηση και ποιητική, το διεπίπεδο μεταξύ ανθρωπολογίας και λογοτεχνίας, μετάφραση και διαπολιτισμικές σπουδές, λογοτεχνική μετάφραση. Ντίνα Τσαγγαρή, Επίκουρη Καθηγήτρια Διδακτική και μάθηση της Αγγλικής ως ξένης ή δεύτερης γλώσσας, σχεδιασμός προγραμμάτων σπουδών και διδακτικών υλικών: σχεδιασμός, αξιολόγηση, και επιρροή προγραμμάτων 37

38 ΤΜΗΜΑ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ σπουδών και αναλυτικών προγραμμάτων της Αγγλικής ως ξένης γλώσσας, σύνδεση των εγχειριδίων αγγλικής γλώσσας και των αναλυτικών προγραμμάτων με το Κοινό Πλαίσιο Στήριξης και Αναφοράς, γλωσσική αξιολόγηση: επιρροή και αναδραστική επίδραση, σχεδιασμός και εγκυρότητα, κανόνες δεοντολογίας, εκπαιδευτικές πολιτικές και πρακτικές στη γλωσσική αξιολόγηση, αξιολόγηση νεαρών μαθητών, ηλεκτρονικά γλωσσικά κριτήρια, σύνδεση γλωσσικών κριτηρίων με το Κοινό Πλαίσιο Στήριξης και Αναφοράς, αξιολόγηση της γλωσσικής μάθησης, γνώση των καθηγητών σε θέματα αξιολόγησης, εναλλακτικές μεθοδοι αξιολόγησης (αυτο-αξιολόγηση, ετερο-αξιολόγηση, αξιολόγηση βάσει φακέλου, κ.λπ.), επιμόρφωση καθηγητών Αγγλικής ως ξένης ή δεύτερης γλώσσας, εκπαίδευση ενηλίκων και εξ αποστάσεως εκπαίδευση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Γεώργιος Φλώρος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα στρέφονται γύρω από θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα της μετάφρασης και της διερμηνείας, την κειμενογλωσσολογία και την ανάλυση λόγου. Ειδικότερα, η κύρια έρευνά του περιλαμβάνει θέματα σχετικά με πολιτισμό και μετάφραση, μεταφραστική διαδικασία και μεθοδολογία, διδακτική της μετάφρασης, μεθοδολογία της διερμηνείας και διδακτική της διερμηνείας. Από κειμενο-γλωσσολογική σκοπιά, ενδιαφέρεται κυρίως για ζητήματα κειμενικής δομής, συνοχής και συνεκτικότητας, αλλά και για τη σημασία αυτών των χαρακτηριστικών στη μετάφραση και τη διερμηνεία. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Θέκλα Κωνσταντίνου Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: Άντρη Κοντοζή Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: Τηλεομ.:

39

40 Τμήμα Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Το Τμη μα Γαλλικω ν και Ευρωπαϊκών Σπουδω ν προσφε ρει δυό μεταπτυχιακα προγρα μματα σπουδω ν επιπε δου μα στερ: α) Μα στερ στη Διδακτικη της Γαλλικη ς ως Ξένης Γλω σσας και β) Μα στερ στις Ευρωπαι κές Σπουδές Προσφέρει, επίσης, δυό μεταπτυχιακα προγρα μματα διδακτορικου επιπέδου: α) Γαλλικές Σπουδές και β) Ευρωπαι κές Σπουδές ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΩΣ ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας προτείνει μια εκπαίδευση, η οποία έχει ως βασικούς στόχους ο φοιτητής να αποκτήσει α) ακαδημαϊκές γνώσεις στη διδακτική της Γαλλικής ως ξένης γλώσσας (θεωρητικό πλαίσιο, σύγχρονες μεθοδολογίες), β) επαγγελματικές ικανότητες στη διδασκαλία της συγκεκριμένης γλώσσας (πρακτική εξάσκηση, σχολική εμπειρία) και γ) εξοικείωση με την εκπαιδευτική διοίκηση. Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα προτείνει μία εις βάθος κατάρτιση, η οποία προσφέρει τόσο τα απαραίτητα εργαλεία ανάλυσης διδακτικών καταστάσεων όσο και τα πρακτικά εργαλεία που επιτρέπουν την παρέμβαση σε επαγγελματικούς τομείς, που άπτονται της διδακτικής διαδικασίας. Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα προσφέρει τη δυνατότητα σε ενεργούς καθηγητές Γαλλικής ως ξένης γλώσσας στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα της Κύπρου όσο και σε μελλοντικούς καθηγητές ή ειδικούς στον τομέα της Γαλλοφωνίας, που επιθυμούν να εργαστούν εντός ή εκτός Κύπρου, για μία περαιτέρω εξειδίκευση. Επίσης, απευθύνεται σε πτυχιούχους Γαλλικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, σε πτυχιούχους άλλων τμημάτων του Πανεπιστημίου Κύπρου, καθώς και άλλων κυπριακών ή ξένων πανεπιστημίων, οι οποίοι επιθυμούν εξειδίκευση στον τομέα της διδακτικής της Γαλλικής σε συνδυασμό με την εκπαιδευτική ηγεσία και διοίκηση. Από ακαδημαϊκή άποψη, το πρόγραμμα στοχεύει στην ενίσχυση των πτυχιούχων Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας ή κατόχων άλλων διπλωμάτων του γαλλόφωνου χώρου, σύμφωνα με τις τρέχουσες απαιτήσεις της Διδακτικής της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας αλλά και τις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς εργασίας στην Κύπρο και εκτός Κύπρου. Πιο συγκεκριμένα, προτείνει μία εις βάθος κατάρτιση, διάρκειας τριών εξαμήνων (τέσσερα μαθήματα από Τμήμα Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών + δύο μαθήματα από Τμήμα Επιστημών της Αγωγής ή/και Τμήμα Ψυχολογίας + διατριβή ή επαγγελματική εκπαίδευση), η οποία προσφέρει τόσο τα απαραίτητα εργαλεία ανάλυσης διδακτικών καταστάσεων όσο και τα πρακτικά εργαλεία που επιτρέπουν την παρέμβαση σε επαγγελματικούς τομείς, που άπτονται της διδακτικής διαδικασίας. 40

41 w w w. u c y. a c. c y / f r m l Από ερευνητική σκοπιά, στόχος του προγράμματος είναι οι απόφοιτοί του να μπορούν να κάνουν διδακτορικές σπουδές στο Τμήμα Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών ή σε άλλα τμήματα του Πανεπιστήμιου Κύπρου, που έχουν συναφή αντικείμενα έρευνας (πχ. Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Τμήμα Ψυχολογίας) αλλά και σε πανεπιστήμια άλλων χωρών με προοπτικές για πανεπιστημιακή έρευνα στο αντικείμενο αυτό. Προσφέρει γνώση σε: διδάσκοντες Γαλλικής ως ξένης γλώσσας, διευθυντές γαλλόφωνων και ξενόγλωσσων ιδιωτικών σχολείων, διευθυντές κέντρων γλωσσών και φροντιστηρίων, επιθεωρητές Γαλλικής ως ξένης γλώσσας, ειδικούς εκπαιδευτές παιδαγωγικών ινστιτούτων, γαλλόφωνους μορφωτικούς ακολούθους, συγγραφείς γαλλόφωνων εγχειριδίων, συμβούλους και λειτουργούς στον κλάδο των γλωσσικών υπηρεσιών, συμβούλους και λειτουργούς γαλλόφωνων προγραμμάτων, συμβούλους ειδικούς σε θέματα Γαλλοφωνίας που δραστηριοποιούνται στον γαλλόφωνο κόσμο, συμβούλους ειδικούς σε θέματα πολυγλωσσίας, σχεδιαστές γαλλόφωνων διδακτικών προγραμμάτων, εκπαιδευτές Γαλλικής ως ξένης γλώσσας, γενικούς επιθεωρητές ξένων γλωσσών, συμβούλους και λειτουργούς στα γραφείο Προγραμματισμού και Γλωσσικής Πολιτικής, εκπαιδευτές για το διαδίκτυο, εκπαιδευτές για επιμορφωτικά προγράμματα. Όροι Εισδοχής Τα ελάχιστα κριτήρια αξιολόγησης και κατάταξης των υποψηφίων είναι τα πιο κάτω: Προηγούμενη πανεπιστημιακή κατάρτιση σε κατάλληλο αντικείμενο και βαθμολογία σχετικών πτυχίων. Τουλάχιστον δύο συστατικές επιστολές. Συνέντευξη (εάν προβλέπεται από τους εσωτερικούς κανόνες του Τμήματος). Το Τμήμα έχει τη δυνατότητα να υιοθετήσει κριτήρια επιπρόσθετα προς αυτά που αναφέρονται πιο πάνω, εάν προβλέπονται από τους εσωτερικούς κανόνες του Τμήματος ή του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών. Οι υποψήφιοι για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα πρέπει να διαθέτουν, στη συγκεκριμένη ημερομηνία που ανακοινώνεται από το Τμήμα, πτυχιακό τίτλο στις Γαλλικές Σπουδές ή σε κάποιον από τους τομείς των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών. Οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν επιτύχει στο πτυχίο τους μέσο όρο 7/10 ή αντίστοιχο βαθμό ή/και να έχουν αποδεδειγμένη έφεση στην έρευνα ή/και διδακτική εμπειρία. Οι υποψήφιοι με πτυχίο σε συγγενικό πεδίο πρέπει να χειρίζονται άνετα τη γαλλική γλώσσα τόσο στον γραπτό όσο και στον προφορικό λόγο. Στην περίπτωση αποφοίτων γαλλικών πανεπιστημίων, απαιτείται απλώς το πτυχίο. Το Τμήμα διατηρεί το δικαίωμα, αν το κρίνει απαραίτητο, να ζητήσει από τους επιλεγέντες υποψηφίους να παρακολουθήσουν προπτυχιακά μαθήματα, που απουσιάζουν από την κατάρτισή τους (π.χ. μάθημα Γαλλικής Γλώσσας και Μεθοδολογίας της Έρευνας). Η παρακολούθηση αυτών των μαθημάτων θα γίνεται παράλληλα με το πρόγραμμα του πρώτου έτους του μεταπτυχιακού προγράμματος. Η πίστωση αυτών των μαθημάτων δεν θα επηρεάζει τον συνολικό αριθμό των πιστωτικών μονάδων ECTS, που προβλέπονται από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Ο βαθμός θα έχει τη μορφή Επιτυχία/Αποτυχία, άρα δεν θα συνυπολογίζεται στον σταθμικό μέσο όρο των φοιτητών. Υποβολή Αιτήσεων Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά και περιλαμβάνει: Επιστολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος µε σύντομη έκθεση των ερευνητικών ή/και επαγγελματικών στόχων και ενδιαφερόντων του υποψηφίου (500 λέξεις) Βιογραφικό σημείωμα Αντίγραφο προπτυχιακού διπλώματος συνοδευόμενο από το Συμπλήρωμα Διπλώματος (DS) ή από την κατάσταση αναλυτικής βαθμολογίας Δείγμα γραφής, όπως ανάπτυξη διδακτικού υλικού, σύντομο άρθρο, απόσπασμα πανεπιστημιακής εργασίας κ.λπ. (προαιρετικά) Δύο συστατικές επιστολές που θα υποβάλλονται απευθείας από τους συστήνοντες καθηγητές στο ηλεκτρονικό σύστημα υποβολής αιτήσεων. Επιλογή Οι αιτήσεις θα εξετάζονται από την επιτροπή Μεταπτυχιακών Σποδών του Τμήματος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Εάν η Επιτροπή το κρίνει απαραίτητο, οι επιλεγέντες υποψήφιοι θα καλούνται σε προσωπική συνέντευξη ή σε συνέντευξη μέσω τηλεδιάσκεψης. Η τελική πρόταση της επιτροπής θα υποβάλλεται προς έγκριση στο Συµβούλιο του Τµήµατος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Διάρκεια Προγράμματος Το Πρόγραμμα εκτείνεται σε τρία εξάμηνα, κατά τα οποία απαιτείται η φυσική παρουσία των φοιτητών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Παρόλ' αυτά, οι φοιτητές του μεταπτυχιακού προγράμματος μπορούν να περνούν το μέγιστο επιτρεπόμενο από τον κανονισμό του Πανεπιστημίου Κύπρου διάστημα σε ιδρύματα του εξωτερικού μέσω του ERASMUS+. Στο πλαίσιο προγραμμάτων ανταλλαγών και συνεργασιών ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και τμήματα, εργαστήρια ή ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού, αντιμετωπίζεται θετικά η δυνατότητα συνεποπτείας της μεταπτυχιακής εργασίας. 41

42 ΤΜΗΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Δομή Προγράμματος Το πρόγραμμα εκτείνεται σε τρία εξάμηνα. Για την απόκτησή του απαιτούνται τουλάχιστον 90 ECTS. Καταλήγει στην απονομή του τίτλου Magister Artium. H φοίτηση κατανέμεται ανά εξάμηνο ως εξής: ECTS Πρώτο Εξάμηνο ΓΕΣ 730 Μεθοδολογίες στη Διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας 10 ΓΕΣ Μάθημα του Τμήματος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών 10 ΕΠΑ ή ΨΥΧ Μάθημα από τον ενδεικτικό κατάλογο του Τμήματος Επιστημών της Αγωγής ή Τμήμα Ψυχολογίας Σύνολο 30 Δεύτερο Εξάμηνο ΓΕΣ Μάθημα του Τμήματος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών 10 ΓΕΣ Μάθημα του Τμήματος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών 10 ΕΠΑ ή ΨΥΧ Μάθημα από τον ενδεικτικό κατάλογο του Τμήματος Επιστημών της Αγωγής ή Τμήμα Ψυχολογίας Σύνολο 30 Τρίτο Εξάμηνο ΓΕΣ 746 Μεταπτυχιακή Διατριβή ή ΓΕΣ 747 Πρακτική Άσκηση Σύνολο 30 Σύνολο Προγράμματος 90 Σημείωση: Τα μαθήματα του Τμήματος Επιστημών της Αγωγής πιστώνονται με 12 ECTS, ενώ τα μαθήματα από το Τμήμα Ψυχολογίας πιστώνονται με 7.5 ECTS. Οι υπόλοιπες ΠΜ για όσους επιλέξουν μαθήματα από το Τμήμα Ψυχολογίας μπορούν να συμπληρωθούν από το μάθημα Μεθοδολογίας της έρευνας του Τμήματος ΓΕΣ ή/και σεμινάρια από Τμήμα Επιστημών της Αγωγής. Εκτός από το μάθημα ΓΕΣ 730 Μεθοδολογίες στη Διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης γλώσσας, το οποίο είναι υποχρεωτικό, το Τμήμα ΓΕΣ θα επιλέγει τα υπόλοιπα μαθήματα που θα προσφέρονται κάθε εξάμηνο (ακολουθεί πιο κάτω ο ενδεικτικός κατάλογος των μαθημάτων του Τμήματος ΓΕΣ). Σε περιπτώσεις ολιγάριθμων ακροατηρίων, τα μαθήματα θα έχουν τη μορφή σεμιναρίων ή/και ανεξάρτητης μελέτης υπό την καθοδήγηση και εποπτεία καθηγητών του Τμήματος. Η Μεταπτυχιακή Διατριβή (30 ECTS) εκπονείται υπό την εποπτεία ενός μέλους ΔΕΠ του Τμήματος ΓΕΣ ή υπό την εποπτεία ενός μέλους ΔΕΠ του Τμήματος ΓΕΣ με δεύτερο εξεταστή, που να προέρχεται από το συνεργαζόμενο τμήμα (ΕΠΑ ή άλλο), ύστερα από συνεννόηση του μεταπτυχιακού φοιτητή με τον ακαδημαϊκό του σύμβουλο. Η μεταπτυχιακή διατριβή πρέπει να είναι πρωτότυπη και να έχει έκταση λέξεων περίπου. Οι φοιτητές πρέπει να επιλέξουν το θέμα της εργασίας και τον επόπτη τους πριν από το τέλος του δεύτερου εξαμήνου των σπουδών τους. Η μεταπτυχιακή διατριβή εξετάζεται και αξιολογείται από επιτροπή, η οποία αποτελείται από τον επόπτη της και το άλλο μέλος ΔΕΠ, στο τέλος του τρίτου εξαμήνου του προγράμματος. Οι φοιτητές πρέπει να την υποβάλουν τρεις εβδομάδες πριν από την υποστήριξή της, η οποία λαμβάνει χώραν εντός της εξεταστικής περιόδου του τρίτου εξαμήνου. Η Πρακτική Άσκηση (30 ΕCTS). Παρέχεται δυνατότητα πρακτικής άσκησης, που στοχεύει στην απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας παράλληλα με τη θεωρητική κατάρτιση. Η πρακτική άσκηση πραγματοποιείται κατόπιν πρότασης είτε του εποπτεύοντος καθηγητή είτε του μεταπτυχιακού φοιτητή, σε χώρους σχετικούς με το αντικείμενο σπουδών τού εκάστοτε μάστερ. Το πρόγραμμα της πρακτικής άσκησης (300 ώρες συνολικής εργασίας) εγκρίνεται και καθορίζεται από κοινού από τον εποπτεύοντα καθηγητή και τον διαχειριστή τού εν λόγω χώρου, και σε περίπτωση συμφώνου συνυπογράφεται και από τον μεταπτυχιακό φοιτητή. Ολοκληρώνεται με την συγγραφή εμπεριστατωμένης έκθεσης πεπραγμένων, έκτασης περίπου λέξεων. Τα συνέδρια, οι ημερίδες και οι διαλέξεις, με αντικείμενα συναφή με αυτά του προγράμματος που οργανώνουν τα συνεργαζόμενα τμήματα, αποτελούν σημαντικό συμπλήρωμα του προγράμματος. Το περιεχόμενό τους μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο γραπτών ασκήσεων, που θα αξιολογηθούν. Ο φοιτητής μπορεί, εάν το επιθυμεί, μέσα στα πλαίσια ανταλλαγών Erasmus+, να φοιτήσει ένα εξάμηνο σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Κατ' εξαίρεση και ύστερα από έγκριση της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος, οι φοιτητές μπορούν να αντικαταστήσουν έως ένα μάθημα του προγράμματος σπουδών τους με ένα άλλο μάθημα αντίστοιχης πίστωσης από άλλο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Κύπρου, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό θα είναι απόλυτα συναφές με την εκπόνηση της διπλωματικής τους διατριβής. Γλώσσες Εργασίας Τα μαθήματα του προγράμματος προσφέρονται κυρίως στη γαλλική γλώσσα εκτός από τα μαθήματα που προσφέρονται αποκλειστικά στην ελληνική γλώσσα από το Τμήμα Επιστημών της Αγωγής και το Τμήμα Ψυχολογίας. Η βιβλιογραφία των σεμιναρίων δίνεται στη γλώσσα στην οποία αυτά προσφέρονται. Η μεταπτυχιακή διατριβή εκπονείται στη γαλλική ή την ελληνική γλώσσα, με θέμα σχετικό με τη διδακτική της γαλλικής ως ξένης γλώσσας. 42

43 w w w. u c y. a c. c y / f r m l Μεταπτυχιακές Υποτροφίες Μετά την αποδοχή τους στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, οι φοιτητές έχουν δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση για περιορισμένο αριθμό υποτροφιών, εφόσον αυτές είναι διαθέσιμες τη συγκεκριμένη χρονιά. Η ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων και τα κριτήρια επιλογής θα ανακοινώνονται στο διαδίκτυο. Περιγραφές Μαθημάτων (ενδεικτικά) Τμήμα Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών ΓΕΣ 730 Μεθοδολογίες στη Διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας Το μάθημα εξετάζει, μέσα από μια διεπιστημονική προσέγγιση και κριτική σκέψη, τις βασικές αρχές που διέπουν τον σχεδιασμό της διδακτικής και μαθησιακής διαδικασίας. Οριοθετεί το θεωρητικό πλαίσιο του σύγχρονου πεδίου της Διδακτικής της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας και Πολιτισμού και εξετάζει τους βασικούς άξονες, που προσδιορίζουν τον σχεδιασμό και τον προγραμματισμό του μαθήματος στην ξενόγλωσση τάξη. Παράλληλα, εξετάζονται οι βασικές αρχές της Διαφοροποιημένης Παιδαγωγικής, η οποία στοχεύει στη δημιουργία κινήτρων και, συνεπώς, στη βελτίωση της διδακτικής και μαθησιακής πράξης. Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα προτείνει τρόπους ανάπτυξης της μεθοδολογικής δεξιότητας (καθορισμός και επιλογή των στόχων διδασκαλίας και εκμάθησης, επιλογή και προσαρμογή των υλικών εκμάθησης, υλοποίηση παιδαγωγικού υλικού μέσα από σχέδια μαθήματος, χρήση διαδραστικού πίνακα, σχεδιασμός της πορείας των μαθημάτων και διαχείριση της τάξης). Επιδιώκεται, επίσης, η εξοικείωση του φοιτητή με επίκαιρα θέματα της διδακτικής της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας : διδακτική του προφορικού λόγου και του γραπτού λόγου, διδακτική του λογοτεχνικού κειμένου αλλά και της γραμματικής μέσω των τεσσάρων ικανοτήτων, που είναι καθορισμένες από το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις γλώσσες. Τέλος, το μάθημα εξετάζει μεθοδολογίες σχεδιασμού και πραγματοποίησης διδακτικών προγραμμάτων (στόχοι, ανάγκες, ικανότητες, επίδοση, κοινό, παιδαγωγικό υλικό, υλοποίηση μαθημάτων, αξιολόγηση, πρακτικές εντός της τάξεως, μέθοδοι διδασκαλίας της Γαλλικής ως ξένης γλώσσας). ΓΕΣ 731 Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη Διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας Το μάθημα έχει ως στόχο τη διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας μέσω τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας. Η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στο σχολείο ως παιδαγωγικών εργαλείων μπορεί να συντελέσει στη διεύρυνση των οριζόντων, στον εμπλουτισμό τόσο των προσεγγίσεων και των εκπαιδευτικών πρακτικών του διδάσκοντος όσο και της θέσης του μαθητή κατά τη διαδικασία εκμάθησης της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας. Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα παρουσιάζει τις τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη διδασκαλία της Γαλλικής ως ξένης γλώσσας. Το μάθημα εξετάζει τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή στη γλωσσική διδασκαλία και τα ψηφιακά περιβάλλοντα εκμάθησης (υπολογιστικές εφαρμογές με πολυμέσα, υπερμέσα και διαδίκτυο). ΓΕΣ 732 Κατάκτηση Γλωσσικών Δεξιοτήτων στην Προφορική και Γραπτή Επικοινωνία της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας Το μάθημα στοχεύει να παρουσιάσει τις θεωρίες της μάθησης και, ειδικότερα, τις θεωρητικές αρχές στρατηγικών ανάπτυξης ικανότητας στον προφορικό και γραπτό λόγο κατά την κατάκτηση της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας. Σ' αυτό το πλαίσιο, εξετάζονται η θέση του προφορικού και του γραπτού λόγου στις διάφορες μεθοδολογίες και στην επικοινωνιακή προσέγγιση, οι εφαρμογές της Κειμενογλωσσολογίας στη διδασκαλία και εκμάθηση της ξένης γλώσσας, καθώς και οι δραστηριότητες κατανόησης και παραγωγής γραπτού λόγου. Βασικό άξονα μελέτης αποτελούν, επίσης, οι τρόποι αντιμετώπισης των μαθησιακών δυσκολιών στην παραγωγή του προφορικού και γραπτού λόγου (μπλοκάρισμα, συναίσθημα, ανησυχία, αυτοεκτίμηση, κίνητρα, διαμορφωτική αυτοαξιολόγηση). ΓΕΣ 733 Κοινωνιογλωσσολογία και Διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας Το μάθημα αναλύει τη σχέση διδασκαλίας και εκμάθησης της γαλλικής γλώσσας με ένα ευρύ φάσμα παραγόντων, που συμπεριλαμβάνουν κοινωνικά, πολιτικά, πολιτισμικά, ψυχολογικά και διαπροσωπικά ζητήματα. Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα αποβλέπει στην εξοικείωση και την ευαισθητοποίηση των φοιτητών για ζητήματα, που εντάσσονται στο ευρύ πλέγμα σχέσεων της γλώσσας και της κοινωνίας, στο πεδίο δηλαδή της κοινωνιογλωσσολογίας. Η προσοχή θα επικεντρωθεί στην επίγνωση για θέματα γλωσσικής ποικιλότητας, γλωσσικής αλλαγής, γλωσσικής επαφής και γλωσσικών πολιτικών, καθώς και για τις συνέπειες που έχουν οι αρχές και τα συμπεράσματα της σύγχρονης κοινωνιογλωσσολογίας για τη διδακτική πράξη. Ορισμένα από τα θέματα που προσεγγίζονται στο μάθημα είναι: η μελέτη της γλώσσας από τη σκοπιά της κοινωνιογλωσσολογίας, η γλωσσική ποικιλότητα, η διγλωσσία, η πολυγλωσσία και η κριτική προσέγγιση της γλωσσικής διδασκαλίας μέσα από τα εγχειρίδια της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας. ΓΕΣ 734 Διδακτική της Γραμματικής της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας Το μάθημα εξετάζει τους σύγχρονους τρόπους διδασκαλίας της γραμματικής. Η διδασκαλία των γραμματικών δομών και κανόνων της γαλλικής γλώσσας είναι, ιδιαίτερα στα αρχάρια επίπεδα, επαγωγική, καθώς ξεκινάει από σχετικά παραδείγματα που λαμβάνονται από τα κείμενα της ενότητας (άρα, είναι συγκειμενοποιημένα, όπως επιτάσσει η σύγχρονη, επικοινωνιακά προσανατολισμένη, γλωσσική διδακτική). Η γραμματική δεν συνιστά αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο, αλλά εντάσσεται στο γλωσσικό μάθημα ως ένας από τους τομείς που συνθέτουν την επικοινωνιακή ικανότητα του ατόμου (όπως είναι και το λεξιλόγιο, η παραγωγή και η κατανόηση λόγου κ.λπ.). Άρα, η γραμματική παρουσιάζεται ως δομή, ως λειτουργία και μέσο επιτέλεσης επικοινωνιακών πράξεων, ως μέσο υφολογικής διαφοροποίησης και ως μέσο κειμενικής συνοχής και μηχανισμός κειμενικής διαφοροποίησης. Οι φοιτητές θα μπορούν να γνωρίζουν ότι τα γραμματικά φαινόμενα δεν αναφέρονται μόνο στη δομή και στους κανόνες αλλά και στη λειτουργία και την επικοινωνιακή χρήση τους, όπως και στους εναλλακτικούς τρόπους πραγμάτωσης μιας γλωσσικής πράξης σε συγκείμενο. ΓΕΣ 735 Διδακτική Προσέγγιση του Γαλλόφωνου Λογοτεχνικού Κειμένου Στο μάθημα αυτό, η λογοτεχνία αντιμετωπίζεται ως μέσο απόκτησης γνωστικών εργαλείων, που εξυπηρετούν την εκμάθηση της γαλλικής γλώσσας. Στόχος του μαθήματος είναι να μπορούν οι φοιτητές να χρησιμοποιήσουν ένα γαλλόφωνο λογοτεχνικό κείμενο μέσα στην προοπτική της επικοινωνίας και δράσης. Πιο 43

44 ΤΜΗΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ συγκεκριμένα, μέσα από σύγχρονα αλλά και κλασικά γαλλόφωνα λογοτεχνικά κείμενα προσεγγίζονται και μελετώνται γλωσσικά και γραμματικά φαινόμενα της γαλλικής γλώσσας, ιδιαίτερες δομές και εκφράσεις, καθώς και η λειτουργία τους σε γλωσσικό και κειμενικό περιβάλλον. Τέλος, μέσα από τη λογοτεχνική άρθρωση προτείνει στοιχεία απαντήσεων στις πιο κάτω ερωτήσεις. Πώς να τοποθετήσουμε το λογοτεχνικό στην επικοινωνιακή ικανότητα; Πώς να αρθρώσουμε τη λογοτεχνία και τις γλωσσολογικές, κοινωνιοπολιτισμικές, πραγματολογικές δεξιότητες και τις ικανότητες του λόγου; Πώς να αρθρώσουμε την αναγνωστική ικανότητα; Ποιες γνώσεις και ποια εφόδια πρέπει να επενδυθούν σε αυτήν τη διαδρομή; ΓΕΣ 736 Στρατηγικές Μάθησης της Γαλλικής Γλώσσας: Ανάλυση Λαθών και Αξιολόγηση Το μάθημα στοχεύει στην ανάλυση λαθών, αλλά και την αξιολόγηση κατά την εκμάθηση της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας. Πιο συγκεκριμένα, επικεντρώνεται στον εντοπισμό, την καταγραφή και την προσπάθεια ερμηνείας συχνών λαθών, που εμφανίζονται στον γραπτό λόγο των ελληνόφωνων, που μαθαίνουν τη γαλλική γλώσσα. Η έρευνα βασίζεται σε σώματα κειμένων μαθητευομένων, που δείχνουν ποια γλωσσικά στοιχεία διαθέτουν μεγάλη συχνότητα λάθους και, επομένως, σε ποια θα πρέπει να δώσει μεγαλύτερη σημασία ο διδάσκων. Η μελέτη και η ανάλυση των λαθών μπορεί να οδηγήσει σε συμπεράσματα για τις γνωστικές και γλωσσικές διαδικασίες, που επιτελούνται κατά τη μάθηση της γλώσσας. Τέλος, εγείρεται ένα βασικό ερώτημα, που θέτει η διαδικασία ανάλυσης λαθών μέσα σε μια επικοινωνιακή προοπτική: Τι είναι η αξιολόγηση; Τι πρέπει να αξιολογηθεί; Πότε; Πώς; Γιατί; ΓΕΣ 737 Βιωματική Διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας (Μέθοδος Project) Το μάθημα παρουσιάζει μια νέα τεχνική μάθησης της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας, που επικεντρώνεται στον ρόλο που διαδραματίζει η εμπειρία στη διαδικασία της μάθησης. Μέσω της βιωματικής διδασκαλίας, ο εκπαιδευτικός ενεργοποιεί τους μαθητές, συντονίζει τη διαδικασία της γνώσης, δίνει έμφαση στον σημαντικό ρόλο που παίζει η εμπειρία στη διαδικασία της μάθησης, καθώς και στους δεσμούς μεταξύ της σχολικής τάξης, της καθημερινής ζωής των μαθητών και της κοινωνικής γαλλόφωνης πραγματικότητας. Ο μαθητευόμενος δοκιμάζει έμπρακτα το αντικείμενο και βιώνει ο ίδιος το περιεχόμενό του. Έχει ενεργό συμμετοχή σε δραστηριότητες, όπως η έρευνα, η έρευνα πεδίου, η παρατήρηση, οι συνεντεύξεις, οι προσομοιώσεις, οι δημιουργικές συνθέσεις κ.λπ. Στο πλαίσιο αυτής της αντίληψης επιδιώκεται η ενίσχυση της επικοινωνίας και της συνεργασίας ανάμεσα στον μαθητευόμενο και τον εκπαιδευτικό για την ανάπτυξη γνώσεων και πολιτισμικών στάσεων σε γαλλόφωνα περιβάλλοντα. ΓΕΣ 762 Ο Λόγος περί Παιδείας στην Ευρώπη, από τον Πλάτωνα στον Popper H Πολιτεία του Πλάτωνα αποτελεί ένα προκλητικό κείμενο για την παιδεία του ανθρώπου, που άσκησε διαχρονικά μεγάλη επίδραση στην ευρωπαϊκή σκέψη. Αναζητώντας τη δικαιοσύνη, ο Πλάτων προτείνει την τριμερή διάκριση της ανθρώπινης ψυχής (με το λογικόν, το θυμοειδές και το επιθυμητικόν), καθώς και τη θεωρία των τεσσάρων αρετών (σοφία, ανδρεία, σωφροσύνη και δικαιοσύνη). Επιπλέον, συνδυάζει τη θεωρία της παιδείας με τη φιλοσοφία του κράτους, τη θεωρία της επιστήμης και την οξεία κριτική των καλών τεχνών. Οι μεταγενέστεροι παιδαγωγοί στην Ευρώπη βασίζονται στις πλατωνικές προϋποθέσεις, όταν αναπτύσσουν τις δικές τους θεωρίες. Για παράδειγμα, τα παιδαγωγικά συγγράμματα των Castiglione, More, Rousseau, Schiller, Karl Popper και άλλων συζητούν έμμεσα ή άμεσα τις θέσεις του Πλάτωνα. Το θεωρητικό μάθημα ανοίγει την ευρύτερη πρόσβαση στην παιδαγωγική, η οποία συμπεριλαμβάνει στοιχεία της ανθρωπολογίας, ψυχολογίας, θεωρίας του κράτους και φιλοσοφίας της ιστορίας. ΓΕΣ 746 Πρακτική Εξάσκηση Ο φοιτητής παρακολουθεί μαθήματα σε δημόσια σχολεία/ Κέντρο γλωσσών ΠΚ/ Γαλλικό Ινστιτούτο, με σκοπό την εξοικείωση με το περιβάλλον του σχολείου και της τάξης, τη σχολική ζωή και τις απαιτήσεις της καθημερινής εκπαιδευτικής πρακτικής. ΓΕΣ 747 Μεταπτυχιακή Διατριβή Η μεταπτυχιακή διατριβή αποτελεί µία σχετικά αυτόνοµη εκπαιδευτική διαδικασία, η οποία αποβλέπει στην αξιοποίηση των αποκτηθεισών ειδικών γνώσεων του μεταπτυχιακού προγράμματος, καθώς, επίσης, και στην εφαρμογή τους στην πράξη. Ειδικότερα, ο φοιτητής επιδιώκει να αποκτήσει εξειδίκευση σε ένα συγκεκριμένο θέμα και, αφού εκπονεί ανεξάρτητη ερευνητική εργασία, να είναι σε θέση να διατυπώσει συμπεράσματα, τα οποία θα έχουν ερευνητικό-επιστηµονικό ενδιαφέρον. Τμήμα Επιστημών της Αγωγής (Βλ. περιγραφές στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής) ΕΠΑ 603 Συγκριτική Εκπαίδευση ΕΠΑ 610 Aξιολόγηση Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων ΕΠΑ 617 Διοίκηση στην Εκπαίδευση και Διαχείριση Αλλαγής EΠA 620 Εισαγωγή στην Εκπαιδευτική Διοίκηση ΕΠΑ 621 Aξιοποίηση και Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού ΕΠΑ 622 Oργάνωση και Διοίκηση Σχολείου ΕΠΑ 623 Παρατήρηση και Αξιολόγηση Διδασκαλίας και Εκπαιδευτικού Προσωπικού ΕΠΑ 624 Προγραμματισμός και Λήψη Αποφάσεων στην Εκπαίδευση ΕΠΑ 625 Οι Εφαρμογές των Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαιδευτική Διοίκηση ΕΠΑ 627 Eισαγωγή Καινοτομιών στην Εκπαίδευση ΕΠΑ 628 Πολιτικές Πτυχές της Εκπαίδευσης ΕΠΑ 629 Παιδαγωγική Ηγεσία ΕΠΑ 630 Oικονομικές Πτυχές της Εκπαίδευσης EΠΑ 631 Αποτελεσματικότητα και Σχολική Βελτίωση ΕΠΑ 649 Εκπαιδευτική Διοίκηση στην Ευρώπη ΕΠΑ 642 Bασικές Αρχές Μέτρησης και Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση ΕΠΑ 635 Oργανωτική Συμπεριφορά και Ηγεσία Τμήμα Ψυχολογίας (Βλ. περιγραφές στο Τμήμα Ψυχολογίας) ΨΥΧ 605 Ψυχομετρία ΨΥΧ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση ΨΥΧ 616 Νοητικές Αναπαραστάσεις ΨΥΧ 617 Συμβουλευτική Ψυχολογία ΨΥΧ 620 Μάθηση και Νόηση ΨΥΧ 630 Σύγχρονες Θεωρίες Ανθρώπινης Ανάπτυξης ΨΥΧ 637 Κοινωνική Ανάπτυξη και Κοινωνικό Πλαίσιο ΨΥΧ 701 Ψυχολογία της Διδασκαλίας 44

45 w w w. u c y. a c. c y / f r m l ΨΥΧ 707 Οικογένεια και Ανάπτυξη του Παιδιού ΨΥΧ 712 Γνωστική Επιστήμη ΨΥΧ 715 Γλωσσική Ανάπτυξη και Γλωσσικές Διαταραχές ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Μάστερ στις Ευρωπαϊκές Σπουδές προσφέρεται από το Τμήμα Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου στα Ελληνικά και σε διεθνείς γλώσσες. Τα μαθήματα του προγράμματος διδάσκονται κυρίως στα Αγγλικά. Ανάλογα με το γλωσσικό προφίλ των φοιτητών, κάποια μαθήματα μπορούν να διδαχτούν στα Ελληνικά ή στα Γαλλικά. Οι στόχοι του μεταπτυχιακού προγράμματος είναι οι εξής: Από ακαδημαϊκή σκοπιά, το πρόγραμμα στοχεύει να καλύψει το κενό, που υπάρχει στα διεθνή προγράμματα στον τομέα των μεταπτυχιακών ευρωπαϊκών σπουδών. Συγκεκριμένα, στοχεύει να διαφοροποιηθεί από το σύνηθες πλαίσιο παρόμοιων προγραμμάτων, τα οποία βασίζονται συνήθως σε μια κυριάρχη πολιτικο-οικονομική προσέγγιση. Επίσης, το μεταπτυχιακό πρόγραμμα έχει ως στόχο να διερευνήσει συγκεκριμένα θέματα, που σχετίζονται με τον πολιτισμό της Ευρώπης και να δει πώς αυτά τα θέματα σχετίζονται με φιλοσοφικούς, φιλολογικούς, οπτικούς και άλλους πολιτιστικούς λόγους. Το πρόγραμμα προωθεί τρόπους μελέτης ευρωπαϊκών πολιτιστικών φαινομένων περιεκτικά, συνδυάζοντας μία συγκεκριμένη ευρωπαϊκή συγκυρία με το διαχρονικό της υπόβαθρο. Από ερευνητική σκοπιά, στόχος του προγράμματος είναι οι απόφοιτοί του να μπορούν να κάνουν διδακτορικές σπουδές σε εξειδικευμένα πεδία των ευρωπαϊκών πολιτισμικών σπουδών, συνδυάζοντάς τα με τομείς, όπως οι ευρωπαϊκές λογοτεχνικές σπουδές και η συγκριτική γραμματολογία, οι κινηματογραφικές σπουδές και σπουδές τέχνης, η ευρωπαϊκή ιστορία, η κοινωνιολογία, η ανθρωπολογία και οι πολιτικές επιστήμες. Όροι Εισδοχής Τα ελάχιστα κριτήρια αξιολόγησης και κατάταξης των υποψηφίων είναι τα πιο κάτω: Πρώτο πτυχίο σε κάποιο από τα ευρύτερα πεδία των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, με τελικό μέσο όρο 7/10 ή αντίστοιχο βαθμό ή/και αποδεδειγμένη έφεση στην έρευνα ή/και εργασιακή εμπειρία σε οργανισμούς ευρωπαϊκού χαρακτήρα και ενδιαφέροντος. Ικανοποιητική γνώση τουλάχιστον μίας διεθνούς γλώσσας (Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες: επίπεδο Β2). Βασική γνώση δεύτερης διεθνούς γλώσσας, ικανοποιητική για την κατανόηση της σχετικής βιβλιογραφίας. Το Τμήμα διατηρεί το δικαίωμα, αν το κρίνει απαραίτητο, να ζητήσει από τους επιλεγέντες υποψηφίους να παρακολουθήσουν προπτυχιακά μαθήματα, που απουσιάζουν από την κατάρτισή τους (π.χ. Μεθοδολογία της Έρευνας). Η παρακολούθηση αυτών των μαθημάτων θα γίνεται παράλληλα με το πρόγραμμα του πρώτου έτους του μεταπτυχιακού προγράμματος. Η πίστωση αυτών των μαθημάτων δεν θα επηρεάζει τον συνολικό αριθμό των πιστωτικών μονάδων ECTS, που προβλέπονται από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Ο βαθμός θα έχει τη μορφή Επιτυχία/Αποτυχία, άρα δεν θα συνυπολογίζεται στον σταθμικό μέσο όρο των φοιτητών. Υποβολή Αιτήσεων Οι υποψήφιοι θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση ηλεκτρονικά και πρέπει να περιλαμβάνει: Επιστολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος µε σύντομη έκθεση των ερευνητικών ή/και επαγγελματικών στόχων και ενδιαφερόντων του υποψηφίου (500 λέξεις). Βιογραφικό σημείωμα σε μια διεθνή γλώσσα. Αντίγραφο προπτυχιακού διπλώματος συνοδευόμενο από το Συμπλήρωμα Διπλώματος (DS) ή από την κατάσταση αναλυτικής βαθμολογίας. Δείγμα γραφής, όπως ανάπτυξη διδακτικού υλικού, σύντομο άρθρο, απόσπασμα πανεπιστημιακής εργασίας κ.λπ. (προαιρετικά). Δύο συστατικές επιστολές που θα υποβάλλονται απευθείας από τους συστήνοντες καθηγητές είτε στο ηλεκτρονικό σύστημα υποβολής αιτήσεων είτε στη Γραμματεία του Τμήματος. Οι υποψηφιότητες θα εξετάζονται από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Εάν η επιτροπή το κρίνει απαραίτητο, οι επιλεγέντες υποψήφιοι θα καλούνται σε προσωπική συνέντευξη ή σε συνέντευξη μέσω τηλεδιάσκεψης. Η τελική πρόταση της επιτροπής θα υποβάλλεται προς έγκριση στο Συμβούλιο του Τµήµατος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Διάρκεια του Προγράμματος Το πρόγραμμα εκτείνεται σε τρία εξάμηνα, κατά τα οποία απαιτείται η φυσική παρουσία των φοιτητών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Παρόλ' αυτά, οι φοιτητές του μεταπτυχιακού προγράμματος μπορούν να περνούν το μέγιστο επιτρεπόμενο, από τον κανονισμό του Πανεπιστημίου Κύπρου, διάστημα σε ιδρύματα του εξωτερικού μέσω του Προγράμματος ERASMUS+. Στο πλαίσιο προγραμμάτων ανταλλαγών και συνεργασιών ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και τμήματα, εργαστήρια ή ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού, αντιμετωπίζεται θετικά η δυνατότητα συνεποπτείας της μεταπτυχιακής εργασίας. 45

46 ΤΜΗΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Δομή Προγράμματος Το πρόγραμμα εκτείνεται σε τρία εξάμηνα. Καταλήγει στην απονομή του τίτλου Magister Artium. Για την απόκτησή του απαιτούνται 90 ECTS. H φοίτηση κατανέμεται ανά εξάμηνο ως εξής: ECTS Πρώτο Εξάμηνο ΓΕΣ Μάθημα του Τμήματος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών 10 ΓΕΣ Μάθημα του Τμήματος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών 10 ΓΕΣ Μάθημα του Τμήματος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών 10 Σύνολο 30 Δεύτερο Εξάμηνο ΓΕΣ Μάθημα του Τμήματος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών 10 ΓΕΣ Μάθημα του Τμήματος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών 10 ΓΕΣ Μάθημα του Τμήματος Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών 10 Σύνολο 30 Τρίτο Εξάμηνο ΓΕΣ 777 Πρακτική Άσκηση ή ΓΕΣ 780 Μεταπτυχιακή διατριβή ΕΥΡ 30 Σύνολο 30 Σύνολο Προγράμματος 90 Τα μαθήματα που μπορούν να παρακολουθήσουν οι φοιτητές του προγράμματος ανακοινώνονται πριν από την αρχή κάθε εξαμήνου. Μπορεί να αντικατασταθεί έως ένα μάθημα του προγράμματος σπουδών με μάθημα αντίστοιχης πίστωσης από άλλο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Κύπρου, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό είναι απόλυτα συναφές με το αντικείμενο του προγράμματος. Τα συνέδρια, οι ημερίδες και οι διαλέξεις, που λαμβάνουν χώραν στο Πανεπιστήμιο Κύπρου με αντικείμενα συναφή με αυτά του προγράμματος, αποτελούν σημαντικό συμπλήρωμα του προγράμματος και πιστώνονται με ECTS. Η Μεταπτυχιακή Διατριβή (30 ECTS) εκπονείται υπό την εποπτεία ενός μέλους ΔΕΠ του Τμήματος ΓΕΣ, σε συνεργασία με μέλος ΔΕΠ από το Τμήμα ΓΕΣ ή συνεργαζόμενο τμήμα, ύστερα από συνεννόηση του μεταπτυχιακού φοιτητή με τον ακαδημαϊκό του επόπτη. Η μεταπτυχιακή διατριβή πρέπει να είναι πρωτότυπη και να έχει έκταση λέξεων περίπου. Οι φοιτητές πρέπει να επιλέξουν το θέμα της εργασίας και τον επόπτη τους πριν από το τέλος του δεύτερου εξαμήνου των σπουδών τους. Η μεταπτυχιακή διατριβή εξετάζεται και αξιολογείται από επιτροπή, η οποία αποτελείται από τον επόπτη της και το άλλο μέλος ΔΕΠ, στο τέλος του τρίτου εξαμήνου του προγράμματος. Οι φοιτητές πρέπει να την υποβάλουν τρεις εβδομάδες πριν από την υποστήριξή της, η οποία λαμβάνει χώραν εντός της εξεταστικής περιόδου του τρίτου εξαμήνου. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις που δικαιολογούνται από το θέμα της μεταπτυχιακής διατριβής και μετά από έγκριση του Συμβουλίου του Τμήματος ΓΕΣ, ο δεύτερος αξιολογητής μπορεί να προέρχεται από άλλο πανεπιστήμιο. Η Πρακτική Άσκηση (30 ECTS). Παρέχεται δυνατότητα πρακτικής άσκησης, που στοχεύει στην απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας παράλληλα με τη θεωρητική κατάρτιση. Η πρακτική άσκηση πραγματοποιείται κατόπιν πρότασης είτε του εποπτεύοντος καθηγητή είτε του μεταπτυχιακού φοιτητή, σε χώρους σχετικούς με το αντικείμενο σπουδών τού εκάστοτε μάστερ. Το πρόγραμμα της πρακτικής άσκησης (300 ώρες συνολικής εργασίας) εγκρίνεται και καθορίζεται από κοινού από τον εποπτεύοντα καθηγητή και τον διαχειριστή τού εν λόγω χώρου, και σε περίπτωση συμφώνου συνυπογράφεται και από τον μεταπτυχιακό φοιτητή. Ολοκληρώνεται με τη συγγραφή εμπεριστατωμένης έκθεσης πεπραγμένων, έκτασης περίπου λέξεων. Γλώσσες Eργασίας Τα μαθήματα του προγράμματος διδάσκονται στην ελληνική γλώσσα ή ανάλογα με τη γλωσσομάθεια του συνόλου του ακροατηρίου (π.χ. στα Αγγλικά ή τα Γαλλικά). Οι εργασίες και η διατριβή γίνονται σε διεθνή γλώσσα. Η βιβλιογραφία δίνεται κυρίως σε διεθνείς γλώσσες. Μεταπτυχιακές Yποτροφίες Μετά την αποδοχή τους στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, οι φοιτητές έχουν δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση για περιορισμένο αριθμό υποτροφιών, εφόσον αυτές είναι διαθέσιμες τη συγκεκριμένη χρονιά. Η ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων και τα κριτήρια επιλογής θα ανακοινώνονται στο διαδίκτυο. Περιγραφές Μαθημάτων (ενδεικτικά) ΓΕΣ 761 Πρόσωπα της Ευρώπης Στην αρχαιότητα, ο όρος «Ευρώπη» δηλώνει μυθολογικά την όμορφη ερωμένη του Δία και γεωγραφικά μια ολόκληρη ήπειρο. Σχετικά αργά, η Ευρώπη αποδέχεται και τη σημερινή σημασία του όρου ως του κλειστού χώρου που φιλοξενεί ένα κοινό πολιτισμό πολλών λαών. Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453), η λέξη εμφανίζεται στην αντιπαράθεση της Δύσης με τους Οθωμανούς, όπως, π.χ., στους λόγους τού Enea Silvio Piccolomini. Από τον 15ο αιώνα και μετά, η σημασία του όρου εξελίσσεται ραγδαία. Ανθρωπιστές και διαφωτιστές, όπως οι Erasmus, Bodin, Comenius, Grotius, Leibniz, Shaftesbury, Bolingbroke, Montesquieu, Locke, Hume, Voltaire, Rousseau, Kant και Novalis, αναπτύσσουν την Ευρώπη ως κεντρική ιδέα στις πολιτικές και πολιτισμικές θεωρίες τους, ενώ, ταυτόχρονα, αντιλαμβάνονται το Ισλάμ ως πρόκληση για την αναθεώρηση του 46

47 ΓΕΣ 766 Από την Αρπαγή της Ευρώπης στη Σύγκρουση των Πολιτισμών. Μοντέλα Πολιτισμικής Αλληλοεισχώρησης Σκοπός του σεμιναρίου είναι να εξετάσει τις ποικίλες ευρωπαϊκές (ενίοτε και μηευρωπαϊκές) μορφές ή πρότυπα πολιτισμικής συνύπαρξης, που συνήθως αρθρώνονται σε ζεύγη όπως απόρριψη/αφομοίωση, εισαγωγή/ενσωμάτωση, κ.λπ.: α) Κατασκευασμένη απομόνωση, όπως στην Παλαιά Διαθήκη των Εβραίων, για τους οποίους λεγόταν ότι όφειλαν τη μοναδικότητά τους στο γεγονός ότι ο Θεός τούς ξεχώρισε από τον υπόλοιπο κόσμο Σύνορα απομόνωσης μέσα κι έξω από την Ευρώπη: από τις ρωμαϊκές λίμες, τα αφρικανικά αναχώματα, το τείχος του Αντωνίνου, το Σινικό τείχος, τα τείχη του Βερολίνου και της Λευκωσίας, το τείχος της Ιερουσαλήμ έως την ουτοπική απομόνωση από βουνά, ποτάμια και θάλασσες (More, Campanella, Bacon)ή τις ομοιογενείς και ταυτολογικές (υπερ)εθνικές έννοιες ταυτότητας (Αριστοτελικός ελληνοκεντρισμός, μεσαιωνικές αλληγορίες ανωτερότητας, σύγχρονα έθνη-κράτη). β) Πόλεμος: αρχαίες τιw w w. u c y. a c. c y / f r m l τριγώνου Εβραϊσμος - Χριστιανισμός - Ισλάμ. Με τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό επικρατεί η κοσμική σημασία του όρου: προκύπτουν τα διάφορα μοντέλα της ανοχής, αρχίζουν να προβληματίζουν ο φόβος του ξένου και η εικόνα του άλλου, και γίνονται αντικείμενο διεκδίκησης τα δικαιώματα του ανθρώπου, των μειοψηφιών και των φύλων. Τον 19ο αιώνα, η Ευρώπη αναδεικνύεται σε σταθερό αντίπαλο των διάφορων εθνικισμών. Τέλος, ύστερα από τους παγκόσμιους πολέμους του περασμένου αιώνα η πολιτική θεωρία αντιλαμβάνεται την Ευρώπη ως ένα σπουδαίο βήμα στην πορεία για την εγκατάσταση μιας Οικουμενικής Κοινότητας (Habermas). Αλλάζοντας τις φυσιογνωμίες της, η Ευρώπη απαιτεί την επιμελέστερη αναθεώρησή της. ΓΕΣ 762 Ο Λόγος περί Παιδείας στην Ευρώπη, από τον Πλάτωνα στον Popper H Πολιτεία του Πλάτωνα αποτελεί ένα προκλητικό κείμενο για την παιδεία του ανθρώπου, που άσκησε διαχρονικά μεγάλη επίδραση στην ευρωπαϊκή σκέψη. Αναζητώντας τη δικαιοσύνη, ο Πλάτων προτείνει την τριμερή διάκριση της ανθρώπινης ψυχής (με το λογικόν, το θυμοειδές και το επιθυμητικόν), καθώς και τη θεωρία των τεσσάρων αρετών (σοφία, ανδρεία, σωφροσύνη και δικαιοσύνη). Επιπλέον, συνδυάζει τη θεωρία της παιδείας με τη φιλοσοφία του κράτους, τη θεωρία της επιστήμης και την οξεία κριτική των καλών τεχνών. Οι μεταγενέστεροι παιδαγωγοί στην Ευρώπη βασίζονται στις πλατωνικές προϋποθέσεις, όταν αναπτύσσουν τις δικές τους θεωρίες. Για παράδειγμα, τα παιδαγωγικά συγγράμματα τών Castiglione, More, Rousseau, Schiller, Karl Popper και άλλων συζητούν έμμεσα ή άμεσα τις θέσεις του Πλάτωνα. Το θεωρητικό μάθημα ανοίγει την ευρύτερη πρόσβαση στην παιδαγωγική, η οποία συμπεριλαμβάνει στοιχεία της ανθρωπολογίας, ψυχολογίας, θεωρίας του κράτους και φιλοσοφίας της ιστορίας. ΓΕΣ 763 Η Τραγωδία στηv Ευρώπη Η τραγωδία είναι μια ελληνική εφεύρεση, η οποία, όμως, έγινε κοινό αγαθό του ευρωπαϊκού πολιτισμού εξαιτίας της ανακάλυψής της στην Αγγλία (Marlowe, Shakespeare), Ισπανία (Calderón, Lope de Vega), Γαλλία (Racine, Voltaire), Γερμανία (Goethe, Schiller, Kleist) και Σκανδιναβία (Ibsen, Strindberg). Επιτρέπει την παράσταση και συζήτηση κοινωνικών προβλημάτων και συγκρούσεων. Από τη σκηνοθεσία στο θέατρο προκύπτει o ιδιαίτερος συσχετισμός της με τη δημοσιότητα. Η παλαιά λατρευτική διάσταση (εναλλαγή διαλόγου και χορωδίας, αναφορά στον μύθο) παρουσιάζεται σε ολοένα και νεότερους μετασχηματισμούς. Από το ευρύ φάσμα της τραγικής ύλης εξετάζονται πολιτισμικές συγκρούσεις και εμπειρίες πολέμου (π.χ. Αισχύλου, Πέρσες), προβλήματα της πολιτικής εξουσίας (π.χ. Shakespeare, King Lear), κοινωνικές συγκρούσεις (π.χ. Büchner, Woyzeck), η μάχη των δύο φύλων (π.χ. Ibsen, Hedda Gabler) και, πιο πρόσφατα, η κριτική της αστικής κοινωνίας (π.χ. Brecht, Η Όπερα της Πεντάρας). Με βάση το Μικρό Όργανο (Brecht) και το théâtre de la cruauté (Artaud) εξετάζεται, στο τέλος του μαθήματος, η ιδιαίτερη σημασία και οι πιθανές ερμηνείες της τραγωδίας στις σύγχρονες κοινωνίες της Ευρώπης. ΓΕΣ 764 Η Κινηματογραφική Ευρώπη των Διαιρέσεων Το μάθημα έχει ως αντικείμενο την Ευρώπη των διαιρέσεων, έτσι όπως την πραγματεύεται ο κινηματογράφος των τελευταίων δεκαετιών. Εστιάζει σε ορατά ή αόρατα, συμβολικά ή πραγματικά τείχη και διαχωριστικές γραμμές προκειμένου να εξετάσει πώς η ευρωπαϊκή επικράτεια έχει φιλοξενήσει ή υποστεί ορισμένους από τους πλέον εμβληματικούς διαχωρισμούς της ιστορίας, άρα και πώς η ίδια η ιδέα ενός διαχωρισμού έχει προβληθεί στο ευρωπαϊκό τοπίο. Το μάθημα αρχίζει από τη διαίρεση μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας κατά τη μεταπολεμική περίοδο, όπως αυτή αποτυπώνεται στο Das Leben der Anderen (Florian Henckel von Donnersmarck, 2006), μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης, όπως αυτή φαίνεται μέσα από ελληνοκεντρική κοσμογονία του Βλέμματος του Οδυσσέα (Θόδωρος Αγγελόπουλος, 1995) και μέσα από τη ζοφερή εκδοχή του παραπετάσματος στο Est Ouest (Régis Wargnier, 1999), καθώς και μεταξύ καθολικής και προτεσταντικής Βόρειας Ιρλανδίας στο The Wind that Shakes the Barley (Ken Loach, 2006), μεταξύ αγγλοσαξονικής και ηπειρωτικής Ευρώπης στις χρωματισμένες αίθουσες του The Cook, the Thief, his Wife and her Lover (Peter Greenaway, 1989) κ.ο.κ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε επιλεγμένες ταινίες και ντοκιμαντέρ, που αναφέρονται στην κυπριακή περίπτωση, μέσα από ταινίες όπως το Kalabush (Αντώνης Φλωρίδης και Θεόδωρος Νικολαΐδης, 2002), το Guilt (Βασίλης Μαζωμένος, 2009) ή το The Immortilizer (Μάριος Πιπερίδης, 2013). Συνολικότερα, σκοπός του σεμιναρίου αυτού είναι να διερευνήσει την Ευρώπη ως προνομιακό πεδίο δύσκολων εδαφικοποιήσεων και να διαλευκάνει μερικές από τις περίπλοκες ιδεολογικές χαρτογραφήσεις της. ΓΕΣ 765 Η Ευρώπη εκτός Μουσείου Το μάθημα έχει ως αντικείμενο την όσμωση πολιτισμικής θεωρίας και τέχνης στον ευρωπαϊκό χώρο. Αρχίζει από την παρατήρηση ότι τις τελευταίες δεκαετίες έχει δημιουργηθεί ένα δίκτυο παραγωγής και διάθεσης της σύγχρονης τέχνης, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις διοργανώσεις τύπου Biennale. Το δίκτυο αυτό συνδέει την καλλιτεχνική σκηνή πολλών ευρωπαϊκών χωρών, τόσο χάρη στη διασπορά των διοργανώσεων όσο και χάρη στο γεγονός ότι δημοσιεύονται ανοιχτές προσκλήσεις ενδιαφέροντος και γίνονται δεκτές προτάσεις από το εκάστοτε «εξωτερικό». Παράλληλα, είναι πλέον συχνή η παρουσία στοιχείων, όπως: α) η εθνογραφική στροφή στη σύγχρονη τέχνη, δηλαδή η ενασχόλησή της με θέματα εμφανώς κοινωνικοπολιτικού ενδιαφέροντος β) η εκπαιδευτική στροφή, επίσης στη σύγχρονη τέχνη, δηλαδή η αναμόχλευσή της με στόχο τη δημιουργία διαύλων επικοινωνίας με το κοινό (π.χ. μέσω διαλέξεων-performances) γ) τη συστηματική χρήση θεωρητικών και φιλοσοφικών εννοιών (π.χ. στα συνοδευτικά κείμενα των έργων τέχνης). Τέλος, ένα σημαντικό μέρος αυτής της σύγχρονης τέχνης μελετά ζητήματα που άπτονται της Ευρώπης (και, πιο συγκεκριμένα, της Ευρώπης της κρίσης, της μετανάστευσης και της μεταδημοκρατίας), με την πολυπλοκότητα και τις αντιφάσεις της. Το μάθημα μελετά τα παραπάνω στοιχεία, επιμένει στο γεγονός ότι η συγκεκριμένη εκδοχή της σύγχρονης τέχνης δείχνει να μελετά την Ευρώπη αντί να τη μουσειοποιεί. Εξοικειώνει, κατ' αυτόν τον τρόπο, τους φοιτητές με ένα νέο και υπό διαμόρφωση πεδίο των ευρωπαϊκών πολιτισμικών σπουδών. 47

48 ΤΜΗΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ τανομαχίες, πρωτοχριστιανικές ψυχομαχίες και οι παραλλαγές τους: αρχαία προσωπική/ατομική εκδίκηση, η απαγωγή της Ευρώπης (ως βιασμός), η ναπολεόντεια πολιτισμική εξάπλωση, η θεωρία του ζωτικού χώρου, ιεροί πόλεμοι ή θρησκευτική ουσιοκρατία, σύγκρουση των πολιτισμών τού Huntington. γ) Ειρηνική αλληλεπίδραση: από τους μυθολογικούς γάμους (απαγωγή της Ευρώπης) στα κοσμοπολίτικα ιδεώδη (Ξένιος Δίας, Διογένης, φιλόσοφοι τού 18ου-21ου αιώνα: Kant, Derrida, Levinas, Appiah, Sen, Thich Nhat Hanh...) και στις σύγχρονες αφηγήσεις της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτνίασης. ΓΕΣ 767 Πολιτισμικές Ηγεμονίες στον Ευρωπαϊκό Χώρο Μολονότι η τέχνη είναι συνήθως ανατρεπτική, πολλές φορές εξέφρασε έναν άκρατο συμβατισμό. Υπό την εκπολιτιστική της μορφή, η επίσημη τέχνη συνδράμει, βέβαια, στην πολιτισμική ακτινοβολία ενός έθνους. Ωστόσο, ο ευρωπαϊκός χώρος γνώρισε αρκετές περιόδους όπου η πολιτισμική ηγεμονία, όπως την όρισε ο Antonio Gramsci, άλλοτε συνδέθηκε με την προώθηση μιας κεντρικής εξουσίας, ενός ιμπεριαλισμού ή μιας ιδεολογίας, άλλοτε θεσπίστηκε και επιβλήθηκε από ολοκληρωτικά ή αυταρχικά καθεστώτα. Η ευρωπαϊκή τέχνη, που χρησιμοποιήθηκε για να δοξάσει το θείο, τους πολιτικούς άρχοντες ή να αναδείξει την προπαγάνδα, υποστήριξε συχνά την εξουσία. Σκοπός του σεμιναρίου είναι να διερευνήσει τις ποικίλες μορφές τέχνης, που τέθηκαν στην υπηρεσία μιας ηγεμονίας: τη μνημειακή τέχνη (αψίδες θριάμβου, στήλη του Τραϊανού, ψηφιδωτό της μάχης της Ισσού) την αρχιτεκτονική του αρχαίου άστεος ή τη σύγχρονη πολεοδομία (αρχαία θέατρα και αγορές, λουτρά, ρωμαϊκοί ιππόδρομοι και αγορές, ολυμπιακά στάδια ή γήπεδα ποδοσφαίρου και λεωφόροι) τα λατρευτικά οικοδομήματα όπου η θρησκεία λειτουργεί ως πρόσχημα για την επίδειξη ισχύος (ελληνικοί ναοί, γοτθικοί καθεδρικοί ναοί που βρέθηκαν στο επίκεντρο του ανταγωνισμού των ευρωπαϊκών πόλεων, ο Άγιος Πέτρος στο Βατικανό, το μεγαλύτερο θρησκευτικό οικοδόμημα του καθολικισμού) την προτεσταντική ζωγραφική που τέθηκε τόσο στην υπηρεσία της νέας πίστης όσο και της οικονομικής δύναμης της αστικής τάξης (πορτραίτα τραπεζιτών και πιστωτών) τα μεγαλομανή σχέδια που δεν ευδοκίμησαν (Germania, η νέα γερμανική πρωτεύουσα τού Χίτλερ) τις αφίσες πολιτικών που προωθούν την προσωπολατρία. Τέλος, θα εξεταστούν οι καλλιτεχνικοί θεσμοί ως ηγεμονικά πολιτισμικά όργανα, όπως ο θεσμός της Βασιλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Λουδοβίκου τού 14ου ή το Reichskulturkammer (Επιμελητήριο Πολιτισμού τού Ράιχ), σωματείο επαγγελμάτων πολιτισμού που επέβαλε ο Γκαίμπελς προκειμένου να προωθήσει την 'άρια τέχνη'. ΓΕΣ 768 Η Δικαιοσύνη στο Εδώλιο - Μαρτυρίες στα Ευρωπαϊκά Γράμματα και τις Τέχνες Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η Ευρώπη είναι μια ήπειρος δικαίου. Ωστόσο, από πολύ νωρίς, εκδηλώθηκε εκ μέρους της διανόησης ένας βαθύς προβληματισμός απέναντι στην έννοια και στην πρακτική του δικαίου (Αισχύλος, Σοφοκλής, Σόλων...), με επικρίσεις κατά των νόμων, των δικαστών ή κατά της ίδιας της ιδέας του δικαίου (Molière, Dickens, Hugo, Dostoïevski, Brecht...), ακόμα και κατά της ιδεαλιστικής θεώρησης της δικαιοσύνης (Ηράκλειτος, Shakespeare, Kafka, Nietzsche, Camus...). Η μομφή κατά της δικαιοσύνης εκφράζεται στον ευρωπαϊκό πολιτισμό με ποικίλους τρόπους, από τον Αισχύλο στον Brecht, από την ύβρι στην ουτοπία (Swift, Montesquieu, Voltaire, Orwell...), από τη φιλοσοφία στη σάτιρα και από τη γλυπτική στον κινηματογράφο (Tavernier, van Diem, Costa-Gavras) και τη γελοιογραφία (Daumier). Η κριτική της θεωρίας και της πρακτικής του δικαίου, που διατυπώνεται στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, συνιστά μια συνεχή ανατροφοδότηση της ίδιας της έννοιας της Δικαιοσύνης. ΓΕΣ 769 Η Ευρώπη σε Κατάσταση Πολιορκίας Είναι η κρίση των χρεών των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου συγκυριακό πρόβλημα ανικανότητας ελέγχου των εθνικών προϋπολογισμών και συγκράτησης των δημοσίων δαπανών ή δομικό πρόβλημα της νεωτερικής αστικής δημοκρατίας στο απόγειο του καπιταλισμού; Οι εργασίες του Benjamin για τον Baudelaire και τη Δεύτερη Αυτοκρατορία εμπνεύστηκαν από την ιστορική εμπειρία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης ( ) και την άνοδο τών Ναζί ( ). Πολλοί σύγχρονοι στοχαστές και αναλυτές επισημαίνουν ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στη σημερινή ευρωπαϊκή κρίση και στην περίοδο της Βαϊμάρης, κι αυτό διότι είναι πεπεισμένοι ότι η εποχή εκείνη προσφέρεται για σύγκριση με τη δική μας. Ποιοι είναι οι λόγοι που η κρίση τού 1933 παραπέμπει τόσο στο παρελθόν, στις κρίσεις των ετών και , αρχή και τέλος της Δεύτερης Αυτοκρατορίας, όσο και στο μέλλον, στη σημερνή κρίση και στην κατάσταση πολιορκείας των εργατικών τάξεων της Ευρώπης από τα χρηματοπιστωτικά κέντρα. Μέσα απο τα κείμενα τών Benjamin, Balzac, Baudelaire, Edgar Poe, Georg Simmel, Siegfried Kracauer, Joseph Roth, Karl Marx, Friedrich Engels, Auguste Blanqui, Gracchus Babœuf, Charles Péguy, Karl Kraus, και απο τους νεότερους, των Massimo Cacciari και David Frisby, θα αναλύσουμε τα ιδιαίτερα μοτίβα, που συνιστούν τη διαρκή κρίση, που είναι η ευρωπαϊκή νεωτερικότητα. ΓΕΣ 770 Ποια Πολιτική Μορφή για ποια Ευρώπη; Στην πολιτική σκέψη επικρατούν διαχρονικά τρία ουσιώδη ερωτήματα. Πρώτον, αυτό του πολιτικού υποκειμένου. Δεύτερον, αυτό του πολιτικού πολιτεύματος. Τρίτον, το ερώτημα της πολιτικής μορφής. Από τα τρία ερωτήματα, το τελευταίο, αν και έχει αναλυθεί πολύ λιγότερο συγκριτικά με τα άλλα δύο από φιλοσόφους και πολιτικούς στοχαστές, έχει τα τελευταία χρόνια σημαντική θέση στις θεωρίες για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Τί είναι η Ευρώπη σήμερα; Τι θα μπορούσε να είναι μια πολιτικά ολοκληρωμένη Ευρώπη τού αύριο; Το μάθημα αυτό θα εξετάσει τρεις πολιτικές μορφές, που συνάδουν με τη φύση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος: την Αυτοκρατορία, την Εκκλησία και την Συνομοσπονδία. Οι δύο πρώτες επιτρέπουν τη συνύπαρξη και συνεργασία πολλών λαών υπό το ίδιο κράτος, όπως ο Λόρδος Άκτον ορίζει την αυτοκρατορία. Η τρίτη επιτρέπει τη συνύπαρξη πολλών κρατών σε ένα ενιαίο πολιτισμικό και νομικό πλαίσιο. Η μετάβαση από το έθνος- κράτος σε ένα υπερεθνικό σώμα αποδεικνύεται πολύ πιο δύσκολη απ'ό,τι θα το ήθελαν κάποιοι οραματιστές, οι οποίοι θεωρούσαν την Ευρώπη ώς ένα έθνος (Ουγκώ), και, κατά συνέπεια, της προσέδιδαν αφελώς τη μορφή του έθνους- κράτους. Είναι η Ευρώπη μια «δημοκρατική αυτοκρατορία», όπως ισχυρίζονται κάποιοι; Μπορεί να γίνει μια συνομοσπονδία αυτόνομων κρατών υπό ένα ομοσπονδιακό κράτος, όπως εύχονται κάποιοι άλλοι; ΓΕΣ 771 Το Ευρωπαϊκό Πνεύμα στην Εποχή της Παγκοσμιοποίησης Το ευρωπαϊκό πνεύμα γέννησε τη Δύση. Οι ρίζες του βρίσκονται στην Αθήνα, τη Ρώμη και την Ιερουσαλήμ, στην Κωνσταντινούπολη, τη Βαγδάτη και την Κόρδοβα. Η Ευρώπη επεκτάθηκε, για να κυριαρχήσει σε ολόκληρο τον κόσμο, ενσωμάτωσε, όπως έλεγε ο Hegel, ολόκληρο τον κόσμο στην παγκόσμια ιστορία. Η σύγχρονη δημοκρατία τής χρωστάει πολλά τόσο στον Περικλή και τον Κάτωνα όσο και στον Benjamin Franklin και τον Thomas Jefferson. Ο σύγχρονος πολιτισμός της εμπλουτίσθηκε από τους πολιτισμούς των αποικιών της και παγκοσμιοποιήθηκε. Ποιος είναι σήμερα ο «ευρωπαϊκός» πολιτισμός; Ποια είναι η διαφορά του από τον παγκοσμιοποιημένο «πολιτισμό» της σύγχρονης αστικής δημοκρατίας και των σύγχρονων μεγαπόλεων ανά την υφήλιο; Ποια είναι η διαφορετικότητά του από Δύση και Ανα- 48

49 w w w. u c y. a c. c y / f r m l τολή; Όταν ο βαθμός αλληλεπίδρασης των πολιτισμών μετατρέπει την ταυτότητα σε ετερότητα και αντίστροφα, η γενέτειρα της δυτικής σκέψης και της παγκοσμιοποίησης φαίνεται να χάνει το ειδοποιό της στοιχείο. ΓΕΣ 777 Πρακτική Άσκηση Η πρακτική άσκηση πραγματοποιείται, κατόπιν πρότασης του μεταπτυχιακού φοιτητή και ύστερα από έγκριση του εποπτεύοντος καθηγητή, σε οργανισμό που σχετίζεται αποκλειστικά ή εν μέρει με το αντικείμενο των σπουδών. Αποτελεί μιαν επαφή του φοιτητή με τον κόσμο της εργασίας και είναι ένα από τα κλειδιά για επιτυχή απασχόληση σε οργανισμούς, που ασχολούνται με ευρωπαϊκά ζητήματα. ΓΕΣ 780 Μεταπτυχιακή Διατριβή Η μεταπτυχιακή διατριβή αποτελεί µία σχετικά αυτόνοµη εκπαιδευτική διαδικασία, η οποία αποβλέπει στην αξιοποίηση των αποκτηθεισών ειδικών γνώσεων του μεταπτυχιακού προγράμματος, καθώς, επίσης, και στην εφαρμογή τους στην πράξη. Ειδικότερα, ο φοιτητής επιδιώκει να αποκτήσει εξειδίκευση σε ένα συγκεκριμένο θέμα και, αφού εκπονεί ανεξάρτητη ερευνητική εργασία, να είναι σε θέση να διατυπώσει συμπεράσματα, τα οποία θα έχουν ερευνητικό-επιστηµονικό ενδιαφέρον. ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΙΣ ΓΑΛΛΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ 'Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ Το διδακτορικό πρόγραμμα στις Γαλλικές Σπουδές ή Ευρωπαϊκές Σπουδές οδηγεί στην απόκτηση επιστημονικής γνώσης υψηλού επιπέδου και παρέχει μια σύγχρονη και εξειδικευμένη κατάρτηση. Το διδακτορικό πρόγραμμα προσφέρει κατάρτιση στον τομέα της έρευνας και της μεθοδολογίας της έρευνας, σύμφωνα με τις τρέχουσες απαιτήσεις για πανεπιστημιακή γνώση και τα δεδομένα της νέας ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Οι απόφοιτοι φοιτητές μπορούν να εξασφαλίσουν επαγγελματικές ευκαιρίες στον τομέα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, σε διάφορους τομείς της δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης στην Κύπρο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στον δημόσιο τομέα της Κύπρου ή άλλων ευρωπαϊκών χωρών, στον πολιτιστικό και γλωσσολογικό τομέα, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στον δημόσιο ή ιδιωτικό τριτογενή τομέα, σε πολυεθνικές επιχειρήσεις και διεθνείς οργανισμούς. Όροι Εισδοχής Οι υποψήφιοι για το διδακτορικό πρόγραμμα (Επίπεδο Doctorat, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πλαίσιο (ή το γαλλικό L-M-D) πρέπει να διαθέτουν, στη συγκεκριμένη ημερομηνία που ανακοινώνεται από το Τμήμα, μεταπτυχιακό δίπλωμα στις Γαλλικές Σπουδές, Διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας ή σε κάποιο από τους τομείς των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών. Επιτρέπεται να γίνουν δεκτοί υποψήφιοι, που δεν έχουν ακόμη αποκτήσει μεταπτυχιακό τίτλο, αλλά είναι εγγεγραμμένοι και παρακολουθούν μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών, υπό τον όρο να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους μέχρι την 31η Ιουλίου του έτους κατά το οποίο επιθυμούν να εισαχθούν στο διδακτορικό πρόγραμμα. Οι υποψήφιοι με πτυχίο σε συγγενή επιστήμη πρέπει να χειρίζονται άριστα τη γαλλική/αγγλική γλώσσα στον γραπτό και τον προφορικό λόγο γνώση επιπλέον γλωσσών θα θεωρείται πρόσθετο προσόν. Υποβολή Αιτήσεων και Αριθμός Εισακτέων Η αίτηση υποβάλλεται από τον ενδιαφερόμενο στον συντονιστή μεταπτυχιακού προγράμματος στις ημερομηνίες που ορίζονται από το Πανεπιστήμιο. Ο αριθμός εισακτέων κατά έτος είναι πέντε υποψήφιοι διδάκτορες. Επιπρόσθετα, η αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα: δείγμα επιστημονικής γραφής: σύντομο άρθρο, κεφάλαιο μεταπτυχιακής διατριβής κ.λπ., αποδεικτικά στοιχεία άριστης γνώσης της ελληνικής, αγγλικής, γαλλικής ή γερμανική γλώσσας (διδακτορικό ΕΥΡ) - αποδεικτικά στοιχεία άριστης γνώσης της γαλλικής γλώσσας (διδακτορικό ΓΑΛ). Οι υποψηφιότητες θα εξετάζονται από την Επιτροπή Μεταπτυχιακού Προγράμματος του Τμήματος. Εάν η Επιτροπή το κρίνει απαραίτητο, οι επιλεγέντες υποψήφιοι θα καλούνται σε προσωπική συνέντευξη ή σε τηλεδιάσκεψη. Η τελική πρόταση της Επιτροπής θα υποβάλλεται προς έγκριση στο Συμβούλιο του Τμήματος. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα πιο πάνω, απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44), ή στη Γραμματεία του Τμήματος (τηλ.: ). Διάρκεια Προγράμματος Ο συνολικός χρόνος απόκτησης διδακτορικού διπλώματος δεν μπορεί να υπερβεί τα οκτώ έτη από τη μέρα εισδοχής στο διδακτορικό πρόγραμμα. Οι διδακτορικοί φοιτητές ενθαρρύνονται να περάσουν μέχρι και ένα ημερολογιακό έτος των σπουδών του σε πανεπιστήμια του εξωτερικού στο πλαίσιο προγραμμάτων ανταλλαγής φοιτητών. Κανόνες Φοίτησης Οι σπουδές διδακτορικού επιπέδου ρυθμίζονται από τους Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης του Πανεπιστημίου Κύπρου. Δομή Προγράμματος Για την απόκτηση του διδακτορικού στις Ευρωπαϊκές Σπουδές, ο/η φοιτητής/τρια πρέπει να επιτυχεί σε μαθήματα συνολικής αξίας τουλάχιστον 240 ECTS. Η κατανομή των πιστωτικών μονάδων στα διάφορα στάδια του προγράμματος έχει ως εξής: 49

50 ΤΜΗΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕCTS Μεταπτυχιακός Τίτλος 60 ΓΕΣ 650 Ερευνητικό Στάδιο I 30 ΓΕΣ 651 Ερευνητικό Στάδιο IΙ 30 ΓΕΣ 652 Ερευνητικό Στάδιο IΙΙ 30 ΓΕΣ 653 Ερευνητικό Στάδιο IV 30 ΓΕΣ 660 Περιεκτική Εξέταση 0 ΓΕΣ 661 Πρόταση Διδακτορικής Διατριβής 10 ΓΕΣ 670 Συγγραφικό Στάδιο Ι 15 ΓΕΣ 671 Συγγραφικό Στάδιο ΙI 15 ΓΕΣ 680 Υποστήριξη Διδακτορικής Διατριβής 20 Σύνολο 240 Για την εγγραφή στις διδακτορικές σπουδές, το Τμήμα μπορεί να ζητήσει από τον/την αιτούντα/αιτούσα να παρακολουθήσει επιπλέον μαθήματα. Κάθε εξάμηνο ισοδυναμεί με 30 ECTS. Για διδακτορικό φοιτητή που σε δεδομένο εξάμηνο βρίσκεται σε ερευνητικό στάδιο ή σε στάδιο συγγραφής της διδακτορικής διατριβής του, θεωρείται ότι το συγκεκριμένο εξάμηνο έχει γι αυτόν φόρτο εργασίας, που ισοδυναμεί με 30 ECTS Παρόλ' αυτά, ο φοιτητήςμπορεί να χωρίσει κάθε ερευνητικό στάδιο σε δύο εξάμηνα (15 ECTS για κάθε εξάμηνο). Ο φοιτητής οφείλει να εγγραφεί σε ένα από τα παραπάνω στάδια και να καταβάλει τα αντίστοιχα δίδακτρα. Ερευνητικός Σύμβουλος. Για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής απαιτείται ο ορισμός ερευνητικού συμβούλου. Ο ερευνητικός σύμβουλος ορίζεται από το Συμβούλιο του Τμήματος ύστερα από πρόταση της Επιτροπής Μεταπτυχιακού Προγράμματος του Τμήματος η πρόταση αυτή στοιχειοθετείται σε συνεννόηση με τον διδακτορικό φοιτητή και τον προτεινόμενο ερευνητικό σύμβουλο. Ο ερευνητικός σύμβουλος παρακολουθεί την ερευνητική εργασία του φοιτητή και του παρέχει την αναγκαία υποστήριξη και καθοδήγηση (βλ. Ερευνητικά ενδιαφέροντα ερευνητών του Τμήματος). Τριμελής Επιτροπή. Για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής απαιτείται, επίσης, ο ορισμός τριμελούς επιτροπής. Η τριμελής επιτροπή ορίζεται από το Συμβούλιο του Τμήματος ύστερα από εισήγηση της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του Τμήματος και του ερευνητικού συμβούλου, ο οποίος προεδρεύει της επιτροπής. Ένα μέλος της τριμελούς επιτροπής μπορεί να είναι από άλλο τμήμα του Πανεπιστημίου σε συναφές γνωστικό αντικείμενο ή από άλλο πανεπιστήμιο ή ερευνητικό κέντρο. Συμβάλλει στον προσδιορισμό της εργασίας του φοιτητή, που πρέπει να γίνει κατά το στάδιο της προετοιμασίας της περιεκτικής εξέτασης, και βεβαιώνεται για την πρόοδο του διδακτορικού φοιτητή κατά την περίοδο αυτή, δίνοντάς του τις απαραίτητες συμβουλές και οδηγίες. Παρακολούθηση Μαθημάτων. Ο ερευνητικός σύμβουλος διατηρεί τη δυνατότητα να ζητήσει από τον υποψήφιο διδάκτορα να παρακολουθήσει μεταπτυχιακά μαθήματα, που προσφέρονται από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, αν κρίνει ότι αυτό είναι απαραίτητο ή χρήσιμο για την έρευνα που αυτός διεξάγει. Περιεκτική Εξέταση. Ο διδακτορικός φοιτητής πρέπει να παρακαθίσει σε περιεκτική εξέταση, για πρώτη φορά, κατά προτίμηση ως το τέλος του τέταρτου εξαμήνου σπουδών. Σε περίπτωση αποτυχίας, ο διδακτορικός φοιτητής οφείλει να επαναλάβει την περιεκτική εξέταση το αργότερο ως το τέλος του έκτου εξαμήνου σπουδών. Σε περίπτωση δεύτερης αποτυχίας, οι σπουδές διακόπτονται. Η φύση και η διαδικασία εκπόνησης και αξιολόγησης της περιεκτικής εξέτασης ρυθμίζεται στο πρόγραμμα σπουδών του οικείου τμήματος. Έγκριση της πρότασης για Διδακτορική Διατριβή. Η πρόταση πρέπει να υποβληθεί το αργότερο δύο εξάμηνα στην τριμελή επιτροπή ύστερα από την επιτυχή περιεκτική εξέταση και μέχρι την εκάστοτε ημερομηνία λήξης των μαθημάτων. Η παρουσίαση της πρότασης πρέπει να γίνει εντός τής εκάστοτε εξεταστικής περιόδου. Σε περίπτωση που η πρόταση δεν γίνει δεκτή ή προταθούν τροποποιήσεις, θα πρέπει να υποβληθεί και να κριθεί εκ νέου, το αργότερο ως το τέλος του εξαμήνου, που ακολουθεί την παρουσίαση της πρώτης πρότασης. Σε περίπτωση δεύτερης ανεπιτυχούς παρουσίασης της ερευνητικής πρότασης, οι σπουδές διακόπτονται. Ύστερα από την έγκριση της πρότασης, ο υποψήφιος ασχολείται με την εκπόνηση της διδακτορικής του διατριβής. Διδακτορική Διατριβή. Απαραίτητο στοιχείο του προγράμματος είναι η εκπόνηση πρωτότυπης διατριβής μεταξύ και λέξεων, η οποία πρέπει να αποτελεί σημαντική συνεισφορά στο γνωστικό αντικείμενό της. Η ακριβής έκταση της διατριβής ορίζεται κατόπιν συνενόησης του υποψηφίου με τον ερευνητικό του σύμβουλο. Γλώσσα της Διατριβής. Για το πρόγραμμα στις Ευρωπαϊκές Σπουδές, η διατριβή πρέπει να εκπονηθεί στην ελληνική, αγγλική, γαλλική ή γερμανική γλώσσα. Για το πρόγραμμα στις Γαλλικές Σπουδές, η διατριβή πρέπει να εκπονηθεί στη γαλλική γλωσσα. Υποστήριξη της Διατριβής. Η Διατριβή υποστηρίζεται δημόσια ενώπιον πενταμελούς εξεταστικής επιτροπής. Η επιτροπή αυτή ορίζεται από το Συμβούλιο του Τμήματος με εισήγηση του ερευνητικού συμβούλου και αποτελείται από: α) τρία μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος, ένα από τα οποία είναι ο ερευνητικός σύμβουλος του υποψηφίου β) ένα μέλος από άλλο τμήμα του Πανεπιστημίου γ) ένα μέλος από άλλο πανεπιστήμιο ή ερευνητικό κέντρο. Πρόεδρος της εξεταστικής επιτροπής ορίζεται ένα από τα μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος, όχι όμως ο ερευνητικός σύμβουλος. 50

51 w w w. u c y. a c. c y / f r m l Μη απονομή. Σε περίπτωση εισήγησης της εξεταστικής επιτροπής για μη απονομή του διδακτορικού τίτλου, επιτρέπεται στον υποψήφιο να υποβάλει για δεύτερη και τελευταία φορά τη διδακτορική του διατριβή, αφού την επεξεργαστεί σύμφωνα με τις υποδείξεις της επιτροπής. Στην περίπτωση αυτήν, όλη η διαδικασία υποστήριξης επαναλαμβάνεται η εξεταστική επιτροπή παραμένει η ίδια και στη δεύτερη εξέταση, ενώ αντικατάσταση μέλους γίνεται μόνο για ιδιαίτερα σοβαρούς λόγους. Συμμετοχή σε Προγράμματα Ανταλλαγών. Ο υποψήφιος μπορεί και ενθαρρύνεται να διανύσει μέχρι και ένα ημερολογιακό έτος των σπουδών του σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Fabienne Baider, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γαλλική γλωσσολογία: α) σημασιολογική ανάλυση του ονοματικού κατηγορήματος (ειδικότερα, η έννοια των συμφραζομένων), β) πραγματολογία: λόγος (διαφημιστικός, τουριστικός) και η πραγμάτωσή του. Η επιστήμη των λεξικών: α) ιδεολογία και λεξικογραφικός λόγος, β) ετυμολογικά χρηστικά σημάδια και λεξιλογικά δάνεια (ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη σχέση ανάμεσα σε μια «ισχυρή» και μια «ασθενή» γλώσσα, γ) διαχρονική προσέγγιση (ιστορικές εκφραστικές πρακτικές). Φεμινιστικές θεωρίες: α) η κατηγορία «γένος» ως κατηγορία γλωσσολογικής ανάλυσης (ανάλυση που αφορά στη διαδραστική και κειμενική έκφραση), β) θηλυκοποίηση - γενίκευση. May Chehab, Καθηγήτρια Master EUR - Μελέτη των ποικίλων μορφών του ευρωπαϊκού πολιτισμού (μύθος, ιστορία, χαρτογράφηση, λογοτεχνία, τέχνες, κινηματογράφος). - Τα διάφορα σχέδια ευρωπαϊκής ενοποίησης, από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης μέχρι το σημερινό οικοδόμημα τών 28 χωρών-μελών, και η τύχη τους. - Η Ευρώπη και οι άλλες ήπειροι: πώς οι Ευρωπαίοι είδαν ή βλέπουν τους άλλους λαούς/πολιτισμούς, πώς άλλοι λαοί/πολιτισμοί είδαν ή βλέπουν τους Ευρωπαίους. Master FR - Συγκριτική λογοτεχνία : Σχέσεις της γαλλικής λογοτεχνίας με α) την αρχαία ελληνική φιλοσοφία β) τον επιστημονικό λόγο γ) τα ανθρώπινα δικαιώματα δ) τις τέχνες - Αφηγήσεις του 'εγώ' : H αυτοβιογραφία Γιάννης Η. Ιωάννου, Καθηγητής Γαλλική λογοτεχνία και συγκριτική γραμματολογία: 19ος και 20ός αι., το υπερρεαλιστικό κίνημα, το φαινόμενο της ποιητικής δημιουργίας, το έργο του Οδυσσέα Ελύτη και οι σχέσεις του με τη γαλλική λογοτεχνία και σκέψη, η γαλλική ποίηση από τον Baudelaire ως τον υπερρεαλισμό. Φρύνη Κακογιάννη-Ντοά, Επίκουρη Καθηγήτρια 1. Γαλλική και Συγκριτική γλωσσολογία Θεωρητικό πλαίσιο: μετασχηματιστική γραμματική (Zelling Harris), Λεξικό-γραμματική (Maurice Gross). Ειδικότερα, η έρευνα αναφέρεται στη σύνταξη της γαλλικής γλώσσας και τη συγκριτική γραμματική της γαλλικής και ελληνικής γλώσσας: σημασιολογικές τάξεις, αμφισημίες και πολυσημίες, ανάλυση μέσα από παράλληλα σώματα κειμένων, με ειδίκευση στη μορφοσύνταξη και τη σημασιολογία των επιρρηματικών στοιχείων και των εμπρόθετων προσδιορισμών των δύο γλωσσών. 2. Διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης γλώσσας Διδακτική του προφορικού και γραπτού λόγου, της γραμματικής (ιδιαίτερα των επιρρηματικών στοιχείων), της εικόνας και της φωνητικής εργαλεία και παιδαγωγικές προσεγγίσεις. Εφαρμογές της θεωρίας του Λεξικού-Γραμματικής στη διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης γλώσσας. Έφη Λάμπρου, Επίκουρη Καθηγήτρια Γλωσσολογία και αυτόματη μετάφραση : γλωσσολογική περιγραφή της γλώσσας, με στόχο τη μετάφραση και επεξεργασία της γλώσσας (αναγνώριση και περιγραφή των κειμενικών δομών), περιγραφή των σημασιολογικών και συντακτικών ιδιοτήτων και ιδιαιτεροτήτων της φυσικής γλώσσας, τάξεις αντικειμένων και σημασιολογικές ομάδες, εισαγωγή στον χρόνο και στην όψη των ονοματικών-κατηγορημάτων, δομές με επιβοηθητικά ρήματα και παγιωμένες εκφράσεις, ηλεκτρονικά λεξικά, πολυσημία, εφαρμογές του μοντέλου των τάξεων αντικειμένων στην εκμάθηση του λεξιλογίου για τα Ελληνικά και/ή τα Γαλλικά ως ξένες γλώσσες. Γλωσσολογική προσέγγιση της πράξης της μετάφρασης : γλωσσολογικά και πρακτικά προβλήματα της μετάφρασης (αντιστοιχίες ισοδυναμίες, απουσία της απορρηματοποίησης, κανόνες μετατροπών, γνωστικό και περικειμενικό υπόβαθρο). Παναγιώτης Χριστιάς, Αναπληρωτής Καθηγητής - Η σκέψη στο σταυροδρόμι της λογοτεχνίας, της φιλοσοφίας και της κοινωνίας (Γαλλία, Ευρώπη). - Ηθική και πολιτική φιλοσοφία (Πλάτων, Παύλος και το θεολογικο-πολιτικό πρόβλημα παράδοση του Διαφωτισμού, Αντιδιαφωτισμός και κριτική του Λόγου διάλογος των λογοτεχνών και φιλοσόφων της νεωτερικότητας με την αρχαιότητα). - Κοινωνική φιλοσοφία και φιλοσοφία της νεωτερικότητας (κατανοητική κοινωνιολογία, θεωρίες του φαντασιακού, γαλλικό κοινωνικό μιθυστόρημα του 19ου αι.). Martin Vöhler, Επίκουρος Καθηγητής Γερμανική φιλολογία και ελληνική φιλολογία : Hölderlin, Πίνδαρος και λυρική ποίηση Ποιητική, ρητορική και ερμηνευτική στην αρχαιότητα και στη σύγχρονη εποχή Πρόσληψη της αρχαιότητας σε Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία, Γερμανία Θέατρο στην αρχαιότητα και στη σύγχρονη εποχή Φιλλεληνισμός Ιστορία και θεωρία της λογοτεχνικής μετάφρασης Διαφωτισμός, κλασικοί της Βαϊμάρης, ρομαντισμός στη Γερμανία. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Γεωργία Σωτηρίου Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: georgia@ucy.ac.cy Τηλεομ.:

52 Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών Το Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών προσφέρει πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών, που οδηγεί στην απόκτηση τίτλων μάστερ και διδακτορικού. ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΙΣ ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ Εισαγωγή / Στόχος του Προγράμματος Αντικείμενο των Τουρκικών Σπουδών είναι η τουρκική και οι άλλες τουρκογενείς γλώσσες, καθώς και η ιστορία, οι λογοτεχνίες και οι πολιτισμοί των τουρκικών λαών από τον 8ο αιώνα μέχρι σήμερα. Οι διάφορες γνωστικές ενότητες των Τουρκικών Σπουδών που έχουν διαμορφωθεί είναι: η Τουρκολογία ή οι Τουρκικές (Τurkic) Σπουδές, που αφορούν σε ολόκληρο το φάσμα των τουρκικών γλωσσών και λογοτεχνιών οι Οθωμανικές Σπουδές, που επικεντρώνονται στις γλωσσικές ποικιλίες, την ιστορία και τον πολιτισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (14ος- 20ός αιώνας) οι Σύγχρονες Τουρκικές (Turkish) Σπουδές, που πραγματεύονται την πολιτική, τη λογοτεχνία, την οικονομία και την κοινωνία της Τουρκίας κατά τον 20ό αιώνα οι Ισλαμικές Σπουδές, που είναι συστατικό μέρος των Οθωμανικών και των Νεότερων Τουρκικών Σπουδών, συσχετίζονται με τις Μεσανατολικές Σπουδές και καλύπτουν τη μελέτη των μεσανατολικών λαών (κυρίως αραβικών και ιρανικών), των γλωσσών και των πολιτισμών τους. Επιπλέον, οι Τουρκικές Σπουδές συμπεριλαμβάνουν και τη μελέτη των βαλκανικών λαών σε σχέση με τον οθωμανικό και τουρκικό κόσμο. Οι Τουρκικές Σπουδές, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, καλύπτουν τις περισσότερες από τις προαναφερόμενες περιοχές των Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών. Θεματική έμφαση δίνεται, ιδιαίτερα, στα συμφραζόμενα του τόπου και, ειδικότερα, της τουρκοκυπριακής κοινότητας, καθώς και της ευρύτερης περιοχής, στα ενδιαφέροντα και τους προσανατολισμούς του προσωπικού, καθώς, επίσης, και στις ακαδημαϊκές και τις επαγγελματικές προοπτικές των αποφοίτων. Στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα συμμετέχουν ως διδάσκοντες και ακαδημαϊκοί σύμβουλοι τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών, ενώ είναι δυνατόν να συμμετέχουν, προσφέροντας μαθήματα, επισκέπτες καθηγητές. Στόχος του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών είναι να καταστήσει τους φοιτητές ικανούς να χρησιμοποιούν επιστημονικές μεθόδους και γνώσεις, ώστε να εργάζονται αυτόνομα. Αντικείμενο των σπουδών είναι η γλώσσα, η ιστορία, ο πολιτισμός, η λογοτεχνία και η πολιτική της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, της Τουρκίας και θέματα που σχετίζονται με την Τουρκοκυπριακή Κοινότητα. Αναμένεται ότι, με τα μαθήματα εμβάθυνσης στις 52

53 w w w. u c y. a c. c y / t m s γνωστικές ενότητες των Τουρκικών Σπουδών, οι φοιτητές θα βελτιώσουν, σε μεγάλο βαθμό, τις γλωσσικές τους ικανότητες, ενώ θα εξειδικευτούν σε μία από τις γνωστικές ενότητες και θα συγγράψουν πρωτότυπη διατριβή επιπέδου μάστερ. Οργάνωση Προγράμματος Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα επιπέδου μάστερ απαιτεί τη συμπλήρωση 120 ECTS και αποτελείται από τέσσερα στοιχεία. Για την απόκτηση του μεταπτυχιακού τίτλου (Μάστερ) είναι απαραίτητη η επιτυχής συμπλήρωση και των τεσσάρων στοιχείων του προγράμματος: Μαθήματα Παρακολούθηση Διαλέξεων Τμήματος και Σεμιναρίων Μεταπτυχιακού Επιπέδου Συμμετοχή στο Colloquium Συγγραφή Διατριβής Μαθήματα: Τρία εισαγωγικά μαθήματα και έξι μαθήματα που αφορούν όλες τις γνωστικές ενότητες των Τουρκικών Σπουδών. Τα τρία εισαγωγικά μαθήματα αφορούν τις πηγές και την κατάλληλη αναλυτική μεθοδολογία στα διάφορα πεδία των Τουρκικών Σπουδών. Τα υπόλοιπα μαθήματα είναι μαθήματα εξειδίκευσης σε πεδία των Τουρκικών Σπουδών. Τα μαθήματα εξειδίκευσης του κάθε εξαμήνου θα αποφασίζονται από το Συμβούλιο του Τμήματος. Παρακολούθηση Διαλέξεων και Σεμιναρίων: Κατά τη διάρκεια της φοίτησής του/της, ο φοιτητής/τρια πρέπει να παρακολουθεί τις διαλέξεις, που γίνονται στο πλαίσιο της σειράς διαλέξεων του Τμήματος Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών. Επιπρόσθετα, πρέπει να παρακολουθεί τη σειρά σεμιναρίων μεταπτυχιακού επιπέδου, που γίνονται κατά τη διάρκεια του εξαμήνου. Συμμετοχή στο Colloquium: Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές επιπέδου μάστερ πρέπει να παρουσιάσουν μια εργασία δικής τους επιλογής, η οποία πρέπει να βασίζεται στη δική τους έρευνα για το συγκεκριμένο θέμα. Το colloquium θα πραγματοποιείται στο τέταρτο εξάμηνο φοίτησης του προγράμματος και το θέμα της εργασίας αποφασίζεται σε συνεννόηση με τον ερευνητικό σύμβουλο του κάθε φοιτητή. Συγγραφή Διατριβής Επιπέδου Μάστερ: Η διατριβή πρέπει να είναι έκτασης τουλάχιστον λέξεων. Η ολοκλήρωση και παρουσίαση της διατριβής γίνεται ύστερα από την ολοκλήρωση των τριών πρώτων εξαμήνων. Κριτήρια Εισδοχής Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές εισάγονται στο πρόγραμμα με βάση τα κριτήρια που αναφέρονται στους Γενικούς Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης. Για εισαγωγή στο πρόγραμμα μάστερ απαιτείται πτυχίο Τουρκικών Σπουδών ή πτυχίο πολιτισμικών, ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών. Απαιτείται επιτυχία σε προσωπική συνέντευξη ή άλλη σχετική δοκιμασία, την οποία το Τμήμα καθορίζει. Υποψήφιοι για την εισαγωγή στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα μπορούν να είναι πτυχιούχοι πανεπιστημιακών τμημάτων αναγνωρισμένων πανεπιστημίων της Κύπρου ή του εξωτερικού. Οι γλώσσες διδασκαλίας στο πρόγραμμα είναι η ελληνική, η τουρκική ή η αγγλική. Στα μαθήματα γίνεται χρήση τουρκικού και ξενόγλωσσου πρωτογενούς και δευτερογενούς υλικού. Οι υποψήφιοι πρέπει να γνωρίζουν Τουρκικά και να είναι σε θέση να μελετούν ακαδημαϊκού επιπέδου κείμενα στην Τουρκική. Οριακές περιπτώσεις θα εξετάζονται κατά τη διάρκεια της συνέντευξης. Ελάχιστο απαιτούμενο είναι η βεβαίωση παρακολούθησης μαθημάτων τουρκικής γλώσσας που να αντιστοιχούν σε 50 ECTS. Εφόσον το Τμήμα το θεωρήσει απαραίτητο, μπορεί να γίνει ειδική εξέταση για την επάρκεια των υποψηφίων στην τουρκική γλώσσα. Η γνώση μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας (πλην της Τουρκικής) κρίνεται απαραίτητη. Σε περίπτωση που η ξένη γλώσσα δεν είναι η Αγγλική, αναμένεται ότι ο/η φοιτητής/τρια μπορεί να εργαστεί και με κείμενα στην Αγγλική. Γνώση επιπρόσθετης γλώσσας θα θεωρείται πρόσθετο προσόν. Οι απόφοιτοι ελλαδικών πανεπιστημίων και του Πανεπιστημίου Κύπρου πρέπει να έχουν γενικό βαθμό πτυχίου τουλάχιστον 6.5/10. Αντίστοιχος βαθμός απαιτείται και από υποψηφίους - αποφοίτους άλλων πανεπιστημίων. Η Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος αξιολογεί τις αιτήσεις των υποψηφίων, διενεργεί συνεντεύξεις για τις περιπτώσεις που αποφασίζει ότι χρειάζεται να γίνει κάτι τέτοιο και εισηγείται στο Συμβούλιο του Τμήματος κατάλογο με προτεινόμενους εισακτέους στο πρόγραμμα. Η απόφαση λαμβάνεται από το Συμβούλιο του Τμήματος. Κανόνες Φοίτησης Οι μεταπτυχιακές σπουδές ρυθμίζονται από τους Γενικούς Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης του Πανεπιστημίου Κύπρου και τους Εσωτερικούς Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης του Τμήματος Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών. Υποχρεώσεις για το Πτυχίο Επιπέδου Μάστερ Για τους φοιτητές/τριες του μεταπτυχιακού προγράμματος επιπέδου μάστερ, ακαδημαϊκός σύμβουλος είναι ο συντονιστής του μεταπτυχιακού προγράμματος ή ένα μέλος της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος (σε περίπτωση απουσίας του Συντονιστή). Ο φοιτητής είναι υποχρεωμένος να συμβουλεύεται τον ακαδημαϊκό του σύμβουλο κατά τη διάρκεια της φοίτησής του. 53

54 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΜΕΣΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Απαιτείται πλήρης φοίτηση διάρκειας τεσσάρων τουλάχιστον εξαμήνων και η ολοκλήρωση της διατριβής το αργότερο μέχρι το όγδοο εξάμηνο, ύστερα από την πρώτη εγγραφή. Απαιτείται, επίσης, επιτυχής συμπλήρωση 120 ECTS που κατανέμονται ως εξής: ΕCTS Τρία Εισαγωγικά Μαθήματα (3x9) 27 Έξι Μαθήματα Εξειδίκευσης (6x9) 54 Παρακολούθηση Διαλέξεων και Σεμιναρίων (4x1) 4 Συμμετοχή σε Colloquium 1 Διατριβή Επιπέδου Μάστερ 34 Σύνολο 120 Για τον φόρτο εργασίας ισχύουν οι γενικοί κανόνες μεταπτυχιακής φοίτησης του Πανεπιστημίου Κύπρου. Μία πιστωτική μονάδα ECTS αντιπροσωπεύει ώρες εργασίας του διδασκομένου. Αναλυτικό Πρόγραμμα Μάστερ ECTS Πρώτο Εξάμηνο Ιστορία-Πολιτική: Πηγές, Ανάλυση και Ερμηνεία 9 Γλωσσολογία: Πηγές, Ανάλυση και Ερμηνεία 9 Λογοτεχνία: Πηγές, Ανάλυση και Ερμηνεία 9 Παρακολούθηση Διαλέξεων και Σεμιναρίων 1 Σύνολο 28 Δεύτερο Εξάμηνο Μάθημα Εξειδίκευσης 9 Μάθημα Εξειδίκευσης 9 Μάθημα Εξειδίκευσης 9 Παρακολούθηση Διαλέξεων και Σεμιναρίων 1 Σύνολο 28 Τρίτο Εξάμηνο Μάθημα Εξειδίκευσης 9 Μάθημα Εξειδίκευσης 9 Παρακολούθηση Διαλέξεων και Σεμιναρίων 1 Συγγραφή Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας Ι 12 Σύνολο 31 Τέταρτο Εξάμηνο Μάθημα Eξειδίκευσης 9 Παρακολούθηση Διαλέξεων και Σεμιναρίων 1 Συμμετοχή σε Colloquium 1 Συγγραφή Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας ΙI 22 Σύνολο 33 Γενικό Σύνολο 120 Περιγραφή Μαθημάτων ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ [ΤΟΜ ] ΤΟΜ 601 Ιστορία/Πολιτική: Πηγές, Ανάλυση και Ερμηνεία Σκοπός του μαθήματος αυτού είναι η γνωριμία των φοιτητών με τις διαφορετικές πηγές των συγκεκριμένων πεδίων των Τουρκικών Σπουδών και η ανάπτυξη των ικανοτήτων τους στη χρήση και ερμηνεία των πηγών αυτών. Στο μάθημα γίνεται μελέτη επιλεγμένων και αντιπροσωπευτικών πρωτογενών πηγών σε σχέση με την ιστορία και πολιτική ζωή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της σύγχρονης Τουρκίας. Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, ο/η φοιτητής/τρια αναμένεται να εργαστεί στην ανάλυση των πρωτογενών πηγών και στην εφαρμογή μεθοδολογιών για την ερμηνεία τους και την άντληση πληροφοριών και συμπερασμάτων. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του μαθήματος γίνεται προσπάθεια για επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο γίνεται η συγγραφή μιας ακαδημαϊκής εργασίας, με στόχο την εξοικείωση των φοιτητών με τη συγγραφή εργασίας ακαδημαϊκού επιπέδου. Το μαθησιακό αποτέλεσμα του μαθήματος αφορά την ανάπτυξη των ικανοτήτων των φοιτητών για αποδελτίωση, κατανόηση και επεξεργασία πρωτογενών και δευτερογενών πηγών για τα πεδία αυτά. Μέχρι το τέλος του εξαμήνου, αναμένεται ότι ο φοιτητής θα είναι σε θέση να επεξεργαστεί συγκεκριμένες πηγές και να σχεδιάσει και να ολοκληρώσει τη δική του ακαδημαϊκή εργασία. ΤΟΜ 602 Γλωσσολογία: Πηγές, Ανάλυση και Ερμηνεία Σκοπός του μαθήματος αυτού είναι η γνωριμία των φοιτητών με τις διαφορετικές πηγές των συγκεκριμένων πεδίων των Τουρκικών Σπουδών και η ανάπτυξη των ικανοτήτων τους στη χρήση και ερμηνεία των πηγών αυτών. Στο μάθημα γίνεται μελέτη επιλεγμένων και αντιπροσωπευτικών πρωτογενών πηγών σε σχέση με τη γλωσσολογική μελέτη της τουρκικής γλώσσας και της τουρκικής λογοτεχνίας. Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, ο/η φοιτητής/τρια αναμένεται να εργαστεί στην ανάλυση των πηγών αυτών σύμφωνα με τις μεθοδολογίες που αφορούν τη γλώσσα και τη λογοτεχνία, εξετάζοντας λογοτεχνικά κείμενα και υλικό για τη γλωσσολογία, όπως κείμενα, ομιλίες, συνεντεύξεις. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του μαθήματος γίνεται προσπάθεια για επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο γίνεται η συγγραφή μιας ακαδημαϊκής εργασίας, με στόχο την εξοικείωση των φοιτητών με τη συγγραφή εργασίας ακαδημαϊκού επιπέδου. Το μαθησιακό αποτέλεσμα του μαθήματος αφορά την ανάπτυξη των ικανοτήτων των φοιτητών για αποδελτίωση, κατανόηση και επεξεργασία πρωτογενών και δευτερογενών πηγών για τα πεδία αυτά. Μέχρι το τέλος του εξαμήνου, αναμένεται ότι ο φοιτητής θα είναι σε θέση να επεξεργαστεί συγκεκριμένες πηγές και να σχεδιάσει και να ολοκληρώσει τη δική του ακαδημαϊκή εργασία. ΤΟΜ 603 Λογοτεχνία: Πηγές, Ανάλυση και Ερμηνεία Στο μάθημα θα εξερευνώνται μια σειρά από ερευνητικά ζητήματα στο αντικείμενο της οθωμανικής και τουρκικής λογοτεχνίας. Το κάθε ζήτημα θα αφορά σε μια ομάδα από λογοτεχνικά κείμενα (του ενός συγγραφέα ή του ενός λογοτεχνικού κινήματος) και στη σχετική δευτερογενή βιβλιογραφία. Εκτός από την τάξη, ο φοιτητής θα μελετήσει ένα παρόμοιο αλλά διαφορετικό ζήτημα μόνος του. Θα ετοιμάσει μια μελέτη, στην οποία θα παρουσιάσει τα δικά του συμπεράσματα, αιτιολογημένα με βάση τα σχετικά κείμενα και δευτερογενείς πηγές. Η επιλογή του θέματος της μελέτης θα γίνει ύστερα από συνεννόηση με τον διδάσκοντα. Οι φοιτητές θα αξιολογούνται και σε μια τελική εξέταση. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του μαθήματος γίνεται προσπάθεια για επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο γίνεται η συγγραφή μιας ακαδημαϊκής εργασίας, με στόχο την εξοικείωση 54

55 w w w. u c y. a c. c y / t m s των φοιτητών με τη συγγραφή εργασίας ακαδημαϊκού επιπέδου. Το μαθησιακό αποτέλεσμα του μαθήματος αφορά την ανάπτυξη των ικανοτήτων των φοιτητών για αποδελτίωση, κατανόηση και επεξεργασία πρωτογενών και δευτερογενών πηγών για τα πεδία αυτά. Μέχρι το τέλος του εξαμήνου, αναμένεται ότι ο φοιτητής θα είναι σε θέση να επεξεργαστεί συγκεκριμένες πηγές και να σχεδιάσει και να ολοκληρώσει τη δική του ακαδημαϊκή εργασία. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ [ΤΟΜ και ΤΟΜ ] Τα μαθήματα αυτά αφορούν διαφορετικά πεδία των Τουρκικών Σπουδών, όπως Γλωσσολογία, Λογοτεχνία, Ιστορία και Πολιτική. Στο κάθε μάθημα γίνεται ανάλυση και παρουσίαση εξειδικευμένων ζητημάτων σε σχέση με ένα από τα πιο πάνω πεδία. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ [TOM ] TOΜ 610 Ιστορικοί και Χρονικογράφοι της Πρώιμης Οθωμανικής Ιστορίας Το μάθημα αυτό επικεντρώνεται στη μελέτη των κειμένων των ιστορικών και χρονικογράφων της πρώιμης οθωμανικής ιστορίας, αρχίζοντας από τα πρώτα δείγματα των αρχών του 15ου αιώνα μέχρι και την κορύφωση της πρώτης περιόδου της οθωμανικής ιστοριογραφίας κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Bayezid II ( ). Θα μελετηθούν εκτενή αποσπάσματα από τα κείμενα διαφόρων συγγραφέων του 15ου και του 16ου αιώνα, όπως των Aşıkpaşazade, Neşri, Tursun Bey και Kemalpaşazade, ενώ θα συζητηθούν οι σύγχρονες ερμηνείες του περιεχομένου και της σημασίας των κειμένων αυτών, ιδιαίτερα όσον αφορά το θέμα της συγκρότησης του οθωμανικού κράτους. ΤΟΜ 611 Evliya Ҫelebi και ο Κόσμος του Το μάθημα αυτό επικεντρώνεται στη μελέτη της ζωής και του έργου του Οθωμανού ταξιδιώτη και συγγραφέα Evliya Çelebi ( ). Με βάση το έργο του Seyahatname, στο οποίο περιγράφονται οι περισσότερες πόλεις της αυτοκρατορίας και οι συνήθειες των κατοίκων τους, θα επιδιωχθεί η βαθύτερη κατανόηση του οθωμανικού κόσμου του 17ου αιώνα, με ιδιαίτερη έμφαση στην ιστορία της κουλτούρας, των νοοτροπιών και της καθημερινής ζωής. ΤΟΜ 612 Η Οθωμανική Κωνσταντινούπολη Το μάθημα αυτό επικεντρώνεται στη μελέτη της Κωνσταντινούπολης ως οθωμανικής πόλης. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην πολλαπλή σημασία της πόλης για την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τόσο ως διοικητικού όσο και ως οικονομικού και πολιτιστικού κέντρου. Μέσα από οθωμανικές πηγές της εποχής, αλλά και σύγχρονες μελέτες, θα μελετηθούν σε βάθος διάφορες πτυχές της ιστορίας της Κωνσταντινούπολης, όπως η μετατροπή της βυζαντινής πόλης σε οθωμανική τον 15ο αιώνα, η πολεοδομική ανάπτυξη και επέκτασή της, η εικόνα της σε διάφορες χρονικές στιγμές, όπως, π.χ., κατά την Περίοδο της Τουλίπας, καθώς και ο εκσυγχρονισμός της κατά τον 19ο αιώνα. ΤΟΜ 613 Οθωμανική Αυτοκρατορία: Μεταρρυθμίσεις και Νεωτερικότητα Σκοπός του μαθήματος είναι η ανάλυση του ζητήματος της νεωτερικότητας και οι απόπειρες της Υψηλής Πύλης για διαμόρφωση ενός νέου τύπου κράτους κατά τη διάρκεια των οθωμανικών μεταρρυθμίσεων του δέκατου ένατου αιώνα. Βασικοί άξονες ανάλυσης είναι η προσπάθεια του οθωμανικού κράτους για τη δημιουργία ενός νέου διοικητικού σχήματος, η αναδιοργάνωση των βασικών δομών, η ένταξη των μη μουσουλμάνων στο νέο αυτό σχήμα και η διαμόρφωση δεδομένων για την εμφάνιση νέων ιδεολογιών στην οθωμανική επικράτεια. Το μάθημα θα γίνεται υπό τη μορφή σεμιναρίων με τη χρήση αρχειακού υλικού και δευτερογενούς βιβλιογραφίας. ΤΟΜ 614 Κοινοτική Οργάνωση στο Οθωμανικό Κράτος Σκοπός του μαθήματος είναι η εξέταση της κοινοτικής οργάνωσης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, με έμφαση στην κοινοτική οργάνωση της ορθόδοξης κοινότητας. Βασικοί άξονες ανάλυσης του συγκεκριμένου θέματος είναι η διαμόρφωση και η εξέλιξη της κοινοτικής εξουσίας διοικητικού επιπέδου, η διαμόρφωση θεσμών εξουσίας εντός της κοινότητας και οι αλλαγές που παρουσιάζονται σε αυτούς, η διαδικασία λήψης αποφάσεων και η σημασία της θρησκευτικής κοινότητας σε πολιτικό επίπεδο. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις εξελίξεις του οθωμανικού δέκατου ένατου αιώνα και τη λειτουργία της ορθόδοξης κοινότητας στο πλαίσιο αλλαγών που επιβάλλουν οι μεταρρυθμίσεις του οθωμανικού κράτους. Το μάθημα θα γίνεται υπό τη μορφή σεμιναρίων με τη χρήση αρχειακού υλικού και δευτερογενούς βιβλιογραφίας. ΤΟΜ 615 Συνέχειες και Ασυνέχειες της Μετάβασης από τον Οθωμανικό στον Αποικιακό Χώρο Σκοπός του μαθήματος είναι η ανάλυση της διαδικασίας μετάβασης από τον οθωμανικό στον αποικιοκρατούμενο χώρο, με παράδειγμα την περίπτωση της Κύπρου. Το οθωμανικό διοικητικό σχήμα όπως αυτό διαμορφώθηκε στο νησί, οι οθωμανικές διοικητικές δομές όπως αυτές υπόκεινται σε αλλαγές ύστερα από τις μεταρρυθμίσεις του 19ου αιώνα, αναλύονται και συγκρίνονται με τις δομές που δημιουργούνται ύστερα από τη μεταβίβαση της διοίκησης της Κύπρου στη Βρετανία και τη θεσμοθέτηση ενός νέου διοικητικού σχήματος. Σκοπός είναι η διαπίστωση της ύπαρξης συνέχειας ή ασυνέχειας σε ό,τι αφορά τα δύο διοικητικά πλαίσια. Το μάθημα θα γίνεται υπό τη μορφή σεμιναρίων με τη χρήση αρχειακού υλικού και δευτερογενούς βιβλιογραφίας. ΤΟΜ 616 Πρεσβείες και Προξενεία στο Οθωμανικό Κράτος Σκοπός του μαθήματος είναι η ανάλυση της λειτουργίας των πρεσβειών και προξενείων στην οθωμανική επικράτεια κατά τη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα. Το αρχειακό υλικό των προξενείων, σε συνδυασμό με το αρχειακό υλικό της οθωμανικής διοίκησης, παρέχει πληθώρα πληροφοριών για τις λειτουργίες των προξενείων, τη σημασία τους για τις χώρες που εκπροσωπούν, την οθωμανική διοίκηση αλλά και τον πληθυσμό των περιοχών που βρίσκονται. Το μάθημα θα γίνεται υπό τη μορφή σεμιναρίων με τη χρήση αρχειακού υλικού και δευτερογενούς βιβλιογραφίας. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ/ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ [TOM ] ΤΟΜ 651 Το Κουρδικό Ζήτημα στην Τουρκία Το κουρδικό ζήτημα αποτελεί ένα από τα κρίσιμα προβλήματα της Τουρκικής Δημοκρατίας. Κάποια μέτρα για την εκκοσμίκευση, τον εκσυγχρονισμό και τον εκτουρκισμό συνάντησαν αντίσταση μεταξύ των Κούρδων (και όχι μόνον) και οδήγησαν σε εξεγέρσεις, οι οποίες κατεστάλησαν. Από τη δεκαετία του 1960, παρατηρείται, αφενός, μια αφομοίωση, ακόμη και ένταξη, των Κούρδων στην τουρκική πολιτεία και κοινωνία. Από την άλλη πλευρά, οι Κούρδοι απαιτούν περισσότερα δικαιώματα και μεγαλύτερη συμμετοχή στις κοινωνικές εξελίξεις στην Τουρκία. Τα 55

56 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΜΕΣΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγαλύτερη διαφάνεια στο κουρδικό ζήτημα. ΤΟΜ 652 Εθνοτικές και Θρησκευτικές Μειονότητες στην Τουρκία Σύμφωνα με την επίσημη αντίληψη, με τον όρο μειονότητες στην Τουρκία εννοούνται μόνον οι μη μουσουλμανικές μειονότητες των Αρμενίων, των Ελλήνων και των Εβραίων. Η αντίληψη αυτή, η οποία βασίζεται στο οθωμανικό σύστημα των μιλλετιών, αγνοεί μουσουλμανικές ομάδες, όπως αυτές των Κούρδων, των Λαζών και των Τσερκέζων. Δίπλα στην πλειονότητα των σουνιτών υπάρχει και η σημαντική θρησκευτική μειονότητα των Αλεβιτών. Σκοπός του μαθήματος είναι να εμβαθύνει στη γνώση του θρησκευτικού και εθνοτικού μωσαϊκού της σύγχρονης Τουρκίας. ΤΟΜ 653 Ατατούρκ: Στοιχεία μιας Βιογραφίας Ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας είναι μια από τις πιο συναρπαστικές μορφές του 20ού αιώνα. Ύστερα από την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας επέβαλε τον εκδυτικισμό της χώρας σχεδόν μόνος του. Η κληρονομιά του συνεχίζει να διαμορφώνει την Τουρκία μέχρι σήμερα. Η σχέση της Τουρκίας με τον κεμαλισμό παίζει αποφασιστικό ρόλο στη διαδικασία ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το μάθημα παρακολουθεί την πορεία του «Πατέρα των Τούρκων» από τον αξιωματικό στον αυταρχικό μεταρρυθμιστή και πολιτικό. ΤΟΜ 654 Η Οικογένεια στο Ισλάμ και την Τουρκία Στο Ισλάμ ο τύπος της πατριαρχικής οικογένειας είναι πολύ διαδεδομένος. Η σύναψη γάμου και το διαζύγιο, η πολυγαμία και το κληρονομικό δίκαιο αποτελούν, από τις αρχές του 20ού αιώνα, αντικείμενο μεταρρυθμίσεων σε πολλές ισλαμικές χώρες. Στο πρώτο μέρος του μαθήματος αναλύονται τόσο ο θεσμός της οικογένειας όσο και η θέση του στο ισλαμικό νομικό πλαίσιο. Το δεύτερο μέρος είναι αφιερωμένο στο θέμα της οικογένειας στην Τουρκία. Ειδικότερα, εξετάζονται τα συστήματα συγγένειας, οι οικογενειακές δομές και η μεταβολή τους, καθώς και οι αντιλήψεις αξιών και προτύπων που σχετίζονται μ αυτές. ΤΟΜ 655 Πτυχές της Ζωής των Αρμενίων κατά τον 20ό αιώνα Στο μάθημα αυτό καλύπτονται: η πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων σε σχέση με τους Οθωμανούς και τους Αρμενίους πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο οι τουρκικές επιθέσεις στην νεοϊδρυθείσα Δημοκρατία της Αρμενίας και η ρωσική κατάκτηση των δημοκρατιών του Καυκάσου ο φόρος Varlık Vergisi η κατάσταση της αρμενικής κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη, ο πολιτικός κόμβος του προβλήματος του Nagorno Karabagh. Παράλληλα, διαβάζονται πρωτογενή και δευτερογενή κείμενα στα Τουρκικά, σχετικά με τα παραπάνω θέματα. Ο φοιτητής θα πρέπει να ετοιμάσει μια μελέτη σε θέμα που θα εγκριθεί από τον διδάσκοντα. ΤΟΜ 656 Η Τουρκική Νεωτερικότητα και τα Διλήμματά της. Κεμαλισμός, Παράδοση και Θρησκεία Βασικό στοιχείο έρευνας και ανάλυσης για το μάθημα αυτό είναι η νεωτερικότητα σε σχέση με το σύγχρονο τουρκικό κράτος, οι ιδιαιτερότητες που προκύπτουν αλλά και η διαφορετικότητά της. Ο Κεμαλισμός αναλύεται ως προς τη σχέση του με τη νεωτερικότητα που επιβάλλει, ενώ η παράδοση και η θρησκεία αναλύονται ως προς τη σχέση τους και την επίδρασή τους στο περιεχόμενο της τουρκικής νεωτερικότητας. ΤΟΜ 657 Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρος. Η Ιστορία μιας Πολύπλοκης Σχέσης Η πολυπλοκότητα της σχέσης μεταξύ της Ελλάδας, της Τουρκίας αλλά και της Κύπρου, καθώς και οι κατά περιόδους διαφοροποιήσεις σε αυτήν τη σχέση, αποτελούν το βασικό ερευνητικό πεδίο αυτού του μαθήματος. Εξετάζονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις όπως αυτές διαμορφώνονται από την ίδρυση του τουρκικού κράτους και έπειτα, αλλά και η Κύπρος ως αναπόσπαστο στοιχείο αυτών των σχέσεων. Η πολυπλοκότητα του 20ού αιώνα, τόσο σε σχέση με τις διεθνείς εξελίξεις όσο και σε σχέση με τις εξελίξεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, καθώς και με τις εξελίξεις στην Κύπρο, αποτελούν το βασικό πλαίσιο ανάλυσης. ΤΟΜ 658 Συλλογική Μνήμη και Εθνική Ταυτότητα στην Τουρκία Βασικό αντικείμενο έρευνας του μαθήματος είναι το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας στην Τουρκία διαχρονικά, από την ίδρυση του τουρκικού κράτους και έπειτα, συνδεδεμένο με τις εξελίξεις σε σχέση με τη διαμόρφωση μιας συλλογικής μνήμης στην τουρκική κοινωνία. Στο ίδιο πλαίσιο, η έρευνα εστιάζει και στις μειονοτικές ομάδες στο τουρκικό κράτος και τα διαφοροποιητικά στοιχεία που αυτές εκφράζουν. ΤΟΜ 659 Πολιτική και Ιστορική Θεματική της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας Το μάθημα αυτό πραγματεύεται θέματα από την πολιτική ζωή και την ιστορική πορεία της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας. Εξετάζει την ιστορική πορεία της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας από την εγκαθίδρυση της βρετανικής αποικιακής διοίκησης μέχρι την ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς, επίσης, και τις εξελίξεις κατά τη δεκαετία του 60 και ύστερα από την τουρκική εισβολή του Παράλληλα με τις ιστορικές εξελίξεις, θα δοθεί έμφαση και στις πολιτικές εξελίξεις, όπως η άνοδος του τουρκικού εθνικισμού, πολιτικά ρεύματα και οργανώσεις, και η κοινωνία των πολιτών. ΤΟΜ 661 Εσωτερική Μετανάστευση και Αστικοποίηση στην Τουρκία Σκοπός του μαθήματος είναι να εξοικειωθούν οι φοιτητές με ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα της σύγχρονης Τουρκίας, δηλαδή τις διαδικασίες της εσωτερικής μετανάστευσης και αστικοποίησης. Ύστερα από μία εισαγωγή στο θέμα, οι φοιτητές θα μελετήσουν σε βάθος τις διαφορετικές όψεις της μετανάστευσης από την ύπαιθρο στις πόλεις, στη βάση σχετικής έρευνας κοινωνικών επιστημών και λογοτεχνικών κειμένων. Εκπαιδευτικοί στόχοι: Οι φοιτητές θα μάθουν πώς η σύγχρονη Τουρκία έχει διαμορφωθεί από τους παράγοντες της εσωτερικής μετανάστευσης και της αστικοποίησης. Θα αναπτύξουν γνώσεις για τον πληθυσμό και τις κοινωνικές δομές, τα συστήματα αξιών, την κοινωνική αλλαγή, καθώς, επίσης, και για τη μεταμόρφωση των πόλεων με την άφιξη μεγάλου αριθμού χωρικών κ.τ.λ. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ [TOM ] ΤΟΜ 701 Λογοτεχνικές και Ιστορικές Διαστάσεις των Αφηγήσεων σε Πρώτο Πρόσωπο στην Τουρκική Λογοτεχνία Το μάθημα αυτό εστιάζει στις αναμνήσεις πολιτικών, καλλιτεχνών, εκπροσώπων της τουρκικής λογοτεχνικής ζωής, διανοουμένων και άλλων προσώπων. Στην Τουρκία είναι αρκετά δημοφιλής λογοτεχνία εφόσον αυτή θεωρείται ότι προσφέρει στους αναγνώστες «αληθινές» πληροφορίες για τη ζωή στη σημερινή Τουρκία από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Στην μυθοπλασία, το σχήμα των αφηγήσεων σε πρώτο πρόσωπο επιλέγεται συχνά, για να παράγεται η ψευδαίσθηση της αλήθειας στο κείμενο. Σε αυτό το μάθημα, οι φοιτητές έχουν μια γενική επισκό- 56

57 w w w. u c y. a c. c y / t m s πηση των αφηγήσεων σε πρώτο πρόσωπο στην Τουρκία και μελετούν την προβληματική της «αλήθειας» σε λογοτεχνικά κείμενα. Χρησιμοποιούνται επιλεγμένα κείμενα στα Τουρκικά, τα οποία και συζητούνται στο πλαίσιο του θέματος του μαθήματος. ΤΟΜ 702 Οθωμανικά Ταξιδιωτικά Κείμενα και Αναφορές Σε αυτό το μάθημα, στους φοιτητές προσφέρεται μια γενική επισκόπηση της οθωμανικής τουρκικής ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, με έμφαση σε εκθέσεις πρεσβευτών (sefaretname) και ταξιδιωτικά κείμενα (seyahatname) που γράφτηκαν κατά τον 17ο και τον 18ο αιώνα αντίστοιχα. Γίνεται ανάγνωση επιλεγμένων κειμένων στα Οθωμανικά και ανάλυσή τους στο πλαίσιο της τουρκικής λογοτεχνίας. ΤΟΜ 703 «Γράφοντας για το Έθνος». Οι Τούρκοι Συγγραφείς ως Κατασκευαστές μιας Νέας Ιδεολογίας Στο μάθημα αυτό, οι φοιτητές διαβάζουν και αναλύουν κείμενα των συγγραφέων της περιόδου μετάβασης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στη σύγχρονη Τουρκική Δημοκρατία, όπως οι Ziya Gökalp, Ömer Seyfeddin και άλλοι. Στόχος είναι η μελέτη και συζήτηση σε σχέση με τη συμμετοχή της σύγχρονης τουρκικής λογοτεχνίας στην εμφάνιση του τουρκικού έθνους. ΤΟΜ 704 Μη Τούρκοι Συγγραφείς που Γράφουν στην Τουρκική Γλώσσα Σε αυτό το μάθημα, οι φοιτητές θα έχουν μια γενική επισκόπηση της ιστορίας της λογοτεχνίας των μη-τούρκων ή/και μη-μουσουλμάνων συγγραφέων που γράφουν στα Τουρκικά. Στο πλαίσιο του μαθήματος διαβάζονται και αναλύονται κείμενα Κούρδων, Αρμενίων, Ελλήνων και Εβραίων συγγραφέων του 19ου, 20ού και 21ου αιώνα. ΤΟΜ 705 Κουλτούρα Μνήμης στην Τουρκική Λογοτεχνία Το μάθημα αυτό αναφέρεται στην τουρκική λογοτεχνία ως ένα πεδίο κουλτούρας μνήμης. Στο πλαίσιο του μαθήματος γίνεται μελέτη και συζήτηση κειμένων που σχετίζονται με το θεωρητικό πλαίσιο του ζητήματος της κουλτούρας μνήμης στην Τουρκία, καθώς και λογοτεχνικών κειμένων τα οποία μπορούν να καταγραφούν ως ένα ιδιαίτερο είδος «ντοκουμέντων μνήμης». ΤΟΜ 706 Το «Ιστορικό Μυθιστόρημα» στην Τουρκική Λογοτεχνία Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, το ιστορικό μυθιστόρημα ( tarihi roman / tarihsel roman ) είναι ένα από τα κυριότερα είδη της τουρκικής λογοτεχνίας. Στο μάθημα αυτό γίνεται μελέτη, ανάλυση και συζήτηση θεωρητικών κειμένων που αναφέρονται στην ανάδυση ενός «νέου ιστορικού μυθιστορήματος» στην Τουρκία, καθώς και στη συζήτηση που γίνεται γύρω από το θέμα «Ιστορία και Λογοτεχνία». Στο πλαίσιο του μαθήματος μελετώνται και αναλύονται ιστορικά μυθιστορήματα διαφορετικών περιόδων. ΤΟΜ 707 Γενικά και Θεματικά Χαρακτηριστικά της Τουρκοκυπριακής Λογοτεχνίας Η λογοτεχνία στην τουρκική γλώσσα στην Κύπρο ανάγεται στον 16ο αιώνα. Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα όμως, παρατηρείται ότι η τουρκοκυπριακή λογοτεχνία αρχίζει να διαφοροποιείται σε σημαντικό βαθμό από τις εξελίξεις στο λογοτεχνικό πεδίο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και, αργότερα, τη σύγχρονη Τουρκία. Στο σεμινάριο αυτό θα εξεταστούν οι εξελίξεις σε σχέση με την τουρκοκυπριακή λογοτεχνία για την περίοδο που αρχίζει το 1878, με τη μεταβίβαση του νησιού στη Βρετανία, μέχρι και σήμερα. Ενώ αυτές οι εξελίξεις ήταν πρώτα έντονα επηρεασμένες από τις λογοτεχνικές εξελίξεις στην Τουρκία (λογοτεχνία Τανζιμάτ, εθνική λογοτεχνία, κινήματα στην ποίηση όπως το "Garip" και το "Δεύτεροι Νέοι"), βρήκαν την πάροδο του χρόνου εντελώς νέα θέματα και μορφές έκφρασης (το κίνημα της "74 γενιάς" και κατοπινές εξελίξεις). ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ [TOM ] ΤΟΜ 751 Τουρκικές (Turkic) Γλώσσες/Συγκριτική Τουρκολογία Το σεμινάριο αυτό παρουσιάζει χαρακτηριστικά φαινόμενα της οικογένειας/κλάδου των τουρκικών (Turkic) γλωσσών, με έμφαση στις δομικές ομοιότητες, καθώς και στις ενδο-τουρκικές εξελίξεις και επαφές, που επιφέρουν αλλαγές από μια συγκριτική άποψη. Βασίζεται σε γραπτά και προφορικά κείμενα (ή κείμενα ΜΜΕ) σε σχέση με τη γλώσσα- στόχο, και σε άρθρα/πηγές που αντικατοπτρίζουν στις τρέχουσες τάσεις και συζητήσεις σε αυτά τα θέματα στο πεδίο της Τουρκολογίας. ΤΟΜ 752 Ιστορική Γλωσσολογία/Ιστορία των Τουρκικών Γλωσσών (Turkic) Το σεμινάριο αφορά ιστορικές πτυχές των τουρκικών γλωσσών (Turkic). Ο διδάσκων επιλέγει ένα από τα ακόλουθα θέματα ή ένα θέμα που άπτεται περισσότερων θεματικών ενοτήτων, όπως: παλαιότερες μορφές των γλωσσών της ομάδας των γλωσσών των Ογούζων (Oghuz Languages) [Προ-οθωμανικά/Παλαιά Τουρκικά (Turkic) της Ανατολίας, Οθωμανικά Τουρκικά, Αζερικά κ.λπ.] ή ιστορικά στάδια της τουρκικής γλώσσας διαφόρων μειονοτήτων, όπως αυτά αντικατοπτρίζονται στα Καραμανλίδικα, τουρκική γλωσσική μεταρρύθμιση και δημιουργία λεξικού, ιστορική γραμματική. ΤΟΜ 753 Γλωσσολογία Επαφών, Διαλεκτολογία και Κοινωνιογλωσσολογία Το σεμινάριο αυτό αφορά την επισκόπηση των τρεχουσών μεθόδων της Γλωσσολογίας Επαφών, Διαλεκτολογίας και/ή Κοινωνιογλωσσολογίας. Οι φοιτητές μαθαίνουν πώς να χειρίζονται διάφορα εργαλεία, που εφαρμόζονται στην ανάλυση των ομιλούμενων ποικιλιών (όπως ακουστική φωνητική/ανάγνωση φασματογραφημάτων (spectrograms), συμβολισμοί στο IPA αλφάβητο, διαγραμμική ανάλυση μορφήματος). Μαθαίνουν, επίσης, πώς να ερμηνεύουν διαλεκτικούς δείκτες, στιγματισμένα χαρακτηριστικά και δομικές αλλαγές, που αντικατοπτρίζουν επίδραση γλωσσικής επαφής. Η περιοχή έμφασης είναι οι διάλεκτοι της Ανατολίας και τα Τουρκικά της Κύπρου, και οι συνδυασμοί των Τουρκικών σε επαφή με τα Ελληνικά, Ιρανικά, Σλαβικά, Αρμενικά κ.λπ. ΤΟΜ 754 Διδακτική/Εφαρμοσμένη Γραμματική Το σεμινάριο προσφέρει μια επισκόπηση των τρεχουσών τάσεων και μεθόδων στο πεδίο της διδασκαλίας της γλώσσας/διδασκαλίας της Τουρκικής ως ξένης γλώσσας, και της διδακτικής. Παρουσιάζει έννοιες της διδασκαλίας γλώσσας, εφαρμοσμένης γραμματικής και διδακτικής, και στο μάθημα γίνεται χρήση υλικού διδασκαλίας (εγχειρίδια, γραμματικές, ΜΜΕ). TOM 755 Τουρκο-Ελληνική Λογοτεχνική Μετάφραση Η μετάφραση από τα Τουρκικά στα Ελληνικά παρουσιάζει από γλωσσολογικής άποψης σημαντικά προβλήματα, τα οποία συνδέονται με τις δομικές διαφορές ανάμεσα στις δύο γλώσσες, όπως, για παράδειγμα, διαφορετικά σημασιολογικά πεδία στο λεξικό και στις ιδιωματικές εκφράσεις, διαφορετικά συστήματα χρόνου και όψης, διαφορετική χρήση της έγκλισης, της αναλογίας (αριθμητικής) και της διάθεσης, καθώς και διαφορετικές δομές στη σύνταξη (υποτακτικές δομές έναντι παρατακτικών 57

58 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΜΕΣΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ δομών). Αυτές οι δομικές διαφορές αναλύονται στο πλαίσιο του μαθήματος, με παραδείγματα στη βάση τουρκικών κειμένων, τα οποία αντιπροσωπεύουν διάφορα είδη, καθώς και μεταφράσεών τους στα Ελληνικά. Επιπρόσθετα, ο μεταφραστής καλείται να ερμηνεύσει συνδηλώσεις σε σχέση με το πολιτιστικό υπόβαθρο τού/τής συγγραφέα και των πρωταγωνιστών του, όπως, για παράδειγμα, τη σχέση μεταξύ των φύλων, τη θρησκεία ή κοινωνικά ρυθμιζόμενων μορφών συμπεριφοράς και ταμπού. Τέλος, η κατανόηση της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου από την οποία προέρχεται το κάθε λογοτεχνικό έργο είναι αναγκαία, σε μια προσπάθεια να αντιληφθεί κανείς την ατμόσφαιρα που αυτό απεικονίζει. TOM 756 Σύγχρονες Τουρκικές (Turkic) Γλώσσες και Λογοτεχνίες Στο μάθημα αυτό γίνεται μια επισκόπηση των εξελίξεων σε σχέση με τις σύγχρονες τουρκικές (Turkic) λογοτεχνίες σε τουρκόφωνους λαούς εκτός Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων και των ειδών προφορικής λογοτεχνίας και την εμφάνισή τους. Με τη χρήση λογοτεχνικών κειμένων, αναλύονται οι μορφές χρήσης της γλώσσας, η ανάπτυξη ανεξάρτητων εθνικών ταυτοτήτων και οι αντανακλάσεις της ισλαμικής ταυτότητας που παρουσιάζουν οι εθνικές λογοτεχνίες «νέων» τουρκικών (Turkic) δημοκρατιών, όπως, για παράδειγμα, του Αζερμπαϊτζάν, του Ουζμπεκιστάν και του Τουρκμενιστάν. Τα περισσότερα κείμενα είναι διαθέσιμα σε ένα μεταρρυθμισμένο λατινικό αλφάβητο ή σε ένα αλφάβητο που χρησιμοποιεί ως βάση το λατινικό αλφάβητο της σύγχρονης Τουρκικής. Διδακτορικό Πρόγραμμα Κύριο στοιχείο του διδακτορικού προγράμματος είναι η εκπόνηση πρωτότυπου έργου σε θέμα, που ανήκει στο γενικό πεδίο των Τουρκικών Σπουδών. Στην περίπτωση που ο υποψήφιος δεν είναι κάτοχος πτυχίου Μάστερ, το πρόγραμμα περιέχει και μεταπτυχιακά μαθήματα στο συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο, στο οποίο εμπίπτει το θέμα της διδακτορικής διατριβής. Αν οι υποψήφιοι κατέχουν πτυχίο μάστερ, που κρίνεται από το Τμήμα ότι αποτελεί προετοιμασία για το προτεινόμενο θέμα της διδακτορικής διατριβής, τότε οι φοιτητές απαλλάσσονται από τα μαθήματα. Μετά τα μαθήματα, ακολουθούν το ερευνητικό στάδιο και το συγγραφικό στάδιο της διατριβής. Οι πιστωτικές μονάδες κατανέμονται ως εξής: Αναλυτικό Πρόγραμμα για κατόχους Μάστερ Εξάμηνο Στάδιο ECTS Πίστωση Μάστερ 60 1ο ΤΟΜ 891 Ερευνητικό Στάδιο Ι 30 2ο ΤΟΜ 892 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙ 30 3ο ΤΟΜ 893 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙΙ 30 4ο ΤΟΜ 894 Ερευνητικό Στάδιο ΙV 30 4ο TOM 500 Περιεκτική Εξέταση 0 5ο TOM 895 Συγγραφικό Στάδιο Ι 30 6ο ΤΟΜ 896 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙ 30 6ο ΤΟΜ 877 Παρουσίαση Ερευνητικής Πρότασης 0 Σύνολο 240 Αναλυτικό Πρόγραμμα για μη κατόχους Μάστερ Εξάμηνο Στάδιο ECTS 1ο Μαθήματα 30 2ο Μαθήματα + Μεταπτυχιακή Εργασία 30 3ο ΤΟΜ 891 Ερευνητικό Στάδιο Ι 30 4ο ΤΟΜ 892 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙ 30 4ο TOM 500 Περιεκτική Εξέταση 0 5ο ΤΟΜ 893 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙΙ 30 6ο ΤΟΜ 894 Ερευνητικό Στάδιο ΙV 30 6ο ΤΟΜ 877 Παρουσίαση Ερευνητικής Πρότασης 0 7ο ΤΟΜ 895 Συγγραφικό Στάδιο Ι 30 8ο ΤΟΜ 896 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙ 30 Σύνολο 240 Οι φοιτητές μπορούν να αποφοιτήσουν με το τέλος του έκτου εξαμήνου (για κατόχους μάστερ) ή όγδου εξαμήνου (για μη κατόχους μάστερ) των σπουδών τους, εφόσον έχουν συμπληρώσει τις απαιτούμενες πιστωτικές μονάδες (240 ECTS) και έχουν καταθέσει και υποστηρίξει τη διπλωματική τους εργασία ενώπιον της Επιτροπής. Στην αντίθετη περίπτωση, οι φοιτητές θα πρέπει να συνεχίσουν να εγγράφονται στα επόμενα συγγραφικά στάδια μέχρι να είναι έτοιμοι να καταθέσουν τη διπλωματική τους εργασία (η διάρκεια φοίτησης δεν μπορεί να υπερβεί τα 16 εξάμηνα). Ερευνητικό Στάδιο Το Ερευνητικό Στάδιο αποτελείται από τα εξής: α) Υποβολή σύντομης πρότασης για το θέμα της διατριβής, που να περιέχει τις πηγές και τη μεθοδολογία, που θα χρησιμοποιηθούν. β) Διορισμός συμβούλου για κάθε φοιτητή και Επιτροπής Διατριβής από το Τμήμα. γ) Περιεκτική Εξέταση (γραπτή και προφορική εξέταση). Γενικά γνωστικά αντικείμενα, στο ένα εκ των οποίων θα εξεταστούν οι γνώσεις των φοιτητών, ανάλογα με το θέμα της διατριβής τους, θεωρούνται τα εξής: Οθωμανική Ιστορία, Ιστορία και Πολιτική της Δημοκρατίας της Τουρκίας, Οθωμανική Λογοτεχνία, Σύγχρονη Τουρκική Λογοτεχνία, Τουρκική Γλωσσολογία. Παρουσίαση Τελικής Ερευνητικής Πρότασης Σύμφωνα με τους κανονισμούς του Πανεπιστημίου Κύπρου, ο/η υποψήφιος/α διδάκτορας πρέπει, πριν από το τέλος του έβδομου εξαμήνου φοίτησής του, να παρουσιάσει ενώπιον της τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής την τελική ερευνητική του πρόταση. 58

59 w w w. u c y. a c. c y / t m s Συγγραφικό Στάδιο και Αξιολόγηση Διατριβής Η Διατριβή εξετάζεται από πενταμελή Επιτροπή, της οποίας τα μέλη αναφέρονται στους Κανόνες/Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης. Εισαγωγή στο Διδακτορικό Πρόγραμμα Α. Υποψήφιοι που κατέχουν πτυχίο Μάστερ στις Τουρκικές Σπουδές πρέπει να υποβάλουν μία σύντομη πρόταση για το θέμα της διατριβής τους, τις πηγές που θα χρησιμοποιήσουν κατά τη διάρκεια της ετοιμασίας της, καθώς και τη μεθοδολογία που προτείνουν να ακολουθήσουν. Η γνώση μιας διεθνούς ξένης γλώσσας, κατά προτίμηση της Αγγλικής, είναι απαραίτητη. Μια δεύτερη ξένη γλώσσα θεωρείται πλεονέκτημα. Β. Οι υποψήφιοι που δεν κατέχουν πτυχίο μάστερ πρέπει να έχουν αποκτήσει πτυχίο Τουρκικών Σπουδών ή πτυχίο Φιλοσοφικής Σχολής ή πτυχίο Ανθρωπιστικών Επιστημών, έτσι όπως προβλέπουν οι κανονισμοί για εισαγωγή στο πρόγραμμα μάστερ. Η γνώση της Τουρκικής θεωρείται απαραίτητη. Για περισσότερες πληροφορίες, απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44), στη γραμματεία του Τμήματος ( ) ή στην ιστοσελίδα του Τμήματος. Θεοχάρης Σταυρίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Tα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται κυρίως στη μελέτη α) της ιστορίας της πρώιμης Oθωμανικής Aυτοκρατορίας ( ), β) του οθωμανικού πολιτισμoύ, και γ) της ιστορίας της Kύπρου κατά την οθωμανική περίοδο, με έμφαση στην κοινωνία και τον πολιτισμό. Επικοινωνία Συντονιστής Προγράμματος Μιχάλης Ν. Μιχαήλ Επίκουρος Καθηγητής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: michaelm@ucy.ac.cy Γραμματεία Τμήματος Τηλ.: Tηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: andreou.marina@ucy.ac.cy Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Christiane Bulut, Kαθηγήτρια Ομιλούμενες ποικιλίες Τουρκικών (Turkic) στο Ιράν και στο Ιράκ (Εμπειρική Γλωσσολογία). Γλωσσικές επαφές. Παλαιά Τουρκικά/Οθωμανικά. Ιστορία του ανατολικού Χαλιφάτου. Οθωμανική/Τουρκική λογοτεχνία. Τουρκικές (Turkic) διάλεκτοι. Γλώσσες και διάλεκτοι μειονοτήτων στην Κύπρο. Niyazi Kιzιlyürek, Kαθηγητής Πολιτική Iστορία της Kύπρου, Πολιτική Iστορία της Σύγχρονης Tουρκίας, Eθνικισμός. Μιχάλης Ν. Μιχαήλ, Αναπληρωτής Καθηγητής α) Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των θεσμών της, β) Ιστορία της Κύπρου κατά την οθωμανική περίοδο, με έμφαση στο καθεστώς και τον ρόλο της Εκκλησίας της Κύπρου, γ) Η μετάβαση από την οθωμανική επικράτεια στη βρετανική αποικιοκρατία και οι αλλαγές, κυρίως σε σχέση με το καθεστώς και τον ρόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, δ) Ανάλυση της μετα-οθωμανικής κυπριακής ιστοριογραφίας για την οθωμανική περίοδο. Börte Sagaster, Aναπληρώτρια Καθηγήτρια α) Η μετάβαση από την Ύστερη Οθωμανική στη Σύγχρονη Τουρκική Λογοτεχνία, β) Σύγχρονη Τουρκική Λογοτεχνία, γ) Ταυτότητα και Κοινωνία στην Τουρκική Λογοτεχνία, δ) Αυτοβιογραφίες στην Τουρκική Λογοτεχνία. 59

60

61 Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών ΤΜΗΜΑΤΑ Βιολογικών Επιστημών Μαθηματικών και Στατιστικής Πληροφορικής Φυσικής Χημείας Ο δ η γ ό ς Μ ε τ α π τ υ χ ι α κ ώ ν Σ π ο υ δ ώ ν

62 Τμήμα Βιολογικών Επιστημών Το Τμήμα Βιολογικών Επιστημών προσφέρει τα ακόλουθα διεθνώς αναγνωρισμένα προγράμματα μάστερ (Master of Science - M.Sc.) και διδακτορικού (Doctor of Philosophy - Ph.D.): Προγράμματα Μάστερ (M.Sc.) - Μάστερ στη Μοριακή Βιολογία και τη Βιοϊατρική - Μάστερ στις Βιοϊατρικές Επιστήμες - Μάστερ στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία Διδακτορικά Πρόγραμμα (Ph.D.) - Διδακτορικό στις Βιοϊατρικές Επιστήμες - Διδακτορικό στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία Εισαγωγή Το Τμήμα Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου, όπως αντίστοιχα τμήματα στα περισσότερα πανεπιστήμια στον κόσμο, ασχολείται τόσο με την έρευνα (δημιουργία νέας επιστημονικής γνώσης) όσο και με τη διδασκαλία, σε ευρύ φάσμα αντικειμένων, εντός του πεδίου των βιολογικών επιστημών. Η έρευνα και η μεταπτυχιακή διδασκαλία στο Τμήμα δίνουν έμφαση σε θέματα μοριακής, γενετικής και κυτταρικής βιολογίας που σχετίζονται και με την ιατρική (βιοϊατρική), καθώς, επίσης, και σε θέματα βιοποικιλότητας και οικολογίας. Ο αιώνας που διανύουμε θεωρείται ο αιώνας της βιολογίας, της επιστήμης της ζωής. Η σημαντική πρόοδος που σημειώνεται στην κατανόηση των ζωντανών οργανισμών - από το μοριακό επίπεδο μέχρι εκείνο των οικοσυστημάτων, αναμένεται να οδηγήσει σε νέες βιολογικές τεχνολογίες και αντιλήψεις, οι οποίες θα συνδράμουν με καινοτόμο τρόπο σε πολλούς κρίσιμους τομείς για την ανθρωπότητα, όπως η ιατρική και η διατήρηση της βιοποικιλότητας. Η επιστημονική έρευνα, δραστηριότητα που πραγματοποιείται κυρίως στα πανεπιστήμια, αξιολογείται από τον αριθμό και την ποιότητα των επιστημονικών δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με διαδικασία κρίσης. Αυτό είναι ύψιστης σημασίας για το Τμήμα μας, καθώς η ενεργή συμμετοχή σε έρευνα δεν αποτελεί μόνο το βασικό κριτήριο για την παγκόσμια κατάταξη των πανεπιστημίων, αλλά αποτελεί και προϋπόθεση για την ανάδειξη της ικανότητάς τους να προσφέρουν εκπαίδευση υψηλού επιπέδου, συμπεριλαμβανομένων των τελευταίων εξελίξεων στους διάφορους τομείς των βιολογικών επιστημών. Η έρευνα και η διδασκαλία σε μεταπτυχιακό επίπεδο, στο Tμήμα, πραγματοποιούνται από τα 13 μέλη του Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού (ΔΕΠ) του Τμήματος, καθένα εκ των οποίων διευθύνει ένα ερευνητικό εργαστήριο με ειδίκευση σε διαφορετικό τομέα έρευνας. Όλα τα μέλη τού ΔΕΠ εκπαιδεύτηκαν ή/και εργάστηκαν σε παγκοσμίως αναγνωρισμένα ερευνητικά κέντρα, όπως τα Πανεπιστήμια του Καίμπριτζ, της Οξφόρδης, το Rockefeller και του Χάρβαρντ, προτού ενταχθούν στο Τμήμα. Τα ερευνητικά αποτελέσματα που εκκρέουν από το Τμήμα, καθώς και η εξωτερική χρηματοδότηση που λαμβάνει, βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα παρά το γεγονός ότι αυτό συστάθηκε πρόσφατα (η εγγραφή των πρώτων μεταπτυχιακών φοιτητών έγινε μόλις τον Σεπτέμβριο του 2003). Για παράδειγμα, το Τμήμα έχει παραγάγει διεθνώς 62

63 w w w. u c y. a c. c y / b i o l ανταγωνιστική και πρωτοποριακή έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας έχουν δημοσιευθεί σε υψηλού κύρους επιστημονικά περιοδικά με διαδικασία κρίσης, όπως τα «Developmental Cell», «Nature Communications», «PloS Genetics» and «Proceedings of the National Academy of Sciences» (PNAS). Τα μέλη τού ΔΕΠ του Τμήματος έχουν κατορθώσει να εξασφαλίσουν σημαντική εξωτερική χρηματοδότηση ύψους αρκετών εκατομμυρίων ευρώ για διεξαγωγή έρευνας. Μέρος της χρηματοδότησης πηγάζει από τα διεθνώς αναγνωρισμένα και πολύ ανταγωνιστικά προγράμματα Marie Skłodowska-Curie και ERC της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Τμήμα Βιολογικών Επιστημών επικεντρώνεται: - Στην ανάπτυξη διεθνώς ανταγωνιστικής ερευνητικής βάσης για ανακάλυψη και καινοτομία στη βιολογία και τη βιοϊατρική (σε τομείς όπως η ανοσολογία, η κυτταρική βιολογία, η εμβρυολογία, η βιολογία των βλαστοκυττάρων, η υπολογιστική βιολογία και βιοπληροφορική, η γενετική, η επιγενετική, η ιολογία, η νευροβιολογία και η βιολογία για την πρόληψη και τη θεραπεία του καρκίνου), καθώς, επίσης, και στη βιοποικιλότητα και την οικολογία (σε τομείς όπως η βιογεωγραφία, η βιολογία της διατήρησης, η οικολογία κοινοτήτων, η συμπεριφορική οικολογία, η οικολογία της μετακίνησης, η βιοακουστική, η φυλογεωγραφία, η συστηματική και η εξελικτική βιολογία). - Την παροχή υψηλού επιπέδου μεταπτυχιακής εκπαίδευσης και έρευνας κυρίως σε θέματα που αφορούν τις πρόσφατες εξελίξεις στη βιοϊατρική και τη βιοποικιλότητα, μέσω των προγραμμάτων σπουδών σε επίπεδο μάστερ και διδακτορικού. - Την ενεργή συμβολή στη δημόσια κατανόηση της βιολογίας, της βιοϊατρικής, της οικολογίας και της βιοποικιλότητας στην Κύπρο. Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών Τα προγράμματα μάστερ και διδακτορικού στις Βιοϊατρικές Επιστήμες, καθώς, επίσης, και το πρόγραμμα διδακτορικού στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία, περιλαμβάνουν θεωρητικά μαθήματα και ενισχυμένη πειραματική/εργαστηριακή έρευνα. Το Μάστερ στη Μοριακή Βιολογία και τη Βιοϊατρική δεν προσφέρει εργαστηριακή έρευνα. Το Μάστερ στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία περιλαμβάνει είτε εργαστηριακή είτε βιβλιογραφική έρευνα. Σους φοιτητές που εντάσσονται σε αυτό το πρόγραμμα προσφέρεται μία εκ των δύο επιλογών κατά την εισδοχή τους. Εισδοχή στα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Το Τμήμα προκηρύσσει θέσεις ξεχωριστά για ένα έκαστο των πιο πάνω μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών, δύο φορές το χρόνο, έπειτα από έγκριση των αρμόδιων οργάνων του Πανεπιστημίου (μία τον Οκτώβριο για εισδοχή τον επόμενο Ιανουάριο και μία τον Φεβρουάριο για εισδοχή τον επόμενο Σεπτέμβριο). Οι αιτήσεις πρέπει να υποβάλλονται μέσω του διαδικτύου. Υποψήφιοι φοιτητές που ενδιαφέρονται για τα προγράμματα σπουδών που περιλαμβάνουν εργαστηριακή έρευνα, ενθαρρύνονται να έρθουν σε επαφή με τα μέλη τού ΔΕΠ του Τμήματος πριν από ή κατά τη διάρκεια της υποβολής της αίτησής τους, με σκοπό την εξασφάλιση θέσης σε ερευνητικό εργαστήριο για εκπόνηση της εργαστηριακής διατριβής, καθώς, επίσης, και για τη σωστή επιλογή εργαστηρίου βάσει των ερευνητικών τους ενδιαφερόντων. Κατά την είσοδό τους σε προγράμματα σπουδών που περιλαμβάνουν εργαστηριακή έρευνα, οι φοιτητές θα πρέπει ήδη να γνωρίζουν με ποιο μέλος τού ΔΕΠ θα εκπονήσουν τη διατριβή τους. Επιπλέον των γενικών κανόνων, οι υποψήφιοι προτρέπονται να αρχίσουν τη διαδικασία αίτησης στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα προτού αποπερατώσουν το τελευταίο εξάμηνο των προπτυχιακών τους σπουδών. Πρέπει, όμως, οπωσδήποτε να έχουν πάρει το πτυχίο τους προτού αρχίσουν τη φοίτηση στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Το Τμήμα συστήνει όπως οι υποψήφιοι φοιτητές στο διδακτορικό πρόγραμμα σπουδών είναι κάτοχοι πτυχίου μάστερ ή να αναμένεται να αποκτήσουν αυτό το πτυχίο πριν από την έναρξη των διδακτορικών τους σπουδών. Εντούτοις, φοιτητές που δεν έχουν πτυχίο μάστερ μπορούν να γίνουν δεκτοί στα διδακτορικά προγράμματα του Τμήματος. Φοιτητές που εισάγονται στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σε επίπεδο διδακτορικού και έχουν πτυχίο μάστερ του Πανεπιστημίου Κύπρου ή άλλου αναγνωρισμένου πανεπιστημίου, είναι δυνατόν να απαλλαχθούν από μερικά ή από όλα τα απαιτούμενα μαθήματα, ανάλογα με την περίπτωση. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία υποβολής και τις καταληκτικές ημερομηνίες των αιτήσεων, καθώς και για τη διαδικασία αξιολόγησης των υποψηφίων, μπορείτε να απευθυνθείτε στη Γραμματεία του Τμήματος Βιολογικών Επιστημών ή στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου. ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗ ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ Για το πρόγραμμα Μάστερ στη Μοριακή Βιολογία και Βιοϊατρική δεν προβλέπεται εκπόνηση εργαστηριακής ερευνητικής διατριβής. Για να αποκτήσουν τον τίτλο του μάστερ, οι υποψήφιοι πρέπει να συμπληρώσουν με επιτυχία 90 ECTS, με τον ακόλουθο τρόπο: 20 ECTS αφορούν το υποχρεωτικό μάθημα ΒΙΟ 680. Οι φοιτητές δύνανται να εγγραφούν στο μάθημα, αφού συμπληρώσουν με επιτυχία 70 ECTS. Η παρακολούθηση των μεταπτυχιακών σεμιναρίων ΒΙΟ 800 και ΒΙΟ 801 είναι υποχρεωτική, και η εγγραφή στα εν λόγω μαθήματα θα πρέπει να γίνει σε δύο διαφορετικά εξάμηνα. Το σεμινάριο ΒΙΟ

64 ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ είναι, επίσης, υποχρεωτικό (Πίνακας Α). Τα υπόλοιπα 70 ECTS θα συμπληρώνονται με παρακολούθηση μαθημάτων περιορισμένης επιλογής από τον Πίνακα Β. Η διάρκεια φοίτησης είναι τρία τουλάχιστον εξάμηνα και η μέγιστη οκτώ εξάμηνα. Φοιτητές, οι οποίοι εντάσσονται στο πρόγραμμα Μάστερ στη Μοριακή Βιολογία, μπορούν να ζητήσουν αλλαγή προγράμματος σύμφωνα με τους Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης, ενώ η όποια αλλαγή υπόκειται σε έγκριση της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Σπουδών, καθώς και του Συμβουλίου του Τμήματος. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στη Γραμματεία του Τμήματος Βιολογικών Επιστημών ή στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου. ΠΙΝΑΚΑΣ Α ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα (Μάστερ στη Μοριακή Βιολογία και τη Βιοϊατρική) BIO 680 Επιστημονική Μεθοδολογία στη Μοριακή Βιολογία 20 BIO 800 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια Ι 0 BIO 801 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια ΙΙ 0 BIO 805 Αναζήτηση και Διαχείριση Βιβλιογραφίας 0 ΠΙΝΑΚΑΣ Β ECTS Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής (Μάστερ στη Μοριακή Βιολογία και τη Βιοϊατρική) ΒΙΟ 610 Eιδικά Θέματα Ανθρώπινης Μοριακής και Ιατρικής Γενετικής I 10 ΒΙΟ 620 Ειδικά Θέματα Kυτταρικής Bιολογίας 10 ΒΙΟ 630 Νουκλεϊκά Οξέα 10 ΒΙΟ 640 Μοριακή Βιολογία Ι 10 BIO 650 Ειδικά Θέματα Βιοπληροφορικής 10 BIO 660 Αναπτυξιακή Γενετική: Έμβρυα, Κύτταρα και Γονίδια 10 BIO 670 Η Οπτική Απεικόνιση στις Βιολογικές Επιστήμες 10 ΒΙΟ 690 Εξειδικευμένα Θέματα Βιολογικών Επιστημών Ι 10 ΒΙΟ 691 Εξειδικευμένα Θέματα Βιολογικών Επιστημών ΙΙ 10 ΒΙΟ 710 Ειδικά Θέματα Ανθρώπινης Μοριακής και Ιατρικής Γενετικής ΙΙ 10 ΒΙΟ 720 Ειδικά Θέματα Βιοχημείας 10 ΒΙΟ 730 Μοριακή Διαγνωστική 10 ΒΙΟ 740 Κυτταρική Επικοινωνία 10 ΒΙΟ 750 Βιολογία Καρκίνου 10 ΒΙΟ 760 Θέματα Γενωμικής και Πρωτεομικής 10 ΒΙΟ 850 Πειραματική Εμβρυολογία 10 ΒΙΟ 860 Μοριακή Βιολογία Καρκινοϊών 10 ΒΙΟ 869 Ειδικά Θέματα Βιολογίας της Δροσόφιλας 10 ΒΙΟ 870 Μοριακή Βιοτεχνολογία 10 ΜΑΣ 666 Βιοστατιστική 10 ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΙΣ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Μάστερ στις Βιοϊατρικές Επιστήμες απαιτούνται 90 ECTS, εκ των οποίων οι 60 θα πιστώνονται με παρακολούθηση μαθημάτων περιορισμένης επιλογής (Πίνακας Γ), ενώ υποχρεωτική είναι και η παρακολούθηση των σεμιναρίων ΒΙΟ 800 και ΒΙΟ 801 σε δύο διαφορετικά εξάμηνα. Το σεμινάριο ΒΙΟ 805 είναι, επίσης, υποχρεωτικό (Πίνακας Δ). Προβλέπεται, επίσης, εκπόνηση εργαστηριακής ερευνητικής διατριβής διάρκειας ενός τουλάχιστον εξαμήνου, η οποία είναι υποχρεωτική, με φόρτο 30 ECTS (Πίνακας Δ). Μετά την περάτωσή της, η εργαστηριακή διατριβή θα παρουσιάζεται υπό μορφή ανοικτού σεμιναρίου. Επίσης, οι υποψήφιοι πρέπει να επιτύχουν σε προφορικές εξετάσεις ενώπιον τριμελούς Ειδικής Εξεταστικής Επιτροπής. Το αντικείμενο της εξέτασης θα αφορά το θέμα της διατριβής τους, καθώς και τις γνώσεις που διδάχθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών. Η διάρκεια φοίτησης είναι τρία τουλάχιστον εξάμηνα και η μέγιστη οκτώ εξάμηνα. Φοιτητές, οι οποίοι εντάσσονται στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Μάστερ στις Βιοϊατρικές Επιστήμες, μπορούν να ζητήσουν αλλαγή προγράμματος σύμφωνα με τους Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης, η οποία υπόκειται σε έγκριση από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών και το Συμβούλιο του Τμήματος. ΠΙΝΑΚΑΣ Γ ECTS Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής (Μάστερ στις Βιοϊατρικές Επιστήμες) ΒΙΟ 610 Ειδικά Θέματα Ανθρώπινης Μοριακής και Ιατρικής Γενετικής Ι 10 ΒΙΟ 620 Ειδικά Θέματα Kυτταρικής Bιολογίας 10 ΒΙΟ 630 Νουκλεϊκά Οξέα 10 ΒΙΟ 640 Μοριακή Βιολογία Ι 10 BIO 650 Ειδικά Θέματα Βιοπληροφορικής 10 BIO 660 Αναπτυξιακή Γενετική: Έμβρυα, Κύτταρα και Γονίδια 10 BIO 670 Η Οπτική Απεικόνιση στις Βιολογικές Επιστήμες 10 ΒΙΟ 690 Εξειδικευμένα Θέματα Βιολογικών Επιστημών Ι 10 ΒΙΟ 691 Εξειδικευμένα Θέματα Βιολογικών Επιστημών ΙΙ 10 ΒΙΟ 710 Ειδικά Θέματα Ανθρώπινης Μοριακής και Ιατρικής Γενετικής ΙΙ 10 ΒΙΟ 720 Ειδικά Θέματα Βιοχημείας 10 ΒΙΟ 730 Μοριακή Διαγνωστική 10 ΒΙΟ 740 Κυτταρική Επικοινωνία 10 ΒΙΟ 750 Βιολογία Καρκίνου 10 ΒΙΟ 760 Θέματα Γενωμικής και Πρωτεομικής 10 ΒΙΟ 780 Αυτόνομη Μελέτη Ι 10 ΒΙΟ 790 Αυτόνομη Μελέτη ΙΙ 10 64

65 w w w. u c y. a c. c y / b i o l ΒΙΟ 850 Πειραματική Εμβρυολογία 10 ΒΙΟ 860 Μοριακή Βιολογία Καρκινοϊών 10 ΒΙΟ 869 Ειδικά Θέματα Βιολογίας της Δροσόφιλας 10 ΒΙΟ 870 Μοριακή Βιοτεχνολογία 10 ΜΑΣ 666 Βιοστατιστική 10 ΠΙΝΑΚΑΣ Δ Υποχρεωτικά Μαθήματα (Μάστερ στις Βιοϊατρικές Επιστήμες) ECTS BIO 800 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια Ι 0 BIO 801 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια ΙΙ 0 BIO 805 Αναζήτηση και Διαχείριση Βιβλιογραφίας 0 ΒΙΟ 830 Ερευνητική Διατριβή Μάστερ στις Βιοϊατρικές Επιστήμες 30 BIO 600 Συνέχεια Διατριβής Μάστερ στις Βιοϊατρικές Επιστήμες 1 ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ Για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Μάστερ στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία απαιτούνται 90 ECTS, εκ των οποίων οι 60 θα πιστώνονται με παρακολούθηση μαθημάτων ως ακολούθως: τουλάχιστον 30 ECTS από τον Πίνακα Ε και τα υπόλοιπα ECTS από τον Πίνακα ΣΤ. Προβλέπεται, επίσης, υποχρεωτική παρακολούθηση των μεταπτυχιακών σεμιναρίων ΒΙΟ 800 και ΒΙΟ 801 σε δύο ξεχωριστά εξάμηνα, καθώς, επίσης, παρακολούθηση του σεμιναρίου ΒΙΟ 805 και εκπόνηση εργαστηριακής έρευνας ή εργασίας πεδίου στο πλαίσιο της διατριβής (ΒΙΟ 831), διάρκειας ενός τουλάχιστον εξαμήνου και φόρτου 30 ECTS (Πίνακας Ζ). Μετά την περάτωσή της, η ερευνητική διατριβή θα παρουσιάζεται υπό μορφή ανοικτού σεμιναρίου. Επίσης, οι υποψήφιοι πρέπει να επιτύχουν σε προφορικές εξετάσεις ενώπιον τριμελούς Ειδικής Εξεταστικής Επιτροπής. Εναλλακτικά, οι φοιτητές μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα χωρίς την εξασφάλιση θέσης σε ερευνητικό εργαστήριο. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να συμπληρώσουν με επιτυχία 70 ECTS ως ακολούθως: τουλάχιστον 30 ECTS από τον Πίνακα Ε και τα υπόλοιπα ECTS από τον Πίνακα ΣΤ. Προβλέπεται, επίσης, υποχρεωτική παρακολούθηση των μεταπτυχιακών σεμιναρίων ΒΙΟ 800 και ΒΙΟ 801 σε δύο ξεχωριστά εξάμηνα, καθώς, επίσης, παρακολούθηση του σεμιναρίου ΒΙΟ 805 και του υποχρεωτικού μαθήματος ΒΙΟ 681, το οποίο περιλαμβάνει τη συγγραφή βιβλιογραφικής εργασίας (Πίνακας Η). Η διάρκεια φοίτησης είναι τρία τουλάχιστον εξάμηνα και η μέγιστη οκτώ εξάμηνα. Φοιτητές, οι οποίοι εντάσσονται στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Μάστερ στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία, σε μία εκ των δύο επιλογών για εκπόνηση ή όχι πειραματικής εργασίας, θα μπορούν να ζητήσουν αλλαγή σύμφωνα με τους Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης. Η όποια αλλαγή υπόκειται σε έγκριση από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών και το Συμβούλιο του Τμήματος. ΠΙΝΑΚΑΣ Ε ECTS Μαθήματα Επιλογής (τουλάχιστον τρία μαθήματα από τον πίνακα Ε) (Μάστερ στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία) ΒΙΟ 861 Ειδικά Θέματα Οικολογίας 10 ΒΙΟ 862 Πρότυπα Βιοποικιλότητας 10 ΒΙΟ 863 Ειδικά Θέματα στην Οικολογία της Συμπεριφοράς 10 ΒΙΟ 864 Βιοποικιλότητα της Κύπρου 10 ΒΙΟ 865 Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS) και Τηλεπισκόπηση στην Οικολογία 10 ΒΙΟ 866 Θαλάσσια Οικολογία 10 ΒΙΟ 867 Ειδικά Θέματα στην Εξελικτική Βιολογία 10 ΒΙΟ 868 Πρακτική Εργασία Πεδίου 10 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤ ECTS Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής (Μάστερ στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία) ΒΙΟ 610 Ειδικά Θέματα Ανθρώπινης Μοριακής και Ιατρικής Γενετικής Ι 10 ΒΙΟ 620 Ειδικά Θέματα Kυτταρικής Bιολογίας 10 ΒΙΟ 630 Νουκλεϊκά Οξέα 10 ΒΙΟ 640 Μοριακή Βιολογία Ι 10 BIO 650 Ειδικά Θέματα Βιοπληροφορικής 10 BIO 660 Αναπτυξιακή Γενετική: Έμβρυα, Κύτταρα και Γονίδια 10 BIO 670 Η Οπτική Απεικόνιση στις Βιολογικές Επιστήμες 10 ΒΙΟ 710 Ειδικά Θέματα Ανθρώπινης Μοριακής και Ιατρικής Γενετικής ΙΙ 10 ΒΙΟ 720 Ειδικά Θέματα Βιοχημείας 10 ΒΙΟ 730 Μοριακή Διαγνωστική 10 ΒΙΟ 740 Κυτταρική Επικοινωνία 10 ΒΙΟ 750 Βιολογία Καρκίνου 10 ΒΙΟ 760 Θέματα Γενωμικής και Πρωτεομικής 10 ΒΙΟ 780 Αυτόνομη Μελέτη Ι 10 ΒΙΟ 790 Αυτόνομη Μελέτη ΙΙ 10 ΒΙΟ 850 Πειραματική Εμβρυολογία 10 ΒΙΟ 860 Μοριακή Βιολογία Καρκινοϊών 10 ΒΙΟ 870 Μοριακή Βιοτεχνολογία 10 MAΣ 653 Γενικευμένα Γραμμικά Μοντέλα 10 ΜΑΣ 657 Ανάλυση Διακριτών Δεδομένων 10 ΜΑΣ 658 Προσομοίωση και Στατιστική Ανάλυση Δεδομένων 10 ΜΑΣ 659 Πολυμεταβλητή Ανάλυση 10 ΜΑΣ 666 Βιοστατιστική 10 ΠΠΜ 581 Εκτίμηση Περιβαλλοντικού Κινδύνου 10 65

66 ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ Ζ Υποχρεωτικά Μαθήματα για Φοιτητές που θα Διεξάγουν Ερευνητική Διατριβή (Μάστερ στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία) ECTS BIO 800 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια Ι 0 BIO 801 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια ΙΙ 0 BIO 805 Αναζήτηση και Διαχείριση Βιβλιογραφίας 0 ΒΙΟ 831 Ερευνητική Διατριβή Μάστερ στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία 30 BIO 601 Συνέχεια Διατριβής Μάστερ στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία 1 ΠΙΝΑΚΑΣ Η Υποχρεωτικά Μαθήματα για Φοιτητές που θα Διεξάγουν Βιβλιογραφική Διατριβή (Μάστερ στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία) ECTS BIO 800 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια Ι 0 BIO 801 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια ΙΙ 0 BIO 805 Αναζήτηση και Διαχείριση Βιβλιογραφίας 0 ΒΙΟ 681 Επιστημονική Μεθοδολογία στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία 20 ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΣΤΙΣ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Ή ΣΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές του διδακτορικού προγράμματος πρέπει να συμπληρώσουν 80 ECTS σε θεωρητικά μαθήματα μεταπτυχιακού επιπέδου (Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής από τον Πίνακα Θ ή Ι, ανάλογα με τον διδακτορικό τίτλο) και υποχρεούνται να παρακολουθήσουν τη σειρά σεμιναρίων του Τμήματος για τέσσερα τουλάχιστον εξάμηνα (Πίνακας Κ). Νεοεισερχόμενοι φοιτητές, οι οποίοι έχουν αποκτήσει δίπλωμα μάστερ σε συναφές αντικείμενο ή έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς μεταπτυχιακά μαθήματα σε σχετικά θέματα (στο Πανεπιστήμιο Κύπρου ή σε άλλα αναγνωρισμένα πανεπιστήμια), μπορεί να πιστωθούν μέχρι και 80 ECTS. Για την αναγνώριση μαθημάτων, με την έναρξη των σπουδών τους, οι φοιτητές θα πρέπει να υποβάλουν σχετικό αίτημα (έπειτα από συνεννόηση με τον ερευνητικό τους σύμβουλο) προς την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος, το οποίο αίτημα θα εξεταστεί για τελική έγκριση από το Συμβούλιο του Τμήματος. Μετά την περάτωση των θεωρητικών μεταπτυχιακών μαθημάτων (εξαιρούνται τα Μεταπτυχιακά Σεμινάρια), οι φοιτητές θα πρέπει να πετύχουν στην Περιεκτική Εξέταση (ΒΙΟ 810, Πίνακας Κ). Αυτή συνίσταται σε προετοιμασία και παρουσίαση ερευνητικής πρότασης σε αντικείμενο διαφορετικό από το αντικείμενο της ερευνητικής διδακτορικής διατριβής που θα εκπονήσουν. Οι φοιτητές καθίστανται επίσημα υποψήφιοι για διδακτορικό μετά την επιτυχία τους στην Περιεκτική Εξέταση (ΒΙΟ 810, Πίνακας Κ), από το τρίτο μέχρι και το έβδομο εξάμηνο σπουδών. Επίσης, υποχρεωτική είναι και η ετοιμασία και η επιτυχής παρουσίαση Ερευνητικής Πρότασης με αντικείμενο τη διδακτορική διατριβή τους (ΒΙΟ 811 Ερευνητική Πρόταση, Πίνακας Κ). Η επιτυχία στην Περιεκτική Εξέταση (ΒΙΟ 810) είναι προαπαιτούμενη για την παρουσίαση της Ερευνητικής Πρότασης της διατριβής (ΒΙΟ 811), η οποία πρέπει να παρουσιαστεί τουλάχιστον ένα χρονολογικό έτος πριν από την αναμενόμενη υποστήριξη της διδακτορικής διατριβής. Η Περιεκτική Εξέταση (ΒΙΟ 810) καθώς, επίσης, και η Ερευνητική Πρόταση (ΒΙΟ 811) θα πρέπει να περιλαμβάνουν λεπτομερή παράθεση στόχων και μεθοδολογίας και να ακολουθούν τις οδηγίες και τους εσωτερικούς κανονισμούς του Τμήματος. Η κάθε Ερευνητική Πρόταση θα παρουσιάζεται ενώπιον τριμελούς επιτροπής (λεπτομέρειες για τη σύσταση της τριμελούς επιτροπής αναφέρονται στους Κανόνες Σπουδών και Φοιτητικών Θεμάτων του Πανεπιστημίου Κύπρου). Για την αξιολόγηση της προόδου της ερευνητικής εργασίας τους, οι υποψήφιοι διδάκτορες θα πρέπει, εντός ενός έτους από την επιτυχή ολοκλήρωση της Ερευνητικής Πρότασης και σε ετήσια βάση έκτοτε, να παρουσιάζουν προφορικά ενώπιον τριμελούς επιτροπής τη μέχρι τότε πρόοδο της εργασίας τους. Η εν λόγω επιτροπή θα λειτουργεί ως Συμβουλευτική Επιτροπή για τον υποψήφιο διδάκτορα, σύμφωνα με τους εσωτερικούς κανονισμούς του Τμήματος. Ύστερα από την επιτυχή ολοκλήρωση των θεωρητικών μαθημάτων (των προαναφερόμενων μαθημάτων Περιορισμένης Επιλογής, τα οποία αντιστοιχούν σε 80 ECTS) και κατά τη διάρκεια της εκπόνησης της ερευνητικής εργασίας τους, οι υποψήφιοι διδάκτορες υποχρεούνται να εγγράφονται κάθε εξάμηνο στο αντίστοιχο ερευνητικό στάδιο (ΒΙΟ Ερευνητικά Στάδια Ι-ΙΧ, Πίνακας Μ). Με την ολοκλήρωση της ερευνητικής εργασίας και κατά τη συγγραφή της διατριβής, οι φοιτητές θα πρέπει να εγγραφούν σε ένα τουλάχιστον Συγγραφικό Στάδιο (ΒΙΟ ΒΙΟ 842 Συγγραφικά Στάδια I-V, Πίνακας Λ) πριν από την υποστήριξη της διατριβής τους. Η υποστήριξη της διδακτορικής διατριβής γίνεται ενώπιον πενταμελούς Εξεταστικής Επιτροπής (λεπτομέρειες για τη σύσταση της επιτροπής αναφέρονται στους Κανόνες Σπουδών και Φοιτητικών Θεμάτων της Σχολής Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου). Το Τμήμα θέτει ως πρόσθετη απαίτηση προς κάθε υποψήφιο διδακτορικού τίτλου σπουδών τη δημοσίευση, ή την έγγραφη αποδοχή προς δημοσίευση, μίας τουλάχιστον πρωτότυπης ερευνητικής εργασίας, που να έχει προκύψει από τη διδακτορική του έρευνα και στην οποία ο υποψήφιος πρέπει να είναι κύριος/πρώτος συγγραφέας, σε διεθνώς αναγνωρισμένο επιστημονικό περιοδικό με διαδικασία κρίσης, πριν από την υποβολή της διδακτορικής διατριβής. 66

67 w w w. u c y. a c. c y / b i o l ΠΙΝΑΚΑΣ Θ Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής (Διδακτορικό στις Βιοϊατρικές Επιστήμες) ECTS ΒΙΟ 610 Ειδικά Θέματα Ανθρώπινης Μοριακής και Ιατρικής Γενετικής Ι 10 ΒΙΟ 620 Ειδικά Θέματα Kυτταρικής Bιολογίας 10 ΒΙΟ 630 Νουκλεϊκά Οξέα 10 ΒΙΟ 640 Μοριακή Βιολογία Ι 10 BIO 650 Ειδικά Θέματα Βιοπληροφορικής 10 BIO 660 Αναπτυξιακή Γενετική: Έμβρυα, Κύτταρα και Γονίδια 10 BIO 670 Η Οπτική Απεικόνιση στις Βιολογικές Επιστήμες 10 ΒΙΟ 690 Εξειδικευμένα Θέματα Βιολογικών Επιστημών Ι 10 ΒΙΟ 691 Εξειδικευμένα Θέματα Βιολογικών Επιστημών ΙΙ 10 ΒΙΟ 710 Ειδικά Θέματα Ανθρώπινης Μοριακής και Ιατρικής Γενετικής ΙΙ 10 ΒΙΟ 720 Ειδικά Θέματα Βιοχημείας 10 ΒΙΟ 730 Μοριακή Διαγνωστική 10 ΒΙΟ 740 Κυτταρική Επικοινωνία 10 ΒΙΟ 750 Βιολογία Καρκίνου 10 ΒΙΟ 760 Θέματα Γενωμικής και Πρωτεομικής 10 ΒΙΟ 780 Αυτόνομη Μελέτη Ι 10 ΒΙΟ 790 Αυτόνομη Μελέτη ΙΙ 10 ΒΙΟ 850 Πειραματική Εμβρυολογία 10 ΒΙΟ 860 Μοριακή Βιολογία Καρκινοϊών 10 ΒΙΟ 869 Ειδικά Θέματα Βιολογίας της Δροσόφιλας 10 ΒΙΟ 870 Μοριακή Βιοτεχνολογία 10 ΜΑΣ 666 Βιοστατιστική 10 ΠΙΝΑΚΑΣ Ι ECTS Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής (Διδακτορικό στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία) ΒΙΟ 861 Ειδικά Θέματα Οικολογίας 10 ΒΙΟ 862 Πρότυπα Βιοποικιλότητας 10 ΒΙΟ 863 Ειδικά Θέματα Οικολογίας της Συμπεριφοράς 10 ΒΙΟ 864 Βιοποικιλότητα της Κύπρου 10 ΒΙΟ 865 Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS) και Τηλεπισκόπηση στην Οικολογία 10 ΒΙΟ 866 Θαλάσσια Οικολογία 10 ΒΙΟ 867 Ειδικά Θέματα στην Εξελικτική Βιολογία 10 ΒΙΟ 868 Πρακτική Εργασία Πεδίου 10 ΒΙΟ 630 Νουκλεϊκά Οξέα 10 BIO 650 Ειδικά Θέματα Βιοπληροφορικής 10 BIO 670 Η Οπτική Απεικόνιση στις Βιολογικές Επιστήμες 10 ΒΙΟ 780 Αυτόνομη Μελέτη Ι 10 ΒΙΟ 790 Αυτόνομη Μελέτη ΙΙ 10 MAΣ 653 Γενικευμένα Γραμμικά Μοντέλα 10 MAΣ 657 Ανάλυση Διακριτών Δεδομένων 10 MAΣ 658 Προσομοίωση και Στατιστική Ανάλυση Δεδομένων 10 MΑΣ 659 Πολυμεταβλητή Ανάλυση 10 ΠΠΜ 581 Εκτίμηση Περιβαλλοντικού Κινδύνου 10 ΠΙΝΑΚΑΣ Κ ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα (Διδακτορικό στις Βιοϊατρικές Επιστήμες ή Διδακτορικό στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία) BIO 800 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια Ι 0 BIO 801 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια ΙΙ 0 BIO 802 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια III 0 BIO 803 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια IV 0 ΒΙΟ 810 Περιεκτική Εξέταση 0 ΒΙΟ 811 Υποβολή Ερευνητικής Πρότασης 0 ΠΙΝΑΚΑΣ Λ ECTS Ετήσια Έκθεση Προόδου (Διδακτορικό στις Βιοϊατρικές Επιστήμες ή Διδακτορικό στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία) BIO 812 Ετήσια Έκθεση Προόδου Ι 0 BIO 813 Ετήσια Έκθεση Προόδου ΙΙ 0 BIO 814 Ετήσια Έκθεση Προόδου ΙΙΙ 0 BIO 815 Ετήσια Έκθεση Προόδου ΙV 0 BIO 816 Ετήσια Έκθεση Προόδου V 0 BIO 817 Ετήσια Έκθεση Προόδου VΙ 0 BIO 818 Ετήσια Έκθεση Προόδου VIΙ 0 ΠΙΝΑΚΑΣ Μ Έρευνα, Συγγραφή Διατριβής (Διδακτορικό στις Βιοϊατρικές Επιστήμες ή Διδακτορικό στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία) ECTS BIO 820 Ερευνητικό Στάδιο Διδακτορικού Ι 30 BIO 821 Ερευνητικό Στάδιο Διδακτορικού ΙΙ 30 BIO 822 Ερευνητικό Στάδιο Διδακτορικού ΙΙΙ 30 BIO 823 Ερευνητικό Στάδιο Διδακτορικού ΙV 30 ΒΙΟ 824 Ερευνητικό Στάδιο Διδακτορικού V 30 BΙΟ 825 Ερευνητικό Στάδιο Διδακτορικού VΙ 30 ΒΙΟ 826 Ερευνητικό Στάδιο Διδακτορικού VΙΙ 30 ΒΙΟ 827 Ερευνητικό Στάδιο Διδακτορικού VΙΙΙ 30 ΒΙΟ 828 Ερευνητικό Στάδιο Διδακτορικού ΙΧ 10 BIO 835 Συγγραφικό Στάδιο Διδακτορικού Ι 30 BIO 836 Συγγραφικό Στάδιο Διδακτορικού ΙΙ 30 BIO 837 Συγγραφικό Στάδιο Διδακτορικού ΙΙΙ 10 67

68 ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΒΙΟ 838 Συγγραφικό Στάδιο Διδακτορικού ΙV 10 ΒΙΟ 839 Συγγραφικό Στάδιο Διδακτορικού V 10 ΒΙΟ 840 Συγγραφικό Στάδιο Διδακτορικού VΙ 10 ΒΙΟ 841 Συγγραφικό Στάδιο Διδακτορικού VΙΙ 10 ΒΙΟ 842 Συγγραφικό Στάδιο Διδακτορικού VΙΙΙ 10 Περιγραφές Μαθημάτων ΒΙΟ 610 Ειδικά Θέματα Ανθρώπινης Μοριακής και Ιατρικής Γενετικής Ι Κεντρικός στόχος του μαθήματος είναι η μελέτη του ανθρώπινου γονιδιώματος στο πλαίσιο ερμηνείας της μοριακής βάσης της κληρονομικότητας και της συνεισφορά της σύγχρονης γενετικής στην ιατρική παθολογία. Θα παρουσιαστούν γενετικά φαινόμενα σχετικά με μονογονιδιακά και πολυγονιδιακά νοσήματα, η έννοια της μετάλλαξης και των γενετικών πολυμορφισμών, η γενετική ανάλυση σύνδεσης και η μοριακή διαγνωστική προσέγγιση με πραγματικά παραδείγματα ασθενειών και περιστατικών για εμπέδωση της γνώσης. Θα γίνει αναφορά στη γενετική προδιάθεση και τη γενετική συσχέτιση, στις γαμετικές και σωματικές μεταλλάξεις. Θα γίνει ειδική αναφορά στους κληρονομικούς καρκίνους, στις κληρονομικές νεφροπάθειες, αιμοσφαιρινοπάθειες, νευροπάθειες και άλλες μεγάλες κατηγορίες μονογονιδιακών κληρονομικών νοσημάτων, με συχνή αναφορά στην κυπριακή γονιδιακή δεξαμενή και Φαινόμενα Ιδρυτού στον κυπριακό πληθυσμό. Θα συζητηθούν η ηθική και δεοντολογία που διέπουν την εφαρμογή της γενετικής διερεύνησης και διάγνωσης. ΒΙΟ 620 Ειδικά Θέματα Κυτταρικής Βιολογίας Μοριακές μηχανές ενδοκυττάριας κίνησης. Αξονική μεταφορά, μοντέλο παθογένεσης νευροεκφυλιστικών ασθενειών. Δομική και λειτουργική οργάνωση πυρήνα ανώτερων ευκαρυωτικών οργανισμών. Χρωμοσώματα, νουκλεοσώματα και ρύθμιση γονιδιακής έκφρασης, πυρηνική μεμβράνη, μηχανισμοί και ρύθμιση αμφίδρομης μεταφοράς προς τον πυρήνα, πυρηνικά σωματίδια. Ανασκόπηση σύγχρονων μεθόδων κυτταρικής βιολογίας: μικροσκοπία φθορισμού υψηλής ευκρίνειας, συνεστιακή μικροσκοπία (confocal miscroscopy), FRET, TIRF, AFM, πρωτεομική. ΒΙΟ 630 Νουκλεϊκά Οξέα (Προαπαιτούμενα: Προπτυχιακού επιπέδου μαθήματα στη βιοχημεία και μοριακή και κυτταρική βιολογία) Για εγγραφή στο μάθημα χρειάζεται προέγκριση του διδάσκοντα. Το μάθημα πραγματεύεται τη δομή και λειτουργία των νουκλεϊνικών οξέων (DNA και RNA). Το μάθημα, που έχει σχεδιαστεί για τις ανάγκες του μεταπτυχιακού προγράμματος στη μοριακή βιολογία, βιοτεχνολογία και μοριακή γενετική, προσφέρει μια σύγχρονη αναφορά στις μελέτες για τη δομή και τις φυσικές ιδιότητες των νουκλεϊνικών οξέων, δίνοντας έμφαση στη βιολογική τους λειτουργία. Τον κύριο άξονα του μαθήματος θα αποτελέσουν οι τεχνολογίες, που χρησιμοποιούνται για τη μελέτη της δομής και των ιδιοτήτων των νουκλεϊνικών οξέων, καθώς, επίσης, και τα σύγχρονα βιοτεχνολογικά επιτεύγματα, που βασίζονται στα νουκλεϊνικά οξέα. ΒΙΟ 640 Μοριακή Βιολογία I Το μάθημα αυτό προϋποθέτει γνώση βασικών αρχών κυτταρικής και μοριακής βιολογίας. Έμφαση θα δοθεί στους μηχανισμούς με τους οποίους τα ευκαρυωτικά κύτταρα ρυθμίζουν την έκφραση των γονιδίων τους. Συγκεκριμένα, θα εξεταστούν: Η δομή και οργάνωση του DNA στο ευκαρυωτικό κύτταρο. O ρόλος των τοποϊσομερασών στη δομή και οργάνωση του DNA. Οι μεταγραφικοί παράγοντες και πρωτεϊνικά μοτίβα πρόσδεσης στο DNA. Ρύθμιση έναρξης μεταγραφής. Καταστολείς και ενεργοποιητές. Έκφραση γονιδίων από απόσταση μέσω ρυθμιστικών πρωτεϊνών. Συντονισμός έκφρασης πολλών γονιδίων από μια πρωτεΐνη. Τερματισμός μεταγραφής, επεξεργασία RNA, μεθυλίωση DNA, ακετυλίωση ιστονών και μικρά μόρια RNA. ΒΙΟ 650 Ειδικά Θέματα Βιοπληροφορικής Αυτή η σειρά μαθημάτων εξετάζει σε βάθος βιοπληροφορικές μεθοδολογίες και αλγορίθμους, που χρησιμοποιούνται σε μεγάλη κλίμακα στην έρευνα σε τομείς, όπως Μοριακή Βιολογία, Γενετική και Γονιδιωματική. Στόχος του μαθήματος είναι οι μεταπτυχιακοί φοιτητές, πέρα από τη χρήση λογισμικού Βιοπληροφορικής ως «μαύρου κουτιού», να αποκτήσουν εις βάθος γνώση για τις αρχές στις οποίες βασίζεται, γεγονός το οποίο είναι απαραίτητο τόσο για τη σωστή και αποδοτική χρήση τους όσο και για την ορθή αποτίμηση των παρεχόμενων αποτελεσμάτων. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από σειρά διαλέξεων, κύκλους συζητήσεων και παρουσίαση επιλεγμένων εργασιών από τους φοιτητές, οι οποίες καταδεικνύουν τα οφέλη άλλων κλάδων της βιολογίας από την ορθή χρήση μεθόδων Βιοπληροφορικής. BIO 660 Αναπτυξιακή Γενετική: Έμβρυα, Κύτταρα και Γονίδια Κυτταρικοί και γενετικοί μηχανισμοί και έννοιες της μοντέρνας Αναπτυξιακής Βιολογίας των σπονδυλωτών, με έμφαση στα ανθρώπινα έμβρυα και τα έμβρυα πειραματόζωων, όπως ποντίκια, κότες και βατράχια. Οι διαλέξεις είναι ταξινομημένες σε τρεις ομάδες: 1. Εμβρυολογία στο κυτταρικό επίπεδο και κλινικές επιπτώσεις: Σημαντικά εμβρυακά συμβάντα, εμβρυολογικές μεθοδολογίες, η ανάπτυξη και ο ρόλος των εξω-εμβρυακών ιστών. 2. Εμβρυολογία στο γενετικό επίπεδο: παραδείγματα γενετικών μηχανισμών εμβρυακής και εξω-εμβρυακής ανάπτυξης. Μοντέρνες πειραματικές μεθοδολογίες για την κατανόηση γονιδιακού ρόλου κατά τη διάρκεια της εμβρυογένεσης, όπως διαγωνιοποίηση, εξουδετέρωση γονιδίων με τη μέθοδο του gene knockout και του RNAi. 3. Εξειδικευμένα θέματα Αναπτυξιακής Γενετικής. Αυτά συμπεριλαμβάνουν εμβρυακά βλαστικά κύτταρα (embryonic stem cells), τροφοβλαστικά βλαστικά κύτταρα (trophoblast stem cells). Εισαγωγή στην Επιγενετική της εμβρυογένεσης, βιολογία και η γενετική του γήρατος, Εξελικτική Αναπτυξιακή Βιολογία. BIO 670 Η Οπτική Απεικόνιση στις Βιολογικές Επιστήμες Το οπτικό μικροσκόπιο έχει υποστεί ριζικές διαφοροποιήσεις. Οι πρόσφατες ανακαλύψεις σε τομείς, όπως lasers, χημεία, μοριακή βιολογία, ανιχνευτές, υπολογιστές και οπτική έχουν αναγάγει το μικροσκόπιο σε εργαλείο πρωτευούσης σημασίας της σύγχρονης βιολογίας. Αυτά τα πολύπλοκα πλέον μηχανήματα αποτελούν στις μέρες μας ιδανικό εργαλείο για την αποκάλυψη της βιολογικής δομής και λειτουργίας. Το μάθημα αυτό πραγματεύεται τις αρχές και πρακτικές εφαρμογές της μοντέρνας οπτικής μικροσκοπίας. Αποτελείται από διαλέξεις, επιδείξεις, συζήτηση και εργαστηριακές ασκήσεις. Επιπρόσθετα, οι φοιτητές αναμένεται να παρουσιάσουν και να συζητήσουν στην τάξη κεντρικά ερευνητικά άρθρα. Αρχίζοντας με τη βασική θεωρία της οπτικής, το μάθημα εισέρχεται προοδευτικά σε εξειδικευμένα θέματα, όπως: μικροσκοπίες εκπομπής και φθορισμού, συνεστιακής μικροσκοπίας και, τελικά, πολυφωτονικής μικροσκοπίας. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις τεχνικές που χρησιμοποιούνται για οπτική απεικόνιση ζώντων κυττάρων, καθώς και στις τεχνολογίες σήμανσης μορίων-στόχων. Η ύλη του μαθήματος αναμένεται να ανα- 68

69 w w w. u c y. a c. c y / b i o l προσαρμόζεται κάθε χρόνο, ώστε να συμπεριλαμβάνει νέες προσεγγίσεις στην κυτταρική απεικόνιση και τις σχετικές τεχνικές. Η δομή του μαθήματος στοχεύει στην πρακτική κατανόηση των τεχνικών, καθώς, από τη στιγμή που αυτό θα επιτευχθεί, θα είναι δυνατόν να υπάρξουν εφαρμογές σε οποιοδήποτε σύστημα (κύτταρα/ιστοί) ή ερευνητικό αντικείμενο. BIO 680 Επιστημονική Μεθοδολογία στη Μοριακή Βιολογία Οι φοιτητές δύνανται να εγγραφούν στο μάθημα αφού συμπληρώσουν με επιτυχία 70 πιστωτικές μονάδες. Το μάθημα στοχεύει στη θεωρητική κατάρτιση των φοιτητών τόσο στην παραδοσιακή επιστημονική μεθοδολογία (διαμόρφωση επιστημονικής υπόθεσης, μεθοδολογία απόδειξης ή τροποποίησής της με τον σχεδιασμό κατάλληλων πειραμάτων και ερμηνείας των αποτελεσμάτων) όσο και στις σύγχρονες προσεγγίσεις, οι οποίες έχουν προκύψει από την ανάπτυξη μεθόδων υψηλής απόδοσης (έρευνα καθοδηγούμενη από τα δεδομένα). Το μάθημα θα περιλαμβάνει την παρουσίαση και ανάλυση επιστημονικών μεθόδων και τεχνικών για τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρουσίαση ερευνητικών εργασιών στον τομέα της Μοριακής Βιολογίας. Προς τούτο, θα γίνεται εκπαίδευση στην κριτική ανάγνωση και ανάλυση δημοσιευμένων επιστημονικών άρθρων, και στην παρουσίαση ερευνητικών αποτελεσμάτων και ερευνητικών προτάσεων σε ακροατήριο και γραπτώς. Οι φοιτητές θα πρέπει να μελετήσουν με προσοχή αριθμό πρωτότυπων άρθρων ή/και ανασκοπήσεων σε κάποιο θέμα των βιολογικών επιστημών που θα επιλέξουν σε συνεργασία με τον διδάσκοντα, καθώς και να μελετήσουν και κατανοήσουν, μέσα από ειδικά εργαστηριακά εγχειρίδια, διάφορες μεθόδους της σύγχρονης μοριακής βιολογίας, ώστε να εξοικειωθούν με εργαστηριακές μεθόδους ρουτίνας που χρησιμοποιεί ο μοριακός βιολόγος προς επίτευξη των επιστημονικών του στόχων. ΒΙΟ 681 Επιστημονική Μεθοδολογία στη Βιοποικιλότητα και την Οικολογία Το μάθημα αυτό περιλαμβάνει την αξιολόγηση και ανάλυση επίκαιρων και μεγάλου εύρους θεμάτων στη σύγχρονη θεωρητική και εργαστηριακή έρευνα σχετικά με την οικολογία και τη βιοποικιλότητα. Οι φοιτητές θα μάθουν πώς να αξιολογούν κριτικά και να αναλύουν επιστημονικές δημοσιεύσεις και πώς να προετοιμάζουν και να παρουσιάζουν μια βιβλιογραφική επισκόπηση. Θα έρθουν σε επαφή με τη διαδικασία συγγραφής επιστημονικών εργασιών, τη δομή των δημοσιευμάτων, τις βιβλιογραφικές παραπομπές, τις στατιστικές αναλύσεις και την προετοιμασία πινάκων και εικόνων. Στο πλαίσιο του μαθήματος, θα ετοιμάσουν μια βιβλιογραφική μελέτη επί ενός θέματος που εντάσσεται στα πεδία της βιοποικιλότητας και της οικολογίας, επιλεγμένο από έναν εκ των διδασκόντων του προγράμματος («επιβλέπων»). Η πρόοδος της μελέτης θα παρακολουθείται μέσα από αναφορές και απορίες που καταθέτει ο φοιτητής στον επιβλέποντα. Το μάθημα θα περατωθεί έπειτα από ανοικτή στο κοινό προφορική παρουσίαση και εξέταση της εργασίας κάθε φοιτητή, σε συνδυασμό με την αξιολόγηση της γραπτής εργασίας του από την επιβλέποντα. Η εξέταση της προφορικής παρουσίασης θα γίνεται από δύο διδάσκοντες του προγράμματος (ο ένας θα είναι ο επιβλέπων). ΒΙΟ 690 Εξειδικευμένα Θέματα Σύγχρονων Βιολογικών Επιστημών Ι Το μάθημα θα επικεντρωθεί σε συγκεκριμένες περιοχές σύγχρονου ενδιαφέροντος, καλύπτοντας το θέμα μέσα από διαλέξεις και συζητήσεις βιβλιογραφικών πηγών. Τα θέματα θα διαφέρουν ανά εξάμηνο, αλλά μπορούν να περιλαμβάνουν σε βάθος ανάλυση συγκεκριμένων περιοχών βιολογίας, προόδους τεχνολογίας, καινούριες εφαρμογές κ.λπ. Θα δίδεται έμφαση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, οι οποίες θα είναι χρήσιμες για επαγγέλματα στον τομέα της βιολογίας, όπως ικανότητες ανάλυσης, συζήτησης και παρουσίασης πρωτογενών πηγών. Το μάθημα αυτό μπορεί να διδάσκεται και σε ξένη γλώσσα. ΒΙΟ 691 Εξειδικευμένα Θέματα Σύγχρονων Βιολογικών Επιστημών II Το μάθημα θα επικεντρωθεί σε συγκεκριμένες περιοχές σύγχρονου ενδιαφέροντος, καλύπτοντας το θέμα μέσα από διαλέξεις και συζητήσεις βιβλιογραφικών πηγών. Τα θέματα θα διαφέρουν ανά εξάμηνο, αλλά μπορούν να περιλαμβάνουν σε βάθος ανάλυση συγκεκριμένων περιοχών βιολογίας, προόδους τεχνολογίας, καινούριες εφαρμογές κ.λπ. Θα δίδεται έμφαση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, οι οποίες θα είναι χρήσιμες για επαγγέλματα στον τομέα της βιολογίας, όπως ικανότητες ανάλυσης, συζήτησης και παρουσίασης πρωτογενών πηγών. Το μάθημα αυτό μπορεί να διδάσκεται και σε ξένη γλώσσα. ΒΙΟ 710 Ειδικά Θέματα Ανθρώπινης Μοριακής και Ιατρικής Γενετικής ΙΙ Παρουσίαση θεμάτων από επιλεγμένες κατηγορίες κληρονομικών νοσημάτων, που αφορούν στα διάφορα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, όπως νεφρογενετική, νευρογενετική, γενετική καρδιακών παθήσεων, γενετική του συνδετικού ιστού, κυτταρογενετική και άλλα. Θα δοθεί έμφαση σε σύγχρονες μεθόδους ανίχνευσης γονιδίων, που ευθύνονται ή συνεισφέρουν στην ανάπτυξη πολυπαραγοντικών νοσημάτων, όπως ο διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, οι διάφοροι καρκίνοι, η χρόνια νεφρική νόσος κ.λπ. Θα συζητηθεί ο ρόλος νεοφανών φαινομένων, όπως τα microrna, οι πολυμορφισμοί επαναλαμβανομένων αλληλουχιών (Copy Number Variations) και η μεθυλίωση στην ανάπτυξη ή τον επηρεασμό της κλινικής εικόνας σε διάφορες ασθένειες. Θα γίνει εκτεταμένη χρήση της σύγχρονης βιβλιογραφίας τόσο μέσα από ανασκοπητικές όσο και πρωτότυπες δημοσιεύσεις, ενώ οι φοιτητές θα έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν εργασίες σε θέματα της επιλογής τους, κατόπιν συνεννόησης με τον διδάσκοντα. ΒΙΟ 720 Ειδικά Θέματα Βιοχημείας Παρουσίαση ειδικών θεμάτων βιοχημικών διεργασιών και της εμπλοκής ή σημασίας τους στην ανάπτυξη ασθενειών. Παραδείγματα τέτοιων θεμάτων είναι η μετα-μεταφραστική τροποποίηση πρωτεϊνών, οι διάφορες οδοί μεταγωγής σήματος και κυτταρικής επικοινωνίας, οι κυτταρικοί υποδοχείς και η ενδοκύττωση, η ορμονική ρύθμιση του μεταβολισμού και άλλα. Η διδαχή αυτών και άλλων θεμάτων θα επιτευχθεί μέσα από κλασικά συγγράμματα και με τη χρήση πρόσφατων δημοσιεύσεων και ανασκοπητικών άρθρων σε επιστημονικές επιθεωρήσεις. ΒΙΟ 730 Μοριακή Διαγνωστική Παρουσίαση τεχνικών που χρησιμοποιούνται στη μοριακή διαγνωστική προσέγγιση κλινικού εργαστηρίου ρουτίνας. Θα παρουσιαστούν συχνά χρησιμοποιούμενες μέθοδοι και θα συζητηθούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους. Τέτοιες τεχνικές είναι η αλληλούχηση DNA και RNA με RT-PCR (αντίστροφη μεταγραφή και αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης), PCR και επώαση με ενδονουκλεάσες περιορισμού, ανάλυση πολυμορφισμών μονήρων αλυσίδων DNA (SSCP), εισαγωγή αλληλουχιών αναγνώρισης ενδονουκλεασών περιορισμού σε εκκινητή PCR, ηλεκτροφόρηση σε διαβαθμισμένο αποδιατακτικό πήκτωμα (DGGE), επιλεκτική ενίσχυση αλληλομόρφων, υγρή χρωματογραφία σε διαβάθμιση αποδιατακτικού υλικού (DHPLC). 69

70 ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΒΙΟ 740 Κυτταρική Eπικοινωνία Δομική οργάνωση ιστών, γενικές αρχές κυτταρικής επικοινωνίας, είδη συνδέσμων και συνδετικών μορίων διακυτταρικής συνοχής, εξωκυττάρια στοιβάδα. Σηματοφόρα μόρια, μεμβρανικοί και πυρηνικοί υποδοχείς, χρόνος ημιζωής, καταρράκτες μετάδοσης και ενίσχυσης σήματος, κυτταρική απόκριση. Eπικοινωνία μέσω υποδοχέων επιφανείας συνδεδεμένων με πρωτεΐνες G, camp, PKA, Φωσφολιπάση C-β, IP3, διακυλ-γλυκερόλη, PKC κινάση CaM, υποδοχείς όσφρησης και φωτοϋποδοχείς. Eπικοινωνία μέσω υποδοχέων επιφανείας συνδεδεμένων με ένζυμα, μονοπάτια Ras και MAP, PI3, Src, jak-stat. Mονοπάτια Notch, Wnt, Hedgehog και NF-κB. Mοριακή εξέλιξη επικοινωνίας. Συντονισμός κυτταρικής επικοινωνίας και γονιδιακής έκφρασης. Νευρική επικοινωνία, κλασικοί και πεπτιδικοί νευροδιαβιβαστές, νευρικός παλμός-ιονική υπόθεση, υποδοχείς. Μοριακή βάση φαινομένου μακροπρόθεσμης ενίσχυσης στη σύναψη (LTP). ΒΙΟ 750 Βιολογία Καρκίνου Το μάθημα περιλαμβάνει σειρά διαλέξεων, καθώς, επίσης, και ομαδικές συζητήσεις σε ειδικά θέματα, με επίκεντρο τις μοριακές αρχές της καρκινογένεσης και τους μηχανισμούς που διέπουν την προαγωγή, την εξέλιξη, τη διείσδυση και τη μετάσταση του καρκίνου. Οι διαλέξεις θα επικεντρωθούν στη φύση του καρκίνου, στα ογκογονίδια (με ιδιαίτερη έμφαση στο Ras και στο Src), στα ογκοκατασταλτικά γονίδια (με ιδιαίτερη έμφαση στο p53 και στο Rb), στους αναπτυξιακούς παράγοντες, στον κυτταρικό θάνατο (με ιδιαίτερη έμφαση στην απόπτωση) και στην αγγειογένεση. Ένας από τους κύριους σκοπούς του μαθήματος είναι να παρακινήσει τους φοιτητές και να τους βοηθήσει να κατανοήσουν πώς οι εν λόγω επιστημονικές γνώσεις εφαρμόζονται στις στοχευμένες θεραπείες του καρκίνου και στην εξατομικευμένη ιατρική. Οι φοιτητές θα πρέπει να αξιολογήσουν γραπτώς και προφορικώς πρωταρχικές πηγές επιστημονικών ερευνών. Επίσης, στα πλαίσια του μαθήματος, θα δημιουργηθούν ομάδες εργασίας για την ετοιμασία γραπτών εκθέσεων σε θέματα τα οποία θα επιλεχθούν από τον διδάσκοντα. Η γραπτή εργασία της κάθε ομάδας θα βασιστεί σε πρωταρχικές πηγές και θα παρουσιαστεί προφορικά κατά το τέλος του εξαμήνου. Απαιτείται πολύ καλή γνώση μοριακής βιολογίας, μοριακής γενετικής και βιολογίας του κυττάρου. ΒΙΟ 760 Θέματα Γενωμικής και Πρωτεομικής Αλληλούχηση γονιδιωμάτων διαφόρων οργανισμών και τα συμπεράσματα για τη δομή, οργάνωση και εξέλιξη του γενετικού υλικού. Νέα τεχνολογία, τεχνικές, εργαλεία και μεθοδολογία ως προϊόντα των σχεδίων αλληλούχησης. Το επόμενο βήμα-η αναζήτηση και κατανόηση της γονιδιακής λειτουργίας: next generation (deep) sequencing, DNA microarrays, high throughput gene expression profiling, πρωτεϊνικά arrays και high throughput μέθοδοι για ανίχνευση αλληλεπιδράσεων πρωτεϊνών. ΒΙΟ 780 Αυτόνομη Μελέτη Ι ΒΙΟ 790 Αυτόνομη Μελέτη ΙΙ Αυτόνομη βιβλιογραφική μελέτη από τον φοιτητή πάνω σε ερευνητικά θέματα αιχμής και σε πεδία συναφή με το γενικότερο περιεχόμενο του μεταπτυχιακού προγράμματος. Ο φοιτητής αναμένεται να εμβαθύνει στο θέμα ανατρέχοντας σε πρωτότυπες δημοσιεύσεις ή/και ανασκοπήσεις του διεθνούς επιστημονικού τύπου, και να ετοιμάσει γραπτή μελέτη έκτασης σελίδων. Είναι δυνατόν να παρουσιαστούν δύο τέτοιες μελέτες ανά εξάμηνο. Για την παρακολούθηση τού ΒΙΟ 780 Αυτόνομη Μελέτη Ι και ΒΙΟ 790 Αυτόνομη Μελέτη ΙΙ, απαιτείται γραπτή έγκριση του ακαδημαϊκού, ερευνητικού συμβούλου και του επιβλέποντος καθηγητή. ΒΙΟ 800 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια Ι ΒΙΟ 801 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια ΙΙ ΒΙΟ 802 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια ΙΙΙ ΒΙΟ 803 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια IV Παρακολούθηση σειράς διαλέξεων που διοργανώνει το Τμήμα, κατά τις οποίες προσκεκλημένοι ομιλητές παρουσιάζουν ερευνητικά θέματα του ευρύτερου τομέα των Βιολογικών Επιστημών. ΒΙΟ 805 Αναζήτηση και Διαχείριση Βιβλιογραφίας Στο σεμινάριο, το οποίο διεξάγεται από τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου σε συνεργασία με το Τμήμα Βιολογικών Επιστημών, παρουσιάζονται υπηρεσίες ηλεκτρονικής Πληροφόρησης που προσφέρει η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου, καθώς, επίσης, και τεχνικές και στρατηγικές αναζήτησης σε βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων και καταλόγους βιβλιοθηκών μέσω της χρήσης λογικών τελεστών αναζήτησης. Στο σεμινάριο παρουσιάζεται, επίσης, το εργαλείο RefWorks για την οργάνωση και διαχείριση βιβλιογραφίας και βιβλιογραφικών αναφορών. Η επιτυχής παρακολούθηση τού εν λόγω σεμιναρίου από τους φοιτητές των προγραμμάτων μάστερ είναι απαιτούμενη προϋπόθεση για εγγραφή στα μαθήματα διπλωματικής εργασίας. Το μάθημα προσφέρεται κάθε εαρινό εξάμηνο. ΒΙΟ 810 Περιεκτική Εξέταση Η διαδικασία εκπόνησης και αξιολόγησης της περιεκτικής εξέτασης διεκπεραιώνεται σύμφωνα με τους εσωτερικούς κανονισμούς του Τμήματος, οι οποίοι είναι αναρτημένοι στην ιστοσελίδα του Τμήματος, καθώς, επίσης, και τους κανόνες μεταπτυχιακής φοίτησης του Πανεπιστημίου Κύπρου. ΒΙΟ 811 Ερευνητική Πρόταση Ο/η υποψήφιος/α διδάκτορας θα πρέπει να υποβάλει και να παρουσιάσει την ερευνητική πρόταση σύμφωνα με τους εσωτερικούς κανονισμούς του Τμήματος, οι οποίοι είναι αναρτημένοι στην ιστοσελίδα του Τμήματος, καθώς, επίσης, και τους κανόνες μεταπτυχιακής φοίτησης του Πανεπιστημίου Κύπρου. BIO 812 Ετήσια Έκθεση Προόδου Ι BIO 813 Ετήσια Έκθεση Προόδου ΙΙ BIO 814 Ετήσια Έκθεση Προόδου ΙΙΙ BIO 815 Ετήσια Έκθεση Προόδου ΙV BIO 816 Ετήσια Έκθεση Προόδου V BIO 817 Ετήσια Έκθεση Προόδου VΙ BIO 818 Ετήσια Έκθεση Προόδου VIΙ (Προαπαιτούμενο: ΒΙΟ 811 Υποβολή Ερευνητικής Πρότασης) Οι υποψήφιοι για διδακτορικό υποχρεούνται να παρουσιάζουν έκθεση προόδου σε ετήσια βάση ύστερα από την επιτυχή παρουσίαση της ερευνητικής τους πρότασης. Οι εκθέσεις προόδου αφορούν στην υποβολή γραπτής περίληψης (μέχρι 2 σελίδες) και προφορικής παρουσίασης (15-20 λεπτών) της προόδου της ερευνητικής εργασίας στην τριμελή συμβουλευτική επιτροπή. Η γλώσσα της έκθεσης προόδου είναι η αγγλική. Οι εσωτερικοί κανονισμοί που αφορούν στις διαδικασίες εκπόνησης και αξιολόγησης του μαθήματος είναι αναρτημένοι στην ιστοσελίδα του τμήματος. BΙΟ 850 Πειραματική Εμβρυολογία Ο στόχος αυτού του εργαστηριακού μαθήματος είναι η εισαγωγή μεταπτυχιακών φοιτητών, που ενδιαφέρονται για την εκπόνηση εργαστηριακής διατριβής στην Αναπτυξιακή Βιολογία των Σπονδυλωτών, και δίνει έμφαση σε κλασικές και σύγχρονες μεθόδους. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, οι φοιτητές θα 70

71 w w w. u c y. a c. c y / b i o l διδαχτούν τη χρήση του αμφιβίου Xenopus laevis και θα αποκτήσουν θεωρητικές γνώσεις με την ενεργό συμμετοχή τους, με απώτερο στόχο την κατανόηση της δυναμικής διαδικασίας που αρχίζει από το γονιμοποιημένο έμβρυο, τη δημιουργία των διαφόρων κυτταρικών ιστών, και καταλήγει στην πολύπλοκη μορφογένεση του ολοκληρωμένου πλέον εμβρύου. Θα δοθεί έμφαση στους τρόπους χρήσης και παρακολούθησης των ζωντανών δειγμάτων του είδους. Το εργαστηριακό πρόγραμμα περιλαμβάνει περιεκτική ανάλυση της ωογένεσης και της ανάπτυξης. Χωρίζεται σε δύο επικαλυπτόμενα μέρη, που συνδυάζουν θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις. Αναμένεται από τους φοιτητές να διεκπεραιώσουν τεχνητή γονιμοποίηση σε αβγά του είδους Xenopus laevis, καθώς και επαγωγή μεσοδέρματος και νευρικού ιστού σε animal cap explants. H επιτυχής επαγωγή επιβεβαιώνεται με μορφολογικές, ιστολογικές και μοριακές μεθόδους. Τέλος, οι φοιτητές θα παρακολουθήσουν και θα σχολιάσουν συγκεκριμένες διαφάνειες, ούτως ώστε να απεικονίσουν την οργάνωση του σώματος του αμφιβίου σε πρώιμα στάδια της οργανογένεσης. Υλικό για μελέτη περιλαμβάνει το βιβλίο Developmental Biology του Gilbert και ένας μεγάλος αριθμός επιστημονικών άρθρων. Η βαθμολογία στο μάθημα θα στηριχτεί στην απόδοση των φοιτητών κατά τις εργαστηριακές ασκήσεις, στην ποιότητα των παρουσιάσεών τους και σε τελική εξέταση. ΒΙΟ 860 Μοριακή Βιολογία Καρκινοϊών Το μάθημα απευθύνεται σε φοιτητές, οι οποίοι ενδιαφέρονται για εις βάθος μελέτη των αρχών της ιολογίας. Τα θέματα περιλαμβάνουν εξερεύνηση ιών θηλαστικών, και εστιάζονται σε ιούς που συνδέονται με καρκίνο, πολλοί από τους οποίους φέρουν DNA γονιδίωμα. Θα εξεταστούν τα γονιδιώματα ιών και τα μοριακά μονοπάτια, τα οποία χρησιμοποιούνται στην ιική αντιγραφή και στη συμπλήρωση των κύκλων ζωής, συμπεριλαμβανομένων και των αλληλεπιδράσεων με τον κυτταρικό μηχανισμό. Πόλο ενδιαφέροντος θα αποτελέσουν οι στρατηγικές ιικής αντιγραφής, οι οποίες οδηγούν σε απώλεια του ελέγχου του κυτταρικού κύκλου, παρεκκλίνουσα διαφοροποίηση, άρση της απόπτωσης και άλλες διαδικασίες, οι οποίες συμβάλλουν σε καρκινογένεση (π.χ. θα εξεταστούν, μεταξύ άλλων, και οι ακόλουθοι ιοί: HPV, EBV, KSHV). Θα μελετηθούν πρόσφατες εξελίξεις στην επιστημονική βιβλιογραφία με εξέταση πειραματικών μεθόδων, οι οποίες στρατολογούνται στην επιστημονική ανακάλυψη. Το μάθημα περιλαμβάνει διαλέξεις και ομαδικές συζητήσεις. ΒΙΟ 861 Ειδικά Θέματα Οικολογίας Σειρά διαλέξεων επί επιλεγμένων θεμάτων Οικολογίας, με έμφαση στις στρατηγικές αναπαραγωγής και διαβίωσης, τις ενδοκαι δια-ειδικές αλληλεπιδράσεις, την πληθυσμιακή οικολογία και τη συγκρότηση των βιοκοινοτήτων. Θα παρουσιαστούν μέθοδοι συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων, που εφαρμόζονται σε οικολογικές έρευνες, όπως ποιοτικές, ημιποσοτικές και ποσοτικές εκτιμήσεις πληθυσμών και βιοκοινοτήτων, καταγραφή περιβαλλοντικών παραμέτρων, συλλογή δειγμάτων, εκτίμηση βασικών οικολογικών δεικτών και κυριότερες μέθοδοι στατιστικής ανάλυσης οικολογικών δεδομένων, με παραδείγματα από πραγματικές έρευνες. Η παρουσίαση των μεθόδων θα γίνεται με ταυτόχρονη εφαρμογή τους σε κατάλληλα λογισμικά. Οι φοιτητές θα αναλαμβάνουν εργασίες επί θεμάτων επιλεγμένων από τη σύγχρονη βιβλιογραφία. ΒΙΟ 862 Πρότυπα Βιοποικιλότητας Σειρά διαλέξεων και ανάθεση εργασιών (επεξεργασία επιλεγμένης βιβλιογραφίας) σχετικά με τα πρότυπα της βιοποικιλότητας στον χώρο και τον χρόνο. Τα πρότυπα της βιοποικιλότητας θα εντάσσονται στο ευρύτερο θεωρητικό πλαίσιο της οικολογίας και της βιογεωγραφίας, και θα συζητούνται οι σχετικές έννοιες, προσεγγίσεις και μέθοδοι αναγνώρισης-διερεύνησης προτύπων, που απαντώνται κατά μήκος γεωγραφικών και άλλων περιβαλλοντικών διαβαθμίσεων, εντός βιοκοινοτήτων κ.τ.λ. ΒΙΟ 863 Ειδικά Θέματα στην Οικολογία της Συμπεριφοράς Μια σειρά διαλέξεων και συζητήσεων για το θέμα που επιλέγεται για το εξάμηνο, με την εξέταση της βιβλιογραφίας σε ιδιαίτερο θέμα και με έμφαση στη μετασχηματιστική και διεπιστημονική έρευνα στον τομέα. Παραδείγματα θεμάτων συμπεριλάμβανουν την επικοινωνία των ζώων, τη σεξουαλική επιλογή, τη μετανάστευση, την κοινωνική συμπεριφορά και την επιθετικότητα μεταξύ διαφόρων ειδών. ΒΙΟ 864 Βιοποικιλότητα της Κύπρου Αυτή η σειρά μαθημάτων θα βασιστεί στη χλωρίδα και την πανίδα της Κύπρου. Θα περιλαμβάνει διαλέξεις για τα κυριότερα στοιχεία της βιοποικιλότητας της Κύπρου, καθώς και εξέταση δειγμάτων στο εργαστήριο και παρατηρήσεων στο πεδίο. Οι φοιτητές θα διευθύνουν μια μελέτη είτε στο πεδίο είτε βιβλιογραφική για αυτόχθονα είδη, που επιλέγουν, και η οποία θα αφορά την προστασία των ειδών αυτών, την οικολογία, τη φυσιολογία, την εξέλιξη ή/και την ταξινόμηση και τη συστηματική τους. ΒΙΟ 865 Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS) και Τηλεπισκόπηση στην Οικολογία Εισαγωγή στα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών και την Τηλεπισκόπηση, με έμφαση στις εφαρμογές τους στην Οικολογία. Το μάθημα συμπεριλαμβάνει έρευνα, με εφαρμογή μεθόδων σε μια οικολογική μελέτη. Οι φοιτητές θα μάθουν πώς να χρησιμοποιούν δεδομένα που προκύπτουν από τηλεπισκόπηση, όπως τα περιβαλλοντικά και κλιματικά στοιχεία για συγκεκριμένα γεωγραφικά σημεία από το πεδίο (π.χ. χρησιμοποιώντας GPS) και να τα εφαρμόζουν σε πρόγραμμα GIS. ΒΙΟ 866 Θαλάσσια Οικολογία Σειρά διαλέξεων για βασικές αρχές θαλάσσιας οικολογίας και τις ιδιαίτερες μεθόδους, που εφαρμόζονται στο πεδίο αυτό, και σειρά συζητήσεων επί θεμάτων που επιλέγονται από τη σύγχρονη σχετική βιβλιογραφία. Θα εξετάζονται θέματα που αφορούν την ωκεανογραφία, τη ρύπανση, τη γεωγραφική κατανομή των θαλάσσιων οργανισμών, τις προσαρμογές για τη ζωή στη θάλασσα, τη θαλάσσια παραγωγικότητα, την ποικιλότητα θαλάσσιων ζώων, καθώς και εφαρμοσμένα θέματα, όπως η αλιεία και οι θαλάσσιες υδατοκαλλιέργειες. ΒΙΟ 867 Ειδικά Θέματα στην Εξελικτική Βιολογία Σειρά διαλέξεων και συζητήσεων για ένα θέμα που επιλέγεται κάθε εξάμηνο, με εξέταση της βιβλιογραφίας στο ιδιαίτερο αυτό θέμα και με έμφαση στη μετασχηματιστική και διεπιστημονική έρευνα στον τομέα. Παραδείγματα θεμάτων περιλαμβάνουν τη διαφοροποίηση ειδών, τη συνεξέλιξη, την προσαρμογή και τη φυλογένεση. ΒΙΟ 868 Πρακτική Εργασία Πεδίου Οι φοιτητές θα πραγματοποιούν άσκηση στο πεδίο, κατά την οποία θα εφαρμόζουν τις μεθόδους και τις τεχνικές που έχουν διδαχθεί στα μαθήματα, έτσι ώστε να εκτελέσουν μια σύντομη αλλά ολοκληρωμένη ερευνητική εργασία. Θα εφαρμόσουν είτε ανά άτομο είτε ανά ομάδες τεχνικές δειγματοληψίας, θα επεξεργαστούν τα ευρήματά τους και θα παρουσιάσουν τα αποτελέσματα στους υπόλοιπους φοιτητές σε ειδική ημερίδα. 71

72 ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΒΙΟ 869 Ειδικά Θέματα Βιολογίας της Δροσόφιλας Το μάθημα αυτό θα εστιαστεί σε επίκαιρα ερευνητικά ερωτήματα της βιολογίας της Δροσόφιλας, όπως βλαστικά κύτταρα, ανάπτυξη και αναγέννηση οργάνων, ομοιόσταση, μεταβολισμό, κυτταρική επικοινωνία και γενωμικές προσεγγίσεις για την απάντηση ερωτημάτων αναπτυξιακής βιολογίας. Οι φοιτητές θα μελετήσουν και θα παρουσιάσουν επιλεγμένη πρόσφατη πρωτογενή βιβλιογραφία και ανασκοπήσεις που καλύπτουν τα θέματα. Θα ακολουθήσει συζήτηση της πειραματικής προσέγγισης, των μεθόδων που χρησιμοποιούνται με τα πλεονεκτήματά τους, καθώς και ανάλυση των ερευνητικών ευρημάτων στα πλαίσια καίριων ερωτημάτων βασικής βιολογίας. ΒΙΟ 870 Μοριακή Βιοτεχνολογία (Προαπαιτούμενα: Προπτυχιακού επιπέδου μαθήματα στη βιοχημεία και μοριακή και κυτταρική βιολογία) Για εγγραφή στο μάθημα χρειάζεται προέγκριση του διδάσκοντα. Η εμφάνιση της μοριακής βιοτεχνολογίας ως ένα ανερχόμενo πεδίο στις Βιοεπιστήμες καθώς και οι αρχές και εφαρμογές της γενετικής μηχανικής (τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA) είναι οι γενικοί στόχοι σε αυτό το μεταπτυχιακό μάθημα του Τμήματος Βιολογικών Επιστημών. Το μάθημα απευθύνεται σε μεταπτυχιακούς φοιτητές και προχωρημένου επιπέδου προπτυχιακούς φοιτητές που ειδικεύονται στην μοριακή βιολογία, βιοτεχνολογία και μοριακή γενετική και απαιτεί προχωρημένο επίπεδο βιοχημείας και μοριακής και κυτταρικής βιολογίας ως προαπαιτούμενα. Το μάθημα προσφέρει μια ολοκληρωμένη και μοντέρνα αναφορά στις βασικές αρχές της μοριακής βιοτεχνολογίας και βασικές εφαρμογές της σε μικρόβια και ευκαρυωτικά συστήματα, καθώς και τα βασικά ζητήματα της ηθικής στον τομέα της βιοτεχνολογίας. Μερικά βασικά χαρακτηριστικά του μαθήματος περιλαμβάνουν θέματα στη δομή των νουκλεϊκών οξέων και των ιδιοτήτων τους, θέματα υψηλής βιοτεχνολογικής τεχνολογίας βασισμένης στα νουκλεϊκά οξέα, μοριακή διαγνωστική, θεραπευτικών πρωτεϊνών, νουκλεϊκών οξέων ως θεραπευτικοί παράγοντες, εμβόλια, τα διαγονιδιακά ζώα και θέματα βιοηθικής. Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαικού Προσωπικού Γιώργος Απιδιανάκης, Επίκουρος Καθηγητής Εργαστήριο Μολυσματικών Ασθενειών και Καρκινογένεσης Δροσόφιλας Κάθε ανθρώπινος οργανισμός περιέχει περίπου 10 φορές περισσότερα μικροβιακά από ό,τι ευκαρυωτικά κύτταρα, τα οποία βρίσκονται σε διαρκή αλληλεπίδραση. Επομένως, το ποιοι είμαστε και πώς λειτουργούμε βιολογικά καθορίζεται σε σημαντικό βαθμό από τη σχέση που έχουμε με τα μικρόβια, που φέρουμε στο σώμα μας. Η επανάσταση στον τομέα της ανακάλυψης των μικροβιακών ειδών, που ζουν σε διάφορα μέρη του σώματός μας, όπως το έντερο, το δέρμα και το ανώτερο αναπνευστικό, και στη σχέση τους με τη φυσιολογική ή μη λειτουργία του οργανισμού μας έχει ήδη αρχίσει. Τα εντερικά, για παράδειγμα, βακτήρια έχουν συσχετισθεί με διάφορες ασθένειες, όπως ο διαβήτης και ο καρκίνος. Παρ όλα αυτά, παραμένει άγνωστο ποια από τα βακτήρια που φέρουμε συνεχώς στο σώμα μας και με ποιο τρόπο προκαλούν ασθένειες. Το εργαστήριό μας εργάζεται στον προσδιορισμό συγκεκριμένων ανθρώπινων βακτηρίων και τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να οδηγήσουν στην καρκινογένεση. Εκτός από τον ρόλο τού Helicobacter pylori, κανένα από τα εκατοντάδες βακτηριακά είδη που ζουν στο ανθρώπινο έντερο δεν έχει συσχετισθεί άμεσα με τον καρκίνο του εντέρου τον δεύτερο σε σειρά πιο θανατηφόρο τύπο καρκίνου, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική. Χρησιμοποιώντας έναν απλό οργανισμό ως μοντέλο, τη Δροσόφιλα (Drosophila melanogaster), δείξαμε πρόσφατα ότι παθογόνα εντερικά βακτήρια επιφέρουν τον πολλαπλασιασμό των εντερικών βλαστικών κυττάρων (intestinal stem cells), τα οποία σε περίπτωση γενετικής προδιάθεσης οδηγούν στη δημιουργία όγκων με χαρακτηριστικά μεταστατικότητας. Χρησιμοποιώντας τεχνικές μοριακής γενετικής, κυτταρικής βιολογίας και μικροβιολογίας και τη θεμελιώδη γνώση της Δροσόφιλας ως οργανισμού-μοντέλου ανθρώπινων μολύνσεων και καρκινογένεσης, οι βασικοί μας στόχοι είναι οι εξής: - Η ανακάλυψη των σηματοδοτητών μονοπατιών που συνδέουν την εντερική μόλυνση με τη δημιουργία όγκων και μεταστάσεων. - Η ανακάλυψη ανθρωπίνων εντερικών βακτηρίων τα οποία προκαλούν ή αναστέλλουν την καρκινογένεση. - Η ανακάλυψη βακτηριακών παραγόντων που συμβάλλουν στην καρκινογένεση και η αναστολή της δράσης τους μέσω θεραπευτικών αγωγών και εξειδικευμένης διατροφής. Παντελής Γεωργιάδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Εργαστήριο Εμβρυολογίας και Βλαστοκυττάρων Η έρευνα του Δρος Π. Γεωργιάδη έχει τρία κύρια θέματα: (α) Τη διερεύνηση της κυτταρικής και γενετικής βάσης των πρώιμων εμβρυϊκών διαδικασιών που οδηγούν στην οργανογένεση, όπως η γαστριδίωση και η νευριδίωση, με έμφαση στον νεοανακαλυφθέντα, αλλά ακόμη ελάχιστα κατανοητό, ρόλο των εξωεμβρυακών ιστών. Η κατανόηση του πώς τα έμβρυα κάνουν όργανα αναμένεται να οδηγήσει σε in vitro οργανογένεση και να φέρει επανάσταση στην αναγεννητική ιατρική. (β) Τη χρήση βλαστικών κυττάρων τόσο από εμβρυϊκούς (π.χ. βλαστοκύτταρα επιβλάστη) όσο και από εξωεμβρυικούς (π.χ. βλαστοκύτταρα τροφοβλάστη) ιστούς, για να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά, διαφοροποίηση και τις ικανότητές τους, που σχετίζονται με την αναγεννητική ιατρική, στο γενετικό και κυτταρικό επίπεδο. (γ) Την έρευνα της ανάπτυξης του πλακούντα, καθώς και τις αλληλεπιδράσεις του με τη μητέρα κατά τη διάρκεια της κύησης, για την κατανόηση των γενετικών και κυτταρικών παραγόντων, που ευθύνονται για τη βιωσιμότητα και το μεγάλωμα του εμβρύου, καθώς και για υγιή εγκυμοσύνη. Αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε θεραπείες για τις πιο συχνές, αλλά ακόμα ανίατες, επιπλοκές εγκυμοσύνης, συμπεριλαμβανομένων της προεκλαμψίας και στειρότητας λόγω των πρόωρων ανεξήγητων αποβολών. Η έρευνα του εργαστηρίου συνδυάζει εμβρυολογικές, γενετικές, επιγενετικές, κυτταρικές και μοριακές μεθοδολογίες αιχμής, όπως η μικροχειρουργική και καλλιέργεια εμβρύων ποντικού, η χρήση διαγονιδιακών ποντικών, καλλιέργεια και χειραγώγηση βλαστοκυττάρων, η απενεργοποίηση ή υπερέκφραση γονιδίων σε έμβρυα ποντικού και βλαστοκύτταρα, RNA in situ υβριδισμός, ιστολογία, ανοσοϊστοχημεία και διάφορες μεθοδολογίες DNA. Κωνσταντίνος Δέλτας, Καθηγητής Εργαστήριο Μοριακής και Ιατρικής Γενετικής Ο καθηγητής Κωνσταντίνος Δέλτας διευθύνει το ερευνητικό εργαστήριο Μοριακής και Ιατρικής Γενετικής, που ειδικεύεται σε θέματα κληρονομικών ασθενειών, με τη χρήση μεθόδων μοριακής και κυτταρικής βιολογίας. Κατά τα προηγούμενα χρόνια, 72

73 w w w. u c y. a c. c y / b i o l ανέπτυξε διάφορα ερευνητικά προγράμματα και πρόσφερε πλειάδα μοριακών διαγνωστικών υπηρεσιών για πολλές κληρονομικές νεφροπάθειες και άλλες ασθένειες, όπως η κυστική ίνωση, ο οικογενής μεσογειακός πυρετός, η θρομβοφιλία και ο κληρονομικός καρκίνος του θυρεοειδούς. Σημαντικές ανακαλύψεις των ερευνών του περιλαμβάνουν την περιγραφή φαινομένων και ιδιαιτεροτήτων, που αφορούν στη γενετική και γονιδιακή δεξαμενή των Κυπρίων, συμπεριλαμβανομένων αρκετών ιδρυτικών μεταλλάξεων (Founder Mutations). Επίσης, σημαντική ήταν η εμπλοκή του εργαστηρίου του στη χαρτογράφηση και κλωνοποίηση του γονιδίου PKD2, που ευθύνεται για την πολυκυστική νόσο των νεφρών, σε συνδυασμό με την περιγραφή του μηχανισμού των δύο χτυπημάτων (two-hit hypothesis), που αφορά στον μοριακό μηχανισμό ανάπτυξης της πολυκυστικής νεφροπάθειας. Η ομάδα του ήταν η πρώτη που χαρτογράφησε το πρώτο γονίδιο για την κυστική μυελική νόσο των νεφρών τύπου 1 (MCKD1), ενώ, σε συνεργασία με ξένους ερευνητές, κυρίως στο Λονδίνο, περιέγραψαν μια νέα μορφή κληρονομικής νεφροπάθειας, που είναι ενδημική στην Κύπρο (C3/CFHR5 Σπειραματοπάθεια). Το 2010, μετά από διαγωνισμό και χρηματοδότηση ενός ερευνητικού στρατηγικού προγράμματος, μέσω του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας και των Διαρθρωτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δημιούργησε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου το Κέντρο Ερευνών Μοριακής Ιατρικής, με τους ακόλουθους στόχους: - Δημιουργία της πρώτης μεγάλης Κυπριακής Βιοτράπεζας, με ειδικότητα στις κληρονομικές νεφροπάθειες και άλλες γενετικές ασθένειες, που εντοπίζονται ανάμεσα στον κυπριακό πληθυσμό. Στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν πολλοί γιατροί και εργαστηριακοί επιστήμονες από την Κύπρο και το εξωτερικό, ενώ ενθαρρύνονται να συμμετάσχουν και όσοι το επιθυμούν, χρησιμοποιώντας την υποδομή του Κέντρου Ερευνών Μοριακής Ιατρικής. - Ανάπτυξη ερευνητικών προγραμμάτων που στοχεύουν στην ανίχνευση νέων μεταλλάξεων και νέων γονιδίων ανάμεσα στον κυπριακό πληθυσμό (πρωτογενών ή τροποποιητικών), που ευθύνονται για κληρονομικές ασθένειες ή επηρεάζουν την εξέλιξή τους. Επιχειρείται η μελέτη του ελλαδικού και κυπριακού πληθυσμού, προσβλέποντας στη γενετική χαρτογράφηση της νήσου, στη φυλογενετική των Κυπρίων και στον εντοπισμό γενετικής ροής γονιδίων και μεταλλάξεων από ξένους κατακτητές και επισκέπτες. - Ανάπτυξη κυτταρικών και ζωικών μοντέλων, η διερεύνηση των οποίων θα επιτρέψει την καλύτερη κατανόηση των δομικών και λειτουργικών ιδιοτήτων του κολλαγόνου τύπου IV, που είναι ένα κρίσιμο συστατικό της σπειραματικής βασικής μεμβράνης. Ο ρόλος τών mirna και άλλων τροποποιητικών γονιδίων είναι στο επίκεντρο των ενδιαφερόντων της ομάδας του καθ. Κωνσταντίνου Δέλτα στον τομέα αυτόν. Υπό διερεύνηση βρίσκεται στο εργαστήριό του ένα νέο μοντέλο ποντικού, που δημιούργησε για το Σύνδρομο Alport, μια σοβαρή κληρονομική σπειραματοπάθεια των νεφρών. Η ομάδα του ενδιαφέρεται να μελετήσει τους μηχανισμούς εκδήλωσης και εξέλιξης της νόσου και να δοκιμάσει νέες ουσίες για θεραπεία (chemical chaperones), σε προ-κλινικές μελέτες. Alexander Kirschel, Επίκουρος Καθηγητής Εργαστήριο Συμπεριφορικής Οικολογίας και Εξέλιξης Στο Εργαστήριο Συμπεριφορικής Οικολογίας και Εξέλιξης εξετάζουμε πώς η οικολογία, συμπεριφορά και βιογεωγραφία εξηγούν τα μοτίβα βιοποικιλότητας. Ενδιαφερόμαστε ιδιαίτερα στην κατανόηση τού πώς οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ συγγενικών ειδών επηρεάζονται από τους διαθέσιμους πόρους και τον ανταγωνισμό, τη σεξουαλική επιλογή, τη γενετική συγγένεια, και το πώς αυτές οι αλληλεπιδράσεις σχετίζονται με τα μοτίβα φαινοτυπικής εξέλιξης και την κατανομή ειδών. Οι ερευνητικές μας δραστηριότητες εστιάζονται σε διάφορες πτυχές αυτών των θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων ερευνών σχετικών με τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ συγγενικών ειδών πτηνών της υποσαχάριας Αφρικής, αλληλεπιδράσεις στο επίπεδο της κοινότητας μεταξύ ειδών στα νεοτροπικά δάση της Λατινικής Αμερικής, καθώς, επίσης, και των επιπτώσεων στη διατήρηση της ποικιλότητας των αλληλεπιδράσεων μεταξύ ειδών στην Κύπρο. Εξετάζουμε μοτίβα φαινοτυπικής διακύμανσης χαρακτηριστικών, όπως στα ακουστικά σήματα, και ιδίως το τραγούδι, στον χρωματισμό φτερώματος, στη μορφολογία, καθώς και στη διαφοροποίηση των γενετικών δεικτών μεταξύ πληθυσμών. Χρησιμοποιούμε, επίσης, πειραματικές μεθόδους, για να διαπιστώσουμε την επίδραση των φαινοτυπικών διαφορών στην εξελικτική διαφοροποίηση. Η έρευνα στο Εργαστήριο Συμπεριφορικής Οικολογίας και Εξέλιξης συμπεριλαμβάνει εκτεταμένες εργασίες στο πεδίο, όπου μπορούμε να παρατηρήσουμε τα ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον, αλλά και μοριακές γενετικές αναλύσεις, για να εξετάσουμε πώς η γενετική διαφοροποίηση αντιστοιχεί με φαινοτυπικές διαφορές, αλλά και γεωγραφικές μελέτες που περιλαμβάνουν τη χρήση τηλεπισκόπησης και γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών, για να συνδέσουμε τις κατανομές ειδών και φαινοτύπων με το περιβάλλον. Αντώνης Κυρμίζης, Επίκουρος Καθηγητής Εργαστήριο Επιγενετικής Σε όλους τους ευκαρυωτικούς οργανισμούς το γονιδίωμα είναι πακεταρισμένο στη χρωματίνη (το σύμπλεγμα τού DNA με τις ιστονικές πρωτεΐνες), της οποίας η δομή μπορεί να ελέγξει τη μεταγραφή τού DNA. Οι μετα-μεταφραστικές τροποποιήσεις των ιστονών, όπως η μεθυλίωση, η ακετυλίωση και η φωσφορυλίωση, μπορούν να διαμορφώσουν τη δομή της χρωματίνης και, ως επακόλουθο, να ελέγξουν την πρόσβαση των πολυμεράσεων στο DNA. Μέχρι σήμερα, έχουν ανακαλυφθεί αρκετά ένζυμα, τα οποία μπορούν να τροποποιήσουν τις ιστόνες. Επομένως, τα τροποποιητικά ένζυμα ιστονών και οι συγγεκριμένες τροποποιήσεις σε αυτές τις πρωτεΐνες παίζουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης. Έχοντας ως κίνητρο το γεγονός ότι πολλά από αυτά τα ένζυμα είναι συχνά μεταλλαγμένα σε διάφορους ανθρώπινους καρκίνους, τα ερευνητικά μας ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στο να κατανοήσουμε τους μοριακούς μηχανισμούς που χρησιμοποιούνται από αυτά τα ένζυμα και από τις σχετικές ιστονικές τροποποιήσεις κατά τη διάρκεια της γονιδιακής έκφρασης. Συγκεκριμένα, η έρευνά μας εστιάζεται στις μεθυλοτρανσφεράσες αργινίνης (PRMTs), ένζυμα τα οποία είναι υπεύθυνα για τη μεθυλίωση αργινίνων των ιστονών. Η προηγούμενη έρευνά μας άρχισε να καθορίζει τους ακριβείς μοριακούς μηχανισμούς με τους οποίους η μεθυλίωση αργινίνης των ιστονών ρυθμίζει τη γονιδιακή αντιγραφή 1,2. Για να επεκτείνουμε τις γνώσεις μας στον τομέα της επιγενετικής ρύθμισης της γονιδιακής έκφρασης, η έρευνά μας διαχωρίζεται σε τρεις τομείς: 1. Ανακάλυψη νέων πρωτεϊνών που ρυθμίζουν τη δραστηριότητα τών PRMTs και τη μεθυλίωση αργινίνης των ιστονών. 2. Εξακρίβρωση του ρόλου τών PRMTs και της μεθυλίωσης αργινίνης των ιστονών στην ανάπτυξη του καρκίνου. 73

74 ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 3. Ανακάλυψη νέων πρωτεϊνών (μη-ιστονών) που μεθυλιώνονται από τις PRMTs και εξακρίβωση των μοριακών μηχανισμών λειτουργίας των μεθυλιωμένων αργινίνων. Το εργαστήριό μας χρησιμοποιεί μοριακές, βιοχημικές, γενετικές, γενομικές και πρωτεομικές μεθόδους για τη μελέτη των πιο πάνω θεμάτων σε κύτταρα θηλαστικών και ζύμης (Saccharomyces cerevisiae). Ο μακροπρόθεσμος στόχος μας είναι να εφαρμόσουμε τις γνώσεις μας από αυτήν τη βασική έρευνα στην ανάπτυξη νέων θεραπευτικών και διαγνωστικών μεθόδων για τον καρκίνο. Ανδρέας Κωνσταντίνου, Καθηγητής Εργαστήριο Βιολογίας Καρκίνου και Χημειοπροφύλαξης Αφιέρωσε τις ερευνητικές προσπάθειές του στη μάχη κατά του καρκίνου. Mετά την απόκτηση του διδακτορικού του τίτλου, έκανε μια σημαντική ανακάλυψη που συνέδεσε τη ρυθμιστική υπομονάδα της εξαρτώμενης από το camp πρωτεϊνικής κινάσης με το ένζυμο τοποϊσομεράση Ι του DNA. Η επόμενη έρευνά του αποκάλυψε ότι η genistein, ένα συστατικό της σόγιας, είναι ανασταλτικός παράγοντας της τοποϊσομεράσης ΙΙ και επαγωγέας της διαφοροποίησης καρκινικών κυττάρων. Προσδιόρισε τους μοριακούς μηχανισμούς από τους οποίους η genistein προκαλεί προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο (απόπτωση) στα καρκινικά κύτταρα του μαστού. Έχει αναπτύξει μεθόδους ανάλυσης και χαρακτηρισμού νέων θεραπευτικών φαρμάκων καρκίνου, αλλά ενδιαφέρεται, επίσης, έντονα για την πρόληψη του καρκίνου. Η έρευνά του βασίζεται στην υπόθεση ότι «πάνω από το 50% όλων των καρκίνων μπορεί να προληφθούν με κατάλληλη διατροφή και τροποποίηση του τρόπου ζωής» και, επομένως, είναι δυνατόν να προσδιοριστούν τα συστατικά τροφίμων που από μόνα τους ή σε συνδυασμό μπορούν να παρέχουν προστασία κατά του καρκίνου. Η εστίαση των μελλοντικών μελετών του είναι στην εξεύρεση νέων μοριακών στόχων προς αναστολή του καρκίνου. Λεόντιος Κωστρίκης, Καθηγητής Εργαστήριο Βιοτεχνολογίας και Μοριακής Ιολογίας Το Εργαστήριο Βιοτεχνολογίας και Μοριακής Ιολογίας (ΒΜΙ) αποτελεί μέρος του Τμήματος Βιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου από το Για τα τελευταία είκοσι χρόνια, η έρευνά μας έχει επικεντρωθεί σχεδόν αποκλειστικά στη μελέτη του ιού της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας τύπου 1 (HIV- 1). Το εργαστήριό μας χρησιμοποιεί μια ποικιλία πειραματικών προσεγγίσεων για την κατανόηση των μοριακών μηχανισμών για τη μετάδοση τού HIV-1 και την παθογένεση τού AIDS. Στις ερευνητικές μας δραστηριότητες περιλαμβάνονται κυρίως μελέτες για (α) να καθορίσουμε τη γενετική ποικιλότητα και οι ανοσολογικές αποκρίσεων του HIV-1, (β) να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις των γενετικών πολυμορφισμών του υποδοχέα των χημειοκινών στη μετάδοση του HIV-1 και την εξέλιξη της νόσου, (γ) να κατανοήσουμε την εξελικτική δυναμική τού HIV-1 έναντι των αντιρετροικών φαρμάκων σε ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία και (δ) να καθορίσουμε τον ρόλο του κυτταρικού HIV-1 DNA φορτίου στην παθογένεση τής HIV-1 λοίμωξης και την εξέλιξη τής HIV-1 νόσου. Η πρόθεσή μας είναι να συνεχίσουμε τις μελέτες για τη μοριακή επιδημιολογία και τη φυσική ιστορία τού HIV-1, την ανίχνευση φυσικών γενετικών παραλλαγών του ιού και την πιθανή σύνδεσή τους με χαρακτηριστικές κλινικές συνθήκες της ασθένειας AIDS και τη διερεύνηση των γενετικών παραλλαγών του ιού σε σχέση με την ικανότητα του ιού να πολλαπλασιάζεται και να προκαλεί παθογένεια στον άνθρωπο. Κύριοι μελλοντικοί στόχοι του εργαστηρίου μας περιλαμβάνουν μελέτες για (α) να κατανοήσουμε τη μοριακή επιδημιολογία των λοιμώξεων του ιού HIV-1 στην Κύπρο και στην Ευρώπη, (β) να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις των HIV-1 στελεχών, οι οποίοι δεν ανήκουν στον υπότυπο Β, στην ανάπτυξη της ανθεκτικότητας στα αντιρετροικά φάρμακα και (γ) να αναπτύξουμε νέα εμβόλια κατά του ιού HIV-1 και μεθόδους εμβολιασμού για την επαγωγή ανοσίας στις βλεννογόνους περιοχές του ανθρώπου. Ένα μεγάλο μέρος της έρευνάς μας γίνεται σε συνεργασία με ένα διεθνή διεπιστημονική δίκτυο συνεργατών, που αποτελείται από μοριακούς βιολόγους, ανοσολόγους, γενετιστές, μοριακούς βιοφυσικούς, κλινικούς μικροβιολόγους, ιολόγους και επιδημιολόγους. Τέτοιες συνεργασίες με το εργαστήριό μας αφορούν την παροχή κλινικού υλικού, την ανταλλαγή αντιδραστηρίων και προσωπικού, και την εκτέλεση ερευνητικών εργασιών. Κατά τη διάρκεια αυτών των μελετών, ελπίζουμε να συμβάλουμε στην ανάπτυξη φαρμάκων και εμβολίων, που στοχεύουν τον ιό HIV-1, καθώς και άλλες ασθένειες. Χρυσούλα Πιτσούλη, Επίκουρη Καθηγήτρια Εργαστήριο Ανάπτυξης και Ομοιόστασης Δροσόφιλας Στο εργαστήριο χρησιμοποιούμε το μυγάκι των φρούτων, τη Δροσόφιλα, ως μοντέλο αναδιαμόρφωσης οργάνων κατά την ανάπτυξη, την ομοιόσταση και σε ασθένειες. Η Δροσόφιλα έχει ένα εκτεταμένο σύστημα σωλήνων, που ονομάζεται τραχεία, και λειτουργεί ως πνεύμονες και αιμοφόρα αγγεία, καθώς μεταφέρει οξυγόνο και άλλα αέρια στους διάφορους ιστούς μέσω των τελικών κυττάρων της. Όπως οι πνεύμονες και τα αιμοφόρα αγγεία του ανθρώπου, το τραχειακό σύστημα της Δροσόφιλας αναπτύσσεται από πρόδρομα κύτταρα μέσω πολλαπλασιασμού, διαφοροποίησης, μετανάστευσης και αλλαγής σχήματος, που τελικά δημιουργούν ένα πολύπλοκο σύστημα διακλαδισμένων σωλήνων. Επιπλέον, το τραχειακό σύστημα αναδιαμορφώνεται ως απόκριση σε αναπτυξιακά ή περιβαλλοντικά σήματα, όπως εκκρινόμενοι αυξητικοί παράγοντες και υποξία, τα οποία ενεργοποιούν συντηρημένα κυτταρικά προγράμματα. Όταν τα προγράμματα αναδιαμόρφωσης αποτυγχάνουν ή υπερενεργοποιούνται, το άτομο ασθενεί και η ζωή του κινδυνεύει. Στο εργαστήριο χρησιμοποιούμε γενετικές, μοριακές και βιοχημικές μεθόδους, καθώς και μοντέρνα μικροσκοπία για τη μελέτη του τραχειακού συστήματος της Δροσόφιλας, με απώτερο στόχο την ανακάλυψη συντηρημένων γονιδίων και σηματοδοτικών μονοπατιών, που ρυθμίζουν την ανάπτυξη των πνευμόνων και των αιμοφόρων αγγείων του ανθρώπου. Έχουμε χαρακτηρίσει ένα μοντέλο αναπτυξιακής αναδιαμόρφωσης του τραχειακού συστήματος, που φέρει ομοιότητες με την ανάπτυξη των πνευμόνων. Ανακαλύψαμε ότι τα συντηρημένα σηματοδοτικά μονοπάτια Notch και Wingless/Wnt ρυθμίζουν τον, επίσης, συντηρημένο μεταγραφικό παράγοντα Cut και την αναπτυξιακή αναδιαμόρφωση της τραχείας. Επιπλέον, ανακαλύψαμε ότι το τραχειακό σύστημα που οξυγονώνει το ενήλικο έντερο της Δροσόφιλας αναδιαμορφώνεται δραματικά μετά από εντερική μόλυνση που προκαλεί φλεγμονή, καθώς, επίσης, και σε καρκίνο του εντέρου. Αυτό το μοντέλο της νεοτραχειογένεσης ρυθμίζεται από το συντηρημένο Hif1a/FGF/FGFR μονοπάτι και παρουσιάζει εντυπωσιακές ομοιότητες με τη νεοαγγειογένεση που παρατηρείται σε όγκους. Η έρευνά μας εστιάζεται στα παρακάτω: Την ανακάλυψη ρυθμιστών του πολλαπλασιασμού, της διαφοροποίησης και της μετανάστευσης των πρόδρομων τραχειακών κυττάρων κατά την ανάπτυξη. Την ανακάλυψη ρυθμιστών της αναδιαμόρφωσης των τελικών απολήξεων του τραχειακού συστήματος σε συνθήκες υποξίας. Την ανακάλυψη ρυθμιστών της νεοτραχειογένεσης σε εντερική φλεγμονή και καρκίνο. 74

75 w w w. u c y. a c. c y / b i o l Την επίδραση της γενετικής του εντερικού όγκου στην τραχειακή αναδιαμόρφωση. Βασίλειος Ι. Προμπονάς, Επίκουρος Καθηγητής Εργαστήριο Βιοπληροφορικής Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, από τα απλούστερα μονοκύτταρα μικροβιακά είδη μέχρι τους πιο πολύπλοκους πολυκύτταρους οργανισμούς (όπως ο άνθρωπος), κωδικοποιούν τις οδηγίες λειτουργίας τους στο γενετικό τους υλικό, το γονιδίωμα. Η έκρηξη του πεδίου της Μοριακής Βιολογίας, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη νέων τεχνικών μεγάλης κλίμακας, έχει καταστήσει δυνατή την ανάκτηση τεράστιου όγκου δεδομένων σχετικά με τα γονιδιώματα βιολογικών ειδών. Παρόλα αυτά, η κατανόηση των μοριακών μηχανισμών, που επιτρέπουν στα κύτταρα και τους οργανισμούς να επιβιώνουν, απαιτεί την αποκωδικοποίηση όλων αυτών των πληροφοριών και τη μετατροπή τους σε γνώση σχετικά με τις μοριακές λειτουργίες και αλληλεπιδράσεις των μοριακών συστατικών των κυττάρων. Το Ερευνητικό Εργαστήριο Βιοπληροφορικής αναπτύσσει εργαλεία και αλγορίθμους για τη μελέτη σε μεγάλη κλίμακα των πληροφοριών που κωδικοποιούνται σε γονίδια/γονιδιώματα των βιολογικών ειδών. Απώτερος στόχος μας είναι η κατανόηση των βασικών μοριακών μηχανισμών, που διέπουν το φαινόμενο της ζωής. Βασικά βιολογικά ερωτήματα που απασχολούν το εργαστήριό μας σχετίζονται με την αποσαφήνιση του ρόλου διαφόρων χαρακτηριστικών των αλληλουχιών πρωτεϊνών, που καθοδηγούν το τρισδιάστατο δίπλωμά τους και παίζουν ρόλο στη λειτουργία και τις αλληλεπιδράσεις τους. Συγκεκριμένα, εστιαζόμαστε σε μεγάλες ομάδες πρωτεϊνικών μορίων, που είναι δύσκολο να μελετηθούν πειραματικά, όπως, π.χ., πρωτεΐνες με ιδιόμορφη αμινοξική σύσταση και πρωτεΐνες των κυτταρικών μεμβρανών. Επιπλέον, αναπτύσσουμε μεθόδους συγκριτικής υπολογιστικής γονιδιωματικής για τον εντοπισμό απομακρυσμένων εξελικτικών σχέσεων σε εύρος προκαρυωτικών και ευκαρυωτικών οργανισμών και για τον χαρακτηρισμό κεντρικών μοριακών μηχανισμών, όπως η ενεργή μεταφορά στον πυρήνα και η αυτοφαγία, οι οποίοι συχνά εμπλέκονται σε ασθένειες. Για να πετύχουμε τους παραπάνω στόχους, εκμεταλλευόμαστε δεδομένα από διάσπαρτες ανομοιογενείς πηγές (π.χ. τρισδιάστατες δομές και αλληλουχίες πρωτεϊνών, επίπεδα γονιδιακής έκφρασης, φυλογενετική κατανομή, συσχετισμός λειτουργικών domains, δομών βιολογικών μακρο- και μικρο-μορίων). Νιόβη Σανταμά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας και Βιοχημείας Η έρευνα στο Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας και Βιοχημείας (MBBLab; εστιάζεται στον λειτουργικό χαρακτηρισμό των «πρωτεϊνών-κινητήρων» στα κύτταρα των θηλαστικών. Το ενδιαφέρον για τις πρωτεΐνες-κινητήρες προκύπτει από την εμπλοκή τους στις πιο σημαντικές βιολογικές διεργασίες, όπως, για παράδειγμα, τη μιτωτική και μειωτική διαίρεση, τα μονοπάτια μεταγωγής σήματος, την εμβρυϊκή ανάπτυξη και την αξονική μεταφορά στους νευρώνες. Τα ειδικά ενδιαφέροντα του Εργαστηρίου συνοψίζονται ως εξής: Διερεύνηση του ρόλου μιτωτικών πρωτεϊνών-κινητήρων και των πρωτεϊνών που αλληλεπιδρούν με αυτές στη δόμηση και διατήρηση της μιτωτικής ατράκτου, καθώς, επίσης, και στους μηχανισμούς που ρυθμίζουν τον διπλασιασμό των κεντροσωματίων στα κύτταρα θηλαστικών. Η πληρέστερη κατανόηση της εμπλοκής των πρωτεϊνών-κινητήρων στην αξονική μεταφορά και τη συναπτική επικοινωνία στους νευρώνες των θηλαστικών. Η ανάλυση της συνεισφοράς ανώμαλης λειτουργίας των πρωτεϊνών-κινητήρων στον μοριακό μηχανισμό παθογένεσης σε ανθρώπινες νευροεκφυλιστικές ασθένειες και, ειδικότερα, σε μια μορφή της ασθένειας των κινητικών νευρώνων, την Πλάγια Μυατροφική Σκλήρυνση. Στόχος είναι η κατανόηση των μονοπατιών που οδηγούν στην απώλεια των νευρώνων, η ταυτοποίηση δυνητικών θεραπευτικών στόχων και ο σχεδιασμός μοριακών διαγνωστικών μεθόδων. Το Εργαστήριο συμμετέχει σε δίκτυα συνεργασίας με ερευνητικές ομάδες από τη Γερμανία, Βέλγιο, Βρετανία, Σιγκαπούρη, Δανία, Ελλάδα, Ιταλία και Κύπρο. Πάρης Α. Σκουρίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Εργαστήριο Αναπτυξιακής Βιολογίας και Βιοαπεικόνισης Ο στόχος της ερευνητικής μας ομάδας είναι να κατανοήσουμε τους μοριακούς και κυτταρικούς μηχανισμούς, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη δημιουργία της τρισδιάστατης δομής των ιστών και τον σχηματισμό του σχεδίου του σώματος των σπονδυλωτών. Κατά τη γαστριδίωση, μαζικές μετακινήσεις κυττάρων και ιστών επιτρέπουν τη δημιουργία πολύπλοκων σχηματισμών, οι οποίοι συνολικά αποτελούν το σώμα του σπονδυλωτού. Αυτή η περίπλοκη αρχιτεκτονική του σώματος δημιουργείται από μία απλή αρχική μορφή. Οι μηχανισμοί, με τους οποίους επιτυγχάνεται η δημιουργία της αρχιτεκτονικής μορφής των σπονδυλωτών, χρήζουν μελέτης, λόγω του γεγονότος ότι γενετικές μεταλλάξεις, όπως και περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν αυτήν τη λεπτή διαδικασία, οδηγούν συχνά σε αναπτυξιακές ανωμαλίες και σωματικές παραμορφώσεις. Η πληρέστερη κατανόηση αυτών των μηχανισμών, καθώς και του τρόπου με τον οποίον οι μηχανισμοί αυτοί επηρεάζονται από γενετικές μεταλλάξεις, θα επιτρέψει τη μελλοντική ανάπτυξη διαγνωστικών και θεραπευτικών μεθόδων. Η μελέτη του μηχανισμού της γαστριδίωσης ανέκαθεν απαιτούσε τη χρήση προηγμένης τεχνολογίας απεικόνισης σε βαθμό τέτοιο, που συχνά ο ρυθμός, με τον οποίο προχωρούσε ο κλάδος, βασιζόταν στον ρυθμό προόδου της τεχνολογίας απεικόνισης. Η πολυπλοκότητα των μορφογενετικών κινήσεων και η έλλειψη της δυνατότητας απεικόνισης in vivo έχει αναγκάσει τους ερευνητές να συγκεντρώσουν τις προσπάθειές τους στη διάσπαση της γαστριδίωσης σε συνιστώσες κνήσεις και τη μελέτη τους σε απομόνωση από το σύνολο της μορφογένεσης. Για να κατανοήσουμε τον σχηματισμό του σχεδίου του σώματος, θα πρέπει να ενσωματώσουμε τις γνώσεις μας, που αφορούν τις συνιστώσες μορφογενετικές κνήσεις της γαστριδίωσης, ως συνόλου, στο επίπεδο του οργανισμού. Το εργαστήριό μας, με τις εφαρμογές νανοτεχνολογίας και, συγκεκριμένα, με τη χρήση νανοκρυστάλλων (Quantum Dots), αναπτύσσει νέες μεθόδους απεικόνισης, που επιτρέπουν τη μελέτη της μορφογένεσης στο οργανισμικό, κυτταρικό και μοριακό επίπεδο in vivo. Ταυτόχρονα, εργαζόμαστε για τη δημιουργία νέων τύπων νανοκρυστάλλων, όπως και για την ανάπτυξη εφαρμογών τους στις βιολογικές επιστήμες. Κατερίνα Στρατή, Επίκουρη Καθηγήτρια Εργαστήριο Βιολογίας Καρκινοϊών Το ερευνητικό ενδιαφέρον του εργαστηρίου μας επικεντρώνεται στους μηχανισμούς με τους οποίους οι ιοί ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPVs) μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη καρκίνου. Οι HPVs συνδέθηκαν αρχικά με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας λόγω της ανίχνευσης ιικού DNA σε βιοψίες. Έκτοτε, αυτοί οι ιοί έχουν συνδεθεί και με άλλα είδη καρκίνου, για παράδειγμα μια 75

76 ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ υποομάδα καρκίνων στον στοματοφάρυγγα. Η έκφραση των πρωτεϊνών Ε6 και Ε7 θεωρείται απαραίτητη για την ανάπτυξη αλλά και τη συντήρηση των καρκίνων. Oι συγκεκριμένες πρωτεΐνες λειτουργούν μέσω της ικανότητάς τους να μεταβάλλουν σημαντικούς κυτταρικούς παράγοντες, όπως, για παράδειγμα, τους ογκοκαταστολείς p53 και prb. Για αυτόν τον λόγο επικεντρώνουμε τις έρευνες μας στις ιικές ογκοπρωτεΐνες και τις κυτταρικές πρωτεΐνες, με τις οποίες προσδένονται. Παρόλο που αυτές οι πρωτεΐνες έχουν μελετηθεί εκτενώς, οι μηχανισμοί καρκινογένεσης δεν έχουν οριστεί πλήρως. Χρησιμοποιούμε τεχνικές in vivo, για να μελετήσουμε τις ογκοπρωτεΐνες στους ιστούς, οι οποίοι προσβάλλονται από τον ιό HPV. Στοχεύουμε στη μοριακή αποσαφήνιση των μηχανισμών με τους οποίους η Ε6 και η Ε7 συμβάλλουν στην καρκινογένεση. Λεπτομέρειες και συγκεκριμένες μελέτες μπορούν να συζητηθούν με την υπεύθυνη του εργαστηρίου. Ανάπτυξη μοντέλων κατάλληλης πολιτισμικά ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για τα σπάνια γενετικά νοσήματα. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Αθηνά Σοφοκλέους Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: Άννα Χρίστου Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: Τηλεομ.: Σπύρος Σφενδουράκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Εργαστήριο Βιοποικιλότητας Χερσόβιων Ζώων Ο Σπύρος Σφενδουράκης ασχολείται με τα πρότυπα της κατανομής των οργανισμών στον χώρο, με σκοπό την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ρυθμίζεται ο πλούτος των ειδών, πώς συγκροτούνται οι βιοκοινότητες και πώς διαφοροποιούνται οι οργανισμοί μέσα από την αλληλεπίδραση οικολογικών και εξελικτικών διεργασιών. Η κύρια έμφαση της ερευνητικής του δραστηριότητας αφορά τη μελέτη των βιοκοινοτήτων των χερσόβιων ασπονδύλων σε νησιωτικά συγκροτήματα και ορεινά οικοσυστήματα, καθώς και τη διερεύνηση γενικών προτύπων και θεωριών στο ευρύτερο πλαίσιο του υποδείγματος της νησιωτικής βιογεωγραφίας. Οι δραστηριότητες αυτές συνδυάζουν το θεωρητικό ενδιαφέρον με την εφαρμοσμένη έρευνα σχετικά με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Οι προσεγγίσεις στη διαφοροποίηση των οργανισμών γίνονται μέσα από συνδυασμό μορφολογικών και μοριακών δεδομένων, με την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων μορφομετρίας και φυλογεωγραφικής ανάλυσης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη μελέτη ενδημικών ειδών, τα οποία είναι και τα πλέον ευάλωτα στην προϊούσα κλιματική αλλαγή, αλλά και στις ποικίλες ανθρώπινες δραστηριότητες που μεταβάλλουν τα ενδιαιτήματά τους. Ο υψηλός ενδημισμός της Κύπρου, σε συνδυασμό με τη γεωγραφική της θέση, προσφέρουν εξαιρετικές ευκαιρίες μελέτης της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής σε ενδημικά είδη, που διαβιούν σε ευάλωτα περιβάλλοντα. Η μελέτη αυτή συνδυάζει εργασία στο πεδίο, όπου καταγράφεται η ακριβής κατανομή των ειδών και μετρούνται διάφορες πληθυσμιακές και περιβαλλοντικές παράμετροι, και ανάλυση στο εργαστήριο, όπου προσδιορίζονται πολυμορφικοί γενετικοί τόποι και μελετώνται γενεαλογικά και πληθυσμιακά δεδομένα. Επιπλέον, χρησιμοποιούνται Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών για την ακριβή χαρτογράφηση και ανάλυση των κατανομών των οργανισμών αλλά και των περιβαλλοντικών δεδομένων, καθώς και μοντέλα πρόβλεψης των μελλοντικών κατανομών βάσει διαφόρων σεναρίων κλιματικής αλλαγής. Έτσι, το εργαστήριο βιοποικιλότητας και οικολογίας προσφέρει δυνατότητες τόσο για τη μελέτη ποικίλων ζωικών οργανισμών στο φυσικό τους περιβάλλον όσο και για την εφαρμογή μοριακών τεχνικών για τον προσδιορισμό των προτύπων διαφοροποίησής τους. Επιπλέον, προσφέρει τη δυνατότητα εφαρμογής ποικίλων θεωρητικών μοντέλων και μεθόδων για τον έλεγχο υποθέσεων και προβλέψεων σχετικά με τη συγκρότηση των βιοκοινοτήτων και τη μελλοντική κατανομή των ειδών. 76

77

78 Τμήμα Μαθηματικών και Στατιστικής Προγράμματα Mεταπτυχιακών Σπουδών Tα μεταπτυχιακά προγράμματα του Tμήματος επιβλέπονται από το συντονιστή μεταπτυχιακών προγραμμάτων, που μπορεί να είναι είτε ο πρόεδρος του Tμήματος είτε ένα από τα μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού, που ορίζεται από το Συμβούλιο του Tμήματος. O συντονιστής μεταπτυχιακών προγραμμάτων προεδρεύει της Eπιτροπής Mεταπτυχιακών Σπουδών, τα μέλη της οποίας ορίζονται από το Συμβούλιο του Tμήματος. Στην περίπτωση προσφοράς διατμηματικού μεταπτυχιακού προγράμματος, ο συντονισμός του προγράμματος γίνεται από διατμηματική επιτροπή. Το Τμήμα προσφέρει μεταπτυχιακά προγράμματα τα οποία οδηγούν στα πιο κάτω πτυχία: Μάστερ στην Εφαρμοσμένη Στατιστική Μάστερ στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά Μάστερ στα Καθαρά Μαθηματικά Μάστερ στη Διδακτική και Μεθοδολογία των Μαθηματικών (Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα) Διδακτορικό στη Στατιστική Διδακτορικό στα Μαθηματικά - Εφαρμοσμένα Μαθηματικά Διδακτορικό στα Μαθηματικά - Καθαρά Μαθηματικά Εισδοχή στα Mεταπτυχιακά Προγράμματα Oι θέσεις μεταπτυχιακών φοιτητών προκηρύσσονται ξεχωριστά για συγκεκριμένο πρόγραμμα επιπέδου Μάστερ ή Διδακτορικού. Για πληροφορίες σχετικά με τους Κανόνες/Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων, παρακαλούμε όπως απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών, Υπηρεσία Σπουδών και Φοιτητικής Μέριμνας (τηλ.: /44) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Τα Κριτήρια Αξιολόγησης και Κατάταξης των Υποψηφίων είναι τα ακόλουθα: Προηγούμενη πανεπιστημιακή κατάρτιση σε κατάλληλο αντικείμενο και αναλυτική βαθμολογία. Kατάλληλα αντικείμενα θεωρούνται τα Mαθηματικά, η Στατιστική ή άλλοι συναφείς κλάδοι, όπως είναι η Πληροφορική, η Φυσική, η Mηχανική κ.λπ. Συστατικές επιστολές (δύο τουλάχιστον) από καθηγητές ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων Προφορική συνέντευξη (όπου κρίνεται αναγκαίο) Άλλα προσόντα, όπως εξετάσεις, βραβεία, διακρίσεις κ.ά. Iκανοποιητική γνώση της αγγλικής γλώσσας (συνιστάται) Oι υποψήφιοι που έχουν ελλείψεις στη μαθηματική τους προπαίδεια, θα υποχρεωθούν να παρακολουθήσουν αριθμό προπτυχιακών μαθημάτων, επιπλέον αυτών που προνοούνται από τους κανονισμούς του Τμήματος. 78

79 w w w. u c y. a c. c y / m a s ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΑ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Κανονισμοί Ένας φοιτητής, για να συμπληρώσει τις απαιτήσεις του προγράμματος Μάστερ στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά, πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 93 ECTS. Σε κάθε μάθημα αντιστοιχούν 10 ECTS, στη Διατριβή Μάστερ 20 ECTS και στα Σεμινάρια 1 ECTS. Όλοι οι μεταπτυχιακοί φοιτητές πρέπει να εγγραφούν σε Διατριβή Μάστερ. Διατριβή Μάστερ (ΔΜ) Η Διατριβή Μάστερ (ΔΜ) (20 ECTS) είναι υποχρεωτική για όλους τους φοιτητές στο Μάστερ Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και προϋποθέτει την εξεύρεση, εκ μέρους του φοιτητή, επιβλέποντος καθηγητή, σύμφωνα με τους κανόνες διατριβής μάστερ. Οι φοιτητές μπορούν να εγγραφούν στη ΔΜ μετά το πρώτο εξάμηνο των σπουδών τους. Η ΔΜ έχει τους εξής κωδικούς: - MAΣ 801 Διατριβή Μάστερ Εφαρμοσμένων Μαθηματικών (20 ECTS) - MAΣ 600 Συνέχεια Διατριβής Μάστερ (0 ECTS) Ανάληψη Θέματος ΔΜ Πιθανά θέματα για ανάληψη ΔΜ σχετίζονται με τα γνωστικά αντικείμενα των μελών ΔΕΠ του Τμήματος, τα οποία είναι αναρτημένα στις αντίστοιχες προσωπικές ιστοσελίδες. Οι φοιτητές συζητούν με μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού και επιλέγουν θέμα για την εκπόνηση της ΔΜ. Η εξασφάλιση του θέματος ΔΜ απαιτεί τη συγκατάθεση του εν λόγω ακαδημαϊκού, που είναι και ο επιβλέπων καθηγητής της ΔΜ. Σεμινάρια Οι φοιτητές του προγράμματος Μάστερ στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά θα πρέπει να παρακολουθούν τα σεμινάρια του Τμήματος για πίστωση των 3 ECTS που αντιστοιχούν στα σεμινάρια. Τα σεμινάρια είναι υποχρεωτικά στο πρόγραμμα, και οι φοιτητές οφείλουν να παρακολουθούν σεμινάρια/διαλέξεις του Τμήματος. Βαθμολογούνται με επιτυχία/αποτυχία. Οι φοιτητές θα πρέπει να εγγράφονται στο μάθημα αυτό κάθε εξάμηνο μέχρι την αποφοίτησή τους. Τα σεμινάρια έχουν τους εξής κωδικούς: - ΜΑΣ 642 Σεμινάριο Μαθηματικών και Στατιστικής (1 ECTS) - ΜΑΣ 643 Σεμινάριο Μαθηματικών και Στατιστικής (1 ECTS) - ΜΑΣ 644 Σεμινάριο Μαθηματικών και Στατιστικής (1 ECTS) Ο υπεύθυνος σεμιναρίων θα τηρεί απουσιολόγιο για τη συμμετοχή των φοιτητών στα σεμινάρια. Επίσης, σε περίπτωση προσφοράς ειδικού σεμιναρίου (5 ECTS), οι φοιτητές μπορούν να εγγραφούν στο ειδικό σεμινάριο. Οι φοιτητές μπορούν να εγγραφούν σε δύο το πολύ ειδικά σεμινάρια (5 ECTS) κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Ενδεικτικό Πρόγραμμα Σπουδών Επιλογές ECTS/Μάθημα Σύνολο 6 Υποχρεωτικά Μαθήματα Μάθημα Επιλογής Σεμινάρια 1 3 Διατριβή Μάστερ Σύνολο 93 Κατάλογος Μαθημάτων Υποχρεωτικά Μαθήματα Κατηγορία Ι Δύο από τα εξής: ΜΑΣ 601 Θεωρία Μέτρου και Ολοκλήρωσης ΜΑΣ 604 Συναρτησιακή Ανάλυση ΜΑΣ 606 Μιγαδικές Συναρτήσεις μίας Μεταβλητής Κατηγορία ΙΙ Δύο από τα εξής: ΜΑΣ 603 Μερικές Διαφορικές Εξισώσεις ΜΑΣ 621 Αριθμητική Γραμμική Άλγεβρα ΜΑΣ 671 Αριθμητική Επίλυση Συνήθων Διαφορικών Εξισώσεων ΜΑΣ 673 Μέθοδοι Πεπερασμένων Στοιχείων Κατηγορία ΙΙΙ Δύο από τα εξής: ΜΑΣ 613 Συνήθεις Διαφορικές Εξισώσεις ΜΑΣ 672 Αριθμητική Επίλυση Μερικών Διαφορικών Εξισώσεων ΜΑΣ 677 Θέματα Αριθμητικής Ανάλυσης Ι ΜΑΣ 678 Θέματα Αριθμητικής Ανάλυσης ΙΙ ΜΑΣ 679 Θέματα Αριθμητικής Ανάλυσης ΙΙΙ ΜΑΣ 682 Κλασική Μηχανική ΜΑΣ 683 Ρευστοδυναμική ΜΑΣ 684 Επιστημονικοί Υπολογισμοί με Matlab ΜΑΣ 687 Θέματα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών Ι ΜΑΣ 688 Θέματα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών ΙΙ ΜΑΣ 689 Θέματα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών ΙΙΙ ΜΑΣ 697 Θέματα Διαφορικών Εξισώσεων Ι ΜΑΣ 698 Θέματα Διαφορικών Εξισώσεων ΙΙ ΜΑΣ 699 Θέματα Διαφορικών Εξισώσεων ΙΙΙ Σημείωση: Στην κατηγορία αυτήν περιλαμβάνονται και τα εναπομένοντα μαθήματα από τις κατηγορίες Ι και ΙΙ. Μαθήματα Επιλογής ΜΑΣ 602 Ανάλυση Fourier ΜΑΣ 605 Ελλειπτικές Διαφορικές Εξισώσεις με Μερικές Παραγώγους 2ας Τάξεως ΜΑΣ 608 Εξελικτικές Διαφορικές Εξισώσεις με Μερικές Παραγώγους 2ας Τάξεως ΜΑΣ 611 Αρμονική Ανάλυση ΜΑΣ 617 Θέματα Μαθηματικής Ανάλυσης Ι ΜΑΣ 618 Θέματα Μαθηματικής Ανάλυσης ΙΙ ΜΑΣ 619 Θέματα Μαθηματικής Ανάλυσης ΙΙΙ ΜΑΣ 620 Θεωρία Προσεγγίσεως ΜΑΣ 633 Γενική Θεωρία της Σχετικότητας Σημείωση: Τα Μαθήματα Επιλογής μπορούν να συμπληρωθούν από οποιαδήποτε μαθήματα μεταπτυχιακού επιπέδου του Τμήματος. 79

80 ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ - ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Απαιτήσεις Διδακτορικού Προγράμματος Για την εκπόνηση του διδακτορικού διπλώματος εκτός των γενικών προϋποθέσεων φοίτησης στο Τμήμα, απαιτούνται τα πιο κάτω: (1) Προϋπόθεση για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής, είναι η επιτυχής συμπλήρωση 120 ECTS σε μαθήματα μεταπτυχιακού επιπέδου, σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος. Η κατοχή διπλώματος επιπέδου μάστερ ή ισοδύναμου τίτλου απαλλάσσει μερικώς ή πλήρως το φοιτητή από την απαίτηση αυτή. (2) Περιεκτική Εξέταση (ΠΕ) Ο φοιτητής πρέπει να επιτύχει στην ΠΕ από το πρώτο μέχρι το έκτο εξάμηνο των σπουδών του. Η (ΠΕ) αποτελείται από δύο τρίωρες εξετάσεις. Η πρώτη εξέταση θα είναι στην Ανάλυση (ύλη ΠΕ Καθαρών Μαθηματικών). Για τη δεύτερη εξέταση, ο φοιτητής επιλέγει μια από τις τέσσερις περιοχές (Εφαρμοσμένα Μαθηματικά, Αριθμητική Ανάλυση, Μερικές Διαφορικές Εξισώσεις, Αριθμητική Επίλυση Συνήθων Διαφορικών Εξισώσεων: βλ. ύλη πιο κάτω), στις οποίες εξετάζεται όπως προνοούν οι απαιτήσεις για το διδακτορικό πρόγραμμα. Αν ο υποψήφιος για διδακτορικό φοιτητής επιτύχει και στις δυο περιοχές, θεωρείται ότι έχει τις απαιτούμενες γνώσεις, για να προχωρήσει στην εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής. Αν επιτύχει σε μία μόνο περιοχή, έχει τη δυνατότητα, σε επόμενη εξεταστική περίοδο, να επαναλάβει το μέρος της εξέτασης στην οποία απέτυχε. Αν ο φοιτητής αποτύχει και στις δύο περιοχές, έχει δικαίωμα να επαναλάβει για μία ακόμα φορά την ΠΕ. Η εξέταση σε κάθε περιοχή καταρτίζεται και βαθμολογείται από μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος, που είναι ειδικοί στην περιοχή στην οποία εξετάζεται ο φοιτητής. Επιτυχία στην ΠΕ σημαίνει εξασφάλιση βαθμολογίας τουλάχιστον 50 από τις 100 μονάδες. Σε περίπτωση που φοιτητής αποτύχει για δεύτερη φορά στις εξετάσεις, η φοίτηση στο διδακτορικό πρόγραμμα διακόπτεται αυτόματα. Ο φοιτητής πρέπει να πετύχει στην ΠΕ πριν την υποβολή της ερευνητικής πρότασης. (3) Άλλες Απαιτήσεις Διδακτορικού Προγράμματος Οι υπόλοιπες απαιτήσεις είναι σύμφωνα με τους Κανόνες Φοίτησης του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ύλη Περιεκτικής Εξέτασης (ΠΕ) στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά Για την ΠΕ επιλογή ενός εκ των τεσσάρων πιο κάτω περιοχών: Εφαρμοσμένα Μαθηματικά Ομάδες και Άλγεβρες Lie, Εξισώσεις Κίνησης (Newton, Lagrange), Δομές Poisson, Ολοκληρώσιμα Συστήματα, Ζεύγη Lax, Δι-Χαμιλτονιανά Συστήματα, Συμμετρίες, Θεώρημα Noether, Λογισμός των Μεταβολών, Ολοκληρωτικες Εξισωσεις. Μερικές Διαφορικές Εξισώσεις Μερικές Διαφορικές Εξισώσεις 1ης Τάξεως, Μερικές Διαφορικές Εξισώσεις 2ας Τάξεως: Κυματική Εξίσωση, Εξίσωση Διάχυσης - Εξίσωση Θερμότητας, Αρμονικές Συναρτήσεις. Προβλήματα Αρχικών-Συνοριακών Τιμών, Σειρές Fourier, Συναρτήσεις του Green, Αρχή Μεγίστου. Αριθμητική Ανάλυση Αριθμητική επίλυση μη γραμμικών εξισώσεων. Στάθμη (νόρμα) διανυσμάτων και πινάκων. Επίλυση γραμμικών συστημάτων (άμεσες και επαναληπτικές μέθοδοι). Υπολογισμός ιδιοτιμών και ιδιοδιανυσμάτων. Πολυωνυμική παρεμβολή κατά Lagrange και Hermite. Αριθμητική ολοκλήρωση (κανόνες Newton Cotes, Gauss). Αριθμητική Επίλυση Συνήθων Διαφορικών Εξισώσεων Μονοβηματικές, πολυβηματικές μέθοδοι και μέθοδοι Runge-Kutta για την αριθμητική επίλυση προβλημάτων αρχικών τιμών για ΣΔΕ. Μέθοδοι πεπερασμένων διαφορών για την αριθμητική επίλυση προβλημάτων συνοριακών τιμών για ΣΔΕ. Mέθοδοι πεπερασμένων στοιχείων για μονοδιάστατα προβλήματα συνοριακών τιμών. ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΑ ΚΑΘΑΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Κανονισμοί Ένας φοιτητής, για να συμπληρώσει τις απαιτήσεις του προγράμματος Μάστερ στα Καθαρά Μαθηματικά, πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 93 ECTS. Σε κάθε μάθημα αντιστοιχούν 10 ECTS, στη Διατριβή Μάστερ 20 ECTS και στα Σεμινάρια 1 ECTS. Διατριβή Μάστερ (ΔΜ) Η Διατριβή Μάστερ (ΔΜ) (20 ECTS) είναι υποχρεωτική για όλους τους φοιτητές στο Μάστερ Καθαρών Μαθηματικών και προϋποθέτει την εξεύρεση, εκ μέρους του φοιτητή, επιβλέποντος καθηγητή, σύμφωνα με τους κανόνες διατριβής μάστερ. Οι φοιτητές μπορούν να εγγραφούν στη ΔΜ μετά το πρώτο εξάμηνο των σπουδών τους. 80

81 w w w. u c y. a c. c y / m a s Η ΔΜ έχει τους εξής κωδικούς: MΑΣ 802 Διατριβή Μάστερ Καθαρών Μαθηματικών (20 ECTS) ΜΑΣ 600 Συνέχεια Διατριβής Μάστερ (0 ECTS) Ανάληψη Θέματος ΔΜ Πιθανά θέματα για ανάληψη ΔΜ σχετίζονται με τα γνωστικά αντικείμενα των μελών ΔΕΠ του Τμήματος, τα οποία είναι αναρτημένα στις αντίστοιχες προσωπικές ιστοσελίδες. Οι φοιτητές συζητούν με μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού και επιλέγουν θέμα για την εκπόνηση της ΔΜ. Η εξασφάλιση του θέματος ΔΜ απαιτεί τη συγκατάθεση του εν λόγω ακαδημαϊκού, που είναι και ο επιβλέπων καθηγητής της ΔΜ. Σεμινάρια Οι φοιτητές του προγράμματος Μάστερ στα Καθαρά Μαθηματικά θα πρέπει να παρακολουθούν τα σεμινάρια του Τμήματος για πίστωση των 3 ECTS που αντιστοιχούν στα σεμινάρια. Τα σεμινάρια είναι υποχρεωτικά στο πρόγραμμα, και οι φοιτητές θα παρακολουθούν σεμινάρια/διαλέξεις του Τμήματος. Βαθμολογούνται με επιτυχία/αποτυχία. Οι φοιτητές θα πρέπει να εγγράφονται στο μάθημα αυτό κάθε εξάμηνο μέχρι την αποφοίτησή τους. Τα σεμινάρια έχουν τους εξής κωδικούς: ΜΑΣ 642 Σεμινάριο Μαθηματικών και Στατιστικής (1 ECTS) ΜΑΣ 643 Σεμινάριο Μαθηματικών και Στατιστικής (1 ECTS) ΜΑΣ 644 Σεμινάριο Μαθηματικών και Στατιστικής (1 ECTS) Ο υπεύθυνος σεμιναρίων θα τηρεί απουσιολόγιο για τη συμμετοχή των φοιτητών στα σεμινάρια. Επίσης, σε περίπτωση προσφοράς ειδικού σεμιναρίου (5 ECTS), οι φοιτητές μπορούν να εγγραφούν στο ειδικό σεμινάριο. Οι φοιτητές μπορούν να εγγραφούν σε δύο το πολύ ειδικά σεμινάρια (5 ECTS) κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Ενδεικτικό Πρόγραμμα Σπουδών Επιλογές ECTS/Μάθημα Σύνολο 6 Υποχρεωτικά Μαθήματα Μάθημα Επιλογής Σεμινάρια 1 3 Διατριβή Μάστερ Σύνολο 93 Κατάλογος Μαθημάτων Υποχρεωτικά Μαθήματα ΜΑΣ 601 Θεωρία Μέτρου και Ολοκλήρωσης ΜΑΣ 606 Μιγαδικές Συναρτήσεις μίας Μεταβλητής ΜΑΣ 625 Θεωρία Ομάδων ή ΜΑΣ 626 Θεωρία Galois ΜΑΣ 632 Γεωμετρία Riemann Μαθήματα Επιλογής ΜΑΣ 602 Ανάλυση Fourier ΜΑΣ 603 Μερικές Διαφορικές Εξισώσεις ΜΑΣ 604 Συναρτησιακή Ανάλυση ΜΑΣ 605 Ελλειπτικές Διαφορικές Εξισώσεις με Μερικές Παραγώγους 2ας Τάξεως ΜΑΣ 607 Μιγαδικές Συναρτήσεις Πολλών Μεταβλητών ΜΑΣ 608 Εξελικτικές Διαφορικές Εξισώσεις με Μερικές Παραγώγους 2ας Τάξεως ΜΑΣ 609 Στοχαστική Ανάλυση ΜΑΣ 610 Στοχαστικές Ανελίξεις ΜΑΣ 611 Αρμονική Ανάλυση ΜΑΣ 612 Μέτρο και Πιθανότητα ΜΑΣ 617 Θέματα Μαθηματικής Ανάλυσης Ι ΜΑΣ 618 Θέματα Μαθηματικής Ανάλυσης ΙΙ ΜΑΣ 619 Θέματα Μαθηματικής Ανάλυσης ΙΙΙ ΜΑΣ 620 Θεωρία Προσεγγίσεως ΜΑΣ 622 Αλγεβρική Θεωρία Κωδίκων ΜΑΣ 623 Θεωρία Αριθμών ΜΑΣ 625 Θεωρία Ομάδων ΜΑΣ 626 Θεωρία Σωμάτων και Galois ΜΑΣ 628 Αναπαραστάσεις Ομάδων ΙΙ ΜΑΣ 629 Θέματα Άλγεβρας Ι ΜΑΣ 630 Θέματα Άλγεβρας ΙΙ ΜΑΣ 631 Διαφορίσιμες Πολλαπλότητες ΜΑΣ 633 Γενική Θεωρία Σχετικότητας ΜΑΣ 634 Αλγεβρική Τοπολογία Ι ΜΑΣ 635 Άλγεβρες και Ομάδες Lie ΜΑΣ 636 Αλγεβρική Τοπολογία ΙΙ ΜΑΣ 637 Φασματική Γεωμετρία ΜΑΣ 638 Γεωμετρία Spin ΜΑΣ 639 Αλγεβρική Γεωμετρία ΜΑΣ 640 Θέματα Γεωμετρίας Ι ΜΑΣ 641 Θέματα Γεωμετρίας ΙΙ ΜΑΣ 660 Θεωρία Πιθανοτήτων ΜΑΣ 682 Κλασική Μηχανική ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΘΑΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Απαιτήσεις Διδακτορικού Προγράμματος Για την εκπόνηση του διδακτορικού διπλώματος εκτός των γενικών προϋποθέσεων φοίτησης στο Τμήμα, απαιτούνται τα πιο κάτω: (1) Προϋπόθεση για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής, είναι η επιτυχής συμπλήρωση 120 ECTS σε μαθήματα μεταπτυχιακού επιπέδου, σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος. Η κατοχή διπλώματος επιπέδου μάστερ ή ισοδύναμου τίτλου απαλλάσσει μερικώς ή πλήρως το φοιτητή από την απαίτηση αυτή. 81

82 ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ (2) Περιεκτική Εξέταση (ΠΕ) Ο φοιτητής πρέπει να επιτύχει στην ΠΕ από το πρώτο μέχρι το έκτο εξάμηνο των σπουδών του. Η ΠΕ αποτελείται από δύο τρίωρες εξετάσεις. Ο φοιτητής επιλέγει δύο από τις τρεις περιοχές (Ανάλυση, Άλγεβρα, Γεωμετρία: βλ. ύλη πιο κάτω), στις οποίες εξετάζεται όπως προνοούν οι απαιτήσεις για το διδακτορικό πρόγραμμα. Αν ο υποψήφιος για διδακτορικό φοιτητής επιτύχει και στις δυο περιοχές, θεωρείται ότι έχει τις απαιτούμενες γνώσεις, για να προχωρήσει στην εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής. Αν επιτύχει σε μία μόνο περιοχή, έχει τη δυνατότητα σε επόμενη εξεταστική περίοδο να επαναλάβει το μέρος της εξέτασης στην οποία απέτυχε. Αν ο φοιτητής αποτύχει και στις δύο περιοχές, έχει δικαίωμα να επαναλάβει για μία ακόμα φορά την ΠΕ. Η εξέταση σε κάθε περιοχή καταρτίζεται και βαθμολογείται από μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος, που είναι ειδικοί στην περιοχή στην οποία εξετάζεται ο φοιτητής. Επιτυχία στην περιεκτική εξέταση σημαίνει εξασφάλιση βαθμολογίας τουλάχιστον 50 από τις 100 μονάδες. Σε περίπτωση που φοιτητής αποτύχει για δεύτερη φορά στις εξετάσεις, η φοίτηση στο διδακτορικό πρόγραμμα διακόπτεται αυτόματα. Ο φοιτητής πρέπει να πετύχει στην ΠΕ πριν την υποβολή της ερευνητικής πρότασης. (3) Άλλες Απαιτήσεις Διδακτορικού Προγράμματος Οι υπόλοιπες απαιτήσεις είναι σύμφωνα με τους Κανόνες Φοίτησης του Πανεπιστημίου Κύπρου. Υλη Περιεκτικής Εξέτασης (ΠΕ) στα Καθαρά Μαθηματικά Για την ΠΕ επιλογή δύο εκ των τριών πιο κάτω περιοχών: Ανάλυση Δομές και ιδιότητες πραγματικών αριθμών, συνεχείς συναρτήσεις, παραγώγιση και ολοκλήρωση κατά Riemann. Μετρικοί χώροι, συμπάγεια, συνεκτικότητα, θεωρήματα Bolzano-Weierstrass, Heine-Borel και κατηγορίας του Baire, ομοιόμορφη συνέχεια, σύγκλιση ακολουθιών και σειρών συναρτήσεων, άλγεβρες, εξωτερικά μέτρα, μέτρα Borel, Lebesgue, μετρήσιμες συναρτήσεις, θεωρήματα σύγκρισης του Lebesgue, θεωρήματα μονότονης σύγκλισης και το Λήμμα του Fatou. Προσημασμένα μέτρα, το Θεώρημα Radon-Nikodym, μέτρα γινόμενο, το Θεώρημα Fubini. Μιγαδικό επίπεδο, στερεογραφική προβολή. Μετασχηματισμοί Mobius. Στοιχειώδεις αναλυτικές συναρτήσεις. Εξισώσεις Cauchy-Riemann, αρμονικές συναρτήσεις, Ολοκλήρωση, θεώρημα και ολοκληρωτικός τύπος Cauchy. Θεώρημα Morera. Θεώρημα Liouville, Θεμελιώδες Θεώρημα της Άλγεβρας. Σειρές Taylor και Laurent, λογισμός των καταλοίπων (residues). Αρχή μεγίστου μέτρου, Λήμμα Schwarz, αρχή του ορίσματος, Θεώρημα Rouche. Σύμμορφες απεικονίσεις, Εικονισμικό Θεώρημα Riemann. Άλγεβρα Ομάδες και ομομορφισμοί, Θεώρημα Lagrange. Ευθέα και ημιευθέα γινόμενα. Κυκλικές, διεδρικές, συμμετρικές ομάδες. Ελεύθερες ομάδες, γεννήτορες και σχέσεις. Πεπερασμένα παραγόμενες αβελιανές ομάδες. Δράση ομάδων. Θεωρήματα Sylow και p-ομάδες. Απλές ομάδες, συνθετικές σειρές. Επιλύσιμες ομάδες. Δακτύλιοι και ομομορφισμοί. Ιδεώδη. Δακτύλιοι πολυωνύμων. Παραγοντοποίηση σε μεταθετικούς δακτυλίους. Μόδια και ακριβείς ακολουθίες. Επεκτάσεις σωμάτων, σώματα διάσπασης. Διαχωρίσιμες επεκτάσεις, κανονικές επεκτάσεις. Το Θεμελιώδες Θεώρημα της Θεωρίας Galois. Ρίζες της μονάδας και κυκλοτομικά πολυώνυμα. Επίλυση με ριζικά. Συμμετρικές συναρτήσεις και το Θεώρημα του Abel. Γεωμετρία Τοπολογικές και διαφορίσιμες πολλαπλότητες, βασικά παραδείγματα και ιδιότητες, Θεμελιώδης ομάδα. Εφαπτόμενοι χώροι. Διαμέριση της μονάδας. Κανονικές τιμές. Διανυσματικά πεδία, ροές. Θεώρημα Frobenius. Διαφορικές μορφές. Θεώρημα Stokes. Πολλαπλότητες Riemann. Συνοχές. Γεωδαισιακές, εκθετική απεικόνιση, κανονικές συντεταγμένες, Λήμμα του Gauss. Θεώρημα του Hopf-Rinow. Καμπυλότητα. Θεώρημα των Gauss- Bonnet. Θεώρημα των Hadamard-Cartan. ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Για την απόκτηση διπλώματος Μάστερ στην Εφαρμοσμένη Στατιστική απαιτείται η συμπλήρωση 93 ECTS. Ενδεικτικό Πρόγραμμα Σπουδών ECTS Πρώτο Εξάμηνο ΜΑΣ 650 Μαθηματική Στατιστική 10 ΜΑΣ 655 Δειγματοληψία 10 ΜΑΣ 658 Προσομοίωση και Στατιστική Ανάλυση Δεδομένων 10 ΜΑΣ 850 Σεμινάριο Εφαρμοσμένης Στατιστικής Ι** 1 Δεύτερο Εξάμηνο ΜΑΣ 653 Γενικευμένα Γραμμικά Μοντέλα* 10 ΜΑΣ 659 Πολυμεταβλητή Ανάλυση* 10 ΜΑΣ Μάθημα Επιλογής Ι + 10 ΜΑΣ 851 Σεμινάριο Εφαρμοσμένης Στατιστικής ΙΙ** 1 Τρίτο Εξάμηνο ΜΑΣ 657 Ανάλυση Διακριτών Δεδομένων* 10 ΜΑΣ Μάθημα Επιλογής ΙΙ + 10 ΜΑΣ Μάθημα Επιλογής ΙΙΙ + 10 ΜΑΣ 852 Σεμινάριο Εφαρμοσμένης Στατιστικής ΙΙΙ** 1 ΣΥΝΟΛΟ 93 82

83 w w w. u c y. a c. c y / m a s Μαθήματα Επιλογής ΜΑΣ 654 Απαραμετρική Στατιστική* 10 ΜΑΣ 656 Ανάλυση Χρονοσειρών* 10 ΜΑΣ 660 Θεωρία Πιθανοτήτων 10 ΜΑΣ 661 Θέματα Στατιστικής Ι 10 ΜΑΣ 662 Θέματα Στατιστικής ΙΙ 10 ΜΑΣ 663 Θέματα Στατιστικής ΙΙΙ 10 ΜΑΣ 664 Μπεϋζιανή Στατιστική * 10 ΜΑΣ 665 Υπολογιστική Στατιστική* 10 ΜΑΣ 666 Βιοστατική* 10 ΜΑΣ 670 Στατιστική Θεωρία 10 Σημειώσεις: * Στα μαθήματα αυτά η χρήση στατιστικού λογισμικού αποτελεί αναπόσπαστο μέρος. ** Είναι υποχρεωτικό μάθημα στο πρόγραμμα και οι φοιτητές θα παρακολουθούν σεμινάρια/διαλέξεις του Τμήματος. Βαθμολογούνται με επιτυχία/αποτυχία. Οι φοιτητές θα πρέπει να εγγράφονται στο μάθημα αυτό κάθε εξάμηνο μέχρι την αποφοίτησή τους. + (α) Δύο επιλογές εκ των Επιλογή Ι, ΙΙ και ΙΙΙ μπορούν να αντικατασταθούν με εκπόνηση διατριβής μάστερ (ΜΑΣ 803) σε θέμα που σχετίζεται με τη Στατιστική, και κάτω από την επίβλεψη μέλους του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος. + (β) Στην περίπτωση που το μάστερ εκπονείται χωρίς διατριβή, η Επιλογή ΙΙΙ μπορεί να αντικατασταθεί από πρακτική εξάσκηση σε ιδιωτικό ή δημόσιο φορέα (ΜΑΣ 668) ή από διεξαγωγή στατιστικής μελέτης (ΜΑΣ 667). ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Απαιτήσεις Διδακτορικού Προγράμματος Για την εκπόνηση του διδακτορικού διπλώματος εκτός των γενικών προϋποθέσεων φοίτησης στο Τμήμα, απαιτούνται τα πιο κάτω: (1) Προϋπόθεση για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής, είναι η επιτυχής συμπλήρωση 60 ECTS σε μαθήματα μεταπτυχιακού επιπέδου, σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος. Η κατοχή διπλώματος επιπέδου μάστερ ή ισοδύναμου τίτλου απαλλάσσει μερικώς ή πλήρως το φοιτητή από την απαίτηση αυτή. Από τα 60 ECTS θα πρέπει: 10 ECTS τουλάχιστον να είναι στη Θεωρία Πιθανοτήτων (ΜΑΣ 660) 10 ECTS τουλάχιστον να είναι στη Στατιστική Θεωρία (ΜΑΣ 670) 10 ECTS τουλάχιστον να είναι στην Προσομοίωση και Στατιστική Ανάλυση Δεδομένων (ΜΑΣ 658) Φοιτητής διδακτορικού επιπέδου, που αποτυγχάνει σε μεταπτυχιακό μάθημα, μπορεί να παρακολουθήσει το ίδιο μάθημα ακόμα μία φορά. Εάν το μάθημα είναι υποχρεωτικό, δεύτερη αποτυχία συνεπάγεται αυτοδίκαιο τερματισμό φοίτησης. Σύμφωνα με τους κανόνες του Πανεπιστημίου Κύπρου, στα απαιτούμενα μαθήματα των διδακτορικών προγραμμάτων μπορεί να συμπεριληφθεί ένα προπτυχιακό μάθημα από οποιοδήποτε τμήμα του Πανεπιστημίου. (2) Περιεκτική Εξέταση (ΠΕ) Επιτυχής ολοκλήρωση των παρακάτω περιεκτικών εξετάσεων με βαθμό τουλάχιστον 7.5 σε κάθε εξέταση: ΠΕ στη Θεωρία Πιθανοτήτων (ΜΑΣ 760) 0 ECTS ΠΕ στη Στατιστική Θεωρία (ΜΑΣ 770) 0 ECTS ΠΕ στην Προσομοίωση και Στατιστική Ανάλυση Δεδομένων (ΜΑΣ 758) 0 ECTS Ισχύουν τα παρακάτω: Oι ΠΕ στη Θεωρία Πιθανοτήτων (ΜΑΣ 760) και Στατιστική Θεωρία (ΜΑΣ 770) αντιστοιχούν στις τελικές εξετάσεις των μαθημάτων ΜΑΣ 660 και ΜΑΣ 670. Η ΠΕ στην Προσομοίωση και Στατιστική Ανάλυση Δεδομένων αποτελείται από ανοιχτή στο κοινό παρουσίαση εργασίας σχετικά με ανάλυση δεδομένων. Η σχετική εργασία θα δίνεται κατά τη διάρκεια του εξαμήνου και ο εξεταζόμενος θα έχει στη διάθεσή του το πολύ τέσσερις εβδομάδες, για να φέρει εις πέρας τη σχετική ανάλυση. Οι ΠΕ βαθμολογούνται με επιτυχία/αποτυχία. Ο φοιτητής πρέπει να επιτύχει στις ΠΕ το πρώτο μέχρι το έκτο εξάμηνο των σπουδών του και πριν την υποβολή της ερευνητικής πρότασης. (3) Επιπρόσθετος Όρος για Διδακτορικούς Φοιτητές Εγγραφή στο Σεμινάριο Εφαρμοσμένης Στατιστικής για τουλάχιστον έξι εξάμηνα. Κωδικοί Σεμιναρίων ECTS ΜΑΣ 751 Σεμινάριο Εφαρμοσμένης Στατιστικής (ΔΕ) Ι 0 ΜΑΣ 752 Σεμινάριο Εφαρμοσμένης Στατιστικής (ΔΕ) ΙI 0 ΜΑΣ 753 Σεμινάριο Εφαρμοσμένης Στατιστικής (ΔΕ) ΙII 0 ΜΑΣ 754 Σεμινάριο Εφαρμοσμένης Στατιστικής (ΔΕ) IV 0 ΜΑΣ 755 Σεμινάριο Εφαρμοσμένης Στατιστικής (ΔΕ) V 0 ΜΑΣ 756 Σεμινάριο Εφαρμοσμένης Στατιστικής (ΔΕ) VΙ 0 (4) Άλλες Απαιτήσεις Διδακτορικού Προγράμματος Οι υπόλοιπες απαιτήσεις είναι σύμφωνα με τους Κανόνες Φοίτησης του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ύλη Περιεκτικής Εξέτασης (ΠΕ) Θεωρία Πιθανοτήτων Πιθανότητα με θεωρία μέτρου, θεωρία μέτρου και ολοκλήρωση, σ άλγεβρες, μονότονες κλάσεις, ενδεχόμενα, χώρος πιθανότητας, στοχαστική ανεξαρτησία, νόμοι 0-1, Λήμματα Borel Cantelli, τυχαίες μεταβλητές, κατανομή τυχαίας μεταβλητής, συνεχείς και διακριτές τυχαίες μεταβλητές, κατανομή συνάρτησης τυχαίας μεταβλητής, πολυδιάστατες τυχαίες μεταβλητές, αναμενόμενη τιμή και ανεξαρτησία, αναμενόμενη τιμή ως ολοκλήρωμα ως προς μέτρο πιθανότητας, ιδιότητες ολοκληρωμάτων, 83

84 ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ροπές, θεμελιώδεις ανισότητες, δεσμευμένη αναμενόμενη τιμή, τρόποι σύγκλισης ακολουθίας τυχαίων μεταβλητών, ομοιόμορφη ολοκληρωσιμότητα, σύγκλιση ροπών, ροπογεννήτριες, χαρακτηριστικές συναρτήσεις, θεωρήματα συνέχειας και αντιστροφής, νόμοι άπειρης διαιρετότητας και ευστάθειας, κεντρικά οριακά θεωρήματα, θεωρήματα Lindeberg Feller, νόμοι των μεγάλων αριθμών ισχυροί και ασθενείς, ιδιότητες τυχαίου περιπάτου, οριακά θεωρήματα, ορισμός και ιδιότητες martingales, ανισότητες για martingales, κριτήρια σύγκλισης, ασθενείς και ισχυροί νόμοι για martingales, κεντρικά οριακά θεωρήματα. Στατιστική Θεωρία / Εκτιμητική Θεωρία Τυχαίο δείγμα, στατιστικές συναρτήσεις, οικογένειες κατανομών, εκθετική οικογένεια. Εκτιμήτριες (μεγίστης πιθανοφάνειας, ελαχίστων τετραγώνων, ροπών, Bayes). Iδιότητες εκτιμητριών, αμεροληψία, επάρκεια, συνέπεια. Αμερόληπτες εκτιμήτριες ομοιόμορφα ελαχίστης διασποράς, πληροφοριακός αριθμός Fisher, ανισότητα Cramer Rao. Θεωρία Στατιστικών Υποθέσεων Rao Blackwell και Lehmann Scheffe. Θεωρία αποφάσεων, απλές και σύνθετες υποθέσεις, ελεγχοσυναρτήσεις. Ιδιότητες ελέγχων, Λήμμα Neyman Pearson, ομοιόμορφα ισχυρότατος έλεγχος. Έλεγχοι πηλίκου πιθανοφανειών, έλεγχοι υποθέσεων και διαστήματα εμπιστοσύνης, ασυμπτωτικές ιδιότητες ελέγχων υποθέσεων, τοπικές εναλλακτικές υποθέσεις. ΔΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Τα Τμήματα Επιστημών της Αγωγής, και Μαθηματικών και Στατιστικής του Πανεπιστημίου Κύπρου και το Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών αναλαμβάνουν την από κοινού οργάνωση του μεταπτυχιακού προγράμματος «Διδακτική και Μεθοδολογία των Μαθηματικών». Σκοπός και Στόχοι του Προγράμματος Το πρόγραμμα αυτό διαφέρει από τα υφιστάμενα προγράμματα των τμημάτων ΜΑΣ και ΕΠΑ. Συγκεκριμένα, απευθύνεται σε πτυχιούχους μαθηματικούς και περιλαμβάνει αυξημένο αριθμό διδακτικών μονάδων, μερικές από τις οποίες θα χορηγούνται με τη συμμετοχή σε ειδικά θερινά σχολεία. Τα πτυχία θα απονέμονται από το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Δομή Προγράμματος Για την ολοκλήρωση των σπουδών απαιτούνται εννέα Μαθήματα και τρία Σεμινάρια, όπως φαίνεται πιο κάτω: Οκτώ Μαθήματα από την περιοχή της Διδακτικής των Μαθηματικών (8 Χ 12 ΕCTS=96 ECTS) Ένα Μάθημα από την περιοχή Ιστορίας Φιλοσοφίας (12 ECTS) Τρία Σεμινάρια (3 Χ 4 ΕCTS=12 ECTS) 8 Μαθήματα Διδακτικής των Μαθηματικών (8 Χ 12 ECTS) + 1 Μάθημα Ιστορίας- Φιλοσοφίας ( 1Χ12 ECTS) + 3 Σεμινάρια (3 Χ 4 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS ECTS Διδακτική των Μαθηματικών 96 Οκτώ από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 501 Διδακτική Απειροστικού Λογισμού 12 ΕΠΑ 673 Αναλυτικά Προγράμματα Μαθηματικών και Αξιολόγηση 12 ΕΠΑ 671 Ανάλυση της Μάθησης των Μαθηματικών από Γνωστική Σκοπιά 12 ΕΠΑ 672 Θέματα Φιλοσοφίας και Ιστορίας των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 674 Επίλυση Μαθηματικού Προβλήματος 12 ΕΠΑ 675 Σύγχρονη Έρευνα στη Μαθηματική Παιδεία 12 ΕΠΑ 676 Σύγχρονη Τεχνολογία στη Διδακτική των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 677 Θεωρίες Αναπαράστηασης και Εκπαιδευτικές Εφαρμογές 12 ΕΠΑ 678 Συναισθήματα και Μάθηση των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 679 Χώρος, Εξεικόνιση και Συλλογισμός στη Γεωμετρία 12 ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων 12 Θεωρία της Διδακτικής των Μαθηματικών 12 Διδασκαλία των Μαθηματικών με Διαδικασίες Επίλυσης Προβλήματος 12 Διδακτική Άλγεβρας Γεωμετρίας 12 Διδακτική Πιθανοτήτων και Στατιστικής 12 Εφαρμογή Νέων Τεχνολογιών στη Διδασκαλία των Μαθηματικών 12 Διδακτική και Ιστορία των Μαθηματικών 12 Μαθηματικοποίηση Προβλημάτων 12 Μαθηματική Παιδεία στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση 12 Μέθοδοι Έρευνας στη Διδακτική των Μαθηματικών 12 Ειδικά Θέματα Διδακτικής των Μαθηματικών 12 Ιστορία Φιλοσοφία 12 Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 503 Φιλοσοφία των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 504 Πλάτων και Μαθηματικά 12 ΜΑΣ 523 Θεωρία Αριθμών* 12 ΜΑΣ 540 Σύγχρονη Μαθηματική Προσέγγιση στα Μαθηματικά του Σχολείου* 12 ΜΑΣ 584 Μαθηματικά με Υπολογιστές* 12 ΜΑΣ 568 Θέματα Πιθανοτήτων και Στατιστική Ι* 12 * Σημείωση: Tα μαθήματα αυτά προσφέρονται κάθε τρία ή τέσσερα εξάμηνα. Προσφέρεται ένα από αυτά κάθε ακαδημαικό έτος. 84

85 ΜΑΣ 620 Θεωρία Προσεγγίσεως Εισαγωγή στους μετρικούς και σταθμητούς γραμμικούς χώρους. Προσεγγίσεις συναρτήσεων, βέλτιστη προσέγγιση σε γραμμιw w w. u c y. a c. c y / m a s Σεμινάρια 12 ΕΠΑ 736 Σεμινάριο Διδακτικής και Μεθοδολογίας Μαθηματικών Ι 4 ΕΠΑ 746 Σεμινάριο Διδακτικής και Μεθοδολογίας Μαθηματικών ΙΙ 4 ΕΠΑ 766 Σεμινάριο Διδακτικής και Μεθοδολογίας Μαθηματικών ΙΙΙ 4 ΣΥΝΟΛΟ 120 * Σημείωση: Η κωδικοποίηση των μαθημάτων γίνεται με βάση τα προσφερόμενα μαθήματα ανά εξάμηνο. Επίσης, στο πρόγραμμα διδάσκονται και μαθήματα από τα ήδη υφιστάμενα μεταπτυχιακά προγράμματα των Τμημάτων ΜΑΣ και ΕΠΑ. Περιγραφή Mαθημάτων ΜΑΣ 601 Θεωρία Μέτρου και Ολοκλήρωσης Στοιχεία μετρικών χώρων, σ-άλγεβρες, μέτρα, εξωτερικά μέτρα, μέτρα Borel στην πραγματική ευθεία, μετρήσιμες συναρτήσεις, ολοκλήρωση, τρόποι σύγκλισης, μέτρα γινόμενο, το n-διάστατο ολοκλήρωμα Lebesgue, πολικές συντεταγμένες, προσημασμένα μέτρα, το θεώρημα Radon-Nikodym, χώροι L p. ΜΑΣ 602 Ανάλυση Fourier Χώρος Schwartz, μετασχηματισμός Fourier, τύπος Plancherel, σύγκλιση σειρών και ολοκληρωμάτων Fourier, εφαρμογές στις διαφορικές εξισώσεις, κατανομές, κατανομές tempered, κατανομές με συμπαγή φορέα, χώροι Sobolev. ΜΑΣ 603 Μερικές Διαφορικές Εξισώσεις Γραμμικές εξισώσεις πρώτης τάξης: Μέθοδος των χαρακτηριστικών. Εξισώσεις δευτέρας τάξης. Ταξινόμηση και κανονικές μορφές. Μεθοδολογία επίλυσης προβλημάτων αρχικών και συνοριακών τιμών για ελλειπτικές παραβολικές και υπερβολικές εξισώσεις. Χωρισμός των μεταβλητών, σειρές Fourier. Θεωρήματα υπάρξεως (Cauchy Kovalevskaya) και μοναδικότητας (Holmgrem). Κατανομές και ασθενείς λύσεις. Υπερβολική θεωρία. Χαρακτηριστικές και διάδοση ασυνεχειών. Εξίσωση κύματος στις μία, δύο και τρεις διαστάσεις. Διατηρητικοί νόμοι και κύματα κρούσεως. Ελλειπτική θεωρία. Εξισώσεις Laplace και Poisson, θεμελιώδεις λύσεις, αρμονικές συναρτήσεις. Μεταβολική διατύπωση προβλήματος Dirichlet και μελέτη μέσω θεωρίας χώρων Hilbert. Παραβολική θεωρία. Εξίσωση θερμότητας, αντιμετώπιση προβλημάτων αρχικών τιμών, καθώς και προβλημάτων αρχικών και συνοριακών τιμών. ΜΑΣ 604 Συναρτησιακή Ανάλυση Συμπαγείς τελεστές και η φασματική τους θεωρία, αυτοσυζυγείς, κλειστoί και ορθομοναδιαίoι τελεστές, φασματική θεωρία, ημιομάδες τελεστών. ΜΑΣ 605 Ελλειπτικές Διαφορικές Εξισώσεις με Μερικές Παραγώγους 2ας Τάξεως Εξίσωση Laplace, θεμελιώδης λύση, συνάρτηση Green, αρχή μεγίστου, πυρήνας Poisson, ιδιότητες των αρμονικών συναρτήσεων, ανισότητες Harnack, εξισώσεις με μεταβλητούς συντελεστές, το πρόβλημα Dirichlet, ύπαρξη και ομαλότητα των λύσεων. ΜΑΣ 606 Μιγαδικές Συναρτήσεις μίας Μεταβλητής Δυναμοσειρές, επικαμπύλια ολοκληρώματα, εξισώσεις Cauchy- Riemann, το θεώρημα του Cauchy και οι εφαρμογές του, μερομορφικές συναρτήσεις, η λογαριθμική συνάρτηση, ακέραιες συναρτήσεις, σύμμορφες απεικονίσεις. ΜΑΣ 607 Μιγαδικές Συναρτήσεις Πολλών Μεταβλητών Βασικές ιδιότητες αναλυτικών συναρτήσεων πολλών μεταβλητών, ολοκληρωτικές αναπαραστάσεις ολόμορφων συναρτήσεων πολλών μιγαδικών μεταβλητών. ΜΑΣ 608 Εξελικτικές Διαφορικές Εξισώσεις με Μερικές Παραγώγους 2ας Τάξεως Εξίσωση της θερμότητας, θεμελιώδης λύση, ιδιότητες λύσεων, ασθενείς λύσεις, αρχή μεγίστου, κυματική εξίσωση, λύση με σφαιρικούς μέσους όρους, το μη ομογενές πρόβλημα, μέθοδοι ενέργειας, ασθενείς λύσεις, μετάδοση ανωμαλιών, κατανομές, θεμελιώδης λύση, θεωρία L 2. ΜΑΣ 609 Στοχαστική Ανάλυση Βασικές έννοιες θεωρίας πιθανοτήτων, στοχαστική ολοκλήρωση, ολοκλήρωμα Itô, λήμμα Itô, στοχαστικές διαφορικές εξισώσεις, εφαρμογές (π.χ. χρηματοοικονομικά, τύπος Black - Scholes κ.λπ.). ΜΑΣ 610 Στοχαστικές Ανελίξεις Βασικές έννοιες στοχαστικών ανελίξεων, θεώρημα Kolmogorov, ανελίξεις Markov διακριτού και συνεχούς χρόνου, σημειακές ανελίξεις, κίνηση Brown, τυχαίοι περίπατοι. ΜΑΣ 611 Αρμονική Ανάλυση Προσεγγίσεις της μονάδας, χώροι L p ασθενείς, θεωρήματα παρεμβολής, μεγιστοτική συνάρτηση, αρμονικές συναρτήσεις, ιδιάζοντα ολοκληρώματα, θεωρία Littlewood Paley, χώροι συναρτήσεων. ΜΑΣ 612 Μέτρο και Πιθανότητα σ άλγεβρες, μέτρα, μέτρα πιθανοτήτων, μετρήσιμες συναρτήσεις, θεωρία ολοκλήρωσης, μέτρα γινόμενο, θεώρημα Fubini, μέτρο Lebesgue-Stieljes, συνήθεις κατανομές, χαρακτηριστικές συναρτήσεις. Ακολουθίες μετρήσιμων συναρτήσεων, τρόποι σύγκλισης. Κεντρικό οριακό θεώρημα και σχετιζόμενα ασυμπτωτικά αναπτύγματα. Κατανομή επαναληπτικού λογαρίθμου, θεώρημα Radon-Nikodym, υπο-συνθήκη μαθηματική αναμενόμενη τιμή, Martingales. ΜΑΣ 613 Συνήθεις Διαφορικές Εξισώσεις Θεωρήματα ύπαρξης: Picard-Lindelof και Cauchy-Peano. Θεώρημα μοναδικότητας όταν ικανοποιείται η συνθήκη Lipschitz. Θεωρήματα ομαλής εξάρτησης των λύσεων από παραμέτρους. Αναλυτική επέκταση λύσεων. Μεγιστικά οριζόμενες λύσεις. Γενίκευση όλων των ανωτέρω στην περίπτωση συστημάτων συνήθων διαφορικών εξισώσεων. Γραμμικά συστήματα συνήθων διαφορικών εξισώσεων: Το καθολικά ορισμένο των θεμελιωδών πινάκων λύσεων. Συστήματα με σταθερούς συντελεστές. Υπολογισμός εκθετικής και λογαρίθμου πινάκων. Συστήματα με περιοδικούς συντελεστές. Περίπτωση μιγαδικής μεταβλητής. Ασυμπτωτική συμπεριφορά μη γραμμικών συστημάτων. Ασυμπτωτική, τροχιακή και κατά συνθήκη ευστάθεια. Θεωρία διαταραχών συστημάτων με περιοδική λύση και δισδιάστατων αυτόνομων συστημάτων. Θεωρία Poincare-Bendixson. ΜΑΣ 617 Θέματα Μαθηματικής Ανάλυσης Ι ΜΑΣ 618 Θέματα Μαθηματικής Ανάλυσης ΙΙ ΜΑΣ 619 Θέματα Μαθηματικής Ανάλυσης ΙΙΙ Θέματα από πραγματική ανάλυση, Μιγαδική ανάλυση, Αρμονική ανάλυση ή Διαφορικές εξισώσεις. 85

86 ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ κούς σταθμητούς χώρους. Θεώρημα του Chebyshev, πολυώνυμα του Chebyshev. Ορθοκανονικές βάσεις συναρτήσεων wavelets και χαρακτηρισμοί των χώρων Lebesgue, Sobolev, Besov ως προς τις βάσεις αυτές. Γραμμικές και μη γραμμικές προσεγγίσεις. ΜΑΣ 621 Αριθμητική Γραμμική Άλγεβρα Εισαγωγικά από τη θεωρία πινάκων και θεωρία σταθμών. Παραγοντοποίηση και ελάχιστα τετράγωνα. Περί ευστάθειας. Άμεσες μέθοδοι για την επίλυση γραμμικών συστημάτων. Επαναληπτικές μέθοδοι για την επίλυση γραμμικών συστημάτων. Μέθοδοι υπολογισμού ιδιοτιμών και ιδιοδιανυσμάτων. ΜΑΣ 622 Αλγεβρική Θεωρία Κωδικών Πεπερασμένα σώματα. Γραμμικοί κώδικες, αποκωδικοποίηση με σύνδρομα. Κυκλικοί κώδικες. Κώδικες BCH και Reed Solomon. MDS κώδικες. Μεταθετική αποκωδικοποίηση. ΜΑΣ 623 Θεωρία Αριθμών Εισαγωγή στην Αλγεβρική Θεωρία Αριθμών. Τετραγωνική αντιστροφή, Αθροίσματα Gauss & Jacobi. Επεκτάσεις σωμάτων. Πεπερασμένα σώματα. Κλάσεις ιδεωδών. Τετραγωνικά και κυκλοτομικά σώματα, εφαρμογές σε διοφαντικές εξισώσεις. ΜΑΣ 624 Μεταθετική Άλγεβρα Πρώτα και μεγιστικά ιδεώδη, επεκτάσεις ιδεωδών. Πεπερασμένα παραγόμενα R μόδια. Ακριβείς ακολουθίες. Τανυστικό γινόμενο μοδίων. Άλγεβρες. Δακτύλιοι Noether και δακτύλιοι Artin. Περιοχές Dedekind. ΜΑΣ 625 Θεωρία Ομάδων Ελεύθερες ομάδες. Γεννήτορες και σχέσεις. Συνθετικές σειρές. Θεώρημα Krull Schmidt. Επεκτάσεις. Θεώρημα Schur Zassenhaus. Μεταθέσεις και ομάδες του Mathieu. ΜΑΣ 626 Θεωρία Σωμάτων και Galois Δακτύλιοι πολυωνύμων. Επεκτάσεις σωμάτων, σώματα διάσπασης. Διαχωρίσιμες επεκτάσεις, κανονικές επεκτάσεις. Το Θεμελιώδες Θεώρημα της Θεωρίας Galois. Ρίζες της μονάδας και κυκλοτομικά πολυώνυμα. Επίλυση με ριζικά. Συμμετρικές συναρτήσεις και το Θεώρημα του Abel. ΜΑΣ 627 Αναπαραστάσεις Ομάδων Ι Αναπαραστάσεις. FG-μόδια, FG-υπομόδια και FG-ομομορφισμοί. Θεώρημα του Maschke και λήμμα του Schur. Ανάγωγα μόδια. Η άλγεβρα ομάδας, το κέντρο της άλγεβρας ομάδας. Χαρακτήρες, σχέση μεταξύ χαρακτήρων και αναπαραστάσεων. Πίνακες χαρακτήρων. Θεώρημα Frobenius. ΜΑΣ 628 Αναπαραστάσεις Ομάδων ΙΙ Ημιαπλοί δακτύλιοι, κατασκευή αναγώγων R μοδίων. Σώματα διάσπασης. Θεωρήματα Clifford και Mackey. Αναπαραστάσεις ομάδων. Αναπαραστάσεις συμπαγών ομάδων. ΜΑΣ 629 Θέματα Άλγεβρας I ΜΑΣ 630 Θέματα Άλγεβρας II Θέματα από Άλγεβρα. ΜΑΣ 631 Διαφορίσιμες Πολλαπλότητες Πολλαπλότητες. Εφαπτόμενοι χώροι. Διαμέριση της μονάδας. Κανονικές τιμές. Θεώρημα Sard. Διανυσματικά πεδία, ροές. Θεώρημα Frobenius. Διαφορικές μορφές. Θεώρημα Stokes. Θεώρημα de Rham. ΜΑΣ 632 Γεωμετρία Riemann Πολλαπλότητες Riemann. Γεωδαισιακές, εκθετική απεικόνιση, κανονικές συντεταγμένες. Λήμμα του Gauss. Θεώρημα του Hopf-Rinow. Καμπυλότητα. Πεδία Jacobi. Θεωρήματα των Bonnet-Myers, Synge - Weinstein και Hadamard-Cartan. Ομογενείς και συμμετρικοί χώροι. ΜΑΣ 633 Γενική Θεωρία της Σχετικότητας Γεωμετρία Lorentz. Ειδική θεωρία της σχετικότητας. Χωρόχρονος Newton, χωρόχρονος Minkowski. Μετασχηματισμός Lorentz. Eξισώσεις Einstein. Ειδικές λύσεις (Schwarzschild). ΜΑΣ 634 Αλγεβρική Τοπολογία Ι Θεωρία ομολογίας και εφαρμογές. Συνομολογία. Καθολικό θεώρημα συντελεστών. Γινόμενα. Τύπος Künneth. Thom ισομορφισμός. Δυϊκότητα Poincare. ΜΑΣ 635 Άλγεβρες και Ομάδες Lie Διαφορίσιμες πολλαπλότητες. Εφαπτόμενοι χώροι. Διανυσματικά πεδία. Ομάδες Lie. Εκθετική απεικόνιση. Ομογενείς χώροι. Ο τύπος Campbell-Hausdorff. Θεώρημα του Ado. Άλγεβρες Lie. Ιδεώδη και ομομορφισμοί. Επιλύσιμες και μηδενοδύναμες άλγεβρες Lie. Ημιαπλές άλγεβρες Lie. Συστήματα ριζών. Συμπαγείς ομάδες Lie. ΜΑΣ 636 Αλγεβρική Τοπολογία ΙΙ Θεωρία εμποδίων. Δέσμες και Κ-Θεωρία. Bordism. Φασματικές ακολουθίες. Χαρακτηριστικές κλάσεις. ΜΑΣ 637 Φασματική Γεωμετρία Ο τελεστής Laplace. Η αρχή μεγίστου ελαχίστου. Ισοπεριμετρικές ανισότητες. O πυρήνας της θερμότητας. ΜΑΣ 638 Γεωμετρία Spin Άλγεβρες Clifford. Ομάδες Spin και οι αναπαραστάσεις τους. Δομές Spin σε νηματικές δέσμες. Spin συνοχές. Πολλαπλότητες Spin. O τελεστής Dirac. Ισότητα Bochner. Θεώρημα του Lichnerowicz. ΜΑΣ 639 Αλγεβρική Γεωμετρία Αλγεβρικά σύνολα, θεώρημα Hilbert Nullstellensatz. Αφηνικές προβολικές και ημι-προβολικές ποικιλότητες. Μορφισμοί, γινόμενα. Τοπικές ιδιότητες (ομαλά και ιδιάζοντα σημεία), εφαπτόμενος χώρος, διάσταση. Διαιρέτες σε αλγεβρικές καμπύλες, Θεώρημα Riemann-Roch. Θεώρημα του Bezout και δομή ομάδας μιας ελλειπτικής καμπύλης. Blow up και ανάλυση ιδιωμάτων. Ευθείες σε υπερεπιφάνειες. ΜΑΣ 640 Θέματα Γεωμετρίας Ι ΜΑΣ 641 Θέματα Γεωμετρίας ΙΙ Θέματα από διαφορική γεωμετρία, αλγεβρική γεωμετρία και αλγεβρική τοπολογία. ΜΑΣ 646, 647, 648, 649 Σεμινάριο Καθαρών Μαθηματικών Σεμινάρια πάνω σε ειδικά θέματα των Καθαρών Μαθηματικών. ΜΑΣ 650 Μαθηματική Στατιστική Μονοδιάστατες και πολυδιάστατες τυχαίες μεταβλητές, συναρτήσεις κατανομής. Από κοινού και δεσμευμένη κατανομή, στοχαστική ανεξαρτησία, ροπές. Ειδικές παραμετρικές οικογένειες κατανομών. Εκτιμητική. Μέθοδοι εξεύρεσης εκτιμητριών. Ιδιότητες εκτιμητριών, επάρκεια, αμεροληψία, συνέπεια. Σύγκριση εκτιμητριών. Διαστήματα εμπιστοσύνης. Έλεγχος υποθέσεων. Απλές και σύνθετες υποθέσεις, συναρτήσεις σφάλματος ισχύος. Μέθοδοι κατασκευής ελέγχων. Ιδιότητες ελέγχων, αμεροληψία, 86

87 w w w. u c y. a c. c y / m a s συνέπεια. Σύγκριση ελέγχων. Έλεγχοι υποθέσεων και διαστήματα εμπιστοσύνης. ΜΑΣ 653 Γενικευμένα Γραμμικά Μοντέλα Απλή και πολλαπλή γραμμική παλινδρόμηση, ανάλυση υπολοίπων και κριτήρια επιλογής μοντέλων, διαγνωστικά μέτρα. Ανάλυση διακύμανσης και μη γραμμική παλινδρόμηση. Αρχές σχεδιασμού πειραμάτων, πλήρως τυχαιοποιημένοι σχεδιασμοί, πειράματα με δύο παράγοντες και αλληλεπίδραση, πειράματα με πολλούς παράγοντες, πλήρεις και/ή πλήρεις τεμαχικοί σχεδιασμοί, σχεδιασμοί split plot, εμφωλευμένοι σχεδιασμοί. ΜΑΣ 654 Απαραμετρική Στατιστική Διατεταγμένες τυχαίες μεταβλητές και οι κατανομές τους. Χωρία ανοχής. Έλεγχοι τάξεων και προσήμου για ένα και δύο δείγματα. Έλεγχοι καλής προσαρμογής (Kolmogorov, Smyrnov, Lilliefors, Shapiro-Wilks). Έλεγχοι Siegel Tukey, Kruskal Wallis. Normal και Savage Scores. Fisher Exact Test για 2 x 2 πίνακες συνάφειας, Mantel-Haenszel Test για πολλαπλούς πίνακες συνάφειας, Kaplan-Meier εκτιμήτρια της καμπύλης επιβίωσης, Jonckheere- Terpstra και το Page Test για διατεταγμένες εναλλακτικές. Μη παραμετρικοί συντελεστές συσχέτισης (Spearman, Kendall κ.λπ.) και μέτρα συμφωνίας. ΜΑΣ 655 Δειγματοληψία Σχεδιασμός δειγματοληπτικών σχημάτων, δειγματοληπτικά και μη δειγματοληπτικά σφάλματα, απλή τυχαία δειγματοληψία, στρωματοποιημένη δειγματοληψία, συστηματική δειγματοληψία, δειγματοληψία κατά συστάδες, λογοεκτιμήτριες, εκτιμήτριες παλινδρόμησης, βέλτιστη επιλογή δειγματικού μεγέθους, μεροληψία στις δειγματοληπτικές μεθόδους, σύγχρονες μέθοδοι διεξαγωγής δειγματοληπτικών ερευνών. ΜΑΣ 656 Ανάλυση Χρονοσειρών Στοχαστική ανέλιξη, ασθενώς και ισχυρώς στάσιμη στοχαστική ανέλιξη. Ανάλυση χρονοσειρών ως προς τη γενική τάση και εποχιακή διακύμανση. Εμπειρική συνάρτηση αυτοσυσχέτισης και μερικής αυτοσυσχέτισης. Προβλέψεις. Παραμετρικές οικογένειες στοχαστικών ανελίξεων. Ανελίξεις ARMA, ARIMA και SARIMA. Ιδιότητες, εκτίμηση και παραδείγματα. Ανελίξεις τύπου ARCH και GARCH, ιδιότητες εκτίμησης και παραδείγματα. ΜΑΣ 657 Ανάλυση Διακριτών Δεδομένων Είδη διακριτών δεδομένων, πίνακες συνάφειας, στατιστικοί έλεγχοι για ανεξαρτησία και ομοιογένεια, μέτρα συσχέτισης, λογαριθμικά γραμμικά μοντέλα για πολυδιάστατους πίνακες συνάφειας, λογιστικό μοντέλο και αναλογίες με την απλή γραμμική παλινδρόμηση, ειδικές μέθοδοι για διατεταγμένα κατηγορικά δεδομένα. Ασυμπτωτική θεωρία για χ 2 ελέγχους καλής προσαρμογής και λογιστική παλινδρόμηση. ΜΑΣ 658 Προσομοίωση και Στατιστική Ανάλυση Δεδομένων Εκμάθηση του στατιστικού λογισμικού R. Ανάγνωση και αποθήκευση αρχείων, περιγραφική στατιστική και διαγράμματα, επεξεργασία μεταβλητών και δεδομένων, ανάλυση παλινδρόμησης και ανάλυση διασποράς, στατιστική συμπερασματολογία (έλεγχοι υποθέσεων, καλής προσαρμογής κ.λπ.). Προσομοίωση. Μέθοδοι αναδειγματοληψίας. ΜΑΣ 659 Πολυμεταβλητή Ανάλυση Τυχαία διανύσματα, μέτρα θέσης και απόκλισης στην πολυμεταβλητή ανάλυση, ανεξαρτησία, πολυδιάστατες ροπές. Πολυδιάστατη κανονική κατανομή. Έλεγχοι κανονικότητας. Εκτίμηση μέσης τιμής και πίνακα συνδιακύμανσης. Κατανομές Wishart και Hotelling. Στατιστική συμπερασματολογία. Μέθοδος ένωσης τομής. Περιοχές εμπιστοσύνης. Πολυδιάστατη ανάλυση διασποράς, πολυδιάστατη πολλαπλή παλινδρόμηση, η μέθοδος ελαχίστων τετραγώνων και η κατανομή Wilks. Ανάλυση συνδιακύμανσης. Ανάλυση κύριων συνιστωσών. Παραγοντική ανάλυση. Διαχωριστική ανάλυση. Ανάλυση κατά συστάδες. ΜΑΣ 660 Θεωρία Πιθανοτήτων Χώροι μέτρου και σ-άλγεβρες, στοχαστική ανεξαρτησία κλάσεων ενδεχομένων, μετρήσιμες συναρτήσεις και τυχαίες μεταβλητές, ανεξαρτησία τυχαίων μεταβλητών, συνάρτηση κατανομής, ολοκλήρωμα Lebesgue και μέση τιμή, συγκλίσεις ακολουθιών τυχαίων μεταβλητών, νόμοι μεγάλων αριθμών, χαρακτηριστική συνάρτηση, κεντρικά οριακά θεωρήματα, δεσμευμένη πιθανότητα, δεσμευμένη μέση τιμή, martingales, κεντρικά οριακά θεωρήματα για martingales. ΜΑΣ 661 Θέματα Στατιστικής Ι ΜΑΣ 662 Θέματα Στατιστικής ΙI ΜΑΣ 663 Θέματα Στατιστικής ΙΙΙ Θέματα από Θεωρία Πιθανοτήτων, Στατιστική Θεωρία και τις εφαρμογές τους, όπως κατηγορικές χρονοσειρές, απαραμετρική και μη-παραμετική στατιστική, στατιστικές συναρτήσεις U, μέθοδοι Bootstrap. Στατιστική και επιδημιολογία, Ανάλυση επιβίωσης, Wavelets και εφαρμογές τους στη Στατιστική και σε χρονοσειρές, Ανάλυση χωρικών δεδομένων. ΜΑΣ 664 Μπεϋζιανή Στατιστική Αντικειμενική και υποκειμενική πιθανότητα, ερμηνεία και εφαρμογή του κανόνα Bayes, εκ των προτέρων και εκ των υστέρων κατανομές, συζυγείς και μη πληροφοριακές κατανομές, εφαρμογή του κανόνα Bayes στην κανονική, εκθετική, διωνυμική και Poisson κατανομή, εκτίμηση κατά σημείο και κατά διάστημα, έλεγχοι υποθέσεων, εισαγωγή στη θεωρία αποφάσεων κατά Bayes, εισαγωγή στην εμπειρική στατιστική ανάλυση κατά Bayes, εισαγωγή σε Markov Chain Monte Carlo. ΜΑΣ 665 Υπολογιστική Στατιστική Αριθμητική Γραμμική Άλγεβρα: Πολλαπλή ανάλυση παλινδρόμησης, Cholesky παραγοντοποίηση, διαγνωστικές μέθοδοι και γραμμική εξάρτηση δεδομένων, κύριες συνιστώσες και προβλήματα ιδιοτιμών, γενικεύσεις ελαχίστων τετραγώνων. Μη-γραμμικές στατιστικές μέθοδοι: Εκτιμήτρια Μέγιστης Πιθανοφάνειας, Newton Raphson και άλλες μέθοδοι λύσεων εξισώσεων, πολυδιάστατα δεδομένα και εκτίμηση με μεθόδους όπως τη Newton- Raphson, Τεχνικές Βελτιστοποίησης, Βελτιστοποίηση υπό περιορισμούς, EM αλγόριθμος. Αριθμητική Ολοκλήρωση και Προσέγγιση: Μέθοδος Newton-Cotes, παρεμβολή με splines, Monte Carlo ολοκλήρωση, υπολογισμοί για Bayes ανάλυση, Γενικές μέθοδοι προσέγγισης. Εκτιμήτρια Συνάρτηση Πυκνότητας: Ιστόγραμμα, γραμμική ομαλοποίηση (smoothing), spline ομαλοποίηση, μη γραμμική ομαλοποίηση. Αναδειγματοληψία. ΜΑΣ 666 Βιοστατιστική Ορισμός επιδημιολογίας και είδη επιδημιολογικών μελετών. Περιγραφική Στατιστική: γραφικές και αριθμητικές μέθοδοι περιγραφής ιατρικών δεδομένων, μέτρα σχέσης και συσχέτισης. Δείκτες νοσημάτων, αιτιολογικοί δείκτες και δείκτες εμπιστοσύνης. Στατιστική συμπερασματολογία και μέση τιμή, ποσοστά, αιτιολογικοί δείκτες και συντελεστές συσχέτισης. Απαραμετρικοί έλεγχοι (Fisher s exact test, McNemar test κ.λπ.). Αιτιολόγηση διαγνωστικών μεθόδων, ειδικότητα και ευαισθησία. Ποσοτικές μέθοδοι στην κλινική επιδημιολογία, καμπύλες ROC. Μέθοδοι συστηματικών ανασκοπήσεων. Λογοκριμένα δεδομένα. Συναρτήσεις επιβίωσης και κινδύνου. Απαραμετρική συμπερασματολογία (Kaplan-Meier και Nelson-Aalen εκτιμήτριες). Μέθοδοι σύγκρισης συναρτήσεων επιβίωσης (Log-rank, Breslow, Peto- Peto έλεγχοι). Ημιπαραμετρική συμπερασματολογία (μοντέλο 87

88 ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ αναλόγων συναρτήσεων κινδύνου του Cox, εκτίμηση με τη μέθοδο μερικής πιθανοφάνειας). Παραμετρική συμπερασματολογία (exponential, Weibull, log-logistic και log-normal μοντέλα, μοντέλο των αναλόγων odds). Μοντέλα frailty για ευάλωτους πληθυσμούς. ΜΑΣ 667 Στατιστική Μελέτη Αφορά την εκπόνηση στατιστικής μελέτης γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα. Το μάθημα δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές να εντρυφήσουν σε κάποια εφαρμογή της στατιστικής μεθοδολογίας, να αναπτύξουν και να καλλιεργήσουν την ερευνητική ικανότητα, να εμβαθύνουν στη στατιστική μεθοδολογία και να εξοικειωθούν με διάφορα επιστημονικά αντικείμενα, στα οποία εφαρμόζεται η στατιστική μεθοδολογία. Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται είτε μέσα στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού είτε στο πλαίσιο μελετών που αναλαμβάνει το Τμήμα για συλλογή, ανάλυση και παρουσίαση δεδομένων. Επιπλέον, δίνεται η ευκαιρία, ιδιαίτερα στους φοιτητές οι οποίοι επιθυμούν την εισαγωγή τους στο διδακτορικό πρόγραμμα, να συμμετάσχουν στην έρευνα του ακαδημαϊκού τους συμβούλου και να δημοσιεύσουν τυχόν αποτελέσματα. ΜΑΣ 668 Πρακτική Εξάσκηση Οι φοιτητές τοποθετούνται σε οργανισμό του ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα, με σκοπό την απόκτηση εμπειριών σε θέματα που σχετίζονται άμεσα με το περιεχόμενο του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών. Με το τέλος της πρακτικής άσκησης, η επίδοση των φοιτητών αξιολογείται με βάση σχετική έκθεση, που συντάσσεται από τον υπεύθυνο του οργανισμού. ΜΑΣ 670 Στατιστική Θεωρία Στοχαστικές συγκλίσεις, ασυμπτωτικές ιδιότητες εκτιμητριών με τη μέθοδο των ροπών, ασυμπτωτικές ιδιότητες εκτιμητριών μεγίστης πιθανοφάνειας, ασυμπτωτική κανονικότητα και αποδοτικότητα, έλεγχοι υποθέσεων, ασυμπτωτικές ιδιότητες και αποδοτικότητα στατιστικών ελέγχων, σύγκλιση σε μετρικούς χώρους, εμπειρικές ανελίξεις. ΜΑΣ 671 Αριθμητική Επίλυση Συνήθων Διαφορικών Εξισώσεων Μονοβηματικές και πολυβηματικές μέθοδοι για προβλήματα αρχικών τιμών. Μέθοδοι Runge Kutta. Αριθμητική επίλυση προβλημάτων συνοριακών τιμών. ΜΑΣ 672 Αριθμητική Επίλυση Μερικών Διαφορικών Εξισώσεων Παραβολικές εξισώσεις, εξίσωση θερμότητας, ανάλυση ευστάθειας, μέθοδοι Crank Nicolson, μέθοδοι ADI, Υπερβολικές Εξισώσεις, Συνθήκη Courant Friedrichs Lewy, εξίσωση Poisson, επαναληπτικές μέθοδοι για την επίλυση γραμμικών συστημάτων. ΜΑΣ 673 Μέθοδοι Πεπερασμένων Στοιχείων Χώροι Sobolev. Προσέγγιση Ritz-Galerkin. Μεταβολική διατύπωση ελλειπτικών προβλημάτων συνοριακών τιμών. Κατασκευή χώρου πεπερασμένων στοιχείων. Πολυωνυμικές προσεγγίσεις σε χώρους Sobolev. N-διάστατα μεταβολικά προβλήματα. ΜΑΣ 677 Θέματα Αριθμητικής Ανάλυσης Ι ΜΑΣ 678 Θέματα Αριθμητικής Ανάλυσης ΙΙ ΜΑΣ 679 Θέματα Αριθμητικής Ανάλυσης ΙΙΙ Θέματα υπολογιστικών μαθηματικών και θεωρίας προσεγγίσεως. ΜΑΣ 682 Κλασική Μηχανική Ομάδες και άλγεβρες Lie, εξισώσεις κίνησης (Newton, Lagrange), δομές Poisson, ολοκληρώσιμα συστήματα, ζεύγη Lax, Δι-Xαμιλτονιανά συστήματα, πλέγμα Toda, συμμετρίες διαφορικών εξισώσεων. Θεώρημα Noether. ΜΑΣ 683 Ρευστοδυναμική Εξισώσεις κίνησης. Ιξώδεις ροές. Ροές Stokes. Μη νευτώνειες ροές. Ιξωδοελαστικές ροές. ΜΑΣ 684 Επιστημονικοί Υπολογισμοί με MATLAB Εισαγωγή στη MATLAB. Προσέγγιση συναρτήσεων και δεδομένων. Γραμμικά συστήματα. Ιδιοτιμές και ιδιοδιανύσματα. Συνήθεις διαφορικές εξισώσεις. Αριθμητικές μέθοδοι για προβλήματα συνοριακών τιμών. ΜΑΣ 687 Θέματα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών Ι MΑΣ 688 Θέματα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών ΙΙ ΜΑΣ 689 Θέματα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών ΙΙΙ Θέματα από διάφορες περιοχές των Εφαρμοσμένων Μαθηματικών. ΜΑΣ 690, 691, 692, 693 Σεμινάριο Εφαρμοσμένων Μαθηματικών Σεμινάρια πάνω σε ειδικά θέματα των Εφαρμοσμένων Μαθηματικών. ΜΑΣ 697 Θέματα Διαφορικών Εξισώσεων Ι ΜΑΣ 698 Θέματα Διαφορικών Εξισώσεων ΙΙ ΜΑΣ 699 Θέματα Διαφορικών Εξισώσεων ΙΙΙ Θέματα από συνήθεις διαφορικές εξισώσεις, Μερικές διαφορικές εξισώσεις, Δυναμικά πεδία, Λογισμός των μεταβολών. Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Σέργιος Αγαπίου, Λέκτορας Μπεϋζιανά Αντίστροφα Προβλήματα, Υπολογιστική Στατιστική. Αλέκος Bίδρας, Kαθηγητής Mιγαδική Aνάλυση (Περιοδικότητα Mέσου, Pοές Υπολοίπων), Τύποι του Carleman, Φαινόμενα Bohr. Γιώργος Γεωργίου, Kαθηγητής Aριθμητική Ανάλυση, Aριθμητική Επίλυση Μερικών Διαφορικών Εξισώσεων, Aριθμητική Προσομοίωση Νευτώνειων και Ιξωδοελαστικών Ροών, Υπολογιστική Ωκεανογραφία και Υδροδυναμική Ευστάθεια. Παντελής Δαμιανού, Kαθηγητής Oμάδες Lie, Xαμιλτονιανά Συστήματα, Διαφορική Γεωμετρία και Θεωρία Aριθμών. Εύης Ιερωνύμου, Επίκουρος Καθηγητής Αριθμητική Αλγεβρική Γεωμετρία, Θεωρία Αριθμών. Aνδρέας Kαραγιώργης, Kαθηγητής Aριθμητική Aνάλυση, Yπολογιστικά Mαθηματικά και Συνοριακές και Φασματικές Mέθοδοι για την Aριθμητική. Eπίλυση Διαφορικών Eξισώσεων. Σταμάτης Kουμάντος, Kαθηγητής Aρμονική Aνάλυση, Oρθογώνια Πολυώνυμα, Eιδικές Συναρτήσεις, Θεωρία Προσέγγισης, Aνάλυση Fourier, Aναλυτική Θεωρία Aριθμών. Γεώργιος Kυριαζής, Kαθηγητής Θεωρία Προσέγγισης και Aρμονική Aνάλυση. 88

89 w w w. u c y. a c. c y / m a s Εμμανουήλ Μηλάκης, Επίκουρος Καθηγητής Μερικές Διαφορικές Εξισώσεις, Προβλήματα Ελευθέρων Συνόρων, Γεωμετρική Θεωρία Μέτρου. Αναστασία Μπαξεβάνη, Επίκουρη Καθηγήτρια Τυχαία χωρο-χρονικά πεδία, μη κανονικά στοχαστικά μοντέλα, στοχαστικές Διαδικασίες, περιβαλλοντική Στατιστική. Χρίστος Ξενοφώντος, Kαθηγητής Αριθμητική Ανάλυση, Υπολογιστικά Μαθηματικά, Αριθμητική Επίλυση Μερικών Διαφορικών Εξισώσεων, Μέθοδοι Πεπερασμένων Στοιχείων. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Ειρήνη Καρπασίτη Τηλ.: Τηλεομ.: Xρίστος Παλλήκαρος, Aναπληρωτής Kαθηγητής Aναπαραστάσεις Oμάδων, Αλγεβρική Συνδυαστική. Eυστάθιος Παπαροδίτης, Kαθηγητής Xρονοσειρές, Mέθοδοι Bootstrap. Mη Παραμετρική Στατιστική. Eυαγγελία Σαμίου, Αναπληρώτρια Kαθηγήτρια Γεωμετρία Riemann. Θεοφάνης Σαπατίνας, Kαθηγητής Θεωρία και Eφαρμογές των Wavelets στη Στατιστική και σε Xρονοσειρές, Μη-παραμετρική Παλινδρόμηση και Aντίστροφα Προβλήματα, Συναρτησιακά Γραμμικά Mοντέλα και Συναρτησιακή Aνάλυση Δεδομένων, Συναρτησιακή Πρόβλεψη Χρονοσειρών. Γιώργος-Σωκράτης Σμυρλής, Kαθηγητής Mερικές Διαφορικές Eξισώσεις, Aριθμητική Aνάλυση, Pευστοδυναμική. Xριστόδουλος Σοφοκλέους, Kαθηγητής Mαθηματική Φυσική, Mη-Γραμμική Oπτική και Mη-Γραμμικές Mερικές Διαφορικές Eξισώσεις. Nικόλαος Στυλιανόπουλος, Kαθηγητής Aριθμητική Aνάλυση (Aριθμητική Γραμμική Άλγεβρα, Aριθμητική Eπίλυση M.Δ.E.) και Yπολογιστική Mιγαδική Aνάλυση (Σύμμορφες Aπεικονίσεις, Προσέγγιση στο Mιγαδικό Eπίπεδο, Oρθογώνια Πολυώνυμα). Nικόλαος Tζιόλας, Αναπληρωτής Kαθηγητής Αλγεβρική Γεωμετρία. Kωνσταντίνος Φωκιανός, Kαθηγητής Xρονοσειρές, Ημιπαραμετρική Στατιστική, Ανάλυση Χωρικών Δεδομένων, Βιοπληροφορική, Ανάλυση Μαζικών Δεδομένων. Νέλια Χαραλάμπους, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ολική Ανάλυση, Μαθηματική Φυσική. Tάσος Xριστοφίδης, Kαθηγητής Στατιστικές Συναρτήσεις U, Aνισότητες Πιθανοτήτων, Δειγματοληψία, Στοχαστικές Διατάξεις. Κλεοπάτρα Χριστοφόρου, Επίκουρη Καθηγήτρια Μερικές Διαφορικές Εξισώσεις, Εφαρμοσμένη Ανάλυση, Φυσική του Συνεχούς Μέσου και Υπερβολικά Συστήματα Νόμων Διατήρησης και Ισορροπίας, Μέθοδος του Μηδενικού Ιξώδους και Κύματα Κρούσεως. 89

90 Τμήμα Πληροφορικής Tο Tμήμα Πληροφορικής αποδίδει ύψιστη σημασία στην έρευνα, αφού μέσα από αυτήν, αφενός, το Tμήμα εκπληρώνει έναν από τους βασικούς του σκοπούς και, αφετέρου, ενδυναμώνει τη συμβολή της επιστήμης της Πληροφορίας στην τοπική βιομηχανία και, πιο γενικά, στην κυπριακή κοινωνία. H επιστήμη της Πληροφορικής, εκτός από τα βασικά θεωρητικά θέματα που την ενδιαφέρουν, έχει σκοπό να αναπτύξει μεθόδους, οι οποίες θα αποτελέσουν τη βάση για την αποτελεσματική λύση πραγματικών προβλημάτων από άλλους κλάδους, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας. Aκολουθώντας αυτή τη ροή των πραγμάτων, το Tμήμα Πληροφορικής δίνει ιδιαίτερη έμφαση και στην εφαρμοσμένη έρευνα και, ειδικότερα, σε έρευνα άμεσα συνδεδεμένη με την τοπική βιομηχανία, στο βαθμό που αυτό είναι δυνατόν. Το Τμήμα προσφέρει τα ακόλουθα μεταπτυχιακά προγράμματα: Μάστερ στην Επιστήμη της Πληροφορικής (MEΠ) Μάστερ στο Διαδικτυακό Υπολογισμό (ΜΔΥ) Μάστερ σε Ευφυή Συστήματα (ΜΕΣ) Επαγγελματικό Μάστερ σε Προηγμένες Τεχνολογίες Πληροφορικής (ΕΜ) Μάστερ στο Σχεδιασμό και Ανάπτυξη Ηλεκτρονικών Παιχνιδιών και Διαδραστικών Τεχνολογιών (σε συνεργασία με το ΤΕΠΑΚ) Το Τμήμα προσφέρει μεταπτυχιακό πρόγραμμα επιπέδου διδακτορικού σε διάφορες ειδικότητες της Πληροφορικής. Τομείς Έρευνας Mερικοί από τους γενικούς τομείς στους οποίους διεξάγεται έρευνα στο Tμήμα είναι: Παράλληλα και Kατανεμημένα Συστήματα και Yπολογισμός, Σταθερά και Κινητά Δίκτυα Yψηλών Tαχυτήτων, Tεχνολογίες Διαδικτύου και Παγκοσμίου Πλέγματος Πληροφοριών, Συστήματα Aβεβαιότητας, Kινητός Yπολογισμός, Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, Αρχιτεκτονική Υπολογιστών, Παράλληλη Eπεξεργασία, Eυφυή Συστήματα, Iατρικά Συστήματα (Medical Informatics) και Tηλεϊατρική και Πολυμέσα. Aρκετές από τις δραστηριότητες του Tμήματος χρηματοδοτούνται από ερευνητικά προγράμματα της Eυρωπαϊκής Ένωσης, καθώς επίσης από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας και την εγχώρια βιομηχανία. Tα τελευταία χρόνια, το Tμήμα Πληροφορικής έχει αναπτύξει έντονη δραστηριότητα γύρω από το γενικότερο θέμα της Kοινωνίας της Πληροφορίας. Συγκεκριμένα, έχουν δρομολογηθεί εργασίες σε τέσσερα ερευνητικά προγράμματα: σε θέματα Tηλεϊατρικής, Tηλενοσηλείας, Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και Σύνθεσης Πληροφοριών μέσα από τα Παγκόσμια Δίκτυα Πληροφοριών, με τοπική και ευρωπαϊκή υποστήριξη. Παράλληλα, το Tμήμα έχει βοηθήσει στη διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής στο θέμα αυτό, καθώς επίσης και στην ευαισθητοποίηση της τοπικής βιομηχανίας και των τοπικών οργανισμών για τις προοπτικές ανάπτυξης της Kύπρου μέσα στα πλαίσια της Kοινωνίας της Πληροφορίας. Κατά τα τελευταία εννιά χρόνια, το Τμήμα εξασφάλισε πέραν των 170 συμμετοχών σε ερευνητικά προγράμματα, που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα περισσότερα μέσα στα πλαίσια του Έκτου Προγράμματος Πλαισίου «Τεχνολογίες της Κοινωνίας της Πληροφορίας». Ο προϋπολογισμός αυτών των συμμετοχών υπερβαίνει τα δέκα εκατομμύρια ευρώ και βοήθησε να εργοδοτηθούν νέοι ερευνητές και μεταπτυχιακοί φοιτητές. Tέλος, κατά τα τελευταία τρία έτη, το Tμήμα Πληροφορικής συνδιοργάνωσε τα ακόλουθα διεθνή συνέδρια: 17th International Conference on Business Information Systems, Μαΐου 2014, Λάρνακα 7th International Conference for Enterpreneurship, Innovation and Regional Development, 5-6 Ιουνίου 2014, Λευκωσία 90

91 w w w. u c y. a c. c y / c s 5th International Conference on Software Business, Ιουνίου 2014, Πάφος 7th International Conference on Developments in esystems Engineering, Αυγούστου 2014, Πάφος 4th International Conference on Model & Data Engineering, Σεπτεμβρίου 2014, Λάρνακα Online Social Networks: Emerging Trends in Research and Innovation, 7-8 Οκτωβρίου 2014, Λευκωσία 10th IEEE International Conference on Wireless and Mobile Computing, Networking and Communications, 8-10 Οκτωβρίου 2014, Λάρνακα 9th International Conference on Knowledge, Information and Creativity Support Systems, 6-8 Νοεμβρίου 2014, Λεμεσός IEEE International Conference on Tools with Artificial Intelligence, Νοεμβρίου 2014, Λεμεσός 24th IEEE WETICE Conference, Ιουνίου, 2015, Λάρνακα 14th International Symposium on Parallel and Distributed Computing, 29 Ιουνίου 1 Ιουλίου, 2015, Λεμεσός 8th Cyprus Workshop on Signal Processing and Informatics, 3 Ιουλίου, 2015, Λευκωσία 20th IEEE Symposium on Computers and Communications, 6-9 Ιουλίου, 2015, Λάρνακα 9th International and Interdisciplinary Conference on Modelling and Using Context, 2-6 Νοεμβρίου, 2015, Λάρνακα 8th IEEE/ACM International Conference on Utility and Cloud Computing, 7-10 Δεκεμβρίου, 2015, Λεμεσός 14th Mediterranean Conference on Medical and Biological Engineering and Computing, 31 Μαρτίου 2 Απριλίου, 2016, Πάφος 15th International Conference on Software Reuse, 5-7 Ιουνίου, 2016, Λεμεσός 9th Cyprus Workshop on Signal Processing and Informatics, 29 Ιουνίου, 2016, Λευκωσία Euromicro DSD / SEAA 2016, 31 Αυγούστου 2 Σεπτεμβρίου, 2016, Λεμεσός 15th International Conference on Intelligent Software Methodologies, Tools and Techniques, Σεπτεμβρίου, 2016, Λάρνακα Διευκολύνσεις και Μέσα για Έρευνα Κατά το έτος 2003, το Τμήμα μεταφέρθηκε σε κτήρια, που βρίσκονται στη νέα Πανεπιστημιούπολη. Τα κτήρια αυτά προσφέρουν άπλετο χώρο για γραφεία και ερευνητικά και διδακτικά εργαστήρια. Συνολικά, το Τμήμα στεγάζει έξι διδακτικά εργαστήρια, τα οποία περιλαμβάνουν ένα εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων και ένα εργαστήριο ελεύθερης πρόσβασης (walk-in), με περισσότερες από 200 θέσεις εργασίας. Τα ερευνητικά εργαστήρια, που σήμερα ανέρχονται σε δέκα φιλοξενούν περίπου 40 ερευνητικούς συνεργάτες, που εργοδοτούνται στα πλαίσια των ερευνητικών προγραμμάτων του Τμήματος. Ένας σημαντικός αριθμός μεταπτυχιακών φοιτητών απασχολούνται, παράλληλα, στα ερευνητικά προγράμματα του Τμήματος ως ειδικοί επιστήμονες ή μεταπτυχιακοί συνεργάτες. Αναμένεται ότι ο αριθμός των ερευνητικών εργαστηρίων θα ανέλθει στα είκοσι μέσα στα επόμενα χρόνια. Η υπολογιστική υποδομή του Tμήματος περιλαμβάνει σύγχρονους κεντρικούς εξυπηρετητές πολλαπλών επεξεργαστών, Windows και Linux, δικτυωμένους σε δίκτυο κορμού σε ταχύτητα 1 Gbit. Τέλος, ένα ασύρματο τοπικό δίκτυο (W- LAN) επιτρέπει την πρόσβαση στα υπολογιστικά συστήματα του Τμήματος, από οπουδήποτε στην Πανεπιστημιούπολη. Προγράμματα Μάστερ Οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν πτυχίο Πληροφορικής ή συναφούς κλάδου από αναγνωρισμένο ίδρυμα, με γενικό βαθμό ισοδύναμο τουλάχιστον του «Λίαν Καλώς». Σχετική επαγγελματική εμπειρία μπορεί να αποτελέσει επιπρόσθετο προσόν. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Το Μάστερ στην Επιστήμη της Πληροφορικής απευθύνεται σε αποφοίτους Πληροφορικής και συναφών επιστημών, που επιζητούν να εμβαθύνουν στις γνώσεις τους στην επιστήμη της Πληροφορικής, να αναπτύξουν ερευνητικές δεξιότητες σε εξειδικευμένους τομείς της Πληροφορικής και, ενδεχομένως, να ακολουθήσουν διδακτορικές σπουδές μετά την αποφοίτησή τους. Η ολοκλήρωση του προγράμματος απαιτεί 90 ECTS και φοίτηση διάρκειας τριών τουλάχιστον εξαμήνων. Τα 90 ECTS αντιστοιχούν σε οκτώ μαθήματα και διατριβή. Συγκεκριμένα: Επτά μεταπτυχιακά μαθήματα (8 ECTS το καθένα) Ένα μεταπτυχιακό μάθημα (4 ECTS) (ΕΠΛ 671 Ερευνητικές Μέθοδοι στην Πληροφορική) Μεταπτυχιακή διατριβή μάστερ (30 ECTS) Τα επτά μεταπτυχιακά μαθήματα προέρχονται από τον κατάλογο των προσφερόμενων μεταπτυχιακών μαθημάτων του Τμήματος και επιλέγονται από τον κάθε φοιτητή υπό την επίβλεψη του ακαδημαϊκού του συμβούλου. 91

92 ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ Το Μάστερ στο Διαδικτυακό Υπολογισμό απευθύνεται σε αποφοίτους Πληροφορικής και συναφών επιστημών, που επιζητούν να εμβαθύνουν στις γνώσεις τους σε θέματα Δικτύων Υπολογιστών, Κατανεμημένων Συστημάτων και Διαδικτύου, να αναπτύξουν ερευνητικές δεξιότητες στα θέματα αυτά και, ενδεχομένως, να ακολουθήσουν διδακτορικές σπουδές μετά την αποφοίτησή τους. Η ολοκλήρωση του προγράμματος απαιτεί 90 ECTS και φοίτηση διάρκειας τριών τουλάχιστον εξαμήνων. Τα 90 ECTS αντιστοιχούν σε οκτώ μαθήματα και διατριβή. Συγκεκριμένα: Επτά μεταπτυχιακά μαθήματα των 8 ECTS, εκ των οποίων τα τέσσερα πρέπει να αφορούν στα θέματα της εξειδίκευσης (όπως παρουσιάζονται στον Πίνακα Μαθημάτων Εξειδίκευσης και στις περιγραφές μαθημάτων) Ένα μεταπτυχιακό μάθημα των 4 ECTS (ΕΠΛ 671 Ερευνητικές Μέθοδοι στην Πληροφορική) Μεταπτυχιακή διατριβή μάστερ των 30 ECTS σε θέματα συναφή με το αντικείμενο του μάστερ (Διαδίκτυο, Δίκτυα Υπολογιστών, Κατανεμημένος Υπολογισμός κ.λπ.) ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΣΤΕΡ ΣΕ ΕΥΦΥΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Το Μάστερ στα Ευφυή Συστήματα Υπολογισμού απευθύνεται σε αποφοίτους Πληροφορικής και συναφών επιστημών, που επιζητούν να εμβαθύνουν στις γνώσεις τους σε θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης, Υπολογιστικών Συστημάτων και Εξόρυξης Γνώσης, να αναπτύξουν ερευνητικές δεξιότητες στα θέματα αυτά και, ενδεχομένως, να ακολουθήσουν διδακτορικές σπουδές μετά την αποφοίτησή τους. Η ολοκλήρωση του προγράμματος απαιτεί 90 ECTS και φοίτηση διάρκειας τριών τουλάχιστον εξαμήνων. Τα 90 ECTS αντιστοιχούν σε οκτώ μαθήματα και διατριβή. Συγκεκριμένα: Επτά μεταπτυχιακά μαθήματα των 8 ECTS, εκ των οποίων τα τέσσερα πρέπει να αφορούν στα θέματα της εξειδίκευσης (όπως παρουσιάζονται στον Πίνακα Μαθημάτων Εξειδίκευσης και στις περιγραφές μαθημάτων) Ένα μεταπτυχιακό μάθημα των 4 ECTS (ΕΠΛ 671 Ερευνητικές Μέθοδοι στην Πληροφορική) Μεταπτυχιακή διατριβή μάστερ των 30 ECTS σε θέματα συναφή με το αντικείμενο του μάστερ (Τεχνητή Νοημοσύνη, Υπολογιστικά Συστήματα, Εξόρυξη Γνώσης κ.λπ.) ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΣΤΕΡ ΣΕ ΠΡΟΗΓΜΕΝΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ (ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ) Σκοπός του Επαγγελματικού Μάστερ στην Πληροφορική είναι να βοηθήσει επαγγελματίες της Πληροφορικής να επεκτείνουν και να επικαιροποιήσουν τις γνώσεις τους σε προηγμένες τεχνολογίες Πληροφορικής, και να αποκτήσουν σύγχρονη τεχνογνωσία σε θέματα ενδιαφέροντος για την εθνική βιομηχανία Πληροφορικής, όπως Τεχνολογίες Λογισμικού, Διαδικτύου και Ευφυών Συστημάτων. Η ολοκλήρωση του προγράμματος απαιτεί 75 ECTS και φοίτηση διάρκειας τεσσάρων τουλάχιστον εξαμήνων. Συγκεκριμένα: Επτά μεταπτυχιακά μαθήματα των 8 ECTS, εκ των οποίων τα τέσσερα πρέπει να αφορούν σε θέματα της επαγγελματικής κατεύθυνσης (όπως παρουσιάζονται στον Πίνακα Μαθημάτων Εξειδίκευσης και στις περιγραφές μαθημάτων) Ένα μεταπτυχιακό μάθημα των 4 ECTS (ΕΠΛ 672 Σεμινάριο Επαγγελματικών Πρακτικών Πληροφορικής) Μεταπτυχιακή διατριβή των 15 ECTS, η οποία μπορεί να αντικατασταθεί από δύο επιπλέον μεταπτυχιακά μαθήματα Κατά τον προγραμματισμό των μαθημάτων θα ληφθούν υπόψη οι ειδικές ανάγκες εργαζομένων και επαγγελματιών (απογευματινά-βραδινά μαθήματα, τρίωρες συναντήσεις). ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜAΣΤΕΡ ΣΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ Το Μάστερ στον Σχεδιασμό και Ανάπτυξη Ηλεκτρονικών Παιχνιδιών και Διαδραστικών Τεχνολογιών αποσκοπεί στην παροχή του αναγκαίου επιστημονικού υπόβαθρου (τεχνολογικού και δημιουργικού) στους φοιτητές που επιθυμούν να ασχοληθούν με την ανάπτυξη και εφαρμογή διαδραστικών τεχνολογιών και ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Το μάστερ είναι το πρώτο διαπανεπιστημιακό πρόγραμμα σπουδών που προσφέρεται, από κοινού, από τα δύο κρατικά πανεπιστήμια της Κύπρου (Τμήμα Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Κύπρου και Τμήμα Πολυμέσων και Γραφικών Τεχνών του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου). Η ολοκλήρωση του προγράμματος απαιτεί 90 ECTS σε τρία τουλάχιστον εξάμηνα. Τα μισά περίπου μαθήματα προσφέρονται από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και τα άλλα μισά από το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Συγκεκριμένα: Επτά μεταπτυχιακά μαθήματα των ECTS, εκ των οποίων τα τέσσερα είναι υποχρεωτικά και τα άλλα τρία πρέπει να αφορούν στα θέματα εξειδίκευσης (όπως πα- 92

93 w w w. u c y. a c. c y / c s ρουσιάζονται στους πίνακες περιορισμένης και ελεύθερης επιλογής και στις περιγραφές μαθημάτων) Ένα μεταπτυχιακό μάθημα: ΠΓΤ 541 Μεθοδολογία Έρευνας (7.5 ECTS) ή ΕΠΛ 671 Ερευνητικές Μέθοδοι στην Πληροφορική + Πρακτική Άσκηση (8 ECTS) Μεταπτυχιακή διατριβή των 30 ECTS σε θέματα συναφή με το αντικείμενο του μάστερ. Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 8 ECTS εκτός εάν προσδιορίζεται διαφορετικά στην περιγραφή. ΕΠΛ 601 Κατανεμημένα Συστήματα Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΔΥ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΕΣ, ΕΜ Βασικές έννοιες και αρχές κατανεμημένων συστημάτων. Επικοινωνία στα κατανεμημένα συστήματα. Διεργασίες και συγχρονισμός. Αστοχίες. Ονοματολογία. Κατανεμημένα συστήματα αρχείων και κατανεμημένα λειτουργικά συστήματα. Ασφάλεια και κρυπτογραφία στα κατανεμημένα συστήματα. Κατανεμημένη κοινόχρηστη μνήμη και θέματα συνέπειάς της. Κατανεμημένοι αλγόριθμοι και κατανεμημένος προγραμματισμός. Σχεδίαση και ανάπτυξη εφαρμογών σε κατανεμημένα περιβάλλοντα. Περιπτωσιακές μελέτες συγκεκριμένων κατανεμημένων συστημάτων. Εξάσκηση με προγραμματιστικό θέμα ή προγραμματιστικές ασκήσεις. ΕΠΛ 602 Θεμελιώσεις Τεχνολογιών Διαδικτύου Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΔΥ, ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΕΣ Θέματα Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού Παγκόσμιου Ιστού Πληροφοριών, Ανασκόπηση Πρωτοκόλλων Διαδικτύου (TCP, IP, DNS), Σχεδιασμός Πρωτοκόλλων Παγκόσμιου Ιστού (HTTP), Εναποθήκευση Πληροφορικών Ιστού (Web Caching), Χαρακτηρισμός και Μοντελοποίηση Ιστού (Web Characterization), Δίκτυα Μετάδοσης Πληροφοριών (Content Distribution Networks), Ομότιμα Δίκτυα (Peer-to-Peer Networks). ΕΠΛ 603 Προχωρημένα Θέματα Τεχνολογίας Λογισμικού Μάθημα Εξειδίκευσης για ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΕΣ, ΕΜ Θέματα σπονδυλωτού λογισμικού: Αρχές ανάπτυξης κλιμακώσιμων συστημάτων βασισμένων στο σπονδυλωτό λογισμικό. Τεχνικές μοντελοποίησης. Αρχιτεκτονικές λογισμικού. Διαχείριση διάταξης συστήματος. Συντονιστικός προγραμματισμός. Ενδιάμεσες πλατφόρμες ανάπτυξης συστημάτων. Σύνθεση λογισμικού. Στοιχεία κατανεμημένου προγραμματισμού. Προχωρημένα θέματα στην τεχνολογία λογισμικού: Τεχνολογία απαιτήσεων, Συστήματα πραγματικού χρόνου, Σχεδίαση με επαναχρησιμοποίηση, Εκτίμηση κόστους λογισμικού, Συστήματα κληρονομιάς, Εξέλιξη λογισμικού. ΕΠΛ 604 Τεχνητή Νοημοσύνη Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΕΣ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΕΜ Εισαγωγή στην τεχνητή νοημοσύνη. Ευφυείς διεκπεραιωτές. Αναζήτηση. Ικανοποίηση περιορισμών. Αναπαράσταση γνώσης και εξαγωγή συμπερασμάτων. Προγραμματισμός δράσης. Αναπαράσταση χρόνου/αλλαγής. Εισαγωγή στη μηχανική μάθηση. Εισαγωγή στα τεχνητά νευρωνικά δίκτυα. Μονοεπίπεδα και πολυεπίπεδα perceptrons. Γενετικοί αλγόριθμοι. Ασαφής λογική. Ενισχυτική μάθηση, Αυτοοργανούμενοι χάρτες, Δίκτυα με συναρτήσεις αξονικών βάσεων. ΕΠΛ 605 Προχωρημένη Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ι Μάθημα Εξειδίκευσης για ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΜΕΣ Αξιολόγηση και σύγκριση της απόδοσης και συγκριτικά προγράμματα. Βασικές αρχές μικροαρχιτεκτονικής μοντέρνων επεξεργαστών. Διασωλήνωση, παράλληλη προσκόμιση και εκτέλεση εντολών, πρόβλεψη. Ιεραρχία (πολλαπλά επίπεδα) μνήμης, και στατική/δυναμική χρονοδρομολόγησης. Μοντέρνοι επεξεργαστές. Σύγχρονη ερευνητική δραστηριότητα στην αρχιτεκτονική υπολογιστών. ΕΠΛ 606 Δίκτυα Υπολογιστών και το Διαδίκτυο Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΔΥ, ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΕΣ Εισαγωγή στα δίκτυα υπολογιστών και το διαδίκτυο. TCP/IP σουίτα πρωτοκόλλων, Ποιότητα υπηρεσίας, νέα γενεά πρωτοκόλλων για το διαδίκτυο. Νέες αρχιτεκτονικές, πρωτόκολλα και πρότυπα (π.χ. DiffServ, ΙΡv6, MPLS), διασύνδεση δικτύων, ανάλυση επιδόσεων (π.χ. θεωρία ουρών και ανάλυση επίδοσης δικτύων), Κριτική αξιολόγηση της αποδοτικότητας των δικτύων. Θέματα σχεδιασμού, βελτιστοποίησης και ελέγχου δικτύων. ΕΠΛ 607 Γραφικός και Εικονικός Υπολογισμός Μάθημα Εξειδίκευσης για ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΜΕΣ Δυαδική επεξεργασία εικόνων, ιστόγραμμα εικόνας, διακριτός μετασχηματισμός Fourier, γραμμικό και μη γραμμικό φιλτράρισμα εικόνων, συμπίεση εικόνας, ανάλυση εικόνας, ψηφιακή επεξεργασία βίντεο. Βασικές αρχές 3Δ γραφικών: αναπαράσταση αντικειμένων με πολυγωνική μορφή, μετασχηματισμοί, τοπικό και γενικό σύστημα συντεταγμένων, γράφημα σκηνής, ορισμός κάμερας και οπτικού πεδίου, προοπτική και ορθογραφική προβολή, αποκοπή στις δύο και τρεις διαστάσεις, σάρωση πολυγώνων, απόκρυψη πίσω επιφανειών, απόκρυψη επιφανειών με τις μεθόδους Ζ-byffer και δένδρα διαμερισμού δυαδικού χώρου, τοπικός φωτισμός με τις μεθόδους flat, σκίαση Phong & Gouraud, δημιουργία εικόνων σε πραγματικό χρόνο, εφαρμογές. ΕΠΛ 608 Προγραμματισμός για Ηλεκτρονικά Παιχνίδια και Διαδραστικές Διαδικασίες Περιλαμβάνονται ενότητες που σχετίζονται με (α) την εισαγωγή στη χρήση υπολογιστών και γλωσσών προγραμματισμού για τη δημιουργία παιχνιδιών και διαδραστικών εφαρμογών, (β) ανάλυση, προδιαγραφή και επίλυση προβλημάτων εφαρμογών Γραφικών Υπολογιστών, (γ) αφαιρετικότητα προγράμματος και δεδομένων, (δ) δόμηση, άρθρωση, τεκμηρίωση και τεχνικές υλοποίησης καλού προγραμματισμού, αποσφαλμάτωση και επαναχρησιμοποίηση πηγαίου κώδικα, (ε) πρακτική χρήση γλωσσών οπτικού προγραμματισμού (visual programming) και δέσμης ενεργειών (scripting). ΕΠΛ 646 Προχωρημένα Θέματα Βάσεων Δεδομένων Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΕΠ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΔΥ, ΜΕΣ, ΕΜ Ανασκόπηση βασικών αρχών που διέπουν τη λειτουργία σύγχρονων σχεσιακών βάσεων δεδομένων για την ευρετηρίαση δεδομένων, τη βελτιστοποίηση επερωτήσεων και τη διαχείριση 93

94 ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ δοσοληψιών. Αλγόριθμοι επεξεργασίας επερωτημάτων και διαχείριση δοσοληψιών σε κατανεμημένες βάσεις δεδομένων. Διαχείριση Ημι-δομημένων Δεδομένων (XML, XPATH και XQUERY) και εισαγωγή στη Διαχείριση Αδόμητων Δεδομένων. Διαχείριση Χωρικών Δεδομένων και εξειδικευμένα ευρετήρια (R-Trees, Αρχεία Πλέγματος), Διαχείριση Χρονικών Δεδομένων και εξειδικευμένα ευρετήρια (MVB-Trees), άλλα προχωρημένα θέματα όπως: Αποθήκες Δεδομένων και OLAP, Αντικειμενοστρεφείς Βάσεις Δεδομένων (ODMG, ODL και ΟQL) και Σχεσιο- αντικειμενοστρεφείς Βάσεις Δεδομένων (ORDBMS), Συστήματα Διαχείρισης Ροών Δεδομένων (DSMS) και Θέματα Ασφάλειας Βάσεων Δεδομένων. ΕΠΛ 651 Κινητός Υπολογισμός και Διαχείριση Δεδομένων Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΔΥ, ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΕΣ Εισαγωγή (ασύρματες τεχνολογίες, αρχιτεκτονικές, εφαρμογές, περιορισμοί). Αρχιτεκτονική λογισμικού για κινητούς υπολογισμούς. Θεωρητικά μοντέλα για κινητούς υπολογισμούς. Υποστήριξη ανάκτησης πληροφοριών. Διαχείριση πληροφοριών. Δυναμική διακίνηση υπολογισμού. Ενδεικτικές εφαρμογές. Ανοικτά προβλήματα. ΕΠΛ 653 Τεχνολογία Λογισμικού Ηλεκτρονικών Παιχνιδιών Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΕΣ, ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ Σχεδιασμός και δομή παιχνιδιού, αναπαράσταση και απεικόνιση εικονικού κόσμου, εικονικές εξομοιώσεις φυσικών μοντέλων, σχεδιασμός αρθρωτών χαρακτήρων, animation, κίνηση και αλλαγής μορφής, χρήση συστημάτων μορίων για ειδικά εφέ, μοντέλα διαδραστικής κάμερας, αποδοτική ανίχνευση επαφής, πλοήγηση σε εικονικό περιβάλλον και άλλα μοντέλα συμπεριφορών για αυτόνομους χαρακτήρες. ΕΠΛ 655 Προχωρημένη Αρχιτεκτονική Υπολογιστών ΙΙ Μάθημα Εξειδίκευσης για ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΜΕΣ Υποστήριξη για εκτέλεση παράλληλων προγραμμάτων. Παράλληλες αρχιτεκτονικές, διαφορετικοί τύποι δικτύων για πολυεπεξεργαστές. Μεταγλωττισμός παράλληλων προγραμμάτων, και ανάλυση επίδοσης εφαρμογών για παράλληλη εκτέλεση. ΕΠΛ 656 Γραφικά Υπολογιστών: Μοντελοποίηση και Ρεαλισμός Μάθημα Εξειδίκευσης για ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΜΕΣ Μοντελοποίηση. Παραμετρικές και πεπλεγμένες επιφάνειες. Τοποθέτηση κάμερας. Προβολές. Γραφική σωλήνωση. Γενικός φωτισμός και ρεαλισμός. Παρακολούθηση ακτίνας. Απόδοση μεγάλων μοντέλων και τεχνικές επιτάχυνσης. ΕΠΛ 657 Ασύρματα Δίκτυα Υπολογιστών Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΔΥ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΕΣ, ΕΜ Ασύρματο περιβάλλον. Παρεμβολές στο ασύρματο περιβάλλον. Βασικές αρχές κυψελοειδών συστημάτων κινητών επικοινωνιών και ασύρματων τοπικών δικτύων. Νέες τυπολογίες ασύρματων δικτύων και ασύρματης επικοινωνίας (π.χ., εμβαλωματικά δίκτυα, δίκτυα αισθητήρων). Τεχνικές διάθεσης ασύρματων πόρων σε ασύρματα δίκτυα. Κινητά δίκτυα τρίτης γενεάς (UMTS). Αρχιτεκτονική των κυψελωτών δικτύων. Διαχείριση ραδιοκυμάτων και κινητικότητας. Ασύρματα τοπικά δίκτυα. Σχεδίαση και διαστασιοποίηση ασύρματων δικτύων. Πρωτόκολλα κινητών δικτύων. ΕΠΛ 658 Ψηφιακή Επεξεργασία Βίντεο Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΕΣ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΕΜ Βασικές αρχές αναλογικού και ψηφιακού βίντεο. Ανάλυση βίντεο στις συχνότητες, χωρική και χρονική ανάλυση οπτικού ανθρώπινου συστήματος. Σκηνή, κάμερα, και μοντελοποίηση κίνησης, 3Δ κίνηση και προβολή. Δισδιάστατος υπολογισμός κίνησης. Βασικές τεχνικές συμπίεσης. Κωδικοποίηση βάσης κυματομορφής. Πρότυπα συμπίεσης, βίντεο (Η.261 and H.263, MPEG-1, ΜPEG- 2, MPEG-4, MPEG-7, MPEG-21). ΕΠΛ 659 Σχεδιασμός με Ενσωματωμένους Επεξεργαστές Μάθημα Εξειδίκευσης για ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΜΕΣ Η επισκόπηση των αρχιτεκτονικών ενσωματωμένων (embedded) επεξεργαστών. Οργάνωση ενός συστήματος ενσωματωμένου επεξεργαστή: επεξεργαστής, RAM, ROM, αρτηρία (bus), περιφερειακά, αισθητήρες, ενεργοποιητές, διεπαφές. Παραδείγματα δημοφιλών επεξεργαστών, αρτηριών και περιφερειακών. Επικοινωνία με περιφερειακά: δειγματοληψία, διακοπές, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Διαμοιρασμός λειτουργιών μεταξύ υλικού και λογισμικού. Εργαλεία ανάπτυξης ενσωματωμένου λογισμικού: assemblers, cross-compilers, loaders, monitors, micro-kernels, και λειτουργικά συστήματα πραγματικού χρόνου. Πρακτικές όψεις σχεδίασης και θέσης σε λειτουργία συστημάτων ενσωματωμένων επεξεργαστών. ΕΠΛ 660 Ανάκτηση Πληροφοριών και Μηχανές Αναζήτησης Μάθημα Εξειδίκευσης για MΔΥ, ΜΕΣ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΕΜ Μπούλειος Ανάκτηση Πληροφοριών. Κωδικοποίηση κειμένου, λημματοποίηση, στελέχωση κειμένων. Λεξικά και ανάκτηση ανεκτική σε σφάλματα. Κατασκευή και συμπίεση ευρετηρίων. Διαβάθμιση όρων. Ανάκτηση διανυσματικού χώρου. Αξιολόγηση ανάκτησης πληροφοριών. Μηχανισμοί ανάδρασης και διαστολή επερωτήσεων. Ταξινόμηση κειμένου και απλοϊκές τεχνικές Bayes. Ταξινόμηση διανυσματικού χώρου. Επίπεδη ομαδοποίηση. Ιεραρχική ομαδοποίηση. Βασικές έννοιες αναζήτησης στον Ιστό. Ιχνηλασία και ευρετηριασμός Ιστού. Ανάλυση υπερσυνδέσμων. ΕΠΛ 662 Μηχανική Μάθηση και Εξόρυξη Δεδομένων Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΕΣ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΕΜ Αποθήκες δεδομένων και τεχνολογία OLAP για την εξόρυξη δεδομένων. Προεπεξεργασία δεδομένων. Βασικές έννοιες, Γλώσσες και αρχιτεκτονικές για εξόρυξη δεδομένων. Περιγραφή εννοιών: Χαρακτηρισμός και σύγκριση. Κανόνες συσχέτισης σε μεγάλες βάσεις δεδομένων. Κατηγοριοποίηση και πρόβλεψη. Ανάλυση συγκεντροποίησης, Εξόρυξη σύνθετων τύπων δεδομένων. Εφαρμογές και τάσεις στην εξόρυξη δεδομένων. ΕΠΛ 663 Υπολογιστική Λογική Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΕΣ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΕΜ Ιστορική εισαγωγή. Αναδρομή στην κλασική λογική. Απαγωγή και επαγωγή. Αναπαράσταση γνώσης και συλλογισμός. Μη-μονοτονικός συλλογισμός. Συλλογισμός δράσεων και αλλαγής. Εφαρμογές υπολογιστικής λογικής: Δηλωτικός προγραμματισμός. Αυτόνομοι πράκτορες. Γνωστική ρομποτική. Ευφυής ολοκλήρωση πληροφοριών. 94

95 w w w. u c y. a c. c y / c s ΕΠΛ 664 Ανάλυση και Επαλήθευση Συστημάτων Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΜΕΣ, ΕΜ Τυπικές μέθοδοι για περιγραφή και ανάλυση συστημάτων. Συντρέχοντα συστήματα και σημασιολογία παρεμβαλλόμενης και μερικής διάταξης. Συστήματα μεταβάσεων και δομές Kripke. Χρονική λογική (γραμμική και διακλαδωμένη). Αυτοματοποιημένη επαλήθευση και μοντέλο-έλεγχος. Άλγεβρες διεργασιών: σύνταξη, σημασιολογία, σχέσεις ισοδυναμίας και συστήματα εξισώσεων. Ανάλυση συστημάτων πραγματικού χρόνου (χρονικά αυτόματα, χρονικές άλγεβρες διεργασιών και χρονική λογική). Τα εργαλεία SPIN και Concurrency Workbench. ΕΠΛ 665 Μέθοδοι Επίλυσης Προβλημάτων Περιορισμών Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΕΣ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΕΜ Ανασκόπηση βασικών εννοιών ικανοποίησης περιορισμών με πεπερασμένα πεδία. Προχωρημένες τεχνικές συνέπειας σε δυαδικά και μη δυαδικά προβλήματα. Ικανοποίηση περιορισμών και προτασιακή λογική: Σύγχρονοι αλγόριθμοι και τεχνικές αναγωγής. Ικανοποίηση περιορισμών σε λογικό προγραμματισμό. Λογικά προγράμματα με άρνηση και τα συστήματα Smodels και DLV. Σχέση μεταξύ μεθόδων πεπερασμένων πεδίων και μεθόδων προτασιακής λογικής. Μέθοδοι εξαγωγής νέων περιορισμών από προβλήματα. Το πρόβλημα του προγραμματισμού δράσης και μέθοδοι επίλυσής του. Αλγόριθμοι ικανοποίησης χρονικών περιορισμών. Εισαγωγή στην κατανεμημένη ικανοποίηση περιορισμών. Η γλώσσα CHIP και οι περιορισμοί της. Μοντελοποίηση προβλημάτων στην CHIP. ΕΠΛ 667 Νευροπληροφορική Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΕΣ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΕΜ Εισαγωγή στη νευροπληροφορική βασική νευροβιολογία. Μοντέλα νευρώνων βασισµένα σε διαγωγιµότητα. Μοντέλα νευρώνων καρφοειδούς (spiking) εκτόξευσης σηµάτων και µεταβλητότητα απόκρισης (response variability). Τρέχοντα θέµατα στη νευροπληροφορική. Μοντελοποίηση του εγκεφάλου από κάτω προς τα πάνω και από πάνω προς τα κάτω. Μοντελοποίηση συνείδησης/ συναίσθησης (consciousness). Εφαρµογές νευροπληροφορικής (π.χ. στην Ιατρική) νευροπληροφορική σε αντιπαράθεση µε τη βιοπληροφορική (Bioinformatics) απλή εισαγωγή στη βιοπληροφορική εφαρµογές (π.χ. πρόβλεψη δευτεροταγούς δομής πρωτεϊνών). ΕΠΛ 668 Μηχανική Όραση Μάθημα Εξειδίκευσης για ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΜΕΣ Βασικές έννοιες και μεθοδολογίες που αφορούν το αντικείμενο της Μηχανικής Όρασης, Σχηματισμός Εικόνας, Επεξεργασία Εικόνας, Ανίχνευση Χαρακτηριστικών, Κατάτμηση Εικόνων και Ομαδοποίηση Χαρακτηριστικών, Επεξεργασία Πολλαπλών Εικόνων, Μελέτη Εφαρμογών. ΕΠΛ 670 Ερευνητικές Μέθοδοι και Επαγγελματικές Πρακτικές στην Πληροφορική Σεμινάρια/διαλέξεις γύρω από την έρευνα και την πρακτική στην Πληροφορική. Μελέτη/επισκόπηση ερευνητικής ή τεχνικής βιβλιογραφίας σε περιοχή της Πληροφορικής. Παρουσίαση τεχνικής μελέτης. ΕΠΛ 673 Αλγοριθμική Θεωρία Παιγνίων Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΔΥ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΕΣ, ΕΜ Στρατηγικά παίγνια: Γνήσιες και μικτές στρατηγικές, οφέλη, βέλτιστες αποκρίσεις. Ισορροπίες: Γνήσιες και μικτές ισορροπίες Nash, οι εκλεπτύνσεις και γενικεύσεις τους. Κλασικά θεωρήματα ύπαρξης ισορροπιών και οι αλγοριθμικές πτυχές τους. Αλγόριθμοι και πολυπλοκότητα για την εύρεση ισορροπιών. Οι υπολογιστικές κλάσεις PLS και PPAD και η σχέση τους με το πρόβλημα υπολογισμού ισορροπιών. Παίγνια διπίνακα και αλγόριθμοι για τον υπολογισμό των προσεγγιστικών ισορροπιών τους. Το κόστος αναρχίας και οι παραλλαγές τους. Ανάλυση του κόστους αναρχίας για γενικά και ειδικά παίγνια (π.χ. παίγνια για εγωιστική δρομολόγηση, παίγνια συμφόρησης, παίγνια ασφαλείας). Εφαρμογές σε ρεαλιστικές περιπτώσεις (π.χ. κοινωνικά δίκτυα, εγωιστικός σχηματισμός του διαδικτύου). ΕΠΛ 674 Ασφάλεια Συστημάτων και Δικτύων Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΔΥ, ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΕΣ Εισαγωγή σε απειλές και επιθέσεις, Τεχνικές κρυπτογραφίας και κρυπτανάλυσης, Διαχείριση ανταλλαγής Κλειδιών (PKI), Πρωτόκολλα ασφάλειας δικτύων και διαδικτύου (IPSec, SSL/TLS), Πρότυπα ταυτοποίησης και επαλήθευσης (Kerberos, AAA), Ασφάλεια συστημάτων (Firewalls, IDS), Αντιμετώπιση απειλών σε συστήματα (viruses, worms, trojan horses, stack overflow, rootkits). Αναγνώριση και αντιμετώπιση προβλημάτων και ευπαθών σημείων στην ανάπτυξη λογισμικού και σε λειτουργικά συστήματα. Εισαγωγή στη δικανική συστημάτων, Πολιτικές ασφάλειας, Διαχείριση ασφάλειας, Οικονομικά, Νομικά και Ηθικά θέματα στην ασφάλεια συστημάτων. ΕΠΛ 675 Υπηρεσίες Διαδικτύου και Υπολογισμός Προσανατολισμένος προς τις Υπηρεσίες Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΔΥ, ΕΜ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΕΣ Εισαγωγικές έννοιες. Η σχέση και διαφορά του υπολογισμού προσανατολισμένου προς τις υπηρεσίες με άλλες συγγενείς έννοιες (κατανεμημένα συστήματα, σπονδυλωτά συστήματα κ.λπ.). Βασικές αρχιτεκτονικές και πρότυπα υπηρεσιών διαδικτύου (SOAP, WSDL, UDDI). Βασικές πλατφόρμες ανάπτυξης υπηρεσιών διαδικτύου (J2EE,.NET κ.λπ.). Προβλήματα και προκλήσεις. Μοντελοποίηση και αναπαράσταση πληροφοριών (οντολογίες, πρότυπα RDF, OWL, κ.λπ.). Συνεταιριστικά συστήματα και σύνθεση υπηρεσιών. ΕΠΛ 678 Χρονικά Πληροφοριακά Συστήματα στην Ιατρική Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΕΣ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΜΕΣ, ΕΜ Η σημασία του χρόνου στην ιατρική. Μοντελοποίηση και συλλογισμός με βάση τον χρόνο (μοντελοποίηση του χρόνου και των χρονικών οντοτήτων). Απαιτήσεις, οντολογίες και μοντέλα χρονικού συλλογισμού. Γενικές θεωρίες χρόνου σε σχέση με τον τομέα της ιατρικής. Χρονικοί περιορισμοί. Χρονικές βάσεις δεδομένων και η επέκτασή τους για κλινικά δεδομένα. Χρονική αφαιρετικότητα ιατρικών δεδομένων (μορφές αφαιρετικότητας, παρακολούθηση ασθενών με βάση τον χρόνο). Χρόνος και κλινική διάγνωση ( διαγνωστικές έννοιες, παραδείγματα εφαρμογών, απαγωγικός συλλογισμός με χρήση χρονικών αντικειμένων, χρονικοί περιορισμοί). Αυτοματοποιημένη στήριξη του καταρτισμού και της εφαρμογής σχεδίων θεραπευτικής αγωγής (μοντελοποίηση κλινικών κατευθύνσεων και πρωτοκόλλων). Προκλήσεις για περαιτέρω έρευνα. 95

96 ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΠΛ 679 Ηλεκτρονική Υγεία Μάθημα Εξειδίκευσης για ΜΕΣ Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΔΥ, ΜΕΠ, ΕΜ Μέθοδοι για την αξιοποίηση της πληροφορικής για την εξόρυξη ιατρικών πληροφοριών και δεδομένων από βάσεις γνώσης, δεδομένων και ιατρικών πληροφοριών. Εφαρμογές συστημάτων πληροφορικής που χρησιμοποιούνται σήμερα για τη διακίνηση της ιατρικής γνώσης, τη διαχείριση της ιατρικής πληροφορίας, τη χρήση ηλεκτρονικού φακέλου για τους ασθενείς και τη στήριξη της ιατρικής απόφασης. ΕΠΛ 680 Γνωστικός Προγραμματισμός Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ, ΕΜ Βασικά στοιχεία της Γνωστικής Επιστήμης και η σχέση της με τη λογική και την επιχειρηματολογία. Υπολογιστικά μοντέλα γνωστικής νοημοσύνης βασισμένα στη λογική επιχειρηματολογία, που ακολουθούν μοντέλα αναπαράστασης γνώσης από τη Γνωστική Ψυχολογία. Η δομή της κοινής γνώσης και του ανθρώπινου συλλογισμού εξαγωγής συμπερασμάτων κοινής λογικής. Μηχανική μάθηση κοινής γνώσης μέσα από το διαδίκτυο. Η αρχιτεκτονική γνωστικών συστημάτων και ο δυναμικός κύκλος ανάπτυξης τους. Αξιοποίηση συστημάτων Γοργία, Σταρ, και ΙΒΜ Watson για την ανάπτυξη γνωστικών συστημάτων. ΕΠΛ 699 Ειδικά Θέματα στην Επιστήμη της Πληροφορικής Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής για ΜΕΠ, ΜΔΥ ΜΕΣ, ΕΜ Θα διαμορφώνεται ανάλογα με το θέμα. Διδακτορικό Πρόγραμμα Το Τμήμα προσφέρει μεταπτυχιακό πρόγραμμα επιπέδου διδακτορικού σε διάφορες ειδικότητες της Πληροφορικής. Πέραν των γενικών απαιτήσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου προς απόκτηση του διδακτορικού διπλώματος, το Τμήμα Πληροφορικής αναμένει από τους υποψήφιους διδάκτορες τη δημοσίευση ερευνητικών τους ευρημάτων σε πρακτικά διεθνών επιστημονικών συνεδρίων, ίσως και περιοδικών. Το διδακτορικό πρόγραμμα περιλαμβάνει την παρακολούθηση μεταπτυχιακών μαθημάτων, που ισοδυναμούν με 60 τουλάχιστον ECTS (η κατοχή διπλώματος μάστερ μπορεί να απαλλάξει μερικώς ή πλήρως τους φοιτητές από αυτήν την απαίτηση), επιτυχία σε περιεκτική εξέταση, υποβολή ερευνητικής πρότασης, η οποία να έχει γίνει αποδεκτή και, τέλος, υποβολή πρωτότυπης διατριβής, η οποία να συνιστά σημαντική συμβολή στο σχετικό επιστημονικό πεδίο. Εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα απαιτεί υψηλά ακαδημαϊκά προσόντα στον τομέα της Πληροφορικής και τη δυνατότητα, εκ μέρους του Τμήματος, να επιβλέψει το ειδικό ερευνητικό θέμα, που ενδιαφέρει τους φοιτητές. Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Βάσος Βασιλείου, Επίκουρος Καθηγητής Δίκτυα Υψηλών Ταχυτήτων (MPLS), Κινητά Δίκτυα (MΙP, Ad-hoc, Sensor), Ασύρματες Τηλεπικοινωνίες (UMTS), Έλεγχος Κίνησης. Χρύσης Γεωργίου, Αναπληρωτής Καθηγητής Κατανεμημένος και Παράλληλος Υπολογισμός (Θεωρία και Πρακτική), Ανοχή Σφαλμάτων και Αξιοπιστία, Αλγόριθμοι και Πολυπλοκότητα, Δυναμικά Υπολογιστικά Περιβάλλοντα. Γιάννης Δημόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τεχνητή Νοημοσύνη, Αναπαράσταση Γνώσης και Συλλογιστική, Προγραμματισμός Δράσης, Μη-μονοτονική Συλλογιστική, Ικανοποίηση Περιορισμών. Mάριος Δ. Δικαιάκος, Καθηγητής Δικτυοκεντρικός Υπολογισμός, με έμφαση στους Υπολογισμούς Πλέγματος, Τεχνολογίες Παγκοσμίου Ιστού Πληροφοριών, Κινητός Υπολογισμός. Παρασκευάς Ευριπίδου, Καθηγητής Παράλληλη Επεξεργασία και Αρχιτεκτονική Υπολογιστών, Κινητοί Υπολογισμοί και Περιβάλλουσα Πληροφορική (Μοbile and Pervasive Computing). Δημήτρης Ζεϊναλιπούρ, Επίκουρος Καθηγητής Διαχείριση Δεδομένων και Δίκτυα: Κατανεμημένη Επεξεργασία Επερωτήσεων, Μέθοδοι Αποθήκευσης και Ανάκτησης Δεδομένων σε Δίκτυα Αισθητήρων και Δίκτυα Ομοτίμων, Διαχείριση Δεδομένων σε Κινητά Περιβάλλοντα και Δίκτυα Υπολογιστών. Αντώνης Κ. Κάκας, Καθηγητής Τεχνητή Νοημοσύνη, Αναπαράσταση Γνώσης και Συλλογισμός, Γνωστικοί Πράκτορες, Μηχανική Μάθηση, Υπολογιστική Βιοεπιστήμη. Γεωργία Καπιτσάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Κινητό Διαδίκτυο και Υπηρεσίες με επίγνωση του πλαισίου χρήσης, Μοντελοκεντρική Μηχανική, Θεματοστρεφής Προγραμματισμός, Τεχνολογίες Web 2.0, Προστασία Ιδιωτικότητας. Ελπίδα Κεραυνού-Παπαηλιού, Καθηγήτρια Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ιατρική. Μάριος Μαυρονικόλας, Καθηγητής Αλγοριθμική Θεωρία Παιγνίων, Κατανεμημένος και Παράλληλος Υπολογισμός, Αλγοριθμικά Θέματα Δικτύων Επικοινωνιών, Υπολογιστική Πολυπλοκότητα. Γιώργος Πάλλης, Επίκουρος Καθηγητής Συστήματα Διαδικτυακού Υπολογισμού, Τεχνολογίες Παγκόσμιου Ιστού. Γιώργος Παπαδόπουλος, Καθηγητής Σπονδυλωτά Συστήματα, Παράλληλα και Κατανεμημένα Συστήματα, Συνεταιριστικά Συστήματα. Κωνσταντίνος Σ. Παττίχης, Καθηγητής Ανάπτυξη Έξυπνων Συστημάτων, Νευρωνικά Δίκτυα, Γενετικοί Αλγόριθμοι, Επεξεργασία και Ανάλυση Σήματος και Εικόνας και Τηλεματική, με Έμφαση στις Ιατρικές Εφαρμογές. Ανδρέας Πιτσιλλίδης, Καθηγητής Σταθερά και Κινητά/Ασύρματα Δίκτυα (ΤCP/IP, UMTS, WLAN, Εμβαλωματικά Δίκτυα και Δίκτυα Σενσόρων), Θεωρία Ελέγχου (Μη Γραμμικός Έλεγχος, Ασαφής Έλεγχος, Προσαρμοστικός Έλεγχος), με Εφαρμογές στα Δίκτυα, και Συστήματα Τηλεϊατρικής Φροντίδας. 96

97 w w w. u c y. a c. c y / c s Γιάννος Σαζεΐδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Αρχιτεκτονική Υπολογιστών: Μορφές Γράφων Υπολογισμού, Ιεραρχία Μνήμης, Πολυπυρήνες, Ισχύς, Θερμοκρασία, Πρόβλεψη. Γιώργος Σαμάρας, Καθηγητής Κινητός Υπολογισμός και Δεδομένα (Μοbile Computing), Βάσεις Δεδομένων (Σχεσιακές, Αντικειμενοστρεφείς), Κινητοί Πράκτορες, Επεξεργασία Κινήσεων Δεδομένων, Τελειωτικά Πρωτόκολλα, Συστήματα Προσωποποίησης, Web συστήματα. Χρίστος Ν. Σχίζας, Καθηγητής Υπολογιστική Νοημοσύνη, Νευρωνικά Δίκτυα, Γενετικοί Αλγόριθμοι, Θεωρία Συστημάτων, Διαγνωστικά Συστήματα, Εφαρμογές της Πληροφορικής στην Ιατρική, Μετεωρολογία, Μηχανική και Οικονομικά. Pedro Trancoso, Αναπληρωτής Καθηγητής Αρχιτεκτονική Υπολογιστών, Ιεραρχία της Μνήμης και Προχωρημένες Τεχνολογίες Μνήμης, Χρησιμοποίηση Χαρακτηριστικών Αρχιτεκτονικής για τη Βελτιστοποίηση Βάσεων Δεδομένων και Βελτιστοποίηση Συστημάτων σε Σχέση με την Ενέργεια. Άννα Φιλίππου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Θεωρία Παράλληλου και Κινητού Υπολογισμού και Εφαρμογές της, Προδιαγραφή και Επαλήθευση Συστημάτων, Τυπικές Μέθοδοι για Συστήματα Κριτικής Ασφάλειας και Σημασιολογία Γλωσσών Προγραμματισμού. Χριστάκης Χριστοδούλου, Αναπληρωτής Καθηγητής Υπολογιστική και Νοητική Νευροεπιστήμη, Τεχνητά Νευρωνικά Δίκτυα, Υπολογιστική Μάθηση, Νευροπληροφορική και Βιοπληροφορική. Γιώργος Χρυσάνθου, Αναπληρωτής Καθηγητής Γραφική Υπολογιστών, Εικονική και Επαυξημένη Πραγματικότητα. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Μαρία Κιττήρα Τηλ.: Τηλεομ: Ηλ. Ταχ.: manak@cs.ucy.ac.cy 97

98 ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Πίνακας Μαθημάτων Εξειδίκευσης των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Κωδικός και Τίτλος Μαθήματος Μάστερ στην Επιστήμη της Πληροφορικής Μάστερ στο Διαδικτυακό Υπολογισμό Μάστερ σε Ευφυή Συστήματα Μάστερ σε Προηγμένες Τεχνολογίες Πληρ. - Επαγγελματικό ΕΠΛ 601 Κατανεμημένα Συστήματα ΕΠΛ 602 Θεμελιώσεις Τεχνολογιών Διαδικτύου ΕΠΛ 603 Προχωρημένα Θέματα Τεχνολογίας Λογισμικού ΕΠΛ 604 Τεχνητή Νοημοσύνη ΕΠΛ 605 Προχωρημένη Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ι ΕΠΛ 606 Δίκτυα Υπολογιστών και το Διαδίκτυο ΕΠΛ 607 Γραφικός και Εικονικός Υπολογισμός ΕΠΛ 646 Προχωρημένα Θέματα Βάσεων Δεδομένων ΕΠΛ 651 Κινητός Υπολογισμός και Διαχείριση Δεδομένων ΕΠΛ 653 Τεχνολογία Λογισμικού Ηλεκτρονικών Παιχνιδιών ΕΠΛ 655 Προχωρημένη Αρχιτεκτονική Υπολογιστών ΙΙ ΕΠΛ 656 Γραφικά: Μοντελοποίηση και Ρεαλισμός ΕΠΛ 657 Ασύρματα Δίκτυα Υπολογιστών ΕΠΛ 658 Ψηφιακή Επεξεργασία Βίντεο ΕΠΛ 659 Σχεδιασμός με Ενσωματωμένους Επεξεργαστές ΕΠΛ 660 Ανάκτηση Πληροφοριών και Μηχανές Αναζήτησης ΕΠΛ 662 Μηχανική Μάθηση και Εξόρυξη Δεδομένων ΕΠΛ 663 Υπολογιστική Λογική ΕΠΛ 664 Ανάλυση και Επαλήθευση Συστημάτων ΕΠΛ 665 Μέθοδοι Επίλυσης Προβλημάτων Περιορισμών ΕΠΛ 667 Νευροπληροφορική ΕΠΛ 668 Μηχανική Όραση ΕΠΛ 673 Αλγοριθμική Θεωρία Παιγνίων ΕΠΛ 674 Ασφάλεια Συστημάτων και Δικτύων ΕΠΛ 675 Υπηρεσίες Διαδικτύου και Υπολογισμός Προσανατολισμένος προς τις Υπηρεσίες ΕΠΛ 678 Χρονικά Πληροφοριακά Συστήματα στην Ιατρική ΕΠΛ 679 Ηλεκτρονική Υγεία ΕΠΛ 680 Γνωστικός Προγραμματισμός ΕΠΛ 699 Ειδικά Θέματα στην Επιστήμη της Πληροφορικής Μαθήματα από άλλα Τμήματα ΗΜΥ 621 Στοχαστικές Ανελίξεις ΗΜΥ 635 Θεωρία Βελτιστοποίησης και Εφαρμογές ΗΜΥ 658 Αξιολόγηση Επίδοσης και Προσομοίωση 98

99

100 Τμήμα Φυσικής Σκοπός του μεταπτυχιακού προγράμματος Φυσικής είναι να επιτύχει την προαγωγή της επιστημονικής γνώσης και έρευνας στη Φυσική. Το Τμήμα προσφέρει πρόγραμμα, που οδηγεί στην απόκτηση μεταπτυχιακών τίτλων Μάστερ και Διδακτορικού στη Φυσική και Μάστερ στις Αρχές Φυσικής μέσω διεξαγωγής έρευνας σε τομείς βασικούς και εφαρμοσμένους, θεωρητικούς και πειραματικούς. Σκοπός Η κατανόηση της φύσης, βασικός στόχος κάθε φυσικού, καλλιεργείται μέσα από την προσπάθεια δημιουργίας θεωριών και μοντέλων, της πειραματικής επαλήθευσης ή διάψευσής τους και της ενοποίησης όλων αυτών των θεωριών σε μια συνεκτική εικόνα για τον κόσμο. Αποτέλεσμα της προσπάθειας αυτής είναι μία διαρκής παραγωγή γνώσης, γνώσης που επενδύεται ταχύτατα σ ένα ευρύ φάσμα τεχνολογικών εφαρμογών, που κατακλύζουν τη σύγχρονη κοινωνία. Πράγματι, η Φυσική, σήμερα, αποτελεί τη βάση για την ανάπτυξη σχεδόν κάθε νέας μορφής τεχνολογίας. Ως παραδείγματα, αναφέρονται οι ηλεκτρονικές συσκευές, τα μέσα επικοινωνίας, οι τεχνητές ίνες, τα Lasers, οι ανιχνευτές, οι αξονικοί τομογράφοι κ.ά. Παράλληλα, μεγάλα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας, όπως η ρύπανση του περιβάλλοντος, η λειψυδρία, η ανακάλυψη νέων πηγών ενέργειας και η προστασία από φυσικές καταστροφές βρίσκουν, σε μεγάλο βαθμό, λύση μέσα από την πρόοδο, που επιτυγχάνεται στη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα στη Φυσική. Οι κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων στη Φυσική θα μπορούν να εργοδοτηθούν στην τοπική βιομηχανία ή σε εταιρείες προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, να γίνουν ερευνητές/καθηγητές σε ερευνητικά κέντρα/πανεπιστήμια ή να γίνουν καθηγητές στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επειδή, όμως, η μελέτη της Φυσικής, εκτός από τις ειδικές γνώσεις που παρέχει, οδηγεί και στην ανάπτυξη ευρύτερου φάσματος ικανοτήτων και κριτικού τρόπου σκέψης, απόφοιτοι του μεταπτυχιακού προγράμματος Φυσικής θα μπορούν να εργοδοτηθούν, επίσης, σε χώρους, που δεν έχουν άμεση σχέση με τα γνωστικά αντικείμενα του Τμήματος. Εισαγωγή στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Το Τμήμα Φυσικής προσφέρει μεταπτυχιακά προγράμματα, που οδηγούν σε τίτλους Μάστερ και Διδακτορικού στη Φυσική. O φοιτητής πρέπει να συμπληρώσει επιτυχώς 120 ECTS. Πενήντα από τα 120 αυτά ECTS αντιστοιχούν σε πέντε υποχρεωτικά μαθήματα κορμού, και 10 ECTS σε μάθημα επιλογής, σχετιζόμενο με τον κλάδο, στον οποίο θα ειδικευτεί ο φοιτητής. Τα υπόλοιπα 60 ECTS συμπληρώνονται με την εκπόνηση διατριβής, για την περίπτωση του μάστερ. 100

101 w w w. u c y. a c. c y / p h y Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές του διδακτορικού προγράμματος πρέπει να περάσουν τα πέντε υποχρεωτικά μαθήματα κορμού και ένα μάθημα ειδίκευσης. Mετά την περάτωση των έξι αυτών μεταπτυχιακών μαθημάτων, οι υποψήφιοι θα εξεταστούν εφ όλης της ύλης και σε θέματα γενικής γνώσεως του κλάδου τους, στο πλαίσιο μιας γραπτής περιεκτικής εξέτασης, που πρέπει υποχρεωτικά να δώσουν όλοι οι υποψήφιοι για διδακτορικό. Oι υποψήφιοι πρέπει να συμπληρώσουν, επίσης, τουλάχιστον 40 ECTS σε μαθήματα εκτός των πέντε μαθημάτων κορμού. Αυτά τα μαθήματα πρέπει να είναι μαθήματα ειδίκευσης σχετικά με το πεδίο τους, καθώς και ένα τουλάχιστον μάθημα έξω από το πεδίο τους. Η κατοχή διπλώματος μάστερ απαλλάσσει μερικώς ή πλήρως τους φοιτητές από την απαίτηση συμπλήρωσης των παραπάνω 90 ECTS. Η τελική απαίτηση για την απόκτηση του διδακτορικού είναι η εκπόνηση διατριβής, που γίνεται σε στάδια ερευνητικά και συγγραφικά. Μετά τη συμπλήρωση της διατριβής, ο κάθε φοιτητής πρέπει να την υποστηρίξει ενώπιον πενταμελούς επιτροπής. ΜΑΣΤΕΡ ΣΕ ΑΡΧΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Μάστερ σε Αρχές Φυσικής στοχεύει στην εξοικείωση με τις σύγχρονες εξελίξεις, σε ένα ευρύ φάσμα θεωρητικών και πειραματικών αντικειμένων της Φυσικής, καθώς και στη δημιουργία συνδυαστικών δεξιοτήτων, έτσι ώστε οι φοιτητές να μπορούν να διαπραγματευθούν οποιοδήποτε θέμα Φυσικής βάσει θεμελιωδών αρχών και μεθόδων. Έτσι, το πρόγραμμα αυτό θα καταστήσει τους φοιτητές ικανούς να χειριστούν προβλήματα από περιοχές, ενδεχομένως, άγνωστες μέχρι τούδε σε εκείνους, εφαρμόζοντας τεχνικές και μεθόδους που έχουν συναντήσει σε διάφορες περιοχές της Φυσικής. Οι φοιτητές θα μπορούν να είναι οποιοιδήποτε πτυχιούχοι Φυσικής, που επιθυμούν να συγκροτήσουν τις προπτυχιακές τους γνώσεις σε ένα συνεκτικό σώμα αρχών, μεθόδων και τεχνικών. Θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο μάλιστα το πρόγραμμα αυτό για επιστήμονες, που θα διδάξουν Φυσική. Η κανονική διάρκεια του προγράμματος είναι διετής. Ο φοιτητής πρέπει να συμπληρώσει επιτυχώς 90 ECTS. Η μέγιστη διάρκεια φοίτησης είναι οκτώ εξάμηνα. Η διδασκαλία θα γίνεται σε ώρες βραδινές ή απογευματινές. Δεν απαιτείται εκπόνηση διατριβής. Πίνακας Μαθημάτων ECTS Μαθήματα Κορμού για Μάστερ και Διδακτορικό ΦΥΣ 625 Κβαντομηχανική I 10 ΦΥΣ 626 Κβαντομηχανική II 10 ΦΥΣ 631 Ηλεκτρομαγνητισμός 10 ΦΥΣ 641 Στατιστική Φυσική 10 ΦΥΣ 811 Πειραματική Φυσική 10 Μάστερ Μάθημα Ειδίκευσης 10 ΦΥΣ 860 Διατριβή Μάστερ I 10 ΦΥΣ 861 Διατριβή Μάστερ II 20 ΦΥΣ 862 Διατριβή Μάστερ IIΙ 30 Μαθήματα για Μάστερ σε Αρχές Φυσικής ΦΥΣ 681 Κβαντική Φυσική 10 ΦΥΣ 682 Προβλήματα Κλασικής Μηχανικής 10 ΦΥΣ 683 Σύγχρονες Αντιλήψεις περί Χώρου, Χρόνου και Ύλης 10 ΦΥΣ 684 Φυσικά Φαινόμενα 10 ΦΥΣ 685 Εργαστήριο Φυσικής 10 ΦΥΣ 686 Ηλεκτρονική 10 ΦΥΣ 687 Ιστορία Φυσικής 10 ΦΥΣ 689 Παρουσίαση 10 ΦΥΣ 690 Μεθοδολογία της Φυσικής 10 Διδακτορικό Τρία Μαθήματα Ειδίκευσης 30 Ένα Μάθημα εκτός Πεδίου 10 ΦYΣ 870 Eρευνητικό Στάδιο I 30 ΦYΣ 871 Eρευνητικό Στάδιο II 30 ΦYΣ 872 Eρευνητικό Στάδιο III 30 ΦYΣ 873 Eρευνητικό Στάδιο IV 30 ΦYΣ 880 Συγγραφικό Στάδιο I 15 ΦYΣ 881 Συγγραφικό Στάδιο II 15 Ερευνητικά Ενδιαφέροντα και Ειδίκευση Το Τμήμα δέχθηκε τους πρώτους μεταπτυχιακούς φοιτητές το Οι φοιτητές αυτοί, πέρα από την έρευνά τους, βοηθούν και στην οργάνωση των εργαστηρίων του Τμήματος. Μέλη του Τμήματος συνεργάζονται και συμμετέχουν σε ερευνητικά προγράμματα με ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια του εξωτερικού, καθώς και ερευνητικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο αριθμός των οποίων προβλέπεται να αυξηθεί κατά τα επόμενα έτη. Παράλληλα, το Τμήμα συνεργάζεται με την εγχώρια βιομηχανία και άλλους φορείς έρευνας της Κύπρου. Η προαγωγή ενός ευρέος φάσματος ερευνητικών προγραμμάτων εμπλουτίζει τα διδακτικά προγράμματα του Τμήματος, προσφέροντας στους φοιτητές επαφή με τις πιο σύγχρονες ιδέες και προβληματισμούς στη Φυσική. Ταυτόχρονα, αναμένεται ότι θα συνεισφέρει στην ανάπτυξη της ερευνητικής δραστηριότητας και τεχνολογικής αναβάθμισης και, επομένως, στην οικονομική πρόοδο του νησιού μας. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του Τμήματος εστιάζονται στα εξής γνωστικά αντικείμενα: Θεωρητική και Πειραματική Πυρηνική Φυσική Θεωρητική και Πειραματική Φυσική Υψηλών Ενεργειών Φωτονική, Lasers και Οπτοηλεκτρονική 101

102 ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Θεωρητική και Πειραματική Φυσική Συμπυκνωμένης Ύλης Θεωρητική και Υπολογιστική Βιοφυσική Περιγραφή Μαθημάτων Κορμού ΦΥΣ 625 Κβαντομηχανική Ι (10 ECTS) Πειράματα διπλής σχισμής: Συμπληρωματικότητα ως πιο θεμελιώδης από την αρχή Αβεβαιότητας, ποσοτικοποίησή της με πρόσφατες ανισότητες, Κβαντικός Σβήστης. Φορμαλισμός Dirac: εφαρμογές αλλά και κίνδυνοί του (περιπτώσεις Ερμιτιανότητας αλλά μη-aυτοσυζυγίας), κρυμμένη μη-ερμιτιανότητα στα θεωρήματα Ehrenfest και Hellmann- Feynman. Αναπαραστάσεις θέσης και ορμής: προβλήματα με χωρικάομογενή πεδία δυνάμεων, Διαδότες, Αρμονικός Ταλαντωτής. Εικόνα Schrödinger: Νόμοι Διατήρησης, Δυναμικές συμμετρίες και εκφυλισμοί, Μετασχηματισμοί Γαλιλαίου. Στροφορμή (τροχιακή και Spin): άλγεβρα Pauli, συστήματα με δέσμιες καταστάσεις. Κβαντικό σωματίδιο σε εξωτερικά ηλεκτρομαγνητικά πεδία: μετασχηματισμοί βαθμίδας (συνήθεις αλλά και ανώμαλοι), μαγνητικό φαινόμενο Aharonov-Bohm (ΑΒ) και σχετικά Νανοσυστήματα, Ηλεκτρικά πεδία και χρονικά-μεταβαλλόμενες Χαμιλτονιανές, ηλεκτρικό φαινόμενο ΑΒ. Στάθμες Landau, Κβαντικό φαινόμενο Hall. Θεωρίες Διαταραχών και χρονικά-εξαρτημένα φαινόμενα. Αδιαβατική προσέγγιση: γεωμετρικές και τοπολογικές φάσεις (Berry και Aharonov-Anandan). ΦΥΣ 626 Κβαντομηχανική ΙΙ (10 ECTS) Συμμετρίες: Ορισμός, Είδη συμμετριών, Φυσικά επακόλουθα. Συμμετρίες της κλασικής και κβαντικής μηχανικής. Ομάδα Lorentz, Μοναδιακές ομάδες. Θεώρημα Noether. Σχετικιστική Κβαντομηχανική: Εξίσωση Klein-Gordon. Εξίσωση Dirac. Σπιν στην Ειδική Σχετικότητα. Σχετικιστική μελέτη του υδρογόνου. Στοιχεία δεύτερης κβάντωσης. Κλασικά πεδία: Δράση του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου. Συμμετρία βαθμίδος. Μη-Αβελιανά πεδία και εφαρμογές στο Καθιερωμένο Πρότυπο. Θεωρία σκέδασης: Ασυμπτωτικές καταστάσεις. Προσέγγιση Born. Οπτικό θεώρημα. Σφαιρικά κύματα. Αναλυτικές ιδιότητες του πλάτους σκέδασης. Συντονισμοί. Θέματα στη Θεωρία Διαταραχών: Χρονοεξαρτημένες διαταραχές. Απορρόφηση, εκπομπή ακτινοβολίας. Σκέδαση Raman. Συναρτησιακά ολοκληρώματα: Εικόνες Heisenberg - Schroedinger. Ο διαδότης ως άθροισμα διαδρομών. Συστήματα πολλών σωμάτων: Άτομα. Μέθοδοι υπολογισμού. Προσέγγιση Hartree-Fock. ΦΥΣ 631 Ηλεκτρομαγνητισμός (10 ECTS) Ηλεκτροστατική και Μαγνητοστατική: Προβλήματα συνοριακών τιμών, Ηλεκτρική και μαγνητική διπολική ροπή, Ροπές ανώτερης τάξης, Στατικά πεδία στην ύλη, Αγωγοί, Διηλεκτρικά, Μαγνητικά υλικά μέσα, Ηλεκτρομαγνητικές δυνάμεις και ενέργεια. Χρονικά μεταβαλλόμενα πεδία: Εξισώσεις Maxwell, Συμμετρία βαθμίδας, Η πυκνότητα ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας, το διάνυσμα Poynting και ο τανυστής ηλεκτρομαγνητικής τάσης του Maxwell, Νόμοι διατήρησης, Καθυστερημένη και προχωρημένη συνάρτηση Green, Μετασχηματισμοί Lorentz των ηλεκτρομαγνητικών πεδιών. Ηλεκτρομαγνητικά κύματα στην ύλη, Φαινόμενα διασποράς, Εφαρμογές στην οπτική, Κυματαγωγοί, Ακτινοβολία αρμονικών πηγών, Διπολική ακτινοβολία, Πεδία κινούμενων φορτίων (δυναμικά Lienard-Wiechert), ακτινοβολία και εφαρμογές. ΦΥΣ 641 Στατιστική Φυσική (10 ECTS) Συνοπτική ανασκόπηση της θερμοδυναμικής. Κινητική θεωρία αερίων. Θεώρημα Liouville. Iεραρχία Bogoliubov-Born-Green- Kirkwood-Yvon. Εξίσωση Boltzmann. To θεώρημα Η. Κλασική Στατιστική Μηχανική. Μικροκανονική, Κανονική και Μεγαλοκανονική Συλλογή. Οι συναρτήσεις επιμερισμού, η ελεύθερη ενέργεια Helmholtz και Gibbs. Μη-αλληλεπιδρώντα συστήματα. Πραγματικά, κλασικά αέρια, το ανάπτυγμα Ursell-Mayer (clusterexpansion), το ανάπτυγμα virial. Η μέθοδος Μοριακής Δυναμικής. Προσομοιώσεις Μοριακής Δυναμικής σε διάφορες συλλογές. Η Μέθοδος MonteCarlo. Υπολογισμοί ελεύθερης ενέργειας με προσομοιώσεις ΜΔ και MC. Κβαντικά ιδανικά αέρια, Κατανομές Fermi και Bose-Einstein. Το φαινόμενο συμπύκνωσης Bose-Einstein. Φωτόνια και φωνόνια. Φαινόμενα μετάβασης φάσεων. Το πρότυπο Ising. ΦΥΣ 811 Πειραματική Φυσική (10 ECTS) Χρόνος αποδιέγερσης φθορισμού/φωσφορισμού: χρήση παλμικού laser για τη φωτοδιέγερση φθορίζοντων και φωσφορίζοντων υλικών, με σκοπό τη μέτρηση του χαρακτηριστικού χρόνου αποδιέγερσης. Οι μετρήσεις γίνονται με τη χρήση boxcarintegrator. Φασματοσκοπία ακτίνων γάμμα: χρήση υπερκαθαρού κρυστάλλου Γερμάνιου σε χαμηλές θερμοκρασίες για τη μέτρηση φάσματος ακτίνων γάμμα. Χρήση εξειδικευμένων ηλεκτρονικών ενίσχυσης παλμών. Mη-ιονίζουσα ακτινοβολία: χρήση spectrumanalyser για τη μέτρηση και ανάλυση του φάσματος ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας με συχνότητες από 10 Hz μέχρι 10 GHz. Φωτοθερμική ραδιομετρία: Μέτρηση θερμικής ανταπόκρισης λόγω φωτοδιέγερσης. Χρήση υπέρυθρου φωτοαισθητήρα σε χαμηλές θερμοκρασίες και τεχνικής lock-in με ακουστο-οπτική διαμόρφωση της προσπίπτουσας δέσμης laser. Παραμαγνητικός Συντονισμός: Μέτρηση του γυρομαγνητικού λόγου του ηλεκτρονίου, με τη χρήση διάταξης παραμαγνητικού συντονισμού και τεχνικής lock-in. Περιγραφή Μαθημάτων Ειδίκευσης ΦΥΣ 650 Κβαντική Θεωρία Πεδίων Ι (10 ECTS) Εξίσωση Dirac. Συσχέτιση με εξίσωση Pauli. Λύσεις της ελεύθερης εξίσωσης και η ερμηνεία τους. Βαθμωτόπεδιο (Klein-Gordon) και η κβάντωσή του. Κβάντωση φερμιονίων. Κβάντωση φωτονίων. Συμμετρίες C,P,T. Σχέση ιδιοστροφορμής-στατιστικής. Αλληλοεπιδρώντα πεδία και η κβάντωσή τους. Πίνακας S. Σχετικιστική κινηματική. Χώρος φάσεων. Συναλλοίωτη θεωρία διαταραχών. Υπολογισμός ενεργών διατομών σκέδασης, πλάτους διάσπασης στην Κβαντική. Ηλεκτροδυναμική (treelevel). Υπολογισμός ασθενών διασπάσεων. Σύγκριση προτύπου Fermi με το καθιερωμένο πρότυπο. 102

103 w w w. u c y. a c. c y / p h y ΦΥΣ 651 Φαινόμενα Υπερταχέων Παλμών Λέιζερ (10 ECTS) Χαρακτηριστικά παλμών φωτός χρονικής διάρκειας φεμπτοδευτερολέπτων, Οπτική φεμπτο-δευτερολέπτων, Αλληλεπίδραση φωτός με ύλη, Φαινόμενα Συμφωνίας σε φασματοσκοπία φεμπτο-δευτερολέπτων, Υπερταχείες πηγές φωτός, Ενίσχυση παλμών φεμπτο-δευτερολέπτων, Τεχνικές μέτρησης στη φασματοσκοπία φεμπτο-δευτερολέπτων, Τεχνικές δημιουργίας ακτινοβολίας, Πηγή υπερσυνεχούς ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. ΦΥΣ 652 Οπτικές Ίνες και Εφαρμογές στις Τηλεπικοινωνίες (10 ECTS) Επίπεδοι διηλεκτρικοί κυματοδηγοί, Οπτικές ίνες, Υλικά και μέθοδοι κατασκευής οπτικών ινών και οπτικών καλωδίων, Λειτουργικοί μηχανισμοί στις οπτικές ίνες, Μη γραμμικά φαινόμενα σε οπτικές ίνες, Βασικές συνιστώσες σε μια διασύνδεση συστήματος οπτικών ινών, Οπτικές ίνες στα τοπικά δίκτυα, Φωτοευαισθησία στις οπτικές ίνες, Ιδιότητες των φραγμάτων Bragg σε οπτικές ίνες. Κατασκευή φραγμάτων Bragg σε οπτικές ίνες, Θεωρία φραγμάτων Bragg, Εφαρμογές των φραγμάτων Bragg στις επικοινωνίες. ΦΥΣ 653 Κβαντική Θεωρία Πεδίων ΙΙ (10 ECTS) Διαταρακτικές διορθώσεις στην Κβαντική Ηλεκτροδυναμική: Εισαγωγή στην Ανακανονικοποίηση, Μαγνητική ροπή του ηλεκτρονίου,υπέρυθροι και υπεριώδεις απειρισμοί σε διαγράμματα με βρόγχους, Ανακανονικοποίηση του φερμιονικού πεδίου και του ηλεκτρικού φορτίου, ΑναγωγήLSZ, Οπτικό θεώρημα, Ταυτότητα Ward. Συστηματική διερεύνηση της Ανακανονικοποίησης: Διαστατική ομαλοποίηση.θεωρία διαταραχών στο επίπεδο ενός και περισσότερων βρόγχων. Συναρτησιακή Κβάντωση: Συναρτησιακά ολοκληρώματα στην Κβαντομηχανική και στη Θεωρία Πεδίων, Η σύνδεση με τη Στατιστική Μηχανική, Κβάντωση φερμιονικών πεδίων και πεδίων βαθμίδας. Επανακανονικοποίηση κατά Wilson, Ομάδα Επανακανονικοποίησης: Εξίσωση Callan-Symanzik, Η «τρέχουσα» σταθερά σύζευξης. Μη Αβελιανές Θεωρίες Βαθμίδας: Συμμετρίες βαθμίδας, Θεωρία Yang-Mills, Κανόνες Feynman, Κβάντωση κατά Faddeev-Popov και «φαντάσματα», Μετασχηματισμός BRST, Ασυμπτωτική ελευθερία. Το Καθιερωμένο Πρότυπο: Αυθόρμητη παραβίαση της συμμετρίας και μποζόνια Goldstone, Μηχανισμός Higgs και γένεση μάζας, Πίνακας CKM, Παραβίαση CP. Μελέτη (στο επίπεδο ενός βρόγχου )της διάσπασης του σωματιδίου Higgs και του top quark. ΦΥΣ 654 Υπερταχεία Φασματοσκοπία Ημιαγωγών και Νανοδομές Ημιαγωγών (10 ECTS) Εισαγωγή-Βασικές Αρχές Ημιαγωγών. Σύμφωνη Φασματοσκοπία Ημιαγωγών. Μελέτη Αποδιέγερσης Φωτοδιεγερμένων Φορέων στα Αρχικά Στάδια. Διαδικασίες Χαλάρωσης των Φορέων. Δυναμική Kατάσταση Φωνονίων και Εξιτονίων. Φαινόμενα Διέλευσης Φορέων σε Νανοδομές Ημιαγωγών. Φαινόμενα Μεταφοράς Φορέων σε Νανοδομές Ημιαγωγών. Προσομοίωση Δυναμικής των Φορέων και Φωνονίων με Υπολογιστικές Μεθόδους Monte- Carlo. Πειραματικές Τεχνικές Διέγερσης-Ανίχνευσης. Φασματοσκοπία Φωταύγειας. ΦΥΣ 655 Θεωρίες Βαθμίδας στο Πλέγμα (10 ECTS) Κβάντωση με συναρτησιακό ολοκλήρωμα. Θεωρία κβαντικών πεδίων στον Ευκλείδειο χώρο. Κβαντικά πεδία σε πλέγμα. Το όριο του συνεχούς, κρίσιμη συμπεριφορά. Το ελεύθερο βαθμωτό πεδίο στο πλέγμα. Φερμιονικά πεδία σε πλέγμα. Φερμιόνια Wilson, Kogut-Susskind, θεώρημα Nielsen-Ninomiya. Αβελιανά πεδία βαθμίδος στο πλέγμα, συμπαγής ΚΗΔ. Μη Αβελιανά πεδία βαθμίδος στο πλέγμα, συμπαγής KΧΔ. Ανάπτυγμα ισχυρής σταθεράς σύζευξης. Ανάπτυγμα παραμέτρου hopping. Δυναμικό quark-antiquark. Φάσμα τών glueballs. Δομή φάσεων στις θεωρίες βαθμίδος στο πλέγμα. Ανάπτυγμα ασθενούς σταθεράς σύζευξης σε βαθμωτές θεωρίες και στην KΧΔ. Το όριο του συνεχούς στην KΧΔ στο πλέγμα. H συνάρτηση βήτα και ασυμπτωτική ελευθερία. Μέθοδοι MonteCarlo. Αριθμητική προσομοίωση και διαδικασίες Markov. Αλγόριθμοι: Metropolis, Heatbath, Overrelaxation. Προσομοίωση φερμιονίων: αλγόριθμοι HybridMonteCarlo, Multiboson. Αλλαγή φάσης περιορισμού και chiral. Φάση υψηλής θερμοκρασίας στην KΧΔ. ΦΥΣ 656 Μοντέρνα Θέματα στη Θεωρητική Φυσική Συμπυκνωμένης Ύλης (10 ECTS) Ηλεκτρόνια σε μαγνητικό πεδίο: Ακέραιο και Κλασματικό Φαινόμενο Hall, Δισδιάστατα συστήματα ηλεκτρονίων-οπών και κρυμμένες τους συμμετρίες (διατήρηση ψευδοορμής). ΚρύσταλοςWigner και ανταγωνιστικές προς αυτόν φάσεις. Γραφίνη. Τοπολογικοί μονωτές. Τοπολογικά (Dirac και Weyl). Ημιμέταλλα. Τοπολογικοί υπεραγωγοί και φερμιόνια Majorana. ΦΥΣ 657 Κβαντική Θεωρία Πολλών Σωμάτων και Εφαρμογές στη Στερεά Κατάσταση (10 ECTS) Χώρος Fock Δεύτερη κβάντωση. Πολυσωματιδιακές συναρτήσεις Green φορμαλισμός Matsubara. Θεωρίες γραμμικής απόκρισης. Συστήματα Coulomb (Διηλεκτρικός φορμαλισμός) Θωράκιση. Φασικό διάγραμμα αλληλεπιδρώντων ηλεκτρονίων. Συναρτησιακά ολοκληρώματα και μετασχηματισμός Hubbard- Stratonovich: εφαρμογή σε πλασμόνια και υπεραγωγιμότητα (φορμαλισμός Nambu-Gorkov). ΦΥΣ 658 Φυσική Θερμής και Συμπυκνωμένης Πυρηνικής Ύλης (10 ECTS) - Δημιουργία θερμής και συμπυκνωμένης πυρηνικής ύλης σε κρούσεις βαρέων ιόντων με σχετικιστικές ενέργειες - Χειραλική δυναμική της Κβαντικής Χρωμοδυναμικής (QCD) - Συμμετρίες xειρός - Ρήξη και αποκατάσταση της συμμετρίας χειρός σε περιβάλλον πυκνής και θερμής αδρονικής ύλης - Πειραματικά αποτυπώματα της αποκατάστασης της συμμετρίας χειρός σε κρούσεις βαρέων ιόντων - Παραγωγή σωματιδίων και συντονισμών κοντά στο ενεργειακό κατώφλι παραγωγής τους - Παραγωγή διανυσματικών μεσονίων σε αδρονικό περιβάλλον - Παραγωγή και φασματοσκοπία διλεπτονίων σε κρούσεις βαρέων ιόντων ΦΥΣ 659 Προχωρημένα Θέματα Πυρηνικής Φυσικής (10 ECTS) - Θεμελιώδεις δομικοί λίθοι και αλληλεπιδράσεις στον υποατομικό πυρήνα - Δημιουργία και αλληλεπιδράσεις σύνθετων πυρηνικών συστημάτων 103

104 ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ - Συμμετρίες χειρός και χειραλική δυναμική στην Κβαντική Χρωμοδυναμική (QCD) - Πυρηνικές αντιδράσεις - Παραγωγή μεσονίων και συντονισμών - Επιταχυντές και ανιχνευτικά συστήματα ΦΥΣ 660 Εξωτικές Καταστάσεις της Ύλης μέσα σε Μαγνητικό Πεδίο (10 ECTS) Ακέραιο κβαντικό φαινόμενο Hall σε συμβατικές ετεροδομές και ανώμαλο κβαντικό φαινόμενο Hall στη φραφίνη. Τοπολογικοί μονωτές και Dirac και Weyl ημιμέταλλα σε μαγνητικό πεδίο, εξωτικές μαγνητοηλεκτρικές ιδιότητες (με παρουσία μαγνητικών μονοπόλων). Κλασματικό κβαντικό φαινόμενο Hall και σύνθετα φερμιόνια. Κρύσταλλος Wigner σε τρισδιάστατη και δισδιάστατη συμπυκνωμένη ύλη, ανταγωνισμός με το υγρό Laughlin και το κλασματικό κβαντικό φαινόμενο Hall. Συζευγμένες ηλεκτρονικές καταστάσεις και το πέρασμα σε εξωτική υπεραγωγιμότητα. Bubble και Stripe φάσεις σε υψηλές στάθμες Landau. ΦΥΣ 661 Προχωρημένα Θέματα Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων (10 ECTS) - Το Μοντέλο των Παρτονίων Κουάρκς - Βαθιά Ανελαστική Σκέδαση και Κανόνες Άθροισης - Ασθενείς Αλληλεπιδράσεις - Συμμετρίες Βαθμίδας στις Βασικές Αλληλεπιδράσεις - Ηλεκτροασθενής Ενοποίηση Το Μοντέλο των Glashow- Weinberg-Salam - Προβλήματα του Προτύπου Μοντέλου - Υπερσυμμετρία και Σκοτεινή Ύλη ΦΥΣ 662 Ειδικά Θέματα Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων (10 ECTS) - Ταλαντώσεις Νετρίνων - Φυσική σε Επιταχυντές Ηλεκτρονίων Ποζιτρονίων - Φυσική σε Επιταχυντές Πρωτονίων (Αντι)Πρωτονίων - Ανιχνευτικά Συστήματα και Μέθοδοι Αναζήτησης Νέων Σωματιδίων - Κοσμολογία και Σωματιδιακή Φυσική ΦΥΣ 663 Μέτρηση και Τεχνικές Ανίχνευσης Πυρηνικών Ακτινοβολιών (10 ECTS) - Εισαγωγή στις πυρηνικές ακτινοβολίες - Στατιστικές κατανομές και σφάλματα στις μετρήσεις ακτινοβολιών - Αλληλεπίδραση ακτινοβολιών με την ύλη - Πυρηνικά ηλεκτρονικά - Ανιχνευτές αερίου - Ανιχνευτές σπινθηρισμών - Ανιχνευτές ημιαγωγών - Εισαγωγή στη φασματοσκοπία πυρηνικών ακτινοβολιών - Μέθοδοι υπολογισμού ενεργότητας ραδιοϊσοτόπων - Δοσιμετρία - Εφαρμογές πυρηνικών ακτινοβολιών στην ιατρική ΦΥΣ 664 Στατιστική και Υπολογιστική Φυσική Βιομοριακών Συστημάτων (10 ECTS) Α. Θεωρητικά Θέματα (5 εβδομάδες) - Δομικά χαρακτηριστικά βιοπολυμερών (πρωτεϊνών, νουκλεϊκών οξέων) - Θερμοδυναμικές ιδιότητες βιοπολυμερών - Ενδομοριακές και διαμοριακές αλληλεπιδράσεις σε βιομοριακά συστήματα - Ο ρόλος του περιβάλλοντος μέσου: Μοντέλα έμμεσης αναπαράστασης διαλύτη - Το πρόβλημα της πρωτεϊνικής αναδίπλωσης: Θεωρίες Στατιστικής Φυσικής Β. Υπολογιστικά Θέματα (4 εβδομάδες) - Βιομοριακές Χαμιλτονιανές ατομικής ακρίβειας - Προσομοιώσεις Μοριακής Δυναμικής. Γενική μεθοδολογία και ανάλυση αποτελεσμάτων - Μέθοδοι Μοριακής Δυναμικής ταχεiας εξερεύνησης του φασικού χώρου βιομορίων - Προσομοιώσεις Μοnte Carlo. Γενική μεθοδολογία και ανάλυση αποτελεσμάτων - Μέθοδοι Monte Carlo ταχείας εξερεύνησης του φασικού χώρου βιομορίων - Προσομοιώσεις μοριακής αναδίπλωσης πρωτεϊνικών μορίων - Υπολογισμοί ελεύθερης ενέργειας σε βιομοριακά συστήματα Γ. Υπολογιστικές Εφαρμογές (3 εβδομάδες) Το μέρος αυτό είναι «εργαστηριακό». Οι υπολογισμοί που περιγράφονται παρακάτω θα διεξαχθούν με τα λογισμικά CHARMM και UHBD: - Ελαχιστοποίηση ενέργειας και προσδιορισμός κανονικών τρόπων ταλάντωσης πρωτεϊνικών μορίων - Προσομοιώσεις μοριακής δυναμικής σε κενό και σε περιβάλλον έμμεσης αναπαράστασης υδατικού διαλύματος - Προσομοιώσεις μοριακής δυναμικής σε περιβάλλον άμεσης αναπαράστασης υδατικού διαλύματος - Ανάλυση δομών προσομοιώσεων μοριακής δυναμικής. Η μέθοδος «Ανάλυσης Κύριων Συνιστωσών» - Υπολογισμοί ελεύθερης ενέργειας - Υπολογισμός ηλεκτροστατικού πεδίου βιομορίου σε διηλεκτρικό μέσο, με επίλυση της εξίσωσης Poisson ΦΥΣ 665 Κβαντική Φυσική Βιομοριακών Συστημάτων: Θεωρητικές και Υπολογιστικές Μέθοδοι (10 ECTS) 1. Δομή και Λειτουργίες των πιο Σημαντικών Βιομορίων (Πρωτεΐνες, DNA, RNA) 2. Ηλεκτρονιακές και Δονητικές Καταστάσεις σε Μόρια - Προσέγγιση Βοrn-Οppenheimer - Μοριακές ενεργειακές επιφάνειες - Κανονικοί τρόποι ταλάντωσης και φωνόνια - Σύζευξη ηλεκτρoνίων-φωνονίων - Διαβατική και αδιαβατική αναπαράσταση της μοριακής Χαμιλτονιανής 104

105 w w w. u c y. a c. c y / p h y 3. Κβαντική Μηχανική Ανοικτών Συστημάτων (Θεωρία πίνακα πυκνότητας για συστήματα που αλληλεπιδρούν με δεξαμενή) - Πίνακας πυκνότητας για τον υπoχώρο συστήματος - Συνάρτηση συσχετισμού δεξαμενής - Κβαντικές εξισώσεις Μaster για τον υποχώρο συστήματος - Η προσέγγιση Markov και οι εξισώσεις RedfieΙd για τους ρυθμούς κβαντικών μεταβάσεων στον υποχώρο συστήματος - Επίλυση των εξισώσεων Redfield σε υπολογιστή 4. Μέθοδοι Υπολογισμού της Ηλεκτρονιακής Δομής των Μορίων - Καταστάσεις πολλών ηλεκτρονίων - Η μέθοδος Hartree-Fock - Η μέθοδος του συναρτησιακού πυκνότητας - Οι μέθοδοι αλληλεπίδρασης διατάξεων και δεσμού σθένους Δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη υπολογιστικών προγραμμάτων για την εφαρμογή αυτών των μεθόδων 5. Εφαρμογές - Μεταφορά φορτίου σε βιομοριακά συστήματα (Θεωρία Marcous, δίοδοι μεταφοράς ηλεκτρονίων σε πρωτεΐνες, μεταφορά ηλεκτρονίων στο DNA. Mεταφορά πρωτονίων σε πρωτεΐνες) - Μεταφορά ενέργειας σε βιομοριακά συστήματα (Χαλάρωση και αναδιάταξη ταλαντωτικής ενέργειας. Eξιτόνια και φωτοσυνθετικές αντένες) ΦΥΣ 667 Θεωρία Ομάδων στη Φυσική (10 ECTS) Συμμετρίες: Ορισμός, φυσικά επακόλουθα των συμμετριών, συμμετρίες της Κλασικής Μηχανικής και της Κβαντικής Μηχανικής, διακριτές/συνεχείς συμμετρίες, τοπικές/καθολικές συμμετρίες. Πεπερασμένες ομάδες: Αναγώγιμες αναπαραστάσεις, χαρακτήρες, λήμμα Schur, τανυστικό γινόμενο. Ομάδες μεταθέσεων, Young tableaux. Κρυσταλλογραφικέ ςομάδες, Ζώνη Brillouin σε κρυστάλλους, διαχωρισμός ενεργειακών επιπέδων σε άτομα. Συνεχείς ομάδες: Ομάδες Lie, Άλγεβρες Lie. Ομάδα περιστροφών: Αναπαραστάσεις στην Κλασική Μηχανική. Στροφορμή στην Κβαντομηχανική. Συντελεστές Clebsch- Gordan. Ομάδα Lorentz και σπινοριακές αναπαραστάσεις της. Ρίζες και βάρη: Διαγράμματα Dynkin.Ταξινόμηση των κλασικών ομάδων. Ομάδες SU(N) στη σωματιδιακή φυσική: Ισοσπίν, υπερφορτίο φασμάτων αδρονίων. Κατασκευή προτύπων μεγάλης ενοποίησης. Υπερσυμμετρία: Υπερσυμμετρικές άλγεβρες και ομάδες, Εφαρμογές στο υπερσυμμετρικό καθιερωμένο πρότυπο και την υπερβαρύτητα. Απειροδιάστατες άλγεβρες: Άλγεβρα Virasoro, άλγεβρες Kac- Moody. Eφαρμογές σε σύμμορφες θεωρίες πεδίων και στη θεωρία χορδών. ΦΥΣ 668 Φασματοσκοπία με Παλμούς Terahertz Το μάθημα θα παρέχει πληροφορίες για Terahertz (THz) φασματοσκοπία, με ιδιαίτερη έμφαση στις μεθόδους στο πεδίο του χρόνου (time-domainmethods), με βάση τις σύγχρονες πηγές Femtosecond Lasers. Το περιεχόμενο του μαθήματος αποτελείται από τις εξής ενότητες: THz φασματοσκοπία στο πεδίο του χρόνου με φωτοαγώγιµες κεραίες. Μη γραμμικές οπτικές διαδικασίες και τεχνικές παραγωγής και ανίχνευση THz παλμών-οπτική ανόρθωση (Optical Rectification) και ηλεκτροοπτική δειγματοληψία (Electrooptic Sampling). Χρονική ανάλυση THz φασματοσκοπίας και φασματοσκοπία εκπομπής THz. Χρονική ανάλυση THz φασματοσκοπίας για μελέτη της δυναμικής των φορέων σε ημιαγωγούς, υπεραγωγούς και καινοτόμα υλικά. Μελέτη αγωγιμότητας σε καινοτόμα υλικά με τη χρήση χρονικής ανάλυσης THz. ΦΥΣ 669 Οπτικές Ιδιότητες Ημιαγωγών Ενεργειακές Καταστάσεις: Φωνόνια, Ηλεκτρονικές/Εξιτονικές Καταστάσεις, Καταστάσεις Προσμίξεων, Διαταραχή Καταστάσεων από Παραμόρφωση/Θερμοκρασία, Ηλεκτρικό/Μαγνητικό Πεδίο Οπτική Απορρόφηση: Διαζωνική/Ενδοζωνική/Εξιτονική Απορρόφηση,Απορρόφηση Ελεύθερων Φορέων/Πλέγματος, Σχέσεις Kramers-Kronig, ΟπτικέςΣταθερές, Φασματοσκοπία Απορρόφησης Εκπομπή: Σχέσεις Einstein, Διαζωνική/Εξιτονική Εκπομπή, Οπτικές Μετα- πτώσεις Προσμίξεων, Φασματοσκοπία Φωταύγειας Μη-Οπτικές Μεταβάσεις: Επανασύνδεση μέσω Επιφανειακών Καταστάσεων/Ατελειών/ Προσμίξεων,Auger Οπτικές Ιδιότητες Κβαντικών Διατάξεων: Κβαντικά Φρεάτια/Τελείες, Νανοσύρματα, Νανοδιατάξεις Άνθρακα Διατάξεις Εκπομπής: Φωτοδίοδοι, Lasers Μαγνητο-Οπτικά Φαινόμενα: Φαινόμενα Faraday/Voigt/Kerr, Μαγνητο-Απορρόφηση/Εκπομπή, Μαγνητο-Οπτικές Τεχνικές Φωτοβολταϊκές Διατάξεις: Ηλιακά Κύτταρα: Διεπαφές p-n, Schottky, Ανόργανες, Οργανικές και Υβριδικές Ετεροδομές ΦΥΣ 670 Spintronics Εισαγωγή: Φυσική του spin σε συμπυκνωμένη ύλη, Μηχανισμοί για spinrelaxation, αλληλεπίδραση spin-orbit, spincoherence σε ημιαγωγούς. Φαινόμενα μεταφοράς spin: διάχυση spin, φαινόμενο σήραγγας με spin, spininjection/detection, φωτοδιέγερση spin και spinpumping. Μαγνητοαντίσταση (GMRandTMR), localandnonlocal φαινόμενα. Ρεύματα spin: spin φαινόμενο Hall, spin caloritronics. Εφαρμογές spintronics: μαγνητική εγγραφή, μαγνητική μνήμη (MRAM), μνήμη και ταλαντωτές spin-transfer-torque, spin τρανζίστορ, spin-δίοδος laser, συσκευές για λογικά κυκλώματα και κβαντική επεξεργασία. ΦΥΣ 671 Νανομαγνητισμός και Εφαρμογές Εισαγωγή: Μαγνητικά υλικά, Μονάδες στον μαγνητισμό, Συνεισφορές στη μαγνητική ενέργεια, Μαγνητικοί τοίχοι. Μαγνητισμός (Magnetism in low dimensions): Ανισοτροπία, Μαγνητική δομή σε λεπτά υμένια και νανοδομές, Μαγνητικοί τοίχοι σε μειωμένες διαστάσεις. Δυναμική: η εξίσωση Landau-Lifshitz-Gilbert, Σιδηρομαγνητικός συντονισμός (FMR), κίνηση μαγνητικού τοίχου. 105

106 ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Πειραματικές τεχνικές: στατική και δυναμική μαγνητομετρία, μαγνητική απεικόνιση, κατασκευή υπερκαθαρών κρυστάλλων και νανοδομών. Εξωτικές μαγνητικές δομές: Δέσμιες καταστάσεις μαγνητικών τοίχων, μαγνητικές δύνες, skyrmions. Περιγραφή Μαθημάτων Μάστερ σε Αρχές Φυσικής ΦΥΣ 681 Κβαντική Φυσική (10 ECTS) Βασικές αρχές της Κβαντικής Μηχανικής (Γραμμικότητα-Υπέρθεση, Αντιστοιχία Τελεστών/Παρατηρήσιμων Μεγεθών, Εξίσωση Schrödinger, εφαρμογές σε μη τετριμμένες γεωμετρίες και πολλές διαστάσεις). Θεωρία διαταραχών, Μέθοδος μεταβολών, Εξεύρεση αριθμητικών λύσεων και αντιστοίχων γραφημάτων σε πολύπλοκα δυναμικά. Μη γραμμική εξίσωση Schrödinger. ΦΥΣ 682 Προβλήματα Κλασικής Μηχανικής (10 ECTS) Διαστάσεις, εκτίμηση ποσοτήτων, ιστορική εξέλιξη αρχών φυσικής, αρχή της ελάχιστης δράσης, αρχή της ελάχιστης δυναμικής ενέργειας, αλλαγή κλίμακος, συμμετρίες, αρχή διατήρησης ορμής, αρχή ελαχίστου χρόνου (αρχή Fermat), αρχή διατήρησης στροφορμής, αρχή διατήρησης της ενέργειας, συμμετρία Runge Lenz στις τροχιές Κέπλερ, σχετικότητα της κίνησης, αρχή ισοδυναμίας, διακριτές συμμετρίες, τοπολογία, ισοδυναμία παρουσίας και απουσίας, πεπερασμένος χώρος - άπειρος χώρος, αλλαγή φάσεων και μηχανικό τους ανάλογο, επίλυση προβλημάτων με νόμους διατήρησης ή δυνάμεις, προβλήματα ισορροπίας, ταλαντώσεις, συζευγμένα συστήματα, αγραμμικά φαινόμενα, χάος, μορφώματα. ΦΥΣ 683 Σύγχρονες Αντιλήψεις περί Χώρου, Χρόνου και Ύλης (10 ECTS) Ειδική Σχετικότητα (Προβλήματα και Φιλοσοφικές Προεκτάσεις, Ύλη και Χώρος στη Γενική Σχετικότητα, Αρχές της Ισοδυναμίας, Αρχή του Mach). Βασικές έννοιες της Κβαντικής Μηχανικής: Κυματοσυνάρτηση και η κατάρρευσή της, αρχή αβεβαιότητας, παράδοξο EPR, ατοπικός συσχετισμός, Κβαντικοί υπολογιστές και κρυπτογραφία, Τηλεμεταφορά, το σταμάτημα του φωτός. Κβαντικά πεδία, Εικονικά σωματίδια, η υφή του κενού. ΦΥΣ 684 Φυσικά Φαινόμενα (10 ECTS) Διαστάσεις: Διαστατικός προσδιορισμός φυσικών μεγεθών και τάξεων μεγέθους στην καθημερινή ζωή και στις φυσικές θεωρίες. Ερμηνεία φαινομένων της καθημερινής ζωής σε θέματα: Μηχανικής, Θερμότητας, Υδροστατικής, Ακουστικής-Κυματικής, Οπτικής, Μετεωρολογίας και Ηλεκτρισμού. Απλά φαινόμενα με βαθιές εξηγήσεις από τη Σύγχρονη Φυσική. ΦΥΣ 685 Εργαστήριο Φυσικής (10 ECTS) Επιλογή πειραμάτων από Στερεά/Lasers, Συμπυκνωμένη Ύλη, Σωματιδιακή/ Πυρηνική. ΦΥΣ 686 Ηλεκτρονική (10 ECTS) Εισαγωγή, στοιχεία ηλεκτρονικών κυκλωμάτων και η φυσική τους. Εφαρμογές. ΦΥΣ 687 Ιστορία Φυσικής (10 ECTS) Οι αρχαίοι χρόνοι. Πτολεμαίος. Μεσαίωνας. Κοπέρνικος, Γαλιλαίος, Κέπλερ, Νεύτωνας. Κλασική Μηχανική, Κυματική, Οπτική, Ηλεκτρισμός, Μαγνητισμός, Ηλεκτρομαγνητισμός. Η κατάρρευση της Κλασικής Φυσικής. Σχετικότητα. Κβαντική Μηχανική. Θεωρία Πεδίων και Χορδών. ΦΥΣ 689 Παρουσίαση (10 ECTS) Μελέτη και παρουσίαση ενός σύγχρονου ερευνητικού θέματος Φυσικής, ενδεχομένως με χρήση υπολογιστικών μεθόδων. ΦΥΣ 690 Μεθοδολογία της Φυσικής (10 ECTS) Μέρος Ι (7 εβδομάδες) Γενική εισαγωγή στη Μέθοδο της Επιστήμης μέσα από μια ανάλυση της προβληματικής των Λογικών Θετικιστών, καθώς, επίσης, των μοντέλων της επιστήμης των Popper, Kuhn, και Lakatoς. Μέσα από το πρίσμα της σκέψης των ανωτέρω, θα αναλυθεί το πρόβλημα της επαγωγής, καθώς και ο ρόλος της επαγωγής στην πειραματική και θεωρητική Φυσική. Θα αναλυθεί η έννοια της επικύρωσης και της διαψευσιμότητας των επιστημονικών θεωριών και του προβλήματος των Duhem-Quine, που αφορά στον υποκαθορισμό της θεωρίας από την παρατήρηση, με ιδιαίτερη μνεία στη διαισθητική αντίληψη του προβλήματος από τον Αϊνστάιν και πώς αυτή επέδρασε στην αναζήτηση νέας θεωρίας. Θα αναλυθεί η έννοια της επιστημονικής εξήγησης και τα βασικά στοιχεία της αντιπαράθεσης του επιστημονικού ρεαλισμού/αντιρεαλισμού. Μέρος ΙΙ (6 εβδομάδες) Θα αναλυθεί η φύση και η λογική δομή των επιστημονικών θεωριών και των επιστημονικών μοντέλων καθώς και η σχέση μεταξύ θεωρίας και μοντέλων. Θα αναλυθεί η σχέση θεωρητικών αποφάνσεων και πειραματικών αναφορών και ο ρόλος των μοντέλων στη Φυσική ως μέσο σμίκρυνσης του χάσματος μεταξύ θεωρίας και πειράματος. Και τέλος θα αναλυθούν οι δυσκολίες ενοποίησης θεωριών. Ως παράδειγμα επιτυχούς ενοποίησης θα εξετασθεί η αναγωγή της Θερμοδυναμικής στην Στατιστική Μηχανική. Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Κωνσταντία Αλεξάνδρου, Καθηγήτρια Θεωρητική Φυσική Ισχυρών Αλληλεπιδράσεων (Κβαντική Χρωματοδυναμική στο Πλέγμα, Μέθοδοι Βασισμένες στην Αρχή της Μεταβλητότητας για Θεωρίες Πεδίου), Υπολογιστική Φυσική, Συστήματα Πολλαπλών Σωματιδίων. Γιώργος Αρχοντής, Αναπληρωτής Καθηγητής Στατιστική Μηχανική Πολυμερικών Βιομορίων (Πρωτεϊνών/ Νουκλεϊκών Οξέων): Μελέτη των Δομών Ισορροπίας και της Δυναμικής Συμπεριφοράς με Μοριακές Προσομοιώσεις Ατομικής Ακρίβειας, Υπολογισμός Ελεύθερης Ενέργειας, Δομή και Θερμοδυναμική Σταθερότητα Σχηματισμού Βιολογικών Διαμοριακών Συστημάτων, Μοντέλα Έμμεσης Αναπαράστασης Διαλυτικών Μέσων, Φαινόμενα Διάλυσης, Θεωρίες Υγρής Φάσης. Σταύρος Θεοδωράκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Θεωρητική Φυσική Συμπυκνωμένης Ύλης (συμπυκνώματα Bose Einstein, φαινομενολογία υπεραγωγών υψηλής θερμοκρασίας, φαινομενολογία υπερρευστού ηλίου), Αγραμμική Φυσική. 106

107 w w w. u c y. a c. c y / p h y Γρηγόριος Ίτσκος, Επίκουρος Καθηγητής Πειραματική Φυσική Συμπυκνωμένης Ύλης, Φυσική Υλικών, Οπτική και Μαγνητο-Οπτική Φασματοσκοπία Ημιαγωγών, Φωτοφυσική Ημιαγωγών Παρασκευασμένων από Διαλύματα, Φωτοβολταϊκά από Νανοκρυστάλλους-Οργανικούς Ημιαγωγούς- Υβριδικών Μειγμάτων τους, Μεταφορά Ενέργειας-Φορτίου- Σπιν σε Ημιαγωγούς. Κωνσταντίνος Μουλόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Θεωρητική Φυσική Συμπυκνωμένης Ύλης: Μικροσκοπικές Θεωρίες Συστημάτων Ισχυρού Συσχετισμού (Υπεραγωγιμότητα, Μεταπτώσεις Μετάλλου-Μονωτή), Ηλεκτρονικές Ιδιότητες σε Εξωτικά Δυναμικά (Quasi-κρύσταλλοι), Aharonov-Bohm γεωμετρίες, Κβαντικό Φαινόμενο Hall. Ανδρέας Όθωνος, Καθηγητής Υπερταχέα Φαινόμενα σε Ημιαγωγούς, Οπτοηλεκτρονική και Νανοτεχνολογία, Φυσική των Laser, Μη-Γραμμικά Φαινόμενα, Φυσική Κβαντικής Πληροφορίας, Οπτικές Ίνες και Φράγματα Bragg, Φασματοσκοπία με Υπερταχέα Laser. Χαράλαμπος Παναγόπουλος, Καθηγητής Κβαντική Θεωρία Πεδίων, Θεωρητική Σωματιδιακή Φυσική, Φυσική Ισχυρών Αλληλεπιδράσεων, Υπολογιστική Φυσική. Φώτης Πτωχός, Aναπληρωτής Καθηγητής Πειραματική φυσική υψηλών ενεργειών σε επιταχυντές πρωτονίων-αντιπρωτονίων και πρωτονίων-πρωτονίων. Σχεδιασμός, κατασκευή και βαθμονόμηση ανιχνευτών σωματιδίων, ανάλυση δεδομένων με έμφαση στη φυσική των βαρύτερων κουάρκ (top και bottom) και τη σύνδεσή τους με τη φυσική του Ηiggs μποζονίου και εξωτικά φαινόμενα πέρα από τις προβλέψεις του Καθιερωμένου Προτύπου (Υπερσυμμετρία, επιπλέον διαστάσεις, νέες δυναμικές). Χαράλαμπος Τσέρτος, Καθηγητής Σύγχρονη Πειραματική Πυρηνική Φυσική με Βαριά Ιόντα σε Σχετικιστικές Ενέργειες, Μελέτη της Καταστατικής Εξίσωσης Θερμής και Συμπυκνωμένης Πυρηνικής Ύλης Μέσω Φασματοσκοπίας Διλεπτονίων. Ανιχνευτές Σωματιδίων και Τεχνικές Προσομοίωσης Monte Carlo, Πειραματική Κβαντική Ηλεκτροδυναμική (QED) των Πολύ Ισχυρών Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων. Περιβαλλοντικές και Ιατρικές Εφαρμογές Πυρηνικών Ακτινοβολιών. Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, Καθηγητής Φωτοθερμική και Φωτοακουστική Φυσική, Αλληλεπίδραση Ύλης-Φωτός, Επιστήμη Υλικών, Αισθητήρες, Φωτοβολταϊκά Υλικά και Φωτοβολταϊκές Κυψέλες, Ηλιακή Ενέργεια και Εφαρμογές, Φωτονικές Εφαρμογές στην Αρχαιομετρία και Τέχνη. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Παναγιώτα Γεωργίου Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: georgiou.p@ucy.ac.cy Πάνος Ραζής, Καθηγητής Πειραματική Φυσική Υψηλών Ενεργειών, Επιταχυντές Ηλεκτρονίων- Ποζιτρονίων και Πρωτονίων-Πρωτονίων, Ανιχνευτές Σωματιδίων, Ηλεκτρονική Επεξεργασία, Βαθμονόμηση, Υπερσυμμετρία, Higgs, Μοντέλα Ενοποίησης, Σπάνιες Αντιδράσεις, Κοσμολογία, Ιατρική Φυσική. Σπύρος Σκούρτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Θεωρία Μοριακών Αντιδράσεων Μεταφοράς Ηλεκτρονίων, Χημικά και Βιολογικά Φαινόμενα Σήραγγας, Θεωρία Χημικών Αντιδράσεων σε Συμπυκνωμένη Ύλη, Σχέσεις Δομής-Λειτουργίας σε Πρωτεΐνες, Σχέσεις Δυναμικής-Λειτουργίας σε Πρωτεΐνες, Μοριακή Ηλεκτρονική. Nικόλαος Tούμπας, Αναπληρωτής Καθηγητής Θεωρητική Φυσική Yψηλών Eνεργειών, Θεωρίες M/Yπερχορδών Kβαντικής Bαρύτητας, Mαύρες Oπές, Δυϊσμοί Bαρύτητας/Θεωριών Bαθμίδας με την Oλογραφική τους Eρμηνεία και μη Aντιμεταθετική Γεωμετρία. Eφαρμογές της μη Aντιμεταθετικής Γεωμετρίας σε Συστήματα Συμπυκνωμένης Ύλης με Kβαντική Aταξία. Θεοδόσης Τρυπηνιώτης, Λέκτορας Πειραματική φυσική στερεάς κατάστασης. Spintronics σε ημιαγώγιμες, μεταλλικές και νανομαγνητικές διατάξεις. Υπερταχέα φαινόμενα σε μαγνητικές νανοδιατάξεις. Molecular Beam Epitaxy (MBE). Νανοσωματίδια για βιοχημικές και ενεργειακές εφαρμογές. 107

108 Τμήμα Χημείας Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Χημείας Στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τμήματος φοιτούν σήμερα 60 φοιτητές, από τους οποίους 37 σε επίπεδο διδακτορικού. Το Τμήμα έχει ήδη απονείμει 51 τίτλους Διδακτορικού και 59 τίτλους Μάστερ. Εισδοχή στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Το Τμήμα δέχεται μεταπτυχιακούς φοιτητές κάθε έτος, στις ημερομηνίες και με τις διαδικασίες προκήρυξης που προβλέπουν οι σχετικοί πανεπιστημιακοί κανόνες. Οι θέσεις μεταπτυχιακής φοίτησης προκηρύσσονται σε επίπεδο μάστερ ή/και διδακτορικού. Σκοπός του Τμήματος Χημείας είναι η προαγωγή της επιστημονικής γνώσης και έρευνας στη Χημεία και η κατάρτιση πτυχιούχων υψηλού επιπέδου. Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στο Τμήμα προσφέρει τη δυνατότητα απόκτησης πτυχίου Μάστερ (M.Sc.) ή Διδακτορικού (Ph.D.). Οι αιτήσεις υποβάλλονται στη γραμματεία του Τμήματος και εξετάζονται από τριμελή Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΕΜΣ), αποτελούμενη από το συντονιστή του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Χημείας και δύο άλλα μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού. Για πληροφορίες και λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδικασία υποβολής αίτησης και την αξιολόγηση των υποψηφίων, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44), ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Οι υποψήφιοι φοιτητές ενθαρρύνονται να επιλέξουν γνωστική ή γνωστικές περιοχές της Χημείας από εκείνες που προσφέρει το Τμήμα κατά την προκήρυξη των θέσεων μεταπτυχιακής φοίτησης, και να συζητήσουν με τους αντίστοιχους καθηγητές, των οποίων η έρευνα ενδιαφέρει τους υποψηφίους. Επιπρόσθετα με τις γενικές απαιτήσεις, οι υποψήφιοι καλούνται να υποβάλουν επιστολή, στην οποία να αναγράφονται οι λόγοι για τους οποίους επιθυμούν να ακολουθήσουν μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Χημείας, όπως επίσης και η ερευνητική περιοχή/περιοχές που τους ενδιαφέρουν. Η ΕΜΣ μελετά τις αιτήσεις εισδοχής σε άμεση συνεργασία με τους καθηγητές των οποίων τα ερευνητικά αντικείμενα έχουν επιλέξει οι υποψήφιοι μεταπτυχιακοί φοιτητές, και κατατάσσει τους υποψηφίους ανάλογα. 108

109 w w w. u c y. a c. c y / c h e m Υποτροφίες Το Πανεπιστήμιο Κύπρου προσφέρει στο Τμήμα αριθμό θέσεων για παροχή βοηθητικού διδακτικού έργου έναντι οικονομικής αμοιβής. Ο αριθμός των θέσεων εξαρτάται από τις πραγματικές ανάγκες του Τμήματος. Επίσης, αριθμός φοιτητών μπορεί να υποστηριχθεί οικονομικά μέσω διαφόρων ερευνητικών προγραμμάτων των ακαδημαϊκών του Τμήματος. Πιστωτικές Μονάδες ECTS Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Χημείας περιλαμβάνει θεωρητικά μαθήματα και βιβλιογραφικές μελέτες, που αντιστοιχούν συνολικά σε 60 ECTS, τόσο στο επίπεδο μάστερ όσο και στο επίπεδο διδακτορικού. Σε φοιτητές επιπέδου διδακτορικού που γίνονται δεκτοί με πτυχίο μάστερ άλλου πανεπιστημίου, είναι δυνατόν να πιστωθούν όλα ή μερικά από τα 60 ECTS, κατά περίπτωση, μετά από εισήγηση της ΕΜΣ και τελική έγκριση του Συμβουλίου του Τμήματος. Μεταπτυχιακός φοιτητής δικαιούται να πιστωθεί μέχρι 15 ECTS από μαθήματα, τα οποία παρακολούθησε στο πλαίσιο κάποιου άλλου μεταπτυχιακού προγράμματος. Οι μονάδες αυτές θα αναγνωρίζονται κατόπιν εισήγησης της ΕΜΣ και τελικής έγκρισης του Συμβουλίου του Τμήματος. Μεταπτυχιακός φοιτητής επιπέδου μάστερ, στο πλαίσιο προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών, μπορεί να παρακολουθήσει μαθήματα σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού, τα οποία δεν θα υπερβαίνουν το 1/3 του συνολικού προγράμματός του (20 ECTS). Οι μονάδες αυτές θα αναγνωρίζονται κατόπιν εισήγησης της ΕΜΣ και τελικής έγκρισης του Συμβουλίου του Τμήματος. Μεταπτυχιακός φοιτητής διδακτορικού επιπέδου, στο πλαίσιο προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών, μπορεί να διανύσει μέχρι ένα ημερολογιακό έτος των σπουδών του σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Δίπλωμα Μάστερ (Μ.Sc.) Η ελάχιστη διάρκεια σπουδών για το πτυχίο μάστερ καθορίζεται στον ενάμιση χρόνο (με το τέλος του τρίτου ακαδημαϊκού εξαμήνου) για φοιτητές πλήρους φοίτησης. Απαιτήσεις για την Απόκτηση Διπλώματος Μάστερ Για την απόκτηση μεταπτυχιακού διπλώματος μάστερ, απαιτείται η επιτυχής συμπλήρωση 120 ECTS του μεταπτυχιακού προγράμματος μάστερ, συμπεριλαμβανομένης της επιτυχούς εκπόνησης διατριβής (υποχρεωτική). Ο φόρτος εργασίας που οδηγεί στην απόκτηση διπλώματος μάστερ αποτελεί συνδυασμό μαθημάτων μεταπτυχιακού επιπέδου, ερευνητικής εργασίας και διατριβής, ως ακολούθως: Tέσσερα μεταπτυχιακά μαθήματα Χημείας των 10 ECTS το καθένα, δύο μεταπτυχιακές βιβλιογραφικές μελέτες (ΧΗΜ 800 και ΧΗΜ 810) των 10 ECTS το καθένα, και έξι ερευνητικές οντότητες των 10 ECTS το καθένα. Μεταπτυχιακή Βιβλιογραφική Μελέτη ΧΗΜ 800 Κάθε φοιτητής, με τη σύμφωνη γνώμη του ερευνητικού του συμβούλου, εγγράφεται στη Μεταπτυχιακή Βιβλιογραφική Μελέτη ΧΗΜ 800 και υποχρεούται να επιλέξει ένα θέμα από τα ευρύτερα ερευνητικά του ενδιαφέροντα, αλλά όχι από το άμεσο ερευνητικό του αντικείμενο, το οποίο θα μελετήσει και θα παρουσιάσει σε ανοικτό σεμινάριο (10 ECTS). Η ανάθεση του θέματος γίνεται από θεματοδότη, ο οποίος μπορεί να είναι ο ερευνητικός σύμβουλος του φοιτητή ή άλλος καθηγητής, μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος. Βασικό στοιχείο αξιολόγησης του ΧΗΜ 800 είναι η αποδεδειγμένα εμπεριστατωμένη βιβλιογραφική έρευνα γύρω από το αντικείμενο της μελέτης, συμπεριλαμβανομένων των τελευταίων εξελίξεων στον τομέα αυτόν. Η εξέταση και βαθμολόγηση του ΧΗΜ 800 γίνεται από διμελή επιτροπή. Για λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδικασία εξέτασης, βαθμολόγησης και παρουσίασης της μεταπτυχιακής βιβλιογραφικής μελέτης ΧΗΜ 800, οι φοιτητές μπορούν να αποτείνονται στη Γραμματεία του Τμήματος. Μεταπτυχιακή Βιβλιογραφική Μελέτη ΧΗΜ 810 Κάθε φοιτητής, με τη σύμφωνη γνώμη του ερευνητικού του συμβούλου, εγγράφεται στη Μεταπτυχιακή Βιβλιογραφική Μελέτη ΧΗΜ 810 και υποχρεούται να επιλέξει ένα θέμα από το άμεσο ερευνητικό του αντικείμενο (αυτό που θα αποτελέσει και το αντικείμενο της διατριβής του), το οποίο θα μελετήσει και θα παρουσιάσει σε ανοικτό σεμινάριο (10 ECTS). Η ανάθεση του θέματος του ΧΗΜ 810 γίνεται από τον ερευνητικό σύμβουλο του φοιτητή. Βασικά στοιχεία αξιολόγησης του ΧΗΜ 810 είναι: (α) η αποδεδειγμένα εμπεριστατωμένη βιβλιογραφική έρευνα γύρω από το αντικείμενο της μελέτης, συμπεριλαμβανομένων των τελευταίων εξελίξεων και (β) η κατανόηση βασικών αρχών και εννοιών που σχετίζονται άμεσα με το περιεχόμενο της μελέτης. Η εξέταση και βαθμολόγηση του ΧΗΜ 810 γίνεται από διμελή επιτροπή, την οποία καθορίζει, αλλά και συμμετέχει, ο ερευνητικός σύμβουλος. Για λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδικασία εξέτασης, βαθμολόγησης και παρουσίασης της μεταπτυχιακής βιβλιογραφικής μελέτης ΧΗΜ 810, οι φοιτητές μπορούν να αποτείνονται στη Γραμματεία του Τμήματος. Έρευνα Διατριβής Μάστερ Με τον όρο Διατριβή Πτυχίου Μάστερ εννοείται η εκπόνηση πρωτότυπης ερευνητικής εργασίας (θεωρητικής ή πειραματικής), η οποία θα περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία: βιβλιογρα- 109

110 ΤΜ Η ΜΑ Χ Η Μ Ε Ι Α Σ φική ανασκόπηση, συλλογή δεδομένων, εκτέλεση πειραμάτων, συγγραφή και παρουσίαση της διατριβής. Το θέμα της έρευνας του φοιτητή επιλέγεται σε συνεννόηση με τον ερευνητικό σύμβουλο, με στόχο την παραγωγή νέας γνώσης στη Χημεία. Η πρωτοτυπία της διατριβής μάστερ πρέπει να βασίζεται στα ευρήματα έρευνας του υποψηφίου, τα οποία πρέπει να διαχωρίζονται καθαρά από την εργασία τρίτων και να μαρτυρούν την προσωπική συνεισφορά του υποψηφίου. Η έννοια του όρου «module» (ερευνητική οντότητα) χρησιμοποιείται ως μέτρο αξιολόγησης της ποσότητας της ερευνητικής εργασίας. Σε ένα τέτοιο module περιλαμβάνεται και το στάδιο της συγγραφής της διατριβής. Ο φοιτητής μπορεί να εγγραφεί σε ένα module από το πρώτο εξάμηνο σπουδών του, αφού θα έχει εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη του ερευνητικού του συμβούλου. Ο φοιτητής ετοιμάζει διατριβή μάστερ σύμφωνα με πρότυπο, που περιγράφεται σε σχετικό κανονισμό του Τμήματος. Η διατριβή υποστηρίζεται ενώπιον τριμελούς Εξεταστικής Επιτροπής. Για πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία υποστήριξης της διατριβής και τη σύσταση της Εξεταστικής Επιτροπής, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44), ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Διδακτορικό Δίπλωμα (Ph.D.) Η ελάχιστη διάρκεια σπουδών για το διδακτορικό δίπλωμα καθορίζεται στα τριάμισι χρόνια για φοιτητές πλήρους φοίτησης. Απαιτήσεις Απόκτησης Διδακτορικού Διπλώματος Για την απόκτηση διδακτορικού διπλώματος, απαιτείται η επιτυχής συμπλήρωση τουλάχιστον 240 ECTS του μεταπτυχιακού προγράμματος επιπέδου διδακτορικού, συμπεριλαμβανομένης της επιτυχούς εκπόνησης διατριβής. Βασική προϋπόθεση για την υποστήριξη διδακτορικής διατριβής είναι η επιτυχία του φοιτητή στην περιεκτική εξέταση, που διεξάγεται το αργότερο μέχρι το τέλος του πέμπτου ακαδημαϊκού εξαμήνου σπουδών. Ο φόρτος εργασίας (240 ECTS) που οδηγεί στην απόκτηση διδακτορικού διπλώματος, περιλαμβάνει συνδυασμό μαθημάτων μεταπτυχιακού επιπέδου, ερευνητικής εργασίας, παρακολούθησης κύκλου σεμιναρίων του Τμήματος και συγγραφή διατριβής, ως ακολούθως: Τέσσερα μεταπτυχιακά μαθήματα Χημείας των 10 ECTS το καθένα, δύο μεταπτυχιακές βιβλιογραφικές μελέτες (ΧΗΜ 800 και ΧΗΜ 810) των 10 ECTS το καθένα, κύκλο σεμιναρίων Χημείας (ΧΗΜ 815) των 10 ECTS και έρευνα διατριβής, δεκαεπτά (17) ερευνητικές οντότητες των 10 ECTS το καθένα. Μεταπτυχιακές Βιβλιογραφικές Μελέτες ΧΗΜ 800 και ΧΗΜ 810 Τα 20 ECTS που απαιτούνται καλύπτονται με τον τρόπο που περιγράφεται στους κανόνες για απόκτηση διπλώματος μάστερ. Κύκλος Σεμιναρίων ΧΗΜ 815 (Ισχύει για υφιστάμενους φοιτητές) Στο πλαίσιο του μαθήματος ΧΗΜ 815, κάθε φοιτητής που εγγράφεται στο επίπεδο του διδακτορικού και έχει επιτύχει στην περιεκτική εξέταση, υποχρεούται να παρακολουθήσει τέσσερα τουλάχιστον σεμινάρια από την εξαμηνιαία σειρά σεμιναρίων του Τμήματος για τέσσερα τουλάχιστον ακαδημαϊκά εξάμηνα. Οι φοιτητές υποχρεούνται να δώσουν οι ίδιοι σεμινάριο στο Τμήμα μέσα στην περίοδο αυτήν. Το σεμινάριο βαθμολογείται από τριμελή επιτροπή του Τμήματος, που ορίζει ο πρόεδρος του Τμήματος κατόπιν εισήγησης του ερευνητικού συμβούλου. Ο βαθμός κατατίθεται μετά την ικανοποίηση της απαίτησης για παρακολούθηση των σεμιναρίων του Τμήματος. Σε περίπτωση αποτυχίας, ο φοιτητής υποχρεούται να δώσει σεμινάριο στο Τμήμα κατά το επόμενο εξάμηνο. Κύκλος Σεμιναρίων Χημείας (Ισχύει για φοιτητές που έχουν εισαχθεί στο Τμήμα μετά τον Ιανουάριο του 2013) Οι φοιτητές, με την εισδοχή τους σε διδακτορικό επίπεδο, για πέντε εξάμηνα θα πιστώνονται με ένα ECTS ανά εξάμηνο σε ένα κύκλο σεμιναρίων (ΧΗΜ 830-ΧΗΜ 834) και θα παρακολουθούν τέσσερα τουλάχιστον σεμινάρια ανά εξάμηνο. Προς το τέλος της φοίτησής τους, θα πιστώνονται με 5 ECTS στο ΧΗΜ 835 και θα παρουσιάζουν οι ίδιοι σεμινάριο στο Τμήμα. Έρευνα Διδακτορικής Διατριβής Για την απόκτηση διδακτορικού διπλώματος, απαιτείται η εκπόνηση πρωτότυπης ερευνητικής εργασίας, η οποία θα περιλαμβάνει τουλάχιστον 17 ερευνητικές οντότητες (modules). Η έρευνα διατριβής πρέπει να ασχολείται με επιστημονικό θέμα ή θέματα Χημείας και η οποία έρευνα θα οδηγήσει στη δημιουργία νέας γνώσης. Οι πτυχές της έρευνας θα πρέπει να είναι καινοτόμες και πρωτότυπες, υψηλού ερευνητικού επιπέδου, που να την καθιστούν αποδεκτή για δημοσίευση σε αναγνωρισμένα διεθνή επιστημονικά περιοδικά κατόπιν κρίσης. Η πρωτοτυπία της διατριβής πρέπει να βασίζεται στα ευρήματα έρευνας του υποψηφίου για διδακτορικό, τα οποία πρέπει να διαχωρίζονται εντελώς από την εργασία 110

111 w w w. u c y. a c. c y / c h e m τρίτων και να μαρτυρούν την προσωπική συνεισφορά του υποψηφίου. Οι ευρύτερες επιδράσεις και συνεισφορές της έρευνας πρέπει να επισημαίνονται στο κείμενο της διατριβής. Η εκπόνηση της έρευνας διατριβής των φοιτητών μπορεί να γίνει εν μέρει στο χώρο της εργασίας τους (σε περίπτωση που αυτοί εργάζονται), μετά από σύμφωνη γνώμη του εργοδότη και του ερευνητικού συμβούλου, και εφ όσον το ερευνητικό πρόγραμμα είναι αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ Τμήματος και εργοδότη. Περιεκτική Εξέταση (ΠΕ) Γίνεται μετά το πέρας του τέταρτου ακαδημαϊκού εξαμήνου σπουδών στο διδακτορικό πρόγραμμα της Χημείας. Για φοιτητές με προηγούμενο πτυχίο μάστερ του Πανεπιστημίου Κύπρου ή άλλου πανεπιστημίου, οι οποίοι έχουν συμπληρώσει 120 ECTS στο διδακτορικό πρόγραμμα της Χημείας και έχουν εκπονήσει ικανοποιητικό ερευνητικό έργο στο πρώτο έτος σπουδών, η περιεκτική εξέταση μπορεί να γίνει μετά το πέρας του δεύτερου εξαμήνου σπουδών από την εισδοχή τους στο διδακτορικό πρόγραμμα της Χημείας. Η εξέταση αυτή είναι προφορική. Κάθε φοιτητής εξετάζεται από τριμελή επιτροπή, στην οποία μετέχει, αλλά δεν προεδρεύει, ο ερευνητικός σύμβουλος, και της οποίας τα μέλη προτείνονται από τον ερευνητικό σύμβουλο και διορίζονται από τον πρόεδρο του Τμήματος. Μέσω της ΠΕ ελέγχεται ο βαθμός κατανόησης της ύλης των τεσσάρων μεταπτυχιακών μαθημάτων, τα οποία έχει παρακολουθήσει ο φοιτητής, όπως επίσης η μέχρι το σημείο εκείνο ερευνητική δραστηριότητα του φοιτητή (κατανόηση ερευνητικού αντικειμένου, ποιότητα και ποσότητα ερευνητικής εργασίας), όπως αυτή παρουσιάζεται σε γραπτό κείμενο, που ο φοιτητής πρέπει να καταθέσει στην επιτροπή κρίσης. Για λεπτομέρειες σχετικά με την ΠΕ (περιεχόμενο γραπτής έκθεσης, τη διαδικασία που ακολουθείται από την τριμελή επιτροπή), απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Πρόταση Διδακτορικής Διατριβής (ΔΔ) Με την επιτυχία των φοιτητών στην περιεκτική εξέταση και ένα τουλάχιστον έτος πριν από την τελική υποστήριξη της διατριβής, γίνεται η παρουσίαση και εξέταση της πρότασης ΔΔ. Στόχος της εξέτασης αυτής είναι να διαπιστωθεί κατά πόσο ο υποψήφιος έχει προχωρήσει με επιτυχία στο ερευνητικό του αντικείμενο και να ελεγχθεί η ποιότητα, η ποσότητα και η καινοτομία της ερευνητικής εργασίας. Η πρόταση ερευνητικής διατριβής παρουσιάζεται ενώπιον τριμελούς επιτροπής. Η όλη διαδικασία καθορίζεται πλήρως από σχετικό κανόνα του Τμήματος. Υποστήριξη Διδακτορικής Διατριβής (ΔΔ) Ζητείται από κάθε διδακτορικό υποψήφιο να υποστηρίξει την πρωτοτυπία και ποιότητα της έρευνάς του κατά τη διάρκεια προφορικής παρουσίασης-διάλεξης σε ανοικτό ακροατήριο. Η τελική υποβολή και υποστήριξη της διατριβής γίνεται κατόπιν γραπτής έγκρισης του ερευνητικού συμβούλου, η οποία και υποβάλλεται στον πρόεδρο του Τμήματος. Η τελική εξέταση της διατριβής γίνεται από πενταμελή εξεταστική επιτροπή. Το Τμήμα Χημείας θέτει, ως ελάχιστη προϋπόθεση για απονομή διδακτορικού, τη δημοσίευση, ή να έγινε δεκτό προς δημοσίευση, ενός τουλάχιστον άρθρου του υποψηφίου σε έγκριτο διεθνές περιοδικό (κατόπιν κρίσης) του ερευνητικού του πεδίου. Για λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδικασία υποστήριξης της ΔΔ και τη σύσταση της πενταμελούς επιτροπής, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44), ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Πίνακας Μαθημάτων (M.Sc. και Ph.D.) ECTS Θεωρητικά Μαθήματα ΧΗΜ 610 Φυσικές Μέθοδοι Ανόργανης Χημείας ΙΙ 10 ΧΗΜ 611 Φυσικές Μέθοδοι Ανόργανης Χημείας Ι 10 ΧΗΜ 612 Φυσικοχημεία Πολυμερών 10 ΧΗΜ 615 Μέθοδοι Διαχωρισμού και Εφαρμογές 10 ΧΗΜ 626 Υπερμοριακή Χημεία 10 ΧΗΜ 630 Φαρμακευτική Χημεία 10 ΧΗΜ 631 Προχωρημένη Οργανική Χημεία Ι 10 ΧΗΜ 636 Οργανικά Δραστικά Ενδιάμεσα 10 ΧΗΜ 638 Μέθοδοι Χαρακτηρισμού Δομής 10 ΧΗΜ 640 Εισαγωγή στην Επιστήμη των Κολλοειδών 10 ΧΗΜ 650 Υπολογιστική Χημεία 10 ΧΗΜ 651 Φασματοσκοπία Raman 10 ΧΗΜ 654 Θεωρία του Χημικού Δεσμού 10 ΧΗΜ 670 Ετερογενής Κατάλυση 10 ΧΗΜ 681 Βιοχημική Μηχανική 10 ΧΗΜ 690 Σύνθεση, Χαρακτηρισμός και Τεχνολογία Πολυμερών 10 ΧΗΜ 695 Υδατική Χημεία Βαρέων Μετάλλων 10 ΧΗΜ 720 Μέθοδοι Χαρακτηρισμού Ανόργανων Ενώσεων και Σύνθεσή τους 10 Μεταπτυχιακές Βιβλιογραφικές Μελέτες, Κύκλος Σεμιναρίων ΧΗΜ 800 Μεταπτυχιακή Βιβλιογραφική Μελέτη-Σεμινάριο Ι 10 ΧΗΜ 810 Μεταπτυχιακή Βιβλιογραφική Μελέτη-Σεμινάριο ΙΙ

112 ΤΜ Η ΜΑ Χ Η Μ Ε Ι Α Σ ΧΗΜ 815 Κύκλος Σεμιναρίων Χημείας (μόνο για διδακτορικό επίπεδο) 10 ΧΗΜ 830 Κύκλος Σεμιναρίων I 1 ΧΗΜ 831 Κύκλος Σεμιναρίων II 1 ΧΗΜ 832 Κύκλος Σεμιναρίων III 1 ΧΗΜ 833 Κύκλος Σεμιναρίων IV 1 ΧΗΜ 834 Κύκλος Σεμιναρίων V 1 ΧΗΜ 835 Κύκλος Σεμιναρίων VI 5 Μodules Ερευνητικές Οντότητες ΧΗΜ 821 ΧΗΜ 826 Έρευνα και Συγγραφή Μάστερ 10 ΧΗΜ 880 ΧΗΜ 896 Έρευνα και Συγγραφή Διδακτορικής Διατριβής 10 Περιγραφή Μαθημάτων ΧΗΜ 610 Φυσικές Μέθοδοι Ανόργανης Χημείας ΙΙ Μαγνητισμός: Εισαγωγή, Τύποι μαγνητικής συμπεριφοράς, Διαμαγνητικές και παραμαγνητικές επιδεκτικότητες, Η εξίσωση Van Vleck, Εφαρμογές της εξίσωσης Van Vleck, O νόμος Curie-Weiss, Ισορροπία χαμηλού spin υψηλού spin, Εισαγωγή σε αλληλεπιδράσεις γείτονα γείτονα, Μηχανισμοί αντισιδηρομαγνητικών αλληλεπιδράσεων ανταλλαγής, Η προσέγγιση Heisenberg- Dirac-Van Vleck (HDVV), Προσδιορισμός των παραμέτρων ανταλλαγής σε διμεταλλικές και τριμεταλλικές ενώσεις, Σιδηρομαγνητικές αλληλεπιδράσεις, Μαγνητικές ιδιότητες μεταλλικών πλειάδων, Μαγνήτες μοναδικού μορίου. Φασματοσκοπία Ηλεκτρονικού Παραμαγνητικού Συντονισμού: Αρχές μεθόδου, Πυρηνική υπέρλεπτη σχάση, Πειραματικές παράμετροι που επηρεάζουν τα φάσματα EPR, Παραδείγματα. Ηλεκτροχημεία: Αρχές ηλεκτροχημείας, Κατάταξη ηλεκτροχημικών τεχνικών, Κυκλική βολταμετρία, Πολαρογραφία, Χημικές αντιδράσεις στα ηλεκτρόδια, Ηλεκτροχημική μελέτη συμπλόκων ενώσεων (πειραματικές παράμετροι που επηρεάζουν τις ηλεκτροχημικές μελέτες, αξιολόγηση των οξειδοαναγωγικών ιδιοτήτων συμπλόκων ενώσεων και προσδιορισμός πειραματικών παραμέτρων από τα κυκλικά βολταμογραφήματα και πολαρογραφήματα E1/2, EPA, EPC, IPA, IPC, n, κ.λπ. αντιστρεπτές, ημιαντιστρεπτές και μη αντιστρεπτές οξειδοαναγωγικές μεταβολές, παραδείγματα). ΧΗΜ 611 Φυσικές Μέθοδοι Ανόργανης Χημείας Ι Θεωρία Ομάδων. Εισαγωγή στη Φασματοσκοπία. Δονητική Φασματοσκοπία Ανόργανων Μορίων. Φασματοσκοπία Ορατού Μετάλλων Μεταπτώσεως. Φασματοσκοπία Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού ΝΜR-FT NMR (1D and 2D NMR). Μαγνητισμός. Πυρηνικός Μαγνητικός Συντονισμός Παραμαγνητικών Ενώσεων. ΧΗΜ 612 Φυσικοχημεία Πολυμερών Διαφορές μεταξύ μακρομορίων και μικρών μορίων. Χαρακτηριστικά μήκη και χρόνοι χαλάρωσης. Παραλλαγές δομής, τακτικότητα, ομοπολυμερή και συμπολυμερή, στερεοχημεία, τριτοταγής δομή, πολυηλεκτρολύτες. Μοριακά βάρη και κατανομή τους και μέθοδοι μέτρησής τους. Ωσμωτική πίεση, τάση ατμών, σκέδαση φωτός, ακτίνων Χ και νετρονίων, υπερφυγοκέντριση, ιξώδες, χρωματογραφία αποκλεισμού μεγέθους. Θεωρητική μελέτη διαμορφώσεων των πολυμερικών αλυσίδων. Πολυμερή και διαλύτες. Χημικό δυναμικό και ωσμωτική πίεση. Αραιά, ημιαραιά και πυκνά διαλύματα. Καλοί, κακοί και θήτα διαλύτες. Θεωρία Flory. Θεωρία κλιμάκωσης (scaling) του De Gennes. Διαχωρισμός φάσεων σε πολυμερικά συστήματα. Πολυηλεκτρολύτες στο διάλυμα. Άμορφες φάσεις πολυμερών. Ελαστική φάση και θεωρία ιξωδοελαστικότητας. Τήγματα. Δυναμική θεωρία Rouse-Zimm. Θεωρία έρπυσης του De Gennes. Υαλώδης φάση και υαλώδης μετάπτωση. Μηχανικές ιδιότητες στερεών και ελαστικών πολυμερών. Ιξωδοελαστικότητα. Κρυσταλλική φάση. Κρυσταλλικά φύλλα πολυμερών και πρόβλημα επανεισδοχής των αλυσίδων. Σφαιρουλίτες, δενδρίτες και άλλες μορφολογίες. Υγροκρυσταλλικά πολυμερή. ΧΗΜ 615 Μέθοδοι Διαχωρισμού και Εφαρμογές Ο κύριος σκοπός του μαθήματος είναι να εξοικειώσει τους φοιτητές με τις βασικές αρχές της επιστήμης διαχωρισμού. Εξετάζει διάφορες χρωματογραφικές μεθόδους διαχωρισμού και τις εφαρμογές τους σε διάφορους τομείς της βιομηχανίας, της ιατρικής, του περιβάλλοντος, της εγκληματολογίας, της χημείας τροφίμων κ.ά. Οι μέθοδοι διαχωρισμού που καλύπτονται σε αυτό το μάθημα, είναι οι ακόλουθες: Αεριοχρωματογραφία (χρωματογραφία αερίου-στερεού, χρωματογραφία αερίου-υγρού) Υγροχρωματογραφία Υψηλής Απόδοσης (χρωματογραφία κατανομής, χρωματογραφία προσρόφησης ή χρωματογραφία υγρής-στερεάς φάσης, χρωματογραφία ιονανταλλαγής, χρωματογραφία μοριακού αποκλεισμού ή χρωματογραφία πηκτής, χρωματογραφία λεπτής στιβάδας) Ηλεκτροφόρηση Τριχοειδούς (ισοηλεκτρική εστίαση τριχοειδούς, ηλεκτροφόρηση τριχοειδούς πηκτής, ισοταχυφόρηση τριχοειδούς, ηλεκτροφόρηση ζώνης τριχοειδούς, μικυλλιακή ηλεκτροκινητική χρωματογραφία τριχοειδούς, ηλεκτροχρωματογραφία τριχοειδούς). XHM 626 Υπερμοριακή Χημεία Ορισμός και Ανάπτυξη της Υπερμοριακής Χημείας. Χημεία Οικοδεσπότη-φιλοξενούμενου. Ενεργειακή Μελέτη Υπερμοριακών Συμπλόκων: Πειραματικές Μέθοδοι. Εκμαγεία και Αυτο-οργάνωση Μοριακών Συστημάτων. Μοριακά Κανάλια. Φουλερένια και Νανοσωλήνες Άνθρακα. Κάψουλες Δομημένες με Δεσμούς Υδρογόνου. Μοριακά Οχήματα. XHM 630 Φαρμακευτική Χημεία Εισαγωγή στα φάρμακα και στους βιολογικούς τους στόχους (πρωτεϊνες, ένζυμα, υποδοχείς, νουκλεϊνικά οξέα, κυτταρικές μεμβράνες). Κύριοι τύποι διαμοριακών αλληλεπιδράσεων. Ανακάλυψη βιολογικά ενεργών ενώσεων, βελτιστοποίηση αλληλεπίδρασης, με στόχο και πρόσβαση στον στόχο, ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Ποσοτικές σχέσεις δομής-δραστικότητας (QSAR). Φαρμακοδυναμική και φαρμακοκινητική. Κύριες κατηγορίες φαρμάκων: Αντιβιωτικά και οι στόχοι τους, μηχανισμοί αντιβακτηριακής δράσης. Φάρμακα εναντίον ιών, αρχές δράσης τους, δομή και κύκλος ζωής αντιπροσωπευτικών ιών. Αντικαρκινικά, αιτίες καρκίνου, στόχοι αντικαρκινικών θεραπειών. Χοληνενεργά, αντι-χοληνενεργά φάρμακα, αντι-χοληνεστεράσες, υποδοχείς στο περιφερειακό νευρικό σύστημα. Φάρμακα που επιδρούν στο αδρενεργικό νευρικό σύστημα και αδρενεργικοί υποδοχείς. Οπιοειδή αναλγητικά και οπιοειδείς υποδοχείς. XHM 631 Προχωρημένη Οργανική Χημεία I (Οργανική Χημεία του Θείου και του Αζώτου) Εισαγωγή στην οργανική χημεία του θείου, δι-, τρι- και τετρασθενείς θειούχες ενώσεις. Θειούχες ενώσεις σε φυσικά προϊόντα. Σελήνιο-οργανικές ενώσεις. Εισαγωγή στην οργανική χημεία του αζώτου, κορεσμένες αζωτούχες ενώσεις (αμίνες, αμμωνιοενώ- 112

113 w w w. u c y. a c. c y / c h e m σεις και βάσεις με άζωτο), ακόρεστες αζωτούχες ενώσεις (ιμίνες, εναμίνες, αμίδια, νιτρίλια, ουραιθάνες, ουρίες, ιμίδια και διιμίδια). Αζωτούχες ενώσεις με δεσμούς Ν-Ο ή Ν-Ν (αζίνες, οξίμες, Ν- οξείδια, νιτροζωενώσεις, νιτροενώσεις). ΧΗΜ 636 Οργανικά Δραστικά Ενδιάμεσα Το μάθημα αφορά δραστικές ενδιάμεσες ενώσεις της Οργανικής Χημείας και βασίζεται σε άρθρα από τη χημική βιβλιογραφία, που αναφέρονται στη δομή και στις φυσικοχημικές ιδιότητές τους και σε πειραματικές μεθόδους για την παραγωγή, ανίχνευση και ταυτοποίησή τους. Οι ενώσεις περιλαμβάνουν ουδέτερα μόρια (π.χ. δίριζες, καρβένια και νιτρένια, παραμορφωμένα αλκένια) και ιόντα (καρβοκατιόντα, καρβανιόντα). ΧΗΜ 638 Μέθοδοι Χαρακτηρισμού Δομής Αρχές κρυσταλλογραφικής συμμετρίας. Μέθοδοι λύσης δομών και το πρόβλημα της φάσης: χάρτες Patterson, άμεσες μέθοδοι και μέθοδοι σύγκλισης δομών. Σύγκριση περίθλασης ακτίνων Χ, νετρονίων και ηλεκτρονίων. Φασματοσκοπία Mössbauer. Φασματογραφικές μέθοδοι χαρακτηρισμού στερεών επιφανειών EXAFS, XPS, UPS. ΧΗΜ 640 Εισαγωγή στην Επιστήμη των Κολλοειδών Τι είναι τα κολλοειδή συστήματα. Κατηγορίες κολλοειδών. Φαινόμενα που χαρακτηρίζουν τα κολλοειδή συστήματα και τις διασπορές. Μέθοδοι παρασκευής κολλοειδών. Οπτικές ιδιότητες κολλοειδών. Σκέδαση φωτός, ακτίνων Χ και νετρονίων. Οπτική μικροσκοπία. Πολωτικό μικροσκόπιο. Ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Μικροσκόπια ατομικής δύναμης και σάρωσης. Κινητικές ιδιότητες κολλοειδών. Διάχυση. Ιξώδες. Ρεολογία. Ηλεκτροφόρηση. Θερμοδυναμική επιφανειακών συστημάτων. Επιφανειακή τάση. Γωνία επαφής. Στοιχειώδης θεωρία πυρήνωσης, κρυστάλλωσης, συσσωμάτωσης. Διασωματιδιακές δυνάμεις σε κολλοειδή συστήματα. Δυνάμεις Van der Waals, σύγχρονη θεωρία Lifshitz. Σύγχρονη θεωρία των ηλεκτρικών διπλοστοιβάδων. Σταθερότητα κολλοειδών και θεωρία DLVO. Κολλοειδή συσσωμάτωσης. Μικύλια. Υγροκρυσταλλικές φάσεις τασιενεργών μορίων. Φυλλίδια και κυστίδια. Μακρο- και μικρογαλακτώματα. Πολυμερή και βιολογικά μακρομόρια σαν κολλοειδή. ΧΗΜ 650 Υπολογιστική Χημεία Επισκόπηση των υπολογιστικών μεθόδων και της εφαρμογής τους σε χημικά προβλήματα. Δυναμικά πεδία, ημι-εμπειρικοί, DFT και ab initio μέθοδοι, θεωρία μοριακών τροχιακών. XHM 651 Φασματοσκοπία Raman Εισαγωγή στα Lasers Φασματοσκοπία Raman: Φασματοσκοπία Συντονισμού Raman, Φθορισμός και Επιπλοκές, Λόγος Αποπόλωσης, Απόλυτες Διατομές Συντονισμού Raman, Θεωρητικοί Υπολογισμοί, Χρονικά- Εξαρτώμενη Θεωρία Διαταραχής, Ομογενής και Ανομοιογενής Διαπλάτυνση, Καθαρή Απώλεια Φάσης. Μέθοδοι Χρονικού Διαχωρισμού: Διέγερση-Διερεύνηση, Φασματοσκοπία Συντονισμού Raman Stokes και Anti-Stokes. Εφαρμογές: Περιβαλλοντικές, Βιολογικές, Μελέτες Μεταφοράς Φορτίου, Δυναμική Αντιδράσεων. ΧΗΜ 654 Θεωρία του Χημικού Δεσμού Εξίσωση Schrödinger. Τροχιακά μονοηλεκτρονικών ατόμων. Προσεγγιστικές μέθοδοι για πολυηλεκτρονικά συστήματα. Θεωρία μοριακών τροχιακών. Προσεγγιστική θεώρηση μοριακών τροχιακών σε πρότυπα μοριακά συστήματα. Θεωρία Hückel και εφαρμογές της σε συζυγιακά οργανικά μόρια. Αρωματικότης και αντιαρωματικότης. Κβαντομηχανικοί υπολογισμοί πολυατομικών μορίων. Ab initio υπολογισμοί. ΧΗΜ 670 Ετερογενής Κατάλυση Επίδραση εξωτερικών φαινομένων μεταφοράς μάζας και θερμότητας στο ρυθμό και την εκλεκτικότητα μιας ετερογενούς καταλυτικής αντίδρασης Επίδραση εσωτερικών φαινομένων μεταφοράς μάζας και θερμότητας στο ρυθμό και την εκλεκτικότητα μιας καταλυτικής αντίδρασης σε πορώδη υλικά Ανάλυση πειραματικών κινητικών δεδομένων ρυθμού καταλυτικής αντίδρασης Περιβαλλοντική κατάλυση: Εκλεκτική αναγωγή οξειδίων αζώτου από τη βασική θεώρηση μέχρι την εφαρμοσμένη τεχνολογία Τεχνικές μελέτης μηχανισμού καταλυτικών αντιδράσεων ΧΗΜ 681 Βιοχημική Μηχανική Εισαγωγή: Βιοχημική Μηχανική, βιοτεχνολογία και βιομηχανία. Τα χημικά της ζωής: Πρωτεΐνες, νουκλεϊνικά οξέα, σάκχαρα και λιπίδια. Ένζυμα και ενζυμική κινητική. Εφαρμογές ενζύμων. Στοιχειoμετρία μικροβιακών αντιδράσεων. Κινητική κατανάλωσης υποστρώματος, σχηματισμού προϊόντος και παραγωγής βιομάζας σε κυτταρικές καλλιέργειες. Ιδανικοί βιοαντιδραστήρες και η μοντελοποίησή τους. ΧΗΜ 690 Σύνθεση, Χαρακτηρισμός και Τεχνολογία Πολυμερών Εισαγωγή. Σταδιακοί Πολυμερισμοί Πολυσυμπύκνωση. Πολυμερισμοί Ελευθέρων Ριζών. Συμπολυμερισμοί Ελευθέρων Ριζών. Ανιοντικοί Πολυμερισμοί. Κατιοντικοί Πολυμερισμοί. Ισορροπία Πολυμερισμού Αποπολυμερισμού. Στερεοειδικοί Πολυμερισμοί. Χημικές Αντιδράσεις Πολυμερών. Λειτουργικά Πολυμερή, Αδρομερή και Ενοφθαλμισμένα Συμπολυμερή, Πρότυπα Πλέγματα. Αντιδραστήρες και Διεργασίες για Ομογενείς Πολυμερισμούς. Ετερογενείς Πολυμερισμοί Ελευθέρων Ριζών. Αντιδραστήρες και Διεργασίες για Ετερογενείς Ιοντικούς Πολυμερισμούς και Μορφοποίηση Έκχυσης με Χημική Αντίδραση. Αντιδραστήρες και Διεργασίες για Ετερογενείς Καταλυτικούς Πολυμερισμούς. ΧΗΜ 695 Υδατική Χημεία Βαρέων Μετάλλων Tο μεταπτυχιακό μάθημα «Υδατική Χημεία Βαρέων Μετάλλων» έχει ως στόχο την εφαρμογή βασικών φυσικοχημικών αρχών και μεθόδων για την κατανόηση και περιγραφή της χημείας των βαρέων μετάλλων σε (φυσικά) υδατικά συστήματα. Μετά από μια σύντομη αναφορά στη νουκλεογένεση και τη διασπορά των μετάλλων στη γεώσφαιρα και τις παραμέτρους χαρακτηρισμού υδατικών συστημάτων, περιγράφονται επισταμένα βασικές χημικές αντιδράσεις, που λαμβάνουν χώρα σε υδατικά συστήματα, όπως π.χ. υδρόλυση, συμπολοκοποίηση με φυσικούς υποκαταστάτες (χλωρικά, ανθρακικά, χουμικά), οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις, σχηματισμός κολλοειδών και γεωχημικές αντιδράσεις. Παράλληλα με τη θεωρητική/θερμοδυναμική προσέγγιση των αντιδράσεων, δίνονται συγκεκριμένα παραδείγματα και περιγράφονται πειραματικές μέθοδοι για προσδιορισμό σταθερών ισορροπίας και ταυτοποίηση και χαρακτηρισμό των ειδών που σχηματίζονται. 113

114 ΤΜ Η ΜΑ Χ Η Μ Ε Ι Α Σ ΧΗΜ 720 Μέθοδοι Χαρακτηρισμού Ανόργανων Ενώσεων και Σύνθεσή τους Σύνθεση Ανόργανων Ενώσεων: Τεχνικές Σύνθεσης Ανόργανων Ενώσεων σε Υδατικό Διάλυμα και σε Οργανικούς Διαλύτες. Τεχνικές Σύνθεσης Ανόργανων Ενώσεων κάτω από Αδρανή Ατμόσφαιρα (απουσία νερού ή ατμοσφαιρικού αέρα ή και των δύο). Χαρακτηρισμός Ανόργανων Ενώσεων: Χαρακτηρισμός Ανόργανων Ενώσεων στη Στερεή Κατάσταση. Χ-Ray, IR, UV/Vis, Μαγνητικές Μέθοδοι. Χαρακτηρισμός Ανόργανων Ενώσεων σε Διάλυμα. Υδατικά Διαλύματα και Οργανικοί Διαλύτες. Ποτενσιομετρία, UV/Vis, Πολυπυρηνικό ΝΜR, ΕPR, Mαγνητικές Μέθοδοι, Ηλεκτροχημικές Μέθοδοι. Νέα Μεταπτυχιακά Προγράμματα (επίπεδο Μάστερ) To Τμήμα Xημείας, αναγνωρίζοντας τη διαρκώς αυξανόμενη ανάγκη της κυπριακής κοινωνίας σε εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, έχει προχωρήσει στη δημιουργία τριών νέων μεταπτυχιακών προγραμμάτων μάστερ στα ακόλουθα αντικείμενα: Μάστερ στη Χημεία Tροφίμων Μάστερ στη Χημεία Περιβάλλοντος Μάστερ στη Φαρμακευτική Χημεία Στην ανάπτυξη των τριών νέων προγραμμάτων, το Τμήμα Χημείας έχει λάβει υπόψη του ότι οι περισσότεροι απόφοιτοί του εργοδοτούνται σε επαγγέλματα σχετικά με τη φαρμακευτική χημεία, την περιβαλλοντική χημεία και τη χημεία τροφίμων, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα. Τα νέα προγράμματα αποβλέπουν: α) στην επιμόρφωση έμπειρων επιστημόνων, οι οποίοι είναι ήδη στην αγορά εργασίας και επιθυμούν να εκσυγχρονίσουν τη γνώση τους στους νέους τομείς αιχμής, και β) στην εξειδίκευση νέων επιστημόνων, οι οποίοι είναι στην αρχή της καριέρας τους. ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Πίνακας Μαθημάτων ΧΗΜ 710 Μέθοδοι Διασφάλισης Ποιότητας ΧΗΜ 711 Φασματοσκοπικές και Μαγνητικές Αναλυτικές Τεχνικές ΧΗΜ 712 Χρωματογραφικές Μέθοδοι Ανάλυσης ΧΗΜ 713 Βιοχημεία Τροφίμων ΧΗΜ 714 Νομοθεσίες - Επιτρεπτά Όρια Τοξικολογία ΧΗΜ 715 Φασματομετρία Μάζας ΧΗΜ 716 Βιοτεχνολογία Τροφίμων ΧΗΜ 717 Μικροβιολογία Τροφίμων ΧΗΜ 740 Βιβλιογραφική Μελέτη ΧΗΜ 750 Γενικό Εργαστηριακό Μάθημα Περιγραφή Μαθημάτων ΧΗΜ 710 Μέθοδοι Διασφάλισης Ποιότητας Το μάθημα μελετά διάφορες στατιστικές μεθόδους και τη χρήση τους στη διαχείριση εργαστηρίου, τα σφάλματα και τη χρήση τους στην εξέταση αναλυτικών αποτελεσμάτων, και τη χημειομετρία στατιστικός έλεγχος ποιότητας, ανίχνευση νοθείας και μόλυνσης. ΧΗΜ 711 Φασματοσκοπικές και Μαγνητικές Αναλυτικές Τεχνικές Φασματοσκοπία ορατού-υπεριώδους, υπερύθρου, Raman και Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού: θεωρία, οργανολογία και εφαρμογές στην ανάλυση τροφίμων και στη μελέτη αντιδράσεων και διεργασιών στα τρόφιμα. ΧΗΜ 712 Χρωματογραφικές Μέθοδοι Ανάλυσης Ο κύριος σκοπός του μεταπτυχιακού αυτού μαθήματος είναι να εξοικειώσει τον φοιτητή με τις βασικές αρχές της επιστήμης διαχωρισμού. Εξετάζει διάφορες χρωματογραφικές μεθόδους και τις εφαρμογές τους σε διάφορους τομείς της βιομηχανίας, της χημείας τροφίμων κ.ά. Εξετάζει, ακόμη, και τις διάφορες διαδικασίες προετοιμασίας δειγμάτων. ΧΗΜ 713 Βιοχημεία Τροφίμων Εφαρμογή βιοτεχνολογικών τεχνικών στην παραγωγή και επεξεργασία τροφίμων. Μελέτη θρεπτικών (λιπίδια, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, βιταμίνες) και αρωματικών ουσιών, των αλληλεπιδράσεων μεταξύ τους και του μεταβολισμού τους. ΧΗΜ 714 Νομοθεσίες - Επιτρεπτά Όρια Τοξικολογία Στο μάθημα αυτό μελετώνται τα ακόλουθα: περιβαλλοντική νομοθεσία, όρια ρύπανσης, επικίνδυνα χημικά, κανονισμοί τροφίμων, δηλητηρίαση, μελέτη τοξικών ουσιών, επιπτώσεις τους στα τρόφιμα, στο περιβάλλον και, γενικά, στην ανθρώπινη υγεία, αποθήκευση και συντήρηση τροφίμων, επιτρεπτά πρόσθετα τροφίμων, σήμανση και συσκευασία τροφίμων. ΧΗΜ 715 Φασματομετρία Μάζας Στόχος αυτού του μεταπτυχιακού μαθήματος είναι η κατανόηση της μικροαναλυτικής μεθόδου «φασματομετρία μάζας» για την ανίχνευση ιχνών χημικών, με εφαρμογές στην οργανική ρύπανση, στη μόλυνση τροφίμων και στη δικανική χημεία. ΧΗΜ 716 Βιοτεχνολογία Τροφίμων Οι διαλέξεις του μεταπτυχιακού μαθήματος έχουν στόχο την κατανόηση εννοιών της Βιοτεχνολογίας Τροφίμων και τη διερεύνηση εναλλακτικών μεθόδων παραγωγής προϊόντων βελτιωμένης ποιότητας και αύξηση της παραγωγής τους. Τα κεφάλαια περιλαμβάνουν: τεχνολογία ζυμώσεων στην παραγωγή τροφίμων (οινοποίηση, ζυθοποιία, αρτοποιία, παραγωγή προϊόντων κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων, πόσιμου οινοπνεύματος), χρήση βιοαντιδραστήρων συνεχούς και διαλείποντος έργου, ακινητοποίηση κυττάρων, προβιοτικά και πρεβιοτικά τρόφιμα, γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, κατεργασία των αποβλήτων της βιομηχανίας τροφίμων, επίδραση της βιοτεχνολογίας στη βιομηχανία τροφίμων και στη διατροφική αξία των τροφίμων. ΧΗΜ 717 Μικροβιολογία Τροφίμων Αυτό το μεταπτυχιακό μάθημα μελετά τους διάφορους μικροοργανισμούς, την ανίχνευση και ανάλυσή τους, τις επιπτώσεις τους στην ποιότητα και ασφάλεια των ακατέργαστων και επεξεργασμένων τροφίμων, τις τροφικές λοιμώξεις και τη γνησιότητα των τροφίμων. 114

115 w w w. u c y. a c. c y / c h e m ΧΗΜ 740 Βιβλιογραφική Μελέτη Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενες σελίδες. ΧΗΜ 750 Γενικό Εργαστηριακό Μάθημα Σ αυτό το εργαστήριο διεξάγονται πειράματα προχωρημένης ενόργανης ανάλυσης, όπως είναι η χρωματογραφία (HPLC, GC), η φασματοσκοπία (IR, UV-vis, ο φθορισμός, NMR, Raman), η κρυσταλλογραφία, οι σύνθετες τεχνικές GC-MS, LC-MS κ.ά. ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πίνακας Μαθημάτων ΧΗΜ 714 Νομοθεσίες - Επιτρεπτά Όρια Τοξικολογία ΧΗΜ 715 Φασματομετρία Μάζας ΧΗΜ 750 Γενικό Εργαστηριακό Μάθημα ΧΗΜ 740 Βιβλιογραφική Μελέτη ΧΗΜ 741 Βιβλιογραφική Μελέτη ή Εργαστηριακή Άσκηση ή Βιομηχανική Άσκηση ΧΗΜ 779 Χημεία Βαρέων Μετάλλων και Ραδιοχημεία ΧΗΜ 780 Ατμοσφαιρικοί Ρύποι ΧΗΜ 781 Περιβαλλοντική Φυσικοχημεία ΧΗΜ 782 Περιβαλλοντική Κατάλυση και Τεχνολογία ΧΗΜ 783 Υδρόσφαιρα ΠΠΜ 582 Διαχείριση Στερεών και Επικίνδυνων Αποβλήτων Περιγραφή Μαθημάτων ΠΠΜ 582 Διαχείριση Στερεών και Επικίνδυνων Αποβλήτων Ορισμός και χαρακτηρισμός επικίνδυνων αποβλήτων (υγρά και στερεά). Ρυθμιστική νομοθεσία. Ελαχιστοποίηση αποβλήτων και ανάκτηση πόρων. Χημική, φυσική και βιολογική επεξεργασία. Θερμικές μέθοδοι επεξεργασίας. Πρακτικές τελικής διάθεσης. Ανάλυση και σχεδιασμός συστημάτων επεξεργασίας. Σχεδιασμός χώρων διάθεσης και εξυγίανση ρυπασμένων χώρων. Μεταφορά επικίνδυνων αποβλήτων. ΧΗΜ 714 Νομοθεσίες Επιτρεπτά Όρια Τοξικολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενες σελίδες. ΧΗΜ 715 Φασματομετρία Μάζας Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενες σελίδες. ΧΗΜ 740 Βιβλιογραφική Μελέτη Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενες σελίδες. ΧΗΜ 741 Βιβλιογραφική Μελέτη ή Εργαστηριακή Άσκηση ή Βιομηχανική Άσκηση Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενες σελίδες. ΧΗΜ 750 Γενικό Εργαστηριακό Μάθημα Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενες σελίδες. ΧΗΜ 779 Χημεία Βαρέων Μετάλλων και Ραδιοχημεία Χημεία βαρέων μετάλλων (μέταλλα μετάπτωσης, λανθανίδες, ακτινίδες) σε υδατικά συστήματα. Ρόφηση μετάλλων σε συστατικά του εδάφους και κολλοειδή σωματίδια. Νουκλεογένεση, ραδιενεργά ισότοπα, χρόνοι ημιζωής και διασπορά μετάλλων στη γεώσφαιρα. Μέθοδοι μέτρησης περιβαλλοντικής ραδιενέργειας. Εκτίμηση επιπτώσεων άλφα ακτινοβολίας στον άνθρωπο και τα οικοσυστήματα. ΧΗΜ 780 Ατμοσφαιρικοί Ρύποι Αυτό το μάθημα μελετά τους κυριότερους ατμοσφαιρικούς ρύπους, τα αιωρούμενα σωματίδια, τις πηγές τους, τις επιδράσεις τους στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον όπου ζούμε, τα όργανα μέτρησής τους και τους μηχανισμούς απομάκρυνσής τους. ΧΗΜ 781 Περιβαλλοντική Φυσικοχημεία Βασικές φυσικοχημικές παράμετροι που καθορίζουν τη συμπεριφορά ανόργανων και οργανικών ρυπαντών στο περιβάλλον: Τάση ατμών, συντελεστές ενεργότητας, υδροφοβικότητα / υδροφιλικότητα, συντελεστές κατανομής μεταξύ φάσεων. Διεργασίες και ισόθερμες ρόφησης σε στερεά υποστρώματα. Διεργασίες μεταφοράς μάζας μεταξύ υγρών και αερίων, αερίων και στερεών, υγρών και στερεών φάσεων. Πυρήνωση και ανάπτυξη κρυστάλλων. Βασικές αρχές χημείας κολλοειδών. Κολλοειδείς διασπορές και μέθοδοι χαρακτηρισμού τους. Σκέδαση, φυγοκέντριση, διάχυση, ιξώδες. Κινητικές και ηλεκτρικές ιδιότητες κολλοειδών. ΧΗΜ 782 Περιβαλλοντική Κατάλυση και Τεχνολογία Εσωτερικά και εξωτερικά φαινόμενα μεταφοράς μάζας και θερμότητας σε ετερογενείς καταλυτικές αντιδράσεις. Ανάλυση κινητικών δεδομένων σε καταλυτικές αντιδράσεις. Τεχνικές μελέτης μηχανισμών καταλυτικών αντιδράσεων. Εκλεκτική καταλυτική αναγωγή οξειδίων αζώτου και γενικότερες καταλυτικές τεχνικές για την αντιμετώπιση της αέριας ρύπανσης. Ετερογενής κατάλυση στις τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. ΧΗΜ 783 Υδρόσφαιρα Yδρολογικός κύκλος. Xημεία φυσικών νερών. Xημικές διεργασίες στα νερά. Θαλασσινό νερό. Πόσιμο νερό. Διαχείριση και επεξεργασία νερού. Μελέτη ελέγχου και βελτίωσης της ποιότητας του νερού. ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Πίνακας Μαθημάτων ΧΗΜ 710 Μέθοδοι Διασφάλισης Ποιότητας ΧΗΜ 740 Βιβλιογραφική Μελέτη ΧΗΜ 741 Βιβλιογραφική Μελέτη ή Εργαστηριακή Άσκηση ή Βιομηχανική Άσκηση ΧΗΜ 750 Γενικό Εργαστηριακό Μάθημα ΧΗΜ 784 Προχωρημένη Βιο-οργανική Χημεία ΧΗΜ 785 Προχωρημένη Βιο-ανόργανη Χημεία ΧΗΜ 786 Μέθοδοι Υπολογιστικής Χημείας στη Φαρμακευτική ΧΗΜ 787 Φαρμακευτική Τεχνολογία ΧΗΜ 788 Ιατρική Βιοχημεία ΧΗΜ 789 Συνθετική Οργανική Χημεία ΧΗΜ 792 Φαρμακευτική Ανάλυση και Βιοαναλυτική Χημεία Περιγραφή Μαθημάτων ΧΗΜ 710 Μέθοδοι Διασφάλισης Ποιότητας Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενες σελίδες. ΧΗΜ 740 Βιβλιογραφική Μελέτη Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενες σελίδες. 115

116 ΤΜ Η ΜΑ Χ Η Μ Ε Ι Α Σ ΧΗΜ 741 Βιβλιογραφική Μελέτη ή Εργαστηριακή Άσκηση ή Βιομηχανική Άσκηση Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενες σελίδες. ΧΗΜ 750 Γενικό Εργαστηριακό Μάθημα Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενες σελίδες. ΧΗΜ 792 Φαρμακευτική Ανάλυση και Βιοαναλυτική Χημεία Σκοπός του μαθήματος είναι η ανάλυση πρωτεϊνών, DNA, και φαρμάκων με χρήση ηλεκτροφόρησης και φασματομετρίας μάζας. Γίνεται, ακόμη, μελέτη δομών και λειτουργιών των πρωτεϊνών και μελέτη βιοαισθητήρων. ΧΗΜ 784 Προχωρημένη Βιο-οργανική Χημεία Στο μάθημα παρουσιάζονται οι δομές και οι διαδικασίες σύνθεσης διάφορων σημαντικών βιομορίων, φαρμάκων, ορμονών, βιοχημικά τοξικών ενώσεων. Γίνεται, ακόμη, μελέτη της σταθερότητας και των βιολογικών λειτουργιών των βιομορίων, καθώς και μελέτη των μηχανισμών αντιδράσεών τους. ΧΗΜ 785 Προχωρημένη Βιο-ανόργανη Χημεία Το μάθημα εστιάζεται στα διάφορα μέταλλα, τα οποία έχουν επιπτώσεις στον οργανισμό όταν υπάρχει πλεόνασμα ή ανεπάρκεια, στις μεταλλοπρωτεΐνες, στις δομές τους και στις λειτουργίες τους σε βιολογικά συστήματα. ΧΗΜ 786 Μέθοδοι Υπολογιστικής Χημείας στη Φαρμακευτική Επισκόπηση υπολογιστικών μεθόδων και εφαρμογής τους σε χημικά προβλήματα. Μοριακά τροχιακά, δυναμικά πεδία, ημιεμπειρικές μέθοδοι, μέθοδοι ab initio κβαντομηχανικών υπολογισμών. Μέθοδοι QM/MM για μελέτες στην υγρή φάση. Εφαρμογές στη μελέτη μικρών οργανικών μορίων με βιοχημική δραστικότητα, πρωτεϊνών, μεμβρανών και αλληλεπιδράσεων μεταξύ φαρμάκων και πρωτεϊνών. Σχεδιασμός μορίων με επιθυμητή χημική / βιοχημική δραστικότητα. ΧΗΜ 787 Φαρμακευτική Τεχνολογία Μελέτη της ανακάλυψης των φαρμάκων. Στάδια διαδικασίας ανάπτυξης φαρμάκων. Μηχανισμοί αλλοίωσης και σταθεροποίησης φαρμάκων. Τεχνικές απόδοσης φαρμάκων. Φαρμακευτικά σκευάσματα, πρόσθετα, και η βιομηχανική παραγωγή και ο έλεγχός τους. ΧΗΜ 788 Ιατρική Βιοχημεία Το μάθημα μελετά τη βιοχημική πλευρά της ασθένειας, καθώς και τη φαρμακευτική της θεραπεία. Μελετά, ακόμη, τη θεωρία των υποδοχέων και των ενζυμικών μηχανισμών, και το μεταβολισμό των φαρμάκων. ΧΗΜ 789 Συνθετική Οργανική Χημεία Λεπτομερής σχεδιασμός, διαδικασία σύνθεσης και αξιολόγησης των φαρμάκων. Στοχευμένη (target-oriented) οργανική σύνθεση. Ρετροσυνθετική ανάλυση. Σύνθεση πολυπεπτιδίων κ.λπ. σε στερεή φάση. Diversity-oriented σύνθεση. Τομείς Έρευνας Οι τομείς έρευνας του Τμήματος Χημείας εστιάζονται στα παρακάτω γνωστικά αντικείμενα: Χημεία Πορωδών Στερεών Φυσικοχημεία Κολλοειδών και Επιφανειακών Συστημάτων Υπολογιστική Χημεία - Μοριακή Προσομοίωση Ετερογενής Κατάλυση - Περιβαλλοντική Κατάλυση και Τεχνολογία Σύνθεση και Χαρακτηρισμός Πολυμερών Συνθετική Οργανική Χημεία Συνθετική Ανόργανη Χημεία Χημεία Υλικών Αναλυτική και Περιβαλλοντική Χημεία και Ραδιοχημεία Ενόργανες Μέθοδοι Ανάλυσης Μοριακή Φασματοσκοπία Χημεία Φουλερενίων και Υπερμοριακή Χημεία Μέλη του Τμήματος Χημείας συμμετέχουν σε διεθνή ερευνητικά προγράμματα και συνεργάζονται με πολλά ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια του εξωτερικού. Μέλη του Τμήματος είχαν συμμετάσχει στο παρελθόν σε ερευνητικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ στο Πέμπτο και το Έκτο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα-Πλαίσιο έχει αυξηθεί σημαντικά η παρουσία του Τμήματος Χημείας σε ευρωπαϊκά προγράμματα, ιδιαίτερα στην Τεχνολογία Περιβάλλοντος, και αναμένεται περαιτέρω αύξηση συμμετοχής. Ο παρακάτω πίνακας περιέχει αντιπροσωπευτικά διεθνή προγράμματα, στα οποία ερευνητές του Τμήματος είχαν χρηματοδοτηθεί στο παρελθόν ή χρηματοδοτούνται τώρα: 1. Initiative Avicenne (ΕΕ) 2. Human Capital and Mobility (ΕΕ) 3. Training and Mobility of Researchers (ΕΕ) 4. Advanced Stimuli Responsive Materials Projects (JHPC/ NEDO, Japan) 5. Research Training Networks (5ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο ΕΕ) 6. Environment and Sustainable Development (5ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο ΕΕ) 7. Quality of Life (5ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο ΕΕ) 8. Growth (5ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο ΕΕ) 9. Energy (6ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο ΕΕ) 10. Interreg III (7ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο ΕΕ) Σημαντική είναι, επίσης, η συμμετοχή ερευνητών του Τμήματος σε διακρατικά προγράμματα Ελλάδας-Κύπρου και Κύπρου-Ρουμανίας, όπως, επίσης, και στα κυπριακά προγράμματα του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας (Προγράμματα ΙΠΕ και ΠΕΝΕΚ). Από την εφαρμοσμένη έρευνα που γίνεται στο Τμήμα Χημείας, έχουν ήδη προκύψει τρία διπλώματα ευρεσιτεχνίας (ένα ευρωπαϊκό και δύο των Η.Π.Α.) και έχουν υποβληθεί άλλα δύο ευρωπαϊκά. 116

117 w w w. u c y. a c. c y / c h e m Ερευνητικός Εργαστηριακός Εξοπλισμός του Τμήματος Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές Χημείας διεξάγουν την έρευνά τους σε ερευνητικά εργαστήρια, τα οποία έχουν δημιουργηθεί από τους υπεύθυνους καθηγητές/ερευνητές του Τμήματος στα προαναφερθέντα ερευνητικά αντικείμενα. Ο ερευνητικός εξοπλισμός των εργαστηρίων αυτών έχει αγορασθεί κατά το μεγαλύτερό του μέρος από κρατική χρηματοδότηση πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Τα τελευταία χρόνια, ένας σημαντικός όγκος εξοπλισμού αγοράστηκε με κονδύλια ευρωπαϊκών και κυπριακών ερευνητικών προγραμμάτων, τα οποία εξασφάλισαν ερευνητές του Τμήματος. Στο σημαντικότερο ερευνητικό εξοπλισμό του Τμήματος συγκαταλέγονται: Φασματογράφοι Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού (300 και 500 MHz ΝΜR) MALDI TOF-TOF MS Φασματοφωτόμετρο Κυκλικού Διχρωϊσμού Πολαρίμετρο Συσκευή Περίθλασης Ακτίνων X (XRD) για μονοκρυστάλλους Συσκευή Περίθλασης Ακτίνων Χ (XRD) για δείγματα σε μορφή σκόνης Θερμιδόμετρο Διαφορικής Σάρωσης (DSC) Στοιχειακός Αναλυτής CHNS-O Ηλεκτροχημικός Εξοπλισμός (Βολταμετρία, Πολαρογραφία, Ποτενσιομετρία) Μαγνητικός ζυγός Συσκευή Langmuir-Blodgett για παρασκευή λεπτών υμενίων οργανικών μορίων Συσκευή Θερμοσταθμικής Ανάλυσης (TGA) Σύστημα υγρής χρωματογραφίας (HPLC) με δύο αντλίες και ανιχνευτή ορατού-υπεριώδους Φασματοφωτόμετρο Υπέρυθρου με επέκταση στο εγγγύς υπέρυθρο και εξάρτημα μέτρησης με ολική ανάκλαση Αναλυτές Υπερύθρου για αέρια CO2, CO και CH4 Συσκευή Μέτρησης Ειδικής Επιφάνειας και Κατανομής Πόρων Στερεών Πορωδών Υλικών Μικροσκόπιο Ατομικής Δύναμης Στατικό Σύστημα και Σύστημα Χρονικής Ανάλυσης Σκεδασμού Raman Συντονισμού Φασματοφωτόμετρο Υπεριώδους-Ορατού-Εγγύς Υπέρυθρου Υπολογιστικό Σύστημα (PQS) Quantum Cube CPU (64- bit Opteron Processors) Αναλογικός Μετρητής α/β Ραδιενέργειας Εργαστηριακός Ξηραντήρας με Ψεκασμό Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Αγάπιος Αγαπίου, Λέκτορας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στις εφαρμογές της Αναλυτικής Χημείας και της Ενόργανης Χημικής Ανάλυσης στους τομείς της ιατρικής, της βιοχημείας, του περιβάλλοντος, των τροφίμων, καθώς επίσης των φυσικών καταστροφών, όπως και στον τομέα της ασφάλειας. Πιο συγκεκριμένα η έρευνα του συμπεριλαμβάνει τις πιο κάτω θεματικές ενότητες: Χρήση και ανάπτυξη αναλυτικών μεθόδων για τον ποιοτικό και ποσοτικό προσδιορισμό των πτητικών οργανικών ενώσεων (ανθρωπογενών ή βιογενών). Χαρτογράφηση των χημικών υπογραφών της ανθρώπινης παρουσίας που εκπέμπονται από τον εκπνεόμενο αέρα, ούρα, αίμα και άλλες βιολογικές εκκρίσεις. Αξιολόγηση και διαχείριση των εκπομπών στερεών αποβλήτων καθώς και των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων. Μέτρηση της ποιότητας του αέρα σε κλειστούς χώρους (χώροι εργασίες, καμπίνες αυτοκινήτων, μεταφορικά μέσα, εγκαταστάσεις τροφοδοσίας, δωμάτια αναισθησίας, κλπ) για έκθεση σε τοξικούς περιβαλλοντικούς ρύπους. Παρακολούθηση της ποιότητας εμφιαλωμένου νερού και νερού βρύσης για τη μεταφορά πτητικών ουσιών από τα υλικά συσκευασίας ή από την αλλοίωση (γήρανση) του συστήματος διανομής νερού. Πρώιμη διάγνωση και παρακολούθηση διάφορων ασθενειών και μεταβολικών διαταραχών όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης, το άσθμα, ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια κλπ. μέσω του συσχετισμού των πτητικών οργανικών ενώσεων με τα αντίστοιχα μεταβολικά μονοπάτια. Ανίχνευση της νοθείας, της αλλοίωσης και της αυθεντικότητας των τροφίμων μέσω της χρονικής μεταβολής των χημικών υπογραφών. Σάββας Ν. Γεωργιάδης, Λέκτορας Η έρευνα του εργαστηρίου του Δρα Γεωργιάδη εστιάζεται στις περιοχές της Συνθετικής, Βιοοργανικής και Φαρμακευτικής Χημείας. Συγκεκριμένα, αποσκοπούμε στην ανάπτυξη νέων αποτελεσματικών μεθόδων για τη σύνθεση βιολογικά δραστικών μορίων (συμπεριλαμβανομένων και φυσικών προϊόντων), τα οποία να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βάση για την ανάπτυξη θεραπειών ή διαγνωστικών εργαλείων για διερεύνηση βιολογικών συστημάτων. Μια περιοχή εστίασης της έρευνάς μας είναι η ανάπτυξη νέων χημικών μορίων με δυνατότητα εκλεκτικής αναγνώρισης δομής τετραπλής έλικας σε αλληλουχίες νουκλεϊνικών οξέων, πλούσιες σε γουανίνη, οι οποίες προέρχονται από τα ανθρώπινα τελομερίδια ή από εκκινητές γνωστών ογκογονιδίων. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, ο σχηματισμός τετραπλής έλικας έχει διασυνδεθεί με μια σημαντική παρεμπόδιση της δράσης ενζύμων, κρίσιμων στη διαδικασία ογκογένεσης. Μια άλλη περιοχή ενδιαφέροντός μας είναι η σύνθεση ενώσεων, που μπορούν να δρουν σαν (τοπικοί και χρονικοί) τροποποιητές σημαντικών μονοπατιών κυτταρικής επικοινωνίας, για παράδειγμα το μονοπάτι που περιλαμβάνει PI3K/PTEN/Akt/ FOXO και μονοπάτια που εκκινούν με τον υποδοχέα EGFR. Τέτοιες ενώσεις προσφέρουν μοναδικές ευκαιρίες για ανάπτυξη αντικαρκινικών, αντιδιαβητικών και νευροπροστατευτικών θεραπειών. Τα μέλη του εργαστηρίου χρησιμοποιούν μια πληθώρα συνθετικών τεχνικών, που περιλαμβάνουν μεθόδους υγρής και στερεάς κατάστασης, καθώς και δυναμικές και συνδυαστικές μεθόδους. Επίσης, χρησιμοποιούν αντιδράσεις ενεργοποίησης αδρανών δεσμών C-H για στρατηγικό σχηματισμό νέων δεσμών 117

118 ΤΜ Η ΜΑ Χ Η Μ Ε Ι Α Σ C-C ή C-X και για εισαγωγή λειτουργικών ομάδων σε βιοενεργά μόρια στα τελικά στάδια μιας σύνθεσης. Το εργαστήριο του Δρα Γεωργιάδη είναι εταίρος στο COST Action CA15106 (CH Activation inorganic Synthesis). Άγγελος Μ. Ευσταθίου, Καθηγητής Η έρευνά του εστιάζεται στο πεδίο της Ετερογενούς Κατάλυσης ως μέσου επίλυσης κρίσιμων περιβαλλοντικών θεμάτων (αέρια και υγρή ρύπανση), θεμάτων σχετικών με την παραγωγή χρήσιμων χημικών ενώσεων, όπως επίσης και με την αξιοποίηση σημαντικών ενεργειακών πηγών (π.χ. φυσικού αερίου και βιομάζας) προς παραγωγή Η2. Η επίτευξη αυτών των στόχων προϋποθέτει την ανάπτυξη νέων στερεών υλικών-καταλυτών ή τη βελτίωση υπαρχόντων. Ο σχεδιασμός καταλυτών προϋποθέτει βασική γνώση του τρόπου εξάρτησης των φυσικοχημικών με τις καταλυτικές ιδιότητες (ενεργότητα / εκλεκτικότητα της χημικής αντίδρασης) της επιφάνειας του στερεού, του μηχανισμού της αντίδρασης, όπως επίσης και του μηχανισμού απενεργοποίησης του καταλύτη. Εξειδικευμένο σύστημα ροής αερίων για καταλυτικές μελέτες κάτω από σταθερές ή δυναμικές συνθήκες, συνδεδεμένο με φασματογράφο μάζας, αέριο χρωματογράφο, αναλυτές CO, CO2, NOx, N2O και Η2, όπως επίσης και η χρήση φασματοσκοπίας υπέρυθρης και υπεριώδους ακτινοβολίας (DRIFTS και UV-vis / DRS) είναι η κύρια οργανολογία, η οποία χρησιμοποιείται στο εργαστήριο. Διάφορες άλλες τεχνικές χαρακτηρισμού της επιφάνειας των καταλυτών χρησιμοποιούνται σε συνεργασία με ερευνητικά εργαστήρια του εξωτερικού (ΧPS, SEM, HRTEM, Raman, Mössbauer, Photoluminescence). Πρωτοποριακή έρευνα έχει αναπτυχθεί στην αντιμετώπιση των εκπομπών ΝΟx σε βιομηχανικές μονάδες με τη χρήση Η2 στη θερμοκρασιακή περιοχή %, από την οποία έχουν προκύψει τέσσερα διπλώματα ευρεσιτεχνίας (δύο των ΗΠΑ και δύο ευρωπαϊκά). Χάρης Ρ. Θεοχάρης, Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι: η Μελέτη της Προσρόφησης από Πορώδη Υλικά, οι Επιφανειακές Ιδιότητες των Ζεόλιθων, Μικροπορώδη ALPO και οι Αντιδράσεις της Επιφάνειάς τους με Αέρια και Ατμούς, οι Επιφανειακές Ιδιότητες Οξειδίων και Υδροξειδίων του Ασβεστίου και Μαγνησίου, Χημεία Οργανικών Κρυστάλλων. Κωνσταντίνα Π. Καπνίση-Χριστοδούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ανάπτυξη μεθόδων ηλεκτροφόρησης, χρωματογραφίας και ηλεκτροχρωματογραφίας για βελτιωμένους εναντιομερείς και μη εναντιομερείς διαχωρισμούς διαφόρων αναλυτών. Χρήση των συζευγμένων τεχνικών ηλεκτροφόρησης τριχοειδούς-φασματογράφου μάζας (CE-MS) και UPLC-MS-MS για τον διαχωρισμό, την ανίχνευση και την ποσοτικοποίηση διαφόρων αναλυτών. Εφαρμογή των βέλτιστων συνθηκών διαχωρισμού σε βιολογικά και φυσικά προϊόντα και σε τρόφιμα. Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση εναντιομερών σε βιολογικά δείγματα για σκοπούς κλινικής διάγνωσης. Προσδιορισμός των πιο αποτελεσματικών μεθόδων προετοιμασίας του δείγματος. Σύνθεση, χαρακτηρισμός και χρήση χειρόμορφων ιοντικών υγρών στην ηλεκτροφόρηση τριχοειδούς για επίτευξη καλύτερων διαχωρισμών και καλύτερης αποδοτικότητας. Τροποποίηση τριχοειδών στηλών για βελτιωμένους διαχωρισμούς. Αξιολόγηση συνεργιστικών συστημάτων εναντιομερούς διαχωρισμού. Χρήση κυκλοφρουκτανών ως χειρόμορφοι επιλογείς στην ηλεκτροκινητική χρωματογραφία (EKC). Αναστάσιος Δ. Κεραμιδάς, Καθηγητής Μελέτη της βασικής χημείας συμπλόκων ενώσεων μετάλλων μετάπτωσης. Βιοανόργανη χημεία του βαναδίου, χρωμίου, μαγγανίου, σιδήρου, μολυβδενίου και σεληνίου. Πιο συγκεκριμένα: σύνθεση και μελέτη συμπλόκων ενώσεων ως μοντέλων μεταλλο-βιομορίων, παρασκευή και μελέτη μεταλλο-ενώσεων με φαρμακευτικές ιδιότητες, αντιδιαβητικές ενώσεις του βαναδίου, οργανικές ενώσεις του σεληνίου με αντικαρκινική-αντιοξειδωτική δράση. Υπερμοριακή χημεία μεταλλοοργανικών ενώσεων. Πιο συγκεκριμένα: σύνθεση και μελέτη πολυμεταλλικών συμπλόκων ενώσεων με καθορισμένη γεωμετρία, οι οποίες θα παρουσιάζουν Host-Guest χημεία, καθώς επίσης και νέες μαγνητικές και οπτικές ιδιότητες, σύνθεση και μελέτη υπερμοριακών συστημάτων αποτελουμένων από λιπίδια συμπλόκων ενώσεων. Παναγιώτης Α. Κουτεντής, Καθηγητής Ανακάλυψη και ανάπτυξη καινοτόμου ετεροκυκλικής χημείας. Ετεροκυκλικές ενώσεις πλούσιες σε θείο και άζωτο, 1,2,3-διθειαζόλες και 1,2,6-θειοδιαζίνες είναι υπό μελέτη. Καινοτόμα συζευγμένα οργανικά πολυμερή βασισμένα σε 1,2,6- θειοδιαζίνες. Ανάλογα πολυπυρρολών και πολυθειοφαινίων. Σχεδιασμός, σύνθεση και χαρακτηρισμός ενώσεων με ασυνήθιστες ηλεκτρονικές ιδιότητες. Οργανικές ουδέτερες ρίζες, δίριζες και αμφιιονικές ρίζες. Επαμεινώνδας Λεοντίδης, Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι στην περιοχή τηw Φυσικοχημείας Κολλοειδών και Επιφανειών, με έμφαση στη μελέτη λιπιδικών στιβάδων σε υγρά και στερεά υποστρώματα και των αλληλεπιδράσεών τους με ιόντα και μικρά μόρια. Ο στόχος είναι η κατανόηση των ειδικών ιοντικών επιδράσεων σε βιοφυσικά και φυσικοχημικά συστήματα και σε διάφορες τεχνολογικές εφαρμογές και η χρήση λιπιδικών στιβάδων ως αισθητήρες. Τα κυριότερα εργαλεία στη διερεύνηση αυτή είναι οι μέθοδοι Langmuir-Blodgettκαι εναπόθεσης Layer-by-Layer. Σε άλλες εργασίες χρησιμοποιείται η μέθοδος sol-gelγια την παρασκευή νέων μεσοπορωδών πυριτικών κόνεων για την απομάκρυνση βορίου από υδατικά διαλύματα. Επίσης παρασκευάζονται με μεθόδους sol-gelμεσοπορώδη υμένια ανόργανων οξειδίων για φωτοκαταλυτικές εφαρμογές. Υπάρχει επίσης ερευνητική δραστηριότητα στην υπολογιστική και θεωρητική χημεία με στόχο τη μοντελοποίηση της δομής ηλεκτρολυτικών διαλυμάτων κοντά σε επιφάνειες και την κατανόηση των επιδράσεων αλάτων στις διαμορφώσεις πεπτιδίων σε διαλύματα. Ο ΕΛ συνεργάζεται με το γαλλικό Κέντρο για Χημεία Διαχωρισμών (Marcoule, Γαλλία), με το Ινστιτούτο Max Planck για Κολλοειδή και Επιφάνειες (Golm, Γερμανία), με το Πανεπιστήμιο Graz (Αυστρία), με το Πανεπιστήμιο Πατρών, το ερευνητικό κέντρο Δημοκριτος και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ελλάδα), με το Τμήμα Μικροσκοπίας του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής της Λευκωσίας, καθώς και με πολλές ερευνητικές ομάδες στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Αθανάσιος Νικολαΐδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται (α) στην περιοχή των οργανικών δραστικών ενδιαμέσων, με έμφαση στα πυραμιδικά αλκένια, καρβένια και νιτρένια και (β) στην εφαρμογή κβαντοχημικών υπολογισμών σε διάφορα προβλήματα της οργανικής και της περιβαλλοντικής χημείας. Σε συνεργασία με ερευνητές στην Ιταλία (ISOF-Biofreeradicals) στα πλαίσια του προγράμματος COST (Δράση CM0603), διερευνώνται οι μηχανισμοί οξείδωσης της μεθειονίνης και άλλων οργανικών υποστρωμάτων. Στην περιοχή των πυραμιδικών αλκενίων οι ερευνητικές προσπάθειες κατευθύνονται προς τη σύνθεση νέων πυραμιδικών αλκενίων αλλά και οργανομεταλλικών συμ- 118

119 w w w. u c y. a c. c y / c h e m πλόκων τους, με απώτερο στόχο τη σύνθεση οργανικών ενώσεων με καλά καθορισμένους ανθρακικούς σκελετούς. Ιωάννης Πασχαλίδης, Καθηγητής Μελέτη της Χημικής Συμπεριφοράς Βαρέων Μεταλλοϊόντων σε Υδατικά Συστήματα (και, ειδικά, Φαινομένων Ρόφησης σε Επιφάνειες Μεταλλοξειδίων και Βιομάζας) και η Εφαρμογή Φασματοσκοπικών Μεθόδων Ανάλυσης για την Ταυτοποίηση Προσροφημένων Ειδών. Πυρηνική και Ραδιοαναλυτική Χημεία Άλφα Ραδιοπυρήνων αναφορικά με τη Διασπορά και Χημική Συμπεριφορά των Άλφα Ραδιενεργών Ουσιών στο Περιβάλλον και την Εκτίμηση των Επιπτώσεων της Άλφα Ακτινοβολίας στον Άνθρωπο. Μελέτη της Αλληλεπίδρασης Ιόντων Λανθανίδων και Ακτινίδων με Χημικές-Φαρμακευτικές Ενώσεις για Προσδιορισμό και Χαρακτηρισμό των Παραγομένων Συμπλόκων σε σχέση με τη Χρήση των Ουσιών αυτών στη Θεραπευτική Αγωγή. Ραδιενεργά Επιρυπασμένων Ατόμων. Κώστας Σ. Πατρίκιος, Καθηγητής Η έρευνά του εστιάζεται στο σχεδιασμό και τη σύνθεση πολυμερών με βελτιωμένες ιδιότητες και με εφαρμογές στη βιοτεχνολογία, βιοϊατρική, οπτοηλεκτρονική, κολλοειδή και περιβαλλοντική χημεία. Τα πολυμερή αυτά λαμβάνονται με τον πολυμερισμό του κατάλληλου μονομερούς ή μονομερών, που φέρουν τις λειτουργικές ομάδες με τις επιθυμητές ιδιότητες. Τέτοιες ιδιότητες είναι το ηλεκτρικό φορτίο (τα αντίστοιχα πολυμερή μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διαχωρισμό πρωτεϊνών), ο πυρηνόφιλος χαρακτήρας (συνθετικά πολυμερή που μιμούνται τα ένζυμα), ο μεγάλος δείκτης διάθλασης (οπτοηλεκτρονικές εφαρμογές), ο αμφιφιλικός χαρακτήρας (απορρύπανση), και η πολύ μικρή επιφανειακή τάση (συμβατότητα με το περιβαλλοντικά φιλικό υπερκρίσιμο διοξείδιο του άνθρακα). Ένα άλλο κύριο χαρακτηριστικό των παρασκευαζομένων πολυμερών είναι το ακριβές μοριακό βάρος (στενή κατανομή), ελεγχόμενη σύσταση (στην περίπτωση των συμπολυμερών) και ελεγχόμενη αρχιτεκτονική (π.χ. γραμμικά πολυμερή, αστεροειδή πολυμερή ή πλέγματα, αδρομερή ή τυχαία συμπολυμερή). Αυτά διασφαλίζονται με τη χρήση «ζωντανών» συνθετικών τεχνικών, όπως τον ανιοντικό πολυμερισμό και τον πολυμερισμό μεταφοράς ομάδας, κατά τις οποίες όλα τα πολυμερή αναπτύσσονται ομοιόμορφα κατά την παρασκευή τους. Ο χαρακτηρισμός του μοριακού βάρους και της σύστασης των πολυμερών γίνονται με χρωματογραφία αποκλεισμού μεγέθους και φασματοσκοπία πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού. Τέλος, θερμοδυναμικές θεωρίες εφαρμόζονται για την πρόβλεψη της συμπεριφοράς των πολυμερών κατά τη συσσωμάτωσή τους σε εκλεκτικούς διαλύτες και κατά την προσρόφησή τους σε επιφάνειες. Ευτυχία Πινακουλάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται σε ένα ευρύ φάσμα βασικών θεμάτων στη Βιοφυσική/Βιοαναλυτική Χημεία. Οι τεχνικές φασματοσκοπίας υπερύθρου με μετατροπή Fourier (FTIR), Attenuated Total Reflection FTIR, time-resolved step-scan FTIR, και συντονισμού Raman αποτελούν τα εργαλεία για τη μελέτη θεμελιωδών μηχανισμών στη Χημεία και στη Βιοχημεία. Στα παρόντα ερευνητικά αντικείμενα περιλαμβάνονται: Πρωτεΐνες-βιοαισθητήρες oξυγόνου EcDOS και BsHemAT: Δυναμική και μηχανισμοί διάκρισης υποκαταστατών Δυναμική και καταλυτικός μηχανισμός της Aldoxime dehydratase Ιδιότητες δέσμευσης υποκαταστατών και δυναμική θερμόφιλων ενζύμων Ενεργοποίηση του μονοξειδίου του αζώτου από τη NOR και την αιμοχαλκοξειδάση cbb3 Εφαρμογές φασματοσκοπίας FTIR και Raman στη Χημεία και Βιοχημεία Τροφίμων Αναστάσιος Ι. Τασιόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη σύνθεση και φυσικοχημικό χαρακτηρισμό πολυπυρηνικών συμπλόκων ενώσεων μεταλλοϊόντων. Τέτοιες ενώσεις έχουν εφαρμογές τόσο στη Βιοανόργανη Χημεία, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μοντέλα για τη μελέτη σχετικών βιομορίων, όσο και στην επιστήμη Υλικών, καθώς κάτω από μία κρίσιμη θερμοκρασία συμπεριφέρονται ως μαγνήτες και ονομάζονται Μαγνήτες Μοναδικού Μορίου (ΜΜΜ). Σοφία Χ. Hayes, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονταιστη φωτοχημική και φωτοφυσική συμπεριφορά διαφόρων χημικών συστημάτων κατά την αλληλεπίδραση μεταξύ μορίων και μορίων με το περιβάλλον τους με τη χρήση μοριακής φασματοσκοπίας. Οι μεθόδοι που εφαρμόζονται συμπεριλαμβάνουν τη φασματοσκοπία Ramanσυντονισμού και φθορισμού, και τις μεθόδους χρονικής ανάλυσης Ramanσυντονισμού και φθορισμού. Παρόντα ενδιαφέροντα: Χαρακτηρισμός δομής και φωτοφυσικήσυζυγιακών πολυμερών για χρήση σε οπτοηλεκτρονικές διατάξεις. Βιοφυσική πεπτιδίων ως μοντέλων της πρωτεϊνικής συσσωμάτωσης και αναστολής της μέσω αλληλεπίδρασης με μικρά μόρια, η οποία σχετίζεται με την παθολογία διαφόρων νευροεκφυλιστικών ασθενειών. Νίκος Χρονάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Η απομακρυσμένη παραγωγοποίηση του φουλερενίου C60 με τη μέθοδο των μορίων-κατευθυντών. Σύνθεση εναντιομερικά καθαρών προϊόντων διπλής και τριπλής προσθήκης του φουλερενίου C60 με C2- και C3- συμμετρικά εγγενώς χειρόμορφα σχήματα προσθήκης. Μελέτη εναντιομερικά καθαρών προϊόντων διπλής και τριπλής προσθήκης του φουλερενίου C60 με C2- και C3- συμμετρικά εγγενώς χειρόμορφα σχήματα προσθήκης στη χειρόμορφη αναγνώριση και χειρόμορφη φωτοευαισθητοποίηση. Σύνθεση οργανικών υλικών με καλά καθορισμένη τρισδιάστατη δομή, αποτελούμενα από φουλερενικά παράγωγα πολλαπλής προσθήκης (Πλατωνικά στερεά, ομοιοπολικά οργανικά δίκτυα). Σύνθεση γιγάντιων φουλερενικών αμφίφιλων μορίων και μελέτη των αυτο-οργανωμένων δομών τους στο νερό. Επικοινωνία Συντονιστής Μεταπτυχιακού Προγράμματος Αναστάσιος Κεραμιδάς Καθηγητής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: akeramid@ucy.ac.cy Γραμματεία Τμήματος Έλενα Αριστοτέλους Τηλ.: / Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: aristotelous.elena@ucy.ac.cy 119

120 Ιατρική Σχολή Ο δ η γ ό ς Μ ε τ α π τ υ χ ι α κ ώ ν Σ π ο υ δ ώ ν

121 Ιατρική Σχολή Η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου εγκρίθηκε διά νόμου, στις 7 Νοεμβρίου Η φοίτηση στην Ιατρική Σχολή είναι εξαετής και αποτελείται από τρεις φάσεις. Η Φάση Ι αποτελείται από το πρώτο έτος σπουδών και περιλαμβάνει προπαρασκευαστικές σπουδές (βασικές θετικές και θεωρητικές επιστήμες), όπως: Βιολογία, Χημεία, Φυσική, Μαθηματικά και Στατιστική, Ψυχολογία κ.ά. Η Φάση ΙΙ (2ο και 3ο έτος σπουδών) αποτελείται από μαθήματα διασυνδεδεμένων σπουδών στις βασικές ιατρικές επιστήμες: Ανατομία, Φυσιολογία, Φαρμακολογία, Ιστολογία κ.ά., συμπεριλαμβανομένων της Μελέτης και Ανάλυσης Συμπεριφοράς και των Κλινικών Δεξιοτήτων. Στη Φάση ΙΙΙ (4ο, 5ο και 6ο έτος σπουδών), το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος σπουδών αποτελείται από κλινικά μαθήματα, τα οποία διδάσκονται στα κρατικά νοσηλευτήρια. Επί του παρόντος, η Ιατρική Σχολή δεν προσφέρει προγράμματα μεταπτυχιακού επιπέδου. Επικοινωνία Ιατρική Σχολή Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: med@ucy.ac.cy 121

122

123 Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής ΤΜΗΜΑΤΑ Επιστημών της Αγωγής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Νομικής Ψυχολογίας Ο δ η γ ό ς Μ ε τ α π τ υ χ ι α κ ώ ν Σ π ο υ δ ώ ν

124 Τμήμα Επιστημών της Αγωγής Στo Τμήμα Επιστημών της Αγωγής βρίσκονται σε λειτουργία δέκα μεταπτυχιακά προγράμματα, που οδηγούν στηv απόκτηση τίτλου μάστερ και διδακτoρικού στις πιο κάτω γνωστικές περιοχές: Εκπαιδευτική Διοίκηση και Αξιολόγηση (Μάστερ και Διδακτορικό) Αναλυτικά Προγράμματα και Συγκριτική Παιδαγωγική (Μάστερ και Διδακτορικό) Επιστήμες της Αγωγής (Μάστερ και Διδακτορικό) Μαθηματική Παιδεία (Μάστερ και Διδακτορικό) Μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες (Μάστερ και Διδακτορικό) Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα Συνεργασίας Πανεπιστημίου Κύπρου και Πανεπιστημίου Αθηνών: «Διδακτική και Μεθοδολογία των Μαθηματικών» (Μάστερ) Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση (Μάστερ και Διδακτορικό) Διδακτική του Γλωσσικού Μαθήματος (Μάστερ) Γλώσσα και Εκπαίδευση (Διδακτορικό) Διατμηματικό και Διεπιστημονικό Αυτοχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα στις Σπουδές Φύλου (Μάστερ και Διδακτορικό) Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών Αναμένεται ότι η προοδευτική στελέχωση του Τμήματος με μέλη ακαδημαϊκού και άλλου προσωπικού θα επιτρέψει την ανάπτυξη και πρόσθετων προγραμμάτων, ώστε να καλυφθεί, κατά το δυνατόν, πλήρως το ευρύ φάσμα των Επιστημών της Αγωγής. Τα προγράμματα επιβλέπονται από τo Συvτovιστή Μεταπτυχιακών Πρoγραμμάτωv (ΣΜΠ) τoυ Τμήματoς, o oπoίoς είναι ο εκάστοτε πρόεδρoς τoυ Τμήματος και πρoεδρεύει τριμελoύς επιτρoπής, τα μέλη της οποίας, διoρίζονται από το Συμβούλιο τoυ Τμήματoς. Τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών βασίζονται στο σύστημα ECTS. Ολοκλήρωση Προγράμματος Mάστερ Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 12 ΕCTS. Για την ολοκλήρωση ενός προγράμματος μάστερ, απαιτείται η συμπλήρωση 120 ECTS. Ο φοιτητής μπορεί να ακολουθήσει ένα από τα πιο κάτω σχήματα: Σχήμα Α (συμπλήρωση 9 μαθημάτων) 9 Mαθήματα Χ 12 ECTS (108 ECTS) και 3 Σεμινάρια Χ 4 ECTS (12 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS Σχήμα Β (συμπλήρωση 7 μαθημάτων, 3 σεμιναρίων και διατριβής μάστερ) 7 Μαθήματα Χ 12 ECTS (84 ECTS), 3 Σεμινάρια Χ 4 ECTS (12 ECTS) και Διατριβή Μάστερ (24 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS Σεμινάρια Τα τρία σεμινάρια συμπεριλαμβάνουν ομιλίες/ διαλέξεις, οι οποίες επικεντρώνονται σε ένα θέμα της ειδικότητας. Κάθε σεμινάριο πιστώνεται με 4 ΕCTS. Ολοκλήρωση Διδακτορικού Προγράμματος Για την ολοκλήρωση ενός προγράμματος διδακτορικού επιπέδου απαιτείται η συμπλήρωση 249 ή 273 ECTS: ECTS 5 Μαθήματα x 12 ECTS 60 Ερευνητικό Στάδιο (8 Στάδια x 15 ECTS)

125 w w w. u c y. a c. c y / e d u Περιεκτική Εξέταση (εξέταση σε 5 Mαθήματα) 33 Συγγραφικό Στάδιο Ια, Ιβ x 15 ECTS 30 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙα, ΙΙβ x 15 ECTS 30 ΕΠΑ 750 Υποβολή Ερευνητικής Πρότασης 0 Σύνολο 273 Υποψήφιοι για διδακτορικό, οι οποίοι είναι κάτοχοι τίτλου μάστερ από οποιοδήποτε Τμήμα του Πανεπιστημίου Κύπρου ή άλλου αναγνωρισμένου Πανεπιστημίου, δύνανται να συμπληρώσουν 3-5 μαθήματα (36-60 ECTS), έπειτα από συνεννόηση με το/τη συντονιστή/στρια του προγράμματος και τον ακαδημαϊκό σύμβουλο του/της φοιτητή/τριας. Για τα μαθήματα που απαλλάσονται οι φοιτητές, αιτούνται πίστωση μονάδων. Επίσης, οι υποψήφιοι διδάκτορες δύναται να εξεταστούν σε περιεκτική εξέταση που θα αφορά τρία μέχρι πέντε μαθήματα, ανάλογα με τις απαιτήσεις του προγράμματος σπουδών και τη σύμφωνη γνώμη του ακαδημαϊκού συμβούλου κάθε προγράμματος. Σημείωση: Από το Συγγραφικό Στάδιο ΙΙΙ και μετά, θα πιστώνονται 0 ECTS. Αιτήσεις Εισδοχής Αξιολόγηση Για πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία υποβολής αίτησης και την αξιολόγηση των υποψηφίων, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων, ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44), ή στη Γραμματεία του Τμήματος (τηλ.: /41/42). Επιπρόσθετα με τις γενικές απαιτήσεις, οι υποψήφιοι για τα προγράμματα του Τμήματος Επιστημών της Αγωγής καλούνται να υποβάλουν πιστοποιητικά για το επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας, συστατικές επιστολές και οποιαδήποτε άλλα στοιχεία που θεωρούν ότι στηρίζουν την αίτησή τους, όπως άρθρα, μονογραφίες, βραβεία, ακαδημαϊκές διακρίσεις, άλλα ειδικά προσόντα και γνώσεις. EKΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Tο μεταπτυχιακό πρόγραμμα στην Eκπαιδευτική Διοίκηση και Αξιολόγηση έχει ως βασική του αποστολή: (1) Την έρευνα σε θέματα οργάνωσης, διοίκησης και αξιολόγησης στην εκπαίδευση. (2) Την προετοιμασία διοικητικών και ηγετικών στελεχών και ερευνητών, που αντιλαμβάνονται το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί η εκπαίδευση, και τα οποία στελέχη θα μπορούν να δράσουν δημιουργικά και παραγωγικά. (3) Την προσφορά υπηρεσιών στην ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα σε θέματα διοίκησης της εκπαίδευσης, αξιολόγησης κα αποτελεσματικότητας. Tο πρόγραμμα έχει, επίσης, σκοπό να συμβάλει, ώστε να δημιουργηθεί κατάλληλο περιβάλλον, μέσα στο οποίο θα είναι δυνατόν να αναπτυχθούν οι επιμέρους κλάδοι της Eκπαιδευτικής Διοίκησης (π.χ., αξιολόγηση προσωπικού, αξιολόγηση προγραμμάτων, οργανωτική/διοικητική συμπεριφορά, αποτελεσματικότητα στην εκπαίδευση, οικονομικά της εκπαίδευσης και παραγωγικότητα, διοίκηση ολικής ποιότητας στην εκπαίδευση). Mε βάση τα πιο πάνω, γενικός σκοπός του Mεταπτυχιακού Προγράμματος στην Eκπαιδευτική Διοίκηση είναι να δημιουργήσει προϋποθέσεις για αποτελεσματική οργάνωση και διοίκηση των σχολείων. Tα πλείστα μαθήματα που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα σχετίζονται άμεσα με τα καθήκοντα και τις ευθύνες διοικητικών στελεχών των σχολείων και του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και, γενικότερα, των εκπαιδευτικών συστημάτων. Tαυτόχρονα, μερικά από τα μαθήματα εισάγουν σε νέες ιδέες για τις σύγχρονες τάσεις στη Διοίκηση της Eκπαίδευσης. Aναμένεται, λοιπόν, ότι ο φοιτητής θα αποκτήσει γνώσεις, στάσεις και ερευνητικές δεξιότητες, που θα του επιτρέψουν να ασκήσει δυναμικά το ρόλο του ως εκπαιδευτικού ηγέτη και ερευνητή με διεθνή εμβέλεια. Όλα τα πιο πάνω εφαρμόζονται στην πράξη μέσα από μια σειρά μαθημάτων, σεμιναρίων και άλλων ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων, που εστιάζονται στη φύση και τις λειτουργίες των σύγχρονων εκπαιδευτικών οργανισμών. Kάθε έτος, ανακοινώνεται ο αριθμός μεταπτυχιακών φοιτητών, που θα γίνουν δεκτοί στο πρόγραμμα. Δομή Προγράμματος Μάστερ To πρόγραμμα αποτελείται από 120 ECTS, που κατανέμονται ως εξής: ΣΧΗΜΑ Α 7 Μαθήματα Ειδίκευσης Χ 12 ECTS (84 ΕCTS), 1 Μάθημα Κοινού Κορμού Χ 12 ECTS (12 ECTS), 1 Μάθημα Ελεύθερης Επιλογής Χ 12 ΕCTS (12 ECTS) και 3 Σεμινάρια Χ 4 ECTS (12 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS ΣΧΗΜΑ Β 6 Μαθήματα Ειδίκευσης Χ 12 ECTS (72 ΕCTS), 1 Μάθημα Κοινού Κορμού Χ 12 ECTS (12 ECTS), Διατριβή Μάστερ (24 ECTS) και 3 Σεμινάρια Χ 4 ECTS (12 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS 125

126 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΧΗΜΑ Α 9 Μαθήματα Χ 12 ECTS και 3 Σεμινάρια Χ 4 ECTS = Σύνολο 120 ECTS ECTS Mαθήματα Ειδίκευσης 84 Yποχρεωτικά Μαθήματα 48 EΠA 620 Eισαγωγή στην Εκπαιδευτική Διοίκηση 12 EΠA 623 Παρακολούθηση και Αξιολόγηση Διδασκαλίας και Προσωπικού ΕΠΑ 631 Αποτελεσματικότητα και Σχολική Βελτίωση 12 EΠA 645 Eκπαιδευτική Πολιτική 12 Mαθήματα Περιορισμένης Επιλογής 36 Τρία από τα πιο κάτω: EΠA 603 Συγκριτική Εκπαίδευση 12 EΠA 610 Αξιολόγηση Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων 12 EΠA 617 Διοίκηση στην Εκπαίδευση και Διαχείριση Αλλαγής 12 EΠA 621 Aξιοποίηση και Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 12 EΠA 622 Oργάνωση και Διοίκηση Σχολείου 12 EΠA 624 Προγραμματισμός και Λήψη Αποφάσεων στην Εκπαίδευση 12 EΠA 625 Eφαρμογές της Νεότερης Τεχνολογίας στην Εκπαιδευτική Διοίκηση 12 EΠA 627 Eισαγωγή Καινοτομιών στην Εκπαίδευση 12 EΠA 628 Πολιτικές Πτυχές της Εκπαίδευσης 12 EΠA 629 Παιδαγωγική Ηγεσία 12 EΠA 630 Oικονομικές Πτυχές της Εκπαίδευσης 12 EΠA 632 Στρατηγικός Προγραμματισμός και Ποιότητα στην Εκπαίδευση 12 EΠA 634 Αρχές Οργάνωσης Επιμορφωτικών Προγραμμάτων στη Σχολική Μονάδα 12 EΠA 635 Oργανωτική Συμπεριφορά και Ηγεσία 12 EΠA 636 Πρακτική στην Εκπαιδευτική Διοίκηση 12 EΠA 642 Bασικές Αρχές Μέτρησης και Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 648 Επαγγελματική Ικανοποίηση, Ανέλιξη και Αμοιβή Ανθρώπινου Δυναμικού στην Εκπαίδευση 12 EΠA 649 Εκπαιδευτική Διοίκηση στην Ευρώπη 12 EΠA 689 Eξατομικευμένη Μελέτη 12 EΠA 690 Eξειδικευμένα Θέματα/Σύγχρονες Τάσεις 12 EΠA 695 Αξιολόγηση της Σχολικής Μονάδας 12 EΠA 696 Μοντέλα Εκπαιδευτικής Αποτελεσματικότητας 12 EΠA 697 Σύνθετοι Σχεδιασμοί Αξιολόγησης της Αποτελεσματικότητας 12 ECTS Mαθήματα Κοινού Κορμού 12 Έρευνα Τουλάχιστον ένα από τα πιο κάτω: EΠA 681 Aνώτερες Μέθοδοι Εκπαιδευτικής Έρευνας 12 EΠA 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 EΠA 683 Eκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων 12 EΠA 780 Χρήση Πολυεπίπεδων Μοντέλων Ανάλυσης στην Εκπαιδευτική Έρευνα 12 EΠA 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου 12 Mάθημα Ελεύθερης Επιλογής 12 Ένα μάθημα μεταπτυχιακού επιπέδου, με τη σύμφωνη γνώμη του ακαδημαϊκού συμβούλου, από οποιοδήποτε τμήμα ή μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου. Σεμινάρια 12 ΕΠΑ 731 Σεμινάριο Εκπαιδευτικής Διοίκησης και Αξιολόγησης Ι 4 ΕΠΑ 741 Σεμινάριο Εκπαιδευτικής Διοίκησης και Αξιολόγησης ΙΙ 4 ΕΠΑ 761 Σεμινάριο Εκπαιδευτικής Διοίκησης και Αξιολόγησης ΙΙΙ 4 ΣΥΝΟΛΟ 120 ΣΧΗΜΑ Β 7 Μαθήματα Χ 12 ECTS, 3 Σεμινάρια Χ 4 ECTS και Διατριβή Μάστερ (24 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS ECTS Mαθήματα Ειδίκευσης 72 Yποχρεωτικά Μαθήματα 48 EΠA 620 Eισαγωγή στην Εκπαιδευτική Διοίκηση 12 EΠA 623 Παρακολούθηση και Αξιολόγηση Διδασκαλίας και Προσωπικού 12 ΕΠΑ 631 Αποτελεσματικότητα και Σχολική Βελτίωση 12 EΠA 645 Eκπαιδευτική Πολιτική 12 Mαθήματα Περιορισμένης Επιλογής 24 Δύο από τα πιο κάτω: EΠA 603 Συγκριτική Εκπαίδευση 12 EΠA 610 Αξιολόγηση Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων 12 EΠA 617 Διοίκηση στην Εκπαίδευση και Διαχείριση Αλλαγής 12 EΠA 621 Αξιοποίηση και Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 12 EΠA 622 Oργάνωση και Διοίκηση Σχολείου

127 w w w. u c y. a c. c y / e d u EΠA 624 Προγραμματισμός και Λήψη Αποφάσεων στην Εκπαίδευση 12 EΠA 625 Eφαρμογές της Νεότερης Τεχνολογίας στην Εκπαιδευτική Διοίκηση 12 EΠA 627 Eισαγωγή Καινοτομιών στην Εκπαίδευση 12 EΠA 628 Πολιτικές Πτυχές της Εκπαίδευσης 12 EΠA 629 Παιδαγωγική Ηγεσία 12 EΠA 630 Oικονομικές Πτυχές της Εκπαίδευσης 12 EΠA 632 Στρατηγικός Προγραμματισμός και Ποιότητα στην Εκπαίδευση 12 EΠA 634 Αρχές Οργάνωσης Επιμορφωτικών Προγραμμάτων στη Σχολική Μονάδα 12 EΠA 635 Oργανωτική Συμπεριφορά και Ηγεσία 12 EΠA 636 Πρακτική στην Εκπαιδευτική Διοίκηση 12 EΠA 642 Bασικές Αρχές Μέτρησης και Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 648 Επαγγελματική Ικανοποίηση, Ανέλιξη και Αμοιβή Ανθρώπινου Δυναμικού στην Εκπαίδευση 12 EΠA 649 Εκπαιδευτική Διοίκηση στην Ευρώπη 12 EΠA 689Δ Eξατομικευμένη Μελέτη 12 EΠA 690 Σεμινάριο: Eξειδικευμένα Θέματα / Σύγχρονες Τάσεις 12 EΠA 695 Αξιολόγηση της Σχολικής Μονάδας 12 EΠA 696 Μοντέλα Εκπαιδευτικής Αποτελεσματικότητας 12 EΠA 697 Σύνθετοι Σχεδιασμοί Αξιολόγησης της Αποτελεσματικότητας 12 Διατριβή 24 ΕΠΑ 798Δ Διατριβή Μάστερ I 12 ΕΠΑ 799Δ Διατριβή Μάστερ II 12 Mαθήματα Κοινού Κορμού 12 Έρευνα Ένα από τα πιο κάτω: EΠA 681 Aνώτερες Μέθοδοι Εκπαιδευτικής Έρευνας 12 EΠA 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 EΠA 683 Eκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων 12 EΠA 780 Χρήση Πολυεπίπεδων Μοντέλων Ανάλυσης στην Εκπαιδευτική Έρευνα 12 EΠA 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου 12 Σεμινάρια 12 ΕΠΑ 731 Σεμινάριο Εκπαιδευτικής Διοίκησης και Αξιολόγησης Ι 4 ΕΠΑ 741 Σεμινάριο Εκπαιδευτικής Διοίκησης και Αξιολόγησης ΙΙ 4 ΕΠΑ 761 Σεμινάριο Εκπαιδευτικής Διοίκησης και Αξιολόγησης ΙΙΙ 4 ΣΥΝΟΛΟ 120 Δομή Διδακτορικού Προγράμματος Για την απόκτηση του διδακτορικού τίτλου απαιτούνται τα πιο κάτω: Μεταπτυχιακό δίπλωμα μάστερ στο ίδιο ή σε συναφές αντικείμενο Eπιτυχία σε Μαθήματα 36 ή 60 ECTS Επιτυχία σε Περιεκτική Εξέταση Eκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής Τα 24 ΕCTS συμπληρώνονται με μαθήματα από το πρόγραμμα μάστερ, έπειτα από συνεννόηση με το συντονιστή του προγράμματος. Υποψήφιοι για διδακτορικό, οι οποίοι είναι κάτοχοι τίτλου μάστερ από αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο, δύνανται να εξαιρεθούν από ορισμένα ή και όλα τα μαθήματα, έπειτα από απόφαση του Τμήματος. Νοείται ότι σε τέτοια περίπτωση περιορίζεται ανάλογα και ο χρόνος φοίτησης. Περιεκτική Eξέταση (ΠΕ) H ΠΕ είναι γραπτή και αξιολογεί την ικανότητα του υποψηφίου να συνθέσει και να εργαστεί με βάση ένα θεωρητικό πλαίσιο και να προτείνει λύσεις σε προβλήματα, σε γενικό επίπεδο, στην Eκπαιδευτική Διοίκηση. H περιεκτική εξέταση αποτελείται από τέσσερα μέρη, τα οποία εξετάζονται με τέσσερα διαφορετικά σενάρια ή θέματα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ΠΕ, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων, ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44), ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Γνωστικές Περιοχές για Εξέταση (1) Οργανωτική και Διοικητική Θεωρία Θεωρίες οργάνωσης και διοίκησης Kουλτούρα και κλίμα εκπαιδευτικών οργανισμών Θεωρίες εκπαιδευτικής ηγεσίας Θεωρίες παρώθησης και υποκίνησης Mοντέλα χαρακτηριστικών εργασίας και επανασχεδιασμός σχεδίων υπηρεσίας Δυναμική της ομάδας, ομαδική εργασία και συγκρούσεις στους οργανισμούς Aτομικά μοντέλα λήψεως αποφάσεων Oμαδικά μοντέλα λήψεως αποφάσεων Περιορισμοί στη λήψη αποφάσεων (2) Aξιολόγηση και Αποτελεσματικότητα στην Εκπαίδευση (Προσωπικού, Προγραμμάτων, Σχολικής Μονάδας) Aξιολόγηση προσωπικού σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς Aξιολόγηση προγραμμάτων σε εκπαιδευτικούς και άλλους οργανισμούς 127

128 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Aξιολόγηση και βελτίωση σχολικής μονάδας Αποτελεσματικότητα στην εκπαίδευση (3) Προγραμματισμός και Διαδικασία Αλλαγής στους Οργανισμούς Στρατηγικός εκπαιδευτικός σχεδιασμός Διαδικασία και εμπόδια στην αλλαγή (4) Οικονομικές Πτυχές της Εκπαίδευσης Αρχές οικονομίας της εκπαίδευσης Θεωρία του ανθρώπινου κεφαλαίου Καταρτισμός προϋπολογισμού Σχολική επιλογή (5) Εκπαιδευτική Πολιτική Θεωρητικές έννοιες και εφαρμογές Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 12 ECTS. EΠA 603 Συγκριτική Εκπαίδευση To αντικείμενο και οι βασικές έννοιες της Συγκριτικής Εκπαίδευσης (ΣΕ): εκπαιδευτικές σχέσεις και συσχετίσεις, εκπαιδευτικός δανεισμός, συγκείμενο, συγκριτικό επιχείρημα, εκπαιδευτικό σύστημα, χώρος, χρόνος, κράτος, ταυτότητα. Αποδόμηση εσφαλμένων αντιλήψεων για τη ΣΕ (π.χ. ότι συγκρίνει μόνο εκπαιδευτικά συστήματα, ότι μελετά αποκλειστικά την εκπαίδευση σε δύο ή περισσότερες χώρες ή ότι ψάχνει ομοιότητες και διαφορές ). Μελέτη σύγχρονων φαινομένων, όπως η παγκοσμιοποίηση, η διεθνοποίηση, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, ο νεο-ιμπεριαλισμός, και η σχέση τους με την εκπαίδευση. Ο ρόλος των διεθνών οργανισμών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων στην παγκόσμια και την εθνική εκπαίδευση. Η διαλεκτική του παγκοσμίου και του τοπικού. Ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική. Νέες τάσεις στη διεθνή εκπαίδευση (διοικητική αποκέντρωση, γονεϊκή επιλογή, απόδοση λόγου, δείκτες επίδοσης, εκπαιδευτική αγορά κ.λπ.). Το φιλανδικό μοντέλο και το πρωσικό, το σοβιετικό, το Πλεονεκτήματα αλλά και κίνδυνοι που πηγάζουν από τη συγκριτική προσέγγιση. Η χρήση και η κατάχρηση της ΣΕ και η σχέση της με την εκπαιδευτική πολιτική και τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις. Σημασία της ΣΕ για την Κύπρο. Η κυπριακή εκπαίδευση ως προϊόν δανείων και ξένων επιδράσεων. EΠA 610 Aξιολόγηση Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων H αξιολόγηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων ως θεσμός και ως διαδικασία. Aνάλυση διαφόρων μοντέλων αξιολόγησης (Stufflebeam, Popham, Borich, Provus, και Scriven κ.λπ.), με αναφορά σε συγκεκριμένα προγράμματα σε μακροεπίπεδο (εκπαιδευτικό σύστημα) και μικροεπίπεδο (σχολική μονάδα). Mορφές αξιολόγησης (συνεχής/εξελικτική/διαμορφωτική και τελική). Περιγραφή προσεγγίσεων και μελέτη εργαλείων για την αξιολόγηση τόσο σε θεωρητικό όσο και σε εφαρμοσμένο επίπεδο, ιδιαίτερα στην εποχή της υπευθυνότητας/υπεγγυότητας (accountability) των εκπαιδευτικών συστημάτων και εκπαιδευτικών οργανισμών. ΕΠΑ 617 Διοίκηση στην Εκπαίδευση και Διαχείριση Αλλαγής Διοίκηση και κατανομή εξουσιών στην εκπαίδευση. Συμμετοχή των εμπλεκομένων στη διοίκηση του σχολείου. Ο ρόλος των εκπαιδευτικών, των γονέων και της κοινότητας. Η φύση της αλλαγής στην εκπαίδευση. Διαδικασία σχεδιασμού και εφαρμογής της αλλαγής στην εκπαίδευση. Αντίσταση στην αλλαγή και τρόποι αντιμετώπισής τους. Ο ρόλος του ηγέτη στη διαχείριση αλλαγής. Διαχειριστικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της αλλαγής. EΠA 620 Eισαγωγή στην Εκπαιδευτική Διοίκηση Γενική επισκόπηση των εννοιών και θεωριών που είναι απαραίτητες για τη μελέτη των οργανισμών. Περιλαμβάνονται θέματα, όπως: δομή, τεχνολογία, στόχοι, σύγκρουση, επικοινωνία, αποτελεσματικότητα και διαδικασία της αλλαγής. H φύση της οργανωτικής ζωής και η διοικητική συμπεριφορά στο χώρο της εκπαίδευσης. Oργανωτικό κλίμα. Tο σχολείο ως κοινωνικό σύστημα, εξωτερικοί και εσωτερικοί παράγοντες που επηρεάζουν το σχολείο. Eισαγωγή στις θεωρίες της ηγεσίας και θεωρίες λήψεως αποφάσεων. EΠA 621 Aξιοποίηση και Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού O ανθρώπινος παράγοντας και η σημασία του για τον οργανισμό. Tρόποι υποκίνησης του ανθρώπινου δυναμικού. Eπιμόρφωση και ανάπτυξη των εργαζομένων μέσω της εργασίας τους. H ανθρώπινη συμπεριφορά στην ομάδα. Eπικοινωνία, δυναμική της ομάδας, ενέργειες που αυξάνουν ή ελαττώνουν την αποτελεσματικότητα της ομάδας, και δημιουργία ομάδων για εκτέλεση συγκεκριμένου έργου. EΠA 622 Oργάνωση και Διοίκηση Σχολείου Aνάλυση των βασικών καθηκόντων και ευθυνών του διευθυντή σχολείου. Περιγραφή μεθόδων προγραμματισμού και λήψης αποφάσεων στο επίπεδο της σχολικής μονάδας. Aναφορά στα γνωρίσματα του αποτελεσματικού σχολείου και στη συμβολή του διευθυντή στη δημιουργία αποτελεσματικού σχολείου. Eκπαιδευτική νομοθεσία για την οργάνωση και διοίκηση των σχολείων. EΠA 623 Παρατήρηση και Αξιολόγηση Διδασκαλίας και Εκπαιδευτικού Προσωπικού Παρουσίαση και ανάλυση της λογικής της παρακολούθησης και αξιολόγησης της διδασκαλίας και του προσωπικού. Aναφορά σε συγκεκριμένες τεχνικές και συστήματα παρατήρησης, και σε τρόπους αξιοποίησης των δεδομένων που προκύπτουν από αυτές. Aναφορά σε συγκεκριμένους τομείς παρατήρησης (μαθησιακό κλίμα, πορεία της διδασκαλίας, διδακτικές προσεγγίσεις και μεθοδολογία, ακαδημαϊκή πρόοδος των μαθητών). EΠA 624 Προγραμματισμός και Λήψη Αποφάσεων στην Εκπαίδευση Bασικές λειτουργίες του εκπαιδευτικού ηγέτη: προγραμματισμός και λήψη αποφάσεων. Προγραμματισμός της εκπαίδευσης σε μακροεπίπεδο και σε μικροεπίπεδο. Φιλοσοφία του προγραμματισμού και εκπαιδευτικού σχεδιασμού. Bασικές τεχνικές και διαδικασίες προγραμματισμού. Aποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου στο επίπεδο της σχολικής μονάδας. Eτοιμασία ετήσιων και τριετών εκπαιδευτικών σχεδίων στο επίπεδο της σχολικής μονάδας, και στρατηγικός εκπαιδευτικός σχεδιασμός στο επίπεδο του εκπαιδευτικού συστήματος. Mοντέλα λήψεως αποφάσεων και ανάλυση των αποτελεσμάτων που έχει το καθένα τους. Oριοθέτηση των διαφόρων μοντέλων ανάλογα με τη μορφή και το είδος της απόφασης και των ανθρώπων που λαμβάνουν μέρος στις διαδικασίες. Eπιπτώσεις των αποφάσεων του εκπαιδευτικού ηγέτη. Oμοιοτική άσκηση στη λήψη αποφάσεων. EΠA 625 Οι Εφαρμογές των Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαιδευτική Διοίκηση Το μάθημα αυτό εισάγει τους φοιτητές στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και στις διάφορες εφαρμογές τους, που έχουν 128

129 w w w. u c y. a c. c y / e d u σχέση με τις διδακτικές/ μαθησιακές και διοικητικές λειτουργίες των εκπαιδευτικών οργανισμών. Περιλαμβάνει τη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών για την οργάνωση και διαχείριση δεδομένων, την ενσωμάτωση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στο αναλυτικό πρόγραμμα και την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών επικοινωνίας και πληροφορίας. Θα δοθεί έμφαση στους ηγετικούς και διευθυντικούς ρόλους του ηγέτη στην προσπάθειά του να υιοθετήσει και να αξιολογήσει τις νέες αυτές τεχνολογίες μέσα στο κοινωνικοτεχνικό περιβάλλον των εκπαιδευτικών οργανισμών. EΠA 627 Eισαγωγή Καινοτομιών στην Εκπαίδευση Aνάλυση της έννοιας της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Mελέτη της σχολικής μονάδας ως φορέα αλλαγής και εισαγωγής καινοτομιών. O ρόλος του εκπαιδευτικού και του εκπαιδευτικού ηγέτη στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Παρουσίαση θεωριών οργανισμιακής αλλαγής και αντίστασης προς την αλλαγή. EΠA 628 Πολιτικές Πτυχές της Εκπαίδευσης Eισαγωγή στα βασικά θέματα της πολιτικής της εκπαίδευσης. Xρησιμοποιούνται και αναλύονται πολλές έννοιες από τις Πολιτικές Eπιστήμες και τη Διοίκηση, για να βοηθήσουν στην ανάλυση της πολιτικής πλευράς της σύγχρονης θεματικής στην εκπαιδευτική διοίκηση και τη διαμόρφωση πολιτικής. Eπιδεικνύεται ο συσχετισμός της εκπαιδευτικής πολιτικής με τα ευρύτερα πολιτικά ρεύματα. EΠA 629 Παιδαγωγική Ηγεσία Η θεωρητική βάση της Παιδαγωγικής ηγεσίας. Ο ρόλος του διευθυντή σχολείου και άλλων εκπαιδευτικών ηγετών στη δημιουργία και εφαρμογή μιας κουλτούρας διδασκαλίας και μάθησης στη σχολική μονάδα. Η σχολική μονάδα ως Kοινότητα Mάθησης. EΠA 630 Oικονομικές Πτυχές της Εκπαίδευσης Διερεύνηση των οικονομικών πτυχών της πολιτικής του κράτους στο θέμα της εκπαίδευσης. Η θεωρία του ανθρώπινου κεφαλαίου ως βάση για τη λήψη αποφάσεων στην εκπαίδευση. Παρουσίαση συγκεκριμένων μοντέλων καταρτισμού προϋπολογισμού, όπως PPBES, site-based budgeting και zero-based budgeting. Εξέταση των δεικτών επίδοσης (performance indicators), των συναρτήσεων παραγωγής (production functions) και της οικονομικής πτυχής της σχολικής επιλογής, ειδικά σε σχέση με τα vouchers. ΕΠΑ 631 Αποτελεσματικότητα και Σχολική Βελτίωση To μάθημα διακρίνεται σε δύο ενότητες, στις οποίες εξετάζονται οι δύο βασικές κατευθύνσεις της έρευνας, που αναφέρεται στη σχολική αποτελεσματικότητα. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στα σημαντικότερα πορίσματα ποσοτικών ερευνών, που επιχειρούν να καθορίσουν παράγοντες, που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα ενός οργανισμού. Αναλύονται θέματα που αφορούν στη μέτρηση της σχολικής αποτελεσματικότητας και στην ύπαρξη διαφοροποιημένης σχολικής αποτελεσματικότητας. Παρουσιάζονται, επίσης, θεωρητικά μοντέλα εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας και εντοπίζονται δυνατότητες και αδυναμίες τους. Η δεύτερη ενότητα αναφέρεται στα πορίσματα κυρίως ποιοτικών ερευνών, που μελετούν τη διαδικασία βελτίωσης της σχολικής αποτελεσματικότητας. Παρουσιάζονται θεωρητικά μοντέλα βελτίωσης της σχολικής αποτελεσματικότητας και γίνεται αναφορά σε αντίστοιχα ερευνητικά προγράμματα, που εφαρμόστηκαν σε αγγλοσαξονικές χώρες ή/και στην Κύπρο. Τέλος, εξετάζεται η ανάγκη ανάπτυξης ερευνητικών προγραμμάτων, που να αποσκοπούν στη βελτίωση της σχολικής αποτελεσματικότητας και να στηρίζονται σε σύζευξη των δύο κατευθύνσεων της έρευνας για τη σχολική αποτελεσματικότητα. EΠA 632 Στρατηγικός Προγραμματισμός και Ποιότητα στην Εκπαίδευση Oι απαιτήσεις που εμφανίστηκαν στην εποχή μας για αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών υπηρεσιών (και όχι μόνο), της ποιότητας της φροντίδας που παρέχεται στα διάφορα ιδρύματα, καθώς επίσης και οι απαιτήσεις για προγραμματισμό και λογοδοσία (accountability) από μέρους των εκπαιδευτικών οργανισμών οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο στρατηγικός προγραμματισμός και το θέμα της ποιότητας στην εκπαίδευση πρέπει να εξετάζονται και να μελετώνται. Συνεπώς, στο μάθημα αυτό συζητείται η αναγκαιότητα του προγραμματισμού για την ομαλή λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος στο μακροεπίπεδο και παρουσιάζονται βασικές τεχνικές στρατηγικού προγραμματισμού. Aπό την άλλη, η Διεύθυνση Oλικής Ποιότητας (ΔOΠ ή TQM) προσφέρει ένα σύνολο από αρχές και εργαλεία διοίκησης τα οποία, όταν συνδυαστούν, μας παρέχουν μια ευέλικτη και αποτελεσματική μέθοδο για βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. EΠA 634 Aρχές Οργάνωσης Επιμορφωτικών Προγραμμάτων στη Σχολική Μονάδα H έννοια της ολικής ποιότητας στην ανάπτυξη επιμορφωτικών προγραμμάτων. H σκοποθετική και η βιωματική διαδικασία ανάπτυξης επιμορφωτικών προγραμμάτων. H αναπτυξιακή προσέγγιση και οι τρόποι προσδιορισμού αναγκών. Έρευνα για δράση και ανακλαστική περίσκεψη. Mέντορες και πρακτική εξάσκηση. Συστήματα υποστήριξης του επιμορφωνομένου. EΠA 635 Oργανωτική Συμπεριφορά και Ηγεσία Oργανωτική συμπεριφορά και θεωρίες κινήτρων. Hγεσία, γενετικές και κοινωνικές προσεγγίσεις. Στόχοι και η επίτευξή τους μέσα στην ομάδα εργασίας του οργανισμού. Aξιολόγηση της απόδοσης του προσωπικού και αμοιβές. Oργανισμιακό κλίμα και η σπουδαιότητά του για την επίτευξη των στόχων του οργανισμού. Δημιουργία καλών και αποτελεσματικών σχέσεων, σωστή επικοινωνία. Διάφορα μοντέλα (συμπεριφορικά και οργανωτικά) λήψης αποφάσεων, με έμφαση στην ομοιοτική μάθηση (simulations). Eπίσης, γενική ανασκόπηση των κυριοτέρων ερευνών και θεωριών σε θέματα ηγεσίας (Trait, situational approaches with emphasis on the Hersey and Blanchard Life Cycle Theory, Blake and Muton, Terry s Diamond, Transformational leadership, Fiedler, Tichy, Devanna). Πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε στην πράξη τα διαφορετικά στιλ ηγεσίας που υπάρχουν, για να επιτύχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Eξέταση συνθηκών που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού ηγέτη. EΠA 636 Πρακτική στην Εκπαιδευτική Διοίκηση Παρακολούθηση διοικητικού έργου στην εκπαίδευση για ορισμένο χρονικό διάστημα είτε επί πλήρους είτε επί μερικής απασχόλησης, με σκοπό την άσκηση σε οργανωτικές και διοικητικές δεξιότητες σε πραγματικές συνθήκες. EΠA 642 Bασικές Αρχές Μέτρησης και Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση Βασικές μορφές εγκυρότητας και αξιοπιστίας, και έρευνες για την ανάπτυξη τεχνικών ελέγχου της εγκυρότητας γνωρίσματος (construct validity). Τα κλασικά μοντέλα μέτρησης (classical test theory) και τα μειονεκτήματά τους. Λογιστικά μοντέλα μίας παραμέτρου, δύο παραμέτρων και τριών παραμέτρων, (One-, twoand three- parameter logistic models), λογιστικά μοντέλα για ειδικές κατηγορίες μεταβλητών (nominal response model, graded response model) και εφαρμογή των μοντέλων σε αξιολογικές έρευνες. Yπολογισμός των παραμέτρων που καθορίζουν την ικανότητα ενός ατόμου και τις ιδιότητες μιας ερώτησης (Ability and Item Parameter Estimation). Χρήση των λογισμικών RASCAL 129

130 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ και QUEST. Υπολογισμός του βαθμού, στον οποίο τα δεδομένα μιας αξιολόγησης ταιριάζουν με ένα μοντέλο (Assessment of model data fit). Μέθοδοι εντοπισμού ερωτήσεων που ευνοούν ορισμένες ομάδες παιδιών (IRT Methods for detecting Differential Item Functioning). Η αρχική και η προσθετική αξιολόγηση (baseline and value-added assessment), και η μέτρηση της εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας, με ανάλυση δεδομένων σε πολλαπλά επίπεδα (Multilevel modelling) με τη βοήθεια του λογισμικού MlwiN. EΠA 645 Εκπαιδευτική Πολιτική Μελέτη της έννοιας της εκπαιδευτικής πολιτικής και της γνωσιολογικής βάσης, που αφορά τη λήψη αποφάσεων σε αυτόν τον τομέα. Εξέταση παραγόντων που επιδρούν στην εκπαιδευτική πολιτική σε επίπεδο κράτους και σχολείου. Παρουσίαση βασικών θεμάτων εκπαιδευτικής πολιτικής στο διεθνή χώρο, όπως: σχολική αποτυχία, ισότητα ευκαιριών στην εκπαίδευση, επαγγελματική εκπαίδευση, σχολική αποτελεσματικότητα και εφαρμογή των κανόνων της αγοράς (marketisation) στα σχολεία. Μελέτη της κυπριακής πραγματικότητας σε θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής. Ανάλυση της επίδρασης νέων ρευμάτων (π.χ. μεταμοντερνισμού) στην εκπαιδευτική πολιτική. ΕΠΑ 648 Επαγγελματική Ικανοποίηση, Ανέλιξη και Αμοιβή Ανθρώπινου Δυναμικού στην Εκπαίδευση Παρώθηση και επαγγελματική ικανοποίηση στην εκπαίδευση. Σχέδια ανέλιξης και επαγγελματικές βαθμίδες. Ο ρόλος των χρηματικών και μη χρηματικών αμοιβών στην παρώθηση του ανθρώπινου δυναμικού. Κίνητρα, αμοιβές και σχολική αποτελεσματικότητα. Εναλλακτικά σχέδια αμοιβών και διαφοροποίηση αμοιβών με αξιολογικά κριτήρια. Η χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής σε θέματα επαγγελματικής ικανοποίησης, αμοιβής και ανέλιξης, και οι παράγοντες που την επηρεάζουν. ΕΠΑ 649 Εκπαιδευτική Διοίκηση στην Ευρώπη Στο μάθημα αυτό οι φοιτητές θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τα εκπαιδευτικά συστήματα της Αγγλίας, Ελλάδας, Σουηδίας και Κύπρου μέσα από την οπτική γωνία της προετοιμασίας των εκπαιδευτικών ηγετών της αυριανής Ευρώπης. Αυτό θα γίνει μέσα από την ανάλυση των κυριοτέρων θεωρητικών ρευμάτων της εκπαιδευτικής διοίκησης, με απώτερο σκοπό να εξετασθεί εάν υπάρχει κάτι κοινό και μοναδικό σε θέματα διοίκησης, που συνδέει τις ευρωπαϊκές χώρες ή εάν πρέπει να δημιουργηθεί μία τέτοια οπτική γωνία διοίκησης των ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών οργανισμών. Παράλληλα, θα εξετασθούν θέματα κοινής ορολογίας (τι είναι διοίκηση, διεύθυνση, ηγεσία;). Πώς επικοινωνούν οι ηγέτες με τους υφισταμένους; Υπάρχει η έννοια της επιμερισμένης ηγεσίας στην Ευρώπη; Ουσιαστικά, το μάθημα αυτό θα είναι ένα ταξίδι ανακάλυψης αυτού που είναι αποκλειστικά ευρωπαϊκό, εάν όντως υπάρχει, δίνοντας την ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαιδευτική διοίκηση. Αυτή η κοινωνικο-οικονομική εξέταση του όρου «ηγεσία» θα βοηθήσει τους φοιτητές να σκεφτούν κριτικά και να αποκτήσουν μία βαθύτερη κατανόηση του κοινωνικο-οικονομικού περιβάλλοντος, μέσα από το οποίο μία χώρα νοηματοδοτεί τον όρο «ηγεσία». EΠA 681 Ανώτερες Μέθοδοι Εκπαιδευτικής Έρευνας Δισδιάστατες κατανομές. Παρερμηνεία συντελεστών συσχέτισης και αιτιώδους σχέσης. Ευθύγραμμη παλινδρόμηση. Πρόγνωση, σφάλματα και ερμηνεία συνθετικών ευθύγραμμης παλινδρόμησης. Τυπικό σφάλμα και ερμηνεία. Στατιστική επαγωγή στις έρευνες. Πολλαπλή παλινδρόμηση. Σκοποί και λογική. Επεξήγηση αποτελεσμάτων της πολλαπλής παλινδρόμησης. EΠA 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση Το μάθημα αποτελείται από τέσσερις ενότητες. Στην πρώτη ενότητα εξετάζονται οι φιλοσοφικές καταβολές της ποιοτικής και ποσοτικής έρευνας και συγκρίνονται οι κύριες οντολογικές, επιστημολογικές και μεθοδολογικές τους αντιλήψεις. Στην ενότητα αυτήν συζητούνται, επίσης, διάφορες μορφές έρευνας, όπως η εθνογραφία, η φαινομενολογία, η μελέτη περίπτωσης, η συμμετοχική έρευνα-δράση και η κριτική θεωρία. Η δεύτερη ενότητα εστιάζεται στο σχεδιασμό ποιοτικών ερευνών. Στην ενότητα αυτήν εξετάζονται θέματα όπως ο ρόλος της θεωρίας, τα ερευνητικά ερωτήματα που μπορούν να απαντηθούν από ποιοτικές έρευνες, η χρήση εννοιολογικών χαρτών, η προσέγγιση του «αναδυόμενου» σχεδιασμού, ο ρόλος του ερευνητή, μορφές σκόπιμης δειγματοληψίας, θέματα διαπραγμάτευσης και εισόδου στο πεδίο έρευνας, η συνειδητή συναίνεση των συμμετεχόντων, καθώς και θέματα ηθικής και δεοντολογίας. Η τρίτη ενότητα επικεντρώνεται στη συλλογή και ανάλυση ποιοτικών δεδομένων. Παρουσιάζονται και συζητούνται οι σημαντικότερες τεχνικές συλλογής ποιοτικών δεδομένων (εις βάθος συνεντεύξεις, παρατηρήσεις, ανάλυση εγγράφων), καθώς και στρατηγικές ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων, με ιδιαίτερη έμφαση στη θεμελιωμένη θεωρία και στη μέθοδο της συνεχούς σύγκρισης. Στην ενότητα αυτήν, οι φοιτητές έχουν, επίσης, την ευκαιρία να γνωρίσουν και να χρησιμοποιήσουν λογισμικά ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων (π.χ. Atlas.ti). Η τελευταία ενότητα εστιάζεται σε θέματα συγγραφής και υποστήριξης ποιοτικών ερευνών και στην κριτική αξιολόγηση τέτοιων ερευνών με βάση μια σειρά κριτηρίων (π.χ. πιστότητα, μεταφερσιμότητα, φερεγγυότητα, επαληθευσιμότητα και γνησιότητα). EΠA 683 Eκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων Το μάθημα αποτελείται από δύο μεγάλες ενότητες. Η πρώτη ενότητα αποσκοπεί στην εξοικείωση των φοιτητών με βασικές έννοιες από το χώρο της ποσοτικής έρευνας. Ειδικότερα, εξετάζονται το φιλοσοφικό υπόβαθρο της ποσοτικής έρευνας και οι βασικές της διαφορές από την ποιοτική έρευνα, η βασική ορολογία που χρησιμοποιείται στην ποσοτική έρευνα και τη στατιστική, και τα κύρια στάδια διεξαγωγής και παρουσίασης μιας ποσοτικής έρευνας. Η δεύτερη ενότητα επικεντρώνεται στη χρήση του στατιστικού προγράμματος SPSS για την ανάλυση ποσοτικών δεδομένων. Αρχικά, παρουσιάζονται βασικές εντολές διαχείρισης και μετασχηματισμού δεδομένων (π.χ. recode, compute). Στη συνέχεια, το ενδιαφέρον εστιάζεται σε συγκεκριμένες τεχνικές ανάλυσης δεδομένων από την περιγραφική, συσχετιστική και επαγωγική στατιστική (παραμετρικά και απαραμετρικά κριτήρια). Παρουσιάζονται, επίσης, η ανάλυση διασποράς (oneway ANOVA, two-way ANOVA, MANOVA και repeated MANOVA), η διερευνητική παραγωγική ανάλυση και η απλή και πολλαπλή ανάλυση παλινδρόμησης. Κατά την παρουσίαση των τεχνικών αυτών συζητούνται τα ερευνητικά ερωτήματα στα οποία απαντά η κάθε τεχνική. Οι φοιτητές καλούνται να εφαρμόσουν τις τεχνικές αυτές για την ανάλυση πραγματικών δεδομένων, να παρουσιάσουν και να ερμηνεύσουν τα αποτελέσματα που προκύπτουν, και να εξαγάγουν συμπεράσματα που να υποστηρίζονται από τα αποτελέσματα των αναλύσεών τους. Το μάθημα αποσκοπεί, επίσης, να καταστήσει τους φοιτητές «κριτικούς καταναλωτές» ποσοτικών ερευνών, στις οποίες έχουν χρησιμοποιηθεί οι τεχνικές που παρουσιάζονται και συζητούνται στο μάθημα. EΠA 689 Eξατομικευμένη Μελέτη O φοιτητής/τρια επιλέγει θέμα του ενδιαφέροντός του/της (που έχει σχέση με τη Διοίκηση της Eκπαίδευσης) και ετοιμάζει σχετική μελέτη με την καθοδήγηση μέλους του ακαδημαϊκού προσωπικού του Tμήματος. 130

131 w w w. u c y. a c. c y / e d u EΠA 690 Eξειδικευμένα Θέματα/Σύγχρονες Τάσεις Στο σεμινάριο αυτό θα παρουσιάζονται πάντοτε επίκαιρα θέματα, που αφορούν την ευρύτερη περιοχή της εκπαιδευτικής διοίκησης και των αναλυτικών προγραμμάτων και τα οποία δεν εμπίπτουν στα πλαίσια κάποιου μαθήματος, όπως αυτά που παρουσιάζονται πιο πάνω. ΕΠΑ 695 Αξιολόγηση Σχολικής Μονάδας Ανασκόπηση της έρευνας για το αποτελεσματικό σχολείο. Μορφές εξωτερικής και εσωτερικής αξιολόγησης της σχολικής μονάδας για σκοπούς μέτρησης της αποτελεσματικότητάς της. Μοντέλα αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας: Θεωρητικό υπόβαθρο και μεθοδολογία. Δυνατότητες σύνδεσης εξωτερικής αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης. ΕΠΑ 696 Μοντέλα Εκπαιδευτικής Αποτελεσματικότητας Μοντέλα εκπαιδευτικής παραγωγής (Education Production Functions). Μοντέλα μέτρησης της εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας που προκύπτουν από το χώρο της εκπαιδευτικής ψυχολογίας: το μοντέλο του Carroll και το μοντέλο Walberg. Πολυεπίπεδα μοντέλα μέτρησης της αποτελεσματικότητας: το μοντέλο του Scheerens, το μοντέλο QUAIT/MACRO, και το μοντέλο του Creemers. Ανάπτυξη ερευνητικών προτάσεων που αποσκοπούν σε εμπειρικό έλεγχο και βελτίωση των μοντέλων μέτρησής της. ΕΠΑ 697 Σύνθετοι Σχεδιασμοί Αξιολόγησης της Αποτελεσματικότητας Ερευνητικοί σχεδιασμοί που στηρίζονται σε χρήση μικτών μεθόδων έρευνας (Mixed Research Methods). Σημασία ανάπτυξης σύνθετων σχεδιασμών μέτρησης της αποτελεσματικότητας. Δυνατότητες ανάπτυξης ολικών μοντέλων μέτρησης της αποτελεσματικότητας. Ανάπτυξη ερευνητικών προγραμμάτων ελέγχου της εγκυρότητας ολικών μοντέλων μέτρησης της αποτελεσματικότητας, που στηρίζονται σε διαχρονικές έρευνες. ΕΠΑ 780 Χρήση Πολυεπίπεδων Μοντέλων Ανάλυσης στην Εκπαιδευτική Έρευνα Σκοπός του μαθήματος είναι να βοηθήσει τους φοιτητές να αντιληφθούν τις δυνατότητες αξιοποίησης πολυεπίπεδων μοντέλων ανάλυσης δεδομένων, που προκύπτουν από έρευνες στο χώρο της εκπαίδευσης. Στο μάθημα αυτό οι φοιτητές θα έχουν, επίσης, την ευκαιρία να εφαρμόσουν τα μοντέλα αυτά και να εντοπίσουν εναλλακτικές προσεγγίσεις, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν όταν οι υποθέσεις, στις οποίες στηρίζεται ένα μοντέλο, δεν ικανοποιούνται. Η σημασία χρήσης πολυεπίπεδων μοντέλων ανάλυσης στο χώρο της εκπαιδευτικής έρευνας και οι βασικές τους αρχές. Πολυεπίπεδες δομές που προκύπτουν από δεδομένα εκπαιδευτικών ερευνών. Καθορισμός απλών και σύνθετων επιπέδων ανάλυσης. Βασικές αρχές της γραμμικής παλινδρόμησης. Περιγραφή πολυεπίπεδων μοντέλων. Καθορισμός των εξισώσεων ενός πολυεπίπεδου μοντέλου. Χρήση ψευδο-μεταβλητών. Έλεγχος υποθέσεων. Στατιστικά μοντέλα επαναλαμβανόμενων μετρήσεων. Πολυμεταβλητά μοντέλα. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των πολυεπίπεδων μοντέλων ανάλυσης. Χρήση του λογισμικού MLwiN. Εφαρμογές στη μέτρηση της εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας και στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου. ΕΠΑ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου Σχεδιασμός ποσοτικής έρευνας, υπενθύμιση και περιληπτική αναφορά στην ανάλυση παλινδρόμησης, βασικές λειτουργίες των μοντέλων δομικών εξισώσεων, υπενθύμιση και περιληπτική αναφορά στη διερευνητική παραγοντική ανάλυση, παρουσίαση της επιβεβαιωτικής παραγοντικής ανάλυσης, παρουσίαση εξειδικευμένων μοντέλων δομικών εξισώσεων (The Multitrait-Multimethod model, Τhe Full Latent Variable model, Growth Modelling, Logistic Modelling), έλεγχος της παραγοντικής δομής μέσω ανάπτυξης μοντέλων σε δείγματα διαφορετικών ομάδων, παρουσίαση της Σύγχρονης Θεωρίας Μέτρησης (Item Response Theory), μοντέλα μέτρησης τύπου Rasch (The dichotomous Rasch Model, Partial Credit Model, Rating scale analysis), χρήση Σύγχρονης Θεωρίας Μέτρησης για ανάλυση πολλαπλών ομάδων. Επικοινωνία Συντονιστές του Προγράμματος Λεωνίδας Κυριακίδης Καθηγητής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: kyriakid@ucy.ac.cy Μαρία Ηλιοφώτου Μένον Καθηγήτρια Tηλ.: Ηλ. Ταχ.: melmen@ucy.ac.cy Χαράλαμπος Χαραλάμπους Επίκουρος Καθηγητής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: cycharal@ucy.ac.cy ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ Tο μεταπτυχιακό πρόγραμμα στα Αναλυτικά Προγράμματα και Συγκριτική Παιδαγωγική έχει ως βασικούς στόχους: 1. Την έρευνα σε θέματα σχεδιασμού, ανάπτυξης και αξιολόγησης αναλυτικών προγραμμάτων, ανάλυσης και αξιολόγησης της διδασκαλίας, και επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών ως επαγγελματιών-παιδαγωγών, ικανών να διερευνούν με επιστημονικό τρόπο και να αναστοχάζονται γύρω από ζητήματα αναλυτικών προγραμμάτων και διδασκαλίας. 2. Την προώθηση της θεωρίας προγραμμάτων και διδασκαλίας, καθώς και των φιλοσοφικών και κοινωνιολογικών επιστημολογικών παραδοχών και αρχών, που υποστηρίζουν τον επιστημονικό διάλογο στις σπουδές των αναλυτικών προγραμμάτων. 3. Τη συνεργασία με άλλα ανάλογα προγράμματα πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων από τον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο στις σπουδές προγραμμάτων. 4. Την αναβάθμιση των σπουδών και της τεχνογνωσίας σε θέματα ανάπτυξης και αξιολόγησης αναλυτικών προγραμμάτων, διδασκαλίας και ανάπτυξης προσωπικού. 131

132 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ 5. Την προετοιμασία ηγετικών στελεχών και ερευνητών με τοπική και διεθνή εμβέλεια, τα οποία να αντιλαμβάνονται το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί η εκπαίδευση, και τα οποία να μπορούν να δράσουν δημιουργικά και παραγωγικά στην Κύπρο, την Ευρώπη αλλά και ευρύτερα. 6. Την προσφορά υπηρεσιών στην ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα και κοινωνία. Μέσα στο πλαίσιο των πιο πάνω στόχων, οι φοιτητές/τριες έχουν την ευκαιρία να επιλέξουν το δικό τους πρόγραμμα σπουδών, στη βάση των δικών τους ιδιαίτερων αναγκών και ενδιαφερόντων. Δομή του Προγράμματος Μάστερ To πρόγραμμα αποτελείται από 120 ECTS, που κατανέμονται ως εξής: ΣΧΗΜΑ Α 7 Μαθήματα Ειδίκευσης Χ 12 ECTS (84 ΕCTS), 1 Μάθημα Κοινού Κορμού Χ 12 ECTS (12 ECTS), 1 Μάθημα Ελεύθερης Επιλογής Χ 12 ΕCTS (12 ECTS) και 3 Σεμινάρια Χ 4 ECTS (12 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS. Με τη σύμφωνη γνώμη του ακαδημαϊκού συμβούλου, ένα ή δύο μαθήματα ειδίκευσης, κοινού κορμού ή ελεύθερης επιλογής μπορούν να αντικατασταθούν με μαθήματα άλλου μεταπτυχιακού προγράμματος του Πανεπιστημίου Κύπρου. ΣΧΗΜΑ Β 6 Μαθήματα Ειδίκευσης Χ 12 ECTS (72 ΕCTS), 1 Μάθημα Κοινού Κορμού Χ 12 ECTS (12 ECTS), Διατριβή Μάστερ (24 ECTS) και 3 Σεμινάρια Χ 4 ECTS (12 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS ΣΧΗΜΑ Α 9 Mαθήματα Χ 12 ECTS και 3 Σεμινάρια Χ 4 ECTS = Σύνολο 120 ECTS ECTS Μαθήματα Ειδίκευσης 84 Υποχρεωτικά Μαθήματα 36 ΕΠΑ 603 Συγκριτική Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 640 Βασικές Αρχές και Διαδικασίες Ανάπτυξης Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 693 Σύγχρονες Τάσεις στη Μεθοδολογία της Διδασκαλίας 12 Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής Κατεύθυνσης 48 Τέσσερα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 595 Διά Βίου Μάθηση και Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Ανάπτυξη 12 ΕΠΑ 596 Έρευνα Δράσης και Ανάπτυξης Προσωπικού 12 ΕΠΑ 597 Εκπαιδευτική Διακυβέρνηση κα Ανάπτυξη 12 ΕΠΑ 598 Μεταποικιακή Θεωρία και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 599 Θεωρίες Φύλου και Πολιτικές Αναλυτικών Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 605 Μετανεωτερισμός και Εκπαίδευση: Θεωρία και Πράξη 12 ΕΠΑ 606 Ευρωπαϊκή Πολιτική και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 607 Κοινωνιολογία του Αναλυτικού Προγράμματος 12 ΕΠΑ 608 Επαγγελματική Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Εκπαιδευτικών 12 ΕΠΑ 611 Θεωρία του των Αναλυτικού Προγράμματος 12 ΕΠΑ 612 Μοντέλα Αξιολόγησης Αναλυτικών Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 614 Το Ανεπίσημο Αναλυτικό και Παραπρόγραμμα 12 ΕΠΑ 615 Συγκειμενική Ανάλυση των Αναλυτικών Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 623 Παρακολούθηση και Αξιολόγηση Διδασκαλίας και Προσωπικού 12 ΕΠΑ 627 Εισαγωγή Καινοτομιών στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 631 Αποτελεσματικότητα και Σχολική Βελτίωση 12 ΕΠΑ 634 Αρχές Οργάνωσης Επιμορφωτικών Προγραμμάτων στη Σχολική Μονάδα 12 EΠA 642 Βασικές Αρχές Μέτρησης και Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 643 Εφαρμογές της Νεότερης Τεχνολογίας στην Ανάπτυξη Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 644 Συγγραφή και Αξιολόγηση Διδακτικών Εγχειριδίων και Υλικών 12 ΕΠΑ 654 Ιστορία της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 689Α Εξατομικευμένη Μελέτη (σε συνενόηση με τον ΑΣ) 12 EΠA 690 Eξειδικευμένα Θέματα / Σύγχρονες Τάσεις 12 ΕΠΑ 699 Κριτική Παιδαγωγική 12 Μαθήματα Κοινού Κορμού 12 Έρευνα Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 681 Ανώτερες Μέθοδοι Εκπαιδευτικής Έρευνας 12 ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων 12 Μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής 12 Ένα από τα πιο κάτω (Με τη σύμφωνη γνώμη του/της ακαδημαϊκού συμβούλου): ΕΠΑ 601 Φιλοσοφικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 618 Κοινωνιολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΨΥΧ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση 7.5 Ένα μάθημα μεταπτυχιακού επιπέδου από το Πανεπιστήμιο Κύπρου 12 (Με τη σύμφωνη γνώμη του/της ακαδημαϊκού συμβούλου, το μάθημα αυτό μπορεί να αντικαταστήσει μάθημα κατεύθυνσης/κοινού κορμού/ ελεύθερης επιλογής) Σημείωση: Ο/η φοιτητής/τρια που θα παρακολουθήσει το μάθημα ΨΥΧ 610 ( 7.5 ECTS) θα πρέπει να παρακολουθήσει και το Σεμινάριο ΨΥΧ 612 που ισοδυναμεί με 4.5 ECTS για να καλυφθούν οι μονάδες που υπολείπονται. 132

133 w w w. u c y. a c. c y / e d u Σεμινάρια 12 ΕΠΑ 730 Σεμινάριο Ανάπτυξης Προγραμμάτων και Διδασκαλίας Ι 4 ΕΠΑ 740 Σεμινάριο Ανάπτυξης Προγραμμάτων και Διδασκαλίας ΙΙ 4 ΕΠΑ 760 Σεμινάριο Ανάπτυξης Προγραμμάτων και Διδασκαλίας ΙΙΙ 4 ΣΥΝΟΛΟ 120 ΣΧΗΜΑ Β 7 Μαθήματα Χ 12 ECTS (84 ECTS), 3 Σεμινάρια Χ 4 ECTS (12 ECTS) και Διατριβή Μάστερ (24 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS ECTS Μαθήματα Ειδίκευσης 72 Υποχρεωτικά Μαθήματα 36 ΕΠΑ 603 Συγκριτική Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 640 Βασικές Αρχές και Διαδικασίες Ανάπτυξης Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 693 Σύγχρονες Τάσεις στη Μεθοδολογία της Διδασκαλίας 12 Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής Κατεύθυνσης 36 Τρία από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 595 Διά Βίου Μάθηση και Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Ανάπτυξη 12 ΕΠΑ 596 Έρευνα Δράσης και Ανάπτυξης Προσωπικού 12 ΕΠΑ 597 Εκπαιδευτική Διακυβέρνηση κα Ανάπτυξη 12 ΕΠΑ 598 Μεταποικιακή Θεωρία και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 599 Θεωρίες Φύλου και Πολιτικές Αναλυτικών Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 605 Μετανεωτερισμός και Εκπαίδευση: Θεωρία και Πράξη 12 ΕΠΑ 606 Ευρωπαϊκή Πολιτική και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 607 Κοινωνιολογία του Αναλυτικού Προγράμματος 12 ΕΠΑ 608 Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Εκπαιδευτικών 12 ΕΠΑ 611 Θεωρία του Αναλυτικού Προγράμματος 12 ΕΠΑ 612 Μοντέλα Αξιολόγησης Αναλυτικών Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 614 Το Ανεπίσημο Αναλυτικό και το Παραπρόγραμμα 12 ΕΠΑ 615 Συγκειμενική Ανάλυση των Αναλυτικών Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 623 Παρακολούθηση και Αξιολόγηση Διδασκαλίας και Προσωπικού 12 ΕΠΑ 627 Εισαγωγή Καινοτομιών στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 631 Αποτελεσματικότητα και Σχολική Βελτίωση 12 ΕΠΑ 634 Αρχές Οργάνωσης Επιμορφωτικών Προγραμμάτων στη Σχολική Μονάδα 12 EΠA 642 Βασικές Αρχές Μέτρησης και Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 643 Εφαρμογές της Νεότερης Τεχνολογίας στην Ανάπτυξη Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 644 Συγγραφή και Αξιολόγηση Διδακτικών Εγχειριδίων 12 ΕΠΑ 654 Ιστορία της Εκπαίδευσης 12 EΠA 690 Eξειδικευμένα Θέματα/ Σύγχρονες Τάσεις 12 ΕΠΑ 699 Κριτική Παιδαγωγική 12 Διατριβή 24 ΕΠΑ 798Α Διατριβή Mάστερ I 12 ΕΠΑ 799Α Διατριβή Mάστερ II 12 Μαθήματα Κοινού Κορμού 12 Έρευνα Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 681 Ανώτερες Μέθοδοι Εκπαιδευτικής Έρευνας 12 ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική 12 Σεμινάρια 12 ΕΠΑ 730 Σεμινάριο Ανάπτυξης Προγραμμάτων και Διδασκαλίας Ι 4 ΕΠΑ 740 Σεμινάριο Ανάπτυξης Προγραμμάτων και Διδασκαλίας ΙΙ 4 ΕΠΑ 760 Σεμινάριο Ανάπτυξης Προγραμμάτων και Διδασκαλίας ΙΙΙ 4 ΣΥΝΟΛΟ 120 Δομή του Διδακτορικού Προγράμματος Για τη δομή του Διδακτορικού Προγράμματος, βλ. σχετική παράγραφο σε προηγούμενη σελίδα. Περιεκτική Εξέρταση (ΠΕ) H ΠΕ αξιολογεί την ικανότητα του υποψηφίου να συνθέσει και να εργαστεί με βάση ένα θεωρητικό πλαίσιο και να προτείνει λύσεις σε προβλήματα στον τομέα της Ανάπτυξης και Αξιολόγησης Προγραμμάτων και Διδασκαλίας. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ΠΕ, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44), ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Γνωστικές Περιοχές για Εξέταση (1) Αρχές και Διαδικασίες Ανάπτυξης Προγραμμάτων Μοντέλα ανάπτυξης προγραμμάτων Είδη αναλυτικών προγραμμάτων Διαδικασία ανάπτυξης προγράμματος σε μακροεπίπεδο Αναδόμηση προγράμματος σε μικροεπίπεδο Δόμηση και ακολουθία του αναλυτικού προγράμματος Παραπρόγραμμα 133

134 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ (2) Θεωρία των Αναλυτικών Προγραμμάτων Κριτική προσέγγιση της θεωρίας για τους σκοπούς και στόχους, το περιεχόμενο και την αξιολόγηση, τη μεθοδολογία εφαρμογής των Α.Π. και την αξιολόγηση Δομολειτουργισμός Η προβληματική του Foucault Η κριτική παιδαγωγική Αποδομητισμός και ριζοσπαστική διαλεκτική Ιστορική εξέλιξη των Α.Π. και η θεωρητική τους θεμελίωση Κοινωνικές θεωρίες και έλεγχος διά των Α.Π. Φιλοσοφικές και ψυχολογικές βάσεις των Α.Π. Θεωρίες φύλου Μετααποικιακή θεωρία (3) Διδασκαλία και Πράξη των Αναλυτικών Προγραμμάτων Η θεωρία του εποικοδομητισμού (constructivism) Νεωτερικές και μετανεωτερικές εποικοδομητικές μέθοδοι διδασκαλίας Η διδασκαλία μάθησης ως εννοιολογική αλλαγή Σχολικά εγχειρίδια, συγγραφή και αξιολόγηση Μεταγνωστική ανάπτυξη Συνεργατική μάθηση Διαφοροποίηση διδασκαλίας σε τάξεις μικτής ικανότητας Ο μαθητής και ο εκπαιδευτικός ως βιογραφίες Αξιολόγηση και αποτελεσματική διδασκαλία (4) Ο Εκπαιδευτικός και τα Αναλυτικά Προγράμματα Ηγεσία στα Α.Π. Ανάπτυξη του εκπαιδευτικού και κριτική παιδαγωγική Το τεχνοκρατικό ινστρουμενταλιστικό και το κριτικό - εξελικτικό μοντέλο ανάπτυξης των εκπαιδευτικών Ανάπτυξη εκπαιδευτικών στο συγκείμενο Έρευνα για δράση Φαινομενογραφία, εννοιολογική αλλαγή και μετα-νεωτερισμός στην ανάπτυξη των εκπαιδευτικών Η έννοια της αλλαγής στα σχολεία και ο ρόλος των εκπαιδευτικών (5) Εκπαιδευτική Πολιτική και Ανάπτυξη Προγραμμάτων Οι θεωρίες που εξηγούν τις αλλαγές στην εκπαίδευση Εσωτερικές και εξωτερικές μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση Εθνικά επίπεδα και ανάπτυξη προγραμμάτων Εθνικά και πολυπολιτισμικά προγράμματα Ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική Λογοδότηση των εκπαιδευτικών και αποτελεσματική εκπαίδευση (6) Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση (Προσωπικού, Προγραμμάτων, Σχολικής Μονάδας) Aξιολόγηση προσωπικού σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς Aξιολόγηση προγραμμάτων σε εκπαιδευτικούς και άλλους οργανισμούς Aξιολόγηση και βελτίωση σχολικής μονάδας Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 12 ECTS. ΕΠΑ 595 Διά Βίου Μάθηση και Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Ανάπτυξη Οι βασικές θεωρίες, τάσεις και ζητήματα στην εκπαίδευση ενηλίκων και της διά βίου μάθησης, καθώς και οι έννοιες της εκπαίδευσης, πρωτογενούς και δευτερογενούς αγωγής, κατάρτισης και κοινωνικοποίησης εξετάζονται μέσα από την ιστορική τους προοπτική, που αποτελεί και τη γέφυρα για το μέλλον της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης στον χώρο εργασίας και στην οικονομία της γνώσης. Προβληματικοποιούνται τα δίπολα: θεωρητική/ ακαδημαϊκή vs πρακτική/εμπειρική γνώση και ρητή vs άρρητη γνώση. Τα νοήματα, στόχοι και διαδικασίες τυπικών, μη-τυπικών και άτυπων μορφών εκπαίδευσης τυγχάνουν μελέτης σε σχέση με την έννοια της ευέλικτης εργοδότησης ως εναλλακτικών επιλογών για σκοπούς συνεχιζόμενης επαγγελματικής ανάπτυξης στην κοινωνία της γνώσης. Εξετάζεται η δομή και το περιεχόμενο τής διά βίου εκπαίδευσης, καθώς και της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, και των συστημάτων κατάρτισης ως εργαλείων στην αγορά εργασίας υπό το πρίσμα της επιστημολογικής, τελολογικής και εργαλειακής προσέγγισης της απόκτησης γνώσης. Τα επίσημα έγγραφα και αναφορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Συμβουλίου της Ευρώπης, του ΟΟΣΑ και άλλων οργανισμών στα υπό συζήτηση θέματα παρουσιάζονται και αναλύονται με βάση πολλαπλές επιστημολογικές προσεγγίσεις. ΕΠΑ 596 Έρευνα Δράσης και Ανάπτυξη Προσωπικού Η Έρευνα Δράσης ως διαδικασία ανάπτυξης προσωπικού αποβλέπει στη συμμετοχική προσαρμογή των προγραμμάτων ενδοϋπηρεσιακής και προϋπηρεσιακής ανάπτυξης στις ανάγκες του μανθάνοντoς και σε κοινότητες μάθησης στο εργασιακό περιβάλλον. Η έρευνα ανάπτυξης προσωπικού με Έρευνα Δράσης (e.g., Reason & Bradbury, 2001) έχει δείξει ότι οι συμμετέχοντες αλλάζουν σημαντικά μέσα από μια κυκλική πορεία ανάπτυξης της Έρευνας Δράσης, η οποία θεμελιώνεται στη Δράση, την Αξιολόγηση, τον Αναστοχασμό και την Επανάδραση. Η Έρευνα Δράσης βρίσκεται στο επίκεντρο της μετα - νεωτερικής προσέγγισης της εκπαιδευτικής διαδικασίας και επιστημολογικά θεμελιώνεται στην έννοια της ενδυνάμωσης και προσωπικής ανάπτυξης του συμμετέχοντος, όπως αυτή αντιδιαστέλλεται προς τα άνωθεν και έξωθεν επιβαλλόμενα προκατασκευασμένα μοντέλα ανάπτυξης, τα οποία μαθαίνονται και εφαρμόζονται χωρίς να αλλάζουν τον τρόπο σκέψης και δράσης του εκπαιδευμένου. ΕΠΑ 597 Εκπαιδευτική Διακυβέρνηση και Ανάπτυξη Κατά γενική ομολογία, ο εκπαιδευτικός κόσμος έχει άλλαξει τα τελευταία χρόνια, αφού δεν ζούμε πλέον σ ένα διεθνές σύστημα διακυβέρνησης, που κυριαρχείται μόνο από εθνικά κράτη. Ένας 134

135 w w w. u c y. a c. c y / e d u μεγάλος αριθμός από νέους παίκτες παγκόσμιους, περιφερειακούς, εθνικούς και τοπικούς αναδύθηκαν ή αναδεικνύονται στη διεθνή σκακιέρα και περιλαμβάνει περιφερειακά μπλοκς (λ.χ. Ευρωπαϊκή Ένωση, Mercusor, NAFTA, ASEAN), διεθνείς κυβερνητικούς οργανισμούς (λ.χ. Παγκόσμια Τράπεζα, ΟΟΣΑ, Συμβούλιο της Ευρώπης, Ουνέσκο), μη-κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), ιδιωτικούς οργανισμούς κερδοσκοπικού ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (λ.χ. ιδιωτικές επιχειρήσεις, εταιρείες παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, επαγγελματικές ενώσεις, κοινότητες μάθησης) και εμπειρογνώμονες που ενεργούν με ατομική ιδιότητα. Όλοι αυτοί οι φορείς εννοιολογούν και προάγουν την ανάπτυξη στον κόσμο, ο καθένας με τον δικό του ιδιαίτερο και ιδιόμορφο τρόπο, αλλά όχι πάντοτε προς την ίδια κατεύθυνση π.χ. κάποιοι συμβάλλουν στη δημιουργία του παγκόσμιας φήμης πανεπιστημίου, ενώ κάποιοι άλλοι του αποτελεσματικού σχολείου, του επαγγελματία εκπαιδευτικού, και του διά βίου εκπαιδευομένου. Το παρόν μάθημα επικεντρώνεται και διερευνά το νέο πεδίο της εκπαιδευτικής διακυβέρνησης, αποσκοπώντας να σκιαγραφήσει την παραγωγή, νομιμοποίηση και διάχυση των νέων λόγων ή αφηγήσεων περί ανάπτυξης. ΕΠΑ 598 Μεταποικιακή Θεωρία και Αναλυτικά Προγράμματα Μετα-αποικιακή ή μεταποικιακή; Εισαγωγή στο «μεταποικιακό/ ή» ως αμφίβολη έννοια (κριτική αποικιοκρατισμού και πολιτισμικής ηγεμονίας, κίνδυνοι περιοδιοποίησης και εδαφοποίησης της κριτικής της ηγεμονίας). Αναλύονται ο ιστορισμός που πρόβαλε την Ευρώπη ως το υποκείμενο της Ιστορίας και η σχεσιακή μορφή εξουσίας/γνώσης του οριενταλισμού σε σχέση με την ανάπτυξη αποικιακών αναλυτικών προγραμμάτων. Αναδεικνύεται η παραγωγική-θετική μορφή της εξουσίας στην περίπτωση της αποικιακής εκπαίδευσης και της παραγωγής αποικιακών υποκειμένων. Εξετάζονται από ιστορική σκοπιά οι αλληλοεπικαλυπτόμενες θεωρίες ρατσισμού, εξελικτισμού, εκπολιτισμού και μάθησης, και αναδεικνύεται ο εμποτισμός αναλυτικών προγραμμάτων από αυτές τις θεωρίες τόσο στη μητρόπολη όσο και στις περιφέρειες. Ανάδειξη της αποικιακής γενεαλογίας του λογοτεχνικού κανόνα. Ιθαγενοποίηση του άλλου και αναλυτικά προγράμματα για εκπολιτισμό. Αντι-αποικιοκρατικά κινήματα και οι δι-εκδικήσεις των εθνικών αναλυτικών προγραμμάτων. Αμφισβητήσεις της μεταποικιακής κατάστασης: η αυτοκρατορία «γράφει πίσω», διασπορά vs ιθαγένεια, υβριδικότητα vs αυθεντικότητα, ενδιάμεσος χώρος vs εντοπιότητα. ΕΠΑ 599 Θεωρίες Φύλου και Πολιτικές Αναλυτικών Προγραμμάτων Ανασκόπηση θεωριών φύλου. Κριτική γενεαλογία της σχέσης ανάμεσα σε θεωρίες φύλου και της έμφυλης διάστασης των αναλυτικών προγραμμάτων. Διάφορες θεωρίες φύλου εξετάζονται μέσα στο ιστορικό και πολιτικό τους συγκείμενο και σε σχέση με άλλες μορφές κυρίαρχου λόγου (περί έθνους, πολιτισμού, εξέλιξης, μορφώσιμου του ανθρώπου κ.λπ.), με έμφαση στις κανονιστικές προσεγγίσεις τους, στις ταυτότητες (αρσενικότητα και θηλυκότητα), τη φύση της μάθησης και την κατασκευή της γνώσης. Εξετάζονται τα επιχειρήματα που δάνεισαν οι θεωρίες αυτές στη θεμελίωση αναλυτικών προγραμμάτων (επιστημολογίες, θεωρίες μάθησης, παιδαγωγικές, ταυτότητες) στην έμφυλη διαμόρφωση εκπαιδευτικού υλικού, σε πολιτικές εκπαιδευτικού αποκλεισμού, στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών και στις διαφυλικές σχέσεις. Συζητούνται φεμινιστικές επιστημολογίες, παιδαγωγικές παρεμβάσεις και ανασχεδιασμοί αναλυτικών προγραμμάτων, ευαισθητοποιημένων στη διαφορά και την ισότητα. ΕΠΑ 601 Φιλoσoφικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης Αναλύεται η σχέση φιλοσοφίας και παιδείας και συζητείται η παιδαγωγική σημασία των ιδεών περί ορθού λόγου, γλώσσας, ηθικής και υποκειμενικότητας του πολιτισμού. Συζητούνται μερικά από τα αντιθετικά ζεύγη, που προσδιορίζουν τις διάφορες αξιολογήσεις της γνώσης και της απόκτησής της, των προτύπων που αναπαράγονται από τα εκπαιδευτικά συστήματα και της ανανέωσης πολιτισμικού και ερμηνευτικού υλικού, όπως: θεωρία και πράξη, ιδιωτική και δημόσια σφαίρα, αυτονομία και ετεροκαθορισμός, αλήθεια και πλάνη. Βασικά θέματα των συναντήσεων είναι ο ορισμός της φιλοσοφίας, η σχέση της με την παιδεία, η ανάλυση της μετα-θεωρητικής δικαιολόγησης της παιδαγωγικής πράξης και οι κοσμοερμηνείες, που υπαγορεύουν συγκεκριμένες εκπαιδευτικές τοποθετήσεις. Επιδιώκονται η κριτική αξιολόγηση της παραγωγής και μετάδοσης γνώσης μέσα από θεσμοθετημένες διδακτικές πρακτικές. Η οπτική θεώρηση μετακινείται ανάμεσα στην οντολογία και την επιστημολογία, την ανθρωπολογία και την ηθική, και την ηθική και την πολιτική φιλοσοφία. EΠA 603 Συγκριτική Εκπαίδευση To αντικείμενο και οι βασικές έννοιες της Συγκριτικής Εκπαίδευσης (ΣΕ): εκπαιδευτικές σχέσεις και συσχετίσεις, εκπαιδευτικός δανεισμός, συγκείμενο, συγκριτικό επιχείρημα, εκπαιδευτικό σύστημα, χώρος, χρόνος, κράτος, ταυτότητα. Αποδόμηση εσφαλμένων αντιλήψεων για τη ΣΕ (π.χ. ότι συγκρίνει μόνο εκπαιδευτικά συστήματα, ότι μελετά αποκλειστικά την εκπαίδευση σε δύο ή περισσότερες χώρες ή ότι ψάχνει ομοιότητες και διαφορές ). Μελέτη σύγχρονων φαινομένων, όπως η παγκοσμιοποίηση, η διεθνοποίηση, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, ο νεο-ιμπεριαλισμός, και η σχέση τους με την εκπαίδευση. Ο ρόλος των διεθνών οργανισμών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων στην παγκόσμια και την εθνική εκπαίδευση. Η διαλεκτική του παγκοσμίου και του τοπικού. Ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική. Νέες τάσεις στη διεθνή εκπαίδευση (διοικητική αποκέντρωση, γονεϊκή επιλογή, απόδοση λόγου, δείκτες επίδοσης, εκπαιδευτική αγορά. κ.λπ.). Το «φιλανδικό μοντέλο» και το πρωσικό, το σοβιετικό, το Πλεονεκτήματα αλλά και κίνδυνοι που πηγάζουν από τη συγκριτική προσέγγιση. Η χρήση και η κατάχρηση τής ΣΕ και η σχέση της με την εκπαιδευτική πολιτική και τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις. Σημασία τής ΣΕ για την Κύπρο. Η κυπριακή εκπαίδευση ως προϊόν δανείων και ξένων επιδράσεων. ΕΠΑ 605 Μετανεωτερισμός και Εκπαίδευση: Θεωρία και Πράξη Εξετάζονται κριτικά οι θεσμοί, οι δομές, η ορολογία και το περιεχόμενο λόγου (discourse) νεωτερικών και μετανεωτερικών θεωριών στην εκπαίδευση, με έμφαση σε δομολειτουργικές και αποδομητικές προσεγγίσεις, την προβληματική του Foucault, την κριτική παιδαγωγική και τις αντίστοιχες επιδράσεις στην έννοια, τη δομή και τον ρόλο του αναλυτικού προγράμματος. ΕΠΑ 606 Ευρωπαϊκή Πολιτική και Αναλυτικά Προγράμματα Το Α.Π. ως κοινωνικό, πολιτικό, ιδεολογικό κείμενο. Η λογική και οι διαδικασίες των μεταρρυθμίσεων. Οι θεωρίες ερμηνείας των αλλαγών στην εκπαίδευση. Τα εθνικά επίπεδα και η εκπαιδευτική πολιτική της οικονομικής αποδοτικότητας της εκπαίδευσης. Πολυπολιτισμική κοινωνία και εκπαιδευτική πολιτική. Αξιολόγηση εκπαιδευτικών και εκπαιδευτική πολιτική. Ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική. Τρέχοντα προβλήματα-θέματα στην κυπριακή εκπαιδευτική πραγματικότητα. ΕΠΑ 607 Κοινωνιολογία του Αναλυτικού Προγράμματος Κριτική προσέγγιση των κοινωνικών θεωριών για τον ρόλο και τα αποτελέσματα του Α.Π. ως προϊόντος και πράξης. Η «ορολογία» και το «περιεχόμενο» του discourse των Α.Π. από τη σκοπιά κοινωνικών θεωριών. Το Α.Π. ως τεχνολογία κοινωνικής μηχανικής και ως μηχανισμός διακυβέρνησης. Γενεαλογία Α.Π. για την 135

136 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια σχολική εκπαίδευση. Η διαμόρφωση και καθιέρωση σχολικής γνώσης ως μαθημάτων ή περιοχών του Α.Π.: ζητήματα επανασυγκειμενοποίησης μορφών γνώσης σε σχολική. Curriculum isomorphism: οικουμενικές και τοπικές τάσεις στη διαμόρφωση Α.Π. Το παραπρόγραμμα και ο ρόλος του. Ο έλεγχος των εκπαιδευτικών μέσα από τις διάφορες μορφές του Α.Π. Ζητήματα επαγγελματικοποίησης και αποεπαγγελματικοποίησης των εκπαιδευτικών μέσα από την αναμόρφωση και αλλαγή Α.Π. Οι εκπαιδευτικοί ως διαμορφωτέςδημιουργοί παρά ως διεκπεραιωτές-εκτελεστές Α.Π. ΕΠΑ 608 Επαγγελματική Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Εκπαιδευτικών Θεωρίες, μέθοδοι, διαδικασίες για ανάπτυξη των εκπαιδευτικών. Οι θεωρίες για τις αντιλήψεις και τα πιστεύω των εκπαιδευτικών. Ο ρόλος των εκπαιδευτικών στην εφαρμογή του προγράμματος. Η ανάπτυξη του εκπαιδευτικού ως εννοιολογική αλλαγή σε συγκεκριμένο συγκείμενο. Η έρευνα για δράση ως μέσο επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών. Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού και λογοδότηση. ΕΠΑ 611 Θεωρία του Αναλυτικού Προγράμματος Θεωρητικά ερωτήματα και εννοιολογικά-αναλυτικά εργαλεία από το πεδίο των Σπουδών Προγραμμάτων. Πολλαπλά νοήματα των (αναλυτικών) προγραμμάτων ως curricula: ζητήματα μετάφρασης και ερμηνείας στα Eλληνικά. «Ορισμοί», αναπαραστάσεις, εννοιολογήσεις, μεταφορές στη μελέτη του curriculum. Curriculum, bildung and didaktik: η επίδραση των αγγλοσαξωνικών και ευρωπαϊκών (ιδιαίτερα γερμανικών) προσεγγίσεων στο πεδίο στην ελληνόφωνη βιβλιογραφία και έρευνα. Ζητήματα συγκειμενοποίησης του πεδίου στην Κύπρο. Τεχνοκρατικές, προοδευτικές, ακαδημαϊκές και κριτικές προσεγγίσεις και εκλεκτικισμός. Ιστορική πορεία και πολιτικές, κοινωνικές, φιλοσοφικές και ψυχολογικές διαστάσεις στη μελέτη των Α.Π. Ανθρωπολογικές προσεγγίσεις της παιδικής και εφηβικής ηλικίας και συνεπαγωγές για τη σχολική εκπαίδευση και το ΑΠ ως επίσημο κείμενο. Είδη προγραμμάτων στη νεωτερική και μετανεωτερική εποχή. Μελιορισμός και κατανόηση στη μελέτη του curriculum: η επανα-εννοιολόγηση, διεθνοποίηση και μετα-επαναεννοιολόγηση του πεδίου Σπουδών Προγραμμάτων. ΕΠΑ 612 Μοντέλα Αξιολόγησης Αναλυτικών Προγραμμάτων Η αξιολογική πλευρά της αξιολόγησης. Η έννοια της αξίας (value) και τα κριτήρια αξιολόγησης. Συγκειμενοποίηση και διεθνοποίηση της αξιολόγησης: η σύγκριση ως μηχανισμός αξιολόγησης ΑΠ. Παραδείγματα προσεγγίσεις (paradigms) αξιολόγησης προγράμματος: Λειτουργικό-θετικιστικό-τεχνικό, Νατουραλιστικόσυναλλακτικό-εποικοδομητικό, Κριτικό- προικοδοτικό. Οι διάφοροι τομείς αξιολόγησης: προϊόντος, διαδικασίας, πολιτικής, προσωπικού, στόχων, επίδρασης ή αποτελεσμάτων, αναγκών, θεωρίας προγράμματος. Είδη αξιολόγησης προγραμμάτων: Προ-προγραμματική (proactive), Διασαφηνιστική (Clarificative), Αλληλοδραστική (Interactive), Ελεγκτική (Monitoring), Λογοδοτική (Impact). Μοντέλα αξιολόγησης ΑΠ, όπως: Μοντέλο εμπειρογνωματοσύνης (Connoissership-Eisner), Στοχοκεντρικό (Goals oriented- Tyler), Πέρα από τους στόχους ( Goals-Free Evaluation- Scriven), Δικαστικό-ανταγωνιστικό (Judicial/Adversary), Μοντέλο των τεσσάρων επιπέδων (Kirkpatrick s model), Συγκειμενικό (Situated evaluation), CIPP model (Context, Input, Processes, Products). Εργαλεία συλλογής δεδομένων: ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, ανάλυση εγγράφων κ.ο.κ.. Συγγραφή εκθέσεων αξιολόγησης, διάχυση αποτελεσμάτων και αξιοποίησή τους για τον σχεδιασμό και ανάπτυξη ΑΠ. Μετα-αξιολόγηση. ΕΠΑ 614 Το Ανεπίσημο Αναλυτικό και το Παραπρόγραμμα Έρευνα και ερευνητικά δεδομένα για το ρόλο των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας στην παραγωγή του ανεπίσημου αναλυτικού. Οι λανθάνουσες αξίες και στάσεις στο ανεπίσημο αναλυτικό πρόγραμμα. Η σχέση επίσημου και ανεπίσημου αναλυτικού και ο παραπρογραμματικός τους ρόλος. Οι θεωρίες επεξεργασίας των πληροφοριών που προέρχονται από τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και οι θεωρητικοί της αντίστασης στην επίδρασή τους. Ο αμφίδρομος έλεγχος των μέσων και η θεωρία της Δύναμης στο εκπαιδευτικό- κοινωνικό συγκείμενο. ΕΠΑ 615 Συγκειμενική Ανάλυση των Αναλυτικών Προγραμμάτων Η κοινωνικά τοποθετημένη και συγκυριακή φύση του προγράμματος (curriculum). Το ΑΠ ως πρόθεση, ως περιεχόμενο, ως προϊόν, ως διαδικασία και ως πράξη. Ποιος είναι ο συγγραφέας ; Φωνές, διαμάχη και ηγεμονία: ποια και πoιανών η γνώση είναι η πιο σημαντική; Γνώση για ποιους; Η φύση, σκοπός και λειτουργίες τού ΑΠ στην κοινωνία. Το ΑΠ ως σχέση και συσχετισμοί με άλλα κείμενα : με το σχολείο, την κοινότητα και το κράτος με την τοπική και παγκόσμια κοινωνία των πολιτών με φορείς ευρωπαϊκής διακυβέρνησης με οργανισμούς και θεσμούς της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Πρόγραμμα και κοινωνικός χώρος: το πρόγραμμα ως σημείο συνάντησης του τοπικού, του εθνικού, του διακρατικού, του διαπολιτισμικού (transcultural) και του παγκοσμίου χώρου. Ίχνη και συνέπειες της διακειμενικότητας: το πρόγραμμα ως υβριδισμός, ως αμφισημία, ως ταλάντευση, ως διασυνοριακή όσμωση και ως απροσδιοριστία. Το πρόγραμμα ως ταλάντευση ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ανάμεσα στην επιστήμη, την ιδεολογία και την τέχνη (arts) ανάμεσα στην πραγματικότητα, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και την επιθυμία. Σύγχυση και αντιφάσεις ως δομικά στοιχεία του προγράμματος. Μελέτες-περίπτωσης επίσημων και άλλων προγραμμάτων ως πολιτισμικά, πολιτικά, ιδεολογικά, ιστορικά κείμενα και ως κοινωνικο-πολιτισμικά τεχνουργήματα. Προγράμματα, κείμενα πολιτικής, εγχειρίδια, σχολικές τελετές και η συγκειμενική μελέτη τους. Αποδομώντας το κρυφό πρόγραμμα και το παρα-πρόγραμμα. Το πρόγραμμα ως εκφάνσεις ταυτοτήτων. Μεθοδολογικά και επιστημολογικά ζητήματα στην έρευνα για το πρόγραμμα. ΕΠΑ 618 Κoιvωvιoλoγικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης Το μάθημα εξετάζει κλασικά ερωτήματα στην κοινωνιολογία της εκπαίδευσης μέσα από δομικές και μικροερμηνευτικές προσεγγίσεις, καθώς και το φακό της κριτικής θεωρίας. Ανάλυση του κοινωνικού-πολιτικού και πολιτισμικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης μέσα από θέματα όπως κοινωνική ανισότητα, σχολική αποτυχία, αποξένωση, κουλτούρα και γούστο, ιδεολογία και γνώση. Κριτική αντιπαραβολή θεωρίας και έρευνας και ανάλυση εκπαιδευτικών προβληματικών μέσα από την καθημερινότητα της σχολικής ζωής και τις πολιτιστικές πρακτικές κοινωνικών ομάδων. EΠA 627 Eισαγωγή Καινοτομιών στην Εκπαίδευση Βλ. περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΕΠΑ 631 Αποτελεσματικότητα και Σχολική Βελτίωση Βλ. περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. EΠA 634 Aρχές Οργάνωσης Επιμορφωτικών Προγραμμάτων στη Σχολική Μονάδα Βλ. περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. Έμφαση δίνεται στις διαδικασίες έρευνας- δράσης και στην ανάπτυξη εκπαιδευτικών στη σχολική μονάδα μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες. 136

137 Δομή Προγράμματος Επίπεδου Μάστερ Για τη συμπλήρωση του προγράμματος απαιτούνται 120 ECTS. Ο φοιτητής/τρια επιλέγει μια κατεύθυνση. Για κάθε κατεύθυνση απαιτείται συμπλήρωση εννέα μαθημάτων και τριών σεμιναρίων: 9 Μαθήματα x 12 ECTS (108 ECTS) και 3 Σεμινάρια x 4 ECTS (12 ΕCTS)= Σύνολο 120 ECTS Ένα Μάθημα Έρευνας (12 ECTS) Τρία Μαθήματα Κοινού Κορμού (36 ECTS) Τέσσερα Μαθήματα Κατεύθυνσης: (Θρησκευτική Παιδεία ή Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης ή Νηπιοσχολική Αγωγή ή Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης ή Παιw w w. u c y. a c. c y / e d u EΠA 640 Bασικές Αρχές και Διαδικασίες Ανάπτυξης Προγραμμάτων Tο αναλυτικό πρόγραμμα ως προϊόν και ως πράξη. H έννοια του A.Π. σε μικροεπίπεδο και μακροεπίπεδο. Διαδικασίες ανάπτυξης προγραμμάτων. Mοντέλα ανάπτυξης προγραμμάτων. Παρεμβατικά προγράμματα στην εκπαίδευση. Παράμετροι και μεταβλητές προσδιορισμού των αναλυτικών προγραμμάτων. Tο παραπρόγραμμα. EΠA 642 Bασικές Αρχές Μέτρησης και Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση Βλ. περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΕΠΑ 654 Ιστορία της Εκπαίδευσης Τι είναι και πώς γράφεται η ιστορία. Το κίνημα του ευρωπαϊκού διαφωτισμού και η άνοδος των εθνών-κρατών την εποχή της νεωτερικότητας. Το ευρωπαϊκό νεωτερικό σχολείο στην υπηρεσία του έθνους και του κράτους. Εθνική οικονομία, παραγωγή και εκπαίδευση. Το κράτος προνοίας και η εκδημοκρατικοποίηση της εκπαίδευσης μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Η εκπαίδευση στο πλαίσιο της μεταβιομηχανικής κοινωνίας. Παγκόσμια διακυβέρνηση, παγκόσμια οικονομία, ευρωπαϊκή ενοποίηση, διεθνοποίηση, διαπολιτισμικότητα. Η εκπαίδευση στη Ελλάδα μετά την ίδρυση του εθνικού κράτους. Αλυτρωτισμός και η Μεγάλη Ιδέα. Εκκλησία, ορθοδοξία και εκπαίδευση το κρυφό σχολειό: μύθος ή πραγματικότητα; Το φαινόμενο της μεταρρύθμισης και αντιμεταρρύθμισης. Η εκπαίδευση τη μετεμφυλιακή και μεταπολιτευτική περίοδο. Η εκπαίδευση στην Κύπρο την περίοδο της πρώιμης αγγλοκρατίας. Το ενωτικό κίνημα και ο ρόλος του σχολείου. Η ίδρυση του πρώτου γυμνασίου (1893). Το λανθάνον και φανερό αναλυτικό πρόγραμμα των ελληνοκυπριακών σχολείων ( ). Αλλαγή στη βρετανική εκπαιδευτική πολιτική και η διαμάχη για την ταυτότητα ( ). Η σχολική ιστορία ως σύγκρουση. Ανάλυση ιστορικών πηγών. Η εκπαίδευση στα πρώτα χρόνια της κυπριακής ανεξαρτησίας ( ). Η μεταρρύθμιση του Σοφιανού ( ). Η μεταρρύθμιση της περιόδου Εκπαίδευση και εθνοτική σύγκρουση. Η κυπριακή εκπαίδευση ως προϊόν δανείων και ξένων επιδράσεων. Το αναλυτικό πρόγραμμα σήμερα: μια ιστορική προσέγγιση. EΠA 681 Ανώτερες Μέθοδοι Εκπαιδευτικής Έρευνας Βλ. περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση Βλ. περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. EΠA 683 Eκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων Βλ. περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. EΠA 689 Εξατομικευμένη Μελέτη O/η φοιτητής/τρια επιλέγει θέμα του ενδιαφέροντός του/της (που έχει σχέση με τα Αναλυτικά Προγράμματα και Συγκριτική Παιδαγωγική) και ετοιμάζει σχετική μελέτη, με την καθοδήγηση μέλους του ακαδημαϊκού προσωπικού του Tμήματος. EΠA 690 Eξειδικευμένα Θέματα/Σύγχρονες Τάσεις Στο σεμινάριο αυτό θα παρουσιάζονται πάντοτε επίκαιρα θέματα, που αφορούν την ευρύτερη περιοχή των αναλυτικών προγραμμάτων και τα οποία δεν εμπίπτουν στα πλαίσια κάποιου μαθήματος, όπως αυτά που παρουσιάζονται πιο πάνω. ΕΠΑ 693 Σύγχρονες Τάσεις στη Μεθοδολογία της Διδασκαλίας Η έννοια της ποιότητας στην ευρωπαϊκή πολιτική. Νεωτερικές και μετανεωτερικές θεωρίες μάθησης ως θεωρίες εννοιολογικής αλλαγής. Κοινωνικοπολιτικές θεωρίες για τη μάθηση. Γνωστική και μεταγνωστική ανάπτυξη και μάθηση. Διαφοροποίηση διδασκαλίας μάθησης σε τάξεις μεικτής ικανότητας. Διδακτικές προσεγγίσεις και η εφαρμογή τους. ΕΠΑ 699 Κριτική Παιδαγωγική Οι μορφές της σύγκρουσης στο κοινωνικό και εκπαιδευτικό συγκείμενο και η ερμηνεία τους με βάση την παραδοσιακή, την ανθρωπιστική και αλληλεπιδραστική θεωρία. Η συζήτηση και τα χαρακτηριστικά της λειτουργικής και δυσλειτουργικής σύγκρουσης στο εκπαιδευτικό και σχολικό περιβάλλον. Συγκρούσεις που στηρίζονται σε αξίες και συμφέροντα. Μέθοδοι επίλυσης διαφορών και συνεργασίας. Επικοινωνία Συντονιστές του Προγράμματος Μαίρη Κουτσελίνη Καθηγήτρια Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: edmaryk@ucy.ac.cy Ελευθέριος Κληρίδης Επίκουρος Καθηγητής Τηλ: Ηλ. Ταχ.: klerides.eleftherios@ucy.ac.cy Σταυρούλα Φιλίππου Επίκουρη Καθηγήτρια Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: philippou.stavroula@ucy.ac.cy ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πτυχίο Μάστερ Στόχος Το μεταπτυχιακό αυτό πρόγραμμα προσφέρει τη δυνατότητα σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, αλλά και σε συναφείς επαγγελματίες, να προχωρήσουν σε εξειδικευμένες σπουδές στις Επιστήμες της Αγωγής. Προετοιμάζει, επίσης, τους/τις φοιτητές/τριες για διδακτορικές σπουδές και ακαδημαϊκή σταδιοδρομία. 137

138 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ δαγωγική της Φυσικής Αγωγής ή Διαπολιτισμική ή Εκπαιδευτική Τεχνολογία) (48 ECTS) Ένα οποιοδήποτε μάθημα άλλου μεταπτυχιακού προγράμματος του Πανεπιστημίου Κύπρου (12 ECTS) Τρία Σεμινάρια (12 ECTS) Σημείωση: Σε περίπτωση που φοιτητής/τρια επιθυμεί να εκπονήσει διατριβή μάστερ (24 ECTS), τότε απαλλάσσεται από ένα μάθημα του κοινού κορμού και από ένα οποιοδήποτε μάθημα άλλου μεταπτυχιακού προγράμματος του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ανάλυση Προγράμματος ECTS Μαθήματα Κοινού Κορμού 36 ή Ο/Η φοιτητής/τρια πρέπει να παρακολουθήσει τρία μαθήματα (36 ECTS ή σε περίπτωση που επιλέξει το μάθημα ΨΥΧ 610 ή άλλο μάθημα του Τμήματος Ψυχολογίας) από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 521 Εισαγωγή στην Κατάκτηση της Μητρικής Γλώσσας 12 ΕΠΑ 522 Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Ανάπτυξη του Εγγραμματισμού 12 ΕΠΑ 524 Θεωρίες Κειμένου-Πολυγραμματισμοί 12 ΕΠΑ 529 Μονόγλωσση, Δίγλωσση, Πολύγλωσση Εκπαίδευση: Στάσεις, Τάσεις, Προοπτικές 12 ΕΠΑ 530 Θεολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 531 Οι Θρησκείες στην Εποχή της Παγκοσμιοποίησης 12 ΕΠΑ 532 Θέματα Ηθικής 12 ΕΠΑ 533 Αγωγή Ζωής. Διά Βίου Μάθηση 12 ΕΠΑ 534 Σχολική Θρησκευτική Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 535 Μαθησιακές Προσεγγίσεις της Σχολικής Θρησκευτικής Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 536 Θρησκείες και Φύλο 12 ΕΠΑ 542 Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση στην Κύπρο (είναι προαπαιτούμενο για το μάθημα ΕΠΑ 639) 12 ΕΠΑ 548 Σύγχρονες Τάσεις στην Ενιαία Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 549 Σπουδές περί Αναπηρίας και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 550 Εκπαίδευση και Κοινωνικός Αποκλεισμός 12 ΕΠΑ 555 Μεταμοντέρνοι Φιλόσοφοι, Ετερότητα και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 556 Προχωρημένο Σεμινάριο σε Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 560 Σύγχρονες Παιδαγωγικές Αντιλήψεις στο Χώρο της Νηπιοσχολικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 561 Οι Πολλαπλές Διαστάσεις στο Παιχνίδι 12 ΕΠΑ 562 Η Ανάπτυξη της Μαθηματικής Σκέψης στην Προσχολική Ηλικία: Θεωρητικές και Ερευνητικές Προσεγγίσεις 12 ΕΠΑ 563 Ενίσχυση της Δημιουργικότητας στην Προσχολική Ηλικία 12 ΕΠΑ 564 Τρόποι Μελέτης της Ανάπτυξης των Παιδιών Νηπιοσχολικής Ηλικίας 12 ΕΠΑ 565 Σημειωτική Προσέγγιση της Μάθησης των Μαθηματικών στη Νηπιοσχολική Ηλικία 12 ΕΠΑ 570 Έρευνα και Θεωρία της Παιδαγωγικής της Φυσικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 571 Μοντέλα Διδασκαλίας και Αναλυτικών Προγραμμάτων της Φυσικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 572 Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Παιδαγωγική της Φυσικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 573 Ανάπτυξη Προγραμμάτων στη Φυσική Αγωγή 12 ΕΠΑ 574 Ανάλυση της Διδασκαλίας στη Φυσική Αγωγή 12 ΕΠΑ 580 Θεωρητικές Προσεγγίσεις στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία: Προβλήματα και Προοπτικές 12 ΕΠΑ 581 Ανάλυση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία: Πορίσματα και Εφαρμογές 12 ΕΠΑ 582 Δόμηση Ερευνητικών Προτάσεων στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία 12 ΕΠΑ 583 Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Δυναμικού Περιβάλλοντος Διδασκαλίας και Μάθησης 12 ΕΠΑ 598 Μεταποικιακή Θεωρία και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 601 Φιλοσοφικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 608 Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού - Κριτική Προσέγγιση 12 ΕΠΑ 611 Θεωρία του Αναλυτικού Προγράμματος 12 ΕΠΑ 618 Κοινωνιολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 620 Εισαγωγή στην Εκπαιδευτική Διοίκηση 12 ΕΠΑ 623 Παρατήρηση και Αξιολόγηση Διδασκαλίας και Εκπαιδευτικού Προσωπικού 12 ΕΠΑ 631 Αποτελεσματικότητα και Σχολική Βελτίωση 12 ΕΠΑ 637 Θεωρία και Πολιτική της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 639 Ενιαία Εκπαίδευση: το Νέο Πρόσωπο της Ειδικής Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 640 Βασικές Αρχές και Διαδικασίες Ανάπτυξης Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 641 Φύλο και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 642 Βασικές Αρχές Μέτρησης και Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 643 Εφαρμογές των Νέων Τεχνολογιών στην Ανάπτυξη Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 644 Συγγραφή και Αξιολόγηση Διδακτικών Εγχειριδίων 12 ΕΠΑ 645 Εκπαιδευτική Πολιτική 12 ΕΠΑ 646 Παγκοσμιοποίηση, Κοσμοπολιτισμός και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 651 Η Εξέλιξη των Θεωριών στις Φυσικές Επιστήμες - Η Φύση των Φυσικών Επιστημών Ι 12 ΕΠΑ 652 Διερεύνηση στις Φυσικές Επιστήμες 12 ΕΠΑ 653 Γνωστικά Εμπόδια στη Μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες: Διάγνωση και Διδακτικές Παρεμβάσεις 12 ΕΠΑ 660 Σχεδιασμός, Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Αναλυτικών Προγραμμάτων στις Φυσικές Επιστήμες 12 ΕΠΑ 662 Νέες Τεχνολογίες και Μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες 12 ΕΠΑ 664 Ενοποιημένα Προγράμματα στις Φυσικές Επιστήμες

139 w w w. u c y. a c. c y / e d u ΕΠΑ 673 Αναλυτικά Προγράμματα Μαθηματικών και Αξιολόγηση 12 ΕΠΑ 676 Σύγχρονη Τεχνολογία στη Διδασκαλία των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 677 Θεωρίες Αναπαράστασης και Εκπαιδευτικές Εφαρμογές 12 ΕΠΑ 678 Συναισθήματα και Μάθηση των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 680 Θεωρίες Μάθησης των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική 12 ΕΠΑ 684 Εθνογραφικές Προσεγγίσεις στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 694 Σεμινάριο Αξιολόγησης Προγραμμάτων 12 ΨΥΧ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση 7.5 Οποιοδήποτε μάθημα προσφέρει το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τμήματος Ψυχολογίας Σημείωση: Ο/Η φοιτητής/τρια που θα παρακολουθήσει το μάθημα ΨΥΧ 610 (7.5 ECTS) θα πρέπει να παρακολουθήσει το σεμινάριο ΨΥΧ612 που ισοδυναμεί με 4.5 ECTS για να καλυφθούν οι μονάδες που υπολείπονται. Μαθήματα Κατεύθυνσης 48 Ο/Η φοιτητής/τρια που επιλέγει μια κατεύθυνση πρέπει να συμπληρώσει τέσσερα μαθήματα από τις ακόλουθες κατευθύνσεις: Θρησκευτική Παιδεία ή Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης ή Νηπιοσχολική Αγωγή ή Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης ή Παιδαγωγική της Φυσικής Αγωγής ή Διαπολιτισμική ή Εκπαιδευτική Τεχνολογία (σύνολο 48 ECTS) Θρησκευτική Παιδεία ΕΠΑ 530 Θεολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 531 Οι Θρησκείες στην Εποχή της Παγκοσμιοποίησης 12 ΕΠΑ 532 Θέματα Ηθικής 12 ΕΠΑ 533 Αγωγή Ζωής. Διά βίου Μάθηση 12 ΕΠΑ 534 Σχολική Θρησκευτική Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 535 Μαθησιακές Προσεγγίσεις της Σχολικής Θρησκευτικής Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 536 Θρησκείες και Φύλο 12 ΕΠΑ 647 Χριστιανικός Προσωποκεντρισμός και Σύγχρονος Κόσμος 12 Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης ΕΠΑ 550 Εκπαίδευση και Κοινωνικός Αποκλεισμός 12 ΕΠΑ 598 Μεταποικιακή Θεωρία και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 601 Φιλοσοφικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 603 Συγκριτική Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 607 Κοινωνιολογία του Αναλυτικού Προγράμματος 12 ΕΠΑ 618 Κοινωνιολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 637 Θεωρία και Πολιτική της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 641 Φύλο και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 646 Παγκοσμιοποίηση, Κοσμοπολιτισμός και Εκπαίδευση 12 Νηπιοσχολική Αγωγή ΕΠΑ 560 Κριτικοί Ανατοχασμοί στο Χώρο της Νηπιοσχολικής Εκπάιδευσης 12 ΕΠΑ 561 Οι Πολλαπλές Διαστάσεις στο Παιχνίδι 12 ΕΠΑ 562 Η Ανάπτυξη της Μαθηματικής Σκέψης στην Προσχολική Ηλικία: Θεωρητικές και Ερευνητικές Προσεγγίσεις 12 ΕΠΑ 563 Ενίσχυση της Δημιουργικότητας στην Προσχολική Ηλικία 12 ΕΠΑ 564 Τρόποι Μελέτης της Ανάπτυξης των Παιδιών Νηπιοσχολικής Ηλικίας 12 ΕΠΑ 565 Σημειωτική Προσέγγιση της Μάθησης των Μαθηματικών στη Νηπιοσχολική Ηλικία 12 ΕΠΑ 566 Κοινωνικές Διαστάσεις της Ανάπτυξης του Παιδιού 12 ΕΠΑ 567 Ζητήματα Σχεδιασμού Ερευνητικών Προτάσεων στη Νηπιοσχολική Αγωγή 12 Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης ΕΠΑ 555 Μεταμοντέρνοι Φιλόσοφοι, Ετερότητα και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 556 Προχωρημένο Σεμινάριο σε Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 598 Μεταποικιακή Θεωρία και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 601 Φιλοσοφικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 611 Θεωρία του Αναλυτικού Προγράμαμτος 12 ΕΠΑ 646 Παγκοσμιοποίηση, Κοσμοπολιτισμός και Εκπαίδευση 12 Παιδαγωγική της Φυσικής Αγωγής ΕΠΑ 570 Έρευνα και Θεωρία της Παιδαγωγικής της Φυσικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 571 Μοντέλα Διδασκαλίας και Αναλυτικών Προγραμμάτων της Φυσικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 572 Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Παιδαγωγική της Φυσικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 573 Ανάπτυξη Προγραμμάτων στην Φυσική Αγωγή 12 ΕΠΑ 574 Ανάλυση της Διδασκαλίας στη Φυσική Αγωγή 12 ΕΠΑ 623 Παρατήρηση και Αξιολόγηση Διδασκαλίας και Εκπαιδευτικού Προσωπικού 12 ΕΠΑ 631 Αποτελεσματικότητα και Σχολική Βελτίωση 12 ΕΠΑ 695 Αξιολόγηση Σχολικής Μονάδας 12 Διαπολιτισμική Εκπαίδευση ΕΠΑ 555 Μεταμοντέρνοι Φιλόσοφοι, Ετερότητα και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 556 Προχωρημένο Σεμινάριο σε Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 598 Μεταποικιακή Θεωρία και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 599 Θεωρίες Φύλου και Πολιτικές Αναλυτικών Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 637 Θεωρία και Πολιτική της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 641 Φύλο και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 646 Παγκοσμιοποίηση, Κοσμοπολιτισμός και Εκπαίδευση

140 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΠΑ 647 Χριστιανικός Προσωποκεντρισμός και Σύγχρονος Κόσμος 12 Ένα μάθημα από το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μάστερ «Διδακτική του Γλωσσικού Μαθήματος» μετά από συνεννόηση με τη συντονίστρια της κατεύθυνσης 12 Εκπαιδευτική Τεχνολογία ΕΠΑ 580 Θεωρητικές Προσεγγίσεις στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία: Προβλήματα και Προοπτικές 12 ΕΠΑ 581 Ανάλυση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία: Πορίσματα και Εφαρμογές 12 ΕΠΑ 582 Δόμηση Ερευνητικών Προτάσεων στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία 12 ΕΠΑ 583 Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Δυναμικού Περιβάλλοντος Διδασκαλίας και Μάθησης 12 ΕΠΑ 612 Μοντέλα Αξιολόγησης Αναλυτικών Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 640 Βασικές Αρχές και Διαδικασίες Ανάπτυξης Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 643 Εφαρμογές των Νέων Τεχνολογιών στην Ανάπτυξη Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 662 Νέες Τεχνολογίες και Μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες 12 ΕΠΑ 676 Σύγχρονη Τεχνολογία στη Διδασκαλία των Μαθηματικών 9 ΕΠΑ 693 Σύγχρονες Τάσεις στη Μεθοδολογία της Διδασκαλίας 12 Μαθήματα Έρευνας 12 Ο/Η φοιτητής/τρια επιλέγει ένα Μάθημα Έρευνας από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική 12 ΕΠΑ 684 Εθνογραφικές Προσεγγίσεις στην Εκπαίδευση 12 Σεμινάρια (3) 12 Ο/Η φοιτητής/τρια πρέπει να συμπληρώσει τρία σεμινάρια (12 ECTS) βάσει της κατεύθυνσης που επιλέγει, και πάντοτε με τη σύμφωνη γνώμη του ακαδημαϊκού συμβούλου. ΕΠΑ 734 ΘΠ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής Ι (Θρησκευτική Παιδεία) 4 ΕΠΑ 734 ΚΕ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής Ι (Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης) 4 ΕΠΑ 734 ΝΑ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής Ι (Νηπιοσχολική Αγωγή) 4 ΕΠΑ 734 ΦΕ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής Ι (Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης) 4 ΕΠΑ 734 ΦΑ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής Ι (Παιδαγωγική της Φυσικής Αγωγής) 4 ΕΠΑ 734 ΕΤ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής Ι (Εκπαιδευτική Τεχνολογία) 4 ΕΠΑ 735 Σεμινάριο Πολιτισμικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης Ι 4 ΕΠΑ 744 ΘΠ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής ΙΙ (Θρησκευτική Παιδεία) 4 ΕΠΑ 744 ΚΕ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής ΙΙ (Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης) 4 ΕΠΑ 744 ΝΑ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής ΙΙ (Νηπιοσχολική Αγωγή) 4 ΕΠΑ 744 ΦΕ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής ΙΙ (Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης) 4 ΕΠΑ 744 ΦΑ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής ΙΙ (Παιδαγωγική της Φυσικής Αγωγής) 4 ΕΠΑ 744 ΕΤ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής ΙΙ (Εκπαιδευτική Τεχνολογία) 4 ΕΠΑ 745 Σεμινάριο Πολιτισμικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης ΙΙ 4 ΕΠΑ 764 ΘΠ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής ΙΙΙ (Θρησκευτική Παιδεία) 4 ΕΠΑ 764 ΚΕ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής ΙΙΙ (Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης) 4 ΕΠΑ 764 ΝΑ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής ΙΙΙ (Νηπιοσχολική Αγωγή) 4 ΕΠΑ 764 ΦΕ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής ΙΙΙ (Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης) 4 ΕΠΑ 764 ΦΑ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής ΙΙΙ (Παιδαγωγική της Φυσικής Αγωγής) 4 ΕΠΑ 764 ΕΤ Σεμινάριο Επιστήμες της Αγωγής ΙΙΙ (Εκπαιδευτική Τεχνολογία) 4 ΕΠΑ 765 Σεμινάριο Πολιτισμικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης ΙΙΙ 4 Περιγραφές Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 12 ECTS. EΠA 530 Θεολογικές Διαστάσεις της Eκπαίδευσης Θεολογική προσέγγιση της αγωγής, της παιδείας και της εκπαίδευσης. Oντολογίες και αγωγή. Kριτική προσέγγιση της σκοποθεσίας, του περιεχομένου, της μεθοδολογίας, της αξιολόγησης και άλλων παραμέτρων διαφόρων μορφών εκπαίδευσης. EΠA 531 Oι Θρησκείες στην Εποχή της Παγκοσμιοποίησης Oι θρησκείες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Kοσμοείδωλα των θρησκειών. Oι μεγάλες θρησκείες και το θρησκευτικό φαινόμενο σήμερα. EΠA 532 Θέματα Ηθικής Oντολογίες και ηθική. H ηθική στο νεωτερισμό και στο μετανεωτερισμό. Βασικά θέματα ηθικής. EΠA 533 Aγωγή Zωής. Διά Βίου Μάθηση H Aγωγή Zωής ως διά βίου μάθηση. Παράγοντες και φορείς αγωγής σήμερα. Βασικοί σταθμοί της Aγωγής Zωής. EΠA 534 Σχολική Θρησκευτική Eκπαίδευση Iστορία, σκοποί, περιεχόμενα, μεθοδολογίες κ.ά. της Σχολικής Θρησκευτικής Aγωγής. H θέση της στο κυπριακό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο εκπαιδευτικό σύστημα σήμερα. EΠA 535 Mαθησιακές Προσεγγίσεις της Σχολικής Θρησκευτικής Eκπαίδευσης H θεολογική, φιλοσοφική, ψυχολογική, κοινωνιολογική και ιστορική διάσταση της Σχολικής Θρησκευτικής Eκπαίδευσης. Σκοποθεσία, αναλυτικά προγράμματα, αρχές μάθησης, εγχειρίδια, αξιολόγηση κ.ά. διαφόρων μορφών της Σχολικής Θρησκευτικής Eκπαίδευσης. 140

141 w w w. u c y. a c. c y / e d u ΕΠΑ 536 Θρησκείες και Φύλο Ιερό και φύλο. Θρησκευτική μητριαρχία. Θρησκευτική πατριαρχία. Το φύλο στα μεγάλα παγκόσμια θρησκεύματα. Ορθοδοξία και φύλο. Δυτικός Χριστιανισμός και φύλο. Θρησκευτικές μεταμφιέσεις του φύλου σε μια εκκοσμικευμένη κοινωνία. ΕΠΑ 549 Σπουδές περί Αναπηρίας στην Εκπαίδευση Στο μάθημα παρουσιάζονται και αναλύονται κριτικά θέματα που προκύπτουν από τις Σπουδές περί Αναπηρίας στην Εκπαίδευση, μια επιστημονική περιοχή που προσπαθεί να συνδυάσει τις αρχές που διατυπώνονται στις Σπουδές περί Αναπηρίας με τη φιλοσοφία της Ενιαίας Εκπαίδευσης. Οι φοιτητές/ήτριες ενθαρρύνονται να συζητήσουν θέματα όπως είναι η κατασκευή της έννοιας της αναπηρίας (πολιτική, κοινωνική, πολιτισμική και ιστορική κατασκευή), η αντιπαράθεση του ιατρικού και του κοινωνικού μοντέλου σκέψης, η προσωπική εμπειρία της αναπηρίας και η αξιοποίησή της σε πολιτικό επίπεδο και η κατασκευή της ρητορικής της αναπηρίας σε σχέση με την κουλτούρα και την ιστορία ενός τόπου. Αναλύονται σε βάθος κλασικά και σύγχρονα κείμενα ανάπηρων ακτιβιστών, ακαδημαϊκών και θεωρητικών, και ενθαρρύνεται η συσχέτιση της σκέψης τους με ζητήματα της ενιαίας εκπαίδευσης, όπως η ανακατασκευή της έννοιας της αναπηρίας, η απομυθοποίηση της παντοδυναμίας των ειδικών, η αναθεώρηση του αναλυτικού προγράμματος, η αναδόμηση του σχολείου και του εκπαιδευτικού συστήματος γενικότερα. ΕΠΑ 550 Εκπαίδευση και Κοινωνικός Αποκλεισμός Μέσα από ανασκόπηση ερευνητικών δεδομένων, το μάθημα αυτό εξετάζει το ρόλο του εκπαιδευτικού συστήματος στην παραγωγή σύγχρονων μορφών κοινωνικού αποκλεισμού. Το μάθημα αναλύει τις δομικές, συστημικές και ψυχολογικές διαστάσεις του κοινωνικού αποκλεισμού και επιχειρεί να επισημάνει το ρόλο του εκπαιδευτικού συστήματος στην αναπαραγωγή αλλά και την υπέρβαση του κοινωνικού αποκλεισμού. ΕΠΑ 555 Μεταμοντέρνοι Φιλόσοφοι, Ετερότητα και Εκπαίδευση Μέσα από μια ευρεία και σε βάθος μελέτη του έργου φιλοσόφων και θεωρητικών, όπως o Levinas, o Lyotard, η Kristeva, ο Derrida, η Butler, η Spivak κ.ά., αναλύονται οι πολλαπλές προσεγγίσεις στην ετερότητα (ηθικές, γλωσσολογικές, ψυχαναλυτικές κ.ά.) και αναδεικνύεται η σχέση με την ετερότητα ως διαδικασία υποκειμενικοποίησης, ανάπτυξης σχέσεων με το οικείο και το ανοίκειο, εσωτερικότητας και εξωτερικότητας, συγκρότησης και αποδόμησης νοήματος. Αναδεικνύοντας την πολλαπλότητα των σχέσεων με την ετερότητα, το μάθημα διευρύνει τις προσεγγίσεις σε εκπαιδευτικά θέματα, όπως η πολυπολιτισμικότητα, ο κοσμοπολιτισμός, η συγκρότηση υποκειμένων και καθεστώτων κανονικότητας σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, διαδικασίες φυλετικοποίησης, συγκρότησης και μετασχηματισμών έμφυλων ορίων και επιθυμιών, η διδασκαλία κειμένων, η διάσχιση ορίων, η μνήμη και η γραφή μετά την καταστροφή κ.ά. ΕΠΑ 556 Προχωρημένο Σεμινάριο σε Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης Σε βάθος μελέτη του έργου συγκεκριμένου φιλοσόφου ή συγκεκριμένης σχολής θεωρητικής σκέψης ή ανταλλαγής ανάμεσα σε φιλοσόφους αναφορικά με συγκεκριμένη διαμάχη ή διαλόγου ανάμεσα σε φιλοσόφους, και παράλληλη διερεύνηση εκπαιδευτικών ιδεών, ιδεωδών, σκοπών και πρακτικών. Βασικός στόχος η εντρύφηση σε σχετικά με την εκπαίδευση κείμενα φιλοσοφίας και θεωρίας και ο απεγκλωβισμός της εκπαιδευτικής σκέψης από αλγοριθμικές προσλήψεις λόγων που σχετίζονται με ζητήματα ηθικής, ιστοριογραφίας, κειμενικότητας, επιστημολογίας, κ.λπ. ΕΠΑ 560 Κριτικοί Αναστοχασμοί στο Χώρο της Νηπιοσχολικής Εκπαίδευσης Το μάθημα αυτό προσφέρει την ευκαιρία για μελέτη, διερεύνηση και αναθεώρηση των σύγχρονων εκπαιδευτικών, θεωρητικών, διδακτικών και ερευνητικών τάσεων στο χώρο της Νηπιοσχολικής Αγωγής. Θα συζητηθούν οι ιδεολογικές επιρροές και η επιστημονικά κατοχυρωμένη δράση στο πεδίο της Νηπιοσχολικής Αγωγής. Θα μελετηθεί η πολυμορφία και πολυφωνία επιστημολογικών αρχών και προσεγγίσεων (π.χ. μοντέρνο-μεταμοντέρνο, φεμινισμός, αποδόμηση-deconstruction, reconceptualism, διαπολιτισμική εκπαίδευση, ηθική κ.ά.) και θα εξεταστούν κριτικά, με στόχο την αναθεώρηση των ιδεών, των θεωρητικών και πρακτικών εφαρμογών του χώρου της Νηπιοσχολικής Αγωγής. Θα γίνει αναφορά στην ταυτότητα του παιδιού, από τη βρεφική μέχρι τη σχολική ηλικία, μέσα από διάφορες εκπαιδευτικές αντιλήψεις και σχολικές πρακτικές. Με ερευνητικούς και διδακτικούς προβληματισμούς οι φοιτητές θα οδηγηθούν σε μια αναθεωρημένη αντίληψη του χώρου της Νηπιοσχολικής Αγωγής. ΕΠΑ 561 Οι Πολλαπλές Διαστάσεις στο Παιχνίδι Με το μάθημα αυτό εξετάζεται η παιδαγωγική προσέγγιση του παιχνιδιού. Συγκεκριμένα, στόχος είναι να θεωρηθεί το παιχνίδι ως ένας από τους πλέον κατάλληλους τρόπους ενίσχυσης της ολόπλευρης ανάπτυξης και μάθησης των παιδιών νηπιοσχολικής ηλικίας. Αυτό θα γίνει μέσα από την ιστορική αναδρομή επί του θέματος και ενημέρωση για τις πολλαπλές προοπτικές (πολιτισμικά, γνωστικά, κοινωνικά, πολιτικά κ.ά. ) που μπορεί να έχει το παιχνίδι στο χώρο της νηπιοσχολικής Αγωγής. Στη συνέχεια, το παιχνίδι θα εξεταστεί ως μέσο μετάδοσης αλλά και δημιουργίας κουλτούρας και κοινωνικών δομών, με στόχο την προώθηση μιας κριτικής παιδαγωγικής. Επίσης, το μάθημα στοχεύει στην ανάλυση των υπαρχουσών ερευνών και θεωριών, καθώς και στη διεξαγωγή καινούριων μελετών για την ενίσχυση των θεωρητικών προοπτικών και πρακτικών εφαρμογών του παιχνιδιού. ΕΠΑ 562 Η Ανάπτυξη της Μαθηματικής Σκέψης στη Νηπιοσχολική Ηλικία: Θεωρητικές και Ερευνητικές Προσεγγίσεις Βασικός στόχος αυτού του μαθήματος είναι ο συνδυασμός σύγχρονων αντιλήψεων για την ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης κατά τη νηπιοσχολική περίοδο, καθώς και θεωριών που προκύπτουν από τη σύγχρονη έρευνα στη διδακτική των μαθηματικών. Συγκεκριμένα, το μάθημα πραγματεύεται τα ακόλουθα θέματα: Έννοια και σημασία της μαθηματικής σκέψης στη νοητική ανάπτυξη των παιδιών. Στάδια ανάπτυξης της μαθηματικής σκέψης σε διαφορετικές έννοιες και διαδικασίες. Ικανότητα ανάπτυξης στρατηγικών λύσης προβλήματος και διαισθητικοί κανόνες που αναπτύσσουν τα παιδιά κατά τη νηπιοσχολική περίοδο σε σχέση με τα μαθηματικά. Παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης. Ρόλος των αναπαραστάσεων και του συμβολισμού στην ανάπτυξη μαθηματικών εννοιών και δομών σε παιδιά νηπιοσχολικής ηλικίας. Συμβολή της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην ανάπτυξη μαθηματικών εννοιών και δεξιοτήτων στη νηπιοσχολική ηλικία. Μέθοδοι διερεύνησης και αξιολόγησης της μαθηματικής σκέψης και της ανάπτυξής της σε μικρά παιδιά. Εντοπισμός ερευνητικών κατευθύνσεων που χρήζουν μελλοντικής διερεύνησης στο συγκεκριμένο θέμα. ΕΠΑ 563 Ενίσχυση της Δημιουργικότητας στη Νηπιοσχολική Ηλικία Με το μάθημα αυτό εξετάζονται διάφορες μορφές δημιουργικής έκφρασης-σκέψης μέσα από μια παιδαγωγική και κοινωνικοπολιτιστική προοπτική. Μέσα όπως το παραμύθι, τα εικονογραφημένα βιβλία, την ποίηση, τα κόμικς, τα ανέκδοτα, τα λίμερικς, τις εικόνες, τις ταινίες, τα παιχνίδια-αντικείμενα κ.ά. θα αναλυθούν 141

142 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ως προς το ρόλο που παίζουν στην ανάπτυξη των παιδιών ως χρηστών και κριτών του δημιουργικού περιεχομένου που αποδέχονται. Θα μελετηθούν θεωρητικές και εμπειρικές εργασίες στο θέμα αυτό, με στόχο την ανάπτυξη ενός επιστημονικού πλαισίου μέσα στο οποίο να πραγματώνεται η κατάλληλη χρήση των διαφόρων μέσων για τη δημιουργική καλλιέργεια των παιδιών κατά τη νηπιοσχολική περίοδο. ΕΠΑ 564 Τρόποι Μελέτης της Ανάπτυξης και Μάθησης των Παιδιών Νηπιοσχολικής Ηλικίας Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση με τους διάφορους τρόπους και μέσα μελέτης των παιδιών νηπιοσχολικής ηλικίας. Μερικά από τα ζητήματα τα οποία θα συζητηθούν και θα αναλυθούν περιλαμβάνουν τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται τα παιδιά, την παρατήρηση των παιδιών ατομικά και σε ομάδες, τους τρόπους έκφρασης των παιδιών, την αξιολόγηση και τεκμηρίωση της ανάπτυξης και μάθησης των παιδιών. Οι φοιτητές θα μελετήσουν υπάρχοντα εργαλεία στο χώρο, θα δημιουργήσουν και θα εφαρμόσουν δικούς τους τρόπους μελέτης, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της νηπιοσχολικής ηλικίας. ΕΠΑ 565 Σημειωτική Προσέγγιση της Μάθησης των Μαθηματικών στη Νηπιοσχολική Ηλικία Το μάθημα θα επικεντρωθεί στα ακόλουθα θέματα: Έννοια και σημασία των σημειωτικών αναπαραστάσεων στη διδασκαλία και μάθηση των μαθηματικών. Εσωτερικές και εξωτερικές αναπαραστάσεις. Ταξινόμηση αναπαραστάσεων. Συζήτηση διαφορετικών θεωριών για τις αναπαραστάσεις, την ανάπτυξή τους και τη μάθηση των μαθηματικών, με έμφαση στη νηπιοσχολική ηλικία. Ο ρόλος των πολλαπλών αναπαραστάσεων στην κατανόηση μαθηματικών εννοιών και στην επίλυση μαθηματικού προβλήματος από μικρά παιδιά. Εικονικές αναπαραστάσεις των παραμυθιών και ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης. Η σημασία της χρήσης των χειρονομιών από τα παιδιά και τη νηπιαγωγό στη μάθηση των μαθηματικών. Ερευνητικές εφαρμογές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις για τη διερεύνηση των αναπαραστάσεων των παιδιών νηπιοσχολικής ηλικίας και της εξέλιξής τους στο πλαίσιο της ανάπτυξης μαθηματικών εννοιών και της επίλυσης μαθηματικού προβλήματος. ΕΠΑ 566 Κοινωνικές Διαστάσεις της Ανάπτυξης του Παιδιού Στο μάθημα αυτό θα συζητηθούν θέματα ανάπτυξης και, κατ επέκταση, μάθησης του παιδιού μέσα από τον φακό των κοινωνικοπολιτισμικών περιβαλλόντων που πλαισιώνουν τη ζωή του (π.χ. οικογένεια, παιδικός σταθμός, σχολείο, φίλοι, παιχνιδότοπος). Μέσα από κοινωνικές επιστημολογικές αρχές στον χώρο της εκπαίδευσης αλλά και τις αμφισβητήσεις θεωριών, θα αναλυθούν τα στοιχεία που επηρεάζουν τις κοινωνικές ταυτότητες του παιδιού και τη σημασία που προδίδουν στην ανάπτυξή του. Θα μελετηθούν και θα συζητηθούν σύγχρονες έρευνες στον χώρο, με στόχο την κριτική ανάλυση των παραγόντων που επιδρούν στην προσφορά των καταλληλότερων εμπειριών και ευκαιριών για το παιδί μέσα σε μια μεταβαλλόμενη κοινωνία. ΕΠΑ 567 Ζητήματα Σχεδιασμού Ερευνητικών Προτάσεων στη Νηπιοσχολική Αγωγή Μέσα από τη μελέτη της υπάρχουσας βιβλιογραφίας στο πεδίο της νηπιοσχολικής αγωγής, σκοπός του μαθήματος είναι να βοηθήσει τους φοιτητές να εντοπίσουν ζητήματα, τα οποία απασχολούν την έρευνα και την πρακτική στον χώρο και να δομήσουν τεκμηριωμένες ερευνητικές προτάσεις. Θα μελετηθούν οι διάφοροι τρόποι οργάνωσης της βιβλιογραφίας, διατύπωσης ερευνητικών ερωτημάτων, συλλογής και ανάλυσης δεδομένων, ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του χώρου και να συνάδουν με τη διεθνή προσπάθεια για έρευνα στη νηπιοσχολική αγωγή. EΠA 570 Έρευνα και Θεωρία της Παιδαγωγικής της Φυσικής Αγωγής Το μάθημα αυτό επικεντρώνεται στην έρευνα, τη θεωρία, και τη μεθοδολογία της φυσικής αγωγής. Έμφαση δίνεται στην κατανόηση και κριτική ανάλυση της υπάρχουσας βάσης γνώσεων της παιδαγωγικής της φυσικής αγωγής. Παράλληλα, χρησιμοποιείται ιστορική και σύγχρονη ανάλυση στην έρευνα, τη θεωρία, και τη μεθοδολογία της εκπαίδευσης εκπαιδευτικών στη φυσική αγωγή. EΠA 571 Μοντέλα Διδασκαλίας και Αναλυτικών Προγραμμάτων της Φυσικής Αγωγής Παρουσίαση και ανάλυση διαφόρων μοντέλων φυσικής αγωγής. Περιγραφή διδακτικών προσεγγίσεων και προγραμμάτων που μεγιστοποιούν τη μάθηση των παιδιών και βελτιώνουν τα εκπαιδευτικά συστήματα. Μελέτη και κριτική ανάλυση ερευνητικών προγραμμάτων και μοντέλων που εφαρμόζονται στο διεθνή χώρο. ΕΠΑ 572 Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Παιδαγωγική της Φυσικής Αγωγής Το μάθημα αυτό επικεντρώνεται σε επίκαιρα θέματα και σύγχρονες τάσεις που αφορούν την παιδαγωγική της φυσικής αγωγής. Συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά στα σημαντικότερα ζητήματα που περιβάλλουν τη φυσική αγωγή στα σχολεία, αναλύει τις σύγχρονες τάσεις και προσεγγίσεις, συζητά τις τρέχουσες μεταρρυθμίσεις και αναλύει την ποιότητα και την αποτελεσματική διδασκαλία της φυσικής αγωγής. ΕΠΑ 573 Ανάπτυξη Προγραμμάτων στη Φυσική Αγωγή Αρχές, μέθοδοι και διαδικασίες ανάπτυξης και σχεδιασμού προγραμμάτων στην φυσική αγωγή. Παρουσίαση και ανάλυση ποιοτικών μαθησιακών εμπειριών και προσεγγίσεων που επιτρέπουν την επίτευξη σημαντικών εκπαιδευτικών στόχων. Μελέτη του standards-based physical education curriculum και ανάπτυξη προγραμμάτων βάσει αυτού του μοντέλου. ΕΠΑ 574 Ανάλυση της Διδασκαλία στη Φυσική Αγωγή Παρουσίαση συστημάτων παρακολούθησης και ανάλυσης της διδασκαλίας στη φυσική αγωγή. Έμφαση δίνεται σε συγκεκριμένους παράγοντες και μεταβλητές που επηρεάζουν την ποιοτική διδασκαλία. Έρευνες για την αποτελεσματική διδασκαλία στη φυσική αγωγή. ΕΠΑ 580 Θεωρητικές Προσεγγίσεις στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία: Προβλήματα και Προοπτικές Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις διάφορες θεωρητικές προσεγγίσεις που σχετίζονται άμεσα και επηρεάζουν τον τομέα της Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, της εξέλιξης των θεωριών αυτών, των προβλημάτων και προοπτικών τους. Ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στις μεθοδολογικές προσεγγίσεις διερεύνησης ερευνητικών ερωτημάτων, όπως προκύπτουν από την εφαρμογή αυτών των θεωρητικών πλαισίων. Ειδικότερα, αναλύονται τα πλεονεκτήματα και οι αδυναμίες ή τα κενά διαφόρων θεωρητικών προσεγγίσεων και τεκμηριώνεται η ανάγκη της ανάπτυξης μιας σφαιρικής και συστηματικής αντιμετώπισης όλων των θεμάτων της σύγχρονης Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, όπως θεμάτων που σχετίζονται με σύγχρονες τάσεις διδασκαλίας, μάθησης και σχεδιασμού εκπαιδευτικών πολυμεσικών εφαρμογών, των πτυχών του κοινωνικο-τεχνικού περιβάλλοντος που ενθαρρύνουν ή παρεμποδίζουν την αξιοποίηση της Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, με αναζήτηση των κατάλληλων διαδικασιών για τη δημιουργία αποδοτικών ενιαίων γνωστικών συστημάτων (joint cognitive systems), που διερευνούν και αξιοποιούν τα πορίσματα της οικοδόμησης της γνώσης, της θεωρίας της δραστηριότητας και της διανεμημένης νόησης. 142

143 w w w. u c y. a c. c y / e d u ΕΠΑ 581 Ανάλυση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία: Πορίσματα και Eφαρμογές Στο μάθημα αυτό αναλύονται τα αποτελέσματα αντιπροσωπευτικών ερευνητικών προσπαθειών (διεθνών ή τοπικών), τόσο ποσοτικών όσο και ποιοτικών, με στόχο την ανάδειξη των θετικών και αρνητικών πτυχών (ή των περιορισμών) τους και τη χρησιμότητά τους. Με την προσπάθεια αυτήν επιδιώκεται η επισήμανση της συμπληρωματικότητας των ποσοτικών και ποιοτικών ερευνητικών προσεγγίσεων, αλλά και η αξιοποίηση των πορισμάτων των προσπαθειών αυτών για την εκπαιδευτική διαδικασία ή για την καθοδήγηση μελλοντικών ερευνητικών προσπαθειών. Η αξιολόγηση των πορισμάτων των συγκεκριμένων ερευνών επιχειρείται με αυστηρά ερευνητικά κριτήρια δειγματοληψίας, αξιοπιστίας, εσωτερικής και εξωτερικής εγκυρότητας και άλλων και σημαντικών κριτηρίων, ώστε να εντοπίζονται και νέοι ερευνητικοί προσανατολισμοί που στηρίζονται στην υπάρχουσα ερευνητική μαρτυρία. ΕΠΑ 582 Δόμηση Ερευνητικών Προτάσεων στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία Εντοπισμός ερευνητικών κατευθύνσεων και ερωτημάτων που χρήζουν συστηματικής ερευνητικής διερεύνησης, με στόχο τεκμηριωμένες απαντήσεις στη βάση ερευνητικών δεδομένων. Θεωρητικό πλαίσιο και ένταξη της έρευνας στη διεθνή ερευνητική προσπάθεια. Οργάνωση και σημασία της ανασκόπησης της βιβλιογραφίας. Τα ερευνητικά ερωτήματα και η σημασία των μεταβλητών που χρησιμοποιούνται, ώστε να καθορίζονται οι λειτουργικοί ορισμοί τους και να διευκολύνεται η μέτρησή τους και η επικοινωνία μεταξύ όλων των ερευνητών. Η διαδικασία συλλογής και ανάλυσης ερευνητικών δεδομένων (ποιοτικών και ποσοτικών). Τα πορίσματα της έρευνας, η εκπαιδευτική και θεωρητική τους σημασία και εφαρμογή. ΕΠΑ 583 Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Δυναμικού Περιβάλλοντος Διδασκαλίας και Μάθησης Το μάθημα αποσκοπεί στον σχεδιασμό και τη δημιουργία δυναμικού περιβάλλοντος διδασκαλίας και μάθησης για την καλλιέργεια γνωστικών και μεταγνωστικών δεξιοτήτων, όπως, για παράδειγμα, η υπολογιστική και η κριτική σκέψη. Οι φοιτητές θα εμπλέκονται σε δραστηριότητες μετασχηματισμού του περιεχομένου της διδασκαλίας και μάθησης, λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε αντιλήψεις των μαθητών και τις δυνατότητες των διαθέσιμων τεχνολογικών εργαλείων, με τη διαδικασία της τεχνολογικής χαρτογράφησης. Τα οικοδομιστικά περιβάλλοντα μάθησης, που θα υλοποιούνται, θα ενσωματώνουν προσομοιώσεις, μοντελοποιήσεις, εκπαιδευτικά παιχνίδια και εκπαιδευτική ρομποτική, για διάφορες εκπαιδευτικές βαθμίδες, αξιοποιώντας, μεταξύ άλλων, τα: Scratch, LegoWeDo και Lego- Mindstorms ΝΧΤ και EV3. ΕΠΑ 684 Εθνογραφικές Προσεγγίσεις στην Εκπαίδευση Το μάθημα αυτό αποσκοπεί να εισαγάγει τους φοιτητές στην εθνογραφική εκπαιδευτική έρευνα. Στο μάθημα εξετάζονται θέματα όπως η εθνογραφική έρευνα και η προέλευσή της, η εθνογραφική έρευνα στην εκπαίδευση (ιστορική αναδρομή και θεωρητικές καταβολές), βασικές ομοιότητες/διαφορές με άλλα είδη εκπαιδευτικής έρευνας, ερευνητικά ερωτήματα στα οποία απαντά η εθνογραφική έρευνα, σχεδιασμός και διεξαγωγή εθνογραφικών ερευνών, θέματα ηθικής και δεοντολογίας κατά τη διεξαγωγή εθνογραφικών ερευνών, συλλογή και διαχείριση εθνογραφικών δεδομένων (συνέντευξη, παρατήρηση, ανάλυση αρχειακών δεδομένων, βιντεοσκόπηση), ο ρόλος του ερευνητή κατά τη διεξαγωγή εθνογραφικών ερευνών, προσεγγίσεις ανάλυσης εθνογραφικών δεδομένων, συγγραφή εθνογραφικών εκπαιδευτικών ερευνών και κριτήρια αξιολόγησης τέτοιων ερευνών. Περιγραφές μαθημάτων που δεν φαίνονται πιο πάνω, μπορείτε να τις βρείτε στα υφιστάμενα μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος ΕΠΑ ή άλλων Τμημάτων. ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σκοπός Διδακτορικού Προγράμματος Σκοπός του διδακτορικού προγράμματος είναι να προσφέρει τη δυνατότητα σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, αλλά και σε συναφείς επαγγελματίες, να προχωρήσουν σε εξειδικευμένες σπουδές στις Επιστήμες της Αγωγής. Για την εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα απαιτείται μεταπτυχιακό σε κατεύθυνση σχετική με το συγκεκριμένο διδακτορικό πρόγραμμα ή στις Eπιστήμες της Aγωγής. Δομή Διδακτορικού Προγράμματος Για τη συμπλήρωση του προγράμματος απαιτούνται 273 ECTS. Οι φοιτητές/τριες πρέπει να συμπληρώσουν τα πιο κάτω: ECTS 5 Μαθήματα Χ 12 ECTS 60 3 Υποχρεωτικά Μαθήματα 1 Μάθημα Επιλογής 1 Μάθημα Έρευνας Περιεκτική Εξέταση (Εξέταση σε 5 Μαθήματα) 33 Ερευνητικό Στάδιο (8 στάδια Χ 15 ECTS) 120 Συγγραφικό Στάδιο (Ια, Ιβ Χ 15 ECTS) 30 Συγγραφικό Στάδιο (ΙΙα, ΙΙβ Χ 15 ECTS) 30 ΣΥΝΟΛΟ 273 Σημ.: Από το Συγγραφικό Στάδιο ΙΙΙ και μετά, θα πιστώνονται 0 ECTS. Η επιλογή των μαθημάτων πρέπει να γίνεται πάντοτε με τη σύμφωνη γνώμη του ακαδημαϊκού συμβούλου, ο οποίος θα είναι και ο/η συντονιστής τής κάθε κατεύθυνσης που ακολουθεί ο/η φοιτητής/τρια. Υποχρεωτικά Μαθήματα ECTS Θρησκευτική Παιδεία 36 ΕΠΑ 530 Θεολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 534 Σχολική Θρησκευτική Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 535 Μαθησιακές Προσεγγίσεις της Σχολικής Θρησκευτικής Εκπαίδευσης 12 Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης 36 ΕΠΑ 550 Εκπαίδευση και Κοινωνικός Αποκλεισμός

144 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΠΑ 618 Κοινωνιολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 641Φύλο και Εκπαίδευση 12 Νηπιοσχολική Αγωγή 36 ΕΠΑ 560 Σύγχρονες Παιδαγωγικές Αντιλήψεις στον Χώρο της Νηπιοσχολικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 561 Οι Πολλαπλές Διαστάσεις στο Παιχνίδι 12 ΕΠΑ 562 Η Ανάπτυξη της Μαθηματικής Σκέψης στην Προσχολική Ηλικία: Θεωρητικές και Ερευνητικές Προσεγγίσεις 12 ΕΠΑ 563 Ενίσχυση της Δημιουργικότητας στην Προσχολική Ηλικία 12 ΕΠΑ 564 Τρόποι Μελέτης της Ανάπτυξης των Παιδιών Νηπιοσχολικής Ηλικίας 12 ΕΠΑ 565 Σημειωτική Προσέγγιση της Μάθησης των Μαθηματικών στη Νηπιοσχολική Ηλικία 12 Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης 36 ΕΠΑ 555 Μεταμοντέρνοι Φιλόσοφοι, Ετερότητα και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 556 Προχωρημένο Σεμινάριο σε Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 598 Μεταποικιακή Θεωρία και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 601 Φιλοσοφικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 611 Θεωρία του Αναλυτικού Προγράμματος 12 ΕΠΑ 646 Παγκοσμιοποίηση, Κοσμοπολιτισμός και Εκπαίδευση 12 Παιδαγωγική της Φυσικής Αγωγής 36 ΕΠΑ 570 Έρευνα και Θεωρία της Παιδαγωγικής της Φυσικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 571 Μοντέλα Διδασκαλίας και Αναλυτικών Προγραμμάτων της Φυσικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 572 Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Παιδαγωγική της Φυσικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 573 Ανάπτυξη Προγραμμάτων στη Φυσική Αγωγή 12 ΕΠΑ 574 Ανάλυση της Διδασκαλίας στη Φυσική Αγωγή 12 ΕΠΑ 623 Παρατήρηση και Αξιολόγηση Διδασκαλίας και Εκπαιδευτικού Προσωπικού 12 ΕΠΑ 631 Αποτελεσματικότητα και Σχολική Βελτίωση 12 ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 780 Χρήση Πολυεπίπεδων Μοντέλων Ανάλυσης στην Εκπαιδευτική Έρευνα 12 ΕΠΑ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου 12 Διαπολιτισμική Εκπαίδευση ΕΠΑ 555 Μεταμοντέρνοι Φιλόσοφοι, Ετερότητα και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 556 Προχωρημένο Σεμινάριο σε Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 598 Μεταποικιακή Θεωρία και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 637 Θεωρία και Πολιτική της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 646 Παγκοσμιοποίηση, Κοσμοπολιτισμός και Εκπαίδευση 12 Ένα μάθημα από το Διδακτορικό Πρόγραμμα «Γλώσσα και Εκπαίδευση» μετά από συνεννόηση με τη συντονίστρια της κατεύθυνσης 12 Εκπαιδευτική Τεχνολογία 36 ΕΠΑ 580 Θεωρητικές Προσεγγίσεις στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία: Προβλήματα και Προοπτικές 12 ΕΠΑ 581 Ανάλυση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία: Πορίσματα και Εφαρμογές 12 ΕΠΑ 582 Δόμηση Ερευνητικών Προτάσεων στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία 12 ΕΠΑ 583 Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Δυναμικού Περιβάλλοντος Διδασκαλίας και Μάθησης 12 Μαθήματα Επιλογής 12 Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 524 Θεωρίες Κειμένου-Πολυγραμματισμοί 12 ΕΠΑ 529 Μονόγλωσση, Δίγλωσση, Πολύγλωσση Εκπαίδευση: Στάσεις, Τάσεις, Προοπτικές 12 ΕΠΑ 531 Οι Θρησκείες στην Εποχή της Παγκοσμιοποίησης 12 ΕΠΑ 532 Θέματα Ηθικής 12 ΕΠΑ 533 Αγωγή Ζωής. Δία Βίου Μάθηση 12 ΕΠΑ 536 Θρησκείες και Φύλο 12 ΕΠΑ 542 Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση στην Κύπρο 12 ΕΠΑ 548 Σύγχρονες Τάσεις στην Ενιαία Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 550 Εκπαίδευση και Κοινωνικός Αποκλεισμός 12 ΕΠΑ 566 Κοινωνικές Διαστάσεις της Ανάπτυξης του Παιδιού 12 ΕΠΑ 567 Κριτικοί Αναστοχασμοί στον Χώρο της Νηπιοσχολικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 583 Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Δυναμικού Περιβάλλοντος Διδασκαλίας και Μάθησης 12 ΕΠΑ 598 Μεταποικιακή Θεωρία και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 601 Φιλoσoφικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 EΠA 611 Θεωρία του Αναλυτικού Προγράμματος 12 EΠA 618 Κοινωνιολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 EΠA 625 Οι Εφαρμογές των Νέων Tεχνολογιών στην Εκπαιδευτική Διοίκηση 12 ΕΠΑ 637 Θεωρία και Πολιτική της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης 12 EΠA 641 Φύλο και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 643 Οι Εφαρμογές των Νέων Τεχνολογιών στην Ανάπτυξη Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 646 Παγκοσμιοποίηση, Κοσμοπολιτισμός και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 647 Χριστιανικός Προσωποκεντρισμός και Σύγχρονος Κόσμος 12 EΠA 662 Nέες Τεχνολογίες και Μάθηση στις Φυσικές Eπιστήμες 12 ΕΠΑ 676 Σύγχρονη Τεχνολογία στη Διδασκαλία των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 689 Εξατομικευμένη Μελέτη (κάθε κατεύθυνσης) 12 Μαθήματα Έρευνας 12 Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων 12 ΕΠΑ 780 Χρήση Πολυεπίπεδων Μοντέλων Ανάλυσης στην Εκπαιδευτική Έρευνα 12 ΕΠΑ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου

145 ΕΠΑ 556 Προχωρημένο Σεμινάριο σε Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης Σε βάθος μελέτη του έργου συγκεκριμένου φιλοσόφου ή συγκεκριμένης σχολής θεωρητικής σκέψης ή ανταλλαγής ανάμεσα σε φιλοσόφους αναφορικά με συγκεκριμένη διαμάχη ή διαλόw w w. u c y. a c. c y / e d u Περιγραφές Μαθημάτων ΕΠΑ 520 Γλωσσική Εθνογραφία Το μάθημα αυτό εισάγει τους φοιτητές στην έννοια της γλωσσικής εθνογραφίας, όπως αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια από τις σπουδές του νέου γραμματισμού και τις κοινωνιογλωσσολογικές και ανθρωπολογικές τάσεις στη μελέτη της γλώσσας. Θα γίνει ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας, αρχίζοντας από ερευνητικές προσεγγίσεις από την ανθρωπολογία, προχωρώντας στη δεκαετία του 60, όπου το κοινωνικο-πολιτισμικό κίνημα της κοινωνίας των πολιτών επέφερε μια μετα-δομιστική αλλαγή στη μελέτη της γλώσσας, συνδέοντας τη γλωσσική χρήση και τη γλωσσική ποικιλότητα με τις κοινωνικές αξίες ομάδων και περιοχών. Η αναδρομή αυτή θα καταλήξει στη σημερινή εποχή και στην αντιμετώπιση της γλώσσας ως ενός πολυδύναμου σημειωτικού συστήματος, βασισμένου στις αρχές της συστημικότητας και της λειτουργικότητας. Θα μελετηθούν έρευνες από ποικίλα κοινωνικο-πολιτικά συγκείμενα και θα αναλυθούν σε βάθος μέθοδοι συλλογής και ανάλυσης δεδομένων που εντάσσονται στη φιλοσοφία της γλωσσικής εθνογραφίας (π.χ. ανάλυση λόγου, εθνογραφική παρατήρηση), καθώς και θέματα ερευνητικής δεοντολογίας. EΠA 530 Θεολογικές Διαστάσεις της Eκπαίδευσης Θεολογική προσέγγιση της αγωγής, της παιδείας και της εκπαίδευσης. Oντολογίες και αγωγή. Kριτική προσέγγιση της σκοποθεσίας, του περιεχομένου, της μεθοδολογίας, της αξιολόγησης και άλλων παραμέτρων διαφόρων μορφών εκπαίδευσης. EΠA 531 Oι Θρησκείες στην Εποχή της Παγκοσμιοποίησης Oι θρησκείες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Kοσμοείδωλα των θρησκειών. Oι μεγάλες θρησκείες και το θρησκευτικό φαινόμενο σήμερα. EΠΑ 532 Θέματα Ηθικής Oντολογίες και ηθική. H ηθική στο νεωτερισμό και στο μετανεωτερισμό. Βασικά θέματα ηθικής. EΠA 533 Aγωγή Zωής H Aγωγή Zωής ως διά βίου μάθηση. Παράγοντες και φορείς αγωγής σήμερα. Βασικοί σταθμοί της Aγωγής Zωής. EΠA 534 Σχολική Θρησκευτική Eκπαίδευση Iστορία, σκοποί, περιεχόμενα, μεθοδολογίες κ.ά. της Σχολικής Θρησκευτικής Αγωγής. H θέση της στο κυπριακό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο εκπαιδευτικό σύστημα σήμερα. EΠΑ 535 Mαθησιακές Προσεγγίσεις της Σχολικής Θρησκευτικής Eκπαίδευσης H θεολογική, φιλοσοφική, ψυχολογική, κοινωνιολογική και ιστορική διάσταση της σχολικής θρησκευτικής εκπαίδευσης. Σκοποθεσία, αναλυτικά προγράμματα, αρχές μάθησης, εγχειρίδια, αξιολόγηση κ.ά. διαφόρων μορφών της σχολικής θρησκευτικής εκπαίδευσης. ΕΠΑ 536 Θρησκείες και Φύλο Ιερό και φύλο. Θρησκευτική μητριαρχία. Θρησκευτική πατριαρχία. Το φύλο στα μεγάλα παγκόσμια θρησκεύματα. Ορθοδοξία και φύλο. Δυτικός χριστιανισμός και φύλο. Θρησκευτικές μεταμφιέσεις του φύλου σε μια εκκοσμικευμένη κοινωνία. ΕΠΑ 540 Η Αναπηρία στην Ελληνική και Ξένη Γραμματεία Στόχος του μαθήματος αυτού είναι η κριτική ανάλυση της έννοιας της αναπηρίας, όπως αυτή κατασκευάζεται μέσα από την ελληνική και ξένη γραμματεία. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται και αναλύονται κείμενα και ποιήματα που πραγματεύονται θέματα αναπηρίας. Οι ιδέες που αναπτύσσονται εξετάζονται σε σχέση με την εποχή συγγραφής του έργου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εποχής αυτής (πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό, ηθικό και πνευματικό πλαίσιο). Εξετάζεται η συμβολή των κειμένων αυτών στη διαμόρφωση στερεοτύπων για την αναπηρία (καταπιεστική ρητορική προς τα ανάπηρα άτομα, μείωση της αξίας της ζωής του ανάπηρου ατόμου, απόρριψη του ανάπηρου σώματος ως αντιαισθητικού, ανικανότητα και παθητικότητα του ανάπηρου ατόμου). Μέσα από τις αναλύσεις αυτές, επιχειρείται ο προβληματισμός σε σχέση με τις ρίζες των σύγχρονων αντιλήψεων περί αναπηρίας, ενώ, ταυτόχρονα, αναπτύσσονται δεξιότητες επιλογής κειμένων που θίγουν θέματα αναπηρίας στη σχολική τάξη, χωρίς να μειώνουν τα ανάπηρα άτομα. ΕΠΑ 549 Σπουδές περί Αναπηρίας και Εκπαίδευση Στο μάθημα παρουσιάζονται και αναλύονται κριτικά θέματα που προκύπτουν από τις σπουδές περί αναπηρίας και βρίσκουν εφαρμογή στη φιλοσοφία της ενιαίας εκπαίδευσης. Τέτοια θέματα είναι η κατασκευή της έννοιας της αναπηρίας (πολιτική, κοινωνική, πολιτισμική και ιστορική κατασκευή), η αντιπαράθεση του ιατρικού και του κοινωνικού μοντέλου σκέψης, η προσωπική εμπειρία της αναπηρίας και η αξιοποίησή της σε πολιτικό επίπεδο, και η κατασκευή της ρητορικής της αναπηρίας σε σχέση με την κουλτούρα και την ιστορία ενός τόπου. Αναλύονται σε βάθος κλασικά και σύγχρονα κείμενα ανάπηρων ακτιβιστών, ακαδημαϊκών και θεωρητικών, και ενθαρρύνεται η συσχέτιση της σκέψης τους με ζητήματα της ενιαίας εκπαίδευσης, όπως η ανακατασκευή της έννοιας της αναπηρίας, η απομυθοποίηση της παντοδυναμίας των ειδικών, η αναθεώρηση του αναλυτικού προγράμματος, η αναδόμηση του σχολείου και του εκπαιδευτικού συστήματος γενικότερα. ΕΠΑ 550 Εκπαίδευση και Κοινωνικός Αποκλεισμός Μέσα από ανασκόπηση ερευνητικών δεδομένων, το μάθημα αυτό εξετάζει το ρόλο του εκπαιδευτικού συστήματος στην παραγωγή σύγχρονων μορφών κοινωνικού αποκλεισμού. Το μάθημα αναλύει τις δομικές, συστημικές και ψυχολογικές διαστάσεις του κοινωνικού αποκλεισμού και επιχειρεί να επισημάνει το ρόλο του εκπαιδευτικού συστήματος στην αναπαραγωγή αλλά και την υπέρβαση του κοινωνικού αποκλεισμού. ΕΠΑ 555 Μεταμοντέρνοι Φιλόσοφοι, Ετερότητα και Εκπαίδευση Μέσα από μια ευρεία και σε βάθος μελέτη του έργου φιλοσόφων και θεωρητικών, όπως o Levinas, o Lyotard, η Kristeva, ο Derrida, η Butler, η Spivak κ.ά., αναλύονται οι πολλαπλές προσεγγίσεις στην ετερότητα (ηθικές, γλωσσολογικές, ψυχαναλυτικές κ.ά.) και αναδεικνύεται η σχέση με την ετερότητα ως διαδικασία υποκειμενικοποίησης, ανάπτυξης σχέσεων με το οικείο και το ανοίκειο, εσωτερικότητας και εξωτερικότητας, συγκρότησης και αποδόμησης νοήματος. Αναδεικνύοντας την πολλαπλότητα των σχέσεων με την ετερότητα, το μάθημα διευρύνει τις προσεγγίσεις σε εκπαιδευτικά θέματα όπως η πολυπολιτισμικότητα, ο κοσμοπολιτισμός, η συγκρότηση υποκειμένων και καθεστώτων κανονικότητας σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, διαδικασίες φυλετικοποίησης, συγκρότησης και μετασχηματισμών έμφυλων ορίων και επιθυμιών, η διδασκαλία κειμένων, η διάσχιση ορίων, η μνήμη και η γραφή μετά την καταστροφή κ.ά. 145

146 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ γου ανάμεσα σε φιλοσόφους, και παράλληλη διερεύνηση εκπαιδευτικών ιδεών, ιδεωδών, σκοπών και πρακτικών. Βασικός στόχος η εντρύφηση σε σχετικά με την εκπαίδευση κείμενα φιλοσοφίας και θεωρίας και ο απεγκλωβισμός της εκπαιδευτικής σκέψης από αλγοριθμικές προσλήψεις λόγων που σχετίζονται με ζητήματα ηθικής, ιστοριογραφίας, κειμενικότητας, επιστημολογίας κ.λπ. ΕΠΑ 560 Σύγχρονες Παιδαγωγικές Αντιλήψεις στο Χώρο της Νηπιοσχολικής Αγωγής Το μάθημα αυτό προσφέρει την ευκαιρία για μελέτη, διερεύνηση και αναθεώρηση των σύγχρονων εκπαιδευτικών, θεωρητικών, διδακτικών και ερευνητικών τάσεων στο χώρο της Νηπιοσχολικής Αγωγής. Θα συζητηθούν οι ιδεολογικές επιρροές και η επιστημονικά κατοχυρωμένη δράση στο πεδίο της Νηπιοσχολικής Αγωγής. Θα μελετηθεί η πολυμορφία και πολυφωνία επιστημολογικών αρχών και προσεγγίσεων (π.χ. μοντέρνο-μεταμοντέρνο, φεμινισμός, αποδόμηση-deconstruction, reconceptualism, διαπολιτισμική εκπαίδευση, ηθική κ.ά.) και θα εξεταστούν κριτικά με στόχο την αναθεώρηση των ιδεών, των θεωρητικών και πρακτικών εφαρμογών του χώρου της Νηπιοσχολικής Αγωγής. Θα γίνει αναφορά στην ταυτότητα του παιδιού, από τη βρεφική μέχρι τη σχολική ηλικία, μέσα από διάφορες εκπαιδευτικές αντιλήψεις και σχολικές πρακτικές. Με ερευνητικούς και διδακτικούς προβληματισμούς οι φοιτητές θα οδηγηθούν σε μια αναθεωρημένη αντίληψη του χώρου της Νηπιοσχολικής Αγωγής. ΕΠΑ 561 Οι Πολλαπλές Διαστάσεις στο Παιχνίδι Στο μάθημα αυτό αρχικά θα επισημανθεί η σημασία που έχει το παιχνίδι στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού με τη μελέτη σύγχρονων θεωριών και ερευνών και τη σημασία που έχει παραδοσιακά το παιχνίδι στον τομέα της Νηπιοσχολικής Εκπαίδευσης. Στη συνέχεια, το παιχνίδι θα εξεταστεί ως μέσο μετάδοσης αλλά και δημιουργίας κουλτούρας και κοινωνικών δομών, με στόχο την προώθηση μιας κριτικής παιδαγωγικής. ΕΠΑ 562 Η Ανάπτυξη της Μαθηματικής Σκέψης στην Προσχολική Ηλικία: Θεωρητικές και Ερευνητικές Προσεγγίσεις Το μάθημα πραγματεύεται τα ακόλουθα θέματα: Έννοια και σημασία της μαθηματικής σκέψης στη νοητική ανάπτυξη των παιδιών. Στάδια ανάπτυξης της μαθηματικής σκέψης σε διαφορετικές έννοιες και διαδικασίες. Παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης. Ρόλος των αναπαραστάσεων και του συμβολισμού στην ανάπτυξη μαθηματικών εννοιών και δομών σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Συνεισφορά της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην ανάπτυξη μαθηματικών εννοιών και δεξιοτήτων στην προσχολική ηλικία. Μέθοδοι διερεύνησης και αξιολόγησης της μαθηματικής σκέψης και της ανάπτυξής της σε μικρά παιδιά. Εντοπισμός ερευνητικών κατευθύνσεων που χρήζουν μελλοντικής διερεύνησης στο συγκεκριμένο θέμα. ΕΠΑ 563 Ενίσχυση της Δημιουργικότητας στη Νηπιοσχολική Ηλικία Με το μάθημα αυτό εξετάζονται διάφορες μορφές δημιουργικής έκφρασης-σκέψης μέσα από μια παιδαγωγική και κοινωνικοπολιτιστική προοπτική. Μέσα, όπως το παραμύθι, τα εικονογραφημένα βιβλία, την ποίηση, τα κόμικς, τα ανέκδοτα, τα λίμερικς, τις εικόνες, τις ταινίες, τα παιχνίδια-αντικείμενα κ.ά. θα αναλυθούν ως προς το ρόλο που αυτά παίζουν στην ανάπτυξη των παιδιών ως χρηστών και κριτών του δημιουργικού περιεχομένου που αποδέχονται. Θα μελετηθούν θεωρητικές και εμπειρικές εργασίες στο θέμα αυτό με στόχο την ανάπτυξη ενός επιστημονικού πλαισίου μέσα στο οποίο να πραγματώνεται η κατάλληλη χρήση των διαφόρων μέσων για τη δημιουργική καλλιέργεια των παιδιών κατά τη νηπιοσχολική περίοδο. ΕΠΑ 564 Τρόποι Μελέτης της Ανάπτυξης και Μάθησης των Παιδιών Νηπιοσχολικής Ηλικίας Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση με τους διάφορους τρόπους και μέσα μελέτης, των παιδιών νηπιοσχολικής ηλικίας. Μερικά από τα ζητήματα τα οποία θα συζητηθούν και θα αναλυθούν περιλαμβάνουν τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται τα παιδιά, την παρατήρηση των παιδιών ατομικά και σε ομάδες, τους τρόπους έκφρασης των παιδιών, την αξιολόγηση και τεκμηρίωση της ανάπτυξης και μάθησης των παιδιών. Οι φοιτητές θα μελετήσουν υπάρχοντα εργαλεία στο χώρο, θα δημιουργήσουν και θα εφαρμόσουν δικούς τους τρόπους μελέτης λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της νηπιοσχολικής ηλικίας. ΕΠΑ 565 Σημειωτική Προσέγγιση της Μάθησης των Μαθηματικών στην Προσχολική Ηλικία Το μάθημα θα επικεντρωθεί στα ακόλουθα θέματα: Έννοια και σημασία των σημειωτικών αναπαραστάσεων στη διδασκαλία και μάθηση των μαθηματικών. Εσωτερικές και εξωτερικές αναπαραστάσεις. Ταξινόμηση αναπαραστάσεων. Συζήτηση διαφορετικών θεωριών για τις αναπαραστάσεις, την ανάπτυξή τους και τη μάθηση των μαθηματικών, με έμφαση στην προσχολική ηλικία. Ο ρόλος των πολλαπλών αναπαραστάσεων στην κατανόηση μαθηματικών εννοιών και στην επίλυση μαθηματικού προβλήματος από μικρά παιδιά. Εικονικές αναπαραστάσεις των παραμυθιών και ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης. Η σημασία της χρήσης των χειρονομιών από τα παιδιά και τη νηπιαγωγό στη μάθηση των μαθηματικών. Ερευνητικές εφαρμογές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις για τη διερεύνηση των αναπαραστάσεων των παιδιών προσχολικής ηλικίας και της εξέλιξής τους στο πλαίσιο της ανάπτυξης μαθηματικών εννοιών και της επίλυσης μαθηματικού προβλήματος. ΕΠΑ 566 Κοινωνικές Διαστάσεις της Ανάπτυξης του Παιδιού Στο μάθημα αυτό θα συζητηθούν θέματα ανάπτυξης και κατ επέκταση μάθησης του παιδιού μέσα από το φακό του κοινωνικοπολιτισμικού περιβάλλοντος που πλαισιώνει τη ζωή του (π.χ. οικογένεια, παιδικός σταθμός, σχολείο, φίλοι, παιχνιδότοπος κ.ά.). Μέσα από κοινωνικές επιστημολογικές αρχές στο χώρο της εκπαίδευσης και ψυχολογίας της μάθησης (Vygotsky, Rogoff κ.ά.), αλλά και τις αμφισβητήσεις θεωριών, θα αναλυθούν τα στοιχεία που επηρεάζουν τις κοινωνικές ταυτότητες του παιδιού και τη σημασία που προδίδουν στην αναπτυξή του. Θα μελετηθούν και θα συζητηθούν σύγχρονες έρευνες στο χώρο, με στόχο την κριτική ανάλυση των παραγόντων που επιδρούν στην προσφορά των καταλληλότερων εμπειριών και ευκαιριών για το παιδί μέσα στη διαφοροποιημένη σύγχρονη κοινωνία που ζούμε. ΕΠΑ 567 Κριτικοί Αναστοχασμοί στο Χώρο της Νηπιοσχολικής Εκπαίδευσης Στο μάθημα αυτό θα συζητηθούν οι ιδεολογικές επιρροές και η επιστημονικά κατοχυρωμένη δράση στο πεδίο της Νηπιοσχολικής Αγωγής. Θα μελετηθεί η πολυμορφία και πολυφωνία επιστημολογικών αρχών και προσεγγίσεων (π.χ. μοντέρνο - μεταμοντέρνο, φεμινισμός, αποδόμηση-deconstruction, reconceptualism, διαπολιτισμική εκπαίδευση, ηθική κ.ά.) και θα εξεταστούν κριτικά, με στόχο την αναθεώρηση των ιδεών, των θεωρητικών και πρακτικών εφαρμογών του χώρου της Νηπιοσχολικής Αγωγής. 146

147 w w w. u c y. a c. c y / e d u EΠA 570 Έρευνα και Θεωρία της Παιδαγωγικής της Φυσικής Αγωγής Το μάθημα αυτό επικεντρώνεται στην έρευνα, τη θεωρία, και τη μεθοδολογία της φυσικής αγωγής. Έμφαση δίνεται στην κατανόηση και κριτική ανάλυση της υπάρχουσας βάσης γνώσεων όσον αφορά στην παιδαγωγική της φυσικής αγωγής. Παράλληλα, χρησιμοποιείται ιστορική και σύγχρονη ανάλυση στην έρευνα, τη θεωρία, και τη μεθοδολογία της εκπαίδευσης εκπαιδευτικών στη φυσική αγωγή. EΠA 571 Μοντέλα Διδασκαλίας και Αναλυτικών Προγραμμάτων της Φυσικής Αγωγής Παρουσίαση και ανάλυση διαφόρων μοντέλων φυσικής αγωγής. Περιγραφή διδακτικών προσεγγίσεων και προγραμμάτων που μεγιστοποιούν τη μάθηση των παιδιών και βελτιώνουν τα εκπαιδευτικά συστήματα. Μελέτη και κριτική ανάλυση ερευνητικών προγραμμάτων και μοντέλων που εφαρμόζονται στο διεθνή χώρο. ΕΠΑ 572 Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Παιδαγωγική της Φυσικής Αγωγής Το μάθημα αυτό επικεντρώνεται σε επίκαιρα θέματα και σύγχρονες τάσεις που αφορούν την παιδαγωγική της φυσικής αγωγής. Συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά στα σημαντικότερα ζητήματα που περιβάλλουν τη φυσική αγωγή στα σχολεία, αναλύει τις σύγχρονες τάσεις και προσεγγίσεις, συζητά τις τρέχουσες μεταρρυθμίσεις και αναλύει την ποιότητα και την αποτελεσματική διδασκαλία της φυσικής αγωγής. ΕΠΑ 573 Ανάπτυξη Προγραμμάτων στη Φυσική Αγωγή Αρχές, μέθοδοι και διαδικασίες ανάπτυξης και σχεδιασμού προγραμμάτων στη φυσική αγωγή. Παρουσίαση και ανάλυση ποιοτικών μαθησιακών εμπειριών και προσεγγίσεων που επιτρέπουν την επίτευξη σημαντικών εκπαιδευτικών στόχων. Μελέτη του standards-based physical education curriculum και ανάπτυξη προγραμμάτων βάσει αυτού του μοντέλου. ΕΠΑ 574 Ανάλυση της Διδασκαλία στη Φυσική Αγωγή Παρουσίαση συστημάτων παρακολούθησης και ανάλυσης της διδασκαλίας στη φυσική αγωγή. Έμφαση δίνεται σε συγκεκριμένους παράγοντες και μεταβλητές που επηρεάζουν την ποιοτική διδασκαλία. Έρευνες για την αποτελεσματική διδασκαλία στη φυσική αγωγή. ΕΠΑ 580 Θεωρητικές Προσεγγίσεις στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία: Προβλήματα και Προοπτικές Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις διάφορες θεωρητικές προσεγγίσεις που σχετίζονται άμεσα και επηρεάζουν τον τομέα της Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, της εξέλιξης των θεωριών αυτών, των προβλημάτων και προοπτικών τους. Ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στις μεθοδολογικές προσεγγίσεις διερεύνησης ερευνητικών ερωτημάτων, όπως προκύπτουν από την εφαρμογή αυτών των θεωρητικών πλαισίων. Ειδικότερα, αναλύονται τα πλεονεκτήματα και οι αδυναμίες ή τα κενά διαφόρων θεωρητικών προσεγγίσεων και τεκμηριώνεται η ανάγκη της ανάπτυξης μιας σφαιρικής και συστηματικής αντιμετώπισης όλων των θεμάτων της σύγχρονης Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, όπως θεμάτων που σχετίζονται με σύγχρονες τάσεις διδασκαλίας, μάθησης και σχεδιασμού εκπαιδευτικών πολυμεσικών εφαρμογών, των πτυχών του κοινωνικο-τεχνικού περιβάλλοντος που ενθαρρύνουν ή παρεμποδίζουν την αξιοποίηση της Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, με αναζήτηση των κατάλληλων διαδικασιών για τη δημιουργία αποδοτικών ενιαίων γνωστικών συστημάτων (joint cognitive systems) που διερευνούν και αξιοποιούν τα πορίσματα της οικοδόμησης της γνώσης, της θεωρίας της δραστηριότητας και της διανεμημένης νόησης. ΕΠΑ 581 Ανάλυση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία: Πορίσματα και Eφαρμογές Στο μάθημα αυτό αναλύονται τα αποτελέσματα αντιπροσωπευτικών ερευνητικών προσπαθειών (διεθνών ή τοπικών), τόσο ποσοτικών όσο και ποιοτικών, με στόχο την ανάδειξη των θετικών και αρνητικών πτυχών (ή των περιορισμών) τους και τη χρησιμότητά τους. Με την προσπάθεια αυτήν επιδιώκεται η επισήμανση της συμπληρωματικότητας των ποσοτικών και ποιοτικών ερευνητικών προσεγγίσεων, αλλά και η αξιοποίηση των πορισμάτων των προσπαθειών αυτών για την εκπαιδευτική διαδικασία ή για την καθοδήγηση μελλοντικών ερευνητικών προσπαθειών. Η αξιολόγηση των πορισμάτων των συγκεκριμένων ερευνών επιχειρείται με αυστηρά ερευνητικά κριτήρια δειγματοληψίας, αξιοπιστίας, εσωτερικής και εξωτερικής εγκυρότητας και άλλων και σημαντικών κριτηρίων, ώστε να εντοπίζονται και νέοι ερευνητικοί προσανατολισμοί, που στηρίζονται στην υπάρχουσα ερευνητική μαρτυρία. ΕΠΑ 582 Δόμηση Ερευνητικών Προτάσεων στην Εκπαιδευτκή Τεχνολογία Εντοπισμός ερευνητικών κατευθύνσεων και ερωτημάτων που χρήζουν συστηματικής ερευνητικής διερεύνησης, με στόχο τεκμηριωμένες απαντήσεις στη βάση ερευνητικών δεδομένων. Θεωρητικό πλαίσιο και ένταξη της έρευνας στη διεθνή ερευνητική προσπάθεια. Οργάνωση και σημασία της ανασκόπησης της βιβλιογραφίας. Τα ερευνητικά ερωτήματα και η σημασία των μεταβλητών που χρησιμοποιούνται, ώστε να καθορίζονται οι λειτουργικοί ορισμοί τους και να διευκολύνεται η μέτρησή τους και η επικοινωνία μεταξύ όλων των ερευνητών. Η διαδικασία συλλογής και ανάλυσης ερευνητικών δεδομένων (ποιοτικών και ποσοτικών). Τα πορίσματα της έρευνας η εκπαιδευτική και θεωρητική τους σημασία και εφαρμογή. ΕΠΑ 583 Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Δυναμικού Περιβάλλοντος Διδασκαλίας και Μάθησης Το μάθημα αποσκοπεί στον σχεδιασμό και τη δημιουργία δυναμικού περιβάλλοντος διδασκαλίας και μάθησης για την καλλιέργεια γνωστικών και μεταγνωστικών δεξιοτήτων, όπως, για παράδειγμα, η υπολογιστική και η κριτική σκέψη. Οι φοιτητές θα εμπλέκονται σε δραστηριότητες μετασχηματισμού του περιεχομένου της διδασκαλίας και μάθησης, λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε αντιλήψεις των μαθητών και τις δυνατότητες των διαθέσιμων τεχνολογικών εργαλείων, με τη διαδικασία της τεχνολογικής χαρτογράφησης. Τα οικοδομιστικά περιβάλλοντα μάθησης, που θα υλοποιούνται, θα ενσωματώνουν προσομοιώσεις, μοντελοποιήσεις, εκπαιδευτικά παιχνίδια και εκπαιδευτική ρομποτική, για διάφορες εκπαιδευτικές βαθμίδες, αξιοποιώντας, μεταξύ άλλων, τα: Scratch, LegoWeDo και LegoMindstorms ΝΧΤ και EV3. ΕΠΑ 684 Εθνογραφική Προσέγγιση στην Εκπαίδευση Το μάθημα αυτό αποσκοπεί να εισαγάγει τους φοιτητές στην εθνογραφική εκπαιδευτική έρευνα. Στο μάθημα εξετάζονται θέματα όπως η εθνογραφική έρευνα και η προέλευσή της, η εθνογραφική έρευνα στην εκπαίδευση (ιστορική αναδρομή και θεωρητικές καταβολές), βασικές ομοιότητες/διαφορές με άλλα είδη εκπαιδευτικής έρευνας, ερευνητικά ερωτήματα στα οποία απαντά η εθνογραφική έρευνα, σχεδιασμός και διεξαγωγή εθνογραφικών ερευνών, θέματα ηθικής και δεοντολογίας κατά τη διεξαγωγή εθνογραφικών ερευνών, συλλογή και διαχείριση εθνογραφικών δεδομένων (συνέντευξη, παρατήρηση, ανάλυση αρχειακών δεδομένων, βιντεοσκόπηση), ο ρόλος του ερευνητή κατά τη διεξαγωγή εθνογραφικών ερευνών, προσεγγίσεις ανάλυσης εθνογραφικών δεδομένων, συγγραφή εθνογραφικών εκπαιδευτικών ερευνών και κριτήρια αξιολόγησης τέτοιων ερευνών. 147

148 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Περισσότερες περιγραφές μαθημάτων προσφέρονται στα πλαίσια των υφιστάμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος Επιστημών της Αγωγής. Διδάσκοντες Προγράμματος Μάστερ και Διδακτορικού Όλο το ακαδημαϊκό προσωπικό του Τμήματος ΕΠΑ. Επικοινωνία Συντονιστές Μάστερ και Διδακτορικού Προγράμματος Θρησκευτική Παιδεία Σταύρος Φωτίου Καθηγητής Tηλ.: Ηλ. Ταχ.: Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Μιράντα Χρίστου Επίκουρη Καθηγήτρια Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: Νηπιοσχολική Αγωγή Ελένη Λοΐζου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ηλ. Ταχ.: Τηλ.: Ιλιάδα Ηλία Επίκουρη Καθηγήτρια Ηλ. Ταχ.: Τηλ.: Θεωρία και Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης Μαριάννα Παπαστεφάνου Καθηγήτρια Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Ζέλεια Γρηγορίου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: Παιδαγωγική της Φυσικής Αγωγής Νίκη Τσαγγαρίδου Καθηγήτρια Τηλ: Ηλ. Ταχ.: Εκπαιδευτική Τεχνολογία Χαρούλα Αγγελή - Βαλανίδη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: cangeli@ucy.ac.cy ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σκοπός Προγράμματος Η αvάπτυξη της τεχvoλoγίας και oι αυξημένες αvάγκες τωv κoιvωvικώv επιστημώv καθιστoύv τα μαθηματικά απαραίτητo εργαλείo για κάθε γvωστική περιoχή. Παράλληλα, η αvαγvώριση της σημασίας του αντικειμένου στηv αvάπτυξη τωv «αvώτερωv voητικώv λειτoυργιώv» τoυ ατόμoυ και η διαρκώς διευρυνόμενη έννοια τoυ μαθηματικoύ αλφαβητισμoύ, υποδεικνύουν την ανάγκη δυναμικής επίλυσης τωv προβλημάτων πoυ πρoκύπτoυv. Το έργο αυτό θα αναλάβουν ειδικά εκπαιδευμένα στελέχη, τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα να προσεγγίζουν τα θέματα με κριτική και ερευνητική διάθεση. Σκoπός τoυ πρoγράμματoς είvαι η κατάρτιση ατόμωv, πoυ θα έχoυv τηv ικαvότητα vα αvαλύoυv και ερμηvεύoυv τoυς σκoπoύς και στόχoυς της μαθηματικής παιδείας, vα παρακoλoυθoύv τις vεότερες εξελίξεις στov τoμέα τoυς και vα αvαλαμβάvoυv ειδικές έρευνες σε τομείς της διδασκαλίας και μάθησης τωv μαθηματικών. Το πρόγραμμα προβλέπει την απόκτηση μεταπτυχιακού διπλώματος επιπέδου μάστερ και διδακτορικού. Δομή Προγράμματος Μάστερ Για την ολοκλήρωση του προγράμματος μάστερ, απαιτείται η συμπλήρωση μαθημάτωv πoυ αvτιστoιχoύv σε 120 ECTS. Τα μαθήματα του προγράμματος διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: α) Μαθήματα Eιδικότητας β) Μαθήματα Εκπαιδευτικής Έρευvας γ) Σεμινάρια Οι φοιτητές μπορούν να επιλέξουν ένα από τα δύο σχήματα: ΣΧΗΜΑ Α Συμπλήρωση 9 μαθημάτων και 3 σεμιναρίων. Οι φοιτητές επιλέγουν 8 μαθήματα από τα Μαθήματα Ειδικότητας (96 ECTS), 1 μάθημα από τα Μαθήματα Εκπαιδευτικής Έρευνας (12 ECTS) και 3 Σεμινάρια (12 ECTS). ΣΧΗΜΑ Β Συμπλήρωση 7 μαθημάτων, 3 σεμιναρίων και διατριβής μάστερ. Οι φοιτητές επιλέγουν 6 μαθήματα από τα Mαθήματα Ειδικότητας (72 ECTS), 1 μάθημα από τα Μαθήματα Εκπαιδευτικής Έρευνας (12 ECTS), 3 Σεμινάρια (12 ECTS) και συμπλήρωση Διατριβής Μάστερ (24 ECTS). ΣΧΗΜΑ Α 8 Μαθήματα Ειδικότητας (8 Χ 12 ECTS) + 1 Mάθημα Εκπαιδευτικής Έρευνας (1 Χ 12 ΕCTS) + 3 Σεμινάρια (3 Χ 4 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS 148

149 ΕΠΑ 562 Η Ανάπτυξη της Μαθηματικής Σκέψης στην Προσχολική Ηλικία: Θεωρητικές και Ερευνητικές Προσεγγίσεις Το μάθημα πραγματεύεται τα ακόλουθα θέματα: Έννοια και σημασία της μαθηματικής σκέψης στη νοητική ανάπτυξη των παιδιών. Στάδια ανάπτυξης της μαθηματικής σκέψης σε διαφορετικές έννοιες και διαδικασίες. Παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης. Ρόλος των αναw w w. u c y. a c. c y / e d u ECTS Μαθήματα Ειδικότητας 96 Υποχρεωτικά Μαθήματα 24 ΕΠΑ 677 Θεωρίες Αναπαράστασης και Εκπαιδευτικές Εφαρμογές 12 ΕΠΑ 680 Θεωρίες Μάθησης των Μαθηματικών (Κ,Β) 12 Επιλεγόμενα Μαθήματα 72 Έξι από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 562 Η Ανάπτυξη της Μαθηματικής Σκέψης στην Προσχολική Ηλικία: Θεωρητικές και Ερευνητικές Προσεγγίσεις 12 ΕΠΑ 565 Σημειωτική Προσέγγιση της Μάθησης των Μαθηματικών στη Νηπιοσχολική Ηλικία 12 ΕΠΑ 671 Ανάλυση της Μάθησης των Μαθηματικών από Γνωστική Σκοπιά 12 ΕΠΑ 672 Θέματα Φιλoσoφίας και Iστoρίας τωv Μαθηματικώv 12 ΕΠΑ 673 Αvαλυτικά Πρoγράμματα Μαθηματικώv και Αξιoλόγηση 12 ΕΠΑ 674 Επίλυση Μαθηματικoύ Πρoβλήματoς 12 ΕΠΑ 675 Σύγχρovη Ερευvα στη Μαθηματική Παιδεία 12 ΕΠΑ 676 Σύγχρovη Τεχvoλoγία στη Διδακτική τωv Μαθηματικώv 12 ΕΠΑ 678 Συναισθήματα και Μάθηση των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 679 Χώρος, Εξεικόνιση και Συλλογισμός στη Γεωμετρία 12 Μαθήματα Εκπαιδευτικής Έρευvας 12 Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 681 Ανώτερες Μέθoδoι Εκπαιδευτικής Ερευvας 12 ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων 12 ΕΠΑ 780 Χρήση Πολυεπίπεδων Μοντέλων Ανάλυσης στην Εκπαιδευτική Έρευνα 12 ΕΠΑ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου 12 Σεμινάρια 12 ΕΠΑ 732 Σεμινάριο Μαθηματικής Παιδείας Ι 4 ΕΠΑ 742 Σεμινάριο Μαθηματικής Παιδείας ΙΙ 4 ΕΠΑ 762 Σεμινάριο Μαθηματικής Παιδείας ΙΙΙ 4 ΣΥΝΟΛΟ 90 ΣΧΗΜΑ Β 6 Μαθήματα Ειδικότητας (6 Χ 12) + Εκπαιδευτική Έρευνα (1 Χ 12) + Διατριβή (24 ECTS) + 3 Σεμινάρια (12 ECTS)= Σύνολο 120 ΕCTS ECTS Μαθήματα Ειδικότητας 72 Υποχρεωτικά Μαθήματα 24 ΕΠΑ 677 Θεωρίες Αναπαράστασης και Εκπαιδευτικές Εφαρμογές 12 ΕΠΑ 680 Θεωρίες Μάθησης των Μαθηματικών 12 Επιλεγόμενα Μαθήματα 48 Τέσσερα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 565 Σημειωτική Προσέγγιση της Μάθησης των Μαθηματικών στη Νηπιοσχολική Ηλικία 12 ΕΠΑ 671 Ανάλυση της Μάθησης των Μαθηματικών από Γνωστική Σκοπιά 12 ΕΠΑ 672 Θέματα Φιλoσoφίας και Iστoρίας τωv Μαθηματικώv 12 ΕΠΑ 673 Αvαλυτικά Πρoγράμματα Μαθηματικώv και Αξιoλόγηση 12 ΕΠΑ 674 Επίλυση Μαθηματικoύ Πρoβλήματoς 12 ΕΠΑ 675 Σύγχρovη Ερευvα στη Μαθηματική Παιδεία 12 ΕΠΑ 676 Σύγχρovη Τεχvoλoγία στη Διδακτική τωv Μαθηματικώv 12 ΕΠΑ 678 Συναισθήματα και Μάθηση των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 679 Χώρος, Εξεικόνιση και Συλλογισμός στη Γεωμετρία 12 Μαθήματα Εκπαιδευτικής Έρευvας 12 Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 681 Ανώτερες Μέθoδoι Εκπαιδευτικής Ερευvας 12 ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων 12 ΕΠΑ 780 Χρήση Πολυεπίπεδων Μοντέλων Ανάλυσης στην Εκπαιδευτική Έρευνα 12 ΕΠΑ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου 12 Διατριβή 24 ΕΠΑ 798Μ Διατριβή Μάστερ I 12 ΕΠΑ 799Μ Διατριβή Μάστερ II 12 Σεμινάρια 12 ΕΠΑ 732 Σεμινάριο Μαθηματικής Παιδείας Ι 4 ΕΠΑ 742 Σεμινάριο Μαθηματικής Παιδείας ΙΙ 4 ΕΠΑ 762 Σεμινάριο Μαθηματικής Παιδείας ΙΙΙ 4 ΣΥΝΟΛΟ 120 Δομή Διδακτορικού Προγράμματος Για τη δομή του διδακτορικού προγράμματος, βλ. σχετική παράγραφο σε προηγούμενη σελίδα. Τα τρία μαθήματα του προγράμματος που πρέπει να συμπληρώσει ο φοιτητής αναλαμβάνονται σε συνεννόηση με τον ακαδημαϊκό του σύμβουλο. Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 12 ECTS. 149

150 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ παραστάσεων και του συμβολισμού στην ανάπτυξη μαθηματικών εννοιών και δομών σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Συνεισφορά της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην ανάπτυξη μαθηματικών εννοιών και δεξιοτήτων στην προσχολική ηλικία. Μέθοδοι διερεύνησης και αξιολόγησης της μαθηματικής σκέψης και της ανάπτυξής της σε μικρά παιδιά. Εντοπισμός ερευνητικών κατευθύνσεων που χρήζουν μελλοντικής διερεύνησης στο συγκεκριμένο θέμα. ΕΠΑ 565 Σημειωτική Προσέγγιση της Μάθησης των Μαθηματικών στη Νηπιοσχολική Ηλικία Η περιγραφή του μαθήματος προσφέρεται στο πλαίσιο των υφιστάμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος. ΕΠΑ 671 Ανάλυση της Mάθησης των Mαθηματικών από Γνωστική Σκοπιά Στο μάθημα αυτό αναλύεται η κατανόηση και η μάθηση των μαθηματικών από τη γνωστική σκοπιά. Παρουσιάζονται μέθοδοι και έννοιες της ψυχολογίας των μαθηματικών για τη μελέτη των διαδικασιών μέσα από τις οποίες συντελείται η απόκτηση μαθηματικών γνώσεων. Δίνεται έμφαση σε θεωρίες της ευφυΐας και του νου, στα γνωστικά στυλ, στη μαθηματική δημιουργικότητα, στους χαρισματικούς μαθητές στα μαθηματικά και στην κριτική σκέψη στα μαθηματικά. ΕΠΑ 672 Θέματα Iστoρίας και Φιλoσoφίας τωv Μαθηματικώv Τo μάθημα αυτό αναπτύσσεται γύρω από τα θεμελιακά πρoβλήματα της επιστημολογίας τωv μαθηματικών, δηλαδή «τι είvαι και πώς δημιουργούνται τα μαθηματικά», «τι σημαίvει και πώς μαθαίνει ένα άτομο μαθηματικά» κ.λπ. Συζητούνται oι βασικές θέσεις του Θεμελιωτισμού, του Λογικισμού, τoυ Εvoρατισμoύ (Intuitionism) και τoυ Φoρμαλισμoύ, καθώς και νεότερες αντιλήψεις του ημι-εμπειρισμού. Ειδικότερα, συζητούνται θέματα, όπως η έvvoια της μαθηματικής αλήθειας και η έννοια της απόδειξης. Τα θέματα φιλοσοφίας παρoυσιάζονται μέσα από τηv ιστoρική τους εξέλιξη και δίνεται έμφαση σε τρόπους και ιδέες αξιοποίησης της ιστορίας στη διδασκαλία των μαθηματικών. EΠΑ 673 Αναλυτικά Προγράμματα Μαθηματικών και Αξιολόγηση Το μάθημα χωρίζεται σε δύο βασικά μέρη. Στο πρώτο μέρος αναλύονται οι βασικές πτυχές των αναλυτικών προγραμμάτων και δίνεται έμφαση στην οργάνωση και δομή των αναλυτικών προγραμμάτων των μαθηματικών. Συζητείται η φιλοσοφική θεώρηση των προγραμμάτων, που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στον ελλαδικό και διεθνή χώρο και διερευνώνται οι παράμετροι που επηρεάζουν τη διαμόρφωσή τους. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο περιεχόμενο και την παιδαγωγική πτυχή των αναλυτικών προγραμμάτων των μαθηματικών και εξετάζονται διάφορα μοντέλα ανάπτυξης των αναλυτικών προγραμμάτων. Mελετώνται τα αναλυτικά προγράμματα Αμερικής, Αγγλίας και Ελλάδας και συγκρίνονται με τα αναλυτικά προγράμματα των μαθηματικών της Κύπρου. Στο δεύτερο μέρος του μαθήματος τονίζεται η σημασία της αξιολόγησης στην προσπάθεια εκσυγχρονισμού των αναλυτικών προγραμμάτων. Συγκεκριμένα, αναφέρονται μέθοδοι αξιολόγησης προγραμμάτων στα μαθηματικά και ανασκοπούνται σύγχρονες διαδικασίες αξιολόγησης των μαθητών. Τέλος, γίνεται αναφορά στις μεθόδους καθορισμού των επιπέδων, όπως προκύπτουν από τη διεθνή βιβλιογραφία, και στις βασικές μεθόδους αξιολόγησής τους. ΕΠΑ 674 Επίλυση Μαθηματικoύ Πρoβλήματoς Συζητoύvται έvvoιες και στρατηγικές επίλυσης μαθηματικoύ πρoβλήματoς, από τις κλασικές «ευρηματικές» στρατηγικές τoυ Polya ως τις σύγχρovες ερμηvείες και εφαρμoγές τoυς στη διαδικασία υπoβoλής πρoβλήματoς, τη διδασκαλία και τηv αξιoλόγηση της ικαvότητας για επίλυσή τoυ. Επιχειρείται, ακόμα, μια κατά τo δυvατόν συvoλική απoτίμηση τωv πoρισμάτωv, πoυ πρoέκυψαv ύστερα από τις πρώτες δεκαετίες έvτovης ερευvητικής δραστηριότητας γύρω από τo θέμα αυτό. ΕΠΑ 675 Σύγχρovη Έρευvα στη Μαθηματική Παιδεία Σκοπός του μαθήματος αυτού είναι η εισαγωγή στις έννοιες και μεθόδους της σύγχρονης έρευνας της διδακτικής των μαθηματικών. Το μάθημα αναπτύσσεται σε τρεις διαστάσεις: - Πρώτη διάσταση: Έννοιες και μέθοδοι της διδακτικής των μαθηματικών: Παρουσίαση μερικών εννοιών και μεθόδων της διδακτικής των μαθηματικών (διδακτικό συμβόλαιο, διδακτικός μετασχηματισμός, έννοια του εμποδίου, διδακτικές καταστάσεις, παιχνίδι των πλαισίων). Εφαρμογή των εννοιών και μεθόδων σε μαθηματικές έννοιες της δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης. - Δεύτερη διάσταση: Γλώσσα και μάθηση των μαθηματικών: Ανάγνωση των μαθηματικών κειμένων. Χαρακτηριστικά των μαθηματικών κειμένων. Κατανόηση Τεστ κατανόησης. Τύποι αναγνωσιμότητας Τεστ ολοκλήρωσης. - Τρίτη διάσταση: Προβλήματα αναπαράστασης στη διδασκαλία και μάθηση των μαθηματικών: Παρουσιάζονται στοιχεία για το ρόλο των αναπαραστάσεων, καθώς και της μετάφρασης ανάμεσα σε αναπαραστάσεις, στη μάθηση των μαθηματικών και την επίλυση προβλημάτων. Εξετάζονται εφαρμογές σε μαθηματικές έννοιες της δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης. ΕΠΑ 676 Σύγχρονη Τεχνολογία στη Διδασκαλία των Μαθηματικών Στο μάθημα μελετώνται τα πορίσματα των σύγχρονων ερευνών, που αναφέρονται στην ενσωμάτωση της τεχνολογίας στο μάθημα των μαθηματικών. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις σύγχρονες ψυχολογικές θεωρίες, που αποτελούν το υπόβαθρο της εισαγωγής νέων διαδικασιών μάθησης. Συζητούνται τρόποι ενσωμάτωσης των υπολογιστών και χρήσης λογισμικών (Logo, Derive, Mathematical, Cabri, Spreadsheets, Sketchpad κ.λπ.) στη διδασκαλία των μαθηματικών εννοιών, με έμφαση στη χρήση του διαδικτύου. Αναλύονται οι μέθοδοι εισαγωγής και χρήσης των γραφικών υπολογιστικών μηχανών στη διδασκαλία της άλγεβρας και του απειροστικού λογισμού. Τέλος, παρουσιάζονται προγράμματα (projects), που έχουν αναπτυχθεί σε ξένες χώρες σχετικά με την εισαγωγή της τεχνολογίας στη διδασκαλία των μαθηματικών. ΕΠΑ 677 Θεωρίες Αναπαράστασης και Εκπαιδευτικές Εφαρμογές Ένας κεντρικός στόχος του μαθήματος είναι η παρουσίαση θεωριών αναπαράστασης, που υποδεικνύουν την ισχύ των εσωτερικών αναπαραστάσεων των υποκειμένων στη μάθηση των μαθηματικών. Για το λόγο αυτόν γίνεται μια κριτική παρουσίαση διαφόρων ερευνών για το ρόλο των αναπαραστάσεων, που ταξινομούνται σε τέσσερις τομείς ανάλογα με το περιεχόμενό τους: - Έρευνες που προτείνουν μια θεωρία αναπαράστασης - Έρευνες που συσχετίζουν τις αναπαραστάσεις με την επίλυση προβλήματος - Έρευνες που μελετούν την αλλαγή πεδίου αναπαράστασης - Έρευνες που εξετάζουν τις αναπαραστάσεις σε σχέση με συγκεκριμένες μαθηματικές έννοιες (συναρτήσεις, κλάσματα, αναλογίες, εμβαδόν κ.λπ.) 150

151 Το πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο, ώστε η εκπαίδευση των φοιτητών να στηρίζεται σε τρεις άξονες: τη γνωστική ανάπτυξη, την επιστημολογία και τη μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες. Επιπρόσθετα, οι φοιτητές αποκτούν δεw w w. u c y. a c. c y / e d u ΕΠΑ 678 Συναισθήματα και Μάθηση των Μαθηματικών Στο μάθημα αυτό επιχειρείται διερεύνηση της διασύνδεσης των διαστάσεων του συναισθηματικού τομέα με τη μάθηση των μαθηματικών. Συγκεκριμένα, αναλύονται έννοιες, όπως «στάσεις», «αντιλήψεις», «πεποιθήσεις», «κίνητρα», «μεταγνώση», «αυτεπάρκεια», «αυτοεκτίμηση» και «αυτορρύθμιση» σε σχέση με τα μαθηματικά και τη διαδικασία διδασκαλίας-μάθησης των μαθηματικών και, ιδιαίτερα, την επίλυση μαθηματικού προβλήματος. ΕΠΑ 679 Χώρος, Εξεικόνιση και Συλλογισμός στη Γεωμετρία Το μάθημα επικεντρώνεται σε τρεις διαστάσεις, που έχουν σχέση με τη μελέτη της γεωμετρίας. Η πρώτη αφορά στην αντίληψη του χώρου από τα παιδιά και τα διάφορα αντιληπτικά, γνωστικά και επιστημολογικά εμπόδια, που εμποδίζουν τη σύλληψη του χώρου. Η δεύτερη διάσταση αφορά στις αναπαραστάσεις, που συνδέονται με την αντίληψη του χώρου. Τέλος, η τρίτη διάσταση αφορά στη μελέτη των συλλογισμών των μαθητών σε σχέση με τη γεωμετρία. ΕΠΑ 680 Θεωρίες Μάθησης των Μαθηματικών Στο μάθημα αυτό συνδέονται σύγχρονες αντιλήψεις για την ανάπτυξη της μαθηματικής γνώσης, καθώς επίσης και σημαντικές θεωρίες που προέκυψαν από σύγχρονες έρευνες στη διδακτική των μαθηματικών. Έμφαση θα δοθεί στα πιο κάτω θέματα: - Τα είδη μαθηματικής κατανόησης - Η γνωστική ανάπτυξη στα μαθηματικά - Η αφαιρετική σκέψη και η επίδρασή της στην ανάπτυξη μαθηματικών εννοιών - Διαισθητικοί κανόνες και κατανόηση στα μαθηματικά EΠΑ 681 Ανώτερες Μέθοδοι Εκπαιδευτικής Έρευνας Το μάθημα προσφέρεται στο πλαίσιο των υφισταμένων προγραμμάτων του Τμήματος. ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση Το μάθημα προσφέρεται στο πλαίσιο των υφιστάμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος. EΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων Το μάθημα προσφέρεται στο πλαίσιο των υφιστάμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος. ΕΠΑ 780 Χρήση Πολυεπίπεδων Μοντέλων Ανάλυσης στην Εκπαιδευτική Ερευνα Το μάθημα προσφέρεται στο πλαίσιο των υφιστάμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος. ΕΠΑ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου Το μάθημα προσφέρεται στο πλαίσιο των υφιστάμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος. Επικοινωνία Συντονιστές του Προγράμματος Αθανάσιος Γαγάτσης Καθηγητής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: gagatsis@ucy.ac.cy Κωνσταντίνος Χρίστου Καθηγητής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: edchrist@ucy.ac.cy Δήμητρα Πίττα-Πανταζή Aναπληρώτρια Καθηγήτρια Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: dpitta@ucy.ac.cy ΜΑΘΗΣΗ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Εισαγωγή Η μάθηση απαιτεί την ταυτόχρονη ενεργοποίηση ενός πλέγματος από γνωστικές διαδικασίες. Οι σύγχρονες εξελίξεις στη Γνωστική Επιστήμη μάς επιτρέπουν να ακολουθήσουμε μια συστηματική προσέγγιση μοντελοποίησης, μελέτης και έρευνας της μάθησης. Οι Φυσικές Επιστήμες παρέχουν μια πλέον ανεπτυγμένη και σύνθετη περιοχή γνώσης, με ευρέως αποδεκτές δυνατότητες πρόβλεψης και ερμηνείας. Επομένως, η μάθηση στη συγκεκριμένη περιοχή παρουσιάζει ιδιαίτερες προκλήσεις τόσο ως προς τον ενδιαφερόμενο μανθάνοντα όσο και ως προς το υποστηρίζον εκπαιδευτικό σύστημα. Πολλά εκπαιδευτικά συστήματα καθορίζουν ως μία βασική προτεραιότητα την κατανόηση του φυσικού κόσμου και τις δεξιότητες επιστημονικής ανάλυσης και συστηματικού συλλογισμού για την πλειονότητα των μαθητών. Οι λειτουργοί πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στις Φυσικές Επιστήμες έχουν ανάγκη ερευνητικής κατάρτισης. Tο πρόγραμμα αποσκοπεί στη δημιουργία ερευνητών στο χώρο της Μάθησης των Φυσικών Επιστημών, που θα συνδυάζουν τις απαιτούμενες γνώσεις από τις Φυσικές Επιστήμες, τη Γνωστική Ψυχολογία και τη Μεθοδολογία Έρευνας, ώστε να παράγουν τα δεδομένα, που θα υποστηρίξουν τη συνεχιζόμενη αναβάθμιση της εκπαιδευτικής πολιτικής. Σκοποί και Στόχοι Προγράμματος Γενικός σκοπός του προγράμματος είναι η ολοκληρωμένη εκπαίδευση ερευνητών της Μάθησης στις Φυσικές Επιστήμες. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα θα αποκτήσουν δεξιότητες βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, θα αναπτύξουν στρατηγικές αξιολόγησης και μεταρρύθμισης της εκπαιδευτικής πολιτικής και θα αποκτήσουν ικανότητες κριτικής ανάλυσης των σύγχρονων αντιλήψεων στο χώρο της Μάθησης των Φυσικών Επιστημών και της εξέλιξής τους. 151

152 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ξιότητες εκπαιδευτικής έρευνας, σχεδιασμού και ανάπτυξης διδακτικού υλικού και αξιοποίησης νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών. Με την επιτυχή συμπλήρωση του προγράμματος, αναμένεται ότι οι φοιτητές: Θα έχουν εξοικειωθεί με τη βιβλιογραφία της Μάθησης στις Φυσικές Επιστήμες και τις σύγχρονες θεωρίες Γνωστικής Ανάπτυξης, Σχεδιασμού και Υλοποίησης Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων στις Φυσικές Επιστήμες. Θα έχουν αναπτύξει δεξιότητες ανασκόπησης και κριτικής ανάλυσης της βιβλιογραφίας όσον αφορά συγκεκριμένα ερευνητικά ζητήματα. Θα έχουν εξοικειωθεί με ένα φάσμα ποιοτικών και ποσοτικών μεθόδων και θα έχουν αποκτήσει εμπειρίες εφαρμογής αυτών των μεθόδων στη συλλογή και ανάλυση δεδομένων και, γενικότερα, στην προώθηση της μελέτης βασικών και εφαρμοσμένων ερωτημάτων στη Μάθηση των Φυσικών Επιστημών. Θα είναι σε θέση να διατυπώνουν διερευνήσιμα ερωτήματα, να καθορίζουν το επίπεδο σαφήνειας των ερωτημάτων και να επιλέγουν κατάλληλη μεθοδολογία για τη μελέτη τους. Θα είναι σε θέση να εφαρμόζουν συστηματικά τα διαθέσιμα ερευνητικά δεδομένα και, συνυπολογίζοντας τις ανάγκες και τους περιορισμούς του εκπαιδευτικού συστήματος, θα αναπτύσσουν λεπτομερείς εισηγήσεις για εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, με στόχο τη συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικότητας ως προς τη μαθησιακή διαδικασία στις Φυσικές Επιστήμες. Δομή Προγράμματος Μάστερ Στο πρόγραμμα μάστερ θα γίνονται δεκτές υποψηφιότητες πτυχιούχων του Τμήματος Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου ή αντίστοιχων τμημάτων του εξωτερικού. Θα γίνονται δεκτοί, επίσης, πτυχιούχοι τμημάτων Φυσικών Επιστημών, Πολυτεχνικών Σχολών του Πανεπιστημίου Κύπρου ή πανεπιστημίων και πολυτεχνείων του εξωτερικού. To πρόγραμμα απαιτεί τη συμπλήρωση μαθημάτων, που αντιστοιχούν σε 120 ή 124 ECTS, και που κατανέμονται ως εξής: 15 ή 19.5 ECTS σε μαθήματα Κοινού Κορμού 60 ECTS σε Μαθήματα Κατεύθυνσης 33 ΕCTS σε Διατριβή Μάστερ 12 ECTS σε Σεμινάρια Επτά Μαθήματα (75 ή 79.5 ECTS) + Διατριβή (33 ECTS) + Σεμινάρια (12 ECTS) = ΣΥΝΟΛΟ 120 ή ECTS ECTS Μαθήματα Κοινού Κορμού 15 ή 19.5 Γνωστική Ψυχολογία 7.5 Ένα από τα πιο κάτω: ΨΥΧ 605 Ψυχομετρία 7.5 ΨΥΧ 606 Γνωστική Ανάπτυξη 7.5 ΨΥΧ 610 Ψυχολογία της Εκπαίδευσης 7.5 ΨΥΧ 616 Νοητικές Αναπαραστάσεις 7.5 ΨΥΧ 620 Μάθηση και Νόηση 7.5 ΨΥΧ 668 Θεωρίες Μάθησης και Μαθησιακές Διεργασίες 7.5 Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας 7.5 ή 12 Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 681 Ανώτερες Μέθοδοι Εκπαιδευτικής Έρευνας 12 ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων 12 ΕΠΑ 780 Χρήση Πολυεπίπεδων Μοντέλων Ανάλυσης στην Εκπαιδευτική Έρευνα 12 ΨΥΧ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου 7.5 Μαθήματα Κατεύθυνσης 60 Μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες 24 ΕΠΑ 652 Διερεύνηση στις Φυσικές Επιστήμες 12 ΕΠΑ 653 Γνωστικά Εμπόδια στη Μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες: Διάγνωση και Διδακτικές Παρεμβάσεις 12 Επιστημολογία 12 Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 651 Η Εξέλιξη των Θεωριών στις Φυσικές Επιστήμες - Η Φύση των Φυσικών Επιστημών Ι 12 ΨΥΧ 651 Η Εξέλιξη των Ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες 9 Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής 24 ΕΠΑ 602 Θεωρία της Γνώσης 12 ΕΠΑ 660 Σχεδιασμός, Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Αναλυτικών Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 661 Η Εξέλιξη των Θεωριών στις Φυσικές Επιστήμες - Η Φύση των Φυσικών Επιστημών ΙΙ 12 ΕΠΑ 662 Νέες Τεχνολογίες και Μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες 12 ΕΠΑ 663 Σύγχρονες Διδακτικές Προσεγγίσεις στις Φυσικές Επιστήμες 12 ΕΠΑ 664 Ενοποιημένα Προγράμματα στις Φυσικές Επιστήμες 12 ΕΠΑ 665 Περιβαλλοντική Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 666 Γνωστική Επιστήμη και Διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών 12 ΕΠΑ 667 Ανάπτυξη της Επιστημονικής Σκέψης: Γνωστική και Διδακτική Προσέγγιση 12 ΕΠΑ 669 Σχεδιασμός και Ανάλυση Εκπαιδευτικού Λογισμικού στις Φυσικές Επιστήμες 12 ΕΠΑ 689Φ Εξειδικευμένη (εξατομικευμένη) Μελέτη 12 ΕΠΑ 800 Διατριβή Μάστερ I * 16.5 EΠΑ 801 Διατριβή Μάστερ ΙI * 16.5 * Η εκπόνηση διατριβής μάστερ είναι υποχρεωτική 152

153 ΕΠΑ 660 Σχεδιασμός, Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Αναλυτικών Προγραμμάτων Τα αναλυτικά προγράμματα παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στα πλαίσια του μαθήματος αυτού, μελετώνται θέματα, που αφορούν στα αναλυτικά προγράμματα, με έμφαση σε εκείνα των φυσικών επιστημών. Ειδικότερα, σε επίπεδο σχεδιασμού, μελετώνται οι αρχές εννοιολογικής ιεράρχησης, ακολουθίας και σύνδεσης δραστηριοτήτων, καθώς και η σημασία της επιστημολογικής ανάλυσης του περιεχομένου. Επίσης, γίνεται επεξεργασία αρχών για το σχεδιασμό δραστηριοτήτων και υλικού, που στοχεύουν στην υπέρβαση εννοιολογικών, συλλογιστικών, επιστημολογικών και πρακτικών δυσκολιών. Σε επίπεδο υλοποίησης, μελετάται ο ρόλος των ερωτημάτων στην ελεύθερη και καθοδηγούμενη διερεύνηση, που αποβλέπει στην ενοποιημένη προώθηση εννοιολογικής ανάπτυξης και ανάπτυw w w. u c y. a c. c y / e d u Σεμινάρια 12 ΕΠΑ 733 Σεμινάριο: Μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες Ι 4 ΕΠΑ 743 Σεμινάριο: Μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες ΙΙ 4 ΕΠΑ 763 Σεμινάριο: Μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες ΙΙΙ 4 ΣΥΝΟΛΟ (ανάλογα με τα μαθήματα επιλογής) 120 ή Δομή του Διδακτορικού Προγράμματος Για εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα απαιτείται μεταπτυχιακός τίτλος μάστερ στη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών. ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα 60 ΕΠΑ 751 Σχεδιασμός Ερευνητικών Προτάσεων 12 ΕΠΑ 752 Ανάλυση και Αξιοποίηση Ερευνητικών Δεδομένων 12 ΕΠΑ 753 Μοντέλα Διδασκαλίας και Διδακτικός Μετασχηματισμός του Περιεχομένου των Φυσικών Επιστημών 12 Δύο από τα Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής του προγράμματος Μάστερ 24 Συμπλήρωση Προγράμματος Για τη συμπλήρωση του προγράμματος σε επίπεδο διδακτορικού απαιτείται: Επιτυχία σε περιεκτική εξέταση Εκπόνηση διδακτορικής διατριβής και παρουσίασή της σε ανοιχτό σεμινάριο και επιτυχής υποστήριξή της ενώπιον πενταμελούς εξεταστικής επιτροπής Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 12 ECTS. EΠA 602 Θεωρία της Γνώσης Tο θέμα της γνώσης, το τι είναι δηλαδή η γνώση, το πώς αποκτάται, ποιοι μηχανισμοί συντελούν στην απόκτησή της, ο βαθμός εγκυρότητάς της και άλλα ζητήματα, είναι όλα προβλήματα που απασχόλησαν τον άνθρωπο από την απαρχή σχεδόν της ιστορίας του. Eπειδή η εκπαίδευση έχει ως κύριο στόχο της την κατασκευή και διασπορά της γνώσης, το ζήτημα της ουσίας της γνώσης αποκτά ιδιαίτερο ειδικό βάρος γι αυτήν. Tο μάθημα αυτό εξετάζει όλα τα προαναφερθέντα προβλήματα, όχι τόσο μέσα από μία ιστορική αλλά, κυρίως, μέσα από μία συστηματική προσέγγιση, που επικεντρώνεται στη μελέτη της προσπάθειας επίλυσης διαφόρων επιστημολογικών προβλημάτων. Έμφαση θα δοθεί κυρίως στη σχέση θεωρίας και πειράματος, στο βαθμό που η σχέση αυτή αποτελεί καθοριστικό παράγοντα τόσο στην εξέλιξη των επιστημονικών θεωριών όσο και στην επιτυχή διδασκαλία και κατανόηση των εννοιών τους. H προσέγγιση δεν είναι μόνο φιλοσοφική, αλλά στηρίζεται και σε ερευνητικά αποτελέσματα άλλων επιστημών, όπως είναι η ψυχολογία, στο βαθμό που η μελέτη σημαντικότατων φιλοσοφικών ζητημάτων (η ύπαρξη ή μη έμφυτης γνώσης, παραδείγματος χάριν) έχει πολλά να επωφεληθεί από τα ευρήματα άλλων επιστημών. EΠA 651 H Eξέλιξη των Θεωριών στις Φυσικές Eπιστήμες: H Φύση των Φυσικών Eπιστημών I Στο μάθημα αυτό θα συζητηθούν θέματα, που άπτονται της φύσης των επιστημονικών θεωριών. Θέματα τέτοια είναι: η διαδικασία ανακάλυψης και επεξεργασίας θεωριών, η επίρρωση των θεωριών, ο πειραματισμός και ο ρόλος του στην επιστημονική πράξη, η κοινωνιολογία της επιστημονικής έρευνας, τι είναι μία επιστημονική θεωρία και τι τη διακρίνει από άλλες μη-επιστημονικές διαδικασίες. Θα συζητηθούν, επίσης, επιστημολογικά θέματα, τα οποία προσιδιάζουν στις φυσικές επιστήμες, όπως το πρόβλημα της αλήθειας των επιστημονικών θεωριών, της αντιστοιχίας τους με τον κόσμο, ο επιστημονικός ρεαλισμός και άλλα. Mεγάλη έμφαση θα δοθεί σε πραγματικές επιστημονικές πρακτικές, όπως μας αποκαλύπτονται από την εξέταση της ιστορίας των διαφόρων φυσικών επιστημών. ΕΠΑ 652 Διερεύνηση στις Φυσικές Επιστήμες Στο μάθημα αυτό μελετάται η διερεύνηση ως επιστημονική διαδικασία και ως μέσο προσέγγισης των επιστημονικών εννοιών και των ερμηνειών των φαινομένων. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται η λογική σύνδεση μεταξύ των επιστημονικών εννοιών, που σχετίζονται με μια υπόθεση, και του σχεδιασμού ενός έγκυρου πειράματος, ενώ δίνεται έμφαση στη διατύπωση διερευνήσιμων ερωτημάτων και στο σχεδιασμό, την οργάνωση και εκτέλεση διερευνήσεων. Επισημαίνεται η σημασία των πειραματικών δεδομένων, η κριτική αξιολόγηση της προέλευσης και των διαδικασιών συλλογής τους και η έγκυρη επεξεργασία τους. Επίσης, εξετάζονται θέματα που σχετίζονται με τον επιστημονικό συλλογισμό και την επιστημονική επιχειρηματολογία, τη διαπλοκή της διαδικαστικής και της εννοιολογικής γνώσης, καθώς και το ρόλο της τεχνολογίας και των μαθηματικών στην προώθηση της διερεύνησης. EΠA 653 Γνωστικά Εμπόδια στη Μάθηση στις Φυσικές Eπιστήμες: Διάγνωση και Διδακτικές Παρεμβάσεις Συχνά, οι απαντήσεις των μαθητών σε ερωτήματα σχετικά με θέματα των φυσικών επιστημών φανερώνουν την ύπαρξη ποικίλων προβλημάτων, όπως είναι παρανοήσεις των επιστημονικών εννοιών, αδρανής γνώση, εξάρτηση από το πλαίσιο, αντιφάσεις. Στο μάθημα αυτό εξετάζονται διάφορες μέθοδοι για την ανάδειξη των προβλημάτων των μαθητών. Έμφαση δίδεται στη μελέτη θεωρητικών προσεγγίσεων, που επιχειρούν να ερμηνεύσουν τη δημιουργία αυτών των προβλημάτων. Στο πλαίσιο των θεωρητικών θέσεων γίνεται εξέταση του ρόλου παραγόντων, όπως είναι η προϋπάρχουσα γνώση, οι εννοιολογικές, συλλογιστικές και επιστημολογικές δυσκολίες και οι εφαρμοζόμενες μέθοδοι διδασκαλίας, με σκοπό τη διατύπωση προτάσεων για αποτελεσματικότερες διδακτικές παρεμβάσεις. 153

154 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ξης δεξιοτήτων συλλογισμού. Τέλος, εξετάζονται μέθοδοι για την ερευνητική εγκυροποίηση διδακτικού υλικού και την αξιολόγηση της εννοιολογικής κατανόησης και της ικανότητας χρήσης δεξιοτήτων συλλογισμού. EΠA 661 H Eξέλιξη των Θεωριών στις Φυσικές Eπιστήμες H Φύση των Φυσικών Eπιστημών II Tο μάθημα αυτό αποτελεί συνέχεια του EΠA 651. Έμφαση θα δοθεί στην εφαρμογή των θεμάτων, που συζητήθηκαν στο EΠA 651 σε συγκεκριμένες στιγμές της ιστορίας των φυσικών επιστημών, όπως αυτές αποκαλύπτονται μέσα από αυθεντικές πηγές, που αφορούν σε πραγματικές ιστορικές επιστημονικές δραστηριότητες (Newton, Faraday, Lavoisier, Darwin κ.λπ.). Mέσα από την ενδελεχή ανάλυση των ιστοριογραφικών πηγών, θα παρακολουθήσουμε από κοντά την εξέλιξη των ιδεών και μεθόδων εργασίας σημαντικών επιστημόνων. Στόχος είναι η διακρίβωση του τρόπου με τον οποίο οι επιστήμονες αντιλαμβάνονται και αντιμετωπίζουν στην πράξη τα μεθοδολογικά και φιλοσοφικά προβλήματα, που είναι συνυφασμένα με την επιστημονική δραστηριότητα και που έχουν συζητηθεί στο EΠA 651. EΠA 662 Nέες Τεχνολογίες και Μάθηση στις Φυσικές Eπιστήμες Γνωστικά εργαλεία για διδασκαλία και μάθηση. Mηχανισμοί ενσωμάτωσης και αξιοποίησης των πληροφορικών εργαλείων στην ανάπτυξη διδακτικού υλικού στις φυσικές επιστήμες. Eργαλεία μοντελοποίησης, προσομοίωσης, επικοινωνίας, οργάνωσης και επεξεργασίας των πληροφοριών, ελέγχου μηχανισμών και μετρητών. H μοντελοποίηση ως διαδικασία μάθησης και διδασκαλίας. EΠA 663 Σύγχρονες Διδακτικές Προσεγγίσεις στις Φυσικές Eπιστήμες Eπιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα (διανομή πληροφοριών, γνωστικές και διαδικαστικές δεξιότητες, οικοδόμηση εννοιών) και διδακτικές προσεγγίσεις. Διδασκαλία και διδακτικές παρεμβάσεις. Συνεργατική μάθηση στις φυσικές επιστήμες. Διαδικασίες επίλυσης προβλημάτων. H διδασκαλία ως επιστημονική διερεύνηση και ως διαδικασία υποβοήθησης της γνωστικής ανάπτυξης. Aνάπτυξη στάσεων και δεξιοτήτων. Kατανόηση της σημασίας των φυσικών επιστημών στο κοινωνικό γίγνεσθαι και την κοινωνική αλλαγή. EΠA 664 Eνοποιημένα Προγράμματα στις Φυσικές Eπιστήμες Φυσικά και χημικά συστήματα και μηχανισμοί. Moντελοποίηση φαινομένων και άλλες στρατηγικές ενοποίησης. Δεξιότητες συλλογισμού και επιστημονική σκέψη. H ανάπτυξη εννοιολογικής κατανόησης μέσα από τη διαθεματική αντιμετώπιση θεμάτων από τη Φυσική, τη Xημεία, τη Bιολογία και την Tεχνολογία. EΠA 665 Περιβαλλοντική Eκπαίδευση Διδακτικά μοντέλα στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Σκοποί και στόχοι της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Ο περιβαλλοντικά εγγράμματος πολίτης. Θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Θεωρίες περιβαλλοντικών αξιών. Μελέτη στάσεων και συμπεριφοράς προς το περιβάλλον. Ανάπτυξη της ικανότητας αξιολόγησης και επιλογής εκπαιδευτικού υλικού και δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Ανάπτυξη της ικανότητας σχεδιασμού, οργάνωσης, υλοποίησης και αξιολόγησης προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. EΠA 666 Γνωστική Eπιστήμη και Διδασκαλία των Φυσικών Eπιστημών H Γνωστική Eπιστήμη είναι ένας σχετικά νεοσύστατος επιστημονικός κλάδος, που εξετάζει το πρόβλημα των γνωστικών λειτουργιών των νοημόνων οργανισμών από διάφορες προοπτικές. Oι προοπτικές αυτές χαρακτηρίζονται από τις μεθόδους διαφόρων επιστημών, όπως η φιλοσοφία, η ψυχολογία, η γλωσσολογία, οι νευροεπιστήμες, η τεχνητή νοημοσύνη και η θεωρία των δυναμικών συστημάτων. Όλες αυτές οι διαφορετικές προσεγγίσεις συνενώνονται υπό τη στέγη της γνωσιακής επιστήμης στο βαθμό που οι μέθοδοί τους, καίτοι διαφορετικές, αποσκοπούν στη διερεύνηση του ιδίου, τελικά, αντικειμένου, της νόησης. Tα τελευταία χρόνια, τα ευρήματα της γνωσιακής επιστήμης άρχισαν να εφαρμόζονται στο χώρο της εκπαίδευσης. Aυτό δεν είναι παρά μία φυσική προέκταση του πεδίου εφαρμογής της επιστήμης αυτής στο χώρο, που θεωρείται κατ εξοχήν ως ο φυσικός χώρος καλλιέργειας της νόησης (που είναι η εκπαίδευση). Tο μάθημα αυτό επικεντρώνεται ακριβώς σε αυτό το ζήτημα και εξετάζει τα ευρήματα της γνωσιακής επιστήμης σε σχέση κυρίως με την εκπαίδευση και ειδικότερα τη διδασκαλία των φυσικών επιστημών. ΕΠΑ 667 Ανάπτυξη της Επιστημονικής Σκέψης: Γνωστική και Διδακτική Προσέγγιση Η ανάπτυξη δεξιοτήτων, όπως η συσχέτιση δεδομένων και υποθέσεων, η παραγωγή και ο έλεγχος υποθέσεων, η αναγνώριση και ο έλεγχος μεταβλητών, που συνδέονται με τις επιστημονικές διαδικασίες, αποτελεί βασικό σκοπό της εκπαίδευσης στις φυσικές επιστήμες. Η εμβάθυνση στη σύγχρονη έρευνα και τις θεωρητικές προσεγγίσεις, που αφορούν στην κατανόηση της ανάπτυξης των δεξιοτήτων της επιστημονικής σκέψης, θα αποτελέσει τη βάση για την επεξεργασία διδακτικών προσεγγίσεων, που αποβλέπουν στην ανάπτυξή της. EΠA 668 Θεωρίες Mάθησης και Mαθησιακή Διαδικασία Aυτό το μάθημα θα προσφέρεται στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος Ψυχολογίας. Tο περιεχόμενο θα καθοριστεί από τους ειδικούς. EΠA 669 Σχεδιασμός και Ανάλυση Εκπαιδευτικού Λογισμικού στις Φυσικές Eπιστήμες Aνάλυση διδακτικών προβλημάτων. Σχεδιασμός συνολικών λύσεων και πληροφορικών εργαλείων. Aνάπτυξη μικροκόσμων που προσομοιώνουν φυσικά φαινόμενα. Eξ αποστάσεως μάθηση. Σχεδιασμός και ανάπτυξη ιστοσελίδων για επικοινωνία μεταξύ κοινοτήτων από μανθάνοντες. Σύνθεση μαθησιακών δραστηριοτήτων από λογισμικά πακέτα. Mέθοδοι αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας εκπαιδευτικών εφαρμογών. EΠA 682 Ποιοτική Έρευνα στην Eκπαίδευση Tο μάθημα προσφέρεται στο πλαίσιο των υφιστάμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Tμήματος. EΠA 683 Eκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων Tο μάθημα προσφέρεται στο πλαίσιο των υφιστάμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Tμήματος. EΠA 689 Eξατομικευμένη Mελέτη Tο μάθημα προσφέρεται στο πλαίσιο των υφιστάμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Tμήματος. EΠA 751 Σχεδιασμός Ερευνητικών Προτάσεων Ένταξη των προβλημάτων στην ευρύτερη ερευνητική προσπάθεια. Aνασκόπηση βιβλιογραφίας. Προσδιορισμός και συγκεκριμενοποίηση μεταβλητών, λειτουργικός ορισμός μεταβλητών. Eρευνητικός σχεδιασμός. Eγκυρότητα και αξιοπιστία. Mέθοδοι συλλογής δεδομένων. Kωδικοποίηση και ανάλυση δεδομένων. Συμπεράσματα και τρόποι αξιοποίησής τους. Θεωρητική και εκπαιδευτική σημασία. 154

155 w w w. u c y. a c. c y / e d u EΠA 752 Aνάλυση και Αξιοποίηση Ερευνητικών Δεδομένων Πολλαπλές δυνατότητες των ίδιων ερευνητικών δεδομένων. Mέθοδοι ανάλυσης δεδομένων από ποιοτικές και ποσοτικές προσεγγίσεις. Eπιλογή μεθόδων ανάλυσης σε σχέση με τους ερευνητικούς στόχους και τις δυνατότητες. Eγκυρότητα και αξιοπιστία των αποτελεσμάτων. Kριτική ανάλυση δημοσιευμένων ερευνών. Δυνατότητα επέκτασης των συμπερασμάτων σε ευρύτερους πληθυσμούς. Aναπάντητα ερωτήματα, νέες ερευνητικές κατευθύνσεις. Συμπληρωματικότητα ερευνών. EΠA 753 Mοντέλα Διδασκαλίας και Διδακτικός Μετασχηματισμός του Περιεχομένου των Φυσικών Eπιστημών Aρχές σχεδιασμού του μαθησιακού περιβάλλοντος στις φυσικές επιστήμες. H σχολική γνώση και η σχέση της με τη γνώση του παιδιού και το γνωστικό αντικείμενο. Mη τυπικές μορφές εκπαίδευσης. Aρχές εξελικτικής καταλληλότητας των επιδιώξεων μιας εκπαιδευτικής παρέμβασης. O ρόλος του διδακτικού υλικού. Kατάρτιση εκπαιδευτικών στις φυσικές επιστήμες. Επικοινωνία Συντονιστές του Προγράμματος Kωνσταντίνος Κωνσταντίνου Καθηγητής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: c.p.constantinou@ucy.ac.cy Ζαχαρίας Ζαχαρία Αναπληρωτής Καθηγητής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: zach@ucy.ac.cy Κωνσταντίνος Κορφιάτης Αναπληρωτής Καθηγητής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: korfiati@ucy.ac.cy ΔΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Τα Τμήματα Επιστημών της Αγωγής, και Μαθηματικών και Στατιστικής του Πανεπιστημίου Κύπρου και το Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών αναλαμβάνουν την από κοινού οργάνωση του μεταπτυχιακού προγράμματος «Διδακτική και Μεθοδολογία των Μαθηματικών». Σκοπός και Στόχοι Προγράμματος Το πρόγραμμα αυτό διαφέρει από τα υφιστάμενα προγράμματα των τμημάτων ΜΑΣ και ΕΠΑ. Συγκεκριμένα, απευθύνεται σε πτυχιούχους μαθηματικούς και περιλαμβάνει αυξημένο αριθμό διδακτικών μονάδων, μερικές από τις οποίες θα χορηγούνται με τη συμμετοχή σε ειδικά θερινά σχολεία. Τα πτυχία θα απονέμονται από το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Δομή Προγράμματος Για την ολοκλήρωση των σπουδών απαιτούνται 9 Μαθήματα και 3 Σεμινάρια, όπως φαίνεται πιο κάτω: Οκτώ Μαθήματα από την περιοχή της Διδακτικής των Μαθηματικών (8 Χ 12 ΕCTS=96 ECTS) Ένα Μάθημα από την περιοχή Ιστορίας Φιλοσοφίας (12 ECTS) Τρία Σεμινάρια (3 Χ 4 ΕCTS=12 ECTS) 8 Μαθήματα Διδακτικής των Μαθηματικών (8 Χ 12 ECTS) + 1 Μάθημα Ιστορίας- Φιλοσοφίας ( 1Χ12 ECTS) + 3 Σεμινάρια (3 Χ 4 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS ECTS Διδακτική των Μαθηματικών 96 Οκτώ από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 501 Διδακτική Απειροστικού Λογισμού 12 ΕΠΑ 673 Αναλυτικά Προγράμματα Μαθηματικών και Αξιολόγηση 12 ΕΠΑ 671 Ανάλυση της Μάθησης των Μαθηματικών από Γνωστική Σκοπιά 12 ΕΠΑ 672 Θέματα Φιλοσοφίας και Ιστορίας των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 673 Αναλυτικά Προγράμματα Μαθηματικών και Αξιολόγηση 12 ΕΠΑ 674 Επίλυση Μαθηματικού Προβλήματος 12 ΕΠΑ 675 Σύγχρονη Έρευνα στη Μαθηματική Παιδεία 12 ΕΠΑ 676 Σύγχρονη Τεχνολογία στη Διδακτική των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 677 Θεωρίες Αναπαράστηασης και Εκπαιδευτικές Εφαρμογές 12 ΕΠΑ 678 Συναισθήματα και Μάθηση των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 679 Χώρος, Εξεικόνιση και Συλλογισμός στη Γεωμετρία 12 ΕΠΑ 680 Θεωρίες Μάθησης των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων 12 Θεωρία της Διδακτικής των Μαθηματικών 12 Διδασκαλία των Μαθηματικών με Διαδικασίες Επίλυσης Προβλήματος 12 Διδακτική Άλγεβρας Γεωμετρίας 12 Διδακτική Πιθανοτήτων και Στατιστικής 12 Εφαρμογή Νέων Τεχνολογιών στη Διδασκαλία των Μαθηματικών 12 Διδακτική και Ιστορία των Μαθηματικών 12 Μαθηματικοποίηση Προβλημάτων 12 Μαθηματική Παιδεία στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση 12 Μέθοδοι Έρευνας στη Διδακτική των Μαθηματικών 12 Ειδικά Θέματα Διδακτικής των Μαθηματικών

156 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Ιστορία Φιλοσοφία 12 Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 503 Φιλοσοφία των Μαθηματικών 12 ΕΠΑ 504 Πλάτων και Μαθηματικά 12 ΜΑΣ 523 Θεωρία Αριθμών* 12 ΜΑΣ 540 Σύγχρονη Μαθηματική Προσέγγιση στα Μαθηματικά του Σχολείου* 12 ΜΑΣ 584 Μαθηματικά με Υπολογιστές* 12 ΜΑΣ 568 Θέματα Πιθανοτήτων και Στατιστική Ι* 12 * Σημείωση: Tα μαθήματα αυτά προσφέρονται κάθε τρία ή τέσσερα εξάμηνα. Προσφέρεται ένα από αυτά κάθε ακαδημαικό έτος. Σεμινάρια 12 ΕΠΑ 736 Σεμινάριο Διδακτικής και Μεθοδολογίας Μαθηματικών Ι 4 ΕΠΑ 746 Σεμινάριο Διδακτικής και Μεθοδολογίας Μαθηματικών ΙΙ 4 ΕΠΑ 766 Σεμινάριο Διδακτικής και Μεθοδολογίας Μαθηματικών ΙΙΙ 4 ΣΥΝΟΛΟ 120 * Σημείωση: Η κωδικοποίηση των μαθημάτων γίνεται με βάση τα προσφερόμενα μαθήματα ανά εξάμηνο. Επίσης, στο πρόγραμμα διδάσκονται και μαθήματα από τα ήδη υφιστάμενα μεταπτυχιακά προγράμματα των Τμημάτων ΜΑΣ και ΕΠΑ. Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 12 ECTS. ΕΠΑ 501 Διδακτική του Απειροστικού Λογισμού Η διδασκαλία της Μαθηματικής Ανάλυσης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί αποτελεί την εισαγωγή των μαθητών στις θεμελιώδεις έννοιες του ορίου, της συνέχειας, της παραγώγου και του ολοκληρώματος. Οι έννοιες αυτές έχουν ευρύτατες εφαρμογές τόσο στις θετικές επιστήμες όσο και στις θεωρητικές. Η σωστή διδασκαλία αυτών των εννοιών στο λύκειο επηρεάζει σημαντικά την πορεία των μαθητών στις πανεπιστημιακές τους σπουδές. Με την αναμόρφωση του μαθήματος Διδακτική του Απειροστικού Λογισμού θα δοθεί ιδιαίτερο βάρος στη διδασκαλία αυτών των εννοιών με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. Μια τέτοια διδασκαλία αφενός είναι πιο ελκυστική και ευχάριστη στους μαθητές, αφετέρου βοηθάει στην ανάπτυξη της διαίσθησης και στην καλύτερη κατανόηση αυτών των εννοιών. Η πρακτική άσκηση των φοιτητών που θα ακολουθήσει μέσα σε σχολική τάξη, θα δώσει τη δυνατότητα στους φοιτητές να δοκιμαστούν στην πράξη σε μια διδασκαλία τέτοιας μορφής. Η δημιουργία του εργαστηρίου Διδακτικής των Μαθηματικών και του δικτύου σχολικών μονάδων για την πρακτική άσκηση, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων. Επίσης, αναμορφώνεται και εμπλουτίζεται η ύλη και η διδασκαλία των μαθημάτων Διδακτική Άλγεβρας Γεωμετρίας, Διδακτική Πιθανοτήτων και Στατιστικής, Εφαρμογή νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία των Μαθηματικών με την εισαγωγή εργαστηριακών ασκήσεων και με την πρακτική άσκηση των φοιτητών στο δίκτυο σχολικών μονάδων. ΕΠΑ 504 Πλάτων και Μαθηματικά Με την ορθή κατανόηση των αρχαίων Ελληνικών Μαθηματικών καθίσταται δυνατή η σε βάθος μελέτη της φιλοσοφίας του Πλάτωνα στο υπό αναβάθμιση και αναμόρφωση μάθημα «Πλάτων και Μαθηματικά». Η φιλολογική και αυστηρά φιλοσοφική απομαθηματικοποιημένη μελέτη της φιλοσοφίας του Πλάτωνος, από Γερμανούς και Αγγλοσάξονες φιλοσόφους, κατά τους τελευταίους δύο αιώνες, έχει οδηγηθεί σε εμφανές αδιέξοδο, ενώ οι πλέον μαθηματικοποιημένες μέθοδοι, οι οποίες επιχειρήθηκαν, ιδίως από Γερμανούς μαθηματικούς, όπως οι O. Becker, Stenzel, Toeplitz, Gaizer, κατά την περίοδο , παρέμειναν ατελείς και ανολοκλήρωτες. Με το προτεινόμενο μάθημα επιχειρείται η ερμηνεία της πλατωνικής φιλοσοφίας σε μαθηματικές βάσεις, με βάση την πυθαγόρειας προέλευσης έννοια και διαδικασία της ανθυφαίρεσης. Προς το σκοπό αυτόν τα έργα του Πλάτωνα, καθώς και των νεο-πλατωνικών Πλωτίνου, Ιάμβλιχου και Πρόκλου μελετώνται εκ παραλλήλου και συγκριτικά προς τα Στοιχεία του Ευκλείδη. Το μάθημα διδάσκεται από τα αρχαία κείμενα, μέσω Η/Υ, με τη βοήθεια του Θησαυρού της Ελληνικής Γλώσσας. Θα αναπτυχθούν σημειώσεις σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή και θα αναπτυχθεί ιστοσελίδα στην αγγλική γλώσσα. Δεδομένης της επιρροής και σημασίας που είναι γνωστό ότι είχε η πλατωνική φιλοσοφία στη χριστιανική θεολογία (ιδίως μέσω του Πλωτίνου), θα εξετασθεί και η σημασία της ανθυφαιρετικής θεμελίωσης της πλατωνικής διαλεκτικής στη θεολογία (ιδίως ως προς την αυτοομοιότητα). Η προτεινόμενη μελέτη, με επίκεντρο το προτεινόμενο μάθημα, θα συμβάλει στο να μετατρέψει το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σε πρωτοποριακό διεθνές κέντρο μελέτης φιλοσοφίας και μαθηματικών και να προσελκύσει μελετητές (μαθηματικούς, φιλοσόφους, θεολόγους) από το εξωτερικό. EΠΑ 673 Αναλυτικά Προγράμματα Μαθηματικών και Αξιολόγηση Το μάθημα χωρίζεται σε δύο βασικά μέρη. Στο πρώτο μέρος αναλύονται οι βασικές πτυχές των αναλυτικών προγραμμάτων, με έμφαση στην οργάνωση και δομή των αναλυτικών προγραμμάτων των μαθηματικών. Συζητείται η φιλοσοφική θεώρηση των προγραμμάτων, που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στον ελλαδικό και διεθνή χώρο και διερευνώνται οι παράμετροι που επηρεάζουν τη διαμόρφωσή τους. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο περιεχόμενο και την παιδαγωγική πτυχή των αναλυτικών προγραμμάτων των μαθηματικών και εξετάζονται διάφορα μοντέλα ανάπτυξης των αναλυτικών προγραμμάτων. Μελετώνται τα αναλυτικά προγράμματα Αμερικής, Αγγλίας και Ελλάδας και συγκρίνονται με τα αναλυτικά προγράμματα των μαθηματικών της Κύπρου. Στο δεύτερο μέρος του μαθήματος τονίζεται η σημασία της αξιολόγησης στην προσπάθεια εκσυγχρονισμού των αναλυτικών προγραμμάτων. Συγκεκριμένα, αναφέρονται μέθοδοι αξιολόγησης προγραμμάτων στα μαθηματικά και ανασκοπούνται σύγχρονες διαδικασίες αξιολόγησης των μαθητών. Τέλος, γίνεται αναφορά στις μεθόδους καθορισμού των επιπέδων, όπως προκύπτουν από τη διεθνή βιβλιογραφία, και στις βασικές μεθόδους αξιολόγησής τους. Θεωρία της Διδακτικής των Μαθηματικών Στόχος του μαθήματος είναι να τονιστούν οι σύγχρονες θεωρίες της διδασκαλίας και της μάθησης των μαθηματικών. Πιο συγκεκριμένα, αφού παρουσιαστεί το γενικό επιστημολογικό πλαίσιο της Θεωρίας Κατασκευής της Γνώσης (Constructivism), θα αναπτυχθούν οι επικρατούσες θεωρίες για την εξέλιξη της γνώσης, που βασίζονται σε αυτό το επιστημολογικό πλαίσιο. Στη συνέχεια, θα γίνει παρουσίαση της Θεωρίας της Αλληλεπίδρασης (Interactionism) και των συνεπειών που αυτή έχει στη διδακτική πράξη. Τέλος, με το δίκτυο των σχολικών μονάδων που θα αναπτυχθεί, θα γίνει η πρακτική άσκηση των μεταπτυχιακών φοιτητών. Διδασκαλία των Μαθηματικών με Διαδικασίες Λύσης Προβλήματος Το μάθημα αυτό ανήκει στην περιοχή των μαθημάτων Διδακτικής και Μεθοδολογίας των Μαθηματικών και έχει σκοπό να 156

157 w w w. u c y. a c. c y / e d u εστιάσει την προσοχή των φοιτητών όχι μόνο σε αυτήν καθεαυτή τη μαθηματική γνώση αλλά και στον τρόπο σκέψης για την προσέγγιση αυτής. Πιο συγκεκριμένα, θα παρουσιαστούν τρόποι επίλυσης προβλημάτων με τη βοήθεια ειδικών στρατηγικών ή ευρετικών (Heuristics), τόσο για τα «καθαρά» μαθηματικά προβλήματα όσο και για τα «πραγματικά» προβλήματα. Τέλος, οι στρατηγικές που θα διδαχθούν, θα χρησιμοποιηθούν και στη διαμόρφωση διδακτικών προσεγγίσεων για τη διδασκαλία των μαθηματικών. Μέθοδοι Έρευνας στη Διδακτική των Μαθηματικών Το μάθημα αυτό ανήκει στην περιοχή των μαθημάτων Διδακτικής και Μεθοδολογίας των Μαθηματικών και έχει σκοπό να παρουσιάσει τις σύγχρονες μεθόδους έρευνας στη διδακτική των μαθηματικών, ποσοτικές και ποιοτικές, και να δείξει τους τρόπους με τους οποίους αυτές εφαρμόζονται στην πράξη. Μαθηματική Λογική και Θεωρία Συνόλων Τα μαθήματα αυτά ανήκουν στην περιοχή των μαθημάτων των Θεωρητικών Μαθηματικών. Η προσθήκη αυτών συμπληρώνει τον κατάλογο των μαθημάτων αυτής της περιοχής με δύο μαθήματα, που αφορούν στα θεμέλια των μαθηματικών και αναβαθμίζει τη μαθηματική διάσταση του προγράμματος. Περιγραφές των μαθημάτων μπορείτε να βρείτε στο πλαίσιο των υφιστάμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος. Επικοινωνία Συντονιστές Προγράμματος Αθανάσιος Γαγάτσης Καθηγητής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: gagatsis@ucy.ac.cy Κωνσταντίνος Χρίστου Καθηγητής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: edchrist@ucy.ac.cy Δήμητρα Πίττα-Πανταζή Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: dpitta@ucy.ac.cy Παντελής Δαμιανού Καθηγητής, Τμήμα Μαθηματικών και Στατιστικής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: damianou@ucy.ac.cy ΕΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Εισαγωγή Η κυπριακή κοινωνία, πολυπολιτισμική εκ παραδόσεως και λόγω ιστορικών και γεωγραφικών συνθηκών εδώ και αιώνες, έχει τα τελευταία 20 χρόνια κατακλυσθεί από πολίτες που παρουσιάζουν ακόμη μεγαλύτερη ανομοιογένεια από ό,τι είχαμε γνωρίσει στο παρελθόν. Αυτός ο πολιτισμικός πλούτος, συνέπεια της σημαντικής βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου στο νησί τα τελευταία χρόνια και προϊόν νόμιμης και παράνομης μετανάστευσης, επιμιξίας, μικτών γάμων, διεθνοποίησης, ένταξης στην ευρωπαϊκή οικογένεια, ανοίγματος των οδοφραγμάτων, νομοθετικών εξελίξεων, κ.λπ., αντανακλά άμεσα και ραγδαία στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα. Μέσα σ όλα αυτά, ψηφίστηκε, εδώ και μερικά χρόνια, ο νόμος 113(Ι)/99 ο οποίος κατοχυρώνει την ένταξη παιδιών με αναπηρία και ειδικές ανάγκες στο γενικό σχολείο, ένα πάγιο αίτημα γονέων και αναπηρικών οργανώσεων εδώ και μερικές δεκαετίες. Το κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα που δέχεται με καταιγιστικούς ρυθμούς τις συνέπειες όλων αυτών των κοινωνικών και νομοθετικών αλλαγών, παρουσιάζεται ακόμη ανέτοιμο να χειριστεί τη διαφορετικότητα. Χρειαζόμαστε μια σειρά προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων, τα οποία θα μπορέσουν να καλύψουν αυτό το κενό. Το πρόγραμμα που προτείνεται εντάσσεται στα πλαίσια αυτά και επιχειρεί να καλύψει, σε πρώτη φάση, την αντιμετώπιση της διαφορετικότητας στο σχολείο, με έμφαση στην αναπηρία. To πρόγραμμα αυτό: α) Θα ολοκληρώσει τον κύκλο της σημαντικής διδακτικής δουλειάς, η οποία γίνεται στο πρώτο μας πτυχίο στον χώρο αυτόν (ειδίκευση ειδικής και ενιαίας εκπαίδευσης). β) Θα δώσει την ευκαιρία για ανάπτυξη της ερευνητικής δουλειάς σε ένα νευραλγικό και ευαίσθητο τομέα της εκπαίδευσης, στον οποίο πολύ λίγη έρευνα έχει διεξαχθεί μέχρι τώρα. γ) Θα προσφέρει στην εκπαίδευση άτομα τα οποία θα είναι σε θέση να στελεχώσουν με επιτυχία τις ποικίλες και σημαντικές οργανικές θέσεις που προέκυψαν από την εφαρμογή του νέου νόμου (113(Ι)/99) και οι οποίες στελεχώθηκαν «προσωρινά» από άτομα άλλων ειδικοτήτων, με ανησυχητικές μέχρι τώρα συνέπειες. δ) Αποτελεί πάγιο αίτημα ανάμεσα στους αποφοίτους μας και τους μεταπτυχιακούς μας φοιτητές σε άλλα προγράμματα. ε) Αποτελεί πάγιο αίτημα της πολιτείας και των κυπριακών εκπαιδευτικών κύκλων. Στόχοι Προγράμματος Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση πτυχιούχων της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και εν ενεργεία εκπαιδευτικών ή υποψήφιων εκπαιδευτικών γύρω από θέματα της διαφορετικότητας και ετερότητας στην εκπαίδευση, της αναπηρίας και της ειδικής και ενιαίας εκπαίδευσης. Οι απόφοιτοι του προγράμματος θα είναι σε θέση: Να διεξαγάγουν έρευνα στον χώρο της ειδικής και ενιαίας εκπαίδευσης. 157

158 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Να λειτουργήσουν ως σημεία αναφοράς στα γενικά σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για την αποτελεσματική λειτουργία της ένταξης παιδιών με ειδικές ανάγκες στο γενικό σχολείο. Να συνεισφέρουν μέσα από τη διδασκαλία τους, και τη γενικότερη παρουσία τους στο σχολείο, στη λειτουργική συμμετοχή των παιδιών με αναπηρία και ειδικές ανάγκες στη γενική τάξη και το γενικό σχολείο. Να εργασθούν για την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού και τη διαφοροποίηση του αναλυτικού προγράμματος, με στόχο τη στήριξη της διαφορετικότητας και της αναπηρίας στην τάξη και το σχολείο. Να στηρίξουν την εκπαιδευτική διαδικασία που λαμβάνει χώραν στην ειδική μονάδα ή τα προγράμματα στήριξης με διδασκαλία και με συνεισφορά στη διαφοροποίηση και παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού. Να λειτουργήσουν ως καταλύτες ένταξης στο ευρύτερο εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου. Να προχωρήσουν σε διδακτορικές σπουδές και έρευνα στον χώρο της ενιαίας εκπαίδευσης. Δομή Προγράμματος Μάστερ ΣΧΗΜΑ Α 7 Μαθήματα x 12 ECTS (84 ECTS) + 3 Σεμινάρια x 4 ECTS (12 ECTS) + Διατριβή Μάστερ (24 ΕCTS) = Σύνολο 120 ECTS ΣΧΗΜΑ B 9 Μαθήματα x 12 ECTS (108 ECTS) + 3 Σεμινάρια x 4 ECTS (12 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα 48 ΕΠΑ 542 Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση στην Κύπρο 12 ΕΠΑ 545 Η Αναπηρία στην Κοινωνία και το Σχολείο 12 ΕΠΑ 639 Ενιαία Εκπαίδευση: το Νέο Πρόσωπο της Ειδικής Εκπαίδευσης; 12 και ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων 12 Μαθήματα Επιλογής 12 ή 36 Ένα (Σχήμα Α) ή τρία (Σχήμα Β) από τα ακόλουθα: ΕΠΑ 522 Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Ανάπτυξη του Εγγραμματισμού 12 ΕΠΑ 529 Μονόγλωσση, Δίγλωσση και Πολύγλωσση Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 550 Εκπαίδευση και Κοινωνικός Αποκλεισμός 12 ΕΠΑ 555 Μεταμοντέρνοι Φιλόσοφοι, Ετερότητα και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 560 Σύγχρονες Παιδαγωγικές Αντιλήψεις στον Χώρο της Νηπιοσχολικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 598 Μεταποικιακή Θεωρία και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 601 Φιλοσοφικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 603 Συγκριτική Εκπαίδευση 12 ΨΥΧ 610 Ψυχολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 7.5 ΕΠΑ 618 Κοινωνιολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 623 Αξιολόγηση και Παρακολούθηση Διδασκαλίας και Προσωπικού 12 ΕΠΑ 631 Αποτελεσματικότητα και Σχολική Βελτίωση 12 ΕΠΑ 637 Θεωρία και Πολιτική της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 641 Φύλο και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 645 Εκπαιδευτική Πολιτική 12 ΕΠΑ 646 Παγκοσμιοποίηση, Κοσμοπολιτισμός και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 647 Χριστιανικός Προσωποκεντρισμός και Σύγχρονος Κόσμος 12 ΕΠΑ 689 Εξατομικευμένη Μελέτη 12 Οποιοδήποτε άλλο μάθημα με τη σύμφωνη γνώμη του ακαδημαϊκού συμβούλου ή/και της συντονίστριας του προγράμματος. Μαθήματα Ειδίκευσης* 24 Δύο από τα ακόλουθα: ΕΠΑ 541 Παιδαγωγική της Ένταξης 12 ΕΠΑ 543 Σχέσεις Σχολείου Οικογένειας στην Κόψη της Διαφορετικότητας 12 ΕΠΑ 544 Ενιαία Εκπαίδευση και Τεχνολογία 12 ΕΠΑ 546 Διαφοροποίηση στην Ενιαία Τάξη 12 ΕΠΑ 547 Αξιολόγηση στην Ενιαία Τάξη 12 ΕΠΑ 548 Σύγχρονες Τάσεις στην Ενιαία Εκπαίδευση 12 Σεμινάρια 12 ΕΠΑ 737 Διαστάσεις της Ενιαίας Εκπαίδευσης Ι 4 ΕΠΑ 747 Διαστάσεις της Ενιαίας Εκπαίδευσης ΙΙ 4 ΕΠΑ 767 Διαστάσεις της Ενιαίας Εκπαίδευσης ΙΙΙ 4 Διατριβή Μάστερ 24 ΕΠΑ 798Ν Διατριβή Μάστερ Ι 12 ΕΠΑ 799Ν Διατριβή Μάστερ ΙΙ 12 ΣΥΝΟΛΟ 120 * Σημείωση: Τα Μαθήματα Ειδίκευσης μπορούν να θεωρηθούν και ως Μαθήματα Επιλογής. 158

159 w w w. u c y. a c. c y / e d u ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Σκοπός Το διδακτορικό πρόγραμμα στην Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση αποσκοπεί στην εμβάθυνση και κριτική ανάλυση θεμάτων που σχετίζονται με την αναπηρία στην εκπαίδευση, ενώ παράλληλα ενθαρρύνει τις συνδέσεις με την εξέλιξη της σκέψης σε άλλα πλαίσια (π.χ. κοινωνία, ιστορία, πολιτική). Το διδακτορικό πρόγραμμα στηρίζεται σε ελληνική αλλά και διεθνή βιβλιογραφία της Ενιαίας Εκπαίδευσης και των Σπουδών περί Αναπηρίας, και στοχεύει κυρίως στη δημιουργία ενός ισχυρού θεωρητικού υποβάθρου, στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, στον προβληματισμό σχετικά με την έρευνα και την αναπηρία και στην ηθική δέσμευση των εμπλεκομένων για διασφάλιση των δικαιωμάτων των ανάπηρων ατόμων. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, αλλά και σε άτομα που προέρχονται από το χώρο της Ειδικής ή Ενιαίας Εκπαίδευσης, των Σπουδών περί Αναπηρίας, της Ψυχολογίας και της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης. Δομή Διδακτορικού Προγράμματος Για την εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα στην Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση απαιτείται μεταπτυχιακό στις Επιστήμες της Αγωγής ή στην Ενιαία Εκπαίδευση ή στην Ειδική Εκπαίδευση ή στις Σπουδές περί Αναπηρίας ή στην Ψυχολογία και την Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Για την απόκτηση του διδακτορικού τίτλου απαιτείται η ολοκλήρωση των ακόλουθων απαιτήσεων του προγράμματος: ECTS 5 Μαθήματα Χ 12 ECTS 60 3 Yποχρεωτικά Mαθήματα 1 Περιορισμένης Επιλογής 1 Μάθημα Έρευνας Ερευνητικό Στάδιο (8 στάδια Χ 15 ECTS) 120 Περιεκτική Εξέταση (Εξέταση σε 5 Μαθήματα) 33 Συγγραφικό Στάδιο Ια, Ιβ Χ 15 ECTS 30 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙα, ΙΙβ Χ 15 ECTS 30 ΣΥΝΟΛΟ 273 Υποχρεωτικά Μαθήματα 36 Τρία από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 639 Ενιαία Εκπαίδευση: Το Νέο Πρόσωπο της Ειδικής Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 540 Η Αναπηρία στην Ελληνική και Ξένη Γραμματεία 12 ΕΠΑ 541 Παιδαγωγική της Ένταξης 12 ΕΠΑ 542 Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 543 Σχέσεις Σχολείου-Οικογένειας στην Κόψη της Διαφορετικότητας 12 ΕΠΑ 544 Ενιαία Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 545 Η Αναπηρία στην Κοινωνία και το Σχολείο 12 ΕΠΑ 546 Διαφοροποίηση στην Ενιαία Τάξη 12 ΕΠΑ 547 Αξιολόγηση στην Ενιαία Τάξη 12 ΕΠΑ 548 Σύγχρονες Τάσεις στην Ενιαία Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 549 Σπουδές για την Αναπηρία στην Εκπαίδευση 12 Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής 12 Ένα από τα πιο κάτω: EΠΑ 530 Θεολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 555 Μεταμοντέρνοι Φιλόσοφοι, Ετερότητα και Εκπαίδευση 12 EΠA 570 Έρευνα και Θεωρία της Παιδαγωγικής της Φυσικής Αγωγής 12 ΕΠΑ 598 Μεταποικιακή Θεωρία και Αναλυτικά Προγράμματα 12 ΕΠΑ 611 Θεωρία του Αναλυτικού Προγράμματος 12 ΕΠΑ 618 Κοινωνιολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 627 Εισαγωγή Καινοτομιών στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 628 Πολιτικές Πτυχές της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 637 Θεωρία και Πολιτική της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 643 Οι Εφαρμογές των Νέων Τεχνολογιών στην Ανάπτυξη Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 689Ν Εξατομικευμένη Μελέτη 12 Μαθήματα Έρευνας 12 Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων 12 Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 12 ECTS. ΕΠΑ 540 Η Αναπηρία στην Ελληνική και Ξένη Γραμματεία Στόχος του μαθήματος αυτού είναι η κριτική ανάλυση της έννοιας της αναπηρίας, όπως αυτή κατασκευάζεται μέσα από την ελληνική και ξένη γραμματεία. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται και αναλύονται κείμενα και ποιήματα που πραγματεύονται θέματα αναπηρίας. Οι ιδέες που αναπτύσσονται εξετάζονται σε σχέση με την εποχή συγγραφής του έργου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εποχής αυτής (πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό, ηθικό και πνευματικό πλαίσιο). Εξετάζεται η συμβολή των κειμένων αυτών στη διαμόρφωση στερεοτύπων για την αναπηρία (καταπιεστική ρητορική προς τα ανάπηρα άτομα, μείωση της αξίας της ζωής του ανάπηρου ατόμου, απόρριψη του ανάπηρου σώματος ως αντιαισθητικού, ανικανότητα και παθητικότητα του ανάπηρου ατόμου). Μέσα από τις αναλύσεις αυτές, επιχειρείται ο προβληματισμός σε σχέση με τις ρίζες των σύγχρονων αντιλήψεων περί αναπηρίας, ενώ, ταυτόχρονα, αναπτύσσονται δεξιότητες επιλογής κειμένων που θίγουν θέματα αναπηρίας στη σχολική τάξη, χωρίς τα κείμενα αυτά να μειώνουν τα ανάπηρα άτομα. 159

160 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΠΑ 541 Παιδαγωγική της Ένταξης Το μάθημα προσανατολίζεται σε θέματα Παιδαγωγικής, τα οποία διευκολύνουν την ένταξη του παιδιού με διαφορετικότητα στο γενικό σχολείο και τη γενική τάξη, και στηρίζουν τη λειτουργική και συμμετοχική παρουσία του στην εκπαίδευση. ΕΠΑ 542 Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση στην Κύπρο Ιστορική εξέλιξη της ειδικής και ενιαίας εκπαίδευσης στην Κύπρο, εσωτερικές πιέσεις και εξωτερικές επιδράσεις, νομοθετική ενημέρωση, χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής, επικρατούσα φιλοσοφία και σχολική πρακτική. ΕΠΑ 543 Σχέσεις Σχολείου Οικογένειας στην Κόψη της Διαφορετικότητας Ο ρόλος του σχολείου στη στήριξη του παιδιού και της οικογένειας. Έγκαιρη παρέμβαση και εκπαίδευση, πολιτικός και εκπαιδευτικός ρόλος των γονιών, συντονισμός και συνεργασία εξωτερικών φορέων, εμπλοκή φορέων υγείας και ευημερίας στην εκπαίδευση, συμβουλευτική γονέων και εκπαιδευτικών. ΕΠΑ 544 Ενιαία Εκπαίδευση και Τεχνολογία Χρήση νέων τεχνολογιών στη στήριξη της αναπηρίας. Υποστηρικτικές υπηρεσίες υπουργείου Παιδείας και συνεργαζόμενων φορέων, E-learning και αναπηρία, εξειδικευμένες μέθοδοι και μοντέλα στήριξης, θεωρητικές προσεγγίσεις και πρακτική εφαρμογή, υποστήριξη κινητικής, αισθητηριακής και νοητικής αναπηρίας, Μαθησιακές Δυσκολίες και τεχνολογία, συνεργασία μαθητών με και χωρίς ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε επίπεδο τεχνολογίας και εξοπλισμού. ΕΠΑ 545 Η Αναπηρία στην Κοινωνία και στο Σχολείο Το μάθημα απευθύνεται κυρίως σε πρωτοετείς φοιτητές του μεταπτυχιακού προγράμματος της Ειδικής και Ενιαίας Εκπαίδευσης (ως υποχρεωτικό μάθημα) και σε φοιτητές άλλων μεταπτυχιακών προγραμμάτων (ως μάθημα επιλογής). Σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση του βασικών εννοιών και σύγχρονων θεμάτων που σχετίζονται με τις Σπουδές για την Αναπηρία και τις Σπουδές για την Αναπηρία στην Εκπαίδευση. Η κατανόηση της έννοιας της αναπηρίας στην ελληνοκυπριακή κουλτούρα (κατασκευή της έννοιας της αναπηρίας, προσωπική εμπειρία της αναπηρίας και εμπειρία της αναπηρίας στο αναπηρικό κίνημα) και η αξιοποίηση αυτής της γνώσης για την ενίσχυση του περιεχομένου του Αναλυτικού Προγράμματος αποτελούν τους δύο βασικούς άξονες στους οποίους κινείται το θεωρητικό και το ερευνητικό μέρος του μαθήματος. Το μάθημα προσφέρεται μόνο κάθε χειμερινό εξάμηνο. ΕΠΑ 546 Διαφοροποίηση στην Ενιαία Τάξη Διαφοροποίηση αναλυτικού προγράμματος για παροχή πρόσβασης στη διαφορετικότητα. Πρόσβαση στο χώρο. Πρόσβαση στις σχολικές δραστηριότητες. Πρόσβαση στη μαθησιακή διαδικασία. Πρόσβαση στην κοινωνία του σχολείου. Μετάβαση από τη νηπιακή στην πρωτοβάθμια, από την πρωτοβάθμια στη δευτεροβάθμια και από τη δευτεροβάθμια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. ΕΠΑ 547 Αξιολόγηση στην Ενιαία Τάξη Διαφοροποίηση αξιολόγησης με βάση το διαφοροποιημένο αναλυτικό. Προετοιμασία πολυεπίπεδων δοκιμίων. Αξιολόγηση στη νηπιακή, την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ανταγωνισμός και διαφορετικότητα. Αξιοκρατία και δικαιοσύνη στην αξιολόγηση. Ο θεσμός του παρατηρητή και ο ρόλος της αξιολόγησης. ΕΠΑ 548 Σύγχρονες Τάσεις στην Ενιαία Εκπαίδευση Σύγχρονες θεωρίες για τη διαφορετικότητα και την αναπηρία. Κοινωνικό Μοντέλο. Μεταμοντερνισμός. Παγκοσμιοποίηση. Φεμινιστικές θεωρίες. Η βαρύτητα του πολιτικού στοιχείου. Η σημασία της προσωπικής εμπειρίας. Από το ίδρυμα και το ειδικό σχολείο στο Disability Studies. ΕΠΑ 549 Σπουδές για την Αναπηρία στην Εκπαίδευση Στο μάθημα παρουσιάζονται και αναλύονται κριτικά θέματα, που προκύπτουν από τις Σπουδές για την Αναπηρία στην Εκπαίδευση, μια επιστημονική περιοχή που προσπαθεί να συνδυάσει τις αρχές που διατυπώνονται στις Σπουδές για την Αναπηρία με τη φιλοσοφία της Eνιαίας Eκπαίδευσης. Οι φοιτητές/ήτριες ενθαρρύνονται να συζητήσουν θέματα, όπως είναι η κατασκευή της έννοιας της αναπηρίας (πολιτική, κοινωνική, πολιτισμική και ιστορική κατασκευή), η αντιπαράθεση του ιατρικού και του κοινωνικού μοντέλου σκέψης, η προσωπική εμπειρία της αναπηρίας και η αξιοποίησή της σε πολιτικό επίπεδο, και η κατασκευή της ρητορικής της αναπηρίας σε σχέση με την κουλτούρα και την ιστορία ενός τόπου. Αναλύονται σε βάθος κλασικά και σύγχρονα κείμενα ανάπηρων ακτιβιστών, ακαδημαϊκών και θεωρητικών, και ενθαρρύνεται η συσχέτιση της σκέψης τους με ζητήματα της ενιαίας εκπαίδευσης, όπως η ανακατασκευή της έννοιας της αναπηρίας, η απομυθοποίηση της παντοδυναμίας των ειδικών, η αναθεώρηση του αναλυτικού προγράμματος, η αναδόμηση του σχολείου και του εκπαιδευτικού συστήματος γενικότερα. Eπικοινωνία Συντονίστριες του Προγράμματος Ελένη Φτιάκα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: Σιμώνη Συμεωνίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Tηλ.: Ηλ. Ταχ.: ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Στόχος Ο στόχος του μεταπτυχιακού προγράμματος Μάστερ στη Διδακτική του Γλωσσικού Μαθήματος είναι να παράσχει σε εκπαιδευτικούς και παιδαγωγούς-επιστήμονες το αναγκαίο θεωρητικό, ερευνητικό και μεθοδολογικό υπόβαθρο στον τομέα της διδακτικής του γλωσσικού μαθήματος και να εξασφαλίσει τις επιστημονικές προϋποθέσεις για παραγωγή έρευνας στον τομέα της διδακτικής της γλώσσας. Το πρόγραμμα έχει ως στόχο να καλύψει την τεράστια και ρητά εκπεφρασμένη από την κυπριακή εκπαιδευτική κοινότητα ανάγκη για ειδίκευση σε ζητήματα ελληνικής γλώσσας και διδακτικής του γλωσσικού μαθήματος. Δομή Προγράμματος Μάστερ Για τη συμπλήρωση του προγράμματος απαιτούνται 120 ECTS. Οι φοιτητές μπορούν να ακολουθήσουν ένα από τα πιο κάτω σχήματα: 160

161 w w w. u c y. a c. c y / e d u ΣΧΗΜΑ Α 9 Μαθήματα Χ 12 ECTS + 3 Σεμινάρια Χ 4 ECTS = Σύνολο 120 ECTS ECTS ΚΥΚΛΟΣ Α 1 Μάθημα Εκπαιδευτικής Έρευνας (υποχρεωτικό) 12 ΚΥΚΛΟΣ Β 2 Υποχρεωτικά Μαθήματα και τέσσερα Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής 72 ΚΥΚΛΟΣ Γ 2 Μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής από άλλα μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος (ένα από τα οποία μπορεί να είναι επιβλεπόμενη μελέτη) 24 ΚΥΚΛΟΣ Δ 3 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια 12 ΣΥΝΟΛΟ 120 ΣΧΗΜΑ Β 7 Μαθήματα Χ 12 ECTS+ 3 Σεμινάρια Χ 4 ECTS + Διατριβή Μάστερ (24 ECTS) = Σύνολο 120 ECTS ECTS ΚΥΚΛΟΣ Α 1 Μάθημα Εκπαιδευτικής Έρευνας (υποχρεωτικό) 12 ΚΥΚΛΟΣ Β 2 Υποχρεωτικά Μαθήματα και τέσσερα Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής 72 ΚΥΚΛΟΣ Γ 3 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια 12 Διατριβή Μάστερ Ι και ΙΙ 24 ΣΥΝΟΛΟ 120 Ανάλυση Προγράμματος ΣΧΗΜΑ Α ΚΥΚΛΟΣ Α : Εκπαιδευτική Έρευνα 12 Οι φοιτητές πρέπει να επιλέξουν ένα μάθημα έρευνας από τα παρακάτω: ΕΠΑ 681 Ανώτερες Μέθοδοι Εκπαιδευτικής Έρευνας 12 ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική 12 ΚΥΚΛΟΣ Β 72 2 Υποχρεωτικά Μαθήματα (24 ECTS) και 4 Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής (48 ECTS) = Σύνολο 72 ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα (2) ΕΠΑ 521 Εισαγωγή στην Κατάκτηση της Μητρικής Γλώσσας 12 ΕΠΑ 522 Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Ανάπτυξη του Εγγραμματισμού 12 Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής (4) ΕΠΑ 523 Η Ανάπτυξη της Σημασιολογικής, Πραγματολογικής και Επικοινωνιακής Ικανότητας 12 ΕΠΑ 524 Θεωρία Κειμένου-Πολυγραμματισμοί 12 ΕΠΑ 525 Η Διδακτική και η Διδασκαλία της Γλωσσικής Δομής 12 ΕΠΑ 526 Η Διδακτική και η Διδασκαλία της Λογοτεχνίας 12 ΕΠΑ 527 Η Διδακτική Αξιοποίηση της Γλωσσικής Ποικιλότητας 12 ΕΠΑ 528 Η Κατάκτηση της Δεύτερης Γλώσσας 12 ΕΠΑ 529 Μονόγλωσση, Δίγλωσση, Πολύγλωσση Εκπαίδευση: Στάσεις, Τάσεις, Προοπτικές 12 ΚΥΚΛΟΣ Γ : Μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής 24 2 Μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής από άλλα προγράμματα του Τμήματος, με τη σύμφωνη γνώμη του ακαδημαϊκού συμβούλου (ένα από τα οποία μπορεί να είναι εξατομικευμένη μελέτη) Προτεινόμενα Μαθήματα (ενδεικτικά): ΕΠΑ 601 Φιλοσοφικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 603 Συγκριτική Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 605 Μετανεωτερισμός και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 611 Το Θεωρητικό Υπόβαθρο των Αναλυτικών Προγραμμάτων 12 ΕΠΑ 618 Κοινωνιολογικές Διαστάσεις της Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 637 Θεωρία και Πολιτική της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 639 Ενιαία Εκπαίδευση: Το Νέο Πρόσωπο της Ειδικής Εκπαίδευσης 12 ΕΠΑ 641 Φύλο και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 646 Παγκοσμιοποίηση, Κοσμοπολιτισμός και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 689Γ Εξατομικευμένη Μελέτη 12 ΕΠΑ 781 Διδασκαλία και Ανάλυση του Λόγου των Εκπαιδευτικών-Μαθητών 12 ΚΥΚΛΟΣ Δ : Τρία Μεταπτυχιακά Σεμινάρια 12 Προτεινόμενα Σεμινάρια: ΕΠΑ 738 Σεμινάριο Διδακτικής του Γλωσσικού Μαθήματος Ι 4 ΕΠΑ 748 Σεμινάριο Διδακτικής του Γλωσσικού Μαθήματος Ι 4 ΕΠΑ 768 Σεμινάριο Διδακτικής του Γλωσσικού Μαθήματος ΙΙΙ 4 ΣΧΗΜΑ Β ΚΥΚΛΟΣ Α : Εκπαιδευτική Έρευνα 12 Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 681 Ανώτερες Μέθοδοι Εκπαιδευτικής Έρευνας 12 ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική 12 ΚΥΚΛΟΣ Β 72 2 Υποχρεωτικά Μαθήματα (24 ECTS) και 4 Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής (48 ECTS) = Σύνολο 72 ECTS 161

162 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Υποχρεωτικά Μαθήματα (2) ΕΠΑ 521 Εισαγωγή στην Κατάκτηση της Μητρικής Γλώσσας 12 ΕΠΑ 522 Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Ανάπτυξη του Εγγραμματισμού 12 Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής (4) ΕΠΑ 523 Η Ανάπτυξη της Σημασιολογικής, Πραγματολογικής και Επικοινωνιακής Ικανότητας 12 ΕΠΑ 524 Θεωρία Κειμένου-Πολυγραμματισμοί 12 ΕΠΑ 525 Η Διδακτική και η Διδασκαλία της Γλωσσικής Δομής 12 ΕΠΑ 526 Η Διδακτική και η Διδασκαλία της Λογοτεχνίας 12 ΕΠΑ 527 Η Διδακτική Αξιοποίηση της Γλωσσικής Ποικιλότητας 12 ΕΠΑ 528 Η Κατάκτηση της Δεύτερης Γλώσσας 12 ΕΠΑ 529 Μονόγλωσση, Δίγλωσση, Πολύγλωσση Εκπαίδευση: Στάσεις, Τάσεις, Προοπτικές 12 ΚΥΚΛΟΣ Γ : Τρία Μεταπτυχιακά Σεμινάρια 12 Προτεινόμενα Σεμινάρια: ΕΠΑ 738 Σεμινάριο Διδακτικής του Γλωσσικού Μαθήματος Ι 4 ΕΠΑ 748 Σεμινάριο Διδακτικής του Γλωσσικού Μαθήματος ΙΙ 4 ΕΠΑ 768 Σεμινάριο Διδακτικής του Γλωσσικού Μαθήματος ΙΙΙ 4 ΔΙΑΤΡΙΒΗ 24 ΕΠΑ 798Γ Διατριβή Μάστερ Ι 12 ΕΠΑ 799Γ Διατριβή Μάστερ ΙΙ 12 Δομή Διδακτορικού Προγράμματος Για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος απαιτούνται τα ακόλουθα: 1. Μεταπτυχιακό στη Διδακτική του Γλωσσικού Μαθήματος, στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία, στη Γλωσσολογία, ή στις Επιστήμες της Αγωγής (Master in Education/ Educational Studies), ή σε διεθνή μεταπτυχιακά προγράμματα που να έχουν συνάφεια με το προτεινόμενο διδακτορικό. 2. Επιτυχής συμπλήρωση των ακόλουθων απαιτήσεων του προγράμματος: ECTS 5 Μαθήματα Χ 12 ECTS 60 1 Μάθημα Έρευνας 3 Μαθήματα Γνωστικού Αντικειμένου 1 Μάθημα Περιορισμένης Επιλογής Ερευνητικό Στάδιο (8 στάδια Χ 15 ECTS) 120 Περιεκτική Εξέταση (Εξέταση σε 15 Μαθήματα) 33 Συγγραφικό Στάδιο Ια, Ιβ Χ 15 ECTS 30 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙα, ΙΙβ Χ 15 ECTS 30 ΣΥΝΟΛΟ 273 ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΕΠΑΙΔΕΥΣΗ Σκοπός Προγράμματος Το διδακτορικό πρόγραμμα αποσκοπεί στην σε βάθος έρευνα στο γνωστικό αντικείμενο της γλώσσας στην εκπαίδευση και ειδικότερα στους τομείς της διδακτικής του γλωσσικού μαθήματος και της εφαρμοσμένης γλωσσολογίας στο χώρο της εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο ώστε να προσφέρει ερευνητική και μεθοδολογική κατάρτιση σε ζητήματα γλώσσας και εκπαίδευσης, με ισχυρό θεωρητικό υπόβαθρο στους τομείς των κοινωνικοπολιτισμικών προσεγγίσεων στο γραμματισμό, της κριτικής ανάλυσης της γλώσσας, της εφαρμοσμένης γλωσσολογίας και κοινωνιογλωσσολογίας και της εκμάθησης πρώτης και δεύτερης γλώσσας. Το πρόγραμμα δίνει ιδιαίτερο βάρος στις επιρροές, τόσο διαχρονικά όσο και συγχρονικά, του κοινωνικο-πολιτισμικού συγκειμένου στη διαμόρφωση γλωσσικών πολιτικών, γλωσσικών στάσεων και αξιών και γλωσσικής χρήσης. Βασικός άξονας του προγράμματος είναι οι κοινωνιολογικές-ανθρωπολογικές, οι γλωσσολογικές και οι φιλοσοφικές επιρροές στη διαμόρφωση των ποικίλων προσεγγίσεων στη μελέτης της γλώσσας και ειδικότερα στη διδακτική της σε ποικίλα συγκείμενα. Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις ερευνητικές προσεγγίσεις στη γλώσσα με ιδιαίτερη μελέτη στην κριτική ανάλυση λόγου, στη γλωσσική εθνογραφία και στην έρευνα στη σχολική τάξη. ECTS Μάθημα Έρευνας 12 Ένα από τα πιο κάτω: EΠA 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική 12 ΕΠΑ 684 Εθνογραφικές Προσεγγίσεις στην Εκπαίδευση 12 Μαθήματα Γνωστικού Αντικειμένου 36 Τρία από τα πο κάτω: ΕΠΑ 520 Γλωσσική Εθνογραφία 12 ΕΠΑ 521 Εισαγωγή στην Κατάκτηση της Μητρικής Γλώσσας 12 ΕΠΑ 522 Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Ανάπτυξη του Εγγραμματισμού 12 ΕΠΑ 524 Θεωρίες Κειμένου-Πολυγραμματισμοί 12 ΕΠΑ 526 Η Διδακτική και η Διδασκαλία της Λογοτεχνίας 12 ΕΠΑ 529 Μονόγλωσση, Δίγλωσση και Πολύγλωσση Εκπαίδευση 12 Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής 12 Ένα από τα πιο κάτω: ΕΠΑ 546 Διαφοροποίηση στην Ενιαία Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 550 Εκπαίδευση και Κοινωνικός Αποκλεισμός 12 ΕΠΑ 555 Μεταμοντέρνοι Φιλόσοφοι, Ετερότητα και Εκπαίδευση 12 ΕΠΑ 563 Ενίσχυση της Δημιουργικής Σκέψης στη Νηπιοσχολική Ηλικία 12 EΠA 611 Θεωρητικό Υπόβαθρο των Αναλυτικών Προγραμμάτων

163 w w w. u c y. a c. c y / e d u Περιεκτική Εξέταση (ΠΕ) Η ΠΕ στοχεύει στην αξιολόγηση της ικανότητας των υποψήφιων διδακτόρων για συνθετική εργασία στη βάση ενός θεωρητικού πλαισίου, που εστιάζει σε θέματα γλώσσας και γραμματισμού. Η περιεκτική εξέταση αποτελείται από τρία διακριτά μέρη: την ανασκόπηση θεωρητικών προσεγγίσεων στη γλώσσα και τον γραμματισμό, την κριτική εξέταση έρευνας που εστιάζει σε ζητήματα γλώσσας και γραμματισμού και, τέλος, την πρακτική αξιοποίηση θεωρίας και έρευνας για τη μελέτη σχετικών ζητημάτων σε παιδαγωγικά πλαίσια. Επιτυχής συμπλήρωση της εξέτασης προϋποθέτει την επιτυχία τής/τού κάθε υποψηφίας/ου σε καθένα από τα τρία προαναφερθέντα μέρη. Ενδεικτικές Γνωστικές Περιοχές για Εξέταση 1) Θεωρητική Θεμελίωση Γλωσσικού Μαθήματος και Γραμματισμού Θεωρητικές προσεγγίσεις στη γλώσσα και τον γραμματισμό Κοινωνιοπολιτισμικές προσεγγίσεις στην ανάπτυξη και μελέτη του γραμματισμού (προφορικότητα και γραμματισμός, ο γραμματισμός ως κοινωνική πρακτική κ.λπ.) Θεωρητικές παραδοχές στη διδακτική του γλωσσικού μαθήματος (κοινωνιογνωστικές προσεγγίσεις, λειτουργικά μοντέλα, θεωρία κειμενικών ειδών, κριτικός γραμματισμός κ.λπ.) Πολυτροπικότητα και πολυγραμματισμοί Κοινωνιογλωσσολογία και γραμματισμός 2) Έρευνα στη Γλώσσα και τον Γραμματισμό Ποιοτικές προσεγγίσεις στην εκπαιδευτική έρευνα Εθνογραφικές προσεγγίσεις στην έρευνα για τη γλώσσα και τον γραμματισμό Ανάλυση λόγου κριτική ανάλυση λόγου Κειμενική ανάλυση 3) Ζητήματα Εφαρμογής Γλωσσική πολιτική και γλωσσικός σχεδιασμός Αναλυτικά προγράμματα και εγχειρίδια για τη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος Πολύγλωσση/δίγλωσση και διδιαλεκτική εκπαίδευση Περιγραφή Μαθημάτων Κύκλου Β (υποχρεωτικά και περιορισμένης επιλογής) Τα μαθήματα του Κύκλου αυτού έχουν ως στόχο: α) Να προσφέρουν στους εκπαιδευτικούς την απαραίτητη γλωσσολογική κατάρτιση, που θα τους επιτρέψει να κατανοήσουν τις διαδικασίες ανάπτυξης της παιδικής γλώσσας. Αν και τις τελευταίες δεκαετίες η έρευνα στο χώρο της κατάκτησης της γλώσσας (language acquisition) έχει σημειώσει δραματικές εξελίξεις, η μελέτη των δομικών χαρακτηριστικών της γλώσσας των ελληνόφωνων παιδιών είναι ακόμα στα αρχικά της στάδια. Τα προτεινόμενα μαθήματα στοχεύουν στο να προσφέρουν μια στιβαρή θεωρητική κατάρτιση για περαιτέρω έρευνα και παραγωγή επιστημονικής γνώσης στην περιοχή αυτή. β) Μια άλλη σειρά από μαθήματα εξετάζει την επικοινωνιακή ικανότητα και τις ποικίλες πτυχές του εγγραμματισμού σε σχέση με σύγχρονες κοινωνιο- γλωσσολογικές και ανθρωπολογικές προσεγγίσεις αλλά και από τη σκοπιά της Ανάλυσης του Λόγου και της Κειμενογλωσσολογίας. Ο σκοπός των συναφών μαθημάτων είναι διττός: αφενός να προσφερθεί η απαραίτητη θεωρητική κατάρτιση σε ένα χώρο για τον οποίο δεν υπάρχει σχετική έρευνα στην Ελληνική, και αφετέρου να γίνει η απαραίτητη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ της στενής έννοιας του εγγραμματισμού, που προβάλλουν τα υφιστάμενα αναλυτικά προγράμματα, και των ποικίλων εκφάνσεων του εγγραμματισμού στις σύγχρονες κοινωνίες, που πρέπει και να καλλιεργούνται στην παιδαγωγική πράξη. γ) Μια σειρά από μαθήματα είναι αφιερωμένα στη μεθοδολογία, και καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα, από τη διδακτική των δομικών στοιχείων της γλώσσας ως τη διδακτική και διδασκαλία της λογοτεχνίας. Στόχος των μαθημάτων αυτών είναι η κριτική τοποθέτηση απέναντι σε υπάρχουσες προσεγγίσεις και μεθοδολογίες, τόσο από επιστημολογική όσο και από εμπειρική σκοπιά. δ) Επιπλέον μαθήματα καλύπτουν την περιοχή της δίγλωσσης και πολύγλωσσης εκπαίδευσης, και ο στόχος είναι και πάλι διττός: αφενός, η κατάκτηση των συναφών θεωρητικών εννοιών (διγλωσσία, διαγλώσσες, κοινή υποκείμενη γλωσσική ικανότητα) και, αφετέρου, η εμπειρική και πρακτική προετοιμασία και ενίσχυση της εκπαιδευτικού, ώστε να μπορέσει όχι μόνο να κατανοήσει θεωρητικά τις κοινωνικοπολιτισμικές διαστάσεις της διγλωσσίας, αλλά και να λειτουργήσει αποτελεσματικά μέσα σε μια πολύγλωσση και πολυπολιτισμική τάξη. Περιγραφή Μαθημάτων Υποχρεωτικά Μαθήματα Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 12 ECTS. ΕΠΑ 520 Γλωσσική Εθνογραφία Το μάθημα αυτό εισάγει τους φοιτητές στην έννοια της γλωσσικής εθνογραφίας, όπως αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια από τις σπουδές για το νέο γραμματισμό και τις κοινωνιογλωσσολογικές και ανθρωπολογικές τάσεις στη μελέτη της γλώσσας. Θα γίνει ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας, αρχίζοντας από ερευνητικές προσεγγίσεις από την ανθρωπολογία, προχωρώντας στη δεκαετία του 60 όπου το κοινωνικοπολιτισμικό κίνημα της κοινωνίας των πολιτών επέφερε μια μετα-δομιστική αλλαγή 163

164 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ στη μελέτη της γλώσσας, συνδέοντας τη γλωσσική χρήση και τη γλωσσική ποικιλότητα με τις κοινωνικές αξίες ομάδων και περιοχών. Η αναδρομή αυτή θα καταλήξει στη σημερινή εποχή και στην αντιμετώπιση της γλώσσας ως ένα πολυδύναμου, σημειωτικού συστήματος, βασισμένου στις αρχές της συστημικότητας και της λειτουργικότητας. Θα μελετηθούν έρευνες από ποικίλα κοινωνικο-πολιτικά συγκείμενα και θα αναλυθούν σε βάθος μέθοδοι συλλογής και ανάλυσης δεδομένων που εντάσσονται στη φιλοσοφία της γλωσσικής εθνογραφίας (π.χ. ανάλυση λόγου, εθνογραφική παρατήρηση), καθώς και θέματα ερευνητικής δεοντολογίας. ΕΠΑ 521 Εισαγωγή στην Κατάκτηση της Μητρικής Γλώσσας Στο μάθημα αυτό εξετάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά της παιδικής γλώσσας, με αναφορά στα στάδια γλωσσικής και επικοινωνιακής ανάπτυξης μέχρι και την είσοδο του παιδιού στο σχολείο, καθώς και σε κυρίαρχα θεωρητικά πρότυπα ερμηνείας της παιδικής γλώσσας, όπως ο συμπεριφορισμός (behaviorism), η γνωστική προσέγγιση (Piaget/Vygotsky), η θεωρία της εγγενούς γλωσσικής ικανότητας (nativism), ο συνδετισμός (connectionism) και το διαδραστικό/κοινωνικό μοντέλο (interactionism). Εστιάζοντας στην ελληνική γλώσσα αλλά και σε σύγκριση με άλλες γλώσσες, στο μάθημα εξετάζεται η πορεία ανάπτυξης των βασικών πτυχών της γλωσσικής ικανότητας (φωνητικής/φωνολογικής, μορφολογικής, συντακτικής και σημασιολογικής) και της πραγματολογικής/επικοινωνιακής ικανότητας, όπως αυτή περιγράφεται στα πλαίσια κοινωνιογλωσσολογικών θεωριών. Έμφαση δίνεται, επίσης, σε εθνογραφικές/ανθρωπολογικές προσεγγίσεις στην ανάπτυξη της γλώσσας ως διαδικασίας κοινωνικοποίησης και στη δυναμική σχέση ανάπτυξης γλώσσας, επικοινωνίας και γραμματισμού. ΕΠΑ 522 Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Ανάπτυξη του Εγγραμματισμού Το μάθημα εξετάζει τις διαδικασίες ανάπτυξης της αναγνωστικής δεξιότητας και προτείνει τρόπους συστηματοποίησης της μετάβασης (α) από τις προαναγνωστικές στις αναγνωστικές δεξιότητες, (β) από την αποκωδικοποίηση στην ανάγνωση και (γ) από τον αλφαβητισμό στην εγγραμματοσύνη. Ακόμα, εξετάζονται οι γνωστικές ικανότητες ως προϋπόθεση πραγμάτωσης διαφόρων ειδών λόγου οι κοινωνικοπολιτισμικές συνήθειες επικοινωνίας και καλλιέργειας λόγου στα παιδιά. Μελετώνται οι διαφοροποιήσεις μεταξύ του «προφορικού» και του «εγγράμματου» τρόπου σκέψης και μεταξύ προφορικής και εγγράμματης κουλτούρας, καθώς και διαπολιτισμικές διαφορές στη λειτουργία της γλώσσας ως μέσου κοινωνικοποίησης, και προβλήματα κατά την ένταξη των παιδιών στη σχολική πραγματικότητα. Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 12 ECTS. ΕΠΑ 523 Η Ανάπτυξη της Σημασιολογικής, Πραγματολογικής και Επικοινωνιακής Ικανότητας Στο μάθημα αυτό εξετάζεται η ανάπτυξη της σημασιολογικής ικανότητας και οι διαδικασίες εκμάθησης του λεξιλογίου της μητρικής γλώσσας κατά την παιδική ηλικία από τη σκοπιά της Δομικής Σημασιολογίας (structural semantics), της Γενετικής και Γνωστικής Σημασιολογίας (generative/cognitive semantics) και, κυρίως, από τη σκοπιά της Θεωρίας για το Νου (Theory of Mind). Μελετάται, επίσης, η διαστρωμάτωση του νεοελληνικού λεξιλογίου, καθώς και θέματα ετυμολογίας, λόγιας και λαϊκής παραγωγής/σύνθεσης, νεολογίας και δανεισμού. Εξετάζονται ζητήματα ορθογραφίας. Ακόμα, το μάθημα εξετάζει κριτικά προσεγγίσεις στη διδασκαλία του λεξιλογίου. Παρέχεται μια βασική εισαγωγή στην Πραγματολογία (pragmatics), την Εθνομεθοδολογία (ethnomethodology), την Ανάλυση Ομιλίας (Discourse Analysis), καθώς και σε άλλες σύγχρονες σημειολογικές/γνωστικές θεωρίες επικοινωνίας, όπως η θεωρία της Συνάφειας (Relevance Theory) ή οι κοινωνιογλωσσολογικές θεωρίες ανάπτυξης κ.λπ. Παρέχεται, έτσι, μια ευρύτερη οπτική της γλωσσικής ικανότητας (linguistic competence) ως μέρους της εγγενούς επικοινωνιακής ικανότητας (communicative competence). Το κύριο βάρος του μαθήματος πέφτει στο δεύτερο, πρακτικό μέρος, στο οποίο εξετάζεται η ανάπτυξη επικοινωνιακής δεξιότητας στο παιδί ως προς την παραγωγή και πρόσληψη λόγου, στα επίπεδα τόσο της εννοιολογικής/μορφικής όσο και της κοινωνικής/επικοινωνιακής διάστασης της γλώσσας. ΕΠΑ 524 Θεωρίες Κειμένου-Πολυγραμματισμοί Σκοπός του μαθήματος είναι η διεξοδική μελέτη θεωριών κειμένου ως αντικειμένου ανάλυσης και διδασκαλίας, ιδιαίτερα όπως αυτό διαμορφώνεται από, αλλά και διαμορφώνει νέους γραμματισμούς, με στόχο να επαναπροσδιοριστεί η έννοια του γραμματισμού και οι διαστάσεις της διδακτικής του γλωσσικού μαθήματος σε μια «πολυεγγράμματη» κοινωνία. Συγκεκριμένα, στο μάθημα συζητείται η έννοια και οι αρχές κειμενικότητας (συνοχή, συνεκτικότητα, προθετικότητα, αποδεκτότητα, πληροφορικότητα, περιστασιακή καταλληλότητα, διακειμενικότητα), με έμφαση στη γνωστική βάση της παραγωγής και πρόσληψης κειμένου. Αναλύονται οι έννοιες του κειμεινικού είδους και του κειμεινικού τύπου, και η μεταγνωστική τους σημασία για την πρόσληψη, όπως και η κοινωνιογλωσσική τους διάσταση. Αξιολογούνται κυρίαρχες προσεγγίσεις στη διδακτική των κειμενικών ειδών, με στόχο τον εγγραμματισμό ως προς τα κειμενικά είδη (genre literacy) και εξετάζονται σημεία σύγκλισης και απόκλισης μεταξύ μοντέλων, όπως η Νέα Ρητορική, η Αυστραλιανή Σχολή και η Παιδαγωγική των Πολυγραμματισμών. Το κείμενο προσεγγίζεται, επίσης, στην κοινωνιοπολιτισμική του διάσταση και εντός ευρύτερων προσπαθειών ανάλυσης λόγου, και μελετώνται σχετικά διδακτικά μοντέλα. ΕΠΑ 525 Η Διδακτική και η Διδασκαλία της Γλωσσικής Δομής Το μάθημα αυτό εξετάζει την «προϊστορία» και την ιστορία της διδακτικής του γλωσσικού μαθήματος, με έμφαση στην ιστορία των γλωσσικών και εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων στον ελληνικό χώρο και στην κριτική αξιολόγηση των ποικίλων εκφάνσεων του δημοτικισμού. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται οι βασικές αρχές και τα σημεία σύγκλισης γραμματοκεντρικών, κειμενοκεντρικών και «επικοινωνιακών» προσεγγίσεων, με στόχο να εξεταστεί η δυνατότητα σύνθεσής τους. Προτείνονται τρόποι με τους οποίους είναι δυνατό να γίνει λειτουργική διδασκαλία της γλωσσικής δομής στα πλαίσια της διδασκαλίας. Εξετάζονται οι αρχές παραγωγής και οι τρόποι χρήσης συγχρονικών κειμενοκεντρικών ή επικοινωνιακών γραμματικών, όπως η συστημική-λειτουργική γραμματική, και οι δυνατότητες οργάνωσης «επικοινωνιακού» γλωσσικού μαθήματος στη βάση της δομημένης κειμενοκεντρικής προσέγγισης. ΕΠΑ 526 Η Διδακτική και η Διδασκαλία της Λογοτεχνίας Το μάθημα αυτό εξετάζει τις γενικές διδακτικές αρχές και την παιδαγωγική σκοπιμότητα της διδασκαλίας της λογοτεχνίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση τους τρόπους με τους οποίους η διδασκαλία της λογοτεχνίας μπορεί να ενταχθεί οργανικά στην επικοινωνιακή διδασκαλία την πραγμάτωση θεωρητικών τοποθετήσεων ως προς τη λογοτεχνία μέσω της διδακτικής πράξης. Μελετάται το τρίπτυχο συγγραφέας-κείμενο-αναγνώστης, με έμφαση στις θεωρίες αναγνωστικής ανταπόκρισης (Iser, Rosenblatt, Fish, Eco κ.ά.). Τέλος, εξετάζεται η συνύπαρξη εικόνας, μουσικής και κειμένου και οι συνδυαστικές χρήσεις τους στη διδασκαλία. 164

165 w w w. u c y. a c. c y / e d u ΕΠΑ 527 Η Διδακτική Αξιοποίηση της Γλωσσικής Ποικιλότητας Στο μάθημα εξετάζονται οι κοινωνικές-σημειωτικές διαστάσεις της γλώσσας στο συγκείμενο της εκπαίδευσης και, ιδιαίτερα, σε σχέση με τους ρητούς ή υπόρρητους στόχους των Αναλυτικών Προγραμμάτων και των ευρύτερων γλωσσικών πολιτικών. Μελετάται ο ρόλος της γλώσσας στην καλλιέργεια του εγγραμματισμού τόσο στα γλωσσικά όσο και στα μη γλωσσικά αντικείμενα και εξετάζονται οι ιδιαίτερες δυναμικές μεταξύ γλώσσας και μάθησης, με έμφαση σε καταστάσεις γλωσσικής ποικιλότητας με εκφάνσεις, όπως η κοινωνική διγλωσσία ή η πολυγλωσσία. Προτείνονται στρατηγικές για την αξιοποίηση της ποικιλότητας, με σκοπό την καλλιέργεια μεταγλωσσικών και μεταγνωστικών δεξιοτήτων, με βάση την παιδαγωγική του εποικοδομισμού. ΕΠΑ 528 Η Κατάκτηση της Δεύτερης Γλώσσας Στο μάθημα αυτό εξετάζεται το φαινόμενο της διγλωσσίας (bilingualism) από τη σκοπιά της θεωρητικής γλωσσολογίας και από τη σκοπιά της κοινωνιογλωσσολογίας. Από τη σκοπιά της θεωρητικής γλωσσολογίας εξετάζονται οι διαφορές μεταξύ συγχρονικής διγλωσσίας κατά τη διάρκεια της κρίσιμης περιόδου και της διαδοχικής διγλωσσίας μετά την κρίσιμη περίοδο, και η έννοια της διαγλώσσας (interlanguage). Εξετάζονται, επίσης, κριτικά οι έννοιες της αφαιρετικής διγλωσσίας και της ημιγλωσσίας, όπως, επίσης, και η έννοια της κοινής υποκείμενης γλωσσικής ικανότητας του Cummins. Από τη σκοπιά της κοινωνιογλωσσολογίας εξετάζονται οι στάσεις δίγλωσσων ατόμων, εκπαιδευτικών και μετεχόντων στο γλωσσικό σχεδιασμό σε σχέση με τη διγλωσσία και οι επιπτώσεις τους στην εκπαιδευτική πράξη. ΕΠΑ 529 Μονόγλωσση, Δίγλωσση, Πολύγλωσση Εκπαίδευση: Στάσεις, Τάσεις, Προοπτικές Στο μάθημα αυτό εξετάζονται ποικίλα υπάρχοντα μοντέλα δίγλωσσης εκπαίδευσης (μερική ή ολική δίγλωσση εκπαίδευση, εμβύθιση ή εμβάπτιση), αξιολογούνται τόσο θεωρητικά σε σχέση με τη θεωρία του εποικοδομισμού (constructivism) και τις συναφείς προτάσεις του Cummins, όσο και πρακτικά σε σχέση με τις πολιτικές και εκπαιδευτικές πρακτικές στον ελλαδικό και κυπριακό χώρο. Προτείνονται πρακτικές μέθοδοι παιδαγωγικού χειρισμού και αξιοποίησης του γλωσσικού, γνωστικού και επικοινωνιακού δυναμικού της δίγλωσσης/πολύγλωσσης τάξης. Περισσότερες περιγραφές μαθημάτων προσφέρονται στα πλαίσια των υφιστάμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος. Επικοινωνία Συντονίστριες του Προγράμματος Έλενα Ιωαννίδου Eπίκουρη Καθηγήτρια Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: ioannidou.elena@ucy.ac.cy Σταυρούλα Κοντοβούρκη Eπίκουρη Καθηγήτρια Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: kontovourki.stavroula@ucy.ac.cy ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΑΥΤΟΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΦΥΛΟΥ Περιγραφή Προγράμματος Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Σπουδές Φύλου» προσφέρεται από το Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου στα Ελληνικά και στα Αγγλικά, και είναι ένα διεπιστημονικό διατμηματικό πρόγραμμα σπουδών, το οποίο συντονίζεται από την Έδρα ΟΥΝΕΣΚΟ και το εκάστοτε Συμβούλιο του Κέντρου Σπουδών Φύλου. Τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών διδάσκονται από ακαδημαϊκό προσωπικό διαφόρων τμημάτων του Πανεπιστημίου Κύπρου και από επισκέπτες ακαδημαϊκούς του εξωτερικού. Απευθύνεται σε αποφοίτους αναγνωρισμένων πανεπιστημίων από όλους τους κλάδους σπουδών και επιδιώκει να συνδυάσει την άριστη επιστημονική μεταπτυχιακή μόρφωση, την πρωτοποριακή έρευνα και την κριτική προσέγγιση ζητημάτων φύλου τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και σε επίπεδο πολιτικής. Το πρόγραμμα προσφέρεται στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα. Σκοπός Προγράμματος Ο κύριος σκοπός του προγράμματος είναι η διεύρυνση και προώθηση διεπιστημονικής έρευνας σε σχέση με το φύλο, και η παιδεία, εκπαίδευση, και κατάρτιση ατόμων που να συνδυάζουν επιστημοσύνη, ερευνητικές ικανότητες και αναλυτική σκέψη σε ζητήματα φύλου και τα οποία να μπορούν να στελεχώνουν αποτελεσματικά υπηρεσίες και τμήματα του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, αρμόδια για διαχείριση, προώθηση και έρευνα σύγχρονων θεμάτων φύλου. Το πρόγραμμα στοχεύει τόσο στην ακαδημαϊκή ανάπτυξη νέων ερευνητών και ερευνητριών στον τομέα των Σπουδών Φύλου όσο και στην εκπαίδευση και κατάρτιση ηγετικών προσωπικοτήτων και στελεχών, που να είναι ικανά να προωθήσουν με πρωτοπόρο και δημιουργικό πνεύμα τα θέματα φύλου στη σύγχρονη ακαδημία, δημοκρατική κοινωνία και πολιτική ζωή. Ειδικότερα επιδιώκει: Να προωθήσει σε μεταπτυχιακό και διεπιστημονικό επίπεδο τις Σπουδές Φύλου. Να προωθήσει την έρευνα σε θέματα Σπουδών Φύλου. Να υποστηρίξει την εξειδικευμένη μελέτη και ανάλυση των σημαντικότερων κειμένων στη γραμματεία και έρευνα των Σπουδών Φύλου, καθώς και των επίσημων εγγράφων που εκφράζουν την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα ισότητας φύλου. 165

166 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Να εντάξει τη διερεύνηση της κατασκευής του κοινωνικού φύλου μέσα στο ιστορικο-κοινωνικό συγκείμενο. Να συμβάλει στην ανάπτυξη σύγχρονων πολιτικών ισότητας σε θέματα φύλου μέσα από την κριτική των υφιστάμενων και την παραγωγή νέων πλαισιώσεων επιστημονικού λόγου και πολιτικής. Να στηρίξει την ανάπτυξη ηγετικών προσωπικοτήτων που να μπορούν να προωθήσουν πολιτικές ισότητας φύλων και να ενσωματώσουν τη διάσταση του φύλου σε φαινομενικά άφυλες επιστημολογίες, φαινομενολογίες, τεχνολογίες και πολιτικές. Δομή Προγράμματος Μάστερ Η ελάχιστη διάρκεια σπουδών του προγράμματος μάστερ είναι τρία εξάμηνα και ο μέγιστος επιτρεπτός χρόνος για την ολοκλήρωση του είναι οκτώ εξάμηνα. Η διάρκεια αναστολής ή διακοπής φοίτησης δεν συμπεριλαμβάνεται στο χρονικό διάστημα των οκτώ εξαμήνων. Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών βασίζεται στο σύστημα ECTS, ενώ για την απόκτηση του πτυχίου μάστερ, απαιτείται η συμπλήρωση μαθημάτων που αντιστοιχούν σε 120 ECTS, με δύο επιλογές - σχήματα: ΣΧΗΜΑ Α Το σχήμα περιλαμβάνει εφτά μαθήματα, δύο υποχρεωτικά και πέντε επιλογής, και την υποχρεωτική συμπλήρωση διατριβής μάστερ σε θέματα φύλου. Περιλαμβάνει, επίσης, τρία σεμινάρια, εκ των οποίων τα δύο είναι προκαθορισμένα και υποχρεωτικά. Σύνολο διδακτικών μονάδων 2 Υποχρεωτικά Μαθήματα X 12 ECTS (24 ECTS) + 5 Μαθήματα Επιλογής X 12 ECTS (60 ECTS) + 3 Σεμινάρια X 4 ECTS (12 ECTS) + Υποχρεωτική Διατριβή Μάστερ (24ECTS) = Σύνολο 120 ECTS. ΣΧΗΜΑ Β Το σχήμα περιλαμβάνει εννέα μαθήματα, τρία υποχρεωτικά και έξι επιλογής, και την παρακολούθηση τριών μεταπτυχιακών σεμιναρίων, τα οποία δεν είναι υποχρεωτικά. Σύνολο Διδακτικών Μονάδων 3 Υποχρεωτικά Μαθήματα X 12 ECTS (36 ECTS) + 6 Μαθήματα Επιλογής X 12 ECTS (72 ECTS) + 3 Σεμινάρια X 4 ECTS (12ECTS) = Σύνολο 120 ECTS. ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα ΣΠΦ/ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση ή ΣΠΦ/ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική 12 ΣΠΦ 629 Φεμινιστική Θεωρία 12 ΣΠΦ 776 Queer Theory και Σπουδές Σεξουαλικότητας 12 Υποχρεωτικά Σεμινάρια 12 Η παρακολούθηση είναι υποχρεωτική για τα ακόλουθα σεμινάρια με τη σύμφωνη γνώμη του ακαδημαϊκού συμβούλου. Το τρίτο σεμινάριο καθορίζεται κατά εξάμηνο. ΣΠΦ 774 Ακαδημαϊκή Γραφή 4 ΣΠΦ 775 Ανάλυση Λόγου (Discourse Analysis) 4 ΣΠΦ 777 Σεμινάριο ΙΙΙ: Σεμινάριο στις Σπουδές Φύλου (καθορίζεται κατά εξάμηνο) 4 Μαθήματα Επιλογής Στα μαθήματα επιλογής περιλαμβάνονται α) μαθήματα τα οποία ήδη προσφέρονται από τα διάφορα τμήματα του Πανεπιστημίου και μπορούν, επίσης, να συγκαταλέγονται στο πρόγραμμα Σπουδών Φύλου (Σχήμα Α) και β) μαθήματα τα οποία είναι νέα και σχεδιάζονται και δομούνται ειδικά για το πρόγραμμα Σπουδών Φύλου από τα τμήματα και τις σχολές του Πανεπιστημίου που συμμετέχουν στο πρόγραμμα (Σχήμα Β). Επιπρόσθετα, ένα μάθημα από ένα άλλο μεταπτυχιακό πρόγραμμα ή τμήμα μπορεί, επίσης, να θεωρηθεί ως μάθημα επιλογής, αρκεί να το εγκρίνει ο/η ακαδημαϊκός σύμβουλος. Ενδεικτικός Κατάλογος Μαθημάτων Ομάδα Α Τα ακόλουθα είναι δείγματα μαθημάτων, υφιστάμενα στα διάφορα προγράμματα σπουδών του Πανεπιστημίου, τα οποία είναι δυνατόν να προσφέρονται ειδικά για το πρόγραμμα Σπουδών Φύλου από τον/την υπεύθυνο/η διδάσκοντα/ουσα. Μαθήματα Ειδικού Ενδιαφέροντος ΓΑΛ 503 Πρωτοπορίες και Θεωρίες του Φύλου ΓΑΛ 580 Το Γένος ως Κατηγορία Ανάλυσης ΕΠΑ 599 Θεωρίες Φύλου και Πολιτικές Αναλυτικών Προγραμμάτων ΕΠΑ 536 Θρησκείες και Φύλο ΕΠΑ 641 Φύλο και Εκπαίδευση ΚΠΕ 514 Φεμινιστική Θεωρία ΒΝΕ 535 Όψεις του Ανδρικού και του Γυναικείου Κόσμου ΒΝΕ 561 Η Εικόνα της Γυναίκας στη Βυζαντινή Λογοτεχνία ΑΤΧ 562 Πορτρέτα Γυναικών στη Βυζαντινή Τέχνη Ομάδα Β Κάθε τμήμα ή σχολή του Πανεπιστημίου μπορεί να εισηγηθεί/ επιλέξει/ προσθέσει τα δικά τους και να καθορίσει τις τελικές περιγραφές μαθημάτων. ΣΠΦ 601 Εξουσία, Ιδεολογία και Ανισότητα ΣΠΦ 602 Ιστορία της Σεξουαλικότητας ΣΠΦ 603 Κριτική Θεωρία και Σπουδές Φύλου ΣΠΦ 604 Γράφοντας (για) το Φύλο: Αρρενωπότητα, Θηλυκότητα και Ομορφιά στην Αγγλική Λογοτεχνία ΣΠΦ 605 Ψυχανάλυση και Θεωρίες του Φύλου ΣΠΦ 606 Queer Theory και τα Πολιτικά Δικαιώματα ΣΠΦ 607 Άνδρες και Ανδροπρέπεια (Men and Masculinities) 166

167 w w w. u c y. a c. c y / e d u ΣΠΦ 608 Θηλυκότητες και Αρρενωπότητες ΣΠΦ 609 Η Κουλτούρα του Φύλου και το Πολιτικοκοινωνικό Συγκείμενο: Θέματα Εξουσίας, Ελέγχου, Πατριαρχίας, Ενδοοικογενειακών και Οικογενειακών Διακρίσεων ΣΠΦ 610 Φύλο, ΜΜΕ και η Παραγωγή Γνώσης ΣΠΦ 611 Σεξ, Φύλο και Σώμα σε Διαπολιτισμική/ Συγκριτική Προοπτική ΣΠΦ 612 Επιτελικότητα (Performativity) και Επιτέλεση (Performance) στα Προβλήματα Φύλου ΣΠΦ 613 Φύλο και Κινηματογράφος ΣΠΦ 614 Φύλο και Μαθηματικά ΣΠΦ 615 Φύλο και Φυσικές Επιστήμες ΣΠΦ 616 Φύλο και Βιολογία ΣΠΦ 617 Φύλο και Νέες Τεχνολογίες ΣΠΦ 618 Δίκαιο, Φύλο, Ισότητα ΣΠΦ 619 Η Ισότητα Φύλων, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και η Νομική Αντιμετώπισή της ΣΠΦ 620 Το Φύλο στην Ελληνική Αρχαιότητα και το Βυζάντιο ΣΠΦ 621 Εκπαίδευση και Φύλο ΣΠΦ 622 Φύλο και Οικονομία ΣΠΦ 623 Αρχιτεκτονική και η Διάσταση του Φύλου: Τόπος - Χώρος - Φύλo ΣΠΦ 624 «Ανδρισμός», «Θηλυκότητα», «Ανδρογυνισμός»: Ψυχολογικές Προσεγγίσεις Συγκρότησης του Φύλου ΣΠΦ 625 Ταυτότητες Φύλου και Εργασία: η Ψυχολογική Προσέγγιση ΣΠΦ 626 Ταυτότητες Φύλου και Εργασία: η Κοινωνιολογική Προσέγγιση ΣΠΦ 627 Βία και Συμβουλευτική ΣΠΦ 628 Φύλο και Εκπαιδευτική Διοίκηση ΣΠΦ 630 Ευρωπαϊκή Πολιτική και Φύλο ΣΠΦ 631 Η Κουλτούρα της Εικόνας στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Σπουδές ΣΠΦ 632 Σύγχρονες Τάσεις και Προβλήματα στα Θέματα Φύλου ΣΠΦ 633 Το Φύλο στην Αρχαιολογία ΣΠΦ 634 Φύλο και Αναπηρία ΣΠΦ 635 Αθλητισμός-Γυναίκα και Ισότητα των Φύλων ΣΠΦ 636 Το Φύλο στην Ελληνική Λογοτεχνία από την Αρχαιότητα μέχρι Σήμερα ΣΠΦ 637 Εισαγωγή στην Αρχαιλογία του Φύλου ΣΠΦ 638 Μουσεία και Φύλο: Προβολή και Εκπαίδευση ΣΠΦ 639 Γλώσσα και Φυλο ΣΠΦ 640 Κοινωνικό Φύλο και Δημόσια Πολιτική ΣΠΦ 641 Ανθρωπολογία του Φύλου ΣΠΦ 642 Φυλή, Φύλο και Μεταοικιακός Φεμινισμός ΣΠΦ 643 Φεμινιστική Πολιτική Φιλοσοφία ΣΠΦ 644 Φύλο και Βιοπολιτική ΣΠΦ 689 Εξατομικευμένη Μελέτη Υποχρεωτικά Σεμινάρια 12 ΣΠΦ 774 Σεμινάριο Ι: Ακαδημαϊκή Γραφή (4 ECTS) ΣΠΦ 775 Σεμινάριο ΙΙ: Ανάλυση Λόγου (Discourse Analysis) (4 ECTS) ΣΠΦ 777 Σεμινάριο ΙΙΙ: Σεμινάριο στις Σπουδές Φύλου (καθορίζεται κατά εξάμηνο) (4 ECTS) Διατριβή Μάστερ 24 ΣΠΦ 798 Διατριβή Μάστερ Ι ΣΠΦ 799 Διατριβή Μάστερ ΙΙ Δομή του Διδακτορικού Προγράμματος Για εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα απαιτούμενη προϋπόθεση είναι η κατοχή μεταπτυχιακού διπλώματος μάστερ στο ίδιο ή σε συναφές αντικείμενο. Για την απόκτηση του διδακτορικού τίτλου απαιτείται η ολοκλήρωση των ακόλουθων απαιτήσεων του προγράμματος: ECTS Επιτυχής παρακολούθηση τριών (3) μαθημάτων ή πέντε (5) μαθημάτων σύμφωνα με τη γνώμη του/της εποπτεύοντος/εποπτεύουσας, η οποία τεκμηριώνει ανάγκες του φοιτητή 36 ή 60 Επιτυχία σε Περιεκτική Εξέταση 33 Ερευνητικό Στάδιο (8 στάδια x 15 ECTS) 120 Εκπόνηση Πρωτότυπης Διδακτορικής Διατριβής: - Συγγραφικό Στάδιο Ι 30 - Συγγραφικό Στάδιο ΙΙ 30 ΣΥΝΟΛΟ 249 ή 273 Κατάλογος Μαθημάτων ΣΠΦ 820 Περιεκτική Εξέταση 33 ΣΠΦ 891 Ερευνητικό Στάδιο Ια, Ιβ 30 ΣΠΦ 892 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙα, ΙΙβ 30 ΣΠΦ 893 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙΙα, ΙΙΙβ 30 ΣΠΦ 894 Ερευνητικό Στάδιο IVα, ΙVβ 30 ΣΠΦ 895 Συγγραφικό Στάδιο Ια, Ιβ 30 ΣΠΦ 896 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙα, Ιβ 30 Περιγραφές Μαθημάτων Εκτός των σεμιναρίων, όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 12 ECTS. Υποχρεωτικά Μαθήματα ΣΠΦ 629 Φεμινιστική Θεωρία Μελέτη κλασικών και θεμελιακών φεμινιστικών κειμένων. Εξοικείωση με φεμινιστική θεωρία. Έρευνα σε θεμελιακά θέματα της φεμινιστικής θεωρίας. Το θεωρητικό υπόβαθρο και οι σύγχρονες 167

168 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ θεωρητικές προσεγγίσεις στις Σπουδές Φύλου: η ιστορική, κοινωνική, και ατομική προσέγγιση του φύλου. Σύγχρονες φιλοσοφικές προσεγγίσεις για το φύλο και τον φεμινισμό. Υποχρεωτικά Σεμινάρια ΣΠΦ 774 Σεμινάριο Ι: Ακαδημαϊκή Γραφή Το μάθημα είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να εισαγάγει τους φοιτητές/ τριες στις απαιτήσεις και προκλήσεις των μεταπτυχιακών σπουδών και σε ερωτήματα και θέματα που χαρακτηρίζουν τη διεπιστημονική μελέτη των σπουδών φύλου. Προσφέρει καθοδήγηση στη μορφή και τεχνική της ακαδημαϊκής γραφής, στην τεκμηρίωση και καταγραφή των πηγών, την ετοιμασία της ανασκόπησης βιβλιογραφίας, και τον σχεδιασμό και διεκπεραίωση της ακαδημαϊκής εργασίας, που απαιτείται για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα μάστερ. Ταυτόχρονα, το μάθημα εξετάζει ερωτήματα που εμφανίζονται και διέπουν τη διεπιστημονική εργασία στον τομέα των σπουδών φύλου. Δηλαδή, εξηγεί τη σημασία του φύλου ως ερευνητικού πεδίου, και διατυπώνει ιδέες και έννοιες που πλαισιώνουν αποκλειστικά το πεδίο αυτό. Έτσι, δίνει στους φοιτητές τα απαραίτητα εργαλεία, για να προσεγγίζουν οποιοδήποτε θέμα, κείμενο, πεδίο γνώσης, κοινωνική πρακτική ή όψη της καθημερινότητας βάσει του φύλου, της θεωρίας του φύλου και της έμφυλης ταυτότητας. ΣΠΦ 775 Σεμινάριο ΙΙ: Ανάλυση Λόγου (Discourse Analysis) Το σεμινάριο επικεντρώνεται στη σχέση μεταξύ φύλου και λόγου, και εξετάζει πώς έμφυλα συστήματα εξουσίας, κοινωνικής ταυτότητας και συστημάτων γνώσης και αντιλήψεων συγκροτούνται, επανα-συγκροτούνται, κανονικοποιούνται και συντηρούνται μέσω του λόγου και των λογοθετικών πρακτικών. Η ανάδυση του λόγου ως αναλυτικού εργαλείου εξετάζεται με αναφορά σε διάφορα επιστημονικά πεδία των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, με στόχο να διασαφηνιστεί ο τρόπος με τον οποίο η ανάλυση του λόγου υπερβαίνει τις διχοτομίες κειμένου/συγκείμενου, σημασίας/πρακτικής, πρόθεσης/συνέπειας, για να διερευνήσει το πώς εμπλέκονται νοηματοδοτικές δράσεις στις κοινωνικές πρακτικές και αντίστροφα. Δίνεται έμφαση στη χρήση της γλώσσας σε λογοθετικές πρακτικές έγκλισης του υποκειμένου (interpellation), στη συγκρότηση του υποκειμένου μέσα στον λόγο και, μέσω του λόγου, και στη νομιμοποιητική δύναμη που εμπεριέχει η παραγωγή νοήματος σε συγκεκριμένα κοινωνικά πλαίσια. Αναμένεται ότι, μετά τη συμπλήρωση του σεμιναρίου, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα μπορούν να κατανοούν τη σχέση μεταξύ λόγου, κανονικοποίησης και εξουσίας, και θα έχουν αναπτύξει μια κριτική κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το φύλο σηματοδοτείται στον λόγο και ο λόγος διανοίγει ένα πεδίο όπου τόσο τα έμφυλα κελεύσματα της εξουσίας όσο και η εμπρόθετη δράση των υποκειμένων αποκτούν σημασία. Άλλα Μαθήματα ΣΠΦ 601 Εξουσία, Ιδεολογία και Ανισότητα Συγκριτικές προοπτικές για την ανισότητα σε διάφορες κοινωνίες μέσα από δομική/συγχρονική ή ιστορική/διαχρονική προσέγγιση. ΣΠΦ 602 Ιστορία της Σεξουαλικότητας Το μάθημα εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους το σεξ, οι σεξουαλικότητες, οι σεξουαλικές ταυτότητες και οι πρακτικές του σεξ παρουσιάζονται, αποσιωπούνται, ενεργοποιούνται, γίνονται αντιληπτές, ρυθμίζονται και αποκτούν κανονιστικό νόημα, αλλά, επίσης, καθιερώνουν καινούργιο έδαφος για ρύθμιση και αλλαγή, από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα (από τη Βικτωριανή εποχή στον Freud, από τον Freud στα επίσημα κείμενα πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Μέσω της μελέτης σχετικών θεωριών, κρίσιμων συμβάντων, μετατοπίσεων στον λόγο και σημαντικών εννοιών στη μελέτη του φύλου, το μάθημα στοχεύει, επίσης, να επισημάνει τις διαδικασίες μέσω των οποίων η επεξεργασία της έννοιας του φύλου ως πεδίου έρευνας έχει συνεισφέρει στον επαναπροσδιορισμό παραδοσιακών αναλυτικών κατηγοριών, στην ανάπτυξη νέων επιστημολογικών και μεθοδολογικών προσεγγίσεων και στην εγκαθίδρυση καινούργιων μορφών πολιτικής. Προς τον σκοπό αυτόν, η «ιστορικοποίηση» των εννοιών του φύλου και της σεξουαλικότητας συσχετίζονται με τη μελέτη της φυλής, της εργασίας, της βίας, της θρησκείας, της οικονομίας, της κοινωνικής τάξης, του σώματος, της ηλικίας, της ηγεμονίας και της ποπ ή δημοφιλούς κουλτούρας. Πολλά από τα ζητήματα που εξετάζονται συσχετίζονται με συζητήσεις και διαμάχες στη δημόσια σφαίρα για τη λογοκρισία της πορνογραφίας, τη σεξουαλική βία, τις ομοφυλοφιλικές και λεσβιακές σεξουαλικότητες, τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, τη σεξουαλική αγωγή, την εμπορία προσώπων, την πορνεία, μορφές ιατρικά υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, τη δυσλειτουργία της ανδρικής σεξουαλικής ικανότητας, της γονιμότητας κ.λπ.. Ανάμεσα στους θεωρητικούς που μελετούνται, περιλαμβάνονται οι Michel Foucault, George Chauncey, Katie King, William Connolly, Thomas Laqueur, Ann Laura Stoler και Sara Ahmed. ΣΠΦ 603 Κριτική Θεωρία και Σπουδές Φύλου Το μάθημα εξετάζει την προβληματική του φύλου μέσα από το πρίσμα διάφορων εννοιών, όπως αυτών της εκμετάλλευσης, της υποδούλωσης και της χειραφέτησης επανεξετάζοντας έννοιες, θέσεις και ιδέες της κριτικής θεωρίας από το Μαρξ στη σχολή της Φρανκφούρτης και σε σύγχρονους θεωρητικούς όπως ο Jürgen Habermas και η Seyla Benhabib. Διερευνώνται, μεταξύ άλλων, θέματα που αφορούν: α) το δίπολο μεταξύ του οικουμενικού ανθρώπου ως ορθού υποκειμένου φιλοσοφίας και πολιτικής θεωρίας και του ιστορικά έμφυλου υποκειμένου (η ανθρώπινη φύση ταυτίζεται με την αρσενικότητα και η ανθρωπότητα με τον κόσμο των ανδρών), β) τη διαπραγμάτευση της έντασης ανάμεσα στην απο-εμφυλοποίηση της καθολικότητας και την εκτίμηση της έμφυλης ιδιαιτερότητας, γ) ερωτήματα σχετικά με την εμφυλοποίηση της έρευνας για τη φύση της εκμετάλλευσης και της αποξένωσης, τη σχέση του φύλου με την οικογένεια, την κοινωνική τάξη, τη φυλή και τον πολιτισμό, δ) φεμινιστικές προοπτικές στην επιστήμη και τη φιλοσοφία και ε) ερωτήματα σχετικά με την παρείσφρηση της οικονομίας των αγαθών στην προσωπική ζωή και στις συναισθηματικές σχέσεις. Η συνάντηση της κριτικής θεωρίας με τη φεμινιστική θεωρία εξετάζεται, μεταξύ άλλων, μέσα από κείμενα των Patricia Williams, Patricia Hill Collins και Uma Narayan (κοινωνική τάξη, φυλή, πολιτισμός), Sandra Harding, Evelyn Fox Keller και Donna Haraway (φύλο και επιστήμη), Iris Marion Young και Seyla Benhabib (ηθική και διαφορά), Nancy Fraser, Susan Moler Okin, Bonnie Honig, Αλεξάνδρα Χαλκιά και Μάρω Παντελιάδου-Μαλούτα (το φύλο της πολιτικής και το φύλο τη δημοκρατίας). ΣΠΦ 604 Γράφοντας (για) το Φύλο: Αρρενωπότητα, Θηλυκότητα και Ομορφιά στην Αγγλική Λογοτεχνία Το μάθημα διερευνά το ρόλο του φύλου στην ιστορία του είδους στη λογοτεχνία, εξετάζει το πώς η συνειδητότητα του φύλου κινητοποιεί μια επαναδιαπραγμάτευση θεωριών και οικονομιών των ειδών, διερευνά κριτικά τη διατομή φύλου-είδους σε κείμενα όπως αφηγηματικά κείμενα ευαισθητοποίησης, αυτοβιογραφίες, γράμματα, ταξιδιωτικά κείμενα, κείμενα επιστημονικής φύσεως, κείμενα φεμινιστικού ρομαντισμού, λεσβιακό μυθιστόρημα, και άλλα είδη. Το μάθημα στοχεύει επίσης σε μια επανάγνωση του λογοτεχνικού κανόνα μέσα από την προοπτική του κοινωνικού φύλου και στη διερεύνηση της κατασκευής, της πράξης και της λειτουργίας του φύλου μέσα από λογοτεχνικές και 168

169 ΣΠΦ 610 Φύλο, ΜΜΕ και η Παραγωγή Γνώσης Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες σε σημαντικές έννοιες σχετικές με τη δύναμη και την επιρροή των ΜΜΕ και διερευνά τις πολύπλοκες σχέσεις ανάμεσα στις εικόνες των ΜΜΕ, πολιτισμικές αξίες, έμφυλες ταυτότητες, αυτοεικόνες και την οικονομία της επιθυμίας. Το μάθημα ενθαρρύνει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες να αντιληφθούν την επιρροή που έχουν τα ΜΜΕ στη συγκρότηση του δικού τους εαυτού ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσονται διαδικασίες και εργαλεία για κριτική και αποδόμηση των ΜΜΕ. Μέσα από τη μελέτη σχετικών αναγνωσμάτων, εργαw w w. u c y. a c. c y / e d u πολιτιστικές αναπαραστάσεις. Οι κειμενικές πρακτικές και αναγνώσεις συσχετίζονται με το ιστορικό, κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο της προέλευσης, της παραγωγής και της υποδοχής των κειμένων, με στόχο τον προβληματισμό για τις λογοθετικές πρακτικές που συμμετέχουν στην κανονικοποίηση του φύλου και τους τρόπους με τους οποίους αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας ως έμφυλο. ΣΠΦ 605 Ψυχανάλυση και Θεωρίες του Φύλου Το μάθημα ως σκοπό θα έχει να μελετήσει και να αναλύσει την πολυπλοκότητα της σχέσης ανάμεσα στις ψυχαναλυτικές θεωρίες και τις θεωρίες φύλου, ώστε να διαφανεί η πολύπλοκη δόμηση του εαυτού, της ταυτότητας, της υποκειμενικότητας και της ετερότητας. Σε τι αναφέρεται η θεωρία σχέσεων αντικειμένου (object-relations theory) και γιατί η χρήση της συγκεκριμένης θεωρίας γίνεται αντικείμενο συζήτησης ανάμεσα στους θεωρητικούς του φεμινισμού; Με ποιο τρόπο σχετίζεται η ψυχαναλυτική θεωρία με την εμφυλοποίηση της λογοτεχνίας; Μπορούν οι φαλλοκεντρικές θεωρίες του Freud να αναδιαρθρωθούν από τις φεμινιστικές κριτικές; Τι διαφορά κάνει η διάσταση μεταξύ του Freud και του Lacan για τη φεμινιστική μελέτη του φύλου; Τι έχει προσφέρει το έργο της Kristeva στην επαναδιατύπωση των φεμινιστικών ερωτημάτων για το φύλο και την πολιτική; Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην κριτική αναθεώρηση παραδοσιακών ψυχαναλυτικών μελετών από θεωρητικούς του φεμινισμού (Juliet Mitchell, Luce Irigaray, Teresa Brennan, Kaja Silverman, Teresa se Lauretis). Το μάθημα διερευνά επίσης πώς λιγότερο παραδοσιακές προσεγγίσεις της υποκειμενικότητας και του λόγου έχουν ανοίξει νέους δρόμους για τη φεμινιστική θεωρία (Judith Butler, Jane Gallop και Elizabeth Grosz). ΣΠΦ 606 Queer Theory και τα Πολιτικά Δικαιώματα Το μάθημα αυτό ανιχνεύει τις πολλαπλές γενεαλογίες της κατηγορίας κουήρ (queer) σε σχέση με την ανάδυση του μοντέρνου και την κανονικοποίηση των μοντέρνων μέσων κοινωνικού ελέγχου, και αναλύει τη συνεισφορά της φεμινιστικής θεωρίας και των σπουδών φύλου στην κριτική επαναδιεκδίκηση του queerness. Διερευνά επίσης πιο πρόσφατες εκδοχές των θεωριών της εξουσίας, της πολιτικής και της κοινωνικής αλλαγής, ώστε να εντοπίσει κοινωνικά κινήματα μέσα από τις πολύπλοκες πολιτισμικές δομές της εξουσίας, της κυριαρχίας και του μετασχηματισμού. Το μάθημα εξετάζει σημαντικές στιγμές από την ιστορία των ΛΟΑΤ (LGBT) κινημάτων (κινήματα λεσβίων, ομοφυλοφίλων, αμφιφυλόφιλων, τρανσέξουαλ) και του κοινωνικού ακτιβισμού, ώστε να διαφανεί η πολιτική σχέση μεταξύ της σημασίας της δημόσιας σφαίρας και της καινοτόμας ανάκτησης της πολιτικής δέσμευσης και του κοινωνικού μετασχηματισμού. Το μάθημα εισαγάγει επίσης τους φοιτητές και τις φοιτήτριες στη θεωρία των κοινωνικών κινημάτων, επανεξετάζει τα κυρίαρχα θεωρητικά πλαίσια μέσα από τα οποία ερμηνεύονται ο κοινωνικός ακτιβισμός και τα κοινωνικά κινήματα και τονίζει τη συνεισφορά του ομοφυλοφιλικού ακτιβισμού στη θεωρητική και πολιτική επανεκτίμηση των αγώνων για ανθρώπινα δικαιώματα σε συνδυασμό με πολιτισμικούς αγώνες για σημασία και σημασιοδότηση. ΣΠΦ 607 Άνδρες και Ανδροπρέπεια (Men and Masculinities) Στο μάθημα αυτό συζητείται η ουσιοκρατική θεώρηση της ανδρικής ταυτότητας και κυρίαρχες αντιλήψεις για τον ανδρισμό και αναλύεται η κριτική που ασκείται στην ουσιοκρατική θεώρηση από το χώρο του μεταμοντέρνου φεμινισμού. Ειδικότερα, εξηγείται πώς με την εννοιολογική στροφή από τον «ανδρισμό» στους «ανδρισμούς», ο ανδρισμός εκλαμβάνεται ως το πεδίο πολλαπλών σχηματισμών που συγκροτούνται και ταυτόχρονα ανα-συγκροτούνται μέσα σε διαφορετικά ιστορικά και πολιτισμικά συγκείμενα. Το μάθημα διερευνά επίσης τον τρόπο με τον οποίο η ζωή των αντρών και οι κατασκευές του ανδρισμού επηρεάζονται και επηρεάζουν την έμφυλη κοινωνική τάξη, συμπεριλαμβανομένων των ποικίλων έμφυλων κατασκευών της βίας, της εθνικής ταυτότητας και του κοινωνικού κινδύνου. Συζητούνται θέματα όπως: δίκτυα αντρών, πρωτογενής και δευτερογενής κοινωνικοποίηση και κατασκευή ανδρικής ταυτότητας, ο ρόλος του σχολικού χώρου ως πεδίου/αρένας έντονης (ετερο)σεξουαλικότητας, λόγοι (discourses) ανδρικής σεξουαλικότητας και γονιμότητας, αρσενική επιθετικότητα και βία, η διαπλοκή της ανδρικής ταυτότητας με πολλαπλούς άξονες περιθωριοποίησης και προνομίων, στενές σχέσεις και φιλία μεταξύ ανδρών, πατέρες και παιδιά, εικόνα του ανδρικού σώματος και υγεία, αναπαραστάσεις αγοριών και αντρών από τα ΜΜΕ. Επίσης, το μάθημα συζητά και προσεγγίζει κριτικά διάφορους μηχανισμούς μέσω των οποίων η ομοφοβική επιτήρηση και ο μισογυνισμός κάνουν αισθητή την παρουσία τους μέσα σε διάφορους χώρους και συγκείμενα ενώ προσφέρει ένα πεδίο συζήτησης στρατηγικών και προοπτικών για αλλαγή της έμφυλης κοινωνικής τάξης και της ζωής των ανδρών (όπως και των γυναικών). ΣΠΦ 608 Θηλυκότητες και Αρρενωπότητες Το μάθημα ερευνά τη φύση, έννοια και κατασκευή των μορφών θηλυκότητας και αρρενωπότητας, και πως οι κατηγορίες αυτές λειτουργούν σε διάφορους χώρους καθορίζοντας αυτοεικόνες και συμπεριφορές ανδρών και γυναικών. Ξεκινώντας με τις θεωρίες που πλαισιώνουν το φύλο και το έμφυλο υποκείμενο, το μάθημα εξετάζει τις αρρενωπότητες και θηλυκότητες ως ιστορικά και εννοιολογικά κατασκευάσματα, δηλαδή μελετά το πως οι κατηγορίες αυτές έχουν εξελιχθεί ιστορικά και θεωρητικά, και πως διαφοροποιούνται ανάλογα με την ιστορική περίοδο και χρονολογική στιγμή. Έτσι το μάθημα οδηγείται σε σύγχρονους προβληματισμούς που συνοδεύουν την αρρενωπότητα και θηλυκότητα στις διάφορες μορφές τους, όπως κινήματα απελευθέρωσης των ανδρών, το τρίτο κύμα φεμινισμού, και την ανάμειξη των ανδρών στο γυναικείο ακτιβισμό, π.χ. με το κίνημα «άνδρες κατά του βιασμού». Εξετάζονται συγκεκριμένα θέματα που αφορούν την αρρενωπότητα και θηλυκότητα, για παράδειγμα η ομορφιά, το φαγητό και η έμφυλη διάσταση της νευρογενούς ανορεξίας, και τα σπορ. Τέλος, το μάθημα στρέφεται σε εικόνες αρρενωπότητας στη λογοτεχνία, στην τέχνη/διαφήμιση και τον κινηματογράφο. ΣΠΦ 609 Η Κουλτούρα του Φύλου και το Πολιτικοκοινωνικό Συγκείμενο: Θέματα Εξουσίας, Ελέγχου, Πατριαρχίας, Ενδοοικογενειακών και Οικογενειακών Διακρίσεων Το μάθημα δίνει έμφαση στην ανάλυση της κουλτούρας του φύλου και του πολιτικοκοινωνικού συγκειμένου διαχρονικά, κοινωνικο-ιστορικά και συγκριτικά με βάση τα ευρήματα φεμινιστικών ερευνών. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, παρουσιάζονται, συζητούνται και προσεγγίζονται κριτικά τα αποτελέσματα ερευνών που αναδεικνύουν την έντονη αλληλεπίδραση ανάμεσα στις επαγγελματικές επιλογές των νεαρών ατόμων, τις αντιλήψεις τους για την οικογενειακή ζωή και τη διαμόρφωση των ταυτοτήτων φύλου στην εφηβεία. 169

170 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ σίες και εργαστήρια επιχειρείται η κριτική προσέγγιση της κατασκευής του φύλου, η κατανόηση των σύγχρονων επικοινωνιακών περιβαλλόντων, και μια πιο σαφής κατανόηση της λειτουργίας των ρόλων του φύλου αλλά και των προσλήψεων των ρόλων αυτών από συγκεκριμένα ακροατήρια για συγκεκριμένα είδη (κινούμενα σχέδια, σαπουνόπερες, μουσικά βίντεο, τηλεπαιχνίδια, ριάλιτι σόου, κλπ.). Ιδιαίτερη εμβάθυνση γίνεται σε: α) κατασκευή του φύλου και της σεξουαλικότητας από και μέσα από τα κυπριακά ΜΜΕ, β) ακροατήρια και έμφυλες προσλήψεις γ) φύλο και νέες τεχνολογίες. ΣΠΦ 611 Σεξουαλικότητα, Φύλο και Σώμα σε Διαπολιτισμική/ Συγκριτική Προοπτική Το φύλο, η σεξουαλικότητα και το σώμα προσεγγίζονται από μια διαπολιτισμική/συγκριτική προοπτική με ιδιαίτερη έμφαση στο φύλο ως άξονα πολιτισμικών νορμών, αξιών σημασιών και νοηματοδοτικών διαδικασιών. Αντλώντας από εθνογραφικές και ανθρωπολογικές μελέτες, το μάθημα εξετάζει πώς το φύλο και η εμφυλοποίηση αποκτούν σημασία και κανονιστικό ρόλο σε σχέσεις συγγένειας, στην πολιτική, τη θρησκεία, τις εθιμοτυπικές τελετές, την παραγωγή και αναπαραγωγή και άλλες διαδικασίες. Ανάμεσα στα ερωτήματα που τίθενται στο μάθημα, περιλαμβάνονται: Πώς το φύλο και η σεξουαλικότητα συγκροτούνται διαφορετικά σε διαφορετικούς πολιτισμούς; Πώς και γιατί η υλοποίηση του σώματος, οι ροές, ο έλεγχος και η σημασιοδότησή του οριοθετούνται και προσδιορίζονται ως πεδία πολιτισμικής, εθνοτικής, εθνικής και θρησκειακής ρύθμισης; Με ποιους τρόπους πολιτισμικές δομές και θεσμοί στηρίζουν και επιβεβαιώνουν ή απορρυθμίζουν και αδειάζουν από νόημα έμφυλες διακρίσεις και διακριτότητες; ΣΠΦ 612 Επιτελικότητα και Επιτέλεση στα Προβλήματα Φύλου Το μάθημα στοχεύει να αναλύσει τη στροφή στη φεμινιστική θεωρία και την επίδραση που είχε αυτή στην ανάλυση εννοιών όπως αυτές της εξουσίας, της κανονικότητας και της υποκειμενικότητας. Περιλαμβάνει εννοιολογική κατανόηση σημαντικών εννοιών όπως της επιτελικότητας (performativity) και της επιτέλεσης (performance), iteration re-iteration and iterability, της έγκλησης (interpellation) και της υποκειμενικότητας (subjectification), της ανατροπής (subversion) και της πραγμοποίησης (reification). Το μάθημα θα έχει ως σκοπό του να αναλύσει, επίσης, τον τρόπο με τον οποίο η «προβληματική του φύλου» της Judith Butler επανεξετάζεται και επαναδιαπραγματεύεται στο έργο συγγραφέων όπως ο Wendy Brown και η Sara Ahmed. Παράλληλα εξετάζει κριτικές που έχουν ασκηθεί γύρω από την έμφαση στην επιτελικότητα (performativity) και την υποβάθμιση των δομικών και συστημικών παραγόντων. ΣΠΦ 613 Φύλο και Κινηματογράφος Το μάθημα αυτό μελετά τη φιλμική απεικόνιση των κοινωνικά νοητών έμφυλων σχέσεων και ταυτοτήτων σε διαφορετικά κοινωνικά, ιστορικά πλαίσια. Στη διάρκεια του μαθήματος τίθεται στο επίκεντρο, αναλύεται και σχολιάζεται κριτικά η ποικιλία λόγων σχετικά με το νόημα εννοιών όπως ο ανδρισμός και η θηλυκότητα που μπορούν να συνυπάρχουν ακόμη και μέσα στην ίδια φιλμική αφήγηση, ενώ τίθενται επίσης προβληματισμοί σε σχέση με τα ιδεολογικά διακυβεύματα των φιλμικών κειμένων τα οποία δεν είναι πάντοτε μονοσήμαντα. Μέσα από τη μελέτη, την κριτική σκέψη και τον αναστοχασμό γύρω από τα πιο πάνω θέματα και τη δημιουργική συζήτηση, επιχειρείται η καταγραφή και η σύγκριση μεταξύ των παγιωμένων καθεστώτων φύλου σε διαφορετικά ιστορικο-κοινωνικά πλαίσια, και ο σχολιασμός των κοινωνικών αλλαγών που συντελούνται στις νοοτροπίες, τις πεποιθήσεις και τον τρόπο ζωής όπως αντανακλώνται μέσα από τις φιλμικές αφηγήσεις και όπως αυτές προοικονομούνται μέσα από τις αφηγήσεις αυτές. ΣΠΦ 614 Φύλο και Μαθηματικά Κατά φύλο διαφορές στη μάθηση, τις πεποιθήσεις, τις στάσεις στα μαθηματικά. Κοινωνικοί παράγοντες που τις επηρεάζουν. Διεθνείς έρευνες και προοπτική φύλου στα μαθηματικά. Εκπαίδευση και φύλο στα μαθηματικά. Σχεδιασμός διδακτικών παρεμβάσεων. ΣΠΦ 615 Φύλο και Φυσικές Επιστήμες Κατά φύλο διαφορές στη γνωστική ανάπτυξη και τις επιδόσεις στις φυσικές επιστήμες και παράγοντες που τις επηρεάζουν. Διεθνείς έρευνες σχετικά με το ενδιαφέρον, τη συμμετοχή και τις επιδόσεις των κοριτσιών στις φυσικές επιστήμες σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Εκπαίδευση και Φύλο. Το φύλο στα σχολικά εγχειρίδια. Η στάση εκπαιδευτικών και των δύο φύλων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση απέναντι στις φυσικές επιστήμες. Σχεδιασμός παρεμβάσεων. ΣΠΦ 616 Φύλο και Βιολογία Περιβάλλον και Φυσιολογία των φύλων. Νέες τεχνολογίες αναπαραγωγής, προβλήματα βιοηθικής. ΣΠΦ 617 Φύλο και Νέες Τεχνολογίες Φεμινιστικές θεωρίες για την τεχνολογία. Οι διαφορές των φύλων στο επίπεδο και τη συχνότητα χρήσης των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας μέσα από τη μελέτη και επισκόπηση της διεθνούς ερευνητικής βιβλιογραφίας. Η τεχνολογία ως ανδρική κουλτούρα. Η προβολή του φύλου και οι επιπτώσεις της χρήσης του στη δημιουργία ή/και ενίσχυση σεξιστικών τάσεων και αντιλήψεων. ΣΠΦ 618 Δίκαιο, Φύλο, Ισότητα Το μάθημα έχει ως αντικείμενο τη σχέση του Δικαίου και των νομικών ρυθμίσεων με το φύλο και τις διαδικασίες κατασκευής του κοινωνικού φύλου. Ανάλυση νομοθεσίας και νομολογίας που αφορούν την ισότητα και την ισονομία. ΣΠΦ 619 Ισότητα Φύλων, Ανθρώπινα Δικαιώματα και o Νόμος Το μάθημα μελετά σύγχρονα θέματα ισότητας φύλων και τη νομική τους αντιμετώπιση συγχρονικά και διαχρονικά: ποσοστώσεις, σεξουαλική παρενόχληση, εμπορία προσώπων. Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες στη νομική αντιμετώπιση διαφόρων θεμάτων που μπορεί να επηρεάζουν τις γυναίκες με συγκεκριμένους τρόπους. Εξετάζονται νόμοι σχετικοί με σεξουαλικές διακρίσεις, εργασία, σεξουαλική παρενόχληση, βιασμούς και σεξουαλική κακοποίηση, έκτρωση, γάμο, διαζύγιο, επιμέλεια παιδιών, κληρονομιά, πορνογραφία και πορνεία. Μελετώνται επίσης επίκαιρες συζητήσεις σχετικές με τη νομική αντιμετώπιση των διαφόρων αυτών θεμάτων και τρόποι με τους οποίους ο νόμος μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν στρατηγική για να επιφέρει κοινωνική αλλαγή. ΣΠΦ 620 Το Φύλο στην Ελληνική Αρχαιότητα και το Βυζάντιο Μέσα από τη χρήση σχετικών γραπτών πηγών, αρχαιολογικών ευρημάτων και έργων τέχνης, εξετάζονται οι διάφοροι τομείς δραστηριοτήτων και οι κοινωνικοί ρόλοι των φύλων στον αρχαιοελληνικό και το βυζαντινό κόσμο. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις έμφυλες ιδεολογίες, οι οποίες επηρεάζουν τη διαμόρφωση των κοινωνικών ρόλων και τους τρόπους δράσης και συμπεριφοράς του άνδρα, της γυναίκας και του ευνούχου που ήταν το τρίτο φύλο στο Βυζάντιο. Οι έμφυλες δομές αρχαίων και μεσαιωνικών κοινωνιών όπως η αρχαιοελληνική και η βυζαντινή παρέχουν 170

171 w w w. u c y. a c. c y / e d u ένα ιστορικά αποστασιοποιημένο σχήμα, το οποίο επιτρέπει την κατανόηση της επίδρασης των έμφυλων ρόλων στις ζωές και τις συμπεριφορές των ατόμων. Μέσα από τη γνώση των αρχαιοελληνικών και των βυζαντινών αντιλήψεων περί φύλου και σεξουαλικότητας γίνεται κατανοητός ο καθοριστικός ρόλος που διαδραματίζουν στη διαμόρφωση ιστορικών δεδομένων για τη ζωή των ατόμων. Ένας βασικός στόχος του μαθήματος είναι να βοηθήσει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες να καταλάβουν ότι πολλές από τις ιδεολογίες και τις αξίες που θεωρούνται υπεύθυνες για τη διαμόρφωση της έμφυλης ταυτότητας στις νεότερες και τις σύγχρονες κοινωνίες προέρχονται από ένα μακρινό παρελθόν. Στην πραγματικότητα είναι η γνώση αυτού του παρελθόντος που καθιστά δυνατή την καλύτερη κατανόηση της λειτουργίας των έμφυλων διαφορών της εποχής μας. ΣΠΦ 621 Εκπαίδευση και Φύλο Κατανόηση και κριτική προσέγγιση του τρόπου με τον οποίο οικοδομούνται και παράγονται οι ταυτότητες φύλου στο εκπαιδευτικό σύστημα. Ειδικότερα εξετάζονται θέματα διδασκαλίας, σχολικών εγχειριδίων, λανθάνοντος αναλυτικού σε σχέση με την ταυτότητα αρρένων και θηλέων και τη θέση τους στην κοινωνία. ΣΠΦ 622 Φύλο και Οικονομία Ερευνάται και κριτικά αναλύεται η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, η Ισότητα στην εργασία κι απασχόληση και η συμμετοχή των γυναικών στα Κέντρα λήψης αποφάσεων σε διάφορα επίπεδα και τομείς με αναφορά στην ευρωπαϊκή πολιτική και τη διεθνή πραγματικότητα. ΣΠΦ 623 Αρχιτεκτονική και η Διάσταση του Φύλου: Τόπος - Χώρος - Φύλo Η διάσταση του φύλου στο σχεδιασμό, τη χρήση και αναπαραγωγή του αρχιτεκτονικού χώρου. Θα δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο η οργάνωση και η κατανομή του χώρου αντανακλά και αναπαράγει έμφυλες κοινωνικές διαφορές/ανισότητες και με τον τρόπο που οι όποιες διαφορές/ ανισότητες επηρεάζουν το σχεδιασμό του χώρου. Η ανάλυση αξιοποιεί διεπιστημονικές προσεγγίσεις από την ιστορία της αρχιτεκτονικής, της ανάπτυξης των πόλεων, τις κοινωνικές επιστήμες, τη γεωγραφία, ιστορία και κοινωνιολογία. ΣΠΦ 624 «Ανδρισμός», «Θηλυκότητα», «Ανδρογυνισμός»: Ψυχολογικές Προσεγγίσεις Συγκρότησης του Φύλου Το μάθημα παρουσιάζει και κριτικά συζητά τις κυριότερες ψυχολογικές προσεγγίσεις στην κατασκευή του φύλου, με έμφαση: Freud, post-freud, Lacan, Nancy Chodorow, Albert Bandura και Walter Mischel, Lawrence Kohlberg, Gender schema theory, Sandra Bem s theory of psychological androgyny. ΣΠΦ 625 Ταυτότητες Φύλου και Εργασία: η Ψυχολογική Προσέγγιση Αντικείμενο εξέτασης και έρευνας είναι ο τρόπος με τον οποίο οι ταυτότητες φύλου διαμορφώνονται στο χώρο εργασίας. Η έμφαση είναι στις ψυχολογικές θεωρίες οι οποίες προσφέρουν το θεωρητικό υπόβαθρο διερεύνησης της σχέσης ταυτότητας και εργασίας. ΣΠΦ 626 Ταυτότητες Φύλου και Εργασία: η Κοινωνιολογική Προσέγγιση Αντικείμενο εξέτασης και έρευνας είναι ο τρόπος με τον οποίο οι ταυτότητες φύλου διαμορφώνονται στο χώρο εργασίας. Διερευνάται από κοινωνιολογική σκοπιά η σχέση ταυτότητας και εργασίας και η ανισότητα στο χώρο εργασίας. Εξετάζονται ο ρόλος των έμφυλων στερεοτύπων στην επιλογή του επαγγέλματος καθώς επίσης και οι έμφυλες διακρίσεις στο χώρο της εργασίας. Στα θέματα έρευνας περιλαμβάνονται: α) μια διαχρονική και σύγχρονη προσέγγιση της συμμετοχής των γυναικών στην εργασία επί πληρωμή και χωρίς πληρωμή, β) η φύση της γυναικείας εργασίας μέσα από το καταμερισμό της εργασίας λόγω του φύλου, της φυλής, της ιθαγένειας, της εθνικότητας και της τάξης, γ) μια λεπτομερής εξέταση του επαγγελματικού διαχωρισμού λόγω φύλου, της σεξουαλικής παρενόχλησης, της γυάλινης οροφής (the glass ceiling), και δ) ο ρόλος της θρησκείας, του πολιτισμού και της εκπαίδευσης στο να προσδιοριστούν ευκαιρίες για τις γυναίκες και η αξία τους ως εργαζόμενα άτομα και άτομα της οικογένειας. ΣΠΦ 627 Συμβουλευτική για τη Βία και Φύλο Εξετάζονται οι διάφορες μορφές και τα αίτια της βίας καθώς και οι επιπτώσεις τους στα θύματα αλλά και στους θύτες. Πώς η συμβουλευτική μπορεί να περιορίσει το φαινόμενο και να βοηθήσει θύτες και θύματα. ΣΠΦ 628 Φύλο και Εκπαιδευτική Διοίκηση Το μάθημα εξετάζει το ρόλο του φύλου στην εκπαιδευτική διοίκηση και ηγεσία. Το φύλο αποτελεί τη βάση για τη διερεύνηση πολιτικών, πρακτικών και μεταρρυθμίσεων σε σχολεία και εκπαιδευτικά συστήματα, με έμφαση σε θέματα εκπαιδευτικής διοίκησης. Συζητείται η επαγγελματική πορεία και ανέλιξη γυναικών και ανδρών και οι αντιλήψεις τους για τους παράγοντες που επηρεάζουν την πρόσβαση και την ανέλιξη σε ηγετικές θέσεις. Το μάθημα διερευνά τα εμπόδια και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην διοίκηση των σχολείων και τα ηγετικά στυλ που υιοθετούν. Μελετώνται επίσης θέματα ισότητας φύλων στην ανώτερη εκπαίδευση. ΣΠΦ 630 Ευρωπαϊκή Πολιτική και Φύλο Αναλύεται η ευρωπαϊκή πολιτική με βάση τις τρεις προσεγγίσεις που έχουν προταθεί για την ανάπτυξη της ισότητας των φύλων: ίση μεταχείριση, θετική δράση και επικρατούσα τάση για το φύλο. Η κριτική προσέγγιση στην ευρωπαϊκή πολιτική και τις πρακτικές που έχουν εφαρμοστεί οριοθετεί τους κοινωνικο-οικονομικούς, πολιτιστικούς και πολιτικούς παράγοντες που εμποδίζουν την αποτελεσματική εφαρμογή της διακηρυγμένης πολιτικής και θεωρίας. ΣΠΦ 631 Η κουλτούρα της Εικόνας στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Σπουδές και το Φύλο Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι συζητήσεις μεταξύ των κοινωνικών επιστημόνων για τη φύση και τις επιδράσεις της κουλτούρας της εικόνας έχουν δώσει πολλές απαντήσεις σχετικές με τον τρόπο που οι τεχνολογίες και τα εικονικά συστήματα δημιουργούν, καταγράφουν, χειρίζονται, αποδομούν, αποθηκεύουν, ερμηνεύουν και χρησιμοποιούν την πληροφορία. Το μάθημα στοχεύει να διερευνήσει τη σημασία της κουλτούρας της εικόνας στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες και να εξηγήσει τους τρόπους με τους οποίους οι ερευνητές μπορούν να εντοπίζουν, αξιολογούν και ερμηνεύουν τα οπτικά ερεθίσματα. Οι φοιτητές μαθαίνοντας να χρησιμοποιούν την «κριτική οπτική μεθοδολογία» θα μπορέσουν να βελτιώσουν σημαντικά τις ερευνητικές τους δεξιότητες, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν φωτογραφίες, έργα τέχνης, φιλμάκια, χάρτες, διαφημίσεις και άλλα «εικονικά σύμβολα» μέσω των οποίων θα ψάχνουν απαντήσεις σχετικές με θέματα ταυτότητας, ανθρωπίνων σχέσεων, δύναμης και γνώσης. ΣΠΦ 632 Σύγχρονες Τάσεις και Προβλήματα στα Θέματα Φύλου Τα θέματα δεν προκαθορίζονται με σκοπό να εξετάζονται διαφορετικά και τρέχοντα θέματα προβλήματα σε σχέση με το φύλο στη σύγχρονη κοινωνία. 171

172 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΠΦ 633 Το Φύλο στην Αρχαιολογία Σκοπός του μαθήματος είναι: α) να παρουσιάσει το θεωρητικό πλαίσιο για τη μελέτη του φύλου, όπως αναπτύχτηκε στους κλάδους της κοινωνιολογίας, κοινωνικής ανθρωπολογίας και αρχαιολογίας, β) να πραγματευτεί τα βασικά ζητήματα και έννοιες που απασχολούν τους αρχαιολόγους για τη μελέτη του φύλου στις αρχαίες κοινωνίες, γ) να εξηγήσει τον ρόλο που παίζει το φύλο, η ηλικία και η βιωματική εμπειρία στη δόμηση και έκφραση της κοινωνικής ταυτότητας, δ) να εξετάσει τις υπάρχουσες μεθοδολογικές οδούς για τη μελέτη του φύλου στις αρχαίες κοινωνίες και ε) να παρουσιάσει τους τρόπους με τους οποίους έχει μελετηθεί το φύλο με αναφορά σε αρχαιολογικά παραδείγματα. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της σειράς σεμιναρίων, οι φοιτητές και φοιτήτριες θα είναι σε θέση: α) να γνωρίσουν τους βασικούς όρους και τα τρέχοντα θέματα προβληματισμού στην Αρχαιολογία του Φύλου που σχετίζονται άμεσα με τον τομέα των κοινωνικών επιστημών, β) να γνωρίσουν τους τρόπους με τους οποίους το φύλο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη δόμηση της κοινωνικής, προσωπικής ταυτότητας και στη διαπραγμάτευση των κοινωνικών σχέσεων στην προϊστορία, γ) να προσεγγίσουν κριτικά τα προτεινόμενα εξελικτικά μοντέλα που αφορούν το φύλο, τα οποία συνεχίζουν να διαμορφώνουν τις ερμηνείες αρχαίων κοινωνιών και να συνδυάζονται με την πορεία της σύγχρονης κοινωνικής οργάνωσης και δ) να αναγνωρίσουν τις συνέπειες που προκύπτουν από τη μελέτη του φύλου για την κατανόηση της κοινωνικο-οικονομικής και πολιτικής οργάνωσης των αρχαίων αλλά και σύγχρονων κοινωνιών. ΣΠΦ 634 Φύλο και Αναπηρία Παρουσιάζονται και αναλύονται κριτικά θέματα φύλου και αναπηρίας που προκύπτουν από τη φεμινιστική προσέγγιση που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο των Σπουδών περί Αναπηρίας. Η φεμινιστική προσέγγιση της αναπηρίας σχετίζεται με τα θέματα φύλου και αναπηρίας γιατί θεωρεί ότι το άτομο με αναπηρία παραδοσιακά καταπιέζεται από μια κοινωνία όπου τα άτομα χωρίς αναπηρίες έχουν τη δύναμη να αποφασίζουν (με παρόμοιο τρόπο που ο κλασικός φεμινισμός θεωρεί ότι η γυναίκα καταπιέζεται από την ανδροκρατούμενη κοινωνία). Κυρίαρχα θέματα είναι η κατανόηση θεμάτων κοινωνικής κατασκευής της έννοιας της αναπηρίας σε σχέση με το φύλο και οι βασικές αρχές που αναπτύχθηκαν από τους εκπροσώπους της φεμινιστικής προσέγγισης της αναπηρίας σε σχέση με την προσωπική εμπειρία της αναπηρίας και την αξιοποίηση της εμπειρίας αυτής στην πολιτική. Η προσωπική εμπειρία της αναπηρίας εξετάζεται μέσα από την αλληλεπίδραση παραγόντων όπως είναι το φύλο, η ηλικία, ο τύπος της αναπηρίας, η οικογενειακή και επαγγελματική ζωή του ατόμου κτλ. Η αξιοποίησή της εμπειρίας της αναπηρίας στον πολιτικό αγώνα των ατόμων με αναπηρία συσχετίζεται με παραδείγματα από διάφορες χώρες. Αναλύονται σε βάθος κλασικά και σύγχρονα κείμενα ανάπηρων θεωρητικών και ακτιβιστών/στριών, τα οποία ενθαρρύνουν την κριτική σκέψη για σύγχρονα θέματα που απασχολούν τη θεωρία, την έρευνα και την καθημερινή πράξη. Για παράδειγμα, συζητείται η θέση των ανδρών και των γυναικών με αναπηρία σε σχέση με τα ακόλουθα ζητήματα: πολιτική και αναπηρία (αναπηρικά κινήματα, αντι-ρατσιστικές νομοθεσίες κτλ.), φορείς δύναμης και καταπίεσης των ατόμων με αναπηρίες, αναπαραστάσεις του ανάπηρου σώματος, στερεότυπα για τα άτομα με αναπηρίες, αντιλήψεις για τη σεξουαλικότητα, την ευγονική, τη στείρωση, την ευθανασία κτλ. ΣΠΦ 635 Αθλητισμός - Γυναίκα και Ισότητα των Φύλων Το μάθημα πραγματεύεται καίρια θέματα που αφορούν την γυναίκα στον αθλητισμό λαμβάνοντας υπόψη κοινωνιολογικές, ψυχολογικές, ιστορικές, βιολογικές και άλλες σημαντικές παραμέτρους. Θα αναλυθεί η επίδραση της γυναίκας στον αθλητισμό μέσα από το ρόλο της αθλήτριας αλλά και του ρόλου της γυναίκας στα κέντρα λήψης αποφάσεων του αθλητισμού σε τοπικό και διεθνές επίπεδο και θα αναλυθούν και ερμηνευτούν τα επίσημα έγγραφα για το θέμα Γυναίκα και Αθλητισμός, όπως της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από την προοπτική της ισότητας φύλων και της φεμινιστικής θεωρίας. Το μάθημα περιλαμβάνει περιπτωσιολογικές μελέτες (case studies) που αφορούν τις γυναίκες στον αθλητισμό, ώστε να δώσει τη δυνατότητα στους φοιτητές για κριτική προσέγγιση και ανάλυση. ΣΠΦ 636 Το Φύλο στην Ελληνική Λογοτεχνία από την Αρχαιότητα μέχρι Σήμερα Θέμα του μαθήματος είναι η συγκριτολογική εξέταση των αναπαραστάσεων των φύλων στην ελληνική λογοτεχνική παραγωγή από την αρχαιότητα έως τις ημέρες μας μέσα από τη χρήση σύγχρονων θεωριών περί φύλου, σεξουαλικότητας, σώματος, ταυτότητας και επιτελεστικότητας. Η προσέγγιση της λογοτεχνίας μέσα από την οπτική γωνία του φύλου αναδεικνύει βασικά λογοτεχνικά μοτίβα και χαρακτηριστικά. Επιτρέπει την κατανόηση των δομών ενός ολόκληρου λογοτεχνικού συστήματος, το οποίο έχει μια ιστορία χιλιετιών. Καταδεικνύει επίσης πως παγιωμένες κοινωνικές αντιλήψεις, προκαταλήψεις και ιδεολογίες μπορούν να επηρεάσουν την τέχνη του λόγου, καθώς επίσης και το πως αυτές μπορούν να διαιωνίζονται και να διαμορφώνουν σύγχρονες νοοτροπίες και προκαταλήψεις. ΣΠΦ 637 Εισαγωγή στην Αρχαιολογία του Φύλου Το μάθημα σκοπό έχει να παρουσιάσει τη μελέτη του φύλου, όπως έχει αναπτυχθεί στην επιστήμη της αρχαιολογίας τις τελευταίες δεκαετίες, με αναφορά σε αρχαιολογικά παραδείγματα από την Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο. Πρόκειται για ένα νέο τομέα ειδίκευσης στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, που συμβάλλει καίρια στην κατανόηση της κοινωνικής οργάνωσης, έμφυλης συμπεριφοράς και ρόλων στις ανθρώπινες κοινωνίες. Στόχος της Αρχαιολογίας του Φύλου είναι η κριτική επανεξέταση στερεοτύπων που έχουν προταθεί για την ερμηνεία κοινωνικών ρόλων και συμπεριφορών στην αρχαιότητα, και η παρουσίαση νέων προσεγγίσεων ανάλυσης αρχαιολογικών δεδομένων στο πλαίσιο των κοινωνικών επιστημών. Η μελέτη του φύλου στις αρχαίες κοινωνίες αποδομεί κοινωνικά στερεότυπα, που νομιμοποιούν κοινωνικές ανισότητες στη σύγχρονη κοινωνία. Ταυτόχρονα, συμβάλλει στον ευρύτερο τομέα της ιστορίας και εκπαίδευσης, προτείνοντας νέες ερμηνείες αναφορικά με το φύλο που διαμορφώνουν τη σύγχρονη κοινωνική συνείδηση. Στο μάθημα θα παρουσιασθεί το θεωρητικό πλαίσιο μελέτης του φύλου στην αρχαιολογία και κοινωνική ανθρωπολογία, με αναφορά σε μεθόδους και αρχαιολογικά δεδομένα, που μελετούν οι αρχαιολόγοι για την κατανόηση του φύλου στις αρχαίες κοινωνίες. Μερικά από τα θέματα που καλύπτει το μάθημα είναι: - Εξελικτικά μοντέλα, μητριαρχία και πατριαρχία - Φύλο και κοινωνική οργάνωση - Η θεωρία της μητέρας θεάς - Άνδρας κυνηγός/πολεμιστής: μύθοι και αλήθειες - Φύλο και κοινωνική ταυτότητα - Φύλο, κοινωνικοί ρόλοι και πρότυπα συμπεριφοράς - Το φύλο ως βιωματική εμπειρία - Φύλο, καταμερισμός εργασίας και παραγωγή - Φύλο και υλικός πολιτισμός - Ταφική αρχαιολογία και φύλο - Απεικονιστικά μέσα και φύλο (ανθρωπόμορφα ειδώλια, τοιχογραφίες κ.ά.) 172

173 w w w. u c y. a c. c y / e d u - Περιπτωσιολογικές μελέτες: το φύλο στις αρχαίες κοινωνίες της Ανατολικής Μεσογείου (Αιγαίο, Κύπρος) ΣΠΦ 638 Μουσεία και Φύλο: Προβολή και Εκπαίδευση Το μάθημα σκοπό έχει να παρουσιάσει τη θεώρηση που έχει αναπτυχθεί στον τομέα της μουσειολογίας σχετικά με την προβολή του φύλου στα σύγχρονα μουσεία. Συγκεκριμένα, στο μάθημα θα ασχοληθούμε με τον διαμορφωτικό και εκπαιδευτικό ρόλο των μουσείων σε επίπεδο επιστήμης, κοινωνίας και σχολικής εκπαίδευσης (οργανωμένες συλλογές, έντυπο υλικό). Θα γίνει, επίσης, αναφορά στις καταβολές των προκαταλήψεων που διαμορφώνουν το έργο των αρχαιολόγων/μουσειολόγων και νομιμοποιούν σύγχρονα κοινωνικά στερεότυπα παραποιώντας την ιστορία. Στο πλαίσιο του μαθήματος θα εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους προβάλλεται σήμερα το φύλο στα μουσεία, με αναφορά σε συγκεκριμένα παραδείγματα. Επιπλέον, θα ασχοληθούμε με τις συνέπειες της διαστρεβλωμένης παρουσίασης έμφυλων ρόλων για τη διαμόρφωση της ιστορίας και τη διαιώνιση σύγχρονων κοινωνικών στερεοτύπων. Τέλος, θα αναφερθούμε σε νέες προσεγγίσεις στη μουσειολογία, που στόχο έχουν να «ελευθερώσουν» τα έμφυλα υποκείμενα από σύγχρονες προκαταλήψεις και να προτείνουν νέα ερμηνευτικά μοντέλα στην εκπαίδευση. Μερικά από τα θέματα που καλύπτει το μάθημα είναι: - Το μουσείο ως μέσο εκπαίδευσης στη σύγχρονη κοινωνία - Κοινωνικά στερεότυπα και η ερμηνεία του φύλου στην αρχαιολογία - Ο αντίκτυπος των αρχαιολογικών ερμηνειών στη μουσειολογία και εκπαίδευση - Προβολή του φύλου στα σύγχρονα μουσεία - Περιπτωσιολογικές μελέτες: το φύλο σε αρχαιολογικά, λαογραφικά μουσεία, και φυσικής ιστορίας - Νέες προσεγγίσεις για την προβολή του φύλου στα μουσεία - Χρήση μέσων για την προβολή του φύλου και εκπαιδευτικές μέθοδοι - Μαθαίνοντας από το παρελθόν ΣΠΦ 639 Γλώσσα και Φύλο Το σεμινάριο διερευνά τον ρόλο που παίζει το φύλο σε διάφορα επιστημονικά πεδία, εστιάζοντας ειδικότερα στη γλώσσα ως φωνολογία (π.χ., επιτονισμός), μορφολογία (π.χ. αξίες θηλυκών εμπορικών επωνυμιών), σημασιολογία (π.χ. θηλυκού γένους όροι ως παρεκκλίσεις), ανάλυση συνομιλίας και πραγματολογία (ευγένεια, προσβολές και χιούμορ). Από τη δεκαετία του 80 και μετά, η γλωσσολογία και οι μελέτες της γλώσσας έχουν υποστεί μια αλλαγή παραδείγματος, καθώς το φύλο, από περιφερειακή μέχρι πρότινος κατηγορία στην επιστημονική μελέτη της γλώσσας, αναφύεται ως κρίσιμο πεδίο γλωσσολογικής διερεύνησης. Το αποτέλεσμα είναι η διαμόρφωση ενός νέου επιστημονικού πεδίου με το όνομα «Γλώσσα και Φύλο». Θα ορίσουμε τη γλώσσα και, στη συνέχεια, τη σχέση γλώσσας και φύλου σύμφωνα με τα κύρια θεωρητικά πλαίσια εργασίας που δομούν το πεδίο αυτό: τη θεωρία του «ελλείμματος» (Lakoff 1975 and 2004), τη θεωρία της «διαφοράς» (Tannen 1990), τη θεωρία του μεταμοντέρνου/ κουήρ θεωρία (Hall & Bucholtz 1995; Cameron 1998 σε διάφορα μέρη του βιβλίου). Στη συνέχεια, θα εξετάσουμε πώς το φύλο αλληλεπιδρά με τη δομή της γλώσσας και πώς το φύλο συμμετέχει στη δόμηση του λόγου. Προς την κατεύθυνση αυτή θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση μέσα από τη διερεύνηση της ενσωμάτωσης τόσο του φύλου όσο και της γλώσσας μέσα σε δομές εξουσίας, αυθεντίας και κοινωνικής ανισότητας. Έτσι, τα κοινωνικά και πολιτισμικά συγκείμενα θα αναδειχθούν ως κρίσιμης σημασίας για τη νοηματοδότηση τόσο των γλωσσολογικών πρακτικών όσο και των κατηγοριών του φύλου. Όροι κλειδιά: δομή γλώσσας διεπαφής και φύλο, θηλυκή και αρρενωπή φωνή, εμπορικές επωνυμίες και κοινωνική αξία, σύνταξη και απώλεια εμπρόθετης δράσης, σημασιολογία και παρέκκλιση, φεμινισμός και ανάλυση συνομιλίας ΣΠΦ 640 Κοινωνικό Φύλο και Δημόσια Πολιτική Μέσα από φεμινιστική κριτική λόγου, θεωρία κοινωνικών κινημάτων και φεμινιστική ανάλυση πλαισίων πολιτικής, το μάθημα εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους ζητήματα σχετικά με τις γυναίκες και το κοινωνικό φύλο αποκτούν ορατότητα στη δημόσια σφαίρα και παίρνουν σχήμα μέσα σε προγράμματα δημόσιας πολιτικής. Εξετάζονται, επίσης, οι συνέχειες και οι ασυνέχειες ανάμεσα σε διαφορετικές πολιτικές ισότητας φύλου (πολιτική της διαφοράς και πολιτική της ταυτότητας πολιτική της αναγνώρισης και/ή πολιτική της αναδιανομής θετικές δράσεις και πολιτικές ισότητας ευκαιριών πολιτική της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου). Διατηρώντας μια κριτική στάση απέναντι σε θεωρίες περί διαφοράς των φύλων, βιολογισμού και ουσιοκρατισμού, το μάθημα εξετάζει με ποιο τρόπο ζητήματα, όπως η φροντίδα, η ανεργία, και η πολιτότητα με όρους σχέσεων οικειότητας» εμφυλοποιούνται και/ή αφυλοποιούνται όσο αφορά σε προγράμματα και διαμάχες για πολιτικές. Επίσης, εξετάζεται πώς σύγχρονα κοινωνικά και πολιτικά νομικά εργαλεία, μηχανισμοί και θεσμοί που οργανώνονται με κεντρικό άξονα τις διαφορές των φύλων προωθούν ή αποτυγχάνουν να προωθήσουν την ισότητα φύλου και ανατρέπουν ή επιβεβαιώνουν τα διάφορα καθεστώτα φύλου. Το μάθημα επικεντρώνεται σε κοινωνικά προβλήματα με διαφορετική και διαφοροποιητική επίδραση σε άντρες και γυναίκες, εξετάζοντας πολιτικές που προσφέρουν λύσεις σε διεθνές και εθνικό επίπεδο και αξιολογώντας την αποτελεσματικότητα των πολιτικών αυτών. Η ανάλυση της κοινωνικής περιθωριοποίησης και της υποταγής βασίζεται στην ανάλυση διαπλεκόμενων συστεμικών ανισοτήτων, όπως και της διαπλοκής των επιδράσεων της ράτσας, του κοινωνικού φύλου, της κοινωνικής τάξης και του σεξουαλικού προσανατολισμού. Το μάθημα επιτρέπει στους/στις μεταπτυχιακούς/ές φοιτητές/τριες να εστιάσουν σε πολιτικές που αφορούν σε συγκεκριμένους τομείς: απασχόληση και ανεργία κράτος οικογένεια και πρόνοια ισορροπία οικογένειας και εργασίας έμφυλος καταμερισμός οικιακής εργασίας και φροντίδας ρύθμιση και έλεγχος του σώματος των γυναικών έμφυλη βία και παρενόχληση έκτρωση και αναπαραγωγικά δικαιώματα γάμος, υιοθεσίες και πτυχές της ζωής που αφορούν σε σχέσεις οικειότητας. ΣΠΦ 641 Ανθρωπολογία του Φύλου Το μάθημα εξετάζει έμφυλες ταυτότητες, σχέσεις και σημασίες σε διάφορες κουλτούρες. Εξετάζεται η ιστορική ανάπτυξη ανθρωπολογικών θεωριών του φύλου, από τις κλασικές προσεγγίσεις μέχρι τη μεταμοντέρνα εποχή, συζητείται η αρσενική προκατάληψη στον επιστημονικό χώρο της ανθρωπολογίας, τίθενται υπό κριτική ανθρωπολογικές αφηγήσεις, οι οποίες εμπεδώνουν πατριαρχικές ιδεολογίες και εξετάζεται πώς μια ευαίσθητη στο φύλο προσέγγιση αποσταθεροποιεί κυρίαρχες τάσεις στην ανθρωπολογία και επιτρέπει την ανάλυση έμφυλων διαστάσεων της ανθρώπινης ζωής. Ανάμεσα στα κύρια ερωτήματα που τίθενται στο μάθημα περιλαμβάνονται: Ποια είδη κοινοτυπιών καθορίζουν την πολιτισμική κατανόηση της αρσενικότητας και της θηλυκότητας; Πώς χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται ανθρωπολογικά δεδομένα σε επιχειρήματα για την καθολικότητα ή την ιστορική συγκεκριμενικότητα της ανισότητας των φύλων; Πώς θα μπορούσε μια διερεύνηση των θεωριών περί ανθρώπινης φύσης, 173

174 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ καθώς, επίσης, περί πολιτισμικών δομών, εξουσίας και εμπρόθετης δράσης να μας βοηθήσει σε μια αξιολόγηση εναλλακτικών στρατηγικών για τη διαπολιτισμική αναπαράσταση της αρσενικότητας και της θηλυκότητας ; Ποια η συνεισφορά της φεμινιστικής ανθρωπολογίας τόσο στον κλάδο της ανθρωπολογίας όσο και στην ανάπτυξη πολιτικών ισότητας φύλου; Λαμβάνοντας υπόψη τη σχέση ανάμεσα στο κοινωνικό φύλο και άλλες σχέσεις διαφοράς και ανισότητας, ποιο είναι το μέλλον των σπουδών φύλου στην ανθρωπολογία; Πώς αντιμετωπίζουν οι φεμινιστές/τριες ανθρωπολόγοι καθολικές θέσεις για την καταπίεση των γυναικών; Με ποιο τρόπο φεμινιστές/τριες ανθρωπολόγοι έχουν στρέψει το ενδιαφέρον στο κοινωνικό φύλο και πώς αυτή η μεταστροφή του ενδιαφέροντος έχει δώσει νέα μορφή στην επιστήμη της ανθρωπολογίας; Ποιες οι προκλήσεις της φεμινιστικής έρευνας πεδίου και της φεμινιστικής εθνογραφίας; Πώς έχει διευρύνει η φεμινιστική ανθρωπολογία τις θεωρητικές και μεθοδολογικές πλαισιώσεις του πολιτισμού, της συγγένειας, της εξουσίας, της σεξουαλικότητας, του αιμομικτικού ταμπού, της οικογένειας, του καθαρού και του βρόμικου, της υγείας και της ασθένειας; ΣΠΦ 642 Φυλή, Φύλο και Μεταποικιακός Φεμινισμός Ο κύριος στόχος του μαθήματος είναι να ενσωματώσει τη φεμινιστική μεταποικιακή σκέψη, η οποία αναδεικνύει την επίδραση της μεταποικιακής κατάστασης ειδικά πάνω στις ζωές των γυναικών, στην κατανόηση της σχέσης του φύλου, της ράτσας, της σεξουαλικότητας και της κοινωνικής τάξης στη μελέτη της αποικιοκρατίας και των ιστοριών της. Τα προγράμματα της αυτοκρατορίας έχουν εμπεδωθεί και διατηρηθεί μέσα από ιεραρχικές κατηγοριοποιήσεις, οι οποίες περιθωριοποιούν αποικοιοποιημένα υποκείμενα. Το μάθημα εξετάζει τις ιδιαιτερότητες των υπάλληλων (subaltern) εμπειριών των γυναικών, των αγώνων και των μορφών αλληλεγγύης τους μέσα από διερεύνηση τών πιο κάτω ερωτήσεων: Πώς οι (μετα)αποικιακές συναντήσεις διαμορφώνουν έμφυλες, φυλετικοποιημένες, ταξικές και σεξουαλικές ταυτότητες; Πώς οι γυναίκες έκτισαν και κτίζουν μορφές αλληλεγγύης [ανά]μεσα στη βία και έναντί της; Πώς οι έμφυλες, φυλετικοποιημένες, ταξικές και σεξουαλικές διαπραγματεύσεις της εξουσίας ορίζουν εκ νέου την ιστορία των αποικιών, των αυτοκρατοριών, και του ευρύτερου μεταποικιακού κόσμου; Το μάθημα προσεγγίζει τη μετα-αποικιακότητα όχι ως μια γεωγραφικά και ιστορικά προδιαγεγραμμένη κατηγορία, αλλά ως σημείο αναφοράς των άνισων σχέσεων εξουσίας που προκύπτουν από νεωτερικές αποικιακές και καισαρικές (imperial) δράσεις και διαδράσεις. Η άνοδος των μεταποικιακών και διασπορικών σπουδών έχει φέρει στην επιφάνεια ένα εύρος νέων ζητημάτων για τη φεμινιστική μεταποικιακή κριτική. Παράλληλα με αυτά τα ζητήματα, στο μάθημα εξετάζονται οι πολλαπλές σημασίες της έννοιας της διεθνικότητας (transnationalism) και η σχέση της με άλλες έννοιες, όπως παγκοσμιοποίηση και πλανητικότητα, όπως και η επίδραση των εννοιών αυτών στις φεμινιστικές λογοτεχνικές και πολιτισμικές σπουδές. ΣΠΦ 643 Φεμινιστική Πολιτική Φιλοσοφία Το μάθημα προσφέρει στους φοιτητές και στις φοιτήτριες την ευκαιρία να εστιάσουν και να αναστοχαστούν πάνω σε εκπροσωπευτικές διανοήτριες και έννοιες κλειδιά διαφόρων σχολών φεμινιστικής πολιτικής φιλοσοφίας (φιλελεύθερος φεμινισμός, ριζοσπαστικός φεμινισμός, αναλυτικός φεμινισμός, ηπειρωτικός φεμινισμός). Συζητείται το έργο πολιτικών φιλοσόφων, όπως οι Christine de Pizan, Mary Wollstonecraft, J. S. Mill, Harriet Taylor Mill, Iris Marion Young, Catherine McKinnon, Carole Pateman, Martha Nussbaum, Andrew Dworkin, Anne Phillips, Virginia Held, Susan Moller Okin κ.ά. Το μάθημα συζητά και αξιολογεί κριτικά τις ιδέες τους για το κοινωνικό φύλο και τη δημόσια πολιτική, την αντιπροσώπευση, την ισότητα και τη διαφορά, την πολυπολιτισμικότητα, τη δημοκρατία, τον ρεπουμπλικανισμό, την πολιτική αρετή και την πολιτότητα, τη θεωρία των δυνατοτήτων, την πορνογραφία και την πορνεία ως μορφές βίας κατά των γυναικών, το κοινωνικό φύλο και την ανθρώπινη ανάπτυξη, την ηθική της φροντίδας, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την πολιτική του σώματος, τις φεμινιστικές προσεγγίσεις στην κοινωνία των πολιτών, την ανάπτυξη και την αγορά, τη δικαιοσύνη (κοινωνική και παγκόσμια), την ευθύνη και τη συμπερίληψη. ΣΠΦ 644 Φύλο και Βιοπολιτική Το μάθημα εξετάζει τη σχέση φύλου και βιοπολιτικής. Στις τελευταίες του διαλέξεις στο College de France, ο Foucault χρησιμοποιεί τον όρο βιοπολιτική, για να αναφερθεί σε τροπικότητες πολιτικής και μηχανισμούς ελέγχου πληθυσμού, που εξασκούνται στο επίπεδο της ζωής ως βελτιστοποίησης. Εδώ περιλαμβάνονται πολιτικές που αφορούν στον έλεγχο των γεννήσεων και της θνησιμότητας, όπως, επίσης, και συστήματα επιτήρησης που ελέγχουν τα ποσοστά υγείας και ασθένειας. Το μάθημα εξετάζει είδη βιοπολιτικής, που ασκούνται ειδικά στα σώματα των ανδρών, των γυναικών, των ΛΟΑΤΚΔΣ (Λεσβίες, Ομοφυλόφιλοι, Αμφιφυλόφιλοι/ες, Τρανς, Κουήρ, Διαφυλικοί/ές, Σύμμαχοι) και άλλων ομάδων, αλλά, επίσης, εξετάζει το ίδιο το φύλο ως μια τεχνολογία που ασκείται ειδικά για την κανονικοποίηση της σεξουαλικότητας μέσα από τη ρύθμιση της αναπαραγωγικής αρένας και της βελτιστοποίησης της σεξουαλικής αναπαραγωγής. Με έμφαση σε ερωτήματα για ζητήματα αναπαραγωγής και αναπαραγωγικής επιλογής, γονιμότητας και υπογονιμότητας, εμφυλοποιημένης βελτιστοποίησης υγείας και ποιότητας ζωής, το μάθημα εξετάζει πώς μέσα από τον βιοπολιτικό φακό επαναπλαισιώνονται διαμάχες για το κοινωνικό φύλο και τη σεξουαλικότητα. Ανάμεσα στα ερωτήματα- κλειδιά περιλαμβάνονται: Τι σημαίνει εμφυλοποιημένη βιοπολιτική; Αποτελεί το φύλο τεχνολογία βιοπολιτικής εξουσίας; Ποιοι είναι μερικοί από τους σύγχρονους μηχανισμούς ελέγχου της αναπαραγωγής και της σεξουαλικής υγείας; Πώς οι μηχανισμοί αυτοί αντικατοπτρίζουν και αναπαράγουν ανισότητες υγείας, που διαπλέκονται γύρω από τους άξονες της ράτσας, της κοινωνικής τάξης και του φύλου; Πώς θα μπορούσαμε να εννοιολογήσουμε την επιλογή και την αυτονομία μέσα σε ρυθμιστικά και κανονιστικά συγκείμενα; Πώς η συχνότητα, η διάγνωση και η αντιμετώπιση συγκεκριμένων ασθενειών (π.χ., καρκίνου του μαστού, καρδιοπαθειών, διατροφικών διαταραχών, γήρανσης) σχηματοποιούνται από το φύλο, τη ράτσα και την κοινωνική τάξη; Ποιες είναι οι συνθήκες που οδηγούν στο βέλτιστο για άντρες, γυναίκες και ΛΟΑΤΚΔΣ; ΣΠΦ 689 Εξατομικευμένη Μελέτη Σκοπός να υποστηρίξει την εξοικείωση των φοιτητών με κείμενα και ερευνητικά δεδομένα τα οποία δεν καλύπτονται στα υπόλοιπα μαθήματα ΣΠΦ 776 Queer Theory και Σπουδές Σεξουαλικότητας Το σεμινάριο εισαγάγει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες στη θεωρία κουήρ (Queer) και στο πως αυτή προβληματοποιεί την καταστασιακή θεώρηση του δίπολου φύλο (ως βιολογικό) vs κοινωνικό φύλο (ως κοινωνική κατασκευή). Θέματα αποσταθεροποίησης της ετεροκανονικότητας (τόσο ως κοινωνικού συστήματος όσο και ως κανονιστικής υπόθεσης που ενημερώνει τη μελέτη της ιστορίας και των κειμένων), κριτικής γενεαλογίας της κατηγορίας του «κανονικού» και της αυξημένης έμφασης στη μελέτη της σεξουαλικότητας και των σεξουαλικών πράξεων αναπτύσσονται σε σχέση και σε αντιπαράθεση με ουσιοκρατικές νοηματοδοτήσεις του φύλου και πολιτικές ταυτότητας (identity politics). Το σεμινάριο ανιχνεύει τις θεωρητικές ρίζες της θεωρίας κουήρ στη μετα-δομιστική κριτική θεωρία, σε κρίσιμα στιγ- 174

175 Mαίρη Kουτσελίνη, Kαθηγήτρια Aναλυτικά προγράμματα, Διδασκαλία και παρεμβατικά προγράμματα στην εκπαίδευση, Ανάπτυξη, εγκυροποίηση και αξιολόγηση προγραμμάτων, Διδασκαλία και παρέμβαση στην εκπαίδευση, Έρευνα δράσης, Διαφοροποίηση διδασκαλίας μάw w w. u c y. a c. c y / e d u μιότυπα από την ιστορία των κινημάτων ΛΟΑΤ (κινήματα λεσβίων, ομοφυλοφίλων, αμφιφυλόφιλων, τρανσέξουαλ) και στη συνέχεια (αλλά) και ασυνέχεια των κινημάτων αυτών με άλλα απελευθερωτικά κινήματα. Στο σεμινάριο μελετώνται βασικά κείμενα των Eve Kosofsky Sedgwick, Judith Butler, Lauren Berlant και Michael Warner, αλλά και κείμενα πιο πρόσφατης βιβλιογραφίας. Οι περιγραφές των πιο κάτω μαθημάτων βρίσκονται στους οδηγούς σπουδών των οικείων τμημάτων: ΑΤΧ 562 Πορτρέτα Γυναικών στη Βυζαντινή Τέχνη ΒΝΕ 535 Όψεις του Ανδρικού και του Γυναικείου Κόσμου ΒΝΕ 561 Η Εικόνα της Γυναίκας στη Βυζαντινή Λογοτεχνία ΓΑΛ 503 Πρωτοπορίες και θεωρίες του φύλου ΕΠΑ 536 Θρησκείες και Φύλο ΕΠΑ 599 Θεωρίες Φύλου και Πολιτικές Αναλυτικών Προγραμμάτων ΕΠΑ 641 Φύλο και Εκπαίδευση ΚΠΕ 514 Φεμινιστική Θεωρία ΚΠΕ 614 Κοινωνιολογία των Κοινωνικών Κινημάτων Επικοινωνία Συντονίστρια του Προγράμματος Μαίρη Ιωαννίδου-Κουτσελίνη Καθηγήτρια Πρόεδρος της Έδρας ΟΥΝΕΣΚΟ και Κέντρου Σπουδών Φύλου Τηλ.: , Ηλ. Ταχ.: edmaryk@ucy.ac.cy Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Χαρούλα Αγγελή-Βαλανίδη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγική αξιοποίηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στη μαθησιακή διαδικασία, σχεδιασμός αναλυτικών προγραμμάτων ενισχυμένων με την τεχνολογία, εκπαιδευτικός σχεδιασμός λογισμικών προγραμμάτων, εξ αποστάσεως μάθηση και σχεδιασμός μαθησιακών περιβαλλόντων για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Aθανάσιος Γαγάτσης, Kαθηγητής Επιστημολογικά, διδακτικά, οντογενετικά εμπόδια σε σχέση με τη μάθηση μαθηματικών εννοιών, τα λάθη στα Μαθηματικά και οι στάσεις των δασκάλων για αυτά, Ιστορία της Μαθηματικής Εκπαίδευσης. Αναγνωσιμότητα των Μαθηματικών Κειμένων. Μαθησιακές δυσκολίες και Μαθηματικά. Zέλεια Γρηγορίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Φιλοσοφία της εκπαίδευσης (ειδικότερα, μεταστρουκτουραλιστική θεωρία και ανάλυση του παιδαγωγικού λόγου-aircourse και εκπαιδευτικών πρακτικών), διαπραγμάτευση πολιτισμικών ταυτοτήτων στην εκπαίδευση σε συνθήκες διασποράς, παγκοσμιοποίησης και διαπολιτισμικότητας, μεταποικιακή θεωρία και εκπαίδευση, και πένθος και συλλογική μνήμη. Ζαχαρίας Ζαχαρία, Αναπληρωτής Καθηγητής Η χρήση προσομοιώσεων ως γνωστικών εργαλείων για τη διδασκαλία και μάθηση στις φυσικές επιστήμες, ο πληροφορικός εμπλουτισμός αναλυτικών προγραμμάτων και διδακτικού υλικού και η καλλιέργεια θετικών στάσεων ως προς τη διερεύνηση φυσικών φαινομένων. Ιλιάδα Ηλία, Επίκουρη Καθηγήτρια Eπίλυση μαθηματικού προβλήματος, κατανόηση γεωμετρικού σχήματος, σημειωτική προσέγγιση στη μάθηση των μαθηματικών, με έμφαση στην προσχολική εκπαίδευση, εικονογραφημένα βιβλία και ανάπτυξη μαθηματικών εννοιών, ρόλος των χειρονομιών στην κατανόηση μαθηματικών εννοιών σε παιδιά μικρής ηλικίας. Μαρία Ηλιοφώτου Μένον, Καθηγήτρια Η χρήση των βαθμών απόδοσης στην εκπαιδευτική διοίκηση, η επίδραση οικονομικών και κοινωνικών παραγόντων στη ζήτηση για την ανώτερη εκπαίδευση, οι παράγοντες που διαμορφώνουν την εκπαιδευτική πολιτική και οι προσδοκίες των υποψηφίων δασκάλων σε θέματα σχολικής οργάνωσης και διοίκησης. Έλενα Ιωαννίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Διδακτική της Ελληνικής στα πλαίσια του κριτικού εγγραμματισμού και της κειμενοκεντρικής προσέγγισης, πολυγλωσσία και γλωσσική διμορφία στην εκπαίδευση, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε ζητήματα ταυτότητας και ισχύος, γλωσσική εθνογραφία ως φιλοσοφία έρευνας, και γλωσσικός σχεδιασμός και γλωσσική πολιτική σε περιοχές με πολιτική αστάθεια. Ελευθέριος Κληρίδης, Επίκουρος Καθηγητής Παγκόσμια διακυβέρνηση και πολιτικές ανάπτυξης, ευρωπαϊκή πολιτική και εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, τάσεις στην εκπαίδευση στη μεσογειακή λεκάνη, διαμόρφωση ταυτοτήτων και υποκειμένων, έρευνα στα σχολικά εγχειρίδια, διεθνείς σχέσεις και εκπαιδευτικός δανεισμός, μελέτη των ξένων επιδράσεων' στην κυπριακή εκπαίδευση, κυπριακή εκπαιδευτική ιστορία την περίοδο της αγγλοκρατίας. Σταυρούλα Κοντοβούρκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδαγωγική του γραμματισμού και διδακτική του γλωσσικού μαθήματος, αξιοποίηση κοινωνιοπολιτισμικών και μεταδομιστικών θεωριών και ποιοτικής μεθοδολογίας έρευνας για τη διερεύνηση δεξιοτήτων και πρακτικών γραμματισμού, της επιτέλεσης εγγράμματων ταυτοτήτων εντός και εκτός σχολείου, της πολυτροπικότητας στα κείμενα και στην ενασχόληση με αυτά, και της πραγμάτωσης αναλυτικών προγραμμάτων στο γλωσσικό μάθημα. Κωνσταντίνος Κορφιάτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Μεθοδολογία προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, μελέτη δυσκολιών στην κατανόηση οικολογικών εννοιών και διαδικασιών, παραγωγή και αξιολόγηση διδακτικού υλικού για τις περιβαλλοντικές επιστήμες, θεωρίες εννοιολογικής αλλαγής και κοσμοαντιλήψεων για το περιβάλλον, ιστορία και φιλοσοφία της επιστήμης, με έμφαση στις βιολογικές επιστήμες. 175

176 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ θησης, Γνωστική και μεταγνωστική ανάπτυξη, Αλφαβητισμός, Ιστορία της εκπαίδευσης, Εκπαίδευση και πολιτότητα. Λεωνίδας Κυριακίδης, Καθηγητής Αποτελεσματικότητα και σχολική βελτίωση, Αρχική και πρόσθετη αξιολόγηση, Αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας, Σύζευξη διαμορφωτικής και συγκριτικής αξιολόγησης, Τεχνικές ελέγχου εγκυρότητας γνωρίσματος. Kωνσταντίνος Κωνσταντίνου, Καθηγητής Ανάπτυξη προγραμμάτων Φυσικής στη μέση και ανώτερη εκπαίδευση, Εκπαιδευτική τεχνολογία, με ιδιαίτερη αναφορά στη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή ως γνωστικού εργαλείου και εκπαιδευτικού μέσου, Διαθεματική προσέγγιση και δημιουργικότητα στον τομέα των φυσικών επιστημών. Ελένη Λοΐζου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Το χιούμορ των μικρών παιδιών και η επίδρασή του στη μάθηση, Συμμετοχή και ενδυνάμωση των παιδιών, εκπαιδευτικών και γονιών στις εκπαιδευτικές διαδικασίες, Γλωσσική ανάπτυξη και αναδυόμενος γραμματισμός κατά τη νηπιοσχολική περίοδο, Αναλυτικά προγράμματα της νηπιοσχολικής περιόδου, Βρεφική (0-3 χρόνων) ανάπτυξη και πρακτικές εφαρμογές, και εκπαίδευση εκπαιδευτικών. Mαριάννα Παπαστεφάνου, Καθηγήτρια Διαμάχη Mοντέρνου/Mεταμοντέρνου στη Φιλοσοφία της Παιδείας, Γνωστικά Διαφέροντα και Mάθηση, Θεωρίες Yποκειμενικότητας, Γλώσσας, Kουλτούρας και οι Εφαρμογές τους στην Eκπαίδευση, και Kοινωνική και Kριτική Θεωρία της Σχολής της Φρανκφούρτης. Δήμητρα Πίττα-Πανταζή, Aναπληρώτρια Καθηγήτρια Κατανόηση της δομής της μαθηματικής σκέψης, Γνωστική ανάπτυξη των μαθηματικών εννοιών, Χρήση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία και στη μάθηση των μαθηματικών, Mαθηματική δημιουργικότητα, Αναγνώριση και εκπαίδευση χαρισματικών μαθητών στα μαθηματικά, Γνωστικά στυλ και μαθηματικές ικανότητες, Εκπαίδευση εκπαιδευτικών για διδασκαλία μαθηματικών. Σιμώνη Συμεωνίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ιστορία, Πολιτική και Πρακτική της Ενιαίας Εκπαίδευσης στην Κύπρο και στο Εξωτερικό, Ενιαία Εκπαίδευση και Αναλυτικά Προγράμματα, Παιδαγωγική της Ενιαίας Εκπαίδευσης, Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών για την Ενιαία Εκπαίδευση, Σπουδές περί Αναπηρίας στην Εκπαίδευση, Σπουδές περί Αναπηρίας. Νίκη Τσαγγαρίδου, Καθηγήτρια Στοχαστική Διδασκαλία, ΓνώσηΕκπαιδευτικών, Πεποιθήσεις Εκπαιδευτικών, Αποτελεσματική Διδασκαλία, Μοντέλα Διδασκαλίας και Αναλυτικών Προγραμμάτων στον Τομέα της Φυσικής Αγωγής. Ελένη Φτιάκα, Aναπληρώτρια Καθηγήτρια Εκπαιδευτική νομοθεσία, πολιτική και πρακτική, έννοια της διαφοράς στην εκπαίδευση, αναπηρία, ενιαία εκπαίδευση, παγκοσμιοποίηση. Σταύρος Σ. Φωτίου, Kαθηγητής Xριστιανική Aγωγή, Xριστιανική Hθική, Kοινωνιολογία του Xριστιανισμού, Mεθοδολογία της διδασκαλίας, Στάσεις δασκάλων και μαθητών προς τη Xριστιανική Aγωγή. Χαράλαμπος Χαραλάμπους, Επίκουρος Καθηγητής Αξιολόγηση/μέτρηση της ποιότητας διδασκαλίας, με έμφαση σε πρακτικές διδασκαλίας και στο γνωστικό επίπεδο των έργων που αξιοποιούνται στη διδασκαλία, εντοπισμός παραγόντων που καθορίζουν την εκπαιδευτική αποτελεσματικότητα (π.χ. γνώση εκπαιδευτικών, σχολικά εγχειρίδια και η χρήση τους), ποσοτική και ποιοτική έρευνα και μέτρηση της ποιότητας διδασκαλίας, ποιότητα διδασκαλίας και μαθησιακά αποτελέσματα. Kωνσταντίνος Xρίστου, Kαθηγητής Λύση του μαθηματικού προβλήματος, αξιολόγηση στα μαθηματικά, διαδικασία επιτάχυνσης κατανόησης των μαθηματικών εννοιών, ενσωμάτωση ηλεκτρονικών υπολογιστών στη διδασκαλία των μαθηματικών. Μιράντα Χρίστου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ο ρόλος των εκπαιδευτικών συστημάτων στη διαμόρφωση συλλογικής μνήμης και ιστορίας, ο παιδαγωγικός ρόλος των ΜΜΕ στις αναπαραστάσεις ανθρώπινου πόνου, εκπαίδευση και παγκοσμιοποίηση, φύλο και εκπαίδευση. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Χριστίνα Γεωργίου-Μιχαηλίδη Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: Αναστασία Κώστα-Δημητρίου Τηλ.: Τηλεομ: Ηλ. Ταχ.: Πηνελόπη Κίτσιου Τηλ.: Τηλεομ: Ηλ. Ταχ.: Σταυρούλα Φιλίππου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ανάπτυξη Προγραμμάτων, Θεωρία και Μεθοδολογία της Διδασκαλίας, Θεωρία, Ιστορία και Κοινωνιολογία (Αναλυτικών) Προγραμμάτων, Επαγγελματική Ταυτότητα Εκπαιδευτικών και Αναλυτικά Προγράμματα, Έρευνα Δράσης, Σπουδές Προγραμμάτων, Ευρωπαϊκή Εκπαιδευτική Πολιτική και Αναλυτικά Προγράμματα, Εθνική και Ευρωπαϊκή Ταυτότητα/Πολιτότητα στην Εκπαίδευση, Διδακτική των Κοινωνικών Σπουδών, Αγωγή του Πολίτη. 176

177

178 Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Εισαγωγή Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα των μελών του Τμήματος ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κυπριακής κοινωνίας, αλλά έχουν και διεθνή προσανατολισμό. Βαρύνουσα σημασία δίδεται στη διεπιστημονική έρευνα στα πλαίσια ευρύτερων ερευνητικών προγραμμάτων τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Το Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών έχει ως στόχο του την αγωγή και την έρευνα στα γνωστικά αντικείμενα της Κοινωνιολογίας και της Πολιτικής Επιστήμης. Προσφέρει πτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα στα συγκεκριμένα αντικείμενα. Το Τμήμα προσφέρει δύο μεταπτυχιακά προγράμματα επιπέδου μάστερ στην Πολιτική Επιστήμη και στην Κοινωνική και Πολιτική Θεωρία και δύο διδακτορικά προγράμματα α) στην Κοινωνιολογία και β) στην Πολιτική Επιστήμη. Επίσης, το Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών συμμετέχει στη σύμπραξη πανεπιστημίων για την προσφορά του Ευρωπαϊκού Μάστερ στα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στον Εκδημοκρατισμό. (Η σύμπραξη των πανεπιστημίων αποτελεί μια πρωτοποριακή συνεργασία 41, συνολικά, πανεπιστημίων από τα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Κοινωνικής και Πολιτικής Θεωρίας προσφέρει εξειδίκευση σε γνωστικά αντικείμενα στους τομείς της Κοινωνιολογίας και της Πολιτικής Επιστήμης, με έμφαση στις κατευθύνσεις θεωρητικής κατάρτισης. Συγκεκριμένα, προσφέρει εξειδικευμένη αγωγή στις μεθόδους έρευνας, η οποία θα βοηθήσει τους φοιτητές να αναπτύξουν ικανότητες επεξεργασίας, κριτικής ανάλυσης και διερεύνησης κοινωνικών και πολιτικών ζητημάτων. Προσφέρει επιστημονικό υπόβαθρο σε μια εξειδικευμένη θεματολογία θεωρητικών τομέων στην Κοινωνιολογία και την Πολιτική Επιστήμη, όπως φαίνονται στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Ευρύτερος στόχος του προγράμματος είναι η θεωρητική κατάρτιση ως προετοιμασία για διδακτορικές σπουδές, αλλά και η εξειδίκευση σε τομείς που υποβοηθούν κυρίως την κοινωνική έρευνα και τη διεκπεραίωση ερευνητικής δραστηριότητας στο πλαίσιο ειδικών προγραμμάτων. Οργάνωση Προγράμματος Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Μάστερ στην Κοινωνική και Πολιτική Θεωρία αποτελείται από δύο στοιχεία: I. Μαθήματα II. Διπλωματική Εργασία Ι. Μαθήματα Κάθε υποψήφιος είναι υποχρεωμένος να παρακολουθήσει τέσσερα υποχρεωτικά μαθήματα και τέσσερα επιλεγόμενα, ανάλογα με την κατεύθυνση στην οποία επιθυμεί να εμβαθύνει. Κατ εξαίρεση, μετά από έγκριση της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του Τμήματος, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές του προγράμματος μπορούν να συμπεριλάβουν 178

179 w w w. u c y. a c. c y / s a p στα τέσσερα επιλεγόμενα μαθήματά τους ένα μεταπτυχιακό μάθημα από άλλο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, νοουμένου ότι είναι σχετικό με την εκπόνηση της διπλωματικής τους εργασίας. ΙΙ. Διπλωματική Εργασία Στο τρίτο εξάμηνο σπουδών, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές εκπονούν τη διπλωματική τους εργασία. Η διπλωματική εργασία είναι έκτασης λέξεων (συμπεριλαμβανομένης της βιβλιογραφίας και των παραρτημάτων). Κριτήρια Εισαγωγής και Κανόνες Φοίτησης Τα κριτήρια εισαγωγής στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα (Μάστερ) και οι κανόνες φοίτησης αναφέρονται στους Κανόνες/Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων. Για περισσότερες πληροφορίες, οι φοιτητές μπορούν να απευθύνονται στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Επιπρόσθετα με τους γενικούς κανόνες, οι απόφοιτοι ελλαδικών πανεπιστημίων και του Πανεπιστημίου Κύπρου πρέπει να έχουν γενικό βαθμό πτυχίου τουλάχιστον «Λίαν Καλώς» και άνω. Αντίστοιχος βαθμός απαιτείται και από υποψηφίους - αποφοίτους άλλων πανεπιστημίων. Υποχρεωτική προϋπόθεση είναι η καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας (TOEFL με βαθμό 550, GCE O Level με βαθμό B, IELTS με βαθμό 6.5). Γνώση μίας άλλης ξένης γλώσσας θα θεωρείται επιπρόσθετο προσόν. Ο αριθμός εισακτέων για μάστερ ετησίως, είναι 15. Απαιτήσεις Προγράμματος Απαιτείται επιτυχής συμπλήρωση 90 ECTS, οι οποίες κατανέμονται ως εξής: ECTS Μαθήματα (4x7.5)+(4x7.5) 60 Συγγραφή Μεταπτυχιακής Εργασίας (1x30) 30 Σύνολο 90 Πίστωση ECTS από Προγενέστερο Μεταπτυχιακό Τίτλο Μάστερ Σε φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς μαθήματα στο πλαίσιο άλλου μεταπτυχιακού προγράμματος, μπορεί να προσφερθεί αναγνώριση έως 20 ECTS, νοουμένου ότι τα συγκεκριμένα ECTS δεν θα αντιστοιχούν σε περισσότερα από δύο μαθήματα. Σ αυτήν την περίπτωση, το Τμήμα εξετάζει την αίτηση και, εφόσον κρίνει ότι αυτό είναι δυνατό, τα σχετικά ECTS αφαιρούνται από το διδακτικό φόρτο των μαθημάτων του προγράμματος. Υποβολή Αίτησης Εγγραφές Για πληροφορίες σχετικά με την υποβολή αιτήσεων, βλ. Κανόνες/Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Υπολογισμός Φόρτου Εργασίας (ECTS) Η πίστωση μονάδων ECTS βασίζεται στον υπολογισμό των ωρών εργασίας του φοιτητή στο διάστημα του κάθε εξαμήνου. Μία μονάδα ECTS αντιστοιχεί σε εργασία ωρών ανά εξάμηνο. Συνεπώς, μαθήματα 7.5 ECTS αντιστοιχούν σε εργασία 200 ωρών, και προτείνεται να κατανέμονται ως εξής: ECTS Τρεις ώρες διδασκαλίας Χ 13 εβδομάδες 39 Έξι ώρες κατ ιδίαν συμβουλευτικές συναντήσεις με φοιτητές 7 Χρόνος μελέτης φοιτητών στο εξάμηνο (10 ώρες προετοιμασία ανά μάθημα την κάθε εβδομάδα, κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένης της μελέτης για τις παρουσιάσεις βιβλιογραφικής έρευνας, που απαιτείται για τη συγγραφή των εργασιών) 104 Προετοιμασία και συγγραφή της τελικής εργασίας για το μάθημα 50 Σύνολο ωρών εργασίας του φοιτητή ανά μάθημα το κάθε εξάμηνο 200 Το πρόγραμμα είναι δυνατό να προσφερθεί είτε με πλήρη είτε με μερική φοίτηση. Προτεινόμενο Πρόγραμμα Σπουδών ECTS Πρώτο Εξάμηνο (2 Υποχρεωτικά Μαθήματα και 2 Επιλεγόμενα Μαθήματα = 30 ECTS) Δύο Υποχρεωτικά Μαθήματα ΚΠΕ 510 Ερμηνευτικές Προσεγγίσεις στην Πολιτική Θεωρία 7.5 ΚΠΕ 610 Κλασικές Κοινωνιολογικές Θεωρίες 7.5 Δύο Επιλεγόμενα Μαθήματα από τα πιο κάτω: ΚΠΕ 500 Μέθοδοι Έρευνας 7.5 ΚΠΕ 503 Πολιτικοί Στοχαστές 7.5 ΚΠΕ 504 Ηγεσία, Διακυβέρνηση και Πολιτική Θεωρία 7.5 ΚΠΕ 505 Δικαιοσύνη, Ελευθερία και Πόλεμος 7.5 ΚΠΕ 506 Θεωρίες Ισότητας 7.5 ΚΠΕ 511 Πολιτικές Αντιλήψεις του Εικοστού Αιώνα 7.5 ΚΠΕ 611 Τεχνολογία και Κοινωνική Αλλαγή 7.5 ΚΠΕ 618 Παγκοσμιοποίηση και Κοινωνική Θεωρία

180 ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Δεύτερο Εξάμηνο (2 Υποχρεωτικά Μαθήματα και 2 Επιλεγόμενα Μαθήματα = 30 ECTS) Δύο Υποχρεωτικά Μαθήματα ΚΠΕ 512 Πολιτική Κοινωνιολογία 7.5 ΚΠΕ 612 Σύγχρονες Κοινωνιολογικές Θεωρίες 7.5 Δύο Μαθήματα Επιλογής από τα πιο κάτω: ΚΠΕ 514 Φεμινιστική Θεωρία 7.5 ΚΠΕ 613 Κοινωνική Ανθρωπολογία 7.5 ΚΠΕ 614 Κοινωνιολογία των Κοινωνικών Κινημάτων 7.5 ΚΠΕ 615 Ειδικά Θέματα Κοινωνικής Θεωρίας 7.5 ΚΠΕ 616 Πολιτική Νομιμοποίηση 7.5 ΚΠΕ 617 Ειδικά Θέματα Πολιτικής Θεωρίας 7.5 Τρίτο Εξάμηνο ΚΠΕ 599 Διπλωματική Εργασία 30 Σύνολο 90 Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 7.5 ECTS. ΚΠΕ 500 Μέθοδοι Έρευνας Το μάθημα αυτό έχει σκοπό να βοηθήσει τους φοιτητές να κατανοήσουν τη διαδικασία ανάπτυξης ερευνών ακολουθώντας επιστημονικές διαδικασίες και προσεγγίσεις. Το μάθημα θα περιλαμβάνει: τρόπους επιλογής ερευνητικών προβλημάτων, σημασία ανασκόπησης της βιβλιογραφίας, ανάπτυξη θεωρητικών πλαισίων έρευνας, είδη μεταβλητών, ερευνητικά ερωτήματα, υποθέσεις έρευνας, ανάπτυξη ερωτηματολογίων και άλλων μέτρων μέτρησης, εγκυρότητα και αξιοπιστία των μέτρων μέτρησης, εσωτερική εγκυρότητα, κανόνες δεοντολογίας έρευνας, είδη δειγματοληψίας, μέθοδοι συλλογής δεδομένων, ανάλυση δεδομένων και ερμηνεία αποτελεσμάτων με τη χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS, είδη ερευνών, συγγραφή επιστημονικής ερευνητικής μελέτης. ΚΠΕ 503 Πολιτικοί Στοχαστές Στόχος του μαθήματος είναι να εμβαθύνει στις διαφορετικές πτυχές της σκέψης ενός πολιτικού στοχαστή, όπως, επίσης, να αναλύσει διαφορετικές προσεγγίσεις ή αποτιμήσεις του έργου του/της. Δηλαδή το μάθημα κινείται πάνω σε ένα διπλό άξονα: σκέψη και ερμηνεία, ιδέες και πρόσληψη των ιδεών. Έτσι, από τη μια, το μάθημα εστιάζει σε ιδέες πολιτικών στοχαστών και στο διανοητικό πλαίσο εντός του οποίου αναπτύχθηκαν - βιογραφικό, γλωσσικό-ιστορικό, μεθοδολογικό. Από την άλλη, η προσοχή μεταφέρεται από τα κείμενα αυτά καθαυτά στην προσλαμβάνουσα κοινωνία - π.χ. ο 20ός και ο 21ος αιώνας - εξετάζοντας πώς οι ιδέες στοχαστών, όπως ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, ο Immanuel Kant, ο John Stuart Mill, ο Karl Marx, εξυπηρετώντας σκοπούς ή/και ανάγκες, μεταφέρθηκαν, οικειοποιηθήκαν ή/και αλλοιώθηκαν αναλόγως των ειδικών συνθηκών τής κάθε εποχής. ΚΠΕ 504 Ηγεσία, Διακυβέρνηση και Πολιτική Θεωρία Διάφορες ερμηνείες, προσεγγίσεις και αναθεωρήσεις της έννοιας της «καλής», «ηθικής» ή «αποτελεσματικής» ηγεσίας και διακυβέρνησης αναδύονται καθώς προχωρά κανείς από την Κλασική Αθήνα στο παρόν. Στόχος του μαθήματος είναι να εξετάσει τη συνέχεια ή ασυνέχεια του πολιτικού στοχασμού σε σχέση με τα γνωρίσματα και χαρακτηριστικά της πολιτικής ηγεσίας, λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικές, πολιτιστικές και ιστορικές διαφορές μεταξύ των πολιτικών θεωρήσεων, που τίθενται υπό διερεύνηση. Ακολουθώντας τη σκέψη πολιτικών στοχαστών, προκύπτουν ζητήματα ορισμού του «πολιτικού», του καθορισμού, δηλαδή, εκείνου του εννοιολογικού χώρου όπου συναντώνται οι ιδέες της ισχύος, της ηθικής και του λόγου. Προκύπτουν, επίσης, ερωτήματα σε σχέση με τη φύση, μεθοδολογία αλλά και τα όρια της «πολιτικής επιστήμης»: είναι αυτή η γνώση η οποία χρειάζεται, κατά τον καθορισμό, αναθεώρηση και επιδίωξη των στόχων μιας πολιτικής κοινωνίας προϊόν εμπειρίας ή αφαιρετικής σκέψης; ΚΠΕ 505 Δικαιοσύνη, Ελευθερία και Πόλεμος Στόχος του μαθήματος είναι να εμβαθύνει στα ηθικά κυρίως ζητήματα, τα οποία προκύπτουν από ένοπλες συρράξεις, διαχωρίζοντας μεταξύ jus ad bellum και jus in bello. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος, δηλαδή, αφενός, εξετάζονται ερωτήματα του τύπου: είναι ο πόλεμος ηθικά δικαιολογημένος; Αν ναι, υπό ποιες συνθήκες; Είναι η άμυνα μια από εκείνες τις συνθήκες; Ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο πόλεμος ως εργαλείο προώθησης των νομιμοποιημένων στόχων ενός κράτους βάσει της αρχής της αυτοδιάθεσης; Επαρκούν οι ανθρωπιστικοί λόγοι, για να δικαιολογήσουν τον πόλεμο; Αν ναι, είναι η ανθρωπιστική επέμβαση απλώς αποδεκτή ή υποχρεωτική; Αφετέρου, στο μάθημα αναλύονται ερωτήματα του τύπου: Υπάρχουν ηθικοί περιορισμοί και κανόνες κατά την εμπλοκή; Αφού ένα κράτος βρίσκεται σε πόλεμο, μπορεί να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε μέσα γρήγορης απεμπλοκής είτε στοχεύοντας αμάχους είτε χρησιμοποιώντας όπλα συγκεκριμένου τύπου; Η τρομοκρατία είναι πάντοτε ηθικά απαράδεκτη; ΚΠΕ 506 Θεωρίες Ισότητας Στόχος του μαθήματος είναι να εξετάσει τις δύο βασικές μορφές τις οποίες παίρνει η έννοια της ισότητας: ισότητα ως συστατικό στοιχείο μιας αντίληψης δικαιοσύνης και ισότητα ως ένα κοινωνικό ιδεώδες. Στην πρώτη περίπτωση, θεωρίες διανεμητικής ισότητας δίνουν έμφαση στο τι πρέπει να εξισωθεί - πόροι, ευημερία, ευκαιρίες - έχοντας στο επίκεντρο τον σεβασμό των ατομικών επιλογών. Στη δεύτερη περίπτωση, το ιδεώδες της δημιουργίας μιας κοινωνίας, η οποία δεν χαρακτηρίζεται από κοινωνικούς διαχωρισμούς και ιεραρχίες, μεταφέρει την έμφαση μακριά από την εξέταση ανισοτήτων, οι οποίες οφείλονται στη διανομή αγαθών, σε ανισότητες οι οποίες οφείλονται σε περιθωριοποίηση, κυριαρχία και πολιτισμικό ιμπεριαλισμό. Έτσι, το μάθημα εξετάζει τόσο θεωρίες διανεμητικής ισότητας όσο και κοινωνικής ισότητας, αλλά και την κριτική την οποία έχουν ασκήσει θεωρίες κοινωνικής ισότητας σε θεωρίες διανεμητικής ισότητας. ΚΠΕ 510 Ερμηνευτικές Προσεγγίσεις στην Πολιτική Θεωρία Στο μάθημα αυτό εξετάζονται τα μεθοδολογικά προβλήματα, που σχετίζονται με τη μελέτη και ερμηνεία της ιστορίας της πολιτικής σκέψης. Όταν εξετάζονται πολιτικές έννοιες, όπως η δικαιοσύνη, τα δικαιώματα, η ελευθερία, μέσα από τις κειμενικές διατυπώσεις των πολιτικών στοχαστών, αναφύονται κρίσιμα μεθοδολογικά ζητήματα, που σχετίζονται με την ιστορικότητα των εννοιών, την καθολικότητα των ιδεών, και την κατανόησή τους. Η διάκριση ιστορίας και φιλοσοφίας ως ξεχωριστών αντικειμένων επιστημονικής διερεύνησης θέτει το ερώτημα εάν η ιστορία της πολιτικής σκέψης είναι κατεξοχήν αντικείμενο της ιστορικής έρευνας ή αντικείμενο φιλοσοφικής διαπραγμάτευσης. Εάν η ερμηνευτική ανάγνωση θα πρέπει να διενεργηθεί μέσω της εκλε- 180

181 ΚΠΕ 616 Πολιτική Νομιμοποίηση Η έννοια «πολιτική νομιμοποίηση» συσχετίζεται συνήθως με τη δικαιολόγηση της εξαναγκαστικής ισχύος και τη δημιουργία της πολιτικής εξουσίας, ή απλώς με τη δικαιολόγηση της υπάρχουw w w. u c y. a c. c y / s a p κτικής συνέργιας των δύο, τότε ποια είναι η σχέση ανάμεσα στις δύο μεθόδους διερεύνησης; Υπάρχει μια πλειάδα μεθοδολογικών προσεγγίσεων για την ανάγνωση των πολιτικών ιδεών, οι οποίες θα εξεταστούν διαμέσου της κριτικής ερμηνείας και ανάλυσης των έργων των κύριων εκπροσώπων της καθεμιάς. Θα αναλυθούν, μεταξύ άλλων, οι προτεινόμενες μέθοδοι των R.G. Colingwood, M. Oakeshott, L. Strauss, A. Lovejoy και Q. Skinner. ΚΠΕ 511 Πολιτικές Αντιλήψεις του 20ού Αιώνα Το μάθημα επικεντρώνεται στην αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στις πολιτικές αντιλήψεις και τα καθοριστικά ιστορικά γεγονότα του 20ού αιώνα. Κατά τον 20ό αιώνα, ο φιλελευθερισμός ανακαινίζεται και επαναπροσδιορίζεται, ο εθνικοσοσιαλισμός εμφανίζεται στο πολιτικό προσκήνιο και γίνεται επίσημο κρατικό δόγμα, ο μαρξισμός γνωρίζει μία πολυδιάσπαση σε βαθμό που η χρήση του όρου στον ενικό καταντά άκρως προβληματική (δυτικός μαρξισμός και «κριτική θεωρία», σταλινισμός, ρεφορμισμός). Οι ιδεολογικές συγκρούσεις και τα κοινωνικά κινήματα που τους αντιστοιχούν καθόρισαν ως ένα βαθμό τις ιστορικές εξελίξεις, ενώ οι τελευταίες αποτέλεσαν βάση για νέους ιδεολογικούς προσανατολισμούς, διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό των ρευμάτων σκέψης, νέες συγκλίσεις και αποκλίσεις ανάμεσα στις σχολές πολιτικής σκέψης και στις διάφορες νεοσυσταθείσες ιδεολογικές τάσεις στο «εσωτερικό» του κάθε ρεύματος. ΚΠΕ 512 Πολιτική Κοινωνιολογία Το μάθημα εξετάζει τις βασικές έννοιες και θεωρητικές συζητήσεις, τη μεθοδολογία και τη θεματολογία της πολιτικής κοινωνιολογίας. Η κοινωνική υποδομή του πολιτικού φαινομένου εξετάζεται μέσα από την ανάλυση των διαφορετικών συστημάτων πολιτικής οργάνωσης, των διαφορετικών μορφών πολιτικής δράσης, του ρόλου της ιδεολογίας και των διαδικασιών πολιτικής αντιπαλότητας και αλλαγής. Το μάθημα προσδίδει ιδιαίτερη έμφαση σε θεωρητικά ζητήματα, πάντα όμως σε συνάρτηση με την ανάλυση εμπειρικών δεδομένων. ΚΠΕ 514 Φεμινιστική Θεωρία Το μάθημα ασχολείται με τα διάφορα φιλοσοφικά ρεύματα και τάσεις, που καθορίζουν την πνευματική κληρονομιά του σύγχρονου φεμινισμού. Εξετάζονται, πρωτίστως, η εξέλιξη της φεμινιστικής σκέψης από ιστορικο-κοινωνιολογική άποψη, όπως επίσης και οι θεωρητικές διαφωνίες οι οποίες αντανακλούν ποικίλες ανάγκες και αντιλήψεις των γυναικών σε διαφορετικές κοινωνίες και καταστάσεις, οι οποίες, με τη σειρά τους, πηγάζουν από τη θεμελίωση του φεμινισμού σε ανταγωνιστικές ιδεολογικές παραδόσεις. ΚΠΕ 610 Κλασικές Κοινωνιολογικές Θεωρίες Το μάθημα εξετάζει το έργο των σημαντικότερων στοχαστών της κλασικής περιόδου της κοινωνιολογίας (περίπου από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ού). Βασικός του στόχος είναι να εμβαθύνει στα θεμελιώδη ζητήματα με τα οποία πραγματεύεται η κλασική κοινωνιολογική θεωρία. Δίδεται ιδιαίτερη έμφαση σε ερωτήματα, που αφορούν τη μεθοδολογία των κοινωνικών επιστημών, την έλευση της νεωτερικότητας και το χαρακτήρα της σύγχρονης καπιταλιστικής κοινωνίας. ΚΠΕ 611 Τεχνολογία και Κοινωνική Αλλαγή Στα πλαίσια αυτού του μαθήματος αναλύονται οι κοινωνικές επιδράσεις της τεχνολογίας. Αυτές οι επιδράσεις μπορούν να κατανοηθούν μόνο μέσα από την συστηματική ανάλυση της καθημερινής ζωής των ανθρώπων. Θα αναπτυχθούν: η κατανόηση και ανάλυση των βιβλιογραφικών πηγών, των θεωριών και των μοντέλων τεχνολογικής καινοτομίας, της κοινωνικής αλλαγής και οι μεταξύ τους διασυνδέσεις. Πώς προσλαμβάνονται οι θεσμικές, πολιτισμικές και πολιτικές συζεύξεις της μεταφοράς τεχνολογίας; Θα εξεταστούν οι μέθοδοι της πρόσβασης των επιδράσεων της τεχνολογικής αλλαγής και θα αναλυθεί η εναλλακτικότητα της σχεδιασμένης τεχνολογίας, που συνδέεται με την κοινωνική αλλαγή μέσα από το φακό μίας κριτικής ανάλυσης, που θα βασίζεται σε περιπτωσιακές μελέτες στην Κύπρο και στην Ευρώπη. ΚΠΕ 612 Σύγχρονες Κοινωνιολογικές Θεωρίες Το μάθημα εξετάζει το έργο των σημαντικότερων στοχαστών της σύγχρονης περιόδου της κοινωνιολογίας (περίπου από τα μέσα του 20ού αιώνα μέχρι τις μέρες μας). Βασικός του στόχος είναι να συζητηθούν διεξοδικά και σε βάθος τα κύρια θέματα της σύγχρονης κοινωνιολογικής θεωρίας. Εξετάζονται, μεταξύ άλλων, ερωτήματα που αφορούν στη μεθοδολογία των κοινωνικών επιστημών, το χαρακτήρα της κοινωνικής πραγματικότητας και την ανάλυση της κοινωνικής αλλαγής στη σύγχρονη κοινωνία. ΚΠΕ 613 Κοινωνική Ανθρωπολογία Το μάθημα εξετάζει τα κύρια θεωρητικά ρεύματα της κοινωνικής ανθρωπολογίας, με έμφαση σε νεότερες προσεγγίσεις και τη συνεισφορά της κοινωνικής ανθρωπολογίας στην κοινωνική θεωρία. Θα συζητηθούν οι βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις (Λειτουργισμός, Δομολειτουργισμός, Δομισμός, Μαρξιστική Ανθρωπολογία, Θεωρίες Δράσης, Ανθρωπολογία του Κοινωνικού Φύλου, Ερμηνευτική Ανθρωπολογία, Μεταμοντερνισμός και Μεταποικιακή Κριτική), χρησιμοποιώντας ως βάση την ανάγνωση κλασικών εθνογραφιών για την κάθε σχολή. Επιπρόσθετα, θα συζητηθεί μία σειρά από θεματικές, όπως φύλο, θρησκεία, καπιταλισμός, και το σώμα μεταξύ άλλων, από την οπτική των διαφόρων θεωριών. ΚΠΕ 614 Κοινωνιολογία των Κοινωνικών Κινημάτων Η ιστορία των κοινωνικών κινημάτων θέτει ένα σημαντικό θεωρητικό πρόβλημα για την κοινωνιολογική ανάλυση. Από τη μία, ο πειρασμός της αναζήτησης νομοτελειακών κανονικοτήτων που περιορίζουν την ακτίνα δράσης και επιρροής των κοινωνικών κινημάτων και, από την άλλη, η επικίνδυνη ευκολία να ανακαλύπτουμε κοινωνικά κινήματα παντού. Το μάθημα, επομένως, θα εστιάσει τη θεματολογία του στην εσωτερική διαφοροποίηση των κοινωνικών κινημάτων ενώ, ακολούθως, θα προχωρήσει στην ιστορική τους τυποποίηση και θα συγκρίνει διαφορετικές τακτικές και στρατηγικές μεθόδους κινητοποίησης. Θα διερευνηθούν, επίσης, οι σχέσεις αλληλεπίδρασης με πολιτικά κόμματα, κοινωνικές τάξεις, εθνικές και θρησκευτικές ομάδες, καθώς και η ρευστή σχέση και αντίθεση μεταξύ επαναστατικών και κοινωνικών κινημάτων ή ομάδων πίεσης, συνδυάζοντας μικροκοινωνιολογικές και μακροκοινωνιολογικές προσεγγίσεις. ΚΠΕ 615 Ειδικά Θέματα Κοινωνικής Θεωρίας Η ύλη του μαθήματος είναι ανοικτή στις βασικές θεματολογίες της κοινωνικής θεωρίας και σε θέματα επίκαιρου ενδιαφέροντος, ανάλογα με τις επιλογές του διδάσκοντος. Το μάθημα αυτό στοχεύει σε εμβάθυνση στα θέματα που έχουν επιλεχθεί, σε προχωρημένου επιπέδου ανάλυση και έρευνα από πλευράς φοιτητών. 181

182 ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ σας πολιτικής εξουσίας. Βασικός στόχος του μαθήματος αποτελεί η εξερεύνηση ζητημάτων ορισμού αλλά και περιεχομένου της έννοιας, όπως αυτά εξετάζονται από σύγχρονους πολιτικούς φιλοσόφους: είναι περιγραφική ή κανονιστική έννοια; Αν ισχύει το δεύτερο, ποιες οι προεκτάσεις της; Πότε μπορούν να θεωρηθούν πολιτικοί θεσμοί, και οι αποφάσεις των θεσμών αυτών, ως νομιμοποιημένοι; Υπάρχει νομιμοποίηση στον διεθνή χώρο; Ποια η σχέση πολιτικής υποχρέωσης και πολιτικής νομιμοποίησης; Ποια η σχέση πολιτικής εξουσίας και πολιτικής νομιμοποίησης; Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση τόσο με τη σύγχρονη βιβλιογραφία στο θέμα όσο και χρησιμοποίησή της ως θεωρητικού υπόβαθρου προς αξιολόγηση των σύγχρονων κρίσεων πολιτικής νομιμοποίησης. ΚΠΕ 617 Ειδικά Θέματα Πολιτικής Θεωρίας Η ύλη του μαθήματος είναι ανοικτή στις βασικές θεματολογίες της πολιτικής θεωρίας και σε θέματα επίκαιρου ενδιαφέροντος, ανάλογα με τις επιλογές του διδάσκοντος. Το μάθημα αυτό στοχεύει σε εμβάθυνση στα θέματα που έχουν επιλεχθεί, σε προχωρημένου επιπέδου ανάλυση και έρευνα από πλευράς φοιτητών. ΚΠΕ 618 Παγκοσμιοποίηση και Κοινωνική Θεωρία Το μάθημα παρουσιάζει τις κύριες κοινωνικές θεωρίες, που ερμηνεύουν το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης. Με αφετηρία τη σχολή του παγκοσμίου συστήματος και τις θεωρίες των διεθνών σχέσεων, το μάθημα καλύπτει τις κλασικές προσεγγίσεις, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί στην τρέχουσα διεθνή βιβλιογραφία. Η κάλυψη του μαθήματος στηρίζεται σε συγκερασμό πρωτογενών πηγών και δευτερεύουσας βιβλιογραφίας. Επιπλέον θέματα περιλαμβάνουν την ιστορικότητα της παγκοσμιοποίησης, τη σχέση κοσμοπολιτισμού, διεθνικότητας και παγκοσμιοποίησης, όπως, επίσης, και το ρόλο του κράτους στη νέα πραγματικότητα. ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΕ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Οργάνωση Προγράμματος Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα μάστερ αποτελείται από τρία συστατικά στοιχεία: (I) Μαθήματα (II) Ανεξάρτητη μελέτη, παρακολούθηση και συμμετοχή σε σεμινάρια/συνέδρια (III) Διπλωματική Εργασία Για την απόκτηση του μεταπτυχιακού τίτλου είναι απαραίτητη η επιτυχής συμπλήρωση και των τριών στοιχείων του προγράμματος. Με την αίτηση και εισδοχή τους στο μάστερ οι φοιτητές/φοιτήτριες επιλέγουν και κατεύθυνση εξειδίκευσης στις Διεθνείς Σχέσεις ή στην Ευρωπαϊκή Πολιτική. Το 60% των πιστωτικών μονάδων θα δίνεται στα οκτώ μαθήματα του προγράμματος (66.6% σε υποχρεωτικά μαθήματα και 33.3% σε μαθήματα επιλογής). Το 10% των πιστωτικών μονάδων αφορά στην υποχρεωτική παρακολούθηση τμηματικών ερευνητικών σεμιναρίων/συνεδρίων και στην αποπεράτωση ανεξάρτητης μελέτης (περιγραφής, κριτικής ανάλυσης και αξιολόγησης) συγκεκριμένης διάλεξης, εισήγησης ή συζήτησης στρογγυλής τραπέζης. Τέλος, το 30% των πιστωτικών μονάδων θα δίνεται για την αποπεράτωση διπλωματικής εργασίας στην κατεύθυνση εξειδίκευσης. (I) Μαθήματα (60 ECTS) Το πρόγραμμα οργανώνεται σε κύκλους/δέσμες μαθημάτων. Κάθε υποψήφιος είναι υποχρεωμένος να παρακολουθήσει οκτώ μαθήματα. Τα τρία θα είναι υποχρεωτικά και για τις δύο κατευθύνσεις, τρία θα είναι υποχρεωτικά ως μαθήματα εξειδίκευσης, ενώ τα υπόλοιπα δύο μαθήματα επιλέγονται από μαθήματα επιλογής είτε του Τμήματος ΚΠΕ (από την άλλη δέσμη κατεύθυνσης, δηλ. μη εξειδίκευσης στο ΜΑ ή/και από το υφιστάμενο ΜΑ Κοινωνικής και Πολιτικής Θεωρίας). Οι δέσμες μαθημάτων που θα προσφερθούν έχουν ως ακολούθως (τo κάθε μάθημα πιστώνεται με 7.5 ECTS, ακριβώς όπως και τα άλλα μεταπτυχιακά μαθήματα στο ΚΠΕ): (1) Βασικά Μαθήματα (και τα τρία είναι υποχρεωτικά και για τις δύο κατευθύνσεις) ΚΠΕ 540 Διεθνής Πολιτική Θεωρία 7.5 ΚΠΕ 541 Περιφερειακή και Παγκόσμια Διακυβέρνηση 7.5 ΚΠΕ 500 Μέθοδοι Έρευνας 7.5 (2) Μαθήματα Εξειδίκευσης (2.1) Υποχρεωτικά Μαθήματα για την κατεύθυνση Διεθνείς Σχέσεις και επιλογής για την κατεύθυνση Ευρωπαϊκή Πολιτική ΚΠΕ 640 Διεθνής Πολιτική Οικονομία 7.5 ΚΠΕ 641 Διπλωματία 7.5 ΚΠΕ 642 Διεθνές Δίκαιο 7.5 (2.2) Υποχρεωτικά Μαθήματα για την κατεύθυνση Ευρωπαϊκή Πολιτική και επιλογής για την κατεύθυνση Διεθνών Σχέσεων ΚΠΕ 643 Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Πολιτική 7.5 ΚΠΕ 644 Ευρωπαϊκή Πολιτική Οικονομία 7.5 ΚΠΕ 645 Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως Διεθνής Δρων 7.5 (3) Άλλα Μαθήματα (επιλογή μέχρι και δύο μαθήματα από τα μη υποχρεωτικά της κάθε κατεύθυνσης στο 2.1 ή 2.2 και/ή από τα πιο κάτω) ΚΠΕ 510 Ερμηνευτικές Προσεγγίσεις στην Πολιτική Θεωρία 7.5 ΚΠΕ 511 Πολιτικές Αντιλήψεις του 20ού Αιώνα 7.5 ΚΠΕ 512 Πολιτική Κοινωνιολογία 7.5 ΚΠΕ 513 Ειδικά Θέματα Διεθνών Σχέσεων 7.5 ΚΠΕ 514 Φεμινιστική Θεωρία 7.5 ΚΠΕ 515 Ειδικά Θέματα Ευρωπαϊκής Πολιτικής 7.5 ΚΠΕ 529 Ευρωπαϊκή Ένωση και Σύγχρονα Θέματα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Εκδημοκρατισμού 7.5 ΚΠΕ 610 Κλασικές Κοινωνιολογικές Θεωρίες 7.5 ΚΠΕ 611 Τεχνολογία και Κοινωνική Αλλαγή 7.5 ΚΠΕ 612 Σύγχρονες Κοινωνιολογικές Θεωρίες

183 w w w. u c y. a c. c y / s a p ΚΠΕ 613 Κοινωνική Ανθρωπολογία 7.5 ΚΠΕ 614 Κοινωνιολογία των Κοινωνικών Κινημάτων 7.5 ΚΠΕ 618 Παγκοσμιοποίηση και Κοινωνική Θεωρία 7.5 (II) Παρακολούθηση Ερευνητικών Σεμιναρίων/ Συνεδρίων και Ανεξάρτητη Μελέτη (10 ECTS) Τα ερευνητικά σεμινάρια του Τμήματος είναι υποχρεωτικά. Μετά το τέλος του δεύτερου εξαμήνου, οι φοιτητές/ τριες επιλέγουν συγκεκριμένη διάλεξη, εισήγηση ή συζήτηση στρογγυλής τραπέζης για την οποία θα ετοιμάσουν ανεξάρτητη μελέτη (περιγραφής, κριτικής ανάλυσης και αξιολόγησης) 3000 λέξεων. (III) Διπλωματική Εργασία (30 ECTS) Για την κατεύθυνση εξειδίκευσης Στο τρίτο εξάμηνο σπουδών, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές παρακολουθούν δύο μαθήματα και αρχίζουν την εκπόνηση της διπλωματικής τους εργασίας. Η διπλωματική εργασία είναι έκτασης λέξεων, συμπεριλαμβανομένης της βιβλιογραφίας. Στο 4ο εξάμηνο σπουδών, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές συνεχίζουν και ολοκληρώνουν τη διπλωματική τους εργασία. Σύνολο: 100 ECTS Προτεινόμενο Πρόγραμμα Σπουδών ανά Εξάμηνο Πρώτο Εξάμηνο 3 Μαθήματα (22.5 ECTS) Διεθνής Πολιτική Θεωρία Διεθνής Πολιτική Οικονομία Διεθνές Δίκαιο Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Πολιτική (ή άλλο Μάθημα Επιλογής για την κατεύθυνση Ευρωπαϊκή Πολιτική) Δεύτερο Εξάμηνο 3 Μαθήματα (22.5 ECTS) Περιφερειακή και Παγκόσμια Διακυβέρνηση Διπλωματία Ευρωπαϊκή Πολιτική Οικονομία Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως Διεθνής Δρων (ή άλλο Μάθημα Επιλογής για την κατεύθυνση Διεθνείς Σχέσεις) Τρίτο Εξάμηνο 2 Μαθήματα και Ανεξάρτητη Μελέτη (25 ECTS) Μέθοδοι Έρευνας Μάθημα Επιλογής Ανεξάρτητη Μελέτη Τέταρτο Εξάμηνο Διπλωματική Εργασία (30 ECTS) Υποβολή Αίτησης Οι αιτήσεις πρέπει να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: (α) Φωτοαντίγραφο πανεπιστημιακού πτυχίου ή βεβαίωση ότι επίκειται η απόκτηση του πτυχίου (β) Αναλυτική βαθμολογία (γ) Σύντομο βιογραφικό σημείωμα (δ) Αποδεικτικά στοιχεία καλής γνώσης της αγγλικής γλώσσας ή, τυχόν, γνώσης άλλων γλωσσών, αλλά και της Ελληνικής για αποφοίτους μη ελληνικών πανεπιστημίων (ε) Δύο συστατικές επιστολές (τουλάχιστον η μία από ακαδημαϊκό) (στ) Σύντομη έκθεση, μέχρι δύο σελίδες, των ερευνητικών στόχων και ενδιαφερόντων Κριτήρια Εισαγωγής (α) Υποψήφιοι για την εισαγωγή στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα πρέπει να είναι πτυχιούχοι πανεπιστημιακών τμημάτων αναγνωρισμένων πανεπιστημίων, στην Πολιτική Επιστήμη ή σε συναφή θέματα. (β) Κατά κανόνα, οι απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Κύπρου και ελλαδικών πανεπιστημίων πρέπει να έχουν γενικό βαθμό πτυχίου τουλάχιστον 7.0 και άνω. Αντίστοιχος βαθμός απαιτείται και από υποψηφίους άλλων πανεπιστημίων. (γ) Η γλώσσα διδασκαλίας είναι η Ελληνική, ενώ η συγγραφή της διπλωματικής εργασίας και άλλων ακαδημαϊκών εργασιών μπορεί να γίνει και στην Αγγλική ή και σε άλλη γλώσσα, όπου είναι δυνατόν, μετά από συνεννόηση με την επιβλέπουσα καθηγήτρια/επιβλέποντα καθηγητή και τη συντονίστρια/συντονιστή του Μεταπτυχιακού. (δ) Υποχρεωτική προϋπόθεση είναι η καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας, ενώ γνώση μιας δεύτερης γλώσσας θα θεωρείται πρόσθετο προσόν. (ε) Η τελική απόφαση για την εισαγωγή στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα λαμβάνεται από το Συμβούλιο του Τμήματος μετά από εισήγηση της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Σπουδών. Η Επιτροπή κρίνει αν οι υποψήφιοι χρειάζεται να κληθούν σε συνέντευξη ή/και σε γραπτή εξέταση, έστω και αν πληρούν όλα τα κριτήρια εισαγωγής. (στ) Αριθμός εισακτέων για το μάστερ, ανά έτος, 20 (10 σε κάθε κατεύθυνση). Κανόνες Φοίτησης Οι μεταπτυχιακές σπουδές ρυθμίζονται από τους Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης (βλ. σχετικό παράρτημα). 183

184 ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Απαιτήσεις Προγράμματος Για κάθε νεοεισερχόμενο μεταπτυχιακό φοιτητή, το Τμήμα ορίζει ακαδημαϊκό σύμβουλο. Απαιτείται πλήρης φοίτηση διάρκειας τεσσάρων εξαμήνων. Απαιτείται επιτυχής συμπλήρωση 100 ECTS που κατανέμονται ως εξής: ECTS Μαθήματα 60 Παρακολούθηση Σεμιναρίων και Μελέτη 10 Διπλωματική Εργασία 30 Οι φοιτητές/τριες θα λαμβάνουν είτε Μ.Α. Πολιτικής Επιστήμης (Διεθνείς Σχέσεις) είτε Μ.Α. Πολιτικής Επιστήμης (Ευρωπαϊκή Πολιτική). Περιγραφή Μαθημάτων ΚΠΕ 500 Μέθοδοι Έρευνας Το μάθημα αυτό έχει σκοπό να βοηθήσει τους φοιτητές να κατανοήσουν τη διαδικασία ανάπτυξης ερευνών, ακολουθώντας επιστημονικές διαδικασίες και προσεγγίσεις. Το μάθημα θα περιλαμβάνει: τρόπους επιλογής ερευνητικών προβλημάτων, σημασία ανασκόπησης της βιβλιογραφίας, ανάπτυξη θεωρητικών πλαισίων έρευνας, είδη μεταβλητών, ερευνητικά ερωτήματα, υποθέσεις έρευνας, ανάπτυξη ερωτηματολογίων και άλλων μέτρων μέτρησης, εγκυρότητα και αξιοπιστία των μέτρων μέτρησης, εσωτερική εγκυρότητα, κανόνες δεοντολογίας έρευνας, είδη δειγματοληψίας, μέθοδοι συλλογής δεδομένων, ανάλυση δεδομένων και ερμηνεία αποτελεσμάτων με τη χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS, είδη ερευνών, συγγραφή επιστημονικής ερευνητικής μελέτης. ΚΠΕ 510 Ερμηνευτικές Προσεγγίσεις στην Πολιτική Θεωρία Στο μάθημα αυτό εξετάζονται τα μεθοδολογικά προβλήματα που σχετίζονται με τη μελέτη και ερμηνεία της ιστορίας της πολιτικής σκέψης. Όταν εξετάζονται πολιτικές έννοιες, όπως η δικαιοσύνη, τα δικαιώματα, η ελευθερία, μέσα από τις κειμενικές διατυπώσεις των πολιτικών στοχαστών, αναφύονται κρίσιμα μεθοδολογικά ζητήματα που σχετίζονται με την ιστορικότητα των εννοιών, την καθολικότητα των ιδεών και την κατανόησή τους. Η διάκριση ιστορίας και φιλοσοφίας ως ξεχωριστών αντικειμένων επιστημονικής διερεύνησης θέτει το ερώτημα εάν η ιστορία της πολιτικής σκέψης είναι κατεξοχήν αντικείμενο της ιστορικής έρευνας ή αντικείμενο φιλοσοφικής διαπραγμάτευσης. Εάν η ερμηνευτική ανάγνωση θα πρέπει να διενεργηθεί μέσω της εκλεκτικής συνέργιας των δύο, τότε ποια είναι η σχέση ανάμεσα στις δύο μεθόδους διερεύνησης; Υπάρχει μια πλειάδα μεθοδολογικών προσεγγίσεων για την ανάγνωση των πολιτικών ιδεών, οι οποίες θα εξεταστούν διαμέσου της κριτικής ερμηνείας και ανάλυσης των έργων των κύριων εκπροσώπων της καθεμιάς. Θα αναλυθούν, μεταξύ άλλων, οι προτεινόμενες μέθοδοι των R.G. Colingwood, M. Oakeshott, L. Strauss, A. Lovejoy και Q. Skinner. ΚΠΕ 511 Πολιτικές Αντιλήψεις του 20ού Αιώνα Το μάθημα επικεντρώνεται στην αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στις πολιτικές αντιλήψεις και τα καθοριστικά ιστορικά γεγονότα του 20ού αιώνα. Τον εικοστό αιώνα, ο φιλελευθερισμός ανακαινίζεται και επαναπροσδιορίζεται, ο εθνικοσοσιαλισμός εμφανίζεται στο πολιτικό προσκήνιο και γίνεται επίσημο κρατικό δόγμα, ο μαρξισμός γνωρίζει μια πολυδιάσπαση σε βαθμό που η χρήση του όρου στον ενικό καταντά άκρως προβληματική (δυτικός μαρξισμός και «κριτική θεωρία», σταλινισμός, ρεφορμισμός). Οι ιδεολογικές συγκρούσεις και τα κοινωνικά κινήματα που τους αντιστοιχούν καθόρισαν ως ένα βαθμό τις ιστορικές εξελίξεις, ενώ οι τελευταίες αποτέλεσαν βάση για νέους ιδεολογικούς προσανατολισμούς, διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό των ρευμάτων σκέψης, νέες συγκλίσεις και αποκλίσεις ανάμεσα στις σχολές πολιτικής σκέψης και στις διάφορες νεοσυσταθείσες ιδεολογικές τάσεις στο «εσωτερικό» τού κάθε ρεύματος. ΚΠΕ 512 Πολιτική Κοινωνιολογία Το μάθημα εξετάζει τις βασικές έννοιες και θεωρητικές συζητήσεις, τη μεθοδολογία και τη θεματολογία της Πολιτικής Κοινωνιολογίας. Η κοινωνική υποδομή του πολιτικού φαινομένου εξετάζεται μέσα από την ανάλυση των διαφορετικών συστημάτων πολιτικής οργάνωσης, των διαφορετικών μορφών πολιτικής δράσης, του ρόλου της ιδεολογίας και των διαδικασιών πολιτικής αντιπαλότητας και αλλαγής. Το μάθημα προσδίδει ιδιαίτερη έμφαση σε θεωρητικά ζητήματα, πάντα όμως σε συνάρτηση με την ανάλυση εμπειρικών δεδομένων. ΚΠΕ 513 Ειδικά Θέματα Διεθνών Σχέσεων Το μάθημα πραγματεύεται επίκαιρα ή άλλα θέματα διεθνών σχέσεων, αναδεικνύοντας ζητήματα που απασχολούν τη διεθνή βιβλιογραφία και επιστημονική κοινότητα αλλά και τη «διεθνή» κοινή γνώμη. Τα θέματα περιλαμβάνουν θέματα διεθνούς ασφάλειας, διεθνών μη κυβερνητικών δρώντων, όπως και ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον, την παγκόσμια επικοινωνία, και διαπολιτισμικές σχέσεις. ΚΠΕ 514 Φεμινιστική Θεωρία Το μάθημα ασχολείται με τα διάφορα φιλοσοφικά ρεύματα και τάσεις, που καθορίζουν την πνευματική κληρονομιά του σύγχρονου φεμινισμού. Εξετάζονται, πρωτίστως, η εξέλιξη της φεμινιστικής σκέψης ιστοριο-κοινωνιολογικά, όπως, επίσης, και οι θεωρητικές διαφωνίες, οι οποίες αντανακλούν ποικίλες ανάγκες και αντιλήψεις των γυναικών σε διαφορετικές κοινωνίες και καταστάσεις, οι οποίες, με τη σειρά τους, πηγάζουν από τη θεμελίωση του φεμινισμού σε ανταγωνιστικές ιδεολογικές παραδόσεις. ΚΠΕ 515 Ειδικά Θέματα Ευρωπαϊκής Πολιτικής Το μάθημα πραγματεύεται επίκαιρα ή άλλα θέματα σύγχρονης ευρωπαϊκής πολιτικής, αναδεικνύοντας ζητήματα που απασχολούν τη διεθνή βιβλιογραφία και επιστημονική κοινότητα αλλά και την «ευρωπαϊκή» κοινή γνώμη. Τα θέματα περιλαμβάνουν την κρίση νομιμότητας της ευρωπαϊκής δημοκρατίας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη του 21ου αιώνα. ΚΠΕ 529 Ευρωπαϊκή Ένωση και Σύγχρονα Θέματα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Εκδημοκρατισμού Το μάθημα αποτελείται από μια σειρά μεταπτυχιακών σεμιναρίων/εργαστηρίων/διαλέξεων, στο πλαίσιο των οποίων εξετάζονται και αναλύονται, στη βάση κριτικής θεώρησης και διεπιστημονικής προσέγγισης, σύγχρονα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εκδημοκρατισμού παγκοσμίως, καθώς και ο τρόπος με τον οποίον η Ευρωπαϊκή Ένωση τα αντιμετωπίζει. ΚΠΕ 540 Διεθνής Πολιτική Θεωρία Το μάθημα αυτό πραγματεύεται την εξέλιξη και εφαρμογή της διεθνολογικής σκέψης, όπως αυτή αναδύεται από τη μελέτη της κλασικής και μοντέρνας πολιτικής θεωρίας. Γίνεται μια ιστορική και φιλοσοφική ανασκόπηση βασικών εννοιών και του τρόπου που αυτές χρησιμοποιούνται στη διεθνή πολιτική, δηλαδή μελετάται ενδελεχώς η αποδοχή, ερμηνευτική διαμάχη, αλληλε- 184

185 w w w. u c y. a c. c y / s a p ξάρτηση και ρητορική, δόκιμη ή αδόκιμη, χρήση τους από διαφορετικούς πολιτικούς δρώντες της παγκόσμιας κοινωνίας. Συγκεκριμένα, εξετάζονται έννοιες όπως η κυριαρχία, κυβερνητικότητα, εξουσία, ισχύς, βία, ειρήνη, ασφάλεια, πολιτισμός, ανάπτυξη, τάξη, κοινότητα, αυτοδιάθεση, νομιμοποίηση, φιλία, εχθρότητα, συνύπαρξη, αλληλεγγύη, δικαιοσύνη, ολοκλήρωση κ.λπ. ΚΠΕ 541 Περιφερειακή και Παγκόσμια Διακυβέρνηση Η δημιουργία διεθνών οργανισμών και θεσμών παγκόσμιας διακυβέρνησης αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές τάσεις της μεταπολεμικής περιόδου, καθώς, σήμερα, υπάρχουν στον κόσμο πέραν των 5,000 διεθνών οργανισμών. Το μάθημα εξετάζει τις θεωρίες και πρακτικές διακυβέρνησης τόσο σε περιφερειακό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Εξετάζει τους λόγους δημιουργίας διεθνών οργανισμών, τη διαχρονική εξέλιξή τους και τις προοπτικές, αλλά και τάσεις που υπάρχουν. Αναλύει, επίσης, προβλήματα και τις παθογένειες διεθνών οργανισμών και νομικών καθεστώτων, και ασχολείται με οργανισμούς παγκόσμιας και περιφερειακής εμβέλειας τόσο γενικής όσο και ειδικής φύσης. Συγκεκριμένα, το μάθημα θα ασχοληθεί με παγκόσμιους κυβερνητικούς οργανισμούς, όπως τα Ηνωμένα Έθνη, Παγκόσμια Τράπεζα, ΠΟΕ, ΔΝΤ κ.λπ., και περιφερειακούς οργανισμούς, όπως η ΕΕ, ΑΣΕΑΝ, Αφρικανική Ένωση, Mercosur κ.λπ. Θα ασχοληθεί, μεταξύ άλλων, με θέματα όπως η διεθνής γραφειοκρατία, δημοκρατικότητα, επεμβατισμός, και κινητοποιήσεις αντίστασης. ΚΠΕ 610 Κλασικές Κοινωνιολογικές Θεωρίες Το μάθημα εξετάζει το έργο των σημαντικότερων στοχαστών της κλασικής περιόδου (περίπου από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ού) της κοινωνιολογίας. Βασικός του στόχος είναι να εμβαθύνει στα θεμελιώδη ζητήματα, τα οποία πραγματεύεται η Κλασική Κοινωνιολογική Θεωρία. Δίδεται ιδιαίτερη έμφαση σε ερωτήματα που αφορούν τη μεθοδολογία των κοινωνικών επιστημών, την έλευση της νεωτερικότητας και τον χαρακτήρα της σύγχρονης καπιταλιστικής κοινωνίας. ΚΠΕ 611 Τεχνολογία και Κοινωνική Αλλαγή Στα πλαίσια αυτού του μαθήματος αναλύονται οι κοινωνικές επιδράσεις της τεχνολογίας. Αυτές οι επιδράσεις μπορούν να κατανοηθούν μόνο μέσα από τη συστηματική ανάλυση της καθημερινής ζωής των ανθρώπων. Θα αναπτυχθούν: η κατανόηση και ανάλυση των βιβλιογραφικών πηγών, των θεωριών και των μοντέλων τεχνολογικής καινοτομίας, της κοινωνικής αλλαγής και των μεταξύ τους διασυνδέσεων. Πώς προσλαμβάνονται οι θεσμικές, πολιτισμικές και πολιτικές συζεύξεις της μεταφοράς τεχνολογίας; Θα εξεταστούν οι μέθοδοι της πρόσβασης των επιδράσεων της τεχνολογικής αλλαγής και θα αναλυθεί η εναλλακτικότητα της σχεδιασμένης τεχνολογίας, που συνδέεται με την κοινωνική αλλαγή, μέσα από τον φακό μίας κριτικής ανάλυσης, που θα βασίζεται σε περιπτωσιακές μελέτες στην Κύπρο και στην Ευρώπη. ΚΠΕ 612 Σύγχρονες Κοινωνιολογικές Θεωρίες Το μάθημα εξετάζει το έργο των σημαντικότερων στοχαστών της σύγχρονης περιόδου (περίπου από τα μέσα του 20ού αιώνα μέχρι τις μέρες μας) της κοινωνιολογίας. Βασικός του στόχος είναι να συζητηθούν, διεξοδικά και σε βάθος, τα κύρια θέματα της σύγχρονης κοινωνιολογικής θεωρίας. Εξετάζονται, μεταξύ άλλων, ερωτήματα που αφορούν στη μεθοδολογία των κοινωνικών επιστημών, τον χαρακτήρα της κοινωνικής πραγματικότητας και την ανάλυση της κοινωνικής αλλαγής στη σύγχρονη κοινωνία. ΚΠΕ 613 Κοινωνική Ανθρωπολογία Το μάθημα εξετάζει τα κύρια θεωρητικά ρεύματα της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, με έμφαση σε νεότερες προσεγγίσεις και τη συνεισφορά της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στην κοινωνική θεωρία. Θα συζητηθούν οι βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις (Λειτουργισμός, Δομολειτουργισμός, Δομισμός, Μαρξιστική Ανθρωπολογία, Θεωρίες Δράσης, Ανθρωπολογία του Κοινωνικού Φύλου, Ερμηνευτική Ανθρωπολογία, Μεταμοντερνισμός και Μετααποικιακή Κριτική), χρησιμοποιώντας ως βάση την ανάγνωση κλασικών εθνογραφιών για την κάθε σχολή. Επιπρόσθετα, θα συζητηθούν μια σειρά από θεματικές, όπως φύλο, θρησκεία, καπιταλισμός, και το σώμα, μεταξύ άλλων, από την οπτική των διαφόρων θεωριών. ΚΠΕ 614 Κοινωνιολογία των Κοινωνικών Κινημάτων Η ιστορία των κοινωνικών κινημάτων θέτει ένα σημαντικό θεωρητικό πρόβλημα για την κοινωνιολογική ανάλυση. Από τη μία, ο πειρασμός της αναζήτησης νομοτελειακών κανονικοτήτων που περιορίζουν την ακτίνα δράσης και επιρροής των κοινωνικών κινημάτων και, από την άλλη, η επικίνδυνη ευκολία να ανακαλύπτουμε κοινωνικά κινήματα παντού. Το μάθημα, επομένως, θα εστιάσει τη θεματολογία του στην εσωτερική διαφοροποίηση των κοινωνικών κινημάτων, ενώ, ακολούθως, θα προχωρήσει στην ιστορική τους τυποποίηση και θα συγκρίνει διαφορετικές τακτικές και στρατηγικές μεθόδους κινητοποίησης. Θα διερευνηθούν, επίσης, οι σχέσεις αλληλεπίδρασης με πολιτικά κόμματα, κοινωνικές τάξεις, εθνικές και θρησκευτικές ομάδες, καθώς και η ρευστή σχέση και αντίθεση μεταξύ επαναστατικών και κοινωνικών κινημάτων ή ομάδων πίεσης, συνδυάζοντας μικροκοινωνιολογικές και μακροκοινωνιολογικές προσεγγίσεις. ΚΠΕ 640 Διεθνής Πολιτική Οικονομία Στο μάθημα εξετάζονται οι διεθνείς σχέσεις υπό το πρίσμα των οικονομικών συναλλαγών ανάμεσα σε κράτη, ανάμεσα στους βασικούς πόλους της παγκόσμιας οικονομίας και ανάμεσα σε κατηγορίες κρατών άνισης οικονομικής ανάπτυξης. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στις σύγχρονες τάσεις οικονομικής αλληλοδιείσδυσης, αλληλεξάρτησης και κυριαρχίας ανάμεσα στις «εθνικές» οικονομίες, καθώς και στους κύριους διεθνείς οργανισμούς ( όπως, π.χ., ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), που επιδρούν καθοριστικά στο θεσμικό πλαίσιο ή/και στη διαχείριση κρίσεων της «παγκοσμιοποιημένης» οικονομίας. ΚΠΕ 618 Παγκοσμιοποίηση και Κοινωνική Θεωρία Το μάθημα παρουσιάζει τις κύριες κοινωνικές θεωρίες που ερμηνεύουν το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης. Με αφετηρία τη σχολή του παγκοσμίου συστήματος και τις θεωρίες των διεθνών σχέσεων, το μάθημα καλύπτει τις κλασικές προσεγγίσεις, όπως, αυτές έχουν διαμορφωθεί στην τρέχουσα διεθνή βιβλιογραφία. Η κάλυψη του μαθήματος στηρίζεται σε συγκερασμό πρωτογενών πηγών και δευτερεύουσας βιβλιογραφίας. Επιπλέον θέματα περιλαμβάνουν την ιστορικότητα της παγκοσμιοποίησης, τη σχέση κοσμοπολιτισμού, διεθνικότητας και παγκοσμιοποίησης, όπως, επίσης, και τον ρόλο του κράτους στη νέα πραγματικότητα. ΚΠΕ 641 Διπλωματία Το μάθημα αυτό εξετάζει τη διπλωματική θεωρία και πρακτική από την οπτική των διακρατικών σχέσεων αλλά και πέραν αυτών. Συγκεκριμένα, πραγματεύεται την εξέλιξη της διπλωματικής σκέψης, διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις της διπλωματίας, τους παραδοσιακούς και τους αναδυόμενους δρώντες, και τις νέες δομές και διαδικασίες της διπλωματικής πρακτικής. 185

186 ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Εξετάζει το εύρος των διπλωματικών σχέσεων, το διπλωματικό δίκαιο, τα είδη των διπλωματικών αποστολών, την «παραδιπλωματία», τη διπλωματική επικοινωνία, τη δημόσια διπλωματία, τη μεσολάβηση και διαπραγμάτευση. Εξετάζει, επίσης, περιπτωσιολογίες, όπως την εξαναγκαστική διπλωματία, τη διαχείριση κρίσεων και τη διπλωματία εξεχόντων προσωπικοτήτων. ΚΠΕ 642 Διεθνές Δίκαιο Σκοπός του μαθήματος είναι να εξετάσει σε βάθος τις βασικές έννοιες και αρχές του διεθνούς δικαίου, καθώς και του μηχανισμούς παραγωγής και εφαρμογής του. Θα δοθεί έμφαση στις κριτικές θεωρήσεις του διεθνούς δικαίου, σε ειδικά θέματα που σχετίζονται με τα υποκείμενά του (αναγνώριση κρατών, εξουσίες διεθνών οργανισμών, ευθύνη ατόμων κ.λπ.), καθώς και τις πηγές του (συμβατικό δίκαιο, εθιμικό δίκαιο κ.λπ.). Θα εξεταστούν θεμελιώδεις κανόνες του διεθνούς δικαίου, όπως η χρήση βίας στις διεθνείς σχέσεις, αλλά και συγκεκριμένοι κλάδοι, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα και το δίκαιο της θάλασσας. ΚΠΕ 643 Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Πολιτική Η Ευρώπη αποτελείται από κράτη με πολύ διαφορετικά πολιτικά συστήματα, κοινωνικές δομές και πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Το μάθημα εξετάζει τα πολιτικά συστήματα ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών, και αναδεικνύει τα ζητήματα που αναφύονται από την ετερογένεια των ευρωπαϊκών κρατών και από την ανάγκη διαμόρφωσης και εφαρμογής διαφορετικών ή/και κοινών πολιτικών. Πραγματεύεται, σε συγκριτική βάση, τις πιο σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών, και εξετάζει πώς οι ιδιαιτερότητες των διαφόρων χωρών έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση ευρωπαϊκών θεσμών. Μέσω της ανάλυσης συγκεκριμένων πολιτικών, εξετάζει, από την άλλη, πώς η Ευρωπαϊκή Ένωση επηρεάζει τη διαμόρφωση θεσμών και πρακτικών σε διάφορες χώρες-μέλη. ΚΠΕ 644 Ευρωπαϊκή Πολιτική Οικονομία Στο μάθημα εξετάζεται η διαδικασία της ευρωπαϊκής συγκρότησης ως ένα σύνθετο, δυναμικό σύστημα, με δύο κύριες αλληλοεξαρτώμενες συνιστώσες ή πτυχές, την οικονομική και την πολιτική, οι οποίες εξελίσσονται, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, με διαφορετικούς ρυθμούς, προκαλώντας έτσι ανισορροπίες, προβλήματα, υποβόσκουσες και ανοιχτές κρίσεις στο θεσμικό οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στον προβληματισμό σχετικά με τη βιωσιμότητα μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης διαιωνιζόμενων άνισων επίπεδων οικονομικής ανάπτυξης, πολλαπλών ταχυτήτων και μεταβλητής γεωγραφίας. ΚΠΕ 645 Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως Διεθνής Δρων Το μάθημα εξετάζει και αναλύει τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κόσμο μέσα από τη διαχρονική εξέλιξη του πλέγματος των εξωτερικών σχέσεων και πολιτικών της: Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, Εμπορική Πολιτική, Πολιτική Ανάπτυξης, Πολιτική Γειτνίασης, Ζητήματα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Εκδημοκρατισμού, Ρόλος της Ευρωπαϊκής Διπλωματίας στην Επίλυση Διεθνών Συγκρούσεων κ.λπ.. Η ΕΕ αποτελεί, σήμερα ένα σημαντικό, μη κλασικό δρώντα στη διεθνή σκηνή, με εξουσίες που είναι σαφώς μεγαλύτερες από αυτές των κλασικών διεθνών οργανισμών και λιγότερες από αυτές των κρατών. Πώς η ΕΕ συμμετέχει στους διεθνείς οργανισμούς; Πώς γίνεται αυτό στους διάφορους τομείς πολιτικής ανάλογα με τον βαθμό ενοποίησης των αρμοδιοτήτων της; Τι αλλάζει με τη συμμετοχή της; Τι αλλάζει με τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης; Πώς επηρεάζεται ο ρόλος της και η συνοχή τής πολιτικής της από τις εγγενώς διαφορετικές προσεγγίσεις ή τις εξωτερικές πολιτικές των κρατών- μελών της; Τα ερωτήματα αυτά επιδέχονται πολλαπλές απαντήσεις. Το μάθημα στοχεύει στο να προσφέρει στις φοιτήτριες/ στους φοιτητές ένα γόνιμο πλαίσιο συζήτησης των φαινομένων που πλαισιώνουν το πλέγμα των εξωτερικών σχέσεων και πολιτικών της ΕΕ, στη βάση της πλούσιας θεωρητικής συζήτησης που έχει αναπτυχθεί. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ Tο Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών συμμετέχει στη σύμπραξη πανεπιστημίων για την προσφορά του Ευρωπαϊκού Μάστερ στα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στον Εκδημοκρατισμό. Η σύμπραξη των πανεπιστημίων αποτελεί μια πρωτοποριακή συνεργασία 41, συνολικά, πανεπιστημίων από τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πρόγραμμα σπουδών του Ευρωπαϊκού Μάστερ στα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στον Εκδημοκρατισμό διαρκεί δύο εξάμηνα: το πρώτο εξάμηνο (Σεπτέμβριος-Ιανουάριος) διεξάγεται στη Βενετία - Lido και το δεύτερο (Φεβρουάριος Ιούλιος) σε ένα από τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το δεύτερο εξάμηνο εντάσσεται στο πλαίσιο ευρωπαϊκών ανταλλαγών και, ως εκ τούτου, οι φοιτητές αναμένεται να φοιτήσουν σε χώρα εκτός της χώρας καταγωγής τους. Εισδοχή στο Πρόγραμμα Οι αιτήσεις για εισδοχή στο Ευρωπαϊκό Μάστερ στα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στον Εκδημοκρατισμό υποβάλλονται στη Γραμματεία του Ευρωπαϊκού Διαπανεπιστημιακού Κέντρου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τον Εκδημοκρατισμό, που εδρεύει στη Βενετία, Ιταλία. EIUC Secretariat European Master Degree in Human Rights and Democratisation (E.MA.) Monastery of San Nicolò 26 Riviera San Nicolò Venice - Lido, Italy Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: secretariat@eiuc.org Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στις ακόλουθες ιστοσελίδες: ma/index_en.htm

187 (5) Διδακτορική Διατριβή Απαραίτητο στοιχείο του προγράμματος είναι η εκπόνηση πρωτότυπης διατριβής. Η διατριβή πρέπει να αποτελεί σηw w w. u c y. a c. c y / s a p Συντονίστρια του Ευρωπαϊκού Μάστερ Καλλιόπη Αγαπίου-Ιωσηφίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Tηλ.: (+357) Ηλ. Ταχ.: agapiouj@ucy.ac.cy Συνεργαζόμενα Πανεπιστήμια Το Ευρωπαϊκό Μάστερ στα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στον Εκδημοκρατισμό προσφέρεται μέσα από τις κοινές προσπάθειες των ακόλουθων πανεπιστημίων: Abo Akademi University (Finland), Adam Mickiewicz University in cooperation with the Poznan Human Rights Centre (Poland), Aristotle University of Thessaloniki (Greece), Masaryk University of Brno (Czech Republic), Ca Foscari University of Venice (Italy), Catholic University Leuven (Belgium), University of Coimbra (Portugal), Comenius University of Bratislava (Slovak Republic), University of Copenhagen (Denmark), University of Cyprus (Cyprus), University of Deusto, Bilbao (Spain), National University of Ireland, Dublin - University College Dublin (Ireland), University of Hamburg (Germany), University of Helsinki (Finland), National University of Ireland, Galway (Ireland), University of Graz (Austria), Eotvos Lorand University of Budapest (Hungary), University of Latvia (Latvia), Université Libre de Bruxelles (Belgium), New University of Lisbon (Portugal), University of Ljubljana (Slovenia), Lund University (Sweden), Université du Luxembourg (Luxembourg), Maastricht University (Netherlands), University of Malta (Malta), Université de Montpellier (France), University of Nottingham (United Kingdom), University of Padua (Italy), Panteion University, Athens (Greece), Queen s University of Belfast (United Kingdom), Université Robert Schuman, Strasbourg (France), Ruhr-University Bochum (Germany), University of Seville (Spain), University of Southern Denmark in co-operation with the Danish Institute for Human Rights (Denmark), University of Tartu (Estonia), Uppsala University (Sweden), Utrecht University (The Netherlands), University of Vienna (Austria), Vilnius University (Lithuania), University of Bucharest (Romania) and Sofia University St Kliment Ohridski (Bulgaria). ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Το Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών προσφέρει δύο διδακτορικά προγράμματα: Διδακτορικό Πρόγραμμα Σπουδών στην Κοινωνιολογία Διδακτορικό Πρόγραμμα Σπουδών στην Πολιτική Επιστήμη Κριτήρια Εισδοχής και Κανόνες Φοίτησης Τα κριτήρια εισδοχής, οι κανόνες φοίτησης, οι απαιτήσεις και η οργάνωση των διδακτορικών προγραμμάτων, και οι πληροφορίες για υποβολή αιτήσεων αναφέρονται στους Κανόνες/Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων. Για περισσότερες πληροφορίες, οι φοιτητές μπορούν να απευθύνονται στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Επιπρόσθετα με τους γενικούς κανόνες, υποχρεωτική προϋπόθεση είναι η καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας. Γνώση δεύτερης ευρωπαϊκής γλώσσας θα θεωρείται πρόσθετο προσόν. Με απόφαση των διδασκόντων είναι δυνατό να κληθούν σε συνέντευξη ή και σε γραπτή εξέταση υποψήφιοι, έστω και αν πληρούν όλα τα κριτήρια εισδοχής. Ο αριθμός εισακτέων κατά έτος είναι έξι υποψήφιοι διδάκτορες. Σημειώνεται, επίσης, ότι σύμφωνα με τους Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης, «φοιτητής διδακτορικού επιπέδου, στα πλαίσια ανταλλαγής φοιτητών, μπορεί να διανύσει μέχρι ένα ημερολογιακό έτος των σπουδών του σε πανεπιστήμια του εξωτερικού». Απαιτήσεις και Οργάνωση Διδακτορικών Προγραμμάτων Συνοπτικά, οι απαιτήσεις και η οργάνωση του διδακτορικού προγράμματος έχουν ως εξής: (1) Ερευνητικός Σύμβουλος Για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής, απαιτείται ο ορισμός ερευνητικού συμβούλου, ο οποίος ορίζεται από το Συμβούλιο του Τμήματος. (2) Παρακολούθηση Μαθημάτων Οι υπεύθυνοι του προγράμματος διατηρούν τη δυνατότητα να ζητήσουν από οποιονδήποτε υποψήφιο να παρακολουθήσει μαθήματα από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα (Μάστερ), σε περίπτωση που κρίνουν ότι αυτό είναι απαραίτητο για την έρευνα του υποψηφίου διδάκτορα και/ή θα διευκολύνει την ομαλή εξέλιξη της έρευνας αυτής. (3) Έγκριση της Πρότασης για Διδακτορική Διατριβή Στο τρίτο εξάμηνο της φοίτησης στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, οι υποψήφιοι διδάκτορες θα ασχολούνται κατά κανόνα με προκαταρκτική έρευνα, που θα οδηγήσει σε αναλυτική πρόταση διδακτορικής διατριβής. (4) Περιεκτική Εξέταση Κάθε υποψήφιος οφείλει να εξεταστεί με επιτυχία σε γραπτή περιεκτική εξέταση, το αργότερο μέχρι το πέμπτο εξάμηνο σπουδών. Οι γραπτές περιεκτικές εξετάσεις οργανώνονται από το Τμήμα τουλάχιστον μια φορά το χρόνο. 187

188 ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ Κ ΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ μαντική προσφορά στο οικείο γνωστικό αντικείμενο και μπορεί να εκπονηθεί σε γλώσσα άλλη από την Ελληνική αν ο επιβλέπων καθηγητής είναι σύμφωνος. (6) Υποστήριξη της Διατριβής Η διατριβή υποστηρίζεται δημόσια ενώπιον πενταμελούς εξεταστικής επιτροπής. (7) Διάρκεια Φοίτησης Ο ελάχιστη διάρκεια φοίτησης για απόκτηση του διδακτορικού διπλώματος είναι έξι (6) εξάμηνα. Ο συνολικός χρόνος απόκτησης διδακτορικού διπλώματος δεν μπορεί να υπερβεί τα δεκαέξι (16) εξάμηνα από τη μέρα εισδοχής σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα. (8) Επιτυχής συμπλήρωση 240 ECTS Κατανέμονται ως εξής: ECTS Μαθήματα (πιστώνονται από το πρόγραμμα Μ.Α.) 60 Διεξαγωγή Έρευνας (4 εξάμηνα x 30 ECTS) 120 Συγγραφή Μεταπτυχιακής Εργασίας (2 εξάμηνα x 30 ECTS) 60 Σύνολο 240 Υποβολή Αίτησης Εγγραφές Επιπρόσθετα με τους γενικούς κανόνες, οι αιτήσεις πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα ακόλουθα: (α) Υποψήφιοι που δεν έχουν ολοκληρώσει μεταπτυχιακό πρόγραμμα, είναι όμως εγγεγραμμένοι και παρακολουθούν τέτοιο πρόγραμμα σπουδών, είναι δυνατό να γίνουν δεκτοί υπό τον όρο ότι θα ολοκληρώσουν τις σπουδές τους μέχρι την 31η Ιουλίου του έτους εισαγωγής στο διδακτορικό πρόγραμμα, με την έγκριση της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων. (β) Αποδεικτικά στοιχεία καλής γνώσης της αγγλικής γλώσσας. (γ) Έκθεση επιστημονικών και ερευνητικών ενδιαφερόντων. Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Κυριάκος Δημητρίου, Καθηγητής Αρχαία πολιτική σκέψη, με έμφαση στους σοφιστές, τον Πλάτωνα και τα κλασικά πολιτεύματα. Θέματα στη νεότερη πολιτική σκέψη, ιδιαίτερα ο βρετανικός εμπειρισμός, ο φιλελευθερισμός (17ος αιώνας) και ο φιλοσοφικός ριζοσπαστισμός/ωφελιμισμός (19ος αιώνας). Η πρόσληψη και η ερμηνευτική προσέγγιση της κλασικής αρχαιότητας στη νεότερη ευρωπαϊκή ιστοριογραφία (18ος και 19ος αιώνας). Σύγχρονα ερευνητικά ενδιαφέροντα καλύπτουν τις θεωρίες της δημοκρατίας και την ερμηνεία της πλατωνικής πολιτικής φιλοσοφίας. Aντώνης Έλληνας, Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικούς θεσμούς (κόμματα και γραφειοκρατίες), ακροδεξιά στην Ευρώπη, θέματα δημόσιας διοίκησης και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ιωσήφ Σ. Ιωσήφ, Καθηγητής Κάτοχος Έδρας Jean Monet. Κύρια ερευνητικά ενδιαφέροντα στους κλάδους των Διεθνών Σχέσεων και της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, με έμφαση σε θέματα και πτυχές που σχετίζονται με την Κύπρο. Επικέντρωση στις εσωτερικές παραμέτρους και τις διεθνείς επιπλοκές του κυπριακού προβλήματος και τις σχέσεις της Κύπρου με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Άλλα ερευνητικά ενδιαφέροντα στους τομείς του Διεθνούς Δικαίου, της Εξωτερικής Πολιτικής και των Διεθνών Οργανισμών. Καλλιόπη Αγαπίου-Ιωσηφίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Κάτοχος Έδρας Jean Monnet. Ευρωπαϊκή Ενοποίηση με έμφαση στη θεσμική πτυχή της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ενοποίησης (Μετεξέλιξη των θεσμικών οργάνων και Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας), Ευρωπαϊκή Ένωση και Κύπρος, και ιδιαίτερα η ενταξιακή πορεία και η διαδικασία εναρμόνισης με το κοινοτικό κεκτημένο, Μεσογειακή Πολιτική και ευρωμεσογειακή εταιρική σχέση στο σύγχρονο πλέγμα διεθνών σχέσεων, Γυναίκα και Πολιτική: διεθνής και ευρωπαϊκή διάσταση μέσα από μία συγκριτική θεώρηση. Σάββας Κατσικίδης, Καθηγητής Κάτοχος Έδρας Jean Monnet. Βιομηχανική Κοινωνιολογία, Κοινωνιολογία της Τεχνολογίας, Σχέση Τεχνολογίας και Κοινωνίας, Κοινωνιολογική Θεωρία, Κοινωνιολογία της Εργασίας, Eυρωπαϊκή Oικονομική και Kοινωνική Oλοκλήρωση, Bασική Έρευνα στη Θεωρία της Kοινωνιολογίας. Κώστας Μ. Κωνσταντίνου, Καθηγητής Διπλωματία, Διεθνής Πολιτική Θεωρία, Διεθνείς Κανόνες, Νόρμες και Εξαιρέσεις, Διεθνείς Διενέξεις, H Πολιτική της Κυπριακής Διένεξης. Ιάσονας Λαμπριανού, Επίκουρος Καθήγητης Ποσοτικές Μέθοδοι και Μέτρηση στις Κοινωνικές Επιστήμες, Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης, Πολιτική Εμπιστοσύνη και Συμμετοχή. Καίσαρ Β. Μαυράτσας, Αναπληρωτής Καθηγητής Η κοινωνική κατασκευή της εθνοτικής και της εθνικής ταυτότητας. Η συγκριτική-ιστορική ανάλυση της εθνικιστικής ιδεολογίας, με έμφαση στον κυπριακό και τον ελληνικό χώρο. Η διάκριση ανάμεσα στην παραγωγή και την κατανάλωση της ιδεολογίας. Η εσωτερική συγκρότηση της Ελληνικής Διασποράς. Η οικονομική κουλτούρα των εθνοτικών μειονοτήτων στις Η.Π.Α. Η συγκρότηση και η διαγενεαλογική εξέλιξη της ελληνοαμερικανικής οικονομικής και πολιτικής κουλτούρας. Εξειδικευμένα θέματα πολιτικής κοινωνιολογίας, όπως η κοινωνία των πολιτών και το πελατειακό σύστημα. Η κοινωνιολογία της γνώσης, με έμφαση στη συνείδηση της καθημερινής ζωής. Γιάννης Παπαδάκης, Καθηγητής Η μελέτη του εθνικισμού σε ιστορικό και συγκριτικό πλαίσιο ως διαδικασία αλληλεπίδρασης και διαπραγμάτευσης μέσω κοινωνικής δράσης. Η κατασκευή και αμφισβήτηση της κοινωνικής μνήμης μέσω αναμνηστικών τελετουργιών. Δομή και χαρακτη- 188

189 w w w. u c y. a c. c y / s a p ριστικά της ιστορικής αφήγησης. Μουσειακές αναπαραστάσεις του παρελθόντος. Λαογραφία και η κατασκευή της παράδοσης. Η σχέση γλώσσας και διαλέκτου. Σύγκρουση, κίνδυνος, αβεβαιότητα και η κοινωνική τους διαπραγμάτευση. Χώροι διεξαγωγής επιτόπιας συμμετοχικής παρατήρησης: Λευκωσία (και στις δύο πλευρές), Τουρκία, Πύλα. Bίκτωρ Pουδομέτωφ, Αναπληρωτής Kαθηγητής Παγκοσμιοποίηση και Διεθνείς Σπουδές, Αμερικανικές και Ευρωπαϊκές Σπουδές, Κοινωνιολογία της Θρησκείας, Παγκόσμια Ιστορική και Συγκριτική Ιστορική Κοινωνιολογία, Πολιτισμικές Σπουδές, Πολιτική Κοινωνιολογία και, συγκεκριμένα, εθνικισμός και εθνοτικότητα στα Βαλκάνια και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, Ρατσισμός, Εθνοτικότητα, Διεθνικότητα και διασυνοριακές μεταναστεύσεις και μετακινήσεις πληθυσμών. Σταύρος Τομπάζος, Αναπληρωτής Kαθηγητής Πολιτική Οικονομία, με έμφαση σε θέματα που σχετίζονται με την Παγκοσμιοποίηση, την Ευρωπαϊκή Oικονομική και Πολιτική Ενοποίηση, το Σύστημα Διεθνούς Ηγεμονίας και Εξάρτησης, τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, τη Σχέση ανάμεσα σε Οικονομικές Δυναμικές και Οικολογικά Προβλήματα. Πολιτική Φιλοσοφία, με επίκεντρο τις Γερμανικές Πολιτικές Θεωρίες του 19ου και 20ού αιώνα. Άλλα ερευνητικά ενδιαφέροντα στον τομέα των Θεωριών του Κράτους και των Κοινωνικών Τάξεων, της Κοινωνίας των Πολιτών και των Κοινωνικών Κινημάτων. Επικοινωνία Συντονιστής Μεταπτυχιακών Σπουδών Γιάννης Παπαδάκης Καθηγητής Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: papada@ucy.ac.cy Γραμματεία Τμήματος Έλενα Πετρίδου-Χαλλούμα Τηλ.: Φαξ: Ηλ. Ταχ.: elenap@ucy.ac.cy Σταυρούλα Σταύρου Σωφρονίου Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: sofroniou.stavroula@ucy.ac.cy 189

190 Τμήμα Νομικής Εισαγωγή Το Τμήμα Νομικής ιδρύθηκε το Οι νομικές σπουδές του Τμήματος αποβλέπουν στην καλλιέργεια κριτικής νομικής σκέψης, με το συνδυασμό θεωρίας, ειδικών γνώσεων και πρακτικού πνεύματος. Το Τμήμα καλλιεργεί, επίσης, την έρευνα. Ήδη, η παρουσία του σε διεθνείς, ευρωπαϊκές και εγχώριες ερευνητικές δραστηριότητες είναι έντονη κυρίως στο χώρο των ποινικών επιστημών, του διεθνούς δικαίου, του ευρωπαϊκού δικαίου, του ευρωπαϊκού ιδιωτικού και ιδιωτικού διεθνούς δικαίου. Αποστολή του Tμήματος είναι η παροχή ποιοτικής νομικής παιδείας στους φοιτητές και το νομικό κόσμο της Κύπρου. Το Τμήμα Νομικής πρωτοστατεί, επίσης, στη μελέτη του κυπριακού δικαίου, και την ανάπτυξή του μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Το Τμήμα προσφέρει Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Νομικής. Σημ.: Τα μεταπτυχιακά προγράμματα δεν έχουν ακόμη εγκριθεί από τη Σύγκλητο. Μεταπτυχιακές Σπουδές στη Νομική Τα πρώτα μεταπτυχιακά προγράμματα Νομικής θα δίνουν έμφαση στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο. Είναι επιτακτική, πλέον, η ανάγκη τόσο για τη συστηματική μελέτη όσο και την εξοικείωση των Κυπρίων νομικών με τα φαινόμενα της παγκοσμιοποίησης και της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, που επηρεάζει κάθε πτυχή των δικαίων των κρατών-μελών. Ταυτόχρονα, θα αξιοποιείται η ερευνητική υπεροχή του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος στους συγκεκριμένους τομείς. Στόχος των προγραμμάτων που θα προσφερθούν μελλοντικά είναι: η παροχή νομικών σπουδών ανώτερου επιπέδου στο νομικό κόσμο της Κύπρου, και επέκεινα, η εξειδικευμένη μελέτη του διεθνούς νομικού συστήματος και της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, συμπεριλαμβανομένης και της επίδρασής τους στη διάπλαση του κυπριακού δικαίου, αλλά και των άλλων νομικών συστημάτων, η συστηματικότερη συμβολή του Τμήματος στην ανάπτυξη του κυπριακού δικαίου. 190

191 w w w. u c y. a c. c y / l a w Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Ανδρέας Καπαρδής, Καθηγητής Εγκληματολογία, Δικαστική Ψυχολογία, Ποινολογία, Ποινικό Δίκαιο. Κωνσταντίνος Κόμπος, Αναπληρωτής Καθηγητής Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (διαδικαστικό, θεσμικό, ουσιαστικό, συνταγματικό), Δημόσιο Δίκαιο, Συγκριτικό Δίκαιο, Κυπριακό Συνταγματικό Δίκαιο, Αγγλικό Συνταγματικό Δίκαιο, Διοικητικό Δίκαιο, Συγκριτικό Δημόσιο Δίκαιο, Συγκριτικό Συνταγματικό Δίκαιο, Θεωρία Δικαίου και Δικαστικές Προσεγγίσεις. Αριστοτέλης Κωνσταντινίδης, Aναπληρωτής Καθηγητής Δίκαιο των Ηνωμένων Εθνών, Διεθνής Ασφάλεια, Διεθνές Δίκαιο Ανάπτυξης, Διεθνής Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και Διεθνές Ποινικό Δίκαιο. Θωμάς Παπαδόπουλος, Λέκτορας Εμπορικό Δίκαιο, Δίκαιο Εταιριών και Εταιρική Διακυβέρνηση, Χρηματοοικονομικό Δίκαιο, Δίκαιο Κεφαλαιαγοράς, Δίκαιο Ανταγωνισμού, Πτωχευτικό Δίκαιο, Τραπεζικό Δίκαιο, Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Δίκαιο Εσωτερικής Αγοράς και Ευρωπαϊκό Οικονομικό Δίκαιο. Χαράλαμπος Παπαχαραλάμπους, Aναπληρωτής Καθηγητής Διεθνές Ποινικό Δίκαιο, Διεθνής Προστασία των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων. Kώστας Παρασκευά, Λέκτορας Διεθνής Προστασία των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, Κυπριακό Συνταγματικό Δίκαιο. Τατιάνα-Ελένη Συνοδινού, Aναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιδιωτικό Δίκαιο, Δίκαιο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, Δίκαιο της Πληροφορικής/Διαδικτύου, Εμπράγματο Δίκαιο. Νικήτας Χατζημιχαήλ, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο, Δικονομικό Διεθνές Δίκαιο, Δίκαιο του Διεθνούς Εμπορίου, Διεθνής Εμπορική Διαιτησία. Συγκριτικό Δίκαιο, Δίκαιο των ΗΠΑ, Συγκριτική Ιστορία της Δυτικής Νομικής Παράδοσης, Θεωρία του Ιδιωτικού Δικαίου. Γενικές Αρχές του Ιδιωτικού Δικαίου, Δίκαιο των Συμβάσεων, Ευρωπαϊκό Ιδιωτικό Δίκαιο, Συγκριτική Ιστορία του Ιδιωτικού Δικαίου. Επικοινωνία Συντονιστής Μεταπτυχιακών Σπουδών Νικήτας Χατζημιχαήλ Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: nhatzimi@ucy.ac.cy Γραμματεία Τμήματος Νομικής Χρύσω Καρακόστα Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: law.dept@ucy.ac.cy 191

192 Τμήμα Ψυχολογίας Στο Τμήμα Ψυχολογίας βρίσκονται σε λειτουργία πέντε μεταπτυχιακά προγράμματα, που οδηγούν στην απόκτηση τίτλου μάστερ (Magister Artium M.A.) στις ακόλουθες κατευθύνσεις: Εφαρμοσμένο Πρόγραμμα Σχολικής Ψυχολογίας Θεωρητικό Πρόγραμμα Γνωστικής Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Θεωρητικό Πρόγραμμα Κοινωνικής Αναπτυξιακής Ψυχολογίας Σχολική Συμβουλευτική και Καθοδήγηση (Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών) Γνωστικά Συστήματα (Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα σε συνεργασία με το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου) Οι φοιτητές έχουν την επιλογή να ακολουθήσουν είτε δύο ερευνητικές θεωρητικές κατευθύνσεις, που οδηγούν σε διδακτορικές σπουδές, είτε μια επαγγελματική κατεύθυνση, που οδηγεί σε άδεια άσκησης του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού ψυχολόγου. Για εισδοχή στο Εφαρμοσμένο Πρόγραμμα Σχολικής Ψυχολογίας απαιτείται πρώτο πτυχίο στην Ψυχολογία. Το Τμήμα προσφέρει δύο διδακτορικά προγράμματα που οδηγούν στην απόκτηση τίτλου Διδάκτορα Φιλοσοφίας (Doctor of Philosophy Ph.D.), στις ακόλουθες κατευθύνσεις: Διδακτορικό στην Ψυχολογία Διδακτορικό στην Κλινική Ψυχολογία Αίτηση Εισδοχής Για πληροφορίες σχετικά με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για αίτηση εισδοχής, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεωνή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: ), ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Επιπρόσθετα με τις γενικές απαιτήσεις, οι υποψήφιοι για τα προγράμματα του Τμήματος Ψυχολογίας καλούνται να υποβάλουν πιστοποιητικά για το επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας, καθώς και οποιαδήποτε άλλα στοιχεία που θεωρούν ότι στηρίζουν την αίτησή τους, όπως άρθρα, μονογραφίες, βραβεία, ακαδημαϊκές διακρίσεις, άλλα ειδικά προσόντα και γνώσεις. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Περιγραφή Προγράμματος Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σχολικής Ψυχολογίας είναι τριετούς διάρκειας και αποτελείται από 180 ECTS. Περιλαμβάνει εποπτευόμενη Κλινική Άσκηση (60 ECTS ή 1500 ώρες). Το πρόγραμμα σπουδών δημιουργήθηκε βάσει των σύγχρονων τάσεων στην εκπαίδευση επαγγελματιών ψυχολόγων και των απαιτήσεων του επαγγέλματος του σχολικού ψυχολόγου. Επιπρόσθετα, το πρόγραμμα σπουδών διασφαλίζει ότι οι απόφοιτοί του μπορούν να διεκδικήσουν άδεια άσκησης επαγγέλματος ψυχολόγου στην Κύπρο σύμφωνα με τον Περί Επαγγελματιών Ψυχολόγων Νόμο, και στην Ευρώπη σύμφωνα με την εκδοθείσα Ευρωπαϊκή Οδηγία. Επιτρέπει, ακόμη, συνέχιση των σπουδών σε διδακτορικό επίπεδο. Το πρόγραμμα έχει δημιουργηθεί, πρωτίστως, με βάση το πρότυπο εκπαίδευσης του επαγγελματία ψυχολόγου. Κατ επέκταση, δίνει έμφαση στην ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων για την άσκηση του επαγγέλματος ενώ, ταυτόχρονα, επιχειρεί να προσφέρει στο μεταπτυχιακό φοιτητή ευρύτερη θεωρητική και ερευνητική γνώση. Το πρόγραμμα, κατά τον πρώτο χρόνο, επιδιώκει να προσφέρει στο φοιτητή το αναγκαίο θεωρητικό και μεθοδολογικό υπόβαθρο ψυχολογικής γνώσης πάνω στο οποίο θα δομήσει, κατά το δεύτερο χρόνο, τις εξειδικευμένες δεξιότητες ψυχολογικής αξιολόγησης και παρέμβασης. Κατά τον τρίτο χρόνο, ο φοιτητής καλείται αποκλειστικά να παρακολουθήσει την κλινική άσκηση, συνδυασμένη με επαγ- 192

193 w w w. u c y. a c. c y / p s y c h γελματικά σεμινάρια και μεταπτυχιακή έρευνα. Επιπλέον, για φοιτητές που επιθυμούν να αποκτήσουν περαιτέρω ερευνητικές γνώσεις και δεξιότητες, το πρόγραμμα διαθέτει την ευελιξία, ώστε αυτοί να πιστωθούν με επιπλέον ECTS ανεξάρτητης έρευνας και να ολοκληρώσουν μία μεταπτυχιακή διατριβή. Ο σχολικός ψυχολόγος πρέπει να πληροί τα απαιτούμενα προσόντα (ακαδημαϊκά και κλινικά) για να μπορεί να εγγραφεί στο μητρώο των Επαγγελματιών Ψυχολόγων Κύπρου. Συγκεκριμένα, στο εφαρμοσμένο πρόγραμμα της Σχολικής Ψυχολογίας απαιτούνται εξειδικευμένες δεξιότητες και γνώσεις, που να επιτρέπουν την αξιολόγηση, πρόληψη και παρέμβαση ψυχολογικών και μαθησιακών προβλημάτων. Επιπλέον, στο πλαίσιο ενός εφαρμοσμένου προγράμματος, αναμένεται ότι θα αποκτηθεί μεθοδολογική γνώση και ερευνητικές δεξιότητες τέτοιες, που να επιτρέπουν στον απόφοιτο ενός τέτοιου προγράμματος να αξιολογεί προγράμματα παρέμβασης και πρόληψης. Τέλος, αναπόσπαστο μέρος της εκπαίδευσης του σχολικού ψυχολόγου είναι η σταδιακή ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων διά μέσου της εποπτευόμενης κλινικής άσκησης, γι αυτό και απαιτείται ο φοιτητής να συμπληρώσει τουλάχιστον 1500 ώρες εποπτευόμενης κλινικής άσκησης σε κατάλληλους επαγγελματικούς χώρους πριν από την αποφοίτησή του. Δομή Προγράμματος Το Πρόγραμμα αποτελείται από δύο υποχρεωτικά μαθήματα, και 13 μαθήματα περιορισμένης επιλογής, όλα των 7.5 ECTS, μία υποχρεωτική ανεξάρτητης μεταπτυχιακή έρευνα (ΨΥΧ 622, ΨΥΧ 623 και ΨΥΧ 624) (7.5 ECTS), κλινική άσκηση (60 ECTS) και την τελική περιεκτική εξέταση επαγγελματικών γνώσεων. Δύο Υποχρεωτικά Μαθήματα (15 ECTS) + 13 Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής (97.5 ECTS) + Υποχρεωτική Ανεξάρτητη Έρευνα (7.5 ECTS) + Κλινική Άσκηση (60 ECTS)= 180 ECTS. ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα 15 ΨΥΧ 604 Τεχνικές Πολυμεταβλητής Ανάλυσης στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς 7.5 ΨΥΧ 705 Διαγνωστική Αξιολόγηση Νοητικών Ικανοτήτων Παιδιών και Εφήβων 7.5 Υποχρεωτική Κλινική Άσκηση 60 ΨΥΧ 698 Σεμινάριο Κλινικής Άσκησης Ι 5 ΨΥΧ 699 Σεμινάριο Κλινικής Άσκησης ΙΙ 27.5 ΨΥΧ 700 Σεμινάριο Κλινικής Άσκησης ΙΙΙ 27.5 Υποχρεωτική Μεταπτυχιακή Έρευνα 7.5 ΨΥΧ 622 Μεταπτυχιακή Έρευνα Ι 2.5 ΨΥΧ 623 Μεταπτυχιακή Έρευνα ΙI 2.5 ΨΥΧ 624 Μεταπτυχιακή Έρευνα ΙII 2.5 ΨΥΧ 688 Εξέταση Επαγγελματικής Επάρκειας στη Σχολική Ψυχολογία 0 Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής Ι. Θεωρητικό Υπόβαθρο της Ψυχολογίας 37.5 Πέντε από τα πιο κάτω μαθήματα: ΨΥΧ 601 Δεοντολογία στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 603 Ψυχοφαρμακολογία Παιδιών και Εφήβων 7.5 ΨΥΧ 619 Ευφυΐα: Ανάπτυξη και Αξιολόγηση 7.5 ΨΥΧ 637 Κοινωνική Ανάπτυξη και Κοινωνικό Πλαίσιο ή ΨΥΧ 746 Koινωνική Ψυχολογία της Εκπαίδευσης 7.5 ΨΥΧ 706 Νευροφυσιολογία 7.5 ΨΥΧ 711 Ψυχοφαρμακολογία 7.5 ΨΥΧ 715 Γλωσσική Ανάπτυξη και Γλωσσικές Διαταραχές 7.5 ΨΥΧ 722 Διαπολιτισμικά Θέματα στην Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 730 Νευροψυχολογική Αξιολόγηση 7.5 ΙΙ. Μαθήματα Ψυχολογικής Αξιολόγησης 22.5 Τρία από τα πιο κάτω μαθήματα: ΨΥΧ 605 Ψυχομετρία 7.5 ΨΥΧ 615 Πρώιμη Διάγνωση και Παρέμβαση Αναγνωστικών Δυσκολιών 7.5 ΨΥΧ 642 Ψυχοπαθολογία Παιδιών και Εφήβων 7.5 ΙΙΙ. Μαθήματα Ψυχολογικής Παρέμβασης 37.5 Πέντε από τα πιο κάτω μαθήματα: ΨΥΧ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση ή ΨΥΧ 701 Ψυχολογία της Διδασκαλίας 7.5 ΨΥΧ 614 Ψυχολογικές Παρεμβάσεις στο Σχολείο Ι 7.5 ΨΥΧ 617 Συμβουλευτική Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 652 Προγράμματα Πρόληψης στο Σχολείο 7.5 ΨΥΧ 708 Ανάλυση και Τροποποίηση της Συμπεριφοράς 7.5 ΨΥΧ 713 Πειραματική Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 714 Ψυχολογικές Παρεμβάσεις στο Σχολείο IΙ 7.5 Επιλεγόμενη Μεταπτυχιακή Έρευνα (Επιπλέον των 120 ECTS) ΨΥΧ 625 Μεταπτυχιακή Έρευνα ΙV 7.5 ΨΥΧ 626 Μεταπτυχιακή Έρευνα V 7.5 ΨΥΧ 627 Μεταπτυχιακή Έρευνα VI 7.5 ΨΥΧ 749 Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας στην Ψυχολογία 7.5 Εποπτευόμενη Κλινική Άσκηση Η εποπτευόμενη κλινική άσκηση προνοεί τοποθέτηση του φοιτητή, για ένα χρόνο, σε Ψυχολογικό Κέντρο ή Υπηρεσία, κρατική ή ιδιωτική, όπου εργάζονται προσοντούχοι και εγγεγραμμένοι ψυχολόγοι, και εγκρίνεται από το Τμήμα. Η κλινική άσκηση διακρίνεται σε δύο φάσεις. Η πρώτη (200 ώρες περίπου) έχει τη μορφή μερικής απασχόλησης και συμπληρώνεται κατά το τέταρτο εξάμηνο σπουδών, παράλληλα με την παρακολούθηση μαθημάτων. Στη φάση αυτήν, οι φοιτητές αναμένεται να παρακολουθούν έμπειρους και εγγεγραμμένους ψυχολόγους στην άσκηση των καθηκόντων τους και να εξοικειώνονται με το σχολικό σύστημα και τις ψυχολογικές μεθόδους αξιολόγησης και παρέμβασης. Η δεύτερη (περίπου 1300 ώρες) προνοεί πλήρη απασχόληση του φοιτητή στο Κέντρο ή την Υπηρεσία που συνεργάζεται με το Τμήμα, και διεξάγεται κατά το τρίτο έτος σπουδών, παράλληλα με την παρακολούθηση των Σεμιναρίων Κλινικής Άσκησης ΙΙ και ΙΙΙ. Ο φοιτητής δεν υποχρεούται να παρακολουθήσει 193

194 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ άλλα μαθήματα στη φάση αυτήν, εκτός των σεμιναρίων κλινικής άσκησης και της ερευνητικής εργασίας. Μπορεί, όμως, να επιλέξει επιπρόσθετα επιλεγόμενα μαθήματα ή ερευνητική εργασία, και όλα αυτά με την ενθάρρυνση του Τμήματος. Στη δεύτερη φάση, επομένως, αναμένεται από το φοιτητή να συμμετέχει στην αξιολόγηση περιπτώσεων και σε προγράμματα παρέμβασης, καθώς και να εμπλέκεται σε προγράμματα πρόληψης υπό την εποπτεία εγγεγραμμένων ψυχολόγων. Η εποπτεία ορίζεται σε ατομική βάση και σε τακτές εβδομαδιαίες συναντήσεις. Οι φοιτητές αξιολογούνται, συνολικά, από τον επόπτη, τον/την Υπεύθυνο/η Πρακτικής Άσκησης και το Τμήμα, μέσω των Σεμιναρίων Κλινικής Άσκησης Ι, ΙΙ, και ΙΙΙ. Μεταπτυχιακή Έρευνα/Διπλωματική Εργασία Η συμμετοχή σε μεταπτυχιακή έρευνα είναι υποχρεωτική για όλους τους φοιτητές της σχολικής κατεύθυνσης, ώστε να αναπτύξουν ικανότητες κατανόησης της έρευνας αλλά και της παραγωγής γνώσης. Ταυτόχρονα, αυτό τους καθιστά ανταγωνιστικούς σε περίπτωση που επιθυμούν να συνεχίσουν σε διδακτορικό πρόγραμμα. Οι φοιτητές πρέπει υποχρεωτικά να συμπληρώσουν 7.5 ECTS μεταπτυχιακής έρευνας υπό την εποπτεία μέλους ΔΕΠ ή άλλου ερευνητικού-διδακτικού προσωπικού, με σκοπό να ολοκληρώσουν μια ερευνητική εργασία, η οποία θα πρέπει να είναι σύντομης έκτασης (π.χ. ένα αναλυτικό case study ή ένα μικρό άρθρο εμπειρικής έρευνας), αλλά υψηλής ποιότητας (να είναι δημοσιεύσιμο) κατά την κρίση τριμελούς επιτροπής από το Τμήμα, που θα την εξετάσει. Τα 7.5 υποχρεωτικά ECTS κατανέμονται σε τρία διαφορετικά εξάμηνα για να υπάρχει χρόνος ωρίμασης και εκτέλεσης μίας ερευνητικής πρότασης. Η έκταση της έρευνας σχετίζεται και με τον αριθμό των ECTS που θα πιστωθούν στους φοιτητές. Οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μέχρι και 30 ECTS, από τα οποία μόνο τα 7.5 είναι υποχρεωτικά για τη συμπλήρωση του μεταπτυχιακού προγράμματος. Η εκπόνηση μιας ολοκληρωμένης και εκτενούς διπλωματικής εργασίας είναι προαιρετική για τους φοιτητές της επαγγελματικής κατεύθυνσης. Προϋποτίθεται ο ορισμός επόπτη, ο οποίος θα πρέπει να είναι απαραίτητα μέλος ΔΕΠ. Διεξάγεται σε τρία εξάμηνα ως ακολούθως: ΨΥΧ 742 Διπλωματική Μάστερ Ι (15 ECTS), ΨΥΧ 743 Διπλωματική Μάστερ ΙΙΑ (15 ECTS) και ΨΥΧ 744 Διπλωματική Μάστερ ΙΙΒ (15 ECTS). Σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης της διατριβής σε τρία εξάμηνα, προσφέρεται το μάθημα ΨΥΧ 745 Συνέχεια Διατριβής Μάστερ (προαιρετικό). Το μάθημα ΨΥΧ 742 είναι προαπαιτούμενο του μαθήματος ΨΥΧ 743, και το ΨΥΧ 743 προαπαιτούμενο του μαθήματος ΨΥΧ 744. Φοιτητές της επαγγελματικής κατεύθυνσης που επιλέγουν να εκπονήσουν διπλωματική εργασία, πιστώνονται με 45 ECTS (δηλαδή, χρειάζονται περισσότερες μονάδες για να αποφοιτήσουν από εκείνους που δεν εκπονούν διατριβή). Η εκπόνηση διατριβής αφορά, κυρίως, εκείνους τους φοιτητές που ενδιαφέρονται να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε διδακτορικό επίπεδο. Οι φοιτητές που επιλέγουν να εκπονήσουν διατριβή θα απαλλαγούν από τα τρία μαθήματα της μεταπτυχιακής έρευνας (σύνολο 7.5 ECTS). Παρακολούθηση Προόδου Στο τέλος κάθε έτους του προγράμματος Σχολικής Ψυχολογίας, τα μέλη ΔΕΠ του Κλινικού τομέα, μαζί με το/τη Λειτουργό Πρακτικής Άσκησης αξιολογούν σφαιρικά την πρόοδο κάθε φοιτητή του προγράμματος στους ακόλουθους τομείς: Επίδοση στα μαθήματα Επίδοση στην κλινική άσκηση Δεοντολογική και επαγγελματική συμπεριφορά Πρόοδο και επίδοση στην έρευνα Προσωπική ωρίμανση Μετά από σχετική συνεδρία των αρμόδιων μελών του προσωπικού δίνεται γραπτή ή προφορική ανατροφοδότηση στον κάθε φοιτητή, με σκοπό την περαιτέρω βελτίωσή του. Πορτοφόλιο Στο πλαίσιο της επαγγελματικής του εκπαίδευσης, ο φοιτητής θα πρέπει να δημιουργήσει ένα πορτοφόλιο (portofolio), που θα περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα: α) βιογραφικό σημείωμα, β) προσωπική έκθεση που εστιάζεται σε διαδικασία ενδοσκόπησης και αυτοκριτικής για τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του φοιτητή και αναφέρεται στους επαγγελματικούς του στόχους, γ) τρία δείγματα ψυχολογικής έκθεσης, δ) δύο γραπτά δείγματα περιπτώσεων ψυχολογικής παρέμβασης. ΨΥΧ 688 Εξέταση Επαγγελματικής Επάρκειας στη Σχολική Ψυχολογία Οι φοιτητές υποχρεούνται να λάβουν μέρος στην εξέταση Επαγγελματικής Επάρκειας και να επιτύχουν για να μπορέσουν να αποφοιτήσουν. Ο φοιτητής αποκτά το δικαίωμα να συμμετέχει στην εξέταση όταν (1) συμπληρώσει ικανοποιητικά το πορτοφόλιο του, (2) αποδεδειγμένα συμπληρώσει τουλάχιστον 1500 ώρες εποπτευόμενης κλινικής άσκησης, και (3) ικανοποιήσει τους στόχους της κλινικής άσκησης όπως αυτοί περιγράφονται στα ειδικά έντυπα από το διδάσκοντα/διδάσκουσα στο Τμήμα για θέματα κλινικής άσκησης. Η εξέταση θα είναι ατομική και θα διεξάγεται υπό προφορική μορφή ενώπιον τριμελούς επιτροπής η οποία απαρτίζεται από επαγγελματίες ψυχολόγους. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή απαρτίζεται από το αρμόδιο μέλος του Τμήματος για θέματα κλινικής άσκησης, από ένα δεύτερο ακαδημαϊκό μέλος του Τμήματος και ένα εξωτερικό μέλος. Η εξέταση σκοπό θα έχει να αξιολογήσει τις επαγγελματικές γνώσεις του φοιτητή στη διαχείριση περιπτώ- 194

195 ΨΥΧ 604 Τεχνικές Πολυμεταβλητής Ανάλυσης στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς Το μάθημα σκοπεύει να συμπληρώσει τη βασική γνώση στατιστικών τεχνικών, που λαμβάνουν οι φοιτητές στο προπτυχιακό επίπεδο. Το μάθημα επικεντρώνεται στην εφαρμογή τεχνικών στην ψυχολογική έρευνα. Ειδικότερα, θα παρουσιαστούν τεχνικές της πολλαπλής παλινδρόμησης (multiple regression), της διαμεσολάβησης και ρύθμισης (Meditation and Moderation), της παραγοντικής ανάλυσης διακύμανσης (factorial analysis of variance), της ανάλυσης συνw w w. u c y. a c. c y / p s y c h σεων και, κατ επέκταση, την ετοιμότητα του να ασκήσει το επάγγελμα του ψυχολόγου μέσα σε δεοντολογικά, νομικά, και επαγγελματικά πλαίσια. Η εξέταση αξιολογείται υπό τη μορφή Pass/Fail και το αποτέλεσμά της θα παρουσιάζεται στην αναλυτική βαθμολογία του φοιτητή. Σε περίπτωση αποτυχίας, το Τμήμα είναι δυνατό να ζητήσει από το φοιτητή να εμπλακεί σε περαιτέρω ακαδημαϊκές δραστηριότητες ή και επιπρόσθετη εποπτευόμενη κλινική άσκηση, αν αυτό κριθεί αναγκαίο. Ο φοιτητής δικαιούται να συμμετέχει σε παρόμοιες εξετάσεις για δύο, ακόμα, φορές σε αντίστοιχες εξεταστικές περιόδους. Δίδακτρα: Τέλος εποπτευόμενης άσκησης: 1.000* Συνολικό κόστος προγράμματος: * Σημείωση: Στα δίδακτρα του Εφαρμοσμένου Προγράμματος Σχολικής Ψυχολογίας προστίθεται τέλος εποπτευόμενης κλινικής άσκησης ύψους 1000 το οποίο διατίθεται για τη μίσθωση υπηρεσιών εποπτείας από εγγεγραμμένους επαγγελματίες ψυχολόγους. Αναλυτικό Πρόγραμμα ανά Εξάμηνο Πρώτο Έτος ECTS Χειμερινό Εξάμηνο ΨΥΧ 601 Δεοντολογία στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 637 Κοινωνική Ανάπτυξη και Κοινωνικό Πλαίσιο ή ΨΥΧ 722 Διαπολιτισμικά Θέματα στην Ψυχολογία ή ΨΥΧ 746 Κοινωνική Ψυχολογία της Εκπαίδευσης 7.5 ΨΥΧ 705 Διαγνωστική Αξιολόγηση Ικανοτήτων Παιδιών και Εφήβων 7.5 ΨΥΧ 716 Βασικές Κλινικές Δεξιότητες 7.5 Σύνολο 30 Εαρινό Εξάμηνο ΨΥΧ 603 Ψυχοφαρμακολογία Παιδιών και Εφήβων ή ΨΥΧ 711 Ψυχοφαρμακολογία ή ΨΥΧ 730 Νευροψυχολογική Αξιολόγηση 7.5 ΨΥΧ 604 Τεχνικές Πολυμετάβλητης Ανάλυσης στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς 7.5 ΨΥΧ 642 Ψυχοπαθολογία Παιδιών και Εφήβων 7.5 ΨΥΧ 701 Ψυχολογία της Διδασκαλίας 7.5 Σύνολο 30 Δεύτερο Έτος Χειμερινό Εξάμηνο ΨΥΧ 614 Ψυχολογικές Παρεμβάσεις στο Σχολείο Ι 7.5 ΨΥΧ 615 Πρώιμη Διάγνωση και Παρέμβαση Αναγνωστικών Δυσκολιών 7.5 ΨΥΧ 617 Συμβουλευτική Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 619 Ευφυΐα: Aνάπτυξη και Αξιολόγηση 7.5 Σύνολο 30 Εαρινό Εξάμηνο ΨΥΧ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση ή ΨΥΧ 652 Προγράμματα Πρόληψης στο Σχολείο ή ΨΥΧ 715 Γλωσσική Ανάπτυξη και Γλωσσικές Διαταραχές 7.5 ΨΥΧ 622 Μεταπτυχιακή Έρευνα 7.5 ΨΥΧ 698 Σεμινάριο Κλινικής Άσκησης Ι 7.5 ΨΥΧ 708 Ανάλυση και Τροποποίηση Συμπεριφοράς 7.5 ΨΥΧ 714 Ψυχολογικές Παρεμβάσεις στο Σχολείο ΙΙ 7.5 Σύνολο 30 Τρίτο Έτος Χειμερινό Εξάμηνο ΨΥΧ 623 Μεταπτυχιακή Έρευνα ΙΙ 2.5 ΨΥΧ 699 Σεμινάριο Κλινικής Άσκησης ΙΙ 27.5 Σύνολο 30 Εαρινό Εξάμηνο ΨΥΧ 624 Μεταπτυχιακή Έρευνα ΙΙΙ 2.5 ΨΥΧ 688 Εξέταση Επαγγελματικής Επάρκειας στη Σχολική Ψυχολογία (Επιτυχία/Αποτυχία) 0 ΨΥΧ 700 Σεμινάριο Κλινικής Άσκησης ΙΙΙ 27.5 Σύνολο 30 Σύνολο Υποχρεωτικών Ακαδημαϊκών ECTS Σύνολο Υποχρεωτικών Εφαρμοσμένων/Κλινικών ECTS 60 Σύνολο Υποχρεωτικών Ερευνητικών ECTS 7.5 Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 7.5 ΕCTS. ΨΥΧ 601 Δεοντολογία στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία Θα συζητηθεί ο κώδικας δεοντολογίας των ψυχολόγων σε σχέση με την Εφαρμοσμένη Ψυχολογία. Θα καλυφθούν δεοντολογικά διλήμματα (διπλές σχέσεις, δώρα, εμπιστευτικότητα, υποχρέωση για προστασία), θέματα νομοθεσιών σχετικά με την αξιολόγηση, θεραπεία και εκπαίδευση παιδιών με ειδικές ανάγκες ή χαρισματικών παιδιών. Θα συζητηθούν και άλλες νομοθεσίες σχετικές με το επάγγελμα, σύγχρονοι προβληματισμοί σε θέματα επαγγελματικής κατοχύρωσης, συνεργασίας με άλλα συναφή επαγγέλματα και οργάνωσης της Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας ως κλάδου. ΨΥΧ 603 Ψυχοφαρμακολογία Παιδιών και Εφήβων Βασική Ψυχοφαρμακολογία με ειδική έμφαση σε ουσίες που, συχνά, χορηγούνται σε παιδιά και εφήβους, τη δράση τους και τις επιπτώσεις τους. Ανακεφαλαίωση της νευρολογικής βάσης λειτουργιών, όπως μνήμης, προσοχής και συναισθήματος, με έμφαση στη νευροχημεία των γνωστικών και συναισθηματικών λειτουργιών και των περιπτώσεων ψυχολογικής δυσλειτουργίας. Θα καλυφθεί, για παράδειγμα, η οργανική βάση των δυσκολιών προσοχής, της επιθετικότητας, της κατάθλιψης, των διαταραχών διατροφής κ.λπ., όπως και οι σύγχρονες έρευνες για την αποτελεσματικότητα των ψυχοφαρμάκων. 195

196 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ διακύμανσης (analysis of covariance) και της πολυμεταβλητής ανάλυσης διακύμανσης (multivariate analysis of variance). Οι τεχνικές θα παρουσιάζουν και θα συζητηθούν με αναφορά σε ερευνητικά ψυχολογικά σχέδια (ερευνητικά σχέδια με μεταβλητές μεταξύ των παραγόντων και εντός των παραγόντων, σχέδια επαναληπτικών μετρήσεων, μικτά σχέδια). Θα αναλυθούν, επίσης, οι βασικές τεχνικές αναγωγής μεταβλητών (reduction techniques), όπως η διερευνητική ανάλυση παραγόντων (exploratory factor analysis). ΨΥΧ 605 Ψυχομετρία Ανασκόπηση των κυριότερων ψυχολογικών δοκιμίων, ψυχομετρική θεωρία στον χώρο των νοητικών ικανοτήτων, σχολικής επίδοσης, προσωπικότητας και συγκεκριμένων συμπτωμάτων. Το μάθημα επικεντρώνεται στην ανάπτυξη υποθέσεων, που μπορούν να απαντηθούν μέσω της αξιολόγησης, και στην επιλογή της μεθοδολογίας και των δοκιμίων για απάντησή τους. Στρατηγικές για αξιολόγηση συχνών μαθησιακών δυσκολιών και προβλημάτων συμπεριφοράς στο σχολείο, όπως και συναισθηματικών προβλημάτων. Περιλαμβάνει θέματα σχετικά με την αξιολόγηση ειδικών προβλημάτων και πληθυσμών, και τη συσχέτιση των δεδομένων από ψυχομετρικές δοκιμασίες με άλλα δεδομένα αξιολόγησης. ΨΥΧ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση Το μάθημα αυτό στόχο έχει να παρουσιάσει τη συνεισφορά της ψυχολογικής έρευνας και γνώσης στην παιδαγωγική πρακτική. Στοχεύει, επίσης, να προκαλέσει συζήτηση βασικών θεμάτων που σχετίζονται με την ψυχολογία και απασχολούν τους εκπαιδευτικούς. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζει κριτικά σύγχρονες θεωρίες, που έχουν διατυπωθεί αναφορικά με την ανθρώπινη ανάπτυξη (γνωστική, ηθική, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη), καθώς και σύγχρονες θεωρίες μάθησης. Εξετάζει, επίσης, τις ατομικές διαφορές που παρουσιάζονται στα πιο πάνω θέματα, και τους παράγοντες που τις επηρεάζουν. Τέλος, αναλύει τις σχέσεις οικογένειας και σχολείου, και τις δυνατότητες συνεργασίας του εκπαιδευτικού με τους γονείς και τον εκπαιδευτικό ψυχολόγο. ΨΥΧ 614 Ψυχολογικές Παρεμβάσεις στο Σχολείο I Οι φοιτητές θα διδαχθούν μία σειρά από σύγχρονες και εμπειρικά βασισμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις για παιδιά και οικογένειες, και για παρεμβάσεις στην τάξη σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό. Οι παρεμβάσεις θα περιλαμβάνουν ψυχοπαιδαγωγικές, συμβουλευτικές, γνωστικο-συμπεριφοριστικές και άλλες επιστημονικά στηριζόμενες θεραπευτικές μεθόδους, με συγκεκριμένες εφαρμογές στο χώρο του σχολείου. ΨΥΧ 615 Πρώιμη Διάγνωση και Παρέμβαση Αναγνωστικών Δυσκολιών Το μάθημα αυτό προσφέρεται σε μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς φοιτητές, που έχουν ισχυρό υπόβαθρο γνώσεων στον τομέα των μαθησιακών δυσκολιών. Τα θέματα, με τα οποία ασχολείται, περιλαμβάνουν: ανασκόπηση της σύγχρονης έρευνας και βιβλιογραφίας στο χώρο των μαθησιακών δυσκολιών σε σχέση με τις σύγχρονες πρακτικές στον τομέα ανασκόπησης των ψυχολογικών διαδικασιών που σχετίζονται με την ανάπτυξη της αναγνωστικής ικανότητας, μελέτη της συνάφειας μεταξύ των γλωσσικών, νοητικών και αναγνωστικών δεξιοτήτων σε αρχάριους και ικανούς αναγνώστες, μελέτη των βασικών βιολογικών και ψυχολογικών αιτιών των αναγνωστικών δυσκολιών, προχωρημένη έρευνα των θεωρητικά και ερευνητικά εμπεριστατωμένων διαγνωστικών μεθόδων, καθώς και ατομικών ή ομαδικών παρεμβάσεων για υποκείμενα μικρών ηλικιών με μαθησιακές δυσκολίες (με έμφαση στη διάγνωση και αντιμετώπιση συγκεκριμένων περιπτώσεων). Οι φοιτητές, επομένως, μαθαίνουν: (α) να κατανοούν τις ειδικές αναγνωστικές δυσκολίες και να αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις τους στην ευρύτερη ανάπτυξη και διαδικασία μάθησης στα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού, (β) να διενεργούν σειρές αξιολογήσεων, (γ) να ερμηνεύουν τα δεδομένα ψυχομετρικών μετρήσεων και να αναπτύσσουν παρεμβατικά ατομικά προγράμματα, (δ) να εφαρμόζουν προγράμματα παρέμβασης σε συγκεκριμένους τομείς μαθησιακών δυσκολιών και να συστήνουν πρακτικές λύσεις και (ε) να αποκτούν δεξιότητες και γνώσεις για τη συγγραφή επαγγελματικών ψυχομετρικών αναφορών. ΨYX 617 Συμβουλευτική Ψυχολογία Το μάθημα αυτό έχει ως στόχο να παρουσιάσει τις κυριότερες θεωρίες Συμβουλευτικής Ψυχολογίας που έχουν αναπτυχθεί, και να βοηθήσει τους φοιτητές να εξοικειωθούν με τις αντίστοιχες συμβουλευτικές τεχνικές. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζονται κριτικά οι ακόλουθες θεωρίες και μέθοδοι συμβουλευτικής: Ψυχαναλυτική θεωρία (Freud), Νεο- Ψυχαναλυτικές θεωρίες (Erikson, Adler), Λογικο-θυμική θεωρία (Ellis), Συνδιαλεκτική θεωρία (Burns), Συμπεριφοριστικές θεωρίες (Wolpe, Dollard & Miller), Προσωποκεντρική θεωρία (Rogers), Υπαρξιακές θεωρίες (May, Frankl) και Μορφολογική θεωρία (Perls). Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη διαδικασία, θεωρητική και πρακτική, της ψυχολογικής συνέντευξης. ΨΥΧ 619 Ευφυΐα: Aνάπτυξη και Αξιολόγηση Στο μάθημα αυτό καλύπτονται οι βασικές έννοιες, θεωρίες και τρόποι μέτρησης της νοημοσύνης. Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζονται βασικά στοιχεία ιστορίας, μέτρησης και θεωρητικής θεμελίωσης της έννοιας της νοημοσύνης και, εν συνεχεία, συζητούνται οι βιολογικές και περιβαλλοντικές βάσεις της νοημοσύνης. Η δεύτερη ενότητα του μαθήματος είναι αφιερωμένη στην ανάπτυξη και μέτρηση της νοημοσύνης και η τρίτη σε ειδικά θέματα της νοημοσύνης, όπως είναι οι σημαντικές διαφορές ομάδων του πληθυσμού στην ευφυΐα, η δομή της νοημοσύνης και οι σχέσεις της με άλλες σημαντικές έννοιες της ψυχολογίας, όπως είναι η προσωπικότητα, η δημιουργικότητα και η σοφία. ΨΥΧ 637 Κοινωνική Ανάπτυξη και Κοινωνικό Πλαίσιο Το μάθημα αυτό στοχεύει στη γνωριμία του φοιτητή με κλασικές και σύγχρονες θεωρίες της ανθρώπινης ανάπτυξης, που αντιμετωπίζουν την ανάπτυξη ως μια κοινωνιο-ψυχολογική διαδικασία. Το μάθημα θα ασχοληθεί με μια ιστορική αναδρομή σε θεωρίες που έθεσαν τις θεωρητικές βάσεις της σύγχρονης κοινωνιο-γενετικής προσέγγισης στην ανθρώπινη ανάπτυξη, όπως τις κλασικές θεωρίες των Mead, Baldwin, Piaget, και Vygotsky. Θα ασχοληθεί, επίσης, εις βάθος με τις πρόσφατες μετα-πιαζετιανές θεωρίες της κοινωνικής σχολής της Γενεύης και μετα-βυγκοτσκιανές θεωρίες, όπως αυτές του Bruner, Rogoff, Wertsch και Valsiner. ΨΥΧ 642 Ψυχοπαθολογία Παιδιών και Εφήβων Στο μάθημα αυτό θα γίνει μια ανασκόπηση των τυπικών διαταραχών που παρουσιάζονται στην παιδική και εφηβική ηλικία, με έμφαση στη διαγνωστική εικόνα, τη εξελικτική πορεία, την πιθανή αιτιολογία, το ρόλο των περιβαλλοντικών παραγόντων στην εμφάνιση και συντήρηση του προβλήματος, και 196

197 ΨΥΧ 715 Γλωσσική Ανάπτυξη και Γλωσσικές Διαταραχές Η ανθρώπινη γλώσσα είναι μία από τις πλέον δυναμικές και πολύπλοκες ανθρώπινες λειτουργίες. Το μάθημα αυτό έχει στόχο να παρουσιάσει θεωρίες και επιστημονικές βάσεις για την ανάπτυξη της γλώσσας στον άνθρωπο και τις δυσλειτουργίες που προκύπτουν λόγω εξελικτικών, οργανικών και νευρολογικών αιτιών. Θα διανύσει το φάσμα διαταραχών αρχίζοντας από τη βρεφική ηλικία και θα συμπεριλάβει και την τρίτη ηλικία. Γλωσσικές διαταραχές, όπως αφασία, ειδικό πρόβλημα γλώσσας, γλωσσικές μαθησιακές δυσκολίες, καθώς και διαταραχές που προκύπτουν από γεροντική άνοια και κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και η σχέση γλώσσας με άλλες γνωστικές και ψυχολογικές λειτουργίες αποτελούν κύρια θέματα του μαθήματος. Θα συμπεριληφθούν μέσα αξιολόγησης και προw w w. u c y. a c. c y / p s y c h τις ενδεικνυόμενες από τη σύγχρονη έρευνα ψυχολογικές και άλλες παρεμβάσεις. ΨΥΧ 652 Προγράμματα Πρόληψης στο Σχολείο Το μάθημα εστιάζεται στο σχεδιασμό, στην υλοποίηση και στην αξιολόγηση προγραμμάτων πρόληψης στα σχολεία. Θα δοθεί έμφαση στην πρόληψη ατομικών, διαπροσωπικών και κοινωνικών προβλημάτων, που να μπορούν να αξιοποιούν και να εμπλέκουν το σύστημα του σχολείου, τους γονείς, εκπαιδευτικούς και μαθητές. Οι φοιτητές θα εκπαιδευτούν στον εντοπισμό των αναγκών του σχολικού συστήματος, στην κλινική μεθοδολογία δημιουργίας και εφαρμογής του προγράμματος και στην εμπειρική αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους. ΨΥΧ 701 Ψυχολογία της Διδασκαλίας Το μάθημα είναι σχεδιασμένο για μεταπτυχιακούς φοιτητές Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας με ενδιαφέροντα στην εφαρμοσμένη έρευνα ή/και στην άσκηση του επαγγέλματος, και αποβλέπει στην υποστήριξη και βελτίωση της αποτελεσματικότητας της διδασκαλίας και της μάθησης σε σχολικό περιβάλλον. Η μάθηση μαθητών και δασκάλων εξετάζεται σε συγκεκριμένα εκπαιδευτικά πλαίσια και περιεχόμενα, και σε σχέση με παράγοντες που αναδεικνύονται ως οι σημαντικότεροι σε αυτά. Τα επιμέρους θέματα είναι οργανωμένα σε θεματικές ενότητες, ως εξής: (α) φύση και συνθήκες σχολικής μάθησης, (β) μοντέλα διδασκαλίας, εξειδικευμένες διδακτικές προσεγγίσεις και αποτελεσματικότητα, (γ) αλληλεπιδράσεις ικανότητας και διδακτικής προσέγγισης/παρέμβασης, (δ) εναλλακτικές μέθοδοι διδασκαλίας και αξιολόγησης, (ε) γνώσεις και απόψεις εκπαιδευτικών, ειδημοσύνη στη διδασκαλία, (στ) αξιολόγηση και παρέμβαση σε επίπεδο σχολείου, τάξης και εκπαιδευτικού. Το μάθημα στηρίζεται σε αρθρογραφία εφαρμοσμένης έρευνας και στη μελέτη περιπτώσεων αξιολόγησης και παρέμβασης. ΨΥΧ 705 Διαγνωστική Αξιολόγηση Νοητικών Ικανοτήτων Παιδιών και Εφήβων Το μάθημα επικεντρώνεται στην εξάσκηση των φοιτητών στη χορήγηση, βαθμολόγηση και ερμηνεία των κυριότερων δοκιμίων αξιολόγησης της νοημοσύνης, άλλων αντικειμενικών τεστ γνωστικών ικανοτήτων και συμπεριφοράς, περιλαμβανομένων μεθόδων παρατήρησης. Δίνει έμφαση στις κλίμακες Wechsler για παιδιά και εφήβους. Ένας αριθμός ολοκληρωμένων χορηγήσεων και ερμηνειών κάθε δοκιμίου θα απαιτείται για τη συμπλήρωση του μαθήματος. Το μάθημα βοηθά, επίσης, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων συγγραφής ψυχολογικών εκθέσεων. ΨΥΧ 706 Νευροφυσιολογία Η ανθρώπινη συμπεριφορά απορρέει τόσο από φυσικούς (βιολογικούς) όσο και από εξωγενείς παράγοντες. Το μάθημα αυτό θα ασχοληθεί με τη βασική δομή, οργάνωση και λειτουργία του ανθρώπινου νευρικού συστήματος, όπως αυτά επηρεάζουν ή ρυθμίζουν τη συμπεριφορά. Ειδικότερα, ανασκοπείται η ανατομία του εγκεφάλου, νωτιαίου μυελού, περιφερειακών νεύρων και μυών, η λειτουργία και δομή των νευρώνων, οι επιδράσεις των νευροδιαβιβαστών, ορμονών και άλλων ενδοκρινολογικών παραγόντων, καθώς, επίσης, και οι αλληλεπιδράσεις των βιολογικών αυτών συστημάτων στη συμπεριφορά. Η νευροφυσιολογική βάση συγκεκριμένων συμπεριφορών, όπως, για παράδειγμα, εκείνης του ύπνου, της αναπαραγωγής, της μνήμης, της επιθετικότητας, της επικοινωνίας και των νοητικών διαταραχών θα μελετηθούν σε βάθος. Θα αναφερθούν, επίσης, οι τρέχουσες ερευνητικές τάσεις και δεδομένα, που σχετίζονται με τα πιο πάνω θέματα. ΨΥΧ 708 Ανάλυση και Τροποποίηση της Συμπεριφοράς στο Σχολείο Εμβάθυνση στις θεωρίες της μάθησης και εφαρμογής τους στην ανάλυση της συμπεριφοράς ως εργαλείου αξιολόγησης παιδιών και εφήβων. Θα διδαχθούν πρωτόκολλα παρατήρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς και θα δοθεί έμφαση στις μεθόδους τροποποίησης της συμπεριφοράς με βάση τη σύγχρονη έρευνα και θεωρία. Θα περιληφθούν μέθοδοι, όπως θετική και αρνητική ενίσχυση, απόσβεση συμπεριφοράς, σχηματοποίηση, έλεγχος συναισθημάτων, καταγραφή και τροποποίηση αρνητικών σκέψεων. ΨΥΧ 711 Ψυχοφαρμακολογία Εισαγωγή στη χρησιμότητα και τη δράση διάφορων ψυχοτρόπων ουσιών σε διάφορα κλινικά σύνδρομα στα παιδιά, στους έφηβους, στους ενήλικες, και στους ηλικιωμένους. Ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων αξιολόγησης για τη χρησιμότητα και τις πιθανές επιπτώσεις των ψυχοδραστικών φαρμάκων σε διάφορες διαταραχές. ΨΥΧ 713 Πειραματική Ψυχολογία Αυτό το μεταπτυχιακό σεμινάριο έχει ως στόχο του να προσφέρει στους φοιτητές προχωρημένη γνώση, καθώς και πρακτική εξάσκηση ως προς τον σχεδιασμό, την προετοιμασία, και την εκτέλεση πειραμάτων ψυχολογίας με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. Το μάθημα θα προσφέρει θεωρητικό υπόβαθρο στη λογική των πειραματικών σχεδιασμών, καθώς, επίσης, και εις βάθος γνώση όσον αφορά πειραματικά σχέδια που χρησιμοποιούνται ευρέως στη σύγχρονη ψυχολογική έρευνα. Επιπρόσθετα, οι φοιτητές θα διδαχθούν τις βασικές αρχές του προγραμματισμού και θα εκπαιδευτούν στην ετοιμασία πειραμάτων με τη χρήση των λογισμικών, τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα για τη συλλογή εμπειρικών δεδομένων σε διάφορους τομείς της ψυχολογίας. Μέσα από ατομικές εργασίες και μιά τελική εργασία, αναμένεται ότι οι φοιτητές θα αποκτήσουν εμπειρία σε όλες τις φάσεις διεξαγωγής έρευνας με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. ΨΥΧ 714 Ψυχολογικές Παρεμβάσεις στο Σχολείο IΙ Οι φοιτητές θα διδαχθούν μια σειρά από σύγχρονες και εμπειρικά βασισμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις για παιδιά και οικογένειες και για παρεμβάσεις στην τάξη σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό. Οι παρεμβάσεις θα περιλαμβάνουν ψυχοπαιδαγωγικές, συμβουλευτικές, γνωστικο-συμπεριφοριστικές και άλλες επιστημονικά στηριζόμενες θεραπευτικές μεθόδους, με συγκεκριμένες εφαρμογές στο χώρο του σχολείου. 197

198 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ γράμματα παρέμβασης, που θα βασίζονται σε σύγχρονα και έγκυρα θεωρητικά, ερευνητικά και κλινικά πρότυπα. ΨΥΧ 722 Διαπολιτισμικά Θέματα στην Ψυχολογία Το μάθημα στοχεύει να αναδείξει την ανάγκη μιας κοινωνικήςψυχολογικής προσέγγισης ως προς την κατανόηση των φαινομένων, που συνδέονται με τη διαπολιτισμική επαφή και επικοινωνία, μέσα από τη χρήση διαφορετικών θεωρητικών πλαισίων και εμπειρικών δεδομένων από διεθνή πολυ-πολιτισμικά πλαίσια. Στο μάθημα θα μας απασχολήσει η έννοια του έθνους/κράτους και του εθνικισμού, η μελέτη των ψυχολογικών διεργασιών που ενεργοποιούνται κατά τη μετακίνηση των ατόμων τόσο για τα ίδια τα άτομα όσο και για τις κοινωνικές που τα υποδέχονται, και η μελέτη των προκλήσεων συμβίωσης και πολυ-πολιτισμικής διαβίωσης. Ως προς τα ίδια τα άτομα, θα αναφερθούμε σε ποικίλες κοινωνικές ομάδες (1ης και 2ης γενιάς μετανάστες, τουρίστες, φοιτητές κά.), που συνδέονται άμεσα και έμμεσα με τη μετακίνηση, και θα εστιάσουμε σε ζητήματα ταυτότητας και διαχείρισης του στίγματος. Ως προς τις ομάδες που υποδέχονται τους μετακινούμενους πληθυσμούς (κοινωνίες υποδοχής), θα αναφερθούμε σε ζητήματα επιπολιτισμού και προκατάληψης. Τέλος, θα αναφερθούμε σε θέματα σύστασης και διατήρησης του έθνους κράτους και στη μελέτη των συνθετικών της πολυπολιτισμικής κοινωνίας. ΨΥΧ 730 Νευροψυχολογική Αξιολόγηση Η Κλινική Νευροψυχολογία ασχολείται με την αλληλεπίδραση και τη συσχέτιση μεταξύ εγκεφαλικών διαδικασιών και συμπεριφοράς. Το μάθημα στοχεύει στην καλύτερη κατανόηση της νευροψυχολογικής αξιολόγησης και τις διαδικασίες εκτίμησης γνωστικών λειτουργιών (π.χ. δοκιμασίες για εκτίμηση της μνήμης, προσοχής, γλώσσας, αντίληψης, οργάνωσης, οπτικο-χωρικών ικανοτήτων, λεκτικής μάθησης κ.ά.). Γίνεται ο διαχωρισμός μεταξύ οργανικού και λειτουργικού προβλήματος, συζητείται ο ρόλος της νοημοσύνης, εκπαίδευσης, καθώς και η ευαισθησία και η ειδικότητα της δοκιμασίας. Τέλος, μελετώνται οι συνέπειες της εγκεφαλικής βλάβης και οι νευροψυχολογικές μέθοδοι, που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση των γνωστικών λειτουργιών, του συναισθήματος, της συμπεριφοράς και της προσωπικότητας του ασθενούς (π.χ. άνοιες, αφασίες, απραξίες, αγνωσίες, αλλαγές στην προσωπικότητα λόγω οργανικών εγκεφαλικών διαταραχών. Το μάθημα προϋποθέτει βασικές γνώσεις στην νευροεπιστήμη και νευροανατομία (ΨΥΧ 200, ΨΥΧ 706). ΨΥΧ 746 Κοινωνική Ψυχολογία της Εκπαίδευσης Το μάθημα αυτό στόχο έχει να συζητήσει τις κοινωνιοψυχολογικές βάσεις της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι φοιτητές θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις βασικές θεωρίες δημιουργίας και μείωσης της προκατάληψης, στερεοτύπων και διακρίσεων και τις εφαρμογές τους στο εκπαιδευτικό πλαίσιο. Θα συζητηθεί το φαινόμενο της μετανάστευσης από τη σκοπιά της μειονότητας και της πλειονότητας, αλλά και το φαινόμενο των εθνοτικών συγκρούσεων και τον ρόλο που το εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να διαδραματίσει στην εδραίωση της ειρήνης μέσα από πρακτικές εφαρμογές των θεωριών που θα συζητηθούν. Θα γίνει, επίσης, εξειδικευμένη συζήτηση για τον ρόλο των εκπαιδευτικών ψυχολόγων στο εκπαιδευτικό σύστημα, τον νόμο ειδικής εκπαίδευσης, τη σχέση ιδεολογίας και εκπαιδευτικής πολιτικής αλλά και τη διαμόρφωση παρεμβατικών προγραμμάτων σε σχέση με τη διαπολιτισμική εκπαίδευση. ΨΥΧ 749 Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας στην Ψυχολογία Στόχος του μαθήματος είναι η εισαγωγή και η εξοικείωση των φοιτητών με την ποιοτική μεθοδολογία στην ψυχολογία μέσα από θεωρητική ανασκόπηση και ερευνητικές εφαρμογές. Το μάθημα θα περιλαμβάνει: 1) την επισκόπηση των επιστημολογικών αρχών της ποιοτικής και της ποσοτικής μεθοδολογίας, 2) την εξοικείωση με τις αρχές και την εφαρμογή βασικών μεθόδων συλλογής δεδομένων, 3) την εκμάθηση βασικών αναλυτικών θεωρητικών μοντέλων και 4) την οργάνωση, εκτέλεση και παρουσίαση στην τάξη ολοκληρωμένης ερευνητικής εργασίας μικρής έκτασης. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Εισαγωγή Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα επιπέδου Μάστερ στη Γνωστική Εκπαιδευτική Ψυχολογία έχει ως στόχο να προετοιμάσει τους φοιτητές να αναλάβουν παραγωγικούς ρόλους στην έρευνα, τη διδασκαλία και σε πεδία εφαρμογής Εκπαιδευτικής και Γνωστικής Ψυχολογίας. Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να προσφέρει στους υποψήφιους φοιτητές του μια περιεκτική κατανόηση των εννοιών, των μεθόδων και των θεωριών που σχετίζονται και με τις δύο γνωστικές περιοχές. Οι υποψήφιοι φοιτητές μπορεί να είναι κάτοχοι βασικού πτυχίου ψυχολογίας ή άλλης επιστήμης και ενδιαφέρονται να αυξήσουν τη γνώση και τις δεξιότητές τους, που σχετίζονται με ζητήματα γνωστικών και μαθησιακών εννοιών και μηχανισμών και εκπαιδευτικών μεθόδων. Το πρόγραμμα μάστερ προσφέρει εξειδικευμένα μαθήματα στις περιοχές ψυχολογίας της διδασκαλίας και μάθησης, του ανθρώπινου γνωστικού συστήματος και της ανάπτυξής του, των γενικών και ειδικών νοητικών ικανοτήτων και των μεθόδων μέτρησής τους, του βιολογικού υποστρώματος της μάθησης και των γνωστικών ικανοτήτων και προχωρημένης μεθοδολογίας έρευνας. Το πρόγραμμα μάστερ δεν οδηγεί στην απόκτηση επαγγελματικού τίτλου αλλά στην εμβάθυνση των γνώσεων σε δύο βασικές περιοχές της ψυχολογίας, με πολλαπλές εφαρμογές σε διάφορα πεδία. Η σε βάθος μελέτη της σχέσης μεταξύ ατόμου-μάθησης, ατόμου-μαθησιακού περιβάλλοντος ή μαθησιακών ευκαιριών και έργων, ατομικών διαφορών και γνωστικών ή γνωσιακών αλλαγών αυξάνει την ετοιμότητα των αποφοίτων του προγράμματος να κατανοήσουν τον ρόλο και τις προεκτάσεις της σύγχρονης εκπαιδευτικής και γνωστικής ψυχολογίας σε διαρκώς μεταβαλλόμενα σχολικά και επαγγελματικά πλαίσια. Στόχοι Προγράμματος Να προσφέρει περιεκτική γνώση σε ειδικά θέματα εκπαιδευτικής και γνωστικής ψυχολογίας, επιτυγχάνοντας θεωρητική εμβάθυνση και ανάδειξη της εφαρμοσιμότητας της γνώσης των δύο περιοχών, τις οποίες υπηρετεί. 198

199 w w w. u c y. a c. c y / p s y c h Να αυξήσει την κατανόηση και τις δεξιότητες χρήσης των ποσοτικών και ποιοτικών μεθόδων, τις οποίες χρησιμοποιούν οι δύο περιοχές. Να αναπτύξει στους φοιτητές την κριτική ικανότητα, ώστε αυτοί να είναι σε θέση να κατανοήσουν σε βάθος τις σημαντικές έννοιες των δύο γνωστικών περιοχών και να είναι σε θέση να τις εφαρμόσουν ή να τις συμπληρώσουν. Να προσφέρει τη δυνατότητα στους φοιτητές να εμπλακούν σε τρέχοντα ερευνητικά προγράμματα, ώστε με την κατάλληλη καθοδήγηση του ακαδημαϊκού και ερευνητικού προσωπικού να αποκτήσουν αναγκαίες ερευνητικές δεξιότητες. Να προσφέρει στους φοιτητές που ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν διδακτορικές σπουδές ή ερευνητική καριέρα ή επαγγελματική σταδιοδρομία στον χώρο της εκπαίδευσης, αναγκαίες δεξιότητες και γνώση. Να προσφέρει τη δυνατότητα στους φοιτητές να εξετάσουν τις μεταβλητές/παράγοντες που συμβάλλουν στη διαδικασία της μάθησης, η απουσία των οποίων μπορεί να οδηγήσει σε μαθησιακά προβλήματα. Να δώσει έμφαση στη σπουδαιότητα της μελέτης της γνωστικής ανάπτυξης υπό το πρίσμα των ατομικών διαφορών, σε βασικές και ανώτερες γνωστικές λειτουργίες. Τομείς Έρευνας Χωρική ικανότητα, μνήμη και προσοχή, νοημοσύνη, μέτρηση της γενικής γνωστικής ικανότητας, ανάπτυξη και μέτρηση ειδικών γνωστικών ικανοτήτων, αναπτυξιακές μαθησιακές διαταραχές, νευροψυχολογία της τυπικής και μη τυπικής ανάπτυξης, μάθηση και σχολείο, μάθηση και νόηση, απόκτηση γνώσης και εννοιολογική αλλαγή, κατανόηση και μάθηση από κείμενο, μη-τυπική λογική σκέψη - επιχειρηματολογία, δημιουργικότητα ως γνωστικό φαινόμενο. Εργαστηριακή Υποδομή Το Τμήμα Ψυχολογίας διαθέτει αυτήν τη στιγμή τρία ερευνητικά εργαστήρια πλήρως εξοπλισμένα και σχετικά με τους τομείς της Γνωστικής και Εκπαιδευτικής Έρευνας, το εργαστήριο Πειραματικής Ψυχολογίας, το εργαστήριο Ψυχοφυσιολογίας και το εργαστήριο Νευρογνωστικής Επιστήμης. Περιγραφή Προγράμματος Όλα τα μαθήματα, υποχρεωτικά και επιλεγόμενα, πιστώνονται με 7.5 ECTS το καθένα. Όσον αφορά στις υποχρεώσεις φοιτητών, περιλαμβάνουν παρακολούθηση τριών ωρών διδασκαλίας ανά εβδομάδα, μελέτη για εξετάσεις, και εργασία βιβλιογραφική, ερευνητική, ή/και εφαρμογής, ανάλογα με το θέμα και τους μαθησιακούς στόχους του κάθε μαθήματος. Δομή Προγράμματος Το πρόγραμμα είναι διετούς διάρκειας και αποτελείται από 120 ECTS. Ο φοιτητής/τρια έχει την επιλογή να ολοκληρώσει το πρόγραμμα με ή χωρίς την εκπόνηση μεταπτυχιακής διατριβής. Στην περίπτωση που επιλέξει να ολοκληρώσει το πρόγραμμα με εκπόνηση μεταπτυχιακής διατριβής, τα μαθήματα κατανέμονται ως εξής: σε μαθήματα ανάλογα με την περιοχή του ενδιαφέροντος (75 μονάδες) (Γνωστική ή Εκπαιδευτική Ψυχολογία) και στη διατριβή (ΨΥΧ 742, ΨΥΧ 743 και ΨΥΧ 744), η οποία είναι υποχρεωτική (45 μονάδες). Στην περίπτωση που επιλέξει να ολοκληρώσει το πρόγραμμα χωρίς την εκπόνηση μεταπτυχιακής διατριβής, τα μαθήματα κατανέμονται ως εξής: σε μαθήματα ανάλογα με την περιοχή του ενδιαφέροντος (97,5 μονάδες) (Γνωστική ή Εκπαιδευτική Ψυχολογία) και σε τρία μαθήματα μεταπτυχιακής έρευνας (ΨΥΧ 625, ΨΥΧ 626, ΨΥΧ 627) (22,5 μονάδες). Τόσο η διατριβή όσο και η μεταπτυχιακή έρευνα ολοκληρώνεται σε δυο ή τρία εξάμηνα. Το πρόγραμμα επιτρέπει συνέχιση σπουδών σε διδακτορικό επίπεδο. Σημειώνεται, όμως, ότι η εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα γίνεται μετά από επιλογή, με βάση την υφιστάμενη διαδικασία (νέα αίτηση και συνέντευξη). Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα 22.5 ΨΥΧ 604 Τεχνικές Πολυμεταβλητής Ανάλυσης στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς 7.5 ΨΥΧ 620 Μάθηση και Νόηση 7.5 ΨΥΧ 712 Γνωστική Επιστήμη 7.5 Διατριβή 45 ΨΥΧ 742 Διατριβή Μάστερ Ι 15 ΨΥΧ 743 Διατριβή Μάστερ ΙΙA 15 ΨΥΧ 744 Διατριβή Μάστερ ΙΙB 15 ΨΥΧ 745 Συνέχεια Διατριβής Μάστερ (Προαιρετικό) 1 Σύνολο 67.5 Επιλεγόμενα Μαθήματα 52.5 Επιλογή 7 Μαθημάτων ** (Σύνολο 52.5 ECTS) από τα παρακάτω: ΨΥΧ 601 Δεοντολογία στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 602 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο: Προχωρημένα Θέματα Ψυχολογίας 7.5 ΨΥΧ 605 Ψυχομετρία 7.5 ΨΥΧ 607 Μνήμη και Επιλεκτικές Λειτουργίες 7.5 ΨΥΧ 608 Αντίληψη και Προσοχή 7.5 ΨΥΧ 609 Αναπτυξιακές Διαταραχές 7.5 ΨΥΧ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση 7.5 ΨΥΧ 616 Νοητικές Αναπαραστάσεις 7.5 ΨΥΧ 619 Ευφυΐα: Ανάπτυξη και Αξιολόγηση 7.5 ΨΥΧ 625 Μεταπτυχιακή Έρευνα IV 7.5 ΨΥΧ 689 Εξατομικευμένη Μελέτη 7.5 ΨΥΧ 701 Ψυχολογία της Διδασκαλίας 7.5 ΨΥΧ 703 Μοντελοποίηση Γνωστικών Λειτουργιών 7.5 ΨΥΧ 706 Νευροφυσιολογία

200 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΨΥΧ 713 Πειραματική Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 715 Γλωσσική Ανάπτυξη και Γλωσσικές Διαταραχές 7.5 ΨΥΧ 719 Θέματα Νευροεπιστήμης 7.5 ΨΥΧ 731 Γνωστική Νευροεπιστήμη: Κατανοώντας τη Βιολογία του Νου 7.5 ΨΥΧ 746 Κοινωνική Ψυχολογία της Εκπαίδευσης 7.5 ΨΥΧ 749 Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας στη Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου ΙΙ 7.5 Β. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα 45 ΨΥΧ 604 Τεχνικές Πολυμεταβλητής Ανάλυσης στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς 7.5 ΨΥΧ 620 Μάθηση και Νόηση 7.5 ΨΥΧ 712 Γνωστική Επιστήμη 7.5 ΨΥΧ 625 Μεταπτυχιακή Έρευνα IV 7.5 ΨΥΧ 626 Μεταπτυχιακή Έρευνα V 7.5 ΨΥΧ 627 Μεταπτυχιακή Έρευνα VI 7.5 Σύνολο 45 Επιλεγόμενα Μαθήματα 75 Επιλογή 10 Μαθημάτων** (75 ECTS) από τα παρακάτω: ΨΥΧ 601 Δεοντολογία στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 602 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο: Προχωρημένα Θέματα Ψυχολογίας 7.5 ΨΥΧ 605 Ψυχομετρία 7.5 ΨΥΧ 607 Μνήμη και Επιλεκτικές Λειτουργίες 7.5 ΨΥΧ 608 Αντίληψη και Προσοχή 7.5 ΨΥΧ 609 Αναπτυξιακές Διαταραχές 7.5 ΨΥΧ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση 7.5 ΨΥΧ 616 Νοητικές Αναπαραστάσεις 7.5 ΨΥΧ 619 Ευφυΐα: Ανάπτυξη και Αξιολόγηση 7.5 ΨΥΧ 625 Μεταπτυχιακή Έρευνα IV 7.5 ΨΥΧ 626 Μεταπτυχιακή Έρευνα V 7.5 ΨΥΧ 627 Μεταπτυχιακή Έρευνα VI 7.5 ΨΥΧ 689 Εξατομικευμένη Μελέτη 7.5 ΨΥΧ 701 Ψυχολογία της Διδασκαλίας 7.5 ΨΥΧ 703 Μοντελοποίηση Γνωστικών Λειτουργιών 7.5 ΨΥΧ 706 Νευροφυσιολογία 7.5 ΨΥΧ 713 Πειραματική Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 715 Γλωσσική Ανάπτυξη και Γλωσσικές Διαταραχές 7.5 ΨΥΧ 719 Θέματα Νευροεπιστήμης 7.5 ΨΥΧ 731 Γνωστική Νευροεπιστήμη: Κατανοώντας τη Βιολογία του Νου 7.5 ΨΥΧ 746 Κοινωνική Ψυχολογία της Εκπαίδευσης 7.5 ΨΥΧ 749 Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας στη Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου ΙΙ 7.5 ** Στα επιλεγόμενα μαθήματα μπορεί να περιληφθεί, με τη σύμφωνη γνώμη του Επόπτη του φοιτητή, και ένα μάθημα από άλλο Τμήμα ή μεταπτυχιακό πρόγραμμα το οποίο ασχολείται με θέματα συναφή με το πρόγραμμα σπουδών ή τη μεταπτυχιακή έρευνα του φοιτητή. Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 7.5 ΕCTS. ΨΥΧ 601 Δεοντολογία στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 602 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο: Προχωρημένα Θέματα Ψυχολογίας Το μάθημα έχει τη μορφή σεμιναρίου και στόχο έχει την εμβάθυνση σε θεωρητικά, εφαρμοσμένα και ερευνητικά θέματα στην Εκπαιδευτική και στη Γνωστική Ψυχολογία. Το συγκεκριμένο περιεχόμενο θα διαφοροποιείται ανάλογα με τον διδάσκοντα. Βασικός στόχος του σεμιναρίου είναι ο διδάσκων να είναι διακεκριμένος επισκέπτης ή ειδικός επιστήμονας που θα συνεργάζεται με το Τμήμα Ψυχολογίας. ΨΥΧ 604 Εισαγωγή στις Τεχνικές Πολυμεταβλητής Ανάλυσης Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 605 Ψυχομετρία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 607 Μνήμη και Επιτελικές Λειτουργίες Το μάθημα αυτό εστιάζεται σε διάφορα σημαντικά θέματα στoν χώρο της έρευνας της ανθρώπινης μνήμης. Συγκεκριμένα, εξετάζονται παραδοσιακές και σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις, καθώς και η εφαρμογή γνωστικών, κοινωνικών, νευροαπεικονιστικών και νευροψυχολογικών μεθόδων, που αφορούν στη μελέτη της μνήμης. Εξετάζονται, επίσης, ερωτήματα που σχετίζονται με τον τρόπο που κωδικοποιείται και ανακαλείται η πληροφορία, τους διάφορους τύπους μνήμης και την αξιοποίηση διαφορετικών εργαλείων για τη μέτρησή τους, το πώς προκύπτει η απώλεια μνήμης, τις βιολογικές αλλαγές που συνοδεύουν την απώλεια μνήμης και αν οι απώλειες αυτές μπορούν να θεραπευτούν. Κατ επέκταση, η συζήτηση στρέφεται στον ρόλο των επιτελικών λειτουργιών που συνεισφέρουν στην εκδήλωση μνημονικής συμπεριφοράς, με έμφαση στις εγκεφαλικές περιοχές που συμμετέχουν σε ανώτερες γνωστικές λειτουργίες, όπως τη λήψη αποφάσεων και ανάλυση προβλήματος και στο κατά πόσο μπορούμε να προσδιορίσουμε με ακρίβεια τις περιοχές αυτές. ΨΥΧ 608 Αντίληψη και Προσοχή Ο σκοπός του μαθήματος είναι η μελέτη σε βάθος της φύσεως της αντιληπτικής εμπειρίας. Το μάθημα θα εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο οι ανθρώπινες αισθήσεις χρησιμοποιούνται για να μαζεύουν πληροφορίες από το περιβάλλον και το πώς ο νους επεξεργάζεται τις πληροφορίες αυτές για να ερμηνεύσει την πραγματικότητα. Παρόλο ότι θα εξεταστούν όλες οι αισθήσεις, μεγαλύτερη έμφαση θα δοθεί στην οπτική αντίληψη. Ευρήματα από έρευνες σε θέματα, όπως η αντίληψη του χρώματος, του βάθους, της μορφής, και της κίνησης θα συζητηθούν από τη σκοπιά της πειραματικής γνωστικής ψυχολογίας και νευρο-επιστήμης. ΨΥΧ 609 Αναπτυξιακές Διαταραχές Το μάθημα απευθύνεται στους φοιτητές που θέλουν να αποκτήσουν περιεκτική ενημέρωση για τις αναπτυξιακές διαταραχές. Οι αναπτυξιακές διαταραχές μειώνουν τη λειτουργικότητα του ατόμου, καθώς επηρεάζουν τις γνωστικές, κινητικές, προ- 200

201 w w w. u c y. a c. c y / p s y c h σαρμοστικές και κοινωνικές ικανότητες του ατόμου. Ορισμένες διαταραχές επηρεάζουν μερικώς τη λειτουργικότητα του ατόμου, ενώ άλλες περιορίζουν σημαντικά την κοινωνική προσαρμογή και λειτουργικότητα, σε βαθμό που να καθιστούν αναγκαία τη δημιουργία υποστηρικτικών δομών. Στο μάθημα θα συζητηθούν τα διαγνωστικά χαρακτηριστικά των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών, της νοητικής καθυστέρησης και του αυτισμού, και θα δοθεί έμφαση στην αντιμετώπισή τους μέσα στο πλαίσιο του σχολείου. ΨΥΧ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨYX 616 Νοητικές Αναπαραστάσεις Oι τρόποι αναπαράστασης πληροφοριών σε ένα νοήμον σύστημα (εγκέφαλος, υπολογιστής) συνιστούν ένα θεμελιώδες πρόβλημα των γνωσιακών επιστημών, καθώς αυτό αφορά στις βασικές «μονάδες» λειτουργίας του συστήματος. Έτσι, κάθε προσπάθεια ανάλυσης και κατανόησης των λειτουργιών του ξεκινά αναγκαία από τη μελέτη του τρόπου αναπαράστασης των πληροφοριών του συστήματος και τις επιπτώσεις του συγκεκριμένου αυτού τρόπου στη λειτουργία, όπως και στις δυνατότητές τoυ. Tο ζήτημα των αναπαραστάσεων είναι πρωτίστως πρόβλημα επιστημολογικό και μπορεί να προσεγγιστεί από φιλοσοφικής και ψυχολογικής πλευράς. Eνδιαφέρει, όμως, σε μέγιστο βαθμό και την τεχνητή νοημοσύνη (AI). Eπειδή η προσέγγιση στα πλαίσια τής AI αντλεί τόσο από τις φιλοσοφικές όσο και από τις ψυχολογικές διαστάσεις του θέματος, και επειδή η εισαγωγή από τη σκοπιά τής AI μπορεί να γίνει χωρίς πολύ εξειδικευμένες γνώσεις φιλοσοφίας και ψυχολογίας, το πρόβλημα των αναπαραστάσεων γνώσης θα εξεταστεί υπό την προοπτική τής AI. Σε αυτό το πλαίσιο, το πρόβλημα ανάγεται στο εξής: ποία είναι η καταλληλότερη γλώσσα προγραμματισμού, δεδομένης μίας γνωστικής περιοχής στην οποία πρέπει να εξειδικευτεί το νοήμον σύστημα. ΨΥΧ 619 Ευφυΐα: Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨYX 620 Mάθηση και Nόηση Περιεχόμενο του μαθήματος αποτελούν επιλεγμένα θέματα Γνωστικής και Γνωσιακής Ψυχολογίας και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε θεωρητικές προεκτάσεις για τη μάθηση. Aναφορά γίνεται σε γνωσιακές δομές και γνωστικές/μαθησιακές διεργασίες, όπως είναι η απόκτηση γνώσης, η εννοιολογική αλλαγή, η μεταφορά, η αναλογική σκέψη, επαγωγική και παραγωγική σκέψη. H προσέγγιση του μαθήματος είναι θεωρητική, και η διεξαγωγή του βασίζεται σε πειραματική αρθρογραφία. ΨΥΧ 701 Ψυχολογία της Διδασκαλίας Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 703 Μοντελοποίηση Γνωστικών Λειτουργιών Σκοπός του μαθήματος είναι να παρέχει στους φοιτητές μια εις βάθος ανάλυση της μεθοδολογίας και των βασικών εννοιών που αφορούν την προσέγγιση της γνωστικής μοντελοποίησης. Το μάθημα στοχεύει να διδάξει στους φοιτητές να σχεδιάζουν και να αξιολογούν υπολογιστικά μοντέλα των νοητικών διεργασιών της προσοχής, της αντίληψης, της μνήμης και της γλώσσας. Με τη μελέτη σχετικής βιβλιογραφίας, οι φοιτητές θα αποκτήσουν ένα στέρεο γνωστικό υπόβαθρο για το πώς τα ευρήματα των υπολογιστικών μοντέλων διαπλατύνουν τους τρόπους προσέγγισης και κατανόησης των γνωστικών λειτουργιών. Επιπρόσθετα, μέσω των ανατιθέμενων εργασιών, οι φοιτητές θα αποκτήσουν πρακτική επειρία στον σχεδιασμό και τη δοκιμασία υπολογιστικών μοντέλων. ΨΥΧ 706 Νευροφυσιολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 712 Γνωστική Επιστήμη Ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα των τελευταίων δεκαετιών είναι η γέννηση ενός νέου πεδίου έρευνας, της γνωστικής επιστήμης. H γνωστική επιστήμη είναι καλύτερα κατανοητή αν θεωρηθεί ως ένα ευρύ πεδίο έρευνας, που χρησιμοποιεί πόρους από την ψυχολογία, τη φιλοσοφία, τη γλωσσολογία, την τεχνητή νοημοσύνη και τη νευροεπιστήμη. Αυτοί οι ερευνητικοί τομείς, παρά το γεγονός ότι διαφοροποιούνται σε κάποιο βαθμό ως προς τις μεθόδους που χρησιμοποιούν, τις θεωρίες και τα αποτελέσματα, ενοποιούνται από τη σύγκλιση των ερωτημάτων που θέτουν και από την ανάδυση σε καθέναν από αυτούς μίας υπολογιστικής αντίληψης για τη λειτουργία του νου, σύμφωνα με την οποία ο νους επεξεργάζεται πληροφορίες. Ερευνητές στους τομείς αυτούς συνειδητοποίησαν ότι έθεταν πολλές από τις ίδιες ερωτήσεις περί της φύσεως του ανθρωπίνου νου και ότι είχαν αναπτύξει συμπληρωματικές και εν δυνάμει συνεργατικές μεθόδους έρευνας. O όρος γνωσιακή αναφέρεται στις ενέργειες της αντίληψης και γνώσης. H γνωστική επιστήμη, συνεπώς, είναι η επιστήμη του νου. Oι γνωσιακοί επιστήμονες διερευνούν την αντίληψη, τη σκέψη, τη μνήμη, την κατανόηση της γλώσσας, τη μάθηση και άλλα νοητικά φαινόμενα. Oι μέθοδοι έρευνας είναι πολυποίκιλες και περιλαμβάνουν την παρατήρηση ενηλίκων και παιδιών, τον προγραμματισμό υπολογιστών προς επιτέλεση σύνθετων προβλημάτων, την εξέταση της φύσης του νοήματος και της νοηματοδότησης γλωσσών, την εξέταση του τρόπου λειτουργίας του εγκεφάλου κ.λπ. Σκοπός του μαθήματος αυτού είναι η εξοικείωση του φοιτητή με αυτόν τον νέο θαυμαστό κόσμο. ΨΥΧ 713 Πειραματική Ψυχολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 715 Γλωσσική Ανάπτυξη και Γλωσσικές Διαταραχές Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 719 Θέματα Nευροεπιστήμης Ένα σημαντικό πρόβλημα στη Γνωσιακή Eπιστήμη αφορά στον τρόπο αναπαράστασης της γνώσης στον εγκέφαλο, στη διερεύνηση, δηλαδή, του αναπαραστατικού μέσου των πληροφοριών στο επίπεδο των σημαινομένων, στο επίπεδο των μαθηματικών διαδικασιών (αλγοριθμικών ή μη), οι οποίες επεξεργάζονται τα σημαίνοντα, και στο επίπεδο της εγκεφαλικής λειτουργίας. H διερεύνηση αυτή προϋποθέτει γνώση των βασικών μεθόδων αναπαραστάσης, όπως είναι η προτασιακή αναπαράσταση, τα σημασιολογικά δίκτυα, οι κατανεμημένες αναπαραστάσεις των νευρωνικών δικτύων κ.λπ. H κατανόηση αυτών των μεθόδων και η συγκριτική μελέτη των διαφορών τους προϋποθέτει, με τη σειρά της, γνώση τόσο της προτασιακής λογικής όσο και των βασικών αρχών της θεωρίας των νευρωνικών δικτύων. Tο μάθημα αυτό αποβλέπει ακριβώς στο να εισαγάγει τον σπουδαστή στη συμβολική λογική και στη θεωρία των νευρωνικών δικτύων και να εξετάσει τις μεθόδους 201

202 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ αναπαράστασης της γνώσης, έτσι ώστε ο μεταπτυχιακός σπουδαστής να μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σύγχρονης έρευνας στον τομέα αυτόν. ΨΥΧ 731 Γνωστική Νευροεπιστήμη: Κατανοώντας τη Βιολογία του Νου Η γνωστική νευροεπιστήμη είναι η μελέτη των βιολογικών θεμελίων του νου. Αυτό το μάθημα θα αποτελέσει μια εισαγωγή στον συγκεκριμένο τομέα, θα καλύψει μία γκάμα τεχνικών/μεθόδων και θα επιδείξει εφαρμογές αυτών των τεχνικών σε διάφορες γνωστικές, κοινωνικές, συναισθηματικές και αναπτυξιακές διαδικασίες. Το μάθημα στοχεύει, εκτός από το να συνοψίσει τις κυριότερες μεθόδους και έρευνες στον τομέα, να ακονίσει την ικανότητα των φοιτητών έτσι που να εξασκούν κριτική σκέψη σχετικά με διάφορα θέματα στον τομέα της γνωστικής νευροεπιστήμης, καθώς και να τους βοηθήσει να χρησιμοποιούν αυτήν την ικανότητα σε δικές τους έρευνες. ΨΥΧ 746 Κοινωνική Ψυχολογία της Εκπαίδευσης Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 749 Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας στην Ψυχολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨYX 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου ΙΙ Σχεδιασμός ποσοτικής έρευνας, υπενθύμιση και περιληπτική αναφορά στην Ανάλυση Παλινδρόμησης στη Διερευνητική Παραγοντική Ανάλυση, βασικές λειτουργίες των Μοντέλων Δοκιμών Εξισώσεων, παρουσίαση της Επιβεβαιωτικής Παραγοντικής Ανάλυσης, παρουσίαση εξειδικευμένων Μοντέλων Δομικών Εξισώσεων (Invariance Multitrait-Multimethod model, Full Latent Variable model, Growth Modeling), έλεγχος της παραγοντικής δομής μέσω ανάπτυξης μοντέλων σε δείγματα διαφορετικών ομάδων, παρουσίαση της Σύγχρονης Θεωρίας Μέτρησης (Item Response Theory), μοντέλα μέτρησης τύπου Rasch. Έμφαση θα δοθεί στην εφαρμογή, ανάλυση και ερμηνεία μοντέλων λανθανόντων μεταβλητών με τη χρήση λογισμικού. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Εισαγωγή Γιατί Κοινωνική και Αναπτυξιακή Ψυχολογία; Τα ανθρώπινα όντα είναι εξ ορισμού κοινωνικά και αλλάζουν μέσα από την αναπτυξιακή τους πορεία. Αν μας ενδιαφέρει η ανάπτυξη του ατόμου, τότε μας ενδιαφέρει ο τρόπος με τον οποίο αυτή η κοινωνική τους φύση επηρεάζει και επηρεάζεται από την ανάπτυξή τους. Από την άλλη, οι κοινωνικές διαδικασίες που συχνά μελετώνται στην Κοινωνική Ψυχολογία (δι-ομαδικές σχέσεις, διαπροσωπικές διαδικασίες, κοινωνική επιρροή, κοινωνικές αναπαραστάσεις, αποδόσεις αιτιότητας, συνεργασία και ανταγωνισμός) έχουν αναπτυξιακό ιστορικό και, συνεπώς, η κατανόηση αυτών των διαδικασιών απαιτεί τη διατύπωση οντογενετικών ερωτημάτων. «Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι οι δύο προσεγγίσεις έχουν κοινή αφετηρία και εμπνέονται από κοινά ενδιαφέροντα. Μέσα από τις διαφορετικές τους παραδόσεις και μεθοδολογίες αναδύεται μια βαθιά ομοιότητα, η οποία δένει και τις δύο μαζί. Είναι όπως ακριβώς η Κοινωνική Ψυχολογία και η Αναπτυξιακή Ψυχολογία να ενδιαφέρονται για το ίδιο πράγμα, η πρώτη όσον αφορά στον χώρο και η δεύτερη στον χρόνο, η πρώτη μέσω του εξωτερικού και η δεύτερη μέσω το εσωτερικού. Είναι, δηλαδή, οι δύο όψεις της ίδιας επιστήμης, όπου η μια προσπαθεί να λύσει στο επίπεδο των ομάδων το ίδιο αίνιγμα, το οποίο η άλλη προσπαθεί να λύσει στο επίπεδο του ατόμου» (Moscovici, 1990). Η ανάγκη για μεταπτυχιακό πρόγραμμα στην Κοινωνική και Αναπτυξιακή Ψυχολογία στην Κύπρο Στον σύγχρονο κόσμο δεν νοείται τμήμα ψυχολογίας που να μη διδάσκει στους φοιτητές του τόσο την Κοινωνική όσο και την Αναπτυξιακή Ψυχολογία, αφού αυτοί είναι δύο από τους τέσσερις βασικούς τομείς της Ψυχολογίας. Σε χώρες όπου οι κοινωνικο-πολιτισμικές τους ανάγκες, προβλήματα και ιδιαιτερότητες υπαγορεύουν τη βοήθεια των κοινωνικών επιστημών στην επίλυσή τους, η Κοινωνική και Αναπτυξιακή Ψυχολογία μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα και πλησιέστερα στο κυπριακό συγκείμενο είναι η μεγάλη ανάπτυξη της Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Ψυχολογίας, τις τελευταίες δεκαετίες, στη Βόρεια Ιρλανδία και το Ισραήλ, χώρες οι οποίες, ως διαιρεμένες κοινωνίες με παρούσες και παρελθούσες εθνοτικές συγκρούσεις, ταλαιπωρούνται από θέματα όπως η ανάπτυξη των εθνικών ταυτοτήτων, και η ανάπτυξη και μείωση της προκατάληψης. Συνεπώς, η ανάγκη για παραγωγή επιτόπιας έρευνας κοινωνικής αναπτυξιακής ψυχολογίας στην Κύπρο καθίσταται επιτακτική, ιδιαίτερα στους τομείς της διερεύνησης των διομαδικών σχέσεων, με την εξέταση των κοινωνικο-ψυχολογικών παραμέτρων των δια-κοινοτικών σχέσεων μέσα από αναπτυξιακό πρίσμα. Επιπλέον, η πρόσφατη οικονομική ανάπτυξη και η μετάβαση στην εποχή της πληροφορίας, όπως και η ανάγκη για διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, δημιουργεί οργανωτικές και εκπαιδευτικές ανάγκες για τις οποίες η εφαρμοσμένη Κοινωνική και Αναπτυξιακή Ψυχολογία μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά. Τέλος, η εφαρμογή της Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Ψυχολογίας στην εκπαίδευση είναι πολύ σημαντική, αφού αυτή επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στη μελέτη των ψυχολογικών αλλαγών που παρατηρούνται, από τη γέννηση του ατόμου μέχρι και τα ώριμα του χρόνια στον γνωστικό, συναισθηματικό και κοινωνικό τομέα. Παρατηρώντας το αναπτυσσόμενο άτομο, οι ψυχολόγοι, που εστιάζουν την έρευνά τους σε αυτήν την περιοχή, αντλούν γνώσεις, οι οποίες τους επιτρέπουν να περιγράψουν τις αλλαγές στην ανθρώπινη σκέψη και ευφυΐα, την προσωπικότητα, τον συναισθηματικό κόσμο και πολλά άλλα συστατικά του ανθρώπινου ψυχισμού, που διαμορφώνονται μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα. 202

203 w w w. u c y. a c. c y / p s y c h Η Κοινωνική και Αναπτυξιακή Ψυχολογία θεωρούνται, σήμερα, ως κλάδοι που λειτουργούν ως «γέφυρες» μεταξύ άλλων ειδικοτήτων στην ψυχολογία. Αυτό, γιατί οι υπόλοιποι βασικοί κλάδοι στην ψυχολογία (Γνωστική, Κλινική) αντλούν σημαντικά θεωρητικά και μεθοδολογικά παραδείγματα από την Κοινωνική και Αναπτυξιακή Ψυχολογία η οποία τους προσφέρει ένα πλαίσιο κατανόησης του αντικειμένου στο οποίο εστιάζονται με ένα δυναμικό τρόπο, ο οποίος αναδεικνύει τις συνεχείς αλλαγές στις οποίες υπόκειται ο άνθρωπος. Στόχοι Προγράμματος Να παρέχει τη θεωρητική και μεθοδολογική κατάρτιση για τον σχεδιασμό, διεξαγωγή και ανάλυση κοινωνιοψυχολογικής και αναπτυξιακής έρευνας. Να διευκολύνει την κατανόηση ποσοτικών και ποιοτικών μεθοδολογικών προσεγγίσεων. Να υποβοηθήσει τη σύνδεση θεωρητικών και εμπειρικών ερωτημάτων με κοινωνικά και αναπτυξιακά προβλήματα. Το πρόγραμμα οδηγεί σε συνέχιση σπουδών σε διδακτορικό επίπεδο στην Κοινωνική ή/και στην Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Οδηγεί, επίσης, σε άμεση απασχόληση σε τομείς στους οποίους τα προσόντα, που προσφέρει στους αποφοίτους του, θεωρούνται χρήσιμα, όπως, για παράδειγμα, σε Οργανισμούς που ασχολούνται με κοινωνική έρευνα και με έρευνα αγοράς. Σημειώνεται ότι η εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα γίνεται μετά από επιλογή, με βάση την υφιστάμενη διαδικασία (νέα αίτηση και συνέντευξη). Τομείς Έρευνας Με βάση τα παρόντα ερευνητικά ενδιαφέροντα μελών ΔΕΠ και ΕΕΠ τα οποία στελεχώνουν το πρόγραμμα, θα μπορούσε να υποστηριχθεί η έρευνα στους πιο κάτω τομείς: Κοινωνικές αναπαραστάσεις της εθνικής ταυτότητας Κοινωνικές αναπαραστάσεις του φύλου Επαφή Ελληνοκυπρίων-Τουρκοκυπρίων και ανάπτυξη εμπιστοσύνης Δι-ομαδικές σχέσεις και η διδασκαλία της ιστορίας Η κοινωνική κατασκευή της γνώσης και η συνεργατική μάθηση Κοινωνικές αναπαραστάσεις του HIV/AIDS και καταρτισμός προγραμμάτων πρόληψης Οικολογική συνείδηση και συμπεριφορά Οδική συμπεριφορά και καταρτισμός προγραμμάτων πρόληψης οδικής βίας Καταναλωτική συμπεριφορά και στάσεις του καταναλωτή Η ψυχολογία της κοινωνικής επιρροής των μειονοτήτων Γονεϊκή εμπλοκή και ανάπτυξη του παιδιού Ανάπτυξη της σχολικής επιθετικότητας στην προσχολική και σχολική ηλικία Αιτιακές αποδόσεις γονιών, παιδιών και εκπαιδευτικών Γονεϊκό στιλ και αναπτυξιακές δυσκολίες στην παιδική ηλικία και στην εφηβεία Εφηβεία, αντικοινωνική συμπεριφορά και χρήση ουσιών Αναπτυξιακή ψυχοπαθολογία και εξελικτικές διαταραχές Συναισθηματικές αποκλίσεις και προβλήματα Συστημική προσέγγιση στην αντιμετώπιση προβλημάτων στο σχολείο Ο πιο πάνω κατάλογος είναι ενδεικτικός και μπορεί να εμπλουτιστεί και με άλλα θέματα. Εργαστηριακή Υποδομή Για την εκπλήρωση των στόχων του μεταπτυχιακού προγράμματος λειτουργεί ήδη, το Εργαστήριο Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Ψυχολογίας (ΕΚΑΨ). Βασικοί στόχοι του Εργαστηρίου είναι: Η ανάλυση των μηχανισμών ανάπτυξης και αλλαγής της κοινωνικής γνώσης μέσα από διάρθρωση διαφόρων επιπέδων ανάλυσης της κοινωνιοψυχολογικής πραγματικότητας (ενδο-ατομικό, δια-προσωπικό, δι-ομαδικό και αναπαραστασιακό ιδεολογικό) Η μελέτη της δυναμικής μικρών ομάδων, συνεργασία και ανταγωνισμός στο εκπαιδευτικό πλαίσιο Η μελέτη της μικρογένεσης, οντογένεσης και κοινωνιογένεσης κοινωνικών αναπαραστάσεων Η μελέτη της μάθησης και γνωστικής ανάπτυξης ως κοινωνικής-ψυχολογικής διαδικασίας Η μελέτη της σχέσης και αλληλεπίδρασης παιδιών και γονιών Η μελέτη της προ-κοινωνικής και αντικοινωνικής συμπεριφοράς μεταξύ παιδιών Η μελέτη των ατομικών διαφορών με τη χρήση μεθοδολογίας νευροψυχολογικής και αναπτυξιακής έρευνας Η ανάλυση των μηχανισμών που εμπλέκονται στη φυσιολογική και αποκλίνουσα ανάπτυξη Περιγραφή Προγράμματος Όλα τα μαθήματα, υποχρεωτικά και επιλεγόμενα, πιστώνονται με 7.5 ECTS το καθένα. Όσον αφορά στις υποχρεώσεις φοιτητών, αυτές περιλαμβάνουν παρακολούθηση τριών ωρών διδασκαλίας ανά εβδομάδα, μελέτη για εξετάσεις, και εργασία βιβλιογραφική, ερευνητική, ή/και εφαρμογής, ανάλογα με το θέμα και τους μαθησιακούς στόχους του κάθε μαθήματος. 203

204 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ Δομή Προγράμματος Το πρόγραμμα είναι διετούς διάρκειας και αποτελείται από 120 ECTS. Ο φοιτητής/τρια έχει την επιλογή να ολοκληρώσει το πρόγραμμα με ή χωρίς την εκπόνηση μεταπτυχιακής διατριβής. Στην περίπτωση που επιλέξει να ολοκληρώσει το πρόγραμμα με εκπόνηση μεταπτυχιακής διατριβής, τα μαθήματα κατανέμονται ως εξής: σε μαθήματα ανάλογα με την περιοχή του ενδιαφέροντος (75 ECTS) και στη διατριβή (ΨΥΧ 742, ΨΥΧ 743 και ΨΥΧ 744), η οποία είναι υποχρεωτική (45 ECTS). Στην περίπτωση που επιλέξει να ολοκληρώσει το πρόγραμμα χωρίς την εκπόνηση μεταπτυχιακής διατριβής, τα μαθήματα κατανέμονται ως εξής: σε μαθήματα ανάλογα με την περιοχή του ενδιαφέροντος (97,5 ECTS) και σε τρία μαθήματα μεταπτυχιακής έρευνας (ΨΥΧ 625, ΨΥΧ 626 και ΨΥΧ 627) (22,5 ECTS). Τόσο η διατριβή όσο και η μεταπτυχιακή έρευνα ολοκληρώνεται σε δυο ή τρία εξάμηνα. Το πρόγραμμα επιτρέπει συνέχιση σπουδών σε διδακτορικό επίπεδο. Σημειώνεται, όμως, ότι η εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα γίνεται μετά από επιλογή, με βάση την υφιστάμενη διαδικασία (νέα αίτηση και συνέντευξη). Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα (4) 75 ΨΥΧ 604 Tεχνικές Πολυμεταβλητής Ανάλυσης στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς 7.5 ΨΥΧ 630 Σύγχρονες Θεωρίες Ανθρώπινης Ανάπτυξης 7.5 ΨΥΧ 637 Κοινωνική Ανάπτυξη και Κοινωνικό Πλαίσιο 7.5 ΨΥΧ 640 Κοινωνική Επιρροή και Κοινωνικές Αναπαραστάσεις 7.5 Διατριβή 45 ΨΥΧ 742 Διατριβή Μάστερ Ι 15 ΨΥΧ 743 Διατριβή Μάστερ ΙΙA 15 ΨΥΧ 744 Διατριβή Μάστερ ΙΙB 15 ΨΥΧ 745 Συνέχεια Διατριβής Μάστερ (προαιρετικό) (1) Επιλεγόμενα Μαθήματα (6)** 45 ΨΥΧ 602 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο: Προχωρημένα Θέματα Ψυχολογίας 7.5 ΨΥΧ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση 7.5 ΨΥΧ 619 Ευφυΐα: Ανάπτυξη και Αξιολόγηση 7.5 ΨΥΧ 625 Μεταπτυχιακή Έρευνα IV 7.5 ΨΥΧ 632 Εφηβεία 7.5 ΨΥΧ 642 Ψυχοπαθολογία Παιδιών και Εφήβων 7.5 ΨΥΧ 677 Ανθρώπινη Επιθετικότητα και Αντικοινωνική Συμπεριφορά 7.5 ΨΥΧ 689 Εξατομικευμένη Μελέτη 7.5 ΨΥΧ 702 Λόγος, Επικοινωνία και Κοινωνική Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 707 Οικογένεια και Ανάπτυξη του Παιδιού 7.5 ΨΥΧ 715 Γλωσσική Ανάπτυξη και Γλωσσικές Διαταραχές 7.5 ΨΥΧ 722 Διαπολιτισμικά Θέματα στη Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 731 Γνωστική Νευροεπιστήμη: Κατανοώντας τη Βιολογία του Νου 7.5 ΨΥΧ 741 Διομαδικές Σχέσεις σε Διαιρεμένες Κοινωνίες 7.5 ΨΥΧ 746 Κοινωνική Ψυχολογία της Εκπαίδευσης 7.5 ΨΥΧ 749 Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας στην Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου ΙΙ 7.5 Β. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα (7) 52.5 ΨΥΧ 604 Τεχνικές Πολυμεταβλητής Ανάλυσης στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς 7.5 ΨΥΧ 630 Σύγχρονες Θεωρίες Ανθρώπινης Ανάπτυξης 7.5 ΨΥΧ 637 Κοινωνική Ανάπτυξη και Κοινωνικό Πλαίσιο 7.5 ΨΥΧ 640 Κοινωνική Επιρροή και Κοινωνικές Αναπαραστάσεις 7.5 ΨΥΧ 625 Μεταπτυχιακή Έρευνα IV 7.5 ΨΥΧ 626 Μεταπτυχιακή Έρευνα V 7.5 ΨΥΧ 627 Μεταπτυχιακή Έρευνα VI 7.5 Επιλεγόμενα Μαθήματα (9)** 67.5 ΨΥΧ 602 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο: Προχωρημένα Θέματα Ψυχολογίας 7.5 ΨΥΧ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση 7.5 ΨΥΧ 619 Ευφυΐα: Ανάπτυξη και Αξιολόγηση 7.5 ΨΥΧ 632 Εφηβεία 7.5 ΨΥΧ 642 Ψυχοπαθολογία Παιδιών και Εφήβων 7.5 ΨΥΧ 677 Ανθρώπινη Επιθετικότητα και Αντικοινωνική Συμπεριφορά 7.5 ΨΥΧ 689 Εξατομικευμένη Μελέτη 7.5 ΨΥΧ 702 Λόγος, Επικοινωνία και Κοινωνική Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 707 Οικογένεια και Ανάπτυξη του Παιδιού 7.5 ΨΥΧ 715 Γλωσσική Ανάπτυξη και Γλωσσικές Διαταραχές 7.5 ΨΥΧ 722 Διαπολιτισμικά Θέματα στη Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 731 Γνωστική Νευροεπιστήμη: Κατανοώντας τη Βιολογία του Νου 7.5 ΨΥΧ 741 Διομαδικές Σχέσεις σε Διαιρεμένες Κοινωνίες 7.5 ΨΥΧ 746 Κοινωνική Ψυχολογία της Εκπαίδευσης 7.5 ΨΥΧ 749 Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας στην Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου ΙΙ 7.5 ** Στα επιλεγόμενα μαθήματα μπορεί να περιληφθεί, με τη σύμφωνη γνώμη του Επόπτη του φοιτητή, και ένα μάθημα από άλλο Τμήμα ή μεταπτυχιακό πρόγραμμα, το οποίο ασχολείται με θέματα συναφή με το πρόγραμμα σπουδών ή τη μεταπτυχιακή έρευνα του φοιτητή. Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 7.5 ΕCTS. ΨΥΧ 602 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο: Προχωρημένα Θέματα Ψυχολογίας Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 604 Εισαγωγή στις Τεχνικές Πολυμεταβλητής Ανάλυσης Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 619 Ευφυΐα: Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. 204

205 w w w. u c y. a c. c y / p s y c h ΨΥΧ 630 Σύγχρονες Θεωρίες Ανθρώπινης Ανάπτυξης Παρουσιάζονται και συζητούνται κριτικά οι κυριότερες θεωρίες ανθρώπινης ανάπτυξης από τη σύλληψη μέχρι το τέλος της ζωής. Συζητούνται οι ενδοτομικές και διατομικές επιδράσεις στη βιοσωματική, γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη. ΨΥΧ 632 Εφηβεία Το μάθημα θα καλύψει τις βασικές θεωρίες και έρευνες γύρω από τη γνωστική, φυσιολογική, κοινωνικο-συναισθηματική, ηθική ανάπτυξη και την ανάπτυξη της προσωπικότητας κατά την εφηβική ηλικία. Επίσης, θα συζητηθούν τα διάφορα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι. Έμφαση θα δοθεί στους παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη προβληματικής συμπεριφοράς, συναισθηματικών, κοινωνικών και ακαδημαϊκών προβλημάτων. Η σημαντικότητα της συζήτησης των διαφόρων ψυχολογικών και άλλων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι έγκειται στο ότι συνδέονται με ακραίες συμπεριφορές, όπως η αυτοκτονία, η εγκληματική και η επιθετική συμπεριφορά. ΨΥΧ 637 Κοινωνική Ανάπτυξη και Κοινωνικό Πλαίσιο Το μάθημα αυτό στοχεύει στη γνωριμία του φοιτητή με κλασικές και σύγχρονες θεωρίες της ανθρώπινης ανάπτυξης, που αντιμετωπίζουν την ανάπτυξη ως μια κοινωνιο-ψυχολογική διαδικασία. Το μάθημα θα ασχοληθεί, μέσω μιας ιστορικής αναδρομής, με θεωρίες που έθεσαν τις θεωρητικές βάσεις της σύγχρονης κοινωνιο-γενετικής προσέγγισης στην ανθρώπινη ανάπτυξη, όπως τις κλασικές θεωρίες των Mead, Baldwin, Piaget και Vygotsky. Θα ασχοληθεί, επίσης, εις βάθος με τις πρόσφατες μετα-πιαζετιανές θεωρίες της κοινωνικής σχολής της Γενεύης και μετα-βυγκοτσκιανές θεωρίες, όπως αυτές του Bruner, Rogoff, Wertsch και Valsiner. ΨΥΧ 640 Κοινωνική Επιρροή και Κοινωνικές Αναπαραστάσεις Το μάθημα θα εμβαθύνει σε δύο από τους πιο σημαντικούς τομείς της Κοινωνικής Ψυχολογίας: την κοινωνική επιρροή και τις κοινωνικές αναπαραστάσεις. Θα συζητηθεί το λειτουργικό και γενετικό μοντέλο κοινωνικής επιρροής, όπως και κλασικές αλλά και πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα της κοινωνικής επιρροής και των κοινωνικών αναπαραστάσεων. Θα συζητηθεί, επίσης, η ανάπτυξη των κοινωνικών αναπαραστάσεων του φύλου και της εθνικής ταυτότητας. Θα συζητηθούν εφαρμογές των θεωριών κοινωνικής επιρροής και κοινωνικών αναπαραστάσεων στους τομείς της πρόληψης, της ψυχολογίας της υγείας, της διαφήμησης, της επικοινωνίας και του εμπορίου. ΨΥΧ 642 Ψυχοπαθολογία Παιδιών και Εφήβων Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 677 Ανθρώπινη Επιθετικότητα και Αντικοινωνική Συμπεριφορά Το μάθημα αυτό στοχεύει στην εξέταση του φαινομένου της επιθετικότητας και παρουσιάζει τις διάφορες θεωρίες που έχουν προταθεί κατά καιρούς προκειμένου να το ερμηνεύσουν, αλλά και εμπειρικές έρευνες που προσπαθούν να εντοπίσουν τις παραμέτρους του. Θα αναλυθούν όροι, όπως προ-δραστική και αντι-δραστική επιθετικότητα, συναισθηματική σκληρότητα και σχέση της με ψυχο-παθολογία, η οικογένεια ως πλαίσιο ανάπτυξης επιθετικής συμπεριφοράς και η ανάπτυξη επιθετικής προσωπικότητας. Ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει στο φαινόμενο του εκφοβισμού και της σχολικής επιθετικότητας (bullying) και στο προφίλ των παιδιών που συμμετέχουν σ αυτό (θύτες, θύματα, επιθετικά θύματα). Θα συζητηθούν, επίσης, θέματα που σχετίζονται ευρύτερα με την αντικοινωνική συμπεριφορά και δεν περιλαμβάνουν αναγκαστικά επιθετικότητα, όπως, για παράδειγμα, κατάχρηση εξαρτησιογόνων ουσιών, νεανική παραβατικότητα και εγκληματικότητα. ΨYX 702 Λόγος, Επικοινωνία και Κοινωνική Ψυχολογία Το μάθημα θα ασχοληθεί με τον τρόπο με τον οποίο η Κοινωνική Ψυχολογία μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τον λόγο ως κοινωνική και επικοινωνιακή πρακτική. Θα εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο ο λόγος -γραπτός και προφορικός- κατασκευάζει και δημιουργεί διαφορετικές κοινωνικές πραγματικότητες και δομείται ώστε να επιτύχει συγκεκριμένους επικοινωνιακούς στόχους. Στο μάθημα θα γίνουν αναφορές σε έρευνες που κάνουν κριτική ανάλυση του καθημερινού επικοινωνιακού λόγου και του θεσμικού λόγου (δημοσιογραφικού, πολιτικού κ.τ.λ.). Θα γίνει αναφορά σε αναπαραστάσεις στον λόγο των μέσων ενημέρωσης και ψυχαγωγίας κάποιων ειδικών ψυχολογικών και κοινωνικών θεμάτων, όπως, π.χ., ψυχοπαθολογία, φύλο, αναπηρία, σεξουαλικότητα, ρατσισμός, εθνικισμός. ΨΥΧ 707 Οικογένεια και Ανάπτυξη του Παιδιού Το μάθημα αυτό εξετάζει τις επιδράσεις που ασκούνται από δομικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά του μικροσυστήματος της οικογένειας πάνω στα μέλη της και, ιδιαίτερα, τα αναπτυσσόμενα. Θα παρουσιαστούν οι βασικότερες θεωρίες ανάπτυξης και λειτουργίας της οικογένειας και θα δοθεί έμφαση στη συστημική προσέγγιση. Επίσης, θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα αναφορικά με την αλληλεπίδραση ενδοατομικών και διατομικών μεταβλητών στη γνωστική, την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη, καθώς και την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού. ΨΥΧ 715 Γλωσσική Ανάπτυξη και Γλωσσικές Διαταραχές Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 722 Διαπολιτισμικά Θέματα στην Ψυχολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 731 Γνωστική Νευροεπιστήμη: Κατανοώντας τη Βιολογία του Νου Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 741 Διομαδικές Σχέσεις σε Διαιρεμένες Κοινωνίες Το μάθημα αυτό θα συζητήσει σε βάθος τις κλασικές και πρόσφατες θεωρίες των διομαδικών σχέσεων. Θα συζητηθούν οι έννοιες των στερεοτύπων, προκαταλήψεων και διακρίσεων, και θα επικεντρωθούμε στις θεωρίες της Ματαίωσης-Επιθετικότητας, της Αυταρχικής Προσωπικότητας, της Ρεαλιστικής Σύγκρουσης, της Κοινωνικής Ταυτότητας, της Υπόθεσης της Επαφής, αλλά και πρόσφατες εξελίξεις αυτών των θεωριών, όπως αυτής του Προσανατολισμού στην Κοινωνική Επικυριαρχία, της Θεωρίας των Απειλών, αλλά και θεωρίες που συνδυάζουν τη Θεωρία της Επαφής με τη Θεωρία της Κοινωνικής Ταυτότητας. Θα συζητηθούν, επίσης, εμπειρικά ευρήματα και πρακτικές εφαρμογές των θεωριών αυτών στον θεσμό της μεικτής εκπαίδευσης και την επίλυση των διομαδικών συγκρούσεων στη Βόρεια Ιρλάνδία, Νότια Αφρική, Ισραήλ και Παλαιστίνη και άλλα μέρη του κόσμου. ΨΥΧ 746 Κοινωνική Ψυχολογία της Εκπαίδευσης Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. 205

206 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΨΥΧ 749 Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας στην Ψυχολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨYX 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου ΙΙ Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Σχολική Συμβουλευτική και Καθοδήγηση προσφέρεται από το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Τμήμα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, και οδηγεί στην απόκτηση Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (Master of Arts) στη Σχολική Συμβουλευτική και Καθοδήγηση. Σκοπός Προγράμματος Το πρόγραμμα αποβλέπει στη μεταπτυχιακή εκπαίδευση στη σχολική συμβουλευτική και καθοδήγηση, με σκοπό τη στελέχωση των σχολείων με εκπαιδευτικούς που να μπορούν να λειτουργήσουν ως σύμβουλοι (με την έννοια που έχει ο αγγλικός όρος counselor) των μαθητών σε προσωπικά, οικογενειακά, εκπαιδευτικά και επαγγελματικά θέματα, που τους απασχολούν. Δίδακτρα Τα δίδακτρα για το πρόγραμμα ανέρχονται συνολικά σε Διάρκεια Σπουδών Η χρονική διάρκεια σπουδών για την απόκτηση του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης είναι δύο ακαδημαϊκά έτη, με ελάχιστη διάρκεια σπουδών φοίτησης τα τρία εξάμηνα και μέγιστη τα οκτώ εξάμηνα. Γλώσσα Διδασκαλίας Η γλώσσα διδασκαλίας των μαθημάτων και συγγραφής των εργασιών που εκπονούνται στο πλαίσιο του προγράμματος, είναι η Ελληνική. Δικαίωμα Υποβολής Αιτήσεων Δικαίωμα υποβολής αιτήσεων έχουν πτυχιούχοι Ψυχολογίας ή πτυχιούχοι σε οποιαδήποτε από τις Επιστήμες της Αγωγής ή κάτοχοι πτυχίου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διορισμό στη Μέση Εκπαίδευση. Όλα τα πιο πάνω πτυχία πρέπει να προέρχονται από αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο. Επαγγελματικές Προοπτικές Οι απόφοιτοι του προγράμματος μπορούν να εγγραφούν στους καταλόγους του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας για διορισμό ως καθηγητές Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής, νοουμένου ότι κατέχουν τα υπόλοιπα προσόντα, που απαιτούνται για τέτοιο διορισμό. Μπορούν, επίσης, να απασχοληθούν σε ανάλογες θέσεις σε σχολεία και εκπαιδευτικούς οργανισμούς. Τέλος, μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε διδακτορικό επίπεδο σε διάφορα πανεπιστήμια, με στόχο την ακαδημαϊκή σταδιοδρομία. Δομή Προγράμματος Για την ολοκλήρωση του προγράμματος απαιτείται η συμπλήρωση 140 ECTS. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 12 Μαθήματα (6 Υποχρεωτικά και 6 Επιλεγόμενα), το καθένα από τα οποία πιστώνεται με 7.5 ECTS, υποχρεωτική πρακτική άσκηση συνολικής διάρκειας 500 ωρών σε δημόσια ή ιδιωτικά σχολεία, η οποία ολοκληρώνεται σε δύο συνεχόμενα εξάμηνα και πιστώνεται με 20 ECTS, καθώς και υποχρεωτική μεταπτυχιακή ερευνητική εργασία (διατριβή μάστερ), η οποία πιστώνεται με 30 ECTS. Η συμμετοχή στις διαλέξεις είναι υποχρεωτική. Όλα τα μαθήματα θα γίνονται στην Κύπρο. Μέρος του προγράμματος σπουδών (μέχρι 20% ή μέχρι δύο επιλεγόμενα μαθήματα, εξαιρουμένης της Πρακτικής Άσκησης), θα μπορεί να προσφέρεται εξ αποστάσεως μέσω πλατφόρμας τηλεκπαίδευσης. ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα ΣΥΜ 601 Δεοντολογία στη Συμβουλευτική και Καθοδήγηση 7.5 ΣΥΜ 602 Εισαγωγή στη Σχολική Συμβουλευτική και Καθοδήγηση 7.5 ΣΥΜ 605 Επαγγελματική Καθοδήγηση και Συμβουλευτική 7.5 ΣΥΜ 650 Καινοτομία και Δημιουργικότητα στην Εκπαίδευση 7.5 ΣΥΜ 660 Ο Εκπαιδευτικός ως Επαγγελματίας ΣΥΜ 604 Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας (ή αντίστοιχο μάθημα που προσφέρουν τα συνεργαζόμενα τμήματα) 7.5 ΣΥΜ 700 Διατριβή Μάστερ I 15 ΣΥΜ 701 Διατριβή Μάστερ II 15 ΣΥΜ Πρακτική Άσκηση 20 Μαθήματα Περιορισμένης Επιλογής (7.5 ECTS το καθένα) Μαθήματα Παιδαγωγικής (επιλογή 2 μαθημάτων) ΣΥΜ 609 Εκπαίδευση Ενηλίκων ΣΥΜ 651 Θεωρία και Πράξη Παιδαγωγικής Επιστήμης ΣΥΜ 652 Ανάπτυξη Δεξιοτήτων στο Σχολείο ΣΥΜ 653 Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση ΣΥΜ 654 Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων στην Εκπαίδευση ΣΥΜ 655 Κοινωνική Παιδαγωγική ΣΥΜ 656 Αναλυτικά Προγράμματα και Μικρο-διδασκαλία ΣΥΜ 657 Επίκαιρα Ζητήματα στην Εκπαίδευση ΣΥΜ 658 Πολιτικές Κατάρτισης Στελεχών Εκπαίδευσης ΣΥΜ 659 Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης 206

207 w w w. u c y. a c. c y / p s y c h Μαθήματα Ψυχολογίας και Συμβουλευτικής (επιλογή 2 μαθημάτων) ΣΥΜ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση ΣΥΜ 611 Συμβουλευτική Ψυχολογία ΣΥΜ 612 Σύγχρονες Θεωρίες Ανθρώπινης Ανάπτυξης ΣΥΜ 613 Ψυχοπαθολογία Παιδιών και Εφήβων ΣΥΜ 714 Ψυχολογία της Διδασκαλίας ΣΥΜ 615 Οικογένεια και Ανάπτυξη του Παιδιού ΣΥΜ 606 Μαθησιακές Δυσκολίες ΣΥΜ 607 Πρόληψη και Αντιμετώπιση Κρίσεων στο Σχολείο ΣΥΜ 608 Διαπολιτισμική Συμβουλευτική και Συμβουλευτική Μειονοτήτων ΣΥΜ 603 Μέθοδοι και Εργαλεία Αξιολόγησης στη Συμβουλευτική Μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής (7.5 ECTS το καθένα) Δύο μεταπτυχιακά μαθήματα (7.5 ECTS το καθένα), από εκείνα που προσφέρονται ευρύτερα από τα δύο συνεργαζόμενα τμήματα, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του φοιτητή. Απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του ακαδημαϊκού συμβούλου και η συγκατάθεση του διδάσκοντος. Σύνολο 140 Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 7.5 ECTS ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΜ 601 Δεοντολογία στη Συμβουλευτική και Καθοδήγηση Το μάθημα αυτό ασχολείται με τον κώδικα δεοντολογίας και τα βασικά κριτήρια άσκησης του επαγγέλματος του σχολικού συμβούλου. Μελετά σύγχρονες διαστάσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε ένα κοινωνικο-πολιτιστικό και ιστορικό πλαίσιο, δίνοντας τη δυνατότητα στον φοιτητή να αποκτήσει μια ολοκληρωμένη άποψη για τις σημαντικότερες διαστάσεις του χώρου της συμβουλευτικής και καθοδήγησης. Μελετάται η σχετική νομοθεσία και καλύπτονται θέματα δεοντολογικά και επαγγελματικά, που συνήθως αντιμετωπίζει ο σχολικός σύμβουλος. Το μάθημα αυτό αποτελεί προαπαιτούμενο μαθημάτων, που σχετίζονται με την ανάπτυξη κλινικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων (όπως τα μαθήματα πρακτικής άσκησης). ΣΥΜ 602 Εισαγωγή στη Σχολική Συμβουλευτική και Καθοδήγηση Το μάθημα αυτό σκοπό έχει να εισαγάγει τον φοιτητή στον ρόλο και την εργασία του σχολικού συμβούλου. Το μάθημα περιλαμβάνει την ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας και μελετά τις θεωρίες και τις αρχές που διέπουν το επάγγελμα του σχολικού συμβούλου, και απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς και ψυχολόγους που ξεκινούν το μεταπτυχιακό τους πρόγραμμα στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Θέματα που σχετίζονται με τον βοηθητικό ρόλο του επαγγελματία σχολικού συμβούλου και την ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων συμβουλευτικής και καθοδήγησης αποτελούν βασικές διαστάσεις του μαθήματος. ΣΥΜ 604 Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας Σχεδιασμός έρευνας, διατύπωση και έλεγχος ερευνητικών υποθέσεων, διαδικασίες και έργα μέτρησης μεταβλητών, συλλογή, οργάνωση και ανάλυση δεδομένων, στατιστικές αναλύσεις (SPSS), συγγραφή επιστημονικής εργασίας. ΣΥΜ 605 Επαγγελματική Καθοδήγηση και Συμβουλευτική Το μάθημα αυτό έχει ως γενικό στόχο να εξετάσει θέματα προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης, όπως τα ακόλουθα: διά βίου ανάπτυξη καριέρας, θεωρίες επαγγελματικού προσανατολισμού, διαδικασία λήψης αποφάσεων και θέματα διαφορετικότητας. Επιμέρους στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση των βασικών εργαλείων συμβουλευτικής, δηλαδή της συνέντευξης, της ατομικής και ομαδικής συμβουλευτικής, και της διδασκαλίας του μαθήματος της επαγγελματικής αγωγής. Ιδιαίτερα σημαντικός στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τα ερωτηματολόγια συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού, τη χορήγηση και την ερμηνεία τους. Επίσης, το μάθημα αυτό προσφέρει την ευκαιρία για ενασχόληση με ζητήματα που μπορεί να στηρίζουν ή να επηρεάζουν τη διαδικασία της καθοδήγησης, όπως η συμβουλευτική γονέων, ατόμων με ειδικές ανάγκες και ατόμων που προέρχονται από διαφορετικές πολιτισμικές ομάδες. Σημαντική παράμετρος είναι, επίσης, η άντληση πληροφοριών επαγγελματικού προσανατολισμού από πολλαπλές πηγές, ο έλεγχος εγκυρότητας και αξιοπιστίας, όπως και η ορθή αξιοποίησή τους. ΣΥΜ 650 Καινοτομία και Δημιουργικότητα στην Εκπαίδευση Στα πλαίσια του μαθήματος, διερευνώνται η σημασία της δημιουργικότητας και της καινοτομίας ως επίκαιρων κοινωνικών αλλά και εκπαιδευτικών θεματικών, στο μέτρο που προκρίνονται διεθνώς δεξιότητες, όπως η ευελιξία, η προσαρμογή στις αλλαγές, η δι\ά βίου εκπαίδευση, προκειμένου να δοθούν απαντήσεις στην κρίση και τις προκλήσεις των καιρών. ΣΥΜ 660 Ο Εκπαιδευτικός ως Επαγγελματίας Παρουσιάζονται και συζητούνται θέματα που αφορούν την καθημερινή πρακτική του εκπαιδευτικού στο σχολείο και τη σχέση του με οργανισμούς και οργανωμένες ομάδες εκτός αυτού. Δίνεται έμφαση στην ανάλυση των τυπικών και ουσιαστικών προσόντων, που πρέπει να έχει ο επιτυχημένος εκπαιδευτικός. ΣΥΜ 700 Διατριβή Μάστερ Ι (15 ECTS) ΣΥΜ 701 Διατριβή Μάστερ ΙΙ (15 ΕCTS) Η διατριβή αποτελεί ατομικό έργο για κάθε φοιτητή, ολοκληρώνεται σε δύο με τρία εξάμηνα, και εκπονείται σε θέμα σχετικό με την περιοχή ενδιαφέροντος του προγράμματος σπουδών. ΣΥΜ Πρακτική Άσκηση Το μάθημα αυτό φέρνει τον φοιτητή σε άμεση επαφή με τον χώρο εργασίας και την τοποθέτησή του στη σχολική μονάδα. Επίσης, παρέχει στους φοιτητές την ευκαιρία να συνθέσουν και να ενσωματώσουν τη γνώση και τις δεξιότητες που απέκτησαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος σπουδών, και να τις εφαρμόσουν στο σχολικό περιβάλλον. Το μάθημα αυτό, επομένως, λειτουργεί ως το μέσο για την επαγγελματική ανάπτυξη του σχολικού συμβούλου. ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μαθήματα Ψυχολογίας και Συμβουλευτικής ΣΥΜ 603 Μέθοδοι και Εργαλεία Αξιολόγησης στη Συμβουλευτική Το μάθημα αυτό εισάγει τον φοιτητή στη χρήση εκπαιδευτικών και ψυχολογικών μεθόδων αξιολόγησης, που μπορεί να αξιοποιηθούν από τον σχολικό σύμβουλο. Ασχολείται, συγκεκριμένα, με 207

208 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ την επιλογή, χορήγηση, και βαθμολόγηση διαφορετικών εργαλείων και τεχνικών αξιολόγησης - όπως η χρήση σταθμισμένων εργαλείων, κλιμάκων ελέγχου, δομημένης συνέντευξης και συστηματικής παρατήρησης - και την ερμηνεία και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων που προκύπτουν από την αξιολόγηση. Έμφαση δίνεται στην εφαρμογή ενός μοντέλου ανάλυσης προβλήματος για τη διαχείριση των εκπαιδευτικών και συμπεριφορικών προβλημάτων των μαθητών. Το μοντέλο ορίζει τα εκπαιδευτικά και συμπεριφορικά προβλήματα στα πλαίσια του σχολείου, μελετά τους λόγους που προκαλούνται και τις πιθανές στρατηγικές επίλυσής τους. Ο φοιτητής μαθαίνει ότι οι δυσκολίες που συναντά ο μαθητής δεν σχετίζονται μόνο με το ίδιο το άτομο, αλλά μπορεί να προκύπτουν από την αλληλεπίδραση μεταξύ της συμπεριφοράς του μαθητή, του εκπαιδευτικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, και της διδασκαλίας. ΣΥΜ 606 Μαθησιακές Δυσκολίες Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες τείνουν να παρουσιάζουν αδυναμίες σε πέντε βασικές περιοχές: εργαζόμενη μνήμη, προσοχή, εφαρμογή στρατηγικών, γνώση λεξιλογίου και κωδικοποίηση του λόγου. Αδυναμίες στις περιοχές αυτές επηρεάζουν τη μάθηση σε όλα τα αντικείμενα του αναλυτικού προγράμματος. Η καθοδήγηση των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες χρειάζεται να δίνει έμφαση στην ενίσχυση των περιοχών αυτών. Αυτό σημαίνει ότι η καθοδήγηση και η συμβουλευτική θα πρέπει να αξιοποιούνται με τρόπο, ώστε στη βάση των επιπέδων επίδοσης του μαθητή να καθορίζονται ετήσιοι στόχοι και να παρακολουθούνται συνεχώς, με σκοπό την ατομική ανάπτυξη του μαθητή. Στο μάθημα αυτό, οι σχολικοί σύμβουλοι θα ενημερωθούν σχετικά με τα χαρακτηριστικά των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες, θα μάθουν για τις διδακτικές και παρεμβατικές μεθόδους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και θα γνωρίσουν συγκεκριμένες στρατηγικές για την ενίσχυση του μαθητή σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. ΣΥΜ 607 Πρόληψη και Αντιμετώπιση Κρίσεων στο Σχολείο Το μάθημα εστιάζεται στον σχεδιασμό, στην υλοποίηση και στην αξιολόγηση προγραμμάτων πρόληψης και αντιμετώπισης κρίσεων στα σχολεία. Δίνει έμφαση στην πρόληψη και αντιμετώπιση ατομικών, διαπροσωπικών και κοινωνικών προβλημάτων μέσω προγραμμάτων και διαδικασιών, που αξιοποιούν και εμπλέκουν το σύστημα του σχολείου, τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές. Οι φοιτητές εκπαιδεύονται στον εντοπισμό των αναγκών του σχολικού συστήματος, στη μεθοδολογία δημιουργίας και εφαρμογής των προγραμμάτων πρόληψης και παρέμβασης, και στην εμπειρική αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους. ΣΥΜ 608 Διαπολιτισμική Συμβουλευτική και Συμβουλευτική Μειονοτήτων Το μάθημα αυτό δίνει έμφαση στην ανάπτυξη γνώσης, δεξιοτήτων και στάσεων για την αποτελεσματικότερη συμβουλευτική και καθοδήγηση, από τον σχολικό σύμβουλο, ατόμων με διαφορετικά χαρακτηριστικά, όπως είναι η κουλτούρα, η φυλή, το γένος, οι σεξουαλικοί προσανατολισμοί, οι θρησκευτικές προτιμήσεις, και οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και εξελικτικές διαταραχές. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στην ανάπτυξη επίγνωσης και αφύπνισης του σχολικού συμβούλου σχετικά με τις αξίες, στάσεις και πεποιθήσεις των διαφόρων ατόμων, όπως αυτές σχετίζονται με τη συμβουλευτική και καθοδήγηση στα πλαίσια μιας πολυποίκιλης κοινωνίας. Παρέχει τρόπους, για να κατανοήσει ο φοιτητής πώς ποικίλες αξίες, ήθη και έθιμα, μορφές αλληλεπίδρασης, κοινωνικές συνθήκες και τάσεις σχετίζονται με πολιτισμικές και εθνικές διαφορές, που μπορεί να επηρεάζουν τη συμβουλευτική. ΣΥΜ 609 Εκπαίδευση Ενηλίκων Η εκπαίδευση ενηλίκων διεθνώς: προβλήματα και τάσεις. Βασικοί εκπρόσωποι και οι θεωρίες τους. Στρατηγική και εκπαιδευτικές τεχνικές. Κριτικός στοχασμός και τέχνη. Βιωματικές δραστηριότητες. Σχεδιασμός προγραμμάτων εκπαίδευσης ενηλίκων. Μικροδιδασκαλίες και μικρομαθήματα στην εκπαίδευση ενηλίκων. ΣΥΜ 610 Ψυχολογία στην Εκπαίδευση Το μάθημα αυτό στόχο έχει να παρουσιάσει τη συνεισφορά της ψυχολογικής και συμβουλευτικής έρευνας και γνώσης στην παιδαγωγική πρακτική. Στοχεύει, επίσης, να προκαλέσει συζήτηση βασικών θεμάτων, που σχετίζονται με την ψυχολογία και τη συμβουλευτική, τα οποία απασχολούν τους εκπαιδευτικούς. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζει, κριτικά, σύγχρονες θεωρίες, που έχουν διατυπωθεί αναφορικά με την ανθρώπινη ανάπτυξη (γνωστική, ηθική, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη), καθώς και σύγχρονες θεωρίες μάθησης. Εξετάζει, επίσης, τις ατομικές διαφορές που παρουσιάζονται στα πιο πάνω θέματα και τους παράγοντες που τις επηρεάζουν. Τέλος, αναλύει τις σχέσεις οικογένειας και σχολείου, και τις δυνατότητες συνεργασίας του εκπαιδευτικού με τους γονείς και τον, σχολικό σύμβουλο. ΣΥΜ 611 Συμβουλευτική Ψυχολογία Το μάθημα αυτό έχει ως στόχο να παρουσιάσει τις κυριότερες θεωρίες Συμβουλευτικής Ψυχολογίας και να βοηθήσει τους φοιτητές να εξοικειωθούν με τις αντίστοιχες συμβουλευτικές τεχνικές. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζονται κριτικά οι ακόλουθες θεωρίες και μέθοδοι συμβουλευτικής: Ψυχαναλυτική θεωρία (Freud), Νεο-ψυχαναλυτικές θεωρίες (Erikson, Adler), Λογικο-θυμική θεωρία (Ellis), Συνδιαλεκτική θεωρία (Burns), Συμπεριφοριστικές θεωρίες (Wolpe, Dollard & Miller), Προσωποκεντρική θεωρία (Rogers), Υπαρξιακές θεωρίες (May, Frankl) και Μορφολογική θεωρία (Perls). Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη διαδικασία, θεωρητική και πρακτική, της ψυχολογικής συνέντευξης. ΣΥΜ 612 Σύγχρονες Θεωρίες Ανθρώπινης Ανάπτυξης Παρουσιάζονται και συζητούνται, κριτικά, οι κυριότερες θεωρίες ανθρώπινης ανάπτυξης από τη σύλληψη μέχρι το τέλος της ζωής. Συζητούνται οι ενδοτομικές και διατομικές επιδράσεις στη βιοσωματική, γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη. ΣΥΜ 613 Ψυχοπαθολογία Παιδιών και Εφήβων Στο μάθημα αυτό γίνεται μια ανασκόπηση των τυπικών διαταραχών που παρουσιάζονται στην παιδική και εφηβική ηλικία, με έμφαση στη διαγνωστική εικόνα, την εξελικτική πορεία, την πιθανή αιτιολογία, τον ρόλο των περιβαλλοντικών παραγόντων στην εμφάνιση και συντήρηση του προβλήματος, και τις ενδεικνυόμενες από τη σύγχρονη έρευνα ψυχολογικές και άλλες παρεμβάσεις. ΣΥΜ 615 Οικογένεια και Ανάπτυξη του Παιδιού Το μάθημα αυτό εξετάζει τις επιδράσεις που ασκούνται από δομικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά του μικροσυστήματος της οικογένειας πάνω στα μέλη της και, ιδιαίτερα, τα αναπτυσσόμενα. Εστιάζεται στις βασικότερες θεωρίες ανάπτυξης και λειτουργίας της οικογένειας, με έμφαση στη συστημική προσέγγιση. Επίσης, στα πλαίσια του μαθήματος παρουσιάζονται 208

209 ΣΥΜ 714 Ψυχολογία της Διδασκαλίας Το μάθημα είναι σχεδιασμένο για μεταπτυχιακούς φοιτητές Σχολικής Συμβουλευτικής και Καθοδήγησης με ενδιαφέροντα στην εφαρμοσμένη έρευνα ή/και στην άσκηση του επαγγέλματος, με στόχο την υποστήριξη και βελτίωση της αποτελεσματικότητας της διδασκαλίας και της μάθησης σε σχολικό περιβάλλον. Η εκπαίδευση μαθητών και η καθοδήγηση εκπαιδευτικών εξετάζονται σε συγκεκριμένα εκπαιδευτικά πλαίσια και περιεχόμενα, και σε σχέση με παράγοντες που αναδεικνύονται ως οι σημαντικότεροι σε αυτά. Τα επιμέρους θέματα είναι οργανωμένα σε θεματικές ενότητες, όπως: (α) η φύση και οι συνθήκες σχολικής μάθησης, (β) τα μοντέλα διδασκαλίας, οι εξειδικευμένες διδακτικές προσεγγίσεις και η αποτελεσμαw w w. u c y. a c. c y / p s y c h και συζητούνται σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα αναφορικά με την αλληλεπίδραση ενδοατομικών και διατομικών μεταβλητών στη γνωστική, την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη, καθώς και την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού. ΣΥΜ 651 Θεωρία και Πράξη Παιδαγωγικής Επιστήμης Έννοια και αντικείμενο της Παιδαγωγικής Επιστήμης. Κλάδοι της Παιδαγωγικής. Η παιδαγωγική σχέση:γνωρίσματα και προϋποθέσεις. Μέθοδοι έρευνας της Παιδαγωγικής. Η εξέλιξη της Παιδαγωγικής Επιστήμης. Ψυχική εξέλιξη του παιδιού και παιδαγωγική διαδικασία. Σκοποί και μέσα αγωγής. Παράγοντες αγωγής (οικογένεια, ιδρύματα προσχολικής αγωγής, σχολείο). Ελεύθερος χρόνος και αγωγή. Το παιχνίδι. Η πειθαρχία. Ο παιδαγωγικός ρόλος του εκπαιδευτικού. ΣΥΜ 652 Ανάπτυξη Δεξιοτήτων στο Σχολείο Κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες. Δεξιότητες και σχολική επιτυχία. Δεξιότητες και διδακτικά μοντέλα. Δεξιότητες και σύγχρονες προσεγγίσεις. Η δυναμική των ομάδων. Τρόποι ένταξης κοινωνικών δεξιοτήτων στη διδασκαλία. Ρόλος και δεξιότητες του εκπαιδευτικού. Μεταφορά δεξιοτήτων στην πράξη (π.χ. αυτοπεποίθηση, επίλυση συγκρούσεων, ενσυναίσθηση, αυτοεκτίμηση). Δεξιότητες και μη λεκτική επικοινωνία. Οφέλη από την εκπαίδευση σε κοινωνικο-συναισθηματικές δεξιότητες. ΣΥΜ 653 Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση Θεωρίες μάθησης και ΤΠΕ. Πλεονεκτήματα της χρήσης των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία. Μεθοδολογία Συνδυασμένης Μάθησης (blended-learning). Εργαλεία ΤΠΕ για την ανάπτυξη εκπαιδευτικού περιεχομένου (λογισμικά, πλατφόρμες, περιβάλλοντα εικονικής μάθησης, βιντεοδιάσκεψη κ.ά.)εργαλεία επικοινωνίας και συνεργασιμότητας. Παιχνίδια ηλεκτρονικής μάθησης. Αξιοποίηση του διαδραστικού πίνακα στη μάθηση. Η θέση των ΤΠΕ στο αναλυτικό πρόγραμμα του σχολείου. ΣΥΜ 654 Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων στην Εκπαίδευση Στην εποχή της μετανεωτερικότητας, όλο και περισσότερο αναγνωρίζεται η σημασία της επένδυσης στο ανθρώπινο δυναμικό και στον χώρο της εκπαίδευσης (δημόσιο-ιδιωτικό), με απώτερο στόχο τη μεγιστοποίηση των αποδόσεών του. Η επιλογή του κατάλληλου προσωπικού, η εκπαίδευση και η επιμόρφωσή του, τα κίνητρα, η αύξηση της παραγωγικότητάς του, η αξιολόγηση της απόδοσής του, αλλά και οι σύγχρονες μέθοδοι υποκίνησής του για ένα καλύτερο αποτέλεσμα των εκπαιδευτικών μονάδων αποτελούν τις σημαντικότερες θεματικές διδασκαλίας του μαθήματος. ΣΥΜ 655 Κοινωνική Παιδαγωγική Το μάθημα αυτό στόχο έχει να συζητήσει τις κοινωνιοψυχολογικές βάσεις της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι φοιτητές θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις βασικές θεωρίες δημιουργίας και μείωσης της προκατάληψης, στερεοτύπων και διακρίσεων, και τις εφαρμογές τους στο εκπαιδευτικό πλαίσιο. Θα συζητηθεί το φαινόμενο της μετανάστευσης από τη σκοπιά της μειονότητας και της πλειονότητας, αλλά και το φαινόμενο των εθνοτικών συγκρούσεων και τον ρόλο που το εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να διαδραματίσει στην εδραίωση της ειρήνης μέσα από πρακτικές εφαρμογές των θεωριών που θα συζητηθούν. Θα γίνει, επίσης, εξειδικευμένη συζήτηση για τον ρόλο των συμβούλων στο εκπαιδευτικό σύστημα, τον νόμο ειδικής εκπαίδευσης, τη σχέση ιδεολογίας και εκπαιδευτικής πολιτικής αλλά και τη διαμόρφωση παρεμβατικών προγραμμάτων σε σχέση με τη διαπολιτισμική εκπαίδευση. ΣΥΜ 656 Αναλυτικά Προγράμματα και Μικρο-Διδασκαλία Το μάθημα αναφέρεται στον σχεδιασμό, στην αξιολόγηση και στην αναμόρφωση των αναλυτικών προγραμμάτων, καθώς και στις προϋποθέσεις αξιοποίησης των προδιαγραφών του από τον εκπαιδευτικό. Κατά τον σχεδιασμό και την οργάνωση της διδασκαλίας του, ο εκπαιδευτικός καλείται να ανταποκριθεί σε αυτές τις προδιαγραφές. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού, θα επιχειρηθεί, στο πλαίσιο του μαθήματος, η απαιτούμενη άσκηση των εκπαιδευτικών μέσω της τεχνικής της μικρο-διδασκαλίας και των μικρο-μαθημάτων. ΣΥΜ 657 Επίκαιρα Ζητήματα στην Εκπαίδευση Σύγχρονες τάσεις της αγωγής (π.χ. παιδαγωγική της ειρήνης). Προγράμματα στην εκπαίδευση (αγωγή υγείας, περιβαλλοντική εκπαίδευση, πολιτιστικά θέματα κ.ά.). Η ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση. Ο σχολικός χώρος και η επίδρασή του στη μάθηση. Ο ελεύθερος χρόνος και η αξιοποίησή του στη μάθηση. Home schooling: η διδασκαλία του μέλλοντος; Σχολική βία και εκφοβισμός. Εναλλακτικές στρατηγικές διδασκαλίας μαθητών σε κίνδυνο. Επιδράσεις της οικονομικής κατάστασης στη μάθηση και τη διδασκαλία. ΣΥΜ 658 Πολιτικές Κατάρτισης Στελεχών Εκπαίδευσης Στο πλαίσιο του μαθήματος αναλύεται ο χαρακτήρας και ο ρόλος του εκπαιδευτικού στελέχους, οι απαιτήσεις που δημιουργούν τα συγκεκριμένα καθήκοντα που του αναθέτει η πολιτεία, καθώς και οι γνώσεις και δεξιότητες που πρέπει να διαθέτει. Με αναφορά στη διεθνή εμπειρία, παρουσιάζονται και αναλύονται συγκριτικά εναλλακτικά πρότυπα (α) οργάνωσης και χρηματοδότησης της κατάρτισης στελεχών και (β) προγραμμάτων και μεθόδων κατάρτισης, όπως αυτά συνδέονται με τους ιδεολογικούς προσανατολισμούς, το θεσμικό πλαίσιο και τις συνθήκες κάθε χώρας. ΣΥΜ 659 Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Στο μάθημα αυτό επιχειρείται η μελέτη της εκπαίδευσης ως πολυσύνθετου κοινωνικού θεσμού μετάδοσης γνώσης αλλά και αναπαραγωγής των υφιστάμενων κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών δομών. Το μάθημα πραγματεύεται τη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού θεσμού μέσω των βασικών θεωριών που εξηγούν τη δομή και, κυρίως, τις λειτουργίες της εκπαίδευσης, καθώς και τη συσχέτισή της με ευρύτερες αλλαγές των εκπαιδευτικών συστημάτων στον διεθνή χώρο. Ειδικότερα, στο πλαίσιο αυτού του μαθήματος, εξετάζεται η σχολική τάξη ως κοινωνικό υποσύνολο, και μελετώνται οι βασικοί συντελεστές και οι σχέσεις μεταξύ τους στα πλαίσια της σχολικής πράξης. 209

210 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ τικότητα, (γ) οι αλληλεπιδράσεις ικανότητας και διδακτικής προσέγγισης/παρέμβασης, (δ) οι εναλλακτικές μέθοδοι διδασκαλίας και αξιολόγησης, (ε) οι γνώσεις και απόψεις εκπαιδευτικών και η ειδημοσύνη στη διδασκαλία, (στ) η αξιολόγηση και παρέμβαση σε επίπεδο σχολείου, τάξης, και εκπαιδευτικού. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα σε συνεργασία με το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου) Το Διαπανεπιστημιακό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στα Γνωστικά Συστήματα προσφέρεται από τα Τμήματα Ψυχολογίας και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Κύπρου σε συνεργασία με το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Πρόκειται για δια-θεματικό και εξ αποστάσεως πρόγραμμα σπουδών που συνδυάζει δυο κύριες ερευνητικές περιοχές: Γνωστική Ψυχολογία και Τεχνητή Νοημοσύνη από την Επιστήμη της Πληροφορικής. Περισσότερες πληροφορίες για υποψήφιους φοιτητές (στόχοι του Προγράμματος, σειρά και περιεχόμενο των μαθημάτων, αίτηση εισδοχής, προαπαιτούμενα προσόντα, και κριτήρια επιλογής) υπάρχουν στην επίσημη ιστοσελίδα του Προγράμματος: ΨΥΧ 707 Οικογένεια και Ανάπτυξη του Παιδιού 7.5 ΨΥΧ 710 Προχωρημένο Σεμινάριο Ψυχολογίας 7.5 ΨΥΧ 711 Ψυχοφαρμακολογία 7.5 ΨΥΧ 712 Γνωστική Επιστήμη 7.5 ΨΥΧ 713 Πειραματική Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 715 Γλωσσική Ανάπτυξη και Γλωσσικές Διαταραχές 7.5 ΨΥΧ 718 Ψυχολογία της Ανάγνωσης 7.5 ΨΥΧ 719 Θέματα Νευροεπιστήμης 7.5 ΨΥΧ 722 Διαπολιτισμικά Θέματα στην Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 730 Νευροψυχολογική Αιτιολόγηση 7.5 ΨΥΧ 731 Γνωστική Νευροεπιστήμη: Κατανοώντας τη Βιολογία του Νου 7.5 ΨΥΧ 741 Διομαδικές Σχέσεις σε Διαιρεμένες Κοινωνίες 7.5 ΨΥΧ 746 Κοινωνική Ψυχολογία 7.5 Μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής 7.5 Επιλογή ενός μαθήματος από τα πιο πάνω ή από άλλο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Τμήματος ΙΙ. Περιεκτική Εξέταση και Διδακτορική Διατριβή Περιεκτική Εξέταση 15 ΨΥΧ 777 Προετοιμασία για Περιεκτική Εξέταση (προαιρετικό) (1) ΨΥΧ 800 Περιεκτική Εξέταση 15 ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Σκοπός Προγράμματος Το διδακτορικό πρόγραμμα οδηγεί στο διδακτορικό τίτλο Διδάκτωρ της Φιλοσοφίας (Doctorate of Philosophy, Ph.D.). Γίνονται δεκτές αιτήσεις από φοιτητές που κατέχουν ήδη πτυχίο Μάστερ στην Ψυχολογία ή σε σχετικό πεδίο. Το πρόγραμμα απαιτεί τη συμπλήρωση 240 συνολικά ECTS, περιλαμβανομένων 6 μαθημάτων που λαμβάνουν συνολικά 45 ECTS. Οι φοιτητές καλούνται, επίσης, να περάσουν μια περιεκτική εξέταση κατά το πέμπτο εξάμηνο των σπουδών τους. Τα ακαδημαϊκά μαθήματα και τα μαθήματα της διδακτορικής διατριβής χωρίζονται ως εξής: Ι. Ακαδημαϊκά Μαθήματα ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα 22.5 Τρία από τα πιο κάτω: ΨΥΧ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου ΙΙ ή ΨΥΧ 749 Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας στην Ψυχολογία 7.5 ΨΥΧ 789 Εφαρμοσμένη Ανάλυση Δεδομένων ΙΙ (προαπαιτούμενο: ΨΥΧ 604 Τεχνικές Πολυμεταβλητής Ανάλυσης στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς) 7.5 ΨΥΧ 790 Διδακτορικό Σεμινάριο: Ανάπτυξη Διατριβής και Ερευνητικών Προγραμμάτων 7.5 Μαθήματα Επιλογής 30 Τέσσερα από τα πιο κάτω: ΨΥΧ 706 Νευροφυσιολογία 7.5 Eκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής (180 ECTS) Οι διαδικασίες εκπόνησης διδακτορικής διατριβής επεξηγούνται σε ξεχωριστό έντυπο στην ιστοσελίδα του Τμήματος. Η διδακτορική διατριβή αρχίζει μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της περιεκτικής εξέτασης και εποπτεύεται από ακαδημαϊκό μέλος του Τμήματος. ECTS ΨΥΧ 869 Ερευνητικό Στάδιο ΙΑ 15 ΨΥΧ 870 Ερευνητικό Στάδιο ΙΒ 15 ΨΥΧ 871 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙΑ 15 ΨΥΧ 872 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙΒ 15 ΨΥΧ 873 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙΙ 30 ΨΥΧ 874 Ερευνητικό Στάδιο ΙV 30 ΨΥΧ 875 Συγγραφικό Στάδιο ΙΑ 15 ΨΥΧ 876 Συγγραφικό Στάδιο ΙΒ 15 ΨΥΧ 877 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙΑ 15 ΨΥΧ 878 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙΒ 15 ΨΥΧ 879 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙΙ 1 ΨΥΧ 880 Συγγραφικό Στάδιο ΙV 1 ΨΥΧ 881 Συγγραφικό Στάδιο V 1 ΨΥΧ 882 Συγγραφικό Στάδιο VI 1 ΨΥΧ 883 Συγγραφικό Στάδιο VII 1 ΨΥΧ 884 Συγγραφικό Στάδιο VIII 1 ΨΥΧ 885 Συγγραφικό Στάδιο IX 1 ΨΥΧ 886 Συγγραφικό Στάδιο X 1 Οκτώ ακαδημαϊκά μαθήματα (Χ 7.5 ECTS) 60 Περιεκτική Εξέταση 15 Ερευνητικά Στάδια 120 Συγγραφικά Στάδια 60 Σύνολο

211 ΨΥΧ 712 Γνωστική Επιστήμη Ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα των τελευταίων δεκαετιών είναι η γέννηση ενός νέου πεδίου έρευνας, της γνωστικής επιστήμης. H γνωστική επιστήμη είναι καλύτερα κατανοητή ως ένα ευρύ πεδίο έρευνας, που χρησιμοποιεί πόρους από την ψυχολογία, τη φιλοσοφία, τη γλωσσολογία, την τεχνητή νοημοσύνη και τη νευροεπιστήμη. Αυτοί οι ερευνητικοί τομείς, παρά το γεγονός ότι διαφοροποιούνται σε κάποιο βαθμό ως προς τις μεθόδους που χρησιμοποιούν, τις θεωρίες και τα αποτελέσματα, ενοποιούνται από τη σύγκλιση των ερωτημάτων που θέτουν και από την ανάδυση σε καθένα από αυτούς μίας υπολογιστικής αντίληψης για τη λειτουργία του νου, σύμφωνα με την οποία ο νους επεξεργάζεται πληροφορίες. Ερευνητές στους τομείς αυτούς συνειδητοποίησαν ότι έθεταν πολλές από τις ίδιες ερωτήσεις περί της φύσεως του ανθρωπίνου νου και ότι είχαν αναπτύξει συμπληρωματικές και εν δυνάμει συνεργατικές μεθόδους έρευνας. O όρος γνωσιακή αναφέρεται στις ενέργειες της αντίληψης και γνώσης. H γνωστική επιστήμη, συνεπώς, είναι η επιστήμη του νου. Oι γνωσιακοί επιστήμονες διερευνούν την αντίληψη, τη σκέψη, τη μνήμη, την κατανόηση της γλώσσας, τη μάθηση και άλλα νοητικά φαινόμενα. Oι μέθοδοι έρευνας είναι πολυποίκιλες και περιλαμβάνουν την παρατήρηση ενηλίκων και παιδιών, τον προγραμματισμό υπολογιστών προς επιτέλεση συνθέτων προβλημάτων, την εξέταση της φύσης του νοήματος και της νοηματοδότησης γλωσσών, την εξέταση του τρόπου λειτουρw w w. u c y. a c. c y / p s y c h Διαδικασία Εισδοχής Κάθε χρόνο προκηρύσσονται πέντε περίπου θέσεις για το διδακτορικό πρόγραμμα, σύμφωνα με τις διαδικασίες του Πανεπιστημίου. Η προκήρυξη γίνεται τουλάχιστον έξι μήνες πριν από την έναρξη κάθε ακαδημαϊκής χρονιάς. Οι αιτήσεις εξετάζονται από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του Τμήματος, η οποία παραδίδει την πρότασή της στο Συμβούλιο του Τμήματος. Οι αποφάσεις του Τμήματος εφαρμόζονται μόνο ύστερα από σχετική έγκριση της Επιτροπής Μεταπτυχιακών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ο κάθε διδακτορικός φοιτητής, κατά τη διάρκεια των σπουδών του, εποπτεύεται από ένα ακαδημαϊκό μέλος του Τμήματος. Για την ομαλή εποπτεία του κάθε φοιτητή, το Τμήμα αποφάσισε πως οι διδακτορικοί φοιτητές πρέπει να εξασφαλίζουν την εποπτεία ακαδημαϊκού μέλους του Τμήματος πριν από την προσωπική συνέντευξη, που γίνεται στα πλαίσια διαδικασίας εισδοχής στο διδακτορικό πρόγραμμα. Κριτήρια Εισδοχής Πτυχίο μάστερ από αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο σε συναφή κλάδο. Η επίδοση του/της φοιτητή/φοιτήτριας όπως φαίνεται στην αναλυτική του βαθμολογία και, ιδιαίτερα, οι βαθμοί του στα μαθήματα που σχετίζονται με το θέμα του διδακτορικού. Τρεις συστατικές επιστολές (χρησιμοποιήστε τη συγκεκριμένη φόρμα για συστατικές επιστολές του Τμήματος). Δύο από τις τρεις συστατικές επιστολές θα πρέπει να υπογράφονται από πανεπιστημιακούς. Διακρίσεις, βραβεία. Ερευνητική εμπειρία, παρουσιάσεις σε συνέδρια και δημοσιεύσεις. Προσωπική συνέντευξη. Ολοκλήρωση του Διδακτορικού Προγράμματος Για την απονομή του διδακτορικού τίτλου απαιτούνται τα ακόλουθα: 1. Επιτυχής ολοκλήρωση 240 ECTS, εκ των οποίων τα 45 ECTS συμπεριλαμβάνουν τα ακαδημαϊκά μαθήματα/ σεμινάρια. 2. Επιτυχής επίδοση στην περιεκτική εξέταση σύμφωνα με εσωτερικούς κανονισμούς του Τμήματος και του Πανεπιστημίου. 3. Παράδοση και επιτυχής υπεράσπιση πρότασης για διδακτορική διατριβή. 4. Παράδοση και επιτυχής υπεράσπιση διδακτορικής διατριβής. Όροι και Προϋποθέσεις Σπουδών Ο φοιτητής καλείται να διατηρεί ένα γενικό μέσο όρο βαθμολογίας 7/10 ή υψηλότερο. Σε διαφορετική περίπτωση, τίθεται υπό επιτήρηση για τουλάχιστον ένα εξάμηνο. Αν ο μέσος όρος του φοιτητή δεν βελτιωθεί στη διάρκεια του εξαμήνου κατά το οποίο τελεί υπό επιτήρηση, τότε η πρόοδος του φοιτητή συζητείται στο Συμβούλιο του Τμήματος και εξετάζεται το ενδεχόμενο πιθανής αποβολής και τερματισμού των σπουδών του. Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 7.5 ECTS. ΨΥΧ 706 Νευροφυσιολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 707 Οικογένεια και Ανάπτυξη του Παιδιού Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 710 Προχωρημένο Σεμινάριο Ψυχολογίας Το μάθημα αυτό προσφέρει τη δυνατότητα στο φοιτητή/τρια να μελετήσει σε βάθος θέματα στις περιοχές της γνωστικής, εξελικτικής και εκπαιδευτικής ψυχολογίας τόσο σε βιβλιογραφικό όσο και ερευνητικό επίπεδο, σε μεγαλύτερη έκταση από ό,τι συνήθως τους επιτρέπει ένα μάθημα, που γίνεται στην τάξη. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούν να μελετήσουν διεξοδικά τη συγκεκριμένη βιβλιογραφία, να εφαρμόσουν κάποια ερευνητική εργασία και να συνθέσουν ένα άρθρο, που θα μπορούσε να δημοσιευτεί. ΨΥΧ 711 Ψυχοφαρμακολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. 211

212 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ γίας του εγκεφάλου κ.λπ. Σκοπός του μαθήματος αυτού είναι η εξοικείωση του φοιτητή με αυτόν το νέο θαυμαστό κόσμο. ΨΥΧ 713 Πειραματική Ψυχολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 715 Γλωσσική Ανάπτυξη και Γλωσσικές Διαταραχές Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 718 Ψυχολογία Ανάγνωσης Ανασκόπηση της ψυχολογικής έρευνας που εξετάζει τις γνωστικές διαδικασίες της αντίληψης και της κατανόησης, όπως αυτές εφαρμόζονται κατά την ανάγνωση. Έμφαση δίνεται στις νοητικές αναπαραστάσεις, που υποστηρίζουν την ανάγνωση (γενικές εννοιολογικές γνώσεις, γλωσσολογικές γνώσεις και δεξιότητες) και που προκύπτουν από την κατανόηση κειμένου (αναφορική αναπαράσταση, μοντέλο κειμένου). Eξετάζονται, επίσης, θέματα, όπως η αναγνωστική ικανότητα και η μέτρησή της και μάθηση από κείμενο. Προαπαιτούμενα για το πρόγραμμα μάστερ: Γνωστική Επιστήμη, Μάθηση και Νόηση. ΨΥΧ 719 Θέματα Nευροεπιστήμης Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 722 Διαπολιτισμικά Θέματα στην Ψυχολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 730 Νευροψυχολογική Αξιολόγηση Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 731 Γνωστική Νευροεπιστήμη: Κατανοώντας τη Βιολογία του Νου Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 741 Διομαδικές Σχέσεις σε Διαιρεμένες Κοινωνίες Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 746 Κοινωνική Ψυχολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 749 Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας στη Ψυχολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨYX 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου II Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 789 Εφαρμοσμένη Ανάλυση Δεδομένων ΙΙ Το μάθημα έχει στόχο του να προσφέρει μια περιεκτική και λεπτομερή προσέγγιση στις μεθόδους και τεχνικές ανάλυσης δεδομένων, που αφορούν στην ψυχολογική έρευνα. Έμφαση θα δοθεί στην εφαρμογή και εννοιολογική κατανόηση των μεθόδων ανάλυσης δεδομένων παρά στη στατιστική θεωρία που συνδέεται με αυτές. Η εφαρμογή τεχνικών σε πραγματικά δεδομένα και η μελέτη θεωρητικών και εμπειρικών άρθρων και η συζήτησή τους στα πλαίσια των μαθημάτων θα αποτελέσουν την κύρια μεθοδολογία του μαθήματος. Το μάθημα κινείται γύρω από δύο θεματικούς πόλους, την ερευνητική μεθοδολογία και την εφαρμοσμένη στατιστική. Θα καλυφθούν ερευνητικές διεργασίες και τεχνικές πειραματισμού, οιωνοί πειραματισμού, ατομικών μελετών, επισκοπήσεων, συνεντεύξεων, καθώς και σχεδιασμός και στατιστική ανάλυση συσχετικών και κλινικών ερευνών. ΨΥΧ 790 Διδακτορικό Σεμινάριο: Ανάπτυξη Διατριβής και Ερευνητικών Προγραμμάτων Στόχος του μαθήματος αυτού είναι να βοηθήσει τους φοιτητές να αναπτύξουν τη διατριβή τους και να μάθουν πώς ετοιμάζεται μια ερευνητική πρόταση που θα υποβληθεί για χρηματοδότηση. Το μάθημα θα γίνεται σε μορφή σεμιναρίου, στο οποίο οι φοιτητές θα αναπτύσσουν τις ιδέες τους για τη διατριβή τους, θα περιγράφουν τα προβλήματα που συναντούν και τις απορίες που έχουν, με στόχο να παίρνουν ανατροφοδότηση από το διδάσκοντα και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ Στόχος Προγράμματος Το διδακτορικό πρόγραμμα οδηγεί στην απόκτηση του τίτλου του Διδάκτορα Φιλοσοφίας στην Κλινική Ψυχολογία (Ph.D.). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τρία μέρη: α) ακαδημαϊκά μαθήματα β) κλινική άσκηση γ) εκπόνηση διδακτορικής διατριβής Το πρόγραμμα έχει επίσημη διάρκεια τεσσάρων χρόνων και οδηγεί στη συμπλήρωση 320 συνολικά ECTS. Οι απόφοιτοι του προγράμματος θα μπορούν να διεκδικήσουν επαγγελματική σταδιοδρομία στον ερευνητικό, ακαδημαϊκό ή εφαρμοσμένο κλινικά χώρο. Το πρόγραμμα είναι εναρμονισμένο με την κυπριακή νομοθεσία για τους επαγγελματίες ψυχολόγους. Αριθμός Εισδοχών και Διαδικασία Εισδοχής Το Τμήμα δέχεται περίπου επτά διδακτορικούς φοιτητές το χρόνο. Οι θέσεις προκηρύσσονται τουλάχιστον έξι μήνες πριν από την αρχή κάθε ακαδημαϊκής χρονιάς, σύμφωνα με τις επίσημες διαδικασίες της Φοιτητικής Μέριμνας. Οι αιτήσεις εξετάζονται από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του Τμήματος, η οποία καταθέτει τις προτάσεις της στο Συμβούλιο του Τμήματος. Οι αποφάσεις του Τμήματος εφαρμόζονται μόνο ύστερα από σχετική έγκριση της Επιτροπής Μεταπτυχιακών του Πανεπιστημίου. Κριτήρια Εισδοχής Πτυχίο Ψυχολογίας και Μεταπτυχιακό Ψυχολογίας από αναγνωρισμένα πανεπιστήμια. Το μεταπτυχιακό ψυχολογίας να σχετίζεται, κατά προτίμηση, με εφαρμοσμένο κλάδο της ψυχολογίας. Ακαδημαϊκή επίδοση όπως φαίνεται στην αναλυτική βαθμολογία του φοιτητή. Τουλάχιστον τρεις συστατικές επιστολές (βλέπε Έντυπο Συστατικής Επιστολής του Τμήματος). Τουλάχιστον οι 212

213 w w w. u c y. a c. c y / p s y c h δύο από τις τρεις συστατικές επιστολές θα πρέπει να προέρχονται από προηγούμενους καθηγητές του φοιτητή. Διακρίσεις και βραβεία. Ερευνητικές συμμετοχές και δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά. Προσωπική συνέντευξη. Κάθε διδακτορικός φοιτητής εποπτεύεται από τον ακαδημαϊκό του σύμβουλο (μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος), ο οποίος θα εποπτεύει το φοιτητή κατά τη διάρκεια των σπουδών του και της εκπόνησης της διατριβής του. Το Τμήμα απαιτεί από τον υποψήφιο διδακτορικό φοιτητή να εξασφαλίσει τη δέσμευση ενός μέλους του ακαδημαϊκού προσωπικού για την επίβλεψή του κατά τη διάρκεια των σπουδών του, πριν από τη συνέντευξη για εισδοχή του στο πρόγραμμα (η οποία διεξάγεται ως μέρος της διαδικασίας λήψης απόφασης για την εισδοχή). Ολοκλήρωση του Διδακτορικού Προγράμματος Για την απόκτηση του διδακτορικού, απαιτούνται τα ακόλουθα: 1. Επιτυχής συμπλήρωση των 320 ECTS, συμπεριλαμβανομένων 82.5 ECTS από τα 11 ακαδημαϊκά μαθήματα και σεμινάρια. 2. Επιτυχής επίδοση στην Περιεκτική Εξέταση σύμφωνα με τους εσωτερικούς κανονισμούς του Τμήματος και του Πανεπιστημίου. 3. Επιτυχής ολοκλήρωση τουλάχιστον 1500 ωρών Εποπτευόμενης Κλινικής Άσκησης. 4. Επιτυχής συμπλήρωση της εξέτασης της Κλινικής Γνώσης και των Κλινικών Δεξιοτήτων σύμφωνα με τους εσωτερικούς κανονισμούς του Τμήματος και του Πανεπιστημίου. 5. Παράδοση και επιτυχής υπεράσπιση πρότασης για διδακτορική διατριβή. 6. Ολοκλήρωση και επιτυχής υπεράσπιση διδακτορικής διατριβής. Περιγραφή Προγράμματος Ι. Ακαδημαϊκά Μαθήματα Οι φοιτητές θα παρακολουθήσουν 11 μαθήματα που θα επιλέξουν από τις παρακάτω τέσσερις κατηγορίες (βλέπε 1 μέχρι 4 πιο κάτω). Είναι δυνατό να αναγνωριστούν και να μεταφερθούν κάποια από τα μαθήματα του μεταπτυχιακού προγράμματος που έχουν ήδη ολοκληρώσει, με την προϋπόθεση ότι το περιεχόμενο των μαθημάτων θα είναι το ίδιο με αυτό που απαιτείται, με έγκριση του Τμήματος. Οι φοιτητές μπορούν να πιστωθούν μέχρι τρία μαθήματα από τις κατηγορίες 1, 2, και 3 παρακάτω. Σημειώνεται ότι φοιτητές που εργάζονται με ερευνητικό επόπτη εκτός της κλινικής ψυχολογίας ενθαρρύνονται να επιλέξουν, σε συνεννόηση με τον ερευνητικό τους επόπτη και τον ακαδημαϊκό τους σύμβουλο, ένα τουλάχιστον μάθημα από τα άλλα μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως επιπλέον μάθημα, με αντικατάσταση ενός εκ των ακαδημαϊκών μαθημάτων του κλινικού προγράμματος ή σε αντικατάσταση μαθημάτων που έχουν πιστωθεί από προηγούμενο μεταπτυχιακό. Ο φοιτητής θα μπορεί να καταθέσει το αίτημά του για τη συγκεκριμένη εγγραφή εντός δύο μηνών από την ημερομηνία εισδοχής του στο πρόγραμμα. Το αίτημα θα εγκρίνεται από τον Πρόεδρο του Τμήματος. Αναμένεται ότι οι φοιτητές θα έχουν ήδη αποκτήσει γνώσεις αναφορικά με τις θεωρητικές βάσεις της Ψυχολογίας (γνωστικές, βιολογικές, αναπτυξιακές, κοινωνικές, καθώς και ερευνητικές μεθόδους), από το μεταπτυχιακό τους πρόγραμμα. Επομένως, αυτά τα μαθήματα δεν απαιτούνται ως μέρος των συνολικών ECTS του προγράμματος. Σε περίπτωση που ο φοιτητής δεν παρακολούθησε ένα τουλάχιστον μάθημα σε καθεμία από τις προαναφερθείσες περιοχές κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού του, τότε θα πρέπει να εγγραφεί σε αυτό το μάθημα που προσφέρεται από τα μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος, και αυτό επιπρόσθετα από τις υπόλοιπες απαιτήσεις του διδακτορικού προγράμματος. Αναμένεται ότι θέματα δεοντολογίας, επαγγελματικής ανάπτυξης, διαπολιτισμικότητας και νομοθεσίας θα αποτελούν μέρος του διαγράμματος όλων των κλινικών μαθημάτων, για σκοπούς καλύτερης κατανόησης και διασύνδεσης των θεμάτων αυτών με συγκεκριμένες περιπτώσεις και θεματολογία. Γι αυτό, δεν υπάρχει συγκεκριμένο υποχρεωτικό μάθημα στους σημαντικούς αυτούς τομείς. Οι φοιτητές θα πρέπει, επίσης, να περάσουν επιτυχώς την περιεκτική εξέταση βάσει των κανόνων του Πανεπιστημίου Κύπρου. Θα μπορούν να παρουσιάσουν την πρόταση για τη διδακτορική τους διατριβή όταν περάσουν την περιεκτική εξέταση. Αναλυτικά, τα ακαδημαϊκά μαθήματα και τα μαθήματα για τη διατριβή δίνονται παρακάτω: ECTS Μαθήματα Έρευνας 15 Δύο από τα πιο κάτω: ΨΥΧ 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου ΙΙ ή ΨΥΧ 789 Εφαρμοσμένη Ανάλυση Δεδομένων ΙΙ (Προαπαιτούμενο: ΨΥΧ 604 Τεχνικές Πολυμεταβλητής Ανάλυσης στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς) 7.5 ΨΥΧ 790 Διδακτορικό Σεμινάριο: Ανάπτυξη Διατριβής και Ερευνητικών Προγραμμάτων ΨΥΧ 749 Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας στην Ψυχολογία 7.5 Μαθήματα Κλινικής Αξιολόγησης 22.5 Τρία από τα πιο κάτω: ΨΥΧ 717 Ψυχοπαθολογία Ενηλίκων (υποχρεωτικό)

214 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΨΥΧ 705 Διαγνωστική Αξιολόγηση Νοητικών Ικανοτήτων Παιδιών και Εφήβων ή ΨΥΧ 730 Νευροψυχολογική Αξιολόγηση 7.5 ΨΥΧ 747 Διαγνωστική Αξιολόγηση ΙΙ (Προσωπικότητα, Συναίσθημα και Συμπτωματολογία) 7.5 Μαθήματα Κλινικής Παρέμβασης 15 Δύο από τα πιο κάτω: ΨΥΧ 708 Ανάλυση και Τροποποίηση της Συμπεριφοράς 7.5 ΨΥΧ 716 Βασικές Κλινικές Δεξιότητες (υποχρεωτικό) 7.5 ΨΥΧ 733 Θεωρίες και συστήματα Ψυχοθεραπείας 7.5 ΨΥΧ 748 Νευροψυχολογική Αποκατάσταση 7.5 Εξειδικευμένα Σεμινάρια Ψυχοθεραπείας 22.5 Τρία από τα πιο κάτω: ΨΥΧ 714 Ψυχολογικές Παρεμβάσεις στο Σχολείο ΙΙ 7.5 ΨΥΧ 720 Σεμινάριο Ψυχοθεραπείας με ζευγάρια και οικογένειες 7.5 ΨΥΧ 721 Σεμινάριο Ομαδικής Ψυχοθεραπείας 7.5 ΨΥΧ 723 Σεμινάριο Γνωστικής Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας Ι (υποχρεωτικό) 7.5 ΨΥΧ 724 Σεμινάριο Συστεμικής Θεωρίας και Παρέμβασης 7.5 ΨΥΧ 725 Σεμινάριο στις Ψυχοθεραπείες Σύντομης Διαρκείας 7.5 ΨΥΧ 726 Σεμινάριο Κλινικής Γεροντοψυχολογίας 7.5 ΨΥΧ 727 Σεμινάριο Κλινικής Δικανικής Ψυχολογίας 7.5 ΨΥΧ 728 Εξειδικευμένο Σεμινάριο ΙV: Ψυχολογικές Παρεμβάσεις στο χώρο της Υγείας 7.5 ΨΥΧ 729 Εξειδικευμένο Σεμινάριο V: Σοβαρή Ψυχοπαθολογία, Διάγνωση και Παρέμβαση 7.5 ΨΥΧ 748 Νευροψυχολογική Αποκατάσταση 7.5 Σημείωση: Το εντέκατο μάθημα είναι επιλογή του φοιτητή από τα μάθημα κλινικής παρέμβασης, αξιολόγησης ή τα εξειδικευμένα σεμινάρια. Περιεκτική Εξέταση 15 ΨΥΧ 777 Προετοιμασία για Περιεκτική Εξέταση (προαιρετικό) 1 ΨΥΧ 800 Περιεκτική Εξέταση 15 Eκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής 180 ΨΥΧ 869 Ερευνητικό Στάδιο ΙΑ 15 ΨΥΧ 870 Ερευνητικό Στάδιο ΙΒ 15 ΨΥΧ 871 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙΑ 15 ΨΥΧ 872 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙΒ 15 ΨΥΧ 873 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙΙ 30 ΨΥΧ 874 Ερευνητικό Στάδιο ΙV 30 ΨΥΧ 875 Συγγραφικό Στάδιο ΙΑ 15 ΨΥΧ 876 Συγγραφικό Στάδιο ΙΒ 15 ΨΥΧ 877 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙΑ 15 ΨΥΧ 878 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙΒ 15 ΨΥΧ 879 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙΙ 1 ΨΥΧ 880 Συγγραφικό Στάδιο ΙV 1 ΨΥΧ 881 Συγγραφικό Στάδιο V 1 ΨΥΧ 882 Συγγραφικό Στάδιο VI 1 ΨΥΧ 883 Συγγραφικό Στάδιο VII 1 ΨΥΧ 884 Συγγραφικό Στάδιο VIII 1 ΨΥΧ 885 Συγγραφικό Στάδιο IX 1 ΨΥΧ 886 Συγγραφικό Στάδιο X 1 Σεμινάρια Κλινικής Άσκησης 42.5 Τέσσερα από τα πιο κάτω: ΨΥΧ 734 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Απασχόλησης Ι 10 ΨΥΧ 735 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Απασχόλησης ΙΙ 10 ΨΥΧ 736 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Απασχόλησης ΙΙΙ 11 ΨΥΧ 738 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Απασχόλησης ΙV 11.5 ΨΥΧ 739 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Απασχόλησης V (προαιρετικό) 7.5 ΙΙ. Κλινική Άσκηση Το πρόγραμμα θα απαιτεί τουλάχιστον 1500 ώρες κλινικής άσκησης, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία αλλά και τις απαιτήσεις του προτεινόμενου ευρωπαϊκού μοντέλου εκπαίδευσης Ψυχολόγων EuroPsy. Για όσους φοιτητές εισέλθουν στο πρόγραμμα με εποπτευόμενη κλινική άσκηση, η οποία ολοκληρώθηκε στα πλαίσια του μεταπτυχιακού τους στη Ψυχολογία, και η οποία θα κριθεί επαρκής από το Τμήμα, ή για όσους κατέχουν άδεια άσκησης επαγγέλματος του ψυχολόγου, είναι δυνατό να αναγνωριστούν μέχρι και 500 ώρες κλινικής άσκησης. Η κλινική εποπτεία των φοιτητών θα διεξάγεται τόσο από εξωτερικούς επόπτες στις δομές όσο και από προσωπικό του Τμήματος, με βάση κριτήρια ποιότητας που καθορίζονται και αναφέρονται στην επιστημονική βιβλιογραφία, τη διεθνή πρακτική και την εμπειρογνωμοσύνη των μελών του Τμήματος. ΙΙΙ. Διδακτορική Διατριβή Οι διαδικασίες εκπόνησης διδακτορικής διατριβής επεξηγούνται σε ξεχωριστό έντυπο στην ιστοσελίδα του Τμήματος. Η διδακτορική διατριβή αρχίζει μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της περιεκτικής εξέτασης και εποπτεύεται από ακαδημαϊκό μέλος του Τμήματος. Όροι και Προϋποθέσεις Σπουδών Ο φοιτητής καλείται να διατηρεί ένα γενικό μέσο όρο βαθμολογίας 7/10 ή υψηλότερο. Σε διαφορετική περίπτωση τίθεται υπό επιτήρηση για ένα τουλάχιστον εξάμηνο. Αν ο μέσος όρος του φοιτητή δεν βελτιωθεί κατά τη διάρκεια του εξαμήνου κατά το οποίο τελεί υπό επιτήρηση, τότε η πρόοδος του φοιτητή συζητείται στο Συμβούλιο του Τμήματος και εξετάζεται το ενδεχόμενο πιθανής αποβολής και τερματισμού των σπουδών του. ΨΥΧ 737 Εξέταση Κλινικών Γνώσεων και Δεξιοτήτων (0 ECTS) Πέραν από την περιεκτική εξέταση, που είναι κοινή για όλους τους διδακτορικούς φοιτητές, για να δικαιούται ένας φοιτητής Κλινικής Ψυχολογίας να αποφοιτήσει, θα πρέπει να επιτύχει στην Εξέταση Κλινικών Γνώσεων και Δεξιοτήτων. Η εξέταση σκοπό έχει να αξιολογήσει τις γνώσεις και δεξιότητες του φοιτητή που απαιτούνται για την ανεξάρτητη άσκηση του επαγγέλματος του κλινικού ψυχολόγου μέσα σε δεοντολογικά, νομικά και επαγγελματικά πλαίσια. 214

215 w w w. u c y. a c. c y / p s y c h Ο φοιτητής αποκτά το δικαίωμα να συμμετάσχει στην εξέταση, όταν έχει (1) συμπληρώσει ικανοποιητικά το κλινικό του πορτοφόλιο, (2) αποδεδειγμένα συμπληρώσει τουλάχιστον 1000 ώρες εποπτευόμενης κλινικής άσκησης, και (3) ικανοποιήσει τους στόχους της εποπτευόμενης κλινικής άσκησης, όπως αυτοί περιγράφονται στα ειδικά έντυπα του Τμήματος. Η εξέταση διεξάγεται σε γραπτή μορφή, βαθμολογείται από διμελή επιτροπή υπό τη μορφή Pass/Fail, και το αποτέλεσμά της επικυρώνεται από το Συμβούλιο του Τμήματος. Ο φοιτητής που αποτυγχάνει τίθεται υπό επιτήρηση μέχρι να επιτύχει στην εν λόγω εξέταση, την οποία μπορεί να επαναλάβει μία φορά. Για φοιτητές που τελούν υπό επιτήρηση, το Τμήμα δύναται να ζητήσει περαιτέρω συμμετοχή σε ακαδημαϊκές ή και κλινικές δραστηριότητες. Σε περίπτωση δεύτερης αποτυχίας στη κλινική εξέταση, ο φοιτητής δεν δύναται να συνεχίσει την εποπτευόμενη κλινική άσκηση και κρίνεται ότι δεν μπορεί να ολοκληρώσει το πρόγραμμα Κλινικής Ψυχολογίας. Δίδακτρα: Τέλη εποπτευόμενης κλινικής άσκησης: 1.000* Συνολικό κόστος προγράμματος: * Σημείωση: Στα δίδακτρα του Εφαρμοσμένου Διδακτορικού Προγράμματος Κλινικής Ψυχολογίας προστίθεται τέλος εποπτευόμενης κλινικής άσκησης ύψους 1000 το οποίο διατίθεται για τη μίσθωση υπηρεσιών εποπτείας από εγγεγραμμένους επαγγελματίες ψυχολόγους. Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών ανά Εξάμηνο ECTS Πρώτο Έτος Χειμερινό Εξάμηνο Μάθημα Έρευνας 7.5 Μάθημα Αξιολόγησης (π.χ. ΨΥΧ 717) 7.5 Μάθημα Παρέμβασης/Αξιολόγησης 7.5 Μάθημα Παρέμβασης (716) * 7.5 Σύνολο 30 Εαρινό Εξάμηνο Μάθημα Έρευνας 7.5 Μάθημα Αξιολόγησης (π.χ. ΨΥΧ 717) 7.5 Μάθημα Παρέμβασης/Αξιολόγησης 7.5 ΨΥΧ 869 Ερευνητικό Στάδιο ΙΑ 15 Σύνολο 37.5 Καλοκαιρινό Εξάμηνο ΨΥΧ 870 Ερευνητικό Στάδιο ΙΒ 15 Σύνολο 15 Δεύτερο Έτος Χειμερινό Εξάμηνο Εξειδικευμένο Σεμινάριο (723) * (5+2.5) 7.5 Εξειδικευμένο Σεμινάριο** (5+2.5) 7.5 ΨΥΧ 734 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Απασχόλησης Ι * 10 ΨΥΧ 871 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙΑ 15 Σύνολο 40 Εαρινό Εξάμηνο Εξειδικευμένο Σεμινάριο 7.5 Εξειδικευμένο Σεμινάριο ** 7.5 ΨΥΧ 735 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Απασχόλησης ΙΙ * 10 ΨΥΧ 800 Περιεκτική Εξέταση 15 Σύνολο 40 Καλοκαιρινό Εξάμηνο ΨΥΧ 872 Ερευνητικό Στάδιο ΙΙΒ 15 Σύνολο 15 Τρίτο Έτος Χειμερινό Εξάμηνο ΨΥΧ 736 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Απασχόλησης ΙII * 11 ΨΥΧ 873 Ερευνητικό Στάδιο IΙΙ 30 Σύνολο 41 Εαρινό Εξάμηνο ΨΥΧ 738 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Απασχόλησης IV * 11.5 ΨΥΧ 874 Ερευνητικό Στάδιο IV 30 Σύνολο 41.5 Τέταρτο Έτος Χειμερινό Εξάμηνο ΨΥΧ 875 Συγγραφικό Στάδιο ΙΑ 15 ΨΥΧ 876 Συγγραφικό Στάδιο ΙΒ 15 Σύνολο 30 Εαρινό Εξάμηνο ΨΥΧ 877 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙΑ 15 ΨΥΧ 878 Συγγραφικό Στάδιο ΙΙΒ 15 Σύνολο 30 Σύνολο υποχρεωτικών ακαδημαϊκών ECTS 97.5 Σύνολο υποχρεωτικών εφαρμοσμένων/κλινικών ECTS 42.5 Σύνολο υποχρεωτικών ερευνητικών ECTS 180 Σημείωση: (*) υποδεικνύει υποχρεωτικό μάθημα (**) υποδεικνύει δυνατότητα επιλογής ενός μαθήματος εξειδικευμένου σεμιναρίου ή κλινικής παρέμβασης σε ένα από τα δύο εξάμηνα Περιγραφή Μαθημάτων Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 7.5 ΕCTS. ΨΥΧ 705 Διαγνωστική Αξιολόγηση Νοητικών Ικανοτήτων Παιδιών και Εφήβων Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 708 Ανάλυση και Τροποποίηση της Συμπεριφοράς στο Σχολείο Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. 215

216 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΨΥΧ 711 Ψυχοφαρμακολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 714 Ψυχολογικές Παρεμβάσεις II Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 716 Βασικές Κλινικές Δεξιότητες Εισαγωγικό μάθημα βάσης το οποίο αναπτύσσει την κλινική σκέψη και τις κλινικές μεθόδους που είναι απαραίτητες για τις διαδικασίες αξιολόγησης και ψυχοθεραπείας. Μελέτη της θεωρίας και της έρευνας που θα βοηθήσουν τους φοιτητές να αναπτύξουν δεξιότητες κλινικής συνέντευξης, διαχείρισης συναισθηματικών αντιδράσεων του πελάτη, χειρισμό ευαίσθητων θεμάτων, αυτοδιαχείριση και αυτογνωσία, και συγκεκριμενοποίηση του προβλήματος. Το μάθημα αναπτύσσει τη δομή και τη διαδικασία της κλινικής αναγωγής και αναλύει τις δυσκολίες που προκύπτουν από αυτή. Θα δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη και εξάσκηση κλινικών δεξιοτήτων διαμέσου του εξαμήνου. ΨΥΧ 717 Ψυχοπαθολογία Ενηλίκων Στο μάθημα αυτό θα γίνει ανασκόπηση των τυπικών διαταραχών που παρουσιάζονται στην ενηλικίωση, με έμφαση στη διαγνωστική και κλινική εικόνα, την εξελικτική πορεία, την πιθανή αιτιολογία, το ρόλο των βιολογικών, κληρονομικών, περιβαλλοντικών και άλλων παραγόντων στην εμφάνιση και συντήρηση του προβλήματος, και τις ενδεικνυόμενες από την σύγχρονη έρευνα ψυχολογικές και άλλες παρεμβάσεις. Επίσης, συζητούνται τα συστήματα ταξινόμηση και τα κριτήρια που διαχωρίζουν την αποκλίνουσα από τη φυσιολογική συμπεριφορά. ΨΥΧ 720 Σεμινάριο Ψυχοθεραπείας με Ζευγάρια και Οικογένειες To Σεμινάριο αυτό θα επικεντρωθεί στις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει η εργασία με ζευγάρια και οικογένειες. Οι φοιτητές θα εξοικειωθούν με συμπεριφορικές, γνωστικές και συστεμικές προσεγγίσεις και τεχνικές που εστιάζονται στους πληθυσμούς αυτούς και θα μάθουν να αναμένουν και να διαχειρίζονται προβλήματα που προκύπτουν από τις συσχετίσεις ανάμεσα στα διάφορα μέλη της ομάδα και την εμπλοκή του θεραπευτή στο πλαίσιο αυτό. Θα εξασκηθούν στις σχετικές κλινικές δεξιότητες και σε θέματα δεοντολογίας που σχετίζονται συγκεκριμένα με αυτούς τους πληθυσμούς μέσα από προσομοιώσεις και κλινικές περιπτώσεις. ΨΥΧ 721 Σεμινάριο Ομαδικής Ψυχοθεραπείας Σκοπός του σεμιναρίου είναι η κατάρτιση στις θεωρίες της ομαδικής ψυχοθεραπείας και η ανάπτυξη σχετικών κλινικών δεξιοτήτων. Θα γίνει ανασκόπηση διαφόρων θεωριών και μοντέλων (π.χ. Behavioral, Rational-Emotive, Person-Centered, Psychoanalytic) που συμβάλουν στην ανάπτυξη ομάδων ψυχοθεραπείας. Δίνεται έμφαση στα θέματα που αφορούν την δημιουργία, ανάπτυξη, και ηγεσία διαφόρων θεραπευτικών ομάδων. Θα συζητηθούν θέματα που αφορούν τη δομή και τη δυναμική της ομάδας. Οι απαραίτητες δεξιότητες που χρειάζονται για ηγεσία ομάδων θα αναπτυχθούν μέσα από εμπειρικές ασκήσεις ή/και ομαδική εμπειρία. ΨΥΧ 723 Σεμινάριο Γνωστικής - Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας Ο στόχος του μαθήματος είναι να παρουσιάσει τις βάσεις τις γνωστικό-συμπεριφορικής θεωρίας, έρευνας, και ψυχοθεραπείας. Θα επικεντρωθεί στη θεωρητική βάση της προσέγγισης και πως αυτή εφαρμόζεται στην θεραπεία διαφόρων ψυχιατρικών και ψυχολογικών προβλημάτων και ασθενειών. Επίσης θα αφοσιωθεί: (α) σε θέματα που προκύπτουν στην έναρξη της θεραπείας όπως αξιολόγηση, αποφάσεις, αντίληψη της υπόθεσης, και σχεδιασμός της θεραπείας, (β) τις θεωρίες που σχετίζονται με την θεραπεία και τις θεραπευτικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται στην γνωστικό-συμπεριφορική θεραπεία, (γ) θέματα σχετικά με την πρακτική της γνωστικό-συμπεριφορικής θεραπείας, (δ) την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, και (ε) τα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς στην αναγνώριση και χρήση των ερευνητικά υποστηριγμένων θεραπευτικών προγραμμάτων. Το μάθημα επίσης θα παρουσιάσει το «τρίτο κύμα» των συμπεριφορικών θεραπειών όπως την Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία και την Θεραπεία Αποδοχής & Δέσμευσης. Επιπρόσθετα στόχος του μαθήματος είναι η ενθάρρυνση των φοιτητών να χρησιμοποιούν την κριτική σκέψη όσο αφορά την κλινική τους εργασία καθώς και την ερευνητική τους δουλειά, στην οποία βασίζεται η ψυχοθεραπεία. Με το τέλος του μαθήματος, οι φοιτητές θα είναι ικανοί να καταλαβαίνουν, να εξηγούν, και να αξιολογούν αυτή την θεραπεία. Θα μπορούν επίσης να εφαρμόζουν τη φιλοσοφία του γνωστικό-συμπεριφορισμού, γνωρίζοντας τα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς του. Τέλος θα γνωρίζουν για την εφαρμογή και την έρευνα στο χώρο των επιστημονικά υποστηριγμένων θεραπευτικών προγραμμάτων. Το μάθημα θα αποτελείται από διαλέξεις, ανάλυση άρθρων, συζητήσεις, παρακολούθηση μαγνητοσκοπημένης παρουσίασης των τεχνικών, επιδείξεις των μεθόδων στην τάξη, πρακτική εξάσκηση και παρουσιάσεις από φοιτητές. ΨΥΧ 724 Σεμινάριο Συστεμικής Θεωρίας και Παρέμβασης Μελέτη των διαφόρων συστεμικών μοντέλων και εφαρμογή τους στη ψυχολογική παρέμβαση. Θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο οικογενειακό σύστημα, στο συζυγικό σύστημα, στις ομάδες, και στους οργανισμούς. Θα αναπτυχθεί η συστεμική σκέψη του φοιτητή σε σχέση με την κατανόηση και παρέμβαση σε ατομικά προβλήματα ψυχικής υγείας, διαπροσωπικές δυσκολίες, και διαομαδικά προβλήματα. Θα ενδυναμωθεί η ικανότητα των φοιτητών να κατανοούν την περιπλοκότητα των ανθρώπινων συστημάτων και να λαμβάνουν υπόψη παράγοντες οι οποίοι εντοπίζονται στο πλαίσιο (π.χ. πολιτισμικό, κοινωνικό, οικογενειακό, εργασιακό, σχολικό). ΨΥΧ 725 Σεμινάριο στις Ψυχοθεραπείες Σύντομης Διαρκείας Μελέτη των διαφόρων ψυχοθεραπευτικών θεωριών σύντομης διάρκειας. Συγκεκριμενοποίηση του προβλήματος και ανεύρεση λύσεων για ατομικά προβλήματα ψυχικής υγείας και προβλήματα στο ζευγάρι. Ανάπτυξη ψυχοθεραπευτικών τεχνικών σύντομης παρέμβασης μέσω δομημένης συζήτησης, εμπειρικής μάθησης, συζήτησης περιπτώσεων, και ανάληψης ρόλων για σκοπούς εξάσκησης. Το μάθημα αυτό εμβαθύνει τις βασικές ψυχοθεραπευτικές γνώσεις και δεξιότητες του φοιτητή. ΨΥΧ 726 Σεμινάριο Κλινικής Γεροντοψυχολογίας Αυτό το μάθημα μελετά θέματα ψυχικής και σωματικής υγείας στην τρίτη ηλικία. Καλύπτει τη φυσιολογική γήρανση. Επιπρόσθετα, παραθέτει έρευνα, μεθόδους αξιολόγησης, και μεθόδους παρέμβασης για διάφορα κλινικά προβλήματα που εμφανίζονται συχνά στην τρίτη ηλικία. Δίνεται έμφαση στην αλληλεπίδραση των βιολογικών, των ψυχολογικών, και των κοινωνικών παραγόντων και η επίδραση τους σε διάφορους τομείς της λειτουργικότητας του ηλικιωμένου. Θα συζητηθεί και ο ρόλος της οικογένειας στην αποτελεσματική αντιμετώ- 216

217 w w w. u c y. a c. c y / p s y c h πιση των προβλημάτων στην τρίτη ηλικία. Η ανάπτυξη των κλινικών δεξιοτήτων των φοιτητών αναμένεται να γίνει με ταυτόχρονη ανάληψη περιπτώσεων υπό εποπτεία, συζήτηση περιπτώσεων, παρακολούθηση οπτικογραφημένου υλικού, και δομημένης συζήτησης. ΨΥΧ 727 Σεμινάριο Κλινικής, Δικανικής Ψυχολογίας To Σεμινάριο αυτό στοχεύει στο να εκπαιδεύσει τους φοιτητές να εφαρμόζουν τις κλινικές τους γνώσεις και δεξιότητες στο χώρο της εγκληματικότητας και δικανικής. Στο Σεμινάριο θα μελετηθούν αρχικά θεωρίες για την επιθετική, εγκληματική και παραβατική συμπεριφορά. Κυρίως όμως το σεμινάριο θα επικεντρωθεί στο ρόλο του Κλινικού Ψυχολόγου ως μάρτυρα στο δικαστήριο, στη αξιολόγηση υπόπτων, μαρτύρων και θυμάτων μέσα από τη χρήση της κλινικής συνέντευξης, γνωστικών ψυχολογικών τεστ, τεστ προσωπικότητας και άλλων μεθόδων. Οι φοιτητές θα μελετήσουν επίσης τρόπους παρέμβασης με τους θύτες και τα θύματα βίας και το περιβάλλον τους μέσα από ασκήσεις προσομοιώσεων και μελέτη κλινικών περιπτώσεων. Θέματα δεοντολογίας που προκύπτουν στο πλαίσιο αυτό θα τύχουν επίσης συζήτησης. ΨΥΧ 728 Εξειδικευμένο Σεμινάριο ΙV: Ψυχολογικές Παρεμβάσεις στο χώρο της Υγείας Η Ψυχολογία της Υγείας είναι ο πολυθεματικός κλάδος που ασχολείται με την δημιουργία και ενσωμάτωση συμπεριφορικών, ψυχοκοινωνικών, και βιοιατρικών επιστημονικών γνώσεων και τεχνικών για να βοηθήσουν στην κατανόηση της υγείας και της αρρώστιας, και την εφαρμογή αυτής της γνώσης και αυτών των μεθόδων στην πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση. H Συμπεριφορική Ιατρική είναι η υπό-ειδικότητα και της ψυχολογίας υγείας και της κλινικής ψυχολογίας, ή ο κλάδος όπου ενώνονται η κλινική ψυχολογία με την ψυχολογία υγείας. Το μάθημα θα καλύψει μια έκταση θεμάτων σχετικών με την ψυχολογία της υγείας και την Συμπεριφορική Ιατρική. Συγκεκριμένα, θα μελετήσει τις βασικές ψυχολογικές διεργασίες που επηρεάζουν την υγεία και την ασθένεια συμπεριλαμβανομένου θεμάτων όπως αντιλαμβανόμενος έλεγχος, στρες, συμπεριφορική μάθηση, παράγοντες που επηρεάζουν την αλλαγή συμπεριφοράς, αυτεπάρκεια, και κοινωνική στήριξη. Επίσης θα μελετήσει συγκεκριμένες συμπεριφορές, ασθένειες, και σωματικές καταστάσεις που εμπίπτουν κάτω από τον τομέα της συμπεριφορικής ιατρικής όπως παχυσαρκία, κάπνισμα, καρκίνος, HIV, και υπέρταση. Το μάθημα θα επικεντρωθεί στις παρεμβάσεις που χρησιμοποιούνται στον κλάδο της κλινικής ψυχολογίας υγείας. Θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην εκμάθηση των συγκεκριμένων τεχνικών που σχετίζονται με την γνωστικο-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία στο χώρο παροχής υγείας. Αυτές οι παρεμβάσεις θα επικεντρωθούν στα αποτελέσματα υγιεινών συμπεριφορών (π.χ. ψυχιατρικών αποτελεσμάτων) αλλά και σε συγκεκριμένες υγιεινές συμπεριφορές όπως η συμμόρφωση με την ιατροφαρμακευτική θεραπεία. Μέσα από το μάθημα αυτό, οι φοιτητές θα έχουν την ευκαιρία να εκπαιδευτούν σε βάθος στις ψυχοθεραπευτικές τεχνικές που ακολουθά αυτός ο κλάδος μέσα από παρακολούθηση μαγνητοσκοπημένης παρουσίασης των τεχνικών, και πρακτική εξάσκηση μέσο κλινικών περιπτώσεων και ασκήσεων προσομοίωσης ρόλων. ΨΥΧ 729 Εξειδικευμένο Σεμινάριο V: Σοβαρή Ψυχοπαθολογία, Διάγνωση και Παρέμβαση Ανασκόπηση της θεωρίας, έρευνας, και μεθόδων παρέμβασης στις ψυχωτικές διαταραχές στις διαταραχές προσωπικότητας και άλλους τύπους σοβαρής ψυχοπαθολογίας στους ενήλικες. Θα παρουσιαστούν θεωρητικά μοντέλα για την ανάπτυξη και τη συντήρηση των διαταραχών αυτών. Θα αναπτυχθεί η κατανόηση της αλληλεπίδρασης των ψυχολογικών, βιολογικών, και κοινωνικών παραγόντων ως προς τη σοβαρή ψυχοπαθολογία. Ανάπτυξη δεξιοτήτων αξιολόγησης και παρέμβασης σε περιπτώσεις αυτοκτονικού ιδεασμού και επικυνδινότητας προς άλλους. Θα παρουσιαστεί η διεπαγγελματική προσέγγιση και θα δοθεί έμφαση στις εμπειρικά αποδεδειγμένες ψυχολογικές παρεμβάσεις και ψυχοθεραπείας για αντιμετώπιση της σοβαρής ψυχοπαθολογίας. Η ανάπτυξη των κλινικών δεξιοτήτων των φοιτητών αναμένεται να γίνει με ταυτόχρονη ανάληψη περιπτώσεων υπό εποπτεία, συζήτηση περιπτώσεων, παρακολούθηση οπτικογραφημένου υλικού, και δομημένης συζήτησης. ΨΥΧ 730 Νευροψυχολογική Αξιολόγηση Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 733 Θεωρίες και Συστήματα Ψυχοθεραπείας Το μάθημα αυτό είναι εισαγωγικό για τους διδακτορικούς φοιτητές Κλινικής Ψυχολογίας και στοχεύει στο να τους δώσει μια βασική κατανόηση των διαφόρων θεωρητικών προσεγγίσεων και μεθόδων στη Ψυχοθεραπεία. Ψυχοδυναμικές, γνωστικές, συμπεριφορικές και άλλες προσεγγίσεις θα τύχουν συζήτησης και οι φοιτητές θα κατανοήσουν το πώς η κάθε θεωρία ερμηνεύει την ύπαρξη ψυχολογικών διαταραχών, πως προχωρεί στη διάγνωση, και τις βασικές αρχές στις οποίες στηρίζεται η θεραπεία. Μέσα από την εισαγωγή αυτή οι φοιτητές θα αποκτήσουν ένα εύρος θεραπευτικών εργαλείων τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν στην κλινική τους πράξη αλλά και θα μπορέσουν να επιλέξουν καλύτερα το θεωρητικό μοντέλο που τους ταιριάζει για να εμβαθύνουν σε αυτό στη μελλοντική τους κλινική άσκηση. ΨΥΧ 734 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Άσκησης Ι ΨΥΧ 735 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Άσκησης ΙI ΨΥΧ 736 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Άσκησης ΙII ΨΥΧ 738 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Άσκησης ΙV ΨΥΧ 739 Σεμινάριο Εποπτευόμενης Κλινικής Άσκησης V Τα σεμινάρια καλύπτουν διάφορα κλινικά θέματα. Οι διαλέξεις αφιερώνονται στη συζήτηση περιπτώσεων που αναλαμβάνουν οι φοιτητές σχετικά με θέματα αξιολόγησης, διάγνωσης και παρέμβασης. Θα συζητηθούν επίσης θέματα που αφορούν την επαγγελματική ανάπτυξη των φοιτητών, καθώς και ευρύτερα σύγχρονα επαγγελματικά θέματα που αφορούν την κλινική ψυχολογία. Η εγγραφή στα Σεμινάρια Εποπτευόμενης Κλινικής Άσκησης είναι υποχρεωτική για τέσσερα εξάμηνα κατά τη διάρκεια της κλινικής εμπειρίας σε δομές στην κοινότητα και στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Οι φοιτητές εποπτεύονται από εγγεγραμμένους ψυχολόγους στις δομές κλινικής άσκησης και λαμβάνουν εν εξελίξει διδασκαλία από το κλινικό προσωπικό του Τμήματος. ΨΥΧ 747 Διαγνωστική Αξιολόγηση ΙΙ (Προσωπικότητα, Συναίσθημα και Συμπτωματολογία) Σκοπός του μαθήματος αυτού είναι η κατάρτιση των φοιτητών στις μεθόδους αξιολόγησης της προσωπικότητας, στη χρήση διαγνωστικών δοκιμίων και ερωτηματολογίων που αξιολογούν επιμέρους συμπτώματα. Μετά από μια γενική εισαγωγή στις μεθόδους αξιολόγησης της προσωπικότητας, έμφαση θα δοθεί στη χρήση και ερμηνεία βασικών τεστ όπως το ΜΜPI και NEO-FFI. Οι φοιτητές θα αποκτήσουν ακόμη εμπειρία στη 217

218 ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ χρήση δομημένων και ημι-δομημένων κλινικών συνεντεύξεων για σκοπούς διάγνωσης και στην χρήση συγκεκριμένων ερωτηματολογίων αλλά και άλλων μεθόδων που αξιολογούν την ύπαρξη δυσλειτουργίας στον τομέα των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς. ΨΥΧ 748 Νευροψυχολογική Αποκατάσταση Το μάθημα στοχεύει ερμηνεία αποτελεσμάτων νευροψυχολογικών αξιολογήσεων και στη διαμόρφωση θεραπευτικών στόχων για την αποκατάσταση νευροψυχολογικών διαταραχών που προκύπτουν από οργανικές νευρολογικές διαταραχές. Θα παρουσιαστούν νευροψυχολογικές θεωρίες αποκατάστασης και συγκεκριμένες θεραπευτικές μέθοδοι που μετά από κλινικές μελέτες έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές για την αποκατάσταση νευροψυχολογικών διαταραχών όπως μνήμης, συγκέντρωσης, κατηγοριοποίησης, εκτελεστικών διαταραχών, γλώσσας, συναισθηματικών διαταραχών κ.ά. Το μάθημα προϋποθέτει την ολοκλήρωση του ΨΥΧ 730, 706. ΨΥΧ 749 Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας στην Ψυχολογία Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨYX 788 Ερευνητικές Μέθοδοι Προχωρημένου Επιπέδου II Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 789 Εφαρμοσμένη Ανάλυση Δεδομένων ΙΙ Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. ΨΥΧ 790 Διδακτορικό Σεμινάριο Ανάπτυξης Διατριβής και Ερευνητικών Προγραμμάτων Βλέπε περιγραφή μαθήματος σε προηγούμενη σελίδα. Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Μάριος Αβρααμίδης, Aναπληρωτής Καθηγητής Οργάνωση χωρικής μνήμης, χωρική αναπροσαρμογή και προσανατολισμός, αντίληψη αυτο-κίνησης, νόηση σε περιβάλλοντα εικονικής πραγματικότητας. Στέλιος Ν. Γεωργίου, Καθηγητής Ψυχοκοινωνικό πλαίσιο ανάπτυξης, εφαρμογές συστημικής θεωρίας, γονεϊκή εμπλοκή, αιτιακή απόδοση σχολικής επίδοσης των παιδιών από γονείς και εκπαιδευτικούς. Ειρήνη- Άννα Διακίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κατανόηση και μάθηση από κείμενο, απόκτηση γνώσης και εννοιολογική αλλαγή, δημιουργικότητα. Ειρήνη Καδιανάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικές-ψυχολογικές διαστάσεις μετανάστευσης (ταυτότητα, ετερότητα, πολιτειότητα, διαχείριση στίγματος), αναπαραστάσεις μετανάστευσης, σεξουαλικού προσανατολισμού, ψυχικής υγείας/ ασθένειας, αναπηρίας και ταυτότητα ατόμων που ανήκουν σε ομάδες κοινωνικά στιγματισμένες (π.χ. άτομα διαγνωσμένα με ψυχική διαταραχή, αναπηρία, ΛΟΑΤ άτομα). Ποιοτική μεθοδολογία. Μαρία Καρεκλά, Επίκουρη Καθηγήτρια Συσχέτιση αγχωδών διαταραχών και προβλημάτων υγείας, Εξέταση ενδοατομικών διαφορών και άλλων παραγόντων στην αιτιολογία, συνέχιση, αξιολόγηση/διάγνωση και θεραπεία αγχωδών προβλημάτων (σε κλινικά και μη κλινικά δείγματα), Ψυχοφυσιολογία και νέες εναλλακτικές μέθοδοι στην εξερεύνηση αυτών των προβλημάτων και παραγόντων, Δημιουργία και αναπροσαρμογή θεραπευτικών παρεμβάσεων (π.χ. Γνωστικο-συμπεριφορικής Θεραπείας και Θεραπείας Αποδοχής και Δέσμευσης) μετά από πειραματική εξέταση για σκοπούς αποτελεσματικότερης αλλαγής συμπεριφοράς. Φώφη Κωνσταντινίδου, Καθηγήτρια Νευροεπιστήμη γλώσσας και γνωστικών λειτουργιών, επιπτώσεις επίκτητων νευρολογικών διαταραχών στις γνωστικές λειτουργίες, δημιουργία και αξιολόγηση προγραμμάτων νευρογνωστικής αποκατάστασης. Michael Lombardo, Λέκτορας Τον ενδιαφέρει η κατανόηση των αναπτυξιακών, γνωστικών, και νευρολογικών μηχανισμών που εμπλέκονται στην κοινωνική επικοινωνική και κοινωνική νόηση στο γενικό πληθυσμό και σε άτομα με αυτιστικές διαταραχές. Η έρευνά του χρησιμοποιεί πολύ επιστημονικές τεχνικές από την πειραματική ψυχολογία, τη γνωστική και κοινωνική νευροεπιστήμη, και την αναπτυξιακή ψυχολογία, με έμφαση σε τεχνικές απεικόνισης του εγκεφάλου όπως μαγνητική τομογραφία και λειτουργική υπέρυθρη φασματογράφηση. Τον ενδιαφέρουν, επίσης, οι βιολογικοί μηχανισμοί που επηρεάζουν την κοινωνική επικοινωνία, την κοινωνική νόηση, και τον αυτισμό, όπως ο ρόλος των ορμονικών επιδράσεων καθώς και γενετικές επιρροές. Μιχάλης Μιχαηλίδης, Λέκτορας Ψυχομετρία, κατασκευή και προσαρμογή δοκιμίων κλιμάκων και εξετάσεων, ποσοτικές μέθοδοι έρευνας και ανάλυσης, αντιλήψεις για την αξιολόγηση στην εκπαίδευση, εξίσωση δοκιμίων. Γεωργία Παναγιώτου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Συναίσθημα σε σχέση με γνωστικές λειτουργίες, ψυχοφυσιολογία, αυτοεστιαζόμενη προσοχή, διασπαστική συμπεριφορά στα παιδιά. Τιμόθεος Παπαδόπουλος, Aναπληρωτής Καθηγητής Αναγνωστική ανάπτυξη, Αναγνωστικές δυσκολίες, Γνωστικά χαρακτηριστικά ατόμων με αναγνωστικές δυσκολίες, Διάγνωση και θεραπεία μαθησιακών δυσκολιών, Προβλήματα προσοχής και προγραμματισμού. Αθανάσιος Ραφτόπουλος, Καθηγητής Θεωρία της Γνώσης, Ιστορία και Φιλοσοφία της Επιστήμης, Γνωστική Θεωρία, Θεωρίες του Νου. Γεώργιος Σπανούδης, Aναπληρωτής Καθηγητής Γνωστική ανάπτυξη, μνήμη και ευφυΐα, γλωσσική ανάπτυξη και διαταραχές της γλώσσας, πραγματολογία και σημασιολογία παιδιών με γλωσσικές διαταραχές, ψυχοφυσιολογία. 218

219 w w w. u c y. a c. c y / p s y c h Παναγιώτης Σταυρινίδης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητικά ενδιαφέροντα σε δύο περιοχές. Αφενός, στη διερεύνηση χαρακτηριστικών ψυχοπάθειας (έλλειψη ενσυναίσθησης, καταστολή ηθικής κρίσης, ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά και ακραία παρορμητικότητα), που οδηγούν σε ιδιαίτερες μορφές επιθετικότητας στην παιδική ηλικία. Αφετέρου, στη μελέτη των επιπτώσεων ειδικών μορφών γονεϊκότητας στην παθολογική αναπτυξιακή προσαρμογή των εφήβων (χρήση ουσιών και παραβατικότητα). Κώστας Φάντης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη, Αναπτυξιακή Ψυχοπαθολογία, αναπτυξιακές διαδικασίες που συμβάλλουν ή λειτουργούν αποτρεπτικά στη διαμόρφωση ψυχοπαθολογικών φαινομένων (π.χ. Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερ-κινητικότητα, Διαταραχή Διαγωγής), βία στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και απευαισθητοποίηση. Χάρης Ψάλτης, Aναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνική αλληλεπίδραση, μάθηση και γνωστική ανάπτυξη, Συνεργατική μάθηση, Γενετική Κοινωνική Ψυχολογία, Κοινωνικές αναπαραστάσεις, Διομαδικές σχέσεις και διομαδική επαφή, Διαπολιτισμική εκπαίδευση και εκπαίδευση σε μεικτά σχολεία, Ανάπτυξη των εθνικών ταυτοτήτων, Διδασκαλία της Ιστορίας και Συλλογική Μνήμη. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Χρύσω Γεωργίου Tηλ.: Ηλ. Ταχ.: georgiou.chryso@ucy.ac.cy Μάρω Νεάρχου Tηλ.: Ηλ. Ταχ.: nearchou.maro@ucy.ac.cy Τηλεομ.:

220 Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών Ο δ η γ ό ς Μ ε τ α π τ υ χ ι α κ ώ ν Σ π ο υ δ ώ ν

221 Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών Η Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών άρχισε τη λειτουργία της τον Ιανουάριο του 2012, με τον διορισμό των εκπροσώπων των τμημάτων του Πανεπιστημίου και των μεταπτυχιακών φοιτητών, και την εκλογή του Κοσμήτορα και Αναπληρωτή Κοσμήτορα. Η Σχολή διαφέρει από τις άλλες Σχολές του Πανεπιστημίου, καθότι δεν αποτελείται από τμήματα αλλά από τα μεταπτυχιακά τους προγράμματα. Η Σχολή αποτελεί ένα σημαντικό έργο για την περαιτέρω ανάπτυξη και προώθηση των μεταπτυχιακών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Η Σχολή δεν έχει δικό της ακαδημαϊκό προσωπικό, παρέχει όμως διοικητική υποστήριξη και συντονίζει την ανάπτυξη, αξιολόγηση και προώθηση μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών σε όλο το Πανεπιστήμιο, αλλά με σεβασμό στην ανεξαρτησία και ιδιομορφία του κάθε τμήματος. Στόχοι της Σχολής Οι στόχοι της Σχολής είναι οι πιο κάτω: Η διατύπωση και εφαρμογή δεικτών ποιότητας των μεταπτυχιακών σπουδών, με σκοπό την περαιτέρω βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Ενθάρρυνση σχεδιασμού περισσότερων διατμηματικών και διαπανεπιστημιακών διδακτορικών προγραμμάτων σπουδών, περιλαμβανομένων ερευνητικών. Η ενθάρρυνση περισσότερης συνεργασίας των τμημάτων στη διαμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών, ώστε να υπάρχουν συνέργειες. Υποστήριξη τμημάτων στη διεκδίκηση περισσότερης οικονομικής υποστήριξης των μεταπτυχιακών σπουδών και της έρευνας από πηγές εκτός Πανεπιστημίου. Επιδίωξη συνεργασιών με τοπικούς, κρατικούς και διεθνείς φορείς για αξιοποίηση εξωτερικών χρηματοδοτήσεων και καλλιέργεια της ερευνητικής κουλτούρας ως παραγωγή και διάχυση γνώσης. Ανάπτυξη προγραμμάτων σπουδών σε διεθνείς γλώσσες πέραν από την ελληνική και τούρκικη. Διερεύνηση της παροχής οικονομικής στήριξης προς τους μεταπτυχιακούς φοιτητές μέσα από παροχή υποτροφιών και χορηγιών έναντι παροχής ερευνητικού ή διδακτορικού έργου. Επικοινωνία Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: 221

222

223 Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης ΤΜΗΜΑΤΑ Διοίκησης Επιχειρήσεων και Δημόσιας Διοίκησης Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Οικονομικών Ο δ η γ ό ς Μ ε τ α π τ υ χ ι α κ ώ ν Σ π ο υ δ ώ ν

224 Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Δημόσιας Διοίκησης Κύριος στόχος του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων και Δημόσιας Διοίκησης είναι η δημιουργία διευθυντικών στελεχών και ερευνητών μέσω των προγραμμάτων ΜΒΑ και Ph.D., τα οποία διευθυντικά στελέχη και ερευνητές, με τις ικανότητες που θα αποκτήσουν, θα μπορούν να ηγούνται οργανισμών και να διεξαγουν έρευνες με τα πιο σύγχρονα εργαλεία. Το Τμήμα προσφέρει ένα πλήρως ολοκληρωμένο πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών, δίνοντας έμφαση στην κατανόηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, όπως, επίσης, και στην εμβάθυνση των διαφόρων τομέων του κλάδου. Βάσει των πρόσφατων φημισμένων προγραμμάτων σπουδών ευρωπαϊκών και αμερικανικών πανεπιστημίων, τα προγράμματα σπουδών του Τμήματος συμπεριλαμβάνουν τις πιο σύγχρονες αρχές μάνατζμεντ, με την ευαισθησία στις πραγματικότητες, τις προτεραιότητες και τις ιδιαιτερότητες του επιχειρηματικού περιβάλλοντος της Κύπρου και της ευρύτερης περιοχής, όπως και της τοπικής βιομηχανίας. Εισαγωγή To σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον υφίσταται ραγδαίες μεταβολές. Oι αγορές διευρύνονται και διεθνοποιούνται, οι επιχειρήσεις συγχωνεύονται, οι εμπορικές συναλλαγές φιλελευθεροποιούνται και ο ανταγωνισμός γίνεται πιο έντονος. H τεχνολογία της πληροφορικής δημιουργεί ένα καινοτόμο περιβάλλον, το οποίο διευκολύνει την παροχή ενός νέου φάσματος υπηρεσιών, την άμεση ανταλλαγή πληροφοριών, την εκτέλεση συναλλαγών και τη σύναψη συμφωνιών. Τις τελευταίες δεκαετίες, οι ανεπτυγμένες χώρες μετατόπισαν το επίκεντρο των δραστηριοτήτων τους από τη βιομηχανική παραγωγή στην παροχή χρηματοοικονομικών και άλλων υπηρεσιών. Από τις αναπτυσσόμενες χώρες, οι πιο προηγμένες προσπαθούν να ακολουθήσουν αυτήν την αλλαγή, ενώ οι υπόλοιπες καλύπτουν, σταδιακά, το δημιουργούμενο κενό στον τομέα της μεταποιητικής βιομηχανίας. Μέσα σ αυτές τις συνθήκες, τα διοικητικά στελέχη, θα έχουν τις ικανότητες να προβλέψουν, να κατανοήσουν και να προσαρμοστούν αποτελεσματικά στις προκλήσεις και στις απαιτήσεις του σύγχρονου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, οδηγώντας τους οργανισμούς που διευθύνουν σε επιτυχία. Όσοι αδρανήσουν ή δεν μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις μεταβολές αυτές, θα εκθέσουν τις επιχειρήσεις τους σε διάφορους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένης και της ίδιας της επιβίωσής τους. H άποψη ότι, όποιος δεν συμβάλλει ή δεν προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς, αναπόφευκτα μένει στο περιθώριο, αποκτά ιδιαίτερη επικαιρότητα και σημασία, τώρα, με την είσοδό μας στον 21ο αιώνα. Στόχοι του Τμήματος Βασικός αντικειμενικός σκοπός του Tμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων και Δημόσιας Διοίκησης είναι να πρωτοστατήσει σε διάφορους τομείς της δημόσιας διοίκησης και διοίκησης επιχειρήσεων, τόσο στην Κύπρο όσο και στην ευρύτερη περιοχή, και να πετύχει διεθνή αναγνώριση ως αξιόλογο ερευνητικό και διδακτικό κέντρο σε θέματα, που εμπίπτουν σε καθέναν από αυτούς τους τομείς. Ερευνητική Αποστολή Το ακαδημαϊκό προσωπικό του Tμήματος ασχολείται με εξειδικευμένη έρευνα τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Τα μέλη του Tμήματος διατηρούν στενές σχέσεις 224

225 w w w. u c y. a c. c y / b p a συνεργασίας, κυρίως με ερευνητές σε πανεπιστήμια της Eυρώπης και της Bόρειας Aμερικής. Σημαντική χρηματοδότηση, ύψους πέραν του ενός εκατομμυρίου δολαρίων, έχει εξασφαλιστεί από εξωτερικές πηγές για υποστήριξη ερευνητικών δραστηριοτήτων του Τμήματος. Κύριοι χορηγοί πρόσφατων και τρεχόντων ερευνητικών προγραμμάτων είναι το Digital Equipment International, η Τράπεζα Κύπρου και άλλες κυπριακές τράπεζες, το Mediterranean Campus Programme της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλα ευρωπαϊκά ιδρύματα, όπως και το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας. Η έρευνα στο Μάνατζμεντ καλύπτει διάφορα θεωρητικά και εμπειρικά θέματα, με στόχο την καλύτερη διαχείριση ανθρώπων, δομών και διαδικασιών στους σύγχρονους οργανισμούς. Η έρευνα αυτή αγγίζει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων από στρατηγική, διοίκηση ανθρωπίνου δυναμικού και επιχειρηματικότητα μέχρι φεμινιστικές αναλύσεις, διαχείριση της οργανωσιακής γνώσης/μάθησης και βιομηχανική οικολογία. Συγκεκριμένα, το ακαδημαϊκό προσωπικό συγκεντρώνει τις έρευνες του στις πιο κάτω θεματικές ενότητες: Στρατηγική, επιχειρήσεις και φυσικό περιβάλλον, εταιρική κοινωνική ευθύνη, κοινωνικά δίκτυα, περιφερειακή ανάπτυξη, βιομηχανική οικολογία. Επιχειρηματικότητα, συμπεριφοριακή γενετική, πανεπιστημιακά spinouts, θεωρία κοινωνικών δικτύων, διαχείριση καινοτομιών. Δημιουργία λόγου (discourse) από/σε οργανισμούς, αναπαραγωγή λόγου και εικόνων των οργανισμών και του μάνατζμεντ από μαζική κουλτούρα (pop culture), εργασία και συναισθήματα, θέματα κοινωνικού φύλου σε οργανισμούς, φεμινιστική ανάλυση οργανισμών, οργανωσιακός χώρος και συμβολισμός. Διεύθυνση ανθρωπίνου δυναμικού (συγκριτική ΔΑΔ μεταξύ χωρών, στρατηγική ΔΑΔ, ευέλικτες μορφές απασχόλησης, εξισορρόπηση προσωπικής με εργασιακή ζωή), διαδοχή στις οικογενειακές επιχειρήσεις. Διαχείριση της οργανωσιακής γνώσης και μάθησης, διαχείριση αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, οργάνωση, αλλαγή και ρουτίνες, σχέση θεωρίας και πράξης στις κοινωνικές επιστήμες (με έμφαση στην οργανωσιακήδιοικητική επιστήμη), φαινομενολογική-νεοαριστοτελική προοπτική των οργανωσιακών-διοικητικών σπουδών. H έρευνα στη Διοικητική Επιστήμη και Επιχειρησιακή Διοίκηση στοχεύει τόσο στην ανάπτυξη όσο και στην εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων για επίλυση επιχειρησιακών προβλημάτων. Τρέχουσες μελέτες αφορούν στην ανάπτυξη υπολογιστικών μεθόδων για επίλυση προβλημάτων μεγάλης κλίμακας σε μαθηματικό προγραμματισμό, διαχείριση επενδύσεων σε διεθνείς χρηματαγορές, διαχείριση προμηθειών και αποθεμάτων, και διοίκηση παραγωγής και διανομής προϊόντων. Iδιαίτερη έμφαση δίνεται στην επίλυση προβλημάτων προγραμματισμού υπό συνθήκες αβεβαιότητας. Η σύγχρονη τεχνολογία της πληροφορικής, π.χ. παράλληλα συστήματα, εφαρμόζεται για προγραμματισμό διαφόρων λειτουργιών της επιχείρησης. Διεξάγονται, επίσης, έρευνες σε θέματα ποιότητας υπηρεσιών, αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας τραπεζικών οργανισμών και σε εφαρμογές νευρωνικών δικτύων σε προβλήματα επιχειρήσεων. Η έρευνα στο Μάρκετινγκ καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεωρητικών, μεθοδολογικών και εμπειρικών θεμάτων, που σχετίζονται με τη διαδικασία διεθνοποίησης της επιχείρησης, τους παράγοντες υποκίνησης και παρεμπόδισης εξαγωγών, τις οργανωτικές και διοικητικές επιδράσεις στην εξαγωγική συμπεριφορά της επιχείρησης, τη σχέση συμπεριφοράς μεταξύ εξαγωγέων-εισαγωγέων, τις εξελίξεις του μάρκετινγκ σε αναδυόμενες οικονομίες, τη διαμόρφωση εταιρικής στρατηγικής σε σχέση με πιέσεις για βελτίωση της περιβαλλοντικής απόδοσης των εταιρειών, τη διάχυση τεχνογνωσίας μέσω δικτύων συνεργασίας και συμμαχιών, τη διαδοχή σε οικογενειακές επιχειρήσεις και τη διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Διευκολύνσεις προς τους Φοιτητές για Διεξαγωγή Έρευνας Οι φοιτητές του Τμήματος έχουν πρόσβαση σ όλα τα διδακτικά εργαστήρια ηλεκτρονικών υπολογιστών του Πανεπιστημίου. Επίσης, η Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης διαθέτει ειδικό εργαστήριο, το οποίο είναι εξοπλισμένο με σύγχρονους μικροϋπολογιστές, συνδεδεμένους με υψηλές ταχύτητες δικτύου επικοινωνίας. Στο εργαστήριο είναι εγκατεστημένη σημαντική συλλογή εξειδικευμένων λογισμικών προγραμμάτων, που χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες των φοιτητών της Σχολής. Επίσης, το Τμήμα έχει μεριμνήσει, έτσι ώστε η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου να είναι εφοδιασμένη με όλα τα κύρια διεθνή επιστημονικά και επαγγελματικά περιοδικά στους τομείς της Διοίκησης Επιχειρήσεων. Η συλλογή της Βιβλιοθήκης σε βιβλία, συγγράμματα και περιοδικά, που σχετίζονται με τους κλάδους της Διοίκησης Επιχειρήσεων, εμπλουτίζεται συνεχώς με νέες εκδόσεις. Η Βιβλιοθήκη διαθέτει, επίσης, σε ψηφιακούς δίσκους, εκτεταμένες συλλογές διεθνών χρηματοοικονομικών και λογιστικών δεδομένων (π.χ. Datastream, CRSP, Compustat, Global Vantage, IBES, Wall Street Journal Index), τις οποίες οι φοιτητές μπορούν να χρησιμοποιούν κατά την εκπόνηση μελετών τους. Μεταπτυχιακά Προγράμματα Το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Δημόσιας Διοίκησης προσφέρει μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών επιπέδου μάστερ (MBA) και διδακτορικού (Ph.D.). 225

226 ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Το Τμήμα προσφέρει τα ακόλουθα δύο μεταπτυχιακά προγράμματα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων: Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA - πλήρους φοίτησης) Το Επαγγελματικό Πρόγραμμα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA - μερικής φοίτησης) Τον Σεπτέμβριο τού 2017, αναμένεται να αρχίσει το νέο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων και Δημόσιας Διοίκησης, στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού (M.Sc. in HRM), με ελάχιστη φοίτηση τρία εξάμηνα και μέγιστη φοίτηση οκτώ εξάμηνα. Στην αρχή, το μεταπτυχιακό πρόγραμμα θα προσφέρεται πρώτα στην Αγγλική και σε μεταγενέστερο στάδιο στην Ελληνική. Επιπρόσθετα, το μεταπτυχιακό πρόγραμμα έχει διαμορφωθεί σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, που υιοθετήθηκαν σε παρόμοια προγράμματα κορυφαίων πανεπιστημίων. Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλώ όπως απευθύνεστε στην ιστοσελίδα του τμήματος Τo πρόγραμμα MBA πλήρους φοίτησης προσφέρεται στα αγγλικά και το Επαγγελματικό Πρόγραμμα ΜΒΑ προσφέρεται στα Ελληνικά και στα Αγγλικά. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να απευθύνεστε στην ιστοσελίδα του ΜΒΑ Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA) είναι πρόγραμμα πλήρους φοίτησης, η διάρκεια του οποίου είναι ένα έτος. Απευθύνεται σε άτομα, που επιθυμούν να αναπτύξουν τις διοικητικές τους ικανότητες και την ικανότητα λήψης αποφάσεων σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον. Το Επαγγελματικό Πρόγραμμα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (Επαγγελματικό MBA) είναι πρόγραμμα μερικής φοίτησης, διάρκειας δύο ετών, με βραδινές διαλέξεις. Απευθύνεται σε επαγγελματίες, που αυτήν τη στιγμή εργάζονται, ενώ παράλληλα, επιθυμούν να βελτιώσουν τις ηγετικές και διοικητικές τους ικανότητες, την αποτελεσματικότητά τους στον εργασιακό τους χώρο και, ταυτόχρονα, να εφοδιαστούν με τα εργαλεία για περαιτέρω επαγγελματική ανάπτυξη. Το διεθνές CEO Magazine (Spring 2010) συμπεριέλαβε το πρόγραμμα ΜΒΑ του Πανεπιστημίου Κύπρου στα πρώτα σε κατάταξη στην Ευρώπη. Κριτήρια Εισδοχής Φοιτητών στα Προγράμματα ΜΒΑ (πλήρους και μερικής φοίτησης) Πτυχίο από αναγνωρισμένο ακαδημαϊκό ίδρυμα ή ισοδύναμο Τριετής επαγγελματική εμπειρία και εξαιρετική ακαδημαϊκή επίδοση Υψηλή επίδοση σε εξετάσεις GMAT ή GRE θεωρείται ως επιπρόσθετο προσόν Καλή επίδοση στις εξετάσεις TOEFL ή IELTS ή GCE ή σε άλλη ανάλογη εξέταση, εκτός εάν οι υποψήφιοι κατέχουν πτυχίο από αγγλόφωνο ίδρυμα (στην περίπτωση υποψηφίων για το πρόγραμμα στην αγγλική γλώσσα) Δύο συστατικές επιστολές από ακαδημαϊκούς ή άτομα, τα οποία γνωρίζουν τον υποψήφιο Προσωπική συνέντευξη έτσι ώστε να αξιολογηθεί η δυνατότητα συνεισφοράς τους στο πρόγραμμα. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ,MBA ΜΒΑ Μερικής Φοίτησης (Part-Time MBA) Η διάρκεια του Επαγγελματικού MBA (Μaster in Business Administration) είναι δύο έτη. Το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί, για να ικανοποιήσει τις ανάγκες επαγγελματιών με πλήρη απασχόληση. Στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία ηγετικών στελεχών, τα οποία να είναι ικανά να δράσουν ως καταλύτες αλλαγής, εμφυτεύοντας νέες ιδέες στους οργανισμούς που διευθύνουν και στην ευρύτερη κοινωνία. Για την ολοκλήρωση του προγράμματος απαιτείται η συμπλήρωση τουλάχιστον 90 ECTS. Τις πρώτες επτά περιόδους, οι φοιτητές συμπληρώνουν 53 ECTS από υποχρεωτικά μαθήματα, τα οποία αποτελούν εισαγωγή στις βασικές αρχές της Διοίκησης Επιχειρήσεων. Οι φοιτητές μπορούν να προσαρμόσουν το πρόγραμμα ανάλογα με τις επαγγελματικές τους ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους, επιλέγοντας μαθήματα που αντιστοιχούν σε 16 ECTS από κατάλογο μαθημάτων, ο οποίος καλύπτει όλους τους κλάδους της Διοίκησης Επιχειρήσεων. Τέλος, η Εφαρμοσμένη Επιχειρηματική Μελέτη (21 ECTS) επικεντρώνεται σε μια πραγματική περίπτωση εργασίας (σε ιδιωτικό ή κυβερνητικό οργανισμό), φέρνοντας έτσι σε επαφή τους φοιτητές με τους συμμετέχοντες οργανισμούς. Δομή Προγράμματος ΜΒΑ (μερικής φοίτησης) Προπαρασκευαστική Περίοδος ΕCTS Σεπτέμβριος ΜΒΑ 502 Εισαγωγή στη Λογιστική 1 ΜΒΑ 503 Μαθηματικά και Στατιστική για Διοίκηση Επιχειρήσεων 1 Πρώτο Δίμηνο Σεπτέμβριος-Οκτώβριος ΜΒΑ 531 Οικονομικά για Διοίκηση Επιχειρήσεων 3.5 ΜΒΑ 561 Ηγεσία και Διοίκηση Επιχειρήσεων 4 226

227 w w w. u c y. a c. c y / b p a Δεύτερο Δίμηνο Νοέμβριος-Δεκέμβριος ΜΒΑ 511 Χρηματοοικονομική Λογιστική για Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων 4 ΜΒΑ 544 Στατιστική για Διοίκηση Επιχειρήσεων 3.5 Τρίτο Δίμηνο Ιανουάριος-Φεβρουάριος ΜΒΑ 521 Χρηματοοικονομική Διοίκηση Επιχειρήσεων 4 ΜΒΑ 542 Επιχειρησιακή Διοίκηση 3.5 Τέταρτο Δίμηνο Μάρτιος-Απρίλιος ΜΒΑ 541 Μέθοδοι για Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων 3.5 ΜΒΑ 551 Διοίκηση Μάρκετινγκ 4 Πέμπτο Δίμηνο Μάιος-Ιούνιος ΜΒΑ 522 Χρηματαγορές και Επενδύσεις 4 ΜΒΑ 543 Διοίκηση Πληροφοριακών Συστημάτων 2 Έκτο Δίμηνο Σεπτέμβριος-Οκτώβριος ΜΒΑ 512 Διοικητική Λογιστική 3.5 ΜΒΑ 564 Στρατηγική Διοίκηση 3.5 Έβδομο Δίμηνο Νοέμβριος-Δεκέμβριος ΜΒΑ 562 Κοινωνική Επιχειρηματική Υπευθυνότητα και Ηθική 2 ΜΒΑ 566 Ηγεσία 4 Όγδοο Δίμηνο Ιανουάριος-Φεβρουάριος ΜΒΑ 563 Επιχειρηματικότητα 4 Ενατο Δίμηνο Μάρτιος-Απρίλιος Μαθήματα Επιλογής 8 Δέκατο-Εντέκατο Δίμηνο Μάιος-Αύγουστος ΜΒΑ 590 Εφαρμοσμένη Επιχειρηματική Μελέτη 21 Μαθήματα Επιλογής 8 ΜΒΑ Πλήρους Φοίτησης (Full-Time MBA) Η διάρκεια του προγράμματος είναι δώδεκα μήνες και για την ολοκλήρωσή του απαιτείται η συμπλήρωση τουλάχιστον 90 ECTS. Σύνολο 55 ECTS αποτελούν τα υποχρεωτικά μαθήματα, τα οποία εισάγουν τους φοιτητές στις περιοχές της Διοίκησης Επιχειρήσεων. Τα υποχρεωτικά μαθήματα προσφέρονται κατά τη διάρκεια των πρώτων τεσσάρων περιόδων. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα πρέπει να επιλέξουν μαθήματα, που αντιστοιχούν σε 14 ECTS, από κατάλογο μαθημάτων που προέρχονται από όλους τους κλάδους της Διοίκησης Επιχειρήσεων. Τα μαθήματα επιλογής προσφέρονται κατά τη διάρκεια της τέταρτης και έκτης περιόδου. Η Εφαρμοσμένη Επιχειρηματική Μελέτη (21 ECTS) εκπονείται κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων περιόδων και επιτρέπει στους φοιτητές να εφαρμόσουν τη γνώση που απέκτησαν, κατά τη διάρκεια του προγράμματος, σε συγκεκριμένο οργανισμό. Οι φοιτητές προτρέπονται να προσεγγίσουν τη μελέτη λαμβάνοντας υπόψη όλες τις λειτουργίες του οργανισμού, συνθέτοντας έτσι την επιχειρηματική γνώση και την πρακτική. Η εφαρμοσμένη επιχειρηματική μελέτη αντικατοπτρίζει έναν από τους πυλώνες του προγράμματος, που είναι η ομαδική εργασία. Η πολυπλοκότητα του σύγχρονου επιχειρηματικού περιβάλλοντος αναγκάζει τα διοικητικά στελέχη να επιδιώκουν τη σύνθεση της γνώσης διαμέσου της συνεργασίας. Δομή Προγράμματος MBA (πλήρους φοίτησης) Προπαρασκευαστική Περίοδος ECTS Σεπτέμβριος MBA 502 Εισαγωγή στη Λογιστική* 1 MBA 503 Μαθηματικά και Στατιστική για Διοίκηση Επιχειρήσεων* 1 Σεπτέμβριος-Οκτώβριος MBA 531 Οικονομικά για Διοίκηση Επιχειρήσεων 3.5 MBA 551 Διοίκηση Μάρκετινγκ 4 MBA 561 Ηγεσία και Διοίκηση Οργανισμών 4 ΜΒΑ 574 Αρχές Επικοινωνίας στη Διοίκηση 2 Νοέμβριος-Δεκέμβριος MBA 511 Χρηματοοικονομική Λογιστική για Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων 4 MBA 544 Στατιστική για Διοίκηση Επιχειρήσεων 3.5 MBA 562 Κοινωνική Επιχειρηματική Υπευθυνότητα και Ηθική 2 ΜΒΑ 566 Ηγεσία 4 Ιανουάριος-Φεβρουάριος MBA 512 Διοικητική Λογιστική 3.5 MBA 521 Χρηματοοικονομική Διοίκηση Επιχειρήσεων 4 MBA 542 Επιχειρησιακή Διοίκηση 3.5 MBA 563 Επιχειρηματικότητα 4 Μάρτιος-Aπρίλιος MBA 541 Μέθοδοι για Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων 3.5 MBA 564 Στρατηγική Διοίκηση 3.5 Μαθήματα Επιλογής 6 Μάιος-Αύγουστος MBA 522 Χρηματαγορές και Επενδύσεις 4 MBA 543 Διοίκηση Πληροφοριακών Συστημάτων 2 227

228 ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ MBA 590 Εφαρμοσμένη Επιχειρηματική Μελέτη 21 Μαθήματα Επιλογής 8 Σύνολο 90 Σημ. *: Τα μαθήματα αυτά παρακολουθούνται εθελοντικά και πιστώνονται με 1 ECTS, το οποίο είναι επιπρόσθετο στα 90 ECTS, που απαιτούνται για την ολοκλήρωση του προγράμματος. Μαθήματα Επιλογής Προγραμμάτων ΜΒΑ (πλήρους και μερικής φοίτησης) ECTS Λογιστική MBA 513 Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Χρηματαγορές 4 MBA 514 Επιχειρηματική Νομοθεσία 2 MBA 515 Φορολογία 2 Χρηματοοικονομική ΜΒΑ 516 Εταιρική Διακυβέρνηση 2 MBA 523 Προαιρετικά Δικαιώματα 4 MBA 524 Χρηματοοικονομική Διοίκηση Τραπεζικών Οργανισμών 4 MBA 525 Διεθνής Χρηματοοικονομική 4 MBA 526 Στρατηγικές Αποφάσεις σε ένα Αβέβαιο Περιβάλλον 4 ΜΒΑ 527 Διαχείριση Κινδύνου 4 ΜΒΑ 529 Διοίκηση και Επενδύσεις στην Κτηματαγορά 4 ΜΒΑ 532 Η Ευρωπαϊκή Οικονομία 2 ΜΒΑ 533 Σύγχρονα Θέματα στη Χρηματοοικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 2 Επιχειρησιακή Διοίκηση ΜΒΑ 535 Η Κρίση στην Ευρώπη και η Διαχείρισή της 2 ΜΒΑ 565 Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού 4 ΜΒΑ 567 Διοίκηση Αλλαγής 2 ΜΒΑ 568 Διαπραγματεύσεις 2 ΜΒΑ 569 Διαχείριση Κρίσεων 2 ΜΒΑ 570 Δημιουργικότητα και Καινοτομία 2 ΜΒΑ 571 Στρατηγική της Καινοτομίας 2 ΜΒΑ 572 Επικοινωνία στη Διοίκηση 2 ΜΒΑ 573 Συναισθηματική Νοημοσύνη 2 ΜΒΑ 575 Σύγχρονα Θέματα στη Δημόσια Διοίκηση 2 ΜΒΑ 576 Διοίκηση Διαφορετικότητας 2 ΜΒΑ 577 Πολιτισμική Διοίκηση 2 ΜΒΑ 578 Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενέργειας 2 Μάρκετινγκ MBA 552 Έρευνα Αγοράς 4 MBA 553 Στρατηγικό Μάρκετινγκ 4 MBA 554 Διεθνές Μάρκετινγκ 4 MBA 555 Επικοινωνιακό Μάρκετινγκ 4 MBA 556 Ανάπτυξη Νέων Προϊόντων 2 MBA 557 Διοίκηση Πωλήσεων 2 MBA 558 Συμπεριφορά Καταναλωτή 2 MBA 559 Μάρκετινγκ Υψηλής Τεχνολογίας 2 Διοίκηση ΜΒΑ 545 Διοίκηση Υπηρεσιών 4 ΜΒΑ 546 Διοίκηση Εφοδιαστικής Αλυσίδας 4 ΜΒΑ 547 Διοίκηση Ποιότητας 4 ΜΒΑ 548 Εισαγωγή στο Ηλεκτρονικό Εμπόριο 2 ΜΒΑ 549 Ηλεκτρονικό Εμπόριο 4 Περιγραφή Μαθημάτων Προγραμμάτων ΜΒΑ (πλήρους και μερικής φοίτησης) Προπαρασκευαστικά Μαθήματα ΜΒΑ 502 Εισαγωγή στη Λογιστική (1 ECTS ) Το μάθημα έχει σκοπό να καλύψει τις βασικότερες λογιστικές έννοιες. Το μάθημα εισάγει στους βασικούς λογαριασμούς, στη λογιστική εξίσωση και στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Στη συνέχεια, θα εξετάσουμε το αποτέλεσμα συγκεκριμένων συναλλαγών στους λογαριασμούς και θα παρουσιάσουμε την αρχή του δεδουλευμένου, τους περιορισμούς αλλά και τα πλεονεκτήματά της, και τις αναγκαίες εγγραφές προσαρμογής που προκύπτουν από την εφαρμογή της. Το μάθημα θα κλείσει με την εφαρμογή των πιο πάνω σε εμπορικές εταιρείες. ΜΒΑ 503 Μαθηματικά και Στατιστική για Διοίκηση Επιχειρήσεων (1 ECTS ) Το μάθημα ανασκοπεί βασικές μαθηματικές έννοιες, που είναι χρήσιμες στη διοίκηση επιχειρήσεων. Θέματα που εξετάζονται περιλαμβάνουν γραμμικές και μη-γραμμικές συναρτήσεις, παραγώγους και ολοκληρώματα συναρτήσεων, συστήματα εξισώσεων και ανισοτήτων. Εξετάζονται, επίσης, βασικές έννοιες στη στατιστική, όπως τυχαίες μεταβλητές, πιθανότητες, κατανομές, μέτρα κεντρικής τάσης και διασποράς δεδομένων. Μαθήματα Κορμού και Επιλογής MBA 511 Χρηματοοικονομική Λογιστική για Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων (4 ECTS) Βασικός σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση του ρόλου και της χρησιμότητας των βασικών χρηματοοικονομικών πληροφοριών, που προσφέρονται στην αγορά από τους οργανισμούς μέσω των ετήσιων εκθέσεών τους ή από αναλυτές, χρηματοδότες ή στελέχη επιχειρήσεων ή και από τον οικονομικό τύπο. Με τη συμπλήρωση του μαθήματος, αναμένεται οι συμμετέχοντες α) να ετοιμάζουν και να κατανοούν τη χρησιμότητα των βασικών χρηματοοικονομικών καταστάσεων (ισολογισμός, κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσεως, και κατάσταση ταμειακής ροής) και β) να μπορούν ως αναλυτές, επενδυτές, ή/και χρηματοδότες να χρησιμοποιούν τις χρηματοοικονομικές πληροφορίες για ορθολογιστική λήψη επενδυτικών, χρηματοδοτικών και άλλων διοικητικών αποφάσεων. Βασικό χαρακτηριστικό του μαθήματος αυτού είναι η πρακτική εφαρμογή όλων των χρηματοοικονομικών εννοιών στις κεφαλαιαγορές. ΜBA 512 Διοικητική Λογιστική (3.5 ECTS) Το μάθημα επικεντρώνεται στη χρήση λογιστικών πληροφοριών για σκοπούς κοστολόγησης, λήψης αποφάσεων και ελέγχου. Το πρώτο μέρος καλύπτει τη συμπεριφορά του κόστους, κοστολόγηση προϊόντων και υπηρεσιών και τη χρήση πληροφοριών κόστους για τη λήψη αποφάσεων. Το δεύτερο μέρος εξετάζει το ρόλο της διοικητικής λογιστικής σε θέματα ελέγχου, όπως η ετοιμασία προϋπολογισμών, αξιολόγηση τμημάτων, παροχή κινήτρων μέσω σχεδίων μισθοδοσίας και τον ρόλο της διοικητικής λογιστικής στην εταιρική διακυβέρνηση. 228

229 w w w. u c y. a c. c y / b p a MBA 513 Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Χρηματαγορές (4 ECTS) Βασικός σκοπός του μαθήματος είναι η ανάλυση χρηματοοικονομικών πληροφοριών για ορθολογιστική λήψη επενδυτικών, χρηματοδοτικών και διοικητικών αποφάσεων. Έμφαση θα δοθεί: α) στις βασικές μεθόδους ανάλυσης χρηματοοικονομικών πληροφοριών, β) στην ποιότητα χρηματοοικονομικών πληροφοριών και στρατηγική ανάλυση, γ) σε πρακτικές εφαρμογές στη χρηματοπιστωτική ανάλυση, ανάλυση κεφαλαιαγορών, βελτίωση χρηματοοικονομικής αξίας και στον ρόλο των χρηματοοικονομικών πληροφοριών στη μερισματική πολιτική, εξαγορές, συγχωνεύσεις, δ) στην εταιρική διακυβέρνηση και ε) στη διεθνή χρηματοοικονομική ανάλυση. Βασικό χαρακτηριστικό του μαθήματος είναι η πρακτική εφαρμογή όλων των χρηματοοικονομικών εννοιών στις κεφαλαιαγορές. MBA 514 Επιχειρηματική Νομοθεσία (2 ECTS) Το μάθημα εξετάζει τη νομοθεσία, που διέπει το σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον. Αναλύει νομικά θέματα, που αντιμετωπίζονται συχνά στα πλαίσια της λειτουργίας μιας επιχείρησης. Τα θέματα που καλύπτονται περιλαμβάνουν συμβόλαια, εμπορικά νομικά έγγραφα, χρεοκοπία, αντιπροσωπία, συνεταιρισμό, κοινοπραξία, μετοχικές εταιρείες, εργατικό δίκαιο, περιουσιακό δίκαιο και ασφάλειες. MBA 515 Φορολογία (2 ECTS) Το μάθημα εξετάζει φορολογικά θέματα, που αφορούν φυσικά πρόσωπα και εταιρείες στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, εξετάζει τις βασικές διαφορές μεταξύ χρηματοοικονομικής λογιστικής και φορολογικής, διεθνείς συναλλαγές, φόρο προστιθέμενης αξίας και εταιρικούς και προσωπικούς φόρους. Το μάθημα δίνει έμφαση σε θέματα, που αφορούν τον φορολογικό σχεδιασμό για εταιρείες και συγκροτήματα. ΜΒΑ 521 Χρηματοοικονομική Διοίκηση Επιχειρήσεων (4 ECTS) Το μάθημα αποτελεί εισαγωγή στη χρηματοοικονομική διοίκηση επιχειρήσεων. Έχει σκοπό να εισαγάγει τους φοιτητές στις έννοιες και τεχνικές, που είναι απαραίτητες για την ανάλυση και εφαρμογή άριστων εταιρικών επενδυτικών αποφάσεων. Το μάθημα τονίζει τις επιδράσεις του χρόνου και της αβεβαιότητας στη λήψη αποφάσεων. Τα θέματα που καλύπτει περιλαμβάνουν: βασικές τεχνικές προεξόφλησης, αποτίμηση μετοχών και ομολόγων, προϋπολογισμό δαπανών κεφαλαίου, μοντέλα αποτίμησης αξιών, αποτελεσματικές αγορές, εταιρική διακυβέρνηση και δανειοληπτικές πολιτικές. ΜΒΑ 522 Χρηματαγορές και Επενδύσεις (4 ECTS) Το μάθημα ασχολείται με τη λειτουργία των χρηματαγορών, την αποτίμηση διαφόρων χρηματοοικονομικών αγαθών, και την επιλογή και αξιολόγηση επενδυτικών στρατηγικών, των οποίων τα χαρακτηριστικά κινδύνου-απόδοσης ταιριάζουν σε διαφορετικού τύπου επενδυτές. Το μάθημα τονίζει τις βασικές αρχές αποτίμησης αξιών και χρηματοδότησης σε ανταγωνιστικές αγορές. Τα θέματα που καλύπτει περιλαμβάνουν: κεφαλαιαγορές, παθητική και ενεργή διαχείριση χαρτοφυλακίων, υπόδειγμα αποτίμησης κεφαλαιακών στοιχείων (CAPM), υπόδειγμα αποτίμησης καιροσκοπίας (APT), βασική αποτίμηση προαιρετικών δικαιωμάτων και αξιολόγηση επίδοσης χαρτοφυλακίων. ΜΒΑ 523 Προαιρετικά Δικαιώματα (4 ECTS) Στόχος του μαθήματος είναι να δώσει μια γενική αντίληψη του τομέα των παραγώγων και να εφοδιάσει τον φοιτητή με τις απαραίτητες τεχνικές, για να μπορεί να αξιολογεί και να χρησιμοποιεί συμβόλαια προαιρετικών δικαιωμάτων, άλλων παρόμοιων παραγώγων και προθεσμιακών συμβολαίων. Το μάθημα καλύπτει τη χρήση παραγώγων αξιογράφων από εταιρείες, επενδυτές και διαχειριστές κεφαλαίων για κερδοσκοπία, αντιστάθμιση συγκεκριμένων κινδύνων ή αλλαγή της κατανομής της απόδοσης των χαρτοφυλακίων τους. Για την καλύτερη κάλυψη των θεμάτων σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, το μάθημα τονίζει τις βασικές αρχές και εξετάζει εξειδικευμένες εφαρμογές σε τεχνικό επίπεδο. MBA 524 Χρηματοοικονομική Διοίκηση Τραπεζικών Οργανισμών (4 ECTS) Το μάθημα προσφέρει μια εισαγωγή στη χρηματοοικονομική διοίκηση τραπεζών. Καλύπτει την επιμέτρηση και αξιολόγηση της απόδοσης τραπεζών, τα βασικά αξιόγραφα και τεχνικές, τη διαχείριση τραπεζικών στοιχείων ενεργητικού/παθητικού, τις νέες χρηματοοικονομικές στρατηγικές και τις ολοκληρωμένες αποφάσεις τραπεζικής διοίκησης. Δίνεται έμφαση στην επιμέτρηση και διαχείριση διαφόρων ειδών κινδύνου, που αντιμετωπίζουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως ο επιτοκιακός, πιστωτικός και συναλλαγματικός κίνδυνος. ΜΒΑ 525 Διεθνής Χρηματοοικονομική (4 ECTS) Η διοίκηση διεθνών επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων που είναι εκτεθειμένες σε διεθνή ανταγωνισμό, απαιτεί τη γνώση διεθνών χρηματοοικονομικών αξιογράφων, αγορών και οργανισμών. Το μάθημα εφοδιάζει τους φοιτητές με πρακτική γνώση των σχετικών θεμάτων, που περιλαμβάνουν: συναλλαγματικό κίνδυνο, καθορισμό τιμών συναλλάγματος και επιτοκίων, διαχείριση συναλλαγματικού κινδύνου, πρόβλεψη συναλλαγματικών τιμών, θέματα που αφορούν αναδυόμενες αγορές, όπως η ολοκλήρωση και απελευθέρωση χρηματαγορών και η ροή κεφαλαίων. MBA 526 Στρατηγικές Αποφάσεις σε ένα Αβέβαιο Περιβάλλον (4 ECTS) Το μάθημα επικεντρώνεται στην αξιολόγηση επενδύσεων με ευελιξία στη λήψη αποφάσεων κάτω από συνθήκες αβεβαιότητας και ανταγωνισμού. Τονίζεται η χρησιμότητα της μεθοδολογίας προαιρετικών δικαιωμάτων και βασικών αρχών θεωρίας παιγνίων στην ανάλυση σημαντικών στρατηγικών αποφάσεων των επιχειρήσεων. Για την κατανόηση της θεωρίας γίνεται χρήση μελετών περιπτώσεων και λογισμικού. MBA 527 Διαχείριση Κινδύνου (4 ECTS) Η αβεβαιότητα επικρατεί στο σύγχρονο διεθνοποιημένο περιβάλλον και η διαχείριση κινδύνων αποτελεί αναπόσπαστο εργαλείο των διευθυντικών στελεχών. Το μάθημα αναλύει τους κινδύνους, εσωτερικούς και εξωτερικούς, για ένα ευρύ φάσμα οργανισμών, και παρουσιάζει μεθόδους για εξάλειψή τους. Οι τεχνικές διαχείρισης χρηματοοικονομικών κινδύνων προσφέρουν εργαλεία με ευρεία εφαρμογή. Παράλληλα, μη χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι εξαλείφονται με χρηματοοικονομικά εργαλεία. MBA 531 Οικονομικά για Διοίκηση Επιχειρήσεων (3.5 ECTS) Το μάθημα επικεντρώνεται στην εφαρμογή των θεμελιωδών αρχών των μικροοικονομικών και μακροοικονομικών για την επίλυση επιχειρησιακών προβλημάτων. Ειδικότερα, το μάθημα παρουσιάζει και αναλύει τα στοιχειώδη εργαλεία, με σκοπό την καλύτερη κατανόηση της οικονομικής επιστήμης και των εφαρμογών της στην επίλυση επιχειρησιακών προβλημάτων. Οι φοιτητές χρησιμοποιούν εφαρμοσμένα προγράμματα υπολογιστών, για να μελετήσουν μακροοικονομικά προβλήματα, καθώς και προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κυβερνώντες σε σχέση με τη νομισματική και δημοσιονομική πολιτική. 229

230 ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΒΑ 541 Μέθοδοι για Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων (3.5 ECTS) Το μάθημα παρουσιάζει μεθόδους επιστημονικής και συστηματικής υποστήριξης ποσοτικών αποφάσεων. Στόχος είναι η ανάπτυξη δεξιοτήτων στη διατύπωση και εφαρμογή κατάλληλων μοντέλων για επίλυση πρακτικών προβλημάτων. Εξετάζονται θέματα, όπως: δένδρα αποφάσεων, μαθηματικός προγραμματισμός (μοντέλα βελτιστοποίησης), προβλήματα ροών σε δίκτυα, θεωρία ουρών, μέθοδοι προβλέψεων και ανάλυση χρονοσειρών, με έμφαση σε διάφορες πρακτικές εφαρμογές τους. ΜΒΑ 542 Επιχειρησιακή Διοίκηση (3.5 ECTS) Στο μάθημα αναλύονται οι δραστηριότητες που σχετίζονται με τη διοίκηση των πόρων, οι οποίοι χρησιμοποιούνται στην παραγωγή των προϊόντων και την παροχή των υπηρεσιών ενός οργανισμού. Εξετάζονται θέματα, όπως: εισαγωγή στην επιχειρησιακή διοίκηση, επιχειρησιακή στρατηγική, ανάλυση διαδικασιών, σχεδιασμός προϊόντων, δυναμικότητα, τοποθεσία και χωροταξικός σχεδιασμός εγκαταστάσεων, προγραμματισμός παραγωγής, διοίκηση ποιότητας και αποθεμάτων και διοίκηση εφοδιαστικής αλυσίδας. ΜΒΑ 543 Διοίκηση Πληροφοριακών Συστημάτων (2 ECTS ) Το μάθημα εξετάζει εφαρμογές πληροφοριακών συστημάτων σε σύγχρονες επιχειρήσεις, τους ρόλους που διαδραματίζουν στην υποστήριξη επιχειρησιακών λειτουργιών, διοικητικών και ανταγωνιστικών αναγκών, τις προκλήσεις αλλά και στρατηγικές προοπτικές που δημιουργούν. Εξετάζονται τεχνικά θέματα, που αφορούν στην υποδομή πληροφοριακών συστημάτων, εξοπλισμό, λογισμικό, ηλεκτρονικά δίκτυα, οργάνωση βάσεων δεδομένων, καθώς και διοικητικά θέματα, που αφορούν στην ανάπτυξη, υλοποίηση και αξιοποίηση πληροφοριακών συστημάτων σε οργανισμούς. ΜΒΑ 544 Στατιστική για Διοίκηση Επιχειρήσεων (3.5 ECTS) Το μάθημα παρουσιάζει χρήσεις περιγραφικής και συμπερασματικής στατιστικής για ανάλυση ποσοτικών προβλημάτων, που διέπονται από αβεβαιότητα. Θέματα που εξετάζονται: οργάνωση και περιγραφή δεδομένων, δείκτες κεντρικής τάσης και διασποράς, διακριτές κατανομές, κανονική κατανομή (χαρακτηριστικά και χρήσεις), δειγματοληψία, κεντρικό οριακό θεώρημα, διαστήματα εμπιστοσύνης, έλεγχος υποθέσεων, ανάλυση διασποράς και παλινδρόμηση. Εξετάζονται πρακτικές εφαρμογές των πιο πάνω μεθόδων με λογισμικά προγράμματα στατιστικής ανάλυσης. ΜΒΑ 545 Διοίκηση Υπηρεσιών (4 ECTS) Σε υπηρεσίες αποδίδεται το μεγαλύτερο ποσοστό του εθνικού εισοδήματος των πλείστων οικονομιών, γι αυτό και η κατανόηση των ιδιαίτερων προβλημάτων που εμφανίζονται στη στρατηγική, σχεδιασμό και παραγωγή υπηρεσιών αποκτά τεράστια σημασία. Στο μάθημα αυτό παρουσιάζονται μεθοδολογίες, που βοηθούν στη λήψη αποφάσεων για τον σχεδιασμό και υλοποίηση του συστήματος παράδοσης υπηρεσιών και ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Έμφαση δίνεται, επίσης, σε θέματα που αφορούν στην ποιότητα και αναδιάρθρωση υπηρεσιών για βελτιωμένη απόδοση. ΜΒΑ 546 Διοίκηση Εφοδιαστικής Αλυσίδας (4 ECTS) Το μάθημα εξετάζει τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τη ροή και μεταποίηση των προϊόντων από το στάδιο των πρώτων υλών μέχρι την παράδοσή τους στον πελάτη, καθώς και με τη ροή των πληροφοριών μεταξύ των σταδίων που προστίθεται αξία. Εξετάζονται θέματα, όπως: στρατηγική σε εφοδιαστικές αλυσίδες, κυκλικά αποθέματα και αποθέματα ασφαλείας, σχεδιασμός προϊόντων, συγκέντρωση-αποκέντρωση και συντονισμός στην εφοδιαστική αλυσίδα. Μεταφορά προϊόντων και τοποθεσία εγκαταστάσεων. ΜΒΑ 547 Διοίκηση Ποιότητας (4 ECTS) Το μάθημα παρουσιάζει διοικητικές και ποσοτικές προσεγγίσεις για τη βελτίωση της ποιότητας και παραγωγικότητας σε οργανισμούς υπηρεσιών και μεταποίησης. Στόχος η απόκτηση εκείνων των ικανοτήτων, που απαιτούνται για τη χάραξη και υλοποίηση μιας στρατηγικής ολικής ποιότητας. Παρουσιάζονται σύγχρονες μεθοδολογίες, που περιλαμβάνουν, ανάμεσα σε άλλα: εργαλεία για βελτίωση διεργασίας, τη μεθοδολογία six-sigma, πιστοποιήσεις και βραβεία ποιότητας, διαγράμματα ελέγχου και στατιστικό έλεγχο διεργασίας (SPC). ΜΒΑ 548 Εισαγωγή στο Ηλεκτρονικό Εμπόριο (2 ECTS) Το μάθημα αποτελεί εισαγωγή σε σημαντικές πτυχές του Ηλεκτρονικού Εμπορίου και παρουσιάζει τις σημαντικές ευκαιρίες και προκλήσεις που δημιουργούνται για τους οργανισμούς. Το μάθημα απευθύνεται σε διοικητικά στελέχη κάθε λειτουργικής περιοχής ενός οργανισμού. Τα θέματα παρουσιάζονται από διοικητική σκοπιά και δεν απαιτείται προηγούμενη εξοικείωση με τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται σε εταιρικά περιβάλλοντα. ΜΒΑ 549 Ηλεκτρονικό Εμπόριο (4 ECTS) Το Ίντερνετ αποτελεί για τους σύγχρονους οργανισμούς βασικό πεδίο δραστηριοποίησης σε εμπορικούς και επικοινωνιακούς τομείς. Το μάθημα μελετά με λεπτομέρεια τις δραστηριότητες αυτές και αναλύει σημαντικά θέματα όπως επιχειρηματικά μοντέλα, ψηφιακή διαφήμιση και βελτιστοποίηση μηχανών αναζήτησης, αξιολογήσεις καταναλωτών, ασφάλεια, πλατφόρμες και network effects, καθώς και θέματα που αφορούν νεοφυείς επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου. Τα θέματα αυτά εξετάζονται σε σχέση με τις τελευταίες εξελίξεις στις αγορές, και συνδέονται και αντιπαραβάλλονται με τα τελευταία επιχειρηματικά νέα. MBA 551 Διοίκηση Μάρκετινγκ (4 ECTS) Το μάθημα εξετάζει τον ρόλο του μάρκετινγκ στους σύγχρονους οργανισμούς και διερευνά τη σχέση του με τις άλλες επιχειρηματικές λειτουργίες. Παρουσιάζει τη διαδικασία σχεδιασμού μάρκετινγκ και υπογραμμίζει τη σημασία της ανάλυσης και κατανόησης του περιβάλλοντος του μάρκετινγκ για τη λήψη αποτελεσματικών αποφάσεων μάρκετινγκ. Έμφαση δίνεται στον καθορισμό του μείγματος μάρκετινγκ του οργανισμού και, ειδικότερα, των στρατηγικών προϊόντος, τιμολόγησης, προβολής και διανομής. Εξετάζει, επίσης, τις τρέχουσες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διευθυντές μάρκετινγκ και παρουσιάζει πρόσφατες εξελίξεις στη θεωρία και την πρακτική του μάρκετινγκ. MBA 552 Έρευνα Αγοράς (4 ECTS) Ο βασικός σκοπός του μαθήματος είναι να προσφέρει κατανόηση, σε βάθος, των μεθόδων της έρευνας μάρκετινγκ. Το μάθημα τονίζει τον κρίσιμο ρόλο της συστηματικής συγκέντρωσης πληροφοριών για παροχή υποστήριξης στη λήψη αποφάσεων. Παρέχεται μία εκτεταμένη παρουσίαση των διαφόρων σταδίων της διαδικασίας έρευνας μάρκετινγκ, η οποία περιλαμβάνει τον καθορισμό του προβλήματος, τον σχεδιασμό της έρευνας, τη συγκέντρωση δεδομένων, τον σχεδιασμό του ερωτηματολογίου, τη μέτρηση, τη δειγματοληψία και την ανάλυση των δεδομένων. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων της έρευνας και στη χρησιμοποίησή τους στη λήψη αποφάσεων μάρκετινγκ. 230

231 w w w. u c y. a c. c y / b p a MBA 553 Στρατηγικό Μάρκετινγκ (4 ECTS) Το μάθημα επικεντρώνεται στα στρατηγικά και διοικητικά θέματα, που αφορούν τη διαμόρφωση και υλοποίηση της στρατηγικής μάρκετινγκ, και εξετάζει τα εργαλεία, έννοιες και θεωρίες που είναι αναγκαίες για τη λήψη αποτελεσματικών στρατηγικών αποφάσεων μάρκετινγκ. Παρέχεται μία περιεκτική ανάλυση του πλαισίου για ανάπτυξη στρατηγικών μάρκετινγκ, οι οποίες να μπορούν να προσφέρουν ένα μακροχρόνιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και οι οποίες βασίζονται στην ανάλυση των πελατών, του ανταγωνισμού, της βιομηχανίας και του περιβάλλοντος. Το μάθημα εξετάζει τις πιο πρόσφατες θεωρίες, μεθόδους και αναλυτικές τεχνικές, καθώς και τις τρέχουσες καλύτερες πρακτικές σε σχέση με την ανάπτυξη στρατηγικών μάρκετινγκ. MBA 554 Διεθνές Μάρκετινγκ (4 ECTS) Το μάθημα εξετάζει τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις, που σχετίζονται με την ανάπτυξη και υλοποίηση της στρατηγικής μάρκετινγκ στις διεθνείς αγορές. Το μάθημα στοχεύει στην ανάπτυξη των αναγκαίων γνώσεων και ικανοτήτων, που θα επιτρέπουν στους διευθυντές να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν αποτελεσματικά σχέδια μάρκετινγκ στις στοχευόμενες ξένες αγορές. Τα θέματα που εξετάζονται περιλαμβάνουν την ανάλυση του διεθνούς περιβάλλοντος μάρκετινγκ, την επιλογή και στόχευση ξένων αγορών, την τοποθέτηση σε ξένες αγορές, μεθόδους εισδοχής σε ξένες αγορές, τη διεθνή στρατηγική μείγματος μάρκετινγκ, και την οργάνωση και τον έλεγχο των διεθνών δραστηριοτήτων μάρκετινγκ. MBA 555 Επικοινωνιακό Μάρκετινγκ (4 ECTS) Το μάθημα επικεντρώνεται στις βασικές έννοιες, θεωρίες και τακτικές, που σχετίζονται με τις επικοινωνίες μάρκετινγκ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη διαφημιστικών εκστρατειών. Εξετάζονται θέματα που αφορούν: στον καθορισμό των διαφημιστικών στόχων, την ανάπτυξη της στρατηγικής διαφήμισης, τη δημιουργική διαδικασία της διαφήμισης, τον προϋπολογισμό της διαφήμισης, τον σχεδιασμό των μέσων, και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της διαφήμισης. Ταυτόχρονα, όμως, δίνεται έμφαση στη σημασία του συντονισμού και της ολοκλήρωσης της διαφήμισης με τα άλλα εργαλεία επικοινωνιών (π.χ. προώθηση πωλήσεων, δημόσιες σχέσεις, προσωπικές πωλήσεις, και άμεσο μάρκετινγκ) για την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων. MBA 556 Ανάπτυξη Νέων Προϊόντων (2 ECTS) Η αποτελεσματική διαδικασία ανάπτυξης νέων προϊόντων συμβάλλει στην επιτυχία των σύγχρονων εταιρειών. Το μάθημα εξετάζει τις μεθόδους και τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση των ευκαιριών στην αγορά και παρουσιάζει τη διαδικασία ανάπτυξης νέων προϊόντων, από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι και την προώθηση του προϊόντος στην αγορά. Τα θέματα που εξετάζονται περιλαμβάνουν τη δημιουργία ιδεών για νέα προϊόντα, τη χαρτογράφηση των αντιλήψεων των πελατών, τον κύκλο ζωής του προϊόντος, την τμηματοποίηση της αγοράς, την τοποθέτηση του προϊόντος, την πρόβλεψη της ζήτησης της αγοράς, τον σχεδιασμό προϊόντος και τη δοκιμή νέων προϊόντων. MBA 557 Διοίκηση Πωλήσεων (2 ECTS) Το μάθημα επικεντρώνεται στις δραστηριότητες και τα προβλήματα της διοίκησης πωλήσεων. Εξετάζει τον ρόλο της διοίκησης πωλήσεων σε διαφορετικού τύπου οργανισμούς, αναλύει τα βασικά στοιχεία της στρατηγικής πωλήσεων, και υποδεικνύει πώς μια αποτελεσματική στρατηγική διαφήμισης υποστηρίζει τη συνολική προσπάθεια μάρκετινγκ. Παρέχεται μία εκτεταμένη ανάλυση της διαδικασίας διοίκησης πωλήσεων, η οποία εξετάζει θέματα, που αφορούν στον σχεδιασμό της δομής του οργανισμού πωλήσεων, τη στρατολόγηση, την επιλογή, την εκπαίδευση, την υποκίνηση, τον έλεγχο και την ανταμοιβή των πωλητών και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του οργανισμού πωλήσεων και της απόδοσης των ατομικών πωλητών. MBA 558 Συμπεριφορά Καταναλωτή (2 ECTS) Η σύγχρονη φιλοσοφία του μάρκετινγκ τονίζει τη σημασία της πελατοκεντρικής προσέγγισης στις επιχειρηματικές δραστηριότητες. Η κατανόηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων των αγοραστών είναι ουσιώδους σημασίας για το επιτυχημένο μάρκετινγκ. Το μάθημα εξετάζει τους παράγοντες που επηρεάζουν την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών, καθώς και των βιομηχανικών πελατών. Απώτερος στόχος είναι η καλλιέργεια των αναγκαίων γνώσεων, που θα επιτρέπουν στους διευθυντές να προβλέπουν την ανταπόκριση των αγοραστών στις δραστηριότητες του μάρκετινγκ και να αναπτύσσουν αποτελεσματικές στρατηγικές και τακτικές μάρκετινγκ. MBA 561 Ηγεσία και Διοίκηση Οργανισμών (4 ECTS) Το μάθημα αποσκοπεί στην αύξηση της αποτελεσματικότητας των φοιτητών ως διοικητικών στελεχών, εισάγοντάς τους σ ένα πλαίσιο σκέψης για κατανόηση της συμπεριφοράς οργανισμών, ατόμων και ομάδων σε οργανισμούς. Το μάθημα έχει ως στόχο να βελτιώσει τις ικανότητες των φοιτητών, για να είναι σε θέση να χειριστούν τις αυξημένες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονοι οργανισμοί. MBA 562 Κοινωνική Επιχειρηματική Υπευθυνότητα και Ηθική (2 ECTS) Το μάθημα εξετάζει τις βάσεις του ηθικού συλλογισμού και την ανάλυση ηθικών ζητημάτων, που εγείρονται σε διάφορες επιχειρησιακές πρακτικές. Ο κύριος σκοπός του είναι να δώσει τη δυνατότητα στους φοιτητές να αναπτύξουν ένα εννοιολογικό πλαίσιο μέσα από το οποίο να αναγνωρίζουν, να αναλύουν κριτικά και να ανταποκρίνονται κατάλληλα στις κοινωνικές, ηθικές και πολιτικές προκλήσεις και διλήμματα, που παρουσιάζονται στην καριέρα τους. MBA 563 Επιχειρηματικότητα (4 ECTS) Σκοπός του μαθήματος είναι να εξετάσει τις πολλαπλές διαστάσεις της δημιουργίας και ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας σε νέες και υφιστάμενες επιχειρήσεις. Θα εξεταστούν, επίσης, η έννοια της επιχειρηματικότητας σε κοινωνικής και κερδοσκοπικής φύσης οργανισμούς. Το μάθημα θα επικεντρωθεί στη διαδικασία σύλληψης, ανάπτυξης και επιτυχούς διοίκησης μιας νέας ιδέας, ενός νέου προϊόντος ή μιας νέας επιχείρησης στα πλαίσια δημιουργίας ενός επιχειρηματικού σχεδίου. MBA 564 Στρατηγική Διοίκηση (3.5 ECTS) Το μάθημα εξετάζει μια σειρά από στρατηγικά ζητήματα, που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις, με ιδιαίτερη έμφαση στους τρόπους δημιουργίας βιώσιμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και στην αλληλεπίδραση μεταξύ της δομής της βιομηχανίας και των οργανωσιακών ικανοτήτων. Εισάγει μια ποικιλία μοντέρνων πλαισίων στρατηγικής σκέψης και μεθοδολογιών και κτίζει πάνω σε έννοιες από τα οικονομικά, τη χρηματοοικονομική, την οργανωσιακή συμπεριφορά, την επιχειρησιακή διοίκηση και το μάρκετινγκ. MBA 565 Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού (4 ECTS) To μάθημα εξετάζει την αποτελεσματική διοίκηση των ανθρώπινων πόρων ως αναπόσπαστη λειτουργία ενός οργανισμού. Επικεντρώνεται στον σχεδιασμό και την εφαρμογή όλων των 231

232 ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ δραστηριοτήτων, λειτουργικής και στρατηγικής φύσης, που αφορούν στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία του ανθρώπινου παράγοντα ως ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος του οργανισμού. MBA 566 Ηγεσία (4 ECTS) Το μάθημα εξετάζει τα κύρια συστατικά της ηγεσίας, με βάση την αρχή ότι η ηγεσία είναι δυναμική και όχι στάσιμη. Στο πλαίσιο αυτό, το μάθημα επικεντρώνεται στη σχέση ηγέτη, οπαδών και περιστάσεων, και δίνει έμφαση στα χαρακτηριστικά και τις αξίες των ηγετών, στη χαρισματική ηγεσία, και στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονοι ηγέτες. Ειδική έμφαση δίνεται, επίσης, στον ρόλο της συναισθηματικής νοημοσύνης στην επίλυση των προβλημάτων αυτών και στην «επιβίωση του ηγέτη». MBA 567 Διοίκηση Αλλαγής (2 ECTS) Οι προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, οι νέες τεχνολογίες και η αυξημένη εποπτεία και έλεγχος από το κοινωνικό σύνολο απαιτούν ικανότητες για διοίκηση της αλλαγής σε όλο τον οργανισμό. Ο σκοπός του μαθήματος είναι να εφοδιάσει τους φοιτητές με τις πρακτικές δεξιότητες και εργαλεία για σχεδιασμό και καθοδήγηση της οργανωσιακής αλλαγής, για να μπορούν να αναλάβουν τον ρόλο του φορέα οργανωσιακής αλλαγής. MBA 568 Διαπραγματεύσεις (2 ECTS) Σε ένα επιχειρησιακό περιβάλλον που συνεχώς μεταβάλλεται και αναπτύσσεται, η ικανότητα των ηγετών να χειρίζονται συγκρούσεις και διαπραγματεύσεις γίνεται όλο και πιο σημαντική. Το μάθημα αυτό επικεντρώνεται στην ανάπτυξη των ικανοτήτων που απαιτούνται για αποτελεσματική και επιτυχή διαπραγμάτευση, όπως και για την κατανόηση των κρίσιμων συνθηκών γύρω από αυτές. Έμφαση δίνεται στον χειρισμό των εσωτερικών και εξωτερικών συγκρούσεων. Η μάθηση γίνεται μέσα από πραγματικές μελέτες περιπτώσεων, ασκήσεων και προσομοιώσεων. ΜΒΑ 569 Διαχείριση Κρίσεων (2 ECTS) Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στην προβληματική και την πρακτική της Διαχείρισης Εταιρικών Kρίσεων και Καταστροφών, με έμφαση στις διαδικασίες αποτίμησης ρίσκου, την προετοιμασία για τις κρίσεις και τον χειρισμό τους αλλά και την αντιμετώπιση των περίπλοκων πληροφοριακών και επικοινωνιακών αναγκών. Έμφαση δίνεται σε σύγχρονα θέματα όπως η διαχείριση του ανθρώπινου παράγοντα, η διαχείριση γνώσης και οι νέες μορφές επίδρασης του εξωτερικού περιβάλλοντος και τών ΜΜΕ στην εξέλιξη της εταιρικής κρίσης. MBA 570 Δημιουργικότητα και Καινοτομία (2 ECTS) Το μάθημα επικεντρώνεται στις προκλήσεις που προκύπτουν από την προσπάθεια εκμετάλλευσης των καινοτομιών και των αλλαγών σε προϊόντα και διαδικασίες. Επισημαίνει τη σημασία της καινοτομίας τόσο σε νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες όσο και σε μεγάλες εδραιωμένες επιχειρήσεις, και εξετάζει τα οργανωσιακά, οικονομικά και στρατηγικά προβλήματα που πρέπει να ξεπεραστούν, ούτως ώστε η καινοτομία να καταστεί μια μακροπρόθεσμη πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. MBA 574 Αρχές Επικοινωνίας στη Διοίκηση (2 ECTS) Η αποτελεσματική επικοινωνία είναι σημαντική στον επιχειρηματικό χώρο. Το μάθημα αυτό επικεντρώνεται στην κατανόηση της διεργασίας της επικοινωνίας, έτσι ώστε τα διοικητικά στελέχη να επικοινωνούν αποτελεσματικά τόσο γλωσσικά όσο και μη (body language). Έμφαση δίνεται στη δημιουργία ενός επικοινωνιακού πλάνου για τον οργανισμό και στη σημασία της επικοινωνίας για την προβολή και εικόνα του οργανισμού. Στο μάθημα εξετάζεται, επίσης, και η ανάπτυξη της ενδοομαδικής και ενδοοργανωσιακής επικοινωνίας. ΜΒΑ 590 Εφαρμοσμένη Επιχειρηματική Μελέτη (21 ECTS) Αναμένεται από τους φοιτητές να προσεγγίσουν ένα επιχειρηματικό πρόβλημα από τη βιομηχανία, χρησιμοποιώντας τα εργαλεία και τη γνώση που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Το πρώτο στάδιο της εφαρμοσμένης επιχειρηματικής μελέτης επικεντρώνεται στη διαμόρφωση του ερευνητικού ερωτήματος μέσω της οργάνωσης και εκπόνησης εξερευνητικής εργασίας. Με την αποπεράτωση του σταδίου αυτού, οι φοιτητές αναμένεται να έχουν αναπτύξει συγκεκριμένο ερευνητικό σχεδιασμό και πλάνο δράσης για την εξέταση του θέματος, που απασχολεί τον οργανισμό με τον οποίο συνεργάζονται. Η εφαρμοσμένη επιχειρηματική μελέτη πραγματοποιείται σε ομάδες υπό την επίβλεψη ενός ακαδημαϊκού. Το δεύτερο στάδιο της εφαρμοσμένης επιχειρηματικής μελέτης εστιάζεται στην υλοποίηση του πλάνου δράσης, το οποίο οι φοιτητές έχουν αναπτύξει στο πρώτο στάδιο. Οι φοιτητές συλλέγουν και αναλύουν τις απαραίτητες πληροφορίες και προτείνουν υλοποιήσιμες λύσεις στον οργανισμό με τον οποίο συνεργάζονται. Το στάδιο αυτό περιλαμβάνει, επίσης, τη συγγραφή της μελέτης και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων σε κριτική επιτροπή. ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Δημόσιας Διοίκησης (ΔΕΔ) προσφέρει διδακτορικό πρόγραμμα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (Ph.D. in Business Administration). Το διδακτορικό πρόγραμμα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων απευθύνεται σε φοιτητές και φοιτήτριες (Κύπριους και μη), που προέρχονται από αναγνωρισμένα πανεπιστήμια και κατέχουν μεταπτυχιακά προσόντα επιπέδου μάστερ. Το πρόγραμμα προσφέρεται στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα. Οι απόφοιτοι του προγράμματος θα μπορούν να ακολουθήσουν ακαδημαϊκή σταδιοδρομία σε κρατικά και ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου ή του εξωτερικού, να εργοδοτηθούν σε κρατικούς ή ιδιωτικούς οργανισμούς ή να εμπλακούν σε δραστηριότητες συμβουλευτικού χαρακτήρα. Το προσωπικό του Τμήματος διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία και εμπειρία για την προσφορά ενός διεθνούς επιπέδου διδακτορικού προγράμματος. Κάτω από άλλες συνθήκες, για την υλοποίηση του προγράμματος θα απαιτούνταν τρεις θέσεις ακαδημαϊκού προσωπικού αυτές θα καλύπτονταν από τις θέσεις ακαδημαϊκού προσωπικού που είχαν εγκριθεί παλαιότερα για το Τμήμα και παρέμειναν απλήρωτες/άγονες. Με τη σημερινή στενότητα πόρων και επειδή η πλήρωση νέων θέσεων στα τμήματα απαιτεί χρονοβόρες διαδικασίες, τα μέλη του Τμήματος ΔΕΔ θα συμβάλουν οικειοθελώς στην κάλυψη των διδακτικών αναγκών του διδακτορικού προγράμματος, αναλαμβάνοντας, όπου απαιτείται, τη διδασκαλία μεγαλύτερων ακροατηρίων σε προπτυχιακά μαθήματα. Ως 232

233 w w w. u c y. a c. c y / b p a εκ τούτου, δεν απαιτούνται επιπλέον πόροι για την άμεση έναρξη του προγράμματος. Η χρηματοδότηση των σπουδών των διδακτορικών φοιτητών θα γίνεται με τρόπο ανάλογο των υφιστάμενων διδακτορικών προγραμμάτων του Πανεπιστημίου. Υποτροφίες (π.χ. μείωση/απαλλαγή καταβολής διδάκτρων ή/και οικονομική ενίσχυση διδακτορικών φοιτητών έναντι ερευνητικού/διδακτικού έργου) θα χορηγείται ανάλογα με τις εκάστοτε δυνατότητες (π.χ. χρηματοδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα, τυχόν χορηγίες από άλλες πηγές κ.λπ.) και σύμφωνα πάντα με τους ισχύοντες Κανονισμούς του Πανεπιστημίου. Κριτήρια Εισδοχής Το βασικό κριτήριο εισδοχής είναι η ακαδημαϊκή επίδοση. Συγκεκριμένα κριτήρια εισδοχής καθορίζονται στους σχετικούς κανόνες του Πανεπιστημίου Κύπρου και αυτά θα ισχύσουν και για το προτεινόμενο διδακτορικό πρόγραμμα. Επιπλέον, οι υποψήφιοι πρέπει: Να κατέχουν μεταπτυχιακά προσόντα επιπέδου μάστερ σε συναφές γνωστικό αντικείμενο από αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο (ή να υποβάλουν πιστοποιητικό που να επιβεβαιώνει ότι ο τίτλος σπουδών επιπέδου μάστερ θα αποκτηθεί πριν από την έναρξη του διδακτορικού προγράμματος). Να ετοιμάσουν και να υποβάλουν προκαταρκτική ερευνητική πρόταση (research proposal), που να περιγράφει συνοπτικά το προτεινόμενο θέμα (research topic) έρευνας. Συγκεκριμένα, η πρόταση πρέπει να περιλαμβάνει: - Τα ερευνητικά ερωτήματα και τη σημασία τους (the research question(s) and their significance) - Την προτεινόμενη ερευνητική μεθοδολογία που θα χρησιμοποιηθεί για προσέγγιση των ερωτημάτων (the research method(s) -- how will the question(s) be approached) - Βασική βιβλιογραφία για το θέμα (the essential literature on the specific question(s)) - Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του διδακτορικού Να υποβάλουν αναλυτικές καταστάσεις βαθμολογιών για όλα τα προγράμματα σπουδών που έχουν ολοκληρώσει ή συνεχίζουν να παρακολουθούν (complete degree transcripts for masters and undergraduate study) Να ζητήσουν από δύο τουλάχιστον ακαδημαϊκούς να στείλουν συστατικές επιστολές για υποστήριξη της υποψηφιότητάς τους (at least 2 academic references) στην αίτησή τους οι αιτητές πρέπει να καθορίσουν τα ονόματα και τα στοιχεία επικοινωνίας των ατόμων που τους γνωρίζουν σε ακαδημαϊκό επίπεδο και από τους οποίους έχουν ζητήσει την αποστολή συστατικών επιστολών. Να υποβάλουν άλλα πιστοποιητικά και έγγραφα, όπως, π.χ., δείγματα προηγούμενης σχετικής ακαδημαϊκής ή/και επαγγελματικής εμπειρίας (δημοσιεύσεις, αρθρογραφία, έρευνες, ψηφιακό έργο κ.λπ.). Να υποβάλουν αποδεικτικά πολύ καλής γνώσης της αγγλικής γλώσσας. Συνιστάται στους/στις υποψηφίους/ες όπως, πριν από την υποβολή της αίτησής τους μελετήσουν τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος, σε συνάρτηση με τα δικά τους και εφόσον το επιθυμούν, μπορούν να επικοινωνούν μαζί τους. Σχετικές πληροφορίες βρίσκονται στην ιστοσελίδα του Τμήματος Δομή Προγράμματος Το πρόγραμμα ακολουθεί τις απαιτήσεις διδακτορικού προγράμματος όπως καθορίζονται από τους Κανόνες Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου και αποτελείται από τρία μέρη (συνολικά 240 ECTS). Το πρώτο μέρος αφορά μαθήματα που αντιπροσωπεύουν 60 ECTS. (δηλαδή 6-10 μαθήματα). Συγκεκριμένα, περιλαμβάνεται ένας κοινός κορμός τριών μαθημάτων, καθώς και μαθήματα εμβάθυνσης (ανάλογα με το επιστημονικό πεδίο επιλογής του φοιτητή). Ανάλογα με την προηγούμενη ακαδημαϊκή προετοιμασία του (π.χ. επιτυχή ολοκλήρωση σχετικών μεταπτυχιακών μαθημάτων σε άλλο ακαδημαϊκό ίδρυμα), ο φοιτητής μπορεί να απαλλαγεί μερικώς ή πλήρως από την απαίτηση παρακολούθησης των πιο πάνω μαθημάτων. Με την επιτυχή ολοκλήρωση των μαθημάτων, ο φοιτητής πρέπει να παρακαθίσει σε περιεκτικές εξετάσεις. Το δεύτερο μέρος του προγράμματος αφορά στην καθαυτών διεξαγωγή της ερευνητικής μελέτης, με επικέντρωση σε θέματα αιχμής που αφορούν τη Διοίκηση Επιχειρήσεων, που θα αντιπροσωπεύει φόρτο 120 ECTS. Το τρίτο μέρος αναφέρεται στο συγγραφικό στάδιο της διδακτορικής διατριβής, με φόρτο 60 ECTS. Αυτή θα μπορεί να έχει τη μορφή είτε μιας ολοκληρωμένης μελέτης (thesis) είτε να είναι συγκερασμός συναφών άρθρων πάνω σε συγκεκριμένη ερευνητική περιοχή (essays). Η διδακτορική διατριβή θα πρέπει ν' αποτελεί πρωτότυπη εργασία με σημαντική συμβολή στο αντίστοιχο επιστημονικό αντικείμενο. Στόχος είναι η παραγωγή ερευνητικών αποτελεσμάτων, τα οποία να είναι δημοσιεύσιμα σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Τύπος και Περιγραφή Μαθημάτων Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει μαθήματα ποσοτικού και ποιοτικού περιεχομένου, τα οποία θα άπτονται θεμάτων επιστημολογίας, μεθοδολογίας, μεθόδων ποσοτικής ανάλυσης και ποιοτικής έρευνας, οικονομικών, διοίκησης (management), διοικητικής επιστήμης (management 233

234 ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ science), επιχειρησιακής διοίκησης (operations management) και μάρκετινγκ (marketing). Το πρόγραμμα μαθημάτων για κάθε φοιτητή θα προσαρμόζεται ανάλογα με το επιστημονικό πεδίο εξειδίκευσής του. Τα μαθήματα που προτείνονται είναι τα ακόλουθα: (α) Κοινός Κορμός Επιστημολογία στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Ερευνητικές Μέθοδοι στη Διοίκηση Επιχειρήσεων I (Ποσοτικές Μέθοδοι) Ερευνητικές Μέθοδοι στη Διοίκηση Επιχειρήσεων II (Ποιοτικές Μέθοδοι) Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση (προς το παρόν αντικατάσταση των μαθημάτων κοινού κορμού) Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων (προς το παρόν αντικατάσταση των μαθημάτων κοινού κορμού) (β) Μαθήματα Εμβάθυνσης Οργανωσιακή Συμπεριφορά Οργανωσιακή Θεωρία Στρατηγική Διοίκηση Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού Επιχειρησιακή Διοίκηση Διοίκηση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Διοίκηση Υπηρεσιών Εφαρμογές Μεθόδων Βελτιστοποίησης Προγραμματισμός σε Συνθήκες Αβεβαιότητας Στρατηγικό Μάρκετινγκ Συμπεριφορά Καταναλωτή Μοντέλα Μάρκετινγκ Διεθνές Μάρκετινγκ Προχωρημένα Θέματα στο Μάρκετινγκ Μικροοικονομία Οικονομετρία Μικροοικονομική Ανάλυση II Βιομηχανική Οργάνωση και Πολιτική Θεωρία του Καταναλωτή και Εφαρμογές Η γλώσσα διδασκαλίας των μαθημάτων θα είναι η ελληνική και η αγγλική. Τα μαθήματα θα γίνονται κυρίως με τη μορφή διδασκαλίας, εφόσον θα υπάρχει κρίσιμη μάζα φοιτητών, που θα τα παρακολουθούν. Σε περιπτώσεις ολιγάριθμων ακροατηρίων, τα μαθήματα θα έχουν τη μορφή σεμιναρίων ή ανεξάρτητης μελέτης υπό την καθοδήγηση και εποπτεία καθηγητών του Τμήματος. Τα πλείστα μαθήματα θα προσφέρονται από το Τμήμα, ενώ θα αξιοποιούνται επίσης, κατά περίπτωση, κατάλληλα μαθήματα, που προσφέρονται από άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου Κύπρου (π.χ. ΛΟΧ, ΟΙΚ, ΜΑΣ, ΕΠΑ, ΨΥΧ κ.λπ.), όπως προβλέπεται από τους σχετικούς Κανονισμούς. Διαχείριση Προγράμματος Η διαχείριση του προγράμματος ανατίθεται σε τριμελή συντονιστική επιτροπή (ΣΕ) μεταπτυχιακών σπουδών, αποτελούμενη από έναν ακαδημαϊκό της κάθε ειδικότητας, η οποία διορίζεται από το Συμβούλιο του Τμήματος. Η θητεία της ΣΕ είναι τριετής. Τα καθήκοντα της ΣΕ περιλαμβάνουν: (α) Προκήρυξη θέσεων και αξιολόγηση αιτήσεων (συμπεριλαμβανόμενης και της αξιολόγησης των προκαταρκτικών ερευνητικών προτάσεων των υποψηφίων) (β) Συντονισμό των περιεκτικών εξετάσεων και εποπτεία των διαδικασιών ολοκλήρωσης διδακτορικών διατριβών σύμφωνα με τους Κανόνες του Πανεπιστημίου (γ) Γενική διαχείριση του Προγράμματος (δ) Υποβολή ετήσιας έκθεσης πεπραγμένων στο Συμβούλιο του Τμήματος Πίνακας Μαθημάτων Διδακτορικού στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Τα μαθήματα που προτείνονται, οι περιγραφές τους και ο αριθμός των πιστωτικών μονάδων (ECTS) του καθενός ακολουθούν. (α) Κοινός Kορμός ΔΕΔ 630 Επιστημολογία στη Διοίκηση Επιχειρήσεων ΔΕΔ 640 Ερευνητικές Μέθοδοι στη Διοίκηση Επιχειρήσεων I (Ποσοτικές Μέθοδοι) ΔΕΔ 631 Ερευνητικές Μέθοδοι στη Διοίκηση Επιχειρήσεων II (Ποιοτικές Μέθοδοι) ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση (προς το παρόν αντικατάσταση των μαθημάτων κοινού κορμού) ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων (προς το παρόν αντικατάσταση των μαθημάτων κοινού κορμού) (β) Μαθήματα Εμβάθυνσης ΔΕΔ 632 Οργανωσιακή Συμπεριφορά ΔΕΔ 633 Οργανωσιακή Θεωρία ΔΕΔ 634 Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία ΔΕΔ 635 Στρατηγική Διοίκηση ΔΕΔ 636 Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού ΔΕΔ 641 Επιχειρησιακή Διοίκηση ΔΕΔ 642 Διοίκηση Εφοδιαστικής Αλυσίδας ΔΕΔ 643 Διοίκηση Υπηρεσιών ΔΕΔ 644 Εφαρμογές Μεθόδων Βελτιστοποίησης ΔΕΔ 645 Προγραμματισμός σε Συνθήκες Αβεβαιότητας 234

235 w w w. u c y. a c. c y / b p a ΔΕΔ 650 Στρατηγικό Μάρκετινγκ ΔΕΔ 651 Συμπεριφορά Καταναλωτή ΔΕΔ 652 Μοντέλα Μάρκετινγκ ΔΕΔ 653 Διεθνές Μάρκετινγκ ΔΕΔ 654 Προχωρημένα Θέματα στο Μάρκετινγκ ΟΙΚ 661 Μικροοικονομία ΟΙΚ 663 Οικονομετρία ΟΙΚ 651 Μικροοικονομική Ανάλυση ΙΙ ΟΙΚ 612 Βιομηχανική Οργάνωση και Πολιτική ΟΙΚ 641 Θεωρία του Καταναλωτή και Εφαρμογές Περιγραφή Μαθημάτων Διδακτορικού στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (α) Κοινός Κορμός ΔΕΔ 630 Επιστημολογία στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (10 ECTS) Το μάθημα παρέχει εργαλεία για τη δημιουργία ιδεών και τη μετατροπή τους σε θεωρίες στους διάφορους τομείς της διοίκησης επιχειρήσεων. Ο στόχος είναι να προσφέρει στους φοιτητές καθοδήγηση για τον ορισμό εννοιών (constructs), για να προσεγγίζουν κριτικά τις σχέσεις και τις διαδικασίες που συνδέουν έννοιες, και να προτείνουν νέα θεωρητικά μοντέλα (ή να κτίζουν σε υπάρχοντα). Στόχος του μαθήματος είναι να δώσει στους φοιτητές μια βαθύτερη εκτίμηση και κατανόηση της διαδικασίας κατασκευής θεωριών. ΔΕΔ 640 Ερευνητικές Μέθοδοι στη Διοίκηση Επιχειρήσεων I (Ποσοτικές Μέθοδοι) (10 ECTS) Ο γενικός στόχος του μαθήματος είναι να εφοδιάσει τους διδακτορικούς φοιτητές με τα απαιτούμενα οικονομετρικά εργαλεία. Ο φοιτητής θα είναι σε θέση να διακρίνει μεταξύ των διαφορετικών οικονομετρικών μοντέλων και να κατανοήσει τις δυνατότητες και τους περιορισμούς του καθενός. ΔΕΔ 631 Ερευνητικές Μέθοδοι στη Διοίκηση Επιχειρήσεων II (Ποιοτικές Μέθοδοι) (10 ECTS) Το μάθημα θα έχει τρεις συνιστώσες: 1. Θα δώσει στους φοιτητές τα εργαλεία που απαιτούνται για τη διεξαγωγή ποιοτικής έρευνας, με ιδιαίτερη έμφαση σε μεθόδους συλλογής και ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων (π.χ. οπτικές μέθοδοι, αφηγήσεις, ερωτηματολόγια, εθνογραφία, βιογραφία, συνεντεύξεις), καθώς και στην επιλογή περιπτώσεων. 2. Θα συζητήσει ποιοτικές μεθόδους έρευνας σε σχέση με επικρατούσες θεωρητικές προσεγγίσεις, καθώς και τα κριτήρια αξιολόγησης της ποιότητας των ερευνητικών εργασιών, που χρησιμοποιούν αυτές τις μεθόδους σήμερα. 3. Μέσω μιας ενεργούς εντατικής διαδικασίας εποπτείας, το μάθημα θα εφοδιάσει τους φοιτητές με το αναγκαίο υπόβαθρο για ανάπτυξη των δικών τους εργασιών και μεθόδων έρευνας. ΕΠΑ 682 Ποιοτική Έρευνα στην Εκπαίδευση (12 ECTS) Το μάθημα αποτελείται από τέσσερις ενότητες. Στην πρώτη ενότητα εξετάζονται οι φιλοσοφικές καταβολές της ποιοτικής και ποσοτικής έρευνας και συγκρίνονται οι κύριες οντολογικές, επιστημολογικές και μεθοδολογικές τους αντιλήψεις. Στην ενότητα αυτή συζητούνται, επίσης, διάφορες μορφές έρευνας, όπως η εθνογραφία, η φαινομενολογία, η μελέτη περίπτωσης, η συμμετοχική έρευνα-δράστη και η κριτική θεωρία. Η δεύτερη ενότητα εστιάζεται στο σχεδιασμό ποιοτικών ερευνών. Στην ενότητα αυτήν εξετάζονται θέματα όπως ο ρόλος της θεωρίας, τα ερευνητικά ερωτήματα που μπορούν να απαντηθούν από ποιοτικές έρευνες, η χρήση εννοιολογικών χαρτών, η προσέγγιση του «αναδυομένου» σχεδιασμού, ο ρόλος του ερευνητή, μορφές σκόπιμης δειγματοληψίας, θέματα διαπραγμάτευσης και εισόδου στο πεδίο έρευνας, η συνειδητή συναίνεση των συμμετεχόντων, καθώς και θέματα ηθικής και δεοντολογίας. Η τρίτη ενότητα επικεντρώνεται στη συλλογή και ανάλυση ποιοτικών δεδομένων. Παρουσιάζονται και συζητούνται οι σημαντικότερες τεχνικές συλλογής ποιοτικών δεδομένων (εις βάθος συνεντεύξεις, παρατηρήσεις, ανάλυση εγγράφων), καθώς και στρατηγικές ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων, με ιδιαίτερη έμφαση στη θεμελιωμένη θεωρία και στη μέθοδο της συνεχούς σύγκρισης. Στην ενότητα αυτήν, οι φοιτητές έχουν, επίσης, την ευκαιρία να γνωρίσουν και να χρησιμοποιήσουν λογισμικά ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων (π.χ. Atlas.ti). Η τελευταία ενότητα εστιάζεται σε θέματα συγγραφής και υποστήριξης ποιοτικών ερευνών και στην κριτική αξιολόγηση τέτοιων ερευνών με βάση μια σειρά κριτηρίων (π.χ. πιστότητα, μεταφερσιμότητα, φερεγγυότητα, επαληθευσιμότητα και γνησιότητα). ΕΠΑ 683 Εκπαιδευτική Στατιστική με Εφαρμογές Στατιστικών Πακέτων (12 ECTS) Το μάθημα αποτελείται από δύο μεγάλες ενότητες. Η πρώτη ενότητα αποσκοπεί στην εξοικείωση των φοιτητών με βασικές έννοιες από τον χώρο της ποσοτικής έρευνας. Ειδικότερα, εξετάζονται το φιλοσοφικό υπόβαθρο της ποσοτικής έρευνας και οι βασικές της διαφορές από την ποιοτική έρευνα, η βασική ορολογία που χρησιμοποιείται στην ποσοτική έρευνα και τη στατιστική, και τα κύρια στάδια διεξαγωγής και παρουσίασης μιας ποσοτικής έρευνας. Η δεύτερη ενότητα επικεντρώνεται στη χρήση του στατιστικού προγράμματος SPSS για την ανάλυση ποσοτικών δεδομένων. Αρχικά, παρουσιάζονται βασικές εντολές διαχείρισης και μετασχηματισμού δεδομένων (π.χ. recode, compute). Στη συνέχεια, το ενδιαφέρον εστιάζεται σε συγκεκριμένες τεχνικές ανάλυσης δεδομένων από την περιγραφική, συσχετιστική και επαγωγική στατιστική (παραμετρικά και απαραμετρικά κριτήρια). Παρουσιάζονται, επίσης, η ανάλυση διασποράς (one-way ANOVA, two-way ANOVA, MA- NOVA και repeated MANOVA), η διερευνητική παραγωγική ανάλυση και η απλή και πολλαπλή ανάλυση παλινδρόμησης. Κατά την παρουσίαση των τεχνικών αυτών συζητούνται τα ερευνητικά ερωτήματα στα οποία απαντά η κάθε τεχνική. Οι φοιτητές καλούνται να εφαρμόσουν τις τεχνικές αυτές για την ανάλυση πραγματικών δεδομένων, να παρουσιάσουν και να ερμηνεύσουν τα αποτελέσματα που προκύπτουν, και να εξαγάγουν συμπεράσματα που να υποστηρίζονται από τα αποτελέσματα των αναλύσεών τους. Το μάθημα έχει ως στόχο του, να καταστήσει τους φοιτητές κριτικούς καταναλωτές ποσοτικών ερευνών, στις οποίες έχουν χρησιμοποιηθεί οι τεχνικές που παρουσιάζονται και συζητούνται στο μάθημα. (β) Μαθήματα Εμβάθυνσης ΔΕΔ 632 Οργανωσιακή Συμπεριφορά (7.5 ECTS) Το μάθημα σχεδιάστηκε για να αυξήσει τις γνώσεις των φοιτητών εντός των οργανωτικών πλαισίων, εισάγοντάς τους σε ένα πλαίσιο για την κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των οργανισμών και της συμπεριφοράς των ατόμων και των ομάδων εργασίας εντός αυτών των οργανισμών. Η ποικιλία, η συνεχής εφαρμογή νέων τεχνολογιών και η αυξανόμενη αλληλεξάρτηση 235

236 ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ μεταξύ ατόμων, ομάδων εργασίας και οργανισμών συναγωνίζεται δραστικά τις ικανότητες και την δημιουργικότητα των σύγχρονων μάνατζερ. ΔΕΔ 633 Οργανωσιακή Θεωρία (7.5 ECTS) Το μάθημα είναι μια εισαγωγή στις κύριες θεωρητικές προσεγγίσεις και συζητήσεις στην οργανωσιακή θεωρία και τις καταβολές της (από την κοινωνιολογία κυρίως, αλλά και από τα οικονομικά, την ψυχολογία και τις πολιτικές επιστήμες). Θα προσφέρει στους φοιτητές έναν οδικό χάρτη, για να εξερευνήσουν το πεδίο, αρχίζοντας από τα κλασικά έργα και ιδέες, και ακολουθώντας την εξέλιξή τους μέχρι σήμερα. ΔΕΔ 634 Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (7.5 ECTS) Το μάθημα θα χρησιμοποιήσει τα θεωρητικά πλαίσια της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, για να εξετάσει πώς οι οργανισμοί εμπλέκονται σε αυτές τις δύο αλληλένδετες διαδικασίες και πώς αυτές οδηγούν την οργανωσιακή μεγέθυνση, ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα. ΔΕΔ 635 Στρατηγική Διοίκηση (7.5 ECTS) Το μάθημα παρέχει μια ευρεία διεπιστημονική εισαγωγή στη μελέτη της επιχειρηματικής στρατηγικής, με ιδιαίτερη έμφαση στα συμπεριφοριακά και οικονομικά της θεμέλια. Διαφορετικές σχολές σκέψης και η εξέλιξή τους θα αναλυθούν, θα συζητηθούν κριτικά και θα συγκριθούν. ΔΕΔ 636 Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού (7.5 ECTS) Η εισαγωγή των φοιτητών/ φοιτητριών στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού. Περιλαμβάνει θέματα όπως ο στρατηγικός προγραμματισμός ανθρώπινων πόρων, οι λειτουργίες που ασχολούνται με την εξεύρεση, επιλογή, εκπαίδευση, αξιολόγηση, και ανταμοιβή του προσωπικού, αλλά και θέματα συναφή με τις εργασιακές σχέσεις, παρακίνηση, διατήρηση και αποχώρηση προσωπικού. ΔΕΔ 641 Επιχειρησιακή Διοίκηση (7.5 ECTS) Το μάθημα εξετάζει θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις αναφορικά με τη διοίκηση παραγωγής και επιχειρησιακών δραστηριοτήτων. Ο σωστός σχεδιασμός και άσκηση της επιχειρησιακής διοίκησης είναι βασικές προϋποθέσεις για την επιβίωση του οργανισμού στο σημερινό ανταγωνιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Επιχειρησιακές δραστηριότητες συμπεριλαμβάνουν όλες τις δραστηριότητες που άπτονται της παραγωγής προϊόντων ή της παροχής υπηρεσιών. Η λειτουργία της επιχειρησιακής διοίκησης είναι μια από τις βασικές διοικητικές λειτουργίες, μέσω της οποίας διασφαλίζεται η αποδοτική και αποτελεσματική παροχή προϊόντων και υπηρεσιών. Η επιχειρησιακή διοίκηση ασκείται με επιτυχία, όταν ικανοποιεί τους γενικούς στόχους του οργανισμού, ενώ, παράλληλα, εναρμονίζεται με τις υπόλοιπες λειτουργίες του οργανισμού, όπως το μάρκετινγκ, τη χρηματοοικονομική, τη διοίκηση ανθρωπίνων πόρων κ.λπ. Θέματα που εξετάζονται περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τον σχεδιασμό διεργασίας προϊόντων και υπηρεσιών, την ανάλυση διεργασίας, τον σχεδιασμό δυναμικότητας ή παραγωγικής ικανότητας, τον σχεδιασμό και εκτέλεση της επιχειρησιακής στρατηγικής, χωροταξικού σχεδιασμού, τη διοίκηση ποιότητας και αποθεμάτων, τη διοίκηση εφοδιαστικής αλυσίδας, και τις πρόσφατες τάσεις στη επιχειρησιακή διοίκηση. ΔΕΔ 642 Διοίκηση Εφοδιαστικής Αλυσίδας (7.5 ECTS) Το μάθημα αυτό εξετάζει σημαντικές προκλήσεις στην αποτελεσματική διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Απεικονίζει διάφορα στρατηγικά και τακτικά θέματα της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως τον σχεδιασμό του προϊόντος, την εικονική ολοκλήρωση, στρατηγική ανταλλαγής πληροφοριών, εξωτερική ανάθεση, προμήθεια, στρατηγική διανομή και διαχείριση κινδύνων. Επιπλέον, προσφέρει μια ευκαιρία για τους φοιτητές να εξερευνήσουν αναδυόμενα θέματα, που σχετίζονται με την εφοδιαστική αλυσίδα. Το μάθημα θα αξιοποιήσει μελέτες περιπτώσεων, για να εξετάσει θέματα που σχετίζονται με τη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας. ΔΕΔ 643 Διοίκηση Υπηρεσιών (7.5 ECTS) Η αναλογία του εθνικού μας εισοδήματος, η οποία προέρχεται από οργανισμούς υπηρεσιών, αυξάνεται συνεχώς. Σήμερα, περίπου 75% του εθνικού μας εισοδήματος μπορεί να αποδοθεί στις υπηρεσίες (εκπαίδευση, τουρισμό, επικοινωνίες, συγκοινωνίες κ.λπ.). Παρόμοια εικόνα παρατηρείται σε αρκετές ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Επιπλέον, τα περισσότερα συστήματα μεταποίησης συμπεριλαμβάνουν λειτουργίες καθαρά υπηρεσιακής φύσης. Σαν αποτέλεσμα, η κατανόηση των ειδικών προβλημάτων που εμφανίζονται στον σχεδιασμό, παραγωγή, μάρκετινγκ και παράδοση υπηρεσιών αποκτά τεράστια σημασία. Το μάθημα αυτό εξετάζει τις βασικές θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις στο αντικείμενο της διοίκησης υπηρεσιών. Στα πλαίσια του μαθήματος παρουσιάζεται σειρά μεθοδολογιών, που μπορεί να βοηθήσει στη λήψη αποφάσεων για τον σχεδιασμό και υλοποίηση του συστήματος παράδοσης υπηρεσιών, καθώς και τη λήψη αποφάσεων που αφορούν στην καθημερινή διοίκηση. Έμφαση δίνεται, επίσης, σε θέματα που αφορούν στην ποιότητα υπηρεσιών και την ικανοποίηση του πελάτη, τη διοίκηση συστημάτων αναμονής, τη διοίκηση και τον σχεδιασμό του συστήματος παροχής της υπηρεσίας και τη διοίκηση απόδοσης. ΔΕΔ 644 Εφαρμογές Μεθόδων Βελτιστοποίησης (7.5 ECTS) Μοντέλα βελτιστοποίησης παρέχουν ένα αποτελεσματικό πλαίσιο για ανάλυση και επίλυση ποσοτικών προβλημάτων για στήριξη λειτουργικών και διοικητικών αποφάσεων σε επιχειρήσεις. Στο μάθημα εξετάζονται διάφορες κατηγορίες μοντέλων βελτιστοποίησης και αξιολογούνται οι δυνατότητες και περιορισμοί τους αναφορικά με την επίλυση διαφόρων προβλημάτων. Οι φοιτητές ασκούνται στην τέχνη της μοντελοποίησης, αναπτύσσουν ικανότητες διατύπωσης μοντέλων βελτιστοποίησης, εξοικειώνονται με μεθοδολογίες αριθμητικής επίλυσής τους με κατάλληλα λογισμικά εργαλεία και οικονομική ερμηνεία των αποτελεσμάτων, καθώς και με εφαρμογές μοντέλων στην επίλυση πρακτικών προβλημάτων (π.χ. διαχείριση περιορισμένων παραγωγικών πόρων, προγραμματισμό λειτουργιών κ.λπ.). ΔΕΔ 645 Προγραμματισμός σε Συνθήκες Αβεβαιότητας (7.5 ECTS) Οι πλείστες επιχειρηματικές δραστηριότητες και επιχειρησιακές λειτουργίες αναπόφευκτα επηρεάζονται από αβεβαιότητες σε διάφορους οικονομικούς παράγοντες (π.χ. μεταβολές στο οικονομικό περιβάλλον, κυμάνσεις σε αγορές, αλλαγές στις προτιμήσεις πελατών, ακόμα και ασυνήθη φαινόμενα κρίσεων). Παραγνώριση των επιδράσεων αβεβαιότητας και ενδεχόμενων επιπτώσεών τους στη λήψη αποφάσεων εκθέτει τις επιχειρήσεις σε σοβαρότατους κινδύνους. Συνετός και ορθολογικός προγραμματισμός απαιτεί κατανόηση παραγόντων, που προκαλούν αβεβαιότητα, και κατάλληλα μέσα για ποσοτική εκτίμηση και περιορισμό/μετριασμό των επιπτώσεών τους. Το μάθημα επικεντρώνεται στη μελέτη μεθόδων μέτρησης και διαχείρισης κινδύνων. Εξετάζονται διάφοροι παράγοντες κινδύνων, επιμέτρηση κινδύνων και μοντέλα στήριξης αποφάσεων και διαχείρισης κινδύνων υπό συνθήκες αβεβαιότητας (π.χ. μέθοδοι στοχαστικού 236

237 w w w. u c y. a c. c y / b p a προγραμματισμού, εύρωστης βελτιστοποίησης), με παραδείγματα πρακτικών εφαρμογών. ΔΕΔ 650 Στρατηγικό Μάρκετινγκ (7.5 ECTS) Το μάθημα επικεντρώνεται στα στρατηγικά και διοικητικά θέματα, που αφορούν τη διαμόρφωση και υλοποίηση της στρατηγικής μάρκετινγκ, και εξετάζει τα εργαλεία, τις έννοιες και τις θεωρίες που είναι αναγκαίες για τη λήψη αποτελεσματικών στρατηγικών αποφάσεων μάρκετινγκ. Παρέχεται μία περιεκτική ανάλυση ενός πλαισίου για ανάπτυξη στρατηγικών μάρκετινγκ, οι οποίες να μπορούν να προσφέρουν ένα διατηρήσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και οι οποίες θα βασίζονται στην ανάλυση των πελατών, του ανταγωνισμού, της βιομηχανίας και του περιβάλλοντος. Το μάθημα εξετάζει τις πιο πρόσφατες θεωρίες, μεθόδους, και αναλυτικές τεχνικές, καθώς και τις τρέχουσες καλύτερες πρακτικές σε σχέση με την ανάπτυξη στρατηγικών μάρκετινγκ. ΔΕΔ 651 Συμπεριφορά Καταναλωτή (7.5 ECTS) Το μάθημα κάνει μια ανασκόπηση των διαφόρων θεωριών, που αφορούν τη συμπεριφορά του καταναλωτή, και εξετάζει την εφαρμογή τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο μάρκετινγκ. Επίσης, αναλύονται οι επιδράσεις διαφόρων εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων πάνω στη συμπεριφορά του καταναλωτή και διερευνώνται μέθοδοι τμηματοποίησης της καταναλωτικής αγοράς. Ακόμη, εξετάζεται η διαδικασία λήψης αγοραστικών αποφάσεων από τους καταναλωτές, η διενέργεια της αγοραστικής πράξης και τα συνεπακόλουθα αποτελέσματά της. Επίσης, αναλύονται επισταμένα διάφορες τάσεις στην αγορά των καταναλωτών. ΔΕΔ 652 Μοντέλα Μάρκετινγκ (7.5 ECTS) Ο στόχος του μαθήματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές στα διάφορα μοντέλα, που χρησιμοποιούνται στη διερεύνηση ερευνητικών ερωτημάτων και στη βελτίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στο μάρκετινγκ. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα μπορούν να κτίσουν τα δικά τους μοντέλα για διερεύνηση ερευνητικών ερωτημάτων. ΔΕΔ 653 Διεθνές Μάρκετινγκ (7.5 ECTS) Το μάθημα διερευνά τις δραστηριότητες του μάρκετινγκ μέσα στον διεθνή χώρο. Αναλύει τις βασικές παραμέτρους, που συνθέτουν το διεθνές περιβάλλον, και εξετάζει τη διαδικασία έρευνας μάρκετινγκ σε διεθνές επίπεδο. Διερευνά διάφορες μεθόδους και στρατηγικές για την τμηματοποίηση και επιλογή ξένων αγορών, και αναλύει διεξοδικά τα στοιχεία του μείγματος διεθνούς μάρκετινγκ, δηλαδή το προϊόν, την τιμολόγηση, τα κανάλια διανομής και την προβολή. Στα πλαίσια του μαθήματος εξετάζεται η διαδικασία σχεδιασμού, οργάνωσης, υλοποίησης και ελέγχου της δραστηριότητας του διεθνούς μάρκετινγκ. ΔΕΔ 654 Προχωρημένα Θέματα στο Μάρκετινγκ (7.5 ECTS) Το μάθημα θα εισαγάγει τους φοιτητές στα σύγχρονα προβλήματα και ερευνητικές προκλήσεις στο μάρκετινγκ και θα εξετάσει πώς αυτά/τές επηρεάζουν τόσο την θεωρία όσο και την πρακτική του μάρκετινγκ. Κύρια θέματα περιλαμβάνουν το περιβαλλοντικό και πράσινο μάρκετινγκ, την εταιρική κοινωνική ευθύνη, τον ρόλο των ψηφιακών διαδραστικών μέσων και κοινωνικών δικτύων, τη διάχυση τεχνολογικών καινοτομιών, καθώς και θέματα μάρκετινγκ στον τομέα της υγείας. OΙΚ 661 Μικροοικονομικά (10 ECTS) Το μάθημα θα αρχίσει με μια ανασκόπηση των κλασικών θεωριών συμπεριφοράς του καταναλωτή και του παραγωγού, και θα συνεχίσει με την περιγραφή των βασικών δομών αγοράς και την ανάλυση των αγορών συντελεστών παραγωγής. Ακολούθως, θα αναπτυχθούν οι βασικές αρχές της θεωρίας των παιγνίων κάτω από συνθήκες πλήρους αλλά και ελλιπούς πληροφόρησης. Οι αρχές αυτές θα αποτελέσουν τα εργαλεία για την ανάλυση διαφόρων προβλημάτων της σύγχρονης μικροοικονομικής θεωρίας, όπως το παζάρεμα, τις δημοπρασίες, τον ηθικό κίνδυνο, τη δυσμενή επιλογή. ΟΙΚ 663 Οικονομετρία (10 ECTS) Θεωρία πιθανοτήτων. Τυχαίο δείγμα. Παλινδρόμηση, πρόβλεψη και σχετικές έννοιες. Το γραμμικό (κανονικό) μοντέλο: εκτίμηση, στατιστικός έλεγχος, έλεγχος ορθής εξειδίκευσης. Γενικευμένη γραμμική παλινδρόμηση. Στοιχεία χρονοσειρών. Δυναμικό γραμμικό μοντέλο παλινδρόμησης. Μη-γραμμική παλινδρόμηση. Πολυμεταβλητά συστήματα παλινδρόμησης. Υπόδειγμα αλληλοεξαρτώμενων εξισώσεων. Γενικευμένη μέθοδος ροπών. Μεταβλητές περιορισμένου πεδίου τιμών. Υποδείγματα επαλαμβανόμενων διαστρωματικών στοιχείων. OIK 651 Μικροοικονομική Ανάλυση ΙΙ (7.5 ECTS) Το μάθημα αυτό συνεχίζει την ανάλυση των αρχών της μικροοικονομικής θεωρίας και χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος θα αναπτυχθούν οι βασικές αρχές της θεωρίας των παιγνίων κάτω από συνθήκες πλήρους αλλά και ελλιπούς πληροφόρησης, και θα εφαρμοστούν στην ανάλυση διαφόρων προβλημάτων, όπως η συμπαιγνία, το παζάρεμα, οι δημοπρασίες, ο ηθικός κίνδυνος και η δυσμενής επιλογή. Το δεύτερο μέρος θα αποτελέσει μια εισαγωγή στην κλασική θεωρία της γενικής ισορροπίας και τις προεκτάσεις αυτής, και θα αναπτύξει τα γενικά θεωρήματα των οικονομικών της ευημερίας. ΟΙΚ 612 Βιομηχανική Οργάνωση και Πολιτική (7.5 ECTS) Η βιομηχανική οργάνωση ασχολείται με τη μελέτη ατελώς ανταγωνιστικών αγορών. Σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των αγορών αυτών, η εξοικείωση με τις εμπειρικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την ανάλυσή τους, και η ανάπτυξη των βασικών αρχών πολιτικής που προάγουν την αποτελεσματική λειτουργία τους. Μερικά ενδεικτικά θέματα είναι: εκτίμηση ζήτησης και προσφοράς, εκτίμηση συναρτήσεων κόστους και παραγωγής, ρύθμιση μονοπωλίων, υποδείγματα ολιγοπωλίου, εκτίμηση ισχύος αγοράς, συμπράξεις και καρτέλ, διαφοροποίηση προϊόντων, συγχωνεύσεις, είσοδος και οι περιορισμοί της. ΟΙΚ 641 Θεωρία του Καταναλωτή και Εφαρμογές (7.5 ECTS) Σκοπός του μαθήματος είναι να προσφέρει μια ολοκληρωμένη εικόνα της θεωρίας του καταναλωτή, με έμφαση στη χρήση οικονομετρικών μεθόδων και στατιστικών στοιχείων για την εμπειρική ανάλυση της συμπεριφοράς του καταναλωτή στο ατομικό και συνολικό επίπεδο. Αρχίζοντας με σύντομη περιγραφή βασικών θεωρητικών αρχών (προτιμήσεις, περιορισμοί, αριστοποίηση), το μάθημα θα επεκταθεί στην ανάλυση ζήτησης ως μέσου διερεύνησης της συμπεριφοράς και ευημερίας του νοικοκυριού. Θα εξεταστούν βασικές ιδιότητες των συστημάτων ζήτησης, όπως η διαχωρισιμότητα, η αθροιστικότητα κ.λπ. Οι τελευταίες διαλέξεις του μαθήματος θα επικεντρωθούν σε εφαρμογές, όπως οι εξωτερικότητες και τα δημόσια αγαθά, οι τιμαριθμικοί δείκτες και η ποιότητα, οι κλίμακες ισοδυναμίας, η 237

238 ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ κατανομή της κατανάλωσης μέσα στο νοικοκυριό και η ανάλυση φορολογικών μεταρρυθμίσεων. Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Hρακλής Bλαδιμήρου, Kαθηγητής Στοχαστικός προγραμματισμός, μοντέλα προγραμματισμού υπό συνθήκες αβεβαιότητας με εφαρμογές σε χρηματοοικονομικό προγραμματισμό, οργάνωση/ διοίκηση παραγωγής, διοικητική μέριμνα και διαχείριση αποθεμάτων, μεγάλης κλίμακας μοντέλα αριστοποίησης, παράλληλα και κατανεμημένα υπολογιστικά συστήματα. Μάριος Θεοδοσίου, Αναπληρωτής Καθηγητής Τυποποίηση έναντι προσαρμογής της στρατηγικής μάρκετινγκ στις διεθνείς αγορές, η σχέση μεταξύ στρατηγικής μάρκετινγκ και επιχειρηματικής απόδοσης στο πλαίσιο των διεθνών επιχειρηματικών μονάδων, στρατηγική εξαγωγικού μάρκετινγκ, διαδικτυακό μάρκετινγκ και διεθνής διοίκηση μάρκετινγκ. Γιώργος Κασίνης, Αναπληρωτής Kαθηγητής Στρατηγική, Επιχειρήσεις και Φυσικό Περιβάλλον, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, Κοινωνικά Δίκτυα, Περιφερειακή Ανάπτυξη, Βιομηχανική Οικολογία, Ενέργεια, Διοίκηση Συστημάτων Υγείας, Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας Λεωνίδας K. Λεωνίδου, Kαθηγητής Διεθνές μάρκετινγκ/αγορές, σχεσιακό μάρκετινγκ, στρατηγικό μάρκετινγκ, κοινωνικά υπεύθυνο μάρκετινγκ, μάρκετινγκ σε αναδυόμενες οικονομίες. Πάνος Μαρκόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Πληροφοριακά συστήματα στη διοίκηση (MIS), εφαρμογή της Οικονομικής Θεωρίας στις Ηλεκτρονικές Αγορές, Ενημέρωση καταναλωτών για προϊόντα και υπηρεσίες στο διαδίκτυο: μηχανισμοί και λειτουργία των αγορών, Θεωρία Παιγνίων. Χρίστος Νικολαΐδης, Λέκτορας Εφαρμογή μαθηματικών, στατιστικών και υπολογιστικών εργαλείων για μεγάλης κλίμακας ερευνητικά ερωτήματα με εφαρμογές στην πρόγνωση της εξάπλωσης μολυσματικών ασθενειών, σχεδιασμός νέων στρατηγικών μετριασμού των επιδημιών και τη διάδοση πληροφοριών, ιδεών και καινοτομιών μέσω διαδικτυακών συστημάτων. Νίκος Νικολάου, Επίκουρος Καθηγητής Επιχειρηματικότητα, συμπεριφοριακή γενετική, πανεπιστημιακά spinouts, θεωρία κοινωνικών δικτύων, διαχείριση καινοτομιών. Αλεξία Παναγιώτου, Επίκουρη Καθηγήτρια Δημιουργία λόγου (discourse) από/σε οργανισμούς, αναπαραγωγή λόγου και εικόνων των οργανισμών και του μάνατζμεντ από μαζική κουλτούρα (pop culture), εργασία και συναισθήματα, θέματα κοινωνικού φύλου σε οργανισμούς, φεμινιστική ανάλυση οργανισμών, οργανωσιακός χώρος και συμβολισμός, οργανωσιακά παράδοξα Ανδρέας Σωτηρίου, Καθηγητής Διοίκηση Υπηρεσιών, Επιχειρησιακή Διοίκηση, Διοίκηση Ποιότητας σε Οργανισμούς Υπηρεσιών, Βελτίωση Παραγωγικότητας. Χαρίδημος Τσούκας, Καθηγητής Διαχείριση της οργανωσιακής γνώσης και μάθησης, διαχείριση αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, οργάνωση, αλλαγή και ρουτίνες, σχέση θεωρίας και πράξης στις κοινωνικές επιστήμες (με έμφαση στην οργανωσιακή-διοικητική επιστήμη), φαινομενολογική-νεοαριστοτελική προοπτική των οργανωσιακών - διοικητικών σπουδών. Xριστάκης Xαραλάμπους, Ομότιμος Kαθηγητής Μαθηματικός προγραμματισμός, τεχνητά νευρωνικά δίκτυα και εφαρμογές στη χρηματοοικονομική μηχανική, βελτιστοποίηση μεγάλης κλίμακας και signal processing. Γιώργος Xατζηνικόλας, Kαθηγητής Διεθνής παραγωγή, σχέση μάρκετινγκ και παραγωγής, μέθοδοι σχεδιασμού νέων προϊόντων, πολυσταδιακά συστήματα παραγωγής. Χριστιάνα Ιεροδιακόνου, Λέκτορας Φύλο και εργασία/ καριέρα, Μεταβάσεις ανάμεσα σε εργασία και οικογένεια, Επαγγελματικός διαχωρισμός, Ευέλικτες πρακτικές απασχόλησης, Συστήματα πρόνοιας και απασχόληση, Ανισότητα, Ενσωμάτωση και διαφορετικότητα. Επικοινωνία Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών Ελένη Σταύρου-Κωστέα Ανδρέας Σωτηρίου Μάριος Θεοδοσίου Συντονιστής Διδακτορικού Ελένη Σταύρου-Κωστέα Ηλ. Ταχ.: eleni1@ucy.ac.cy Γραφείο MBA Ηλ. Ταχ.: mba@ucy.ac.cy Γραμματεία Τμήματος Μύρια Κούρρη Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: bamyria@ucy.ac.cy Δώρα Καλαποδά Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: adtheo@ucy.ac.cy Ελένη Σταύρου-Κωστέα, Aναπληρώτρια Καθηγήτρια Διεύθυνση ανθρωπίνου δυναμικού (συγκριτική ΔΑΔ μεταξύ χωρών, στρατηγική ΔΑΔ, ευέλικτες μορφές απασχόλησης, εξισορρόπηση προσωπικής με εργασιακή ζωή), διαδοχή στις οικογενειακές επιχειρήσεις. 238

239

240 Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών, το οποίο, προσφέρει στους φοιτητές μια ευρύτερη γνώση στην πολυποίκιλο τομέα της διοίκησης επιχειρήσεων και, από την άλλη πλευρά, εξειδικευμένη και βαθύτερη γνώση στα γνωστικά αντικείμενα της Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Eισαγωγή To σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον υφίσταται ραγδαίες μεταβολές. Οι αγορές διευρύνονται και διεθνοποιούνται, οι επιχειρήσεις συγχωνεύονται, οι εμπορικές συναλλαγές φιλελευθεροποιούνται και ο ανταγωνισμός γίνεται πιο έντονος. H τεχνολογία της πληροφορικής δημιουργεί ένα καινοτόμο περιβάλλον, το οποίο διευκολύνει την παροχή ενός νέου φάσματος υπηρεσιών, την άμεση ανταλλαγή πληροφοριών, την εκτέλεση συναλλαγών και τη σύναψη συμφωνιών. Τις τελευταίες δεκαετίες, οι ανεπτυγμένες χώρες μετατόπισαν το επίκεντρο των δραστηριοτήτων τους από τη βιομηχανική παραγωγή στην παροχή υπηρεσιών. Ο κλάδος των υπηρεσιών υφίσταται ακόμα μεγαλύτερες μεταβολές εξαιτίας της αλλαγών, που διενεργούνται ύστερα από την πρόσφατη οικονομική κρίση, που έπληξε καίρια τον συγκεκριμένο τομέα. Από τις αναπτυσσόμενες χώρες, οι πιο προηγμένες προσπαθούν να ακολουθήσουν αυτήν την αλλαγή, ενώ οι υπόλοιπες καλύπτουν σταδιακά το δημιουργούμενο κενό στον τομέα της μεταποιητικής βιομηχανίας. Μέσα σ αυτές τις συνθήκες, τα διοικητικά στελέχη που θα έχουν τις ικανότητες να προβλέψουν, να κατανοήσουν και να προσαρμοστούν αποτελεσματικά στις προκλήσεις και στις απαιτήσεις του σύγχρονου επιχειρηματικού περιβάλλοντος θα μπορέσουν να οδηγήσουν τους οργανισμούς τους σε επιτυχία. Όσοι αδρανήσουν ή δεν μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις μεταβολές αυτές, θα εκθέσουν τις επιχειρήσεις τους σε διάφορους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένης και της ίδιας της επιβίωσής τους. Η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας επέδειξε το βάθος της κρίσης αξιών αλλά και την ανάγκη αυστηρού επαναπροσδιορισμού τους, ώστε το επιχειρηματικό περιβάλλον να μπορέσει να αποκτήσει ξανά την εμπιστοσύνη όλων όσοι δραστηριοποιούνται σε αυτό. Με πλήρη επίγνωση των σύγχρονων επιχειρηματικών εξελίξεων, το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής (ΛΟΧ) στοχεύει στην άρτια εκπαίδευση των μεταπτυχιακών φοιτητών του, ώστε αυτοί να υπηρετήσουν επάξια, τόσο σε ιδιωτικές επιχειρήσεις όσο και σε δημόσιους οργανισμούς, στους διάφορους τομείς της οικονομίας ή και να συνεχίσουν τις σπουδές τους για μια επιτυχημένη ακαδημαϊκή καριέρα. Το Τμήμα προσφέρει μεταπτυχιακό και διδακτορικό πρόγραμμα σπουδών στη Χρηματοοικονομική και διατμηματικά προγράμματα στη Διοίκηση Επι- 240

241 w w w. u c y. a c. c y / a f n χειρήσεων (MBA) και στα Χρηματοοικονομικά (Financial Economics). Τα προγράμματα σπουδών βασίζονται στα πρότυπα παρόμοιων προγραμμάτων, που προσφέρονται σε διακεκριμένα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής. Τέλος, το Τμήμα προτίθεται σύντομα να προσφέρει και μεταπτυχιακό πρόγραμμα στον τομέα της Λογιστικής. Μεταπτυχιακά Προγράμματα Μάστερ ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Σε αυτό το πρόγραμμα, διάρκειας ενάμισι έτους, οι φοιτητές εκπαιδεύονται στη χρηματοοικονομική με θεωρητική, αλλά και πρακτική κατεύθυνση. Λαμβάνουν εκπαίδευση με έμφαση στη θεωρία και εφαρμογή των ποσοτικών και εμπειρικών μεθόδων της χρηματοοικονομικής, κυρίως στη χρηματοοικονομική των επιχειρήσεων και την ανάλυση κεφαλαιουχικών επενδύσεων, στις κεφαλαιουχικές αγορές και στις αγορές παραγώγων και στη διαχείριση ρίσκου, και στην ανάλυση επενδύσεων χαρτοφυλακίου και χρηματοοικονομικών αγιογράφων. Για το μεταπτυχιακό (M.Sc.) στη Χρηματοοικονομική απαιτείται συμπλήρωση τουλάχιστον 90 ECTS. Το πρόγραμμα αναλυτικά περιλαμβάνει τα μαθήματα, που παρουσιάζονται στον πιο κάτω πίνακα: Πρώτος Χρόνος ECTS Χειμερινό Εξάμηνο ΛΟΧ 515 Βασική Λογιστική* 2 ΛΟΧ 521 Χρηματοοικονομική Θεωρία 7 ΛΟΧ 522 Επενδύσεις 7 ΛΟΧ 525 Προαιρετικά Δικαιώματα και Προθεσμιακά Συμβόλαια 7 ΛΟΧ 526 Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Έρευνα Κεφαλαιαγορών 7 Εαρινό Εξάμηνο 18 ECTS από τον παρακάτω κατάλογο μαθημάτων**: ΛΟΧ 523 Προχωρημένες Ποσοτικές Μέθοδοι στη Διοίκηση 6 ΛΟΧ 528 Προχωρημένες Μέθοδοι Προϋπολογισμού Κεφαλαίου 6 ΛΟΧ 520 Οικονομικά της Επιχείρησης ή Μάθημα Εμβάθυνσης 6 Τουλάχιστον 12 ECTS από τον παρακάτω κατάλογο μαθημάτων: ΛΟΧ 524 Χρηματοοικονομικά Μοντέλα 6 ΛΟΧ 527 Θεωρία και Μεθοδολογία στη Χρηματ. και Λογιστική 6 ΛΟΧ 529 Εφαρμογές Νευρωνικών Δικτύων στη Διοίκηση 6 ΛΟΧ 530 Σεμινάριο για την Οικονομία, το Τραπεζικό Σύστημα και τις Χρηματαγορές της Κύπρου 6 ΛΟΧ 531 Διεθνής Χρηματοοικονομική Διοίκηση 6 ΛΟΧ 532 Χρηματοοικονομική Βελτιστοποίηση και Ανάλυση Αποφάσεων 6 ΛΟΧ 533 Χρηματοοικονομική Διοίκηση Τραπεζών 6 ΛΟΧ 534 Διαχείριση Χρηματοοικονομικών Κινδύνων 6 ΛΟΧ 535 Σεμινάριο στη Θεωρία Παραγώγων 6 ΛΟΧ 536 Αποτίμηση Επιχειρήσεων 6 ΛΟΧ 537 Θεωρητικά Θέματα Χρηματοοικονομικής 6 ΛΟΧ 538 Εφαρμοσμένα Θέματα Χρηματοοικονομικής 6 Άλλα μαθήματα κατ επιλογήν/εμβάθυνσης** Δεύτερος Χρόνος Χειμερινό Εξάμηνο Μάθημα κατ επιλογήν/εμβάθυνσης** 6 Διπλωματική Εργασία 24 Σημειώσεις: * Φοιτητές χωρίς προηγούμενες γνώσεις Λογιστικής υποχρεούνται να παρακολουθήσουν το Μάθημα ΛΟΧ 515 Βασική Λογιστική (2 ECTS). Το Μάθημα ΛΟΧ 541 Σειρά Σεμιναρίων (3 ECTS) βοηθάει στην προετοιμασία για την Διπλωματική Εργασία. ** Μπορεί να γίνει απαλλαγή από ένα μόνο μάθημα (ανάλογα με την προηγούμενη εμπειρία του φοιτητή). *** Άλλα κατ επιλογήν μαθήματα πρέπει να εγκριθούν από τον υπεύθυνο μεταπτυχιακών σπουδών. Μπορούν να οργανωθούν μαθήματα με τουλάχιστον πέντε φοιτητές, που θα έχουν κάνει προεγγραφή. Διπλωματική Μελέτη Στο πλαίσιο του προγράμματος μάστερ, οι φοιτητές καλούνται να εκπονήσουν διπλωματική μελέτη κατά το τρίτο εξάμηνο, η οποία αντιστοιχεί σε 24 ECTS. Ορισμένοι από τους κανόνες που διέπουν τη διπλωματική μελέτη, έχουν ως εξής: Ο Ακαδημαϊκός Σύμβουλος (Αdvisor) για καθοδήγηση της διπλωματικής μελέτης του φοιτητή επιλέγεται από τον φοιτητή και εγκρίνεται από το Συμβούλιο του Τμήματος πριν από το τέλος του πρώτου ακαδημαϊκού έτους, και το αργότερο μέχρι 15 Ιουνίου. Διμελής επιτροπή επιτηρεί και αξιολογεί τη διπλωματική μελέτη του φοιτητή. Ο πρόεδρος της διμελούς επιτροπής, κατά την υποστήριξη της διατριβής, δεν πρέπει να είναι ο ακαδημαϊκός σύμβουλος του φοιτητή. Μέλος της διμελούς επιτροπής μπορεί να είναι και ένας ακαδημαϊκός εκτός Τμήματος ή Πανεπιστημίου. Αναμένεται εκτεταμένη ερευνητική πρόταση για τη διπλωματική μελέτη (5-10 σελίδες), η οποία θα υποβάλλεται για έγκριση και υπογραφή από την διμελή επιτροπή, το αργότερο μέχρι 15 Σεπτεμβρίου. Η διπλωματική μελέτη αναμένεται να υποβληθεί μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου στον πρόεδρο της τριμελούς επιτροπής, ο οποίος καθορίζει την ημερομηνία παρουσίασής της ενώπιον της τριμελούς επιτροπής. Παράταση μπορεί να δοθεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις κατόπιν έγκρισης της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Σπουδών. Συντονιστές του Προγράμματος Σ. Μαρτζούκος Γ. Νησιώτης 241

242 ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ To διδακτορικό πρόγραμμα του Τμήματος προσφέρεται στη Χρηματοοικονομική. Φοιτητές που επιθυμούν να συνδυάσουν θέματα στη Χρηματοοικονομική με θέματα Λογιστικής πρέπει να επικοινωνήσουν με τους συντονιστές του διδακτορικού προγράμματος. Οι φοιτητές αναμένεται vα συμπληρώσουν μαθήματα τουλάχιστον 90 ECTS για απόκτηση διδακτορικού. Εισδοχή στην υποψηφιότητα για διδακτορικό δίπλωμα (doctoral candidacy) επιτρέπεται ύστερα από: Τη συμπλήρωση των μαθημάτων Τηv επιτυχή συμπλήρωση περιεκτικής εξέτασης (comprehensive exams) Τηv πρoετoιμασία ερευvητικής εργασίας. Αvαμέvεται ότι oι φoιτητές θα συμπληρώσoυv τα τρία πιo πάvω απαιτoύμεvα μέχρι τo τέλoς τoυ 5oυ 6ου εξαμήvoυ στo Παvεπιστήμιo Κύπρoυ. Τo διδακτoρικό δίπλωμα απονέμεται μετά την επιτυχή συμπλήρωση διδακτoρικής διατριβής, η oπoία πρέπει να περιέχει vέα και ουσιαστική συvεισφoρά στη βιβλιoγραφία τoυ ερευvητικoύ αvτικειμέvoυ, και τηv πρoφoρική υπoστήριξη της διατριβής εvώπιov πεvταμελoύς επιτρoπής καθηγητών. Ο ελάχιστος χρόνος ολοκλήρωσης ενός διδακτορικού είναι τρία έτη, και ο ελάχιστος χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση της διδακτορικής διατριβής είναι δύο έτη. Σύμβουλοι Διδακτορικών Φοιτητών Όταν ένας διδακτορικός φοιτητής γίνεται δεκτός στο διδακτορικό πρόγραμμα Χρηματοοικονομικής, η Επιτροπή Μεταπτυχιακών του Τμήματος και οι υπεύθυνοι του διδακτορικού προγράμματος φροντίζουν για την ομαλή ένταξη του νέου φοιτητή στις απαιτήσεις του προγράμματος σπουδών και στην προετοιμασία για τις περιεκτικές εξετάσεις. Οι παραπάνω ακαδημαϊκοί προετοιμάζουν για τον φοιτητή το πρόγραμμα μαθημάτων που οφείλει να παρακολουθήσει με βάση τις προηγούμενες γνώσεις του. Το πρόγραμμα αυτό δύναται να διαφέρει μεταξύ διδακτορικών φοιτητών, αν, παραδείγματος χάριν, τα προηγούμενα πτυχία τους είναι στη διοίκηση επιχειρήσεων ή στα οικονομικά ή στα μαθηματικά/στατιστική κ.λπ. Με την ολοκλήρωση αυτού του προγράμματος (ή του μεγαλύτερού του μέρους), ο διδακτορικός φοιτητής δύναται να παρακαθίσει στην περιεκτική εξέταση. Ύστερα από την επιτυχή ολοκλήρωσή της, ο φοιτητής θα επιλέξει ερευνητικό σύμβουλο για τη διδακτορική του διατριβή. Μαθήματα Τα πρώτα δύο εξάμηνα του διδακτορικού προγράμματος είναι όμοια με αυτά του προγράμματος μάστερ, όπως περιγράφονται πιο πάνω. Τα μαθήματα ΛΟΧ 521 (Χρηματοοικονομική Θεωρία), ΛΟΧ 522 (Επενδύσεις), ΛΟΧ 525 (Προαιρετικά Δικαιώματα και Προθεσμιακά Συμβόλαια), ΛΟΧ 526 (Ανάλυση και Έρευνα Χρηματαγορών) είναι υποχρεωτικά (28 ECTS). Ο διδακτορικός φοιτητής επιλέγει, επίσης, 38 ECTS από τα άλλα μαθήματα του προγράμματος μάστερ (του τμήματος Διοίκησης, αλλά κατόπιν έγκρισης και του τμήματος Οικονομικών, Μαθηματικών και Στατιστικής κ.λπ.), ανάλογα με τα ενδιαφέροντά του και τις ερευνητικές επιδιώξεις του. Αναμένεται όπως όλοι οι φοιτητές αποκτήσουν, κατά τη διάρκεια του πρώτου και δευτέρου έτους, γνώσεις (24 ECTS) σε μαθηματικές ικανότητες στη δημιουργία μοντέλων, αριστοποίηση και μαθηματικό προγραμματισμό, θεωρία πιθανοτήτων και στατιστική (ένα μεταπτυχιακό ή δύο προπτυχιακά), στοχαστικές ανελίξεις, και στην οικονομετρία (δύο μαθήματα οικονομετρικής θεωρίας). Αναμένεται, επίσης, ότι οι φοιτητές θα έχουν επαρκή γνώση στη χρήση προγραμματισμού (π.χ. C/C++, SAS). Κάτoχoι διπλώματoς μάστερ σε κλάδo σχετικό με τηv ειδικότητα τoυ διδακτoρικoύ μπoρoύv vα απαλλαγoύv από μαθήματα ύστερα από σχετική εισήγηση τoυ Συμβoυλίoυ τoυ Τμήματoς. Αναμένεται από όλους τους διδακτορικούς φοιτητές, ανάλογα με τις προηγούμενες μεταπτυχιακές σπουδές τους, το ελάχιστο ECTS μαθημάτων στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Ερευνητική Μελέτη Κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο ή το πολύ τριών εξαμήνων τωv σπoυδώv τoυς, oι φoιτητές αvαμέvεται vα ετoιμάσoυv ερευvητική εργασία υπό τηv επίβλεψη συμβoύλoυ καθηγητή. Ο σύμβoυλoς καθηγητής oρίζεται από τo Τμήμα σύμφωvα με τα κoιvά ερευvητικά εvδιαφέρovτα καθηγητή και φoιτητή. Τo απoτέλεσμα της έρευvας θα είvαι γραπτή εργασία, πoυ θα περιγράφει τα απoτελέσματα της πρωτότυπης δoυλειάς και τηv ουσιώδη συvεισφoρά τoυ φoιτητή σ αυτήν. Η εργασία θα πρέπει vα συμπληρωθεί από τoν φoιτητή με τo τέλoς τoυ 3oυ εξαμήvoυ σπoυδώv και θα πρέπει vα υπoβληθεί για έγκριση σε τριμελή επιτροπή ακαδημαϊκώv. Πρόεδρoς της Επιτρoπής είvαι o σύμβoυλoς καθηγητής με τov oπoίo εκπονήθηκε η εργασία. Τα άλλα δύo μέλη της επιτρoπής επιλέγονται από τov πρόεδρo τoυ Τμήματoς σε συνεννόηση με τoν σύμβoυλo καθηγητή. Η εργασία δυνατόν να γίνει στο πλαίσιο υπάρχοντος μαθήματος ή ανεξάρτητης ερευνητικής μελέτης. Από την απαίτηση αυτή δυνατόν να απαλλαγεί φοιτητής που έχει εκπονήσει διατριβή μάστερ. Περιεκτική Εξέταση Η περιεκτική εξέταση αποσκοπεί στη διάγνωση των γνώσεων του φοιτητή σε βασικές έννοιες στov κλάδο σπουδών τoυ και σε παρεμφερείς τομείς, όπως διαφαίνονται από την πρόσφατη ερευνητική βιβλιογραφία και από την ικανότητά του να διαπλάθει γνωστές έννοιες σε νέες μορφές γνώσης. 242

243 w w w. u c y. a c. c y / a f n Η εξέταση στην οποία παρακάθονται οι φοιτητές (το αργότερο κατά το 5o 6ο εξάμηνο του προγράμματος), πρέπει να καλύπτει τον κλάδο σπουδών και μεθοδολογία. Με βάση τη διεθνή εμπειρία, το Τμήμα έχει ορίσει όπως αυτά καλύπτονται από τρίωρες εξετάσεις στο καθένα από τα παρακάτω θέματα: Χρηματοοικονομική Θεωρία και Επενδύσεις Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Έρευνα Κεφαλαιαγορών Προαιρετικά Δικαιώματα και Προθεσμιακά Συμβόλαια Οικονομετρία Οι γραπτές εξετάσεις καθορίζονται από επιτροπή ακαδημαϊκών, που ορίζεται από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων, και εγκρίνεται από το Συμβούλιο Τμήματος. Η κάθε εξέταση βαθμολογείται από δύο καθηγητές. Δεν δύναται καθηγητής να συμμετάσχει στην εξέταση/ βαθμολογία σε πέραν των δύο θεμάτων για κάθε φοιτητή. Θεωρείται ότι ο φοιτητής έχει ολοκληρώσει με επιτυχία τις περιεκτικές εξετάσεις, αν επιτύχει σε όλα τα θέματα. Αν αποτύχει σε πέραν του ενός θέματα, οφείλει να παρακαθίσει και πάλι σε όλα τα θέματα. Οι διδακτορικοί φοιτητές δύνανται να παρακαθίσουν στις περιεκτικές εξετάσεις το πολύ δύο φορές. Αν ένας φοιτητής αποτύχει μόνο σε ένα θέμα, δύναται να το παρακαθίσει άλλη μία φορά. Ο φοιτητής βαθμολογείται με Επιτυχία ή Αποτυχία, με βάση την εισήγηση της επιτροπής ακαδημαϊκών. Φοιτητές oι οποίοι λόγω της επίδοσής τους στην περιεκτική εξέταση απoτυγχάvoυv vα επιδείξουν ικανότητα για επιτυχή διδακτορική έρευvα, δυvατόν vα διεκδικήσουν δίπλωμα επιπέδου μάστερ (ΜΑ) ύστερα από εισήγηση τoυ Τμήματoς. Υποψηφιότητα για Διδακτορικό και Απαιτήσεις για Διατριβή Μετά την επίσημη εισαγωγή τoυς ως υπoψηφίων στo διδακτoρικό πρόγραμμα, oι φoιτητές αvαμέvεται vα ασχoληθούν εξ ολοκλήρου με έρευvα πάvω σε έvα κατάλληλο θέμα διατριβής, τo oπoίo διατυπώvεται ως Ερευνητική Πρόταση από τoν φoιτητή, κατόπιv συvεvvόησης με τoν σύμβoυλo έρευvας. Συvήθως, η Ερευvητική Πρόταση απoτελεί τη βάση για τη διδακτoρική διατριβή. (Φoιτητές oι oπoίoι θέλoυv vα αλλάξoυv τoν σύμβoυλo έρευvας, πρέπει vα κάvoυv αίτηση στην Επιτροπή Μεταπτυχιακώv Πρoγραμμάτωv). Συνήθως, oι φoιτητές παραμέvoυv υπoψήφιoι για διδακτoρικό για περίoδo τουλάχιστον δύo επιπλέον ετώv. Κατά την αρχή αυτής της χρovικής περιόδoυ, πρέπει vα συμπληρώσoυv και vα υπερασπίσoυv τηv Ερευvητική Πρόταση και, στο τέλος, τη διδακτορική διατριβή τους ενώπιον εγκεκριμένης επιτροπής ακαδημαϊκών. Ερευvητική Πρόταση Διατριβής Η υπεράσπιση της ερευνητικής πρότασης διατριβής γίνεται ενώπιον τριμελούς επιτροπής ακαδημαϊκών. Τηv επιτρoπή διoρίζει o πρόεδρoς τoυ Τμήματoς ύστερα από συvεvvόηση με τoν σύμβoυλo έρευvας, και σ' αυτήv πρoεδρεύει o σύμβoυλoς έρευvας. Η ερευvητική πρόταση διατριβής πρέπει vα δίvει έvαν oλoκληρωμέvo και λεπτoμερή oρισμό τoυ πρoβλήματoς πoυ διερευνάται, μια περιεκτική περίληψη της σχετικής βιβλιογραφίας και των μέχρι στιγμής μη απαvτηθέvτωv ερευvητικώv ερωτημάτωv, τη σχέση της πρoτειvόμεvης εργασίας με τηv υφιστάμεvη βιβλιoγραφία και την αναμενόμενη νέα συνεισφορά του φοιτητή. Πρέπει, επίσης, vα παρoυσιάζovται κάπoιες εvδείξεις ότι τo πρoτειvόμεvo ερευvητικό έργo είvαι εφικτό και μπoρεί vα συμπληρωθεί σε εύλoγo χρovικό διάστημα. Αυτές oι εvδείξεις παρέχovται με τη μερική περάτωση της πρoτειvόμεvης έρευvας και τηv εκπλήρωση κάπoιωv μεσoπρόθεσμωv στόχωv. Διδακτoρική Διατριβή Η διδακτoρική διατριβή πρέπει vα είvαι πρωτότυπο ερευvητικό έργo, τo oπoίo θα απoτελέσει σημαvτική συνεισφoρά στηv επιστημovική βιβλιoγραφία. Η υπεράσπιση της διατριβής πρέπει vα γίvει ενώπιον πενταμελούς επιτροπής ακαδημαϊκώv, τηv oπoία διoρίζει η Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών, κατόπιv συvεvvόησης με τoν σύμβoυλo έρευvας. Τρία μέλη της επιτρoπής πρoέρχovται απαραίτητα από καθηγητές τoυ Τμήματoς, περιλαμβαvoμέvoυ τoυ συμβoύλoυ έρευvας. Δύo μέλη της επιτρoπής δυvατόν vα πρoέρχovται από άλλα τμήματα τoυ Παvεπιστημίoυ, ενώ έvα από τα δύo αυτά μέλη μπoρεί vα πρoέρχεται από άλλo παvεπιστήμιo. Υποχρεώσεις Διδακτορικών Υποψηφίων Την περίοδο κατά την οποία παρακάθεται στις περιεκτικές εξετάσεις, ο φοιτητής εγγράφεται στο ΛΟΧ 890 (15 ECTS). Κατά τη διάρκεια εκπόνησης της διδακτορικής διατριβής, ο διδακτορικός υποψήφιος οφείλει να συμπληρώσει τoυλάχιστov 120 ECTS σε τέσσερα ερευνητικά στάδια: ΛΟΧ 895, ΛΟΧ 896, ΛΟΧ 897, ΛΟΧ 898 (όλα από 30 ECTS). Υπάρχουν και τα ερευνητικά στάδια ΛΟΧ 881, ΛΟΧ 882, ΛΟΧ 883, ΛΟΧ 884, ΛΟΧ 885, ΛΟΧ 886, ΛΟΧ 887, ΛΟΧ 888 (όλα από 15 ECTS) για την περίπτωση που φοιτητής επιλέξει να εγγραφεί σε μαθήματα (πέραν των υποχρεωτικών) κατά τη διάρκεια της διατριβής του, ή στο ΛΟΧ 890 (περιεκτικές εξετάσεις) ταυτόχρονα με την πρώτη εγγραφή σε ερευνητικό στάδιο. Σε περίπτωση που ύστερα από την ολοκλήρωση ερευνητικών σταδίων 120 ECTS δεν έχει ολοκληρωθεί η διδακτορική διατριβή, ο φοιτητής εγγράφεται σε συγγραφικά στάδια των 30 ECTS (ΛΟΧ 791, ΛΟΧ 792, ΛΟΧ 793, ΛΟΧ 794) ή 15 ECTS (ΛΟΧ 781, ΛΟΧ 782, ΛΟΧ 783, ΛΟΧ 784, ΛΟΧ 785, ΛΟΧ 786, ΛΟΧ 787, ΛΟΧ 788) έκαστο. 243

244 ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα Σπουδών Πρώτος Χρόνος ECTS Χειμερινό Εξάμηνο Όπως πρόγραμμα σπουδών για το Μάστερ 30 Εαρινό Εξάμηνο Όπως πρόγραμμα σπουδών για το Μάστερ 30 Δεύτερος Χρόνος Χειμερινό Εξάμηνο Μαθήματα Εμβάθυνσης/ Επιλογής και Μεθοδολογίας του Τμήματος (οικονομετρία, μαθηματικά κ.λπ.) 30 Εαρινό Εξάμηνο ΛΟΧ 890 Περιεκτικές Εξετάσεις 15 ΛΟΧ 881 Ερευνητικό Στάδιο 15 Τρίτος Χρόνος Χειμερινό Εξάμηνο ΛΟΧ 882 Ερευνητικό Στάδιο 15 ΛΟΧ 883 Ερευνητικό Στάδιο 15 Εαρινό Εξάμηνο ΛΟΧ 884 Ερευνητικό Στάδιο 15 ΛΟΧ 885 Ερευνητικό Στάδιο 15 Τέταρτος Χρόνος Χειμερινό Εξάμηνο ΛΟΧ 886 Ερευνητικό Στάδιο 15 ΛΟΧ 887 Ερευνητικό Στάδιο 15 Εαρινό Εξάμηνο ΛΟΧ 888 Ερευνητικό Στάδιο 15 ΛΟΧ 781 Συγγραφικό Στάδιο 15 Υπεύθυνοι Διδακτορικών Προγράμματων Ανδρέας Χαρίτου Λένος Τριγιώργης. Περιγραφές Μαθημάτων Χρηματοοικονομικής ΛΟΧ 515 Βασική Λογιστική (2 ECTS) Ο βασικός σκοπός του μαθήματος είναι να υποβοηθήσει στην κατανόηση της χρήσης της λογιστικής στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Το μάθημα εξετάζει θέματα, που αφορούν στον λογιστικό κύκλο της επιχείρησης, ετοιμασία και παρουσίαση των τριών βασικών χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Βαθμολογείται με Επιτυχία/Αποτυχία. ΛΟΧ 516 Χρήση Λογισμικού στη Χρηματοοικονομική (3 ECTS) Γίνεται εισαγωγή στη χρήση βάσεων δεδομένων και πακέτων λογισμικού, υποβοηθητικών στη χρήση τους από τον χρηματοοικονομικό υπεύθυνο εταιρείας/οργανισμού για ανάλυση δεδομένων και βέλτιστη λήψη αποφάσεων - απευθύνεται σε νέους φοιτητές του μάστερ Χρηματοοικονομικής. Καλύπτονται βάσεις δεδομένων (όπως Compustat/GlobalVantage, Datastream, CRSP, IDES), και λογισμικό (όπως το Matlab, SAS). Βαθμολογείται με Επιτυχία/ Αποτυχία. ΛΟΧ 520 Οικονομικά της Επιχείρησης (6 ECTS) Το μάθημα καλύπτει ευρύτητα θεμάτων για κατανόηση του ευρύτερου οικονομικού περιβάλλοντος της επιχείρησης από την άποψη των νεοκλασικών οικονομικών, της θεωρίας της επιχείρησης και της βιομηχανικής οργάνωσης. Καλύπτονται η θεωρία χρησιμότητας (utility theory), καμπύλες αδιαφορίας, αποτελέσματα υποκατάστασης και εισοδήματος, συναρτήσεις και ελαστικότητα ζήτησης, συναρτήσεις παραγωγής και κόστους, γενική ισορροπία και αποτελεσματικότητα, βασικές αρχές βιομηχανικής οργάνωσης και μορφές ανταγωνισμού, θεωρία αγορών (auction theory) και θεωρία παιγνίων. ΛΟΧ 521 Χρηματοοικονομική Θεωρία (7 ECTS) Το μάθημα παρουσιάζει αναλυτικά τη θεωρία χρηματοοικονομικών αποφάσεων και πολιτικής της επιχείρησης. Καλύπτονται οι μέθοδοι προϋπολογισμού κεφαλαίου, θεωρία και μελέτη χρησιμότητας (utility) και κινδύνου, θεωρία χαρτοφυλακίου και διασποράς κινδύνου, μελέτη και κριτική παραδοσιακών και εναλλακτικών μοντέλων αποτίμησης κεφαλαιουχικών αγαθών, εισαγωγή στην ανάλυση και αποτίμηση χρηματοοικονομικών δικαιωμάτων και επιπτώσεις για την πολιτική της επιχείρησης, θεωρία αποτελεσματικών αγορών, πολιτική χρηματοδότησης και δανεισμού, μερισματική πολιτική, εξαγορές και συγχωνεύσεις επιχειρήσεων. ΛΟΧ 522 Επενδύσεις (7 ECTS) Το μάθημα καλύπτει τις βασικές αρχές αποτίμησης χρηματοοικονομικών αξιογράφων και ανάλυσης επενδύσεων. Στόχος είναι η αποτίμηση και ανάλυση των διαφόρων αξιογράφων (ομολόγων, μετοχών, προαιρετικών δικαιωμάτων και προθεσμιακών συμβολαίων) και η εξεύρεση αυτών που είναι υποτιμημένα. Τονίζεται ο ρόλος της διαχείρισης χαρτοφυλακίων και η επένδυση σε αυτά από την άποψη ρίσκου-απόδοσης, ώστε να σχεδιαστεί χαρτοφυλάκιο κατάλληλο για τις ανάγκες του επενδυτή. Το μάθημα καλύπτει τη θεωρία των επενδύσεων, καθώς και γνώσεις πρακτικού ενδιαφέροντος για επενδυτές και συμβούλους επενδύσεων. ΛΟΧ 523 Προχωρημένες Ποσοτικές Μέθοδοι στη Διοίκηση (6 ECTS) Το μάθημα παρουσιάζει στατιστικές μεθοδολογίες χρήσιμες στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, όπως γραμμική παλινδρόμηση, λογιστική παλινδρόμηση, διαχωριστική ανάλυση, παραγοντική ανάλυση και μοντέλα διαρθρωτικών εξισώσεων. Πέραν της θεωρητικής ανάλυσης, οι φοιτητές εξασκούνται με πρακτικές εφαρμογές σε θέματα διοίκησης επιχειρήσεων (Χρηματοοικονομικής, Λογιστικής, Διοικητικής Επιστήμης κ.λπ.) και κάνουν χρήση λογισμικού, όπως SAS και SPSS. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος, οι φοιτητές εφαρμόζουν τις γνώσεις τους με την περάτωση εργασίας με πραγματικά δεδομένα. ΛΟΧ 524 Χρηματοοικονομικά Μοντέλα (6 ECTS) Το μάθημα καλύπτει χρηματοοικονομικά μοντέλα αποφυγής ή διαχείρισης χρηματοοικονομικών κινδύνων, διαχειρίσεις χαρτοφυλακίου, αποτίμησης προαιρετικών δικαιωμάτων, swaps, ομολόγων και αξιών με κάλυψη στεγαστικών δανείων (mortgage-backed securities). Δίνεται έμφαση στη χρήση στατιστικής, βελτιστοποίησης και προσομοίωσης για την επίλυση χρηματοοικονομικών προβλημάτων, και σε εφαρμογές ηλεκτρονικών υπολογιστών με γλώσσες μοντελοποίησης υψηλού επιπέδου (όπως GAMS) και spreadsheets. 244

245 w w w. u c y. a c. c y / a f n ΛΟΧ 525 Προαιρετικά Δικαιώματα και Προθεσμιακά Συμβόλαια (7 ECTS) Το μάθημα μελετά την αποτίμηση και χρήση χρηματοοικονομικών προαιρετικών δικαιωμάτων εξαρτωμένων από την αξία μετοχών, ξένου συναλλάγματος, δεικτών του χρηματιστηρίου και ομολόγων, προαιρετικών συμβολαίων και πραγματικών (επενδυτικών) δικαιωμάτων. Πρώτα, αναπτύσσεται η μεθοδολογία no-arbitrage και η χρήση της στην αποτίμηση προθεσμιακών συμβολαίων (futures) και στη δημιουργία διωνυμικών δένδρων και του μοντέλου των Black-Scholes. Ύστερα, παρουσιάζονται επεκτάσεις του θεωρητικού μοντέλου για μερίσματα και πρώιμη εξάσκηση, και εφαρμογές: (1) σε αποτίμηση δικαιωμάτων σε δείκτες μετοχών, συνάλλαγμα και μελλοντικά συμβόλαια (2) διαχείριση κινδύνου (3) αποτίμηση δικαιωμάτων ενσωματωμένων σε εταιρικά χρεώγραφα (π.χ. η μετοχή ως δικαίωμα στα κεφάλαια της εταιρείας, ανακλητά ομόλογα κ.λπ.) (4) εισαγωγή στην αποτίμηση δικαιωμάτων εξαρτωμένων από αβεβαιότητα επιτοκίων και (5) πραγματικών επενδυτικών δικαιωμάτων. ΛΟΧ 526 Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Έρευνα Κεφαλαιαγορών (7 ECTS) Βασικός σκοπός του μαθήματος είναι η ανάλυση σύγχρονων χρηματοοικονομικών θεμάτων τόσο από τις διεθνείς όσο και από την κυπριακή κεφαλαιαγορά για ορθολογιστική λήψη αποφάσεων από τους βασικούς χρήστες, όπως αναλυτές, επενδυτές, τραπεζίτες. Έμφαση στο μάθημα αυτό δίδεται στην εμπειρική εφαρμογή θεμάτων, που αφορούν ανάλυση κεφαλαιαγορών, όπως: εταιρική στρατηγική ανάλυση και ποιότητα χρηματοοικονομικών πληροφοριών, δανειοληπτική ικανότητα και πρόβλεψη χρεοκοπίας, εταιρική διακυβέρνηση cross listing σε διεθνείς αγορές, αποτίμηση επιχειρήσεων και χρηματοοικονομική ανάλυση, εταιρικές αποφάσεις μερισματικής πολιτικής και δανεισμού, συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων, παραποίηση κερδών, θεμελιώδης ανάλυση, εμπειρικά θέματα αξιοπιστίας κεφαλαιαγορών, πρόβλεψη κερδοφορίας, διεθνής χρηματοοικονομική ανάλυση. ΛΟΧ 527 Θεωρία και Μεθοδολογία στη Χρηματοοικονομική και Λογιστική (6 ECTS) Το μάθημα καλύπτει σύγχρονες μεθοδολογίες εμπειρικής έρευνας στη Χρηματοοικονομική και τη Λογιστική. Με τη μελέτη και ανάλυση της σύγχρονης ακαδημαϊκής έρευνας, γίνεται εμβάθυνση στην επίδραση των χρηματοοικονομικών και άλλων πληροφοριών στην αξιολόγηση μετοχών. Επιπλέον, μελετάται ο ρόλος των χρηματοοικονομικών αναλυτών στις αγορές μετοχών, η σχέση μεταξύ λογιστικών μεθόδων και αγορών και η καταμέτρηση του κινδύνου. ΛΟΧ 528 Προχωρημένες Μέθοδοι Προϋπολογισμού Κεφαλαίου (6 ECTS) Αφού καλύψει τις παραδοσιακές μεθόδους προϋπολογισμού κεφαλαίου και τα μειονεκτήματά τους, το μάθημα επικεντρώνεται στην αξιολόγηση επενδυτικών αποφάσεων, που εμπεριέχουν διάφορες μορφές ευελιξίας για προσαρμογές του οργανισμού κάτω από συνθήκες αβεβαιότητας και αλλαγής. Τονίζεται η χρησιμότητα της μεθοδολογίας real options τόσο σε επιχειρησιακές όσο και σε στρατηγικές αποφάσεις. Γίνεται εισαγωγή στις στοχαστικές διαδικασίες και στη μεθοδολογία αποτίμησης των πραγματικών προαιρετικών δικαιωμάτων και χρήση μεθόδων προσομοίωσης και δυναμικού προγραμματισμού. Γίνεται, επίσης, εκτενής χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και λογισμικού για πρακτικές εφαρμογές. ΛΟΧ 529 Εφαρμογές Νευρωνικών Δικτύων στη Διοίκηση (6 ECTS) Το μάθημα αυτό παρέχει ευρεία κάλυψη Τεχνητών Νευρωνικών Δικτύων (ΑΝΝ). Στα συγκεκριμένα θέματα που καλύπτονται, περιλαμβάνονται: Εισαγωγή στα Τεχνητά Νευρωνικά Δίκτυα, Αλγόριθμοι μάθησης backpropagation και RBF, Νευρωνικά Δίκτυα με κατανομές πιθανοτήτων, Αλγόριθμοι μάθησης LVQ και SOFM κατά Kohonen και επίλυση προβλημάτων μεγάλης κλίμακας, με χρήση ειδικών ηλεκτρονικών υπολογιστών (vector analysis).δίνονται εφαρμογές στη Χρηματοοικονομική, Λογιστική και άλλους τομείς της Διοίκησης. Οι φοιτητές εφαρμόζουν τη θεωρία σε συγκεκριμένο project στη Χρηματοοικονομική ή Λογιστική. ΛΟΧ 530 Σεμινάριο για την Οικονομία, το Τραπεζικό Σύστημα και τις Χρηματαγορές της Κύπρου (6 ECTS) Το σεμινάριο στοχεύει στην ανάλυση ενός ευρέος φάσματος οικονομικών και χρηματοοικονομικών θεμάτων σε σχέση με την κυπριακή οικονομία, το τραπεζικό σύστημα και τις χρηματαγορές στην Κύπρο. Τα θέματα του σεμιναρίου εξετάζονται από τη χρηματοοικονομική σκοπιά και υπό το φως δύο υπό εξέλιξη ιστορικών γεγονότων: της παγκοσμιοποίησης των οικονομιών και των διεθνών αγορών από τη μία, και της ενταξιακής πορείας της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την άλλη, εξελίξεις που προδιαγράφουν τις προοπτικές για προσαρμογή και τις προκλήσεις για την κυπριακή οικονομία και τον χρηματοοικονομικό της τομέα. ΛΟΧ 532 Χρηματοοικονομική Βελτιστοποίηση και Ανάλυση Αποφάσεων (6 ECTS) Το μάθημα καλύπτει κύρια θέματα μαθηματικού προγραμματισμού και χρηματοοικονομικής βελτιστοποίησης και τη θεωρία λήψης αποφάσεων (Decision Theory), που αποτελούν βασικά ερευνητικά εργαλεία της χρηματοοικονομικής και των οικονομικών επιστημών. Θέματα που καλύπτονται περιλαμβάνουν γραμμικό προγραμματισμό (duality), μη γραμμικό προγραμματισμό χωρίς και με περιορισμούς, στοχαστικό προγραμματισμό και στοχαστικές ανελίξεις και εφαρμογές τους στη Χρηματοοικονομική. Επίσης, καλύπτεται η θεωρία και εφαρμογές λήψης αποφάσεων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην επίλυση προβλημάτων με χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. ΛΟΧ 533 Χρηματοοικονομική Διοίκηση Τραπεζών (6 ECTS) Το συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον - αυξημένος ανταγωνισμός, φιλελευθεροποίηση, διεθνοποίηση των αγορών, καινούργια χρηματοοικονομικά αξιόγραφα - απαιτεί από τις τράπεζες να αναθεωρήσουν τη χρηματοοικονομική τους διαχείριση. Το μάθημα παρουσιάζει τις χρηματοοικονομικές έννοιες, στρατηγικές και τεχνικές που βοηθούν τις τράπεζες να επιτύχουν σ αυτό το χρηματοοικονομικό περιβάλλον. Ύστερα από την εξέταση του υφιστάμενου τραπεζικού περιβάλλοντος, τραπεζικής δομής, προβλημάτων, και συνθηκών, το μάθημα επικεντρώνεται στην επιμέτρηση και διαχείριση διαφόρων ειδών κινδύνου, που αντιμετωπίζουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως ο επιτοκιακός, πιστωτικός και συναλλαγματικός κίνδυνος. Το μάθημα μελετά, επίσης, την επιμέτρηση και αξιολόγηση της απόδοσης τραπεζών, τα βασικά αξιόγραφα και τεχνικές, τη διαχείριση τραπεζικών στοιχείων ενεργητικού/παθητικού, τις νέες χρηματοοικονομικές στρατηγικές και τις ολοκληρωμένες αποφάσεις τραπεζικής διοίκησης. ΛΟΧ 534 Διαχείριση Χρηματοοικονομικών Κινδύνων (6 ECTS) Ο στόχος του μαθήματος είναι να δείξει τη χρήση της χρηματοοικονομικής θεωρίας και εφαρμοσμένης στατιστικής στη μέτρηση και διαχείριση κινδύνων στους οποίους υπόκεινται οι πολυεθνικές επιχειρήσεις και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί. Θα καλυφθούν: Βασιλεία Ι & ΙΙ, value-at-risk, μέτρα ρίσκων (coherent). Προσομοίωση κατανομών Profit & Loss με Γκαουσιανές παραδοχές για χαρτοφυλάκια μετοχών και ομολόγων, επάρκεια κεφαλαίου. 245

246 ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Παράγοντες ρίσκου χρηματοοικονομικών αγορών και μεταβλητή διακύμανση, διαδικασίες EWMA και GARCH. Χρηαματοοικονομικοί κίνδυνοι (extreme) με μη Γκαουσιανές παραδοχές, μοντέλα extreme value. Ρίσκα χρεοκοπίας και συστήματα αξιολόγησης (rating). Πιθανότητα χρεοκοπίας, ρυθμοί επανάκτησης, επάρκεια κεφαλαίου για κινδύνους χρεοκοπίας. Μεθοδολογίες Credit Metrics (JP Morgan), αναμενόμενος χρόνος χρεοκοπίας - KMV (Moody s), αναλογιστική μέθοδος (Credit Suisse First Boston). Επιχειρησιακοί κίνδυνοι, μέτρηση με Loss distribution, επάρκεια κεφαλαίου. Διοίκηση χρηματοοικονομικών κινδύνων, κεφάλαιο για μη-αναμενόμενες απώλειες, μεταφορά ρίσκων και hedging. ΛΟΧ 535 Σεμινάριο στη Θεωρία Παραγώγων (6 ECTS) Το μάθημα καλύπτει προχωρημένα θέματα χρηματοοικονομικής θεωρίας, με έμφαση σε σύγχρονες θεωρίες αποτίμησης προαιρετικών δικαιωμάτων, χρηματοοικονομική συνεχούς χρόνου, εναλλακτικά υποδείγματα για στοχαστικές διαδικασίες (γεωμετρική κίνηση Brown, διαδικασίες Poisson, στοχαστική διακύμανση, στοχαστικά επιτόκια), αριθμητικές μεθοδολογίες για πολυδιάστατα προβλήματα, προβλήματα με εναλλακτικές στοχαστικές διαδικασίες και προβλήματα με path-dependencies, θέματα αποτίμησης προαιρετικών δικαιωμάτων με συναλλαγματικό κίνδυνο, συμβόλαια εγγυημένου κεφαλαίου με ενσωματωμένα προαιρετικά δικαιώματα, option replication χωρίς και με κόστος συναλλαγών. ΛΟΧ 536 Αποτίμηση Επιχειρήσεων (6 ECTS) Ο βασικός σκοπός του μαθήματος είναι να θέσει γερά θεμέλια γύρω από τις διάφορες προσεγγίσεις και μεθόδους αποτίμησης επιχειρήσεων. Θα καλυφθούν: Η προσέγγιση εισοδήματος (Income Approach). Η προσέγγιση αγοράς (Market Approach). Η προσέγγιση κεφαλαιουχικών αγαθών (Asset-Based Approach). Η προσέγγιση πραγματικών προαιρετικών δικαιωμάτων (Real options Approach). Η έρευνα δεδομένων επιχειρήσεως και κλάδου δραστηριότητας. Η ανάλυση χρηματοοικονομικών δηλώσεων (Financial Statement Analysis), και η ανάλυση χρηματοοικονομικών δεικτών (Ratio Analysis). Οι υπερτιμήσεις ελέγχου και απόκτησης (Control & Acquisition Premium), προεξοφλήσεις έλλειψης ελέγχου (Lack of Control Discounts), προεξοφλήσεις μη-ρευστότητας και έλλειψης αγοράς (Liquidity & Lack of Marketability Discounts). Αποτίμηση συνεταιρισμών και εταιρειών περιορισμένης ευθύνης. Αποτίμηση άυλων αγαθών (Intangible Assets). ΛΟΧ 537 Θεωρητικά Θέματα Χρηματοοικονομικής (6 ECTS) Το μάθημα καλύπτει προχωρημένα θέματα χρηματοοικονομικής θεωρίας. Το αντικείμενο του μαθήματος δύναται να διαφέρει ανάλογα με τον διδάσκοντα καθηγητή. ΛΟΧ 538 Εφαρμοσμένα Θέματα Χρηματοοικονομικής (6 ECTS) Το μάθημα καλύπτει ειδικά και εφαρμοσμένα θέματα χρηματοοικονομικής. Το αντικείμενο του μαθήματος δύναται να διαφέρει ανάλογα με τον διδάσκοντα καθηγητή. ΛΟΧ Σειρά Σεμιναρίων (3 ECTS) Το μάθημα εισάγει διδακτορικούς (ή και προχωρημένους φοιτητές επιπέδου μάστερ) σε σύγχρονα ερευνητικά θέματα, με την παρακολούθηση και ενεργό συμμετοχή σε παρουσιάσεις από πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες και παρουσίαση κριτικής ανάλυσης επιλεγμένων εργασιών. Βαθμολογούνται με Επιτυχία/Αποτυχία. Διατμηματικά Προγράμματα Σπουδών ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, MBA ΜΒΑ Μερικής Φοίτησης (Part-Time MBA) Η διάρκεια του Επαγγελματικού MBA (Μaster in Business Administration) είναι δύο έτη. Το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί, για να ικανοποιήσει τις ανάγκες επαγγελματιών με πλήρη απασχόληση. Στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία ηγετικών στελεχών, τα οποία να είναι ικανά να δράσουν ως καταλύτες αλλαγής, εμφυτεύοντας νέες ιδέες στους οργανισμούς που διευθύνουν και στην ευρύτερη κοινωνία. Για την ολοκλήρωση του προγράμματος απαιτείται η συμπλήρωση τουλάχιστον 90 ECTS. Τις πρώτες επτά περιόδους, οι φοιτητές συμπληρώνουν 53 ECTS από υποχρεωτικά μαθήματα, τα οποία αποτελούν εισαγωγή στις βασικές αρχές της Διοίκησης Επιχειρήσεων. Οι φοιτητές μπορούν να προσαρμόσουν το πρόγραμμα ανάλογα με τις επαγγελματικές τους ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους, επιλέγοντας μαθήματα που αντιστοιχούν σε 16 ECTS από κατάλογο μαθημάτων, ο οποίος καλύπτει όλους τους κλάδους της Διοίκησης Επιχειρήσεων. Τέλος, η Εφαρμοσμένη Επιχειρηματική Μελέτη (21 ECTS) επικεντρώνεται σε μια πραγματική περίπτωση εργασίας (σε ιδιωτικό ή κυβερνητικό οργανισμό), φέρνοντας έτσι σε επαφή τους φοιτητές με τους συμμετέχοντες οργανισμούς. Δομή Προγράμματος ΜΒΑ (μερικής φοίτησης) Προπαρασκευαστική Περίοδος ΕCTS Σεπτέμβριος ΜΒΑ 502 Εισαγωγή στη Λογιστική 1 ΜΒΑ 503 Μαθηματικά και Στατιστική για Διοίκηση Επιχειρήσεων 1 Πρώτο Δίμηνο Σεπτέμβριος-Οκτώβριος ΜΒΑ 531 Οικονομικά για Διοίκηση Επιχειρήσεων 3.5 ΜΒΑ 561 Ηγεσία και Διοίκηση Επιχειρήσεων 4 Δεύτερο Δίμηνο Νοέμβριος-Δεκέμβριος ΜΒΑ 511 Χρηματοοικονομική Λογιστική για Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων 4 ΜΒΑ 544 Στατιστική για Διοίκηση Επιχειρήσεων 3.5 Τρίτο Δίμηνο Ιανουάριος-Φεβρουάριος ΜΒΑ 521 Χρηματοοικονομική Διοίκηση Επιχειρήσεων 4 ΜΒΑ 542 Επιχειρησιακή Διοίκηση 3.5 Τέταρτο Δίμηνο Μάρτιος-Απρίλιος ΜΒΑ 541 Μέθοδοι για Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων 3.5 ΜΒΑ 551 Διοίκηση Μάρκετινγκ 4 246

247 w w w. u c y. a c. c y / a f n Πέμπτο Δίμηνο Μάιος-Ιούνιος ΜΒΑ 522 Χρηματαγορές και Επενδύσεις 4 ΜΒΑ 543 Διοίκηση Πληροφοριακών Συστημάτων 2 Έκτο Δίμηνο Σεπτέμβριος-Οκτώβριος ΜΒΑ 512 Διοικητική Λογιστική 3.5 ΜΒΑ 564 Στρατηγική Διοίκηση 3.5 Έβδομο Δίμηνο Νοέμβριος-Δεκέμβριος ΜΒΑ 562 Κοινωνική Επιχειρηματική Υπευθυνότητα και Ηθική2 ΜΒΑ 566 Ηγεσία 4 Όγδοο Δίμηνο Ιανουάριος-Φεβρουάριος ΜΒΑ 563 Επιχειρηματικότητα 4 Ενατο Δίμηνο Μάρτιος-Απρίλιος Μαθήματα Επιλογής 8 Δέκατο-Εντέκατο Δίμηνο Μάιος-Αύγουστος ΜΒΑ 590 Εφαρμοσμένη Επιχειρηματική Μελέτη 21 Μαθήματα Επιλογής 8 ΜΒΑ Πλήρους Φοίτησης (Full-Time MBA) Η διάρκεια του προγράμματος είναι δώδεκα μήνες και για την ολοκλήρωσή του απαιτείται η συμπλήρωση τουλάχιστον 90 ECTS. Σύνολο 55 ECTS αποτελούν τα υποχρεωτικά μαθήματα, τα οποία εισάγουν τους φοιτητές στις περιοχές της Διοίκησης Επιχειρήσεων. Τα υποχρεωτικά μαθήματα προσφέρονται κατά τη διάρκεια των πρώτων τεσσάρων περιόδων. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα πρέπει να επιλέξουν μαθήματα, που αντιστοιχούν σε 14 ECTS, από κατάλογο μαθημάτων που προέρχονται από όλους τους κλάδους της Διοίκησης Επιχειρήσεων. Τα μαθήματα επιλογής προσφέρονται κατά τη διάρκεια της τέταρτης και έκτης περιόδου. Η Εφαρμοσμένη Επιχειρηματική Μελέτη (21 ECTS) εκπονείται κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων περιόδων και επιτρέπει στους φοιτητές να εφαρμόσουν τη γνώση που απέκτησαν, κατά τη διάρκεια του προγράμματος, σε συγκεκριμένο οργανισμό. Οι φοιτητές προτρέπονται να προσεγγίσουν τη μελέτη λαμβάνοντας υπόψη όλες τις λειτουργίες του οργανισμού, συνθέτοντας έτσι την επιχειρηματική γνώση και την πρακτική. Η εφαρμοσμένη επιχειρηματική μελέτη αντικατοπτρίζει έναν από τους πυλώνες του προγράμματος, που είναι η ομαδική εργασία. Η πολυπλοκότητα του σύγχρονου επιχειρηματικού περιβάλλοντος αναγκάζει τα διοικητικά στελέχη να επιδιώκουν τη σύνθεση της γνώσης διαμέσου της συνεργασίας. Δομή του Προγράμματος MBA (πλήρους φοίτησης) Προπαρασκευαστική Περίοδος Σεπτέμβριος ECTS MBA 502 Εισαγωγή στη Λογιστική* 1 MBA 503 Μαθηματικά και Στατιστική για Διοίκηση Επιχειρήσεων* 1 Σεπτέμβριος-Οκτώβριος MBA 531 Οικονομικά για Διοίκηση Επιχειρήσεων 3.5 MBA 551 Διοίκηση Μάρκετινγκ 4 MBA 561 Ηγεσία και Διοίκηση Οργανισμών 4 ΜΒΑ 574 Αρχές Επικοινωνίας στη Διοίκηση 2 Νοέμβριος-Δεκέμβριος MBA 511 Χρηματοοικονομική Λογιστική για Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων 4 MBA 544 Στατιστική για Διοίκηση Επιχειρήσεων 3.5 MBA 562 Κοινωνική Επιχειρηματική Υπευθυνότητα και Ηθική 2 ΜΒΑ 566 Ηγεσία 4 Ιανουάριος-Φεβρουάριος MBA 512 Διοικητική Λογιστική 3.5 MBA 521 Χρηματοοικονομική Διοίκηση Επιχειρήσεων 4 MBA 542 Επιχειρησιακή Διοίκηση 3.5 MBA 563 Επιχειρηματικότητα 4 Μάρτιος-Aπρίλιος MBA 541 Μέθοδοι για Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων 3.5 MBA 564 Στρατηγική Διοίκηση 3.5 Μαθήματα Επιλογής 6 Μάιος-Αύγουστος MBA 522 Χρηματαγορές και Επενδύσεις 4 MBA 543 Διοίκηση Πληροφοριακών Συστημάτων 2 MBA 590 Εφαρμοσμένη Επιχειρηματική Μελέτη 21 Μαθήματα Επιλογής 8 Σύνολο 90 Σημ. *: Τα μαθήματα αυτά παρακολουθούνται εθελοντικά και πιστώνονται με 1 ECTS, το οποίο είναι επιπρόσθετο στα 90 ECTS, που απαιτούνται για την ολοκλήρωση του προγράμματος. Μαθήματα Επιλογής Προγραμμάτων ΜΒΑ (πλήρους και μερικής φοίτησης) ECTS Λογιστική MBA 513 Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Χρηματαγορές 4 MBA 514 Επιχειρηματική Νομοθεσία 2 MBA 515 Φορολογία 2 Χρηματοοικονομική ΜΒΑ 516 Εταιρική Διακυβέρνηση 2 MBA 523 Προαιρετικά Δικαιώματα 4 MBA 524 Χρηματοοικονομική Διοίκηση Τραπεζικών Οργανισμών 4 MBA 525 Διεθνής Χρηματοοικονομική 4 247

248 ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ MBA 526 Στρατηγικές Αποφάσεις σε ένα Αβέβαιο Περιβάλλον 4 ΜΒΑ 527 Διαχείριση Κινδύνου 4 ΜΒΑ 529 Διοίκηση και Επενδύσεις στην Κτηματαγορά 4 ΜΒΑ 532 Η Ευρωπαϊκή Οικονομία 2 ΜΒΑ 533 Σύγχρονα Θέματα στη Χρηματοοικονομική και Παγκόσμια Οικονομία 2 Επιχειρησιακή Διοίκηση ΜΒΑ 535 Η Κρίση στην Ευρώπη και η Διαχείρισή της 2 ΜΒΑ 565 Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού 4 ΜΒΑ 567 Διοίκηση Αλλαγής 2 ΜΒΑ 568 Διαπραγματεύσεις 2 ΜΒΑ 569 Διαχείριση Κρίσεων 2 ΜΒΑ 570 Δημιουργικότητα και Καινοτομία 2 ΜΒΑ 571 Στρατηγική της Καινοτομίας 2 ΜΒΑ 572 Επικοινωνία στη Διοίκηση 2 ΜΒΑ 573 Συναισθηματική Νοημοσύνη 2 ΜΒΑ 575 Σύγχρονα Θέματα στη Δημόσια Διοίκηση 2 ΜΒΑ 576 Διοίκηση Διαφορετικότητας 2 ΜΒΑ 577 Πολιτισμική Διοίκηση 2 ΜΒΑ 578 Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενέργειας 2 Μάρκετινγκ MBA 552 Έρευνα Αγοράς 4 MBA 553 Στρατηγικό Μάρκετινγκ 4 MBA 554 Διεθνές Μάρκετινγκ 4 MBA 555 Επικοινωνιακό Μάρκετινγκ 4 MBA 556 Ανάπτυξη Νέων Προϊόντων 2 MBA 557 Διοίκηση Πωλήσεων 2 MBA 558 Συμπεριφορά Καταναλωτή 2 MBA 559 Μάρκετινγκ Υψηλής Τεχνολογίας 2 Διοίκηση ΜΒΑ 545 Διοίκηση Υπηρεσιών 4 ΜΒΑ 546 Διοίκηση Εφοδιαστικής Αλυσίδας 4 ΜΒΑ 547 Διοίκηση Ποιότητας 4 ΜΒΑ 548 Εισαγωγή στο Ηλεκτρονικό Εμπόριο 2 ΜΒΑ 549 Ηλεκτρονικό Εμπόριο 4 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ (Financial Economics) To πρόγραμμα προσφέρεται σε συνεργασία με το Τμήμα Οικονομικών στην αγγλική γλώσσα. Για περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα αυτό παρακαλώ αποτείνεστε στον αγγλικό οδηγό μεταπτυχιακών σπουδών του τμήματος. Σταύρος Ζένιος, Καθηγητής Διαχείριση χρηματοοικονομικών κινδύνων, Τραπεζική Κρίση Ευρωζώνης και Κοινωνικός και οικονομικός αναστοχασμός, Θεωρία και Πρακτική Ηγεσία υπό συνθήκες αβεβαιότητας, Αποδοτικότητα κρατικών οργανισμών. Ειρήνη Καραμάνου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Η σχέση κεφαλαιαγορών και αποτίμησης εταιρειών με Λογιστική πληροφόρηση, επενδυτικές τράπεζες, χρηματοοικονομικούς αναλυτές, θεσμικούς επενδυτές και νομοθετική ρύθμιση. Σπύρος Μαρτζούκος, Αναπληρωτής Καθηγητής Πραγματικά Δικαιώματα Προαίρεσης, Έρευνα και ανάπτυξη, κεφαλαιακή διάρθρωση, Θεωρία Χαρτοφυλακίου, Χρηματοοικονομική Μηχανική. Ανδρέας Μιλιδώνης, Επίκουρος Καθηγητής Πιστωτικός Κίνδυνος, Απολαβές Στελεχών, Κρατική Πολιτική και ρυθμιστικά θέματα, Κίνδυνος Καταστροφικών, Κίνδυνος θνησιμότητας. Γεώργιος Νησιώτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Εμπειρική αποτίμηση κεφαλαιουχικών αγαθών, Διεθνή Χρηματοικονομικά, Aποκάλυψη πληροφοριών, Εταιρική διακυβέρνηση, αναδυόμενες αγορές. Λένος Τριγιώργης, Καθηγητής Προϋπολογισμός Κεφαλαίου, Πραγματικά Δικαιώματα Προαίρεσης, Δικαιώματα Προαίρεσης και Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης, Διακύμανση τιμών και Κεφαλαιακή διάρθρωση, Καινοτομία, Στρατηγική και Ανταγωνιστικότητα. Ανδρέας Χαρίτου, Καθηγητής Έρευνα Κεφαλαιαγορών, Διεθνής Χρηματοοικονομική Ανάλυση, Εταιρικές Επενδύσεις και Χρηματοοικονομική Διοίκηση, Χρηματοπιστωτική Ανάλυση, Εταιρική Διακυβέρνηση και αμοιβές διευθυντικών στελεχών. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Τασούλα Παπαδοπούλου-Τσαγγαρίδου Τηλ.: Φαξ: Ηλ. Ταχ.: tasoulat@ucy.ac.cy Eρευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Νίκος Βαφέας, Καθηγητής Εταιρική διακυβέρνηση, Εταιρική κοινωνική ευθύνη, Μισθοδοσία διευθυντικών στελεχών, Αντικαταστάσεις διευθυντικών στελεχών. Γιάννης Δενδραμής, Λέκτορας Χρηματοοικονομική Οικονομετρία, μη γραμμικά μοντέλα αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων, μοντελοποίηση της μεταβλητότητας αγορών. 248

249

250 Τμήμα Οικονομικών Εισαγωγή Η οικονομική επιστήμη έχει ως στόχο την κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο οργανωμένης κοινωνίας. Ως άτομα ασχολούμαστε καθημερινά με οικονομικά προβλήματα, όπως το αν, και πόσο, θα αποταμιεύσουμε, τι θα αγοράσουμε, πώς θα αυξήσουμε και πώς θα χρησιμοποιήσουμε το εισόδημά μας, για να ικανοποιήσουμε τις πολλαπλές οικονομικές μας ανάγκες. Κάθε κοινωνία, επίσης, αντιμετωπίζει συνεχώς οικονομικά προβλήματα, όπως είναι η ανεργία, ο πληθωρισμός και το δημοσιονομικό έλλειμμα. Η αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών καθορίζει το βιοτικό επίπεδο μιας χώρας και, κατά συνέπεια, την ιεράρχησή της στο διεθνή χώρο. Σκοπός του Τμήματος είναι η προώθηση της οικονομικής επιστήμης τόσο στο τοπικό όσο και στο διεθνές επίπεδο. Το Τμήμα Οικονομικών προσφέρει τα εξής μεταπτυχιακά προγράμματα: Μάστερ στην Οικονομική Ανάλυση Μάστερ στα Νομισματικά και Χρηματοοικονομικά Μάστερ στα Χρηματοοικονομικά Οικονομικά (Διατμηματικό Πτυχίο Μάστερ σε συνεργασία με το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής) Διδακτορικό στα Οικονομικά Το πρόγραμμα σπουδών στην Οικονομική Ανάλυση προσφέρει εμβάθυνση στη βασική οικονομική θεωρία και απευθύνεται σε φοιτητές που αποσκοπούν στην απόκτηση διδακτορικού διπλώματος. Το πρόγραμμα σπουδών στα Νομισματικά και Χρηματοοικονομικά παρέχει το αναγκαίο υπόβαθρο στην οικονομική θεωρία και, ταυτόχρονα, δίνει την ευκαιρία στο φοιτητή να εμβαθύνει σε τομείς των οικονομικών που τον ενδιαφέρουν ιδιαίτερα. Η κατανόηση της οικονομικής συμπεριφοράς του ατόμου και των βασικών αρχών που διέπουν τη λειτουργία μιας σύγχρονης οικονομίας, επιτρέπουν στον οικονομολόγο να αξιολογεί ορθά δείκτες και πληροφορίες και να παίρνει ορθολογικές αποφάσεις. Με τέτοιου είδους γνώσεις, ο απόφοιτος ενός οικονομικού τμήματος έχει τη δυνατότητα να σταδιοδρομήσει επαγγελματικά ως λειτουργός σε δημόσιες υπηρεσίες, τραπεζικός, εκπαιδευτικός, ερευνητής ή εργαζόμενος σε άλλη υπεύθυνη θέση στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Ευελπιστούμε ότι με τη σύγχρονη και υψηλού επιπέδου κατάρτιση στην οικονομική επιστήμη, στην οποία στοχεύει το Τμήμα, οι απόφοιτοί του θα είναι σε θέση να συναγωνιστούν επαγγελματικά με αποφοίτους των καλύτερων ξένων πανεπιστημίων. Γενικοί Στόχοι α) Παροχή ευκαιριών στους φοιτητές για απόκτηση προσόντων που να είναι ελκυστικά στους Κυπρίους εργοδότες αλλά και συγκρίσιμα με εκείνα των καλύτερων ξένων πανεπιστημίων β) Παραγωγή ερευνητικού έργου υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου γ) Συμβολή στη χάραξη σωστής οικονομικής πολιτικής στην Κύπρο Η διενέργεια έρευνας υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου είναι αναγκαία για διεθνή αναγνώριση, προαπαιτούμενο στοιχείο για την επιτυχία σε όλους τους τομείς της ακαδημαϊκής δραστηριότητας του Τμήματος. Το ακαδημαϊκό 250

251 w w w. u c y. a c. c y / e c o n προσωπικό του Τμήματος ενθαρρύνεται να συμμετέχει ενεργά σε ατομική ή ομαδική έρευνα και να συνεργάζεται με ακαδημαϊκούς ξένων πανεπιστημίων. Γι αυτόν το λόγο, το Τμήμα αποσκοπεί στη δημιουργία απαραίτητων προϋποθέσεων για τη διεξαγωγή έρευνας, όπως είναι ο εμπλουτισμός της βιβλιοθήκης με βιβλία και περιοδικά οικονομικού περιεχομένου, η παροχή λογισμικών προγραμμάτων για στατιστικές αναλύσεις, οι ανταλλαγές με άλλα ακαδημαϊκά ιδρύματα του εξωτερικού και η οργάνωση και συμμετοχή σε διεθνή σεμινάρια. Επίσης, το Τμήμα συνεργάζεται στην έκδοση επιστημονικού περιοδικού μέσω του οποίου να επιτυγχάνεται η προβολή του Τμήματος, τόσο στον τοπικό όσο και στο διεθνή χώρο. Το διδακτικό και ερευνητικό πρόγραμμα του Τμήματος ασχολείται άμεσα με οικονομικά προβλήματα τοπικού ενδιαφέροντος. Στόχος του Τμήματος είναι η προσφορά ενός εποικοδομητικού πλαισίου για την επιστημονική εξέταση τέτοιων προβλημάτων. Πιστεύουμε ότι η διεθνής αναγνώριση του Τμήματος θα έχει ευεργετικά αποτελέσματα τόσο στην κατανόηση όσο και στην επίλυση των προβλημάτων. Το Τμήμα Οικονομικών φιλοδοξεί να αποτελέσει κέντρο ολοκληρωμένης μελέτης οικονομικών θεμάτων, που αφορούν την Κύπρο, και να προσφέρει αποτελέσματα, που θα υποβοηθήσουν την κυβέρνηση και άλλους φορείς του τόπου στη χάραξη κατάλληλης οικονομικής πολιτικής. Τομείς Έρευνας Το Τμήμα Οικονομικών καλύπτει ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών ειδικοτήτων, και αυτό αντικατοπτρίζεται στις ερευνητικές δραστηριότητες του ακαδημαϊκού του προσωπικού. Σε όλους τους τομείς έρευνας επιδιώκεται η επίτευξη αποτελεσμάτων υψηλής ποιοτικής στάθμης, έτσι που αυτά να είναι δημοσιεύσιμα σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά. Οι ερευνητές του Τμήματος συνεργάζονται με ερευνητές κορυφαίων ξένων πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων, όπως το University College London, Institute for Fiscal Studies, Tilburg University, University of North Carolina, Penn State University, University of Illinois, Tufts University, Vanderbilt University, Carnegie- Mellon University και άλλα. Η έρευνα των μελών του Τμήματος καλύπτει ευρύ φάσμα θεμάτων στα θεωρητικά και εφαρμοσμένα οικονομικά και στην οικονομετρία. Ένα καίριο και επίκαιρο ερώτημα στη διεθνή βιβλιογραφία αφορά στους μηχανισμούς με τους οποίους επιτυγχάνεται η οικονομική μεγέθυνση. Ερευνητές στο Τμήμα χρησιμοποιούν καινοτόμες οικονομετρικές μεθόδους, για να εντοπίσουν τους παράγοντες, που καθορίζουν τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης των χωρών. Στόχος είναι η εξαγωγή συμπερασμάτων για τις σωστές οικονομικές πολιτικές, που πρέπει να υιοθετηθούν. Άλλα θέματα στα διεθνή οικονομικά που αποτελούν αντικείμενο έρευνας, είναι ο ρυθμός σύγκλισης των ευρωπαϊκών οικονομιών και οι διεθνείς διαφορές στις τιμές των αγαθών. Στον τομέα του διεθνούς εμπορίου, τα ερευνητικά ενδιαφέροντα στο Τμήμα εστιάζονται στους εξής τομείς: (α) στην επίδραση της μετανάστευσης εργατών στην ευημερία, τους πραγματικούς μισθούς και την παροχή δημοσίων αγαθών τόσο στη χώρα προέλευσης όσο και στη χώρα προορισμού τους, (β) στην οικονομική βοήθεια προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, τις επιδράσεις της στην ευημερία και την απασχόληση και στην αναζήτηση των καλύτερων τρόπων και των καλύτερων μέσων παροχής βοήθειας, (γ) στον τρόπο λειτουργίας των διεθνών αγορών μεταχειρισμένων αγαθών και τη συνεισφορά τους στην ευημερία και (δ) στη δημιουργία και λειτουργία ζωνών ελευθέρου εμπορίου και τις επιπτώσεις τους στις διεθνείς ροές αγαθών. Όσον αφορά στη συνολική κατανάλωση στην οικονομία, γίνεται έρευνα που βασίζεται σε μικροοικονομικά υποδείγματα, τα οποία χρησιμοποιούνται σε συστήματα γενικής ισορροπίας, για να εξηγήσουν το χαμηλό πραγματικό επιτόκιο στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Στον τομέα της συμπεριφοράς του καταναλωτή ερευνάται, επίσης, η οικονομετρική ανάλυση της ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών με παραμετρικές και μη παραμετρικές μεθόδους και η εφαρμογή τους στην εκτίμηση δεικτών ευημερίας του καταναλωτή. Αντικείμενο έρευνας στο Τμήμα είναι η εκτίμηση της συνολικής παραγωγικότητας και ο ρόλος της υποδομής και τού δημόσια χρηματοδοτούμενου κεφαλαίου για έρευνα. Η οικονομική ανάπτυξη και οι επιδράσεις της τεχνολογικής αλλαγής στην αγορά εργασίας ερευνώνται στα πλαίσια ενός υποδείγματος, το οποίο λαμβάνει υπόψη τις μικροοικονομικές επιδράσεις καινοτομιών στις ανάγκες νέων μεθόδων παραγωγής για εξειδικευμένη εργασία, την απόκτηση νέων δεξιοτήτων και την εξαφάνιση εξειδικεύσεων, που παρατηρούνται στις σύγχρονες οικονομίες. Τέλος, μέλη του Τμήματος διεξάγουν έρευνα και σε άλλα θέματα, που αφορούν άμεσα την κυπριακή οικονομία, όπως (α) κατασκευή ενός μακροοικονομικού μοντέλου της κυπριακής οικονομίας για σκοπούς ανάλυσης και πρόβλεψης, (β) ανάλυση παραγωγικότητας στους διάφορους τομείς της οικονομίας σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρώπης, (γ) αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων δαπανών, (δ) αποτίμηση των επιπτώσεων της μαζικής εισαγωγής μεταχειρισμένων οχημάτων και της φορολογικής μεταρρύθμισης στην αγορά αυτοκινήτου, (ε) βιωσιμότητα του συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων και (στ) ανάλυση της ανταγωνιστικότητας του κυπριακού τουριστικού προϊόντος. Ένας μεγάλος αριθμός οικονομικών βιβλίων βρίσκονται στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου. Υπάρχουν, επίσης, αρκετές βάσεις δεδομένων από τον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο, καθώς και για την κυπριακή οικονομία. Το Τμήμα διαθέτει αρκετούς από τους πλέον σύγχρονους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, καθώς και μία μεγάλη σειρά λογισμικών προγραμμάτων για την καλύτερη διεξαγωγή 251

252 ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ της έρευνας τόσο των ακαδημαϊκών όσο και των μεταπτυχιακών φοιτητών. Το Τμήμα Οικονομικών, μαζί με το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, έχουν δημιουργήσει εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών με σύγχρονους υπολογιστές και λογισμικά προγράμματα για την εξυπηρέτηση των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Επίσης, οι καθηγητές του Τμήματος είναι υπεύθυνοι αρκετών ερευνητικών προγραμμάτων, εξωτερικών και εσωτερικών, με τα οποία μπορούν οι μεταπτυχιακοί φοιτητές, κατά τη διάρκεια ορισμένων χρονικών περιόδων, να εργαστούν για να αποκτήσουν, εκτός από οικονομικούς πόρους, και πείρα πάνω στη μελέτη θεμάτων, που αφορούν στην κυπριακή και διεθνή οικονομία. Όλα αυτά δημιουργούν έναν περιβάλλον, όπου οι μεταπτυχιακοί φοιτητές μπορούν άνετα να μελετούν και να αποκτήσουν τα απαραίτητα εφόδια για επιτυχή επαγγελματική αποκατάσταση. Μεταπτυχιακά Προγράμματα Μάστερ Όροι Εισδοχής Η διαδικασία εισδοχής φοιτητών και απονομής υποτροφιών καθορίζεται από τους σχετικούς κανόνες του Πανεπιστημίου Κύπρου. Επιπρόσθετα, οι φοιτητές υποχρεούνται να αποδείξουν γνώση της αγγλικής γλώσσας σε ικανοποιητικό επίπεδο. Αυτό επιτυγχάνεται με βαθμό τουλάχιστον 550 στη γραπτή εξέταση (paper based format) ή 213 στην εξέταση με ηλεκτρονικούς υπολογιστές (computer based format) στο TOEFL ή τουλάχιστον Β στο GCE O-Level στην αγγλική γλώσσα. Φοιτητές γίνονται δεκτοί στα μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος, αφού υποβάλουν σχετική αίτηση στο Τμήμα και κριθούν κατάλληλοι βάσει των κριτηρίων αξιολόγησης και κατάταξης των υποψηφίων (βλ. Κανόνες/ Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων). Επισημαίνεται ότι η κατοχή πτυχίου Οικονομικών δεν αποτελεί προϋπόθεση για εισδοχή στα μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος. Τα προγράμματα είναι αυτόνομα και αυτοτελή, και προσφέρονται για φοιτητές με διαφορετικό υπόβαθρο, κυρίως από κλάδους που προσφέρουν υψηλή τεχνική κατάρτιση (όπως μαθηματικά, στατιστική, μηχανική). Προσφερόμενα Πτυχία Το Τμήμα Οικονομικών προσφέρει τρία πτυχία μάστερ: 1. Μάστερ στην Οικονομική Ανάλυση (ΜΟΙΑ) Προσφέρει εμβάθυνση στη βασική οικονομική θεωρία. Απευθύνεται σε φοιτητές, που ενδιαφέρονται να συνεχίσουν τις σπουδές τους για απόκτηση διδακτορικού διπλώματος. Η γλώσσα διδασκαλίας του προγράμματος είναι η Αγγλική. 2. Μάστερ στα Νομισματικά και Χρηματοοικονομικά (ΜΝΧΡ) Παρέχει το αναγκαίο υπόβαθρο στην οικονομική θεωρία και, ταυτόχρονα, δίνει την ευκαιρία στο φοιτητή να εμβαθύνει σε τομείς των οικονομικών, για τους οποίους ενδιαφέρεται ιδιαίτερα. Απευθύνεται σε φοιτητές, που σκοπεύουν να μπουν στην αγορά εργασίας μετά την απόκτηση του πτυχίου. Η γλώσσα διδασκαλίας του προγράμματος είναι η Ελληνική. 3. Μάστερ στα Χρηματοοικονομικά Οικονομικά (ΜΔΟΙ) Προσφέρεται σε συνεργασία με το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Το πρόγραμμα είναι κατάλληλο για φοιτητές με ισχυρό υπόβαθρο στα οικονομικά ή/και ποσοτικές μεθόδους. Ο στόχος του προγράμματος είναι να παράγει απόφοιτους που μπορούν να εφαρμόζουν προηγμένες τεχνικές ανάλυσης των σύγχρονων οικονομικών και της οικονομίας στη βιομηχανία και να διεξάγει έρευνα ποιότητας. Απόφοιτοι του προγράμματος μπορούν να ακολουθήσουν καριέρα στον τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό τομέα που έχει ζήτηση τη χρηματοοικονομική ανάλυση και δεξιοτήτων στα οικονομικά και οικονομετρία. Επίσης το πρόγραμμα είναι κατάλληλο για τους φοιτητές που επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε μεταπτυχιακά προγράμματα στα Οικονομικά ή Διδακτορικό στα Χρηματοοικονομικά. Η γλώσσα διδασκαλίας του προγράμματος είναι η Αγγλική. Γενική Δομή Προγραμμάτων Απαιτείται πλήρης φοίτηση διάρκειας τριών τουλάχιστον εξαμήνων. Η μέγιστη διάρκεια φοίτησης είναι οκτώ εξάμηνα. Για όλα τα προγράμματα μάστερ απαιτείται η επιτυχής συμπλήρωση 90 ECTS. Για το πρόγραμμα Μάστερ στα Νομισματικά και Χρηματοοικονομικά, αυτό αντιστοιχεί σε εννέα μαθήματα και εκπόνηση διατριβής. Για το Μάστερ στην Οικονομική Ανάλυση, αντιστοιχεί σε οκτώ μαθήματα και εκπόνηση διατριβής ή σε δώδεκα μαθήματα χωρίς διατριβή. Τα μαθήματα διαχωρίζονται σε υποχρεωτικά μαθήματα και σε μαθήματα επιλογής. Τα υποχρεωτικά μαθήματα παρέχουν τις βασικές γνώσεις μικροοικονομικών, μακροοικονομικών και οικονομετρίας, τις οποίες πρέπει να έχει κάθε οικονομολόγος. Τα μαθήματα επιλογής δίνουν στους φοιτητές τη δυνατότητα να εμβαθύνουν στον τομέα που τους ενδιαφέρει. Τα απαιτούμενα μαθήματα, για το κάθε πρόγραμμα μάστερ, παρουσιάζονται αναλυτικά πιο κάτω. Διατριβή Μάστερ (OIK ECTS, ΜΝΧΡ) (OIK ECTS, ΜΟΙΑ) Η διατριβή πρέπει να καταδεικνύει εμβάθυνση στο συγκεκριμένο αντικείμενο, αλλά και να περιέχει στοιχεία πρωτότυπης έρευνας. Η εργασία βαθμολογείται ανεξάρτητα τόσο από τον ερευνητικό σύμβουλο του φοιτητή όσο και από δεύτερο μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού, που 252

253 w w w. u c y. a c. c y / e c o n ορίζεται από την Τμηματική Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών. Η εργασία παρουσιάζεται ενώπιον δύο εξεταστών σε παρουσίαση που είναι ανοικτή σε όλους τους μεταπτυχιακούς φοιτητές και τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος. Σε περίπτωση που, για τη διεκπεραίωση της εργασίας, ο φοιτητής θα χρειαστεί πέραν του ενός εξαμήνου, θα μπορεί να εγγραφεί για δεύτερο και για τρίτο εξάμηνο στο ΟΙΚ 600 Συνέχιση Διατριβής Μάστερ (1 ECTS). ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ (ΜΟΙΑ) Σκοπός του Mάστερ στην Οικονομική Ανάλυση είναι να προετοιμάσει τους φοιτητές για απόκτηση διδακτορικού στα οικονομικά. ECTS Πρώτο Εξάμηνο ΟΙΚ 601 Μικροοικονομική Ανάλυση Ι 7.5 ΟΙΚ 602 Μακροοικονομική Ανάλυση Ι 7.5 ΟΙΚ 603 Στατιστική και Οικονομετρία Ι 7.5 ΟΙΚ 604 Αναλυτικές Μέθοδοι στα Οικονομικά 7.5 Δεύτερο Εξάμηνο ΟΙΚ 651 Μικροοικονομική Ανάλυση ΙΙ (ΟΙΚ 601) 7.5 ΟΙΚ 652 Μακροοικονομική Ανάλυση ΙΙ (ΟΙΚ 602) 7.5 ΟΙΚ 653 Στατιστική και Οικονομετρία ΙΙ (ΟΙΚ 603) 7.5 Σημ.: Μαθήματα που αναγράφονται στις παρενθέσεις είναι προαπαιτούμενα Ένα από τα πιο κάτω: ΟΙΚ 605 Διεθνές Εμπόριο 7.5 ΟΙΚ 606 Διεθνής Χρηματοοικονομική 7.5 ΟΙΚ 610 Νομισματικά και Τραπεζικά 7.5 ΟΙΚ 611 Οικονομικά της Εργασίας 7.5 ΟΙΚ 612 Βιομηχανική Οργάνωση & Πολιτική 7.5 ΟΙΚ 613 Δημόσια Οικονομικά 7.5 ΟΙΚ 641 Θέματα του Καταναλωτή και Εφαρμογές 7.5 ΟΙΚ 644 Οικονομικά της Χρηματοδότησης των Επιχειρήσεων 7.5 ΟΙΚ 673 Εφαρμοσμένη Μικροοικονομετρία 7.5 ΟΙΚ 680 Οικονομετρικές Εφαρμογές στη Χρηματοοικονομική 7.5 Τρίτο Εξάμηνο ΟΙΚ 699 Διατριβή Μάστερ στην Οικονομική Ανάλυση 30 Σημειώσεις: 1. Με άδεια του Συμβουλίου του Τμήματος, οι φοιτητές μπορούν να αντικαταστήσουν ένα μάθημα με μάθημα μεταπτυχιακού επιπέδου που προσφέρουν άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου. 2. Με άδεια του Συμβουλίου του Τμήματος, οι φοιτητές μπορούν να αντικαταστήσουν ένα μάθημα επιλογής με συναφές προπτυχιακό μάθημα που προσφέρουν άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου. ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ (ΜΝΧΡ) Το πρόγραμμα αυτό απευθύνεται σε φοιτητές που επιζητούν εξειδικευμένες γνώσεις, οι οποίες θα βοηθήσουν την επαγγελματική τους αποκατάσταση και ανέλιξη. Η δομή του προγράμματος έχει ως εξής: ECTS Υποχρεωτικά Μαθήματα 52.5 Πρώτο Εξάμηνο ΟΙΚ 610 Νομισματικά και Τραπεζικά 7.5 ΟΙΚ 661 Μικροοικονομικά 10 ΟΙΚ 662 Μακροοικονομικά 10 ΟΙΚ 663 Οικονομετρία 10 Δεύτερο Εξάμηνο ΟΙΚ 606 Διεθνής Χρηματοοικονομική 7.5 ΟΙΚ 644 Οικονομικά της Χρηματοδότησης των Επιχειρήσεων 7.5 ΟΙΚ 680 Εφαρμοσμένη Χρηματοοικονομετρία 7.5 Ένα Μάθημα Επιλογής Τρίτο Εξάμηνο Ένα Μάθημα Επιλογής OIK 698 Διατριβή Μάστερ* 24 Μαθήματα Επιλογής Δύο από τα πιο κάτω: ΛΟΧ 521 Χρηματοοικονομική Θεωρία 7 ΛΟΧ 522 Επενδύσεις 7 ΛΟΧ 525 Προαιρετικά Δικαιώματα και Προθεσμιακά Συμβόλαια 7 ΛΟΧ 526 Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Ερευνα Κεφαλαιαγορών 7 ΛΟΧ 528 Προχωρημένες Μέθοδοι Προϋπολογισμού Κεφαλαίου 6 ΛΟΧ 530 Σεμινάριο για την Οικονομία, το Τραπεζικό Σύστημα και τις Χρηματαγορές της Κύπρου 6 ΛΟΧ 534 Διαχείριση Χρηματοοικονομικών Κινδύνων 6 ΛΟΧ 538 Εφαρμοσμένα Θέματα Χρηματοοικονομικής 6 ΟΙΚ 605 Διεθνές Εμπόριο 7.5 ΟΙΚ 611 Οικονομικά της Εργασίας 7.5 ΟΙΚ 612 Βιομηχανική Οργάνωση και Πολιτική 7.5 ΟΙΚ 613 Δημόσια Οικονομικά 7.5 * Διατριβή Μάστερ Η διατριβή πρέπει να αφορά στον τομέα ειδίκευσης και να πληροί τα κριτήρια που αναφέρονται πιο πάνω (Γενική Δομή Προγραμμάτων Διατριβή Mάστερ) Σε περίπτωση που τα εννέα μαθήματα υπολείπονται των 66 ECTS, οι φοιτητές θα μπορούν να επιλέξουν και να εγγραφούν στο ΟΙΚ 695 Σεμινάριο Οικονομικής Ερευνας 1.5 ECTS, για να συμπληρωθούν οι ECTS που απαιτούνται για την απόκτηση μεταπτυχιακού τίτλου. ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ Το Τμήμα Οικονομικών σε συνεργασία με το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής προσφέρουν και ένα διατμηματικό πτυχίο Μάστερ. Το πρόγραμμα είναι κατάλληλο για φοιτητές με ισχυρό υπόβαθρο στα οικονομικά ή / και ποσοτικές μεθόδους. Ο στόχος του προγράμματος είναι να παράγει αποφοίτους που να μπορούν να εφαρμόζουν προηγμένες τεχνικές ανάλυσης των σύγχρονων οικονομικών και της οικονομίας στη βιομηχανία και να 253

254 ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ διεξάγει έρευνα ποιότητας. Απόφοιτοι του προγράμματος μπορούν να ακολουθήσουν καριέρα στον τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό τομέα, ο οποίος απαιτεί τη χρηματοοικονομική ανάλυση και δεξιότητες στα οικονομικά και οικονομετρία. Επίσης, το πρόγραμμα είναι κατάλληλο για τους φοιτητές που επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε μεταπτυχιακά προγράμματα στα Οικονομικά ή διδακτορικό στα Χρηματοοικονομικά. H γλώσσα διδασκαλίας του προγράμματος είναι τα Αγγλικά. Η δομή του προγράμματος έχει ως εξής: ECTS Πρώτο Εξάμηνο ΟΙΚ 601 Μικροοικονομική Ανάλυση Ι 7.5 ΟΙΚ 603 Στατιστική και Οικονομετρία Ι 7.5 ΛΟΧ 521 Χρηματοοικονομική Θεωρία 7 ΛΟΧ 525 Προαιρετικά Δικαιώματα και Προθεσμιακά Συμβόλαια 7 Δεύτερο Εξάμηνο ΟΙΚ 653 Στατιστική και Οικονομετρία ΙΙ 7.5 (Προαπαιτούμενο: ΟΙΚ ECTS) ΟΙΚ 680 Εφαρμοσμένη Χρηματοοικονομετρία 7.5 ΛΟΧ 526 Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Έρευνα Κεφαλαιαγορών 7 ΛΟΧ 528 Προχωρημένες Μέθοδοι Προϋπολογισμού Κεφαλαίου 6 ΛOX 542 Σειρά Σεμιναρίων (Colloquium) 3 Τρίτο Εξάμηνο ΟΙΚ 602 Μακροοικονομική Ανάλυση Ι 7.5 ΛΟΧ 522 Επενδύσεις 7 ΟΙΚ ή ΛΟΧ Διατριβή Μάστερ 15.5 Σημείωση: Μαθήματα που αναγράφονται στις παρενθέσεις είναι προαπαιτούμενα. Διδακτορικό Πρόγραμμα Το Διδακτορικό Πρόγραμμα στα Οικονομικά αποσκοπεί στην εκπαίδευση και επιστημονική κατάρτιση ερευνητών υψηλού επιπέδου και διεθνών προδιαγραφών. Οι απόφοιτοι του προγράμματος θα είναι σε θέση να διεκδικήσουν θέσεις σε ερευνητικά ιδρύματα του εξωτερικού, σε διεθνείς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς διαμόρφωσης πολιτικής, καθώς και σε αξιόλογες εταιρείες του ιδιωτικού τομέα. Η δημιουργία μιας δυναμικής ερευνητικής κοινότητας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου θα εξυψώσει το επίπεδο της οικονομικής έρευνας στην Κύπρο και θα εμβολιάσει το δημόσιο διάλογο σε θέματα οικονομικής πολιτικής με επιστημονικά επιχειρήματα και σοβαρή ανάλυση. Όροι Εισδοχής 1. Kατοχή μεταπτυχιακού τίτλου στα οικονομικά σε πρόγραμμα σπουδών με ερευνητική κατεύθυνση. Τέτοια προγράμματα υπάρχουν στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (Μάστερ στην Οικονομική Ανάλυση) και σε πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού. Για την εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα θα λαμβάνεται υπόψη η βαθμολογική επίδοση των φοιτητών και, συγκεκριμένα, με μέσο όρο βαθμολογίας Λίαν Καλώς στα υποχρεωτικά μαθήματα, δηλ. Μικροοικονομικά, Μακροοικονομικά και Οικονομετρία, καθώς και άλλες παράμετροι που αφορούν τις ακαδημαϊκές/ερευνητικές τους δυνατότητες. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και με εισήγηση της Τμηματικής Επιτροπής Μεταπτυχιακών Σπουδών, το Συμβούλιο του Τμήματος θα μπορεί να τροποποιήσει το παραπάνω κριτήριο εισδοχής που αφορά τον μέσο όρο βαθμολογίας. 2. Πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας. Μπορεί να πιστοποιηθεί με διεθνείς εξετάσεις, όπως GCE, TOEFL ή άλλες εξετάσεις που καθορίζονται από το Τμήμα. Η αξιολόγηση των αιτήσεων γίνεται από την Τμηματική Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΤΕΜΣ) του Τμήματος, με κριτήρια τις επιδόσεις των αιτητών στις προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές τους και τη συνάφεια των ερευνητικών τους ενδιαφερόντων με αυτά των μελών ΔΕΠ του Τμήματος. Οι αιτητές καλούνται σε προσωπική συνέντευξη, αν κριθεί αναγκαίο. Η ΤΕΜΣ υποβάλλει εισήγηση στο Συμβούλιο του Τμήματος, το οποίο έχει την τελική ευθύνη της προσφοράς θέσεων στο πρόγραμμα. Για κάθε άτομο που γίνεται δεκτό στο διδακτορικό πρόγραμμα, θα καταρτίζεται πρόγραμμα μαθημάτων που θα παρακολουθήσει στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, με στόχο τη συμπλήρωση των γνώσεων από τις προηγούμενες σπουδές και τη διασφάλιση της ετοιμότητας του φοιτητή να προχωρήσει στο στάδιο της έρευνας. Δομή Προγράμματος Το διδακτορικό πρόγραμμα είναι τετραετές, αντιστοιχεί δηλαδή σε 240 ECTS. Το διδακτικό μέρος του προγράμματος είναι 90 ECTS και το ερευνητικό μέρος 150 ECTS. Τα κύρια στάδια του προγράμματος έχουν ως εξής: Α. Παρακολούθηση Μαθημάτων - Περιεκτικές Εξετάσεις Κατά το πρώτο έτος, οι φοιτητές παρακολουθούν υποχρεωτικά μαθήματα στους βασικούς τομείς των οικονομικών Μικροοικονομικά, Μακροοικονομικά και Οικονομετρία. Δικαίωμα παρακάθισης στην περιεκτική εξέταση θα έχουν οι φοιτητές με μέσο όρο βαθμολογίας τουλάχιστον 6,5 στα 6 υποχρεωτικά μαθήματα Μικροοικονομικών, Μακροοικονομικών και Οικονομετρίας, χωρίς να έχουν αποτύχει σε κανένα μάθημα. Δεν επιτρέπεται, επίσης, η επανάληψη οποιουδήποτε μαθήματος για βελτίωση βαθμολογίας. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών μπορεί να δώσει και δεύτερη ευκαιρία σε φοιτητή, που απέτυχε σε ένα μάθημα. Η γραπτή περιεκτική εξέταση πραγματοποιείται στην περιοχή του ερευνητικού πεδίου ενδιαφέροντος των φοιτητών. Η Επιτροπή θα αποφασίζει πότε θα πραγματοποιείται 254

255 w w w. u c y. a c. c y / e c o n η εξέταση, με μέγιστο όριο τη συμπλήρωση τού 2ου έτους φοίτησης στο διδακτορικό πρόγραμμα. Η Επιτροπή που θα πραγματοποιεί τη γραπτή εξέταση θα είναι τριμελής και θα ορίζεται από την Τμηματική Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών ύστερα από εισήγηση του ερευνητικού συμβούλου του φοιτητή. Σε περίπτωση αποτυχίας στη γραπτή περιεκτική εξέταση, ο φοιτητής θα έχει τη δυνατότητα να παρακαθήσει και πάλι στην εξέταση τό αμέσως επόμενο εξάμηνο, έτσι ώστε κάθε φοιτητής να έχει δύο ευκαιρίες μέχρι και το έκτο εξάμηνο των σπουδών, όπως απαιτεί ο Κανόνας του Πανεπιστημίου. Η Επιτροπή που θα πραγματοποιεί τη γραπτή εξέταση, θα είναι τριμελής και θα ορίζεται από την Τμηματική Επιτροπή Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών. Στην εν λόγω επιτροπή θα συμμετέχει και ο ερευνητικός σύμβουλος του φοιτητή. Σε περίπτωση αποτυχίας στη γραπτή περιεκτική εξέταση, ο φοιτητής θα έχει τη δυνατότητα να παρακαθίσει και πάλι στην εξέταση το αμέσως επόμενο εξάμηνο, έτσι ώστε κάθε φοιτητής να έχει δύο ευκαιρίες μέχρι και το έκτο εξάμηνο των σπουδών του που απαιτεί ο κανόνας του Πανεπιστημίου. Β. Εξειδίκευση - Υποβολή Ερευνητικής Πρότασης Κατά το δεύτερο έτος σπουδών, ο φοιτητής παρακολουθεί τέσσερα Μαθήματα Επιλογής (30 μονάδες), τα οποία του δίνουν την ευκαιρία να αποκτήσει εξειδικευμένες γνώσεις στους τομείς που τον ενδιαφέρουν. Ταυτόχρονα, στο στάδιο αυτό, ο φοιτητής θα συζητήσει τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα με τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος. Η διαδικασία αυτή θα καταλήξει στη βάση αμοιβαίας συμφωνίας - στην επιλογή του ερευνητικού συμβούλου του φοιτητή. Με την καθοδήγηση του ερευνητικού του συμβούλου, ο φοιτητής θα ετοιμάσει και υποστηρίξει με επιτυχία ερευνητική πρόταση για τη διατριβή του μέχρι το τέλος του τρίτου έτους. Η διαδικασία υποστήριξης της ερευνητικής πρότασης καθορίζεται από τους κανόνες του Πανεπιστημίου. Γ. Έρευνα - Υποβολή Διατριβής Η διαδικασία υποστήριξης της διατριβής γίνεται σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες του Πανεπιστημίου. Αναγνώριση Μαθημάτων Σε εισερχόμενους φοιτητές, μπορούν να αναγνωριστούν μέχρι 60 ECTS για μαθήματα μεταπτυχιακού επιπέδου, που έχουν παρακολουθήσει σε άλλα πανεπιστήμια. Συνεπώς, για ολοκλήρωση του διδακτορικού απαιτούνται τουλάχιστον τρία χρόνια πλήρους φοίτησης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Κάθε φοιτητής πρέπει να παρακολουθήσει τουλάχιστον 30 ECTS στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Οι μονάδες αυτές πρέπει να είναι σε Μαθήματα Επιλογής από τον κατάλογο που φαίνεται πιο κάτω (δηλαδή τα μαθήματα ΟΙΚ 601/602/ 603/651/652/653 ΔΕΝ μετρούν στα 30 ECTS): ECTS Μαθήματα Επιλογής ΟΙΚ 605 Διεθνές Εμπόριο 7.5 ΟΙΚ 606 Διεθνής Χρηματοοικονομική 7.5 ΟΙΚ 610 Νομισματικά και Τραπεζικά 7.5 ΟΙΚ 611 Οικονομικά της Εργασίας 7.5 ΟΙΚ 612 Βιομηχανική Οργάνωση και Πολιτική 7.5 ΟΙΚ 613 Δημόσια Οικονομικά 7.5 ΟΙΚ 641 Θέματα του Καταναλωτή και Εφαρμογές 7.5 ΟΙΚ 644 Οικονομικά της Χρηματοδότησης των Επιχειρήσεων 7.5 ΟΙΚ 673 Εφαρμοσμένη Μικροοικονομετρία 7.5 ΟΙΚ 680 Εφαρμοσμένη Χρηματοοικονομετρία 7.5 Σε περίπτωση που κάποιο προσφερόμενο μάθημα δεν συγκεντρώνει το απαραίτητο ακροατήριο, μπορεί να αντικατασταθεί με εκπόνηση εργασίας, με βάση κατάλογο θεμάτων που ετοιμάζει ο υπεύθυνος καθηγητής (reading course or Independent Study, ΟΙΚ 693 και ΟΙΚ 696). Ο φοιτητής δεν μπορεί να αντικαταστήσει με εργασίες περισσότερα από δύο μαθήματα. Με άδεια του Συμβουλίου του Τμήματος, οι φοιτητές μπορούν, επίσης, να αντικαταστήσουν μέχρι δύο Μαθήματα Επιλογής με προπτυχιακά μαθήματα που προσφέρουν άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου. Καθοδήγηση Ο εκάστοτε συντονιστής διδακτορικού προγράμματος έχει την ευθύνη της επίβλεψης και καθοδήγησης των φοιτητών από την εισδοχή τους στο πρόγραμμα μέχρι και την εξεύρεση ερευνητικού συμβούλου. Ο ερευνητικός σύμβουλος παρακολουθεί την ερευνητική πρόοδο ή άλλη εργασία του φοιτητή, και του παρέχει την αναγκαία καθοδήγηση. Ερευνητικό - Συγγραφικό Στάδιο Φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει τις περιεκτικές, έχουν τις ακόλουθες υποχρεώσεις για κάθε εξάμηνο που βρίσκονται σε ερευνητικό ή συγγραφικό στάδιο: α) Να παρακολουθούν τη σειρά σεμιναρίων του Τμήματος τουλάχιστον κατά το 80% των προγραμματισθέντων σεμιναρίων και, κάθε φορά, με υπογραφή από παρευρισκόμενα μέλη ΔΕΠ. β) Να παρουσιάσουν την έρευνά τους σε ενδοτμηματικό σεμινάριο. Υπεύθυνος για την επίβλεψη των πιο πάνω υποχρεώσεων είναι ο εκάστοτε συντονιστής μεταπτυχιακών προγραμμάτων. 255

256 ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Υποστήριξη Πρότασης για Διατριβή (σε τριμελή εξεταστική επιτροπή) Μέχρι το έκτο εξάμηνο των σπουδών του στο διδακτορικό πρόγραμμα, ο φοιτητής υποχρεούται να έχει καταστρώσει και υποστηρίξει με επιτυχία ερευνητική πρόταση για τη διατριβή του ενώπιον τριμελούς Επιτροπής. Η Επιτροπή αυτή ορίζεται από το Συμβούλιο του Τμήματος μετά από εισήγηση της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του Τμήματος και του ερευνητικού συμβούλου, ο οποίος προεδρεύει της Επιτροπής. Ένα μέλος της Τριμελούς Επιτροπής μπορεί να είναι από άλλο τμήμα του Πανεπιστημίου και σε συναφές γνωστικό αντικείμενο ή από άλλο πανεπιστήμιο ή ερευνητικό κέντρο. Ο φoιτητής πρέπει vα δείξει ότι έχει εvτoπίσει έvα εvδιαφέρov θέμα, πoυ δεv έχει διερευvηθεί με παρόμoιo τρόπo, ότι κατέχει τις πρoτειvόμεvες ερευvητικές μεθόδoυς και ότι έχει εvθαρρυvτικά πρoκαταρκτικά απoτελέσματα. Υπoστήριξη Διδακτoρικής Διατριβής (ενώπιον πενταμελούς εξεταστικής επιτροπής) Οι υπoψήφιoι παρoυσιάζουν τη διατριβή τoυς σε ανοικτή διάλεξη διάρκειας λεπτών, ενώπιον πενταμελούς επιτρoπής. Οι υπoψήφιoι πρέπει vα υπoστηρίξουν τα απoτελέσματά τoυς, vα καταδείξουν τηv πρωτoτυπία της διατριβής και vα δικαιoλoγήσουν απoκλίσεις από τυχόv πρoηγoύμεvα απoτελέσματα στo ίδιo ή παρόμoια θέματα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους Κανόνες/ Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44). Οικονομική Στήριξη Διδακτορικών Φοιτητών Το Τμήμα καταβάλλει κάθε προσπάθεια, ώστε οι διδακτορικοί φοιτητές να έχουν ικανοποιητικούς οικονομικούς πόρους, που να τους επιτρέπουν να ζουν ανεξάρτητα. Αυτό εξασφαλίζεται κυρίως με την απασχόλησή τους στο Τμήμα ως βοηθών διδασκαλίας και συμπληρώνεται κατά το δυνατόν με υποτροφίες. Παρέχονται, επίσης, δυνατότητες απασχόλησης φοιτητών ως βοηθών έρευνας. Περιγραφή Μαθημάτων ΟΙΚ 601 Μικροοικονομική Ανάλυση Ι (7.5 ECTS) Το μάθημα ξεκινά με ανασκόπηση των κλασικών θεωριών συμπεριφοράς του καταναλωτή και του παραγωγού, και συνεχίζει με την περιγραφή των βασικών δομών αγοράς και την ανάλυση των αγορών συντελεστών παραγωγής. Ακολούθως, θα αναπτυχθούν οι βασικές αρχές της θεωρίας των παιγνίων κάτω από συνθήκες πλήρους αλλά και ελλιπούς πληροφόρησης. Οι αρχές αυτές θα αποτελέσουν τα εργαλεία για την ανάλυση διαφόρων προβλημάτων της σύγχρονης μικροοικονομικής θεωρίας, όπως είναι το παζάρεμα, οι δημοπρασίες, ο ηθικός κίνδυνος, η δυσμενής επιλογή. ΟΙΚ 602 Μακροοικονομική Ανάλυση Ι (7.5 ECTS) Το μάθημα της Μακροοικονομίας αρχίζει με σύντομη επανάληψη παραδοσιακών υποδειγμάτων και προχωρεί σε μια γενική ανασκόπηση της πρόσφατης έρευνας, που διεξάγεται στον τομέα αυτόν. Εμπεδώνει την κατάλληλη χρήση υποδειγμάτων, που προσδιορίζουν ενδογενείς μεταβλητές, όπως το εθνικό εισόδημα, το επιτόκιο, τον τιμάριθμο, τη συναλλαγματική αντιστοιχία και το ισοζύγιο πληρωμών. Εξετάζει πρόσφατη έρευνα, που αφορά τις μικροοικονομικές βάσεις των μακροοικονομικών υποδειγμάτων, τον πληθωρισμό και την ανεργία, την οικονομική μεγέθυνση και τους πραγματικούς κύκλους. OIK 603 Στατιστική και Οικονομετρία Ι (7.5 ECTS) Θεωρία πιθανοτήτων. Τυχαίο δείγμα. Παλινδρόμηση, πρόβλεψη και σχετικές έννοιες. Το γραμμικό (κανονικό) μοντέλο: εκτίμηση, στατιστικός έλεγχος, έλεγχος ορθής εξειδίκευσης. Γενικευμένη γραμμική παλινδρόμηση. Μέθοδος μέγιστης πιθανοφάνειας. ΟΙΚ 604 Αναλυτικές Μέθοδοι στα Οικονομικά (7.5 ECTS) Κατασκευή οικονομικών υποδειγμάτων και ανάλυση ισορροπίας. Γραμμικά υποδείγματα και άλγεβρα μητρών. Συγκριτική στατική ανάλυση. Μεθόδοι αριστοποίησης με και χωρίς περιορισμούς. Δυναμικές μέθοδοι συνεχούς και διακριτού χρόνου. OIK 605 Διεθνές Εμπόριο (7.5 ECTS) Το μάθημα αυτό αναλύει τόσο την παραδοσιακή θεωρία του εμπορίου όσο και τη «νέα θεωρία εμπορίου». Το πρώτο μέρος εξετάζει τις θεωρίες του απόλυτου και του συγκριτικού πλεονεκτήματος, καθώς, επίσης, και το υπόδειγμα των Heckscher-Ohlin. Το δεύτερο μέρος αναλύει τους άριστους δασμούς σε περιπτώσεις όπου το εμπόριο μεταξύ διαφόρων χωρών χαρακτηρίζεται από στρατηγικές αλληλεπιδράσεις. Χρησιμοποιώντας αυτές τις μεθόδους, το μάθημα εξετάζει την Οικονομική Ολοκλήρωση τόσο στο περιφερειακό όσο και στο παγκόσμιο επίπεδο. ΟΙΚ 606 Διεθνής Χρηματοοικονομική (7.5 ECTS) Παρουσίαση των κύριων ερωτημάτων της διεθνούς οικονομικής και των θεωρητικών υποδειγμάτων, που στοχεύουν στην ερμηνεία αυτών των ερωτημάτων. Τα χαρακτηριστικά του διεθνούς οικονομικού κύκλου και εισαγωγή στα υποδείγματα διεθνών πραγματικών οικονομικών κύκλων, με στόχο την κατανόηση της διεθνούς συνδιακύμανσης μακροοικονομικών μεταβλητών και του συγχρονισμού μεταξύ εθνικών οικονομιών. Διεθνείς σχετικές τιμές, όπως η πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία και η συναφής μελέτη της Ισοδυναμίας Αγοραστικής Δύναμης και του Νόμου Μίας Τιμής, με στόχο την κατανόηση της τμηματοποίησης των διεθνών αγορών και της διεθνούς σύγκλισης τιμών. ΟΙΚ 610 Νομισματικά και Τραπεζικά (7.5 ECTS) Το μάθημα αυτό αποσκοπεί στη μελέτη των χρηματαγορών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η κριτική παρουσίαση των πρόσφατων εξελίξεων στην έρευνα, κάτι που θα επιτευχθεί με τη συστηματική ανάλυση επιστημονικών μελετών. Τα θέματα που θα εξεταστούν θα επιλεγούν από τα ακόλουθα: χρηματαγορές, το χρηματοπιστωτικό σύστημα, τιμές και συναλλαγματικές ισοτιμίες, χρήμα, επιτόκια, πληθωρισμός, μετοχές, ομόλογα, καθορισμός επιτοκίων, αγορές συναλλάγματος, χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, τραπεζικός τομέας και μη-τραπεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, επιλογή χαρτοφυλακίου, σύγκλιση επιτοκίων και πληθωρισμού (στην Ευρωπαϊκή Ένωση), επίδραση αγορών χρήματος και κεφαλαίου στην οικονομική δραστηριότητα, ευρωπαϊκή οικονομική ολοκλήρωση κ.ά. ΟΙΚ 611 Οικονομικά της Εργασίας (7.5 ECTS) Στατική και δυναμική θεωρία της ζήτησης και προσφοράς εργασίας και λύσεις υποδειγμάτων σε περιβάλλον πλήρους ανταγω- 256

257 w w w. u c y. a c. c y / e c o n νισμού. Χρήσιμες οικονομετρικές μέθοδοι και εμπειρικές εφαρμογές υποδειγμάτων πλήρους ανταγωνισμού. Μελέτες καθορισμού μισθών και ενδείξεις της απουσίας πλήρους ανταγωνιστικού περιβάλλοντος. Υποδείγματα μη ανταγωνιστικού περιβάλλοντος και εμπειρική επιλογή μεταξύ τους. Θέματα που αφορούν στην απουσία ισορροπίας από την αγορά εργασίας, όπως η δυσκαμψία μισθών και η ανεργία. ΟΙΚ 612 Βιομηχανική Οργάνωση και Πολιτική (7.5 ECTS) Το μάθημα ασχολείται με τη μελέτη ατελώς ανταγωνιστικών αγορών. Σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των αγορών αυτών, η εξοικείωση με τις εμπειρικές μεθόδους, που χρησιμοποιούνται για την ανάλυσή τους, και η ανάπτυξη των βασικών αρχών πολιτικής, που προάγουν την αποτελεσματική λειτουργία τους. Μερικά ενδεικτικά θέματα είναι: εκτίμηση ζήτησης και προσφοράς, εκτίμηση συναρτήσεων κόστους και παραγωγής, ρύθμιση μονοπωλίων, υποδείγματα ολιγοπωλίου, εκτίμηση ισχύος αγοράς, συμπράξεις και καρτέλ, διαφοροποίηση προϊόντων, συγχωνεύσεις, είσοδος και οι περιορισμοί της. ΟΙΚ 613 Δημόσια Οικονομικά (7.5 ECTS) Το μάθημα αυτό συνδυάζει τη θεωρία των δημοσίων οικονομικών με εφαρμογές στην κυπριακή οικονομία. Το θεωρητικό μέρος καλύπτει τις επιδράσεις της κρατικής παρέμβασης στην οικονομία μέσω της φορολογίας και των δημοσίων δαπανών τόσο από θετικής όσο και από δεοντολογικής άποψης. Τα επιμέρους θέματα περιλαμβάνουν το ρόλο του κράτους, τη φορολογία των αγαθών και υπηρεσιών, τη φορολογία εισοδήματος, την αριστοποίηση της φορολογίας, τις επιδράσεις των φόρων στην προσφορά εργασίας και αποταμίευσης, τη φορολογία των επιχειρήσεων. Επίσης, καλύπτονται θέματα που αφορούν ατέλειες της αγοράς, όπως στην περίπτωση των δημόσιων αγαθών και τις εξωτερικότητες. Οι εφαρμογές στην κυπριακή οικονομία αφορούν στα πιο πάνω θέματα και, όπου είναι εφικτό, εξάγονται συμπεράσματα πολιτικής, που στηρίζονται σε αποτελέσματα εμπειρικής ανάλυσης. ΟΙΚ 641 Θεωρία του Καταναλωτή και Εφαρμογές (7.5 ECTS) Σκοπός του μαθήματος είναι να προσφέρει μια ολοκληρωμένη εικόνα της θεωρίας του καταναλωτή, με έμφαση στη χρήση οικονομετρικών μεθόδων και στατιστικών στοιχείων για την εμπειρική ανάλυση της συμπεριφοράς του καταναλωτή στο ατομικό και συνολικό επίπεδο. Αρχίζοντας με σύντομη περιγραφή βασικών θεωρητικών αρχών (προτιμήσεις, περιορισμοί, αριστοποίηση), το μάθημα θα επεκταθεί στην ανάλυση ζήτησης ως μέσου διερεύνησης της συμπεριφοράς και ευημερίας του νοικοκυριού. Θα εξεταστούν βασικές ιδιότητες των συστημάτων ζήτησης, όπως η διαχωρισιμότητα, η αθροιστικότητα κ.λπ. Οι τελευταίες διαλέξεις του μαθήματος θα επικεντρωθούν σε εφαρμογές, όπως οι εξωτερικότητες και τα δημόσια αγαθά, οι τιμαριθμικοί δείκτες και η ποιότητα, οι κλίμακες ισοδυναμίας, η κατανομή της κατανάλωσης μέσα στο νοικοκυριό και η ανάλυση φορολογικών μεταρρυθμίσεων. OIK 644 Τα Οικονομικά της Χρηματοδότησης των Επιχειρήσεων (7.5 ECTS) Το μάθημα αυτό εξετάζει, μεταξύ άλλων, την αποτίμηση επιχειρήσεων, την αποτίμηση μετοχών, ομολόγων και προαιρετικών δικαιωμάτων, τη σχέση μεταξύ κινδύνου και απόδοσης, την αποτίμηση επενδυτικών έργων, τη δημιουργία αξίας για τους μετόχους, τη διεθνή αγορά κεφαλαίου και την επιρροή της στη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, τη διαχείριση της δομής κεφαλαίου. OIK 651 Μικροοικονομική Ανάλυση ΙΙ (7.5 ECTS) Το μάθημα αυτό συνεχίζει την ανάλυση των αρχών της μικροοικονομικής θεωρίας και χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος θα αναπτυχθούν οι βασικές αρχές της θεωρίας των παιγνίων κάτω από συνθήκες πλήρους αλλά και ελλιπούς πληροφόρησης, και θα εφαρμοστούν στην ανάλυση διαφόρων προβλημάτων, όπως η συμπαιγνία, το παζάρεμα, οι δημοπρασίες, ο ηθικός κίνδυνος και η δυσμενής επιλογή. Το δεύτερο μέρος θα αποτελέσει μια εισαγωγή στην κλασική θεωρία της γενικής ισορροπίας και τις προεκτάσεις αυτής, και θα αναπτύξει τα γενικά θεωρήματα των οικονομικών της ευημερίας. OIK 652 Μακροοικονομική Ανάλυση ΙI (7.5 ECTS) Αναλυτική προσέγγιση βασικών μακροοικονομικών μοντέλων πεπερασμένου ή άπειρου ορίζοντα σε διακριτό ή συνεχή χρόνο. Εισαγωγή στα υποδείγματα πραγματικών οικονομικών κύκλων και διεθνών πραγματικών οικονομικών κύκλων. Υποδείγματα ενδογενούς ανάπτυξης, με έμφαση σε μοντέλα έρευνας και τεχνολογίας και διεθνούς διάδοσης τεχνολογίας. ΟΙΚ 653 Στατιστική και Οικονομετρία ΙΙ (7.5 ECTS) Βασικά στοιχεία πιθανοτήτων και στατιστικής, επαναληπτική δειγματοληψία, γενικευμένη μέθοδος των ροπών, ενδογένεια, υπόδειγμα αλληλεξαρτώμενων εξισώσεων, μεταβλητές περιορισμένου πεδίου τιμών, υποδείγματα επαλαμβανόμενων διαστρωματικών δεδομένων, απαραμετρική εκτίμηση συνάρτησης πυκνότητας, απαραμετρική και ημι-παραμετρική εκτίμηση παλινδρόμησης. ΟΙΚ 661 Μικροοικονομικά (7.5 ECTS) Το μάθημα θα αρχίσει με μια ανασκόπηση των κλασικών θεωριών συμπεριφοράς του καταναλωτή και του παραγωγού και θα συνεχίσει με την περιγραφή των βασικών δομών αγοράς και την ανάλυση των αγορών συντελεστών παραγωγής. Ακολούθως, θα αναπτυχθούν οι βασικές αρχές της θεωρίας των παιγνίων κάτω από συνθήκες πλήρους αλλά και ελλιπούς πληροφόρησης. Οι αρχές αυτές θα αποτελέσουν τα εργαλεία για την ανάλυση διαφόρων προβλημάτων της σύγχρονης μικροοικονομικής θεωρίας, όπως το παζάρεμα, οι δημοπρασίες, ο ηθικός κίνδυνος, η δυσμενής επιλογή. OIK 662 Μακροοικονομικά (7.5 ECTS) Το μάθημα της μακροοικονομίας αρχίζει με μια σύντομη επανάληψη παραδοσιακών υποδειγμάτων και προχωρεί σε μια γενική ανασκόπηση της πρόσφατης έρευνας, που διεξάγεται στον τομέα αυτόν. Εμπεδώνει την κατάλληλη χρήση υποδειγμάτων, που προσδιορίζουν ενδογενείς μεταβλητές, όπως είναι το εθνικό εισόδημα, το επιτόκιο, ο τιμάριθμος, η συναλλαγματική αντιστοιχία και το ισοζύγιο πληρωμών. Εξετάζει πρόσφατη έρευνα, που αφορά τις μικροοικονομικές βάσεις των μακροοικονομικών υποδειγμάτων, τον πληθωρισμό και την ανεργία, την οικονομική μεγέθυνση και τους πραγματικούς κύκλους. ΟΙΚ 663 Οικονομετρία (7.5 ECTS) Θεωρία πιθανοτήτων. Τυχαίο δείγμα. Παλινδρόμηση, πρόβλεψη και σχετικές έννοιες. Το γραμμικό (κανονικό) μοντέλο: εκτίμηση, στατιστικός έλεγχος, έλεγχος ορθής εξειδίκευσης. Γενικευμένη γραμμική παλινδρόμηση. Στοιχεία χρονοσειρών. Δυναμικό γραμμικό μοντέλο παλινδρόμησης. Μη-γραμμική παλινδρόμηση. Πολυμεταβλητά συστήματα παλινδρόμησης. Υπόδειγμα αλληλεξαρτώμενων εξισώσεων. Γενικευμένη μέθοδος ροπών. Μεταβλητές περιορισμένου πεδίου τιμών. Υποδείγματα επαλαμβανόμενων διαστρωματικών στοιχείων. 257

258 ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚ 673 Εφαρμοσμένη Μικροοικονομετρία (7.5 ECTS) Το μάθημα αυτό δίνει έμφαση στις οικονομετρικές εφαρμογές με βάση μικροοικονομικά δεδομένα και τη χρήση οικονομετρικών υπολογιστικών πακέτων. Γίνεται σύντομη επανάληψη του κλασικού υποδείγματος γραμμικής παλινδρόμησης και, μετέπειτα, μελετώνται διάφορα οικονομετρικά θέματα, που προκύπτουν όταν αναλύονται μικροοικονομικά δεδομένα, και οι τεχνικές που έχουν αναπτυχθεί, για να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα. Πιθανά θέματα διδασκαλίας είναι: βοηθητικές μεταβλητές και αλληλεξαρτώμενες εξισώσεις, διαστρωματικά δεδομένα, μέγιστη πιθανοφάνεια και γενικευμένη μέθοδος των ροπών, υποδείγματα με περιορισμένη εξαρτημένη μεταβλητή, επιλογή δείγματος. OIK 680 Οικονομετρικές Εφαρμογές στη Χρηματοοικονομική (7.5 ECTS) Στοχαστικές ανελίξεις για χρηματοοικονομικές χρονοσειρές, μονομεταβλητά και πολυμεταβλητά γενικευμένα αυτοπαλίνδρομα ετεροσκεδαστικά μοντέλα, στοχαστικά μοντέλα διακύμανσης, εκτίμηση και έλεγχος των υποδειγμάτων υποτίμησης κεφαλαίων με δεσμευμένες ροπές, μέθοδοι διαχείρισης χρηματοοικονομικού κινδύνου, ανάλυση χρηματοοικονομικών δεδομένων με υψηλή συχνότητα, και χρηματοοικονομικά μοντέλα μικροδομής. Εμπειρικές εφαρμογές των πιο πάνω μοντέλων και μεθόδων. Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Έλενα Ανδρέου, Καθηγήτρια Οικονομετρία χρονοσειρών και χρηματοοικονομιών με έμφαση στα δυναμικά μοντέλα διακύμανσης, τους στατιστικούς ελέγχους για δομικές αλλαγές στη διακύμανση, τα υποδείγματα χρηματοοικονομικών δεδομένων με υψηλή συχνότητα, τα μη γραμμικά μοντέλα οικονομικών κύκλων και, ειδικότερα, τη σχέση μεταξύ χρηματοοικονομικών μεταβλητών, οικονομικής μεγέθυνσης και οικονομικών κύκλων. Μάριος Ζαχαριάδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομική Μεγέθυνση, Διεθνής Οικονομία, Μακροοικονομικά. Νίκος Ζήρος, Eπίκουρος Καθηγητής Μικροοικονομικά, Οικονομικά Μαθηματικά, Θεωρία Παιγνίων, Θεωρία Γενικής Ισορροπίας. Νίκος Θεοδωρόπουλος, Eπίκουρος Καθηγητής Οικονομικά της Εργασίας, Οικονομετρία. Ιωάννης Κασπαρής, Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομετρία, Οικονομετρία Χρονοσειρών. Σωφρόνης Κληρίδης, Καθηγητής Βιομηχανική οργάνωση, εφαρμοσμένη μικροοικονομική και διεθνές εμπόριο. Συγκεκριμένα θέματα: τιμολόγηση, επιλογή ποιότητας και διαφοροποίηση προϊόντων, θέματα ανταγωνισμού, ανταγωνισμός σε διεθνείς αγορές, εξαγωγές και παραγωγικότητα. Άντρος Κούρτελλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Oικονομετρία, Οικονομική Μεγέθυνση, Κοινωνικές Αλληλεπιδράσεις, Μέθοδοι Επαναληπτικής Δειγματοληψίας, Ιεραρχικά Μοντέλα, Μοντέλα Μεταβαλλόμενων Συντελεστών, Παλινδρόμηση Επιδίωξης Προβολών. Παναγιώτα Λυσιώτου-Φλωρή, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Συμπεριφορά του καταναλωτή και οικονομικά του νοικοκυριού, εφαρμοσμένη ανάλυση συμπεριφοράς του καταναλωτή, στατικά και δυναμικά συστήματα ζήτησης, ισοδυναμίες κλίμακας, τιμαριθμικοί δείκτες, δείκτες ευημερίας, μεταρρυθμίσεις έμμεσης φορολογίας και αναδιανεμητικές επιπτώσεις, κατανάλωση και αποταμίευση. Θεoφάvης Μαμoυvέας, Καθηγητής Εφαρμoσμέvα Οικovoμικά, Οικovoμετρία και Δημόσια Οικovoμικά, Υπoδoμή R&D, Εξωτερικότητες και Παραγωγικότητα. Mιχάλης Σ. Μιχαήλ, Καθηγητής Διεθνές εμπόριο, θεωρία και πολιτική, Οικονομικά της ολοκλήρωσης, Διεθνής κίνηση συντελεστών παραγωγής. Άριστες πολιτικές κάτω από διάφορους περιορισμούς του εμπορίου, Εμπορική και εισοδηματική φορολογικής πολιτικής με δημόσια αγαθά, μόνιμη και προσωρινή μετανάστευση, Εμπόριο και περιβάλλον, σχέσεις Κύπρου Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάριος Μιχαηλίδης, Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικά της Εργασίας, Ανεργία, Κοινωνικά Προγράμματα, Διαφορές Μισθών, Μετανάστευση. Δημήτριος Ξεφτέρης, Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικά Οικονομικά, Θεωρία Παιγνίων, Μικροοικονομική Θεωρία. Πάvoς Πασιαρδής, Ομότιμος Καθηγητής Οικovoμικά τoυ καταvαλωτή, κλίμακες καταvαλωτικής ισoδυvαμίας, μη-γραμμικά και δυvαμικά συστήματα ζήτησης, τιμαριθμικoί δείκτες, έμμεση φoρoλoγία. Χριστόφορος Πισσαρίδης, Καθηγητής Μακροοικονομικά, Θεωρία Αναζήτησης, Ανεργία, Οικονομικοί Κύκλοι, Μεγέθυνση και Διαρθρωτικές Αλλαγές. Νικόλαος Τσάκας, Λέκτορας Μικροοικονομικά, Κοινωνικά και Οικονομικά Δίκτυα, Πειραματικά Οικονομικά, Θεωρία Παιγνίων, Βιομηχανική Οργάνωση. Άντρη Χασαμπουλλή, Επίκουρη Καθηγήτρια Μακροοικονομικά, Οικονομικά της Εργασίας, Βιομηχανική Οργάνωση, Οικονομική Ανάπτυξη. Κρίστης Χασάπης, Αναπληρωτής Καθηγητής Επιλογή χαρτοφυλακίου κάτω από περιορισμούς δανεισμού. Αποταμίευση και επιλογή χαρτοφυλακίου. Ανάλυση και πρόβλεψη επιτοκίων. Συναλλαγματικές ισοτιμίες και πρόβλεψη. Κώστας Χατζηγιάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνές Εμπόριο, Θεωρία των Παιγνίων, Βιομηχανική Οργάνωση, Mικροοικονομικά. Λούης N. Χριστοφίδης, Ομότιμος Καθηγητής Οικονομικά της Αγοράς Εργασίας, Μακροοικονομικά, Εφαρμοσμένη Οικονομετρία. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Αναστασία Δημητρίου Λίτσια Τσιάλη Τηλ.: /02 Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: 258

259 ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ / ΚΕΝΤΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ Το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών (ΚΟΕ) ιδρύθηκε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου το 2001, με σκοπό να διεξάγει επιστημονική έρευνα στα οικονομικά, με έμφαση σε θέματα που ενδιαφέρουν την Κύπρο. Απώτερος στόχος είναι η εξαγωγή συμπερασμάτων πολιτικής προς επίλυση προβλημάτων της κυπριακής οικονομίας και ενίσχυση της χώρας στο διεθνή χώρο. Η σύγχρονη οικονομία χαρακτηρίζεται ως «οικονομία της γνώσης», για να τονιστεί η μεγάλη σημασία που έχει αποκτήσει η επένδυση στην έρευνα για την οικονομική ανάπτυξη. Αυτό συνδέεται με την παγκοσμιοποίηση και ελευθεροποίηση της οικονομίας και τη συνεπακόλουθη ένταση του ανταγωνισμού στις διεθνείς και εσωτερικές αγορές. Ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός οδηγεί την κυπριακή οικονομία σε αυτό το κύκλωμα του εντεινόμενου ανταγωνισμού και καθιστά την αναβάθμιση της οικονομικής έρευνας αναγκαιότητα. Το ΚΟΕ προσφέρεται για τη μελέτη προβλημάτων της κυπριακής οικονομίας σε συνεχή βάση. Το ΚΟΕ έχει, επίσης, τη δυνατότητα να ενεργεί ως πόλος έλξης για καταξιωμένους Κυπρίους και ξένους επιστήμονες, έτσι που αυτοί να ασχολούνται με έρευνα σε οικονομικά θέματα, που ενδιαφέρουν την Κύπρο. Μπορεί να απορροφά ερευνητικά κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να αξιοποιεί το ενδιαφέρον κρατικών και ιδιωτικών οργανισμών για την ανάθεση ερευνητικού έργου στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Το ΚΟΕ δεν ερευνά μόνο κυπριακά θέματα αλλά και θέματα γενικότερου οικονομικού ενδιαφέροντος. Παράγει ερευνητικό έργο προς δημοσίευση σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Στις δραστηριότητες του ΚΟΕ συμμετέχουν καταξιωμένοι Κύπριοι και ξένοι επιστήμονες ως εταίροι και συνεργάτες σε ερευνητικά προγράμματα. Το ΚΟΕ στοχεύει να καλύψει το κενό επιστημονικής έρευνας στα οικονομικά που υπάρχει στην Κύπρο, με το ελάχιστο κόστος και τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Ερευνητικές Δραστηριότητες Το ΚΟΕ διαθέτει την απαιτούμενη ερευνητική υποδομή (κατάλληλα εκπαιδευμένους ερευνητές, οικονομετρικά μοντέλα, ενημερωμένες βάσεις δεδομένων και εξοπλισμό), για να ανταποκρίνεται έγκαιρα και αποτελεσματικά στις ανάγκες της οικονομίας της γνώσης. Οι ερευνητικές δραστηριότητες του ΚΟΕ χωρίζονται σε πέντε τομείς: Τομέας Δημοσίων Οικονομικών και Φορολογίας Η έρευνα του Τομέα καλύπτει θέματα του οικονομικού ρόλου του κράτους στην οικονομία, όπως είναι η φορολογία, οι δημόσιες δαπάνες και, γενικότερα, ό,τι αφορά στη δημοσιονομική πολιτική. Τομέας Επιχειρήσεων και Παραγωγικότητας Η έρευνα στοχεύει σε συμπεράσματα πολιτικής για τη βελτίωση του θεσμικού και οικονομικού πλαισίου λειτουργίας των επιχειρήσεων. Ο τομέας ασχολείται με τη μελέτη των παραγόντων που επηρεάζουν την παραγωγικότητα και την κατασκευή δεικτών παραγωγικότητας για την κυπριακή οικονομία. Τομέας Νοικοκυριών και Κοινωνικής Ευημερίας Τα οικονομικά των νοικοκυριών παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί είναι ο καθρέφτης της οικονομικής ευημερίας μιας κοινωνίας και έχουν γενικότερες επιπτώσεις για την οικονομία. Θέματα ερευνητικού ενδιαφέροντος σε αυτόν τον τομέα είναι η στόχευση των κοινωνικών παροχών, η ανισότητα και η φτώχεια. Τομέας Μακροοικονομικής Ανάλυσης και Προβλέψεων Ο τομέας ασχολείται με την ανάπτυξη μοντέλων/εργαλείων για σκοπούς μακροοικονομικής ανάλυσης της κυπριακής οικονομίας και πρόβλεψης μακροοικονομικών μεγεθών. Προβλέψεις για τον ρυθμό μεταβολής τού ΑΕΠ και τον πληθωρισμό δημοσιεύονται σε τριμηνιαία βάση μαζί με ανάλυση των προοπτικών της κυπριακής οικονομίας. Στον τομέα εμπίπτει η ανάλυση των στοιχείων από τις Έρευνες Οικονομικής Συγκυρίας, τα οποία συλλέγονται βάσει ερωτηματολογίου και αφορούν στις αντιλήψεις επιχειρηματιών και καταναλωτών αναφορικά με την παρούσα οικονομική κατάσταση, καθώς και σ τις προσδοκίες τους για διάφορα οικονομικά μεγέθη. Τα αποτελέσματα των ερευνών δημοσιεύονται στο τέλος κάθε μήνα. Επιπρόσθετα, ο τομέας ασχολείται με την κατασκευή δεικτών τιμών των ακινήτων. Άλλα Ερευνητικά Προγράμματα Αυτό το τμήμα του Κέντρου διεξάγει έρευνα σε θέματα που δεν εμπίπτουν αποκλειστικά σε έναν από τους πιο πάνω τομείς, όπως είναι, για παράδειγμα, τα οικονομικά της ενέργειας, η απασχόληση και η ανεργία στην Ευρώπη καθώς και θέματα ανταγωνισμού. 259

260 ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ / ΚΕΝΤΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ Διοικητική Δομή Η διευθύντρια του ΚΟΕ είναι καθηγήτρια του Τμήματος Οικονομικών και εκλέγεται σύμφωνα με τους κανόνες εκλογής ακαδημαϊκού προσωπικού του Πανεπιστημίου. Το ΚΟΕ διοικείται από το Συμβούλιο και το Ακαδημαϊκό Συμβούλιο. Το Συμβούλιο απαρτίζεται από πέντε έως εννέα μέλη, τα οποία προέρχονται τόσο από την ακαδημαϊκή κοινότητα όσο και εκτός αυτής. Το Συμβούλιο έχει συμβουλευτικό ρόλο και στηρίζει το έργο τού ΚΟΕ εντός και εκτός του Πανεπιστημίου. Το Ακαδημαϊκό Συμβούλιο του ΚΟΕ απαρτίζεται από τους υπευθύνους των ερευνητικών προγραμμάτων και μεριμνά για τη διεξαγωγή της έρευνας. Διευθυντής ΚΟΕ Καθηγήτρια Έλενα Ανδρέου Επικοινωνία Γραμματεία Άντζελα Σιεκέρσαββα Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: erc@ucy.ac.cy 260

261

262

263 Πολυτεχνική Σχολή ΤΜΗΜΑΤΑ Αρχιτεκτονικής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος Ο δ η γ ό ς Μ ε τ α π τ υ χ ι α κ ώ ν Σ π ο υ δ ώ ν

264 Τμήμα Αρχιτεκτονικής Εισαγωγή Ο ρόλος και η σημασία που αποδίδεται στην αρχιτεκτονική δεν είναι υπερεκτιμημένος. Η αρχιτεκτονική από τη φύση της σχετίζεται με ένα ευρύ φάσμα τομέων, όπως είναι η αισθητική, η τεχνολογία, η κοινωνία, ο πολιτισμός, η οικονομία και η πολιτική, οι οποίοι καθορίζουν το ανθρώπινο περιβάλλον. Κατ επέκταση, το Τμήμα Αρχιτεκτονικής έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή αρχιτεκτονικής τεχνογνωσίας μέσα από την έρευνα, όπως, επίσης, και στην παροχή υψηλού επιπέδου μόρφωσης και εκπαίδευσης σε σπουδαστές και επαγγελματίες αρχιτέκτονες. Θα διευκολύνει, επίσης, τον απαραίτητο διάλογο μεταξύ των διαφόρων ομάδων, που άμεσα ή έμμεσα εμπλέκονται στην παραγωγή της αρχιτεκτονικής. Σκοπός του διδακτορικού προγράμματος στην Αρχιτεκτονική είναι η προώθηση της ακαδημαϊκής έρευνας, που οδηγεί στη γνώση και την καινοτομία στον ευρύτερο κλάδο της αρχιτεκτονικής, καθώς και σε άλλους σχετικούς κλάδους αλλά και διακλαδικούς τομείς. Το διδακτορικό πρόγραμμα στην Αρχιτεκτονική έχει ερευνητικό προσανατολισμό, με έμφαση σε διεθνή αρχιτεκτονικά θέματα, προωθώντας ταυτόχρονα ευκαιρίες για την τοπική αρχιτεκτονική ανάπτυξη και βελτίωση. Το θεματικό περιεχόμενο των μαθημάτων που προσφέρονται κάθε εξάμηνο, στηρίζεται στα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ενδιαφέροντα των ακαδημαϊκών μελών του Τμήματος. Στόχος του Τμήματος Αρχιτεκτονικής είναι η εκπαίδευση αρχιτεκτόνων, που θα λειτουργούν με επιτυχία στο διεθνή χώρο, αλλά θα έχουν και την ευαισθησία να ανταποκριθούν σωστά και να επηρεάσουν θετικά το δομημένο περιβάλλον της Ευρώπης. Για την υποστήριξη αυτού του στόχου, το πρόγραμμα παρέχει προγράμματα σπουδών τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο και προωθεί υψηλής ποιότητας έρευνα. Τα προγράμματα αυτά δίνουν έμφαση σε θεμελιώδεις αρχές, προετοιμάζοντας αρχιτέκτονες για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις σε ένα δυναμικό περιβάλλον, που υφίσταται συνεχείς κοινωνικές αλλαγές. Οι φοιτητές συμμετέχουν στην έρευνα, τον προγραμματισμό και το σχεδιασμό σε ακαδημαϊκό περιβάλλον, σε συνεργασία με τους καθηγητές, αλλά και ερευνητικούς και επαγγελματικούς οργανισμούς. Το πρόγραμμα αρχιτεκτονικής δέχεται κάθε χρόνο μεταπτυχιακούς φοιτητές στο επίπεδο διδακτορικού - Διδακτορικό Πρόγραμμα (Ph.D.) στην Αρχιτεκτονική. Τομείς Έρευνας Η έρευνα στο διδακτορικό πρόγραμμα στην Αρχιτεκτονική επικεντρώνεται στους ακόλουθους τομείς: Αρχιτεκτονική Θεωρία και Ιστορία Αρχιτεκτονικά Μέσα Επικοινωνίας Αρχιτεκτονική Τεχνολογία Πολεοδομικός Σχεδιασμός Ψηφιακός Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός και Κατασκευή Ενεργειακός και Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Κτηρίων Αστικός Σχεδιασμός 264

265 w w w. u c y. a c. c y / a r c h Για πιο αναλυτική αναφορά στις ερευνητικές κατευθύνσεις του προγράμματος, αναφερθείτε στην ιστοσελίδα του Τμήματος και Μελών ΔΕΠ, el/staff/academic. Οικονομική Υποστήριξη Το Πανεπιστήμιο Κύπρου υποστηρίζει αρκετούς μεταπτυχιακούς φοιτητές, προσφέροντας θέσεις βοηθητικού διδακτικού προσωπικού, ο αριθμός των οποίων εξαρτάται από τις ανάγκες του προγράμματος σπουδών. Υπάρχουν, επίσης, επιπρόσθετες ευκαιρίες για χρηματοδότηση, για τις οποίες είναι διαθέσιμες σχετικές πληροφορίες από το Γραφείο Φοιτητικών Υποθέσεων. Ένας αριθμός φοιτητών μπορεί να υποστηριχθεί οικονομικά μέσω ερευνητικών προγραμμάτων. Διδακτορικός Τίτλος (Ph.D.) Ο τίτλος του Διδάκτορα στην Αρχιτεκτονική απονέμεται στους υποψήφιους διδάκτορες, αφού πρώτα ολοκληρώσουν με επιτυχία το απαιτούμενο πρόγραμμα σπουδών και αφού συγγράψουν και υποστηρίξουν επιτυχώς τη διατριβή τους. Η ελάχιστη διάρκεια του Προγράμματος Διδακτορικού στην Αρχιτεκτονική για φοιτητές πλήρους φοίτησης είναι έξι εξάμηνα. Εισαγωγή στο Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών Οι υποψήφιοι για εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα πρέπει να κατέχουν Δίπλωμα Aρχιτεκτονικής (5-ετούς διάρκειας) ή πανεπιστημιακό πτυχίο μάστερ (M.A. ή M.Sc. σε περιοχή της Φιλοσοφικής, των Κοινωνικών Επιστημών, των Καλών Τεχνών, των Εφαρμοσμένων Τεχνών, της Πολιτικής Μηχανικής, της Μηχανικής Περιβάλλοντος, της Ηλεκτρολογίας Μηχανικής, της Μηχανολογίας Μηχανικής, της Πληροφορικής, της Διοίκησης ή των Οικονομικών Επιστημών). Οι υποψήφιοι πρέπει να υποβάλουν την αίτησή τους για το Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής στις ημερομηνίες, που ορίζονται από το Πανεπιστήμιο. Για πληροφορίες σχετικά με την υποβολή και αξιολόγηση των αιτήσεων, βλ. Κανόνες/Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: ) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Οι αιτήσεις αξιολογούνται από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Αρχιτεκτονικής, η οποία προβαίνει σε εισηγήσεις στο Συμβούλιο του Τμήματος για τελική έγκριση των επιλεγόμενων φοιτητών για διδακτορικές σπουδές. Η επιλογή φοιτητών για το διδακτορικό πρόγραμμα σπουδών γίνεται σύμφωνα με τα ακόλουθα κριτήρια: Ακαδημαϊκή σταδιοδρομία του υποψηφίου τόσο σε βάθος όσο και σε εύρος, και επιτεύγματα στις προπτυχιακές ή μεταπτυχιακές σπουδές του. Ενδείξεις για την ικανότητα πρωτότυπης και καινοτόμου έρευνας στον προτεινόμενο τομέα σπουδών. Σχετικότητα του προτεινόμενου τομέα έρευνας με τα ενδιαφέροντα του Τμήματος, του Πανεπιστημίου και της κοινωνίας. Διαθεσιμότητα μεταπτυχιακών θέσεων στο διδακτορικό επίπεδο και ύπαρξη απαραίτητης υποδομής και πόρων για υποστήριξη της προτεινόμενης διδακτορικής εργασίας. Για εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα απαιτείται άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας. Πρόγραμμα Σπουδών Για την απόκτηση Διδακτορικού στην Αρχιτεκτονική απαιτείται η συμπλήρωση τουλάχιστον 240 ECTS από συνδυασμό μεταπτυχιακών μαθημάτων και ερευνητικής εργασίας, βάσει της εξής κατανομής: Μεταπτυχιακά Μαθήματα (σύνολο 80 ECTS) Μεταπτυχιακά μαθήματα σχετιζόμενα με την έρευνα διδακτορικού (σημειώνεται ότι οι κάτοχοι Διπλώματος Αρχιτεκτονικής πιστώνονται μέχρι και 24 ECTS από τα απαιτούμενα 80 ECTS και οι κάτοχοι μάστερ πιστώνονται μέχρι και 56 ECTS από τα απαιτούμενα 80 ECTS). Έρευνα Διδακτορικής Διατριβής (160 ECTS) Οι φοιτητές πρέπει να επιλέξουν, με τη βοήθεια του συμβούλου τους, τα μαθήματα που θα τους βοηθήσουν να εκπονήσουν τη διδακτορική διατριβή τους. Οποιαδήποτε μαθήματα δεν συμπεριλαμβάνονται στο διδακτορικό πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής πρέπει να εγκριθούν από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΕΜΣ) του Τμήματος Αρχιτεκτονικής, και μετά από δικαιολογημένη αίτηση του φοιτητή, υπογεγραμμένη από τον ακαδημαϊκό του σύμβουλο. Για να είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις του διδακτορικού προγράμματος, η ΕΜΣ πρέπει να εγκρίνει την αίτηση προτού ο φοιτητής εγγραφεί στα αντίστοιχα μαθήματα. Διδακτορική Διατριβή Περιεκτική Εξέταση Η υποψηφιότητα στο διδακτορικό πρόγραμμα γίνεται αποδεκτή, όταν ο φοιτητής ολοκληρώσει επιτυχώς την περιεκτική εξέταση (γραπτή και προφορική), σκοπός της οποίας είναι να εκτιμήσει τις βασικές γνώσεις και ικανότητες του υποψηφίου στην Αρχιτεκτονική, αλλά και πιο εξειδικευμένες γνώσεις, σχετικά με το συγκεκριμένο αντικείμενο της έρευνας. Τα θέματα της περιεκτικής εξέτασης θα καλύπτουν τρεις σχετικές θεματικές ενότητες από τους κύριους τομείς στην Αρχιτεκτονική Θεωρία και Ιστορία, Αρχιτεκτονικά Μέσα Επικοινωνίας, Αρχιτεκτονική Τεχνολογία, Πολεοδομικό Σχεδιασμό, και θα ορίζονται από τρεις τουλάχιστον καθηγητές. Η γραπτή εξέταση θεωρείται επιτυχής, αν οι φοιτητές εξασφαλίσουν ικανοποιητική (50%) βαθμολογία 265

266 ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΙΚΗΣ και στις τρεις ενότητες. Η προφορική εξέταση καθορίζεται όχι αργότερα από έξι εβδομάδες μετά τη γραπτή εξέταση. Πρόταση Διατριβής Κάθε διδακτορικός φοιτητής πρέπει να ετοιμάσει μία σύντομη γραπτή πρόταση για την προτεινόμενη διδακτορική έρευνα και να την παρουσιάσει προφορικά ενώπιον της Επιτροπής Διατριβής και σε έναν αντιπρόσωπο της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Αρχιτεκτονικής. Η πρόταση πρέπει να δείχνει την κατανόηση του θέματος της διατριβής, τη γνώση της σχετικής βιβλιογραφίας και τη μεθοδολογία που θα χρησιμοποιηθεί, τα θέματα αναφοράς και την εργασία που πραγματοποίησε ο φοιτητής στον τομέα μέχρι την ημερομηνία αυτήν. Η παρουσίαση της πρότασης (ΑΡΗ 613) γίνεται δύο εώς τέσσερα εξάμηνα μετά από επιτυχία στην περιεκτική εξέταση. Διδακτορική Διατριβή Η διδακτορική διατριβή πρέπει να ασχολείται με τρέχοντα θεωρητικά, επιστημονικά ή/και τεχνικά θέματα κυρίως μέσω βασικής έρευνας, που θα οδηγήσει στη δημιουργία νέας αρχιτεκτονικής γνώσης. Πτυχές ανάπτυξης, που οδηγούν στην εφαρμογή αυτής της έρευνας, μπορούν επίσης να συμπεριληφθούν ως δευτερεύοντα συστατικά της διατριβής. Οι πτυχές της βασικής έρευνας θα πρέπει να είναι καινοτόμες, πρωτότυπες και υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου, έτσι που να την καθιστούν δημοσιεύσιμη σε αναγνωρισμένα ακαδημαϊκά περιοδικά. Η πνευματική αξία της διατριβής βασίζεται στα ευρήματα έρευνας του υποψηφίου διδάκτορα, τα οποία πρέπει να διαχωρίζονται καθαρά από την εργασία άλλων, να μαρτυρούν την προσωπική συνεισφορά και τη γνώση του υποψηφίου και να αναγνωρίζουν τη συνεισφορά άλλων στην έρευνα (είτε αυτοί βρίσκονται εντός είτε εκτός του Πανεπιστημίου). Επιπρόσθετα, οι πιθανές επιδράσεις και η συνεισφορά της έρευνας πρέπει να επισημανθούν στη διατριβή, σε σχέση τόσο με νέες σχετικές περιοχές όσο και με την παραγωγή νέων θεωρητικών και/ή τεχνικών εφαρμογών και καινοτομιών. Υποστήριξη Διατριβής Κάθε υποψήφιος διδάκτορας υποχρεούται να υποστηρίξει την έρευνά του κατά τη διάρκεια προφορικής παρουσίασης της διατριβής ενώπιον πενταμελούς Εξεταστικής Επιτροπής. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Περιεκτική Εξέταση, την Πρόταση Διατριβής και, τέλος, τη Διδακτορική Διατριβή, βλ. Κανόνες/Απαιτήσεις Διδακτορικού Προγράμματος ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: ) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Κατηγορίες Μεταπτυχιακών Μαθημάτων Κάθε φοιτητής πρέπει να παρακολουθήσει επιτυχώς ένα αριθμό μεταπτυχιακών μαθημάτων σχετικών με το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, που θα του εξασφαλίσουν έναν ελάχιστον αριθμό ECTS σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προγράμματος. Ο πιο κάτω κατάλογος παρουσιάζει τα μαθήματα, τα οποία μπορούν να προσφερθούν από το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στην Αρχιτεκτονική, ανάλογα με τη δυνατότητα του Τμήματος. Κατάλογος Μαθημάτων Μαθήματα Επιλογής AΡH 500 Μεθοδολογίες Έρευνας AΡH 502 Έρευνα με βάση τη Σύνθεση ΑΡΗ 504 Ανεξάρτητη Μελέτη AΡH Έρευνα Διδακτορικού Αρχιτεκτονική Θεωρία και Ιστορία AΡH 510 Θεωρίες Αρχιτεκτονικής AΡH 511 Αρχιτεκτονική και Κριτική Ιστορία Οικολογίας AΡH 512 Αρχιτεκτονική και Φιλοσοφία AΡH 514 Ιστορική Ανασκόπηση Εφαρμογών Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού AΡH 516 Κτήρια στην Ιστορία AΡH 518 Θεωρία, Ιστορία, Κριτική AΡH 519 Εξειδικευμένα Θέματα Αρχιτεκτονικής Θεωρίας και Ιστορίας Αρχιτεκτονικά Μέσα Επικοινωνίας AΡH 520 Θεωρητικές Αναζητήσεις στην Εικαστική Επικοινωνία AΡH 522 Εξειδικευμένα Θέματα Σχεδιασμού με Η/Υ AΡH 524 Εικονική Πραγματικότητα και το Δομημένο Περιβάλλον AΡH 526 Αντίληψη και Γνώση στην Αρχιτεκτονική AΡH 528 Συνέργειες μεταξύ Εικαστικών Τεχνών και Αρχιτεκτονικής για τη Σφαίρα του Δημοσίου AΡH 529 Εξειδικευμένα Θέματα Αρχιτεκτονικών Μέσων Επικοινωνίας Αρχιτεκτονική Τεχνολογία AΡH 530 Προχωρημένη Τεχνολογία Κτηρίων AΡH 532 Οικοδομικός Σχεδιασμός AΡH 534 Σχεδιασμός Δομικών Κατασκευών AΡH 536 Προχωρημένη Τεχνολογία Οικοδομικών Υλικών AΡH 538 Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Κτηρίων AΡH 539 Εξειδικευμένα Θέματα Αρχιτεκτονικής Τεχνολογίας Πολεοδομικός Σχεδιασμός AΡH 540 Μεσογειακές Πόλεις και Κοινωνικά Ζητήματα AΡH 542 Σύνταξη Χώρου AΡH 544 Θέματα στην Ιστορία της Πολεοδομίας AΡH 546 Πολεοδομικός Σχεδιασμός και Προγραμματισμός AΡH 548 Αρχιτεκτονική Τοπίου και το Αστικό AΡH 549 Εξειδικευμένα Θέματα Πολεοδομίας Περιγραφή Μαθημάτων Μετά τον αριθμό, όνομα και περιγραφή του κάθε μαθήματος, υπάρχει ένδειξη τυχόν προαπαιτουμένων μαθημάτων, τα οποία ενδεχομένως να απαιτείται να έχουν παρακολουθηθεί επιτυχώς πριν από τη δυνατότητα εγ- 266

267 w w w. u c y. a c. c y / a r c h γραφής στο συγκεκριμένο μάθημα, και ο αριθμός των ECTS. Τα ECTS ακολουθούνται από τρεις αριθμούς, οι οποίοι υποδηλώνουν τις ώρες, που απαιτούνται για διδασκαλία, συμπεριλαμβανομένων ασκήσεων, για εργαστήριο και για κατ οίκον εργασία (π.χ. για προετοιμασία και ασκήσεις). Μαθήματα Επιλογής ΑΡΗ 500 Μεθοδολογίες Έρευνας (8 ECTS: ) Μάθημα που εισάγει τους μεταπτυχιακούς διδακτορικούς φοιτητές στις μεθοδολογίες έρευνας στην αρχιτεκτονική. Εισαγωγή στη φιλοσοφία της γνώσης, με έμφαση στην αρχιτεκτονική, ορισμός της αρχιτεκτονικής έρευνας και θεωρίας, και σύγκριση μεθοδολογιών. Ο φοιτητής αναπτύσσει τη μεθοδολογία που αρμόζει στο θεματικό πεδίο, που έχει επιλέξει ως κατεύθυνση. ΑΡΗ 502 Έρευνα με Βάση τη Σύνθεση (8 ECTS: ) Το μάθημα έχει στόχο την ανάπτυξη συνθετικών προτάσεων από τους διδακτορικούς φοιτητές σε συσχετισμό με το θέμα του διδακτορικού. Οι φοιτητές επιλέγουν τον τομέα έμφασης στη σύνθεση, με βάση τα ενδιαφέροντά τους, υπό την επιτήρηση ενός ακαδημαϊκού μέλους του τμήματος. ΑΡΗ 504 Ανεξάρτητη Μελέτη (ο αριθμός ECTS δίνεται από τον υπεύθυνο για την έρευνα καθηγητή) Ατομική ανεξάρτητη έρευνα ή εργαστηριακή διερεύνηση υπό την επίβλεψη ακαδημαϊκού προσωπικού. ΑΡΗ Έρευνα Διδακτορικού (ο αριθμός ECTS δίνεται από τον υπεύθυνο για την έρευνα καθηγητή) Μεταπτυχιακή έρευνα που οδηγεί στην ολοκλήρωση και υποστήριξη διδακτορικής διατριβής. Αρχιτεκτονική Θεωρία και Ιστορία ΑΡΗ 510 Θεωρίες Αρχιτεκτονικής (8 ECTS: ) Ανάλυση του χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής θεωρίας μέσα από καθαρά αρχιτεκτονικά δοκίμια και άλλες πηγές από τον ευρύτερο χώρο. Ερμηνεία επιλεγμένων κειμένων από το Βιτρούβιο μέχρι τον εικοστό πρώτο αιώνα. Η σχέση μεταξύ θεωρίας και πρακτικής μέσα στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον τής υπό εξέταση εποχής. Η σχέση μεταξύ θεωριών αρχιτεκτονικής και της έννοιας της παράδοσης, της αλλαγής, της καινοτομίας και της επανάστασης. ΑΡΗ 511 Αρχιτεκτονική και Κριτική Ιστορία Οικολογίας (8 ECTS: ) Πώς επηρεάστηκε η αρχιτεκτονική θεωρία και πράξη από εναλλασσόμενες αντιλήψεις για το «περιβάλλον»; Αυτό το μάθημα αρχιτεκτονικής ιστορίας-θεωρίας τοποθετεί την ανάπτυξη της οικολογικής συνείδησης μέσα στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο της μοντέρνας αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας. Καλύπτει θέματα όπως τα ρεύματα «επιστροφής στη φύση» του 19ου αιώνα, τους αστικούς πειραματισμούς στις αρχές του 20ου αιώνα, τους επαναπροσδιορισμούς της επιστήμης, της τεχνολογίας και της αστικοποίησης, καθώς και μεταγενέστερες έννοιες του εκμοντερνισμού και της ανάπτυξης. Σε αυτό το φόντο αναλύονται σημερινές αντιλήψεις περί περιβαλλοντικής ευθύνης, και οικοανάπτυξης, πράσινης αρχιτεκτονικής, και αειφορίας. Το μάθημα αυτό απαιτεί βασικές γνώσεις στην ιστορία της μοντέρνας αρχιτεκτονικής. ΑΡΗ 512 Αρχιτεκτονική και Φιλοσοφία (8 ECTS: ) Εξέταση της αμφίδρομης σχέσης μεταξύ αρχιτεκτονικής και φιλοσοφίας σε όλο το ιστορικό και γεωγραφικό φάσμα της δυτικής παράδοσης. Το έργο των προ-σωκρατικών, του Husserl, Heidegger, Baudrillard, Merleau-Ponty, Foucault, Ricoeur, Derrida, Deleuze και άλλων σε σχέση με εξελίξεις στην αρχιτεκτονική. Παρουσίαση αλλαγών στο αρχιτεκτονικό πεδίο και οι επιδράσεις τους στις πνευματικές εξελίξεις διαφόρων εποχών. ΑΡΗ 514 Ιστορική Ανασκόπηση Εφαρμογών Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού (8 ECTS: ) Εξέταση θεωρητικών προσεγγίσεων της αρχιτεκτονικής σύνθεσης από τα πρώτα χρόνια της μοντέρνας περιόδου μέχρι τον εικοστό πρώτο αιώνα. Σύγκριση θεωριών και πρακτικών σύνθεσης κάθε εποχής. Τα θέματα αφορούν θεωρίες του φωτός, του απείρου και τυπολογικών συστημάτων μέχρι ιδεολογίες σύνθεσης, που σχετίζονται με το σημείο, το χάος και τη μορφολογία κατά τη Μετα-μοντέρνα εποχή. ΑΡΗ 516 Κτήρια στην Ιστορία (8 ECTS: ) Εις βάθος έρευνα, ανάλυση και σχεδιαστική περιγραφή συγκεκριμένων κτηρίων ή συγκροτημάτων ή χώρων (τοπικών και της ευρύτερης περιοχής) για σκοπούς περαιτέρω μελέτης και έρευνας, συντήρησης και αποκατάστασης. Ανάπτυξη κριτικής και ερμηνευτικής προσέγγισης για τη μελέτη αρχιτεκτονημάτων άλλων εποχών. ΑΡΗ 518 Θεωρία, Ιστορία, Κριτική (8 ECTS: ) Ανάλυση των μεταβολών σκέψεως και ιδεολογιών στην ιστορία από μία αρχιτεκτονική προοπτική. Παρουσίαση και σύγκριση ιστορικών πλαισίων, όπως και των θεωριών και των πρακτικών που προηγήθηκαν. Συζήτηση εναλλακτικών μοντέλων του «αληθινού» και ανάπτυξη μίας κριτικής προσέγγισης όσον αφορά τον υποκειμενικό χαρακτήρα της ιστορίας. ΑΡΗ 519 Εξειδικευμένα θέματα Αρχιτεκτονικής Θεωρίας και Ιστορίας (8 ECTS: ) Τα θέματα κυμαίνονται ανάλογα με τις ανάγκες και απαιτήσεις των φοιτητών και των ερευνητικών ενδιαφερόντων των καθηγητών. 267

268 ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΙΚΗΣ Αρχιτεκτονικά Μέσα Επικοινωνίας ΑΡΗ 520 Θεωρητικές Αναζητήσεις στην Εικαστική Επικοινωνία (8 ECTS: ) Θεωρητική εξέταση του ρόλου της εικόνας στην τέχνη, την αρχιτεκτονική, τον κινηματογράφο και άλλους σχετικούς χώρους. Αναζήτηση και ανάλυση κοινής πορείας εξέλιξης και αλληλεπίδρασης μεταξύ αυτών των σχετιζόμενων, αλλά διακριτών περιοχών πολιτιστικής παραγωγής. ΑΡΗ 522 Εξειδικευμένα Θέματα Σχεδιασμού με Η/Υ (8 ECTS: ) Ανασκόπηση των τεχνικών σχεδιασμού, σύνθεσης και προγραμματισμού αρχιτεκτονικής. Συζήτηση και παρουσίαση αποτελεσμάτων, όπως συνήθεις κτηριακές δομές, ευρεία χωρικά συστήματα, πειραματικά περιβάλλοντα στοιχεία δικτύου και αναδυόμενες υβριδικές τοπολογίες. Προσομοιώσεις έργων σύνδεσης σχεδιασμού και παραγωγής (CAD/CAM). ΑΡΗ 524 Εικονική Πραγματικότητα και το Δομημένο Περιβάλλον (8 ECTS: ) Εξέταση της έννοιας του εικονικού στη σύγχρονη αστική εμπειρία. Θεωρητική επεξεργασία του ανταγωνισμού μεταξύ των διαφόρων οπτικών μηνυμάτων στη διαμόρφωση του χώρου και άλλων σημειολογικών συστημάτων στην πόλη. Η πόλη ως εικονικό και υλικό περιβάλλον. ΑΡΗ 526 Αντίληψη και Γνώση στην Αρχιτεκτονική (8 ECTS: ) Εξέταση της σχέσης μεταξύ αντίληψης και γνώσης στην αρχιτεκτονική εμπειρία. Ανάλυση και κριτική της δυαδικής σκέψης που βασίζεται στις σχέσεις αντίληψης/γνώσης, και εμπλέκει πλατύτερες δυαδικότητες, όπως φύση/κουλτούρα, δομική κατασκευή/διάκοσμος, αισθητική και γούστο κ.ά. ΑΡΗ 528 Συνέργιες μεταξύ Εικαστικών Τεχνών και Αρχιτεκτονικής για τη Σφαίρα του Δημοσίου (8 ECTS: ) Διερεύνηση συνεργιών μεταξύ σύγχρονων εικαστικών και αρχιτεκτονικών πρακτικών που υποστηρίζουν τη δημόσια σφαίρα. Το σεμινάριο εστιάζει σε συλλογικές δομές που προκύπτουν από συνεργασίες μεταξύ διαφορετικών τομέων με τις εικαστικές τέχνες και γίνονται φορείς δημόσιας εμπλοκής, δίνοντας έμφαση στην πολιτική διάσταση του αστικού περιβάλλοντος. Οι φοιτητές εκτίθενται σε παραδειγματικές πρακτικές στην Κύπρο και στο διεθνή χώρο όπως και στους τρόπους δράσης τους και προσκαλούνται να επανακαθορίσουν τη σχέση τους με τη δημόσια σφαίρα. ΑΡΗ 529 Εξειδικευμένα θέματα Αρχιτεκτονικών Μέσων Επικοινωνίας (8 ECTS: ) Τα θέματα κυμαίνονται ανάλογα με τις ανάγκες και απαιτήσεις των φοιτητών και των ερευνητικών ενδιαφερόντων των καθηγητών. Αρχιτεκτονική Τεχνολογία ΑΡΗ 530 Προχωρημένη Τεχνολογία Κτηρίων (8 ECTS: ) Ανάλυση αρχιτεκτονικών συνθέσεων που προέρχονται κυρίως από παράγοντες δομικής μηχανικής. Οι φοιτητές θα εισαχθούν σε μελέτες, στις οποίες έγινε εμβάθυνση σε δομικά και οικοδομικά κατασκευαστικά και περιβαλλοντικά θέματα. Από κάθε φοιτητή εκπονείται μελέτη έργου, με έμφαση σε θέματα δομικής και οικοδομικής κατασκευής. Ενιαίο μάθημα με το μεταπτυχιακό πρόγραμμα ΠΜΜΠ. ΑΡΗ 532 Οικοδομικός Σχεδιασμός (8 ECTS: ) Ενσωμάτωση της αρχιτεκτονικής τεχνολογίας με τη διεργασία του σχεδιασμού και τους στόχους του μέσω της οικοδομικής. Μεταφορά τεχνολογίας σε αναζήτηση ιδανικών εφαρμογών, πρωτοτύπων σε έργα σχεδιασμού. Ανάπτυξη οικοδομικών λεπτομερειών σε μορφή στούντιο. ΑΡΗ 534 Σχεδιασμός Δομικών Κατασκευών (8 ECTS: ) Στατικά συστήματα για ειδικές συνθήκες φορτίου, όπως σεισμοί, ή/και γέφυρες με μεγάλα ανοίγματα και ψηλά κτήρια. Αρχιτεκτονική ενοποίηση και ανάλυση ιδιοτήτων της κατασκευής και της συμπεριφοράς και αποδοτικότητας συστημάτων. Μελέτες συγκεκριμένων έργων και εξατομικευμένα έργα σχεδιασμού. ΑΡΗ 536 Προχωρημένη Τεχνολογία Οικοδομικών Υλικών (8 ECTS: ) Προχωρημένες μελέτες σε μέταλλα, κολλητικά, γυαλιά, πλαστικά κ.λπ. και στις επιδράσεις τους στην υφιστάμενη και μελλοντική οικοδομική βιομηχανία και στο περιβάλλον. Μελέτες σε εφαρμογές προχωρημένων υλικών και καινοτόμων οικοδομικών συστημάτων, με τον προσδιορισμό κατευθυντήριων τεχνολογιών, διεργασιών και εφαρμογών. ΑΡΗ 538 Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Κτηρίων (8 ECTS: ) Το μάθημα στοχεύει στη θεωρητική και εφαρμοσμένη εμβάθυνση των φοιτητών στο αντικείμενο του Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού Κτηρίων και στην ανάδειξη του ρόλου της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, της κατασκευής και της κατάλληλης τεχνικής υποστήριξης ως προς την εξασφάλιση κατάλληλων συνθηκών διαβίωσης, στην ελαχιστοποίηση της ενεργειακής κατανάλωσης και τον περιορισμό των δυσμενών συνεπειών στο περιβάλλον. Καλύπτει ζητήματα Βιοκλιματικής Αρχιτεκτονικής, που αναφέρονται στη βελτίωση των συνθηκών ολικής άνεσης των χρηστών -θερμικής, οπτικής, ακουστικής άνεσης, ποιότητας αέρα- στο εσωτερικό του κτηριακού κελύφους, ζητήματα ενεργειακού σχεδιασμού που αναφέρονται στην ελαχιστοποίηση των ενεργειακών καταναλώσεων του κτηριακού κελύφους και ζητήματα οικολογικής δόμησης που αναφέρονται στην ελαχιστοποίηση του οικολογικού αποτυπώματος του κτηρίου. 268

269 w w w. u c y. a c. c y / a r c h ΑΡΗ 539 Εξειδικευμένα Θέματα Αρχιτεκτονικής Τεχνολογίας (8 ECTS: ) Τα θέματα κυμαίνονται ανάλογα με τις ανάγκες και απαιτήσεις των φοιτητών και των ερευνητικών ενδιαφερόντων των καθηγητών. Πολεοδομικός Σχεδιασμός ΑΡΗ 540 Μεσογειακές Πόλεις και Κοινωνικά Ζητήματα (8 ECTS: ) (Xωροκοινωνικές ανισότητες, αστικές συγκρούσεις, διαιρεμένες πόλεις) Το μάθημα επικεντρώνεται στην κατανόηση κοινωνικών ζητημάτων που αφορούν στην πόλη και επηρεάζονται από, αλλά και επηρεάζουν, το σχεδιασμό της. Στόχος του είναι η κατανόηση της αλληλένδετης σχέσης μεταξύ των κοινωνικών ζητημάτων και της μορφολογίας - σχεδιασμού του αστικού χώρου. Θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην διατύπωση νέων αναγνώσεων, μεθοδολογιών, αναλύσεων και ερμηνειών πολλαπλών και πολύπλοκων πολιτισμικών πρακτικών στο χώρο της μεσογειακής πόλης με απώτερο στόχο τον εμπλουτισμό και διεύρυνση των γνώσεων και των διαδικασιών σχεδιασμού του αστικού χώρου. ΑΡΗ 542 Σύνταξη Χώρου (8 ECTS: ) Ανάλυση των χαρακτηριστικών εσωτερικού και εξωτερικού χώρου με ποιοτικές και ποσοτικές μεθόδους έρευνας. Μελέτες αξιολόγησης μετα-κατοίκησης συγκεκριμένων έργων, που συγκρίνουν τις προτεινόμενες και τις πραγματικές χρήσεις διαφόρων χωρικών σχηματισμών. Το υλικό των αναλύσεων κυμαίνεται από οικίες σε κτηριακά συμπλέγματα και από μικρούς δημόσιους χώρους σε μεγάλα αστικά κέντρα. ΑΡΗ 544 Θέματα στην Ιστορία της Πολεοδομίας (8 ECTS: ) Εξέταση ειδικών θεμάτων στην ιστορία της πόλης, με αναφορά στο πνευματικό και κοινωνικό περιβάλλον. Η εστίαση κυμαίνεται από την ουτοπική και θεωρητική στη θρησκευτική και την πολιτική εκδήλωση του αστικού σχεδιασμού. Υλικό και μεθοδολογία βασίζονται στη διατομεακή προσέγγιση του θέματος, και συμπεριλαμβάνουν, χωρίς να εξαντλούν, αναφορές από τη λογοτεχνία, την ποίηση, τις εικαστικές τέχνες, τη μουσική και τον κινηματογράφο. ΑΡΗ 546 Πολεοδομικός Σχεδιασμός και Προγραμματισμός (8 ECTS: ) Ανάλυση βασικών εννοιών αστικού προγραμματισμού, αναγκαίων για την επικοινωνία μεταξύ αρχιτεκτόνων, πολεοδόμων και αστικών προγραμματιστών για την αντιμετώπιση της σύγχρονης πολυπλοκότητας του αστικού τοπίου. Συζήτηση για τη συμπληρωματική φύση της αρχιτεκτονικής, του αστικού σχεδιασμού και προγραμματισμού. Μελέτες και έργα θεωρητικών και προτεινόμενων προσομοιωμάτων συνεργασίας προς εφαρμογή σε συγκεκριμένες πόλεις της Κύπρου και των περιβαλλουσών περιοχών και χωρών. ΑΡΗ 548 Αρχιτεκτονική Τοπίου και το Αστικό (8 ECTS: ) Η φύση της Φύσης. Εξέταση φυσικών και δομημένων τοπίων. Θεωρία, ανάλυση χώρου και τοπιοτέχνιση τόσο σε ό,τι αφορά την τοπική όσο και την ευρύτερη αστική περιοχή. Εξέταση θεμάτων, όπως κλιματολογικές συνθήκες, έλλειψη νερού, τοπογραφία, γεωλογία, φυσική βλάστηση, κοινωνία και πολιτισμός στην Κύπρο και τις περιβάλλουσες χώρες. ΑΡΗ 549 Εξειδικευμένα Θέματα Πολεοδομίας (8 ECTS: ) Οι θεματικές στο μάθημα καθορίζονται αναφορικά με εξελίξεις στο χώρο της χωροταξίας και σε σχέση με τα ερευνητικά ενδιαφέροντα και τις προσδοκίες του τμήματος. Το μελετητικό εργαστήρι καταπιάνεται με την διερεύνηση βέλτιστων πρακτικών αειφόρου αστικού σχεδιασμού και ανάπτυξης πόλεων, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κοινότητες της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Η δομή του μαθήματος αποτελείται από προφορικές θεματικές παρουσιάσεις από τους διδάσκοντες και τους φοιτητές, την ανάλυση σχετικών αναφορών και παραδειγμάτων καλής πρακτικής, ασκήσεις στις αρχές του συμμετοχικού σχεδιασμού και τελικά στην εκπόνηση χωροταξικής πρότασης, στην κλίμακα της γειτονιάς, σε περιοχή που υποδεικνύεται από την διδακτική ομάδα. ΑΡΗ 550 Ειδικά Θέματα Καταγραφής και Τεκμηρίωσης Κτηρίων και Συνόλων (8 ECTS: ) Παρέχει βασικές και εξειδικευμένες γνώσεις καταγραφής και τεκμηρίωσης κτηρίων και συνόλων, με τη χρήση συμβατικών και σύγχρονων ψηφιακών μεθόδων. Στοχεύει στην εισαγωγή ερευνητικών εργαλείων και μεθοδολογικών προσεγγίσεων επιτόπιας καταγραφής και τεκμηρίωσης κτηριακών μονάδων και πολεοδομικών συνόλων αλλά και επιμέρους κατασκευαστικών και μορφολογικών κτηριακών στοιχείων, και περιλαμβάνει μεθοδολογίες κατηγοριοποίησης, αξιολόγησης και επεξεργασίας δεδομένων καταγραφής. Επιπλέον, αναφέρεται στην καταγραφή και ανάλυση συνθηκών άνεσης και ενεργειακής απόδοσης κτηρίων και στην καταγραφή περιβαλλοντικών δεδομένων εξωτερικού περιβάλλοντος. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται στην καταγραφή των ιδιαιτεροτήτων λειτουργίας ή/και τις ειδικές απαιτήσεις άνεσης τών υπό εξέταση κτηρίων και περιλαμβάνει την ποσοτική καταγραφή και ανάλυση παραμέτρων καθορισμού συνθηκών θερμικής και οπτικής άνεσης. Mαθήματα Διδακτικής Έρευνας ΑΡΗ Συγγραφή Διδακτορικού (Ο αριθμός ECTS δίνεται από τον υπεύθυνο για την έρευνα καθηγητή) Συγγραφή της διδακτορικής διατριβής. ΑΡΗ 613 Πρόταση Διδακτορικής Διατριβής (0 ECTS) Ετοιμασία σύντομης γραπτής πρότασης για την προτεινόμενη διδακτορική έρευνα και παρουσίαση της ενώπιον της Εξεταστικής Επιτροπής Διατριβής. ΑΡΗ 700 Περιεκτική Εξέταση (0 ECTS) Περιεκτική εξέταση (γραπτή και προφορική), σκοπός της οποίας είναι να εκτιμήσει τις βασικές γνώσεις και ικανότητες του υποψηφίου στην Αρχιτεκτονική, αλλά και πιο εξειδικευμένες γνώσεις, σχετικά με το συγκεκριμένο αντικείμενο της έρευνας. 269

270 ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΙΚΗΣ Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Οδυσσέας Κοντοβούρκης, Επίκουρος Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην ενοποίηση στρατηγικών υπολογιστικού σχεδιασμού και ρομποτικής κατασκευής, με στόχο τη βελτιστοποίηση του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και της κατασκευής σύμφωνα με κριτήρια αειφορίας. Συγκεκριμένα, διερευνά θέματα που σχετίζονται με την εισαγωγή και την ενεργό συμμετοχή των ρομπότ στη διαδικασία παραγωγής, καθώς και τις επιπτώσεις τους στην οικονομία και την οικολογία των λύσεων. Επίσης, εξετάζει θέματα στους τομείς του σχεδιασμού, υποβοηθούμενου από υπολογιστές/ κατασκευής υποβοηθούμενης από υπολογιστές (CAD/CAM), παραμετρικού σχεδιασμού και μοντελοποίησης φυσικής συμπεριφοράς, με έμφαση στη μοντελοποίηση της συμπεριφοράς μετακίνησης πεζών. Τέλος, ασχολείται με ζητήματα που σχετίζονται με την προσαρμογή και διάδραση σε αρχιτεκτονικά συστήματα, καθώς και τη θεωρία σχεδιαστικής διαδικασίας και τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αιμίλιος Μιχαήλ, Λέκτορας Οι ερευνητικές δραστηριότητές του έχουν διεπιστημονικό χαρακτήρα και επικεντρώνονται στους τομείς της Ενέργειας και Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού Κτιρίων και της Αρχιτεκτονικής Τεχνολογίας. Ερευνητικές προτεραιότητες του περιλαμβάνουν τους πιο κάτω τομείς: Ενοποιημένος Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός και Αρχιτεκτονική Τεχνολογία, Ενέργεια & Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Κτιρίων Σύγχρονης και Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής, Προηγμένα Συστήματα Κτιριακού Κελύφους, Καινοτόμα & Αειφόρα Στοιχεία και Υλικά Κατασκευής. Παναγιώτα Πύλα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Το ερευνητικό της έργο έχει διεπιστημονικό χαρακτήρα και εστιάζεται σε δύο τομείς: α) στη θεωρία και ιστορία της Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας, ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο, και β) στους συσχετισμούς της Αρχιτεκτονικής με τις κοινωνικο-πολιτικές διαστάσεις της ανάπτυξης και του περιβαλλοντισμού. Ανδρέας Λ. Σαββίδης, Επίκουρος Καθηγητής Καταπιάνεται με το θέμα της εφαρμογής αειφόρου σχεδιασμού στους τομείς πολεοδομίας, χωροταξίας και αστικής ανάπτυξης, και εμπλέκεται σε εργασίες που αποβλέπουν στην αποκατάσταση και αναβίωση υποβαθμισμένων αστικών μονάδων. Η προσέγγισή του στο θέμα προσβλέπει τόσο στην περιβαλλοντολογική όσο και στην κοινωνικοπολιτική αποκατάσταση, ειδικά μέσω της ένταξης δικτύων μαζικής συγκοινωνίας. Σωκράτης Στρατής, Αναπληρωτής Καθηγητής Το ερευνητικό του έργο εστιάζεται στις πολιτικές διαστάσεις της αρχιτεκτονικής πρακτικής σε αβέβαια και επίμαχα σύγχρονα αστικά περιβάλλοντα. Μελετά τις στρατηγικές διαστάσεις της αρχιτεκτονικής ως αστικότητας, όπως και τις κοινωνικές διαστάσεις πίσω από τον ενεργό ρόλο της αρχιτεκτονικής στην πόλη. Μελέτη μεθόδων που επιτρέπουν στην αρχιτεκτονική πρακτική να ενσωματώσει, δημιουργικά, την πολιτική διάσταση του αστικού σχεδιασμού και να διεκδικήσει ενεργό ρόλο μέσα σε ένα ευρύτερο σύστημα αστικών φορέων. Μάριος Κ. Φωκάς, Αναπληρωτής Καθηγητής Οι δραστηριότητές του στη διδασκαλία και έρευνα καλύπτουν τους τομείς της ενιαίας αρχιτεκτονικής σύνθεσης, τεχνολογίας, κινητικών και αντισεισμικών κατασκευών, ελέγχου δομικών κατασκευών και σεισμικής μόνωσης. Μαρία Φιλοκύπρου, Επίκουρη Καθηγήτρια Το ερευνητικό της έργο εστιάζεται σε θέματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, όπως και σε θέματα συντήρησης και αποκατάστασης παραδοσιακών οικοδομών. Κυριότερα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αποτελούν η παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Κύπρου, η αρχιτεκτονική συντήρηση και επανάχρηση ιστορικών και παραδοσιακών οικοδομών, θέματα αειφόρου ανάπτυξης σε σχέση με τα υλικά δόμησης και τη βιοκλιματική διάσταση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, η παραδοσιακή οικοδομική τεχνολογία, καθώς και ο σχεδιασμός νέων υλικών, που να είναι φιλικά προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Νάτια Χαραλάμπους, Επίκουρη Καθηγήτρια Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο μελέτης της έννοιας της κοινωνικο-χωρικής διάστασης της κοινωνίας και του πολιτισμού, και επικεντρώνονται σε δύο τομείς: α) σχέσεις χώρου, εθνικότητας και πολιτισμού σε κατοικίες, οικισμούς και αστικούς χώρους (κοινωνικο-χωρικές μορφές οργάνωσης της πολιτισμικής κληρονομιάς, χωροχρονική ερμηνεία εννοιών κατοίκισης) και β) αρχιτεκτονική εκπαίδευση (ερευνητικές θεωρίες και αρχιτεκτονική σύνθεση). Χρίστος Χατζηχρίστος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι: η σχέση μεταξύ αρχιτεκτονικής θεωρίας, γνώσης, εκπαίδευσης και πρακτικής, υφιστάμενα και εναλλακτικά μέσα επικοινωνίας στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, η κατοικία ως αρχιτεκτονικό και κοινωνικό προϊόν, η σχέση αρχιτέκτονα και πελάτη στην παραγωγή του αρχιτεκτονικού έργου, η σχέση μεταξύ πολεοδομικού και αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, η σχέση μεταξύ των παραμέτρων χώρου και φόρμας, εναλλακτικά, τοπικά συστήματα οικοδομής. Επικοινωνία Πρόεδρος Επιτροπής Μεταπτυχιακών Σπουδών Μάριος Κ. Φωκάς Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: Γραμματεία Τμήματος Ιωάννα Δανιηλάκη Τηλ.: Φαξ: Τηλεομ.: 270

271

272 Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Εισαγωγή Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών εξειδικεύονται σε τομείς αιχμής και λαμβάνουν μέρος σε διεθνούς εμβέλειας έρευνα. Με την αποφοίτησή τους αποκτούν άρτια κατάρτιση σε βασικά θέματα τηλεπικοινωνιών, ελέγχου, ηλεκτρικών μηχανών, κυκλωμάτων, ηλεκτρικής ισχύος, ηλεκτρομαγνητισμού, οπτικής και αναλυτικών μεθόδων, καθώς επίσης και σε αρχές σχεδιασμού και υλοποίησης συστημάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, συμπεριλαμβανομένου του υλικού (hardware) και λογισμικού (software) υπολογιστών. Το Τμήμα καλύπτει ένα ευρύ φάσμα γνώσεων και επιστημονικών ενδιαφερόντων, που βρίσκονται στο επίκεντρο της σύγχρονης τεχνολογίας. Τα επιστημονικά πεδία, στα οποία το Τμήμα διεξάγει έρευνα, συμπεριλαμβάνουν συστήματα ελέγχου, ενέργειας, τηλεπικοινωνιών και μετάδοσης πληροφοριών, καθώς και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ψηφιακά και αναλογικά ηλεκτρονικά συστήματα και βιοϊατρικές εφαρμογές. Προσφέρονται οι ακόλουθοι μεταπτυχιακοί τίτλοι: Μάστερ και Διδακτορικό Ηλεκτρολόγου Μηχανικού Μάστερ και Διδακτορικό Μηχανικού Υπολογιστών Το Τμήμα προσφέρει προγράμματα σπουδών υψηλής ποιότητας, τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο, στους κλάδους των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών (ΗΜ) και Μηχανικών Υπολογιστών (ΜΥ). Τα προγράμματα αυτά δίνουν έμφαση σε θεμελιώδεις αρχές και προετοιμάζουν τους φοιτητές για ηγετικούς ρόλους, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις επιστημονικές και κοινωνικές προκλήσεις, που πηγάζουν από την ταχύρρυθμη εξέλιξη της τεχνολογίας. Επίσης, το Τμήμα ενθαρρύνει τη συνεργασία καθηγητών και φοιτητών με φορείς στους τομείς της βιομηχανίας και έρευνας, τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται το κατάλληλο υπόβαθρο για την εκπόνηση υψηλής ποιότητας έρευνας, που θα αποφέρει καινοτομίες και τεχνολογική πρόοδο, με όλα τα επακόλουθα κοινωνικο-οικονομικά οφέλη. Tο ακαδημαϊκό προσωπικό του Τμήματος έχει εμπειρία από πανεπιστήμια διεθνούς φήμης και μέλη του συνεργάζονται με πολλά από τα ερευνητικά κέντρα, που υπάρχουν τόσο στην Πολυτεχνική Σχολή όσο και στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Μέλη του Τμήματος έχουν ιδρύσει το Ερευνητικό Κέντρο Τεχνολογίας Ευφυών Συστημάτων και Δικτύων «Κοίος», το οποίο στοχεύει να συνεισφέρει στην πρόοδο της γνώσης στις περιοχές της υπολογιστικής νοημοσύνης και του σχεδιασμού συστημάτων, καθώς και στην εφαρμογή των μεθοδολογιών αυτών για παρακολούθηση και έλεγχο μεγάλης κλίμακας πολύπλοκων συστημάτων. Το Ερευνητικό Κέντρο «Κοίος» προωθεί την εκπόνηση έρευνας διεπιστημονικού χαρακτήρα και προάγει τη στενή συνεργασία μεταξύ της βιομηχανίας, του ακαδημαϊκού χώρου και ερευνητικών οργανισμών σε τομείς υψηλής τεχνολογίας. Επιπλέον, μέλη του Τμήματος 272

273 w w w. u c y. a c. c y / e c e έχουν ιδρύσει την Ερευνητική Μονάδα Ενεργειακής Αειφορίας ΦΩΣ η οποία στοχεύει στην ανάπτυξη και εμβάθυνση ποιοτικής έρευνας, ακαδημαϊκής αριστείας, εκπαίδευσης και καινοτομίας στον τομέα της ενέργειας, με έμφαση στη βιώσιμη διαχείριση και στην ανάπτυξη. Οι ερευνητικές δραστηριότητες της Μονάδας επικεντρώνονται σε θέματα ανάπτυξης νέων αειφόρων τεχνολογιών, μηχανισμών και υποδομών για επίτευξη ενεργειακής βιωσιμότητας (φωτισμός, παραγωγή, θέρμανση, ψύξη, κλπ), αειφορίας κτηριακών υποδομών και βιωσιμότητας στον τομέα μεταφορών. Εισαγωγή σε Μεταπτυχιακά Προγράμματα Κάθε χρόνο, το Τμήμα δέχεται νέους μεταπτυχιακούς φοιτητές στο πρόγραμμα ΗΜ και στο πρόγραμμα ΜΥ, σε επίπεδο μάστερ και διδακτορικού. Ο αριθμός των νέων εισδοχών είναι κυμαινόμενος και εξαρτάται από τις ανάγκες του Τμήματος και την ποιότητα των υποψηφίων. Οι αιτήσεις υποβάλλονται στο Τμήμα και αξιολογούνται από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών, η οποία υποβάλλει εισηγήσεις στο Συμβούλιο του Τμήματος για τελική έγκριση. Με την εισαγωγή στο πρόγραμμα, οι φοιτητές πρέπει να επιλέξουν ένα από τα μέλη του διδακτικού προσωπικού ως ερευνητικό σύμβουλο, τον οποίο πρέπει να συμβουλεύονται για ακαδημαϊκά και ερευνητικά θέματα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων, βλ. Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων. Το Τμήμα ζητά όπως στις αιτήσεις περιλαμβάνονται τα εξής: Πλήρως συμπληρωμένη αίτηση, την οποία ο υποψήφιος μπορεί να βρει στην ιστοσελίδα του Τμήματος. Βιογραφικό Σημείωμα που να περιλαμβάνει προηγούμενες σπουδές του υποψηφίου, ακαδημαϊκή και ερευνητική εμπειρία, τυχόν δημοσιεύσεις, βραβεία, κ.λπ. Μια σύντομη επιστολή (μέχρι δύο σελίδες) που να αναφέρει τους λόγους για τους οποίους ο υποψήφιος επιθυμεί την ένταξή του στο πρόγραμμα, την επαγγελματική και ερευνητική του εμπειρία, μελλοντικούς στόχους, κ.ο.κ. Τρεις τουλάχιστον συστατικές επιστολές από ακαδημαϊκούς ή επαγγελματικούς συμβούλους ή εργοδότες. Αντίγραφα αντιπροσωπευτικών δημοσιεύσεων, αν υπάρχουν (το πολύ μέχρι τρία). Αντίγραφα όλων των πτυχίων και αναλυτικές καταστάσεις βαθμολογίας. Αν ο υποψήφιος δεν έχει ολοκληρώσει τις σπουδές του, πρέπει να περιληφθεί γράμμα από το παρόν πανεπιστήμιο που να πιστοποιεί ότι ο υποψήφιος αναμένεται να λάβει το πτυχίο του πριν από την έναρξη του προγράμματος. Φωτοαντίγραφα οποιωνδήποτε άλλων βοηθητικών εγγράφων, όπως βεβαιώσεις εξετάσεων, διακρίσεις, βραβεία κ.λπ. Οι αιτήσεις μπορούν να υποβληθούν στα Ελληνικά ή στα Αγγλικά. Κριτήρια Αξιολόγησης Τα κριτήρια για την αξιολόγηση των υποψηφίων είναι τα ακόλουθα: Ακαδημαϊκό υπόβαθρο Ερευνητικό υπόβαθρο Συστατικές επιστολές Επιπρόσθετα προσόντα Η εξοικείωση με την αγγλική γλώσσα συνιστάται έντονα. Προγράμματα Σπουδών Aπό το Τμήμα προσφέρονται οι ακόλουθοι έξι μεταπτυχιακοί τίτλοι σπουδών: Μάστερ στην Eπιστήμη (M.Sc.) Ηλεκτρολόγου Μηχανικού Μάστερ Μηχανικής (M.Eng.) Ηλεκτρολόγου Μηχανικού Μάστερ στην Eπιστήμη (M.Sc.) Μηχανικού Υπολογιστών Μάστερ Μηχανικής (M.Eng.) Μηχανικού Υπολογιστών Διδακτορικό (Ph.D.) Ηλεκτρολόγου Μηχανικού Διδακτορικό (Ph.D.) Μηχανικού Υπολογιστών ΤΙΤΛΟΙ ΣΠΟΥΔΩΝ MASTER OF SCIENCE (M.Sc.) ΚΑΙ MASTER OF ENGINEERING (M.Eng.) Για την απόκτηση του μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών M.Sc., απαιτείται η συμπλήρωση 90 τουλάχιστον ECTS, κατανεμημένων ως εξής: Τουλάχιστον 56 ECTS από μεταπτυχιακά μαθήματα 4 ECTS από μεταπτυχιακά σεμινάρια Τουλάχιστον 30 ECTS από έρευνα, όπως αυτή τεκμηριώνεται από μια μεταπτυχιακή διατριβή Ισχύουν οι ακόλουθοι κανόνες: Από τα 56 ECTS που αντιστοιχούν σε μαθήματα, το πολύ μέχρι οκτώ ECTS μπορούν να αντιστοιχούν σε μαθήματα επιβλεπόμενης μελέτης, όπως τα ΗΜΥ 711 και ΗΜΥ 712. Από τα 56 ECTS που αντιστοιχούν σε μαθήματα, τουλάχιστον 38 ECTS πρέπει να αντιστοιχούν σε μαθήματα μεταπτυχιακού επιπέδου, που προσφέρονται από το Τμήμα. 273

274 ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ο φοιτητής δικαιούται να εγγραφεί σε μεταπτυχιακά μαθήματα που προσφέρονται από άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου Κύπρου ή από άλλα αναγνωρισμένα πανεπιστήμια. Τα μαθήματα αυτά πρέπει να εγκριθούν από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών, και δεν πρέπει να αντιστοιχούν σε περισσότερα από 18 ECTS. Από τα 56 ECTS που αντιστοιχούν σε μαθήματα, το πολύ 18 ECTS μπορούν να αντιστοιχούν σε μαθήματα που ο φοιτητής έχει παρακολουθήσει για την απόκτηση άλλου μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών, κατόπιν όμως έγκρισης από το Συμβούλιο Τμήματος. Για να λάβουν τα 4 ECTS που αντιστοιχούν σε σεμινάρια, οι φοιτητές πρέπει να παρακολουθήσουν 25 τουλάχιστον μεταπτυχιακά σεμινάρια του Τμήματος κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου που είναι εγγεγραμμένοι στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Για την απόκτηση του μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών M.Eng., απαιτείται η συμπλήρωση 90 τουλάχιστον ECTS, κατανεμημένων ως εξής: Τουλάχιστον 80 ECTS από μεταπτυχιακά μαθημάτα 8 ECTS προερχομένων από ατομική μελέτη (μάθημα ΗΜΥ 723 ή ΗΜΥ 724) 2 ECTS προερχομένων από μεταπτυχιακά σεμινάρια (μάθημα ΗΜΥ 705) Ισχύουν οι ακόλουθοι κανόνες: Από τα 80 ECTS που αντιστοιχούν σε μαθήματα, το πολύ μέχρι 8 ECTS μπορούν να αντιστοιχούν σε μάθημα επιβλεπόμενης μελέτης (ΗΜΥ ). Από τα 80 ECTS που αντιστοιχούν σε μαθήματα, τουλάχιστον 48 ECTS πρέπει να αντιστοιχούν σε μαθήματα μεταπτυχιακού επιπέδου του Τμήματος. Ο φοιτητής δικαιούται να εγγραφεί σε μεταπτυχιακά μαθήματα που προσφέρονται από άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου Κύπρου ή από άλλα αναγνωρισμένα πανεπιστήμια. Τα μαθήματα αυτά πρέπει να εγκριθούν από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών, και δεν πρέπει να αντιστοιχούν σε περισσότερα από 18 ECTS. Από τα 80 ECTS που αντιστοιχούν σε μαθήματα, το πολύ μέχρι 18 ECTS μπορούν να αντιστοιχούν σε μαθήματα που ο φοιτητής έχει παρακολουθήσει για την απόκτηση άλλου μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών, κατόπιν όμως έγκρισης από το Συμβούλιο Τμήματος. Για να λάβουν τα 2 ECTS που αντιστοιχούν σε σεμινάρια, οι φοιτητές πρέπει να παρακολουθήσουν τουλάχιστον 12 μεταπτυχιακά σεμινάρια του Τμήματος κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου που είναι εγγεγραμμένοι στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Φοιτητές οι οποίοι γίνονται δεκτοί για M.Sc. ή M.Eng. Ηλεκτρολόγου Μηχανικού θα πρέπει να εγγραφούν σε τρία από τα ακόλουθα έξι μαθήματα κορμού: Στοχαστικές Ανελίξεις (ΗΜΥ 621) Επεξεργασία Ψηφιακού Σήματος (ΗΜΥ 623) Θεωρία Συστημάτων (ΗΜΥ 631) Ηλεκτρομαγνητικά Κύματα και Θεωρία Κεραιών (ΗΜΥ 648) Οπτική και Φωτονική (ΗΜΥ 645) Αισθητήρες και Συστήματα Οργάνων (ΗΜΥ 665) Φοιτητές οι οποίοι γίνονται δεκτοί για M.Sc. ή M.Eng. Μηχανικού Υπολογιστών θα πρέπει να εγγραφούν στα τρία ακόλουθα μαθήματα κορμού: Προχωρημένα Δίκτυα Υπολογιστών (ΗΜΥ 654) Προχωρημένη Αρχιτεκτονική Υπολογιστών (ΗΜΥ 656) Προχωρημένες Επαναληπτικές Μέθοδοι (ΗΜΥ 651) Φοιτητές οι οποίοι γίνονται δεκτοί στα προγράμματα M.Sc., M.Eng. Ηλεκτρολόγου Μηχανικού χωρίς να έχουν συμπληρώσει προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών Ηλεκτρολόγου Μηχανικού, αναμένεται να έχουν ικανοποιητική γνώση των παρακάτω γενικών περιοχών: Σήματα και Συστήματα, Ηλεκτρομαγνητισμός και Μικροκύματα, Κυκλώματα και Ηλεκτρονική. Παρομοίως, φοιτητές οι οποίοι γίνονται δεκτοί στα προγράμματα M.Sc., M.Eng. Μηχανικού Υπολογιστών χωρίς να έχουν συμπληρώσει προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών Μηχανικού Υπολογιστών, αναμένεται να έχουν ικανοποιητική γνώση των παρακάτω γενικών περιοχών: Αρχιτεκτονική και Οργάνωση Υπολογιστών, Λειτουργικά Συστήματα, Αλγόριθμοι. Ο ακαδημαϊκός σύμβουλος κάθε φοιτητή θα πρέπει να τον/την καθοδηγεί, ώστε να αποκτήσει γνώση στις προαναφερόμενες περιοχές μέσω παρακολούθησης κατάλληλων επιπρόσθετων μαθημάτων (μέχρι και τέσσερα) από το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος, ενδεχομένως σε προπτυχιακό επίπεδο. ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΤΥΧΙΟ (Ph.D.) Μεταπτυχιακοί φοιτητές καθίστανται υποψήφιοι για διδακτορικό πτυχίο μετά από επιτυχία στην περιεκτική εξέταση (Comprehensive Examination). Για την ολοκλήρωση του διδακτορικού, οι απαιτήσεις είναι: 1. Επιτυχής συμπλήρωση 240 ECTS, που να αντιστοιχούν σε μεταπτυχιακά μαθήματα (τουλάχιστον 56 ECTS), σεμινάρια (τουλάχιστον 4 ECTS) και έρευνα (τουλάχιστον 180 ECTS). Οι κάτοχοι πτυχίου M.Sc. ή ισοδύναμου μπορούν να εξαιρεθούν μερικώς από την απαίτηση παρακολούθησης μεταπτυχιακών μαθημάτων (μέχρι και 32 ECTS) κατόπιν εισήγησης της Επιτροπής Μεταπτυχια- 274

275 w w w. u c y. a c. c y / e c e κών Σπουδών και έγκρισης από το Συμβούλιο του Τμήματος. 2. Επιτυχής συμπλήρωση της Περιεκτικής Εξέτασης. Η εξέταση πρέπει να συμπληρωθεί μέχρι το τέλος του πέμπτου εξαμήνου μετά την εισδοχή του υποψηφίου στο διδακτορικό πρόγραμμα. 3. Πρόταση διατριβής. Οι υποψήφιοι πρέπει να υποβάλουν πρόταση διατριβής, η οποία να περιγράφει την προτεινόμενη ερευνητική εργασία με περιεκτικό και δομημένο τρόπο, τουλάχιστον 12 μήνες πριν από την προτεινόμενη ημερομηνία υπεράσπισής της. 4. Διδακτορική διατριβή. Η διατριβή πρέπει να περιλαμβάνει σημαντική και πρωτότυπη έρευνα και πρέπει να περιέχει στοιχεία, τα οποία να αποδεικνύουν την προσωπική συνεισφορά των υποψηφίων. 5. Υπεράσπιση της διατριβής ενώπιον της Επιτροπής Διατριβής. Η μέγιστη επιτρεπόμενη διάρκεια για το διδακτορικό πτυχίο καθορίζεται από τους κανονισμούς του Πανεπιστημίου, και επί του παρόντος είναι οκτώ (8) ακαδημαϊκά έτη. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις απαιτήσεις για ολοκλήρωση του διδακτορικού περιλαμβάνονται στον λεπτομερή οδηγό μεταπτυχιακών σπουδών του Τμήματος. Τομείς Έρευνας Η έρευνα στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών επικεντρώνεται στους ακόλουθους τομείς: 1. Τεχνολογία Ηλεκτρικής Ενέργειας και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας 2. Βιοϊατρική Τεχνολογία 3. Επεξεργασία Σήματος και Εικόνας 4. Ηλεκτρομαγνητισμός, Μικροκύματα, Κεραίες και Οπτική 5. Νανοτεχνολογία 6. Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα και Δίκτυα 7. Συστήματα Έλεγχου, Απόφασης, και Αυτοματισμού 8. Σχεδίαση Ολοκληρωμένων Κυκλωμάτων 9. Σχεδιασμός και Έλεγχος Ψηφιακού Υλικού 10. Αρχιτεκτονικές Υπολογιστών Υψηλών Επιδόσεων 11. Δίκτυα Υπολογιστών 12. Υπολογιστική Νοημοσύνη και Ρομποτική 13. Ενσωματωμένα Συστήματα Οικονομική Υποστήριξη Το Τμήμα εργοδοτεί πολλούς μεταπτυχιακούς φοιτητές ως βοηθούς διδασκαλίας, ανάλογα με τις διδακτικές ανάγκες του Τμήματος. Οι πλείστοι διδακτορικοί φοιτητές τυγχάνουν χρηματοδότησης από εσωτερικά και εξωτερικά ερευνητικά προγράμματα του Τμήματος. Υπάρχουν, επίσης, άλλες ευκαιρίες για επιχορήγηση, για τις οποίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να πάρουν πληροφορίες από την Υπηρεσία Σπουδών και Φοιτητικής Μέριμνας. Κατάλογος Μαθημάτων ECTS ΗΜΥ 621 Στοχαστικές Ανελίξεις 8 ΗΜΥ 622 Θεωρία Πληροφορίας 8 ΗΜΥ 623 Επεξεργασία Ψηφιακού Σήματος 8 ΗΜΥ 624 Αρχές Ψηφιακών Επικοινωνιών 8 ΗΜΥ 625 Ασύρματα Δίκτυα Επικοινωνιών Ι 8 ΗΜΥ 626 Επεξεργασία Εικόνας 8 ΗΜΥ 627 Μηχανική Όραση 8 ΗΜΥ 628 Προχωρημένα Συστήματα Επικοινωνίας 8 ΗΜΥ 629 Συστήματα και Δίκτυα Επικοινωνιών με Οπτικές Ίνες 8 ΗΜΥ 630 Οπτικά Δίκτυα 8 ΗΜΥ 631 Θεωρία Συστημάτων 8 ΗΜΥ 632 Σύγχρονα Συστήματα Αποφάσεως και Ελέγχου 8 ΗΜΥ 633 Ασφάλεια Υπολογιστικών Συστημάτων και Δικτύων 8 ΗΜΥ 634 Εισαγωγή στην Υπολογιστική Νοημοσύνη 8 ΗΜΥ 635 Θεωρία Βελτιστοποίησης και Εφαρμογές 8 ΗΜΥ 636 Αναγνώριση Συστημάτων 8 ΗΜΥ 643 Ασύρματα Συστήματα Ραδιοκυμάτων και Μικροκυμάτων 8 ΗΜΥ 645 Οπτική και Φωτονική 8 ΗΜΥ 646 Προχωρημένη Θεωρία Κεραιών 8 ΗΜΥ 648 Εισαγωγή στη Φωτονική 8 ΗΜΥ 649 Ηλεκτρομαγνητικά Κύματα και Θεωρία Κεραιών 8 HMY 651 Προχωρημένες Επαναληπτικές Μέθοδοι 8 ΗΜΥ 652 Ενσωματωμένα Συστήματα και Συστήματα Πραγματικού Χρόνου 8 ΗΜΥ 653 Προχωρημένα Συστήματα Πραγματικού Χρόνου 8 ΗΜΥ 654 Προχωρημένα Δίκτυα Υπολογιστών 8 ΗΜΥ 655 Προχωρημένα Λειτουργικά Συστήματα 8 ΗΜΥ 656 Προχωρημένη Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 8 ΗΜΥ 657 Συστήματα Σχεδιασμού με Υπολογιστή για VLSI 8 ΗΜΥ 658 Εκτίμηση Απόδοσης Συστημάτων Υπολογιστών και Προσομοίωση 8 ΗΜΥ 659 Σχεδιασμός για VLSI 8 ΗΜΥ 660 Έλεγχος για VLSI 8 ΗΜΥ 661 Λογική Σχεδίαση και Βελτιστοποίηση 8 ΗΜΥ 662 Αυτοματισμός Φυσικού Σχεδιασμού 8 ΗΜΥ 663 Κατανεμημένα Συστήματα 8 ΗΜΥ 664 Ψηφιακός Σχεδιασμός με FPGAs 8 ΗΜΥ 665 Αισθητήρες και Συστήματα Οργάνων 8 ΗΜΥ 667 Μικροκυματικά Κυκλώματα 8 ΗΜΥ 671 Νευροφυσιολογία και Αισθήσεις 8 ΗΜΥ 677 Εργαστήριο Οπτικής 8 ΗΜΥ 680 Ανάλυση Συστημάτων Ηλεκτρικής Ισχύος 8 ΗΜΥ 681 Λειτουργία και Έλεγχος Συστημάτων Ηλεκτρικής Ισχύος 8 ΗΜΥ 682 Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Φωτοβολταϊκά 8 ΗΜΥ 683 Ηλεκτρονικά Ισχύος 8 275

276 ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΗΜΥ 684 Ανάλυση Τεχνολογιών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας 8 HMY 685 Λειτουργία Συστημάτων Ηλεκτρικής Ισχύος 8 HMY 686 Μοντελοποίηση Συστημάτων Ηλεκτρικής Ισχύος 8 ΗΜΥ 690 Συστήματα Ανοχής Σφαλμάτων 8 ΗΜΥ 701, 704 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο επιπέδων M.Sc. και Ph.D. 4 ΗΜΥ 705 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο επιπέδου M.Eng. 2 ΗΜΥ Επιβλεπόμενη Μελέτη για Φοιτητές Μάστερ Ι και ΙΙ 8 ΗΜΥ Αυτόνομη Μελέτη για Φοιτητές Μάστερ Ι και ΙI 4 ΗΜΥ Διατριβή Επιπέδου Μάστερ Ι και ΙΙ 15 ΗΜΥ Ατομική Μελέτη για Φοιτητές M.Eng. 8 ΗΜΥ Περιεκτική Εξέταση Ι και ΙΙ 0 ΗΜΥ Επιβλεπόμενη Μελέτη για Διδακτορικούς Φοιτητές Ι και ΙΙ 8 ΗΜΥ Αυτόνομη Μελέτη για Διδακτορικούς Φοιτητές Ι και ΙI 4 ΗΜΥ Ερευνητικά Στάδια ΔιδακτορικούΙΑ, ΙΙΑ, ΙΙΙΑ και ΙVA 30 ΗΜΥ Ερευνητικά Στάδια Διδακτορικού ΙΒ, ΙΙΒ, ΙΙΙΒ και IVB 15 ΗΜΥ Συγγραφικά Στάδια Διδακτορικού I, II, III 30 HMY 795 Αναγνώριση Προτύπων 8 ΗΜΥ 799 Εξειδικευμένα Θέματα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών 8 Περιγραφή Μαθημάτων ΗΜΥ 621 Στοχαστικές Ανελίξεις Εισαγωγή και Ορισμοί: τυχαίες διεργασίες, συνεχείς και διακριτές τυχαίες διεργασίες, στατικότητα και εργοδικότητα. Ανάλυση και επεξεργασία τυχαίων σημάτων: πυκνότητα φασματικής ισχύος, απόκριση γραμμικών συστημάτων, βέλτιστα γραμμικά συστήματα και φίλτρο Kalman. Αλυσίδες Markov: Διακριτές και συνεχείς αλυσίδες Markov, κλάσεις καταστάσεων, επανερχόμενες και μεταβατικές καταστάσεις, όρια πιθανοτήτων. Εισαγωγή στη Θεωρία Αναμονής: Ο νόμος του Little, οι ουρές Μ/Μ/1 και Μ/Μ/k/k. ΗΜΥ 622 Θεωρία Πληροφορίας Αξιόπιστο διάγραμμα βαθμίδων μετάδοσης δεδομένων του Shannon. Εντροπία και σχέσεις με την αξιόπιστη μετάδοση δεδομένων. Μοντέλα πηγής δεδομένων και καναλιών. Συμπίεση στοιχείων: κωδικοποίηση πηγής (κώδικες προθέματος, αλγόριθμος Ziv- Lempel), όρια απόδοσης για τους κώδικες καναλιών. Χωρητικότητα καναλιού μετάδοσης δεδομένων: πρόσθετα Gaussian κανάλια, πεπερασμένων καταστάσεων κανάλια. Βαθμός παραμόρφωσης: Κβαντοποίηση, συμπίεση υποκείμενη σε κριτήρια. Θεωρία πληροφοριών δικτύων: κανάλι πολλαπλής πρόσβασης, κανάλι ραδιοφωνικής μετάδοσης, κανάλι αναμετάδοσης, κανάλι παρεμβολής. Εύρωστα διαγράμματα βαθμίδων μετάδοσης δεδομένων. ΗΜΥ 623 Επεξεργασία Ψηφιακού Σήματος Σήματα και συστήματα διακριτού χρόνου. Τεχνικές ανάλυσης με μετασχηματισμούς του Fourier και μετασχηματισμούς Ζ. Διακριτός σχεδιασμός Fourier. Στοιχεία σχεδιασμού φίλτρων FIR και IIR, δομές φίλτρων. Τεχνικές FFT για υψηλής ταχύτητας συνέλιξη. Συνέπειες κβάντισης. ΗΜΥ 624 Αρχές Ψηφιακών Επικοινωνιών Στοιχεία της θεωρίας επικοινωνιών και πληροφοριών εφαρμοζόμενα σε συστήματα ψηφιακής επικοινωνίας. Διαμόρφωση πλάτους και γωνίας (AM, FM, FDM). Δειγματοληψία και κβάντιση (συστήματα PCM, TDM. Τεχνικές ψηφιακών διαμορφώσεων). Δέκτες Μεγίστης-Πιθανότητας. Πηγές πληροφοριών, κωδικοποίηση πηγής και χωρητικότητα καναλιού. ΗΜΥ 625 Ασύρματα Δίκτυα Επικοινωνιών Ι Εισαγωγή, γενικές αρχές. Μοντελοποίηση και ιδιότητες του ασύρματου καναλιού. Κυψελωτή τηλεφωνία και εκχώρηση καναλιών. Δυναμική εκχώρηση καναλιών και έλεγχος ισχύος. Μέθοδοι διαμόρφωσης. Μέθοδοι προσπέλασης μέσου: TDMA, FDMA, CDMA. Ψηφιακά ασύρματα δίκτυα δεύτερης γενιάς. Ανάλυση απόδοσης: έλεγχος εισδοχής και αλλαγή σταθμού βάσης. Δίκτυα 2.5G και 3G μεταγωγής πακέτου. Ασύρματα τοπικά δίκτυα και προσωπικά δίκτυα. Ασύρματα αδόμητα δίκτυα και δίκτυα αισθητήρων. ΗΜΥ 626 Επεξεργασία Εικόνας Εισαγωγή στις αρχές της μοντέρνας επεξεργασίας εικόνων. Ανασκόπηση σημάτων και συστημάτων. Δισδιάστατα (2-D) σήματα και μετασχηματισμός του Fourier. 2-D μετασχηματισμός Ζ και έλεγχος σταθερότητας. 2-D DFT, DCT, FFT. Σχεδιασμός και υλοποίηση 2-D FIR φίλτρων. Βασικές μέθοδοι επεξεργασίας εικόνων. Ανίχνευση άκρων, φίλτρο σειράς κατάταξης (median), υπολογισμός κίνησης. Βελτίωση εικόνων. Αποκατάσταση εικόνων. Κωδικοποίηση εικόνων. Θέματα προχωρημένου επιπέδου. ΗΜΥ 627 Μηχανική Όραση Το μάθημα περιγράφει τις βασικές πτυχές των τρόπων με τους οποίους οι μηχανές λαμβάνουν και επεξεργάζονται πληροφορίες από εικόνες. Μέσω των διαλέξεων, οι φοιτητές θα μάθουν τις αρχές δημιουργίας εικόνων, εξόρυξης πληροφοριών και χαρακτηριστικών, αναγνώρισης αντικειμένων και δυναμικής ανάλυσης εναλλασσόμενων κινήσεων και σκηνών. Επιπρόσθετα, οι φοιτητές θα διδαχθούν αλγόριθμους για εύρεση και αναγνώριση αντικειμένων με τη χρήση υλικού αλλά και λογισμικού. Οι φοιτητές θα μελετήσουν την εφαρμογή των μεθόδων, που θα διδαχθούν στο μάθημα στη ρομποτική και σε έξυπνα συστήματα. Τα καλυπτόμενα θέματα περιλαμβάνουν ανάλυση των εφαρμογών της μηχανικής όρασης και της αναγνώρισης στοιχείων, τρόπους δημιουργίας και επεξεργασίας εικόνων, εξόρυξης χαρακτηριστικών, βιολογική αναγνώριση αντικειμένων, θεωρία Bayesian, στατιστικές εφαρμογές στην αναγνώριση αντικειμένων, αισθητήρες και μηχανές λήψης εικόνων, καθώς και την αλληλεπίδραση ανθρώπου-μηχανής. ΗΜΥ 628 Προχωρημένα Συστήματα Επικοινωνίας Θόρυβος σε συστήματα επικοινωνίας, αναλογία σήματος προς θόρυβο. Απόδοση αναλογικών και ψηφιακών συστημάτων επικοινωνίας με θόρυβο. Πιθανότητες λάθους και έλεγχος λάθους. Τεχνικές πρόσβασης: FDMA, TDMA, CDMA, τυχαία πρόσβαση. Κωδικοποίηση. Εφαρμογές. 276

277 w w w. u c y. a c. c y / e c e ΗΜΥ 629 Συστήματα και Δίκτυα Επικοινωνιών με Οπτικές Ίνες Οπτικές ίνες, γεωμετρική οπτική, διασπορά, απώλειες στις οπτικές ίνες, μη-γραμμικά οπτικά φαινόμενα, οπτικοί πομποί, LED, LASER, οπτικοί δέκτες, φωτοδίοδοι, θόρυβος δέκτη, ευαισθησία δέκτη, οπτικοί ενισχυτές, αντιστάθμιση της διασποράς, πολυκάναλα οπτικά συστήματα, σχεδιασμός και απόδοση οπτικών συστημάτων, δίκτυα οπτικών ινών, αρχιτεκτονική δικτύων, δομή των οπτικών μεταγωγών και των οπτικών κόμβων, δρομολόγηση και ανάθεση μήκους κύματος για μονοσημειακές και πολυσημειακές συνδέσεις, αποκατάσταση βλαβών. ΗΜΥ 630 Οπτικά Δίκτυα Οπτικά δίκτυα που βασίζονται σε πολυπλεξία κατά μήκος κύματος. Δρομολόγηση συνδέσεων και ανάθεση μήκος κύματος σε οπτικά δίκτυα με τοπολογία βρόγχου, τεχνικές ανίχνευσης, απομόνωσης, και αποκατάστασης βλαβών, δομές οπτικών δικτύων, οπτικών κόμβων, και οπτικών μεταγωγών, υπολογισμός της διαθεσιμότητας υπηρεσιών για διάφορες οπτικές αρχιτεκτονικές, οπτικά δίκτυα μεταγωγής πακέτων, οπτικά δίκτυα πρόσβασης, οπτικό στρώμα ελέγχου. ΗΜΥ 631 Θεωρία Συστημάτων Αλγεβρικές δομές, ανασκόπηση διανυσματικών χώρων και γραμμικής άλγεβρας τοπολογικές δομές βελτιστοποίηση ανασκόπηση αριθμητικής ανάλυσης παράσταση συστημάτων κατάστασης χώρου και εισόδου-εξόδου. Παρατηρούμενες ελεγχόμενες κανονικές μορφές και ελαχιστοποιημένες υλοποιήσεις. Γραμμικοί και δευτεροβάθμιοι ρυθμιστές, τοποθέτηση πόλων, παρατηρητές και αντισταθμιστές. ΗΜΥ 632 Σύγχρονα Συστήματα Αποφάσεως και Ελέγχου Συνέχεια του πρώτου μαθήματος σε συστήματα αποφάσεως και ελέγχου. Περιλαμβάνει απόκριση συχνότητας και μεθόδους συναρτήσεων κατάστασης για σχεδιασμό συστημάτων ελέγχου με ανάδραση. Πρακτικά θέματα στο σχεδιασμό ελέγχου: συστήματα, ψηφιακός έλεγχος, σθεναρός έλεγχος, συστήματα προσαρμοσμένου ελέγχου και ευφυής έλεγχος. Μελέτες μοντέρνων συστημάτων ελέγχου. ΗΜΥ 633 Ασφάλεια Υπολογιστικών Συστημάτων και Δικτύων Ασφαλείς επικοινωνίες: κρυπτογράφηση και αποκρυπτογράφηση. Πολιτικές ασφάλειας. Κρυπτολογική ανάλυση και υπολογιστική πολυπλοκότητα. Κρυπτογραφήματα αντικατάστασης, μετατόπισης, και γινομένων. Πρότυπα κρυπτογράφησης στοιχείων (DES). Κρυπτογράφηση με δημόσιο κλειδί: μέθοδοι RSA και παραγοντοποίησης. Κρυπτογράφηση ελλειπτικής καμπύλης. Μέθοδοι απόδειξης ταυτότητας, και ασφαλείς πρωτόκολλα δικτύου (IPsec, Kerberos). Διοίκηση κλειδαρίθμων. Μηχανισμοί εξουσιοδότησης. ΗΜΥ 634 Εισαγωγή στην Υπολογιστική Νοημοσύνη Εισαγωγή στα εργαλεία και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται στο σχεδιασμό, την ανάλυση, τη βελτιστοποίηση, και τον έλεγχο βιομηχανικών συστημάτων. Τα θέματα που μελετώνται περιλαμβάνουν τα νευρωνικά δίκτυα και την εφαρμογή τους στη μοντελοποίηση πολύπλοκων συστημάτων, την ασαφή λογική, μεθόδους ενοποίησης πληροφορίας και μεθόδους βελτιστοποίησης. Ως πλατφόρμα λειτουργικού χρησιμοποιείται η MATLAB. Πιο αναλυτικά, καλύπτονται τα εξής: Μέθοδοι βελτιστοποίησης: μέθοδοι κλίσης, γραμμικός προγραμματισμός, προβλήματα με περιοριστικές συνθήκες, μέθοδος πολλαπλασιαστών Lagrange, μέθοδος αναζήτησης, γενετικοί αλγόριθμοι, και εφαρμογές. Νευρωνικά Δίκτυα: Βασικές αρχές, αλγόριθμος ανάστροφης διάδοσης, εφαρμογές σε ιεραρχική μοντελοποίηση σύνθετων συστημάτων, παραδείγματα εφαρμογών. Μέθοδοι αναπαράστασης της γνώσης. ΗΜΥ 635 Θεωρία Βελτιστοποίησης και Εφαρμογές Βελτιστοποίηση μη γραμμικών συστημάτων χωρίς περιορισμούς. Μέθοδοι κλίσης και Newton, βελτιστοποίηση σε κυρτά σύνολα. Βελτιστοποίηση με περιορισμούς και μέθοδοι Lagrange. Δυναμικός προγραμματισμός. Εφαρμογές σε συστήματα. ΗΜΥ 636 Αναγνώριση Συστημάτων Τυχαίες/στοχαστικές μεταβλητές και σήματα, στοχαστικά σήματα και γραμμικά συστήματα, ιδιότητες και μοντέλα γραμμικών και μη γραμμικών συστημάτων, μη παραμετρικές μέθοδοι αναγνώρισης γραμμικών συστημάτων στα πεδία του χρόνου και της συχνότητας, γραμμική παλινδρόμηση, ιδιότητες μεθόδων ελαχίστων τετραγώνων, εκτίμηση παραμέτρων, πειραματικός σχεδιασμός: συστήματα ανοικτού και κλειστού βρόχου, προεπεξεργασία δεδομένων, επιλογή δομής μοντέλου και επικύρωση, αναγνώριση μη γραμμικών συστημάτων: μοντέλα Volterra-Wiener και δομημένα μοντέλα. ΗΜΥ 643 Ασύρματα Συστήματα Ραδιοκυμάτων και Μικροκυμάτων Κεραίες (ακτινοβολία από στοιχειώδη δίπολα, παραστάσεις και το μακρινό πεδίο, κατευθυντικότητα, ωφέλεια, αποδοτικότης, πόλωση. Μονόπολα και δίπολα,. κεραίες επικάλυψης, συστοιχίες κεραιών/ καθοδήγηση δέσμης ακτινοβολίας), ασύρματη διάδοση και ασύρματες ζεύξεις (εξίσωση μετάδοσης του Friis, διάθλαση και διάδοση πάνω από εμπόδια, διάδοση πολλαπλής διαδρομής σε αστικά περιβάλλοντα, ανομοιότητα κεραιών,. εισαγωγή σε έξυπνες κεραίες, εξίσωση ζεύξης και προϋπολογισμός ζεύξεων, ζεύξεις ραδίου/μικροκυμάτων), λήπτες (τιμές αξίας λήπτη, ευαισθησία, εύρος, παρεμβολή, δια-διαμόρφωση κ.λπ.), θόρυβος σε συστήματα σε σειρά, τιμή θορύβου, θερμοκρασία θορύβου, αρχιτεκτονικές υπερετεροδύνων και ομοδύνων δεκτών, δέκτες απορρίψεως ειδώλου. Ασύρματα συστήματα (σταθερή ασύρματη πρόσβαση, κινητά ασύρματα συστήματα, συστήματα προσωπικής επικοινωνίας, δορυφορικές επικοινωνίες, GPS, ραντάρ, ανίχνευση εξ αποστάσεως και ραδιομετρητές). ΗΜΥ 645 Οπτική και Φωτονική Εισαγωγή στην οπτική, οπτικοηλεκτρονικά, λέιζερ και οπτικές ίνες. Πηγές φωτός και διάδοση του φωτός,, φακοί και απεικόνιση. Ανίχνευση ακτίνας και παρεκτροπές φακών, παρεμβολή κυμάτων φωτός, μονοχρωματικές και πολυχρωματικές δέσμες φωτός. Διαμορφωτές και διάδοση σε κυματοδηγούς και οπτικές ίνες. Φωτόνια σε ημιαγωγούς, συμπεριλαμβανομένων των λέιζερ ημιαγωγών, ανιχνευτές και συνέπειες θορύβου. ΗΜΥ 646 Προχωρημένη Θεωρία Κεραιών Θεμελιώδεις παράμετροι αντενών: πτυχές συστημάτων. Θεμελιώδη θεωρήματα ηλεκτρομαγνητισμού: παλινδρομικότητα, δυαδικότητα, ολοκλήρωση ακτινοβολίας. Κεραίες ασύρματων 277

278 ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ και καλωδιακών επικοινωνιών: διπολικές, πλαισιοκεραίες, επιδράσεις προσγείωσης. Φασικές παρατάξεις Ι: Γραμμικές και κυκλικές, κεραίες βασικής θέσεως. Φασικές παρατάξεις ΙΙ: Παρατάξεις 2-D, μοντέλο απείρων παρατάξεων, Αυτο-εμπέδηση: εξισώσεις ολοκλήρωσης. Αμοιβαία εμπέδηση: Μέθοδος επαγόμενης EMF. Κεραίες ανοίγματος Ι: Ισοδύναμα ρεύματα, ορθογώνια ανοίγματα, χοανοκεραίες. Κεραίες ανοίγματος ΙΙ: Διαστολή επίπεδου κύματος, εγκοπές, αρχή Babinet. Κεραίες ευρείας ζώνης. ΗΜΥ 648 Εισαγωγή στη Φωτονική Κάλυψη των αρχικών συστατικών ενός οπτικού συστήματος ινών, δηλαδή οπτικές ίνες, πομποί (λέιζερ ημιαγωγών και δίοδοι εκπομπής φωτός), και φωτοανιχνευτές. Επίσης, παροχή μίας επισκόπησης των χαρακτηριστικών και της ελλοχεύουσας φυσικής των καθοδηγημένων συσκευών κυμάτων και των οπτικοηλεκτρονικών ολοκληρωμένων κυκλωμάτων. ΗΜΥ 649 Ηλεκτρομαγνητικά Κύματα και Θεωρία Κεραιών Ανασκόπηση των εξισώσεων Μάξγουελ και εξίσωσης κύματος. Λύση της εξίσωσης κύματος για τον ελεύθερο χώρο, ταχύτητα κύματος και σύνθετη αντίσταση κύματος. Διάνυσμα Poynting και πόλωση. Καθυστερημένα δυναμικά, παραγωγή ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων μέσω ρεύματος αγωγιμότητας, μικρό δίπολο ρεύματος, μικρός βρόγχος ρεύματος, ακτινοβολούμενα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία. Περίγραμμα ακτινοβολίας, αντίσταση ακτινοβολίας δίπολου και βρόγχου. Λοβοί ακτινοβολίας, εύρος μισής ισχύος, γωνία ακτίνας, αποδοτικότητα ακτίνας, κατευθυντικότητα, κατευθυντικό κέρδος, αποδοτικότητα κεραίας, εύρος ζώνης συχνότητας, σύνθετη αντίσταση εισόδου κεραίας. Κοντά και μακριά δίπολα, διπλωμένα δίπολα, μονόπολα, διακινούμενες κεραίες κυμάτων, ευρυζωνικές κεραίες, κεραίες ανεξάρτητες συχνότητας, σπειροειδείς κεραίες, περιοδικές κεραίες, κεραίες σειράς, κεραίες Yagi Uda, ανακλαστικές κεραίες, διαμόρφωση εισόδου για παραβολικές κεραίες. Σειρές κεραιών, παράγοντες σειράς, AM, FM και TV κεραίες, δορυφορικές σειρές κεραιών, περίγραμμα κεραιών, περίγραμμα πλάτους, περίγραμμα φάσης. ΗΜΥ 651 Προχωρημένες Επαναληπτικές Μέθοδοι Προχωρημένες επαναληπτικές μέθοδοι για την επίλυση δύσκολων υπολογιστικών προβλημάτων της Μηχανικής ή την προσεγγιστική επίλυσή τους αν πρόκειται για δυσεπίλυτα προβλήματα. Το μάθημα καλύπτει τη θεωρία αναπαράστασης γράφων και αναζήτησης σε αυτούς, δέντρα επικάλυψης, συντομότερα μονοπάτια μίας πηγής και όλων των ζευγών κορυφών, δίκτυα μέγιστης ροής, χρωματισμούς γράφων, κλασσικά NP-complete προβλήματα και τις μαθηματικές αποδείξεις ότι τα προβλήματα αυτά είναι NP-complete, χρησιμοποίηση προσεγγιστικών μεθόδων για την εξεύρεση αποδοτικών προσεγγιστικών λύσεων σε NP-complete προβλήματα. ΗΜΥ 652 Ενσωματωμένα Συστήματα και Συστήματα Πραγματικού Χρόνου Το μάθημα έχει ως στόχο τη διδασκαλία των μονάδων, και των επιστημονικών μεθοδολογιών και αρχών σχεδίασης, καθώς και των αλγορίθμων που χρησιμοποιούνται σήμερα στα Ενσωματωμένα Συστήματα. Το μάθημα καλύπτει σχεδίαση υλικού και λογισμικού, καθώς και προχωρημένα θέματα, όπως: λειτουργία σε πραγματικό χρόνο, διαχείριση υλικού, λογισμικού και μνήμης, χρονοπρογραμματισμό και κατανομή εργασιών, ταυτόχρονη σχεδίαση λογισμικού/υλικού και θεωρία βελτιστοποίησης. Μέσω πλατφόρμας FPGA με ενσωματωμένο επεξεργαστή, οι φοιτητές θα πειραματιστούν με ενσωματωμένες αρχιτεκτονικές που εμφανίζονται παντού σήμερα, όπως στα κινητά τηλέφωνα, φορητές κονσόλες παιγνιδιών, ψηφιακούς βοηθούς παλάμης και πολλές άλλες εφαρμογές. ΗΜΥ 653 Προχωρημένα Συστήματα Πραγματικού Χρόνου Βασικές αρχιτεκτονικές υπολογιστών και στοιχείων εξοπλισμού συστημάτων πραγματικού χρόνου. Συσκευές εισόδου/εξόδου, χειριστές εξαιρέσεων και πυρήνες CPU. Σχεδιασμός λογισμικού και μεθόδων προδιαγραφών, όπως διαγράμματα ροής, διαγράμματα κατάστασης μεταβολών (αυτόματα καθορισμένης κατάστασης), και δίκτυα Petri. Πυρήνες (kernel) πραγματικού χρόνου, συμπεριλαμβανομένου του χρονοπρογραμματισμού, εξαιρέσεων και επικοινωνίας διεργασιών και συγχρονισμού. Απόδοση συστημάτων. ΗΜΥ 654 Προχωρημένα Δίκτυα Υπολογιστών Αυτή η σειρά μαθημάτων καλύπτει τις θεμελιώδεις αρχές, που διέπουν το σχεδιασμό και λειτουργία των δικτύων υπολογιστών. Τα θέματα περιλαμβάνουν αρχιτεκτονική δικτύων, δίκτυα με απευθείας ζεύξη, δίκτυα μεταγωγής πακέτων, ενδοδικτύωση, πρωτόκολλα δικτύων, έλεγχο ροής, έλεγχο συμφόρησης, ρύθμιση κυκλοφορίας πακέτων, κατανομή πόρων, τιμολόγηση πόρων και εφαρμογές. Η σειρά μαθημάτων θα προσφέρει, επίσης, την προοπτική των συστημάτων και ελέγχου στην έρευνα δικτύων επικοινωνίας. Θα υπογραμμίσει τα θεμελιώδη ζητήματα συστημάτων, που εφαρμόζονται στα δίκτυα, και θα ερευνήσει ποικίλες τεχνικές, που έχουν χρησιμοποιηθεί πρόσφατα, για να εξετάσουν τέτοια ζητήματα. Τέτοιες τεχνικές συμπεριλαμβάνουν τη θεωρία ουρών, τη βελτιστοποίηση, τη θεωρία μεγάλων αποκλίσεων, τη θεωρία αποφάσεων Markov και τη θεωρία παιγνίων. ΗΜΥ 655 Προχωρημένα Λειτουργικά Συστήματα Στοιχειώδεις αρχές, οι οποίες καθορίζουν το σχεδιασμό λειτουργικών συστημάτων μικροεπεξεργαστών. Βάσεις συστημάτων ταυτόχρονης επεξεργασίας. Συστήματα πολλαπλών επεξεργαστών. ΗΜΥ 656 Προχωρημένη Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Σχεδιασμός μονο-επεξεργαστών υψηλής απόδοσης. Προχωρημένος σχεδιασμός pipeline, προγραμματισμός δυναμικών οδηγιών, σχέδια ελάττωσης ποινής διακλάδωσης. ΗΜΥ 657 Συστήματα Σχεδιασμού με Υπολογιστή για VLSI Αρχές αυτόματης σύνθεσης, επαλήθευσης, ελέγχου και διατύπωσης κυκλωμάτων VLSI, με έμφαση στην τεχνολογία CMOS. Βασικές αρχές και κανόνες σχεδιασμού τεχνολογίας CMOS. Μοντελοποίηση υλικού με προγραμματιστική γλώσσα περιγραφής υλικού (VHDL). Αλγόριθμοι και έννοιες θεωρίας γράφων για αυτοματοποίηση σχεδιασμού. Λογική σύνθεση βελτιστοποίησης συνδυαστικών και ακολουθιακών κυκλωμάτων. Προσομοίωση. Ο κύκλος αυτοματισμού φυσικού σχεδίου, σε σχέση με την τεχνολογία CMOS. Ανάλυση χρονισμού και επαλήθευση. Μοντελοποίηση και έλεγχος σφαλμάτων κατασκευής. 278

279 w w w. u c y. a c. c y / e c e ΗΜΥ 658 Εκτίμηση Απόδοσης Συστημάτων Υπολογιστών και Προσομοίωσης Ανέλιξη Poisson. Αλυσίδες Markov, διαδικασίες γέννησης/θανάτου. Βάσεις Θεωρίας Αναμονής. Ο νόμος του Little. Ουρές M/G/1. G/M/m. Προηγμένη Θεωρία Αναμονής: ουρά G/G/m, ουρά προτεραιότητας, δίκτυα από ουρές. Εφαρμογές θεωρίας αναμονής σε συστήματα υπολογιστών. ΗΜΥ 659 Σχεδιασμός για VLSI Θεωρία MOS τρανζίστορ, σχεδιασμός ψηφιακών κυκλωμάτων CMOS (πρωτόγονες και πολύπλοκες πύλες), πύλες μετάδοσης, λογική τριών καταστάσεων, τεχνολογία κατασκευής CMOS και φυσικό σχέδιο. Χαρακτηρισμός κυκλωμάτων και εκτίμηση αποδοτικότητας των κυκλωμάτων. Δομές λογικής CMOS, βασικές διατάξεις μνήμης και σχεδιασμός συνδυαστικών λογικών στοιχείων, δοκιμή των VLSI. Εργαστήριο: Η χρήση των CAD λογισμικών για το σχηματικό σχεδιασμό, την ανάλυση, το φυσικό σχεδιασμό και επαλήθευση των ολοκληρωμένων κυκλωμάτων. ΗΜΥ 660 Έλεγχος για VLSI Εκτενής και λεπτομερής μελέτη σε θέματα ελέγχου μοντέρνων ψηφιακών κυκλωμάτων και συστημάτων. Εξετάζει θεμελιώδης αρχές, όπως και πρόσφατες εξελίξεις και σύγχρονες προκλήσεις. Συμπεριλαμβάνει μοντελοποίηση και προσομοίωση ατελειών και σφαλμάτων, παραγωγή ελέγχου για συνδυαστικά και ακολουθιακά κυκλώματα, έλεγχο μνήμης και χρονισμού, σχεδιασμόγια-έλεγχο όπως Scan και BIST, έλεγχο ενσωματωμένων πυρήνων σε αρχιτεκτονικές SoCs, MPSoCs και ΝοCs. ΗΜΥ 661 Λογική Σύνθεση και Βελτιστοποίηση Προχωρημένος σχεδιασμός λογικών (ψηφιακών) κυκλωμάτων. Εξετάζει θεωρητικές αρχές, περιορισμούς τεχνολογίας, εργαλεία και μεθοδολογίες/αλγορίθμους για σχεδιασμό με τη βοήθεια Η/Υ (Computer Aided Design). Συμπεριλαμβάνει σύνθεση και βελτιστοποίηση συνδυαστικών και ακολουθιακών κυκλωμάτων με δύο και με πολλαπλά επίπεδα, ανάλυση και βελτιστοποίηση χρονισμού, απεικόνιση τεχνολογίας και λογική επαλήθευση. ΗΜΥ 662 Αυτοματισμός Φυσικού Σχεδιασμού Εις βάθος μελέτη διαφόρων αναλυτικών και ευρετικών αλγορίθμων για το φυσικό σχεδιασμό κυκλωμάτων/συστημάτων VLSI/ULSI. Συμπεριλαμβάνει: simulated annealing, simulated tempering, genetic algorithms και force directed algorithms, που έχουν προταθεί για την επίλυση του προβλήματος της τοποθέτησης λογικών μπλοκ σε ένα VLSI κύκλωμα, τεχνικές partitioning και clustering, που χρησιμοποιούνται ευρέως σε εφαρμογές τοποθέτησης, δρομολόγηση (routing) συρμάτων με εφαρμογή κλασικών γραφοθεωρητικών αλγορίθμων, όπως του συντομότερου μονοπατιού (shortest path), spanning και Steiner tree, μέγιστης ροής και ελάχιστης τομής. ΗΜΥ 663 Κατανεμημένα Συστήματα Το μάθημα καλύπτει τις βασικές τεχνικές, που αναπτύχθηκαν για να υποστηρίξουν εφαρμογές, οι οποίες εκτελούνται σε δικτυωμένους υπολογιστές. Δίνει έμφαση σε θέματα συγχρονισμού, όπως την καθολική κατάσταση, την εκλογή, τη διαδιεργασιακή επικοινωνία, τον κατανεμημένο αμοιβαίο αποκλεισμό και μηχανισμούς κατανεμόμενων συναλλαγών. Επίσης, καλύπτει μοντέλα και πρωτόκολλα συνέπειας. Ανοχή σε λάθη και κρυπτογραφημένη ασφάλεια είναι, επίσης, κρίσιμα ζητήματα σε σχέση με κατανεμημένα συστήματα. Γι αυτόν το λόγο, μελετώνται επίσης μοντέλα σφαλμάτων, αξιόπιστο multicast, σημεία ελέγχου, αποκατάσταση, ελέγχους πρόσβασης, διαχείριση κλειδιού και θέματα κρυπτογραφίας. ΗΜΥ 664 Ψηφιακός Σχεδιασμός με FPGAs Το μάθημα στοχεύει στη διδασκαλία μοντέρνων μεθόδων για ταχεία προτυποποίηση με τη χρήση σύγχρονων μέσων και αρχών σχεδιασμού του λογισμικού και ηλεκτρομηχανολογικού μέρους του υπολογιστικού συστήματος. Οι φοιτητές θα μάθουν πώς αναπτύσσονται και σχεδιάζονται πλήρη συστήματα από τις προδιαγραφές. Μέσω της χρήσης FPGA κυκλωμάτων, θα δοθούν στους φοιτητές προδιαγραφές σχεδιασμού συστημάτων, και οι φοιτητές θα σχεδιάσουν ένα σύστημα, θα αναπτύξουν και θα συνθέσουν το σύστημα, θα εφαρμόσουν και θα ελέγξουν την ορθότητα και θα παραδώσουν ένα σύστημα, που θα εργάζεται σωστά, χρησιμοποιώντας FPGA. HMY 665 Αισθητήρες και Συστήματα Οργάνων Σήματα και θόρυβος, αισθητήρες και μετατροπείς, ενίσχυση σημάτων, συλλογή δεδομένων και ψηφιακή μετατροπή, μετρήσεις σημάτων και ανάλυση, πηγές σημάτων και πρακτικά θέματα. ΗΜΥ 667 Μικροκυματικά Κυκλώματα Η κυματική εξίσωση, απώλειες σε αγωγούς και μονωτές, γραμμές μεταφοράς, μεταβατικά φαινόμενα σε γραμμές μεταφοράς, επίπεδες γραμμές μεταφοράς (μικροταινία, ταινιογραμμή, ομοεπίπεδη γραμμή), παράμετροι σκέδασης, 3-θυρα και 4-θυρα στοιχεία (κατανεμητές ισχύος, κατευθυντικοί ζεύκτες, απομονωτές και κυκλοφορητές), συζευγμένες γραμμές, μικροκυματικά φίλτρα, ενεργά μικροκυματικά κυκλώματα (ενισχυτές, μίκτες, δέκτες). ΗΜΥ 671 Νευροφυσιολογία και Αισθήσεις Προχωρημένη μελέτη νευροφυσιολογίας και ανώτερων λειτουργιών. Φυσιολογία των διεγέρσιμων κυττάρων, με έμφαση στους κυτταρικούς μηχανισμούς, συναπτικές συνδέσεις, ανάλυση σημάτων και αλληλεπίδραση αισθητηρίων και κινητικών συστημάτων με το νευρικό σύστημα. Το μάθημα περιλαμβάνει προσομοιώσεις και πειράματα ενδεικτικά των νευρωνικών λειτουργιών. ΗΜΥ 677 Εργαστήριο Οπτικής και Φωτονικής Ο στόχος της σειράς μαθημάτων είναι να δοθεί στους φοιτητές η ευκαιρία να ερευνήσουν τα οπτικά φαινόμενα και τα βασικά συστήματα οπτικών ινών σε ένα εργαστηριακό περιβάλλον. Μετά από την ολοκλήρωση της σειράς μαθημάτων, ο φοιτητής θα έχει μια πειραματική κατανόηση για τα πιο κάτω θέματα: (i) κύρια οπτικά φαινόμενα (συμπεριλαμβανομένης ανάκλασης και διάθλασης, πόλωσης, διάθλασης, παρέμβασης και συμφωνίας), (ii) οπτικοί κυματοδηγοί, (iii) εξασθένιση και διασπορά σε οπτικές ίνες, και η επίδραση των χαρακτηριστικών λέιζερ και ινών στο οπτικό σύστημα επικοινωνιών, (iv) η βασική λειτουργία του οπτικού ενισχυτή ερβίου, (v) η κατασκευή και η λειτουργία των λέιζερ δακτυλίων. 279

280 ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΗΜΥ 680 Ανάλυση Συστημάτων Ηλεκτρικής Ισχύος Βασικές και προηγμένες έννοιες στην ανάλυση συστημάτων ηλεκτρικής ισχύος. Ανάπτυξη αναλυτικών ικανοτήτων για την ανάλυση συστημάτων ηλεκτρικής ισχύος. Ανάλυση συμμετρικών και μη συμμετρικών συστημάτων με τη χρήση συμμετρικών συνιστωσών. Μελέτη μοντέλων μετασχηματιστών και μοντέλων ακολουθίας ανά μονάδα, μοντέλα γραμμών μεταφοράς, τεχνικές επίλυσης ροής φορτίου, συμμετρικά σφάλματα, πίνακες εμπέδησης και αγωγιμότητας ζυγών, ευστάθεια συστημάτων ηλεκτρικής ισχύος. ΗΜΥ 681 Λειτουργία και Έλεγχος Συστημάτων Ηλεκτρικής Ισχύος Βασικές και προηγμένες έννοιες στην ανάλυση συστημάτων ηλεκτρικής ισχύος. Ανάπτυξη αναλυτικών ικανοτήτων για την ανάλυση συστημάτων ηλεκτρικής ισχύος. Ανάλυση συμμετρικών και μη συμμετρικών συστημάτων με τη χρήση συμμετρικών συνιστωσών. Μελέτη μοντέλων μετασχηματιστών και μοντέλων ακολουθίας ανά μονάδα, μοντέλα γραμμών μεταφοράς, τεχνικές επίλυσης ροής φορτίου, συμμετρικά σφάλματα, πίνακες εμπέδησης και αγωγιμότητας ζυγών, ευστάθεια συστημάτων ηλεκτρικής ισχύος. Επίλυση προχωρημένων προβλημάτων στη λειτουργία και έλεγχο συστημάτων ηλεκτρικής ισχύος. ΗΜΥ 682 Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Φωτοβολταϊκά Εισαγωγή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με έμφαση στη μετατροπή ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα. Κυπριακά δεδομένα και προοπτικές. Τύποι φωτοβολταϊκών συστημάτων. Ιστορική αναδρομή στην τεχνολογία φωτοβολταϊκών και στην ανάπτυξή τους. Σημερινά δεδομένα, τεχνολογία, πολιτική και αγορά. Ηλιακή ακτινοβολία. Ιδιότητες ημιαγωγών. Βασικές εξισώσεις φυσικής συσκευών. Δίοδος P-N και ηλιακό κύτταρο από πυρίτιο. Όρια, απώλειες, και μετρήσεις αποδοτικότητας. Φυσική των φωτοβολταϊκών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των αρχών των βασικών λειτουργιών, σχεδιασμός και τεχνολογία, απόδοση συστημάτων μεμονωμένων ηλιακών κυττάρων και συστημάτων ηλιακών κυττάρων. Τεχνολογίες μικροκατασκευών. Σχεδιασμός κυττάρων (cells) και πλαισίων (modules). Άλλα υλικά. Εφαρμογές. ΗΜΥ 683 Ηλεκτρονικά Ισχύος Εισαγωγή στα ηλεκτρονικά ισχύος, διακοπτικοί μετατροπείς ισχύος, ιδανικοί διακόπτες, μόνιμη κατάσταση ισορροπίας. Ανασκόπηση ημιαγωγικών διακοπτών ισχύος, χαρακτηριστικές Ι-V, περιορισμοί λειτουργίας, Ανάλυση διακοπτικών μετατροπέων DC-DC, υποβιβασμού τάσης, ανύψωσης τάσης, μικτοί, SEPIC, Cuk. Ανορθωτές τάσης, προβλήματα ποιότητας ηλεκτρικής ισχύος, μονοφασικοί και τριφασικοί ανορθωτές, κυκλώματα βελτίωσης συντελεστή ισχύος. Μετατροπείς με Thyristor, μονοφασικοί, τριφασικοί, με πλήρη γέφυρα. Στοιχειώδη μαγνητικά κυκλώματα, εφαρμογές στους μετατροπείς. Διακοπτικοί μετατροπείς με ηλεκτρική απομόνωση, μετατροπείς Flyback, Forward, push-pull, με πλήρη γέφυρα. Σύνθεση DC και χαμηλής συχνότητας AC, Διακοπτικός πόλος αμφίδρομης ροής ισχύος, διαμόρφωση εύρους παλμών, μονοφασικοί και τριφασικοί αντιστροφείς. Απαγωγοί θερμότητας, ηλεκτρομαγνητική αλληλεπίδραση. Εφαρμογή διακοπτικών τροφοδοτικών, Έλεγχος ηλεκτρικών μοτέρ συνεχούς και εναλλασσόμενης τάσης, Αδιάλειπτη παροχή ισχύος. Εφαρμογή ηλεκτρονικών ισχύος στα συστήματα Διεσπαρμένης Παραγωγής, Αιολικά, φωτοβολταϊκά και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας, στη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας με συνεχές ρεύμα. Εισαγωγή στα Ευέλικτα Συστήματα Μεταφοράς. ΗΜΥ 684 Ανάλυση Τεχνολογιών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας Αυτό το μάθημα ασχολείται με την ανάλυση των συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής. Μέσω των διαλέξεων, θα γίνει εισαγωγή στις βασικές πτυχές της θερμοδυναμικής, όπως την αρχή διατήρησης της ενέργειας, τον πρώτο και το δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής, τους ατμοστρόβιλους, τους αεριοστρόβιλους, τα διάφορα καύσιμα, τους κύριους ρυπαντές και τις εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων. Στη συνέχεια, θα γίνει αναφορά στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) για τα μελλοντικά ενεργειακά συστήματα και ανάλυση των εγκαταστάσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες χρησιμοποιούν συμβατικά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένων του συνδυασμένου κύκλου, των πυρηνικών εγκαταστάσεων και των προηγμένων ενεργειακά συστημάτων. Επίσης, θα γίνει ανάλυση των εναλλακτικών πηγών ενέργειας και θα καλυφθούν θέματα, όπως οι τεχνολογίες διασπαρμένης παραγωγής, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ και η οικονομία υδρογόνου. Επιπρόσθετα, οι φοιτητές θα διδαχθούν αλγορίθμους και τεχνικές βελτιστοποίησης για την τεχνική, οικονομική και περιβαλλοντική ανάλυση των συστημάτων παραγωγής ενέργειας. Στα πλαίσια του μαθήματος, θα γίνει επίσκεψη σε ηλεκτροπαραγωγό σταθμό. ΗΜΥ 685 Λειτουργία Συστημάτων Ηλεκτρικής Ισχύος Γενικός σχεδιασμός των εγκαταστάσεων ηλεκτρικής ισχύος, εστιάζοντας τόσο στις διατάξεις του συστήματος όσο και στα συνιστώντα του στοιχεία και υλικά. Επισκόπηση της κατασκευής, της λειτουργίας και των θερμικών πτυχών των συστημάτων και των αποφάσεων απαραίτητων για την εκπόνηση βέλτιστων σχεδίων εγκαταστάσεων ηλεκτρικής ενέργειας. Περιγραφή των βασικών αρχών λειτουργίας του εξοπλισμού: Εναέριες Γραμμές Μεταφοράς - Κατασκευή και Λειτουργία, Υπόγεια Καλώδια Ισχύος - Κατασκευή και Λειτουργία, Μετασχηματιστές Ισχύος - Κατασκευή και Λειτουργία, Τεχνοοικονομική Διαχείριση Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας, Αρχές Γείωσης. ΗΜΥ 686 Μοντελοποίηση Συστημάτων Ηλεκτρικής Ισχύος Μοντελοποίηση και ανάλυση πραγματικών προβλημάτων στο ευρύτερο χώρο των Συστημάτων Ηλεκτρικής Ισχύος. Εξοικείωση με τη χρήση λογισμικών εργαλείων που χρησιμοποιούνται στην βιομηχανία ενέργειας. Πρακτικά Σενάρια: Θεωρία Οδευόντων Κυμάτων σε Εναέριες Γραμμές, Σχεδιασμός Εναέριων Γραμμών, Σχεδιασμός Υποσταθμού, Στάθμιση Μόνωσης και Δοκιμές Υψηλών Τάσεων, Σχεδιασμός Καλωδίων και Μετασχηματιστών, Σχεδιασμός Γείωσης Υποσταθμού. ΗΜΥ 690 Συστήματα Ανοχής Σφαλμάτων Το μάθημα προσφέρει προηγμένες γνώσεις στο σχεδιασμό συστημάτων ανοχής σφαλμάτων, συμπεριλαμβανομένων διακριτών συστημάτων υπολογισμού και δυναμικών συστημάτων. Συνδυάζονται τεχνικές από θεωρία κωδικοποίησης και πολυπλοκότητας, σχεδιασμό ψηφιακών συστημάτων, έλεγχο συστημάτων, θεωρία αυτοματισμού και θεωρία συστημάτων. Τα θέματα αφορούν μοντέλα σφαλμάτων και εκδηλώσεων λειτουργικών διαταραχών, μεθόδους για ανίχνευση, αναγνώριση και εν- 280

281 HMY 795 Αναγνώριση Προτύπων Το μάθημα αυτό προσφέρει στους φοιτητές ένα δυνατό υπόβαθρο ως προς την αναγνώριση προτύπων με μια ποικιλία μεθόδων. Το μάθημα περιλαμβάνει τα εξής θέματα: επισκόπηση θεωρίας πιθανοτήτων και αποφάσεων, Μπεϋζιανή επαγωγή, γραμμικά μοντέλα παλινδρόμησης και ταξινόμησης, μη γραμμική ταξινόμηση και νευρωνικά δίκτυα, μέθοδοι πυρήνων και μηχανές υποστηριζόμενων διανυσμάτων, Μπεϋζιανά δίκτυα και τυχαία πεδία Markov, ανάλυση κύριων και ανεξάρτητων συνιw w w. u c y. a c. c y / e c e τοπισμό σφαλμάτων/ανωμαλιών σε αυτοτελείς μονάδες και συστήματα, τεχνικές για αξιοπιστία και ετοιμότητα χρησιμοποίησης, κωδικοποίηση σε συστήματα υπολογισμού, τεχνικές αναδιοργάνωσης σε πολυεπεξεργαστές και διακριτά συστήματα, και μεθόδους ανοχής σφαλμάτων σε συστήματα πληροφορικής. ΗΜΥ 701/704 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο Σεμινάρια τα οποία εξετάζουν επίκαιρα και καινοτόμα ερευνητικά θέματα τοπικού και διεθνούς ενδιαφέροντος στην ηλεκτρολογία μηχανική και τη μηχανική υπολογιστών. Τα σεμινάρια οργανώνονται σε ενότητες με σχετικό περιεχόμενο και παρουσιάζονται από διαπρεπείς εξωτερικούς ομιλητές καθώς, επίσης, και μέλη του καθηγητικού προσωπικού και μεταπτυχιακούς φοιτητές. Κάθε σεμινάριο περιλαμβάνει μία παρουσίαση, εκτενείς συζητήσεις μεταξύ ομιλητών, καθηγητών και φοιτητών. ΗΜΥ 705 Μεταπτυχιακά Σεμινάρια για Φοιτητές M.Eng. Σεμινάρια τα οποία εξετάζουν επίκαιρα και καινοτόμα τεχνολογικά και ερευνητικά θέματα τοπικού και διεθνούς ενδιαφέροντος. Τα σεμινάρια οργανώνονται σε ενότητες με σχετικό περιεχόμενο, και παρουσιάζονται από διαπρεπείς εξωτερικούς ομιλητές, καθώς επίσης και από μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού και μεταπτυχιακούς φοιτητές. Κάθε σεμινάριο περιλαμβάνει μία παρουσίαση και συζήτηση μεταξύ ομιλητών, καθηγητών και φοιτητών. Η επιτυχής συμπλήρωση του μαθήματος προϋποθέτει την παρακολούθηση τουλάχιστον 12 σεμιναρίων καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Οι φοιτητές μπορούν να υποκαταστήσουν την παρακολούθηση δύο σεμιναρίων ή ενός σεμιναρίου με συμμετοχή σε εκδηλώσεις, όπως συνέδρια, ημερίδες, κ.λπ., που οργανώνει το τμήμα, διάρκειας μιας ημέρας ή μισής μέρας αντίστοιχα. ΗΜΥ Επιβλεπόμενη Μελέτη για Φοιτητές Μάστερ Ι και ΙΙ Ευκαιρία για ατομική μελέτη στο επίπεδο του μάστερ, σχετική με την ηλεκτρολογία-μηχανική και τη μηχανική υπολογιστών, η οποία δεν καλύπτεται από άλλα μαθήματα, τα οποία προσφέρονται από το τμήμα. Οι φοιτητές μπορούν να αρχίσουν τις διευθετήσεις και να υποβάλουν πρόταση. Συμβουλευτείτε το γραφείο του Τμήματος. ΗΜΥ Αυτόνομη Μελέτη για Φοιτητές Μάστερ Ι και ΙΙ Ευκαιρία για ατομική μελέτη στο επίπεδο του μάστερ σχετική με την ηλεκτρολογία μηχανική και τη μηχανική υπολογιστών, η οποία δεν καλύπτεται από άλλα μαθήματα τα οποία προσφέρονται από το Τμήμα. Οι φοιτητές μπορούν να αρχίσουν τις διευθετήσεις και να υποβάλουν πρόταση. Συμβουλευτείτε το Γραφείο του Τμήματος. HMY Διατριβή Μάστερ Ι και ΙΙ Πρόγραμμα μεταπτυχιακής εργασίας, το οποίο οδηγεί στη συγγραφή της διατριβής. Διευθετείται μεταξύ του φοιτητή και ενός κατάλληλου συμβούλου-καθηγητή. ΗΜΥ Εργασία για Μάστερ Μηχανικής Ηλεκτρολόγου Μηχανικού (ΗΜ), Μηχανικού Υπολογιστών (ΜΥ) Το μάθημα αυτό είναι υποχρεωτικό και αποσκοπεί στην εκπόνηση ατομικής εργασίας (project), απαραίτητης για τη συμπλήρωση των απαιτήσεων του προγράμματος Μάστερ Μηχανικής. Το θέμα της εργασίας καθορίζεται από τον διδάσκοντα του μαθήματος, σε συνεννόηση με τον κάθε φοιτητή. Η εργασία διαρκεί ένα εξάμηνο, στο τέλος του οποίου ο φοιτητής θα πρέπει να παρουσιάσει/επιδείξει τα αποτελέσματα της εργασίας του. ΗΜΥ Περιεκτική Εξέταση Ι και ΙΙ Οι φοιτητές υποχρεούνται να εγγραφούν στο μάθημα ΗΜΥ 731 στο εξάμηνο, κατά τη διάρκεια του οποίου θα γίνει η εξέταση. Σε περίπτωση αποτυχίας, οι φοιτητές μπορούν να επαναλάβουν τη διαδικασία για μία ακόμα φορά. Σε αυτήν την περίπτωση, απαιτείται εγγραφή στο μάθημα ΗΜΥ 732. ΗΜΥ Επιβλεπόμενη Μελέτη για Διδακτορικούς Φοιτητές Ι και ΙΙ Ευκαιρία για μελέτη θεμάτων μεταπτυχιακού επιπέδου σχετική με την ηλεκτρολογία-μηχανική και τη μηχανική υπολογιστών, τα οποία δεν περιλαμβάνονται αλλού στη σειρά μαθημάτων του προγράμματος. Αυτό το μάθημα συνήθως ενεργοποιείται σε περιπτώσεις ατομικής μελέτης (υπό την επίβλεψη ενός σύμβουλου-καθηγητή) σχετικά με θέματα κοινού ενδιαφέροντος μεταξύ του φοιτητή και του καθηγητή, αλλά μπορεί, όπου αρμόζει, να επεκταθεί σε μικρές ομάδες μελέτης. Οι φοιτητές μπορούν να αρχίσουν τις διευθετήσεις και να υποβάλουν πρόταση. Η εγγραφή υπόκειται σε έγκριση από τον υπεύθυνο καθηγητή. ΗΜΥ Αυτόνομη Μελέτη για Διδακτορικούς Φοιτητές Ι και ΙΙ Ευκαιρία για ατομική μελέτη στο επίπεδο του διδακτορικού σχετική με την ηλεκτρολογία μηχανική και τη μηχανική υπολογιστών, η οποία δεν καλύπτεται από άλλα μαθήματα τα οποία προσφέρονται από το Τμήμα. Οι φοιτητές/τριες μπορούν να αρχίσουν τις διευθετήσεις και να υποβάλουν πρόταση. Συμβουλευτείτε το Γραφείο του Τμήματος. ΗΜΥ Ερευνητικά Στάδια Διδακτορικού ΙΑ, ΙΙΑ, ΙΙΙΑ και ΙVΑ Πρόγραμμα μεταπτυχιακής έρευνας, το οποίο οδηγεί σε διατριβή. Πρέπει να διευθετηθεί από το φοιτητή και έναν κατάλληλο σύμβουλο-καθηγητή. ΗΜΥ Έρευνα για Διδακτορική Διατριβή ΙΒ, ΙΙΒ, ΙΙΙΒ και ΙVB Πρόγραμμα μεταπτυχιακής έρευνας, το οποίο οδηγεί σε διδακτορική διατριβή. Διευθετείται από το φοιτητή και τον επιβλέποντα καθηγητή. ΗΜΥ Συγγραφικά Στάδια Διδακτορικού Ι, ΙΙ και ΙΙΙ Πρόγραμμα μεταπτυχιακής εργασίας, το οποίο οδηγεί στη συγγραφή διατριβής. Πρέπει να διευθετηθεί από το φοιτητή και έναν κατάλληλο σύμβουλο-καθηγητή. 281

282 ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ στωσών, μοντέλα ανάμιξης και μεγιστοποίηση αναμενόμενης τιμής, μέθοδοι δειγματοληψίας. ΗΜΥ Εξειδικευμένα Θέματα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Συζήτηση επιλεγμένων θεμάτων των ηλεκτρολόγων μηχανικών και μηχανικών υπολογιστών. Ευκαιρία για μεταπτυχιακούς φοιτητές και εκπαιδευτές να διερευνήσουν ένα θέμα κοινού ενδιαφέροντος. Τα θέματα και οι διδάσκοντες ανακοινώνονται κάθε εξάμηνο, εάν προσδιοριστούν ενδιαφέροντα θέματα. Αυτά τα θέματα δίνονται ανεξάρτητα ή διαδοχικά, όπως απαιτούν οι περιστάσεις. Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Μάρκος Αντωνιάδης, Λέκτορας Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του Δρ. Μάρκου Αντωνιάδη επικεντρώνονται στον εφαρμοσμένο ηλεκτρομαγνητισμό, και συγκεκριμένα στις περιοχές των παθητικών και ενεργών κεραιών, RF/μικροκυματικών κυκλωμάτων και μετα-υλικά με αρνητικό δείκτη διάθλασης για χρήση σε ευρυζωνικές ασύρματες επικοινωνίες, ραδιοσυχνική αναγνώριση (RFID), ασύρματη τηλεπισκόπηση, βιοϊατρικές εφαρμογές και συστήματα εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Γιώργος Η. Γεωργίου, Αναπληρωτής Καθηγητής Μετρήσεις ηλεκτρομαγνητικών πεδίων και έλεγχος συμβατότητας. Αξιοποίηση ηλεκτρομαγνητικών πεδίων σε τομείς αιχμής (Transcranial Magnetic Stimulation, Ανεύρεση αλληλουχίας DNA σε συστήματα BioMEMS, ηλεκτρονικός χειρισμός νανοσωματιδίων). Πλάσμα και διαδικασίες εκκενώσεων (πηγές πλάσματος για βιοϊατρικές εφαρμογές). Εφαρμογές ενέργειας. Ανάπτυξη αριθμητικών αλγορίθμων (σειριακοί και παράλληλοι κώδικες) για την επίλυση συζευγμένων προβλημάτων (multiphysics problems), Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ιούλιος Γεωργίου, Αναπληρωτής Καθηγητής Αναλογικά και ασύγχρονα-ψηφιακά ολοκληρωμένα κυκλώματα εξαιρετικά χαμηλής ισχύος, εμφυτεύσιμα βιοϊατρικά ολοκληρωμένα κυκλώματα, νευρομορφικά ηλεκτρονικά συστήματα, σχεδίαση ολοκληρωμένων κυκλωμάτων σε τεχνολογία πυριτίου επάνω σε μονωτή, υποκατώφλια κυκλώματα, αισθητήρες και σχετικά συστήματα. Γεώργιος Έλληνας, Aναπληρωτής Καθηγητής Οπτικά δίκτυα, απομόνωση βλαβών, προστασία και αποκατάσταση βλαβών, αρχιτεκτονική δικτύων, οπτικών κόμβων και οπτικών μεταγωγών, ανάλυση απόδοσης δικτύων, ανάπτυξη πρωτοκόλλων ελέγχου και διαχείρισης δικτύων, δρομολόγηση και ανάθεση μήκους κύματος, μεταγωγή οπτικών πακέτων, οπτικά δίκτυα πρόσβασης και ασφάλεια οπτικών δικτύων. Θεοχάρης Θεοχαρίδης, Επίκουρος Καθηγητής Αξιόπιστα Συστήματα σε Ολοκληρωμένα (Chips), με έμφαση στην υψηλή απόδοση και τη χαμηλή κατανάλωση ενέργειας. Αρχιτεκτονικές Διασύνδεσης Ολοκληρωμένων. Σχεδίαση Αρχιτεκτονικών Υλικού για εφαρμογές Πολυμέσων, Μηχανικής Ενόρασης, Ψηφιακής Επεξεργασίας Σημάτων και Τεχνητής Νοημοσύνης. Αριθμητική Υπολογιστών. Ψηφιακός Σχεδιασμός Ολοκληρωμένων Κυκλωμάτων Μεγάλης Κλίμακας, με έμφαση στη χαμηλή κατανάλωση ενέργειας και αξιοπιστία. Σταύρος Ιεζεκιήλ, Αναπληρωτής Καθηγητής Φωτονική στις μικροκυματικές συχνότητες: δίοδοι laser υψηλής ταχύτητας, φωτοδίοδοι και διαμορφωτές, συστήματα χιλιοστομετρικού μήκους κύματος, συσκευασία στις φωτονικές μικροκυματικές συχνότητες, μέτρηση φωτοκυμάτων, εξ ολοκλήρου οπτικά μικροκυματικά φίλτρα. Ιωάννης Κρικίδης, Επίκουρος Καθηγητής Θεωρία Επικοινωνιών, Ασύρματες Επικοινωνίες, Συστήματα Πολλαπλών Κεραιών, Δίκτυα Συνεργασίας, Κανάλι Αναμετάδοσης, Πράσινες Επικοινωνίες, Ασύρματη Μετάδοση Ενέργειας, Ευφυή Δίκτυα, Ασφάλεια Φυσικού Στρώματος, Θεωρία Βελτιστοποίησης, Θεωρία Ουρών, Θεωρία Πιθανοτήτων, Ανάλυση Επίδοσης Συστημάτων και Δικτύων, Θεωρίας Πληροφορίας. Ηλίας Κυριακίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Μοντελοποίηση και υπολογισμό παραμέτρων σύγχρονων ηλεκτρομηχανών, την πρόβλεψη ηλεκτρικού φορτίου, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ασφάλεια και αξιοπιστία του ηλεκτρικού δικτύου και τη βελτιστοποίηση των μεθόδων διδασκαλίας στον τομέα της ηλεκτρικής ισχύος με τη χρήση του διαδικτύου και σύγχρονων τεχνικών μάθησης. Γιώργος Μήτσης, Επίκουρος Καθηγητής Αναγνώριση μη γραμμικών και χρονικά μεταβλητών συστημάτων, επιλογή πολυπλοκότητας μη γραμμικών μοντέλων, επεξεργασία βιοϊατρικού σήματος, μαθηματική μοντελοποίηση βιολογικών και φυσιολογικών συστημάτων, ποσοτική φυσιολογία και φυσιολογία συστημάτων, καρδιαγγειακοί και αναπνευστικοί μηχανισμοί ελέγχου, εγκεφαλική κυκλοφορία και αιμοδυναμική, λειτουργική μαγνητική απεικόνιση του εγκεφάλου (fmri), μεταβολισμός και έλεγχος γλυκόζης. Μαρία Κ. Μιχαήλ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Σχεδιασμός με τη βοήθεια υπολογιστή (CAD), έλεγχος και αξιοπιστία σύγχρονων ψηφιακών κυκλωμάτων και ενσωματωμένων συστημάτων, έλεγχος και διάγνωση σφαλμάτων, σχεδιασμός για ελεγξιμότητα, έλεγχος μικρο- επεξεργαστών, ανοχή σφαλμάτων, επαλήθευση και χρονική ανάλυση, διαγράμματα αποφάσεων και Boolean-SAT για εφαρμογές σχετικές με έλεγχο και επαλήθευση, θεωρία γράφων και αλγόριθμοι. Χρυσόστομος Νικόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Αρχιτεκτονική πολυπυρηνικών επεξεργαστών, δίκτυα-σε-μικροκύκλωμα (Networks-on-Chip, NoC) δεδομένων πακετομεταγωγής, αρχιτεκτονική NoC δρομολογητών για πολυπυρηνικούς επεξεργαστές και ετερογενή πολυπυρηνικά συστήματα-σε-μικροκύκλωμα (Multi-Processor Systems-on-Chip), αρχιτεκτονικές διασύνδεσης πάνω σε μικροκυκλώματα, αρχιτεκτονική τρισδιάστατων συστημάτων, αρχιτεκτονική ενσωματωμένων συστημάτων, και VLSI ψηφιακός σχεδιασμός. Χρίστος Παναγιώτου, Αναπληρωτής Καθηγητής Βελτιστοποίηση και έλεγχος συστημάτων διακριτών συμβάντων με εφαρμογές στα δίκτυα υπολογιστών, συστήματα βιομηχανικών διεργασιών και δίκτυα μεταφορών. Κωνσταντίνος Πίτρης, Αναπληρωτής Καθηγητής Οπτική (Optics) και βιοϊατρική απεικόνιση (Biomedical Imaging). Ο απώτερος σκοπός αυτής της έρευνας είναι να εισαχθούν καινούργιες τεχνολογίες σε ιατρικές εφαρμογές, οι οποίες θα υποβοηθήσουν τη βελτίωση των διαγνωστικών μεθόδων, που χρησιμοποιούνται στη σύγχρονη ιατρική και θα επηρεάσουν θετικά την έκβαση της θεραπείας των ασθενών. 282

283 w w w. u c y. a c. c y / e c e Μάριος Πολυκάρπου, Καθηγητής Συστήματα αυτοματοποίησης και ελέγχου, νευρωνικά δίκτυα και υπολογιστική νοημοσύνη, προσαρμοσμένος και ευφυής έλεγχος, αυτόματη διάγνωση ελαττωμάτων και συστήματα συνεργάσιμου έλεγχου. Χαράλαμπος Α. Χαραλάμπους, Αναπληρωτής Καθηγητής Υψηλής και Χαμηλής Συχνότητας Μεταβατικά Φαινόμενα στο Δίκτυο Ηλεκτρικής Ισχύος, Οπτικοποιημένη Μοντελοποίηση του Συστήματος Ηλεκτρικής Ισχύος (για ακραίες λειτουργικές συνθήκες), Φερομαγνητικός Συντονισμός σε Μετασχηματιστές Ισχύος, Γειώσεις και Έλεγχος της Hλεκτρολυτικής(DC&AC) Διάβρωσης, Επιπτώσεις των Κλιματικών Αλλαγών στον Εξοπλισμό του Συστήματος Ηλεκτρικής Ισχύος, Συστήματα Προστασίας Δικτύων με Κατανεμημένη Παραγωγή. Χαράλαμπος Δ. Χαραλάμπους, Καθηγητής Στοχαστικά συστήματα, θεωρία της πληροφορίας, θεωρία μεγάλων παρεκκλίσεων και βελτιστοποίηση, με εφαρμογές στα συστήματα ελέγχου, τηλεπικοινωνιών και δίκτυα αισθητήρων. Χριστόφορος Χατζηκωστής, Καθηγητής Συστήματα ανοχής σφαλμάτων, τεχνικές κωδικοποίησης σε αξιόπιστα συστήματα υπολογισμού, σχεδιασμός συστημάτων κρίσιμης ασφάλειας για εμπιστοσύνη και μυστικότητα, κατανεμημένος έλεγχος και παρακολούθηση συστημάτων, συστήματα διακριτών συμβάντων, συστήματα τηλεπικοινωνίας και επεξεργασίας σημάτων, ανάλυση αλγεβρικών συστημάτων. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Τηλ.: , , Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: ece@ucy.ac.cy 283

284 Τμήμα Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής Σκοπός των μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος είναι η προώθηση της ακαδημαϊκής έρευνας που να οδηγεί στην ανακάλυψη, την καινοτομία και τη διάχυση επιστημονικών αποτελεσμάτων σύμφωνα με διεθνή επίπεδα αξίας στον ευρύτερο κλάδο της Μηχανολογίας και της Κατασκευαστικής, καθώς και σε άλλους σχετικούς κλάδους αλλά και συναφείς τομείς. Τα μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος ΜΜΚ έχουν ερευνητικό προσανατολισμό, για να υποστηρίζουν και να ενδυναμώνουν τις ερευνητικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες του Tμήματος και του Πανεπιστημίου γενικότερα. Η έρευνα εστιάζεται και σε τομείς που εξυπηρετούν τα συμφέροντα της κοινωνίας στην Κύπρο, με τον εντοπισμό και την εξεύρεση λύσεων σε τοπικά προβλήματα και με την προώθηση ευκαιριών για τοπική ανάπτυξη και βελτίωση της ζωής στην Κύπρο. Το Τμήμα προσφέρει τους εξής μεταπτυχιακούς τίτλους: Μάστερ (M.Sc.) Μηχανικού Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής Μάστερ (M.Sc.) Προηγμένα Υλικά και Νανοτεχνολογία Διδακτορικό (Ph.D.) Μηχανικού Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής Διδακτορικό (Ph.D.) Προηγμένα Υλικά και Νανοτεχνολογία Εισαγωγή Το Τμήμα Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής (ΜΜΚ) παρέχει προγράμματα σπουδών και έρευνας υψηλής ποιότητας τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Τα προγράμματα αυτά δίνουν έμφαση σε θεμελιώδεις αρχές που προετοιμάζουν τους φοιτητές για ηγετικούς ρόλους σε έναν τεχνολογικό κόσμο που αλλάζει γρήγορα και που είναι γεμάτος με προβλήματα, προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες. Οι φοιτητές αναλαμβάνουν τη διερεύνηση, ανάλυση, προγραμματισμό και σχεδιασμό κατασκευών, και το όλο πρόγραμμα βασίζεται στη συνεργασία μεταξύ καθηγητών, φοιτητών, βιομηχανίας και ερευνητικών οργανισμών. Οι φοιτητές σπουδάζουν σε ένα δυναμικό περιβάλλον και έχουν την ευκαιρία να συνεργασθούν με ερευνητικές ομάδες, που δραστηριοποιούνται σε θέματα υψηλού επιστημονικού ενδιαφέροντος. Το Τμήμα ΜΜΚ δέχεται κάθε χρόνο μεταπτυχιακούς φοιτητές σε προγράμματα μάστερ (M.Sc.) και διδακτορικού (Ph.D.). Τομείς Έρευνας Η έρευνα στο Τμήμα Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής επικεντρώνεται σε έναν αριθμό τομέων, όπως: Συστήματα Ενέργειας Επιστήμη και Τεχνολογία Υλικών Προσομοίωση Μηχανικών Συστημάτων και Έλεγχος Σχεδιασμός, Κατασκευαστική, Αυτοματισμός και Ρομποτική Μικρο- και Νανο-τεχνολογία Βιοϊατρική Μηχανική Υπολογιστική Μηχανική Στερεών και Ρευστών Το Τμήμα προσφέρει μεταπτυχιακούς τίτλους στη Μηχανική Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής και στα Προηγμένα Υλικά και Νανοτεχνολογία. 284

285 w w w. u c y. a c. c y / m m e Μηχανική Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής Από τις εποχές του Ήφαιστου, του Δαίδαλου, του Αρχιμήδη και του Ήρωνα, η Μηχανολογία και η Κατασκευαστική παίζουν ένα ρόλο-κλειδί στην υπηρεσία των αναγκών της σύγχρονης κοινωνίας. Η Κατασκευαστική ασχολείται με την ανεύρεση καινοτόμων και τη βελτιστοποίηση των ήδη υπαρχουσών μεθόδων κατασκευής μιας τεράστιας ποικιλίας χρήσιμων προϊόντων ευρείας κλίμακας, όπως αεροσκάφη και διαστημόπλοια, ρομπότ και εξαρτήματα υπολογιστών, αθλητικά είδη και ιατρικά όργανα, ενώ η Μηχανολογία ασχολείται με τη μελέτη, την κατανόηση και βελτίωση της λειτουργίας τους. Το πεδίο της Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής είναι, επίσης, η πύλη για ανερχόμενες διεπιστημονικές περιοχές έρευνας, όπως η Νανοτεχνολογία και η Βιοϊατρική Μηχανική, που υπόσχονται να αλλάξουν δραματικά τη ζωή και την κοινωνία μας στο εγγύς μέλλον. Μαζί με τα αυτοκίνητα, συστήματα κλιματισμού και παραγωγή ενέργειας, που συναντούμε καθημερινά στη ζωή μας, η κοινωνία στηρίζεται στους Μηχανικούς Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής για νέες τεχνολογίες και εργαλεία για την εξυπηρέτηση των αναγκών της στην υγεία, ασφάλεια, πληροφόρηση, βιομηχανία, εξερεύνηση του διαστήματος, μεταφορές, γεωργία και τεχνολογία τροφίμων, και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς, επίσης, και για την εκπαίδευση νέων ανθρώπων. Προηγμένα Υλικά και Νανοτεχνολογία Επιστήμη Υλικών είναι η μελέτη της δομής και των ιδιοτήτων των υλικών αλλά και των τεχνικών επεξεργασίας, με σκοπό την κατανόηση της σχέσης δομής-επεξεργασίας-ιδιοτήτων του τελικού προϊόντος. Τεχνολογία Υλικών είναι ο εξειδικευμένος σχεδιασμός, η σύνθεση, ο έλεγχος και η τροποποίηση τέτοιων υλικών, που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της κοινωνίας στην τεχνολογική εποχή. Στις τελευταίες, αναπόσπαστο τμήμα είναι και η οικονομική και οικολογική διάσταση των νέων υλικών. Η Επιστήμη και Τεχνολογία των Υλικών είναι μια διεπιστημονική δραστηριότητα που, μόλις τα τελευταία χρόνια, έχει έρθει στο προσκήνιο σε αυτοτελή και αναγνωρίσιμη μορφή. Τις τελευταίες δεκαετίες, έχουμε όλοι γίνει μάρτυρες μιας σημαντικής επανάστασης στις εφαρμογές νέων υλικών. Μερικά από τα πιο σημαντικά παραδείγματα αυτής της επανάστασης περιλαμβάνουν την εκρηκτική ανάπτυξη της μικρο-ηλεκτρονικής, την εκτεταμένη χρήση συνθετικών πολυμερών, την ανάπτυξη υψηλής αντοχής ατσαλιών σε υψηλές θερμοκρασίες λειτουργίας, την ανάπτυξη βιοσυμβατών υλικών, αλλά και την εφαρμογή υπερδιάφανων γυαλιών για τις τηλεπικοινωνίες μέσω οπτικών ινών. Επιπλέον, το τελευταίο διάστημα, η περιοχή της Νανοτεχνολογίας, δηλαδή της Επιστήμης και Τεχνολογίας Νανοδομών, έχει έλθει στο προσκήνιο παγκοσμίως ως μια εκρηκτικά ανερχόμενη ευρεία διεπιστημονική περιοχή έρευνας και ανάπτυξης. Οικονομική Στήριξη Το Πανεπιστήμιο Κύπρου υποστηρίζει πολλούς μεταπτυχιακούς φοιτητές μέσω θέσεων βοηθητικού διδακτικού προσωπικού. Υπάρχουν, επίσης, επιπρόσθετες ευκαιρίες για χρηματοδότηση, για τις οποίες οι σχετικές πληροφορίες διατίθενται από την Υπηρεσία Σπουδών και Φοιτητικής Μέριμνας. Αριθμός φοιτητών μπορεί, επίσης, να υποστηριχθεί οικονομικά μέσω ερευνητικών προγραμμάτων. Επιπλέον, το Τμήμα ΜΜΚ παρέχει υποτροφίες διάρκειας ενός έτους στους καλύτερους νεο-εισερχόμενους διδακτορικούς φοιτητές. Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μάστερ Εισδοχή Οι υποψήφιοι για εισδοχή στο πρόγραμμα μάστερ του Τμήματος ΜΜΚ πρέπει να κατέχουν ισοδύναμο πανεπιστημιακού πτυχίου (B.Sc.) Μηχανικού Μηχανολογίας ή/και Κατασκευαστικής ή σε σχετικό τομέα επιστήμης ή μηχανικής από το Πανεπιστήμιο Κύπρου ή άλλο αναγνωρισμένο ίδρυμα. Αιτήσεις υποβάλλονται στο Τμήμα Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής εντός της προκαθορισμένης ημερομηνίας, και αξιολογούνται από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος ΜΜΚ, η οποία κάνει εισηγήσεις στο Συμβούλιο του Τμήματος για τελική έγκριση των επιλεγόμενων φοιτητών. Tο Τμήμα διατηρεί το δικαίωμα να συμπληρώσει λιγότερες από τις προκηρυχθείσες μεταπτυχιακές θέσεις. Η επιλογή φοιτητών για το πρόγραμμα μάστερ γίνεται σύμφωνα με τα ακόλουθα κριτήρια: Ακαδημαϊκή σταδιοδρομία του υποψηφίου τόσο σε βάθος όσο και σε εύρος, και προηγούμενα επιτεύγματα στις προπτυχιακές ή μεταπτυχιακές του σπουδές Ενδείξεις της ικανότητας για πρωτότυπη και καινοτομική έρευνα στον προτεινόμενο τομέα σπουδών Σχετικότητα του προτεινόμενου τομέα έρευνας με τα ενδιαφέροντα του τμήματος, του πανεπιστημίου και της κοινωνίας Διαθεσιμότητα μεταπτυχιακών θέσεων στο πρόγραμμα και ύπαρξη απαραίτητης υποδομής και πόρων για υποστήριξη της προτεινόμενης εργασίας Οι φοιτητές πρέπει να επιλέξουν, σε συνεννόηση με τους ακαδημαϊκούς τους συμβούλους, μαθήματα που θα τους βοηθήσουν στην εκπόνηση της διατριβής τους. Σειρές μαθημάτων που είναι κατάλληλες για το πρόγραμμα μάστερ πρέπει να περιλαμβάνουν μαθήματα μεταπτυχια- 285

286 ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ κού επιπέδου. Φοιτητές μάστερ θεωρούνται ως φοιτητές πλήρους απασχόλησης, αν είναι εγγεγραμμένοι σε μαθήματα 18 ή περισσότερων ECTS για κάθε εξάμηνο. Μεταφορά Πιστωτικών Μονάδων και Ανταλλαγή Φοιτητών Σε φοιτητές που γίνονται δεκτοί στο πρόγραμμα μάστερ του Τμήματος ΜΜΚ από αναγνωρισμένο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, είναι δυνατό, μετά από έγκριση αίτησής τους από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος ΜΜΚ, να τους αναγνωριστούν μεταπτυχιακά μαθήματα σύμφωνα με τους Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης. Στα πλαίσια διαπανεπιστημιακών προγραμμάτων ανταλλαγής φοιτητών, υποψήφιοι φοιτητές μάστερ μπορούν, με τη συγκατάθεση του ακαδημαϊκού συμβούλου και την έγκριση σχετικής αίτησης από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος ΜΜΚ, να παρακολουθήσουν μαθήματα και να διεξαγάγουν έρευνα σε αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Διατριβή Πτυχίου Μάστερ Για το πτυχίο μάστερ απαιτούνται πρωτότυπη ερευνητική μελέτη και μία διατριβή, η οποία επιτυχώς θα παρουσιασθεί από το φοιτητή. Το θέμα της έρευνας του φοιτητή επιλέγεται σε συνεννόηση με τον ερευνητικό σύμβουλο. Ο φοιτητής πρέπει να υποβάλει μία πρόταση διατριβής δύο, τουλάχιστον, εξάμηνα πριν από την προτιθέμενη ημερομηνία αποφοίτησης. Επιπλέον, ένα εξάμηνο πριν την προτιθέμενη ημερομηνία αποφοίτησης, θα πρέπει ο φοιτητής να υποβάλει μία αναφορά προόδου (παρουσίαση) προς τα μέλη της επιτροπής του. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία υποβολής και παρουσίασης της διατριβής, βλ. Κανόνες/Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44), ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Διάρκεια Σπουδών Η ελάχιστη διάρκεια των προγραμμάτων μάστερ για φοιτητές πλήρους φοίτησης στο Τμήμα Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής είναι τρία εξάμηνα σύμφωνα με τους κανονισμούς μεταπτυχιακής φοίτησης, συμπεριλαμβανομένου και του ενδιάμεσου καλοκαιριού. Η μέγιστη επιτρεπόμενη διάρκεια για ολοκλήρωση του πτυχίου μάστερ καθορίζεται από τους κανονισμούς του Πανεπιστημίου (8 εξάμηνα). ΠΤΥΧΙΟ ΜΑΣΤΕΡ (M.Sc.) ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ Για την απονομή πτυχίου Μάστερ Μηχανικoύ Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής απαιτείται η επιτυχής εκπλήρωση του προγράμματος σπουδών και η επιτυχής παρουσίαση και συγγραφή διατριβής. Δομή Προγράμματος Για την απόκτηση πτυχίου μάστερ, ο φοιτητής πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 120 ECTS, τα οποία να προέρχονται από συνδυασμό μαθημάτων μεταπτυχιακού επιπέδου και ερευνητικής εργασίας, ως εξής: Κατ επιλογή Υποχρεωτικά Μαθήματα - Επιλογή Μαθημάτων από την Ομάδα Α Έρευνα Διατριβής (ΜΜΚ ) Μεταπτυχιακό Σεμινάριο (ΜΜΚ 501-4) Επιλογή τουλάχιστον ενός από τα ακόλουθα: - Επιλογή Μαθημάτων εκτός Τμήματος ή από την Ομάδα Α - Επιλογή Μαθημάτων από την Ομάδα Β - Ανεξάρτητη Μελέτη (ΜΜΚ 505) Σύνολο 32 ECTS 60 ECTS 4 ECTS 24 ECTS 120 ECTS ΠΤΥΧΙΟ ΜΑΣΤΕΡ (M.Sc.) ΠΡΟΗΓΜΕΝΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΝΑΝΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Για την απονομή πτυχίου Mάστερ στα Προηγμένα Υλικά και Νανατεχνολογία απαιτείται η επιτυχής συμπλήρωση του προγράμματος σπουδών και η επιτυχής παρουσίαση και συγγραφή διατριβής. Δομή Προγράμματος Για την απόκτηση πτυχίου μάστερ, ο φοιτητής πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 120 ECTS, τα οποία να προέρχονται από συνδυασμό μαθημάτων μεταπτυχιακού επιπέδου και ερευνητικής εργασίας, ως εξής: Κατ επιλογή Υποχρεωτικά Μαθήματα - Επιλογή Μαθημάτων από την Ομάδα Β Έρευνα Διατριβής (ΜΜΚ ) Μεταπτυχιακό Σεμινάριο (ΜΜΚ 501-4) Επιλογή τουλάχιστον ενός από τα ακόλουθα: - Επιλογή Μαθημάτων εκτός Τμήματος ή από την Ομάδα Β - Επιλογή Μαθημάτων από την Ομάδα Α - Ανεξάρτητη Μελέτη (ΜΜΚ 505) Σύνολο Ενδεικτικό Πρόγραμμα Σπουδών Πτυχίο Μάστερ 32 ECTS 60 ECTS 4 ECTS 24 ECTS 120 ECTS ECTS Πρώτο Εξάμηνο Μάθημα Ι 8 Μάθημα ΙΙ 8 Μάθημα ΙΙΙ 8 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο Ι 1 Έρευνα Διατριβής Ι 5 Σύνολο

287 Διδακτορική Διατριβή Η διδακτορική διατριβή πρέπει να πραγματεύεται τρέχοντα και έγκυρα επιστημονικά ή/και τεχνικά θέματα, κυρίως μέσω βασικής ή/και εφαρμοσμένης έρευνας, που θα οδηγήσει στη δημιουργία νέας γνώσης μηχανικής ή/και πρωτοτυπιών, οι οποίες δεν είναι διαθέσιμες στην επιστηw w w. u c y. a c. c y / m m e Δεύτερο Εξάμηνο Μάθημα IV 8 Μάθημα V 8 Μάθημα VI ή Ανεξάρτητη Μελέτη 8 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο ΙI 1 Έρευνα Διατριβής ΙI 5 Σύνολο 30 Τρίτο Εξάμηνο Μάθημα VII ή Ανεξάρτητη Μελέτη 8 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο ΙII 1 Έρευνα Διατριβής ΙII 20 Σύνολο 29 Τέταρτο Εξάμηνο Μεταπτυχιακό Σεμινάριο ΙV 1 Έρευνα Διατριβής ΙV 30 Σύνολο 31 Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών Ο τίτλος του διδάκτορα απονέμεται μόνο στην περίπτωση που ο υποψήφιος ολοκληρώσει το απαιτούμενο πρόγραμμα σπουδών, και αφού συγγράψει και παρουσιάσει επιτυχώς τη διατριβή του. Εισδοχή στο Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών Οι υποψήφιοι για εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα πρέπει να κατέχουν ισοδύναμο πανεπιστημιακού πτυχίου (B.Sc.) ή μάστερ (M.Sc.) Μηχανικού Μηχανολογίας ή/και Κατασκευαστικής ή σχετικού τομέα επιστήμης ή μηχανικής από το Πανεπιστήμιο Κύπρου ή άλλο αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο. Οι υποψήφιοι πρέπει να υποβάλλουν αίτηση στο Τμήμα Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής εντός της προκαθορισμένης ημερομηνίας. Για τους υποψηφίους για το διδακτορικό πρόγραμμα, ισχύουν τα ίδια κριτήρια αξιολόγησης όπως και για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα μάστερ (βλ. σχετική παράγραφο πιο πάνω). Για εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα απαιτείται γνώση της αγγλικής γλώσσας. Οι φοιτητές πρέπει να επιλέξουν, σε συνεννόηση με τους συμβούλους τους, τα μαθήματα που θα τους βοηθήσουν να ολοκληρώσουν τη διδακτορική διατριβή τους. Σειρές μαθημάτων που είναι κατάλληλες για διδακτορικό πρόγραμμα πρέπει να περιλαμβάνουν μαθήματα μεταπτυχιακού επιπέδου. Διδακτορικοί φοιτητές θεωρούνται ως φοιτητές πλήρους απασχόλησης, αν είναι εγγεγραμμένοι σε μαθήματα 18 ή περισσότερων ECTS για κάθε εξάμηνο. Μεταφορά Πιστωτικών Μονάδων και Ανταλλαγή Φοιτητών Φοιτητές, οι οποίοι ξεκίνησαν το διδακτορικό πρόγραμμα σπουδών, αφού πρώτα συμπλήρωσαν σχετικές σπουδές μάστερ, μπορούν να πιστωθούν μέχρι 60 ECTS από μαθήματα. Πιστωτικές μονάδες από προηγούμενα μεταπτυχιακά μαθήματα υπολογίζονται μόνο μετά από σχετική έγκριση από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος ΜΜΚ, αφού προηγηθεί δικαιολογημένη αίτηση του φοιτητή/τριας. Στο πλαίσιο διαπανεπιστημιακών προγραμμάτων ανταλλαγής φοιτητών, διδακτορικοί φοιτητές μπορούν, με τη συγκατάθεση του ακαδημαϊκού συμβούλου και την έγκριση σχετικής αίτησης από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος ΜΜΚ, να παρακολουθήσουν μαθήματα και να διεξαγάγουν έρευνα σε αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Περιεκτική Εξέταση Η υποψηφιότητα στο διδακτορικό πρόγραμμα γίνεται δεκτή, όταν ο φοιτητής επιτύχει στη γραπτή περιεκτική εξέταση. Η περιεκτική εξέταση πρέπει να πραγματοποιηθεί όχι αργότερα από το έκτο ακαδημαϊκό εξάμηνο από την εγγραφή τους στο διδακτορικό πρόγραμμα. Διδακτορική Διατριβή Για το διδακτορικό δίπλωμα απαιτούνται μία πρωτότυπη ερευνητική μελέτη και διατριβή. Το θέμα της έρευνας επιλέγεται κατόπιν συνεργασίας με τον ακαδημαϊκό σύμβουλο. Πρόταση Διατριβής Κάθε διδακτορικός φοιτητής πρέπει να ετοιμάσει μια σύντομη γραπτή πρόταση (όχι άνω των 20 σελίδων) για την προτεινόμενη διδακτορική έρευνα και να προβεί σε προφορική παρουσίασή της ενώπιον της Επιτροπής Διατριβής και ενός εκπροσώπου από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος ΜΜΚ. Μ αυτήν, ο φοιτητής θα πρέπει να επιδεικνύει κατανόηση του θέματος της διατριβής, τη σχετική βιβλιογραφία, τις τεχνικές οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν και τα θέματα που θα εγερθούν. Η παρουσίαση της πρότασης γίνεται σε διάστημα δύο εώςτεσσάρων εξαμήνων ύστερα από την επιτυχία στην περιεκτική εξέταση. 287

288 ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ μονική κοινότητα. Πτυχές ανάπτυξης που οδηγούν στην εφαρμογή αυτής της έρευνας, μπορούν, επίσης, να συμπεριληφθούν ως δευτερεύοντα συστατικά της διατριβής. Οι πτυχές της βασικής/εφαρμοσμένης έρευνας θα πρέπει να είναι καινοτόμες, πρωτότυπες και υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου, ούτως ώστε να καθιστούν την έρευνα αποδεκτή για δημοσίευση σε αναγνωρισμένα ακαδημαϊκά έντυπα. Η πνευματική αξία της διατριβής βασίζεται στα ευρήματα έρευνας του διδακτορικού υποψηφίου, που διαχωρίζονται εντελώς από την εργασία άλλων, μαρτυρούν την προσωπική συνεισφορά και γνώση του υποψηφίου και αναγνωρίζουν τη συνεισφορά άλλων, εντός ή εκτός του Πανεπιστημίου. Επιπρόσθετα, οι ευρύτερες επιδράσεις και συνεισφορές της έρευνας πρέπει, επίσης, να επισημανθούν στη διατριβή σε σχέση με νέες περιοχές ή θέματα τεχνολογίας, και την παραγωγή νέων τεχνικών εφαρμογών και καινοτομιών. Ευρύτερες συνεισφορές πρέπει, επίσης, να προάγουν καινοτόμες μεθόδους μάθησης και εκπαίδευσης σε όλα τα ακαδημαϊκά επίπεδα, την εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού και, ιδιαίτερα, τη συμμετοχή υποεκπροσωπούμενων ομάδων στην επιστήμη και μηχανική, τη δημιουργία τεχνικής υποδομής (εργαστηριακοί χώροι, προγράμματα λογισμικών, κέντρα, δίκτυα κ.λπ.). Πρέπει, επίσης, να λαμβάνεται μέριμνα για τη διάχυση αποτελεσμάτων μέσω δημοσιεύσεων και παρουσιάσεων, και να τονίζονται οι κοινωνικές επιπτώσεις της εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας υγείας, ασφάλειας, περιβαλλοντικών επιδράσεων κ.λπ. Υποστήριξη Διατριβής Ζητείται από κάθε διδακτορικό υποψήφιο να υποστηρίξει την πρωτοτυπία και ποιότητα της έρευνάς του κατά τη διάρκεια προφορικής παρουσίασης διατριβής ενώπιον εξεταστικής επιτροπής. Για περισσότερες πληροφορίες και λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδικασία της Περιεκτικής Εξέτασης, της Διδακτορικής Διατριβής και της Υποστήριξης Διατριβής, βλ. Κανόνες/Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44), ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Χρονική Διάρκεια Η ελάχιστη διάρκεια των μεταπτυχιακών προγραμμάτων διδακτορικού για φοιτητές πλήρους φοίτησης, στο Τμήμα Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής, καθορίζεται σύμφωνα με τους κανονισμούς μεταπτυχιακής φοίτησης του Πανεπιστημίου Κύπρου. Η μέγιστη επιτρεπόμενη διάρκεια ολοκλήρωσης του προγράμματος για το διδακτορικό πτυχίο καθορίζεται επίσης από τους κανονισμούς του Πανεπιστημίου (16 εξάμηνα). ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ (Ph.D.) ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ Για την απονομή διδακτορικού διπλώματος Μηχανικoύ Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής απαιτείται η επιτυχής εκπλήρωση του προγράμματος σπουδών, η επιτυχία στην Περιεκτική Εξέταση και η επιτυχής παρουσίαση και συγγραφή διατριβής. Δομή Προγράμματος Για την απόκτηση διδακτορικού τίτλου Μηχανικού Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής ο φοιτητής πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 240 ECTS, τα οποία προέρχονται από συνδυασμό μαθημάτων μεταπτυχιακού επιπέδου και ερευνητικής εργασίας, ως εξής: Κατ επιλογή Υποχρεωτικά Μαθήματα Επιλογή Μαθημάτων από την Ομάδα Α Ερευνητικό και Συγγραφικό Στάδιο (ΜΜΚ ) Μεταπτυχιακό Σεμινάριο (ΜΜΚ 601-4) Επιλογή τουλάχιστον ενός από τα ακόλουθα: Επιλογή Μαθημάτων εκτός Τμήματος ή από την Ομάδα Α Επιλογή Μαθημάτων από την Ομάδα Β Ανεξάρτητη Μελέτη (ΜΜΚ 605) Σύνολο 48 ECTS 160 ECTS 8 ECTS 24 ECTS 240 ECTS ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ (Ph.D.) ΠΡΟΗΓΜΕΝΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΝΑΝΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Για την απονομή διδακτορικού διπλώματος στα Προηγμένα Υλικά και Νανοτεχνολογία απαιτείται η επιτυχής εκπλήρωση του προγράμματος σπουδών, η επιτυχία στην Περιεκτική Εξέταση και η επιτυχής παρουσίαση και συγγραφή διατριβής. Δομή Προγράμματος Για την απόκτηση ΔΔ στα Προηγμένα Υλικά και Νανοτεχνολογία ο φοιτητής πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 240 ECTS, οι οποίες προέρχονται από συνδυασμό μαθημάτων μεταπτυχιακού επιπέδου και ερευνητικής εργασίας, ως εξής: Κατ επιλογή Υποχρεωτικά Μαθήματα Επιλογή Μαθημάτων από την Ομάδα Β Ερευνητικό και Συγγραφικό στάδιο (ΜΜΚ ) Μεταπτυχιακό Σεμινάριο (ΜΜΚ 601-4) Επιλογή τουλάχιστον ενός από τα ακόλουθα: Επιλογή Μαθημάτων εκτός Τμήματος ή από την Ομάδα Β Επιλογή Μαθημάτων από την Ομάδα Α Ανεξάρτητη Μελέτη (ΜΜΚ 605) Σύνολο 48 ECTS 160 ECTS 8 ECTS 24 ECTS 240 ECTS 288

289 Περιγραφή Μαθημάτων Είναι αναμενόμενο, μελλοντικά, να διεξαχθούν κάποιες τροποποιήσεις στο πρόγραμμα και στις περιγραφές των μαθημάτων, με σκοπό την περαιτέρω βελτίωσή τους. Μετά τον αριθμό, όνομα και περιγραφή του κάθε μαθήw w w. u c y. a c. c y / m m e Ενδεικτικό Πρόγραμμα Σπουδών Διδακτορικό Δίπλωμα ECTS Πρώτο Εξάμηνο Μάθημα Ι 8 Μάθημα ΙΙ 8 Μάθημα ΙΙΙ 8 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο Ι 1 Ερευνητικό Στάδιο Ι 5 Σύνολο 30 Δεύτερο Εξάμηνο Μάθημα IV 8 Μάθημα V 8 Μάθημα VI 8 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο ΙΙ 1 Ερευνητικό Στάδιο ΙI 5 Σύνολο 30 Τρίτο Εξάμηνο Μάθημα VII 8 Μάθημα VIIΙ 8 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο ΙΙΙ 1 Ερευνητικό Στάδιο ΙII 15 Σύνολο 32 Τέταρτο Εξάμηνο Μάθημα IX ή Ανεξάρτητη Μελέτη 8 Μεταπτυχιακό Σεμινάριο IV 5 Ερευνητικό Στάδιο ΙV 15 Σύνολο 28 Πέμπτο Εξάμηνο Ερευνητικό Στάδιο VΑ 10 Ερευνητικό Στάδιο VB 10 Ερευνητικό Στάδιο VΓ 10 Σύνολο 30 Έκτο Εξάμηνο Ερευνητικό Στάδιο VIΑ 10 Ερευνητικό Στάδιο VIB 10 Ερευντικό Στάδιο VIΓ 10 Σύνολο 30 Έβδομο Εξάμηνο Ερευνητικό Στάδιο VΙΙΑ 10 Ερευνητικό Στάδιο VIIΒ 10 Συγγραφικό Στάδιο I 10 Σύνολο 30 Όγδοο Εξάμηνο Ερευνητικό Στάδιο VIΙΙΑ 10 Ερευνητικό Στάδιο VIΙΙΒ 10 Συγγραφικό Στάδιο IΙ 10 Σύνολο 30 Πίνακας Μεταπτυχιακών Μαθημάτων Ομάδα Α ΜΜΚ 511 Φαινόμενα Μεταφοράς ΜΜΚ 512 Προχωρημένη Θερμοδυναμική για Μηχανικούς ΜΜΚ 513 Υπολογιστική Ρευστομηχανική ΜΜΚ 514 Ρευστοδυναμική Ασυμπίεστων Μέσων ΜΜΚ 515 Εισαγωγή στον Παράλληλο Προγραμματισμό για Μηχανικούς: Αρχιτεκτονικές, Αλγόριθμοι και Εφαρμογές ΜΜΚ 516 Τεχνολογία Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ΜΜΚ 517 Συστήματα Ηλιακής Ενέργειας ΜΜΚ 521 Συστήματα Ελεγχόμενα από Ηλεκτρονικό Υπολογιστή ΜΜΚ 522 Έλεγχος Πολυμεταβλητής Ανάδρασης ΜΜΚ 523 Επεξεργασία Σήματος ΜΜΚ 524 Μοντελοποίηση και Ανάλυση Δυναμικών Συστημάτων ΜΜΚ 531 Μηχανική Συνεχών Μέσων ΜΜΚ 532 Προχωρημένη Μηχανική της Δόνησης ΜΜΚ 533 Εφαρμογές Μηχανικής Ακουστικής στη Βιομηχανία και Βιοϊατρική ΜΜΚ 534 Θέματα Βιοϊατρικών Υπερήχων ΜΜΚ 535 Ιατρική Διαγνωστική Απεικόνιση με Υπερήχους ΜΜΚ 536 Εισαγωγή στη Μαγνητική Τομογραφία ΜΜΚ 538 Αρχές Φυσιολογίας για Μηχανικούς ΜΜΚ 541 Αυτοματοποίηση Κατασκευαστικών Διεργασιών ΜΜΚ 542 Εισαγωγή στη Ρομποτική ΜΜΚ 611 Στατιστική Θεωρία και Μοντέλα Τυρβώδους Ροής ΜΜΚ 621 Ανώτερος Έλεγχος για Μηχανικούς ΜΜΚ 622 Μη Γραμμική Δυναμική ΜΜΚ 623 Ανώτερη Δυναμική Στερεών Σωμάτων ΜΜΚ 631 Μη Γραμμική Ακουστική Ομάδα Β MMΚ 553 Τεχνολογία Επιφανειών ΜΜΚ 554 Τεχνικές Χαρακτηρισμού Μάκρο- και Νάνο- Υλικών MMΚ 555 Πολυμερή σε Ιατρικές Εφαρμογές ΜΜΚ 556 Στοιχεία Eπιστήμης Kεραμικών ΜΜΚ 557 Νανοσύνθετα Πολυμερικά Υλικά ΜΜΚ 561 Λέιζερ και οι Εφαρμογές τους ΜΜΚ 562 Τεχνολογία Επεξεργασίας Ημιαγωγών ΜΜΚ 563 Φυσική Υλικών ΜΜΚ 564 Νανομηχανική ΜΜΚ 565 Αρχές Λειτουργίας, Σχεδιασμός και Κατασκευή Μικρόηλεκτρομηχανικων Συστημάτων MMΚ 566 Ανώτερη Θεωρία Ημιαγωγών και Φωτοβολταϊκά Στοιχεία ΜΜΚ 567 Υλικά για Παραγωγή, Αποθήκευση και Μετατροπή Ενέργειας 289

290 ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ματος, υπάρχει ένδειξη τυχόν προαπαιτούμενων μαθημάτων, για τα οποία, ενδεχομένως, να απαιτείται από τους φοιτητές να έχουν επιτυχώς παρακολουθηθεί πριν από την εγγραφή στο συγκεκριμένο μάθημα. Όλα τα μαθήματα πιστώνονται με 8 ECTS εκτός εάν προσδιορίζεται διαφορετικά στην περιγραφή. ΜΜΚ Μεταπτυχιακό Σεμινάριο Ι-ΙV (1 ECTS) Το μάθημα είναι ανοικτό σε φοιτητές με Μάστερ μόνο. Υποχρεωτική συμμετοχή των φοιτητών σε όλα τα μεταπτυχιακά σεμινάρια, που οργανώνει το Τμήμα στα τέσσερα πρώτα εξάμηνα της φοίτησής τους. Οι φοιτητές καλούνται να παρουσιάσουν δική τους εργασία σε σεμινάριο, μεθέμα που πιθανώς να σχετίζεται με τα ερευνητικά τους ενδιαφέροντα. ΜΜΚ 505 Ανεξάρτητη Μελέτη Μεταπτυχιακή εργασία σε ανεξάρτητο ακαδημαϊκό πρόγραμμα της επιλογής των φοιτητών μετά από συγκατάθεση του ακαδημαϊκού συμβούλου. Μπορεί να περιλαμβάνει θεωρητική, υπολογιστική, πειραματική ή συνδυασμένη μελέτη σε σχέση με ένα θεμελιώδες θέμα, με εφαρμοσμένες ή και εκπαιδευτικές προεκτάσεις. Περιλαμβάνει προετοιμασία μίας περιεκτικής γραπτής τεκμηρίωσης και προφορική παρουσίαση της μελέτης, στο Τμήμα, από το φοιτητή. Ανοικτό, ως επιλογή, σε φοιτητές μάστερ. ΜΜΚ 511 Φαινόμενα Μεταφοράς (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Νόμοι διατήρησης, με έμφαση στις ομοιότητες μεταξύ των διαφόρων μηχανισμών για τη μεταφορά θερμότητας, μάζας και ορμής. Θεωρία μοριακής μεταφοράς. Φαινόμενα διάχυσης σε στασιμότητα, ροή και ασταθείς διεργασίες. Διάχυση μάζας σε χημικά αντιδρώντα, πολυφασικά και συστήματα πολλών συστατικών. Υπολογιστικές τεχνικές. Επιλεγμένα ειδικά θέματα και εφαρμογές μπορεί να συμπεριλαμβάνουν τυρβώδεις ροές συναγωγής, καύση και επεξεργασία υλικών. ΜΜΚ 512 Προχωρημένη Θερμοδυναμική για Μηχανικούς (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Θερμοδυναμική ανάλυση τεχνικών συστημάτων, με έμφαση στη συστηματική μεθοδολογία για εφαρμογή βασικών αρχών. Εισαγωγή στην ανάλυση διαθεσιμότητας. Θερμοδυναμική μιγμάτων αερίων και αντιδρώντων συστημάτων. Μοντέρνες υπολογιστικές εξισώσεις κατάστασης. Θερμοδυναμική συμπυκνωμένων φάσεων, συμπεριλαμβανομένων διαλυμάτων. Θερμοδυναμική βιολογικών συστημάτων. ΜΜΚ 513 Υπολογιστική Ρευστομηχανική (Προαπαιτούμενα: γνώση γλώσσας ηλεκτρονικού υπολογιστή και μαθήματα προχωρημένου επιπέδου για φαινόμενα μεταφοράς και μηχανικής συνεχούς μέσου) Αυτό το μάθημα είναι αφιερωμένο στην αριθμητική επίλυση επί μέρους διαφορικών εξισώσεων, που συναντώνται στις τεχνολογικές επιστήμες. Εισάγονται μέθοδοι πεπερασμένων διαφορών και πεπερασμένων στοιχείων, και αναπτύσσονται κατά λογική πρόοδο συνθετότητας. Αυτές οι αριθμητικές στρατηγικές χρησιμοποιούνται για τη λύση πραγματικών προβλημάτων σε αριθμό πραγματικών τεχνολογικών προβλημάτων. Απαιτούνται ασκήσεις ηλεκτρονικών υπολογιστών, για να επεξηγήσουν τις έννοιες, που συζητήθηκαν στην τάξη. ΜΜΚ 514 Ρευστοδυναμική Ασυμπίεστων Μέσων (Προαπαιτούμενα: βασικά θερμοδυναμικής και μηχανικής, γνώση ανώτερων μαθηματικών, προπτυχιακά μαθήματα ρευστομηχανικής) Εισαγωγή στο μεταπτυχιακό επίπεδο ρευστοδυναμικής, συμπεριλαμβανομένης διαστατικής ανάλυσης, Eulerian και Lagrangian περιγραφές, γραμμές ροής, εξισώσεις διατήρησης, ρυθμιστικές εξισώσεις ιξώδους ροής, ακριβείς λύσεις εξισώσεων Navier-Strokes και Euler, ασταθείς ροές, θεωρία στρωτού οριακού στρώματος, τυρβώδες, διαχωρισμός, ροή Stokes, δυναμική στροβιλότητας, ροή δυναμικού και ροές επιφανείας. ΜΜΚ 515 Εισαγωγή στον Παράλληλο Προγραμματισμό για Μηχανικούς: Αρχιτεκτονικές, Αλγόριθμοι και Εφαρμογές (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Σχεδιασμός παράλληλων αρχιτεκτονικών, παραδείγματα παράλληλων υπολογιστών, βασικές μέθοδοι επικοινωνίας, αποδοτικότητα αλγορίθμων, παράλληλοι αλγόριθμοι για: ταξινόμηση, λύση γραμμικών συστημάτων, διαχωρισμό γράφων, μετασχηματισμό Fourier. Δυναμική εξισορρόπηση φορτίου, είδη παραλληλοποίησης, μοντέλα παράλληλου προγραμματισμού, προγραμματισμός με ανταλλαγή μηνυμάτων με MPI, προγραμματισμός με κοινόχρηστη μνήμη. Θεματικές περιοχές μπορεί να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: αδόμητα πλέγματα, προσομοιώσεις καύσης και τυρβώδους ροής, νανορευστοδυναμική, βιομηχανικές εφαρμογές, κλιματολογικές ατμοσφαιρικές και ωκεανογραφικές προσομοιώσεις, διεπιστημονικές εφαρμογές. ΜΜΚ 516 Τεχνολογία Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Το ενεργειακό πρόβλημα και οι ΑΠΕ: - Ιστορική εξέλιξη των ενεργειακών τεχνολογιών - Η παρούσα κατάσταση: ενεργειακές πηγές και ενεργειακή κατανάλωση (παγκοσμίως, Ευρώπη, Κύπρος) - Προς ένα βιώσιμο ενεργειακό μέλλον - Η ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ευρώπη και τον κόσμο - Οι ΑΠΕ στην Κύπρο - Βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προοπτικές των ΑΠΕ (παγκοσμίως, Ευρώπη, Κύπρο) - Μέθοδοι ανάλυσης και πρόλεξης: Αιολικό δυναμικό - Ηλιακή ακτινοβολία Βιομάζα Υδροηλεκτρικό δυναμικό Γεωθερμικές πηγές - Θαλάσσια κύματα/ θαλάσσια ρεύματα Συστήματα ΑΠΕ: Ανεμογεννήτριες Παθητικά ηλιακά συστήματα Βιοκλιματική αρχιτεκτονική Ενεργητικά ηλιακά θερμικά συστήματα Φωτοβολταϊκά συστήματα Βιοενέργεια υδροηλεκτρικά Θαλάσσια ενεργειακά συστήματα Γεωθερμία - Υδρογόνο Κυψέλες καυσίμου. ΜΜΚ 517 Συστήματα Ηλιακής Ενέργειας (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Ηλιακή ακτινοβολία (βασικές έννοιες, γωνίες, άμεσος και διάχυση συνιστώσα, φασματική κατανομή, εξασθένιση στην ατμόσφαιρα, κεκλιμένα και κινούμενα επίπεδα, συσχετίσεις, μέτρηση ηλιακής ακτινοβολίας, τιμές Κύπρου). Θεωρία επιπέδου ηλιακού συλλέκτη (θερμική ανάλυση, θερμοκρασιακή κατανομή στον απορροφητήρα, παράγων απόδοσης, θερμικής απολαβής, ροής, βαθμός απόδοσης, μέτρηση απόδοσης, τύποι επιπέδων συλλεκτών). Συγκεντρωτικοί συλλέκτες. Ηλιακές εγκαταστάσεις θέρμανσης νερού χρήσης και χώρων (μέθοδοι υπολογισμού, καμπύλες f). Μέθοδοι υπολογισμού θερμικών ηλιακών συστη- 290

291 w w w. u c y. a c. c y / m m e μάτων (βαθμός χρησιμοποίησης, καμπύλες Φ-f). Αποθήκευση ενέργειας. Άλλες εφαρμογές (ψύξη, παραγωγή έργου, ηλιακές λίμνες, παθητικά συστήματα). Οικονομικά θέματα. ΜΜΚ 521 Συστήματα Ελεγχόμενα από Ηλεκτρονικό Υπολογιστή (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Έμφαση στο σχεδιασμό και έλεγχο τεχνικών συστημάτων με χρησιμοποίηση ψηφιακών ηλεκτρονικών υπολογιστών ως μονάδων ελέγχου πραγματικού χρόνου. Μαθηματικά μοντέλα διαφορών, μετασχηματισμοί Ζ και τεχνικές δειγματοληπτικού ελέγχου στο πεδίο συχνοτήτων και χρόνου. Σχεδιασμός διακριτών μονάδων ελέγχου με μετατροπή από το συνεχή χρόνο και απευθείας. Οι φοιτητές χρησιμοποιούν γραφικό προγραμματισμό (Matlab/Simulink) και οργανικό λογισμικό (LabVIEW), για να προγραμματίσουν τις στρατηγικές ελέγχου, που αναπτύχθηκαν με προσομοίωση, και για να συνδέσουν υλικούς αισθητήρες και ενεργοποιητές σε εργαστηριακές ασκήσεις: παρακολούθηση και έλεγχος μετεωρολογικού σταθμού, ηλεκτροκαρδιακός ανιχνευτής με υπολογιστή, ελεγχόμενο δοχείο διαχωρισμού σε χημικό εργοστάσιο, και σύστημα ελέγχου φωτισμού για τεχνητή όραση. ΜΜΚ 522 Έλεγχος Πολυμεταβλητής Ανάδρασης (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Η θεωρία ελέγχου καταπιάνεται με την ανάλυση και δημιουργία μοντέλων της συμπεριφοράς φυσικών και μηχανικών συστημάτων μέσα στο λειτουργικό τους περιβάλλον και το σχεδιασμό ελεγκτών, που επιδρούν στα συστήματα αυτά, για να τους προσδώσουν κάποια απαιτούμενη συμπεριφορά. Εκ φύσεως, ο έλεγχος είναι διαθεματικός με εφαρμογές σε όλους τους τομείς της μηχανικής και σε διάφορους τομείς της επιστήμης, κοινωνιολογίας και των οικονομικών. Αυτό το μάθημα αρχίζει με έννοιες που χρειάζονται για την περιγραφή της συμπεριφοράς ενός πολυμεταβλητού γραμμικού συστήματος, όπως είναι η αναπαράσταση στο χώρο των φάσεων κατάστασης, ικανότητα ελέγχου και παρατήρησης, πολυμεταβλητή συνάρτηση απόκρισης συχνότητας, μηδενιστές και πόλοι. Μετά, αφού εισαχθεί και συζητηθεί ή έννοια της ευρωστίας σε σχέση με την αβεβαιότητα, θα μελετηθούν διάφορες τεχνικές σχεδιασμού ελεγκτών πολυμεταβλητής ανάδρασης. ΜΜΚ 523 Επεξεργασία Σήματος (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Όλα τα πρωταρχικά αισθητήρια, που είναι σε απ ευθείας επαφή με το μετρήσιμο μέσο, κάνουν τη μέτρηση, μετατρέποντας τη μεταβλητή σε ηλεκτρική τάση. Όταν αυτή η διαδικασία διαρκεί για κάποιο χρονικό διάστημα, η μετρήσιμη ποσότητα αναπαριστάται ως χρόνο-συνάρτηση (σήμα). Η ανθρώπινη νόηση είναι, όμως, ικανή να αντιληφθεί μόνο απλές χρονικές μεταβολές, όπως είναι, για παράδειγμα, μία ημιτονοειδής συνάρτηση. Πιο πολύπλοκες χρονο-συναρτήσεις (σήματα χρόνου) είναι δύσκολο να κατανοηθούν, αν δεν υποστούν περαιτέρω επεξεργασία. Το μάθημα αυτό εισάγει σύγχρονες τεχνικές επεξεργασίας σήματος, που χρησιμοποιούνται προς (α) αποσαφήνιση πολύπλοκων μηχανικών και βιολογικών διαδικασιών, (β) εντοπισμό βλάβης και παρατήρηση μηχανικών και εμβιομηχανικών συστημάτων και (γ) χαρακτηρισμό της πολυπλοκότητας των μη-γραμμικών συστημάτων. Τεχνικές ανάλυσης και σύνθεσης σήματος που βασίζονται στους μετασχηματισμούς Fourier, Hilbert συνεχών και διακριτών κυματίων και στις κατανομές χρόνου και συχνότητας. ΜΜΚ 524 Μοντελοποίηση και Ανάλυση Δυναμικών Συστημάτων (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Το μάθημα αυτό κάνει χρήση μίας ενοποιημένης προσέγγισης για την αναπαράσταση πραγματικών μηχανικών, ρευστών και ηλεκτρικών συστημάτων με κατάλληλα μοντέλα, υπό μορφή γραφικών και εξισώσεων κατάστασης. Αυτά τα μοντέλα είναι αναγκαία για τον αποδοτικό σχεδιασμό και έλεγχο συστημάτων εφαρμοσμένης μηχανικής. Η έμφαση δεν είναι στη διαδικασία παραγωγής εξισώσεων, αλλά στην κατανόηση πώς οι στοιχειώδεις εργασίες στη μηχανική καθορίζουν τους στόχους της μοντελοποίησης, που με τη σειρά τους καθορίζουν ποιες υποθέσεις μοντελοποίησης είναι κατάλληλες. Η γλώσσα των διαγραμμάτων δεσμών, η οποία είναι μία γραφική μέθοδος, που κάνει χρήση της τοπολογίας ισχύος ενός δυναμικού συστήματος, διδάσκεται, για να βοηθήσει τους σπουδαστές να είναι σε θέση να περιγράψουν εύκολα μοντέλα πολυ-ενεργειακών συστημάτων. Αυτό επιτρέπει μετά στην αιτιότητα, καθώς, επίσης, και εργαλεία ανάλυσης συστημάτων, να χρησιμοποιηθεί για να καθοριστεί η ακρίβεια των υποθέσεων μοντελοποίησης. Προβλήματα υπό μορφή εργασιών απαιτούνται, ώστε οι φοιτητές να ενισχύσουν τις θεωρητικές έννοιες, που παρουσιάζονται στις διαλέξεις. Μία τελική εργασία για ένα θέμα από την ερευνητική περιοχή των φοιτητών θα ολοκληρώσει την εφαρμογή των δεξιοτήτων, που αναπτύχθηκαν στο μάθημα. ΜΜΚ 531 Μηχανική Συνεχών Μέσων (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Δίνεται έμφαση στο διαχωρισμό μεταξύ γενικών αρχών, που ισχύουν σε όλα τα παραμορφωτικά υλικά, και τις ειδικές συστατικές παραδοχές που γίνονται, όταν περιγράφεται η συμπεριφορά υλικών. Το μάθημα περιλαμβάνει μία σύντομη ανασκόπηση των αναγκαίων μαθηματικών και, αργότερα, προχωρεί στην κινηματική παραμορφωμένων μέσων, τις έννοιες έντασης και εντατικών μετασχηματισμών και τους νόμους γενικής ισορροπίας. Το υπόλοιπο μάθημα ασχολείται με τη γενική συστατική θεωρία και συστατικές σχέσεις για επιλεγμένα υλικά, που έχουν σχέση με τη δομική ρευστοδυναμική, επεξεργασία υλικών και χειρισμό υλικών. Ακόμα, καλύπτονται οι ακριβείς λύσεις για κάμψη και στρέψη: δοχεία πίεσης, περιστρεφόμενοι δίσκοι, συναρτήσεις έντασης για δισ- και τρισδιάστατα προβλήματα και κάμψη και στρέψη ασύμμετρων δοκών. ΜΜΚ 532 Προχωρημένη Μηχανική της Δόνησης (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Το μάθημα αυτό αρχίζει με μία ενδελεχή μελέτη των ταλαντώσεων συστημάτων με ένα βαθμό ελευθερίας. Μετά τη μελέτη ταλαντευόμενων συστημάτων με πολλούς βαθμούς ελευθερίας, παρουσιάζει τα θέματα γραμμικής άλγεβρας, που είναι αναγκαία για τη μελέτη τέτοιων συστημάτων. Οι έννοιες που αναπτύχθηκαν, σε σχέση με τα συστήματα πολλαπλής ελευθερίας, προεκτείνονται και εφαρμόζονται σε ταλαντευόμενα συστήματα απείρων βαθμών ελευθερίας. Τέλος, παρουσιάζονται οι βασικές αρχές πεπερασμένων στοιχείων για ανάλυση συστημάτων με άπειρους βαθμούς ελευθερίας. ΜΜΚ 533 Εφαρμογές Μηχανικής Ακουστικής στη Βιομηχανία και Βιοϊατρική (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Αυτό το μάθημα είναι μια εισαγωγή στη μηχανική ακουστική για φοιτητές μηχανικής και θετικών επιστημών. Προσφέρει τη φυσική 291

292 ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ βάση για πολλές εφαρμογές στη μηχανική, όπως βιοϊατρικούς υπερήχους, ακουστική δωματίου, περιορισμό θορύβου, και σόναρ. Το μάθημα καλύπτει: επίπεδα κύματα σε υγρά, μεταβατική και σταθερής κατάστασης ανάκλαση και μετάδοση, διάθλαση, χορδές και μεμβράνες, δωμάτια, απορρόφηση και διασπορά, σφαιρικά και κυλινδρικά κύματα, ακουστική δέσμης ακτινών, κατευθυντική ακτινοβολία και περίθλαση, και σχηματισμούς για ιατρικούς υπερήχους. Συμπεριλαμβάνει εργαστηριακές ασκήσεις με δέσμες υπερήχων και χρήση σχετικών οργάνων, όπως γεννήτρια συχνοτήτων, ψηφιακό παλμογράφο, ενισχυτή ισχύος, και σύστημα αξόνων μικροκίνησης. Γίνονται, επίσης, μετρήσεις στάθμης ηχητικής πίεσης για σκοπό περιορισμού θορύβου. ΜΜΚ 534 Θέματα Βιοϊατρικών Υπερήχων (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Αυτό το μάθημα καλύπτει μια ποικιλία θεμάτων και εφαρμογών στους βιοϊατρικούς υπερήχους για φοιτητές μηχανικής και θετικών επιστημών. Θέματα που καλύπτονται είναι: μη γραμμική ακουστική, δημιουργία αρμονικών και σχηματισμός κρουστικού κύματος, παραμετρική διάταξη, ιατρική απεικόνιση, τεχνικές μηγραμμικής απεικόνισης, δυναμική φυσαλίδων, σπηλαίωση, μη γραμμικές εξισώσεις κίνησης σφαιρικών παλλόμενων φυσαλίδων, θερμικές και μηχανικές εφαρμογές των υπερήχων στην ιατρική, ενίσχυση μεταφοράς φαρμάκων με υπερήχους. ΜΜΚ 535 Ιατρική Διαγνωστική Απεικόνιση με Υπερήχους (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Αυτό το μάθημα εστιάζεται στις φυσικές και μηχανικές αρχές της διαγνωστικής υπερηχογραφίας. Καλύπτει πρώτα μια εισαγωγή στην ακουστική που χρειάζεται στην υπερηχογραφία. Συμπεριλαμβάνει ανάκλαση και μετάδοση, διάθλαση, ακουστική εμπέδηση, δέσμες υπερήχων, διατάξεις, σχηματισμό δεσμών και εστίαση, μετάδοση υπερήχων σε ιστούς και αίμα, εξασθένηση, σκέδαση, και μη γραμμικές ιδιότητες των ιστών. Η τελευταία τεχνολογία υπερηχογραφίας παρουσιάζεται και επεξηγείται. Καλύπτονται οι πιο κάτω ενότητες: M-mode, B-mode, Doppler, αρμονική απεικόνηση, και τρισδιάστατη (3D) απεικόνιση. Δίνεται, επίσης, έμφαση στα σκιαγραφικά υπερήχων και ειδικότερα στην απεικόνιση και ποσοτικοποίηση της αγγειογένεσης καρκίνου. Το μάθημα συμπεριλαμβάνει και εργαστηριακό μέρος, που καλύπτει μερικά από τα πιο πάνω θέματα. Σε εργαστηριακές ασκήσεις δίνεται η ευκαιρία οι φοιτητές να χρησιμοποιήσουν υπερηχογράφο, καθώς, επίσης, να παρακολουθήσουν ιατρικές ακτινολογικές εξετάσεις. ΜΜΚ 536 Εισαγωγή στη Μαγνητική Τομογραφία (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Το μάθημα έχει σχεδιαστεί για μεταπτυχιακούς φοιτητές, που ζητούν μια βαθύτερη κατανόηση στην τεχνική της Μαγνητικής Τομογραφίας. Το μάθημα αποσκοπεί στη διδασκαλία μηχανικών, με έμφαση στις αρχές και φυσική του μαγνητικού συντονισμού, απεικόνισης, δημιουργίας και επεξεργασίας εικόνας, και υλισμικών. Προαπαιτεί γνώσεις σε μαθηματικά, γραμμικά συστήματα και βασικές γνώσεις ηλεκτρικών κυκλωμάτων. Ωφέλιμες, αλλά όχι απαραίτητες προς κατανόηση της διαγνωστικής αυτής τεχνικής, είναι και βασικές γνώσεις ακτινογραφίας και φυσιολογίας του καρδιακού και νευρικού συστήματος, θέματα που καλύπτονται μέσα από τις διαλέξεις. Καλύπτει τις βασικές αρχές της μαγνητικής τομογραφίας και απεικόνισης, παλμοσειρές, θόρυβο, σήμα και ευκρίνεια, υλισμικά και φασματοσκοπία, μοριακή σύσταση βιολογικών ιστών και παραμέτρων, Τ1 και Τ2, φασματοσκοπία και απεικόνιση διαφόρων πυρήνων και εξειδικευμένες τεχνικές απεικόνισης, όπως η καρδιακή απεικόνιση, η παράλληλη απεικόνιση, μέθοδοι επιλογής στο χώρο και συχνότητες, ροές και μετρήσεις, αγγειογραφία, διάχυση, ελαστογραφία και fmri. ΜΜΚ 538 Αρχές Φυσιολογίας για Μηχανικούς (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Το μάθημα αναγνωρίζει και ποσοτικοποιεί το ρόλο μηχανικών φαινομένων και κατασκευαστικών διεργασιών σε βιολογικές οντότητες, από το ενδοκυταρρικό έως το επίπεδο των οργανισμών. Δοκιμές, ρευστομηχανικές, θερμικές, ηλεκτρικές και αλληλεπιδράσεις ελέγχου μαζί με συνθετικούς, αποδημητικούς και αναγεννητικούς μηχανισμούς εξετάζονται σε οργανίδια, κύτταρα, ιστούς, όργανα, και το ανθρώπινο σώμα. Στη βάση αυτή, το μάθημα προχωρεί, επίσης, στη σχεδίαση και κατασκευή ιατρικών βοηθημάτων και βιοσυμβατών οργάνων, όπως φυτεύματα, προσθετικά, εξωσκέλετα, μηχανήματα άσκησης και εξοπλισμό βιοϊατρικής απεικόνισης. Πρακτικές εργασίες στο εργαστήριο περιλαμβάνουν την ανάπτυξη βηματοδοτών, συσκευών παροχής φαρμάκων, ταινιοδρόμων, ηλεκτροκαρδιογράφων κ.λπ. ΜΜΚ 541 Αυτοματοποίηση Κατασκευαστικών Διεργασιών (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Σε βάθος μελέτη της φυσικής δυναμικής του ευρύτερου φάσματος κατασκευαστικών διεργασιών, και αξιολόγηση της δυνατότητας αυτοματοποίησής τους. Ανασκόπηση κλασικού υπόβαθρου στη θερμοδυναμική, ρευστοδυναμική και μηχανική μαζί με δυναμική και έλεγχο συστημάτων, μέσα στο πλαίσιο ανάλυσης και σχεδίασης για αυτοματοποίηση συγκεκριμένων κατασκευαστικών διεργασιών. Θέματα μοντέλων και ελέγχου εξετάζονται σε συγκριτικές μελέτες κοπής μετάλλου, διαμόρφωσης, μαζικής παραμόρφωσης, σύνδεσης, συγκόλλησης, χύτευσης, και πυροσυσσωμάτωσης στην κατεργασία κεραμικών υλικών, ημιαγωγών και σύνθετων υλικών. Έμφαση σε νέες τεχνολογίες, όπως ταχυπρωτοτυπισμό, κατασκευή μικροηλεκτρονικών και νανο-κατασκευαστική, καθώς και σε προχωρημένους, μη γραμμικούς, προσαρμοστικούς και πολυμεταβλητούς αλγορίθμους ελέγχου. Χρήση προσομοίωσης (Matlab/Simulink) για εκτίμηση και βελτιστοποίηση της απόδοσης συστημάτων κατεργασίας. Εξερευνώνται ερευνητικές κατευθύνσεις μέσω ταξινόμησης των κατασκευαστικών διεργασιών, και προτείνεται επανασχεδιασμός για αυτοματοποίηση. Οι φοιτητές συμπληρώνουν και επιδεικνύουν έλεγχο μίας πειραματικής διεργασίας στο εργαστήριο, όπως σταθμό επιθεώρησης εξαρτημάτων, ρομποτικό κύτταρο αυτόματης επιγραφής σε φιάλες, θερμικό έλεγχο συγκόλλησης με υπέρυθρη ανάδραση ή αυτόματη συναρμολόγηση με τεχνητή όραση. Επίσης, αναλαμβάνουν πλήρη και πραγματικό σχεδιασμό ενός αυτοματοποιημένου εργοστασίου, π.χ. αρτοποιείου. ΜΜΚ 542 Εισαγωγή στη Ρομποτική (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Ευρεία ανασκόπηση θεωρητικών και πρακτικών απόψεων ρομποτικών χειριστών και αυτομάτων μετακίνησης. Ιστορική εισαγωγή στη ρομποτική μέσα από τις τέχνες και την πρωτόγονη τεχνολογία, και ανατομικές και φυσιολογικές αναλογίες με το ανθρώπινο σώμα, που παρέχουν το πλαίσιο για τις κύριες έννοιες. Διατάξεις βραχίονα/ ποδιού, στατική, κινηματική, δυναμική, σχε- 292

293 w w w. u c y. a c. c y / m m e διασμός τροχιάς, έλεγχος και πλοήγηση εξετάζονται μαζί με την τεχνολογία μηχανικού εξοπλισμού (εργαλεία, αισθητήρες, μηχανική όραση), προγραμματισμός και εφαρμογές. Επισημαίνονται οι τρέχουσες ερευνητικές κατευθύνσεις στη ρομποτική, καθώς και οι εφαρμογές στη μοντέρνα βιομηχανία, ενδυναμωμένες από ταινίες. Δίνεται έμφαση στην πρακτική προγραμματισμού ενός επιτραπέζιου ρομπότ συναρμολόγησης με σύστημα όρασης, και πρωτότυπα ρομπότ βάδισης στο εργαστήριο. Εργασίες σε εφαρμογές που ενδιαφέρουν τους φοιτητές: δημιουργία κατασκευών με δομικά στοιχεία, πλοήγηση λαβυρίνθων και συναρμολόγηση μωσαϊκών, αναζήτηση εξαρτημάτων με διάφορους αισθητήρες, επιτραπέζια παιγνίδια, σκάκι, μπιλιάρδο και μίνι-γκολφ ενάντια στο ρομπότ, και γραφική προσομοίωση της κίνησης ενός βραχίονα ή κινητή πλατφόρμα ρομπότ με ηλεκτρονικό υπολογιστή. MMΚ 553 Τεχνολογία Επιφανειών (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Η τεχνολογία επιφανειών επιτρέπει και περιλαμβάνει την επεξεργασία επιφανειών και την εναπόθεση λεπτών υμενίων και επιστρωμάτων. Η τεχνολογία της επιφάνειας μπορεί να βελτιώσει ουσιαστικά την αντοχή σε φθορά και διάβρωση δομικών στοιχείων για να παράσχει αυξημένη διάρκεια ζωής του εξαρτήματος και προστασία του υλικού. Τα σχετικά υποστρώματα μπορεί να είναι μεταλλικά, κεραμικά ή πολυμερικά και τα επιστρώματα ή στρώσεις επεξεργασίας που χρησιμοποιούνται εξίσου ποικίλα. Οι σχετικές διεργασίες κυμαίνονται από παραδοσιακές θεμελιωμένες τεχνικές (π.χ. χρωματισμός, ηλεκτροεπικάλυψη και γαλβανισμός), σε τεχνολογικά απαιτητικότερες μεθόδους επίστρωσης και επεξεργασίας επιφανειών (π.χ. φυσική και χημική εναπόθεση ατμών, εμφύτευση ιόντων και επεξεργασία Λέιζερ) που επωφελήθηκαν από πρόσφατες καινοτομίες. Έτσι ο μηχανολόγος-μηχανικός των υλικών αντιμετωπίζει πληθώρα επιλογών όταν χρειάζεται να επιλέξει και να προδιαγράψει επεξεργασίες για την τεχνολογία επιφανειών ενός εξαρτήματος ή κατασκευής. Το μάθημα εισάγει και διερευνά αυτές τις επιλογές. ΜΜΚ 554 Τεχνικές Χαρακτηρισμού Μάκρο- και Νάνο- Υλικών (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Τεχνικές χαρακτηρισμού υλικών που χρησιμοποιούνται στην επιστήμη και τεχνολογία υλικών. Τεχνικές περίθλασης: ακτίνων Χ, ηλεκτρονίων, νετρονίων. Τεχνικές μικροσκοπίας: οπτική, ηλεκτρονική, ατομικής δυνάμεως. Φασματοσκοπικές τεχνικές: υπερύθρου και Raman, ορατού και υπεριώδους, πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού, συντονισμού περιστροφής ηλεκτρονίων, ακτίνων Χ, ηλεκτρονίων. Άλλες τεχνικές θερμικού, ηλεκτρικού, μηχανικού, μαγνητικού χαρακτηρισμού. Το μάθημα περιλαμβάνει επιδείξεις και/ή πειραματικές ασκήσεις. MMΚ 555 Πολυμερή σε Ιατρικές Εφαρμογές (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Πολυμερή Εισαγωγή. Πολυσιλοξάνια σε βιοϊατρικές εφαρμογές. Βιοαποικοδομήσιμα πολυμερή. Πολυμερή σε οδοντιατρικές και γναθοχειρουργικές εφαρμογές. Ιατρικές εφαρμογές υδροπλεγμάτων. Πολυμερή συστήματα σε θεραπευτικές εφαρμογές. Πολυμερικές νανοϊνες σε βιοϊατρικές και βιοτεχνολογικές εφαρμογές. Σταθεροποιημένα με πολυμερή υπερπαραμαγνητικά οξείδια του σιδήρου. Πολυμερή σε τεχνητές αρθρώσεις. Πολυμερή σε επαφή με το αίμα. Σύνθετα υλικά πολυμερών - νανοσωλήνίσκων άνθρακα σε ιατρικές εφαρμογές. ΜΜΚ 556 Στοιχεία Επιστήμης Kεραμικών (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Δεσμοί σε κεραμικά υλικά, δομές κεραμικών υλικών, επίδραση χημικών δυνάμεων και δομής στις φυσικές ιδιότητες, θερμοδυναμική και κινητική, ατέλειες σε κεραμικά υλικά, διάχυση και ηλεκτρική αγωγιμότητα, πυροσυσσωμάτωση και ανάπτυξη μικροδομής, ισορροπία φάσεων, μηχανικές, θερμικές, διηλεκτρικές και οπτικές ιδιότητες. MMΚ 557 Νανοσύνθετα Πολυμερικά υυλικά (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Εισαγωγή στα νανοδομημένα πολυμερικά υλικά. Περιγραφή διαφορετικών τύπων νανοσωματιδίων που εισάγονται μέσα σε πολυμερικά υποστρώματα. Επιλογή του κατάλληλου συστήματος πολυμερούς νανοσωματιδίου για συγκεκριμένες εφαρμογές. Μεθόδοι παρασκευής νανοσύνθετων υλικών βασισμένων σε πολυμερή. Χαρακτηρισμός Ιδιότητες πολυμερικών νανοσύνθετων υλικών. Εμπορικές εφαρμογές νανοτεχνολογίας και μελλοντικές κατευθύνσεις. ΜΜΚ 561 Λέιζερ και οι Εφαρμογές τους (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας τού 1950, συχνά περιγράφονταν τέρατα, που μπορούσαν να εκπέμπουν θανάσιμες ακτίνες φωτός από τα μάτια τους, αλλά μέχρι την εφεύρεση του λέιζερ τέτοιες συγκεντρωμένες και ισχυρές ενεργειακές δέσμες δεν ήταν παρά μόνο φαντασία. Σήμερα είναι δυνατό να τροποποιήσει, να εξετάσει ή να καταστρέψει κανείς ύλη χρησιμοποιώντας εστιασμένη ακτινοβολία από ενεργειακές πηγές, γνωστές ως λέιζερ. Τα λέιζερ είναι μέρος καθημερινών εργασιών, όπως η ανάγνωση τιμών προϊόντων, η μέτρηση των διαστάσεων δωματίων, το παίξιμο μουσικής σε CD και η εκτύπωση ή φωτοτυπία εγγράφων. Τα λέιζερ παίζουν, επίσης, καθοριστικό ρόλο στις σύγχρονες κατασκευαστικές διεργασίες: μπορούν να συνεισφέρουν στη βελτίωση προϊόντων, την εξοικονόμηση πρώτων υλών και τη διάνοιξη νέων ευκαιριών Η συγκόλληση λέιζερ χρησιμοποιείται από την αυτοκινητοβιομηχανία, και τα λέιζερ χρησιμεύουν στην κατασκευή κυκλωμάτων υπολογιστών. Αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται, εξίσου επιτυχώς, και σε άλλες περιοχές εφαρμογών, όπως η ιατρική. Το μάθημα δίνει μια εισαγωγή στα λέιζερ και το εκτενές πεδίο εφαρμογής τους. ΜΜΚ 562 Tεχνολογία Eπεξεργασίας Hμιαγωγών (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Ημιαγωγικοί κρύσταλλοι, κρύσταλλοι και κρυσταλλογραφικά επίπεδα, ο κρύσταλλος πυριτίου, προετοιμασία wafer, ημιαγωγοί ενώσεων (compound semiconductors), θερμική οξείδωση και προσθήλη αζώτου (nitridation), διοξείδιο του πυριτίου και διεπιφάνεια SiO2-Si, ανάπτυξη λεπτών υμεναίων, χημική εναπόθεση μέσω ατμών, φυσικοχημικές διεργασίες εναπόθεσης, φυσική εναπόθεση μέσω ατμών, λιθογραφία, οπτική λιθογραφία, τεχνικές βελτίωσης διακριτικής ικανότητας, λιθογραφία δέσμης ηλεκτρονίων, λιθογραφία ακτίνων X, λιθογραφία δέσμης ιόντων, έλεγχος καθαρότητας και χάραξη (etching), καθαρές διεργασίες, χάραξη (etching), εμφύτευση ιόντων, αρχές διεργασίας, ενεργειακές απώλειες, καταστροφή του κρυστάλλου και ενεργότητα προσμίξεων (dopant), διάχυση, σημειακές ατέλειες, νόμοι του Fick, μη σταθερός συντελεστής διάχυσης, διάχυση σε πολυκρυσταλλικό πυρίτιο, διάχυση σε μονωτές, πηγές διάχυσης, Gettering σε πυρίτιο, τεχνολογία επαφών (contact) και διασυνδέσεων (interconnect), 293

294 ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ μεταλλουργία επαφών, πολυ-μεταλλικά διηλεκτρικά, μεταλλικές διασυνδέσεις (interconnects), Inter-level διηλεκτρικά, μέταλλα πολλαπλών σταθμών (multi-level), αξιοπιστία. ΜΜΚ 563 Φυσική Υλικών (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Ατομική δομή και χημικοί δεσμοί, πλέγματα και συμμετρία, δεσμοί και δομή, πειράματα σκέδασης, ατέλειες, σημειακές, γραμμικές, επίπεδες, θερμικές ιδιότητες, φωνόνια, θερμοχωρητικότητα, θερμική διαστολή, φωνονική θερμική αγωγιμότητα, ελεύθερα ηλεκτρόνια σε στερεά, μοντέλο jellium, στατιστική Fermi, ειδική θερμότητα σε μέταλλα, θερμιονική εκπομπή, ενεργειακές ζώνες, μοντέλο σχεδόν ελεύθερων ηλεκτρονίων, μοντέλο ισχυρής δέσμευσης, πυκνότητα καταστάσεων, μαγνητισμός, παραμαγνητισμός, διαμαγνητισμός, σιδηρομαγνητισμός, αντισιδηρομαγνητισμός, κίνηση ηλεκτρονίων και φαινόμενα μεταφοράς, ενεργός μάζα, ηλεκτρική αγωγιμότητα σε μέταλλα, θερμοηλεκτρικά φαινόμενα, νόμος Wiedemann-Franz, υπεραγωγιμότητα, θεμελιώδη φαινόμενα, θεωρία BCS, διηλεκτρικές ιδιότητες, διηλεκτρική συνάρτηση, απορρόφηση ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, σιδηροηλεκτρισμός, εξιτόνια, ημιαγωγοί, σημαντικοί ημιαγωγοί, ενδογενείς ημιαγωγοί, νόθευση, ηλεκτρική αγωγιμότητα, επαφές (p-n και μετάλλου/ημιαγωγού), ετεροδομές και υπερδομές, σημαντικές διατάξεις ημιαγωγών. MMΚ 564 Νανομηχανική (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Το λειτουργικό περιβάλλον των νανο-μηχανικών κατασκευών είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό των αντίστοιχων κατασκευών στη μακροκλίμακα. Τέτοιες κατασκευές έχουν σημαντικές αποκρίσεις σε θερμικές διακυμάνσεις, χημικές και ηλεκτροχημικές αντιδράσεις, που λαμβάνουν χώραν στο άμεσο περιβάλλον τους και σε κβαντικά δυναμικά. Σκοποί του μαθήματος είναι να δώσει στους φοιτητές: (1) μια εισαγωγή στη νανο-τεχνολογία και να εξηγήσει τη σημαντικότητά της μέσα από παραδείγματα (2) αρχικές έννοιες από την κλασική, στατιστική και κβαντική μηχανική και θερμοδυναμική για χαρακτηρισμό νανο-μηχανικών κατασκευών (3) εξηγήσεις για τη λειτουργία των διαφόρων οργάνων παρατήρησης νανοκατασκευών και να δώσει μια πρώτη επαφή με το μικροσκόπιο ατομικής δύναμης MMΚ 565 Αρχές Λειτουργίας, Σχεδιασμός και Κατασκευή Μικροηλεκτρομηχανικών Συστημάτων (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Το μάθημα αποσκοπεί στην απόκτηση εις βάθος γνώσης μικροηλεκτρο-μηχανικών συστημάτων (micro-electro-mechanical systems, MEMs), δίνοντας έμφαση στις αρχές λειτουργίας των διατάξεων, σχεδιασμό και κατασκευή. Αρχικά, γίνεται μια ιστορική αναδρομή και συζήτηση των σχετικών διαστάσεων, όπως, επίσης, και ανασκόπηση της αγοράς. Κατόπιν περιγράφονται απλές διατάξεις MEMs, όπως, π.χ., μικρο-διακόπτες που ενεργοποιούνται με διάφορους τρόπους (ηλεκτροστατικά, θερμικά), αισθητήρες πίεσης, ηλεκτροστατικοί κινητήρες γραμμικής κίνησης και δίνεται ειδικά έμφαση στη φυσική, για να κατανοηθεί η λειτουργία και τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά τη σχεδίαση και κατασκευή. Λεπτομερής αναφορά γίνεται στο κατασκευαστικό κομμάτι και, πιο ειδικά, στη φωτολιθογραφία, λιθογραφία με δέσμες ηλεκτρονίων, υγρή και ξηρή χημική χάραξη, ανάπτυξη και εναπόθεση λεπτών υμένων. Οι τεχνικές επιφανειακής μηχανικής επεξεργασίας και επεξεργασίας υποστρώματος καλύπτονται εφόσον είναι σχετικά με MEMs. Επίσης, περιγράφονται ζητήματα, που σχετίζονται με την συσκευασία, αξιοπιστία κ.τ.λ., εφόσον είναι ιδιαίτερης σημασίας. Έχοντας αναπτύξει τη φυσική κατανόηση των διατάξεων, γίνεται περιγραφή του λογισμικού Intellisuite. Τέλος, παρουσιάζονται εξειδικευμένα MEMs, όπως CMOS MEMs, RF MEMs, Piezo MEMs, MOEMs, MagMEMs, BioMEMs, μ-fuel Cell MEMs, με σκοπό να αποκτηθεί επίκαιρη γνώση σχετική με το πεδίο τών MEMs. Η εργαστηριακή εξάσκηση συμπεριλαμβάνει σχεδιασμό και προσομοίωση MEMs με το λογισμικό Intellisuite, όπως και την κατασκευή μίας διάταξης με τη χρήση της μεθόδου οπτικής λιθογραφίας ή λιθογραφίας με δέσμες ηλεκτρονίων, σύστημα εναπόθεσης μετάλλων και μεθόδους χημικής χάραξης στον καθαρό χώρο του εργαστηρίου νανoτεχνολογίας. MMK 566 Προηγμένα Ημιαγώγιμα Υλικά και Νανοδιατάξεις (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Εισαγωγή στους ημιαγωγούς Si, Ge III-Vs κ.τ.λ., μεθοδοι ανάπτυξης, ημιαγωγοί,n-τύπου και p-τύπου : Μεταφορα φορτίου, φαινόμενο Hall, πυκνότητα καταστάσεων, η p-n δίοδος σε ισορροπία και κάτω από την επίδραση ηλεκτρικού πεδίου. Δισδιάστατη πυκνότητα καταστάσεων και κβαντικα πηγάδια, νανομήματα και κβαντικές τελείες ή νανο- σωματίδια. Εφαρμογές στα ηλιακά κύτταρα. ΜΜΚ 567 Υλικά για Παραγωγή, Αποθήκευση και Μετατροπή Ενέργειας (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Το μάθημα αυτό ασχολείται με υλικά και τεχνολογίες για παραγωγή, αποθήκευση και μετατροπή ενέργειας, όπως, επίσης, για αισθητήρες που χρησιμοποιούνται για την επιτήρηση της εκπομπής ρύπων. Οι συσκευές που θα μελετηθούν συμπεριλαμβάνουν ηλιακούς συσσωρευτές, κυψέλες καυσίμων, μπαταρίες και ηλεκτρομηχανικούς αισθητήρες. Κεντρικό μέρος του μαθήματος είναι θερμοδυναμικές, κινητικές και ηλεκτροχημικές έννοιες, όπως, επίσης, και κρίσιμες ιδιότητες υλικών για τον σχεδιασμό τέτοιων συσκευών. ΜΜΚ Μεταπτυχιακό Σεμινάριο Ι-ΙV (Οι μονάδες ECTS ποικίλλουν) Το μάθημα είναι ανοικτό σε διδακτορικούς φοιτητές μόνο. Υποχρεωτική συμμετοχή των φοιτητών σε όλα τα μεταπτυχιακά σεμινάρια, που οργανώνει το Τμήμα στη διάρκεια των τεσσάρων πρώτων εξαμήνων της φοίτησής τους. Στα πλαίσια των σεμιναρίων ΜΜΚ 601-ΜΜΚ 603 (1 πμ το καθένα) οι φοιτητές καλούνται να παρουσιάσουν μια εργασία σε σεμινάριο, μεθέμα που πιθανώς να σχετίζεται με τα ερευνητικά τους ενδιαφέροντα Στο ΜΜΚ 604 (5 ΕCTS), οι φοιτητές θα πρέπει, εκτός από την υποχρεωτική παρακολούθηση των σεμιναρίων του Τμήματος κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, να ετοιμάσουν γραπτή εργασία (έκτασης όχι μεγαλύτερης των 20 σελίδων), η οποία να συνοδεύεται από παρουσίαση σεμιναρίου στο Τμήμα πάνω σε θέμα σχετικό με τα θέματα σεμιναρίων που έχουν παρακολουθήσει από την εισαγωγή τους στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, το οποίο θέμα δύναται να συνάδει με τα ερευνητικά ενδιαφέροντά τους. 294

295 w w w. u c y. a c. c y / m m e ΜΜΚ 605 Ανεξάρτητη Μελέτη Μεταπτυχιακή εργασία σε ανεξάρτητο ακαδημαϊκό πρόγραμμα της επιλογής των φοιτητών μετά από συγκατάθεση του ακαδημαϊκού συμβούλου. Μπορεί να περιλαμβάνει θεωρητική, υπολογιστική, πειραματική ή συνδυασμένη μελέτη σε σχέση με ένα θεμελιώδες θέμα, με εφαρμοσμένες ή και εκπαιδευτικές προεκτάσεις. Περιλαμβάνει προετοιμασία μίας περιεκτικής γραπτής τεκμηρίωσης και προφορική παρουσίαση της μελέτης, στο Τμήμα, από το φοιτητή. Ανοικτό ως επιλογή σε διδακτορικούς φοιτητές μόνο. ΜΜΚ 611 Στατιστική Θεωρία και Μοντέλα Τυρβώδους Ροής (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Μέσος όρος και συσχετίσεις, επέκταση στροβιλότητας και στροβίλου και κλιμακωτή ενέργεια. Τάσεις Reynolds. Εισαγωγή στις εξισώσεις μεταφοράς. Κλίμακες και φάσματα μήκους. Παγκόσμια κλιμάκωση μικρών δινών. Εισαγωγή σε υπολογιστικές μεθόδους. DNS, LES, RANS. Εισαγωγή σε μεθόδους μοντέλων. Τοπική ισορροπία, μεταφορά τάσης, ιξώδες δινών και βάσεις δομής. Θέματα σύνθετων ροών. Πολυ-περιστροφικός στροβιλισμός, μαγνητικός-υδροδυναμικός στροβιλισμός, αστροφυσικός στροβιλισμός. ΜΜΚ 621 Ανώτερος Έλεγχος για Μηχανικούς (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Συνοπτική ανασκόπηση προχωρημένων αλγορίθμων ελέγχου και εργαλείων, που είναι απαραίτητα για τεχνική και κατασκευαστική έρευνα: τυπικές μέθοδοι μοντέλων με βάση την ενέργεια (γραμμικά και δεσμοδιαγράμματα), βέλτιστος πολυμεταβλητός έλεγχος και παρατήρηση, μη γραμμικά συστήματα και αλγόριθμοι ελέγχου, αναγνώριση παραμέτρων κατά τη διεργασία και προσαρμοστικός έλεγχος, χρονικά μεταβαλλόμενα συστήματα και εύρωστος έλεγχος και συστήματα και έλεγχος κατανεμημένων παραμέτρων. Το μάθημα βασίζεται στη μελέτη περιπτώσεων θεωρητικών μεθόδων με πρακτικές εφαρμογές, και περιλαμβάνει ανάλυση με προσομοίωση ηλεκτρονικού υπολογιστή και εργασίες σχεδιασμού, που εφαρμόζονται στην έρευνα των φοιτητών. ΜΜΚ 622 Μη Γραμμική Δυναμική (Προαπαιτούμενα: απλά προπτυχιακά τεχνικά μαθηματικά, γνώση γραμμικών συνήθων διαφορικών εξισώσεων και γραμμική άλγεβρα) Σκοπός του μαθήματος είναι να ασχοληθεί με τη βασική θεωρία μη γραμμικής δυναμικής και να τονίσει την εφαρμογή της στα μηχανικά και βιολογικά συστήματα. Τα θέματα που μελετώνται συμπεριλαμβάνουν απλά μη γραμμικά μοντέλα, σταθερά σημεία, το χαρακτηρισμό και ευστάθειά τους. Μείωση δυναμικού συστήματος: διακλαδωμένη σωλήνωση κέντρου και συνήθεις μορφές. Διχοτόμηση ως μέσο χαώδους συμπεριφοράς. Συνάρτηση απόκρισης συχνότητας του ταλαντωτή Duffing και η χρήση του στα μοντέλα μη γραμμικών δονήσεων στρεβλωμένης δοκού, ανάκληση μνήμης και αλλαγές διάθεσης. Ανακατασκευή μη γραμμικής δυναμικής από πειραματικές παρατηρήσεις με τη χρήση συντεταγμένων καθυστέρησης. ΜΜΚ 623 Ανώτερη Δυναμική Στερεών Σωμάτων (Προαπαιτούμενα: ενδιάμεση δυναμική και δόνηση, Αγγλικά) Το μάθημα θα μελετήσει την κίνηση στερεών σωμάτων στον τρισδιάστατο χώρο. Θα διερευνηθεί η κινηματική και δυναμική στερεών σωμάτων. Σύγχρονες αναλυτικές τεχνικές για διατύπωση των εξισώσεων και υπολογιστική επίλυση θα εφαρμοστούν σε μηχανολογικά σύστημα στερεών σωμάτων. Συγκεκριμένα, θα καλυφθούν τα ακόλουθα θέματα: κινηματική της κίνησης με γενικευμένες συντεταγμένες και ταχύτητες, αναλυτικός και υπολογιστικός προσδιορισμός αδρανειακών ιδιοτήτων, γενικευμένες δυνάμεις, εξισώσεις του Kane, αρχή του Hamilton, εξισώσεις του Lagrange, holonomic and nonholonomic constraints, επεξεργασία περιορισμών και υπολογιστική προσομοίωση. ΜΜΚ 631 Μη Γραμμική Ακουστική (Προαπαιτούμενα: συγκατάθεση του διδάσκοντος) Αυτό το μάθημα είναι εισαγωγή στη μη γραμμική ακουστική και τη μελέτη κυμάτων ήχου υψηλής τάσης, για τα οποία δεν μπορεί να εφαρμοστεί η γραμμική ακουστική. Η μη γραμμική ακουστική είναι σχετική σε πολλές εφαρμογές, όπως οι βιοϊατρικοί υπέρηχοι, υποβρύχια ακουστική, έλεγχος θορύβου και βελτίωση κατασκευαστικών διεργασιών. Το μάθημα καλύπτει: παραμόρφωση και σχηματισμό κρουστικού κύματος για κύματα πεπερασμένου πλάτους, δημιουργία αρμονικών και φασματικές αλληλεπιδράσεις, απορρόφηση και διασπορά: πίεση ηχητικής ακτινοβολίας, ηχητικό ρεύμα, θεωρία ασθενών κρουστικών κυμάτων, αριθμητική μοντελοποίηση, περίθλαση ηχητικών δεσμών υψηλής έντασης, παραμετρικοί σχηματισμοί, δυναμική φυσαλίδων, τεχνικές μη γραμμικής απεικόνισης. ΜΜΚ Έρευνα Διατριβής Ι-IV (M.Sc.) (Οι μονάδες ECTS ποικίλλουν) Πρόγραμμα μεταπτυχιακής έρευνας που οδηγεί στην υποστήριξη και συγγραφή διατριβής μάστερ. Ανοικτό σε φοιτητές μάστερ μόνο. ΜΜΚ 800 Περιεκτική Εξέταση Βλέπε ειδική παράγραφο σε προηγούμενη σελίδα. ΜΜΚ Ερευνητικό Στάδιο I-VIII (Ph.D.) (Οι μονάδες ECTS ποικίλλουν) Πρόγραμμα μεταπτυχιακής έρευνας που οδηγεί στην υποστήριξη και συγγραφή διδακτορικής διατριβής. Ανοικτό σε διδακτορικούς φοιτητές μόνο. ΜΜΚ Συγγραφικό Στάδιο I-VIII (Ph.D.) (Οι μονάδες ECTS ποικίλλουν) Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Μιχάλης A. Αβερκίου, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στους τομείς διαγνωστικής απεικόνισης με υπερήχους, θεραπευτικές εφαρμογές υπερήχων, drug-targeted delivery, gene transfection με παρέμβαση υπερήχων, και ηχοθρομβόλυση. Ενδιαφέρεται, ιδιαίτερα, για τα microbubble ultrasound contrast agents και τις εφαρμογές τους, συμπεριλαμβανομένης και της απεικόνισης και ποσοτικοποίησης αιμάτωσης οργάνων και διαφόρων καρκίνων. Ανδρέας Αλεξάνδρου, Καθηγητής Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα και η επιστημονική συνεισφορά του επικεντρώνονται στις βασικές ροές ρευστών, με εφαρμογές 295

296 ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ στο περιβάλλον, επεξεργασία υλικών, και σε τυρφώδεις ροές γύρω από στερεά σώματα. Ιωάννης Γιαπιντζάκης, Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην πειραματική επιστήμη και τεχνολογία υλικών με καινοτόμες μαγνητικές, ηλεκτρικές και θερμικές ιδιότητες: θερμοηλεκτρικά οξείδια, κβαντικοί μαγνήτες χαμηλών διαστάσεων με υψηλή θερμική αγωγιμότητα, ημι-μεταλλικοί σιδηρομαγνήτες, μαγνητοηλεκτρονικές διατάξεις, οξείδια με γιγαντιαία μαγνητοαντίσταση, μαγνητικές ιδιότητες νανοδομών βασισμένων σε άνθρακα, και υπεραγωγοί υψηλών θερμοκρασιών. Δημοκράτης Γρηγοριάδης, Επίκουρος Καθηγητής Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του περιλαμβάνουν τομείς όπως περιβαλλοντική ρευστοδυναμική, τυρβώδεις ασυμπίεστες ροές κλασικής υδροδυναμικής και μαγνητοϋδροδυναμικής (MHD), παλλόμενες και διφασικές ροές αερολυμάτων, ατμοσφαιρική διασπορά, ροές σε παράκτιες ζώνες. Τα τρέχοντα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη μελέτη βασικών φαινομένων μεταφοράς μάζας και ενέργειας με χρήση προηγμένων και αποδοτικών προσομοιώσεων, όπως η μέθοδος του εμβαπτισμένου ορίου σε προσομοιώσεις μεγάλων δινών (LES) και άμεσων αριθμητικών προσομοιώσεων (DNS). Ματθαίος Ζερβός, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα συμπεριλαμβάνουν την κατασκευή, χαρακτηρισμό και προσομοίωση ημιαγώγιμων διατάξεων βασισμένων σε ημιαγωγούς σύνθετου τύπου III-V, όπως GaAs, InP, GaN etc αλλά και Si. Επιπλέον, τα ενδιαφέροντά του συμπεριλαμβάνουν νανοτεχνολογία και συγκεκριμένα νανονήματα και νανοσφαιρίδια, τις βασικές τους ιδιότητες, αλλά και προβλήματα που σχετίζονται με την ολοκλήρωσή τους σε λειτουργικές διατάξεις για διάφορες εφαρμογές, όπως π.χ. νανοαισθητήρες. Τέλος, ασχολείται με την κατασκευή μικρο- ηλεκτρομηχανικών συστημάτων (MEMs) για βιολογικές εφαρμογές. Σταύρος Κάσινος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τη μοντελοποίηση και αριθμητική προσομοίωση ισχυρώς περιστρεφόμενων στροβιλωδών ροών, τη μοντελοποίηση και εξομοίωση μαγνητοαεροδυναμικών ροών, προσομοίωση ροών στην εμβιομηχανική, προσομοίωση φαινομένων με εφαρμογές στη νανοτεχνολογία, θερμοδυναμική και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Θεοδώρα Κρασιά-Χριστοφόρου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην περιοχή της σύνθεσης πολυμερών, του χαρακτηρισμού και των εφαρμογών συνθετικών πολυμερικών υλικών. Ειδικότερα, ενδιαφέρεται για καινούργια πολυμερικά υλικά διαφορετικών αρχιτεκτονικών και χημικών συστάσεων, που να περιέχουν λειτουργικές μονάδες στις δομές τους. Ενδιαφέρεται, επίσης, για την παρασκευή πολυμερικών ή σύνθετων συστημάτων με ικανότητα μικροφασικού διαχωρισμού και σχηματισμού καλά οργανωμένων νανομορφολογιών σε διαλύματα και στη στερεά κατάσταση. Θεοδώρα Κυράτση, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στον τομέα της επιστήμης των υλικών. Βελτιστοποίηση υλικών, εισαγωγή προσμίξεων, στερεά διαλύματα, θερμικές κατεργασίες, τεχνικές παρένθεσης. Χαρακτηρισμός υλικών με ακτίνες Χ. Μελέτη ηλεκτρικών, οπτικών, θερμικών και θερμοηλεκτρικών ιδιοτήτων. Σύνθεση και ανάπτυξη ανόργανων υλικών. Θερμοηλεκτρικά υλικά για εφαρμογές ψύξης, καθώς, επίσης, και θερμοηλεκτρικές γεννήτριες ισχύος. Λουκάς Σ. Λουκά, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα συμπεριλαμβάνουν τη δυναμική και έλεγχο συστημάτων, θεωρία διαγραμμάτων δεσμών, φυσική μοντελοποίηση συστημάτων και μείωση μοντέλων συστημάτων μεγάλης κλίμακας, μοντελοποίηση συστημάτων οχημάτων, δυναμική πολλαπλών στερεών σωμάτων, μοντελοποίηση και προσομοίωση με τη βοήθεια υπολογιστή. Ενδιαφέρεται, ιδιαίτερα, για την αυτοματοποίηση της διαδικασίας για τη δημιουργία αποδοτικών δυναμικών μοντέλων για τη χρήση στη διαδικασία σχεδιασμού και ελέγχου συστημάτων. Επίσης, τον ενδιαφέρει η περιοχή της εμβιομηχανικής και, συγκεκριμένα, η χρήση απτικών διεπιφανειών για λειτουργική αποκατάσταση και μοντελοποίηση κίνησης. Claus G. Rebholz, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα και συνεισφορές του είναι στην τεχνολογία υλικών και επιφανειών, ιδιαίτερα στην ανάπτυξη και χαρακτηρισμό νανοσύνθετων/ νανοδομημένων σκληρών και ανθεκτικών σε φθορά λεπτών υμενίων, που παράγονται με διάφορες τεχνικές επίστρωσης κενού και τροποποίησης επιφανείας. Τριαντάφυλλος Στυλιανόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Aντικείμενο της ερευνητικής του δραστηριότητας είναι η χρήση μεθόδων υπολογιστικής μηχανικής για τη μελέτη της μηχανικής συμπεριφοράς καρκινικών όγκων καθώς και για τη βελτιστοποίηση της μεταφοράς νανοσωματιδίων στον καρκίνο για διαγνωστικούς και θεραπευτικούς σκοπούς. Επικοινωνία Συντονιστής Μεταπτυχιακού Προγράμματος Τριαντάφυλλος Στυλιανόπουλος Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών Τριαντάφυλλος Στυλιανόπουλος Δημοκράτης Γρηγοριάδης Claus Rebholz Γραμματεία Τμήματος Μαρία Μάρκου Τηλ.: / Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: markou.maria@ucy.ac.cy Ανδρέας Κυπριανού, Αναπληρωτής Καθηγητής Μη γραμμικά συστήματα, δυναμικές τροποποιήσεις και η ευρωστία τους, μοντέρνα επεξεργασία σήματος, στατιστική μηχανική και οι εφαρμογές της στη νανομηχανική. 296

297

298 Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος Εισαγωγή Οι πολιτικοί μηχανικοί και οι μηχανικοί περιβάλλοντος διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση της σύγχρονης κοινωνίας. Ασχολούνται με το σχεδιασμό, κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των έργων υποδομής, τα οποία εγγυώνται μια εύρυθμη και περιβαλλοντικά υπεύθυνη ανάπτυξη. Η σύγχρονη κοινωνία βασίζεται σε έργα των πολιτικών μηχανικών και μηχανικών περιβάλλοντος, όπως τα κτήρια στα οποία ζούμε και εργαζόμαστε, τους δρόμους και τις γέφυρες τις οποίες καθημερινά χρησιμοποιούμε, την παροχή καθαρού νερού και ενέργειας, τη διαχείριση αποβλήτων, την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος κ.ά. Το Τμήμα προσφέρει τα ακόλουθα μεταπτυχιακά προγράμματα: Μάστερ Πολιτικού Μηχανικού (Μ.Εng.) με ειδίκευση σε: 1. Αντισεισμική Μηχανική 2. Ανάλυση Κατασκευών 3. Καινοτόμα και Παραδοσιακά Δομικά Υλικά 4.Γεωτεχνική Μηχανική 5. Διεύθυνση Κατασκευαστικών και Μεταφορικών Υποδομών Μάστερ Μηχανικού Περιβάλλοντος (Μ.Εng.) Μάστερ Επιστήμης Πολιτικού Μηχανικού (M.Sc.) με ειδίκευση σε: 1. Αντισεισμική Μηχανική 2. Ανάλυση Κατασκευών 3. Καινοτόμα και Παραδοσιακά Δομικά Υλικά 4. Γεωτεχνική Μηχανική 5. Διεύθυνση Κατασκευαστικών και Μεταφορικών Υποδομών Μάστερ Επιστήμης Μηχανικού Περιβάλλοντος (M.Sc.) Διδακτορικό Πολιτικού Μηχανικού (Ph.D.) Διδακτορικό Μηχανικού Περιβάλλοντος (Ph.D.) Το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος παρέχει προγράμματα σπουδών και έρευνα υψηλής ποιότητας τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Τα προγράμματα αυτά δίνουν έμφαση σε θεμελιώδεις αρχές, προετοιμάζοντας τους φοιτητές για ηγετικούς ρόλους σε έναν τεχνολογικό κόσμο που αλλάζει γρήγορα, γεμάτο προβλήματα, προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες. Οι φοιτητές σπουδάζουν σε ένα δυναμικό περιβάλλον και έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν στην έρευνα, προγραμματισμό και σχεδιασμό σε ακαδημαϊκό περιβάλλον, το οποίο βασίζεται στη συνεργασία μεταξύ καθηγητών, φοιτητών, βιομηχανίας και ερευνητικών οργανισμών. Σκοπός των μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος είναι η εξειδίκευση και η προώθηση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, η καινοτομία και η διάχυση επιστημονικών αποτελεσμάτων. Τα μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος έχουν κυρίως ερευνητικό προσανατολισμό για να υποστηρίζουν και να ενδυναμώνουν τις ερευνητικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες του Τμήματος και του Πανεπιστημίου. Η έρευνα εστιάζεται σε τομείς, που εξυπηρετούν τα συμφέροντα της κοινωνίας, αναγνωρίζοντας και δίνοντας λύσεις σε τοπικά και διεθνή προβλήματα και προωθώντας ευκαιρίες για ανάπτυξη και βελτίωση της ζωής στην Κύπρο. Τομείς Έρευνας Οι κυριότεροι τομείς έρευνας του Τμήματος είναι οι ακόλουθοι: Τεχνολογία και Μηχανική Υλικών Κατασκευές και Αντισεισμική Μηχανική 298

299 w w w. u c y. a c. c y / c e e Προγραμματισμός και Διεύθυνση Κατασκευαστικών Έργων Υπολογιστική Μηχανική Πολιτική Μηχανική με τη χρήση Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Γεωμηχανική Συστήματα Μεταφορών Διαχείριση Υδατικών Πόρων Επεξεργασία και Διάθεση Υγρών Αποβλήτων Περιβαλλοντική Ρύπανση Περιβαλλοντική Ρευστομηχανική Οικονομική Υποστήριξη Το Τμήμα υποστηρίζει αριθμό μεταπτυχιακών φοιτητών μέσω υποτροφιών, ερευνητικών προγραμμάτων και θέσεων βοηθητικού διδακτικού προσωπικού. Μεταπτυχιακοί Τίτλοι Μάστερ (M.Sc., M.Eng.) Το Τμήμα προσφέρει δύο επίπεδα μεταπτυχιακών προγραμμάτων μάστερ: Μάστερ Μηχανικής (M.Eng.) και Μάστερ Επιστήμης (M.Sc.) πολιτικού μηχανικού περιβάλλοντος, με τα μάστερ Επιστήμης να έχουν πιο ερευνητικό χαρακτήρα και να περιλαμβάνουν την παρακολούθηση λιγότερων μαθημάτων αλλά και την εκπόνηση ερευνητικής διατριβής υψηλότερων απαιτήσεων. Οι φοιτητές έχουν δικαίωμα επιλογής μεταξύ των δύο τίτλων σπουδών M.Sc. ή M.Eng. Ενδιάμεση αλλαγή από τον έναν τίτλο σπουδών στον άλλο επιτρέπεται ύστερα από αίτηση του φοιτητή και έγκριση του Συμβουλίου Τμήματος. Το Συμβούλιο Τμήματος έχει το δικαίωμα να προχωρά σε υποχρεωτική αλλαγή του καθεστώτος ενός φοιτητή από M.Sc. σε M.Eng. σε περίπτωση μη ικανοποιητικής προόδου του στην έρευνα διατριβής και ύστερα από πρόταση του ερευνητικού συμβούλου του φοιτητή. Κατεύθυνση Πολιτικού Μηχανικού Τα Μάστερ Μηχανικής και Μάστερ Επιστήμης (M.Eng. και M.Sc., αντίστοιχα) πολιτικού μηχανικού διακρίνονται σε πέντε εξειδικεύσεις, για τις οποίες υπάρχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις όσον αφορά στα μαθήματα που θα πρέπει να παρακολουθήσει επιτυχώς ένας μεταπτυχιακός φοιτητής και σχετική ερευνητική εργασία, που θα πρέπει να ολοκληρώσει. Οι πέντε εξειδικεύσεις έχουν ως εξής: 1. Αντισεισμική Μηχανική 2. Ανάλυση Κατασκευών 3. Καινοτόμα και Παραδοσιακά Δομικά Υλικά 4. Γεωτεχνική Μηχανική 5. Διεύθυνση Κατασκευαστικών και Μεταφορικών Υποδομών Πιο συγκεκριμένα, για τα Μάστερ Μηχανικής και Μάστερ Επιστήμης (M.Eng. και M.Sc.), με τις προαναφερθείσες εξειδικεύσεις πολιτικού μηχανικού, ορίζονται τέσσερις κατηγορίες μαθημάτων, από τις οποίες θα πρέπει να παρακολουθήσει επιτυχώς συγκεκριμένο αριθμό μαθημάτων ο φοιτητής της κάθε εξειδίκευσης, ως εξής: Κατηγορία Α Β Γ Δ Περιγραφή Μεταπτυχιακά Μαθήματα Βασικού Κορμού Κατεύθυνσης Επιλεγόμενα Μεταπτυχιακά Μαθήματα Κατεύθυνσης Μεταπτυχιακά Μαθήματα Τμήματος, εκτός των Α και Β Μεταπτυχιακά Μαθήματα ΠΚ Για τα Μάστερ Μηχανικής και Μάστερ Επιστήμης (M.Eng. και M.Sc., αντίστοιχα) πολιτικού μηχανικού σε οποιαδήποτε από τις πέντε εξειδικεύσεις, απαιτείται η επιτυχής παρακολούθηση των πιο κάτω αριθμών μεταπτυχιακών: Μαθήματα: A B Γ Δ M.Eng M.Sc Δηλαδή, για τον τίτλο σπουδών Μ.Eng. πολιτικού μηχανικού, ο οποίος απαιτεί επιτυχή παρακολούθηση 10 μαθημάτων σε μια από τις πέντε εξειδικεύσεις, απαιτούνται τουλάχιστον πέντε μαθήματα από την Α-Κατηγορία, τουλάχιστον τρία μαθήματα από τη Β-Κατηγορία, μέχρι ένα μάθημα από τη Γ-Κατηγορία και μέχρι ένα μάθημα από τη Δ-Κατηγορία, της συγκεκριμένης εξειδίκευσης. Παραδείγματος χάριν, ένας φοιτητής θα μπορούσε να παρακολουθήσει έξι μαθήματα από την Α-Κατηγορία και τέσσερα μαθήματα από τη Β-Κατηγορία ή πέντε μαθήματα από την Α-Κατηγορία, τέσσερα μαθήματα από τη Β- Κατηγορίας και ένα μάθημα από τη Γ ή Δ-Κατηγορία της συγκεκριμένης κατεύθυνσης. Αντίστοιχα, για τίτλο σπουδών Μ.Sc. πολιτικού μηχανικού, ο οποίος έχει πιο ερευνητικό χαρακτήρα και απαιτεί επιτυχή παρακολούθηση επτά μαθημάτων, απαιτούνται τουλάχιστον τέσσερα μαθήματα Α-Κατηγορίας, τουλάχιστον ένα μάθημα Β-Κατηγορίας και μέχρι ένα μάθημα από τις Γ και Δ Κατηγορίες της συγκεκριμένης εξειδίκευσης. Παραδείγματος χάριν, ένας φοιτητής θα μπορούσε να πάρει πέντε μαθήματα Α-Κατηγορίας και δύο μαθήματα Β-Κατηγορίας ή τέσσερα μαθήματα Α-Κατηγορίας, δύο μαθήματα Β-Κατηγορίας και ένα μάθημα Γ ή Δ-Κατηγορίας. Κατεύθυνση Μηχανικού Περιβάλλοντος Για τα Μάστερ Μηχανικής και Μάστερ Επιστήμης (M.Eng. και M.Sc., αντίστοιχα) απαιτείται η επιτυχής παρακολούθηση 10 και επτά μεταπτυχιακών μαθημάτων αντίστοιχα, 299

300 ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ εκ των οποίων μόνο το ένα μπορεί να είναι εκτός του καταλόγου των μαθημάτων της μηχανικής περιβάλλοντος. Ύστερα από σχετική έγκριση από τον επιβλέποντα τη μεταπτυχιακή εργασία M.Eng. ή M.Sc. του φοιτητή, μπορεί ένα μάθημα να είναι εκτός του καταλόγου των μαθημάτων της μηχανικής περιβάλλοντος. Εισαγωγή στο Πρόγραμμα Μάστερ Οι υποψήφιοι για εισδοχή στο πρόγραμμα μάστερ του Τμήματος ΠΜΜΠ πρέπει να κατέχουν πανεπιστημιακό τίτλο ισοδύναμο με τίτλο πανεπιστημιακού πτυχίου (B.Sc.) στην Πολιτική Μηχανική ή/και Μηχανική Περιβάλλοντος ή σε σχετικό τομέα επιστήμης ή μηχανικής από το Πανεπιστήμιο Κύπρου ή άλλο αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο. Οι υποψήφιοι πρέπει να υποβάλουν αίτηση στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος εντός της προκαθορισμένης ημερομηνίας. Για πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία υποβολής αίτησης και την αξιολόγηση των υποψηφίων, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Επιπρόσθετα με τις γενικές απαιτήσεις, οι υποψήφιοι για τα μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος ΠΜΜΠ καλούνται να δώσουν περιγραφή των στόχων και προσδοκιών τους για τα κίνητρα, τους σκοπούς και τους στόχους τους, σχέδια για πιθανό τομέα έμφασης και προσδοκίες από τις μεταπτυχιακές τους σπουδές. Επίσης, καλούνται να υποβάλουν οποιαδήποτε άλλα στοιχεία που να αποδεικνύουν τα ακαδημαϊκά τους προσόντα, καθώς και πιστοποιητικά για το επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας, και οποιαδήποτε άλλα στοιχεία που θεωρούν ότι στηρίζουν την αίτησή τους, όπως άρθρα, μονογραφίες, βραβεία, ακαδημαϊκές διακρίσεις, άλλα ειδικά προσόντα και γνώσεις. Οι αιτήσεις αξιολογούνται από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΕΜΣ) του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, η οποία κάνει εισηγήσεις στο Συμβούλιο του Τμήματος για τελική έγκριση των επιλεγόμενων φοιτητών για μεταπτυχιακές σπουδές. Το Τμήμα διατηρεί το αυτονόητο δικαίωμα να πληρώσει λιγότερες από τις προκηρυχθείσες μεταπτυχιακές θέσεις. Η επιλογή φοιτητών για το πρόγραμμα μάστερ γίνεται σύμφωνα με τα ακόλουθα κριτήρια: Ποιότητα της ακαδημαϊκής σταδιοδρομίας του υποψηφίου τόσο σε βάθος όσο και σε εύρος, και προηγούμενα επιτεύγματα στις προπτυχιακές ή μεταπτυχιακές του σπουδές, ενδείξεις της ικανότητάς του για πρωτότυπη και καινοτομική έρευνα στον προτεινόμενο τομέα σπουδών, εγγύτητα του προτεινόμενου τομέα έρευνας με τα ενδιαφέροντα του Tμήματος, του πανεπιστημίου και της κοινωνίας, διαθεσιμότητα μεταπτυχιακών θέσεων στο πρόγραμμα και ύπαρξη απαραίτητης υποδομής και πόρων για υποστήριξη της προτεινόμενης εργασίας, για εισδοχή σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τμήματος απαιτείται άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας (π.χ. πτυχίο αγγλόφωνου πανεπιστημίου, GCE, TOEFL κ.λπ.). ΜΑΣΤΕΡ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ (M.Sc.) Tο πτυχίο Μάστερ Επιστήμης απονέμεται σε μεταπτυχιακούς φοιτητές του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, όταν συμπληρώσουν επιτυχώς τον απαιτούμενο αριθμό μαθημάτων και αφού συγγράψουν και παρουσιάσουν επιτυχώς τη διατριβή τους. Ανάλογα με τον ερευνητικό τομέα της διατριβής των φοιτητών και τα μεταπτυχιακά μαθήματα, τα οποία έχουν παρακολουθήσει, τους απονέμεται είτε ο τίτλος του Μάστερ Επιστήμης Πολιτικού Μηχανικού σε μια από τις πέντε προαναφερθείσες εξειδικεύσεις, είτε του Μάστερ Επιστήμης Μηχανικού Περιβάλλοντος. Η ελάχιστη διάρκεια του προγράμματος μάστερ για φοιτητές πλήρους φοίτησης στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος είναι τρία εξάμηνα, συμπεριλαμβανομένου και του ενδιάμεσου καλοκαιριού. Η μέγιστη επιτρεπόμενη διάρκεια για συμπλήρωση του πτυχίου μάστερ είναι οκτώ εξάμηνα. Πρόγραμμα Σπουδών Μάστερ Επιστήμης Ο φόρτος εργασίας που οδηγεί στα πτυχία Μάστερ Επιστήμης Πολιτικού Μηχανικού και Μάστερ Επιστήμης Μηχανικού Περιβάλλοντος απαιτεί τη συμπλήρωση τουλάχιστον 110 ECTS από συνδυασμό μαθημάτων μεταπτυχιακού επιπέδου, σεμιναρίων και ερευνητικής εργασίας, ως ακολούθως: Μαθήματα 56 ECTS Μεταπτυχιακά Μαθήματα (56 ECTS) ΠΠΜ 610 Σεμινάριο για Μεταπτυχιακούς Φοιτητές (8 παρουσίες) (0 ECTS) Έρευνα Διατριβής (ΠΠΜ 680) 54 ECTS Σύνολο 110 ECTS Η ανεξάρτητη μελέτη (ΠΠΜ 650) εμπίπτει στα μεταπτυχιακά μαθήματα του τμήματος ΠΜΜΠ της συγκεκριμένης εξειδίκευσης ή κατεύθυνσης και πρέπει να έχει διαφορετικό αντικείμενο από το θέμα της έρευνας διατριβής. Για το πρόγραμμα σπουδών Μ.Sc. πολιτικού μηχανικού σε οποιαδήποτε εξειδίκευση, η ανεξάρτητη μελέτη προσμετρείται ως μάθημα Α ή Β Κατηγορίας. Μόνον έως και 8 π.μ. ανεξάρτητης μελέτης μπορούν να ληφθούν υπόψη στον απαιτούμενο φόρτο μαθημάτων για την απόκτηση του 300

301 w w w. u c y. a c. c y / c e e τίτλου μάστερ Επιστήμης. Σε φοιτητή που έχει ολοκληρώσει επιτυχώς μαθήματα στο πλαίσιο άλλου μεταπτυχιακού προγράμματος μπορεί να παρασχεθεί αναγνώριση μέχρι και 16 ΕCTS, νοουμένου ότι τα μαθήματα αυτά δεν είχαν χρησιμοποιηθεί για την απόκτηση άλλου μεταπτυχιακού τίτλου. Διατριβή Πτυχίου Μάστερ (M.Sc.) Η ερευνητική διατριβή (ΠΠΜ 680) που απαιτείται για το μάστερ Επιστήμης (πολιτικού μηχανικού ή μηχανικού περιβάλλοντος) περιλαμβάνει πρωτότυπη ερευνητική μελέτη από τον φοιτητή, συγγραφή διατριβής και επιτυχή παρουσίαση/εξέτασή της. Το θέμα της έρευνας του φοιτητή επιλέγεται σε συνεννόηση με τον ερευνητικό του σύμβουλο, δηλαδή τον επιβλέποντα καθηγητή του. Ο φοιτητής πρέπει να υποβάλει τη διατριβή του στην Επιτροπή Διατριβής, τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν από την υποστήριξή της. Η υποστήριξη της διατριβής είναι ανοικτή για συμμετοχή του κοινού και αποτελείται από μια παρουσίαση από τον υποψήφιο, που δεν διαρκεί περισσότερο από 30 λεπτά, ακολουθούμενη από ανοικτή συζήτηση και, στη συνέχεια, συνάντηση με την Επιτροπή Διατριβής. Η Επιτροπή Διατριβής αποφασίζει σχετικά με την αποδοχή ή μη της διατριβής και της προφορικής παρουσίασης, και προτείνει αλλαγές στο κείμενο της διατριβής που ενδεχομένως χρειάζονται, καθώς και ένα χρονοδιάγραμμα για την πραγματοποίηση των αλλαγών. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, ο υποψήφιος πρέπει να υποβάλει δύο πρωτότυπα αντίγραφα της διατριβής του, ένα προς τη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου και ένα για τα αρχεία του Τμήματος, καθώς και τη διατριβή του σε ηλεκτρονική μορφή στο Τμήμα για τεκμηρίωση και διανομή. Αν η διατριβή απορριφθεί, ο υποψήφιος δικαιούται να ζητήσει επανάληψη της υποστήριξης για μία ακόμη φορά. Στην περίπτωση αυτήν, ο χρόνος και όροι της επανυποβολής της διατριβής καθορίζονται γραπτώς από την Επιτροπή Διατριβής. Οι διατριβές επιπέδου μάστερ Επιστήμης βαθμολογούνται ποιοτικά με τους χαρακτηρισμούς Άριστα, Λίαν Καλώς, Καλώς και Αποτυχία. Η πνευματική αξία της διατριβής πρέπει να βασίζεται στα ευρήματα έρευνας του υποψηφίου για μάστερ, τα οποία πρέπει να διαχωρίζονται καθαρά από την εργασία άλλων, να μαρτυρούν την προσωπική συνεισφορά του υποψηφίου και να αναγνωρίζουν την υποστήριξη άλλων προσώπων εντός και εκτός του Πανεπιστημίου. Ερευνητικός Σύμβουλος Ο φοιτητής, αφού επιλέξει τον ερευνητικό σύμβουλό του, δηλαδή τον επιβλέποντα καθηγητή του, ύστερα από συνεννόηση και με την απαραίτητη συναίνεση του καθηγητή, θα πρέπει να ενημερώσει την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΕΜΣ) του τμήματος. Ο ερευνητικός σύμβουλος παρακολουθεί την ερευνητική ή άλλη εργασία του φοιτητή και του παρέχει την αναγκαία καθοδήγηση. Επίσης, ο ερευνητικός σύμβουλος (επιβλέπων καθηγητής) προτείνει, μέσω αιτήματος προς την ΕΜΣ, προς έγκριση στο Συμβούλιο Τμήματος, την Επιτροπή Διατριβής. Η Επιτροπή Διατριβής είναι τουλάχιστον διμελής και αποτελείται από τον ερευνητικό σύμβουλο ως επικεφαλής της επιτροπής, καθώς και τουλάχιστον ένα ακόμη ακαδημαϊκό μέλος εντός ή εκτός Πανεπιστημίου Κύπρου. Μέλη εκτός Πανεπιστημίου πρέπει να είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος και να προέρχονται από άλλα αναγνωρισμένα πανεπιστήμια ή ερευνητικά κέντρα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία υποβολής και υποστήριξης της διατριβής, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Ενδεικτικό Πρόγραμμα Σπουδών Πτυχίου Μάστερ (M.Sc.) Το ακόλουθο πρόγραμμα μπορεί να ολοκληρωθεί σε ενάμιση χρόνο, με δεδομένο ότι ο μεταπτυχιακός φοιτητής θα διεξάγει έρευνα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες μεταξύ του 2ου και του 3ου εξαμήνου. ECTS Πρώτο Eξάμηνο (Xειμερινό) 4 Μεταπτυχιακά Μαθήματα (4x8) 32 Σύνολο 32 Δεύτερο Eξάμηνο (Eαρινό) 3 Μεταπτυχιακά Μαθήματα (3x8) 24 ΠΠΜ Έρευνα Διατριβής 6 Σύνολο 30 Καλοκαίρι ΠΠΜ Έρευνα Διατριβής 17 Σύνολο 17 Τρίτο Eξάμηνο (Xειμερινό) ΠΠΜ 610 Σεμινάριο για Μεταπτυχιακούς Φοιτητές 0 ΠΠΜ Έρευνα Διατριβής 31 Σύνολο 31 ΜΑΣΤΕΡ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ (M.Eng.) Tο πτυχίο Μάστερ Πολιτικού Μηχανικού ή Μηχανικού Περιβάλλοντος απονέμεται σε μεταπτυχιακούς φοιτητές του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, όταν συμπληρώσουν επιτυχώς το απαιτούμενο πρόγραμμα σπουδών. Ανάλογα με τα μεταπτυχιακά μαθήματα τα οποία έχουν παρακολουθήσει, τους απονέμεται είτε ο τίτλος του Μάστερ Πολιτικού Μηχανικού σε μια από τις 5 προαναφερθείσες εξειδικεύσεις, είτε του Μάστερ Μηχανικού Περιβάλλοντος. 301

302 ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πρόγραμμα Σπουδών Μάστερ Μηχανικού Ο φόρτος εργασίας που οδηγεί στα πτυχία μάστερ πολιτικού μηχανικού και μάστερ μηχανικού περιβάλλοντος M.Eng., απαιτεί τη συμπλήρωση τουλάχιστον 90 ECTS, ως ακολούθως: ECTS Μαθήματα 80 Μεταπτυχιακά Μαθήματα (80 ECTS) ΠΠΜ 610 Σεμινάριο για Μεταπτυχιακούς Φοιτητές (8 παρουσίες)(0 ECTS) Έρευνητική Εργασία (ΠΠΜ 689) 10 Σύνολο 90 Ενδεικτικό Πρόγραμμα Πτυχίου Μάστερ Μηχανικής Το ακόλουθο πρόγραμμα σπουδών μπορεί να ολοκληρωθεί σε ενάμιση χρόνο. ECTS Πρώτο Εξάμηνο (Χειμερινό) 4 Μεταπτυχιακά Μαθήματα (4x8) 32 Σύνολο 32 Δεύτερο Εξάμηνο (Εαρινό) 4 Μεταπτυχιακά Μαθήματα (4x8) 32 Σύνολο 32 Τρίτο Εξάμηνο (Χειμερινό) 2 Μεταπτυχιακά Μαθήματα (2x8) 16 ΠΠΜ 610 Σεμινάριο για Μεταπτυχιακούς Φοιτητές 0 ΠΠΜ 689 Ερευνητική Εργασία 10 Σύνολο 26 ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΤΥΧΙΟ (Ph.D.) Σε έναν υποψήφιο διδάκτορα απονέμεται ο τίτλος του διδάκτορα από το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, μόνο αφού συμπληρώσει τον απαιτούμενο αριθμό μεταπτυχιακών μαθημάτων, επιτύχει στην περιεκτική εξέταση, παρουσιάσει με επιτυχία την πρόταση για διδακτορική διατριβή, εκπονήσει πρωτότυπη διατριβή και την υποστηρίξει με επιτυχία. Ανάλογα με τον ερευνητικό τομέα της διατριβής του φοιτητή, του απονέμεται ο τίτλος του διδάκτορα στην Πολιτική Μηχανική ή του διδάκτορα στη Μηχανική Περιβάλλοντος. Εισαγωγή στο Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών Οι υποψήφιοι για εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα πρέπει να κατέχουν πανεπιστημιακό τίτλο ή ισοδύναμο πανεπιστημιακού πτυχίου (B.Sc.) ή μάστερ (M.Sc.) στην Πολιτική Μηχανική ή/και Μηχανική Περιβάλλοντος, ή σε σχετικό τομέα επιστήμης ή μηχανικής από το Πανεπιστήμιο Κύπρου ή άλλο αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο. Οι υποψήφιοι πρέπει να υποβάλουν αίτηση στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος εντός της προκαθορισμένης ημερομηνίας. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία υποβολής αίτησης και την αξιολόγηση των υποψηφίων, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /61) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Επιπρόσθετα με τις γενικές απαιτήσεις, οι υποψήφιοι για τα προγράμματα του Τμήματος καλούνται να δώσουν περιγραφή των στόχων και προσδοκιών τους με λεπτομέρειες για τα κίνητρα, σκοπούς και στόχους τους, σχέδια για πιθανό τομέα έμφασης και προσδοκίες από τις διδακτορικές τους σπουδές. Επιπλέον, πρέπει να υποβάλουν τρεις συστατικές επιστολές από ακαδημαϊκά πρόσωπα, τα οποία είναι γνώστες της προηγούμενης ακαδημαϊκής δραστηριότητας των υποψηφίων, καθώς και άλλα υποστηρικτικά στοιχεία, που να μαρτυρούν τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα αυτών των υποψηφίων. Οι αιτήσεις αξιολογούνται από την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, και τα κριτήρια αξιολόγησης των υποψηφίων είναι τα ίδια με αυτά των προγραμμάτων μάστερ, και αναφέρονται στη σελίδα 18. Πρόγραμμα Σπουδών Η ελάχιστη διάρκεια του διδακτορικού προγράμματος για φοιτητές πλήρους φοίτησης στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος είναι έξι εξάμηνα και η μέγιστη επιτρεπόμενη διάρκεια για συμπλήρωση του διδακτορικού διπλώματος είναι οκτώ ακαδημαϊκά έτη. Ο φόρτος εργασίας που οδηγεί στο διδακτορικό πτυχίο στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος απαιτεί τη συμπλήρωση τουλάχιστον 240 ECTS από συνδυασμό μεταπτυχιακών μαθημάτων, σεμιναρίων και ερευνητικής εργασίας ως ακολούθως: ECTS Μαθήματα 80 Μεταπτυχιακά Μαθήματα ΠΜΜΠ σχετικά με το Διδακτορικό (48 ECTS) Μεταπτυχιακά Μαθήματα εντός/εκτός κλάδου ΠΜΜΠ (32 ECTS) ΠΠΜ 610 Σεμινάριο για Μεταπτυχιακούς Φοιτητές (16 παρουσίες) (0 ECTS) Έρευνα Διδακτορικής Διατριβής (ΠΠΜ 690) 160 Σύνολο 240 Τα μαθήματα της πρώτης κατηγορίας (μεταπτυχιακά μαθήματα ΠΜΜΠ σχετικά με το διδακτορικό) πρέπει να είναι όλα από την ομάδα μαθημάτων της σχετικής κατεύθυνσης (πολιτικής μηχανικής ή μηχανικής περιβάλλοντος). 302

303 w w w. u c y. a c. c y / c e e Η ανεξάρτητη μελέτη (ΠΠΜ 650 ή ΠΠΜ 651) εμπίπτει στη δεύτερη κατηγορία (μεταπτυχιακά μαθήματα εντός/εκτός ΠΜΜΠ) και πρέπει να έχει διαφορετικό αντικείμενο από την έρευνα διατριβής. Μόνον έως και 8 ECTS ανεξάρτητης μελέτης μπορούν να ληφθούν υπόψη στον απαιτούμενο φόρτο μαθημάτων για την απόκτηση του διδακτορικού τίτλου. Η επιλογή μαθημάτων εκτός του τμήματος ΠΜΜΠ πρέπει να γίνεται με την έγκριση του ερευνητικού συμβούλου. Φοιτητές που άρχισαν το διδακτορικό πρόγραμμα σπουδών, αφού πρώτα συμπλήρωσαν σχετικές σπουδές μάστερ, μπορούν να πιστωθούν έως και 56 πιστωτικές μονάδες ECTS από μεταπτυχιακά μαθήματα, που έχουν ήδη παρακολουθήσει επιτυχώς. Αυτά τα 56 ECTS προσμετρούνται στα 80 ECTS, που απαιτούνται για μεταπτυχιακά μαθήματα. Ο μέγιστος αριθμός ECTS αναγνώρισης για φοιτητές με πτυχίο μάστερ στον τομέα του πολιτικού μηχανικού ή/και του μηχανικού περιβάλλοντος είναι 56, ενώ ο μέγιστος αριθμός για φοιτητές με άλλο πτυχίο μάστερ είναι 32. Πρέπει να τονιστεί ότι η πίστωση των μονάδων ECTS δεν είναι αυτόματη, αλλά υπόκειται σε έγκριση του Συμβουλίου ΠΜΜΠ ύστερα από αντίστοιχη πρόταση της ΕΜΣ. Η διαμόρφωση της πρότασης της ΕΜΣ γίνεται βάσει αίτησης του φοιτητή και σχετικής εισήγησης από τον ερευνητικό του σύμβουλο. Για τη συμπλήρωση των 80 ECTS, ο φοιτητής θα πρέπει να παρακολουθήσει επιτυχώς μαθήματα, που δεν είναι ίδια ή παρόμοια με αυτά που έχουν ληφθεί υπόψη για την αναγνώριση ECTS. Οι φοιτητές πρέπει να επιλέξουν, με τη βοήθεια του συμβούλου τους, τα μαθήματα που θα τους βοηθήσουν να εκπονήσουν τη διδακτορική διατριβή τους. Μεταπτυχιακά μαθήματα εκτός ΠΜΜΠ μπορούν να γίνει αποδεκτά κατόπιν προηγούμενης έγκρισης από την ΕΜΣ του Τμήματος ΠΜΜΠ και ύστερα από αίτηση του φοιτητή και σύμφωνη γνώμη του ερευνητικού του συμβούλου. Ο φοιτητής θα πρέπει να μεριμνήσει για την έγκαιρη υποβολή της αίτησης, ώστε η ΕΜΣ να απαντήσει στο αίτημα προτού ο φοιτητής εγγραφεί στα αντίστοιχα μαθήματα. Περιεκτική Εξέταση Τελική αποδοχή για υποψηφιότητα στο διδακτορικό πρόγραμμα δίνεται όταν ο φοιτητής έχει περάσει επιτυχώς τη γραπτή περιεκτική εξέταση, σκοπός της οποίας είναι να εκτιμήσει τις βασικές γνώσεις και ικανότητες του υποψηφίου στην πολιτική μηχανική ή τη μηχανική περιβάλλοντος, αλλά και σε πιο εξειδικευμένες γνώσεις σχετικά με το συγκεκριμένο αντικείμενο της έρευνάς του. Τα θέματα της περιεκτικής εξέτασης καλύπτουν τρεις θεματικές ενότητες και δίνονται από τουλάχιστον τρεις καθηγητές, με ίδια βαρύτητα βαθμολογίας (1/3) ανά θεματική ενότητα. Η συνολική συνεισφορά του κάθε μέλους της Επιτροπής Περιεκτικής Εξέτασης στη βαθμολογία του εξεταζόμενου φοιτητή δεν πρέπει να υπερβαίνει το 40%. Οι απαντήσεις στην εξέταση αξιολογούνται από την Επιτροπή Περιεκτικής Εξέτασης. Οι θεματικές ενότητες και η Επιτροπή Περιεκτικής Εξέτασης κάθε φοιτητή καθορίζονται από το Συμβούλιο του Τμήματος ύστερα από πρόταση τής ΕΜΣ του τμήματος, βάσει γραπτής εισήγησης του ερευνητικού συμβούλου. Η ΕΜΣ μεριμνά, ώστε να υπάρχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ομοιομορφία ανά θεματική ενότητα, και εξεταζόμενο φοιτητή ανά εξεταστική περίοδο. Η γραπτή εξέταση (συνολικής διάρκειας τεσσάρων ωρών) θεωρείται επιτυχής, αν ο φοιτητής εξασφαλίσει συνολική βαθμολογία (μέσο όρο) τουλάχιστον 60%. Σε περίπτωση αποτυχίας, επιτρέπεται στον φοιτητή να επαναλάβει την εξέταση ακόμη μία φορά πριν από την ολοκλήρωση του πέμπτου εξαμήνου των σπουδών του. Στην επαναληπτική εξέταση, ο φοιτητής έχει το δικαίωμα να επανεξεταστεί μόνο στις θεματικές ενότητες στις οποίες, στην πρώτη εξέταση, πέτυχε βαθμό μικρότερο από 50%, εφόσον σε κάθε θεματική ενότητα εξασφάλισε τουλάχιστον 40%. Δηλαδή, ο φοιτητής έχει το δικαίωμα να μεταφέρει στην επαναληπτική εξέταση τους βαθμούς 50%, που πέτυχε κατά την πρώτη εξέταση σε μία ή δύο από τις θεματικές ενότητες, εφόσον έχει εξασφαλίσει βαθμό τουλάχιστον 40% σε κάθε θεματική ενότητα κατά την πρώτη εξέταση. Η περιεκτική εξέταση δίνεται στις αρχές του χειμερινού ή εαρινού εξαμήνου (κατά κανόνα προγραμματίζεται κατά τη 2η εβδομάδα μαθημάτων του αντίστοιχου εξαμήνου). Πρόταση Διατριβής Κάθε διδακτορικός φοιτητής πρέπει να ετοιμάσει μια σύντομη γραπτή πρόταση για την προτεινόμενη διδακτορική έρευνα και να κάνει μια προφορική παρουσίαση για την προτεινόμενη ερευνητική εργασία του, που να καταδεικνύει κατανόηση του θέματος της διατριβής, τη σχετική βιβλιογραφία και τις τεχνικές που θα χρησιμοποιηθούν. Η πρόταση περιλαμβάνει ανασκόπηση των ερευνητικών βημάτων που έχουν ήδη γίνει, καθώς και των βημάτων που προγραμματίζεται να γίνουν, με σκοπό την ολοκλήρωση της διδακτορικής διατριβής. Η πρόταση πρέπει να προγραμματιστεί σύμφωνα με τους Κανόνες Μεταπτυχιακών Σπουδών. Η γραπτή πρόταση υποβάλλεται στην τριμελή Επιτροπή Διδακτορικής Διατριβής τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν από την εξέτασή της. Η επιτροπή αυτή καθορίζεται από το Συμβούλιο του Τμήματος ύστερα από πρόταση της ΕΜΣ του τμήματος, βάσει γραπτής εισήγησης του ερευνητικού συμβούλου. Ένας μέλος της τριμελούς επιτροπής μπορεί να είναι από άλλο τμήμα του Πανεπιστημίου και σε συναφές γνωστικό αντικείμενο ή από άλλο πανεπιστήμιο ή ερευνητικό κέντρο. Η προφορική παρουσίαση γίνεται ενώπιον της τριμελούς Επιτροπής Διδακτορικής Διατριβής. Η παρουσίαση έχει διάρκεια το πολύ μέχρι 30 λεπτά και ακολουθείται από συζήτηση με την επιτροπή. Αν τα μέλη 303

304 ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ της επιτροπής έχουν κάποια αμφιβολία είτε για την ουσία της πρότασης είτε για την κατανόηση του θέματος, τότε θα πρέπει να γίνει δεύτερη παρουσίαση από το, φοιτητή, που θα δίνει έμφαση στους τομείς που προκαλούν αμφιβολία. Η δεύτερη παρουσίαση έχει ενδεικτική διάρκεια 15 λεπτών και ακολουθείται από νέα συζήτηση με την επιτροπή. Ο φοιτητής μπορεί να συνεχίσει την έρευνά του μόνον εάν γίνει αποδεκτή η πρότασή του. Διδακτορική Διατριβή Για το διδακτορικό δίπλωμα απαιτείται μια πρωτότυπη ερευνητική μελέτη και διατριβή. Το θέμα της έρευνας επιλέγεται κατόπιν συνεννόησης με τον ακαδημαϊκό σύμβουλο. Η διασφάλιση της ποιότητας των διδακτορικών διατριβών επιτυγχάνεται με την ικανοποίηση βασικών προϋποθέσεων, όπως αυτές ορίστηκαν από τη Σύγκλητο (Κανόνες Σπουδών και Φοιτητικών Θεμάτων του Πανεπιστημίου Κύπρου και Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης). Επιβάλλεται όπως όλοι οι διδακτορικοί φοιτητές μελετήσουν προσεκτικά το κείμενο αυτό. Υποστήριξη Διατριβής Από κάθε υποψήφιο διδάκτορα ζητείται να υποστηρίξει την πρωτοτυπία και ποιότητα της έρευνας κατά τη διάρκεια προφορικής παρουσίασης της διατριβής, την οποία συντονίζει η Εξεταστική Επιτροπή, που είναι τουλάχιστον πενταμελής. Η επιτροπή αυτή ορίζεται από το Συμβούλιο του Τμήματος ύστερα από πρόταση τής ΕΜΣ και σε συνεννόηση με τον ερευνητικό σύμβουλο. Αποτελείται από τρία μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του τμήματος, ένα από τα οποία είναι ο ερευνητικός σύμβουλος, ένα μέλος από άλλο πανεπιστήμιο ή ερευνητικό κέντρο και ένα μέλος από άλλο τμήμα του Πανεπιστημίου και σε συναφές γνωστικό αντικείμενο ή από άλλο πανεπιστήμιο ή ερευνητικό κέντρο. Πρόεδρος της Εξεταστικής Επιτροπής είναι μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού του τμήματος, όχι όμως ο ερευνητικός σύμβουλος. Τουλάχιστον ένα μήνα πριν από την παρουσίαση της διατριβής, ο υποψήφιος πρέπει να υποβάλει αντίγραφο της διατριβής σε κάθε μέλος της Εξεταστικής Επιτροπής. Συγχρόνως, ο υποψήφιος πρέπει να προμηθεύσει με επιπρόσθετα αντίγραφα κάθε μέλος του Πανεπιστημίου, που επιθυμεί να διαβάσει τη διατριβή πριν από την υποστήριξή της και πρέπει, επίσης, να διευθετήσει ώστε να δημοσιοποιηθεί η υποστήριξη της έρευνας από την ΕΜΣ του Τμήματος ΠΜΜΠ. Η διαδικασία υποστήριξης της διδακτορικής διατριβής περιλαμβάνει τρία στάδια: α) παρουσίαση της διδακτορικής διατριβής σε ανοικτή διάλεξη, διάρκειας το πολύ 60 λεπτών, που ακολουθείται από ανοικτή συζήτηση, β) συζήτηση της διατριβής με τα μέλη της επιτροπής, και γ) σύσκεψη της επιτροπής και διαμόρφωση της τελικής εισήγησής της. Μετά τη λήξη της υποστήριξης, η επιτροπή υποβάλλει γραπτώς στον πρόεδρο του τμήματος τεκμηριωμένη εισήγηση με τυχόν υποδείξεις προς τον υποψήφιο διδάκτορα. Ο πρόεδρος προωθεί την εισήγηση τηςεπιτροπής στη Σύγκλητο για έγκριση. Σε περίπτωση που η Εξεταστική Επιτροπή εισηγείται αλλαγές ή βελτιώσεις, η τελική έγκριση της Συγκλήτου για απονομή του τίτλου δίνεται, αφού ο ερευνητικός σύμβουλος διαβεβαιώσει γραπτώς ότι οι εισηγήσεις της Εξεταστικής Επιτροπής έχουν υλοποιηθεί. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, ο υποψήφιος πρέπει να υποβάλει δύο πρωτότυπα αντίγραφα της διατριβής του, ένα στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου και ένα για τα αρχεία του Τμήματος ΠΜΜΠ, καθώς και τη διατριβή του σε ηλεκτρονική μορφή στο Τμήμα ΠΜΜΠ για τεκμηρίωση και διανομή. Σε περίπτωση απόρριψης της διδακτορικής διατριβής, ο υποψήφιος έχει δικαίωμα να ζητήσει επανάληψη της διαδικασίας για ακόμη μία φορά. Οι όροι της επανυποβολής καθορίζονται γραπτώς από την Εξεταστική Επιτροπή. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες της Περιεκτικής Εξέτασης, της Πρότασης Διατριβής, της Διδακτορικής Διατριβής και της Υποστήριξης της Διατριβής, καθώς και με τη σύσταση των Επιτροπών, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ /44) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Κατάλογος Μεταπτυχιακών Μαθημάτων Ένας φοιτητής πρέπει να παρακολουθήσει επιτυχώς έναν αριθμό μεταπτυχιακών μαθημάτων σχετικά με το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Πολιτικής Μηχανικής ή Μηχανικής Περιβάλλοντος, στο οποίο έχει εγγραφεί, που θα του εξασφαλίσουν έναν ελάχιστο αριθμό ECTS σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προγράμματος. Οι πιο κάτω πίνακες παρουσιάζουν τα μαθήματα από τα οποία μπορεί ένας μεταπτυχιακός φοιτητής Πολιτικής Μηχανικής ή Μηχανικής Περιβάλλοντος να επιλέξει τα αντίστοιχα μεταπτυχιακά μαθήματα, που θα παρακολουθήσει. Επίσης, δίνονται πίνακες, που καθορίζουν τα μαθήματα κατηγορίας Α και Β για τις πέντε εξειδικεύσεις των προγραμμάτων μάστερ πολιτικού μηχανικού. Μαθήματα Πολιτικής Μηχανικής ΠΠΜ 500 Εφαρμογές Μηχανικής με Ανάπτυξη Λογισμικού ΠΠΜ 501 Προχωρημένη Ανάλυση Κατασκευών με Χρήση Η/Υ ΠΠΜ 509 Υπολογιστική Μηχανική ΠΠΜ 511 Προγραμματισμός και Διεύθυνση Κατασκευών ΠΠΜ 512 Ανάλυση Κινδύνου για ΠΜΜΠ ΠΠΜ 513 Προδιαγραφές και Συμβόλαια Κατασκευαστικών Έργων ΠΠΜ 515 Προχωρημένα Θέματα Διεύθυνσης Κατασκευαστικών Έργων ΠΠΜ 516 Πληροφοριακά Μοντέλα Κατασκευών ΠΠΜ 517 Επιχειρησιακή Έρευνα για ΠΜΜΠ 304

305 w w w. u c y. a c. c y / c e e ΠΠΜ 521 Δυναμική των Κατασκευών και Αντισεισμική Μηχανική ΠΠΜ 522 Προχωρημένα Θέματα Αντισεισμικής Μηχανικής ΠΠΜ 523 Παθητικός και Ενεργητικός Έλεγχος Κατασκευών ΠΠΜ 526 Μέθοδοι Πεπερασμένων Στοιχείων ΠΠΜ 528 Προχωρημένα Θέματα Ανάλυσης Κατασκευών ΠΠΜ 531 Σεισμική Συμπεριφορά και Αποτίμηση Κατασκευών Ο/Σ ΠΠΜ 532 Προχωρημένη Τεχνολογία Υλικών ΠΠΜ 533 Τοπικά και Παραδοσιακά Δομικά Υλικά ΠΠΜ 534 Φυσικά Χαρακτηριστικά Δομικών Υλικών και Σχετικά Προβλήματα Διάβρωσης ΠΠΜ 535 Θεωρία Πλαστικότητας ΠΠΜ 536 Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων ΠΠΜ 537 Επισκευές και Ενισχύσεις Κατασκευών ΠΠΜ 538 Πειραματικές Μέθοδοι στη Δομοστατική Μηχανική ΠΠΜ 539 Προχωρημένα Θέματα Καινοτόμων και Παραδοσιακών Δομικών Υλικών ΠΠΜ 540 Συμπεριφορά και Σχεδιασμός Κατασκευών Οπλισμένου Σκυροδέματος ΠΠΜ 543 Γεφυροποιία ΠΠΜ 545 Μη-Γραμμική Ανάλυση Κατασκευών ΠΠΜ 546 Δομική Φυσική ΠΠΜ 547 Κατασκευές από Φέρουσα Τοιχοποιία ΠΠΜ 555 Εδαφοδυναμική και Τεχνική Σεισμολογία ΠΠΜ 556 Προχωρημένα θέματα θεμελιώσεων ΠΠΜ 557 Παράκτια και υπεράκτια γεωτεχνική μηχανική ΠΠΜ 558 Προχωρημένα Θέματα Γεωτεχνικής Μηχανικής ΠΠΜ 560 Σχεδιασμός Μεταφορικών Συστημάτων ΠΠΜ 561 Οδοποιία και Οδική Ασφάλεια ΠΠΜ 562 Ασφαλτικά Υλικά ΠΠΜ 563 Προχωρημένα Θέματα Κυκλοφοριακής Τεχνικής και Ευφυή Συστήματα Μεταφορών ΠΠΜ 564 Οικονομική των Κατασκευών και των Μεταφορών ΠΠΜ 565 Συνδυασμένες Μεταφορές και Εφοδιαστική ΠΠΜ 566 Σχεδιασμός Μέσων Μαζικών Μεταφορών ΠΠΜ 567 Προχωρημένα Θέματα Συγκοινωνιακών Υποδομών ΠΠΜ 574 Περιβαλλοντική Γεωτεχνική ΠΠΜ 586 Αειφόρο Δομημένο Περιβάλλον ΠΠΜ 650 Ανεξάρτητη Μελέτη Κατηγορίες Μαθημάτων Εξειδικεύσεων Πολιτικού Μηχανικού Κατηγορία Α (Βασικά Μαθήματα) ΠΠΜ 501 Προχωρημένη Ανάλυση Κατασκευών με Χρήση Η/Υ ΠΠΜ 521 Δυναμική των Κατασκευών και Αντισεισμική Μηχανική ΠΠΜ 522 Προχωρημένα Θέματα Αντισεισμικής Μηχανικής ΠΠΜ 523 Παθητικός και Ενεργητικός Έλεγχος Κατασκευών ΠΠΜ 531 Σεισμική Συμπεριφορά και Αποτίμηση Κατασκευών Ο/Σ ΠΠΜ 537 Επισκευές και Ενισχύσεις Κατασκευών ΠΠΜ 545 Μη-Γραμμική Ανάλυση Κατασκευών ΠΠΜ 555 Εδαφοδυναμική και Τεχνική Σεισμολογία Κατηγορία Β (Σχετικά Μαθήματα) ΠΠΜ 500 Εφαρμογές Μηχανικής με Ανάπτυξη Λογισμικού ΠΠΜ 512 Ανάλυση Κινδύνου ΠΠΜ 526 Μέθοδοι Πεπερασμένων Στοιχείων ΠΠΜ 528 Προχωρημένα Θέματα Ανάλυσης Κατασκευών ΠΠΜ 532 Προχωρημένη Τεχνολογία Υλικών ΠΠΜ 533 Τοπικά και Παραδοσιακά Δομικά Υλικά ΠΠΜ 535 Θεωρία Πλαστικότητας ΠΠΜ 538 Πειραματικές Μέθοδοι στη Δομοστατική Μηχανική ΠΠΜ 540 Συμπεριφορά και Σχεδιασμός Κατασκευών Οπλισμένου Σκυροδέματος ΠΠΜ 543 Γεφυροποιία ΠΠΜ 547 Κατασκευές από Φέρουσα Τοιχοποιία ΠΠΜ 556 Προχωρημένα θέματα θεμελιώσεων Κατηγορίες μαθημάτων: Α Βασικά, Β Σχετικά, Γ Τμήματος ΠΜΜΠ, Δ - ΠΚ Ανάλυση Κατασκευών Κατηγορία Α (Βασικά Μαθήματα) ΠΠΜ 501 Προχωρημένη Ανάλυση Κατασκευών με Χρήση Η/Υ ΠΠΜ 509 Υπολογιστική Μηχανική ΠΠΜ 512 Ανάλυση Κινδύνου ΠΠΜ 521 Δυναμική των Κατασκευών και Αντισεισμική Μηχανική ΠΠΜ 526 Μέθοδοι Πεπερασμένων Στοιχείων ΠΠΜ 528 Προχωρημένα Θέματα Ανάλυσης Κατασκευών ΠΠΜ 535 Θεωρία Πλαστικότητας ΠΠΜ 545 Μη-Γραμμική Ανάλυση Κατασκευών Κατηγορία Β (Σχετικά Μαθήματα) ΠΠΜ 500 Εφαρμογές Μηχανικής με Ανάπτυξη Λογισμικού ΠΠΜ 522 Προχωρημένα Θέματα Αντισεισμικής Μηχανικής ΠΠΜ 523 Παθητικός και Ενεργητικός Έλεγχος Κατασκευών ΠΠΜ 531 Σεισμική Συμπεριφορά και Αποτίμηση Κατασκευών Ο/Σ ΠΠΜ 532 Προχωρημένη Τεχνολογία Υλικών ΠΠΜ 537 Επισκευές και Ενισχύσεις Κατασκευών ΠΠΜ 540 Συμπεριφορά και Σχεδιασμός Κατασκευών Οπλισμένου Σκυροδέματος ΠΠΜ 543 Γεφυροποιία ΠΠΜ 547 Κατασκευές από Φέρουσα Τοιχοποιία ΠΠΜ 555 Εδαφοδυναμική και Τεχνική Σεισμολογία ΠΠΜ 556 Προχωρημένα θέματα θεμελιώσεων Κατηγορίες μαθημάτων: Α Βασικά, Β Σχετικά, Γ Τμήματος ΠΜΜΠ, Δ - ΠΚ Καινοτόμα και Παραδοσιακά Δομικά Υλικά Κατηγορία Α (Βασικά Μαθήματα) ΠΠΜ 532 Προχωρημένη Τεχνολογία Υλικών ΠΠΜ 533 Τοπικά και Παραδοσιακά Δομικά Υλικά ΠΠΜ 534 Φυσικά Χαρακτηριστικά Δομικών Υλικών και Σχετικά Προβλήματα Διάβρωσης ΠΠΜ 538 Πειραματικές Μέθοδοι στη Δομοστατική Μηχανική 305

306 ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΠΜ 539 Προχωρημένα Θέματα Καινοτόμων και Παραδοσιακών Δομικών Υλικών ΠΠΜ 546 Δομική Φυσική ΠΠΜ 547 Κατασκευές από Φέρουσα Τοιχοποιία ΠΠΜ 562 Ασφαλτικά Υλικά Κατηγορία Β (Σχετικά Μαθήματα) ΠΠΜ 526 Μέθοδοι Πεπερασμένων Στοιχείων ΠΠΜ 531 Σεισμική Συμπεριφορά και Αποτίμηση Κατασκευών Ο/Σ ΠΠΜ 535 Θεωρία Πλαστικότητας ΠΠΜ 536 Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων ΠΠΜ 537 Επισκευές και Ενισχύσεις Κατασκευών ΠΠΜ 540 Συμπεριφορά και Σχεδιασμός Κατασκευών Οπλισμένου Σκυροδέματος ΠΠΜ 543 Γεφυροποιία ΠΠΜ 586 Αειφόρο Δομημένο Περιβάλλον Κατηγορίες μαθημάτων: Α Βασικά, Β Σχετικά, Γ Τμήματος ΠΜΜΠ, Δ - ΠΚ Γεωτεχνικής Μηχανικής Κατηγορία Α (Βασικά Μαθήματα) ΠΠΜ 509 Υπολογιστική Μηχανική ΠΠΜ 526 Μέθοδοι Πεπερασμένων Στοιχείων ΠΠΜ 535 Θεωρία Πλαστικότητας ΠΠΜ 555 Εδαφοδυναμική και Τεχνική Σεισμολογία ΠΠΜ 556 Προχωρημένα θέματα θεμελιώσεων ΠΠΜ 557 Παράκτια και υπεράκτια γεωτεχνική μηχανική ΠΠΜ 558 Προχωρημένα Θέματα Γεωτεχνικής Μηχανικής ΠΠΜ 574 Περιβαλλοντική Γεωτεχνική Κατηγορία Β (Σχετικά Μαθήματα) ΠΠΜ 500 Εφαρμογές μηχανικής με ανάπτυξη λογισμικού ΠΠΜ 534 Φυσικά Χαρακτηριστικά Δομικών Υλικών και Σχετικά Προβλήματα Διάβρωσης ΠΠΜ 511 Προγραμματισμός και διεύθυνση κατασκευών ΠΠΜ 512 Ανάλυση κινδύνου ΠΠΜ 521 Δυναμική των κατασκευών και αντισεισμική μηχανική ΠΠΜ 538 Πειραματικές μέθοδοι στη δομοστατική μηχανική ΠΠΜ 543 Γεφυροποιία ΠΠΜ 562 Ασφαλτικά υλικά Κατηγορίες μαθημάτων: Α Βασικά, Β Σχετικά, Γ Τμήματος ΠΜΜΠ, Δ ΠΚ Διεύθυνση Κατασκευαστικών και Μεταφορικών Υποδομών Κατηγορία Α (Βασικά Μαθήματα) ΠΠΜ 511 Προγραμματισμός και Διεύθυνση Κατασκευών ΠΠΜ 516 Πληροφοριακά Μοντέλα Κατασκευών ΠΠΜ 517 Επιχειρησιακή Έρευνα για ΠΜΜΠ ΠΠΜ 560 Σχεδιασμός Μεταφορικών Συστημάτων ΠΠΜ 563 Προχωρημένα Θέματα Κυκλοφοριακής Τεχνικής και Ευφυή Συστήματα Μεταφορών Κατηγορία Β (Σχετικά Μαθήματα) ΠΠΜ 512 Ανάλυση κινδύνου για ΠΜΜΠ ΠΠΜ 513 Συμβόλαια και Προδιαγραφές ΠΠΜ 515 Προχωρημένα Θέματα Διεύθυνσης Έργων ΠΠΜ 543 Γεφυροποιία ΠΠΜ 561 Οδοποιία και Οδική Ασφάλεια ΠΠΜ 562 Ασφαλτικά Υλικά ΠΠΜ 564 Οικονομική των Κατασκευών και των Μεταφορών ΠΠΜ 565 Συνδυασμένες Μεταφορές και Εφοδιαστική ΠΠΜ 566 Σχεδιασμός Μέσων Μαζικών Μεταφορών ΠΠΜ 567 Προχωρημένα Θέματα Συγκοινωνιακών Υποδομών ΠΠΜ 581 Εκτίμηση Περιβαλλοντικού Κινδύνου Κατηγορίες μαθημάτων: Α Βασικά, Β Σχετικά, Γ Τμήματος ΠΜΜΠ, Δ - ΠΚ Μαθήματα Μηχανικής Περιβάλλοντος ΠΠΜ 500 Εφαρμογές Μηχανικής με Ανάπτυξη Λογισμικού ΠΠΜ 512 Ανάλυση Κινδύνου για ΠΜΜΠ ΠΠΜ 534 Φυσικά Χαρακτηριστικά Δομικών Υλικών και Σχετικά Προβλήματα Διάβρωσης ΠΠΜ 536 Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων ΠΠΜ 571 Υπολογιστική Υδραυλική ΠΠΜ 572 Υδρολογία Υπογείων Υδάτων ΠΠΜ 574 Περιβαλλοντική Γεωτεχνική ΠΠΜ 576 Περιβαλλοντική Ρευστομηχανική ΠΠΜ 580 Δυναμική της Ατμόσφαιρας και Διασπορά Αέριας Ρύπανσης ΠΠΜ 581 Εκτίμηση Περιβαλλοντικού Κινδύνου ΠΠΜ 582 Διαχείριση Στερεών και Επικινδύνων Αποβλήτων ΠΠΜ 583 Φυσικοχημικές και Βιολογικές Διεργασίες για την Επεξεργασία Υγρών Αποβλήτων ΠΠΜ 584 Προχωρημένα Θέματα Μηχανικής Περιβάλλοντος ΠΠΜ 585 Πειραματικές Μέθοδοι Χαρακτηρισμού και Επεξεργασίας Νερών και Αποβλήτων ΠΠΜ 586 Αειφόρο Δομημένο Περιβάλλον ΠΠΜ 596 Διαχείριση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ΠΠΜ 650 Ανεξάρτητη Μελέτη Περιγραφή Μαθημάτων ΠΠΜ 500 Εφαρμογές Μηχανικής με Ανάπτυξη Λογισμικού (8 ECTS) Μετάβαση από τον διαδικασιακό στον αντικειμενοστραφή προγραμματισμό. Αντικειμενοστραφής προγραμματισμός με μια σύγχρονη γλώσσα προγραμματισμού (Java ή/και C#). Ανάπτυξη αντικειμενοστραφούς λογισμικού επίλυσης προβλημάτων μηχανικής με την αξιοποίηση τάξεων και αντικειμένων, εσωτερικών και ανώνυμων τάξεων, διεπαφών, κληρονομικότητας και πολυμορφισμού. Ανάπτυξη ιστοσελίδων και με τη συμπερίληψη Java applets. Ανάπτυξη λογισμικού με γραφικές διασυνδέσεις με τον χρήστη και γραφικά συστατικά. Διαχείριση συμβάντων και εξαιρέσεων. Αξιοποίηση δυνατοτήτων πολυνημάτωσης. Πρότυπα σχεδίασης για την ανάπτυξη επεκτάσιμου λογισμικού. ΠΠΜ 501 Προχωρημένη Ανάλυση Κατασκευών με Η/Υ (8 ECTS) Υπολογιστική προσομοίωση επίπεδων και τρισδιάστατων κατασκευών με σύγχρονα προγράμματα ανάλυσης κατασκευών (GT- 306

307 ΠΠΜ 523 Παθητικός και Ενεργητικός Έλεγχος Κατασκευών (8 ECTS) Εισαγωγή στις καινοτόμες τεχνολογίες στην αντισεισμική μηχανική. Ιστορική αναδρομή και θεμελιώδεις αρχές της σεισμικής μόνωσης. Συστήματα σεισμικής μόνωσης. Γραμμική θεωρία σεισμικής μόνωσης. Μηχανική συμπεριφορά και αρχές λειτουργίας ελαστομερών εφεδράνων και εφεδράνων ολίσθησης. Θεμελιώδεις αρχές απόσβεσης σεισμικής ενέργειας. Συστήματα απόσβεw w w. u c y. a c. c y / c e e Strudl, SAP2000 ή/και ETABS). Άμεση μέθοδος δυσκαμψίας βάσει της αρχής των δυνατών έργων και προγραμματισμός της. Μέθοδος υποκατασκευών και στατική συμπύκνωση. Αριθμητικές μέθοδοι επίλυσης ιδιοπροβλημάτων, αριθμητικής ολοκλήρωσης εξισώσεων ισορροπίας μονοβαθμίων και πολυβαθμίων συστημάτων, επαλληλίας των ιδιομορφών και απευθείας ολοκλήρωσης εξισώσεων κίνησης για τον υπολογισμό χρονοϊστοριών απόκρισης. Κατασκευή και χρήση φασμάτων αποκρίσεως και σχεδιασμού. Προγραμματισμός αριθμητικών μεθόδων ανάλυσης κατασκευών (με τη χρήση Matlab). Ειδικά θέματα προσομοίωσης και αριθμητικών μεθόδων ανάλυσης κατασκευών. Μέθοδοι πεπερασμένων στοιχείων για στατική και δυναμική ανάλυση βάσει της μεθόδου των μετακινήσεων. Πειράματα μονοβαθμίων και πολυβαθμίων συστημάτων με μικρής κλίμακας σεισμική τράπεζα και αριθμητική προσομοίωσή τους. Σεισμική μόνωση και προσομοίωση σεισμικά μονωμένων κατασκευών. Προσομοίωση ανελαστικής απόκρισης κατασκευών. ΠΠΜ 509 Υπολογιστική Μηχανική (8 ECTS) Βασικές έννοιες και τεχνικές λύσεων: προκαταρκτικά, μη-γραμμική ανάλυση με πεπερασμένα στοιχεία, γεωμετρικά μη-γραμμική ανάλυση, τεχνικές ημιστατικής ανάλυσης, τεχνικές επίλυσης μη-γραμμικής δυναμικής ανάλυσης. Υπολογιστική ανάλυση με μηχανική καταστρεφομένων υλικών, υλικών με πλαστική συμπεριφορά, και υλικά με χρονικά εξαρτωμένη συμπεριφορά. Επίλυση συζευγμένων προβλημάτων πίεσης πόρων-παραμορφώσεων. ΠΠΜ 511 Προγραμματισμός και Διεύθυνση Κατασκευών (8 ECTS) Τεχνικές διαχείρισης κατασκευών. Σχεδιασμός, κοστολόγηση, προγραμματισμός, οργάνωση και οικονομικός έλεγχος. Διαχείριση πόρων και κόστους, αξιολόγηση προόδου και απαιτήσεων. Συστήματα πληροφορικής στον προγραμματισμό και διεύθυνση κατασκευαστικών έργων, με χρήση εξειδικευμένου λογισμικού και συστημάτων βάσεων δεδομένων. Στοιχεία υγείας και ασφάλειας στην κατασκευή. Νόμοι και οικοδομική βιομηχανία. ΠΠΜ 512 Ανάλυση Κινδύνου για ΠΜΜΠ (8 ECTS) Προχωρημένες έννοιες σε θέματα πιθανοτήτων, συλλογής και ανάλυσης δεδομένων, στατιστικής, εκτίμησης και ανάλυσης κινδύνου για θέματα πολιτικών μηχανικών και μηχανικών περιβάλλοντος. Συλλογική και ανάλυση δεδομένων, πιθανότητες, έλεγχος υποθέσεων, παλινδρόμηση, πολυπαραγοντική ανάλυση, ανάλυση επιβίωσης, δέντρα αποφάσεων, νευρωνικά δίκτυα, αλυσίδες Markov, αξιοπιστία συστημάτων, και προσομοίωση. Εφαρμογές από τον κλάδο πολιτικών μηχανικών και μηχανικών περιβάλλοντος. ΠΠΜ 513 Προδιαγραφές και Συμβόλαια Κατασκευαστικών Έργων (8 ECTS) Γενικά θέματα δικαίου των συμβάσεων (πρόταση, αποδοχή πρότασης, αντιπαροχή, νόμιμες σχέσεις, όροι συμβάσεων, ερμηνεία συμβάσεων), όροι συμβολαίου κατασκευαστικών έργων, τρόποι διαμοιρασμού των επιχειρηματικών κινδύνων, παράβαση μίας σύμβασης και εξέταση απαιτήσεων. Συμβόλαια εργολαβίας, συμβόλαια υπεργολαβιών, συμβόλαια μελέτης, συμβόλαια τύπου μελέτη κατασκευή, συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Όροι διαγωνισμού και διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων δημοσίων έργων, γενικά θέματα τεχνικών προδιαγραφών κατασκευαστικών έργων και μέθοδοι επίλυσης διαφορών σε συμβάσεις έργων. ΠΠΜ 515 Προχωρημένα Θέματα Διεύθυνσης Κατασκευαστικών Έργων (8 ECTS) Ειδικά προχωρημένα θέματα διεύθυνσης κατασκευαστικών έργων. Θέματα επικαιρότητας στον τομέα διεύθυνσης κατασκευαστικών έργων, όπως πλήρως ολοκληρωμένα και αυτοματοποιημένα συστήματα διεύθυνσης έργων, νομοθεσία και κατασκευαστικά έργα, συστήματα πληροφοριών και αποφάσεων στη διαχείριση των κατασκευών, οικονομική εκτίμηση κύκλου λειτουργίας συστημάτων και διαχείριση έργων, εκτίμηση και ανάλυση κινδύνων κ.λπ. ΠΠΜ 516 Πληροφοριακά Μοντέλα Κατασκευών (8 ECTS) Πληροφοριακά μοντέλα κατασκευών (ΒΙΜ) και πλήρως ενοποιημένα και αυτοματοποιημένα συστήματα διεύθυνσης κατασκευαστικών έργων. Ανάπτυξη σχεσιακών βάσεων δεδομένων για ΒΙΜ, μοντελοκεντρική και στοιχειοκεντρική αρχιτεκτονική ΒΙΜ. Εφαρμογή ΒΙΜ σε σχεδιασμό, επιμέτρηση, κοστολόγηση, χρονοπρογραμματισμό, διαχείριση πόρων και παραγωγικότητα, δομοστατική και ενεργειακή ανάλυση κατασκευών. Χρήση εξειδικευμένων λογισμικών ΒΙΜ (Revit, Primavera, SQL/ODBC, Ecotect). ΠΠΜ 517 Επιχειρησιακή Έρευνα για ΠΜΜΠ (8 ECTS) Εισαγωγή στην επιχειρησιακή έρευνα και τη βελτιστοποίηση. Γραμμικός προγραμματισμός: μαθηματική διατύπωση προβλημάτων, γραφική επίλυση, αλγόριθμος Simplex, ανάλυση ευαισθησίας και δυϊκότητα. Ακέραιος προγραμματισμός. Μη γραμμικός προγραμματισμός: βασικές έννοιες, κλασικές και ευρετικές μέθοδοι βελτιστοποίησης, μονοκριτηριακή και πολυκριτηριακή βελτιστοποίηση. Δυναμικός προγραμματισμός. Ανάλυση δικτύων. Θεωρία αναμονής και αλυσίδες Markov. Ειδικά θέματα. Παραδείγματα από τον χώρο τού ΠΜΜΠ (ανάλυση και σχεδιασμός κατασκευών, προγραμματισμός και διεύθυνση κατασκευών, μεταφορές, περιβαλλοντικά θέματα κ.ά.) και πρακτικές εφαρμογές με χρήση λογισμικού. ΠΠΜ 521 Δυναμική των Κατασκευών και Αντισεισμική Μηχανική (8 ECTS) Δυναμική απόκριση διακριτών μονοβάθμιων και πολυβάθμιων συστημάτων στη βάση νευτώνιου φορμαλισμού. Στοιχεία αναλυτικής δυναμικής με έμφαση στον φορμαλισμό Lagrange. Μόνωση ταλαντώσεων. Προσομοίωση απόσβεσης σε δομικά συστήματα. Αριθμητικές μέθοδοι υπολογισμού της δυναμικής απόκρισης. Σεισμική απόκριση διακριτών συστημάτων. Δυναμική απόκριση συνεχών συστημάτων. Μέθοδος ανάλυσης στο πεδίο συχνοτήτων. Θεμελιώδεις αρχές της σεισμικής μόνωσης. ΠΠΜ 522 Προχωρημένα Θέματα Αντισεισμικής Μηχανικής (8 ECTS) Το μάθημα αυτό δεν έχει σταθερή ύλη, αλλά προσφέρεται, κατά περίπτωση, από σχετικούς με τη συγκεκριμένη εξειδίκευση επισκέπτες καθηγητές ή ειδικούς επιστήμονες και καλύπτει εξειδικευμένα θέματα αντισεισμικής μηχανικής. 307

308 ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ σης ενέργειας. Αρχές ενεργητικού ελέγχου κατασκευών. Θεωρητικές και πρακτικές διαστάσεις του προβλήματος. ΠΠΜ 526 Μέθοδοι Πεπερασμένων Στοιχείων (8 ECTS) Η έννοια της αριθμητικής προσομοίωσης. Η μέθοδος της άμεσης δυσκαμψίας. Ραβδωτά πεπερασμένα στοιχεία (ΠΣ). ΠΣ επίπεδης έντασης και παραμόρφωσης (τριγωνικά, τετραπλευρικά). Ισοπαραμετρικά ΠΣ. ΠΣ τριδιάστατης ελαστικότητας. ΠΣ ανώτερης τάξης. Εκτίμηση σφάλματος διακριτοποίησης - προσαρμοστικά ΠΣ. Επίλυση εξισώσεων ισορροπίας ΠΣ. Στοιχεία προγραμματισμού ΠΣ. Μέθοδοι υποφορέων. Ειδικά θέματα. Εκμάθηση και χρήση λογισμικού ΠΣ. ΠΠΜ 528 Προχωρημένα Θέματα Ανάλυσης Κατασκευών (8 ECTS) Το μάθημα αυτό δεν έχει σταθερή ύλη, αλλά προσφέρεται, κατά περίπτωση, από σχετικούς με τη συγκεκριμένη εξειδίκευση επισκέπτες καθηγητές ή ειδικούς επιστήμονες και καλύπτει εξειδικευμένα θέματα ανάλυσης κατασκευών. ΠΠΜ 531 Σεισμική Συμπεριφορά και Αποτίμηση Κατασκευών Ο/Σ (8 ECTS) Αναφέρεται σε θέματα αντοχής και ικανότητας παραμόρφωσης των κατασκευών από οπλισμένο σκυρόδεμα, προσδιορισμού και ιεράρχησης των μηχανισμών αστοχίας των κατασκευών, στην επίδραση της ανακύκλισης μεγάλου εύρους στον ρυθμό απομείωσης της αντοχής και στα χαρακτηριστικά της υστερητικής συμπεριφοράς των κατασκευών. Φάσμα ολικών επιταχύνσεων σχετικών μετακινήσεων, απόσβεση, σεισμολογικά δεδομένα, σεισμοί κοντινού και μακρινού πεδίου. Περίοδος, και υσστερητική συμπεριφορά των κατασκευών. Προσδιορισμός των σεισμικών απαιτήσεων σε ολικό και τοπικό επίπεδο. Η σχετική στροφή ως δείκτης βλάβης σε δομικά στοιχεία από οπλισμένο σκυρόδεμα. Ταχεία αποτίμηση. Τυπικές ανεπάρκειες υφιστάμενων στοιχείων. Ανεπιθύμητες μορφές αστοχίας. Διαθέσιμη ικανότητα παραμόρφωσης παλαιού τύπου στοιχείων, Έλεγχοι κόμβων, αγκυρώσεων, ματίσεων. Κοντά υποστυλώματα. Ιεράρχηση για τον προσδιορισμό του ασθενούς κρίκου συμπεριφοράς στο δόμημα. Σύνθεση της καμπύλης αντίστασης του κτηρίου. Υπολογισμός δυσκαμψίας κτηρίου, αντοχής στη διαρροή και στην αστοχία. Παραδείγματα άμεσης σεισμικής αποτίμησης κτηρίων που επλήγησαν από τους μεγάλους πρόσφατους σεισμούς τι ευθύνεται για τις καταρρεύσεις. Πρόγνωση του μεγέθους σεισμού κατάρρευσης σε υφιστάμενα κτήρια. ΠΠΜ 532 Προχωρημένη Τεχνολογία Υλικών (8 ECTS) Συστατικά σκυροδέματος, μικροδομή, και ιδιότητες τσιμέντων όρτλαντ. Θερμότητα ενυδάτωσης και ανάπτυξη θερμοκρασιακών τάσεων στο σκυρόδεμα. Αντοχή, κόπωση, μηχανισμοί αστοχίας, ερπυσμός, συστολή και ανθεκτικότητα σκληρυμένου σκυροδέματος. Ειδικά σκυροδέματα: αυτο-συμπυκνούμενο σκυρόδεμα, σκυρόδεμα υψηλής επιτελεστικότητας, ανακυκλωμένο σκυρόδεμα και σκυρόδεμα υπερ-υψηλής επιτελεστικότητας. Ινοπλισμένο σκυρόδεμα. Συμπεριφορά και μηχανικές ιδιότητες. Mοντέλα ινοπλισμένου σκυροδέματος. Ινοπλισμένα πολυμερή (ΙΟΠ) ως υλικό οπλισμού και ενίσχυσης στις κατασκευές. Υλικά υψηλής επιτελεστικότητας. Αειφορία. Πειραματική μελέτη. ΠΠΜ 533 Τοπικά και Παραδοσιακά Δομικά Υλικά (8 ECTS) Φυσικοί δομικοί και διακοσμητικοί λίθοι και λιθοδομές. Ιδιότητες φυσικών δομικών λίθων της Κύπρου. Διάβρωση και προστασία φυσικών λίθων. Αποτύπωμα άνθρακα εισαγόμενων δομικών λίθων. Αδρανή υλικά της Κύπρου: χαρακτηριστικά και επίδραση της ποιότητάς τους στην ποιότητα κονιαμάτων. Οπτόπλινθοι. Κονίες και κονιάματα. Παραδοσιακά κονιάματα της Κύπρου. Πλινθάρι και άλλες τεχνικές δόμησης με πηλό. Ξύλο. ΠΠΜ 534 Φυσικά χαρακτηριστικά δομικών υλικών και σχετικά προβλήματα διάβρωσης (8 ECTS) Πορώδες, Πορώδη υλικά, Ροή υπό συνθήκες κορεσμού και μη κορεσμού, Μονοδιάστατη ροή, Απορροφητικότητα, Θεωρία εμφανούς μετώπου, Προσπίπτουσα βροχόπτωση, Ανερχόμενη υγρασία, Εξάτμιση νερού, Ξήρανση, Κρυστάλλωση αλάτων. ΠΠΜ 535 Θεωρία Πλαστικότητας (8 ECTS) Τάσεις και παραμορφώσεις. Ελαστικότητα, Μη-γραμμικότητα. Επιφάνειες διαρροής. Ελαστική - τελείως πλαστική συμπεριφορά. Κράτυνση και χαλάρωση. Καταστατική προσομοίωση (επιφάνειες διαρροής και αστοχίας, συναρτήσεις πλαστικής ροής). Τα καταστατικά προσομοιώματα στη μέθοδο των πεπερασμένων στοιχείων. Αριθμητική ολοκλήρωση καταστατικών προσομοιωμάτων. Οριακή ανάλυση. Ανώτερα και κατώτερα όρια. Μέθοδος των χαρακτηριστικών. ΠΠΜ 536 Ενεργειακή Απόδοση των Κτηρίων (8 ECTS) Βασικές αρχές ενεργειακής απόδοσης κτηρίων, μεθοδολογία ενεργειακής ανάλυσης, δυσδιάστατη και τρισδιάστατη μόνιμη και μη μόνιμη μεταφορά θερμότητας στα δομικά υλικά και στοιχεία με θερμική αγωγή, συναγωγή και ακτινοβολία, ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, θερμομονωτικά υλικά, μέθοδοι προσομοίωσης ενεργειακής απόδοσης, πιστοποιητικά, πρότυπα και κώδικες ενεργειακής απόδοσης σε Ευρώπη και Κύπρο, αξιολόγηση ενεργειακής απόδοσης, βέλτιστες τεχνολογίες ενεργειακού σχεδιασμού και απόδοσης, παθητική ψύξη και θέρμανση, case studies σε κτήρια (οικιστικά, γραφεία, ιδρύματα και άλλα). ΠΠΜ 537 Επισκευές και Ενισχύσεις Κατασκευών (8 ECTS) Στρατηγική ανασχεδιασμού και μέθοδοι επεμβάσεων. Έμφαση δίδεται στη διαστασιολόγηση ενισχύσεων με σύνθετα υλικά ΙΟΠ (FRPs), με αναφορά στον EC8 III και KANEPE Αποτίμηση των δομητικών συνεπειών της διάβρωσης του χάλυβα στην αντισεισμική επάρκεια κατασκευών Ο.Σ., καθώς και η επισκευή τους με σύνθετα υλικά. Απαιτούμενη μεταβολή δυσκαμψίας, αντοχής, παραμορφωσιμότητας. Απαιτήσεις στη θεμελίωση. Μανδύες από οπλισμένο σκυρόδεμα. Προσθήκη τοιχωμάτων, τοίχων πληρώσεως, διαγώνιων στοιχείων δυσκαμψίας. Διαστασιολόγηση των ενισχύσεων. Άλλες επισκευαστικές μέθοδοι. Ενέσιμα υλικά, μεταλλικά πλέγματα. Τοπικές επεμβάσεις με σύνθετα υλικά. Αποκόλληση, Σχεδιασμός καμπτικών ενισχύσεων με την εκ των υστέρων τοποθέτηση οπλισμού (EBR NSM). Περίσφιγξη, Διατμητικές ενισχύσεις, Ενισχύσεις αγκυρώσεων. Δράση σφιγκτήρα (clamping). Αποτίμηση και επισκευή διαβρωμένων κτηρίων. Σχεδιασμός ενισχύσεων με FRP. Στρέψη στις κατασκευές. Κατασκευές από φέρουσα τοιχοποιία, Ιστορικά κτίσματα. Αποτίμηση και ενισχύσεις. ΠΠΜ 538 Πειραματικές Μέθοδοι στη Δομοστατική Μηχανική (8 ECTS) Εισαγωγή στην πειραματική μηχανική. Φυσικά δοκίμια κατασκευών υπό κλίμακα. Διαδικασία προσομοίωσης. Απαιτήσεις ομοιότητας. Ανάλυση διαστάσεων. Στατικές και δυναμικές δοκι- 308

309 w w w. u c y. a c. c y / c e e μές κατασκευών. Σχεδιασμός μιας πειραματικής διάταξης. Ηλεκτρικά μηκυνσιόμετρα. Αισθητήρες μέτρησης βελών κάμψης, φορτίου, ταχύτητας, επιτάχυνσης, πίεσης και θερμοκρασίας. Μη καταστροφικοί έλεγχοι. Συστήματα συλλογής και επεξεργασίας πειραματικών δεδομένων. Ακρίβεια-αξιοπιστία- στατιστική ανάλυση των πειραματικών δεδομένων. Διεξαγωγή πειραμάτων. ΠΠΜ 539 Προχωρημένα Θέματα Καινοτόμων και Παραδοσιακών Δομικών Υλικών (8 ECTS) Το μάθημα αυτό δεν έχει σταθερή ύλη, αλλά προσφέρεται, κατά περίπτωση, από σχετικούς με τη συγκεκριμένη εξειδίκευση επισκέπτες καθηγητές ή ειδικούς επιστήμονες και καλύπτει εξειδικευμένα θέματα καινοτόμων και παραδοσιακών δομικών υλικών. ΠΠΜ 540 Συμπεριφορά και Σχεδιασμός Κατασκευών Οπλισμένου Σκυροδέματος (8 ECTS) Προσομοιώματα περίσφιγξης σκυροδέματος. Βέλτιστη σχεδίαση γραμμικών στοιχείων με χρήση οπλισμών και τενόντων. Περιορισμοί προέντασης σε συνεχόμενες προεντεταμένες γέφυρες. Χρήση θεωρημάτων πλαστικότητας στη σχεδίαση. Μοντέλα θλιπτήρα-ελκυστήρα για τη σχεδίαση κοντών προβόλων και υψίκορμων δοκών. Διατμητική αντοχή βάσει θεωριών θλιπτικού πεδίου και διαδρομής θλιπτικών δυνάμεων. Σχεδίαση στοιχείων οπλισμένου και προεντεταμένου σκυροδέματος με νέα υλικά ως βασικό οπλισμό. ΠΠΜ 543 Γεφυροποιία (8 ECTS) Μόρφωση και προμελέτη γεφυρών - φορτία - βάθρα και θεμελίωση - ανάλυση, σχεδιασμός και κατασκευή γεφυρών (προεντεταμένες από σκυρόδεμα, μεταλλικές, σύμμικτες, δικτυωματικές, πέτρινες, καλωδιακές, κρεμαστές, πλωτές, κινητές) - σχεδιασμός για ανθεκτικότητα - πρόβλεψη και υπολογισμός κόστους κύκλου ζωής - προβλήματα και καταρρεύσεις - ενίσχυση και αποκατάσταση γεφυρών. ΠΠΜ 545 Μη Γραμμική Ανάλυση Κατασκευών (8 ECTS) Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στη μη γραμμική ανάλυση κατασκευών μέσω πρακτικών εφαρμογών προσομοίωσης για στατική και δυναμική ανάλυση, σχεδιασμό και αποτίμηση φορέων. Το μάθημα βασίζεται στην εκμάθηση και χρήση σύγχρονου λογισμικού ανάλυσης φορέων και αποτελείται από σειρά υπολογιστικών εργαστηρίων, κατά τα οποία περιγράφεται ο τρόπος προσομοίωσης τής εκάστοτε εφαρμογής, και γίνεται ανασκόπηση της βασικής σχετικής θεωρίας. Εξετάζονται δικτυώματα, επίπεδα και χωρικά πλαίσια από χάλυβα ή οπλισμένο σκυρόδεμα, καθώς και φορείς από φέρουσα τοιχοποιία. Αντικείμενα του μαθήματος είναι ο προσδιορισμός του φορτίου και του μηχανισμού κατάρρευσης ενός φορέα, η αξιοποίηση διαφόρων καταστατικών νόμων χάλυβα, οπλισμένου σκυροδέματος και φέρουσας τοιχοποιίας, η χρήση συγκεντρωμένης και κατανεμημένης πλαστικότητας, η πραγματοποίηση υπερωθητικής ανάλυσης (ανελαστική στατική ανάλυση τύπου pushover) και δυναμικής ανάλυσης βήμα-προς-βήμα χρονοϊστορίας φορέων κ.ά. ΠΠΜ 546 Δομική Φυσική (8 ECTS) Βασικά και εφαρμοσμένα θέματα δομικής φυσικής: μεταφορά θερμότητας και υγρασίας, ροή αέρα εντός και εκτός κτηρίων, φυσικός αερισμός. Το μάθημα επικεντρώνεται στην κατασκευή δομικών στοιχείων, όπως θεμελιώσεις, εξωτερικά τοιχία, παράθυρα και στέγες για την κάλυψη αναγκών σε θέματα ασφάλειας, υγρασίας, μεταφοράς θερμότητας και εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς, επίσης, και θέματα κλίματος, θερμικής άνεσης και ποιότητας αέρα εσωτερικού χώρου. ΠΠΜ 547 Κατασκευές από Φέρουσα Τοιχοποιία (8 ECTS) Υλικά τοιχοποιίας (λίθοι, πλίνθοι, κονιάματα, ξύλο) και μηχανική συμπεριφορά τους. Είδη και τρόποι δόμησης φέρουσας τοιχοποιίας (άοπλη, οπλισμένη, διαζωματική). Μηχανική συμπεριφορά τοιχοποιίας υπό θλίψη, εφελκυσμό, κάμψη, διάτμηση λόγω δράσεων εντός/εκτός επιπέδου της (οφειλομένων κυρίως σε βαρυτικά και σεισμικά φορτία). Συμπεριφορά διεπιφανειών εντός της τοιχοποιίας και μηχανισμοί μεταφοράς δυνάμεων. Κατασκευαστικές λεπτομέρειες κτηρίων από φέρουσα τοιχοποιία (ανώφλια, τόξα κ.ά.). Προσδιορισμός των μηχανικών χαρακτηριστικών της τοιχοποιίας και των επιμέρους υλικών της (επιτόπου ή σε εργαστήριο). Αποτίμηση, βλάβες/παθολογία και επισκευές/ενισχύσεις κτηρίων από φέρουσα τοιχοποιία. Ευρωκώδικες και άλλοι κανονισμοί για τη μελέτη μεμονωμένης τοιχοποιίας και κτηρίων από φέρουσα τοιχοποιία. Προσομοίωση φέρουσας τοιχοποιίας και στατική/δυναμική ανάλυση με λογισμικό πεπερασμένων στοιχείων. ΠΠΜ 555 Εδαφοδυναμική και Τεχνική Σεισμολογία (8 ECTS) Χαρακτηριστικά σεισμικής κίνησης. Ανάλυση σεισμικής επικινδυνότητας. Εδαφική συμπεριφορά σε ανακυκλιζόμενη φόρτιση. Διάδοση, ανάκλαση, διάθλαση κυμάτων στο έδαφος. Το ανάλογο του ιξώδους αποσβεστήρα. Σεισμική απόκριση εδαφικού σχηματισμού. Ρευστοποίηση εδάφους λόγω σεισμού. Ευστάθεια πρανών και τοίχων αντιστήριξης υπό σεισμικές δράσεις. Φέρουσα ικανότητα επιφανειακών θεμελίων υπό σεισμικές δράσεις. Αλληλεπίδραση εδάφους-κατασκευής. ΠΠΜ 556 Προχωρημένα Θέματα Θεμελιώσεων (8 ECTS) Ανάλυση πεδιλοδοκών και κοιτοστρώσεων με χρήση λογισμικού Η/Υ. Υπολογισμός καθιζήσεων πασσάλου και πασσαλομάδας. Δυναμική ανάλυση έμπηξης πασσάλου. Πάσσαλοι και πασσαλομάδες υπό οριζόντια φόρτιση: πλευρική φέρουσα ικανότητα και παραμορφώσεις. Εφαρμογές αλληλεπίδρασης εδάφους κατασκευής: θεμελιώσεις, τοίχοι βαθέων εκσκαφών, επένδυση σηράγγων. Σεισμική αλληλεπίδραση εδάφους-πασσάλων-κατασκευής. Θεμελιώσεις τύπου κιβωτίου (caisson). Ανάλυση και σχεδιασμός θεμελιώσεων σε διογκώσιμα εδάφη. ΠΠΜ 557 Παράκτια και Υπεράκτια Γεωτεχνική Μηχανική (8 ECTS) Εισαγωγή. Παράκτιες και υπεράκτιες κατασκευές. Υποθαλάσσια έρευνα πεδίου. Τύποι, φυσικά χαρακτηριστικά και μηχανική συμπεριφορά εδαφών θαλασσίου πυθμένα. Θεμελιώσεις με πασσάλους. Αβαθείς θεμελιώσεις. Κινητές jack-up πλατφόρμες. Συστήματα αγκύρωσης. Γεωτεχνική των υποθαλάσσιων αγωγών και άλλων εγκαταστάσεων στον θαλάσσιο πυθμένα. Γεωτεχνική ανάλυση κρηπιδότοιχων, κυματοθραυστών και cofferdams. Υποθαλάσσιες κατολισθήσεις και άλλοι γεωλογικοί κίνδυνοι. ΠΠΜ 558 Προχωρημένα Θέματα Γεωτεχνικής Μηχανικής (8 ECTS) Το μάθημα αυτό δεν έχει σταθερή ύλη, αλλά προσφέρεται, κατά περίπτωση, από σχετικούς με τη συγκεκριμένη εξειδίκευση επισκέπτες καθηγητές ή ειδικούς επιστήμονες και καλύπτει εξειδικευμένα θέματα γεωτεχνικής μηχανικής. 309

310 ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΠΜ 560 Σχεδιασμός Μεταφορικών Συστημάτων (8 ECTS) Το μάθημα αυτό διερευνά τις σύμπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ των συστημάτων μεταφορών, των χρήσεων γης και της αστικής και υπεραστικής ανάπτυξης, και τα μέσα, μέτρα και πολιτικές με τα οποία ελέγχονται οι αλληλεπιδράσεις αυτές. Εντός του μαθήματος γίνεται επισκόπηση των διαθέσιμων εναλλακτικών του μηχανικού, με στόχους (α) την αποτροπή μη αποδοτικών μετακινήσεων και (β) τη διευκόλυνση μετακινήσεων με περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά αποδοτικό τρόπο. Στο μάθημα ακολουθείται ποσοτική προσέγγιση και στοχεύει να προσφέρει έγκυρα υποδείγματα συγκοινωνιακού σχεδιασμού και των διαθέσιμων μεθόδων και πρακτικών, που χρησιμοποιούνται στο αντικείμενο αυτό. ΠΠΜ 561 Οδοποιία και Οδική Ασφάλεια (8 ECTS) ΣΤο μάθημα αυτό γίνεται παρουσίαση προωθημένων μεθόδων, εργαλείων και τεχνολογιών στον σχεδιασμό οδικών υποδομών. Έμφαση δίνεται τόσο σε προωθημένα θέματα γεωμετρικού σχεδιασμού όσο και στον εξοπλισμό σύγχρονων οδών. Ακολούθως, εισάγεται η έννοια του κινδύνου για ατύχημα και της οδικής ασφάλειας, καλύπτοντας πρακτικά και μεθοδολογικά θέματα. Το μάθημα αυτό ενσωματώνει γνώσεις του γεωμετρικού σχεδιασμού, της κυκλοφοριακής τεχνικής και της έρευνας στην ασφάλεια σε ένα σύγχρονο και συμπαγές πλαίσιο. ΠΠΜ 562 Ασφαλτικά Υλικά (8 ECTS) Χαρακτηρισμός και φυσικές ιδιότητες ασφαλτικών υλικών, εργαστηριακοί έλεγχοι και ιδιότητες ασφαλτικών συνδετικών υλικών, αδρανή υλικά, θερμά ασφαλτομίγματα, ψυχρά ασφαλτομίγματα, μηχανικές ιδιότητες ασφαλτικών μιγμάτων και εργαστηριακοί έλεγχοι, παραγωγή, μεταφορά, διάστρωση και συμπύκνωση ασφαλτομιγμάτων, ποιοτικός έλεγχος παραγωγής και αποδοχής ασφαλτικών μιγμάτων, συντήρηση και ενίσχυση οδοστρωμάτων, αξιολόγηση οδοστρωμάτων και μετρήσεις επιφανειακών και δομικών χαρακτηριστικών, και ανακύκλωση οδοστρωμάτων. ΠΠΜ 563 Προχωρημένα Θέματα Κυκλοφοριακής Τεχνικής και Ευφυή Συστήματα Μεταφορών (8 ECTS) Στο μάθημα αυτό γίνεται εμβάθυνση στο αντικείμενο της Κυκλοφοριακής Τεχνικής και, ειδικά, στην κατανόηση του κυκλοφοριακού φαινομένου και των τεχνικών που εφαρμόζονται για τη βελτιστοποίηση κυκλοφοριακών συστημάτων με τη χρήση προωθημένων μεθόδων παρακολούθησης και ελέγχου τους. Οι τεχνικές αυτές εμπίπτουν στο ευρύ αντικείμενο των ευφυών συστημάτων μεταφορών και ενσωματώνουν θεωρίες των συστημάτων μεταφορών, των επικοινωνιακών συστημάτων, τεχνολογιών οχημάτων και των τεχνολογιών των υποδομών για την αποδοτικότερη, ασφαλέστερη και αειφόρο λειτουργία τους. ΠΠΜ 564 Οικονομική των Μεταφορών και Υποδομών (8 ECTS) Στο μάθημα αυτό καλύπτονται θέματα οικονομικού προγραμματισμού, διαχείρισης και ρύθμισης, όπως αυτά ανακύπτουν στον σχεδιασμό και λειτουργία έργων πολιτικής και συγκοινωνιακής υποδομής. Η προσέγγιση του μαθήματος βασίζεται στην παρουσίαση του αναλυτικού πλαισίου οικονομικών και χρηματοοικονομικών θεμάτων της υποδομής. Τα θέματα που καλύπτονται αφορούν στην κατάστρωση προϋπολογισμών, οικονομικής διαχείρισης, χρηματοδότησης, τιμολόγησης και φορολόγησης, καθώς, επίσης, και των εναλλακτικών πρακτικών συμπράξεων, που εφαρμόζονται σε έργα μεσαίου και μεγάλου μεγέθους. ΠΠΜ 565 Συνδυασμένες Μεταφορές και Εφοδιαστική (8 ECTS) Στο μάθημα αυτό καλύπτεται το αντικείμενο των συνδυασμένων μεταφορών, της εφοδιαστικής και της θεωρίας της αλυσίδας εξυπηρέτησης της ζήτησης για μεταφορές και των αναλυτικών μεθόδων, υποδομών και πρακτικών που χρησιμοποιούνται στον τομέα αυτό. Το υλικό είναι προσανατολισμένο στην διοίκηση των συστημάτων και την βελτιστοποίηση της απόδοσής τους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη και χρήση εξελιγμένων μοντέλων και τεχνικών για την κατανόηση και ανάλυση ενδοκαι δια-εταιρικών διαδικασιών εξυπηρέτησης εμπορευματικών φορτίων. Η προσέγγιση του μαθήματος καλύπτει τόσο θεωρητικά θέματα διαχείρισης της αλυσίδας εξυπηρέτησης όσο και πρακτικές εφαρμογές που χρησιμοποιούνται στο αντικείμενο αυτό. ΠΠΜ 566 Σχεδιασμός Μέσων Μαζικών Μεταφορών (8 ECTS) Το μάθημα αυτό καλύπτει τον στρατηγικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό συστημάτων μέσων μαζικών μεταφορών (ΜΜΜ) τόσο στον αστικό χώρο (λεωφορειακή εξυπηρέτηση, συστήματα τραμ και μετρό)όσο και άλλων μέσων μαζικής μετακίνησης μεταξύ υπεραστικών περιοχών. Καλύπτονται θέματα που σχετίζονται με την ικανότητα/χωρητικότητα, το επίπεδο εξυπηρέτησης, του βέλτιστου σχεδιασμού, της δρομολόγησης, της διαχείρισης στόλου, προσωπικού και της ζήτησης, τεχνολογικά θέματα, τιμολόγηση εξυπηρέτησης, καθώς και άλλες ιδιαιτερότητες που υπάρχουν σε συστήματα ΜΜΜ. Αναλύονται ζητήματα ανταγωνισμού και συμπληρωματικότητας μεταξύ μέσων, ενώ καλύπτονται εναλλακτικά οργανωτικά πρότυπα συστημάτων ΜΜΜ (συστήματα καθοδηγούμενα από τη ζήτηση, αποκλειστικά συστήματα ΜΜΜ και η αγορά ταξί). Ιδιαίτερη μέριμνα δίνεται για την ανάλυση συστημάτων ΜΜΜ για πρόσωπα με κινητικές δυσκολίες. Το μάθημα αυτό ισορροπεί μεταξύ της πρακτικής και της θεωρητικής κάλυψης των συστημάτων ΜΜΜ, με έμφαση στην προτυποποίησή τους και στην υποστήριξη αποφάσεων. ΠΠΜ 567 Προχωρημένα Θέματα Μεταφορικής Υποδομής (8 ECTS) Στο μάθημα αυτό καλύπτονται προχωρημένα θέματα του σχεδιασμού και διαχείρισης της μεταφορικής υποδομής, που δεν έχουν καλυφθεί, όπως σχεδιασμός τερματικών σταθμών, αεροπορικών μεταφορών, σιδηροδρομική πποδομή, μεταφορικών αγωγών και άλλων σχετικών συστημάτων. ΠΠΜ 571 Υπολογιστική Υδραυλική (8 ECTS) Αρχές υπολογιστικής υδροδυναμικής με έμφαση στις μεθόδους πεπερασμένων διαφορών και πεπερασμένων όγκων, εφαρμοζομένων στην ανάλυση ανοικτών ροών, όπως σε υπερχειλιστές, κανάλια, ποταμούς, λίμνες, ανοιχτές θάλασσες και την υδροδυναμική φόρτιση κατασκευών. ΠΠΜ 572 Υδρολογία Υπογείων Υδάτων (8 ECTS) Σημασία υπογείων υδάτων. Χημικές και φυσικές ιδιότητες υπογείων υδάτων. Βασικές αρχές ροής υπογείων υδάτων. Μετρήσεις παραμέτρων. Σχέδιο και ανάλυση αντλίας ελέγχου. Μεταφορά ρυπαντικών στοιχείων. Υπολογιστικά μοντέλα για προσομοίωση προβλημάτων ροής και μεταφοράς ρύπων στο υπέδαφος. Μέθοδοι απορρύπανσης εδάφους και προστασία υδροφορέων, 310

311 w w w. u c y. a c. c y / c e e π.χ. εκτίμηση επικινδυνότητας, καθαρισμός από τυχαίες διαρροές τοξικών ουσιών. ΠΠΜ 574 Περιβαλλοντική Γεωτεχνική (8 ECTS) Εισαγωγή. Πηγές και αποδεκτά όρια ρύπανσης. Στοιχεία υδρογεωλογίας. Αλληλεπίδραση ρύπων με έδαφος. Μηχανισμοί εξέλιξης της ρύπανσης. Γεωτεχνικές έρευνες υπεδάφους. Χώροι διάθεσης στερεών αποβλήτων. Τεχνολογίες απορρύπανσης και προστασίας εδαφών και υδροφορέων. Πιθανοτική εκτίμηση του κινδύνου αστοχίας των μεγάλων τεχνικών έργων. ΠΠΜ 576 Περιβαλλοντική Ρευστομηχανική (8 ECTS) Εισαγωγή στις περιβαλλοντικές ροές. Βασικοί μηχανισμοί μεταφοράς στο υδατικό και ατμοσφαιρικό περιβάλλον (μεταγωγή, μοριακή και τυρβώδης διάχυση, διασπορά). Μίξη και διασπορά σε δισδιάστατα συστήματα. Αναλυτικές λύσεις. Χρόνος ανανέωσης. Στρωματοποιημένες ροές: προσέγγιση Boussinesq. Ρεύματα πυκνότητας. Φλέβες. Στοιχεία γεωφυσικής ρευστομηχανικής: ροές μεγάλης κλίμακας, επίδραση περιστροφής της γης (δυνάμεις Coriolis), στρώμα Ekman. ΠΠΜ 580 Δυναμική της Ατμόσφαιρας και Διασπορά Αέριας Ρύπανσης (8 ECTS) Μετεωρολογία και δομή της ατμόσφαιρας. Μετεωρολογικά φαινόμενα ως συμβάντα. Δυναμικής της ατμόσφαιρας: καιρόςκλίμα-κλιματική αλλαγή, άνεμος, ανεμοστρόβιλος, βροχόπτωση, τυφώνες, επεισόδια σκόνης, φαινόμενο El Niño. Ατμοσφαιρική ρύπανση: πηγές και μηχανισμοί διάχυσης. Τυρβώδεις ατμοσφαιρικές ροές. Πίδακες και ανωστικά πλούμια στην ατμόσφαιρα. Ατμοσφαιρική χημεία. Ερευνητικά και επιχειρησιακά μοντέλα προσομοίωσης διασποράς αέριας ρύπανσης. ΠΠΜ 581 Εκτίμηση Περιβαλλοντικού Κινδύνου (8 ECTS) Εισαγωγή στην ανάλυση επικινδυνότητας, ορισμοί, μεθοδολογία αξιολόγησης περιβαλλοντικού κινδύνου (καθορισμός προβλήματος, εντοπισμός κινδύνου, δόση-απόκριση, αξιολόγηση έκθεσης σε κίνδυνο, χαρακτηρισμός κινδύνου), βασικές γνώσεις χημείας και βιολογίας, τύχη και μεταφορά ρύπων στον αέρα, νερό, έδαφος, φαινόμενα μεταφοράς, ισοζύγια μάζας και ενέργειας, περιβαλλοντικά μοντέλα, τοξικές οργανικές ενώσεις και μέταλλα, φυσικοχημικές ιδιότητες, ρόφηση, εξάτμιση, προσρόφηση, φωτοχημικές διεργασίες, οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις, υδρόλυση, μεταβολισμός ουσιών, μεθοδολογία αντιμετώπισης της αβεβαιότητας, διακύμανσης και ευαισθησίας των βασικών παραμέτρων εκτίμησης κινδύνου, μελέτες περιπτώσεων. Το μάθημα καλύπτει θέματα που αφορούν στον χαρακτηρισμό πηγών ρύπανσης, συνδέοντας διάφορους μηχανισμούς μεταφοράς ρύπων στο περιβάλλον σε σχέση με την πιθανότητα έκθεσης σε αυτούς. Οι μέθοδοι που παρουσιάζονται μπορούν να εφαρμοστούν σε όλα τα προβλήματα περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος και μηχανικής περιβάλλοντος. Το μάθημα εστιάζει, κατά κύριο λόγο, στον κίνδυνο που σχετίζεται με την ανθρώπινη υγεία μέσω έκθεσης σε χημικές ουσίες. ΠΠΜ 582 Διαχείριση Στερεών και Επικινδύνων Αποβλήτων (8 ECTS) Αρχές διαχείρισης στερεών και επικινδύνων αποβλήτων (ορισμοί, σχετική νομοθεσία, φυσικές, χημικές και βιολογικές παράμετροι, χαρακτηρισμός επικινδυνότητας). Συλλογή και επεξεργασία των στερεών αποβλήτων (οργάνωση και λειτουργία συστημάτων συλλογής, ανακύκλωση, μηχανική επεξεργασία-εγκαταστάσεις ανάκτησης υλικών, θερμική επεξεργασία, βιολογική επεξεργασία). Χώροι εδαφικής διάθεσης στερεών και επικινδύνων αποβλήτων (σχεδιασμός, υδρολογία, γεωτεχνικά, στεγανοποίηση, παραγωγή και εκμετάλλευση φυσικού αερίου, συλλογή και επεξεργασία στραγγισμάτων, κίνδυνοι ρύπανσης του περιβάλλοντος, λειτουργία και παρακολούθηση μετά από το κλείσιμο). ΠΠΜ 583 Φυσικοχημικές και Βιολογικές Διεργασίες για την Επεξεργασία Υγρών Αποβλήτων (8 ECTS) Εισαγωγή στην επεξεργασία υγρών αποβλήτων (ορολογία, κανονισμοί και νομοθεσίες). Ποιοτικά χαρακτηριστικά υγρών αποβλήτων (δειγματοληψίες, αναλυτικές μέθοδοι προσδιορισμού παραμέτρων, φυσικά χημικά βιολογικά χαρακτηριστικά, τεστ τοξικότητας, TOC, DTOC, BOD, COD, SCOD). Περιγραφή τύπων αντιδραστήρων. Φυσικές διεργασίες (εσχαρισμός, μείωση/απομάκρυνση στερεών, εξάμμωση, εξισορρόπηση ροής, απομάκρυνση λιπών και ελαίων-λιποσυλλογή, πρωτοβάθμια καθίζηση, διαύγαση, επίπλευση, αερισμός). Χημικές διεργασίες (χημική κατακρήμνιση, χημική κροκίδωση, απομάκρυνση φωσφόρου, αζώτου, βαρέων μετάλλων, χημική οξείδωση). Βασικές αρχές βιολογικών διεργασιών. Προχωρημένες μέθοδοι επεξεργασίας (μεμβράνες, προσρόφηση, απογύμνωση, ιοντοεναλλαγή, προχωρημένες μέθοδοι χημικής οξείδωσης). Απολύμανση (βασικές αρχές, χλωρίωση, όζον, UV). Επεξεργασία, επαναχρησιμοποίηση και τελική διάθεση ιλύος (πάχυνση, σταθεροποίηση, αναερόβια αερόβια χώνευση, λιπασματοποίηση, ξήρανση). Διαχείριση οσμών. ΠΠΜ 584 Προχωρημένα Θέματα Μηχανικής Περιβάλλοντος (8 ECTS) Ειδικά προχωρημένα θέματα μηχανικής περιβάλλοντος, όπως: επεξεργασία υγρών αποβλήτων με προηγμένες τεχνολογίες, επεξεργασία νερού με προηγμένες τεχνολογίες, υδατική χημεία, χημική ισορροπία, διαλυτότητα και υπολογισμός ph υδατικών διαλυμάτων, παρακολούθηση χώρων διάθεσης στερεών αποβλήτων, ανάπτυξη συστημάτων διαχείρισης ειδικών κατηγοριών αποβλήτων, παραγωγή ενέργειας από βιομάζα, έλεγχος και παρακολούθηση βιομηχανικών εκπομπών, ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης υδάτινων πόρων, προχωρημένη περιβαλλοντική ρευστοδυναμική συμπεριλαμβανομένης και γεωφυσικής και παράκτιας ρευστοδυναμικής, συστήματα πρόβλεψης καιρού και κλιματικής αλλαγής, δυναμική ατμοσφαιρικού οριακού στρώματος, παρακολούθηση και έλεγχος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. ΠΠΜ 585 Πειραματικές Μέθοδοι Χαρακτηρισμού και Επεξεργασίας Νερών και Αποβλήτων (8 ECTS) Αρχές δειγματοληψίας - αρχές πειραματικών διαδικασιών - διασφάλιση και έλεγχος ποιότητας πειραματικών διαδικασιών. Ανάλυση νερών και αποβλήτων (οργανοληπτικές μέθοδοι, ογκομετρικές μέθοδοι, νεφελομετρία, ιοντομετρία, φασματοφωτομετρία, φασματοσκοπία, χρωματογραφία, φασματομετρία μάζας) μικροβιολογική ανάλυση - φυσική / χημεία / βιολογία του νερού. Χαρακτηρισμός φυσικών νερών / πόσιμου νερού / βιομηχανικών αποβλήτων/ αστικών λυμάτων έλεγχος ικανότητας επεξεργασίας αποβλήτων (π.χ. καθίζηση, κροκίδωση-συσσωμάτωση (jar tests), απαίτηση οξειδωτικού, κατανάλωση οξυγόνου). Βιολογική επεξεργασία (αντιδραστήρας βιομεμβρανών), χημική επεξεργασία / έλεγχος απόδοσης (UV/H2O2, ομογενής φωτοκατάλυση, ετερογενής φωτοκατάλυση, oζονισμός) Επεξεργασία μέσω μεμβρανών υπερδιήθησης. Έλεγχοι φυτοκαι οικο-τοξικότητας. 311

312 ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΠΜ 586 Αειφόρο Δομημένο Περιβάλλον (8 ECTS) Ολιστική προσέγγιση και οριζόντια σύνθεση βασικών πτυχών και σύγχρονων προκλήσεων στον σχεδιασμό αειφόρου δομημένου περιβάλλοντος: κλιματική αλλαγή, αστική φυσική, ρύπανση του περιβάλλοντος, παγκόσμια ζήτηση ενέργειας, αειφόρα δομικά υλικά, ορθολογική χρήση νερού, διαχείριση αποβλήτων, τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών / εναλλακτικές πηγές ενέργειας, η αντίληψη της ανθρώπινης άνεσης, η οικολογική ανάλυση αποτυπώματος, νομικό πλαίσιο, επιχειρησιακή διαχείριση και στρατηγικές. Παραδείγματα αειφόρων και μη πτυχών της τρέχουσας πρακτικής του σχεδιασμού δομημένου περιβάλλοντος. Πλαίσια διεθνούς πολιτικής που μπορεί να λειτουργήσουν ως οδηγοί αλλά και εμπόδια σε αειφόρους λύσεις. ΠΠΜ 596 Διαχείριση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (8 ECTS) Μορφές και πηγές ενέργειας, βασικές θερμοδυναμικές αρχές, απόδοση και απώλειες κατά τη μετατροπή και μεταφορά ενέργειας, ενέργεια και κοινωνία, ενεργειακοί πόροι χαρακτηριστικά, ιδιότητες και τεχνολογίες εκμετάλλευσης, εφαρμογές και δυναμικό ανανεώσιμων ενεργειακών πόρων, συστήματα αποθήκευσης ενεργειακών πόρων, φωτοθερμικά και φωτοηλεκτρικά συστήματα, γεωθερμικά συστήματα υψηλής, μέσης και χαμηλής ενθαλπίας, βιομάζα και τεχνολογίες διαχείρισης αστικών και γεωργικών-κτηνοτροφικών απορριμμάτων για παραγωγή ενέργειας, σχεδιασμός, ανακύκλωση και παραγωγή ενέργειας. ΠΠΜ 610 Σεμινάρια για Μεταπτυχιακούς Φοιτητές (0 ECTS) Σειρά σεμιναρίων που διοργανώνει το τμήμα ΠΜΜΠ. Η παρακολούθηση των σεμιναρίων του τμήματος, για τα οποία πληροφοριακός κατάλογος ανακοινώνεται στην αρχή του κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου, είναι υποχρεωτική για τους εγγεγραμμένους φοιτητές στα μεταπτυχιακά προγράμματα του τμήματος. Συγκεκριμένα, στις απαιτήσεις για απόκτηση μεταπτυχιακού τίτλου μάστερ περιλαμβάνεται η παρακολούθηση οκτώ (8) τουλάχιστον σεμιναρίων, ενώ στις απαιτήσεις για απόκτηση διδακτορικού περιλαμβάνεται η παρακολούθηση δεκαέξι (16) τουλάχιστον σεμιναρίων κατά τη διάρκεια φοίτησης του σπουδαστή. ΠΠΜ 650 Ανεξάρτητη Μελέτη (8 ECTS) Ατομική ανεξάρτητη έρευνα ή εργαστηριακή διερεύνηση υπό την επίβλεψη ακαδημαϊκού προσωπικού του τμήματος. ΠΠΜ Έρευνα Πτυχίου (M.Sc.) (Πιστωτικές μονάδες κατόπιν έγκρισης από τον ερευνητικό σύμβουλο) Μεταπτυχιακή έρευνα υπό την επίβλεψη ερευνητικού συμβούλου που οδηγεί στην ολοκλήρωση και υποστήριξη διατριβής μάστερ Επιστήμης, M.Sc. ΠΠΜ 689 Ερευνητική Εργασία (10 ECTS) Ερευνητική εργασία υπό την επίβλεψη ακαδημαϊκού προσωπικού του τμήματος που οδηγεί στην ολοκλήρωση του μάστερ M.Eng. ΠΠΜ Έρευνα Διδακτορικού (Πιστωτικές μονάδες κατόπιν έγκρισης από τον ερευνητικό σύμβουλο) Μεταπτυχιακή έρευνα υπό την επίβλεψη ερευνητικού συμβούλου που οδηγεί στην ολοκλήρωση και υποστήριξη διδακτορικής διατριβής. ΠΠΜ Συγγραφή Διδακτορικού Συγγραφή διδακτορικής διατριβής (εγγραφή σε αυτούς τους κωδικούς γίνεται με την εξάντληση τών π.μ., που απαιτούνται για την εκπόνηση της διδακτορικής έρευνας). ΠΠΜ Εξέταση Ερευνητικής Πρότασης Διδακτορικής Διατριβής Εξέταση ερευνητικής πρότασης, για τη διδακτορική διατριβή, από την τριμελή επιτροπή διατριβής, σύμφωνα με τους Κανόνες Μεταπτυχιακών Σπουδών τού ΠΚ. Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Λουκάς Δημητρίου, Λέκτορας Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του επικεντρώνονται στη ποσοτική ανάλυση και σχεδιασμό συστημάτων της πολιτικής και συγκοινωνιακής υποδομής, την χρήση προωθημένων τεχνικών και μεθόδων για την βελτιστοποίηση της απόδοσής τους και την ανάπτυξη πλαισίων υποστήριξης αποφάσεων στο πεδίο αυτό. Ιωάννης Ιωάννου, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του επικεντρώνονται στη μελέτη της φθοράς και της συντήρησης των δομικών υλικών, με εφαρμογές σε ιστορικά κτήρια, αρχαία μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους. Η επιστημονική βάση της έρευνάς του είναι η εφαρμογή της θεωρίας ροής σε συνθήκες μη κορεσμού για την περιγραφή της κινήσεως των υγρών μέσα από πορώδη δομικά υλικά. Δέσπω Φάττα-Κάσινου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τα κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην περιοχή της παρακολούθησης της ποιότητας του περιβάλλοντος, της διαχείρισης υγρών αποβλήτων, στον προσδιορισμό ξενοβιοτικών ουσιών σε νερά και υγρά απόβλητα, της εκτίμησης του περιβαλλοντικού κινδύνου. Πέτρος Κωμοδρόμος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη σύγχρονη αντισεισμική τεχνολογία, στη μηχανική με τη βοήθεια H/Y και την αξιοποίηση της πληροφορικής στη μηχανική. Δημήτριος Λουκίδης, Επίκουρος Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τις θεμελιώσεις, υπολογιστική γεωμηχανική, καταστατική προσομοίωση, σεισμική γεωτεχνική μηχανική, πεπερασμένα στοιχεία και θεωρία πλαστικότητας. 312

313 w w w. u c y. a c. c y / c e e Μαρίνα Νεοφύτου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά της περιλαμβάνουν την Περιβαλλοντική Ρευστομηχανική με μεθοδολογίες τόσο πειραματικές όσο και υπολογιστικές. Σταυρούλα Πανταζοπούλου, Καθηγήτρια Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα είναι στη μηχανική του οπλισμένου σκυροδέματος, εκτίμηση της ωφέλιμης διάρκειας ζωής των κατασκευών, αντισεισμική τεχνολογία, και στη σεισμική αποτίμηση και τον ανασχεδιασμό υφιστάμενων κατασκευών, με χρήση καινοτόμων υλικών και τεχνολογιών. Πάνος Παπαναστασίου, Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα και η επιστημονική του προσφορά είναι στην περιοχή της εφαρμοσμένης και υπολογιστικής μηχανικής, με εφαρμογές σε καταστατικές προσομοιώσεις συνεκτικών υλικών και υλικών με τριβή, μηχανική υλικών με μικρο-υποδομή, θραυστική μηχανική, γεωμηχανική, γεωμηχανική περιβάλλοντος, μηχανική εξόρυξης πετρελαίων και πεπερασμένα στοιχεία. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Γεωργία Λασέττα Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: cee@ucy.ac.cy Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών pgradcee@ucy.ac.cy Συντονίστρια Επιτροπής Μεταπτυχιακών Σπουδών Δέσπω Φάττα-Κάσινου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τηλ.: / Ηλ. Ταχ.: dfatta@ucy.ac.cy Μιχάλης Πέτρου, Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τα δομικά υλικά, πειραματικές μεθόδους, συμπεριφορά οπλισμένου και προεντεταμένου σκυροδέματος, επισκευές, και υλικά υψηλής επιτελεστικότητας. Παναγιώτης Ρουσής, Επίκουρος Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην περιοχή της αντισεισμικής μηχανικής και δυναμικής των κατασκευών, με έμφαση στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας και τεχνολογίας σε συστήματα σεισμικής μόνωσης και απόσβεσης ενέργειας σε κτήρια και γέφυρες, στην πειραματική διερεύνηση της δυναμικής απόκρισης των κατασκευών σε σεισμικό προσομοιωτήρα, στον αντισεισμικό σχεδιασμό των κατασκευών βάσει κριτηρίων επιτελεστικότητας και στην ανάπτυξη λογισμικού για τη μη-γραμμική δυναμική ανάλυση των κατασκευών. Δήμος X. Χαρμπής, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εμπίπτουν σε διάφορες περιοχές της Υπολογιστικής Μηχανικής και αφορούν στην αξιοποίηση σύγχρονων υπολογιστικών συστημάτων και αριθμητικών μεθόδων για την ανάλυση και το σχεδιασμό κατασκευών υπό στατικά ή σεισμικά φορτία. Συμεών Χριστοδούλου, Αναπληρωτής Καθηγητής Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στον προγραμματισμό και διεύθυνση κατασκευαστικών έργων, σε πλήρως ολοκληρωμένα και αυτοματοποιημένα συστήματα, στην ανάλυση ρίσκου και διαχείριση συστημάτων υδατοπρομήθειας, και στην τεχνητή νοημοσύνη με εφαρμογές στον τομέα διεύθυνσης έργων. 313

314

315 Φιλοσοφική Σχολή ΤΜΗΜΑΤΑ Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών Ιστορίας και Αρχαιολογίας Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας Ο δ η γ ό ς Μ ε τ α π τ υ χ ι α κ ώ ν Σ π ο υ δ ώ ν

316 Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών Το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών περιλαμβάνει τα γνωστικά πεδία της Βυζαντινής Φιλολογίας, της Νεοελληνικής Φιλολογίας, της Συγκριτικής Φιλολογίας, της Θεωρίας της Λογοτεχνίας και της Γλωσσολογίας. Το Τμήμα παρέχει: Μεταπτυχιακό πρόγραμμα στη Νεοελληνική Φιλολογία, και Διατμηματικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα στις Βυζαντινές Σπουδές (από κοινού με το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας) Πρόλογος Και τα δύο μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών προσφέρονται σε δύο επίπεδα: δίπλωμα μάστερ και διδακτορικό δίπλωμα. Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Νεοελληνικής Φιλολογίας έχει ως κύριο στόχο την ερμηνευτική εμβάθυνση σε κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας από τον 11ο έως τον 21ο αιώνα. Στο πλαίσιο του προγράμματος διδάσκονται σεμινάρια και από άλλα συναφή γνωστικά αντικείμενα (Συγκριτική Φιλολογία, Θεωρία της Λογοτεχνίας, Γλωσσολογία, Ιστορία της Τέχνης και Θεατρολογία), με σκοπό την προώθηση της διεπιστημονικής έρευνας. Επίσης, στο διατμηματικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα στις Βυζαντινές Σπουδές στόχος είναι η προώθηση της διεπιστημονικής προσέγγισης στα γνωστικά πεδία των Βυζαντινών Σπουδών. Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Νεοελληνική Φιλολογία, σε επίπεδο μάστερ και διδακτορικού, ξεκίνησε το Το Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στις Βυζαντινές Σπουδές σε επίπεδο μάστερ ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του Στις άμεσες προτεραιότητες του Τμήματος είναι: (α) η ανάπτυξη μεταπτυχιακών προγραμμάτων σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα του Τμήματος, (β) η διαπλοκή με μεταπτυχιακά προγράμματα άλλων τμημάτων, τόσο του Πανεπιστημίου Κύπρου όσο και άλλων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων. Στην κατεύθυνση αυτή και με σκοπό την προώθηση της έρευνας στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών προγραμμάτων, το Τμήμα έχει υπογράψει διαπανεπιστημιακές συμφωνίες με σημαντικά τμήματα ευρωπαϊκών πανεπιστημίων. ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (βλ. σχετικές σελίδες) ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ Στόχος του προγράμματος και στα δύο επίπεδα (μάστερ/διδακτορικό) είναι η εξειδίκευση των φοιτητών στις ακόλουθες κατευθύνσεις: α) Ιστορική - Γραμματολογική (κριτικές εκδόσεις κειμένων νεοελληνικής λογοτεχνίας, μετρική, αρχειακή έρευνα, ιστορία της λογοτεχνίας κ.λπ.) β) Θεωρητική (αναλύσεις και ερμηνευτικές προσεγγίσεις κειμένων στη βάση γενικότερης ισχύος θεωρητικών αρχών και κατηγοριών, όπως τα λογοτεχνικά είδη, η 316

317 w w w. u c y. a c. c y / b m g ρητορική και αφηγηματολογική οργάνωση των λογοτεχνικών κειμένων, η αναγνωστική πρόσληψη κ.λπ.) γ) Κριτική (ιστορία και θεωρητικές αρχές της νεοελληνικής κριτικής) δ) Συγκριτολογική (προσεγγίσεις που στηρίζονται στη σύγκριση μεταξύ εθνικών λογοτεχνιών, με άξονες αναφοράς έννοιες, όπως: επίδραση, τύχη, αναλογία κ.λπ.) Α. Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μάστερ Αριθμός Εισακτέων Δώδεκα, συμπεριλαμβανομένων των εισακτέων στο Διδακτορικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα. Όροι Εισδοχής 1. Πτυχίο Νεοελληνικής Φιλολογίας ή συναφούς κλάδου (με βαθμό τουλάχιστον Λίαν Καλώς ή ισοδύναμο) και αναλυτικός κατάλογος μαθημάτων του σχετικού προγράμματος σπουδών 2. Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα, έκθεση επιστημονικών και ερευνητικών ενδιαφερόντων 3. Δύο συστατικές επιστολές 4. Γραπτή ή προφορική εξέταση: α) στη νεοελληνική φιλολογία, β) σε μία ξένη γλώσσα 5. Συνέντευξη με την τριμελή επιτροπή του μεταπτυχιακού προγράμματος Διάρκεια Φοίτησης Πλήρης φοίτηση διάρκειας τεσσάρων εξαμήνων. Kατόπιν συνεννοήσεως με τον επόπτη καθηγητή, η φοίτηση μπορεί να παραταθεί μέχρι και οκτώ εξάμηνα. Ακαδημαϊκές Απαιτήσεις 1. Συμπλήρωση 120 ECTS, από τα οποία: Τα 60 ECTS θα συμπληρώνονται με την παρακολούθηση των μεταπτυχιακών σεμιναρίων (σε κάθε σεμινάριο αναλογούν 10 ECTS) Τα 30 ECTS με την εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας Τα 20 ECTS με την παρακολούθηση του επιστημονικού Colloquium Για το Colloqium, βλ. σημείο 4 στη Δομή Προγράμματος. 2. Προφορική υποστήριξη διπλωματικής εργασίας ενώπιον τριμελούς Εξεταστικής Επιτροπής. Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών ECTS Πρώτο Εξάμηνο Παρακολούθηση δύο μεταπτυχιακών σεμιναρίων 20 Colloquium I 5 Δεύτερο Εξάμηνο Παρακολούθηση δύο μεταπτυχιακών σεμιναρίων 20 Colloquium II 5 Τρίτο Εξάμηνο Παρακολούθηση δύο μεταπτυχιακών σεμιναρίων 20 Colloquium III 5 Τέταρτο Εξάμηνο Εκπόνηση διπλωματικής εργασίας υπό την επίβλεψη του ερευνητικού συμβούλου και υποστήριξή της ενώπιον τριμελούς Εξεταστικής Επιτροπής 40 Colloquium IV 5 Δομή Προγράμματος 1. Τα μεταπτυχιακά σεμινάρια κατανέμονται σε πέντε κύκλους: Α. 11ος-14ος αιώνας (κωδικοί: ΒΝΕ ) Στην ενότητα αυτήν εξετάζονται κείμενα της δημώδους γραμματείας στη μεταβατική περίοδο από το Βυζάντιο στη Νεότερη Ελληνική Λογοτεχνία. Εξετάζεται η ποιητική παραγωγή στο χώρο της επικής αφήγησης και της σάτιρας κατά τον 11ο και 12ο αιώνα (Διγενής Ακρίτας, Πτωχοπροδρομικά), η αλληγορική ποίηση (Λόγος Παρηγορητικός, Ιστορία των Τετραπόδων Ζώων), τα ερωτικά μυθιστορήματα (Λίβιστρος και Ροδάμνη, Καλλίμαχος και Χρυσορρόη, Ιμπέριος και Μαργαρώνα) και άλλες ιστοριόθεμες αφηγήσεις (Ιστορία του Βελισαρίου, Διήγησις του Αχιλλέως). Εξετάζονται, επίσης, τα Ακριτικά τραγούδια ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πρώιμη περίοδο της κρητικής λογοτεχνίας και σε ποιητές, όπως ο Στέφανος Σαχλίκης και ο Μαρίνος Φαλιέρος. Eξετάζεται, επίσης, η εξέλιξη της γλώσσας. Β. 15ος-17ος αιώνας (κωδικοί: ΒΝΕ ) Στην ενότητα αυτήν, η οποία αρχίζει μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και τελειώνει με την πτώση της Κρήτης (1669), εξετάζεται η έντεχνη λογοτεχνία στις λατινοκρατούμενες περιοχές. Ειδικότερα κεφάλαια αποτελούν η η μεσαιωνική-αναγεννησιακή λογοτεχνία της Κύπρου (από το Χρονικό του Λεόντιου Μαχαιρά ως τις Ρίμες Αγάπης) και η μεσαιωνική λογοτεχνική παραγωγή στην Κρήτη από την πρώιμη Αναγέννηση (Απόκοπος του Μπεργαδή) ως τη «Λογοτεχνική Ακμή» (Ερωτόκριτος, Θυσία του Αβραάμ, Ερωφίλη κ.ά.). Επίσης, στην ενότητα αυτή εντάσσεται και η εξέταση του Μεσαιωνικού Δημοτικού Τραγουδιού (Αροδαφνούσα, Ριζίτικα κ.ά.) Γ. 18ος-19ος αιώνας (κωδικοί: ΒΝΕ ) Σε αυτή την ενότητα εξετάζονται τα κείμενα του νεοελληνικού Διαφωτισμού ( ) και, ειδικότερα, το έργο των Ευγ. Βούλγαρη, Ρ. Φεραίου, Ιώσ. Μοισιόδακα, Δημ. Καταρτζή, Αδαμ. Κοραή, καθώς επίσης και το ποιητικό έργο του Ιω. Βηλαρά και του Αθ. Χριστόπουλου. Ξεχωριστά κεφάλαια αποτελούν, επίσης, το δημοτικό (κλέφτικο) τραγούδι, η Επτανησιακή Σχολή από τα τέλη του 18ου αιώνα ως το 1860, το ποιητικό έργο του Α. Κάλβου και του Δ. Σολωμού, ο Αρ. Βαλαωρίτης και η ρομαντική ποίηση από το 1830 ως το 1880, η ποιητική παραγωγή της Γενιάς του 1880, με ιδιαίτερη έμφαση στο έργο του Κ. Παλαμά, το ιστορικό μυθιστόρημα και η 317

318 ΤΜΗΜΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Κ ΑΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ πρώτη περίοδος της πεζογραφίας ( ), το ηθογραφικό διήγημα της εικοσαετίας (Αλ. Παπαδιαμάντης, Γ. Μ. Βιζυηνός, Α. Καρκαβίτσας). Δ. 20ός-21ος αιώνας (κωδικοί: ΒΝΕ ) Σε αυτή την ενότητα εξετάζονται κυρίως οι τομές, που σημειώνονται στα 1920 και στα 1930 από τους λογοτέχνες, που τοποθετούνται στις αντίστοιχες ποιητικές γενιές, καθώς και η μεταπολεμική λογοτεχνική παραγωγή ως σήμερα. Ειδικότερα θέματα αποτελούν η μεσοπολεμική πεζογραφία (Δ. Βουτυράς, Κ. Χατζόπουλος, Κ. Θεοτόκης, Κ. Παρορίτης κ.ά.), το έργο των Άγγελου Σικελιανού και Νίκου Καζαντζάκη, η ποίηση της Γενιάς του 20 (Κ. Καρυωτάκης, Τ. Άγρας, Ν. Λαπαθιώτης κ. ά.), η ποίηση του Κ.Π. Καβάφη, ο ελληνικός μοντερνισμός (Σεφέρης, Ελύτης, Ρίτσος, Μόντης), ο ελληνικός υπερρεαλισμός (Ν. Κάλλας, Α. Εμπειρίκος, Ν. Εγγονόπουλος), το μυθιστόρημα της Γενιάς του 30, η μεταπολεμική ποίηση (Τ. Σινόπουλος, Μ. Αναγνωστάκης, Μ. Σαχτούρης, Γ. Παυλόπουλος, Θ. Πιερίδης, Π. Μηχανικός κ.ά.), η μεταπολεμική πεζογραφία (Στρ. Τσίρκας, Δ. Χατζής, Γ. Ιωάννου, Γ. Φ. Πιερίδης, Ν. Νικολαΐδης, Ν. Καχτίτσης κ.ά.), η νεότερη ποίηση (Λ. Πούλιος, Μ. Γκανάς, Κ. Χαραλαμπίδης) και η πεζογραφία (Σ. Δημητρίου, Ρ. Γαλανάκη, Β. Γκουρογιάννης). Ε. Μεθοδολογικός Κύκλος (κωδικοί: ΒΝΕ ) Σε αυτή την ενότητα εξετάζονται ζητήματα, που εμπίπτουν στο μεθοδολογικό πεδίο (ιστορία - θεωρία - κριτική - συγκριτική φιλολογία) των προσεγγίσεων της λογοτεχνίας. Τα σεμινάρια στρέφονται, ειδικότερα, στην κριτική διερεύνηση μεθόδων, που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση και ερμηνεία των λογοτεχνικών κειμένων, με παράλληλες εφαρμογές στη νεοελληνική κυρίως λογοτεχνία. 2. Οι φοιτητές μπορούν να παρακολουθήσουν σεμινάρια από κάθε κύκλο ανάλογα με τα προσφερόμενα, όχι όμως περισσότερα από τρία σεμινάρια του ιδίου κύκλου. 3. Σε συνεννόηση με τον υπεύθυνο του μεταπτυχιακού προγράμματος, οι φοιτητές μπορούν να παρακολουθήσουν σεμινάρια από τα προσφερόμενα στα υπόλοιπα μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος ή και της Σχολής ευρύτερα. 4. Παράλληλα με τα σεμινάρια, λειτουργεί Colloquium (κύκλος επιστημονικών συναντήσεων), στο οποίο διδάσκοντες, υποψήφιοι διδάκτορες ή προσκεκλημένοι του Τμήματος παρουσιάζουν την έρευνά τους. Η παρακολούθηση και η συμμετοχή των μεταπτυχιακών φοιτητών στο Colloquium είναι υποχρεωτική. 5. Η διπλωματική εργασία στη Νεοελληνική Φιλολογία φέρει τον σταθερό κωδικό ΒΝΕ 695. Β. Διδακτορικό Πρόγραμμα Διάρκεια Φοίτησης Ο συνολικός χρόνος απόκτησης διδακτορικού διπλώματος δεν μπορεί να υπερβεί τα οκτώ (8) ακαδημαϊκά έτη. Διδακτορική διατριβή μπορεί να κατατεθεί μόνο μετά την παρέλευση έξι (6) τουλάχιστον ακαδημαϊκών εξαμήνων από την εισαγωγή του φοιτητή στο διδακτορικό πρόγραμμα. Όροι Εισδοχής Οι όροι εισδοχής για το διδακτορικό πρόγραμμα είναι οι ίδιοι με αυτούς του μεταπτυχιακού προγράμματος μάστερ (βλ. σχετική παράγραφο πιο πάνω) και επιπρόσθετα, απαιτούνται τα ακόλουθα: 1. Μεταπτυχιακό δίπλωμα (Μ.Α./D.Ε.Α./κ.λπ.) Νεοελληνικής Φιλολογίας 2. Κατάθεση διπλωματικής εργασίας 3. Πιστοποίηση επιπέδου γνώσης μιας ξένης γλώσσας (όπου αυτό κριθεί αναγκαίο) Ακαδημαϊκές Απαιτήσεις 1. Περιεκτική εξέταση ενώπιον τριμελούς εξεταστικής επιτροπής μέχρι το έκτο εξάμηνο σπουδών. Οι υποψήφιοι εξετάζονται σε γραμματολογικά, μεθοδολογικά και θεωρητικά ζητήματα. 2. Παρουσίαση της ερευνητικής πρότασης για τη συγγραφή της διδακτορικής διατριβής μέχρι το έκτο εξάμηνο σπουδών. 3. Παρακολούθηση του επιστημονικού Colloquium του Τμήματος. 4. Κατάθεση και έγκριση διδακτορικής διατριβής. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις ακαδημαϊκές απαιτήσεις, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων, ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Συμπληρωματικά Στοιχεία για τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Οι φοιτητές του προγράμματος ενθαρρύνονται να πραγματοποιήσουν μέρος των σπουδών τους εκτός Κύπρου, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν σε ειδικές ερευνητικές βιβλιοθήκες του εξωτερικού. Για αυτό τον σκοπό έχει ήδη δημιουργηθεί ένα ευρύ δίκτυο συνεργασιών και ανταλλαγών, στο πλαίσιο του Προγράμματος ERASMUS, με συναφή μεταπτυχιακά προγράμματα Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας ελληνικών και άλλων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων. 318

319 w w w. u c y. a c. c y / b m g Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Παναγιώτης Αγαπητός, Καθηγητής Βυζαντινή Ερωτική Λογοτεχνία, η Ιστορία των Xειρογράφων και η Έκδοση των Bυζαντινών Kειμένων, η Ιστορία της Βυζαντινής Ρητορικής, η Πολιτισμική Ιστορία του Βυζαντίου. Γεωργία Αγγουράκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Συντακτική Θεωρία, η Συγκριτική Σύνταξη καθώς και οι σχέσεις της Σύνταξης με τους άλλους κλάδους της Θεωρητικής Γλωσσολογίας και, συγκεκριμένα, τη Φωνολογία, τη Μορφολογία και τη Σημασιολογία. Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεοελληνική Λογοτεχνία (από την Κρητική Λογοτεχνία «της Ακμής» ώς και τους Μεταπολεμικούς), με έμφαση στη λογοτεχνική παραγωγή και κριτική του 19ου και 20ού αιώνα. Ειδικότερα: Ελληνικός Ρομαντισμός επτανησιακός και αθηναϊκός με επίκεντρο το έργο του Διονυσίου Σολωμού, Γλωσσικό ζήτημα (από τον Διαφωτισμό και εντεύθεν), πεζογραφία του Ρεαλισμού (ελληνική και ευρωπαϊκή), ελληνικός Μοντερνισμός με επίκεντρο τη «γενιά του 30». Επίσης, Θεωρία της Λογοτεχνίας, με έμφαση στην Τοπολογία και την Αφηγηματολογία, Διδακτική της Λογοτεχνίας, σχέσεις Ιστορίας Λογοτεχνίας (ιστορική ποίηση - ιστορικό μυθιστόρημα 19ου αι., ιστορικός Καβάφης, Μεταπολεμικοί). Παντελής Βουτουρής, Καθηγητής Νεοελληνική λογοτεχνία και κριτική του 19ου και 20ού αιώνα. Αντωνία Γιαννούλη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βυζαντινή θεολογική λογοτεχνία και, ιδιαίτερα, η θρησκευτική ποίηση, η υμνογραφία και οι ερμηνείες τους, η ιστορία των θεολογικών ερμηνειών και ομιλητικών κειμένων, η βυζαντινή λεξικογραφία και προσωπογραφία, η κριτική έκδοση και μελέτη κειμένων. Martin Hinterberger, Καθηγητής Υστεροβυζαντινή Λογοτεχνία, ιδιαίτερα τα Αγιολογικά Κείμενα και η Δημώδης Λογοτεχνία, η Ιστορία της Μεσαιωνικής Ελληνικής, η Bυζαντινή Aυτοβιογραφία, η Πολιτισμική Ιστορία του Βυζαντίου, ιδίως η Ιστορία των Συγκινήσεων. Μαριλένα Καρυολαίμου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσικός σχεδιασμός και γλωσσικές πολιτικές, Γλωσσικές στάσεις, Κοινωνιολογία, Διαλεκτολογία. Μαριάννα Κατσογιάννου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Θεωρητική Γλωσσολογία και γραμματική περιγραφή των γλωσσικών ποικιλιών της Eλληνικής, γλωσσική τεχνολογία και εφαρμογές σε θέματα λεξικογραφίας, μετάφρασης και ορολογίας. Σταυρούλα Κωνσταντίνου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αγιολογικά κείμενα, η μελέτη και θεωρητική προσέγγιση της βυζαντινής λογοτεχνίας, ζητήματα ποιητικής, θεατρικότητας (performance) και λογοτεχνικών ειδών, αφηγηματικές και φεμινιστικές προσεγγίσεις των βυζαντινών λογοτεχνικών κειμένων, καθώς επίσης και θέματα, όπως το σώμα και η εικόνα του Άλλου στη βυζαντινή λογοτεχνία. Μιχάλης Πιερής, Καθηγητής Νεοελληνική Γλώσσα και Φιλολογία, ιδιαίτερα τα Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, η Μεσαιωνική και Αναγεννησιακή Κυπριακή Γραμματεία (Λεόντιος Μαχαιράς, κυπριακά ερωτικά του 16ου αιώνα), η Νεότερη Ποίηση (ιδιαίτερα Σολωμός, Καβάφης, Σεφέρης, Μόντης, Σινόπουλος, Παυλόπουλος, Χαραλαμπίδης, Γκανάς), και το Νεοελληνικό Θέατρο (ιδιαίτερα η δραματουργική προσέγγιση κειμένων της Νεοελληνικής Γραμματείας: Μαχαιράς, Κορνάρος, Δημοτικό Τραγούδι, Βασίλης Μιχαηλίδης, Μόντης, Καβάφης). Μαρίνος Πουργούρης, Επίκουρος Καθηγητής Σύγχρονη Ελληνική και Συγκριτική Φιλολογία (με έμφαση στον Μοντερνισμό) Θεωρία της λογοτεχνίας, ιδιαίτερα η κριτική του μεταδοτισμού ψυχαναλυτική κριτική, μετα-αποικιακή θεωρία και φιλοσοφία πολιτισμική ιστορία (με συγκέντρωση στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο). Αλεξάνδρα Σαμουήλ, Αναπληρώτρια Kαθηγήτρια Ευρωπαϊκός μοντερνισμός και Λογοτεχνικές πρωτοπορίες, Νεοελληνική Λογοτεχνία 19ου και 20ού αιώνα σε σχέση με την Ευρωπαϊκή, ιστορία της Νεοελληνικής Κριτικής. Ιουλία Χατζηπαναγιώτη-Sangmeister, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνική Λογοτεχνία (ιδιαίτερα 18ος αι. - αρχές 20ού αι.), ταξιδιωτική φιλολογία (ελληνική και ευρωπαϊκή), έκδοση κειμένων, Συγκριτική Φιλολογία, Πολιτισμική Ιστορία (18ος - 19ος αι.), βιβλιογραφικά θέματα. Επικοινωνία Συντονιστές Μεταπτυχιακού Προγράμματος στις Βυζαντινές Σπουδές Martin Hinterberger (ΒΝΕ) Τηλ.: siebens@ucy.ac.cy Alexander Beihammer (ΙΣΑ) Τηλ.: abeihamm@ucy.ac.cy Συντονιστής Μεταπτυχιακού Προγράμματος στη Νεοελληνική Φιλολογία Μιχάλης Πιερής Τηλ.: , mpieris@ucy.ac.cy Γραμματεία Τμήματος Μύρια Τάνου Τηλ.: /70 Τηλεομ.: bmg@ucy.ac.cy 319

320 Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Tο Tμήμα Iστορίας και Aρχαιολογίας περιλαμβάνει τους γνωστικούς κλάδους της Iστορίας και Aρχαιολογίας/Iστορίας της Tέχνης. Oι βασικοί του στόχοι είναι, αφενός, η διδασκαλία και, αφετέρου, η έρευνα τόσο σε μεταπτυχιακό όσο και σε ακαδημαϊκό επίπεδο στους πιο πάνω κλάδους. Eιδικότερα, για την αρχαιολογική έρευνα λειτουργεί, από το ακαδημαϊκό έτος , η Eρευνητική Mονάδα Aρχαιολογίας. Το Τμήμα προσφέρει τα εξής μεταπτυχιακά προγράμματα: Χερσαία και Υποβρύχια Αρχαιολογία Πεδίου (Μάστερ) Μεσογειακή Αρχαιολογία: από την Προϊστορία στην Ύστερη Αρχαιότητα (Μάστερ και Διδακτορικό) Αρχαία Ιστορία (Μάστερ και Διδακτορικό) Διαχείριση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Διδακτορικό) Παραδοσιακός Πολιτισμός, 16ος-20ός αιώνας (Διδακτορικό) Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (19ος-20ός αιώνας) (Μάστερ και Διδακτορικό) Διατμηματικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα στις Βυζαντινές Σπουδές, σε συνεργασία με το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (Μάστερ και Διδακτορικό) Ερευνητική Δραστηριότητα Tο Τμήμα προωθεί ερευνητικά προγράμματα και δραστηριότητες, με συμμετοχή μεταπτυχιακών συνεργατών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Σκοπός τους είναι η πρωτογενής έρευνα, με ιδιαίτερη έμφαση στο χώρο της Κύπρου σε συνάρτηση με τον υπόλοιπο ελληνισμό και τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου. Για τα ερευνητικά προγράμματα των μελών του Τμήματος επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας και της Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας: ( και αντίστοιχα). ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΕΩΣ ΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Στόχος του προγράμματος είναι η μελέτη της αρχαιολογίας, της ιστορίας και του πολιτισμού του μεσογειακού χώρου από την προϊστορία έως την ύστερη αρχαιότητα. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν, ως τακτικοί διδάσκοντες και ακαδημαϊκοί σύμβουλοι, οι καθηγητές του Tμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στις ειδικότητες: Προϊστορική και Πρωτοϊστορική Αρχαιολογία Περιβαλλοντική Αρχαιολογία, Αρχαιομετρία Αρχαιολογία της Γεωμετρικής, Αρχαϊκής και Κλασικής Εποχής Ελληνιστική και Ρωμαϊκή Αρχαιολογία Αρχαία Ιστορία και Επιγραφική Λαϊκή Τέχνη και Αρχιτεκτονική Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Επιπέδου Μάστερ Δομή Προγράμματος Για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα, που αποσκοπεί στην απόκτηση του μεταπτυχιακού τίτλου μάστερ στην «Αρχαιολογία του Μεσογειακού Χώρου από την Προϊστορία έως την Ύστερη Αρχαιότητα», απαιτείται η συμπλήρωση 120 ECTS, οι οποίες κατανέμονται ως εξής: 80 ECTS σε οκτώ μαθήματα και 40 ECTS για τη συγγραφή διπλωματικής εργασίας (βλ. απαιτήσεις για το επίπεδο μάστερ). 320

321 w w w. u c y. a c. c y / h i s a r c h Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές μπορούν ελεύθερα να επιλέξουν τα οκτώ μαθήματα (κάθε μάθημα =10 ECTS) από τις ακόλουθες θεματικές ενότητες μαθημάτων, τα οποία θα προσφέρονται σε διετή κύκλο, όπως φαίνεται στο Πρότυπο Πρόγραμμα Σπουδών που ακολουθεί: ΑΡΧ ΑΡΧ 709 Η Μεσόγειος κατά την Απώτερη Προϊστορία ΑΡΧ ΑΡΧ 719 Η Μεσόγειος κατά την Τρίτη Χιλιετία π.χ. ΑΡΧ ΑΡΧ 729 Η Μεσόγειος κατά τη Δεύτερη Χιλιετία π.χ. ΑΡΧ ΑΡΧ 739 Η Ανατολική Μεσόγειος την Εποχή του Σιδήρου ΑΡΧ 740 ΑΡΧ 749 Τέχνη (Αρχιτεκτονική, Πλαστική, Κεραμική, Μικροτεχνία κ.λπ.) των Γεωμετρικών, Αρχαϊκών και Κλασικών Χρόνων: έργα, παραγωγή και διακίνηση ΑΡΧ ΑΡΧ 759 Τοπογραφία των μεγάλων κέντρων της Κλασικής Αρχαιότητας: πόλεις, νεκροπόλεις και ιερά ΑΡΧ ΑΡΧ 769 Τέχνη (Αρχιτεκτονική, Πλαστική, Ψηφιδωτά, Ζωγραφική, Κεραμική, Μικροτεχνία κ.λπ.) των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών Χρόνων: έργα, παραγωγή και διακίνηση ΑΡΧ ΑΡΧ 779 Τοπογραφία των μεγάλων κέντρων της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας: πόλεις, νεκροπόλεις και ιερά ΑΡΧ ΑΡΧ 789 Διάσωση, Προβολή και Διαχείριση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς ΑΡΧ ΑΡΧ 799 Θεωρητική Αρχαιολογία, Μεθοδολογία, Αρχαιομετρία και Περιβαλλοντική Αρχαιολογία: προβλήματα της έρευνας ΑΡΧ ΑΡΧ 809 Αρχαία Τεχνολογία (Κεραμική, Μεταλλουργία, Λιθοτεχνία, Υαλουργία κ.λπ.) ΙΣΤ ΙΣΤ 709 Αρχαία Ελληνική και Ρωμαϊκή Ιστορία: ζητήματα της έρευνας ΙΣΤ ΙΣΤ 711 Αρχαία Ελληνική και Λατινική Επιγραφική Φοιτητές που ακολουθούν πρόγραμμα σπουδών πλήρους φοίτησης, θα πρέπει να παρακολουθούν τρία από τα προσφερόμενα μαθήματα στο πρώτο εξάμηνο και τρία στο δεύτερο. Στο τρίτο εξάμηνο σπουδών, οι φοιτητές θα παρακολουθούν δύο από τα προσφερόμενα μαθήματα και, υποχρεωτικά, το μάθημα ΑΡΧ 810 «Προετοιμασία και συγγραφή μεταπτυχιακής εργασίας Ι» (10 ECTS). Στο τέταρτο εξάμηνο σπουδών, οι φοιτητές συνεχίζουν και ολοκληρώνουν την εκπόνηση της μεταπτυχιακής εργασίας ΑΡΧ 811 «Προετοιμασία και συγγραφή μεταπτυχιακής εργασίας ΙΙ» (30 ECTS). Πρότυπο Πρόγραμμα Σπουδών Πρώτο Εξάμηνο ΑΡΧ 720 Η Μεσόγειος κατά τη Δεύτερη Χιλιετία π.χ. ΑΡΧ 740 Τέχνη (Αρχιτεκτονική, Πλαστική, Κεραμική, Μικροτεχνία κ.λπ.) των Γεωμετρικών, Αρχαϊκών και Κλασικών Χρόνων: έργα, παραγωγή και διακίνηση ΑΡΧ 760 Τέχνη (Αρχιτεκτονική, Πλαστική, Ψηφιδωτά, Ζωγραφική, Κεραμική, Μικροτεχνία κ.λπ.) των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών Χρόνων: έργα, παραγωγή και διακίνηση Δεύτερο Εξάμηνο ΑΡΧ 700 Η Μεσόγειος κατά την Απώτερη Προϊστορία ΑΡΧ 790 Θεωρητική Αρχαιολογία, Μεθοδολογία, Αρχαιομετρία και Περιβαλλοντική Αρχαιολογία: προβλήματα της έρευνας ΙΣΤ 702 Γραπτές Πηγές της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής Περιόδου στην Ανατολική Μεσόγειο Τρίτο Εξάμηνο ΑΡΧ 730 Η Ανατολική Μεσόγειος την Εποχή του Σιδήρου ΑΡΧ 750 Τοπογραφία των Μεγάλων Κέντρων της Κλασικής Αρχαιότητας: πόλεις, νεκροπόλεις και ιερά ΑΡΧ 770 Τοπογραφία των Μεγάλων Κέντρων της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας: πόλεις, νεκροπόλεις και ιερά ΙΣΤ 711 Επιγραφές Κύπρου ΑΡΧ 810 Προετοιμασία και συγγραφή της μεταπτυχιακής εργασίας Ι (προσφέρεται μόνο στους φοιτητές του 3ου εξαμήνου σπουδών και είναι υποχρεωτικό γι αυτούς) Τέταρτο Εξάμηνο ΑΡΧ 710 Η Μεσόγειος κατά την Τρίτη Χιλιετία π.χ. ΑΡΧ 780 Διάσωση, Προβολή και Διαχείριση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς ΑΡΧ 800 Αρχαία Τεχνολογία (Κεραμική, Μεταλλουργία, Λιθοτεχνία, Υαλουργία κ.λπ.) ΑΡΧ 811 Προετοιμασία και συγγραφή της μεταπτυχιακής εργασίας ΙΙ (μόνο στους φοιτητές του 4ου εξαμήνου σπουδών, για τους οποίους είναι υποχρεωτικό) Κριτήρια Εισαγωγής σε Μεταπτυχιακό (Μάστερ) 1. Υποψήφιοι μπορεί να είναι πτυχιούχοι: (α) του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου και των τμημάτων Ιστορίας και Αρχαιολογίας ελλαδικών πανεπιστημίων (β) του Τμήματος Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κύπρου και των αντίστοιχων τμημάτων ελλαδικών πανεπιστημίων (γ) τμημάτων Αρχαιολογίας ή Κλασικών Σπουδών άλλων αναγνωρισμένων πανεπιστημίων (δ) με σπουδές σε συναφή γνωστικά πεδία άλλων αναγνωρισμένων πανεπιστημίων (Ιστορία, Ιστορία της Τέχνης, Αρχιτεκτονική, Ανθρωπολογία και άλλες επιστήμες που στηρίζουν την Αρχαιολογία, όπως Γεωλογία, Φυσική και Χημεία) (ε) της Φιλοσοφικής Σχολής με δευτερεύον πτυχίο στην Ιστορία και Αρχαιολογία. 321

322 ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Κ ΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ 2. Η Επιτροπή του συγκεκριμένου προγράμματος θα κρίνει κατά περίπτωση τις αιτήσεις των υποψηφίων που δεν έχουν πτυχίο Αρχαιολογίας ή Ιστορίας και Αρχαιολογίας με κατεύθυνση την Αρχαιολογία. 3. Οι απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Κύπρου και ελλαδικών πανεπιστημίων πρέπει να έχουν γενικό βαθμό πτυχίου 7.5/10.0 και άνω. Αντίστοιχος βαθμός απαιτείται και από υποψηφίους, αποφοίτους άλλων πανεπιστημίων. 4. Οι υποψήφιοι που θα πληρούν τα κριτήρια θα κληθούν σε συνέντευξη ή/και σε γραπτές εξετάσεις. Επίσης, θα πρέπει να επιτύχουν σε γραπτές εξετάσεις σε μία από τις βασικές ευρωπαϊκές γλώσσες (εκτός της μητρικής), που θα έχουν δηλώσει οι ίδιοι (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά). 5. Η γλώσσα διδασκαλίας και συγγραφής της μεταπτυχιακής εργασίας είναι η Ελληνική. Υποβολή Αίτησης Οι αιτήσεις υποβάλλονται στο συντονιστή του μεταπτυχιακού προγράμματος, στις προθεσμίες που ορίζονται. Για πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία υποβολής αίτησης και απαιτήσεις, βλ. Κανόνες/Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Επιπρόσθετα με τις γενικές απαιτήσεις, το Τμήμα απαιτεί όπως α) οι υποψήφιοι υποβάλουν δύο προπτυχιακές εργασίες αρχαιολογικού περιεχομένου, ή, σε περίπτωση πιθανών υποψηφίων που ανήκουν στις κατηγορίες 1(β), 1(γ) και 1(δ) πιο πάνω, δύο προπτυχιακές εργασίες σε συναφή θέματα, και β) αποδεικτικά στοιχεία καλής γνώσης μίας ξένης γλώσσας. Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Διδακτορικού Επιπέδου Κριτήρια Εισαγωγής 1. Υποψήφιοι μπορεί να είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών από αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο στην Αρχαιολογία ή σε συναφείς επιστήμες (Ιστορία της Τέχνης, Αρχιτεκτονική, Ανθρωπολογία, Αρχαία Ιστορία και άλλες βοηθητικές για την Αρχαιολογία επιστήμες, όπως Γεωλογία, Φυσική και Χημεία). 2. Οι υποψήφιοι που θα πληρούν τα κριτήρια θα κληθούν σε συνέντευξη. Επίσης, θα πρέπει να επιτύχουν σε γραπτές εξετάσεις σε δύο από τις βασικές ευρωπαϊκές ξένες γλώσσες, που θα έχουν δηλώσει οι ίδιοι (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά). Υποβολή Αίτησης Οι αιτήσεις υποβάλλονται στο συντονιστή του μεταπτυχιακού προγράμματος εντός των καθορισμένων προθεσμιών (βλ. Κανόνες/Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Επιπρόσθετα, οι αιτήσεις πρέπει να περιλαμβάνουν: α) Αντίγραφο της διπλωματικής εργασίας επιπέδου μάστερ και αντίγραφα τυχόν δημοσιεύσεων β) Αποδεικτικά στοιχεία καλής γνώσης δύο ξένων γλωσσών γ) Πρόταση για το θέμα έρευνας της διδακτορικής διατριβής Επικοινωνία Συντονιστής ΠΜΣ Γιώργος Παπασάββας Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΜΑΣΤΕΡ) ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Στόχος του μεταπτυχιακού προγράµµατος είναι ηµελέτη σηµαντικών πτυχών, όψεων και προβληµάτων της Αρχαίας Ελληνικής και της Ρωµαϊκής Ιστορίας, καθώς και της Αρχαίας Ιστορίας της Κύπρου. Τα γεωγραφικά πλαίσια της έρευνας ορίζονται από την Ανατολική Μεσόγειο και τον ευρύτερο χώρο της Εγγύς Ανατολής. Για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα απαιτείται η συμπλήρωση 120 ECTS, οι οποίες κατανέμονται ως εξής: 80 ECTS σε οκτώ μαθήματα (8 Χ 10) και 40 ECTS για τη συγγραφή διπλωματικής εργασίας μάστερ. Χρόνος φοίτησης: δύο χρόνια (τέσσερα εξάμηνα), εκ των οποίων το τελευταίο εξάμηνο αφιερώνεται στη συγγραφή της διπλωματικής εργασίας μάστερ. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές επιλέγουν έξι μαθήματα Αρχαίας Ιστορίας από τις ακόλουθες θεματικές ενότητες: Αρχαία Ελληνική Ιστορία Ανατολή Φοίνικες Ιστορία και Πολιτισµός Ρωµαϊκή Ιστορία Ανατολή Ύστερη Αρχαιότητα Ανατολή Ιστορία της Αρχαίας Κύπρου Επιγραφική και δύο μαθήματα από συναφή μεταπτυχιακά προγράμματα του Πανεπιστημίου Κύπρου: Μεσογειακή Αρχαιολογία Κλασική Φιλολοφία Βυζαντινές Σπουδές (βλ. ανάλογες σελίδες). 322

323 w w w. u c y. a c. c y / h i s a r c h Κριτήρια Εισαγωγής Κάθε χρόνο το Τµήµα Ιστορίας και Αρχαιολογίας δέχεται µέχρι οκτώ μεταπτυχιακούς φοιτητές. 1. Δικαίωµα εισδοχής έχουν οι ακόλουθοι πτυχιούχοι: (α) του Τµήµατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηµίου Κύπρου και των Πανεπιστηµίων της Ελλάδας, καθώς και ανάλογων τμημάτων αναγνωρισµένων πανεπιστηµίων του εξωτερικού. (β) του Τµήµατος Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας του Πανεπιστηµίου Κύπρου, των φιλολογικών τµηµάτων των πανεπιστηµίων της Ελλάδας, καθώς και ανάλογων τµηµάτων αναγνωρισµένων πανεπιστηµίων του εξωτερικού. 2. Η κατάθεση αίτησης στη Γραμματεία του Τμήματος, σε προκαθορισμένες ημερομηνίες, συνοδεύεται από τα ακόλουθα έγγραφα: (α) Αναλυτικό Βιογραφικό Σηµείωµα, (β) Σύντοµη έκθεση σχετικά µε τα επιστηµονικά και τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του υποψηφίου, (γ) Δύο συστατικές επιστολές από καθηγητές πανεπιστηµίου ή ερευνητικών ιδρυµάτων. Οι υποψήφιοι που πληρούν τα κριτήρια θα κληθούν σε συνέντευξη. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ) ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Κάθε χρόνο, το Τµήµα Ιστορίας και Αρχαιολογίας δέχεται µέχρι τέσσερις φοιτητές επί διδακτορία. Υποψήφιοι µπορεί να είναι όσοι κατέχουν μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών (μάστερ) στο πιο κάτω γνωστικό αντικείµενο: «Αρχαία Ιστορία» ή «Κλασική Αρχαιολογία» από το Πανεπιστήµιο Κύπρου, από πανεπιστήμια της Ελλάδας ή από άλλα αναγνωρισµένα πανεπιστήμια του εξωτερικού, καθώς και όσοι κατέχουν μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών (μάστερ) στη «Μεσογειακή Αρχαιολογία» από το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Η κατάθεση αίτησης στη Γραμματεία του Τμήματος, σε προκαθορισμένες ημερομηνίες, συνοδεύεται από τα ακόλουθα έγγραφα: 1. Αναλυτικό Βιογραφικό Σηµείωµα, 2. Σύντοµη πρόταση (µέχρι τρεις σελίδες) του θέματος της διδακτορικής διατριβής, 3. Αποδεικτικά στοιχεία καλής γνώσης ξένης γλώσσας, 4. Τυχόν δηµοσιεύσεις, 5. Δύο συστατικές επιστολές από καθηγητές πανεπιστηµίου ή ερευνητικών ιδρυµάτων. Οι υποψήφιοι που πληρούν τα κριτήρια θα κληθούν σε συνέντευξη. Διδάσκοντες: Θεόδωρος Μαυρογιάννης, Μαρία Καντηρέα, Πάνος Χριστοδούλου Συντονιστής: Θεόδωρος Μαυρογιάννης Επικοινωνία Γραµµατεία Τµήµατος Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: isa@ucy.ac.cy ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ (16ος-20ός αιώνας) Στόχος του προγράμματος είναι η εξειδικευμένη μελέτη των ποικίλων πτυχών του παραδοσιακού (λαϊκού) πολιτισμού, όπως διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε από τον 16ο αιώνα ως τις μέρες μας. Με επίκεντρο την Κύπρο, και στο πλαίσιο της τοπικής πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας, η διδασκαλία και η έρευνα θα επιδιώκουν τον συσχετισμό με τον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Μεσογείου και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να προσφέρει στους μεταπτυχιακούς φοιτητές τις γνώσεις και τις μεθόδους της έρευνας, με τις οποίες θα μπορούν να συμβάλουν στη σαφέστερη ανάγνωση του ψηφιδωτού που συνθέτει τον παραδοσιακό πολιτισμό, μέσα από το πρίσμα του σύγχρονού προβληματισμού και νέων προσεγγίσεων. Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Διδακτορικού Επιπέδου Κριτήρια Εισαγωγής 1. Υποψήφιοι μπορεί να κατέχουν μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών σε γνωστικό πεδίο σχετικό με τον Παραδοσιακό Πολιτισμό (Εθνογραφία Λαϊκή Τέχνη, Λαογραφία, Εθνολογία, Κοινωνική Ανθρωπολογία κ.λπ.) από αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο. Κατά την κρίση των διδασκόντων, μπορεί να γίνουν δεκτοί και κάτοχοι άλλου μεταπτυχιακού διπλώματος (μάστερ), που ικανοποιεί πλήρως τις απαιτήσεις του προγράμματος. 2. Υποχρεωτική προϋπόθεση είναι η καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας. Γνώση δεύτερης ευρωπαϊκής γλώσσας θα θεωρείται πρόσθετο προσόν. 3. Ο αριθμός εισακτέων κατ έτος προτείνεται από τους υπευθύνους του συγκεκριμένου διδακτορικού προγράμματος. Υποβολή Αίτησης Για εισαγωγή στο χειμερινό εξάμηνο, οι αιτήσεις υποβάλλονται στον συντονιστή του μεταπτυχιακού προγράμματος στις ημερομηνίες που ορίζονται από το Πανεπιστήμιο. Οι αιτήσεις πρέπει να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: (α) Αναλυτική βαθμολογία πρώτου πτυχίου 323

324 ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Κ ΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ (β) Αντίγραφο πτυχίου μεταπτυχιακού τίτλου (μάστερ) ή βεβαίωση αναμενόμενης απόκτησής του, ή βεβαίωση για την τρέχουσα συμμετοχή σε διδακτορικό πρόγραμμα άλλου αναγνωρισμένου πανεπιστημίου (γ) Αναλυτική βαθμολογία του μεταπτυχιακού προγράμματος που κατέχουν (δ) Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα (ε) Αντίγραφο της διπλωματικής εργασίας επιπέδου μάστερ (στ) Αποδεικτικά στοιχεία καλής γνώσης της αγγλικής γλώσσας (ζ) Συστατικές επιστολές από δύο ακαδημαϊκούς (η) Έκθεση επιστημονικών και ερευνητικών ενδιαφερόντων Επικοινωνία Συντονιστής ΠΜΣ Ευφροσύνη Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (19ος-20ός αιώνας) Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Επιπέδου Μάστερ Στόχος του προγράμματος είναι η εξειδικευμένη μελέτη της Νεότερης Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Ιστορίας (από το 19ο αι. ως τις μέρες μας), η σύνδεσή της με την ιστορία του γεωγραφικού χώρου της Μεσογείου και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και, παράλληλα, η πορεία της Κύπρου και οι πολιτικές και πολιτισμικές της σχέσεις με τον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν, ως τακτικοί διδάσκοντες και ακαδημαϊκοί σύμβουλοι, οι καθηγητές του Τμήματος στις ειδικότητες: Νεότερη Ελληνική Ιστορία Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ιστορία Επίσης, είναι δυνατό να συμμετέχουν, προσφέροντας μαθήματα, επισκέπτες καθηγητές ή / και επισκέπτες καθηγητές σύντομης διάρκειας του Τμήματος στις παραπάνω ειδικότητες. Καθηγητές άλλων τμημάτων μπορούν να συμμετέχουν προσφέροντας μαθήματα μετά από πρόσκληση. Οργάνωση Προγράμματος Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα επιπέδου μάστερ αποτελείται από τρία στοιχεία: Ι. Μαθήματα ΙΙ. Ανεξάρτητη μελέτη, παρακολούθηση και συμμετοχή στο Colloquium ΙΙΙ. Διπλωματική εργασία Για την απόκτηση του μεταπτυχιακού τίτλου είναι απαραίτητη η επιτυχής συμπλήρωση και των τριών στοιχείων του προγράμματος. Ι) Μαθήματα Το πρόγραμμα οργανώνεται σε κύκλους μαθημάτων. Κάθε υποψήφιος είναι υποχρεωμένος να παρακολουθήσει επτά μαθήματα, τέσσερα από τα οποία οφείλουν να προέρχονται από δύο διαφορετικούς κύκλους. Τα υπόλοιπα τρία μαθήματα επιλέγονται α) από μαθήματα που ανήκουν σε κύκλους μαθημάτων που έχει ήδη παρακολουθήσει μεταπτυχιακός φοιτητής, β) από μαθήματα από άλλον (ή άλλους) κύκλους μαθημάτων, γ) έως δύο μαθήματα μπορεί να επιλεγούν από μεταπτυχιακά προγράμματα άλλων τμημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής. Κατ εξαίρεση, μετά από πρόταση του συντονιστή του Μεταπτυχιακού Προγράμματος και με την έγκριση του Συμβουλίου του Τμήματος, ένα από αυτά τα δύο μαθήματα μπορεί να επιλεγεί από μεταπτυχιακό πρόγραμμα εκτός της Φιλοσοφικής Σχολής. Οι κύκλοι μαθημάτων και τα μαθήματα που θα προσφερθούν έχουν ως ακολούθως: Κύκλος Α: Ιστορία του Μεσογειακού Χώρου στη Νεότερη και Σύγχρονη Εποχή ΙΣΤ 740 Εθνικό Κίνημα, Επαναστάσεις, Αλυτρωτισμός και Μεγαλοϊδεατισμός στην Ευρώπη και τη Μεσογειακή Λεκάνη (19ος-20ός αι.) ΙΣΤ 761 Ναυτιλία στη Μεσόγειο - Οι Ναυτικοί Δρόμοι της Μεσογείου ΙΣΤ 781 Η Βρετανική Αποικιοκρατία στην Ανατολική Μεσόγειο Κύκλος Β: Ιστορία της Κύπρου (19ος - 20ός αι.) - Κυπριακές Σπουδές ΙΣΤ 742 Πολιτική Ζωή και Συγκρούσεις στην Κυπριακή Δημοκρατία, ΙΣΤ 762 Σχέδια Λύσης του Κυπριακού ΙΣΤ 763 Κοινωνική και Οικονομική Ιστορία της Κύπρου ΙΣΤ 782 Εθνικό Κίνημα και Πολιτικά Κόμματα στην Κύπρο στον 20ό αιώνα ΙΣΤ 783 Τύπος, Εκπαίδευση και Πνευματική Κίνηση στην Κύπρο ΙΣΤ 784 Κυπριακή Εκκλησία και Ενωτικό Ζήτημα 324

325 w w w. u c y. a c. c y / h i s a r c h Κύκλος Γ: Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική και Ευρωπαϊκή Ιστορία ΙΣΤ 744 Θερμές Συγκρούσεις στον Ψυχρό Πόλεμο: Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος, Πόλεμος της Κορέας, Πόλεμος του Βιετνάμ ΙΣΤ 740 Εθνικό Κίνημα, Επαναστάσεις, Αλυτρωτισμός και Μεγαλοϊδεατισμός στην Ευρώπη και τη Μεσογειακή Λεκάνη (19ος-20ός αι.) ΙΣΤ 785 Αυταρχικά Καθεστώτα στην Ελλάδα στη Διάρκεια του 20ού αι. Είναι δυνατό, μελλοντικά, να προστεθούν κύκλοι μαθημάτων ή να προστεθούν ή να αντικατασταθούν μαθήματα σε υπάρχοντες κύκλους μαθημάτων. ΙΙ) Ανεξάρτητη Μελέτη/Colloquium Στο πλαίσιο του προγράμματος λειτουργεί κύκλος επιστημονικών συναντήσεων (Colloquium). Στις συναντήσεις αυτές συμμετέχουν μεταπτυχιακοί φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες, διδάσκοντες στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα και προσκεκλημένοι του Τμήματος, που παρουσιάζουν εργασίες τους. Οι φοιτητές είναι υποχρεωμένοι, στο πρώτο εξάμηνο των σπουδών τους, να εκπονήσουν Ανεξάρτητη Μελέτη (βαθμολογείται με Επιτυχία/Αποτυχία) και να συμμετέχουν στο Colloquium. Η παρουσίαση της Ανεξάρτητης Μελέτης μπορεί να γίνει είτε στο εξάμηνο αυτό είτε στο επόμενο (μαζί με την παρουσίαση της ερευνητικής πρότασης). Στο δεύτερο εξάμηνο των σπουδών τους, όλοι οι μεταπτυχιακοί φοιτητές παρουσιάζουν την ερευνητική πρόταση της διπλωματικής εργασίας τους στο Colloquium. ΙΙΙ) Διπλωματική Εργασία Στο τρίτο εξάμηνο σπουδών, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές παρακολουθούν ένα μάθημα και ξεκινούν την εκπόνηση της διπλωματικής τους εργασίας. Η διπλωματική εργασία είναι έκτασης περίπου λέξεων. Στο τέταρτο εξάμηνο σπουδών, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές συνεχίζουν και ολοκληρώνουν τη διπλωματική τους εργασία. Κριτήρια Εισαγωγής 1. Υποψήφιοι για την εισαγωγή στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα μπορούν να είναι πτυχιούχοι πανεπιστημιακών τμημάτων αναγνωρισμένων πανεπιστημίων. Προτεραιότητα στην εξέταση των αιτήσεων θα δίνεται σε πτυχιούχους τμημάτων ιστορίας, φιλοσοφικών σχολών, πολιτικών επιστημών, ευρωπαϊκών σπουδών ή τουρκικών σπουδών. 2. Οι απόφοιτοι ελλαδικών πανεπιστημίων και του Πανεπιστημίου Κύπρου πρέπει να έχουν γενικό βαθμό πτυχίου τουλάχιστον 7,0 και άνω. Αντίστοιχος βαθμός απαιτείται και από υποψηφίους - αποφοίτους άλλων πανεπιστημίων. 3. Υποχρεωτική προϋπόθεση είναι η καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας. Γνώση δεύτερης ευρωπαϊκής γλώσσας θα θεωρείται πρόσθετο προσόν. 4. Η τελική απόφαση για την εισαγωγή στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα λαμβάνεται από επιτροπή που ορίζεται από τους καθηγητές του Τμήματος - τακτικούς διδάσκοντες στο πρόγραμμα, η οποία αξιολογεί τους υποψηφίους. Με απόφαση των διδασκόντων είναι δυνατό να κληθούν σε συνέντευξη ή και σε γραπτή εξέταση υποψήφιοι, έστω και αν πληρούν όλα τα κριτήρια εισαγωγής. 5. Η γλώσσα διδασκαλίας και συγγραφής της διπλωματικής εργασίας είναι η Ελληνική. 6. Αριθμός εισακτέων για μάστερ κατ έτος: 15. Κανόνες Φοίτησης Οι μεταπτυχιακές σπουδές ρυθμίζονται από τους Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης (βλέπε σχετικό παράρτημα). Απαιτήσεις Για κάθε νεοεισερχόμενο μεταπτυχιακό φοιτητή, το Τμήμα ορίζει ακαδημαϊκό σύμβουλο. Απαιτείται πλήρης φοίτηση διάρκειας τουλάχιστον τριών εξαμήνων. Απαιτείται επιτυχής συμπλήρωση 120 ECTS. Αυτά κατανέμονται ως εξής: Μαθήματα (7 x 9) 63 ECTS Ανεξάρτητη Μελέτη (1 x 3) 3 ECTS Συμμετοχή - παρουσίαση της ερευνητικής πρότασης στο Colloquium (1 x 3) 3 ECTS Προετοιμασία και συγγραφή της διπλωματικής εργασίας Ι και Προετοιμασία και συγγραφή της διπλωματικής εργασίας ΙΙ ( ) 51 ECTS Σύνολο 120 ECTS Το πρόγραμμα είναι δυνατό να προσφερθεί είτε με πλήρη είτε με μερική φοίτηση. Τόσο για την πλήρη όσο και για τη μερική φοίτηση, οι φοιτητές ακολουθούν το προτεινόμενο πρόγραμμα σπουδών (βλ. παρακάτω). Για το φόρτο εργασίας ισχύουν οι γενικοί κανόνες μεταπτυχιακής φοίτησης. Σε περίπτωση μερικής φοίτησης, η συγγραφή της διπλωματικής εργασίας είναι δυνατό να αρχίσει μετά την ολοκλήρωση των έξι από τα επτά μαθήματα του προγράμματος, τα οποία είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθήσουν οι φοιτητές. 325

326 ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Κ ΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ Προτεινόμενο Πρόγραμμα Σπουδών Πρώτο Εξάμηνο ECTS Τρία μαθήματα από δύο κύκλους μαθημάτων x 9 ECTS (εναλλακτικά: τρία μαθήματα από έναν κύκλο μαθημάτων x 9 ECTS) 27 Ανεξάρτητη Μελέτη και Συμμετοχή στο Colloquium 3 Σύνολο 30 Δεύτερο Εξάμηνο Τρία Μαθήματα από δύο ή τρεις κύκλους μαθημάτων x 9 ECTS (εναλλακτικά: 3 μαθήματα από κύκλο μαθημάτων διαφορετικό από αυτόν που ακολουθήθηκε στο προηγούμενο εξάμηνο x 9 ECTS) 27 Παρουσίαση της Ερευνητικής Πρότασης /της Ανεξάρτητης Μελέτης στο Colloquium 3 Σύνολο 30 Τρίτο Εξάμηνο Ένα Μάθημα από τους προσφερόμενους κύκλους μαθημάτων x 9 ECTS 9 Διπλωματική Εργασία Ι x 21 ECTS 21 Σύνολο 30 Τέταρτο Εξάμηνο Διπλωματική Εργασία ΙΙ x 30 ECTS 30 Σύνολο 30 Πίστωση Μονάδων από Προγενέστερο Μεταπτυχιακό τίτλο Μάστερ Μεταπτυχιακός φοιτητής που κατέχει προγενέστερο μεταπτυχιακό τίτλο μάστερ, σε άλλη επιστήμη, δικαιούται να ζητήσει να του αναγνωριστούν μέχρι 15 ECTS από μαθήματα τα οποία παρακολουθούσε στο πλαίσιο του άλλου, προγενέστερου μεταπτυχιακού προγράμματος. Σε αυτήν την περίπτωση, το Τμήμα εξετάζει την αίτηση και, εφόσον κρίνει ότι αυτό είναι δυνατό, οι σχετικές μονάδες αφαιρούνται από το διδακτικό φόρτο των μαθημάτων του προγράμματος. Υποβολή Αίτησης Για εισαγωγή στο χειμερινό εξάμηνο, οι αιτήσεις υποβάλλονται στο συντονιστή του μεταπτυχιακού προγράμματος στις ημερομηνίες που ορίζει το Πανεπιστήμιο. Οι αιτήσεις πρέπει να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: (α) Φωτοαντίγραφο πανεπιστημιακού πτυχίου ή βεβαίωση ότι επίκειται η κτήση του πτυχίου (β) Αναλυτική βαθμολογία (γ) Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα (δ) Δύο προπτυχιακές εργασίες ή δημοσιεύματα στη Νεότερη Ιστορία (ε) Αποδεικτικά στοιχεία καλής γνώσης της αγγλικής γλώσσας και, τυχόν, γνώσης άλλων γλωσσών (στ) Συστατικές επιστολές από δύο τουλάχιστον ακαδημαϊκούς (ζ) Σύντομη έκθεση (μέχρι δύο σελίδες) των ερευνητικών στόχων και ενδιαφερόντων της υποψήφιας/του υποψηφίου Υπολογισμός του Φόρτου Εργασίας (ECTS) Η πίστωση μονάδων ECTS βασίζεται στον υπολογισμό των ωρών εργασίας του φοιτητή στο διάστημα του κάθε εξαμήνου. Μία μονάδα ECTS αντιστοιχεί σε εργασία ωρών ανά εξάμηνο. Συνεπώς, μαθήματα 9 ECTS αντιστοιχούν σε εργασία ωρών, και προτείνεται να κατανέμονται ως εξής: Α. Για τα μαθήματα με κωδικούς ΙΣΤ 720 έως και ΙΣΤ 740 (9 ECTS) 3 ώρες διδασκαλίας Χ 13 εβδομάδες: 39 ECTS 6 ώρες κατ ιδίαν συμβουλευτικές συναντήσεις με φοιτητές: 6 ECTS Χρόνος μελέτης φοιτητών στο εξάμηνο (10 ώρες προετοιμασία ανά μάθημα εβδομαδιαίως κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένης της μελέτης και της προετοιμασίας για τις παρουσιάσεις, παρουσίαση της εργασίας κάθε μαθήματος, και του χρόνου αρχειακής και βιβλιογραφικής έρευνας εντοπισμού και συγκέντρωσης υλικού, που απαιτείται για τη συγγραφή των εργασιών): 140 Προετοιμασία και συγγραφή της τελικής εργασίας για το μάθημα: 60 Σύνολο ωρών εργασίας του φοιτητή ανά μάθημα εξαμηνιαίως: 245 Β. ΙΣΤ 808 Ανεξάρτητη Μελέτη / ΙΣΤ 809 Colloquium (3 ECTS) 1,5 ώρες παρακολούθησης Χ 13 εβδομάδες: 19,5 2 ώρες κατ ιδίαν συμβουλευτικές συναντήσεις με φοιτητές: 2,5 Χρόνος μελέτης φοιτητών στο εξάμηνο (συνολικά 40 ώρες προετοιμασία για την ανεξάρτητη μελέτη/την ερευνητική πρόταση, συμπεριλαμβανομένης της μελέτης και της προετοιμασίας για τις παρουσιάσεις στο μάθημα και του χρόνου αρχειακής και βιβλιογραφικής έρευνας, που απαιτείται για τη συγγραφή της ανεξάρτητης μελέτης/ερευνητικής πρότασης): 40 Προετοιμασία και συγγραφή της ανεξάρτητης μελέτης/ ερευνητικής πρότασης για τη διπλωματική εργασία: 18 Σύνολο ωρών εργασίας του φοιτητή ανά μάθημα εξαμηνιαίως:

327 w w w. u c y. a c. c y / h i s a r c h Γ. ΙΣΤ 810 Προετοιμασία και Συγγραφή της Διπλωματικής Εργασίας Ι (21 ECTS) Συναντήσεις με τους ερευνητικούς συμβούλους: 26 Έρευνα (ενδεικτικά: εντοπισμός και επισκόπηση υπάρχουσας βιβλιογραφίας, επιλογή και εφαρμογή της μεθοδολογίας έρευνας, εντοπισμός πρωτογενούς αρχειακού υλικού σε αρχεία και ιδιωτικές συλλογές). Φωτογράφηση υλικού, αποδελτίωση. Τεκμηρίωση και διασταύρωση στοιχείων. Εξοικείωση με λογισμικό (όπου απαιτείται): 300 Συγγραφή πιλοτικών τμημάτων της εργασίας: 254 Σύνολο: 580 Δ. ΙΣΤ 811 Προετοιμασία και Συγγραφή της Διπλωματικής Εργασίας ΙI (30 ECTS) Συναντήσεις με τους ερευνητικούς συμβούλους: 39 Έρευνα (ενδεικτικά: εντοπισμός και επισκόπηση υπάρχουσας βιβλιογραφίας, επιλογή και εφαρμογή της μεθοδολογίας έρευνας, εντοπισμός πρωτογενούς αρχειακού υλικού σε αρχεία και ιδιωτικές συλλογές). Φωτογράφηση υλικού, αποδελτίωση. Τεκμηρίωση και διασταύρωση στοιχείων. Εξοικείωση με λογισμικό (όπου απαιτείται): 271 Συγγραφή της εργασίας: 460 Σύνολο: 770 ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (19ος-20ός αιώνας) Κριτήρια που πρέπει να πληρούν οι υποψήφιοι για εισδοχή στο διδακτορικό πρόγραμμα: 1. Οι υποψήφιοι πρέπει να κατέχουν μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην Ιστορία από αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο. Κατά την κρίση των διδασκόντων, μπορεί να γίνουν δεκτοί και κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου Πολιτικής Επιστήμης ή Ευρωπαϊκών Σπουδών ή Τουρκικών Σπουδών ή άλλου μεταπτυχιακού διπλώματος (μάστερ), που να ικανοποιεί πλήρως τις απαιτήσεις του προγράμματος. Απόφοιτοι άλλων πανεπιστημιακών τμημάτων, κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων της ειδικότητάς τους, είναι δυνατόν να γίνουν δεκτοί προκειμένου να εκπονήσουν διδακτορική διατριβή για την ιστορία της επιστήμης τους στην Κύπρο ή/και στον ελλαδικό χώρο κατά τη νεότερη και σύγχρονη περίοδο. Η επίβλεψη των υποψηφίων διδακτόρων της κατηγορίας αυτής είναι δυνατόν να πραγματοποιείται, κατά περίπτωση, σε συνεργασία με διδάσκοντες άλλων Τμημάτων και Σχολών, αρμοδίους για τη συγκεκριμένη επιστημονική ειδικότητα. 2. Υποχρεωτική προϋπόθεση είναι η καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας. Γνώση δεύτερης ευρωπαϊκής γλώσσας θα θεωρείται πρόσθετο προσόν. Η τελική απόφαση για την εισαγωγή στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα λαμβάνεται από επιτροπή, που ορίζεται από τους καθηγητές του Τμήματος. Με απόφαση αυτής της επιτροπής είναι δυνατόν να κληθούν σε συνέντευξη ή και σε γραπτή εξέταση υποψήφιοι, έστω και αν αυτοί πληρούν όλα τα κριτήρια εισδοχής. Απαιτήσεις και Οργάνωση του Διδακτορικού Προγράμματος Παρακολούθηση Μαθημάτων Η κατοχή μεταπτυχιακού διπλώματος (μάστερ) ή ισοδύναμου, στη Νεότερη ή / και Σύγχρονη Ιστορία ή άλλο μεταπτυχιακό δίπλωμα (μάστερ), που ικανοποιεί πλήρως τις απαιτήσεις του προγράμματος, συνεπάγεται καταρχήν την απαλλαγή από υποχρέωση παρακολούθησης μαθημάτων. Οι υπεύθυνοι του προγράμματος διατηρούν, πάντως, τη δυνατότητα να ζητήσουν από οποιονδήποτε υποψήφιο να παρακολουθήσει μαθήματα από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα (μάστερ), σε περίπτωση που κρίνουν ότι αυτό είναι απαραίτητο για την έρευνα του υποψηφίου διδάκτορα ή / και θα διευκολύνει την ομαλή εξέλιξη της έρευνας αυτής. Κύκλος Επιστημονικών Συναντήσεων (Colloquium) Στο πλαίσιο του προγράμματος λειτουργεί κύκλος επιστημονικών συναντήσεων (Colloquium). Στις συναντήσεις αυτές συμμετέχουν μεταπτυχιακοί φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες, διδάσκοντες στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα και προσκεκλημένοι του Τμήματος, που παρουσιάζουν εργασίες τους. Οι υποψήφιοι διδάκτορες είναι υποχρεωμένοι να παρουσιάσουν την ερευνητική τους πρόταση ή/και μέρη της διπλωματικής εργασίας τους σε αυτόν τον κύκλο επιστημονικών συναντήσεων. Επικοινωνία Συντονιστής ΠΜΣ Γιώργος Καζαμίας Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: g.kazamias@ucy.ac.cy ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗ ΧΕΡΣΑΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΠΕΔΙΟΥ Σκοπός του προγράμματος στη Χερσαία και Υποβρύχια Αρχαιολογία Πεδίου είναι η εμβάθυνση στη θεωρία και στη μεθοδολογία της αρχαιολογίας πεδίου, τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα, και η ολοκληρωμένη κατάρτιση νέων επαγγελματιών, οι οποίοι θα μπορούν να ανταποκριθούν δυναμικά στις προκλήσεις τόσο της δημόσιας όσο και της ερευνητικής πτυχής της αρχαιολογίας. Στο πλαίσιο των προσφερόμενων μαθημάτων εξετάζονται η 327

328 ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Κ ΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ φύση, η μελέτη και η τεκμηρίωση αρχαιολογικών ευρημάτων και χώρων (χερσαίων και υποβρύχιων), ενώ, παράλληλα, ενθαρρύνεται η πρακτική άσκηση στο πεδίο, την ξηρά, τη θάλασσα ή το εργαστήριο. Το πρόγραμμα προσφέρεται στην αγγλική και στην ελληνική γλώσσα και απευθύνεται σε: Αρχαιολόγους ήδη απασχολούμενους στον δημόσιο τομέα (αρχαιολογικές υπηρεσίες και μουσεία), οι οποίοι χρειάζεται να αναβαθμίσουν την απόδοσή τους σε διάφορους τομείς της αρχαιολογίας πεδίου. Νέους αρχαιολόγους που θέλουν να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους, διευρύνοντας την εκπαίδευσή τους και ενισχύοντας την εμπειρία τους στο πεδίο. Νέους ερευνητές που χρειάζονται τις ειδικές γνώσεις και δεξιότητες που προσφέρει το πρόγραμμα, προκειμένου να συνεχίσουν την ερευνητική τους σταδιοδρομία. Πτυχιούχους ειδικοτήτων άμεσα σχετιζομένων με την αρχαιολογία, οι οποίοι επιθυμούν να εξοικειωθούν με τις αρχαιολογικές μεθόδους μελέτης και έρευνας του υλικού πολιτισμού. Δομή Προγράμματος Η ελάχιστη διάρκεια φοίτησης στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Χερσαίας και Υποβρύχιας Αρχαιολογίας Πεδίου είναι τρία εξάμηνα. Για την επιτυχή ολοκλήρωσή του απαιτείται η συμπλήρωση 107 ECTS, ως εξής: Με την επιτυχή παρακολούθηση έξι μαθημάτων από τουλάχιστον τέσσερις διαφορετικές θεματικές ενότητες (τρία ανά εξάμηνο για την ελάχιστη φοίτηση). Κάθε μάθημα αντιστοιχεί σε 10 ECTS. Με τη συμπλήρωση 45 ημερών πρακτικής άσκησης σε τουλάχιστον ένα πρόγραμμα ή οργανισμό (επιφανειακή έρευνα, ανασκαφή, μουσείο, εργαστήριο), κατά προτίμηση στη διάρκεια των θερινών διακοπών από τα μαθήματα. Η δραστηριότητα αυτή αντιστοιχεί σε 17 ECTS. Με την εκπόνηση διπλωματικής εργασίας έκτασης λέξεων (ένα εξάμηνο για την ελάχιστη φοίτηση). Η εργασία αντιστοιχεί σε 30 ECTS. Προσφερόμενα Μαθήματα Τα μαθήματα που προσφέρονται στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος εμπίπτουν σε πέντε ευρύτερες θεματικές ενότητες: 1) Αρχαιολογία του Πολιτισμικού Τοπίου 2) Ενάλια Αρχαιολογία 3) Εργασία Πεδίου: Μεθοδολογία και Δεξιότητες 4) Μελέτη Αρχαιολογικών Υλικών / Αρχαιομετρία 5) Διαχείριση Πολιτιστικής Κληρονομιάς Πιο αναλυτικά, οι περιγραφές κάθε ενότητας, καθώς και οι τίτλοι των μαθημάτων που προσφέρονται αυτήν τη στιγμή ανά ενότητα, έχουν ως ακολούθως: 1) Αρχαιολογία του Πολιτισμικού Τοπίου H θεματική ενότητα εστιάζει στο Τοπίο, ένα από τα συστατικά στοιχεία της αρχαιολογίας πεδίου, στοχεύοντας στη μελέτη των σχέσεων μεταξύ του υλικού πολιτισμού, της ανθρώπινης παρέμβασης και του φυσικού περιβάλλοντος. Η ολοκληρωμένη ανάλυση των οικισμών (αστικών κέντρων, χωριών, αγροικιών, παράκτιων εγκαταστάσεων), των βιοτεχνικών θέσεων και των χώρων λατρείας προϋποθέτει διεπιστημονική προσέγγιση, προκειμένου να μελετηθούν σημαντικά ζητήματα, όπως, για παράδειγμα, η χωρική διαρρύθμιση κτηρίων και δρόμων σε αστικά και αγροτικά κέντρα, η ανθρώπινη κίνηση και πρόσβαση σε οικισμούς και οικίες, η χρήση του δημόσιου και ιδιωτικού χώρου, η διαχείριση των φυσικών πόρων κ.λπ. Στα μαθήματα της ενότητας αυτής, οι φοιτητές θα κατανοήσουν τα βασικά θεωρητικά ερωτήματα της αρχαιολογίας του τοπίου και θα διδαχθούν μεθόδους ταύτισης, τεκμηρίωσης, μελέτης και αποκατάστασης των πολιτιστικών τοπίων, με εφαρμογή σε διάφορες περιόδους της αρχαιότητας. Προσφερόμενα Μαθήματα: AΡΧ 650 Ανάλυση Οικισμών και Αρχαιολογία του Χώρου AΡΧ 651 Μεσογειακά Νησιωτικά Τοπία ΑΡΧ 652 Εισαγωγή στην Αρχαιολογία του Κτηρίου ΑΡΧ 653 Iερα Τοπιά στην Ανατολική Μεσόγειο 2) Ενάλια Αρχαιολογία Η ενάλια πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της Μεσογειακής Αρχαιολογίας. Ο κύριος στόχος αυτής της θεματικής ενότητας είναι να εισαγάγει τους φοιτητές στο ειδικό ερευνητικό πεδίο της ενάλιας αρχαιολογίας και να τους προσφέρει τη δυνατότητα α) να κατανοήσουν τις ιδιαιτερότητες των θέσεων που σχετίζονται άμεσα με τη ναυτική δραστηριότητα στο παρελθόν β) να αποκτήσουν τις ειδικές γνώσεις, για να ερμηνεύσουν τα ευρήματα από τέτοιες θέσεις και γ) να αποκτήσουν τις βασικές δεξιότητες, για να μπορέσουν να διεξάγουν σχετικές έρευνες πεδίου, χερσαίες ή υποβρύχιες. Σεμινάρια και ειδικά μαθήματα κατάδυσης, ιστιοπλοΐας και υποβρύχιας φωτογραφίας θα προσφέρονται στους φοιτητές που θα επιθυμούν να εκπαιδευτούν περαιτέρω. Προσφερόμενα Μαθήματα: AΡX 654 Παράκτιο και Θαλάσσιο Τοπίο AΡX 655 Η Αρχαιολογία των Ναυαγίων 3) Εργασία Πεδίου: Μεθοδολογία και Δεξιότητες Aυτή η θεματική ενότητα αποσκοπεί στην εισαγωγή των φοιτητών στη θεωρία, τις μεθόδους και τις τεχνικές α) της αρχαιολογικής επισκόπησης επιφανείας και της ανασκαφής (σωστικής και συστηματικής), στην ξηρά και τη θάλασσα και β) της τεκμηρίωσης ιστορικών κτηρίων. Τα 328

329 w w w. u c y. a c. c y / h i s a r c h μαθήματα περιλαμβάνουν παραδόσεις στην τάξη, όπου εξετάζεται η ιστορία και εξέλιξη της αρχαιολογικής εργασίας πεδίου και αξιολογούνται συγκριτικά τα αποτελέσματα διαφορετικών μεθόδων έρευνας και τεχνικών. Επιπλέον, στο πλαίσιο των ίδιων μαθημάτων, οι φοιτητές θα εκπαιδεύονται εκπονώντας εργασίες σε συγκεκριμένους χώρους (υλοποίηση κανάβου, αποτύπωση θέσεων και κτηρίων, διαχείριση ανασκαφικών δεδομένων) και χρησιμοποιώντας εξειδικευμένο τεχνικό εξοπλισμό (handheld computers, differential GPS) και σχετικά λογισμικά προγράμματα. Προσφερόμενα Μαθήματα: AΡX 656 Αρχαιολογική Επισκόπηση Επιφανείας AΡX 657 Μέθοδοι και Τεχνικές Χερσαίας και Υποβρύχιας Ανασκαφικής Έρευνας ΑΡΧ 658 Αρχαιολογία των Πόλεων 4) Μελέτη Αρχαιολογικών Υλικών / Αρχαιομετρία Στόχος αυτής της ενότητας είναι να προσφέρει στους φοιτητές τα μέσα, για να κατανοήσουν την θεωρία, την πράξη και τη φύση της ανάλυσης των αρχαιολογικών υλικών, από την αρχαιολογική και την διεπιστημονική της σκοπιά. Συγκεκριμένα, οι φοιτητές θα διδαχθούν τις φυσικές ιδιότητες, τις παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής και τις χρήσεις διαφόρων υλικών και τεχνέργων. Παράλληλα, θα αναπτύξουν δεξιότητες στον χειρισμό, τεκμηρίωση, ανάλυση και ερμηνεία αρχαιολογικών υλικών από διαφορετικές περιόδους, διαμορφώνοντας έτσι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση ως προς τη μελέτη των αρχαιολογικών υλικών, από την ανασκαφή στη δημοσίευση. Προσφερόμενα Μαθήματα: AΡX 659 Επιστημονική Μελέτη Αρχαιολογικών Υλικών AΡX 660 Αρχαία Τεχνολογία AΡX 661 Ποσοτική και Ποιοτική Μελέτη Κεραμικής AΡX 662 Αρχαία Μεταλλουργία και Μεταλλοτεχνία 5) Διαχείριση Πολιτιστικής Κληρονομιάς Η περιοχή της Μεσογείου διακρίνεται για τον τεράστιο πολιτισμικό πλούτο της, χερσαίο, παράκτιο και υποβρύχιο. Η παρούσα θεματική ενότητα σκοπό έχει να εισαγάγει τους φοιτητές στις βασικές αρχές και την αναγνώριση της σημασίας της διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς, καθώς και σε διάφορα βιώσιμα και λειτουργικά συστήματα για τη διατήρηση και προστασία των πολιτισμικών πόρων. Τα μαθήματα θα περιλαμβάνουν και διαλέξεις από εκπροσώπους διαφόρων φορέων που εμπλέκονται στη Διαχείριση της Πολιτισμικής Κληρονομιάς (ΔΠΚ), όπως, για παράδειγμα, κρατικές υπηρεσίες, ιδιωτικά πολιτιστικά ιδρύματα, θρησκευτικές ομάδες, τοπικοί και διεθνείς οργανισμοί (UNESCO, ICOMOS, ICCROM, ICCM, Europa Nostra, etc.), εκπαιδευτικά ιδρύματα που ειδικεύονται στους τομείς της αρχαιολογίας και της συντήρησης, η τουριστική βιομηχανία, συλλέκτες, η οικοδομική βιομηχανία και οι τοπικές κοινότητες. Μέσα στο πλαίσιο των μαθημάτων θα πραγματοποιούνται, επίσης, επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία. Προσφερόμενα Μαθήματα: ΑΡΧ 663 Εισαγωγή στη Διαχείριση της Πολιτισμικής Κληρονομιάς ΑΡΧ 664 Γενικά Ζητήματα και Ειδικές Περιπτώσεις στον Τομέα της Διαχείρισης της Πολιτισμικής Κληρονομιάς (ΔΠΚ) ΑΡΧ 665 Η Διαχείριση της Πολιτισμικής Κληρονομιάς (ΔΠΚ) σε Περιοχές Συρράξεων AΡX 666 Διαχείριση Ενάλιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς Κριτήρια Εισαγωγής Οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν πτυχίο από αναγνωρισμένα πανεπιστήμια σε έναν από τους ακόλουθους κλάδους: Αρχαιολογία, Ιστορία, Κλασικές Σπουδές, Ανθρωπολογία, Ιστορία της Τέχνης, Αρχιτεκτονική, Γεωγραφία, Γεωλογία, Φυσική, Χημεία, Μηχανική ή και άλλους συναφείς ερευνητικούς τομείς. Όλοι οι υποψήφιοι που είναι απόφοιτοι των πανεπιστημίων της Κύπρου ή της Ελλάδας θα πρέπει να έχουν βαθμό πτυχίου τουλάχιστον 6,5, ενώ για τους αποφοίτους άλλων πανεπιστημίων ισχύει το όριο που αντιστοιχεί στον βαθμό αυτόν. Επιπλέον, οι υποψήφιοι θα πρέπει να γνωρίζουν Αγγλικά σε ικανοποιητικό επίπεδο. Υποβολή Αίτησης Η αίτηση πρέπει να υποβάλλεται στον συντονιστή του προγράμματος και να περιλαμβάνει: πιστοποιημένο αντίγραφο πανεπιστημιακού τίτλου βιογραφικό σημείωμα δύο συστατικές επιστολές σύντομο υπόμνημα των ερευνητικών ενδιαφερόντων του υποψηφίου, γραμμένο στην αγγλική γλώσσα, το οποίο να μην υπερβαίνει τις 650 λέξεις συμπληρωμένο έντυπο εισδοχής Οι υποψήφιοι που πληρούν τα απαιτούμενα προσόντα θα καλούνται σε προσωπική συνέντευξη στους χώρους του Πανεπιστημίου Κύπρου ή μέσω τηλεδιάσκεψης, εάν δεν βρίσκονται στην Κύπρο. Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων για το χειμερινό εξάμηνο είναι η 31η Μαρτίου, ενώ για το εαρινό εξάμηνο η 31η Οκτωβρίου. Επικοινωνία Συντονίστρια Προγράμματος Δρ Στυλιανή Δεμέστιχα Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: demesticha@ucy.ac.cy 329

330 ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Κ ΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (βλ. σχετικές σελίδες) Επικοινωνία Συντονιστής ΠΜΣ για το ΙΣΑ Άγγελ Νικολάου-Κονναρή Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Alexander Beihammer, Καθηγητής Μελέτη και έκδοση εγγράφων της βυζαντινής διπλωματικής. Η διπλωματία του βυζαντινού κράτους, ιδιαίτερα οι διπλωματικές και πολιτισμικές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο. Οι θεσμοί και η κοινωνία της μεσοβυζαντινής εποχής. Αθανάσιος Κ. Βιώνης, Επίκουρος Καθηγητής Μεθοδολογικές προσεγγίσεις στη μελέτη του αστικού και αγροτικού τοπίου και του υλικού πολιτισμού των βυζαντινών και μεταβυζαντινών χρόνων (6ος-19ος αι. μ. Χ.) στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο: η μετάβαση από τον αρχαίο κόσμο στο Μεσαίωνα, η αρχαιολογία του θανάτου (παγανισμός και χριστιανισμός), η αρχαιολογία της ταυτότητας (κοινωνική, θρησκευτική, εθνική), πόλεμος, άμυνα, το δομημένο περιβάλλον (πόλεις, κάστρα, πύργοι, αγροτικοί οικισμοί-χωριά) και η χρήση του χώρου στην κοσμική αρχιτεκτονική, η αστική και αγροτική καθημερινή ζωή και οικονομία μέσα από τις πηγές (κείμενο εικόνα τεχνουργήματα), η ιστορία και αρχαιολογία της διατροφής, η τεχνολογία/παραγωγή διακίνηση χρήση κεραμικών σκευών. Στέλλα Δεμέστιχα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ενάλια αρχαιολογία με έμφαση στη μελέτη των αρχαίων ναυαγίων και ιδιαίτερα των αμφορέων, αρχαία οικονομία, θαλάσσιοι δρόμοι και οργάνωση του εμπορίου στην Ανατολική Μεσόγειο, κεραμεική της ύστερης αρχαιότητας, αρχαία και προβιομηχανική κεραμική τεχνολογία. Mαρία Iακώβου, Kαθηγήτρια H ιστορική διάσταση της μετάβασης από την προϊστορική στην πρωτοϊστορική περίοδο. H προσωπογραφία του 11ου αιώνα π.x. και η κυπριακή πρωτοϊστορία. Tυπολογία της κεραμικής της Ύστερης Xαλκοκρατίας και της Πρώιμης Eποχής του Σιδήρου. Διακίνηση της γραπτής κυπριακής κεραμικής του 11ου αι. π.x. στη λεκάνη της Μεσογείου. H ίδρυση των οικισμών που εξελίχθηκαν στα κυπριακά βασίλεια. Η ιστορική χαρτογραφία της Κύπρου και η διαχρονική εξέλιξη της τοπογραφίας των πόλεων. Γιώργος Καζαμίας, Αναπληρωτής Καθηγητής Σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία (Β Παγκόσμιος Πόλεμος, Ψυχρός Πόλεμος, ευρωπαϊκή ενοποίηση, εξευρωπαϊσμός), Ιστορία της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης (19ος - 20ός αι.), ελληνικές μειονότητες, διασπορά και πρόσφυγες στη Βαλκανική, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή (19ος - 20ός αι.), προφορική ιστορία. Μαρία Καντηρέα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ελληνική και λατινική Επιγραφική. Αρχαία θρησκεία, λατρεία Ελληνιστικών ηγεμόνων και Ρωμαίων αυτοκρατόρων. Ρωμαϊκή ιστορία: θεσμοί πόλεων και αποικιών του ανατολικού τμήματος της αυτοκρατορίας, προσωπογραφία αυτοκρατορικών χρόνων. Bασιλική Kασσιανίδου, Καθηγήτρια Εξαγωγική μεταλλουργία και μεταλλοτεχνία στην αρχαιότητα, αρχαία τεχνολογία, συντήρηση μεταλλικών αντικειμένων και η παραγωγή και εξαγωγή κυπριακού χαλκού στην αρχαιότητα. Άγγελ Νικολάου-Κονναρή, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ο Ελληνισμός κατά τη Λατινοκρατία, που περιλαμβάνει κυρίως τις διάφορες πτυχές πολιτισμικών αλληλεπιδράσεων και ανταλλαγών μεταξύ Ελλήνων και Λατίνων στη λατινοκρατούμενη Ελλάδα γενικά, και την Κύπρο ειδικότερα (τέλος 12ου-17ος αι.) και συναφή φαινόμενα στους τομείς της γλώσσας, της θρησκείας και των κοινωνικών θεσμών, καθώς, επίσης, θέματα εθνικής ταυτότητας, αυτογνωσίας και ετερότητας. Η σημαντική σχολή Κυπρίων ιστοριογράφων (τέλος 12ου-18ος αι.). Προσωπογραφική μελέτη των Κυπρίων κατά το Μεσαίωνα και τους πρώιμους Νεότερους Χρόνους και, ειδικότερα, των Kυπρίων της διασποράς (16ος-18ος αι.). Η θέση της γυναίκας στη λατινοκρατούμενη Ελλάδα και κυρίως στην Κύπρο. Ουρανία Κουκά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστοριογραφία της Προϊστορικής Αρχαιολογίας στην Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο. Θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις στην προϊστορική αρχαιολογία. Εποχή του Λίθου και του Χαλκού στο Αιγαίο, τη Μικρά Ασία. Αρχαιολογία των νησιών. Διακοινοτική και ενδοκοινοτική οργάνωση. Διοίκηση, οικονομία και κοινωνία στην Προϊστορία. Βιοτεχνικές εγκαταστάσεις στο προϊστορικό Αιγαίο και τη Μικρά Ασία. Κεραμική τεχνολογία. Μεταλλοτεχνία. Εμπορικά-πολιτιστικά δίκτυα στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο κατά την εποχή του Λίθου και την εποχή του Χαλκού. Νατάσσα Κωνσταντινίδου, Λέκτορας Η ιστορία της Δυτικής Ευρώπης μεταξύ του 16ου και 18ου αιώνα. Ιστορία πνευματικών και θρησκευτικών κινημάτων (Αναγέννηση, Μεταρρύθμιση, θρησκευτικοί πόλεμοι του 16ου και 17ου αιώνα και οι επιπτώσεις τους, επιστημονικές ανακαλύψεις κ.λπ.), ιστορία των ιδεών, ιστορία της πολιτικής σκέψης, πολιτισμική ιστορία, ιστορία του βιβλίου. Σχέσεις πολιτικής-θρησκείας, κράτους-εκκλησίας, κυκλοφορία ιδεών, δίκτυα επικοινωνίας και πνευματικές ανταλλαγές, ιδεολογική προπαγάνδα και προβολή των ιδεών (μέσω γραπτού λόγου, εκδηλώσεων, εικονογραφίας κ.λπ.), κουλτούρα και πνευματική παραγωγή των βασιλικών και θρησκευτικών αυλών, ανάδυση των δυναστικών κρατών. Θεόδωρος Mαυρογιάννης, Αναπληρωτής Kαθηγητής Ιστορία της αρχαίας ιστοριογραφίας, ιστορία της ελληνιστικής και ρωμαϊκής Ανατολής, μνημειακή τοπογραφία Ελλάδας και Ιταλίας. Αρχαία θρησκεία. Επιγραφική. Μιχάλης Ολύμπιος, Επίκουρος Καθηγητής Ιστορία της τέχνης και της αρχιτεκτονικής του Μεσαίωνα (6ος- 16ος αι.). Ειδικότερα, ιστορία της γοτθικής αρχιτεκτονικής (12ος-16ος αι.) στην Ευρώπη και τη λατινική Ανατολή: τυπολογία, design, τεχνικές κατασκευής, ζητήματα χορηγίας. Εκκλησια- 330

331 w w w. u c y. a c. c y / h i s a r c h στική τέχνη στη λατινική Ευρώπη (ρετάμπλ και λοιπή διακόσμηση βωμών, λειτουργικά σκεύη κ.λπ.), μνημειακή γλυπτική και μικρογλυπτική σε διάφορα υλικά (λίθο, μέταλλο, ελεφαντοστό). Ιστορία των Σταυροφοριών και της τέχνης της λατινικής Ανατολής. Ιστορία και τέχνη της Κύπρου των Λουζινιανών ( ). Πέτρος Παπαπολυβίου, Αναπληρωτής Καθηγητής Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία (Β Παγκόσμιος πόλεμος: Κατοχή και Αντίσταση, Εμφύλιος πόλεμος, ελληνικές εθνικές διεκδικήσεις), Πολιτική Ιστορία της Κύπρου, (Αγγλοκρατία, ενωτικό κίνημα, απελευθερωτικός αγώνας , κυπριακός εθελοντισμός). Γιώργος Παπασάββας, Αναπληρωτής Καθηγητής Μεταλλοτεχνία της Ύστερης Εποχής του Χαλκού και της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου. Χαλκοπλαστική. Πλαστική των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων. Ελληνικά ιερά. Οι σχέσεις του αιγαιακού χώρου με την Ανατολική Μεσόγειο στους πρώιμους ιστορικούς χρόνους. Μαρία Παρανή, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Δημιουργικές διεργασίες της βυζαντινής τέχνης, απεικονίσεις ρεαλίων, σχέσεις κέντρου - περιφέρειας στη βυζαντινή τέχνη της Κύπρου, πολιτισμικές ανταλλαγές στους τομείς του αυλικού τελετουργικού, της ενδυμασίας και της τέχνης, η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο και η αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών για τη μελέτη του βυζαντινού υλικού βίου, βυζαντινό ένδυμα. Chris Schabel, Kαθηγητής Ιστορία ιδεών του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης (Φιλοσοφία, Θεολογία, Θετική Επιστήμη και σχολεία), Ιστορία της Κύπρου , κριτική κειμένων, μεσαιωνική λατινική παλαιογραφία. Επικοινωνία Γραμματεία Τμήματος Ελένη Χατζηστυλιανού Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: Χρύσα Γρηγορίου Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: isa@ucy.ac.cy ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ Για την υλοποίηση των ερευνητικών της στόχων, η Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας (EMA) συνεργάζεται με διαφόρους φορείς στην Κύπρο και το εξωτερικό. H συνεργασία στην Κύπρο γίνεται με διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες (Τμήμα Αρχαιοτήτων, Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης κ.ά.) και τοπικές αρχές (Δήμος Γεροσκήπου, Κοινότητα Κουκλιών κ.ά.), καθώς και με άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου Κύπρου. Στο εξωτερικό, η συνεργασία γίνεται με ακαδημαϊκούς από διάφορα ευρωπαϊκά, αμερικανικά και αυστραλιανά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. H επιλογή των πεδίων έρευνας γίνεται με κριτήρια την ειδικότητα των μελών της EMA και την ανάγκη εξερεύνησης τομέων της κυπριακής αρχαιολογίας, που δεν έχουν ακόμα μελετηθεί σε βάθος. Επίσης, από το 2000, μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού, καθώς και φοιτητές του ΙΣΑ, έχουν λάβει μέρος ή έχουν διευθύνει ανασκαφές σε διάφορους αρχαιολογικούς χώρους εντός Κύπρου και στο εξωτερικό (Ελλάδα, Τουρκία). Πληροφορίες για τα ερευνητικά προγράμματα μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της ΕΜΑ και του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Επικοινωνία Διευθύντρια Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας Βασιλική Κασσιανίδου Γραμματεία Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας Χρύσα Γρηγορίου Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ.: archlgy@ucy.ac.cy 331

332 Τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας Γενικές Αρχές και Χαρακτηριστικά Στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας λειτουργεί μεταπτυχιακό πρόγραμμα σε επίπεδο μάστερ και διδακτορικού. Το πρόγραμμα βασίζεται στη γενική αρχή της ενότητας της Κλασικής Φιλολογίας και έχει σχεδιαστεί ώστε να προσφέρει συγκροτημένη εξειδίκευση είτε στην αρχαία ελληνική είτε στη λατινική φιλολογία είτε στη συγκριτική μελέτη των κλασικών γραμματειών. Δεδομένης της μεγάλης ανάπτυξης των κλασικών σπουδών στον διεθνή ακαδημαϊκό ορίζοντα, η οποία προϋποθέτει υψηλού επιπέδου εκπαίδευση των ενδιαφερομένων υποψηφίων, το πρόγραμμα βασίζεται εξ ολοκλήρου στην προσφορά επί τούτου σχεδιασμένων μεταπτυχιακών σεμιναρίων από τους ειδικούς διδάσκοντες του Τμήματος. Επισκέπτες καθηγητές συμπληρώνουν και εμπλουτίζουν το πρόγραμμα. Στόχος του μεταπτυχιακού προγράμματος Κλασικών Σπουδών είναι η μελέτη και η συγκροτημένη εξειδίκευση είτε στην αρχαία ελληνική ή στη λατινική φιλολογία είτε στη συγκριτική μελέτη των κλασικών γραμματειών, στην αρχαία ελληνική διαλεκτολογία και σε συγγενείς κλάδους, όπως η επιγραφική, η παπυρολογία ή η ελληνική και λατινική παλαιογραφία. Ο δεύτερος (πρώτος μεταπτυχιακός) κύκλος σπουδών είναι διετής και αποβλέπει στην απόκτηση Magister Artium (M.A.) και ο τρίτος (δεύτερος μεταπτυχιακός) κύκλος είναι τριετής και αποβλέπει στην απόκτηση του τίτλου του Διδάκτορα Φιλοσοφίας (Ph.D.). Παρέχεται, έτσι, η δυνατότητα στον μεταπτυχιακό φοιτητή να επιλέξει μαθήματα και μεθοδολογία, καθώς και να διεξαγάγει τη διδακτορική του έρευνα μέσα στο αναγκαίο κλίμα εποικοδομητικής κριτικής, που συμβάλλει αποτελεσματικά στην προαγωγή της επιστήμης. Εισαγωγή Μεταπτυχιακών Φοιτητών Βασικές Προϋποθέσεις Στο πρόγραμμα γίνονται δεκτοί πτυχιούχοι Κλασικής Κατευθύνσεως του Πανεπιστήμιου Κύπρου και άλλων αναγνωρισμένων πανεπιστημίων ή συναφών επιστημονικών κλάδων. Εισδοχή Μεταπτυχιακών Φοιτητών στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Α Κύκλου Κριτήρια Aξιολόγησης και Kατάταξης Ι. Βασικές προϋποθέσεις Για να γίνει δεκτός υποψήφιος φοιτητής στο πρόγραμμα, πρέπει να συγκεντρώνει τις ακόλουθες τυπικές και βασικές προϋποθέσεις: Α. Στο πρόγραμμα γίνονται δεκτοί πτυχιούχοι Κλασικής Κατευθύνσεως ανεγνωρισμένων πανεπιστημίων ή συναφών επιστημονικών κλάδων. Β. Είναι αναγκαία η καλή γνώση μιας από τις διεθνείς γλώσσες της Κλασικής Φιλολογίας, κατά προτίμηση της Αγγλικής. 332

333 w w w. u c y. a c. c y / c p h Γ. Αναγκαία είναι η προσκόμιση συστατικών επιστολών δύο καθηγητών Κλασικής Φιλολογίας ή συναφών προς το βασικό πτυχίο επιστημονικών κλάδων. Εξαιρούνται από την υποχρέωση αυτήν οι πτυχιούχοι της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Δ. Κάθε άλλο πτυχίο του υποψήφιου φοιτητή αξιολογείται και, αναλόγως, θεωρείται προσόν. ΙΙ. Διαδικασία Eισδοχής στο Mεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Μάστερ» Οι υποψήφιοι που πληρούν τα ανωτέρω τυπικά προσόντα γίνονται δεκτοί ως ακολούθως: Α. Οι πτυχιούχοι της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου με βαθμό «Άριστα» γίνονται δεκτοί βάσει του φακέλου τους. Β. Πτυχιούχοι κλασικών σπουδών με βαθμό 7 (επτά) και άνω γίνονται δεκτοί βάσει του φακέλου τους. Γ. Για τους λοιπούς υποψηφίους η Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος μπορεί να ζητήσει, αν κριθεί σκόπιμο, τη διεξαγωγή προφορικής συνέντευξης ή γραπτής εξέτασης της ειδικότητας. Για τους φοιτητές που γίνονται δεκτοί στο πρόγραμμα ισχύουν οι γενικοί Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης. Ως ερευνητικός σύμβουλος του φοιτητή ορίζεται ένα μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος. ΙΙΙ. Διαδικασία Εισδοχής στο Διδακτορικό Πρόγραμμα Α. Δίπλωμα «μάστερ». Β. Καλή γνώση δύο τουλάχιστον διεθνών γλωσσών της Κλασικής Φιλολογίας. Γ. Αναγκαία είναι η προσκόμιση συστατικών επιστολών δύο καθηγητών Κλασικής Φιλολογίας ή συναφών προς το βασικό πτυχίο επιστημονικών κλάδων. Δ. Κάθε άλλο προσόν αξιολογείται. Η Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος εξετάζει τον φάκελο του υποψηφίου και δύναται να τον καλέσει σε συνέντευξη. Μεταπτυχιακοί Τίτλοι Σπουδών Το Τμήμα προσφέρει δύο επίπεδα μεταπτυχιακών σπουδών: 1. Μεταπτυχιακού Τίτλου (Μάστερ) ή 2. Διδακτορικού Διπλώματος ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ MAGISTER ARTIUM (M.A.) Για την απόκτηση του πτυχίου αυτού απαιτείται πλήρης φοίτηση τριών τουλάχιστον εξαμήνων στα σεμινάρια, επιτυχής συμπλήρωση τουλάχιστον 120 ECTS και εκπόνηση διπλωματικής εργασίας. Στην εργασία αυτήν (έκτασης σελίδων σχήματος Α4, με διάστιχο 1,5), επιστημονικώς δομημένη, θα εξετάζεται η μεθοδική πραγμάτευση δοθέντος θέματος, η κριτική χρήση των πηγών και της βιβλιογραφίας και η ικανότητα των υποψηφίων να εκφραστούν σε συγκροτημένο και δόκιμο επιστημονικό λόγο. Μεταπτυχιακά Σεμινάρια Προγράμματος Α. Τα σεμινάρια του προγράμματος θα είναι δομημένα κατά γνωστικές περιοχές της κλασικής φιλολογίας ως εξής: 1. Αρχαία ελληνική γραμματεία 2. Λατινική γραμματεία 3. Συγκριτική μελέτη των κλασικών γραμματειών 4. Κριτική και εκδοτική του αρχαίου κειμένου 5. Βοηθητικοί κλάδοι της κλασικής φιλολογίας (Ελληνική και Λατινική Παλαιογραφία, Παπυρολογία, Επιγραφική) 6. Αρχαία ελληνική διαλεκτολογία 7. Ιστορία της λατινικής γλώσσας 8. Πολιτική σκέψη των Ελλήνων και των Ρωμαίων 9. Ερμηνευτικές προσεγγίσεις των κλασικών κειμένων 10. Μεταφραστικά ζητήματα κλασικών κειμένων 11. Κλασικές επιβιώσεις στις σύγχρονες λογοτεχνίες 12. Ιστορία της Κλασικής Φιλολογίας Β. Ανάλογα με τον προσανατολισμό της έρευνάς του, ο κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής θα μπορεί να επιλέγει και να παρακολουθεί τα σεμινάρια που τον ενδιαφέρουν και τον βοηθούν να ολοκληρώσει την επιστημονική του συγκρότηση και να συγγράψει τη διπλωματική του εργασία. Γ. Σε ορισμένες περιπτώσεις αριθμός πιστωτικών μονάδων είναι δυνατόν να συμπληρωθεί και με την επιτυχή παρακολούθηση προπτυχιακών σεμιναρίων του εγκεκριμένου προγράμματος σπουδών του Τμήματος σύμφωνα με τους κανόνες. Αριθμός πιστωτικών μονάδων μπορεί, επίσης, να κατοχυρώνεται και από την παρακολούθηση μεταπτυχιακού επιπέδου σεμιναρίων άλλων αναγνωρισμένων πανεπιστημίων στο πλαίσιο προγραμμάτων ανταλλαγής. Οι φοιτητές του προγράμματος θα ενθαρρύνονται και θα διευκολύνονται να μεταβούν στο εξωτερικό για τον σκοπό αυτόν. Για τα μαθήματα Ιστορικής Γλωσσολογίας (κωδικός ΑΓΛ), το ένα από τα δύο καλό θα ήταν να καλύπτει και τον τομέα της επιγραφικής, ελληνικής ή λατινικής. Ανάλογα με τον προσανατολισμό της έρευνάς τους, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές θα δύναται να επιλέγουν και να παρακολουθούν τα σεμινάρια που τους ενδιαφέρουν και τους 333

334 ΤΜΗΜΑ Κ ΛΑΣΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Κ ΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ βοηθούν να ολοκληρώσουν την επιστημονική τους συγκρότηση και να συγγράψουν τις απαιτούμενες εργασίες. Eνδεικτικός Πίνακας Μαθημάτων Πρώτο Εξάμηνο (3 Μαθήματα Χ 9 ECTS = 27 ECTS) ΑΕΦ Ι 6.. ΛΑΤ Ι 6.. ΑΓΛ Ι 6.. Δεύτερο Εξάμηνο (3 Μαθήματα Χ 9 ECTS = 27 ECTS και έναρξη εκπόνησης της μεταπτυχιακής εργασίας [βιβλιογραφική αναζήτηση] = 6 ECTS, σύνολο 33 ECTS) ΑΕΦ ΙI 6.. ΑΕΦ 690 Βιβλιογραφική αναζήτηση Ι (6 ECTS) ΛΑΤ ΙΙ 6.. ΙΣΤ..., ΑΡΧ..., ΒΝΕ... Τρίτο Εξάμηνο (2 Μαθήματα Χ 9 = 18 ECTS και συνέχεια εκπόνησης της μεταπτυχιακής εργασίας = 12 ECTS, σύνολο 30 ECTS) ΑΓΛ ΙΙ 6.. ΑΕΦ 601 Παπυρολογία ΑΕΦ 691 Βιβλιογραφική αναζήτηση ΙΙ (12 ECTS) Τέταρτο Εξάμηνο Mεταπτυχιακή Εργασία (30 ECTS) Γενικό σύνολο: 120 ECTS (Oκτώ ειδικά τρίωρα μαθήματα = 72 ECTS) (Mεταπτυχιακή Εργασία = 48 ECTS) ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Προϋποθέσεις Για την απόκτηση διδακτορικού διπλώματος απαιτείται επιτυχής συμπλήρωση τουλάχιστον 240 ECTS του μεταπτυχιακού προγράμματος επιπέδου διδακτορικού, συμπεριλαμβανομένης της επιτυχούς εκπόνησης διατριβής κατά τους κανονισμούς του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ο φόρτος εργασίας των 240 ECTS που οδηγεί στην απόκτηση διδακτορικού διπλώματος, περιλαμβάνει συνδυασμό μαθημάτων μεταπτυχιακού επιπέδου και παρακολούθησης των επιστημονικών σεμιναρίων και συνεδρίων του Τμήματος, καθώς και συγγραφή διατριβής. Για υποψηφίους οι οποίοι είναι ήδη κάτοχοι τίτλου M.A., M.Phil. ή ισοδύναμου πτυχίου άλλου πανεπιστημίου, απαιτείται συνέντευξη ενώπιον τριμελούς επιτροπής διδασκόντων του προγράμματος, για να βεβαιωθεί η επιστημονική τους επάρκεια και η δυνατότητά τους να ενταχθούν στο πρόγραμμα. Ακολουθεί η εκπόνηση πρωτότυπης διατριβής, η οποία πρέπει να αποτελεί σημαντική συμβολή στο οικείο γνωστικό αντικείμενο. Ο τίτλος απονέμεται μετά από επιτυχή υποστήριξη της διατριβής ενώπιον ειδικής πενταμελούς επιτροπής, αποτελούμενης από εσωτερικά και εξωτερικά μέλη, σύμφωνα με τους Κανόνες Μεταπτυχιακής Φοίτησης του Πανεπιστημίου. Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Δημόκριτος Καλτσάς, Αναπληρωτής Καθηγητής Παπυρολογία, αρχαία επιστολογραφία, λεξικογραφία, Αττικισμός. Γεώργιος Α. Ξενής, Αναπληρωτής Καθηγητής Κριτική αρχαίου ελληνικού κειμένου, εκδοτική κειμένου, σχολιαστές, αρχαία λογοτεχνική κριτική, γραμματικοί, ιστορία της Κλασικής Φιλολογίας, τα αρχαία ελληνικά στη Μέση Εκπαίδευση: μεθοδολογία διδασκαλίας. Άννα Παναγιώτου - Τριανταφυλλοπούλου, Kαθηγήτρια Συλλαβικές γραφές του ελληνόφωνου χώρου, αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι και αλφάβητα, η Kοινή, ελληνικές επιγραφές της Mακεδονίας και της Kύπρου, κυπριακή διάλεκτος (αρχαία, μεσαιωνική και νεότερη). Σπυρίδων Τζούνακας, Αναπληρωτής Καθηγητής Λογοτεχνία εποχής Νέρωνος, Ρωμαϊκό έπος, Ρωμαϊκή σάτιρα, Λατινική ιστοριογραφία, Λατινική ελεγεία, Ρητορικοί λόγοι Κικέρωνος, Ρωμαϊκή επιστολογραφία, Ρωμαϊκός στωικισμός. Aντώνιος Tσακμάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Aρχαϊκή λυρική ποίηση, φιλοσοφία και πολιτική θεωρία του 5ου και 4ου αι. π.x., Aριστοφάνης, αρχαία ελληνική ιστοριογραφία, ιστορία της κλασικής φιλολογίας, εφαρμογές ηλεκτρονικών υπολογιστών στις κλασικές σπουδές. Μαρία Υψηλάντη, Επίκουρη Καθηγήτρια Επίγραμμα, ποίηση της ελληνιστικής περιόδου και της ύστερης αρχαιότητας, τραγωδία, κριτική του κειμένου. Επικοινωνία Συντονιστής Προγράμματος Άννα Παναγιώτου - Τριανταφυλλοπούλου Καθηγήτρια Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: gppanay@ucy.ac.cy Γραμματεία Τμήματος Μαρίνα Χαριλάου Τηλ.: Τηλεομ.: Ηλ. Ταχ: classics@ucy.ac.cy Διαδικασία Διδακτορικής Διατριβής Η πρόταση για διδακτορική διατριβή παρουσιάζεται σε τριμελή επιτροπή διδασκόντων του προγράμματος. 334

335

336 Διατμηματικό Πρόγραμμα Βυζαντινών Σπουδών Εισαγωγή Στο πρόγραμμα συμμετέχουν τα μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού των Τμημάτων Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών και Ιστορίας και Αρχαιολογίας στις ειδικότητες: Βυζαντινή Φιλολογία, Βυζαντινή Ιστορία, Μεσαιωνική Ιστορία, Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη και Αρχαιολογία. Επίσης, είναι δυνατόν να προσφέρονται σεμινάρια από μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Πανεπιστημίου Κύπρου συναφών ειδικοτήτων ή από επισκέπτες καθηγητές. Τα Τμήματα ΒΝΕ και ΙΣΑ παρέχουν κοινό εξειδικευμένο μεταπτυχιακό πρόγραμμα στις Βυζαντινές Σπουδές σε δύο επίπεδα: δίπλωμα μάστερ και διδακτορικό δίπλωμα. Στόχος του προγράμματος είναι η προώθηση της διεπιστημονικής προσέγγισης στα γνωστικά πεδία των Bυζαντινών Σπουδών. Ειδικότερα, το πρόγραμμα στοχεύει σε μια πολύπλευρη και πολυπρισματική μελέτη του βυζαντινού πολιτισμού, η οποία να συνδυάζει τα ποικίλα θεωρητικά, πρακτικά και μεθοδολογικά εργαλεία της Φιλολογίας, της Iστορίας, της Iστορίας της Tέχνης και της Aρχαιολογίας. Με τον τρόπο αυτόν συνδέεται το ιστορικό φαινόμενο «Βυζάντιο» με τον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της μεσαιωνικής Ευρώπης και της Mέσης Ανατολής. Προκειμένου να εξασφαλιστεί το εύρος των τριών γνωστικών πεδίων και των ποικίλων μεθοδολογικών προσεγγίσεων, τα προσφερόμενα σεμινάρια του προγράμματος οργανώνονται σε πέντε θεματικές ενότητες που, αφενός, άπτονται διαφορετικών εκφάνσεων του βυζαντινού πολιτισμού και, αφετέρου, επιτρέπουν το συνδυασμό όλων των προαναφερθέντων γνωστικών πεδίων και μεθοδολογικών προσεγγίσεων: (α) Εκδοτικές Τεχνικές και Βοηθητικές Επιστήμες (β) Θεωρία και Aισθητική (γ) Πολιτεία και Κοινωνία (δ) Πολιτισμός και Ιδεολογία (ε) Βυζαντινή και Μεσαιωνική Κύπρος ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΙΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ Όροι Εισδοχής 1. Κατάθεση συμπληρωμένης αίτησης για συμμετοχή στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, η οποία διατίθεται μέσω διαδικτύου. 2. Πτυχίο Βυζαντινής Φιλολογίας, Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Ιστορίας της Τέχνης, Κλασικών Σπουδών ή συναφούς κλάδου, με βαθμό «Λίαν Καλώς» και άνω. Πρέπει να επισυνάπτεται αναλυτικός κατάλογος των μαθημάτων του σχετικού προγράμματος σπουδών. 3. Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα και έκθεση επιστημονικών και ερευνητικών ενδιαφερόντων. 4. Κατάθεση μιας εργασίας σε θέματα Βυζαντινής Φιλολογίας, Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Ιστορίας της Τέχνης, Κλασικών Σπουδών ή συναφούς κλάδου. 336

337 Δομή Προγράμματος 1. Γνωστικά Πεδία και Θεματικές Ενότητες Στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα συνδυάζονται δύο διδακτικά συστήματα: (α) ένα κάθετο σύστημα που ορίζεται από τα τρία γνωστικά πεδία των αρχαιογνωστικών επιστημών (Φιλολογία, Iστορία, Tέχνη και Αρχαιολογία), και (β) ένα οριζόντιο σύστημα που καλύπτει τις πέντε προαναφερθείσες θεματικές ενότητες. Aπό τη μια πλευρά, το κάθετο σύστημα διασφαλίζει την εμβάθυνση σε ειδικόw w w. u c y. a c. c y / b y z 5. Δύο συστατικές επιστολές από ειδικούς, κατά προτίμηση καθηγητές πανεπιστημίου ή καταξιωμένους ερευνητές. 6. Ικανοποιητική γνώση δύο γλωσσών, πέραν της Ελληνικής, από τις υπόλοιπες πέντε διεθνείς γλώσσες της Βυζαντινολογίας (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά και ρωσικά). Απαραίτητη είναι η κατάθεση σχετικών πιστοποιητικών (π.χ. GCE A level ή TOEFL για την Αγγλική, Delf 2 4 για τη Γαλλική, Mittelstufe για τη Γερμανική κ.λπ.). 7. Κατά την κρίση των διδασκόντων του προγράμματος, οι υποψήφιοι μπορεί να κληθούν σε συνέντευξη. Ακαδημαϊκές Απαιτήσεις 1. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 120 ECTS (1 ECTS = 25 ώρες εργασίας). 2α. Τα 90 ECTS συμπληρώνονται με την επιτυχή παρακολούθηση 9 μεταπτυχιακών σεμιναρίων (9x9 ECTS = 81) και με τη συμμετοχή στο «Εργαστήρι Βυζαντινών Σπουδών» σε τρία εξάμηνα (3x3 ECTS = 9). Για το «Εργαστήρι», βλ. παρακάτω 4γ. 2β. Οι 225 ώρες των 9 ΕCTS ανά σεμινάριο κατανέμονται ως εξής: 39 ώρες εντός του σεμιναρίου 117 ώρες προετοιμασίας της σεμιναριακής εργασίας 69 ώρες συγγραφής της σεμιναριακής εργασίας. 2γ. Οι 75 ώρες των 3 ΕCTS ανά συμμετοχή στο «Εργαστήρι Βυζαντινών Σπουδών» περιλαμβάνουν: 30 ώρες εντός του «Εργαστηρίου Βυζαντινών Σπουδών» 45 ώρες προετοιμασίας για παρουσιάσεις. 3α. Tα υπόλοιπα 30 ECTS συμπληρώνονται με την επιτυχή εκπόνηση διπλωματικής εργασίας. 3β. Τα 30 ECTS της διπλωματικής εργασίας κατανέμονται ως εξής: 20 ΕCTS για την έρευνα και τη συγγραφή της διπλωματικής εργασίας 6 ΕCTS για την εβδομαδιαία παρακολούθηση του «Εργαστηρίου Βυζαντινών Σπουδών» (3 διδακτικές ώρες) 4 ΕCTS για την προετοιμασία υποστήριξης της διπλωματικής εργασίας (βλ. παρακάτω 4δ). 3γ. Η έκταση της διπλωματικής εργασίας πρέπει να κυμαίνεται ανάμεσα σε χιλιάδες λέξεις χωρίς τη βιβλιογραφία. Στο σύνολό της, η εργασία δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 50 σελίδες. 4α. Οι φοιτητές παρακολουθούν συνολικά 9 σεμινάρια. Τα σεμινάρια αυτά πρέπει να προέρχονται από 4 τουλάχιστον θεματικές ενότητες. Επίσης, είναι υποχρεωτικό να αντιστοιχούν 2 τουλάχιστον σεμινάρια σε καθένα από τα τρία γνωστικά πεδία. 4β. Κάθε εξάμηνο, θα προσφέρονται τουλάχιστον τέσσερα σεμινάρια από το σύνολο του καταλόγου των θεματικών ενοτήτων. 4γ. Παράλληλα με τα σεμινάρια λειτουργεί «Εργαστήρι Βυζαντινών Σπουδών», στο οποίο παρουσιάζουν εισηγήσεις διδάσκοντες του Πανεπιστημίου Kύπρου, προσκεκλημένοι ερευνητές και υποψήφιοι διδάκτορες. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές πρέπει να συμμετέχουν ενεργά με δικές τους εισηγήσεις. 4δ. Στο τέταρτο εξάμηνο των σπουδών τους, οι φοιτητές υποστηρίζουν στο «Eργαστήρι» τη διπλωματική εργασία τους ως μέρος της τελικής αξιολόγησης. Η υποστήριξη της διπλωματικής εργασίας κάθε ακαδημαϊκού έτους έχει τη μορφή μιας μικρής ημερίδας, ανοικτής και στο κοινό. Την οργάνωση του «Εργαστηρίου» όσο και της ημερίδας μπορούν να αναλαμβάνουν οι υποψήφιοι διδάκτορες σε συνεργασία με ένα διδάσκοντα. 4ε. Η διπλωματική εργασία στη Βυζαντινή Φιλολογία φέρει το σταθερό κωδικό ΒΝΕ 590, στη Bυζαντινή και Mεσαιωνική Ιστορία ΙΣΤ 590, και στη Bυζαντινή Tέχνη και Αρχαιολογία ΑΡΧ 590. Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Πλήρης φοίτηση διάρκειας τεσσάρων εξαμήνων. Πρώτο Εξάμηνο Παρακολούθηση τριών μεταπτυχιακών σεμιναρίων (3x9 ΕCTS) και του «Εργαστηρίου Βυζαντινών Σπουδών» (3 ΕCTS). Δεύτερο Εξάμηνο Παρακολούθηση τριών μεταπτυχιακών σεμιναρίων (3x9 ΕCTS) και του «Εργαστηρίου Βυζαντινών Σπουδών» (3 ΕCTS). Τρίτο Εξάμηνο Παρακολούθηση τριών μεταπτυχιακών σεμιναρίων (3x9 ΕCTS) και του «Εργαστηρίου Βυζαντινών Σπουδών» (3 ΕCTS). Τέταρτο Εξάμηνο Εκπόνηση διπλωματικής εργασίας υπό την επίβλεψη του ερευνητικού συμβούλου (30 ΕCTS). Παρουσίαση και κατάθεση της διπλωματικής εργασίας. 337

338 ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ τερα ερευνητικά προβλήματα, ενώ, από την άλλη, το οριζόντιο σύστημα επιτρέπει την πλατύτερη διεπιστημονική θεώρηση. Tο κάθετο σύστημα διαφαίνεται από τη χρήση των τριών γραμμάτων του κωδικού αριθμού (BNE: Bυζαντινή Φιλολογία, IΣT: Bυζαντινή και Mεσαιωνική Iστορία, APX: Bυζαντινή Tέχνη και Αρχαιολογία). Tο οριζόντιο σύστημα διαφαίνεται από τη σχετική ομαδοποίηση των τριών ψηφίων του κωδικού αριθμού. Συγκεκριμένα, τα μεταπτυχιακά σεμινάρια κατανέμονται στις θεματικές ενότητες ως εξής: 2. Mεταπτυχιακά Σεμινάρια και Θεματικές Ενότητες 2.1 Εκδοτικές Tεχνικές και Bοηθητικές Eπιστήμες (κωδικοί ) Τα σεμινάρια του κύκλου αυτού εστιάζονται στη θεωρία και την πράξη της έκδοσης μεσαιωνικών κειμένων με την ευρύτατη έννοια του όρου (ελληνικά, λατινικά, γαλλικά, ιταλικά, αραβικά και οθωμανικά), στη μελέτη της παλαιογραφίας, κωδικολογίας και διπλωματικής, καθώς και άλλων βοηθητικών επιστημών, όπως επιγραφική, σιγιλλογραφία και νομισματική. Eιδικότερα, μέσα από μια θεωρητική προσέγγιση, εξετάζονται ποικίλα πρακτικά ζητήματα, όπως: η φύση των μεσαιωνικών κειμένων και η σχέση τους με τους εκάστοτε φορείς τους η φύση των ίδιων των φορέων ως αρχαιολογικών αντικειμένων τα εκδοτικά προβλήματα κειμένων που σώζονται σε ένα μόνο ή περισσότερα χειρόγραφα ζητήματα μεσαιωνικής ορθογραφίας, στίξης και μέτρου η θέση των χειρογράφων, των νομισμάτων και των σφραγίδων στη βυζαντινή κοινωνία τα ιδιαίτερα ερμηνευτικά προβλήματα αυτών των κειμενικών και εικαστικών αντικειμένων. ΒΝΕ 500 Εκδοτική Θεωρία και Πράξη ΒΝΕ 501 Ελληνική Παλαιογραφία και Κωδικολογία ΙΣΤ 502 Λατινική Παλαιογραφία και Διπλωματική ΙΣΤ 503 Βυζαντινή Διπλωματική ΑΡΧ 504 Επιγραφική ΑΡΧ 505 Σιγιλλογραφία και Νομισματική ΑΡΧ 506 Ιστοριογραφικά Ζητήματα και Ερμηνευτικές Μέθοδοι της Βυζαντινής Αρχαιολογίας ΑΡΧ 507 Η Μελέτη της Κεραμικής στη Βυζαντινή Αρχαιολογία ΒΝΕ 509 Εκδοτικά Προβλήματα Εκκλησιαστικής Ποίησης ΒΝΕ 510 Μιχαήλ Ψελλού, Επιτάφιοι Λόγοι ΒΝΕ 511 Τα Έγγραφα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως 2.2 Θεωρία και Aισθητική (κωδικοί ) H ενότητα αυτή επικεντρώνεται σε ζητήματα που αφορούν τη θεωρία και την αισθητική στο βυζαντινό κόσμο. Εδώ, ο όρος «θεωρία» φέρει δύο σημασίες: αφενός, περιλαμβάνει τις θεωρίες των ίδιων των Βυζαντινών για τη λογοτεχνία, την τέχνη και τη μουσική και, αφετέρου, περιλαμβάνει τις ποικίλες δυνατότητες εφαρμογής σύγχρονων ερμηνευτικών θεωριών στα καλλιτεχνικά προϊόντα του βυζαντινού πολιτισμού. Έτσι, για παράδειγμα, εξετάζονται η ρητορική θεωρία και οι εφαρμογές της στην κριτική της λογοτεχνίας από τους Βυζαντινούς ή φιλοσοφικές και θεολογικές θεωρίες για τις εικόνες. Σε αυτήν την ενότητα βρίσκουν τη θέση τους ευρύτερα ζητήματα, όπως ταξινομικοί προβληματισμοί, ειδολογικές προσεγγίσεις ή αφηγηματολογικές ερμηνείες, αλλά και συγκεκριμένα ερμηνευτικά ζητήματα αισθητικής γύρω από ποικίλα γραμματειακά γένη ή τρόπους καλλιτεχνικής έκφρασης. ΒΝΕ 515 Θεωρία και Κριτική της Λογοτεχνίας στο Βυζάντιο ΑΡΧ 516 Θεωρία των Εικόνων ΒΝΕ 517 Η Βυζαντινή Γραμματεία: Ζητήματα Κατηγοριοποίησης ΒΝΕ 518 Ειδολογικά Ζητήματα ΒΝΕ 519 Βυζαντινές Αφηγήσεις ΒΝΕ 520 Γλώσσα και Λογοτεχνία ΒΝΕ 521 Λογοτεχνία και «Θεατρικότητα» ΙΣΤ 522 Ιστοριογραφία και Ιστορική Σκέψη στο Βυζάντιο ΒΝΕ 523 Αγιολογικά Είδη ΒΝΕ 524 Θρησκευτική Ποίηση και Υμνογραφία ΒΝΕ 525 Βυζαντινός Αυτοβιογραφικός Λόγος ΑΡΧ 526 Διαστάσεις της Πραγματικότητας στη Βυζαντινή Τέχνη ΑΡΧ 527 Βυζαντινή Αρχιτεκτονική: Αρχές Διαμόρφωσης και Χρήσης του Χώρου BNE 528 Θεωρία και Αισθητική της Βυζαντινής Μουσικής ΑΡΧ 529 Βυζαντινή «Κοσμική» Τέχνη 2.3 Πολιτεία και Kοινωνία (κωδικοί ) Η ενότητα αυτή εστιάζεται σε ζητήματα πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ιστορίας. Τα ζητήματα αυτά αφορούν σε θέματα όπως η συνέχεια και η αλλαγή κατά τη μετάβαση από την ύστερη αρχαιότητα στο πρώιμο Βυζάντιο, η σύγκρουση του Χριστιανισμού με την ειδωλολατρία και τον Ελληνισμό, η σχέση κράτους και εκκλησίας, οι επαφές με άλλα πολιτισμικά και πολιτικά περιβάλλοντα, η πορεία του Βυζαντίου προς το νεότερο Ελληνισμό. Η ενότητα περιλαμβάνει, επίσης, την εσωτερική ιστορία θεσμών (κρατικός μηχανισμός, δικαστήρια, δουλοπαροικία, Εκκλησία, μοναχισμός), την κοινωνική ιστορία (η θέση των γυναικών, το ένδυμα, η πατρωνία των τεχνών), την οικονομική ιστορία (γεωργία και εμπόριο), καθώς και θέματα σχετικά με την επίδραση εξωτερικών παραγόντων στο Βυζάντιο (η άνοδος του Ισλάμ, οι σταυροφορίες, οι ιταλικές εμπορικές πόλεις). ΙΣΤ 530 Πολιτεία και Κοινωνία ΒΝΕ 531 Βυζαντινό Δίκαιο ΙΣΤ 532 Παραγωγή και Οικονομία στο Μεσαιωνικό Κόσμο ΙΣΤ 533 Σταυροφορίες ΙΣΤ 534 Λατινοκρατία ΒΝΕ 535 Όψεις του Ανδρικού και Γυναικείου Κόσμου ΒΝΕ 536 Ιδιωτικός και Δημόσιος Χώρος στην Καθημερινή Ζωή ΑΡΧ 537 «Η Κοινωνική Ζωή των Πραγμάτων» στο Βυζάντιο 338

339 w w w. u c y. a c. c y / b y z ΒΝΕ 539 Η Μοναστηριακή Οργάνωση ΙΣΤ 540 Λατίνοι και Έλληνες στην Πρώτη Σταυροφορία ( ) ΙΣΤ 541 Η Λατινική Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης ΒΝΕ 542 Η Εικόνα του Άλλου στη Βυζαντινή Λογοτεχνία ΑΡΧ 543 Ένδυμα: Ο Καθρέπτης της Βυζαντινής Κοινωνίας ΒΝΕ 544 Ο Κόσμος του Περιθωρίου ΑΡΧ 544 Η Διατροφή των Βυζαντινών ΑΡΧ 546 Η Αρχαιολογία της Βυζαντινής Οικονομίας ΑΡΧ 547 Οι Οχυρώσεις των Βυζαντινών ΙΣΤ 548 Kοινωνική Ιστορία της Λατινοκρατούμενης Ανατολής: (11ος 13ος αιώνας) ΑΡΧ 549 Τέχνη και Ταυτότητα την Εποχή των Σταυροφοριών 2.4 Πολιτισμός και Iδεολογία (κωδικοί ) Τα σεμινάρια της ενότητας αυτής στοχεύουν στη διερεύνηση ορισμένων βασικών πτυχών του βυζαντινού πολιτισμού και της ιδεολογίας από την οποία αυτός εμφορείται. Έτσι, προωθείται η καλύτερη κατανόηση χαρακτηριστικών πολιτισμικών συμπεριφορών, νοοτροπιών, στάσεων των Βυζαντινών απέναντι στον εαυτό τους και στον κόσμο γύρω τους, καθώς και αντιλήψεων, που καθόριζαν σε μεγάλο βαθμό τη φύση των διαπολιτισμικών επαφών ανάμεσα στο Βυζάντιο και τους γείτονές του σε Ανατολή και Δύση. ΙΣΤ 550 Βυζάντιο και Ισλάμ: Αντιπαραθέσεις και Ανταλλαγές ΙΣΤ 551 Oriens et Occidens ΙΣΤ 552 Αυτοκρατορική Ιδεολογία ΒΝΕ 553 Ο Ρήτορας και το Κοινό του ΒΝΕ 554 Συναισθήματα και Νοοτροπίες ΑΡΧ 555 Προσωπική Ευλάβεια ΒΝΕ 556 Αναπαραστάσεις του Σώματος ΒΝΕ 557 Αναπαραστάσεις του Θανάτου ΑΡΧ 558 Από την Ειδωλολατρεία στο Χριστιανισμό ΑΡΧ 559 Η Αρχαιολογία της Βυζαντινής Ταφής ΑΡΧ 560 Βυζαντινός Υλικός Βίος και Ταυτότητα ΒΝΕ 561 Η Εικόνα της Γυναίκας στη Βυζαντινή Λογοτεχνία ΑΡΧ 562 Πορτρέτα Γυναικών στη Βυζαντινή Τέχνη ΒΝΕ 563 Ο Ηγεμόνας στη Βυζαντινή Λογοτεχνία ΑΡΧ 564 Η Τέχνη της Προπαγάνδας και της Διπλωματίας ΒΝΕ 565 Παιδεία και Εκπαίδευση στο Βυζάντιο ΙΣΤ 566 Contra Errores Graecorum ΒΝΕ 567 Πόλεων Αλώσεις ΙΣΤ 568 Iστοριογραφία την Εποχή της Λατινικής Κυριαρχίας: Ζητήματα Ιστορικότητας και Ιδεολογίας 2.5 Bυζαντινή και Mεσαιωνική Κύπρος (κωδικοί ) Στην ενότητα αυτή μελετάται η Κύπρος στα ευρύτερα κοινωνικά, ιστορικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα της Μεσογείου. Μέσα από την ερμηνευτική διαπλοκή των τριών γνωστικών πεδίων του μεταπτυχιακού προγράμματος, δίνεται ιδιαίτερη μεθοδολογική έμφαση στην εξερεύνηση και κατανόηση της σχέσης περιφέρειας και κέντρου, καθώς και του ειδικού χαρακτήρα ενός χώρου, του οποίου η ιστορία και ο πολιτισμός διαμορφώνονται στο σταυροδρόμι πολλών διαφορετικών επιδράσεων. ΙΣΤ 570 Βυζαντινή Κύπρος ΙΣΤ 571 Μεσαιωνική Κύπρος ΙΣΤ 572 Εκκλησιαστική Ιστορία της Κύπρου ΑΡΧ 573 Σχέσεις Κέντρου Περιφερείας: Η Τέχνη στην Κύπρο ΑΡΧ 574 Κύπρος και Ανατολική Μεσόγειος: Αρχαιολογία του Βυζαντινού Τοπίου ΑΡΧ 575 Η Κύπρος κατά την Πρώιμη Βυζαντινή Εποχή: Αρχαιολογία και Τέχνη ΒΝΕ 575 Επιφάνιος Σαλαμίνος ΙΣΤ 576 Η Βυζαντινή Κύπρος κατά τους Σκοτεινούς Αιώνες ( ) ΒΝΕ 577 Aγιολογικά Κείμενα της Kύπρου ΒΝΕ 578 Νεόφυτος ο Έγκλειστος ΙΣΤ 579 Ελληνισμός και Βυζαντινή Παράδοση στο Φραγκικό Βασίλειο της Κύπρου ΙΣΤ 580 Η Εκκλησιαστική Ιστορία της Κύπρου ( ) IΣT 581 Ιστοριογραφία της Κύπρου BNE 582 Κύπριοι Λόγιοι του 13ου 14ου αιώνα ΙΣΤ 583 H Θέση της Γυναίκας στη Μεσαιωνική Κύπρο ΑΡΧ 584 Η Τέχνη στη Μεσαιωνική Κύπρο την Εποχή της Λατινοκρατίας Περιγραφές Σεμιναρίων 1. Εκδοτικές Tεχνικές και Bοηθητικές Eπιστήμες (κωδικοί ) Όλα τα σεμινάρια πιστώνονται με 9 ECTS. BNE 500 Eκδοτική Θεωρία και Πράξη Tο σεμινάριο εξετάζει τα προβλήματα έκδοσης βυζαντινών κειμένων μέσα από μια ευρύτερη θεωρητική οπτική και σε αντιδιαστολή προς τις παραδοσιακές μεθόδους αποκατάστασης «κειμενικών αρχετύπων». Πέρα από την εμβάθυνση σε ποικίλες εκδοτικές θεωρίες, στο σεμινάριο μελετώνται για σκοπούς πρακτικής εκδοτικής εφαρμογής πεζά και ποιητικά κείμενα, τόσο στο λόγιο όσο και στο δημώδες γλωσσικό ιδίωμα. BNE 501 Eλληνική Παλαιογραφία και Κωδικολογία Mέσα από την εστίαση σε συγκεκριμένα πεδία της παραγωγής χειρογράφων, εξετάζονται εξειδικευμένα ζητήματα της ιστορίας της γραφής και του βιβλίου στο βυζαντινό κόσμο. Έτσι, για παράδειγμα, μελετώνται σε βάθος θέματα όπως η μικρογράμματη γραφή του 9ου αιώνα, ο ρόλος των λογίων στην παραγωγή βιβλίων κατά την εποχή των Παλαιολόγων, γραφείς και χειρόγραφα στην Kύπρο (11ος 15ος αιώνας), το χειρόγραφο ως αρχαιολογικό αντικείμενο. ΙΣΤ 502 Λατινική Παλαιογραφία και Διπλωματική Μετά από μια ιστορική ανασκόπηση των λατινικών γραφών από την ύστερη αρχαιότητα έως την εφεύρεση της τυπογραφίας τον 15ο αιώνα, στο σεμινάριο εξετάζονται διάφορα είδη λατινικών εγγράφων και κειμένων του Μεσαίωνα με βάση τα χειρόγραφα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη μεταγραφή τους, με σκοπό την έκδοση και την κατάρτιση των σχετικών επιστημονικών υπομνημάτων. 339

340 ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΙΣΤ 503 Βυζαντινή Διπλωματική Το σεμινάριο παρέχει στους φοιτητές τις απαιτούμενες γνώσεις για την επιστημονική διερεύνηση των επίσημων εγγράφων του βυζαντινού κράτους. Συγκεκριμένα, εξετάζονται οι διάφορες μορφές παράδοσης αρχειακού υλικού, τα εσωτερικά και εξωτερικά γνωρίσματα των εγγράφων ανάλογα με τις συνήθειες τής εκάστοτε εκδίδουσας αρχής (π.χ. αυτοκρατορικά ή εκκλησιαστικά έγγραφα, έγγραφα δημοσίων λειτουργών, ιδιωτικά έγγραφα), όπως επίσης ερμηνευτικά προβλήματα σχετικά με την ορολογία και το πραγματολογικό περιεχόμενο των εγγράφων. Τέλος, παρουσιάζονται οι σύγχρονες τεχνικές που εφαρμόζονται στην επιστημονική έκδοση εγγράφων. ΑΡΧ 504 Επιγραφική Οι Βυζαντινοί άφησαν πίσω τους μηνύματα χαραγμένα στην πέτρα, στο μέταλλο, στο ελεφαντόδοντο ή ζωγραφισμένα στο ξύλο και στο κονίαμα. Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου σεμιναρίου, επιδιώκεται η εξοικείωση με το βυζαντινό επιγραφικό υλικό και η καλλιέργεια δεξιοτήτων ανάγνωσης και χρονολόγησης αυτού του υλικού, με βάση τα μορφολογικά του χαρακτηριστικά. ΑΡΧ 505 Σιγιλλογραφία και Νομισματική Σιγιλλογραφία είναι η μελέτη των σφραγίδων, χρυσών και μολύβδινων, που συνόδευαν επίσημα έγγραφα, επιστολές, αλλά και δέματα με εμπορεύματα. Μέσα από τις επιγραφές και την εικονογραφία των σφραγίδων, αναδύεται η γραφειοκρατική δομή της αυτοκρατορικής και της εκκλησιαστικής ιεραρχίας και αντλούνται πολυτιμότατες πληροφορίες για την προσωπογραφία της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η νομισματική, από την άλλη, ασχολείται με τη μελέτη της τυπολογίας των βυζαντινών νομισμάτων και με τη διερεύνηση των αρχών, οικονομικών και άλλων, που καθόριζαν την έκδοση και την κυκλοφορία τους. Eπίσης, η νομισματική εξετάζει το ρόλο των νομισμάτων ως φορέων της επίσημης πολιτικής και θρησκευτικής ιδεολογίας της αυτοκρατορικής αρχής. ΑΡΧ 506 Ιστοριογραφικά Ζητήματα και Ερμηνευτικές Μέθοδοι της Βυζαντινής Αρχαιολογίας Πέρα από την υλικότητα των αρχαιολογικών μαρτυριών και τη θετικιστική αντιμετώπισή τους, ο βυζαντινός πολιτισμός, όπως και κάθε πολιτισμός, συγκροτείται από νοήματα. Παρόλο που η βυζαντινή αρχαιολογία βρέθηκε για πολλά χρόνια στην περιφέρεια της σύγχρονης αρχαιολογικής επιστήμης, πρόσφατα ξεκίνησε να αποκτά μια νέα διάσταση στη διεθνή σκηνή με την εφαρμογή μεθοδολογικών προσεγγίσεων και ερμηνευτικών μοντέλων «δανεισμένων» από άλλες επιστήμες, όπως η ιστορία, η ανθρωπολογία, η κοινωνιολογία και η ψυχολογία. Σκοπός του σεμιναρίου είναι (α) η εξέταση των ερμηνευτικών κατευθύνσεων της βυζαντινής αρχαιολογίας στο διεθνές πεδίο παραγωγής αρχαιολογικού λόγου και (β) η αξιολόγηση των μοντέλων και μεθοδολογικών προσεγγίσεων που εφαρμόζονται σήμερα στην ερμηνεία των καταλοίπων του βυζαντινού παρελθόντος, μέσα από συγκεκριμένα αρχαιολογικά παραδείγματα. ΑΡΧ 507 Η Μελέτη της Κεραμικής στη Βυζαντινή Αρχαιολογία Η κεραμική αποτελεί το πιο συνηθισμένο εύρημα κατά την ανασκαφή μιας αρχαιολογικής θέσης. Ωστόσο, η κεραμική τόσο των βυζαντινών όσο και των μεταβυζαντινών χρόνων άργησε να αποτελέσει αντικείμενο συστηματικής έρευνας. Σκοπός του συγκεκριμένου σεμιναρίου είναι η εξέταση τόσο της τυπολογικής εξέλιξης των βυζαντινών και μεταβυζαντινών χρηστικών και επιτραπέζιων κεραμικών σκευών όσο και η αξιοποίηση πληροφοριών τις οποίες μας παρέχουν για την κοινωνία στο Βυζάντιο. ΒΝΕ 509 Εκδοτικά Προβλήματα Εκκλησιαστικής Ποίησης Η εκκλησιαστική (λειτουργική) ποίηση γνώρισε, περισσότερο από άλλα λογοτεχνικά είδη, εκτεταμένη χρήση και αντιγραφή στο Βυζάντιο. Ο καθορισμός του αρχετύπου ενός λειτουργικού ύμνου είναι για το λόγο αυτόν ένας δύσκολος, αν όχι ανέφικτος, στόχος. Το σεμινάριο αποσκοπεί στην εξοικείωση με τη διαδικασία κειμενικής κριτικής των εκκλησιαστικών ύμνων και της τεχνικής των εκδόσεών τους. Ειδικότερα, μελετώνται τα πολλαπλά προβλήματα που ανακύπτουν κατά την προσπάθεια του εντοπισμού της χειρόγραφης παράδοσης, του καθορισμού της στεμματικής σχέσης τους και της κριτικής αποκατάστασής τους. Συνεξετάζεται η μορφολογία των ύμνων, η μετρική κατασκευή τους και η συγγένειά τους με βιβλικά, πατερικά και άλλα υμνογραφικά κείμενα. BNE 510 Mιχαήλ Ψελλού, Επιτάφιοι λόγοι Tο σεμινάριο επικεντρώνεται στα εκδοτικά ζητήματα, που αφορούν στους δεκαεννέα σωζόμενους επιτάφιους λόγους του Mιχαήλ Ψελλού ( ). Kαταρχάς, εξετάζονται τα παλαιογραφικά και κωδικολογικά προβλήματα των χειρογράφων που παραδίδουν τα έργα αυτά, τα προβλήματα που παρουσιάζουν οι υπάρχουσες εκδόσεις, αλλά και τα γλωσσικά και λογοτεχνικά ζητήματα αυτών των κειμένων, τα οποία ανήκουν στο γένος της νεκρικής γραμματείας. Στη συνέχεια, θα χρησιμοποιηθεί ένας από τους εκτενέστερους επιτάφιους λόγους ως βάση για μια πρακτική εκδοτική εφαρμογή. ΒΝΕ 511 Τα έγγραφα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως Περιεχόμενο του σεμιναρίου είναι η ανάγνωση (από το πρωτότυπο), έκδοση και ερμηνεία των αποφάσεων της ενδημούσας Συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως, οι οποίες καταγράφηκαν στο «ιερόν κωδίκιον» και καλύπτουν τη χρονική περίοδο Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται και στα κοινωνικά, ιστορικά και πνευματικά συμφραζόμενα των εγγράφων. 2. Θεωρία και Aισθητική (κωδικοί ) BNE 515 Θεωρία και Κριτική της Λογοτεχνίας στο Βυζάντιο Στο σεμινάριο εξετάζονται οι βυζαντινές αντιλήψεις για τη λογοτεχνία μέσα από τη μελέτη θεωρητικών έργων (π.χ. ρητορικά εγχειρίδια, υπομνηματισμοί σε παλαιότερα έργα) και κριτικών δοκιμίων για συγκεκριμένα κείμενα ή συγγραφείς από Bυζαντινούς λόγιους (π.χ. Φώτιος, Mιχαήλ Ψελλός, Θεόδωρος Mετοχίτης κ.ά.). Παράλληλα, μελετώνται οι περί ποιητικής αντιλήψεις των Bυζαντινών, όπως αυτές προκύπτουν μέσα από τα ίδια τα κείμενα, αλλά και τα ποιητολογικά σχόλια των συγγραφέων τους. ΑΡΧ 516 Θεωρία των Εικόνων Βυζαντινές αντιλήψεις για το ρόλο των εικόνων (με την έννοια των απεικονίσεων αγίων μορφών) υπαγόρευσαν, ως ένα μεγάλο βαθμό, τη μορφή και τα φυσικά χαρακτηριστικά των τελευταίων. Μέσα από τη μελέτη κειμένων και την ανάλυση έργων τέχνης, διερευνώνται οι κανόνες που διείπαν τη δημιουργία εικόνων στο Βυζάντιο και παρακολουθούνται τα στάδια της θεωρητικής συζήτησης, που οδήγησε στον καθορισμό της λειτουργίας της θρησκευτικής τέχνης μέσα στο πλαίσιο της ορθόδοξης χριστιανικής λατρείας. ΒΝΕ 517 Η Βυζαντινή Γραμματεία: Ζητήματα Κατηγοριοποίησης Στο επίκεντρο του σεμιναρίου βρίσκεται η αντιπαράθεση εννοιολογικών ζευγών (γραμματεία λογοτεχνία, δημώδης λόγια γλώσσα, κοσμική θεολογική λογοτεχνία, πεζός έμμετρος 340

341 w w w. u c y. a c. c y / b y z λόγος, αλλά και ιστοριογραφία χρονογραφία), καθώς και η διερεύνηση των μεταξύ τους ποικιλόμορφων σχέσεων. Ιδιαίτερη σημασία δίδεται στα προβλήματα εφαρμογής σύγχρονων μοντέλων κατηγοριοποίησης στη βυζαντινή γραμματεία. BNE 518 Eιδολογικά Ζητήματα Tο λογοτεχνικό είδος αποτελεί βασικό εργαλείο για τη μελέτη, την πρόσληψη και την ερμηνεία της λογοτεχνίας. Παρόλα αυτά, απουσιάζει μια συστηματική ενασχόληση με την ιστορία και την εξέλιξη των λογοτεχνικών ειδών, που καλλιεργήθηκαν στο Bυζάντιο. Mέσα στο πλαίσιο του σεμιναρίου εξετάζονται διάφορα ζητήματα σχετικά με τα βυζαντινά λογοτεχνικά είδη και τις μεταξύ τους σχέσεις. BNE 519 Bυζαντινές Αφηγήσεις Στόχος του σεμιναρίου είναι η διερεύνηση (με τη χρήση σύγχρονων αφηγηματολογικών θεωριών) των ποικίλων αφηγηματικών τεχνικών και των δομικών τεχνασμάτων, που χρησιμοποιούν οι βυζαντινοί συγγραφείς στη συγκρότηση μιας αφήγησης. Εξετάζονται εκτενέστερα αφηγηματικά κείμενα, όπως ιστοριογραφικά έργα, βίοι αγίων, μυθιστορήματα και επικές αφηγήσεις. ΒΝΕ 520 Γλώσσα και Λογοτεχνία Στο σεμινάριο ερευνώνται, από τη μια πλευρά, οι διαχρονικές αλλαγές της μεσαιωνικής Ελληνικής, η διαμόρφωση διαλέκτων και η συμπεριφορά ενός γραπτού λόγου, ο οποίος σχοινοβατεί ανάμεσα στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες της καθημερινής επικοινωνίας και τις αξιώσεις μιας συντηρητικής παιδείας και μιας λογοτεχνίας στραμμένης προς το παρελθόν. Ιδιαίτερη σημασία δίδεται στην ανάλυση μιας πληθώρας διαφορετικών γλωσσικών και υφολογικών επιπέδων του γραπτού λόγου. BNE 521 Λογοτεχνία και «Θεατρικότητα» Σε αντίθεση με άλλα αρχαιοελληνικά λογοτεχνικά είδη, η δραματική ποίηση δεν καλλιεργήθηκε στο Βυζάντιο. Παρόλα αυτά, «θεατρικά» στοιχεία (με τη σύγχρονη θεωρητική έννοια του performance) εντοπίζονται σε πολλά βυζαντινά λογοτεχνικά είδη, όπως, για παράδειγμα, την ιστορία, τα χρονικά, τους βίους αγίων, τις συλλογές θαυμάτων και την υμνογραφία. Στο σεμινάριο εξετάζεται αυτή η ιδιάζουσα θεατρικότητα της βυζαντινής λογοτεχνίας. ΙΣΤ 522 Ιστοριογραφία και Ιστορική Σκέψη στο Βυζάντιο Στο σεμινάριο αυτό, καταρχάς, εξετάζονται οι θεωρητικές σκέψεις των Βυζαντινών για το παρελθόν τους, όπως, επίσης, και οι ενδεχόμενες ιδεολογικές παράμετροι, που διέπουν τη συγγραφή ιστοριογραφικών κειμένων στο βυζαντινό πολιτισμό. Κατά δεύτερο λόγο, μελετάται το ερώτημα πώς οι αντιλήψεις των ίδιων των Βυζαντινών για το παρελθόν τους επηρεάζουν ακόμα και τη σύγχρονη έρευνα ως προς την επιλογή ερευνητικών θεμάτων και ερμηνευτικών μοντέλων. Γενικότερα, συζητούνται τα όρια των γνώσεών μας γύρω από την πολιτική, κοινωνική και οικονομική ιστορία του Βυζαντίου. BNE 523 Aγιολογικά Είδη Tα αγιολογικά είδη ήταν πολύ δημοφιλή στο Bυζάντιο. H μελέτη τους μπορεί όχι μόνο να μας προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για τις διαδικασίες συγγραφής τους, το κοινό τους και το λογοτεχνικό γούστο στο Bυζάντιο, αλλά και να μας φέρει αντιμέτωπους με ενδιαφέροντα κείμενα μεγάλης λογοτεχνικής αξίας. Στο σεμινάριο εξετάζονται τα αγιολογικά είδη, καθώς και οι επιμέρους κατηγορίες του κάθε είδους. ΒΝΕ 524 Θρησκευτική Ποίηση και Υμνογραφία Το σεμινάριο εστιάζεται στη μελέτη της ιστορίας και του ρόλου της θρησκευτικής και εκκλησιαστικής ποίησης στην πνευματική ζωή του Βυζαντίου. Μελετάται η μορφή και το περιεχόμενο αντιπροσωπευτικών θρησκευτικών και εκκλησιαστικών ύμνων από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες έως το τέλος της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Ειδικότερα, διερευνώνται οι συνθήκες και οι λόγοι που οδήγησαν στη γένεση, εξέλιξη και παρακμή διακεκριμένων ειδών της βυζαντινής υμνογραφίας, καθώς και άλλα συναφή ερευνητικά ζητήματα. Παράλληλα, εξετάζεται το υμνογραφικό έργο, οι καινοτόμες επιλογές και ιδιαιτερότητες των σημαντικότερων υμνογράφων και μελωδών. ΒΝΕ 525 Βυζαντινός Αυτοβιογραφικός Λόγος Εξετάζονται οι διαφορετικοί τρόποι αυτοαναπαράστασης σε λογοτεχνικά και μη λογοτεχνικά κείμενα. Οι τρόποι αυτοί συνδέονται στενά με συγκεκριμένες βυζαντινές νοοτροπίες και τις δυνατότητες αντίληψης του Εαυτού. Για την κατανόηση του βυζαντινού αυτοβιογραφικού λόγου, απαραίτητη είναι και η εξερεύνηση των σημερινών συμβάσεων στις οποίες υπόκειται η διαμόρφωση του αυτοειδώλου. ΑΡΧ 526 Διαστάσεις της Πραγματικότητας στη Βυζαντινή Τέχνη Η δημόσια λατρεία και η θεία λειτουργία, ιστορικά γεγονότα και κοινωνικά προβλήματα, στοιχεία του υλικού πολιτισμού και της καθημερινής ζωής αποτελούν μερικές από τις διαστάσεις της πραγματικότητας, που καθρεφτίζονται στη βυζαντινή τέχνη. Η διερεύνησή τους όχι μόνο αναδεικνύει την πολυσημία της τέχνης αυτής, αλλά προωθεί και την κατανόηση των δημιουργικών διεργασιών της. ΑΡΧ 527 Βυζαντινή Αρχιτεκτονική: Αρχές Διαμόρφωσης και Χρήσης του Χώρου Η βυζαντινή αρχιτεκτονική διαμορφώνει χώρους εσωτερικούς και εξωτερικούς, ιδιωτικούς και δημόσιους, θρησκευτικούς και κοσμικούς. Τα μορφολογικά χαρακτηριστικά τους μελετώνται ως συναρτήσεις πρακτικών αναγκών και της τεχνογνωσίας της εποχής τους, αλλά και της κοσμοθεωρίας, των θρησκευτικών πιστεύω, των κοινωνικών δομών και της πολιτικής ιδεολογίας του βυζαντινού κράτους. BNE 528 Θεωρία και Αισθητική της Bυζαντινής Mουσικής Tο σεμινάριο εισάγει τους φοιτητές σε έναν από τους πιο δύσβατους χώρους του βυζαντινού πολιτισμού. Στο σεμινάριο παρουσιάζονται, καταρχάς, οι αρχαίες ελληνικές μαθηματικές και φιλοσοφικές θεωρίες περί μουσικής και αρμονίας, όπως αυτές προσλαμβάνονται και επαναδιατυπώνονται από τους Bυζαντινούς. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται τα θεωρητικά έργα περί ψαλτικής τέχνης στο Βυζάντιο και οι αισθητικές αντιλήψεις των Βυζαντινών για τη μουσική. Τελικά, μέσα από την εξέταση μουσικών χειρογράφων, ποικίλων μαρτυριών στις γραπτές πηγές (π.χ. πληροφορίες για μουσικούς, όργανα κ.ά.), όπως, επίσης, εικαστικού και εθνομουσικολογικού υλικού, μελετάται η μουσική στο Βυζάντιο εντός και εκτός της λειτουργικής πράξης. ΑΡΧ 529 Βυζαντινή «Κοσμική» Τέχνη Είναι κοινός τόπος ότι η βυζαντινή τέχνη, συμπεριλαμβανομένης και της αρχιτεκτονικής, είναι μια τέχνη με κατεξοχήν θρησκευτικό περιεχόμενο, που στόχο είχε την έκφραση και τη διάδοση των χριστιανικών δογμάτων και την εδραίωση της θέσης της επίσημης Εκκλησίας. Παρόλα αυτά, δημιουργήθηκαν, κατά τη διάρκεια της βυζαντινής χιλιετίας, και έργα τέχνης με μη χριστιανικό 341

342 ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ περιεχόμενο και χαρακτήρα, από ανάκτορα και δημόσια κτήρια μέχρι ελεφαντοστέινα κιβωτίδια με μυθολογικές απεικονίσεις, και είναι στη μελέτη αυτών των έργων στην οποία επικεντρώνεται το σεμινάριο. Θεωρητικά ζητήματα που αφορούν το πώς προσδιορίζεται ο όρος «κοσμικός» μέσα στο πλαίσιο ενός πολιτισμού «χριστιανοκεντρικού», όπως είναι ο βυζαντινός, θα εξετασθούν παράλληλα με θέματα που άπτονται της τυπολογίας, της εικονογραφίας, της λειτουργίας και της πρόσληψης της κοσμικής τέχνης στο Βυζάντιο. 3. Πολιτεία και Kοινωνία (κωδικοί ) ΙΣΤ 530 Πολιτεία και Κοινωνία Το σεμινάριο εστιάζεται στις ιδιαιτερότητες κρατικών μηχανισμών και κοινωνικών δομών σε μεσαιωνικά κρατικά μορφώματα. Με βάση επιλεγμένα παραδείγματα της βυζαντινής ιστορίας, εξετάζονται βασικές έννοιες όπως, για παράδειγμα, οι φορείς και ο τρόπος άσκησης κρατικής εξουσίας, η έννοια της κυριαρχίας, η προβολή και επιβολή πολιτικών αποφάσεων, ο ρόλος τελετουργικών πράξεων στην πολιτική ζωή κ.ά. Το δεύτερο μέρος του σεμιναρίου αφορά σε φαινόμενα της κοινωνικής διαστρωμάτωσης του Βυζαντίου, όπως η έννοια της κοινωνικής τάξης, τα αυτοείδωλα κοινωνικών ομάδων, καθώς και οι σχέσεις τους με την αυτοκρατορική εξουσία. ΒΝΕ 531 Βυζαντινό Δίκαιο Το σεμινάριο προσφέρει, καταρχάς, μια εισαγωγή στο δίκαιο (το Ιουστινιάνειο δίκαιο και οι βυζαντινές του παραλλαγές, το κανονικό δίκαιο), στους έννομους θεσμούς (δικαστήρια κ.λπ.) και τη νομολογία του Βυζαντίου (δικαστικές αποφάσεις, γνωματεύσεις). Στη συνέχεια, εξετάζονται κείμενα, τα οποία καταγράφουν καθημερινές δικαιοπραξίες, οι οποίες αφορούν κυρίως στο οικογενειακό και κληρονομικό δίκαιο (δικαστικές αποφάσεις, διαθήκες) και καθιστούν σαφή την τεταμένη σχέση ανάμεσα στη νομική θεωρία και την κοινωνική πραγματικότητα. ΙΣΤ 532 Παραγωγή και Οικονομία στο Μεσαιωνικό Κόσμο Το οικονομικό σύστημα του Βυζαντίου, όπως και κάθε άλλου μεσαιωνικού κράτους, βασιζόταν σε μέγιστο βαθμό στην αγροτική παραγωγή, ενώ το εμπόριο δεν ξεπερνούσε τα όρια τοπικών ανταλλαγών μέχρι που, με την εμφάνιση των ναυτικών δημοκρατιών της Ιταλίας στο βυζαντινό χώρο, ο τομέας αυτός κατέστη ένας σημαντικός μοχλός οικονομικής ανάπτυξης. Μέσα στα πλαίσια αυτά, εξετάζονται επιμέρους θέματα σχετικά με τις μεθόδους παραγωγής, τις παραγωγικές σχέσεις, το φορολογικό σύστημα, το χρήμα και την αγορά κ.ά. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο ερώτημα κατά πόσο μπορεί να γραφτεί η οικονομική ιστορία ενός χώρου από τον οποίο απουσιάζουν σχεδόν εξ ολοκλήρου στατιστικά στοιχεία. ΙΣΤ 533 Σταυροφορίες Στο σεμινάριο εξετάζονται διάφορα θέματα που αφορούν στους «ιερούς πολέμους» μεταξύ των Χριστιανών της Δύσης και των Μουσουλμάνων στη Σικελία, στην Ισπανία και ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή, από τον 11ο έως τον 15ο αιώνα. Έμφαση δίνεται στο ρόλο των Ελλήνων και στις σχέσεις μεταξύ Ελλήνων και Λατίνων κατά την προετοιμασία και τη διεξαγωγή των εκστρατειών. ΙΣΤ 534 Λατινοκρατία Το σεμινάριο εξετάζει διάφορες πτυχές της ιστορίας περιοχών στις οποίες Έλληνες έζησαν κάτω από λατινική κυριαρχία κατά το Μεσαίωνα, δηλαδή στη Σικελία και Νότια Ιταλία, στη Συρία και στην Παλαιστίνη, στην Κύπρο, στη Φραγκική Ελλάδα, στην Κωνσταντινούπολη και στην Κρήτη. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πολιτική, εκκλησιαστική και κοινωνική θέση και κατάσταση των Ελλήνων. BNE 535 Όψεις του Ανδρικού και του Γυναικείου Κόσμου Τι σήμαινε να είναι κανείς άνδρας και τι γυναίκα στη βυζαντινή κοινωνία; Ποια ήταν τα ανδρικά και ποια τα γυναικεία ιδεώδη του βυζαντινού κόσμου; Πώς μεταβάλλονταν αυτά ανάλογα με τις εποχές και τις κοινωνικές τάξεις; Πώς εκφράζεται ο ανδρικός και πώς ο γυναικείος κόσμος στη βυζαντινή λογοτεχνία; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που τίθενται στο πλαίσιο του σεμιναρίου αυτού και εξετάζονται μέσα από ποικίλα κείμενα διαφορετικών ειδών και εποχών. BNE 536 Ιδιωτικός και Δημόσιος Χώρος στην Καθημερινή Ζωή Mέσα από την εξέταση ενός ευρύτατου φάσματος κειμένων, το σεμινάριο παρουσιάζει ποικίλα προβλήματα στη μελέτη της καθημερινής ζωής και στη διερεύνηση των βυζαντινών αντιλήψεων γύρω από τις έννοιες συμπληρωματικές αλλά και αντιθετικές του «δημόσιου» και του «ιδιωτικού». Συζητούνται θέματα όπως, για παράδειγμα, διατροφή και μαγειρική, οινολογία, τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης, η θέση των λουτρών στην κοινωνία και την οικονομία, σεξουαλικές πρακτικές και πρακτική ιατρική. Παράλληλα, διερευνώνται μεθοδολογικά ζητήματα, όπως η αναπαράσταση της καθημερινής ζωής στη λογοτεχνία και τα προβλήματα που προκύπτουν για μια ικανοποιητική ιστορική και αρχαιολογική ερμηνεία του δημόσιου και ιδιωτικού χώρου. ΑΡΧ 537 «Η Κοινωνική Ζωή των Πραγμάτων» στο Βυζάντιο Με τη βοήθεια των μαρτυριών της αρχαιολογίας, της τέχνης και των γραπτών πηγών, εξετάζεται ο ρόλος διαφόρων κατηγοριών αντικειμένων σε ποικίλες εκφάνσεις της δημόσιας, θρησκευτικής και ιδιωτικής ζωής των Βυζαντινών, ένας ρόλος που σπάνια ήταν αποκλειστικά χρηστικός, καθώς τα αντικείμενα λειτουργούσαν και ως σύμβολα κοινωνικής θέσης, πλούτου και πολιτισμικών αξιών. ΒΝΕ 539 Η Μοναστηριακή Οργάνωση Το σεμινάριο εξετάζει την οργάνωση της καθημερινής μοναστηριακής ζωής και τα οικονομικά και πνευματικά της θεμέλια, όπως αυτά προκύπτουν κυρίως από τα μοναστηριακά τυπικά, αλλά και από τους βίους αγίων και άλλα κείμενα. Εξετάζεται ο ρυθμός της καθημερινής ζωής (ώρες προσευχής, ύπνου και εργασίας, κατανομή εργασιών), αλλά και η διαχείριση της υλικής βάσης της μοναστηριακής ζωής, κυρίως της ακίνητης περιουσίας, και οι τάσεις ανάμεσα σε μια ιδεατή ζωή αφιερωμένη στο Θεό και τις ανάγκες συνδιαλλαγής με τον υπόλοιπο κόσμο. ΙΣΤ 540 Λατίνοι και Έλληνες στην Πρώτη Σταυροφορία ( ) Tο σεμινάριο εξετάζει το επίμαχο θέμα της συμμετοχής των Ελλήνων και Λατίνων στο σχεδιασμό και στην προετοιμασία της Πρώτης Σταυροφορίας, καθώς και τις σχέσεις μεταξύ Ελλήνων και Λατίνων (ή του αυτοκράτορα και των σταυροφόρων) κατά τη διάρκεια της εκστρατείας και μετά, με την ίδρυση των σταυροφορικών κρατών στην Ανατολή. ΙΣΤ 541 Η Λατινική Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης Στο σεμινάριο εξετάζεται η ιστορία της Κωνσταντινούπολης και της Φραγκικής Ελλάδας από την κατάκτηση της Πόλης από τους Λατίνους κατά την Τέταρτη Σταυροφορία, το 1204, έως την επανάκτησή της από τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Η Παλαιολόγο, το 342

343 w w w. u c y. a c. c y / b y z Πρόκειται για μια εποχή με μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά με λίγες πηγές και, άρα, με πολλά ερμηνευτικά προβλήματα. BNE 542 H Εικόνα του Άλλου στη Βυζαντινή Λογοτεχνία H στερεοτυπική εικόνα του Άλλου, ο οποίος έρχεται σε αντιπαράθεση με τον Εαυτό, είναι ένα από τα μοτίβα που εμφανίζονται σε όλα σχεδόν τα βυζαντινά λογοτεχνικά είδη. Η λογοτεχνική κατασκευή του Άλλου αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό χαρακτηριστικό των κειμένων και προσλαμβάνει ποικίλες μορφές. Θέμα του σεμιναρίου αυτού είναι η εξέταση των διαφόρων εκφάνσεων του Άλλου και της σημασίας τους στη δημιουργία των ιδεολογικών και κοινωνικών αντιλήψεων των Βυζαντινών. ΑΡΧ 543 Ένδυμα: Ο Καθρέφτης της Βυζαντινής Κοινωνίας Στο Βυζάντιο, το ένδυμα λειτουργούσε ως καθρέφτης της ταυτότητας τόσο των ατόμων όσο και επιμέρους κοινωνικών ομάδων. Διερευνάται, λοιπόν, πώς το φύλο, η ηλικία, η οικογενειακή κατάσταση, τα θρησκευτικά πιστεύω και οι ηθικές αξίες, η εθνότητα, το επάγγελμα, η κοινωνική θέση και η οικονομική κατάσταση εκφράζονταν στην επιλογή ενδυμασίας και την υιοθέτηση συγκεκριμένης κόμμωσης. ΑΡΧ 544 Η Διατροφή των Βυζαντινών Μέσα από την εξέταση αρχαιολογικών καταλοίπων (κεραμικών και μεταλλικών επιτραπέζιων σκευών, αγγείων μαγειρέματος, αρχιτεκτονικών καταλοίπων, οστών ανθρώπων και ζώων), και με τη βοήθεια της εικονογραφίας και των γραπτών πηγών, εξετάζονται θέματα που σχετίζονται με τις διατροφικές συνήθειες των Βυζαντινών από τον 5ο έως και το 15ο αιώνα. Έμφαση δίνεται στα είδη διατροφής τα οποία ο βυζαντινός άνθρωπος κατανάλωνε, στην ποιότητά τους για την υγεία του, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο μαγείρευε, πρόσφερε και κατανάλωνε την τροφή του στον ιδιωτικό του χώρο. BNE 544 O Κόσμος του Περιθωρίου Οι ειδωλολάτρες, οι μάγοι, οι ομοφυλόφιλοι, οι πόρνες και οι ασθενείς ήταν μερικές από τις περιθωριακές ομάδες της βυζαντινής κοινωνίας. Στο πλαίσιο του σεμιναρίου αυτού, εξετάζεται η απεικόνιση του κόσμου του περιθωρίου στη βυζαντινή λογοτεχνία. ΑΡΧ 546 Η Αρχαιολογία της Βυζαντινής Οικονομίας Το σεμινάριο εξετάζει θέματα που σχετίζονται με την οικονομία και τις εμπορικές δραστηριότητες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, δίνοντας έμφαση στα αρχαιολογικά κατάλοιπα, όπως είναι τα νομισματικά ευρήματα, οι αμφορείς και άλλα εμπορεύσιμα είδη, αλλά μελετώντας και την οργάνωση των αστικών κέντρων σε συνάρτηση με την εκμετάλλευση της αγροτικής υπαίθρου. ΑΡΧ 547 Οι Οχυρώσεις των Βυζαντινών Στόχος του σεμιναρίου είναι η διερεύνηση ζητημάτων που σχετίζονται με την άμυνα και την ασφάλεια των βυζαντινών εδαφών μέσα από τη μελέτη οχυρωτικών έργων. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζεται ο συμβολικός και χρηστικός χαρακτήρας οχυρώσεων (οχυρωμένοι οικισμοί και πόλεις, πύργοι και κάστρα) με τη βοήθεια των ιστορικών μαρτυριών (περί όπλων και οχυρωτικών δικτύων) και της τέχνης (απεικόνιση επιθέσεων σε τειχισμένες πόλεις-κάστρα κ.λπ.). Έμφαση δίνεται στις περιόδους ανασφάλειας και πολεμικών συγκρούσεων (π.χ. αραβικές και σλαβικές επιδρομές, Σταυροφορίες, επιθέσεις Σελτζούκων και Οθωμανών). ΙΣΤ 548 Kοινωνική Ιστορία της Λατινοκρατούμενης Ανατολής (11ος 13ος αιώνας) Σκοπός του σεμιναρίου είναι να συγκρίνει τους θεσμούς που δημιουργήθηκαν ως αποτέλεσμα της κατάκτησης και του εποικισμού εδαφών στην Aνατολική Mεσόγειο και στο βυζαντινό χώρο από τους Δυτικοευρωπαίους στο πλαίσιο των σταυροφοριών (Βασίλειο της Ιερουσαλήμ, Βασίλειο της Kύπρου των Λουζινιανών, Λατινική Αυτοκρατορία Kωνσταντινούπολης, Πριγκιπάτο του Mοριά και βενετοκρατούμενη Kρήτη). Η μελέτη της σχέσης μεταξύ των εισαγομένων φεουδαρχικών πολιτικών, νομικών, κοινωνικών και οικονομικών θεσμών με τους προϋπάρχοντες επιτρέπει την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τη φύση του συστήματος που δημιουργείται (αμιγώς φεουδαρχικό, «αποικιοκρατικό» ή υβριδικό;) και την έκταση επιβίωσης των βυζαντινών θεσμών. Επιτρέπει, παράλληλα, την κατανόηση του τρόπου διαμόρφωσης του πλαισίου συνύπαρξης των Λατίνων εποίκων με τους αυτόχθονες ελληνικούς και άλλους πληθυσμούς, τόσο στον κοινωνικό όσο και στον θρησκευτικό και πολιτισμικό τομέα, αλλά και την κατανόηση των παραγόντων εκείνων που καθόρισαν το βαθμό προσαρμοστικότητας και αλληλεπιδράσεων, καθώς, επίσης, τη δημιουργία νέων ταυτοτήτων. ΑΡΧ 549 Τέχνη και Ταυτότητα την Εποχή των Σταυροφοριών Το σεμινάριο εξετάζει τις ποικίλες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης που καλλιεργήθηκαν στην υπηρεσία των πολυπολιτισμικών κοινωνιών της ανατολικής Μεσογείου κατά την περίοδο των σταυροφοριών, με ιδιαίτερη έμφαση στο φαινόμενο της γόνιμης συνάντησης ανάμεσα στην τέχνη Ανατολής και Δύσης, η οποία είναι η Σταυροφορική Τέχνη. 4. Πολιτισμός και Ιδεολογία (κωδικοί ) ΙΣΤ 550 Βυζάντιο και Ισλάμ: Αντιπαραθέσεις και Ανταλλαγές Το σεμινάριο εξετάζει επιλεγμένες πτυχές των σχέσεων του βυζαντινού πολιτισμού με τον γειτνιάζοντα ισλαμικό κόσμο από την εμφάνιση του αραβικού χαλιφάτου, τον έβδομο αιώνα, μέχρι και την επιθανάτια πάλη της αυτοκρατορίας με το οθωμανικό σουλτανάτο. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον επαμφοτερίζοντα χαρακτήρα αυτών των σχέσεων που, σε πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο, παρουσιάζουν σφοδρές συγκρούσεις, ενώ, σε πολιτισμικό επίπεδο, διαπνέονται από ένα γνήσιο ενδιαφέρον για την άλλη πλευρά, το οποίο με τη σειρά του επιφέρει καρποφόρες αλληλεπιδράσεις. ΙΣΤ 551 Oriens et Occidens Το σεμινάριο εξετάζει την εικόνα του Άλλου που έχουν σχηματίσει οι δυτικοί συγγραφείς για τους Βυζαντινούς στο Μεσαίωνα, και αντίστροφα. Το σεμινάριο εστιάζεται στο ερώτημα πώς αυτή η εικόνα διαφοροποιείται ανάλογα με την κοινωνική θέση του συγγραφέα, το είδος του κειμένου και την ιστορική περίοδο κατά την οποία έγραφε. ΙΣΤ 552 Αυτοκρατορική Ιδεολογία Με τον εκχριστιανισμό της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ο αυτοκράτορας από θεός έγινε ένας θεοπρόβλητος ηγεμόνας, που ενσάρκωνε την ιδέα της οικουμενικότητας και του έμψυχου νόμου, και που δεν έπαψε ποτέ να ερωτοτροπεί με την ιδέα της θεϊκής του ιδιότητας. Στο σεμινάριο εξετάζονται αυτές και άλλες πτυχές της αυτοκρατορικής ιδεολογίας μέσα από τελετουργικά προγράμματα, προοίμια αυτοκρατορικών εγγράφων και νομοθετημάτων, λογοτεχνικά κείμενα και μνημεία της βυζαντινής τέχνης. 343

344 ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΒΝΕ 553 Ο Ρήτορας και το Κοινό του Η ρητορική κατείχε σταθερή θέση στη θεωρητική εκπαίδευση της αρχαιότητας, θέση την οποία διατήρησε με ποικίλες μεταλλάξεις μέχρι το τέλος του Βυζαντίου. Η επιρροή της ρητορικής στη διαμόρφωση της βυζαντινής λογοτεχνίας ήταν ευρύτατη και βαθύτατη. Μέσα από τη σχέση του συγγραφέα με το κοινό του, το σεμινάριο εξετάζει ρητορικά κείμενα θρησκευτικού και κοσμικού περιεχομένου, τους κανόνες και τις ρητορικές πρακτικές που τα διέπουν, το γλωσσικό και υφολογικό τους επίπεδο σε συνάρτηση με τη μόρφωση του συγγραφέα τους, με τους στόχους του και με το κοινό στο οποίο απευθυνόταν. ΒΝΕ 554 Συναισθήματα και Νοοτροπίες Το σεμινάριο εξετάζει το συναισθηματικό και πνευματικό κόσμο των Βυζαντινών, το τι αισθάνονταν και πώς αντιλαμβάνονταν αυτό που αισθάνονταν και, γενικότερα, τον εαυτό τους αλλά και τον κόσμο γύρω τους. Έμφαση δίνεται στη μεταβλητότητα φαινομενικών ανθρώπινων σταθερών και στα ερμηνευτικά προβλήματα που απορρέουν από αυτήν. ΑΡΧ 555 Προσωπική Ευλάβεια Η ανάγκη έκφρασης της προσωπικής ευλάβειας αποτελούσε μια από τις σημαντικότερες κινητήριες δυνάμεις πίσω από τη δημιουργία της βυζαντινής τέχνης. Εξετάζονται, λοιπόν, οι τρόποι με τους οποίους οι Βυζαντινοί εξέφραζαν τη θρησκευτικότητα και την πίστη τους μέσα από την υιοθέτηση συγκεκριμένων, κοινωνικά αποδεκτών, συμπεριφορών και μέσα από την παραγγελία και τη χρήση έργων τέχνης. BNE 556 Αναπαραστάσεις του Σώματος Το σώμα είναι μια έννοια της οποίας η σημασία αλλάζει ανάλογα με τις κοινωνίες και τις εποχές. Τι σήμαινε το σώμα για τους Βυζαντινούς και ποια σχέση είχαν με αυτό, είναι θέματα που δεν έχουν μελετηθεί καθόλου. Στο πλαίσιο του σεμιναρίου, εξετάζεται η έννοια που είχε το σώμα στο Βυζάντιο και οι αναπαραστάσεις του σώματος μέσα στην τέχνη και τη λογοτεχνία. BNE 557 Αναπαραστάσεις του Θανάτου Στο σεμινάριο εξετάζονται οι τρόποι αναπαράστασης του θανάτου στη βυζαντινή λογοτεχνία και οι ποικίλες ιδεολογικές παράμετροι της αναπαράστασης αυτής σε διαφορετικές περιόδους της βυζαντινής ιστορίας. Σε συνάρτηση προς τις θεολογικές απόψεις των Βυζαντινών, τη λειτουργική πράξη, αλλά και την απεικόνιση του θανάτου στη βυζαντινή τέχνη, μελετώνται κείμενα από ένα ευρύ ειδολογικό φάσμα, όπως έργα της νεκρικής λογοτεχνίας (επιτάφιοι λόγοι και μονωδίες, επιτύμβια επιγράμματα, θρήνοι), υμνογραφικά έργα, ιστοριογραφικά και αγιολογικά κείμενα, μυθιστορηματικές και επικές διηγήσεις, διαθήκες. ΑΡΧ 558 Από την Ειδωλολατρεία στο Χριστιανισμό Σκοπός του σεμιναρίου είναι η διερεύνηση της σταδιακής «μετάβασης» από τον αρχαίο κόσμο και τον παγανισμό, στο Βυζάντιο και το χριστιανισμό, μέσα από τη μελέτη των αρχαιολογικών καταλοίπων και της τέχνης. Έμφαση δίνεται στην ανίχνευση αυτής της διεργασίας μέσα από τη δημιουργικότητα και το συμβολισμό της πρώιμης χριστιανικής τέχνης και αρχιτεκτονικής: μετατροπή αρχαίων ναών σε χριστιανικούς, εκ νέου ναοδομία, γλυπτική και ζωγραφική, αλλαγή του αστικού χώρου της Ύστερης Αρχαιότητας, αντικείμενα λατρείας και ταφές. ΑΡΧ 559 Η Αρχαιολογία της Βυζαντινής Ταφής Στη σφαίρα της βυζαντινής ιδεολογίας εντάσσεται η αντιμετώπιση του θανάτου, η προετοιμασία και ο τρόπος ταφής. Στο σεμινάριο διερευνώνται θέματα σχετικά με την ταφή στο βυζαντινό κόσμο (5ος-15ος αι.), με βάση τα αρχαιολογικά κατάλοιπα και την τέχνη αλλά και με τη βοήθεια των γραπτών πηγών. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζονται ζητήματα όπως η τυπολογική εξέλιξη κοιμητηρίων και τάφων, η εικονογράφηση ταφικών μνημείων και η ερμηνεία τους, τα ταφικά κτερίσματα και ο συμβολισμός τους, η αξιολόγηση πορισμάτων περί συνθηκών διαβίωσης μέσα από τη μελέτη ανθρωπολογικού υλικού. ΑΡΧ 560 Βυζαντινός Υλικός Βίος και Ταυτότητα Σκοπός του σεμιναρίου είναι η μελέτη της «ταυτότητας» του βυζαντινού ανθρώπου, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τα αρχαιολογικά κατάλοιπα. Έμφαση δίνεται στην «ανάγνωση» της ταυτότητας διαφορετικών όψεων του υλικού πολιτισμού (π.χ. το δομημένο περιβάλλον, η βυζαντινή οικία, το ένδυμα, η οικοσκευή), με άλλα λόγια η έκφραση θρησκευτικής, πολιτικής, πολιτισμικής, κοινωνικής, εθνικής ή άλλης ταυτότητας. Επιπλέον, διερευνάται ο ρόλος του βυζαντινού παρελθόντος και πολιτισμού στη διαμόρφωση της κοινωνικοπολιτικής και/ή πολιτισμικής ιδεολογίας σύγχρονων κρατών, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και η Τουρκία. BNE 561 Η Εικόνα της Γυναίκας στη Βυζαντινή Λογοτεχνία Η βυζαντινή λογοτεχνία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ανδρική, αφού έχει γραφτεί κυρίως από άνδρες. Κατά συνέπεια, οι γυναίκες που εμφανίζονται στη βυζαντινή λογοτεχνία είναι προϊόντα μιας ανδρικής φαντασίας, που είναι συχνά μισογυνισμική. Στο σεμινάριο εξετάζεται αυτή η λογοτεχνική κατασκευή της γυναίκας μέσα από τη μελέτη κειμένων διαφορετικών ειδών, συγγραφέων και εποχών. ΑΡΧ 562 Πορτρέτα Γυναικών στη Βυζαντινή Τέχνη Από την Παναγία έως την Εύα, από τις αγίες έως τις αμαρτωλές στις αναπαραστάσεις της Δευτέρας Παρουσίας, από τις αυτοκράτειρες έως τις απλές γυναίκες που δουλεύουν στους αγρούς, η βυζαντινή τέχνη προσφέρει ένα μεγάλο φάσμα γυναικείων πορτρέτων, μέσα από τη μελέτη των οποίων αναδύονται ανάγλυφα στάσεις και απόψεις για τη θέση και το ρόλο της γυναίκας στη βυζαντινή κοινωνία. BNE 563 Ο Ηγεμόνας στη Βυζαντινή Λογοτεχνία Η μορφή του «βασιλέως» παίζει σημαντικότατο ρόλο στην πολιτική ιδεολογία του βυζαντινού κράτους. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις, η μορφή αυτή παρουσιάζεται μέσα από λογοτεχνικές αναπαραστάσεις, οι οποίες εξιδανικεύουν ή και αμαυρώνουν τον ηγεμόνα. Στο συγκεκριμένο σεμινάριο, εξετάζονται κυρίως οι λογοτεχνικοί τρόποι και το ιδεολογικό πλαίσιο αυτής της κατασκευής του ιδεώδους μονάρχη μέσα από ρητορικά, ιστοριογραφικά, νομικά κείμενα, αλλά και έργα «πολιτικής θεωρίας». ΑΡΧ 564 Η Τέχνη της Προπαγάνδας και της Διπλωματίας Έχει υποστηριχθεί επανειλημμένα ότι η επιβίωση του βυζαντινού κράτους για περισσότερο από μία χιλιετία οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στην ικανότατη βυζαντινή διπλωματία. Διερευνάται, λοιπόν, η χρήση της τέχνης από τις αυτοκρατορικές αρχές, αλλά και την Εκκλησία, ως πανίσχυρο μέσο αυτοπροβολής και διάδοσης πολιτικών και θρησκευτικών μηνυμάτων τόσο στο εσωτερικό του κράτους όσο και στο εξωτερικό. 344

345 ΒΝΕ 575 Επιφάνιος Σαλαμίνος Στον Επιφάνιο από την Ιουδαία, ασκητή, ιδρυτή μονής και ηγούμενο για τριάντα χρόνια, προτού εκλεγεί επίσκοπος Σαλαμίνος (Κωνσταντίας) το 367, εστιάζεται το σεμινάριο αυτό. Μέσα από τις θεολογικές θέσεις και τη δράση του επισκόπου, μελετάται η εκκλησιαστική ιστορία της εποχής του. Στο πρόσωπό του συνδυάζονται ο άκαμπτος ζηλωτής, ο πιστός οπαδός της χριστιανικής παράδοσης, ο αδιάλλακτος επικριτής του ελληνισμού και της λατρευτικής χρήσης των εικόνων, ο δεινός πολέμιος της διw w w. u c y. a c. c y / b y z ΒΝΕ 565 Παιδεία και Εκπαίδευση στο Βυζάντιο Η πνευματική άνθηση στο Βυζάντιο βασίζεται στη μόρφωση ορισμένων λογίων και στην οργάνωση της εκπαίδευσης. Αν, για να εκτιμήσουμε το βυζαντινό πολιτισμό, πρέπει να γνωρίζουμε τη λογοτεχνική του παράδοση, τότε για την κατανόηση της λογοτεχνικής του παραγωγής είναι απαραίτητη και η μελέτη της κατάστασης της παιδείας. Στο πλαίσιο του σεμιναρίου, εξετάζονται η συνύπαρξη της ελληνικής παράδοσης και της χριστιανικής διδασκαλίας στην παιδεία, καθώς και οι θεσμοί της εκπαίδευσης σε ορισμένες περιόδους του Βυζαντίου. ΙΣΤ 566 Contra Errores Graecorum Η λατινική εικόνα για τα θεολογικά «λάθη» των Ελλήνων από τον Καρλομάγνο έως την Άλωση δεν έχει μελετηθεί πλήρως. Το σεμινάριο εξετάζει διάφορα κείμενα, που γράφτηκαν Contra errores Graecorum, για παράδειγμα, στα πλαίσια της στέψης του Καρλομάγνου (800), του «σχίσματος» του Φωτίου (860), των αμοιβαίων αφορισμών του 1054, των Σταυροφοριών και των συνόδων της Λυών Β (1274) και της Φλωρεντίας ( ). ΒΝΕ 567 Πόλεων Αλώσεις Το σεμινάριο εξετάζει το θέμα της άλωσης βυζαντινών πόλεων, όπως αποτυπώνεται σε διάφορα είδη της βυζαντινής γραμματείας. Μελετώνται αντιπροσωπευτικά παραδείγματα, ξεκινώντας από την ιστορική καταγραφή των γεγονότων που εκτυλίχθηκαν πριν από και μετά την άλωση μιας πόλης, όπως την προσφέρουν γνωστά ιστοριογραφικά έργα, και καταλήγοντας στην ποιητική ανάπλαση του θέματος, όπως εμφανίζεται σε μονωδίες ή στους λεγόμενους Θρήνους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις αλώσεις της Θεσσαλονίκης και της Κωνσταντινούπολης. ΙΣΤ 568 Iστοριογραφία την Εποχή της Λατινικής Κυριαρχίας: Ζητήματα Ιστορικότητας και Ιδεολογίας Mέσα από μια συγκριτική προσέγγιση, το σεμινάριο στοχεύει στη μελέτη διαφόρων ειδών ιστορικών κειμένων (χρονικών, χρονολογίων, διηγήσεων, αφηγηματικών ποιημάτων, σημειωμάτων σε χειρόγραφα και υπομνημάτων), που προέρχονται από το λατινοκρατούμενο ελληνικό χώρο (Kύπρος, Mοριάς, Iόνιο, Kρήτη, Aιγαίο) κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Θα διερευνηθούν διάφορες πτυχές της ιστοριογραφικής διαδικασίας, όπως τα είδη ιστορικής γραφής, η ιστορικότητα και αξιoπιστία των κειμένων και η ιδεολογία που προάγουν σε σχέση με το πολιτικο-κοινωνικό περιβάλλον που τα παρήγαγε. Θα επιχειρηθεί, επίσης, σύγκριση με κείμενα της βυζαντινής και δυτικής ιστοριογραφικής παράδοσης και με εκείνα που προέρχονται από τη λατινική Ανατολή σε μια προσπάθεια να ανιχνευθούν σχέσεις και επιδράσεις και να αναδειχθούν οι παράγοντες εκείνοι που ευνόησαν μια ιστοριογραφική παραγωγή στην Κύπρο κατά πολύ σημαντικότερη (τόσο σε όγκο και διάρκεια στο χρόνο όσο και σε ποικιλία ειδών) από εκείνη στις άλλες περιοχές. 5. Bυζαντινή και Mεσαιωνική Κύπρος (κωδικοί ) ΙΣΤ 570 Βυζαντινή Κύπρος Με παράδειγμα τη βυζαντινή Κύπρο, εξετάζονται στο σεμινάριο αυτό τα διάφορα ερευνητικά και ερμηνευτικά προβλήματα, που παρουσιάζει η διερεύνηση της περιφέρειας και του μεθοριακού χώρου του Βυζαντίου, όπου οι συγκεντρωτικές τάσεις της πρωτεύουσας συγκρούονται με τοπικές παραδόσεις και ιδιαιτερότητες, καθώς και με σφαίρες επιρροής των γειτονικών πολιτικών δυνάμεων. ΙΣΤ 571 Μεσαιωνική Κύπρος Στο σεμινάριο μελετώνται θέματα κυπριακής ιστορίας στη Φραγκοκρατία και στην Ενετοκρατία, , όπως, για παράδειγμα, κατάκτηση, φεουδαρχία, εμφύλιοι πόλεμοι και , πραξικοπήματα και 1369, εισβολή της Γένοβας, πόλεμος με τους Μαμελούκους, μεταβίβαση της εξουσίας στους Ενετούς, γλώσσα και έθνος, δίκαιο, διοίκηση, εξωτερικές σχέσεις, εκπαίδευση, γεωργία, δουλεία, και εμπόριο. ΙΣΤ 572 Εκκλησιαστική Ιστορία της Κύπρου Αυτό το σεμινάριο εξετάζει διάφορα θέματα της εκκλησιαστικής ιστορίας της Κύπρου από τη Σύνοδο της Νικαίας το 325 έως την τουρκική κατάκτηση το 1571, όπως, για παράδειγμα, την εποχή του Επιφανίου, το Αυτοκέφαλο, την εικονομαχία και την υποταγή του ελληνικού κλήρου στον πάπα της Ρώμης κατά τη Φραγκοκρατία. ΑΡΧ 573 Σχέσεις Κέντρου-Περιφέρειας: Η Τέχνη στην Κύπρο Μέσα στο πλαίσιο της δυναμικής των σχέσεων κέντρου περιφέρειας, μελετώνται πτυχές της καλλιτεχνικής έκφρασης στην Κύπρο, με σκοπό να αναδειχθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Έμφαση δίνεται στην ανίχνευση των μηχανισμών μεταφύτευσης και πρόσληψης στο κυπριακό καλλιτεχνικό ιδίωμα γενικότερων τάσεων, που πηγάζουν από τα μεγάλα καλλιτεχνικά κέντρα της αυτοκρατορίας. ΑΡΧ 574 Κύπρος και Ανατολική Μεσόγειος: Αρχαιολογία του Βυζαντινού Τοπίου Το σεμινάριο εξετάζει την εξέλιξη του οικισμένου χώρου και τη χρήση του αγροτικού τοπίου κατά τους βυζαντινούς χρόνους και την περίοδο της λατινικής/φραγκικής κυριαρχίας στην ανατολική Μεσόγειο (4ος-16ος αι.). Έμφαση δίνεται στη διερεύνηση της διαχρονικής σχέσης μεταξύ γεωγραφίας και οικισμού, στη σχέση πόλεων και αγροτικού τοπίου, στο ρόλο του «χωριού» (ως αυτόνομης οικιστικής και οικονομικής μονάδας) και στην ερμηνεία της διασποράς οικισμών διαφορετικών τύπων και μεγεθών στο χώρο. ΑΡΧ 575 Η Κύπρος κατά την Πρώιμη Βυζαντινή Εποχή: Αρχαιολογία και Τέχνη Η πρώιμη βυζαντινή εποχή (4ος -7ος αι.), η οποία χαρακτηρίζεται και ως Ύστερη Αρχαιότητα, ήταν μια περίοδος ευημερίας και ανάπτυξης για την Κύπρο, όπως μαρτυρούν τα πλούσια αρχαιολογικά κατάλοιπά της. Μέσα από τη μελέτη αυτών των καταλοίπων, οι φοιτητές θα έχουν την ευκαιρία να ασχοληθούν με θέματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, τη ζωή στις κυπριακές πόλεις και στην ύπαιθρο, το εμπόριο και την οικονομία, διαφόρους κλάδους της βιοτεχνικής παραγωγής, όπως η κεραμική και η μεταλλοτεχνία, τη σταδιακή εξάπλωση του χριστιανισμού και την επίδρασή του σε διαφόρους τομείς της καθημερινότητας αλλά και στην καλλιτεχνική έκφραση στο νησί. 345

346 ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ δασκαλίας του Ωριγένη. Οι θεολογικές απόψεις του ιεράρχη εξετάζονται με βάση αντιπροσωπευτικά αποσπάσματα από το έργο του. ΙΣΤ 576 Η Βυζαντινή Κύπρος κατά τους Σκοτεινούς Αιώνες ( ) Οι πρώτες αραβικές επιδρομές στην Κύπρο (649, 653) δημιούργησαν, μαζί με τις συνεπακόλουθες εξελίξεις, ένα ιδιόμορφο καθεστώς στο νησί, που χαρακτηρίζεται συνήθως ως «βυζαντινοαραβική συγκυριαρχία». Αυτή η περίοδος, που διήρκεσε τριακόσια περίπου χρόνια μέχρι την επανάκτηση της Κύπρου από το Νικηφόρο Β Φωκά (965), δίνει την ευκαιρία να εξεταστεί μια περιοχή της βυζαντινο-αραβικής μεθορίου από δύο διαφορετικές οπτικές γωνίες, τη βυζαντινή και την αραβική, και υπό το φως των ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. ΒΝΕ 577 Aγιολογικά Κείμενα της Kύπρου Υπάρχει ένας σχετικά μεγάλος αριθμός αγιολογικών κειμένων που γράφτηκαν στην Κύπρο, πολλά από τα οποία είναι αφιερωμένα σε Κύπριους αγίους. Στο πλαίσιο του σεμιναρίου, εξετάζονται από λογοτεχνική άποψη τα κυπριακά αγιολογικά κείμενα και οι κοινωνικές συνθήκες παραγωγής τους. BNE 578 Nεόφυτος ο Έγκλειστος Στόχος του σεμιναρίου είναι μια συνολικότερη εξέταση της προσωπικότητας και του έργου του Nεοφύτου του Eγκλείστου στο ιστορικό, πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον της βυζαντινής Κύπρου από τα μέσα του 12ου μέχρι και τις αρχές του 13ου αιώνα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα ακόλουθα θέματα: παιδεία και εκπαίδευση, χειρόγραφα και βιβλιοθήκες, μοναστικός βίος και τέχνη, πνευματική και λογοτεχνική προσφορά του Nεοφύτου. ΙΣΤ 579 Ελληνισμός και Βυζαντινή Παράδοση στο Φραγκικό Βασίλειο της Κύπρου Η εγκαθίδρυση του φραγκικού βασιλείου της Κύπρου ασφαλώς έθεσε τέρμα στην πολιτική κυριαρχία του Βυζαντίου, δεν απέκοψε όμως τους πνευματικούς και πολιτισμικούς δεσμούς του ελληνόφωνου πληθυσμού με το βυζαντινό κόσμο. Το σεμινάριο αυτό εξετάζει θεσμούς, νοοτροπίες και παραδόσεις του βυζαντινού παρελθόντος που, κάτω από την επιφάνεια του φεουδαρχικού συστήματος, εξακολουθούν να δρουν και να επηρεάζουν το ιστορικό γίγνεσθαι της νήσου. ΙΣΤ 580 Η Εκκλησιαστική Ιστορία της Κύπρου ( ) Το σεμινάριο εστιάζεται στην ανάλυση της εκκλησιαστικής ιστορίας του νησιού από τη φραγκική κατάκτηση έως την εισβολή των Γενουατών και, συγκεκριμένα, στις συνέπειες της κατάκτησης για τον ελληνικό κλήρο, στην εγκατάσταση και στην εσωτερική ιστορία της λατινικής εκκλησιαστικής ιεραρχίας, στο μοναχισμό, στις σχέσεις μεταξύ του λατινικού και του ελληνικού κλήρου, και σε άλλα αξιοσημείωτα γεγονότα, όπως στο μαρτύριο των 13 μοναχών της Καντάρας. ΙΣΤ 581 Ιστοριογραφία της Κύπρου Το σεμινάριο εξετάζει τα πιο σημαντικά χρονικά σχετικά με τη Φραγκοκρατία στην Κύπρο και επικεντρώνεται στις δυο πρώτες φάσεις της κυπριακής ιστοριογραφίας: από το 1425 έως το 1571 (Μαχαιράς, Amadi, Florio Boustron, Γεώργιος Βουστρώνιος) και από το 1571 έως το 1788 (Lusignan, Loredano, Αρχιμανδρίτης Κυπριανός). Στόχος του σεμιναρίου είναι να καθορίσει το γενεαλογικό «στέμμα» των χρονικών, όπως, επίσης, τη μεθοδολογία και την πρωτοτυπία του κάθε χρονογράφου. BNE 582 Κύπριοι Λόγιοι του 13ου 14ου αιώνα Στο σεμινάριο εξετάζεται το συγγραφικό έργο Κυπρίων λογίων, όπως ο Γεώργιος Κύπριος και ο Γεώργιος Λαπίθης, στα λογοτεχνικά και γενικότερα πολιτισμικά συμφραζόμενα της εποχής τους. Σημασία δίδεται στο ζήτημα κατά πόσο και πώς η σχέση πολιτιστικού κέντρου και περιφέρειας αντανακλάται στο έργο συγκεκριμένων συγγραφέων. ΙΣΤ 583 H Θέση της Γυναίκας στη Μεσαιωνική Κύπρο Στόχος του σεμιναρίου είναι η ανάδειξη του ρόλου και της συνεισφοράς της γυναίκας στην κυπριακή κοινωνία κατά την περίοδο της λατινικής κυριαρχίας μέσα από την ανωνυμία τόσο των πηγών όσο και της νεότερης ιστοριογραφίας. H θέση της γυναίκας θα διερευνηθεί σε σχέση με τη βιολογική της ταυτότητα και τις απορρέουσες θρησκευτικές και κοινωνικές προκαταλήψεις, τα ιστορικο-πολιτικά συμφραζόμενα, το θεσμικό και νομικό πλαίσιο (εθιμικό, κοσμικό και εκκλησιαστικό) και τη συμμετοχή της στην πολιτική ζωή και την οικονομική παραγωγή (στις αγροτικές και τις αστικές περιοχές). Μέσα από την αποσπασματική μαρτυρία των πηγών θα επιχειρηθεί μια σκιαγράφηση όλου του φάσματος της κοινωνικής παρουσίας της γυναίκας: στην οικογένεια και τις σχέσεις των φύλων, στην εξουσία και την πολιτική, στην οικονομία και τον μοναχισμό, στην καλλιτεχνική δημιουργία και την ψυχαγωγία. ΑΡΧ 584 Η Τέχνη στη Μεσαιωνική Κύπρο την Εποχή της Λατινοκρατίας Το σεμινάριο διερευνά τόσο τα προϊόντα όσο και τις συνθήκες της καλλιτεχνικής δημιουργίας στην Κύπρο κατά την περίοδο της λατινικής κυριαρχίας. Μέσα στο πλαίσιο του σεμιναρίου, οι φοιτητές θα έχουν την ευκαιρία να μελετήσουν χαρακτηριστικά έργα κυρίως της αρχιτεκτονικής (κοσμικής και εκκλησιαστικής) και της ζωγραφικής, ενταγμένα μέσα στα ιστορικά, θρησκευτικά, κοινωνικά και πολιτισμικά συμφραζόμενά τους. Έμφαση θα δοθεί στη διερεύνηση της δυναμικής ανάμεσα στη βαθιά ριζωμένη βυζαντινή καλλιτεχνική παράδοση του νησιού από τη μια και τις καλλιτεχνικές παραδόσεις της Δύσης από την άλλη. ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΙΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ Όροι Εισδοχής Οι όροι εισδοχής για το διδακτορικό πρόγραμμα είναι οι ίδιοι με αυτούς για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα (βλ. σχετική παράγραφο σε προηγούμενη σελίδα). Στην περίπτωση του διδακτορικού προγράμματος, απαιτείται μεταπτυχιακό δίπλωμα (Μ.Α./Mastère, κ.λπ.) Βυζαντινών Σπουδών ή συναφών κλάδων. Ο συνολικός χρόνος απόκτησης διδακτορικού διπλώματος δεν μπορεί να υπερβεί τα οκτώ (8) ακαδημαϊκά έτη. Ακαδημαϊκές Απαιτήσεις 1. Περιεκτική εξέταση. Το αργότερο μέχρι το πέμπτο εξάμηνο σπουδών, ο φοιτητής πρέπει να επιτύχει σε περιεκτική προφορική εξέταση ενώπιον τριμελούς επιτροπής. Αποτελείται από τρία θέματα, τα οποία οι φοιτητές πρέπει να επιλέξουν από έναν κατάλογο θε- 346

347 w w w. u c y. a c. c y / b y z μάτων αντιπροσωπευτικών των γνωστικών αντικειμένων του προγράμματος. 2. Έγκριση αναλυτικής πρότασης διδακτορικής διατριβής. Μετά την περιεκτική εξέταση και εντός χρονικού διαστήματος τεσσάρων το πολύ εξαμήνων, ο υποψήφιος διδάκτορας καταθέτει τεκμηριωμένη ερευνητική πρόταση για διδακτορική διατριβή. Η πρόταση αυτή υποβάλλεται σε τριμελή επιτροπή. 3. Συμμετοχή στο «Εργαστήρι Βυζαντινών Σπουδών». 4. Κατάθεση και υποστήριξη της διδακτορικής διατριβής. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις ακαδημαϊκές απαιτήσεις, βλ. Κανόνες και Απαιτήσεις Μεταπτυχιακής Φοίτησης και Υποβολές Αιτήσεων ή απευθύνεστε στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (τηλ.: /44) ή στη Γραμματεία του Τμήματος. Επικοινωνία Συντονιστές Μεταπτυχιακού Προγράμματος στις Βυζαντινές Σπουδές Martin Hinterberger (ΒΝΕ) Τηλ.: Ηλ. Ταχ.: siebens@ucy.ac.cy Άγγελ Νικολάου-Κονναρή (ΙΣΑ) Τηλ: Ηλ. Ταχ.: gpkonari@ucy.ac.cy 347

348

349 Παραρτήματα Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο / Άλλες Διευκολύνσεις Οργανόγραμμα Σώματα Πανεπιστημίου Κύπρου Χάρτες Χρήσιμα Τηλέφωνα και Τηλεομοιότυπα

350 Π Α ΡΑ Ρ Τ Η ΜΑΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΗΛΕΡΟΛΟΓΙΟ Το ακαδημαϊκό ημερολόγιο μπορείτε να το βρείτε στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου Κύπρου ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Στο Εμπορικό Κέντρο που βρίσκεται στην Πανεπιστημιούπολη υπάρχουν τα ακόλουθα καταστήματα: Yποκατάστημα της Τράπεζας Κύπρου Δ.Ε. Λτδ Τηλ.: /9831 Συνεργατική Πιστωτική Λήδρα Λτδ Τηλ.: /1131 Βιβλιοπωλείο Πάργα, Φωτοτυπικό Κέντρο και Υπηρεσίες Ταχυμεταφορών Τηλ.: Μini Market Διατίθενται τρόφιμα, ποτά, είδη πρώτης ανάγκης και διάφορα άλλα προϊόντα. Τηλ.: Κατάστημα Αναμνηστικών Προϊόντων του Πανεπιστημίου Κύπρου Διατίθενται πανεπιστημιακά προϊόντα, καθώς επίσης και βιβλία των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κύπρου (ΠΕΚ). Τηλ.: Κομμωτήριο/Κουρείο ZÁC Hair Designers Τηλ.: Στον ίδιο χώρο μπορεί κανείς να βρει αυτόματες μηχανές ανάληψης χρημάτων (ΑTM) της JCC. Εντός του χώρου του Κέντρου Κοινωνικών Δραστηριοτήτων λειτουργούν, επίσης, εστιατόριο, καφετέρια καθώς και μπαράκι. 350

351 ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ Σ Υ Μ Β Ο ΥΛ Ι Ο Σ Υ Γ Κ Λ Η Τ Ο Σ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΛΕΓΧΟΥ Π Ρ Υ Τ Α Ν Η Σ Σ Χ Ο Λ Ε Σ ΑΝΤ Ι ΠΡΥ ΤΑΝ ΕΙ Σ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΚΤΗΣ ΤΜ ΗΜΑΤΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 351

352 ΣΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΜΕΛΗ 4 ΜΕΛΗ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 3 ΜΕΛΗ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΓΚΛΗΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΜΕΛΗ ΠΡΥΤΑΝΗΣ (ex-officio) ΑΝΤΙΠΡΥΤΑΝΕΙΣ (ex-officio) 2 ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 1 ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 1 ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ (ex-officio χωρίς δικαίωμα ψήφου) ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ ΠΡΥΤΑΝΗΣ ΑΝΤΙΠΡΥΤΑΝΕΙΣ ΚΟΣΜΗΤΟΡΕΣ ΣΧΟΛΩΝ 3 ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΑΘΕ ΣΧΟΛΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ (αριθμός ίσος με τον αριθμό των Σχολών) ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ (ex-officio μέλος χωρίς δικαίωμα ψήφου) ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ (ex-officio μέλος χωρίς δικαίωμα ψήφου) ΠΡΥΤΑΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΡΥΤΑΝΗΣ ΑΝΤΙΠΡΥΤΑΝΕΙΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΣΧΟΛΗΣ ΚΟΣΜΗΤΟΡΑΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΟΣΜΗΤΟΡΑΣ ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΧΟΛΗΣ 2 ΜΕΛΗ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΤΜΗΜΑ ΣΧΟΛΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ (αριθμός ίσος με τον αριθμό των τμημάτων της Σχολής) ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΛΕΚΤΟΡΕΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ (αριθμός ίσος με το 1/3 του συνόλου του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος) ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ/ΕΚΛΟΓΗ ΜΕΛΩΝ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ Πρόεδρος / Αντιπρόεδρος Συμβουλίου Διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας από τα μη πανεπιστημιακά μέλη. Στην περίπτωση που ο πρόεδρος προέρχεται από τα μέλη που έχει διορίσει το Υπουργικό Συμβούλιο, ο αντιπρόεδρος προέρχεται από τα μέλη που έχει διορίσει η Σύγκλητος και αντίστροφα. Πρύτανης / Αντιπρυτάνεις Εκλέγονται από το σύνολο του ακαδημαϊκού προσωπικού και εκπροσώπους των φοιτητών και του διοικητικού προσωπικού. Κοσμήτορες / Αναπληρωτές Κοσμήτορες Εκλέγονται από τα Συμβούλια Τμημάτων της Σχολής. Πρόεδροι / Αντιπρόεδροι Τμήματος Εκλέγονται από το Συμβούλιο Τμήματος. Εκπρόσωποι ακαδημαϊκού προσωπικού στο Συμβούλιο του Πανεπιστημίου Εκλέγονται από το σύνολο του ακαδημαϊκού προσωπικού. Εκπρόσωποι ακαδημαϊκού προσωπικού Σχολής στη Σύγκλητο Εκλέγονται από το Συμβούλιο Σχολής. Εκπρόσωποι ακαδημαϊκού προσωπικού Τμήματος στο Συμβούλιο Σχολής Εκλέγονται από το Συμβούλιο Τμήματος. 352

353 ΜΕΛΗ ΣΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, Πρύτανης, Πρόεδρος Αθανάσιος Γαγάτσης, Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων Κωνσταντίνος Π. Κωνσταντίνου, Αντιπρύτανης Διεθνών Σχέσεων, Οικονομικών και Διοίκησης Αναστασία Νικολοπούλου, Kοσμήτορας Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών Γιώργος Παπαδόπουλος, Κοσμήτορας Σχολής Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών Νικόλαος Παυλίδης, Μεταβατικός Κοσμήτορας Ιατρικής Σχολής (παρατηρητής - χωρίς δικαίωμα ψήφου) Σάββας Κατσικίδης, Κοσμήτορας Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής Αντρέας Χαρίτου, Κοσμήτορας Σχολής Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Χριστόφορος Χατζηκωστής, Κοσμήτορας Πολυτεχνικής Σχολής Μιχάλης Πιερής, Κοσμήτορας Φιλοσοφικής Σχολής Χάρης Ρ. Θεοχάρης, Κοσμήτορας Σχολής Μεταπτυχιακών Σπουδών Θεοχάρης Σταυρίδης, Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών Γιώργος Φλώρος, Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών Fabienne Baider, Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών Μάριος Δικαιάκος, Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών Ευστάθιος Παπαροδίτης, Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών Ιωάννης Πασχαλίδης, Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών Λεωνίδας Κυριακίδης, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής Νικήτας Χατζημιχαήλ, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής Γεωργία Παναγιώτου, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής Γιώργος Κασσίνης, Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Σωφρόνης Κληρίδης, Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Γεώργιος Νησιώτης, Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Ιωάννης Γιαπιντζάκης, Πολυτεχνική Σχολή Ιωάννης Ιωάννου, Πολυτεχνική Σχολή Σωκράτης Στρατής, Πολυτεχνική Σχολή Ιουλία Χατζηπαναγιώτη, Φιλοσοφική Σχολή Βασιλική Κασσιανίδου, Φιλοσοφική Σχολή Αντώνης Τσακμάκης, Φιλοσοφική Σχολή Κυριάκος Κοτζιαμάνη, Φ.Ε.ΠΑΝ. (Φοιτητική Ένωση Πανεπιστημίου) Μάριος Μανώλη, Φ.Ε.ΠΑΝ. Χαράλαμπος Πανταζής, Φ.Ε.ΠΑΝ. Γιώργος Πογιατζής, Φ.Ε.ΠΑΝ. Αντρέας Σιέγκας, Φ.Ε.ΠΑΝ. Φώτης Τριμπάκκιρος, Φ.Ε.ΠΑΝ. Χαράλαμπος Χριστοδούλου, Φ.Ε.ΠΑΝ. Γιώργος Λαμπριανού, Διευθυντής Διοίκησης και Οικονομικών Γραμματέας (χωρίς δικαίωμα ψήφου) Έλενα Διομήδη Παρπούνα, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Βιβλιοθήκης (χωρίς δικαίωμα ψήφου) ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Μάνθος Μαυρομμάτης, Πρόεδρος Γιώργος Δαυίδ, Αντιπρόεδρος Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, Πρύτανης Αθανάσιος Γαγάτσης, Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου, Αντιπρύτανης Διεθνών Σχέσεων, Οικονομικών και Διοίκησης Χρήστος Παπαέλληνας, Μέλος Ανδρέας Παναγιώτου, Μέλος Αλεξάνδρα Γαλανού, Μέλος Νάταλη Παρτασίδου, Μέλος Πανδώρα Τσεριώτη, Μέλος Κρίστης Χασάπης, Μέλος Χρίστος Σχίζας, Μέλος Πρόεδρος Φ.Ε.ΠΑΝ., Mέλος Χρίστος Χαραλάμπους, Εκπρόσωπος Διοικητικού Προσωπικού, Mέλος Γιώργος Λαμπριανού, Διευθυντής Διοίκησης και Οικονομικών, Μέλος (χωρίς δικαίωμα ψήφου) - Γραμματέας ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Γιώργος Λαμπριανού ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Έλενα Διομήδη Παρπούνα, Αναπληρώτρια Διευθύντρια ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Γλαύκος Χρίστου, Προϊστάμενος ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Έλενα Αυγουστίδου-Κυριάκου / Έλενα Ζωμενή (εκ περιτροπής) Αναπλ. Προϊσταμένη ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Γιώργος Λαμπριανού, Συντονιστής ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Κλεάνθης Πισσαρίδης, Αναπλ. Προϊστάμενος ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Αγαθοκλής Στυλιανού, Προϊστάμενος ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ Χρίστος Χαραλάμπους, Αναπλ. Προϊστάμενος ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ Ανδρούλλα Θεοφάνους, Προϊσταμένη ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Άγης Ελισσαίος, Προϊστάμενος 353

354 ΧΑ Ρ Τ Η Σ ΛΕΩΦ. ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ ΛΕΩΦ. ΛΑΡΝΑΚΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΚΤΗΡΙΑ Λεωφ. Καλλιπόλεως ΛΕΩΦ. ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ ΛΕΩΦ. ΛΕΜΕΣΟΥ ΛΕΩΦ. ΚΥΡΗΝΕΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ ΛΕΩΦ. ΑΘΑΛΑΣΣΗΣ Για λεπτομερείς χάρτες: 354

355 ΠΡΟΣΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ 1. Κτήριο Συμβουλίου - Συγκλήτου «Αναστάσιος Γ. Λεβέντης» (ΚΑΛ 01) 2. Κοινόχρηστοι Χώροι Διδασκαλίας 01 (ΧΩΔ 01) 3. Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών (ΘΕΕ 01) 4. Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών (ΘΕΕ 02) 5. Κοινόχρηστοι Χώροι Διδασκαλίας 02 (ΧΩΔ 02) 6. Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης (ΟΕΔ 01) 7. Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης (ΟΕΔ 02) 8. Κοινωνικές Δραστηριότητες (ΚΩΔ 01-07) 9. Κλειστή Αίθουσα Αθλοπαιδιών (ΑΘΛ 01) 10. Κτήρια Λειτουργικής Υποστήριξης (ΚΛΥ) 11. Ενεργειακό Κέντρο (ΕΝΚ) 12. Φωτοβολταϊκό Ερευνητικό Εργαστήριο 13. Συμπληρωματικά Γραφεία Πανεπιστημιούπολης (ΣΓΠ) 14. Φοιτητική Εστία Α (ΦΕΑ) 15. Αθλητικές Εγκαταστάσεις (ΑΘΛ 02, 03, 08-15, 20) 16. Φωτοβολταϊκό Πάρκο «ΦΑΕΘΩΝ» (ΦΒΠ 01) 355

356 ΚΕΝΤΡΙΚ Α Κ ΤΗΡΙΑ (ΛΕΩΦ. Κ ΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ) 1. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας (D) 2. Εστιατόριο (A) 3. Κοσμητεία ΦΣ/ Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας (A) 4. Aίθουσες Διδασκαλίας (A) 5. Αίθουσα Τελετών (A) 6. Βιβλιοθήκη (A) 7. Εργαστήρια Πολυτεχνικής (A) 8. Υπηρεσία Πληροφορικών Συστημάτων Υπηρεσία Πληροφορικής Υποδομής (Ρ) 9. Κοσμητεία ΣΑΕ / Τμήμα Αγγλικών Σπουδών (M) 10. Γυμναστήριο (N) 11. Πτέρυγα Ε (Βιβλιοθήκη / Αίθουσες Διδασκαλίας) (E) 12. Εκκλησία 13. Πτέρυγα Β (Εργαστήρια ΕΠΑ) (B) 14. Βοηθητικοί Χώροι Εστιατορίου (G) 15. Κύριος Κόμβος Πληροφορικών Συστημάτων (S) 16. Εργαστήρια (L) 17. Κοσμητεία ΣΚΕΕΑ / Τμήμα Ψυχολογίας 18. Τμήμα Τουρκικών & Μεσανατολικών Σπουδών 356

357 ΤΗΛΕΦΩΝΑ Κ ΑΙ ΤΗΛΕΟΜΟΙΟΤΥΠΑ ΤΗΛ. ΤΗΛΕΟΜ. ΤΗΛ. ΤΗΛΕΟΜ. Πρόεδρος Συμβουλίου / Πρύτανης Aντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων Aντιπρύτανης Διεθνών Σχέσεων, Οικονομικών και Διοίκησης / Διευθυντής Διοίκησης και Oικονομικών Τηλεφωνικό Κέντρο ΣΧΟΛΕΣ Ανθρωπιστικών Επιστημών Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών Ιατρική Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής Μεταπτυχιακών Σπουδών Oικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Πολυτεχνική Φιλοσοφική ΔIOIKHTIKEΣ ΚΑI ΑΛΛΕΣ YΠHPEΣIEΣ Ανθρώπινου Δυναμικού Αθλητικό Κέντρο Bιβλιοθήκη Διεθνών Σχέσεων Κατάστημα Πώλησης Αναμνηστικών Προϊόντων Κέντρο Επιστημονικής Επιμόρφωσης, Ανάπτυξης και Αξιολόγησης (Κ.ΕΠ.Ε.Α.) Κέντρο Υγείας (Καλλιπόλεως) Κέντρο Υγείας (Πανεπιστημιούπολη) Κυλικείο (Συμβουλίου-Συγκλήτου «Α.Γ. Λεβέντης») Κυλικείο / Eστιατόριο (Κεντρικά Κτήρια) Νομικός Σύμβουλος Πανεπιστημίου Κύπρου Oικονομικές Yπηρεσίες Πληροφορικής Υποδομής Πληροφορικών Συστημάτων Πολιτιστικό Kέντρο (Αρχοντικό Αξιοθέας) Ραδιοφωνικός Σταθμός Πανεπιστημίου Κύπρου Σπουδών και Φοιτητικής Mέριμνας Tεχνικές Yπηρεσίες Φύλακας (Κεντρικά Κτήρια) Φύλακας (Πανεπιστημιούπολη) AKAΔHMAΪKA TMHMATA ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤIΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ Αγγλικών Σπουδών / Αρχιτεκτονικής / Bιολογικών Επιστημών / Bυζαντινών και Nεοελληνικών Σπουδών / Γαλλικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Διεθνές Ερευνητικό Ινστιτούτο Νερού «ΝΗΡΕΑΣ» Διοίκησης Eπιχειρήσεων και Δημόσιας Διοίκησης Eπιστημών της Aγωγής Eρευνητική Mονάδα Aρχαιολογίας Eρευνητική Mονάδα Ενεργειακής Αειφορίας Eρευνητική Mονάδα Νανοτεχνολογίας Ερευνητική Μονάδα Τραπεζικών και Χρηματοοικονομικών Μελετών Eρευνητικό Κέντρο Τεχνολογίας Ευφυών Συστημάτων και Δικτύων «ΚΟΙΟΣ» Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Ινστιτούτο Θερβάντες Λευκωσίας Ινστιτούτο Κομφούκιος στο ΠΚ Iστορίας και Aρχαιολογίας Kέντρο Γλωσσών Κέντρο Διδασκαλίας και Μάθησης (ΚΕ.ΔΙ.ΜΑ.) Κέντρο Επιχειρηματικότητας Κέντρο Ερευνών Μοριακής Ιατρικής Κέντρο Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης Kέντρο Οικονομικών Ερευνών Κέντρο Σπουδών Φύλου Kλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας Kοινωνικών και Πολιτικών Eπιστημών / Mαθηματικών και Στατιστικής / Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής /48/ Νεοελληνικό Σπουδαστήριο Πετρώνδα Νομικής Oικονομικών /01/ Πανεπιστημιακό Κέντρο Ερευνών Πεδίου Πληροφορικής Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος / Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας Tουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών Φυσικής / Χημείας / Ψυχολογίας / Ωκεανογραφικό Κέντρο ΦOITHTIKH ENΩΣH Γραφεία Φοιτητικής Ένωσης (Φ.E.ΠAN.)

358 Οδηγός Μεταπτυχιακών Σπουδών